DSW, Dzień OZE WROCŁAW, 21 STYCZNIA 2016 r.

ROZWÓJ ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII W POLSCE

www.trmew.pl

Radosław Koropis Wiceprezes TRMEW

www.trmew.pl

26 lat istnienia stowarzyszenia

22 rocznica rejestracji TRMEW

448 członków zwyczajnych

186 członków posiadających małe elektrownie wodne

TRMEW sp. z o.o. szkolenia, konferencje, projekt RESTOR Hydro

TRMEW Obrót sp. z o.o. spółka obrotu energią elektryczną

TRMEW – stowarzyszenie, legislacja, kwartalnik Energetyka Wodna

GRUPA TRMEW

www.trmew.pl

Traktat z Kioto (1997) traktat międzynarodowy w sprawie zmian klimatu, zobowiązywał sygnatariuszy do zmniejszenia emisji dwutlenku węgla metanu i tlenku azotu.

Dyrektywy 28/WE z 2009 roku o promocji energii z odnawialnych źródeł energii (OZE).

Konferencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, Paryż 2015. Ustawa z 10 kwietnia 2010 r. – Prawo energetyczne – system wsparcia dla

energii odnawialnej (od 2005 roku). Rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie określenia obowiązku

umorzenia świadectw pochodzenia potwierdzających wytworzenie energii elektrycznej w odnawialnych źródłach.

Ustawa z 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii wprowadzająca system aukcyjny.

PODSTAWY PRAWNE

www.trmew.pl

M.Kulesa, Suchedniów, 7.06.2014 r. Slajd: 6

Priorytety Europy w dziedzinie klimatu i energii: przyszłe działania

Źródło: Prezentacja Przewodniczącego J.M. Barroso na posiedzenie Rady Europejskiej w dniach 20-21 marca 2014 r. Komisja Europejska

Nowe zamierzenie na 2030 r.

www.trmew.pl

OZE a ŚRODOWISKO

Redukcja emisji zanieczyszczeń na 1 MWh wyprodukowaną w odnawialnym źródle energii

CO2 – 740-1100 kg

SO2 – 1,3-5,2 kg

NOx – 1,5-5,2 kg

pyły zawieszone – 1-4 kg metale ciężkie – nikiel, ołów, rtęć, kadm, chrom, arsen

www.trmew.pl

OZE a RYNEK PRACY

www.trmew.pl

OZE a NAKŁADY INWESTYCYJNE

ZASOBY ŹRÓDEŁ ODNAWIALNYCH W POLSCE (DANE URE stan 30.09.2015 r.)

www.trmew.pl

www.trmew.pl

UDZIAŁ TECHNOLOGII OZE (bez hydroenergetyki) stan 2014

www.trmew.pl

UDZIAŁ [%] ENERGII Z OZE W KOŃCOWYM ZUŻYCIU ENERGII BRUTTO stan na 2013

Źródło: GUS – Raport Energia 2015

www.trmew.pl Źródło: ARE

www.trmew.pl

ROZWÓJ MOCY INSTALOWANYCH W POLSCE DO ROKU 2050

www.trmew.pl

PRODUKCJA ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE Z PODZIAŁEM NA TECHNOLOGIE OZE stan na 2014

Źródło: Marek Kulesa TOE na podstawie danych ARE

INSTALACJE OZE W POLSCE wg URE na dzień 30.09.2015

www.trmew.pl

elektrownie biogazowe 267 197.993 wytwarzające z biogazu z oczyszczalni ścieków 99 59.500 wytwarzające z biogazu rolniczego 67 71.996 wytwarzające z biogazu składowiskowego 98 63.645 wytwarzające z biogazu mieszanego 3 2.852

elektrownie wodne 754 982.101 elektrownia wodna przepływowa do 0,3 MW 584 46.335 elektrownia wodna przepływowa do 1 MW 93 56.578 elektrownia wodna przepływowa do 5 MW 61 139.003 elektrownia wodna przepływowa powyżej 10 MW 7 309.164 elektrownia wodna przepływowa do 10 MW 6 48.341 elektrownia wodna szczytowo-pompowa lub przepływowa z członem pompowym

3 382.680

wytwarzające z promieniowania słonecznego 225 51.166

elektrownie wiatrowe 1,003 4253.876

elektrownie realizujące technologię współspalania 44 0.000

elektrownie biomasowe 36 1033.245

Razem 2,329 6518.381

1 003 ELEKTROWNIE WIATROWE MOC 4 253,876 MW

www.trmew.pl

18

Prognozowany udział generacji wiatrowej w krajowej produkcji energii elektrycznej

Źróło PSEW na bazie danych PSE S.A., Projekt polityki energetycznej kraju 2050

0,00

20,00

40,00

60,00

80,00

100,00

120,00

140,00

160,00

180,00

200,00

2012 2013 2014 2015 F2020 F2025 F2030

Produkcja energii w energetyce wiatrowej Łączna produkcja energii elektrycznej w Polsce

2,47% 3,58%

4,59% 5,88%

6,89%

9,25%

11,57%

TWh

225 ELEKTROWNIE FOTOWOLTAICZNE MOC 51,166 MW

www.trmew.pl

297 BIOGAZOWNIE – MOC 197,993 MW w tym 67 biogazowni rolniczych – moc 71,996 MW

www.trmew.pl

SIŁOWNIE WODNE I MAŁE ELEKTROWNIE WODNE W POLSCE

www.trmew.pl

Rok Liczba obiektów

1925 1935

8 100(młyny, tartaki, falusze)

1953 7 230 (6 330 w eksploatacji)

1982 2 131 (w tym 300 MEW)

2006 676

2012 750

2014 756

2015 (31.09.2015)

754 MOC 982,101 MW

www.trmew.pl

POTENCJAŁ HYDROENERGETYCZNY UE

www.trmew.pl

Projekt finansowany przez Komisję Europejską w ramach programu Inteligentna Europa – Program dla Europy

PROJEKT RESTOR HYDRO

RESTOR Hydro – projekty pilotażowe

www.trmew.pl

nieczynna MEW Trzebieszowice woj. dolnośląskie

www.trmew.pl

INWENTARYZACJA STOPNI PIĘTRZĄCYCH – PROJEKT NA ZLECENIE KZGW

www.geoportal.kzgw.gov.pl

www.trmew.pl

PROGNOZA ROZWOJU ENERGETYKI WODNEJ W POLSCE PRZY ZAŁOŻENIU OSIĄGNIĘCIA 50% WYKORZYSTANIA POTENCJAŁU HYDROTECHNICZNEGO

Typ Wielkość

(moc zainstalowana)

Orientacyjna ilość

(szt.)

Moc zainstalowana

(MW)

Docelowa produkcja

(GWh/rok)

Piko-EW do 10kW 6175 43 205

Nano-EW do 40/60 kW 2240 67 320

Mikro-EW do 300kW 1120 190 900

Mini-EW do 1MW 300 165 650

Małe-EW do 5 MW 120 240 925

Małe-EW (EU) do 10 MW 20 145 575

RAZEM: 9 975 850 3 575

CZY OZE POTRZEBUJE SYSTEMÓW WSPARCIA ?

www.trmew.pl

CECHY RYNKU ENERGII ODNAWIALNEJ

www.trmew.pl

Brak naturalnego popytu na energię elektryczną pochodzącą ze źródeł odnawialnych. Dla odbiorcy bardziej istotna jest cena niż źródło pochodzenia energii – obrót gwarancjami pochodzenia (instrumentem potwierdzającym źródło pochodzenia energii) wyniósł 635 GWh od początku istnienia systemu tj. września 2014 r.

Popyt wykreowany sztucznie w sposób przymusu administracyjnego. Rynkowe i pozarynkowe mechanizmy regulacji. Brak szerszych doświadczeń w funkcjonowaniu i regulacji segmentu

odnawialnych źródeł energii, zmiany w systemach wsparcia: Niemcy, Wielka Brytania – wprowadzenie aukcji pilotażowych; Czechy, Hiszpania – wprowadzenie systemu podatkowego; Włochy – skracanie czasu trwania systemu wsparcia.

SPRZEDAŻ ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRZEZ WYTWÓRCĘ OZE

www.trmew.pl

Sprzedaż do sprzedawcy z urzędu (sprzedawcy zobowiązanego) - obowiązek zakupu energii elektrycznej na podstawie uPe – art. 9 a ust 6 po średniej cenie sprzedaży energii elektrycznej w poprzednim roku kalendarzowym, o której mowa w art. 23 ust 2 pkt 18 lit. b. cenie

Sprzedaż do spółek obrotu • Sprzedaż do spółek obrotu organizatorów grup zakupowych • Sprzedaż na rynku giełdowym - sprzedaż za pośrednictwem

domów maklerskich – minimalny pakiet oferowany na TGE – 1MWh.

Sprzedaż bezpośrednia do odbiorcy końcowego Zużycie na potrzeby własne – prosument Magazynowanie energii

www.trmew.pl

REGULACJE NA RYNKU ENERGII

www.trmew.pl

ODBIORCY KOŃCOWI – STRUKTURA CEN

Źródło: ARE S.A. – prezentacja M. Kulesa TOE

Ceny energii elektrycznej oraz przesyłu dla odbiorców końcowych posiadających umowy kompleksowe w przedsiębiorstwach obrotu wg taryf

Średnie ceny energii elektrycznej dla odbiorców końcowych

www.trmew.pl

ŁAŃCUCH WARTOŚCI NA RYNKU ENERGII

Źródło: Konferencja Przyszłość przesyłu i dystrybucji energii elektrycznej Katowice 01.06.2010 r.

www.trmew.pl

ŚREDNI KOSZT KRAŃCOWY W WĘZŁACH SIECI NN DLA OBCIĄŻEŃ PODCZAS SZCZYTU WIECZORNEGO W OKRESIE ZIMOWYM

ŹRÓDŁO : MGR INŻ. Andrzej Tymorek - PRACA DOKTORSKA pt.: ANALIZA TARYF PRZESYŁOWYCH JAKO ELEMENTU BEZPIECZNEGO I EFEKTYWNEGO KIEROWANIA PRAC SYSTEMU ELEKTROENERGETYCZNEGO – POLTECHNIKA WROCŁAWSKA

www.trmew.pl

ZMIANA SYSTEMU OPŁAT DYSTRYBUCYJNYCH

W Polsce istnieje regulowany rynek usług przesyłowych i dystrybucyjnych – ciągły wzrost taryf zatwierdzanych przez Prezesa URE.

Na świecie istnieją systemy opłat przesyłowych i dystrybucyjnych bezpośrednio związane z czasem, ilością oraz odległością na jaką jest przesyłana energia elektryczna.

W związku z likwidację od 2020 r. systemu wsparcie dla OZE starszych niż 15 lat, należy rozważyć możliwość wprowadzenia taryf dystrybucyjnych opartych na rozliczeniach węzłowych realizowanych po sN i nN.

Efektem zmian powinny być dodatkowe korzyści finansowe, ujawniające się u wytwórcy i odbiorcy znajdujących się w nieznacznej odległości w stosunku do siebie. Rozpływ mocy w węźle oraz odległość przesyłu energii to decydujący czynnik wyliczenia rzeczywistego kosztu jej przesyłu.

www.trmew.pl

RPO 2014 -2020 - ZAGROŻENIA

f

ZUŻYCIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ NA POTRZEBY WŁASNE - PROSUMENT

www.trmew.pl

ROZWÓJ MIKROINSTALACJI W POLSCE PO 20.02.2015

www.trmew.pl

Krajowy Plan Rozwoju Mikroinstalacji Odnawialnych Źródeł Energii do roku 2030

Konsekwentna polityka wsparcia dla mikroinstalacji doprowadziłaby do rozwoju w Polsce do roku 2030: 3,6 mln mikroinstalacji OZE, 42 GW mocy zainstalowanej w mikroinstalacjach i małych

instalacjach OZE, w tym 16 GWe mocy elektrycznych, poprawa jakości życia polskich obywateli, w szczególności redukcja

źródeł niskiej emisji, poprawa bezpieczeństwa dostaw energii, ponad 25 tys. nowych miejsc pracy, redukcja emisji ponad 100 mln ton CO2, skumulowane obroty 280 mld PLN, rozwój krajowego rynku produkcji urządzeń.

Współpraca EC i systemów ciepłowniczych ze zmiennymi OZE

Korzyści dla wiatru •Maksymalizacja produkcjii energii z OZE

•Brak wyłączeń

•Możliwość zakupu usług bilansowania

Korzyści dla elektrociepłowni • Możliwość sprzedaży dodatkowych usług

•Możliwość wykorzystania energii wiatru do produkcji

ciepła

•Mniejsze emisje zanieszczyczeń, jeśli OZE wspierają

produkcję mediów w źródłach konwencjonalnych

Przykłady instalacji

Rosenheim, Niemcy

• 5 silników … łącznie 24 MWel & 21 MWth

• … z magazynowaniem ciepła... do bilansowania sieci przy dużej produkcji energii słonecznej

Holandia

• >1,500 MW mocy … wszystkie z magazynowaniem ciepła... do bilansowania sieci przy dużej produkcji energii z wiatru

Dania (2xLM6000) • >300 MW mocy … … wszystkie z magazynowaniem ciepła... do

bilansowania sieci przy dużej produkcji energii z wiatru

Źródło: GE

www.trmew.pl

MAGAZYNOWANIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ Z OZE

www.trmew.pl

MOBILNE MAGAZYNY ENERGII ELEKTRYCZNEJ - SAMOCHODY ELEKTRYCZNE

www.trmew.pl

Sposobem ograniczania trudności przy wykorzystaniu OZE jest zastosowanie magazynów energii elektrycznej zdolnych do przejęcia chwilowych uderzeń energii i do podtrzymania napięcia przy zaniku energii ze źródła.

Wprowadzenie magazynów energii elektrycznej jest jednym z istotnych elementów budowy „inteligentnej sieci – smart grid”, która jest niezbędna dla wykorzystania wielu rozproszonych źródeł energii.

Projekt Smart City Wrocław – wymiana 331 000 liczników do lutego 2017 r. - Instalacja „inteligentnych liczników – smart metering”.

„INTELIGENTNE” SIECI DYSTRYBUCYJNE

www.trmew.pl

ISTOTA SMART GIRD

WIRTUALNA ELEKTROWNIA OZE

www.trmew.pl

Radosław Koropis Towarzystwo Rozwoju Małych Elektrowni Wodnych ul. Królowej Jadwigi 1 86-300 Grudziądz telefon: +48 (056) 46 49 644 fax: +48 (056) 46 49 643 e-mail: biuro@trmew.pl www.trmew.pl

Dziękuję za uwagę