EMOCIJE - osjećanja Čovjek ponekad misli , a uvijek osjećadef: promjene u stanju aktivnosti organizma,

a manifestuju se u : a) karakterističnim fiziološkim promjenama

b) određenim pokretima

c) karakterističnom doživljaju

( emocionalno ponašanje )

svrha osjećanja

da pokrenu na akciju kao pratilac motivacionog ponašanja ljudi nisu samo racionalna bića, na

ljudske postupke utiču i njihova osjećanja sve što saznajemo vrednujemo putem

osjećanja – emocija ( svoj pozitivan ili negativan odnos prema onome što saznajemo

RAZVITAK EMOCIJA

Nasleđe ( osnovne – primarne emocije se nasleđuju : strah, gnjev, radost,žalost

Iskustvo Učenje – uslovljavanjem je naučen strah

od određenih vrsta predmeta, pojava

organske promjene- osjećanja (piloti amateri )

lupanje srca i ubrzan puls ........86 % napetost mišića .............. 83 % suvoća usta ...................... 80 % znojenje ........................... 79 %

pomjeranja u stomaku ........... 76 % potreba za mokrenjem ........... 65 % drhtanje ............................... 64 %

opća slabost i klonulost ........... 41 %

DJELOVANJE EMOCIJA djeljuju kao “gorivo “ djeljuju analgetično ( smanjuju

osjetljivost za bolove ) smanjuju objektivnost opažanja ( na

području percipiranja vanjskog svijeta ) emocije u formi psiholoških

kompleksa (kompleks inferiornosti – manje vrijednosti )

- kompleks krivnje – do poteškoća u prilagođavanju ličnosti

IZRAŽAVANJE OSJEĆANJA Emocionalni izraz je ponašanje koje se

uči pripadnošću određenoj kulturi od učenja zavisi izražavanje određene

emocije ( ista emocija u različitim sredinama – kulturama izražava se na različit način )

vrste emocionalnog izraza : a ) mimika – pokreti mišića lica b ) pantomimika – pokreti tijela

vrste emocionalnog izraza strah – pokreti, udaljavanje od izvora straha gnjev – česti, intenzivni, nekontrolisani

pokreti žalost - opušteno, mlitavo držanje tijela radost – čvrsto, nagore upravljeno držanje glas čovjeka – izrazit znak emocija ocjena emocija : pomažu nam

konvencionalni emocionalni izrazi

OPĆI PRINCIPI EMOCIONALNE KONTROLE

gledanje u lice svakoj emociji izbjegavanje emocionalno zasićenih

situacija (avion, nogometna utakmica ) presretanje neugodnih situacija angažovanje aktivnošću odkrivanje humora uklanjanja briga fizička relaksacija

VRSTE OSJEĆANJA – prema važnosti i učestalosti

PRIMARNE EMOCIJE

strahradost žalostgnjev

osjećanja prema sadržaju

intelektualnihprocesa

osjećanja koja se odnose na sopstvenu

ličnost

Osjećanja koja seodnose na druge ljude

Estetska osjećanja

osjećanja koja se odnose na sopstvenu

ličnost

ponos stid krivica kajanjeuspjeh

neuspjeh

Osjećanja koja se odnose na druge ljude( SLOŽENEEMOCIJE )

ljubavljubomora

zavistmržnja

simpatija sažalenje

prezirzluradost

ESTETSKA OSJEĆANJA

lijeporužno

osjećanječuđenja i divljenja

humor

Emocije koje seodnose na

čulnustimulaciju

bol odvratnost užas uživanje

OSJEĆANJA PREMA

TRAJANJU

RASPOLOŽENJA AFEKTI STRASTI

osnovne- primarne emocije :STRAH

Strah je najčešća i najvažnija emocija, koja dovodi do : izrazitih fizioloških promjena :

( ubrzano i neravnomjerno disanje,povećan krvni pritisak,suvoća grla, ježenje kože,širenje zjenica .... )

smanjuje nivo intelektualnih procesa usvojeni moralni principi slabe strah kao simptom duševnih poremećaja

VRSTE STRAHA

anksioznost( tjeskoba,strepnja,intezivan,dugotrajan

strah , strah od nepoznatog ) )

f o b i j e( bolesne vrste

strahova )

FOBIJE

fobos – ( grčka riječ )- bjekstvo,užas, panika, strah

FOBIJE - bolesne vrste straha akrofobija – strah od visine klaustrofobija – strah od zatv. prostora akvafobija – strah od vode algofobija – strah od bola antofobija – strah od cvijeća antropofobija – strah od ljudi ( Skrudžova bolest

) demofobija – strah od gomile svijeta dementofobija – ( od ludila )

dermatofobija – od kožnih bolesti farmakofobija – od lijekova kinofobija - od pasa ksenofobija - od stranaca mikrofobija – od mikroba mizofobija – od prljavštine i zagađenosti niktofobija – od mraka numerofobija – od brojeva patofobija – od bolesti pirofobija – od vatre zoofobija – od životinja fobofobija – strah od samog straha

GNJEV –srdžba,bijes gnjev izaziva ometanje zadovoljenja naših motiva intenzitet – od sitnih negodovanja do bezumnog

bijesa redovno se manifestuje u agresivnosti

(gomilanje agresivnosti do trajnih agresivnih sklonosti u ličnosti)

u emociju gnjeva padaju : ( ličnosti sa osjećanjem manje vrijednosti,preambiciozni,koji ne vole ljude,nervozni )

uzroci : drugi ljudi, njihovi postupci, osobine

RADOST I ŽALOST Radost : kada postižemo postavljeni cilj Žalost : kada izgubimo nešto od značaja za

nas ( igračka, osoba ) nepoželjna emocija sklonost – dijelom nasledna, ili stečena zasićenost osjećanja ( i najdublja žalost

vremenom izblijedi ) ako dugo traje posledice za psihičko i fizičko

z.

.....tuga, žalost

tužno raspoloženje karakteristično je za melanholički temperament :

osoba gubi apetit, zatvor stolice,sporije kucanje srca,žgaravica, izbjegava društvo,

pesimista je, bez motivacije za stvaranjem i

učenjem.

Osjećanja koja se odnose na druge ljude( složene emocije )

ljubavljubomora

zavistmržnja

simpatija sažalenje

prezirzluradost

Osjećanja upravljena ka drugim osobama

Ljubav :najnesebičnija emocija,osnova altruističkog ponašanja

narcizam : ljubav usmjerena na vlastitu ličnost

( slučajevi autoerotskog ponašanja-seksualna komponenta )

empatija : saosjećanje druge osobe, ( doživljavanje iste emocije koju neka

druga osoba izražava )

LJUBOMORA

Ljubomora je subjektivni doživljaj neuzvraćene ljubavi

sklonost nesigurnih osoba izraženo osjećanje niže vrijednosti emocionalna i socijalna zrelost je ispod

nivoa uzrasta sadistički karakter – osobe koje druge

vole da prave ljubomornim .

MRŽNJA veoma složena emocija ,zasniva se u

osnovi na agresivnom ponašanju, sa ciljem da se objekt mržnje uništi.

objekt mržnje – osobe psihološki bliske može se mrziti grupa, nacija, a i vlastita

ličnost ZAVIST : u osnovi osjećanja je sebičnost javlja se kada neka osoba posjeduje

nešto što bismo željeli za sebe

EMOCIJE PO TRAJANJU

EMOCIJE PO TRAJANJU

AFEKTI RASPOLOŽENJA STRASTI

AFEKTI intenzivna emocionalna stanja koja se

javljaju naglo,imaju buran tok,praćena su intenzivnim tjelesnim promjenama, sa ponašanjem izvan misaone kontrole i ispod nivoa socijalizacije

svaka emocija ( primarna ) kada se razvije do najvećeg intenziteta postaje afekt

primjeri : bijes, paničan strah,neobuzdana radost

afekti ...... smanjena je svjesna kontrola sopstvenih

postupaka mobilisana energija oslobađa se

povećanom aktivnošću( kretanje,plakanje, vikanje )

afekti se moraju odreagovati,suprotno dolazi do psiho-somatskih poremećaja

Afekti su : prave emocionalne eksplozije, koje cijeli organizam privremeno izbacuju iz normalne kolotečine

RASPOLOŽENJA

manje intenzivna emocionalna stanjakoja traju dugo, daju emocionalni ton našem doživljavanju

određenja raspoloženja imaju određeni tipovi ličnosti : a) osobe pretežno vedra raspoloženja ( optimisti, duhoviti )

b) tužni, pesimisti,sve im teško pada c) stalno napeti, svadljivi, agresivni

.....raspoloženja vedro raspoloženja – depresivno

raspoloženje srećno raspoloženje – nasuprot tužnom mirno raspoloženje - nasuprot napetom kakva će se raspoloženja javljati,postoje

individualne razlike ( uslovljene osobinama temperamenta

raspoloženje i bolesti pesimisti – žive kraće optimisti – žive duže mjere koje treba preduzeti : misliti konkretno ne razmišljati pesimistički udružujte se sa drugim ljudima (nemojte

ostati u fizičkoj i emocionalnoj izolaciji mislite POZITIVNO – to vraća energiju

STRASTI

jakog intenziteta, dugog trajanja a) korisne ( nauka,

stvaralaštvo,umjetnost ) b) štetne ( kockanje, pušenje, alkohol c) neutralne ( sport, ribolov,

lov,filatelija ) STRASTI : nastaju postepeno, ali kada se

steknu navike, teško se odklone

EMOCIONALNI ŠOK : iznenadna situacija ocijenjena kao veoma opasna, izaziva kočenje aktivnosti mozga i mišića

EMOCIONALNA TUPOST: gubitak osjetljivosti na emocionaln podsticaje

EMPATIJA : sposobnost razumijevanja druge osobe,uživljavanje u osjećanja druge osobe

EMOCIONALNA STABILNOST : sposobnost osobe da staloženo reaguje u opasnim i

iznenadnim situacijama PSIHOTERAPIJA: liječenjem duše,liječimo tijelo