EKONOMİYE

KÜRESEL VE ULUSAL BAKIŞ

Sektör Kurulları Toplantısı

29 Ağustos 2019

Ender YORGANCILAR

EBSO Yönetim Kurulu Başkanı

Şiddetini Artıran Ticaret Savaşları

-ABD-Çin

-Japonya-G.Kore

FED’in Faiz İndirimi ve Ülkelerin

Parasal Genişleme Hamleleri

Başta İran Kaynaklı Olmak Üzere

Siyasi ve Jeopolitik Gerginliklerin

Artması AB’de, Özellikle İtalya ve Almanya

Ekonomisinde Sorunların Artması

MB Başkanı Draghi’nin Özellikle

İmalat Sanayi Kötüleşiyor

Vurgusu

2020 Küresel Resesyon Beklentisi

KÜRESEL EKONOMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER YANGIN YERİ

İngiltere’de Yeni Başbakan ile Anlaşmasız Brexit Olasılığı

Arjantin Krizi

Hong Kong-Çin Gerilimi

Pakistan-Hindistan Gerilimi

NEDEN TİCARET SAVAŞLARI? NEDEN ÇİN?

AB-28 %27

ABD %22

Diğer Gelişmekte Olan Ülkeler

%16

Latin Amerika

%10

Japonya %9

Diğer Gelişmiş

Ekonomiler %7

Çin %4

Hindistan%4 AB-28

%16

ABD %15

Diğer Gelişmekte Olan Ülkeler

%24

Latin Amerika

%8

Japonya %4

Diğer Gelişmiş

Ekonomiler %7

Çin %19

Hindistan %8

2019 IMF TAHMİNİ 1990

TİCARET DARALIYOR: DÜNYA TİCARET HACMİ ENDEKSİ

2016 2017 2018

115,5 121,1

125,1 121,8

2019/II.Ç

Kaynak: DTÖ

BALTIK KURU YÜK ENDEKSİ DARALIYOR!

693

1.150

1.339

1.280

1.049

600

800

1.000

1.200

1.400

2016 2017 2018 2018 Ocak-Temmuz 2019 Ocak-Temmuz

Kaynak: Investing

KÜRESEL DOĞRUDAN YATIRIMLAR DA GERİLİYOR (Milyar Dolar)

Kaynak: Dünya Bankası

2018

2017

2016

2.480

2.085

1.072

KÜRESEL İMALAT SANAYİNİN (PMI) GÖRÜNÜMÜ DE ZAYIF

EMERGING

MARKETS

Küresel Türkiye Gelişmekte olan ülkeler

(Çin, Rusya, Hindistan)

2015 51,2 52,2 52,1 49,6 49,7

2016 51 52,6 53,2 48,8 50,7

2017 53,1 57,4 59,4 52,8 51,7

2018 52,9 55,0 56,1 48,0 51,2

2019/07 50,1 48,1 45,5 46,4 51

Euro Bölgesi

Kaynak: Markit

Almanya

SANAYİ DEVİ ALMANYA’DA NELER OLUYOR?

Almanya, 2018’in son iki çeyreğinden itibaren zor günler yaşıyor. PMI son 1 yıldır azalışta.

Otomotiv, beyaz eşya ve dayanıklı tüketim malları sektörlerindeki bozulmalar, Almanya ekonomisini en

çok etkileyen kalemler olarak dikkat çekiyor.

ABD-Çin ticaret savaşları ve Brexit gibi meseleler de Almanya ekonomisini kötü etkiliyor.

--- Euro Bölgesi

--- AB

Kaynak: Eurostat/ Toplam Sanayi Üretimi Endeksi (04/2010-04/2019)

PMI Endeksi Büyüme (%)

İhracat

(Milyar $)

2016 53,2 2,2 1.341

2017 59,4 2,3 1.447

2018 56,1 1,5 1.557

2019/I 46,0 0,7 447

2019/II 44,6 -0,1 371

DELOITTE CFO ANKETİ

Kaynak: Deloitte

5.Finansal kaynakları çeşitlendirme %26

12-18 aylık zaman diliminde muhtelif bir küçülmeye karşı firmanızı daha dirençli

hale getirmek için hangi önlemleri aldınız?

2. Mevcut müşteri tabanını genişletme %29

1. Müşteri portföyünü genişletme, farklı bölgelere ve piyasalara odaklanma %35

3.Kredi imkanları yaratma %28

4.Yüksek marjlı müşterilere odaklanma % 27

Ekonominin Toparlanamaması

Jeopolitik Risklerin Artması ve Olası

Yeni Göç Dalgası

ABD’nin Uygulayacağı S400

Yaptırımlarının Etkisi

Doğu Akdeniz’de Gerginlik

ve AB Yaptırımları

İç Siyasetin Sonbaharda Hareketlenme Sinyali

TÜRKİYE’NİN GÜNDEMİ BAŞIMIZI DÖNDÜRMEYE ADAY!

Özellikle Reel Sektörün Zor Günlerden

Geçiyor Olması

2019 YILINDA DÜNYA POZİTİF, TÜRKİYE NEGATİF BÜYÜYECEK (%)

IMF

OECD

DÜNYA BANKASI

FITCH

3,2

3,2

2,6

2,8

-2,5

-2,2

1,3

1,2

1,2

1,0

-1,0

-1,1

TÜRKİYE’NİN KÜRESEL EKONOMİDEN ALDIĞI PAY (%)

Kaynak: Dünya Bankası

TÜRKİYE RİSK PRİMİ: CDS (Aylık Ortalama)

294,10

278,62

172,30

206,60

163,62

451,98

308,00

470,00

396,7

0,00

100,00

200,00

300,00

400,00

500,00O

ca.1

6

Şub.16

Mar

.16

Nis

.16

May

.16

Haz

.16

Tem

.16

Ağu

.16

Eyl.

16

Eki.

16

Kas

.16

Ara

.16

Oca

.17

Şub.17

Mar

.17

Nis

.17

May

.17

Haz

.17

Tem

.17

Ağu

.17

Eyl.

17

Eki.

17

Kas

.17

Ara

.17

Oca

.18

Şub.18

Mar

.18

Nis

.18

May

.18

Haz

.18

Tem

.18

Ağu

.18

Eyl.

18

Eki.

18

Kas

.18

Ara

.18

Oca

.19

Şub.19

Mar

.19

Nis

.19

May

.19

Haz

.19

Tem

.19

Ağu

.19

CDS

29 Ağustos CDS: 422,70

Kaynak: Investing

GSYİH’DA YATIRIMLARIN DAĞILIMI UMUT VERMİYOR (%)

Kaynak: TUİK

9,90

11,35

10,32

10,07

10,10

11,25

10,88

10,53

10,1

9,7

12,51 14,23

14,40 16,10

16,55

16,26

16,27 17,23

17,4

16

8,00

10,00

12,00

14,00

16,00

18,00

20,00

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019/I

İnşaat

Mak.ve Teçh.

SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ VE BÜYÜME İLİŞKİSİ

9,5

4,6

0,9

-7,7

-4,8

-3,0

7,4

5,3

1,8

-3,0 -2,6

-10

-5

0

5

10

15

2018/I 2018/II 2018/III 2018/IV 2019/I 2019/II

SÜE-Değişim Oranı (%) Büyüme Oranı (%)

BÜYÜME

-2

-2,5

SANAYİ

ÜRT

ENDEKSİ

BEKLENEN

AZALAN ÜRETİM, ARTAN MALİYETLER DOĞAL BİR SONUÇ

İŞSİZLİK ARTIYOR

Kaynak: TUİK

2015

2017

2018

692

828

ÜNİVERSİTELİ İŞSİZ SAYISI (Bin Adet)

2016

2019/5 930

951

1.007

Mayıs 2019 İşsizlik Oranı

%12,8 Genç Nüfusta

%23,3

SANAYİDE ELEKTRİK VE DOĞALGAZ TÜKETİMİ

Kaynak: EPDK

89.951 94.966

96.996

22.309

12.600

13.372

11.988

3.235

05001.0001.5002.0002.5003.0003.5004.0004.5005.0005.5006.0006.5007.0007.5008.0008.5009.0009.50010.00010.50011.00011.50012.00012.50013.00013.50014.00014.50015.000

20.000

60.000

100.000

2016 2017 2018 Oca.-Mar. 19

Elektrik Tüketimi (Bin MWh)

Doğal Gaz Tüketimi (Milyon Sm3)

ENERJİ MALİYETLERİ ARTMAYA DEVAM EDİYOR

ZAM TARİH VE

ORANLARI (%)

SANAYİ

ELEKTRİK

SANAYİ

DOĞALGAZ

1.01.2018 8,4 13,6

1.04.2018 4,6 9,7

1.08.2018 14 14,0

1.09.2018 14 14,0

1.10.2018 18,5 18,5

01/31.07.2019 15 13,75

%

100,8

%

118,3

2003-2019 döneminde OECD ülkeleri arasında enerji fiyatları artışında Türkiye 1.

Kaynak:EPDK

GÜVEN ENDEKSLERİ DENGESİNİ BULAMIYOR!

Kaynak: TUİK

105,15 107,97

101,44

98,9

102,5 98,3

102,5

69,5 68,6 67,0

55,3 57,6 56,5 58,3

96,8 100,2

91,7

77,5

83,4 80,7

87,1

50

60

70

80

90

100

110

120

2016 2017 2018 May.19 Haz.19 Tem.19 Ağu.19

Reel Kesim Güven Endeksi Tüketici Güven Endeksi

Ekonomi Güven Endeksi

AB ÜLKELERİNDEKİ SORUNLARIN İHRACATIMIZA YANSIMASI

İHRACATIMIZDAKİ İLK 10 ÜLKE (Milyon Dolar)

Sırası Ülke Adı Oca.-Haz. 2018 Oca.-Haz. 2019 Değişim (%)

1 Almanya 8.223 7.694 -6,4

2 Birleşik Krallık 5.214 4.991 -4,3

3 İtalya 5.042 4.677 -7,2

4 Irak 3.885 4.117 6,0

5 İspanya 3.890 3.979 2,3

6 ABD 3.840 3.923 2,2

7 Fransa 3.815 3.879 1,7

8 Hollanda 2.414 2.517 4,2

9 İsrail 1.956 2.082 6,5

10 Romanya 1.916 1.945 1,5 Kaynak: TÜİK

71 BİN İHRACATÇI FİRMA

KG. BAŞINA İHRACAT FİYATI SADECE 1,32 DOLAR

YÜKTE AĞIR, PAHADA HAFİF ÜRETİMLE NEREYE KADAR?

ORTALAMA KG BAZINDA İHRACAT ($)

Türkiye Bursa İstanbul İzmir Ankara Kocaeli

2016 1,37 3,75 1,88 1,25 1,50 0,77

2017 1,36 3,52 1,81 1,24 1,26 0,92

2018 1,32 3,36 1,62 1,27 1,23 1,09

Japonya’da 4 $ G.Kore’de 2,54 $

Almanya’da 3,7 $ ABD’de 2,53 $

Kaynak: TUİK

TÜRKİYE NEREDE?

YÜKSEK potansiyelli ülkeler

(7 Ülke) Japonya

GERİ KALMIŞ ülkeler (58 Ülke) TAKİP EDEN ülkeler (10 Ülke)

KÜÇÜK

ölçekli/basit

üretim yapısı

BÜYÜK

ölçekli/

karmaşık üretim

yapısı

Üretimin geleceğini şekillendirmede DÜŞÜK

POTANSİYEL

Üretimin geleceğini şekillendirmede

YÜKSEK POTANSİYEL

LİDER ülkeler (25 Ülke)

G. Kore

Almanya İsviçre

Çin Çek Cum.

ABD İsveç

Avusturya İrlanda

Avustralya Hong Kong

Y. Zelanda

Norveç

Portekiz

Katar

BAE

Arnavutluk Cezayir

Arjantin Brezilya

Etiyopya Yunanistan

Endonezya S. Arabistan

G. Afrika Zambia

Macaristan Hindistan

Litvanya Meksika

Filipinler Romanya

Rusya Slovak Cum.

Tayland

TÜRKİYE GÜÇLÜ BİR ÜRETİM

ALTYAPISI VAR AMA

DÜŞÜK POTANSİYEL Kaynak:WEF

TEKNOLOJİDEN UZAK BİR MARKA YÖNETİMİNİN SONUCU

EN DEĞERLİ İLK 20 MARKA

2019 2018 DÜNYA

1 3 AMAZON X 2 = TR GSYİH

2 2 APPLE X 2= TR GSYİH

3 1 GOOGLE X 2= TR GSYİH

4 4 Microsoft

5 7 Visa

6 6 Facebook

7 9 Alibaba

8 5 Tencent

9 8 McDonald’s

10 10 AT&T

11 12 Verizon

12 15 Mastercard

13 11 IBM

14 14 Coca Cola

15 13 Marlbora

16 17 SAP

17 19 DISNEY

18 16 UPS

19 20 The Home Depot

20 24 Xfinity

2019 2018 TÜRKİYE

1 1 Türk Hava Yolları

2 6 Ziraat Bankası

3 5 Garanti

4 2 Türk Telekom

5 3 Turkcell

6 7 İş Bankası

7 4 Akbank

8 8 Arçelik

9 9 Yapı Kredi

10 10 Ford Otosan

11 16 Bsh

12 11 Halkbank

13 14 Ülker Bisküvi

14 13 Vakıfbank

15 21 Denizbank

16 20 Opet

17 19 Anadolu Efes

18 15 Bim

19 17 Tofaş

20 18 Vestel

Açılış Konuşması

Ender YORGANCILAR: EBSO Yönetim Kurulu Başkanı

Moderatör

Prof.Dr. Yaşar UYSAL

Dokuz Eylül Ünv. İktisat Bölüm Başkanı

Şant MANUKYAN

İş Yatırım Uluslararası Piyasalar

Direktörü

Dr. Can Fuat GÜRLESEL

Ekonomi ve Strateji Danışmanlık Hizmetleri

Başkanı

Teşekkürler