Dia 1

Ellen Van Stichel 29 maart 2012

Dia 2

Dia 3

Krantenoogst

Dia 4

Metz: Faith in History and Society: () the much discussed identity crisis of Christianity is not primarily a crisis of its message, but rather a crisis of its subjects and institutions, which have pulled back all too far from the inevitable practical meaning of its message and in so doing have undercut its intelligible power

Dia 5

Ontwikkelingssamenwerking ~ vraag naar verplichtingen van welvarende landen ten aanzien van verre armen Moraalfilosofisch debat: liefdadigheid of rechtvaardigheid wel of niet wereldwijde rechtvaardigheid? Christelijke sociale ethiek: naastenliefde als uitgangspunt Verschillende visies op liefde/liefdadigheid en rechtvaardigheid

Dia 6

Moeten welvarende landen iets moeten doen ten aanzien van de verre armen? En zo ja, wat dan? superogatiemorele verplichtingen liefdadigheid humanitarisme rechtvaardigheid

Dia 7

Geen gemeenschappelijke identiteit => verplichtingen zijn minder veel eisend Mensen zijn gesitueerde en contextuele wezens => belang van sociale context en moraliteit gaat individu vooraf Gevolgen voor globale rechtvaardigheid: Rechtvaardigheid ~ shared understandings Onderscheid leden en niet-leden Geen wereldwijde economische en politieke structuren => geen wereldwijde rechtvaardigheid John Rawls A Theory of Justice => 3 principes van rechtvaardigheid ~ gedeelde economische basisstructuur Law of Peoples => internationaal gelden deze principes niet

Dia 8

Uitgangspunt: gelijke morele waardigheid van elke mens => niet louter bezorgd zijn om leden van de eigen gemeenschap Gemeenschappelijk kenmerk: geboorteplaats is toevallig en dus moreel arbitrair

Dia 9

2 soorten: Voorwaardelijk kosmopolitisme: Specifieke kenmerken van globalisering vereisen rechtvaardigheid: het creert armoede en ongelijkheid Onvoorwaardelijk kosmopolitisme: menselijke waardigheid is voldoende reden voor globale rechtvaardigheid

Dia 10

Beitz tegenover Rawls: er is wel degelijk een globale economische basisstructuur (cf. IMF, WTO, economische crisis, etc.) => plichten van rechtvaardigheid

Dia 11

Pogge: De globale economische orde veroorzaakt onrechtvaardigheid en ongelijkheden 1. Ongelijke onderhandelingspositie arme landen 2. Protectionisme en patenten 3. Privileges

Dia 12

Global institutionele orde privileges Regeringen regeringen van arme van welvarende landen landen Burgers van welvarende landen protectionisme en patenten Burgers van arme en kwetsbare landen

Dia 13

Iedere mens heeft op basis van zijn of haar menselijke waardigheid recht op een aantal zaken, in termen van rechten (Shue) of capabilities (Nussbaum en Sen) Prepolitiek concept van rechtvaardigheid Minimumeisen => universeel en open voor interpretatie

Dia 14

Strikte scheiding tussen liefdadigheid en rechtvaardigheid Rechtvaardigheid is meestal opgevat als relationeel en reciprociteits-gebaseerd Uitzondering: focus op menselijke waardigheid

Dia 15

Intrinsiek kosmopolitisch (cf. Imago Dei; universele boodschap van Jezus zoals blijkt uit parabel van Barmhartige Samaritaan) Twee kwesties Relatie tussen rechtvaardigheid en liefdadigheid Notie van rechtvaardigheid

Dia 16

God als Schepper en Bevrijder Verbond met een volk Rechtvaardig zijn en liefhebben zoals God Rechtvaardigheid ~ juiste relaties => inclusie van de anawim

Dia 17

The traditional contrast between obligations in charity and obligations in justice is foreign to the Bible. Band tussen liefde en rechtvaardigheid Goddelijke liefde zet aan tot rechtvaardigheid Bijbelse rechtvaardigheid is niet blind, niet onpartijdig

Dia 18

There are two women of justice, one with a scale and her eyes blinded, and the other, who proclaims: He has shown might with his arm, dispersed the arrogant of mind and heart. He has thrown down rulers from their thrones, but lifted up the lowly. The hunger he has filled with good things, the rich he has sent away empty. (Lk 4)

Dia 19

Inleiding 1740: encycliek als genre Rerum novarum (1891) Mater et magistra (1961) Cf. John XXIII: optimisme en openheid voor de wereld Tekenen des tijds Engagement om de wereld te veranderen

Dia 20

Uitgangspunt: gebod van naastenliefde (focus op gemarginaliseerden en universeel) twee interpretaties van deze naastenliefde: 1) liefde als liefdadigheid rechtvaardigheid 2) liefde en rechtvaardigheid als complementair

Dia 21

(1) liefde als liefdadigheid rechtvaardigheid: Kenmerkend voor recentere sociale leer: Deus caritas est Naastenliefde = globaal - genterpreteerd als humanitaire hulp (30) (voedsel; kleding; opvang en huisvestingsmogelijkheden) - Antwoord op een concrete, onmiddellijke nood - Cf. caritatieve organisaties => niet louter individueel - Typische opdracht van de kerk rechtvaardigheid: taak van de politiek

Dia 22

(2) liefde en rechtvaardigheid: liefde als motivatie en drijfveer voor rechtvaardigheid Liefde als motivatie voor maatschappelijke inzet die resulteert in structurele veranderingen Christelijke naastenliefde en rechtvaardigheid kunnen niet gescheiden worden. Want liefde impliceert een absolute eis tot rechtvaardigheid, namelijk de erkenning van de waardigheid en rechten van de naaste. Kenmerkend voor de conciliaire periode en voor documenten van bisschoppenconferenties!

Dia 23

Reeds van bij Rerum novarum een speciale aandacht voor rechtvaardigheid Context van globalisering? Kort overzicht: D encycliek over rechtvaardigheid: Populorum progressio Vooruitgangsgeloof (cf. ontwikkelingsdenken) Rechtvaardigheid, solidariteit n naastenliefde Erkenning van de structurele dimensie van wereldwijd onrecht en armoede Relatieve ongelijkheid even problematisch als absolute armoede

Dia 24

De bisschoppensynode: De iustitia in mundo Context Structurele dimensie van globale problemen: dominantie, misbruik, systematische barrires etc. Globale afhankelijkheid Rechtvaardigheid = bevrijding en participatie Recentere ontwikkelingen: focus op liefde Johannes Paulus II: solidariteit Benedictus XVI: naastenliefde als individuele caritas

Dia 25

JUSTICE IN THE WORLD DEUS CARITAS EST Context: Synode Uitgangspunt: sociaal Methodologie: inductief Liefde & rechtvaardigheid Rechtvaardigheid als participatie Context: initiatief van de paus Uitgangspunt: theologisch Methodologie: deductief Liefdadigheid rechtv. Geen duidelijke invulling van rechtvaardigheid

Dia 26

Verband Deus caritas est en moraalfilosofie inzake liefdadigheid en rechtvaardigheid Rechtvaardigheid & liefde Rechtvaardigheid als participatie Concrete toepassing: ontwikkelingssamenwerking (en niet -hulp!) vanuit christelijk perspectief

Dia 27