DÜNYADA Kİ ÇÖLLER
description
Transcript of DÜNYADA Kİ ÇÖLLER
![Page 1: DÜNYADA Kİ ÇÖLLER](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081422/56816077550346895dcfa0fa/html5/thumbnails/1.jpg)
DÜNYADA Kİ ÇÖLLER
![Page 2: DÜNYADA Kİ ÇÖLLER](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081422/56816077550346895dcfa0fa/html5/thumbnails/2.jpg)
![Page 3: DÜNYADA Kİ ÇÖLLER](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081422/56816077550346895dcfa0fa/html5/thumbnails/3.jpg)
• ÇÖL : Çöl, yıllık 250 mm'den az yağış alan bölgeler için kullanılan bir tabirdir. Sanılanın aksine Antartika ve Grönland'ın büyük bölümünde çöl tabirinin içine girer yani "çöl" kelimesi sadece sıcak bölgeleri değil soğuk ve kurak bölgeler için de kullanılır.
![Page 4: DÜNYADA Kİ ÇÖLLER](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081422/56816077550346895dcfa0fa/html5/thumbnails/4.jpg)
• Çöllerde yaşayan hayvanlar, çok çetin koşullarla baş etmek zorundadırlar. Su ve besin çok nadirdir, sıcaklık dramatik bir şekilde değişmektedir, kumda ve kalın kar tabakasında yürümek ve yuva kazmak zordur. Bu sorunları aşmak için çok çeşitli fizyolojik ve davranışsal uyumlar evrimleşmiştir. Sıcak çöllerde çoğu hayvan küçüktür, günün en sıcak saatlerini bitkilerin altında ya da yer altında geçirirler, gece avlanır ve besin ararlar. Kanguru faresi gibi hayvanlar, besinlerde bulunan ve metabolizma sonucu ortaya çıkardıkları su (metabolik su) ile canlılıklarını devam ettirirler.
![Page 5: DÜNYADA Kİ ÇÖLLER](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081422/56816077550346895dcfa0fa/html5/thumbnails/5.jpg)
• Çöller birer ekosistemlerdir ve çöl atmosferinin düşük nemliliği gece ve gündüz arasında çok büyük sıcaklık farklarının oluşmasına neden olur. Çöller, aldıkları yağışın miktarında büyük değişkenlik gösterebilirler. Yağışın zamanı da öngörülememektedir. Sıcak çöllerde toprakta organik madde miktarı az olmasına karşın mineraller bol miktarda bulunur. En gelişmişlerinde bile bitki örtüşü çok seyrektir ve toprak güneş ışınlarına ve rüzgara doğrudan maruz kalır.
![Page 6: DÜNYADA Kİ ÇÖLLER](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081422/56816077550346895dcfa0fa/html5/thumbnails/6.jpg)
• Dünyaca ünlü çöller, Kutuplar'ın çevresinde bulunan çöller ve
• Kuzey Afrika'daBüyük Sahra,• Güney Afrika'da Kalahari,• Asya'da Gobi,• Güney Amerika'da Atacama çölleridir. • Büyük Sahra dünyadaki en büyük çöldür.
![Page 7: DÜNYADA Kİ ÇÖLLER](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081422/56816077550346895dcfa0fa/html5/thumbnails/7.jpg)
Büyük Sahra Çölü• Fizikî Yapı
Büyük Sahra’nın fizikî yapısı düzgün olup basittir. İlk çağlarda meydana gelen sert kayalardan teşekkül etmiştir. Yatay olarak uzanan bu tabaka, daha sonraları meydana gelmiş olan kumlu topraklarla örtülüdür.
Büyük Sahra başlıca üç bölüme ayrılır: Bunlardan yüzeyde çıplak kayaların bulunduğu kısımlara "hamada"; kum ve köşeli çakıllarla kaplı kısımlara "serir"; yer yer kum tepelerinin meydana geldiği ince bir kum tabakası ile kaplanmış kısımlara da "erg" adı verilir.
![Page 8: DÜNYADA Kİ ÇÖLLER](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081422/56816077550346895dcfa0fa/html5/thumbnails/8.jpg)
• İklim
Büyük Sahra’nın iklimi tam bir kara iklimi özelliğini taşır. Sahra’nın bütününde günlük sıcaklık değişmeleri çok fazladır. Aşırı buharlaşma sebebiyle havada hemen hemen hiç nem bulunmaz. Rüzgârlar sürekli ve düzensiz eser. Pek ender rastlanan yağmurlar, şiddetli sağanaklar hâlindedir.
![Page 9: DÜNYADA Kİ ÇÖLLER](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081422/56816077550346895dcfa0fa/html5/thumbnails/9.jpg)
Gobi Çölü
• Gobi Çölü, Orta Asya'da, Moğolistan Cumhuriyetinin güneyi ve Çin'e bağlı Sin-Kiang ve Kansu eyaletlerinin yakınlarındaki bölgeleri de içine alan geniş çöl. Etrafını kayalık sıradağlar çevirmiştir
• Çölün uzunluğu 1600 km olup, genişliği 480–965 km arasında değişir.
![Page 10: DÜNYADA Kİ ÇÖLLER](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081422/56816077550346895dcfa0fa/html5/thumbnails/10.jpg)
Kalahari Çölü
Kalahari Çölü, Afrika'nın Güneyinde, 22° ile 28° Güney enlemleri, 19° ile 24° Doğu boylamları arasında yer alan yarı çöl plato alanı.
![Page 11: DÜNYADA Kİ ÇÖLLER](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081422/56816077550346895dcfa0fa/html5/thumbnails/11.jpg)
• Bölge geniş otlaklıklar, çalı ve ağaçlıklar ihtiva etmesine rağmen, yağış az olduğundan dolayı çöl denilmiştir. Bölgenin çok az bir kısmı bütün mevsimlerde çöl özelliği gösterir. Yıllık yağışlar kuzeydoğuda 600 mm'den Güneybatıda 130 mm'ye kadar değişiklik gösterir. Çok az yağış almasının sebebi, doğu doğrultusunda uzanan dağ sıralarının Hint Okyanusundan esen nemli rüzgarların etkisini azaltmasıdır.
![Page 12: DÜNYADA Kİ ÇÖLLER](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081422/56816077550346895dcfa0fa/html5/thumbnails/12.jpg)
DÜNYA ÇÖL HARİTASI
![Page 13: DÜNYADA Kİ ÇÖLLER](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081422/56816077550346895dcfa0fa/html5/thumbnails/13.jpg)
ÇÖLLERİN YÜZÖLÇÜMÜ
Sırası Çöl Yer aldığı Kıta Yüzölçümü ( km² )
1 Büyük Sahra Afrika 9.065.000
2 Arabistan Asya 1.300.000
3 Gobi Asya 1.040.000
4 Kalahari Afrika 580.000
5 Büyük Kum Avustralya 414.000
6 Arizona Amerika 370.000
7 Taklamakan Asya 320.000
8 Karakum Asya 310.000
9 Namib Afrika 310.000
10 Tarr Asya 260.000
![Page 14: DÜNYADA Kİ ÇÖLLER](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081422/56816077550346895dcfa0fa/html5/thumbnails/14.jpg)
BÜYÜK SAHRA ÇÖLÜ
![Page 15: DÜNYADA Kİ ÇÖLLER](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081422/56816077550346895dcfa0fa/html5/thumbnails/15.jpg)
GOBİ ÇÖLÜ
![Page 16: DÜNYADA Kİ ÇÖLLER](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022081422/56816077550346895dcfa0fa/html5/thumbnails/16.jpg)
KALAHARİ ÇÖLÜ