Journal of North Khorasan Medical Sciences

No 39, Volume 10, Issue 4

Economic Burden of Cutaneous Leishmaniasis in Golestan Province

Ehsan Allah Kalteh 1, , Razvan Rajabzadeh 2,3, Aiuob Sofizadeh 4,*, , Ebrahim Fadaei 5, Safora Sabery 6, Abedin Saghafipour 7

1 MSc of Epidemiology, Health Management and Social Development Research Center, Golestan University of Medical Sciences, Gorgan, Iran 2 BSc of Health Sciences Vector-born Disease Research Center, North Khorasan University of Medical Sciences, Bojnurd, Iran 3 PhD Student of Epidemiology, School of Health, Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran 4 PhD of Medical Entomology and Vector Control, Health Management and Social Development Research Center, Golestan University of Medical Sciences, Gorgan, Iran 5 General Physician, Minodasht County Health Center, Golestan University of Medical Sciences, Gorgan, Iran 6 BSc of Nursing, Gonbad-e Kavus County Health Center, Golestan University of Medical Sciences, Gorgan, Iran 7 PhD of Medical Entomology and Vector Control, Department of Public Health, Faculty of Health, Qom University of Medical Sciences, Qom, Iran * Corresponding author: Aiuob Sofizadeh, PhD of Medical Entomology and Vector Control, Health Management and Social Development Research Center, Golestan University of Medical Sciences, Gorgan, Iran. E-mail: a_sofizadeh@yahoo.com

DOI: 10.21859/nkjmd-10041 How to Cite this Article: Kalteh EA, Rajabzadeh R, Sofizaadeh A, Fadaei E, Sabery S, Saghafipour A. Economic Burden of Cutaneous Leishmaniasis in Golestan Province. J North Khorasan Univ Med Sci. 2019;10(4):1-8. DOI: 10.21859/nkjmd-10041

Received: 05 Mar 2018 Accepted: 29 Oct 2018

Abstract Introduction: Cutaneous leishmaniasis is one of the most important vector-borne diseases that lead to adverse economic consequences. The aim of this study was to determine the economic burden of cutaneous leishmaniasis in endemic areas of this disease in Golestan province in 2015. Methods: This cross-sectional study was performed on 120 cutaneous leishmaniasis patients referred to health centers in Gonbad-e Kavus, Mraveh Tappeh and Kalaleh counties for treatment. Since extracted the economic burden of cutaneous leishmaniasis and the direct and indirect paid costs with patients and governmental systems with refer on the accounting documents and interviews with patients and experts and recorded in researcher-made forms. This information was entered to Excel (ver. 2010) software. Then, the economic burden of disease was evaluated. Results: In total, more than 653/002/642 rails were spent for treatment of 120 patients with cutaneous leishmaniasis and the average total costs per patient was calculated 5/441/688 (95%CI: 4/867/252 – 6/016/932) rails. In this study, 42.93%, 19/77% and 37/3% of the costs were related to direct medical, direct non-medical and indirect costs paid with patients and governmental services, respectively. Conclusions: Cutaneous leishmaniasis impose heavy economic burden on households and governmental systems. Therefore, it is recommended that the prevention measures of the disease be taken in order to prevent the occurrence of the disease and ultimately lead to a reduction in the cost of treatment.

Keywords: Cutaneous Leishmaniasis Economic Burden Treatment Costs Golestan Province Iran © 2019 North Khorasan Medical Sciences

Research Article

2

شمالی خراسان پزشکی علوم مجله

0317 زمستان، 4، شماره 01دوره

در استان گلستان یجلد وزیشمانیل یبار اقتصاد، 6 ی، صفورا صابر5 یفدائ می، ابراه،،*4 زادهیصوف وبی، ا2،2زاده ، رضوان رجب،1اهلل کلته احسان

7 پوریثقف نیعابد دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان، ایران کارشناس ارشد اپیدمیولوژی، مرکز تحقیقات مدیریت سالمت و توسعه اجتماعی، 1دانشجوی دکترای تخصصی اپیدمیولوژی، کارشناس مرکز تحقیقات بیماریهای منتقله بوسیله ناقلین، دانشگاه علوم پزشکی خراسان 2

شمالی، بجنورد، ایران دانشجوی دکترای تخصصی اپیدمیولوژی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران 2ستان، دانشگاه علوم پزشکی گل دکترای حشره شناسی پزشکی و مبارزه با ناقلین، مرکز تحقیقات مدیریت سالمت و توسعه اجتماعی، 4

گرگان، ایران نودشت، دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان، ایرانپزشک عمومی، مرکز بهداشت شهرستان می 5 کارشناس پرستاری، مرکز بهداشت شهرستان گنبدکاووس، دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان، ایران 6 دکترای حشره شناسی پزشکی و مبارزه با ناقلین، گروه بهداشت عمومی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی قم، قم، ایران 7زاده، دکترای حشره شناسی پزشکی و مبارزه با ناقلین، مرکز تحقیقات مدیریت سالمت و توسعه ایوب صوفی سنده مسئول:نوی *

a_sofizadeh@yahoo.comدانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان، ایران. ایمیل: اجتماعی،

DOI: 10.21859/nkjms-10041

14/12/1236 :دریافت تاریخ

77/70/1237 :پذیرش تاریخ

چکیده

های ناقل زاد است که پیامدهای اقتصادی نامطلوبی به همراه دارد. هدف از این ترین بیماریلیشمانیوز جلدی یکی از مهم :مقدمه

بود. 1234بیماری در استان گلستان در سال مطالعه تعیین بار اقتصادی لیشمانیوز جلدی در کانونهای آندمیک

بیمار مبتال به لیشمانیوزجلدی که جهت درمان به مراکز بهداشتی درمانی 127مقطعی بر روی –این مطالعه توصیفی روش کار:

ار های مستقیم و غیرمستقیمی )باند، انجام شد. در این مطالعه هزینهتحت پوشش شهرستانهای گنبد، مراوه تپه و کالله مراجعه نموده

کنند، با مراجعه به اسناد حسابداری و مصاحبه حضوری با بیماران و می های دولتی پرداختاقتصادی بیماری( که بیماران و سیستم

( وارد و بار اقتصادی بیماری 2717)ویرایش Excelهای محقق ساخته ثبت شد. اطالعات به نرم افزار کارشناسان استخراج و در فرم

محاسبه گردید.

مبتال به لیشمانیوز جلدی هزینه گردیده و متوسط قیمت تمام بیمار 127ریال جهت درمان 642/772/652در کل بیش از ها:یافته

درصد کل 2/27و 77/13، 32/42ریال برآورد گردید. به ترتیب ( :CI95% 600/5 252/067/4-322/716/6شده برای هر بیمار )

های غیر مستقیم بود.های مستقیم پزشکی، مستقیم غیرپزشکی و هزینهها مربوط به هزینههزینه

لذا ماید.نهای بهداشتی درمانی دولتی تحمیل میلیشمانیوز جلدی بار اقتصادی سنگینی را به خانوارها و سیستم گیری: نتیجه

گردد اقدامات پیشگیری از بیماری به صورت دقیق و جامع اجرا گردد تا از بروز موارد بیماری جلوگیری شود در نهایت پیشنهاد می

گردد.های درمانی منجر به کاهش هزینه

:کلیدی واژگان

یجلد وزیشمانیل

یبار اقتصاد

درمان نهیهز

استان گلستان

رانیا ومعل دانشگاه برای نشر حقوق تمامی

محفوظ شمالی خراسان پزشکی

.است

مقدمه

لیشمانیوز یکی از بیماریهای مشترک بین انسان و دام و یکی از

های ناقل زاد است که به سه فرم جلدی، احشایی و ترین بیماریمهم

شود. این بیماری از مخاطی در نقاط مختلف جهان دیده می -جلدی

جمله معضالت مهم بهداشتی در کشورهای گرمسیری و نیمه

لیون نفر در دنیا به اشکال مختلف می 14باشد که حدود گرمسیری می

میلیون نفر در مناطقی از دنیا 257این بیماری مبتال هستند. حدود

کنند که در معرض ابتال بوده عالوه براین هر ساله دو میلیون زندگی می

. [1]شود مورد جدید به آمار مبتالیان به این بیماری افزوده می

%37ترین فرم این بیماری است که بیش از لیشمانیوز جلدی شایع

کشور افغانستان، الجزایر، برزیل، پرو، عربستان، 0موارد آن مربوط به

. هرچند ماهیت خودبخود خوب شونده [2]سوریه، عراق و ایران است

.Lو Leishmania majorهای لیشمانیوز جلدی ناشی از انگل

tropica از مشکالت بهداشتی آن کاسته است اما اثر آن بر اتالف نیروی

ع آن از یک طرف و افزایش شیو [2]های باالی درمان آن کار و هزینه

تر از آن پتانسیل باالی ابتال به این بیماری در در سالهای اخیر و مهم

مثبت و مصرف کنندگان داروهای تضعیف کننده سیستم HIVافراد

مقاله پژوهشی

2

0317 زمستان ،4 شماره ،01 دوره ،علوم پزشکی خراسان شمالی مجله

ایمنی، لیشمانیوز جلدی را به عنوان یک بیماری بالقوه خطرناک مطرح

. شایان ذکر است لیشمانیوز جلدی از جمله بیماریهایی [4]نموده است

و در اصل بین آنها ارتباط مستقیم [7-5]است که با فقر ارتباط داشته

این بیماری بیشتر در مناطق فقیر نشین جهان که دچار [6]برقرار است

بیسوادی، ضعف سیستم ایمنی بدن، سوءتغذیه، نابرابری جنسیتی،

فقدان منابع و مسکن و دسترسی کمتر یا فاقد دسترسی به امکانات

. بنابراین مردم این مناطق جهت [0, 5]تر است بهداشتی هستند، شایع

هایای مواجه بوده و هزینهتشخیص و درمان بیماری با مشکالت عدیده

رحال حاضر برای شوند. داجتماعی و اقتصادی سنگینی را متحمل می

Meglumineدرمان لیشمانیوز از ترکیبات فلز آنتیموان: گلوکانتیم )

antimoniate( و پنتوستام )Sodium stibogluconate استفاده )

شود. در چند سال اخیر استفاده از کرایوتراپی نیز در مناطق آندمیک می

کیباتبیماری در کشور رواج پیدا کرده است. درمان با استفاده از تر

ود. در شگلوکانتیم و پنتوستام به دو روش عضالنی و موضعی انجام می

یابد درحالیکه در روز متوالی ادامه می 14روش عضالنی درمان به مدت

شود. هفته و هر هفته یک بار انجام می 12روش موضعی درمان به مدت

همچنین کرایوتراپی نیز معموالً یک هفته درمیان و به همراه درمان

شود. روش درمان اتخاذ شده با نظر پزشک و موضعی بیماری انجام می

.[3]گردد با توجه به شرایط زخم اتخاذ می

شیوع این بیماری در ایران رو به افزایش بوده و به طور مستمر کانونهای

گردند. امروزه بخش بهداشت برای درمان جدید آن شناسایی می

لدی، در بسیاری از کشورها با تنگناهای شدید مبتالیان به لیشمانیوز ج

ها به دلیل هزینه %57باشد، درحالیکه قریب به منابع مالی روبرو می

. [17]رود بهروه وری کم و استفاده نامناسب نیروی انسانی از دست می

از طرفی ارزیابی صرفاً اقتصادی از خدمات بهداشتی و درمانی به دلیل

طبیعت انسان گرایانه و بشردوستانه این خدمات کاری بیهوده است،

ولی هرگاه این ارزیابی در راستای سنجش کارآیی و استفاده بهینه از

. از آنجایی که برای [11]تواند سودمند باشد رود، میمنابع به کار می

درمان لیشمانیوز جلدی در مناطق مختلف به روشهای متفاوتی اقدام

ن به درستی روشن نیست، لذا ضرورت دارد شود که اقتصادی بودن آمی

شود به تفکیک های مستقیم و غیرمستقیمی که صرف میهزینه

. برای رسیدن به این هدف مطالعات مختلفی [12, 11]محاسبه شوند

برآورد [12]در ایران انجام شده است از جمله حیدرپور و همکارانشان

1232بار اقتصادی لیشمانیوزهای پوستی و احشایی را در ایران در سال

انجام دادند. در استان قم برآورد بهای تمام شده خدمات بهداشتی

درمانی ارائه شده به بیماران مبتال به لیشمانیوز جلدی محاسبه شده

اثربخشی -هزینه [15]. همچنین افالطونیان و همکارانشان [14]است

درمان لیشمانیوز جلدی را بعد از زلزله بم مورد بررسی قرار دادند. این

مطالعه نیز با هدف ارزیابی هزینه درمان لیشمانیوز جلدی در

انجام شد تا نتایج 1234شهرستانهای گنبد، کالله و مراوه تپه در سال

ه ریزی و مراقبت از بیماری برای حاصل از آن بتواند به منظور برنام

واحدهای عرضه خدمات مورد توجه و استفاده قرار گیرد. این نتایج،

عالوه بر نشان دادن حجم منابع مالی مورد نیاز برای ادامه برنامه،

تواند برای مقایسه مراکز خاص با واحدهای عرضه خدمات مشابه و می

های گیرد. شهرستانبرآورد وضعیت موجود هزینه مورد توجه قرار

هزار نفر در شمال شرق 457گنبد، مراوه تپه و کالله با جمعیتی بالغ بر

ایران قرار دارد. فعالیت عمده مردم این شهرها کشاورزی و دامداری

باشد است. لیشمانیوز جلدی یکی از بیماریهای بومی در این مناطق می

. تعداد موارد خام گزارش شده این بیماری در این سه شهرستان [16]

افزایش 03و 1200به بعد کاهش یافته ولی در سالهای 1201از سال

71به 1202مورد در سال 260چشمگیری داشته است. بطوریکه از

به بعد افزایش 1200رسیده ولی در سال 1205مورد در سال

چشمگیری داشته است، طوریکه تعداد موارد گزارش شده بیماری در

(.1 تصویر) [17]ده است مورد بو 1267برابر 1203سال

موقعیت جغرافیایی استان گلستان و منطقه مورد مطالعه :0تصویر

4

همکارانو کلته

روش کار

مقطعی بر روی افرادی که جهت درمان –این مطالعه توصیفی

لیشمانیوز جلدی به مراکز بهداشتی درمانی تحت پوشش شهرستانهای

اند، و با هدف مراجعه نموده 1234گنبد، مراوه تپه و کالله در سال

هایی که برای درمان لیشمانیوز جلدی در استان برآورد کل هزینه

ه نیز همانند مطالعات شود، انجام شد. در این مطالعگلستان صرف می

بیمار جهت بررسی انتخاب شدند. با توجه به 127تعداد [15]مشابه

تعداد بیماران مراجعه کننده به مناطق آندمیک لیشمانیوز جلدی در

استان گلستان، برای هر یک از شهرستانهای گنبدکاووس، مراوه تپه و

بیمار درنظر گرفته شد، طوریکه 17و 15، 35کالله به ترتیب تعداد

آن در دفتر ثبت لیشمانیوز جلدی شهرستان اولین فردی که بیماری

به عنوان فرد بیمار ثبت شد به عنوان نفر اول مورد مطالعه قرار گرفته

و بقیه بیماران نیز به ترتیب مراجعه آنها انتخاب شدند تا تعداد بیماران

مورد نظر بدست آید.

مطالعه روی بیماران از اقدام بیمار جهت تشخیص بیماری شروع شده

ا بهبودی و از بین رفتن کامل ضایعه ادامه یافت. درصورت عدم عالقه و ت

شد. اطالعات بیماران جهت ورود به مطالعه، فرد دیگر جایگزین می

بدست آمده در داخل چک لیست محقق ساخته ثبت گردید. سپس

( وارد شده و با استفاده از 2717)ویرایش Excelاطالعات در نرم افزار

127های صرف شده برای رد آنالیز قرار گرفته و هزینهآمار توصیفی، مو

بیمار مراجعه نموده برآورد و به صورت جدول و درصد نمایش داده شد.

با استفاده از اطالعات بدست آمده، میانگین هزینه را برای یک بیمار

محاسبه نموده و سپس بار اقتصادی بیماری را برای کل بیماران در

بدست آوردیم. استان گلستان و کشور

ترین تقسیم بندیها در مطالعات بار اقتصادی بیماریها، یکی از متداول

تقسیم بندی آن به سه گروه مستقیم، غیرمستقیم و نامحسوس است

های مستقیم پزشکی ش هزینههای مستقیم خود به دو بخ. هزینه[10]

شوند که ما در این مطالعههای مستقیم غیرپزشکی تقسیم میو هزینه

های مستقیم پزشکی را شامل ویزیت پزشک )عمومی و هزینه

متخصص(، آزمایشگاه، خرید دارو و هزینه شارژ کپسول ازت در نظر

های مستقیم غیرپزشکی نیز شامل کرایه، پرداخت گرفتیم. هزینه

وض مرکز درمان لیشمانیوز جلدی، استهالک ساختمان و استهالک قب

های غیرمستقیم شامل روزهای از تجهیزات در نظر گرفته شد. هزینه

دست رفته بیماران و همراهان بیمار به دلیل تشخیص و درمان بیماری

های نامحسوس مانند لیشمانیوز جلدی درنظر گرفته شد. هزینه

شوند در این مطالعه بیماران متحمل میمشکالت روانی و زجری که

ها محاسبه نگردید که یکی از محدودیتهای این مطالعه است. این هزینه

از مصاحبه چهره به چهره با هر یک از بیماران انتخاب شده و یا برگزاری

جلسات در مراکز بهداشت شهرستان با حضور روسای مرکز بهداشت،

ها، پزشکان مسئول نوز شهرستانمسئول واحد بیماریها، کارشناس زئو

درمان لیشمانیوز جلدی، مسئول آزمایشگاه، مسئول ذیحسابی و

کارشناس درآمد شهرستانها و مجریان طرح بدست آمد که توضیحات

گردد.بیشتر در مورد آنها در ادامه ذکر می

روزهای کاری از دست رفته بیماران و همراهان بیمار پس از مصاحبه

یماران برآورد و ثبت گردید بطوریکه کل روزهایی که با هر یک از ب

بیماران به دلیل تشخیص یا درمان بیماری به مرکز درمان سالک

کردند ثبت و با تعیین درآمد روزانه توسط خود بیماران مبلغ مراجعه می

گردید. در مواردی که بیمار کودک بوده و مورد نظر تعیین و ثبت می

مراجعه تنهایی به مرکز درمان لیشمانیوز جلدی یا به هر دلیلی قادر به

نبود، روزهای کاری از دست رفته والدین یا همراهان آنها ثبت

گردید. همچنین در این مطالعه برای بیماران یا همراهانی که خاندار می

ای درنظر گرفته نشد.اند هزینهبوده

ک زشکرایه پرداخت شده توسط بیماران، حق ویزیت پرداخت شده به پ

عمومی و متخصص در مطبهای خصوصی، مبلغ پرداخت شده به

آزمایشگاه و داروخانه از طریق مصاحبه چهره به چهره، بررسی

های ابالغی و پرداخت شده توسط بیماران مستندات و هزینه تعرفه

برآورد و ثبت گردید. از آنجا که بیشتر بیماران جهت دریافت خدمات

کنند و کلیه خدمات را به ولتی مراجعه میبه مراکز بهداشتی درمانی د

های مربوط به آمپول گلوکانتیم، کنند، هزینهصورت رایگان دریافت می

سرنگ، گاز استریل و کرایوتراپی برای بیماران برآورد و ثبت گردید.

همچنین برای کلیه ویزیتهای رایگان انجام شده توسط پزشکان بخش

وسط نظام پزشکی شهرستان ثبتای تعیین شده تدولتی مبلغ تعرفه

گردید. در مرکز درمان لیشمانیوز جلدی شهرستان گنبدکاووس نیز دو

نفر پرسنل مشغول به کار هستند که دریافتی آنها در حکم کارگزینی

بیمار محاسبه گردید. هزینه 127محاسبه و نسبت هزینه انجام شده به

ها و بار مراجعات آن پرسنلی در دو شهرستان دیگر به دلیل پایین بودن

از آنجا که این پرسنل به کارهای دیگر مشغول بوده و مدت زمان بسیار

کنند، نادیده گرفته کوتاهی را جهت درمان لیشمانیوز جلدی صرف می

شد. هزینه شارژ کپسول نیتروژن )ازت( و همچنین مبلغ نسبی پرداخت

ان ه شهرستشده برای قبوض )آب، برق، تلفن( برای کل سال در این س

از طریق برگزاری جلسات و بررسی مستندات حسابداری استخراج و

بیمار از کل بیماران در یک سال برآورد و ثبت گردید. برای 127برای

هایی مانند استهالک ساختمان و تجهیزات در مرکز محاسبه هزینه

درمان لیشمانیوز جلدی، قیمت کل تقریبی آنها را بر عمر مفید تقریبی

ا تقسیم نموده و هزینه یک ساله آنها را برآورد نمودیم در ادامه این آنه

نفر از بیمار برآورد کرده و ثبت نمودیم. در این 127ها را برای هزینه

مطالعه کلیه اطالعات بیماران به صورت محرمانه نگهداری شده و درج

اطالعات با کد و بدون ذکر اطالعات شخصی بیماران نظیر نام و نام

انوادگی انجام شد.خ

هایافته

117( مرد و بقیه زن و %67نفر ) 72بیمار مورد بررسی 127از میان

سال بود 17( ساکن روستا بودند. بیشترین گروه سنی زیر %7/31نفر )

درصد 2/24شد. همچنین درصد بیماران را شامل می 2/42که

(.1جدول مبتالیان مورد بررسی کودک بودند )

نتایج این مطالعه نشان داد که بار اقتصادی بیماری لیشمانیوز جلدی

ریال بوده و به 642/772/652بیمار مورد مطالعه رقمی 127بر مبنای

( CI 35% 252/067/4-322/716/6ازاء هر بیمار رقمی معادل )

در استان 1234گردد. از آنجا که در سال برآورد می 600/441/5

بیمار مبتال به لیشمانیوز جلدی ثبت و گزارش 027گلستان تعداد

اند، بار اقتصادی این بیماری در استان گلستان رقمی برابر گردیده

(567/752/334/4-167/013/723/4 CI 35% )747/671/516/4

5

0317 زمستان ،4 شماره ،01 دوره ،علوم پزشکی خراسان شمالی مجله

(. با توجه به اینکه در کشور هر ساله 2جدول )گردد ریال برآورد می

ها )حدود آن %07نفر به لیشمانیوز جلدی مبتال شده و 22777حدود

[13]نفر( مبتال به لیشمانیوز جلدی نوع مرطوب هستند 17677

یشمانیوز جلدی نوع مرطوب برای کل کشور برابر برآورد هزینه درمان ل

(277/277/030/175–277/625/662/05 :CI %35 )

ها هزینه %32/42در این مطالعه گردد.برآورد می 077/770/772/35

مستقیم غیرپزشکی و %77/13های مستقیم پزشکی، مربوط به هزینه

ل جدوردید )های غیر مستقیم برآورد گها مربوط به هزینههزینه 2/27%

2.)

1234بیمار مورد بررسی در استان گلستان، 127اطالعات دموگرافیک :0جدول

تعداد )درصد( اطالعات دموگرافیک

جنس

(67) 72 مرد

(47) 40 زن

سن

(2/42) 52 17زیر

11-27 22 (2/13)

21-27 13 (0/15)

(7/21) 26 27باالی

شغل

(2/24) 41 کودک

(2/10) 22 محصل

(27) 24 خاندار

(2/14) 17 کارگر و کشاورز

(0/5) 7 نظامی

(5/7) 3 سایر

محل سکونت

(7/31) 117 روستا

(2/0) 17 شهر

1234بار اقتصادی لیشمانیوز جلدی در استان گلستان در سال :2جدول

نفر )ریال( 021هزینه قیمت واحد تعداد هاشرح هزینه ردیف

777/377/31 متغیر 521 روزهای کاری از دست رفته بیمار 0

777/557/151 متغیر 657 روزهای کاری از دست رفته همراه 2

777/202/63 متغیر 1207 کرایه 3

777/527/14 777/227 66 هزینه ویزیت توسط پزشک عمومی خصوصی 4

777/117/12 777/245 20 پزشک متخصصهزینه ویزیت توسط 5

6 های خصوصی )فانشیز و قیمت داروی دریافتی از داروخانه

بیمه( 224/422/26 متغیر 01

777/177/1 777/37 12 هزینه آزمایشات بیماران در بخش خصوصی 7

777/137/0 777/37 31 هزینه آزمایشات بخش دولتی 8

777/377/72 777/57 1470 قیمت گلوکانتیم 1

777/527/2 777/2 1765 قیمت سرنگ 01

777/532/1 777/2 736 لقیمت گاز استری 00

727/704/2 هزینه شارژ کپسول ازت )کل استان( 02

777/307/67 هزینه ویزیت پزشکان در مراکز بهداشتی درمانی شهری و روستایی 03

447/003/57 هزینه پرسنل شاغل در مرکز درمان سالک 04

277/241/40 قبوض )آب، برق، گاز، تلفن( 05

417/602/0 استهالک ساختمان 06

221/046/2 استهالک تجهیزات 07

642/772/652 بیمار 127کل هزینه برای

(CI 35% 252/067/4-322/716/6) 600/441/5 1234هزینه درمان یک بیمار مبتال به لیشمانیوز جلدی در استان گلستان در سال

(CI 35% 167/013/723/4-567/752/334/4) 747/671/516/4 1234بیمار لیشمانیوز جلدی در استان گلستان در سال 027درمان هزینه

(277/625/662/05CI %35–277/277/030/175) 077/770/772/35 بیمار مبتال به لیشمانیوز جلدی نوع روستایی در کشور 17677هزینه درمان

6

همکارانو کلته

1234درمان لیشمانیوز جلدی در استان گلستان در سال های مستقیم و غیر مستقیمهزینه :3جدول

هاهزینه هاشرح هزینه ردیف

غیرمستقیم مستقیم

غیرپزشکی پزشکی

777/377/31 - - روزهای کاری از دست رفته بیمار 0

777/557/151 - - رفته همراهروزهای کاری از دست 2

- 777/202/63 - کرایه 3

- - 777/527/14 ویزیت توسط پزشک عمومی خصوصی 4

- - 777/117/12 ویزیت توسط پزشک متخصص 5

- - 224/422/26 های خصوصی )فانشیز و بیمه(قیمت داروی دریافتی از داروخانه 6

- - 777/177/1 هزینه آزمایشات در بخش خصوصی 7

- - 777/137/0 هزینه آزمایشات در بخش دولتی 8

- - 777/377/72 قیمت گلوکانتیم 1

- - 777/527/2 قیمت سرنگ 01

- - 777/532/1 قیمت گاز استری 00

- - 727/704/2 هزینه شارژ کپسول ازت )کل استان( 02

- - 777/307/67 هزینه ویزیت پزشکان در مراکز بهداشتی درمانی شهری و روستایی 03

- - 447/003/57 های پرسنل فعال در مراکز درمان سالکهزینه 04

- 277/241/40 - قبوض )آب، برق، گاز، تلفن( 05

- 417/602/0 - استهالک ساختمان 06

- 221/046/2 - استهالک تجهیزات 07

777/457/242 040/152/123 734/230/207 جمع کل

2/27 77/13 32/42 درصد

بحث

هدف از انجام این مطالعه، برآورد بار اقتصادی لیشمانیوز جلدی در

استان گلستان بوده است تا بتوان به اهمیت پیشگیری از بیماری و

کاهش بروز آن در اقتصاد سالمت مردم منطقه پی برد. در این مطالعه

بیمار مراجعه کننده به مراکز 127که برای درمان مشخص گردید

642/772/652ای برابر بهداشتی درمانی استان گلستان در کل هزینه

027تعداد 1234ریال صرف گردیده است. با توجه به اینکه در سال

بیمار در استان گلستان گزارش گردیده است، بار اقتصادی بیماری در

ریال و برای هر بیمار رقمی برابر 747/671/516/4استان گلستان برابر

توان نتیجه بر همین اساس میگردد. ریال برآورد می 600/441/5

مورد لیشمانیوز جلدی 17677گرفت که در کل کشور و برای درمان

شود. در ه میهزین 077/770/772/35رقمی معادل [13]نوع روستایی

بار اقتصادی بیماری لیشمانیوز [12] 1232مطالعه انجام شده در سال

لستان میلیون دالر و برای استان گ 5/5جلدی برای کل کشور بیش از

برآورد گردیده است. ریال 424/732/753/7بیمار رقمی برابر 673با

توان نتیجه گرفت که هزینه درمان برای یک نفر بر همین اساس می

ریال بوده است که 425/532/11مبتال به لیشمانیوز جلدی رقمی برابر

رقم بدست آمده بسیار باالتر از رقمی است که در مطالعه ما برآورد

د. در مطالعه افالطونیان و همکاران سرانه درمان لیشمانیوز جلدی گردی

[15]دالر 77در شهر بم برابر 1205-1206 هایبرای هر بیمار در سال

ریال 777/767/2برابر 1200-1237و در استان قم در سالهای

در کشورهایی مانند ای درمان بیماری هبرآورد گردیده است. هزینه[14]

دالر برآورد 65و 277، 207گواتماال، پرو و سریالنکا نیز به ترتیب برابر

های درمان برای افغانستان هزینهدر شهر کابل [22-27] گردیده است

[12]دالر آمریکا برآورد گردیده است 217/247بیمار برابر 12677

های نسبت به هزینهده در این کشورها های برآورد گردیبنابراین هزینه

هزینه دهند. نشان میرا درمان بیماری در کشور ما رقمهای باالتری

اشد بدرمان این بیماری نسبت به دیگر بیماریها، نسبتاً باالتر می

دالر آمریکا 1577تا 27بطوریکه هزینه داروهای این بیماری را بین

[27, 6]کنند برآورد می

ها به دلیل تفاوت در محاسبه قیمت برخی این اختالف در برآورد هزینه

ها باشد مثالً در مطالعه برآورد هزینه لیشمانیوز کل از متغیرها و هزینه

ای جهت اقامت بیماران و بیتوته آنها درنظر گرفته ، هزینه[12]کشور

شده است درحالیکه در مطالعه ما به دلیل اینکه کلیه بیماران در منطقه

محل سکونت خودشان، به مراکز بهداشتی درمانی و مراکز درمان

( را متحمل Hotelingلیشمانیوز جلدی دسترسی دارند، هزینه بیتوته )

ند. نکته شایان ذکر این است که احتمال عدم گزارش دهی شدنمی

بعضی از موارد لیشمانیوزجلدی در مناطق آندمیک وجود دارد بطوریکه

برابر موارد 4-5محققان اعتقاد دارند که تعداد موارد واقعی بیماری

زارش ای دیگر میزان کم گ. در مطالعه[22]باشد گزارش داده شده می

[24]برابر گزارش گردیده است 0/2 -6/4دهی لیشمانیوز جلدی برابر

های درمان لیشمانیوز جلدی شود.تواند منجر به افزایش هزینهکه می

های مستقیم پزشکی، ها مربوط به هزینههزینه %32/42در این مطالعه

های ها مربوط به هزینههزینه %2/27مستقیم غیرپزشکی و 77/13%

غیر مستقیم برآورد گردید. در مطالعه انجام شده در کل کشور در سال

ها مربوط هزینه %27 [12]برای برآورد بار لیشمانیوز در ایران 1232

%23مستقیم غیرپزشکی و %10های مستقیم پزشکی، به هزینه

های مربوط به کنترل جمعیت و هزینه %16های غیر مستقیم و هزینه

است. تفاوت مربوط به ارقام دو مطالعه ناشی اتالف سگها برآورد گردیده

7

0317 زمستان ،4 شماره ،01 دوره ،علوم پزشکی خراسان شمالی مجله

های مربوط به لیشمانیوز باشد که در مطالعه کل کشور هزینهاز این می

هایی مانند جلدی و احشایی محاسبه گردیده و همچنین هزینه

های مربوط به استهالک ساختمان و تجهیزات که در مطالعه ما هزینه

ر گردیده بود، در مطالعه کل های غیر مستقیم دولتی منظوجزء هزینه

کشور آورده نشده است، که اگر این مورد را از مطالعه ما نیز حذف

های برآورد شده خیلی مشابه خواهند شد. در مطالعه نماییم، هزینه

های مستقیم و ها مربوط به هزینههزینه %65 [14]انجام شده در قم

های سربار یا همان غیر مستقیم بوده ها مربوط به هزینههزینه 25%

است، تفاوت بین ارقام بدست آمده به این خاطر است که در مطالعه قم

روزهای کاری ازدست رفته بیمار و همراهان که های مربوط بههزینه

لحاظ شده،های مربوط به مطالعه ما را شامل هزینه %2/27حدود

های ای که در نپال انجام شد هزینهنگردیده است. در مطالعه

[26] 2717در سال %52به [25] 2776در سال %47غیرمستقیم از

های مربوط به هزینه [12]افزایش یافته است. در مطالعه کل کشور

های روزهای کاری از دست رفته بیمار و همراهان که تحت عنوان هزینه

ها را شامل شده کل هزینه %42غیرمستقیم تقسیم بندی شده است،

است که نتایج آن تقریباً مشابه مطالعه حاضر بوده است. یکی از

بود که توسط وزارت بهداشت هاییها در مطالعه ما هزینهمهمترین بحث

هایی بود ها، هزینهکل هزینه %1/42شود. در این مطالعه پرداخت می

کند درحالیکه در مطالعه انجام شده در که وزارت بهداشت پرداخت می

های ها به این مورد نسبت داده شده و هزینههزینه %37حدود [15]بم

های پرداخت شده توسط های غیرمستقیم، هزینهدیگر مانند هزینه

ها را شامل هزینه %17های دستگاههای نظارتی فقط ها و هزینهبیمه

از دست رفته توسط هایی مانند روزهای کاریشد. همچنین هزینهمی

منظور نگردیده است. [15]بیماران و همراهان و کرایه در مطالعه بم

کند نیز ظهور می HIV به بیماری لیشمانیوز در بعضی از بیماران مبتال

در این حالت مشکالت بیماران بیشتر شده و حتی اعتقاد بر این است

. عالوه [27]رسد برابر نیز می 22-11که هزینه درمان این بیماران تا

های روحی و روانی زیادی متوجه این بیماران است بر اینها هزینه

طوریکه افسردگی، اضطراب، ترس و شرمندگی در این بیماران به طور

یابد و کیفیت زندگی آنها کاهش می [23, 20]معنی داری بیشتر بوده

[27].

های مختلف در این اختالف زیادی که در زمینه درصدهای هزینه

مطالعات انجام شده در کشور مطالعات وجود دارد به این دلیل است که

شکل و قالب یکسانی نداشته و هر محققی مطالعات خود را بر طبق

های دردسترس خودش ترتیب داده است که الزم است تا مطالعات داده

محاسبه بار اقتصادی بیماریها شکل و قالب یکسان پیدا کند تا بتوان

ای محدودیتهایی این مطالعه دار مقایسه درست بین مطالعات انجام داد.

های درمان بیماری سالک به دلیل مشکالتی هم بوده وبعضی از هزینه

که محاسبه آنها داشته است در این مطالعه منظور نگردیده است:

لیشمانیوز های روحی روانی و اجتماعی که به دنبال ابتال به هزینه -

حاسبه مآید به دلیل پیچیدگیهایی که در افراد بیمار به وجود میجلدی

ها داشت اعمال نگردید.این هزینه

اسکار و یا جوشگاه، بخصوص در نقاط باز لیشمانیوز جلدی ابتال به -

گذارد، بعضی از افراد جهت درمان آن نیز بدن مانند صورت به جای می

شود.مجبور به هزینه هنگفتی می

های دستگاههای نظارتی مانند اسکان، تغذیه و تردد.هزینه -

های مربوط به کارمندان های پرسنلی نیز فقط هزینهزمینه هزینهدر -

و حق ویزیت پزشکان مراکز بهداشتی لیشمانیوز جلدی مرکز درمان

ها و کارشناسان درمانی دولتی منظور گردید. ولی بهورزان، کاردان

پیشگیری و مبارزه با بیماریها و دیگر پرسنل مرکز بهداشت شهرستانها

بیماری هستند که به دلیل معلوم نبودن درصدی از زمان نیز درگیر این

کنند در این مطالعه منظور میلیشمانیوز جلدی که صرف درمان

های کنترل لیشمانیوز جلدی نگردید. در پایان به دلیل اینکه هزینه

ح ها نیز در یک طرگردد تا این هزینهباشد، پیشنهاد میبسیار باال می

های درمان مقایسه و ه گردیده و با هزینهتحقیقاتی جداگانه محاسب

نتایج آن به سازمانهای درگیر برنامه لیشمانیوز جلدی جهت تصمیم

گیریهای آتی ارائه گردد.

گیرینتیجه

تواند براقتصاد لیشمانیوز جلدی از جمله بیماریهایی است که می

ران یخانوارها تأثیر نامطلوبی بگذارد، گرچند با توجه به تدبیرات دولت ا

تر های درمان این بیماری نسبت به بقیه کشورها بسیار پایینهزینه

است ولی از انجا که این بیماری اکثراً در روستاهایی با سطح درآمد

شود، اکثر مبتالیان در زمینه درمان آن با پایین خانوارها دیده می

مشکل مواجه هستند.

سپاسگزاری

مرکز تحقیقات مدیریت و این مقاله حاصل طرح تحقیقاتی مصوب

221377توسعه اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی گلستان به شماره

است. از کلیه مسئولین و پرسنل این مرکز و همچنین مراکز بهداشت

شهرستانهای گنبدکاووس، کالله و مراوه تپه به دلیل حمایت و

گردد.راهنماییشان تقدیر و تشکر می

References1. WHO. First WHO report on neglected tropical diseases:

"working to overcome the global impact of neglected tropical diseases [cited World Health Organization October 12]. 2010]. Available from: http://www.who.int/neglected_diseases/2010report/en.

2. Desjeux P. Leishmaniasis: current situation and new perspectives. Comp Immunol Microbiol Infect Dis. 2004;27(5):305-18. doi: 10.1016/j.cimid.2004.03.004 pmid: 15225981

3. Berger BA, Cossio A, Saravia NG, Castro MDM, Prada S, Bartlett AH, et al. Cost-effectiveness of meglumine antimoniate versus miltefosine caregiver DOT for the treatment of pediatric cutaneous leishmaniasis. PLoS Negl Trop Dis.

2017;11(4):e0005459. doi: 10.1371/journal.pntd.0005459 pmid: 28384261

4. van Griensven J, Carrillo E, Lopez-Velez R, Lynen L, Moreno J. Leishmaniasis in immunosuppressed individuals. Clin Microbiol Infect. 2014;20(4):286-99. doi: 10.1111/1469-0691.12556 pmid: 24450618

5. Guthmann JP, Arlt D, Garcia LM, Rosales M, de Jesus Sanchez J, Alvarez E, et al. Control of mucocutaneous leishmaniasis, a neglected disease: results of a control programme in Satipo Province, Peru. Trop Med Int Health. 2005;10(9):856-62. doi: 10.1111/j.1365-3156.2005.01460.x pmid: 16135192

0

همکارانو کلته

6. Okwor I, Uzonna J. Social and Economic Burden of Human Leishmaniasis. Am J Trop Med Hyg. 2016;94(3):489-93. doi: 10.4269/ajtmh.15-0408 pmid: 26787156

7. Wagstaff A. Poverty and health sector inequalities. Bull World Health Organ. 2002;80(2):97-105. pmid: 11953787

8. Yamey G, Torreele E. The world's most neglected diseases. BMJ. 2002;325(7357):176-7. pmid: 12142292

9. Shirzadi M, Gouya M. [National guideline for Leishmaniasis surveillance in Iran. Tehran, Iran]. Iran: Zoonoses Control Department, Center for Diseases Management, 2012.

10. Siegel JE, Weinstein MC, Russell LB, Gold MR. Recommendations for reporting cost-effectiveness analyses. Panel on Cost-Effectiveness in Health and Medicine. JAMA. 1996;276(16):1339-41. pmid: 8861994

11. Nakhaei N, Divsalar K, Hosseibi A. [Cost effectiveness analysis of the screening test for use of opioids materials in central library of Kerman University of Medical Scinces]. J Hormozgan Univ Med Sci. 2006;10(3):291-5.

12. Reithinger R, Coleman PG. Treating cutaneous leishmaniasis patients in Kabul, Afghanistan: cost-effectiveness of an operational program in a complex emergency setting. BMC Infect Dis. 2007;7:3. doi: 10.1186/1471-2334-7-3 pmid: 17263879

13. Heydarpour F, Akbari Sari A, Mohebali M, Bokaie S. [Economic Burden of Cutaneous and Visceral Lishmaniasis in Iran in 2013]. Iran J Epidemiol. 2017;12(4):1-13.

14. Saghafipour A, Rahbar A, Hamidi Parsa H, Hoseini S. [The Cost of Healthcare Services Delivered to Cutaneous Leishmaniasis Patients in Qom Province]. Payavard Salamat J. 2013;7(3):207-16.

15. Aflatoonian M, Sharifi I, Fekri A. [Evaluation of the Cost-Effectiveness of Cutaneous Leishmaniasis Treatment after Earthquake in Bam]. J Kerman uni Med Sci. 2006;16(4):365-73.

16. Sofizadeh A, Rassi Y, Abaei M, Oshaghi M, Salahi R, Rafizadeh S, et al. [Ecological characters of leishmaniasis vectors in Kalaleh district, Golestan province, Iran (2006-2007)]. J Gorgan Uni Med Sci. 2009;11(3):81-5.

17. Golfiruzi S, kourdi K, Abolhasani M. [Statistics Yearbook of Health center in Golestan province (2010-2011)]. Gorgan: Noroozi; 2011.

18. Max W, Sung HY, Stark B. The economic burden of breast cancer in California. Breast Cancer Res Treat. 2009;116(1):201-7. doi: 10.1007/s10549-008-0149-4 pmid: 18683041

19. Karimi A, Hanafi-Bojd AA, Yaghoobi-Ershadi MR, Akhavan AA, Ghezelbash Z. Spatial and temporal distributions of phlebotomine sand flies (Diptera: Psychodidae), vectors of leishmaniasis, in Iran. Acta Trop. 2014;132:131-9. doi: 10.1016/j.actatropica.2014.01.004 pmid: 24462940

20. Alvar J, Yactayo S, Bern C. Leishmaniasis and poverty. Trends Parasitol. 2006;22(12):552-7. doi: 10.1016/j.pt.2006.09.004 pmid: 17023215

21. Arana BA, Mendoza CE, Rizzo NR, Kroeger A. Randomized, controlled, double-blind trial of topical treatment of cutaneous leishmaniasis with paromomycin plus methylbenzethonium chloride ointment in Guatemala. Am J Trop Med Hyg. 2001;65(5):466-70. doi: 10.4269/ajtmh.2001.65.466 pmid: 11716099

22. Wijerathna T, Gunathilaka N, Gunawardena K. The Economic Impact of Cutaneous Leishmaniasis in Sri Lanka. Biomed Res Int. 2018;2018:3025185. doi: 10.1155/2018/3025185 pmid: 30406132

23. Nadim A, Javadian A, Mohebali M, Zamen Momeni A. [Leishmaniaparasit and Leshmaniasis]. 3rd ed. Tehran: Nashredaneshgahi Center; 2008.

24. Alvar J, Velez ID, Bern C, Herrero M, Desjeux P, Cano J, et al. Leishmaniasis worldwide and global estimates of its incidence. PLoS One. 2012;7(5):e35671. doi: 10.1371/journal.pone.0035671 pmid: 22693548

25. Rijal S, Koirala S, Van der Stuyft P, Boelaert M. The economic burden of visceral leishmaniasis for households in Nepal. Trans R Soc Trop Med Hyg. 2006;100(9):838-41. doi: 10.1016/j.trstmh.2005.09.017 pmid: 16406035

26. Uranw S, Meheus F, Baltussen R, Rijal S, Boelaert M. The household costs of visceral leishmaniasis care in south-eastern Nepal. PLoS Negl Trop Dis. 2013;7(2):e2062. doi: 10.1371/journal.pntd.0002062 pmid: 23469298

27. Kruchten SD, Bacon KM, Lee BY. The impact of human immunodeficiency virus (HIV) co-infection on the economic burden of cutaneous leishmaniasis (CL) in Brazil and potential value of new CL drug treatments. Am J Trop Med Hyg. 2014;91(3):520-7. doi: 10.4269/ajtmh.13-0309 pmid: 25002296

28. Bailey F, Mondragon-Shem K, Hotez P, Ruiz-Postigo JA, Al-Salem W, Acosta-Serrano A, et al. A new perspective on cutaneous leishmaniasis-Implications for global prevalence and burden of disease estimates. PLoS Negl Trop Dis. 2017;11(8):e0005739. doi: 10.1371/journal.pntd.0005739 pmid: 28796782

29. Bennis I, De Brouwere V, Belrhiti Z, Sahibi H, Boelaert M. Psychosocial burden of localised cutaneous Leishmaniasis: a scoping review. BMC Public Health. 2018;18(1):358. doi: 10.1186/s12889-018-5260-9 pmid: 29544463

30. Vares B, Mohseni M, Heshmatkhah A, Farjzadeh S, Safizadeh H, Shamsi-Meymandi S, et al. Quality of life in patients with cutaneous leishmaniasis. Arch Iran Med. 2013;16(8):474-7. doi: 013168/AIm.008 pmid: 23906253