Eet- en gewichtsproblemen

16
Momentum GGZ Eet- en gewichtsproblemen Eet- en gewichtsproblemen

description

Informatie over het programma van eet- en gewichtsproblemen Momentum GGZ

Transcript of Eet- en gewichtsproblemen

Page 1: Eet- en gewichtsproblemen

MomentumGGZ Eet- en gewichtsproblemen

Eet- en gewichtsproblemen

Page 2: Eet- en gewichtsproblemen

Momentum GGZBaronielaan 184818 RA Breda

T +31 (0)76 304 00 15

Page 3: Eet- en gewichtsproblemen

“AIs je in de spiegel kijkt ben je ontevreden of misschien kijk je zelfs al niet meer. Hoe je eruit ziet, wat je

weegt, bepaalt in sterke mate hoe je je voelt die dag. Het wordt weer een dag waarin je het gevecht aangaat

met dat lijf, met eten en met je gewicht. Sporten, bewegen, vooral meer bewegen vandaag en misschien het

zoveelste dieet of gewoon hongeren braken of laxeren. Maar voor de dag voorbij is, wordt het je duidelijk dat

het ook vandaag niet lukt. Een eetbui, of te weinig bewogen of misschien toch wat extra’s gegeten. Je voelt

je weer zwak, bent boos op jezelf, het maakt je verdrietig. Wanhoop, misschien afkeur of zelfs walgen van

wie je bent, of hoe je eruit ziet. Morgen moet het anders. Je neemt je voor dat je het verlies van vandaag zal

compenseren. Het zal je uiteindelijk lukken. Maar de volgende dag ziet er alweer zo uit.”

Goed behandelbaar

Mensen die problemen hebben met hun uiterlijk, hun gewicht of met eten voelen vaak schaamte. Ze zien

hun probleem als een (teken van) zwakte. Toch is dat helemaal niet nodig. Je kiest niet voor een probleem

met eten of een probleem met je gewicht. Het overkomt je

en er zijn vele redenen te geven waarom je met dergelijke

gedachten over jezelf leeft. Zo komen problemen met eten

voor bij heel begaafde mensen die de lat voor zichzelf heel

hoog leggen en daardoor ook vaker teleurgesteld raken of

zelfs faalangst ontwikkelen. Maar het kan ook zijn dat je sterke

minderwaardigheidsgevoelens hebt. Door hard aan jezelf of

aan je lijf te werken, hoop je dat je sterker, assertiever en

gelukkiger zal worden.

Zo zijn er nog vele redenen die gelukkig goed behandelbaar

zijn. Door een goed doordacht psychotherapeutisch

behandelprogramma worden goede resultaten behaald.

Beheerst gewicht je leven?

Page 4: Eet- en gewichtsproblemen

FeitenOngeveer 22.000 mensen in Nederland lijden aan boulimia nervosa.

Jaarlijks komen er ongeveer 2200 mensen bij. Er zijn geen aanwijzingen voor een toename. Boulimia nervosa komt veel vaker voor dan anorexia nervosa.De Nederlandse cijfers wijken niet af van die in andere geïndustrialiseerde Westerse landen.

BED (Binge Eating Disorder) komt even vaak voor onder mannen als onder vrouwen. Het is niet bekend hoe vaak BED onder de Nederlandse bevolking voorkomt.

Anorexia nervosa is zeldzaam. Ongeveer 5600 mensen in Nederland leden het afgelopen jaar aan anorexia nervosa.

Jaarlijks komen er ongeveer 1300 mensen met anorexia nervosa bij. Ongeveer evenveel patiënten genezen jaarlijks, al is het vaak gedeeltelijk of tijdelijk.

De Nederlandse cijfers wijken niet af van die in andere landen.

Wat is Binge Eating Disorder?

Naast anorexia en boulimia wordt vaak ook ‘Binge

Eating Disorder’ (BED), ook wel eetbuienstoornis

genaamd, als een ander eetprobleem gezien. Het

lijkt in veel opzichten op anorexia en boulimia. De

lichamelijke aspecten kunnen verschillen, maar

de sociale en psychische achtergronden kunnen

overeenkomsten vertonen. BED kan leiden tot gebrek

aan essentiële stoffen (zoals vitamines, mineralen)

en het uit balans raken van de natrium/kalium

huishouding. Dit zijn heel gevaarlijke gevolgen.

BED is veel meer dan alleen soms een frustratie

‘wegeten’. Het kan het hele leven gaan overheersen.

Het wordt dan tijd om er iets aan te doen en steun

en hulp te zoeken voor het probleem. Mensen met

BED/eetbuienstoornis zullen zichzelf in veel van de

punten herkennen. Wanneer veel van de genoemde

criteria van toepassing zijn, en zeker wanneer de net

genoemde lichamelijke verschijnselen optreden, is

het belangrijk dat er hulp wordt gezocht. Maar ook

als je geen duidelijke lichamelijke klachten hebt, is

het verstandig in te grijpen. Hoe eerder er hulp en

openheid komt, hoe groter de kans op genezing.

De sociale gevolgen

Veel sociale gevolgen van BED komen sterk overeen

met die van Boulimia Nervosa. Je bent voortdurend

Page 5: Eet- en gewichtsproblemen

bezig met piekeren over eten, gewicht en je lichaam.

Je besteedt veel tijd aan het plannen van eetbuien

en het geheimhouden daarvan. Je probeert zo

onopvallend mogelijk aan eten te komen en gaat

misschien veel verschillende supermarkten af zodat

je niet alles op dezelfde plek hoeft te halen. Hier gaat

erg veel tijd in zitten.

Daarnaast schaam je je erg over je eetgedrag en je

lichaam. Je voelt je zwak omdat je je eetbuien niet

kunt stoppen en je je gewicht niet kunt handhaven.

Als je gewicht toeneemt kun je zelfs echt gaan

walgen van jezelf. Misschien durf je niet meer goed

over straat omdat je zo’n hekel hebt aan je lichaam

en ga je denken dat iedereen naar je kijkt en over je

oordeelt. Gedachtes hierover en over eten beheersen

je leven, waardoor er weinig ruimte overblijft voor

andere dingen.

Ook als je BED hebt, kun je dus al snel in een sociaal

isolement belanden.

De eetbuien kosten je veel geld, en zo kun je in de

financiële problemen komen. Misschien steek je jezelf

wel in grote schulden of ga je stelen vanwege je

eetbuien. Je schuldgevoel vergroot, en je zelfvertrouwen

gaat steeds verder omlaag.

De lichamelijke gevolgen

Ook BED is erg ongezond voor je lichaam vanwege

je onregelmatige eetpatroon, je grote eetbuien en het

overgewicht. Je lichaam heeft hier veel onder te lijden.

Je kunt een tekort aan voedingsstoffen krijgen door het

overeten. Dit kan leiden tot luchtweginfecties, nieruitval,

blindheid of een hartaanval.

Overgewicht heeft gevolgen voor je bloeddruk. Je hart

moet meer moeite doen om het bloed door je aders

te pompen, omdat deze dichtslibben. Je bloeddruk

verhoogt. Hierdoor kun je hersenbeschadiging of een

hartstilstand krijgen.

Door het regelmatig veel eten rekt je maag uit, en in

ernstige gevallen kan zelfs de maagwand scheuren.

Maar dit gebeurt gelukkig niet vaak.

Je hebt een verhoogde kans op suikerziekte.

Je honger- en verzadigingsgevoel raken verstoord. Je

weet niet meer wanneer je honger hebt of wanneer je

vol zit.

Door het overgewicht kun je last krijgen van je gewrichten

omdat deze worden overbelast.

Door het vele eetbuivoedsel, vaak rijk aan suikers, kun je

gebitsproblemen krijgen zoals ontkalking van de tanden,

slijtage van het tandglazuur en tandvleesontsteking.

Je kunt last krijgen van slaapstoornissen, chronische

vermoeidheid en lusteloosheid.

Page 6: Eet- en gewichtsproblemen

Wat is Boulimia Nervosa?

Boulimia nervosa (verkort tot boulimia) betekent

letterlijk ‘eetlust als een os door nerveuze oorzaken’.

Ook deze naam klopt niet helemaal, omdat er sprake

is van eetbuien die worden afgewisseld met perioden

van (bijzonder) matig eten. Bovendien hoeft het niet

zo te zijn dat mensen met boulimia een grote eetlust

hebben voordat ze een eetbui krijgen. Het gaat om

het eten, niet om het stillen van honger. De drang om

te eten lijkt op een verslaving. Boulimia wordt dan ook

wel eetverslaving genoemd.

Tijdens een eetbui worden grote hoeveelheden eten

naar binnen gewerkt en hebben de patiënten het

gevoel dat zij de controle over hun eetgedrag kwijt

zijn. Zij kunnen niet meer stoppen met eten. Het

voedsel is dikwijls calorierijk en wordt vaak zonder

proeven doorgeslikt. Meestal is het voedsel dat de

patiënten zich buiten de eetbuien om niet toestaan.

De drang tot eetbuien is vaak zo groot dat patiënten

deze gaan plannen. Zo kunnen patiënten bijvoorbeeld

gedurende de dag, op hun werk, nauwelijks iets

eten, om zich ‘s avonds wanneer ze alleen zijn over

te geven aan een eetbui. Maar een eetbui kan ook

ontstaan wanneer patiënten het gevoel hebben

‘over de schreef’ te zijn gegaan, omdat zij iets meer

gegeten hebben dan zij zichzelf hadden toegestaan.

De frequentie van de eetbuien varieert van persoon

tot persoon. De ene patiënt(e) heeft twee eetbuien

per week, de andere heeft er velen per dag.

Na een eetbui proberen boulimia-patiënten het eten

zo snel mogelijk weer kwijt te raken. Vaak gebeurt

dit door zelf opgewekt braken en/of het gebruik van

laxeermiddelen en/of plasmiddelen. Het kan ook

zijn dat er geen gebruik wordt gemaakt van deze

middelen, maar dat na een periode van eetbuien een

periode van streng vasten volgt. Als reactie op het

hongergevoel dat door het vasten ontstaat, kunnen

weer nieuwe eetbuien volgen. Ook het feit dat

patiënten weten dat zij het eten na een eetbui weer

snel kwijt kunnen, vormt vaak een voorwaarde voor

het optreden hiervan.

Net als anorexia-patiënten zijn boulimia-patiënten

dus geobsedeerd door voedsel, gewicht en

lichaamsomvang. De meeste boulimia-patiënten

hebben echter een normaal gewicht, al komt het ook

voor dat ze mager of dik zijn. Wat hun gewicht ook

is, in hun beleving zijn ze in ieder geval te dik en ze

proberen dan ook voortdurend slanker te worden of

op gewicht te blijven. Boulimia-patiënten schamen

zich vaak erg voor hun eetbuien en proberen deze

voor de buitenwereld verborgen te houden. Vandaar

dat zij ogenschijnlijk vaak normaal functioneren.

Page 7: Eet- en gewichtsproblemen

Het vraagt moed om te worden wie je diep van binnen bent.

Page 8: Eet- en gewichtsproblemen

De sociale gevolgen

Boulimia-patiënten stellen, net als een anorexia-

patiënten, hoge eisen aan zichzelf. Daarom

beschouwen zij het feit dat zij hun eetgedrag

niet in de hand kunnen houden als gebrek aan

wilskracht en zelfbeheersing. Hierdoor voelen

ze zich schuldig en krijgen ze vaak een hekel

aan zichzelf. Als ze er daarnaast ook nog niet in

slagen het, in hun ogen, ideale lichaamsgewicht

te handhaven, kan dit uitlopen op een enorme

walging van zichzelf.

Omdat ze zich zo schamen en bang zijn om

afgewezen te worden, proberen boulimia-

patiënten vaak hun eetbuien voor anderen

verborgen te houden. Het braken en het gebruik

van laxeermiddelen houden zij uiteraard ook

geheim. Zo lijden velen van hen jarenlang een soort

“dubbelleven”, waarbij zelfs een levenspartner,

ouders of een beste vriendin niet op de hoogte

zijn van hun problematiek. De eetbuien fungeren

dan als uitlaatklep om ogenschijnlijk probleemloos

te blijven functioneren en om negatieve emoties

kwijt te raken.

Boulimia-patiënten voelen zich dan ook vaak erg

eenzaam in de worsteling met hun ziekte. Ze

zoeken pas hulp als de wanhoop te groot is om

mee verder te leven. Als ze er uiteindelijk toe zijn

gekomen hun probleem aan anderen te vertellen,

voelen ze zich nog vaak alleen. Het is moeilijk om

aan buitenstaanders duidelijk te maken wat het

betekent om met zo’n dwang te moeten leven.

De lichamelijke gevolgen

Bij boulimia nervosa kunnen als gevolg van het

onregelmatige eetpatroon, het braken en het

laxeren een groot aantal klachten optreden.

• Bij vrouwen kunnen menstruatiestoornissen

optreden. De menstruatie is dan erg onregelmatig

of blijft uit.

• Verstoring van het honger- en

verzadigingsmechanisme. De patiënten weten

niet meer wanneer zij honger hebben of

wanneer zij vol zitten.

• Door veelvuldig braken komen de slokdarm en

de mondholte voortdurend in contact met het

maagzuur. Hierdoor wordt het glazuur van het gebit

aangetast (erosie) en kunnen de speekselklieren

opzetten. Ook keelpijn en langdurige heesheid

kunnen door het braken ontstaan.

• Door het gebruik van laxeer- en vochtafdrijvende

middelen raakt de vochthuishouding verstoord.

Het gevolg hiervan kan een lage bloeddruk zijn

met klachten als duizeligheid, zwakte, een licht

gevoel in het hoofd en flauwvallen.

Page 9: Eet- en gewichtsproblemen

• Door braken of het gebruik van laxeermiddelen

kan een tekort aan kalium ontstaan, wat kan leiden

tot nier- en leverbeschadigingen, spierkrampen,

hartritmestoornissen en hartstilstand.

• Er kan een tekort aan vitaminen en mineralen

ontstaan. Ook kan bloedarmoede optreden.

• Bij patiënten die regelmatig veel eten, rekt de

maag uit. In het ernstigste geval kan de maagwand

scheuren door het plotselinge uitzetten van de

maag. Dit laatste komt echter niet zo vaak voor.

• Patiënten kunnen verslaafd raken aan de

laxeermiddelen.

De meeste lichamelijke symptomen kunnen

zich herstellen als de eetstoornis verdwijnt. Dit

kan echter wel enige tijd duren. overigens geldt

dit niet voor schade aan het gebit. Omdat veel

mensen met boulimia nervosa een normaal

lichaamsgewicht hebben, is het door anderen

vaak moeilijk te zien dat zij een eetstoornis

hebben. Omdat de patiënten zich doorgaans over

hun eet- en purgeergedrag schamen, spreken

zij vaak niet over hun lichamelijke klachten,

waardoor deze onopgemerkt blijven. Dit maakt

boulimia nervosa tot een lichamelijk gevaarlijke

ziekte.

Wat is Anorexia Nervosa?

De naam anorexia nervosa (verkort tot ano-

rexia) betekent letterlijk vertaald vanuit het Latijn

“gebrek aan eetlust door nerveuze oorzaken”.

Deze naam is eigenlijk misleidend, omdat de

patiënten die hieraan lijden geen gebrek aan

eetlust hebben, maar juist doelbewust proberen

hun eetlust en hongergevoel te onderdrukken.

Anorexia zou eigenlijk beter “magerzucht” of

“lijnziekte” genoemd kunnen worden, want de

patiënten hebben een onweerstaanbare drang

om af te vallen. Ze zijn er als het ware aan ver-

slaafd en gaan ermee door, zelfs als zij al sterk

zijn vermagerd.

Alles wat te maken heeft met eten, gewicht en

lichaamsomvang is een obsessie voor anorexia-

patiënten. Ze tellen voortdurend calorieën en

tobben over wat ze wel of niet moeten eten.

Voedsel wordt slechts als “toegestaan” be-

schouwd als het weinig calorieën bevat; vooral

suikers (koolhydraten)en vetten zijn taboe.

Vaak eten anorexia-patiënten iedere dag dezelf-

de dingen volgens een zichzelf opgelegd ritueel.

Iedere afwijking van dit strikte regime kan paniek

oproepen en wordt daarom op alle mogelijke

manieren vermeden.

Page 10: Eet- en gewichtsproblemen
Page 11: Eet- en gewichtsproblemen

Een eetstoornis treft niet alleen vrouwen...Volgens de cijfers zou er 10% van de bevolking een eetstoornis hebben en daarvan zouden er 5-10 % man zijn.Deze groep mogen we niet vergeten.

Page 12: Eet- en gewichtsproblemen

Deeltijdbehandeling Breda

Page 13: Eet- en gewichtsproblemen

Programma-onderdelen

Dag 1

Dag 2

09;00 - 10:30 Eetgroep

10:30 - 11:00 PAUZE

11:00 - 12:30 LG groep

12:30 - 13:00 PAUZE

13:00 - 14:30 Psychotherapie

14:30 - 15:30 Individueel gesprek

15:30 - 16:30 Individueel gesprek

16:30 - 17:00 Dagafsluiting

09:00 - 10:30 Systeemgroep

10:30 - 11:00 PAUZE

11:00 - 12:30 LG Sporten

12:30 - 13:00 PAUZE

13:00 - 14:30 CGT

14:30 - 15:30 Individueel gesprek

15:30 - 16:30 Individueel gesprek

16:30 - 17:00 Dagafsluiting

Page 14: Eet- en gewichtsproblemen

De naam zal je al wel het een en het ander zeggen. We horen je denken:

“Deze groep gaat vast over het eten. Dat wat ik wel en niet eet, dat wat ik wel en niet goed doe. Het

volgen van een eetplan, een richtlijn om te eten zoals het moet, zoals normaal is. En dan moet ik

zeker nog elke week op de weegschaal staan en mijn gewicht in de gaten houden.”

Ja en Nee. Deze groep gaat inderdaad over eten. Het gaat over eten in zijn algemeenheid, over alles

wat met eten te maken heeft. Over hoe jij over eten denkt, wat de samenleving er eigenlijk van vindt

en wat wij in de samenleving “normaal” vinden. Want, is dat eigenlijk wel zo normaal? En past dat

“normaal” wel bij jou? Natuurlijk bespreken we ook hoe je omgaat met eten, dat je een eetbui hebt

gehad of het braken/laxeren of andere vorm van compenseren niet hebt kunnen laten. Dat allemaal

ook, maar dan vooral onderzoekend.

Wat is het?

Eetgroep

Deze groep gaat over je lichaam en alles wat daar mee samenhangt.

Veel mensen die last hebben van eet- en gewichtsproblemen hebben een negatief lichaamsbeeld. Hun

lichaam is niets meer dan een lijf wat niet goed of niet goed genoeg is. Het moet nog slanker, nog mooier,

nog sterker of gespierder. Het is haast een spiegel van hoe we onszelf zien.

In deze groep gaan we op onderzoek uit naar jouw lichaam. Hoe voelt het eigenlijk, hoe ga je er mee om

en wat doet jouw lichaam allemaal voor jou? Wat betekent het eigenlijk om goed voor je lichaam te zorgen

en hoe doe je dat? Dit zijn enkele vragen die in deze groep door middel van onder andere oefeningen aan

bod komen. Ook willen we je in deze groep prettige ervaringen laten op doen met dat ongewenste lichaam.

-

Wat is het?

Lichaamsgerichte groep

Page 15: Eet- en gewichtsproblemen

Het woord “systeem” staat voor “gezin en/of relatie”. Makkelijker gezegd, bedoelen we de mensen

die het dichtste bij jou staan. Dit zijn vaak je ouders, broers en/of zussen, partners en/of vrienden.

In de systeemgroep wordt besproken hoe deze mensen die het dichtste bij je staan invloed hebben

op jou en jij op hen. Zoals je misschien wel weet, of steeds meer gaat zien/merken, heeft jouw

probleem met eten en/of gewicht ook invloed op de mensen om jou heen en de relatie die jij met hen

hebt. Er wordt gekeken naar de diverse relaties in je leven en hoe jij die eventueel kunt veranderen

en/of verbeteren.

Wat is het?

Systeemgroep

Mensen kunnen verschillend reageren op dezelfde situatie. Eenzelfde gebeurtenis kan totaal

verschillende emoties oproepen. Zo kan de een zich voor een examen erg gespannen voelen,

terwijl de ander daar kalm onder blijft. Dit komt omdat gevoelens worden beïnvloed door de manier

waarop over het examen wordt gedacht. Met andere woorden: mensen nemen situaties niet zomaar

‘objectief’ waar, maar doen dat op een persoonlijke (‘subjectieve’) manier.

De manier waarop je tegen een situatie aankijkt bepaalt sterk hoe je je daarover voelt.

Bij verschillende klachten zijn negatieve gedachten een automatisch proces geworden. Het is een

gewoonte geworden om op die manier te denken. Zo gewoon dat je er niet eens meer bij stilstaat

welke gedachte je hebt. Het lijkt daardoor alsof je vanzelfsprekend een bepaald gevoel krijgt naar

aanleiding van een gebeurtenis of een situatie.

In deze groep gaan we proberen hier wat inzicht in te krijgen.

Wat is het?

CGT groep

Page 16: Eet- en gewichtsproblemen

MomentumGGZ Eet- en gewichtsproblemen