Ria Paulides

VVBAD Hogeschoolbibliotheken

25 juni 2015

Een volledig digitale bibliotheek

Transitie van Hogeschool Inholland naar een 100% digitale bibliotheek

1

Agenda

2

1.Situatie schets Hogeschool Inholland

2.Waarom digitale bibliotheek?

3.Aanpak

4.Ervaringen

Hogeschool Inholland

8 locaties: Alkmaar, Haarlem, Diemen, Amstelveen, Den Haag, Rotterdam, Delft, Dordrecht.

60 opleidingen28.000 studenten

3

Bibliotheek Inholland (2012)

5 locaties: Alkmaar, Haarlem, Diemen, Den Haag, Rotterdam

24 fte: 10,5 fte informatiespecialisten

Ca. 100.000 papieren boekenCa. 60 databanken met digitale

bronnenSummon (Discovery search engine)

en Vubis Smart (Opac, uitleen)Collectiebudget: € 460.000,-Bibliotheek is afdeling van dienst

ICT

4

5

Waarom ?De aanleiding in 2011

Inholland in het nieuws Nieuw CvB Programma Ruimte voor

presteren Primaire proces centraal Ingrijpende reorganisaties

6

Waarom ?De visie van de Bibliotheek

Wat is onze meerwaarde? Bibliotheek ondersteunt als

partner van het onderwijs Aansluiten bij afstudeercriteria Digitaal is de toekomst Belang van de

informatiespecialisten

7

Werkconferentie i.s.m. CvB-lid (2011)

Nuttig: Synergie Focus op: collectievorming en

informatievaardigheid Meer: gebruik van digitale

collectie ipv leerboeken en Google

Nodig: docenten professionaliseren

Trend: digitaal Behoefte aan: Roadmap

8

Roadmap naar digitale bibliotheek

Stoppen met fysieke bibliotheek per september 2015

Doel = kwaliteitsverbeteringBeter gebruik van kennisbronnen

Nevendoel = personeelsreductie ivm reorganisatie (2013)

9

Roadmap:Drie sporen

Spoor 1: Samenwerking met onderwijs

Spoor 2: Vraagarticulatie naar

uitgeverijenSpoor 3:

Professionalisering bibliotheekteam

10

Spoor 1Samenwerking met onderwijs

Inhoudelijk en organisatorisch:• Structureel contact leggen

tussen Curriculumcommissies en informatiespecialisten

• Toewerken naar partnerschap• Opstelling als professional (=

meer dan dienstverlening)• Andere zichtbaarheid en

bereikbaarheid

11

Spoor 1Samenwerking met onderwijs

Methode:1. Collectievormingsplannen

schrijven2. Informatievaardigheid borgen in

de leerlijn onderzoek3. Inventarisatie ‘kerntitels’4. Docenten meenemen in de

verandering (via cursus en presentaties)

5. Zichtbaarheid: de informatiespecialist = de bibliotheek

12

Spoor 2: Vraagarticulatie naar uitgeverijen

Vraagstelling:Onder welke voorwaarden willen zij digitale titels leveren?

Onder welke voorwaarden wil de bibliotheek digitale titels kopen?

Dit is pionieren!

13

Spoor 2: Vraagarticulatie naar uitgeverijen

Pionieren, omdat- Uitgevers de bibliotheken nog

niet kennen- Er nog geen geschikte

verdienmodellen en licentiemodellen zijn

- Nadere definities nodig zijn > verschil tussen courseware en sourceware

- Bibliotheek specifieke eisen stelt aan ontsluiting

14

Spoor 3:Professionalisering bibliotheekteam

Grote lijn:• Van uitvoering naar regie• Focus op expertise• Nieuwe competenties

Spoor 3:Professionalisering bibliotheekteam

Aanpak: Teamdagen (6x per jaar) 40 uur scholing per jaar Thema’s vooral op het gebied

van communicatie en samenwerking

Deels ook: rouwproces

15

Spoor 3Professionalisering bibliotheekteam

Effect op bibliotheekfuncties• Afscheid van uitleenmedewerkers

(9)• Afscheid van functioneel

beheerder (1)• Nieuwe taken voor

informatiespecialisten• Nieuwe taken voor het

catalogiseerteam• Van 24 fte naar 18 fte 16

17

Spoor 3:Professionalisering bibliotheekteam

Nieuwe taken en competenties voor informatiespecialisten: Collectievorming > Uitgevers

kennen Informatievaardigheid > Trainen Partner met onderwijs >

Adviseren Kwaliteit en professionaliteit >

Kennis van zoekportal, metadatering, auteursrecht.

18

Spoor 3:Professionalisering bibliotheekteam

Nieuwe taken voor catalogiseerteam Toegangbeheer (alles zit in de

cloud) Maken van internet koppelingen Licentiebeheer Kennis van de achterkant van de

systemen Webbeheer

19

Wat zijn onze ervaringen?

Stelling:

Een digitale bibliotheek en het toegankelijk maken van e-books betekent een totaal ander bibliotheek proces

Wat is anders?

Een bibliotheek zonder• Catalogiseren• Uitlenen• Fysieke balies• Vubis Smart

20

21

Wat is anders?

Nieuwe processen:• Denken in onderwerpen ipv titels• Denken in connectie• Denken in full text• Denken in indexering• Denken in licentiebeheer en –

admin.• Denken in vaste lasten ipv

eenmalige kosten.

22

Gebruik van (e-book) platforms

• Grote uitgevers (Springer, Wiley, Science Direct) > selectie uit aanbod

• Ebsco e-books > selectie per titel• Ebrary (Proquest) > selectie per

titel• Yindo (VDM, Gottmer, Van

Gorcum) > selectie per fonds• Dawsonera > selectie per titel

23

Ervaringen met platforms

• Redelijk soepele indexering in Knowledge base

• Full text doorzoekbaar in Summon

• Bij nieuwe uitgevers en fondsen heeft indexering echter lange doorlooptijd.

• NL uitgevers werken vaak niet met internationale standaarden voor metadatering .

Ervaringen met losse toegangen

Elke uitgever doet het weer anders > problemen met indexering (geen kennis van standaarden voor metadatering)

Vaak gebaseerd op individueel account > probleem met wachtwoorden

Daarom:Inzet van gesprekken is om uitgevers te

overtuigen hun titels via bestaande platforms aan te bieden.

24

Zoeken en vinden

Summon is anders dan catalogus• Zoeken op full tekst via zoekbalk• Zoeken op known item via

bronnenoverzicht• Knelpunt: bronnen die (nog) niet

geïndexeerd zijn in de knowledge base.

• Oplossing: Work around met Best bets

25

Laatste loodjes

• Project Kerntitels (3500 titels)• Gesprekken met o.a. Noordhoff,

Thieme / Meulenhoff > wel/geen platform

• Licentie met Mediainfogroep• Lange staart met kleine

uitgevers (1 à 2 kerntitels)

26

Wat is klaar in september?Van uitleen naar toegang

De lokale bibliotheken zijn geslotenBibliotheek heeft een nieuwe

websiteInformatiespecialisten zijn

‘zichtbaar’ in het gebouwDigitale collectie is doorzoekbaar

met SummonVoor extra indexering zijn work

arounds gemaakt mbv de website27

Losse eindjesWat is (nog) niet digitaal

• Onderwijs methodes (Schatkamers PABO)

• Jeugdliteratuur (idem PABO)• Bladmuziek, cd’s, dvd’s (idem

Muziek)• Nog ca. 3500 kerntitels (deels

studieboeken) > tijdelijke centrale uitleen

28

Conclusie

De digitale bibliotheek zal per 1 september 2015 een feit zijn• Dan is de transitie naar een

ander werkproces afgerond• Het blijft nog volop pionieren• Na september 2015 gaat de

ontwikkeling gewoon door.

29