EEN PLANETARIUM IN ANTWERPEN - Urania
Transcript of EEN PLANETARIUM IN ANTWERPEN - Urania
EEN PLANETARIUM IN ANTWERPEN ?
EEN ZOEKTOCHT DOORHEEN MEER DAN 80 JAAR ANTWERPSE GESCHIEDENIS
Urania 15 november 2018 1
Urania 15 november 2018
En CARL ZEISS JENA ziet het groots:
6
JANUARI 1933: UITNODIGING VOOR EEKELERS EN ARCHITECT JAN VAN
HOENACKER VOOR REIS NAAR JENA
Urania 15 november 2018 8
Nota voor den heer C. Huysmans, Burgemeester.Oprichting van een planetarium in Antwerpen.
De Universiteiten van Gent en Luik zullen ieder 5 miljoen frank mogen besteden voor aankoop in Duitschland van wetenschappelijke werken, leermiddelen, enz. op het tegoed van 20.000.000 frank van de Belgische Regeering bij het Bureel voor Omzetting van de Duitsche buitenlandse schulden. De overige 10 miljoen worden ter beschikking gesteld van de andere onderwijsinrichtingen. Op het grondgebied van Antwerpen zijn de hiernavolgende gestichten voor HoogerOnderwijs gevestigd:De Rijks HandelshoogeschoolDe Koloniale HoogeschoolHet Instituut voor Tropische geneeskundeDe ZeevaartschoolHet Hooger Instituut voor Schoone KunstenDe stad Antwerpen verdient dus tenzelfden titel als Gent en luik, in aanmerking te komen bij de verdeeling van de voormelde 20.000.000 fr.Er zouden derhalve bij den heer Minister stappen kunnen aangewend worden om voor Antwerpen insgelijks een krediet van 5.000.000 frank te bekomen, dat zou bestemd worden voor de oprichting van een planetarium.
5 MILJOEN BF GEVONDEN ??? (brief 21 september 1935 van Eekelers aan Huysmans)
Urania 15 november 2018 11
Het is de machine tot verkenning van de hemel, die zelfs een romancier met de stoutste verveelding niet had durven dromen
Urania 15 november 2018 13
CHRONOLOGIE ALBERTEUM & PLANETARIUM OP DE HEIZEL(en het belang hiervan voor Antwerpen):
1935: Wereldtentoonstelling met het nieuwe Alberteum, incl. planetarium met 23 meter koepel en plaats voor 500 bezoekers
1936: Planetarium blijft open, maar het gebouw wordt verwaarloosd door de Belgische staat. (brief CAMIEL HUYSMANS !)
1939: Gebouw sluit, na 650.000 bezoekers in het planetarium
1940 e.v. : W.O. II en vandalisme in leegstaand gebouw
1954: Renovatie van het gebouw en heropening (initiatief v/d stad Brussel)
1958: Wereldtentoonstelling op de Heizel (… contact met KMDA !)
1968: Sluiting en afbraak van het Alberteum-complex; plannen voor een nieuwe planetarium op de Heizel (met de bestaande koepel).
1976: Opening van het nieuwe planetarium (directeurs o.a. Bodifée, Wojciulewitsch, Pien, …)
Urania 15 november 2018 14
ARMAND PIENGERARD BODIFÉE(en EH Van Gaal)
EGON WOJCIULEWITSCH(en Anton Kutter)
(EX-) URANIANEN AAN HET HOOFD VAN HET HEIZEL_PLANETARIUM
Urania 15 november 2018 15
En nu zegt de Regering: “Ik laat dien boel verrekken, het gaat me niet aan, er mag gebeuren wat wil!”Indien de Stad voor het ogenblik over de nodige middelen beschikte, zou ik niet aarzelen het Planetarium over te nemen …
1936
Urania 15 november 2018 16
…. Je lis avec grand plaisir que vousaves la même idée. Pesistez, car, unPlanetarium, une des curiosités les plus extraordinaires …amèneraisdes masses de touristes dans notrebonne ville.
BRIEF VAN DE CONSUL VAN LIBERIA
(LOUIS ROSENTHAL ?)AAN BURGEMEESTER
HUYSMANS(19/09/1935)
Urania 15 november 2018
EEN KWART EEUW LATER …
17
BELGISCH PAVILJOEN:WETENSCHAP, CULTUUR EN
ONDERWIJS***ALBERTEUM - - - ZOO***
DAN TOCH EEN PLANETARIUM IN
ANTWERPEN !
VAN DROOM TOT REALISATIE
VAN OPENING TOT SLUITINGEEN HISTORIEK VAN MEER DAN 50 JAAR
Urania 15 november 2018 18
Urania 15 november 2018 21
PLANNEN VOOR EEN ANTWERPS PLANETARIUM KRIJGEN STILAAN VORM … LAMGZAAM MAAR ZEKER
1958: idee rijpt tijdens de Wereldtentoonstelling op de Heizel
1958 – 1960: op zoek naar locatie, geld en materiaal
1961: eerste offerte voor “Kleinplanetarium” van Zeiss (565.000 BF)
1965: offertes uit Japan van Minolta en GoTo (8.000.000 BF)
1966: aanstelling architect voor verbouwing Melkerij
1968: bouwvergunning
1971: officiële opening van het Zoo-Planetarium
Urania 15 november 2018
26
DE VOORZIENE START LOOPT VERTRAGING OP: HET
TOESTEL IS AFGESTELD OP EEN TE KLEINE KOEPELDIAMETER
GVA 4 MAART 1970
Urania 15 november 2018 27
DE “VOLKSSTERRENWACHT
VAN ANTWERPEN” IS VAN IN HET BEGIN NAUW BETROKKEN
BIJ HET PLANETARIUM:
HET IS E.H. VAN GAAL DIE DE DRIE ANTWERPSE
ASTRONOMISCHE VERENIGINGEN
VERTEGENWOORDIGT
Urania 15 november 2018
Het hemeltoneel en zijn artiesten.Zie ze vliegen.‘k Zag twee beren ….De ster van Bethlehem.Het tijdperk van de Waterman.Lentebode aan het firmament.Zomer aan de hemel.Herdenking Nicolaus CopernicusKen je dierenriem?Bewoonde werelden in het heelal.De muziek der sferen.Van pool tot evenaar.En waar de sterre bleef stille staan.Hebt u even tijd?Er was eens …. (Griekse sagen).
ENKELE THEMAVOORSTELLEN VAN DE EERSTE JAREN
30
Urania 15 november 2018 32
HET ZIJN VOORAL URANIA MEDEWERKERSDIE DE VOORSTELLINGEN
IN HET PLANETARIUM VERZORGEN
Urania 15 november 2018 33
TOCH EEN TWEEDE PLANETARIUM IN ANTWERPEN ?
1980 ?
DAT ZOU DAN IN DE HOGERE ZEEVAARTSCHOOL GEWEEST ZIJN :Wat weten we min of meer zeker:- Er was daar (nog) geen planetarium in de jaren ’70- Er was geen planetarium meer in de jaren ’90- Projectiekoepel zou een doormeter van 3 à 4 meter gehad hebben- Zou van het Belgisch leger komen.- Zou teruggegaan zijn naar het Legermuseum.
Wat weten we nog niet:- Waar haalt het leger een planetarium vandaan?- Wat deden (doen?) ze er mee?- Welk soort/type planetarium was/is het?- Waarom tijdelijk naar de Zeevaartschool?- Waar is het nu?
Wordt vervolgd …???
Urania 15 november 2018
EN DAT GAAT HEEL WAT GELD KOSTEN
DUS: SUBSIDIES MAAR OOK EEN GIFTENACTIE EN EEN VEILING
44
Urania 15 november 2018 48
ALLE INFORMATIE ZOALS
FOTO’S, DOCUMENTEN, KRANTENARTIKELS,TIJDSCHRIFTEN, …
IS WELKOM
*afgeven op de sterrenwacht* mailen naar