ELABORAT ZA OSNOVAWE NA STUDISKA PROGRAMA ZA...

UNIVERZITET “ SVETI KIRIL I METODIJ “ STOMATOLO[KI FAKULTET

S K O P J E

ELABORAT ZA OSNOVAWE NA STUDISKA PROGRAMA

ZA DOKTORSKI STUDII - I I I CIKLUS NA STUDII

NA STOMATOLO[KIOT FAKULTET VO SKOPJE

S K O P J E, 2009

KARTA NA VISOKOOBRAZOVNATA USTANOVA Naziv na visokoobrazovnata ustanova

Republika Makedonija, Univerzitet „Sv. Kiril i Metodij” vo Skopje, Stomatolo{ki fakultet-Skopje

Sedi{te Ul. Vodwanska br.17 Skopje

Vid na visokoobrazovnata ustanova

Javna visokoobrazovna ustanova

Podatoci za osnova~ot ( na privatna visokoobrazovna ustanova)

Podatoci za poslednata akreditacija

2005 god. privremena akreditacija

Studiski i nau~noistraùva~ki podra~ja za koi e dobiena akreditacija

Stomatologija

Edinici vo sostav na visikoobrazovnata ustanova

1. Katedra za bolesti na ustata i parodontot 2. Katedra za bolesti na zabite i endodontot 3. Katedra za detska i preventivna stomatologija 4. Katedra za maksilofacijalna hirurgija 5. Katedra za Ortodoncija 6. Katedra za oralna hirurgija 7. Katedra za stomatolo{ka protetika

Studiski programi {to se realiziraat vo edinicita koja bara pro{iruvawe na dejnosta so voveduvawe na nova studiska programa

1. Studiska programa za doktori po stomatologija 2. Studiska programa za stru~ni zabni tehni~ari 3. Studiska programa za stru~ni stomatolo{ki sestri

Podatoci za prostorot namenet za izveduvawe na nastavnata i istraùva~kata dejnost

Fakultetot dejnosta ja vr{i vo nastavnite bazi, i toa na prtklinikite i klinikite vo sostav na JZU Univerzitetski klini~ki centar “Sv. Pantelejmon” i vo sostav na JZU Univerzitetska klinika za maksilofacijalna hirurgija koi pretstavuvaat bazi na Stomatolo{kiot fakultet. Me|usebnite prava i obvrski na Fakultetot i javnite zdravstveni ustanovi se uredeni so posebni spogodbi ( dadeni se vo prilog: aneks 1:pregled na prostorot i rabotite koi }e se koristat istovremeno za vr{ewe na visokoobrazovnata, nau~noistraùva~kata i zdravstventa dejnost)

Podatoci za opremata za izveduvawe na nastavnata i istraùva~kata dejnost

Opremeta za izveduvawe na nastavnata i istraùva~kata dejnost na fakultetot e smestena vo nastavnite bazi:pretklini~ki sali, zabotehni~ki laboratorii, biohemiska laboratorija, klini~ki sali, amfiteatri, predavalni i kompjuterski centar (dadena e vo prilog)

Broj na studenti za koj e dobiena akreditacija 800 studenti

Broj na studenti (prv pat zapi{ani)

Vo u~ebnata 2009/10 se zapi{ini vkupno 162 studenti na trite studiski programi

Broj na lica vo nastavno-nau~ni, nau~ni i nastavni zvawa

17 redovni profesori, 5 vonredni profesori, 4 docenti (vo prilog: Spogodba za ureduvawe na me|usebnite odnosi vo vr{eweto na visokoobrazovnata, nau~noistraùva~kata i zdravstventa dejnost i za ureduvawe na rabotniot odnos na nastavnicite i sorabotnicite od Stomatolo{kiot fakultet)

Broj na lica vo sorabotni~ki zvawa 63 asistenti

Vnatre{ni mehanizmi za obezbeduvawe i kontrola na studiite

Funkcionalno-rabotni edinici:- za kompjuterska proverka na znaewata - za koordinacija i usoglasuvawe na nastavnata i aplikativnata dejnost - za koordinirawe na EKTS - evaluacija na fakultetot - evaluacija na sekoja od studiskite programi

Podatoci za poslednata sprovedena nadvore{na evaluacija na ustanovata

Vo 2003 e sprovedena poslednata nadvore{na evaluacija:1. Na Stomatolo{kiot akultet nastavata se odviva vo dva amfiteatri koi se kompltno opremeni 2. Prakti~nata nastava se izveduva vo kompletno opremeni pretklini~ki laboratorii i klini~ki sali, a del vo operaciski sali na klinikite 3. Studiskata programa obezbeduva diplomirawe na doktor po stomatologija koj moè vedna{ da se vklu~i vo realizacija na zdravstvenata za{titan a naselenieto 4. fakultetot treba da go realizira zapo~natiot process na voveduvawe EKTS 5. Metodite na u~ewe zadovolitelno se zastapeni 6. Klasi~niot na~in na proverka na znaewe e zadovolitelen 7. Sposobnosta na sudentite za pismena i usmena komunikacija i nivnata rabota vo laboratorija zadovoluva 8. Nastavniot kadar e kvalifikuvan i izbran spored pravilnikot za izbor vo nastavno-nau~ni, nastavni i stru~ni zvawa 9. Za da moè da odgovori na aktulenite barawa za voveduvawe na EKTS , neophodno e nadle`nite aktori (Ministerstvo za obrazovanie i nauka i Ministerstvoto za zdravstvo) da go fokusiraat potrebnoto vnimanie kon sostojbite i barawata na akultetot.

PREDLOG PROGRAMA ZA DOKTORSKI STUDII

NA STOMATOLO[KI NAUKI

2

Elaborat za osnovawe na studiska programa za doktorski studii na stomatolo{ki nauki ,

I I I ciklus na studii na stomatolo{kiot fakultet vo skopje

Stomatolo{ki fakultet - Skopje

VOVED Pove}e od 40 godini organizira i sproveduva poslediplomski studii so koi se

steknuva akademski nau~en stepen magister (mr.sci.) i doktor na nauki (dr. sci.) od site

oblasti na stomatologijata. Studiskite programi na studentite koi go zavr{ija prviot i

vtoriot ciklus studii na Stomatolo{kiot fakultet vo Skopje ovozmoùva{e usovr{uvawe

na kadarot koj be{e vo mo`nost samostojno da izvr{uva i vodi nau~ni istraùvawa. Posle

zavr{uvaweto na postiplomskite magisterski studii kandidatite moèa da prijavat

doktorska teza, da ja odbranat i da se zdobijat so zvawe doktor na nauki.

No, zaradi usoglasuvawe so noviot Zakon za visokoto obrazovanie

(sl. vesnik br. 35/2008 i br. 103/2008) i vgraduvawe na preporakite od Bolowskata

deklaracija, promenite vo dodiplomskata nastava bea neminovni. Nastavno-nau~niot sovet

na Stomatolo{kiot fakultet donese odluka za izmeni i dopolnuvawe na postoe~kata

studiska programa. Koncepciskite promeni na dodiplomskata nastava uslovija promeni i vo

tretiot ciklus na studii.

Od u~ebnata 2010/11 }e se organiziraat i }e se realiziraat doktorski studii vo soglasnost so

pravilata na Evropskiot kredit transfer sistem.

Imeno vo soglasnost so bolowskite principi za visoko obrazovanie i Zakonot za

visoko obrazovanie vo Republika Makedonija, Stomatolo{kiot fakultet podgotvi Predlog-

elaborat za organizirawe tret ciklus-doktorski studii, koj }e se realizira niz tri

akademski studiski godini.

Baziraj}i se na dosega{nite iskustva, pottiknati od realizacija na doktorskite

studii na instituciite od na{eto opkruùvawe vo vreme koga prosperitetot moè da se

postigne samo so izvorni nau~ni istraùvawa go uobli~ivme konceptot za

Poslediplomskite doktorski studii na stomatolo{ki nauki.

Vo vrska so ova potrebno e da gi poso~ime celite i pri~inite za osnivawe na

poslediplomskite doktorski studii na Stomatolo{ki nauki. Od mnogubrojnite fakti gi

apostrofirame slednite:

Odrùvawe i napreduvawe na nau~nata dejnost vo oblasta na stomatologijata;

Razvoj na kriti~koto mislewe;

Prenesuvawe na znaeweto na novite generacii;

Usovr{uvawe na postoe~kite ve{tini, razvivawe na novi tehnologii koi se baziraat na

nau~nite istraùvawa i nau~nite spoznavawa, kako i nivnoto vgraduvawe vo sekojdnevnata

klini~ka praksa;

3




Osveùvawe i unapreduvawe na nastavniot potencijal na Fakultetot, kako i izvor na

novi kadri za drugi akademski, nau~ni i stru~ni ustanovi;

Osposobuvawe kadar koj samostojno }e vodi nau~no istraùvawe;

Unapreduvawe na nastavnite programi i nivno usloglasuvawe so sodrìnite od

doktorskite studii vo Evropa i po{iroko;

@elbata za se pogolem napredok na profesionalen i nau~en plan kako i potrebata da

se dobliìme do nastavnite sodrìni na evropskite {koli za doktorski studii se preto~i

vo organizacija i realizacija na poslediplomskite doktorski studii od podra~jeto na

stomatolo{kite nauki. Vo Makedonija se ~uvstvuva potreba od kadar koj }e bide naso~en i

nau~no osposoben za nau~no-istraùva~ka dejnost vo oblasta na stomatolo{kite nauki.

Vsu{nost dosega ne postoi druga visokoobrazovna institucija vo Republika Makedonija koja

na potesno nau~no nivo podgotvuva kadar za istraùvawe i kreirawe. Reformskite i

integrativnite procesi vo stomatologijata ja nametnuvaat potrebata od visoko

profesionalni i nau~ni kadri koi }e umeet da kreiraat i razvivaat sovremeni nau~no-

istraùva~ki modeli.

Napredokot vo site oblasti nametna potreba od promeni na site nivoa.

Komunikaciite koi gi ostvaruvame najnapred so na{ite kolegi-sosedi i po{iroko,

razmenata na iskustva na profesionalen i nau~en plan otvorija novi vidici za realizacija

na akademskiot naziv doktor na stomatolo{ki nauki.

Koncepciski programot na doktorski studii na stomatolo{ki nauki celosno e

organiziran od tipot na otvoren sistem. Ovoj stav e formuliran vrz baza na soznanieto:

naukata ne trpi barieri, bara sloboda i kreativnost. Ottuka mobilnosta na studiite e

imperativ vo noviot koncepciski priod.

Posle zavr{etokot na doktorskite studii doktorandite moàt samostojno da vodat

nau~ni istraùvawa vo i nadvor od fakultetite, institutite i nau~noistraùva~kite

centri, so {to ja potvrduvame otvorenosta na ovoj oblik edukacija.

Ottuka kadarot koj }e se stekne so posebna nau~na kompetentnost, vo ramkite na trite

studiski godini za doktorski studii, }e bide podgotven za nastavno-nau~na i istraùva~ka

dejnost. Cenime, deka so ova }e se zgolemi kvalitetot na stomatolo{kite profili vo

Republika Makedonija

Vo minatoto i denes potencijalnite kandidati za doktorski nauki najgolem del od

nau~no istraùva~kata rabota ja ostvaruvaa na sedumtte katedri na Stomatolo{kiot

fakultet vo Skopje, vo sorabotka so poedini edinici od Medicinskiot fakultet, Prirodno-

matemati~kiot fakultet, Tehnolo{kiot fakultet, vo Skopje i drugi nastavni i nau~ni

institucii.

4




Denes se soo~uvame so se pogolemata potreba za vospostavuvawe partnerstvo so

visokite u~ili{ta i nau~ni instituti od na{ata pobliska i podale~na okolina - stranstvo.

Temelej}i se na dosega{nata dolgogodi{na uspe{na sorabotka vo noviot plan za realizacija

na doktorskite studii planirano e u~estvuvo na gosti nastavnici od biv{ite jugoslovenski

prostori (Srbija, Hrvatska, Slovenija), od na{ite balkanski prostori, od Evropa i

po{iroko.

Planovite i programite na poslediplomskite studii vo visokite u~ili{ta vo zemjite

na Evropskata unija, i pokraj osnovnite postulati, reflektiraat so golema raznolikost.

Ottuka na{ite planovi za organizacija na doktorskite studii gi prilagodivme najmnogu

spored na{ite mo`nosti i kapaciteti, no i spored programite na poslediplomskite

doktorski studii so onie programi koi za nas vo momentot se referentni.

So uvid vo programite na poslediplomskite doktorski studii na poedini zemji vo

Evropa se potrudivme studiskite programi da gi pribliìme i prilagodime najdirektno

spored programite na Stomatolo{kiot fakultet vo Zagreb, a indirektno i so programite

na srodnite visoko{kolski institucii od Gratz ( Austrija), Siene (Italija), Qubqana

(Slovenija), Praga (Republika ê{ka) i Var{ava (Polska). Se razbira deka najgolemata

kompatibilnost ja postignavme so programite za III - stepen na studii na reguliranite

profesii.

1. Zakonska ramka

Predlog-elaboratot za doktorski studii na stomatolo{ki nauki e zasnovan vrz

Zakonot za visokoto obrazovanie vo Republika Makedonija (~len 96, Sl. Vesnik na RM, broj

35/08,103/08 i 26/09);vrz Statutot na Univerzitetot „Sv. Kiril i Metodij” vo Skopje(~len.

253,Sl. Vezsnik na RM, br.156/08), kako i vrz Zakonot za nau~noistraùva~ka dejnost na

Republika Makedonija(„Sl.vesnik na RM”13/1996, 29/2002).

Predlog programata za doktorskite studii na Stomatolo{kiot fakultet e usoglasen

so:

- Bolowskata deklaracija po sostanokot na ministrite za obrazovanie na evropskite zemji

za osnovawe edinstven evropski prostor za visoko obrazovanie („ The Europian Higher Education

Area” odràn vo Bolowa na 19.06.1999);

- Ministerskiot sostanok vo Berlin za sozdavawe edinstven istraùva~ki i obrazoven

prostor („ The Europian Higher Education Area” – two process of knowledge based society” –sostanok

odràn vo septemvri 2003);

5




- Zagrepska deklaracija za harmonizirawe na doktorskite studii na tloto na Evropa („

Europian PhD Programme in Biomedicine and Health Sciences „ seminar odràn na 24 i 25. 04.2004);

- Salzbur{ki seminar za programata na doktorskite studii za asocijacija na evropskoto

znaewe („ Doctoral Programmes for Europian Knowledige Society” seminar odràn vo Salzburg, 3-5.

02.2205);

- Bergensko kominike za postignuvawe na celite za sozdavawe evropski obrazoven proces

(„Europian Higher Education Area – achieving the goals” communique of the conference of the Europien

Ministers responsible for Higher Education” odràn vo Bergen 19-20.05.2005) koga se usvoeni deset

principi za sozdavawe na programata za doktorski studii;

- Lisabonskata deklaracija („ Fouth EUA Convention of Higher Educational Institution” sostanok

odràn na 29-31.05.2005) koga se usavoeni deset principi za sozdavawe na programata za

doktorski studii;

- Londonsko kominike za sozdavawe na zaedni~ki obrazoven prostor kako odgovor na

predizvikot na globalizacija na svetot

(“Towards the Europian Higher Educational Area: Responding the Chalenges in a Globalised World”

odràn na 18.05.2007);

- Briselskata konvencija za sudbinata na univerzitetite po 2010 („Europe , s Universities

Beyond 2010: Diversity with Acommon purpose” – sostanok odràn na 13.04.2007) Predlog programata na doktorskite studii ima interdisciplinaren sostav koj gi spojuva

brojnite sodrìni zanimlivi za slu{atelite na doktorskite studii od pove}e oblasti na

stomatologijata i zdravstvoto.

Koncepciskata i sodràjnata sli~nost kako i voveduvawe na bodovni vrednosti

(krediti) e biten preduslov kaj na{ite studenti sprema drugite visoki u~ili{ta vo i nadvor

od zemjata. Na vakov na~in ostvarliva e mo`nosta za zapi{uvawe na izborni predmeti na

drugite visokostru~ni institucii nadvor od ramkite na [kolata za doktorski studii so koi

preku sledewe na nastavata na drugite fakulteti bi gi nadgradile svoite znaewa od

stomatologijata i drugi srodni podra~ja na naukata. Mobilnosta koja ne be{e

karakteristika na dosega{niot sistem, a koj se voveduva so novata strukturna

organiziranost na doktorskite studii pozitivno }e vlijae vrz profesionalniot napredok,

edukukativniot prosperitet, istraùva~kata dejnost i razvoj na nau~nata misla.

Ednakvo bi bila ovozmoèna i otvorenost za mobilnost na stranski studenti sprema

na{ite poslediplomski doktorski studii. Taka posetite na na{ite studenti vo visokite

u~ili{ta vo Evropa i svetot bi stanale pravilo, a ne isklu~oci kako do sega.

6




OP[T DEL

Naziv na predlaga~ot koj ja izveduva ili koordinira studiskata programa:

1. Nositel i izveduva~ na studiite UNIVERZITET „ SV KIRIL I METODIJ” SKOPJE, [KOLA ZA DOKTORSKI STUDII NA STOMATOLO[KI NAUKI STOMATOLO[KI FAKULTET SKOPJE 2. Naziv na studiskata programa POSLEDIPLOMSKI DOKTORSKI STUDII NA STOMATOLO[KI NAUKI

Vodeni od faktot deka titulata doktor na nauki vsu{nost zna~i osposobuvawe na

mladiot nau~nik za nau~noistraùva~ka rabota, go napu{tivme dosega{niot na~in za

steknuvawe zvawe doktor na nauki i pristapivme kon reforma. Predloènite reformi vo

su{tina zna~at koreniti promeni vo dosega{nata struktura i vtemeluvawe na noviot

koncept na poslediplomski doktorski studii.

Vakvata strukturiranost na poslediplomskite doktorski studii najnapred e

nameneta za po~etnicite vo strukata koi imaat èlba za nau~no istraùvawe, lekarite koi

se vraboteni vo ustanova vo koja se ostvaruva nau~noistraùva~ka dejnost, nau~en proekt

ili vo koja studentot ja izrabotuva disertacijata, no i kandidati koi se zanimavaat samo so

klini~ka dejnost, a imat afinitet i èlba za nau~na dejnost.

Studiskata programa na poslediplomskite doktorski studii }e bide organizirana

kako trigodi{en kurikulum za dobivawe zvawe doktor na stomatolo{ki nauki.

Instituciskata strategija na razvoj na doktorskite studii, vo ovoj moment e naso~ena kon

realizacija na doktorski studii koi se vo funkcija na individualnite i nacionalnite

potrebi na R. Makedonija. Temelite vo realizacija na poslediplomskite doktorski studii

na stomatolo{ki nauki gi gradat Univerzitetot „ Sv Kiril i Metodij” i Stomatolo{kiot

fakultet vo Skopje koi se pojavuvaat kako organizatorski i edukativni centri.

Po odnos na doktorskite studii Stomatolo{kiot fakultet vo Skopje ja definiral

svojata instituciska strategija. Toj pretstavuva:

Edukativna baza za izveduvawe na nastavata na poslediplomskite doktorski studii;

Institucionalen realizator na nastavata preku prostornite i kadrovski mo`nosti i

kapaciteti;

7




Sorabotnik so drugi katedri, ili instituti na Univerzitetot ili drugi Univerziteti

na baza na dogovori;

Obedinuva~ na nau~nite poliwa od biomedicinskite nauki vo interes na realizacija na

doktorskite studii;

Kontrolor na kvalitetot i onoj koj se griì za osiguruvawe uslovi i izrabotka na

disertaciite;

Pottiknuva~ na interdisciplinarna sorabotka i vlez vo me|unarodno nau~nite

istraùva~ki programi i proekti;

Vo novata koncepciska realizacija na poslediplomskite doktorski studii novina

koja se pottiknuva e inovativnost. Nejze ja ~inat: inerdisciplinarnost, kolaborativnost i

partnerstvo.

Interdisciplinarnost podrazbira sorabotka so drugi ustanovi i instituti na

Univerzitetot kako bi se osigural holisti~ki pristap na istraùvawa vo oblasta na

stomatologijata.

Kolaborativnost e nedvojbeno imperativ na dene{noto vreme, zatoa {to samo so zdruèni

kapaciteti instituciite i nastavnicite na doma{nite i stranskite Univerziteti kako i

so vodi~ite na kvalitetni nau~ni proekti moàt da postignat zna~ajni rezultati vo naukata.

Partnerstvo za sega izveduvaweto na poslediplomski doktorski studii vo najgolem del e

povrzano so Ministerstvto za nauka, obrazovanie, a perspektivno bi trebalo i so

Ministerstvoto za zdravstvo.

1. Uslovi i na~in za zapi{uvawe studenti

Uslovite i na~inot za zapi{uvawe na studiite e regulirano so Pravilnikot na

Univerzitetot ,,Sv. Kiril i Metodij” vo Skopje, poprecizno so utvrdenite kriteriumi

objaveni vo Konkursot od strana na Univerzitetot ,,Sv. Kiril i Metodij” vo Skopje.

Nazivot na Konkursot glasi: Konkurs za zapi{uvawe na studenti na tret ciklus studii -

doktorski studii na Univerzitetot „ Sv Kiril i Metodij” vo Skopje. Konkursot se objavuva

najmalku 5 meseci pred po~etokot na u~ebnata godina. Vo konkursot se naveduva:

Studiskata programa;

Broj na studenti;

Uslovi i kriteriumi za upis;

Iznosot na {kolarinata i drugite dava~ki;

8




Drugi elementi od zna~ewe na konkursot;

Drugi elementi soglasno Zakonot.

Uslovite za konkursot se utvrdeni so ~len 15 od Pravilnikot na Univerzitetot „Sv Kiril i

Metodij” Skopje.

Na poslediplomski doktorski studii moàt da se zapi{at studenti koi gi

ispolnuvaat osnovnite i dopolnitelnite kriteriumi utvrdeni so ~len 16 od Pravilnikot na

Univerzitetot „ Sv Kiril i Metodij” Skopje:

Osnovni kriteriumi:

Zavr{en vtor ciklus na studii po Bolowa ( na koi im se priznavaat 60 krediti);

Magister po starite nastavni programi (na koi im se priznavaat 60 krediti);

steknati 300 ECTS krediti od soodvetni studii pri {to soodvetnosta na predlog na

sovetot na studiskata programa ja utvrduva Senatot;

Poznavawe angliski jazik (sertifikat od Filolo{ki fakultet „Blaè Koneski” ili

me|unaroden sertifikat, kako na pr. TOFL, FCI, CAE)

Dopolnitelni kriteriumi za rangirawe:

Uspehot steknat na prethodnite dva ciklusa -40% od poenite

Objaveni publikacii -20% od poenite

U~estvo vo doma{ni i me|unarodni nau~noistraùva~ki proekti -20% od poenite

Studiski prestoi vo stranstvo -5% od poenite

Poznavawe stranski jazici -5% od poenite

Intervju -5% od poenite

Preporaki -5% od poenite

Drugi specifi~ni kriteriumi na oddelni nau~ni podra~ja

Dokolku kandidatot gi ispolnuva osnovnite kriteriumi, treba da osvoi najmalku 50%

od dopolnitelnite kriteriumi za da go osvoi pravoto za zapi{uvawe doktorski studii.

Studentite koi gi zavr{ile petgodi{nite studii po ECTS i se zdobile so 300 ECTS

krediti imaat pravo da se zapi{at na poslediplomski doktorski studii bez da go posetuvaat

II ciklus na studii.

9




Onie pak koi go zavr{ile II ciklus na studii i se zdobile so nau~niot stepen

magister na stomatolo{ki nauki moè da posetuvaat doktorski studii. Na ovie studenti im

se priznavaat 60 ECTS krediti. Studentite od ovoj rang se vklu~uvaat vo II semester.

2. Kompetencii koi studentot gi steknuva

So poslediplomskite doktorski studii se steknuvaat znaewa i sposobnosti za

samostojno obavuvawe nau~no-istraùva~ka dejnost vo stomatologijata, najnapred vo

ustanovite na visoko obrazovanie i nau~no-istraùva~kite instituti. Studiite ponatamu

ovozmoùvaat prodolèno usovr{uvawe vo nau~no istraùva~kite proekti i istraùva~ki

prestoi vo stranski u~ili{ta i instituti {to e priroden sled vo nau~niot razvoj na

doktorite na stomatolo{ki nauki.

Po zavr{uvaweto na studiite kandidatite se steknuvaat so akademsko nivo doktor na

stomatolo{ki nauki. Doktorot na nauki moè da se vklu~i vo me|unarodni proekti koi gi

finansiraat nau~nite i zdravstvenite fondacii vo zemjata i nadvor od nea vo koi }e se

izveduva nau~noistraùva~kata rabota. Isto taka toj }e ja realizira, razviva i nadograduva

istraùva~kata dejnost vo instituciite so {to }e dade pridones vo razvojot na naukata.

10




STUDISKA PROGRAMA - OPIS NA PROGRAMITE

1. Struktura i organizacija na programite

Na [kolata za poslediplomski doktorski studii na stomatolo{ki nauki organizirana e

studiska programa od modularen tip za site studenti koi }e gi posetuvaat studiite vo

traewe od 3 godini ili realizacijata }e se izveduva vo 6 semestri. Vkupniot broj na krediti

vo ovoj ciklus na studii iznesuva 180.

Vo strukturnata organiziranost na novata studiska programa za doktorski studii treba

da se zadovoleni slednite kriteriumi:

- vo tekot na studiite studentot mora da sobere najmalku 180 ECTS bodovi (60 krediti

godi{no);

- brojot na kreditite vo semester ne smee da bide pomal od 30 za eden semester ili (60 za

edna godina);

- eden kredit podrazbira 30 ~asa rabota. Ostvaruvawe na 60 krediti zna~i 1800 ~asovi

opteretuvawe;

- vkupniot broj ~asovi aktivna nastava vo tekot na u~ebnata godina e 1800 ~asa.

- nastavata se odviva vo 15 nedeli vo semester ili 30 nedeli vo godinata {to zna~i 22 ~asa

aktivna nastava vo edna nedela.

- za vreme na studiite kandidatite }e bidat vklu~eni vo interaktivna nastava (praktikumi,

seminari, konferencii, kongesi, kursevi) vo tekot na celiot trigodi{en ciklus;

- kreditite koi }e gi osvojat od interaktivniot oblik se brojat na krajot od studiskiot

ciklus. Niv gi odobruva mentorot;

- glaven del na studiskiiot program za sekoj student }e bide istraùva~ki proekt pod

mentorstvo na postar nau~nik koj vklu~uva istraùvawe, samostojno pi{uvawe na doktorska

ta disertacija koja se brani javno;

- poslednite dve godini od doktorskite studii aktivnata nastava ja so~inuva samo nau~no

istraùva~kata rabota koja e vo tesna vrska so izrabotka na disertacijata;

- doktorskata disertacija e zavr{en del na doktorskite studii;

- izrabotkata na doktorskata disertacija nosi 120 krediti;

Nastavata na studiskata programa se izveduva na makedonski jazik. Spored potrebite

i afinitetot na kandidatite moè da se organizira i izveduva delovi od nastavata na

doktorskite studii i na angliski jazik. Literaturata za nastava na nau~noistraùva~kata

rabota moè da bide i na nekoi od svetskite jazici.

11




Nastavata na doktorskite studii se organizira vo dva oblika:

grupna nastava, koja e osnoven oblik na doktorskite studii i moè da se drì po site

predmeti i

poedine~na nastava (mentorska) koja se odrùva vo vid na konsultacija;

Najmalata brojka na studenti za koi treba da se organizira grupna nastava e 5, a za

odrùvawe na poedine~na nastava 2 kandidati.

Vo realizacija na nastavata na doktorskite studii moè da u~estvuvaat i lica od

drugi {koli za doktorski studii, fakulteti, institucii i drugi Univerziteti od zemjata i

stranstvo, pod uslovi utvrdeni so zakon, so Statutot na univerzitetot i so Pravilnikot na

univerzitetot „Sv. Kiril i Metodij”.

Studiskata programa na poslediplomskite doktorski studii e izgradena od pove}e

komponenti koi imaat logi~en raspored. Imeno, strukturno doktorskite studii se sostojat

od: obuka za istraùvawe i edukacija i izrabotka na doktorska disertacija.

Obukata za istraùvawe opfa}a:

Predmeti: op{ti (generi~ki) predmeti, osnovni predmeti od podra~jeto, bazi~ni

predmeti od poleto na istraùvawe, specifi~ni predmeti od potesnata oblast

Doktorski seminari

Mal pi{an trud - pilot istraùva~ki trud

Izrabotkata na doktorskata disertacija opfa}a:

Podgotovka na tezi - originalno istraùvawe na kandidatot;

Rabota na disertacijata

Podnesuvawe izve{tai za progresot vo rabotata

Ocenka na disertacijata

Javna odbrana na disertacijata

Vo obukata za istraùvawe i edukacija e predloèna predmetna nastava. Taa se sostoi od

osnovni predmeti i predmeti koi poteknuvaat od poleto na istraùvawe, podra~jeto ili

oblasta na istraùvawe. Vtorata grupa predmeti se organizirani vo moduli.

12




2. Raspredelba na predmetite i krediti spored bodovnite grup

Nastavata na tretiot ciklus e organizirana vo III godi{en kurikulum koj se odviva niz {est

semestri.

I godina: osnovni (generi~ki) predmeti (12 ECTS), rabotilnici i seminari (4 ECTS),

izrabotka na doktorskata disertacija (14 ECTS), predmeti od podra~jeto, predmeti od

poleto na istraùvawe, specifi~ni predmeti od potesnata oblast organizirani vo

moduli (30 ECTS) ;

II godina: Nau~noistraùva~ka rabota, izrabotka na doktorskata disertacija, nau~na

aktivnost, u~estvo vo publikacii na nau~en trud, Prijava na doktorskata teza (60 ECTS);

III godina: Izrabotka i odbrana na doktorskata disertacija 60 krediti

Spored svojata struktura poslediplomskite doktorski studii na stomatolo{ki nauki se

prilagodeni sprema evropskiot sostav za prenos na krediti.

Predmetite koi se rasporedeni vo dvata semestra vo prvata godina globalno pripa|aat

na dve bodovni grupi. Tretata bodovna grupa i pripa|a na nau~noistraùva~kata aktivnost.

Taa se realizira od III do VI semester. Organizacijata na predmetite vo bodovni grupi e

sledna:

osnovni (generi~ki) predmeti: predmeti od prvata bodovna grupa (12 ECTS);

predmeti od podra~jeto, predmeti od poleto na istraùvawe, specifi~ni predmeti od

potesnata oblast nau~na aktivnost - organizirani vo moduli: predmeti na vtorata bodovna

grupa (30 ECTS);

nau~noistraùva~ka aktivnost - treta bodovna grupa (120 ECTS);

Vo ovaa grupa se vklu~eni izrabotkata na nau~niot trud (120 ECTS) krediti, kako i

u~estvo vo seminari, rabotilnci, kongresi, pi{uvawe izve{tai vo tekot na trite godini ne

pomalku od 18 ECTS.

13

Raspored na predmetnata nastava spored bodovnata grupa po semestri

I - godina (40 bodovi) II - godina (60 bodovi) III - godina (110 bodovi)

Op{ti generi~ki predmeti (I - bodovna grupa) 12 krediti;

Eden zadolìtelen predmet od podra~jeto, predmeti od poleto na istraùvawe, specifi~ni predmeti od potesnata oblast od modulot (II -bodovna grupa ) 30 krediti

Rabotilnici i seminari, izve{tai (4 krediti), sobirawe materijal za doktorska teza (6 krediti), Rabotewe na doktorskata teza (8 krediti) (III- bodovna grupa)

Rabotilnici i seminari (4 krediti); Izrabotka na doktorska teza (50krediti); Prijava na doktorskata teza (6 krediti) (III- bodovna grupa)

Rabotilnici i seminari (4 krediti); Izrabotka na doktorska teza (38 krediti); Odbrana na doktorskata teza (18 krediti) (III- bodovna grupa)

60 krediti Konsultacii so mentorot60 krediti

Konsultacii so mentorot60 krediti

Vkupno: 180 ECTS

A) Osnovni op{ti predmeti - predmeti od prvata bodovna grupa

Predmetite od prvata bodovna grupa ja ~inat mal broj predmeti koi se slu{aat vo

tekot na prviot semester od prvata godina na studiite, a studentot e dolèn da zapi{e 12

krediti od taa grupa. Osnovnite predmeti se naso~eni kon steknuvawe znaewa koi }e se

primenat vo nau~noistraùva~ki celi. Nivnata zada~a e da gi zapoznaat studentite so

osnovite za nau~na rabota i postapkite vo biomedicinskite istraùvawa osloboduvaj}i gi

od nesigurnost i strav pred novite nau~ni predizvici.

Preku osnovnite predmeti studentite se zdobivaat so op{ti (generi~ki) znaewa za

koi studentot dobiva 12 krediti. Vo prviot semester se planirani u~estva na seminari,

rabotilnici, pi{uvawe izve{tai.

za koi kandidatot dobiva 2 krediti. Op{tite i generi~kite znaewa vsu{nost pretstavuvaat

voved vo nau~nata rabota. Tie opfa}aat predmeti so koi kandidatot se naso~uva kon

izveduvawe na nau~noistraùva~ka postapka, gi sovladuva statisti~kite temeli na

nau~noistraùva~kata rabota, go u~i koristeweto na bibliografski resursi. Definitivno

gi sovladuva ve{tinite na pi{uvawe nau~no delo.

Predmetite moè da bidat samostojni, no moè da se organiziraat kako integralna

celina (teoretski, rabotilnici i seminari) nudej}i modeli za re{avawe na poedini

problemi.

14




Rabotilnicite i praktikumite se poseben oblik na nastavni edinici koi mu

ovozmoùvaat na studentot teoretskite znaewa da gi dopolni so praksa ili znaewata da gi

nadgradat so nekoe novo aplikativno soznanie. Vsu{nost stanuva zbor za mali metodolo{ki

oblasti koi naj~esto nosat 2 krediti, a studentite se zapoznavaat so konkretni postapki na

istraùvawe, sobirawe i obrabotka na podatoci bitni za prevzemenoto istraùvawe koe e

vsu{nost kostur na disertacijata.

Seminarite se nastaven oblik kade na odredena tema se razviva diskusija se

obrabotuvaat podra~ja koi se vo interes na studentite, a se vo vrska so postavenata teza.

Op{tite predmeti gi organizira Univerzitetot „Sv. Kiril i Metodij”, a gi realizira

nastavniot kadar na Univerzitetot koi gi ispolnuvaat uslovite za mentori vo ramkite na

[kolata za doktorski studii.

Raspredelbata i organizacijata na ECTS kreditite od op{tite predmeti so koi

studentite se zdobivaat so generi~ki znaewa e regulirana so ~len 24 od Pravilnikot na

univerzitetot „ Sv Kiril i Metodij”.

[to se odnesuva op{to do nastavata studentite moàt da sledat nastava i vo drugi

institucii vo zemjata ili vo stranstvo dokolku tie studii odgovaraat na nau~nite

kvalitativni standardi i se vo soglasost so uredbite na Pravilnikot. Studentite vr{at

izbor na kursevite vo dogovor so mentorite, imaj}i gi predvid nivnite potrebi i ve{tini za

ispolnuvawe na istraùva~kite aktivnosti od nivniot proekt.

I - semester zadolìtelni predmeti (op{ti generi~ki predmeti)

Predmetite koi }e se slu{aat vo prviot semester, a pripa|aat na grupata op{ti(generi~ki)

predmeti gi organizira i izveduva UKIM. Za sledewe na predmetite za steknuvawe na

generi~ki znaewa e ponudena slednata predlog lista na predmeti:

Op{ti predmeti - I semester krediti

1. UKIM 4

2. UKIM 4

3. UKIM 4

15




Raspredelba na krediti za drugite oblici na sobirawe znaewa

I - semester Op{ti generi~ki znaewa Krediti

Za u~estvo na konferencii 1

Pi{uvawe na izve{taj 1

Prezentacija na rezultati od istraùvawe 1

Za u~estvo na seminar 1

Pi{uvawe polugodi{en izve{taj 1

Prezentacija na rezultati od istraùvaweto 1

Za sledewe na predmetite za steknuvawe generi~ki znaewa (3 predmeti)

3X4

12

U~estvo vo aktivnosti povrzani so sorabotka so drugi rabotilnici i kratki

obuki 3X2 6

B) Moduli na predmeti od podra~jeto, predmeti od poleto na istraùvawe, specifi~ni

predmeti od potesnata oblast - predmeti na vtorata bodovna grupa

Ovaa bodovna grupa predmeti opfa}aat soznanija, znaewa i re{avawe problemi od

potesnite oblasti na stomatologijata, biomedicinata i zdravstvo. Tesno specijalizirani

znaewa se steknuvaat so sopstveno sledewe, prou~uvawe na pristapnata literatura vo taa

oblast, sorabotka so mentorot i kreativna rabota na predmetite po izbor i interes na

kandidatot, a koi se sovpa|aat so oblasta od koi e predloèna doktorskata teza. Sekoj

kandidat od soodvetniot modul mora da gi poloì zadolìtelnite predmeti, a od

po{irokata lista na izborni predmeti go pravi izborot. Kandidatot moè da odbere i

izborni predmeti od drug modul samo ako tie se vo najtesna vrska so problemot koj go

obrabotuva vo tezata.

Vo osmisluvawe i realizacija na podra~no i oblasno naso~enite predmeti u~estvuvaa

nastavnicite na Stomatolo{kiot fakultet, kako i drugi stru~ni lica nau~no dokaàni vo

oblasta na istraùvawe.

Od zadolìtelnite predmeti studentot moè da ima najmnogu 16~asa nastava

nedelno, od izbornite 6. [to zna~i 22 ~asa nastava vo tekot na nedelata.

Pokraj predmetite so koi studentite se steknuvaat so op{ti generi~ki znaewa, i

soodvetnite aktivnosti(seminari, rabotilnici i sl.), studentite vo prviot semester

odbiraat eden od dvata ponudeni zadolìtelni predmeti od modulot koj e negov izbor. Za toa

16




dobiva u{te 10 krediti. Zaedno so predvidenite aktivnosti dobiva vkupno 30 krediti za ovoj

semester.

Vo vtoriot semester nastavata vo podra~jeto na istraùvawe se izveduva spored

modularen sistem. Zaradi raznolikosta i specifi~nosta vo odredeni oblasti ponudeni se

izborni predmeti od 7 oblasti koi se organizirani vo 4 moduli. Vo modulite brojot na

predmetite se dviì od 10-30 i vo nego se sodràni predmeti od podra~jeto, predmeti od

poleto na istraùvawe, specifi~ni predmeti od potesnata oblast. Sekoj od predmetite nosi

10 krediti. Strukturata na modulite koi ja so~inuvaat studiskata programa se sledni:

o Rekonstruktivno protetska stomatologija ili A modul

Ovoj modul gi apsorbira predloènite predmeti od oblasta na klini~ka i pretklini~ka

fiksna i mobilna protetika.

o Modul B ili preventivno-restavrativna i interceptivna stomatologija.

Strukturata na ovoj modul ja so~inuvaat predmeti od oblasta na detska i preventivna

stomatologija, ortodoncija i dentalna patologija i terapija.

o Modul za orofacijalna hirurgija ili modul V gi sodrì predloènite predmeti od

oblasta na oralna i maksilofacijalna hirurgija.

o Modul za bolesti na ustata i parodontot ili modul G go so~inuvaat predmeti od

oblasta na oralnata patologija i parodontologija.

A - Modul ili rekonstruktivno protetskiot modul go so~inuvaat dva (2) zadolìtelen i

deset (10) izborni predmeti od oblasta na mobilna i fiksna protetika(5+5). Kreditite koi

treba da gi sobere studentot koj go zapi{al ovoj modul e 30 krediti. Zadolìtelnite krediti

nosat po 10, a izbornite po 5 krediti.

B - Modul B ili modul za preventivno-restavrativna i interceptivna stomatologija.

Studentite koi }e go posetuvaat ovoj modul }e imaat mo`nost da slu{aat i polagaat dva

zadolìtelni predmeti i da izberat dva izborni predmeti od ponudenite trieset predmeti.

Izbornite predmeti gi odbira kandidatot od ponudenata lista po sopstven izbor.Od oblasta

na detska i preventivna stomatologija ponudeni se 12 izborni predmeti, od ortodoncija 8 i

od oblasta na dentalna patologija ponudeni se 10. Zadolìtelnite predmeti brojat 10

krediti, a izbornite po 5.

V - Modul ili modul za orofacijalna hirurgija. Negovata struktura ja so~inuvaat dva

zadolìtelni i osumnaeset izborni predmeti od oblasta na oralna i maksilofacijalna

hirurgija. Zadolìtelniot i izbornite predmeti nosat ist broj krediti kako kaj

prethodnite dva modula.

17




G - Modul ili modul za bolesti na ustata i parodontot strukturno e izgraden od dva

zadolìtelen i 18 izborni predmeti od oblasta na parodontologija i oralna medicina i

patologija. Bodovnata vrednost kaj zadolìtelnite i izbornite predmeti e identi~na kako

kaj site prethodni.

Predmetite od modulot moàt da bidat izbrani od kandidatite spored sopstveniot

interes i potreba, no izborot {to }e go napravi doktorandot treba da korespondira so

oblasta vo koja kandidatot }e doktorira t.e. so prijavenata tema.

Doktorskite studii se odlikuvaat so fleksibilnost koja podrazbira izbor na predmet

od drug modul za koj kandidatot smeta deka }e mu bide od korist vo izrabotkata na

doktorskata teza. No, studentot e obvrzan izborot na modulot {to }e go napravi da bide

kompatibilen so temata na doktorskata teza. Zadolìtelnite predmeti da gi otslu{a i

polaga vo izbraniot modul. Za ovoj vid aktivnost studentot e dolèn da dobie soglasnost od

mentorot. Listata na izborni predmeti e postojano otvorena, taa moè da se dopolnuva i

menuva so novi predmetni sodrìni.

Vo tretiot semester zapo~natata nau~noistraùva~ka rabota od prvata godina se

intenzivira,a studentite se angaìrani voglavno so istraùvawe od koe podocna }e

proizleze doktorskata teza.

Vo trigodi{nata studiska programa doktorandot zadolìtelno treba da sprovede

istraùvawe. Za toa se planirani 120 krediti.

Vo vtoriot semester se organizira teoretska i prakti~na nastava

po sistemot na moduli. Otkako studentot }e gi poloì site ispiti predvideni predmeti so

predloènata programa (op{tite i predmetite od izborniot modul), moè da ja prijavi

temata za doktorskata disertacija t.e. prijavata na temata sledi na krajot od IV semester.

A Modul - Rekonstruktivna protetska stomatologija

Vo modulot se sodràni 10 izborni predmeti od oblasta na pretklini~kata i klini~kata

fiksna i mobilna protetika. Predmetite se ednosemestralni i nosat po 5 bodovi.

1. Zadolìtelni predmeti vo modul A

2. Lista na izborni predmeti predloèni vo modul A

kod Izborni predmeti Krediti

DSA2101 Vili~no -zglobni nepravilnosti: (prv del) 5

DSA2102 Vili~no -zglobni nepravilnosti: (vtor del) 5

DSA2103 Biomehani~ki karakteristiki na xvakalniot sistem 5

18

DSA2104 Me|uvili~ni odnosi vo stomatolo{kata protetika: sovremeni priodi vo nivnata registracija i gre{ki pri nivnoto odreduvawe

5

DSA2105 Biolo{ki osnovi na parcijalnite protezi , definirawe na osnovnite problemi na parcijalnata bezzabnost i predlog merki za sanirawe na ovie sostojbi.

5

DSA2106 Indikacija, planirawe i primena na fiksnite protretski konstrukcii

5

DSA2107 Biomehani~ki principi na preparacija na zabi za fiksni izrabotki 5

DSA2108 Postapki i tretman za postignuvawe sovremena estetika vo fiksnata protetika

5

DSA2109 Mo`nosti za estetska protetika so primena na keramikata 5

DSA2110 Fiksni konstrukcii izraboteni nad prethodno vgradeni implanti 5

II - semester A) MODUL - zadolìtelni predmeti

kod Zadolìtelni predmeti krediti

DSA1104 Sovremeni dijagnosti~ki i terapevtski proceduri kaj parcijalna i totalna bebezzabost

10

DSA1105 Sovremeni aspekti na planirawe i realizacija na fiksno protetskite nadomestoci 10

B Modul - Preventivno-restavrativna i interceptivna stomatologija

Ovoj modul ima 30 izborni predmeti od oblasta na ortodoncija, dentalna patologija i detska

i preventivna stomatologija.

1. Zadolìtelni predmeti vo modul B

2. Lista na izborni predmeti predloèni vo modul B


DSB2112 Antropologija na koskite na glava i vrat 5

DSB2113 Ortodontsko hirur[ki tretman na skeletnite dentofacijalni- nepravilnosti

5

DSB2114 Orofacijalna genetika I 5

DSB2115 Orofacijalna genetika II 5

DSB2116 Biomehani~ki istraùvawa na kraniofacijalniot sistem 5

DSB2117 Konvencionalna i digitalna rendgen]efalometrija vo ortodoncija 5

DSB2118 Dentalna okluzija i disfunkcija na temporomandibualrniot zglob 5

DSB2119 Estetika vo stomatologija: psiholo[ki aspekt 5

DSB2120 Belewe na zabite 5

DSB2111 Novi klasifikacii za karioznite lezii 5

DSB2101 Dentalen plak i negovata uloga vo nastanuvawe na zabniot karies i parodontalnata bolest

5

19

DSB2102 Ulogata na fluoridite vo preventivata na zabniot karies 5

DSB2103 Oralna biolo{ka odbrana 5

DSB2104 Ultrastrukturni promeni kaj inicijalnata kariozna lezija 5

DSB2105 Kariogen potencijal na hranata 5

DSB2106 Edukacija i motivacija - primarni faktori vo prevencijata na oralnite zaboluvawa

5

DSB2107 Kontrola na bolkata vo detskata vozrast 5

DSB2108 Lekuvawe na zabi so nezavr{en rast na koren 5

DSB2109 Dentalna traumatologija vo detska vozrast 5

DSB2110 Protetsko zbrinuvawe kaj decata i mladincite 5

DSB2121 Dostignuvawa na adhezivnite sistemi 5

DSB2122 Kompozitni materijali - podelba i odreduvawe na kvalitetot 5

DSB2123 Dejsvo na laserot vrz tvrdite tkiva 5

DSB2124 Koronarna mikropropustlivost kaj endodontsko tretiranite zabi 5

DSB2125 Biokompatibilnosta i sovremenite restavrativni materijali 5

DSB2126 Metodologija na ispituvawe na kvalitetot na tehnikite za obrabotka i polnewe na korenskite kanali na zabite

5

DSB2127 Ispituvawe na biolo{kite i tehni~kite svojstva na materijalite za polnewe na korenskite kanali

5

DSB2128 Metodologii na ispituvawe na vlijanieto na sretstvata za irigacija na korenskite kanali vrz vitalnite tkiva i ostanatite dentinski strukturi

5

DSB2129 Histopatolo{ka i mikrobiolo{ka analiza na periapikalnite zaboluvawa

5

II - semester B) MODUL zadolìtelni predmeti


DSB1104 Ortodontsko stomatolo{ka preventiva i interceptiva 10 DSB1105 Estetsko-funkcionalni restavrativni stomatolo{ki proceduri 10 V) Modul - Orofacijalna hirurgija

V - modulot sodrì vkupno 18 izborni predmeti od oblasta na oralna hirurgija (9) i 9 od

oblasta na maksilofacijalna hirurgija. Sekoj od izbornite predmeti se slu{a vo eden

semester i nosi 5 boda.

1. Zadolìtelni predmeti vo modul V

2. Lista na izborni predmeti predloèni vo modul V

20

Lista na izborni predmeti organizirani vo modul V


DSV2101 Sovremen pristap kon tretmanot na vospalitelnite procesi na liceto i vratot

5

DSV2102 Sovremen tretman na licevi skr{enici 5

DSV2103 Sovremeni aspekti vo dijagnostika i tretman na oralen kancer 5DSV2104 Multidisciplinaren menaxment na pacientite so vroden rascep 5DSV2105 Patologija na maksilaren sinus 5

DSV2106 Salivarna patologija-sovremeni dijagnosti~ki i terapeutski postapki 5

DSV2107 Sovremeni aspekti na upotreba na laser vo oralnata hirurgija 5

DSV2108 Koskeni substituenti i biomaterijali za regeneracija na vili~nite koski

5

DSV2109 Benigni tumori vo orofacijalnata regija 5DSV2110 Hroni~ni periapikalni lezii i vili~ni cisti 5DSV2111 Hirur{ki postapki vo sklop na ortodontskata terapija 5DSV2112 Preprotetska hirurgija 5DSV2113 Implantologija so naprednati hirur{ki augumentativni metodi 5DSV2114 Mekotkivni i dentoalveolarni povredi 5DSV2115 Impaktirani zabi 5DSV2116 Estetsko korektivni intervencii na liceto i vilicite 5DSV2117 Koskeni lezii - diferencijalna dijagnoza 5DSV2118 Patologija na temporomandibularen zglob 5 5

II - semester V) MODUL zadolìtelni predmeti


DSV1104 Infekcii vo orofacijalnata regija 10

DSV1105 Biomedicinski aspekti na funkcionalnite i rekonstruktivnitezafati vo maksilofacijalnata hirurgija 10

G Modul - Modul za bolesti na ustata i parodontot

Vo ovoj modul predloèni se 18 izborni predmeti. Deset od oblasta na oralna patologija i

osum od oblasta na parodontologija. Sekoj od izbornite predmeti e ednosemestralen i nosi 5

krediti. Studentot e obvrzan da izbere 2 izborni predmeta.

1. Zadolìtelni predmeti vo modul G

2. Lista na izborni predmeti predloèni vo modul G


DSG2101

Sovremen pristap kon problemot na oralnite pretkancerozni sostojbi

5

DSG2102 Oralno - medicinski aspekti na avtoimunite zaboluvawa 5

DSG2103 Hematolo{ki pretragi kaj krvnite diskrazii 5

21

DSG2104 Imunohistohemiska i molekularna analiza na oralnite dermatozi 5

DSG2105 Dijagnosti~kite dilemi na razli~nite pemfigoidnite lezii vo oralnot kavitet

5

DSG2106 Molekularna dijagnostikata na zaboluvawata vo oralnata praznina 5DSG2107 Nau~ni ispituvawa vo psihostomatologijata 5DSG2108 Medicinski aspekti na aftoidnite zaboluvawa 5DSG2109 Oralno medicinski aspekti na glositisite 5DSG2110 Oralni aspekti na virusnite zaboluvawa 5

DSG2111 Epidemiolo{ki i sistemski aspekti vo etiologijata na parodontalnata bolest 5

DSG2112 Primena na niskoenergetskite laseri vo parodontologijata 5DSG2113 Primena na visokoenergetskite laseri vo parodontologijata 5DSG2114 Analiza na koskenoto tkivo 5DSG2115 Plunkata -dijagnosti~ki medium vo parodontologijata 5DSG2116 Mikrobio{ki aspekti na parodontopatijata 5DSG2117 Genetika i parodontologija 5DSG2118 Imunolo{ki aspekti na parodontalnata bolest 5

II - semester G) MODUL zadolìtelni predmeti


DSG1104 Sovremeni aspekti na oralnata patologija i medicina 10DSG1105 Terapiski mo`nosti na parodontalnata bolest 10

Vo prviot i vtoriot semester studentite pokraj generi~kite predmeti i predmetite

od poleto na istraùvawe, podra~jeto i potesnata oblast na istraùvawe dobivaat krediti.

Tie dobivaat krediti i za odredeni aktivnosti na seminari, rabotilnici, pi{uvawe

izve{tai, prvi~ni aktivnosti na istraùvawe za doktorskata teza. Po site ovie osnovi tie

vo prviot semester i vtoriot semester sobiraat najmalku po 30 krediti, {to zna~i vkupno 60

krediti za edna godina.

Sledat tabeli vo koi se raspredeleni nastavni edinici od zadolìtelnite i izbornite

predmeti po ~asovi i krediti (godi{no) na studiskata programa za doktori na

stomatolo{ki nauki vo I godina vo prv i vtor semester spored modularnata raspredelba

(modul A,B, V i G)

22

Modul A

Nastavni edinici raspredeni po ~asovi i krediti (godi{no) na studiskata programa za doktori na stomatolo{ki nauki vo II- semester

I - semester II - semester

kod Zadolìtelni predmeti T P S Vk ECTS kod Zadolìtelni predmeti T P S+R Vk ECTS

DSA1101 UKIM 4 DSA1104

Sovremeni dijagnosti~ki i terapevtski proceduri kaj parcijalna i totalna bebezzabost

65 30 25 120 10

DSA1102 UKIM 4 DSA1105

Sovremeni aspekti na planirawe i realizacija na fiksno protetskite nadomestoci

30 60 30 120 10

DSA1103 UKIM 4

Rabotilnici i seminari, izve{tai

2 Rabotilnici i seminari 2

Sobirawe materijal za doktorska teza 6 Izrabotka na doktorska teza 8

DSA1104 ili

DSA1105

Eden zadolìtelen predmet priloèn na listata od II-semester po izbor na kandidatot

10

Napomena: studentot koj go poloìl edniot zadolìtelen predmet vo I semester go polaga preostanatiot vo II semester.

Vkupno 30 krediti kod Izborni predmeti kod Izborni predmeti

DSA2101 Vili~no -zglobni nepravilnosti: (prv del) 15 15 15 45 5

DSA2102 Vili~no -zglobni nepravilnosti: (vtor del) 15 15 15 45 5

DSA2103Biomehani~ki karakteristiki na xvakalniot sistem

15 15 15 45 5

23

DSA2104

Me|uvili~ni odnosi vo stomatolo{kata protetika: sovremeni priodi vo nivnata registracija i gre{ki pri nivnoto odreduvawe

15 15 15 45 5

DSA2105

Biolo{ki osnovi na parcijalnite protezi , definirawe na osnovnite problemi na parcijalnata bezzabnost i predlog merki za sanirawe na ovie sostojbi.

15 15 15 45 5

DSA2106Indikacija, planirawe i primena na fiksnite protretski konstrukcii

15 15 15 45 5

DSA2107Biomehani~ki principi na preparacija na zabi za fiksni izrabotki

15 15 15 45 5

DSA2108

Postapki i tretman zapostignuvawe sovremena estetika vo fiksnata protetika

15 15 15 45 5

DSA2109Mo`nosti za estetska protetika so primena na keramikata

15 15 15 45 5

DSA2110Fiksni konstrukcii izraboteni nad prethodno vgradeni implanti

15 15 15 45 5

Vkupno 30 krediti

T-teoretska nastava; P-prakti~na nastava; S-seminari; R-rabotilnici.

24

Modul B



kod Zadol`itelni predmeti T P S Vk ECTS kod Zadol`itelni predmeti T P S Vk ECTS

DSB1101 UKIM 4 DSB1104 Ortodontsko stomatolo{ka preventiva i interceptiva 60 60 0 120 10

DSB1102 UKIM 4 DSB1105Estetsko-funkcionalni restavrativni stomatolo{ki proceduri

40 60 20 120 10

DSB11103 UKIM 4

Rabotilnici i seminari, izve{tai 2 Rabotilnici i seminari 2

Sobirawe materijal za doktorska teza 6 Izrabotka na doktorska teza 8

DSB1104 ili

DSB1105


10


Vkupno krediti 30 kod Izborni predmeti kod Izborni predmeti

DSB2101

Dentalen plak i negovata uloga vo nastanuvawe na zabniot karies i parodontalnata bolest

15 15 15 45 5

DSB2102

Ulogata na fluoridite vo preventivata na zabniot karies

15 15 15 45 5

DSB2103 Oralna biolo{ka odbrana 15 15 15 45 5

DSB2104

Ultrastrukturni promeni kaj inicijalnata kariozna lezija 15 15 15 45 5

DSB2105 Kariogen potencijal na 15 15 15 45 5

25

hranata

DSB2106

Edukacija i motivacija -primarni faktori vo prevencijata na oralnite zaboluvawa

15 15 15 45 5

DSB2107 Kontrola na bolkata vo detskata vozrast 15 15 15 45 5

DSB2108 Lekuvawe na zabi so nezavr{en rast na koren

15 15 15 45 5

DSB2109 Dentalna traumatologija vo detska vozrast 15 15 15 45 5

DSB2110 Protetsko zbrinuvawe kaj decata i mladincite 15 15 15 45 5

DSB2111 Novi klasifikacii za karioznite lezii

15 15 15 45 5

DSB2112 Antropologija na koskite na glava i vrat 15 15 15 45 5

DSB2113

Ortodontsko hirur{ki tretman na skeletnite dentofacijalni- nepravilnosti

15 15 15 45 5

DSB2114 Orofacijalna genetika I 15 15 15 45 5

DSB2115 Orofacijalna genetika II 15 15 15 45 5

DSB2116

Biomehani~ki istra`uvawa na kraniofacijalniot sistem 15 15 15 45 5

DSB2117

Konvencionalna i digitalna rendgen}efalometrija vo ortodoncija

15 15 15 45 5

DSB2118

Dentalna okluzija i disfunkcija na temporo mandibualrniot zglob

15 15 15 45 5

DSB2119

Estetika vo stomatologija: psiholo{ki aspekt 15 15 15 45 5

DSB2120 Belewe na zabite 15 15 15 45 5 DSB2121 Dostignuvawe na adhezivnite

sistemi 15 15 15 45 5

DSB2122

Kompozitni materijali-podelba i odreduvawe na kvalitetot

15 15 15 45 5

DSB2123 Dejstvo na laserot vrz tvrdite 15 15 15 45 5

26

tkiva

DSB2124Koronarna mikropropuslivost kaj endodontski tretiranite zabi

15 15 15 45 5

DSB2125

Biokompatibilnosta i sovremenite restavrativni materijali

15 15 15 45 5

DSB2126

Metodologija na ispituvawe na kvalitetot na tehnikite za obrabotka i polnewe na korenskite kanali na zabite

15 15 15 45 5

DSB2127

Ispituvawe na biolo{kite i tehni~kite svojstva na materijalite za polnewe na korenskite kanali

15 15 15 45 5

DSB2128

Metodologii na ispituvawe na vlijanieto na sretsvata za irigacija na korenskite kanali vrz vitalnite tkiva i ostanatite dentalni strukturi

15 15 15 45 5

DSB2129

Ispituvawa povrzani so promenite koi nastanuvaat vrz zabnite strukturi po sprovedenoto belewe na vitalni i nevitalni zabi

15 15 15 45 5

DSB2130

Хистопатолошка и микробиолошка анализа на периапикалните заболувања

15 15 15 45 5

Vkupno 30 krediti


27

Modul V




DSV1101 UKIM 4 DSV1104Infekcii vo orofacijalnata regija 45 45 30 120 10

DSV1102 UKIM 4 DSV1105

Biomedicinski aspekti na funkcionalnite i rekonstruktivnite zafati vo maksilofacijalnata hirurgija

30 60 15+15 120 10

DSV1103 UKIM 4

Rabotilnici i seminari, izve{tai 2

Rabotilnici i seminari, izve{tai 2

Sobirawe materijal za doktorska teza 6 Rabotewe na doktorska teza 8

DSV1104 ili

DSV1105


10


Vkupno: 30 krediti kod Izborni predmeti kod Izborni predmeti

DSV2101

Sovremen pristap kon tretmanot na vospalitelnite procesi na liceto i vratot

15 15 15 45 5

DSV2102

Sovremen tretman na licevi skr{enici 15 15 15 45 5

DSV2103 Sovremeni aspekti vo dijagnostika i tretman na 15 15 15 45 5

28

oralen kancer

DSV2104Multidisciplinaren menaxment na pacientite so vroden rascep

15 15 15 45 5

DSV2105 Patologija na maksilaren sinus 15 15 15 45 5

DSV2106

Salivarna patologija-sovremeni dijagnosti~ki i terapevtski postapki

15 15 15 45 5

DSV2107

Sovremeni aspekti na upotreba na laser vo oralnata hirurgija

15 15 15 45 5

DSV2108

Koskeni substituenti i biomaterijali za regeneracija na vili~nite koski

15 15 15 45 5

DSV2109 Benigni tumori vo orofacijalnata regija 15 15 15 45 5

DSV2110

Hroni~ni periapikalni lezii i vili~ni cisti 15 15 15 45 5

DSV2111

Hirur{ki postapki vo sklop na ortodontskata terapija

15 15 15 45 5

DSV2112 Preprotetska hirurgija 15 15 15 45 5

DSV2113Implantologija so naprednati hirur{ki augumentativni metodi

15

15

15

45

5

DSV2114 Mekotkivni i dentoalveolarni povredi 15 15 15 45 5

DSV2116 Impaktirani zabi 15 15 15 45 5

DSV2117Estetsko korektivni intervencii na liceto i vilicite

15 15 15 45 5

DSV2118 Koskeni lezii -diferencijalna dijagnoza 15 15 15 45 5

DSV2119 Patologija na temporomandibularen zglob 15 15 15 45 5

Vkupno 30 krediti

29


Modul G




DSG1101 UKIM 4 DSG1104Sovremeni dijagnosti~ki postapki vo oralnata patologija i medicina

60 40 10+10

120 10

DSG1102 UKIM 4 DSG1105 Terapiski mo`nosti na parodontalnata bolest 30 40 20+30 120 10

DSG1103 UKIM 4

Rabotilnici i seminari, izve{tai 2 Rabotilnici i seminari 2

Sobirawe materijal za doktorska teza 6 Rabotewe na doktorska teza 8

DSG1104 ili

DSG1105


10


Vkupno 30 krediti kod Izborni predmeti kod Izborni predmeti DSG2101

Sovremen pristap kon problemot na oralnite pretkancerozni sostojbi

15 15 15 45 5

DSG2102

Oralno - medicinski aspekti na avtoimunite zaboluvawa 15 15 15 45 5

DSG2103 Hematolo{ki pretragi kaj krvnite diskrazii 15 15 15 45 5

DSG2104

Imunohistohemiska i molekularna analiza na oralnite dermatozi

15 15 15 45 5

30

DSG2105

Dijagnosti~kite dilemi na razli~nite pemfigoidnite lezii vo oralnot kavitet

15 15 15 45 5

DSG2106

Molekularna dijagnostikata na zaboluvawata vo oralnata praznina

15 15 15 45 5

DSG2107 Nau~ni ispituvawa vo psihostomatologijata 15 15 15 45 5

DSG2108 Medicinski aspekti na aftoidnite zaboluvawa

15 15 15 45 5

DSG2109

Oralno medicinski aspekti na glositisite

15 15 15 45 5

DSG2110 Oralni aspekti na virusnite zaboluvawa

15 15 15 45 5

DSG2111

Epidemiolo{ki i sistemski aspekti vo etiologijata na parodontalnata bolest

15 15 15 45 5

DSG2112

Primena na niskoenergetskite laseri vo parodontologijata

15 15 15 45 5

DSG2113

Primena na visokoenergetskite laseri vo parodontologijata

15 15 15 45 5

DSG2114 Analiza na koskenoto tkivo 15 15 15 45 5 DSG2115 Plunkata -dijagnosti~ki

medium vo parodontologijata15 15 15 45 5

DSG2116 Mikrobio{ki aspekti na parodontopatijata

15 15 15 45 5

DSG2117 Genetika i parodontologija 15 15 15 45 5 DSG2118 Imunolo{ki aspekti na

parodontalnata bolest 15 15 15 45 5

DSG2119 Metoda na polimerazna veri`na reakcija PVR

15 15 15 45 5

Vkupno 30 krediti T-teoretska nastava; P-prakti~na nastava; S-seminari; R-rabotilnici.

31

Nastavni edinici raspredeni po krediti (godi{no) na studiskata programa za doktori na stomatolo{ki nauki od III- VI semester

III semester IV semester

Aktivnosti krediti

Aktivnosti krediti

Rabotilnici i seminari Nau~noistraùva~ka rabota, izrabotka na doktorskata disertacija

2 28

Rabotilnici i seminari Nau~noistraùva~ka rabota, izrabotka na doktorskata disertacija Prijava na doktorskata teza

2 22 6

Vkupno: 30 Vkupno: 30

V semester VI semester

Aktivnosti krediti

Aktivnosti krediti

Rabotilnici i seminari Nau~noistraùva~ka rabota, izrabotka na doktorskata disertacija

2 28

Rabotilnici i seminari Nau~noistraùva~ka rabota, izrabotka na doktorskata disertacija Odbrana na doktorskata teza

2 10 18

Vkupno: 30 30

Vkupno krediti za ~etiri semestri:

120 krediti

32

Raspored na krediti niz site semetri na studiskata godina na doktorski studii po stomatolo{ki nauki

ECTS-krediti

Semester Generi~ki

znaewa*

Rabotilnici i

seminari*

Predmetni

znaewa**

Izrabotka na

doktorska teza***

Rabotewe na

doktorskata teza***

Prijavuvawe na

doktorskata teza***

Odbrana na

doktorskata teza***

I-semester 12 2 10 6

II-semester 2 20 8

III semester 2 28

IV semester 2 22 6

V -semester 2 28

VI-semester 2 10 18

* generi~ki znaewa (predmeti vo ramkite na UKIM) * rabotilnici, seminari, izve{tai, sobirawe materijal za izrabotka na doktorskata ** predmetni znaewa (predmeti od podra~jeto, predmeti od poleto na istra`uvawe, predmeti od specifi~nata oblast) *** izrabotka na doktorskata teza i odbrana na doktorskata teza ( vo ramkite na nau~no-istra`uva~kata rabota)

33

Elaborat za osnovawe na studiska programa za doktorski studii na stomatolo{ki nauki , I I I ciklus na studii na stomatolo{kiot fakultet vo skopje


Opis na izbornite nastavni predmeti od modul A Vili~no -zglobni nepravilnosti: (prv del)

Odgovoren nastavnik Prof. d-r Quben Guguv~evski

Sorabotnici Doc. D-r J. Bundevska, Doc. S. Elen~evski

Opteretuvawe 1T+1P+1S

ECTS 5

Oblik na ispitot usen

Cel na predmetot :

Doktorantot }e se zapoznae so nepravilnostite na vili~nite zglobovi koi za àl, denes pretstavuvaat sé po~esto prisuten vid na zaboluvawe kaj ~ovekot. Vo prviot del na predmetot kako voved vo problematikata se izneseni etiologijata i epidemiologijata na nepravilnostite za da vo prodolènie se navedat znacite i simptomite spored koi }e se vr{i i nivnoto dijagnosticirawe. Sodrìna na predmetot :

Se iznesuvaat op{tite soznanija za vili~niot zglob od aspekt na nivnite nepravilnosti, karakteristiki na koskenite i mekotkivnite komponenti na zglobot, terminologija {to se koristi za ozna~uvawe na funkcionalnite poremetuvawa. Se pravi kratok istoriski pregled na soznanijata za temporomandibularnite nepravilnosti. Epidemiolo{ki prou~uvawa na temporomandibularnite nepravilnosti, Razvoj na funkcionalnite pre~ki vo xvakalniot sistem, Fiziolo{ka tolerancija, Simptomi na temporomandibularnite nepravilnosti, Aktivnosti na xvakalniot sistem, dnevna i no}na aktivnost, spieweto i nivoi na spiewe, xvakalni aktivnosti i xvakalni simptomi, sili na kontakti me|u zabite, pozicija na mandibulata, tip na muskulna kontrakcija, vlijanie na za{titnite refleksi, okluzalni kontakti i muskulna hiperaktivnost, kako vlijaat okluzalnite interferencii vrz muskulnite sipmtomi, kako vlijae okluzijata vrz vili~nozglobnite nepravilnosti, znaci i simptomi na vili~nozglobnite nepravilnosti, funkcionalni nepravilnosti na xvakalnite muskuli, model na bolka na xvakalen muskul, za{titna zaedni~ka kontrakcija, lokalna muskulna osetlivost, miofascijalna bolka, miozitis, miospazam, akutni i hroni~ni muskulni nepravilnosti, zabrzuva~ki faktori. Ponatamu se iznesuvaat funkcionalnite nepravilnosti na vili~nite zglobovi, so zapoznavawe na naru{uvawata na kompleksot kondil-diskus, strukturno nesovpa|awe na zglobnite povr{ini i vospalitelnite zglobni nepravilnosti. Vo predmetot se iznesuva na~inot na zemawe na anamneza kaj ovoj vid nepravilnosti. Vsu{nost, prviot del od predmetot zavr{uva so opis na na~inot na sproveduvawe na dijagnosti~kite postapki vo otkrivaweto na ovie nepravilnosti. [to se o~ekuva od studentot po poloùvawe na ispitot :

Studentot dobiva prakti~ni i sovremeni soznanija za materijata {to e predmet na iznesuvawe na predavaweto. To~no zemenata anamneza ovozmoùva pravilen pristap vo sproveduvaweto na dijagnosti~kite postapki. Pravilno i seopfatno postavenata dijagnoza ovozmoùva pravilen i efikasen tretman na temporomandibularnite nepravilnosti. Zadolìtelna literatura: 1. Q. Guguv~evski. Separati od odrànite predvawa

34



2. Okeson, JP. Temporomandibular disorders. Mosby Co. 2005. de Leeuw R, Klasser GD, Albuquerque RJ. Are female patients with orofacial pain medically compromised? J Am Dent Assoc. 2005 Apr;136(4):459-68. 3. Di Rienzo Businco LDi Rienzo Businco A, D'Emilia M, Lauriello M, Coen Tirelli G Topical versus systemic diclofenac in the treatment of temporo-mandibular joint dysfunction symptoms. Acta Otorhinolaryngol Ital. 2004 Oct;24(5):279-83. Dopolnitelna literatura: 1.Ando E, Shigeta Y, Ogawa T. Kinematic analysis of limitation of mouth opening of temporomandibular disorders by rotation and translation of the condyle. Nippon Hotetsu Shika Gakkai Zasshi. 2005 Apr;49(2):231-41. 2. Aaftink HM, Steenks MH. A clinical protocol for stabilization splint construction. Ned Tijdschr Tandheelkd. 2005 Sep;112(9):318-21. 3. Scopel V, Alves da Costa GS, Urias D. An electromyographic study of masseter and anterior temporalis muscles in extra-articular myogenous TMJ pain patients compared to an asymptomatic and normal population. Cranio. 2005 Jul;23(3):194-203. Vili~no-zglobni nepravilnosti: (vtor del)




ECTS 5


Cel na predmetot: Vo vtoriot del od predmetot, studentot }e dobie celosna slika za zaboluvawata na vili~nite zglobovi preku nivna klasifikacija i {to e osobeno va`no terapijata na nepravilnostite Sodrìna na predmetot:

Studentot }e se zapoznae so nepravilnostite na xvakalnite muskuli, nepravilnostite na vili~niot zglob, hroni~nata mandibularna hipomobilnost i nepravilnostite vo razvojot. Ponatamu se iznesuvaat sovremenite pogledi i nasoki {to se odnesuvaat na tretmanot na temporomandibularnite nepravilnosti, so poseben osvrt kon fizikalnata terapija. Se opi{uva tretmanot na nepravilnostite na xvakalnite muskuli so osvrt kon za{titnata zaedni~ka kontrakcija, tretman na lokalnata muskulna bolnost, tretman na miofascijalnata bolka i miospazmot. Potoa studentot }e se zapoznae so tretmanot na nepravilnostite na vili~nite zglobovi. Krajot od vtoriot del od predmetot e rezerviran za opis na okluzalnite vmetnuva~i kako del od konzervativniot pristap vo tretmanot na ovie pacienti. Opi{ani se site vidovi okluzalni vmetnuva~i kako i na~inot na nivna izrabotka i indikaciite za nivna primena. [to se o~ekuva od studentot po poloùvawe na ispitot:

Studentot celosno }e gi zaokruì svoite soznanija od oblasta na patologijata na vili~nite zglobovi. Toj vo svojata sekojdnevna praktika }e moè uspe{no da gi prepoznae i razre{i problemite kaj pacientite koi imaat zaboluvawe na vili~nite zglobovi ili poradi lo{ata okluzija na prirodnite zabi ili poradi lo{o izrabotenite proteti~ki nadomestoci.

35



Zadolìtelna literatura: 1. Q. Guguv~evski. Separati od odrànite predvawa 2. Okeson, JP. Temporomandibular disorders. Mosby Co. 2005. Hammad IA, Nassif NJ, Salameh ZA. Full-mouth rehabilitation following treatment of temporomandibular disorders and teeth-related signs and symptoms. Cranio. 2005 Oct;23(4):289-96. 3.Williamson EH. Temporomandibular dysfunction and repositioning splint therapy. Prog Orthod. 2005;6(2):206-13. 4. Al-Ani Z, Gray RJ, Davies SJ, Sloan P, Glenny AM. Stabilization splint therapy for the treatment of temporomandibular myofascial pain: a systematic review. J Dent Educ. 2005 Nov;69(11):1242-50. Dopolnitelna literatura: 1. Maeda Y, Tsugawa T, Furusawa M, Matsuda S. A method for fabricating an occlusal splint for a patient with limited mouth opening. J Prosthet Dent. 2005 Oct;94(4):398-400. 2. Aaftink HM, Steenks MH. A clinical protocol for stabilization splint construction. Ned Tijdschr Tandheelkd. 2005 Sep;112(9):318-21. 3. Scopel V, Alves da Costa GS, Urias D. An electromyographic study of masseter and anterior temporalis muscles in extra-articular myogenous TMJ pain patients compared to an asymptomatic and normal population. Cranio. 2005 Jul;23(3):194-203. 4. Steenks MH, The GL, Aaftink HM. Jaw position in stabilization splint treatment of musculoskeletal disorders. Ned Tijdschr Tandheelkd. 2005 Aug;112(8):279-82. Biomehani~ki karakteristiki na xvakalniot sistem




ECTS 5


Cel na predmetot:

Zapoznavawe na studentite so osnovnite problemi vo biomehanikata na xvakalniot sistem preku prou~uvawe na vidot na silite {to gi osloboduvaat xvakalnite muskuli, kako i zapoznavawe so reakcijata na parodontalnite i mukoznite tkiva koga }e se najdat izloèni na dejstvoto na xvakalnite sili. Sodrìna na predmetot:

Vo po~etokot na iznesuvaweto na prblematikata na biomehanikata se izneseni osnovnite inènerski principi preku objasnuvawe na poimite za sila i masa i nivnite fizi~ki karakteristiki. Potoa se iznesuvaat modelite na opteretuvawe na dolnata vilica so izu~uvawe na matemati~kite, fizi~kite modeli i modelite na zavr{ni elementi. Sledi opisot na mahanizmot na reakcija na licevite koski in vivo koga }e se opteretat od xvakalnite sili. Potoa se iznesuvaat teoretskite soznanija za reakcijata na razli~nite oralni strukturi kon xvakalnoto opteretuvawe. Oddelno se opi{ani reakciite na bezzabnite alveolarni grebeni, potoa reakciite na parodontalnite tkiva koga istite }e se opteretat so odreden vid proteti~ki nadomestoci. Vo oddelna glava se iznesuva problemot na adaptacija na tkivata od ustnata praznina kon opteretuvaweto preku simulacija na fizikata na dolnata vilica. Opteretuvaweto na vili~niot zglob e, isto taka, predmet na

36



zapoznavawe i posebno e iznesen problemot na zglobniot diskus. Obrabotena e i problematikata na xvakalnata artikulacija so iznesuvawe na karakteristikite na potpornite tkiva {to gi nosat proteti~kite izrabotki, odnosno karakteristikite na parodontalnata potpora i na mukoznata potpora. [to se o~ekuva od studentot po polo`uvawe na ispitot:

Studentot se zapoznava so osnovnite poimi za silite i opteretuvanjata vo zvakalniot sistem. Poseben akcent e staven vrz odnesuvanjeto na potpornite tkiva, kako sto se parodontalnite i mukoznite tkiva sto go nosat mastiaktonoto opteretuvanje. Se iznesuvaat prakticni soznanija za toa kakvi treba da bidat protetickite izrabotki za da se reducira opteretuvanjeto na potpornite tkiva. Zadol`itelna literatura: 1. Guguv~evski Q. Biomehanika na xvakalniot sistem. (vo podgotovka) 2. Sugiura T, Yamamoto K, Murakami K, Kawakami M, Kang YB, Tsutsumi S, Kirita T. Biomechanical analysis of miniplate osteosynthesis for fractures of the atrophic mandible. J Oral Maxillofac Surg. 2009 Nov;67(11):2397-403. 3. Badawi HM, Toogood RW, Carey JP, Heo G, Major PW. Three-dimensional orthodontic force measurements. Am J Orthod Dentofacial Orthop. 2009 Oct;136(4):518-28. 4. Suzuki EY, Suzuki B. A simple mechanism for measuring and adjusting distraction forces during maxillary advancement. J Oral Maxillofac Surg. 2009 Oct;67(10):2245-53. 5. Nickel JC, Iwasaki LR, Beatty MW, Marx DB. Tractional forces on porcine temporomandibular joint discs. J Dent Res. 2009 Aug;88(8):736-40. 6. Q. Guguv~evski. Okluzija, EinSof, Skopje, 1997. 7. Q. Guguv~evski. Osnovi na gnatologijata, InForma, Skopje, 2005. 8. Q. Guguv~evski. Pretklinika na parcijalnoto protezirawe, Skopje, 2008. Dopolnitelna literatura: 1. Lee H, Ting K, Nelson M, Sun N, Sung SJ. Maxillary expansion in customized finite element method models. Am J Orthod Dentofacial Orthop. 2009 Sep;136(3):367-74 2. Gautam P, Valiathan A, Adhikari R. Maxillary protraction with and without maxillary expansion: a finite element analysis of sutural stresses. Am J Orthod Dentofacial Orthop. 2009 Sep;136(3):361-6. 3. Li X, Lin X, Wang Y. Temporomandibular joint vibration in bruxers. Cranio. 2009 Jul;27(3):167-73. 4. Chan YL, Ngan AH, King NM. Use of focused ion beam milling for investigating the mechanical properties of biological tissues: a study of human primary molars. J Mech Behav Biomed Mater. 2009 Aug;2(4):375-83. Epub 2009 Feb 3. 5. Krishnan V, Davidovitch Z. On a path to unfolding the biological mechanisms of orthodontic tooth movement. J Dent Res. 2009 Jul;88(7):597-608. Me|uvili~ni odnosi vo stomatolo{kata protetika: sovremeni priodi vo nivnata registracija i gre{ki pri nivnoto odreduvawe




ECTS 5


37



Cel na predmetot:

Odreduvaweto na maksilomandibularnite soodnosi otsekoga{ pretstavuvalo problem vo sekojdnevnata proteti~ka rabota. Studentot }e bide zapoznat so klasi~nite i sovremenite metodi za determinacija na fiziolo{koto miruvawe i osoben akcent }e se dade na odreduvaweto na me|uvili~nite relacii vo odnos so horizontalnata ramnina, odnosno odreduvaweto na poziciite na centri~na relacija i centri~na okluzija. Sodrìna na predmetot: Po predmetot so ovoj naslov, doktorantot oddelno }e bide zapoznat so problemot na me|uvili~nata relacija vo odnos so vertikalnata ramnina i potoa }e bide razgleduvan problemot na me|uvili~na relacija vo odnos so horizontalnata ramnina. Se iznesuvaat teoriite za fiziolo{koto miruvawe, kako i metodite za egzaktno odreduvawe na ovoj parametar. Posebno mesto zazema nevrofiziolo{koto soznanie za fiziolo{koto miruvawe i pote{kotiite {to proizleguvaat od pojavata na mo`ni gre{ki. Osobeno zna~ewe se dava na pravilnata postavenost na teloto i glavata na ispitanikot pri odreduvaweto na ovaa vertikalna dimenzija. Vo vtoriot del od predmetot se opi{uva problemot na centri~nata relacija. Ova e eden poseben entitet so visoko profesionalno zna~ewe vo protetikata. Se opi{uvaat ednostavni i klasi~ni metodi za odreduvawe na horizontalniot soodnos {to postoi me|u gornata i dolnata vilica, a se pravi osvrt i preporaka za primena na sovremeni metodi za registracija na ovoj parametar. Studentite }e imaat mo`nost da se zapoznaat i so naj~estite gre{ki {to pritoa se javuvaat i se iznesuvaat predlozi za nivno nadminuvawe. I dvata poima na me|uvili~nite relacii, odnosno, i fiziolo{koto miruvawe i centri~nata relacija, odnosno okluzija, se sekojdnevno prisutni vo proteti~kite ordinacii kako pri izrabotkata na fiksnite, taka i pri izrabotkata na mobilnite nadomestoci. [to se o~ekuva od studentot po poloùvawe na ispitot:

Studentot dobiva teoretski i prakti~ni soznanija za edna va`na faza vo izrabotkata na fiksnomobilnite nadomestoci. No, ne samo vo izrabotkata, tuku i pri razre{uvawe na odredei problemi od okluzijata isto taka potrebno e da se odredat to~ni vrednosti na ovie dva parametri. Studentot }e dobie celosna pretstava za problemot na fiziolo{koto miruvawe i centri~nata relacija so konkretni prakti~ni soznanija kako najbrzo i najednostavno da gi dobie vistinskite vrednosti na ovie dva parametri. Zadolìtelna literatura: 1.Guguv~evski Q. Elektromiografski aspekti na fiziolo{koto miruvawe i na centri~nata relacija. Prosvetno delo, Skopje, 1993. 2. Guguv~evski Q. Totalna proteza-odbrani poglavja. Medis informatika, Skopje, 1994. 3. Guguv~evski Q. Totalna proteza-praktikum. EinSof, Skopje, 2003. 4. Guguv~evski Q, Dejanoski K. Veleski D. Klinika na totalno protezirawe, Ein Sof, Skopje, 2005. 5.Rahn, Heartwell. Textbook of Complete Dentures, Mosby Co. 1993. Dopolnitelna literatura: 1.Gautam P, Valiathan A, Adhikari R. Maxillary protraction with and without maxillary expansion: a finite element analysis of sutural stresses. Am J Orthod Dentofacial Orthop. 2009 Sep;136(3):361-6. 2.Williamson EH. Temporomandibular dysfunction and repositioning splint therapy. Prog Orthod. 2005;6(2):206-13. 3. Al-Ani Z, Gray RJ, Davies SJ, Sloan P, Glenny AM. Stabilization splint therapy for the treatment of temporomandibular myofascial pain: a systematic review. J Dent Educ. 2005 Nov;69(11):1242-50.

38



Biolo{ki osnovi na parcijalnite protezi , definirawe na osnovnite problemi na parcijalnata bezzabnost i predlog merki za sanirawe na ovie sostojbi

Odgovoren nastavnik Prof. D-r Dragoqub Veleski



ECTS 5


Cel na predmetot :

Doktorantot }e se zapoznae so raznite vidovi na parcijalnite bezzabnosti, nivnata incidencija, klini~kite manifestaci i posledicite na stomatognatniot organ od parcijalnoto gubewe na zabite. ]e bidat razgledani etiologijata i epidemiologijata na parcijalnie bezzabnosti i }e se razgledaat i prou~at pove}e formi na parcijalni protezi kako terapeutski sretstva. Sodrìna na predmetot : Izloènosta na proteti~koto lekuvawe na parcijalnata bezzabost e povrzano so polivalentnosta na zada~ite {to treba da se razre{at za sekoj poseben slu~aj.Samata parcijalna bezzabnost e bogata so razli~ni sostojbi kako po odnos na kondicijata na oralnite tkiva, pomaliot ili pogolemiot gubitok na zabi, taka i po mo`nostite na proteti~kite kreacii vo proteti~kite proceduri vo sanacija i rehabilitacija na tkivata na stomatognatniot sistem. Toa proizleguva od faktot {to tkivata i organite na licevo-vili~nata regija, se predodredeni da vr{at pove}e zna~ajni funkcii kako {to se; govorot, mastikacijata, goltaweto, di{eweto, {irokata receptivno informativna funkcija vo komunikacijata so nadvore{nata sredina i dr. Od tuka naru{uvawata na bilo koj del od tkivata na stomatognatniot sistem vo smisla na nivnata morfologija ili funkcija, neminovno vodi do rastrojstvo so razli~en stepen vo morfolo{ko anatomskiot integritet i funkcija na bilo koj segment na stomatognatniot sistem. Vo sovremenata proteti~ka terapija, proteznite konstrukcii se razgleduvaat i prifa}aat kako terapevtski i profilakti~ki sredstva {to go potencira nivniot medicinski karakter kako medicinska pomo{ za za{tita na stomatognatniot sistem od ponatamo{nite destruktivni procesi koi bi nastanale ako ne se sprovede navreme proteti~kata terapija. Vo taa smisla pokraj saniraweto na o{tetenite osnovni funkcii, parcijalnata proteza ne smee da se tretira kako mehani~ko sredstvo, tuku sosema opravdano od nea se o~ekuva, pokraj funkcionalnata reintegracija na oralniot sistem, taa treba da igra i odredena uloga vo resocijalizacijata na individuata-nejzino vklu~uvawe vo op{testveniot ìvot. Vsu{nost, so napredokot na tehnologijata vo ova podra~je, nie deneska razlikuvame: parcijalna plo~esta proteza, skeletirana proteza, teleskop parcijalna proteza, pokrivna parcijalna proteza, parcijalna proteza kako proteti~ka suprastruktura nad implanti, imedijatna parcijalna proteza, tranzitorna ili parcijalna proteza kako nadgrizna {ina, dvodelna parcijalna proteza, razdvoena parcijalna proteza, swing-lock parcijalna proteza, kompleksna parcijalna proteza i subtotalna ili maksimalna parcijalna proteza. Del od ovie vidovi na parcijalni protezi }e bidat razgleduvani vo ramkite na ovoj predmet. [to se o~ekuva od studentot po poloùvawe na ispitot:

Studentot dobiva teoretski i prakti~ni sovremeni soznanija za materijalot {to e predmet na iznesuvawe na predavawato. Toj treba da sovlada dovolen broj na prakti~ni

39



ve{tini preku eden sovremen koncept na priodot irealzacijata na klini~kite i paraklini~kite proceduri vo terapijata na parcijalnata bezzabnost. Zadolìtelna literatura: 1. Veleski D. Separati od odrànite predavawa 2. Veleski D. Klinika i tehnika na parcijalnite protezi 3. Stamenkovi} D. Stomatolo{ka protetika-parcijalni protezi Dopolnitelna literatura: 1. Alan B. Carr , Glen P. McGivney , David T. Brown “McCracken's Removable Partial Prosthodontics” ,Elsevier Mosby, 2004. Indikacija, planirawe i primena na fiksnite protretski konstrukcii

Odgovoren nastavnik Prof. d-r E. Petkova, Prof. d-r E.[abanov Prof. d-r J. Baevska

Sorabotnici Doc. dr. V. Vankovski Доц. др.Б.Капушевска, Доц. d-р Г.Ковачевска, Доц.д-р Н. Гиговски, Доц.д-р В. Коруновска


ECTS 5


Cel na predmetot :

Cel na predmetot e da se zapoznaat studentite so sovremenite koncepti za postavuvawe na dijagnoza, diferencijalna dijgnoza na sostojbata na orofacijalniot kompleks i postavuvawe na adekvatna indikacija ili kontrindikacija za primena na fiksni konstrukcii. Pri toa, osobeno vnimanie e dadeno na obemot na terapijata kako i razgrani~uvaweto vo planiraweto na fiksni, kombinirano fiksno-mobilni ili mobilni protetski nadomestoci. Sodrìna na predmetot :

Predmetnata sodrìna go opfa}a metodolo{kiot pristap pri odreduvawe indikaciite za fiksni pomagala vo smisol na selektirawe na konceptite za estetskofonetski, funkcionalno-xvakalni ili profilakti~ki pri~ini. Eden od osnovnite faktori pri planiraweto na protetskiot tretman so fiksni pomagala e vrednuvaweto na zabite nosa~i. Predmetnata materija poodelno gi razrabotuva faktorite na vrednuvawe na zabite kako biolo{kiot faktor, anatomskiot faktor, topografskiot faktor, prostorot me|u preostanatite zabi, parodonciumot na zabite, funkcionalen faktor i zabite antagonisti. Mnogu va`na uloga vo planiraweto imaat i dopolnitelnite dijagnosti~ki metodi, upotrebata na radiografija, analiza na studio modeli i dr. Se poso~uva na zna~eweto na izborot na sovremeni stomatolo{ki materijali i zapoznavawe so nivnite karakteristiki. [to se o~ekuva od studentot po poloùvawe na ispitot :

Doktorantot po sovladuvaweto na predmetot treba da gi poznava i prepoznava sostojbite na mekite i tvrdite oralni tkiva. So toa ke se stekne so ve{tini za pravilno postavuvawe na indikacii, plan na tretman i odreduvawe na protetskoto pomagalo kako i izbor na adekvaten materijal od koj ke bide izrabotena fiksnatakonstrukcija. Zadolìtelna literatura :

40



1.Mir~ev E. Klinika na fiksnata stomatolo{ka protetika. NIP Studentski Zbor, Skopje 1996 2.Mir~ev E. Pretklinika na fiksnata stomatolo{ka protetika. NIP, Studentski Zbor, Skopje 1997 3.Shillinburg T.H. Fundamentals of fixed prosthodontics. Third edition. Quint Publ. Co. Inc 1997 4. Salliven O.M. Fixed prosthodontics in Dental Practice. Quint Publ. Co. Inc 2004 5. Stamenkovic D. Stomatoloski Materijali. Zavod za udzbenike i nastavna pomagala Beograd 2003 Dopolnitelna literatura: 1.Schneider R. Occlusion J Am Dent Assoc, Aug 2006; 137: 1066. 2. Carlsson G. E, Omar R. Trends in prosthodontics. Med Princ Pract, Jan 2006; 15(3): 167-79. 3.Chriestensen G.J.Proosthodontics is in your future J Am Dent Assoc, May 2000; 131: 671 - 672. Biomehani~ki principi na preparacija na zabi za fiksni izrabotki




ECTS 5


Cel na predmetot :

Cel na predmetot e da se pretstavat sovremenite metodi za preparacijata na zabite za fiksni protetski pomagala bazirani na biolo{kite i mehani~kite principi. Osoben akcent ke bide daden na vospostavuvaweto na adekvatna formata na prepariraniot zab. Sodrìna na predmetot :

So predavawata predvideno e zapoznavawe na doktorantite so zna~eweto na preparacijata na zabite kako mnogu va`na faza vo izrabotkata na fiksnite konstrukcii. So sporeduvawe na formata na prirodniot zab so formata na prepariraniot zab se ukaùva na biolo{kite zakonitosti na ovoj organ. Se ukaùva zna~eweto na vitalitetot vo izborot na metodologijata na preparacijata. Principite na preparacija se baziraat vrz osnova na prezervacija na zabnite tkiva, retencija i mehani~ka otpornost, strukturalen integritet, marginalen integritet i za~uvuvawe na zdravjeto na parodontot. Toa se glavnite nasoki pri prepariraweto faza po faza za dobivawe na adekvatna forma so upotreba na adekvatni formi na brusnite tela. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

So poloùvawe na ispitot doktorantot ke ja sovlada sovremenata metodologija na preparacijata na zabite za fiksni nadomestoci. Ke se stekne so znaewe za selektiven pristap vo odzemaweto na tvrdata zabna supstanca. Ke ja sovlada princip-baziranata preparacija. Ke umee da napravi pravilen izbor na brusni tela za preparacija za dobivawe na potrebnata forma na zabot nosa~ na fiksnata izrabotka.

41



Zadol`itelna literatura : 1.Mir~ev E. Klinika na fiksnata stomatolo{ka protetika. NIP Studentski Zbor, Skopje, 1996 2.Mir~ev E. Pretklinika na fiksnata stomatolo{ka protetika. NIP Studentski Zbor, Skopje, 1997 3. Shillinburg T.H. Fundamentals of fixed prosthodontics. Third edition. Quint Publ. Co. Inc 1997 4. Salliven O.M. Fixed prosthodontics in Dental Practice. Quint Publ. Co. Inc 2004 5. Martin F. Land, Stepfan F. Rosentsiel. Contemporary Fixed Prosthodontics Fourth Edition. Mosby 2006 Dopolnitelna literatura: 1.Christensen G.J. When is a full-crown restoration indicated? J Am Dent Assoc, Jan 2007; 138: 101 - 103. 2.Javaheri D. Considerations for planning esthetic treatment with veneers involving no or minimal preparation J Am Dent Assoc, Mar 2007; 138: 331 - 337. 3. Christensen G.J. Building up tooth preparations for full crowns-2000 J Am Dent Assoc, Apr 2000; 131: 505 - 506. Postapki i tretman za postignuvawe sovremena estetika vo fiksnata protetika




ECTS 5


Cel na predmetot:

Cel na predmetot e da se zapoznaat kandidatite so ulogata na estetikata vo sovrementa stomatolo{ka protetika kako imperativ za zadovoluvawe na barawata koi treba da gi ispolnuva sekoja fiksna izrabotka. Poseben akcent e daden na estetskite kriteriumi vo frontalnata regija. Sodr`ina na predmetot:

Doktorantite ke bidat zapoznaeni so poimot estetika, nejzino zna~ewe i primena vo planiraweto na fiksnite izraboteki. Pretstaveni se osnovnite pojdovni estetski parametri na zabite kaka forma na priroden zab i boja gledano poodelno ili vo sklop na formata na liceto. Posebno zna~ewe vo vospostavuvaweto na estetskite kriteriumi ima simetijata na liceto kako i oblikot i konturite na usnicite. Tie imaat osobena uloga vo planiraweto i obemot na izrabotkata kako i izborot na sovremenite materijali koi obezbeduvaat visoka estetika. Preku prikaz na slu~ai slu{atelite ke se zapoznaat so selektivniot pristap vo odreduvweto na bojata i soodvetnite nijansi kako i sovremenite tehnolo{ki postapki za dobivawe estetski efekti. Upotrebata na fotografijata za

42



dokumentirawe na slu~ai ima golemo zna~ewe vo steknuvawe iskustvo za zadovoluvawe na kompleksnite estetski barawa. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Kandidatite ke se steknat so ve{tini za koristewe parametri kako vodi~i vo planiraweto i izvedbata na estetskite protetski restavracii. Vakviot priod e neophoden za izvedba na simetri~na kompozicija koja imperativ vo estetkata stomatologija. Zadolìtelna literatura : 1.Mir~ev E. Klinika na fiksnata stomatolo{ka protetika. NIP, Studentski Zbor. Skopje 1996. 2. Mir~ev E. Pretklinika na fiksnata stomatolo{ka protetika. NIP Studentski Zbor, Skopje 1997. 3.Shillinburg T.H. Fundamentals of fixed prosthodontics. Third edition. Quint Publ. Co. Inc 1997. 4. Gerald Chice, Aalain Pinault. Esthetics of anterior fixed prosthodontics. Quint Publ. Co. Inc 1994. Dopolnitelna literatura: 1. Radlovi~-Panteli~, Stomatolo{ka protetika-fiksni nadoknadi -Белград 2. Christensen GJ. When is a full-crown restoration indicated? J Am Dent Assoc, Jan 2007; 138: 101 - 103. 3. Javaheri D. Considerations for planning esthetic treatment with veneers involving no or minimal preparation J Am Dent Assoc, Mar 2007; 138: 331 - 337. 4. Christensen G.J. Building up tooth preparations for full crowns-2000 J Am Dent Assoc, Apr 2000; 131: 505 - 506. Mo`nosti za estetska protetika so primena na keramikata




ECTS 5


Cel na predmetot:

Cel na predmetot e zapoznavawe na doktorantite so karakteristikite na porcelanskite masi kako materijal koj vo odnos na ostanatite stomatolo{ki materjali ima najgolem razvoj. Negovata primena vo fiksnata protetika se pove}e stanuva standard blagodarenie na negovata biokompatibilnost no i izvonrednite estetski karakteristiki. Sodrìna na predmetot:

Prviod del od predavawata go opfa}a istoriskiot razvoj na upoterbata na stomatolo{kata keramika od sredinata na minatiot vek pa se do dene{en den. Istovremeno, hronolo{ki se pretstaveni tehnolo{kite unapreduvawa na svojstvata na porcelanskite masi. Vo sovremenata fiksna protetika ne e vozmo`na estetska korekcija bez upotreba na kerami~ki materijali. Vtoriot del od predavawata e posveten na svojstvata na sovremenite kerami~ki masi kako i adekvatnata tehnologija so poseben osvrt na kompjuterski

43



potpomognato dizajnirewe i izrabotka na fiksni restavracii. Kerami~kite estetski izrabotki pretstavuvaat metalkerami~ki izrabotki i bezmetalni porcelanski koronki i mostovi kako i porcelanski laminatni faseti. Tie se pretstaveni preku prikazi na slu~ai poodelno faza po faza se do kone~niot izgled po cementiraweto. Detalno se pretstaveni indikaciite za ovoj vid na restavracii kako i potrebnata metodologijata na rabota. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Kandidatite ke steknat potrebno znaewe za svojstvata na sovremenite kerami~ki masi osobeno nivnata primena vo estetskata stomatologija. Na toj na~in ke moàt da odberat adekvaten materijal i da postavat pravilna indikacija za vidot na kerami~kata restavracija. So toa ke ja determiniraat metodologijata na klini~kiot i labaratoriski proces na izrabotuvawe na estetski protetski restavracii. Zadolìtelna literatura : 1. Mir~ev E. Klinika na fiksnata stomatolo{ka protetika. NIP Studentski Zbor, Skopje 1996 2. Mir~ev E. Pretklinika na fiksnata stomatolo{ka protetika. NIP Studentski Zbor, Skopje 1997 3.Shillinburg T.H. Fundamentals of fixed prosthodontics. Third edition. Quint Publ. Co. Inc 1997 4. Gerald Chice, Aalain Pinault. Esthetics of anterior fixed prosthodontics. Quint Publ. Co. Inc 1994 5. Pascal Magne, Urs Belser. Bonded porcelain restorations in the anterior dentition: A Biomimetic aproach. Quint Publ. Co. Inc 2003 Dopolnitelna literatura: 1. Trifunovi~ D. i sor. Stomatolo{ka protetika-pretklinika, Belgrad 2000 god. 2. Frank S, Holloway J. Which All-Ceramic System Is Optimal for Anterior Esthetics? J Am Dent Assoc, Sep 2008; 139: 19S - 24S. 3. K.J. Anusavice B. Hojjatie Stress Distribution in Metal-Ceramic Crowns with a Facial Porcelain Margin Journal of Dental Research, Sep 1987; 66: 1493 - 1498. 4. Christensen G.J. Porcelain-Fused-to-Metal Versus Zirconia-Based Ceramic Restorations, J Am Dent Assoc, Aug 2009; 140: 1036 - 1039. Fiksni konstrukcii izraboteni nad prethodno vgradeni implanti

Odgovoren nastavnik Doc.d-r V. Vankovski

Sorabotnici Доц. др.Б.Капушевска, Доц. d-р Г.Ковачевска, Доц.д-р Н. Гиговски, Доц.д-р В. Коруновска


ECTS 5


Cel na predmetot:

Cel na predmetot e zapoznavawe na kandidatite so posthirur{kite postapki vo vrska so protetskite izrabotki vrz implantite, no и planiraweto na celata postapka. Poseben akcent e daden na metodite za otpe~atuvawe, kako i pravilata za oblikuvaweto na fiksno-protetskite konstrukcii vrz implantite.

44



Sodrìna na predmetot :

Na predavawata studentite }e se zapoznaat so predhirur{koto planirawe na timot oralen hirurg-proteti~ar-zaben tehni~ar za realizirawe na estetskite i funkcionalnite kriteriumi na implantno nosenite izrabotki, zna~eweto na pravilnata pozicija na implantot vo alvelarnata koska kako i zna~eweto na sostojbata na tvrdite i mekite periimplantni tkiva za krajniot ishod.Ponatamu, na primerot na nekoj sistemi za implantacija }e se razgleduvaat tipi~nite sostavni delovi na istite (gingiva-former, transfer kapici, trup~iwa itn.) i na~inot na nivnoto koristewe.Kako kriti~en vo moment vo celata postapka }e se zboruva za na~inite i metodite na otpe~atuvawe i izrabotkata na modeli so laboratoriski analozi.Kone~no }e bidat objasneti pravilata za pravilnoto oblikuvawe na ovie konstrukcii vo odnos kon periimplantnite tkiva i antagonistite (okluzija i artikulacija), kako i na~inite na fiksirawe na istite vo ustata na pacientot. [to se o~ekuva od studentot po poloùvaweto na ispitot:

Da bide vo sostjoba da razlikuva povolni od nepvolni preduslovi za implantno noseni izrabotki, kako i da gi znae protetskite delovi na implantnite sistemi i na~inot na rakuvaweto so niv. Zadolìtelna literatura: 1. Popov N, ZÍboprotezna implantologi®, Sofija 1999 2. Vankovski V., Stomatolo{ki suprastrukturi nad implanti, Skopje 2005 3. Spiekerman H. Implantology Georg thieme verlag 1995 Dopolnitelna literatura: 1. Almog DM, Benson BW, Wolfgang L, Frederiksen NL, Brooks SL. CT-Based Imaging and Surgical Guidance in Oral Implantology. J Oral Implantol. 2006;32(1):14–8. 2.Carranza F. Clinical Periodontology,2002 by WB Saunders Co. 3. Panteli~-Radlovi~, Stomatolo{ka protetika-nadoknade na implantima 1998, Jugoslovenska kniga,Beograd

45



Opis na izbornite nastavni edinici od modul B Dentalen plak i negovata uloga vo nastanuvawe na zabniot karies i parodontalnata bolest

Odgovoren nastavnik Prof.d-r M. Car~ev

Sorabotnici Doc.d-r O. Sarakinova


ECTS 5


Cel na predmetot:

Celta na ovoj predmet e slu{atelite da se zapoznaat so va`nosta na dentalniot plak i negovata uloga vo nastanuvawe na kariesot i parodontalnata bolest. Slu{atelot treba da osoznae kakva e korelacijata na plakot so najfrekventnite zaboluvawa vo usnata praznina. Sodrìna na predmetot:

Predmetot go obrabotuva dentalniot plak od site aspekti. Na~inot na negovoto formirawe, lokalizacijata i efektite. Posebno vnimanie se obrnuva kon metaboli~kite procesi i hemizmot koi se odigruvaat vo strukturata na dentalniot plak. Imperativ vo re{avaweto na patolo{kite efekti e solidna plak kontrola. Niz predavawata }e bidat prikaàni dvete naj~esti kontroli na plakot: mehani~kata i hemiskata. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Teoretskoto sovladuvawe na ovaa materija }e rezultira vo soznanija deka dentalniot plak ima bitno vlijanie vrz zabniot karies i parodontalnata bolest. Kako lokalen faktor potrebna e negova kontrola i eliminacija. Za taa cel se se primenuva hemiska i mehani~ka plak kontrola. Na toj na~in seriozno se participira vo prevencijata na najaktuelnite zaboluvawa vo oralniot kavitet. Zadolìtelni literatura: 1. Andjic J. Osnovi oralne fiziologije i biohemije, Naucna knjiga, Beograd (1981, 1990). 2. Car~ev M. Preventivna stomatologija, Stomatolo{ki fakultet-Skopje, Skopje, 2000. 3. Rajic Z, i sar. Decja i preventivna stomatologija, Jumena, Zagreb, pp 383–417, 1985. 4. Sto{i} P. i sar. De~ja i preventivna stomatologija, Univerzitet u Beogradu, 1986. 5. Vulovic i sar. Preventivna stomatologija, univerzitet u Beogradu, Elit-Medica, Beograd, 2002. Dopolnitelna literatura: 1. Jankulovska M, Elen~evska-Apostolska S. Oralnata mikroflora i dentalniot karies Ulogata na fluoridite vo preventivata na zabniot karies

Odgovoren nastavnik Prof. d-r. M. Car~ev

Sorabotnici Doc. D-r. O. Sarakinova


ECTS 5


46



Cel na predmetot:

Slu{atelite preku prou~uvawe na fluoridite i nivnoto vlijanie vrz dentalniot status kaj individuite }e gi osoznaat osnovnite principi vo preventivata. Sledej}i gi najsovremenite dostignuvawa i novini tie }e participiraat vo namaluvawe na zabniot karies vo populacijata. Sodrìna na predmetot:

Vo centarot na koncepcijata na nastavnite sodrìni e vsu{nost ulogata na fluorot vo prevencijata na zabniot karis. Preku predavawata }e bidat apostrofirani trite najva`ni fluor profilakti~ki mo`nosti: egzogena, endogena i kompleksna fluoridna postapka. Slu{atelite }e imaat mo`nost preku prikaànite suptilni metodi da ja osoznaat ulogata na fluoridite od preventiven i profilakti~en aspekt. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

So zavr{enite predavawa i poloèniot ispit od studentot se o~ekuva da gi sovlada na~inite na fluoridnata profilaksa {to sekako }e ima pozitiven efekt vrz podemot na kariesot vo populacijata. Namaluvawe na karies leziite kaj decata, adolescentite i adultite preku primenetata fluor profilaksa u{te edna{ }e ja potvrdi vrskata pome|u zabniot karies i fluorot. Zadolìtelna literatura: 1. Andjic J. Osnovi oralne fiziologije i biohemije, Naucna knjiga, Beograd (1981, 1990). 2. Car~ev M. Preventivna stomatologija, Stomatolo{ki fakultet-Skopje, Skopje, 2000 3. Gajic M. Fluoridi u preventivnoj stomatologiji, ICN Jugoslavija a.d., Beograd, 1998. 4. Rajic Z., i sar. Decja i preventivna stomatologija, Jumena, Zagreb, pp 383–417, 1985. 5. Sto{i} P. i sar. De~ja i preventivna stomatologija, Univerzitet u Beogradu, 1986. 6. Vulovic i sar. Preventivna stomatologija, univerzitet u Beogradu, Elit-Medica, Beograd, 2002. Dopolnitelna literatura: 1. Jankulovska M, Elen~evska-Apostolska S.: Oralnata mikroflora i dentalniot karies, Grafotisok, Skopje, 2004 2. Jankulovska M. Fluoridite vo oralniot medium vo prevencijata na dentalniot karies, Grafotisok, Skopje, 2006 Oralna biolo{ka odbrana

Odgovoren nastavnik Prof. D-r M. Car~ev

Sorabotnici Doc. D-r. O. Sarakinova


ECTS 5

Oblik na ispitot prakti~no i usno

Cel na predmetot:

Celta na ovoj predmet e slu{atelite da se zapoznaat so sistemot na biolo{kata odbrana vo oralniot kavitet. Vo sporedba so drugite vidovi odbrambeni mehanizmi slu{atelot treba da osoznae deka ovoj vid imunitet se razlikuva od op{tiot oralen ili

Elaborat za osnovawe na studiska programa za doktorski studii na stomatolo{ki nauki , Stomatolo{ki fakultet - Skopje

47


mekottkiven vid odbrana. Procesite na demineralizacija i remineralizacija se osnovnite nositeli na oralnata biolo{ka odbrana. Sodrìna na predmetot:

Predmetot opfa}a na~ela i pravila na biolo{kata oralna odbrana. Kako odbramben sistem taa se sostoi od dva procesa: demineralizacija i remineralizacija. Preku ovie mehanizmi koi se edna celina, a vo su{tina se nadopolnuvaat i se razijduvaat nastanuva najsuptilnata modelacija na koskeniot supstrat vo usnata praznina. Niz teoretskata i prakti~nata nastava }e se prezentira va`nosta na demineralizcijata i remineralizacijata vo biolo{kata odbrana na oralnite tkiva. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Sovladuvaweto na ovaa materija za studentot }e zna~i razjasnuvawe na site dilemi okolu oralnata lokalna odbrana vo usnata praznina. Studentot treba da osoznae deka de i remineralizira~kite procesi se vklu~eni vo odbrambeniot sistem i sekoga{ treba da se stremi kon nivna demistifikacija. Zadolìtelna literatura: 1. Andjic J. Osnovi oralne fiziologije i biohemije, Naucna knjiga, Beograd (1981, 1990). 2. Car~ev M. Preventivna stomatologija, Stomatolo{ki fakultet-Skopje, Skopje, 2000 3. Gajic M. Fluoridi u preventivnoj stomatologiji, ICN Jugoslavija a.d., Beograd, 1998. 4. Rajic Z., i sar. Decja i preventivna stomatologija, Jumena, Zagreb, pp 383–417, 1985. 5. Sto{i} P. i sar. De~ja i preventivna stomatologija, Univerzitet u Beogradu, 1986. 6. Vulovic i sar. Preventivna stomatologija, univerzitet u Beogradu, Elit-Medica, Beograd, 2002. Dopolnitelna literatura: 1. Jankulovska M, Elen~evska-Apostolska S.: Oralnata mikroflora i dentalniot karies, Grafotisok, Skopje, 2004 2. Jankulovska M. Fluoridite vo oralniot medium vo prevencijata na dentalniot karies, Grafotisok, Skopje, 2006 Ultrastrukturni promeni kaj inicijalnata kariozna lezija

Odgovoren nastavnik

Prof. d-r M.Car~ev

Sorabotnici Doc. D-r. A. Sotirovska-Ivkovska


ECTS 5

Oblik na ispitot usno

Cel na predmetot:

Preku slu{aweto na ovoj predmet studentite pokraj makroskopskite karakteristiki na karioznata lezija }e gi osoznaat i nejzinite ultrastrukturni osobenosti. Obrabotuvaj}i gi podlaboko karioznite lezii tie }e gi razjasnat morfolo{kite i histolo{kite mehanizmi bitni za inicijalniot tip kariozni lezii.

48



Sodrìna na predmetot:

Metodskite edinici na ovoj predmet se odnesuvaat na inicijalnata kariozna lezija. Opfateni se ultrastrukturnite promeni kaj ovaa kategorija na promeni. Detalno i precizno se notirani i objasneti site promeni od morfolo{ki, funkcionalen i histolo{ki aspekt. Vo predavawata se sodràni i hemiskite zbidnuvawa na celularno nivo. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Posle islu{uvawe na predmetot, a u{te pove}e posle poloùvaweto na ispitot se o~ekuva studentot vo potpolnost da gi razbere ultrastrukturnite promeni kaj inicijalnata lezija. Baziraj}i se na makroskopskata slika na inicijalnata kariozna lezija studentot lesno }e gi otkrie promenite dlaboko vo kletkata. Sovladuvaj}i ja materijata lesno i ednostavno }e gi osoznae patogenetskite zbidnuvawa vo kletkata na ultrastrukturno nivo koi nedvosmisleno koreliraat so inicijalnata kariozna lezija. Zadolìtelna literatura: 1. Andjic J. Osnovi oralne fiziologije i biohemije, Naucna knjiga, Beograd (1981, 1990). 2. Beloica D. I sar. Decja stomatologija, Elit-Medica, Beograd, 2000 3. Rajic Z., i sar. Decja i preventivna stomatologija, Jumena, Zagreb, pp 383–417, 1985. 4. Sto{i} P. i sar. De~ja i preventivna stomatologija, Univerzitet u Beogradu, 1986. 5. Vulovic i sar. Preventivna stomatologija, Univerzitet u Beogradu, Elit-Medica, Beograd, 2002. Kariogen potencijal na hranata

Odgovoren nastavnik Prof. d-r M. Car~ev

Sorabotnici Doc. d-r. O. Sarakinova


ECTS 5


Cel na predmetot:

Celta na ovoj predmet e slu{atelite da se zapoznaat so sostavot na hranata, so poseben akcent kon nejziniot kariogen potencijal. Preku predavawata studentite }e nau~at koi vidovi hrana se korisni i polezni, a koi vidovi se {tetni i treba da se odbegnuvaat. Soznanijata od ovaa materija primeneti vo sekojdnevniot ìvot imaat preventivna nota, so {to }e se vlijae vrz namaluvawe na zabniot karies. Sodrìna na predmetot:

Predavawata ja potenciraat ulogata na hranata vo odrùvaweto na oralnoto zdravje. No, ne sekakov sostav na hranata ima pozitiven efekt. Fokusot na interes na ovoj tekst se kariogenite sostojci. Od toj aspekt hranata bogata so {e}eri, brza hrana bogata so masti i jaglenohidrati se apostrofirani kako osnovni kariogeni komponenti. Od druga strana hranata koja ja konsumira sovremeniot ~ovek, koja e siroma{na so kalcium, a bogata so fosfor {tetno se odrazuva vrz tvrdite zabni strukturi. Ovoj disbalans e ~esta pri~ina za pojava na karies u{te vo najraniot period. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Usvoenoto gradivo na ovoj predmet kaj studentite bi trebalo da reflektira vo pravilen izbor na hrana so edinstvena cel optimalno oralno zdravje. Novinite koi }e gi sovlada studentot vo vrska so pravilnata nekariogena hrana se o~ekuva da gi prenese vo

49



svojata okolina, na pacientite i po{iroko so {to }e u~estvuva vo namaluvawe na zabniot karies vo populacijata. Zadolìtelna literatura: 1. Car~ev M. Preventivna stomatologija, Stomatolo{ki fakultet-Skopje, Skopje, 200 2. Rajic Z., i sar. Decja i preventivna stomatologija, Jumena, Zagreb, pp 383–417, 1985. 3. Sto{i} P. i sar. De~ja i preventivna stomatologija, Univerzitet u Beogradu, 1986. 4. Vulovic i sar. Preventivna stomatologija, univerzitet u Beogradu, Elit-Medica, Beograd, 2002. Dopolnitelna literatura: 1. Jankulovska M, Elen~evska-Apostolska S. Oralnata mikroflora i dentalniot karies, Grafotisok, Skopje, 2004 Edukacija i motivacija - primarni faktori vo prevencijata na oralnite zaboluvawa

Odgovoren nastavnik Doc. d-r M. Jankulovsaka

Sorabotnici Doc. d-r. E. Georgievska-Pendarovska


ECTS 5


Cel na predmetot:

Celta na ovoj predmet e slu{atelite da se zapoznaat so primarnite faktori vo prevencijata na oralnite zaboluvawa. Posebno mesto tuka i pripa|a na edukacijata i motivacijata. Preku niv postoi mo`nost da se vlijae vrz ìvotniot stil i navikite za oralna higiena vo korist na prevencijata na oralnite bolesti. Istovremeno se obrnuva posebno vlijanie na aktivnosta na preventivnite slu`bi. Sodrìna na predmetot:

Sodrìnata na ovoj predmet opfa}a fakti koi podrazbiraat deka onie koi se vo pozicija treba da ja razvivaat zdravstvenata politika, no i da ja razbiraat va`nosta na preventivnata zdravstvena za{tita. Zdravstvenata edukacija go pottiknuva multisektorijalniot pristap vo promocija na oralnoto zdravje. Upotrebata na pozitivni zdravstveni edukaciski poraki moè indirektno da mu pomogne na oralnoto zdravje. Glavnata poenta na predavawata e motivacija i edukacija na sekoj poedinec se so cel da se potencira prevencijata na oralnite zaboluvawa. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Posle poloùvawe na isdpitot od studentot se o~ekuva i samiot da se vklu~i vo edukaciskite programi. Motivira~kiot i edukaciskiot del kaj sekoe stru~no lice ne smee da zatai, naprotiv od nego i toa se o~ekuva. Dobro sprovedenata zdravstvena za{tita pridonesuva za mo`nosta lu|eto da ìveat vo zdrava sredina. Vsu{nost glavnata pridobivka od ovaa materija bi bila „zdraviot izbor e polesniot izbor”. Zadolìtelna literatura: 1. Car~ev M. Preventivna stomatologija, Stomatolo{ki fakultet-Skopje, Skopje, 2000.

50



2. Iqovska S. i sor. Zabozdravstvo vo zaednicata, Stomatolo{ki fakultet-Skopje, Skopje, 2006 3. Rajic Z., i sar. Decja i preventivna stomatologija, Jumena, Zagreb, pp 383–417, 1985. 4. Sto{i} P. i sar. De~ja i preventivna stomatologija, Univerzitet u Beogradu, 1986. 5. Vulovic i sar. Preventivna stomatologija, univerzitet u Beogradu, Elit-Medica, Beograd, 2002. Dopolnitelna literatura: 1. Jankulovska M, Elen~evska-Apostolska S. Oralnata mikroflora i dentalniot karies, Grafotisok, Skopje, 2004 Kontrola na bolkata vo detskata vozrast

Odgovoren nastavnik Prof. d-r S. Iqovska

Sorabotnici Doc. d-r E. Georgievska-Pendarovska


ECTS 5


Cel na predmetot:

Celtta na predmetot e da se sovladaat tehnikite za kontrola na bolkata vo detska vozrast. Studentot da se osposobi za priprema na deteto za davawe na anestezija, so poseben osvrt kon decata so posebni potrebi. Sodrìna na predmetot:

Koncepcijata na nastavnite sodrìni zapo~nuva so priprema i pregled na dokumentacijata pred davawe anestezija. Priprema na deteto za davawe anestezija e najbitna faza pred fizi~kiot kontakt na deteto, pa zatoa studentot treba da go sovlada na~inot na relaksacija na pacientot. Psihi~kiot kontakt rezultira vo pozitivna sorabotka me|u lekarot i pacientot i pozitivno se odrazuva na kontrola na bolkata. Ovie sodrìni se centralno postaveni vo materijata. Sledi metodskata edinica vo koja se objasnuvaat razli~nite vidovi anestezija koi se primenuvaat pri odredeni intervencii vo detskata stomatologija. Poseben osvrt }e se napravi kon novite preparati vo koi }e se diskutira za indikaciite i mo`nite nesakani reakcii od nivnata aplikacija. Finalni se predavawata koi se odnesuvaat na vidovite anestezii koi se primenuvaat kaj decata so posebni potrebi. So profesionalen i sovremen priod }e se ukaè na novite metodi i tehniki pri tretirawe na ovaa populacija. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Od studentot-doktorand se o~ekuva da nau~i da go odbira najsoodvetniot na~in na priod kaj decata od razli~na vozrast, koj garantira uspeh vo site ponatamo{ni potfati koi treba da gi prevzeme. Da gi prou~i svojstvata na najsovremenite anesteti~ni sredstva i potrebite na nivnata aplikacija. Definitivno da znae da napravi vistinski izbor vo anesteziite koga stanuva zbor za dete so posebni potrebi. Zadolìtelna literatura: 1. Beloica D. i sar. Decja stomatologija, Elit-Medica, Beograd, 2000

51



2. Beloica D. i sar. De~ja stomatologija, Praktikum, Univerzitet u Beogradu, Stomatolo{ki fakultet, Beograd, 2006. 3. Rajic Z., i sar. Decja i preventivna stomatologija, Jumena, Zagreb, pp 383–417, 1985. 4. Sto{i} P. i sar. De~ja i preventivna stomatologija, Univerzitet u Beogradu, 1986. 5. Vulovic i sar. Preventivna stomatologija, Univerzitet u Beogradu, Elit-Medica, Beograd, 2002. Lekuvawe na zabi so nezavr{en rast na koren

Odgovoren nastavnik Prof.d-r. S. Iqovska

Sorabotnici Doc. d-r.A.Sotirovska-Ivkovska


ECTS 5


Cel na predmetot:

Da se prou~at na karakteristikite na zabite so nezavr{en rast na korenot i da se sovladaat na~inite vo lekuvawe na mladite trajni zabi. Sodrìna na predmetot:

Preku predavawata na ovoj predmet studentite }e se zapoznaat so site bitni komponenti koi se glavni belezi na zabite so nezavr{en rast na korenot. ]e se apostrofiraat glavnite karakteristiki na mladite trajni zabi i }e se prou~at razlikite pome|u raznite grupi zabi. Vo sodrìnata na predmetot se planirani i predloèni metodski edinici koi se odnesuvaat na site sovremeni modaliteti vo lekuvaweto na mladite trajni zabi. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Od studentot se o~ekuva da gi sovlada karakteristikite na zabite so nezavr{en rast na korenot, kako i da gi sovlada raznite modaliteti vo terapiskiot tretman na mladite trajni zabi. Zadolìtelna literatura: 1. Beloica D. i sar. De~ja stomatologija, Elit-Medika, Beograd, 2000 2. Beloica D. i sar. De~ja stomatologija, Praktikum, Univerzitet u Beogradu, Stomatolo{ki fakultet, Beograd, 2006. 3. Raji~ Z., i sar. De~ja i preventivna stomatologija, Jumena, Zagreb, pp 383–417, 1985. 4. Sto{i} P. i sar. De~ja i preventivna stomatologija, Univerzitet u Beogradu, 1986. Dopolnitelna literatura: 1.Voinovi} O. i sar. Biologija zuba, Nau~na kwiga Beograd, 264-304, 1990. 2.Voinovic O., i sar. Endodontsko lecenje stalnih zuba u dece, Medis Net XXI, Beograd, 264-304, 1999. Dentalna traumatologija vo detska vozrast

Odgovoren nastavnik Prof. D-r B. Bajraktarova

Sorabotnici Doc. d-r Z. Georgievski

52


ECTS 5


Cel na predmetot:

Da se sovladat postapkite za istraùvawe na etiolo{kite faktori, patolo{kite zlu~uvawa i biolo{kite osnovi na posttraumatskoto zazdravuvawe na povredenite dentalni i oralni tkiva. Sodrìna na predmetot:

Epidemiologija na dentalnite povredi; procenka na vlijanie na oddelni faktori: zab-domakin, sredstvo, okolina. Metodi za posttraumatska procenka na dentalnite o{tetuvawa. Evaluacija na postapkite za lekuvawe na nekomplicirani i komplicirani frakturi na zabnata koronka i zabniot koren. Biolo{ki aspekti na zazdravuvaweto na mladite trajni zabi i parodontot. Patolo{ki aspekti na povredite na mladite trajni zabi. Evaluacija na biolo{kite aspekti (zazdravuvawe) na pulpata na traumatski povredeni zabi. Evaluacija na zazdravuva~kite procesi na parodontalnite tkiva na povredeni zabi. Evaluacija na efektot na imobilizacijata na zabite so luksaciski povredi i kaj replantirani zabi. Istraùvawe na patolo{kite i zazdravuva~kite procesi kaj replantirani zabi i homologna transplantacija. Evaluacija na efektot na ekstraoralnoto vreme i mediumot za ~uvawe na izbieniot zab, vrz zazdravuva~kiot proces na replantirani zabi. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Poznavawe na etiolo{kite faktori, okolnostite, patolo{kite osnovi na dentalnite povredi i biolo{kite efekt od terapevtskite proceduri. Steknuvawe sposobnost za planirawe i sproveduvawe na epidemiolo{ki istraùvawa, procenka na faktorite so prognosti~ko zna~ewe za dentalnite povredi. Literatura: 1. Bajraktarova B. Dentalna traumatologija. Skenpoint, Skopje, 2006. 2. Andreasen, J.O. Andreasen F.M., Bakland LK, FlorensMT. Traumatic dental injures. Munksgaard, Copenhagen, 2000. Dopolnitelna literatura: 1. Andreasen, J.O. Andreasen F.M. Tetbook and color Atlas of traumatic Injures to the Teeth. Munksgaard. Copenhagen, 1994. 2. Andreasen, J.O. Andreasen F.M. Essentials of Traumatic Injures to the teeth.. Munksgaard. Copenhagen, 1990. Protetsko zbrinuvawe kaj decata i mladincite

Odgovoren nastavnik Prof. D-r S. Iqovska

Sorabotnici Doc. d-r M. Stevanovi}


ECTS 5


53



Cel na predmetot:

Celta na predmetot e da se sovladaat mo`nostite i na~inite za protetskoto zbrinuvawe kaj mle~nata i trajnata denticija. Sodrìna na predmetot:

Raniot gubitok na zabite kaj malite deca ili tinejxerite e problem so koj se soo~uvame vo sekojdnevnata klini~ka praksa. Ottuka potrebata za navremeno i egzaktno re{enie. Tokmu toa e predmet na nastavnata sodrìna na ovaa materija. Ponudeni se re{enija od protetski aspekt. Tretmanot ja opfa}a mle~nata i trajnata denticija. Vo predavawata }e bidat poso~eni najsovremenite tehniki i na~ini vo tretmanot kaj malite deca kako i najefikasnite i najestetskite re{enija vo protetskata rehabilitacija kaj mladincite. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Da gi osoznae site vidovi protetski zbrinuvawa kaj decata i mladincite. Da pravi razlika vo tretmanot na mle~nata i trajnata denticija, i da nau~i da gi izbira najfunkcionalnite, no i najestetskite re{enija kaj mladincite. Zadolìtelna literatura: 1. Beloica D. i sar. Decja stomatologija, Stomatoloski fakultet-Beograd, Elit-Medica, Beograd, 2000 2. Beloica D. i sar. De~ja stomatologija, Praktikum, Univerzitet u Beogradu, Stomatolo{ki fakultet, Beograd, 2006. 3. Rajic Z., i sar. Decja i preventivna stomatologija, Jumena, Zagreb, pp 383–417, 1985. 4. Sto{i} P. i sar. De~ja i preventivna stomatologija, Univerzitet u Beogradu, 1986. Novi klasifikacii za karioznite lezii

Odgovoren nastavnik Doc. D-r M. Jankulovska

Sorabotnici Doc.d-r E. Georgievska-Pendarovska


ECTS 5


Cel na predmetot:

Vode~ka cel na ovoj koncept e restavrirawe na zabot do sostojba na zdravje, funkcija i estetika, so prevenirawe na mo`nostite za pojava na sekundaren karies i prodolùvawe na ìvotot na restavriraniot zab preku maksimalno {tedewe na tvrdite zabni supstancii, namaluvawe na momentnata operativna trauma na tvrdite zabni tkiva, kako i mekoto pulpino tkivo vo tekot na restavrativniot proces. Sodrìna na predmetot:

Nau~nite soznanija za etiopatogenezata na dentalniot karies, razvojot na preventivnite merki i napredokot vo bonding i adhezivnite sistemi kreiraa nova paradigma vo menaxmentot na kariesot, poznata pod terminot “minimalno invazivna stomatologija”. Toa e filozofija koja vo sebe gi integrira prevencijata, remineralizacijata, neinvazivnata intervencija i minimalno invazivnata intervencija vo restorativno-rerestavrira~kiot cirkulum. Moè da se definira kako koncept na operativni proceduri vo koj se inkorporirani novi pristapi vo dijagnosticiraweto na dentalniot karies, preparacijata na kavitetite i restavraciite.

54



Minimalno-invazivnata stomatologija, vo sebe gi integrira ranata detekcija i dijagnoza na dentalniot karies, minimalno-invazivnata intervencija i primenata na sovremenite adhezivni i bonding sistemi i restavrativni materijali. Pojavata na kavitacija na dentalnata povr{ina pretstavuva indikacija za rana operativna intervencija. Mount i Hume predlagaat revizija na klasifikacijata na kavitetite adaptirana na principite na minimalno invazivnite intervencii, zemaj}i gi vo predvid lokaliziranosta i ekstendiranosta na karioznata lezija. Spored lokalizacijata kavitetite se klasificirani kako : Lokacija 1 - dentalen karies lociran vo fisuri i jami~ki; Lokacija 2 - aproksimalni povr{ini i Lokacija 3 - vo cervikalna regija i eksponiranite korenski povr{ini. Spored ekstenzijata na lezijata se razlikuvaat vrednosti od 1 do 4, koi se odnesuvaat na mali, umereni, pro{ireni i ekstendirani kaviteti. [to se o~ekuva od studentot posle polo`eniot ispit:

Se o~ekuva da gi apsolvira najnovite nau~ni soznanija za: - etiopatogenezata na dentalniot karies i razvojot na preventivnite merki; - ranata detekcija i dijagnoza na dentalniot karies; - klasifikacijata na kavitetite adaptirana na principite na minimalno invazivnite intervencii, zemaj}i gi vo predvid lokaliziranosta i ekstendiranosta na karioznata lezija; - minimalno-invazivnata intervencija i primenata na sovremenite adhezivni i bonding sistemi i restavrativni materijali, Zadol`itelna literatura: 1.Abrams S. : Minimally invasive restoration of a Class I lesion using Gel Etch Semi Gel etching gel, Dental Products Report. Copyright 1999-2002 Medec Dental Communications, September, 2001 2.Douglass W. C., Sheets G. C., : Patient’s expectations for oral health care in the 21st century, JADA, Vol 131, June 2000, 3 S – 7 S 3.Fortin D., Vargas A. M. : The spectrum of composites : New techniques and materials, JADA, Vol 131, June 2000, 26 S – 30 S 4.Geoffrey M. K. : The use of adhesive materials in the conservative restoration of selective posterior teeth, Australian Dental Journal, October 1984, vol. 29, No.5,324-331 5.Knight M. G. : Direct adhesive materials : current perceptions and evidence – future solutions, Aesthetic Update, ADA New Bulletin, March, 2002 6.Kugel G., Ferrari M. : The science of bonding : From first to sixth generation, JADA, Vol. 131, June 2000, 20 S-25 S 7.Liebenberg H. W. : Probationary Adhesiv Dentistry, J. Canadian Dent. Assoc. 1999; 65 : 582 - 4 8.Magid. S. K. : Early diagnosis key to minimally invasive dentistry, Dental Products Report. Copyright 1999-2002 Medec Dental Communications, September, 2001 Dopolnitelna literatura: 1.Peters C. M., Mc E. M. : Minimally Invasive Operative care, I Minimal Intervention and Concepts for Minimally Invasive cavity preparations, The Journal of Adhesive Dentistry Vol. 3, No 1, 2000, 7 – 16 2.Peters C. M., Mc E. M. : Minimally Invasive Operative care, II Conteporary Techniques and Materials : an Overview, The Journal of Adhesive Dentistry Vol. 3, No 1, 2001, 17 – 30 3.Rethman J. : Trends in preventive care : Caries risk assessment and indications for sealants, JADA, Vol 131, June 2000, 8 S – 12 S 4.White M. J., Eakle S. W. : Rationale and treatment approach in minimally invasive dentistry, JADA, Vol 131, June 2000, 13 S – 19 S

55



Antropologija na koskite na glava i vrat

Odgovoren nastavnik Prof. d-r J. \orgova

Sorabotnici Doc. D-r. S.Popovski


ECTS 5


Cel na predmetot:

Zapoznavawe na osnovnite morfolo{ki, antropolo{ki, biomehani~ki , biohemiski, imunolo{ki i klini~ko ispituvawe na koskite na orofacijalniot sistem. Sodrìna na predmetot: Antropolo{ki aspekti na razvojot na koskite na glavata, osnovni biomehani~ki istraùvawa - mehani~ki vidovi na opteretuvawa i funkcionalni prilagoduvawa na orofacijalnite strukturi. Biohemiski i imunohistolo{ki ispituvawa na koskite od kraniofacijalniot sistem. Metodi na ispituvawe na koskite: morfometrija, histologija, ultrasonografija, mikrodenzitometrija, intraoralni rendgenski i digitalni snimki. Postapki vo regeneracijata na koskite. Dinamometriski ispituvawa na `vakopritisokot vo razli~ni dentoskeletni derormiteti vo orofacojalniot sistem. Kinematika na mastikacijata [to se o~ekuva od studentot posle poloèniot ispit:

Da razvie kriti~en odnos sprema poedini metodi i tehniki na ispituvawa na koskite ~ija primena se pove}e se nao|a vo site granki na stomatologijata. Zadolìtelna literatura: 1.Middleton J. Shrive N.: Computer methods in biomechanics and biomedical ingeneering. Taylor. London 2003. 2.Klerekoper E. McCluhg M. The bone and mineral manual . Academic Press San Diego, \new York, Boston, Sydnej, Tokyo, Toronto 2004. 3.Libgott J. The anatomical basis of dentistry. C.V. Mosby 2001. 4.Graber MT, Vanarsdall L R.Orthodontics - current principles and techniques. St Louis: Mosby,1994. 5.Van der Linden PGMF. Development of the dentition. Chicago: Quintessence Publishing Co Inc. 1983. Dopolnitelna literatura: 1.Kuhl ED, Hummikoski PV. Radiographic absortiometry method in measurement of localsed bone density changes. Oral Surg, Oral Med Oral pthol Oral Radiol Endod 2000:89/3:375-81 2.Jonasson G. Bankvall G, Kiliaridis S. estimation of skeletal one mineral density by means of the trabecular pattern of the alveolar bone, its interdental thuckness, and the bone mass of the mandibule. Oral Surg, Oral Med Oral pthol Oral Radiol Endod 2001:92/3:346-52 Ortodontsko hirur{ki tretman na skeletnite dentofacijalni- nepravilnosti

Odgovoren nastavnik Prof. d-r Marija Zuèlova

Sorabotnici Doc. D-r. S. Popovski

56


ECTS 5


Cel na predmetot:

Uo~uvaweto na lokalizacijata na deformitetite vo orofacijalnta regija, nivnoto vreme na tretman. Koristewe na sovremeni dijagnosi~ki metodi: specifi~ni klini~ki pregledi, ra~na i komjuterska anliza, klini~ka foftgrafija, dentalni modeli i kefalometrija ( lateralna i PA snimka). Sodrìna na predmetot: Planirawe i lekuvawe na dento - skeletni - facijalni deformacii vo poslednite nekolku godini progradira so voveduvawe na kompjuterska tehnologija vo planiraweto i primena na novi hirur{ki tehniki. Kaj ovie deformiteti najuo~liv e multidisciplinarniot pristap na maksilofacijalnite hirurzi i ortodontite. Vakvata sorabotka doveduva do navremeno otkrivawe, planirawe na tretmanot i definitivno zbrinuvawe na pote{kite dento - skeletni - facijalni deformacii, a so toa i uspe{no izlekuvawe. Otkrivawe na lokalizacija na deformitetite i najpovolen vremenski period vo nivno re{avawe. Vo dijagnoza na malokluziite ]e se prikaàt specifi~nite klini~ki ispituvawa, ra~na i kompjuterska analiza: analiza na fotografija, analiza na studio modeli, kefalometriska analiza na lateralna i PA snimka. Posebno }e se naglasi ortodontskata priprema pred , vo tekot i posle hirur{kiot tretman za poadekvatna hirur{ka intervencija kako i indikacii i vrsti na oralnohirur{kite intervencii. Zapoznavawe so hirur{kite tehniki pri re{avawe na mandibularen prognatizam, mandibularen retrognatizam, maksilareng retro i mikrognatizam, bimaksilarna osteotomija, hirur{ko le~ewe mikro i makrogenija, rascepi na usna i nepce. [to se o~ekuva od studentot posle poloèniot ispit:

}e gi prepoznava dentoalveolarnite od skeletnite nepravilnosti. Poznavawe na ulogata na stomatologot i ortodontot vo lekuvawe na skeletnite deformiteti. Znaewe za tekot na ortodntsko-hirur{ko-ortodontsko le~ewe na skeletnite deformiteti i na~in na postavuvawe na dijagnoza. Znaewe na doseg i limit na ortodontskiot i hirur{kiot tretman vo lekuvaweto na skeletnite deformiteti. Zadolìtelna literatura: 1. Bagaton M, Virag M i sor.Maksilofacijalna kirurgija, Zagreb:Skolska knjiga. 1991. 2. Epker BN, Wolford LM. Dentofacial deformities, Surgical-orthodontic correction. London:Mosby, 1980. 3. Nanda R, Margolis JM. Treatment strategies for midline discrepancies. Seminars in Orthodontics 1996; 2 (2): 84-89. 4. Stockfisch H.The prinicples and practice of dentofacial orthopedics.London: Quintessence Publishing Co. Inc.1995: 177-402. Dopolnitelna literatura: 1. PhillipsC.Bennett ME. Broder HL.Dentofacial disharmony;psychological status of patient seeking a treatment consultation. Angle Orthod.68:547566,1998 2. Silversten K.Quinn PD. Surgically-assisted rapid palatal expansion for management to transverse maxillary defiocience. J.Oral maxillofac.Surg. 55:725-727,1997.

57



Orofacijalna genetika I

Odgovoren nastavnik Prof. d-r M. Zuèlova

Sorabotnici Doc. Dr. G. ]ur~ieva û~kova


ECTS 5


Cel na predmetot:

Zapoznavawe na ulogata na genetskite faktri vo nastanuvaweto na orofacijalnite nepravilnosti i sovladuvawe na metodite na istraùvawe . Sodrìna na predmetot:

Predmetot se sostoi od teoretski i prakti~en del. Teoretski del: Genetski bolesti i abnormalnosti vo orofacijalnata regija. Epidemiolo{ki podatoci vo ispituvawa na kraniofacijalnite malformacii. Genetski zaboluvawa vo populacija: opteretuvawe na populacijata: Hardy-Weinberg-ov zakon. Dismorfizam na kraniofacijalnite strukturi. Minorni anomalii: kvalifikacija i kvantifikacija. Metodi vo genetika: analiza na roditeli, analiza na bliznaci, populaciska studija, molekularna genetika. Objektivna evaluacija na kraniofacijalnata regija. Genetski anomalii na zabi: anomalii vo golemina,forma,broj na zabite. Genetski defekti na zanite strukturi. Genetika na rascepite na usna i palatum i sindromi so rascepi. Genetsko sovetuvawe kaj kraniofacijalnite abnormalnosti. Prevencija na kraniofacijalnite anomalii. Prakti~en del: Klini~ka antropologija na glavata: kraniofacijalni antropometriski profil , indeks na kraniofacijalnite varijabili. Metodi na analiza na heredogram. Dermografska analiza kaj poremetuvawe vo morfogenezata. Principi na analiza na dentalnite dimenzii i genetski istraùvawa. Analiza na dentalnite anomalii i genetskite istraùvawa. [to se o~ekuva od studentot posle poloèniot ispit:

Sovladuvawe na temelnite principi na procesot na dimorfizam koi gi zafa}aat dentalnite i orofacijalnite strukturi: mo`nosti za planirawe i sproveduvawe na istraùva~ki proekt koj se odnesuva za dentalni i orofacijalni abnormalnosti i nivnata povrzanost so sostavnite razvojni poremetuvawa kaj decata. Zadolìtelna literatura: 1. [kriwaroc I. Orofacialna genetika. Zagreb; [kolska kwiga, 2006. 2.Coben MM Jr: the child with Multiple Birth Defects. New York, Oxford, Oxford University Press, 1997. Dopolnitelna literatura: 1. Gorlin RJ Coben Mm Jr, Hennekam RCM: Syndromes of the head and neck 4th ed. New York, Oxford University Press 2001. 2. Mooney MP, siegel M: Unredstanding craniofacial anomalies; etiopathogenesis od craniosynostoses and facial clefting. New York, Wiley-Liss. Inc. 2002.

58



Orofacijalna genetika II


Sorabotnici Doc. D-r L. Kanurkova


ECTS 5


Cel na predmetot:

Zapoznavawe na ulogata na genetskite faktri vo nastanuvaweto na orofacijalnite nepravilnosti i sovladuvawe na metodite na istraùvawe . Sodrìna na predmetot:

Nastavnata sodrìna e organizirana vo dva dela: teoretski i prakti~en. Vo teoretskiot del se obrabotuvaat slednite sodrìni: Baza na podatoci i informativen sistem vo klin i~kata genetika (OMIM; BOFAX; BDEO; BDIS). Dismorfologija i klini~ka genetika. Povrzanost pome|u dentalnite i orofacijalnite abnormalnosti so ostanatite dismorfi~ni promeni. Metodi na otkrivawe na nositeli na geni so hipohidroti~ni ektodermalni displazii. Klini~na antropometija kaj genetskata dismorfika vo kraniofacijalnata regija. Genetska podloga kaj abnormalna odontogeneza. Mikroformni orofacijalni rascepi: dijagnostika i genetsko zna~ewe. Timski pristap kon re{avawe na kraniofacijalni abnormalnosti. Prakti~niot del go opfa}a koristewe baza na podatoci vo genetskite istraùvawa. Metodi na otkrivawe na nositeli na geni za hipohidroti~na ektodemalna displazija (HED).

[to se o~ekuva od studentot posle poloèniot ispit: Sovladuvawe na metodite za analiza na kraniofacioalniot dismorfizam; kompetentnost i koristewe na postapkite pri analiza na poremetuvawe vo strukturata na ektodermot kaj ektodermalnata displazija; sposobnost na koristewe na postapkite za otkrivawe na nositelite na geni za hipohidroti~na ektodermalna displazija; planirawe i sproveduvawe na ispituvawata na dentalni i orofacijalni abnosrmalnosti kaj razli~ni genetski poremetuvawa. Zadpolìtelna literatura: 1. [kriwaroc I. Orofacialna genetika. Zagreb:[kolska kwiga, 2006. 2. Coben MM Jr: the child with Multiple Birth Defects. New York, Oxford, Oxford University Press, 1997. Dopolnitelna literatura: 1. Gorlin RJ Coben Mm Jr, Hennekam RCM: Syndromes of the head and neck 4th ed. New York, Oxford University Press 2001. 2. Mooney MP, siegel M: Unredstanding craniofacial anomalies; etiopathogenesis od craniosynostoses and facial clefting. New York, Wiley-Liss. Inc. 2002. 3. Proffit RW,Fields WH, Ackerman LJ,Sinclair MP,Thomas MP,Tulloch JFC. Contemporary Orthodontics. St Louis: Mosby year book. 1993

59



Biomehani~ki istraùvawa na kraniofacijalniot sistem


Sorabotnici Doc d-r L. Kanurkova


ECTS 5


Cel na predmetot:

Zapoznavawe so metodologijata na biomehani~kite ipituvawa i mo`nosti za izrabotka i primena na matemati~ki modeli vo biomehanikata na kraniofacijalniot sistem. Vlijanieto na funkcijata od aplikacija na funkcionalni ortodontski i ortopedski sili na zabite i potpornite strukturi. Sodrìna na predmetot: Gradbata na zabite, paradontot i potpornite koski i nivnite biomehani~ki svojstva. Metabolizmot na koskenoto tkivo; apozicija, resorpcija i remodelirawe na koskata koja nastanuva vo tekot na dejstvo na: funkciite, ortodontksi, ortopedski sili na zabite i ostanatite strukturi. Definirawe na poimite na sili: napregnuvawe, deformitet, opi{uvawe na nivnite me|usebni vrski i mo`nost na merewe i izra~unuvawe. Prikaùvawe na mehani~ki i biolo{ki odgovor na elementite od kraniofacijalnite strukturi, od dejstvoto na opteretuvawe. [to se o~ekuva od studentot posle poloèniot ispit: Sovladuvawe i razbirawe na na~elata na biomehani~ni istraùvawa vrz kraniofacijalnite strukturi, i mo`nost za samostojno planirawe na istraùvawa od oblasta na biomehanika. Usvojuvawe na znaewe od dejstvoto na biolo{ki, ortodontski i ortopedski sili na zabite, potpornite strukturi i okolnite strukturi kako i poznavawe na anatomskite, fiziolo{kite i biomehani~kite karakteristiki vo ovaa regija. Zadolìtelna literatura: 1. Fung Y.C.Mechanical properties of Living tissues. New York, Springer. 1993 2. Graber TM, Vanarsdal RL. Orthodontics. Current Principles ans tethniques St.Lous:Mosbu;1994 3. Profit WR, Fields HW. Contemporary orthodontics, St, Louis:Maosby; 2000 4. Nikolic V.Hundec M. Principi I elementi biomehanike. Zagreb: Skolska knjiga;1988. 5. Nanda R.Biomehanics in Clinikal Orthodontics. Fhiladelphia london Toronto ontreal Sydney Tokio 1997 6. McNamara AJ, Brudon LW.Orthodontic and Orthopedic treatment in the mixed dentition. Michigan: Needham press. 1995. Dopolnitelna literatura: 1. Yokoya K.Sasakki Y . Distributionalchanges of osteoclasts and pre-osteoclastic cells in periodontal tissues during experimental tooth movement.J.Dent Res 76:580-587,2007. 2. Basdra Ek Kompesph G. Osteoblast-like properties of human periodontal ligament cells: an in vitro analysis. Eur.J.Orthpod. 19:615-621,1997.

60



Konvencionalna i digitalna rendgen }efalometrija vo ortodoncija


Sorabotnici Doc d-r G. ]ur~ieva-û~kova


ECTS 5


Cel na predmetot: Zapoznavawe na pristapot pri primena na konvencionalna rentgenska kefalometrija, metod na sledewe na rast i razvoj na orofacijalniot sistem, sledewe na tekot na ortodontskiot tretman, statisti~ka obrabotka na dobienite podatoci od kefalometriskata analiza, dobivawe na relevantni standardi na na{ata populacija. Zapoznavawe so programot na presmetuvawe za obrabotka na podatoci dobieni so programot Dolphin Imaging na kefalometriski snimki. Sodrìna na predmetot:

Definicija i istoriski razvoj na rendgenskata }efalometrija, va`nost i zna~ewe na primenata za potrebite vo ortodoncijata. Iscrtuvawe na redgenkraniogrami. Lokalizacija na anatomskite strukturi na rendgenogramot i definicija na rendgenkraniogrametriskite to~ki. Stati~ka-metriska analiza. Longitudinalna analiza. Metodi na pratewe na rastot i razvojot na kraniofacijalnite strukturi. Procena na skeletnata zrelost po pat na kefalogram. Korelacija na rendgenkraniometriskite varijabli. Poznavawe i izrabotka na razli~ni kraniometriski analiza. Statisti~ka analiza na parametrite. Formirawe na standardni vrednosti na razli~ni populacii. Standardni vrednosti na makedonska populacija. Postavuvawe na dijagnoza i diferencijalna dijagnoza na sprovedenata analiza. Standardi pri snimawe na lateralen redgenogram na glavata. Digitalna }efalometrija. Osnova na Delphin Imaging sistem na smetawe za obrabotka na rendgen snimki. Na~in na pribirawe, obrabotka i sprovodere na rezultatite do smeta~ot. Mo`nost za matemati~ko obrabotuvawe na podatocite od }efalogramite. Razvoj vo vo tehnikata na analizite na kraniogramite. Mo`nost na analiza na mekite tkiva. Prednosti i nedostatoci na digitalnite analizi na rendgenogramite. Koristewe na redngenkraniogramite vo predviduvawe, sledewe na ortodontsko-hirur{kite pacienti, pratewe, na pacienti so malokluzija pred , vo tek , polse zavr{en ortodontski tretman i retencionen period. [to se o~ekuva od studentot posle poloèniot ispit: Zapoznavawe so }efalometriskite analizi i nivnata primena vo ortodoncijata vo istraùvawa i sekojdneva praksa, monost za samostalna izrabotka na crte` i postavuvawe na dijagnoza. Mora da ja objasni metodata na predviduvawe na rastot i razvojot kako i vo nau~no istraùva~kata dejnost. Da ja sovlada digitalnata rendgenkraniometrija vnesuvawe na podatocite dobieni od Delphin Imaging i sprovedeni do ra~unarot. Zadolìtelna literatura: 1. Athanasiou AE.Orthodontic cephalmetry, London, Mosby-Year Book, 1995. 2. Jacobson A. Radiographic Cefalometry: From basics to Videoimetry . Chicago, Quintessence, 1995. 3. Profit WR, Fields HW. Contemporary orthodontics, St, Louis:Maosby; 2000 4. Ricketts MR, Roth HR, Chaconas JS, Schulhof JR, Engel AG. Diagnosis and planning.Volume1. Denver: Rocky Mountain. Volume 1. Denver: Rocky Mountain, Data Systems, 1982: 42-143. 5. Jacobson A, Caufield WP. Introduction to radiographic cephalometry. Philadelphia: Lea & Febiger, 1985

61



Dopolnitelna literatura: 1. Jacopson A. Radiographic sephalometry;orm basics to videoimaging, Chicago, 1997, Quintessence. 2. Lundstro. A.Lundstrom F. Librer LM Moorrees CF. Natural head position and natural head orientation; basicconsiderations in cephalometyric analysis. Eur.J.Orth.17:111-120,1995. 3. Melnik KA. A cephalometric study of mandibular asymmetry in a longitudinally followed sample of growing children. Am J Orthod Dentofac Orthop 1992; 101 (4): 355-366. 4. Nanda SR, Ghosh J, Bazakidou E. Three-dimensional facial analysis using a video imaging system. Angle Orthod 1996; 66 (3): 181-188. Dentalna okluzija i disfunkcija na temporomandibualrniot zglob


Sorabotnici Doc. D-r M. Pop-Stefanova


ECTS 5


Cel na predmetot:

Zapoznavawe na anato-morfolo{kite i fukcionalni karakteristiki na zdraviot stomatognaten sistem, biomehani~ki karakteristiki na razni tkiva, neuromuskulna regulacija i merewe na statiti~ki i dinami~ki opteretuvawa . Pri~ini vo opteretuvawa na TMZ i zapoznavawe na novi soznanija za modalitetite za prevencija i terapija. Sodrìna na predmetot: Anatomsko-morfolo{ki i funkcionalni karakteristiki na stomatognatniot sistem. Etiologija, dijagnoza i terapija kaj disfunkcii na temporomandibularniot zglob. Sovremeni metodi za dijagnoza na funkciite vo stomatognatniot sistem (elktromiografija, gnatosonija, aksiografija, ortoelektronski sistem), Zapoznavawe so osnovite na neuromuskulniot mehanizam i funkcionalnite mandibularni dvièwa i so pomo{ na elektromiografska registracija na aktivnosta na mastikatornata muskulatura. Da izraboti analiza na aktivnosti (zvuk, na okluzalnite kontakti) i evaluirawe na vlijanieto na okluzalnite interferencii na EMG signal. [to se o~ekuva od studentot posle poloèniot ispit: Usvojuva najnovite metodi za okluzijata povrzani so neuromuskunlniot sistem i biomehnai~kite vlijanija na okluzalnite odnosi i poremetuvawe pri disharmonijata na kontrolata. Primena na najsovremeni objektivni dijagnosti~ki metodi za analiza na funkciite vo stomatognatniot sistem. Zadolìtelna literatura: 1. Okeson JP; Management of Temporomandibular Disorders and Occlusal. 5th Edition. C V Mosby, St Louis/Baltimore/Philadelphia/Toronto, 2003. 2. McNeil S (Ed). Science and Practice of Occlusion.Quintessence Publishing Co. Inc Chicago /London/Berlin/Tokyo, 1997. 3. Davies S.J. Gray R.J. A clinical guide to occlusion. BDJ Books,London,2002. 4. Davies S.J. Gray R.J. M Al-Ani M Z. Sloan P. Worthington H. Inter-and-intra-operator reliability of the recording of occlusion contacts using occlusal skeletch acetate twthnique.British dental journal 2002;193:397-400.

62



Dopolnitelna literatura: 1. Gnatologija on-line, skripta (http/www.sfzg.hr) 2. Alajbeg I Z. Valentic-Peruzovic M.Lilles D. Alajbeg I. Knezevic-Zlataric D. Electromyographic evaluation of the influence of denture adhesive on retencion and stability of complete dentures. Acta Stomatologica Croatica. 2002;36(3);334 3. Alajbeg I Z. Valentic-Peruzovic M. Alajbeg I. Lilles D. Influence of occlusal stabilisation splint on the asymmetric activity of masticatory muscules in patients with temporomandibular dysfunction. Collegium antropologicum, 2003; 27(1);361-71. Cohlmia TJ, Ghosh J, Sinha KP, Nanda SR, Currier GF. Tomographic assessment of temporomandibualr joints in patients with malocclusion. Angle Orthod 1996; 66 (1): 27 - 36. Estetika vo stomatologija: psiholo{ki aspekt


Sorabotnici Doc. D-r M. Pop-Stefanova


ECTS 5


Cel na predmetot:

Preku izu~uvawe na estetikata }e se osoznaaat i sovladaat i va`ni momenti vo planiraweto na korekcijata kaj dento-skeletno-facijlni deformiteti kaj maladata i adultnata populacija. Kade, kako, vo koj vremenski period i na koi strukturi moè da dobieme dobara estetika i nasmevka. Sodrìna na predmetot: Stomatolo{ka estetika na istraùvawe opfa}a mnogubrojni obele`ja koi me|u sebe se isprepletuvaat, kako na pr. visina, {irina, debelina, oblik, boja, materijal od koj e izgradena strukturata, inklinacija, rotacija polo`ba i sostojba na prirodnite i ve{ta~ki zabi vo odnos na sosednite, antagonistite, i ostanati tkivni strukturi. Ispituvajki estetskite karakterisriki na poedini malokluzii i istite sporeduvajki gi so normalnata okluzija. Vlijanieto na vozrasta i psihi~kata zrelost i prepoznavawe na teìnata na malokluzijata. Sovremeni preventivni metodi vo spre~uvawe na razvoj na ortodontski anomalii vo period na doen~e i detstvo. Upotreba na interceptivni srestva i metodi vo rano eliminirawe na lo{i naviki, i tretman na ve}e formirani anomalii. Primena na trejeri i nivno sledewe sprema anomalijata vo gradinki. [to se o~ekuva od studentot posle poloèniot ispit:

Zna~eweto na estetika vo odnos na poedini vozrasni grupi kaj individui so malokluzija.Osoznavawe za sovremenite preventivni i interceptivni merki. Motiv za adultniot tretman. Psiholo{ki ispituvawa. Specijalni terapeutski ispituvawa kaj disfunkcija na TMZ kaj adulti. Zadolìtelna literatura: 1. Davis NC. Smile design. Dent Clin North Am. 2007;51(2);299-318. 2. Snow SR. Strategies for successful esthetic dental treatment. J Calif dent Assoc. 2007;35(7);475-84. 3. Naylor CK. Esthetic treatment planning the grid analysis system. J.Esthet restor Dent, 2002; 14 (2),76-84.

63



4. Proffit RW,Fields WH, Ackerman LJ,Sinclair MP,Thomas MP,Tulloch JFC. Contemporary Orthodontics. St Louis: Mosby year book. 1993 Dopolnitelna literatura: 1. LutherF.Orthodontics and the TM joint:Where are we now?Part 2.Functional occlusion, malocclusion and TMD, Ang.Orthod.68:357-368, 1998 2. Phillips C. Broader HL.bennett Me; Dentofacial disharmony: motivations for seeking treatment . Int.J. Adult Orthod. Orthognath Surg 12:7-15,1997 Belewe na zabite

Odgovoren nastavnik Prof. D-r S.Iqovska

Sorabotnici Doc. d-r. E.Georgievska-Pendarovska


ECTS 5


Cel na predmetot:

Celta na predmetot e zapoznavawe na studentite so vidovite i tehnikite na belewe na zabite. Poseben akcent }e se dade na mo`nite komplikacii od primena na ovaa metoda. Sodrìna na predmetot:

Vo ovoj predmet }e bide pretstavena edna od metodite koi se primenuvaat koga stanuva zbor za temni koloracii na zabite. Preku predloènite metodski edinici studentot }e gi zapoznae vidovite belewa koi moè da bidat primeneti kaj trajnata denticija. Podlaboko }e se vleze vo tehnikata na belewe i reperkusiite vrz zabniot supstrat. Esteskiot moment na beleweto }e bide posebno potenciran. Vo nastavnata sodrìna predvideni se metodski edinici koi se odnesuvaat na mo`nite komplikacii od primenata na ovaa metoda. Sekako deka za estetski postignatiot efekt }e ima posebna diskusija. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Da se sovladaat tehnikite pri beleweto nazabite i uspe{no da se odbegnat mo`nite komplikacii od beleweto. Zadolìtelna literatura: 1. Beloica D. i sar. De~ja stomatologija, Stomatolo{ki fakultet-Beograd, Elit-Medika, Beograd, 2000. 2. Beloica D. i sar. De~ja stomatologija, Praktikum, Univerzitet u Beogradu, Stomatolo{ki fakultet, Beograd, 2006. Достигнувања на атхезивните системи

Odgovoren nastavnik Prof. d-r Q. Matovska

Sorabotnici Doc. dr. Apostolska


ECTS 5


64



Цел на предметот:

Целта е да се запознаат со начинот на припрема на површината на тврдите забни ткива за поставување на атхезивните системи, примена на total и self etching, екпериментална проценка за дејството - интеракцијата на атхезивните системи и тврдите забни ткива при различни постапки (стереомикроскопски). Содржина на предметот:

Предметот опфаќа теоретски и практичен дел. Теоретскиот дел опфаќа: вовед и дефиниција на атхезивните системи, концепт на атхезијата, нивна примена, размачкан слој, атхезија на емајл и дентин, хибридизација на дентинот, состав и поделба на атхезивните системи како и одредување на дејството на интеракцијата на атхезивните системи и тврдите забни ткива. Практичниот дел опфаќа: демонстрација за работа ао атхезиви и микроскопска анализа, анализа на кохезиски и атхезиски фрактури кај атхезивни полнења, евалуација и дејство на атхезивно цементирање на различни естетски интраканални колчиња како и анализа на површината на коренот по атхезивно цементирање, проценка на површината на емајлот и дентинот по полимеризација со атхезивно полнење и третман на атхезивниот кавитет со озон. Што се очекува од студентот по завршување на испитот:

По положениот испит се очекува теоретско знаење за атхезивните системи, како познавање нивните својства, индиказии и начин на примена на атхезивите во клиничката пракса, предности и недостатоци на некој соедининија, како и практична вештина за ракување со апаратурата неопходна за спроведување на практичниот дел. Припрема на екстрахирани заби за хистолошки препарати - правење пресеци и нивно читање на стерео микроскоп како и примена на озон терапијата. Zadol`itelna literatura: 1. @ivkovi} S. Dentin adhezivna sredstva u stomatologiji. 1998. 2. Van Meerbeck B, Vargas M, Inoue S, Yoshida Y, Peumans M, Lambrechts P, Vanherle G. Adhesives and cements to promote preservation dentistry. Oper Dent. 2001;6:119-24. Dopolnitelna literatura: 1.Jerolimov V. i suradnici. Osnove stomatologih materijala. Z. Tarle: Caklinsko-dentinski adhezijski sustavi. 201-10. Zagreb, 2005. Dostapno na http://www.sfzg.hr. 2.Yazici AR, Celik C, Ozgunalzay G, Dayangac B. Bond strength of different adhesive systems to dental hard tisues. Oper Dent. 2007; 32:166-72. 3.Toledano M, Proenca JP, Erhardt MCG, Osorio E, Aguilera FS, Osorio R, Tay FR. Increases in dentin-bond strength if doubling application time of an acetone-containing one step adhesive. Oper Dent. 2007;32(2):133-7. 4.Inoue S, Van Meerbeck B, Vargas M, Yoshida Y, Lambrechts P, Vanherle G. Adhesion mechanism of self-etching adhesives. 3 rd Int. Kuraray Symposium; Advanced Adhesive Dentistry; 1999 December 3-4; Granada. Cirimido: Grafiche Erredue, Copyright-Kuraray Co.Ltd.; 2000.p-131-48. 5Tarle Z, Kneţević A, Demoli N, Meniga A, Šutalo J, Unterbrink G, Ristić M, Pichler G. Comparison of composite curing parameters: effects of light source and curing mode on conversion, temperature rise and polymerization shrinkage. Oper Dent. 2006;31-2:219-26. 6.Nakaoki Y, Nikaido T, Burrow MF, Tagami J. Effect of residual water on dentin bond strength and hybridization of a one-bottle adhesive system. Oper Dent. 2002;27:563-68.

65



Композитни материјали - поделба и одредување на квалитетот

Odgovoren nastavnik Prof. d-r. Q.Matovska

Sorabotnici Doc. d-r S. Apostolska

Opteretuvawe 1T + 1P+1S

ECTS 5



Целта е да се запознаат со најновите поделби, видови, својства и индикации за примена композитните материјали во стоматологијата. Запознавање со лабораториски испитувања за својствата на композитните материјали кои вклучуваат полимеризациско собирање и стрес при фотополимеризацијата. Содржина на предметот:

Предметот опфаќа теоретски и практичен дел. Теоретскиот дел опфаќа: состав на композитните материјали - органски и аноргански дел, иницијатори, инхибитори и стабилизатори на полимеризацијата, поделба на смолести композитни материјали, нивни својства, механизам на стврднување на композитни материјали, полимеризациско собирање и клинички индикации. Практичниот дел опфаќа демонстрации и вежби: изработка на специфични форми и нивно морфолошко моделирање, полимеризација, оклузија, изработка на инлеи, атхезиско микро пропуштање преку изработка на пресеци на ектрахирани заби (боење) - лабораториско испитување, анализа на наноструктурата на материјалот, примена на стереомикроскоп, отврдување на тврдоста на материјалот. Што се очекува од студентот по завршување на испитот:

По положениот испит се очекува познавање на својствата и видовите на композитните материјали, постапка при работење со нив, индикација и контраиндикација за нивна клиничка употреба како и негативни последици од нивна примена. Исто така се очекува способност за ракување со апаратурите и изведбите на експерименталниот дел и работа со микроскоп. Zadol`itelna literatura: 1.Hugo Burkard Estetics with resin composite, Basic and Techniques; Quintessence Publishing, Great Britain, 2008 2.Sutalo J. Kompozitni materijali u stomatologiji. Grafiĉki zavod Hrvatske, Zagreb, 1988. 3. Pest LB, Cavalli G, Bertani P, Gagliani M. Adhesive post-endodontic restorations with fiber posts: push-out tests and SEM observations. Dent Mater. 2002;18:596-602. Dopolnitelna literatura: 1.Tarle Z, Kneţević A, Demoli N, Meniga A, Šutalo J, Unterbrink G, Ristić M, Pichler G. Comparison of composite curing parameters: effects of light source and curing mode on conversion, temperature rise and polymerization shrinkage. Oper Dent. 2006;31-2:219-26 2.Demoli N, Kneţević A, Tarle Z, Meniga A, Šutalo J, Pichler G. Digital laser interferometry for measuring of the resin composite thickness variation during blue light polymerization. Optics Communications. 2004; 231:45-51. 3. Ferracane JL. New polymer for dental restorative materials. Oper Dent. 2002;suppl: 199-209. 4.Adolphi G, Zehnder M, Bachmann LM, Gohring TN. Direct resin composite restorations in vital versus root-filled posterior teeth: a controlled comparative long-term follow up. Oper Dent. 2007;32-5:437-42. 5.Jackson RD, Morgan M. The new posterior resins and a simplified

66

placement technique. J Am Dent Assoc 2000;131: 375-383. 6.Summitt JB, Robbins JW, Schwartz RS. Fundamental of Operative Dentistry: A contemporary approach. Carol Stream, IL: Quintessence Publishing, 2001. 7.Leinfelder KF. Composite resins: properties and clinical performance. In: O’Brien WJ, Powers JM, eds. Dental Materials: Properties and Selection. Quintessence Publishing; Chicago, IL:1989:139-157. 8.Dietschi D. Free-hand composite resin restorations: A key to anterior aesthetics. Pract Periodont Aesthet Dent 1995;7(7):15-25. Dејството на ласерот врз тврдите ткива




ECTS 5



Целта на овој предмет е да се запознаат слушателите со експериментални постапки кои овозможуваат научно - истражувачко дејство на различни ласери на тврдите ткива во усната празнина, микроорганизми и тестираните материјали. Содржина на предметот:

Предметот опфаќа теоретски и практичен дел. Теоретскиот дел опфаќа: дефинирање на параметрите за работа со ласер за дентална употреба и можностите за научно - истражување на секој од нив (бранова должина, фреквенција, контактен и неконтактен начин на работа, фокус). Потоа објаснување за можноста за проценка и споредба на квалитетот на врската на полнењето со тврдите забни ткива во кавитетите изработени со ласер, реакција на пулпата на ласерското зрачење, температурните промени во ткивата предизвикани со ласерското зрачење во споредба со конзервативниот третман, хиперсензитивноста како и стерилизација на кавитетите и коренските канали. Ќе се укаже на новите трендови во истражувањата со ласер, ќе се дадат нови смерници за научно истражување и продолжување на веќе испитаните. Преку практичниот дел (вежби) ќе се опфати и стереомикроскопска анализа на кавитетите, микробиолошка анализа на истите како и на коренските канали по негова примена, мерења на температурата при работа со ласер и хистолошка анализа на дејството на ласерот на пулпата. Што се очекува од студентот по завршување на испитот:

По положениот испит се очекува познавање за можни насоки во научно истражување при работа со ласер во стоматологијата. Како да се изведат истажувањата, интрерпретација на резулатите во однос на веќе изведените и темелно познавање за дејството на ласерот на тврдите забни ткива во оралната празнина. Zadol`itelna literatura: 1. Moritz A, et al. Oral Laser Application. Quintessence, 2007. Dopolnitelna literatura:

1. Journal Esthetic Dentistrz (Постоечка литература) 2. Lasers in Surgerz and Medicine (Постоечка литература) 3. Dentistrz Todaz (Постоечка литература)

67



Коронарна микропропусливост кај ендодонтско третирани заби




ECTS 5



Целта на овој предмет е да се укаже на важноста на после ендодонстката фаза при реставрација, проценка на ретенција, резистенција и важноста на оптурирањето на после ендодонтските реставрации. Содржина на предметот:

Акцент на улогата на материјалот по ендодонтски третман и долготрајна прогноза за лекуваниот заб. Фактори кои влијаат на отпорноста на останатото ткиво на ендодонтски лекуваниот заб. Важноста на коронарото оптурирање. Материјали за оптурација на коронарниот дел на забот, мерење на микропропусливоста (експериментално - екстрахирани заби, пресеци). Испитување на ретенцијата и резистенцијата по ендодонтскиот третман (екпериментално). Што се очекува од студентот по завршување на испитот:

По положениот испит се очекува познавање за примена и избор на материјали по ендодонтркиот третман. Примена на различни техники и испитување на квалитетот на материјалот. Zadol`itelna literatura: 1. Andreasen, J.O., Andreasen, F.M., Bakland L.K., Flores, M.T.: Traumatic Dental Injuries. Munksgaard, Copenhagen, 2000. 2. Andreasen, J.O., Andreasen, F.M.: Textbook and Color Atlas of traumatic Injures to the Teeth. Munksgaard, Copenhagen, 1994. Dopolnitelna literatura: 1. Yazici AR, Celik C, Ozgunalzay G, Dayangac B. Bond strength of different adhesive systems to dental hard tisues. Oper Dent. 2007; 32:166-72. 2. Ferracane JL. New polymer for dental restorative materials. Oper Dent. 2002;suppl: 199-209. 6. Adolphi G, Zehnder M, Bachmann LM, Gohring TN. Direct resin composite restorations in vital versus root-filled posterior teeth: a controlled comparative long-term follow up. Oper Dent. 2007;32-5:437-42. Biokompatibilnosta i sovremenite restavrativni materijali


Sorabotnici Doc. d-r. S. Apostolska


ECTS 5


68



Cel na predmetot:

Faktorite koi vlijaat na biokompatibilnosta na restavrativnite materijali se kompleksni, me|usebno povrzani i nerazjasneti dokraj. Preku slu{awe na ovoj predmet studentite treba da se zapoznaat so biolo{kite rizici za pulpo-dentinskoit kompleks po aplikacija na sovremenite restavrativni materijali. Sodrìna na predmetot:

Metodskite edinici na ovoj predmet se odnesuvaat pred se na objasnuvawe na konceptot za biokompatibilnosta, direktnite biolo{ki rizici od restavrativnite materijali kako {to se pulpo dentinskiot kompleks, sostavot na restavrativnite materijli i polomerizacijata, kako razli~ni adhezivni sistemi (total etching i self etching) vlijaat na pulpnoto tkivo, toksi~nost na restavrativnite materijali od klini~ki aspekt ( preparacija na kavitetot, izbor na soodveten restavrativen material, konverzija na monomerot, kompletno otstranuvawe na mikroorganizmite , pojavata na koronarniot mikro i nanolikix,kako goleminata na dentinskata bariera vlijae na odgovorot na pulpnoto tkivo. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Posle slu{awe na ispitot od studentot se o~ekuva da go razbere konceptot na biokompatibilnosta, da gi sogleda perspektivite za iznao|awe na idealen material za restavracija i da gi zapoznae (sovlada) sovremenite metodi za ispituvawe na biokompatibilnosta na restavrativnite materijali kako {to se in vitro ispituvawata so testot za citotoksi~nost na kulturi od kletki, mikrobiolo{kite ispituvawa, imolantacioni testovi kaj ìvotni, in vivo ispituvawata na pulpnoto tkivo na animalen model i na humani zabi i klini~kite studii . Od studentot se o~ekuva i da nau~i da koristi svetlosen mikroskop, kako se podgotvuvaat histolo{ki preparati i nivno mkroskopsko evaluirawe. Zadolìtelna literatura: 1. GeurtsenW. Biocompatibility of Resin modified Filling Materials. Crit Rev Oral Biol Med 11(3):333-355, 2000. 2. Bouillaguet S. Biological risks of resin-based materials to dentin-pulp complex. Crit Rev Oral Biol Med, 15(1):47-60, 2004. Dopolnitelna literatura: 1. Ferracane JL. New polymer for dental restorative materials. Oper Dent. 2002;suppl: 199-209. 2. Jackson RD, Morgan M. The new posterior resins and a simplified placement technique. J Am Dent Assoc 2000;131: 375-383. 3. Summitt JB, Robbins JW, Schwartz RS. Fundamental of Operative Dentistry: A contemporary approach. Carol Stream, IL: Quintessence Publishing, 2001. Методологија на испитување на квалитетот на техниките за обработка и полнење на коренските канали на забите


Sorabotnici Doc. d-r. L. Popovska


ECTS 5


69




Запознавање со современите начини на обработка и полнење на коренските канали, научниот аспект за следење на нивниот кавалитет и меѓусебна компарација на поедини техники. Содржина на предметот:

Предметот ги обработува правилата на научните истражувања на различните рачни и машински техники на инструментација на коренските канали. Се објаснуваат методите со кои се испитува дејството на инструментите и се споредуваат нивните ефекти. Се опишуваат постапките за процена на делотворноста на инструментите за обработка на коренските канали (фантомски модели, компјутерска симулација, работа на екстрахирани заби и т.н.). Исто така се опфатени и техниките за оптурација на коренските канали и начините за евалуација на истите со техниките на микропропусливост: техниките за пенетрација на боја, испитување со пренос на течност и електронско микроскопската анализа. Во практичниот дел ќе бидат прикажани начините за одредување на квалитетот на инструментација на коренските канали, и евалуација на оптурацијата употребувајќи ја техниката на пенетрација со боја, бактериската пропусливост и системот за пренос на течности како основни техники со кои се споредуваат новите. Се објаснува начинот на толкување на резултатите и нивно споредување со добиените резултати во релевантните часописи. Што се очекува од студентот по положување на испитот:

Теоретско запознавање со сите современи техники на инструмантација и оптурација на корнските канлаи, препознавање на резултатите кои со нив може да се постигнат. По положениот испит се очекува студентот самостојно да направи научно истражување во однос на евалуација на техниките за инструментација и оптурација на коренските канали, обработка и прикажување на резултатите, како и да развие способност за критичка дискусија на своите резултати во однос на веќе објавените резултати. Литература:

1. Ingle JI & Bakland LK. Endodontics. BC Decker Inc, Hamilton, London, 2002. 2. Cohen S & Burns RC. Pathnjazs of the Pulp. VIII ed. CV, Mosbz Inc.St. Louis, 2002. 3. Hargreaves KM, Goodis HE. Seltzer and Benders Dental Pulp. LJuintenssence publishing Chicago, 2003. 4. NJalton RE, Torabinejad M. Principles and practice of endodontics. Philadelphia: NJB Saunders Companz, 2002. Испитување на биолошките и техничките својства на материјалите за полнење на коренските канали

Odgovoren nastavnik Prof. d-r Q.Matovska

Sorabotnici Doc. d-r L. Popovska


ECTS 5



Запознавање со испитувањата кои се однесуваат на токсичност на материјалите, нивниото антибактериско дејство и досегашните испитувања направени ви ин виво и ин витро услови. Содржина на предметот:

Биокомпатибилноста на материјалите за полнење на коренските канали секако влијае на успешноста на ендодонтската терапија. Ова е битна карактеристика на материјалот која има голема

70



улога при репаративните процеси во периапикалното ткиво. Теоретскиот дел од наставата ги опфаќа запознавање со особините на материјалите за оптурација, постапките за испитување на цитотоксичноста, мутагеноста и канцерогеноста во ин витро и ин виво услови. Исто така ќе бидат обработени антибактериските својства на материјалот и начините на испитувањето на антибактериското дејство врз микроорганизмите кои го населуваат инфицираниот коренски канал. Во практичниот дел ќе се направи запознавање со постапките на испитување на цитотоксичноста и мутагеноста во ин виво и ин витро услови, како и постапките за испитување на антибактериското дејство на сретствата. Што се очекува од студентот по положување на испитот:

Детално теоретско познавање на особините за полнење на коренските канали како и разбирање на експерименталните постапки на испитување и начинот на нивното изведување. Zadol`itelna literatura: 1. Cohen S & Burns RC. Pathways of the Pulp. VIII ed. CV, Mosby Inc.St. Louis, 2007. 2. Ingle JI & Bakland LK. Endodontics. BC Decker Inc, Hamilton, London, 2002. 3. Orstavik D. Materials used for root canal obturation: technical, biological and clinical testing. Endodontic Topics. 2005;12:25-38. 4. Dahl JE. Toxicity of endodontic filling materials. Endodontic Topics. 2005;12:39–43. 5. Biology, Second Edition, GS Garland Science, Taylot & Francis Group, New York, 2004. Dopolnitelna literatura: Печатени трудови на PubMed со следните клучни зборови: endodontic therapy, root canal instrumentation, root canal obturation, microleakage osobeno vo Dental Materials, Int Endod J, J Endod, Oral Surg Oral Med Oral Pathol Методологии на испитување на влијанието на сретствата за иригација на коренските канали врз виталните ткива и останатите дентински структури


Sorabotnici Doc. d-r. L.Popovska


ECTS 5

Oblik na ispitot prakti~en, usen


Усвојување на знаења за дејствата на современите сретсва за иригација, за факторите кои влијаат врз нивната ефикасност, за нивните штетни влијанија и нивната примена во клинички и експериментални цели. Содржина на предметот:

Идеалниот ириганс би требало да ја поседува способноста да ги раствора сите органски и неоргански остатоци од пулпното ткиво, а во исто време да поседува максимален антимикробен ефект со минимални несакани дејства. Предметот ги обработува правилата на научните истражувања при примена на различни сретства за иригација кои се употребуваат при ендододонтската терапија (натриум хипохлорит, хлорхексидин и цитрична киселина) и останатите хелаторски сретства, самостојно или со нивни комбинации. Исто така практично ќе се прикажат методите на: скенинг

71



електронската микроскопија за визуелен приказ на дејството на сретствата, декалцифирачкиот ефект преку мерење на тврдината на преостанатите дентински структури и ин витро испитувања за влијанието на виталното ткиво. Што се очекува од студентот по положување на испитот:

Разбирање на основните принципи на дезинфекцијата на ендодонтскиот простор, можност за планирање и спроведување на истражувачка работа кои се однесува на контрола на инфекцијата во ендодонтот и нивната поврзаност со успехот на ендодонтската терапија. Zadol`itelna literatura: 1. Weine F.S. Endodontic therapy. 4.ed. St. Louis, Mosby, 1989, 370-373 2. Cohen S & Burns RC. Pathways of the Pulp. VIII ed. CV, Mosby Inc.St. Louis, 2007. Ingle JI & Bakland LK. Endodontics. BC Decker Inc, Hamilton, London, 2002. Dopolnitelna literatura: Печатени трудови на PubMed со следните клучни зборови: endodontic infection, endodontic irrigants, endodontic therapy, intracanal medicaments osobeno vo Int Endod J, J Endod, Oral Surg Oral Med Oral Pathol Хистопатолошка и микробиолошка анализа на периапикалните заболувања


Sorabotnici Doc. d-r L. Popovska


ECTS 5



Прикажување на хистоморфолошки особености и микробиолошкиот статус при периапикалните заболувања, како и запознавање со имунолошките збиднувања во воспалителните процеси на периапексот. Содржина на предметот:

Во теоретскиот дел слушателите ќе се запознаат со дефиницијата и класификацијата на периапикалните заболувања, со хистопатолошките и морфопатолошките промени, со микробиолошкиот статус на периапикално ткиво по асадување со ПЦР технологии, како и со начините на дијагностицирање на периапикалните заболувања. Во практичниот дел се планира: анализа на рендгенолошкиот и клиничката слика при периапикалните заболувања, анализа на анатомо-морфолошките особености и хистолошките и развојните особености на периапикалнотон ткиво, преглед и земање на брис за микробиолошко испитување, ткиво за патохистолошка анализа, изработка на парафински блок, техники на боење, техники на имунохистолошко боење. Понатаму практично ќе се работи анализа на добиен препарат со различни зголемувања, како и квалитативно и семиквантитативно читање на добиени микрорганизми од ткивото по нивната инкубација. Што се очекува од студентот по положување на испитот:

Од усвоеното теоретско знаење се очекува детална запознаеност со редоследот на воспалителните промени во периапексот, нивниот хистолошки изглед, сознанија за микробиолошкиот статус на воспаленото периапикалнот ткиво и поврзување на клиничкиот и

72

радиолошкиот наод со конечната хистоолошка дијагноза. Од студентите се очекува и познавање и совладување на техничкиот процес на изработка на патохистолошкиот препарат, негова анализа и поставување на дијагноза, читање на микробиолошкиот наод и запознавање со PCR технологијата. Zadol`itelna literatura: 1. Avery JK. Oral Development and Histology. Stuttgart-New York: Thieme, 2001. 2. Cawson RA, Binnie WH, Barett AW, Wright JM. Oral Disease. London: Mosby, 2001. 3. Berkovitz BKB, Holland GR, Moxham BJ. Oral Anatomy, Histology and Embryology. London: Mosby, 2002. 4. Sonis ST, Fazio RC, Fang LST. Oral medicine secrets. Philadelphia: Hanley & Belfus, 2003. Brand WR, Isselhard DE, Satin E. Anatomy of Orofacial Structures. St. Luis: Mosby, 2003. 5. Popovska L . Apikalni parodontiti. Economi press, Skopje 2006 Dopolnitelna literatura: Печатени трудови на PubMed со следните клучни зборови: bacteria, bone resorption, clinical/radiographic examinations, endodontic therapy, periapical lesions, root-canal therapy особено во Dental Materials, Int Endod J, J Endod, Oral Surg Oral Med Oral Pathol Испитувања поврзани со промените кои настануваат врз забните структури по спроведеното белење на витални и невитални заби


Sorabotnici Doc. d-r. L. Popovska


ECTS 5



Усвојување на знаења за дејствата на сретствата кои се употребуваат при белењето на виталните и авиталните заби, промените кои настануваат на тврдите забни структури како и евентуалните влијанија врз пулпата. Содржина на предметот:

Во теоретскиот дел од предметот се обработуваат досегашните научни истражувања при различните начини за белење на виталните и авитални заби на различни начини со различни концентрации. Се објаснуваат повеќе научни методи (скенинг-електронска микроскопија, мерење на тврдината на забните структури и нивна хемиска анализа) со кои се испитува дејството на сретствата за белење и се споредуваат добиените резултати. Во практичниот дел ќе бидат прикажани овие методи на испитување како и начините за одредување на настанатите промени и ќе се објасни начинот на толкување на резултатите. Што се очекува од студентот по положување на испитот:

Детално теоретско познавање на особините на сретставата кои се употребуваат при белењето на забите и разбирање на експерименталните постапки на испитување и начинот на нивното изведување. Zadol`itelna literatura: 1. Dahl JE, Pallesen U. Tooth bleaching--a critical review of the biological aspects.Crit Rev Oral Biol Med. 2003;14(4):292-304. Review

73



Dopolnitelna literatura: 1. Hanks CT, Fat JC, Wataha JC, Corcoran JF.Cytotoxicity and dentin permeability of carbamide peroxide and hydrogen peroxide vital bleaching materials, in vitro.J Dent Res. 1993 May;72(5):931-8 2. Rahimi S, Shahi S, Kimyai S, Khayyam L, Abdolrahimi M.Effect of calcium hydroxide dressing on microleakage of composite restorations in endodontically treated teeth subsequent to bleaching.Med Oral Patol Oral Cir Bucal. 2009 Sep 21. 3. Ushigome T, Takemoto S, Hattori M, Yoshinari M, Kawada E, Oda Y.Influence of peroxide treatment on bovine enamel surface--cross-sectional analysis.Dent Mater J. 2009 May;28 (3):315-23 4. Valera MC, Camargo CH, Carvalho CA, de Oliveira LD, Camargo SE, Rodrigues CM.Effectiveness of carbamide peroxide and sodium perborate in non-vital discolored teeth.J Appl Oral Sci. 2009 May-Jun;17 (3):254-61 5. Berga Caballero A, Forner Navarro L, Amengual Lorenzo J.In vivo evaluation of the effects of 10% carbamide peroxide and 3.5% hydrogen peroxide on the enamel surface.Med Oral Patol Oral Cir Bucal. 2007 Sep 1; 12(5): 404-9 6. Ribeiro DA, Marques ME, Salvadori DM.Study of DNA damage induced by dental bleaching agents in vitro.Braz Oral Res. 2006 Jan-Mar;20(1):47-51. Epub 2006 May 22 7. Gerlach RW, Sagel PA.Vital bleaching with a thin peroxide gel: the safety and efficacy of a professional-strength hydrogen peroxide whitening strip.J Am Dent Assoc. 2004 Jan;135(1):98-100. Erratum in: J Am Dent Assoc. 2004 Feb; 135 (2):156` 8. Valera MC, Camargo CH, Carvalho CA, de Oliveira LD, Camargo SE, Rodrigues CM.Effectiveness of carbamide peroxide and sodium perborate in non-vital discolored teeth.J Appl Oral Sci. 2009 May-Jun; 17 (3):254-61

74



Opis na izbornite nastavni edinici od modul V Sovremen pristap kon tretmanot na vospalitelnite procesi na liceto i vratot

Odgovoren nastavnik Prof. d-r A. Benedeti

Sorabotnici Doc. d-r D. Popovi}-Monevska; Doc. d-r B. Veli~kovski


ECTS 5


Cel na predmetot: Celta na predmetot e zapoznavawe na studentite so sovremeniot pristap vo dijagnostikata i tretmanot na infekciite vo maksilofacijalnata regija. Poseben akcent e daden na novite generacii na antibiotici i nivnata primena. Sodrìna na predmetot

Preku ovie predavawa studentite se voveduvaat vo problemot na orofacijalnite i vratni vospalitelni procesi. Se zapoznavaat so najnovite principi na nivnata klini~ka , labaratoriska i rengen dijagnostika no so akcent na najnovite terapiski modaliteti. Preku predloènite predavawa ke gi diferencirame mekotkivnite vospalitelni procesi i koskenite vospalitelni procesi na na glavata i vratot. Poseben osvrt ke napravime na etiolo{kite momenti na licevite vospalenija. So predavawata ke bidat opfateni dentogenite flegmoni na glavata i vratot koi se od najgolem interes za stomatologot no i vospalitelnite procesi vo ovaa regija od drugo poteklo. Koskenite vospalitelni procesi, osteomielitot ke bide prestaven so klini~ka slika i tek na bolesta kaj akutna i hroni~na forma. Terapiskiot protokol koj opfaka konzervativen antibiotski tretman i hirur{ki tretman vo zavisnost od klini~kata forma na osteomielitot. Hirur{kiot tretman na licevite flegmoni, incizija i drenaà , }e bidat prikaàni na pacienti tretirani na klinkata za maksilofacijalna hirurgija. Isto taka }e bidat prezentirani pacienti so osteomielit, so osvrt na hirur{kiot tretman koj opfa}a kortikotomija, sekvestrotomija i obrabotka na kutanite fistuli. Vo sodrìnata na predmetot poseben osvrt se dava na najnovite antibiotici, nivnata primena i dozirawe. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Da se spravuva uspe{no so vospalitelnite sostojbi na liceto i vilicite vo sekojdnevnata praksa kako i da gi sproveduva sovremenite metodi na dijagnostika i terapija. Zadolìtelna literatura: 1. James R. Hupp, Myron R. Tucker, Edward Ellis III. Contemporary Oral and Maxillofacial Surgery. 5th Edition, Elsevier Health Sciences, 2008. 2. Miloro, G. E. Ghali, Peter E. Larsen .Peterson's Principles of Oral and Maxillofacial Surgery. 2-Volume-Set. 2nd Edition,2004 3. Raymond J. Fonseca, Timothy A. Turvey, Robert D. Marciani. Oral and Maxillofacial Surgery, 2nd Edition, 2008.

75



Dopolnitelna literatura: 1. Khanna G, Sato TS, Ferguson P Imaging of chronic recurrent multifocal osteomyelitis Radiographics 2009 Jul-Aug; 29(4):1159-77. 2. Schoen R, Suarez-Cunqueiro MM, Metzger MC, et al. Osteomyelitis of the mandible following third molar surgery: A regrettable consequence in a healthy patient, Quintessence Int 2009 May; 40(5):351-4. 3. Brad Neville, DDS, Douglas D. Damm, DDS, Carl M. Allen, DDS, MSD and Jerry Bouquot, DDS, MSD. Oral and Maxillofacial Pathology, 3rd Edition, Elsevier Health Sciences, 2009. Sovremen tretman na licevi skr{enici

Odgovoren nastavnik Prof. d-r A. Gr~ev

Sorabotnici Prof. d-r S. Naumovski


ECTS 5


Cel na predmetot: Celta na predmetot e zapoznavawe na studentite so sovremeniot pristap vo re{avaweto na skr{enicite na licevite koski. Poseben akcent e daden na najnovite osteosintetski materjali koi se primenuvaat vo tretmanot na licevite skr{enici. Sodrìna na predmetot

Preku ovie predavawa studentite se voveduvaat vo problemot liceviot traumatizam. Prvo studentot }e se zapoznae so mekotkivnite povredi na liceto nivniot tretman. Vnimatelno zatvarawe na povredite ovozmoì dobra funkcija zapazuvajki gi anatomskite strukturi no i eststikata koja e osobeno zna~ajna kaj licevite povredi. Vo predavawata }e bidat opfateni ; debridman na rana, tetanus profilaksa, tehniki na sutura, vidovi na konci koi se na raspolagawe vo dene{no vreme. Skr{enicite na licevite koski }e bidat prosledeni od aspekt na, etiologija, epidemiologija, klini~ka slika dijagnostika i terapija. Studentite se zapoznavaat so najnovite dijagnosti~ki modaliteti , KT- kompjuterska tridimenzionalna rekonstrukcija na licevite koski kako najdiobar prikaz na koskenite dislokacii. Stereolitografija, najsovremena metoda za rekonstrukcija na kompleksni licevi skr{enici za planirawe i adaptirawe na hirur{kiot tretman so osteosintetski materjal. Tretmanot na licevite skr{enici ima za cel restavracija na formata i funkcijata na vilicite, toa moè da se postigne so rigidna fiksacija koga se koristat stabilizira~ki plo~ki i bikortikalni {trafovi ili semirigidna fiksacija so upotreba na mini titaniumski plo~ki i monokortikalni {trafovi. Rekonstruktivnite plo~ki se koristat pri kominutivni frakturi, defektni frakturi i inficirani frakturi. Vo dene{no vreme primenata na resorbtivni plo~ki e aktuelna no tie plo~ki imaat ograni~eni indikacii. Poseben osvrt }e se dade na politraumatizmot osobeno na kranijalnite povredi koi se zdruèni so licevata trauma. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Da ima poznavawe za pristap kon povreden, debridman na rana, tetanus profilaksa, prevrska na pacient, da gi prepoznae klini~kite znaci na skr{enica na liceva koska-i da znae da pruì prva pomo{ na povreden.

76



Zadolìtelna literatura:

1. James R. Hupp, Myron R. Tucker, Edward Ellis III. Contemporary Oral and Maxillofacial Surgery. 5th Edition 2008. Elsevier Health Sciences. 2008. 2. Miloro, G. E. Ghali, Peter E. Larsen .Peterson's Principles of Oral and Maxillofacial Surgery. 2-Volume-Set. 2nd Edition.2004. 3. Raymond J. Fonseca, Timothy A. Turvey, Robert D. Marciani. Oral and Maxillofacial Surgery, 2nd Edition, 2008. Dopolnitelna literatura: 1. Brad Neville, DDS, Douglas D. Damm, DDS, Carl M. Allen, DDS, MSD and Jerry Boquot, DDS, MSD. Oral and Maxillofacial Pathology, 3rd Edition. Elsevier Health Sciences, 2009. 2. Sawzaki R, Júnior SM, Asprino L, et al. Incidence and Patterns of Mandibular Condyle Fractures. J Oral Maxillofac Surg 2009 Nov 23. 3. de Matos FP, Arnez MF, Sverzut CE, et al. A retrospective study of mandibular fracture in a 40-month period. Int J Oral Maxillofac Surg 2009 Nov 13. Sovremeni aspekti vo dijagnostika i tretman na oralen kancer

Odgovoren nastavnik Doc. d-r D. Popovi}-Monevska

Sorabotnici Prof. d-r A. Benedeti; Prof. d-r A. Gr~ev


ECTS 5


Cel na predmetot:

Celta na predmetot e zapoznavawe na studentite so sovremeniot pristap vo tretmanot na oralniot karcinom. Poseben akcent e daden na predoerativniot stejxing na pacientot i terapiskite modaliteti. Sodrìna na predmetot: Kako naj~esta neoplazma na glava i vrat so godi{na incidenca od 300000 novi slu~ai, oralniot karcinom e {esti po frekfentnost rak vo svetski ramki i e odgovoren za pove}e smrtni slu~ai otkolku maligniot melanom, cervikalniot karcinom na matkata i Hodgin-oviot limfom. Petgodi{noto preìvuvawe e pomalo od 50%, me|u najniskite e za pove}eto karcinomi. Mnogu faktori vlijaat na vremeto na preìvuvawe na pacientite so oralen karcinom. Najsignifikantno vlijaat vratnite metastazi koi go namaluvaat vremeto na preìvuvawe za polovina. No isto taka histopatolo{kite karakteristiki na primarniot tumor se od presudno zna~ewe za tekot i prognozata na bolesta. Dobrata predoperativna evaluacija na pacientot klini~ki i so sofisticirani RTG metodi kako KT i MRI e iperativ za stejxing na pacientot spored koj se adaptira tretman protokol za pacientot. Vo predavawata }e bidat opfateni i biopsiite na primarnata maligna lezija, punkciona, ekciziona i inciziona biopsija, celta na biopsijata, indikaciite i benefitot od taa dijagnosti~ka procedura. Studentite treba da bidat obu~eni za na~inot na klini~kata investigacija na oralniot karcinot taka i na vratnite metastazi i TNM klasifikacijata. Vo predavawata podrobno }e bidat objasneti tretmanprotokolite koi vklu~uvaat hirur{ki

77



intervencija i postoperativna radio i hemo terapija. Novite trendovi za neoadjuvantna terapija i kombinirana hemo i radioterapija }e bidat isto taka prezentirani. Od interes za stomatologot e da se zapoznae i so posledicite od radioterapijata koi se javuvaat kaj pacientite i toa radiodermatit, radiostomatit, osteoradionekroza na vilicite. Spravuvawe so oralnite i dentalni problemite kaj pacientite so radioterapija e poseben problem na koj terba da se obrne vnimanie i da se zapoznaat stomatolozite so principite na rabota kaj ovie pacienti. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Da gi prepoznae oralnite lezii koi se suspektni za malignitet i da postapi po principite za rana dijagnostika. Stomatologot treba da e obu~en da gi informira i sovetuva pacientite so suspektni maligni oralni lezii za tekot na tretmanot. Isto taka stomatologot treba da e zapoznaen za mo`nite komplikacii pri dentalni proceduri kaj pacienti po radioterapija. Zadolìtelna literatura: 1. James R. Hupp, Myron R. Tucker, Edward Ellis III. Contemporary Oral and Maxillofacial Surgery. 5th Edition 2008. Elsevier Health Sciences. 2. Miloro, G. E. Ghali, Peter E. Larsen .Peterson's Principles of Oral and Maxillofacial Surgery. 2-Volume-Set. 2nd Edition.2004 3. Raymond J. Fonseca, Timothy A. Turvey, Robert D. Marciani. Oral and Maxillofacial Surgery, 2nd Edition, 2008. Dopolnitelna literatura: 1. Jatin P Shah, MD, MS ( surg). Head and Neck surgery and oncology. Third Edition, Mosby 2003 2. Sook-Bin Woo and Nathaniel S. Treister. Management of the Oncologic Patient, An Issue of Dental Clinics. 3. Rusthoven KE, Raben D, Song JI, et al. Survival and Patterns of Relapse in Patients With Oral Tongue Cancer. J Oral Maxillofac Surg 2009 Nov 23. 4. Hancke K, Heilmann V, Straka P, et al. Pretreatment staging of cervical cancer: is imaging better than palpation?: Role of CT and MRI in preoperative staging of cervical cancer: single institution results for 255 patients. Ann Surg Oncol 2008 Oct; 15(10):2856-61. Multidisciplinaren menaxment na pacientite so vroden rascep

Odgovoren nastavnik Prof. d-r S. Naumovski

Sorabotnici Prof. d-r V. Popovski


ECTS 5


Cel na predmetot: Celta na predmetot e zapoznavawe na studentite so sovremeniot pristap vo dijagnostikata i tretmanot na pacientite so vroden rascep na gornata usna i nepceto. Sodrìna na predmetot

Preku ovie predavawa studentite se voveduvaat vo problemot na rascepite na gornata usna i nepceto koi se naj~estoi vrodeni defekti. Se zapoznavaat so etiologijata na rascepite koja e multikauzalna, pokraj genetskite faktori vlijaat i teratogeni faktori

78



kako konsumacija na alhohol, cigari narkotici, pesticidi, toksi~ni materii upotreba na lekovi i dr. Stomatolozite preku predavawata }e se steknat so informacii za site problemi so koi se soo~uvaat pacientite so vrodeni rascepi i toa ; nazalen slabo razbirliv govor, malokluzii, poremetuvawe na rastot na licevite koski, ~esti vospalenija na srednoto uvo, redukcija na sluhot i dr. So predavawata }e bidat opfateni operativnite tehniki za izolirani rascepi na usnata, izolirani rascepi na palatumot kako i za kompletnite rscepi na usnata i nepceto. Poseben osvrt ke napravime na multidisciplinarniot menaxment na pacientite, toa podrazbira angaìrawe na lekari od pove}e specijalnosti koi go sledat i tretiraat deteto od najrana vozrast do adolescencija so cel najdobra mo`na rehabilitacija na decata so rascep. Multidiciplinarniot tim stru~waci vklu~uva geneti~ar, ginekolog, neonatolog, maksilofacijalen hirurg, ortodont, otorinolaringolog, logoped, stomatolog i psiholog. Stomatologot i ortodontot zaedno so maksilofacijalniot hirurg imaat presudno zna~ewe za rehabilitacija na naru{enata dentoalveolarna i skeletna harmonija kaj decata so rascep. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Stomatologot treba da go prepoznae svoeto mesto vo multidiciplinarniot tim za tretman na decata so rascep. Poto~no treba da gi znae postapkite i tajmingot na najrazli~nite proceduri kaj ovie deca so cel dobra dentoalveolarna rehabilitacija. Zadolìtelna literatura: 1. James R. Hupp, Myron R. Tucker, Edward Ellis III. Contemporary Oral and Maxillofacial Surgery. 5th Edition Elsevier Health Sciences, 2008. 2. Miloro, G. E. Ghali, Peter E. Larsen .Peterson's Principles of Oral and Maxillofacial Surgery. 2-Volume-Set. 2nd Edition.2004 3. Raymond J. Fonseca, Timothy A. Turvey, Robert D. Marciani. Oral and Maxillofacial Surgery, 2nd Edition, 2008. Dopolnitelna literatura: 1. Bardach J. Multidiciplinary management of cleft lip and palate WB Saunders Company 1990 2. Lu Y, Shi B, Zheng Q, et al. Incidence of palatal fistula after palatoplasty with levator veli palatini retropositioning according to Sommerlad.Br J Oral Maxillofac Surg 2009 Nov 26. 3. Holst AI, Holst S, Nkenke E, et al. Vertical and sagittal growth in patients with unilateral and bilateral cleft lip and palate-a retrospective cephalometric evaluation. Cleft Palate Craniofac J 2009 Sep; 46(5):512-20. Patologija na maksilaren sinus

Odgovoren nastavnik Prof. d-r A. Benedeti

Sorabotnici Doc. d-r D. Popovi}-Monevska


ECTS 5


79



Cel na predmetot: Celta na predmetot e zapoznavawe na studentite so sovremeniot pristap vo re{avaweto na dentogeno usloveniot maksilaren sinuzit. Poseben akcent e daden na dijagnosti~kite proceduri i terapiskite postapki koi se vo nadle`nost na stomatologot. Sodrìna na predmetot

Preku ovie predavawa studentite se voveduvaat vo kompletnata problematika na maksilarniot sinus; vopspalenie na maksilarniot sinus od odontogeno poteklo, odontogeni cisti i benigni i maligni tumori vo maksilarniot sinus. Se zapoznavaat so site etiolo{ki faktori za nastanok na sinuzitot. So prikaz na slu~aevi }e gi predstavime patolo{kite procesi vo gornata vilica koi moàt da dovedat do maksilaren sinuzit no i razni oralnohirur{ki intervencii koi moàt da go zagrozat integritetot na maksilarnata sluznica i postepeno da dovedat do sinuzit. Vo predavawata osobeno }e se osvrneme na OAK oroantralnata komunikacija kako naj~esta pri~ina za maksilaren sinuzit. ]e gi prosledime klini~kite simptomi, rengenolo{kite naodi i maikrobakteriolo{kite naodi kaj maksilarniot sinuzit vo zavisnost od vremetraeweto na OAK. Postojat pove}e prifateni tretman protokoli na maksilarniot sinus vo zavisnost od toa dali stanuva zbor za akutno ili hroni~no vospalenie na sinusot, dali postoi OAK, ili maksilarniot sinus e involviran vo patalo{ki proces kako odontogena cista ili tumor vo gornata vilica. Site hirur{ki postapki }e bidat prezentirani od sinus plastica, radikalna Cadwell- luc. intervencija, marsupielizacija, no i osteotomii koi se izbor na tretman pri neoplasti~ni proemni vo sinusot. Vo predavawata }e bidat opfateni i mo`nite komplikacii od maksilaren sinuzit kako pansinuzit i orbitalen celulit. Objasnuvawe na klini~kata slika na ovie seriozni komplikacii, dijagnosti~kite proceduri i tretmanot hirur{ki i konzervativen. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Da gi prepoznae simptomite na maksilaren sinuzit , da znae koi RTG proekcii }e mu pomognat vo definitivnata dijagnoza na maksilaren sinuzit. Pri otvarawe na sinusiot koi postapki treba da gi prezeme za sanacija na sostojbata t.e. da mu obrazloì na pacientot kakvi se opciite na konzervativniot tretman i hirur{kite opcii na sanacija na otvoren sinus. Da znae da prepoznae patolo{ki procesi vo maksilarniot sinus i pacientot da go upati vo soodvetna ustanova za tretman. Zadolìtelna literatura: 1. James R. Hupp, Myron R. Tucker, Edward Ellis III. Contemporary Oral and Maxillofacial Surgery. 5th Edition Elsevier Health Sciences. 2008. 2. Miloro, G. E. Ghali, Peter E. Larsen .Peterson's Principles of Oral and Maxillofacial Surgery. 2-Volume-Set. 2nd Edition. 2004. 3. Raymond J. Fonseca, Timothy A. Turvey, Robert D. Marciani. Oral and Maxillofacial Surgery, 2nd Edition, 2008. Dopolnitelna literatura: 1. Raja SV. Management of the posterior maxilla with sinus lift: review of techniques. J Oral Maxillofac Surg 2009 Aug; 67(8):1730-4. 2. Hauret L, Hodez C. A new modality for dentomaxillofacial imaging: Cone beam CT. J Radiol 2009 May; 90(5 Pt 2):604-17.

80



Salivarna patologija-sovremeni dijagnosti~ki i terapevtski postapki

Odgovoren nastavnik Prof. d-r V. Popovski

Sorabotnici Prof. d-r A. Gr~ev; Prof. d-r A. Benedeti


ECTS 5


Cel na predmetot: Celta na predmetot e zapoznavawe na studentite so sovremeniot pristap vo re{avaweto na salivarnata patologija. Poseben akcent e daden na imunohistohemiska analiza i diferencijacija na salivarnite tumori. Sodrìna na predmetot Preku ovie predavawa studentite podrobno ]e se zapoznaat so vospalitelnite procesi na salivarnite `lezdi no i so salivarnata tumorna patologija. Sialolitiazata kako naj~esta pri~ina za sialoadenitot ]e bide prezentirana od dijagnosti~ki aspekt no i najnovata sialoendoskopska tehnika kako dijagnosti~ka no i terapeutsa postapka. Doktorantite }e se zapoznaat so tumorite na salivarnite `lezdi, klinikata, dijagnosti~kite protokoli, hirur{kata terapija i prognozata zavisno od tipot na tumorot. Preku prikaz na pacienti }e bide elaboriran dijagnosti~kiot protokol; klini~ka investigacija, MRI na salivarnite `lezdi, punkcionata biopsija. Poseben osvrt }e se dade na imunohistohemiskata analiza i diferencijacija na tumorite na plunkovnite `lezdi {to e od golemo zna~ewe vo izborot na terapiskiot protokol t.e. vo izborot na radio i hemoterapija po hirur{kiot tretman. ]e bidat prezentirani hirur{kite tehniki koi se koristat vo tretmanot na salivarnite tumori osobeno na parotidnata `lezda so osvrt na hirur{kata teìna na parotidnata regija poradi prisustvo na liceviot nerv- n. Facialis. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Da gi usvoi metodite na klini~ka investigacija i diferencijalna dijagnoza na vospalitelnite i tumorni promeni na salivarnite `lezdi. So steknatite znaewa stomatologot vo praksata }e gi preopznae patolo{kite sostojbi na salivarnite `lezdi i }e go upati pacientot na lekuvawe vo soodvetna specijalizirana ustanova. Zadolìtelna literatura: 1. James R. Hupp, Myron R. Tucker, Edward Ellis III. Contemporary Oral and Maxillofacial Surgery. 5th Edition Elsevier Health Sciences, 2008. 2. Miloro, G. E. Ghali, Peter E. Larsen .Peterson's Principles of Oral and Maxillofacial Surgery. 2-Volume-Set. 2nd Edition. 2004 3. Raymond J. Fonseca, Timothy A. Turvey, Robert D. Marciani. Oral and Maxillofacial Surgery, 2nd Edition, 2008. 4. Jatin P Shah, MD, MS ( surg). Head and Neck surgery and oncology Third Edition, Mosby 2003. Dopolnitelna literatura: 1. Brad Neville, DDS, Douglas D. Damm, DDS, Carl M. Allen, DDS, MSD and Jerry Bouquot, DDS, MSD. Oral and Maxillofacial Pathology, 3rd Edition, 2009. Elsevier. 2. Michael D. Turner, DDS, MD, FACS and Robert Glickman, DMD. Salivary Gland Infections, An Issue of Oral and Maxillofacial Surgery Clinics Elseiver 2009.

81



3. Yerli H, Avcı S, Aydin E, et al. The metaplastic variant of Warthin tumor of the parotid gland: Dynamic multislice computerized tomography and magnetic resonance imaging findings with histopathologic correlation in a cases. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 2009 Dec 5. 4. Párraga-Linares L, Aguirre-Urízar JM, Berini-Aytés L, et al. Papillary cystoadenoma lymphomatosum (Warthin-like) of minor salivary glands. Med Oral Patol Oral Cir Bucal 2009 Aug 13. Estetsko korektivni intervencii na liceto i vilicite




ECTS 5


Cel na predmetot: Celta na predmetot e zapoznavawe na studentite so sovremeniot pristap vo re{avaweto na licevite defotmiteti. Poseben akcent e daden na predoperativnite pripremi na pacientite. so RTG dijagnostika , kraniometriski analizi, izrabotka na rabotni moedeli i priprema na modelite vo artikulator. Sodrìna na predmetot

Preku ovie predavawa doktorantite podrobno ]e se zapoznaat so site vidovi na licevi deformiteti. ]e gi prezentirame preku prikaz na pacienti razlikite pomegu dentoalveolarnite i skeletalni anomalii i }e gi obrazloìme indikaciite za operativen tretman. Doktorantite }e imaat prilika da se steknat so znaewe da gi razlikuvaat vrodenite licevi anomalii i steknatite anomalii. Poseben osvrt ]e dademe na predoperativnata priprema na pacientite so tridemenzionalni KT proekcii na licevite koski, kraniometriski analizi, izrabotka na modeli i nivna priprema vo artikulator. Mandibularniot prognatizam i retrognatizam kako i maksilarniot prognatizam ]e bidat detalno obrazloèni od nivnata klini~ka slika , pripremite za intervencija i izbor na najsoodvetni osteotomski hirur{ki postapki. Doktorantite ]e gi zapoznaeme i so pacienti so ankiloza na TMZ; mo`nite etiolo{ki faktori za ankilozata, estetskite i funkcionalni problemi koi odat so taa anomalija kako i na~inite na nivna hirur{ko lekuvawe. Vo predavawata }e bidta opfateni i steknatite licevi deformiteti naj~esto kako rezultat na lo{o sanirana trauma na licevite koski. Mo`nostite za tretman na ovie deformiteti so najsovremenite aloplasti~ni materii i prikaz na slu~aevi so primena na medpor implanti vo korekcija na licevi deformiteti. So nekolku predavawa }e bidat opfateni i indikaciite, primenata i efektite od osteodistrakcijata kako najnova metoda koja se koristi vo tretmanot na defktite i deformitetite na licevite koski. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Da gi usvoi metodite na klini~ka investigacija i diferencijalna dijagnoza na vrodenite i steknati licevi deformiteti. Zadolìtelna literatura: 1. James R. Hupp, Myron R. Tucker, Edward Ellis III. Contemporary Oral and Maxillofacial Surgery, 5th Edition Elsevier Health Sciences, 2008..

82

2. Miloro, G. E. Ghali, Peter E. Larsen .Peterson's Principles of Oral and Maxillofacial Surgery. 2-Volume-Set. 2nd Edition.2004 3. Raymond J. Fonseca, Timothy A. Turvey, Robert D. Marciani. Oral and Maxillofacial Surgery, 2nd Edition, 2008. 4. Staudt CB, Kiliaridis S Different skeletal types underlying Class III malocclusion in a random population. Am J Orthod Dentofacial Orthop 2009 Nov; 136(5):715-21. 5. Wang D, Fu H, Zeng R, et al. Changes of mandibular movement tracings after the correction of mandibular protrusion by bilateral sagittal split ramus osteotomy. J Oral Maxillofac Surg 2009 Oct; 67(10):2238-44. Dopolnitelna literatura: 1. Lee YT, Chen MC, Chen HL, et al. Vertical skeletal and facial profile changes after surgical correction of mandibular prognathism. [Journal Article] Chang Gung Med J 2009 May-Jun; 32(3):320-9. 2. Alexander AE, McNamara JA, Franchi L, et al. Semilongitudinal cephalometric study of craniofacial growth in untreated Class III malocclusion. [Journal Article, Research Support, Non-U.S. Gov't] Am J Orthod Dentofacial Orthop 2009 Jun; 135(6):700.e1-14; discussion 700-1. 3. Ueki K, Okabe K, Mukozawa A, Miyazaki M, Marukawa K, Hashiba Y, Nakagawa K, Yamamoto E.Assessment of ramus, condyle, masseter muscle, and occlusal force before and after sagittal split ramus osteotomy in patients with mandibular prognathism.Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod. 2009 Nov;108(5):679-86. Epub 2009 Aug 20. 4. Chen EH, Reid RR, Chike-Obi C, Minugh-Purvis N, Whitaker LA, Puchala J, Bartlett SP.Tongue dysmorphology in craniofacial microsomia. Plast Reconstr Surg. 2009 Aug;124(2):583-9. Review. 5. Werler MM, Starr JR, Cloonan YK, Speltz ML.Hemifacial microsomia: from gestation to childhood.J Craniofac Surg. 2009 Mar;20 Suppl 1:664-9. Erratum in: J Craniofac Surg. 2009 Sep;20(5):1629-30 Koskeni lezii - diferencijalna dijagnoza


Sorabotnici Prof. d-r S. Naumovski; Doc. d-r D. Popovi}-Monevska


ECTS 5


Cel na predmetot: Celta na predmetot e zapoznavawe na studentite so site tipovi na koskeni lezii. Poseben akcent e daden na diferencijalnata dijagnoza na vospalitelnite, neoplasti~nite, metabolnite i dr vidovi na osteoliti~ni ili osteoskleroti~ni lezii na licevite koski. Sodr`ina na predmetot

Preku ovie predavawa studentite podrobno ]e se zapoznaat so pove}e grupi na koskeni lezii. So nekolku predavawa prvo }e bidat opfateni cistite na vilicite; inflamatorni i razvojni nivnata etiologija, klini~ka slika, dijagnostika i terapija. Potoa po podrobno }e bidat prezentirani i teoretski i so prikaz na pacienti odontogeni tumori od epitelno i mezenhimno poteklo so poseben osvrt na ameloblastomot kako naj~esta varijanta na odontogen tumor. Interesot na doktorantite }e go usmerime kon diferencijalna dijagnoza na ameleoblastomot i drugite osteoliti~ni lezii na dolnata vilica so sli~na klini~ka slika i RTG naod no razli~na patolhistologija i prognoza kako

83



centralniot gigantocelularen tumor, eozinofilniot granulom, multipniot mielom, smegiot tumor pri hiperparatiroidizmot i dr. Eozinofilniot granulom }e bide razraboten vo sklop na histiocitozite ; Letter-Sive sindrom i Hand-Schuler-Christian-oviot sindrom. Vo posebni predavawa }e bidat objasneti fibroznite displazii kako ~erubizmot, sindromot na Reklingausen, deformira~kiot osteit -sindrom Pexet i dr. Fibroznite displazii }e bidat prosledeni od aspekt na klini~ka slika, RTG naod , patohistolo{ki naod kako i nivna diferencijalna dijagnoza od osteofibromite i granulacionite tumori kako centralniot gigantocelularen tumor. [to se o~ekuva od studentot posle polo`uvawe na ispitot:

Da gi usvoi metodite na klini~ka investigacija i diferencijalna dijagnoza na koskenite lezii na licevite koski. Da stekne znaewe za sindromskite bolesti so manifestacija vo vili~nite koski kako i metabolnite zaboluvawa koi imaat manifestacii vo vili~nite koski. Zadol`itelna literatura: 1. James R. Hupp, Myron R. Tucker, Edward Ellis III. Contemporary Oral and Maxillofacial Surgery. 5th Edition, Elsevier Health Sciences, 2008. 2. Miloro, G. E. Ghali, Peter E. Larsen .Peterson's Principles of Oral and Maxillofacial Surgery. 2-Volume-Set. 2nd Edition,2004 3. Raymond J. Fonseca, Timothy A. Turvey, Robert D. Marciani. Oral and Maxillofacial Surgery, 2nd Edition, 2008. 4. Brad Neville, DDS, Douglas D. Damm, DDS, Carl M. Allen, DDS, MSD and Jerry Bouquot. Oral and Maxillofacial Pathology, 3rd Edition, Elsevier Health Sciences, 2009. 5. Sun KT, Chen MY, Chiang HH, et al. Treatment of Large Jaw Bone Cysts in Children. J Dent Child (Chic) 2009; 76(3):217-222. 6. Atalay B, Soluk M, Brkić A, et al. Desmoplastic ameloblastoma. J Craniofac Surg 2009 Nov; 20(6):2256-9. Dopolnitelna literatura: 1. Fried K, Krause J. Contribution to the course of morbus paget. Cesk Radiol 1974 Mar; 28(2):133-7. 2. Cappabianca S, Colella G, Russo A, Pezzullo M, Reginelli A, Iaselli F, Rotondo Maxillofacial fibrous dysplasia: personal experience with gadoliniumenhanced magnetic resonance imaging.Radiol Med. 2008 Dec;113(8):1198-210. Epub 2008 Oct 3. Elias HG, Scott J, Metheny L, Quereshy FA. Multiple myeloma presenting as mandibular ill-defined radiolucent lesion with numb chin syndrome: a case report. J Oral Maxillofac Surg. 2009 Sep;67(9):1991-6 4. Kautzky M, Susani M, Steurer M, Youssefzadeh S. Plasmacytoma of the nose and paranasal sinuses with intracranial and orbital extension Laryngorhinootologie. 1993 Jul;72(7):352-5. 11. Protsenko VV. Differential diagnosis of giant cell tumors. Sprava.2003;(8):55-9. Patologija na temporomandibularen zglob




ECTS 5


84



Cel na predmetot:

Celta na predmetot e zapoznavawe na studentite so sovremeniot pristap vo re{avaweto na temporomandibularnite zaboluvawa. Poseben akcent e daden na miofacijalnire disfunkcionalni sindromi. Sodrìna na predmetot

Preku ovie predavawa doktorantite podrobno }e se zapoznaat so embriologijata na TMZ, klini~kata anatomija i fiziologija na TMZ. Vo prvite predavawa }e bidat prezentirani kongenitalnite i razvojnite naru{uvawa na TMZ. Od kongenitalnirte anomalii so involviranost na TMZ }e bidat prezentirani Hemifacijalnata mikrosomija, Mandibulofacijalnata disostoza – Treacher Collins sindromot, i idiopatskata hiperplazija na zglobot. Ovie sindromi }e se prezentiraat so klini~ka slik,a dijagnostika i metodi na hirur{ki tretman. Vo drugi predavawa doktorantot }e bide zapoznaen so patofiziologijata na arteriornoto pomestuvawe na diskus artikularis na ATM. Site etiolo{ki faktori koi doveduvaat do naru{uvawe na TMZ kakpo trauma, infekcija, osteoartritis, imunolo{ki, metabolni i neoplasti~ni procesi {e bidat posebno elaborirani. Osteoartritis kako hroni~no neinflamatorno zaboluvawe na artikularnata rskavica e naj~esto skeletalno zaboluvawe i }e go diferencirame od Reumatidniot Artrit kako hroni~no sistemsko inflamatorno zaboluvawe koe poradi proliferacija na inflamatornoto tkivo gi o{tetuva site strukturi na zglobot ; rskavicata, koskata i ligamentite {to doveduva do deformitet i disfunkcija. Vo ovoj blok predavawa }e bidat objasneti i orofacijalnite bolki koi se po poteklo od zglobnite strukturi. Na doktorantite ]e im se obrazloàt prednostite i ulogata na tretmanot na zaboluvawata na TMZ so akrilantni splintovi so razli~na primena. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Da gi usvoi metodite na klini~ka investigacija i diferencijalna dijagnoza na vospalitelnite, metabolnite, traumatskite i dr zaboluvawa na TMZ. So steknatite znaewa stomatologot vo praksata }e gi preopznae patolo{kite sostojbi na TMZ i ako e vo negova mo} }e pruì soveti i izrabotka na splintovi. Zadolìtelna literatura: 1. James R. Hupp, Myron R. Tucker, Edward Ellis III. Contemporary Oral and Maxillofacial Surgery. 5th Edition 2008. Elsevier Health Sciences. 2. Miloro, G. E. Ghali, Peter E. Larsen .Peterson's Principles of Oral and Maxillofacial Surgery. 2-Volume-Set. 2nd Edition.2004 3. Raymond J. Fonseca, Timothy A. Turvey, Robert D. Marciani. Oral and Maxillofacial Surgery, 2nd Edition, 2008. 4. Jeffrey P. Okeson, DMD. Management of Temporomandibular Disorders and Occlusion. 6th Edition Dopolnitelna literatura: 5. Pereira LJ, Costa RC, França JP, et al. Risk indicators for signs and symptoms of temporomandibular dysfunction in children. J Clin Pediatr Dent 2009; 34(1):81-6. 6. Kaya K, Dulgeroglu D, Unsal-Delialioglu S, et al. Diagnostic value of ultrasonography in the evaluation of the temporomandibular joint anterior disc displacement. J Craniomaxillofac Surg 2009 Nov 27. 7. Hyperintensity signal in the joint space of the temporomandibular joint on fat-saturated T2-weighted magnetic resonance imaging.Yura S, Nobata K, Shima T.Br J Oral Maxillofac Surg. 2009 Nov 24.

85



8. M, Kalaykova S, Visscher CM, Lobbezoo F.Focus article: evaluation of the research diagnostic criteria for temporomandibular disorders for the recognition of an anterior disc displacement with reduction.Naeije J Orofac Pain. 2009 Fall;23(4):303-11. Sovremeni aspekti na upotreba na laser vo oralnata hirurgija

Odgovoren nastavnik Prof. d-r B. Veli~kovski

Sorabotnici Doc. d-r O. Dimitrovski


ECTS 5


Cel na predmetot: Celta na predmetot e zapoznavawe na kandidatite so sovremeniot pristap vo tretmanot na razli~ni zaboluvawa i sostojbi vo domenot na oralnata hirurgija so upotreba na laserskata terapija. Sodr`ina na predmetot

Преку овие предаваwа кандидатите се запознаваат со најновите принципи на работа со ласерската светлина, по~нувај}и од неговите физи~ки карактеристики претставени преку работа со неодиум и ербиум YАГ ласерот. Преку предло`ените предаваwа подлабоко се навлегува во ласер ткивната интеракција и дејството врз оралните меки ткива и тврдите коскени ткива. Посебен акцент се дава на клини~ката примена на ласерот во оралната хирургија, {то подразбира {ирока палета на индикации по~нувај}и од ре{аваwето на мекоткивните аномалии и нивното отстрануваwе со ласер па се до комбинираните техники на ласер терапијата со класи~ната хирур{ка постапка во третманот на импактирани заби или периапикални лезии. Во содр`ината на предметот посебно место завзема ре{аваwето на периимплантитисот, во ~ија терапија ласер третманот има непроценлива улога. Тераписките модалитети на ласер терапијата се многубројни и разли~ни поради {то изнудува обемна теоретска и практи~на подготвеност на терапевтот содр`ана во предло`ената програма. [to se o~ekuva od studentot posle polo`uvawe na ispitot:

Да ја усвои неопходната теоретска основа за принципите на работа на медицинските ласери како и да ја препознае и знае да ја практикува придобивката од ,,бескрвната,, ласер терапија во доменот на оралната хирургија со сите тераписки модалитети. Задолжителна литература:

1. Adams C.T, Pang, K.P. Lasers in aesthetic dentistry. Dent Clin N Am 48 (2004) 833–860. 2. Miloro, M. Peterson's principles of oral and maxillofacial surgery. second edition BC Decker Inc, Hamilton, London. Vol 1; 2004 3. Koerner K. R. Oral surgery. 2007 4. Myers TD. The future of lasers in dentistry. Dent Clin N Am 2000;44(4):971–80. 5. Myers TD. Lasers in dentistry: their application in clinical practice J Am Dent Assoc 1991; 122:46–50. 6. Powell GL, Blankenau RJ. The use of the argon laser for soft tissue procedures. J Oral Laser Applic 2002;2:235–7.

86



Дополнителна литература: 1. Wray D, Stenhouse, D, Lee DD. Clark, AJ. Textbook of general and oral surger. 2003 Коскени супституенти и биоматеријали за регенерација на виличните коски


Sorabotnici Doc. d-r M. Peeva


ECTS 5


Cel na predmetot:

Целта на предметот е запознавање на кандидатите со сите материјали кои се денес во употреба и служат за коскена аугментација или презервација на виличните коски во оро-фацијалната регија, што претставува тренд во современата стоматологија. Sodr`ina na predmetot

Преку предаваwата кандидатите се запознаваат со актуелните материјали и методи за локално зголемуваwе на алвеоларните гребени или вили~ните коски. Имај}и во предвид дека станува збор за многубројни техники и најразли~ни материјали, теоретските предаваwа се поделени во делови кои се однесуваат на: употреба на автогени коскени графтови, аллогени коскени графтови, апликација на ксеногени супституенти и алопласти~ни материјали. Посебен осврт се дава на најактуелните материјали кои ги ползуваат новите принципи на ткивниот ин`иwеринг а станува збор за примена на биоло{ките медијатори во функција на забрзана квалитетна мекоткивна и коскена регенерација. Посебно место во предло`ената програма во овој сегмент завзема презервацијата на алвеоларната ресорпција во постекстракциониот период како современа профилакти~на метода, ~ија улога е од непроценлива ва`ност за идни имплантоло{ки или протетски ре{енија. [to se o~ekuva od studentot posle polo`uvawe na ispitot: Да се запозане и да ги усвои теоретските основи за принципите на работа со денес достапните материјали и техники за презервација и локално зголемување на алвеоларните гребени, почнувајќи од индикациите за истите и преку нивните карактеристики да ја препознае и знае да ја практикува соодветната техника на работа. Zadолжителна литература: 1. Khoury F.Bone augmentation in oral implantology. Fouard. Quintessence Publishing Co Ltd. 2007 2. Lindhe J.Clinical Periodontology and Implant Dentistry. by Blackwell Munksgaard, a Blackwell Publishing Company (Fourth Edition). 2003 3. Jokstad A. Osseointegration and dental implants. 1st ed., 2008 4. Miloro M. Peterson's principles of oral and maxillofacial surgery, second edition. BC Decker Inc, Hamilton, London. Vol 1; 2004 Дополнителна литература: 1. Marx RE. Platelet-rich plasma: evidence to support its use. J Oral Maxillofac Surg 2004; (62):489-496. 2. Marx RE, Shellenberger T, Wimsatt J, Correa P. Severely resorbed mandible: Predictable reconstruction with soft tissue matrix expansion (tent pole) grafts. J Oral Maxillofac Surg 2002; 60: 878-888.

87



Бенигни тумори во оро-фацијалната регија

Odgovoren nastavnik Prof. d-r A.Benedeti

Sorabotnici Doc. d-r. D. Popovi}-Monevska


ECTS 5


Cel na predmetot:

Целта на предметот е запознавање на кандидатите со теоретските основи на севкупната патологија на бенигните тумори во оро-фацијалната регија со осврт на оралнохируршките аспекти во нивниот третман. Sodr`ina na predmetot

Преку предавањата кандидатите се запознаваат со патоанатомските и хистолошки карактеристики при појава на дисплазии на меките ткива и бенигните тумори во оралната празнина. Во материјата вклучени се пред се остеогените бенигни вилични тумори, неостеогените бенигни вилични тумори како и одонтогените вилични тумори, проследени со севкупната клиничка слика и нивна манифестација. Посебен осврт се дава на рано препознавање на истите со практикување на актуелните тераписки модалитети кои ги вклучуваат ласерскиот и конвенционален хируршки третман. [to se o~ekuva od studentot posle polo`uvawe na ispitot:

Да се запознае со сите аспекти и карактеристики на бенигни тумори кои се специфични во орофацијалниот предел, да ги препознае истите преку клиничката манифестација и соодветно да научи сите хируршки техники при нивната терапија. Задолжителна литература: 1. Miloro M. Peterson's principles of oral and maxillofacial surgery. second edition BC Decker Inc, Hamilton, London. Vol 1; 2004 2. Cawson R.A. Cawson's essentials of oral pathology and oral medicine. 7-th edition, Elsevier Science Limited, 2002. 3. Štajner A. Tumori maksilofacijalnog područja. Gornji Milanovac -Beograd: Dečije novine. 1988 Дополнителна литература: 1. Wray D. Stenhouse D. Lee D. Andrew J.C. Textbook of general and oral surgery. 2003 Хронични периапикални лезии и вилични цисти

Odgovoren nastavnik Prof. d-r. D. Popovi}-Monevska

Sorabotnici Doc. d-r.O. Dimitrovski


ECTS 5


88



Cel na predmetot:

Целта на предметот е запознавање на кандидатите со една од најфреквентните групи на заболувања во максилофацијалната регија, нивната патологија со осврт на оралнохируршките аспекти во нивниот третман. Sodrìna na predmetot

Кандидатите теоретски се запознаваат со етиопатогенезата на хроничните периапикални лезии и виличните цисти во оралната празнина, како и со нивната карактеристичната клиничка и рентгенолошка манифестација. Материјата ја обработува и класификацијата и хистолошките карактеристики на периапикалните лезии, дијагностиката и терапијата. Посебен осврт се дава на правилното дијагностицирање и практикување на актуелните тераписки модалитети кои ги вклучуваат ласерскиот и конвенционалниот хируршки третман. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Да ги препознае различните облици на хроничните периапикални лезии како навремено би се дијагностицирале истите и со адекватна терапија успешно би ги санирале. Задолжителна литература: 1. Cawson R.A. Cawson's essentials of oral pathology and oral medicine. 7-th edition Elsevier Science Limited, 2002 . 2. Miloro M. Peterson's principles of oral and maxillofacial surgery. second edition, BC Decker Inc, Hamilton, London, Vol 1; 2004. 3. Topazian R.G. Oral and maxillofacial infections. 4th edition, 2002 4. Shear M. Spight M, Speight P. Cysts of the oral and maxillofacial regions. 4th edition, 2007 Дополнителна литература: 1. Wray D. Stenhouse D. Lee D. Andrew J.C. Textbook of general and oral surgery. 2003 Хируршки постапки во склоп на ортодонтска терапија


Sorabotnici Doc.d-r D. Monevski


ECTS 5


Cel na predmetot:

Целта на предметот е запознавање на кандидатите со неправилностите и патологијата кои се јавуваат во орофацијалната регија, а кои изнудуваат неопходен мултидисциплинарен пристап и третман од аспект на оралната хирургија и ортодонцијата. Sodrìna na predmetot

Преку предавањата кандидатите се запознаваат со најчестите ортодонтски аномалии кои се јавуваат во различна временска рамка што подразбира и различни возрасни групи на пациенти кај кои е неопходен ортодонтско-хируршки третман. Во материјата вклучени се екстракциите на забите од ортодонтски причини, понатаму отстранување на ерупциони препреки, хируршки третман на нееруптирани заби, корекции на мекоткивни препреки како корекција на дијастема на перманентни заби итн. Посебен дел од содржината на предметот ги опфаќа најсовремените тераписки модалитети

89



во ортодонтско- хируршкиот третман како употребата на мини и ендоосеални дентални импланти за решавањето на бројни вродени или стекнати аномалии. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Со теоретската и практична програма, студентот ќе знае да ги препознава ортодонтските аномалии на дентоалвеоларниот скелет со современите можностите на комбинирана хируршко-ортодонтска терапија.

Задолжителна литература: 1. Miloro M. Peterson's principles of oral and maxillofacial surgery. second edition. BC Decker Inc, Hamilton, London. Vol 1; 2004 2. Koerner R. K. Oral surgery 2007 3. Alling Ch. C. Helfrick J.F. Impcted teeth. 1st edition 1993 Дополнителна литература: 1. Andreasen J.O. Petersen J. Laskin D. Textbook and color atlas of tooth impactions. 1st ed. 1997 Препротетска хирургија


Sorabotnici Doc. d-r B. Veli~kovski


ECTS 5


Cel na predmetot:

Целта на предметот е запознавање на кандидатите со целите на препротетската хирургија и нејзините можности. Sodrìna na predmetot:

Кандидатите преку теоретската програма пред се се запознаваат со основните принципи на евалуација и терапиското планирање на пациентот за препротетска хирургија. Во зависност од посакуваната и можна финална имплантолошка или протетска рехабилитација, теоретски и практично се демонстрираат сите техники на корекција на мекоткивните неправилности и уште повеќе корекција на коскените неправилности [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot: Да се запознае со принципите, целите и можностите за корекција на коскените и мекоткивните неправилности во орофацијалната регија, за понатамошно успешно имплементирање во клиничката пракса. Задолжителна литература: 1. Miloro M. Peterson's principles of oral and maxillofacial surgery. second edition. BC Decker Inc, Hamilton, London. Vol 1; 2004. 2. Koerner K. R. Oral surgery. 2007. 3. Alling J.F, Helfrick J. Impcted teeth. 1st edition 1993.

90



Дополнителна литература: 1. Andreasen J.O, Petersen J, Laskin D. Textbook and color atlas of tooth impactions. 1st ed. 1997 Имплантологија со напреднати хируршки аугментативни методи




ECTS 5


Cel na predmetot:

Целта на предметот е запознавање на кандидатите со теоретските основи на имплантологијата која како современа дисциплина вклучува мултидисциплинарен приод и соработка на орален хирург, протетичар и парадонтолог. Sodr`ina na predmetot

Преку предавањата кандидатите се запознаваат со основите на имплантологијата, што значи дека ќе се обработува проблематиката почнувајќи од преоперативната евалуација на пациентот, планирање на имплантолошкиот третман кое се одвива мултидисциплинарно. Се обработуваат посебно својствата и карактеристиките на материјалите за изработка на дентални импланти, процесот на осеоинтеграција и хируршката техника на вградување на имплантите. Посебен осврт се дава на компликациите кои може да произлезат со имплантолошкиот третман, а како засебен дел се обработуваат и специјалните техники на зголемување на димензиите на инсуфициентни алвеоларни гребени и хируршките методи за подигнување на подот на максиларниот синус со целосна презентација на анатомската и хистолошката градба на синусот, воспалителните процеси на максиларниот синус и компликациите кои се јавуваат при овие техники на подигнување на синусот. [to se o~ekuva od studentot posle polo`uvawe na ispitot: Да се запознае со основите на имплантологијата и да знае да го планира имплантолошкиот третман во сите негови фази, познавајќи ги сите хируршки техники основни и напреднати во услови на неадекватни анатомоморфолошки карактеристики. Задолжителна литература: 1. Khoury F. Bone augmentation in oral implantology. Quintessence Publishing Co Ltd. 2007. 2. Lindhe J. Clinical Periodontology and Implant Dentistry. Blackwell Munksgaard, a Blackwell Publishing Company (Fourth Edition),2003. 3. Jokstad A. Osseointegration and dental implants, 1st ed., 2008 4. Miloro M. Peterson's principles of oral and maxillofacial surgery, second edition, BC Decker Inc, Hamilton, London. Vol 1; 2004 Дополнителна литература: 1. Koerner K. Oral surgery. 2007

91



Mекоткивни и дентоалвеоларни повреди


Sorabotnici Doc. d-r O. Dimitrovski


ECTS 5


Cel na predmetot:

Целта на предметот е запознавање на кандидатите со мекоткивните и дентоалвеоларните повреди во оро-фацијалната регија со осврт на оралнохируршките аспекти во нивниот третман. Sodr`ina na predmetot

Преку предавањата кандидатите се запознаваат со вродените или стекнати мекоткивните и дентоалвеоларните повреди во целост. Во материјата вклучени се сите аспекти на обработената проблематика, почнувајќи од земањето на детална анамнеза, клиничкиот и рентгенолошкиот преглед, со посебен осврт на хируршкиот третман. [to se o~ekuva od studentot posle polo`uvawe na ispitot: Да знае да ги препознае мекоткивните и дентоалвеоларните повреди во оро-фацијалната регија и да знае адекватно да ги згрижи истите. Задолжителна литература: 1. Miloro M. Peterson's principles of oral and maxillofacial surgery, second edition, BC Decker Inc, Hamilton, London. Vol 1; 2004 2. Cawson R.A. Cawson's essentials of oral pathology and oral medicine,7-th edition, Elsevier Science Limited, 2002. 3. Pedlar J& Frame J. Oral and maxillofacial surger y- an objective based textbook, 2th edition 2007. 4. Koerner K. Oral surgery. 2007 Дополнителна литература: 1. Pedersen G.W. Oral surgery. 1998 2. Sailer H.F, Pajarola G.F. Oral surgery for the general dentist. 1999 Импактирани заби




ECTS 5


Cel na predmetot:

Целта на предметот е запознавање на кандидатите со теоретските основи на севкупната патологија и клиничка манифестација на импактираните заби во виличните коски, со осврт на оралнохируршките аспекти во нивниот третман.

92



Sodr`ina na predmetot

Преку предавањата кандидатите се запознаваат со севкупната манифестација на импактираните заби. Во материјата се обработуваат етиопатогенетските аспекти на импакциите, поставување на дијагнозата и нивната терапија. Посебен осврт се дава на компликациите кои произлегуваат од импактираните заби и начините за нивното решавање. [to se o~ekuva od studentot posle polo`uvawe na ispitot:

Да се запознае со сите карактеристики на проблемот на импактирани заби, да знае како да ги дијагностицира и да ја насочи понатамошната терапија. Literatura: Задолжителна литература 1. Alling Ch C. Helfrick J.F. Impcted teeth, 1st edition 1993 2. Miloro M. Peterson's principles of oral and maxillofacial surgery second edition, BC Decker Inc, Hamilton, London, Vol 1; 2004 3. Pedlar J& Frame J.W. Oral and maxillofacial surgery- an objective based textbook. 2th edition 2007 4. Koerner K.R. Oral surgery, 2007 Дополнителна литература 1. Andreasen J.O. Petersen J. Laskin D. Textbook and color atlas of tooth impactions. 1st ed. 1997 2. Cawson R.A.Cawson's essentials of oral pathology and oral medicine. 7-th edition, Elsevier Science Limited.2002.

93



Opis na izbornite nastavni edinici od modul G Sovremen pristap kon problemot na oralnite pretkancerozni sostojbi

Odgovoren nastavnik Prof. d-r M. Popovska

Sorabotnici Doc. d-r A. Atanasovska, doc. d-r. M.Pandilova


ECTS 5


Cel na predmetot:

Celta na predmetot e zapoznavawe na studentite so sovremeniot pristap vo re{avawe na oralnite pretkancerozni sostojbi, kako i prepoznavawe na molekularno-geneti~kata komponenta vo patolo{kite slu~uvawa na oralnata ligavica. Sodrìna na predmetot:

Preku ovie predavawa studentite se voveduvaat vo problemot na oralnite pretkancerozni lezii. Gi nau~uvaat najnovite principi na klini~kata i patohistolo{kata dijagnostika, gi usvojuvaat najnovite soznanija na molekularno-geneti~kata baza na oralnite pretkancerozi, kako i se zapoznavaat so najnovite vidovi na hemoprevencija. Preku prezentacija na oralnata leukoplakija, eritroplakija, oralniot lihen planus, aktini~niot heilitis doktorandite gi usvojuvaat potencijalnite pri~initeli za nivnata ekspresija kako i klini~kite sli~nosti i razli~nosti na ovie premaligni lezii. Preku predloènite predavawa podlaboko se navleguva vo patogenetskite slu~uvawa so pomo{ na detekcija na onkogenite, tumor-supresorskite geni i subkleto~nite belezi. Patohistolo{kata dijagnostika zavzema posebno mesto vo oralnite prekancerozni lezii. Vo sodrìnata na predmetot poseben osvrt se dava na tehnikata na zemawe na biopti~ni primeroci, obrabotka na materijalot, histolo{ka obrabotka, imunohistohemiska i molekularna biologija. Na krajot se obrabotuvaat terapiskite modaliteti so primena na imunoterapijata, bioterapijata, interferon, interleukin i hemoterapija. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Da ja prepoznae molekularno-geneti~kata komponenta na oralnite prekancerozni lezii, principite na sovremenite metodi na dijagnostika, i da go sovlada terapiskiot priod na oralnite prekancerozi so naglasok na hemoprevencijata. Zadolìtelna literatura: 1. Kumar V, Scotran RS, Robbins SL. Osnove patologije. Zagreb: Skolska knjiga; 2000. 2. Greengerg MS, Glick M. Burkets Oral Medicine. Diagnosis and treatment. Hamilton, Ontario:BC Decker Inc;2003. 3. Popovska M, Dimitrovski V, Atanasovska - Stojanovska A. Diferencijalna dijagnoza na oralnite lezii. Magnasken, Skopje, 2004. 4. Jefferis S, Foulkes WD. Genetic mechanisms in squamous cell carcinoma of the hea and neck. Oral Oncology, 2001;37:115-26. 5. Laskaris G.Color Atlas of Oral pathology Thime Medical Publisheres, Inc. New York 1994. 6. Belazelkoska Z. Nakova M. Oralna Patologija. Stomatolo{ki fakultet, Skopje, 2003.

94



Dopolnitelna literatura: 1. Williams HK. Molecular pathogenesis of oral squamous carcinoma. J Clin Pathol. 2000;53:165-72. 2. Tanda N, Mori S, Saito K, Ikawa K, Sakamato S. Expression of apoptotic signalling proteins in leukoplakia and oral lichen planus: quantitative and topographical studies. J Oral Pathol Med. 2000;29:385-93. 3. Neville W.B. Daam D. D. White K. D. Clinical oral pathology. Lippincott Williams & Wilkins, New York. London. 1998 Oralno - medicinski aspekti na avtoimunite zaboluvawa

Odgovoren nastavnik Prof. d-r M. Popovska

Sorabotnici Doc. d-r A. Atanasovska, doc. d-r S. Georgieva


ECTS 5

Oblik na ispitot Prakti~en, usen

Cel na predmetot:

Celta na realizacijata na ovoj predmet e da se zapoznaat studentite so problemot na avtoimunite zaboluvawa koi moè da se odrazat na lokalniot imunolo{ki odgovor na oralnata ligavica. Da ja sovladaat aberiranata lokalna imunolo{ka kontrola koja uslovuva specifi~na klini~ka prezentacija izmanifestirana so raznoliki heterogeni morfi. Sodrìna na predmetot:

Preku predloènite ~asovi za ovaa materija studentite }e se zapoznaat so problemot na avtoimunite zaboluvawa. Navedenite bolesti se manifestiraat na oralnata ligavica so karakteristi~na klini~ka slika. Ponekoga{ lokalnata manifestacija se pojavuva porano, pred klini~ka manifestacija na avtoimunata ataka. Naj~esti promeni koi go so~inuvaat klini~kiot lokalen naod se promeni koi nalikuvaat na lichen planus -lihenoidni lezii, afti, glosopirozi. Na studentite im se potencira naru{ena sinteza na imunoglobulini koja se nao|a vo osnovata na pove}eto avtoimuni zaboluvawa. Eventualnata monoklonalna hipergamaglobulinemija, moè da inducira manifestacija na paraneoplasti~en sindrom vo ~ij sklop ne se isklu~eni slednite naodi: oralen lihen, majorni afti i pemfigus. Seto toa sekako deka nalaga i zapoznavawe so sovremenite metodi na dijagnostika i terapija. Isto taka na studentite }e im se prikaàt najaktuelnite avtoimuni zaboluvawa koi davaat svoi reperkusii vo oralniot kavitet. ]e bidat obraboteni epidemiolo{kite, etiolo{kite i patogenetskite mehanizmi, }e bidat postaveni dijagnosti~ki kriteriumi i primena na dijagnosti~ki postapki. [to se o~ekuva od studentite posle poloùvawe na ispitot:

Da se zapoznaat so patogenetskite mehanizmi na avtoimunite zaboluvawa. Da go prepoznaat lokalniot naod na oralnata ligavica, koj e posledica na osnovnoto zaboluvawe, da ja voo~at va`nosta na dijagnosti~kiot priod kon bolniot. Da nau~at koi terapiski pristapki se najefikasni vo tretmanot na ovie zaboluvawa. Zadolìtelna literatura:

1. Belazelkoska Z, Nakova M. Oralna Patologija. Stomatolo{ki fakultet, Skopje, 2003.

95



2. Dobreni} M. Oralne bolesti - dijagnostika i terapija, Jugoslovenska medicinska naklada - Zagreb, 1987. 3. Jankovi} Q. Oralna Medicina. Zavod za uxbenike i nastavna sredstva, Beograd. 2001. 4. Laskaris G.Color Atlas of Oral pathology Thime Medical Publisheres, Inc. New York 1994. 5. Roitt I. Immunology. Edinburg: Mosby;2001 6. Sherman LA, Chess L. Autoimmunity. Curr Opin Immunol.2001;13:637. Dopolnitelna literatura: 1. Leask A. Thrombin-induced CCN2 expression as a target for anti-fibrotic therapy in scleroderma. J Cell Common Signal. 2009 Dec 3 2. Maddali Bongi S, Del Rosso A, Galluccio F, Tai G, Sigismondi F, Passalacqua M, Landi G, Baccini M, Conforti ML, Miniati I, Matucci-Cerinic M. Efficacy of a tailored rehabilitation program for systemic sclerosis. Clin Exp Rheumatol. 2009 May-Jun;27(3 Suppl 54):44-50. 3. Saurit V, Canpana R R, Ruiz Lascano A. Mucocutaneous lesions in patients with systemic lupus erytematousus. Medicina (B Aires).2003;63(4):283-7. Hematolo{ki pretragi kaj krvnite diskrazii

Odgovoren nastavnik Prof. D-r A.Minovska

Sorabotnici Doc.d-r S. Pe{evska, dr. sci V.Radojkova


ECTS 5


Cel na predmetot:

Celtta na predmetot e studentite-doktorandi da se zapoznaat so krvnite diskrazii, bidej}i skoro site pomalku ili pove}e se odrazuvaat vrz oralniot status. Sekoe naru{uvawe vo krvnata loza (crvenata, belata, trombocitite ili koagulacionite faktori) davaat svoi reperkusii vo oralniot kavitet koi se razlikuvaat vo klini~kata manifestacija. Studentot treba da nau~i kako da gi voo~i dijagnosti~kite razliki koi vsu{nost najmnogu u~estvuvaat vo to~nosta na dijagnozata. Sodrìna na predmetot:

Predmetot gi opfa}a metodskite edinici vo koi se opi{ani otstapuvawata vo crvenata i belata krvna loza kako i trombocitnite faktori. Stomatologot mnogu ~esto preku oralnite promeni ja zapo~nuva dijagnosti~kata postapka za pretraùvawe na nekoe krvno zaboluvawe. ]e se obrne posebno vnimanie vrz klini~kata manifestacija na zaboluvaweto vo koe posebno mesto mu pripa|a na Muller-Hunter-ov glositis vaèn dijagnosti~ki znak za perniciozna anemija. Preku predavawata studentite }e osoznaat deka teìnata na oralnata klini~ka manifestacija ne e sekoga{ vo korelacija so teìnata na krvnata diskrazija. Najbiten dijagnosti~ki metod se hematolo{kite pretragi. Kvalitativniot i kvantitativniot soodnos na eritrocitite, leukocitite, diferencijalna krvna slika i u{te mnogu posuptilni laboratoriski naodi imaat odlu~uva~ka uloga vo postavuvawe na definitivnata dijagnoza. Preku ovie predavawa na studentite }e im se prezentiraat sovremenite metodi vo hematolo{kata dijagnostika koi }e bidat otpomo{ vo postavuvawe na definitivnata dijagnoza

96



[to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Soznanijata do koi }e dojde studentot posle poloùvawe na ispitot }e go naso~at kon vistinskiot pat vo postavuvawe na definitivnata dijagnoza. Se o~ekuva da nau~i deka e potrebna interdisciplinarna sorabotka primarno so hematolozite. Da osoznae deka sledeweto na promenite vo ustata, nivnoto tretirawe }e go sproveduva stomatologot, a osnovnoto zaboluvawe }e go lekuva hematolog. Zadolìtelna literatura: 1. Belazelkoska Z. Nakova M. Oralna Patologija. Stomatolo{ki fakultet, Skopje, 2003. 2. Laskaris G. Color Atlas of Oral pathology. Thime Medical Publisheres, Inc. New York. 1994. 3. Orlov S. Kojovi~ D. Mirkovi~ B. Oralna Medicina. Ni{. 2001 4. Popovska M, Dimitrovski V, Atanasovska - Stojanovska A. Diferencijalna dijagnoza na oralnite lezii. Magnasken, Skopje, 2004. Dopolnitelna literatura: 1. Carroccio A, Iannitto E, Cavataio F, Montalto G, Tumminello M, Campagna P, Lipari MG, Notarbartolo A, Iacono G. Sideropenic anemia and celiac disease: one study, two points of view. Dig Dis Sci. 1998 Mar;43(3):673-8. 2. Demirer S, Ozdemir H, Sencan M, Marakoglu I. Gingival hyperplasia as an early diagnostic oral manifestation in acute monocytic leukemia: a case report. Eur J Dent. 2007 Apr;1(2):111-4. Imunohistohemiska i molekularna analiza na oralnite dermatozi

Odgovoren nastavnik Prof. d-r M. Nakova

Sorabotnici Prof. d-r M. Popovska, doc. d-r M.Pandilova


ECTS 5


Cel na predmetot:

Celtta na predmetot e studentite da se zapoznaat so molekularnite i imunohistohemiskite slu~uvawa pri dermatozite koi davaat svoi reperkusii vo usnata praznina. Sodrìna na predmetot: Vo teoretskiot del studentite }e se zapoznaat so osnovnite patogenetski zbivawa pri dermatozite koi naj~esto se reperkuiraat vo oralniot kavitet. Procesite na akantoliza, akantoza ili spongioza koi se osnova vo patogenetskite slu~uvaawa na ovie zaboluvawa }e bidat detalno obraboteni. Poseben akcent }e se obrne na imunoflurescentnite tehniki: direkna i indirektna. Preku predavawata studentite }e razjasnat odredeni dilemi. Na pr: so metodata na direktna imunofluorescencija na oralnata ligavica kaj pemfigus }e bide dokaàn kowugiran Ig G vo me|ukeliskite prostori na spinoznite epitelni kletki vo procesot na akantoliza. Isto taka }e bide objasneto deka prisustvoto na antitelata vo intercelularnata supstancija vo str. spinosum moè da bide demonstrirana so direktna imunofluorescentna tehnika po zemena biopsija. ]e bide prou~eno imunohistohemiskoto odreduvawe na tumor supresorskite proteini preku upotreba na metodata na veri`na reakcija na polimeraza (PCR). Vo prakti~niot del studentite }e se zapoznaat so

97



laboratoriskiot na~in na rabota pri imunohistohemiskite metodi. ]e bide objasneta PCR tehnikata i Wester Blot metodata. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Studentite treba da gi prepoznavaat klini~kite manifestacii na oralnite dermatozi, nivniot histolo{ki naod kako i medijatorite na promenite. Da nau~at da gi prepoznavaat imunohistohemiskite tehniki, PCR tehnologijata kako bitni dijagnosti~ki metodi vo definirawe na dijagnozata. Zadolìtelna literatura: 1. Belazelkoska Z. Nakova M. Oralna Patologija. Stomatolo{ki fakultet, Skopje, 2003. 2. La{koska V. M. Imunobulozni dermatozi. Medicinski fakultet, Skopje. 1993. 3. Mignogna MD, Fortuna G, Leuci S. Oral pemphigus. Minerva Stomatol. 2009 Oct;58(10):501-18. 4. Salama M, Lawrance IC. Stevens-Johnson syndrome complicating adalimumab therapy in Crohn's disease. World J Gastroenterol. 2009 Sep 21;15(35):4449-52. 5.Popovska M, Dimitrovski V, Atanasovska - Stojanovska A. Diferencijalna dijagnoza na oralnite lezii. Magnasken, Skopje, 2004.

Dopolnitelna literatura:

1. Cassano N, Mastrandrea V, Tampoia M, Filotico R, Vestita M, Vena GA. Pemphigus vulgaris with circulating anti-desmoglein 3 and anti-BP180 antibodies: a case report and brief review of cases with coexistence of pemphigus vulgaris and bullous pemphigoid. J Biol Regul Homeost Agents. 2009 Jul-Sep;23(3):197-201. 2. Sun AD. Immunopathologic mechanism and immunotherapy for oral lichen planus Zhonghua Kou Qiang Yi Xue Za Zhi. 2009 Jul;44(7):395-400. 3. Booker MJ. Stevens-Johnson Syndrome triggered by chemical hair relaxer: a case report.Cases J. 2009 Aug 5;2:77 Dijagnosti~ki dilemi na razli~nite pemfigoidnite lezii vo oralnot kavitet

Odgovoren nastavnik Prof. d-r M. Nakova

Sorabotnici Doc. d-r S. Georgieva, doc. d-r M.Pandilova


ECTS 5


Cel na predmetot:

Celta na ovoj predmet e studentite da gi razre{at dijagnosti~kite dilemi pri razli~nite klini~ki oblici na oralniot pemfigoid. Preku osoznavawe na suptilnite klini~ki razli~nosti tie ednostavno i to~no }e ja demistificiraat oralnata dijagnosti~ka enigma. Sodrìna na predmetot:

Sodrìnite koi se predloèni opfa}aat razrabotka na nekolku naj~esti oblici na pemfigoid prisutni na oralnata ligavica. Posebno mesto mu pripa|a na familijarniot benigni pemfigoid-dermatoza so hereditaren karakter i bulozniot benigen pemfigoid.

98



Zaradi subepitelijano postavenata bula i cirkulira~kite antitela koi imaat afinitet da se vrzuvaat za membranata klini~kata manifestacija ima bitni sli~nosti kaj razli~nite oblici na ova zaboluvawe. Predavawata }e gi opfatat prikazite na sekoj pemfigoiden vid so site negovi osobenosti: zapoznavawe so etiologijata, epidemiologijata i patohisto{kite slu~uvawa. Diferencijalnite razliki koi }e se voo~at vsu{nost }e bidat klu~ni pri postavuvawe na dijagnozata. Sekako deka ovoj precizen priod }e nalaga potreba od zapoznavawe so novi dijagnosti~ki metodi koi }e rezultiraat vo to~no postavuvawe na dijagnozata. Od svoja strana soodvetno sprovedenata terapija koja se bazira na dijagnozata }e rezultira vo zadovolitelen terapiski ishod. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Voo~uvawe na klini~kite sli~nosti i razli~nosti, izbor na najsoodvetna dijagnosti~ka metoda se glavnite o~ekuvawa posle poloùvawe na ispitot. Sovladuvawe na ovie barieri e sigurniot patokaz kon vistinskata dijagnoza. Zadolìtelna literatura: 1. Ingen-Housz-Oro S, Roujeau JC, Ferranti V, Le Roux-Villet C, Joly P.Factors associated with delayed diagnosis of bullous pemphigoid. Ann Dermatol Venereol. 2009 Oct;136(10):696-701. Epub 2009 Aug 25. 2. Lo Russo L, Fierro G, Guiglia R, Compilato D, Testa NF, Lo Muzio L, Campisi G. Epidemiology of desquamative gingivitis: evaluation of 125 patients and review of the literature. Int J Dermatol. 2009 Oct;48(10):1049-52. 3. Kobayashi K, Tanaka M, Nakajima S, Ito H, Harada T, Hashimoto T. Simultaneous occurrence of anti-BP180 mucous membrane pemphigoid and mucosal-dominant pemphigus vulgaris. Clin Exp Dermatol. 2009 Sep 22. 4. Belazelkoska Z. Nakova M. Oralna Patologija. Stomatolo{ki fakultet, Skopje, 2003. 5. Popovska M, Dimitrovski V, Atansasovska -Stojanovska A. Diferencijalna dijagnoza na oralnite lezii. Magnasken, Skopje, 2004. Dopolnitelna literatura: 1. Lo Russo L, Fierro G, Guiglia R, Compilato D, Testa NF, Lo Muzio L, Campisi G. Epidemiology of desquamative gingivitis: evaluation of 125 patients and review of the literature. Int J Dermatol. 2009 Oct;48(10):1049-52.PMID 2. Lo Russo L, Guiglia R, Pizzo G, Fierro G, Ciavarella D, Lo Muzio L, Campisi G. Effect of desquamative gingivitis on periodontal status: a pilot study. Oral Dis. 2009. 3. Dreyer WP, de Waal J. Oral medicine case book 17. Oral mucous membrane pemphigoid. SADJ. 2009 May;64(4):180-1. Molekularna dijagnostikata na zaboluvawata vo oralnata praznina

Odgovoren nastavnik Prof. d-r M.Popovska

Sorabotnici Prof. d-r K. Ivanovski, doc. d-r M.Pandilova


ECTS 5


Cel na premetot:

Studentot da se zapoznae so metodite na molekularnata medicina koi se primenuvaat vo dijagnostikata na oralnite zaboluvawa, rano otkrivawe na pri~initelite na bolesta i neoplasti~nite promeni na ligavicata na usnata praznina. Da se sporedat klini~ko-patolo{kite i fenotipski promeni na leziite so rezultatite od molekularno-geneti~kite

99



analizi na oralnata ligavica. Vsu{nost tie se rani i/ili prognosti~ki belezi vo razvojot na malignite lezii na ligavicata na usnata praznina. Sodrìna na predmetot:

Predmetot }e gi sodrì pravilata na molekularnata dijagnostika i primena na metodi na molekularna medicina vo dijagnostika na zaboluvawata na oralnata ligavica. Preku sodrìnata na metodskite edinici }e bidat razraboteni imunohistohemiskite dijagnosti~ki postapki na oralnite pretkancerozni lezii. Posebno mesto }e zavzeme plunkata kako dijagnosti~ki medium za molekularnite istraùvawa. Strukturata na predmetot ja gradat: molekularnite mehanizmi na premalignite i malignite lezii na usnata praznina, tumor supresorskite geni i onkogeni, epidemiologija na onkogenite virusi, molekularna genetika na onkogenite virusi-adenovirusi, herpesvirusi [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Da se stekne so teoretsko znaewe za primena na metodite na molekularnata dijagnostika, nivnoto zna~ewe i primena vo ranoto otkrivawe na bolestite na oralnata ligavica. Da gi razjasni klini~kite i laboratoriskite postapki, da gi usvoi i razbere molekularnite mehanizmi koi im prethodat na klini~kite promeni pri manifestacija na bolesta. Zadolìtelna literatura: 1. Gall K.Pavelic D. Pavelic J. Audy-Jurkovic S. Pavelic K. PCR amplification of DNA from staind cytological smesrs. J Clin Pathol 1993;46:378-9. 2. Mravak- Stipetic M. Gall-Troselj K. Lukac J. Kusic Z. Pavelic K. Pavelic J. Detection of Helicobacter pylori in various oral lesions by nested polymerase chain reaction. J Oral Pathol Med 1998;27:1-3. 3. Jurak I. Ivic-Kurdum M. Pavelic J.Gall-Troselj K. Polymerase chain reaction (PCR) based detection of Streptoccocus mitis and Leptoticha buccalis from periodontal pockets. Period Biol 2001;103,175-8. 4. Neville W.B. Daam D. D. White K. D. Clinical oral pathology (1998) Lippincott Williams & Wilkins, New York. London. Dopolnitelna literatura: 1. Molekularna onkologija. Ur: Paveli} K. Spaventi R. Izdava~: Globus, Zagreb, 1992. 2. Oralna medicina. Dijagnoza i le~ewe. Ur. Ameri~ko izd: Greenberg M. Glick M. Burkets. 10 izdawe. Izdavac BC Decker, Kanada, 2003. (1 hrvatsko izdawe “ Medicinska naklada”, 2006 Nau~ni ispituvawa vo psihostomatologijata

Odgovoren nastavnik Prof. d -r K.Ivanovski

Sorabotnici Prof. d -r M. Popovska, dr. sci K.Dirjanska


ECTS 5


Cel na predmetot:

Celtta na predmetot e da se osposobat studentite za nau~no istraùvawe koe e naso~eno kon vlijanieto na psihi~kite faktori vrz oralnata ligavica. Istovremeno }e se

100



pro{irat znaewata vo podra~jeto na psihostomatologijata preku interdisciplinaren (psihijatar, stomatolog, psiholog) psihosocijalen pristap kon bolniot. Sodrìna na predmetot: Preku metodskite edinici studentite }e ja spoznaat etiologijata i klasifikacijata na idiopatskite oralni naru{uvawa, oralnite naru{uvawa koi se prodromi na sistemskite bolesti i dijagnosti~ki nerazjasnetite oralni naru{uvawa. Afektivnite naru{uvawa, naru{uvawe na li~nosta, psihi~kite naru{uvawa-{izofrenijata, mentalnata retardacija, zavisnostite za alkohol i droga i akutnite stresni reakcii }e se stavat vo korelacija so promenite na oralnata ligavica. Od ovoj aspekt posebno vnimanie }e bide osvrnato na stomatopirozata, glosopirozata, kserostomijata, bolniot orofacijalen sindrom i oralnite ulceracii. Sovladuvaweto na materijata od oblasta na psihologijata }e ja definira ulogata na stomatologot vo ranoto otkrivawe i sovremenoto le~ewe na komorbidnite psihi~ki i oralni naru{uvawa-nau~ni istraùvawa. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot: Sposobnost za pronao|awe i izbor na nau~na literatura od podra~jeto na psihostomatologijata, kako i osposobuvawe na studentot da zapo~ne istraùvawe od oblasta na psihostomatologijata. Znaewe za etiologijata, posebno za etiolo{koto vlijanie na psiholo{kite faktori pri oralnite bolesti, komorbiditetot na oralnite i psihi~kite bolesti, dijanostika i lekuvawe na idiopatskite oralni bolesti (hroni~ni orofacijalni sindromi, stomatopirozi, kserostomii) i dr. Zadolìtelna literatura: 1. Kaplan H, Sadock B. Synopsis of Psychiatry. Behavioral Sciences. Clinical Psychiatry. 9th ed. Baltimore: Wiliams&Wilkins,2003, 383-411. 2. Thaller V. Buljan D. Golik-Gruber V. Marusic S. Alkohologija. Zagreb: CSCAA,2002 Dopolnitelna literatura: 1. Malcom AL, Vernon JB, Martin S. Greenberg. Burkets Oral medicine. 9 th ed. Phyladelphia: Lippincot Co, 1994 Medicinski aspekti na aftoidnite zaboluvawa

Odgovoren nastavnik Prof. d-r K. Ivanovski

Sorabotnici Doc. d-r S. Pe{evska, Doc. d-r S.Georgieva


ECTS 5


Cel na predmetot:

Studentite preku prou~uvawe na pri~initelite odgovorni za manifestacija na aftoznite morfi }e se pribliàt do eventualnite medicinski aspekti na ova mnogu frekventno zaboluvawe.

101



Sodrìna na predmetot

Preku predloènata nastava studentite }e se zapoznaat so ovie specifi~ni i lesno prepoznatlivi formi vo oralniot kavitet. Leziite na koi im pripa|a epitetot aftozno-aftoidni promeni se sretnuvaat kaj pove}e zaboluvawa, me|u koi naj~esti se rekurentniot aftozen stomatitis, traumatskite erozii i ranite lezii na oralnite karcinomi. Gastrointestinalnite zaboluvawa me|u koi ulceronekrozniot kolitis i Morbus Crohn vo usnata praznina na oralnata praznina ~esto se manifestiraat so minoren oblik na aftozni morfi. Vo centarot na sodrìnite }e se pronajdat i virusnite afekcii kako: HIV i HPV -virusnata afekcija. Studentite }e se zapoznaat so bogatiot klini~ki naod kaj ovie patolo{ki lezii, vo koi nesomneno se prisutni aftoznite morfi. Majorniot oblik na aftozni morfi t.n. Sutton-ovite afti }e bidat prezentirani i obraboteni od aspekt na seriozni naru{uvawa na op{tiot imunolo{kiot status. Svoe mesto }e zavzemat i herpetiformniot oblik na afti koi naj~esto gi povrzuvame so stres afekciite. Od ovoj aspekt }e se rasvetli i psihosomatikata na li~nosta. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Pri prisutni aftozni ataki studentot treba da uspee da gi otkrie pri~initelite koi ja predizvikuvaat ovaa sostojba. Otkritieto na medicinskata pozadina na aftoznite morfi bara soodveten tretman na osnovnata bolest, {to }e nametne kaj studentot razmisluvawe i re{avawe na problemot so interdisciplinaren priod. Zadolìtelna literatura: 1. Shklar G. Mc Carthy PL. The oral manifestationss of systemic disease. Butterworths, Boston and London, 1976. 2. Sonis ST, Fazio RC, Fang LSTF. Oral medicine secrets. Hanlay&Belfus Inc, Philadelphia, 2003 3. Belazelkoska Z, Nakova M. Oralna Patologija. Stomatolo{ki fakultet, Skopje, 2003. 4. Popovska M, Dimitrovski V, Atansasovska -Stojanovska A. Diferencijalna dijagnoza na oralnite lezii. Magnasken, Skopje, 2004. Dopolnitelna literatura: 1. Scully C, de Almeida OP. Orofacial manifestations of the systemic mycoses. J Oral Pathol Med 1992;21(7):289-94. Oralno medicinski aspekti na glositisite

Odgovoren nastavnik Prof. d-r Z. Belazelkoska

Sorabotnici Doc. d-r S. Georgieva, doc. d-r M.Pandilova


ECTS 5


Cel na predmetot:

Pri prou~uvawe na glositisite vo odredeni sostojbi da se obrne posebno vnimanie na imunolo{kiot status i promenite vo hematolo{kiot naod. Da se povrzat aberaciite vo crvenata krvna loza so pojavata na glositisi i glosalgii.

102



Sodrìna na predmetot: Predloènata tematska sodrìna gi obrabotuva glositisite od oralno medicinski aspekt. Nedostatokot na vnatre{en faktor koj e odgovoren za resorpcijata na vitamin B12, nedostatokot na èlezo i proteini doveduvaat do pojava na dve naj~esti anemii: perniciozna i sideropeni~na. Vo sodrìnite posebno mesto im pripa|a na glositisite t.e. Muller-Hunter-ov glositis. Na Arndt-oviot znak }e se obrne posebno vnimanie kako vaèn dijagnosti~ki parametar. Preku nastavata studentite }e se zapoznaat so ovie specifi~ni i lesno prepoznatlivi klini~ki znaci koi u~estvuvaat ponekoga{ vo razotkrivawe na skrienite krvni diskrazii. Ottuka studentite treba da znaat deka ponekoga{ pri dijagnosticiraweto se prvite koi u~estvuvaat vo postavuvaweto na dijagnozata, a promenite vo ustata se vsu{nost simptomi na osnovnoto zaboluvawe. ]e bidat poso~eni sovremeni dijagnosti~kite kriteriumi i predloèni novi terapiski modaliteti vo tretmanot na glositisite. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Studentot treba da gi sovlada hematolo{kite aberacii na crvenata krvna loza. Toa podrazbira teoretski znaewa za detekcija na etiolo{kiot pri~initel i patogenetskite mehanizmi za nastanuvawe na anemiite. Doktorantot bi trebalo da znae prakti~no da go registrira glositisot i da razmisluva na korelacija pome|u ovie dve granki. Toa }e go navede na interdisciplinaren priod vo koj sorabotkata so hematologot e pove}e od potrebna. Zadolìtelna literatura: 1. Cawson RA, Binnie WH. Eveson JW. Color atlas of oral diseases. Clinical and pathologic correlations. Mosby&Wolf. London, Philadelphia, St Louis, Wiesbaden,1994. 2. Wood N, Gooaz P. Diferential diagnosis of oral lesion. The CV Mosby Co, Saint Louis, 1975 3. Belazelkoska Z, Nakova M. Oralna Patologija. Stomatolo{ki fakultet, Skopje, 2003. 4. Popovska M, Dimitrovski V, Atansasovska -Stojanovska A. Diferencijalna dijagnoza na oralnite lezii. Magnasken, Skopje, 2004. Dopolnitelna literatura: 1. Soames JV. Southam JC. Oral pathology. Oxford University Press, Oxford, 1998. 2. Zakrewska JM, Downer C, Lopes V. The oral medicine clinic – wath is its role? JR Soc Med 1994;87(7):390-2. Oralni aspekti na virusnite zaboluvawa

Odgovoren nastavnik Prof. d-r Z.Belazelkoska

Sorabotnici Prof. d-Rm. Popovska, prof. d-r K.Ivanovski


ECTS 5


Cel na predmetot:

Celta na ovoj predmet e slu{atelite da se zapoznaat so promenite koi se slu~uvaat vo oralniot kavitet pri odredeni virozi. Vo ovaa kategorija se vklu~eni onie promeni koi imaat rana vezikularna faza, koja poradi kratkotrajnoto postoewe klini~ki ne e vidliva.

103




Predmetot e koncipiran taka da se obrabotuvaat herpes virusnite afekcii, vari~ela zoster atakite, virusnite koksaki infekcii, infekciite so Ep{tajn -Baroviot virus. Priodot vo temata e diferencijalno dijagnosti~ki. Sli~nostite vo kratrotrajnata vezikularna faza i dolgotrajnata erozivna morfa gi povrzuva virusnite afekcii vo edna celina. No, se razbira pome|u niv postojat bitni razliki, pa zatoa tie se razgrani~eni edni od drugi. Vo materijata posebno }e bide akcentiran potenciraniot adenotropizam i intenzivnata proliferacija na site limfni tkiva pri infektivnata mononukleoza, }e bide subtilno razraboten pseudoaftozniot stomatitis i herpanginata kaj tinejxeri. Sovremeniot priod od dijagnosti~ki i terapiski aspekt }e treba dobro da ja sovlada sekoj doktorand. Kontaktot so odredena grupa virusi od kategorijata DNA vo odredeni sostojbi se manifestira generalizirano, na nivo na celiot organizam, no i samo lokalno vo usnata praznina. Ovie afekcii herpes zoster ili varicella studentot }e gi sovlada preku predloènite nastavni sodrìni na ovoj predmet. Izlagaj}i gi klini~kite manifestacii na herpeti~niot stomatit i rekurentnata herpeti~na afekcija }e se napravi razlika pome|u primarnite i sekundarnite herpes virusni manifestacii. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Dobro sovladuvawe na teoretskite sodrìni }e uslovi ednostavno prakti~no prepoznavawe i razlikuvawe na virusnite afekcii edni od drugi. Od studentot se o~ekuva da razmisluva diferencijalno dijagnosti~ki pri analiza na oralnite lezii. Taka do dijagnozata }e dojde lesno i ednostavno, prognozata }e bide jasna, a terapiskiot rezultat nema da izostane. Zadolìtelna literatura: 1.Popovska M, Dimitrovski V, Atansasovska -Stojanovska A. Diferencijalna dijagnoza na oralnite lezii. Magnasken, Skopje, 2004. 2.Belazelkoska Z, Nakova M. Oralna Patologija. Stomatolo{ki fakultet, Skopje, 2003. 3.Greenberg MS. Herpes virus infections. Dental Clin North Am 1996;40(2):359-68. 4.Laskaris G. Color atlas of oral diseases(2 nd ed). Georg Thieme Ver, Stuttgart-New York, Thieme Medical Pub Inc, New York,1994 5.Wood N, Gooaz P. Diferential diagnosis of oral lesion. The CV Mosby Co, Saint Louis, 1975 Dopolnitelna literatura: 1.Soames JV. Southam JC. Oral pathology. Oxford University Press, Oxford, 1998. 2.Zakrewska JM, Downer C, Lopes V. The oral medicine clinic – wath is its role? JR Soc Med 1994;87(7):390-2. Epidemiolo{ki i sistemski aspekti vo etiologijata na parodontalnata bolest

Odgovoren nastavnik Prof. d-r A. Minovska

Sorabotnici Prof. d-r K. Ivanovski


ECTS 5


104



Cel na predmetot: Celta na predmetot e zapoznavawe na studentite so bazi~nite i sovremenite epidemiolo{ki postapki koi se primenuvaat za istraùvawe na etiologijata na parodontalnata bolest. Da se razjasni vlijanieto na parodantalnata bolest vo razvojot na sistemskite zaboluvawa i sostojbi, so osoben akcent na agresivnite formi na parodontalnata bolest i vlijanieto na sistemskite zaboluvawa vo nivnata etiologija. Sodrìna na predmetot:

Predmetot pretstavuva sistematizirana celina vo ~ij prv del se razjasneti epidemiolo{ki postapki koi se koristat vo istraùvaweto na parodontopatijata. Poznavaweto na parodontalnata medicina e trend koj stomatologot obligatno mora da go poznava, za da go dade svojot maksimum pri prepoznavaweto na parodontalnite bolesti kako rizik faktor za rizik za pojava na sistemski bolesti i sostojbi. Zatoa, osoben akcent e staven na asociranosta na op{tata sostojba i odredeni bolesti i parodontopatiite, no i na specifi~nosta na dijagnostikata i terapijata na parodontalnite bolesti kaj pacientite so sistemski zaboluvawa. Studentite }e dobijat prodlabo~ni soznanija za asociranosta na kardiovaskularnite bolesti( ateroskleroza, koronarna srceva bolest, ishemi~en miokard) i parodontalnata bolest, kako i za sovremenite pristapi pri tretmanot na takvite pacienti. Se po~estite respiratorni zaboluvawa i endokrini naru{uvawa (polovi hormoni, dijabet) pretstavuvaat predizvik za razjasnuvawe na mehanizmite preku koi tie vlijaat vrz parodontot, no i za ednovremenoto vlijanie na parodontopatijata vrz nivniot tek i progresija. Preku predavawata studentite }e dobijat znaewe ne samo za imunolo{kite naru{uvawa -AIDS i parodontopatijata, tuku ednovremeno }e im se razjasnat i dilemite vo terapiskiot priod. Poseben predizvik za studentite e kompleksniot priod pri genetskite poremetuvawa i bolestite na parodontot( Down sindrom, Papillon -Lefer-ov sindrom). Mnogu ~esto, tokmu stomatologot e prv koj preku klini~kata prezentacija vo ustata gi dijagnosticira krvnite diskrazii, pa tokmu zatoa osoben akcent }e bide staven na razjasnuvawe na dilemite koi se pojavuvaat koga stanuva zbor za asociranosta na parodontopatiite i ovie naru{uvawa. Kone~no, aktuelnata naso~enost na svetskata parodontolo{ka zaednica vo rasvetluvawe na vlijanieto na ishranata, pu{eweto, primenata na nekoi lekovi(ciklosporin, nifedipin) vrz parodontalniot kompleks }e im bide prezentirana na studentite. Sistemskite aspekti na nastanuvaweto na rapidnite formi na parodontalnata bolest(agresivna parodontopatija), no i sovremenata medikamentozna terapija kaj agresivnite formi na parodontopatijata }e gi zaokruàt i prodlabo~at soznanijata na studentite za asociranosta na sistemskoto i parodontalnoto zdravje i nivnoto me|usebno vlijanie. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Soznanijata do koi }e dojde studentot po poloùvawe na ispitot }e mu ovozmoàt temelno poznavawe na etiologijata na parodontalnata bolest, faktorite na rizik za nastanuvaweto na parodontalnata bolest i dijagnostikata na parodontalnite zaboluvawa. Da ja osoznae ulogata na sistemskite zaboluvawa vrz parodontalnata bolest, no i vlijanieto na parodontalnata bolest kako rizik za op{ti zaboluvawa. Se o~ekuva da ja usvoi potrebata za kompleksen, interdisciplinaren priod pri tretmanot na pacienti so sistemski zaboluvawa, tokmu poradi me|usebnata uslovena asociranost na parodontalnoto i sistemskoto zdravje. Zadolìtelna literatura: 1. Lindhe J Clinical periodontology and implant dentistry 4th ed. Munksgaard, 2004 2. Carramza F. Jr. Textbook of clinical periodontology, 10th ed. WBSaunders,2006 3. Rose, Genco, Mealey, Cohen Periodontal medicine B. C. Decker Inc., 2000

105



Dopolnitelna literatura: 1. Offenbacher S et all. World Workshop in Clinical Periodontics, Ann. Periodontol.1996 2. Williams, Cohen, Offenbacher, Genco et all. Periodontal aspects of systemic health, Compendum 2001 3. Engelberg J Current facts on periodontal therapy Q&A Odonto Science:Malmo Sweden Primena na niskoenergetskite laseri vo parodontologijata


Sorabotnici Prof. d-r K. Ivanovski


ECTS 5


Cel na predmetot: Celta na predmetot e studentite da se zapoznaat so mo`nostite za primena na niskoenergetskite laseri vo parodontologijata. Preku razjasnuvawe na ekperimentalnite postapki koi ovozmoùvaat nau~no istraùvawe na dejstvoto na laserite pri gingivitite i parodontopatiite, }e se razjasni dejstvoto na istite vrz oralnite tkiva, ne samo klini~ki tuku i na celularno nivo. Sodrìna na predmetot: Studentite }e dobijat bazi~ni soznanija za fizikata na laserite, za definirawe na parametrite na rabota na laserite za parodontalna terapija, no i za potrebata za po~ituvawe na bezbednosnite protokoli pri rabotata so niv. ]e im bide predo~ena potrebata za striktno po~ituvawe na prezentiraweto na parametrite (branova dolìna, frekvencija, kontakten i nekontakten na~in na rabota) pri nau~no istraùvawe na efektite na laserite vo parodontologijata. Temelno }e bidat prezentirani sistemskite i lokalni efekti na laser terapijata, mehanizmite na dejstvo na laserot i efektite na celularno nivo. Dilemata za primena na laserot kako dopolnitelen ili samostoen terapiski izbor vo parodontologijata }e bide ras~istena. Pri toa poseben osvrt }e ima na primenata na laserite vo parodontalnata hirurgija. Pokraj prezentirawe na poslednite soznanija vo nau~nite istraùvawa na laserite koi se primenuvaat vo parodontologijata }e bidat akcentirani i poslednite soznanija okolu kontraindikaciite za primena na niskoenergetskite laseri vo stomatologijata. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Dobivawe na precizni znaewa za mehanizmite i efektite na dejstvo na laserot vo tkivata na parodontalniot kompleks. Temelno poznavawe za indikaciite i kontraindikaciite za primena na laserot vo parodontologijata. Dobivawe na soznanie za nasokite na nau~nite istraùvawa za laserot vo parodontologijata, na~inite kako da se izvede istraùvawe i da se protolkuvaat rezultatite vo odnos na ve}e objavenite i temelno poznavawe na eksperimentalnite postapki za evaluacija na dejstvoto na laserite vo parodontologijata.

Zadolìtelna literatura: 1. Tuner Jan& Lars Hode, Laser therapy, clinical practice and scientific background, Prima Books, Sweden, 2002

106



Dopolnitelna literatura: 1 Z. Troja~anec, Primena na biostimulira~ki laseri vo stomatologijata, 2002 2. Pe{evska S. Evaluacija na efektite od kombiniraniot konvencionalno - fizikalen tretman na inicijalnata parodontalna afekcija,Magisterski trud, Skopje, 2002 3. Pe{evska S., Primena na laser-terapijata vo tretmanot na parodontalnata bolest, Doktorska disertacija, Skopje, 2007 4. Vladimirov IuA., Klebanov GI., Borisenko GG., Osipov AN. Molecular and cellular mechanisms of the low intensity laser radiation effect Biofizika. 2004 Mar-Apr;49(2):339-50 5. Pereira AN., Eduardo Cde P., Matson E., Marques L. Effect of low-power laser irradiation on cell growth and procollagen synthesis of cultured fibroblasts Lasers. Surg. Med. 2002; 31(4): 263-7 Primena na visokoenergetskite laseri vo parodontologijata


Sorabotnici Doc. d-r M. Pandilova


ECTS 5


Cel na predmetot: Celta na predmetot e studentite da se zapoznaat so sovremeniot trend na primena na viskoenergetskite laseri vo parodontologijata. Preku razjasnuvawe na dilemata za efikasnosta na ovoj terapiski priod vo parodontologijata }e dobijat i soznanija za dejstvoto na laserite vrz oralnite tkiva, vrz mikroflorata, no i za ekperimentalnite postapki koi ovozmoùvaat nau~no istraùvawe na dejstvoto na ovie laseri vo parodontologijata. Sodrìna na predmetot: Bazi~nite soznanija za karakteristikite na visokoenergetskite laseri,na~inite za definirawe na parametrite na rabota vo parodontologijata, indikaciite i kontraindikaciite pretstavuvaat voved vo laserparodontologijata. Na studentite }e im bidat razjasneti mehanizmite na dejstvo na laserot, efektite na celularno nivo, direktnite i indirektni efekti na celnoto mesto. Osoben osvrt ke bide daden na temperaturnite promeni vo tkivata predizvikani so laserot. Primenata na laserite kako samostoen terapiski metod vo parodontologijata e predizvik, za koj nau~nata javnost seu{te polemizira i tokmu zatoa aktuelnite stavovi po ova pra{awe }e bidat prezentirani. Pri toa poseben osvrt }e ima na primenata na laserite vo parodontalnata i mekotkivnata hirurgija. Na studentite }e im bide predo~ena potrebata za striktno po~ituvawe na prezentiraweto na primenetite parametri (branova dolìna, frekvencija, kontakten i nekontakten na~in na rabota) pri nau~noto istraùvawe na efektite na laserite vo parodontologijata. Laserski induciraniot nov ata~ment(LAN) e sekako sosema nova izvonredna mo`nost vo terapijata na parodontopatiite i tokmu za nea studentite }e dobijat temelni soznanija.

107



[to se o~ekuva od studentot psle poloùvawe na ispitot:

Dobivawe na aktuelni i temelni znaewa za mehanizmite i efektite na dejstvo na laserot vo tkivata na parodontalniot kompleks. Usvojuvawe na indikaciite i kontraindikaciite za primena na laserot vo parodontologijata i poznavawe na mo`nosta za laserski induciraniot nov ata~ment. Dobivawe na soznanie za pravilna izvedba na istraùvawe na efektite na laserot vo parodontologijata, no i da se protolkuvaat rezultatite vo odnos na ve}e objavenite. Zadolìtelna literatura: 1.Moritz A et al. Oral laser application. Quintessence, 2007 Dopolnitelna literatura: 1. CMCobb Lasers in periodontiocs: A rewiev of the literature. J Periodontol. 2006; 77: 545-564 2. Shafik S.S., Kheir A.O. Lasers as an adjunct to scaling and root planing J.Oral. Laser Application 2004; 4:55-63 3. Bader C., Krejci I Indications and limitations of ; Er ;YAG laser applications in dentistry. Am. J. Dent 2006; 19:178-186 Analiza na koskenoto tkivo


Sorabotnici Doc. d-r A. Atanasovska-Stojanovska


ECTS 5


Cel na predmetot: Studentite preku zapoznavawe so gradbata i resorpcijata na koskenoto tkivo na

mandibulata i maksilata, so gradbata i promenite na alveolarniot greben, }e se zdobijat so jasni poznavawa za koskenata anatomija, fiziologija i dinamika, no i faktorite koi vlijaat na istite. Da gi usvojat znaewata za parodontopatijata i nejzinoto vlijanie na koskenoto tkivo, no i za vlijanieto na ortodontskata i protetskata terapija na koskenoto tkivo. Sodrìna na predmetot:

Preku predvidenite ~asovi studentite }e gi usvojat poznavawata za anatomskata, histolo{ka gradba na koskenoto tkivo, metabolizmot, rastot i razvojot. ]e bidat temelno razjasneti specifikite na gradbata na maksilata i mandibulata, na processus alveolaris, bazalnite delovi, trabekularnata i kompaktna koska, sistemskite i lokalni faktori od koi zavisi resorpcijata. Vlijanieto na stareeweto, metabolnite promeni na koskeniot supstrat i reperkusiite vrz pojavata, tekot, prognozata i moduliraweto na terapijata na parodontopatiite }e bidat definirani. Poseben osvrt }e bide daden na vlijanieto na opteretuvaweto na potporniot aparat so protetski i ortodontski zafati, kako i vlijanieto na traumatskata okluzija vrz koskenoto tkivo. Mo`nosta za procenka na stepenot na osteoporoza so kvalitativni indeksi-denzitometrija i mo`nostite za denzitometriski merewa vo parodontologijata preku sledewe na sovremena literatura }e im bidat prezentirani na studentite.

108




Da gi usvojat temelno znaewata za gradbata na koskenoto tkivo, faktorite koi vlijaat na promenata na strukturata, gustinata i koli~estvoto na koskata. Da gi prepoznaat inicijalnite patolo{ki promeni vo koskenoto tkivo, preku primena na metodite na procenka. Da ja primenat analizata na koskenoto tkivo vo parodontologijata preku pravilno vtemeluvawe na prognozata i izbirawe na najsoodvetnata terapiska opcija. Zadolìtelna literatura: 1. Lindhe J Clinical periodontology and implant dentistry 4th ed. Munksgaard, 2004 2. Carramza F. Jr. Textbook of clinical periodontology, 10th ed. WBSaunders,2006 3. Rose, Genco, Mealey, Cohen Periodontal medicine B. C. Decker Inc., 2000 Dopolnitelna literatura: 1. Jacobs R Osseoperception Leuven, Academic University Press, 2002 2.CaticA, Celebic A, Valentic-PeruzovicM, CatovicA, Jerolimov V, Muretic I Evaluation of the precission of dimensional measurements on panoramic radiographs Oral. Surg. Oral. Med Oral Patol Oral Radiol Endod 1998; 86:242-248

Plunkata -dijagnosti~ki medium vo parodontologijata


Sorabotnici Prof.. d-r K. Ivanovski


ECTS 5


Cel na predmetot: Celta na predmetot e zapoznavawe so karakteristikite, komponentite i mo`nostite koi plunkata gi ima kako medium za dijagnosticirawe i sledewe na aktivnosta na parodontalnata bolest, kako i verifikuvawe na terapiskata efikasnost. Da se usvojat ekperimentalnite postapki koi ovozmoùvaat nau~no istraùvawe na plunkata. Sodrìna na predmetot: So predvidenata sodrìna na predmetot studentite }e se zapoznaat so potekloto na plunkata, nejzinata komponiranost, kako i regulacijata na salivacijata. ]e bide analiziran sostavot na plunkata, so ednovremeno ukaùvawe na zna~eweto na oddelnite konstituensi za oralnoto zdravje. Kvalitativno i kvantitativno odreduvawe na salivarni proteini, lipidi, jagleni hidrati, mucin, salivarni imunoglobulini, kako i analiza na prisustvoto i dinamikata na komplement, salivarna elastaza, kortizol, C -reaktiven protein imaat zna~ajna uloga vo dijagnosticiraweto kaj gingivitot i parodontalnata bolest. Suptilnite analizi na salivarniot antioksidansen kapacitet i hidroliti~nata enzimska aktivnost se zna~ajni za sledewe na aktivnosta i terapiskata efikasnost vo parodontologijata. Na studentite }e im bidat prezentirani mo`nostite za detekcija na hormonite i mineralite vo salivata kako markeri za parodontalno zdravje.

109




Da se zdobie so poznavawe na mo`nostite za iskoristuvawe na salivata kako marker za detekcija na parodontalnoto zdravje, no i marker na inicijalnite promeni vo parodonciumot, kako i marker na terapiskata efikasnost pri tretmanot na parodontopatijata. Da gi razjasni klini~kite i laboratoriskite postapki pri analizirawe na salivata. Da gi zapoznae mo`nostite salivata da se iskoristi kako medium za analiza vo nau~noistraùva~ki celi. Zadolìtelna literatura: 1. Lindhe J Clinical periodontology and implant dentistry 4th ed. Munksgaard, 2004 2. Carranza F. Jr. Textbook of clinical periodontology, 10th ed. WBSaunders,2006 3. Osnovi na oralnata fiziologija i biohemija, NakovaM., Ivanovski K., Pe{evska S, 2002 4. Oralna biohemija-odbrani tekstovi od biohemija Xekova -Stojkova S. Dopolnitelna literatura: 1. Belazelkoska Z., Biohemiska verifikacija na hidroliti~nata enzimska aktivnost kaj zaboleni od progresivna parodontopatija, Doktorska disertacija, 1989 2. Dimitrovski V., Promeni vo imunolo{kata reaktivnost kaj zaboleni od parodontalna bolest, 1996 Mikrobio{ki aspekti na parodontopatijata


Sorabotnici Dr sci V. Radojkova-Nikolovska


ECTS 5


Cel na predmetot:

Da se sogleda i da se potvrdi ulogata na odredeni vidovi mikroorganizmi vo nastanuvawe na razli~ni formi na parodontalnata bolest Sodrìna na predmetot:

So izbor na ovoj predmet studentot }e moè da stekne prodlabo~eni znaewa od oblasta na mikrobiologijata na parodontalnata bolest. Temite koi se obrabotuvaat vo predmetot se: Specifi~na mikrobiolo{ka etiologija na parodontalnata bolest; Promeni vo koncepcijata na mikrobnata etiologija na parodontalnata bolest; Kriteriumi za definirawe na parodontalnite patogeni; Temelno zapoznavawe so parodontalni patogeni: Actinobacillus Actinomycetemcomitans, Bacteroides forsythus, spirohete, prevotella intermedia, Porphyromonas gingivalis, Fusobacterium nukleatum, nivnata virulencija, kolonizacija i invazija na parodontalnite tkiva kako i najnovite istraùvawa i soznanija za nivnata molekularnata biologija koi {to bi dovele do novi strategii kako na primer vakcini ili medikamenti koi ke go preveniraat ili prekinat patolo{kiot proces. Studentite }e imaat mo`nost da gi osoznaat najnovite nau~ni podatoci za dentalniot plak, negovata struktura i mehanizmite na deluvawe. Vo sodrìnata na predmetot zna~ajno mesto zavzemaat metodite za odreduvawe na vidot na parodontalnite bakterii so pomo{ na

110



odreduvawe na DNA na periopatogenite (bakteriski PVR- polimerazno veri`na reakcija, kako i dokaùvawe i genotipizacija na mikrobiolo{kite pri~initeli na parodontopatijata. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Temelni poznavawa za mikrobiolo{kiot sostav na dentalniot plak, ulogata na sekoj poedine~en mikroorganizam vo inflamacijata kako i na~inot za nivnoto identifikuvawe i kvantifikuvawe Zadolìtelna literatura: 1. Lindhe J Clinical periodontology and implant dentistry 4th ed. Munksgaard, 2004 2. Carranza F. Jr. Textbook of clinical periodontology, 10th ed. WBSaunders, 2006 Dopolnitelna literatura: 1.Purucker P Microbiology of periodontitis. 2. Microbiological diagnosis of periodontitis; Parodontologie1991: 2(4):287-298 2.Socransky SS, Haffajee AD, Cugini MA, et al. Microbial complexes in subgingival plaque. J Periodontol 1998;25:346-353. 3.Socransky SS, Haffajee AD,The bacterial ethiology of destructive periodontal disease : Current concepts. J Periodontol :63 :322,1992 4.Socransky SS, Haffajee AD Microbial mechanisms in the pathogenesis of destructive periodontal diseases :A critical assesment. J. Periodontal Res 26 :195,1991

Genetika i parodontologija


Sorabotnici Doc. d-r A. Atanasovska-Stojanovska


ECTS 5


Cel na predmetot:

Koristewe na informaciite od humaniot genom za utvrduvawe na etiologijata i terapiskiot protokol kaj bolni od parodontopatija Sodrìna na predmetot: Sodrìnite koi se pomesteni vo ovoj izboren predmet se soznanijata deka genetskite zaboluvawa moè da se podelat vo tri majorni kategorii: kongenitalni hromozomski naru{uvawa, Mendeleevi naru{uvawa, Ne Mendeleevi naru{uvawa so koi studentot }e se vovede vo problematikata. Ponatamu studentot }e se zapoznae so: Genetskite aspekti na parodontopatijata kako hroni~no zaboluvawe. Postojat ~etiri tipovi na klini~ki studii koi {to go potenciraat genetski povrzaniot rizik za razvoj na adultnata paradontopatija, a tie se :prevalencija na parodontopatija kaj naslednite zaboluvawa, studii na bliznaci, studii za genetskata determiniranost vo procesot na sozdavawe na antitela od imunokompetentnite kletki, genetski studii za citokinskiot polimorfizam sprovedeni vrz parodontopati~ni pacienti. Ke se usvojat soznanijata za vlijanieto na genetskata podloga vo razvojot na razli~ni fenotipski varijanti na parodontalnata bolest, kako i genetskoto vlijanie vrz imuniot ogovor na doma}inot na mikrobna invazija. Najve}e ke se posveti

111



vnimanie na MHC (major histocompatibility complex) na 6-ot hromozom, koj go definira HLA sistemot.

Isto taka vo prodolènie na kursot studentot }e ima mo`nost da ja sogleda korelacijata pome|u polimorfizmot na pro-inflamatornite i anti-inflamatornite citokinski geni i parodontalnata bolest. Poseben akcent vo predavawata se dava na ulogata na IL-1, IL-4, IL-10,TRF beta,TNF alfa, kaj hroni~nata parodontopatija i agresivnata parodontopatija, kako i koristeweto na genetskata informacija vo klini~kata praksa. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Temelni poznavawa za ulogata na nasledniot faktor za pojava i tekot na parodontalnata bolest, kako i po{iroki poznavawa ulogata na polimorfizmot na citokinskite geni kaj hroni~nata i agresivnata parodontopatija. Zadolìtelna literatura: 1.Periodontal medicine L.F Rose, R. J. Genco, D.W. Cohen, B.L. Mealey 2000 B.C. Decker Inc 2. Lindhe J Clinical periodontology and implant dentistry 4th ed. Munksgaard, 2004 3. Carranza F. Jr. Textbook of clinical periodontology, 10th ed. WBSaunders,2006 Dopolnitelna literatura: 1.Salvador Nares The genetic relationships to periodontal disease Periodontology 2000, Vol 32,2003, 36-49 2.Soafaer JA. Genetic approaches in the study of periodontal disease, J Clin. Periodontol 17(1990) 401-408. 3.Atanasovska-Stojanovska A. Vlijanieto na citokinskiot genski polimorfizam vo etiopatogenezata na parodontalnata bolest kaj makedonskata populacija, doktorska disertacija 2007 Skopje Imunolo{ki aspekti na parodontalnata bolest


Sorabotnici Dr sci V. Radojkova-Nikolovska


ECTS 5


Cel na predmetot:

Da se objasni i razbere ulogata na imunolo{kiot sistem vo razvojot na parodontalnata bolest. Poseben akcent e staven na mo`nostite za prou~uvawe na imunoreaktivnosta na eden organizam na lokalno (na nivo na tkivo i vo plunka) ili sistemsko nivo(preku periferna krv i serum). Sodrìna na predmetot:

So izbor na ovoj predmet studentot }e moè da stekne prodlabo~eni znaewa od oblasta na imunolo{kite slu~uvawa na lokalno i sistemsko nivo vo tekot na parodontalnata bolest. Detalno }e bidat prezentirani glavnite elementi na imuniot sistem na ~ovekot; Imunotolerantnost i imunoreaktivnost; Imunolo{ki mehanizmi na inflamacijata: medijatori na inflamacijata-direktni i indirektni, medijatorski kletki, kleto~en imunitet, humoralen imunitet, komplementen sistem i citokini, HLA, dvoewe na limfociti i monociti od periferna krv, neutrofilna hemotaksa, limfoblastna transformacija..) ]e se prikaè parodontopatijata kako infektivna bolest koja doveduva do imunolo{ka

112



reakcija na organizmot: Alterirana hemotaksa na neutrofilnite leukociti; Avtoimunitet (Antitela kon kolagenot i DNA na doma}inot) Poremetena funkcija na T kletkite:pomaga~ki i supresorski (T helper i T suppressor),Poremetena limfoblastana transformacija na B kletkite Imunopatologija na parodontopatija so poseben akcent na promenite {to se slu~uvaat lokalno, na nivo na parodontalnoto tkivo, kako i mo`nosta od biopti~en materijal da se ispita postoe~kiot imunolo{ki odgovor. Metodolo{ki ke se postavat: Opredeluvawa na T i B limfociti vo periferna krv;Opredeluvawe na subpopulacii na T limfociti (CD4, CD8 i NK-CD16) vo periferna krv;Opredeluvawe na limfoblastnata aktivnost LTT test ( test za limfoblastna transformacija na mitogeno stimulirani limfociti).Metodolo{kiot pristap pri patohistolo{kata analiza na biopti~niot materijal so cel da se odredat IgA, IgM i IgG, isto taka i T i B limfocitite: standardizacija vo zemaweto na materijalot i negovata disekcija, parafinska obrabotka, kriostatska obrabotka, upotreba na standardni, diferencijalni, imunohistohemiski i imunoflurescentni boewa, mikroskopirawe, fotografirawe i morfometriska analiza. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Temelni soznanija za ulogata na imuniot sistem vo razvojot i tekot na parodontalnata bolest, kako i kaskadnata reakcija na slu~uvawa predizvikani posle mikrobnata kolonizacija na parodontalnite tkiva. Zadolìtelna literatura: 1.Patogeneze (imunologijska osnova) Milisav Teodosijevi} 1990 Beograd 2. Lindhe J Clinical periodontology and implant dentistry 4th ed. Munksgaard, 2004 3. Carranza F. Jr. Textbook of clinical periodontology, 10th ed. WBSaunders,2006 4. Dimitrovski V., Promeni vo imunolo{kata reaktivnost kaj zaboleni od parodontalna bolest, 1996

Dopolnitelna literatura:

1. Davidson A, Diamond B. Advances in immunology New Engl J Med. 2001;345:340 2. Atanasovska-Stojanovska A. Vlijanieto na nivoto i funkcionalnata sposobnost na imunokompetentnite kletki T, B i NK vrz pojavata i tekot na parodontalnata bolest kaj mladata populacija. magisterski trud Skopje, 2002 3. Spiroski M, Trajkov D, Petli~kovski A, Strezova A, Efinska-Mladenovska O, Sibinovska O, Hristomanova S. Imunolo{ki praktikum Skopje 2006 4.Dimitrovski V, Popovska M, Atanasovska-Stojanovska A, Dimitrovski O, Ristovski M. Promeni vo imunolo{kata reaktivnost kaj parodontalna bolest kaj mlada populacija (nau~noistraùva~ki proekt). Stomatolo{ki fakultet i Ministerstvo za obrazovanie i nauka, Skopje, 2003. (143 str.)

Metoda na polimerazna veri`na reakcija PVR

Odgovoren nastavnik

Sorabotnici

Opteretuvawe

ECTS 5


113



Cel na predmetot:

Da se zapoznae studentot so site fazi na polimerazno veri`nata reakcija PVR i da se osposobi za nejzino izveduvawe


So sledewe na predavawata na ovoj izboren predmet studentot }e se zapoznae so slednite sodrìni: Izolacija na DNK od periferna krv; Komponenti na standardniot PVR protokol; Mehanizam na PVR; Aparatura i teoretska podgotvenost potrebna za izveduvawe; Standarden PVR protokol; Proverka na PVR produktot. Po islu{anite predavawa studentot }e go zapoznae i prakti~niot del od izveduvaweto na ovaa metoda. [to se o~ekuva od studentot posle poloùvawe na ispitot:

Da go sovlada teoretskiot kako i prakti~niot del od protokolot za PVR i da se stekne so potrebnite soznanija za interpretirawe i prakti~na primena na dobienite rezultati. Zadolìtelna literatura: 1. Spiroski M, Trajkov D, Petli~kovski A, Strezova A, Efinska-Mladenovska O, Sibinovska O, Hristomanova S Praktikum za humana genetika-1. Skopje 2009 2. Rapley R, Walker JM. Molecular biomethods handbook, , EDS, Human Press, 1998. ISBN 0-89603-501-8 Dopolnitelna literatura: 1.PCR. MJ McPherson. Spmoller, Eds., Bios Scientific Publishers Ltd, Oxford, England 2001 2. Atanasovska-Stojanovska A. Vlijanieto na nivoto i funkcionalnata sposobnost na imunokompetentnite kletki T, B i NK vrz pojavata i tekot na parodontalnata bolest kaj mladata populacija. magisterski trud Skopje, 2002

114

Ponatamo{en tek na studiite

So zapi{uvaweto na I semester, studentot mora da odbere podra~je na nau~nata oblast i mentor. Studentot do krajot na vtorata godina na studii so pomo{ na mentorot odbira istraùva~ka tema (tema na doktorskata disertacija). Planot za doktorskata disertacija go dostavuva do Sovetot na studiskata programa koj treba da ja odobri. Planot mora da vklu~i (kako minimum):

- vremenski raspored; - plan za doktorskiot proekt; - plan za doktorski kursevi; - plan za prestoi vo drugi istraùva~ki institucii; - plan za steknuvawe na novi znaewa vo interes na tezata; - plan za finansirawe - plan za posetuvawe na kursevi; Vsu{nost ova e rabotniot plan {to sekoj student treba da go ima vo tekot na studiite. Od tretiot do {estiot semester predvideno e nau~no istraùvawe i izrabotka na doktorskata disertacija. Za ovaa aktivnost studentot dobiva 120 krediti. Po poloùvawe na predvidenite ispiti, do Sovetot na doktorski studii kandidatot prijavuva tema za doktorska disertacija pred po~etokot na petiot semester. Prijavata na temata za izrabotka na doktorskata disertacija sodrì: naslov na trudot; pregled na dostignuvawa vo nau~nata disciplina povrzani so predmetot na istraùvawe; predmet na istraùvawe; cel na istraùvawe; nau~ni metodi koi }e se primenat; o~ekuvan nau~en pridones; spisok na literatura; V) Nau~na aktivnost - treta bodovna grupa

Doktorskite studii imaat edna godina organizirana predmetna nastava, a vtorata i tretata godina vklu~uva izveduvawe nau~noistraùva~ka rabota, intenzivna sorabotka so mentorot, u~estvo na seminari i nau~ni sobiri. Koga studentot }e gi ispolni uslovite poloèni site ispiti od I godina vo zakonskiot rok ja prijavuva doktorskata teza. Pravilata za podnesuvawe na disertacijata za ocenka se propi{ani so ~lenovite od 55 - 57 od Pravilnikot na Univerzitetot „ Sv Kiril i Metodij”. Propoziciite za samata odbrana na doktoratot detalno se propi{ani so ~lenovite od 63 -68 od Pravilnikot na Univerzitetot „ Sv Kiril i Metodij” za steknuvawe akademski stepen doktor na nauki. Vo tretiot i ~etvrtiot semestar od aktivnostite koi se povrzani so istraùvawe na prijavenata teza, bi trebalo da proizlezat dva truda vo koj kandidatot treba da bide najmalku edna{ avtor, edna{ koavtor. Na krajot od vtorata godina toj treba da ostvari 60 krediti. Bidej}i ovie aktivnosti proizleguvaat od istraùvawe od koe podocna }e se oformi doktorskata disertacija ovie krediti se vbrojuvaat vo vkupniot broj krediti koi otpa|aat na izrabotka na doktorskata disertacija a koja se vrednuva so 120 krediti. Petiot i {estiot semester se oranizirani za izrabotka na doktorskata disertacija. Za celokupnata aktivnost vo nau~noistraùva~kiot proces doktorandot dobiva 120 krediti. Na krajot od {estiot semester kandidatot treba da ja predade gotovata doktorska disertacija po {to e predvidena javna odbrana na disertacija.

115

Kandidatot e dolèn da ja izraboti i predade doktorskata disertacija najrano vo rok od edna godina od usvojuvawe na Izve{tajot za podobnost na tezata. Po obrazloèn pismen predlog na mentorot za zavr{ena mentorska faza, sovetot na studiskata programa formira komisija za ocenka na doktorskata disertacija. Izve{tajot za ocenka na doktorskata disertacija se objavuva vo Biltenot na Univerzitetot, pred da bide dostaven do Sovetot na studiskata programa. Koga komisijata pozitivno }e ja oceni doktorskata disertacija, vo rok od 7 dena od istekot na 15 dena od objavuvawe vo Bilten, izve{tajot go dostavuva do sovetot na studiskata programa, koj odlu~uva na prvata naredna sednica za izve{tajot. Po prifa}awe na izve{tajot za ocenka Sovetot na studiskata programa formira komisija za odbrana na doktorskata disertacija koja e javna. Doktorskite studii, se fini{iraat toga{ koga studentite sobrale najmalku 180 EKTS krediti i koi ja zavr{ile disertacijata. Posle ovaa faza sledi odbrana na doktorskata disertacija. No, kon odbrana na disertacijata kandidatot moè da pristapi ako gi ispolnil site nastavni i nau~ni obvrski, gi sobral propi{anite 180 boda i dobil pozitivna ocenka od Recenzionata komisija koja ja ocenuva doktorskata rabota. Uslov za odbrana na doktorskata teza e kandidatot da ima objaveni dva truda vo spisanija so me|unaroden redakciski odbor. Vo tretata bodovna grupa ne spa|a samo izrabotka na doktorskata teza. Tuka se vbrojuvaat drugi vidovi aktivnost koi se odnesuvaat na nau~nata rabota. Toa se: objavuvawe nau~ni i stru~ni trudovi, u~estvo vo nau~ni predavawa bitni za prevzemenite istraùvawa, kursevi za kontinuirana edukacija, usovr{uvawa i sl, avtorstvo vo indeksirano spisanie, me|unarodno spisanie, nacionalno spisanie, pe~aten ~lanak, rezime od me|unaroden sobir, u~estvo na seminar, u~estvo vo istraùva~ka rabota na visokite {koli ili nau~no istraùva~ka rabota na institutite vo traewe od najmalku 1 godina, u~estvo vo me|unaroden nau~en sobir vo poslednite tri godini, u~estvo vo doma{en nau~en sobir vo poslednite tri godini, doma{en nau~en sobir vo poslednite tri godini, so kursevi na kontinuirana edukacija. Site ovie aktivnosti treba da bidat povrzani so izrabotka na doktorskata disertacija. Sekoja aktivnost koja {to e navedena se boduva so odreden broj na krediti. Bidej}i nau~noistraùva~kata dejnost e integriran del od izrabotkata na doktorskata disertacija, kreditite koi gi osvoil kandidatot se pridodavaat na kreditite {to treba da bidat osvoeni kako krediti od izrabotkata na doktorskata disertacija. G) Ritam na studirawe, uslovi za napreduvawe niz studiite, uslovi za zapi{uvawe vo sledniot semester t.e. slednata godina

Programot na poslediplomskite doktorski studii e organiziran vo tri studiski godini t. e. {est semestri. Vo tekot na studiite studentot ima obvrska na kontinuirana rabota ~ie opteretuvawe e ramnomerno i e regulirano spored predloènata programa. Pridrùvaj}i se kon propi{anite propozicii vo tekot na studiite se sozdavaat uslovi za usoglasen ritam na studirawe i zavr{uvawe na studiite vo propi{aniot rok. Realizacijata na programot na poslediplomskite doktorski studii gi vklu~uva: op{ti (generi~ki), zadolìtelni i izborni predmeti organizirani kako moduli koi sodràt predmeti od podra~jeto, predmeti od poleto na istraùvawe i specifi~ni predmeti od potesnata oblast (metodolo{ki, praktikumi) i podra~no naso~eni predmeti i nau~noistraùva~ka rabota. Uslov za polagawe na predmetite od vtora godina se poloèni site predmeti od prv semester. Zadolìtelnite predmeti na modulot se stomatolo{ki aktuelni temi koi se odnesuvaat na izborot na oblasta vo koja kandidatot }e ja raboti tezata. Voobi~aeno se 2 i tie se vrednuvaat po 10 krediti. Izbornite predmeti moè da bidat stomatolo{ki, medicinski, i predmeti na srodni podra~ja i poedini predmeti koi moè da bidat zna~ajni vo smisluvawe i realizacija na zacrtanata problematika koja e izbor na kandidatot. Vo tekot na prvata godina t.e. posle poloùvaweto na predmetite od prv i vtor semesterkandidatot postepeno se vklu~uva vo nau~noistraùva~kata rabota t.e. pristapuva kon rabotewe na doktorskata teza.

116

Doktorskata disertacija e zasnovana na samostojni i originalni istraùvawa. Sovladanite metodologii i istraùva~kite ~ekori se dokumentiraat so in extenso publikuvani trudovi vo me|unarodni i doma{ni spisanija. Uslov za zapi{uvawe vtora godina se site poloèni ispiti od prva. Pred odbranata na doktorskata disertacija, kandidatot treba da ima ostvareno vkupno najmalku 180 krediti za da moè da ja odbrani disertacijata. Napreduvaweto niz studiite se ostvaruva preku ispolnuvawe na obvrskite predvideni so studiskata programa, polagawe na ispitite, preku administrativna zaverka na osvoenite EKTS-krediti i zapi{uvawe na nareden semestar. Za zapi{uvawe vo naredniot semester ili godina, studentot treba da ispolni odredeni uslovi. Toa se: - Uslovuva~ki potpis: potpis od odgovorniot nastavnik na predmetot koj go predava, a koj {to studentot prethodno go islu{al; - Uslovuva~ki krediti: osvoeni krediti od predmeti koi prethodno se islu{ani i poloèni. Studentot zapo~nuva postapka za prifa}awe na temata otkako }e sobere najmalku 120 ECTS krediti. Ispolnuvawe na uslovi za pokrenuvawe postapka za prifa}awe na temata na doktorskata rabota ja utvrduva Sovetot na studiskata programa. Kandidatot koj gi ispolnuva uslovite za zapo~nuvawe postapka za prifa}awe na tema za doktorska disertacija ja brani temata. Sovetot na studiskata programa go ocenuva nejzinoto postignuvawe so o~ekuvaniot nau~en doprinos. Kandidatot na koj mu e prifatena temata za doktorska rabota moè doktorskata rabota da ja predade za ocenka koga }e sobere 180 ECTS, krediti pod uslov od oblasta na istraùvawe da objavi najmalku dva nau~ni truda. Objaveniot izvoren nau~en trud koj e tematski povrzan so disertacijata treba da bide objaven vo indeksiran ~asopis za {to kandidatot priloùva potvrda. D) Sovetuvawe i vodewe niz studiite

Vodi~ niz doktorskite studii e mentorot. Mentor moè da bide nastavnik koj so svoeto angaìrawe vo NIR se afirmiral vo soodvetnata oblast i koj e izbor na kandidatot. Afirmacijata na mentorot podrazbira: u~estvo vo proekti, publikuvawe na trudovi vo spisanija vo zemjata i stranstvo, publikacii na u~ebnici i u~ebni pomagala, dobieni nagradi i priznanija. Mentorot e od redot na ~lenovite na Sovetot na studiskata programa, od izbraniot modul na koj se zapi{al studentot. Mentorot moè da bide lice koe gi ispolnuva osnovnite i dopolnitelnite kriteriumi utvrdeni so ~len 38 od Pravilnikot za poslediplomski doktorski studii na Univerzitetot „ Sv Kiril i Metodij ”.

Obvrski na mentorot se: - da mu pruì soodvetna edukacija vo poleto na istraùvawe; - pravilno da go naso~i doktorantot kon ostvaruvawe na postavenata zada~a; - aktivno da u~estvuva vo izborot na tema za doktorska disertacija preku sugestii i davawe na nasoki; - aktivno da u~estvuva vo realizacija na doktorskata disertacija; Obvrskite na mentorot se utvrdeni so ~len 41 od Pravilnikot za poslediplomski doktorski studii na Univerzitetot „ Sv Kiril i Metodij ”. Brzi, to~ni i precizni informacii vo mnogu ne{ta go olesnuvaat tekot na poslediplomskite doktorski studii. Zaradi toa so predlogot na noviot program na studii oformen e Pravilnik za poslediplomski studii za steknuvawe akademski stepen na doktor na stomatolo{ki nauki kade se priloèni iscrpni informacii po~nuvaj}i od na~inot na izbor na studentot do site pra{awa bitni za uspe{no studirawe. Vospostavena e i posebna internet stranica na poslediplomskite doktorski studii na koja so Pravilnikot za studirawe se nao|aat i site informacii za studiraweto. Vo zamisla e i formirawe posebna stranica za razmena na mislewa i soznanija, mo`nost za rasprava na zadadeni temi {to otvora mo`nost na komunikacija pome|u studentite, vo koja moàt da se vklu~at i studiski sovetnici i voda~i na disertaciite.

117

Toj oblik na komunicirawe ne go isklu~uva i ne go namaluva zna~eweto na sovetuvawata so mentorite koi mora da im bidat dostapni na studentite i spremni da im pomognat so napastija i soveti. \) Komunikacija so drugite [koli za poslediplomski doktorski studii

Studentite na poslediplomskite doktorski studii moè na nekolku na~ini da sozdadat komunikacija i da odberat predmeti od drugite [koli za poslediplomski doktorski studii vo interes na podobruvawe na kvalitetot. Studentite moè da odbiraat predmeti i temi od poslediplomskite specijalisti~ki studii koi gi sproveduva Stomatolo{kiot fakultet; Studentite moè da odbiraat predmeti i temi i od drugi poslediplomski doktorski studii na fakultetite so biomedicinski grupi pod uslov na postoewe dogovor so mati~niot fakultet za vakov vid na sorabotka; Studentite moè da odbiraat i zapi{uvaat predmeti i temi i od doktorskite studii na srodni grupi ako postojat dogovori za sorabotka pome|u dvata fakulteta; Studentite moè da odbiraat i zapi{uvaat predmeti i temi od doktorskite studii na ostanatite poliwa koga temite se smisleno povrzani so istraùvawa ako postojat dogovori pome|u fakultetite; Studentite moè da odbiraat razli~ni oblici na sorabotka so fakultetite von Makedonija ako postoi institucionalna povrzanost, zaedni~ki proekti ili stipendii za koi moè da apliciraat; E) Kriteriumi i uslovi za prenos na EKTS bodovite

Studentite na poslediplomskite doktorski studii koj gi organizira i sproveduva [kolata za doktorski studii na Univerzitetot “ Sv Kiril i Metodij ” vo Skopje moè da u~estvuva i vo poslediplomskata nastava vo visoko{kolskite ustanovi vo zemjata i stranstvo dokolku postojat dogovori za sorabotka. Stomatolo{kiot fakultet vo ramkite na bodovnata kvota odredena za izbornite predmeti }e mu ovozmoì na sekoj student ECTS kreditite steknati vo drugite visoko{kolski ustanovi da gi vklu~i vo vkupniot broj bodovi na mati~niot fakultet. Bidej}i stanuva zbor za me|uinstitucionalna sorabotka zainteresiranite fakulteti dogovorno }e gi izbalansiraat site bitni pra{awa za funkcionirawe na studiite. Za site preostanati mo`ni oblici na sorabotka koi ne se predvideni so uredbi potrebno e da se izvesti Stru~niot sovet na studiskata godina zaradi dobivawe soglasnost.

I) Posebni uslovi na doktorskite studii

Sekoj student koj od bilo koi pri~ini gi prekinal zapo~natite poslediplomski studii na Stomatolo{kiot fakultet vo Skopje pri Univerzitetot „ Sv Kiril i Metodij, moè na li~no barawe da dobie potvrda za odslu{anite predmeti, poloènite ispiti i ostanatite ispolneti studiski obvrski, ispisi i steknati ECTS bodovi. So toa na studentite im e ovozmoèn preod na soodveten doktorski ili specijalisti~ki poslediplomski studii vo zemjata i vo stranstvo.

Pravo na sekoj student na poslediplomski doktorski studii e da na sekoj stepen na studii moè da pobara i dobie potvrda (sertifikat) za zavr{en parcijalen del od doktorskiot studiski program. Potvrdata mora da sodrì podatoci za otslu{anite predmeti (semestri) i poloèni ispiti so ECTS kreditite koi mu sledat. Za toa se koristi op{to prifaten obrazec koj go odobril Univerzitetot vo Skopje. [kolata za doktorski studii ne predvidela steknuvawe naziv doktor na nauki bez posetuvawe nastava i polagawe ispiti bidej}i smetame deka so takva formulacija treba da se bide mnogu vnimatelen zaradi mo`ni zloupotrebi za koi ne postoi mo`nost za proverka i procenka.

Ako kandidatite opravdano ne gi zavr{at studiite vo odreden rok soglasno so Pravilnikot, moè da gi zavr{at studiite so pla}awe dopolnitelni tro{oci. Dokolku vo

118

propu{teniot vremenski rok nastanale promeni vo studiskiot program obvrzani se da gi polo`at novite ispiti soglasno so Aktite na Fakultet so odreden finansiski nadomestok. J)Sledewe na kvalitet na studiskite programi

Biten faktor vo postignuvawe na vrven kvalitet pri izveduvawe na nastava od studiskata programa na poslediplomskite doktorski studii e postojana proverka na kvalitetot. Toa e imperativ na dene{nicata i pokazatel za kvalitetot na studiskata programa.

Procenka na kvalitetot e dvonaso~en proces: studentite gi ocenuvaat nastavnicite, i nastavnicite gi ocenuvaat kandidatite. Se vrednuva sekoj predmet i sekoj nastavnik,od strana na studentite, a ne samo studentite doktorandi da bidat ocenuvani od nastavnicite. Vrz osnova na sobranite argumenti se pravi procenka na vkupniot kvalitet na poslediplomskata doktorska studija. Istovremeno se ocenuva i didakti~kata sposobnost na sekoj nastavnik.

Na krajot od prvata godna, studentite anonimno go popolnuvaat pra{alnikot za kvalitet na nastavata. Na krajot od vtorata i tretata godina, studentite popolnuvaat pra{alnik za postignatite rezultati. Mentorot gi ocenuva kandidatite na krajot na sekoja godina na doktorskite studii.

Uspehot na doktorskite studii se ocenuva i so kvalitetot na publikaciite koi sleduvaat posle zavr{enata doktorska disertacii. Po`elni se publikacii so impakt faktor i citati objaveni vo me|unarodni spisanija.

Vo prilog na ova dostavuvame primer pra{alnici koi go popolnuvaat kandidatite i mentorite za kontrola na kvalitetot na doktorskite studii.

119

Pra{alnik 1. (go popolnuva kandidatot na krajot od vtora i treta godina)

Podatoci za kandidatot Svoera~en potpis na kandidatot Datum -------------------

Ime Prezime Godina na zapi{uvawe Tema na doktoratot Dali u~estvuvate vo nau~en proekt? Navedete go imeto na proektot?

Podatoci za mentorot

Ime Prezime MB na nau~nikot Nastavno-nau~no zvawe ili nau~no zvawe Ocenka

Dali mentorot gi izvr{il propi{anite obvrski sprema kandidatot ~len 41 od Pravilnikot na Univerzitetot

Da Ne

Po potreba da se obrazloì

Dali ste u~estvuvale vo doma{ni i me|unarodni nau~ni sobiri (da se dokumentira)

Da Ne Po potreba da se obrazloì

Opisna ocenka na sorabotka Sorabotka na kandidatot so mentorot e

Nezadovolitelna (1) Dobra (3) Odli~na (5)

Promeni vo sorabotkata na kandidatot so mentorot Da Ne


Promena na mentorot Da Ne


Go popolnuva odborot za poslediplomski doktorski studii

Ocenkata ja prifatil Sovetot na studiskata programa

Da Ne Datum -------------------

Obrazloète

120

Pra{alnik 2. (go popolnuva mentorot na krajot na sekoja godina)

Podatoci za kandidatot Svoera~en potpis na kandidatot Datum -------------------

Ime Prezime Godina na zapi{uvawe Tema na doktoratot Dali u~estvuvate vo nau~en proekt? Navedete go imeto na proektot?

Podatoci za mentorot

Ime Prezime MB na nau~nikot Nastavno-nau~no zvawe ili nau~no zvawe Ocenka

Dali kandidatot gi izvr{il propi{anite obvrski sprema studiite?

Da Ne


Dali kandidatot u~estvuval vo doma{ni i me|unarodni nau~ni sobiri (da se dokumentira)?


Opisna ocenka na sorabotka na kandidatot so mentorot Sorabotka na kandidatot so mentorot e

Nezadovolitelna (1) Dobra (3) Odli~na (5)

Promeni vo sorabotkata na kandidatot so mentorot


Prestanok na mentorskiot odnos

Da Ne


Go popolnuva odborot za poslediplomski doktorski studii


Da Ne Datum -------------------

Obrazlo`ete

121

Pra{alnik 3. (go popolnuva kandidatot na krajot na prvata godina na doktorskite studii za sekoj zadolìtelen i izboren predmet)

Podatoci za odgovorniot nastavnik na predmetot

Ime na predmetot

Ime

Prezime

MB na nastavnikot

Ocenka Dali predava~ot na predmetot gi odràl predvidenite predavawa, ve`bi, seminari?

Po potreba obrazloète Da Ne

Dali kandidatot prisustvuval na predvidenite predavawa, ve`bi, seminari?

Po potreba obrazloète Da Ne

Kolku predavawata gi zadovolile Va{ite o~ekuvawa (zaokruète)

10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Kolku predloènata literatura gi opfatila temite na predavawa (zaokruète

10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Kakvi promeni predlagate za poso~eniot predmet?

Po potreba obrazloète

Kolku go usvoivte predavaniot predmet? 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Go popolnuva Sovetot na studiskata godina


Da Ne Datum -------------------

Obrazloète

122

Zavr{uvaweto na studiraweto e detalno regulirano so ~lenovite od 57-62 od Pravilnikot na Univerzitetot „ Sv Kiril i Metodij”.

Kandidatite koi zapo~nale postapka za steknuvawe na zvawe doktor na nauki nadvor od doktorskite studii pred stapuvawe na snaga na novata programa , postapkata ja zavr{uvaat po dotoga{ va`e~kite propisi.

123




Nastaven kadar

Nastavata ja realizira nastaven kadar ~ija kompetentnost e voo~liva preku

afirmacijata koja ja steknuvaat preku sekojdnevnata obrazovna i nau~na rabota.

Nastavnicite i sorabotnicite angaìrani na doktorskite studii treba da im ovozmoàt na

doktorandite teoretsko i prakti~no sovladuvawe na materijata koja se predava,

nadograduvawe na ve}e postoe~kite ve{tini i aplikacija na teoretskite znaewa vo praksata.

Na ovoj na~in idniot doktor na nauki se pottiknuva kon nau~noistraùva~ka rabota i razvoj

na nau~nata misla. Obvrska na nastavniot kadar angaìran vo poslediplomskata nastava e

polivalenten. Vo toj konteks treba da se poso~at slednite:

- go stimuliraat kriti~noto razmisluvawe kaj doktorantite;

- primenuvaat raznoobrazni oblici na edukacija (interaktivni);

- obezbeduvaat dvonaso~na komunikacija;

- stru~no i nau~no gi nadograduvaat aspirantite;

Nastavnot kadar koj }e u~estvuva vo realizacija na poslediplomskite doktorski studii

raspreden po moduli e sledniot:

Modul A

1. Prof. d-r E. [abanov

2. Prof. d-r E. Petkova

3. Prof. d-r D. Velevski

4. Prof. d-r E. Jankulovska

5. Prof. d-r J. Baevska

6. Prof. d-r Q. Guguv~evski

7. Doc. d-r V. Vankovski

Modul B

1. Prof. d-r S. Iqovska

2. Prof. d-r. Q. Matovska

3. Prof. d-r B Bajraktarova

4. Prof. d -r M. Zuèlova

5. Prof. d-r. J. \orgova

124




6. Prof. d-r M. Car~ev

7. Doc. d-r M. Jankulovska

8. Doc. d-r M. Stevanovi}

Modul V

1. Prof. d-r A. Benedeti

2. Prof. d-r S. Naumovski

3. Prof. d-r V. Popovski

4. Prof. d-r. A. Gr~ev

5. Prof. d-r. B. Veli~kovski

6. Doc. d-r. D. Popovi}-Monevska

Modul G

1. Prof. d-r M. Nakova

2. Prof. d-r. Z. Belazelkoska

3. Prof. d-r. A. Minovska

4. Prof. d-r M. Popovska

5. Prof. d-r K. Ivanovski

Na tabelarnite prikazi koi sledat opi{ani se li~nite i profesionalnite

kvalifikacii na kadrite koi se vklu~eni vo realizacija na studiskata programa na

doktorskite studii po stomatologija.

Ime, sredno ime i prezime Marija Blagoj Nakova

Den,mesec i godina na ra|awe 30.09.1946 zvawe Redoven profesor EMBR 3009946455049

Ime na institucijata kade nastavnikot raboti

Univerzitet “Sv. Kiril i Metodij” - Skopje, Stomatolo{ki fakultet JZU Univerzitetski Stomatolo{ki Klini~ki Centar “ Sv. Pantelejmon”-Skopje

Akademski stepen godina institucija oblast

Posleden izbor vo zvawe

1998 Stomatolo{ki fakultet,Skopje

Oralna patologija, Parodontologija

Doktorat 1980 Stomatolo{ki fakultet, Skopje


specijalizacija 1975 Stomatolo{ki fakultet,Skopje

Bolesti na ustata i zabite

Magistratura 1976 Medicinski fakultet -Stomatolo{ki oddel, Skopje

Bolesti na ustata i parodontot

125

diploma 1971 Medicinski fakultet Otsek stomatologija, Skopje

Potesno pole na nau~en interes

Oralna patologija i medicina, Parodontologija

Spisok na predmeti koi nastavnikot gi predava:

naziv na predmetot Naziv na studiskata programa ~asovi

1. Imunohistohemiska i molekularna analiza na oralnite dermatozi

Doktorski studii na stomatolo{ki nauki

45

2. Dijagnosti~ki dilemi na razli~nite pemfigoidnite lezii vo oralnot kavitet


45

3. Sovremeni dijagnosti~ki postapki vo oralnata medicina i patologija


40

Reprezentativni �lanning� (min .5, ne pove}e od 10)

1. Zlatanka Belazelkoska, Marija Nakova Oralna patologija, 2003

2. Ivanovski K., Nakova M., Wartburton G., Pesevska S., Filipovska A., Nares S., Nunn ME., Angelova D., Angelov N. Psychological profile in oral lichen planus. J.Clin.Periodontol.2005:32:1034-1040

3. Nakova M., Pe{evska S Za bolkata od oblasta na oralnata patologija i parodontologija Maked. Stomatol. Pregl. 2006; 30 (1): 74-80

4. Snezana Pesevska, Marija Nakova, Ana Pejcic, Kiro Ivanovski, Nikola Angelov, Sonja Mindova Biostimulative laser therapy: base for favorized and accented results in dentistryActa Fac. Med. Naiss 2006; 23 (1):75-78

5. Snezana Pesevska, Marija Nakova, Kiro Ivanovski, Nikola Angelov, Ljiljana Kesic, Radmila Obradovic,Sonja Mindova, Salvador Nares. Dentinal hypersensitivity following scaling and root �lanning: comparison of low-level laser and topical fluoride treatment Laser in Medical Science 2009 (vo pecat)

Zbirni nau~ni podatoci odnosno stru~ni aktivnosti na nastavnikot

Vkupen broj na nau~ni i stru~ni trudovi

203 monografii 1 proekti 2 knigi 3

Ime, sredno ime i prezime Zlatanka Kiro Belazelkoska



Univerzitet “Sv. Kiril i Metodij” – Skopje, Stomatolo{ki fakultet JZU Univerzitetski Stomatolo{ki Klini~ki Centar “ Sv. Pantelejmon”-Skopje





Doktorat 1989 Stomatolo{ki fakultet,Skopje



Bolesti na ustata I zabite

Magistratura 1981 Stomatolo{ki fakultet,Skopje


126



Oralna patologija i medicina, Fokaloza



1. Oralno medicinski aspekti na glositisite


45

2. Oralni aspekti na virusnite zaboluvawa


45



40

Reprezentativni referenci (min .5, ne pove}e od 10)

1. Zlatanka Belazelkoska, Silvana Georgieva Fokalna infekcija, 2008

2. Zlatanka Belazelkoska, Marija Nakova Oralna patologija, 2003

3. Z. Belazelkoska, M. Nakova Periodontal disease therapy effects of hydrolytic enzymes activity Inter.Dent. J. 1995; 45(5):327

4. Z. Belazelkoska, S. Georgieva,O. Muratovska, Z. Karaxoski Oralni promeni kaj deca so maligni/hematolo{ki zaboluvawa Maked.StomPregl. 2005(3-4):201-7

5. Z.Belazelkoska, M.,Popovska, O., Dimitrovski, L.,Koleva Lihenoidna reakcija kaj pacientka so oralen bimetalizam Maked.StomPregl 2005(1-2):48-53



100 monografii proekti 1 knigi 4

Ime, sredno ime i prezime Ana Bor~e Minovska



Univerzitet “Sv. Kiril i Metodij” - Skopje, Stomatolo{ki fakultet JZU Univerzitetski Stomatolo{ki Klini~ki Centar “ Sv. Pantelejmon”-Skopje








Bolesti na ustata i zabite

Magistratura

diploma 1978 Stomatolo{ki fakultet,Skopje


Parodontologija

127



1. Hematolo{ki pretragi kaj krvnite diskrazii


45

2. Epidemiolo{ki i sistemski aspekti vo etiologijata na parodontalnata bolest


45

3.

Primena na niskoenergetskite laseri vo parodontologijata


45

4.

Primena na visokoenergetskite laseri vo parodontologijata


45

5. Analiza na koskenoto tkivo


45

6. Plunkata -dijagnosti~ki

medium vo parodontologijata


45

7.

Mikrobio{ki aspekti na parodontopatijata


45

8.

Genetika i parodontologija Doktorski studii na stomatolo{ki nauki

45

9.

Imunolo{ki aspekti na parodontalnata bolest


45

10.

Terapiski mo`nosti na parodontalnata bolest


120

Reprezentativni referenci (min.5, ne pove}e od 10)

1. Ana Minovska Parodontopatija, 2009

2. Minovska-Stavrevska A, Pandilova M, Janevska V. Analiza na apoptoti~noto odumirawe na kletkite kaj razli~ni stepeni na parodontalna destrukcija. Maked. Stomatol. Pregl. 2004; 28(1-4): 22-7.

3. Stavrevska A, Simonovski M. Etiolo{ka geneza na furkacionata zafatenost Maked. Stomatol. Pregl. 1996; 20(1-4): 67-7

4. Stavrevska A, Simonovski M. Bioprotektiven odgovor na novoformiranata prikrepena gingiva vo primenata na periostalnata separacija Maked. Stomatol. Pregl. 1995; 19(1-4): 32-6.

5. Minovska A. Biolo{ki fenomen: apoptozata i oralnoto zdravje. 3. Kongres na stomatolozite od Makedonija (Programa i apstrakti). Ohrid: Zdru`enie na stomatolozite od Makedonija, 2002: 59




Ime, sredno ime i prezime Qupka Ilija Matovska


128


Univerzitet “Sv. Kiril i Metodij” - Skopje, Stomatolo{ki fakultet JZU Stomatolo{ki Klini~ki Centar,,Sv.Pantelejmon,,



1999 Stomatolo{ki fakultet Skopje

Dentalna patologija

Doktorat 1982 Stomatolo{ki fakultet Skopje

Dentalna patologija

specijalizacija 1975 Stomatolo{ki fakultet Skopje

Dentalna patologija

Magistratura 1976 Stomatolo{ki fakultet Skopje

Dentalna patologija



Kariologija,Endodoncija,Dentalna Ergonomija



1. Dostignuvawa na adhezivnite sistemi


45

2. Kompozitni materijali-podelba i odreduvawe na kvalitetot


45

3. Dejstvo na laserot vrz tvrdite tkiva


45

4. Koronarna mikropropustlivost kaj endodontsko tretirani zabi


45

5. Biokompatibilnosta i sovremenite restavrativni materijali


45

6. Metodologija na ispituvawe na kvalitetot na tehnikite za obrabotka i polnewe na korenskite kanali na zabite


45

7. Ispituvawe na biolo{kite i tehni~kite svojstva na materijalite za polnewe na korenskite kanali


45

8. Metodologii na ispituvawe na vlijanieto na sredstvata za irigacija na korenskite kanali vrz vitalnite tkiva i ostanatitedentinski strukturi


45

9. Histopatolo{ka i mikrobiolo{ka analiza na periapikalnite zaboluvawa


45

10. Ispituvawa povrzani so promenite koi nastanuvaat vrz zabnite strukturi po sprovedenoto belewe na vitalni i nevitalni zabi


45


129

1. Matovska Lj. Biochemical individuality of the tooth and its correlation with possible pathological transformation,Abstracts XIII Congres UYPS,1985

2 Matovska Lj. Eksperimentalna dentalna resorpcija,Acta Stomatologica Naissi,1987 3. Matovska Lj.,Cavlevska K.,Nedelkovska M.Patohistoloska evaluacija na efektite od

medikamentozniot tretman na PAP patozi,II USZUPY Slovenski parodontoloski dnevi,Radenci,Slovenija 1990

4. Matovska Lj.,Dukovski V.,Vrtanovski N. FEM analysis of stress distribution of amalgam restorations,Proceeding od BaSS

5. Matovska Lj.,Petreska M.Approximal preparation and restoration with Sonicsys system,FDI,Paris,International dental Journal,2000



101 Monografii1

Proekti2

Knigi 2

Re~nici1

Ime, sredno ime i prezime Veleski Aleksandar Dragoqub

Den,mesec i godina na ra|awe 20.11.1946 god. zvawe Redoven profesor EMBR 2011946450056


Univerzitet “Sv. Kiril i Metodij” - Skopje, Stomatolo{ki fakultet J.Z.U. Univerzitetski stomatolo{ki klini~ki centar “Sv. Pantelejmon” - Skopje



1999 Stomatolo{ki fakultet, Skopje

Stomatolo{ka protetika



specijalizacija 1978 Stomatolo{ki fakultet, Skopje


Magistratura 1982 Stomatolo{ki fakultet, Skopje


diploma 1971 Medicinski fakultet-Otsek stomatologija-Skopje


Stomatolo{ka protetika, состојбите на парцијалната беззабност и разрешувањето на научно фундираните креации на протетичката терапија кај суптоталната беззабност, со акцент на реализација на протетичките зафати кај споменатите состојби со примена на современ гнатодинамометриски метод, од сопствена креација.



1. Biolo{ki osnovi na parcijalnite protezi , definirawe na osnovnite problemi na parcijalnata bezzabnost i predlog merki za sanirawe na ovie sostojbi.


45

2. Современи dijagnosti~ki i teravpetski proceduri kaj parcijalnata i totalnata bezzabnost


40

Reprezentativni referenci (min. 5, ne pove}e od 10)

1 Veleski D., Petreski D., Pan~evska S.; Nekoi aspekti na proteti~koto lekuvawe so mobilni protezi kaj gerijatriski pacienti; Mak. Stom. Pregled 1997 21(3-4)92-96

2 Veleski D., Janev J., Bogdanovski S., Petrovski D., Spirovska A.; Clinical and radiografical

130

observations of endoosseal implantations and rehabilitation with prosthodontic suprastructure - case material; 7-th Congress of Balcan Stomatological Society, Kusadasi, 2002, 299

3 Veleski D., Janev J.; Endoosseal implantations and rehabilitation; FDI, World Dental Congress, Wienna, 2002, Poster presentation

4 Pan~evska S., Veleski D..; Retencioni elementi kaj pokrivni protezi; Maked. Stom. Pregled 2002 (26) 1-4, 34-38

5 Veleski D., Guguvcevski Lj., Janev J., Petrovski D., Neziri A.; Clinical observations of prosthetic suprastructures on endoosseal implants; Congress of the Balcan stomatological Society, Tirana 2003, 109




Ime, sredno ime i prezime Evdokija \or|i Jankulovska






19.03.2008 Stomatolo{ki fakultet,Skopje


Doktorat 24.06.1991 Stomatolo{ki fakultet,Skopje


specijalizacija 22.06.1983 Stomatolo{ki fakultet,Skopje


Magistratura 07.03.1990 Stomatolo{ki fakultet,Skopje


diploma 31.05.1978 Stomatolo{ki fakultet,Skopje


Mobilna protetika





45


1. E.Jankulovska, Anatomija i morfologija na vilici i zabi, u~ebnik, Stomatolo{ki fakultet Skopje, 2001 i 2006 god.

2. E.Jankulovska , Totalna proteza-pretklinika, u~ebnik, Stomatolo{ki fakultet Skopje, 2005 god.

3. E. Jankulovska, V.Vankovski, S.Petkova, A.Spirovska, Determination of the distance between the nose breathe line and the vibration line,9th Congress of the BaSS,Ohrid 2004,294

4. E. Jankulovska, The influence of posterior teeth in complete dentures to masticatory efficiency. 5th Congress of the BaSS , Thessaloniki 2000, 218

5. E. Jankulovska, Computerized masticatiography.7th Congress of the BaSS, Kusadasi 2002,303


Vkupen broj na nau~ni i stru~ni


131

trudovi

Ime, sredno ime i prezime Quben Nikola Guguv~evski

Den,mesec i godina na ra|awe 07.05 1954

zvawe Redoven profesor EMBR 0705954450094


Univerzitet “Sv. Kiril i Metodij” - Skopje, Stomatolo{ki fakultet J.Z.U. Univerzitetski stomatolo{ki klini~ki centar “Sv.

Pantelejmon” - Skopje









Magistratura 1989 Stomatolo{ki fakultet,Skopje


diploma 1979 Stomatolo{ki fakultet,Skopje


1. Primena na elektromiografijata vo protetikata 2. Teporomandibularni nepravilnosti



1. Vili~no -zglobni nepravilnosti(prv del)


45

2. Vili~no -zglobni nepravilnosti(vtor del)


45

3. Biomehani~ki karakteristiki na xvakalniot sistem


45

4. Me|uvili~ni odnosi vo stomatolo{kata protetika: sovremeni priodi vo nivnata registracija i gre{ki pri nivnoto odreduvawe


45



40


1. Guguvcevski Lj. The Role of Occlusal Splints in Temporomandibular Joint Disorders Treatment. Plenary Thesis, 9th Congress of BaSS, Ohrid, 2004, 10 p.

2. Guguv~evski Q. Elektromiografski promeni kaj pacienti so temporomandibularni nepravilnosti. Maked. Stomatol. Pregled 2004; 28 (1-4):81-87.

3. Guguv~evski Q. Osnovi na gnatologijata, (u~ebno pomagalo), InForma, Skopje, 2005, 304 str.

4. Guguv~evski Q. Pretklinika na parcijalnoto protezirawe, (u~ebnik), Skopje, 2008, 264 str.

5. Guguv~evski Q, Dejanoski K, Veleski D. Klinika na totalno protezirawe, (u~ebnik), EinSoft, Skopje, 2003, 768 str.


Vkupen broj na 78 monografii 4 proekti knigi 7

132

nau~ni i stru~ni trudovi

Ime, sredno ime i prezime Erol Hamza [abanov

Den,mesec i godina na ra|awe 19.03.1947 zvawe Redoven profesor EMBR


Univerzitet “Sv. Kiril i Metodij” - Skopje, Stomatolo{ki fakultet JZU Univerzitetski stomatolo{ki klini~ki centar Sv. Pantelejmon-Skopje



1994 Stomatolo{ki Fakultet Skopje


Doktorat 1983 Stomatolo{ki Fakultet Skopje


specijalizacija 1976 Stomatolo{ki Fakultet Skopje


Magistratura 1980 Stomatolo{ki Fakultet Skopje


diploma 1971 Medicinski fakultet-Otsek stomatologija-Skopje


Estetska protetika



1. Indikacija, planirawe i primena na fiksnite protretski konstrukcii


15

2. Biomehani~ki principi na preparacija na zabi za fiksni izrabotki


15

3. Postapki i tretman za postignuvawe sovremena estetika vo fiksnata protetika


15

4. Mo`nosti za estetska protetika so primena na keramikata


15

5. Современи аспекти на планирање и реализација на фикснопротетските надоместоци


40


1 [abanov E, Jovanovski S, Jovanovski A. Primena na AD sistemot za zgolemuvanje na athezivnite karakteristiki na dentalnite leguri fasetirani so plasticni masi Kongres na stomatolozi na R.M. (abstrakti) Ohrid 1998, 221

2 [abanov E, Jovanovski S, Jovanovski A. Mikroskopski parodontalni promenikaj

staorci so eksperimentalno predizvikana traumatska okluzija Balkan Stomatological Society (book of abstracts ) 1999, 26

3 Petkova E., [abanov E., Jovanovski S. Evaluacija na histohemiskite analizi na tkivata od pacienti so subgingivalno postaveni rabovi na koronkite i tkiva bez proteti~ki pomagala. 2nd Congress of the Balcan Stomatological Society (Book of Abstracts). Belgrade: Balkan Stomatological Society. 1997: 160.

4 [abanov E. Aktuelnosti pri restavracii so fiksno protetski nadomestoci 2 Kongres

na stomatolozi na R.M. Ohrid (abstrakti) 1998, 221.

133

5 [abanov E, Da{tevski B. Biomedicinski aspekti na fiksniprotetickoto planiranje

I terapija Makedonski stomatoloski pregled, 1996, 209, 1-7 Zbirni nau~ni podatoci odnosno stru~ni aktivnosti na nastavnikot


90 monografii proekti

1 knigi

2

Ime, sredno ime i prezime Elena Vasil Ivanova Petkova

Den,mesec i godina na ra|awe 31.05.1947 Zvawe Redoven profesor EMBR 3105947455084






Stomatolo{ka fiksna protetika



Specijalizacija 1976 Stomatolo{ki fakultet, Skopje


Magistratura

Diploma 1971 Medicinski fakultet-Otsek stomatologija, Skopje


Stomatolo{ka fiksna protetika





15



15



15



15

5. Современи аспекти на планирање и реализација на фикснопротетските надоместоци


40


1. Ivanova-Petkova E., Kova~evska G., Kapu{evska B., Veleski D., Bundevska J. Instrumenti i aparati za zabotehni~ka laboratorija. Stomatolo{ki fakultet, Skopje, 2005.

2. Petkova E., Kova~evska G., Nikolovska J. Psiholo{ki efekt na sanirana ortodontska

anomalija so fiksno-proteti~ka konstrukcija. Maked med pregl. 1999; 53 (suppl 39): 152.

134

3. Petkova E., Petrovski D. Potencijalite na celosno kerami~kite koronki i mostovi kako rutinska terapija. Maked Stomatol Pregl 2006; 30 (1): 123-132.

4. Petkova E., [abanov E., Jovanovski S. Evaluacija na histohemiskite analizi na tkivata od pacienti so subgingivalno postaveni rabovi na koronkite i tkiva bez proteti~ki pomagala. 2nd Congress of the Balcan Stomatological Society (Book of Abstracts). Belgrade: Balcan Stomatological Society. 1997: 160.

5. Filipovski V., Velevski D., Petkova E., Vankovski V. Povrzuvawe na Ankilos Degussa

implantite so prirodni zabi i mostovi konstrukcii. 6t Congress of the Balcan Stomatological Society. Bucharest/Romania: Balkan Stomatological Society. 2001: 34.




2 knigi

1

Ime, sredno ime i prezime Jagoda Pavle Bajevska

Den,mesec i godina na ra|awe 29.01.1952

zvawe Redoven �rofessor EMBR 2901952445014


Univerzitet “Sv. Kiril i Metodij” – Skopje, Stomatolo{ki fakultet JZU Univerzitetski stomatolo{ki klini~ki centar Sv. Pantelejmon-Skopje



2005 Stomatolo{ki fakultet Skopje


Doktorat 1993 Stomatolo{ki fakultet Skopje


specijalizacija 1982 Stomatolo{ki fakultet Skopje


Magistratura 1988 Stomatolo{ki fakultet Skopje




Fiksno proteti~ki konstrukcii na zabi so namaleno parodontalno zdravje





15



15



15



15

5. Современи аспекти на планирање и реализација на фикснопротетските


40

135

надоместоци


1. Stabilizacija na rasklateni zabi so fiksnoproteti~ki konstrukcii Bajevska J. Mir~ev E. Kapu{evska B. Jovanovski A. Sotirovi} M. Maked Stomatol Pregl 1999; 22 (1-4): 48-52.

2. Tooth preparation for metalceramic construction Bajevska J., Mircev E. 6 th Congress ofd the Balkan Stomatological Society (Apstracts) Bucharest /Romania: Balkan Stomatological Society, 3-6 maj 2001: 235.

3. Fraktura na metalkerami~ki mostBajevska J. 3 Kongres na stomatolozite od Makedonija so me|unarodno u~estvo, Ohrid 11-14.09 2002, Zbornik na trudovi

4. Shaping of the gingival part of the pontic related to the maintaining of oral hygiena Bajevska J., Sapuric M. 9th Congres of the Balkan Stomatological Society (Apstracts). Ohrid: Balkan Stomatological Society, 13-16 maj 2004: 42.

5. Akumulacija na dentalen plak na fiksnoproteti~ki konstrukcii Bajevska J., Petrovski D. Maked Stomatol. Pregled 2004; 28 (1-4): 93-97



72 monografii proekti knigi

Ime, sredno ime i prezime Marija Krste Zu`elova





Posleden izbor vo zvawe profesor


Ortodoncija

Doktorat 1989 Stomatolo{ki fakultet, Belgrad

Ortodoncija


Ortodoncija


Ortodoncija



Morfolo{ki sindromi i rascepi na usni i palatum



1. Ortodontsko hirur{ki tretman na skeletnite dentofacijalni- nepravilnosti


45

2. Orofacijalna genetika I Doktorski studii na stomatolo{ki nauki

45

136

3. Konvencionalna i digitalna rendgen}efalometrija vo ortodoncija


45

4. Estetika vo stomatologija: psiholo{ki aspekt


45

5. Ortodontsko stomatolo{ka preventiva i interceptiva


60


1. Zuèlova M. Ortodoncija 2004. Stomatolo{ki fakultet, Skopje

2. Bajevska J, Maneva M, Zuèlova M. Ortodontsko-protetski tretman pri hipodoncija na maksilarni lateralni incizivi-prikaz na slu~aj. Maked. Stomatol. Pregl. 2004;27 (1-4):98-103

3. Zuèlova M, Ko~ova M, Dimitrovska M, Smileva-Nacevska M. Ellis van Creveld sindrom-prikaz na slu~aj. Maked. Stomatol. Pregl. 2005; 29 (1-2):66-69

4. Popovski S, Zuèlova M. Mikroimplanti-nov pristap vo ortodontskata ankaraà. Maked. Stomatol. Pregl. 2006; 30 (1): 96-105

5. Zuzelova M, Maneva M, Kocova M, Sukarova E. Pfeiffer-ov sindrom: prikaz slucaja. Bilt.UOJ XXXIV,2001:31-36



136 monografii proekti 2

knigi 1

Ime, sredno ime i prezime Julijana Hristijan \orgova



Univerzitet “Sv. Kiril i Metodij” – Skopje, Stomatolo{ki fakultet J.Z.U. Univerzitetski stomatolo{ki klini~ki centar “Sv. Pantelejmon” – Skopje


Posleden izbor vo zvawe profesor


Ortodoncija


Ortodoncija


Ortodoncija


Ortodoncija

diploma 1971 Medicinski fakultet –Otsek stomatologija , Skopje


Rast i razvoj na kraniofacijalni strukturi



1. Antropologija na koskite na glava i vrat


45

2. Orofacijalna genetika II Doktorski studii na stomatolo{ki nauki

45

3. Biomehani~ki istraùvawa na


45

137

kraniofacijalniot sistem

4. Dentalna okluzija i disfunkcija na temporomandibualrniot zglob


45

5. Ortodontsko stomatolo{ka preventiva i interceptiva


60


1 Gjorgova J, Velevski D, Dzipunova B. Orthodontic and prosthetic rehabilitation of the patient with cleft of lip and of the palate. Balk J Stom. 1999; 3:53-55

2 Dzipunova B, Gjorgova J, Kanurkova L, Petrova E. Kefalometriska analiza pojedinih linearnih i angularnih parametara kod ispitanika II klase 1 oddelenja. BUOJ 1997; 30(2):103-110

3 Gjorgova J, Dzipunova B. Maxillary and mandibular incisor and molar vertical dimensions in subjects with excess, normal and lower anterior height. Balk J Stom. 2000; 2 (1):16-18

4 Xipunova B, \orgova J. Terapija na malokluzija II/1. Maked. Stomatol.Pregl. 2005;29 (3-4):141-144

5. Gavrilovic I, Gjorgova J. Lip position in patients with class II division 1. Balk J Stom. 2006; 100:183-186



105 monografii

proekti 1

knigi

Ime, sredno ime i prezime Sne`ana Todor Iqovska



Univerzitet “Sv. Kiril i Metodij” - Skopje, Stomatolo{ki fakultet J.Z.U. Univerzitetski stomatolo{ki klini~ki centar “Sv.

Pantelejmon” - Skopje



2003 Stomatolo{ki fakultetSkopje

Detska i preventivna stomatologija

Doktorat 1988 Stomatolo{ki akultetSkopje


specijalizacija 1976 Stomatolo{ki fakultetSkopje


diploma 1971 Medicinski fakultet-Otsek stomatologija, Skopje


Detska stomatologija


naziv na predmetot Naziv na studiskata programa

~asovi

1. Kontrola na bolkata vo detskata vozrast


45

2. Lekuvawe na zabi so nezavr{en rast na koren


45

3. Protetsko zbrinuvawe kaj decata i mladincite

Doktorski studii nastomatolo{ki nauki

45

138

4. Belewe na zabite Doktorski studii na stomatolo{ki nauki

45


1. Iqovska S., Jankulovska M., Pavlevska M., Fildi{evski A.: Stomatolo{ka za{titaso podvi`na stomatolo{ka ambulanta, 4. Kongres na stomatolozite na Makedonija (Zbor apstrakti). Ohrid : MSD 2006 : 59.

2. Iqovska S.,Pavlevska M. M Jankulovska,Fildi{evski A. Sovremeni aspekti na prevencija na karies kaj decata Maked Stomatol Pregled. 2006;30(1)38-41

3. Dimkov A., Iqovska S., Pavlevska M. Antibakterisko dejstvo na SnF vo plunaka Maked Stomatol Pregled 2004;28(1-4)56-60

4. Pavlevska M, Iqovska S. Dimkov A. Klini~ka evluacija na endodonskiot tretman na mle~ni zabi so nekroti~na pulpa Maked Stomatol Pregled 2006;30(2)177-184

5. Gjorgievska E., Iljovska S. Nanopropustljivost- Prednost ili nedostatak restavrativnih materijala? Dentalart 200810(3)510-513



144 Monografii

Proekti 4 Knigi 2

Ime, sredno ime i prezime Bona Lazar Bajraktarova

Den,mesec i godina na ra|awe 25 09 1946 zvawe Redoven profesor EMBR 2509946455056


Univerzitet “Sv. Kiril i Metodij” - Skopje, Stomatolo{ki fakultet JZU Univerzitetski Stomatolo{ki Klini~ki Centar-Skopje






Detska stomatologija





Dentalni razvojni procesi; dentalna traumatologija; preventivna stomatologija

Spisok na predmeti koi nastavnik stomatologijot gi predava:


1. Dentalna traumatologija vo detska vozrast


45

2. Doktorski studii na stomatolo{ki nauki



1. Dentalna traumatologija. Skopje: Skenpoint, 2006

2. Razvitok i erupcija na trajnite zabi kaj decata od SR Makedonija. (Nau~en

proekt). Ministerstvoto za nauka na R. Makedonija, 1991

3. Trajna denticija: embriologija i anatomohistomorfologija. Skopje: Laurens Koster, 2000

139

4. Kompjuterska obrabotka na podatoci vo sovremenata nau~noistra`uva~ka rabota. Maked Stomatol Pregl 1986; 10(3-4) :76-81.

5. Za mle~nite i trajnite zabi na deteto, vo "Fakti za `ivotot", UNICEF, 1997



136 monografii Proekti

2+3 Knigi 4 +4

Ime, sredno ime i prezime Car~ev Kosta Mile



Univerzitet “Sv. Kiril i Metodij” - Skopje, Stomatolo{ki fakultet JZU Univerzitetski Stomatolo{ki Klini~ki Centar-Skopje



2000 Stomatolo{ki fakultet Detska i preventivna stomatologija

Doktorat 1989 Stomatolo{ki fakultet Detska i preventivna stomatologija

specijalizacija 1978 Stomatolo{ki fakultet Detska i preventivna stomatologija

Magistratura




Preventivna stomatologija



1. Dentalen plak i negovata uloga vo nastanuvawe na zabniot karies i parodontalnata bolest


45

2. Ulogata na fluoridite vo preventivata na zabniot karies


45

3. Oralna biolo{ka odbrana Doktorski studii na stomatolo{ki nauki

45

Ultrastrukturni promeni kaj inicijalnata kariozna lezija


45

4. Kariogen potencijal na hranata


45


1. Car~ev M, Sarakinova O, Petanovski H, Car~eva S. Glasjonomernite cementi u upotrebeni kako fisurni zaleva~i pri atraumatski restavrativen tretman. ((ART), ; Maked.stomatol.preg. 2004;28(1-4):51-55

2. Carcev M,Petanovski H,Carceva S. Reimplantation of traumatically extracted teeth. Balk J Stom, 2004;8(1):7-10

3. Nacionalna strategija za razvoj na zdravstvoto vo R Makedonija do 2010 godina,(koavtor) MANU, Skopje, 2001.

4. Kokoceva-Ivanovska O. Carcev M. Salivari pH and glucose values in children with end without baby

140

bottle caries after cinsumations of two types of sweetend liquids. Balk J Stom, 6 (2)2002; 5. Koko~eva- Ivanovska O, Car~ev M, Jankulovska M., Stevanovi} M.

Vlijanieto na topikalnata primena na fluoridite na klini~kiot tek na cirkularniot karies . Maked Stomatol Pregl 2006; 30(3-4)

6. Car~ev M, Car~eva S, Sarakinova O, Petanovski N. Belewe na zabite - bezbednosni aspekti. Maked. Stomatol. Pregl. 2007;31 (1-2)

7. Car~ev M i sor. Nacionalna strategija za prevencija na oralnite zaboluvawa dkaj decata od 0-14 godini(kordinator); Ministerstvo za zdravstvo na RM, Skopj ,2008.

8. Car~ev M. Preventivna stomatologija, 2006, Skopje, Stomatolo{ki fakultet.



105

monografii proekti

2 Knigi

1

Ime, sredno ime i prezime Slave Bla`e Naumovski

Den,mesec i godina na ra|awe 15.10.1952 god. zvawe Redoven profesor EMBR 1510952450109


Univerzitet “Sv. Kiril i Metodij” - Skopje, Stomatolo{ki fakultet JZUUnvirzitetskata klinika za Maksilofacijalna hirurgija Skopje




Maksilofacijalna hirurgija



specijalizacija 1985, 1989 Stomatolo{ki fakultet, Skopje

Oralna hirurgija i Maksilofacijalna hirurgija

Magistratura

diploma 1978 Stomatolo{ki fakultet, Skopje





1. Multidisciplinaren menaxment na pacientite so vroden rascep


45

2. Estetsko korektivni intervencii na liceto i vilicite


45

3. Хируршки постапки во склоп на ортодонтска терапија


45

4. Biomedicinski aspekti na funkcionalnite i rekonstruktivnite zafati vo maksilofacijalnata hirurgija


25


1.

Naumovski S, Dimovska R Orthodontics and maxillofacial surgery in subjects with dentofacial deformities 84 European Orthodontic Congress, Lisabon, Portugal, 2008 R. Dimovska,S. Naumovski ,G.Curcieva-Cuckova,S. Popovski,I. Kirovski- Epidemiology of cleft lip and palate in the Republic of Macedonia

141

I International Congress of MOS, Ohrid, Macedonia 2009 R. Dimovska, S. Naumovski The use of soft-tissue lasers in orthodontics I International Congress of MOS, Ohrid, Macedonia 2009

2. Naumovski S, Dimovska R Surgically assisted facemask therapy in cleft lip and palate patients- A case report 84 European Orthodontic Congress, Lisabon, Portugal, 2008

3. Naumovski S, Popovic Monevska D,Dimovska R, Kirkov A,Ismani A Surgically assisted facemask therapy in cleft patients XIX European Congress for Cranio-Maxillo-Facial SurgeryBologna, Italy 2008

4. Naumovski S, Dimovska R Dentofacial deformities-Maxillofacial surgery and orthodontics XIX European Congress for Cranio-Maxillo-Facial Surgery Bologna, Italy 2008

5. Dimovska R, Naumovski S, Multidisciplinary team- basics for treatment of cleft lip and palate patients I International Congress of MOS, Ohrid, Macedonia 2009




Ime, sredno ime i prezime Vladimir Risto Popovski

Den,mesec i godina na ra|awe 25/06/1956 god. zvawe Redoven profesor EMBR 2506956410000





2008 Univ. “Sv. Kiril i Metodij” Stomatolo{ki fakultet, Skopje


Doktorat 1998 Унив. “Св. Кирил и Методиј” Stomatolo{ki fakultet, Skopje


specijalizacija 1989 Унив. “Св. Кирил и Методиј” Stomatolo{ki fakultet, Skopje


Magistratura

diploma 1980 Унив. “Св. Кирил и Методиј” Stomatolo{ki fakultet, Skopje


Onkolo{ka hirurgija na glava i vrat



1. Salivarna patologija-sovremeni dijagnosti~ki i terapevtski postapki


45

2. Koskeni lezii -diferencijalna dijagnoza


45

142

3. Препротетска хирургија


45



25


1. Hirur{ki intervencii na licevite anomalii: funkcionalni, govorni i estetski rezultati

2. Massive Deep Lobe Parotid Neoplasms and parapharyngeal space – occupying lesions 3. Malignant Parotid Gland Neoplasms: Contemporary management and quandaries 4. Determination of the composition of sialoliths composed of carbonate apatite and albumin using

arteficial neural metod 5. Dijagnosti~ka i terapevtska evaluacija na difuzno otekuvawe na salivarni `lezdi



117 monografii proekti 1 Knigi sorabotnik

3

Ime, sredno ime i prezime Alberto Alberto Benedeti

Den,mesec i godina na ra|awe 15.06.1958 zvawe Vonreden profesor EMBR 1506958450103


Univerzitet “Sv. Kiril i Metodij” - Skopje, Stomatolo{ki fakultet JZUUniverzitetskata klinika za Maksilofacijalna hirurgija Skopje



2007 Stomatolo{ki fakultet Maksilofacijalna hirurgija

Doktorat 2000 Stomatolo{ki fakultet Maksilofacijalna hirurgija

specijalizacija 1992 Stomatolo{ki fakultet Maksilofacijalna hirurgija

Magistratura 1992 Stomatolo{ki fakultet Maksilofacijalna hirurgija

diploma 1982 1995

Stomatolo{ki fakultetMedicinski fakultet





1. Sovremen pristap kon tretmanot na vospalitelnite procesi na liceto i vratot


45

2. Patologija na maksilaren sinus Doktorski studii na stomatolo{ki nauki

45

3. Бенигни тумори во оро-фацијалната регија


45

4. Biomedicinski aspekti na funkcionalnite i rekonstruktivnite zafati vo


25

143

maksilofacijalnata hirurgija


1. Benedetti A, Vasilevski B,Naumovski S,Kirkov A,Pancevski G,Arifi B Myxoma of the Maxilla:A Case Report 14 Congess of European Association for Cranio-Maxillofacial Surgery Helsinki:Journal for Cranio-Maxillofacial Surgery 1998:26suppl.1:16

2. Benedetti A., Vasilevski B., Naumovski S., Kirkov A., Pancevski G., Iliev A. Clinical study of inflammatory disease in the maxillofacial area.

Jornal of Cranio-Maxillofacial Surgery. 2000 :Vol. 28, 3, 1-292. 3.

Benedetti A., Naumovski S., Popovski V.Popovich D, Iliev A.

Clinical response to antibiotic and combined treatment of infections in the maxillofacial area, Journal of Craniomaxillofacial Surgery, Volume 30, Supplement 1, page 220/432, Münster, Germany, 2002.

4. Benedetti A,Ilievski B,Naumovski S,Pancevski G,Ismani A,Bozovic S,Murati A Presentation of four clinical cases of metastatic tumors to the maxilla and mandible XVIIth Congress of the European Association for Cranio-Maxillofacial Surgery Journal of Cranio-Maxillofacial Surgery 2004:Vol32 suppl 1:489

5. Benedetti A, Popovski V,Iliev A,Ilievski B A giant pleomorphic adenoma of minor buccal salivary gland Journal of Cranio-Maxillofacial Surgery 2008:Vol36 suppl 1:133



80 Monografii1

Proekti1

knigi

Ime, sredno ime i prezime Aleksandar Toma Gr~ev

Den,mesec i godina na ra|awe 3.3 1960 zvawe Vonreden profesor EMBR 0303969450030





2007 Stomatolo{ki fakultet Maksilofacijalna hirurgija

Doktorat 2000 Stomatolo{ki fakultet Maksilofacijalna hirurgija

specijalizacija 1994 Stomatolo{ki fakultet Maksilofacijalna hirurgija

Magistratura 1993 Stomatolo{ki fakultet Maksilofacijalna hirurgija

diploma 1985 Stomatolo{ki fakultet Medicinski fakultet





1. Sovremen tretman na licevi skr{enici


45

2. Patologija na Doktorski studii na 45

144

temporomandibularen zglob stomatolo{ki nauki

3. Mекоткивни и дентоалвеоларни повреди


45



25


1. Gr~ev A., Popovski V.,Pan~evski G., Iliev A. Konzervativen tretman na vratot na dolnata vilica - repozicija Makedonski stomatolo{ki pregled, 3-4, 2006.

2. Grcev A., Popovski V., Popovic – Monevska D., Pancevski G. Specificnosti na zazdravuvaweto na skrsenicite na temporomandibularniot zglob Acta Chir Maced Vol.2, No 2, Skopje 2004, 41-54.

3. Gr~ev A., Bi`ovi} S, Iliev A. Ulogata na temporomandibularniot osteoartrit vo hroni~nata liceva bolka 17 Kongres na lekarite na Makedonija, Ohrid, 2007

4. Grcev A., Pancevski G., Kirkov A., Iliev A., Bozivic S. Conservative treatment of condylar neck fractures, proposal for an individual approach First Macedonian congress on maxillofacial and neck surgery with intrnational participation.25-27 May, 2006, Ohrid, R. of Macedonia

5. Gr~ev A., Popovski V., Pan~evski G., Bo`ovi} S.Oro-facijalnite infekcii kako urgentni sostojbi Makedonski stomatolo{ki pregled,1-4, 2001




Ime, sredno ime i prezime Kiro Boris Ivanovski

Den,mesec i godina na ra|awe 3.11.1960 zvawe Vonreden profesor EMBR 0311960450030


Univerzitet “Sv. Kiril i Metodij” - Skopje, Stomatolo{ki fakultet JZUUniverzitetski Stomastolo{ki Klini~ki centar “Sveti Pantelejmon”


Posleden izbor vo zvawe 2009 Stomatolo{ki fakultet, Skopje









Potesno pole na nau~en interes Parodontologija, Oralna biohemija



1. Nau~ni ispituvawa vo psihostomatologijata


45

2. Medicinski aspekti na Doktorski studii na 45

145

aftoidnite zaboluvawa stomatolo{ki nauki


1. Ivanovski K., Nakova M., Wartburton G., Pesevska S., Filipovska A., Nares S., Nunn ME., Angelova D., Angelov N. Psychological profile in oral lichen planus. J.Clin.Periodontol.2005:32:1034-1040

2. Ivanovski K., Pandilova M., Parcanov \. Informiranost i motiviranost na parodontalnite bolni i plak kontrola. Maked.Stomatol.Pregl. 2008; 32(3-4):193-197

3. Pe{evska S., Nakova M., Ivanovski K. Salivarnata elastaza -enzimski marker na parodontalnoto zdravje. Maked.Stomatol.Pregl. 2005; 29(1-4):77-83

4. Nakova M., Ivanovski K., Pe{evska S. Osnovi na oralnata fiziologija i biohemija, Stomatolo{ki fakultet, Skopje, 2002

5. Ivanovski K., Pandilova M. Oralno zdravje. Stomatolo{ki fakultet, Skopje, 2008



70 monografii proekti knigi 3

Ime, sredno ime i prezime Popovska Filip Mirjana

Den,mesec i godina na ra|awe 11. 11. 1959 zvawe Vonreden profesor EMBR 1111959455058


Univerzitet “Sv. Kiril i Metodij” - Skopje, Stomatolo{ki fakultet JZUUniverzitetski Stomastolo{ki Klini~ki centar “Sveti Pantelejmon”


Posleden izbor vo zvawe 2009 Stomatolo{ki fakultet, Skopje










Oralna patologija i medicina



1. Sovremen pristap kon problemot na oralnite pretkancerozni sostojbi


45

2. Oralno - medicinski aspekti na avtoimunite zaboluvawa


45

3. Molekularna dijagnostikata na zaboluvawata vo oralnata praznina


45



40


1. Dimitrovski V, Popovska M. Osnovi na oralnata propedevtika. Stomatolo{ki fakultet, Skopje, 2001.

2. Popovska M, Dimitrovski V. Atanasovska-Stojanovska A. Diferencijalna dijagnoza

146

na oralnite lezii. Magnasken, Skopje, 2004.

3. Nakova M, Popovska M. Dijagnostika na oralnite lezii. Praktikum. Stomatolo{ki fakultet, Skopje, 2006.

4. Popovska M., Stojanovska -Atanasovska A., Zendeli-Bexeti L., Strezovska S.Pregled na sovremenite terapiski mo`nosti vo tretmanot na oralniot lihen planus. Maked. Stomatol. Pregled 2007; 31(1-2); 80-6.

5. Popovska M., Anastasios Markopulos., Eleni Albanidou-Farmaki. Distribution of the T-cell subsets, immunoglobulins A,G, M and Complements in Oral lichen Planus Lesions. Balk J Stom, 2004: 8: 236-239.




Ime, sredno ime i prezime Boris Branko Veli~kovski

Den,mesec i godina na ra|awe 18.2.1959 Zvawe Vonreden profesor EMBR 1802959450059


Univerzitet “Sv. Kiril i Metodij” - Skopje, Stomatolo{ki fakultet JZU Univerzitetski stomatolo{ki klini~ki centar

“Sv. Pantelejmon “- Skopje


Posleden izbor vo zvawe 2009 Stomatolo{ki fakultet

Oralna hirurgija

Doktorat 2002 Stomatolo{ki fakultet

Oralna hirurgija

specijalizacija 1994 Stomatolo{ki fakultet

Oralna hirurgija

Magistratura 1994 Stomatolo{ki fakultet

Oralna hirurgija

diploma 1984 Stomatolo{ki fakultet


Impaktirani zabi


naziv na predmetot Naziv na studiskata programa

~asovi

1. Sovremeni aspekti na upotreba na laser vo oralnata hirurgija


45

2. Kоскени супституенти и биоматеријали за регенерација на виличните коски


45

3. Имплантологија со напреднати хируршки аугментативни методи


45

4. Импактирани заби


45

5. Infekcii vo oro-facijalnata regija


45


1. Janev J., Veli~kovski B., Janev E., Janev R. Hirur{ko-ortodontski tretman na impaktirani maksilarni kanini. Maked Stomatol Pregl. 1999; 23(1-4): 5-13

2. Velickovski B., Kacarska M., Dimitrovski O. Use of computerized tomography in determination of

147

the position of impacted maxillary canine. I th. Macedonian Congres of Maxillofacial and neck surgery, Ohrid25-27 May 2006 Abstract book 2006

3. Veli~kovski B. Kavitacii ili NICO lezii Stomatolo{ka revija; godina

II,br.3;2007;42-46

4. Andonovska B., Dimova C., Velickovski B., Panov S. Matrix Metalloproteinase levels in chronic periapical lesions and inflamed dental pulps. Balk J Stom,2008;12:20-25

5. Veli~kovski B., Dimitrovski O., Kacarska M., Popovski J. Marsupijalizacija kako terapiska opcija vo hirur{kiot tretman na folikularni odontogeni cisti, III kongres na stomatolozite od Makedonija,Ohrid 2002; Zbornik na apstrakti,112



39

monografii proekti knigi 1

Ime, sredno ime i prezime Vlado Krste Vankovski

Den,mesec i godina na ra|awe 17.05.1960 zvawe Docent EMBR 1705960450040




Posleden izbor vo zvawe docent


Stomatolo{ka mobilna protetika



Specijalizacija 1993 Stomatolo{ki fakultet, Skopje




Diploma 1984 Stomatolo{ki fakultet, Skopje


Stomatolo{ka mobilna protetika/ dentalna implantologija



1. Fiksni konstrukcii izraboteni nad prethodno vgradeni implanti


45


1. Vankovski V. SUPRASTRUKTURI NAD IMPLANTATI. Evropa 92. Skopje 2005.

2. Vankovski V. Dijagnoza, plan na terapija i podgotovka na pacientot za implantirawe. Maked Stomatol Pregl 2006; 2: 225-229.

3. Vankovski V., Kovacevska G. ZIRCONIUM-CLINICAL EXPERENCES. Contributions, Sec. Biol. Med. Sci., XXX/1 (2009), 205-215.

4. Kova~evska G., Vankovski V., Kova~evski A., Petkov M., Petrovski D. MINI DENTALNI IMPLANTATI ZA RETENCIJA NA DOLNA TOTALNA PROTEZA. Maked Stomatol Pregl 2009; 33 (1-2): 22-28.

5. Vankovski V., Kova~evska G., [abanov E., Petkov M. DENTALNA IMPLANTOLOGIJA, Vtoro dopolneto izdanie. Skopje 2009.




1 knigi

2

148

Ime, sredno ime i prezime Mira Andon Jankulovska

Den,mesec i godina na ra|awe 15. 03. 1961 zvawe Docent EMBR 1503961455133


Univerzitet “Sv. Kiril i Metodij” - Skopje, Stomatolo{ki fakultet, JZU Univerzitetski stomatolo{ki klini~ki centar ”Sv. Pantelejmon” Skopje


Posleden izbor vo zvawe 2006 godina

Stomatolo{ki fakultet Detska i preventivna stomatologija

Doktorat 2000 godina


specijalizacija 1996 godina


Magistratura 1994 godina


diploma 1985 godina

Stomatolo{ki fakultet


Zabozdravstvo vo zaednicata, preventivna stomatologija, fluoridite vo prevenirawe na dentalniot karies, de/remineralizacija, stomatolo{ka edukacija



1. Edukacija i motivacija -primarni faktori vo prevencijata na oralnite zaboluvawa


45

2. Novi klasifikacii za karioznite lezii


45


1. Jankulovska M.: „Oralna mikroflora i dentalniot karies”, Grafotisok, Skopje, 2004.

2. Jankulovska M., Iqovska S., Pavlevska M.: Moderna konzervativna terapija na zabite vo razvitok, Maked. Stom. Pregled 2006; 30 (1) : 42-46

3. Jankulovska M., Getova B., Pavlevska M., Iqovska S., Koko~eva-Ivanovska O.: Ednogodi{na klini~ka evaluacija Admira-ormocer baziran restavrativen materijal I Admira zaleva~, Maked. Stom. Pregled 2006; 30 (2) : 193-196

4. Iqovska S., Jankulovska M., Pavlevska M., Pandilova M: Zabozdravstvo vo zaednicata, Stomatolo{ki fakultet, Skopje, 2006

5. Jankulovska M.: „Fluoridite vo oralniot medium vo prevencijata na dentalniot

karies” Grafotisok, Skopje, 2006.


Vkupen broj na nau~ni I stru~ni trudovi

75 monografii 2 proekti 2 knigi 1

Ime, sredno ime i prezime Marija Miodrag Stevanovi}

Den,mesec I godina na ra|awe 07. 06. 1966

149

zvawe Docent EMBR 0706966455012


Univerzitet “Sv. Kiril i Metodij” - Skopje, Stomatolo{ki fakultet JZU Univerzitetski stomatolo{ki klini~ki centar ”Sv. Pantelejmon” Skopje




Katedra za detska ipreventivna stomatologija









Oralna aplikacija na laseri i Rendgenologija vo stomatologijata







1. Marija Stevanovi}, Mikroelementi, ishrana i karies, Skopje 2004

2. I. Bogdanovski, M. Nakova, M. Stevanovi}. Za stomatolo{kata bolka- Diferencijalno dijagnosti~ki razliki pome|u dentalnata, pulpalnata i psihogenata bolka,Skopje, 1998.

3. Stevanovic M., Petrovska M., Stevanovic M., Mirceva M. Bactericidal Effects of Er: YAG Laser Irrediation in Root Canals, J. Oral Laser Applications. 2004, 4: 43-46.

4. Stevanovi} Milena, Stevanovi} Marija, Ivanovski Kiro, i sor. Prira~nik za prevencija na profesionalna ekspozicija na krvno prenoslivi pri~initeli. Min. za zdravstvo i JZU Kl. za infektivni bolesti i febrilni sosotojbi. Skopje 2009

5. Gjorgievska E, Nicholson JW, Gjorgovski I, Iljovska S., Stevanovic M. Microleakage evaluation of dental restoratives in deciduous and young permanent immature teeth. Acta Stomatologica Naissi 2008;24(58):801-812



75 Monografii

3 Proekti

3 knigi

Ime, sredno ime i prezime Monevska-Popovi} Aleksandar Danica

Den,mesec i godina na ra|awe 18.07.1963 god. zvawe Docent EMBR 1807963455040


Univerzitet “Sv. Kiril I Metodij” - Skopje, Stomatolo{ki fakultet JZUUnvirzitetskata klinika za Maksilofacijalna hirurgija Skopje


150















1. Sovremeni aspekti vo dijagnostika i tretman na oralen kancer


45

2. Хронични периапикални лезии и вилични цисти


45



25


1 D.Popovich Monevska, S.Naumovski, V.Popovski, S.Bozovich, A.Iliev Predicting oral cancer behavior by multiple histopathologic parametars Journal of Cranio-maxillofacial Surgery, Volumen 34, Supl.1, Sep.2006, pages 75-78,Medimond

2 D.Popovich-Monevska,S.Naumovski, V.Popovski, A.Benedeti,S.Bozpvich, A.Iliev Loco regional recurrence of OSSC Journal of Cranio-Maxillofacial Surgery, Vol.36 Supplement 1,Sep.2008 Page 123

3 Popovi}-Monevska D.,Naumovski S.,Kirkov A.,Bo`ovi} SSemikvantitativen metod za boduvawe na stepenot na malignitet na oralniot karcinom Makedonski Stomatolo{ki Pregled, 2005, 29 (1-2) ; 95-98

4 Popovi}-Monevska D, Naumovski S.Gr~ev A, Bop`ovi} S.,Iliev A Oralen planocelularen karcinom-dijagnostika i terapija Makedonski Stomatolo{ki Pregled 1,2006

5 Popovi} Monevska D. Alergiski reakcii na lokalni anestetici Stomatolo{ka Revija , 2007



52 monografii proekti 1 Knigi

3

POMO[EN NASTAVEN KADAR Ime i prezime: Katarina Dirjanska Posleden izbor vo zvawe: Asistent 2005 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Vera Radojkova-Nikolovska Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2006 god.

151

Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Mirjana Perkovska-Bibanovska Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2004 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Sowa Mindova Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2008 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Stevica Ristoska Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2008 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Kristina Miti} Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2008 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Emilija Stefanovska Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2008 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Qup~o Popovski Posleden izbor vo zvawe: Pomlad asistent, 2003god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Aleksova Efrem Pavlina Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2007 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Stojanovska Trajan Vera Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2005 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Axisankova Todor Ilijana Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2007 god. Predmeti: Grupa na predmeti I Ime i prezime: Renxova Petre Vasilka Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2007 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Gligorova-Nedelkovska Gligor Marija Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2007 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Filipovska-Micevska Tomislav Vesna Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2008 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Mir~eva Bo`idar Elena Posleden izbor vo zvawe: Pomlad asistent, 2005 god. Predmeti: Grupa na predmeti

152

Ime i prezime: Jovanovski Jordan Nikol~e Posleden izbor vo zvawe: Pomlad asistent, 2008 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Eftimoska Voislav Marina Posleden izbor vo zvawe: Pomlad asistent, 2007 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Quba Simjanovska Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2006 god.

Predmeti: Oralna hirurgija I, Oralna hirurgija II Ime i prezime: Marina Kacarska Posleden izbor vozvawe: Asistent, 2007 god. Predmeti: Oralna hirurgija I, Oralna hirurgija II Ime i prezime: Edvard Janev Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2007 god. Predmeti: Oralna hirurgija I , Implantologija

Ime i prezime: Andrej~o Grn~arovski Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2007 god. Predmeti: Oralna hirurgija I , Implantologija

Ime i prezime: Vladimir Bojaxiev Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2007 god. Predmeti: Oralna hirurgija I, Oralna hirurgija II

Ime i prezime: Vladimir Filipovski Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2007 god. Predmeti: Oralna hirurgija II, Implantologija Ime i prezime: Gordana Apostolova Posleden izbor vo zvawe: Pomlad asistent, 2008 god. Predmeti: Pretklini~ka oralna hirurgija, Oralna hirurgija I,

Ime i prezime: Daniela Veleska Stefkovska Posleden izbor vo zvawe: Pomlad asistent, 2008 god. Predmeti: Pretklini~ka oralna hirurgija, Oralna hirurgija I, Ime i prezime: Bojana Risto Daskalova Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2006 god. Predmeti: Grupa na predmeti

Ime i prezime: Robert Jordan Janev Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2006 god. Predmeti: Grupa na predmeti

Ime i prezime: Elena Du{ko Petrova Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2006 god. Predmeti: Grupa na predmeti

Ime i prezime: Biljana Qubomir Xipunova Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2006 god.

153

Predmeti: Grupa na predmeti

Ime i prezime: Nata{a Nase To{eska-Spasova Posleden izbor vo zvawe: Asistent ,2006 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Biljana Krste Bogdanovska Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2008 god. Predmeti: Grupa na predmeti

Ime i prezime: Cvetanka Dragan Mi{evska Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2007 god. Predmeti: Grupa na predmeti I Ime i prezime: Irena Velimir Gavrilovi} Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2008 god. Predmeti: Grupa na predmeti

Ime i prezime: Marija Vasil Maneva Posleden izbor vo zvawe: Pomlad asistent, 2008 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Jasna Georgi Petrovska Posleden izbor vo zvawe: Pomlad asistent, 2007god. Predmeti: Grupa na predmeti

Ime i prezime: Meri Pavlevska Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2008 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Aleksandar Fildi{evski Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2008 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Vesna Ambarkova Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2008 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Aleksandar Dimkov Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2009 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Olga Koko~eva-Ivanovska Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2009 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Antonio Kirkov Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2007 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Goran Pan~evski Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2007 god. Predmeti: Grupa na predmeti

154

Ime i prezime: Suzana Bo`ovi} Posleden izbor vo zvawe: Pomlad asistent, 2007 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Aleksandar Iliev Posleden izbor vo zvawe: Pomlad asistent, 2007 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Sawa Pan~evska Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2005 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Sa{ko Bogdanovski Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2008 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Blagoja Da{tevski Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2008 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Aneta Angelovska Posleden izbor vo zvawe: Pomlad asistent, 2006 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Sowa Petkova Posleden izbor vo zvawe: Pomlad asistent, 2005 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Nadica Janeva Posleden izbor vo zvawe: Pomlad asistent, 2005 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Atanas [ukov Posleden izbor vo zvawe: Pomlad asistent, 2004 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Julijana Nikolovska Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2004 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Emilija Bajraktarova Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2009 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Sa{o Jovanovski Posleden izbor vo zvawe: Asistent, 2007 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Svetlana Cvetkova-Ga~eva Posleden izbor vo zvawe: Pomlad asistent, 2005 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Dragan Petrovski Posleden izbor vo zvawe: Pomlad asistent, 2006 god.

155

Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Igor Stoev Posleden izbor vo zvawe: Pomlad asistent, 2005 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Andreja Jovanovski Posleden izbor vo zvawe: Pomlad asistent, 2005 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Marjan Petkov Posleden izbor vo zvawe: Pomlad asistent, 2008 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Aneta Mijovska Posleden izbor vo zvawe: Pomlad asistent, 2009 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Vesna Jurukovska Posleden izbor vo zvawe: Pomlad asistent, 2009 god. Predmeti: Grupa na predmeti Ime i prezime: Nata{a Stavreva Posleden izbor vo zvawe: Pomlad asistent, 2009 god. Predmeti: Grupa na predmeti - Tro{oci za studiite: 35 EUR za 1 kredit - Optimalen broj na zapi{ani studenti po godina: 20

156

PODATOCI ZA ANGAЖIRANOST NA KADRITE

Podatoci za angaìranost na kadrite: Nastavata na [kolata za doktorski studii se izveduva interdisciplinarno, so u~estvo na kadar od Stomatolo{kiot, Medicinskiot i Prirodnomatemati~kiot fakultet pri UKIM. vo prilog: - Spogodba za ureduvawe na me|usebnite odnosi vo vr{eweto na visokoobrazovnata, nau~noistraùva~kata i zdravstvenata dejnost i za ureduvawe na rabotniot odnos na nastavnicite i sorabotnicite od Stomatolo{kiot fakultet - Dogovor za angaìrawe na nastavnici od Medicinskiot fakultet - Dogovor za angaìrawe na nastavnici od Prirodno-matemati~kiot fakultet

I. Predmeti na [kolata za doktorski studii po stomatolo{ki nauki Nastavnite predmeti rasporedeni vo moduli koi gi izveduvaat nastavnici na Stomatolo{kiot fakultet se sledni: Modul A Zadolìtelni predmeti: 1.Современи dijagnosti~ki i teravpetski proceduri kaj parcijalnata i totalnata bezzabnost

2. Современи аспекти на планирање и реализација на фикснопротетските надоместоци Izborni predmeti: 1.Vili~no -zglobni nepravilnosti: (prv del) 2.Vili~no-zglobni nepravilnosti: (vtor del) 3. Biomehani~ki karakteristiki na xvakalniot sistem 4. Me|uvili~ni odnosi vo stomatolo{kata protetika: sovremeni priodi vo nivnata registracija i gre{ki pri nivnoto odreduvawe 5. Biolo{ki osnovi na parcijalnite protezi , definirawe na osnovnite problemi na parcijalnata bezzabnost i predlog merki za sanirawe na ovie sostojbi. 6. Indikacija, planirawe i primena na fiksnite protretski konstrukcii 7. Biomehani~ki principi na preparacija na zabi za fiksni izrabotki 8. Postapki i tretman za postignuvawe sovremena estetika vo fiksnata protetika 9. Mo`nosti za estetska protetika so primena na keramikata 10. Fiksni konstrukcii izraboteni nad prethodno vgradeni implanti

Modul B Zadolìtelni predmeti: 1. Ortodontsko stomatolo{ka preventiva i interceptiva 2. Estetsko-funkcionalni restavrativni stomatolo{ki proceduri

157

Izborni predmeti: 1. Dentalen plak i negovata uloga vo nastanuvawe na zabniot karies i parodontalnata bolest 2. Ulogata na fluoridite vo preventivata na zabniot karies 3. Oralna biolo{ka odbrana 4. Ultrastrukturni promeni kaj inicijalnata kariozna lezija 5. Kariogen potencijal na hranata 6. Edukacija i motivacija - primarni faktori vo prevencijata na oralnite zaboluvawa 7. Kontrola na bolkata vo detskata vozrast 8. Lekuvawe na zabi so nezavr{en rast na koren 9. Dentalna traumatologija vo detska vozrast 10. Protetsko zbrinuvawe kaj decata i mladincite 11. Novi klasifikacii za karioznite lezii 12. Antropologija na koskite na glava i vrat 13. Ortodontsko hirur{ki tretman na skeletnite dentofacijalni- nepravilnosti 14. Orofacijalna genetika I 15. Orofacijalna genetika II 16. Biomehani~ki istra`uvawa na kraniofacijalniot sistem 17. Konvencionalna i digitalna rendgen}efalometrija vo ortodoncija 18. Dentalna okluzija i disfunkcija na temporomandibualrniot zglob 19.Estetika vo stomatologija: psiholo{ki aspekt 20. Belewe na zabite 21. Dostignuvawa na athezivnite sistemi 22. Kompozitni materijali - podelba i odreduvawe na kvalitetot 23. Dejstvoto na laserot vrz tvrdite tkiva 24. Koronarna mikropropuslivost kaj endodontsko tretirani zabi 25. Biokompatibilnosta i sovremenite restavrativni materijali 26. Metodologija na ispituvawe na kvalitetot na tehnikite za obrabotka i polnewe na korenskite kanali na zabite 27. Ispituvawe na biolo{kite i tehni~kite svojstva na materijalite za polnewe na korenskite kanali 28. Metodologii na ispituvawe na vlijanieto na sretstvata za irigacija na korenskite kanali vrz vitalnite tkiva i ostanatite dentinski strukturi 29. Histopatolo{ka i mikrobiolo{ka analiza na periapikalnite zaboluvawa 30. Ispituvawa povrzani so promenite koi nastanuvaat vrz zabnite strukturi po sprovedenoto belewe na vitalni i nevitalni zabi Modul V Zadol`itelni predmeti: 1. Infekcii vo orofacijalnata regija 2.Biomedicinski aspekti na funkcionalnite i rekonstruktivnite zafati vo maksilofacijalnata hirurgija

Izborni predmeti: 1. Sovremen pristap kon tretmanot na vospalitelnite procesi na liceto i vratot 2. Sovremen tretman na licevi skr{enici 3. Sovremeni aspekti vo dijagnostika i tretman na oralen kancer 4. Multidisciplinaren menaxment na pacientite so vroden rascep 5. Patologija na maksilaren sinus 6. Salivarna patologija-sovremeni dijagnosti~ki i terapevtski postapki

158

7. Estetsko korektivni intervencii na liceto i vilicite 8. Koskeni lezii - diferencijalna dijagnoza 9. Patologija na temporomandibularen zglob 10. Sovremeni aspekti na upotreba na laser vo oralnata hirurgija

11. Kоскени супституенти и биоматеријали за регенерација на виличните коски 12. Бенигни тумори во оро-фацијалната регија 13. Хронични периапикални лезии и вилични цисти 14. Хируршки постапки во склоп на ортодонтска терапија 15. Препротетска хирургија 16. Имплантологија со напреднати хируршки аугментативни методи 17. Mекоткивни и дентоалвеоларни повреди 18. Импактирани заби Modul G Zadol`itelni predmeti: 1.Sovremeni dijagnosti~ki postapki vo oralnata medicina i patologija 2. Terapiski mo`nosti na parodontalnata bolest Izborni predmeti: 1. Sovremen pristap kon problemot na oralnite pretkancerozni sostojbi 2. Oralno - medicinski aspekti na avtoimunite zaboluvawa 3. Hematolo{ki pretragi kaj krvnite diskrazii 4. Imunohistohemiska i molekularna analiza na oralnite dermatozi 5. Dijagnosti~ki dilemi na razli~nite pemfigoidnite lezii vo oralnot kavitet 6. Molekularna dijagnostikata na zaboluvawata vo oralnata praznina 7. Nau~ni ispituvawa vo psihostomatologijata 8. Medicinski aspekti na aftoidnite zaboluvawa 9. Oralno medicinski aspekti na glositisite 10. Oralni aspekti na virusnite zaboluvawa 11.Epidemiolo{ki i sistemski aspekti vo etiologijata na parodontalnata bolest 12. Primena na niskoenergetskite laseri vo parodontologijata 13. Primena na visokoenergetskite laseri vo parodontologijata 14. Analiza na koskenoto tkivo 15. Plunkata -dijagnosti~ki medium vo parodontologijata 16. Mikrobio{ki aspekti na parodontopatijata 17. Genetika i parodontologija 18. Imunolo{ki aspekti na parodontalnata bolest

159



OBRAZLO@ENIE ZA REALIZACIJA NA STUDISKATA PROGRAMA

Nastavata na poslediplomskite doktorski studii }e se realizira vo prostoriite na Stomatolo{kiot fakultet vo Skopje, Univerzitetski klini~ki centar „ Sv. Pantelejmon” i Univerzitetskiot klini~ki centar za maksilofacijalna hirurgija vo Skopje. Za taa cel na raspolagawe se: Klinikata za ortodoncija, klinikata za detska i preventivna stomatologija, Klinikata za stomatolo{ka protetika, Klinikata za dentalna patologija i terapija, Klinikata za oralna hirurgija i Klinikata za bolesti na ustata i parodontot.

- Mesto za realizacija na studiskata programa: Stomatolo{ki fakultet, Skopje - Prostor i oprema: 2 zgradi, aneks, baraka (star dekanat), amfiteatri, predavalni, pretklini~ki i zabno-protetski laboratorii i klini~ki sali: - zgrada na Univerzitetski klini~ki centar “Sv. Pantelejmon”, so vkupna povr{ina 4650m2 - zgrada na Unvirzitetskata klinika za Maksilofacijalna hirurgija, so vkupna povr{ina 1513 m2 - aneks so vkupna povr{ina 650 m2: dekanat i administrativen del - baraka (star dekanat), so vkupna povr{ina 300 m2 - 1amfiteatar so 150 mesta - 1amfiteatar so 120 mesta - 2 predavalni so po 30 mesta - biblioteka so 20 mesta Vo prilog e dostaven aneks 1: Pregled na prostorot i rabotite koi }e se koristat istovremeno za vr{ewe na visokoobrazovnata, nau~noistra`uva~kata i zdravstvenata dejnost - pretklini~ki laboratorii, tehni~ki sali i klini~ki sali

160

Pretklini~ki laboratorii (sali)

Predmeti Oprema Cena(evra)

Za mobilna protetika

Anatomija na vilici i zabi Pretklini~ka mobilna protetika (totalna proteza) Pretklini~ka mobilna protetika (parcijalna proteza) Gnatologija

10 rabotni mesta, 10 fantomi za rabota na studenti, 100 modeli so parcijalna, totalna bezzabnost i so site zabi, 10 mikromotori so kolewaci i turbini, 30 artikulatori, 1 politub, 1 gipstrimer, paralelometar, kiveti, laìci za otpe~atoci, noìwa za gips, noìwa za vosok, tehni~ki kle{ti, {pakli, noì~ki

200 000

Za fiksna protetika

Pretklini~ka fiksna protetika I Pretklini~ka fiksna protetika II

Komplet simulaciono rabotno mesto(10), kolewak plav(10), glava za kolewak (10), nasadnik(2), kolewak crven(10), no` za modelacija(10)

200 000

Za bolesti na zabi

Pretklini~ka kariologija Pretklini~ka endodoncija

Комплет работни симулациони места со турбини, колењаци, микромотори и кумплуnзи (10). Лабoраториски столчиња со држач за пешкири( 10). Stomatolo{ki прегледи (10). Нагледни модели за ендодонција( 7). Нагледни модели за кариологија со препарации (20). Симулационен модел за горна вилица( 1). Симулационен модел за долна вилица( 1). Школска табла (1). Миксер за амалгам (1). Helio lampa(1),svetlosen mikroskop (1),materijali za restavrativni proceduri,instrumenti i materijali za endodontska terapija

200 000

Za oralna hirurgija (fantom sala)

Pretklini~ka oralna hirurgija

Fantomi za pretklini~ki ve`bi(4); fiziodisperzeri(4); ~erepi(2); mandibuli(4)

100 000

biohemiska laboratorija

1. Oralna biohemija 2. Oralna medicina i patologija

Binokularen mikroskop(1), aparat za biohemiska analiza- spektrofotometar(1);pH-metar(1); centrifuga (1); avtomatiziran broja~ za krvna slika (1); digitalna vaga (1); laboratoriski inventar (staklarija); laboratoriski mebel; hemikalii; friìder za skladirawe na biolo{ki materijal

150 000

Rentgen laboratorija Stomatolo{ka rentgenologija

2 aparati za retoralveolarni snimki, 1 ortopantomograf, 1 telerendgen, temna komora so aparat za avtomatsko razvivawe

300 000

161

Zabotehni~ki laboratorii

Predmeti OpremaCena(evra)

za mobilna protetika

Klini~ka mobilna protetika (totalna proteza) Klini~ka mobilna protetika (parcijalna proteza)

20 mikromotori so nasadnici,35 artikulatori,15 sam artikulatori, 15 stratos artikulatori, eklips aparati za protezi, ivokap sistem, 2 kastomati, 4 pe~ki za `arewe, su{ara, 3 peskari, 3 aparati za elektroliza, 3 separatori, 5 polituba, 4 polirmotori, adrija aparat za ispirawe, 3 gipstrimeri, 20 bigeli za kiveti, 25 kiveti, aparat za dublirawe, vakum former aparat, paralelometri, frez aparat, aparati za punktirawe i lotawe, 3 ivomati

500 000

za fiksna protetika Klini~ka fiksna protetika I Klini~ka fiksna protetika II

20 mikromotori so nasadnici,35 artikulatori,15 sam artikulatori, 15 stratos artikulatori, eklips aparati za protezi, ivokap sistem, 2 kastomati, 4 pe~ki za `arewe, su{ara, 3 peskari, 3 aparati za elektroliza, 3 separatori, 5 polituba, 4 polirmotori, adrija aparat za ispirawe, 3 gipstrimeri, 20 bigeli za kiveti, 25 kiveti, aparat za dublirawe, vakum former aparat, paralelometri, frez aparat, aparati za punktirawe i lotawe, 3 ivomati

500 000

Klini~ki sali Predmeti Oprema Cena(evra)

Klinika za ortodoncija/10 rabotni mesta

Ortodoncija I, II Komplet rabotno mesto so mikromotor (10), nasadnik (5), turbina (1) i kumplung (10); terapevtski stol~iwa (5), negatoskop (1); helio-luks (1); zabarski pregledi (150), baraban za sterilizacija (3); bubre`waci metalni (32); ortodontski kle{ti (52), kle{ti za fiksna ortodontska terapija (31),pribor za metriska analiza (1), peani (17), srpest instrument (12), skaleri (9), dinamometar (1), pozicioner mera~ za breketi (1), cvik kle{ti (7), distalen cvik kle{ta (2),suvi sterilizatori (1); kavoklav(1);

500 000

Klinika za ortodoncija/3 rabotni mesta

Ortodoncija I , II Komplet rabotni mesta so mikromotor(3); kolewak (3), nasadnik (1), terapevtski stol~iwa (3), helio-luks (1);

200 000

162

nagledno sredstvo-fetus (1),mikromotor Sirona (2);

Klinika za Detska i preventivna stomatologija / 10 rabotni mesta

Detska stomatologija I i II Preventivna stomatologija

Komplet rabotno mesto so mikromotor, kolewak, turbina i kumplung (10); terapevtski stol~iwa (6), negatoskop (1); Kavo sonifleks-Luks (10), helio-lampi (10); zabarski pregledi (200), baraban (1); kaseti metalni(2); ra~ni instrumenti (900); suvi sterilizatori (1); kavoklav(1); aparat za elektroanalgezija (1); nasadnici (10); aer-fleks (10); kle{ti zabarski (111); polugi zaberski (32);masi~ki za endodoncija (2)

500 000

Klinika za Detska i preventivna stomatologija /3 rabotni mesta

Stomatolo{ka rentgenologija Dentalna traumatologija

Komplet rabotno mesto so mikromotor, kolewak, turbina i kumplung (3); terapevtski stol~iwa (3), negatoskop (1); helio-lampi (4); masi~ki za endodoncija (1); sterilizator (1); baraban (1)

200 000

Klinika za Detska i preventivna stomatologija / op{ta anestezija

Detska stomatologija I i II

Komplet rabotno mesto so mikromotor, kolewak, turbina i kumplung (1); terapevtsko stol~e (1); aparat za anestezija Drager (1); sonifleks (1); nasadnik (1); aspirator operativen (1); laringoskop (1); helio-lampa (1); baraban za sterilizacija (3); bubre`waci metalni (4); ambu (2); krevet bolni~ki (2); boca za kislorod (1); mobilen pacient monitor (1); defibrilator (1); stalak za infuzija (1)

250 000

Klinika za mobilna protetika / 10 rabotni mesta

Klini~ka mobilna protetika (totalna proteza) Klini~ka mobilna protetika (parcijalna proteza) Proteti~ka estetska stomatologija

10 komplet rabotni mesta so mikromotori,kolewaci, turbini i kumplunzi, 7 terapevtski stol~iwa, 2 kavo sonifleks-luks,1 heliolampa, 270 stomatolo{ki pregledi, 27 metalni bubre`waci, 4 metalni kaseti, 12 kle{ti, 10 polugi, 9 forcepsi, 9 nosa~i za amalgam, 116 ekskavatori, 1 ultraton, 1koronafleks, suv sterilizator, 4 ekarteri, 100 la`ici za otpe~atuvawe, no`iwa, {pirtni lampi, {patuli, {pakli

500 000

Klinika za fiksna protetika / 10 rabotni mesta

Klini~ka fiksna protetika I Klini~ka fiksna protetika II

Komplet rabotno mesto so mikromotor, kolewak, turbina i kumplung (10), terapevtski stol~iwa(5), Kavo Sonifleks_Luks(2), zabarski pregledi(550) , Kavo Koronafleks-aparat za izbivawe

500 000

163

na koronki i mostovi(1), helio-lampa(1) la`ici za otpe~atuvawe(100), bubre`wak(27), metalni kaseti(4), Or. hirur{ki kle{ti(12), polugi(10), forceps fa}alki(9), nosa~i za amalgam(9), ekskavatori(116), ultraton(1), suv sterilizator(2), ekarteri(4), iglocid(1)

Klinika za bolesti na zabite i endodontot klini~ka sala 1 / 10 rabotni mesta

Klini~ka kariologija I, II Klini~ka endodoncija I, II Restavrativna estetska stomatologija

Комплет работни места со микромотор, турбина, колењак и кумплунг (10). Негатоскоп (1). Терапевтски столчиња (10). Апарат за виталитет (1). Термокаутер (1). Сонифлекс (1). Хелиолампи (6). Забарски прегледи (60). Барабани (1). Касети метални (3). Суви стерилизатори (2). Апарат за подмачкување на насадни инструменти (1).

500 000

Klinika za bolesti na zabite i endodontot klini~ka sala 2 / 10 rabotni mesta


Комплет работни места со микромотор, турбина, колењак и кумплунг 10. Терапевтски столчиња (10),zabarski instrumenti (60), Апарат за виталитет (1). Хелиолампи (10). Барабани( 2). Метални касети(3). Апарат Diagnodent( 1). Апекс локатор( 1). Thermafil сет (2). Миксер за амалгам (1). Сала 3 - со 3 работни места со: микромотор, турбина , колењак и кумплунг. Терапевтски столчиња (3), Миксер за амалгам (1), Солукс лампа (1), Нeгатоскоп (1), helio lampa(1) Kabinet za laser terapija:komplet rabotno mesto so mikromotor(1), turbina(1), kolewak i kumplung, terapevtsko stol~e(1) , zabarski instrumenti (10), Laser( )1

500 000

Klinika za bolesti na zabite i endodontot klini~ka sala 3 rabotni mesta


Komplet rabotni mesta (3); aparat za vitalitet (1); turbini (2); kolewaci (2); nasadnik (1), helio-luks (1); mikromotor Sirona (2); kavitron - insert (1);

200 000

Klinika za oralna hirurgija / 8rabotni mesta

Oralna hirurgija I Oralna hirurgija II

Komplet rabotno mesto so mikromotor, kolewak, turbina i kumplung (8); terapevtski stol~iwa (8), negatoskop (1); zabarski pregledi (250), barabani (39); kaseti metalni(15); kle{ti za ekstrakcija na zab (700); polugi za ekstrakcija na zab (800); suvi

400 000

164

sterilizatori (3); avtoklavi(2);

Klinika za oralna hirurgija / operacioni sali-3

Oralna hirurgija II

Komplet rabotno mesto so mikromotor, kolewak, turbina i kumplung (3); terapevtski stol~iwa (6), negatoskop (3); kaseti metalni (8)

200 000

Klinika za oralna hirurgija / sala za implantologija

Implantologija Komplet rabotno mesto so mikromotor, kolewak, turbina i kumplung (1); terapevtski stol~iwa (2), negatoskop (1); implantolo{ki set(1)

200 000

Klinika za oralna hirurgija / prostorija za sterilizacija

Oralna hirurgija I Oralna hirurgija II

suvi sterilizatori (3); avtoklavi(2); 100 000

Klinika za bolesti na ustata i parodontot / 10 rabotni mesta

Klini~ka parodontologija I i II Oralna higiena

Komplet rabotno mesto so mikromotor, kolewak, turbina i kumplung (10); terapevtski stol~iwa (6), negatoskop (1); termokauter (1); Kavo sonifleks-Luks (10), helio-lampi (4); zabarski pregledi (140), barabani (15); bubre`waci metalni(16); kaseti metalni(14); instrumenti za kireta`a na xeb (800); suvi sterilizatori (4); kavoklav(1); aer-fleks (5); kavo-sonifleks (26); nasadnici (5); profifleks(5), kumplunzi (27); siro-pro nasadnik (3)

500 000

Klinika za bolesti na ustata i parodontot / sala za fizikalna terapija

Fokaloza Zabarska stolica -Jugodent (3); Laser-Skorpion (3); aparat periprobe (1)

50 000

Klinika za bolesti na ustata i parodontot / operaciona sala

Klini~ka parodontologija I i II

Raboten stol so mikromotor, kumplung i kolewak (1); hirur{ki aparat Drager (1), negatoskop (1); kvarcna lampa (1); dijaproektor(1); barabani (5); hirur{ki instrumenti (240);

200 000

Klinika za bolesti na ustata i parodontot / 3 rabotni mesta (rutina)

Pretklini~ka parodontologija I i II Oralna medicina i patologija Pacienti so rizik za stomatolo{ki intervencii

Komplet rabotni mesta (3); aparat za vitalitet (1); turbini (2); kolewaci (2); nasadnik (1), helio-luks (1); mikromotor Sirona (2); kavitron - insert (1); 200 000

Klinika za maksilofacijalna hirurgija / 1 sala so 2 rabotni mesta

Maksilofacijalna hirurgija I i II

Komplet rabotni mesta (2); aparat za vitalitet (1); turbini (2); kolewaci (2); nasadnik (1), helio-luks (1); mikromotor Sirona (2); kavitron - insert (1);

150 000

Klinika za maksilofacijalna hirurgija

Maksilofacijalna hirurgija I i II Anestezija i

Raboten stol so mikromotor, kumplung i kolewak (1); hirur{ki aparat Drager (1), negatoskop (1);

200 000

165

/ 1 operaciona sala sedacija kvarcna lampa (1); dijaproektor(1); barabani (5); hirur{ki instrumenti (240);

Klinika za maksilofacijalna hirurgija - 1 oddelenie za prevrski

Maksilofacijalna hirurgija I i II

Komplet rabotno mesto so mikromotor, kolewak, turbina i kumplung (1); terapevtski stol~iwa (2), negatoskop (1); barabani (5); hirur{ki instrumenti (240);

100 000

Klinika za maksilofacijalna hirurgija - 1 soba za rezanimacija

Anestezija i sedacija

Raboten stol so mikromotor, kumplung i kolewak (1); hirur{ki aparat Drager (1), negatoskop (1); kvarcna lampa (1); dijaproektor(1); barabani (5); hirur{ki instrumenti (240);

100 000

Klinika za maksilofacijalna hirurgija - 1 rutinska operaciona sala

Maksilofacijalna hirurgija I i II Anestezija i sedacija

Komplet rabotno mesto so mikromotor, kolewak, turbina i kumplung (3); terapevtski stol~iwa (6), negatoskop (3); kaseti metalni (8) hirur{ki instrumenti (240);

200 000

Baraka / kompjuterska u~ilnica

Baza na ispitni pra{awa za site nastavni predmeti

Server, kompjuteri 32, postoqa za kompjuteri 32 150 000

Biblioteka Nad 8000 knigi, stru~ni spisanija i druga literatura, 2 kompjutera, 20 mesta

150 000

Fotolaboratorija 1 digitalen aparat, 1aparat(obi~en), jobo ctp 2, objektiv nikon Af 105mm, slajd duplikator, polici, stativi, kamera panasonik, komplet oprema za fotlaboratorija, ESB 29 makroblic Nikon 1, slajd duplikator Bovens 1, fotoaparat FM 2, komjuter 1

150 000

vkupno 9. 050. 000

CornaCHO co lIJIeH 4, TO'IKa 1 H lIJIeUOBHTe 6, 7, 18 H 24 011 Cnoroll6aTa 3a ypel\YBaIbe ua Mefyce6uHTe 0IlUOCH BO BpillelbeTO ua BHcoKoo6pa30BHaTa, ua)"llloHcrpaJKYBaqKaTa H 311paBCTBeuaTa lIejuOCT H 3a ypel\YBaIbe Ha pa60TuHOT 0IlUOC Ha HaCTaBH~HTe K copa6OTuHIUITe (BO uaTaMOillHHOT TeKCT: CnoroIl6aTa), 1I0rOBOpHHTe crpaHH:

YHHoep3HTeT "CD. KIlpWi H MeTol\Hj" BO CKonje • CTOMBTOJIOlllKH lJIBKYJlTeT, 3aCTanyBau 011 peKTopOT npo<f>. II-P BeJlHMup CTOjKOBcKH H npeTCTaByaaH 011 lIeKauOT npo<f>. II-P ArreKca~ap rpqeB ( BO UaTaMOillHHOT TeKCT: CTOMBTOJlOillKH lJIaKYJITeT),

H

JBOBaTB 3APuCTBeuB YCTBUOBB YOHoep3HTeTcKH CTOMBTOJlOUIKH KJlHBII'IKH ~eoTBp

"Ca. lIuTeJIejMoo", 3aCTanyBaHa 011 IIHpeKTOpOT II-P ApHjaH Aa~H (BO HaTaMOillHHOT TeKCT: YOHBep3HTeTCKB C'l'OMBTOJlOillKB KJlHHHKB),

ro cKJIy'lyaaaT KOH Cnoroll6aTa CJIellHHOB

AHEKC 1 IIperJleA UB npOCTOpOT H pa60THTe KOH Ke ce KOpHCTBT HCTOBpeMeuo 3a opillelbe

HB BHCOK006p83oBuaTa, oay'IOOHCTpllJKYBa'lKBTB H 3ApaOCTBeoaTB ACjOOCT

1J.JIeol CorJIaCHO co 'UIeH 4, TO'IKa 1 011 Crroroll6aTa, YHHBep3HTeTcKaTa

CTOMaTOJIOillKa KJIHHHKa e COrJIaCHa Ila 05e36ellyaa npoCTOpHH H TeXHH'IKH yCJIOBII 3a peaJIH3a~Hja Ha TeOpeTCKaTa II npaKTH'IHaTa HaCTaBa cornaCHO co nOTpe6HTe ellKHCTBeHO K caMO Ha CTOMaTOJIOillKKOT lfJaKYJITeT 3a cnpoBel\YBaae Ha HerOBHTe cryllHCKH nporpaMII Ha TpHTe ~KJIyclI Ha BHCOKOTO 06pa30BaHlle, Ila 06e36ellyaa YCJIOBII 3a cnpoBel\YBaae Ha nporpaMHTe 3a 06pa30BaHHe Ha K3Ilpll cnopell 3aKOHOT 3a 311paBCTBeHa 3aillTIITa (cne~jaJIII3a~1I11 H cyncne~HjaJIII3a~III1), KaKO II Ila 05e35ellYBa YCJIOBH 3a peaJIlI3a~lIja Ha HayqHOIICTplUKyaaqKaTa pa60Ta II pa3Boj Ha Hay'lHaTa 1l0KTpllHa 011 3aellHHqKH IIHTepec.

lIJIeo 2 3a peaJIlI3a~lIja Ha Taa ~eJI, cornaCHO co qJIeH 7, CTaB 1 011 Cnoroll6aTa,

Y HllBep3HTeTCKaTa CTOMaTOJIOillKa KJIIIHIIKa e COrJIaCHa 3a nOTpe611Te Ha CTOMaTOJIOillKHOT lfJaKYJITeT, BIICoKo06pa30BHaTa (TeOpeTCKa II:fHJIII npaKTII'IHa) II HayqHOHcrpaJKYBa'lKaTa llejHOCT HenpeqeHO Ila ce oCTBapyBa BO npOCTOpllll:Te H co onpeMaTa Ha Y HIIBep311:TeTCKaTa CTOMaTOJIOillKa KJIIIHIIKa KOHillTO IICToBpeMeHo ce KopllCTaT 3a Bpilleae Ha 31lpaBCTBeHaTa llejHOCT.

AoroBOpHHTe CTpaHH ce COrJIaCHII 3a npOCTOpHIlTe H onpeMaTa K3Ile illTO Ke ce BpillH, 0IlHOCHO co KOH Ke ce BpillH BHCoKo06pa30BHa II HayqHoHCTpIDKyBaqKa llejHOCT Ila ce CHTe npocTopHH H ceTa onpeMa Kalle illTO Ke ce Bpum, 0IlHOCHO co KOH

,

ce

ceTa

BpIIIH 3ApaBCTBeHaTa AejHocT Ha YHHBep3RTeTCKaTa CTOMaTOJIOWKa KJIHHHKa,

OnpeMa Koja YHHBep3RTeTCKaTa CTOMaTOJIOWKa KJIHHHKa ja KOpHCTH BO

apWeILeTO Ha 3ApaBCTBeHaTa AejHOCT, KaKO H npOCTOpHHTe KOH BO HAHHHa 6H 6HJIe

H3rpaAeHH, AorpaAeHH, aAanTHpaHH H CJI. 3a BpIIIeILe Ha 3ApaBCTBeHa AejHOCT.

OJq>eA6aTa oA npeTXOAHHOT CTaB COOABeTHO ce OAHecyBa H 3a OnpeMaTa.

• lIJIeH 3 IIpoCTOpHHTe OA 'lJIeH 2 Ha OBOj AHeKc, KOH HCTOBpeMeHo ce KopHCTaT 3a

BpweILe Ha 3APaBCTBeHa, BHCOK006pa30BHa H Hay'IHoHCTpaJKYBa'lKa pa6OTa,

MO)KaT Aa 6HAaT OT)'feHH, KOpHCTeHH, npeHaMeHeTH, aAanTHpaHH, H3AaAeHH nOA

3aKyn H CJI. HCKJIY'lHBO co COrJIaCHOCT Ha ABeTe AoroBopHH CTpaHH.

0APeA6aTa OA npeTX0AHHOT CTaB COOABeTHO ce oAHecyBa H 3a onpeMaTa.

lIJIen4

IIpoCTOpHHTe OA 'lJIeH 2 Ha OBOj AHeKc, BO MOMeHTOT Ha HCroBOTO

nOTnHrnyBaILe oA CTpaHa Ha AorOBOpHHTe CTpaHH, no KJIHHHKH Ha

YHHBCp3HTeTCKaTa CTOMaTOJIOWKa KJIHHHKa ce:

Da KJIHHHKaTa 3a 60JIeCTH na ycra: 1. 1 C3JIa co 10 CTOMaTOJIOIIIKH pa60THH MeCTa;

2. 1 C3JIa co 3 CTOMaTOJIOIIIKH pa60THH MeCTa;

3. 1 KJIHHH'lKa JIa60paTopHja co onpeMa 3a 6HoxeMHcKH aH3JIH3H.

Da KJIHHHKaT8 3a opWIHa X8pyprHja:

1. C3JIa co 7 CTOMaTOJIOWKH pa60THH MCCTa;

2. 4 onepa~HoHH caJIH;

3. 1 npoCTOpHja 3a CTepHJIH3a~Hja.

Da KJIHHHKaTa 33 )l;eHTWIHa naTOJIOrHja H TepaDHja:

1. 2 KJIHHH'lKH CWlH co no 10 CTOMaTOJIOIIIKH pa60THH MeCTa;

2. 1 KJIHHH'lKa CWla co 3 CTOMaTOJIOIIIKH pa60THH MeCTa.

Da KJIHHHKaTB 3a CTOMaTOJIOWKa npoTeTHKa:

1. 2 KJIHHH'lKH caJIH co no 10 CTOMaTOJIOIIIKH pa60THH MCCTa;

2. 2 3a60TeXHH'lKH JIa60paTOpHH co no 20 pa60THH MeCTa.

Da KJIHHHKaTB 3a )l;eTCKa CTOMaTOJIOrHja:

1. 1 KJIHHH'lKa C3JIa co no 10 pa60THH CTOMaTOJIOIIIKH MeCTa;

2. 1 KJIHHH'lKa CWla co 3 pa60THH CTOMaTOJIOIIIKH MeCTa.

Da KJIHHHKaTa 3a OpTO)l;OH~Hja:

1. 1 KJIHHH'lKa caJla co 10 pa60THH CTOMaTOJIOIIIKH MCCTa.

IIpoCTopHH KOH ce HaoraaT BO 3rpaAaTa Ha YHHBep3HTeTCKaTa

CTOMaTOJIOIIIKa KJIHHHKa, HaMCHeTH 3a BpIIIeILe Ha BHcoKo06pa30BHaTa,

Hay'lHOHCTpaJKYBa'lKaTa H 3ApaBcTBeHaTa AejHoCT, ce H:

,

//

/ peH,llreH-Ka6BHeT; lPOTOHa60paTOpllja.

'IneHS 3a npoCTOpBHTe H OnpeMaTa KOH ce HaOraaT BO 3rpap;aTa Ha

YBHBep3HTeTCKaTa CTOMaTOHOUIKa. KnHHHKa KOH He ce KopHCTaT HCTOBpeMeHO 3a Bpmelbe Ha 3l1paBCTBeHaTa, T'fKY caMo 3a n0Tpe6HTe Ha BHCOKoo6p830BHaTa lIejHOCT, pa60TIITe H Mareplljaml'fe m 06e36el\YBa CToMaroHomKHOT lPaKYHreT BO CKonje H HHB rH KOpHCTaT HCKn}"IHBO eTYlleHTIITe Ha CToMaTOHomKHoT lPaKYHreT 80 CKonje. Tpomo~ 3a HHBHOro TeKOBHO 0IlPJKYBalbe, ap;allTHpalbe, peHoBRpalbe H en. m cHocyaa CToMaTOHolliKHOT lPaKYHTeT DO CKonje.

IIpoCTOpHH 011 CTaB 1 011 oBoj 'lJIeH ce: 1 aMlPHTeaTap 3a 150 cnymareHH; 1 6H6HHOTeKa co 20 MeCTa; 4 npeTKnHHH'lKH canH, H Toa:

Ha KnHHHKaTa 3a opanHa mpyprHja: 1 TIpeTKnHBH'lKa cana co 3 lPaHTOMH 3a CToMaroHolliKa eIlYKa~Hja.

Ha KnHHHKaTa 3a lIeHTanHa naToHorHja: 1 npeTKnHHHqKa cana co 10 lPaHTOMH 3a CTOMaTOHOlliKa eIlYKa~Hja.

Ha KnHHHKara 3a CTOMaTOHOlliKa npOreTHKa: 2 npeTKnHHH'lKH canH co no 10 lPaHTOMH 3a CToMaroHolliKa eIlYKa~Hja;

ellYKaTHBeH ~eHTap co 10 3a6OTexHuqKH pa60THH MeCTa.

'IneH6 3a KopHCTelbe Ha npOCTOpHHTe lliTO ce HaoraaT BO 3rpap;aTa Ha

YHHBep3HTeTCKaTa CTOMaTOHOlliKa KnBHHKa 80 KOH He ce BpIIlH 311paBCTBeHa lIejHOCT, a KoH m KopHCTaT HH~aTa H36paHH BO 3Balba Ha CToMaroHolliKHoT lPaKYHTeT 80 CKonje, 0IlHOCHO HH~aTa H36paHH BO HaCTaBHo-HayQHH, Hay~ H copa6OTHHQKH 3Balba ollHyqyBaaT i\HpeKTOpOT Ha YHHBep3HTeTCKaTa CToMaroHolliKa KHHHHKa H i\eKaHOT Ha CToMaToHolliKHOT lPaKYHTeT 80 CKonje.

IIpoCTopHH 011 CTa8 1 011 OBOj qneH ce: Ka6HHeTH H Ka~eHapHH;

aCHCTeHTCKHTe Ka~eHapHH;

KaH~eHapHHTe H lip. npoCTopHH Ha HaCTaBHHOT Kap;ap Ha «1laKYHreToT.

1JJIeH7 QBOj AHeKC 6p. 1 e COCTaBeH lIeH 011 Cnoroll6aTa H 3anOQHYBa lIa BB)I{H 011

MOMeHTOT Kora iCe 6H,l1e nOTfiHlliaH 011 1I0roBopBHTe CTpaHH 011 KOH e nOTnHmaHa Cnoroll6aTa.

J

//

"

YRHBep3BTeT J8BB8 3Jq18BCTBeB8 YCT8BOB8

"CB. KapBJI B MeTOABj" BO Cxooje YBHBep3BTeTCKB CTOMaTOJIOIIIXB . , KJIBIIII'IKII ~eRT8p "CB. n8BTeJIejMOu"

PeKTOp

YHBBep3BTeT "CB. KupBJI B

MeTOABj" BO Cxonje CTOM8TOJIOIIIXB cjJ8KYJITeT

It

PCnY5AHKI ~IKenOtIHJ~

\1U18~P3flm "CB. liflPfll\ 11 ~nO~11I'

cp 0.2- #2/~} .d?-. 5" ~:ZrQA. CKOnJE

Bp3 OCHOBa Ha 41leH 179, craB 4 OA JaKOHOT 3a BI1COKOTO oGpa30BaHI1e ("CIly>KGeH BeCHI1K Ha Peny61ll1Ka MaKeAOHl1ja", Gp. 35/08, 103/08 11 6p. 26/09) , 41leH 108, craBOBl-ITe 4 11 5 11 41leH 109-a OA 3aKOHOT 3a 3t\PaBcrBeHa 3awnrra ("CIlYJK6eH BecHI1K Ha Peny6IlI1Ka MaKeAOHl1ja", 6p.38/91, 46/93, 55/95, 10/04, 84/05, 111/05, 65/06, 5/07 11 77/08 ), a BO BpcKa co 4J1eH 133, craB 4 OA 3aKOHOT 3a BIKOKOTO oGpa30BaHl1e, ce cKIlY4YBa CIle,l\HaBa

cnorOA6A 3a YJ)eAYBaIt.e Ha Mefyce6HMTe OAHOOI so BpwettoeTO Ha BMCXlKoo6pa30BHaTa,

Ha'J'!HoMCTpaIKYBa'lKaTa M3ApaBCTBeHaTa AejHOCT M3a YPeAYBaIt.e Ha pa60THMoT OAHOC Ha HaCTaaHM",MTe H CXlpa60THMLlMTe

nOMefy:

YHMBep3HTeTOT "Ca. KMpHn H MeroAMj" so CKonje - CToMaronowKMoT lflaKYnTeT 3acranyBaH OA peKTOpOT npo¢. A-P Belll1Ml1p CTOjKOBCKrI 11 npeTcraByBaH OA AeKaHoT npo¢. A-P A11eKcaHAap rp4eB (BO HaTaMOWHI10T TeKcr: CToMaTOnowKM !flaKYnTeT),

JaaHaTa JAPaBCTBeHa YCTaHOBa YHI1Bep3MTeTCKM KnMHMKiI 3a MaKcMnO<!Ja"'MjanHa xMpypl'11ja, 3acranyBaHa 011 ArlpeKTopoT I1-P rOpaH naH4eBCKrI (BO HaTaMOWHI10T TeKcr: YHMaep3MTeTCKa KnMHMKa 3a MaKcMno!flaLlMjanHa xMpyprMja).

"4neH 1 CTOMBTOll0WKrlOT epaK)'11TeT e BI1COKOO6pa30BHa ycraHOBa 50 cocraB Ha YHrlBep3l-1TeTOT

"CB. KrlPrlll rI MeToArlr 50 CKonje Koja BpWrI BrlCOKOO6pa30BHa, HaY4HorlCTpa>KYBa4Ka rI 3ApaBcrBeHa AejHOCT Ha Ha411H Ha KOj ce 06e36eAyBa epYHKLlrloHallHa Llellr1Ha Ha Tpl1Te AejHoCTrl.

"4neH 2 YHrlBep3l1TeTCKaTa KIlrlHrlKa 3a MaKcl1110epaLlrljallHa xrlpypn1ja e jaBHa 3ApaBCTBeHa

ycraHoBa Koja o6pa30BHaTa 11 Hay4H0l1crpa>KYBa'lKaTa AejHOCT ja BpWrI Ha Ha411H Ha Koj ce 06e36eAyBa epYHK\.1110HaIlHa \.1e11r1Ha Ha 3ApaBCTBeHaTa, 06pa30BHaTa rI HaY4Horlcrpa>KYBa4KaTa AejHoCT 11 COmaCHo co nOTpe6r1Te Ha CTOMaTOll0WKrlOT epaK)'11TeT 3a CnpOBeAyBaH>e Ha CTYArlCKI1Te npOrpaMI1.

"'neH 3 Co OBaa Cnorol1Ga, CToMaTOll0WKrlOT epaK)'11TeT 11 YHI1Bep3r1TeTCKa KIll-lHl-lKa 3a

MaKcl111oepaLll1jallHa XI1pyprrlja n1 YPe,l\YBaaT MefyceGHl-lTe OIlHOCI1, YC11oBI1Te 11 Ha411HOT BO BpwefbeTo Ha 06pa3oBHaTa, HaY4HOl-lcrpalt<ylla4KaTa l-l 3ApaBcrBeHaTa AejHoCT KaKO epYHKLll-lOHallHB Llel1r1Ha comaCHO co nOTpe611Te 3a cnpOBeAyBafbe Ha CTYAl-lCKl-lTe npOrpaMI1, KaKO 11 3a YPeAYBaH>e Ha pa60THI10T OAHOC Ha l1l-lLlaTa 1136paHl-l BO HaCTaBHo-Hay4HI1, HaY4Hl-l 11 copa60THrI'lKrI 3Bafba KOl-l ce Bpa60TeHrI BO YHl-lBep3l1TeTCKaTa KIll-lHI1Ka 3a MaKCl-llloepaLlrljallHa Xl-lpyprl-lja.

,

/

lIneH 4 ComacHo co 411eH 3 OA OBaa CnoroA6a, CroMaT0110WKI-10T epaKY11TeT 1-1 YHI-1Bep31-1TeTCKaTa

K11I-1HI-1Ka 3a MaKcl111oepal.ll1ja11Ha xl1pyprl1ja rl1 yTBpAyaaaT C11et\HI-1Be npaBa, 06BPCKI1 11 O,QroBopHocnt:

• YHI1Bep311TeTcKaTa K11I1HI1Ka 3a MaKcl-111oepal.ll1ja11Ha xl1pYPl11ja comaCHa Aa 06e36eAyBa npOCTOpHI-1 1-1 TeXHI14KI1 YC110BI1 3a peal1113al.ll-1ja Ha TeopeTcKaTa 1-1 npaKTI-14HaTa HaCTaBa comaCHO co nOTpe611Te Ha CroMaT0110WKI10T epaKY11TeT 3a cnpoBe.QYBatt>e Ha CTyAI1CKI1Te npOrpaMI-1 Ha Tpl-1Te 1.111K11yCI1 Ha BI1COKOTO 06pa30BaHl-1e, Aa o6e36e,QyBa YC110BI1 3a cnpoBeAyBatt>e Ha npOrpaMI1Te 3a 06pa30BaHI1e Ha KaAPI-1 cnope.Q 3aKOHOT 3a 3ApaBCTBeHa 3aWTI-1Ta (cnel.ll-1jal1l-13al.ll1l1 11 cyncnel.ll1jal1l-13al.ll1l-1), Aa 06e36et\YBa YC110BI1 3a peal1113al.ll1ja Ha HaY4Hol-1apalKYBa4KaTa pa60Ta 11 pa3Boj Ha HayYHaTa AOKTpl1Ha OA 3aeAHI14KI1 I-1HTepec.

• YHI1Bep311TeTCKaTa K11I-1HI-1Ka 3a MaKcl111oepal.ll1ja11Ha xl1pyprl1ja 1-1 CroMaT0110WKI10T epaKy11TeT ce COr11aCHI111I11.1aTa Bpa6OTeHI-1 Ha YHI1Bep311TeTCKaTa K11I1HI1Ka, a 1136paHI1 BO HaCTaBHo-HayYHI1, HaY4HI1 11 copa60THI14KI-1 3Batt>a Ha CroMaT0110WKI10T epaKY11TeT, pa60THI10T np0l.lec Aa ro OCTBapyBaaT BO ABeTe YCTaHoBI1 comaCHO co 3aKoH, K011eKTI1BeH AoroBop 1-1 co OBaa CnoroA6a.

lIneH 5 npaBaTa 11 06BpCKI1Te OA pa60THI10T OAHOC 11111.1aTa 1136paHI1 BO HaCTaBHo-Hay4HI1,

HayYHI1 11 copa60THI14KI1 3Batt>a Ha CroMaT0110WKI10T epaKY11TeT rl1 oCTBapyBaaT Ha CroMaTo110WKI10T epaKY11TeT 11 BO YHI1Bep311TeTcKaTa K11I1HI1Ka 3a MaKcl111oepal.ll-1ja11Ha xl1pyprl1ja.

lIneH 6 BI-1COK006pa30BHaTa AejHoCT comaCHO co CTyAI1CKI-1Te npOrpaMI-1 11 n11aHOBI1 11 HayYHo

I-1CTpalKYBa4KaTa AejHOCT ce 113BeAYBaaT I1CToBpeMeHo Ha CroMaT0110WKI10T epaKY11TeT 11 BO YHI1Bep311TeTcKaTa K11I1HI1Ka 3a MaKcl111oepal.ll-1ja11Ha xl1pyprl1ja.

lIneH 7 YHI1Bep311TeTcKaTa K11I-1HI-1Ka 3a MaKcl-111oepal.ll1ja11Ha xl1pyprl1ja e comaCHa 3a nOTpe611Te

Ha CroMaT0110WKI-10T epaKY11TeT, BI-1COK006pa30BHaTa (TeopeTcKa 11/111111 npaKTl14Ha) 11 HaY4Hol1CTpalKYaa4KaTa AejHOCT Henpe4eHo Aa ce oCTBapyaaaT BO npOCTOpl111Te 11 co pa60TI-1Te Ha YHI1Bep311TeTcKaTa K11I1HI1Ka 3a MaKcl-111oepal.ll1ja11Ha xl1pyprl1ja KOI1WTO I1CToBpeMeHo ce KOpl1CTaT 11 3a Bpwett>e Ha 3ApaBCTBeHaTa AejHOCT.

Pa60TI1Te KOI1WTO He ce KOpl1CTaT I1CTOBpeMeHO 3a Bpwett>e 11 Ha 3ApaBCTBeHa AejHoCT, TVKY caMO 3a nOTpe611Te Ha BI1COK006pa30BHaTa AejHoCT, rl1 06e36e,QyBa CroMaT0110WKI10T epaKY11TeT 11 HI1B rl1 KOpl1CTI1 CTOMaT0110WKI-10T epaKY11TeT.

lIneH 8 HayYH0l1CTpalKYBa4KaTa AejHoCT, BK11yYI1Te11HO 11 113pa60TKaTa Ha npOeKTI1Te,

nOTnI1CHI11.1I-1Te Ha OBaa CnoroA6a ja oCTBapyBaaT BO comaCHOCT co npOnl1CI1Te 3a BI1COKOTO 06pa30BaHl-1e, Hay4Hol1CTpa>KyBa4KaTa 11 3ApaBCTBeHaTa AejHoCT.

lIneH 9 fll11.1aTa 1136paHI1 BO HaCTaBHo-HayYHI1, HaY4HI1 11 copa60THl14KI1 3Batba Ha

CToMaT0110WKI10T epaKY11TeT (BO HaTaMOWHI10T TeKCT: 11111.1a 1136paHI1 BO 3Batt>a), BpwaT 11

2

If 11

MBKCHIlOQ>aL\HjaI1HB

HaY'!HOI1CTpaJKYBaYKa /lejHoCT KaKO JaKOH 11 CO /lOrOBOpoT Ja Bpa60TYBaH>e.

flCTBE!Ha ,qejHOCT BO YHHBep3HTeTCKaTa KJUIHHKa Ja MaKCHI1<XPaL\HjMHa xHpyprHja BO 06eM p,IleH comaCHO co 3aKOH, KOl1eKrnBeH ,qorOBOp H co ,qorOBopoT Ja Bpa60TYBaH>e. JlHL\BTB H36pBHH BO 3BaH>a BpwaT 3,qpaBCTBeHa /lejHoCT BO YHI1Bep3HTeTCKaTB K11HHHKa 3a

XHpypl11ja I1CTOBpeMeHO BpwejKI1 BI1COKOO6pa30BHa 11

<jJYHKL\110HMHa L\e11I1Ha, BO 06eM YTBp/leH comaCHO CO

'4neH 10 nl1l\aTa 1136paHI1 BO 3BaH>a 33CHOBaaT pa60TeH O,qHOC Ha CroMaT011owKHOT <jJaKYI1TeT 11 BO

YHI1Bep3HTeTCKaTa KIlI1HI1Ka 3a MaKCI111o<jJal\l1jaI1Ha XHpyprlo1ja, TaKa WTO co pa60TaTa BO ,qBeTe

YCTaHOBI1 OCTBapyBaBT nOI1HO pa60THo BpeMe YTBp/leHo co 3aKOH.

'4neH 11 BI1/10T 11 06eMOT Ha pB60TaTa Ha 1111L\3Ta 1136paHH BO 3BaH>a, no npeA110r HB

COO/lBeTHaTa KaTe,qpa, rl1 YTBP/lYBB HaCTBBHo-HBy'1HI10T COBeT Ha CroMaT0110WKI10T <jJaKY11TeT,

BP3 OCHOBa Ha CTY/lHCKaTa nporpBMa 11 HopMaTHBHTe 11 CTaH/lap/lHTe 3a BpWeH>e BHCOKoo6pa30BHa l\ejHOCT.

3a pa60TaTa 0/1 CTaB 1 Ha OBOj 411eH ce cKIlyyYBa ,qoroBop 3a Bpa60TYBaH>e nOMery 1136paHoTo I1I1l\e BO 3BaH>e H CroMaT0110WKI10T <jJaKY11TeT.

'4neH 12 BI1I\OT 11 06eMoT Ha pa60TaTa Ha .1111l\aTa 1136paHI1 BO 3BaH>a, KOI1 BpwaT 3ApaBCTBeHa

/lejHoCT BO YHHBep3HTeTCKaTa KIlHHHKa 3a MaKcl111o<jJal\l1janHa Xl1pyprHja, ce YTBp/lYBaaT co /lOrOBOpOT 3a Bpa60TYBaH>e CKJly'1eH nOMery H36paHoTo I1l1lje 11 YHI1Bep3HTeTCKaTa KIlI1HI1Ka 3a MaKcl111oQ>aljl1jaI1H3 xl1pyprHja.

lfneH 13 AeKaHoT Ha CroMaT0110WKI10T <jJaKY11TeT, Hajl\OljHa /10 nO'1eTOKOT Ha aKa/leMCKaTa

rQAHHa Koja 3anOYHYBa HB 15 cenreMBpH, ro 113BeCTYBa /lHpeKTOpOT Ha YHHeep311TeTcKaTa KIlI1HHKB 3a MaKcHl1o<jJaljHjBI1Ha xl1pyprl1ja 3a BpeMeTo Ja Koe I1HljeTO e H36pBHO BO 3BaH>e 11 3a

pacnope,qoT Ha pB60THOTO BpeMe 3a TeKOBH3TB aKa/leMCKa rO/lI1Ha. Al1peKTOPOT Ha YHI1Bep311TeTCKaTa KIlI1HI1Ka 3a MaKcHl1o<jJaljHjal1Ha xHpyprHja, no

npeAl10r Ha l\eKaHOT 11 BO corl1BCHOCT co nOTpe6aTa Ha YHI1Bep311TeTcKaTa KIlI1HHKa 3a

MaKcHIlo<jJal\HjaI1Ha xHpyprl1ja 3a BpWeH>e HB 3ApaBCTBeHaTa /lejHoCT, ro YTBp/lYBa pacnope,qoT

Ha pa60THoTo BpeMe Ha I1Hl\eTO H36paHo BO 3BBH>e 0/1 CTaB 1 Ha OBOj '111eH. '4neH 14

JlHl\eTO H36paHo BO 3BaH>e KOe BpwH BHCoKo05pa30BHa, Hay4HoHcrpa)KyBB'1Ka H 3ApaBCTBeHa ,qejHOCT I1Ma npaBo Ha nl1aTa 11 Ha,qoMeCTOljl1 cpa3MepHo Ha pa50THOTO BpeMe nOMHHaTO Ha CroMaTo11owKI10T <jJaKY11TeT 11 BO YHI1Bep3HTeTCKaTa KIlI1HHKa 3B MBKCl1no<jJaUHja11Ha xHpyprHja, comaCHO co 3aKOH, KOl1eKTI1BeH /lOrOBOp 11 /lOrOBOpOT 3a Bpa60TYBaH>e.

npecMeTKaTa H Hcn11aTaTB Ha nl1BTaTa H npl1,qOHeCI1Te 3a 1111ljeTO 0/1 CTaB 1 HB oBOj

411eH rl1 BpwaT YHI1Bep3HTeTCKaTa KIlHHHKa 3a MaKcHno<jJaljl1jal1Ha xl1pyprl1ja H

CroMaT0110WKI10T <jJaKYmeT cpa3MepHo Ha BpeMeTo nOMHHaTO Ha pa60Ta.

'4neH 15 Ha I1l1ljBTa 1136paHI1 BO 3BaH>a H Bpa50TeHI1 Ha CroMaT0110WKI10T <jJaKY11TeT 11 BO

YHI1Bep3HTeTCKaTa KIlI1HHKa 3B MBKcl1noQ>al\l1jaI1Ha xHpyprHja KOI1 BO TeKOT Ha Y4e6HaTB

3

,

rOJlI1Ha rOAI1Ha

CTPY4HI1 11

HanOJlHI1Jle 65 rOAI1HI1 CTapoCT, pa60THI10T OAHOC 11M Tpae AO KpajoT Ha Y4e6HaTa I1CTOBpeMeHO Ha CroMaTOJlOWKI10T <!>aKYllTeT 11 Ha YHI1Bep311TeTCKaTa KIlI1HI1Ka 3a

MaKCI1JlO<jlalll1jaJlHa xl1pyprl1ja.

llneH 16 nOTnI1CHI111l1Te Ha oaaa CnoroA6a ce COmaCHI1 KOpI1CTeH>eTO Ha oTCYCTaa nopatll1

HaY4HI1 npecrol1 11 ycoBpwyaaH>a Ha JlI111aTa 1136paHI1 BO 3aaH>a Aa ce apwl1 ap3 OCHoaa Ha OA/lYKa Ha HaCTaaHO-HaY4HI10T coaeT Ha CroMaTOJlOWKI10T <!>aKYllTeT comaCHO co CraTYTOT Ha YHI1aep311TeTOT "Ca. Kl1pl1Jl 11 MeTOAI1f' 11 co npaBI1JlHI1KOT 3a BHaTpeWHI1Te OAHOCI1 11 pa60TeH>eTO Ha CroMaTOJlOWKI10T <!>aKYllTeT no npeTXoAHo OA06peHI1e OA YHI1Bep311TeTCKaTa KIlI1HI1Ka 3a MaKCI1Jlo<!>a4I1jaJlHa xl1pyprl1ja.

llneH 17 nl14eTO 1136paHo ao 3aaH>e Ha Koe My npeCTaHaJl pa60THI10T OAHOC Ha CTOMaTOJlOWKI10T

<!>aKYllTeT npOAOJllt<yaa Aa pa60TI1 KaKO 3ApaaCTBeH pa60THI1K co nOJlHO pa60THO apeMe ao YHI1Bep311TeTCKaTa KIlI1HI1Ka 3a MaKCI1Jlo<!>alll1jaJlHa xl1pyprl1ja, AOKOJlKY 3a Toa He nOCTojaT 3aKOHCKI1 npe4KI1.

llneH 18 3a CTopeHa noapet1a Ha pa60THaTa 06apcKa, KaKO 11 3a CTopeHa WTeTa, JlI111eTO 1136paHo

BO 3aaH>e e OAroBOpHO I1CToapeMeHo npet1 AeKaHOT Ha CroMaTOJlOWKI10T <!>aKYllTeT 11 npeA Al1peKTopoT Ha YHI1aep311TeTCKaTa KIlI1HI1Ka 3a MaKCI1Jlo<!>alll1jaJlHa xl1pyprl1ja, comaCHO co 3aKOH 11 co KOJleKTl1aeH Aoroaop, ao 3aal1CHOCT OA pa60TaTa WTO ja apweJl BO MOMeHTOT Ha HaCTaHYBalbeTo Ha nOapet1aTa 11/I1JlI1 WTeTaTa.

llneH 19 Pa60THI1Te MeCTa Ha Jll14aTa 1136paHI1 BO 3aaH>a ce YTBPAyaaaT co OnWTI1Te aKTI1 Ha

nOTnI1CHI111I1Te Ha oaaa Cnor0A6a.

llneH 20 nl111aTa ao pa60TeH OAHOC ao YHI1aep311TeTcKaTa KIlI1HI1Ka, a 1136paHI1 ao 3aaH>a Ha

CroMaTOJlOWKI10T, Ke 3aCHoaaaT pa60TeH OAHOC 11 co CroMaTOJlOWKI10T <!>aKYllTeT, ao pOK OA 30 AeHa OA AeHOT Ha aneryaaH>eTO ao CI1Jla Ha oaaa CnoroA6a.

llneH 21 nOTnI1CHI111I1Te ce AOJlJKHI1 Aa ro CIlet1aT cnpoaet1yaaH>eTO Ha oaaa CnoroA6a HenocpeAHo

11 npeKY CBOl1Te opraHVI 11 CIlYJK6V1. KaKo nOCTojaH opraH HaA/leJKeH 3a cnpOBeAyBaH>e Ha oaaa CnorOA6a, nOTnI1CHI111I1Te

<!>opMl1paaT KOOPAI1HaTI1BeH OA60p.

llneH 22 KOOPAI1HaTI1BHI10T OA60p ro c04I1HyBaaT: peKTOpOT Ha YHI1aep311TeToT "Ca. Kl1pl1Jl 11

MeToAI1j", OAHOCHO JlI111eTO WTO TOj Ke ro OBJlaCTI1, AeKaHoT Ha CroMaTOJlOWKI10T <!>aKYllTeT, cooAaeTeH paKOaOAI1TeJl Ha KaTeApa, Al1peKTOpOT 11 npeTCet1aTeJlOT Ha YnpaaHI10T OA60p Ha YHVlBep311TeTCKaTa KIlI1HI1Ka 3a MaKCI1JlocPalll1jaJlHa xVlpyprl1ja.

4

, 11,

/....---

'lneH 23 KooPAI1HanlBHI10T OA60p: - ro cneAl1 cnpoBeAYBa1beT0 Ha OlOroA6aTa; - AaBa T011l<YBaH>e Ha OAPeA6liTe Ha CnoroA6aTa; - rI1 yCOr11acyBa LjeJ1liTe, 3aAa4I1Te, I1HTepecliTe 11 CTaBOBliTe Ha nOTnI1CHI1LjI1Te Ha

CnOrOA6aTa; - OA11Y4YBa no eBeHTYallHO HaCTaHaTliTe cnopoBI1 nOMefy nOTnI1CHI1LjliTe Ha CnoroA6aTa,

BK11Y4YBajKI1 rI1 11 cnopOBI1Te BO BpcKa co npaBaTa, 06BpcKliTe 11 OAroBopHOCTliTe Ha lll1LjaTa 1136paHI1 BO 3BaH>a KOI1 I1CTOBpeMeHO Tpe6a Aa rI1 OCTBapaT BO ABeTe YCTaHOBI1.

"'neH 24 npl1110r Ha OBaa Cnor0A6a ce AHeKcoT 1, OAHOCHO nper11eAOT Ha npOCTopoT 11 pa60nrre

KOI1 Ke ce KOpl1CTaT I1CTOBpeMeHo 3a BpWeH>e Ha BI1COK006pa30BHaTa, HaY4H0I1CTpa>KyBa4KaTa 11 3ApaBCTBeHaTa AejHOCT, 11 AHeKc 2, OAHOCHO nper11eAOT Ha lll1UClTa 1136paHI1 BO 3BaH>a KOI1 I1CToBpeMeHo BpwaT BI1COKOO6pa30BHa, Hay4Hol1crpa>KyBa4Ka 11 3ApaBCTBeHa AejHOCT.

"'neH 25 Cnor0A6aTa B11eryBa BO cl1na co AeHOT Ha Hej311HoTo nOTnl1wyBaH>e.

"'neH 26 DBaa CnoroA6a e C04~HeTa BO TPI1 eAHaKBI1 npl1MepOLjI1.

JaBHa 3ApaBCTBeHa YCTaHoBa YHMBep3MTeTCKaTa KIIMHMKa 3a

MaKcMnoclJallMjanHa xMpyprMja

It

5

I

PC 1\ Y 5 (\ 11 K fA tlI c\ K ( ,\ 0 rll1J l\

, YIlll&tP3~m "CEo h~j)lln u tlIHOIlJlI' E>p 0.2-- .-f/0

J .J 1 -:2 roa..:t ro,q. cKOnJE

BP3 OCHOBa Ha 4/leH 179, craB 4 OJ:! 3aKoHoT 3a Bl-fCOKOTO 06pa30BaHi-fe ("Cny)f(6eH BeCHl-fK Ha Peny6nl-fKa MaKeJ:\oHl-fja", 6p. 35/08, 103/08 I-f 6p. 25/09) , 4neH 108, craBOBl-fTe 4 I-f 5 I-f 4neH 109-a OJ:! 3aKOHOT 3a 3,lIpaBcrBeHa 3aWTLorra ("Cny)f(6eH BeCHl-fK Ha Peny6/ll-fKa MaKeJ:\OHl1ja", 6p.38/91, 46/93,55/95, 10/04,84/05,111/05,65/06,5/0711 77/08 ), a BO BpcKa co 4neH 133, craB 4 OJ:!3aKOHOT 3a Bl-fCOKOTO 06pa30BaHl-fe, ce CK/lY4YBa CIleJ:\HaBa

cnorOA6A 3a ypeI\YBatt>e Ha Mefyce6HMTe OAHOCM BO BpWett>eTO Ha BMCOKo06pa30BHaTa,

Hay'lHOMCTpa)l(yBa'lKaTa M 3ApaBCTBeHaTa AejHOCT M 3a

YPeAyBalbe Ha pa60THMoT OAHOC Ha HaCTaBHM4HTe M copa60THM4HTe

nOMefy:

YHMBep3HTeroT "CB. KMpHn M MeroAHj~ BO CKonje - CroMaronowKMoT ltlaKynTeT 3aCTanyBaH OA peKTopoT npo¢. A-P Benl-fMl1p CTOjKOBCKI1 11 npeTCTaByBaH OA AeKaHOT npo¢. A-P AneKcaHAap rp4eB (BO HaTaMOWHi-fOT TeKcr: CroMaronowKM ltlaKl/nTeT),

JaBHaTa 3ApaBCTBeHa YCTaHOBa YHMBep3MTeTcKM CTOHaTonowKM KnMHM'IKM l.IeHTap "CB. naHTenejMoH~, 3acranyBaHa OJ:! J:!l-fpeKTOpOT A-P Apl-fjaH Aalll-f (BO HaTaMOWHI10T TeKCT: YHI1BeP311TeTCKiI CToHaronowKii IUIMHMKiI).

"'neH 1 CTOMaTO/lOWKl-fOT ¢aKYmeT e Bl-fCOKOO6pa30BHa ycraHoBa BO cacraB Ha YHl-fBep3I-fTeTOT

"CB. Kl-fpl-f/l I-f MeTOAl-fr BO CKonje Koja BpWI-f Bl-fCOK006pa30BHa, HaY4HOl-fcrpaJKYBa4Ka I-f 3ApaBcrBeHa Aej>'OCT Ha HaYl-fH Ha KOj ce 06e36eJ:\YBa ¢YHKlll-foHanHa lle/ll-fHa Ha Tpl-fTe AejHocri-f.

"'neH2 YHl-fBep3i-RTCKaTa CTOMaTO/lOWKa K/ll-fHl-fKa e jaBHa 3,lIpaBcrBeHa ycraHoBa Koja

06pa30BHaTa I-f t-C:)"-IHOl-fcrpaJKYBaYKaTa J:!ejHocr ja BpWI-f Ha HaYl-fH Ha KOj ce 06e36eAYBa ¢yHKlll-fOHanHa U"-~f'Ha Ha 3ApaBCTBeHaTa, 06pa30BHaTa I-f HaY4HOl-fCTPaJKYBa4KaTa AejHocr I-f cornaCHO co nO~l-fTe Ha CTOMaTOIlOWK"'OT ¢aK)'llTeT 3a cnpOBeJ:\YBatbe Ha cryAl-fCKl-fTe npOrpaMi-f.

"'neH3 Co OBaa C-o-OA6a, CTOMaTO/lOWKl-fOT ¢aK)'/lTeT I-f YHl-fBep3"'TeTCKaTa croMaTO/lOWKa

K/l"'Hl-fKa rn ype.:.saaT Mefyce6Hl-fTe OJ:!HOCI-f, ycnoBl-fTe I-f Ha4"'HOT so SpWetbeTO Ha 06pa30BHaTa, Ha"-KlI1CTpa>K)'BaYKaTa I-f 3ApaBcrBeHaTa J:!ejHOCT KaKO ¢YHKlII10HanHa lIeJ1l1Ha cornaCHO co no¢rre 3a cnpose.ayBatbe Ha CTYAI1CK"'Te nporpaM'I, KaKO I-f 3a YPeAYBatbe Ha pa60TH"'OT OAHOC -c /l"'llaTa 1136paHI1 BO HacraBHo-HayYHI1, HaY4HI1 11 copa60THI14KI1 3Batba KO'" ce spa60TeHI' ;c YHl-fBep3I1TeTCKaTa croMaTOIlOWKa K/lI1HI1Ka.

\, ~_'IL-\_-

lfneH 4 CorllacHo co 41leH 3 Oil OBaa Cnoroll6a, CroMaTollowKHOT <!>aKYllTeT H YHHBep3HTeTCKaTa

CTOMaTOIlOWKa KIlHHHKa rl1 yrnPAYBaaT CIleAHI1Be npaBa, 06BPCKI1 11 OArOBopHOCTH:

• YHI1Bep3HTeTCKaTa CTOMaTOIlOWKa KIlI1HI1Ka e comaCHa Aa 06e36e1]yBa npOCTOpHI1 11 TeXHI14KI1

YCllOBI1 3a peall113a~Hja Ha reopeTcKaTa 11 npaKTI14HaTa HaCTaBa carllacHo co nOTpe6HTe Ha

CroMaTOllOWKI10T <!>aKYllTeT 3a CnpOBeAyBatt>e Ha CTYAI1CKHTe nporpaMH Ha Tpl1Te ~I1K1lYCH Ha

BI1COKOTO 06pa30BaHI1e, Aa 06e36e1]YBa YCllOBH 3a CnpOBeAyBatt>e Ha npOrpaMI1Te 3a

06pa30BaHHe Ha KallPH cnoPeA 3aKoHoT 3a 3ApaBCTBeHa 3aWTHTa (cne~l1janH3a~I1H H

cyncne~l1jaIl113al1l1l1), Ila 06e6eAyBa YCllOBI1 3a peall113al111ja Ha HayYH0l1CTpaJKYBa4KaTa pa60Ta H pa3Boj Ha HayYHaTa 1l0KTpHHa OA 3aeAHI14KI1 I1HTepec.

• YHI1Bep3HTeTCKaTa CTOMaTOIlOWKa KIlHHHKa H CroMaTollowKHOT <!>aKYllTeT ce corllaCHI1 Ill1l1aTa

Bpa60TeHI1 Ha YHI1Bep311TercKaTa KIlI1HI1Ka, a 1136paHI1 BO HaCTaBHo-Hay4HI1, HaY4HI1 11

copa60THI14K11 3Batt>a Ha CroMaTOllOWKI10T <!>aKYIlTeT, pa60THHoT npoLlec Ila ro oCTBapyBaaT BO

ABeTe YCTaHoBI1 comaCHO co 3aKOH, KOlleKrnBeH AorOBOp 11 co OBaa CnorOA6a.

lfneH 5 npaBaTa 11 06BpCKI1Te Oil pa60THI10T OAHOC IlI1~aTa 1136paHH BO HaCTaBHo-Hay4HI1,

Hay4HH H copa60THI14KI1 3Batt>a Ha CroMaTOllOWKI10T <!>aKYllTeT rl1 oCTBapyBaar Ha

CroMaTOllOWKI10T <!>aKYllTeT 11 BO YHI1Bep311TeTcKaTa CTOMaTOIlOWKa KIlHHI1Ka.

lfneH 6 BHCoKo06pa30BHaTa AejHoCT camacHo CO CTYAHCKI1Te npOrpaMI1 11 nllaHOBI1 11 HaY4HO

I1CTpaJKYBa4KaTa AejHOCT ce 113BeAYBaaT I1CTOBpeMeHO Ha CroMaTOllOWKI10T (jJaKYllTeT 11 BO

YHI1Bep311TeTCKaTa CTOMaTOIlOWKa KIlI1HHKa.

lfneH 7 YHI1Bep311TeTCKara CTOMaTOIlOWKa KIlI1HI1Ka e comaCHa 3a nOTpe611Te Ha

CroMaTOllOWKI10T (jJaKYllTeT, BI1COK006pa30BHaTa (TeopeTcKa 11/111111 npaKTl14Ha) H HayYH0l1CTpaJKYBa4Kara AejHoCT Henpe4eHo Aa ce oCTBapyBaaT BO npOCTOpl111Te 11 co pa60TI1re

Ha YHI1Bep311TeTCKaTa CTOMaTOIlOWKa KIlHHHKa KOHWTO HCToBpeMeHo ce KopHCTaT 11 3a Bpwett>e

Ha 3APaBCTBeHaTa AejHoCT. Pa60TI1Te KOI1WTO He ce KOpl1CTaT HCTOBpeMeHO 3a Bpwett>e 11 Ha 3ApaBCTBeHa AejHoCT,

TyKY caMO 3a nOTpe611Te Ha BI1COK006pa30BHaTa AejHOCT, rl1 06e36eAYBa CTOMaTOllOWKI10T

<jJaKYllTeT 11 HI1B rl1 KOpl1CTI1 CTOMaTOllOWKI10T (jJaKYllTeT.

lflleH 8 HayYH0l1CTpaJKYBa4KaTa AejHoCT, BKIlY4I1TeIlHo 11 H3pa60TKaTa Ha npOeKTHTe,

nOTnHCHI1~I1Te Ha OBaa CnoroA6a ja oCTBapyBaaT BO corllaCHOCT co npOnHCl1re 3a BI1COKOrO

06pa30BaHHe, HaY4Hol1CTpaJKYBa4KaTa 11 3ApaBCTBeHaTa AejHoCT.

lflleH 9 nl1LlaTa 1136paHI1 BO HaCTaBHo-Hay4HI1, HaY4HH 11 capa60THI14KI1 3Batt>a Ha

CToMaTOllOWKI10T <jJaKYllTeT (BO HaTaMOWHI10T TeKCT: IlI1~a 1136paHI1 BO 3Batt>a), BpwaT 11 3IlpaBCTBeHa AejHoCT BO YHI1Bep311TeTcKaTa CTOMaTOIlOWKa KIlI1HI1Ka BO 06eM yrBPAeH

comaCHO co 3aKOH, KOlleKTI1BeH AOroBOP H co AOroBOpOT 3a Bpa60TyBatt>e.

UL----II

/ nl1LtaTa 1136paHI1 BO 3Bafba BpWaT 3ApaBCTBeHa AejHoCT BO YHI1Bep311TeTCKaTa

CTOMaTOnOWKa KnI1HI1Ka I1CTOBpeMeHO BpwejKI1 BI1COKOO6pa30BHa 11 HayYH0I1CTpa>KYBa4Ka

AejHoCT KaKO ¢YHKLtI10HanHa Ltenl1Ha, BO 06eM yraPAeH COmaCHO CO 3iIKOH 11 CO AorOBopOT 3a

Bpa60TYBafbe.

4neH 10 nl1LtaTa 1136paHI1 BO 3Batba 3iICHOBaaT pa60TeH OAHOC Ha CroMaTOnOWKI10T ¢aKYmeT 11 BO

YHI1Bep311TeTCKaTa CTOMaTonOWKa KnI1HI1Ka, TaKa WTO co pa60TaTa BO ABeTe YCTaHOBI1

oCTBapyBaaT nonHO pa60THo BpeMe YTBPAeHO co 3aKOH.

4neH 11 BI1AOT 11 06eMoT Ha pa60TaTa Ha nl1LtaTa 1136paHI1 BO 3Batba, no npeAnor Ha

COOABeTHaTa KaTeApa, rl1 YTBPAyBa HaCTaBHo-HaY4Hl1oT COBeT Ha CroMaTOnOWKI10T ¢aKYmeT,

Bp3 OCHOBa Ha CTyAI1CKaTa nporpaMa 11 HOpMaTI1Bl1Te 11 CTaHAapAI1Te 3a Bpwefbe BI1COK006pa30BHa AejHoCT.

3a pa60TaTa OA CTaB 1 Ha OBOj 4neH ce CKnyYyBa AoroBop 3a Bpa60TYBafbe nOMefy

1136paHoTo nl1Lte BO 3Bafbe 11 CToMaTOnOWKI10T ¢aKYmeT.

4neH 12 BI1AOT 11 06eMoT Ha pa60TaTa Ha nl1LtaTa 1136paHI1 BO 3Bafba, KOI1 BpwaT 3ApaBCTBeHa

AejHoCT BO YHI1Bep311TeTcKaTa CTOMaTonOWKa KnI1HI1Ka, ce YTBPAyBaaT co AoroBopoT 3a

Bpa60TYBafbe CKnyYeH nOMefy 1136paHoTo nl1L.te 11 YHI1Bep311TeTcKaTa CTOMaTonOWKa KnI1HI1Ka.

4neH 13 ;QeKaHoT Ha CroMaTOnOWKI10T ¢aKYmeT, HajAOLtHa AO n04eTOKOT Ha aKaAeMCKaTa

rOAI1Ha Koja 3an04HYBa Ha 15 cemeMBpl1, ro 113BeCTyBa Al1peKTOpOT Ha YHI1Bep311TeTcKaTa

CTOMaTonOWKa KnI1HI1Ka 3a BpeMeTO 3a Koe nl1LteTO e 1136paHo BO 3Bafbe 11 3a pacnopeAoT Ha

pa60THoTO BpeMe 3a TeKOBHaTa aKaAeMCKa roAI1Ha.

;Ql1peKTOpOT Ha YHI1Bep311TeTcKaTa CTOMaTonOWKa KnI1HI1Ka, no npeAnor Ha AeKaHOT 11 BO COmaCHOCT co nOTpe6aTa Ha YHI1Bep311TeTCKaTa KnI1HI1Ka 3a Bpwefbe Ha 3ApaBCTBeHaTa

AejHoCT, ro YTBPAyBa pacnopeAOT Ha pa60THOTO BpeMe Ha nl1LteTO 1136paHO BO 3Bafbe OA CTaB

1 Ha OBOj 4neH.

4neH 14 nl1LteTO 1136paHo BO 3Bafbe Koe BpWI1 BI1COK006pa30BHa, HaY4HoI1CTpa>KYBa4Ka 11

3ApaBCTBeHa AejHoCT I1Ma npaBo Ha nnaTa 11 HaAOMeCTOLtI1 cpa3MepHo Ha pa60THoTo BpeMe nOMI1HaTO Ha CToMaTOnOWKI10T ¢aKYmeT 11 BO YHI1Bep311TeTcKaTa CTOMaTonOWKa KnI1HI1Ka,

cornaCHO co 3aKOH, KOneKTI1BeH AoroBop 11 AoroBopoT 3a Bpa60TYBafbe.

npecMeTKaTa 11 I1cnnaTaTa Ha nnaTaTa 11 npl1AoHecl1Te 3a nl1LteTO OA CTaB 1 Ha OBOj 4neH rl1 BpwaT YHI1Bep311TeTCKaTa CTOMaTonOWKa KnI1HI1Ka 11 CroMaTOnOWKI10T ¢aKYmeT

cpa3MepHo Ha BpeMeTo nOMI1HaTO Ha pa60Ta.

4neH 15 Ha nl1LtaTa 1136paHI1 BO 3Balba 11 Bpa60TeHI1 Ha CToMaTOnOWKI10T ¢aKymeT 11 BO

YHI1Bep311TeTcKaTa CTOMaTonOWKa KnI1HI1Ka KOI1 BO TeKOT Ha yYe6HaTa roAI1Ha HanOnHl1ne 65

rOAI1HI1 CTapoCT, pa60THI10T OAHOC 11M Tpae AO KpajoT Ha y4e6HaTa rOAI1Ha I1CToBpeMeHo Ha

CroMaTOnOWKI10T ¢aKymeT 11 Ha YHI1Bep311TeTCKaTa CTOMaTonOWKa KnI1HI1Ka.

3

If

lIneH 16 nOTn~CH~l.lHTe Ha OBaa Cnoro,Q6a ce carllacH~ Kop~CTelbeTo Ha oTCYCTBa nopa,Q~

CTPY4H~ ~ HaY4H~ npecro~ ~ ycoBpwyBalba Ha 1l~l1aTa ~36paH~ BO 3Balba ,Qa ce BPW~ Bp3 OCHOBa Ha O,Q/lYKa Ha HaCTaBHo-HaY4H~oT COBeT Ha CroMaToIlOW~OT lI>aKY/lTeT camacHo CO CraTyTOT Ha YH~Bep3~TeTOT "CB. K~p~1l ~ MeTO,Q~f ~ ca npaB~IlH~KOT 3a BHaTPeWHHTe O,QHOC~ ~ pa60TelbeTO Ha CroMaToIlOWK~OT lI>aKY/lTeT no npelXO,QHO 0,Q06peH~e O,Q YH~Bep3HTeTCKaTa CTOMaTOIlOWKa K/l~H~Ka.

lIneH 17 Jl~l.leTO ~36paHo BO 3Balbe Ha Koe My npeCTaHall pa60TH~OT O,QHOC Ha CroMaToIlOWK~OT

lI>aKYllTeT npo,QOIl>KYBa ,Qa pa60T~ KaKO 3,QpaBCTBeH pa60TH~K CO nOIlHO pa60THo BpeMe BO YH~Bep3HTeTCKaTa CTOMaTOIlOWKa K/l~H~Ka, ,QOKOIlKY 3a Toa He nocrojaT 3aKOHCK~ npe4K~.

lIneH 18 3a CTopeHa noBpe,Qa Ha pa60THaTa 06BpcKa, KaKO ~ 3a CTopeHa wTeTa, ll~l.leTO ~36paHo

BO 3Balbe e o,QroBopHO ~CToBpeMeHo npe,Q ,QeKaHOT Ha CroMaTollowK~OT lI>aKY/lTeT ~ npe,Q ,Q~peKTopoT Ha YH~Bep3~TeTcKaTa CTOMaTOIlOWKa K/l~H~Ka, comaCHO co 3aKOH ~ co KOlleKT~BeH ,QOroBOp, BO 3aB~CHOCT O,Q pa60TaTa WTO ja Bpwen BO MOMeHTOT Ha HaCTaHYBalbeTO Ha nOBpe.QaTa ~/~Il~ WTeTaTa.

lIneH 19 Pa60TH~Te MeCTa Ha 1l~l1aTa ~36paH~ BO 3Balba ce YTBP,QYBaaT co onWT~re aKT~ Ha

nOTn~CH~l.l~Te Ha OBaa Cnoro,Q6a.

lIneH 20 Jl~l.laTa BO pa60TeH O,QHOC BO YH~Bep3~TeTcKaTa K/l~H~Ka, a ~36paH~ BO 3Balba Ha

CToMaTollowK~OT, Ke 3aCHOBaaT pa60TeH O,QHOC ~ co CToMaTollowK~OT lI>aKYllTeT, BO pOK O,Q 30 ,QeHa 0,Q ,QeHoT Ha BlleryBalbeTo BO c~lla Ha OBaa Cnoro,Q6a.

lIneH 21 nOTn~CH~l.l~Te ce ,QOlllKH~ ,Qa ro C/le,Qar cnpoBe,QyBalbeTo Ha OBaa Cnoro,Q6a Henocpe,QHo

~ npeKY CBOHTe opraH~ ~ C/lYlK6~.

KaKo nOCTojaH opraH HaA/lelKeH 3a cnpOBe,QyBalbe Ha OBaa Cnoro,Q6a, nOTn~CH~I1~Te

lI>opM~paaT Koop,Q~HaT~BeH o,Q60p.

lIneH 22 Koop,Q~HarnBH~oT 0,Q60p ro C04~HYBaaT: peKTOpOT Ha YH~Bep3HTeTor "CB. K~p~1l ~

MeTo,Q~j", O,QHOCHO ll~l.leTO wro roj Ke ro oBllaCT~, ,QeKaHoT Ha CroMaTollowK~OT lI>aKYllTer, coo,QBereH paKoBo,Q~rell Ha Kare,Qpa, ,Q~peKTOpOT ~ npeTce,QarelloT Ha YnpaBH~or 0,Q60p Ha YH~Bep3~TeTcKara CTOMarOIlOWKa K/l~H~Ka.

lIneH 23 Koop,Q~Har~BH~OT0,Q60p: - ro C/le,Q~ cnpoBe,QyBalbero Ha Cnoro,Q6ara; - ,QaBa TOIlKYBaH>e Ha 0,Qpe,Q6~re Ha Cnoro,Q6ara; - r~ ycorllacyBa l.lell~Te, 3a,Qa4~re, ~HTepec~Te ~ CTaBOB~Te Ha nOTn~CH~I1~re Ha

Cnoro,Q6aTa;

IJ 11

4

- OA/1\'4YBa no eBeHlyanHO Hal laHaTHTe cnOPOBI1 nOMery nOTnl1CHI1Ltl1Te Ha CnorOA6aTa, BKJlY4YBajKI1 rl1 11 CnoPOBI1T\, BO BpCKa co npaBaTa, 06BpcKI1Te 11 OtlrOBOpHOCTI1Te Ha nl1~ara 1136paHI1 BO 3BatbCl K\\'1 I1CTOBpeMeHO Tpe6a Aa rl1 oereapaT BO tlBeTe YCTaHOBI1.

"!neH 24 npl1nor Ha OBaa CnoroA6a ce "lieKcoT 1 OAHOCHO nperneAoT Ha npocropoT 11 pa60TI1Te

KOI1 Ke ce Kopl1CTaT I1CTOBpeMeHO 3" BpWeH>e'Ha BI1COK006pa30BHaTa, HaY"!H0l1CTpalKYBa4KaTa 11 3tlpaBCTBeHara tlejHOCT, 11 AHeKc ), OAHOCHO nperneAOT Ha nl1LtaTa 1136paHI1. BO 3BaH>a KOI1 I1CTOBpeMeHO BpwaT BI1COK006pa30hI1a, HaY4Hol1CTpalKYBa4Ka 11 3ApaBCTBeHa AejHoCT.

"!neH 25 CnoroA6aTa BIleryBa BO cI1na (\I l1eHOT Ha Hej311HOTO nOTnI1WYBatt>e.

"!neH 26 QBaa CnoroA6a e C04I.1HeTa BI \ rpl1 eAHaKBI1 npl1MepoLtI1.

MeroAld" BO CKonje --,,==C;.T~o.MaTonowKM aKYnTeT

PeKTOp

JaBHa 3ApaBcrBeHa ycraHoBa YHMBep3MTeTCKM CTOMaronowKM

KIIMHM4KM ",eHTap nCB. naHTenejMoH"

YHMBep3MTeT "CB. KMPHJI It

5

11If

.lJ;OrOBOP aa MeiytPtuCJJlWeruC1Cll copa6oiiUul

Ocny<I:eB Ba AeB 01.102004 roABBa, nOMefy: L CroIl8TOJlOlllKllOT 4!UYJITeT - CIl.oDje, co ceAJllIlTe Ha yIl. BOAlbllHCKa 6p.17, CKonje 3acraJIYllllll OA )J;eKaHOT Ba IfIaxyJITeTOT IIJXXP. A-P Mapaja HaxoB8 0A eABa CTpaBaB 2. Me~CKBOT 4!UYJITeT - CKbDje, co ceAJllIlTe Ha yJI. 50-Ta AHBlQaja 6p.6, CKonje, 3aCTanyBaB 0A )J;eKaHOT Ha If!axyJITeTOT npolfl. I\-P Marl\aJIeHa )J(aBTeBa 01\ APyra ctpaHa.

'I./leH 1 Co OBOj 1\0roBOP ce ypeAYBaaT 0AHOCBTe nOMefy ARaTa <f>aKyIlTeTa, KaKO ABe 1\0roBOPHH CTpaHH KOH ce pe3YJlTllT Ha HHBHaTa 1\0JIroroABWHa copa60TKa DO oooaCTa Ha BHCOKOTO 06paJoBaHHe, KaKO H BHCHHaTa Ha HaA0MeCTOI\BTe KOH Tpe6a roABWHo I\a 6HJ\aT HcnJIaTeHH 3a yCJIyrBTe KOH Mel\HI\BHCKHOT If!aKYJITeT MY m npyxa Ha CroMaTOJIOIIIKBOT If!aKYIITeT.

'IJleH 2 Copa6OTKaTa nOMefy ARaTa If!aKyJITeTH npoH3Ileryua 01\ If!aKTOT WTO I\en 01\ coAPlKBIIaTa Ha eTYl\HCKBTe nporpaMH Ha CTOMaTOJIOIIIKBOT If!aKYJITeT ce 01\ oooaCTa Ha MeAHI\BHaTa, na comaCHO TOa CroMaTOJIOiliKHOT If!aKYJITeT KOPHCTH YCJIym 01\ Mel\HI\HHcKBoT If!aKYJITeT.

'I./leH 3 TpoIIlol\Ifre KOH 3a MeABI\BHCKHoT <l>aKYJITeT npOH3JIeryullaT 01\ OBaa copa6OTKa nataaT Ha TOIlllP Ha CTOMaTOJIOIIlKBOT If!aKyJITeT H co OBoj 1\0roBOp CroMaTOJIOIIIKBOT If!aKYIITeT ce 06Bp3yua Ha CMeTKaTa Ha Mel\HI\HHCKBOT If!aKYJITeT I\a npelf!pJIa Ha roAHUlHO HBBO H3HOC 01\ 800.000,00 l\eHapH Ha HMe MaTepHjaJIHH TpoIIlOI\H 3a KopHCTelbe Ha cpel\CTBa, MaTepHjaJIH H npoCTOpHH YCJIOBH 01\ CTpaHa Ha CTYAeHTHTe Ha CroMaTOJIOIIIKHOT If!aKYJITeT.

'I./leH 4 MeABI\HHcKBOT If!aKyJITeT ce 06Bp3yua l\eKa ICe 06e36eAH KOHTHayapaHo cnpoBeAYBalbe H peaJIH3aI\Hja Ha HaCTaBaTa no Mel\HI\HHCKHTe npel\MeTH, a KOH ce l\eJI 01\ CTyAHCKBTe nporpaMH Ha CTYAeHTHTe 01\ CTOMaTOJIOiliKHOT If!aKyJITeT, na BO Taa CMHCJIa ICe 06e36el\H MaTepHjaJIH, cpel\CTBa H npoCTOpHH YCJIOBH 3a HenpeqeHO 0ABHBaHoe Ha HCTaTa.

'IJIeH 5 BlUKHOCTa Ha ODOj 1\0roBOP e HeOrrpel\eJIeHa, OI\HOCHO ICe BaJKII ce 1\0l\eKa Ha nOBHaKOB HaqHH He 6HAe ypel\eHa copa60TKaTa rroMefy ABeTe 1\0roBOPHH CTpaHH.

i

PEIIY6AHKA ~AKE60HHJA • I, S.o KilllHllK8 sa - m11R~P311m "CR. I\I1PI1~ I1It.~TCClI11 118KCHil, ¢ lUllj"ilB8

Cp. 02 -1&2./:)" , . Bp. OP}'t9~-101- ;z. 2'.XJ .1,ap.. CKOnJE Dt?-Dl-~

CKODIB

COrJIaCHO co 'IJIeH 4, TO'lKa 1 D '1JIeHOBHTe 6, 7, 18 H 24 011 Crroroll6aTa 3a

ypei\YBalbe Ha Mefyce6HHTe 0IlHOCD BO BplIIelbeTO Ha BHCoKo06pa30BHaTa,

Hay'IHoHCTplUKYBa'lKaTa H 311paBCTBeHaTa lIejHoCT H 3a ypei\YBalbe Ha pa60THHoT

0IlHOC Ha HaCTaBHHI\HTe H copa6oTHDQHTe (BO HaTaMOIIIHHOT TeKCT: CrroroIl6aTa),

1I0rOBOpHHTe CTpaHH:

YHHBep3HTeT "CB. KKpHJI H MeToilHj" BO c.'orrje • CTOM8TOJIOUIKH 418KYJITeT,

3aCTarryBaH 011 peKTOpOT rrpoq,. II-P BeJIHMHp CTOjKOBCKH H rrpeTCTaByaaH 011

lIeKaHOT rrpoep. II-P AJIeKC3Hi\ap rp'leB ( BO HaTaMOIIIHHOT TeKCT: CTOM8TOJIOWKH

418KYJITeT), "

H

J8BU8T8 3i1p8BCTBeU8 YCT8UOB8 YUHBep3HTeTCK8 MHUHKa 38 M8KCHJI04l8QHj8JIU8

xupyprHj8, 3aCTarryBaHa 011 IIKpeKTOpOT II-P rOpaH TIaH'IeBCKH (BO HaTaMOIIIHHOT

TeKCT: YUHBep3HTeTCK8 MHHHKa 38 M8KCHJI04l8QHj8JIU8 XHpyprHj8),

1'0 CKJIyqyBaaT KOH CrrorOll6aTa CJIellHHOB

AHEKC 1 IIperJIeil H8 npOCTOpOT H p860TuTe KOH Ke ce KOpHCT8T HCTOBpeMeuo 38 Bpwelbe

H8 BHCOKo06p830BU8T8, H8Y"HOHCTP8lKysa'lKaT8 H 311p8BCTBeU8T8 lIejHoCT

1JJIeH 1 COrJIaCHO co 'IJIeH 4, TO'IKa 1 011 Crroroll6aTa, YHHBep3HTeTcKaTa

CTOMaTOJIOIIIKa KJIHHHKa e COrJIaCHa lIa 06e36eiIYBa rrpoCTopHH H TeXHH'IKH yCJIOBH

3a peaJIH3aQHja Ha TeopeTcKaTa H rrpaKTH'IHaTa HaCTaBa COrJIaCHO co rroTpe6HTe

eAHHCTBeHO H caMO Ha CTOMaTOJIOIIIKHOT epaKYJITeT 3a crrpoBellyaalbe Ha HerOBHTe

CTYAHCKH rrporpaMH Ha TpHTe QHKJIyCH Ha BHCOKOTO 06pa30BaHHe, Aa 06e36ellyBa

YCJIOBH 3a crrpoBeAyaalbe Ha rrporpaMHTe 3a 06pa30BaHHe Ha KaAPH crropeA

3aKOHOT 3a 311paBCTBeHa 3alIITHTa (crreQHjaJIH3aQHH H cyrrcrreQHjaJIH3aQHH), KaKO H

Aa 06e36eAyBa YCJIOBH 3a peaJIH3aQHja Ha Hay'lHoHCTpalK}'Ba'lKaTa pa60Ta H pa3Boj

Ha Hay'lHaTa 1I0KTpHHa OA 3aeAHH'IKH HHTepec.

1JJIeu 2 3a peaJIH3aQHja Ha Taa QeJI, COrJIaCHO co '1JIeH 7, CTaB 1 011 CrrOI'01I6aTa,

YHHBep3HTeTcKaTa KJIHHHKa 3a MaKCHJIoepaQHjaJIHa xHpypmja e COrJIaCHa, 3a

rroTpe6HTe Ha CTOMaTOJIOIIIKHOT epaKYJITeT, BHCoKo06pa30BHaTa (TeopeTcKa WHJIH

rrpaKTH'IHa) H Hay'lHoHCTp8lK}'Ba'lKaTa lIejHoCT Herrpe'leHO lIa ce oCTBapyBa BO

rrpoCTOpHHTe H co orrpeMaTa Ha YHHBep3HTeTcKaTa KJIHHHKa 3a MaKCHJIoepaQHjaJIHa

xHpyprHja KODIIITO HCToBpeMeHo ce KopHCTaT 3a BplIIelbe Ha 3ApaBCTBeHaTa

AejHocT.

,lloroBOpHHTe CTpaHH ce COrJIaCHH 3a rrpoCTopHHTe H orrpeMaTa Kalle IIITO ICe

ce BpIIIH, 0IlROCHO co KOll ICe ce BpUIH BllCoKo06pa30BHa II Hay'lHollCTpa)j(yBa'lKa

~J f

/

/ J1ejHOCT J1a ce CIITe rrpOCTOpIm B ceTa OrrpeMa Ka,lIe IDTO ce BpWB, 0J1HOCHO co KOII ce BpWH 3J1paBCTBeHaTa J1ejHOCT Ha YHHBep3HTeTCKaTa KJIHHIIKa 3a MaKCWloq,aWljaJIHa xHpyprHja, ceTa OnpeMa Koja YHHBep311TeTCKaTa KJIHHHKa 3a MaKCWloq,a~BjaJIHa XHpyprHja ja KOpBcrH BO BpWelbeTO Ha 3/1paBcrBeHaTa /lejHDcr, KaKO H npOcrOpHHTe KOH BO IIJ\HHHa 6H 6Hne H3rpa,lleHH, J10rpa,lleHH, a,lIarrTBpaHH B CJI. 3a BpWelbe Ha 3J1paBCTBeHa J1ejHOCT.

0J1pe/l6aTa 0/1 rrpeTXOI\HHOT craB COOI\BeTHO ce OI\HeCYBa H 3a orrpeMaTa.

'lneH 3 IIpOCTopBHTe 0J1 'lJIeH 2 Ha OBOj AHeKc, KOB BCToBpeMeHo ce KopBcraT 3a

BpWelbe Ha 3J1paBcrBeHa, BBCoKo06pa30BHa H Hay'IHoHCTpalK:yBa'lKa pa60Ta, MOJKaT /la 6"11aT oryreHH, KOpHCTeHH, rrpeHaMeHeTH, 3J1arrTHpaHH, H3/13J1eHH rro/l 3aKYII H en. HCKJIy'lHBO co cornacHocr Ha I\BeTe /lOrOBOpHH CTpaHH.

O:l\pe:l\6aTa 0:1\ rrpeTXO:l\HHOT craB COO:l\BeTHO ce OJ1HecyBa H 3a orrpeMaTa.

'lneH4 IIpocropHHTe 0:1\ 'lJIeH 2 Ha oBoj AHeKc, BO MoMeHTOT Ha HerOBOTO

rrOTIIHlII)'Balbe 01\ CTpaHa Ha :l\oroBopHBTe crpaHH, ce:

- e:l\Ha cana co 2 pa60THH MeCTa; - e:l\Ha orrepa~HoHa CaJIa;

- e/lHO O:l\/leneHHe 3a rrpeBpcKB; - e:l\Ha co6a 3a peaHHMa~ja;

- el\Ha pyTHHcKa onepaQllOHa cana.

'lneH5 3a rrpocropHHTe II onpeMaTa KOH ce HaoraaT BO 3rpa/laTa Ha

YHHBep3HTeTcKaTa KnHHHKa 3a MaKcHno¢a~HjanHa XHpyprHja KOH He ce KopllcraT HCTOBpeMeHO 3a Bpwelbe Ha 3J1paBCTBeHaTa, TyKy caMO 3a IIOTpe6HTe Ha BliCOKoo6pa30BHaTa J1ejHocr, pa60TlfTe II MarepHjaJIHTe rH 06e36eI\YBa CToMaTonOWKHOT epaKynTeT BO CKorrje II RHB rn KopliCTaT HCKnY'IIiBO CTY:I\eHTHTe Ha CTOMaTOJIOWKHOT epaKynTeT BO CKorrje. TPOWO~HTe 3a HHBHOTO TeKOBHO OI\PJKYBalhe, a,lIanTHpalbe, peHOBHpalhe II CJI. rH CHOCyBB CTOMaTOJIOIllKHOT epaKymeT BO CKorrje.

IIpoCTopIIII 01\ CTaB 1 Ha OBOj 'lJIeH ce: 1 aMepHTeaTap 3a 120 CJIywaTeJIH; 2 rrpcI\aBaJIHH 3a rro 30 CJIYlllaTenll.

'inCH 6 3a KOpHCTCIhC Ha rrpOCTOpllHTe IIITO ce HaoraaT BO 3rpa,llaTa Ha

YHHBep3HTeTcKaTa KJIHHIIKa 3a MaKcHnoepa~HjaJIHa Xllpyprllja BO KOII HC ce BplllH 3ApaBCTBeHa AejHoCT, a KOII rH KopHcraT ]IH~aTa H36paHH BO 3Balba Ha CToMaTonolllKHoT epaKyJITCT BO CKolIje, 0AHOCHO ]IH~aTa H36paHH BO HaCTaBHOHay'lHH, Hay'lHH II copa60THII'lKIi 3BaIha OI\JIyqyBaaT AHpeKTopoT Ha

t

I

Ymmep3HTeTCKaTa croMaTOJIOIDKa KJIBHHKa H lIeKaHOT ua CTOMaTOJlOIlIKHOT cPaxyJlTeT BO CKonje.

TIpocroPHH 011 CTaB 1 011 OBOj 'lJIeu ce: Ka6HHeTH H KallIleJlapHH; aCHCTeHTCKlITe KaIIIleJlapHH; KaIIIleJIapHHTe H lip. npocropHH ua UaCTaBHHOT K3I\ap ua cIlaKYJlTeToT. . .

lIJIeB 7 QBOj AueKc 6p. 1 e COCTaBeu lIeJl 011 Cnoroll6aTa H 3ano'lH}'Ba lIa BaJKH 011

MOMeBTOT Kora te 6H1\e nOTUHmaB 0/1 1I0rOBOpHHTe crpaBB 011 KOH e nOTnumaua Cnoroll6aTa.

JaBBa 3Jq1aBCTBeBa YCT8BoBa

YBHBep3HTeTCKaT8 KJlHHHKa 3a MaKCHJlo4Jao;ujwIBa xupyprHja

PeKTOp

BeJik~p~o]ii:UBCIfH ..

YHHBep3HTeT "CB. KUPHJI H MeTolluj" BO CKonje

CTOMaTOJIOWKH 4JaKYJITeT

,

ELABORAT ZA OSNOVAWE NA STUDISKA PROGRAMA ZA...

Documents

Transcript of ELABORAT ZA OSNOVAWE NA STUDISKA PROGRAMA ZA...