ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

35
ENDOKARDITIS INFEKTIF Prof.dr.H. Saharman Leman, DTM&H. SpPD- KKV

Transcript of ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

Page 1: ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

ENDOKARDITIS INFEKTIF

Prof.dr.H. Saharman Leman, DTM&H. SpPD-KKV

Page 2: ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

ENDOKARDITIS INFEKTIF

Definisi : infeksi mikroorganisme pada endokard atau katup jantung

Vegetasi katup (khas) Juga pada endokard dan pembuluh darah

besar Biasanya pada jantung yang rusak P.J. Bawaan atau yang didapat

Page 3: ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

Etio : bakteri, jamur, virus dll Pada jantung normal, E.I. dapat terjadi

pada katup sebab : misalnya pada penyalahgunaan narkoba

Perjalanan penyakit : bisa hiper akut, sub akut, khronik

Sub akut (bulan-2 tahun), hiper akut / akut fatal

Khronik tak didiagnosa

Page 4: ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

EPIDEMIOLOGI

Umur rata-rata 39-50 tahun Pria > wanita Bertambah banyak Tanda-tanda khas jarang ditemukan Insiden 6-7 dalam 100.000 penduduk

Page 5: ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

FAKTOR PREDISPOSISI / PENCETUS

1. Kelainan jantung organik (PJR, PJ kongenital, ASHD dll)

2. Tanpa kelainan jantung (akibat obat imunosuppresif, sitostatik, hemodialisa, sirosis hati, PPOK, ginjal, LE, Pirai, obat-obat IV)

PENCETUS : ekstraksi gigi, kateter urine dll

Page 6: ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

ETIOLOGI

Sub akut : Strept. Viridans (terbanyak) Akut : Staphy. aureus, Staphy. Fecalis,

gram (-) aerob, anaerob, jamur, virus, ragi, kandida

Page 7: ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

PATOGENESIS DAN PATOLOGI ANATOMI Port d’entre : saluran nafas, saluran kemih,

genital, saluran pencernaan, vena dan kulit. Endokard tidak rata / yang rusak

vegetasi trombosit dan fibrin Katub, abses miokard, aneurisma miokard,

ruptur chorda tendinea Trombus + kuman

Page 8: ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

KLASIFIKASI E.I

1.a. Endokarditis infektif bakterial sub akut (SBE)

1.b. Endokarditis infektif akut (ABE)2.a. Native valve endokarditis (NVE)2.b. Endokarditis katup prostetik (PVE)

KLASIFIKASI KLINIS :I. S.B.EII. A.B.E

Page 9: ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

S B E

KELUHAN Tak jelas kapan timbul, Sesudah cabut gigi,

Infeksi saluran nafas, Tindakan lain Demam, lemah, letih, lesu, keringat malam

banyak, anereksia, BB turun, sakit sendi Bila emboli (+) : paralisis, sakit dada, sakit

perut, hematuria, buta mendadak, sakit jari kaki

Page 10: ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

S B E

GEJALA

1. Gejala umum toksemia : demam remitten, intermitten, menggigil, keringat banyak, anemia, hepatosplenomegali

2. Gejala jantung : penting, kelainan katup dll (SM, IM, IA, PDA, VSD), dispneu, takikardi, aritmia, sianosis, perubahan bising penting

Page 11: ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

S B E

GEJALA

3. Gejala emboli dan vaskular : ptekhie, Roth’s spot, splinter hemorrhage, Osler’s nodes, abses kulit, aneurisma mikotik, GNA, GG, splenommegali

Page 12: ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

ENDOKARDITIS INFEKTIF AKUT

Pada jantung normal Akut, panas tinggi Splenomegali, clubbing finger, osler’s node,

ptekhie dll Dst = SBE

Page 13: ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

PEMERIKSAAN PENUNJANG

LABORATORIUM Leukositosis (neutrofilia), Ig serum , g

globulin (+), C3 , total hemolitik

Biakan mikroorganisme : tiap hari (2-5 hari), dalam media serum, sebelum antibiotik

EKG

Page 14: ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

PEMERIKSAAN PENUNJANG

EKOKARDIOGRAFI

1. Vegetasi

2. Dilatasi / hipertrofi

3. Katup-katup

RADIOLOGI

1. Gagal jantung

2. Infiltrat paru

Page 15: ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

DIAGNOSIS

Tidak mudah Kelainan katup, kelainan jantung Demam, biakan darahD/ SBE : Septikemia Kelainan jantung bawaan dll Demam lama + bising +/- Respon pengobatan (+)

Page 16: ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

DIAGNOSIS

DD/ Demam rematik Pneumonia Sepsis lain ; thromboplebitis, meningitis TBC milier LE GNA, PNA Reaksi Obat

Page 17: ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

KOMPLIKASI

1. GAGAL JANTUNG

2. EMBOLI

3. ANEURISMA NEKROTIK

4. GANGGUAN NEUROLOGI

Page 18: ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

PENGOBATAN Antibiotika, sesuai uji kuman Penisilin G ²,4 – 6 juta unit/hari, selama 4

minggu, parenteral 2 minggu, kemudian oral penisilin

+ Streptomisin 2 x 0,5 gr, 2 minggu Pada orang tua (+), gentamisin 3-5 mg /

kgBB, ²-3 dosis/hari, 4-6 minggu Sefalotin, oksasilin, vankomisin,

aminoglikosid Gagal jantung

Page 19: ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

PROGNOSIS

Buruk pada : Gagal jantung Resistensi mikroorganisma Pengobatan terlambat Bakteremia Orang tua Penderita dengan katup buatan

Page 20: ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

ENDOKARDITIS INFEKTIF PADA PENYALAHGUNAAN OBAT INTRA VENA

Def. End. Inf. : infeksi mikrobial pada lapisan endotel jantung dengan vegetasi pada daun katup dan dapat meluas ke chorda tendinea, muskulus papilaris, bahkan endokardium ventrikel dan atrium

Terbanyak di katup trikuspid dan pulmonal, jarang pada mitral dan aorta

Page 21: ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

PATOGENESIS Tidak jelas Diduga kerusakan mekanik karena obat-

oatan tercampur dengan partikel kontamisasi

ETIO Akut : S. aureus Sub akut : S. epidermis, S. viridans

Page 22: ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

MANIFESTASI KLINIS :

Demam 80-100% Lelah Anoreksia BB menurun Sesak nafas, sakit nkepala, mialgia, mual,

muntah

Page 23: ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

PEMERIKSAAN FISIK

Lesi ptekhie Osler’s node Lesi Janewey, abnormalitas kulit, emboli

septik, deposisi komplek immunTANDA SPESIFIK Murmur pada katup Di trikuspid : holosistolik. Blowing Kk : gagal jantung kongestif, splenomegali,

emboli paru

Page 24: ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

PEMERIKSAAN PENUNJANG

Kultur darah : 3 x terpisah Ekokardiogradfi T.E.E 98% (+)

Page 25: ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

DIAGNOSIS

KRITERIA DUKE UNIVERSITY 1994

1. EI DEFINITE

2. EI POSSIBLE

3. EI REJECTED

Page 26: ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

E.I. DEFINITE

KRITERIA PATOLOGIS Mikrorganisme : kultur darah, histologis vegetasi

emboli Ditemukan vegetasi diatas, abses intrakardial

histologis

KRITERIA KLINIS 2 kriteria mayor 1 mayor dan 3 kriteria minor 5 kriteria minor

Page 27: ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

E.I. POSSIBLE

DIANTARA DEFINITE DAN REJECTED

Page 28: ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

E.I. REJECTED

DIAGNOSIS ALTERNATIF TIDAK DITEMUKAN :

1. MANIFESTASI ENDOKARDITIS SELAMA 2-4 HARI

2. BAKTERI PATOLOGIS EI PADA SPESIMEN / OTOPSI KURANG DARI 4 HARI

Page 29: ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

KRITERIA MAYOR

1. KULTUR DARAH (+) UNTUK EIa. Mikroorganisme khas EI dari kultur darah

terpisah1. Strep. Viridans, Bovis / HACEK2. Staph. Aureus, enteerococci, tanpa vokus primer

b. Mikroorganisme konsisten EI dari kultur darah (+) persisten sebagai :

1. > 2 kultur darah yang diambil terpisah > 12 jam2. Semua dari 3 atau 4 kultur darah terpisah (atau

sampel awal dan akhir lebih dari 1 jam)

Page 30: ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

KRITERIA MAYOR

2. BUKTI KETERLIBATAN ENDOKARDIAL

a. EKOKARDIOGRAM1. Massa intrakardial oscilating pada katup atau

struktur lain pada aliran regurgitasi2. Abses3. Tonjolan pada katup prostetik

b. REGURGITASI VALVULAR YANG BARU ATAU MEMBURUK / BERUBAH DARI SEMULA

Page 31: ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

KRITERIA MINOR

PREDISPOSISI : KONDISI JANTUNG ATAU PENGGUNAAN OBAT IV

DEMAM LEBIH DARI 38 C FENOMENA VASKULAR

– Emboli arteri besar– Infark pulmonal septik– Aneurisma mikotik, perdarahan intra kranial,

konjungtiva dan lesi Janeway

Page 32: ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

KRITERIA MINOR

FENOMENA IMUNOLOGIS :– Glomerulonefritis, nodul Osler, Roth spots

dan faktor rematoid

BUKTI MIKROBIOLOGIS– Kultur darah (+)– Serologis infektif akut

TEMUAN EKOKARDIOGRAFI– Konsisten dengan EI tetapi tidak yang diatas

Page 33: ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

TERAPI

EMPIRIS SAMBIL MENUNGGU KULTUR DARAH

PERTIMBANGAN AKUT ATAU SUB AKUT

Gram (-) (M.SSA)– Penisilin 6 x 3 juta U IV atau Ampisilin 6 x 2

gram + Gentamisin 3 x 50 mg– Terapi lain Seftriakson 1 x 2 gram– Semuanya diberikan minimal 4 minggu

Page 34: ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

TERAPI

Bila M.RSA– Vankomisin 2 x 1 gr IV– Terkoplamin 2 x 400 mg IV dibagi 3 dosis– Selama 4 minggu

Page 35: ENDOKARDITIS INFEKTIF.ppt

TERAPI SURGICAL

INDIKASI

1. VEGETASI MENETAP

2. DISFUNGSI KATUP AI, MI AKUT GAGAL JANTUNG YANG TIDAK

RESPON DENGAN MEDIS PERFORASI / RUPTUR KATUP

3. EKSISTENSI PERIVALVULAR