Eigen schuld als - rug.nl · men voor Venvanse blijken op inter-net alvast te zijn gereserveerd. We...
1
In juni 2012 kwam ze ook tot een be- stuurlijk akkoord met de ggz: de spe- cialistische psychiatrische hulp moet verminderen ten gunste van zorg in de eerste lijn, die de burger moet be- wegen tot meer zelfredzaamheid. Het baart ook mij zorgen dat het stelsel van verzekerde zorg overbe- last is geraakt. Het is bovendien niet goed dat alsmaar meer mensen on- der het omen van een psychiatrische diagnose leven. In dat opzicht waar- deer ik Schippers’ voortvarendheid. Maar ik betwijfel de juistheid van de gekozen strategie. Mijn twijfel begint bij de term ‘medicalisering’. Dat woord staat niet alleen voor het proces waarin steeds meer mensen als patiënten worden geclassificeerd, maar ver- wijst tevens naar medici als de pri- mair verantwoordelijken. Daardoor wordt ook ‘demedicalisering’ vooral van medici verwacht. Het zijn echter allang de dokters niet meer die aan de knoppen draaien. Behandelend medici zijn tegenwoordig eerder een doelwit dan de aanjagers van medi- calisering. Er is een cluster van onderling ver- strengelde partijen ontstaan dat de huidige patiëntenstroom creëert. Een bekend knooppunt in dat cluster is de farmaceutische industrie. Keer op keer konden we in de kranten le- zen over de veelzijdige technieken waarmee deze bedrijfstak zijn pro- ducten slijt. Al zijn er medici die de farmaceutische bedrijven daarbij helpen, juist uit hun beroepsgroep komt ook sinds decennia de meest krachtige roep om maatregelen hier- tegen. Veel verschil maakt dat pro- Eigen schuld als Artsen moeten van de overheid minder psychiatrische diagnosen stellen. De burger moet zelf toezien op zijn gezondheid en succes. Deze nadruk op de eigen verantwoordelijkheid verhoogt het gevoel van falen en de vraag naar psychische zorg, stelt Trudy Dehue. O nlangs las ik de Psychologie van de vrouw door psycho- analytica Helene Deutsch, een oorspronkelijk Duits- talig boek dat in 1951 in het Neder- lands verscheen. Wij horen tegen- woordig dat de psychoanalyse anti- biologisch was, maar de generatie van mijn ouders leerde dat vrouwen haast volledig zijn bepaald door hun hormonen. Vruchtbare vrouwen of- ferden zich volgens Deutsch hele- maal op, waar onvruchtbare vrou- wen uiterst vileine wezens waren. De toenmalige vrouwenhaat blijft indrukwekkend, al helemaal gepre- senteerd als wetenschappelijk gege- ven. Geen wonder dat de valium over de toonbank ging van de apotheek, die daar ongetwijfeld bij vertelde dat de vrouwelijke biologie kwetsbaar maakt voor somberheid. In de jaren zestig kwamen sommi- ge vrouwen desondanks in opstand. Zij wilden gelijke rechten in plaats van kalmerende middelen. Door hun acties kreeg mijn generatie vrouwen een beter leven dan die van mijn moeder had. Daarna zijn de tijden opnieuw ver- anderd. De afgelopen decennia zijn er meer patiëntenverenigingen dan actiegroepen opgericht. De namen van psychiatrische stoornissen zijn niet langer gereserveerd voor ernstig gehandicapte mensen. Steeds meer ongewenste eigenschappen werden in termen van stoornissen gezien en grote groepen mensen willen nu een diagnose voor zichzelf of hun kind. Vanaf 2000 was er dan ook een ruime verdubbeling van het aantal hulp- vragers bij de geestelijke gezond- heidszorg (ggz). En nu doet ineens het antipsychia- trische woord ‘medicalisering’ weer opgeld, met de bijbehorende roep om demedicalisering. Het is echter een vergissing te denken dat daarmee de idealen uit de jaren zestig herle- ven. Stond ‘medicalisering’ indertijd voor het gestoord verklaren van op- standige mensen door machtige art- sen heulend met de repressieve over- heid, tegenwoordig verwijst deze term naar medische bemoeienis die de burger tot een behoeftige klager maakt. Het huidige verwijt aan de psychiatrie is dat zij mensen een ex- cuus voor hun tekortkomingen biedt door deze toe te schrijven aan hun omstandigheden of hun biologie. Intrigerend genoeg transformeer- de terminologie uit het oude linkse actiewezen nu dus tot een beleidsin- strument van rechts. Dat gaat zó ver dat vertegenwoordigers van de psy- chiatrie in Den Haag, zoals een van hen me vertelde, antipsychiatrische video’s te zien krijgen van de Sciento- logy Church. Het begrippenpaar me- dicalisering en demedicalisering ver- scheen op de agenda’s van diverse ministeries, maar vooral minister Schippers (Volksgezondheid, VVD) ging ermee aan de slag. In de Tweede Kamer betoogde ze dat artsen min- der psychiatrische diagnosen moe- ten stellen en minder recepten moe- ten uitschrijven voor psychofarmaca. test echter niet, want de dokter wordt steeds meer langs de zijlijn ge- parkeerd. Waren de acties van farma- ceutische bedrijven voorheen vooral op hen gericht, tegenwoordig ‘de- mocratiseren’ de bedrijven hun in- formatie door rechtstreeks met de potentiële patiënt in gesprek te gaan. I n de jaren 2000 voerde het Ne- derlandse marketingbedrijf Kostzewa bijvoorbeeld een pu- bliekscampagne voor Concer- tafabrikant Janssen-Cilag (nu Jans- sen Pharmaceuticals). Een digitale folder sprak volwassenen aan op hun verantwoordelijkheid voor ongecon- troleerd gedrag. Omdat er voor vol- wassenen geen licenties voor ADHD- middelen zijn, is zelfs op artsen ge- richte reclame verboden. Deson- danks traden er universitaire ADHD-deskundigen in de folder op en bevatte deze een link naar de zorg- keten PsyQ , die Concerta aanbeval. Schoolkinderen werden eveneens benaderd: er kwamen spreekbeurten over ADHD beschikbaar, inclusief zelftests voor klasgenootjes. De web- site havoplus.nl gaf de link ‘OK met ADH D’, die naar een site van Janssen leidde. Doordat Kostzewa op inter- net pochte over het overweldigende succes van deze campagne, leidde hij tot Kamervragen, maar er volgden nauwelijks sancties op. Traden er in deze campagne nog medisch deskundigen op, tegen- woordig gaat het steeds meer om le- ken die leken informeren. Die veran- dering gaat samen met de inzet van sociale media en mobiele appara- tuur. Het bedrijf Shire heeft in de VS een licentie voor de amfetamine Vy- vanse als ADHD-middel, waarvoor het momenteel tracht een Europese licentie te krijgen. Gesteund door Amerikaanse patiëntenverenigin- gen voert Shire een mobiele campag- ne voor Vyvanse met als slogan It’s your ADHD. Own It!. Hij is gericht op jongvolwassenen en werkt met pop- idolen zoals Adam Levine van Maroon 5. Die vertellen op Youtube dat ze hun succes danken aan hun ADHD-behandeling. Daarnaast ver- wijzen de popsterren naar zelftests en roepen ze gewone mensen op ei- gen video’s te maken die tonen hoe ook zij ‘verantwoordelijkheid na- men voor hun ADHD’. Beleggingsadviseurs volgen Shi- res vorderingen met de Europese li- centie voor Vyvanse, dat bij ons Ven- vanse zal gaan heten. De domeinna- men voor Venvanse blijken op inter- net alvast te zijn gereserveerd. We kunnen dus gaan speculeren over de B N’ers die het medicijn aan ons zul- len gaan aanbevelen. Dat daarbij mo- biele media worden gebruikt, lijdt geen twijfel. Voor Equasym, een ADHD-middel voor minderjarigen van Shire, bestaat er al een Neder- landstalige mobiele campagne, te zien op de webpagina van het Noord- wijkse reclamebedrijf Score Commu- nications. Daar treden evengoed geen medici in op, maar kinderen in de Medicijnen in een apotheek Foto Flip Franssen De industrie kwam voor scholieren met zelftests voor ADHD
Transcript of Eigen schuld als - rug.nl · men voor Venvanse blijken op inter-net alvast te zijn gereserveerd. We...
In juni 2012 kwam ze ook tot een be-stuurlijk akkoord met de ggz: de spe-cialistische psychiatrische hulp moetverminderen ten gunste van zorg inde eerste lijn, die de burger moet be-wegen tot meer zelfredzaamheid.
Het baart ook mij zorgen dat hetstelsel van verzekerde zorg overbe-last is geraakt. Het is bovendien nietgoed dat alsmaar meer mensen on-der het omen van een psychiatrischediagnose leven. In dat opzicht waar-deer ik Schippers’ v o o r t va r e n d h e i d .
Maar ik betwijfel de juistheid vande gekozen strategie.
Mijn twijfel begint bij de term‘medicalisering’. Dat woord staatniet alleen voor het proces waarinsteeds meer mensen als patiëntenworden geclassificeerd, maar ver-
wijst tevens naar medici als de pri-mair verantwoordelijken. Daardoorwordt ook ‘demedicalisering’ vooralvan medici verwacht. Het zijn echterallang de dokters niet meer die aande knoppen draaien. Behandelendmedici zijn tegenwoordig eerder eendoelwit dan de aanjagers van medi-calisering .
Er is een cluster van onderling ver-strengelde partijen ontstaan dat dehuidige patiëntenstroom creëert.Een bekend knooppunt in dat clusteris de farmaceutische industrie. Keerop keer konden we in de kranten le-zen over de veelzijdige techniekenwaarmee deze bedrijfstak zijn pro-ducten slijt. Al zijn er medici die defarmaceutische bedrijven daarbijhelpen, juist uit hun beroepsgroepkomt ook sinds decennia de meestkrachtige roep om maatregelen hier-tegen. Veel verschil maakt dat pro-
Eigen schuld als Artsen moeten van de overheid minder psychiatrischediagnosen stellen. De burger moet zelf toezien op zijngezondheid en succes. Deze nadruk op de eigenverantwoordelijkheid verhoogt het gevoel van falen ende vraag naar psychische zorg, stelt Trudy Dehue.
Onlangs las ik de Ps y ch o l o g i evan de vrouw door psycho-analytica Helene Deutsch,een oorspronkelijk Duits-
talig boek dat in 1951 in het Neder-lands verscheen. Wij horen tegen-woordig dat de psychoanalyse anti-biologisch was, maar de generatievan mijn ouders leerde dat vrouwenhaast volledig zijn bepaald door hunhormonen. Vruchtbare vrouwen of-ferden zich volgens Deutsch hele-maal op, waar onvruchtbare vrou-wen uiterst vileine wezens waren.
De toenmalige vrouwenhaat blijftindrukwekkend, al helemaal gepre-senteerd als wetenschappelijk gege-ven. Geen wonder dat de valium overde toonbank ging van de apotheek,die daar ongetwijfeld bij vertelde datde vrouwelijke biologie kwetsbaarmaakt voor somberheid.
In de jaren zestig kwamen sommi-ge vrouwen desondanks in opstand.Zij wilden gelijke rechten in plaatsvan kalmerende middelen. Door hunacties kreeg mijn generatie vrouweneen beter leven dan die van mijnmoeder had.
Daarna zijn de tijden opnieuw ver-anderd. De afgelopen decennia zijner meer patiëntenverenigingen danactiegroepen opgericht. De namenvan psychiatrische stoornissen zijnniet langer gereserveerd voor ernstiggehandicapte mensen. Steeds meerongewenste eigenschappen werdenin termen van stoornissen gezien engrote groepen mensen willen nu eendiagnose voor zichzelf of hun kind.Vanaf 2000 was er dan ook een ruimeverdubbeling van het aantal hulp-vragers bij de geestelijke gezond-heidszorg (ggz).
En nu doet ineens het antipsychia-trische woord ‘medicalisering’ weeropgeld, met de bijbehorende roepom demedicalisering. Het is echtereen vergissing te denken dat daarmeede idealen uit de jaren zestig herle-ven. Stond ‘medicalisering’ i n d e r t ij dvoor het gestoord verklaren van op-standige mensen door machtige art-sen heulend met de repressieve over-heid, tegenwoordig verwijst dezeterm naar medische bemoeienis diede burger tot een behoeftige klagermaakt. Het huidige verwijt aan depsychiatrie is dat zij mensen een ex-cuus voor hun tekortkomingen biedtdoor deze toe te schrijven aan hunomstandigheden of hun biologie.
Intrigerend genoeg transformeer-de terminologie uit het oude linkseactiewezen nu dus tot een beleidsin-strument van rechts. Dat gaat zó verdat vertegenwoordigers van de psy-chiatrie in Den Haag, zoals een vanhen me vertelde, antipsychiatrischevideo’s te zien krijgen van de Sciento-logy Church. Het begrippenpaar me-dicalisering en demedicalisering ver-scheen op de agenda’s van diverseministeries, maar vooral ministerSchippers (Volksgezondheid, VVD)ging ermee aan de slag. In de TweedeKamer betoogde ze dat artsen min-der psychiatrische diagnosen moe-ten stellen en minder recepten moe-ten uitschrijven voor psychofarmaca.
test echter niet, want de dokterwordt steeds meer langs de zijlijn ge-parkeerd. Waren de acties van farma-ceutische bedrijven voorheen vooralop hen gericht, tegenwoordig ‘de-mocratiseren’ de bedrijven hun in-formatie door rechtstreeks met depotentiële patiënt in gesprek tegaan.
In de jaren 2000 voerde het Ne-derlandse marketingbedrijfKostzewa bijvoorbeeld een pu-bliekscampagne voor Concer-
tafabrikant Janssen-Cilag (nu Jans-sen Pharmaceuticals). Een digitalefolder sprak volwassenen aan op hunverantwoordelijkheid voor ongecon-troleerd gedrag. Omdat er voor vol-wassenen geen licenties voor ADHD-middelen zijn, is zelfs op artsen ge-richte reclame verboden. Deson-danks traden er universitaireADHD-deskundigen in de folder open bevatte deze een link naar de zorg-keten PsyQ , die Concerta aanbeval.Schoolkinderen werden eveneensbenaderd: er kwamen spreekbeurtenover ADHD beschikbaar, inclusiefzelftests voor klasgenootjes. De web-site havoplus.nl gaf de link ‘OK metADH D’, die naar een site van Janssenleidde. Doordat Kostzewa op inter-net pochte over het overweldigendesucces van deze campagne, leidde hijtot Kamervragen, maar er volgdennauwelijks sancties op.
Traden er in deze campagne nogmedisch deskundigen op, tegen-woordig gaat het steeds meer om le-ken die leken informeren. Die veran-dering gaat samen met de inzet vansociale media en mobiele appara-tuur. Het bedrijf Shire heeft in de VSeen licentie voor de amfetamine Vy-vanse als ADHD-middel, waarvoorhet momenteel tracht een Europeselicentie te krijgen. Gesteund doorAmerikaanse patiëntenverenigin-gen voert Shire een mobiele campag-ne voor Vyvanse met als slogan It’syour ADHD. Own It!. Hij is gericht opjongvolwassenen en werkt met pop-idolen zoals Adam Levine vanMaroon 5. Die vertellen op Youtubedat ze hun succes danken aan hunADHD-behandeling. Daarnaast ver-wijzen de popsterren naar zelftestsen roepen ze gewone mensen op ei-gen video’s te maken die tonen hoeook zij ‘verantwoordelijkheid na-men voor hun ADHD’.
Beleggingsadviseurs volgen Shi-res vorderingen met de Europese li-centie voor Vyvanse, dat bij ons Ven-vanse zal gaan heten. De domeinna-men voor Venvanse blijken op inter-net alvast te zijn gereserveerd. Wekunnen dus gaan speculeren over deB N’ers die het medicijn aan ons zul-len gaan aanbevelen. Dat daarbij mo-biele media worden gebruikt, lijdtgeen twijfel. Voor Equasym, eenADHD-middel voor minderjarigenvan Shire, bestaat er al een Neder-landstalige mobiele campagne, tezien op de webpagina van het Noord-wijkse reclamebedrijf Score Commu-nications. Daar treden evengoed geenmedici in op, maar kinderen in de
Medicijnen in een apotheek Foto Flip Franssen
De industrie kwamvoor scholieren metzelftests voor ADHD
ls
