Dra. Malú de Souza Galvão UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona
description
Transcript of Dra. Malú de Souza Galvão UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona
![Page 1: Dra. Malú de Souza Galvão UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061604/56815259550346895dc08c01/html5/thumbnails/1.jpg)
VII TALLER INTERNACIONAL SOBRE TUBERCULOSIS. UITB-2003
TRATAMIENTO DE LA INFECCIÓN TUBERCULOSA. HIV y TUBERCULOSIS.
CASOS IMPORTADOS.
Dra. Malú de Souza Galvão
UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX
CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona
EFECTOS SECUNDARIOS E INTERACCIONES
ASPECTOS CLÍNICOS
![Page 2: Dra. Malú de Souza Galvão UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061604/56815259550346895dc08c01/html5/thumbnails/2.jpg)
TOXICIDAD Y REACCIONES ADVERSAS:
• Cualquiera de los medicamentos• Saber reconocer y valorar la gravedad• No sobre valorar síntomas• Intentar conservar la pauta más eficaz• Necesidad de tratamiento sintomático• Obligatoriedad de cambio terapéutico• Manejo por personal con experiencia
![Page 3: Dra. Malú de Souza Galvão UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061604/56815259550346895dc08c01/html5/thumbnails/3.jpg)
TIPOS DE REACCIONES ADVERSAS:
• INTOLERANCIA:– más frecuentes– relacionadas con la vía y forma
de administración– fácilmente controlables con la
suspensión transitoria de la terapia, el ajuste de la dosis o medidas sintomáticas
![Page 4: Dra. Malú de Souza Galvão UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061604/56815259550346895dc08c01/html5/thumbnails/4.jpg)
INTOLERANCIA DIGESTIVA:
• Por efecto tóxico del fármaco: Pt, R, H Z
• Descartar otras enfermedades concomitantes
• Tto sintomático: antieméticos, alcalinos y antisecretores
• Fraccionamento temporal de las dosis• Ingreso hospitalario y medicación
parenteral o por SNG en casos graves
![Page 5: Dra. Malú de Souza Galvão UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061604/56815259550346895dc08c01/html5/thumbnails/5.jpg)
INTOLERANCIA (¿INTOLERANTE?)CASO CLÍNICO:
Varón, 30a, fum 20cig/d.
AP: Sd ansioso. HIV -
Contacto laboral TBC BK+ PPD: 18mm
“Tos nerviosa” TAC / FBS
Tto: RHZ/E --> náuseas, vómitos Analítica: N
Esputos / BAL / BAS: NEGATIVOS Controles
RHZ + omeprazol --> “vértigos en el estómago”
RH / Z + metoclopramida --> idem RH(s) + Z
![Page 6: Dra. Malú de Souza Galvão UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061604/56815259550346895dc08c01/html5/thumbnails/6.jpg)
TIPOS DE REACCIONES ADVERSAS:
• TÓXICAS:– en general dosis-dependientes– evitables con correcta dosificación– compromiso estructural del órgano
afectado– según metabolismo o sistema de
excreción del fármaco– idiosincrásica: forma extrema
![Page 7: Dra. Malú de Souza Galvão UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061604/56815259550346895dc08c01/html5/thumbnails/7.jpg)
REACCIONES ADVERSAS DESCRITAS:
ISONIACIDA (H):
Hepatitis, elevación de
transaminasas, polineuritis,
trastornos neurológicos, neuritis
óptica, acné, hipersensibilidad
cutánia, pelagra, sd hombro–mano
dolorosos, artralgias, anemia
hemolítica, agranulocitosis, sd
lupus-like
![Page 8: Dra. Malú de Souza Galvão UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061604/56815259550346895dc08c01/html5/thumbnails/8.jpg)
REACCIONES ADVERSAS DESCRITAS:
RIFAMPICINA (R):
Ictericia transitoria, hepatitis tóxica,
elevación de transaminasas y
bilirrubina, erupciones cutáneas,
hipersensibilidad, sd pseudogripal,
trombocitopenia, crisis hemolíticas,
insuficiencia renal aguda, náuseas,
vómitos, diarrea, migraña
![Page 9: Dra. Malú de Souza Galvão UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061604/56815259550346895dc08c01/html5/thumbnails/9.jpg)
REACCIONES ADVERSAS DESCRITAS:
PIRAZINAMIDA(Z): Hiperuricemia, podagra, fotosensibilidad, artralgias, erupciones cutáneas, hepatitis, anorexia, náuseas, descontrol glucémico DM
ETAMBUTOL (E):Neuritis retrobulbar, rash cutáneo, hiperuricemia, náuseas
![Page 10: Dra. Malú de Souza Galvão UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061604/56815259550346895dc08c01/html5/thumbnails/10.jpg)
REACCIONES ADVERSAS DESCRITAS:
PROTIONAMIDA (Pt):
Gastritis, hipersialorrea, sabor
metálico en la boca, anorexia,
náuseas, vómitos, diarrea, hepatitis,
erupciones cutáneas, estomatitis,
fotosensibilidad, acné, ginecomastia,
impotencia, alteraciones psíquicas y
neurológicas, artralgias
![Page 11: Dra. Malú de Souza Galvão UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061604/56815259550346895dc08c01/html5/thumbnails/11.jpg)
REACCIONES ADVERSAS DESCRITAS:
CICLOSERINA (Cs):Convulsiones, migraña, insomnio, depresión, ansiedad, psicosis, tendencias suicidas, rash cutáneoESTREPTOMICINA(S), CAPREOMICINA(Cp),KANAMICINA (K): Toxicidad vestibular y auditiva, nefrotoxicidad, parestesias peribucales, erupciones cutáneas
![Page 12: Dra. Malú de Souza Galvão UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061604/56815259550346895dc08c01/html5/thumbnails/12.jpg)
REACCIONES ADVERSAS DESCRITAS:
CIPROFLOXACINO(Cx) OFLOXACINO (Ox):Náuseas, vómitos, diarrea, insomnio, migraña, erupciones cutáneas, tendinitis del tendón de Aquiles
CLOFACIMINA(Cf):Pigmentación oscura en piel, ileo paralítico, infartos esplénicos, hemorragias gastrointestinales
![Page 13: Dra. Malú de Souza Galvão UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061604/56815259550346895dc08c01/html5/thumbnails/13.jpg)
![Page 14: Dra. Malú de Souza Galvão UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061604/56815259550346895dc08c01/html5/thumbnails/14.jpg)
TOXICIDAD HEPÁTICA:
• Más frecuente y más peligrosa con la edad, hepatopatía, enolismo,
ADVP, tto con otros hepatotóxicos• Informar sobre síntomas de hepatitis• Prohibir consumo de alcohol• H, R, Z y Pt: potencialmente
hepatotóxicas
![Page 15: Dra. Malú de Souza Galvão UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061604/56815259550346895dc08c01/html5/thumbnails/15.jpg)
TOXICIDAD HEPÁTICA:
• Colestasis y/o ictericia: – ( FA; Bilirrubina ) R
• Citolisis – (GOT / GPT) H
y/o Z o Pt
![Page 16: Dra. Malú de Souza Galvão UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061604/56815259550346895dc08c01/html5/thumbnails/16.jpg)
TOXICIDAD HEPÁTICA:
• Toxicidad leve:
GOT/GPT (< 5 veces)
– Asintomática
• No requiere suprimir la medicación
•Monitorizar fc hepática mayor
frecuencia
![Page 17: Dra. Malú de Souza Galvão UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061604/56815259550346895dc08c01/html5/thumbnails/17.jpg)
TOXICIDAD HEPÁTICA:
• Toxicidad grave:– clínica de hepatitis y/o GOT/GPT > 5 veces y/o FA > 3 veces
• retirar toda la medicación 1 semana
• tto: substituirla por la “triada no
hepatotóxica” S, E, Cs (Ox)•TITL: esperar normalizar fc hepática
![Page 18: Dra. Malú de Souza Galvão UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061604/56815259550346895dc08c01/html5/thumbnails/18.jpg)
TOXICIDAD HEPÁTICA:
• Reintroducción de los fármacos:– cuando se normalice la analítica y clínica– de uno en uno controlando la fc hepática– intentar encontrar el fármaco
responsable– evitar monoterapias
• Persistencia sustituir por S o E– alargar la pauta (12 - 18 m )
![Page 19: Dra. Malú de Souza Galvão UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061604/56815259550346895dc08c01/html5/thumbnails/19.jpg)
TOXICIDAD HEPÁTICA:
• Reintroducción de TITL:• cuando se normalice la analítica y
clínica– si alto riesgo: cambio de pauta – 6H --> 4R 3RH --> 6H 2RZ --> 6H– si bajo riesgo: controles clínico - RX
![Page 20: Dra. Malú de Souza Galvão UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061604/56815259550346895dc08c01/html5/thumbnails/20.jpg)
TOXICIDAD TITL:
Total (518) 6H (346) 2RZ(46) 3RH (126)I ntolerancia 48 (9,5%) 25 (7,7%) 7 (15,2%) 16 (13%)Toxicidad hepática Leve Moderada Grave
19 (3,8%)10 (2%)5 (1%)
4 (0,8%)
9 (2,8%)4 (1,2%)3 (0,9%)2 (0,6%)
5 (11%) 1 (2%)
2 (4,3%)2 (4,3%)
5 (4%)5 (4%)
00
Retirada 25 (5%) 17 (5,2%) 3 (6,5%) 5 (4%)Abandono 144 (28,7%) 114 (35%) 5 (11%) 25 (20%)Pauta completada 334 (66,7%) 198 (61%) 38 (82,6%) 94 (76,4%)
Total (518) 6H (346) 2RZ(46) 3RH (126)I ntolerancia 48 (9,5%) 25 (7,7%) 7 (15,2%) 16 (13%)Toxicidad hepática Leve Moderada Grave
19 (3,8%)10 (2%)5 (1%)
4 (0,8%)
9 (2,8%)4 (1,2%)3 (0,9%)2 (0,6%)
5 (11%) 1 (2%)
2 (4,3%)2 (4,3%)
5 (4%)5 (4%)
00
Retirada 25 (5%) 17 (5,2%) 3 (6,5%) 5 (4%)Abandono 144 (28,7%) 114 (35%) 5 (11%) 25 (20%)Pauta completada 334 (66,7%) 198 (61%) 38 (82,6%) 94 (76,4%)
![Page 21: Dra. Malú de Souza Galvão UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061604/56815259550346895dc08c01/html5/thumbnails/21.jpg)
TOXICIDAD HEPÁTICA GRAVE Caso clínico:
Varón 44a, fumador, sin h enólico. Br crónica Contacto laboral TBC BK+
Analítica basal N --> RHZ
1ªsem control clínico OK 1º mes clínica y analítica OK <2m: náuseas, vómitos 7d Ucias: GOT: 2366 LDH: 1960 TP:36% --> STOP GOT: 2728 GPT: 2843 Bi: 17,37 TP 10% Icterícia --> Ingreso Empeoramiento clínico ---> Ins.
Hepática --> TRASPLANTE HEPÁTICO
![Page 22: Dra. Malú de Souza Galvão UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061604/56815259550346895dc08c01/html5/thumbnails/22.jpg)
REACCIONES CUTÁNEAS Y DE
HIPERSENSIBILIDAD• Por cualquiera de los fármacos• Leves por H,R y Z: acné, exantemas,
urticarias, fotosensibilidad• Más graves: hipersensibilidad
generalizada con dermatitis exfoliativas graves y shock anafilático
• En general no requieren tratamiento• Antihistamínicos, corticoesteroides,
retirada de medicación, desensibilización
• Formas graves: ingreso hospitalario
![Page 23: Dra. Malú de Souza Galvão UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061604/56815259550346895dc08c01/html5/thumbnails/23.jpg)
HIPERURICEMIA:
• Z: casi siempre• Control del cumplimiento• No requiere tto si es asintomática• Sintomática: anti-inflamatorios• Enfermos gotosos: evita el uso
por riesgo de desencadenar crisis de podagra
![Page 24: Dra. Malú de Souza Galvão UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061604/56815259550346895dc08c01/html5/thumbnails/24.jpg)
TOXICITAT NEUROLÓGICA:
• NEURITIS RETROBULBAR: E• Puede ser irreversible si no se retira• Poco frecuente a dosis de 25-15 mg/kg• Control clínico; preguntar síntomas • Alteración en la visión de los colores • Control oftalmológico en ttos largos
![Page 25: Dra. Malú de Souza Galvão UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061604/56815259550346895dc08c01/html5/thumbnails/25.jpg)
TOXICIDAD NEUROLÓGICA:
• NEURITIS PERIFÉRICA: H– Más frecuente en enólicos y
desnutridos– Por competencia con coenzimas de la
B6– Tto: Piridoxina 100- 200mg / dia
• ALTERACIONES S.N.C.: Cs– Convulsiones, trastornos psiquiátricos– Obliga a la retirada del fármaco
![Page 26: Dra. Malú de Souza Galvão UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061604/56815259550346895dc08c01/html5/thumbnails/26.jpg)
TRASTORNOS NEUROLÓGICOS CASO
CLÍNICO:Varón, 21 años, sin hábitos tóxicos, boliviano. HIV -
Tos y expectoración hemoptoica de 15d evolución
Baciloscopia positivaAntibiograma: resistente R,H,Z sensible a St, E, K, Cx, Eth, Cs, Cf
TDO en consulta: St, Ox,Pth, Cs
3m: Crisis comicial con TCE 2ario; UCIES HCP
Cs --> Cf
![Page 27: Dra. Malú de Souza Galvão UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061604/56815259550346895dc08c01/html5/thumbnails/27.jpg)
TRASTORNOS PSIQUIÁTRICOS CASO CLÍNICO:
93 RHZ (4m) + RH (5m)
94 BK+ RHEZ (2m) + RHZ (3m)
RESISTENCIA RHZ
95 E Cx Cs Claritro
98 BK +++ LW+ No reconocía incumplimiento
DICIEMBRE 98: Acepta TDO domiciliaria
Varón de 68a, exfumador; EPOC
FEBRERO 99: Retira la Cs por ideación suicida
A los 15d ---> AUTOLISIS
![Page 28: Dra. Malú de Souza Galvão UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061604/56815259550346895dc08c01/html5/thumbnails/28.jpg)
TOXICIDAD RENAL:
• R: puede producir un cuadro de insuficiencia renal con hemólisis y trombocitopenia si se utiliza de forma intermitente o irregular. Requiere la retirada definitiva y hemodiálisis.
• S y Cp: lesión de los túbulos proximales con proteinuria, cilindruria y aumento de urea en sangre. Poco frecuente si se ajustan bien las dosis según la edad y el peso.
![Page 29: Dra. Malú de Souza Galvão UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061604/56815259550346895dc08c01/html5/thumbnails/29.jpg)
TOLERANCIA AMINOGLUCÓSIDOS
24a, Corea. TBC pulmonar junio 2000 (RHZE) inicia retratamiento
--> BCN:
Resistente: R H Z Cs Cx Sensible: Cp Cf E Pt
2002: Cp E Pt Cf --> hiperpigmentación cutánea
Cp E Pt
![Page 30: Dra. Malú de Souza Galvão UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061604/56815259550346895dc08c01/html5/thumbnails/30.jpg)
MANEJO DIFICIL
Mujer 49a, sin h tóxicos, Perú, enfermeraContacto laboral TBC BK- RESISTENCIA R H E
Z St Ox Pt --> parestesias peribucales
Z Cp Ox Pt --> toxicidad hepática
Cp Ox Pt --> artralgias
Cp Cx Pt --> artralgias +++
Cp Cx --> CURACIÓN
![Page 31: Dra. Malú de Souza Galvão UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061604/56815259550346895dc08c01/html5/thumbnails/31.jpg)
INTERACCIONES FARMACOLÓGICAS:
• RIFAMPICINA: anticonceptivos orales, metadona, TARGA, dicumarínicos, corticoesteroides, digoxina, quinidina, sulfonilureas, teofilina, ciclosporina, ketoconazol, b-bloqueantes, barbitúricos, diacepam, analgésicos
• ISONIACIDA: disulfiram
![Page 32: Dra. Malú de Souza Galvão UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061604/56815259550346895dc08c01/html5/thumbnails/32.jpg)
CONCLUSIONES:
• Información: paciente y médico
• Saber reconocer síntomas
• Consultar antes de hacer cambios
• Remitir a centros especializados los
casos de toxicidad y tratamientos
complejos
![Page 33: Dra. Malú de Souza Galvão UNITAT DE MALALTIES DEL TÒRAX CAP Drassanes Ciutat Vella Barcelona](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061604/56815259550346895dc08c01/html5/thumbnails/33.jpg)
Pilar Feixó