ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ &

ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ

Bullying

BullyingΟ αγγλικός όρος Bullying μπορεί να

μεταφραστεί ως εκφοβισμός , επιθετικότητα , κακομεταχείριση , νταηλίκι , τσαμπουκάς .

Το φαινόμενο Bullying στα σχολεία έχει αρχίσει να αναγνωρίζεται ως κοινωνικό πρόβλημα και για την εκδήλωσή του μετέχουν ψυχολογικοί, οικογενειακοί, κοινωνικοί, γνωστικοί και συναισθηματικοί παράγοντες.

Εκφοβισμός και βία στα σχολείαθυματοποίηση

Με τον όρο «εκφοβισμός κα ι β ία στο σχολε ίο» όπως κα ι με τον όρο «θυματοπο ίηση» , περ ιγράφεται μ ια κατάσταση κατά την οπο ία ασκε ίτα ι εσκεμμένη , απρόκλητη, συστηματική κα ι επαναλαμβανόμενη βία κα ι επιθετική συμπεριφορά με σκοπό την επ ιβολή , την καταδυνάστευση κα ι την πρόκληση σωματικού κα ι ψυχ ικού πόνου σε μαθητές από τους συμμαθητές τους μέσα κα ι έξω από το σχολε ίο . Ο εκφοβισμός κα ι η β ία ανάμεσα σε μαθητές μπορούν να πάρουν σωματική , λεκτ ική , ψυχολογ ική κα ι κο ινωνική μορφή.

Πως εκδηλώνεται ;

Χειρονομίες, σπρωξιές, ξυλοδαρμούςΦραστικές επιθέσεις, βρισιές,

προσβολές, απειλέςΕκβιασμούςΚαταστροφή προσωπικών αντικειμένωνΚλοπέςΣεξουαλική παρενόχληση και

κακοποίησηΑποκλεισμό και απομόνωση από παρέες,

ομαδικά παιχνίδια και κοινωνικές δραστηριότητες

Λεκτικός εκφοβισμόςΕίναι η συστηματική

χρησιμοποίηση υβριστικών εκφράσεων και πειραγμάτων με σκοπό να γίνει ένας μαθητής περίγελος

είσαι βλάκας, είσαι φυτό

είσαι χοντρός, λεπτός,

αδύνατος, κοντός,…..

Σωματικός εκφοβισμόςΠεριλαμβάνει σπρωξίματα,

σκουντήματα, αγκωνιές, κλωτσιές, τρικλοποδιές, γροθιές ή χτυπήματα με όπλα ή αντικείμενα και αφορά όλες τις μορφές επιθέσεων ή απειλές σωματικών επιθέσεων

Εκφοβισμός με εκφοβισμόΠεριλαμβάνει την εκούσια

απόσπαση χρημάτων ή προσωπικών αντικειμένων η οποία συνοδεύεται από απειλές ή τον εξαναγκασμό σε αντικοινωνικές πράξεις (κλοπή ή βανδαλισμό περιουσίας)

Ηλεκτρονικός εκφοβισμόςcyber bulliying

Εκφράζεται με αποστολή απειλητικού ή υβριστικού υλικού μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή μηνυμάτων sms

Έμμεσες μορφές εκφοβισμούΕπίσης, υπάρχουν πολλές μορφές

έμμεσου εκφοβισμού κατά τον οποίο ο θύτης προσπαθεί να απομονώσει κοινωνικά κάποιο άτομο ή αγνοεί ή ακόμα επιχειρεί να πείσει τους άλλους να αισθανθούν αντιπάθεια γι αυτό, διαδίδοντας κακόβουλες φήμες και ψεύδη.

Ποιοι εμπλέκονται σε περιστατικά εκφοβισμού και βίας στο σχολείο

Τα θύματα Οι θύτεςΟι παρατηρητές

Όλα τα παιδιά που εμπλέκονται σε αυτού του είδους τα περιστατικά απειλούνται από μεγάλο κίνδυνο.

Σύμφωνα με έρευνες, 10-15% των μαθητών πέφτουν θύματα εκφοβισμού και βίας. Οι μαθητές – θύτες ξεπερνούν το 5 % του συνόλου των μαθητών του σχολείου. Τα αγόρια εμπλέκονται περισσότερο σε περιστατικά σωματικής βίας και τα κορίτσια σε περιστατικά λεκτικής βίας. Τα περιστατικά εκφοβισμού και βίας εκδηλώνονται περισσότερο στο δημοτικό και το γυμνάσιο και μειώνονται το λύκειο.

Πως το αντιμετώπίζουμε ;Όπως και σε κάθε μορφή βίας και απειλής πρέπει

να σπάσει ο κύκλος της σιωπής. Είναι φανερό ότι οι τιμωρίες, μόνο, δεν αποτελούν λύση.

Όλοι οι εμπλεκόμενοι : παιδιά, γονείς, διδάσκοντες πρέπει να αναγνωρίσουν , να κατανοήσουν και να μιλήσουν ειλικρινά για το πρόβλημα με στόχο να αντιμετωπιστεί συνολικά το φαινόμενο αυτό.

Η ανάπτυξη της ενσυναίσθησης, του σεβασμού και της αλληλεγγύης είναι απαραίτητη για μία υγιή μαθητική κοινότητα.

1η δραστηριότητα

Στόχοι : Αναστοχασμός, διάλογος , ενεργητική ακρόαση

Ο εκπαιδευτικός δίνει στους μαθητές τα παρακάτω σενάρια. Οι μαθητές πρέπει να διαχωρίσουν ποια από αυτά είναι μια απλή σύγκρουση και ποιο από αυτά αφορά περιστατικό εκφοβισμού και βίας στο σχολείο. Οι μαθητές πρέπει να δικαιολογήσουν την απόφασή τους.

1ο ΣενάριοΟ Γιώργος και ο Σπύρος παίζουν ποδόσφαιρο.

Ο Γιώργος κλωτσά την μπάλα πολύ δυνατά, χτυπάει το δοκάρι και μετά η μπάλα πέφτει με δύναμη στο κεφάλι του Μάριου.

2ο ΣενάριοΟ Μπάμπης καθημερινά περιμένει τον

Αναστάση έξω από το σχολείο, τον ακολουθεί ως το σπίτι, τον βρίζει και τον τρομοκρατεί.

3ο ΣενάριοΗ Ελένη κυνηγά τον Αντώνη με μια αράχνη

που έβαλε σε ένα δοχείο. Δεν αντιλαμβάνεται ότι ο Αντώνης φοβάται.

4ο ΣενάριοΗ Άννα πολύ συχνά κάθεται πίσω από τη

Μαίρη και της ρίχνει χαρτάκια γιατί της αρέσει να βλέπει τη Μαίρη να ενοχλείται

5ο ΣενάριοΗ Μαρία και η Λουκία δεν άφησαν τη Στέλλα

να παίξει μαζί τους γιατί έπαιξε με κάποιο άλλο παιδί χθες το απόγευμα.

6ο ΣενάριοΗ Ζωή δε συμπαθεί καθόλου την Ελένη και

της πέταξε την τσάντα στην οροφή του σχολείου. Επίσης την απειλεί ότι αν το πει σε οποιονδήποτε, θα το αναφέρει στον αδελφό της και θα τη δείρει. .

7ο ΣενάριοΟ Νίκος δανείστηκε το μολύβι της

Δέσποινας, αλλά το έχασε8ο ΣενάριοΟ Στέλιος πήρε το τετράδιο της

Μαρίας και το μουντζούρωσε έτσι για πλάκα.

2η Δραστηριότητα

Ιστορία «Ο Β α γ γ έ λ η ς ε ί ν α ι έ ν α ν έ ο π α ι δ ί σ τ η ν τ ά ξη

π ο υ α κ ό μ α δ ε ν έ χ ε ι φ ί λ ο υ ς . Ε ί ν α ι ή σ υ χ ο , ν τ ρ ο π α λ ό κ α ι σ υ μπ α θ η τ ι κ ό

π α ι δ ί . Θέ λ ε ι να κ ά ν ε ι φ ί λ ο υ ς , α λ λ ά μ ε ρ ι κ ά π α ι δ ι ά τ ο ν κ ο ρ ο ϊ δ ε ύ ο υ ν κ α ι δ ε ν τ ο υ μ ι λ ο ύ ν .

Κ α τ ά τ η δ ι ά ρ κ ε ι α τ ο υ δ ι α λ ε ί μμ α τ ο ς δ ε ν τ ο ν δ έ χ ο ν τ α ι ν α π α ί ξ ε ι μα ζ ί τ ο υ ς . Ε π ί σ η ς , ό τ α ν τ ο ν σ υ ν α ν τ ο ύ ν σ τ ο δ ι ά δ ρ ο μ ο τ ο υ σ χ ο λ ε ί ο υ , τ ο ν α π ε ι λ ο ύ ν ό τ ι θ α τ ο υ π ά ρ ο υ ν τ η ν τ σ ά ντ α τ ο υ κ α ι τ α π ρ ά γ μ α τ ά τ ο υ .

Α υ τ ό τ ο ν σ τ ε ν α χ ω ρ ε ί π ο λ ύ , γ ι α υ τ ό κ α ι ό τ α ν τ ο υ ς β λ έ π ε ι τ ο υ ς α π ο φ ε ύ γ ε ι . Μ ε ρ ι κ έ ς φ ο ρ έ ς η κ α ρ δ ι ά τ ο υ κ τ υ π ά π ο λ ύ δ υ ν α τ ά , ε π ε ι δ ή φ ο β ά τ α ι ό τ ι θ α τ ο υ κ ά νο υ ν κ α κ ό .

Θα μ π ο ρ ο ύ σ ε ν α τ ο π ε ι σ τ ο υ ς δ α σ κ ά λ ο υ ς τ ο υ ή σ τ ο υ ς γ ο ν ε ί ς τ ο υ , α λ λ ά α υ τ ό ς θ έ λ ε ι ν α β ρ ε ι μ ό ν ο ς τ ο υ μ ι α λ ύ σ η . »

Οι μαθητές στις ομάδες τους παίρνουν μια από τιςπαρακάτω ερωτήσεις συζητούν μεταξύ τους και

απαντούν.

Πώς νοιώθει ο Βαγγέλης; Τι σκέφτεται για τον εαυτό του; Έχει αλλάξει η συμπεριφορά του; Γιατί νομίζει ότι τα άλλα παιδιά τον πειράζουν Φταίει αυτός; Έχει φίλους στο σχολείο που να μπορούν να τον

βοηθήσουν; Το έχει αναφέρει στους δασκάλους του; Έχει ζητήσει βοήθεια από τους συμμαθητές του; Τι μπορεί να σκέφτεται για τα παιδιά που τον

εκφοβίζουν; Με ποιο τρόπο θα μπορούσε να αντιμετωπίσει αυτά

τα παιδιά;

3η Δραστηριότητα (ομαδική)

Τα παιδιά χωρίζονται σε τρεις ομάδες και καταγράφουν τα χαρακτηριστικά του

θύτη, του θύματος και του

παρατηρητή.

Στη συνέχεια η κάθε ομάδα παρουσιάζει προφορικά τις

σκέψεις της και ακολουθεί συζήτηση για ταχαρακτηριστικά του κάθε ρόλου και τα

συναισθήματα που δημιουργεί.

Θύμα Παρατηρητής

Θύτης

Κλείσιμο

Τι σου άρεσε περισσότερο από αυτά που κάναμε σήμερα;

Τι σε δυσκόλεψε από τη σημερινή μας συνάντηση;

Με τι διάθεση τι συναισθήματα φεύγεις;