e Zaevit dhe Ciprasit - KOHA...ni joorigjinaliteti dhe falsiteti i tyre, ndonëse plot prej...

Çdo ditë e mëpak shqiptarë

www.koha.mk

E PËRDITSHME INFORMATIVE

Koha

Shkup, 28 maj - Edicioni i 58-të i festivalit “Verae Ohrit” këtë vit do të ngjisë në skenë rreth 800artistë nga 27 vende të botës, emra të njohur tëmuzikës dhe teatrit. Por në manifestimin memë renome muziko-skenik, numri i artistëveshqiptarë që do të performojnë është shumë ivogël. Teatri Shqiptar i Shkupit dhe interpre-tues nga Shqipëria (violinisti Elvin Hoxha), janëndër përfaqësuesit e vetëm në këtë edicion, ku

pritej që të mos mungonin emra të njohur tëmuzikës të cilët vitin e kaluar ishin planifikuartë merrnin pjesë. Prej disa vitesh, interesimipër prezencën e artistëve shqiptarë që perfor-mojnë në botë ka ardhur duke u reduktuar, sëbashku me numrin e tyre. Teatri Shqiptar iShkupit do të prezantohet me “Vdekjen e Dan-tonit”, me regji nga Dino Mustafiq, premiera esë cilës u dha pak ditë...

“Vera e Ohrit”, një edicion si të tjerët

15 DEN

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Revolucioni i keqkuptuarnga bijtë e tij

Përkitazi me premierën ‘Vdekjae Dantonit’ e autorit gjermanGeorg Buchner, në regji të DinoMustafiqit, realizuar nga TeatriShqiptar i Shkupit...

160c |270c

Në botë, 2 miliard persona konsumojnëujë të ndotur

Matura me laps dhe letër

Provimeteksterne

GJYKATA E APELIT

� Fq.4

� Fq.10

"Kumanova" peng i përkthimit�

"Sot dhe me siguri nesër, do të vazhdojnë negociatat në nivel të ekspertëve - ajo që duhet tëzgjidhet janë çështje teknike - juridike. Menjëherë sapo të përfundojnë edhe ato dhe sapo tësqarohen çështjet teknike dhe juridike, tekstet e përpiluara në nivel të ministrave të punëve tëjashtme do t'u dorëzohen të dy kryeministrave, të cilët do të bisedojnë dhe do të arrijnëmarrëveshje përfundimtare", tha Koxias

NEGOCIATAT NË FAZËN FINALE, MARRËVESHJA MES KRYEMINISTRAVE

Fq.15

Fq.7

Fq.3

Fq.15

Fq.12

Viti XII • Numri 3375 • E martë, 29 maj 2018

KULTURË

RAJON

Situata në RStë Maqedonisëderi në shpalljen eAutonomisë

Fq.18

DOSSIER

GLOBI

Emri në duart e Zaevit dhe Ciprasit

� Fq.12-14

A kry-heshkarevolu-cioni…

KOHA përkulturë

Fq.5

2 AKTUALEKoha, e martë, 29 maj 2018

2

Kanina është fshat në rrethin e Vlorës, nëshpatin verior të malit të Lungarës. Bën pjesë nëfshatin e bashkuar Sherishtë. Gërmimetarkeologjike e dëshmojnë si vendbanim që nëgjysmën e parë të mijëvjeçarit të fundit p.e.s.Në shek.IV p.e.s. u shndërrua në qytet tëfortifikuar me mure. Brenda kështjellës sëKaninës janë zbuluar rrënoja banesash, rrugëme kalldrëm, sterra uji etj. E vijoi jetën si

kështjellë dhe qytet mesjetar mbi bazën antikeduke u rindërtuar disa herë. Emri i Kaninëspërmendet për herë të parë në shek.XI. Përshkak të pozitës së saj strategjike, ajo u gjetshpesh herë e përfshirë në ngjarjet e mëdhaluftarake të kohës. Që nga shek.XIII Kaninapërmendet si seli e një peshkopate tërëndësishme. Emri i Kaninës deri në shek.XVdel gjithmonë i bashkuar me Vlorën.

POPULIZMI DHE EUROPA"Edhe shprehja. Integrimi në Europë apo integrimeeuroatlantike kaloi në shprehje populiste. Kenivërejtur politikanë se kurrë s'kanë apo s'dinë çka tuthonë popullit, i fillojnë këto fraza. Të njëjtit janë të lidhur ngushtë me bizneset emëdha, të cilët nuk duan hyrje në BE. Këta nukduan hyrje në BE për shkak të superstrukturësadministrative me një kontroll të lart të punës.Lidhja e ngushtë mes biznesit të madh dhepolitikanëve. Apo më mirë thënë politikan rezultat i biznesit tëmadh pengojnë integrimet në BE, ndërkohë që mefrazat, integrim euroatlantik, integrime europianesi metoda populiste mbahen në pushtet", shkruannë profilin e tij në Facebook, aktivisti ngaKumanova, Sead Ramadani.

MËNGJESI I FRYTSHËM"Bashkimi Evropiana është e inkurajuar nga raundii fundit i negociatave mes Shkupit dhe Athinës përkontestin për emrin. Mbledhja e mëngjesit kaqenë e frytshme dhe se të gjithë kanë shprehurpërkrahje për procesin e negociatave. Konsensusiështë se zgjidhja për emrin do të jetë kthesë përhapat e ardhshme në procesin qasës përMaqedoninë", shkroi në tuiter, Eurokomisari përzgjerim, Johanes Han.

KURZ KËRKONNEGOCIATATPËRSHQIPËRINËKancelari i Austrisë,Sebastian Kurz kërkonhapjen e shpejtë tënegociatave të anëtarësimitpër Shqipërinë dheMaqedoninë. "Kush kërkon tëmënjanojë konfliktet nëfqinjësinë tonë në BallkaninPerëndimor dhe do tëkontribuojë për stabilizimin,ai duhet t'u ofrojë njëperspektivë të besueshmeeuropiane vendeve në rajon",ka thënë politikani austriakpër gazetën gjermane "Weltam Sonntag." Austriambështet Serbinë dhe Maline Zi që kanë bërë përparimenë pjekurinë për anëtarësim."Edhe me Shqipërinë dheMaqedoninë duhet tëfillojmë të hapim negociatat",tha Kurz. Samiti i qershoritdo të vendosë, nëse do tëhapen negociatat meShqipërinë dhe Maqedoninë.Në Gjermani, sidomos nëpartinë konservatore, CDUdhe CSU, por edhe në disavende të BE-së ka enderezerva për këtë hap. PorKomisioni Europian embështet hapjen enegociatave për Shqipërinëdhe Maqedoninë.

(Welt am Sonntag, 28 maj)

GANA SËRISHDO TASHQYRTOJËNJOHJEN EKOSOVËSÇështja e statusit të Kosovësdo të shqyrtohet sërish nëRepublikën e Ganës, kadeklaruar sot kryetarja eKuvendit të Serbisë MajaGojkoviq pas takimit mekryetarin e Parlamentit tëGanës Aron Michael Oquaje.“Bashkëbiseduesi im kathënë se do të shqyrtohetsërish, në mënyrë të veçantëstatusi i Kosovës dhe seKosova është një çështje erëndësishme për Ganën”,citon RTV të ketë thënëGojkoviq. Në një konferencëtë përbashkët shtypi meOquaje, Gojkoviq ka folur përnegociata me Kosovën.Mediat serbe spekulojnë seGana është në hapa tëanulimit të njohjes sëpavarësisë së Kosovës.

(RTV, 28 maj)

MEDIACitate

NËS

E N

UK

E

KEN

I D

ITU

R...

Po thonë se në Kosovë e Maqedoni është gjetur ilaçi për tu bërë frike frik shkrimtar. Sidomos ata që kanë mungesë të theksuar talenti,por që kanë shumë dëshirë t’iu diel emri nëpër kopertina librash, poangazhojnë me pagesë pensionistë nga Shqipëria (magazionerë, ishushtarakë, brigadierë, specialist për tufëzim dhish), të cilët dikur ki-shin patur ëndërr të bëheshin poetë, mirëpo kishin dështuar nëkëtë tentativë. Ata tani po i kompensojnë pasionet e tyre të rinisë dhenga qyteti në qytet, nga nahia në nahi, këtu në Maqedoni e Kosovë,po lëvizin si një çetë profiterësh letrar dhe po gjejnë kandidatë përt’u bërë shkrimtar. Këta shkrues me pagesë kanë tarifat e tyre dhe samë i rëndë shpërblimi, aq më të trasha dalin librat, pa çka se në tonuk ka kurrfarë vlere letrare. Ku pyesin këta mercenarë të skriboma-nisë për vlera? Për njërën palë (ata që shkruajnë me pagesë) merëndësi është të zhvatin sa më shumë lekë, për palën tjetër (ata qëduan të bëhen shkrimtarë) të bëhen emra të afirmuar brenda natës.Priti pastaj promovimet, njërin pas tjetrit, teksa radhiten poetë të sh-pifur e autorë të vërtetë, të cilët flasin për të njëjtin libër sikur të ishindy autorë të ndryshëm. S'ka më katastrofë se të shohësh kinse recen-sionistin tek flet për librin që e ka shkruar vet, kurse kinse poeti (au-tori i shpifur) shet poza të krijuesit serioz dhe qeras me autogramegjithë ata që presin në radhë për të marrë librin. Ky i fundit madjemerr edhe ndonjë çmim të parë, të cilin e ndan/vlerëson autori mepagesë, sepse vetëm ai ia din "vlerat" broçkullës që ai i thotë poezi.

Na u mbush populli me poet. S’mbet kush pa u bë autor librash. Ataqë s’e kanë fatin të jenë në këtë grup, ngelin përgjithmonë jashtërrjedhave të letërsisë së tredhur.

Dikur ishte më problem të botosh libër. Madje ishte edhe njëfarë pri-vilegji të jesh në mesin e emrave të nderuar të letrave. Edhe atëherëkishte do korrigjime që bëheshin në emër të redaktimeve, mirëposi dukuri ishte më e izoluar. Edhe atëherë dilnin autorë të shpifur nga"inkubatorët" e shkrimtarëve të afirmuar, por vërehej prej aeropla-ni joorigjinaliteti dhe falsiteti i tyre, ndonëse plot prej indi-go/autorëve edhe sot mundohen të shkëpurdhin në plehërishtën etyre të quajtur "rrethi letrar".

Çeta e profiterëve letrar, të cilëve nuk iu del pensioni i magazione-rit në Shqipëri, vijnë dhe fusin tureçkën nëpër "grazhdet" e Kosovëse Maqedonisë dhe dalin prej "stallave" krijuese me autorë të mba-ruar taze. Nuk është me rëndësi se çfarë ere mbajnë produktet e tyre.E rëndësishme është forma, që nganjëherë i ngjason edhe bajgës,dhe mjafton të zë një vend në truallin e etshëm për pleh letrar.

Na u plehërua ambienti krijues nga kjo furtunë botimesh pa kriter.Një Zot e di se kur do të merr fund kjo furtunë, por është e sigurt sesi popull do të përfitojmë shumë sepse do të fillojmë të flasim merimë dhe do të përshëndetemi poetikisht. Poezi dhe vetëm poezi dotë rrjedhë në jetën tonë dhe nuk do të mund ta ngremë kryet nga kjo"torishtë" hajvanësh krijues. Të takosh një poet sagllamë sot mundta quash veten me fat, sepse çeta e profiterëve letrar po punon metë madhe që të imponojë masën e tyre pseudokritike dhe rirreshti-mit në hierarkinë e shpifur të vlerave.

Çeta eprofiterëveletrar

EDITORIAL |||||||||||||||||||||||

Emin AZEMI

ÇFARË DIHET PËR HISTORINË E KANINËS?

PROKURIMI DHE KUSHËRIRI I KOMANDANTIT"Sekretarja e Shtetit, Madeleine Albright, më pyetinjë herë se si shkonte puna në Kosovë nënprotektorat ndërkombëtar dhe në vend të analizëssë gjatë mbi kompetencat e ngatërruara, sistemin eligjeve të Kosovës, Serbisë, Jugosllavisë dherregulloreve të UNMIK-ut, që bënin lëmshin qëvetëquhej sundim i ligjit dhe çdo gjë tjetër qëdukej sikur Kulla e Babelit në të cilën njerëzit e tëgjitha gjuhëve të botës nuk mund të merreshinvesh, ia tregova në një rrëfim që tingëllon sianekdota për krizën e një dite të vetme.Ajo qe njëra prej ditëve kur u ndërpre në tërësiprodhimi i energjisë elektrike. Në mbledhjen emëngjesit të udhëheqjes së vendit - UNMIK-ut,kryeadministratori Kouchner kërkoi menjëherëinformatë nga shefi i Shtyllës së Katërt (BE-së, qëmerrej me ekonomi), Dixon, përse bëhej fjalë. Aikishte marrë informatë se ndërprerja e energjisëishte bërë sepse mungonte një kimikat, i cili ishtebanal, dhe si i tillë i blerë në furnizim të rregullt,por kur mungonte, siç bënte tash, ishte një kimikatbanal që e ndërpret tërë prodhimin e energjisëelektrike. Rrëfimi për kimikatin u elaborua gjerë egjatë nga teknologët, pastaj nga drejtuesitekonomikë. Ai nuk u ble, sepse këtë nuk e bëriProkurimi, dhe këtu pastaj u hap debati përkompetencat e Prokurimit - a i kishte KEK-u apoShtylla e Katërt e UNMIK-ut, dhe brenda KEK-ut a ekishte kushëriri i këtij apo atij 'komandanti'.Debatin e ndërpreu në atë moment Kouchneri dhekërkoi që të gjendet urgjentisht kimikati, për tëcilin për herë të parë kishin dëgjuar, por që të gjithëtanimë ia shqiptonin emrin sikur të kishin qenë nëObiliq për më shumë se një mandat...", shkruan nëFB, publicisti nga Prishtina, Veton Surroi.

Çeta e profiterëve letrar, të cilëve nuk iudel pensioni i magazionerit në Shqipëri,vijnë dhe fusin tureçkën nëpër"grazhdet" e Kosovës e Maqedonisë dhedalin prej "stallave" krijuese me autorë tëmbaruar taze

3AKTUALEKoha, e martë, 29 maj 2018

Fatos RUSHITI

Bruksel, 28 maj - Ministrat e Punë-ve të Jashtme kanë përfunduarpjesën e tyre, negociatat vazh-dojnë në nivel të ekspertëve,ndërsa kur do të përfundojnëedhe ato, tekstet e përpiluara ngaministrat do të jenë në duart ekryeministrave për marrëveshjepërfundimtare. Kështu ka thënëshefi i diplomacisë greke NikosKoxias lidhur me negociatat përemrin, sipas të cilit, të dy mini-strat e Punëve të Jashtme përfun-duam me atë që e ndërmorëmnga kryeministrat e të dyja ven-deve.

"Sot dhe me siguri nesër, do tëvazhdojnë negociatat në nivel tëekspertëve - ajo që duhet tëzgjidhet janë çështje teknike - ju-ridike. Menjëherë sapo të përfun-dojnë edhe ato dhe sapo të sqa-rohen çështjet teknike dhejuridike, tekstet e përpiluara nënivel të ministrave të punëve tëjashtme do t'u dorëzohen të dykryeministrave, të cilët do të bi-sedojnë dhe do të arrijnë marrë-veshje përfundimtare", tha Koxias.

Ai dhe Nikolla Dimitrov derimbrëmë vonë kanë negociuar dhekanë arritur kornizë për kompro-mis për emrin. "Kishim takim pro-duktiv, kemi kornizë që duhet tëpërpunohet dhe në të për mo-mentin ekipe ligjore prej të dy mi-nistrive në Athinë punojnë, pla-nifikohet bisedë e rëndësishmenë nivel kryeministrash, Zaev meCipras nga mesi i kësaj jave, ku sh-presojmë se do të vendoset përdisa punë të rëndësishme nga ob-sionet që janë në lojë", deklaroiDimitrov. "Mendoj se këtë duhett'ua lëmë kryeministrave. E pamësa komunikimet rreth procesitndikojnë ndaj tij, e kemi tashmëkëtë përvojë t'i japim mundësiprocesit", është shprehur ministrii Jashtëm i Maqedonisë.

Dimitrov pati mëngjes jofor-mal me ministrat e Punëve të ja-

shtme të BE-së apo zëvendësit etyre. Franca dhe Holanda kanëqenë më të rrepta në lidhje mefillimin e negociatave, siç pritej.Por, ministri vlerëson se "mrekul-litë janë të mundshme".

"Është bukur ta dimë se kjonuk është e thjeshtë...Konsolidimii brendshëm në BE është komple-mentar e jo në kundërshtim mekonsolidimin e Ballkanit, ndërsanëse ndodh ky depërtim historikdo të jetë mundësi edhe përmbarë Evropën të krijojë sukses.Nuk jemi në situatë të kemi lukstë lëshojmë mundësi historike",deklaroi Dimitrov. Emri i ri, siç ra-portojnë mediat greke, ështëmund të jetë i lidhur me termin"Krusheva" (Republika e Maqedo-nisë së Krushevës), megjithësepropozimi përfundimtar do tëjetë për përdorim si të brend-

shëm, ashtu edhe ndërkombë-tarë.

Në ndërkohë, edhe përfaqë-suesja e lartë e BE-së për Punë tëJashtme dhe Siguri, Federika Mo-gerini, pas mëngjesit me mini-strin Dimitriv, në Bruksel doli medeklaratë për mbështetje të pro-cesit për gjetje të zgjidhjes përemrin. "Të gjithë jemi shumë tëinkurajuar nga përparimi mesShkupit dhe Athinës për emrin, tëgjithë do të punojmë të mbështe-sim dhe shoqërojmë epilog pozi-tiv", deklaroi Mogerini.

Eurokomisari për zgjerim,Johanes Han ndërkohë në profiline tij në tuiter porositi se BE-jaështë e inkurajuar nga raundi ifundit i negociatave mes Shkupitdhe Athinës për kontestin për em-rin. Han, i cili mori pjesë nëmëngjesin joformal të organizuarnga Bullgaria dhe Austria, me mi-nistrin Nikolla Dimitrov dhe mini-strat evropianë të Punëve të Ja-shtme në Bruksel, porositi sembledhja ka qenë "e frytshme"dhe se të gjithë kanë shprehurpërkrahje për procesin e negocia-tave. "Konsensusi është sezgjidhja për emrin do të jetë kthe-së për hapat e ardhshme në pro-cesin qasës për Maqedoninë", shk-roi në tuiter Hani.

Merret vesh se ministri Dimi-trov e ka hapur mëngjesin me fja-lim hyrës për përparimin e nego-ciatave me Greqinë, ku i ka

dërguar të njëjtat porosi si dheato në opinion: se është arriturkornizë për zgjidhje dhe se grupetë ekspertëve në të dy vendet eshqyrtojnë tekstin në Athinë. "Kurfilluam, kemi pasur dallime tëkonsiderueshme, por siç përpa-rojmë në këtë proces, kam për-shtypje se gjithnjë e më tepërjemi në të njëjtën anë", tha Dimi-trov. Ministri pastaj u paraqit menjë listë të reformave dhepërpjekjeve të cilat i ka bërë Ma-qedonia në vitet e fundit, ngareformat gjyqësore, luftës kundërkorrupsionit, dialogut me opo-zitën, lirimit të sferës mediale, sidhe përmirësimit të marrëdhë-nieve fqinjësore. Ai nga vendetanëtare ka kërkuar t'i ndihmojnëMaqedonisë me atë që do t'i ja-pim fillim të negociatave.

NEGOCIATAT NË FAZËN FINALE

"Sot dhe me siguri nesër,do të vazhdojnënegociatat në nivel tëekspertëve - ajo qëduhet të zgjidhet janëçështje teknike -juridike. Menjëherësapo të përfundojnëedhe ato dhe sapo tësqarohen çështjetteknike dhe juridike,tekstet e përpiluara nënivel të ministrave tëpunëve të jashtme do t'udorëzohen të dykryeministrave, të cilëtdo të bisedojnë dhe dotë arrijnë marrëveshjepërfundimtare", thaKoxias ROTH: TË MOS PENGOHET ZGJIDHJA E QETË E KONTESTIT PËR EMRIN

Ministri shtetëror gjerman i ÇështjeveEvropiane, Mihael Roth, shfaqi mbështetjepër procesin negociues midis Shkupit dheAthinës dhe bëri thirrje për zgjidhje tëqetë, pa pengesa. Roth, i cili merr pjesë nëKëshillin e djeshëm për punë të jashtme tëBE-së, deklaroi: "Sërish u takuam sot meministrin e e Maqedonisë Dimitrov. Jemimirënjohës për negociatat e përhershme midis

Greqisë dhe IRJM-së. Jemi të gatshëm të japimçfarëdo mbështetje për zgjidhjen e emrit. Ubëjmë thirrje të gjithë të mos pengojnëgjetjen e zgjidhjes paqësore. Bëhet fjalë përstabilitet dhe paqe në të gjithë rajonin dhe

perspektivë evropiane është vegla më e mirëqë parimet tona të merren parasysh. tejkalimi i

kontestit për emrin është pikë shumë erëndësishme, jam optimist për ditët në vijim".

BISEDË TELEFONIKE ZAEV-CIPRAS

Së paku një herë, e ndoshta edhe dy herë,kanë biseduar në telefon kryeministrat eMaqedonisë dhe Greqisë, në periudhënpasi që i kanë njoftuar forcat politike nëtë dy vendet para një jave, kumtoitelevizioni grek "Skaj"."Temë bisede, ishte implementimi i ergaomnes për emër nga pakoja e propozimeve tëndërmjetësit Methju Nimic. Siç lajmëroikorrespondentja e MIA-s nga Athina, gazetari ngatelevizioni grek komentoi, se "pasi që u fundosIlindeni, duket sikur në rrjedhë është maratona qëtë mos humbet mundësia" dhe të mbyllet çështja

deri në Samitin e BE-së në fund tëqershorit. "Sipas informatave që i kemi,Aleksis Cipras dhe Zoran Zaev, pasi që tështunën e kaluar, i njoftuan presidentëtdhe liderët e partive politike, kontaktuan

me telefon së paku një herë apo dy herëdhe duhet të shtojmë se zyrat diplomatike

të dy kryeministrave janë në kontakt tëvazhdueshëm. Në këto biseda telefonike temaishte erga omnes, përkatësisht cili emër do tëmund të zgjedhet nga pakoja e Nimicit dhe tëshfrytëzohet si brenda, ashtu edhe jashtë", kumtoitelevizioni grek.

TË PREMTENVOTOHENMINISTRAT E RINJ Seanca parlamentare për

rikonstruksion të Qeverisë do

të mbahet të premten më 1

qershor. Në rend dite do të

jenë zgjedhja e anëtarëve të

Qeverisë, që duhet të përfun-

dojë deri në mesnatë, ndërsa

si pikë e dytë është zgjedhja e

zëvendësministrave. Zgjedhja

e anëtarëve të rinj të Qeveri-

së përputhet me përvjetorin e

formimit të Qeverisë së re të

kryeministrit Zoran Zaev. Për

ministra të rinj janë propo-

zuar Renata Deskoska për

Drejtësi, Arbër Ademi për Ar-

sim, Asaf Ademi për Kulturë

dhe Bardhyl Dauti pa dika-

ster. Për zëvendësministra

janë propozuar Andrei Zher-

novski, zëvendësministër i

Punëve të Jashtme, Asim

Musa zëvendësministre e

Shëndetësisë, Gonyl Bajraktar

zëvendësministër i Punës dhe

Politikës Sociale dhe Sadik

Beqiri, zëvendësministër i

Transportit dhe Lidhjeve.

Hollësitë për mbajtjen e

seancës janë definuar në taki-

min e djeshëm të rregullt të

kryetarit të Parlamentit, Talat

Xhaferi, në të cilën sërish

nuk ka marrë pjesë asnjë për-

faqësues i VMRO-DPMNE-së

opozitare. Paraparakisht, për

të enjten në Parlamenmt ta-

shmë është caktuar seanca

për pyetje të deputetëve. Ak-

tivitete tjera në Parlament

për këtë javë nuk janë cak-

tuar, nëse nuk merret parasy-

sh takimi i rregullt mujor i

kryetarit të Kuvendit Talat

Xhaferi me përfaqësues të

mediave.

Koha

Emri në duart e Zaevit dhe Ciprasit||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||


Laura PAPRANIKU

Shkup, 28 maj - Janë caktuar datatpër mbajtjen e provimeve të Ma-turës shtetërore me vlerësim ek-stren ose notim të jashtëm, që do tënisin nga e shtuna e kësaj jave,megjithëse shkollat ka kohë qëjanë në vlugun e organizimit tëprovimeve përfundimtare.

Varësisht terminëve të caktua-ra nga vetë shkollat, në periudhënnga 14 marsi deri më 16 maj, nxënë-sit e viteve të katërta apo të treta tëshkollave të mesme kishin mundë-si të prezantojnë detyrat projek-tuese të lëndëve që ata kishinzgjedhur paraprakisht. Ndërkaq,provimi intern i lëndës në fjalë e qëgjithashtu është pjesë e maturësshtetërore do të organizohet nëndonjërën prej datave që kap pe-riudhën nga 15 deri 29 qershori. Përkëtë datë do të vendosë Komisionishkollor i maturës shtetërore, ndër-sa notat përkatëse njëjtë sikurseedhe notat e detyrës projektuesenxënësit do ti marrin nga vetë pro-fesorët e lëndës në të cilën janë për-caktuar paraprakisht.

Ndryshon puna me notat e treprovimeve tjera të Maturës shtetë-

rore, të cilat do të caktohen nga ko-misione jashtë shkollës, respekti-visht nga Qendra Shtetërore e Pro-vimeve, ku janë formuar edheekipet përkatëse. Pikërisht përshkak të vlerësimit jashtë shkollës(notimit ekstern), këto provime llo-gariten edhe më të vështirit. Tënjëjtët janë gjithashtu edhe provi-me me më tepër peshë, pasi notatnë fjalë do të ndikojnë në mesata-ren e përgjithshme të notave të ar-simit të mesëm. Nga kjo mesataredo të varet më tej edhe renditja nëlistën e kandidatëve për regjistrimnë fakultet, ashtu sikurse edhelëndët që maturantët do tëzgjedhin të testojnë njohuritë etyre në kuadër të provimeve ekstr-ne të maturës shtetërore. Pra, nëkuadër të provimeve përfundimta-

re të shkollimit të mesëm, edhekëtë vit maturantët do t’ju nënsh-trohen tre lloj verifikimesh, ndërsado të marrin katër nota edhe atëtre nga provimet ekstren dhe njënga detyra projektuese. Mirëpo dotë kenë edhe provime interne nëlëndët e caktuara paraprakisht dhepër të cilat nuk do të shënohen

nota në dëftesa. Të gjitha provimetdo të mbahen me laps dhe letër,pasi forma elektronike është pro-vuar me testimet eksterne si e pasi-gurt dhe me shumë probleme. Nëlistën e provimeve eksterne të Ma-turës shtetërore është në mënyrëtë patjetërsueshme lënda e gjuhësamtare apo gjuhës në të cilën zhvil-

lohet mësimi, si dhe dy lëndë të tje-ra zgjedhore.

Për provimin e dytë, matu-rantët duhet të zgjedhin mes mate-matikës dhe njërës prej gjuhëve tëhuaja (anglisht, frëngjisht, gjerma-nisht dhe rusisht), të cilën nxënësite kanë mësuar gjatë katër viteve tëshkollimit. Për provimin e tretë dotë duhet të zgjedhin mes kimisë,fizikës, biologjisë, historisë, filozo-fisë, estetikës dhe biznesit. Dhëniae këtyre provimeve është caktuarpër datën 11 qershor. Provimet egjuhës amtare do të mbahen më 9qershor, përderisa provimet egjuhës së huaj më 2 qershor dhe tëmatematikës më 13 qershor.

Ky është viti i 12-të që në Ma-qedoni organizohen provimet eMaturës shtetërore të cilat kanë zë-vendësuar dhënien e provimevepranuese nëpër fakultete e, që nëbazë të përvojës së shumë shteteveevropiane konsiderohen edhe tekne si provime përfundimtare të ci-lat certifikojnë mbylljen e ciklit tëarsimit të mesëm, i obligueshëmpër të gjithë nga viti 2007. Tani përtani Matura shtetërore konside-rohet si një prej proceseve më kom-plekse dhe më voluminoze, kurpërveç 17 mijë maturantëve të këtijviti, do të përfshihen mbi 2 mijëprofesorë testatorë, rreth 400 vlerë-sues, koordinatorë lokal e anëtarëtë komisioneve të ankesave. Rezul-tat e provimeve ekserne do të kum-tohen jo më vonë se 30 ditë ngambajtja e provimeve.

Shkup, 28 maj - Ndarja e ngjarje-ve të 27 prillit në më shumë lëndëështë arsye kryesore se pse proku-rorët Zllatko Bikovski, Jovan Cve-tanoski dhe Gordana Geshkov-ska, pritet të përballen mepërgjegjësi disiplinore. Ish-shefi iProkurorisë së Shkupit, Bikovskidhe ish-shefja e Prokurorisë përkrim të organizuar, Geshkovska,siç kanë njoftuar nga ProkuroriaPublike, duhet të përgjigjen se sirasti i Ziadin Selës u kategorizuasi "tentim vrasje" dhe pse i njëjtinuk iu bashkangjit veprës penale“krim i organizuar”. Për krye-prokurorin Lubomir Jovevski, kyhetim aspak nuk është dashur tëndahet nga lënda e plotë e 27 pril-lit dhe se sulmi ndaj Selës nukështë dashur të hetohet ngaProkuroria e Shkupit. Përfshirja eprokurorëve në ngadalësiminapo zvarritjen e hetimeve përngjarjet e 27 prillit të vitit 2017,siç njoftojnë nga Prokuroria Pu-blike, për momentin do të he-

tohet vetëm në aspektin epërgjegjësisë disiplinore, respek-tivisht nga kjo prokurori nuk ja-pin detaje për përgjegjësinë emundshme penale të prokurorë-ve në fjalë. Një Komision brendaProkurorisë Publike, gjatë dyjavëve në vazhdim duhet të sh-pallë vendimin për përgjegjësinëdisiplinore të prokurorëve Bikov-ski, Geshkovska e Cvetanovski.Ndërkohë, me një përgjegjësi tëtillë nuk do të përballet ish-krye-

prokurori Marko Zvërlevski, i cilimë nuk është pjesë e prokurorisë.Sanksionet më të larta që mundtë shqiptohen nga komisioni nëfjalë, sipas dispozitave ligjore,është Propozim-vendimi përshkarkim të prokurorëve ngadetyra, me çka vendimin e tillë ezbaton Këshilli i Prokurorëve Pu-blikë. Ndryshe, për hyrjen e dhun-shme në Parlament në prill të vi-tit të kaluar, deri më sot GjykataPenale e Shkupit ka shqiptuar

vetëm një dënim efektiv edhe atëkundër sulmuesit të RadmillaShekerinskës, i cili fillimisht u dë-nua me 4 vite burg, ndërkohëGjykata e Apelit e uli dënimin nëdy vite e gjysmë. Tutje, në procesgjyqësor vazhdon gjykimi kundërsulmuesve të Selës, gjegjësishtopinioni është në pritje të cakti-mit të datës se kur pritet të fillonprocesi gjyqësor kundër 34 të dy-shuarve për veprën penale “ter-rorizëm”. (O.Xh)

Ulet rritjanatyrore, 117 vdekje mëshumë se lindjeShkup, 28 maj - Numri i fëmijëve të lin-dur të gjallë në tremujorin e parë tëkëtij viti krahasuar me periudhën enjëjtë është ulur për 1.6 për qind dhearrin 5.255 fëmijë të lindur të gjallë,tregojnë të dhënat e Entit Shtetëror tëStatistikës. Numri i personave tëvdekur në tremujorin e parë nga viti2018 shënon ulje prej 11.4 për qind nëkrahasim me tremujorin e njëjtë tëvitit 2017 dhe arrin 5432, ndërsa prejtyre 22 janë fëmijë të porsalindur. "Tëdhënat e ESHS tregojnë se rritja naty-rore arrin 177, që do të thotë për aqpersona është më i vogël numri i fë-mijëve të lindur të gjallë nga numri ipersonave të vdekur. Numri i martesa-ve të lidhura në këtë tremujor të këtijviti është ulur për 1,3 për qind nëkrahasim me periudhën e njëjtë ngaviti 2017 dhe arrin 2.532 martesa. Nëkëtë tremujor janë marrë 250 raportepër divorce. (D.K)

MASA DISIPLINORE PËR PROKURORËT QË ZVARRITËN HETIMET

Geshkovska do të përgjigjet për 27 prillin

CAKTOHEN DATAT E PROVIMEVE EKSTERNE TË MATURËS SHTETËRORE

Matura me laps dhe letërNë kuadër të provimevepërfundimtare tëshkollimit të mesëm,maturantët do t’junënshtrohen edhe këtëvit tre lloj verifikimesh,ndërsa do të marrinkatër nota - edhe atë trenga provimet eksternedhe një nga detyraprojektuese

RRITET NUMRI I TË DIPLOMUARVE Në vitin 2017 në Maqedoni kanë diplomuar gjithsej 8545 studentë nëshkollat e larta profesionale dhe fakultetet, që në krahasim me vitin2016 është rritje për 3.6 për qind, kumtoi Enti Shtetëror për Statistikë.Prej tyre, në institucionet shtetërore të arsimit të lartë kanë diplomuar6.460, në fakultetet private 2045 dhe në fakultetet fetare 40 studentë.Nga numri i tërësishëm i të diplomuarve, 82.1 për qind janë studentë tërregullt, ndërsa 17.9 për qind janë studentë të çrregullt. Përqindja estudentëve të diplomuar është 57.5 për qind. Në afat kanë diplomuar38.6 për qind, ndërsa 61.4 për qind kanë diplomuar pas afatit.

Koha

|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

Omer XHAFERI

Shkup, 28 maj - Aktgjykimi kundër 35 shqip-tarëve të akuzuar për ngjarët e Kumanovës tëvitit 2015, në Gjykatën Penale të Shkupit (GJ-PSH) ende nuk është përkthyer. Pavarësishtfaktit se kanë kaluar mbi 7 muaj që kur janëshqiptuar dënimet kapitale dhe ato me burgtë përjetshëm, shqiptarët e dënuar për"Lagjen e "Trimave", kryesisht shtetas të Ko-sovës akoma nuk e kanë pranuar vendimin egjykatës. Për zvarritjen e dorëzimit të këtijvendimi të rëndësishëm për ecurinë e më-tutjeshme të procesit gjyqësor për "Grupin eKumanovës", burime të gazetës KOHA, fla-sin se janë të vetëdijshëm edhe drejtuesit eGjykatës. Në këtë drejtim siç mëson gazetaKOHA, disa prej të akuzuarve pasi e kanë kup-tuar se përkthimi mund të zgjatet ende, kanëkërkuar që aktgjykimi t’ju dorëzohet nëgjuhën maqedonase.

"Më të vërtet bëhet fjalë për një materialvoluminoz dhe përkthyesit tanë janë dukepunuar në përkthimin e vendimit nga ma-qedonishtja në shqip. Ne ballafaqohemi memungesë të përkthyesve shqiptarë dhe përkëtë arsye kemi kërkuar përkthyes nga Gjyka-ta e Apelit. Ndërkohë, dy prej të dënuarvekanë parashtruar kërkesë që aktgjykimi t’judorëzohet në gjuhën maqedonase dhe nëkëtë e kemi bërë", thonë nga GJPSH-ja, paprecizuar se kur pritet që ky vendim në shqipt’ju dorëzohet të dënuarve për "Lagjen e Tri-mave". Përkundër asaj se aktgjykimin për"Lagjen e Trimave" GJPSH u ka dorëzuaravokatëve, lënda nuk mundet të ankimohetpara Gjykatës së Apelit derisa e njëjta nuk judorëzohet edhe të dënuarve.

Mungesën e kuadrit të përshtatshëm nëGJPSH më së mirë e shpjegon fakti se përfa-qësimi i drejtë dhe adekuat i etnisë jo maqe-donase, në këtë rast të shqiptarëve, nuk ështëi respektuar konform 25 përqindëshit tëkërkuar me ligj. Krahas përkthyesve, në këtëGjykatë përfaqësimi i duhur i shqiptarëve

mungon pothuajse në të gjitha sektorët dhenivelet. Burime brenda GJPSH-së për gazetënKOHA thonë se nga numri i përgjithshëm iadministratës gjyqësore, në këtë dikaster nukpunojnë më tepër 13 shqiptarë. Nga daktilio-grafët e deri te nëpunësit gjyqësor nëpërsportele, shqiptarë rrallë pak mund të vë-rehen në GJPSH, ndërsa numri i admini-stratës gjyqësor i kalon 100 nëpunës gjyqësortë angazhuar në kohë të pacaktuar dhe tëcaktuar. Një shkallë e ulët e përfaqësimit kurjemi të GJPSH-ja, po ashtu është konstatuardhe te numri i gjykatësve që janë të an-gazhuar në procedimin dhe shqyrtimin elëndëve nga rastet për kundërvajtje e deri teato për krim të organizuar. Megjithatë, qën-drimi i kësaj gjykatës është se caktimi dhezgjedhja e gjykatësve është kompetencë e

Këshillit Gjyqësor. Sistematizimi i duhur i sh-qiptarëve nëpër organet shtetërore dhe atogjyqësore, edhe pse duhej të përmbushej viteme parë, fatkeqësisht kjo zbrazëtirë e vazh-don të mbizotëroj edhe sot. Ndryshe, siç njof-tojnë nga Gjykata Penale e Shkupit, kuorumii plotë i gjykatësve që duhet t’i procedojnëlëndët dhe shqyrtojnë rastet nuk është ipërmbushur sipas normave ligjore. Trendi izvogëlimit të numrit të gjykatësve ndër vite,fenomen ky i cili u përmend në Raportin efundit të Këshillit Gjyqësor, më së miri shpje-gohet se në GJPSH mungojnë rreth 20gjykatës, gjegjësisht nga 70 gjykatës sa duhettë punojnë, në gjykatën më të madhe të Ma-qedonisë e cila e heton krimin e organizuardhe së fundmi lëndët e Prokurorisë SpecialePublike, punojnë vetëm 51 gjykatës.


Një burrë i vdekurgjendet në njëbanesë në Tetovë Një burrë i vdekur është gjetur në njëbanesë në Tetovë, pasi fqinjët në poli-ci kanë denoncuar se nga banesa ështëpërhapur erë e pakëndshme. Siç infor-mojnë nga MPB, dje rreth orës 10:20në SPB Tetovë, S.O (45) nga Tetova kadenoncuar se në një banesë në rr. "121",ku ka jetuar B.P (75), në ditët e funditndjehet erë e pakëndshme. Nëpunësitpolicorë kanë dalë në vendin e ngjarjesdhe në banesë kanë gjetur një burrë tëvdekur. Ekspertizë në vendin e ngjarjeska kryer ekip i SPB Tetovë, prokuroripublik dhe mjeku i mjekisë ligjore, meç'rast është gjetur pasaporta dhe libre-za e shëndetësisë së pronarit të bane-sës B.P. Me urdhër të prokurorit publik,trupi i të vdekurit është dorëzuar nëInstitutin për mjekësi ligjore në Shkuppër obduksion.

Shkup, 7 të lënduarnë 31 aksidenteShtatë persona kanë marrë lëndimetë rënda trupore, ndërsa 17 janë mëpak të lënduar në 19, prej gjithsej 31aksidenteve të regjistruara në tre ditëte fundit në rajonin e SPB-së Shkup. Po-licia e komunikacionit ka sanksionuar502 shoferë të cilët kanë qarkulluar meshpejtësi më të madhe nga e lejuara,ndërsa ka përjashtuar nga komunika-cioni 98 shoferë të cilët e kanë drej-tuar automjetin nën ndikim të alkoo-lit. Nga komunikacioni janëpërjashtuar 56 automjete të paregji-struara, 144 automobila të cilat janëparkuar në mënyrë të paligjshme,ndërsa me automjetin special karro-trec janë mënjanuar 26 automjete. Dykëmbësorë e kanë kaluar rrugën nëdritë të kuqe, ndërsa 17 shoferë kanëkaluar në udhëkryq në dritë të kuqe.Një shofer nuk u ka dhënë përparësikalimi këmbësorëve, tre kanë kaluarnë mënyrë të padrejtë, një ka arritur nëmënyrë të padrejtë, derisa sërish treshoferë nuk u kanë dhënë përparësikalimi automjeteve në zonë tëudhëkryqeve.

Djali shpon methikë babainTë shtunën pasdite, në rrugën "Nikol-la Parapunov" në Gostivar, pronë e S.S,ka ardhur deri tek mospajtimi me dja-lin e tij B.S 40 vjeçar. Në një moment,djali me thikë i ka shkaktuar plagë nëbark. Mënjëherë është dërguar në Spi-talin e Gostivarit ku edhe i ështëdhënë ndihma e parë, por për shkak tëseriozitetit të lëndimeve është dër-guar në Klinikat e Shkupit. Hetim nëvendin e ngjarjes kanë kryer ekipet epolicisë së Gostivarit dhe janë marrëmasa për zbardhjen e plotë të rastit.

(O.XH)

KRONIKË

AMNISTIA E IVANOVIT DUHET TË SHQYRTOHETThirrjet e të akuzuarve në lëndët e PSP-së, se ato njëherë janë amnistuar nga presidentiGjorgje Ivanov, nuk dihet se sa qëndrojnë. Riaktualizimi i temës së amnistisë, të cilëtpresidenti Ivanov e publikoi për pjesën dërmues të të akuzuarve të PSP-së, së fundmi ështëpërmendur edhe te Gordana Jankullovska dhe Ilija Dimovska, si të dyshuar në rastin"Titanik". "Kjo çështje duhet të shikohet nga dy kënde. Fillimisht vlerësohet se nevojitet tëvërtetohet e drejta e presidentit Gjorgje Ivanov, se vallë ka mund t’i amniston të dyshuaritdhe në bazë të cilit nen të kornizës ligjore ai ka vepruar kështu. Po ashtu, duhet të hetohetse vallë ky vendim ka qenë i plotfuqishëm. Gjatë vlerësimit të aktakuzës, vendimet përamnisti ishin të refuzuara, ndërkaq aktakuzat u përfshinë në procedurë gjyqësore", kathënë kryetari i GJPSH-së, Ivan Xholev.

Shkup, 28 maj - Tre gazetarë, të cilëtkanë shkruar artikuj për zgjedhjete vitit 2011, është dashur të marrinkallëzime penale për shkelje të ren-dit dhe qetësisë publike, e jo t'upranohet dëshmia në PSP, theksoidje avokatja e Katerina Velovkës, eakuzuar në lëndën e PSP-së "Tita-nik" në fjalët hyrëse të procesit. Ajonë seancë tha se Gjykata nuk ështëdashur t'i marrë parasysh dëshmitë

e gazetarëve Mlladen Çadikoski,Sashka Cvetkovska dhe NatashaStojanovska, sepse derisa e kanëkrijuar artikullin e tyre gazetareskpër zgjedhjet, janë paraqitur tekvotuesit dhe janë prezantuar sejanë nga qendra për komunikim tëVMRO-DPMNE-së. Mbrojtja e Ve-leskës konsideron se ata kanë kryershkelje të rendit dhe qetësisë pu-blike.

Mbrojtja e zyrtarëve të VMRO-së kërkon të paditen gazetarët!

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

ANKESA NË GJYKATËN E APELIT EDHE PËR NJË KOHË S'DO JETË GATI

"kumanova" peng i përkthimit

Krahas përkthyesve, në këtëGjykatë përfaqësimi i duhur ishqiptarëve mungon pothuajsenë të gjitha sektorët dhe nivelet.Burime brenda GJPSH-së përgazetën KOHA thonë se nganumri i përgjithshëm iadministratës gjyqësore - 100,në këtë gjykatë nuk punojnëmë tepër 13 shqiptarë

Koha


Dy 17 vjeçarësulmohen nga dyminoren Të dielën rreth orës 1.30 minuta, dy 17-vjeçarë nga fshati Pallçisht i Poshtëm,në prezencë të prindërve të tyre kanëdenoncuar se më 26 maj, rreth orës22.30 minuta në afërsi të stadiumit tëvogël të fshatit, fizikisht janë sulmuargjithashtu nga dy minorenë të tjerë ngafshati Kallnik të moshës 15 dhe 16-vjeça-re. Të sulmuarit janë dërguar në Spitalinklinik të Tetovës për marrje të ndihmësmjekësore pas lëndimeve që kanë pë-suar nga sulmi fizik. Po ndërmerrenmasa dhe aktivitete për zbardhjen eplotë të rastit.

Policia kontrollonshpejtësinë eautomjeteve në trafik Sektori për Punë të Brendshme në Te-tovë edhe përgjatë këtij vikendi kakryer kontrolle dhe aktivitete në ko-munikacion, ku më së shumti ështëkontrolluar shpejtësia me të cilën lëvi-zin veturat në autostradë, në rrugëtmagjistrale dhe regjionale në rajon.Në këto kontrolle janë zbuluar 12 vo-zitës, të cilët jashtë vendbanimit ekanë tejkaluar shpejtësinë e lejuarmaksimale për 30 deri 70 kilometra nëorë. Krahas kësaj, gjithashtu janë zbu-luar edhe 16 vozitës, të cilët kanë tejka-luar shpejtësinë në vendbanime, prejtë cilëve 11 e kanë tejkaluar shpejtë-sinë maksimale për 30 deri 50 kilome-tra në orë. Kundërvajtjet e konstatua-ra për shpejtësi, sipas Ligjit për sigurinë komunikacion dhe rrugë, janëpërkufizuar me 25 fletpagesa të dety-rueshme për kundërvajtje dhe me 3vërejtje me shkrim, duke përmendurse gjobat për këtë lloj të kundërvajtjejelëvizin prej 20 deri 400 euro nëkundërvlerë të denarit, ose këmbimme pika negative prej 20 deri 65 pika,duke u llogaritur në bazë të shpejtësi-së që e kanë tejkaluar. Për ata të cilëtbrenda dhe jashtë vendbanimeve ekanë tejkaluar shpejtësinë e lejuar, mbi30 kilometra në vendbanim dhe mbi50 kilometra jashtë vendbanimit, janëtë parapara edhe masa mbrojtëse, kuleja për vozitje përkohësisht merret nëafat prej 3 muaj deri më 1 vjet.

Vdes një vajzëpesëvjeçare nëShkup Një vajzë pesëvjeçare dje ka vdekur nëoborrin e shtëpisë, pronë e babait A.S.Mnë Shkup. Siç kumtoi MPB-ja, dje nëorën 15:36 nga Spitali i Përgjithshëm iQytetit "8 Shtatori" është paraqitur nëNjësinë për informacione dhe komandëShkup, se te ata është sjellë një vajzë evdekur. Me urdhër të prokurorit publik,trupi i fëmijës së vdekur është dorëzuarpër autopsi. (U.H)

KRONIKË

Kumanovë, 28 maj - Ka ndërruar jetë 43-vjeçari Bardhyl Zymberi nga fshati Sllupçani Likovës, i cili të premten, u godit rëndë ngalargpërçuesi i rrymës elektrike në vendkali-min kufitar Tabanoc. Ditën kritike, si pu-nonjës i inspektoratit të Ministrisë së Eko-logjisë, Bardhyli bënte inspektimin e trenittransportues i cili ka udhëtuar në relacioninHungari-Greqi, dhe i cili ka qenë në kompo-zim prej 15 vagonëve. Ai ishte ngjitur në va-gonin-cisternë prej të cilit rridhte na-

triumhiperklorid dhe derisa ishte mbi një-rin prej tyre, me gjasë ka prekur telat errymës së tensionit të lartë, ndërsa ai ështëhedhur nga cisterna në tokë. Bardhyli kish-te pësuar djegie të rënda nëpër tërë trupindhe me ekip të Ndihmës së Shpejtë, ështëdërguar në Qendrën medicinale në Kuma-novë, prej ku është udhëzuar për në kom-pleksin e klinikave “Nëna Terezë” në Shkup.Pas vetes, Bardhyli la dy fëmijë të mitur - njëvajzë dhe një djalë.

Fisnik PASHOLLI

Shkup, 28 maj - Shfrytëzimi i fondeve tëndryshme evropiane për komunat në Ma-qedoni nuk duhet të shikohet si një vjelje ethjeshtë e frutave, por si një proces që i pa-raprin përgatitjes, koordinimit dhe plani-fikimit serioz nga ana e kapaciteteve admi-nistrative komunale dhe organizatat endryshme joqeveritare. Gjithashtu, duhetmarrë parasysh se shfrytëzimi më i madh ifondeve evropiane kërkon harmonizimin estrategjive të ndryshme zhvillimore ven-dore me ato të Bashkimit Evropian që ven-dosen në korniza shtatëvjeçare .

Sipas Ljupço Petkovski, kryetar i Organi-zatës joqeveritare "EvroTink", fondet evro-piane në përgjithësi kanë një dimensionzhvillimor evropian që përkon me qëllimete politikave të përbashkëta të BE-së e qënevojitet të jenë komplementar me poli-tikat zhvillimore vendore të Maqedonisë.

"Fondet evropiane nuk janë thjeshtë njëvjelje frutash siç paragjykohet shpesh nëMaqedoni, por ato kanë një bazament sta-bil dhe përgatitje serioze të buxheteve sh-tatëvjeçare, si dhe arritjes së qëllimeve tënjëjta të Evropës së bashkuar. Gjithashtu,gjatë shqyrtimit të fondeve të ndryshmeevropiane duhet pasur parasysh se ato nukduhet të shikohen vetëm si vjelje frutash,por duhet marrë parasysh faktin e ato kanërrënjë, degë që në fund japin edhe fruta.Me fjalë të tjera, ato planifikohen në kuadërtë buxheteve dhe qëllimeve shtatëvjeçare ,ose periudhës 2014-2020”, shton më tejPetkovski.

Sipas tij, opinioni në Maqedoni duhet tëmerr parasysh edhe faktin se nevojitet mekohë të lobohet para BE -së por edhe parapushtetit qendror nga ana e komunave dheorganizatave joqeveritare, me qëllim qëedhe çështjet e ndryshme vendore të inkor-porohen në programet e ndryshme zhvilli-more.

Ai më tej ka shpjeguar edhe mënyrën enjëanshme se si tek ne përfytyrohet proce-si i fitimit të projekteve. "Ekziston një anek-dotë për atë se ku janë komunat lidhur mefondet evropiane që tregon se për to janë tëangazhuara ose sektorët për bashkëpunimndërkombëtar ose ato për politikë jasht-

me, ndërkohë që harrojmë se të gjitha 35kapitujt për të cilat nesër do të negociojmëpër tu anëtarësuar në BE, kanë të bëjnë mepolitikat e brendshme. Andaj, në të ardh-men nevojitet të ndërtohen kapacitetelidhur me fondet evropiane në të gjithasektorët dhe jo vetëm në këto dy sektorë",thotë Petkovski.

Në ndërkohë, në kuadër të projektitMekanizmi konsultativ lokal për IPA 2, do tëlokalizohen aktivitetet për përmirësimin ekapaciteteve dhe perfomancave të qytetit tëShkupit, Tetovës, Strumicës dhe Manastiritnë procesin e tërheqjes së fondeve IPA.

"Kjo paraqet një projekt inkluziv qënënkupton edhe bashkëpunimin me orga-nizatat joqeveritare, trajnime... Para-shikohen një sërë trajnimesh për mbindër-timin e kapaciteteve të administratës si dhepërgatitjen e planit aksional për qasjen

ndaj aplikimit ndaj fondeve evropiane”,thotë Ljubiça Jançev, kryetare e Këshillit tëqytetit të Shkupit.

Në ndërkohë, në kuadër të projektit,deri në fund të muajit shtator do të ketëtrajnime të ndryshme për rritjen e kapaci-teteve të administratës në komunale dhesektorit civil lidhur me fondet evropiane.

Ndryshe, analizat e kapaciteteve për sh-frytëzimin e fondeve evropiane të përgati-tura nga OJQ Info-Qendra tregojnë se vul-lneti ekzistues në Qytetin e Shkupit duhettë shndërrohet në masa dhe aktivitetekonkrete që do të sjellin shfrytëzim më tëmadh të fondeve që ofron BE. Qyteti i Shku-pit duhet të sajojë dhe zbatojë promovim tëvazhdueshëm sistemor të përfitimeve ngapjesëmarrja në programet evropiane si përShkupin, ndërmarrjet publike, organizatatjoqeveritare, sektorin e biznesit, ashtu edhepër qytetarët në përgjithësi. Nga ana tjetër,vullneti ekzistues në Komunën e Strumicësdhe mungesa e barrierave politike duhettë kalojnë në masa dhe aktivitete konkreteqë do të rrisin shfrytëzimin e fondeve evro-piane, në pajtim me kornizën e zhvillimitstrategjik të komunës. Gjithashtu, komunanevojitet që të vazhdojë të promovojë nëmënyrë sistemore për të gjitha palët dukefilluar nga qytetarët e deri tek sektori i biz-nesit apo ai joqeveritar. Modeli i bashkë-punimit lokal në këtë komunë mund të pro-movohet edhe si praktikë e mirë edhe nëkomunat dhe rajonet e tjera në shtet. PërKomunën e Tetovës dhe atë të Manastirit,akoma nuk është shpallur analiza e Info-Qendrës lidhur me fondet evropiane.

Tragjike, ndërron jetë 43-vjeçari nga fshati Sllupçan////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

FONDET EVROPIANE DHE KOMUNAT

Të hollat evropiane, jo vetëm vjelje frutash

Shfrytëzimi i fondeve tëndryshme evropiane përkomunat në Maqedoni nukduhet të shikohet si njëvjelje e thjeshtë e frutave,por si një proces që iparaprin përgatitjes,koordinimit dheplanifikimit serioz nga ana ekapaciteteve administrativekomunale dhe organizatavetë ndryshme joqeveritare

Koha


Shkup, 28 maj - Propozim-Kodi etiki Parlamentit, i cili u harmonizuanga ana e grupeve të deputetëvenë takimin e parë në kuadër tëprocesit Zhan Mone në Ohër, dotë vendoset në rend të ditës të cak-tuar për 11 qershor, njoftoi MIA.Në vijim është nënshkrimi ngaana e kryetarit, nënkryetarët dhekoordinatorët e grupeve të depu-tetëve të Propozim-Kodit etik, i ciligjatë javës edhe zyrtarisht do tëhynte në procedurë të Parlamen-tit. Qëllimi i miratimit të këtijdokumenti është respektimi i rre-gullave themelore etike dhe afir-

mimi i dinjitetit për ruajtjen e au-toritetit të Parlamentit dhe të de-putetëve. Kodi etik përmban ka-pituj me parime, opinion dhepërgjegjësi, për respektimin endërsjellë dhe respektimin e inte-gritetit personal të tjerëve, rregul-lat themelore të sjelljes, rregullatpër pengimin e përplasjes së inte-resave, ndalesë për korrupsiondhe dhurata... Për ndryshimet eRregullores së Parlamentit, të cilatishin po ashtu një nga çështjetkryesore të Procesit "Zhan Mone",grupet e punës të partive politike,sipas marrëveshjes, duhet defini-

tivisht të prononcohen deri ngamesi i qershorit. Propozim-ndry-shimet e tilla të Rregullores do tëvendosen në procedurë të Parla-mentit. Anëtarë të grupeve tëpunës të partive parlamentarejanë të njëjtit të cilët morën pjesënë bisedat në Ohër. Bisedat nëkuadër të Procesit Zhan Monejanë inicuar nga tre eurodeputetëtIvo Vajgël, Eduard Kukan dhe KnutFlekenshtajn. Përveç Propozim-Kodit etik, në seancën e 47-të nërend të ditës është Raporti për për-parimin e KE-së për Republikën eMaqedonisë.

Incidenti në Reçicë,paraburgim deri në shpallje të dënimit Shkup, 28 maj - Prokuroria Themelore PublikeTetovë përmes një kumtese informon se gjatëpërgatitjes të Propozimit të veçantë për Ak-takuzën dhe Propozimin akuzues për personattë përfshirë në ngjarjen e armatosur në Reçicë tëVogël, është bërë lëshim i paqëllimtë teknik. Siçtheksojnë, në propozimin të dërguar deri tegjykata adekuate qëndron se prokurori publik, icili punon në lëndën ka propozuar masë para-burgimi "deri në shpalljen e dënimit" për njëpjesë të personave të përfshirë me aktakuzën.

"Theksojmë se bëhet fjalë për mbikëqyrjedhe gabim teknik, i cili menjëherë është për-mirësuar dhe Aktakuza dhe Propozimi akuzuestë korrigjuara janë dërguar deri te gjykataadekuate. Në pajtim me këtë, është bërë për-mirësim i informacionit për aktakuzat e ngritu-ra, të dorëzuara deri te mediat", theksojnë ngaPTHP Tetovë. Në informatën e korrigjuar të pu-blikuar në ueb faqen e Prokurorisë Publike tëRM-së, qëndron "Prokurori adekuat deri teGjykata Themelore Tetovë propozoi tre të aku-zuarve të cilët janë privuar nga liria, si dhe një tëakuzuar i cili edhe më tutje është në arrati, tuvazhdohet paraburgimi". Ndryshe, dy muaj mëparë, në afërsi të selisë së BDI-së në Reçicë tëMadhe, gjatë një përleshje më armë zjarri mesdy grupesh politike rivale nga Kumanova, mbe-ti i vrarë Naip Rexhepi nga Kumanova, u plagosvëllai i tij, si dhe u plagos rëndë edhe një i ri ngafshati Çerkez i Kumanovës.

Sërish shtrenjtohetbenzina dhe dizeliShkup, 28 maj - Çmimet e shitjeve me pakicë tëbenzinave dhe dizelit prej mbrëmë në mesnatërriten për dy denarë, vendosi Komisioni rregul-lator për energjetikë. Sipas Vendimit, çmimi ri ii Eurosuper BS-95 do të jetë 73,50 denarë për njëlitër, Eurosuper BS-98 do të shitet nga 75,50 de-narë, Dizeli do të shitet nga 65 denarë, ndërsaVaji ekstra i lehtë për amvisëri 54 denarë përlitër. Rritet edhe çmimi i mazutit dhe do të arrijë34,53 denarë për kilogram. Çmimi mesatar inaftës së papërpunuar në tregun botëror në pe-riudhën 14 ditore ka arritur 78,68 dollarë përfuçi, ndërsa kursi i denarit në raport me dollarin52,06 denarë.

Evis HALILI

Shkup, 28 maj - Edicioni i 58-të i festivalit“Vera e Ohrit” këtë vit do të ngjisë në skenërreth 800 artistë nga 27 vende të botës,emra të njohur të muzikës dhe teatrit. Pornë manifestimin me më renome muziko-skenik, numri i artistëve shqiptarë që do tëperformojnë është shumë i vogël. TeatriShqiptar i Shkupit dhe interpretues ngaShqipëria (violinisti Elvin Hoxha), janëndër përfaqësuesit e vetëm në këtë edi-cion, ku pritej që të mos mungonin emratë njohur të muzikës të cilët vitin e kaluarishin planifikuar të merrnin pjesë. Prej disavitesh, interesimi për prezencën e artistë-ve shqiptarë që performojnë në botë kaardhur duke u reduktuar, së bashku menumrin e tyre. Teatri Shqiptar i Shkupit dotë prezantohet me “Vdekjen e Dantonit”,me regji nga Dino Mustafiq, premiera esë cilës u dha pak ditë më parë. Shfaqjaështë planifikuar të luhet më 22 korrik, nëQendrën e Kulturës së qytetit "Gligor Për-liçev". Ndërsa performanca e vilionistit El-vin Hoxha do të jetë në kishën e Shën So-fisë, më 15 gusht, i shoqëruar nga pianistiVlladim Glladkov nga Ukraina.

Sipas ministrit të Kulturës, Robert Al-lagjozovski, kjo ngjarje për cilësinë në për-masa botërore që ofron është përfaqësue-se e fuqisë unifikuese të kulturës.

“Këtë vit do të kemi një festival tëshkëlqyer, të mbushur me koncerte dheshfaqje, për të cilat presim që të pro-vokojnë refleksione dhe polemika, të çelinhorizonte të reja, të jenë provokime arti-stike dhe të sjellin risi e freski për Ohrintonë”, ka thënë ministri në konferencën eorganizuar të hënën në këtë qytet. Organi-zatorët e këtij festivali, në prezantimin eprogramit të këtij viti kanë paralajmëruarprezencën e artistëve nga vende si Rusi,Japoni, Kanada, Kubë, Kinë, Spanjë, Itali,Francë, Bullgari, Turqi... dhe ish republikate Jugosllavisë. Soprano Elena Moshuc, enjohur si Mbretëresha e natës është ylli ikëtij edicioni, që së bashku me baritoninKalin Bratesku po nga Rumania, dirigjen-tin Nilollae Moldoveanu dhe orkestrën eFilarmonisë së Maqedonisë do të hapinfestivalin më 12 korrik në Teatrin Antik.Edhe mbyllja e festivalit sipas organiza-torëve parashikohet të jetë spektakolare,me “Iliadën” e Homerit, shfaqjen teatroretë regjisorit Jernej Lorenci. Kështu ka dek-laruar selektori i programit të dramës,Aleksandër Popovski, duke e cilësuar këtë

shfaqje si projektin më të madh të shfaqurnë Teatrin Antik. Shfaqjet e tjera janë pre-zantime kryesish të teatrove vendase, poredhe të ftuar nga Serbia, Kroacia dhe Sllo-venia.

Gjatë këtij festivali do të dominojë mu-zika klasike dhe emra legjendarë të mu-zikës botërore, ka deklaruar selektori i mu-zikës, Vaso Ristov. Ai ka përmendur emrasi Nikollaj Liganski, Aleksandër Knjazev,Antonio Serano, Sergej Krillov, e të tjera.“Është nder të prezantojmë programincilësor të 40 ditëve të festivalit, që janë fe-stë për artin e manifestimit më të madhmuziko-skenik, që nga viti në vit e shk-ruan historinë e vet me emra të famshëmtë elitës botërore të muzikës dhe kreacio-neve teatrore. Ju siguroj se risitë që do t’isjellë ky edicion do të çojnë më tej tra-ditën e suksesshme, por njëherazi do tëbartin edhe dimensionin modern që dotë pasurojë historinë e këtij festivali”, kathënë ndër të tjera drejtoresha e Verës sëOhrit, Suzana Vrencovska. Meqenëse vetëfestivali zhvillohet në skenat më atraktivetë qytetit, Ministria e Kulturës këtë vit njëpjesë të fondeve ia ka akorduar sanimit tëmjediseve ku do të performojnë artistët, siskena e Sarajit të poshtëm rikonstruktimii së cilës do të kushtojë 1,4 milionë denarë.

Kodi etik i deputetëve më 11 qershor në Parlament

DY PREZANTIME “SHQIP” NË 40 NET

“Vera e Ohrit”, një edicion si të tjerët Teatri Shqiptar i Shkupit dheinterpretuesi nga Shqipëria,violinisti Elvin Hoxha, janëndër përfaqësuesit e vetëm nëkëtë edicion, ku pritej që tëmos mungonin emra të njohurtë muzikës të cilët vitin ekaluar ishin planifikuar tëmerrnin pjesë. Prej disa viteshinteresimi për prezencën eartistëve shqiptarë qëperformojnë në botë kaardhur duke u reduktuar, sëbashku me numrin e tyre

Koha

|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

8 MARKETINGKoha, e martë, 29 maj 2018

„„ ““

IIPP BBIIBBLLIIOOTTEEKKAA EE QQYYTTEETTIITT ““VVËËLLLLEEZZËËRRIITT MMIILLLLAADDIINNOOVV””

SSHHKKUUPP

“IP Biblioteka e qytetit “Vëllezërit Milladinov” – Shkup, bul. “Partianski Odredi” nr. 22, në pajtim me nenin 10 paragrafi 3 dhe nenin 13 të Vendimit të këshillit të Qytetit të Shkupit (“Fleta zyrtare e Qytetit të Shkupit” nr. 12/14) për kushtet dhe mënyrën e dhënies me qira të pronës së patundshme në pronësi të Qytetit të Shkupit, Vendimi i Këshillit drejtues nr. 02-283/7 të datës 14.05.2018 dhe pëlqimit nr. 08-4591/1 të datës 23.05.2018 të Kryetarit të Qytetit të Shkupit, publikon

SHPALLJE PUBLIKE

Për procedurën për grumbullim të ofertave të mbyllura dhe zgjedhje të ofertuesit më të volitshëm për

1. Dhënie me qira të hapësirës afariste për vendosje të aparatit për pije të ngrohta dhe të ftohta në lokalet e bibliotekës “Vëllezërit Milladinov” bul. “Partizanski Odredi” nr. 22.

Pjesëmarrësit e interesuar mund të paraqiten me autorizim ose gjendje aktuale dhe të deponim të

garancisë prej 2.000,00 denarë në ditën e zgjedhjes. Zgjedhja e ofertuesit më të volitshëm do të bëhet nga ofertat e mbyllura të parashtruara të

pjesëmarrësve të paraqitur në arkivin e bibliotekës. Shpallja zgjatë 15 ditë nga dita e publikimit të saj. Hapja e ofertave dhe zgjedhja e ofertuesit më të volitshëm do të bëhet më datë 14.06.2018 në ora 10. Informacione në telefonin 3162 544 dhe 071 329 109 “Nga Komisioni”

Suzana Danaillova u.d drejtor

Njoftim

Universiteti i Evropës Juglindore shpall thirrje publike për sa vijon: Thirrje publike numër 02/052018 – Furnizim dhe montim i roletave të aluminit.

Të gjithë të interesuarit mund të marrin informata më të hollësishme në: www.seeu.edu.mk/sq/information/tenders

QYTETI I SHKUPIT KRYETARI I QYTETIT

Në bazë të nenit 50, paragrafi 1 pika 9 të Ligjit për vetëqeverisje lokale (“Gazeta zyrtare e RM-së” nr. 05/02), dhe në lidhje me nenin 23 të Ligjit për ndërmarrjet publike (“Gazeta zyrtare e RM-së” nr. 38/1996; 9/1997; 6/2002; 40/2003; 49/2006; 22/2007; 83/2009; 97/2010; 6/2012; 119/2013; 41/2014; 138/2014; 25/2015; 61/2015; 39/2016 dhe 64/2018), dhe në pajtim me Vendimin për publikimin e shpalljes publike për zgjedhjen e Drejtorit të NP “Higjiena komunale” nr. 08 - 4474/1 të datës 18.05.2018, Kryetari i Qytetit të Shkupit, publikon:

SHPALLJE PUBLIKE për zgjedhjen e drejtorit të Ndërmarrjes publike

“Higjiena komunale” – Shkup

1. Kandidatët për zgjedhjen e drejtorit duhet t’i plotësojnë këto kushte: - të jenë nënshtetas të Republikës së Maqedonisë; - të posedojnë së paku 240 kredi sipas EKTS ose të kenë përfunduar nivelin VII/1 të arsimit; - në momentin e emërimit, me aktgjykim të plotfuqishëm gjyqësor të mos i jetë shqiptuar dënimi ose sanksioni kundërvajtës për ushtrim të profesionit, veprimtarisë ose detyrës; - të posedojë së paku pesë vite të përvojës së punës; - të posedojë një nga certifikatat e pranuara ndërkombëtare ose të vërtetimeve për njohje aktive të gjuhës angleze, jo më të vjetra se pesë vite, me sa vijon: TOEFEL IBT (TOEFL iBT) – së paku 74 pikë, IELTS (IELTS) – së paku 6 pikë, ILEC (ILEC Cambridge English: Legal) – së paku niveli B2 (B2), FCE (FCE Cambridge English: First) provimi i dhënë ose BULATS (BULATS) – së paku 60 pikë, ose APTIS (APTIS) – së paku niveli B2 (B2). Vërejtje: nëse kandidati nuk e përmbush kushtin e paraparë në pikën 1 alineja 5 nga kjo shpallje në lidhje me njohjen e gjuhës angleze, ai është i obliguar që këtë kusht ta përmbush në afatin prej një viti nga dita e emërimit të tij, në të kundërtën atij do të pushojë mandati (në pajtim me nenin 13 të Ligjit për ndryshim dhe plotësim të Ligjit për ndërmarrjet publike – Gazeta zyrtare e RM-së nr. 64/2018 ). 2. Kandidatët për drejtor, përskaj dëshmive për përmbushjen e kushteve të lartpërmendura duhet të dorëzojnë edhe dokumentet vijuese: – fletëparaqitje me biografi të shkurtër; – propozim programin e punës dhe zhvillimit të ndërmarrjes. 3. Dokumentacionin e nevojshëm, kandidatët janë të detyruar që ta dorëzojnë në origjinal ose kopje të verifikuar te noteri. 4. Afati i parashtrimit të dokumentacionit të nevojshëm është 7 ditë pune nga dita e publikimit të shpalljes publike në shtypin ditor. 5. Fletëparaqitjet e kandidatëve dorëzohen deri te arkivi i Qytetit të Shkupit në barakën nr. 16 – me shenjën Kryetari i Qytetit të Shkupit – Për shpalljen publike për zgjedhjen e drejtorit të NP “Higjiena komunale” – Shkup. 6. Drejtori zgjidhet me mandatin prej 4 viteve. 7. Dokumentacioni i dorëzuar me vonesë dhe dokumentacioni i pakompletuar nuk do të shqyrtohet.

Qyteti i Shkupit Kryetari i Qytetit të

Shkupit Petre Shilegov

Në bazë të nenit 126 pika 7 të Ligjit për arsim fillor (Fl. Zyrtare e RM-së nr. 103/08) dhe shkresës nr. 08-866 të dt. 23.05.2018 të Kryetarit të komunës së Vrapëishtit, Këshilli i shkollës fillore”Naim Frashëri” Negotina e Pollogut, shpallë:

K O N K U R S

për zgjedhjen e drejtorit të shkollës Kandidatët, përveç kushteve të përgjithshme të parapara me ligj (Fl. Zyrtare e RM-së nr. 103/08), neni

128 pika 3, duhet ti plotësojnë edhe kushtet e veçanta si në vijim: -Fletëparaqitje, -të kenë të kryer arsim të lartë sipëror dhe ti plotësojnë kushtet për (arsimtar,pedagog, ose psikolog në

shkollën fillore). -certifikatë për shtetësi, -vërtetim për gjendjen shëndetësore, -vërtetim për përvojën e punës në veprimtari edukativo-arsimore, -vërtetim për provimin e dhënë për drejtor, -vërtetim se nuk i është shqiptuar dënim ose sanksion për ndalimin e ushtrimit të punës ,profesionit dhe

obligimeve. -program pune për periudhën katër (4) vjeçare. Dokumentet e pakompletuara dhe të arritura me vonesë nuk do të shqyrtohen. Konkursi mbetet i hapur 8 (tetë) ditë nga dita e publikimit në shtypin ditorë, kurse zgjedhja do të bëhet

në afat të paraparë me ligj. Dokumentet e nevojshme të dorëzohen në origjinal ose të vërtetuara në noter deri te Këshilli i shkollës

fillore” Naim Frashëri” Negotina e Pollogut.

Kryetar i Këshillit të shkollës _______________________

Vebi Sejdija

Në bazë të nenit 176 të Ligjit për arsim sipëror ("Gazeta Zyrtare e RM” nr. 82/2018), nenit 9 dhe 10 të Rregullores për kriteret dhe procedurat për zgjedhje në titujt mësimor-shkencor, shkencor, mësimor-profesional dhe bashkëpunues dhe asistentë - doktorantë të Universitetit “Shën Kirili dhe Metodi” (Fleta universitare nr. 274/13), Dekani i Fakultetit Filozofik në Shkup, publikon

KONKURS për zgjedhje të:

1. Një mësimdhënës (në të gjitha titujt mësimor-shkencor) në sferat shkencore në vijim:

1. Historia e filozofisë nën numrin 60500 2. Filozofia (kursi i përgjithshëm) – (Të tjera) nën numrin 60517.

Kushtet: Krahas kushteve të përgjithshme të parapara me nenin 166 të Ligjit për arsim sipëror *Gazeta Zyrtare e R. Maqedonisë nr. 82/18), kandidatët duhet të plotësojnë edhe kushtet e posaçme të parapara me Rregulloren për kriteret dhe procedurat për zgjedhje në titujt mësimor-shkencor, shkencor, mësimor-profesional dhe bashkëpunues dhe asistentë - doktorantë të Universitetit “Shën Kirili dhe Metodi” në Shkupdhe akteve të tjera të Universitetit dhe Fakultetit. Me fletëparaqitjen kandidatët duhet të dorëzojnë: biografi të shkurtër, dokumente që dëshmojnë për plotësimin e kushteve të përgjithshme dhe të posaçme, deklaratë për plotësimin e kushteve të përgjithshme dhe të posaçme për vendin e punës dhe certifikatë të shtetësisë. Orari i punës së mësimdhënësit është caktuar në pajtim me aktet e Fakultetit. Mësimdhënësit e zgjedhur lidhin marrëdhënie pune për kohën për të cilën zgjidhen. Fletëparaqitjet së bashku dokumentacionin e kompletuar parashtrohen përmes arkivit të Fakultetit, ose përmes postës në adresën: bul. Goce Dellçev nr. 9A, 1000 Shkup. Konkursi zgjatë 8 ditë nga dita e publikimit.

Universiteti “Shën Kirili dhe Metodi” – Shkup Fakulteti filozofik në Shkup

U R G J E N T I S H TShitet shtëpi në lagjen Serava-Shkup në rr. “7 korriku” nr. 8 afër spitalit gjinekologjik, shtëpia është

e ndërtimit të ri me dokumentacion të kompletuar. Kontakt tel. 070-775-703; 071 372 221

Gostivar, 28 maj - Vetëqeveri-sja lokale e Gostivarit kërkoi pro-cedurë për ndërtim të kompleksitpër argëtim me Akua Park. Këndii ri argëtues duhet të dalëpërgjatë bregut të djathtë të Var-darit në lagjen Dutllok. Nëkonkursin të cilin javën e kaluarkomuna e shpalli përmes sistemitelektronik për furnizime publike,kërkohet zgjidhje ideore përndërtim të parkut të ujit me

përmbajtje shoqëruese. Autorite-tet e komunës tashmë e kanë pa-raparë lokalitetin në PDU për bl-lokun 16 në zonën e cila ështëparaparë për aktivitete rekreati-ve-sportive, ku tashmë ekzistojnëterrene sportive.

"Vendimi më i mirë i konkursitduhet t'i respektojë parimet the-melore dhe të drejtat në projekti-min e planifikimit urbanistik dhedo të merret për 50 mijë denarë.

Konkursi parasheh që të blihenedhe dy projekte ideore shtesë",thonë nga shërbimi për informimi komunës së Gostivarit. Prej atypotencojnë se ndërtimi do të jetëekonomik për komunën dhe nukdo ta ngarkojë buxhetin e ko-munës, sepse realizimi i tërësi-shëm do të jetë në parim të part-neritetit publik-privat.

Me këtë projekt, autoritetetkomunale të gostivarasve në të

ardhmen do të kenë në dispozi-cion përmbajtje të hapësirës ujo-re me mbi dy mijë metra katror.Akua parku i ardhshëm duhet tëketë:pishina për toboganë spiral,për toboganë të shpejtë me valë,lum dembel, pishinë të cekët përfëmijë deri në moshën katërvjeçarë, pishinë për fëmijë ngakatër deri 14 vjet. "Ky projektduhej të realizohet këtë vit, porpër shkak të problemeve me voti-

min e buxhetit në Këshillin e ko-munës afati për realizimin u lëvizpër vitin 2019", sqarojnë nga Ko-muna e Gostivarit. Krahas hapësi-rave teknike, parkingut, dhoma-ve të zhveshjes, toaletëve, në këtëkompleks duhet të funksionojnënjë restoran dhe një kafiteri.Konkursi për zgjidhje ideore zgjatderi më 26 qershor, pas çka komi-sion i posaçëm do t'i vlerësojë dhezgjedh tre më të mirët.

Të anulohetRregullorja përashensorëtShkup, 28 maj - Kompanitë nuk mund t'i përmbu-shin kushtet nga Rregullorja për ashensorë, të ci-lat parashohin ndërtim të pajisjeve shtesë të cilatkushtojnë së paku 5.000 euro dhe teknikisht gatitë parealizueshme. Për këtë shkak, kërkojnë takimme Qeverinë për anulimin e tij të serishëm. Siç utha dje në konferencën për media në Odën Eko-nomike, kushtet të cilat i vendos Rregullorjavlejnë edhe për ashensorët më bashkëkohorë,relativisht më të rinj, nga viti 2008, 2009, 2010 se-pse edhe një pjesë e tyre nuk i kanë pajisjet ekërkuara. Rregullativa e definuar kështu, edhepse e bazuar në standardet evropiane, nuk re-spektohet në tërësi edhe në një numër të madh tëvendeve anëtare të BE-së."Një paragraf nga neni 68 i Rregullores kërkonvendosje të pajisjeve për mbrojtje nga lëvizjet ejokontrolluara në kabinë te lartë. Nëse ky obligimimplementohet, do të nënkuptojë investim tëmadh ose shpenzim prej minimum 5.000 euroqë do ta bartin banorët. Nëse, përsëri, përjash-tohet nga Rregullorja dhe nuk zbatohet, nuk do tëvijë deri në dëmtim të funksionalitetit dhe siguri-së së ashensorëve", theksoi Daniela MihajllovskaVasilevska nga Oda Ekonomike. Sipas kryetarit tëGrupacionit për ashensorë, Dimçe Popovski, Rre-gullorja duhet të anulohet sepse nuk ka kushte përimplementimin e saj, ndërsa janë detektuar edheshumë lëshime, si dhe defekte në shumë segmen-te, duke përfshirë edhe servisimin. "Deri në vitin2019 të gjithë ashensorët duhet të adaptohen nëbazë të Rregullores, por kjo është thjeshtë e pa-mundur. Bëhet fjalë për investime shtesë prej sëpaku 5.000 deri 10.000 euro pa të cilat gjithsesifunksionaliteti dhe siguria e ashensorëve nuk dotë dëmtohet", theksoi Popovski. Grupacioni përashensorë nga viti 2009 kërkon edhe licencim tëkompanive për ashensorë, por deri tani, siç infor-mon Popovski, nuk ka kurrfarë rezultate. Rregul-lorja për ashensorë është sjellë më 24 shkurt të vi-tit 2009. Dy vite, nga 2016 deri 2018 implementimii nenit 68 ishte anuluar, por në këtë periudhë pro-blemi nuk u tejkalua. Në Maqedoni me këtë ve-primtari merren rreth 20 kompani. (Z.V)

Urim HASIPI

Tetovë, 27 maj - Fshati Sellcë dhe lagjjaReçicë e Vogël ende janë në pritje se kurdo të fillojnë punimet dhe kur këto dyprojekte do të fillojnë të realizohen nëpraktikë. As në Reçicë as në Sellcë, nukështë nisur as nga pika zero. Për shkollënnë Reçicë të Vogël vazhdojnë të jepenpremtime të pafundme, kurse në terrenende asgjë konkrete nuk ka. Në këtëlagje banorët që moti kanë kërkuarndërtimin e një objekti shkollor, porgjithnjë institucionet kanë gjetur mëny-ra për t'ju shmangur këtij investimi. Mi-nistri i Arsimit, Arbër Ademi, theksoi sekjo shkollë është prioritet i ministrisëdhe Qeverisë, por pa precizuar se kur njëgjë e tillë do të ndodh.

"Të dy shkollat, si në Reçicë ashtuedhe në Sellcë, janë në prioritetet e Mi-nistrisë së Arsimit dhe Shkencës, poredhe të Qeverisë. Për këto dy projekte, nëmënyrë më të detajuar do të informohe-ni nga zëvendëskryeministri Hazbi Likadhe nga kolegët tjerë qeveritar dhe pu-nojmë në mënyrë të vazhdueshme qëtë përmirësojmë infrastrukturën shkol-lore", deklaroi Ademi.

Më herët, edhe kryetarja e Komunëssë Tetovës, Teuta Arifi, theksoi se shkol-la në Reçicë të Vogël është prioritet imandatit katërvjeçar. Sipas kryetaresArifi, janë duke u bërë të gjithapërpjekjet që ky projekt të financohetnga buxheti i shtetit dhe presin që Qeve-

ria të miratojë në programin e vititvijues.

"Mendoj se me këtë mandat do për-fundoj ajo shkollë. Siç e dini historinë eshkollës, katërvjeçarin e fundit ishte nëprogramin për tu realizuar me grand ki-nez, dhe ne kërkuam nga qeveria që tëtërheq nga realizimi i atij grandin, por tëvendos në buxhetin e saj. Jemi duke për-funduar edhe një revizion të dytë të lejesmeqenëse projekti ka leje, është i plotëdhe presim që Ministria e Arsimit ashtusiç ka thënë edhe Qeveria, që ky projekttë realizohet", ka deklaruar Arifi. Ndërti-min e kësaj shkolle e premtoi edhe krye-ministri Zoran Zaev gjatë vizitës në këtëfshat në kohën e fushatës për zgjedhjetlokale, duke nënvizuar se kjo shkollë dotë jetë prioritet për Qeverinë. Edhe psekishte një paralajmërim për një dona-cion të huaj se do të ndërtohet shkollë nëkëtë lagje të Tetovës, megjithatë deri mëtash nuk është punuar asgjë në terren.

Madje, kishte deklarata të llojit senëse nuk e financojnë kinezët, do tandërtojë Qeveria apo komuna, por sëri-sh asgjë. Në ndërkohë, rreth 700 nxënëstë kësaj paralagje tetovare mësimin endjekin në këtë shkollën fillore e cila kamë shumë se 1700 nxënës. Shkolla është

ndërtuar në vitin 1969 me një kapacitetprej 700 deri në 800 nxënës, ndërsa taninumri i nxënësve është 1700, kurse gjy-sma e këtyre janë të lagjes Reçicë eVogël. Prindërit e kësaj lagje që motikërkojnë një shkollë, por assesi kyprojekt të realizohet.

Nga ana tjetër, në fshatin Sellcë kuedhe atje është kërkuar shkollë e re përshkak se shkolla ekzistuese nuk i plotë-son kushtet, sipas informacioneve zyrta-re, për momentin janë duke u bërë ana-liza për qëndrueshmërinë e tokës në disalokacione për shkak se në objektin qënisi të ndërtohet më herët, nuk mund tëvazhdohet me punë sepse dheu është irrëshqitshëm.

Objekti ekzistues ku mësojnë nxënë-sit e fshatit Sellcë është ndërtuar në vitin1952 dhe prej atëherë disa herë janë bërërenovime të vogla. Ndryshe, kjo shkollëka edhe dy shkolla periferike - një nëLlacë dhe një në Vicë, ku mësojnë 576nxënës dhe ka një kuadër prej 54 perso-nave. Në shkollën qendrore të këtij fsha-ti mësojnë 365 nxënës. Për objektet ereja shkollore në Reçicë dhe në Sellcëgjithnjë janë dhënë premtime se do tëfillojnë të ndërtohen, por konkretishtnuk është bërë asgjë.

Në Gostivar do të ndërtohet Akua Park////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

PREMTIME TË PAFUNDME PËR DY SHKOLLAT NË TETOVË

Reçica dhe Sellcapresin Qeverinë

Ndërtimin e shkollës në Reçicë tëVogël e premtoi edhe kryeministriZoran Zaev gjatë vizitës në këtëfshat në kohën e fushatës përzgjedhjet lokale, duke nënvizuar sekjo shkollë do të jetë prioritet përQeverinë

Koha


10 FORUMKoha, e martë, 29 maj 2018

Themelues: Arben Ratkoceri dhe Lirim Dullovi

E p

ërd

itsh

me

in

form

ati

ve

ww

w.k

oh

a.m

k

Botues: Koha Production SHPK | Adresa e botuesit dhe redaksisë: Bul. Goce Delçev nr.11, | Q.T. Mavrovasja lok.14 - përdhesë, Shkup | Gazetë ditore - botohet çdo ditë përveç të dielës | Shtypi dhe distribuimi:“Adria Media Ballkan” - rr. 852 nr.62, Shkup, 5000 kopje | Data e shtypjes e hënë 28 maj | Numri i parë i gazetës doli më 22 Nëntor 2006Drejtor: Lirim DULLOVI | Kryeredaktor: Vedat MEMEDALIU | Redaktor përgjegjës: Emin AZEMI | Ndihmëskryeredaktor: Evis HALILI | Redaktor teknik: Halil BERISHA

E-mail: [email protected] | Tel: 02 3179 - 904; Tel: 02 3179 - 905; Tel: 02 3179 - 906; Fax: 02 3118 - 060; | MARKETING: Bekim SHAQIRI • [email protected]; Tel: 02 3179-904; Mob: 071 372 222 | Përgjegjës për distribuim: Afrim DULLOVI - Tel: 071 372 221Përfaqësues ligjor: Shtëpia e avokatëve Inter Partes - Shkup

Koh

a

NPK "Koha Production" Num. i xhirollogarisë: 210063340670177; Tutunska Banka -Shkup; Numri tatimor 4030008022772

Kur njeriu përjeton edhe njërevolucion në jetën e tij, ekur pas një Revolucioni tëlarmë e jo më larg se dje, ky

- njeriu i tranzicionit (ose UNË e TI!),pra gjen veten të fitojë aftësinë epërjetshme të mbarset me revolu-cionin e të mbetet shtatëzënë me tëderi në vdekje. Është kjo një shtatëza-ni e gjatë e mundimshme ngaseaborton veten, pra ndryshimin që dovijke pas revolucionit! Të mos pjellë-sh as edhe një përtej-revolucion, portë ngulesh në një farsë të sërishmeqeverisje revolucionare e cila nëgjuhën e Georg Buchner "s’ështëasgjë tjetër përveç se një despotizëmi lirisë kundër tiranisë!", bën që jetajonë të përjetohet revolucionarishtdhe asnjëherë me rehati për pragmë.Nga njeriu sot, nga qytetari i sotëmkërkohet që ai /ajo të kuptojë revolu-cionin (…duhesh kuptuar revolucio-nin!!!) , t’i përshkojë trupit të tij(…duhesh bërë pjesë e tij!!!), t’i dalëpërtej (…duhesh me duru e priturndryshimin!!!) e të kërkojë përsëri re-volucionin (…ngase ndryshimi s’u bëas pas një pritjeje të gjatë!!!) …, ma-snej të pyesë veten: "Përsëri revolu-cion!?", "A paska fund revolucio-ni?"…dhe për më shumë tëvetëkërkojë : "Vdekje revolucionit…!"dhe të shkruajë epitafe me: "Përqe-shje revolucionit!"

Përjetova shfaqjen “’Vdekja eDantonit"me një lluks e rrëndesënjëkohësisht, sepse (pa)nevojën e re-volucionit kam filluar t’a lidh memungesën e lirisë tek ata që vendosintë udhëheqin me pasrevolucionin,pra me Republikën (Qeverinë e re) .Në fakt këta nuk udhëheqin, këta lak-mojnë, bëjnë afshimin e jo menaxhi-min! Për habinë dhe lëngimin tim tëmadh, pushtetrët me vetëdije vrasinrevolucionin tuj ia ngranë fëmijëtatij! Kështu çlirojnë veten me gjasëtuj dasht me u xhvesh nga premti-met e revolucionit. Ky është edhe rrë-fimi i dramës "Vdekja e Dantonit",shkruar nga Georg Bychner, vënë nëskenë nga Teatri shqiptar në Shkupndërsa nën rregjinë e Dino Mustafiq,një emër ky i spikatur i teatrit ish ju-gosllav, e spikatur piedestalesh tanipërtej jugosllavit. Katarzike isherregjia e tij, e ngarkuar e ngopur meqartësi mesazhi t’Bychner-it, poredhe me aso Tepri të nevojshme qënë kuptimin tim sikur ishin sistemuarme qëllim në pjesën teatrore sa për tësqaruar ngarkesën e përditshmërisësë shekullit digjital, nën ambiguitetinushtrues të të cilit rastisëm të bëjmëjetën tonë të varfër. Janë dy heronj

gjithmonë, Robespjeri e Dantoni , ataqë bashkë bëjnë revolucionin e qëmë vonë të shohin se si pikërishtidealin e revolucionit e thërmojnëndrysh’ e për t’a shiju njëri nga to fu-qinë orgazmuese prej pushtetari. Ipari, Robespjeri këtë fuqi orgazmue-se e vendos në kupolë pushtetare, aibetohet në vyrtyte :"Vyrtyti duhet tësundojë përmes tmerit"- dhe e shpallkëtë ngjyrim diskurs politik të push-tetit të tij. Është ky sistemi i mëndjessë tij që e inspiron të shohë tek Dan-toni jo më mikun e shtrenjtë me të ci-lin bëri revolucionin por tradhtarin emadh, sepse ky - Dantoni është hedo-nisti, Njeriu i Lirisë, ai që vazhdon tëbesojë në inspirimin e revolucionit -në punën për liri e tolerancë, për sho-qëri të barabartë e për të gjithë një-

soj! Kështu Robejspjeri - nga lartë-sitë e pushtetit e shpall Dantonintradhtar. Me sa duket ai më lehtë e katë arsyetojë dështimin e pasrevolu-cionit përmes shpalljes tradhtar Dan-tonin e tuj e shndru veten ngadal -ngadalë në të gjithfuqishmin, pran-daj diktatorin. Diktatorët kanë aftë-sinë të vrasin të gjithë ata që duan tëpërfundojnë revolucionin e të shpal-lin sistemin e rrendit të qëndrueshëmsi bazament shoqëror. Diktatorët in-spirohen nga tmerri gjer në spikamëvyrtyti e kështu bëhen të pakonte-stueshëm . Për këta të gjithë janë tëkontestueshëm e e kontestueshmeështë edhe liria e tyre , prandaj Robe-spjeri e çon në giljotië mikun e tij tëngushtë Dantonin! Tuj e giljotinuDantonin, ai në fakt i prêt kokën lirisë.

Gjenialiteti i Bychner-it ështëpothuajse iritues për mua, sepse dra-ma që ky shkroi në vitin 1835 është poajo që kish mundur t’a shkruajë në vi-tin 2018. Përjetësia e veprës së tijështë madje e frikshme, revolucioninuk po mer fund, ai dështon vazhdi-misht e me qëllim sepse nuk mund tëjetojë pa veten , pa vetënxitur një re-volucionin të ri! Kështu ne vazh-dojmë të jetojmë në një dimensionrevolucionar e të mundimshëm, pa ekry kurrë veten deri në fund. Ky dheështë thelbi i dramës së Bychnerit, "Vdekja e Dantonit"është moskrymjae vetes sonë!

I/e nderuar lexues/e, ju ftoj t’iktheheni një teatri të këtillë, le most’ju ikë mrekullia difuze e fantazisësë Bychner-it përmes trajtës së siste-mimit nga Mustafiq . Kompozimi,gjetja e këtij shpesh merte modeline filmit tuj i ik tradicionales së teatrit.Për mua, ky ishte një përjetim i ri e ipazakontë , "i hapt… dhe i mbusht"!Dantoni përmes lojës së Refet Abazite kapte deri në fije empatie të puthtëorganikën e karakterit të Bychner-ittuj e lanë t’i rrjedhëlum vetja mestrajtash arti të padiciplinum, ndërsaporcelan’ja e plastikës së lojës së Lu-ran Ahmetit në rolin e Robepjerit tëbënte që pritesh gjak tehut të saktë-sisë që buronte nga aktrimi i tij . Njëbardhzezonë kjo maestrale! Muzika

Loja e trupittetaror që vuninë skenëVdekjen eDantonit, edhekur rrëshqistenë ndojdis’hotonieventualekishte një linjëqë të mbante nëgumëzhimndjenjat lartë.Këto ishinaktorët e rrinj qëm’gëzojnë përvazhdimësinë eTeatrit shqiptarnë Shkup.Vitalët qëpasrevolucionettona do ispikasin nësistem arti tëgjallë për ne...

KOHA PËR KARIKATURËN E DITËS

A kryheshka revolucioni… Nga Adelina MARKU

Rubrika "Forum" është krijuar si hapësirë për të botuar letrat, opinionet, reflektimet dhe reagimet e lexuesve dhe qytetarëve.

Redaksia mban të drejtën për të redaktuar e shkurtuar, si dhe mos botuar ato shkrime që nuk i përmbahen etikës.

11FORUMKoha, e martë, 29 maj 2018

"Nutela" italiane dhe shpik(f)jet shqiptare! Nga

Fadil LUSHI

e shfaqjes disi e dendun e engopt’, por për mua merte kup-timin e asaj që e shkrova mëlartë, Teprisë së nevojshme- qësikur projektonte ngarkesat vul-gare të jetëve tona në këtëshekull të digjitalizum. Herë tëdyndte gjer n’ mishrim vajtus eherë në tranim ekstazus! Skeno-grafia e thjeshtë, Urë e Qiell! Hej,aq janë edhe elementet e jetëssonë , një urë që definon (ç)ekuilibrin e jetës sonë drejt njëQielli (përfundimi) që e përcak-ton cilësia e atij (ç) ekuilibri! Ske-nografi minimaliste por meshumë gojë! Videogjetjet kul-monin me vibrime nga hapësi-rat e brendive tona plot ankthndërsa adaptimi i tekstit te By-chner-it me realitetin akut to-nin, bënin që drama e tij tëprojekton ditët tona me dëne-sje pafund. Kostumet që ngji-snin dy botë, pushtetin e heku-rosur tejmëtej dhe bluzat epërditshmërisë sonë që lypin li-rinë, vllazërinë e barazinë ndër-sa vallja e dansi , koreografia -sikur më sillnin fuqinë e gravite-tit në formë mbispikame tëgjithë lëvizjeve tona të mundim-shme në jetë!

Loja e trupit tetaror që vuninë skenë Vdekjen e Dantonit,edhe kur rrëshqiste në ndoj di-s’hotoni eventuale kishte njëlinjë që të mbante në gumëzhimndjenjat lartë. Këto ishin aktorëte rrinj që m’gëzojnë për vazh-dimësinë e Teatrit shqiptar nëShkup. Vitalët që pasrevolucio-net tona do i spikasin në sistemarti të gjallë për ne shqiptarëtkëtu! Kështu e përjetova llavëne tyne asaj nate!

Me sa duket, tek vrisjamendjen pas’ Dantonit, revolu-cioni nuk e njeh lirinë mjaftue-shëm, prandaj refuzon atë t’a si-stemojë në formë standardiinstitucional për t’i shërbyer qy-tetarit! Ose, këtu qëndron edheproblemi i demokracive tona kaqtë thyshme, pikërisht në mo-sdijen(prandaj mosdashjen) epushtetarit për të vendosur lirinëe qytetarit në një sistem të qën-drueshëm e stabil ku do sundon-te ligji dhe e drejta. Prandaj revo-lucionet tona mbeten të pakry etë pakryme, ato vetiu pjellin re-volucionin e ri, sa për të fshehurgjurmët e mistershme e të pan-driçume të të vjetrit.

Ah, dhe ne vazhdojmë tëpyetemi… po ne, ne që tani idijmë të gjitha misteret e revolu-cionit por edhe motivet e pasre-volucionit, me ne çka do bëhet ?Të paskemi fatin e Dantonit edhene?! ose t’a kryejme revolucio-nin!? Por, si kryheshka revolucio-ni???

Do thoja pa Robespjerin e paDantonin ! Ndoshta pa ata që ebëjnë atë…

(Autorja është kolumniste e rregullt e gazetës KOHA)

Përmbajtja e këtij shkrimimë përngjan si ajo mese-leja e Faik bej Konicës, i cilinë një ese të tij kishte llafo-

sur këshillën dhënë një gazetari nëlidhje me botimin e një gazete!Miku im i nderuar, besoj se të kuj-tohet reklama që i bëhet çokollatëssë famshme italiane, "Nutela", ku,pos të tjerash, thuhet: "Ç’do të bë-nim nëse nuk do të ishte Nutela!"Dikush u përgjigj: "Do ta shpik-nim!" Italianët nuk kishin nevojëpër shpikje. Po tekefundit, kushjanë italianët..., a mos vallë ata"kanë diç më tepër" se ne shqip-tarët! Paçka se ata kanë industrinëautomobilistike, paçka se ataprodhojnë vetura të shtrenjta,paçka se ata shpikën "Fiatin", "Scu-deria Ferrari-n" dhe të tjera katego-ri veturash luksoze. Edhe ne kemi"shpikjet" tona, edhe ne kemi bë-mat tona të mëdha e të lavdishme,edhe ne kemi bëma heroizmi, atotë Adem Jasharit dhe bëmat eMujit e të Halilit. Dhe ne, shpikëmçmos, shpikëm agallëkun tonë menargjile dhe asnjëri nuk tha ç’lidhjeka nargjileja me shqiptarët, sh-pikëm dembelinë tonë anadollakedhe asnjeri, hiç fare nuk u habit ngakjo shpikje jona, ne shpikëm edhepërkthyesin tonë të "dashur" dhelëre që asnjeri nuk e dyshoi zana-tin, por edhe nuk i shqyrtoi përkthi-met e tij idiotike, ne shpikëm edheqëndrimin tonë prej mendjemadhidhe asnjëri nuk tha "ore, po ç’naduhet gjithë ky ‘çallëm", ne shpikëmpolitikëbërjen tonë "që flet mbarë eprapë" dhe asnjeri nuk thotë "kjopolitikëbërje qenkësh e gabuar", neshpikëm edhe tolerancën tonë tëtepruar dhe asnjeri nuk na sugjeroise ajo duhet kuruar në aspektinfrojdian, ne shpikëm makiaveliz-min dhe kur e pyetën politikanin emoderuar shqiptar se ç’lidhje kish-te italiani nga Firenca me jetën sho-qërore, shtetërore dhe të brendsh-me të shqiptarëve, ai u përgjigj:"Qëllimi arsyeton mjetin"..., ne sh-pikëm edhe vetëkritikën tonë, porasnjeri nuk tha "ajo nuk është e sin-qertë", ne shpikëm "makijazhin" tonëpolitik, por jo edhe protagonistët qëdo të merren me "makijazh" dhe qëdo të mësojnë për "makijazh", ne sh-pikëm "turizmin tonë patriotik", porama asnjëherë nuk e konceptuam sipasuri tonën kombëtare, ne sh-pikëm edhe atë nacionalizmin tonëtë rremë, por ama asnjëherë nukthamë se ai ishte një "zbulim" i ga-buar, ne shpikëm rripin për daullet ekushtrimit, por ama nuk gjetëm "ku-shtrimdhënësin", ne shpikëm veglënmuzikore popullore me dy tela dheasnjeri nuk tha se asaj vegle duhet

shtuar edhe një tel..., asnjëherë nuku mor vesh se pse e shpikëm pusin eqë nuk gjetëm ujin, ne shpikëmedhe budallain, të cilit i "lejuam" tëhedhë gurin në lumë që mandej përta gjetur atë u "sulën gjithë çunat elagjes" së gocës së bukur, ne sh-pikëm edhe recetën se si përgatitet"hoshafi" prej kumbullash të thata!

E zbuluam ulërimën tonë dheasnjëri nga fqinjët nuk na tha:"komshinj të nderuar, bëni kujdes,uleni paksa zërin!" Ne asnjëherënuk parashtruam pyetjen se pseshpikëm "aksham pazarin" tonë,kur ajo nuk na hyn në punë, ne sh-pikëm urrejtjen tonë të tërbuardhe asnjeri nuk parashtroi pse-në!..., ne zbuluam "inatin tonë ho-merik" dhe asnjeri nuk tha se ç’-lidhje paskësh Homeri meinatçorët e mëhallës së haxhibabës..., ne shpikëm fantazinë tonëtë azdisur, por jo edhe çokollatën eitalianëve, ne shpikëm edhe besëne burrit shqiptar, por amaasnjëherë nuk e mësuam me ta-mam domethënien e saj, ne zbu-luam vetinë e të qenit i përsosur..,dhe çuditërisht kjo "përsosmëri ejona", nuk na shpiu asgjëkundi. Neshpikëm edhe analistin, por joedhe shkallën e zhvillimit cilësor,gjegjësisht nivelin kulturor-ideo-logjik, politik, shkencor dhe arti-stik të tij. Dikur moti, kur shqip-tarët i thanë jo, komunizmit,shpikën partinë e parë politike...,shpikën edhe lidershipin, e shpikënedhe mitin për kryeparin..., mëvonë shpikën edhe një tjetër partime "urdhër dhe me porosi". Ne sh-pikëm edhe sharjet dedikuar ri-lindësve tanë..., i shamë rëndë sepse pjesa dërrmuese e tyre vepruannë Stanboll, Bukuresht, Amerikë evende të tjera të dynjasë njerëzore.Ne shpikëm edhe sharjen dedikuarGonxhes, pse ajo braktisi Shkupinpër të ikur në Kalkutë. Ne ofen-duam keq edhe Gjergjin, pse ai u

shkollua në Akademinë ushtaraketë Sulltanit..., do fyhet rëndë edhepër faktin se pranoi të quhet Isken-derbey..., ne shpikëm edhe ofendi-min drejtuar nobelistit Ferid..., pseai nuk erdhi në Shqipëri për të sh-pikur "Viagrën"..., ne në shpikjettona më të reja do të vazhdojmë taparagjykojmë edhe Kadarenë...,duke thënë "Ore, pse ky njerimendjendritur, iku nga vendlindjae tij! Ne me shumë të drejtë sh-pikëm edhe hundën e provinciali-stit, i cili në vend se të ndërtojëmirësjelljen e tij dhe komunikimine ndërsjellë me komunitetin që itakon, ai për fatkeqësinë tonë, ngrehundën lart e më lart!

Miq të nderuar! Ne shpikëmedhe ndjenjën e inferioritetit tonëfoshnjarak dhe askush nuk tha se

kjo cenon dhe denigron dinjitetintonë! Kur jemi te nocioni inferiori-tet, neve do na jepet e drejta sa ipërket shpjegimit të një meselejeshumë të vjetër dhe të vërtetë. Këtëshpjegim do ta bëjmë edhe përtejdurimit a inatit tanë. Dikur motine shqiptarët e Republikës të Ma-qedonisë si dhe shqiptarët nga Ko-sova "zbuluam" tregun e pemëvedhe perimeve të Selanikut. Shko-nim atje për të bërë pazare. Ne qënuk e flisnim gjuhën greke, ballafa-qoheshim me telashe të shumtame tregtarët helenë në bërjen alli-shverishe..., dhe qëkur ne përfundi-misht nuk merreshim vesh, dety-roheshim t’ia kthenim në gjuhënserbe a maqedonase..., kinse grekudo të na kuptojë..., kjo shpikje e in-ferioritetit, asokohe, kishte zënëvend diku në nënvetëdijen tonë ko-lektive dhe kundërthënëse. Sot egjithë ditën e Perëndisë, ca shqip-tarë folk-patriotë po edhe ca nacio-nalistë virtualë, të cilët sabah e ak-sham tymosin cigare prej Avrupëe Amerikë, dhe të cilët shumë mëmirë e njohin sintaksën sllave, sesastandardin e gjuhës shqipe, më-tojnë me pa të drejtë të shpikin fja-lorin e lavdisë dedikuar njerëzve qëkanë futur turinjtë në kazanin kuzihet uji i turbullt i..., dhe e gjithëkjo të bën të habitesh e të thuash sesi mund të lavdërohet, po edhe tëshpërblehet, njeriu që bën punë tëpista! Mos vallë në këtë nënqiellintonë (nuk) ka bir nëne, që do i bëjëzap gjullurdisë që na ka kapur përfyti e na ka nakatosur fiqirin. Për-fundimisht, e gjithë kjo është punëshqiptari. Kthehu nga të kthehesh,shpinën e ke pas, thotë im vëlla!Miku im, unë nuk kam habere seçka nuk shpikën shqiptarët.

P.S. Këtej nga anët tona, nuk kandërmarrje industriale që prodhonçokollatën "Nutelë". Ka "uzina" ku

shpiken ngatërresa e turbullira!

Sot e gjithë ditën ePerëndisë, ca shqiptarë folk-patriotë po edhe canacionalistë virtualë, të cilëtsabah e aksham tymosincigare prej Avrupë eAmerikë, dhe të cilët shumëmë mirë e njohin sintaksënsllave, sesa standardin egjuhës shqipe, mëtojnë mepa të drejtë të shpikinfjalorin e lavdisë dedikuarnjerëzve që kanë futurturinjtë në kazanin ku zihetuji i turbullt i..., dhe e gjithëkjo të bën të habitesh e tëthuash se si mund tëlavdërohet, po edhe tëshpërblehet, njeriu që bënpunë të pista!

Koh

a|||||||

||||||||||||||

||||||||||||||

||||||||||||||

Koha, e martë 29 maj, 2018

pë

r

Nga Emin AZEMI

Teatri Shqiptar i Shkupit të enj-ten (24 maj) shfaqi premierën"Vdekja e Dantonit" e Georg Buch-nerit ,në regji të Dino Mustafiqit,një dramë nga epoka e romantiz-mit që trajton ngjarje të bujshmetë Revolucionit borgjez francez. Kjofabulë politike-sociale ka dimen-sionin e universalitetit hapësinor ekohor dhe si e tillë ajo mund të per-ceptohet edhe si pamflet artistikqë reprodukon mimesisin e kohëvetë mëvonshme, përfshi edhe kohëne sotme. Në thelb të intrigës fabu-lare është tragjikja, por siç do tëthoshte Karl Viëtor „tragjedia eDantonit nuk ka të bëjë gjithaq merënien e tij, sa me mënyrën se sibie’, duke arritur që veprimi drama-tik të zhvillohet ashtu që ‘tensionitë bartet nga qëllimi/caku nëmënyrën se si zhvillohet’ (VolkerKlotz). Një pjesë e publikut madjeu idnetifikua emocionalisht membindërtimin dramaturgjik të kë-saj shfaqje teksa nxirrte herë pasherë reminishenca në formë pro-testash, parodish e akuzash tëkohës së sotme, që ishin aluzione tëhapura me situatën aktuale poli-tike e sociale në vend.

Kjo vepër dramatike e GeorgBuchnerit kishte provokuar regji-sorë të shumtë në botë dhe llogari-tet të jetë një prej pjesëve më tëpopullarizuara dhe më të realizua-ra nëpër teatrot e ndryshme me-tropolitane.

FABULANë planin e përgjitshme dra-

ma trajton raportin në mes të prijë-sve dhe tundimeve që ofron push-teti, kurse në mikro-plan detajizonparadokset e pasojave që sjell revo-lucioni në një shoqëri me kontra-dikta të pambyllura sociale e poli-tike.

Përshtypja e parë që të ngelëpasi të përfundojë kjo shfaqjeështë leximi regjisorial që del tëjetë tepër i rafinuar dhe planifikuarme detaje. Por, si në çdo projektskenik, edhe këtu erdhi në shprehjebashkëpunimi perfekt në mes tëregjisorit dhe ikipit të aktorëve.Suksesit të regjisë së Dino Mustafi-qit gjithsesi i atribuhet edhe ky dellbashkëpunimi që u manifestua me

mjaft plasticitet në mizanskenatdhe në efektet përcjellëse optike etonike. Ajo çka ngelë e sedimen-tuar pak më gjatë në kujtesën e pu-blikut pasi ta ketë shikuar dramën‘’Vdekja e Dantonit’’ është elanimotivues i aktorëve të Shkupit tëcilët me lojën e tyre korrekte ofruannjë produkt skenik që nënkuptohejsi gdhendje e nyjeve të historisëme daltën e sporovuar të muzësteatrore, bashkëshoqëruar meprirjen për të portretizuar figura hi-storike plot dramacitet nga revolu-cioni borgjez francez.

KARAKTERET/INTERPRETIMETZhorzh Zhak Dantoni (interpre-

tuar nga Refet Abazi), një avokatqë jetonte e punonte në Paris, meoratori të jashtëzakonshme, në vi-tin 1789 e nxiti dhe motivoi popul-lin në rrëzimin e Bastiles. Një vitmë vonë, bashkë me miqtë e tëprirë nga Kamij Demulën themeloiKlubin e Kordelëve, i cili kishte përsynim të krijonte terren të përshtat-shëm shoqëror për dominim mbijakobinët. Pas rënies së Monarkisëbëhet ministër i Drejtësisë dhe ftonqytetarët revolucionarë të shpar-tallojnë dyert e burgjeve të Parisitme qëllim të frikësimit të rojalistë-ve dhe të ngjeshte radhët e revolu-cionarëve. Aksioni politik i Dantonitvazhdon me zgjerimin e propa-gandës ndër masa, madje edhe ja-shtë shtetit, për të themeluar Tri-bunalin revolucionar, një gjykatë eautorizuar për të dënuar krimet po-

litike. Kurse, me sugjerim të tij, Ro-bespieri (interpretuar nga LuranAhmet) formon qeverinë revolu-cionare e quajtur Këshilli i shpëti-mit publik. Në ndërkohë Dantonindihmon që të rrëzohen Zhiron-dinët, një grupim politik që nuk ish-te koherent me kërkesat politike tëkohës, të cilët refuzuan ofertën përnjë bashkëpunim më të ngusht.Mirëpo gjithë trajektorja e veprim-ti politik të Dantonit përshkohejme taktizime dhe maturi , që fatke-qësisht edhe nga një pjesë e mbsh-tetësve u lexua si luhatje, dhe kjomjaftoi që të krijohen dyshimendaj tij. Për ta penguar përshkallë-zimin e mëtejmë të revolcionit, delkundër radikalëve beritist, të cilëtangazhoheshin që gjithë pushtetitë kalojë te Komuna.

Pas fjalimit që pati Robespieri(25 dhjetor 1793), mbajtur në Kon-ventë , në mbrojtje të politikave ra-dikale revolucionare, tensioni nëmes tij dhe Dantonit fillojnë të rri-ten, për t’u përshkallëzuar me arre-stimin e këtij të fundit dhe bashkë-punëtorëve të tij. Dantonipërfundon në gijotinë, por me këtënuk mbyllen kontradiktat qëprodhon Revolucioni.

Interpretuar nga aktori i spor-vuar dhe me identitet të qartë ske-nik, Dantoni i Refet Abazit, vjen nësytë e publikut me gjithë madhësh-tinë e heroit që gjatë rrugëtimit tëtij teston dhe sprovon vetvetenkundrejt dilemave që sjell koha. Ainë fund pagoi me çmim të lartë

kontradiktat e të qenit natyrë ho-moduplekse: pak revolucionar, pakhedonist, pak taktizues dhe kjotërësi komplekse karakterologjikeu paketua me një ‘inventar’ finesa-sh mizanskenike nga Refet Abazi, icili dëshmoi se loja-aktrimi për tëështë ‘gjaku’ që e mban gjallë kre-don e tij prej artisti dhe sikur naparalajmëron se rikthimi i tij nëskenë do të shoqërohet me një gra-fikon ngritjeje-përkushtimi për tea-trin.Refet Abazi bashkë, me LuranAhmetin, arriti të jetë strumbulla-ri i gjithë arktekturës drama-turgjike dhe me spontanitet prejartisit të sprovuar ia arriti të kombi-nojë lojën me diskursin regjisorial,duke balancuar në momente tëveçanta kompleksitetin e karakteritme jashtësinë plastike të mimikësdhe lëvizjeve.

Pobespieri (Maksimilian Fran-soa – Isidor) që erdhi i realizuar ngaLuran Ahmeti, ishte një avokat, i cilimë vonë bëhet kryetar i Klubit tëJakobinëve. Pas arratisjes së LuigjitXVI, bëhet kundërshtar i rrept i Mo-narkisë. Nga fundi i vitevenëntëdhjeta të shek. 18 ishte njënga njerëzit më popullor të Revolu-cionit dhe përfaqësues i zjarrtë irrymës radikale të Montanjës. Ponë këtë peiriudhë kohore rrëzonzhirondinët e matur dhe eberitëtradikalë, kurse si cak përfundimtarkishte Dantonin dhe kordeljerët.Terrori i tij absolutist merr fuqi, ini-con spastrime në Këshillin e shpë-timit publik, mirëpo kundësrhtarët

e tij dalin më mizorë sepse ja ar-rijnë ta arrestojnë dhe ta ekzeku-tojnë në gijotinë (detaje këto hi-storike për të cilat nuk flet kjodramë).

Ky është konteksti dhe shtratihistorik në të cilën zhvillohet fabu-la e kësaj drame, ndonse drama-turgia (Zheljka Udoviçiq Pleshtina)dhe regjisori (Dino Mustafiq) kanëmarrë disa sekuenca dokumentarenga kjo atmosferë me plotë turbu-lenca.

Luran Ahmeti na e dha një Ro-bespier të formatuar në linjat e ka-rakterit të fortë, me një vizurë kudominonin vijat e njeriut që ështëi gatshëm të sakifikojë gjithçka,madje edhe ish miqtë e tij (Danto-ni), në favor të lavdisë që sjell push-teti absolutist. Robespieri i histori-së dhe Robespieri i skenës erdhënnë një pikëtakim mizanskenik nëmomentin kur Luran Ahmeti rrum-bullakoi tërësinë komplekse të am-bicjeve e manireve të një njeriu qëpo përgatitej të zëvendësojë idhujte monarkisë me fuqinë përfaqësu-se të Republikës. Ky aktor po e pa-suron karrierën e tij artstike me njëqasje mjaft të zgjuar në përvetsi-min e fshehtësive që ka arti skenik.Ndër ato fshehtësi ishte edhe Ro-bespieri i Revolicionit francez, i ciligjeti një ‘shtof ’ të përshtatshëmbrenda botës së aktorit Luran Ah-meti.

Në galerinë e karaktereve qëkishin kontekstualitetin e tyre te-matik ishin edhe Kamij Demulën

PREMIERË

REVOLUCIONI I KEQKUPTUARNGA BIJTË E TIJ

Përkitazi mepremierën ‘Vdekja eDantonit’ e autoritgjerman GeorgBuchner, në regji tëDino Mustafiqit,realizuar nga TeatriShqiptar i Shkupit.

Kulturë||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

Koha

13KOHA PËR KULTURËKoha, e martë, 29 maj 2018

(Fisnik Zeqiri), Lëzhandër/Barer (Muz-bajdin Qamili), Lakrua (Osman Ahmeti),Zhuli (Amernis Nokshiqi) dhe ndonjëtjetër.

Fisnik Zeqiri kësaj radhe arriti tëmbaj peshën e aktorit që din tëzbërthejë psikologjinë e personazhit pae deformuar spontanitetin e lojës dhepoetikën e lëvizjeve skenike.

Ndërkaq Musbjadin Qamili, edhepse u paraqit në dy role, e mbajti gjatëgjithë kohës një linjë konstante të in-terpretimit mjaft virtuoz dhe ata që ekan ndjekë me vëmendje do të kenëngelur të kënaqur me shkathtësinë e tijtransformuese, një veti kjo e aktorëveqë vënë në lëvizje dy e më shmë meto-da aktrmi për të dëshmuar natyrshmë-rinë e karaktereve kontrastive brendamizanskeneve të ndryshme.

Osman Ahmeti luajti një prej rolevetë rëndësishme, e që ishte edhe hallkëqë mbante balancet e arkitekturës dra-maturgjike e përmbajtësore. Ai po vjenduke e dëshmuar potencialin e tij prejaktori ambicioz.

Në role tash më të sporovuara që ar-rijnë të transmetojnë gjithë plasticitetine natyrës femërore, edhe kësaj radheerdhi Armenis Nokshiqi, kurse karakte-ri që fiksohej brenda kësaj natyre njerë-zore u realizua kënaqshëm skenikishtnga ajo.

Prurjet e reja të aktorëve debutuesnë këtë shfaqje, shumica prej të cilëvestudentët të aktrimit, mund të jenë sh-presa e Teatrit të Shkupit, ndonëse kjonuk mjafton për të pretenduar dhe sy-nuar një ekip më të formuar artistiki-sht. Jo pak prej të rinjëve që po depu-

tojnë në skenë kanë probleme me ar-tikulimin dhe diksionin, shoqëruar medisa finesa fizike (dominojnë kryesishtvajza e çuna paksa të imtë) që gjithsesiçojnë peshë në fizionominë e përgjith-shme të një ansambli teatror, i cili duhettë ballafaqohet me lloj-lloj sfidash qëimponon ‘inventari’ i karaktereve sh-pirtërore e fizike të personazheve.

I HARRUARI I KOHËS SË TIJ, GEORG BÜCHNERI

Për shkak të pikëpamjeve të tij ra-diale mbi politikën, Georg Büchneri ish-te i detyruar ta lëshojë Gjermaninë dhetë vendoset në Zyrih, ku edhe heq dorënga angazhimi në politikë. Këtu e ka bu-rimin dioptria dëshpëruese e vrojtimittë botës nga ana e tij e që gjerësisht umanifestua në tri dramat (‘Vdekja eDantonit’, ‘Leonca dhe Lena’ dhe posaçë-risht te drama e fundit ’ Woyzeck’. Përveçkëtyre tri dramave, Büchneri, ka shkruaredhe një novelë mjaft introspektive,‘Lenc’, si dhe një dramë që konsderohete humbur ‘Pietro Aretino’ kushtuar shk-rimtarit venedikas me të njejtin emërqë i takonte renesancës së vonë.

Pavarësisht karrierës së shkurtër le-trare (jetoi vetëm 23 vjet) autori GeorgBüchneri ushtroi ndikim të fuqishëm nëdramaturgji dhe konsdierohet ‘burim ipashtershëm i drams moderne’. Sa je-toi në Zürich, bëri edhe disa përpjekje tëpasuksesshme që të punoj si pedagognë universitetin e atjeshëm. Sa i përketmodeleve letrare dhe ndikimeve poten-ciale mbi të, duhet përmendur gjithse-si Shekspirin Gëten dhe Johan MichaelReinhold Lenz, rrëfimi jetësor i të cilit

ishte tema e tregimit Lenz. Büchneri nukishte ishte identifikuar me asnjë rrymëa tendenc letrare të kohls së tij, përveç senë fillim paksa me ‘Sturm und Drango’(‘Stuhi dhe Thirrje’) që ishte inicuar ngaGëte. Me vdekjen e hershme të Büchne-rit, dramat e tij ishin kapluar nga inercio-ni i harresës, që erdhi pas ndryshimevetë mëdha të shek. 19, deri sa ato i ybu-luan rishtazi nga shkrimtari gjerman ikohës së natyralizmit, Gerhart Haupt-mann. Historianët e letërsisë në mëny-ra të ndryshme kanë interpretuar ve-prën e tij, varsisht nga konteksti kohordhe qasjet personale. Por shumica paj-tohen se opusi dramatik i Büchnerit ish-te shumë larg standardeeve të kohësdhe si të tilla ngelën gjithmonë me te-matikë universale.

DIZAJNI MULTIFUNKSIONAL I SKENËS

Funksionaliteti skenik i dramës‘Vdekja e Dantonit’ do të ishte i pamjaf-tueshëm sikur të mos gërshetohej njëpoetikë mjaft simbolike e skenografisë(Dragutin Broz), koreografisë (GjergjPrevazi), kostumografisë(Ines Golja), (muzikës (Oliver Josifovski) dhe efektevetë multimedias (BETIM ZEQIRI) . Zhvil-limi i gjithë ngjarjeve pranë një ure lë-vizëse, përveç simbolikës së rë-nie/ngritjes së pushteteve e njerëzve,kishte edhe prakticitetin e vet. Në fa-turën regjosoriale të Dino Mustafiqit ar-ritëm të shquajmë stilin e tij postmo-dern në kombinimin e elementevepërcjellëse të dizajnit skenik dhe arki-tekurës dramturgjike, e që u integruannatyrshëm në ‘skenimin’ paralel të at-mosferës së kohës së tanishme, meidenë që revolucionet jan si ujërat nën-tokësorë – dalin mbi sipërfae atëherëkur nuk e pret fare dhe fashiten kur e kenevojën më së shumti. Përmbajtjet endajshtuara të dramës së Georg Buch-nerit, ridëshmojnë komponentën e uni-versalitetit të saj, por edhe fuqinë e rre-zatimit artstik pa e lënduar idenëbaziketë aurorit.

Gjithsesi para nesh kemi një projekttë sukseshëm skenik, i cili mund ti shër-bejë Teatrit Shqiptar të Shkupit dhe me-naxhmentit të tij si provë e guximshmepër të rikthyer famën e dikurshme të kë-saj shtëpie, kurse ‘Vdekja e Dantonit’mundet të jetë referencë kuptimploteartistike për skenat jashtë Maqedonisë,por pse jo edhe për festivale.

BOTIME TË VEÇANTA

Problemishqiptar në RP(S)të Maqedonisë1944-1974Shtëpia botuese "Logos A" realizoi edhe një projekttë veçantë dhe mbi të gjitha të rëndësishëm jo vetëmpër shqiptarët në Maqedoni, por edhe më gjerë.Bëhet fjalë për veprën voluminoze në gjashtë vëlli-me, me titull “Problemi shqiptar në RP(S) të Maqe-donisë 1944-1974” të përgatitur nga historiani pady-shim më produktiv, Qerim Lita, i cili bëripërzgjedhjen, redaktimin, përkthimin, duke shk-ruar edhe hyrjen dhe një parathënie mjaft koncizedhe sqaruese. Mbi 450 dokumente bëjnë fjalë për QËNDRESËNANTIKOMUNISTE, PROCESIN E SHPËRNGULJES,KËRKESAT E INTELIGJENCIES SHQIPTARE, DEMON-STRATAT E VITIT 1968, AVANCIMIN E STATUSIT dhevëllimi i fundit për ARSIMIN, KULTURËN DHE RE-LIGJIONIN. Dokumentet që botohen për herë të parë dësh-mojnë për të vërtetën e pozitës së shqiptarëve nëMaqedoni midis viteve 1944-1974, periudhë kjo qëishte me shumë të panjohura, por që me angazhi-min e jashtëzakonshëm të historianit Lita, tash etutje do të jetë e ndriçuar dhe e argumentuar mefakte konkrete. Dokumentet pasqyrojnë ngjarje të shumta, pastajaktivitetin e shumë personaliteteve, të cilët e luf-tuan si ideologjinë komuniste, ashtu edhe procesine shpërnguljes drejt Turqisë. Mjaftë përmbajtjesoreështë sidomos vëllimi ku bëhet fjalë për demon-stratat e vitit 1968 në Tetovë. Lexuesi shqiptar për herë të parë do të ketë rastin tëlexojë edhe për shumë probleme të shqiptarëve nëarsim, kulturë dhe religjion, të cilat përshkohen meshumë informacione. Pra në këtë projekt volumi-noz dalin në pah një mori ngjarjesh dhe një galeri emadhe e personazheve që i dhanë vulë, qoftë për tëmirë qoftë për të keqe, çështjes shqiptare. Në rrethana normale këtë angazhim të Qerim Litësdhe të Shtëpisë botuese "Logos A", e bëjnë institucio-net shtetërore dhe ekipet e shumta, por në rrethanattona ja që ketë përgjegjësi e merr një individ dhe njështëpi botuese, të cilët i bashkuan potencialet e tyre,duke na sjellë një vepër shumë të rëndësishme përhistorinë e shqiptarëve në Maqedoni. Vlen të theksohet edhe ana teknike e këtij komple-ti, e cila është realizuar me një shije dhe cilësi tëlartë, që këtë botim të jashtëzakonshëm e bëjnëedhe më të rëndësishëm. Padyshim se ky projektgjatë vitit 2018 do të jetë ndër më të rëndësishmit jovetëm në Maqedoni, por në të gjitha hapësirat sh-qiptare. "Logos A" edhe me këtë projekt dëshmoi se ështëndër shtëpitë botuese më serioze, e cila vit pas vitilexuesin shqiptar e befason me botime të veçantadhe të jashtëzakonshme, siç është edhe ky i fundit,i titulluar “Problemi shqiptar në RP(S) të Maqedoni-së 1944-1974".

14 KOHA PËR KULTURËKoha, e martë, 29 maj 2018

GLOSË PËR ÇAMËRINËNe shumë pak kemi kënduar për Ty! (Jo pse s’të kemi dashur, jo pse s’të kemi njohur). Pak kemi kënduar... Po në zemër një vend gjithmonë e kemi ruajtur për Ty; një vend bosh, e dashur, Çamëri!

KËNGË STRUGANETi dhe lundra lëvorashe të dyja me hapa vashe Ti dhe ky gjoli mavi keni po të njëjtit sy Ti dhe e bukura valë më flisni të njëjtat fjalë.

PSALM PËR SHËN NAUMINJe tepër i bukur për të qenë i vërtetë E tepër mëkatar për të qenë i shenjtë Një mallkim i kaltër ç’po të fle në sy I mjeri unë për ty!

PARADOKSKur fola, më thanë: hesht! Kur heshta më thanë: fol! Folehesht, heshtefol qe jeta ime.

TROKITJETearca, Tanusha, Tetova Trandshëm trokasin te porta. Njerëz, vini dorën në zemër Zemra fillon tek aorta!

POETI ME KONE(Për Lasgushin dhe qenin e tij)Mesditë gushti. Verë. Vapë e zagushi…Te café-bar Relax me veten time rri.Rrufis kafenë ekspres e cigaren thithNë ajrin e vakët një pulëbardhë klith.

Bën vapë, Lasgush, vapë e zagushiTe café-bar Relax kuvendoj me ty…Dhe ti si unë dikur andej matanë,Veç kones sate – askënd pranë.Më të flisje, me të qeshje e qaje…Thonë se dhe shtratin me të e ndaje.Përballë kam Eseninin, kaçurrelin bjond,Që qenin e Kaçallovit e qau me lot…Janë të marrë poetët dëgjon të thonë shpeshE ndodh dhe t’i gërgasin ca laro e syleshë…Po sakaq ndër mend një mendim më vjen:�Më mirë një qen mik sesa një mik qen!�Mesditë gushti. Verë. Zhurmë e vetmi.Te café-bar Relax me veten time rri …(Strugë, 2016)Made in Prishtinë

QYTETI FLE NË ZJARR E ETHEBie e ngrihet në kllapi.Një hënë e zbehtë rend ndër gjetheNjë hënë si pika përmbi i.Tri herë në ditë ding-dang kambanaIa pret hoxha në minare:Ruana Zot! Allah, AllahNga djalli që na qiti fare!E kush është djalli askush s’e diKush është shejtan a pejkamberHëna baret përmbi çatiDroja troket derë më derë.Dremit qyteti e njerëziaS’i heqin sytë nga ekrani.Vjen shpëtimtari nga Velania,Vjen dhe mesia nga Dragodani.Tri herë në ditë ding-dang kambanaAllahu ekber! – lart në minare:Ruana Zot e JehovaNga djalli që na qiti fare!E kush është djalli askush s’e diKush është mesi e pejkamberShtatë protektorë, dyqind partiTrokasin fort derë më derë.Hape! – thotë njëri. Hape! – dhe tjetri.Jam Jezu Krishti, Juda, Shën Pjetri.Jam Shën Mëria, Parajsa vetë.Zoti, Mesia, Baba dovlet.Qyteti ka ethe, afsh e zjarrmi.Hëna ndër gjethe si pika mbi i

Portreti krijues i Agim VincesGjatë dyzet vjetëve të krijimtarisë letrare eshkencore Agim Vinca ka krijuar portretin e tijpoetik, shkencor e intelektual, me një individua-litet të dalluar. Ai i përket brezit të tretë letrar nëletërsinë e sotme shqipe. Në personalitetin krijues të Agim Vincës ështëshkrirë bukur prirja poetike me prirjen shkenco-re. Tekefundit, të gjitha teoritë letrare janëkrijuar nga përvoja artistike letrare. Profilinkrijues të Agim Vincës e shquan triptiku poetik,historiografik dhe publicistik. Agim Vinca kahyrë në poezinë shqipe me akuarelet sugjestivee refleksive të jugut. Lirikat e tij janë dridhje të shpirit, frymëzime tëçiltra plot imazhe e vizione simbolike nga jeta,historia e mitologjia. Në lirikat e tij pulson idea-li, dashuria, malli,revolta, qëndresa e ironia mefreskinë e shprehjes poetike. Aty edhe thjeshtë-sia sublimohet në poezi. Agim Vinca ka botuar deri sot gjashtë vëllimepoetike: “Feniksi”, 1972, “Bregu i mallit”, 1975,“Buzëdrinas”, 1981 e 1984, “ Arna dhe ëndrra”,1987, “Kohë e keqe për lirikën”, 1997, “Psalmet errënjës”, 2007 dhe tri vëllime të përzgjedhura tëpoezisë: “Në vend të biografisë”, 1977, “Dri’ “, 1999dhe “Sonet i vetmuar”, 2001. Poezia e A. Vincësështë vlerësuar bukur nga kritika letrare:Rexhep Qosja: “Poezia e Agim Vincës ka edhemuzikë, edhe kuptim.” Dritëro Agolli cilëson in-dividualitetin e tij poetik: “Agim Vinca, kjo pemëe poezisë, mbetet më vete, pa hijen e të tjerëve.”Xhezair Abazi: “ Agim Vinca mbart intensitetinemocional përmes një vargu që i ngjan apo-teozës së madhe noliane.” Lirikat e Vincës tashmë ka zënë vend në anto-logji të poezisë shqipe, duke hyrë edhe në ato tëpërkthyera anglisht, frëngjisht, gjermanisht, ita-lisht, turqisht, arabisht, rumanisht, sllavisht etj. Këtu vlen të theksohen: Robert Elsie, “ Antologjie poezisë moderne shqipe”, 1993 , AleksandërZoto, “ Antologji e poezisë shqipe prej fillimevederi sot”, 1997, Gertruda Ejntrej, “Antologji eletërsisë shqipe” . Edhe Agim Vinca ka botuar antologjitë “Ngapoezia bashkëkohore shqipe...”, Sarajevë, 1985dhe “Kënga e hapur”, 2005, antologji e parë meperla poetike shqipe, të shoqëruara me vlerësi-me kritike. Po ashtu,ai ka përzgjedhur për botim poezitë eNdoc Paplekës, Koçi Petritit etj. Agim Vinca konsiderohet sot ndër njohësit estudiuesit më të shquar të poezisë moderne sh-qipe. Kritikat dhe studimet e tij letrare, me analiza esinteza historike, i shquan akribia shkencoredhe qartësia e komunikimit. Deri sot ka botuar veprat me kritika e studimeletrare: “Aspekte të kritikës sonë”, 1977, “Qasje”,1980, “Orët e poezisë”, 1990 dhe “Fije të pakëpu-tura”, 2004, studimet letrare Struktura e zhvillittë poezisë së sotme shqipe (1945-1980)”, 1985,“Alternativa letrare shqiptare”, 1995 dhe “Panteo-ni i ideve letrare (prej antikës deri te postmoder-nizmi)”, 2002. Akademik Rexhep Qosja ka vlerësuar monogra-finë e A.Vincës për strukturën metriko-ritmike,semantiko- figurative e tipologjike të poezisëmoderne shqipe: histori e vërtetë e poezisë ba-shkëkohore shqipe dhe, madje, si një histori ethelluar e kësaj poezie. Vepra e Agim Vincës është shprehje e vetëdijesmë të lartë kritike dhe historiko-letrare.” Në fu-shën e kritikës dhe të studimeve letrare A.Vincaka trajtuar nocione kritike e teorike të poetikavetë ndryshme, fenomeneve letrare dhe vepra tëveçanta të poezisë e të prozës nga tradita dhemoderniteti. Këtu shquhen studimi “ Mendimikritik i Mitrush Kutelit”dhe ato për disidencënletrare të Lame Kodrës, Kasëm Trebeshinës, Pe-tro Markos etj. Agim Vinca e ka trajtuar gjithherë letërsinë sh-qipe si një dhe të pandarë, pavarësisht nga ku-fijtë politikë.

Prof. Abdyl KADOLLI

AGIM

VINC

A

15RAJON/GLOBIKoha, e martë, 29 maj 2018

Organizata Botërore e Shën-detësisë (OBSH) ka njoftuar sepothuajse 2 miliardë njerëz nëbotë nuk mund të gjejnë ujë të pij-shëm. OBSH në një raport, përanalizimin dhe vlerësimin globaltë ujit të pijshëm dhe kanalizime-ve të ujit për vitin 2017, thekson senuk janë kryer përpjekje të mjaf-tueshme për të arritur objektivatpër ujin dhe kanalizimet në kuadërtë qëllimeve të zhvillimit të qën-drueshëm të pranuar në OKB nëvitin 2015. Drejtoresha e Departa-mentit të Shëndetit Publik nëOBSH, Maria Neira në një dekla-ratë është shprehur se sot,pothuajse dy miliardë njerëz për-

dorin një burim uji të pijshëm tëndotur me feçe, duke i vënë atapërballë rrezikut të kolerës, dizen-terisë, tifoidit dhe poliomielitit. “Ujii pijshëm i kontaminuar vlerësohetse ka shkaktuar çdo vit më shumëse 500 mijë vdekje nga diarrejadhe uji i ndotur është një faktorkryesor në disa sëmundje tropika-le të lëna pas dore, duke përfshirëkrimbat e zorrëve, schistosomiasisdhe trakoma”, shtoi Neira.

Në raportin ku tërhiqet vë-mendja se vendet në 3 vitet e fun-dit kanë rritur 4.9 për qind buxhe-tet për ujin, kanalizimet dhehigjienën (WASH), thuhet se sipaskësaj, 80 për qind e vendeve

ndodhen nën objektivin e përcak-tuar në nivel kombëtar për shërbi-met e WASH. Ndërsa Guy Ryder,drejtori i Përgjithshëm i Organi-zatës Ndërkombëtare të Punës(ILO) është shprehur se “kjo ështënjë sfidë që kemi aftësinë për tazgjidhur. Rritja e investimeve nëujë dhe kanalizime mund të sjellëpërfitime të konsiderueshme përshëndetin dhe zhvillimin njerëzor”.

Në një hulumtim të publikuarvitin e kaluar në revistën “ScienceAdvances” ishte vënë në dukje se 4miliardë njerëz në të gjithë botënkryesisht në Kinë dhe Indi kanëprobleme me ujin e pijshëm tëpaktën për një muaj në vit. Në një

raport të përgatitur për 2.103 buri-me të ujit nga Ministria e Burime-ve të Ujit të Kinës theksohet se 33për qind e burimeve të ujëravejanë të përshtatshëm dhe vetëmpër përdorimin në fushën e indu-strisë, ndërsa pjesa tjetër prej 47

për qind është ujë jo i pijshëm.Gjithashtu ishte theksuar se uji ipijshëm i përdorur në qytet sigu-rohet nga burime të sigurta dhese nuk bëhet fjalë për ndonjë si-tuatë që kërcënon shëndetin e po-pullatës.

Në shumë vende, rënia e lind-shmërisë ka qenë dramatike dhe eshpejtë. Kalimi nga një normë me-satare të fertilitetit prej mbi pesëfëmijë për grua nën normën e zë-vendësimit të popullsisë mori dyshekuj në Francë, por vetëm 34vjet në Shqipëri, thotë Banka eBotërore në një studim të po-saçëm për efektet që ka moshimii popullsisë në zhvillimin ekono-mik afatgjatë. Norma totale e fer-tilitetit (TFR) ka rënë në shumëvende të rajonit, po ashtu edhe nëShqipëri, poshtë 2.1 fëmijë përgrua, që është norma e zëvendësi-mit të nevojshme për të mbajturpopullatat në nivelet aktuale, pamarrë në konsideratë emigracio-nin.

Shqipëria e pati këtë normë 1.5fëmijë për grua në vitin 2016. Uljadrastike e normës së lindjeve po“tremb” të gjithë parashikuesit.Emigracioni luan rol të rëndësi-

shëm në balancimin e moshës sëplakjes, duke konsideruar që pje-sa më e madhe e emigrantëvejanë të rinj (mesatarisht). Por, kjonuk ndodh me vendin tonë, nenuk jemi vend “pritës” i emigrantë-ve, përkundrazi, popullsia jonëështë reduktuar për shkak të këtijfenomeni. Rritja e moshës sëplakjes rrit shpenzimet për pen-sione dhe kujdes mjekësor.

Sipas këtij raporti, shpenzimete kujdesit shëndetësor kanë tëngjarë të rriten më shpejt me për-mirësimin e teknologjisë mjekë-sore, që do të sjellë rritje kostosh.Ndërsa koha dhe intensiteti i fer-tilitetit ndryshon, në shumë venderënia ka qenë dramatike dhe kandodhur me shpejtësi. Për shem-bull, kalimi nga një normë mesa-tare të fertilitetit prej mbi pesë fë-mijë për grua në poshtë normëssë zëvendësimit të popullsisë mori

dy shekuj në Francë, por vetëm 34vjet në Shqipëri, cilëson BankaBotërore. Norma mesatare e ferti-litetit për grua në vendet e AzisëQendrore ishte gjashtë fëmijë, nëfillim të viteve 1960, por është mëpak se tre fëmijë sot.

Rënia nga viti 1990 ka qenëveçanërisht e mprehtë në vendet eAzisë Qendrore dhe Turqi, të cilatkishin normat më të larta të pjel-lorisë në fillim të viteve 1970. Nor-mat e fertilitetit në Kaukaz -Armeni, Azerbajxhan dhe Gjeorgji- tani janë të gjithë nën nivelet ezëvendësimit. Fertiliteti ka vazh-duar të bjerë në mënyrë të konsi-derueshme në Armeni, Taxhiki-stan, Turkmenistan edhe gjatëdekadës së kaluar përmirësim kandodhur në Kazakistan dhe në Re-publikën e Kirgistanit dhe, në njëmasë më të vogël, në FederatënRuse, Ukrainë dhe Uzbekistan. Në

përgjithësi, megjithatë, vendet eAzisë Qendrore kanë ende normarelativisht të larta të pjellorisë qëtejkalojnë normat e zëvendësimittë popullsisë. Disa vende nëEvropën Qendrore, vendet eLindjes dhe Rusia përjetuan njërritje të fertilitetit (a baby boom)pas Luftës së Dytë Botërore. Njënumër shtetesh nuk ka përjetuarnjë bum fëmijësh. Shtetet baltikekishin normat më të ulëta të pjel-lorisë në botë në vitet 1950 dhe1960. Bumi i lindjeve në këto ven-de ka ndodhur në vitet 1970 dhe1980. Rënia e frikshme

Në vitin 1990, kur ekonomiashqiptare preku ekonominë e tre-gut pas 45 vitesh izolim, numri ilindjeve ishte mbi 82 mijë bebe nënjë vit. Por pas 25 vitesh mengjarje eksodi masiv të shqiptarë-ve jashtë vendit, lindjet pësuan rë-nie drastike me 60% më 2015.

Duke parë trendin historik tëlindjeve që nga vitet 1991 shihetnjë lidhje e qartë me emigracio-nin. Lindshmëria ra sistematikishtnë vitet 1992, 1993 dhe 1994, endikuara nga vala e parë e emi-gracionit. Deri në vitin 1996, ishinlarguar nga vendi mbi 600 mijëshqiptarë. Viti i mbrapshtë 1997shënoi eksodin e dytë më të madhtë shqiptarëve, me mbi 100 mijë tëlarguar nga vendi në një vit. He-morragjia do të vijonte edhe nëvitet e mëvonshme, duke ndikuarnegativisht te lindshmëria deri nëvitet 2009. Më pas, thuajse përpesë vite rresht, pati stabilizim tëemigracionit dhe gjithashtulindjet ndaluan rënien dhe nisëntë rriten deri në vitin 2015.

Por fenomeni i lindshmërisësë ulët është rikthyer frikshëm nëdy vitet e fundit, sidomos në gja-shtëmujorin e parë të këtij viti,duke shënuar rënie me 22%, nëraport me 6 mujorin e parë 2017,më e larta në të gjitha vitet e tran-zicionit. Edhe në raport me 6 -mujorin e dytë 2017, rënia ka qenëme ritme katastrofike, prej 28.9%.Nëse vazhdohet me këto ritme rë-nie, shifrat do të rezultojnë kata-strofike. Që nga viti 1960, indeksisintetik i fekondimit (numri ilindjeve për një grua) ka pësuarrënie të vazhdueshme. Ky indeks,në vitin 1960, ishte mjaft i lartë,më shumë se 5 fëmijë për një gruatë grupmoshës riprodhuese,ndërkohë që në vitin 2015, ky in-deks është ulur në 1.78 fëmijë përnjë grua dhe së fundmi është 1.6.Mosha mesatare e popullsisë ba-nuese është rritur nga 30,6 vjeç në2001 në 36.6 vjeç në vitin 2016.

Në botë, 2 miliard persona konsumojnë ujë të ndoturMaria Neira në një deklaratë është shprehur se sot, pothuajse dy miliardënjerëz përdorin një burim uji të pijshëm të ndotur me feçe, duke i vënë atapërballë rrezikut të kolerës, dizenterisë, tifoidit dhe poliomielitit

Çdo ditë e më pak shqiptarëKalimi nga një normëmesatare të fertilitetitprej mbi pesë fëmijëpër grua nën normën ezëvendësimit tëpopullsisë mori dyshekuj në Francë, porvetëm 34 vjet nëShqipëri, thotë Banka eBotërore në një studimtë posaçëm për efektetqë ka moshimi ipopullsisë në zhvilliminekonomik afatgjatë

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

16 MARKETINGKoha, e martë, 29 maj 2018

REPUBLIKA E MAQEDONISË

AGJENCIA E ADMINISTRATËS

Në bazë të nenit 35 të Ligjit të Nëpunësve Administrativë („Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 27/14, 199/14, 48/15, 154/15, 5/16, 142/16 dhe 11/18) dhe Rregullores së mënyrës së zbatimit të procedurës për punësim të nëpunësve administrativë („Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 27/18), lidhur me nenin 20-g të Ligjit të punësuarve në sektorin publik („Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 27/14, 199/14, 27/16 dhe 35/18) dhe Rregullores së elementeve të obligueshme të shpalljes publike të plotësimit të vendit të punës në sektorin publik përmes punësimit dhe fletparaqitjes për punësim, si dhe të formës, përmbajtjes dhe mënyrës së mbajtjes së regjistrit të personave që kanë dhënë të dhëna të rrejshme gjatë punësimit në sektorin publik (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 34/15), Agjencia e Administratës publikon

SHPALLJE PUBLIKE NUMËR – 62/2018 për punësimin e 5 nëpunësve shtetëror nga grupi I, nëngrupi I në „Ministrinë e Mbrojtjes “për vendet e punës në vijim:

1. UPR0101B02000 Udhëheqës i sektorit për logjistikë 1 realizues(ë)

Kushtet e përgjithshme: - Të jetë shtetas i Republikës së Maqedonisë, - Ta njohë mirë gjuhën maqedonase, - Të jetë i moshës madhore, - Të ketë aftësi të përgjithshme shëndetësore për vendin e punës, - Me vendim gjyqësor të mos i jetë shqiptuar dënim ndalese për kryerjen e profesionit, veprimtarisë ose detyrës.

Kushtet e posaçme: - niveli i kualifikimeve VI A sipas kornizës maqedonase të kualifikimeve dhe së paku 240 kredi, sipas ECTS ose të kryer shkallën VII/1, shkenca ekonomike ose juridike - më së paku 5 (pesë) vjet përvojë pune në profesion, ku së paku 2 (dy) vjet udhëheqës në vend pune në sektorin publik, përkatësisht së paku 8 (tetë) vjet përvojë pune në profesion, prej të cilave së paku 3 (tre) vjet në vend pune udhëheqës në sektorin privat

Kompetencat e përgjithshme: - zgjidhje të problemeve dhe marrje të vendimeve për çështje të sferës së tij - mësim dhe zhvillim - komunikim - arritje të rezultateve - punë me të tjerë/punë ekipore - ndërgjegjësim strategjik - orientim kah palët/palët e interesuara - udhëheqje dhe - menaxhim financiar Kompetenca të posaçme: - njohje aktive të programeve kompjuterike për punë në zyrë - çertifikatë e dhënies së provimit të udhëheqjes administrative - njohje aktive të një prej gjuhëve më të folura të Bashkimit Evropian (anglisht, frëngjisht, gjermanisht) Orari i punës :

- Ditët e punës e hënë - e martë - Orët javore të punës 40 - Orari ditor i punës 07:30 - 15:30

Rroga neto: 35.813,00 denarë VËREJTJE: Sipas planit vjetor për punësim në institucionin përkatës për vitin 2018 janë të parapara: Maqedonas(e) 1.

2. UPR0101B02000 Udhëheqës i sektorit për bashkëpunimin civil - ushtarak me

qendrat rajonale për mbrojtje 1 realizues(ë)


Kushtet e posaçme: - niveli i kualifikimeve VI A sipas kornizës maqedonase të kualifikimeve dhe së paku 240 kredi, sipas ECTS ose të kryer shkallën VII/1, shkencat shoqërore, fakulteti ekonomik ose mbrojtje - më së paku 5 (pesë) vjet përvojë pune në profesion, ku së paku 2 (dy) vjet udhëheqës në vend pune në sektorin publik, përkatësisht së paku 8 (tetë) vjet përvojë pune në profesion, prej të cilave së paku 3 (tre) vjet në vend pune udhëheqës në sektorin privat

Kompetencat e përgjithshme: - zgjidhje të problemeve dhe marrje të vendimeve për çështje të sferës së tij - mësim dhe zhvillim - komunikim - arritje të rezultateve - punë me të tjerë/punë ekipore - ndërgjegjësim strategjik - orientim kah palët/palët e interesuara - udhëheqje dhe - menaxhim financiar Kompetenca të posaçme: - njohje aktive të programeve kompjuterike për punë në zyrë - çertifikatë e dhënies së provimit të udhëheqjes administrative - njohje aktive të një prej gjuhëve më të folura të Bashkimit Evropian (anglisht, frëngjisht, gjermanisht) Orari i punës :


Rroga neto: 35.813,00 denarë VËREJTJE: Sipas planit vjetor për punësim në institucionin përkatës për vitin 2018 janë të parapara: Turk(e) 1.

3. UPR0101B04000 Udhëheqës i njësisë për patundshmëri, Sektori për patundshmëri 1 realizues(ë)


Kushtet e posaçme: - niveli i kualifikimeve VI A sipas kornizës maqedonase të kualifikimeve dhe së paku 240 kredi, sipas ECTS ose të kryer shkallën VII/1, shkencat tekniko - teknologjike ose shkencat natyrore - matematikore - më së paku 4 (katër) vjet përvojë pune në profesion, ku së paku 1 (një) vit në vend pune në sektorin publik, përkatësisht së paku 6 (gjashtë) vjet përvojë pune në profesion, prej të cilave së paku 2 (dy) vjet në vend pune udhëheqës në sektorin privat

Kompetencat e përgjithshme: - zgjidhje të problemeve dhe marrje të vendimeve për çështje të sferës së tij - mësim dhe zhvillim - komunikim - arritje të rezultateve - punë me të tjerë/punë ekipore - ndërgjegjësim strategjik - orientim kah palët/palët e interesuara - udhëheqje dhe - menaxhim financiar

Kompetenca të posaçme: - njohje aktive të programeve kompjuterike për punë në zyrë - çertifikatë e dhënies së provimit të udhëheqjes administrative - njohjen aktive të një prej tre gjuhëve më të folura të Bashkimit Evropian (anglisht, frëngjisht, gjermanisht) Orari i punës :


Rroga neto: 28.095,00 denarë VËREJTJE: Sipas planit vjetor për punësim në institucionin përkatës për vitin 2018 janë të parapara: Shqiptar(e) 1.

4. UPR0101V01000 Këshiltar për zbatimin e protokollit, Njësia për mbështetje

financiare dhe juridike dhe çështje të përgjithshme, Sektori për bashkëpunim ndërkombëtar

1 realizues(ë)

Kushtet e përgjithshme:

- Të jetë shtetas i Republikës së Maqedonisë, - Ta njohë mirë gjuhën maqedonase, - Të jetë i moshës madhore, - Të ketë aftësi të përgjithshme shëndetësore për vendin e punës, - Me vendim gjyqësor të mos i jetë shqiptuar dënim ndalese për kryerjen e profesionit, veprimtarisë ose detyrës.

Kushtet e posaçme: - nilevi i kualifikimeve VI A sipas kornizës maqedonase të kualifikimeve dhe së paku 240 kredi sipas ECTS, ose të kryer shkallës VII/1, shkencat shoqërore - së paku 3 (tre) vjet përvojë pune në profesion

Kompetencat e përgjithshme: - zgjidhje të problemeve dhe marrje të vendimeve për çështje të sferës së tij - mësim dhe zhvillim - komunikim - arritje të rezultateve - puna me të tjerë/puna ekipore - ndërgjegjësim strategjik - orientim kah palët/palët e interesuara; dhe - menaxhim financiar Kompetenca të posaçme: - njohje aktive të programeve kompjuterike për punë në zyrë - njohje aktive të një prej gjuhëve më të folura të Bashkimit Evropian (anglisht, frëngjisht, gjermanisht) Orari i punës :


Rroga neto: 24.750,00 denarë VËREJTJE: Sipas planit vjetor për punësim në institucionin përkatës për vitin 2018 janë të parapara: Shqiptar(e) 1.

5. UPR0101V04000 Bashkëpunëtor i ri për trajnim dhe planifikim të kapaciteteve në

politikën e përbashkët të sigurisë dhe mbrojtjes të BE - së, Njësia për sigurim të përbashkët dhe politikë të mbrojtjes, Sektori për bashkëpunim ndërkombëtar

6.

1 realizues(ë)


Kushtet e posaçme: - niveli i kualifikimeve VI B sipas kornizës maqedonase të kualifikimeve dhe së paku 180 kredi sipas ECTS ose të kryer shkallën VII/1, shkencat shoqërore - me ose pa përvojë pune

Kompetencat e përgjithshme: - zgjidhje të problemeve dhe marrje të vendimeve për çështje të sferës së tij - mësim dhe zhvillim - komunikim - arritje të rezultateve - puna me të tjerë/puna ekipore - ndërgjegjësim strategjik - orientim kah palët/palët e interesuara; dhe - menaxhim financiar Kompetenca të posaçme: - njohje aktive të programeve kompjuterike për punë në zyrë - njohje aktive të një prej gjuhëve më të folura të Bashkimit Evropian (anglisht, frëngjisht, gjermanisht) Orari i punës :


Rroga neto: 20.643,00 denarë VËREJTJE: Sipas planit vjetor për punësim në institucionin përkatës për vitin 2018 janë të parapara: Shqiptar(e) 1. Kushtet e lartpërmendura në shpallje kandidatët duhet t’i plotësojnë në momentin e aplikimit në formë elektronike nëpërmjet profilit të përdoruesit të krijuar në faqen e internetit të Agjencisë së Administratës.

Afati i aplikimit zgjatë 15 ditë, duke llogaritur nga dita e publikimit të shpalljes. Pas mbarimit të afatit për

aplikim, shpallja do të jetë e larguar nga faqja e internetit e Agjencisë. Pas kalimit të afatit të aplikimit, shpallja do të jetë e hequr nga faqja e internetit e Agjencisë. Kandidatëve u kërkohet fletëparaqitjen ta plotësojnë në tërësi, të jenë precizë dhe të japin të dhëna të sakta.

Kandidatët e paraqitur në shpalljen publike në faqen e internetit të Agjencisë së administratës do të informohen, për kohën dhe vendin e mbajtjes së çdo faze të ardhshme të procedurës për selektim të nëpunësit administrativ.

Faza e 1 – rë: selektimi administrativ realizohet në një afat prej 15 ditësh pas mbarimit të shpalljes së publikuar.

Faza e 2 – të: provimi i nëpunësit administrativ realizohet në një afat jo më të shkurtër se 10, dhe jo më të gjatë se 30 ditë pas mbarimit të fazës së 1 – rë. Ai incizohet dhe emetohet drejtpërdrejtë në faqen e internetit të Agjencisë së administratës.

Faza e 3 – të: kontrollimi i vërtetësisë së provave dhe intervista realizohet në një afat prej 10 ditësh pas mbarimit të fazës së 2 – të.

17MARKETINGKoha, e martë, 29 maj 2018

IP Qendra ndërkomunale për punë sociale Koçan, duke vepruar në pajtim me nenin 22 paragrafi 2 të Ligjit për të punësuarit në sektorin publik (Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë nr. 27/2014 ,199/2014, 27/16) dhe nenit 22 të Ligjit për marrëdhënie pune (Gazeta zyrtare e Republikës së Maqedonisë nr. 62/05, 106/08, 161/08, 130/09, 120/11, 10/12, 11/12, 13/13, 25/13, 170/13, 187/13, 34/13, 113/14, 20/15, 33/15, 72/15, 74/15, 129/15, 27/16 ) publikon:

SHPALLJE PUBLIKE nr. 04-543/2 Për punësim të 4 (katër) realizuesve për kohë të pacaktuar

IP Qendra ndërkomunale për punë sociale – Koçan ka nevojë për punësim për kohë të pacaktuar të 4 (katër) realizuesve. Të gjithë kandidatët e interesuar duhet të përmbushin kushtet e përgjithshme të përcaktuara me Rregulloren për sistematizim të vendeve të punës në IP Qendra ndërkomunale për punë sociale Koçan: - Të jetë shtetas i Republikës së Maqedonisë, - Në mënyrë aktive të shfrytëzojë gjuhën maqedonase, - Të jetë i moshës së rritur, - Të ketë aftësi të përgjithshme shëndetësore për vendin e punës dhe - Me vendim të plotfuqishëm gjyqësor të mos i jetë shqiptuar dënim ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës. 1. Punëtor profesional – Logoped në Departamentin – Qendra ditore për persona me pengesa mentale ose trupore pranë IP Qendra ndërkomunale për punë sociale – Koçan – SOZ0303 05010-1(një realizues) Kandidatët krahas kushteve të përgjithshme, duhet të përmbushin edhe kushtet e posaçme të përcaktuara me Rregulloren për sistematizim të vendeve të punës në IP Qendra ndërkomunale për punë sociale – Koçan:

- Të kenë të mbaruar arsimin sipëror shkalla VII/1 të përgatitjes profesionale ose 240 kredi sipas SETK, Fakulteti filozofik, drejtimi Logopedi

- Të kenë dy vjet përvojë pune në sferën e mbrojtjes sociale - Në mënyrë aktive të njohin programet kompjuterike për punë në zyrë Kandidatët e interesuar duhet të parashtrojnë Fletëparaqitje, të bashkëngjitur dokumentacionin e nevojshëm, në origjinal ose kopje të vërtetuar në noter:

- Biografi të shkurtë - Letër motivimi - Diplomë (certifikatë) për shkallë të mbaruar të arsimit që kërkohet për vendin e punës - Dëshmi (vërtetim) për përvojën punës në sferën e mbrojtjes sociale - Certifikatë se nuk i është shqiptuar dënim ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës - Vërtetim për njohje të programeve kompjuterike për punë në zyrë, - Certifikatë të mjekut për aftësi të përgjithshme shëndetësore për vendin e punës dhe - Certifikatë të shtetësisë. - Shumë mujore të neto pagesës: 23.198,00 denarë - Orari javor i punës: prej ditës së hënë deri ditën e premte - Orët e punës në javë: 40 orë, orari i punës: në mënyrë fleksibile me fillim prej ora 7:30 deri në ora 08:30 dhe përfundim prej

ora 15: 30 deri në ora 16:30. Me kandidatin e zgjedhur do të lidhet marrëveshje për punësim për kohë të pacaktuar.

2. Punëtor profesional – Psikolog në Departamentin - Qendra ditore për persona me pengesa mentale ose trupore pranë IP Qendra ndërkomunale për punë sociale – Koçan - SOZ0303 05004-1(një realizues) Kandidatët krahas kushteve të përgjithshme, duhet të përmbushin edhe kushtet e posaçme të përcaktuara me Rregulloren për sistematizim të vendeve të punës në IP Qendra ndërkomunale për punë sociale – Koçan:

- Të kenë të mbaruar arsimin sipëror shkalla VII/1 të përgatitjes profesionale ose 240 kredi sipas SETK, Fakulteti filozofik, drejtimi Psikologji - Të kenë dy vjet përvojë pune në sferën e mbrojtjes sociale - Në mënyrë aktive të njohin programet kompjuterike për punë në zyrë.

Kandidatët e interesuar duhet të parashtrojnë Fletëparaqitje, të bashkëngjitur dokumentacionin e nevojshëm, në origjinal ose kopje të vërtetuar në noter:

- Biografi të shkurtë - Letër motivimi - Diplomë (certifikatë) për shkallë të mbaruar të arsimit që kërkohet për vendin e punës - Dëshmi (vërtetim) për përvojën punës në sferën e mbrojtjes sociale - Certifikatë se nuk i është shqiptuar dënim ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës - Vërtetim për njohje të programeve kompjuterike për punë në zyrë - Certifikatë të mjekut për aftësi të përgjithshme shëndetësore për vendin e punës dhe - Certifikatë të shtetësisë. - Shumë mujore të neto pagesës: 23.198,00 denarë - Orari javor i punës: prej ditës së hënë deri ditën e premte - Orët e punës në javë: 40 orë, orari i punës: në mënyrë fleksibile me fillim prej ora 7:30 deri në ora 08:30 dhe përfundim prej ora 15: 30 deri në ora 16:30.

Me kandidatin e zgjedhur do të lidhet marrëveshje për punësim për kohë të pacaktuar.

3. Punëtor ndihmës profesional – Përkëdhelës në Departamentin - - Qendra ditore për persona me pengesa mentale ose trupore pranë IP Qendra ndërkomunale për punë sociale – Koçan - SOZ0303B03001-1(një realizues) Kandidatët krahas kushteve të përgjithshme, duhet të përmbushin edhe kushtet e posaçme të përcaktuara me Rregulloren për sistematizim të vendeve të punës në IP Qendra ndërkomunale për punë sociale – Koçan:

- Të kenë të mbaruar arsimin e mesëm, së paku niveli i kualifikimeve III, 180 kredi, sipas ECVET ose arsim të mesëm trevjeçar,

- Licencë për përkëdhelës Kandidatët e interesuar duhet të parashtrojnë Fletëparaqitje, të bashkëngjitur dokumentacionin e nevojshëm, në origjinal ose kopje të vërtetuar në noter:

- Biografi të shkurtë - Letër motivimi - Diplomë (certifikatë) për shkallë të mbaruar të arsimit që kërkohet për vendin e punës - Certifikatë se nuk i është shqiptuar dënim ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës. - Certifikatë të mjekut për aftësi të përgjithshme shëndetësore për vendin e punës dhe - Certifikatë të shtetësisë. - Shumë mujore të neto pagesës:12.380,00 denarë - Orari javor i punës: prej ditës së hënë deri ditën e premte - Orët e punës në javë: 40 orë, orari i punës: në mënyrë fleksibile me fillim prej ora 7:30 deri në ora 08:30 dhe përfundim prej ora 15: 30 deri në ora 16:30.

Me kandidatin e zgjedhur do të lidhet marrëveshje për punësim për kohë të pacaktuar. 4. Punëtor profesional – Punëtor i diplomuar social në Shërbimin për shërbime të mbrojtjes sociale pranë IP Qendra ndërkomunale për punë sociale – Koçan - SOZ0303 06001-1(një realizues) Kandidatët krahas kushteve të përgjithshme, duhet të përmbushin edhe kushtet e posaçme të përcaktuara me Rregulloren për sistematizim të vendeve të punës në IP Qendra ndërkomunale për punë sociale – Koçan:

- Të kenë të mbaruar arsimin sipëror shkalla VII/1 të përgatitjes profesionale ose 180 kredi sipas SETK, Fakulteti filozofik, drejtimi Punë sociale dhe politikë sociale, pa përvojë pune - Në mënyrë aktive të njohin programet kompjuterike për punë në zyrë

Kandidatët e interesuar duhet të parashtrojnë Fletëparaqitje, të bashkëngjitur dokumentacionin e nevojshëm, në origjinal ose kopje të vërtetuar në noter:

- Biografi të shkurtë - Letër motivimi - Diplomë (certifikatë) për shkallë të mbaruar të arsimit që kërkohet për vendin e punës - Certifikatë se nuk i është shqiptuar dënim ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës Vërtetim për njohje të programeve kompjuterike për punë në zyrë - Certifikatë të mjekut për aftësi të përgjithshme shëndetësore për vendin e punës dhe - Certifikatë të shtetësisë.

- Shumë mujore të neto pagesës: 23.198,00 denarë - Orari javor i punës: prej ditës së hënë deri ditën e premte - Orët e punës në javë: 40 orë, orari i punës: në mënyrë fleksibile me fillim prej ora 7:30 deri në ora 08:30 dhe përfundim prej ora 15: 30 deri në ora 16:30. Me kandidatin e zgjedhur do të lidhet marrëveshje për punësim për kohë të pacaktuar. Afati për parashtrimin e fletëparaqitjeve me dokumentet e nevojshme është 5 ditë pune duke llogaritur nga dita e ardhshme e ditës së publikimit të shpalljes. Kushtet e theksuara në shpallje, kandidatët duhet t’i përmbushin në momentin e paraqitjes. Fletëparaqitjen së bashku me dokumentacionin e nevojshëm duhet ta parashtrojnë në arkivin e IP Qendra ndërkomunale për punë sociale – Koçan ose përmes postës në adresën në vijim: rr. “Goce Dellçev” pn, Koçan (me shenjë për shpallje nr. 04-543/2) Personi për kontakt: U. D Drejtor Sonja Andonovska Kontakt telefoni: 072-243-779 Fletëparaqitjet e dorëzuara pas afatit, jo të plota dhe të pakompletuara nuk do të merren parasysh gjatë shqyrtimit.

IP Qendra ndërkomunale për punë sociale – Koçan U. D Drejtor

Sonja Andonovska

Në bazë të nenit 21 dhe 22 të Ligjit të punësimit në sektorin publik dhe nenit 22 dhe 23 Ligjit të marrëdhënieve të punës, Agjencia e Punësimit e Republikës së Maqedonisë, boton

SHPALLJE I. Për nevojat e themelimit të marrëdhënies së punës për kohë të caktuar në Agjencinë e Punësimit të Republikës së Maqedonisë, për vendet e punës siç vijojnë: 1. Shef i qendrës së punësimit në Negotinë – 1 realizues Krahas kushteve të përgjithshme të përcaktuara me ligj, kandidati duhet t’i plotësojë edhe kushtet siç vijojnë: - arsimin e lartë, përkatësisht më së paku 240 kredi të fituara në bazë të EKTS-së ose mbarimin e shkallës VIII/1 - më së paku katër vjet përvojë pune në profesionin në të cilin më së paku një vit në vendin e punës në sektorin publik, përkatësisht më së paku gjashtë vjet përvojë pune në profesionin në të cilin më së paku dy vjet në vendin e punës si udhëheqës enë sektorin privat; - njohje aktive të programeve kompjuterike për punë zyre; - vërtetim për provim më të ndërlikuar për drejtim administrativ; - njohje aktive të njërës prej tri gjuhëve më të përdorura në Unionin Evropian (anglisht, frëngjisht, gjermanisht); - rroga bazë neto në vendin e punës do të jetë 28.200 denarë.

2. Referent për shërbime sportelike në Agjencinë e Punësimit të Republikës së Maqedonisë – Qendra e punësimit në qytetin e Shkupit – (2) dy realizues;

Kandidati duhet t’i plotësojë edhe kushtet e veçanta siç vijojnë:

- Të ketë arsim të lartë ose të mesëm - Të ketë së paku dy vjet përvojë pune në profesion; - Të ketë njohje aktive të programeve kompjuterike për punë zyre; - Të ketë njohje aktive të njërës prej tri gjuhëve që më së shpeshti përdoren në Unionin

Evropian (anglisht, frëngjisht, gjermanisht); - Rroga themelore neto për vendin e punës do të jetë 14.900,00 denarë

II. Marrëdhënie e punës themelohet me orar të plotë pune – 40 orë në javë, prej të hënës deri të premten, ndërsa orari i punës ditore është prej 07:30 – 15:30

III. Bashkë me fletëparaqitjen, kandidatët duhet të dorëzojnë edhe dëshmi me të cilat vërtetohen kushtet e plotësuara.

IV. Shpallja zgjat pesë ditë pune nga dita e botimit të saj në shtypin e përditshëm.

V. Fletëparaqitjet me dokumentet e nevojshme duhet të dorëzohen në arkiv ose nëpërmjet postës në adresën siç vijon: Agjencia e Punësimit e Republikës së Maqedonisë – Shërbimi qendror, rr. “Vasil Gjorgov”, nr. 43 Shkup.

Dokumentet e pakompletuara dhe ato që nuk dorëzohen brenda afatit, nuk do të merren në shqyrtim.

Në bazë të nenit 30 paragrafi 1 të Ligjit për kulturë (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 31/1998, 49/2003, 82/2005, 24/2007, 116/2010, 47/2011, 51/2011, 136/2012, 23/2013, 187/2013, 44/2014, 61/2015, 154/2015, 39/2016 dhe 11/2018), Ministria e kulturës publikon:

SHPALLJE PUBLIKE

Për zgjedhje të drejtorit të Institucionit nacional – Filarmonia e Maqedonisë – Shkup

I

Krahas kushteve të përgjithshme të përcaktuara me Ligjin për kulturë edhe atë: 1. Shtetas të Republikës së Maqedonisë; 2. Në momentin e zgjedhjes me vendim të plotfuqishëm gjyqësor nuk i është shqiptuar dënim ose sanksion penal, ndalesë

për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës; 3. Ka të fituara së paku 240 kredi sipas SETK ose shkallë të mbaruar VII/1 të arsimit sipëror të përcaktuar me statutin e

institucionit; 4. Ka minimum pesë vjet stazh pune në sferën e kulturës ose pesë vjet përvojë pune në punë ose projekte në sferën e

kulturës në bazë të marrëveshjeve të lidhura për vepër; 5. Ka një prej certifikatave të njohura ndërkombëtarisht ose certifikatave për njohje aktive të gjuhës angleze jo më të

vjetër se pesë vjet: - TOEFEL IBT – së paku 74 pikë, - IELTS – së paku 6 pikë, - ILEC (Cambridge English: Legal) – së paku niveli B2, - FCE (Cambridge English: First) – të dhënë, - BULATS – së paku 60 pikë ose - PTIS – së paku niveli B2.

Kandidatët duhet të plotësojnë kushtet e posaçme në vijim të përcaktuara me Statutin e institucionit: 1. Ka të fituara së paku 240 kredi sipas SETK ose shkallë të mbaruar VII/1 të arsimit sipëror: fakulteti për art

muzikor ose fakulteti nga sfera e shkencave shoqërore;

II Kandidatët për zgjedhje të drejtorit të institucionit duhet të dorëzojnë edhe Program të tyre për punë dhe për zhvillim të

institucionit, si strategji për periudhën e ardhshme katër vjeçare (2018-2022), në pajtim me Ligjin për kulturë, si dhe dokumentet në vijim (origjinal ose kopje të vërtetuar tek noteri):

- fletëparaqitje me biografi të shkurtë; - dëshmi për së paku 240 kredi sipas SETK ose shkallë të mbaruar VII/1 të arsimit sipëror: fakulteti për art muzikor ose

fakulteti nga sfera e shkencave shoqërore; - dëshmi për minimum pesë vjet stazh pune në sferën e kulturës ose pesë vjet përvojë pune në punë ose projekte në sferën

e kulturës në bazë të marrëveshjeve të lidhura për vepër; - certifikatë të shtetësisë; - vërtetim se nuk ka ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës (jo më të vjetër se gjashtë muaj); - dëshmi për një prej certifikatave të njohura ndërkombëtarisht ose certifikatave për njohje aktive të gjuhës angleze jo më

të vjetër se pesë vjet: TOEFEL IBT – së paku 74 pikë, IELTS – së paku 6 pikë, ILEC (Cambridge English: Legal) – së paku niveli B2, FCE (Cambridge English: First) – të dhënë, BULATS – së paku 60 pikë ose PTIS – së paku niveli B2

III Drejtori i cili do të emërohet në periudhën nga dita e futjes në fuqi e Ligjit për ndryshime dhe plotësime të Ligjit për Kulturë (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 11/2018) deri më 1 shtator 2018, obligohet të përmbushë kushtin për njohje të gjuhës së huaj më së voni në afat prej një viti prej ditës së emërimit të tij dhe të parashtrojë dëshminë nga alineja 6 e pjesës së II të shpalljes së publikuar deri te Ministria e kulturës së Republikës së Maqedonisë. Drejtorit të cilit nuk do të përmbushë kushtin e njohjes së gjuhës së huaj në afatin e caktuar nga paragrafi 1 i kësaj pjesë dhe nuk do të parashtrojë dëshminë e kërkuar deri te Ministria e kulturës i ndërpritet mandati.

IV

Shpallja zgjatë 15 ditë nga dita e publikimit. Fletëparaqitjet së bashku me Programin dhe dokumentacionin tjetër duhet të dorëzohen në Ministrinë e kulturës përmes

postës në adresën: rr. “Gjuro Gjakoviq” nr. 61 – Shkup ose në Arkivin e Ministrisë së kulturës, më së voni deri në ora 16,30 ditën e fundit të shpalljes.

Materialet e dorëzuara në shpallje nuk kthehen. Dokumentet e pakompletuara dhe të dorëzuara pas afatit nuk merren parasysh. Për rezultatet e shpalljes kandidatët do të informohen me shkrim.

MINISTRIA E KULTURËS

18 DOSSIERKoha, e martë, 29 maj 2018

Nga Qerim LITA

Rënia e regjimit komunist, teshqiptarët, ngjashëm sikurse edhete një pjesë e popujve të ish fede-ratës komuniste jugosllave:kroatët, sllovenët dhe boshnjakët upërjetua si një "çlirim kombëtar".Në zgjedhjet e para të cilat në RS tëMaqedonisë u mbajtën gjatëmuajve nëntor-dhjetor 1990, sh-qiptarët, të cilët përbënin 1/3 e po-pullsisë u rreshtuan në dy partitë eatëhershme politike: Partia përProsperitet Demokratik - PPD dhePartia Demokratike Popullore -PDP, të cilat arritën të fitojnë 23 ulë-se në parlament (17 PPD-ë, 1 PDPdhe 5 koalicioni PPD-PDP). Me kon-stituimin e Parlamentit të parë plu-ralist e më pas edhe me formimin etë ashtuquajturës qeveri të "ek-spertëve", çështjet jo që nuk ndry-shuan në të mirë të shqiptarëve (tëcilët thuajse për 10 vite me radhë(1981-1991) qenë skajshmërisht tëdiskriminuar si në pikëpamjen na-cionale, ku me Amendamentin Ku-shtetues 56 të vitit 1989 u shpallënpakicë nacionale, po ashtu edhe nëatë arsimore, kulturore, ekonomikeetj.), por të njëjtat morën një kahjeskajshmërisht antishqiptare, të ci-lat nxiteshin e mbështeteshin ngadrejtuesit e atëhershëm politik eekzekutiv maqedonas. Në këtorrethana, gjatë pranverës së vitit1991, në disa vendbanime shqipta-re u organizuan tubime, në të cilatu shtruan një sërë kërkesash, drej-tuar Kuvendit të RS të Maqedonisësi dhe qeverisë së saj, disa prej të ci-lave po i paraqesim në vazhdim:

- sa më parë të hapen shkollate arsimimit të mesëm duke filluarnga viti i ardhshëm shkollor1991/92, të cilat shkolla qenë mbyl-lur para disa viteve nga mbeturinate njëmendësisë e burokratike tësistemin monist, të cilët edhe sot ekësaj dite janë në pushtet;

- hapja e fakulteteve me më-sim në gjuhën shqipe në dy uni-versitetet ekzistuese në RS të Ma-qedonisë;

- të merret në përgjegjësi SavoKlimovskit nga fakti se ka kryershkelje flagrante ndaj arsimit sh-qiptar, si ideolog i mbylljes sëshkollave shqipe të garantuara meligjet dhe Kushtetutën në fuqi të

RSFJ-së;- të lirohen të gjithë të burgo-

surit për shkak delikteve politike, tëdënuar e të cilët dënimin e vuajnësi bastion e të burgosurve në Ma-qedoni, Serbi e Mal të Zi.

- RS e Maqedonisë të jetë shtetsovran i të gjitha kombeve të cilëtjetojnë në të e njëherit edhe i kom-bit shqiptar si sovran i atij shteti.

- në ata komuna ku jetojnë sh-qiptarët, gjuha shqipe të trajtohetnë mënyrë të barabartë sikurseedhe gjuha maqedonase përkatë-

sisht në këtë komuna të dy gjuhëttë përdoren si shtetërore pa majo-rizimin e njërës apo tjetrës.

- RTV i Shkupit, përkatësisht Te-levizioni i Maqedonisë një kanaltë programit ta ketë në gjuhën sh-qipe;

- në Kuvendin e RS të Maqedo-nisë për çështje me rëndësi siçjanë: të drejtat e kombeve (arsimi,kultura, simbolet, flamuri, gjuha,toponimet, emërtimi i fëmijëve tëporsalindur sipas dëshirës sëprindërve të tyre etj.) të zgjidhet

me konsensus e jo me mbivotim emajorizim në të kundërtën nuk dotë pranojmë asnjë akt të cilin dota sjell Kuvendi... etj..

Kërkesat e shtruara në mënyrëpublike nga shqiptarët, jo që nuk upërfillën, por madje udhëheqjapolitike e Maqedonisë, gjatë asajperiudhe kohore bëri përpjekjemaksimale, të maqedonizohen tëgjitha institucionet e atëhershmeshtetërore, veçmas ato informativee kulturore si për shembull RTV iShkupit u emërtua në RTV maqe-

donase, Filarmonia e Maqedonisënë Filarmonia maqedonase, Operadhe Baleti i Maqedonisë në Operadhe Baleti maqedonas etj.. Madjedisa udhëheqës të lartë të atëher-shëm shtetëror të RSM-së, shkuanderi atje saqë për shqiptarët, sh-pikën termin tepër ofendues "ma-qedonas me prejardhje shqiptare".

Se në cilat përmasa kishteshkuar shovinzmi maqedonas asajkohe, më së miri mund ta shohimnë dokumentin me titull: "Libri iPeticionit", i hartuar më 26 shkurttë vitit 1991 nga pesë bashkësitëlokale të fshatrave të komunës sëGostivarit: Gallatë, Zuboc, Pozha-ran, Tumçevisht dhe Vrapçisht.Ashtu siç u tha më lartë, gjithçkakonsiderohej si maqedonase, dukefilluar nga toka, uji, ajri, qielli, diel-li hënë, yjet etj, që "rrezikohen" ngasiç thuhej "përvetësimi i popullitjomaqedonas", përkatësisht nga"pakica shqiptare", që sipas tyrepërbën rastin e vetëm në botë tëkenë dy vende të tyre amë. Në pje-sën e dytë të të ashtuquajturit "Li-bri i peticionit", në pika të shkurtapërshkruhet "arsyeshmëria"përkatësisht "qëllimi" i hartimit tëatij dokumenti, ku siç do të shohimnë vazhdim, në stilin alla-millo-sheviçjane, do të kërkohet marrja emasave të rrepta si nga ana e ma-qedonasve po ashtu edhe nga vetshteti, për siç thuhej ndërprerjen epolitikës "agresive" të shqiptarëve,që në kohë të fundit "po manife-stohet gjithnjë e më shpesh në re-publikë". Këto masa, sipas tyreduhej të ndaheshin në dy pjesë:urgjente dhe afatgjate, përkatësi-sht, sistematike. Si masa urgjenteparashikoheshin moskonstituimii kuvendeve komunale në pjesënperëndimore të Maqedonisë, përshkak dominimit të deputetëve sh-qiptarë, përkatësisht të dy partivetë atëhershme shqiptare PPD-ëdhe PDP-ë, deri në shpalljen ezgjedhjeve të reja parlamentaredhe e dyta, shqiptarëve të mos ujepet "as çfarë funksioni" përkatë-sisht "resori" në pushtetin ekzeku-tiv republikan. Ndërkohë, të vazh-dohej me masa tjera, sistematike,afatgjate, përmes së cilave shqip-tarët me Kushtetutë të shpalleshin"pakicë nacionale", të pezullohejveprimtaria politike e Partisë përProsperitet Demokratik dhe Parti-së Demokratike Popullore, të moslejohej përdorimi i flamurit shqip-tar, të dëboheshin nga vatrat e tyre,të gjithë ata shqiptarë, të cilët napaskan "zbritur nga qielli" me qël-lim të "uzurpimit" të "hapësirës na-cionale e territoriale maqedona-

AUTONOMIA POLITIK-TERRITORIALE E SHQIPTARËVE NË MAQEDONI (1)

Situata politike në RS të Maqedonisëderi në shpalljen e Autonomisë

Deklarata Politike e PDP-së nxiti qarqet e atëhershme shoviniste maqedonase, tëinvolvuar brenda të ashtuquajturës "qeveri të ekspertëve" (në të cilën pa dëshirëndhe vullnetin e shqiptarëve, merrnin pjesë edhe tre shqiptarë), të ndërmarrinmasa ndëshkuese kundër popullsisë shqiptare në përgjithësi, e të aktivistëve tëkësaj partie në veçanti. Ministria për Informim përmes një komunikatë të lëshuarmë 27 qershor, Deklaratën e PDP-së, e kualifikoi si një "pamflet" që çon, siç thuhet"kah destabilizimi i Republikës, kah cenimi i marrëdhënieve ndërnacionale..."

19SPORTKoha, e martë, 29 maj 2018

se", si dhe të gjithë ata, veprimtaria e të cilëve naqenka "nacionaliste" dhe "problematike". Përveç kësaj,ata kërkonin që Qeveria e RSM-së, të parasheh ar-ritjen e një marrëveshje me Qeverinë e Republikës sëShqipërisë, për shpërnguljen e shqiptarëve nga këtotroje për në shtetin shqiptar "ngjashëm si ajo e vite-ve pesëdhjeta", që Tito e arriti me diplomatin eatëhershëm turk Fuat Kypryli, me ç’rast brenda gja-shtë viteve qenë dëbuar me dhunë rreth 150.000 sh-qiptarë. Për këta albanofob e shovinist të tërbuar ma-qedonas, të gjitha ato masa, kishin karakter"mbrojtës" dhe të njëjtat ishin të "domosdoshme", të"pa shmangura", "urgjente", dhe të "arsyeshme" histo-rikisht, për arsye siç thuhej në pjesën e fundit të doku-mentit "këta mysafir të pa ftuar nga bota islame", nukkanë "dëshmuar dhe nuk do të dëshmojnë asnjëherëpër një jetesë të përbashkët me krishterët".

Në rrethana, kur të drejtat e shqiptarëve sa vinine ngushtoheshin, njëra ndër dy partitë e atëhershmeshqiptare, Partia Demokratike Popullore (PDP-ë),doli me një deklaratë politike e cila më 19 qershor tëvitit 1991, u botua në gazetën "Nova Makedonija". Nëpikën dy (2) të saj thuhej:

"PDP është përcaktuar që popullsisë shqiptarenë Jugosllavi t’i pranohet statusi i kombit (janë mbi3 milion) edhe atë si shprehje e lirisë dhe të drejtëspër përcaktim të lirë nacional, për vetëvendosje dheme të drejtë të shkëputjes nga robëria totalitare easimiluese pan-sllaviste".

Një qëndrim i tillë i PDP-së, thuhej në vazhdim tëdeklaratës, vjen si rrjedhojë e refuzimit të kërkesavetë parreshtura të shqiptarëve nga udhëheqja eatëhershme maqedonase, e cila "në vend të progresite zgjodhi regresin", dhe si rrjedhoj janë bërë dhe pobëhen shumë reduktime e ndalime për shkollim nëgjuhën shqipe, "janë miratuar ligje diskriminuese nëfushën e shkollimit, u mbyllën shumë shkolla të me-sme në gjuhën shqipe, na urdhëruan të mësojmë në‘paralelet e përziera’, administratën pedagogjike taudhëheqim në gjuhë të huaj, sollën vendime përshkollim të mesëm të imponuar vetëm në gjuhënmaqedonase, kërkesat gjithshqiptare për mësim nëgjuhën shqipe injorohen nga ‘shteti demokratik’, pa-siviteti shtetëror, që i përket shkollimit në gjuhën sh-qipe, paraqet një politikë aktive të denacionalizimitdhe asimilimit të kombit shqiptar...etj.".

Deklarata Politike e PDP-së nxiti qarqet e atëher-shme shoviniste maqedonase, të involvuar brendatë ashtuquajturës "qeveri të ekspertëve" (në të cilën padëshirën dhe vullnetin e shqiptarëve, merrnin pjesëedhe tre shqiptarë), të ndërmarrin masa ndëshkue-se kundër popullsisë shqiptare në përgjithësi, e tëaktivistëve të kësaj partie në veçanti. Ministria përInformim përmes një komunikatë të lëshuar më 27qershor, Deklaratën e PDP-së, e kualifikoi si një "pam-flet" që çon, siç thuhet "kah destabilizimi i Republikës,kah cenimi i marrëdhënieve ndërnacionale...", krejtkjo "me qëllim të arritjes së funksionit të shkëputjessë pjesëve nga Maqedonia dhe krijimin e një fiksio-ni për Shqipëri të madhe".

Ndërkohë, edhe Partia për Prosperitet Demok-ratik më datë 29 korrik 1991, Kuvendit të Republikëssë Maqedonisë i dorëzoi "Deklaratën për statusin ebarabartë të shqiptarëve në Maqedoni". Sipas sajbartës të sovranitetit duhej të ishin të gjithë qyte-tarët, pa marrë parasysh përkatësinë e tyre etnike,ndërsa gjuhë nacionale të shpalleshin maqedoni-shtja, shqipja dhe turqishtja. Më tej thuhej se Repu-blika e Maqedonisë duhet të ndërtoj mekanizma ku-shtetuese përmes së cilave do të garantohet barazianacionale, pranë së cilave për të gjitha çështjet të ci-lat u përkasin marrëdhënieve ndërnacionale duhet tëvendoset me konsensus. Në pikën nëntë të dekla-ratës bëhej me dije se: "Shqiptarët në Republikën eMaqedonisë kanë të drejtë të vendosin për fatin etyre dhe në këtë kontekst ta bartin pjesën e tyre tëpërgjegjësisë për fatin e Republikës". Ngjashëm sikur-se e para, edhe kjo Deklaratë u hodh poshtë nga Qe-veria e RSM-së, me arsyetimin se "statusi i kolektivi-teteve nacionale, pakicave nacionale dhe etnike dhepjesëtarëve të kombeve tjera" do të definohet meKushtetutën e Republikës së Maqedonisë.

(vijon në numrin e ardhshëm)

Në qytetin e bukur të Cyrihut, dy Për-faqësueset shqiptare, Kosova dhe Sh-qipëria do ta luajnë një ndeshje miqëso-re. Trajneri i Përfaqësueses së Kosovës,Bernard Shallandes ka folur për mik-rofonat e "Supersport" duke i shpalosursynimet e tija. “Detyra ime është të pu-noj dhe të përgatis ekipin për ndeshjenkundër Shqipërisë dhe për të qenë gatinë muajin shtator. Nuk kemi shumëndryshime. Është mirë që lojtarët tikemi të gjithë për tu përgatitur sa mëmirë në muajin shtator. Do t’ia japmundësinë të gjithë futbollistëve”, kathënë Shallandes. Sipas trajnerit zvice-ran synimi është të përgatiten sa mëmirë për ndeshjen ndaj Azerbajxhanit.“Është shumë interesante. Për mua jamtrajner. Shqipëria është skuadër shumëe fortë, por për mua e rëndësishmeështë të përgatitemi kundër Azer-

bajxhanit në muajin shtator. Gjithsesikam dëshirë ta fitoj këtë ndeshje”, dek-laroi Shallandes. Derisa, Bernard Beri-sha, mesfushori me tipare sulmuese iKosovës është shprehur optimist për njëndeshje të bukur dhe plot argëtim për tëpranishmit. “Do të jetë një ndeshje sigjithë të tjerat, që do t’i shërbejë trajne-rit për të parë gjendjen e lojtarëve. Njëndeshje pa ndonjë rëndësi të veçantëdhe secili ekip do të përpiqet të fitojë. Erëndësishme është që të pranishmit tëkënaqen. Si ndaj Shqipërisë, ashtu edhendaj çdo kundërshtari tjetër, duhetdhënë maksimumi në fushë për Ko-sovën. Nëse vjen në ekipin kombëtarme dëshirë, atëherë gjërat shkojnë mirë.

Ne po përgatitemi për të dhënë gjithçkanë këto ndeshje miqësore që kemi nëprogram”, ka thënë Berisha. Ndërkohë,për sfidën me Kosovën por edhe atë meUkrainën ka folur sulmuesi Sokol Cika-leshi. “Ndeshja e parë me Kosovën ështëdisi më interesante, konsiderohet vël-lazërore, por do të jetë e luftuar në fu-shë. Edhe atmosfera në tribunë do tëjetë shumë e bukur. Uroj të marrim re-zultat pozitiv. Pastaj kemi Ukrainën,ekip disi më i fortë. Jemi ndeshur mekëtë skuadër para Evropianit dhe namundi. Duhet t’i bëjmë gjërat më ndry-she këtë herë. Do të jetë test i mirë përtrajnerin dhe lojtarët, për të parë se kujemi”, deklaroi Cikalleshi.

KOSOVË - SHQIPËRI,

test i rëndësishëm për dy ekipet shqiptareShqipëria dhe Kosova do tëzhvillojnë vëllazëroren eradhës, por këtë herë nëZvicër, sot (e martë) në orën20:00. Si trajneri ashtuedhe futbollistët e Kosovës,ndeshjen kundërShqipërisë, e shohin si testtë mirë për ndeshjet qëpërfaqësuesja i luan nështator në Ligën e Kombevetë UEFA-s

Xherdan Shaqiri është bërë njëri ngafutbollistët më të kërkuar në Evropë. Rë-nia e Stok Sitit nga elita e futbollit an-glez kaq bërë që interesimi për Shaqirinnga skuadrat evropiane të jetë i madh.Së fundmi garës për transferimin e Sha-qirit iu ka bashkuar edhe kampioni i riturk Gallatasaraj. Gjiganti turk është igatshëm të paguajë klauzolën e Xher-danit e cila është 14,5 milionë euro. Metë marrë lajmin se Shaqiri mund të tran-sferohet në Gallatasaraj, tifozët verdh ekuq kanë marrë një iniciativë unike.Tifozët turq të Gallatasarajit, kanë push-tuar "Instagramin" e Xherdanit duke ishkruar ‘Eja në Galatasaray’. Në fotot efundit të Shaqirit në rrjetin social "In-stagram" janë bërë mijëra komente të

njëjta nga tifozët turq. Mbetet të shihetnëse Shaqiri do ta marrë parasysh dë-shirën e madhe të tifozëve të Gallata-sarajit për tu transferuar në Stamboll. Tënjëjtën gjë e kishin bërë edhe tifozët eBeshiktashit me sulmuesin spanjoll Die-

go Kostas duke i kërkuar transferiminte klubi bardh e zi. Por në fund Kosta ki-shte zgjedhur të rikthehej në Spanjë teAtletiko Madrid. Për Shaqirin interesimkanë shprehur edhe skuadrat anglezesi Njukasëll, Everton, Sautempton.

TIFOZËT TURQ E PUSHTOJNË "INSTAGRAMIN" E SHAQIRIT

Eja në Gallatasaraj

Të hënën filloi grand slemi i RolandGarros në tenis, ndërsa për të dytin vit meradhë do të mungojë zvicerani Rogjer Fe-derer, që për shkak të vështirësive që kanë fushat me dhe, ka vendosur ashtu sivjet të mos luajë asnjë ndeshje në këtësipërfaqe. Federer përgatitet për t’u

rikthyer pas dy muajsh pushin në fushatme bar. Duke folur për turneun parisien, tëcilin Federer e ka fituar vetëm një herë nëkarrierën e tij (vitin 2009), zvicerani sh-prehet: “Klasifikimi nuk kushtëzon lojëntime dhe turnetë ku marr pjesë. Kam pu-nuar shumë për t’u rikthyer “numri 1”, por

në këtë moshë (36 vjeç) nuk është objekti-vi im të gjurmoj kreun”, tha Federer, ak-tualisht i dyti në botë. Federer shprehet sembi të gjitha rëndësi ka shëndeti, të jetë nëformë dhe të ketë mundësi të luajë sa mëgjatë. “Unë besoj se Nadal është sërish fa-vorit në Roland Garros. Të luaj kundër tij nëgjithë këto vite ka qenë e jashtëzakonsh-me, më ka shtyrë përpara për të qenë më ifortë dhe përmirësoj lojën time”, tha zvice-rani, që shpreson që një ditë të përballetsërish me rivalin spanjoll në këtë sipërfa-qe. “Nëse dua të luaj sa më gjatë më duhettë marr disa vendime dhe programoj mekujdes kalendarin, pasi kam edhe një fa-milje. Por dua që të luaj në Roland Garrosedhe një herë tjetër në karrierën time parase të tërhiqem nga sporti dhe të dueloj atyme Nadal”, deklaroi Federer.

Gati të dueloj ndajXhoshua në Britani,por me një kushtDuket se Britania e Madhe do të jetë vendi kudo të përcaktohet kampioni i padiskutueshëmi botës në peshat e rënda në boks. AmerikaniDeontaj Vilder ka rënë dakord që të duelojëndaj Entoni Xhoshua në vendlindjen e këtij tëfundit, në një përballje që do të unifikojë titujtkampionë bote në këtë kategori. Por Vilder,kampion i kategorisë "WBC", ka një kusht që tëkalojë oqeanin për të ardhur dhe dueluar nëLondër. Ai nuk do të ngjitet në ring në rast seJoshua nuk i garanton një fitim prej 20-30 mi-lionë dollarësh. Kjo është një shumë më evogël se ajo që Vilder i ofroi Xhoshuas për tëdueluar në Amerikë, një muaj më parë. “Ne iofruam 50 milionë dollarë. Ai do të bëhej bok-sieri i parë që do të merrte 50 milionë në histo-ri. Ishte diçka e lehtë për të gjithë, që ai të vin-te dhe të duelonte në Amerikë, do të ishte njësfidë e çmendur. Tani duan që të duelojnë nëBritaninë e Madhe. Jam dakord, por Xhoshuaduhet të më ofrojë të paktën 20 milionë dol-larë që të vij aty”, u shpreh Vilder, duke shtuarse kjo sfidë do të zhvillohet pas muajit shtator.

FEDERER SHPALOS DËSHIRËN E TIJ PARA TËRHEQJES

Dua të luaj edhe njëherë në Roland Garros

“Nëse dua të luaj sa më gjatë më duhet të marr disavendime dhe programoj me kujdes kalendarin, pasi kamedhe një familje. Por dua që të luaj në Roland Garros edhenjë herë tjetër në karrierën time para se të tërhiqem ngasporti dhe të dueloj aty me Nadal”, pohon Federer

E NGJITI PARMËN NË SERIE A

Lukarelli i jep fund karrierësKapiteni i Parmës, Alessandro Lukarelli ështëlarguar nga futbolli, duke i dhënë kështufund karrierës së tij si futbollistë. 40 vjeçari icili ka një karrierë fantastike dhe dha kontri-butin e tij më të madh në futboll, kryesishttek ekipi i Parma-s, të cilën nuk e la vetëm nëkategorinë D po udhëtoi me të, duke e ringji-tur përsëri në Serie A. Ai ka luajtur 10 vjet nëkrahët e Parma-s ku ka zhvilluar 333 ndeshje.Si kapiten nuk e braktisi ekipin, kur falimen-toi dhe ra në kategorinë D, por dha maksimu-min e tij për ta rikthyer në elitën e futbollititalian. Në festën që u organizua në nder tëringritjes së klubit në Serie A, Lukarelli i kadhënë lamtumirë futbollit duke thënë: “Unëe kam përqafuar Parmën për 10 vjet dukedhënë gjithçka. Tani që jemi kthyer në SerieA, qëllimi është arritur”, deklaroi Lukarelli.

Daniel Rikiardo me "Red Bull" fitoigarën e Çmimit të Madh të Montekarlos,një garë e mërzitshme dhe pa surpriza, mepilotët e kreut që ruajtën pozicionet e tyre.Në podium u ngjitën edhe Sebastian Fettelme Ferrari (i dyti) e Luis Hamilton me Mer-cedes (i treti), ndërkohë që pas tyre u ren-ditën dy pilotët finlandezë Kimi Raikko-nen (Ferrari) me Valtteri Bottas (Mercedes).Pra, pesë të parët ruajtën pozicionet që ki-shin para se të niste gara, deri diku e pritsh-me në një pistë qytetase si ajo e Montekar-los, që ndryshe nga vitet e fundit, këtë herënuk dhuroi shumë surprizë apo emocio-ne. Pilotët garuan brenda limiteve, evituannë maksimum gabimet dhe ndalesat nëbokse për të ndryshuar gomat nuk sollënasnjë surprizë në renditje. Ndryshe, përRikiardo ky është suksesi i dytë në këtëBotëror, pas atij në Azerbajxhan, duke ba-razuar 2 fitoret e Fettel dhe dy të Hamilton,

duke hyrë kështu në garë për titullin kam-pion. Një fundjavë e përkryer për Red Bull,që tregoi se është pretendente. I emocio-nuar dhe plot me gëzim! Daniel Rikiardoka komentuar në këtë mënyrë triumfin nëÇmimin e Madh të Montekarlo: “Ndjejshumë emocione. Kishe dy vjet që ishtepërgatitur për këtë sukses dhe më në funderdhi. Kemi pasur probleme dhe nuk kamkaluar një periudhë të mirë. Në një lloj pikë

nisëm të humbasim fuqi dhe mendova segjithçka do të ishte e kotë, sepse Fettel nuklargohej, por mbërrita në finish duke për-dorur marshin e gjashtë. Falënderoj skude-rinë. Mu desh të administroja shumë fak-torë, por fituam në një pistë historike siështë Montekarlo dhe është diçka shumë ebukur. Pashë flamuj të Australisë në pistëdhe i falënderoj për mbështetjen”, tha pasgarës Rikiardo.

Edhe pse pësoi një dëmtim serioz në shpa-tull, Mohamed Sallah nuk dorëzohet dhepavarësisht se mediat e japin si të sigurtmungesën e tij në Botërorin rus, sulmuesi iLiverpulit ka bindjen se do të jetë në kompe-ticionin më të rëndësishëm në rang kombë-taresh. Sallah me një mesazh në "Twitter" kalumturuar pa masë të gjithë tifozët egjip-tianë të cilët dëshirojnë ta shikojnë me çdokusht me fanellën e ekipit përfaqësues “fa-

raonin” e tyre. “ Ishte një natë shumë e vësh-tirë por unë jam një luftëtar. Pavarësishtprobabilitetit, unë jam besimplotë se do tëjem në Rusi për t'iu bërë të gjithëve tëndiheni të lumtur. Dashuria dhe juaj do tëmë japin forcën e duhur për të cilën kamnevojë”, shkruan Sallah në "Twitter". Edhepërplasja me Ramos ishte shumë e fortë nëEgjipt besojnë se do të kenë në dispozicionidhullin e tyre për Botërorin rus.

RIKIARDO FITON GARËN E ÇMIMIT TË MADH TË MONTEKARLOS

Kisha dy vjet që e prisja këtë moment

Sallah gëzon egjiptianët

20 SPORTKoha, e martë, 29 maj 2018

||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

21SPORTKoha, e martë, 29 maj 2018

Fabregas dhurata eValencias përÇampionsinAventura e Cesk Fabregas te Çellsi ështëdrejt mbylljes dhe destinacioni i radhësdo të jetë Spanja aty ku u formua edhe silojtar. 31-vjeçari ka edhe një vit kontratëme “Blutë e Londrës” dhe vetëm një vetoe trajnerit të ardhshëm të ekipit mund tëpengojë largimin e tij ndërsa Valencia eVilarreal po fërkojnë duart për fantazi-stin. Ekipi i Marselinos është ai më shumëi interesuar duke parë se luan edhe në"Champions League" dhe Fabregas do tëishte dhurata më e mirë për tifozët e skua-drës.

Oblak dhe Alissondëshirat e KloppPas natës horror të Loris Karius në finalene Kievit, te Liverpuli e kanë ndarëmendjen për të gjetur një portier të përsezonin e ardhshëm. Klubi anglez ka disa alternativa në listëdhe që të gjithë janë me çmim të kripurduke nisur nga Jan Oblak për të cilin Atle-tiko Madrid kërkon të paktën 50 milionëeuro. Gjithashtu në listë është edhe Alis-son, braziliani i Romës që kërkohet edhenga Real Madridi, ndërsa në fund ështëDonnarumma tek i cili mund të afrohenme një ofertë të paktën prej 40 milionëeuro.

Dalbert isakrifikuari i parë i InteritDe Vrij, Asamoah e Lautaro Martinez janëgoditjet e Interit deri tani në merkato dhenë pritje për të kompletuar ekipin përSpalettin, Ausilio mendon te shesë njëlojtar të paktën para 30 qershorit. Për tëmos sakrifikuar një “top player”, drejtorisportiv zikaltër po studion ofertat që janëardhur në drejtim të Dalbert nga Franca,ku Marsej e Monako mendojnë seriozi-sht për brazilianin. Mbrojtësi nuk dha atëqë pritej në sezonin e parë dhe mund tëlargohet por jo për një ofertë më të ulët se16 milion euro. Së fundmi në adresë të In-terit për brazilianin, ka ardhur një ofertënga Roma që e do në formë huazimi loj-tarin.

Sokratis drejtshitjesPasi zyrtarizuan trajnerin e ri që do të jetëLucien Favre, drejtuesit e Borussia Dort-mund po tregohen aktivë në merkato. Go-ditja e radhës do të jetë afrimi i mesfusho-rit Marius Volf nga Aintraht Frankfurt përafro 7 milionë euro ndërsa janë afër akor-dit edhe me Arsenal për mbrojtësin Sok-ratis. Ky i fundit ka edhe një vit kontratëme verdhezinjttë dhe për klubin ështëmundësia e fundit për të mos e humburme parametër zero ndaj dhe kanë refu-zuar ofertën prej 15 milion euro nga Arse-nali duke pretenduar 18 milion euro.

LAJMESHKURT

Kristiano Ronaldo u shfaq për të ofruarshpresë për tifozët e Real Madridit, se aido të qëndrojë në klub. Këtë e bëri gjatë pa-radës së trofeut të Ligës së Kampionëve, tëdielën. 33-vjeçari ishte në hije gjatë fitores3-1 ndaj Liverpulit, në Kiev, ndërsa lëshoibombën, duke nënkuptuar se do ta linteReal Madridin. Pak më vonë kërkoi faljepër kohën e komenteve të tij, pasi thuhet seishte qortuar privatisht nga kapiteniSergjio Ramos, duke shtuar se do të jeptepak qartësi për të ardhmen e tij në ditët eardhshme. Megjithatë, duke folur paramijëra mbështetësve të mbledhur në krye-qytet, ndërsa Real Madridi festoi triumfine tretë radhazi në Çampions, ylli portugezsugjeroi se mund të vazhdonte në “Berna-beu” edhe për të paktën një vit tjetër. “Fale-minderit që keni qenë këtu, këtë pasdite", –

tha Ronaldo nga ballkoni i selisë së ba-shkësisë në “Puerta del Sol”. – Kemi falën-deruar historinë për ju, që na keni mbësh-tetur gjithmonë. Është një moment ilumtur dhe ne jemi shumë të gëzuar. HalaMadrid dhe asgjë tjetër! Faleminderitdjem… Deri sezonin e ardhshëm”, tha por-tugezi. Derisa, gjatë festimeve, lojtarët dhetifozët e Real Madridit u bashkuan dukethirrur në kor: “Kristiano, qëndro”, me Ro-naldon duke iu përgjigjur pozitivisht kërke-save. Ai shtoi: “Çfarë mund të them për

këto tifozë, që më japin kaq shumë dashu-ri çdo ditë? Unë jam shumë krenar për tëluajtur në klubin më të madh në botë, fale-minderit për këngën, kjo është shumë erëndësishme për mua. Jam shumë i këna-qur me pasionin tuaj, me këta lojtarë dheme këta trajnerë, që më japin motiviminmë të mirë. Ajo që më pëlqen më së shum-ti është të fitoj. Me këta lojtarë është e pa-mundur të mos fitosh Ligën e Kampionëve.Faleminderit shumë!”, deklaroi KristianoRonaldo.

Junajted do tëpaguajë 105 mlneuro përMilinkoviç-SaviçMançester Junajted ka bërë njëofertë prej 105 milionë eurosh për tëmarrë “yllin” e Lacios, Sergej Mi-linkoviç-Saviç dhe me shumë gjasaai do të bëhet futbollisti më i sh-trenjtë i blerë ndonjëherë nga Ju-najted dhe më i shtrenjti i shiturnga Lacio. “Djajtë” e kanë ndjekurprej kohësh serbin dhe tani kanëvendosur të ndërhyjnë duke paguarçekun me 105 milionë, për të mpo-shtur konkurrencën e Paris Sen-Zhermen, Juventus dhe ndoshtaBarcelonës, që po has vështirësi nëblerjen e Antonie Grizmann. Mu-rinjo ka ndërmend të luajë me tremesfushorë qendre në sezonin eardhshëm dhe njëri prej tyre do tëjetë Matiç, tjetri Pogba, për të tretinështë gati investimi i madh për Mi-linkoviç-Saviç. Gjithsesi, duhet edhealternativa të tjera, pasi ka mbeturvetëm Ander Herrera, sepse Karrik utërhoq nga futbolli, ndërsa Fellainido të largohet. Kjo është arsyejapërse Junajted po përgatitet të pa-guajë 60 milionë euro për Fred tëShakhtar.

Renato Sançez nuk ka kaluarnjë vit të mirë si huazim teSvonsi në elitën e futbollit an-glez. Mesfushori i talentuarportugez humbi hapësirat teBajernit dhe gjiganti gjermanvendosi ta huazojë në Svonsi.Por portugezi nuk arriti të tre-gojë asgjë në futbollin anglezduke luajtur në vetëm 12 taki-me. Një mundësi tjetër kaardhur për Sançezin që të

vazhdoj të luaj në nivele tëlarta. Mediat italiane kanë ra-portuar se Karlo Ançelotti pokërkon t’ia shpëtojë karrierënlojtarit e cila është në rënie tëlirë. Ish-trajneri i Bajernit pokërkon transferimin e portu-gezit në Serie A për t’ia dhënënjë fanellë titullari. Napoliështë gati të shpenzojë 20 mi-lionë euro për të bindur Bajer-nin të heqë dorë nga 20 vjeça-

ri. Gjithsesi në garë për lojta-rin mbetet edhe Monako nëLigue 1 si dhe Benfika në Por-tugali.

Pas shumë thashethe-mesh, është raportuar se In-teri do të takohet me MauroIkardin dhe agjentin e tijbrenda javës së ardhshmepër të diskutuar rreth rinovi-mit të kontratës. Sulmuesi kaklauzolë prej 110 milionëeuro në kontratën e tij, porqë është e vendosur vetëmpër klubet e huaja në dy javëte para të korrikut. Trajneri

Luçiano Spaletti ka thënë sekapiteni zikaltër mund të lar-gohet nëse vjen ndonjëofertë e mirë, por argjentina-si nuk ka dhënë ende ndonjëindikacion se dëshiron aven-turë të re. Tani PremiumSport, raporton se në java eardhshme do të jetë vendim-tare për të ardhmen e Ikar-dit pasi klubit do takohet melojtarin dhe gruan e tij Vanda

Nara, e cila është edheagjente. Klauzola pritet të rri-tet, ndërsa gjithashtu edherroga e lojtarit. Me bonuseajo pritet të shkojë në sezonderi në 7.5 milionë euro, njëshifër mjaft e lartë për fut-bollin italian. Vlen të thek-sohet se Ikardi së bashku meÇiro Immobilen me nga 29gola kanë qenë golashënue-sit më të mirë.

Interi dhe Ikardi do të diskutojnërinovimin e kontratës

Ançelotti e kërkon Sançezin //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

KRISTIANO RONALDO QETËSON TIFOZËT E REAL MADRIDIT

Shihemi sezonin e ardhshëmDuke folur para mijëra mbështetësve tëmbledhur në kryeqytet, ndërsa RealMadridi festoi triumfin e tretë radhazinë Çampions, ylli portugez sugjeroi semund të vazhdonte në “Bernabeu” edhepër të paktën një vit tjetër

22 SPORTKoha, e martë, 29 maj 2018

Loris Karius nuk do të harrojëkurrë gabimet në Kiev, por nukështë e thënë se karriera e tij kamarrë fund. Por ndoshta edhegjithçka ka mbaruar. Futbollindonjëherë fal, por ndonjëherë një“gafë” mund të sjellë fundin e kar-rierës. “Gafa” që kushtojnë vendin epunës. Kan i ka thënë Karius se mëe keqja duhet ende të vijë. Të gjithëdo të kujtojnë gjithmonë atë që aibëri në Kiev, edhe nëse do të luajëshumë mirë në vitet e ardhshme.Një dënim? Futbolli jep, por edhemerr. Kjo vlen edhe për vendin nëlavdi. Historitë e portierëve, në këtëaspekt nuk mungojnë. Edhe pse eardhmja e Karius duket e shënuar,nuk është e thënë se nuk mund tërilindë dhe të harrojë, gjithnjë nësemundet, atë të ndodhi në Kiev.

VAN DER SAREdvin Van Der Sar ishte fajtori

kryesor për dy titujt e humbur ngaJuventusi në dëm të Roma dhe La-cio, sidomos në sezonin 2000/01me dy gafat që bëri holandezi nësfidën direkt ndaj Lacios. Largimi iportierit holandez ishte i pash-mangshëm. Por ai pati hakmarrjene tij, rilindi te Mançester Junajtedidhe fitoi "Champions League", sinjë nga protagonistët kryesorë tëtriumfit në Moskë kundër Çellsit.

LEHMANPortieri gjerman mbërriti te

Milani në vitin 1998 për të zëvendë-suar Sebastiano Rossi, por shumëshpejt nisi të kontestohej ngatifozët kuqezi. Shumë prej tyre dotë mbajnë mend akoma gabiminnë humbjen 1-3 ndaj Fiorentina.Gabon fatalisht në golin e parë tëBatistutas, më pas prek me dorëtopin e ardhur nga Kostakurta dhe“Batigol” nuk e fal me një goditjedënimi brenda zonës. Në Serie Amori fund, por rilind në Bundesli-ga, ku shkëlqen me Dortmundindhe fiton titullin. Më pas, vazhdoitë shkëlqente deri në fund të kar-rierës me Arsenalin.

ANTONIOLIPërvoja e tij te Roma dhe Mila-

ni ishte e pafat. Portieri bëri disa“gafa” që i kushtuan vendin epunës. I paharrueshëm është gabi-mi në derbin e Milanos kur pësoigol nga 40 metra, nga një goditjepa pretendime e De Agositini. TeRoma fitoi titullin kampion në vitin2001, por bëri gjithçka për t’ia vë-shtirësuar punën skuadrës së Ka-

pellos duke pësuar gola qesharakndaj Perugjës dhe Napolit. Elimini-mi nga "Champions League" ishtevetëm faji i tij me dy golat e pë-suar ndaj Ajaksit, ku as vetë DeJong dhe Ibrahimoviç nuk e kup-tuan si arritën të shënojnë. Ishtefundi i karrierës së tij.

GOIKOÇEAVetëm emrin ka të ngjashëm

me argjentinasin Goikoçea që endihmoi skuadrën e Maradonas tëshkonte deri në finalen e “Itali ‘90”.Në sezoni 2012/13, me dëshirën eZeman, uruguaiani bëhet portieri i

Romës dhe gjithçka ishte njëtragjedi. I aftë në lojën në këmbë,por aspak me atë me duar, ku duketse i kishte prej “gjalpi”. Kurioz ishtegoli i pësuar nga Kaljari, kur e futivetë topin në rrjetë, edhe pse podilte jashtë. Ai sezon shkatërrim-tar që bëri me Romën praktikisht i

mbylli karrierën, sepse që atëherënuk është parë më kurrë në futbol-lin e niveleve të larta.

KOPPOLANjë tjetër portier që rrezikoi

fundin e karrierës, si pasojë ezgjedhjeve të Zeman. Në vitin2000, Ferdinando Koppola ështëportieri premtues i të rinjve të Na-poli. Trajner çek e mori në ekipin eparë dhe debutimi i tij ishte njëmakth, një ditë e tmerrshme, mepesë gola të pësuar ndaj Bolonjës.Pas ndeshjes duke qarë tha: “Mëshkatërruar karrierën.” Vazhdoi tëluante futboll në Serie A me Asko-lin, Regjinën, Sienën, Atalantan,Bolonjën dhe Veronën, por kurrënuk u bë ai portier i madh që men-dohej se do të ishte.

Kur “gafat” të kushtojnëvendin e punës!

Futbolli jep, por edhemerr. Kjo vlen edhe përvendin në lavdi.Historitë e portierëve,në këtë aspekt nukmungojnë. Edhe pse eardhmja e Karius dukete shënuar, nuk është ethënë se nuk mund tërilindë dhe të harrojë,gjithnjë nëse mundet,atë të ndodhi në Kiev

23MOZAIKKoha, e martë, 29 maj 2018

BESËLIDHËSITISH FUTBOLLISTI

POLAK, GZHEGOZH

QYTETNË GJERMANI

NJËRI NGA TRE MUSHQETARËT

URREJTJA------------------------------VALË AJRI, AVULLI

APO TYMI M TEMPERATURË MensurMamuti

SHIH FOTON(NGA BETEJA BIZANTINO -

OSMANE)

KRYEQYTETII JORDANISË

NJËPARAFJALË

ADREJTIM

NË MUZIKË------------------------------

GJ.

MATERIAL I BRENDSHËM

RROBASH

FATKEQËSI E RËNDË

------------------------------LESLI

NILSEN

MATEMATIKANI POLAK, ZEBRAVSKI------------------------------

KOMANDANTI BIZANTIN, HUMBËSI I BETEJËS (FOTO 3)

SHEGË------------------------------

TEMPERATURA

KKOMANDANTI I

USHTRISË OSMANE, FITUESI I BETEJËS

SË STAMBOLLIT (FOTO 2)

AUSTRIASUEDIA

------------------------------LLOJOPELI

STRUCAUSTRALIAN

VETËM, SALLTE(VJET.)

TRINITROTOLUOL

PËREMËRVETOR

NOVELISTI GJERMAN,THOMAS

BORI------------------------------

PASKALI

METRI------------------------------

PLASARITJE,E ÇARË

PERANDORIA E CILA, NGA VITI

1453, E KA QYTETIN E STAMBOLLIT

SNOBISTNJËRI NGA

36 RRETHET E SHQIPËRISË

ISH BOKSIERI YNË, SALIHU

PJESA E ERRËTE 24 ORËVE

AUTORIBULLGAR,

PELINLLAMBA

ELEKTRIKE

OZOTI,

PERËNDIA ------------------------------

ENERGJIA

HUNDORE(MJEK.)

ISH REPUBLIKAE MAQEDONISË

------------------------------PËREMËR

VETOR

NDEZJAE VESHIT

NË ATË VEND------------------------------

TEMPERATURA

PERANDORIA E CILA, NGA VITI 1453, E HUMBI

QYTETIN E STAMBOLLIT

ELVIRADIAMANTI

ZGJIDHJET: M, ALEATËT, RAP, ASTAR, GJËMË, TEOFIL, NAR, KONSTANTIN, AS, EMU, SALL, TNT, ATA, MAN, B, M, POÇE, OSMANE, ALLAH, NAZALE, IRM, OTITI, ATJE, BIZANTI, ED.

Shumë i lehtë: 139642857, 428795316, 675381924, 861573492, 293864175, 754219683, 916427538, 542138769, 387956241. Mesatar: 438196752, 516327894, 297485316, 845963271, 369271548, 172548639, 981732465, 653814927, 724659183.

29 Maj 1453NË K

ËTË D

ITË

1 6 2 7 8 7 3 6 8 4 6 9 2 3 1 5 4 6 9 2 8 2 1 7 3 9 6 1

5 6 3 7

9 4 3

4 9 3 2 1

3 5

2 9

8 1 6 5

3 8 1 9

7

, ALL, TNTT, , S U S, EM , A N. ZANTI, ED

ANTIN TTA ONS AR, K IL, N OFTJE, BIZ TITI, A LE, IRM, O

AR, GJËMË, TEO TTA S , A , RAPP,AZAL OSMANE, ALLAH, N

: GJIDHJET Z, TËTT, A M, ALE, B, M, POÇE, O A, MAN TTA AAT

1 68 7

6 86

2 73

49

5 6 3

9 4

4 9

7

3

3 2 1

62 3

49 2

2 1

91 56

87

4 9

3

2

8 1

3 8 1

3 2 1

5

9

6 5

1 9

, 754219683, 916427538,845963271,

3 9

24, 861573492, 2938641757894, 297485316, 1632

927, 724659183.

6 1

857, 428795316, 67538192Mesatar: 438196752, 5

39, 981732465, 653814

7

ë: Shumë i leht1396428542138769, 387956241.369271548, 1725486

DASHI 21. mars - 20. prillDite mjaft e qëndrueshme kjo e sotmja për gjithë te da-

shuruarit. Nuk do hidhni asnjë hap pa pyetur marre mendimin e part-nerit dhe bashkëpunimi do përforcohet. Beqaret do jene me fat nesektorin e dashurisë. Edhe pa kërkuar shume ata di e gjejnë perso-nin e duhur. Për financat me pas mos u shqetësoni aspak. Situata jovetëm qe nuk do jete problematike, por priten edhe përmirësime.

DEMI 21. prill - 21. majSaturni do e përmirësoje ndjeshëm sot jetën ne çift. Do

jeni me shume nga vetja qe marrëdhënia mes jush te jete e mire dheme mirëkuptim do zgjidhni çdo mosmarrëveshje. Për beqaret, vet-mia do jete me e padurueshme se kurrë. Kujdes mos bëni ndonjëçmenduri për te cilën te pendoheni. Dielli do iu beje me te kthjelletne planin financiar dhe do e dini mire çfarë hapash te hidhni.

BINJAKET 22. maj - 21. qershorEdhe pse nuk do keni shume kohe te lire sot, do e gjeni

mundësinë për te qëndruar paksa me atë qe dashuroni. Marrëdhë-nia me te do jete me e ngrohte se disa dite me pare. Beqaret ka shu-me mundësi te kenë një takim interesant me një person te shenjësse demit. Ne planin financiar nuk është momenti për te rrezikuarshume. Ruani qëndrueshmërinë.

GAFORRJA 22. qershor - 22. korrikNëse marrëdhënia me partnerin nuk po shkon ashtu si

duhet kohet e fundit, gjeni kurajën dhe flisni hapur me te. Me miret’i vendosni qe tani pikat mbi “i” sepse me vone do lëndoheni meshume. Beqaret do jene mjaft tërheqës dhe do kenë me tepërmundësi për te bere për vete persona interesante. Financat do imenaxhoni me kujdes dhe maturi.

LUANI 23. korrik - 22. gushtDite shume e qëndrueshme dhe aspak problematike kjo

për te dashuruarit. Nëse vazhdoni ne këtë rruge edhe për disa kohedo e çoni me tej lidhjen tuaj. Beqaret me shume gjase do fillojnë njëhistori dashurie pasiononte dhe te magjishme. Edhe ne planin finan-ciar fati do jete me ju. Buxheti do jete me i mire se kohet e fundit dheju do kryeni shpenzimet e nevojshme pa frike.

VIRGJERESHA 23. gusht - 23. shtatorNuk do lodheni aspak duke dëgjuar problemet e partne-

rit tuaj sot dhe ne çdo moment do i jepni mbështetjen tuaj. Ai do juvlerësojë mjaft për këtë. Beqaret nga ana tjetër do kenë takime pafund, por nuk do arrijnë te fiksohen. Kujdes sepse koha ikën dhemundësi te tilla rralle here vijnë. Ne planin financiar do përballeni menjë situate shume delikate. Kujdes!

PESHORJA 24. shtator - 23. tetorNuk do keni për çfarë te qaheni sot ne jetën tuaj ne çift

sepse partneri do mundohet ne çdo moment t’ua beje qejfin. Aido pakujdeset për ju dhe do ju mbaje ne pëllëmbe te dorës. Beqa-ret do jene po ashtu te privilegjuar. Pers shkak te personave teshumte qe do iu vijnë rreth e rrotull do kenë mundësi te bëjnëedhe zgjedhjen e duhur. Financat jo problematike.

AKREPI 24. tetor - 22. nëntorDo debatoni ashpër me partnerin tuaj gjate kësaj dite

dhe kjo do ju beje te mendoni t’i jepni fund gjithckaje qe keni ndër-tuar. Kujdes mos merrni vendime te nxituara kur nuk jeni te kthjel-let. Beqaret nuk do kenë takime interesante sot, megjithatë fale mi-qve dita nuk do jete e mërzitshme. Ne planin financiar do ketë disaprobleme te vogla, por qe me pak maturi mund t’i zgjidhni.

SHIGJETARI 23. nëntor - 21. dhjetorNëse doni qe jeta juaj ne çift te shkoje me se miri gjate

kësaj dite, mundohuni te tregoheni sa me realiste dhe te mosëndërroni gjera te pamundura. Beqaret duhet ende te presin edhedisa kohe për te gjetur personin e tyre te ëndrrave. Me financatduhet te merreni pak me tepër. Nëse ulni shpenzimet dhe bëni njëriorganizim te situatës, çdo gjë do shkoje për mrekulli.

BRICJAPI 22. dhjetor - 20. janarKonfigurimi i yjeve do jete pozitiv për te dashuruarit sot.

Do dilni me shume me partnerin dhe do provoni disa eksperiencate reja. Beqaret duhet te ruajnë kthjelltësinë gjithë kohës dhe te mosju besojnë te gjithë atyre qe do mundohen t’i joshin. Do e lëndojnëse tepërmi veten e tyre. Ne planin financiar mos u dekurajoni edhenëse keni disa probleme.

UJORI 21. janar - 19. shkurtMjedisi yjor do ju ndihmoje te afroheni me tepër me

partnerin tuaj dhe te kaloni momente te këndshme se bashku. Doi harroni problemet e te shkuarës dhe do shihni me optimizëmdrejt se ardhmes. Beqaret do jene sensuale dhe joshës. Te gjithëdo i kenë sytë nga ju prandaj do keni te drejtën e zgjedhjes se per-sonin me te përshtatshëm.

PESHQIT 20. shkurt - 20. marsDite e qete dhe e zakonshme kjo për ata qe janë ne një

lidhje. Merrini gjerat ashtu si t’ju vijnë pa menduar aspak për te ne-sërmen. Beqaret do i japin me tepër rëndësi pamjes se tyre te ja-shtme dhe ne këtë mënyrë do jene me interesante ne sytë e tetjerëve. Propozimet nuk do mungojnë. Ne planin financiar nukdo keni probleme, përkundrazi gjendja do jete me e mire.

Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë(OBSH), çdo vit 5.4 milionë persona në botëpickohen nga gjarpërinjtë. Po sipas kësajorganizate, çdo vit 138 mijë persona nga egjithë bota humbin jetën nga gjarpërinjtëdhe 400 mijë të tjerë mbeten me aftësi tëkufizuara. Sipas të dhënave, gjysma e ra-steve që rezultojnë me vdekje ndodhin nëIndi. Ndërsa si arsye e numrit të madh të ni-velit të vdekjeve në Indi llogaritet të jetëmungesa në ndërhyrjet emergjente dhe nëshërbimet e përgjithshme shëndetësore.

Çdo vit, 5.4 milionë personanë botë pickohennga gjarpërinjtë

24 MOZAIKKoha, e martë, 29 maj 2018

1453 - Bie Konstantinopoja nëduart e Muhamedit të II (turqve) dheme këtë përfundon periudha e Pe-randorisë së Bizantit.

1692 - Beteja e La Hoxhit: Flotatangleze dhe holandeze mundinflotën franceze.

1727 - Pjetri i II emërohet Car i Ru-sisë.

1916 - SHBA pushtojnë RepublikënDomenikane.

1922 - Ekuadori shpallet shtet i pa-varur.

1944 - Trupat britanike pushtojnëAprilian në Itali.

1979 - Ipeshkvi Abel Muzorewa jepbetimin si Kryeministri i parë zezaknë Zimbabve

1989 - Studentët protestues nëKinë ndërtojnë replikën e Statujës sëLirisë.

1990 - Boris Yeltsin zgjidhet krye-tar i Republikës Ruse.

2001 - Bëhet inaugurimi i DitësNdërkombëtare të Paqeruajtësve tëOKB.

PLAKU DHE TAKSISTINjëherë një plak i cili i kishte dy va-lixhe të rënda në dorë, shkon e pyetnjë taksist se sa kushtonte për tadërguar atë deri në vendin e cak-tuar!Taksisti i thotë: 10 euro. Plaku: Po valixhet?!Taksisti: Valixhet janë pa pagesë.Plaku ia kthen: Mirë, merri t’i va-lixhet se unë vij në këmbë!”

Në një zemër që dashuron vërtetë,ose xhelozia vret dashurinë, ose

dashuria vret xhelozinë. (Dostojevski)

Humbja e një orë gjumi është e bara-svlershme me dy vjet të rritjes sënjohurive dhe zhvillimit. Sipas studi-meve më të fundit mungesa e gjumitul nivelin e inteligjencës. Të flesh njëorë më pak gjumë do të thotë që tru-ri i një personi në klasë të gjashtëkthehet në trurin e një nxënësi nëklasë të katërt. “Humbja e një orëgjumi është e barasvlershme me dyvjet të rritjes së njohurive dhe zhvilli-mit”, thonë studimet. Ka një lidhjereciproke midis notave dhe sasisë sëgjumit. “Adoleshentët të cilët merr-nin 10-she flinin 15 minuta mëshumë se sa ata qe merrnin 9-she ekështu me radhë”. Të dhënat ngaWahlstrom ishin pothuajse përsë-ritje perfekte e rezultateve nga studi-mi i më shumë se 2 mijë nxënësve nëRode Island të SHBA-së.

KA

LE

ND

AR

I H

IST

OR

IK 2

9 M

AJ

TH

ËN

IA E

DIT

ËS

BA

RSO

LE

TA

A E

DIN

I S

E...

A është e mundur që çamçakëzi tëvërtetojë nëse keni kancer apo jo? Kjoështë plotësisht e mundur pasi tashmëpërtypja e çamçakëzit zëvendëson testine gjakut, sepse ky produkt absorbonkomponimet e lëshuara nga kanceri nëpështymë. E gjitha kjo është zbuluar nganjë kompani bio-teknike, ku sipas saj,gjatë përtypjes së çamçakëzit, në pë-shtymë gjenden disa lëndë të quajtura“të paqëndrueshme”, të cilat janë kompo-nime kimike të lëshuara nga kanceri. Paspërtypjes përgjatë 15 minutave, merretnë analizë produkti për të parë nëseështë apo jo i prekur nga kanceri. Ngakërkimet e bëra nga shkencëtarët e Ala-bama-s, janë zbuluar lloje të ndryshmeçamçakëzësh të cilët zbulojnë kancerin

pankreatik, kancerin e mushkërisë dhekancerin e gjirit. E vërteta është se ta-shmë testet e gjakut, biopsitë apo apliki-

met e ndryshme për zbulimin e kanceritdo të zëvendësohen lehtësisht meçamçakëzin.

Një dhëndër u nda nga nusja e tijvetëm 15 minuta pas ceremonisë së da-smës, dhe kjo pasi ai “u ndje i ofenduar”nga babai i saj për çmimin e kërkuar. Bur-ri pranoi ti paguante vjehrrit të tij 20 mijëpaund për dasmën në Dubai, por i mo-shuari ishte i paduruar të merrte paratë.Anëtarët e familjes dhe miqtë shoqëruançiftin në zyrën e gjyqtarit Sharia për të dë-shmuar se kontrata e martesës ishte fir-mosur. Dhëndri i kishte paguar 10 mijëdollarë në moment, siç dhe ishte rënëdakord, dhe pjesën tjetër pas festës pasi ulargua nga ndërtesa e Gjykatës, raportonGulf News.

Por, babai i donte paratë sa më shpejt,sapo të niste nënshkrimi, dhe pse dhëndrinuk i kishte paratë me vete. Ai i tha se iduhen pesë minuta sa të shkonte te maki-na e parkuar jashtë dhe të merrte pjesëne mbetur të çmimit të nuses. Por në vendta lejonte të shkonte, vjehrri këmbëngul-te të paguante aty në moment, ose të dër-

gonte ndonjë mik a të afërm të merrteparatë. Por dhëndri u ndje i fyer nga kjokërkesë dhe hoqi dorë menjëherë ngamartesa, tha një avokat që po merrej meçështjen. “Ai i tha babait të nuses se nuk dotë donte që vajza e tij, si bashkëshortja e tijtashmë, të divorcohej në më pak se 15 mi-nuta nga nënshkrimi i kontratës së marte-

sës”, tha avokati. Divorci në vetëm 15 minu-ta është ekstrem, por nuk është rasti i parënë historinë e Emirateve, pasi kanë pasmartesa që zgjatë vetëm pak sekonda. Në2012, dhëndri u largua nga gjykata vetëmpak sekonda pas nënshkrimit, sepse babaii nuses i kërkoi që vajza të mbante punëne saj.

Marokenët, shqiptarët dhe turqitjanë qytetarët kryesorë që e kanë fi-tuar shtetësinë e një vendi të Bashki-mit Evropian në vitin 2017: me 10.2%marokenet, përkatësisht, 5.7% shqip-tarët dhe 4.2% turqit. Sipas EURO-STAT-it, agjencia statistikore e Bashki-mit Evropian, 840.000 persona kanëfituar në vitin 2017 shtetësinë e njështeti anëtar të BE-së, kundër890.000 në vitin 2016 dhe 980.000në vitin 2015. Mbi 86.000 marokenëjanë bërë evropianë dhe 88% prej tyrekanë zgjedhur shtetësinë italiane,spanjolle ose francez. Prej 48.400 sh-qiptarëve që e kanë zgjedhur shtetë-sinë evropiane, 96% janë bërë italianëose grekë. Ndërsa për turqit, nga35.000 turq të rinj evropianë, 56%kanë fituar shtetësinë gjermane.Shkalla më e lartë e natyralizimitgjendet në Suedi (6.7 shtetësi, të dhë-

na për 100 të banorë të huaj) dhe Por-tugali (5.2). Që nga viti 2012, mëshumë se pesë milionë njerëz kanë fi-tuar shtetësinë e një shteti anëtar tëBashkimit Evropian. 87% nuk ishinqytetarë të Bashkimit Evropian.

Çamçakëzi vërteton nëse keni apo jo kancer!

Marokenët, shqiptarët dheturqit fitojnë më së shumtishtetësinë evropiane

Lë nusen 15 minuta pas martesës, vjehrri i kërkoi paratë në zyrën e kurorëzimit

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

e Zaevit dhe Ciprasit - KOHA...ni joorigjinaliteti dhe falsiteti i tyre, ndonëse plot prej...

Documents

Transcript of e Zaevit dhe Ciprasit - KOHA...ni joorigjinaliteti dhe falsiteti i tyre, ndonëse plot prej...