Edukasyon sa 1ST GENERATION MODULES - VERSION 2.0...

Edukasyon sa Pagpapakatao

Unang Markahan – Modyul 3.1 (Week 5)

Lipunang Pang-ekonomiya

9

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV

Edukasyon sa Pagpapakatao– Baitang 9 Alternative Delivery Mode Unang Markahan – Modyul 5: Lipunang Pang-ekonomiya Unang Edisyon, 2020 Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran. Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Leonor Magtolis Briones Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Inilimbag sa Pilipinas ng:

Department of Education, Region VII, Division of Cebu Province

Office Address: IPHO Bldg., Sudlon, Lahug, Cebu City

Telefax: (032) 255-6405

E-mail Address: [email protected]

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Diody Car P. Diamante

Editor: Jane O. Gurrea

Tagasuri: Chona B. Jumao-as

Tagaguhit: Diody Car P. Diamante Management Team

SchoolS Division Superintendent:

Dr. Marilyn S. Andales, CESO V

Assistant Schools Division Superintendent:

Dr. Cartesa M. Perico

Dr. Ester A. Futalan

Dr. Leah B. Apao

Chief, CID: Dr. Mary Ann P. Flores

EPS in LRMDS: Mr. Isaiash T. Wagas

EPS in EsP: Mrs. Jane O. Gurrea

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


9

Edukasyon sa Pagpapakatao

Unang Markahan – Modyul 3.1

(Week 5) Lipunang Pang-ekonomiya

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


ii

Paunang Salita

Para sa tagapagdaloy:

Malugod na pagtanggap sa asignaturang Edukasyon sa Pagpapakatao 9 ng

Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul para sa modyul na Lipunang-Pang

ekonomiya.

Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri ng mga

edukador mula sa pampubliko at pampribadong institusyon upang gabayan ka, ang

gurong tagapagdaloy upang matulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang

itinakda ng Kurikulum ng K to12 habang kanilang pinanagumpayan ang pansarili,

panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.

Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa

mapatnubay at malayang pagkatuto na mga gawain ayon sa kanilang kakayahan,

bilis at oras. Naglalayon din itong matulungan ang mag-aaral upang makamit ang

mga kasanayang pan-21 siglo habang isinasaalang-alang ang kanilang mga

pangangailangan at kalagayan.

Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita ninyo ang

kahong ito sa pinakakatawan ng modyul:

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang

mag-aaral kung paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan at

itala ang pag-unlad nila habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang sariling

pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at gabayan ang

mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa modyul.

Para sa mag-aaral:

Malugod na pagtanggap sa Edukasyon sa Pagpapakatao 9 ng Alternative

Delivery Mode (ADM) Modyul ukol sa Lipunang Pang-ekonomiya.

Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin

nitong matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan.

Hangad din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.

Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.

Mga Tala para sa Guro Ito'y naglalaman ng mga paalala, panulong o estratehiyang magagamit sa paggabay sa mag-aaral.

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


iii

Alamin

Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga

dapat mong matutuhan sa modyul.

Subukin

Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung ano

na ang kaalaman mo sa aralin ng modyul.

Kung nakuha mo ang lahat ng tamang sagot

(100%), maaari mong laktawan ang

bahaging ito ng modyul.

Balikan

Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral

upang matulungan kang maiugnay ang

kasalukuyang aralin sa naunang leksyon.

Tuklasin

Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay

ipakikilala sa iyo sa maraming paraan tulad

ng isang kuwento, awitin, tula, pambukas na

suliranin, gawain o isang sitwasyon.

Suriin

Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling

pagtalakay sa aralin. Layunin nitong

matulungan kang maunawaan ang bagong

konsepto at mga kasanayan.

Pagyamanin

Binubuo ito ng mga gawaing para sa

mapatnubay at malayang pagsasanay upang

mapagtibay ang iyong pang-unawa at mga

kasanayan sa paksa. Maaari mong iwasto

ang mga sagot mo sa pagsasanay gamit ang

susi sa pagwawasto sa huling bahagi ng

modyul.

Isaisip

Naglalaman ito ng mga katanungan o

pupunan ang patlang ng pangungusap o

talata upang maproseso kung anong

natutuhan mo mula sa aralin.

Isagawa

Ito ay naglalaman ng gawaing makatutulong

sa iyo upang maisalin ang bagong kaalaman

o kasanayan sa tunay na sitwasyon o

realidad ng buhay.

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


iv

Tayahin

Ito ay gawain na naglalayong matasa o

masukat ang antas ng pagkatuto sa

pagkamit ng natutuhang kompetensi.

Karagdagang Gawain

Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyong

panibagong gawain upang pagyamanin ang

iyong kaalaman o kasanayan sa natutuhang

aralin.

Susi sa Pagwawasto

Naglalaman ito ng mga tamang sagot sa

lahat ng mga gawain sa modyul.

Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:

Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul na ito:

1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan ng anumang

marka o sulat ang anumang bahagi ng modyul. Gumamit ng hiwalay na papel

sa pagsagot sa mga pagsasanay.

2. Huwag kalimutang sagutin ang Subukin bago lumipat sa iba pang gawaing

napapaloob sa modyul.

3. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat pagsasanay.

4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng mga gawain at

sa pagwawasto ng mga kasagutan.

5. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang pagsasanay.

6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy kung tapos nang

sagutin lahat ng pagsasanay.

Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa modyul na ito,

huwag mag-aalinlangang konsultahin ang inyong guro o tagapagdaloy. Maaari ka rin

humingi ng tulong kay nanay o tatay, o sa nakatatanda mong kapatid o sino man sa

iyong mga kasama sa bahay na mas nakatatanda sa iyo. Laging itanim sa iyong

isipang hindi ka nag-iisa.

Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka ng

makahulugang pagkatuto at makakakuha ka ng malalim na pang-unawa sa kaugnay

na mga kompetensi. Kaya mo ito!

Sanggunian Ito ang talaan ng lahat ng

pinagkuhanan sa paglikha o paglinang

ng modyul na ito.

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


1

Alamin

Ang karanasan ng pag-ibig ng magulang ay isang ekonomiya na hindi malayo

sa ekonomiya ng lipunan. Kaya’t sabay nating ungkatin ang modyul na ito at nang

maunawaang mabuti ang kahalahagahan ng lipunang pang-ekonomiya sa lipunan.

Maaaring makatulong nang malaki sa iyo ang aralin sa modyul na ito at sa mga

sumusunod pang mga modyul.

Sa modyul na ito ay inaasahang masasagot mo ang Mahalagang Tanong na:

Ano ang mabuting ekonomiya? Para saan ang ekonomiya?

Sa modyul na ito, inaasahang maipamamalas mo ang sumusunod na

kaalaman, kakayahan at pag-unawa:

1.1 Nakilala ang mga katangian ng mabuting ekonomiya (EsP9PL -Ie -

3.1)

1.2 Nakapagsusuri ng maidudulot ng magandang ekonomiya (EsP9PL -Ie -

3.2)

1.3 Napatutunayan na:

a. Ang mabuting ekonomiya ay iyong napauunlad ang lahat – walang

taong sobrang mayaman at maraming mahirap.

b. Ang ekonomiya ay hindi para lamang sa sariling pag-unlad kundi sa

pag-unlad ng lahat. (EsP9PL-If-3.3)

1.4 Nakakataya ng lipunang ekonomiya sa isang barangay/pamayanan at

lipunan/bansa gamit ang dokumentaryo o photo/video journal(EsP9PL-Ib-1.4)

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


2

Subukin

Panuto: Basahing mabuti ang bawat pangungusap at unawain ang tanong. Piliin ang pinakaangkop na sagot at isulat ang titik nito sa iyong kwaderno.

1. Ano ang tawag sa pagkakaroon ng sapat na budget ng isang lugar o bansa na nangangailangang pagkasyahin sa mga pangunahing pangagailangan ng mga nasasakupan upang makapamuhay nang maayos, mahusay at mapayapa? a. Ekonomiya c. Lipunang pang-ekonomiya b. Lipunan d. Wala sa nabanggit

2. Ang mga sumusunod ay mga katangian ng isang mabuting ekonomiya MALIBAN sa ____________________. a. Maraming oportunidad at trabaho para sa mamamayan b. Maunlad na bansa c. Pantay-pantay sa paggamit ng likas na yaman d. Hindi malago ang industriya

3. Ang isang bansa ay masasabing maunlad kung ang bansang ito ay _________. a. Maunlad ang ekonomiya b. May sapat na trabaho ang mga mamamayan c. May mabuting edukasyon d. Lahat ng nabanggit

4. Ang pagkakaroon ng malago na industriya ng isang bansa ay nagpapahiwatig na ___________. a. May mabuting ekonomiya b. Hindi pagkakaroon ng mabuting ekonomiya c. May malayang ekonomiya d. Wala sa mga nabanggit

5. Ang salitang Griyegong “oikos” ay nangangahulugang _________________. a. Bahay c. Lipunan b. Pamamahala d. Industriya

Mga Tala para sa Guro

Paalalahanan ang mga mag-aaral na maglaan ng

Activity Notebook/Porfolio para sa modyul na ito.

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


3

Modyul

5 Lipunang Pang-ekonomiya

Nakikilala ang mga katangian ng mabuting ekonomiya

Ano nga ba ng katangian ng isang mabuting ekonomiya? Naging palaisipan

mo rin ba sa iyong sarili ang tanong na ito?

Ang mabuting ekonomiya ay produktibo, malikhain at masinop sa paggamit

ng likas na yaman ng isang lugar.

Balikan

My Understanding Chart. Punan ng kahulugan ang mga salitang nasa loob ng

tsart. Tingnan ang tsart na nasa ibaba.

MY UNDERSTANDING CHART

LIPUNAN KULTURA PAMPULITIKA

Hal.Tumutukoy sa mga

taong samasamang

naninirahan sa isang

organisadong komunidad

na may iisang batas,

tradisyon at

pagpapahalaga.

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


4

Tuklasin

Gawain 1. Concept Map. Punan ng mga salitang maiuugnay sa salitang

“Ekonomiya”. Isulat sa loob ng mga bilog sa ibaba ang naisipang mga salitang

maiuugnay sa salitang ekonomiya at sagutin ang katanungan sa ibaba.

Ano ang kahulugan ng Ekonomiya?

Halimbawa:

Programa

Ekonomiya

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


5

Gawain 2. ILISTA MO! Gamit ang TSART sa ibaba, isulat ang mga katangian ng

mabuting ekonomiya at sagutin ang tanong sa ibaba.

MGA KATANGIAN NG MABUTING EKONOMIYA

Bilang isang mag-aaral, ninanais mo bang magkaroon ng mabuting ekonomiya

ang lipunang iyong kinabibilangan?Bakit? Paano?

Suriin

Ang ekonomiya ay galing sa mga Griyegong salita na “oikos” na ang ibig

sabihin ay bahay at “nomos” o pamamahala. Ito ay ang pagkakaroon ng sapat na

budget ng isang lugar o bansa na nangangailangang pagkasyahin sa mga

pangunahing pangagailangan ng mga nasasakupan upang makapamuhay nang

maayos, mahusay at mapayapa.

Mga Katangian ng Mabuting Ekonomiya

a. Maunlad na bansa

b. Pantay-pantay sa paggamit ng likas na yaman

c. Maraming oportunidad at trabaho para sa mamamayan

d. Nasusuportahan at natutugunan ang mga pangangailangan ng

mamamayan

e. Pantay-pantay na karapatan at prebilihiyo para sa lahat

f. Balanseng populasyon at pinagkukunang-yaman

g. Mabilis ang transportasyon at komunikasyon

h. Malago ang industriya

i. May pagkakaisa at pagtutulungan ang lahat ng mamamayan

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


6

Pagyamanin

Mayroon ka bang magagawa sa bukod-tangi mong paraan na magpapaiba sa

iyo sa pangkat o organisasyon na kinabibilangan mo?

Isaisip

Ano ang mahalagang konseptong iyong natutuhan sa mga gawaing

natapos? Sa tulong ng mga gabay na salita sa ibaba, isulat mo ang nabuo

mong konsepto.

Susi

Paggawa

Kaunlaran

Sama-sama

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


7

Isagawa

Bilang isang kabataan, paano ka makatutulong sa pagkamit ng mabuting

ekonomiya? Magbigay ng tiyak na hakbang na iyong isasagawa. Isulat ito sa

mga nakalaang kahon . Magsimula ka sa ibaba.

Kaunlaran

4.

3.

2.

1.

5.

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


8

Tayahin

Panuto: Piliin ang titik ng tamang sagot na nasa loob ng kahon. 1. Griyegong salita na ang kahulugan ay pamamahala. 2. Griyegong salita na ang kahulugan ay bahay.

3. Ang tawag sa pagkakaroon ng sapat na budget ng isang lugar o bansa na nangangailang pagkasayahin sa mga pangunahing pangagailangan ng mga nasasakupan upang makapamuhay ng maayos, mahusay at mapayapa.

4. Maunlad na industriya

5. Pantay-pantay sa paggamit ng likas na yaman

Karagdagang Gawain

Gawain 1 Ano ang gagawin mo kung maharap ka sa bawat sitwasyon? Sitwasyon Blg. 1

Sagot:

Ang gagawin ko ay___________________________________________

__________________________________________________________

Paliwanag:

Ilang buwan na lamang at magtatapos ka na sa high

school. Maraming proyekto at research work na

dapat tapusin. Kailangan mo ng panggastos upang

matapos ang mga ito.

Sa pagkakataong ito, natanggal sa trabaho ang iyong

ama sa pabrikang kanyang pinapasukan.

a. Nomos d. Ekonomiya b. Oikos e. Lipunan c. Katangian ng mabuting ekonomiya f. Industriya

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


9

Sitwasyon Blg. 2

Sagot:

Ang gagawin ng aming pangkat ay______________________________

_________________________________________________________

Paliwanag: ________________________________________________

_________________________________________________________

_________________________________________________________

Sagutin Mo

1. Nahirapan ka ba sa dalawang sitwasyon? Bakit? 2. Ano ang pangunahing suliraning magkatulad sa dalawang

sitwasyong inilahad? 3. Bakit mahirap gumawa kung limitado ang pinagkukunang-

yaman? 4. Paano ka makagagawa sa kabila ng mga limitasyong tulad nito? 5. Bakit mahalagang matutuhan mong gumawa sa kabila ng

limitadong pinagkukunang-yaman?

Gawain 2

Basahin mo ang kuwentong halaw sa Ebanghelyo ni Mateo 25:14-29. Iugnay ang

mensahe ng kuwento sa dalawang natapos na gawain. (Tingnan ang Appendix A)

Ang inyong klase ay hinati sa apat na

pangkat ng inyong guro. Bawat pangkat

ay binigyan ng P200 na kailangang

palaguin sa loob ng isang linggo.

Makakakuha ng mataas na marka ang

pangkat na mahusay ang pamumuhunang

ginawa sa maliit na halagang ito.

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


10

Susi sa Pagwawasto

Mga Tala para sa Guro

Personal na suriin ang sagot ng mag-aaral. Maaaring

magkakaiba ang sagot ng mga estudyante sa mga gawain.

Subukin

1.A 2.D 3.D 4.A 5.A

Tayahin

1.A 2. B 3. D 4.C 5.C

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


11

Appendix A

MATEO 25:14-15, 19-30

"Ang paghahari ng Diyos ay maitutulad dito: May isang taong

maglalakbay,kaya tinawag niya ang kanyang mg alipin at ipinagkatiwala sa kanila

ang kanyang ari-arian. Binigyan niya ng salapi ang bawat isa ayon sa kanya-

kanyang kakayahan: binigyan niya ang isa ng P5,000, ang isa nama'y P2,000, at

ang isa pa'y P1,000. Pagkatapos, siya'y umalis. Pagkaraan ng mahabang

panahon,bumalik ang panginoon ng mga aliping iyon at pinapagsulit sila .Lumapit

ang tumanggap ng P5,000.Wika niya,'Panginoon, heto po ang P5,000 na bigay

ninyo sa akin. Heto pa po ang P5,000 na tinubo ko.' Sinabi sa kanya ng panginoon,

'Magaling! Tapat at mabuting alipin! Yamang naging tapat ka sa kaunting halaga,

pamamahalain kita sa mas malaking halaga. Makihati ka sa aking kagalakan!'

Lumapit din ang tumanggap ng P2,000, at ang sabi,'Panginoon, heto po ang ibinigay

ninyong P2,000. Heto naman po ang P2,000 tinubo ko.' Sinabi ng kanyang

panginoon,'Magaling! Tapat at mabuting alipin! Naging tapat ka sa kaunting halaga,

kaya pamamahalain kita sa mas malaking halaga. Makihati ka sa aking kagalakan!

At lumapit naman ang tumanggap ng P1,000. 'Alam ko pong kayo'y mahigpit.' aniya.

'Gumagapas kayo sa hindi ninyo tinamnan, at nag-aani sa hindi ninyo hinasikan.

Natakot po ako kaya't ibinaon ko sa lupa ang inyong salapi. Heto na po ang P1,000

ninyo.' 'Masama at tamad na alipin!' tugon ng kanyang panginoon. 'Alam mo palang

gumagapas ako sa hindi ko tinamnan at umaani sa hindi ko hinasikan! Bakit hindi

mo iyan inilagak sa bangko ,di sana'y may nakuha akong tubo ngayon? Kunin ninyo

sa kanya ang P1,000 at ibigay sa may P10,000. Sapagkat ang mayroon ay bibigyan

pa, at mananagana; ngunit ang wala, kahit ang kakaunting nasa kanya ay kukunin

pa. Itapon ninyo sa kadiliman sa labas ang aliping walang kabuluhan. Doo'y tatangis

siya at magngangalit ang kanyang ngipin.' "

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


12

Sanggunian Aklat:

Alagbate Nestor R., et.al. “Lipunang Pang-ekonomiya, edited by Luisita B. Peralta,

36-49.FEP Printing Corporation, 2005.

Mula sa Internet:

Teach Pinas. “MELCs:Edukasyon sa Pagpapakatao.” May 27, 2020.

https://www.teachpinas.com/download/melcs-edukasyon-sa-pagpapakatao/

Davao City National High School. “LMs and TGs.” 2005.

https://sites.google.com/a/davaocnhs.edu.ph/davaocnhs/lms-and-tgs

Brainly. “Ano ano angmga katangian ng mabuting ekonomiya?”.

https://brainly.ph/question/1671289

Ebanghelyo. “Mateo 25:14-15, 19-30.” Facebook, November 19, 2004.

https://www.citationmachine.net/chicago

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


https://www.teachpinas.com/download/melcs-edukasyon-sa-pagpapakatao/https://sites.google.com/a/davaocnhs.edu.ph/davaocnhs/lms-and-tgshttps://brainly.ph/question/1671289https://www.citationmachine.net/chicago

Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa: Department of Education, Region VII Division of Cebu Province

Office Address: IPHO Bldg., Sudlon, Lahug, Cebu City

Telefax: (032) 255-6405

Email Address: [email protected]

1ST G

ENER

ATION

MODU

LES -

VERS

ION 2.0


Edukasyon sa 1ST GENERATION MODULES - VERSION 2.0...

Documents

Transcript of Edukasyon sa 1ST GENERATION MODULES - VERSION 2.0...