10 oktober 2013

Duurzame energie voor bedrijven

Workshop duurzame-energie-opwekking.

Lex Bosselaar

2

Bedrijven/ industrie• Verminderen gevoeligheid voor de energieprijs

• Imago bij de klant en aandeelhouder (marketing)

• C2C: waarde toekennen aan “afval”/ reststromen

Overheid• Onafhankelijkheid van fossiele bronnen• EU doelstelling voor duurzame energie

(14% in 2020 voor Nederland, in 2012 pas 4,4%)

Waarom duurzame energie?

3

Proces en ondersteuning AgentschapNL

Bedrijfs-

situatie

DE technieken

Kansrijke DE opties

Detail onderzoek

Realisatie

Vis

ie

-SDE-EIA-Procesondersteuning

-Factsheets per techniek -Website

-Quickscan MJA-resultaten

4

Wat is duurzame energieDuurzame energie is energie opgewekt uit hernieuwbare

bronnenZie: Protocol Monitoring Hernieuwbare Energie (update 2010)

Voorbeelden:• Wind, zon, waterkracht, biomassa, geothermie

Wat is geen hernieuwbare bron?• Restwarmte, energiebesparing, WKK(Dit draagt wel bij aan CO2-reductie en besparingsdoelstelling)

5

Duurzame Energieproductie

0

20000

40000

60000

80000

100000

120000

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012**

He

rnie

uw

ba

re E

ne

rgie

(T

J)

Transport

Biogas

Bio-overig

Houtkachels

Bij- en meestook

AVI's

Lucht

Bodemenergie

Geothermie

Zonnewarmte

Zonnestroom

Wind

Waterkracht

6

Toelichting op de factsheets

Factsheet Warmte Koude Opslag

Factsheet Wind Op Land

Factsheet Zonneboiler

Factsheet Zonnestroom

Factsheet Bio vergisting

Factsheet Bio verbranding

Factsheet Bio vergassing

Factsheet Geothermie

• Wat wekt het op (warmte, koude, elektriciteit)?

• Voor welke sectoren interessant?

• Waarom doen?

• Wanneer doen?

• Vergroot slaagkans met …

• Faalfactoren

• Kerngetallen

• Relevante zaken

• Stappenplan voor uitvoering

• Vooruitblik

• Meer informatie

• Praktijkvoorbeelden

7

Wind op land• Voor elektriciteit• Ca.1300 €/kW• Tvt: 6 jaar• SDE+ en EIA mogelijk• Risicozonering beperkt plaatsing op

eigen terrein• Vergunning is complex• Goed zichtbaarVoorbeelden• Havens Amsterdam, Rotterdam• Fuji

8

Zonnestroom• Voor elektriciteit• €1500,- per kW• Tvt: 10 tot 20 jaar • SDE+ en EIA mogelijk• Dakvlak nodig• Vergunning is makkelijk• Goed zichtbaarVoorbeelden• Waterschap Veld en Vecht• Tromp medical engineering• Parkeergarage High tech campus• Ecopark Waalwijk

9

Geothermie• Voor warmte (tot max 150 °C)• €1900,- per kW • Minimaal 5 MW• Tvt: ca. 6 jaar • SDE+ en EIA mogelijk• Afhankelijk van locatie

Voorbeelden• Kassen (A+G v.d Bosch)• Den Haag aardwarmte• Veel projecten in voorbereiding

10

Biomassaverbranding• Voor elektriciteit en of warmte• Bioketel €290,- per kW meerinvestering• Tvt: ca. 5 jaar • Bio-wkk €1200,- per kWth

• Tvt: ca. 3 jaar• SDE+ en EIA mogelijk• Vergt extra ruimte• Prijs biomassa is onzeker• Voorbeelden• DE in Joure• Houtindustrie Schijndel (WKK)

11

Biomassavergisting• Voor elektriciteit en of warmte• Vergisting €600,- per kW input• Tvt: ca. 7 jaar • WKK vergister €900,- per kW input• Tvt: ca. 3 jaar• SDE+ en EIA mogelijk• Vergt extra ruimte• Vooral bij verwerking eigen afvalstromen• Voorbeelden• Bavaria• Lamb Weston Meijer

12

Biovergassing• Voor elektriciteit en of warmte• Vergassing van reststromen• Nieuwe technologie• Ca. €700,- per kW voor syngas• Ca. €1000,- per kW voor WKK• SDE+ en EIA mogelijk• Vergt extra ruimte• Voorbeelden• KLM, vergassing reststromen• Eska graphics• Heveskes Delfzijl

13

Warmte-koude-opslag• Voor koeling of lage temp. warmte• Ca. €180,- per kW koeling• Tvt 3 tot 5 jaar• Alleen EIA mogelijk

• Voorbeelden• Wavin Hardenberg• Océ Venlo• DPI Helmond

14

Zonneboilers• Voor warmte tot 90 °C• €600,- per kW thermisch• Tvt ca. 8 jaar• Maximaal 50% dekkingsgraad• EIA en SDE+mogelijk

• Voorbeelden• Perfetti, Breda• Wasserij Lavans in Helmond• Buitenlandse projecten (Heineken)

15

Toelichting op de Quickscan

Drie vragenronden:

1: algemeen over het energiegebruik- Tussenresultaat (temperatuur / schaalgrootte)

2: Bedrijfsstrategie en visie3: Verdiepingsvragen

- Eindresultaat: rangschikking van technieken, TvT, besparingen.

Daarna mogelijkheid om te optimaliseren

16

Resultaat Quickscan

Technieken Investeringen Terugverdientijd Risico Duurin DE Incl. subsidie Excl. subsidie project[k€] [jr] [jr]

Biomassa WKK (verbranden) 0 Niet bepaald Niet bepaald laag gemiddeldBiomassa ketel (verbranden) 6.030 9 Niet terugverdiend laag gemiddeldBiomassa vergisten (ketel) 11.316 13 Niet terugverdiend middel gemiddeldBiomassa vergisten (WKK) 24.628 2 6 middel gemiddeldGeothermie 0 Niet bepaald Niet bepaald hoog langWindenergie op land (midsize) 38.571 4 6 middel langWindenergie op land (groot) 28.636 3 4 middel langWKO 0 Niet bepaald Niet bepaald laag gemiddeldZonnestroom (PV) 75.441 6 11 laag kortZonnewarmte (boiler) 0 Niet bepaald Niet bepaald laag kort

17

SDE 2013• Budget 3 Miljard €• Aanvragen 3.200 M€ tot 19 sept• Volgend jaar zie tariefvoorstel ECN• Subsidie per categorie• www.agentschapnl.nl/sde

18

Ondersteuning Agentschap NL• Informatie en tools (Quickscan en factsheets)• EIA (ca. 10% v.d. investering)• SDE+-regeling• Green Deals• Onderzoek in het topsectoren beleid• Info bij de realisatie van projecten (DEN-programma)

19

Vragen?Meer informatie:www.agentschapnl.nl/onderwerp/duurzame-energie-0 www.agentschapnl.nl/sdewww.agentschapnl.nl/eiawww.agentschapnl.nl/MJA Contact: Lex Bosselaar, Lex.Bosselaar@Agentschapnl.nl 088-6022495

Alfred van Kessel alfred.vankessel@agentschapnl.nl 088-6027887Stefan Schuurmans stefan.schuurmansstekhoven@agentschapnl.nl 27121