Dr. Dirk Peeters, Liaisonpsychiater AZ Sint-Jozef Malle Wat zijn de … · 2018-03-22 · Dr. Dirk...
Transcript of Dr. Dirk Peeters, Liaisonpsychiater AZ Sint-Jozef Malle Wat zijn de … · 2018-03-22 · Dr. Dirk...
Dr. Dirk Peeters, Liaisonpsychiater AZ Sint-Jozef Malle
Wat zijn de grenzen & mogelijkheden voor de
hulpverlener?
Dooddoeners Clichés over suïcide
Een organisatie van de opleiding Verpleegkunde Thomas More Turnhout & AZ Sint-Jozef 27/03/2018
Wake up call
Het zit in het koppeke
Dit belet niet dat de zelfmoordenaar uit misplaatste
filosofische aandrang in zijn absolute oplossingswoede
wel eens gelijk zou kunnen hebben …
Het is een volkomen ingebeeld probleem.
“Vanuit Andromeda gezien. Het bereikbare en het ontoegankelijke”
(Karel Boullart 1999)
Compulsieve gedachten
Je had het maar gedacht
• 34 % van de mensen heeft ooit in het leven een periode van twee weken of meer gekend,
waarin veel over de dood werd nagedacht, bijvoorbeeld die van zichzelf, van iemand anders
of de dood in het algemeen (gedachten over de dood).
• 10% waarin men het gevoel had dood te willen zijn (doodswens).
• 11 % heeft zich ooit wel eens zo te neergeslagen gevoeld dat zelfmoord werd overwogen
(suïcide gedachten)
• 2,7 % heeft uiteindelijk ooit een zelfmoordpoging ondernomen (suïcide poging).
Resultaten van de ‘Netherlands Mental Health Survey and Incidence Study’ (NEMESIS 2006)
Het nuchtere denken
Impulscontrole verlies
Relatie (ve) Risico’s
Suicidaal gedrag/sensation seeking
Sensation seeking as risk factor for suicidal
ideation and suicide attempts in adolescence
• METHODS: A self-report questionnaire (n=2189) in six New York State high-
schools from 2002 through 2004.
• RESULTS:High sensation seeking was positively associated with depressive
symptoms and substance use problems. The main effects of sensation
seeking on suicidal ideation and suicide attempts remained significant after
controlling for depression and substance use. The association between
sensation seeking and suicide attempts was moderated by substance use
problems.
Beurs in Canada bekroont beste zelfdodingstechniek
30-10-17, 08.28u - Sander Van Walsum
• Euthanasie in een achtbaan of een zelfmoordkist: nieuwste snufjes
gepresenteerd op 'zelfmoordbeurs’• In Toronto in Canada vond dit weekend de Exit New Tech Conference plaats.
De bedenker van de effectiefste manier om zelf een einde aan het leven te
maken, kreeg een mooie geldprijs.
• Niagara watervallen?
Groepsdruk
Veraf en dichtbij
• Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology June 2012, Volume 47, Issue 6, pp 957–965:
The effects of celebrity suicide on copycat suicide attempt:
a multicenter observational study.
• NEDERLANDSE COÖPERATIE ORGANISEERT GEZAMENLIJKE AANKOOP LEGAAL GIF
Zelfdoding via groepsaankoop (02/01/2018 om 16:00 door Maxie Eckert)
Suicidaal proces
Het zeggen en het doen
• Risicogroepen en –indicatoren voor suïcide gedachten en suïcide pogingen zijn dezelfde:
Uit dit rapport komt naar voren dat volwassenen die een suïcide poging hebben ondernomen nauwelijks
verschillen van volwassenen die uitsluitend suïcide gedachten hebben gehad, wat betreft
sociaaldemografische kenmerken, kwetsbaarheidindicatoren en ziektegerelateerde kenmerken.
• Kwetsbaarheidindicatoren spelen een belangrijke rol bij suïcidaliteit :
De incidentie van suïcide gedachten in de bevolking zou bijvoorbeeld met 50 tot 54 procent dalen,
wanneer de nadelige effecten van respectievelijk een hoge mate van neuroticisme en negatieve
levensgebeurtenissen volledig zouden kunnen weggenomen worden. Het optreden van suïcidaliteit kan
verklaard worden door het optreden van verlieservaringen (situatie ofwel ‘state’) en de manier waarop
daarmee wordt omgegaan (persoonlijkheid ofwel ‘trait’).
‘Netherlands Mental Health Survey and Incidence Study’ (NEMESIS 2006)
leerproces
VLESP stelt het Vlaams Actieplan Suïcidepreventie voor op Europese conferentie
Het nieuwe digitale platform zelfmoord1813.be• ‘De verbetering die volgt op een zelfdodingspoging betekent dat het risico voorbij is.'
Realiteit: De meerderheid van zelfdodingen gebeurt in de maanden van verbetering die volgen op een
poging. Elk suïcidaal gedrag creëert een drempelverlaging voor een volgende stap. Het is belangrijk om
na te gaan wat de persoon met dit gedrag wil bereiken zodat een nieuwe poging kan worden
voorkomen.
• 'Een zelfmoord gebeurt impulsief.'
Realiteit: Een suïcidaal persoon maakt een heel proces door van gedachte naar daad dat gemiddeld 2,5 jaar
duurt. Hierbij spelen zowel biologische, psychologische, psychiatrische en sociale aspecten een rol. Vaak
is er een druppel die de emmer doet overlopen. Door de suïcidale gedachten en doodswensen ter
sprake te brengen, wordt de suïcidedreiging zichtbaar en kan het suïcidaal proces tijdig worden
gestopt.
PlanningThe book of the bunny suicides; Andy Riley.
Hopeloze hopeloosheid
• De dood als oplossing voor het ondraaglijk lijden?
• Is euthanasie bij psychisch lijden altijd een medisch
geassisteerde zelfdoding?
• En toch:
Angst is nooit een wijze raadgever.
Het zoeken van een alternatief.
Het creëren van een toekomstbeeld.
Geslaagde poging
De problemen blijven achter
• Respect voor de keuze.
• Zorg voor wie achterblijft.
• Zorg voor de zorgverlener: “second victim”. (TOM-project).
• Het leven is liefde en lijden. Het blijvende gemis.
• Geen drama, geen te hoge verwachtingen.
Helpen maar liefst niet om zeep
Wees realistisch en hoopvol
• World Health Organization World Mental Health Surveys (WHO WMHS), in alle 17 landen
tezamen heeft 9,2 procent van de volwassenen ooit in het leven suïcide gedachten gehad,
3,1 procent heeft ooit een plan gemaakt om suïcide te plegen en 2,7 procent heeft ooit een
suïcide poging ondernomen (Nock et al 2004)
• Geen aanwijzingen voor een chronisch beloop van suïcidaliteit:
Uit dit rapport komt naar voren dat het beloop van suïcide gedachten en suïcide pogingen niet
persé chronisch is. Van de volwassenen die in het jaar vóór meting 2 suïcide gedachten
hadden, had 31 procent in de twee jaar daarna nog steeds deze gedachten en had ruim
zeven procent in diezelfde periode een suïcide poging ondernomen. De overgrote
meerderheid (61 procent) rapporteerde twee jaar later géén suïcidaliteit meer. (NEMESIS
2006)
Geniet van uw koffie maar…
Optimisten hebben evenveel ongelijk als
pessimisten maar doorgaans een aangenamer
leven
• Geduld ipv krachtdadig ingrijpen.
• Relativeren ipv dramatiseren.
• Energie doseren ipv van uitputten.
• Aanvaarden ipv willen veranderen.
• Zoeken naar betekenis ipv van de confrontatie vermijden.
Let een beetje op!
You’ll never walk alone
• Tel 1813
• Zelfmoord1813.be/Awel/ VLESP
• Trefpunt zelfhulp
• Huisarts/ GGZ
• Gekende hulpverleners
• Spoed
• Tel 112
Ook als je straks zitten gaat!