Ekoland InnovatIE PrIjs 2014

Voor de Ekoland Innovatieprijs 2014 zijn tien inspirerende en innovatieve biologische bedrijven en samenwerkingsverbanden van bedrijven aangemeld. De jury, bestaande uit Jan van Beekhuizen, Jan Bokhorst, Jan Jonkman, Maria van Boxtel, Geertje Schlaman en Kees van Veluw, kiest uit de aanmeldingen drie genomineerden. De komende weken worden de genomineerden bezocht door de jury. De Ekoland Innovatieprijs wordt feestelijk uitgereikt op woensdag 22 januari om 20.00 uur op de BioVak. Iedereen is welkom. TEKST Maria van Boxtel, Geertje SchlaMan & KeeS van veluw

dE BolstEr, zadEntEElt En vErEdElIngBart, Elly en zoon Frank Vosselman namen met compagnon Patrick Hoog-endoorn zaadveredelings- en vermeerderingsbedrijf de Bolster over. Ze bouwen het succesvol uit richting veredeling en vermeerdering voor de professionele telers. Nieuwe rassen zijn voorbereid om onder biologi-sche omstandigheden goede opbrengsten te geven. Vanuit deze visie veredelt de Bolster gewassen zoals tomaten en pompoen, onder andere met Family Inter Cross (FIC) variety voor de Fictor pompoen. Optimalisatie van de zaadoogst, door investeringen in moderne schoningsapparatuur en slimme samenwerking in de keten plus uitbesteding van zaadvermeer-dering naar geschikte klimaatzones maakt de Bolster tot een internatio-naal vooroplopend bedrijf. Binnen het bedrijf krijgen jonge enthousiaste mensen een plek om zich te ontwikkelen, dit zorgt tevens voor een open en frisse houding naar de buitenwereld en een goede samenwerking met onderzoekers en andere veredelaars om het assortiment te verbeteren. www.bolster.nl

AAnmelding vAn inspirerende bedrijven

EKolanD InnoVaTIEprIJS 2014: de kandidaten

BIOLOGISCHE LANDBOUW

IN

NOVATIEPRIJS

2014

9Ekoland | december – 2013

BIOLOGISCHE LANDBOUW

INNOVATIEPRIJS

2014

krIsPIjn van dEn drIEs, akkErBouw En vollEgronds­groEntEtEEltNa veelkleurige wortelen ook wilde aardappelen. Op zorgboerderij De Boerderij in Emmeloord en op het bedrijf van zijn vader Dignie van den Dries en vennoot Peter Keij werkt jonge boer Krispijn van den Dries aan bijzondere producten. Krispijn heeft een aantal vergeten groenten en wilde producten mede in de markt gezet. Hij komt daarmee tegemoet aan de behoefte van de bewuste consument aan authentieke en bijzon-dere smaakervaringen. Door de bijzondere kleuren en vormen kunnen ook groothandelaren als Eosta deze producten goed in de markt zetten. Krispijn ontwikkelde zelf een mengsel van veelkleurige aardappels, in uitwisseling met Chileense telers, nu in de markt als Wilde Aardappe-len. Ook veelkleurige wortels, bietjes en oude gewassen als pastinaak, wortelpeterselie en aardpeer zet Krispijn op de kaart. Met zijn regionale webwinkel bioromeo.nl en met zijn aandacht voor sociale media heeft Krispijn flinke media-impact als jonge biologische boer. www.bioromeo.nl www.zorgboer.nl.

BIOLOGISCHE LANDBOUW

INNOVATIEPRIJS

2014

natuurdErIj kEIzErsrandE, mElkvEEhoudErIj

Natuurderij Keizers- Rande is een nieuw opgestart, modern biolo- gisch dynamisch landbouw-b e d r i j f . De agrarische exploitatie van d e uiterwaarden nabij Deventer

staat geheel ten dienste van de natuur- en landschaps-

waarden. Daarbij wordt gestreefd naar een gesloten kringloop, waarbij bijvoorbeeld de granen uit de

akkerbouw en de grassen van de weidelanden gebruikt worden als voedsel voor de veestapel, die op zijn beurt weer zorgt voor bemesting van het gebied. Boerin Annette Harberink verzorgt met haar medewer-kers een veestapel van 80 melkkoeien, die kan uitgroeien naar een veestapel van 160 dieren. De melkkoeien grazen het grootste gedeelte van het jaar in de hoger gelegen gebieden van de uiterwaarden. In de lager gelegen delen grazen ossen en jongvee. Een van de diensten die de Natuurderij levert, is het onderhoud van de vergravingen die Rijkswaterstaat in de periode 2012-2015 uitvoert in het kader van het nationale programma Ruimte voor de Rivier. De rivier de IJssel kan zo bij hoogwater makkelijker en beter beheersbaar buiten haar oevers treden in de uiterwaarden. Hiermee moet Natuurderij KeizersRande een unieke combinatie van veehouderij, natuurbeheer en waterbeheer renderend krijgen. Met kunst en educatie op de boerderij biedt Keizers-Rande ook directe verbinding met de burgers. www.keizersrande.nl

Boomgaard tEr lIndE, fruIttEEltSinds Piet Korstanje en Heleen van Elsacker in 1980 het ouderlijke fruitbedrijf in Zeeland omschakelden naar biologisch-dynamische teelt, ontwikkelden zij hun bedrijf voortdurend verder. Op zoek naar een optimale grond zijn zij in 1991 verhuisd van ’s Heer Hendriks kinderen naar Oostkapelle, waar zij een prachtig bedrijf met 17 hectare appels en peren hebben opgebouwd. Door te in-vesteren in moderne koel- en sorteervoorzieningen zijn zij in staat hun eigen fruit in optimale conditie naar de groothandel te sturen. Samen met collega’s en onderzoekers in binnen- en buitenland zijn zij onvermoeibaar op zoek naar technieken die leiden tot een suc-cesvolle teelt maar bovenal een hele goede vruchtkwaliteit. Daar-naast experimenteren ze ook zelf op grote schaal. Zo plantten ze 4 hectare van het nieuwe appelras Topaz op veel sterkere onder-stammen dan tot dan toe gebruikelijk. Doel: een nog betere vrucht-kwaliteit en de reductie van de vele uren bodembewerking. Deze gedurfde aanplant is door veel collega’s uit binnen- en buitenland bewonderd. Met behulp van medestanders richtten zij de stichting Avalon op, die de grond onder het bedrijf in eigendom heeft, om zo via schenkingen de grond ‘vrij’ te maken van kapitaalslasten en om de grond op een verantwoorde manier te kunnen bewerken. www.boomgaardterlinde.nl

dE mEkkErstEE, gEItEnhoudErIj, kaasmakErIj, zorgDe Mekkerstee is een biologische geitenhouderij op zeeklei in combinatie met zorg. In de twaalf jaar sinds de oprichting is het landbouwgedeelte gegroeid naar 650 geiten en de verwerking van 1,3 miljoen liter melk (deels aankoop) tot kaas en ijs. De producten worden voor een belangrijk deel in eigen winkel verkocht, maar ook via de groothandel aan kaasspe-ciaalzaken. Wat de Mekkerstee bijzonder maakt is een hoge kwaliteit van veeverzorging en verwerking van de producten in combinatie met een zeer professionele, ondernemende en slimme commerciële aanpak van de mul-tifunctionele takken zorg, kaasmaken en verkoop. Het bedrijf kreeg de prijs voor beste geitenkaas van Nederland, maar weet ook jaarlijks duizenden klanten naar de winkel in Ouddorp te trekken. De zorg voor de naaste ligt aan de basis van de Mekkerstee: er is zinvol werk voor ruim 75 zorgvra-gers. In de verandering van de financiering van de zorg werkt de Mekkers-tee eraan dat in de landbouw en verwerking voldoende wordt verdiend om de zorg op eenzelfde kwaliteitspeil in stand te houden. Hiermee loopt het bedrijf van de familie den Hertog voorop in de omschakeling van dagbe-steding met vergoedingen uit de zorg naar dagbesteding met bedrijfsmatig werken. www.demekkerstee.nl

ErIc lamErs, mEt zoogkalvErEn mIndEr antIBIotIca gEBruIkMet zijn project ‘Moeder Natuurlijk’ zocht melkveehouder Eric Lamers uit Vierlingsbeek naar een vernieuwende manier om in de biologische melkvee-houderij met een melkrobot de uier-gezondheid op peil te houden en het antibioticagebruik te verlagen. Door kalveren te laten zogen bij de koeien, ook bij de dieren met hoge celgetallen, en de melkuit-slagen consequent te bemonsteren en beme-ten, kreeg Eric Lamers inzicht in het verbeteren van de uiergezondheid. In 2,5 jaar zijn 10 koeien onderzocht. Bij 3 dieren met een chronisch hoog celgetal bleek dat met kalverzogen niet te genezen. De andere 7 dieren vertoonden een betere uiergezondheid en een lager antibioticagebruik. De te testen koe bleef ’s nachts bij het kalf en werd overdag bij de andere koeien gelaten, zodat ze aan het voerhek kon eten en door de robot kon worden gemolken. De onderzoekende geest van Eric Lamers om ook bij robotmelken kalveren bij de koe mogelijk te maken, geeft praktisch toepasbare kennis voor de biologische melkveehouderij.

december – 2013 | Ekoland 10

BIOLOGISCHE LANDBOUW

INNOVATIEPRIJS

2014

BIOLOGISCHE LANDBOUW

INNOVATIEPRIJS

2014

BIOLOGISCHE LANDBOUW

IN

NOVATIEPRIJS

2014

BIOLOGISCHE LANDBOUW

INNOVATIEPRIJS

2014

gaos, akkErBouw En kunstGAOS, oftewel Geduldig Aandachtig Onbekommerd Samenwerken, is het akkerbouwbedrijf waar Jos Jeuken en Ellen Krul op 50 hectare aan huis in Swifterbant een slimme vruchtwisseling van groenten, pootgoed en zaadteelten hebben. Daarnaast pachten zij nog 25 hectare natuurland van Natuurmonumenten voor hun Gascoigne vleeskoeien. In 2004 start-ten ze met een fruitteler, een groenteteler en een melkveehouder de Hof-webwinkel, een goedlopende webwinkel waar ze een gedeelte van hun producten verkopen in directe verbinding met de consument. Via stagiaires van alle continenten staat GAOS in verbinding met de hele wereld. Hun zaadvaste uien en wortelen met smaak worden verder vermeerderd via Bingenheim. Tien jaar geleden kregen ze te horen dat ze een stuk van hun

land moesten afstaan voor de Hanzelijn, de nieuwe treinverbinding tussen Zwolle en de Randstad. Van deze bedreiging maakten ze slim een kans: ze lieten de veen-ondergrond op hun akkers opbrengen en verhoogden zo het organische stofgehalte. De bufferzone langs de spoorrails met vennen, poelen en veel bloemen trekt insecten en vogels aan en is een plek waar mensen tot rust komen. Bovendien staan er kunstwerken die de verbinding met landbouw en landschap versterken: een doorkijk naar de akkers, een ei van kistjes, een spannende vleermuizengrot, een huis voor de bijen in NS kleuren en een overlegplek in een ‘vulkaan’. Met in het midden Station GAOS. www.gaos.nu

wIm En annIE thomassEn, lEgPluImvEE Wim en Annie Thomassen uit Overberg (Utrecht) hebben een biologisch bedrijf met 15.000 leghennen en 6 hectare uitloop. Daarnaast hebben ze een kalverhouderij. De uit-loop voor de leghennen is deels (circa 2 hectare) ingeplant met een appelboomgaard en deels met een wilgenplan-tage. Dat levert beschutting voor de kippen, fruit voor de verkoop en houtige biomassa. De houtchips dienen als brandstof voor de houtkachel, waarmee het water voor de kalverstallen wordt verwarmd. De aanleg van de wilgen-plantage draagt daarnaast bij aan de verrijking van de

lokale biodiversiteit. De fa-milie Thomassen biedt een inspirerend voorbeeld voor andere pluimveehouders en zij delen hun kennis en erva-ring via onderzoek naar de multifunctionele benutting van kippenuitlopen. www.bomenvoorbuiten-kippen.nl of www.probos.nl/kiplekkeronderdewilgen

dE stoErdErIj, watErBuffElsSinds 2012 is er één biologische boerderij waar ook water-buffels worden gemolken, namelijk bij De Stoerderij, in 2010 kleinschalig gestart door Arjan Swinkels. Inmiddels lopen er 27 stoere waterbuffels door de weilanden van het Brabantse Son en Breugel. De bedrijfsvoering kenmerkt zich door het werken met een familiekudde (kalveren bij de buffelkoe), 365 dagen per jaar weidegang, vrijwel geen antibioticage-bruik. Alle producten worden via eigen verkoop direct aan de consument verkocht. Waterbuffels zijn hele bijzondere, maar ook vriendelijke dieren, het zijn échte knuffel-buffels, waardoor de kudde buffels dagelijks bezoekers trekt. Ondernemer Arjan Swin-kels startte met weinig eigen kapitaal, maar bindt consumenten via crowdfunding. Door gebruik te maken van de (sociale) media, dierenwelzijn centraal te zetten en kwaliteit te leveren, verovert hij een plek met zijn Stoerderij. Momenteel wordt alle melk als rauwe melk en roomijs aan huis verkocht, plannen voor buffel-mozarella en Goudse kaas liggen klaar. De stierkalveren die ieder jaar worden geboren, blijven ook op de boerderij en leven op natuurgrond waar zij het jaar rond kunnen grazen. www.destoerderij.nl

EkoInnoPrIjs

11Ekoland | december – 2013

BIOLOGISCHE LANDBOUW

INNOVATIEPRIJS

2014

ontwIkkElIng multItooltrac, akkErBouwDe zeven telers Alex van Hootegem uit Kruiningen, André Jurri-us uit Hemmen, Digni van den Dries uit Ens, Jacob Vos uit Bant, Joost van Strien uit Ens, Kees van Beek uit Langeweg en Kees Steendijk uit Kamperland hebben zich verenigd in het Samen-werkingsverband Onbereden Beddenteelt. Samen met een loonwerker en onderzoekers werken ze aan een multitooltrac, een werktuigendrager voor onbereden beddenteelt waarmee het ook mogelijk moet zijn om te oogsten: de Almobiel. De on-dernemers investeren daarmee in ‘bodemverlichting’ in plaats van bodemverdichting. De telers zijn koplopers in de GPS-gestuurde Onbereden Beddenteelt in Nederland. Naast de Al-mobiel lopen de individuele telers voorop in doorontwikkeling van compostering, eigen zaadteelt en biologische veredeling. Na omschakeling ontwikkelen de telers zo de biologische teelt verder professioneel door.

BIOLOGISCHE LANDBOUW

INNOVATIEPRIJS

2014

BIOLOGISCHE LANDBOUW

IN

NOVATIEPRIJS

2014

BIOLOGISCHE LANDBOUW

INNOVATIEPRIJS

2014