du lịch lâm đồng
-
Upload
anh-mai-que -
Category
Documents
-
view
233 -
download
0
Transcript of du lịch lâm đồng
-
8/4/2019 du lch lm ng
1/71
-
8/4/2019 du lch lm ng
2/71
LM NGTNG QUAN V LT
1.Du lch Lt-Lm ng.
Ni n Lm ng phi nhc n hai ch Lt bi hai ch Lt lun cmt sc cun ht c bit trong long du khch. Nhng rng thng xanh nhp nh,
nhng thc nc hng v, nhng vn hoa mun sc, c khng kh thin nhin a vo
trong tng cn h lm luyn lu bit bao bc chn du khch. V Lt-Lm ng
cn l mt vng t giu truyn thng vn ha vi nhng nt c sc ca dn tc M,
KHo, Chu Ru, Thi, Tygn lin vi hnh nh ca l hi cng ching, nhng v
iu m rng bn che ru cn say m.
Do nm trn trn cao nguyn Lang Biang c rng thng 3 l bao bc, nhit
cao nht Lt cng ch 29,2oC, nhit trung bnh hng nm t 18 20 o C.
Lt li c c s chm cht ca bn tay con ngi lm nn hn 2000 ngi bit th
gp phn lm nn mt thnh ph y bn sc. Nhng nm u th k 20. ngi Php
cho lp mt n xy dng Lt thnh mt trung tm ngh dng v l mt
th c chc nng ngh dng du lch sm nht Vit Nam.
T trc n nay, c nhiu cch l gii v tn gi Lt nhng thuyt phc nht , c
c s nht vn l t mt tn gi mang tnh dn tc hc. Khi ngi Php u tin t
chn n cao nguyn, khu vc m h tip xc u tin l nhng c dn Lch sng
quanh khu vc thung lng H Xun Hng ngy nay nhng b lc chn khu rng
tha trn cao nguyn Lang Biang lm ni c tr. Khi tip xc, cc c dn bt ln t
Lch ( l nc, dch ra tc song sui ca ngi Kho Lch) v t c
ngi Php dung mt cch thng dng.
Cng c gi thuyt cho rng: Nhng nm u th k 20, ngi Php cho lpmt n xy dng Lt thnh mt trung tm ngh dng v nhng ngi c mt
u tin chn cho thnh ph mt cu chm ngn cho gn vi cc thnh ph chu
u xut pht t gc Latinh: DAT ALLIS LAETITUM TEMPERRIEM (tm dch ra:
Cho ngi ny nim vui,cho ngi kia s mt lnh). Khi ly 5 ch ci ca 5 t trn
ghp li cng ra ch Dalat.
2.H thng giao thng
ng b:C tng chiu di 1.744km, trong tng chiu di:
H thng quc l (20, 27, 28) l 412,15km
-
8/4/2019 du lch lm ng
3/71
H thng ng tnh l 346,25km
H thng ng huyn l 985,69km
Cc tuyn QL 20, 27, 28, 55 ni lin Lm ng vi vng ng Nam B, thnh
ph H Ch Minh, cc tnh thuc vng Ty Nguyn, cc tnh duyn hi Nam Trung
B, to cho Lm ng c mi kinh t - x hi bn cht vi cc vng, cc tnh trong
khu vc.
ng hng khng
Cng hng khng Lin Khng nm cch trung tm thnh ph Lt 30 km c
tng din tch 160ha ang c nng cp thnh sn bay quc t vi ng bng di
3.250 m c th tip nhn cc loi my bay tm trung nh A.320, A.321 hoc tng
ng. on ng t sn bay Lin Khng n Lt ang c nng cp, xydng thnh ng cao tc 4 ln xe. Do nhu cu i li ca nhn dn ngy cng tng nn
hin nay hng ngy u c chuyn bay t Lt i Thnh ph H Ch Minh v ngc
li.
ng thy
Giao thng trn sng ng Nai ch thc hin c trn chiu di khong 60 km
vo ma kh v khu vc Ct Tin l ch yu.
ng st
Tuyn ng st Thp Chm Lt di 84km c a vo khai thc t nm
1932. Nm 1976, B Giao thng Vn ti tho g 21km ng ray trn tuyn
ng ny khi phc tuyn ng st Thng Nht, t tuyn ng ny khng
cn hot ng na v dn b ph b.
Hin nay, ngnh ng st khi phc on t ga Lt n Tri Mt di
8km phc v du lch.
Cc tuyn xe Bus ti lt
Cc tuyn xe Bus t bn xe bus ti trung tm thnh ph Lt theo cc tuyn ng
v cc x, huyn ca Lt, Lm ng. Da trn l trnh ny du khch c th la
chn cho mnh hnh thc tham quan mt s im du lch bng phng tin xe bus.
a. Tuyn ng: Lt c Trng
L trnh: Bn xe ni thnh -> Khu Ha Bnh -> 3/2 -> Trn Ph -> Ng t kim
Cc -> 3/4 -> o Prenn -> Ql 20 -> Ng ba Finom -> Bn xe c Trng
-
8/4/2019 du lch lm ng
4/71
Thi gian: 100 pht
Hot ng:
- Chuyn u: 5h 30
- Cao im: 10/ chun
- Thp im: 50/ chuyn
S tuyn: 70, doanh nghip: C Phn
b. Tuyn ng: Lt Bo Lc
L trnh: Bn xe ni thnh -> Khu Ha Bnh -> 3/2 -> Trn Ph -> Ng t kim
Cc -> 3/4 -> o Prenn -> Ql 20 -> Ng ba Finom -> th x Bo Lc -> ng 28/3
-> Nguyn Cng Tr -> bn xe H Giang
Thi gian: 180 pht
Hot ng: 4h 35 -> 19h 55
Cao im: 20/ chun
Thp im: 50/ chuyn
S tuyn: 60, doanh nghip: Thi Ha
c. Tuyn ng: Lt n Dng
L trnh: Bn xe ni thnh -> Khu Ha Bnh -> 3/2 -> Trn Ph -> Ng t kim
Cc -> 3/4 -> o Prenn -> Ql 20 -> Ng ba Finom -> Ql 27 Thnh M -> ChDran
Thi gian: 100 pht
Hot ng: 5h 15 -> 19h 10
Cao im: 10/ chun
Thp im: 30/ chuyn
Doanh nghip: Phng Trang
d. Tuyn ng: Lt Thi Phin
L trnh: Bn xe ni thnh -> Khu Ha Bnh -> 3/2 -> Trn Ph -> Palace ->
H Tng Mu -> Yersin -> Quang Trung -> Chi Lng -> M Linh -> ch Thi Phin
Thi gian: 27 pht
Hot ng:
- Cao im: 30/ chun
- Thp im: 45/ chuynS tuyn: 36
-
8/4/2019 du lch lm ng
5/71
Doanh nghip: Phng Trang
e. Tuyn ng: Lt Lc Dng
L trnh: Bn xe ni thnh -> Khu Ha Bnh -> 3/2 -> s 4 -> X Vit Ngh
Tnh -> s 6 -> Langbiang
Thi gian: 30 pht
Hot ng:5h 30 -> 18h 45
- Cao im: 30/ chun
- Thp im: 40/ chuyn
S tuyn: 48, doanh nghip: Phng Trang
f. Tuyn ng: Lt Xun Trng
L trnh: Bn xe ni thnh -> Khu Ha Bnh -> 3/2 -> Trn Ph -> Ng t kim
Cc -> Trn Hng o -> Hng Vng -> Tri Mt -> Xun Th - Xun Trng
Cu t -> trm Hnh 2
Thi gian: 70 pht
Hot ng: 5h 30 -> 19h
- Cao im: 30/ chun
- Thp im: 40/ chuyn
S tuyn: 40, doanh nghip: Phng Trangg. Tuyn ng: Lt i Lo
L trnh: Bn xe ni thnh -> Khu Ha Bnh -> 3/2 -> Trn Ph -> Ng t kim
Cc -> 3/4 -> o Prenn -> Ql 20 -> Ng ba Finom -> th x Bo Lc - ch Bo Lc
-> Nguyn Cng Tr -> ng 28/3 -> Trn Ph -> ch i Lo
Thi gian: 200 pht
Hot ng:4h 20 -> 20h
- Cao im: 10/ chun
- Thp im: 30/ chuyn
S tuyn: 47, doanh nghip: Phng Trang
3.Khch sn v nh ngh
Theo thng k mi nht, Lm ng c 625 khch sn, tp trung Lt, trong
c hn 79 khch sn c cng nhn t tiu chun quc t t 1-5 sao vi gn
2.700 phng p ng mhu cu ngh ngi ca khch cao cp. Lt l mt thnh phvn nn cc khch sn, nh ngh nm ri ra cc ng ph v ma du lch h l
-
8/4/2019 du lch lm ng
6/71
ma ch lc, chim ti 3/5 lng khc trong nm, bt u t cui thng 5 n cui
thng 8.
THAM QUAN V D NGOI
Lt c hng chc danh thng, di tch trong nhiu ci c cng nhn
l di tch cp quc gia tp trung nhiu Lt v cc huyn, th x Bo Lc, dc
quc l 20.
H Xun hng tri tim ca Lt
Nm 1922, theo ch trng hi sinh thnh ph ca Ton quyn Php P.Doumer, k s
cng chnh Labbe cho o mt ci h nhn to, cho xy ci p nc da trn
thung lng c v to nn mt ci h ln c tn l Grand Lac. Nm 1953, bt u mang
tn H Xun Hng (ta hng vo ma xun). H c chu vi 5,5 km v su trung
bnh 1,5m. C trc Tt t Nen tr i l mai anh o li n rc ven h rt lng mn.
H Xun Hng chnh l ni pht xut danh xng Lt v l danh thng u tin
ca tnh Lm ng, c cng nhn l di tch danh thng cp quc gia nm 1988.
Vng quanh h Xun Hng tr thnh mt vng ua chnh thc trong lch trnh
cuc ua xe p ton quc tranh cp Truyn hnh TP.HCM hng nm c truyn
hnh trc tip.
Thc Cam Ly (cch trung tm thnh ph 2km, nm cui ng Hong Vn Th):Vn xa kia l ni sinh sng ca mt bun lng ngi dn tc thiu s ng c (ngy
nay vn cn li mt nh th Cam Ly kh ln c xy dng t thi Php).Thc di
nh mi tc ca mt thiu n ni ting qua li bi ht Lt i, c nghe chng Cam
Ly , khc tnh u dang d.
Cp treo: a vo hot ng vo thng 3/2003. Chiu di ton tuyn i v l 2,3km.
im i l i R Bin v im n l Thin Vin Trc Lm. Hin do Cng ty du lch
Lm ng qun l.
Thc atanla: Cch trung tm TP Lt 5 km trn ng o Prenn vo thnh ph,
c cng nhn thng cnh quc gia nm 1998. Thc kh su i b khong 15 pht.
T trn ng o xung n thc 300m. Theo mt s truyn thuyt ca ng bo
dn tc th atanla l ni dng s KLang v nng sn cc Hbiang gp nhau.Ni
y, chng Klang giao chin vi by th d gm 2 con rn h tinh, by con ch si
v 2 con coVc T Thn di chn thc cn l ni du khchne6m1 cm gic mo him qua tr
-
8/4/2019 du lch lm ng
7/71
chi chinh phc vch bng dy. Khch c th i b hoc ngi mng trt t cng
xung ti u thc.
Thc Prenn: (nm chn o Prenn, cch trung tm Lt khong 10 km): khi bc
s Yersin mi khm ph ra Lt, bun Prenn l mt bun dn tc bn a rt sm ut
vi c trm nc nh sn ng c nhng theo thi gian, bun ny khng cn. Trong
khun vin thc c cu treo dn tc, c h nui c su, c m hnh n Hng lm theo
phin bn Ph th; tng Lc Long Qun v m u C. Prenn c mt c sn l
cho c lc. Thc do cng ty Cp Dch v Du lch Lt qun l.
H Than Th: (cch trung tm thnh ph khong 5 km v pha Bc). Ban u l mt
h nh, v sau ngi Php cho xy p chn nc to thnh h. Xung quanh h Than
Th c nhiu truyn thuyt, tnh s th v nh cu chuyn Tho Tm gn lin vi s
tch i Thng 2 m, c mt i cy thng yu nhau rt l gn vi 2 cu th: Lt
c thc Cam Ly, c h Than Th ngi i sao nh.
Thung lng Tnh yu: (cch Lt 5,5 km v pha Bc) Nguyn xa kia l mt
Thung lng ln (thung lng tinh tu), c cnh quan p; t thi Php c bit n
di ci tn ValleeDmour, n nm 1953, theo ch trng ca hi dng th x
Lt, ngi ta Vit ha thnh tn gi Thung lng tnh yu. Nm 1972, ngi ta cho
xy dng mt p ngn nc to nn mt h cha nc dung cho sn xut nngnghip khu vc a Thin nn mi c tn h a Thin. Ni y c nhiu i thng
p, thoai thoi thch hp cho i chi picnic vo ngy ngh. pha trong i Vng
Cnh trn c mt ngi nh dnh cho khch ngh chn, c dch v ci nga.
Vn hoa thnh ph (nm cnh H Xun Hng, bn cnh i C th mng, cch
trung tm thnh ph 2km): Ngoi cc ging hoa truyn thng m du khch bit nh
cm t cu, hng, hng ri, xc pho, mimosa; ti vn hoa cn c hng chc ging
hoa mi c du nhp vo Lt, mt khu vn a lan, phong lan kh ln v thuc
loi p nht ca thnh ph hoa, p ng nhu cu thng thc, mua bn ca du khch.
Vo dp Tt Nguyn n hng nm, ni y cn din ra Hi hoa xun tp hp nhng
ngh nhn chi hoa, a lan, phong lan, cy cnh, tiu cnh-non b t trong v ngoi
tnh Lm ng n thi ti.
Tham quan sn Golfv lm quen vi mn nh golf: Lt c 3 i C c ngi
Php xy dng thnh mt sn golf 9 l t thi Php. Khi cn lm vua va nht l khing u chnh ph Hong triu cng th, vua bo i thng xuyn ra chi golg
-
8/4/2019 du lch lm ng
8/71
y cng vi cc quan chc Php. u thp nin 90, c a vo lin doanh gia
cng ty Du lch tnh Lm ng vi cng ty anao (Hng Kng, Trung Quc) v c
xy dng thnh sn golf quc t 18 l. y l sn Golf c cnh quan p nht Vit
Nam.
Vn hoa Minh Tm (ng Mimosa cch trung tm Lt 3km): Vn l mt bit
th t nhn c ci to li thnh mt vn hoa,tuy din tch nh hp nhng c b
tr tp trung theo c im dc ca a hnh to cho vn hoa c mt sc mu ring.
Pha tay phi ca vn hoa c nhiu ngi nh rng, nh sn xinh xn tnh mch thch
hp cho nhng i uyn ng i hng tun trng mt.
Lu i mng nhn ( ng Hunh Thc Khng): Xy dng nm 1990 nh l mt
cng trnh c li kin trc k dma2 ch nhn ca n l n kin trc s ng Vit
Nga. Cng trnh c kin trc nh trong mt cu chuyn c tch ca con ngi u
trn tri t vi nhng mng nhn, nhng cy nm to, i hu cao c, mt ngi
nh rng cch iu, mt em b ang cp sch i hc, hai ng b ci nhau, Bit th c
nhiu phng ng, mi phng mang tn mt con th hoc tri cy th hin s gn gi
vi thin nhin nh phng Mi, phng con H, con kin, phng Tri Bu.
Thung lng vng(ng Ankroet, x Lt, huyn Lc Dng, cch trung tm Lt
15km v pha Bc). Khu du lch ny hin ang l mt trong nhng im tham quan dngoi hp dn Lt nh c nhng i thng nguyn sinh, vn cy cnh Bonsai
qu, vn cnh ly t ni rng Lm ng, mt vn lan sinh thi tp hp hng
trm ging lan c chng ca ni rng Ty Nguyn.
H ankia Sui Vng: Nm cch trung tm Lt 18km v hng Bc, H
ankia sui Vng trng nh mt thiu n va bc vo tui thanh xun nm phi
mnh bn nhng i thong xanh bic chp chng. Ni y, nm 1893 bc s A Yersin
tng ngy ngt trc v p thin nhin ca ni non hng v trn cao nguyn Lang
Biang v t khai sinh tng thit lp mt trm ngh dng trn cao nguyn
khai sinh ra thnh ph Lt. Ni y c nh my thy in Ankroet nh my thy
in c xy dng u tin Vit Nam vo nm 1943. Theo quy hoch y l 1
trong 4 khu du lch tng hp quc gia gi vn u t.
Thc Pongour (nm trn a bn x tn Hi huyn c Trng, cch Lt 45km,
cch ng quc l 20 khong 7 km): c cng nhn danh thng cp quc gia nm2000, theo truyn thuyt ca ng bo dn tc th thc gn lin vi cu chuyn v
-
8/4/2019 du lch lm ng
9/71
nng Ka Nai mt t trng xinh p c cng xy dng nn cuc sng thnh vng
ca ng bo KHo. Tng truyn KaNai c 4 con t gic v pongour l du v cc
con t gic cm sng xung t. T nhiu nm nay, Pongour c ngy hi thc vo rm
thng ging hng nm vi nhiu tr chi dn gian, cc nghi l vn ha truyn thng
ca cc dn tc bn a. thc do cng ty TNHH t Nam (TP. HCM) qun l v khai
thc.
Thc Hang cp: Thuc a bn thn Ty sn, X Xun Th, nm cch lt khong
15 km v pha ng bc. Tn gi thc hang cp l do ngi dn a phng t ngay
di chn thc c 1 ci hang cp kh rng ttryue6n1 c 1 con cp 3 chn hung d
tng . Sau , vo khong c6i1 nm 50 con cp d ny b ngi dn by c
gi vn cn li ci hang to.
Thc Bobla ( Thc Lin m): Thuc a phn x Lin m, Huyn Di Linh , cch
thnh ph Lt hn 80 km v cch th x bo Lc 25 km, nm cnh quc l 20.
Thc nm gn ln gia 2 ngn i c hnh voi phc v ging nh mt ci hang ng
di chn thc l nhng tng ln trng nh nhng bn ca tri. Tn thc do
ngi dn bn a t. Thc do cng ty CP Dch v Du lchD9a2 Lt khai thc.
Dinh Bo i (bit in s 3): Nm trn ng Triu Vit Vng, ta lc trn mt
qu i cao c nhng cnh rng thng xanh bao bc kh p. Dinh l ni ca Boi, v vua cui cng ca triu nh phong kin Vit Nam. Dinh c xy dng nm
1933 1938 theo kin trc chu u vi mi hnh khi, b cc tuy cn di nhng
khng i xng. Dinh c tng cng 25 phng, tng trn dnh ring cho gia quyn, ca
Vua, tng di dung lm ni lm vic v tip khch. Nm 1988 ngi ta tnh c
pht hin ra mt s bo vt gm 122 mn ngc ng, chu bu ca triu Nguyn do b
T Cung ( m vua Bo i) em vo t Hu, s bo vt ny l ca ci ring ca
Hong Thi Hu T Cung v mt s i Vua trc li. ng ch c nhiu
dung bng ngc nh thau ra mt bng vng nm 16 vin ngc, cc loi bt ngc, a
ngc, mt s dung bng vng. S bo vt ny ang c lu gi ti kho bc Tnh
Lm ng. C th y l b su tp v ngc y nht, qu gi nht ca cc triu
i phong kin Vit Nam cn lu gi c cho n ngy nay.
Dinh ton quyn (dinh 2):Ta lc trn ngn i cao 1.533m vi mt v tr kh p,
mt mt nhn xung h Xun Hng, mt mt nhn ra nhng cnh quan pha dicc thung lng. Khi cn ng chc, Ton quyn Decoux cho xy dng Dinh th
-
8/4/2019 du lch lm ng
10/71
ny lm ni ngh mt mi ma h v sau cho xy dng ng hm b mt khi c s
c thot ra ngoi, nhiu nm nay khng c sa cha nn bi h hi. Hin nay l
nh khch ca UBND tnh Lm ng.
Dinh 1: T Dinh 2 theo ng Trn Hng o Hng Vng n ng 3 Tri Hm r
tri khong 400m du khch s n vi Dinh 1. Nguyn l c ngi ca mt ngi Php
c Vua Bo i mua li, cho xy dng thnh Tng hnh dinh ca Chnh ph Hong
Triu Cng Th. Sau n i Ng nh Dim th c tu b them thnh mt lu
i trng l v kin c. Di ta nh chnh c 1 s ng hm thot him, ca chnh
ca ng hm nm ngay cnh phng ng ca Ng nh Dim ( lng chng cu thang
ln lu nn kh pht hin v t ngoi nhn vo ging nh ca phng bnh thng).
Mt phn ca tng hm ni trn mt t v c u8o7ng2 thot him thng qua pha
sau Bit in ni c sn cho my bay trc thng.
Bit in Trn L Xun ( s 5 Yt Kiu, phng 5 Tp Lt).Dch v: Tham quan
kin trc, bn hang lu nim. Hin l trung tm lu tr quc gia IV.
Bo tng Lm ng: Nm trn ng Hng Vng gia Dinh 2 v Dinh 1), cch
trung tm Lt gn 4 km. Xa kia tng l bit th ca i in ch Nguyn hu ho
( b v Bo i) sau tng cho Hong hu Nam Phng . y c trng by nhiu
hin vt qu him v lch s, vn ha, tn ngng, trang phc ca cc dn tc bn aang sinh sng trn t Lm ng. t bit ni y c trng by cc hin vt di tch
kho c hcCat1 Tin c khai qut nhiu t, bt u t nm 1985 v 1 s trng
ng c mi c tm thy trn a bn tnh Lm ng trong thi gian gn y.
Trng H Lt: Cch trung tm Lt 2km, thi Php l khu vc ca trng
Thiu sinh qun hn hp u , cui thp nin 50 tr thnh mt vin i hc t thc,
cc ta nh hay ging ng ca trng u mang nhng ci tn ly t sch Trung
Dung v Kinh Thi nh Nng Tnh, t Nhn, Minh ThnhNm 1977, i thnh
trng i hc Tng hp Lt v l mt trong s t trng i hc c cnh quan
p: 40 ta nh ln nh c xy dng trn nhng qu i nh, khut gia rng cy
rt thch hp cho vic hc tp v nghin cu khoa hc.
Lt s qun: Nm cnh KDL Thung lng tnh yu, hot ng t nm 2002 v
c du khch bit n nh l mt bo tng ngh thutve62 ngh thu tranh ngh thut
( thu tay trn la)Vit Nam. Li kin trc mang dng dp cung nh Hu vi vt liutruyn thng to cho Lt s qun mt v p vn ha ring bit y cht th.
-
8/4/2019 du lch lm ng
11/71
Khch n y c dp hiu thm v ngh thu tay trn la v tham gia ph m thc
vi cc mn n c sn ca min Trung bnh bt lc, cm hn, bn b Hu
Khu du lch i Mng M: Gn Thung lng Tnh yu v Lt s qun. Ngoi tham
quan vn hoa cy cnh, sui nc nhn to, ha trang dn tc cn c biu din vn
ngh cng ching, tham quan m hnh Vn L Trng Thnh thu nh. Hin do cng ty
Cp Thnh Ngc qun l.
Khu du lch rng Maagui: Nm trn km 152 quc l 20, thuc huyn a Huoai
vi din tch 368 ha, c cc dch v tahm quan rng nguyn sinh, d ngoi, cm tri,
xem xic th, cng ching, sn tennis, cng ching, h bi, karaoke v massage. y
l mt khu rng nguyn sinh vi nhiu ging cy qu him hang trm tui, c nhiu
hang ng phong ph nm su di mt t 10, 12 m. Hin do cng ty Du lch Saigon
u t qun l.
Qun th di tch kho c hc Ct Tin: Thuc a phn x Qung Ngi huyn Ct
Tin, cch ng quc l 20 khong 30 km. c pht hin t nm 1985 v cho n
nay qua nhiu ln khai qut.y l mt qun th di tch tm c ng Nam vi
nhng n thp, m thp ca mt vng quc Ph Nam c b diet vong cch y
hn 10 th k v ang cha trong rt nhiu b mt v s tn ti v tiu vong ca
vng quc ny. Qun th di tch Ct Tin c xp hng l di tch cp quc gia tnm 1997. Hin nm trong tng th h s Vn quc gia Ct Tin ang c chnh
ph lm h s ngh UNESCO cng nhn l di sn thin nhin th gii.
H Tuyn Lm (cch trung tm Lt khong 7 km).Sau khi vn cnh cha xong du
khch s th b theo nhng bc tam cp xung bn thuyn i vo cc khu d ngoi
h Tuyn Lm nh Sui Ta, Tin, arahoa. trong khu vc d ngoi cho thu
sn chi, vng d, bt du khch ngh lng qua tra, du khch s lm quen vi ru
cn, nm tht nng, ng nh sn, .H Tuyn Lm l h ln nht ca Lt vi tng
din tch 2.760 ha, din tch mt nc l 320 ha. Du khchco1 th leo ln lng voi
chp hnh hay thu voi i do trong rng.
Khu du lch Lang Biang (cch trung tm Lt 10 km v pha bc). Sn phm chnh
l du lch d ngoi, khm ph thin nhin, khm ph vn ha. Qu khch c ng
lu, d l hi cng ching ca ngi KHo Cil, KHo Lch sng chn ni. n vi
Lang Biang, du khch c nghe huyn thoi v thin tnh s gia mt chng trai vmt c gi dn tc. Chng l KLang, nng l Ho7biangDu vt cn li ca thin
-
8/4/2019 du lch lm ng
12/71
tnh s dim l ny l h a Nhim ngy nay (theo ting dn tc: a Nhim l nc
mt). Trong nhng ngy p tri, dy ni Lang Biang trng nh b ngc ph n cng
trn y sc sng.
Khu Bo tn thin nhin Bidoup ni B: Nm trn a bn cc x Lt, Chais,
ng Kn (huyn Lc Dng) vi din tch 64.366ha. L khu rng nhit i vi
mt qun th ng vt, thc vt phong ph c tnh a dng sinh hc cao gm 827 loi
thc vt, 382 loi ng vt trong c mt loi c hu nh Khu u en, chim m
xm, tr sao, b tt, h, gu, tru rng
Thc am Bri (thc cch trung tm th x Bo Lc 18km): Gm mt qun th thc
nc lt thm gia khu rng nguyn sinh: Thc am Bri cao 57m, thc Dasara cao
60m, thc Daton cao 20m. Ti y c voi du khch chp nh hay thu ci do chi
trong rng, c cu treo bc qua sui, c o kh gia rng 5ha vi khong 500
con; c hu nai, gu, beo, c suTheo truyn thuyt th xa kia c mt cp thanh
nin nam n yu nhau, chng tn l am v c gi l Hbi. Hbi l con ca mt t
trng khng mun con gi mnh ly mt chng trai ngho kh nh am nn tm
cch y chng n mt ni xa. V qu thng nh ngi yu nn ngy ngy Hbi u
ra y khc lc i ngi yu v. Nhng i mi, qua my ma ry m am
vn khng v. Mt hm dn lng nghe thy ting tht v chy ra th Hbi ha thnhmt dng thc. T dn lng t tn cho con thc l am bri ngha l thc i ch.
Vn quc gia Ct Tin (huyn Ct Tin, cch Lt hn 150km): c UNESCO
cng nhn l khu D tr sinh quyn ca th gii vi din tch 73.878 ha trong phn
thuc Lm ng l 30.000 ha, ng Nai 38.000 ha v Bnh Phc gn 5.100 ha.
Vn rt thch hp khai thc cc tour du lch sinh thi, d ngoi, hc ngoi kha v
hin ban Qun l Vn t chc c 12 tuyn du lch sinh thi. y l mt qun
th ng, thc vt c tnh a dng sinh hc cao gm 1.610 loi thc vt, 105 loi th,
348 loi chim, 133 loi c nc ngt, 80 loi b st, 439 loi bmc bit, ni y
c khong 7-8 c th t gic 1 sng Java m trn th gii b tuyt chng.
Thc Bo i: Thuc thn Bliang, x Ta Hine, huyn c Trng, cch Lt
khong 40km, c cng nhn danh thng quc gia nm 2000. Hin cng ty TNHH
Phng Vinh khai thc.
Tham quan nh ga xe la v du lch bng ng st: Tuyn ng st Thp Chm(Phan Rang) Lt bt u thi cng on 38km gia Thp Chm v Xm Gn vo
-
8/4/2019 du lch lm ng
13/71
nm 1908, v n nm 1917, ng st Thp Chm Xm Gn c ni di n tn
Sng Pha (Krong Pha) di chn o Ngon Mc. Nm 1922, cng ty Thu Khon
chu tin hnh xy dng mt con ng st ni Sng Pha vi Trm Hnh Lt.
qua c o, dc ngi ta phi thit k nhng bnh rng ca lp thm vo trong
u my nn tuyn ng ny mi c tn gi tuyn xe la rng ca. Ga Lt c
xy dng trong thi gian t nm 1928 1932, l nh ga c v p nht ng Dng
c gi nguyn cho n ngy nay, c cng nhn l di tch kin trc cp quc gia t
nm 2002, T nh ga: 3834409. Tuyn ng hin ch chy c mt on di 7km
t ga Lt n ga Tri Mt phc v khch du lch.
Cha Linh Sn: Cha Linh Sn l mt trong nhng ngi cha c knh v p ca
Lt, xy dng t nm 1936 1940, phong cch kin trc ng, hai mi xui hi
cong pha cui trn c hai con rng un khc i xng vn ln gia tri cao. Pha
trc c 4 tr ln v pha di dim mi l hoa vn hnh ch vn cch iu. Trong
chnh in c tng Pht Thch Ca ngi trn ta sen c c bng ng t nm 1952,
cao 1,70 m nng 1.250kg. Bn phi ni in c qu chung nng 450kg treo trn gi
lm bng g qu.
Cha Linh Phong (cha S N): Cch Lt khong 6km cha c kin trc kiu
nhng nh lng, cng Tam Quan 2 tng, lp mi ngi; pha di gm 3 ca cun hnhvng cung, trn c mt ca hnh ch nht un gc v bng hiu Linh Phong T.
Chnh in th tng pht A Di , ton thn sn son thip vng, cao 1.8m v c
tc vo nm 1949. Hai bn l tng Pht B Quan m v i Th Ch. Pha sau l ni
th T t Ma v Ha Thng Thch Qung c.
Cha Linh Phc: Nm cch Lt 8km thuc khu vc Tri Mt, gn bn ng
quc l 27 i Phan Rang, xy dng khong nm 1949 1952. Chnh in th tng
Pht Thch Ca cao 4.9m (k c ta sen); hai bn ni in l 2 hng ct rng khm snh
vi ngh thut iu luyn, trn l nhng bc ph iu khm bng ming chn v lch
s cuc i c Pht. Mt trc ca cha l tin ng bo thp cao 27m. C th kt
hp tham quan ga xe la Tri Mt cch 300m v thc Hang Cp cch cha 6km
thnh mt tour tham quan.
Trc Lm thin vin: Ta lc trn ni Phng Hong, cch Lt 5km theo ng
chim bay, do Ha thng Thch Thanh T khi lp, khnh thnh ngy 8/2/1994. Thinvin c din tch 24.5 ha, c chia thnh 3 khu vc ring bit l khu vc dnh cho du
-
8/4/2019 du lch lm ng
14/71
khch tham quan. Bn phc tho u tin c s tham gia ca kin trc s ni ting
Ng Vit Th (ngi thit k Dinh c Lp nay l Dinh Thng Nht, TP.HCM)
Nh th con G (nh th Chnh ta): c dn a phng gi l nh th con G v
trn nc thp chung c mt con g, xy dng nm 1931, c thp chung cao 47m
Nh th Domain: Nh th ny c tn nh th Mai Anh v trc y khu vc ny c
rt nhiu hoa mai anh o. T 1940 1943 ni y l nh nguyn ca n tu dng Bc
i, nm 1943 c xy dng li theo li kin trc c o: Tin nh c thit k l
mt tam gic cn, pha trc c trang im cc ca vm nh, tng c xy bng
ch ti ngang bt ca s theo li kin trc Normandie (Php). Nh th l ni yn
ngh ca phu nhn Ton quyn ng Dng Decoux an tang hnh lang pha sau nh
th.
Khm ph kin trc
Lt c gii kin trc cng nhn l th di sn vi nhiu cng trnh kin trc c
gi tr v c th chia ra lm cc mng: Kin trc cng s, trng hc v kin trc bit
th. V kin trc cng s th c th k n nh Ngn kh, nay l Cc Thu Lm ng,
nh Bu in (ng Trn Hng o), vn phng UBND tnh Lm ng, nh ga
Lt, x nghip in bn Lt (Nha a d ng Dng c)Kin trc trng hc
ni bt nht l trng Cao ng S phm Lt (trc kia l trng trung hc Yersin)vi nhng ta nh mi vm, vi thp cao (tng trng cho cy bt) vn ln sng
sng mt gc tri gn h Xun Hng. Kin trc bit th th ni bt l cc khu bit
th ng Trn Hng o, L Lai, L Hng Phong, Huyn Trn Cng Cha, Hong
Diu, Ph c Chnh, Quang Trungtrong L Lai v Trn Hng o l nhng
khu bo tn quc gia v kin trc vi nhiu ngi bit th c Chu u c xy dng
t thp nin 30,40 ca th k XIX rt c gi tr v kin trc, cnh quan, qui hoch
th v c nng cp thnh resort ngh dng cao cp.
M THC
Bn, ph: Ti khu Ha Bnh c ph Hiu, ph Ngc Hip. gn ng t Phan Chu
Trinh c ph Vi, Ph Xun, Ph Tin (ng Trn Ph), ph H Ni (bn h Hong
Vn Th). Ph Phi Thuyn, ph Vit (Phan nh Phng).
Mn n sng c du khch a thch l bn b Lt, ngoan nht l do ngi gc
Hu nu nh bn Cng (ng Ph ng Thin Vng), bn B Sm (hm 224 Phannh Phng), bn Thin Trang (ng H Tng Mu)T khong 5h chiu n
-
8/4/2019 du lch lm ng
15/71
khuya c bn d n, d Lung (p nh Sng), bn Loan (Quang Trung).
Cm bnh dn: Ch lu Lt c c cc mn cm, ph chay vi cht lng v gi
c bnh dn, khu vc bn xe Tng Ngha (nm gc ng Nguyn Vn Tri v Phan
Bi Chu. Trn ng Hng Vng vi qun cm H, cm Qu vi gi 14.000
15.000/phn (gm 3 mn mn v canh, da chua c pho), Cm Bc (Tng Bt
H), qun Vnh Li (l 10 Hi Thng) c nhiu mn cm, ph, h tiu, m honh
thnh, cm chay Phan nh Phng, Hi Thng, Hunh Thc Khng.
NH HNG:
Hong Lan, ng (ng Phan nh Phng), Vn Hu Lu, Hng Ca (Trn
Ph), Nh c (11 Nguyn Tri), Khng Tn (Triu Vit Vng), Ci xay gi (Trn
Ph), Nh Ti (01 Thng Thin Hc, T 3560056), TM (15A Ph ng Thin
Vng, T 3837464); Nht (9/1 Ph ng Thin Vng, T 3822181), Hng
Thanh (17 Ph ng Thin Vng, T 3822764), Hng Vn (45B inh Tin Hong,
T 3822717), t (30 inh Tin Hong, T 3837466), Ngc Dunh (9B inh Tin
Hong, T 3828664), Hng Loan (03 L Th Hng Gm, T 3830068), Min Ty (29
Phan Bi Chu, T 837981), Hong Anh Gia Lai m ca tn khuya.
C SN:
Mn n Trung Hoa chnh hiu c nh hnh Minh Triu (s 7 ng Trn Hngo); Heo tc T Loan (49bis Hai B Trng, T 3816839), c 33 Hai B Trng, T
3825967, c 1A Hong Vn Th, 3A Ph ng Thin Vng, Tht iu Vng
Lc (4D Hai B Trng, T 3816886). B thui Ha Bnh (65C Hai B Trng, T
3510834), b thui 371 Phan nh Phng, Hi Sn Sng Hng (20 Phan Chu Trinh, Tp
Lt, T 3821041). Lu Hi Sn Gia Pht (4Bis Bi Th Xun, T 2221686), Qun
Nng 15 (15A Nguyn nh Chiu, T 3811576), Bia ti c (ng Nguyn
Tri), Cm Niu Nh Ngc (H Tng Mu), cm niu ni t Hng Tr (1 L Th
Hng Gm, T 3542323), Cm g: Cm g Phan Rang s 15 Trn Nht Dut, di
dc nh th con G, cm g chin b Nm Cht (2A3, ng 3 thng 4, T 3821682),
Cung nh (62 ng a, phng 3, T 2221614) vi cc mn n Hu.
Lu D: y cng l mn khoi khu ca du khch v c thng thc mn ru xanh
Lt. u tin l D L Dung (ng H Xun Hng v u 3 thng 4), Phc
Nguyn trn ng Trn Hng o (gn ng 3 in lc) v 32 Trn Hng o Tp
-
8/4/2019 du lch lm ng
16/71
Lt, d Ph (Hong Diu), Diu Thng (30/2 Trn Hng o, T 3813240), d i
Lc (29B Phan Bi Chu, T 3820471) v qun d Ngn (ng Hai B Trng).
Lu B: Tp trung trn ng L Qu n, Nguyn Th nh, 71A ng 3/2
Atiso hm gi heo: Mt mn n c th gi l c sn ca Lt, c tc dng gip
khch ng ngon, li tiu, mt gan tng thm sc khe khi ngh dng Lt. Nhng
mn n ny ch c cc nh hng v ch ngon khi vo trng ma Atiso (t sau tt m
lch n u ma h) v phi t trc.
n khuya
Ch m Lt: Hp trc bi u xe ngm trn ng vo ch Lt t 5h chiu
n 3h sng hm sau. Ti y c cc mn chnh l bn gi, cho g, cho vt, cm, h
tiu, hi sn bnh dn nh nghu, s, c; quanh ch m cn bn sa u nnh. Du
khch cng c th gh qua hm p nh Sng ngay b h tm mt t bn Hu cay
cay v dn hm ny i a s l ngi Hu v mt s mn khc nh cho vt, m
qung, ph. Ngay cnh khu Ha Bnh (hm ng Tng Bt H) cng c cc qun
ph, h tiu m ca t sng n hn 12 gi m; hoc c th n qun Nga ng
Nam K Khi Ngha n min g, xi g, ph g.
C ph: Mun cm gic mnh, sang trng th khch c th gh vo 2 nh hang bn b
h Xun Hng l Thy T v Thanh Thy, vo 2 ti cui tun nh hng Thy T cphc v du khch mn m nhc dn tc v n dng cm. Gn khu trung tam c
ph c ph Nguyn Ch Thanh vi gn 10 qun st cnh nhau nh Gia Nguyn, Why
Not, Tnh C. Trn nhiu con ng c rt nhiu qun c ph dng bit th sang trng
c bn c im tm sng nh Lt ph (ng Hong vn Th), Papa (Trn Ph),
Hng Ca (Trn Ph), Ca Dao (H Tng Mu), An Tin (L Hng Phong), Song Vy
(Nguyn Du), Nht Nguyt (15 Hong Vn Th), Cao Nguyn ( inh Tin
Hong),Cali ( inh Tin Hong), Ph Ni ( Nguyn Ch Thanh).
Do ch Lt vo mua sm
Lc mi u, ch Lt nm v tr rp (rp Ha Bnh) trn dc khu Ha
Bnh vi tn gi Ch Cy (v lm bng cy, lp tn), dn s Lt khi y vo khong
2.000 ngi. Nm 1937, sau mt trn ha hon thiu ri cc dy ph vn, ch c
lm mi theo kiu nh lng, bn pha khng c tng, do dn s t, tri li rt lnh nn
ch hp t sng n 4 gi chiu. Khong din tch trng trc ch c gi l Qungtrng ch. Phn ln cc ca hiu tp ha xung quanh ch u ca ngi Hoa. Nm
-
8/4/2019 du lch lm ng
17/71
1958, do quy m ca dn s TP Lt nn ngi ta quyt nh xy dng mt ngi
ch mi ti v tr mt m x lch xoong (tc v tr ch ngy nay). Cn ch c c
xy dng li thnh rp chiu bng Ha Bnh. Nm 1993, nhn dp k nim 100 nm
tm ra Lt, ch c khi cng ci to nng cp khu A, sau n khu B nh
hin nay. Ngoi hng c sn l hoa, cc loi mt tri cy tng trt, tng lu khu A
ca ch l ni by bn hng len v hng th cng m ngh. Ch Lt cn bn hng
lagim (rau, c, qu) vo lc na m n lc m sng trn ng vo ch.
Mua hoa Lt
Ti ch Lt c hai dy kios bn hoa ti pha trc v bn hng ch, i l
hoa Dalat Hasfarm s 16B ng Nguyn Ch Thanh, vn hoa Lt, trn ng
Nguyn Th Minh Khai. Hoa Lan c vn Langbiang Lan (42 X Vit Ngh Tnh,
trn ng i vo KDL Lang Biang, T 0633821234); Ngh Nhn Cao Ngay (39
ng Tm, T 3821746) v Vn Hoa TP Lt c khu vc trng by, bn hoa
phong lan, a lan, hoa chu v ging hoa.
Mua mt Lt
Lt c 3 loi mt c bn c coi l c sn truyn thng gm: mt hng,
mt mn v mt o.
Mt hng: Theo nhiu ti liu th cy hng c ngun gc t cc nc ng Bc nh Nht Bn, Hn Quc, Triu Tin c du nhp vo Lt hn 50 nm. C 3
ging c bn c trng l hng gin (ngt), hng cht v hng nc. Ngoi vic n
ti khi chin, hng cn c lm mt. C 3 loi mt hng tng ng vi 3 ging
hng v cao nht l mt hng trng.
Mt Mn: c du nhp vo Lt t thp nin 30 do ng Louis Pierre nhp vo
Vit Nam. Ban u c trng Tri thc nghim Dankia sau a v trng i tr
trong nh vn Lt. Cc khu vc trng nhiu l Tri Hm, Trm Hnh, Tri Mt,
nh An. C 4 ging c bn l hng Vn Nam xanh, Vn Nam , Mn Tri Hm v
mn Php. Ging nh cy hng, mn c lm mt, ru rt c du khch a
chung
Du ty: C 2 ging: Du a phng (mu hng nht) do ngi Php a vo t u
th k 20 v du M (mu sm). Du c ng trong hp giy bn cho du khch.
Du c ch bin ra kh nhiu sn phm nh mt, siro du, ru du, ko du.Ph l mt Ph ng Thin Vng: u tin, Lt ch c vi l mt ri rc mi
-
8/4/2019 du lch lm ng
18/71
ni mt ci nh l mt ng H Tng Mu, l mt ng inh Tin Hong v l
mt khu a Thin. Nhng gi y hnh thnh nn hn mt ph l mt trn ng
Ph ng Thin Vng, cch trung tm Lt 3-4 km, bn hnh chc loi mt nhng
ni ting l cc loi mt lm t tri cy c sn nh: mt mn, mt du (du ta v du
ty), mt o, x mui, mt hng (hng kh), khoai lang do, khoai lang sy gng
Ti cc l mt c bn c ru cn
Mua tr v c ph
Lt Lm ng c nhiu thng hiu ni ting t hng chc nm trc nh tr,
c ph L K, c ph Vnh ch ( Lt), c ph Long Triu; tr Quc Thi, Hu
(Bo Lc)Lu i nht l tr, c ph L K nhn hiu Bch Tng (con voi trng)
c ng k bo h c quyn quc gia.
Ti th x Bo Lc, c cc danh tr nh: Quc Thi vi nhn hiu con voi vng, tr
Hu; tr c ph Tm Chu vi mt bng rng, cung cp phc v lch s, c siu th
tr - c ph. Danh tr Trm Anh c cch trang tr c o, l im dng chn ca du
khch trn ng Lt TP.HCM
Atiso: c trng nhiu vng ngoi Lt, c im ca loi cy ny l t thn,
r, l, bng u hu dng c tc dng cha cc bnh v gan mt, li tiu. Hin c
nhiu c s cng tham gia sn xut tr ti lc mt sn phm ph bin dng trong cccng s Lt Lm ng nhng quen thuc nht vn l ca cng ty CP dc y t
Lm ng, Vnh Tin, Ngc Duy, Qung Thi. Atiso c bn rng ri cc im du
lch, ch Lt, cng vin Xun Hng
Mua hng th cm: T khi cc mu qun o thi trang ca nh to mt Minh Hnh
c ra mt cng chng cch y hn 10 nm th ngi ta mi bit nhiu n hng th
cm, c du khch nc ngoi rt thch bi tnh c o v mu sc, ng nt v c
bn v ngy cng c a dng ha cho ph hp vi nhu cu s dng ca khch
nh cc loi ti xch, v ng tin ph n, o khoc Hng th cm c by bn
nhiu im du lch nhng tp trung nhiu cc lng c truyn thng v dt nh khu
vc th trn huyn Lc Dng, KDL Lang Biang hay lng G (nm st quc l 20
thuc, cch Lt khong 18km)
Mua tranh thu: Lt hin c 5 c s chuyn sn xut tranh thu trong ni ting
nht vn l XQ v Hu Hnh. Gi c c s giao ng rt ln ty theo kh tranh, chtlng khung v s t m ca ng nt, ha tit, phi mu sc. Ty theo kch c, gi t
-
8/4/2019 du lch lm ng
19/71
vi trm ngn n hng chc triu ng. Trnh thu Lt rt a dng v ti nhng
ch yu vn l phong cnh thiu n v hoa. Tranh thu Lt by bn nhiu quanh
khu Ha Bnh v mt s im tham quan nh Dinh Bo i.
Ru Vang: Hin c 3 n v sn xut ru vang nho bng phng php ln men
truyn thng l cng ty CP thc phm Lm ng, cng ty CP ru bia nc gii kht
Lt v cng ty TNHH Vnh Tin. Cc sn phm ru Vang Lt t nhiu
gii thng uy tn do ngi tiu dng bnh chn, mu m a dng, hin c bn ti cc
siu th ln ti TP.HCM, cc thnh ph ln trn ton quc v xut khu.
CC DCH V H TR
Xe but: T Lt, c cc tuyn xe but i Nam Ban (Lm H), Ran (n
Dng), c Trng, Di Linh, i Lo (th x Bo Lc). V ngay TP. Lt, cng ty
Phng Trang c nhiu tuyn n cc thng cnh nh t trung tm i Tri Mt (qua
cha Linh Phc), Xun Trng (qua khu S tr Cu t), Lang Biang, Thi Phin
(qua h Than Th), Thung Lng Tnh Yu.
Massage: Thng gn vi cc khch sn ln nh Lt Novotel, Hong Anh Gia
Lai, Ngc Lan, Cm (3-5 sao), khu bit th L Lai, i Lin (Hi Thng).
Massage bnh dn c c s Ngun Sng (ng Phm Hng Thi) v c s 2 trn
ng Nam K Khi Ngha; Hoa Bin (85 Hi Thng, T 3560707), Massage Chn(5 Hi Thng).
Dancing: M ca thng xuyn c khch sn Hi Sn, Golf 3, nh Dng, nh
Hng (Nguyn Ch Thanh), Cung n Xa (Khe Sanh), nhc tr Bo Ty (Bi Th
Xun) v khch sn Sammy (c ph bar)
Trng ri nh: Lt c khong 15 minilab, tp trung quanh khu Ha Bnh.
Bi u xe: Bi xe vng lai (t ngoi b h vo, bi xe nm bn tay phi), bi xe
khch sn Hi Sn, bi xe du lch 4-12 ch ngi trn khu Ha Bnh cnh rp 3 thng
4. Vo nhng ngy cao im, cc trng hc gn cc khch sn mini cng tr thnh
bi gi xe vo ban m
Taxi: Lt hin c 5 hng taxi Thng Li 1 (3830830), Thng Li 5 (3835583), Mai
Linh (351111), Phng Trang (3556556) v taxi HTX. Nu c nhu cu thu i tham
quan c ngy n cc im trong tnh hay trong thnh ph Lt, khch c th lien h
tha thun gi c vi Hp tc x taxi (bi u xe trc bn xe but u ng vop nh Sng gn b h Xun Hng).
-
8/4/2019 du lch lm ng
20/71
Xe in vng quanh b h Xun Hng ca hng Mai Linh.
Thu xe my: c nhiu im cho thu xe, nhiu nht trn ng vo ch Lt
(Nguyn Th Minh Khai) t pha b h i vo, nhn bn tay phi s thy c nhiu bn
nh treo trn xe vi ch ting Anh hoc ting Vit (Cho Thu Xe My) hoc cc ph
c ng khch sn nh Nam K Khi Ngha, Phan nh Phng, Bi Th Xun u c
dch v cho thu xe.
Xe p i: Tp trung nhiu ng Nguyn Th Minh Khai quanh h Xun Hng
hay u ng Bi Th Xun
i xe nga: n Lt khng th khng i xe nga bi l mt th vui truyn
thng ca du khch. Hin nay Lt c khong 30 xe nga phc v tr khch tham
quan trong c 1 s xe c ng mi rt p (4 bnh thay v 2 bnh thng
thng). Xe nga sn lng phc v khch ti tt c im du lch trong thnh ph, xe
nga vng quanh b h. Bn xe nga ng 3 my nc gn nh hng Thanh Thy.
Karaoke: Nm ri rc trn nhiu ph nhng nhiu nht l trn ng Hai B Trng
vi Sc Mu Cuc Sng (T 3821638), Tm Xun (T 3823173), Nice (T
3835303), D Khc (T 8323197), Du Chm Hi (T 3816567), Family (T
3818282) v ng Ph ng Thin Vng vi Si Gn Ca Dao (T 3824382),
Binbo (T 3553495), Diu no gi (T 3552406), i Xanh (T 3831236).Cc qun khc nh: Qunh Hng (C Giang, T 3825522), Nht Quang (33/19 Phan
nh Phng, T 38313912), Ging Ngc (s 2 ch Chi Lng, T 3828554), Hng
Dng (Quang Trung, T 3829650), Minh (94 Nguyn Vn Tri, T 3824815 v 7A
Nguyn Tri, T 3813066), Anh Em (80B Bi Th Xun), Vit Hng (83A Nguyn
Cng Tr, T 3825482), Trc Vng (1B Thng Thin Hc, T 3520913), Ocean
Palace (28 ng 3 thng 4, T 3531732), Bin Bin (282 Phan nh Phng, T
3837573), Minh (42 Hi Thng, T 3828816), Hi Yn (78 Hi Thng, T
3822799), Mic (Nguyn Tri), Dim Qunh (Yersin).
Nhc sng kiu phng tr c c ph & Tr qun Dng Tng (09 ng Tm, T
3542161), Ocean Palace (s 28 ng , T 3531732), Cung t chiu (gn dinh Bo
i).
My ATM:Tp trung quanh khu Ha Bnh, chi nhnh cc ngn hng thng mai,
Bu in trung tm, trong 1 s khch sn ln , ng Ph ng Thin Vng.ATM Vietcombank: Bu in Tp. Lt trc cng H Lt, khch sn Novotel
-
8/4/2019 du lch lm ng
21/71
Lt, Golf2, chi nhnh Vietcombank Lm ng (Trn Ph), ng Ng Th Minh
Khai.ATM ng : Ti chi nhnh ng Hi Thng, Bu in Tp. Lt.ATM
u T v Pht Trin: Chi Nhnh NH T&PT ng Trn Ph, Bu in Tp.
Lt.ATM Sacombank: Ti chi nhnh ng 3/2, quy giao dch vin thng Lm ng
(16 Trn Ph).ATM Agribank: Ti chi nhanh ng Trn Ph, Bu in Tp. Lt,
Ph ng Thin Vng.
Dch v Bu in: Bu in trung tm Lt, Phng giao dch 14 Trn Ph, gn nh
th con G v bu in trung tm Lt (di chn dc ln khu Ha Bnh).Trong ch
Lt hay trn khu Ha Bnh cng c bu cc. Trn ng i n h Than Th c
bu cc Phan Chu Trinh. Ti Tri Mt gn cha Linh Phc c bu cc Tri Mt. Gn
Thc Voi (Lm H) c Bu cc th trn Nam Ban. Di chn ni Lang Biang c bu
in trung tm huyn Lc Dng
Bo ch: Lt c i qun bn bo do hng hu vi hn 50 ngi v hn 10 ca
hng, quy sch bo ln: Ch Thnh (43 ng 3 thng 2), sch bo Ch Thnh (Bi
Th Xun), Bu in trung tm (14 Trn Ph), quy bo ti Bu in Lt di chn
dc ln khu trung tm Ha Bnh, Kim Anh (u ng o Duy T); Phng Duy,
Nht Minh, Duy Duy (Phan Chu Trinh) v quy ca cng ty CP pht hnh sch Lm
ng (18 Khu Ha Bnh).Phng Tranh (Gallery): Ha s Vi Quc Hip (06 Huyn Trn Cng Cha, T
3836889), Phm Mi (s 74 ng 3/2, T 3835958), ng Ngc Trn (36B Nguyn
Cng Tr, T 3821112)
MT S LOI HOA TIU BIU
D Qu (Cc Qu): Mt loi hoa di mc rt nhiu bn ng, dc quc l 20, dc
o Bo Lc, dc o Prenn v khp cc thung lng quanh Lt v l mt loi hoa
di c trng cho c vng cao nguyn Nam Trung B. Hoa n vo cui ma ma, r
vo u ma kh. Hoa c mu vng ti, khi hoa cc qu n r l bo hiu ma kh
cao nguyn n.
Mai Anh o: Mc khp ni rng Lt nhng c trng nhiu ven b h Xun
Hng, n hoa vo dp t sau N En n trc Tt m lch. Hoa mang mu sc ca
o nhng cnh hoa li nh hoa mai nn gi l Mai Anh o.
Mimosa: Mt loi hoa i vo k c du khch qua bi ht Mimosa ca nhc s TKit Tng vi cu Mimosa t u em n? Cy cao t 3-6m, hoa mu vng ti, l
-
8/4/2019 du lch lm ng
22/71
c mu xanh lam, thp thong nh bc, n 2-3 ln trong mt nm nhng n r vo
ma h. Sinh vin hc sinh Lt hay p hoa vo trong trang sch gi cho ngi yu
by t s trong trng, d kh vn khng mt mi thm, c trng nhiu trn
ng Mimosa.
Cm t cu (hoa cu hn): Hoa hnh cu, c 4 mu sc c bn. Lc mi ra hoa mu
trng, sau n xanh nht, sau na chuyn sang mu xanh m v cui cng l mu
hng tm. Theo truyn thuyt xa, mt cng cha La M n tui ly chng, nh vua
gii thiu mi khng ng. Trong mt ln i kinh l, cng cha cht ng v cm
bng hoa t cu nm trng ngi m mnh chn, t c tn dn gian l cu hn.
Hoa Pensee: Trc y c ngi Php a thch v trng nhiu cc bit th, nht
l trn ng , trn ng t o Prenn vo thnh ph v c hn mt lot bit th
ly tn loi hoa ny nh Pensee 3,7,10
Phng Tm: C ngun gc Phi Chu, c k s Lng Vn Su em v trng
Lt. Trc y c coi l cy qu v ch c 4-5 cy nhng gn y c nhn ging
rng ri nh cc tin b ca cng ngh sinh hc nn c trng kh ph bin trn
nhiu ng ph.
Thit k chng trnh tham quan hp l.
Trn ng t TP.HCM ln c mt s im tham quan gn hoc st quc l 20, Bo Lc hoc c Trng c th gh lc ln hoc v nh thc By tng, thc am Bri
(Bo Lc), thc Pongour, lng G (c Trng), thc Prenn, thc atanla. Ti TP.
Lt c cc tuyn chnh:
1) Tuyn Prenn atanla Tuyn Lm, c th ghp 2 im atanla v Tuyn Lm
trong mt bui hoc mt ngy
2) Tuyn thc Cm Ly Dinh Bo i bit th Hng Nga Nh th con G dinh 2
vn hoa Minh Tm Cha Tu Bo tang Lm ng cha Linh Phong dinh Bo
i
3) Tuyn thc Hang Cp cha Linh Phc
4) Theo trc ng Trn Hng o Hng Vng i thng v Tri Mt (ng quc
l 27 c i n Dng Phan Rang), kt hp tham quan bng xe la; nu kt hp
tham quan thp Hang Cp th phi kt hp c xe t i tip t Tri Mt n Thc
5) Tuyn i Mng M Thung Lng Tnh Yu vn hoa thnh ph h than th vvn rau, hoa sinh thi hoc phn vin sinh hc nhit i thung lng Tnh yu vn
-
8/4/2019 du lch lm ng
23/71
hoa thnh ph h Than Th.
6) Cng c th tch ra 2 c im mt (Phn Vin sinh hc Thung Lng tnh yu/ vn
hoa thnh ph h Than Th) cho mt bui tham quan.
7) Tuyn nh th Domain Phn vin sinh hc Langbiang. Tuyn vn hoa thnh ph
h Xun Hng i C nn i vo bui chiu nu tri khng ma. C th tham quan
Vn hoa thnh ph v i C (kt hp lm quen vi mn nh Golf) trong mt bui.
-
8/4/2019 du lch lm ng
24/71
k LkTNG QUT V K LK
Gii thiu chung
Tnh k Lk nm trn cao nguyn k Lk, mt trong 3 cao nguyn ln ca TyNguyn, c cao trung bnh 400 - 800m so vi mt nc bin, pha bc v ng bc
gip Gia Lai, pha nam gip Lm ng, pha ty gip Cm-pu-chia v tnh k Nng,
pha ng gip Ph Yn v Khnh Ha.
k Lk l tnh c din tch t nhin ln trong c nc. Vng ni cao t 1.000
1.200m chim 35% din tch ca tnh. Vng cao nguyn Bun Ma Thut cao 450m,
chim 53,5%, t mu m, kh bng phng thun li cho pht trin cy cng
nghip di ngy, chn nui gia sc v trng rng. t trng ph sa (12%) trng la v
ng c t nhin. Rng k Lk c tr lng g di do v nhiu ng vt qu him
nh voi, h, bo, gu, nai, heo rng, b rng.
k Lk c cc h thng sng chnh: sng Ba, sng Srpk( cc nhnh Krng Bng,
Krng Pk, Krng Ana, Krng N...) v mt s nhnh sng nh khc. Nhiu thc cao
c ngun thu nng ln, khai thc thy in nh thc: Dray H'Linh, Bun Kup.
Nhiu h ln nh h Lk, h Ea Kao, h Ea Sp, h akmin... cung cp nc ti v
thu sn nc ngt cho ton tnh.
Kh hu: vng ny tng i n ha, nhit trung bnh nm 24C, thng nng nht
v lnh nht ch chnh lch trung bnh 5C. Thi tit v lng ma ph thuc theo
ma. Ma kh t thng 11 n thng 4 nm sau, nhiu gi v hi lnh, thi tit kh
hn, nhiu khe sui kh cn. Ma ma t thng 5 n thng 10 trong nm, lng nc
rt ln, nhiu nm b ngp lt nh hng n giao thng
Dn tc, tn gioVng t ny c nn vn ho c truyn kh a dng ca nhiu dn tc m nt truyn
thng v bn sc ring. Ni y cn lu gi nhiu pho s thi truyn ming rt c o
nh s thi am San di hng ngn cu. Cc lut tc c, kin trc nh sn, nh rng v
tng nh m cn cha bao iu b n y hp dn. Cc loi nhc c dn tc t lu i
tr nn ni ting v l nim t ho ca c vng Ty Nguyn, ca vn ho dn gian
Vit Nam: b n ca ngi M'Nng (huyn Lk), n T'rng, n Klng pt, n
nc, kn, so...
-
8/4/2019 du lch lm ng
25/71
Nu ng dp, du khch s c tham d nhng l hi c o cn nguyn cht dn
gian. Trong l hi, c bun lng cm tay nhau nhy ma xung quanh ng la theo
nhp ca cng, ching.
Giao thng
H thng mng li giao thng kh thun li, cc quc l 14 i Pleiku - Gia Lai
(180km), i k Nng v Tp. H Ch Minh; quc l 26 i Nha Trang Khnh Ha
(190km); quc l 27 i Lt Lm ng (395km).
CC IM THAM QUAN
1. Cha Khi oan
L ngi cha ca nhng ngi Vit sinh sng k Lk. Cha c xy dng nm
1951-1953 trn mt khu t thong rng ti 89A ng Phan Bi Chu, phng
Thng Nht, th x Bun Ma Thut
Cha c kin trc theo kiu ch tam, trc cng l tam quan, gia l chnh in, sau l
nh hu t. Cng tam quan gm 2 tng vi ba vm ca cao 7 m, rng 10,5 m. in
Quan m xy tch bit vi b cc chnh ca cha, hnh lc gic vi 6 ct trang tr hnh
rng my.
Chnh in gm hai phn, phn trc kin trc theo kiu nh di ca Ty Nguyn c
ct ko, nh rng ca ngi Vit. Na sau xy theo li hin i. Chnh in th PhtThch ca. Cha c qu chung nng 380 kg bng ng c nm 1954.
2.Ngi nh g 117 tui - k Lk
y l ngi nh rt c o: Kin trc theo li Lo - Thi, c mi cong nhn nh mi
cha, hnh dng thanh thot, nh nhng, nh mun bay ln vi tri xanh, c lm
hon ton bng g. Khng ch khung, ct, dm, ko... m t ngi lp n ci cht nh
cng bng g.
Theo ngi gi k li: Cn nh c khi cng xy dng ngy 7.12.1883 do mt ngh
nhn ngi Lo tn l Khavivng Khm sao thit k v trc tip ch huy xy dng.
ng phi huy ng 14 th chnh, 20 th ph, 8 con voi tham gia khai thc, vn
chuyn, c o v h tr vic dng nh. Ngi nh phi dng ti 100 m3 g tt nh c
te, c cht, cam xe. Ch ring g c cht (tng t nh g lim min Bc) dng o
ngi lp nh tn ti 7,5 m3. Thi gian thi cng ngi nh ko di 1 nm 4 thng 12
ngy. Ngy 12.9.1885 ngi nh c chnh thc hon thnh, c gi tr bng 20 con voic c ng. Ngy 19.3.1885 ch nh lm l tn gia tht i tt thy b con trong vng
-
8/4/2019 du lch lm ng
26/71
ht 20 con tru, 150 ch ru cn v c a vo s dng cho n nay. Tri qua hn
117 nm ma nng khc nghit ca Ty Nguyn vn khng lm ngi nh suy suyn.
Hin nay ngi nh c xem nh l mt di sn vn ha, kin trc ca c Lc.
n c Lc cc bn hy ng qun n thm ngi nh ny. Cc bn s c thng
thc tht g nng, cm lam, c ng mt m trn chic ging c ca vua sn voi
trong khng kh trong lnh ca Vn quc gia Yk n, trong ting nc sng S R
Pk chy nh reo, nh ht v ri bn s rt kh qun v mnh t ny...
3. H Lk
H Lk mang tn chung vi huyn Lk, nm gia th trn Lin Sn, ni lin ni, cch
TP Bun Ma Thut 50 km, l mt trong nhng thng cnh nn th cn mang t nhiu
du n nguyn s ca tnh min ni k Lk.
n y, bn s thy mt lu i thi xa xa l ni ngh dng ca Bo i, v vua
cui cng ca ch phong kin Vit Nam, va c trng tu vi v khang trang, ta
lc trn nh i xanh pha mu hoa s trng, nhn xung mt h rng phng lng nh
gng. n y, bn s thm bun Jun - ngi lng ca ngi dn tc M'Nng R'Lm
sng ven h Lk t bao i qua, ln u tin c ngi trn lng voi i xuyn qua
bun lng vi nhng cn nh sn truyn thng, i dc ven h vi nhng chic thuyn
c mc sn sng a khch ra o xanh gia lng h xanh thp thong nhng cnh lele chp chn trn nn tri xanh. H Lk rng hn 500 ha, n thng vi mt nc dng
sng ln Krng Ana bt ngun t dy ni cao Ch Yang Sin, tip gip tnh Lm ng.
H Lk hy cn nguyn s trong v p ca thin nhin to nn, nm yn ng bnh
lng gia th trn nh min ni mang tn Lin Sn ca huyn Lk (k Lk). m
bn h Lk, du khch c th vui th la tri, c ting ht ca, iu nhy ma dn gian
ngi dn tc M'Nng ca anh hng N Trang Lng, v bn s ng ngon gic lnh
trong ngi nh sn truyn thng sau khi thng thc ting nhc cng ching gia thin
nhin xanh bn h.
4. Thc Ba Tng
Thc Ba Tng l mt thng cnh p ca huyn Dak Nng, cch th trn Gia Ngha
khong 8 km theo quc l 14 ngc hng v Bun Ma Thut.
Ngi ta gi l thc Ba Tng bi v khi nc sui chy n y phi qua ba tng thc
mi n lng sui nm pha di. Ba tng thc ny nm ni tip nhau trong mtchiu di khong 40 mt. Tng th nht khng cao lm, nc t cc tng ri xung
-
8/4/2019 du lch lm ng
27/71
lng thc t cao hn 1,5m. Cch tng thc th nht chng 20 mt l tng thc th
hai. tng thc ny, dng nc sui xanh trong sau khi len li gia nhng tng
nm k nhau v t cao khong 2 mt trn xung pha di tung bt trng xa.
Thc th ba l thc ln nht v l thc chnh ca cm thc Ba Tng, cch thc th nht
khong 20 mt. Ngn thc chnh ny cao hn 20 mt, ngy m m o chy gia
khung cnh yn vng ca ni rng v trn v hai bn b sui. y, dng sui kh
rng, ven b c nhiu lm cy cao ta bng mt m du khch c th ngi ngh ngi
ngm cnh dng nc tun tro t trn cao xung trong m vang ca ting thc reo.
ng di nhn ln ta thy hi nc ta bay ra xung quanh nh mt lp sng m bao
ph ngn thc mi mit reo vang mun thu gia ngn xanh.
Quanh thc Ba Tng c nhiu cy c th v c bi t rng bng phng, thong mt
cho du khch cm tri, th gin khi n thm thng cnh ny. Cng vi thc Diu
Thanh, thc Ba Tng l im du lch d ngoi y thi v pha Nam DakLak. Nu khai
thc c ht tim nng thin nhin sn c ca thng cnh thc Ba Tng, ngnh du
lch DakLak s c thm c hi mang n cho khch thp phng nhng bt ng th v
trn hnh trnh " Du lch xanh ".
5.Nh y Bun Ma Thut - Mt chng tch lch s
Chc c l nhiu ngi ngc nhin khi c nghe k li rng thnh ph Bun MaThut si ng hm nay, cch y hn 50 nm l nhng cnh rng hoang vu, mnh
mng ph kn, dn c tha tht, ni y xa kia c coi l chn rng thing nc
c, ngi ng bng t dm m tng t chn ln chn ny.
Th nhng cng cng thi gian y, y c mt nh y (mt trong nhng khu bit
giam t chnh tr) vi ch tn bo nht ca bn thc dn Php nc ta. n Bun
Ma Thut tm hiu v mnh t - con ngi, khng th khng n thm khu di tch
lch s cch mng c Nh nc xp hng ny.
Ti y, cc bn s c thy, c nghe, c bit thm nhiu iu mi l v truyn
thng u tranh oanh lit ca nhng chin s cng sn thu trc. Nh y Bun
MaThut khng nhng l chng tch v ti c ca bn quc - thc dn m n cn
l trng hc ln o to v rn luyn nn nhng chin s cch mng kin cng ca
cch mng Vit Nam nh : H Tng Mu, Phan ng Lu, Nguyn Ch Thanh, T
Hu, Hng Chng, Bi San, Trn Vn Quang, Ng c v bit bao nhiu ngicon u t ca mi min T quc.
-
8/4/2019 du lch lm ng
28/71
Nh y BunMaThut c vai tr c bit quan trng trong cuc vn ng cch mng
Thng Tm DakLak. Nhng chin s cng sn b ch giam cm y tr thnh
nhng ngi gieo ht mm cch mng vo mnh t Cao nguyn t ny.
c m rng v xy dng kin c thm trn c s ca mt Prison (nh lao) c t
nm 1900 n nm 1930 nh lao BunMaThut tr thnh ni y i nhng chin s
yu nc Vit Nam. Gi y, n thm nh lao BunMaThut, cc bn s nhn thy
nhng chng tch ti c ca bn thc dn Php. Qua , bn c th hnh dung li ton
b nh y BunMaThut vi ch cai tr khc nghit v tn bo chng khc no a
ngc ca bn thc dn Php.
Nm thng qua i, nhng nhng du n y nh cn in r vo tm tr ca mi ngi.
Khi t chn n y, nhn li nhng chic cm cc bn cng s thy au lng, bi hi
xc ng v cng khm phc nhng chin s cng sn kin cng khng s hy sinh,
quyt tm chin u v chin thng k th gp phn gii phng dn tc thot khi
m m n l.
6. Vn Quc gia Yok n
Vn quc gia Yok n thuc huyn Bun n v huyn Ea Sp, tnh k Lk, cch
thnh ph Bun Ma Thut 40km v pha ty bc l mt trong nhng khu bo tn thin
nhin ln nht nc ta vi tng din tch 115.545ha.Vn quc gia Yok n l ni n cha bao iu k th, hp dn du khch v cc nh
khoa hc bi s phong ph v c o ca thin nhin hoang s. Nhng cnh rng i
ngn thuc h sinh thi rng khp mang tnh c trng ca rng nhit i ng Nam
, an xen trong l cc cnh rng m xanh ti v rng bi vi nhiu loi cy g
qu nh ging hng, c te, cm lai, trc, g , sao l tm
a hnh ni y tng i bng phng, trong ni ln cc ngn ni Yok n v
Reheng. Rng nguyn sinh chim trn 90% din tch ton vn l mi trng sng l
tng cho cc loi ng thc vt. Theo kho st ca cc nh khoa hc, Yok n hin
c 67 loi th, 196 loi chim, 46 loi b st, 15 loi lng c v khong 100 loi cn
trng sinh sng. Ngun ng vt hoang d khng nhng phong ph v a dng m cn
rt c trng cho h ng vt vng ng Nam . Trong s 56 loi ng vt qu him
ca khu vc ng Dng th Yok n c n 36 loi v 17 loi c ghi trong sch
th gii nh voi, tru rng, b sng xon, hu sao, sn dng, g li, cng, so,phng hong y cn l khu vc duy nht Vit Nam c nhiu ng vt qu tp
-
8/4/2019 du lch lm ng
29/71
trung vi s lng ln nh b rng, bo, nai c tng, k ncH thc vt y
rt phong ph v a dng vi 464 loi, trong nhiu loi ch c khu vc Ty
Nguyn. Ni y cng tp hp nhiu loi hoa qu him, ch ring hoa phong lan c
trn 23 loi vi mu sc tuyt p. Yok n l khu vc duy nht Vit Nam bo
tn kiu rng kho cy h Du.
Trong nhng nm qua, cc nh khoa hc tin hnh nhiu ti nghin cu v a
dng sinh hc ca vn quc gia, nghin cu c im sinh thi cc loi ng vt
hoang d, nghin cu chuyn v cc loi ng vt hoang d, nghin cu chuyn v
tng loi ng thc vt nh voi, th mng guc, h bo ng Dng, cc loi chim
Bn cnh cng tc bo v, duy tr v pht trin h sinh thi vn quc gia Yok n,
mt trong nhng nhim v ca Vn pht trin cc loi hnh du lch. Thi gian qua,
Ban Qun l vn quc gia tch cc phi hp vi ngnh Du lch k Lc tham gia
pht trin cc loi hnh du lch sinh thi, nghin cu, tham quan thm him rng
nguyn sinh.
Ngoi ra, vn quc gia Yok n cn lu gi nhiu gi tr vn ha c sc ca cc
dn tc Ty Nguyn nh: , MNng, Lo Bun n hin vn bo tn c kh
nhiu kin trc nh sn truyn thng vi nhng hnh chm khc p v cng phu, th
hin bn tay kho lo v c sng to ti tnh ca c dn ni y. Bun n cn lvng t ni ting vi ngh sn bt v thun dng voi. Khch n y s c tn
mt xem cc dng c dng sn bt voi v c th ci voi i do gia nhng cnh
rng i ngn hoc cng voi vt qua dng sng Srpk li chy t ng sang ty
trong khi hu ht cc con sng thng chy t ty sang ng ri ra bin. Bt ngun
t vng ni Nam (huyn Krng N) sng Srpk cun cun chy qua huyn
CDt v huyn Bun n, sng Srpk lng l tri quanh khu vc vn quc gia
Yok n to thnh vnh ai t nhin bo v khu rng. Nhng thn cy si cnh b
sng mc ra v vn cnh, r tua ta an cho vo nhau to nn nhng khu nh sn
c o bng r cnh cho du khch tro ln thng ngon cnh sng nc, ni rng.
Khi mn m bung xung, du khch c tham gia m la tri vi nhng giai iu
si ni ca cc nhc c y cht sng to ca vng t Ty Nguyn nh cng, ching,
n Chinh Kram, so v, inh Puc, TrngBn cnh tour ci voi thm Yok n,
Du lch k Lk cn t chc cc tour du lch d ngoi, i b, cm tri trong rng hoc
-
8/4/2019 du lch lm ng
30/71
thu nh ngh trong cn chi nh ven b sng du khch hng th ngm phong
cnh rng ni, sng nc khi hong hn xung
7.Thy in Yaly v h Ayun h
H Yaly c din tch mt nc ln ti 64,5km2, cha n 1,037 t m3, tr lng nc
ng nht nh Vit Nam. Nh my thy in Yaly vi cng sut 720 MW v sn lng
in l 3,68 t KWh.
H Yaly khng ch c tim nng v thu in m cn l a im du lch. Cch b
khong 200m c mt c lao rng ch chng 3ha trn c lao c hai nh sn (mt ln,
mt nh). Ci ln c lm bng st, hai tng, mi tng c th cha n 100 ngi.
Cng trnh thy in Yaly nm trn sng S San, thuc a phn tnh Gia Lai. Thc
Yaly ni ting ngy xa, nay c thay bng cnh p ca p dng, p trn x l v
mt h nc rng ln trong xanh nm gia ni rng Ty Nguyn. Vi din tch b mt
h rng 64,5km v dung tch 1,03 t m (ng vi mc nc dng bnh thng 515m)
cng trnh thy in Ialy c xy dng ti y. Thy in Yaly vi cng sut lp
t 720Mw v sn lng in trung bnh nm 3,7 t kwh. Cng trnh nh my thy
in Yaly i vo hot ng, c tc ng rt tt n i sng kinh t- x hi Ty
Nguyn ni chung, c bit l Gia lai ni ring: ngun in Yaly ha vo li in
quc qia a nh sng n ng bo vng su, vng xa ca b con dn tc. inn vi bun lng gp phn khng nh trong vic nng cao dn tr, nng caoi sng
ca ng bo cc dn tc. Trong tng lai, trn v di thy in Yaly d kin s xy
dng thm 4 nh my thy in khc: S San 3, S San 4, Plei Krng v Thng Kon
Tum. S San 3 v S San 4 l nhng nh my nm pha h lu ca thy in Yaly.
Ngy nay thc Yaly vn l im du lch th v. n y, du khch c dp thm nh
my thy in, gh bn lng dn tc Gia Rai, i thuyn ngc dng sng S San ngm
cnh ni v thng ngon khng kh rng ni Ty Nguyn.
Ti thy in Yaly khch c a i thm ln lt cc cng trnh trn mt t. c
bit hp dn l cng trnh ngm su 800m trong lng ni. Nu bn n ng thi gian
phn phi c nh bt trong lng h, bn s tha h chn ly cho mnh nhng con c
ti ri nng xin ngay trong ba n tra.
Mt m vn ngh cng ching cng giao lu vi nhm ngh s Bun Ma
Thut trong bui ti u tin cng l mt im nhn th v ca tour ny8.Khu du lich Bun n
http://www.vietgle.vn/trithucviet/detail.aspx?key=Vi%E1%BB%87t+Nam&type=A0http://www.vietgle.vn/trithucviet/detail.aspx?key=Vi%E1%BB%87t+Nam&type=A0 -
8/4/2019 du lch lm ng
31/71
Cch Bun Ma Thut gn 50 km v pha Ty - Bc c mt vng t t lu ni ting v
ngh sn bt v thun dng voi rng. l Bun n, ni chung sng ca cng
ng cc sc tc: , Mnng, Gia rai, Lo, Thi... Bun n cng v ang tr
thnh mt thng hiu ni ting ca du lch kLk v Ty Nguyn ni chung.
Bun n l tn gi theo ting Lo, ngha l lng o, v lun c lp bn cnh con
sng Srpk c nhiu o nh ni gia dng nc ngy m cun cun chy. Mt
bn sng l cuc sng cng ng bun lng m , mt bn l rng i ngn Yok n
y b n, k th v nh cn vang vng nhng m thanh ho hng ca cc cuc sn
voi t xa xa. Di con mt nhng nh chuyn mn, Bun n c nhiu iu kin
thun li khai thc c hai loi du lch: du lch sinh thi v du lch vn ha. Ni y
c Vn quc gia Yok n rng hn 100 ngn ha l bo tng phong ph v ng thc
vt t nhin.
Nhiu v khch du lch cho rng, n kLk m cha n Bun n th coi nh cha
ln kLk; nh vy c th ni rng khu du lch Bun n c mt v tr rt quan trng
trong cc danh lam, thng cnh ca tnh kLk.
Hin nay, thng hiu du lch Bun n ang c 3 n v khai thc. T Trung tm
huyn Bun n i vo khong 15km, r tay tri chng 500m bn s gp trc tin l
Cng ty TNHH Du lch sinh thi Bn n, y l cng ty ang khai thc Lng oBn n v thc By Nhnh. n y, qu khch c thng thc nhng cnh p
tuyt vi ca Lng o, cng cu treo, ngm thc by nhnh, thng thc nhng mn
n c sn ca vng Ty Nguyn tr ph v c bit l c ngm ngi nh di hng
trm mt ca ng bo Ty Nguyn.
Tm bit Lng o Bn n, bn i thm chng 5km na l n Trung tm Du lch
Bun n do Cng ty Du lch v Khch sn Bit in qun l. Ti y, du khch
c ci voi tham quan cuc sng bun lng, nu ai mun c cm gic mnh th
ci voi vt sng Srpk n vi vn Quc gia Yok n. Bn cnh nhng cm
gic th v ngi lc l trn lng voi, qu khch cn c thng thc mt cm gic
mnh khc l ci lc l nghing ng ca cu treo Bun n, vi chic cu treo di trn
100 mt bc ngang lng chng nhng rng si gi vt qua dng sng d n c o
Ea N, vi bi tm tin, h thng nh hng, nh ngh . Trn cu treo, c nhng mt
bng tm tt v mt m dnh cho du khch ngh ngi v n ung ngay trn mtnc.
-
8/4/2019 du lch lm ng
32/71
Ngoi cc dch v trn, bn cn c tham quan nh trng by cc vt dng sinh hot
ca ng bo dn tc thiu s v cc dng c sn bt voi; c nghe thuyt trnh v
lch s hnh thnh Bun n, cc phong tc tp qun v ngh thut sn bt v thun
dng voi rng rt ni ting. Bn cnh , bn cn c tham quan nh sn c c
xy dng theo kin trc Lo tn ti trn 120 nm qua hin nay vn cn ngi sinh
sng; c tham quan m Vua sn voi KhunJuNp, i thuyn c mc trn h Ea
Rng, giao lu vn ha cng ching vi ngi dn tc bn a v thng thc cc c
sn m thc Ty Nguyn nh ru cn, cm lam, g nng, canh chua c sng...
C SN
1.C Bng kho ring
C c mang ln, cn ti nhy lao xao, con no con y b trn, h x cho sch nht
trn mnh v b vo t mui p cho cng li, sau i o ly t ring ra sch gi
nh. By gi ch cn vic bc cho cho nng, v cho vo t du n, hay m un cho
si ln, cho c vo chin vng, ring chun b sn. Mi ring, mi c bc ln
thm ngo ngt...
n vi klk l n vi nhng cnh rng i ngn cng nhng i, ni, dc o
chp chng, v hng v uy nghi ca n lm nhiu ngi mi n ln u cm thy
n lnh. Nhiu ngi lm tng ni y quanh nm sut thng ngi dn ch bit nc kh t cc tnh ng bng mang ln. Nhng thc cht ni y c nhiu mn n
thuc nhiu dn tc khc nhau sinh sng.
n vi klk bn khng ch c ngm thng cnh ca mt vng rng m bn cn
c thng thc nhng l hi m bn sc dn tc cng nhng mn n dn d
mang m hng v ca ni rng Ty Nguyn. Mn c bng thc kho ring l mt
mn n c tnh truyn thng ca ngi dn tc ni y. C bng l loi rt ph bin,
n sng trong cc knh rch, ao h, sng sui ni u cng c, nhng c bng Ty
Nguyn th li khc, n nh khng cn loi sinh vt no c th sng c. Vy m
cng c loi ch sng ngay trong dng thc . Cc con thc Ty Nguyn ngy m
gm r ha vo m sc ca ni rng Ty Nguyn i ngn nhng bn ha tu vang
ng. Trong dng thc tng sng ni nhng ngn thc o o, l c bng
thc. Loi c ny ch thch nghi vi mi trng nc t cao xung, mnh b v
trng, thn trn sn chc nh ngn tay. N khng sng c ni nc lng c bn nhloi bng mn, bng mt di ng bng.
-
8/4/2019 du lch lm ng
33/71
Thng ba nng gi Ty Nguyn gt gao hn, cc con thc vi nc bt i v oai hng
th cng l lc cc c dn ngi dn tc thiu s ni y bt u cng vic dn nng
chun b ma ry mi. Hnh trang trn ng i ry, h ch cn t go v dng c
nu n, cn thc n s i xung nhng thc nc ly r lun vo khe nhng ch
nc chy xit bt loi c ny. C c mang ln, cn ti nhy lao xao, con no
con y b trn, h x cho sch nht trn mnh v b vo t mui p cho cng li, sau
i o ly t ring ra sch gi nh. By gi ch cn vic bc cho cho nng, v cho
vo t du n, hay m un cho si ln, cho c vo chin vng, ring chun b
sn. Mi ring, mi c bc ln thm ngo ngt, i ring v c quyn vo nhau, lc
ny h mi cho mm mui v cc gia v: hnh, tiu, t, ng v bt ngt to va
n.
Ma lm ry nng nng ngi lm ry v tra thm mt. Mi thm ca c bng
thc kho ring bc ln thm ngo ngt lm cn co ci d dy m sut sng ti gi n
phi lm ci vic chuyn ha nng lng, nhc nh h tm n nhng gc cy
knia gn dng ba tra m bc m thanh nh. Cm go la ry chn ti, c
bng thc kho ring va xong, mi hng ca cm, ca c quyn vo nhau thm n
l lng, ch ni, rng Ty Nguyn mi c c. Bi chn cm gp con c, v vo
ming c bng thc gin tan, thm v gic, mi thong ln khu gic tht l mt cmgic kh qun trong nhng ngy lm ry. Cm , c n vi canh c tm qu trn,
nh mc ven sui tht l mn n qu nhng li khng u c. Cm tra xong, ngh
mt di bng cy knia, ci gi Ty Nguyn lm vi bt ci nng nh thiu nh t
lm cho ngi lm ry chm vo gic ngh tra thanh bnh v ci mt nhc ca mt
bui lao ng nh cng tan i.
2.Ly c ph Ban M
n Bun Ma Thut, du khch thp phng khng ch c tham quan cc di tch,
thng cnh thin nhin hoang s, dim l m cn c thng thc nhiu th vui m
thc va mang nt c th, kh l a dng.
S l rt tic nu n y m bn cha mt ln tn hng ci hng v m kh
qun ca ly c ph Ban M - c sn ca vng t cao nguyn - vn ni ting.
Nhng ai i xa lu ngy tr li ni y s khng khi ng ngng trc s i thay k
diu ca thnh ph c mnh danh l th ph ca cao nguyn ny - thnh ph trBun Ma Thut ngy nay mang dng v v nhp sng si ng ca mt th m
-
8/4/2019 du lch lm ng
34/71
ca. Hu nh ng ph no cng c qun c ph mang nhng ci tn rt lng mn
nh: Chiu Tm, nh Trng, Ngn Xanh, D Lan, Mi m sa...
T sm tinh m cc qun c ph ng kn khch bi ung c ph vo mi bui
sng tr thnh th vui ca ngi Bun Ma Thut. Trong bui ban mai se lnh ni
ph ni, ngi nhm nhi ly c ph thm bc khi, th hn theo giai iu tr tnh, su
lng ca nhng bn tnh ca, bn s thy lng mnh thanh thn v bnh yn bit nhng
no, tm hn nh ang ha quyn cng t tri cao nguyn lng gi..
3.L Bp
L bp hay cn gi l bt (Gnetum gnemon L. var.griffithii Markgr.) l mt lai thc
vt hoang di phn b mt s tnh min Trung, Ty Nguyn. Cy c dng bi thp
nhng t nhin c th trn cao t 3 5m, cnh non lng, l trn di, qu hnh thoi
(khi chn c mu ). Cy ti sinh bng chi nhanh v khe, nhng vng c
m cy sinh trng v cho l non quanh nm. V sinh trng v pht trin trong mi
trng t nhin, khng ai bn phn, phun thuc tr su nn l bp c xem nh mt
lai rau sch. Khng ch ngon, calo, an ton, l bp cn c tc dng nh l mt v
thuc v c cha nhiu cc hot cht sinh hc t nhin . Theo nghin cu va cng b
ca Trung tm ng dng k thut nng nghip Lm ng, rau l bp cha rt nhiu
axt amin thit yu. Kim nghim c thc hin ti Vin Nghin cu ht nhn Ltcho thy, trong thnh phn ca l bp c ti 7 axt amin thit yu nh glutamic,
aspartic... vi hm lng cao t 206 n 208 mg/100 g v khong 0,88% l ng kh
(ng trn). Cc cht ny ngoi cung cp ngun dinh dng cn c kh nng gip
gan thi tr mt s c cht cho c th.
ng bo dn tc thiu s Ty nguyn thng xuyn v yu thch s dng l bp
lm rau n dng xo hoc nu canh vi c sui... Trong cc cuc khng chin, l
bp l mt trong nhng lai thc phm thit yu ca b i Trng Sn. Hin ti
ty nguyn c nhiu nh hng bn cc lai mn n c lm t l Bp v xem nh
l mn c sn ca vng min.
Do c ngun gc hoang dai li a bng nn c th thai mi trng l bp di tn
rng hoc di thc v vn rau nn tim nng khai thc lai cy ny lm rau n trong
i sng hng ngy l kh ln.
4.B k Lk
-
8/4/2019 du lch lm ng
35/71
Tnh k Lk hin c gn 2.700 ha din tch trng tri b vi sn lng hng nm t
trn 40.000 tn, em li li nhun khong 7 triu USD.
Bo co v nhng kt qu bc u ca hin trng cy b trn a bn v nh hng
pht trin, xy dng thng hiu cho tri b k Lk ca S Khoa hc Cng ngh tnh
v Ban qun l d n Pht trin chui gi tr b tri k Lk cho bit k Lk l a
phng c iu kin kh hu, t ai ph hp vi cy b pht trin v b k Lk
c xem nh mt loi sn vt a phng.
T lu, con ngi bit s dng tri b ch bin thnh nhiu mn n giu dinh
dng, ngn nga c nhiu loi bnh; lm m phm... Tuy nhin, ngi dn vn ch
coi b nh mt loi cy trng ph, ch c trng nhng ni t tha, lm bng mt.
Vi nhng kt qu kh quan bc u ca d n, tnh k Lk s tp trung bo tn
gen v nhn rng din tch cc ging b tt; u t cng ngh bo qun, ch bin sn
phm sau thu hoch; xy dng thng hiu b k Lk v pht trin th trng sn
phm t tri b.
L HI
1.Hi ua voi
Hi ua voi thng c t chc hng nm vo thng 3 ti Bun n. Bi ua c
chiu di khong 400 - 500m, chiu ngang rng chng 30 con voi xp hng.Trc khi vo cuc ua, mt hi t v vt kn, theo lnh iu khin ca ni voi, ln
lt cc ch voi ni ui nhau ri xp thnh hng pha trc Ban gim kho, cc ch
voi t t qu phc lm ng tc cho Ban gim kho v khn gi. Sau , tng tp voi
vo v tr xut pht.
Sau khi c hiu lnh, cc ch voi bt ln nh l xo, phng v pha trc trong ting
ching, trng, ting h reo c v ca khn gi m vang ni rng. Cuc ua phi qua
nhiu vng, n khi chn c mt ch voi chin thng v ch trc. Voi thng cuc
c eo mt vng nguyt qu, n gi cao chic vi cho khn gi, i tai phe phy,
mt kim dim n nhn nhng khc ma, nhng tri chui ca nhng ngi d hi.
Sau cuc ua trn cn l cuc thi voi bi qua sng Srpk, voi ko co, voi nm xa,
voi bng...
n vi l hi ua voi, du khch s b cun ht trong khng kh tng bng ca ngy
hi, vi m vang cng ching v tn mt chng kin nhng mn trnh din ngon mcbi cc ch voi ca ni rng Bun n. Hi ua voi l s kin vn ha ln Ty
-
8/4/2019 du lch lm ng
36/71
Nguyn, tn vinh tinh thn thng v ca ngi M'Nng, nhng ngi dng cm, c
truyn thng trong vic sn bt v thun dng voi rng.
2.L Ln Khn (l Mp)
L Ln Khn ca dn tc , thng ko di hai ngy m xc nhn chng trai
n tui trng thnh. L t chc cc sui nc, trn ng v ti nh ca
chng trai. Nhiu nghi l truyn thng c tin hnh cng vi sinh hot vn ha, k
chuyn dn gian.
3.Hi xun
Ko di chng 2 n 3 thng, t ngay a la vo kho n ngy sm ran u ma.
l thi gian tm dng vic sn xut tham gia hi h, thm bn b Bun lng c
sa sang khang trang. Bun, sc n tip bun sc kia m hi m tru. m tru cng
thn lng, m tru xin thn ph h cho tng sc, m tru nhn l b m hn tru
theo ngi khut v th gii bn kia.
Du khch c dp ha mnh vi khng kh ca hi l, vi nhng tr vui din li tch xa
t thi ng Sn; c tham d nhng iu ma, li ca quyn vi ting cng, ching
ho hng, ca nhng c dn ni x ni.
Ngi dn Ty Nguyn rt hiu khch, n tip n cn nng hu, y tnh thn i.
Hi ko di t thng 10, 11 n thng ging, thng hai m lch. Bn cnh cc l hi k trn, k Lk cng c nhiu l hi khc ging nhiu ngi
dn tc Ty Nguyn nh l n tru, l cng Cm mi, l B m - tp tc rt c trng
ca nhiu ngi dn tc trn vng Ty Nguyn.
KHCH SN V NH HNG
1.Khch sn
Khch sn Eden
a ch: 228 Nguyn Cng Tr, Tp. Bun Ma Thut
in thoi: 3840055/ 3841448 Fax: 3840079
E-mail: [email protected]
Website: www.edenhotelbmt.com
Khch sn am San
a ch: 212 - 214 Nguyn Cng Tr, Tp. Bun Ma Thut
in thoi: 3851 234/ 3814 071 Fax: 3852 309
-
8/4/2019 du lch lm ng
37/71
Khch sn Hai B Trng
a ch: 8 Hai B Trng, Tp. Bun Ma Thut
in thoi: 3852 407 Fax: 3815 100
Khch sn Thin M
a ch: 52 Hai B Trng, Tp. Bun Ma Thut, k Lk
in thoi: 3853 963 Fax: 3852 121
Khch sn Bit in
a ch: 1 Ng Quyn, Tp. Bun Ma Thut
in thoi: 3954 299 Fax: 3954 826
Khch sn Cao Nguyn
a ch: 65 Phan Chu Trinh, Tp. Bun Ma Thut
in thoi: 3855 960 Fax: 3851 912
Khch sn Hong Gia
a ch: 80 L Hng Phong, Tp. Bun Ma Thut, k Lk
in thoi: 3852 161
Khch sn Thng Li
a ch: 1 Phan Chu Trinh, Tp. Bun Ma Thut
in thoi: 3857 615 Fax: 3857 622Khch sn Dakruco
a ch: 30 Nguyn Ch Thanh, TP. Bun Ma Thut
in thoi: 3970 888 / 777 Fax: 3970 889 / 779
Khch sn Agribank
a ch: 111 L Hng Phong, Tp. Ban M Thut, k Lk
in thoi: 851338/ 857828/ 857829 Fax: 851338
2.Nh hng
Nh hng - Khch sn Bch M, 09 Nguyn c Cnh TP Bun Ma Thut k
Lk - T : 050.815215
Nh hng - Khch sn am San, 212 Nguyn Cng Tr - TP Bun Ma Thut k
Lk - T : 050.851234
Nh hng - Khch sn Thnh Cng, 51 L Thng Kit - TP Bun Ma Thut k
Lk - T : 050.858243
-
8/4/2019 du lch lm ng
38/71
Nh hng Ban M, 09 Nguyn Ch Thanh - TP Bun Ma Thut k Lk - T :
050.951001
Nh hng - Khch sn Ty Nguyn, 110 L Thng Kit - TP Bun Ma Thut k
Lk - T : 050.851010
Nh hng Hoa Mai - Khch sn Hai B Trng, 08 Hai B Trng - TP Bun Ma Thut
k Lk - T : 050.852407
Nh hng - Khch sn Thng Li, 01 Phan Chu Trinh - TP Bun Ma Thut k Lk
- T : 050.857615
Nh hng - Khch sn Cao Nguyn, 65 Phan Chu Trinh TP Bun Ma Thut k
Lk - T : 050.855957
Nh hng - Khch sn Bit in, 01 Ng Quyn - TP Bun Ma Thut k Lk -
T : 050.954299
Nh hng - C ph Khch sn Tun V, 135/1 Ng Quyn - TP Bun Ma Thut k
Lk - T : 050.956519
Nh hng - Khch sn Hong Lc, 07 09 Ybi Alo - TP Bun Ma Thut k Lk -
T : 050.956703
Nh hng Thanh Lch, 270 Trn Ph TP. Bun Ma Thut T: 050.852046
Nh hng Bn Triu, 333A Quang Trung T: 050.814742
-
8/4/2019 du lch lm ng
39/71
Gia Lai1. Gii thiu tng qut
Gia Lai l mt tnh min ni thuc vng Ty Nguyn Vit Nam. Nm 1976 1991
Tnh Gia Lai st nhp vi Kon Tum thnh tnh Kon Tum - Gia Lai. Ngh quyt k hpth 9 Quc hi kha 8 ngy 12/8/1991 tch thnh 2 tnh l Kom Tum v Gia Lai.
Tnh Gia Lai bao gm 1 thnh ph trc thuc, 2 th x v 13 huyn:
Thnh ph Pleiku
Th x: An Kh, Ayun Pa
Huyn: Krng Pa, Ia Pa, Ph Thin, Ch S, Ch Prng, c C, Dak P, Dak Doa,
Ia Grai, Ch Ph, Mang Yang, Kbang, Kng Chro.
Ma ma: thng 5 11; ma kh t thng 12 4, nm cao t 600 800m so vi
mc nc bin.
1.1. V tr: Pha Bc gip tnh Kon Tum, pha Nam gip tnh k Lk, pha Ty gip
Campuchia vi 90 km ng bin gii quc gia, pha ng gip cc tnh Qung Ngi,
Bnh nh v Ph Yn.
2.2. Giao thng
2.2.1. ng b: Quc l 14 ni Gia Lai vi Kon Tum, Qung Nam, thnh ph
Nng v pha Bc v k Lk, k Nng, cc tnh vng ng Nam B v pha Nam.
Quc l 19 ni vi cng Quy Nhn, Bnh nh di 180Km v pha ng v cc tnh
ng Bc Campuchia v hng Ty. Quc l 25 ni vi Ph Yn. Ngoi ra, ng
H Ch Minh cng i qua a bn tnh Gia Lai. Cc quc l 14, 25 ni Gia Lai vi cc
tnh Ty Nguyn v duyn hi min Trung rt thun tin cho vn chuyn hng ha n
cng xut khu v cc trung tm kinh t ln ca c nc.
2.2.2. ng hng khng: Sn bay Pleiku (cn gi l sn bay C Hanh) l mt sn baytng i nh, c t thi Php. Sn bay Pleiku ang hot ng, mi tun c 7 chuyn
t thnh ph H Ch Minh i Pleiku - Nng - H Ni v ngc li.
2. Cc im tham quan chnh
2.1. H Ayun H
V tr: Huyn Ch S, tnh Gia Lai. Cch Pleiku 70 km v pha ng Nam. Khi cng
xy dng ngy 17/3/1990. L h nhn to rng nht Ty Nguyn vi 37km, dung tch
253 triu m nc, di 25km. H Ayun H cn l ni cung cp ngun thu sn ln
cho khu vc Ayun H v TP Pleiku. Mt h l ni t chc cc hot ng th thao di
-
8/4/2019 du lch lm ng
40/71
nc, t chc cc i tu, thuyn phc v khch du lch tham quan, d ngoi ngm
cnh ven h.
2.2. Ni Ch H Rng:
Ni Ch H Rng nm th trn Ch Prng, huyn Ch Prng, tnh Gia Lai, cch
Tp. Pleiku khong 10km v pha ng nam. Ngn ni kh cao, c th ti 1.600m, v
c ngun gc t ngn ni la tt t lu. Do , ni tuy cao nhng dng mm mi,
thoai thoi v th c ngi v tri ni nh B ngc kiu dim ca mt c gi tr
Quanh chn ni, t ai ph nhiu, cy trng xen vi cy rng rm rp. Cc nh kho
c v dn tc hc gn y khai qut c nhiu di ch kho c ca cc thi k
, gm...ng ln ni tuy dc thp, nhng quanh co, un khc. t mm l
cc tng ln. i ch vch l ra mt khe sui nh, nc chy lng l hay mt
con thc dc, nc len li qua cc h su. Cy c trn ng i tht a dng. Cc
mng cy l rng thng xanh, mc xen vi cc loi cy rng l theo ma, lm cho
cnh tr lun thay i trn mi bc i. Ni Ch H Rng ang l a im thu ht
ng o khch du lch n tham quan
2.3. Nh t Pleiku
Nh t Pleiku thuc phng Din Hng, Tp. Pleiku, tnh Gia Lai. Nh t Pleiku l ni
giam gi t chnh tr di thi Php, M (trc 1975), nhiu hnh thc tra tn hin iv d man c p dng ti Nh lao ny.
Di tch trung tm Tp Pleiku, cch Bu in tnh Gia Lai khong 300m v pha nam,
c th n Di tch bng cc loi phng tin xe t, mt hoc i b.
Nm 1925, ngi Php cho xy ct Nh lao Pleiku giam gi t thng phm, ch
yu l ngi dn tc. n nm 1940 phong tro u tranh cch mng ca ng bo cc
dn tc pht trin mnh m, lc by gi thc dn Php dng ni ny giam gi
nhng ngi yu nc. Thng 6/1948 chi b Nh lao Pleiku c thnh lp.
Ngy 15-3-1975, trc kh th hng hc si ng ca chin dch Ty Nguyn, vo lc
17 t chnh tr nh lao Pleiku ph ra ngoi v cng qun dn a phng gii phng
th x Pleiku. ng bo Ty Nguyn c gii phng
2.4. Bo tng H Ch Minh
12 n v trc thuc h thng bo tng H Ch Minh:
Khu Di tch Pc B - tnh Cao Bng
-
8/4/2019 du lch lm ng
41/71
Di tch 48 Hng Ngang - H Ni ni Ch tch H Ch Minh vit Tuyn ngn
c lp
Di tch ni Ch tch H Ch Minh vit Li ku gi ton quc khng chin
Khu di tch Kim Lin, x Kim Lin, huyn Nam n, tnh Ngh An
Bo tng H Ch Minh Tha Thin Hu
Khu tng nim Ch tch H Ch Minh ti th x Ngha L, Yn Bi
Bo tng H Ch Minh - Chi nhnh Qun khu V, Nng
Bo tng H Ch Minh - Chi nhnh Gia Lai v Kon Tum
Bo tng H Ch Minh - Chi nhnh Bnh Thun
Bo tng H Ch Minh - Chi nhnh thnh ph H Ch Minh
Bo tng H Ch Minh - Chi nhnh ng bng sng Cu Long
Di tch Nguyn Sinh Sc, th x Cao Lnh, tnh ng Thp
Ngy 2-9-1982, cng trnh Bo tng H Ch Minh Gia Lai v Kon Tum c
khi cng xy dng v khnh thnh ngy 19-5-1984, nhn k nim 94 nm ngy sinh
Ch tch H Ch Minh, theo nguyn vng ca ng bo cc dn tc Ty Nguyn ni
chung, hai tnh Gia lai v Kon Tum ni ring. Sau khi chia tch tnh, ng b, chnh
quyn v nhn dn hai tnh cng c nguyn vng: chia tnh, nhng khng chia bo
tng Bc H. Do , Bo tng vn nguyn tn c nh t ngy thnh lp.Bo tng H Ch Minh - Chi nhnh Gia Lai v Kon Tum nm trong mt khun vin
p khu vc ng 3 Hoa L ca th x Pleiku, tnh Gia Lai. Kin trc ca cng trnh
c o, hi ha vi cnh quan v mang m sc thi Ty Nguyn.
Trng by ca bo tng ngoi gii thiu mt s nt chnh trong cuc i hot ng ca
ch tch H Ch Minh, cn c nhiu ti liu hin vt v s quan tm ca bc i vi
Ty Nguyn, tnh cm su nng ca ng bo cc dn tc Ty Nguyn vi Ch tch
H Ch Minh v quyt tm ca ng bo i theo con ng m Ngi la chn.
Bo tng m ca tt c cc ngy trong tun.
a ch: S 01 Phan nh Phng, thnh ph Pleiku, tnh Gia Lai.
in thoi: (84.59) 824276 ; 822468
Mt s hin vt tiu biu ca bo tng
Hin vt - Tng Bc H
Tng Bc H do ng inh Thanh Hon ( ng inh Thanh Hon (1920-1999), qu x Lc Nhu, huyn Kim Bng, tnh H Nam) tc bng g hng - mt loi
-
8/4/2019 du lch lm ng
42/71
g qu ti ni rng Ty Nguyn, nm 1982. Thi gian tc trong 9 thng th hon
thnh. Bc tng cao 1,84m.
Nm 1945 vo ngy 2-9 ti vn hoa Ba nh, t xa, ng inh Thanh Hon
nhn thy Bc H c Tuyn ngn c lp v ghi vo tm khm ca mnh hnh
nh Bc v c nguyn thc hin iu khc tng Bc. Nm 1977 ng iu khc
tng Bc bng ng voi tng cho Ty Vn ha Gia Lai - Kon Tum lc by gi. Nm
1982 tnh Gia Lai - Kon Tum (c) tin hnh xy dng nh trng by v cuc i Ch
tch H Ch Minh nn ngh ng tc tng Bc t ti gian long trng. V ng tc
bng tt c tnh cm ca mnh cng nh c vng ca ng bo Ty Nguyn i vi
Bc H. Nm 1984 trc khi khnh thnh, pho tng Bc (ton thn) c n ln t
gian long trng.
Hin vt: Tng Bc H
Tng cao 12,5cm, tng c c th cng bng ng ti Yt Phang, Ia Lang, c
C, Gia Lai; tng m phng Bc H mt trn ng Kh. Bc tng l s th hin
tnh dn vi Bc, mt lng st son vi cch mng d c hy sinh cng quyt gi bc
tng.
Trong cuc chin tranh c lit cc ng ch nhng ngi tng gn gi tng Bc
H, c ng ch hy sinh trong nm 1968, c ng ch do tui cao cng mt. Saunm 1975, trong s nhng ng ch gi tng Bc H ch cn ng ch Rmah Bng
cn sng, sinh hot ti chi b 1, x Ia Lang, c C, Gia Lai (nay mt).
Ngy 17-6-1994, bc tng c trao li cho Bo tng H Ch Minh chi nhnh Gia
Lai v Kon Tum, lu gi vnh vin.
Hin vt: Bn iu khc Di chc
Bn iu khc Di chc c ng Nguyn Phc iu khc trong 20 ngy ti Bo tng
H Ch Minh chi nhnh Gia Lai v Kom Tum nm 1983, bn iu khc kch thc
1,46m x 1,15m, bng g lng mc, di hnh thc ca lng, nh vng, trch trong Di
chc ca Ch tch H Ch Minh, ngy 5 - 10 -1969, k c nhng ch Bc H cn
cn nhc bng bt . Bn iu khc th hin tnh cm ca nhn dn Gia Lai, Kon
Tum i vi Bc H knh yu. Bc Di chc khng nhng c gi tr v mt ngh thut,
m n cn th hin c tnh cm ca ng bo dn tc Ty Nguyn i vi Bc H
knh yu, bng tt c tm lng, s tn knh ca mnh i vi Bc H, khi iu khc tcphm Di chc ny ng Nguyn Phc cn rt tr, ng dnh ht tm huyt vo tc
-
8/4/2019 du lch lm ng
43/71
phm ngh thut ca mnh, y c th c coi l l mt tc phm duy nht hin nay
Vit Nam.
Hin vt: Th Bc H gi i hi cc dn tc thiu s min Nam hp ti Pleiku,
19-4-1946, khc trn g hng c m phng nh rng Ty Nguyn.
Bc th c khc trn g hng nguyn khi, l loi g qu ca ni rng Ty
Nguyn, do phm nhn ca tri Gia Trung iu khc, bc th c kch thc 121,5cm x
84cm, c m phng nh rng Ty Nguyn. Nh rng Ty Nguyn l ni lu gi
truyn thng lch s ngn i ca dn tc ng thi l trung tm sinh hot vn ho
cng ng ca ng bo cc dn tc Ty Nguyn.
2.5. Bo tng tnh Gia Lai (28-Quang Trung-TP Pleiku)
Nm 1975 sau ngy min Nam hon ton gii phng, Phng Bo tn-Bo tng tin
thn ca Bo tng tnh Gia Lai ngy nay c thnh lp p ng yu cu khai thc,
gi gn di sn vn ho dn tc ca tnh nh.
Hn 10 nm cng tc, n ngy 3/10/1989 Bo tng tnh Gia Lai c thnh lp vi t
cch l mt c quan vn ho trong cc thit ch vn ho trc thuc S Vn ho Thng
tin tnh Gia Lai.
Bo tng Gia Lai hin ang trng by gii thiu 2 gian trng by c nh, bao gm
phng "Gia Lai - Thin nhin - Con ngi" gii thiu v cc nt vn ho truyn thng,ti nguyn thin nhin, v phng "Tin s Gia Lai" gii thiu cc di vt v di tch kho
c c khai qut v pht hin cho n nay. ng thi Bo tng thng xuyn t
chc phi hp cng cc Bo tng Trung ng v cc a phng trng by trin lm
cc chuyn khc nhau phc v nhn dn, hc sinh v khch tham quan vo cc
dp k nim ln ca a phng hay cc ngy l trng i ca dn tc.
Bo tng tnh hin ang lu gi v trng by gn 6.500 hin vt gc cc loi, trong
c cc b su tp hin vt qu nh: Ching, ch, trng, trang phc truyn thng...Tin
hnh kho st v lp 35 b h s khoa hc di tch lch s vn ho v c B Vn
ho Thng tin cng nhn 12 di tch cp quc gia v 2 di tch cp tnh mi c UBND
tnh Gia Lai cng nhn.
n tham quan Bo tng, du khch s c chng kin nhng hin vt t thi tin s
ca nn vn ho c Eo, di ch Bin H, Tr Dm. Bo tng cn lu gi trn 20 hin
vt trong khu di tch Ty Sn Thng o v hng vn hin vt sau 3 t khai qutdi ch kho c hc Tr Dm, Bin H v Ch Hdrng c cc nh kho c hc
-
8/4/2019 du lch lm ng
44/71
xc nh c nin i cch y 3.000-4.000 nm vo thi hu k mi. Cc hin vt
bng , nhng dng c sn bn hi lm nh cung tn, gi, n gh, thuyn c mc,
cc m hnh nh m, nh sn, nhng hnh nh m t v l hi truyn thng v i sng
vn ho tinh thn ca ngi dn Ty Nguyn. Ngoi ra, Bo tng cn trng by nhng
hnh nh chuyn v 2 cuc khng chin trng k ca qun v dn Gia Lai v qu
trnh pht trin i ln ca tnh Gia Lai t ngy gii phng n nay.
2.6. KDL Cng vin vn ha ng Xanh
Nm trn Quc l 19, thuc x An Ph, thnh ph Pleiku, cch trung tm thnh ph
Pleiku 10 km v pha ng. Cng vin tri di trn mt c lao xanh ni cnh ng la
An Ph, rng 14ha.
Kin trc ti cng vin mang bn sc dn tc Ty Nguyn : Nh rng, nh di, nh
m, tng m, n T'rng nc...th hin qua cc truyn thuyt, hoa vn, ho tit
c tng hp v cch iu bng biu tng i cnh Ty Nguyn, qua ting nhc ca
bun lng, ci gi go, cng ching
Nh hng c sn truyn thng dn tc: Cm lam, ru cn, ru ngh, tht nng...
y l nhng mn n s lm cho bn c cm gic l v ngon ming.
Sinh hot th thao: Cng vin nc, du thuyn, bi li, cu c ...
Sinh hot vn ha: Tham d cc l hi dn tc Ty Nguyn.Tham quan: H sen, hn non b, vn th, rng thin tu, vn bch tho...
c bit n vi ng Xanh du khch c bit n cy c th ho thch hn mt
triu nm.
Ngoi ra, ngi ta cn c th n thm o Mang Yang (Mng Giang), thc Sung
Quen, ni Hm Rng, thp Gia L
2.7. Cha Minh Thnh - Mt v p ni ph ni
Du khch i cch trung tm thnh ph Pleiku 2km v hng ty nam, cha Minh
Thnh ta lc trn mt ngn i thoai thoi ng Nguyn Vit Xun. Cha Minh
Thnh do i c Thch Tm Mn lm tr tr
Cha gm c chnh in, thp chung, thp th t v rt nhiu kin trc khc. t
bc chn u tin ln tam cp chnh in, gp ci nhn ca hai v Kim Cang H
Php, nhng k khng thin tm hn chng trnh khi lo lng trong lng. Hai bc
tng Kim Cang cao khong 5m, c lm bng g mt, chm khc tinh xo n tngng nt nh nht, trng rt sng ng vi ci nhn d di, xoy vo tm can k t
http://www.chudu24.com/tu-khoa-du-lich/an-phu/huong-dan-du-lich.htmlhttp://www.chudu24.com/tu-khoa-du-lich/thanh-pho-pleiku/huong-dan-du-lich.htmlhttp://www.chudu24.com/tu-khoa-du-lich/thanh-pho-pleiku/huong-dan-du-lich.htmlhttp://www.chudu24.com/tu-khoa-du-lich/thanh-pho-pleiku/huong-dan-du-lich.htmlhttp://www.chudu24.com/tu-khoa-du-lich/an-phu/huong-dan-du-lich.htmlhttp://www.chudu24.com/tu-khoa-du-lich/dong-xanh/huong-dan-du-lich.htmlhttp://www.chudu24.com/tu-khoa-du-lich/ham-rong/huong-dan-du-lich.htmlhttp://www.chudu24.com/tu-khoa-du-lich/thap-gia-lu/huong-dan-du-lich.htmlhttp://www.chudu24.com/tu-khoa-du-lich/an-phu/huong-dan-du-lich.htmlhttp://www.chudu24.com/tu-khoa-du-lich/thanh-pho-pleiku/huong-dan-du-lich.htmlhttp://www.chudu24.com/tu-khoa-du-lich/thanh-pho-pleiku/huong-dan-du-lich.htmlhttp://www.chudu24.com/tu-khoa-du-lich/thanh-pho-pleiku/huong-dan-du-lich.htmlhttp://www.chudu24.com/tu-khoa-du-lich/an-phu/huong-dan-du-lich.htmlhttp://www.chudu24.com/tu-khoa-du-lich/dong-xanh/huong-dan-du-lich.htmlhttp://www.chudu24.com/tu-khoa-du-lich/ham-rong/huong-dan-du-lich.htmlhttp://www.chudu24.com/tu-khoa-du-lich/thap-gia-lu/huong-dan-du-lich.html -
8/4/2019 du lch lm ng
45/71
tm nhng vn l hin thn ca ci thin. Chnh in cha cao 16m, trn nh lm bng
g p-mu, ca bng g g, chm ni T i Thin Vng. C th ni y l b ca
g ln nht nh nc ta c chiu cao 6m, khung ca dy 4 tc vi 6 cnh ca dy 2 tc.
Chnh in cha tn tr tng Thp Bt La Hn lm bng g mt, sn son thip vng,
mi bc tng cao 1,3m, nng 300kg, mi tm v vi mi tm gng mt khc
nhau nh hin r c ci nhn tnh th thi. Hai bn vch chnh in c 30 ngn v Pht
v vch pha sau l 88 v Pht khc. Tt c cc bc tng ny c chm ni vo
tng rt cng phu. Thng theo hng ty ca chnh in l in i Bi th Quan Th
m B Tt Thin Th Thin Nhn c bng ng theo phong cch Vit Nam, cao
6,5m, nng 10 tn. Bn phi chnh in l thp T n th t khai sn, thp c ba tng
mi, lp ngi vy rng, trang tr rng v hoa sen cch iu. Bn tri chnh in l thp
chung, tn tr i hng chung c c ti Hu. Trc sn cha c tng Di bng
hoa cng, cao 7m, nng 40 tn. K bn l l hng bng ng ln nht Vit Nam,
cao 4m, nng 4 tn.
2.8. Lng khng chin Str
Lng khng chin Str thuc th trn KBang, huyn KBang, tnh Gia Lai. Lng Str v
Anh hng Np thc s tr thnh biu tng ca "t nc ng ln" m ting vang
cn vng n tn Ty Bn cu.Cch thnh ph Pleiku khong 70km v hng ng, lng Str l ni anh hng Np
c sinh ra v ln ln, ti y anh Np pht ng v lnh o b con dn lng
ng ln nh Php, m hnh "lng khng chin" t chin trng Gia Lai ra i.
Lch s ng b Gia Lai ghi: "Trc cch mng thng 8/1945, ng ch huy
thanh nin Str t chc dn lng chin u chng Php xm lc gn gi ni rng,
bun lng..., bng nhng v kh n s nh: Chng tre, by , cung tn...
tiu dit hng trm tn ch, nu tm gng sng chi cho cc dn tc Ty Nguyn
noi theo, ng ln chng gic ngoi xm, gn gi qu hng, t nc. Tng thng
9/1950 n thng 2/1951 qun Php t chc 10 cuc hnh qun nh ln lng Str,
c ln (12/1950) chng s dng ti mt lc lng gm 400 qun vy qut, sut la,
ph ry, t lng, quyt ph cho c du tch lng Str. Di s lnh o ca chi b
ng v thn trng Np, dn lng Str da vo ni rng him tr, t chc nh
bi nhiu cuc cn qut ca ch."
-
8/4/2019 du lch lm ng
46/71
Cuc i cch mng ca ng tr thnh thin anh hng ca bt t, ng l ngi Ty
Nguyn u tin c Nh nc phong tng danh hiu Anh hng LLVT nhn dn, l
ngi c bn b quc t mn phc.
Ngy 23/3/1993, lng Str c B Vn ha Thng tin cp bng di tch lch s
vn ha: Lng Khng chin Str
2.9. Vn Quc gia Kon Ka Kinh
Vn Quc gia Kon Ka Kinh l mt vn quc gia ca Vit Nam, c thnh lp theo
Quyt nh s 167/2002/Q-TTg ngy 25 thng 11 nm 2002 ca Th tng chnh
ph Cng ha X hi Ch ngha Vit Nam trn c s chuyn i v nng cp t Khu
bo tn thin nhin Kon Ka Kinh.Vn quc gia Kon Ka Kinh l mt khu vc u tin
v bo tn a dng sinh hc ca Vit Nam, khu vc v quc t m trong tng lai n
cn l mt a im du lch sinh thi hp dn.Ngoi s a dng v phong ph ca h
ng thc vt rng, Vn quc gia Kon Ka Kinh ng vai tr quan trng trong vic
bo v lu vc u ngun ca cc con sng nh sng Ba v sng k Pne, cung cp
nc ti tiu cho hng ngn ha c ph, h tiu, t nng nghip v cung cp nc
sinh hot cho cc huyn ca tnh Gia Lai v Kon Tum. Pha ty ca vn quc gia l
mt phn lu vc ca nh my thy in Yaly.
2.10. Bin h T Nungnm cch trung tm TP. Pleiku 6km v hng Bc. Bin H, trc y nguyn l mt
ming ni la ngng hot ng cch y hng triu nm, vi din tch khu vc 460
ha, trong din tch mt nc khong 250 ha v c su trung bnh 15-18m. Dn
trong vng gi H l Bin v th l c tn Bin H.
H mang tn T Nung - tn mt lng c trong huyn thoi. Chuyn k rng: Lng T
Nung xa to v p lm, dn bn sng yn vui ha thun, bng mt hm ni la p
ti lp lng T Nung, nhng ngi sng st khc thng lng minh v ngi thn
mi khng ngui, nc mt chy thnh sui v lng m thnh H. H gi li tn T
Nung, mt k nim chung ca bn lng,... ngy16/11/1988, thng cnh thin nhin
Bin H c B Vn ha - Thng tin cp bng: Di tch danh thng
2.11. Thy in Ialy
Cng trnh thy in Ialy c xy dng trn sng S San, mt con sng ln ca Ty
Nguyn. y l cng trnh trong im quc gia, cho ti nay thy in Ialy l cngtrnh thy in ln th hai sau thy in Ha Bnh, vi cng sut lp my 720MW v
http://vi.wikipedia.org/wiki/V%C6%B0%E1%BB%9Dn_qu%E1%BB%91c_giahttp://vi.wikipedia.org/wiki/Vi%E1%BB%87t_Namhttp://vi.wikipedia.org/wiki/25_th%C3%A1ng_11http://vi.wikipedia.org/wiki/2002http://vi.wikipedia.org/wiki/Vi%E1%BB%87t_Namhttp://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90a_d%E1%BA%A1ng_sinh_h%E1%BB%8Dchttp://vi.wikipedia.org/wiki/Du_l%E1%BB%8Bch_sinh_th%C3%A1ihttp://vi.wikipedia.org/wiki/L%C6%B0u_v%E1%BB%B1chttp://vi.wikipedia.org/wiki/S%C3%B4ng_Bahttp://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=S%C3%B4ng_%C4%90%E1%BA%AFk_Pne&action=edit&redlink=1http://vi.wikipedia.org/wiki/C%C3%A0_ph%C3%AAhttp://vi.wikipedia.org/wiki/H%E1%BB%93_ti%C3%AAuhttp://vi.wikipedia.org/wiki/Gia_Laihttp://vi.wikipedia.org/wiki/Kon_Tumhttp://vi.wikipedia.org/wiki/V%C6%B0%E1%BB%9Dn_qu%E1%BB%91c_giahttp://vi.wikipedia.org/wiki/Vi%E1%BB%87t_Namhttp://vi.wikipedia.org/wiki/25_th%C3%A1ng_11http://vi.wikipedia.org/wiki/2002http://vi.wikipedia.org/wiki/Vi%E1%BB%87t_Namhttp://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90a_d%E1%BA%A1ng_sinh_h%E1%BB%8Dchttp://vi.wikipedia.org/wiki/Du_l%E1%BB%8Bch_sinh_th%C3%A1ihttp://vi.wikipedia.org/wiki/L%C6%B0u_v%E1%BB%B1chttp://vi.wikipedia.org/wiki/S%C3%B4ng_Bahttp://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=S%C3%B4ng_%C4%90%E1%BA%AFk_Pne&action=edit&redlink=1http://vi.wikipedia.org/wiki/C%C3%A0_ph%C3%AAhttp://vi.wikipedia.org/wiki/H%E1%BB%93_ti%C3%AAuhttp://vi.wikipedia.org/wiki/Gia_Laihttp://vi.wikipedia.org/wiki/Kon_Tum -
8/4/2019 du lch lm ng
47/71
sn lng in trung bnh nm 3,7 t kWh, qu trnh xy dng v vn hnh nh my
thy in Ialy c nh hng tch cc to ln n i sng KT-VH-XH i vi Ty
Nguyn ni chung v tnh Gia Lai ni ring, to ra cng n vic lm v ci thin
i sng cho hng chc nghn lao ng ca a phng, gp phn nng cao dn tr ca
ng bo trong vng.
Thc Ialy ni ting ngy xa nay c thay bng cnh p ca p dng, p trn x
l v mt h nc rng ln trong xanh nm gia ni rng Ty Nguyn, vi din tch
b mt h rng 64,5km2 v dung tch 1,03 t m3 (ng vi mc nc dng trung bnh
515m). Ni y l mt im du lch tuyt vi v cnh quan v mi trng, ng thi
cn l ni cung cp cc loi thy sn nc ngt cho Ty Nguyn.
3. L hi
3.1. L hi m tru: l mt l hi nhm mc ch t thn linh hoc nhng ngi
c cng ch tr thnh lp bun lng, n mng chin thng, n mng ma mng bi thu
hay n mng cc s kin quan trng khc. y l mt trong nhng l hi truyn thng
ca cc dn tc Ty Nguyn Vit Nam.
c im: L hi m Tru l do ngi Gia Rai v B Na t chc. Con Tru c ct
quanh cy nu v c mt thanh nin lc lng c c ra lnh trch nhim m
Tru. Mu ha vi ru cng Ging (thn).Mi khi cy Hlng u bun, cy -tp gia lng ra n, n hoa, chnh l lc con
trai, con gi cc bun lng Gia Lai chun b n hi h. Gt hi xong xui l thi gian
ngh ngi, mi nh, bun lng u t chc cc l hi nh Hi b m (Mnm Lui
Msat), L n cm mi (Hu Esei Mro), L m tru (Mnm thu)... tng bng, rn rp
vi cc tr vui chi, n ung no say.
3.2. L cm mi: l mt trong nhng l hi gn vi canh tc nng nghip ca ngi
Gia-rai, c t chc vo khong thng 8, thng 9. y l thi im bt u vo ma
kh, cc vt la trn ry bt u chn, bo hiu bc vo v thu hoch.
L cm mi l t lng bit n Yng (Tri) cho ma thun gi ho, ngn dch
bnh, mung th ph hoi cy la v cu xin Yng gip cho ma la nm sau ti tt
hn.
3.3. Tng nh m v l b m
Theo quan nim ca ngi Giarai Mthur c Bng v Ia Rto, khi ngi ta cht thhn ngi cht (m ngt di) bin thnh ma (atu). Sau khi lm l b m,