Nr 4 (343) ROK XVII

WARSZAWA 15 LUTEGO 1970

BAL \HUII;

DWUTYGODNI

W NUMERZE:

Konkurs Leninowski 4 •

Rok Leninowski w filatelistyce ZSR

•

Z teki Czerwonego Krzyż

1 stycznia Poczta Radziecka zainaugurowała specjalną emisją Rok Le-ninowski (p. str. 89)

1N- - i

Ć 1,', • €94ir.,J.I.4.,

:1 r T •

(

KONKURS LENINOWSKI Komunikat

Prezydium Zarządu Głównego Polskiego Związku Filatelistów

W bieżącym roku cala postępowa ludz-kość, cały ruch robotniczy obchodzi 100-lecie urodzin wodza Wielkiej Socjali-stycznej Rewolucji Październikowej --Włodzimierza Iljicza Lenina.

Tę wielką rocznicę pragnie godnie ucz-cić Polski Związek Filatelistów poprzez masową organizację pokazów zbiorów fi-latelistycznych i filumenistycznych o te-matyce leninowskiej, ukazujących życie, działalność i dziele Włodzimierza Lenina oraz ukazujących przemiany społeczne, polityczne i gospodarcze zachodzące w świecie w wyniku zwycięstwa Wielkiej Socjalistycznej Rewolucji Październiko-wej.

Pokazy te będą wkładem naszej orga-nizacji w ogólnopolskie uroczystości ucz-

czenia setnej rocznicy urodzin W. I. Le-nina. Będą one organizowane przez ogni-wa Związku. Mogą także brać udział w specjalnym konkursie kói PZF na naj-lepiej zorganizowany pokaz znaczków pocztowych o tmatyce leninowskiej.

W konkursie mogą wziąć udział Koła. PZF, które zorganizują pokaz i towarzy-szące imprezy oraz zgłoszą swój udział na specjalnym formularzu w terminie do dnia 20 marca br.

Oceny przebiegu pokazu dokonają ko-misje powołane przez Zarządy Okręgów PZF w oparciu o szczegółowe wytyczne.

Wyróżnione Kola PZF otrzymają spe-cjalne dyplomy uznania i proporce oraz inne wyróżnienia honorowe.

Prezydium Zarxądu Glównego PZF

ROK LENINOWSKI W ZAMIERZENIACH POCZTY ZSRR

1 stycznia 1970 r. poczta radziecka za-inaugurowała specjalną emisją Rok Le-ninowski. W Moskwie stosowano z tej okazji kasownik okolicznościowy pierw-szego dnia obiegu, wydano także FDC. Jak wynika z wypowiedzi naczelnika Dy-rekcji Emisji i Ekspedycji Znaków Pocz-towych Ministerstwa Łączności ZSRR L. Szarowa, opublikowanej w nr 12/1969 „Fiłatelii SSSR", w roku 1970 ukaże się, bądź będzie stosowanych w Związku Ra-dzieckim łącznie ponad 200 znaczków, całostek i kasowników o tematyce leni-nowskiej.

100-lecie urodzin wodza Rewolucji Paź-dziernikowej bezpośrednio upamiętnić mają 2 serie znaczków, będące plonem konkursu Ministerstwa Łączności i Związ-ku Radzieckich Plastyków. Laureatka I nagrody — 10 znaczkowa seria zapro-jektowana przez Iwana Martynowa i Ni-kolaja Czerkasowa — będzie kronika ży-cia i działalności Włodzimierza Lenina. Na 8 znaczkach tej serii reprodukowane bę-dą fotografie z różnych okresów życia, na 2 pozostałych — dwie monumentalne rzeźby. Seria ta ukaże się w małych, 8--znaczkowych arkusikach, na marginesach których znajdować się będą rysunki gma-chów związanych z działalnością Włodzi-mierza Iljicza, kart tytułowych jego dzieł, a także cytatów z nich. Na marginesach

całej serii arkusików będzie łącznie 140 różnych rysunków.

Druga jubileuszowa emisja znaczków — wyróżniona na wspomnianym konkur-sie II nagrodą — składa się z 9 znacz-ków zaprojektowanych przez Wiktora Pimenowa. Artysta połączył na nich re-produkcje dzieł malarskich i cytaty z dzieł Lenina. W serii tej wykorzystane zostały następujące obrazy bądź rysunki: „Portret W. L Lenina" Andrejewa (na reprodukowanej kopercie pierwszego dnia obiegu), „Wystąpienie Lenina w kółku marksistowskim w Petersburgu" — rawowa, „W. I. Lenin (1. dzień władzy radzieckiej)" — Babasiuka, „Rozmowa z linczem" — Szirokowa, „Delegaci wsi u Lenina" — Modorowa, „Z Leninem" -Sferowa, „Budowańczowie komunizmu" (panneau) — Koroncewa, Mierkulowa i Burakowa, „Zdobywcy kosmosu" — Daj-neki oraz „Lenin na trybunie (1 maja 1920 r.)" — Brodskiego.

Ministerstwo Łączności ZSRR wyda po-nadto z okazji 100-lecia urodzin Lenina 115 całostek — kart i kopert poczto-wych, w łącznym nakładzie ponad 200 milionów egzemplarzy oraz koperty pierw-szego dnia. W dniu jubileuszu w 44 miej-scowościach związanych z życiem i dzia-łalnością Lenina, ni. in. w Moskwie, Le-ningradzie, Uljanowsku, Szuszenskoje,

63

! Von a.. ., IM i ,...11.2.

.u.N. t 11.1, • .•• VI., 14.

Krasnojarsku a także w stolicach repu-blik związkowych stosowane będą oko-licznościowe kasowniki.

Tematyka leninowska znajdzie się po-nadto na znakach pocztowych, wydawa-nych przez pocztę radziecką w 1970 ro-ku z innych okazji, np. 50-lecie leninow-skiego Planu Elektryfikacji (GOELRO) upamiętnić ma w okresie kilku lat łącz-nie 37 znaczków i 2 bloki z czego w br. ukażą się 3 znaczki. Specjalne znaczki propagować będą ponadto Sympozjum

UNESCO na temat: „W. I. Lenin i prob-lemy rozwoju nauki, kultury i oświaty" a także Wszechzwiązkową Wystawę Fi-latelistyczną w Moskwie — „100 rocznica urodzin Lenina". Z tych okazji stosowa-ne będą również kasowniki okolicznoś-ciowe.

Zbieraczy znaczków o tematyce leni-nowskiej czeka więc niełatwe zadanie zdobycia kompletu tego, tak obfitego ma-teriału filatelistycznego.

c. a.

Lucjan Teter

NIE NISZCZMY STAREJ KORESPONDENCJI!

Filatelistom zdarza się nieraz widziec oszpecone stare karty pocztowe i koper-ty z listów. Znaczki powycinano, Me zwracając uwagi na datowniki pocztowe, stemple cenzury wojskowej, poczt polo-wych, nalepki polecenia przesyłki, adno-tacje pocztowe itp. Znaki te posiadają nieraz wielką wartość dla zbieracza.

fot. 1

Cenzura pocztowa w wojsku wprowadza-na jest w czasie wojny lub zagrożenia. Celem jej jest zapobieganie świadomemu i nieświadomemu ujawnianiu tajemnicy wojskowej w prywatnej korespondencji żołnierzy, czy jeńców wojennych, lud-

fot. 2

lilie j• 1! ł

I I ,

g I.

•::•••■=....». .... • ...z...z.. ',.',..7; ' '."' .

•■•• Ic6 ha ,•••••!. «od n. galo wo. g. 1,9

F4••••1,,e• ...wab' t. 'ol !nn. onganni •••• ho. ad.1.. • dd, sa ,,,,1 doli..,. • h... adn,. i ...od, mi ai dobrze. • :.... "...Ł...Z..., .. I ••:::,,,,....ra. , aólar...:::: ••• 1•.. aew adn. i. a. w: dobre godi.. ••• ••••••••• Mn, „a. i dobro a. j ,

mono Now Suw alellow tł I.: .trge biee. ..... ............

q!

Ii , , t ii • I

I i

... ..... r.,... ......,............,. • ••• ,, ,... ..,

I .., , • ,,, • ..,.,.,, ., .„ „,„,„ .., •■••••••••••••■••••• •••••••••••••••••••• •••••••••••••••••

...„,,, ...• .:011

',.

fot. 3

ności cywilnej na terenie działań wo-jennych, na obszarach okupowanych, a także na terenie państw uczestniczących w wojnie.

Z reguły cenzurze podlegają wszelkie prywatne przesyłki pocztowe żołnierzy, jak listy, kartki pocztowe, przekazy, paczki i telegramy.

Na użytek żołnierzy, jeńców wojennych, osób internowanych i ich rodzin władze wojskowe wydawały specjalne formularze kart korespondencyjnych z gotowym tekstem, lub liniaturą do wpisywania treści i adresu.

Wojska austriackie, np. w czasie wojny światowej 19141918, wydały wiele ty-

64

pów formularzy kart, sekretników itp. Posługiwano się nimi w formacjach le-gionowych (fot. 1-2),

fot•

Pokazana tu karta zawiera tylko 1 zda-nie wydrukowane w dziewięciu językach: „Jestem zdrów i powodzi mi się dobrze" oraz uwagę również w 9 językach: „Na tej karcie nie wolno nic więcej dopisać".

W armii rosyjskiej wydano do użytku jeńców wojennych różnych narodowości kartki pocztowe do korespondencji z ro-dzinami. Na jednej z nich, przeznaczonej dla jeńców Czechoslowaków i Polaków, był gotowy tekst dwujęzyczny: „Podać natychmiast krewnym. Jestem w niewoli w mieście guberni Jestem zdrów i nie ranny. Proszę pisać do mnie po polsku. Serdeczne ukłony. Imię i nazwisko".

fot. 5

Kartki tego typu nie podlegały cenzu-rze pod warunkiem, że nic na nich nie dopisywano. Na innych odciskano odpo-wiedni stempel na znak ocenzurowania. Rozróżnić można dużą ilość typów tych stempelków cenzury formacji polskich i armii austriacko-węgierskiej (fot. 3, 4, 5, 6, 7), Również korespondencja jeńców wojennych, pisana na specjalnie wyda-nych formularzach kart pocztowych, czę-sto ze znakiem Czerwonego Krzyża, pod-legała cenzurze wojskowej. Karta wys-łana przez jeńca wojennego z Rosji do

fot. 6

rodziny w zaborze austriackim cenzuro-wana była w Rosji i przez wojskowe władze austriackie (fot. 8, 9, 10).

W okresie wojen władze wojskowe wy-dawały i zlecały żołnierzom korzystanie z polowych kart pocztowych. Cenzura kart łatwa, a zatem i przesyłanie ko-respondencji szybsze, w porównaniu do listów w zaklejonych kopertach i obszer-niejszych w treści.

Na kartach takich z gotowym tekstem nie wolno było nic dopisywać poza prze-

fot. 7.

widzianym w tekście adresem odbiorcy i nadawcy oraz datami otrzymania ostat-niej wiadomości o wysłaniu pocztówki. Tego rodzaju polowe kartki pocztowe przewidziane były do wydania w Woj-sku Polskim na wypadek wojny. Przepisy o cenzurze pocztowej w wojsku w czasie wojny, wydane w 1935 r. podawały wzór

fot. 8

65

fot. 9

takiej kartki. Czy były one w obiegu pocztowym — nie wiem. Dotychczas nie natrafiłem na nie. Znane mi są natomiast kartki czyste na stronie przeznaczonej na korespondencję.

Formularze tych kart były używane do korespondencji urzędowej jeszcze w 1945 r., np. przez Szpital Wojskowy nr 63, posiadający numer poczty polowej 57082c.

Wspomniane przepisy o cenzurze pocz-towej ustalały, iż cenzura korespondencji odbywa się w oddziałach wojskowych i w biurach cenzury pocztowej przy głów-nych pocztach polowych.

Cenzura przeprowadzana w udziałach wojskowych miała charakter zasadniczy. Właściwe jej wykonanie zależało od su-mienności, zrozumienia i należytego sto-sowania zasad cenzury przez oficerów cenzorów.

Korespondencję prywatną nadchodzącą do żołnierzy w polu cenzurowano w kra-jowych biurach cenzury pocztowej, które odciskały stempelki trójkątne BC i nr.

Cenzorzy nie czynili żadnych uwag ant wyjaśnień na korespondencji cenzurowa-nej. Mogli natomiast zakreślać pewne słowa lub zdania naruszające tajemnice wojskowe.

fot. 10

Na znak ocenzurowania na korespon-dencji przeglądanej odciskano stempelek, lub odręczną adnotację.

Wydaje się, iż potrzebna jest szeroko zakrojona akcja uświadamiająca filate-listów, stawiających pierwsze kroki oraz szerokich rzesz społeczeństwa, które nie przywiązują żadnej wagi do „staroci" -kart pocztowych i kopert otrzymywanych np. w czasie wojny. Stanowić to może niezwykle ciekawy materiał badawczy, muzealny i historycZnY.

Marcel Kosve Paris

Z mojej teki Czerwonego Krzyża Dzięki uprzejmości P. Liphschutza, wiel-

kiego zbieracza zn. Rosji, znanego z Wy-stawy „Polska 60", gdzie otrzymał Grand Prix d'Honneur, mogę podzielić się z Czytelnikami „Filatelisty" kilkoma wiado-mościami dotyczącymi świątecznych ko-pert wizytowych z okazji Nowego Roku i Wielkiejnocy, wydanych bądź przez Ro-syjski Czerwony Krzyż, bądź przez orga-nizacje dobroczynne współpracujące z tą instytucją. Okres tych kopert przypada na przełom dwóch wieków i obejmuje teren dawnego Królestwa oraz teren Wilna.

Na wzór kopert Czerwonego Krzyża, wydanych w Odessie w latach 1878-84, na terenie wileńskim i warszawskim uży-wano kopert ostemplowanych pieczątka-mi dobroczynnymi lub zaopatrzonych dru-kowanymi napisami i ostemplowanych

powyższymi pieczątkami. W przeciwień-stwie do kopert odeskich, należało je nor-malnie frankować. Ciekawostką są obcię-te narożniki niektórych kopert, umożli-wiające wystawanie rogów kart wizyto-wych, co ułatwiało ewentualne zagię-cie tychże, przy składaniu kart osobiście w czasie nieobecności adresata.

Nie mogłem ustalić dokładnego okresu używania tych kopert, ale fakt, iż na jednej z nich (fot. 3) drugostronnie jest nalepiony znaczek za 1 kop„ oranż, na papierze żeberkowanym pionowo — usta-la tę emisję na lata 1889-1901. Z drugiej strony na innej kopercie (fot. 4) znajdu-jemy w tekście pieczątki Czerwonego Krzyża — imię carycy Marii Fiodorowny, a jej Towarzystwo Dobroczynne Opieki nad Dziećmi działało w latach 1889-99.

66

Papier kopert jest dla wszystkich jed-nakowy, prążkowany, ze znakami wodny-mi linii równoległych, w odstępach 25 mi-limetrów.

fot.

fot. 1

Fot. 1. Format 110 x 72 mm. Stempel na przedniej stronie koperty, z lewej stro-ny, koloru granatowo-fioletowego. Napis: „Ruskoje błagotworitelnoje obszczestwo", w środku: „w/Car. Polsk." (Rosyjskie To-warzystwo Dobroczynne w Królestwie Polskim). Średnica 33 mm.

fot. 2

Fot. 2. Format 141 x 77 mm. Stempel na odwrotnej stronie koperty, na klapie, koloru jak wyżej, o średnicy 38 nim. Na-pis: „Wilen. otdel. Obsacz. popecz. o nużd. semejstw. woin. poterjaw. zdorowe na służba" (Wiłem' ki oddział towarzystwa opieki dla potrzeb rodzin wojskowych, którzy utracili zdrowie w służbie).

Fot. 3. Format 111 x 72 mm. Na odwro-cie koperty drukiem: „W paiżu /wilen- skich dietskich prijutow dobrochotnoj

kopiejki wzamen /wizita" (Na fundusz wi-leńskich ochronek dla dzieci i dobrowol-nego datku zamiast wizyty). Na dole koperty pieczątka w kolorze zielonka-wym o średnicy 28 mm. Napis otokiem: „Pieczat gubern. popeczitelstwa (gwiazd ka)", w środku prosto: „Dietskich priju-tow", w środku pólkolem: „w Wilnie" (Pieczątka gubernialnego kuratorium ochronek dziecięcych w Wilnie).

fot. 4

Fot. 4. Format 126 x 83 mm. Na od-wrocie koperty drukiem: „Wzamien wi-sita / w polzu uczreż,lenij / Krasnago Kriesta / w g. Wilnie / cena 6 k." (Za-miast wizyty, na cel instytucji Czerwo-nego Krzyża w gubernii wileńskiej — ce-na 6 kop.). Ponadto u dołu klapy, do-datkowo czerwona pieczątka o średnicy 16 mm (trudna do odcyfrowania): „Ma-rinskaje obsacz. s,m. Kr. Kr. w Wil. środkiem znak Cz. Krzyża" (Tow. Czerw. Krzyża im. carycy Marii w Wilnie??).

Biorąc udział w lokalnych wystawach eliminacyjnych możesz uzyskać prawo udziału

W MIĘDZYNARODOWEJ WYSTAWIE FILATELISTYCZNE

LENIN I JEGO IDEE KRAKÓW 10-24 października 1970

s-

Jerzy Tucholski

STO LAT KARTY POCZTOWEJ Rocznica stulecia karty pocztowej wywo-

łała dyskusję na laniach „Filatelisty" na temat — kto jest wynalazcą tego, dziś po-wszechnie stosowanego, środka korespon-dencji.

Aczkolwiek wszyscy są zgodni co do faktu, że w roku 1869 po raz pierwszy pojawiła się w obiegu karta pocztowa w Austrii, wprowadzona w tym kraju urzędowo, to jednak do miana jej twór-ców pretenduje (dzięki polemice nie tyl-ko w naszej prasie filatelistycznej) co najmniej kilka osób.

Maria Groer w swym artykule „Kiedy powstała kartka pocztowa" (Filatelista nr 14, r. 1968) przypomina, że już w latach 1866-68 Nowozelandczyk S. N. Muir, jako sekretarz ochotniczej artylerii rozpowszechniał swe zarządzenia za po-mocą kart pocztowych, czemu poczta No-wej Zelandii nie stawiała żadnych sprze-ciwów. A więc marny już jednego kandy-data na twórcę pierwowzoru karty pocz-towej!

Na pierwszym miejscu, jako najpoważ-niejszego pretendenta do miana twórcy karty pocztowej należałoby jednak po-stawić Heinricha von Stephana, który już w roku 1865 przedstawił na V Nie-mieckim Kongresie Pocztowym w Karls-ruhe projekt wprowadzenia do obiegu karty pocztowej. Projekt ten nie został jednak przyjęty. Postać i działalność H. v. Stephana jest filatelistom interesują-cym się rozwojem poczty na ogół znana i stąd nie będziemy przytaczać jego wie-lostronnych zainteresowań i szerokiej działalności. w zakresie udoskonalania systemu funkcjonowania ówczesnej pocz-ty. Ozy jednak Heinrich von Stephan jest wynalazcą karty pocztowej, jak su-geruje Zbigniew Rutkowski w swym ar-tykule „Jeszcze o stuleciu karty poczto-wej" (Filatelista nr 21, r. 1969)?

Wydaje się, że pogląd ten należy zre-widować, a przyjąć raczej twierdzenie Stanisława Żółkiewskiego, że wynalazcą karty pocztowej jest dr Emanuel Herr-mann z Wiednia (Filatelista nr 15 r. 1969 — „Stulecie karty pocztowej"). Po-parcie moje dla tezy St. Żółkiewskiego opieram na faktach rejestrowanych w li-teraturze oraz następującym toku rozu-mowania. Jeżeli projekt von Stephana, wprowadzenia karty pocztowej nie został przez ówczesne władze pocztowe nie-mieckie zaakceptowany, należy domnie-mywać, że zawierał zapewne szereg man-kamentów lub był zbyt mato przekony-wający.

Dopiero w trzy lata później, dokład-nie — 2611869 r. czytelnicy wiedeńskiej

gazety „Neue Psuje Presse" zapoznali się z pomysłem (młodego, 30-letniego dok-tora ekonomii) Emanuela Herrmanna wprowadzenia do powszechnego użytku nowego środka korespondencji, łatwiej-szego i tańszego niż podówczas stosowa-ny list. Takim środkiem miała stać się właśnie proponowana przez dr Herr-manna — kartka pocztowa. Artykuł pod-pisany inicjałami „Dr. E. H.-n" był tak fascynujący w swej logice i prostocie uzasadnień, że przygotował właściwy, po-datny grunt do rozważań austriackich władz nad wprowadzeniem do użytku kart pocztowych. Argumentacja dr E. Herrmanna oparta była na ścisłych i przewidujących wyliczeniach korzyści, jakie wynikną głównie z obniżenia opła-ty (porto), zmniejszenia zużycia papieru, a przede wszystkim oszczędności czasu. Zważywszy, że procedura towarzysząca wysyłce listu była o wiele bardziej niż obecnie skomplikowana, ten argument najbardziej przemawiał do klientów pocz-ty, co nie mogło być władzom poczto-wym obojętne. Moda obowiązująca i pow-szechnie stosowana wymagała np. odpo-wiedniej stylizacji adresu i wyszukanej formy zewnętrznej z lakowaniem listu (koperty) włącznie.

Karta pocztowa, proponowana przez dr Herrmanna, odrzucała w swym założe-niu zmian funkcjonalnych te zbędności, była więc pomysłem rewolucjonizującym uprzednie zwyczaje i formy. Niezaprze-czalną więc zasługą Emanuela Herrman-na jest, że w swym projekcie opartym na „ekonomicznym myśleniu" przewi-dział jego powszechność zastosowania w praktyce. Dowodem twórczej inwencji Herrmanna i jego słusznych przewidy-wań jest liczba sprzedanych przez pocztę austriacką formularzy kartek pocztowych już w pierwszym miesiącu po oficjalnym ich wydaniu (październik 1869 r.) -1.401.522 sztuk. Od tego czasu datuje się żywiołowy wzrost użytkowania karty pocztowej na całym świecie.

Zbigniew Rutkowski twierdzi m. in. że wynalazcą karty pocztowej jest Heinrich von Stephan, a nie dr Emanuel Herr-mann, gdyż ten ostatni w liście swym do von Stephana przyznaje mu sam pierwszeństwo w wynalezieniu karty pocztowej. Wydaje się jednak, że ten gest pełen kurtuazji ze strony Herrmanna nie może stanowić podstawy do uznania H. v. Stephana za „ojca karty pocztowej". Tym więcej, że Herrmann publikując swój pomysł nie wiedział, że podobne w założeniu myśli przedstawione były w r. 1865 na Kongresie w Karlsruhe. Za-

68

równo S. N. Muir, jak i Heinrich von Stephan są prekursorami karty poczto-wej, ale jej wynalazcą na pewno jest Austriak dr Emanuel Herrmann.

Jeżeli uznajemy, że pierwsza kartka pocztowa ukazała się w roku 1869 w Au-strii (i na Węgrzech) to jest to nieza-przeczalną zasługą Herrmanna, a więc w świetle tych faktów tylko on może być uznawany jako jej twórca.

W dalszej części swego artykułu Z. Rutkowski zarzuca St. Żółkiewskiemu nieścisłości w „próbie chronologicznego skatalogowania kart pocztowych nr 1 z obszaru całego świata do r. 1890", uzna-jąc jednocześnie, że praca ta nie była konieczna „gdyż rzeczy te są już dawno skatalogowane". Fakt ten nie umniejsza moim zdaniem zasługi Stanisława Żół-kiewskiego udostępnienia czytelnikom „Filatelisty" mato znanych i niedostęp-nych na ogól chronologii wprowadzania pierwszych kart pocztowych na świecie. Drobne (i dyskusyjne) błędy w „próbach" nie ominęły obu autorów. Nie zrażony trudnościami „poszukiwania prawdy" po-zwolę sobie podać inne, dalsza zestawie-nie wydawania pierwszych kart poczto-wych w Europie do roku 1890.

Austria 1869 Finlandia 1870 Bawaria 1872 Francja 1871 Belgia 1871. Gibraltar 1886 Bośnia 1879 Grecja 1876 Bułgaria 1879 Helgoland 1875 Cypr 1880 Hiszpania Dania 1871 Holandia

1873 1871

Islandia 1878 Szwajcaria 1870 Luksemburg 1879 Szwecja 1872 Malta 1884 Turcja 1877 Niemcy 1870 Węgry 1869 Norwegia 1872 Wielka Brytania 1870 Portugalia 1878 Wiochy 1880 Rosja 1872 Wsch. Rumella 1.889 Rumunia 1873

Polska — Serbia 1873 1919

Karta pocztowa stała się powszechnie stosowanym na całym świecie środkiem łączności. Jej twórca, Austriak dr Erna- nuel profesor ekonomii, nie przypuszczał zapewne, że zdobędzie ona aż tak powszechne zastosowanie i stanie się nie tylko łatwym w użyciu środkiem łączności między luclźant, ale spełniać bę-dzie również funkcję propagandową. Dziś zbiór generalny kart pocztowych jest in-teresujący nie tylko jako dokument pocz-towy, ale ilustruje także w sposób suge-stywny historię narodu i państwa, jego kulturę, sztukę, naukę i życie gospodar-cze.

Kartka pocztowa zasługuje by znaleźć wśród polskich filatelistów liczniejszych niż dotąd zwolenników, a skromny jubi-leusz 50-lecia polskiej karty pocztowej, choć późno, winien w roku 1970 znaleźć swój wyraz na większej wystawie.

Literatura: 1. Die Postkarle — Ein neues Blatt in der

Postgeschichte — H. Steinbrecher. Sammler Express 11/1969.

2. Erdball ohne Grenzen — W. Grallert, Urania Verlag.

3. Filatelista: nr nr 14/1958, 15/1969, 21/1969.

POLSKIE Z okazji 100 rocznicy urodzin Włodzi-

mierza Lenina Poczta Polska wprowadzi do obiegu 22.1V. trzy znaczki pocztowe wartości 40 gr, 60 gr i 2.50 z/. Na znacz-kach przedstawiono sceny z życia W. L Lenina na podstawie dokumentalnych materiałów fotograficznych:

40 gr — Lenin w swoim gabinecie na Kremlu w Moskwie w październiku 1918 roku.

Ponadto na znaczku przedstawiono fragment Huty im. Lenina w Polsce.

60 gr — Lenin przemawiający w Pio-trogrodzie na II Kongresie II Między-narodówki o sytuacji międzynarodowej w 1920 r.

Ponadto na znaczku przedstawiono ry-sunek radzieckiego próbnika Księżyca „Łuna 13".

2.50 zł — Lenin wśród delegatów X ogólnorosyjskiej Konferencji RKP/b. w Moskwie w 1921 r.

Ys-~ On occasion of the centenary of birth

of Vladimir Lenin the Polish Post is going to issue three postage stamps of 40 gr, 60 gr and zł 2.50 face value om 22nd April 1970. The stamps depict sce-nes from Lenin's alfa taken from docu-mentary photographic materials:

40 gr — Lenin in his cabinet on the Kremlin in Moscow in October 1918. In addition a fragment of Lenin's Foundry in Poland is represented in the stamp.

60 gr — Lenin delivering a speech in Petrograd at the II Congress of the łIlrd International on International situation in 1920. In addition a picture of Soviet capsule „Luna 13" is given on the stamp.

z/ 2.50 — Lenin among delegates to Xth All-Russian Conference of Bolshevist Party in 1921. A symbolic picture of Pe-

119

Ponadto na znaczku przedstawiono sym-boliczny rysunek gołębia pokoju na tle globu ziemskiego.

Znaczki wykonano wg projektu plasty-ka Krystyny Tarkowskiej, w formacie 54 x 27 mm na papierze kredowym, kom-binowaną techniką staloryt -I- typografia.

Arkusz sprzedażny zawiera 50 sztuk znaczków.

,,Ytakt tow- ne" wejdą w obieg 28.11.

Reproduku-jemy najwyż-szą Wartość z tej serii, któ-rą opisaliśmy szczegółowo w poprzednim numerze

Ukazały się

ZNACZKI

17.1. wprowadzono do obiegu 1 znaczek pocztowy wartości 60 gr upamiętniający 25 rocznicę wyzwolenia Warszawy (nakł.

ace Dove has been added on the back-ground of the globe.

The stamps have been designed by the artist, Krystyna Tarkowska, in 54 x 27 mm sine. They have been printed on coated paper by a combined technique.

A pane of 50 stamps.

ok. 6 mln) — p. zapowiedź w nr 2, str. 27 (Pismo okólne Min. Łącze. z 7J.).

20.1. ukazał .się 1 znaczek wartości 50 gr z okazji 100-lecia Zw. Zaw. Pracow- ników Poligrafii — p. zapowiedź w nr 1, str. 7 (Pismo okólne Min. Laezn. z 7.1.).

Stemple okolicznościowe

DOPIT wydal), zezwolenie na stosowanie: 21.1. w Upt. Gdańsk 1 datownika — X Wo-

jewódzki Zjazd TPPR w Odalisko (zezw. z 16.1.).

25.1. W Upt. Kraków 1 datownika — XXV lat Dziennika Polskiego (zezw. z 14.1.).

28.1. w Upt. Szczecin 1 datownika — 50 mln ton tranzytu CSRS w polskich portach mor-skich (zezw. z 20.1.).

14-22.II. w Upt. Szklarska Poręba 1 datow-nika — IV Ogólnopolskie Zimowe Igrzyska bstodzieży Szkolnej.

15.11. w Upt. Poorań 9 datownika — IV Okręgowy Zjazd Delegatów ZBoWiD (zezw. z 21.I.).

23-25.11. w Upt. Warszawa I i stoisko w Filharmonii — kasownika z okazji IV Krajo-wego Zjazdu ZSIW.

17-22.111. w Upt. Zakopane 1 stempla okot. z okazji 25 Memoriału B. Czecha i H. Maru-sarzówny.

6-7.1V. w Upt. Grójec (stoisko w gmachu obrad w Chylicach) datownika z okazji IX Krajowego Zjazdu Delegatów Zw. Zaw. Prac. Budownictwa 1 Przem. Mat. Bud.

081)011.11. 1,,.,.a.LI UR ocii,jam

P,

C4VA% W■•WW!! FLAIELISTYCLN4

/ .16-1 1945 : FtADOM wOionnf r"CC/mICA wvzweLENIĄ

.... • ..... f WARSZAWY 9

LwARStsws 22 -

,X-eriklipi ZAGRANICZNE AFAR I ISSA. 39.1. — 1 zna-

czek ,,Butiowle i pomniki": 85 ir (budynki portu lotnicze-go w Diibutl).

AFRYKA WSCHODNIA (Ke-nia, Uganda, Tanzania). 8.X11. — 4 znaczki „5-lecie Banku Rozwoju Afryki.: 30, 70 c, 1.50 s, 2,50 a (drzewo i em-blemat Banku).

ALGIERIA. 17.51. — 2 znacz-ki z doplatą na rzecz pomocy

dla powodzian: 30 + 10 c (mat- ka z dzieckiem), 95 + 25 c (matka z dzieckiem i wyciąg-nięta ręka).

AUSTRIA. 6.11. — ł znaczek „60-lecie śmierci J. Schbffe-la", 2 s. (jego podobizna).

BELGIA. 10.XL — 1 znaczek z dopłatą „zwierzęta": 10 ł 5 fr (kogut).

BERLIN ZACH. 7.1. — 1 zna-czek „150-lecie urodzin poety,

pisarza 1 krytyka Teodora Fontane": 20 Pf (portret pi-sarza pędzla H. Fechnera).

BRAZYLIA. 17.X. — 1 zna-czek „Lądowanie na Księży-cu": 5 c (podobizna Santosa Dumonta — lotnika, wieży Eiffla i pojazdu księżycowe-go).

BULGARIA. 10.XI. — 1 zna-czek „100-lecie Bułgarskiej Akademii Nauk": 20 st (po-

70

dobitna założyciela Marcina Drinowa).

SURMA. 1.XII. — 4 znaczki „V zawody sportowe pd-wschodniej Azji": 15 p (piłka nożna), 25 p (bieg), 50 p (pod-noszenie ciężarów), 1 k (ko-szykówka).

BURUNDI. 6.XI. — 8 znacz-ków i 1 blok „Lądowanie na Księżycu": 4 fr, 6.50 fr, 7 fr, 14 fr, 17 fr i lotn. 26 fr, 40 fr, 50 <r, blok ze on. 26, 90 i 50 fe.

CSRS. 18.XII. — 1 znaczek „Dzień Znaczka": ł kcs (styli-zowany gil)(1Z.

SKA REP. X. -2 znaczki „Elektrownie wod-ne": 6 c (tama w Tavera 1 je-zioro), lotn. łO c (tama Val-besio 1 jezioro).

FINLANDIA. 2.1. — 1 nowy znaczek serii stałej: 0,50 rok (lew, w typie znaczka z 1954 r.).

GAMBIA. 15.1/I1. — 3 znacz-ki „35-lecie pierwszego prze-lotu przez Atlantyk do Nata-iu (Brazylia)": 2 d (statek „Westfalen" z wyrzutnią i sa-molot „Domiar Wal"), 1 s (ten sam samolot w locie) i 1 s 6 d (sterowiec „Zeppelin").

GIBRALTAR. I.XII. — 3 znaczki „Boże Narodzenie": 5 d (Rafael — Madonna delia Seggiola), 7 d (Luis de Mora-les — Madonna z Dzieciątkiem) i 1 s (Leonardo da Vinci -Madonna w skalnej grocie). Wszystkie drukowano łącznie.

GRENLANDIA. 27.XI. — 1 znaczek 25 k (wól).

GUJANA. 17.XI. — nadruki „Christrnas 1969" na 4 przygo-towanych w 1968 r., lecz nie wydanych znaczkach: 5 i 25 c (karnavral), 6 1 so c (2. rocz-nica niepodległości — stary ratusz w Georgetown).

GWATEMALA. X. — 5 znacz-ków lotniczych „700-lecie uro-dzin Dantego": 7, 10, 20, 21 i 35 c (podobizna poety).

GWINEA Port. XII. — 1 zna-czek 400-lecie zgonu Emanu-ela I": 2 e (herb królewski).

HAITI. 6.X. — 8 znaczków „Lądowanie na Księżycu": 10 c (Apollo 7 i rakieta Saturn), 15 c (kabina Apollo 7), 20 c, 25 c, 70 c, ł g i 1.35 g (różne fazy lotu Apollo 8), 1.50 g (Apollo 8 ł astronauci). Wy-dano również blok znaczkowy 1.75 g (Apollo 11 i Księżyc).

HISZPANIA. 3.XI. — 2 znacz-ki „Boże Narodzenie": 1,50 pt (Hołd 3 Króli — F. J. Mautu-sta Maino), 2 pt (Narodziny — fragment z XIV-wiecznego obrazu z ołtarza katedry w Ge-ronie).

INDONEZJA. LXI. — 2 znaczki „50-lecie pierwszego lotu Anglia — Indonezja —

75 r (samolot Vickers Vimy i widok świątyni w Borobudur), 100 r (samolot Vickers-Virny i mapa Indone-zji).

IRAN. X. — 1 znaczek „Związek Rodziców i Nauczy-cieli": 8 r (emblemat Związ-ku).

JAPONIA. 20.11I. — 2 znacz-ki „Park Narodowy Rikuchu-Kaigan": 7 yen i 15 yen (wi-doki wybrzeża).

JUGOSŁAWIA. 9.X11. — 1 znaczek „50-lecie uniwersytetu w Ljubljanie": 50 p (budynek uniwersytecki).

17.1a1. — 1 znaczek „300-lecie uniwersytetu w Zagrze-biu": 50 p (budynek uniwer-sytecki).

KUBA. 25.X. — 1 znaczek „10-lecie armii": 3 c (żołnierz z karabinem).

LOTERIA. MLXI. — I znacz-ków „Malarstwo": 3 c (J. Francois — Zbieraczki kłosów), 5 c (El Graco — widok Tole-do), 10 c (P. Rubens — gło-wy Murzynów). 12 C (El Graco — Ostatnia Wieczerza), 15 c (P. Brueghel — Taniec wieś-niaków), 20 c (P. Brueghel -Polowanie na śniegu), 25 c (v. Weyden — Zdjęcie z krzyża), 35 c (B. E. Murillo — Nie-pokalane poczęcie).

LUKSEMBURG. 8.XII. — maczków z dopłatą na cele dobroczynne z repr. zamków: 50 + 10 c (zamek w Vianden), 1.50 fr + 25 c (w Lucilinbur-kuc), 2 fr + 25 c (W Burglin- ster), 3 fr 50 e (w Hollen- fels), I fr ł 1 fr An- semburg), 13 fr ł 6.90 fr (w Befort).

MEKSYK. LXI. — 3 znaczki lotnicze „Propaganda turysty-ki", 80 c („świat i Słonce” -piramida w Teotinuacan), 80 c (widok na Acapulco), 80 c (wi-dok Jukatanu).

MOZAMBIK (Port. Prowin-cja Zamorska). XII. — 1 zna-czek „500-lecie zgonu króla Emanuela I" 0.86 e (alegoria).

NIGERIA. 18./a. — 2 znacz-ki „50-lecie MO": 4 d (ręce i emblemat), 1 s 6 d (mapa i emblemat).

NOWA ZELANDIA. 3.X11. -1 znaczek uzupełniający serię stali:„Przemysł rybny”: 7 e (łódź rybacka z polowem).

NRD. 2.XII.— 4 znaczki „Typy samolotów w NRD"•. 20 Pf (AN-24). 25 P-f (11-18), 30 Pf (TU-1S4), 50 Pi (MI-8).

PANAMA. VIII. — 1 znaczek „6. spis ludności": 5 c (Ludzie, fabryki, mapa Panamy i do-my).

/WIKUNIA. X. — 4 znaczki „maski z różnych rejonów kraju": 40 b (z okolic Bolo-sani), 55 b (z okolic Birsesti), 1.55 1 (z okolic Caras-Sevexin)

1.75 1 (z okolic Branesti). RWANDA. XI. — 3 znaczki

„10-lecie Rewolucji": 6, 18, 40 fr (tubylec z flagą).

SESZELE. 9.Xi. — 1$ znacz-ków nowej serii stale] „Histo-Da kolonizacji": 5, 10, 15, 20,

25, 90, 50, 60, 85 c, 1 r, 1.50 r, 3.50 r, 5 r, 10 r, 15 r.

SINGAPUR. 10.XI. — 6.XEL — 5 znaczków serii stałej z repr. instrumentów muzycz-nych: 1 c, 4 c, 2, 4, 10 dol.

SYRYJSKA REP. ARABSKA. 10.X. — 3 znaczki z repr. rzeźb antycznych „I Między-narodowy Kongres Architektu-ry Klasycznej": 17,6 p, 25 p i 60 p.

SZWECJA. 10.52.1/. — 3 znacz-ki „Laureaci nagrody Nobla ż 1909 r.": 35 bre (chirurg T. Kocher i chemik W. Ostwald), 55 bre (pisarka S. Lagerlbf) i 70 bre (fizycy G. Marconi i F. Braun).

TIMOR. (Port. Prowincja Za-morska). 9.1(11. — 1 znaczek „50-lecie pierwszego lotu An-glia — Australia": 2 e (lotnik Ross Smith, herby Portugalii, Anglii, Australii oraz mapa Timoru).

TURCJA. 20.XL — 1 znaczek „900-lecie księgi Kutagdii Bi-lig": 130 • k (otwarta księga).

URUGWAJ. 29.X. — 1 zna-czek lotniczy„50-lecie 11.0”: 30 p (emblemat).

WENEZUELA. 28.X. — 3 znaczki„Bolivar w Hiszpanii”: 10 C (ślub w Madrycie 1502 r.), 15 c (jego podobizna z lat 1799-1802), i 35 C (pomnik w Ma-drycie). Wydano również blok ze zn. 15 i 35 C.

WIETNAMSKA REP. DEM. 10.X. — 2 znaczki „15-lecie oswobodzenia Hanoi": 12 xu (żołnierz w ataku), 12 xu (ba-wiące się dzieci).

WYBRZEŻE KOŚCI SŁONIO-WEJ. 22.XL — 2 znaczki „ł kongres klubów poświęcony turystyce": 30 1r (wędkarstwo sportowe 1 motorówki), 100 fr (wieś).

WYSPY COOKA. 21.XI. — 5 znaczków „Boże Narodzenie": 1 c (F. Lipni — Madonna z Dzieciątkiem), 9 c (F. B. delia Porta — Święta Rodzina), 10 c (H. Memling — Madonna I pasterze), 20 c (R. C. M. Ole-mantte — Madonna z Dzieciąt-kiem), 30 c (Corregio — Ma-donna z Dzieciątkiem). Znacz-ki drukowano w arkusikach po 8 szt. ł przywieszka z portretem królowej. Wydano również blok ze znaczkami 1, 4, 10, 20 i 30 c oraz 1 przy-wieszką.

ZIELONY PRZYLĄDEK (Port. Prowincja Zamorska). XII. — 1 znaczek „500-lecie śmierci króla Emanuela ł": 2e (podobizna).

ZRA. 15.2/1. — 1 znaczek „100-lecie opery kairskiej": 20 m (scena z Aidy — Verdiego i widok opery).

ZSRR. 19.X1. — 1 znaczek „3. Ogólnozwiązkowy Kongres Kołchoźników": 4 kop (pom-nik chłopów 1 robotników w Moskwie, statut kołchozów i traktor).

25.X1. — 2 znaczki „Stacje kosmiczne Wenus 5 i 6": 4 kop (orbity i część radiotele-skopu), 6 kop (automatyczna stacja międzyplanetarna i za-sobnik).

71

Veneznela. Upt. Caracas stosował w dniu 18.XI.1969 r. kasownik pierwszego dnia bez nazwy miejscowości. Rysunek: rakieta Saturn na wyrzutni. Tekst: „Apollo 11 Dla de emision 18.XI.1969. Correos Venezuela".

kViosłnofilatelta, Informujemy o całostkach 1 kasownikach

okolicznościowych o tematyce kosmicznej sto-sowanych w 1969 r.

Belgia. Upt. Bruksela stosował w dniu 9.X.69 kasownik okolicznościowy poświęcony I lotowi załogowemu na Księżyc. Tekst ka-sownika głosi: „Bruxelles — Brusel. 9.10.69. Apollo XI. Aldrin, Armstrong, Collins".

Z okazji wizyty w Belgii członków załogi statku księżycowego Apollo XI stosowano na-stępujące kasowniki okolicznościowe:

Upt. Gest. 20./X. 1969. Rysunek; selenonauta na Księżycu. Tekst: „Maanladding".

Upt. Gilly. 20.11(.1969. Rysunek: fazy Księży-ca. Tekst: „Alunissage".

Upt. Koksijde. 20.131.1969. Rysunek: lądowanie na Księżycu. Tekst: „Verovering dere Ruim-te".

Upt. TIUL 20.IX.1969. Rysunek: statek kos-miczny nad powierzchnią Srebrnego Globu. Tekst: „Couquete de la lune Apollo XI".

Czechoslowacja. Upt. Praha stosował 21.VII.1969 r. kasownik okolicznościowy pierw-szego dnia obiegu do serii upamiętniającej lądowanie człowieka na Księżycu. Była to pierwsza na świecie emisja na ten temat, gdyż ukazała się w dniu lądowania na Srebrnym Globie. Rysunek kasownika przedstawia Księ-życ i ślady stóp selenonautów. Z tej okazji wydano także kopertę pierwszego dnia obiegu.

Upt Praha 6 stosował 24.V.1969 r. kasownik okolicznościowy upamiętniający XII Kongres — Międzynarodowej Komisji Badania Prze-strzeni Kosmicznej, obradujący w Pradze. Tekst kasownika glos!: „Praha. 24.5.1989. XII Kongres Komise pro vyzkura kosmu — GOSPAR" (fot. 1).

«R'it. A

24. 5. 1949 ds

r•-• XII K ON6RES 1°,9

/TIKU% fot. ł

Jugosławia. Z okazji wizyty selenonautów w Belgradzie stosowano taro 18.X.69 r. kasow-nik dodatkowy bez nazwy miejscowości, z da-tami: 16.VIL-24.VII. oraz tekstem „Welcomen 18.X.69".

NRF. Upt. Monachium 2 stosował w dniu 19.X1.1969 kasownik okolicznościowy z okazji Pokazu Astrofilatehi Wydawnictwa Pokidnio-wonlemiecklego. Rysunek kasownika przedsta-wia selenonautę schodzącego na powierzchnię Księżyca. Tekst informuje: „2. Mondlandung" oraz „Mtlnchen 2. 19.11.1969. 8. Astrophilatelle--Schau Sliddeutscher Verlag".

fot. 2

ZSRR. 21.X.1969 Ministerstwo Łączności ZSRR wprowadziło do obiegu 3 całostki — koperty z wydrukowanymi znaczkami o nominale 4 kop. emisji obiegowej 1966 r., upamiętniające lot zespołowy 3 statków kosmicznych typu „Sojuz". Z lewej strony koperty zawierają ilustracje: 1) startująca rakieta, flaga radziec-ka I portrety kosmonautów: G. S. Szonina i W. N. Kubasowa oraz podpis: Ekipa* kos-

fot. 3

miczeskogo korabie „Sojuz-6" (fot. 2), 2) star-tująca rakieta, flaga radziecka f portrety kos-monautów: A. W. Filipczenici, W. N. Wolkowa i W. W. Gorbatld oraz podpis: Eiripai kos-miczeskogo korabla .,Sojuz-7" (fot. 3), 3) ster-tująca rakieta, flaga radziecka 1 portrety kos-monautów: W. A. Szalatowa 1 A. S. Jelisieje-wa oraz podpis: Bidnaś kosmiczeskogo korabia „Sojuz-8". Na wszystkich kopertach umiesz-czono ponadto napis: „Wpierwyje w Biolit W Kosmosie odnowremienno tri pilotirujemych korabla I.

Ponadto informujemy, Że Min. Łączności ZSRR wprowadziło do obiegu 18.11.69 całostkę — kopertę z wydrukowanym znaczkiem 4 kop. emisji obiegowej 1966 r. Z lewej strony umie-szczono rysunek: glob ziemski i statek kos-miczny „Sojuz-3".

C. R.

72

KaLeJdOc5KOP Ubiegłego roku oglądaliśmy w jednym

z dzienników telewizyjnych, uroczyste pa-lenie zapasów znaczków poczty waty-kańskiej. To wydarzenie, choć pisała o nim cała prasa światowa, minęło nie wy-wierając w światku filatelistycznym zbyt wielkiego wrażenia. Nam się jednak wydaje, że ten wypadek byt ogromnie znamienny. Chodziło o tak zwany „chwyt psychologiczny", który miał pod-trzymać i wzmocnić zaufanie do znacz-ków papieskich.

Nie ma chyba zbieracza, który nie pa-miętałby jaki wielki run na znaczki wa-tykańskie zapanował na świecie przed kilku laty. Znaczki Stato delia Citta del Vaticano „szły pierwszym numerem" i zbieranie ich stało się krzykiem ostatniej mody. Olbrzymi procent zbieraczy na świecie zainteresował się nagle pocztą watykańską i oczywiście, automatycznie „amatorami" ich stali się przede wszyst-kim „filateliści", którzy poszukiwali „lo-kaiki". Rozpoczęta się wielka ofensywa, kupowano nowości w całych arkuszach. Słowem, zapanowała jakaś zbiorowa psychoza-atak na wspomniane walory. Nie trzeba dodawać, że ceny rosły z dnia na dzień.

W konkluzji należy dojść do wniosku, że „operację watykańską" przeprowadzi-ły bardzo sprytnie wielkie firmy filate-listyczne na zachodzie, przy niezbyt stawnej pomocy wydawców popularnych katalogów. Bo proszę sobie przypom-nieć, że kilka lat temu zdarzyło się, że już zaledwie w miesiąc po ukazaniu się nowych znanych katalogów ceny na nie-które znaczki papieskie uległy podwyż-ce o 50% a nawet i dużo większej.

Komentarze są zbyteczne, gdyż każdy domyśli się, że spekulanci filatelistycz-ni przed zwyżką cen w katalogach zdą-żyli się zaopatrzyć . w odpowiednie za-pasy. Bezsprzecznie przeciągnęli strunę, bo niektóre ceny, sztucznie rozdęte, za-

częly odstraszać zbieraczy. A kupcy? Ci, którzy zaangażowali duże kapitały, za-mrozili je. Trzeba było upłynnić znacz-ki, a nabywców na drogie obiekty ciągle ubywało. Wobec tego kupcy o słabszych zasobach zaczęli obniżać ceny i ofero-wać wspomniane walory po kursa:ch „okazyjnych". Różne ogłoszenia i ko-rzystne oferty na „Citta del Vaticano" zaczęły straszyć zbieraczy i wywołały popłoch na filatelistycznych giełdach. Słowem, emisje poczty watykańskiej straciły kredyt wśród zbieraczy. I stała się rzecz nieoczekiwana, jeszcze przed kilku laty, gdy ukazała się nowa emi-sja, na poczcie w Watykanie formowa-ły się długie kolejki. Znaczki wyrywano sobie z rąk. A teraz mniej więcej od dwóch czy trzech lat zapanowała cisza. Nikt już nie walczy o zapasy wspom-nianych znaczków. Poczta papieska ma trudności z rozprzedażą nowości. Trzeba więc było obniżyć nakłady i przepro-wadzić „psychologiczne przedstawienie z paleniem zapasów". Czy to jednak coś pomoże na przywrócenie koniunktury? Smiem w to wątpić, gdyż jeśli się raz przeciągnie strunę to trudno później od-zyskać zaufanie.

Zresztą w pewnej mierze spadek za-interesowania dal się również zauważyć na znaczki Lichtensteinu i San Ma-rino. Szczególnie z wydaniami San Ma-rino

starano się przeprowadzić podobną

operację jak z emisjami Watykanu. Lecz i na te znaczki przeminęła koniunktura, gdyż stały się zbyt drogie i malutka re-publika zaczęła zasypywać rynek zbyt wielką ilością nowości.

A więc jaki morał się wywodzi? Wy-daje mi się, że sztuczne podnoszenie cen ogromnie szkodzi filatelistyce i tym krajom, które prowadzą nieprzemyśla-ną politykę emisyjną.

Kazimierz Czyżewski

Stagnacja w szwajcarskich znaczkach z dopłatą Szwajcarski dziennik „Neue Zurehęr

Zeitung" (z 31.XIL1969 r.) zamieścił cie-kawe spostrzeżenia na temat znaczków z dopłatą.

„Przez wiele lat można było z przyjem-nością obserwować stały wzrost zbytu znaczków z dopłatą, wydawanych przez PTT. Wysokość nakładu znaczków „Pro Juventute" w 1966 r. była ponad- dwu-krotnie większa od nakładu tych znacz-ków w 1960 r. Wysokość nakładu w roku

ubiegłym w milionach sztuk przedstawia-ła się następująco (w nawiasach podano liczby z 1960 r.): 5 + 5 Rp. — 21(11,9),

Rp. — 7,4(2,4). Wpływ z opłaty dodatko-wej, który wynosił w 1960 r. 2,2 mln fran-ków, w 1968 r. wzrósł do 6,1 mln fran-ków.

Ponieważ znaczek wartości 5 + 5 Rp. nie ma obecnie uzasadnienia w obowią-

10 + 10 Rp. — 18,2(9,3) 20+10 Rp. - 53,6(8,7), 30 + 10 Rp. — 6,8(2,1), 50 + 10

73

zującej taryfie pocztowej, od roku 1967 znaczek ten skasowano. Aby wyrównać stratę z tego wynikającą, w tym samym roku podniesiono dopłatę do znaczka najwyższej wartości z 10 Rp. do 20 Rp. Pomimo tego, wpływy z dopłat spadły w latach 1967 i 1968 do 3,3 mln franków. Ogólne nakłady wynosiły w latach 1967 i 1996 — 47,2 oraz 47,3 mln sztuk; dla poszczególnych wartości liczby z roku 1968 przedstawiały się następująco (w nawiasach nakłady z r. 1967): 10 + 10 Rp. — 14,8(15,3), 20 + 10 Rp. — 13,8(13,7), 30 + 10 Rp. — 12,2(11,7), 50 -j- 20 Rp. — 6,6 (6,6).

Stwierdza się więc niestety stagnację, podobnie jak w znaczkach „Pro Partia".

Pomimo to, dobre imię Szwajcarów jako najgorliwszych nabywców znaczków z do-p/atą nie jest jeszcze zagrożone: wpływy z dopłat ze znaczków „Pro Patria" i „Pro Juyentute" w latach 1967 i 1968 wynio-sły na mieszkańca pokaźną kwotę 1,40 franka rocznie.

Analogiczna sprzedaż znaczków z do-płatą, wydawanych przez Niemiecką Pocz-tę Związkową, dała w 1967 r. dochód na głowę niecale 28 fenigów. Austria wy-daje z reguły tylko jeden znaczek z do-płatą corocznie w Dniu Znaczka, który przy nakładzie około 3 mln i dopłacie 0,80 szylinga przynosi 2,4 miliona szylin-gów (ok. 400.000 fr szwy'.

RH

—~911. •

RECENZJE W. I. Lenin. 1870-1970. Philatelistisches Arbeitsmaterial sum 100 Geburstag Wla-dimir Iljitsch Lenina. Opracowanie: Pe-ter Fischer, Giinter Jankiewicz, Giinther Wiinsche. Wyd. Zentralvorstand des Phi-latelistenverbandes der ODR. Str. 80.

Zarząd Główny Związku Filatelistów NRD przygotował z okazji 100-lecia uro-dzin Lenina interesującą broszurę wyda-ną b. starannie techniką „małej poligra-fii", z licznymi ilustracjami: reprodukcja-mi znaczków, całostek, kasowników, li-stów. Praca ta w pierwszej części zawie-ra katalog znaczków o tematyce leninow-skiej wydanych na świecie, w drugiej -daje przykłady kasowników leninowskich; w trzeciej — przykłady całostek, wresz-cie część czwarta jest skróconym tłuma-czeniem serii artykułów A. Korniuchina „Listy i karty pocztowe Lenina" opubli-kowanych w „Filatelii SS,SR" w roku 1969. Broszurę uzupelnia bibliografia li-teratury dziel Lenina i o Leninie oraz literatury filatelistycznej na ten temat.

Najcenniejsze w omawianej pracy są opisy znaczków. Zawierają one nie tylko dane o tym co przedstawiają poszczegól-ne pozycje, ewentualnie w przypadku re-produkowania na znaczkach dzieł sztuki, kto jest ich autorem i gdzie znajdują się oryginały, ale także w sposób zwięzły lecz wyczerpujący informują o wydarze-niach przedstawionych na znaczkach. Tak np. opis znaczka polskiego „Pomnik Le-nina w Poroninie" zawiera dane: rok postawienia, nazwisko rzeźbiarza, krótki opis pobytu Lenina w Poroninie i Kra-kowie oraz znaczenie tego okresu w ży-ciu jego i partii, informację o Muzeum Lenina w Poroninie.

Dążąc do „kompletu" znaczków leni-nowskich autorzy nie uniknęli i potknięć, a przynajmniej wstawienia do katalogu pozycji co najmniej dyskusyjnych. Tak np. uwzględniono w nim znaczki z re-produkcjami miejscowości lub obiektów „im. Lenina" nawet, jeżeli nie ma na ten temat na samym znaczku żadnej wzmianki. W ten sposób w katalogu zna-lazły się np. nie tylko polskie znaczki z reprodukcją obrazu M. Byliny ,Lenino" i z widokami Nowej Huty, ale także ra-dzieckie z widokiem Uniwersytetu im. Łomonosowa w Moskwie (bo... „wzniesio-no go na Wzgórzach Leninowskich"), czy z widokiem poczty w Winnicy (bo... „znajduje się przy ulicy Lenina").

Te drobne mankamenty nie odbierają jednak wartości pracy, która zasługuje na to, aby trafić i do rąk zbieraczy in-nych krajów. Filatelistów polskich zain-teresuje zapewne fakt, że wśród 24' re-produkowanych przykładowo okolicznoś-ciowych kasowników „leninowskich" po-łowę stanowią polskie, przy czym wy-różniają się one poziomem wykonania.

C. R.

Marian Szczepanowski. Pamiątkowe ko-perty millenijne wydane w Australii. Polish Philatelic Society of Australia i Polish Historical Society in Australia. Se-ria II: Katalogi — nr 1. Melbourne — Adelajda. 1969.

Autor — przew. Polskiego Towarzystwa Historycznego w Australii — starannie skatalogował liczne pamiątki z imprez milenijnych na kontynencie australij-skim. Było ich dużo. Organizacje polo-nijne i specjalnie powołane komitety ju-bileuszowe wydały 63 różnego rodzaju koperty w wielotysięcznych nakładach. Oprócz kopert wydano szereg kart i na-

74

lepek oraz stosowano specjalne pieczątki organizacyjne. Wybito ciekawe medale.

Starannie wydany katalog jest bogato ilustrowany (specjalne wkładki kredowe). Przedmowę napisał p. Roman Winiarski.

Jak pisze Autor „Głównym celem wy-dania tych licznych kopert była propa-ganda naszego Millenium na miejscu, wśród własnego społeczeństwa... Wyeli-minowane były wszelkie motywy speku-lacyjne... niemal kompletne nakłady wszy-stkich wydań rozeszły się w urzędowej i prywatnej korespondencji do osób nie-zainteresowanych w ich zachowaniu, czy kolekcjonowaniu".

Niewątpliwie równie szybko rozejdzie się i ten katalog „nr 1", wydany w na-kładzie zaledwie 600 egzemplarzy.

Z zainteresowaniem oczekujemy dal-szych numerów serii katalogowej.

T. G.

K. Offenhammer. „Alfred Nobel und seine Preistrilger. Rotaprint K. Freya, Norymberga, 1969.

Od 1 kwietnia 1964 r. istnieje przy Komisji Tematycznej FIP Międzynarodo-wa Grupa zbieraczy znaków pocztowych związanych z tematyką Nobla i laurea-tów. Aktualnie skupia ona w swych sze-regach oko/o 100 członków z wielu kra-jów Europy i Zamorza. Jego przewod-niczącym jest dr K. Offenhammer z NRF.

Szczytowym osiągnięciem — bilansem pięciu lat wytężonej pracy Przewodni-czącego tego Klubu — jest opracowanie i wydanie w jęz. niemieckim w końcu ubiegłego roku, obszernego katalogu „Alfred Nobel i jego Laureaci". Katalog składa się z luźnych nie numerowanych 250 kart, przeznaczonych do ułożenia w segregatorze. System ten pozwala na bie-żące uzupełnianie nowymi kartami, jakie w przyszłości będą się ukazywać. Kata-log wykonany jest na pięknym, bezdrzew-nym papierze, wydrukowany — czysto i czytelnie — w drukarni Rotaprint K. Fre-ya w Norymberdze. W porównaniu do innych katalogów (Nobla), ten ma tę wielką zaletę, że poza znaczkami, ska-talogowano również stemple okolicznoś-ciowe, frankatury mechaniczne i całostki.

Podział katalogu: po słowie wstępnym autora, na dwóch kartach, znajdujemy wprowadzenie. Jest to wykład na temat prawidłowego opracowania zbioru. Tą częścią czytelnik polski będzie rozczaro-wany. Autor posłużył się tu — znanymi nam — tezami zmarłego w ubiegłym roku przew. Komisji Tematycznej FIP H. Walza. Na temat tego opracowania mieliśmy okazję przeczytać recenzję w „Filateliście") prof. A. Łaszkiewicza. Nie wszystkie więc „wskazania" będą mogły

być przez nas przyjęte. Na następnych dwóch kartach mamy historię nagród Nobla i krótką ich statystykę. Warto dla przykładu podać, że od roku 1901 do 1968 te zaszczytne wyróżnienie przyzna-no ogółem 380 osobom, w tym 364 męż-czyznom i 14 kobietom (należy zaznaczyć, że L. Pauling i M. Skłodowska-Curie otrzymali nagrodę dwukrotnie). Poza tym przyznanych było Ił nagród różnym Międzynarodowym Organizacjom (w tym Komitet Czerwonego Krzyża otrzymał na-grodę trzykrotnie). Dziewięć kart poświę-conych jest samemu fundatorowi nagród — Alfredowi Noblowi. Niewiele dotąd mamy znaczków z jego podobizną (Szwe-cja, Panama i Liberia), dużo więcej jest stempli, szczególnie frankatur mechanicz-nych.

Pozostała część katalogu podzielona jest na pięć działów: Fizyka (29 kart), Che-mia (25), Medycyna (28), Literatura (63) i Pokój (92).

Każdy z laureatów ma przynajmniej jedną kartę. Jeżeli walorów jest dużo, to kart tych jest odpowiednio więcej. Naj-więcej, bo aż 14 kart, poświęconych jest W. Churchillowi, naszej rodaczce M. Sklo-dowskiej-Curie 9, H. Sienkiewiczowi 4, a Wł. Reymontowi 3. Ogółem dla 114 laureatów d 4 Międzynarodowych Organi-zacji wydano walory filatelistyczne, które opracowane są w katalogu.

W górnej części karty wydrukowano imię i nazwisko, poniżej tytuł naukowy oraz — przy profesorach — nazwę uczel-ni gdzie prowadzili pracę naukową. Na-stępnie daty, miejsca urodzenia i śmierci. Z kolei dziedzina i rok przyznania na-grody. Pod tą zwięzłą biografią podano szerzej za jakie zasługi przyznano nagro-dę. Każdy laureat pokazany jest przy-najmniej na jednym znaczku. Pod tą re-produkcją znajdujemy w układzie chro-nologicznym wykaz państw, które wydały znaczki (obok numeracja Michla). Osobno wg państw skatalogowano stemple oko-licznościowe, podając pocztę, datę i pełen tekst w oryginalnej pisowni. To samo dotyczy frankatur mechanicznych i ca-łostek. Wszędzie jest przynajmniej jedna reprodukcja.

Na ostatnich stronach pokazano do-strzeżone omyłki projektantów znaczków, najczęściej dotyczą one dat, jakie błęd-nie zostały na kilku znaczkach zapro-jektowane i emitowane.

Ten piękny katalog niewątpliwie służyć będzie jako niezbędna pomoc przy opra-cowaniach zbiorów. Literatura tematycz-na wzbogaciła się o poważną i cenną POZYcję.

Bernard J. stępczyńskt

•) Nr 15(309) z 1.VII.1968, str. 275-6.

75

W roku Leninowskim

Jubileusz Lenina w Lublinie

W ramach obchodów XXV-lecia TPPR kolo PZF nr 48 przy „Społem" wspólnie z kotem TPPR w LSS zorganizowało im-prezę inaugurującą jubileusz 100-lecia urodzin W. I. Lenina. W sali widowis-kowej klubu „Merkury" koło TPPR urzą-dziło wystawę „Lenin w malarstwie", a koło PZF — Pokaz Filatelistyczny. W 22 gablotach wystawiono 9 zbiorów, w tym 2 debiuty. W czasie trwania pokazu od-było się szereg imprez towarzyszących.

Ogółem w imprezie, która trwała od 10 do 18 grudnia udział wzięło ok. ty-siąca osób. Na zakończenie odbyło się po-szerzone posiedzenie zarządu kota PZF z udziałem uczestników Pokazu i zapro-szonych gości oraz przedstawiciela Ko-misji Wystaw Z.O. kol. Radomskiego. Wszyscy wystawcy otrzymali dyplomy oraz upominki ufundowane przez Radę Zakładową LSS.

Ogłoszono wspólny apel Zarządów kół TPPR przy „Społem" i Komitetu Orga-nizacyjnego Wystawy Filatelistycznej, w którym czytamy m. in.:

W wielkiej ogólnonarodowej kampanii obchodów tego doniosłego jubileuszu nie zabraknie i nas, pracowników i członków spółdzielni spożywców „Społem".

14-28 czerwca organizujemy w Lubli-nie wystawę filatelistyczną pt. „Lenin i Jego Idea".

Zwracamy się do Was z apelem o wzięcie udziału w wystawie.

Zgłoszenia wstępne (z krótkim opisem zbioru) prosimy nadsyłać w terminie do dnia 10 marca pod adresem: PZF, Kolo nr 48 „Społem", Komitet Organizacyjny Wystawy Filatelistycznej w Lublinie, ul. M. Buczka 9 — LSS.

Do ekspozycji przyjmować będziemy zbiory nie tylko dotyczące życiorysu i działalności Lenina, ale również zbiory tematycznie związane z Jego ideą.

Anatol Woroniak

•

NOTATKI ze ŚWIATA

Rok jubileuszów poczty lotniczej

W roku bieżącym trzy zarządy poczto-we w Europie obchodzą zloty jubileusz pierwszych swych znaczków lotniczych. Są to: Czechosłowacja, Hiszpania i Szwe-cja. Te trzy kraje wprowadziły w roku 1920 pierwsze prowizoryczne znaczki lot-nicze uzyskane z przedruku znaczków obiegowych. Według krążących wiado-mości każdy z tych krajów zamierza uczcić okolicznościową emisją znaczków zloty jubileusz poczty lotniczej.

Żegnaj FIP

Pod takim tytułem opisuje angielski magazyn filatelistyczny „Philatelic Ma-gazine" rozstanie się kierownictwa wy-stawy „Phylimpia 1970" z prezydium FIP. Anglicy nie zmartwili się cofnięciem „błogosławieństwa" FIP. Komitet orga-nizacyjny zamknął posiedzenie na ten temat sentencją przysłowia: „A good riddance too", co odpowiada naszemu przysłowiu: „baba z wozu — koniom Wij".

Zainteresowanie wystawą nie słabnie. Filateliści Londynu święcili triumf w 1950 i 1960 roku przy podobnych wy-stawach i dlatego są pełni wiary, że i

tegoroczna światowa impreza będzie suk-' cesem.

Z okazji wystawy przygotowuje się „Who's Who" (kto jest kto). Poza adre-sami firm filatelistycznych, klubów, cza-sopism i sytuacji na rynku filatelistycz-nym, wydawnictwo to wzbogacone zosta-nie jeszcze słownikiem wyrażeń i okreś-leń filatelistycznych w 4 językach.

Czy nie za daleko...

Zbieranie znaczków i stempli z „Mi-strzostw Swiata. w Piłce Nożnej" staje się coraz bardziej popularne. Szczyt za-chodu w tej dziedzinie wyks7n1 jeden z sympatyków piłkarstwa zdobywając au-tografy od wszystkich uczestników os-tatnich Mistrzostw w Londynie. Służyły mu do tego specjalnie przygotowane ko-perty i kartki. W jednym z ostatnich numerów „Journal of Sports Philately" zobaczyć można reprodukcje 36 listów ze stemplami i autografami zespołów pił-karskich, walczących w 1966 roku o pu-char im. Rimeta w Londynie.

Filateliści w Japonii

Japoński związek filatelistyczny zrze-sza 15 tysięcy członków, co stanowi nie-cale 204 ogółu kolekcjonerów znaczków w Japonii. Ogólna ilość zbieraczy znacz-ków szacowana jest w kraju kwitnącej wiśni na ok. 700 tysięcy osób.

76

Duży wzrost zbieraczy znaczków na-stąpił w ostatnich latach, kiedy Poczta Japonii wprowadziła sprzedaż nowości w większych urzędach pocztowych. Nomi-nały znaczków japońskich nie są wyso-kie. W Tokio wychodzi jedno pismo fi-latelistyczne „YUS,I1U", wielobarwne, o nakładzie 30 tysięcy egzemplarzy. Naj-bardziej popularne tematy wśród zbie-raczy to sport, malarstwo, fauna i flora.

Koń na znaczku

Do popularnych motywów w filateli-styce należą konie. Staraniem Amery-kańskiego Towarzystwa Tematycznego „ATA" ukazał się w USA katalog z mo-tywem konia na znaczkach. Wykaz ka-talogu obejmuje ponad 1300 pozycji, uję-tych w następujących grupach: koń w religii, literaturze, sztuce, podczas woj-ny, w transporcie, koń w symbolu i koń w sporcie. Cena katalogu 4 dolary.

Znaczek z tysiącem goli

Sławny piłkarz brazylijski Pele docze-kał się swego znaczka pocztowego. Ocze-kiwanie na strzelenie przez Pelego ty-sięcznej bramki tak zafascynowało Bra-zylijczyków, że nawet burza nie odstra-szyła 70 tysięcy kibiców od pozostania na stadionie w Macie decydującego me-czu. Poczta Brazylii wydała z tej okazji pamiątkowy znaczek, a miasto rodzinne — Santos — ofiarowało Pelemu na pa-miątkę symboliczną piłkę ze złota o wa-dze 375 gramów. Po strzeleniu tysięcz-nej bramki Pele powiedział: „Sam w mej karierze nie liczyłem strzelonych bramek. Muszę wierzyć, że rachunek zrobiony przez dziennikarzy odpowiada rzeczywis-tości".

01-Fa

Z TEKI INSTRUKTOR& MLOOZIEŻOWEGO

Impreza SKF w Tarnowie

12.XII.89 SKF przy I LO. im. K. Bro-dzińskiego w Tarnowie zorganizowało se-sję naukową na temat „Filatelistyka na-sze hobby". Uroczystego otwarcia sesji dokonał instruktor młodzieżowy M. Nyt-ko, który przywitał przybyłego dyrektora szkoły mgr Cz. Bartosza, przew. Koni, Mlodz. 0/Tarnów D. Głowacicą i przed-stawicieli organizacji młodzieżowych. Młodzież wygłosiła 4 referaty:

Marek Nytko — „Znaczek pocztowy to nasze hobby",

Grażyna Węgrzyn — „Historia znaczka pocztowego",

Jolanta Kapustka — „Historia poczty Polskiej",

Adam Szklarz — „Ruch filatelistyczny na przestrzeni 25-lecia PRL".

Referaty zostały przygotowane przez członków Kola pod nadzorem opiekuna Kola dra M. Barana.

Przew. Koni. Mcxix. D. Głowacica po-dziękowała za przygotowanie sesji i za-chęciła inne Koła do organizowania po-dobnych spotkali. Resztę wieczoru uprzy-jemni zespół wokalno-muzyczny, w skład którego wchodzą sami filateliści.

stantstaw Kaczmarczyk

Wystawa w Złotowie

Zlotów — miasto w Koszalińskiem, które najtrudniej poddawało się germa-nizacji, gdzie ślady polskości przetrwały najsilniejszy napór, obchodzi w tym roku 800-lecie nadania praw miejskich. Dla uświetnienia tego jubileuszu odbędzie się w Złotowie II etap Maratonu-70 oraz IV Wojewódzka Wystawa Zbiorów Modz,

Prezydium Zarządu Okręgu PZF, wraz z Komisją Młodzieżową odbyły wyjazdo-we posiedzenie w Złotowie w dniu 20 grudnia w celu omówienia wszystkich spraw, organizacyjnych i terminu II eta-pu Maratonu oraz Wystawy.

Miejscowy aktyw wybrał Komitet Or-ganizacyjny Wystawy i Maratonu, na cze-le którego stanął Tadeusz Rembacki, in-struktor młodzieżowy, nauczyciel Szkoły Podstawowej w Lędyezku (najmniejsze miasto w Polsce).

Ustalono termin eliminacji II etapu Maratonu-70 na 4 i 5 kwietnia a czas trwania Wystawy — na 2-9 kwietnia.

Na terenie Złotowa i powiatu działa 15 SKF i MKF, obejmujących swym za-sięgiem 251 dzieci i młodzieży.

Adam Siwula

to ewom FILATELISTYKA POD KOSZEM

We Włoszech ukazała się praca poświę-cona wyłącznie znaczkom o tematyce „koszykówka". Nosi ona tytuł „La Palla-canestro nei Francobolli". Autorem jest Elio Tomassini entuzjasta koszykówki i działacz w tej dyscyplinie sportu.

Pierwsza część omawia historię koszy-kówki ze specjalnym uwzględnieniem igrzysk olimpijskich. Oczywiście najlepiej są opracowane walory związane z koszy-kówką wioską. W pracy znajdujemy re-produkcje interesujących datowników okolicznościowych tego kraju. Niestety, brak jest opisu stempli używanych w in-nych krajach.

Część drugą stanowi katalog wraz z ce-nami. Ilustracje są bardzo czytelne. Już w 80 krajach znajdujemy znaczki doty-czące koszykówki.

LUBLIN

Jako pierwszy w 1970 roku ukazał się Biuletyn Informacyjny Okręgu Lubelskie-go. Numer otwiera artykuł programowy A. Woroniaka „Uczcijmy leninowski ju-bileusz",

W artykule dyskusyjnym „Co zbierać" S. Duch dzieli się własnymi doświadcze-niami z zakresu opracowania zbiorów.

J. Rogowski ogłosił pracę „Pieczęcie pocztowe na Lubelszczyźnie w XVIII wieku (1762-1800)".

Ponad połowę numeru wypełniają Kro-niki z życia organizacyjnego w Okręgu Lub., filatelistyki młodzieżowej oraz „Ko-bulina Rzeszowska". 1VLiędzy innymi po-dano szereg informacji o Klubie Filate-listy w Lublinie i klubie „Stalowy Szlak" w Przeinj7ś1u.

Z życia

Pokazy w Zakopanem

W roku ubieglym Koło nr 10 w Zakopanem zorganizowało 4 pokazy filatelistyczne:

1. 20-27 kwietnia z okazji Dni Leninowskich.

2. 19-26 lipca z okazji XXV-lecia PRL.

3. 2-9 listopada z okazji 52 rocznicy Rewolucji Paździer-nikowej.

4. 14-21. grudnia z okazji XV-lecia Kola.

Eksponowano zbiory T. Ja-cka, J. Możdżenia i R. Zie-mięcklego ze Szczecina. Te-matyka zbiorów: „Lenin w Tatrach i na Podhalu", „Zdo-bywcy kosmosu", „Tatry i Podhale", „Wierchy". R. zie-micelo za zbiór ,,Wiercky" otrzymał nagrodę Grand Prix i zloty medal na wystawie oddzialowej w Szczecinie, a w Zakopanem — srebrny puchar 1 dyplom uznania.

4 pokazy obejrzało ogółem 0 tysięcy zwiedzających, w tym cztery tysiące miodziety. Na pokazie z okazji XV-lecia Ko-la nr 10 stosowano ozdobny datownik pocztowy.

W listopadzie, w związku ze zbliżającą się 100 rocznicą uro-dzin W. L Lenina, zorganizo-wano również w salach Klu-bu Spółdzielczego „Turnia" pokaz filumenistyczny. Ekspo, nowa.° zbiory kierownika Klu-bu WŁ Kruszewskiego, który z dużym poświęceniem poma-ga w pracach Kola.

T.J.

OKRĘG KATOWICE

Oddział Częstochowa

W 25 rocznicę wyzwolenia Częstochowy w salach Muzeum otwarto wystawę ,.Osiągnięcia kulturalne Częstochowy 1945 —1970". Wśród wystawców pre-zentujących swój dorobek w

25-leciu nie zabrakio również filatelistów częstochowskich. Zbiory swoje prezentowali kol. kol.: J. Kamienisk, S. Łebek, J. Mazik, R. Meliniarski, R. Winiarek L. Słota.

Oddziel Gliwice

Zgodnie z obowiązującym statutem PZF wybrano władze nowo powstałego Oddziału.

Nowy Zarząd na pierwszym posiedzeniu ukonstytuował się następująco: F. Szot (prezes), Z. Strycharczyk (v-prezes), J. Siomski (sekr.), St. Winiarski (skarbnik), St. Rauszer (cz/. Prez.) oraz St. Danikiewicz, J. Kozioł, J. Miga, Z. Podgórski.

Komisja Rewizyjna: K. Lu-dera (przew.), Bronisław HA-niszczuk, Henryk Kosmala, Ryszard Kazieczko (mł.). Sta-tutowa działalność nowego Za-rządu rozpoczęła się z dniem 1.1.1970 r.

Z uwagi na trudności lokalo-we, korespondencję do Zarzą-du prosimy kierować pod ad-resem: Polski Związek Filate-listów, Zarząd Oddzialu, Gli-wice 1, Skrytka Pocztowa 251.

Oddział Rybnik

W dniu 4 stycznia 1970 C. odbyło się w Teatrze Ziemi Rybnickiej Walne Zebrania Oddziału PZF w Rybniku, po wołanego do życia zgodnie z nowym statutem PZF oraz uchwalą zarządu Okręgu w Katowicach.

Oddzial PZF w Rybniku obejmuje swoją działalnością powiaty: cieszyński, pszczyń-ski, tyski, rybnicki i wodzi-sławski, zrzeszając 2600 =lon-ków.

zebrani delegaci kól wybra-li zarząd nowo powstałego Od-działu, w skład którego weszli: koi. kol. P. Pośpiech (prezes), K. Fabia (v-prezes), B. Micz-ka (sekretarz), St. Swoboda (skarbnik) oraz koi. kol.: J. Chrzanowski, Z. Jonszta, St. ~eta, J. Wajda, T. Wyro-

bek (cztonkowle). Do Komisji Rewizyjnej weszli: St. Melik (przetir.) oraz kol. kol.: Z. Brzoza, G. Tochak 1 Zb. Moż-dżeń (członkowie).

Siedziba Oddziału znajduje się w Teatrze Ziemi Rybnic-kiej w Rybniku, ul. Saint Val-lier 1.

OKRĘG LODZ

Lask. W dniach 26.X.-2.XI. 1969 r. odbył się pokaz znacz-ka pocztowego, zorganizowa-ny przez Kolo Lask-Miasto oraz PDK. Pokaz ten zorgani-zowano z okazji 25-lecia PRL i 10-lecia Kola w Lasku, a dzień 26 października był dniem otwarcia Roku Kultu-ralnego w PDK. Otwarcia po-kazu dokonał Przewodniczący Prez. PRN w Lasku — inż. Ryszard Psyk. W dniu otwar-cia pokazu 5 członków otrzy-mało dyplomy PPRN za pra-cę społeczną i krzewienie kul-tury. Wystawiono 7 zbiorów w klasie honorowej, 12 zbio-rów w konkursowej i 5 zbio-rów w klasie młodzieżowej. W czasie trwania pokazu prowa-dzona była sprzedaż znaczków pocztowych. Zainteresowanie pokazem byto duże. Wystawcy otrzymali nagrody i upominki ufundowane przez ZO w Ło-dzi, PPRN i PZGS. Pokaz ten był szóstym w ciągu 10-lecia istnienia Kola. Dużo pracy i serca w zorganizowanie go włożyli kol. kol.: M. Kowalik, W. Radek 3 J. Chich.

H. H.

MIANA CB z Zrfigih/fici]

(Litery w nawiasach oznacza-ją w jakim języku korespon-dować)

K. Kerpauskas, Raseinial, P.O.Box 18 Lit. SSR., ZSRR (r, n, a, p).

Anna Fracildna, Leningrad K, 51, ul. Nowosibirska 18/5 m 6, ZSRR (r).

W. Miroszniczenko, Charków — 36, Dizelnaja la m 84, ZSRR (r).

78

W.L. Sarisedskomu, Magm Ligorsk, pOCztaMt do wostre liowania, ZSRR (r).

W. Olchowicz, Wilno, Litew-ska SRR, ul. Dzierżyńskiego 41/17 m t, ZSRR (p, a, r).

A. Jaslukeviclus, Kaunas Lit. SRR, R. Armijos 204 in 59. ZSRR (r). tematyczne.

W. Stepanow• Petropa wlowsk — Kazachstan, ul Abaja 139 m 10 (r) ZSRR.

W. Gusew, Moskwa G-I17 Nowokomuszennył Por. 9 37 (r), ZSRR.

Juozas Palna, Kaunas 5. Visinskio 7-1. Lit. SRR, ZSRR (a, r).

Stanisław sraniu>, Kujby. szew — 15, ul. Awrora 191-50 ZSRR (r, p, a, esper. cz.). te-matyczne.

G. M. Klprik, Lwów, Glaw-pocztami, Poste Restante. ZSRR (r. p, a. n, f, weg. rum.).

Wiadimir Koziow, Lwów, Gtewpocztamt, Poste Restante ZSRR (r, p, a).

Władimir M. Kaprak, Chmel-otoki]. ul. K. Libknechta 27 m 25. ZSRR (r. p. a. n. hiszp

citorWackU, malarstwo, kos mos, aport, fauna, kolonii brytyjskie.

rÓl..--gTtOTS

Kupię serie, bloki PRL, azu Kam znaczków, całostek Le-ma[ medale, mistrzowie olim pijacy. Tadeusz Górniak, Zdun-ska Wola, Kilińsklego 35/61. (32)

Wymienię lub kupię blok nt 1805 i serie ZSRR wg manko listy. Oferty proszę kierować . F. Grytboń, Cieszyn, Michał-dy 12/7. (33)

Na sprzedaż: 1.7zupelnion catalog Zumsteina 1967 — Rocz-niki Filatelisty 1966-69. J Chtnielecki, Pelpltn, Mickiewi-cza 28/3. (34)

Odstąpię nowości ZSRR. zbiór ,.Kosmos na znaczkach ZSRR'• Szukam walorów do tematów — kolarstwo, muzy-ka. Jan Nanowski, Pasiecznik. Pow. rweevek Sirteki. (35)

Sprzedam kompletny zbiór znaczków polskich od 1944 ro-ku. Legnica, ul. Rosenbergów 83/65 m 34. E. Margulles. (36)

Zbiory Austrii, Belgii, Cy-pru, Holandii, Luksemburga, Liechtensteinu, San Marino, Monaco, NRF, Szwajcarii, Wioch, Watykanu. Zamorza -motywy zamienię na PRL lub sprzedam. Manko listy według Zumetelna, Yverta. Eugeniusz Abkowicz, Szczecin• Ku SIoń-cn 2617. (37)

Kuplę listy przedfilatelistycz-ne rosyjskie. Sawicki, Warsza-wa 1, skr. poczt. 520. (38)

Sprzedam czystą Ghanę pra-wie komplet do roku 1966 (brak trzech bloków) oraz wy-stawowy zbiór John Kennedy

havidach na kartach Scha-ubeck. Poszukuję blok Vatican Bruksela 1958 r. Tylko poważ-ne oferty. Marian Choina, poczta Pustków — 3, kolo Dę-bicy, woj. Kaemów. (39)

Wymienię lub sprzedam komplet Woldenbergu na lep-sze pozycje PRL lub niefila-telistyczne listy Legionów• Port Gdańsk, Levant,. Getto. Kopczyński, Warszawa, Al. Niepodiegiości 225/15. tel. 22-30--95. (40)

!DZIAŁ ROZIIVW1E14 UMYSŁOWYCH 597. PRZESTAWIANKA FILATELISTYCZNA

(ul. W Dorabialski)

Zamieszczone kolumny poprzestawiać w ten sposób, by odczytać w kierunku poziomym rozwiązanie. Pierwsza 1 ostatnia kolumna znal duta ele na wlaściwvin miejscu.

Ii

ffl P

I

II

rgi

D

Es

R

P

P

a

❑

P P

565. PRZESKARIWANRA (ui. E. Smoleń)

Poczynając od pierwszej pary należy prze-skakiwać o tę sama liczbę par. by odczytać rozwi a rani e.

Fl — LI — AK — KA — OJ — MO — LA — ST — RO — PO — UK — SU — TE — YK — NI — DB — OS.

• • s Rozwiązania prosimy nadsylaC w kopertach

(Mitel. frank.) zaadresowanych: Redakcja „Filatelisty«, Dalsi Rozrywek Omyslowych, Warszawa, W. Widok 22 — do dnia 17 mar-ca 1970 roku. Wśród Czytelników, którzy na-deślą dobre rozwiązania jednego lub obu zadań przeprowadzimy losowanie czterech na-gród znaczkowych: Korea 1. x 153-9, 162, 171. 2. x 233-240, 3. k 249-51, 284-5, 295-7. 4. x 284-5, 298-300, 328-32. Ponadto przyznajemy nagrody autorskie za zamieszczone zadania.

ROZWIĄZANIA I NAGRODY Z Nr 24 559. Eliminatka anagramowa: L. Filatelisty-

ka to forma wypoczynku U. po pracy 1 na-uce. 560. Skakanka: Filatelisto! Zbieraj znacz-ki polskie — do nabycia w PPF • Ruch". W wyniku losowania nagrody otrzymują: T. Ju-gosławia X 971-2: R. Kalbarczyk — Warszawa. II. CSRS x 10 przedrukowych 1919 r.: P. Lap• eryk — Cieszyn. III: CSRS x sześć przedruko-wych z 1919 r.: J. antkowski — Wloclawek. IV: Dwadzieścia znaczków o Bulgarii: J. Ja-nicki — Inowrocław. Nagrody autorskie za zadania dzisiejsze otrzymują: I. CSRS x 107+ 109: W. Dorabialski — Piątek. n Jugoslawla 50 znaczków: E. Smoleń — Katowice. Nagrody wyślemy pocztą, Dodatkową nagrodę dla Czy-telników zagranicznych otrzymuje Walentin Grekow — Nowowolynsk.

Redaguje kolegium

Adres Redakcji: Warszawa• ul. Widok 22, tel. 27-30-13

Wydawca: Agencja Wydawnicza „Ruch.. Warszawa, Koszykowa 6a

Artykułów niezamówionych redakcja nie zwraca

Nakład 23542 ObJętost I ark. Format B5. Papier llustr. V kl. 70 g 70 x 100 INDEKS 35902

Sklepy Filatelistyczne „Ruch" przyjmują już zgłosze-nia abonamentowe na rok 1970:

1) znaczków i bloków PRL (czyste i stemplowane) całostek PRL kopert pierwszego dnia obiegu (FDC) etykiet zapałczanych (grupy „N" i „S")

2) PPF „Ruch" (Warszawa, Barbary 4) przyjmuje zgło-szenia na wysyłkę: kopert FDC za granicę abonamentu filatelistycznego w kraju osobom zamie-szkałym poza siedzibami sklepów

3) Warunki i opłaty abonamentowe jak w roku ubiegłym. Szczegółowych informacji udzielają wszystkie sklepy filatelistyczne „Ruch"

Pa ństwowe Przedsiębiorstwo Filatelistyczne

„R U C H" Warszawa, ul. Barbary 4

i 111~111~ "mm

CENA zł 2.50 Cena w prenumeracie: kwartalnie 15 zl, pólrocznle 30 ii. rocznie 80 d.

Prenumeraty przyjmowane są do ID dnia miesiąca poprzedzającego okres prenumeraty. Prenumeratę na kraj dla czytelników indywidualnych przyjmują Urzędy Pocztowe oraz listonosze. Czytelnicy indywidualni moga dokonywać wpłat również na konto PKO Nr 1-8-100020 Centrala Kolportażu Prasy 1 Wydawnictw „Ruch", Warszawa, ul. Towarowa 29 Wszystkie instytucie panstwowe i społeczne mogą zamawiać prenumeratę wyłącznie za

polrednicivrem Oddziałów i Delegatur „Ruch». prenumeratę ze zleceniem wysyłki za granicę, która jest o 40% droższa od krajowej, przyjmuje

Biuro Kolportażu Wydawnictw Zagranicznych „Ruch", Warszawa. ul. Wronia 23 konto PKO Nr 1-6-100024, tel. 20-48-88.

Egzemplarze zdezaktualizowane można nabyć w Punkcie Wysyłkowym Prasy Archiwalnej „Ruch", Warszawa, ul. Nowomiejska 15/17, na miejscu lub na zamówienie za sal. poczt.

Ogłoszenia przyjmuje Agencja Wydawnicza „Ruch", Warszawa, uL Koszykowa 8A, konto: NBP X17/ O/M nr 1552-6-131806

Cena ogłoszeń — S zl za słowo. Ogłoszeń o charakterze handlowym nie przyjmujemy.

ZG „Ruch" W-wa, sam. 62-70 K-89