Een vrouw op de vlucht voor een bericht Kibboets Kinneret · ... over een grote liefde en een...

4
GNIeuws Januari 2010 bladzijde 1 van 4 De beste wensen voor 2010 Geachte lezer, Ook in dit nummer veel artikelen van onze redacteuren. Ria Damman is terug geweest in de kibboets waar ze 47 jaar geleden als vrijwilligster werkte. De redactie heeft een gesprek bijgewoond met de Israëlische schrijver David Grossman over zijn laatste roman. Verder leest u in dit nummer over een tentoonstelling in het Bijbels Museum en over een alternatief voor het opwekken van energie. De redactie wenst u een goed en gezond 2010, een jaar van vrede en voorspoed in de wereld, en vrede in het Middenoosten! David Grossman: Een vrouw op de vlucht voor een bericht Op 3 november jl. werd de Nederlandse vertaling van David Grossman’s monu- mentale roman Een vrouw op de vlucht voor een bericht door uitgeverij Cossee in Amsterdam gepresenteerd. De schrijver werd geïnter- viewd door twee journalis- ten, Guus Bauer en Peter de Rijk. Een vrouw op de vlucht voor een bericht (vertaald door Ruben Verhasselt) is een groots verhaal over een vrouw, haar twee zoons en hun verschillende vaders waaraan David Grossman vele jaren heeft gewerkt. Het beschrijft in een kleine zevenhonderd pagina’s het gevoelsleven van Ora, de moeder die haar zoon Ofer de oorlog in ziet gaan en probeert hem te be- schermen door zoveel mogelijk aan hem te denken en over hem te praten. Een roman over vriendschap en ruimdenkendheid, over een grote liefde en een ver- smade liefde, over ouderschap en over je weg in het leven. Maar het is vooral een ongeëvenaarde roman over de bijna heldhaftige inspanning van een vrouw om een gezin in stand te houden in een klein en ver- scheurd land. David Grossman geeft zijn boek een bittere nasmaak mee, want in de laatste uren van de Libanonoorlog sneuvelde zijn jongste zoon Uri. Het grootste deel van het boek was toen al geschreven en zijn zoon kende de plot en de personages goed. Na de rouwpe- riode hervatte Grossman het werk, daarbij in het bij- zonder aangespoord door collega-schrijver Amos Oz. David Grossman (1954) is één van Israëls beroemdste schrijvers. Zijn oeuvre omvat behalve essays, kin- derboeken en een toneelstuk inmiddels acht romans, waaronder Het zigzagkind (1996), De stem van Ta- mar (2002) en De uitvinder van geheimen (2003). PJ Kibboets Kinneret 47 jaar later Afgelopen oktober was ik terug op de plaats waar ik in 1962 als vrijwilligster van 25 jaar drie maanden ging werken, vlak bij de plek waar de Jordaan het meer van Galilea uitstroomt. Het rook dichtbij de oprijlaan nog steeds naar de eucalyptusbomen en de Jordaan stroomde met minder water het land weer in. Vertrouwd was deze omgeving. Veel Christelijke groepen komen hier om gedoopt te worden. Een sou- venirwinkel ernaast biedt niet alleen zijden sjawls, en geurige zeepjes aan, maar ook flesjes en doosjes om Jordaan water of “lucht uit het heilige land” in mee naar huis te nemen. We volgen het bord naar kibboets Kinneret. Links een parkeerplaats voor auto’s en bussen, rechts heel veel dadelpalmen, hun hoge pluimen waaien in de wind. Tussen de bomen zien we het oude gerestau- reerde pomphuis, dat de mensen en de akkers vanaf ca.1913 van water voorzag. Aan de oprijlaan ligt nu een grote fabriek van voor- namelijk zwarte grote vaten voor rioleringen, water- Januari 2010

Transcript of Een vrouw op de vlucht voor een bericht Kibboets Kinneret · ... over een grote liefde en een...

GNIeuws Januari 2010 bladzijde 1 van 4

De beste wensen voor 2010

Geachte lezer,

Ook in dit nummer veel artikelen van onze redacteuren. Ria Damman is terug geweest in de kibboets waar

ze 47 jaar geleden als vrijwilligster werkte. De redactie heeft een gesprek bijgewoond met de Israëlische

schrijver David Grossman over zijn laatste roman. Verder leest u in dit nummer over een tentoonstelling

in het Bijbels Museum en over een alternatief voor het opwekken van energie.

De redactie wenst u een goed en gezond 2010, een jaar van vrede en voorspoed in de wereld, en vrede in

het Middenoosten!

David Grossman: Een vrouw

op de vlucht voor een bericht

Op 3 november jl. werd de

Nederlandse vertaling van

David Grossman’s monu-

mentale roman Een vrouw op

de vlucht voor een bericht

door uitgeverij Cossee in

Amsterdam gepresenteerd.

De schrijver werd geïnter-

viewd door twee journalis-

ten, Guus Bauer en Peter de

Rijk.

Een vrouw op de vlucht voor een bericht (vertaald

door Ruben Verhasselt) is een groots verhaal over een

vrouw, haar twee zoons en hun verschillende vaders

waaraan David Grossman vele jaren heeft gewerkt.

Het beschrijft in een kleine zevenhonderd pagina’s

het gevoelsleven van Ora, de moeder die haar zoon

Ofer de oorlog in ziet gaan en probeert hem te be-

schermen door zoveel mogelijk aan hem te denken en

over hem te praten. Een roman over vriendschap en

ruimdenkendheid, over een grote liefde en een ver-

smade liefde, over ouderschap en over je weg in het

leven. Maar het is vooral een ongeëvenaarde roman

over de bijna heldhaftige inspanning van een vrouw

om een gezin in stand te houden in een klein en ver-

scheurd land.

David Grossman geeft zijn boek een bittere nasmaak

mee, want in de laatste uren van de Libanonoorlog

sneuvelde zijn jongste zoon Uri. Het grootste deel

van het boek was toen al geschreven en zijn zoon

kende de plot en de personages goed. Na de rouwpe-

riode hervatte Grossman het werk, daarbij in het bij-

zonder aangespoord door collega-schrijver Amos Oz.

David Grossman (1954) is één van Israëls beroemdste

schrijvers. Zijn oeuvre omvat behalve essays, kin-

derboeken en een toneelstuk inmiddels acht romans,

waaronder Het zigzagkind (1996), De stem van Ta-

mar (2002) en De uitvinder van geheimen (2003).

PJ

Kibboets Kinneret 47 jaar later

Afgelopen oktober was ik terug op de plaats waar ik

in 1962 als vrijwilligster van 25 jaar drie maanden

ging werken, vlak bij de plek waar de Jordaan het

meer van Galilea uitstroomt. Het rook dichtbij de

oprijlaan nog steeds naar de eucalyptusbomen en de

Jordaan stroomde met minder water het land weer in.

Vertrouwd was deze omgeving. Veel Christelijke

groepen komen hier om gedoopt te worden. Een sou-

venirwinkel ernaast biedt niet alleen zijden sjawls, en

geurige zeepjes aan, maar ook flesjes en doosjes om

Jordaan water of “lucht uit het heilige land” in mee

naar huis te nemen.

We volgen het bord naar kibboets Kinneret. Links

een parkeerplaats voor auto’s en bussen, rechts heel

veel dadelpalmen, hun hoge pluimen waaien in de

wind. Tussen de bomen zien we het oude gerestau-

reerde pomphuis, dat de mensen en de akkers vanaf

ca.1913 van water voorzag.

Aan de oprijlaan ligt nu een grote fabriek van voor-

namelijk zwarte grote vaten voor rioleringen, water-

Januari

2010

GNIeuws Januari 2010 bladzijde 2 van 4

opvang, buizen, maar ook drijvende speelobjecten,

alles van kunststof. Daarnaast een pak-hal voor da-

dels, in de laatste jaren uitgegroeid tot winkel met

dadels, dadelstroop (Silan), jams, noten, kruiden.

Eigenlijk een soort kookwinkel, waar ook cursussen

gegeven worden.

Het bejaardenhuis in kibboets kinneret

Dan zien we de grote garage, waar al die jaren auto’s

gerepareerd werden. Voor ons staat nu een filmthea-

ter. Toen lagen we buiten op een dekentje op het gras

en keken naar een groot scherm, waarop een film

vertoond werd. Eerlijk gezegd heb ik nooit het einde

van een film gezien, na een hele dag buiten werken

op het land. We werkten van 04.30 tot 13.00 uur en in

de namiddag vaak met kinderen in de groentetuin of

ik ging mee naar het strand langs het meer.

Dan passeren we een klein vervallen huisje, waar

vroeger de Administratie zat. Er hingen grote borden

aan de muur met de werkverdeling. Hiervoor is een

nieuw gebouw verrezen. En daarachter koeien en

kalveren. De melk gaat iedere nacht naar Tnuva, een

melkproducten gigant. Een tijdje werd op de kibboets

kaas gemaakt, maar nu heeft niemand de kennis om

dat te doen en rendabel was het ook niet.

Kippenstallen staan er stoffig en verlaten bij. De bij-

en, verder achter de bebouwde kom, leveren nog

steeds honing van zeer goede kwaliteit. Helaas heb-

ben we geen pot mee gekregen deze keer! En dan het

centrum van de kibboets. De huizen, vroeger allemaal

gemeenschappelijke eigendom, zijn nu voor een groot

deel eigendom van de bewoners. Enige jaren geleden

zijn vijf Russische gezinnen in de kibboets komen

wonen, en een tijdje werd veel in het Russisch en

Hebreeuws aangekondigd. Een deel van de huizen is

nieuw en wordt verhuurd aan studenten.

De lagere school bevindt zich nog steeds in de kib-

boets. Er komen nu ook kinderen van het iets hoger

gelegen dorp Poriah en de mosjawa Kinerret, de naas-

te buren. Voor de middelbare school moeten de kin-

deren naar Beth Yerach, in de Jordaan vallei. Wan-

neer ze rond 13.15 uur van school komen kunnen ze

in de eetzaal eten. Men kan het daar ook afhalen en

mee naar huis nemen. Niets meer gratis. Men betaalt

met een pinpasje. Ook oplaadapparatuur is in de kib-

boets aanwezig. Dit is heel anders dan vroeger, toen

geld geen nut had binnen de grenzen van de kibboets.

Ja, er is een supermarkt, op de plaats waar vroeger de

keuken stond. U begrijpt, de keuken is er niet meer.

Het eten komt nu van Oholo, aan het meer, waar nu

een hotel-restaurant en een cateringbedrijf is geves-

tigd.

Het kon daar bij de keuken zo lekker ruiken en ik zie

in mijn herinnering Channa en Chawa nog naar hun

werk in de keuken lopen. Niets meer van dat alles.

Channa was mijn “adoptiemoeder”. Helaas is Channa

in september overleden. Wij waren bij de steenzetting

op de begraafplaats aan het meer van Kinneret aan-

wezig. Dat was naast verdrietig toch heel fijn, om met

haar man en de kinderen en ook kleinkinderen te zijn.

Channa heeft mij in 1962 heel erg gesteund na het

overlijden van een klein neefje van 10 maanden oud.

Ook nieuw zijn de scootmobiels en andere voor oude-

ren aangepaste vervoermiddelen. De stalling voor de

ingang bij de eetzaal geeft een pracht beeld van ver-

val van krachten en hoe men zich toch redt en met de

tijd meegaat.

GNIeuws Januari 2010 bladzijde 3 van 4

Aan het centraal gelegen grasveld ligt een bejaarden-

huis. Toen het pas gebouwd was werd er veel gespro-

ken over de loze ruimte onder het dak dat een ruimte-

lijke werking had, maar geen nut. Ernaast een ge-

bouw waar ouderen kunnen breien, knutselen of ge-

woon samen zijn.

De slagboom staat nog steeds bij de ingang, overdag

is die meestal open. En om de kibboets is nog altijd

een beveiligd hek.

De sfeer van de kibboets van vroeger probeert men te

behouden door samen o.m. de Joodse feestdagen te

vieren.

RD

Auto rijden én energie opwek-

ken? Komt er een dag dat we zonder schuldgevoelens over

het milieu de auto instappen?

Op de weg tussen Haifa en Tel Aviv wordt op een

stuk weg van 10 meter stilletjes een wereldprimeur

geboren: het opwekken van elektriciteit uit rijdende

auto’s. Met een opbrengst van 2000 watt per uur

wordt het gezien als een veelbelovende technologie

voor het opwekken van duurzame elektriciteit.

Vijf centimeter onder de asfalt zijn generatoren ge-

plaatst, die – met behulp van zogenaamde fysio-

elektrische stofjes – de mechanische energie van rij-

dende auto’s omzet in elektriciteit. De opgewekte

elektriciteit kan worden gebruikt voor doeleinden

naast de weg: straatverlichting, reclameborden, snel-

heidscontroleapparatuur, communicatieapparatuur en

dergelijke.

Deze technologie, die door wetenschappers van het

Technion in Haifa is ontwikkeld in samenwerking

met het bedrijf Innovatech, heeft meerdere voordelen:

het is ongevoelig voor het weer en tijd van de dag (dit

in tegenstelling tot bijvoorbeeld zonne-energie), het

vereist geen extra ruimte, en het maakt gebruik van

bestaande infrastructuur. De afstand tussen “leveran-

cier” en “afnemer” van de energie is klein, waardoor

er weer geen extra leidingen nodig zijn om de energie

op de plaats van gebruik te brengen.

Er wordt momenteel gesproken over uitbreiding van

het experiment naar 1000 meter, wat een elektrici-

teitsproductie van 200 Kilowatt/uur zal betekenen.

Wanneer voor deze weglengte alle vier rijstroken

worden gebruikt, zal de productie stijgen tot één Me-

gawatt/uur, voldoende elektriciteit voor 2500 huis-

houdens. Ook wordt nu met de Israëlische spoorwe-

gen gekeken naar het toepassen van dezelfde techno-

logie op de rails.

Een filmpje van de aanleg van de generatoren is te

zien op:

http://www.youtube.com/user/doing1st#p/a/u/1/t-

4LpNLEn9g

HL

“From Jerusalem with love” In het Bijbels Museum te Amsterdam is de tentoon-

stelling “From Jerusalem with love”, een fascineren-

de reis door het Heilige Land met kunst, foto’s en

souvenirs, 1799-1948, donderdag 9 december

geopend.

Zandzakje gevuld met aarde van de

Olijfberg, Jeruzalem , tweede helft 19de eeuw

GNIeuws Januari 2010 bladzijde 4 van 4

Het Bijbels Museum is sinds 1975 in twee prachtige

grachtenpanden gevestigd aan de Herengracht 366-

368. De opdrachtgever en de eerste bewoner van de

huizen was de vermogende koopman Jacob Crom-

hout. Een krom stuk hout boven in de gevel herinnert

aan zijn naam.

De panden werden gebouwd in 1662 in de stijl van

het Hollands Classicisme, de architect was Philips

Vingboons.

Wanneer u het museum bezoekt, vergeet niet het ge-

bouw zelf te bekijken, met o.a. de 17eeeuwse keu-

kens, de plafonds met afbeeldingen van Jacob de Wit,

en een Engelse statietrap. Je verwacht dat een dame

in statige 17eeeuwse kleding de trap afdaalt.

In de tentoonstelling laten ruim 500 voorwerpen,

foto’s en prenten u zien wat een bijzondere relatie

bezoekers in de 19e en 20

e eeuw hadden met het Hei-

lige Land. Veel Europese Joden en Christenen be-

zochten dit gebied vanaf 1799 tot de stichting van de

staat Israël in 1948. Zij namen herinneringen en sou-

venirs mee, schreven reisverslagen en boeken over

hun ervaringen, maakten gravures, schetsen en later

foto’s.

Tot 5 september 2010 toont het museum een grote

selectie uit de bijzondere collectie van de filmer en

verzamelaar Willy Lindwer. Hij kocht tijdens zijn

studie aan de filmacademie in de jaren 60 van de

vorige eeuw, een 19e_

eeuwse chanoekalamp op het

Waterlooplein in Amsterdam. Dat was het begin van

zijn verzameling en een einde zal er beslist nog niet

zijn. Hij woont in Jeruzalem en Amsterdam, dat

schept ook meer ruimte, vermoed ik.

Kunst uit de Art Nouveau, de Art Deco en de

Bauhaus periode geeft een beeld van het artistieke

klimaat dat in Joods Palestina in de eerste helft van de

20ste eeuw heerste.

Na de inleiding door mevrouw Jadikje Kiers, direc-

teur van het Bijbels Museum, spraken de Israëlische

Ambassadeur, de heer Harry Kney-Tal, de rector van

de rooms-katholieke kerk de Krijtberg, Tjeerd Jansen,

en de conservator van het Bijbels Museum, mevrouw

Hermine Pool. Ieder sprak over twee voorwerpen die

bijzondere indruk op hen hadden gemaakt. .

Bij de tentoonstelling wordt een rijk geïllustreerde

catalogus (Engels en Nederlands) uitgegeven,

Deze wordt in maart gepresenteerd. Er is ook voorbe-

reidend materiaal ontwikkeld voor een bezoek aan de

tentoonstelling. Tevens zijn er verschillende activitei-

ten, lezingen en rondleidingen op verschillend niveau.

Een dagje Amsterdam met een ochtendbezoek aan het

museum kan ik u aanraden.

U kunt meer informatie krijgen via:

tel.: 020-624 24 36

website : www.bijbelsmuseum.nl

email: [email protected]

RD.

Colofon GNIeuws is een uitgave van het Genootschap Nederland-Israël (GNI). Telefoon: 035-6914580

e-mail: [email protected] website: www.genootschap-nederland-Israel.nl

Het GNI beoogt belangstelling te wekken en te vergroten voor Israël en zijn cultuur. Het GNI is georganiseerd in

locale afdelingen. Het hoofdbestuur bestaat uit: Rob Wurms (voorzitter), Hanna Luden (vicevoorzitter), Jaap van de

Lagemaat (penningmeester), Maarten Vleeschhouwer (secretaris), Wilma Schuddebeurs-Olthuis en Serge Heldring.

Redactie GNIeuws: Ria Damman, Peter Junge en Hanna Luden.