Eenzaamheid
description
Transcript of Eenzaamheid
Informatiebijeenkomst ‘Eenzaamheid, nader
beschouwd’ Ellis van der Meulen
Gespreksleider, Trainer, en Eigen Kracht –
coördinator
Doel van deze bijeenkomst: informatie over
eenzaamheid, meer inzicht in de problematiek, initiatieven, komen tot afspraken.
Deel 1 Hoe en Wat Eenzaamheid
Wat is eenzaamheid?
“Het subjectief ervaren van een onplezierig of
ontoelaatbaar gemis aan (kwaliteit) van bepaalde sociale relaties.” (Van Tilburg, De Jong Gierveld, 2007)
Deel 1 Hoe en Wat Eenzaamheid
Soorten eenzaamheid
Sociale eenzaamheid
Het aantal betekenisvolle contacten dat iemand
heeft met andere mensen is geringer dan
gewenst.
Emotionele eenzaamheid
De kwaliteit van de gerealiseerde relaties blijft
achter bij de wensen.
Deel 1 Hoe en Wat Eenzaamheid Wat is sociaal isolement?
“Het objectief vaststellen van een klein
netwerk van sociale relaties.” (Hortulanus et al., 2006)
Deel 1 Hoe en Wat Eenzaamheid
Quiz
1. Hoeveel inwoners boven 19 jaar
van Hoorn zijn zeer ernstig
eenzaam? – 4 %
– 7%
– 15 %
NB: Hoorn heeft ? inwoners.
Deel 1 Hoe en Wat Eenzaamheid
Quiz
2. Onderzoek van NIVEL toont aan dat
de beoefening van een bepaalde sport
gevoelens van eenzaamheid kan doen
verminderen. Welke? – Dammen
– Voetballen
– Bridgen
Deel 1 Hoe en Wat Eenzaamheid
Quiz
3. Langdurige eenzaamheid beïnvloedt
de hersenen. Welke vaardigheden
worden hiermee beïnvloed?
A. Organiseren en flexibel denken
B. Fijne motoriek
Deel 1 Hoe en Wat Eenzaamheid
Quiz
4. Wie zijn je logische partners om mee samen te werken om eenzaamheid te
verminderen en voorkomen?
A. Buurtenteams en vrijwilligersorganisaties
B. Woningbouwcorporaties en gemeente
C. Professionele zorgaanbieders en
welzijnsorganisaties
Deel 1 Hoe en Wat Eenzaamheid
Cijfers eenzaamheid
Matig eenzaam 30 %
Sterk eenzaam 8%
Niet eenzaam 62%
Bron: RIVM 2013
Deel 1 Hoe en Wat Eenzaamheid
Cijfers eenzaamheid
• 1 miljoen Nederlanders (8%) voelt zich sterk
eenzaam, 30% voelt zich matig eenzaam
• 7% van de autochtone Nederlanders, 11% van
de Westerse allochtonen en 20% van de niet-
westerse allochtoon voelt zich sterk eenzaam
• Gemiddeld voelt 8% van de mannen en 9% van
de vrouwen zich sterk eenzaam
(RIVM, 2013; TNS, 2013)
Deel 1 Hoe en Wat Eenzaamheid
Cijfers eenzaamheid
• 20% van gescheiden mensen voelt zich sterk eenzaam, tegenover 5%
samenwonenden/gehuwden
• Meer oudere mensen dan jongere voele zich sterk eenzaam:
• 19-34 jaar = 7% * 65-74 jaar = 7%
• 35-49 jaar = 8% * 75-84 jaar = 10%
• 50-64 jaar = 9% * 85+ jaar = 14 %
(RIVM, 2013; TNS, 2013)
Deel 1 Hoe en Wat Eenzaamheid
Cijfers eenzaamheid
• Meer mensen met een lagere opleiding voelen
zich eenzaam dan mensen met een hogere
opleiding
– Laag = 17%
– Midden 1 = 10%
– Midden 2 = 8%
– Hoog = 5%
(RIVM, 2013; TNS, 2013)
Deel 1 Hoe en Wat Eenzaamheid
Oorzaken eenzaamheid
• Individuele oorzaken
– (o.a. weinig zelfvertrouwen, sociale angst, onrealistische verwachtingen ten aanzien van sociale relaties, beperking, stoornis)
• Oorzaken die liggen in veranderingen in het sociale
netwerk – (bijv. na echtscheiding, verlies partner, familie, vrienden,
verhuizing, werkloos raken) • Oorzaken die voortkomen uit de inrichting van de
maatschappij – (o.a. individualisering)
• Oorzaken die voortkomen uit moeilijke
leefomstandigheden – (o.a. armoede)
Deel 1 Hoe en Wat Eenzaamheid
Gevolgen eenzaamheid
• Vaak een gevoel van ongeluk
• Negatieve wereld- en zelfbeeld
• Grotere kans op verslaving en ontsporing
• Grotere kans op gezondheidsproblemen
• Gemiddeld een kortere levensverwachting
• Hogere maatschappelijke kosten
Deel 1 Hoe en Wat Eenzaamheid
Risicogroepen
• Chronisch zieken
• Gehandicapten
• Niet-Westers allochtoon
• Alleenstaanden
• Mantelzorgers
• Ouderen 75+
Er is geen hapklaar antwoord tegen
eenzaamheid, hoe komt dat?
• De oorzaak van de eenzaamheid is
soms moeilijk te achterhalen
• Eenzame vaak last van multi-problematiek
• Soms is er geen match tussen
probleem en oplossing
Deel 2 Aanpak van Eenzaamheid
Belangrijk om eenzaamheid te
doorbreken
• Eenzaamheid signaleren
• Bespreekbaar maken (of niet)
• Attenderen op mogelijkheden
(dus kennen sociale kaart)
Deel 2 Aanpak van Eenzaamheid
Signaleren (2/4)
Lichamelijke signalen
• Verslechterde zelfzorg
• Vermoeidheid
• Gebrek aan eetlust
Psychische signalen
• Negatief zelfbeeld
• Boosheid en bitterheid
• Overmatig gebruik of verslaving
Deel 2 Aanpak van Eenzaamheid
Signaleren (3/4)
Sociale signalen
• Weinig sociale contacten
• Claimgedrag
• Mensen op afstand houden
Omgevingssignalen
• Verwaarloosd huis en/of tuin
• Gordijnen dicht
• Rommelig huis of juist heel netjes
Deel 2 Aanpak van Eenzaamheid
Signaleren (4/4)
Let op! De genoemde signalen hoeven niet te
betekenen dat de persoon zich eenzaam voelt. De
signalen kunnen ook wijzen op andere problemen.
Signaleren vraagt wel om handelen. Bespreek
daarom uw vermoedens met de persoon.
Deel 2 Aanpak van Eenzaamheid Bespreekbaar maken (1/3)
Als jij eenzaam bent, hoe zou je niet benaderd
willen worden?
Deel 2 Aanpak van Eenzaamheid
Bespreekbaar maken (3/3)
Neem de tijd en zorg voor vertrouwde omgeving
• Wees een OEN (Open, Eerlijk, Nieuwsgierig)
• Gebruik LSD (Luisteren, Samenvatten, Doorvragen)
• Laat je OMA thuis (Oplossingen, Meningen,
Adviezen)
• Gebruik NIVEA (Niet Invullen Voor Een Ander)
Deel 2 Aanpak van Eenzaamheid
Aandachtspunten bij aanpak eenzaamheid
• Realistische verwachtingen
• Voorkomen is beter dan genezen
• Eenzaamheid uit de taboesfeer
halen
• Goed signaleringsnetwerk
• Erop af/bemoeizorg
• Interventies op maat
• Lokale samenwerking