Eet- en gewichtsproblemen
-
Upload
magali-de-vries -
Category
Documents
-
view
222 -
download
0
description
Transcript of Eet- en gewichtsproblemen
MomentumGGZ Eet- en gewichtsproblemen
Eet- en gewichtsproblemen
Momentum GGZBaronielaan 184818 RA Breda
T +31 (0)76 304 00 15
“AIs je in de spiegel kijkt ben je ontevreden of misschien kijk je zelfs al niet meer. Hoe je eruit ziet, wat je
weegt, bepaalt in sterke mate hoe je je voelt die dag. Het wordt weer een dag waarin je het gevecht aangaat
met dat lijf, met eten en met je gewicht. Sporten, bewegen, vooral meer bewegen vandaag en misschien het
zoveelste dieet of gewoon hongeren braken of laxeren. Maar voor de dag voorbij is, wordt het je duidelijk dat
het ook vandaag niet lukt. Een eetbui, of te weinig bewogen of misschien toch wat extra’s gegeten. Je voelt
je weer zwak, bent boos op jezelf, het maakt je verdrietig. Wanhoop, misschien afkeur of zelfs walgen van
wie je bent, of hoe je eruit ziet. Morgen moet het anders. Je neemt je voor dat je het verlies van vandaag zal
compenseren. Het zal je uiteindelijk lukken. Maar de volgende dag ziet er alweer zo uit.”
Goed behandelbaar
Mensen die problemen hebben met hun uiterlijk, hun gewicht of met eten voelen vaak schaamte. Ze zien
hun probleem als een (teken van) zwakte. Toch is dat helemaal niet nodig. Je kiest niet voor een probleem
met eten of een probleem met je gewicht. Het overkomt je
en er zijn vele redenen te geven waarom je met dergelijke
gedachten over jezelf leeft. Zo komen problemen met eten
voor bij heel begaafde mensen die de lat voor zichzelf heel
hoog leggen en daardoor ook vaker teleurgesteld raken of
zelfs faalangst ontwikkelen. Maar het kan ook zijn dat je sterke
minderwaardigheidsgevoelens hebt. Door hard aan jezelf of
aan je lijf te werken, hoop je dat je sterker, assertiever en
gelukkiger zal worden.
Zo zijn er nog vele redenen die gelukkig goed behandelbaar
zijn. Door een goed doordacht psychotherapeutisch
behandelprogramma worden goede resultaten behaald.
Beheerst gewicht je leven?
FeitenOngeveer 22.000 mensen in Nederland lijden aan boulimia nervosa.
Jaarlijks komen er ongeveer 2200 mensen bij. Er zijn geen aanwijzingen voor een toename. Boulimia nervosa komt veel vaker voor dan anorexia nervosa.De Nederlandse cijfers wijken niet af van die in andere geïndustrialiseerde Westerse landen.
BED (Binge Eating Disorder) komt even vaak voor onder mannen als onder vrouwen. Het is niet bekend hoe vaak BED onder de Nederlandse bevolking voorkomt.
Anorexia nervosa is zeldzaam. Ongeveer 5600 mensen in Nederland leden het afgelopen jaar aan anorexia nervosa.
Jaarlijks komen er ongeveer 1300 mensen met anorexia nervosa bij. Ongeveer evenveel patiënten genezen jaarlijks, al is het vaak gedeeltelijk of tijdelijk.
De Nederlandse cijfers wijken niet af van die in andere landen.
Wat is Binge Eating Disorder?
Naast anorexia en boulimia wordt vaak ook ‘Binge
Eating Disorder’ (BED), ook wel eetbuienstoornis
genaamd, als een ander eetprobleem gezien. Het
lijkt in veel opzichten op anorexia en boulimia. De
lichamelijke aspecten kunnen verschillen, maar
de sociale en psychische achtergronden kunnen
overeenkomsten vertonen. BED kan leiden tot gebrek
aan essentiële stoffen (zoals vitamines, mineralen)
en het uit balans raken van de natrium/kalium
huishouding. Dit zijn heel gevaarlijke gevolgen.
BED is veel meer dan alleen soms een frustratie
‘wegeten’. Het kan het hele leven gaan overheersen.
Het wordt dan tijd om er iets aan te doen en steun
en hulp te zoeken voor het probleem. Mensen met
BED/eetbuienstoornis zullen zichzelf in veel van de
punten herkennen. Wanneer veel van de genoemde
criteria van toepassing zijn, en zeker wanneer de net
genoemde lichamelijke verschijnselen optreden, is
het belangrijk dat er hulp wordt gezocht. Maar ook
als je geen duidelijke lichamelijke klachten hebt, is
het verstandig in te grijpen. Hoe eerder er hulp en
openheid komt, hoe groter de kans op genezing.
De sociale gevolgen
Veel sociale gevolgen van BED komen sterk overeen
met die van Boulimia Nervosa. Je bent voortdurend
bezig met piekeren over eten, gewicht en je lichaam.
Je besteedt veel tijd aan het plannen van eetbuien
en het geheimhouden daarvan. Je probeert zo
onopvallend mogelijk aan eten te komen en gaat
misschien veel verschillende supermarkten af zodat
je niet alles op dezelfde plek hoeft te halen. Hier gaat
erg veel tijd in zitten.
Daarnaast schaam je je erg over je eetgedrag en je
lichaam. Je voelt je zwak omdat je je eetbuien niet
kunt stoppen en je je gewicht niet kunt handhaven.
Als je gewicht toeneemt kun je zelfs echt gaan
walgen van jezelf. Misschien durf je niet meer goed
over straat omdat je zo’n hekel hebt aan je lichaam
en ga je denken dat iedereen naar je kijkt en over je
oordeelt. Gedachtes hierover en over eten beheersen
je leven, waardoor er weinig ruimte overblijft voor
andere dingen.
Ook als je BED hebt, kun je dus al snel in een sociaal
isolement belanden.
De eetbuien kosten je veel geld, en zo kun je in de
financiële problemen komen. Misschien steek je jezelf
wel in grote schulden of ga je stelen vanwege je
eetbuien. Je schuldgevoel vergroot, en je zelfvertrouwen
gaat steeds verder omlaag.
De lichamelijke gevolgen
Ook BED is erg ongezond voor je lichaam vanwege
je onregelmatige eetpatroon, je grote eetbuien en het
overgewicht. Je lichaam heeft hier veel onder te lijden.
Je kunt een tekort aan voedingsstoffen krijgen door het
overeten. Dit kan leiden tot luchtweginfecties, nieruitval,
blindheid of een hartaanval.
Overgewicht heeft gevolgen voor je bloeddruk. Je hart
moet meer moeite doen om het bloed door je aders
te pompen, omdat deze dichtslibben. Je bloeddruk
verhoogt. Hierdoor kun je hersenbeschadiging of een
hartstilstand krijgen.
Door het regelmatig veel eten rekt je maag uit, en in
ernstige gevallen kan zelfs de maagwand scheuren.
Maar dit gebeurt gelukkig niet vaak.
Je hebt een verhoogde kans op suikerziekte.
Je honger- en verzadigingsgevoel raken verstoord. Je
weet niet meer wanneer je honger hebt of wanneer je
vol zit.
Door het overgewicht kun je last krijgen van je gewrichten
omdat deze worden overbelast.
Door het vele eetbuivoedsel, vaak rijk aan suikers, kun je
gebitsproblemen krijgen zoals ontkalking van de tanden,
slijtage van het tandglazuur en tandvleesontsteking.
Je kunt last krijgen van slaapstoornissen, chronische
vermoeidheid en lusteloosheid.
Wat is Boulimia Nervosa?
Boulimia nervosa (verkort tot boulimia) betekent
letterlijk ‘eetlust als een os door nerveuze oorzaken’.
Ook deze naam klopt niet helemaal, omdat er sprake
is van eetbuien die worden afgewisseld met perioden
van (bijzonder) matig eten. Bovendien hoeft het niet
zo te zijn dat mensen met boulimia een grote eetlust
hebben voordat ze een eetbui krijgen. Het gaat om
het eten, niet om het stillen van honger. De drang om
te eten lijkt op een verslaving. Boulimia wordt dan ook
wel eetverslaving genoemd.
Tijdens een eetbui worden grote hoeveelheden eten
naar binnen gewerkt en hebben de patiënten het
gevoel dat zij de controle over hun eetgedrag kwijt
zijn. Zij kunnen niet meer stoppen met eten. Het
voedsel is dikwijls calorierijk en wordt vaak zonder
proeven doorgeslikt. Meestal is het voedsel dat de
patiënten zich buiten de eetbuien om niet toestaan.
De drang tot eetbuien is vaak zo groot dat patiënten
deze gaan plannen. Zo kunnen patiënten bijvoorbeeld
gedurende de dag, op hun werk, nauwelijks iets
eten, om zich ‘s avonds wanneer ze alleen zijn over
te geven aan een eetbui. Maar een eetbui kan ook
ontstaan wanneer patiënten het gevoel hebben
‘over de schreef’ te zijn gegaan, omdat zij iets meer
gegeten hebben dan zij zichzelf hadden toegestaan.
De frequentie van de eetbuien varieert van persoon
tot persoon. De ene patiënt(e) heeft twee eetbuien
per week, de andere heeft er velen per dag.
Na een eetbui proberen boulimia-patiënten het eten
zo snel mogelijk weer kwijt te raken. Vaak gebeurt
dit door zelf opgewekt braken en/of het gebruik van
laxeermiddelen en/of plasmiddelen. Het kan ook
zijn dat er geen gebruik wordt gemaakt van deze
middelen, maar dat na een periode van eetbuien een
periode van streng vasten volgt. Als reactie op het
hongergevoel dat door het vasten ontstaat, kunnen
weer nieuwe eetbuien volgen. Ook het feit dat
patiënten weten dat zij het eten na een eetbui weer
snel kwijt kunnen, vormt vaak een voorwaarde voor
het optreden hiervan.
Net als anorexia-patiënten zijn boulimia-patiënten
dus geobsedeerd door voedsel, gewicht en
lichaamsomvang. De meeste boulimia-patiënten
hebben echter een normaal gewicht, al komt het ook
voor dat ze mager of dik zijn. Wat hun gewicht ook
is, in hun beleving zijn ze in ieder geval te dik en ze
proberen dan ook voortdurend slanker te worden of
op gewicht te blijven. Boulimia-patiënten schamen
zich vaak erg voor hun eetbuien en proberen deze
voor de buitenwereld verborgen te houden. Vandaar
dat zij ogenschijnlijk vaak normaal functioneren.
Het vraagt moed om te worden wie je diep van binnen bent.
De sociale gevolgen
Boulimia-patiënten stellen, net als een anorexia-
patiënten, hoge eisen aan zichzelf. Daarom
beschouwen zij het feit dat zij hun eetgedrag
niet in de hand kunnen houden als gebrek aan
wilskracht en zelfbeheersing. Hierdoor voelen
ze zich schuldig en krijgen ze vaak een hekel
aan zichzelf. Als ze er daarnaast ook nog niet in
slagen het, in hun ogen, ideale lichaamsgewicht
te handhaven, kan dit uitlopen op een enorme
walging van zichzelf.
Omdat ze zich zo schamen en bang zijn om
afgewezen te worden, proberen boulimia-
patiënten vaak hun eetbuien voor anderen
verborgen te houden. Het braken en het gebruik
van laxeermiddelen houden zij uiteraard ook
geheim. Zo lijden velen van hen jarenlang een soort
“dubbelleven”, waarbij zelfs een levenspartner,
ouders of een beste vriendin niet op de hoogte
zijn van hun problematiek. De eetbuien fungeren
dan als uitlaatklep om ogenschijnlijk probleemloos
te blijven functioneren en om negatieve emoties
kwijt te raken.
Boulimia-patiënten voelen zich dan ook vaak erg
eenzaam in de worsteling met hun ziekte. Ze
zoeken pas hulp als de wanhoop te groot is om
mee verder te leven. Als ze er uiteindelijk toe zijn
gekomen hun probleem aan anderen te vertellen,
voelen ze zich nog vaak alleen. Het is moeilijk om
aan buitenstaanders duidelijk te maken wat het
betekent om met zo’n dwang te moeten leven.
De lichamelijke gevolgen
Bij boulimia nervosa kunnen als gevolg van het
onregelmatige eetpatroon, het braken en het
laxeren een groot aantal klachten optreden.
• Bij vrouwen kunnen menstruatiestoornissen
optreden. De menstruatie is dan erg onregelmatig
of blijft uit.
• Verstoring van het honger- en
verzadigingsmechanisme. De patiënten weten
niet meer wanneer zij honger hebben of
wanneer zij vol zitten.
• Door veelvuldig braken komen de slokdarm en
de mondholte voortdurend in contact met het
maagzuur. Hierdoor wordt het glazuur van het gebit
aangetast (erosie) en kunnen de speekselklieren
opzetten. Ook keelpijn en langdurige heesheid
kunnen door het braken ontstaan.
• Door het gebruik van laxeer- en vochtafdrijvende
middelen raakt de vochthuishouding verstoord.
Het gevolg hiervan kan een lage bloeddruk zijn
met klachten als duizeligheid, zwakte, een licht
gevoel in het hoofd en flauwvallen.
• Door braken of het gebruik van laxeermiddelen
kan een tekort aan kalium ontstaan, wat kan leiden
tot nier- en leverbeschadigingen, spierkrampen,
hartritmestoornissen en hartstilstand.
• Er kan een tekort aan vitaminen en mineralen
ontstaan. Ook kan bloedarmoede optreden.
• Bij patiënten die regelmatig veel eten, rekt de
maag uit. In het ernstigste geval kan de maagwand
scheuren door het plotselinge uitzetten van de
maag. Dit laatste komt echter niet zo vaak voor.
• Patiënten kunnen verslaafd raken aan de
laxeermiddelen.
De meeste lichamelijke symptomen kunnen
zich herstellen als de eetstoornis verdwijnt. Dit
kan echter wel enige tijd duren. overigens geldt
dit niet voor schade aan het gebit. Omdat veel
mensen met boulimia nervosa een normaal
lichaamsgewicht hebben, is het door anderen
vaak moeilijk te zien dat zij een eetstoornis
hebben. Omdat de patiënten zich doorgaans over
hun eet- en purgeergedrag schamen, spreken
zij vaak niet over hun lichamelijke klachten,
waardoor deze onopgemerkt blijven. Dit maakt
boulimia nervosa tot een lichamelijk gevaarlijke
ziekte.
Wat is Anorexia Nervosa?
De naam anorexia nervosa (verkort tot ano-
rexia) betekent letterlijk vertaald vanuit het Latijn
“gebrek aan eetlust door nerveuze oorzaken”.
Deze naam is eigenlijk misleidend, omdat de
patiënten die hieraan lijden geen gebrek aan
eetlust hebben, maar juist doelbewust proberen
hun eetlust en hongergevoel te onderdrukken.
Anorexia zou eigenlijk beter “magerzucht” of
“lijnziekte” genoemd kunnen worden, want de
patiënten hebben een onweerstaanbare drang
om af te vallen. Ze zijn er als het ware aan ver-
slaafd en gaan ermee door, zelfs als zij al sterk
zijn vermagerd.
Alles wat te maken heeft met eten, gewicht en
lichaamsomvang is een obsessie voor anorexia-
patiënten. Ze tellen voortdurend calorieën en
tobben over wat ze wel of niet moeten eten.
Voedsel wordt slechts als “toegestaan” be-
schouwd als het weinig calorieën bevat; vooral
suikers (koolhydraten)en vetten zijn taboe.
Vaak eten anorexia-patiënten iedere dag dezelf-
de dingen volgens een zichzelf opgelegd ritueel.
Iedere afwijking van dit strikte regime kan paniek
oproepen en wordt daarom op alle mogelijke
manieren vermeden.
Een eetstoornis treft niet alleen vrouwen...Volgens de cijfers zou er 10% van de bevolking een eetstoornis hebben en daarvan zouden er 5-10 % man zijn.Deze groep mogen we niet vergeten.
Deeltijdbehandeling Breda
Programma-onderdelen
Dag 1
Dag 2
09;00 - 10:30 Eetgroep
10:30 - 11:00 PAUZE
11:00 - 12:30 LG groep
12:30 - 13:00 PAUZE
13:00 - 14:30 Psychotherapie
14:30 - 15:30 Individueel gesprek
15:30 - 16:30 Individueel gesprek
16:30 - 17:00 Dagafsluiting
09:00 - 10:30 Systeemgroep
10:30 - 11:00 PAUZE
11:00 - 12:30 LG Sporten
12:30 - 13:00 PAUZE
13:00 - 14:30 CGT
14:30 - 15:30 Individueel gesprek
15:30 - 16:30 Individueel gesprek
16:30 - 17:00 Dagafsluiting
De naam zal je al wel het een en het ander zeggen. We horen je denken:
“Deze groep gaat vast over het eten. Dat wat ik wel en niet eet, dat wat ik wel en niet goed doe. Het
volgen van een eetplan, een richtlijn om te eten zoals het moet, zoals normaal is. En dan moet ik
zeker nog elke week op de weegschaal staan en mijn gewicht in de gaten houden.”
Ja en Nee. Deze groep gaat inderdaad over eten. Het gaat over eten in zijn algemeenheid, over alles
wat met eten te maken heeft. Over hoe jij over eten denkt, wat de samenleving er eigenlijk van vindt
en wat wij in de samenleving “normaal” vinden. Want, is dat eigenlijk wel zo normaal? En past dat
“normaal” wel bij jou? Natuurlijk bespreken we ook hoe je omgaat met eten, dat je een eetbui hebt
gehad of het braken/laxeren of andere vorm van compenseren niet hebt kunnen laten. Dat allemaal
ook, maar dan vooral onderzoekend.
Wat is het?
Eetgroep
Deze groep gaat over je lichaam en alles wat daar mee samenhangt.
Veel mensen die last hebben van eet- en gewichtsproblemen hebben een negatief lichaamsbeeld. Hun
lichaam is niets meer dan een lijf wat niet goed of niet goed genoeg is. Het moet nog slanker, nog mooier,
nog sterker of gespierder. Het is haast een spiegel van hoe we onszelf zien.
In deze groep gaan we op onderzoek uit naar jouw lichaam. Hoe voelt het eigenlijk, hoe ga je er mee om
en wat doet jouw lichaam allemaal voor jou? Wat betekent het eigenlijk om goed voor je lichaam te zorgen
en hoe doe je dat? Dit zijn enkele vragen die in deze groep door middel van onder andere oefeningen aan
bod komen. Ook willen we je in deze groep prettige ervaringen laten op doen met dat ongewenste lichaam.
-
Wat is het?
Lichaamsgerichte groep
Het woord “systeem” staat voor “gezin en/of relatie”. Makkelijker gezegd, bedoelen we de mensen
die het dichtste bij jou staan. Dit zijn vaak je ouders, broers en/of zussen, partners en/of vrienden.
In de systeemgroep wordt besproken hoe deze mensen die het dichtste bij je staan invloed hebben
op jou en jij op hen. Zoals je misschien wel weet, of steeds meer gaat zien/merken, heeft jouw
probleem met eten en/of gewicht ook invloed op de mensen om jou heen en de relatie die jij met hen
hebt. Er wordt gekeken naar de diverse relaties in je leven en hoe jij die eventueel kunt veranderen
en/of verbeteren.
Wat is het?
Systeemgroep
Mensen kunnen verschillend reageren op dezelfde situatie. Eenzelfde gebeurtenis kan totaal
verschillende emoties oproepen. Zo kan de een zich voor een examen erg gespannen voelen,
terwijl de ander daar kalm onder blijft. Dit komt omdat gevoelens worden beïnvloed door de manier
waarop over het examen wordt gedacht. Met andere woorden: mensen nemen situaties niet zomaar
‘objectief’ waar, maar doen dat op een persoonlijke (‘subjectieve’) manier.
De manier waarop je tegen een situatie aankijkt bepaalt sterk hoe je je daarover voelt.
Bij verschillende klachten zijn negatieve gedachten een automatisch proces geworden. Het is een
gewoonte geworden om op die manier te denken. Zo gewoon dat je er niet eens meer bij stilstaat
welke gedachte je hebt. Het lijkt daardoor alsof je vanzelfsprekend een bepaald gevoel krijgt naar
aanleiding van een gebeurtenis of een situatie.
In deze groep gaan we proberen hier wat inzicht in te krijgen.
Wat is het?
CGT groep
MomentumGGZ Eet- en gewichtsproblemen