Eğitim Psikolojisi - Pegem.Net · Editörler: Prof. Dr. Yaşar ÖZBAY Prof. Dr. Serdar ERKAN...

17
Eğitim Psikolojisi Ed�törler: Prof. Dr. Yaşar ÖZBAY • Prof. Dr. Serdar ERKAN 6. Baskı

Transcript of Eğitim Psikolojisi - Pegem.Net · Editörler: Prof. Dr. Yaşar ÖZBAY Prof. Dr. Serdar ERKAN...

Page 1: Eğitim Psikolojisi - Pegem.Net · Editörler: Prof. Dr. Yaşar ÖZBAY Prof. Dr. Serdar ERKAN EĞİTİM PSİKOLOJİSİ ISBN 978-9944-919-34-0 DOI 10.14527/9789944919340 Kitap içeriğinin

EğitimPsikolojisiEd�törler:Prof. Dr. Yaşar ÖZBAY • Prof. Dr. Serdar ERKAN

6. Baskı

Page 2: Eğitim Psikolojisi - Pegem.Net · Editörler: Prof. Dr. Yaşar ÖZBAY Prof. Dr. Serdar ERKAN EĞİTİM PSİKOLOJİSİ ISBN 978-9944-919-34-0 DOI 10.14527/9789944919340 Kitap içeriğinin

Editörler: Prof. Dr. Yaşar ÖZBAY Prof. Dr. Serdar ERKAN

EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

ISBN 978-9944-919-34-0DOI 10.14527/9789944919340

Kitap içeriğinin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

© 2018, PEGEM AKADEMİ

Bu kitabın basım, yayım ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. AŞ’ye aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı; mekanik, elekt-ronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan ki-taplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz.

Pegem Akademi Yayıncılık, 1998 yılından bugüne uluslararası düzeyde düzenli faaliyet yürüten uluslararası akademik bir yayınevidir. Yayımladığı kitaplar; Yükseköğretim Kurulunca ta-nınan yükseköğretim kurumlarının kataloglarında yer almaktadır. Dünyadaki en büyük çevri-miçi kamu erişim kataloğu olan WorldCat ve ayrıca Türkiye’de kurulan Turcademy.com ve Pegemindeks.net tarafından yayınları taranmaktadır, indekslenmektedir. Aynı alanda farklı yazar-lara ait 1000’in üzerinde yayını bulunmaktadır. Pegem Akademi Yayınları ile ilgili detaylı bilgilere http://pegem.net adresinden ulaşılabilmektedir.

1. Baskı: Mart 2008, Ankara6. Baskı: Şubat 2018, Ankara

Yayın-Proje: Özlem SağlamDizgi-Grafik Tasarım: Didem Kestek

Kapak Tasarımı: Pegem Akademi

Özyurt MatbaacılıkBüyük Sanayi Zübeyde Hanım Mah.

Süzgün Cad. No: 9İskitler/Altındağ/ANKARA

Tel: (0312) 384 15 36

Yayıncı Sertifika No: 36306Matbaa Sertifika No: 13385

İletişim

Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARAYayınevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51

Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08

Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60

İnternet: www.pegem.netE-ileti: [email protected]

Page 3: Eğitim Psikolojisi - Pegem.Net · Editörler: Prof. Dr. Yaşar ÖZBAY Prof. Dr. Serdar ERKAN EĞİTİM PSİKOLOJİSİ ISBN 978-9944-919-34-0 DOI 10.14527/9789944919340 Kitap içeriğinin

������

������� ����� ��� �� ����� ���������� �� ����� ������� �� ����� �������������� �� ��������� ������� ����� ������� ������ � ������� ������������� ������ ������ ���� ������ ������� ������������������ ������� �� ��������� ��������� ��������� �� ������ ������ ����� �� ������������ ��������� ����������������� ����������������������������������������������������������������� ���� ������� �������� ��������� ����� ����� ����� ������� ������!���� �� ��� ������ ����� ��� �������� ����� "�����#����� $���� �� ������������ ����������� ���� ���� ���� ���� ��������� ������#����� %����� ������ �������� �� ������� �� �� ���� !����� ������ ��� ������� �������� ����� ����������������������� ��������������������������������������� ������������������������������� ���������������

&����� �� �������� ��������� �� ����� ��������������� ���� ���� �������� ������ �������������������������������������������' �������!������������� !� ���� ���� �������� � ����������� ���� ����� �� ��� ������� ����������������������������������������������������������������������������� �� ��� ��������� ������ ����� ����� ����� �������� ������������ �� ��� ����� �������������#����������� ���������������������������������� �������

' ����� �� ������#�� ������������ ������������ ������ ����� ����� �������������������������(���� �������������� ������������������ ������������������ ����������� ���!��!��������������������� � ������ ����������� ������ ����������� �����!���������������������������� �������#����� ������� ���������� �������������� ����������������� ������ ����������������#��������� ���� ��������������������������� ����������������� ���������� ������

)������������������������������������ ������������������������������������������������������������ ����� ������������������������

��� �������� ����� �� �� ��� �� ��������� ����� ������� �� ��� ����������� ������ �������� �������� �������� ����������� ������ �� ��� ������������������������������

�� ���(*� ��)�����'%+ ,�

,+ % �

Page 4: Eğitim Psikolojisi - Pegem.Net · Editörler: Prof. Dr. Yaşar ÖZBAY Prof. Dr. Serdar ERKAN EĞİTİM PSİKOLOJİSİ ISBN 978-9944-919-34-0 DOI 10.14527/9789944919340 Kitap içeriğinin

v

l

n

Hasan Kalyoncu s

l

Page 5: Eğitim Psikolojisi - Pegem.Net · Editörler: Prof. Dr. Yaşar ÖZBAY Prof. Dr. Serdar ERKAN EĞİTİM PSİKOLOJİSİ ISBN 978-9944-919-34-0 DOI 10.14527/9789944919340 Kitap içeriğinin

vi

9

-

10.

Prof.

a

11

12 H Prof.

13

14

15

Prof.

16

Page 6: Eğitim Psikolojisi - Pegem.Net · Editörler: Prof. Dr. Yaşar ÖZBAY Prof. Dr. Serdar ERKAN EĞİTİM PSİKOLOJİSİ ISBN 978-9944-919-34-0 DOI 10.14527/9789944919340 Kitap içeriğinin

� ���

� ���� ���(��!� ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� �����!�������������� ���������������������������������������������������������������������������������������������� ���������� ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

�� ���� � ��� ����� �

-��.�/0123�' �����"�����#�������+������ �����������������������������������������������������������������������������������1�

( �����+�����4���������������������������������������������������������������������������������������������5�,���"�����#������' �����"�����#��� ���������������������������������������������������������������������6�

"�����#�����7����� �������������������������������������������������������������������������������������������8�"�����#��7��������"�����#��+������� ���������������������������������������������������������������9�"�����#��� ��$����������������������������������������������������������������������������������������/5�

' ��������"�����#��� �� ��������������������������������������������������������������������������������/2�,����� �� ��������������� ������������������������������������������������������������������������������/:� �� �������!����� ��������������������������������������������������������������������������������������/;� �� �������������������������������������������������������������������������������������������15�

+������� ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������12���

��� ������ ��� ����� � �����������������

-��.�1:08<3����� ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������1:�

�� ����� ����7��+������� ��������������������������������������������������������������������19��� ��� ��� ������������������������������������������������������������������������������������������������55��� ����'������=���!�������������������������������������������������������������������������������59�

+������� ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������6;��

��� ���� � ������� �

-��.�8/0223�$� ���(� ���=�������� ���������������������������������������������������������������������������������8/��������=�������� �� ��������������������������������������������������������������������������������������81���>� �������=�������� ���-5?2��� 3 �����������������������������������������������������������������86�>� �������=�������� ���-2?/1��� 3��������������������������������������������������������������������82�'�������=�������� �����������������������������������������������������������������������������������������82�$�������� ��������������������������������������������������������������������������������������������������������8;� ���������� ����������������������������������������������������������������������������������������������������������2/�+������� ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������22�

Page 7: Eğitim Psikolojisi - Pegem.Net · Editörler: Prof. Dr. Yaşar ÖZBAY Prof. Dr. Serdar ERKAN EĞİTİM PSİKOLOJİSİ ISBN 978-9944-919-34-0 DOI 10.14527/9789944919340 Kitap içeriğinin

� ����

��� ����� ������������ �

-��.�2:0;;3�"������������+����������������������������������������������������������������������������������������������������2:�

"�����������+�������$������ ��7���!�� � ���������������������������������������������29�"����������� �������������������������������������������������������������������������������������������������:6�

@���$!��� ���������������������������������������������������������������������������������������������������:6� ���$!������������������������������������������������������������������������������������������������������:2�=����$!�� ��������������������������������������������������������������������������������������������������:9������-A����3�$!�� ��������������������������������������������������������������������������������������9/�������$!�� �����������������������������������������������������������������������������������������������91�

)�������&���������������������������������������������������������������������������������������������������95�B������ �����������������������������������������������������������������������������������������������������������92�

�������>� �������'�������B������ ���'���� ��������������������������������9:�B�������%����� ���� ������������������������������������������������������������������������������������;1�B����' �������������������������������������������������������������������������������������������������������;5�

+������� ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������;9�

�� ���

�� �����!����� �

-��.�/</0/5<3����� ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������/</�+� ������ ��� ������������������������������������������������������������������������������������������������������/<1�

+��������>���'��� �������%�� ��������������������������������������������������������������/<6� ��?�������$� ����� �������%�� ���������������������������������������������������������/<8� ������� ����� �����%�����������������������������������������������������������������������������/<:�

)������� �� ������������������������������������������������������������������������������������������������������/<9� ����$ � �� ��������%�������������������������������������������������������������������/<;�����������!����'��������+���� �������������������������������������������������������������//<�7��������� ����� �����������������������������������������������������������������������������������///�

'����'������C���"������������ ���+����� ���������������������������������������������������������//1�'������D����� ���+����������������������������������������������������������������������������������//6������+�� ��������������-<?/��� 3� ����������������������������������������������������������//8��� ������ ��+�� ����E�������� ����-1?5��� 3������������������������������������������//2����� �� �� �+�� ����)������-5?2��� 3 ���������������������������������������������������������//:�F����� �+�� �� � ����$�������-2?/1��� 3� ���������������������������������������������//:�+�����+���������+�� ��+�����+���� ����-/1?1<��� 3 ���������������������������������//9������� � ����+�� ��>��������-1<?6<��� 3� �������������������������������������������������/1<�F����� �+�� ��$��������-6<?28��� 3�������������������������������������������������������/1<�'��������� ���+�� ��F�����������+���-28��� ����������3 ��������������������/1/�

'����'������C���"������������ ���+���������' ����$� �����������������������������/1/�

Page 8: Eğitim Psikolojisi - Pegem.Net · Editörler: Prof. Dr. Yaşar ÖZBAY Prof. Dr. Serdar ERKAN EĞİTİM PSİKOLOJİSİ ISBN 978-9944-919-34-0 DOI 10.14527/9789944919340 Kitap içeriğinin

� ��

%�����+���C����� ���+����� �������������������������������������������������������������������/15��� ���$!���� ����������������������������������������������������������������������������������������/16�

��������� ��� �������������������������������������������������������������������������������������������������/1:������@� �������+�����������������������������������������������������������������������������/19�

+������� �������������������������������������������������������������������������������������������������������������/1;�

"�� ���� � ������ �

-��.�/5/0/693�G���"����C������� ���� ���+����� ����������������������������������������������������������������/51�

�����+������������������������ �������������������������������������������������������������������/56�>� �������$� �� ������� ��������������������������������������������������������������������������/5:���� ���� ���'���� ���������������������������������������������������������������������������������/59�

H������������� ���� ���+���������������������������������������������������������������������������/66�+������� �������������������������������������������������������������������������������������������������������������/69���

#�� ���� ���� �

-��.�/6;0/263�$���� �� ��� �������������������������������������������������������������������������������������������������������/6;�$���� ����� ����+��������!�� � �����������������������������������������������������������������/8/�

$������ ���+����� ����������������������������������������������������������������������������������������/8/���� ��+���� �����������������������������������������������������������������������������������������������/81�"��������������+����������������������������������������������������������������������������������������/85�+�� ����� �� ���+����� ��������������������������������������������������������������������������������/85�$�?$� ���� � �������������������������������������������������������������������������������������������/86�

$�?( ���� � ���������������������������������������������������������������������������������������������������/88�$���� ����'����� ���������������������������������������������������������������������������������������������/88�

+��� ���(� ���'���-<?/��� 3 ��������������������������������������������������������������������/88�7��+���'�����-/?/�8��� 3������������������������������������������������������������������������/82����+���'�����-/�8�?�1��� 3������������������������������������������������������������������������/8:���������-E����B���3�'�����-1?8��� 3�������������������������������������������������/89�

$���� ������'������=���!��� �������������������������������������������������������������������������/89�$���� �������' ������$� ���������������������������������������������������������������������������/2/�+������� �������������������������������������������������������������������������������������������������������������/25���

Page 9: Eğitim Psikolojisi - Pegem.Net · Editörler: Prof. Dr. Yaşar ÖZBAY Prof. Dr. Serdar ERKAN EĞİTİM PSİKOLOJİSİ ISBN 978-9944-919-34-0 DOI 10.14527/9789944919340 Kitap içeriğinin

� �

$�� ����%�������� �

-��.�/2801<53� ����� ����7��+������� ������������������������������������������������������������������������������/22� ����+����������=����7�����������������������������������������������������������������������������/2:� ������ �������� ����� ����������������������������������������������������������������������������������/2;�

"���������������� �������������������������������������������������������������������������������������/:<�$������ ������� ����������������������������������������������������������������������������������������/:/�)�����( �������� �������������������������������������������������������������������������������/:1���� ������ ����������������������������������������������������������������������������������������������/:5�G����$I�C��� �J���� ����+���������������������������������������������������������������/:5�G���"����C��� ������ ����+����� �����������������������������������������������������������/:6�+�������� �J����� ��� ��������������������������������������������������������������������������/:2�B����������C��� �J���� ����+�������������������������������������������������������������/9/�+��������������C����!�� ������+�� �� �������� ������������������������������������/95�'����7���C���,����� ����+����������������������������������������������������������������������/96�G����=�I�C��� ����� ������������������������������������������������������������������������/98�

$ �����' ����� �����������������������������������������������������������������������������������������������/;<�$ ����� ��������)�� ��������������������������������������������������������������������������/;/������$ �����' ����� ��������������������������������������������������������������������������������/;1�K� �!�� ��������������������������������������������������������������������������������������������������������/;8�)�������)��������������������������������������������������������������������������������������������������/;9�$� ���� �������������������������������������������������������������������������������������������������������/;;�

+������� �������������������������������������������������������������������������������������������������������������1</��

&�� ���������' �'( �����

-��.�1<801653����� ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������1<8�+�����?�7�����+� ���������������������������������������������������������������������������������������1<:�7��+�������� �������������������������������������������������������������������������������������������������1/1�

���� �������������������������������������������������������������������������������������������������������������1/1�)!�� ����������������������������������������������������������������������������������������������������������1/5�+���� ����������������������������������������������������������������������������������������1/5�"�� ���� �����������������������������������������������������������������������������������������������������1/6���������������������������������������������������������������������������������������������������������1/6� �����'�������������������������������������������������������������������������������������������������������1/8�*����������������������������������������������������������������������������������������������������������1/8�F���$����+� ����� ����������������������������������������������������������������������������������1/2�( ����� �>��������������������������������������������������������������������������������������������1/2�+�����+� ������ ����������������������������������������������������������������������������������������1/:�

Page 10: Eğitim Psikolojisi - Pegem.Net · Editörler: Prof. Dr. Yaşar ÖZBAY Prof. Dr. Serdar ERKAN EĞİTİM PSİKOLOJİSİ ISBN 978-9944-919-34-0 DOI 10.14527/9789944919340 Kitap içeriğinin

� ��

+�� ��+� ���� ��������������������������������������������������������������������������������������������1/:�)���������$�������� ��������������������������������������������������������������������������������1/9�

+�����+� ������� �����$������ ��� �����������������������������������������������������������������1/9�'�����-@�����? �����3�+� �����������������������������������������������������������������������1/;�@������+� �����)�� � ������������������������������������������������������������������������������������11/�7��+������� ��������������������������������������������������������������������������������������������������115�

'�����-@�����3�$������ ��������������������������������������������������������������������������115�"�� ���� �����������������������������������������������������������������������������������������������������116�"�� �����7������ ��������������������������������������������������������������������������������������112�)!�� ����������������������������������������������������������������������������������������������������������11;�B����������������������������������������������������������������������������������������������������������������15<������������- �������3 ����������������������������������������������������������������������155�*�� ��� �����������������������������������������������������������������������������������������������������155� �����'�� ��E���� � �����������������������������������������������������������������������������������������156�*����������������������������������������������������������������������������������������������������������156���������������������������������������������������������������������������������������������������������156� �����'�������������������������������������������������������������������������������������������������������158�+�������+� ������ ������������������������������������������������������������������������������������158�=��������� ���� ����������������������������������������������������������������������������������������152������$������ �����������������������������������������������������������������������������������������������152�

@������+� ������� �����$������ ��� �������������������������������������������������������������152�$������ ���( ����+���� ��������7���!�� �� �������������������������������������������159�

���� �����+������� ����������������������������������������������������������������������������������������159��� � �� ����-�� �+�����3 ���������������������������������������������������������������������������16<�

+������� �������������������������������������������������������������������������������������������������������������165���

)�� ������!��( ������*���'

-��.�168012;3�)�����( ����+����������� ��� ��������������������������������������������������������������������168�

�����������!���������( �������������������������������������������������������������16:�)�����( ����+���������7�� ��� ����������������������������������������������������16;�$������ ���)����������&�����'������$������� ������ ���������������������185��!���������( ����)����� ��������������������������������������������������������������182�+������( ������������� �����������������������������������������������������������������������125�)�����( ����+���������' ������$� �����������������������������������������������128�

+������� �������������������������������������������������������������������������������������������������������������12;�

Page 11: Eğitim Psikolojisi - Pegem.Net · Editörler: Prof. Dr. Yaşar ÖZBAY Prof. Dr. Serdar ERKAN EĞİTİM PSİKOLOJİSİ ISBN 978-9944-919-34-0 DOI 10.14527/9789944919340 Kitap içeriğinin

xii

11

/ )

12

311/ )

311 313

- 313 - 87) 315

Page 12: Eğitim Psikolojisi - Pegem.Net · Editörler: Prof. Dr. Yaşar ÖZBAY Prof. Dr. Serdar ERKAN EĞİTİM PSİKOLOJİSİ ISBN 978-9944-919-34-0 DOI 10.14527/9789944919340 Kitap içeriğinin

� ����

��� ���

( ����������+�����*���

-��.�51:058/3����� ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������51:�' �������������� ���� ������������������������������������������������������������������������������������519�

�����( ����&��� �����������������������������������������������������������������������������������51;�( �� ��&�����' ����� �������������������������������������������������������������������������������55/������������ ��( ����+�����������������������������������������������������������������������555�>����*�J�+����� ���������������������������������������������������������������������������������������556������� ��' ���������������������������������������������������������������������������������������������������559��������� �������' ����?( �����)�������E���������������������������������56<�

+�������� ������������������������������������������������������������������������������������������������������������58<���

��� ���

��� � ( ��� ���( �����

-��.�58505:93�

���� ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������585����$�������'���� �����)���� �������������������������������������������������������������������������588� ��������������������������������������������������������������������������������������������������582�$���(� ���K������ ��������������������������������������������������������������������������������������58:�)������ ��+�� �� ��� ������������������������������������������������������������������������������������52<�$���*��������������������������������������������������������������������������������������������52/��!�� �� ����+�������������������������������������������������������������������������������������������52/�( �� ����� ���������K�������'����� ��������������������������������������������������521�$���( �� �����,����� ������ ����������������������������������������������������������525�( �� �����$���'�����+������ ��������������������������������������������������������������������526��!�������!��� ���� ��������( ������*���� �����������������������������528�( �� �����>�� ���@����������������� �� ������� ���������������������������������52:�$�����'�����)��������� �������������������������������������������������������������������������������529�( �� ����$���$� ��������7����� ���������������������������������������������������������������52;�

K�����L�������'�����( �������( �� ���������������������������������������������������������5:<�( ����*����� ������������������������������������������������������������������������������������������5:<�@����"�� ���������������������������������������������������������������������������������������������5:/���������������������������������������������������������������������������������������������������5:/���������( ��� �����������������������������������������������������������������������������������������5:1�)�����&���� ���������������������������������������������������������������������������������������������������5:1��� ���� ����$����� ��)����� �������������������������������������������������������������������5:1�

Page 13: Eğitim Psikolojisi - Pegem.Net · Editörler: Prof. Dr. Yaşar ÖZBAY Prof. Dr. Serdar ERKAN EĞİTİM PSİKOLOJİSİ ISBN 978-9944-919-34-0 DOI 10.14527/9789944919340 Kitap içeriğinin

� ���

(��$����� ��������������������������������������������������������������������������������������������5:5�=������)�����.�&�������� ��������������������������������������������������������������������5:5�

&���/.������ ��������7� ��� ��� ������������������������������������������������������������������5:8�&���1.�7����������)������� ��������������������������������������������������������������5:8�&���5.�+� ��������( ��� ����������������������������������������������������������������������5:8�

&�����K����.�' ������� �� ����E� ���������� ���@�����������������������������������������������$�����"�������� �����������������������������������������������������������������������������������������������5:2�+������� �������������������������������������������������������������������������������������������������������������5:9���

�� ���

��� ���!��

-��.�5:;06<83����� ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������5:;�

�����$� ���&��������������������������������������������������������������������������������������59/�&����������+������� �����������������������������������������������������������������������������������595�&������������+� ���=���!�� ���������������������������������������������������������������������592�&������������ ������ ���������������������������������������������������������������������������������5;/�&������������������=�������� ����������������������������������������������������������������5;8�( ����)�� ����( �� ��&��������������� ���� ��������������������������������5;2�( �� ��&��������������� ���� ���������������������������������������������������������������5;9�

(�� ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������6<1������$� ���&��������������������������������������������������������������������������������������6<1�&����������+������� �����������������������������������������������������������������������������������6<1�&������������+� ���=���!�� ���������������������������������������������������������������������6<1�( ����)�� ����( �� ��&��������������� ���� ��������������������������������6<1�7��+������� ������������������������������������������������������������������������������������������6<1�

+������� �������������������������������������������������������������������������������������������������������������6<5�

����

Page 14: Eğitim Psikolojisi - Pegem.Net · Editörler: Prof. Dr. Yaşar ÖZBAY Prof. Dr. Serdar ERKAN EĞİTİM PSİKOLOJİSİ ISBN 978-9944-919-34-0 DOI 10.14527/9789944919340 Kitap içeriğinin

� ��

"�� ���

��� � �'�'������',�'�'�!(��� �

-��.�6<:06683�)������!������+����������������� ���������������������������������������������������������������������6<9�

)�����@���������=������@�����$����������!����������������������������������( �����'�������� ������������������������������������������������������������������������������������6/<�)����������� ���� ��"�����"�����������!�����������������������������������( �����'�������� ������������������������������������������������������������������������������������6/<�)����� ��������*�������+����������!����( �����'�������� �������������6//�)��������� � ������$����������!����( �����'�������������������������6/1�)���������$������ �$���������!����( �����'�������� ����������������615�$�������+���������$�������&���������������������������������������������������������������619�( �� �����"������$������ ������(������$��������������������������!����( �����$������ ��� ���������������������������������������������������������������������65:�

+�������� ������������������������������������������������������������������������������������������������������������666�

��

Page 15: Eğitim Psikolojisi - Pegem.Net · Editörler: Prof. Dr. Yaşar ÖZBAY Prof. Dr. Serdar ERKAN EĞİTİM PSİKOLOJİSİ ISBN 978-9944-919-34-0 DOI 10.14527/9789944919340 Kitap içeriğinin

1. Bölüm

E T M PS KOLOJ S

Ö retmenlik mesle i çok yönlü bilgi ve beceri ile donanm� olmay� ge-rektirir. Ö retmenlik sadece belli bilgi alan�n� bilme ile s�n�rland�r�lamaz. Ö retmen profili incelendi inde çok farl� donan�m ve kazan�mlar�n bir ara-da oldu u görülür. Ö retmen e itiminde de bu durum göz önünde bulun-durularak, ö retmenin mesleki ya am�nda ve s�n�f ortam�nda ne tür bilgi ve becerilere sahip olmas� gerekti i kitab�m�zda verilen içerikle yans�t�lmaya çal� �lm� t�r.

Ö retmenlik mesle ini yapabilmenin üç temel arta ba l� oldu unu söy-leyebiliriz. Bunlar: (a) belli bir alanda bilgiye sahip olmak (Türkçe, tarih, fizik, matematik, vb.), (b) sahip olunan bilgilerin ba kalar�na aktar�m� için gerekli bilgi ve becerilerle donan�k olmak ve (c) bu ikisinin birlikte olmas�n� sa layacak ki isel özelliklere sahip olmak. Ö retmenlik formasyonu kazan-d�rmak daha çok son iki alanla ilgili olarak ele al�nmas� gerekmektedir. Gü-nümüzde oldukça çe itli bilgi kaynaklar� ö renme ve ö retme sürecinde geçerli olan kural ve ilkelerin varl� �n�n önemini ortaya koymaktad�r. Bunla-r�n bir k�sm� konu alanlar�na göre özelle mekle birlikte, birço u her konu alan� için geçerli kurallard�r.

Ö retmenlik mesle i günümüzde birçok bilgi alan� için geçerli olan “kuram-ara t�rma-uygulama” ili kisinin oldukça yo un ya and� � bir mes-lektir. Bu nedenle ö retmen yerinde kuram geli tirici, yerinde ara t�rmac� ve yerinde uygulamac�d�r. Ö retmenin sadece uygulama boyutu ile ilgilen-mesi ö retmenlik mesle ine ili kin k�s�r döngünün devam etmesine hizmet eder. Böyle bir yap�yla uzun y�llar çal� m� bir ö retmenin, meslek ya am�n-da de i im ad�na yenilikler olu turdu undan söz edilemez. Aksine, günü-müzde ö retmenden bu roller de beklenmektedir. Ö retmenin ara t�rmac� kimli inin ön plana ç�karmas� ve s�n�f ortam�n� bilimsel bir laboratuvar ola-

Page 16: Eğitim Psikolojisi - Pegem.Net · Editörler: Prof. Dr. Yaşar ÖZBAY Prof. Dr. Serdar ERKAN EĞİTİM PSİKOLOJİSİ ISBN 978-9944-919-34-0 DOI 10.14527/9789944919340 Kitap içeriğinin

� ����������������

������������������� � �������������� ������ ����� � � �������� ������� �� ���������������������������������� � ���������������������������� ������� ������� ����� ������� � ��������� ������������ ����������� ��� � ������������� �!� � �� � "��������� �������������� ��� ��������������� #���������������� �� �������������������� � ����$������ ������� ������������������#������%�#����������������� ��� ������� ����� ������ ����� � ������������ ��� ���������� �� ��� �� ����������������� ��#��������������

���� ������������ ����������������� � �������� ���������� ����� ��������������� �#�� ���� ����������������&�� � ��� � ����� ��� � �$�� ������ � � � ����� � �������� ��� '��� ��� ������ � � � � ����� � ��� � ���� �������� ����� ��� � � �� ������ ����� ���� ���� � ������ ��� � ������ ���$ �� � ������ ��� ����� �������� ��� ������ ��� ��#�������� �#��� ���� ������� ��������$ � ��� ����� ����������������������������

� ��� ����� ������ ����

����� #���$��� � �� ����� ���������� �$���� ��������������������� � # � ��������� ������� ���� ������� ���� ����� ( � � ) ����� �� � ���������� ��� � ����������� � � ����������� �� �$����� ����� ������������( � � � ����� � � ���$ ��� �� ������������� � ��� � ����������� ������������������������ ������� ��������������������#�������$��������*���� ���� � �� ����� �� �� � ��� ���$ � ��� ��������� �$ ������� ���$ � ��

����� � � ��� � � ��� ��� �����#�� � ������ � �� ���� ������ +���� #������������� ������������������������ ���$ ��� ��� �� ���� ������������������������������ ������� � �� � � � � ����� � �� � �� ��� �� ���� ������#�� ( � �� ����� �� ���$ ��� ��������� ����������� ����#�������������� ������� ������������� ��� � � ���������� � ������#����������$���������

( � �� ����� �� ���$ ��� ��# � ������������ �� � ��������#�������������� ����� ��� ���� � � �������� �������� �� ���� � � ������#�������� � �������������������� ���$ ��� ������ �� �� ��� ����� ��� �����#���� ��$����� � ��������� �� ��� �������� � ������������ ��������������������� ��$� � ��� ��� � �������( � �� ����� ���������������������������� ����� � ����������� � ����� ����� ������� ����� �� ��� ����� ��$�� ��� �� ��� ����� ������������ ����������������� ����������� ����

( � � � ����� � ,* ������ � ��� �� � ���$ � � ��� �-� �� ��$� � � ������������ ������� ���������'��� ����� �� � ���� � � ��� ��� � ���$ � ��� ���� � � ��� ������ � ����$��� ���� � �������$�� ������� �������� (�� � � � ��������� � �������������� � � ��� � ����������� � � ��� � ���* ������� �

Page 17: Eğitim Psikolojisi - Pegem.Net · Editörler: Prof. Dr. Yaşar ÖZBAY Prof. Dr. Serdar ERKAN EĞİTİM PSİKOLOJİSİ ISBN 978-9944-919-34-0 DOI 10.14527/9789944919340 Kitap içeriğinin

� �������������� ��

� ����$ �����#�� �������������������������������� � ������������������������� � � ��� ����������������� � ����$���� ���������������������� � � �� � ��� ��� ����� ��� � � � � ������������� ���� ��������� �������� ������ ����

( � �� ����� ��� ���$ ��� ��� �������$� ��������������� �� �� ����� � � ����� ��$��� ���� ���� � � ��� ��� *���� �� ��� ���� �� ������ ��� �������������$� ������������������������������ ��$� � ��� �� � ������� ���������$��������������� ���������������� ���������� �����* ��� ����� �� ���� ����������������� ��� ���� ����������������������� � ���������� �������������������� �����#����������� ������ ������� ������������������

������� �� �� ������� ������ �� ��� �� ������ � ��� ��� �������� ����� �� ����* ������������� ��� ����� ��� � � ������� � ������ �� �� � ������������� ��� � ���� ������ ����� � ��� �������&�� � ���� ��������������������� �������������� ��$���� ������ ����� � �� ��� ������ # � ��������

� ������������� * ������� ��� ���� ����� ������ ��� �� ���#�� ���������� ���

��� �� �� ����� ������������

� * ������������������������ #����� ���������� ���������������

� * ���������������#���� ���#������������

� * ��������� ����� ������ �������� ������� ����$�������� ���� � �� ���������$�����������

� * ������ �������� ������������� �#��� ���� � � �������� ��� ��� ��������� ���� �������� ����������

� * �������������� ���$������������

� * ������� �� ����$����� ��� �� ���$������������

� * �������� �� � � ������ ����������������

� * ������.���-������ ����/������-������� ���� ����������� �����������

� * ������� ��������������� ������������������� $ ����������

� * ������� ���$ ����������� � �� �������� ���� ����������������� ���������������

� * ������� �������������������

� * �������� �������������� �������������