รายงานผลการวจย

เรอง

การส ารวจความคดเหนของผเกยวของกบความเปนกลางในการเสนอขาวของ CRI Online (China Radio International) ภาคภาษาไทย

Survey of Associate of News Neutrality of CRI (China Radio International) Online News Report ,Thai – Language Section

โดย อาจารยชาตณรงค วสตกล

มหาวทยาลยธรกจบณฑตย รายงานนไดรบทนอดหนนจากศนยวจยมหาวทยาลยธรกจบณฑตย

2554

DPU

ชอเรอง : การส ารวจความคดเหนของผเกยวของกบความเปนกลางในการเสนอขาวของ CRI Online (China Radio International) ภาคภาษาไทย ผวจย :นายชาตณรงค วสตกล สถาบน : มหาวทยาลยธรกจบณฑตย ปทพมพ : พทธศกราช 2555 สถานทพมพ : มหาวทยาลยธรกจบณฑตย แหลงทเกบรายงานวจยฉบบสมบรณ : มหาวทยาลยธรกจบณฑตย จ านวนหนางานวจย : 171 หนา ลขสทธ : มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

บทคดยอ

ความเปนกลางในการน าเสนอขาวของสอมวลชนเปนปญหาทถกถามถงอยางมากใน

ปจจบน ไมวาจะเปนประเทศในโลกเสรประชาธปไตย ประเทศก าลงพฒนา หรอประเทศทปกครองในระบอบสงคมนยม ประเทศจนซงปกครองในระบอบสงคมนยมแบบจนโดยเฉพาะ หลงการปฏรปและเปดประเทศไดมการผอนปรนสทธเสรภาพในหลายๆ เรองกบประชาชน สอมวลชนของจนเองกมการเปลยนแปลงและปรบตวอยางมาก ในฐานะทผเขยนเคยเขาไปท าหนาทผเชยวชาญภาคภาษาไทยในสถานวทยนานาชาตจน (CRI) จงสนใจศกษาถงการส ารวจความคดเหนของผเกยวของเกยวกบความเปนกลางในการน าเสนอขาวของ CRI ภาคภาษาไทยในยคหลงการปฏรปและเปดประเทศของจนวา จะมเสรภาพในการท างานมากขนหรอไม อยางไร หรอยงคงตองท าหนาทเปนกระบอกเสยงของรฐตามทฤษฎโซเวยตคอมมวนสต โดยมวตถประสงคเพอศกษา 1 บทบาทหนาทในการน าเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย 2 หลกเกณฑ นโยบายและกระบวนการคดเลอกขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย และ 3 ทศทางในการน าเสนอขาวในอนาคตของ CRI Online ภาคภาษาไทย

ส าหรบวธการศกษาใชวธการปฏบตการแบบมสวนรวมของผศกษา โดยไดเขาท างานในต าแหนงผเชยวชาญประจ าภาคภาษาไทย เมอวนท 26 พฤษภาคม 2550 ถงวนท 19 มถนายน 2551 การวเคราะหเนอหาขาว โดยวเคราะหเปรยบเทยบขอมลการน าเสนอขาวระหวางขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI ภาคภาษาไทยน าเสนอ เปนเวลา 6 เดอนในลกษณะวนเวนวน ตงแตเดอนธนวาคม 2552 ถง เดอนพฤษภาคม 2553 และการสมภาษณผทเกยวของแบบเจาะลก จ านวน 18 คน แบงเปน 3 กลมๆ ละ 6 คนเทาๆ กน ไดแก กลมบคคลากรชาวจนทท างานใน CRI ภาคภาษาไทย กลมนกวชาการและนกวชาชพท เกยวของและสนใจในการน าเสนอขาวของ CRI

ก

DPU

และสอสารมวลชนจน และกลมผฟงชาวไทยทตดตามฟงและ/หรออานขาวจากเวบไซตของ CRI ออนไลน

ผลทไดจากการศกษาพบวา หลงการปฏรป และเปดประเทศ CRI Online ภาคภาษาไทย จะมเสรภาพในการท าหนาทสอมวลชนมากขนมการน าเสนอเนอหาทหลากหลายมากขน แตเสรภาพของการท าหนาทกมจ ากด ขนอยกบนโยบายจากรฐบาล และการน าเสนอขาวกมขอจ ากดในเรองของการหามวพากษวจารณรฐบาล หรอพรรคคอมมวนสต ค านงถงเรองภาพลกษณของประเทศ และเรองความสมพนธระหวางประเทศ ขณะเดยวกน รฐบาลจนกยงใช CRI ภาคภาษาไทย เปนกระบอกเสยงของรฐเชนในอดต ซงยอมแสดงใหเหนวา การน าเสนอขาวของ CRI Online ซงเปนสอมวลชนของรฐ ยงขาดความเปนกลางในการน าเสนอขาว

ขอเสนอแนะรฐบาลจนควรก าหนดนโยบายสอสารมวลชนใหม ใหสอมวลชนแสดงบทบาทหนาทตามหลกสากลได ยกเลกการใชสอเพอท าหนาทเปนกระบอกเสยงของรฐ ควรแยกหนวยงานสอมวลชนออกจากงานประชาสมพนธ ควรก าหนดหลกสตรดานนเทศศาสตรสอสารมวลชนใหมในสถาบนการศกษาของจน และเปดโอกาสใหเอกชนไดมโอกาสเขามาท างานและสามารถใชความร ความคดสรางสรรคในการท างานดานสอมวลชนมากขน โดยไมยดตดกบแนวคดสงคมนยมแบบเดม

ข

DPU

Research Title : Survey of Associate of News Neutrality of CRI (China Radio International) Online News Report ,Thai – Language Section

Researcher : Mr. Chatnarong Visutkul Institution : Dhurakitbundit University Year of Publication : 2012 Publisher : Dhurakitbundit University Number of Page 171 Pages Copy right : Dhurakitbundit University

Abstract The bias of news report is becoming a big problem currently, no matter in Democracy Country, developing country, or socialism country. After revolution and globalization in China, people get more freedom. Also media have more freedom and changes themselves to the new world. I used to work in CRI (China Radio International) as a Thai expert. Then, I interested in studying the idea of the media that they have freedom to report the news or still rely on the government. My objective is to study the role of the Thai news report and the policy and the way that they will do in the future.

The way of my research is to cooperate in the organization. I worked as a Thai expert in CRI from May 26, 2007 to June 19, 2008. My responsibility is to analyze the local and international news which CRI reported. I did every 2 days for about 6 months since December 2009 to May 2010. I also arranged the interview with 18 persons who involved in the production. I separated them into 3 groups; Chinese working in CRI, scholars interesting in CRI, Chinese media, and Thai people interesting in CRI online.

The result of the research shows that after revolution and globalization CRI Online (Thai report) get more freedom and report various news to the audience. However, the report is still has limit depending on government policy. They cannot criticize the government or social party. Moreover, the Chinese government uses CRI to pursuade people like they did in the past. I can conclude the CRI Online still has bias in the news report.

ค

DPU

My suggestion is Chinese government should have new policy for the media. They should let the media have freedom to report everything like any other countries. They should not use the media to pursue people anymore. They can have their own organization to pursue and give information to Chinese. They should re-arrange the course about the mass media in the university. Also they should let the private organization involve more in the news report and let them have freedom to do so.

ง

DPU

กตตกรรมประกาศ

ผวจยขอขอบพระคณ อาจารยสธาทพย โมราลาย ทแนะน าและเปดโอกาสใหผวจยไดมโอกาสเขาไปท างานทสถานวทยกระจายเสยงแหงชาตจน (CRI) พๆ เพอนๆ นองๆ ชาวจนทท างานท CRI ภาคภาษาไทยทกคนทชวยดแลและใหขอมลเกยวกบหนวยงาน นกวชาการ นกวชาชพ และผฟง CRI ทกทานทเสยสละเวลาใหผวจยไดสมภาษณ ผศ.ดร.วไลวรรณ จงวไลเกษม ทชวยใหค าแนะน าเกยวกบการท าวจย คณครและอาจารยทกทานทใหความร และครอบครว วสตกล ประกอบดวย คณปาพชรา คณพอคณแม ภรรยา บตรและธดา ทคอยเปนก าลงใจแกผวจยเสมอมา

จ

DPU

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย ก บทคดยอภาษาองกฤษ ค กตตกรรมประกาศ จ สารบญ (1) สารบญตาราง (3) สารบญแผนภาพ (6) สารบญภาพ (7) บทท 1 บทน า 1

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคของการวจย 3 1.3 สมมตฐานการวจย 3 1.4 นยามศพท 3 1.5 ขอบเขตของการวจย 3 1.6 ระเบยบวธวจย 4 1.7 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 5

1.8 กรอบแนวคดในการวจย 6 บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ 7

2.1 แนวคดทฤษฎขาว 7 2.2 แนวคดทฤษฎการก าหนดวาระขาวสาร (Agenda Setting) 9 2.3 แนวคดทฤษฎผเฝาประตขาวสาร 10 2.4 แนวคดทฤษฎวาดวยสอมวลชนกบระบบการเมอง 13

- ทฤษฎอ านาจนยม 13 - ทฤษฎเสรนยม 14 - ทฤษฎสงคมนยมแบบคอมมวนสต 15 - ทฤษฎความรบผดชอบตอสงคม 16

(1)

DPU

สารบญ (ตอ) หนา

2.5 แนวคดทฤษฎดานการควบคมสอมวลชนของรฐบาลจน 19 2.6 แนวคดทฤษฎความเปนกลางของสอมวลชน 33 2.7 นยามความหมายของสอใหม (New Media) 43 2.8 งานวจยทเกยวของ 44

บทท 3 ระเบยบวธวจย 45 3.1การเกบรวบรวมขอมล 45 3.2 เครองมอ 46 3.3 การน าเสนอขอมล 48บทท 4 ผลการวจย 49

4.1 สวนท 1 ขอมลจากการสงเกตการณการแบบมสวนรวม 49 4.2 สวนท 2 การใชประโยชนแลขอมลจากการวเคราะหเปรยบเทยบขอมลเอกสาร 53

บทท 5 ผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ 145 5.1 บทสรป 145 5.2 ขอเสนอแนะ 148

บรรณานกรม ภาคผนวก

1. ตวอยางหนาแรกเวบไซต CRI Online 152 2. ตวอยางหนาแรกเวบไซด CRI ภาคภาษาไทย 153 3. ตวอยางหนาขาวในประเทศ 154 4. ตวอยางขาวในประเทศ 155 5. ตวอยางหนาขาวตางประเทศ 156 6. ตวอยางขาวตางประเทศ 157 7. ประวตผเขยน 158

(2)

DPU

สารบญตาราง

ตารางท หนา 1.) แสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ธนวาคม 2552 54 2.) แสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน 55 3.) ตารางแสดงแหลงทมาของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยน ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ธนวาคม 2552 56 4.) แสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ธนวาคม 2552 57 5.) แสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ธนวาคม 2552 58 6.) สรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ธนวาคม 2552 59 7.) แสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอในวนเวนวน ตงแตวนท 1 มกราคม 2553 61 8.) แสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน 62 9.) แสดงแหลงทมาของ ขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 มกราคม 2553 63 10.) แสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 มกราคม 2553 64 11.) แสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 มกราคม 2553 65 12.) สรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอ ในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 มกราคม 2553 66

(3)

DPU

ตารางท หนา 13.) แสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในวน เวนวน ตงแตวนท 1 กมภาพนธ 2553 67 14.) แสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน 69 15.) แสดงแหลงทมาของ ขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 กมภาพนธ 2553 70 16.) แสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 กมภาพนธ 2553 71 17.) แสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 กมภาพนธ 2553 72 18.) สรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 กมภาพนธ 2553 73 19.) แสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 - 31 มนาคม 2553 74 20.) แสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 - 31 มนาคม 2553 75 21.) แสดงแหลงทมาของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 -31 มนาคม 2553 76 22.) แสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 -31 มนาคม 2553 77 23.) แสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ถง 31 มนาคม 2553 78 24.) สรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 - 31 มนาคม 2553 79 25.) แสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอ ในวนเวนวน ตงแตวนท 1 เมษายน 2553 80 26.) แสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน 81

(4)

DPU

ตารางท หนา 27.) แสดงแหลงทมา ขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 เมษายน 2553 82 28.) แสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 เมษายน 2553 83 29.) แสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 เมษายน 2553 84 30.) สรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอ ในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 เมษายน 2553 86 31.) แสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอในวนเวนวน ตงแตวนท 1 พฤษภาคม 2553 88 32.) แสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน 89 33.) แสดงแหลงทมา ขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 พฤษภาคม 2553 90 34.) แสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 พฤษภาคม 2553 91 35.) แสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนวนวน ตงแตวนท 1 พฤษภาคม 2553 92 36.) สรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 พฤษภาคม 2553 93

(5)

DPU

สารบญแผนภาพ แผนภาพท หนา 1.) แสดงโครงสรางการก ากบควบคมสอมวลชน 29 2.) แสดงโครงสรางการบรหารควบคมวทยโทรทศน 31 3.) แสดงโครงสรางการบรหารของ CRI (China Radio International) 50 4.) แสดงโครงสรางการบรหารของ CRI ภาคภาษาไทย 51 5.) แสดงกระบวนการท างานของ CRI ภาคภาษาไทย 52

(6)

DPU

สารบญภาพ

ภาพท หนา 1.) แสดงแบบจ าลองผเฝาประตอยางงายๆ ของไวท (จากไวท 1950) 11

(7)

DPU

บทท 1 บทน า

1.1 ความเปนมาของปญหา

ความไมเปนกลางในการนาเสนอขาวของสอมวลชน กาลงเปนปญหาทเกดขนกบทก

ประเทศ ไมวาจะเปนสอในประเทศโลกเสรประชาธปไตย หรอประเทศกาลงพฒนาทมลกษณะเปนประชาธปไตยกงอานาจเผดจการ และแมกระทงประเทศในระบอบส งคมนยมคอมมวนสต สอมวลชนมกถกแทรกแซงจากคณะรฐบาล กลมการเมอง กลมนายทน ฯลฯ ซงพยายามเขามามบทบาทแทรกแซงครอบงาการทาหนาทของสอ ทาใหเกดปญหาในการนาเสนอขาวทไมครบถวน ไมรอบดาน บดเบอนขอมลหรอเลอกนาเสนอเพยงบางสวน มลกษณะของการชนา และสรางความเขาใจผดใหกบผรบสาร โดยเฉพาะสอทอยภายใตระบอบการปกครองแบบสงคมนยมคอมมวนสต ซงตามหลกการแลว สอมวลชนถอเปนเครองมอของพรรคคอมมวนสต ทาหนาทเปนกระบอกเสยงใหกบพรรคคอมมวนสตเทานน

นบตงแตการปฏรปและเปดประเทศมากวา 30 ป ประเทศจนมการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจและสงคมอยางมาก จากการดาเนนนโยบายสงคมนยมแบบกลไกตลาด (Market Socialism) และการบรหารประเทศแบบ 1 ประเทศ 2 ระบอบ สงคมนยมคอมมวนสตแบบจนหลงการเปดประเทศจงเปนสงคมนยมทมลกษณะผอนปรน เปดกวางทางดานเศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม ประชาชนจนมเสรภาพในการดาเนนชวตมากขน อาท การแตงกาย การจบจายใชสอย รวมทงการเปดรบวฒนธรรมตางชาต โดยเฉพาะวฒนธรรมตะวนตกผานทางสอตางๆ ของจน

ดงนน องคการสอสารมวลชนของจนในยคหลงการปฏรปและเปดประเทศ นอกจากการทาหนาทเปนกระบอกเสยงของรฐแลว ยงตองปรบตวใหเทาทนกบการเปลยนแปลงของเศรษฐกจและสงคม ทาหนาทเสนอขอมลขาวสาร ใหความรและความบนเทงตามบทบาทหนาทของนกวชาชพสอดวย จงเปนสงทนาสนใจอยางยงในการศกษาคนควาเกยวกบบทบาทหนาท และการนาเสนอขาวของสอมวลชนในประเทศจน

สถานวทยกระจายเสยงระหวางประเทศแหงชาตจน (China Radio International : CRI) เปนองคการสอสารมวลชนทสาคญแหงหนงของจน นอกเหนอจากสานกขาวซนหว และสถานโทรทศนซซทว ซอารไอดาเนนกจการดานวทยกระจายเสยงและเวบไซตเผยแพรขอมล

DPU

รายงานผลการวจย

เรอง

การส ารวจความคดเหนของผเกยวของกบความเปนกลางในการเสนอขาวของ CRI Online (China Radio International) ภาคภาษาไทย

Survey of Associate of News Neutrality of CRI (China Radio International) Online News Report ,Thai – Language Section

โดย อาจารยชาตณรงค วสตกล

มหาวทยาลยธรกจบณฑตย รายงานนไดรบทนอดหนนจากศนยวจยมหาวทยาลยธรกจบณฑตย

2554

DPU

ชอเรอง : การส ารวจความคดเหนของผเกยวของกบความเปนกลางในการเสนอขาวของ CRI Online (China Radio International) ภาคภาษาไทย ผวจย :นายชาตณรงค วสตกล สถาบน : มหาวทยาลยธรกจบณฑตย ปทพมพ : พทธศกราช 2555 สถานทพมพ : มหาวทยาลยธรกจบณฑตย แหลงทเกบรายงานวจยฉบบสมบรณ : มหาวทยาลยธรกจบณฑตย จ านวนหนางานวจย : 171 หนา ลขสทธ : มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

บทคดยอ

ความเปนกลางในการน าเสนอขาวของสอมวลชนเปนปญหาทถกถามถงอยางมากใน

ปจจบน ไมวาจะเปนประเทศในโลกเสรประชาธปไตย ประเทศก าลงพฒนา หรอประเทศทปกครองในระบอบสงคมนยม ประเทศจนซงปกครองในระบอบสงคมนยมแบบจนโดยเฉพาะ หลงการปฏรปและเปดประเทศไดมการผอนปรนสทธเสรภาพในหลายๆ เรองกบประชาชน สอมวลชนของจนเองกมการเปลยนแปลงและปรบตวอยางมาก ในฐานะทผเขยนเคยเขาไปท าหนาทผเชยวชาญภาคภาษาไทยในสถานวทยนานาชาตจน (CRI) จงสนใจศกษาถงการส ารวจความคดเหนของผเกยวของเกยวกบความเปนกลางในการน าเสนอขาวของ CRI ภาคภาษาไทยในยคหลงการปฏรปและเปดประเทศของจนวา จะมเสรภาพในการท างานมากขนหรอไม อยางไร หรอยงคงตองท าหนาทเปนกระบอกเสยงของรฐตามทฤษฎโซเวยตคอมมวนสต โดยมวตถประสงคเพอศกษา 1 บทบาทหนาทในการน าเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย 2 หลกเกณฑ นโยบายและกระบวนการคดเลอกขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย และ 3 ทศทางในการน าเสนอขาวในอนาคตของ CRI Online ภาคภาษาไทย

ส าหรบวธการศกษาใชวธการปฏบตการแบบมสวนรวมของผศกษา โดยไดเขาท างานในต าแหนงผเชยวชาญประจ าภาคภาษาไทย เมอวนท 26 พฤษภาคม 2550 ถงวนท 19 มถนายน 2551 การวเคราะหเนอหาขาว โดยวเคราะหเปรยบเทยบขอมลการน าเสนอขาวระหวางขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI ภาคภาษาไทยน าเสนอ เปนเวลา 6 เดอนในลกษณะวนเวนวน ตงแตเดอนธนวาคม 2552 ถง เดอนพฤษภาคม 2553 และการสมภาษณผทเกยวของแบบเจาะลก จ านวน 18 คน แบงเปน 3 กลมๆ ละ 6 คนเทาๆ กน ไดแก กลมบคคลากรชาวจนทท างานใน CRI ภาคภาษาไทย กลมนกวชาการและนกวชาชพท เกยวของและสนใจในการน าเสนอขาวของ CRI

ก

DPU

และสอสารมวลชนจน และกลมผฟงชาวไทยทตดตามฟงและ/หรออานขาวจากเวบไซตของ CRI ออนไลน

ผลทไดจากการศกษาพบวา หลงการปฏรป และเปดประเทศ CRI Online ภาคภาษาไทย จะมเสรภาพในการท าหนาทสอมวลชนมากขนมการน าเสนอเนอหาทหลากหลายมากขน แตเสรภาพของการท าหนาทกมจ ากด ขนอยกบนโยบายจากรฐบาล และการน าเสนอขาวกมขอจ ากดในเรองของการหามวพากษวจารณรฐบาล หรอพรรคคอมมวนสต ค านงถงเรองภาพลกษณของประเทศ และเรองความสมพนธระหวางประเทศ ขณะเดยวกน รฐบาลจนกยงใช CRI ภาคภาษาไทย เปนกระบอกเสยงของรฐเชนในอดต ซงยอมแสดงใหเหนวา การน าเสนอขาวของ CRI Online ซงเปนสอมวลชนของรฐ ยงขาดความเปนกลางในการน าเสนอขาว

ขอเสนอแนะรฐบาลจนควรก าหนดนโยบายสอสารมวลชนใหม ใหสอมวลชนแสดงบทบาทหนาทตามหลกสากลได ยกเลกการใชสอเพอท าหนาทเปนกระบอกเสยงของรฐ ควรแยกหนวยงานสอมวลชนออกจากงานประชาสมพนธ ควรก าหนดหลกสตรดานนเทศศาสตรสอสารมวลชนใหมในสถาบนการศกษาของจน และเปดโอกาสใหเอกชนไดมโอกาสเขามาท างานและสามารถใชความร ความคดสรางสรรคในการท างานดานสอมวลชนมากขน โดยไมยดตดกบแนวคดสงคมนยมแบบเดม

ข

DPU

Research Title : Survey of Associate of News Neutrality of CRI (China Radio International) Online News Report ,Thai – Language Section

Researcher : Mr. Chatnarong Visutkul Institution : Dhurakitbundit University Year of Publication : 2012 Publisher : Dhurakitbundit University Number of Page 171 Pages Copy right : Dhurakitbundit University

Abstract The bias of news report is becoming a big problem currently, no matter in Democracy Country, developing country, or socialism country. After revolution and globalization in China, people get more freedom. Also media have more freedom and changes themselves to the new world. I used to work in CRI (China Radio International) as a Thai expert. Then, I interested in studying the idea of the media that they have freedom to report the news or still rely on the government. My objective is to study the role of the Thai news report and the policy and the way that they will do in the future.

The way of my research is to cooperate in the organization. I worked as a Thai expert in CRI from May 26, 2007 to June 19, 2008. My responsibility is to analyze the local and international news which CRI reported. I did every 2 days for about 6 months since December 2009 to May 2010. I also arranged the interview with 18 persons who involved in the production. I separated them into 3 groups; Chinese working in CRI, scholars interesting in CRI, Chinese media, and Thai people interesting in CRI online.

The result of the research shows that after revolution and globalization CRI Online (Thai report) get more freedom and report various news to the audience. However, the report is still has limit depending on government policy. They cannot criticize the government or social party. Moreover, the Chinese government uses CRI to pursuade people like they did in the past. I can conclude the CRI Online still has bias in the news report.

ค

DPU

My suggestion is Chinese government should have new policy for the media. They should let the media have freedom to report everything like any other countries. They should not use the media to pursue people anymore. They can have their own organization to pursue and give information to Chinese. They should re-arrange the course about the mass media in the university. Also they should let the private organization involve more in the news report and let them have freedom to do so.

ง

DPU

กตตกรรมประกาศ

ผวจยขอขอบพระคณ อาจารยสธาทพย โมราลาย ทแนะน าและเปดโอกาสใหผวจยไดมโอกาสเขาไปท างานทสถานวทยกระจายเสยงแหงชาตจน (CRI) พๆ เพอนๆ นองๆ ชาวจนทท างานท CRI ภาคภาษาไทยทกคนทชวยดแลและใหขอมลเกยวกบหนวยงาน นกวชาการ นกวชาชพ และผฟง CRI ทกทานทเสยสละเวลาใหผวจยไดสมภาษณ ผศ.ดร.วไลวรรณ จงวไลเกษม ทชวยใหค าแนะน าเกยวกบการท าวจย คณครและอาจารยทกทานทใหความร และครอบครว วสตกล ประกอบดวย คณปาพชรา คณพอคณแม ภรรยา บตรและธดา ทคอยเปนก าลงใจแกผวจยเสมอมา

จ

DPU

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย ก บทคดยอภาษาองกฤษ ค กตตกรรมประกาศ จ สารบญ (1) สารบญตาราง (3) สารบญแผนภาพ (6) สารบญภาพ (7) บทท 1 บทน า 1

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคของการวจย 3 1.3 สมมตฐานการวจย 3 1.4 นยามศพท 3 1.5 ขอบเขตของการวจย 3 1.6 ระเบยบวธวจย 4 1.7 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 5

1.8 กรอบแนวคดในการวจย 6 บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ 7

2.1 แนวคดทฤษฎขาว 7 2.2 แนวคดทฤษฎการก าหนดวาระขาวสาร (Agenda Setting) 9 2.3 แนวคดทฤษฎผเฝาประตขาวสาร 10 2.4 แนวคดทฤษฎวาดวยสอมวลชนกบระบบการเมอง 13

- ทฤษฎอ านาจนยม 13 - ทฤษฎเสรนยม 14 - ทฤษฎสงคมนยมแบบคอมมวนสต 15 - ทฤษฎความรบผดชอบตอสงคม 16

(1)

DPU

สารบญ (ตอ) หนา

2.5 แนวคดทฤษฎดานการควบคมสอมวลชนของรฐบาลจน 19 2.6 แนวคดทฤษฎความเปนกลางของสอมวลชน 33 2.7 นยามความหมายของสอใหม (New Media) 43 2.8 งานวจยทเกยวของ 44

บทท 3 ระเบยบวธวจย 45 3.1การเกบรวบรวมขอมล 45 3.2 เครองมอ 46 3.3 การน าเสนอขอมล 48บทท 4 ผลการวจย 49

4.1 สวนท 1 ขอมลจากการสงเกตการณการแบบมสวนรวม 49 4.2 สวนท 2 การใชประโยชนแลขอมลจากการวเคราะหเปรยบเทยบขอมลเอกสาร 53

บทท 5 ผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ 145 5.1 บทสรป 145 5.2 ขอเสนอแนะ 148

บรรณานกรม ภาคผนวก

1. ตวอยางหนาแรกเวบไซต CRI Online 152 2. ตวอยางหนาแรกเวบไซด CRI ภาคภาษาไทย 153 3. ตวอยางหนาขาวในประเทศ 154 4. ตวอยางขาวในประเทศ 155 5. ตวอยางหนาขาวตางประเทศ 156 6. ตวอยางขาวตางประเทศ 157 7. ประวตผเขยน 158

(2)

DPU

สารบญตาราง

ตารางท หนา 1.) แสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ธนวาคม 2552 54 2.) แสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน 55 3.) ตารางแสดงแหลงทมาของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยน ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ธนวาคม 2552 56 4.) แสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ธนวาคม 2552 57 5.) แสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ธนวาคม 2552 58 6.) สรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ธนวาคม 2552 59 7.) แสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอในวนเวนวน ตงแตวนท 1 มกราคม 2553 61 8.) แสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน 62 9.) แสดงแหลงทมาของ ขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 มกราคม 2553 63 10.) แสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 มกราคม 2553 64 11.) แสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 มกราคม 2553 65 12.) สรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอ ในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 มกราคม 2553 66

(3)

DPU

ตารางท หนา 13.) แสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในวน เวนวน ตงแตวนท 1 กมภาพนธ 2553 67 14.) แสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน 69 15.) แสดงแหลงทมาของ ขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 กมภาพนธ 2553 70 16.) แสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 กมภาพนธ 2553 71 17.) แสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 กมภาพนธ 2553 72 18.) สรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 กมภาพนธ 2553 73 19.) แสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 - 31 มนาคม 2553 74 20.) แสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 - 31 มนาคม 2553 75 21.) แสดงแหลงทมาของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 -31 มนาคม 2553 76 22.) แสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 -31 มนาคม 2553 77 23.) แสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ถง 31 มนาคม 2553 78 24.) สรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 - 31 มนาคม 2553 79 25.) แสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอ ในวนเวนวน ตงแตวนท 1 เมษายน 2553 80 26.) แสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน 81

(4)

DPU

ตารางท หนา 27.) แสดงแหลงทมา ขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 เมษายน 2553 82 28.) แสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 เมษายน 2553 83 29.) แสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 เมษายน 2553 84 30.) สรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอ ในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 เมษายน 2553 86 31.) แสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอในวนเวนวน ตงแตวนท 1 พฤษภาคม 2553 88 32.) แสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน 89 33.) แสดงแหลงทมา ขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 พฤษภาคม 2553 90 34.) แสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 พฤษภาคม 2553 91 35.) แสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนวนวน ตงแตวนท 1 พฤษภาคม 2553 92 36.) สรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 พฤษภาคม 2553 93

(5)

DPU

สารบญแผนภาพ แผนภาพท หนา 1.) แสดงโครงสรางการก ากบควบคมสอมวลชน 29 2.) แสดงโครงสรางการบรหารควบคมวทยโทรทศน 31 3.) แสดงโครงสรางการบรหารของ CRI (China Radio International) 50 4.) แสดงโครงสรางการบรหารของ CRI ภาคภาษาไทย 51 5.) แสดงกระบวนการท างานของ CRI ภาคภาษาไทย 52

(6)

DPU

สารบญภาพ

ภาพท หนา 1.) แสดงแบบจ าลองผเฝาประตอยางงายๆ ของไวท (จากไวท 1950) 11

(7)

DPU

2

ขาวสารไปทวโลก มการแปลขาวจากภาษาจนเปนภาษาตางประเทศและภาษาชนชาตสวนนอยของจนรวม 48 ภาษา ซงภาษาไทยกเปนหนงในนน การนาเสนอขาวของซอารไอนอกจากสงผสอขาวออกไปสง เกตการณ เองแลว ย ง รบขอมลข าวจากสานกขาวต างๆ ของจนมาแปลเปนภาษาตางประเทศเพอเผยแพร อาท สานกขาวซนหวา ไชนาเดล พเพลเดล สถานโทรทศนซซทว หนงสอพมพเหรนหมงรเปา เปนตน จงเปนเรองทนาศกษาคนควาถงหลกเกณฑ แนวนโยบาย และกระบวนการในการคดเลอกขาวของซอารไอ

ในสวนของเนอหาขาว ซอารไอแบงเนอหาเปน ขาวภายในประเทศ และขาวตางประเทศ ซงครอบคลมเนอหาตงแตเรองการเมอง เศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม ฯลฯ ซงเปนททราบกนโดยทวไป รวมทงมการวพากษวจารณกนอยางกวางขวางถงเรองการนาเสนอขาวของสอมวลชนจนวา หากเปนขาวทเกยวของกบภาพลกษณของประเทศ พรรคคอมมวนสตจน และคณะรฐบาล เนอหาของขาวทนาเสนอออกไปจะเปนขาวดานบวกเพยงดานเดยว โดยละเวนขอมลดานอนๆ หรอไมมการวพากษวจารณตามบทบาทหนาทของสอ ขณะทขาวอนๆ จะมเนอหาทหลากหลายทงดานบวกและดานลบ และจากประสบการณทผเขยนไดไปทางานในซอารไอภาคภาษาไทยเปนเวลา 1 ป ในชวงมถนายน 2550 ถงมถนายน 2551 พบวา อดมการณ แนวคดและวฒนธรรมการทางานของสอมวลชนจนมรปแบบทแตกตางจากสอมวลชนไทยทรบแนวคดดานสอสารมวลชนมาจากตะวนตก

ยกตวอยางเชน การเสนอขาวเหตการณจลาจลในทเบต เมอ 14 มนาคม 2551 ซอารไอ นาเสนอขาวนในฐานะกระบอกเสยงของรฐ เนอหาของขาวนาเสนอแงมมดานบวกของจนในการเขาไปสรางความเจรญในทเบต ขณะทกลมลามะและคนทตอตานรฐบาลจนในการเขาไปยดครองทเบตถกกลาวหาวาเปนผกอการราย ซงขดแยงกบขอมลจากสอตางประเทศทนาเสนอในเรองเดยวกน ขณะเดยวกน เหตการณแผนดนไหวทเสฉวน เมอ 12 พฤษภาคม 2551 สอจนนาเสนอขาวภยพบตครงนอยางกวางขวาง รอบดาน ทกแงมม และทางการจนไดอนญาตใหสอตางชาตเขาไปทาขาวไดทนทหลงเกดเหตการณ ซงทาใหเกดขอสงสยและคาถามถงประเดนความเปนกลางในการนาเสนอขาวของสอจน

CRI Online ภาคภาษาไทย หรอ www.cri.cn เปนเวบไซตขาวของจน เผยแพรเปนภาษาไทย นาเสนอเนอหาขาวหลากหลายทงการเมอง เศรษฐกจ สงคมทงภายในประเทศและตางประเทศ รวมถงขาวกฬา ศลปวฒนธรรม ฯลฯ งานวจยชนนเลอกศกษาเฉพาะขาวในเวบไซต CRI Online เนองจากสออนเทอรเนตเปรยบเสมอนหนงสอพมพอเลกทรอนกส การเขาถงขอมลและการสบคนขอมลเปนไปไดงายและสะดวก อกทงในปจจบนเวบไซต CRI Online กลายเปนสอหลกในการเขาถงผรบสารทวโลก

DPU

3

1.2 วตถประสงคของการวจย 1) เพอศกษาบทบาทหนาทในการนาเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย 2) เพอศกษาหลกเกณฑ นโยบายและกระบวนการคดเลอกขาวของ CRI Online ภาค

ภาษาไทย 3) เพอศกษาทศทางในการนาเสนอขาวในอนาคตของ CRI Online ภาคภาษาไทย

1.3 สมมตฐานการวจย

1) หลงการปฏรปและเปดประเทศจนมากวา 30 ป CRI Online ภาคภาษาไทยมเสรภาพในการทาหนาทสอมวลชนมากขนหรอไม อยางไร

2) CRI Online ภาคภาษาไทยภายหลงการปฏรปและเปดประเทศจนมากวา 30ป ยงทาหนาทเปนกระบอกเสยงของรฐหรอไม อยางไร

1.4 นยามศพท :

ขาวภายในประเทศ หมายถง ขาวทมเนอหาเกยวกบประเทศจน นาเสนอใน CRI Online ภาคภาษาไทย

ขาวตางประเทศ หมายถง ขาวทมเนอหาเกยวกบประเทศอนๆ ทวโลก นาเสนอใน CRI Online ภาคภาษาไทย ความเปนกลาง หมายถง การเสนอขาวอยางถกตองตามขอเทจจรง เนอหาสาระ

ครบถวนรอบดาน และเปดโอกาสใหแหลงขาวทกกลมทกฝายไดมโอกาสสอสารอยางเทาเทยมกน ขาวดานบวก หมายถง ขาวทสงผลกระทบในทางทด เปนคณประโยชนตอภาพลกษณ

ของประเทศจน พรรคคอมมวนสตจน คณะรฐมนตรจน และนโยบายของรฐบาลจน ขาวดานลบ หมายถง ขาวทสงผลกระทบในทางไมด เปนโทษ สงผลเสยหายตอ ภาพลกษณของประเทศจน พรรคคอมมวนสตจน คณะรฐมนตรจน และนโยบายของ

รฐบาลจน

1.5 ขอบเขตการวจย : การสารวจความคดเหนของผทเกยวของกบความเปนกลางในการเสนอขาวของ CRI

Online (China Radio International) ภาคภาษาไทย น เปนการศกษาวเคราะหขอมลเชงคณภาพ จากการวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาของขาวในเวบไซด CRI ภาคภาษาไทยในประเดนความเปนกลาง โดยเปรยบเทยบการนาเสนอระหวางขาวในประเทศและขาวตางประเทศในประเดนเรองความถในการนาเสนอ ประเภทของขาวทนาเสนอ แหลงทมาของขาว การแบงพนท ลกษณะของเนอหา

DPU

4

ขาวทนาเสนอ และสรปลกษณะเนอหาทนาเสนอ โดยศกษาเนอหาแบบวนเวนวนตงแตชวงเดอนธนวาคม 2552 ถง เดอนพฤษภาคม 2553 เปนเวลา 6 เดอน

การสารวจความคดเหนโดยการสมภาษณแบบเจาะลกผเกยวของทงจนและไทย โดยแบงกลมผสมภาษณเปน 3 กลม ไดแก กลมท 1 กลมชาวจนผมบทบาทหนาทในหนวยงาน CRI ภาคภาษาไทย จานวน 6 คน อาท บรรณาธการภาคภาษาไทย CRI Online ผสอขาว CRI ประจาประเทศไทย เปนตน กลมท 2 กลมนกวชาการและนกวชาชพทางดานสอสารมวลชนและดานรฐศาสตรทชานาญและสนใจเกยวกบสอสารมวลชนจน จานวน 6 คน และกลมท3 กลมผฟงชาวไทยทฟงและหรอตดตามรายการของ CRI Online ภาคภาษาไทย จานวน 6 คน รวม 3 กลมผสมภาษณทงสนจานวน 18 คน

และการสงเกตการณโดยการปฏบตการแบบมสวนรวมของผวจยในตาแหนงผเชยวชาญท CRI ภาคภาษาไทย ณ กรงปกกง เปนเวลา 1 ป ตงแต 26 พฤษภาคม 2550 ถง 19 มถนายน 2551

1. 6 ระเบยบวธวจย :

1) ศกษาจากการวเคราะหเปรยบเทยบขอมลเอกสารจากเนอหาของขาวในเวบไซต CRI ภาคภาษาไทยในประเดนความเปนกลาง โดยเปรยบเทยบการนาเสนอระหวางขาวในประเทศและขาวตางประเทศในประเดนเรองความถในการนาเสนอ ประเภทของขาวทนาเสนอ แหลงทมาของขาว การแบงพนท ลกษณะของเนอหาขาวทนาเสนอ และสรปลกษณะเนอหาทนาเสนอ โดยศกษาเนอหาแบบวนเวนวนตงแตชวงเดอนธนวาคม 2552 ถง เดอนพฤษภาคม 2553 เปนเวลา 6 เดอน

2) ศกษาจากการสมภาษณแบบเจาะลกผเกยวของทงไทยและจน อาท บรรณาธการภาคภาษาไทย CRI Online ผสอขาวCRI ประจาประเทศไทย บรรณาธการขาว CRI ภาคภาษาไทย อดตผเชยวชาญภาคภาษาไทย นกวชาการดานนเทศศาสตรและรฐศาสตร นกวชาชพดานสอมวลชนทชานาญและสนใจเกยวกบสอสารมวลชนจน และผฟงรายการขาวของ CRI ภาคภาษาไทย รวมทงสน 18 คน

3) ศกษาจากการสงเกตการณแบบมสวนรวมของผวจยในตาแหนงผเชยวชาญท CRI ภาคภาษาไทย เปนเวลา 1 ป ตงแต 26 พฤษภาคม 2550 ถง 19 มถนายน 2551

DPU

5

1.7 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ : 1) ทาใหไดทราบถงบทบาทหนาทในการนาเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย 2) ทาใหไดทราบถงหลกเกณฑ นโยบายและกระบวนการคดเลอกขาวของ CRI Online

ภาคภาษาไทย 3) ทาใหไดทราบถงแนวนโยบายและทศทางการเสนอขาว CRI Online ภาคภาษาไทย

ในอนาคต 4) ทาใหไดทราบถงทศนคตของผเกยวของ ตอประเดนความเปนกลางของสอมวลชน

ตางประเทศ

DPU

6

1.8 กรอบแนวคดในการวจย (Conceptual Framework)

การปฎรปและเปดประเทศมากวา 30 ป มผลตอการปฎบตหนาทของ CRI Online ภาคภาษาไทย

การส ารวจความคดเหนของผเกยวของกบความเปนกลางในการน าเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย

บทบาทหนาทในการน าเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย

หลกเกณฑ นโยบาย กระบวนการ คดเลอกขาว

CRI Online ภาคภาษาไทย

ทศทางในการน าเสนอขาวในอนาคตของ

CRI Online ภาคภาษาไทย

- เปรยบเทยบการน าเสนอขาวในประเทศและขาวตางประเทศ ของ CRI Online ภาคภาษาไทย

- สมภาษณความเหนของผเกยวของ 3 กลม ทรจกและเกยวของ CRI Online ภาคภาษาไทย

- ปฎบตงานในต าแหนงผเกยวของ ท CRI Online ภาคภาษาไทย

เสรภาพในการท าหนาทสอมวลชน - มากขน - เทาเดม - ลดลง

กระบอกเสยงของพรรคคอมมวนสต - เปน - ไมเปน

DPU

7

บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ

การวจยเรอง การสารวจความคดเหนของผเกยวของกบความเปนกลางในการเสนอขาว

ของ CRI Online (China Radio International) ภาคภาษาไทย ทาการศกษาโดยนาแนวคดและทฤษฎตางๆ และ งานวจยทเกยวของ มาเปนแนวทางในการศกษา ดงตอไปน

2.1 แนวคดทฤษฎขาว 2.2 แนวคดทฤษฎการกาหนดวาระขาวสาร (Agenda Setting) 2.3 แนวคดทฤษฎผเฝาประตขาวสาร 2.4 แนวคดทฤษฎวาดวยสอมวลชนกบระบบการเมอง

- ทฤษฎอานาจนยม - ทฤษฎเสรนยม - ทฤษฎสงคมนยมแบบคอมมวนสต - ทฤษฎความรบผดชอบตอสงคม

2.5 แนวคดทฤษฎดานการควบคมสอมวลชนของรฐบาลจน 2.6 แนวคดทฤษฎความเปนกลางของสอมวลชน 2.7 นยามความหมายของสอใหม (New Media) 2.8 งานวจยทเกยวของ

2.1 แนวคดทฤษฎขาว “ขาว” เปนคาสนและกระชบ ความหมายของขาวนน มผทพยายามจะใหคาจากดความ

แตกยงไมไดคานยามทสมบรณทสด อาจเปนเพราะขาวนนไมมสตรสาเรจ หากแตมความลนไหลไปตามภาวะขณะนน “ขาว” นอกจากจะเปนเรองทสดใหมแลวยงตองเปนทสนใจของผรบอกดวย เปนการรายงานเหตการณ หรอเรองราวตางๆ ทเกดขน

“ ขาว เปนมโนทศนทมลกษณะไมมตวตน (Abstract Concept) สามารถเปลยนแปลงไปและทาใหยงยากขนอกกคอ สาธารณชนผ รบขาวแตละคนนน ใหความส นใจเรองราวทไมเหมอนกนและไมเทากน” (สรทพย ขนสวรรณ 2539,46)

DPU

8

“ ขาว คอ รายงานเหตการณหรอเรองราวทนาสนใจ ไมใชเพยงเหตการณหนงและมคนรายงานใหทราบถงสาระสาคญของเหตการณปจจบน ผสอขาวและบรรณาธการเหนพองกนวาประชาชนควรไดรบทราบเหตการณเรองราวนนๆ (มาล บญศรพนธ 2534,18)

ขาวจะตองมองคประกอบพนฐาน 3 ประการ คอ ความนาสนใจ (Interest) ขอเทจจรง (Fact) และผอาน (Readers) ซงกหมายถงวา ขาวนนจะตองเปนขอเทจจรงทนาสนใจสาหรบประชาชนนนเอง และผสอขาวรายงานใหผอานไดทราบถงขอเทจจรงทนาสนใจ (ฟารดา มาหรม 2535,7)

โจเซฟ พลตเซอร (Pulizer อางถงใน สรทพย ขนสวรรณ 2539,47) บดาแหงวงการวารสารศาสตร ไดเคยใหคาชแนะใหกองบรรณาธการของเขา หาเรองราวประเภททมลษณะ “เพงเกดขนใหมๆ มความแตกตางจากเรองอน เปนเรองเราอารมณ เรองรกๆ ใครๆ เรองนาตนเตน เรองแปลกๆ ไมเหมอนเรองใด เรองนารนาเหน เรองกระจมกระจม นาขบขน เรองประหลาด และเรองทมกจะเปนทโจษจนถง”

เกษม ศรสมพนธ (2507,15) ไดนยาม “ขาว” ไวในงานวจย การวเคราะหเนอหา (Content Analysis) ของหนงสอพมพรายวนกรงเทพ 14 ฉบบไววา หมายถง รายงานเหตการณหรอเรองราวอนเปนทสนใจของประชาชน

ขาวนนเปนรายงานขอเทจจรง เกยวกบเหตการณทเกดขน ดงนน ขาวจงไมใชการแสดงความคดเหน หนงสอพมพและสอมวลชนประเภทอนมหนาทในการแสดงความคดเหน แตการแสดงความคดเหนนนยอมแตกตางจากการเสนอขอเทจจรงเกยวกบเหตการณขอเทจจรง (ขาว) และความคดเหน (บทบรรณาธการ บทความ คอลมนพเศษ) ตองแยกกน โดยเดดขาดจะปนกนมได การเสนอขาวนนตองนาเสนอดวยความเทยงตรงไมสอดแทรกความคดเหน

“ความหมายของขาวในเชงแคบ คอ ขาวหมายถงเหตการณทสาคญ ขาวคอเรองราวทเกดขนทกสารทศ สวนความหมายอยางกวางคอ การรายงานเหตการณ ขอเทจจรง ขอคดเหนทเกดขนเมอไมนาน เปนสงทประชาชนควรจะใหความสนใจเพราะเปนเรองราวหรอเหตการณทผดปกต ผดธรรมชาต มความลกลบซบซอนเปนเหตการณทอาจมผลกระทบและมความผกพนกบชวตความเปนอยของมนษย เปนเหตการณทอาจมผลกระทบทางเศรษฐกจ สงคม” (ฉอาน วฑฒกรรมรกษา 2536,3-5)

ขาว คอ อะไรกตามทคนจานวนหนงตองการจะอานถาหากมนไมละเมดกฎของรสนยมทดและกฎหมายหมนประมาท

ขาว คอ อะไรกตามททนตอเวลา เปนทสนใจของผอานจานวนหนงและขาวทดทสด กคอ ขาวซงเปนทสนใจมากทสดของคนจานวนมากทสด (สรทพย ขนสวรรณ 2539,142)

DPU

9

สภา ศรมานนท (อางถงในอรนช จยะจนทร ม.ป.ป.,12) ใหนยามขาววา “ขาวคอ รายงานอนสดทนสมยเกยวกบสงใดสงหนง ซงเปนทสนใจตอมนษยชาต และขาวทดทสดกคอขาวซงใหความสนใจตอคนอานสวนใหญ”

ขาวการเมอง ขาวการเมองนนเปนขาวทใหความสาคญตอความสมพนธระหวางรฐบาลกบประชาชน

ขาวการเมองเปนการรายงานเรองราวกบรฐบาลในแงมมตางๆ นอกจากจะเกยวของกบพรรคการเมองหรอนกการเมองแลว ยงครอบคลมถงองคกรของรฐบาลและกจการของสวนราชการตางๆ รวมทงสถานการณทางการเมอง และมผลกระทบถงสาธารณชนสวนใหญ เพราะรฐมบทบาทในการดาเนนกจการใหเปนไปแบบมประสทธภาพโดยผานตวแทนของรฐ ซงกยอมตองเกยวของไปถงการพฒนาทางการเมอง

ขาวการเมองนบเปนสดยอดของขาวทงหมดกวาได การเมองมสวนสมพนธกบทกหนวยของสงคม ไมวาจะเปนความเกยวพนทางดานเศรษฐกจทงภายในประเทศหรอภายนอกประเทศ เกยวพนกบความเปนอยของประชาชน ดงนนจงเปนเรองทประชาชนจาเปนตองใหความสนใจ จะเหนไดชดวาในบางชวงเวลาแหงการเปลยนแปลงหลายคนตองยอมรบวาบางครงสงทเราตองการรบรนนไมใชเพยงเปนเรองทเกยวของกบตวเองเทานน แตรวมไปถงคนรอบขางเราเองหรอแมแตสวนอนๆ ดวยทเกยวพนกนเปนสงคมเชอมโยงตอเนองถงในระดบประเทศ มผทศกษาเกยวกบบทบาทของขาวการเมองนนมตอสวนตางๆ ไวดวยกนหลายทาน ซงเปนการเหนถงความสาคญของขาวการเมองทขยายออกไปแลวแตแงมมมองในแตละดาน

จะเหนไดวา ขาว คอ หวใจสาคญในการทางานขององคกรสอสารมวลชน การไดมาซงขาว การรายงานขาว ถอเปนหนาทของสอมวลชน และขาวกมหลากหลายชนด เชน ขาวการเมอง ขาวเศรษฐกจ ขาวสงคม ฯลฯ ซงมความละเอยดออนแตกตางกนไปในแตละระบอบการปกครอง สงคมและวฒนธรรม

2.2 ทฤษฎการก าหนดระเบยบวาระ (Agenda-setting theory)

ถงแมคาศพท Agenda-setting จะเรมใชแพรหลายในวงการวจยสอสารมวลชนเมอเรว ๆ น แตการคนควาดานนไดมมานานแลว แนวความคด Agenda-setting เรมตงแตสมยท Walter Lippman (1922) คดคาวา "Pictures in our heads" (มโนภาพในหว) และ Robert Ezra Park (1925) อธบายถงกระบวนการรวบรวมขาวสาร (News gathering process) แตหวเลยวหวตอของการคนควาจรงๆ เรมเมอนกสงคมวทยา Paul Lazarsfeld และคณะทาการวจยบทบาทและหนาทของสอมวลชนในการเลอกตงประธานาธบดสหรฐอเมรกา ป ค.ศ. 1942 และ 1948 Lazarsfeld ไมไดใชศพท

DPU

10

Agenda-setting โดยตรง แตไดกลาวพาดพงถงผลในทางระดมสรรพกาลง(Mobilizing effects) ของสอมวลชนในการรณรงคหาเสยง (ด Lazarsfeld,Berelson and Gaudet, 1848; และ Berelson, Lazarsfeld and McPhee,1954)

การศกษา Agenda-setting มงทจะวเคราะหหนาทหรอผลของสอมวลชนในดานขาวสาร (Information) แทนดานการชกจง (Persuasion) สมมตฐานสาคญกลาวถงความสมพนธระหวางการทสอมวลชนเลอกเนนประเดนสาคญของหวขอ (Topic) หรอปญหา (Issue) ในการรายงานขาวสารกบการทผรบสารหรอมวลชนตระหนกถงสาระสาคญ (Salience) ของหวขอประเดน (Topic) หรอปญหา (Issue) นนๆ ความสมพนธนอาจกลาวในเชงเปนเหตผลไดวา ยงสอมวลชนเลอกเนนประเดนหวขอ (Topic) หรอปญหา (Issue) สาคญใด ผรบสารหรอมวลชน (Audience) กจะตระหนกถงสาระสาคญ (Salience) ของหวขอหรอ ปญหานนมากยงขนตามไปดวย ดงนนจงอาจกลาวไดวา ผลสาคญประการหนงของสอมวลชนกคอ เปนผกาหนดหรอวางระเบยบวาระการรบรเหตการณแกประชาชนทวไป Cohen (1963) ไดสรปไววา "สอสารมวลชนอาจไมประสบความสาเรจเทาทควรเสมอไปในการเสนอแนะแกประชาชนวา อะไรบาง (What) เปนสงทนาคด แตสอมวลชนมผลอยางมหาศาลในการแนะประชาชนวานาคดเกยวกบเรองอะไร (What about)"

การคนควาดาน Agenda-setting ทากนมากในสาขาการสอสารการเมอง (Political communication) โดยเฉพาะทเกยวกบ Political socialization ปญหาทนาสนใจประการหนงคอการใชสอมวลชนในการพฒนาความคดและทศนคตทางการเมอง (Political cognitions) (ดรายละเอยดไดจาก Backer, McCombs and McLeod, 1975)

การนาแนวคดทฤษฎการกาหนดระเบยบวาระมาอางในทน เนองจากงานวจยนมงศกษาเกยวกบความเปนกลางในการเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย เพอชใหเหนถงหลกเกณฑ นโยบาย และกระบวนการในการคดเลอกขาวมผลตอความเปนกลางในการนาเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย

2.3 ทฤษฎผปดและเปดประตขาวสาร(Gatekeeper Theory)

Gatekeeper หมายถง ผเฝาหรอนายประตขาวสาร (นายทวารขาวสาร) ในกระบวนการคดเลอก กลนกรอง ปรงแตง (ควบคม) ขาวสารประจาวนของสอมวลชน (หรอในการสอสารในสถานการณอนๆ ทมการสงทอดถายทอด หรอ กระจายขาวสาร ผานชองทางหรอตวกลางตาง ๆ)

Gatekeeper มบทบาทตอความถกตอง แมนตรง คงทและสมบรณของขาวสาร (เชนเดยวกบ ความลาเอยง บดเบอน คลาดเคลอน ทอาจเกดขน) ตลอดทกขนตอนทขาวสารไหลผานหรอแพรกระจายจากตนตอไปสจดหมายปลายทาง

DPU

11

Gatekeeper ไมวาจะเปนบคคล กลมบคคล องคกรมกมกฎเกณฑ แนวทาง อดมคต จตสานก หรออาจมอคตในการตดสนใจตอการทาหนาทประตขาวสาร

แบบจ าลองผเฝาประตอยางงายๆ ของไวท (จากไวท 1950)

แบบจาลองหรอทฤษฎนแสดงใหเหนวา จากตนตอแหลงขาว ซงในตวอยางขางตนกคอ

สานกขาวโทรพมพ จะมขาวสารมากมายหลายชน (N1, N2, N3, N4) สงมายงสานกงานหนงสอพมพ หรอสถานวทยกระจายเสยง หรอสถานวทยโทรทศนตาง ๆ บรรณาธการขาวจะทาหนาทคดเลอกขาวสารเพยงบางชนเพอตพมพหรอออกอากาศ สวนอกหลายชนกอาจถกโยนทงตะกราไป ขาวสารทถกคดเลอกนจะถกตดแตงใหเหมาะสมกบเวลา เนอท หรอลกษณะสอเพอสงไปยงผอาน ผชม หรอผฟง แบบจาลองนพยายามชใหเหนถงกจกรรมผเฝาประตหรอผปดและเปดประตสารของสอมวลชนทวไป จากตวอยางขางตน ด เอม ไวท ไดศกษาบทบาทของบรรณาธการขาวโทรพมพทวไปในสหรฐอเมรกา ถาเปนตวอยางในเมองไทย เรากอาจจะหมายถง บทบาทของบรรณาธการขาวตางประเทศทวไป ทาหนาทคอยตรวจขาวจากเครองโทรพมพ หรอจากเอกสารขาวทสงมาจากสานกขาวตาง ๆ เชน สานกขาวเอพ สานกขาวเอเอฟพ สานกขาวรอยเตอร หรอสานกขาวไทย เปนตน ซงแตละวนจะมขาวเขามามากมายนบสบนบรอยชนแตบรรณาธการจะทาหนาทคดขาวทจะตพมพ หรอออกอากาศเพยงไมกชนทตนเหนวานาสนใจเทานน

แบบจาลองหรอทฤษฎของ ด เอม ไวท นอธบายอยางงาย ๆ ถงบทบาท"ผปดและเปดประตสาร" หรอ "ผ เฝาประต" ของสอมวลชน ซงในความเปนจรงแลวอาจจะมขนตอนสลบซบซอนกวานเชนขาวโทรพมพทสงมานน กอนทจะสงมากจะตองมการกลนกรอง มากอนจาก

DPU

12

บรรณาธการ สานกขาวนน ๆ หรอแมแตผสอขาวของสานกขาวเองกจะทาหนาท"ผเฝาประต" คอ เลอกวาจะทารายงานขาวไหนหรอไมทาขาวไหนบางกได และเมอขาวโทรพมพนนถกสงมายงสานกพมพ สถานวทยกระจายเสยง หรอสถานวทยโทรทศน นอกจากจะถกคดเลอกโดยบรรณาธการขาวตางประเทศแลว กอาจจะถกกลนกรองจาก บรรณาธการหรอหวหนาขาวในระดบสงอกทกไดเชนกน นอกจากนนขาวทตพมพหรอออกอากาศไปยงผรบสารเมอผรบสารไดอาน ไดรบฟง หรอไดรบชมแลวกอาจจะถายทอดไปยงบคคลอน เชน สมาชกในครอบครว ญาต เพอน ฯลฯ การถายทอดโดยผเปดรบสารสอมวลชนนกจะเปนไปในลกษณะ "ผเฝาประต" คอ เลอกจะถายทอดเพยงบางสวนหรอสวนใดสวนหนงกยอมไดอกเชนกน จงเหนไดวาขาวสารสอมวลชนมกจะไหลผานผเฝาประตหรอผปดและเปดประตสารตาง ๆ มากมายหลายชนทเดยว

นอกจากทกลาวมาขางตนแลว วลเบอร ชแรมม (Wilbur Schramm) กลาวไววา Gatekeeper เปนผมสทธในการเปดและปดประตสารตาง ๆ ทมมาถง gatekeeper ซงการสอสารในสงคมทกวนน Gatekeeper กยงคงมบทบาทอยางสาคญมากทงนเพราะ Gatekeeper เหลาน ไดแก นกขาว บรรณาธการขาว หวหนาฝายขาวตาง ๆ ไมวาจะเปนขาวเศรษฐกจ การเมอง สงคม หรอวฒนธรรม ผเขยน ผพมพ นกวจารณ หวหนาหนวยงานดานสอสาร ผจดการโฆษณา ประธาน คร และพอแมเปนตน

หนาทของ Gatekeeper ไมเพยงแตเลอกหรอปฏเสธสารตางๆ ท เขามาเทานน Gatekeeper ยงทาหนาทจดสารนนๆ ใหอยในรปทเขาตองการตลอดจนกระทงกาหนดการนาเสนอขาวสาร ระยะเวลาทหนวงเหนยวขาวสารนนไววาจะเสนอในชวงเวลาใดหรอเสนอสารทงหมดซาๆกน หรอเลอกเสนอเพยงบางสวนเทานน

Gatekeeper ผซงควบคมการไหลของขาวสารทงในระดบชาตและระดบทองถนกมนกขาว บรรณาธการขาว ผจดการโฆษณา ของทงหนงสอพมพทองถนและหนงสอพมพแหงชาตและเครอสถานโทรทศน ตลอดจนสานกขาว

อยางไรกตาม กรณทนกขาวไดรบมอบหมายจากบรรณาธการขาวใหไปหาขาว นกขาวผนนกจะทาหนาทเหมอนกบผเฝาประตหรอผปดเปดประตสารเชนกน คอจะเปนคนตดสนใจในเบองตนวาจะเขยนขอเทจจรงในเรองของขาวทตนหามาอยางไร

การทนกขาว และบรรณาธการขาว จะตดสนใจเลอกขาวอยางไรนน ขอเขยนของ Bagdikian ไดบอกไววา ขนอยกบปจจยดงตอไปน

1. หลกทยดถอในการบรหาร 2. การมองโลกของความจรงและนสยของคน โดยมองวาผอานตองการอะไรและม

ความปรารถนาอยางไร

DPU

13

3. คานยม ซงยดถอโดยกองบรรณาธการทมความเชยวชาญในวชาชพ มมาตรฐานทางดานความยตธรรม และเปนทยอมรบในวงวชาชพ คอเขาจะเปนผตดสนวาอะไรทผอ านในหมคณะของเขาควรจะไดร

4. การประเมนคาของขาวสาร โดยการแขงขนของสอ 5. คานยมสวนตว และนสยแปลก ๆ ของบรรณาธการ เชน ถาบรรณาธการกลวหรอไม

ชอบอะไรบางอยาง เขาจะไมอนญาตใหสงท เขาไมชอบปรากฏอยในขาว หรอตพมพบนหนงสอพมพในขณะทเขาเปนบรรณาธการอย นอกจากปจจยทง 5 แลว ยงมสงซงเกยวของกบการตดสนใจของบรรณาธการอก เชน ปจจยเรองเวลา และเนอทการเสนอขาวสาร ตวอยางเชน นกขาวทหาขาวมาไดแลว รายงานขาวเขาสหนวยงานของตนกจะมคนอนๆ คอพวก rewriter เปนผเฝาประตอกตอหนง พวกนจะทาหนาทตบแตงขาว จะโดยการตดทอน ยอหนา ตดบางประโยค บางคาของขาว หรออาจจะไมแกไขตนฉบบขาวทนกขาวคนนนสงมาเลยกได แลวกสงขาวนนออกไปตพมพหรอออกอากาศ แตบางครงเมอสงขาวไปแลวไมไดตพมพกม ทงน เพราะเนอทในหนาหนงสอพมพไมพอ หรอเวลาในการกระจายเสยงมไมพอ อาจจะเปนเพราะผจดการฝายโฆษณารบโฆษณาเขามามากจนทาใหเนอทและเวลาในการเสนอขาวไมพอ ตวผจดการฝายโฆษณานกถอวาทาหนาทเปน gatekeeper เชนกน

แนวคดทฤษฎผปดและเปดประตขาวสารเปนสวนสาคญในการศกษานโยบาย โครงสรางขององคกร กรอบความคดในการคดเลอกขาวของบรรณาธการ นกขาว นกแปลของ CRI Online ภาคภาษาไทย ซงมผลตอสารทสงไปยงผฟงวทยและอานในเวบไซดของ CRI ในประเทศไทย

2.4 แนวคดทฤษฎวาดวยสอมวลชนกบระบบการเมอง

แนวคดทฤษฎวาดวยสอมวลชนกบระบบการเมอง เกดขนจากการศกษาบทบาทหนาทและความสมพนธของระบบสอมวลชนทมตอ รฐ สงคมและพลเมอง ทงนระบบสอมวลชนจะมความแตกตางกนไปตามอดมการณทางการเมองและทางเศรษฐกจท รฐนนๆถออย ทฤษฎสอสารมวลชนในระยะแรกไดรบการพฒนาขนโดย เฟรด ซเบอรท ธโอดอร พเตอรสน และวลเบอร แชรม ซงเสนอไวในหนงสอชอ Four Theory of the press ซงอธบายถงลษณะของสอมวลชนในระบบการเมอง 4 รปแบบ กลาวคอ

1.ทฤษฎอ านาจนยม ทฤษฎระบบสอมวลชนแบบอานาจนยมเกดขนจากแนวคดตามปรชญาการเมองแบบอานาจนยม ซงปรากฏเปนรปรางชดเจนในศตวรรษท 16 และ 17 นกปรชญาการเมองทสนบสนนแนวคดดงกลาว ไดแก มาเคยเวลล โธมส ฮอบส เฮเกล และ ทรทชเก (สมควร กวยะ 2536,121-140) โดยมาเคย เวลล มความเชอวาธรรมชาตของมนษยมความโนมเอยงไปในทาง

DPU

14

ชวรายจาเปนตองถกกกควบคมโดยอานาจทางการเมอง ทสามารถกาหนดนโยบายทเขมแขง และจรงจง เพอรกษาความมนคงปลอดภยของรฐ ผนาทางการเมองจะตองแสดงบทบาททเขมแขง และใชวธการทกอยางในการปกปกรกษาผลประโยชนของรฐเพอความมนคงและความอยรอดของรฐ โธมส ฮอบส มความเชอวามนษยมความปรารถนา 2 ประการคอ ความหลดพนจากการเจบปวด และความกระหายในการไดมาซงอานาจ จงจาเปนทจะตองมระบบการเมองทมอานาจตรวจสอบควบคมปจเจกชนใหอยในกรอบแหงผลประโยชนสวนรวม อานาจนนจะตองใหญพอทจะสรางและพทกษความสงบเรยบรอยของบานเมองโดยไมจาเปนตองฟงเสยงของปจเจกชน ทงนเพราะเปนอานาจทตงขนมาเพอใหสามารถตดสนใจไดอยแลว ในขณะทเฮเกล มความเชอวา รฐคอหวใจสาคญทมสทธเตมทเหนอพลเมองแตละคน พลเมองมหนาทสาคญทสดเพยงอยางเดยว คอ เปนสมาชกของรฐ เสรภาพทแทจรงของพลเมองกคอ เสรภาพในขอบเขตรฐ ดงนน ระบบสอมวลชนตามทฤษฏอานาจนยม จงมวตถประสงคทสาคญคอ การเปนเครองมอในการสงเสรมและสนบสนนนโยบายของรฐบาลและมหนาทรบใชรฐ รฐจะมกลไกตางๆ ในการควบคมสอมวลชนเชน กลไกทางการเมอง การบรหาร กลไกทางกฎหมาย ซงสอมวลชนจะตองอยใตอานาจของรฐบาลและองคกรของรฐทมหนาทเกยวของ กรรมสทธในสอมวลชนระบบนจะตกอยกบรฐหรอเอกชนผไดรบอนญาตจากรฐ ลกษณะสาคญของสอมวลชนตามทฤษฎอานาจนยม มดงนคอ

1.1 จะตองอยใตอานาจของรฐบาลและองคกรของรฐบาล 1.2 เปนเครองมอสงเสรมและสนบสนนนโยบายของรฐบาลและมหนาทรบใชรฐ 1.3 จะตองไมบอนทาลายรฐบาลและองคกรของรฐ 1.4 จะตองไมทาลายคานยมทางศลธรรมและการเมองของคนสวนใหญ 1.5 เนนการใหการศกษา การแสดงความคดเหนภายในกรอบของนโยบาย 2. ทฤษฎเสรนยม ทฤษฏระบบสอมวลชนแบบเสรนยม เนนใหความสาคญในเรอง

เสรภาพของปจเจกชน นกปรชญาการเมองคนสาคญของสานกนไดแก จอหน ลอค จอหน มลตน จอหน สจวต มลล และโธมส เจฟเฟอรสน (สมควร กวยะ 2536,121-140)

จอหน ลอค ไดพฒนาแนวคดเกยวกบทฤษฎอานาจอธปไตยของปวงชนโดยเสนอวา รฐบาลเปนเพยงผไดรบมอบหมายจากประชาชนใหมอานาจหนาทในการปกครองเทานน ซงประชาชนจะเรยกกลบคนมาเมอใดกได เพราะฉะนน รฐจะตองยอมรบและรกษาไวซงสทธตามธรรมชาตของมนษย

จอหน มลตน เชอวา มนษยเปนผมเหตผลและสามารถรไดดวยตนเองวาอะไรด อะไรชว ดงนน จงไมควรมอะไรมากดกนมใหมนษยไดรบรความคดอานและความคดเหนของผอน แนวความคดของมลตน กลายเปนทมาของแนวคด ตลาดเสรของความอาน (The free market place

DPU

15

of ideas) และกระบวนการรด รชอบดวยตนเอง (self – righting process) ซงมอทธพลตอนกคดนกเขยน และนกหนงสอพมพ ในศตวรรษท 18 เรอยมาจนถงปจจบน

โธมส เจฟเฟอรสน เชอวา ปจเจกอาจจะตดสนใจผดพลาดแตกลมเสยงขางมากของปจเจกชนจะสามารถทาใหตดสนใจไดอยางถกตอง การทจะชวยใหปจเจกชนมความผดพลาดนอยทสดสามารถทาไดโดยการใหขาวสารและการศกษาอยางเพยงพอ เครองมอทจะใหการศกษาไดเปนอยางดกคอ หนงสอพมพซงมบทบาทหนาทในการควบคมนโยบาย และทศทางของรฐบาลไดอกทางหนงดวยทฤษฏระบบสอมวลชนแบบเสรนยมเปนแกนความคดของประชาชนผถกปกครอง มวตถประสงคสาคญในการแสวงหาสจจะและควบคมรฐบาล ม รปแบบการควบคมตามกระบวนการยตธรรม และกระบวนการพสจนตวเองแหงสจจะ รปแบบกรรมสทธสวนใหญจะตกอยกบเอกชน ลกษณะสาคญของสอมวลชนในระบบนคอ

1. ทาหนาทควบคมรฐบาล องคกรของรฐ เจาหนาทของรฐ และพรรคการเมองโดยการสอดสอง วพากษ วจารณ

2. เปนเครองมอแสดงความคดเหนของบคคล 3. จะตองไมทาลายศกดศร เกยรตภมหรอดหมนความสามารถของมนษย 4. เนนการใหขาวสารและการแสดงความคดเหน การใหความบนเทง และการโฆษณา

สนคาโดยเสร 3. ทฤษฏสงคมนยมแบบคอมมวนสต ทฤษฎนไดรบอทธพลทางความคดจาก คารล มารกซ ซงเชอวารฐเปนเพยงเครองมอ

ของชนชนผปกครอง ซงใชกดขและเอารดเอาเปรยบชนชนผถกปกครอง ดงนน จะตองมการตอสระหวางชนชนเขามาเปนตวนาในการเปลยนแปลงทางประวตศาสตร ซงการเปลยนแปลงดงกลาวนน มารกซ มความเชอในพลงแหงชนชนกรรมาชพวาจะสามารถทาการปฏวตเพอทาลายพลงของชนชนนายทน และเผดจการแหงชนชนกรรมาชพ จะนาไปสรฐแบบสงคมนยมและสงคมไรชนชน ทมารกซเรยกวา สงคมแบบคอมมวนสตในทสด (สมควร กวยะ 2536,121-140)

วลาดเมยร เลนน ผนาปฏวตรสเซยผสบทอดแนวคดของมารกซเหนวา เสรภาพของหนงสอพมพในสงคมนายทน เปนเพยงเสรภาพของนายทนทสงวนไวเพอเปนเครองมอในการบดเบอน กดขและเอารดเอาเปรยบ ชนชนลางหรอชนชนผถกปกครอง เลนน เสนอวา หนงสอพมพจะตองเปนทงนกโฆษณาชวนเชอเพอสวนรวม นกปลกปนเพอสวนรวม และนกจดรปองคกรเพอสวนรวมไปพรอมๆ กน แนวคดดงกลาวมอทธพลตอการกาหนดแนวนโยบายการสอสารมวลชนของโซเวยตอยางกวางขวาง ระบบสอมวลชนแบบคอมมวนสต จงใหความสาคญตออดมการณของรฐและพรรคคอมมวนสต ระบบกรรมสทธในสอมวลชนทกชนดจะตกอยในมอของรฐ รปแบบการควบคม รฐบาลและพรรคคอมมวนตส จะควบคมสอมวลชนอยางใกลชด สอมวลชนจะทา

DPU

16

หนาทเปนเครองมอทางอดมการณของรฐเทานน ลกษณะสาคญของสอมวลชนในระบบนคอ (สมควร กวยะ 2536,121-140)

1. สอมวลชนจะตองตอบสนองผลประโยชนของชนชนกรรมาชพ 2. สอมวลชนจะตองมบทบาทหนาทในเชงบวกตอสงคม โดยการกลอมเกลาสงคมตาม

ปทสถานทพงปรารถนา โดยการใหการศกษา ใหขาวสาร ใหการกระตนเตอน และการระดมสรรพกาลง

3. สอมวลชนจะตองเสนอโลกทศนทสมบรณและเทยงธรรมตามหลกการมารกซซสต เลนนนสต

4. สอมวลชนจะตองเปนเครองมอของรฐและพรรค โดยการเปดเผยสภาพความเปนจรง เบองหลงการตอสของชนชนเพอการเตรยมมวลชนใหพรอมสาหรบการปฏวต

5. สอมวลชนจะตองเปนเครองมอในการโฆษณาชวนเชอ และการปลกปน 6. สอมวลชนจะตองสนบสนนความเคลอนไหวของฝายหวกาวหนา ทงภายในและ

ภายนอกประเทศ 7. สอมวลชนจะตองตอบสนองความตองการและความจาเปนของประชาชนผรบสาร

ภายในกรอบของสงคม 4. ทฤษฎความรบผดชอบทางสงคม ทฤษฎนไดรบการพฒนาโดยมพนฐานมาจาก

ทฤษฏเสรนยม ทฤษฎความรบผดชอบทางสงคมเกดขนจากการพจารณาถงจดออนของทฤษฏเสรนยม ซงสอมวลขนมเสรภาพทจะใหขาวสาร ความบนเทงแสดงความคดเหน และโฆษณาสนคาโดยเสร โดยไมตองรบผดชอบตอสงคมโดยตรง ดงนน เสรภาพของสอมวลชนทหลดพนจากการควบคมของรฐบาลจงมกจะมความโนมเอยงไปในทางแสวงหาผลประโยชนทางธรกจ และถกผกขาดอยกบบรษทธรกจขนาดใหญ สอมวลชนมกกลายเปนเครองมอทางเศรษฐกจและการเมองของกลมผลประโยชนตางๆในสงคมแทนทจะรบผดชอบตอสงคมโดยรวม จดออนทถกมองวาเปนขอบกพรองทสงผลกระทบตอสงคมคอ

4.1 การใชเสรภาพในทางทผด (Abuse of freedom) เปนผลมาจากการแขงขนกนเพอแสวงหาผลประโยชนสงสดทางเศรษฐกจ ทาใหสอมวลชนมงเสนอเนอหาทตนเตนเราอ ารมณ ปราศจากเนอหาสาระ โดยเฉพาะเ รองเก ยวกบความรนแรง ลทธความเชอทปราศจาก เหตผล เรองทางเพศ การเปดเผยเรองราวสวนตวโดยไมไดรบความยนยอม และการโจมตผอนอยางไมเปนธรรม

4.2 การกระจกตวของสอมวลชน (Media Concentration) เปนผลมาจากความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลยและอตสาหกรรม และผลประโยชนทางธรกจจานวนมหาศาลจากการโฆษณาสนคาทมอตราการเจรญเตบโตเพมมากขนอยางรวดเรว กวางขวางและทนสมย ซงจะตอง

DPU

17

ใชการลงทนเปนจานวนมาก สภาพการแขงขนดงกลาวทาใหสอมวลชนขนาดเลก ไมสามารถตอสแขงขนกบสอมวลชนขนาดใหญได ทาใหตองลมเลกกจการไป หรอไมกตองรวมตวเขากบสอมวลชนขนาดใหญ กจการสอมวลชนจกถกรวบรวมกระจกอยในมอของทนขนาดใหญ ซงใชสอมวลชนเพอสนบสนนผลประโยชนทางเศรษฐกจ และการเมองของตน ในขณะเดยวกนกปกปดกดกนการแสดงออกของผทมความคดเหนตรงกนขาม การผกขาดกรรมสทธ สอมวลชนโดยบรษทขนาดใหญในอกดานหนงจงหมายถง การปดกนการเขาถงสอมวลชนของปจเจกชนอนๆ ในสงคมดวย

4.3 ความไมรบผดชอบตอสงคม (Social Irresponsibility) เปนผลมาจากการใชเสรภาพในทางทผด โดยไมคานงถงผลกระทบตอสงคมโดยรวม และการมงแสวงหาผลประโยชนสงสดทางธรกจ โดยไมคานงถงความรบผดชอบตอสงคม และไมคานงถงศลธรรมอนดของสาธารณชน ทาใหสอมวลชน นาเสนอเนอหาทกอใหเกดผลกระทบตอสงคม เชน ภาพการแสดงการรวมเพศ ภาพการใชความรนแรงและการประกอบอาชญากรรม รายการบนเทงคณภาพตา การโฆษณาสนคาทพราเพรอ และการหลกเลยง หรอละเลยขาวความขดแยงทนาจะเปนประโยชนตอการแสวงหาและพสจนสจจะของสงคม

ปรากฏการณเสรภาพทไรขอบเขตและความรบผดชอบของสอมวลชนเรมเปนทตระหนกในสงคมอเมรกาในปลายศตวรรษท 19 โดยทรฐสภาอเมรกนกมบทบาทสาคญในความพยายามทจะใหสอมวลชนมความรบผดชอบตอสงคม โดยเนนยาถงการมเสรภาพควบคกบความรบผดชอบ มการจดตงคณะกรรมาธการวทย (Federal Radio Commission : FRC) ในป 1927 เพอจดสรรคลนความถวทย และดแลเนอหาของรายการ มการออกรฐบญญตการสอสาร (Federal Communication Commission : FCC) ในป 1934 โดยมวตถประสงคเพอสงวนวทยไวเพอสาธารณประโยชน ถงแมระบบสอมวลชนอเมรกาจะเรมตนตามกรอบทฤษฏเสรนยม แตการออกรฐบญญตการสอสาร และการจดตงกรรมาธการการสอสารกมวตถประสงค ทจะใหสอมวลชนตระหนกถงผลประโยชนของสาธารณชนมากกวาผลประโยชนสวนบคคล นอกจากน ยงไดมการจดตงกรรมาธการวาดวยเสรภาพของสอมวลชน (Commission on Freedom of the press) โดยมวตถประสงคทจะตอตานการรวมกระจกของสอมวลชน และเสนอแนวคดเกยวกบทฤษฏวาดวย ความรบผดชอบตอสงคม ซงเกยวของโดยตรงกบจรรยาบรรณของการทาหนาทสอมวลชน ทาใหมการออกจรรยาบรรณของสอมวลชน (Canons of Journalism) แขนงตางๆ ของอเมรกาในเวลาตอมา เชน จรรยาบรรณของการหนงสอพมพ ของสมาคมบรรณาธการหนงสอพมพอเมรกน ในป 1923 กระนนกตาม คณะกรรมาธการวาดวยเสรภาพของสอมวลชน ยงไมสพอใจในเนอหาและความศกดสทธของจรรยาบรรณเหลานน จงไดเสนอทงมาตรฐานและมาตรการทคาดวานาจะมประสทธภาพมากกวา ซงพอสรปไดดงน

DPU

18

1. สอมวลชนจะตองรายงานเหตการณประจาวน เฉพาะในสวนทมความหมาย ดวยความจรงอยางครบถวนและดวยความฉลาดหลกแหลม

2. สอมวลชนจะตองเปนแหลงแลกเปลยนขอวพากษ วจารณตางๆ 3. สอมวลชนจะตองแสดงใหเหนถงภาพทแทจรงของกลมตางๆ ทเปนสวนประกอบ

ของสงคม 4. สอมวลชนจะตองมความรบผดชอบในการเสนอและใหความกระจางเกยวกบ

เปาหมายและคานยมของสงคม 5. สอมวลชนจะตองเปดโอกาสอยางเตมทใหมการรบรขาวสารประจาวนอยางทนตอ

เหตการณ สาหรบมาตรการทจะทาใหบรรลถงมาตรฐานทง 5 ขอดงกลาว คณะกรรมการไดเสนอ

แนวทางและแหลงความรบผดชอบ ซงสวนเกยวของโดยตรงตอความรบผดชอบของสอมวลชนตอสงคมไว 3 ประการคอ

1. สอมวลชนจะตองมวญญาณแหงวชาชพ ในทานองเดยวกนกบวชาชพเกาแกทงหลาย เชน กฎหมาย แพทย เปนตน

2. สาธารณชนตองมความตนตวตอการทาหนาทของสอมวลชน ตองคอยตรวจสอบสอมวลชน โดยการรวมตวเปนองคกรหรอสถาบนทเขามาชวยปรบปรงพฒนาวชาการ และวชาชพของสอมวลชน

3. รฐบาลจะตองชวยพฒนาสอมวลชน เสรใหเปนระบบสอสารทประชาชนพลเมองตองการ โดยการชวยเหลอสนบสนนอตสาหกรรม สอมวลชนอยางถกวธ

มาตรฐานและมาตรการของคณะกรรมการวาดวยเสรภาพของสอมวลชนของอเมรกา ไดกลายเปนแกนสารของทฤษฎวาดวยความรบผดชอบตอสงคมของสอมวลชนทคอยๆ แพรขยายออกไปสยโรปตะวนตกและประเทศตางๆ ทวโลก (สมควร กวยะ 2536,121-140)

นอกเหนอจากแนวคดในทฤษฏวาดวยสอมวลชนกบระบบการเมอง 4 รปแบบตาม

การศกษาของ ซเบอรท พเตอรสน และ แชรม ดงกลาว ยงไดเกดแนวคดทฤษฏใหมในอนทจะนาการสอสารมวลชนมาใชเพอการพฒนาทงในทางเศรษฐกจ การเมองและสงคม โดยเฉพาะในประเทศกาลงพฒนาทประสบปญหาการเลอกใชระบบสอสารมวลชนตามกระแสหลก ในขณะทอเมรกา ยโรปตะวนตก และญปนเลอกใชระบบสอสารมวลชนตามทฤษฎวาดวยความรบผดชอบตอสงคมและ สหภาพโซเวยตและประเทศในคายคอมมวนสตอนๆ เลอกใชระบบสอสารมวลชนตามทฤษฎสงคมนยมแบบคอมมวนสต ประเทศกาลงพฒนาเหลาน ตกอยในสภาพงงงนปนปวน

DPU

19

ไมสามารถเดนตามเสนทางตะวนตก หรอแมแตเสนทางคอมมวนสตทไมสามารถเดนตามเสนทางตะวนตกไดเพราะวาระบบการเมอง เศรษฐกจ และการสอสารมวลชน มไดมพนฐานแบบเสรประชาธปไตยอยางเพยงพอ ความเขาใจในคณคาทแทจรงของเสรภาพยงไมเกดขน สอมวลชนยงขาดพลงอดมการณ และยงตองพงพาอาศยการอดหนนของพรรคการเมองและนายทนธรกจขนาดใหญ สอมวลชนจงตองเปนเครองมอขององคกรและสถาบนอนมากกวาทจะเปนสถาบนอสระของสงคม

กลาวโดยสรป แนวคดทฤษฎวาดวยสอมวลชนกบระบบการเมอง สามารถอธบายถงระบอบการปกครองประเทศ อานาจรฐ นโยบายในการควบคมหรอการกาหนดขอบเขตการทางานขององคกรสอสารมวลชน ซงสงผลกระทบทงทางตรงและทางออมตอการทางานของสอมวลชน ทงในแงของการแสวงหาขาว และการนาเสนอขาวสาร และการรบรขาวสารของผรบสาร

2.5 แนวคดทฤษฎดานการควบคมสอมวลชนของรฐบาลจน

การปรบบทบาทและโครงสรางสอภายหลงการปฏรปเปดประเทศ ตลอดเวลา 30 ป นบแตจนใหมไดสถาปนาขนในป 1949 จนถงการเปดประเทศสโลก

ภายนอกในป 1979 สอมวลชนจนทางานภายใตสอสงแวดลอมทเตมไปดวยความผนผวนทางการเมอง และการตอสทางความคดในบรบทดงกลาว สอมวลชนของจนในฐานะเปนสอของรฐและพรรคฯ นอกจากตองทาหนาทเปนเครองมอของการตอสทางชนชนดงกลาวแลว ผปฏบตงานสอและองคกรสอยงลมลกคลกคลาน ชะตากรรมขนอยกบกระแสการเมองทถาโถมเขาใสเปนระลอกๆ ยากทจะคาดการณได

เตงเสยงผง ไดชอวาเปนนกปฏบตทเลงผลลพธมากกวาทจะมวคานงถงวธการ เขาไดหนเหทศทางการสรางประเทศ จากการตอสทางการเมอง มาเปนการพฒนาเศรษฐกจ โดยไมยดตดกบลทธมารกซ – เลนน หรอคาสอนของเหมาเจอตงแบบตายตว เขาไดพงเปาการพฒนาประเทศไปทคาขวญ “สทนสมย” คออตสาหกรรมทนสมย เกษตรกรรมทนสมย กองทพททนสมย และวทยาศาสตรเทคโนโลยทนสมย ทสาคญคอ เขากลาทจะนาพาประเทศไปสการปฏรปและเปดประเทศ ตงแตปลายทศวรรษ 1970 นาระบบกลไกตลาดของโลกทนนยม เขาไปกระตนระบบเศรษฐกจระดบจลภาคทวทกดาน สราง “ทฤษฎการตลาดแบบสงคมนยมจน” ซงถอวาเปนนวตกรรมใหมทางสงคม ทยงไมเคยมประเทศไหนเคยมประสบการณมากอน

1978-1992 เปนระยะปรบตวและทดลองหาหนทางทเหมาะสม ในระยะนจนไดนาระบบตลาดมาใชควบคกบการวางแผนจากรฐ และกระจายอานาจสทองถน สงเสรมใหสรางวสาหกจใหมๆ ทไมใชของรฐ ขยายวสาหกจขนาดกลางและเลกสทองถน ใหเปนพลงขบเคลอนเศรษฐกจภาคการผลตขณะเดยวกนกเรมเปดประเทศอยางเปนขนเปนตอน ในขนแรกน ไดทดลง

DPU

20

สรางเขตเศรษฐกจพเศษขนหลายจด พรอมทจะใหทนตางชาตเขาไปลงทน โดยไดรบสทธพเศษจากรฐ พรอมผลประโยชนตางๆ ทจนมไวใหเปนแรงจงใจ

1993-2003 จนเรมกาวสยคปฏรปและเปดประเทศทวทกดาน จดเปลยนทสาคญคอ การประชมสมชชาครงท 14 ของพรรคคอมมวนสตจนในป 1992 เจยงเจอหมนไดรบเลอกเปนผนาพรรครนท 3 และไดประกาศหนทางสราง “สงคมนยมทมลกษณะพเศษแบบจน” อยางเปนทางการ โดยจะใหระบบตลาดแบบสากลแสดงบทบาทไดมากขน

ป 2004 เปนตนมา จนวางแผนทจะกาวสการปฏรปทลกไปอกขนหนง ภายใตการนาของผนารนท 4 นาโดยนายหจนเทา การประชมคณะกรรมการพรรคชดท 16 ครงท 3 เมอวนท 14 ตลาคม 2003 ถอกนวาเปนเสนแบงยคของการพฒนาเศรษฐกจของจนอกครงหนง ทประชมไดสรปสรางความสมดลใหเกดขนทวประเทศ ลดชองวางระหวางเมองกบชนบทระหวางการพฒนาการทางวตถ (เศรษฐกจ) กบการพฒนาทางจตวญญาณ (สงคม) ระหวางการพฒนาคนกบการพทกษธรรมชาตและสงแวดลอมทงหมดนสรปลงดวยคาขวญทประชมครงนนไดเสนอออกมา นนกคอ “เหอเสยเสอหย” การสรางสงคมแหงความกลมเกลยวสมานฉนท ซงจะเปนเปาหมายขนตอนตอไปของจนนบแตนไปอกหลายป

การปฏรปเปดประเทศ ยอมตองสงผลกระทบถงสอมวลชนอยา งหลกเลยงไมได ประมาณ 15 ปแรกหลงการปฏรปเปดประเทศ วงการสอของจนเตมไปดวยความสบสน เพราะการนาหลกกลไกตลาดมาใชกบสอ ยอมหมายความวา สอทงหมดทเคยเปนของรฐ รวมถงวธการบรหารจดการสอทเคยปฏบตมาในอดต มาถงปจจบน แตรฐเองกขาดประสบการณ จงเกดสภาพการลองถกลองผด ในหลายๆ จด หลายๆ ดาน เกดชองวางทกฎหมายและการบงคบใชกฎหมายไปไมถง เรยกกนวา “พนทสเทา” (Grey area) ซงระบชดไมไดวาถกกฎหมายหรอผดกฎหมาย สถานการณสอในชวงนนนอกจากสบสนแลว บางครงถงขนทเรยกวา “ไรระเบยบ” เลยทเดยว

อยางไรกตาม หลกการทพรรคคอมมวนสตจนยดถอตลอดมาโดยไมมวนเปลยนกคอ พรรคและรฐจะตองยดกมสอไวในมอใหมน หลกการนเมอนามาประยกตใหเขากบหลกกลไกตลาดในปจจบน กไดกลายเปนแนวทางสาหรบปรบเปลยนบทบาทและการทางานของสอมวลชนในยคน

ฉะนน หากจะเขาใจสถานภาพของสอมวลชนจนในยคนโดยรวบยอดทสด กคงตองสรปลงสนๆ วา สอมวลชนจนเปนกจการของรฐ ทบรหารจดการดวยระบบธรกจ

หรอหากตองการรายละเอยดใหมากขน มตจากทประชมคณะกรรมการพรรคคอมมวนตสจน ชดท 16 ครงท 3 เดอนตลาคม 2003 ซงไดวางแนวทางใหกบการพฒนากจการดานวฒนธรรม ซงรวมถงสอมวลชน

DPU

21

“อตสาหกรรมทางวฒนธรรมจะตองนาโดยคณะกรรมการพรรค ควบคมการบรหารโดยรฐบาล ควบคมตนเองดวยวนยแหงวชาชพ ดาเนนกจการใหเปนไปตามกฎหมาย ...ถอผลประโยชนของสงคมเปนทตง ประสานผลประโยชนทางสงคมกบผลประโยชนทางเศรษฐกจใหเปนเอกภาพ...ปฏรปงานดานทรพยากรบคคล การแบงปนรายไดและการประกนสงคม พงเงนลงทนจากภาครฐ เสรมความมชวตชวา ปรบปรงการบรการ ปรบเปลยนโครงสราง มงหนาสระบบตลาด ขยายกาลงใหเขมแขง ระดมทนจากหลากหลายชองทาง พฒนาใหเปนอตสาหกรรมทมความหลายหลาย สรางเปนกลมวสาหกจวฒนธรรมขนาดใหญ เพอเสรมขดความสามารถในการแขงขนทางสากล”

10 ป ทผานมา สอมวลชนทกแขนงของจน ไดเรมปรบเขาสแนวทางและนโยบายทรฐวางไวโดยพนฐานแลว แตยงกลาวไมไดวา สภาวะทเปนอยในปจจบนจะไดเกดการเปลยนแปลงอกในอนาคตขางหนา จะเปนการถกตองกวาหากจะพดวา นคอกาวยางกาวแรกๆ บนเสนทางใหมของสอมวลชนจนทรฐไดขดเสนไวให แตการเปลยนแปลงอนมหาศาลจะตามตดมาอกมากมายในวนขางหนา

เพราะสงทงหลายทงปวงในยคโลกาภวตน สงทเกยวของกบการสอสารและสารสนเทศอยในปรมณฑลทจะเกดการเปลยนแปลงมากทสดและเรวทสด

ลกษณะพเศษของสอมวลชนจน สาหรบเราซงเปนคนไทย มกระบวนทศนในการคดและมองสงตางๆ ตามประสบการณ

และความเคยชนทไดรบจากสงคมไทย มสอทเรยกตวเองวาเปนสอเสร เกลยดชงการเซนเซอรสอโดยรฐ (แตไมรและไมคอยสนใจเรองการเซนเซอรตวเองของสอ) เราจงอยากทจะเขาใจสอแบบอน ทเราคดวาไมใชสอเสรอยางบานเรา

สอจนเปนสอทอยตรงกนขามกบ “สอเสร” ทเรารจก แมทกวนน กลาวโดยนยยะทางเศรษฐกจ จนดดซบทนนยมเขาไปไวมาก แตในทางการเมองจนยงเปนสงคมนยม ถาไมทาความเขาใจกบสอมวลชนจนในประเทศสงคมนยมท “มลกษณะพเศษแบบจน” เสยกอนแลว กยากทจะเขาใจความเปนจรงเกยวกบสอมวลชนจนได

สอมวลชนจนเปนสอในระบอบสงคมนยม จนยากบตวเองและบอกกบโลกภายนอกอยเสมอวา ตนเองเปนประเทศสงคมนยมทม

ลกษณะพเศษแบบจน นนกคอ ปฏเสธวาไมใชสงคมนยมแบบอดตสหภาพโซเวยต และกลมประเทศยโรปตะวนออกกอนการลมสลาย หรอแมแตเกาหล เวยดนาม ควบา ในปจจบนกไมเหมอน ประเทศสงคมนยมไมจาเปนตองเดนสเปาหมายดวยหนทางเดยวกน ซงเปนความเชอทผด ในอดต

DPU

22

ตรงกนขาม ทกประเทศจะตองคนหาลกษณะเฉพาะของตนเอง และกาวเดนไปบนหนทางนนโดยไมจาเปนตองเหมอนใคร

สงคมนยมทมลกษณะเฉพาะแบบจนเปนอยางไร? จนเคยอธบายไวในกาละและเทศะตางๆ กน สรปความไดวา คอการประสานแนวคดสงคมนยมเขากบสภาพความเปนจรงของจน ซงปรากฏเปนรปธรรมโดดเดนเหนไดชดในขณะนคอ การนา เศรษฐกจระบบตลาดแบบทนนยมมาใชในการปฏรปและพฒนาประเทศ เปาหมายไมใชเพอใหเปนทนนยม แตเพอใหเปนสงคมทเจรญกาวหนายงขน

หวใจสาคญทสดของสงคมนยม คอมพรรคคอมมวนสตทเดนตามแนวทางลทธมารกซ และเพราะวาพรรคคอมมวนสตเปนตวแทนผลประโยชนของประชาชนทกชนชนทวประเทศ การปกครองและการบรหารประเทศจงตองยกใหพรรคคอมมวนสตเทานนเปนผชนา จนเปนประเทศสงคมนยม จงมพรรคคอมมวนสตจนเปน “พรรครฐบาลตลาดกาล” ผทจะศกษาเรองจนจาตองยอมรบความจรงขอนกอน

หลกการบรหารของประเทศสงคมนยม คอการวางแผนจากสวนกลาง โดยฝายนาระดบประเทศเปนผกาหนดนโยบายลางลงไปตามลาดบชน มหนวยพรรคระดบตางๆ เปนผรบนโยบาย และเปนผนาในการปฏบตนโยบายใหปรากฏเปนจรง

สวนกรรมสทธในการถอครองปจจยการผลต เชน โรงงานและทดนนน แตเดมเปนของรฐทงหมด ปจจบน จนไดคนหารปแบบการถอครองกรรมสทธแบบใหม โดยประยกตและผสมผสานหลกเศรษฐกจกลไกตลาดเปนตวกระตนความมชวตชวา และการเตบโตทางเศรษฐกจในระดบจลภาคขณะทใชระบบวางแผนจากสวนกลาง เปนตวกาหนดทศทางและปรบแตงความสมดลในระดบมหภาคทวทงประเทศ

กจการสอมวลชนจดเปนกจการของรฐทเกยวของกบความมนคงของประเทศ รฐจงตองกากบดแลความเขมงวด โดยเฉพาะอยางยงกรรมสทธสอทรฐยงตองยดกมไวอยางแนนหนา สอมวลชนทกระดบตงแตสวนกลางลงไปถงมณฑล จงหวด อาเภอ ตองขนตรงตอการกากบดแลและตรวจสอบโดยพรรคฯ และรฐในระดบการปกครองนนๆ สวนทางดานกรรมสทธ รฐบาลจนไมอนญาตใหเอกชนครองกรรมสทธ หรอมสวนรวมในกรรมสทธของสถานวทยสถานโทรทศน และการจดทาหนงสอพมพ ซงถอวาเปนสอหลก (core media) โดยเดดขาด

นอกเหนอจากสอหลกทรฐถอครองกรรมสทธ 100% แลวเมอจนเปดประตใหกบทนเอกชนและทนตางชาต กตองผอนคลายการถอครองกรรมสทธสอบางอยางลง เชน อนญาตใหทนเอกชนและทนตางๆชาตมสวนรวมในการผลตสอทอยรอบนอก เชน โฆษณา ภาพยนตร อนเทอรเนต รวมทงกจการดานการใหบรการ ซงไมเกยวของกบการผลตเนอหาสอ เชน การสราง

DPU

23

โรงภาพยนตร การจดจาหนายสอ เปนตน กจการเหลานรฐอนญาตใหเอกชนและทนตางชาตมสวนรวมไดภายใตเงอนไขทตองไมสงผลเสยตอประเทศชาต ดวยจนหวงวา ทนเอกชนและทนตางชาตทมขนาดใหญ จะชวยทาใหวงการสอพฒนาตวเองเรวขน มโอกาสทเตบใหญกลาแขงขน จนมศกยภาพพรอมทจะแขงขนกบสอตางชาต เหมอนกบวสาหกจการผลตอนๆ ทอยนอกวงการสอ

สรปกคอ ประเทศจนในระบอบสงคมนยม สอมวลชนยงเปนสอของรฐ อยภายใตการกากบควบคมของรฐอยางเขมงวด

“เสรภาพ” ตองคกบ “ความรบผดชอบ” อนทจรง รฐธรรมนญและกฎหมายหลายฉบบของจน กกลาวถงเสรภาพซงเปนสทธขน

พนฐานของประชาชนไมตางจากประเทศอนรฐธรรมนญมาตรา 36 กลาว “พลเมองของประเทศสาธารณรฐประชาชนจน มเสรภาพในการพด การตพมพ การ

ชมนม การตงสมาคม การเดนขบวน การแสดงพลง” ในระยะหลงเมอจนเปดประเทศแลว กฎระเบยบเกยวกบสอมวลชนออกโดยรฐบาลจน

ยงไดเสรมเนอหาสวนทแสดงถงเสรภาพในการแสดงออกของสอมวลชนโดยตรง เชน “กฎระเบยบสอและจรรยาบรรณวชาชพสอ” มขอความตอนหนงวา

“รฐบาลสงเสรมใหปลดปลอยทางความคด เปดทางกวางสาหรบการพด การแสดงความคดเหน ... ทกคนเสมอภาคกนเบองหนาสจธรรม ...ความคดเหนทแตกตางกน จะตองแกไขดวยวธการแบบประชาธปไตยเทานน”

เสรภาพของสอมวลชน จนเปนเสรภาพทขนตอนโยบายและแนวทางของผนาประเทศในแตละยคแตละสมย

ประเทศสงคมนยมมทศนะทไมเคยคลอนแคลนเกยวกบบทบาทของสอ โดยมองวาสอเปนองคประกอบสาคญอยางยงในโครงสรางสวนบน (Superstructure) ของสงคม ซงไดระบบคด จตสานก และระบอบการเมองในการยดอานาจรฐกด การสรางอานาจรฐใหมนคงภายหลงจากนนกด “ปากกากบปน คอสองสงทผนาจะคลายการยดกมไมได”

ในการประชมสมมนางานสอมวลชน เมอวนท 28 พฤศจกายน 1983 เจยงเจอหมน กลาวตอทประชมวา

“แตไหนแตไร พรรคฯ ไดใหความสาคญกบงานสอเปนอยางยง พรรคเรา เหนวา หนงสอพมพ วทย โทรทศน จะตองเปนปากเสยงของพรรค รฐบาล และประชาชน นคอคณลกษณะของงานสอ ขณะเดยวกนกเปนบทบาทของสอซงสาคญอยางยงตองานของพรรคฯและของรฐ”

ในทศนะของจน คาวา “เสรภาพ” ของสอมวลชนจงจะปลอยใหพดลอยๆ ไมได แตจะตองพดคไปกบคาวา “ภาระหนาท” และ “ความรบผดชอบ” นนกคอ สอมวลชนจะมเสรภาพ

DPU

24

โดยไมมหนาทความรบผดชอบไมได พดเปนรปธรรมอกนดกคอ เสรภาพในการเขยนหรอการเสนอเรองราวตอประชาชน สอมวลชนตองตระหนกวา จะกอใหเกดผลดหรอผลเสยตอสงคมหรอไม อยางไร หากเปนผลเสย กไมควรเอาเสรภาพมาเปนขออางในการพด เขยน หรอแสดงออกตอสาธารณะ

แลวอะไรคอบรรทดฐานในการวดวา สงนนเปนผลดหรอผลเสยตอประเทศชาตและสงคม บรรทดฐานโดยกวางๆ คอ

ตองไมสวนทางกบแนวนโยบายของพรรคฯ และรฐ หลงการสถาปนาสาธารณรฐประชาชนจนใหมๆ เหมาเจอตงมงมนนาประเทศเดน

แนวทางลทธมารกซไปสสงคมนยมและทายสดไปสสงคมคอมมวนสต ในยคนน “เสรภาพ” ของสอมวลชนมจากดมาก สอมหนาทอยางเดยว คอสนบสนนและเผยแพรลทธมารกซ ความคดเหมาเจอตง สงใดทเปนไปในทางทขดแยงกบหลกนโยบายดงกลาว ถอเปนความเสยหายรายแรงตอประเทศชาต ซงจะอนญาตใหไมไดโดยเดดขาด

ครนถงยคปฏรปและเปดประเทศ สอกมหนาทตองพดใหสอดคลองกบแนวทางใหม แตเนองจากแนวทางปฏรปและเปดประเทศ เปดชองใหสอนาเสนอขาวสารไดกวางขวางมาก จงดเหมอนกบวา สอมวลชนในยคนมเสรภาพมากกวายคแรก แตเบองหลงเสรภาพทเหนนน สอตองไมพดสวนทางกบแนวนโยบายของพรรคฯ และรฐโดยเดดขาด

ตองถอผลประโยชนของชาตเปนทตง ทกวนน การประชมกองบรรณาธการ เพอรบทราบนโยบายจากหนวยเหนอยงเปนหลก

ปฏบตทองคกรขาวทกแหงตองปฏบตเปนประจาทกเชา ขาวสาคญเรองใดทสอจะตองนาเสนอ เรองใดไมควรเสนอ ฝายนาในฐานะตวแทนพรรคฯ ประจาองคกร จะแจงใหกองบรรณาธการทราบ โดยวธนพรรคฯ และรฐจงสามารถควบคมทศทางขาวทวประเทศไดอยางเปนเอกภาพ

สาหรบขาวในประเทศ ยดหลกผลประโยชนของชาตเปนทตง ขาวใดกตาม แมจะเปนเรองจรง แตถาพจารณาแลวไมกอใหเกดประโยชนแกสงคมกจะถกหามไมใหนาเสนอ

เชน ขาวอาชญากรรมทใหรายละเอยดมากเกนไป ภาพอบตเหตชวนสยดสยอง ฯลฯ ขาวเหลานมกเปนขาวทสอมวลชนในประเทศโลกเสรถอโอกาสพาดหวขาวแขงกน แตในประเทศจน กลบตรงกนขาม ถอวาเปนขาวไมสรางสรรค ไมมผลประโยชน รงแตจะสรางความหวาดกลวสะเทอนขวญ เปนแบบอยางทไมด กอใหเกดการเลยนแบบ และบนทอนเสถยรภาพของสงคม

ขาวการเมองทเปนผลเสยตอความมนคงและความเปนเอกภาพของชนในชาต สอกตองไมนาเสนอ ยกตวอยางเหตการณความไมสงบตามบรเวณชายแดนภาคตะวนตกของจน ซงเปนเขต

DPU

25

ทอยอาศยของชนกลมนอยเชอชาตตางๆ ในอดตเคยมปญหาการกอการรายทรนแรง สรางความปวดหวใหกบรฐบาลจนมาก โดยเฉพาะอยางยง เขตปกครองตนเองทเบต ซงการเคลอนไหวเรยกรองความเปนอสระจากจนของกลมดาไลลามะ และการกอการรายของพวกเตอรก ตะวนออกในมณฑลชนเกยง

เหตการณความไมสงบบรเวณชายแดนเหลาน สอจะถกสงไมใหเผยแพรออกไป เพอปองกนไมใหปญหาลกลามไปถงชนกลมนอยกลมอนๆจากการปลกปนและแทรกแซงของมอทสาม ขณะเดยวกนกปองกนไมใหขาวดงกลาวสรางความระสาระสายแกสงคมโดยรวม เมอจากดของเขตของปญหาไวภายในพนทไดแลว รฐบาลกสามารถใชวธการทางทหารและทางการฑตดาเนนการแกไขจนสถานการณตางๆ ดขนตามลาดบ

อยางไรกตาม ผลประโยชนของประเทศชาตในแตละยคสมยกมการเปลยนแปลงไดเหมอนกน ในยคกอน การคอรรปชนโกง แมจะเปนเรองจรงในหมผนาบางคน แตกไมเคยเปนขาวเลดลอดออกมาทางสอมวลชนเพราะถกจดวาเปนขาวทไมเปนประโยชน ครนยคสมยเปลยนไป การเปดโปงและปราบปรามคอรรปชนกลายเปนสงทเปนประโยชนขนมา เพราะรฐบาลมนโยบายทจะปราบคอรรปชนใหเดดขาด หจนเทาถงขนาดลนกลองรบในทประชมคณะกรรมการวนยพรรคฯ ของพรรคคอมมวนสตจน เมอวนท 6 มกราคม 2006 จะใชมาตรการทรนแรงตอสมาชกพรรคฯ ทรบสนบนและโกงกน

ตองยดหลกกระชบมตรกบทกประเทศ เมอเกดเหตการณทางสากลระหวางประเทศขน สอมวลชนจนจะรายงานขาว แตจะไม

แสดงความเหนเชงวพากษตาหน ฝายนาในองคกรสอจะอาศยการประชมกองบรรณา ธการขาวประจาวน ใหคาชแนะแกสอมวลชนเกยวกบทาทของจนตอเหตการณสากลแตละเรองแตละกรณ เพอใหจดยนของจนทแสดงออกผานสอในแตละเรองเปนไปในทศทางเดยวกน ทงนโดยยดหลกกระชบมตร ไมสรางความบาดหมาง ไมแทรกแซงกจการภายในของประเทศอน

หลกการตอตางประเทศของจนในเรองนแตกตางจากจนในยคกอนกลาวคอในยคสงครามเยนระหวางคาย จนจะขดเสนแบงทชดเจนระหวางประเทศทเปนมตรกบประเทศทเปนศตร ตอประเทศทเปนมตร สอจะสรรเสรญยกยองและใหกาลงใจ ตอประเทศทเปนศตรกวจารณโจมตอยางไมไวหนา เพราะยคนน จนชการเมองเหนอทกสงทกอยาง แตในยคใหมผลประโยชนทางเศรษฐกจและการคาไตระดบความสาคญขนมา จนตองการทาตวเปนมตรกบทกประเทศ ไมปลอยใหความแตกตางทางความคด อดมการณเปนอปสรรคขดขวางความสมพนธอนดระหวางประเทศ อกทงยงเสนอหลกการเคารพความแตกตาง ไมควรเขาไปแทรกแซงการเมองภายในของประเทศอน

DPU

26

การทพรรคฯ ออกมาชนาการทางานของสอมวลชนอยางใกลชดเชนน เปนลกษณะพเศษของสอมวลชนจนทไมเคยเปลยนแปลง จนมองวานคอจดแขงของตน แตคนภายนอกอาจมองวาเปนจดออน และพากนวพากษวจารณวา สอจนเปนสอทไรเสรภาพ แตผนาจนมเหตผลทจะตอบโตไดเสมอวา พรรคคอมมวนสตคอตวแทนผลประโยชนของประชาชนทกชนชนในสงคม การทพรรคฯ ควบคมสอ กเทากบวาประชาชนทกคนรวมกนเปนผควบคมสอ เพอใหสออยในกรอบของวนย ไมใชปากกาในมอสรางความเสยหายใหกบประเทศชาต จนจงไมสนใจตอคาครหานนทา และถอวาผทกลาวเชนนน เปนผทไมรจกจนดพอ

อนทจรง ในโลกนไมมประเทศใดหรอระบบสอมวลชนทใด ทสอจะมเสรภาพโดยสมบรณ (Absolute) ประเทศทนนยมเสรทอางวาสอมเสรภาพมากทสดนน แททจรงเปนเสรภาพทลวงตามากทสดตางหาก อานาจการเมองและอานาจทนซงเปนผครอบครองสอ คอผทอยเบองหลงสอและใชสอใหเปนประโยชน ทงในระยะสนและระยะยาว ทสาคญเพอสรางความมนคงใหกบตนเอง และความมนคงใหกบระบบ เพอทวาคนเหลานนจะไดอยในฐานะผ ไดเปรยบในสงคมตลอดไป

จนเปนเจาของคาพดอนแสนคมคายวา “ปากกาอยในมอใคร กรบใชผนน” พรรคคอมมวนสตจนจงยดปากกาไวอยางแมนมน ไมวาอะไรจะเปลยนไป แตสจธรรมขอนจะไมมวนเปลยน

สอจนเปนทง “สอเพอสาธารณะ” และ “สอเพอการคา” เปนทเขาใจกนโดยทวกนวา สอเพอสาธารณะกบสอเพอการคา เปนเสนขนานสองเสน

ทยากจะมาบรรจบกน เพราะอะไรทเปนประโยชนของสาธารณะกมกจะขดกบผลประโยชนของบคคลและขององคกรทม “กาไร” เปนตวตงเสมอ ตวอยางเชน นายทนทมองเหนแตกาไร จะไมชอบใหใครมาพดถงเรองการรกษาสงแวดลอมซงเปนผลประโยชนของสาธารณะ

สอมวลชนจนในยคกอน เปนสอเพอสาธารณะลวนๆ (อยางนอยในความตงใจของผนาจน) หางไกลจากการเปนสอเพอการคาอยางลบลบ แตปจจบน พรรคฯ มอบใหสอมวลชนจนทาหนาท 2 ดาน ดานหนงเปนสอเพอสาธารณะ มหนาทตองทาเพอความเจรญกาวหนาของประเทศและความสงบสของสงคม อกดานหนงเปนสอเชงพาณชย มหนาทแสวงหากาไรเลยงตวเองและเลยงประเทศชาต

การบรรลภาระหนาททง 2 ดานใหดและไมขดแยงกน ถอเปน “นวตกรรมทางสงคม” ของจน ทวงการสอใหความสนใจอยางยง

ความกาวหนาของทนนยมทพฒนามาจนถงจดสงสดทกวนน ทาใหผคนพากนสรรเสรญความเหนอกวาของลทธทนนยม และถอโอกาสลงขอสรปวา สอในระบบทนนยมซงเปน

DPU

27

สอทมจดหมายเพอการคากาไรนน เปนระบบทด ตรงกนขามกบสอททาเพอสาธารณะ เปนระบบทมจดออนไปไมรอด และตองตายไปในทสด จดออนของระบบสอเพอสาธารณะคอ ขาดเงนทน (ไมมโฆษณา) และขาดประสทธภาพ (ไมมแรงจงใจ) โดยยกตวอยางใหเหนวา สอเพอสาธารณะ ซงเคยเปนระบบสอทแพรหลายทสดเมอ 40-50 ปกอน ปจจบนหลงเหลอใหเหนอยไมกแหงในโลก

สอเพอสาธารณะมในประเทศสงคมนยมซงมอยไมกประเทศในโลกเวลาน ปญหาของสอในประเทศเหลานมมากมายและแกไมตก ทสาคญคอขาดเงนทนในการพฒนา สงผลใหรายการไมนาสนใจ เทคโนโลยลาสมย บคลากรสอทางานแบบเชาชามเยนชาม สวนใหญ (ยกตวอยาง เชน ลาว) ใชวธรกษาบางสถานใหเปนสถานสาธารณะ ทเหลอปลอยใหเอกชนเขาดาเนนงานเชงพาณชย ซงกไมใชทางแกปญหา เพราะในทสดสถานททาเพอสาธารณะอยไปอยางซงกะตาย มแตชอแตไมมคนด

สอเพอสาธารณะในประเทศทนนยม ทเปนตนแบบของการกระจายเสยงเกาแก เชน BBC ขององกฤษ NHK ของญปนกเชนกน ลวนประสบปญหาเศรษฐกจ รฐตองทมงบประมาณมหาศาลโอบอมไวจงอยมาไดถงทกวนน อยางไรกตาม ทง BBC และ NHK ตองทนรบแรงกดดนจากสถานเอกชนตลอดเวลา เพราะนโยบายของรฐยงคงยนยนไมใหสถานเหลานทาเปนการคา คอไมใหมรายไดจากโฆษณา ดวยเกรงวาโฆษณาจะเปนชองทางใหอานาจทนเขาไปสงอทธพลตอเนอหารายการ ทางออกเทาทสถานเหลานทาใหในขณะนกคอ อาศยชองทางอนๆ ทาการคาขายเพอเอารายไดไปเลยงองคกร เชน ขายรายการ ใหเชาอปกรณ เชาสตดโอ ใหคาปรกษาดานการผลตรายการ เปนตน

สถานโทรทศน PBS ในอเมรกา กเปนตวอยางของสถานเพอสาธารณะในประเทศทนนยม ทยนหยดไมมโฆษณา แตแทนทรฐบาลจะโอบอมเหมอนอยางองกฤษและญปน รฐบาลนายทนของอเมรกาหาทางกลนแกลงดวยการตดงบประมาณชวยเหลอลงเรอยๆ จากทเคยสญญาวาจะให 50% ของรายจายประจาป ลดลงจนเหลอไมถง 15 % เพราะรฐบาลอเมรกนไมชอบใจรายการขาวของ PBS ททาหนาทคอยตรวจสอบการทางานของรฐบาล สวนนายทนอเมรกนกไมชอบ PBS ทคอยปกปองผลประโยชนของมวลชน จงรวมกนทงฝายการเมองและฝายนายทนบบคนรงแก PBS เรอยมา ทกวนน PBS อยไดดวยเงนบรจาคของประชาชนและความชวยเหลออนๆ จากภาคสงคม แตอนาคตยงคงเตมไปดวยความไมแนนอนเปนอยางยง

นโยบายใหสอกระจายเสยงทาหนาท 2 ดานของผนาจนในขณะน จงเปนการประดษฐคดสรางทนาสนใจเปนอยางยง ถาทาไดสาเรจ จะเปนการหาทางออกใหกบสอเพอสาธารณะอนๆ ทมอดมการณเพอสงคม แตมปญหาความอยรอด

DPU

28

ดานทเปนสอเพอการคานน เปนสงทมองเหนไดงาย ตงแตจนเปดประเทศในป 1978 รฐกคอยๆ ผลกสอออกจากออมกอด ปลอยใหสอมอสระทจะแสวงหารายไดตางๆ มาจนเจอ จนกระทงใหอยไดดวยตนเองโดยไมมเงนอดหนนจากรฐ และทายทสดสงรายไดใหรฐดวยหากมกาไร

สอจนเวลาน ไมมปญหาเรองรายไดอกตอไป แตละปสามารถทากาไรจากการขายโฆษณาเพมขนเรอยๆ จงมเงนทจะนาไปพฒนาองคกร แตละวนผลตเนอหาและรปแบบรายการมากมายซงอยในเกณฑทมคณภาพและมความหลากหลายใหประชาชนเลอก

สอเพอสาธารณะทฟงคาสงจากรฐ จาเปนอยางยงสาหรบประเทศจน เพราะประเทศจนเปนประเทศใหญ ประชากรมหาศาล อกทงยงมปญหาภายในประเทศทตองแกไขเปนจานวนมาก

ประเทศจนมพนทถง 9,600 ตารางกโลเมตร เปน 1 ใน 15 ของพนทโลก ใหญเปนอนดบ 3 รองจากรสเซย และแคนาดา แตมประชากรมากทสด ประชากรคนท 1,300 ลานเกดเมอเดอนมกราคม 2005 ประชากรจนประกอบดวยชนชาตตางๆ กวา 50 ชนชาต เปนชนชาตฮน 92% ทเหลออกรอยละ 8 เปนชนชาตสวนนอยกลมตางๆ อกกวา 50 ชนชาต อาท ชนชาตจวง แมนจ หย (มสลม) มง อยกร (ชนเกยง) มองโกล ทเบต ฯลฯ รฐบาลใหสทธแกชนชาตเหลานนในการปกครองตนเอง มตงแตระดบมณฑลปกครองตนเอง จงหวดปกครองตนเอง อาเภอปกครองตนเอง รวมแลว 149 แหง เฉพาะระดบมณฑลปกครองตนเองมทงหมด 5 มณฑล

เพอใหสอรบใชความตองการของประชาชนทกเชอชาตและทกทองถนอยางเสมอภาค จนแบงโครงสรางสอออกเปนหลายระดบเหมอนกบโครงสรางการปกครองประเทศ สอระดบชาตทออกจากรฐบาลมความสาคญมาก เพราะทาหนาทเปนสอกลางเชอมประสานความสามคคและสรางความเปนเอกภาพในหมประชาชนทกชนชาต รฐไดทมเทงบประมาณมหาศาลในการสรางเครอขายวทยและโทรทศนจากสวนกลางใหครอบคลมทวประเทศ เพอเปนชองทางทรฐจะตดตอสอสารกบประชาชนอยางมประสทธภาพ

การทประเทศมขนาดใหญ ประชากรมากถง 1,300 ลานคน และยงมปญหาภายในหมประชากรทสลบซบซอนเชนน จะคงความเปนเอกภาพและเสถยรภาพไวได รฐจะตองมอานาจในการใชสอมวลชนเปนเครองมอไดเตมท กลาวอกนยหนงกคอ สอจะตองเปนของรฐ เปนสอเพอสาธารณะทคานงถงผลประโยชนของสงคม มากกวาผลประโยชนขององคกรหรอของนายทน

ความเปนสอเพอสาธารณะแสดงออกสาคญทสดในดานเนอหา สอเพอสาธารณะจะตองจดทาเนอหาสอใหมคณภาพและมสาระประโยชน ในดานการกากบดแลเนอหาสอนน รฐบาลจนจะคอยสอดสองและกากบดแลดวยกฏหมายอยางใกลชด แมจะปลอยใหสอดาเนนงานเปนธรกจ ตองแขงขน ตองรบผดชอบกาไรขาดทน ตองสรางกาไรใหกบรฐ ไมตางจากสอเพอการคาในประเทศทนนยมอนๆ แตทงหมดน สอจนจะตองทาภายในกรอบทรฐกาหนด คอตองไ ม

DPU

29

กระทบตอวฒนธรรมอนดงามของชาต ความเจรญกาวหนาของประเทศ ความสงบสขของสงคม และความสามคคปรองดองกบนานาประเทศโลก

โครงสรางก ากบควบคมสอ สอมวลชนจนเปนระบบทมขนาดใหญ กระจายตวไปทวประเทศ รฐบาลจงตองจดตง

หนวยงานเทยบเทากระทรวงขนมาควบคมดแล 2 หนวยงานคอบรหารกจการวทยภาพยนตรโทรทศนแหงชาต เพอแยกการดแลสอดงเดม 2 ประเภทใหญๆ คอ สอสงพมพ สอกระจายเสยง สวนสานกขาวซนหว เปนหนวยงานตางหาก เทยบเทากระทรวงเชนกน

กจการสอมวลชนของสวนกลาง ดานกระจายเสยง คอ สถานวทยและสถานโทรทศน ใหขนตอสานกงานบรหารกจการวทยภาพยนตรโทรทศนฯ สวนหนงสอพมพพรรค กขนตอคณะกรรมการกลางพรรคโดยตรง โดยมฝายโฆษณากลางของพรรคเปนผกาหนดนโยบายแนวทางของสอมวลชนทงหมดอกทหนง

โครงสรางการก ากบควบคมสอมวลชน

คณะรฐมนตร State Council

คณะกรรมการกลาง พรรคอมมวนสตจน

Central Commuttee of CPC

ฝายโฆษณาการกลาง Propaganda Dept.

สานกงานบรหารกจการ วทยภาพยนตรโทรทศน

แหงชาต SARFT

สานกงานบรหารกจการ หนงสอพมพและการ

พมพแหงชาต SARFT

กระทรวงอตสาหกรรม สารสนเทศ

MII

สานกขาวซนหว XINHUA

News Agency

สานกขาวซนหว XINHUA

News Agency นสพ.เหรนหมนรเปา People Daily

นสพ.เหรนหมนรเปา People Daily

สอกระจายเสยง

สอสงพมพ

สออนเทอรเนต

สถานโทรทศนกลาง CCTV

สถานวทยสวนกลาง CNR

สถานวทยระหวางประเทศ

CRI

นโยบาย แนวทาง บคลากรระดบนา

โรงภาพยนตร

ผลตภณฑ AV

รานเนตคาเฟ

DPU

30

สานกงานบรหารวทย ภาพยนตร และโทรทศนแหงชาต (State Administrative of Radio,Film and Television - SARFT) “กวอเจยกวางปอเตยนสอจงจว”

SARFT เปนองคกรเกาแกเชนเดยวกบ GAPP เมอตงขนใหมหลงเปลยนแปลงการปกครอง มชอวา “คณะกรรมการกจการกระจายเสยงแหงรฐ” ตอมาในป 1956 ไดกระจายการบรหารลงสระดบมณฑล และในป 1980 กกระจายถงระดบเมอง และอาเภอ ตามแนวคดของรฐบาลทตองการสงเสรมใหเกดโครงสรางการกระจายเสยง 4 ระดบ คอ ระดบชาต ระดบมณฑล ระดบเมอง และระดบอาเภอ

ตอมา สานกงานกจการกระจายเสยงทสวนกลาง ไดรบการยกระดบขนเปนกระทรวง จงเปลยนชอเปน “กระทรวงวทย ภาพยนตร และโทรทศน” ป 1998 มการปฏรปองคกรรฐครงใหญ กระทรวงวทย ภาพยนตร และโทรทศน ไดปรบเปลยนสถานะอกครงเปน “สานกงานบรหารกจการวทยภาพยนตรและโทรทศนแหงชาต” (The State Administration of Radio, Film and Television) ขนตรงตอคณะรฐมนตรจนทกวนน

อานาจหนาทของ SARFT มขอบเขตกวางขวาง ครบถวนเบดเสรจเชนเดยวกบ GAPP 1. ออกฎหมายและระเบยบปฏบต วางแผนการพฒนา กากบ ควบคมรายการกระจาย

เสยง และรายการทรบผานดาวเทยม ผานเครอขายอนเทอรเนต ตรวจสอบเนอหารายการวทยและโทรทศนทนาเขาจากตางประเทศ

2. วางนโยบายและแนวทางการโฆษณา ประชาสมพนธทางวทยโทรทศน กาหนดขอบเขตและประเภทของเนอหา ทใหสอนาไปผลตภาพยนตร ผลตรายการวทย และโทรทศน อกทงชนาการปฏรปโครงสรางการบรหารสอกระจายเสยง

3. อนมตการตงและยบเลกหนวยงานวทยและโทรทศน หนวยงานผลตรายการ ผลตละคร สาหรบวทย โทรทศน และภาพยนตร ตงแตระดบอาเภอขนไป ตรวจสอบคณภาพและเนอหาของภาพยนตร และวทยโทรทศนทออกอากาศ อนมตและยกเลกใบอนญาตถายทาภาพยนตร การฉายภาพยนตร การผลตและจาหนายละครโทรทศน

4. กาหนดนโยบายและมาตรฐานทางเทคนคทใชในการกระจายเสยง พฒนาเทคโนโลยการกระจายเสยง และนโยบายทางดานเศรษฐกจทเกยวของ

5. วางแผน พฒนา และควบคมเครอขายวทยโทรทศนในระดบตางๆ ใหเปนไปตามนโยบายระดบมหภาค กาหนดคลนความถ และประสานการใชชองความถตามการมอบหมายของกระทรวงอตสาหกรรมสารสนเทศ (MII)

6. ชนาการทางานของสถานโทรทศน CCTV สถานวทยแหงชาต CNR และสถานวทยระหวางประเทศ CRI

7. ออกกฎระเบยบ เพอการตดตอและรวมมอกบตางประเทศ

DPU

31

ฝายโฆษณาการของคณะกรรมการกลางพรรคคอมมวนสตจน (Propaganda

Department of CPC Central Committee) “จง ยง เชวยนฉวานป” แมจะไดรบการกลาวถงเปนหนวยงานสดทาย แตกลบเปนหนวยงานทสาคญทสด

GAPP SARFT MII และกระทรวงวฒนธรรม ทกลาวมาเปนองคกรของรฐทเขาไปกากบดแลสอ แตในประเทศจน องคกรรฐทกแหงทกระดบ ตองถกประกบโดยองคกรของพรรคระดบเดยวกน เปนคๆ เชน รฐบาลระดบมณฑลทางานคกบองคกรพรรคระดบมณฑล รฐบาลระดบเมองทางานคกบองคกรพรรคระดบเมอง

องคกรสายพรรคฯ ทาหนาทสาคญกวาเพราะเปรยบเสมอนมนสมอง คอเปนผชนาทางการเมอง ดงนน ในการทางานทเปนจรง องคกรพรรคฯ จงมบทบาทและอานาจมากกวาองคกรรฐ

“ฝายโฆษณาการของคณะกรรมการกลางพรรคคอมมวนสตจน” เปนองคกรสาย พรรคฯ ระดบสงสดทชนาการทางานของสอมวลชนทวประเทศ

แมจะไมมหนาทควบคมบรหารองคกรสอโดยตรง แตเปนผวางแนวทางนโยบายของการแพรกระจายขาวสาร ตลอดจนกาหนดจดยนและทาทของพรรคฯ และรฐตอประเดนปญหาตางๆ ทสอจะนาไปเผยแพรสผรบสารทวประเทศ และผรบสารในตางประเทศทสอของจนไปถง

กฎหมายสอมวลชน

ในสายตาของชาวโลก จนเปนประเทศทระบบกฎหมายลาหลงกวาคนอน แตในสายตาของจนกลบมองวา การออกกฎหมายมากมายเปนเรองทไมจาเปน เพราะอะไรกตามลวนกาหนดมา

สภาผแทนประชาชนทวประเทศ

คณะรฐมนตร คณะกรรมการกลาง พดจ.

โครงสรางการบรหารควบคมวทยโทรทศน

ฝายโฆษณาการของคณะกรรมการกลาง พคจ. สานกงานบรหารกจการวทย

ภาพยนตรโทรทศนแหงชาต SARFT

CRI

DPU

32

จากแนวทางและนโยบายของรฐและพรรค ซงเมอประกาศเปนรฐรบรแลว กอาศยเจาหนาทรฐและสมาชกพรรคทกระดบชน นาไปปฏบตใหบงเกดผล หากมปญหารปธรรมเกดขนในระหวางปฏบต กอาศยการปรกษาหารอกนในทประชมคณะกรรมการพรรคและรฐแตละระดบชน หาทางแกปญหาใหตกไป

จงกลาวไดวา ในอดต จนแทบจะไมมสงทเรยกวา กฎหมายสอมวลชนเลย เพราะเปนทรบรและยอมรบโดยไมมขอโตแยงวา สอทกอยางเปนของรฐและพรรคฯ บรหารจดการภายใตการควบคมของรฐและพรรคฯอยางใกลชด

สถานการณเปลยนไปเมอจนเปดประเทศ สอหลดจากอานาจเบดเสรจของรฐ สมอของเอกชนและทนตางชาตมากบางนอยบางในระดบตางๆ กน กฎหมายซงเปนตวกาหนดแนวทางการปฏบตทเปนเอกภาพ จงกลายเปนสงจาเปนและขาดมได

ปจจบน จนเปนประเทศทมกฎหมายเกยวกบสอมวลชนออกมาตลอดเวลา สวนทางกบกระแสสอโลก ซงมแนวโนมทจะเรยกรองใหรฐยกเลกการควบคมและการกากบดแล เรยกก นวากระแส Deregulation สอทวโลกกาลงเรยกรองอสระเสรจากการควบคมของรฐและของสงคม ตองการเปนสอเสรทไมมขอบเขตจากด

จนมกฎหมายทใชบรหารกจการสอมวลชนหลายสบฉบบ สงสดคอกฎหมายรฐธรรมนญซงมเนอหากลาวถงเสรภาพของสอมวลชน รองลงมายงมกฎหมายออกโดยฝายนตบญญตผานรฐสภา เชน กฎหมายสทธบตร กฎหมายวาดวยโฆษณา กฎหมายรกษาความลบของชาต ฯลฯ ซงกมเนอหาบางสวนสมพนธกบสอดวย

แตกฎหมายเกยวกบสอมวลชนโดยตรง เทาทมอยในปจจบน ยงไม ใชกฎหมายออกโดยฝายนตบญญต สงสดเปนกฎหมายออกโดยคณะรฐมนตร สานกงานบรหารวทย ภาพยนตรและโทรทศนแหงชาต (SARFT) และสานกงานบรหารกจการหนงสอพมพแหงชาต (GAPP) เรยกชอตางๆ กน เชน กฎระเบยบ ขอกาหนด ระเบยบปฏบต วธการ ฯลฯ

แนวโนมการปฏรปโครงสราง

โครงสรางการบรหารสอมวลชนของจนทไดกลาวมาทงหมด เปนผลจากการปฏรปอยางตอเนองในชวงทศวรรษ 1990 ทผานมา แตเนองจากกระบวนการปฏรปยงไมถงทสด หลงจากทโครงสรางดงกลาวไดทดลองใชอยหลายป ปจจบน พอจะมองเหนแนวโนมของการปฏรปอกครงหนง

กลาวโดยหลกๆ การปฏรปจะเกดขนกบบทบาทการนาและการกากบดแลโดยพรรคฯและรฐ ซงมแนวโนมจะผอนคลายลง โดยการแยกหนวยงานกากบดแลคอ GAPP และ SARFT ให

DPU

33

ทาหนาทสาคญๆ เกยวกบกฎหมายและการตรวจสอบตามระบบกฎหมาย แตจะไมเขาไปยงเกยวกบงานบรหาร ขณะเดยวกน รฐสงเสรมใหตงสมาคมวชาชพของแตละสอขนมากากบดแลกนเอง

อกดานหนง คอการแยกสวนในองคกรสอออกเปนสวนงานทเปน “เพอสาธารณะ” ออกจากงานทเปน “วสาหกจธรกจ” สวนทเปนงานบรการเพอสาธารณะ คอสวนททางานโฆษณาและประชาสมพนธใหกบพรรคฯ และรฐ ซงถอวาเปนหวใจของงานสอ พรรคฯ และรฐจะตองกมไวอยางมนคงตอไป แตสวนทเปนวสาหกจธรกจนน ไดรบการสงเสรมใหแยกออกไปตงเปนบรษท บรหารจดการอยางมประสทธภาพตามหลกธรกจ เพอสรางกาไรใหองคกรและภาระทางเศรษฐกจใหกบรฐ มอสระทจะระดมทนจากในประเทศและตางประเทศ

แนวโนมอกดานหนง เปนเรองของการปฏรปสอในระดบทองถน ซงปจจบนพบวา ขยายตวจนมปรมาณมากเกนไป ทางานทบซอนกน แตขาดคณภาพ แนวโนมของการปฏรปจะนาไปสการยบหนวยงานสอเลกๆ ทขาดประสทธภาพ สงเสรมใหมการรวมตวกนระหวางหนวยงานสอในพนทเดยวกน เพอประหยดทรพยากร แตมพละกาลงทกลาแขงขน พรอมทจะกาวออกไปแขงขนกบองคกรสอนอกพนท และสอตางชาตในอนาคต

จากแนวคดทฤษฎดานการควบคมสอมวลชนของรฐบาลจน สรปไดวา การปฏรปและเปดประเทศของจนสงผลตอการเปลยนแปลงหลายๆ ดาน ไมวาจะเปนเรองของเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม วถชวต รวมทงการเมอง องคกรสอสารมวลชนของจนกตองปรบตวและเปลยนแปลงตามนโยบายการปฏรปและเปดประเทศของรฐดวยเชนกน ซงยอมตองสงผลตอการทางานของสอมวลชนจนดวยเชนเดยวกน

2.6 แนวคดทฤษฎความเปนกลางของสอมวลชน

วรพล พรหมกบตร (2540:13 ) ใหทศนะถงทฤษฎความเปนกลางวา ในสงคมประชาธปไตยทรองรบสทธขนพนฐานของประชาชน ในการรบรขาวสารการเมอง รายการวทย โทรทศน รวมทงบทความทางหนงสอพมพทงทมลกษณะตาหนวจารณ และสนบสนนทมเชยรรฐบาลสามารถจะปรากฏอยดวยกนใหสาธารณชนรบรขาวสารขอมล จากหลายแหลงเปรยบเทยบกนเพอนาไปส “ขอสรปทเปนจรง” ในทสด “ความเปนกลาง” ของสอมวลชนจะถกสรางขนดวยกระบวนการตรวจสอบเปรยบเทยบขาวสารขอมลเชนกน ในทางปฏบต “ความเปนกลางของขาวสารขอมล” ยงมไดเกดขนทนททสอมวลชนอางวาขาวสารของตนเองเปนกลาง (ในทางตรงกนขาม “ความเปนกลางของขาวสารขอมล” กยงมไดเกดขนเมอรฐบาลกลาวหาวาสอนนไมเปนกลาง) โดยธรรมชาตของประมวลการสอสารมวลชน “ความเปนกลาง” ของขาวสารขอมลคอสงซงจะคอยๆ กอตวและปรากฏหลงจากทขาวสารขอมลหลายแหลงถกแพรหลาย และนาเสนอใหสาธารณชนพจารณาเปรยบเทยบ

DPU

34

การเปรยบเทยบขาวสารขอมลจากหลายแหลงขาว จะชวยให “ขอมลทบดเบอน” ถกตรวจพบและขจดทงไปในขณะท “แกน” ของขอเทจจรง จะดารงอยอยางมนคงขนทกขณะดวยกระบวนการเชนน “ความเปนกลาง” จงคอยๆ กอตวขนพรอมความจรงปรากฏ คาถามเรอง “ความเปนกลาง” ของสอมวลชนยงคงเปนประเดนปญหาทไมเคยลาสมย ทงในแงทเปนปญหาเชงวชาการ หรอในแงทเปนปญหาทางปฏบต เกยวของกบความสมพนธระหวางอานาจรฐ สอสารมวลชน และประชาสงคม

ในชวงเวลาทสงคมตกอยภายใตการควบคมของการเมอง แบบเผดจการหรอการครอบงาของการเมองแบบอานาจนยม สอสารมวลชนมแนวโนมจะถกกาหนด ทงแนวทางการทางานและสาระของขาวสาร ทเผยแพรตอสาธารณชนภายใน “กรอบ” ทควบคมโดยองคกรตวแทนผมอานาจรฐ ในสภาวการณดงกลาวน “สอสารมวลชนของรฐ” จะถกควบคมการทางานภายในโดยตรง ในขณะท “สอมวลชนนอกภาครฐ” จะถกควบคมโดยกฎระเบยบและกรรมวธตรวจสอบเซนเซอรในสถานการณดงกลาว สอมวลชนจานวนมากอาจมแนวโนมเอนเอยงเขาขางผ ใชอานาจรฐ (ไมวาการใชอานาจรฐจะกอใหเกดประโยชนหรอโทษตอสวนรวม) ความลาเอยงนน กอใหเกดคาถามเกยวกบ “ความเปนกลาง” ของสอสารมวลชน

ในทางตรงกนขาม เมอสงคมอยในบรรยากาศทางการเมองทเปดโอกาส (เชน โดยบทบญญตรฐธรรมนญ) ใหสอมวลชนและประชาชนมเสรภาพ ในการแสดงความเหนและเผยแพรขาวสารขอมลทกๆ ดานมากขน แนวโนมการปรากฏตวขององคกรในสงคมและสอสารมวลชนทมงเนนเอนเอยงไปในทางการวจารณคดคานผใชอานาจ (เชนเดยวกบในกรณแรกคอไมวาการใชอานาจรฐจะกอใหเกดประโยชนหรอโทษตอสวนรวม) จะปรากฏเดนชดขนเปนแนวโนมทางสงคมในหวงเวลานน แนวโนมทางสงคมดงกลาวกกอใหเกดคาถามเกยวกบ “ความเปนกลาง” ของสอสารมวลชนไดเชนเดยวกน

วรพล พรหมกบตร (2540:30) ระบถงปญหาความเปนกลางของ “ขาว” ในบรบททางประวตศาสตรทแตกตางกน สาธารณชนอาจสงเกตเหน “ปรากฏการณ” ทแตกตางกนเกยวกบความสมพนธ ระหวางรฐกบสอสารมวลชนในบรบทหนง สาธารณชนสงเกตเหนสอสารมวลชน ทเตมไปดวยความลาเอยงเขาขางผมอานาจในอกบรบทหนง สาธารณชนสงเกตเหนสอสารมวลชนทมความโนมเอยง ในทางวพากษวจารณคดคานผมอานาจรฐ ในทง 2 บรบทสาธารณชนสามารถตงคาถามเกยวกบ “ปญหาความเปนกลาง” ของสอสารมวลชนในสงคมของตน

ปญหาความเปนกลางในคาถามแหงบรบทแรก เปนคาถามเกยวของกบการครอบงาของการเมองแบบอานาจนยม

ปญหาความเปนกลางในคาถามแหงบรบททสอง เปนปญหาเกยงของกบการใชสทธและเสรภาพแสดงความคดเหนในระบอบประชาธปไตย

DPU

35

ขอควรสงเกตในภาวะการณเชงปฏบต 2 ประการคอ ประการแรก แมแตในหวงประวตศาสตร “การวจารณคดคาน” รฐบาลปรากฏตวโดด

เดนในแวดวงสอสารมวลชน สาธารณชนกยงสามารถสงเกตเหนสอสารมวลชน ทดาเนนงาน “สนบสนน” รฐบาลควบคอยดวยกนเสมอ ยงไมเคยปรากฏหวงเวลาใดในประวตศาสตรสงคมสมยใหมทมแตสอสารมวลชน “คดคาน” อานาจรฐและจากดสทธสอมวลชนท “สนบสนน” รฐบาล แตเคยมหวงเวลาทสงคมเตมไปดวยสอมวลชนทวจารณ “คดคาน” ผมอานาจรฐ

ประการทสอง แมแตในหวงประวตศาสตรทสงคมมเงอนไขทางกฎหมายรบรองสทธเสรภาพในการแสดงออกและรบรขาวสารขอมล วธการแบบอานาจนยมกยงถกใชในการยบยงสอมวลชน ทมแนวโนมวจารณคดคานรฐบาลหรอเครอขาวพนธมตรของผมอานาจรฐในหวงเวลานน เพราะปญหาความเปนกลางของสอสารมวลชน ในบรบทของการครอบงาแบบอานาจนยม มสาระสาคญแตกตางกน ปญหาความเปนกลางของสอในบรบทของการใชสทธและเสรภาพแหงขาวสารขอมล วธการแกไขปญหา “ความเปนกลาง” ทมสภาวะพนฐานตางกนนนกจาเปนตองแตกตางกนบนพนฐานของ “วธคด” ทเหมาะสมกบปญหาแตละแบบ

ในทางทฤษฎ การแกไข “ปญหาความเปนกลาง” ในบรบททางการเมองเผดจการจะกระทาไดอยางมประสทธภาพ ดวยการงดหรอยกเลกสอมวลชนทเผยแพรขาวสารลาเอยงเขาขางรฐบาล แตในทางปฏบตผมอานาจรฐ ไมเคยกระทาเชนนน และสาธารณชนกมกจะไมมพลงหรอกลไกสาหรบกระทาเชนนนไดโดยงาย

ในทางทฤษฎ การแกไข “ปญหาความเปนกลาง” ในบรบททางการเมองประชาธปไตยไมอาจกระทาไดดวย การงดหรอยกเลกสอมวลชนทเผยแพรขาวสารวจารณผมอานาจรฐ แตในทางปฏบต สาธารณชนสามารถสงเกตเหนผมอานาจรฐ พยายามกระทาการเชนนนขณะทสาธารณชนเอง กอาจสบสนคลมเครอวารฐกาลงจดการกบปญหา “ความเปนกลาง” ของสอสารมวลชนภายในภาวะสบสนคลมเครอของปญหา “ความเปนกลาง” ของสอสารมวลชน สาธารณชนจาเปนตองทาความเขาใจขนพนฐานวา “ความเปนกลางของขอมลขาวสาร” คออะไร

ในสงคมสมยใหม ซ ง เทคโนโลยสารสนเทศพฒนาท งความหลากหลายและประสทธภาพในการสอสารอยางรวดเรว รปแบบของขอมลขาวสาร อาจไดรบการจาแนกดวยระบบวธแยกประเภทหลายชนด ในบรรดาความหลากหลายของขอมลขาวสารสมยใหม (ภายหลงการประดษฐแทนพมพ) ไดแก รายงานเหตการณและขอสงเกตเชงความคดเหน เมอพฒนาตอมาเปนหนงสอพมพ รายงานเหตการณกคอขาวสารขอมลทเปน “รายงานขาว” ขอสงเกตความคดเหนกคอขาวสารขอมลสวนทกระจดกระจายอยในคอลมนตางๆ (ขาวสารขอมลสวนนอาจจะหรอมกจะอางองอยกบรายงานขาว) เมอพฒนาตอมาเปน “วทยโทรทศน” รายงานเหตการณกคอขาวสารขอมลทเปน “รายงานขาว” เชนขาวภาคคาทางสถานวทยโทรทศน ขอสงเกตความคดเหนกคอ

DPU

36

ขาวสารขอมลทกระจดกระจายอยในรายการสนทนาอภปรายตางๆ เชนรายการเนชน นวสทอลคและรายการมองตางมมทางสถานโทรทศน ระหวางป 2539-2539 เปนตน

สถานะความเปนกลางของขาวสารขอมล 2 รปแบบดงกลาว (รายงานขาวและขอสงเกตความเหน) มรากฐานทแตกตางกน กลาวอกนยหนง “ความเปนกลางของขาว” กบ “ความเปนกลางของความคดเหน” มพนฐานมาจากเงอนไขปจจยแตกตางกนในทางปฏบต ซงหมายความตอเนองไปดวยวาสาธารณชนสามารถประเมน “ความเปนกลาง” ของขาวสารขอมลทง 2 ชนดนดวยวธการอนเปนรปธรรมทอาจมรายละเอยดตางกน

ความเปนกลางของขาว “ขาว” คอ รายงานเหตการณหรออบตการณทเกดขน ไมวาอบตการณนนจะเกดโดยธรรมชาต การกระทาสวนบคคลหรอการกระทาทางสงคม (แผนดนไหวเปนขาว นกการเมองใหสมภาษณเปนขาว คณะรฐมนตรประชมเปนขาว ฯลฯ)

ขาว ทมความเปนกลางคอรายงานทสมจรง (Valid) สอดคลองถกตองตามสภาพการณทเกดขน ในทางทฤษฎ รายงานขาวทเปนกลางอยางสมบรณหรอถกตองสมจรง 100 เปอรเซนตไมสามารถจะมไดจรงในทางปฏบต เนองจากความขาดตกบกพรองของบคคลและเทคโนโลยทใชบนทกและเผยแพรขาวสาร แตขาวทมความเปนกลาง หรอความถกตองสอดคลองสมจรงคอนขางมากหรอเกอบสมบรณ สามารถจะมไดจรงในทางปฏบต

วรพล พรหมกบตร (2540:36) ยงใหทศนถงปญหาความเปนกลางของความเหน โดยชวาในขณะทปญหา “ความเปนกลางของขาว” มความสมพนธอยางแนบแนนกบความสามารถ ความตงใจ และเจตนาในการรายงาน “อบตการณ” ทเกดขนอยางครบถวนมากทสดเทาทศกยภาพของบคคล (ผสอขาว) และเทคโนโลยสารสนเทศ (เชน เครองมอบนทกเสยงและภาพ) ทถกประยกตใช ปญหา “ความเปนกลางของความคดเหน” (เชนความเหนในบทคอลมนตางๆ ทางหนงสอพมพ หรอความเหนของวทยากรรบเชญ และตวผดาเนนรายการในเวทอภปรายสนทนาทางวทยและโทรทศน) จะมความสมพนธพเศษกบ “มาตรฐานสงคม” ซงผกพนโยงใยอยกบบรบททางประวตศาสตร (ดงทไดกลาวถงในตอนตนแลววา บรบททางประวตศาสตรม “นยสาคญ” ตอการพจารณาปญหาความเปนกลางของสอสารมวลชน)

ความเปนกลางของความเหนนน “ความเหน” คอขอสงเกตเชงความคดรวมทงขอเสนอแนะตางๆ ซงมกจะเกยวของตอเนองกบ “อบตการณ” ทเกดขนหรอถกรายงานวาเกดขนในลกษณะใดลกษณะหนง (รฐมนตรสงปลดขาราชการ ผถกปลดม “ความเหน” วารฐมนตรใชอานาจไมเปนธรรม แตรฐมนตรม “ความเหน” วาเปนอานาจตามกฎหมาย หรอ กรณ ผสมครรบเลอกตงใช เงนซอเสยง สอมวลชนม “ความเหน” วาเปนการทาลายประชาธปไตย นกการเม องม “ความเหน” วาเปนเรองปกตททกพรรคการเมองกระทา ฯลฯ)

DPU

37

“ความเหน” ทมความเปนกลางไมใชหมายถงความเหนท “สมจรง (แมวา ความเหนทนารบฟงควรจะเปนความเหนบนพนฐานการรบร “อบตการณ” ทสมจรง ”) เพราะ “ความเหน” แตละกรณทถกรายงานผานสอมวลชน (เชนความเหนในคอลมนตางๆ ทางหนงสอพมพ) ตางกม “ความสมจรง” อยในตววามนสะทอน “จดยนทางความคด” ของผเสนอความคดเหนแตละราย แตการแสดง “ความเหน” อยางสมจรงสอดคลองกบจดยนทางความคดของแตละบคคลนนมอาจกอใหเกด “ความเปนกลาง” ภายในตวเอง

ความเหนทสมจรง (สอดคลองกบจดยนทางความคดของผเสนอความเหนนน) อาจไมใช “ความเหนทเปนกลาง” เสมอไป เนองจากการรายงานขาวสารขอมลประเภท “ความเหน” ลวนมองคประกอบของการเรยกรองโนมนาวใหสาธารณชนเชอหรอคลอยตาม “ความเหนทเปนกลาง” จะตองเปนความเหนท “นาเชอถอ” (Reliable) สอดคลองตองกนโดยสาธารณชนจานวนมากเชนเดยวกบทยากจะปรากฏ “ขาว” อนสมจรง 100 เปอรเซนต ในทางทฤษฎจตวทยาสงคม “ความเหน” ทนาเชอถอได 100 เปอรเซนต (หรอความคดเหนทสาธารณชน “ทกคน” คลอยตามเหมอนกนหมด) กยากจะเกดขนไดจรง แต “ความเหน” ทมความเปนกลาง หรอนาเชอถอคอนขางมากสามารถจะมไดจรงในทางปฏบต

สาหรบกระบวนการสรางความเปนกลาง บนพนฐานการแยกประเภทขาวสารขอมลทางสอสารมวลชนเปนรายงาน “ขาว” และรายงาน “ความเหน” บนพนฐานนยามเชงความคดวาขาวทเปนกลางคอรายงานอบตการณอยางสมจรง และความเหนทเปนกลางคอรายงานขอส งเกตเชงความคดทนาเชอถอ “ความเปนกลาง” ของขาวสารขอมล มใชภาวะทเกดขนอยางเปนเอกเทศหรอเปนอสระโดยตวของมนเอง

ความเปนกลางของขาวสารขอมลในสอสารมวลชน เปนภาวะซง “ถกสราง” ขนโดยกระบวนการทางสงคม ดงนนภาวะดงกลาวจงอาจม “ระดบ” มากนอยตางกนตามเงอนไขกระบวนการทางสงคม ซงสรางภาวะดงกลาวนนขนมา ดงนนการเกดความเปนกลางของขาวสารขอมลจงตองใช “ระยะเวลา” มากนอยตางกนตามเงอนไขกระบวนการทางสงคมทมสวน “สราง” ภาวะความเปนกลางของขาวสารขอมลแตละชน ตวอยางความเปนกลางของขาว “เศรษฐภเกตไดรบ สปก.4-01” สามารถเกดขนไดในเวลาอนรวดเรวกวาความเปนกลางของขาว เรอง “ราวรก ชารลส – ไดอานา” (สาธารณชนตองใชระยะเวลาแตกตางกนในการบรรลถง “ความสมจรง” ระดบตางๆ ของรายงานขาว ในขณะทความเปนกลางของความเหนเรอง “เศรษฐภเกตไดรบ สปก.4-01” กอาจเกดขนไดเรวกวาการประเมนความเหนวาใคร เปนฝายผดในกรณ “ราวรกชารลส – ไดอานา” (สาธารณชนกตองใชระยะเวลาตางกนในการบรรลถง “ความนาเชอถอ” ระดบตางๆ ของรายงานความเหนแตละชน)

DPU

38

ความเปนกลางของขาวสารขอมลเปนภาวะทถกสรางขนโดยกระบวนการทางสงคมเทานน ไมม “ความเปนกลาง” อนเปนเอกเทศโดยตนเองเปนอสระ เพราะมนกอตวขนจากพลวตทางสงคม ปญหาความเปนกลางของขอมลขาวสาร (ซงพวพนไปถงปญหาความเปนกลางของสอสารมวลชน ทผเปนแหลงเผยแพรขาวสารขอมล) เกดขนไดเสมอเมอมผตงขอสงสยวา รายงานนนเปนเทจหรอความเหน ไมสมควรรบฟง ไมวาการตงขอสงสยนนจะเกดขนโดยสจรตหรอโดยเจตนากลนแกลงสอมวลชนแตละรายกตาม เชน นกการเมองอาจปฏเสธวา ตนเองมไดใหสมภาษณตามทหนงสอพมพรายงานขาว (ผลเชงจตวทยาสงคมคอการสอสารตอสาธารณชนวา หนงสอพมพฉบบนนรายงานเทจ ไมเปนกลาง) หรอนกการเมองอาจแสดงความเหนวา คนทไมมหนาทกไมควรออกมาวพากษวจารณ (ผลเชงจตวทยาสงคมคอการสอสารตอสาธารณชนวาไมควรฟงความเหนของ “คนไมมหนาทในเรองน”)

เมอเกดคาถามเกยวกบ “ความเปนกลางของขอมลขาวสาร” ไมวาจะเปนขาวสารขอมลประเภทรายงานขาวหรอรายงานความเหนกตาม กลไกสรางความเปนกลาง (หรอกลไกทจะชวยใหสาธารณชนสามารถประเมนความเปนกลางของขาวสารขอมลไดอยางมประสทธภาพและเป นรปธรรมทางปฏบตไดดทสด) กคอ “กระบวนการขาวสารเสร” เปนกระบวนการทางสงคมซงเปนไปไมไดในสงคมทมสภาพการเมองแบบประชาธปไตย เปนไปไมไดในสงคมเผดจการ และเปนไปไมไดโดยสะดวกในสงคมทมสภาพการเมองแบบ “อานาจนยม” โดยผมอานาจรฐ (แมวาโดยรปการณทปรากฏ สงคมนนอาจมรฐธรรมนญ มการเลอกตง และมสภาผแทนราษฎร)

ในกรณปญหาความเปนกลางของ “ขาว” กระบวนการขาวสารเสรชวยใหสาธารณชนมโอกาสรบทราบรายงานขาวจากหลายแหลง หลายแงมม และตรวจสอบเปรยบเทยบรวมทงประเมนความสมจรง “ขาว” แตละสวนไดอยางเปนรปธรรม ในขณะทสอมวลชนแตละรายทรายงานขาวกมสภาพเปน “กลไกตรวจสอบความถกตอง” ซงกนและกน

ดวยกระบวนการทตองใชเวลาในทสดสาธารณชน กมโอกาสทราบอยางแนชดขนวาอะไรเกดขน “จรง” ในอบตการณทถกรายงานเปนขาว

ในการวดความเปนกลาง Yankelovich, Skelly and White, Inc., “Changing Needs of Changing Readers,” A study Commissioned by the American Society of Newspaper editors, ibid. ระบการวดความเปนกลางพจารณาจากแนวความคดในขาว จะตองประกอบดวย

1. ความเทยงธรรม (Fairness) ไดแก การรายงานขาวอยางตรงไปตรงมาตามขอเทจจรงโดยไมนาคานยม ความคดเหน อคต และความลาเอยงเขามาเกยวของ ไมมการระบายสขาวหรอชนา

2. ความสมดล (Balance) ไดแก การรายงานขาวทงสองดานอยางเทาเทยมกน โดยเฉพาะขาวทมความขดแยงควรเสนอแงมมหลายดานใหผอานตดสนใจ

DPU

39

3. ความถกตองชดเจน (Accuracy) ไดแก การรายงานขาวทกระจางไมคลมเครอสรางความเขาใจผด หรอรายงานขาวในเชงแคบ

4. การแยกขอเทจจรงออกจากความเหน (Objectivity) ไดแก การรายงานขาวโดยเนนการสอดแทรกความคดเหนสวนตวนอยทสด

Denis Mequail, Mass Communication Theory, p.150 กลาววา นกสอสารมวลชนในระบอบประชาธปไตย ประเทศทมเสรภาพตางมความรบผดชอบตอสงคม โดยเฉพาะในการกาหนดหลกปฏบตทางจรรยาบรรณ แตความรบผดชอบทเปนจตสานกแหงความรบผดชอบ ซงไมเกดจากการบบบงคบหรอแรงกดดนของอานาจการเมอง อานาจเศรษฐกจ หรออานาจอนใด หากพงเกดจากจตรสานกของนกสอสารมวลชนเอง ภายในกรอบการควบคมทางจรยธรรมของวชาชพหรอจรรยาบรรณของสมาคมวชาชพ โดยมหลกกวางๆ วา

- การนาเสนอขาวทางสอตองมสจจะ ความเปนจรงทถกตอง ยตธรรม มรปธรรมและตรงประเดน

- สอตองมพนธะตอสงคม เมอเปนเจาของสอตองไดรบความไววางใจจากสาธารณะ - สอตองมเสรภาพ ซงหมายถงสอตองดแลตนเองและดแลกนเอง - หลกปฏบตวชาชพ สอควรจะดาเนนการตามหลกปฏบตของจรรยาบรรณและหลก

ปฏบตของวชาชพ - ประโยชนสาธารณะภายใตสภาพการณ รฐบาลอาจเขามากาวกาย เพอพทกษ

ประโยชนสาธารณะ นกสอสารมวลชนในระบอบประชาธปไตย ควรมความรบผดชอบในการใชเสรภาพ

เพอเสนอขาวสารหรอเนอหาทกอยาง จดเปนความรบผดชอบตอสงคมมใชวงการธรกจ หรอรฐบาล แตจตสานกแหงความรบผดชอบน จะตองไมเกดจากการบบบงคบหรอแรงกดดนของอานาจการเมอง อานาจเศรษฐกจ หรออานาจอนใด หากพงเกดจากจตสานกของนกสอสารมวลชนเอง ภายในกรอบควบคมทางจรยธรรมของวชาชพ หรอจรรยาบรรณของสมาคมวชาชพ ซงแนวคดนเปนแนวคดของทฤษฏความรบผดชอบตอสงคม ซงเปนประเดนสาคญของสอ

แมคเควล (McQuail 1987) กลาวถงการสะทอนความจรงทเบยงเบนในขาวสอมวลชนโดยเฉพาะในการรายงานขาวในประเดนตอไปน

- มกจะใหนาหนกในการคดเลอกคนระดบสงในสงคมเปนแหลงขาว - เรองทรายงานในขาวมกเกยวของกบผนาทางการเมองหรอชนชนนาในสงคม - เนนการรายงานเรองทสะเทอนอารมณ รนแรงและไมคาดคด - มกจะลาเอยงในการรายงานขาวของประเทศ ทใกลชดทางวฒนธรรม เศรษฐกจ และ

การเมองมากกวา

DPU

40

- ผหญงปรากฏในรายงานขาวนอยกวาผชาย และในบทบาททปรากฏไมหลากหลายนก - การรายงานขาว มกจะเนนอาชญากรรม ความรนแรง ประทษรายตอบคคลมากกวา

ประเภทอน การนาเสนอขาวทเบยงเบนจากภาพความเปนจรง โดยลาเอยงไปในทศทางใดทศทาง

หนงนนมาจากหลายปจจย อาจจะมาจากปจจยความลาเอยงทางวฒนธรรม ความลาเอยงทางโครงสราง การเมอง เศรษฐกจ และวชาชพ เราจะเหนวาการรายงานขาวของสอมวลชนในประเทศเศรษฐกจเสรนน ปจจยการตลาดคอนขางจะมอทธพล ในการสรางความลาเอยง ไปยงกลมผมอานาจในการซอสอและเนอทโฆษณา สวนปจจยทางวชาชพมอทธพลในกระบวนการคดเลอกขาวทกาหนด โดยองคประกอบขาวทจะสรางมลคาขาว (News values)

ทชแมน (Tuchman) ในหนงสอ Making News มองวาการทาขาวในสอมวลชน เปนการสรางความเปนจรงทางสงคม ผานกระบวนการคดเลอก ปรงแตงขาวสารตามหลกเกณฑวชาชพและปจจยเงอนไขอนๆ (News is the social construction of reality) เชน ขาวสงครามอรก ผานกระบวนการกาหนดวาระขาวสาร ทอาจไดรบอทธพลมาจากปจจยเงอนไขตางๆ ทงทางวชาชพ การเมอง เศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม ทาใหพบวาภาพความเปนจรงเกยวกบสงครามอรกในสออเมรกนแตกตางในสอมวลชนของอาหรบ

การเบยงเบนความจรงในขาวอาจเกดขนในลกษณะทเรยกวาการสราง “เหตการณเทยม” (Pseudoevents) (Boorsitn อางถงใน Scharmm and Roberts, 1977) ซงปรากฏใหเหนในการรายงานขาวเสมอ เพราะกระบวนการเลอกสรร ปรงแตงใหเหตการณทรายงานนน ใหดมบรรยากาศ หรอสสนทเขมขน ตนเตน เราอารมณ เกนจรง เชน บรรยากาศการประทวง โดยรวมอาจไมรนแรงตนเตน แตผรายงานขาวมกเลอกเนนจดสนใจไปทการปะทะ ทงทอาจมอยเพยงเลกนอยแตถกชใหโดดเดนเบยงเบนภาพรวมใหเปนความรนแรงได

การเบยงเบนจากความเปนจรง นอกจากจะมาจากกระบวนการรายงานขาวกยงมาจากการกาหนดวาระขาวสาร (Agenda setting) การชประเดน (Priming) และการสรางกรอบการรบร (Framing)

พศษฐ ชวาลาธวชและคณะ (2546 : 374) อธบายถงเรองจรยธรรมของสอ เกยวกบผสอขาวกบความเชอถอไดวา ผสอขาวไมมสทธบดเบอนขอเทจจรงทเกดขน ใหกลายเปนเรองทนาตนเตนเราใจจนไมอาจแยกแยะไดวาอะไรจรง อะไรเทจ จนกระทงกอใหเกดความเขาใจผด ขาวทถกรายงานผานสอมวลชนตองนามาซงความศรทธา และกอใหเกดความเช อถอปราศจากความลาเอยงใดๆ ดวยประการทงปวง ผสอขาวจงหาวธชกนาใหผอานสนใจ แกนทางความคดและประเดนสาคญของปญหาในชวตประจาวน ใหขอเทจจรงและอธบายขอเทจจรงทกระจดกระจาย

DPU

41

อยางลกซง เพยงพอใหสงคมคดและตดสนดวยตนเอง จนกระทงกอใหเกดความเขาใจรวมกนของสงคมในระดบหนง เพอรบรางวล “ความนาเชอถอ” จากสงคม

จรยธรรมของผสอขาวคอการเสาะแสวงหาขาวทเปนจรง ไมนาขาวทบดเบอนมานาเสนอ ขาวทไดมาตองไมมลกษณะไปขมขแหลงขาว การทไดขาวมาตองไดมาดวยความซอสตยไมรบอามสสนจาง อกประการหนงทจะแสดงวาผสอขาวมจรยธรรมค อ การแสดงตนวาเปนผสอขาวหรอแสดงตนวาปฏบตหนาทกบบคคลทไปสมภาษณ หรอกบบคคลทตกเปนขาว เพอเขาจะไดไมหลงผดทจะใหสมภาษณหรอเลาเรองใหฟง เพราะเมอแสดงตนวาเปนผสอขาวแลวเขาไมใหสมภาษณ ไมเลาเรองทเราตองการกเปนสทธของเขา เชนเดยวกบการถายภาพของชางภาพ แนนอนวาภาพคอขาวทใหความหมายมากกวาเรองทปรากฏเปนตวอกษร และเปนหนาทของชางภาพทตองบนทกภาพของขาวนนไว หากเขาไมอนญาตหรอยนยอม เรากไมสมควรจะถายภาพนน เวนแตในหลายครงทภาพนนมความสาคญอยางยงตอขาวและปรากฏการณหรอเหตการณนน ชางภาพและผสอขาวทปฏบตหนาทจาเปนตองลกลอบถายภาพนน เพอขอเทจจรงของขาวนน หรอมฉะนน การถายภาพตองทาอยางเปดเผยและอยในสาธารณะ ทงเหตการณทเกดขนเปนเหตการณจรง

เรองจรยธรรม โดยเฉพาะของสอมวลชน มความสมพนธอยางแยกกนไมออกกบสทธเสรภาพสวนบคคลของประชาชน ในสวนทเกยวของกบการปฏบตหนาทของสอมวลชนในระบอบประชาธปไตยตองระมดระวงอยางยงทจะไมละเมดสทธสวนบคคลหรอสงคมใหเสยหายได ดงนนจรยธรรมหรอจรรยาบรรณแหงวชาชพของผสอขาวคอ การนาเสนอขาวขอมลตรงไปตรงมาปราศจากอคต ยดมนทางวจารณญาณและจรยธรรมแหงความเปนมนษย ไมเปนเทจ หรอบดเบอนประการสาคญ จรยธรรมเปนเรองของความสมครใจ ทจะรวมมอรวมใจกนปฏบตใหเปนไปตามหลกเกณฑทไดวางไวเปนบรรทดฐาน

สมาคมนกขาวแหงประเทศไทย ไดกาหนดจรรยาบรรณของสอมวลชน เพอธารงไวซงเกยรตคณของนกขาว ใหมพนฐานเปนไปโดยเหมาะสมแกวชาชพ และเพอใหนกขาวตระหนกถงภาระหนาท ทจะตองรบผดชอบตอประชาชนตอไปน

1. จกตองสงเสรมและรกษาไวซงเสรภาพของการนาเสนอขาวและความคดเหน 2. จกตองใหประชาชนไดทราบขาวเฉพาะทเปนจรง การเสนอขาวใดๆ ออกพมพ

โฆษณาเผยแพร ถาปรากฏวาไมตรงกบความเปนจรง ตองรบจดการแกไขใหถกตองโดยไว 3. ในการจะใหไดขาว ภาพ หรอเอกสารใดๆ มาเปนของตนเพอประโยชนตอการเสนอ

ขาวจกตองใชวธการทสภาพและซอสตยเทานน 4. จกตองเคารพในความไววางใจของผใหขาว และรกษาไวซงความลบของแหลงขาว

DPU

42

5. จกตองปฏบตหนาทของตน โดยมงหวงตอสาธารณะประโยชน ไมใชตาแหนงหนาทแสวงหาผลประโยชนสวนตว หรอหมคณะใดๆ โดยไมชอบธรรม

6. จกตองไมกระทาการอนเปนการบนทอนเกยรตหรอความสามคคของเพอนรวมวชาชพ

สวนขอกาหนดของสมาคมผอานวยการขาววทยโทรทศนของอเมรกา (Radio and Television News Director/RTNDA) (อางใน ประเดนขาวรอน เบองหลงขาวลก กตต สงหาปด มนาคม 2549:161) ไดเขยนเกยวกบเรองของความเปนธรรมในการรายงานขาวหลายขอ อาท

- ในบทปรารภกจะพดไวเลยวา นกขาววทยโทรทศน ทาหนาทเสมอนเปนตวแทนของสงคมในการแสวงหาความจรง ฉะนนตองรายงานขาวอยางเปนธรรม มจรยธรรม อสระ และมความรบผดชอบ

- การปฏบตหนาทของนกขาวนน ทาเพอผลประโยชนของสาธารณะ ฉะนน ภารกจทสาคญอยางหนงคอการสะทอนความแตกตางหลากหลายของสงคมใหมากทสด

- นกขาวจกตองปฏบตตอแหลงขาว บคคลในขาว ลกษณะทใหเกยรต แสดงความเหนใจเปนพเศษ ตอเหยอภยภบตหรออาชญากรรม

- นาเสนอความคดเหน การแสดงออกทหลากหลาย อยางเขาใจในองคประกอบทเกยวของและมอรรถาธบาย

- การเสนอรายงานเชงวเคราะห ตองอยบนพนฐานของมมมองทางวชาชพ ไมใชความลาเอยงสวนตว

- ระบใหชดเจนวาอนไหนเปนความเหน หรอการวจารณ ไมใชขาว ทฤษฎความเปนกลางของสอมวลชน ใชในการอธบายเปรยบเทยบหลกในการนาเสนอ

ขาวของสถานโทรทศนชอง 9 วามหลกอยางไรททาใหเกดความเปนกลางในขอมลขาวสาร มการเขยนขาวหรอกาหนดประเดนในการนาเสนออยางสมจรงและถกตองอยางไร โดยในการวดความเปนกลางจะใชหลกของความเทยงธรรม ความสมดล ความถกตองชดเจน และการแยกขอเทจจรงออกจากความเหนมาเปรยบเทยบควบคไปกบหลกวชาการ หลกจรยธรรมวชาชพ และจรรยาบรรณของสอมวลชน

จากแนวคดความเปนกลางของสอมวลชน ซงเปนปญหาทมการถกเถยงวพากษวจารณกนอยางมากถงการทาหนาทของสอมวลชน โดยเฉพาะประเทศทปกครองในระบอบประชาธปไตย มกถกมองวา สอมวลชนใชเสรภาพเกนขอบเขต หรอถกกลมทนครอบงา ขณะทประเทศในระบอบประชาธปไตยกงเผดจการสอมวลชนมกถกฝายปกครองใชอานาจรฐคมคามทงทางตรงและทางออม แตในประเทศคอมมวนสตทมลกษณะการปกครองเฉพาะตว ในอดตถอวาสอมวลชนเปน

DPU

43

เครองมอของพรรคคอมมวนสต แตในปจจบนเมอตองเปดประเทศและสงคมมากขน จงหลกเลยงไมพนทจะพดถงความเปนกลางในการทางานของสอมวลชนเชนกน

2.7 ความหมายของสอใหม

สอใหม หมายถง ระบบการสอสารหรอเชอมตอทางอเลคทรอนกสของเครอขายในระดบโลก (Kevin Kawamoto,1997)ไดแก เครอขายอนเทอรเนต (Internet) บรการระบบเวลดไวดเวบ (World Wide Web : WWW) บรการขอมลออนไลนเชงพาณชย (Commercial on-Service) และซด-รอม (CD-Rom) เปนตน

สอใหมเปดโอกาสใหองคกรดานขาวสารแบบดงเดม ธรกจขนาดใหญและขนาดยอม องคกรไมแสวงผลกาไร องคกรภาคเอกชน นกเรยน นกศกษา นกวชาการ กลมผสนใจเฉพาะและชมชนทกประเภททกระดบจากทวโลก ทมจานวนมากจนไมอาจคาดคะเนจานวนได (virtually worldwide audience)

คาวา “สอใหม” เปนการจดประกายมมมองใหมเกยวกบความสมพนธระหวางมนษยกบขอมลขาวสารซงบทบาทของสอใหมอาจทาใหความสมพนธเดมเปลยนแปลงไป ในขณะนการเปลยนแปลงบางอยางไดเกดขนแลว แมสอใหมนไมไดลดความสาคญ หรอเขามาแทนทสอแบบดงเดม แตอาจเปนไปไดวาสอใหมจะชวยขยายศกยภาพและประสทธภาพใหกบสอดงเดมเทาทจะเปนไปได

อนเทอรเนตเปน “สอใหม” ของวงการสอสารมวลชน (new media) อนเทอรเนตมความโดดทเปนสอระหวางบคคลและสอสารมวลชนไดในเวลาเดยวกน การเปน “สอสารมวลชน”(media) ของอนเทอรเนตคอการนาเสนอขาวผานทางหนาโฮมเพจ (homepage) บนอนเทอรเนตธรกจหนงสอพมพดาเนนการ “หนงสอพมพฉบบอนเทอรเนต” ขน โดยมหลากหลายวตถประสงค เชน เพมความรวดเรวของการสงขาวไปยงสถานททหางไกล ซงเปนงานบรการท ตองเกบเงนจากสมาชก เพอการโฆษณาหนงสอพมพ และเพอใชเปนแหลงรบขอคดเหนของประชาชน ซงเปนผสนบสนนหนงสอพมพนนๆ เปนตน

ขณะนทงสอสงพมพโดยเฉพาะหนงสอพมพในตางประเทศตางกเลงเหนถงศกยภาพของอนเทอรเนต จงเปดโฮมเพจหนงสอพมพฉบบอนเทอรเนตขน เพอใชในการประชาสมพนธ และนาเสนอผานทางจอภาพมอนเตอรโนตบค ถายภาพประกอบดวยกลองดจทอลแลวนาภาพมาบนทกหรอดาวนโหลด (download)

โดยสรป สอใหม ไดเขามามบทบาทในการทางานของสอมวลชนทวโลก เพมชองทางในการแลกนาเสนอขอมลขาวสารใหกบผรบสาร แลกเปลยนขอมลความคดเหนและปฏสมพนธกนระหวางผสงสารและผรบสาร ไมเวนแมแตประเทศคอมมวนสตอยางประเทศจน มการเปดเวบไซต

DPU

44

ตางๆ ขององคกรสอสารมวลชนเพอเปนอกชองทางหนงในการกระจายขอมลขาวสารไปยงผรบสารทวโลก

2.8 งานวจยทเกยวของ

ปรยาภรณ พงษสงข ไดศกษาความเปนกลางทางการเมองของหนงสอพมพไทยศกษากรณหนงสอพมพไทยรฐ เดลนวส มตชน และสยามรฐ พบวา ประชาชนสวนใหญคาดหวง ทจะใหหนงสอพมพนนคงไวซง “ความเปนกลาง” ในการนาเสนอขาวและเหนวาปญหาทสาคญในปจจบนของหนงสอพมพคอ การสรางกระแสเพอขายขาว โดยมงหวงผลทางการตลาดและปญหารองลงมาคอการรายงานเกนจรง

การจดลาดบความเปนกลางทางการเมองของหนงสอพมพรอบเชา 4 ฉบบ ซงแบงเปน 2 ประเภท คอหนงสอพมพเชงคณภาพไดแก มตชน สยามรฐ และหนงสอพมพเชงปรมาณ ไดแก ไทยรฐ เดลนวส โดยประชาชนสวนใหญนนเหนวา หนงสอพมพเชงคณภาพแมจะมความเปนกลางทางการเมองไมมากนกแตกมความเปนกลางทางการเมองมากกวาหนงสอพมพเชงปรมาณ

ปรยาภรณ พงษสงข, “ความเปนกลางทางการเมองของหนงสอพมพไทยศกษากรณหนงสอพมพไทยรฐ เดลนวส มตชน และสยามรฐ,” (วทยานพนธมหาบณฑต คณะศลปศาสตรมหาวทยาลยรามค าแหง, 2544 ) ,น. บทคดยอ

นมต สขประเสรฐ ไดศกษาความเปนกลางกบการเสนอขาวการชมนมของกลมพนธมตรประชาชนเพอประชาธปไตยทางสถานโทรทศนชอง 9 พบวา ความเปนกลางกบการเสนอขาวการชมนมของกลมพนธมตรประชาชนเพอประชาธปไตย สถานโทรทศนชอง 9 ไดทาหนาทในการนาเสนอขาวในฐานะสอมวลชนไปตามจรรยาบรรณ สวนการปฏบตหนาทของบรรณาธการขาวของสถานโทรทศนชอง 9 แมจะมอสระในการทางาน แตยงมปญหาในเรองของการถกแทรกแซงจากฝายรฐบาลในขณะนน ทาใหการนาเสนอขาวของกลมพนธมตรประชาชนเพอประชาธปไตย ไมสามารถลงลกไปในเนอหาสาระของการชมนมมากนก ขณะทขาวของรฐบาลจะมการนาเสนอในมมมองตางๆ มากกวา

นมต สขประเสรฐ, “ความเปนกลางกบการเสนอขาวการชมนมของกลมพนธมตรประชาชนเพอประชาธปไตยทางสถานโทรทศนชอง 9,” (วทยานพนธมหาบณฑต คณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย, 2550 ) ,น. บทคดยอ

DPU

45

บทท 3 ระเบยบวธวจย

การวจยเรอง “การส ารวจความคดเหนของผเกยวของกบความเปนกลางในการน าเสนอ

ขาวของ CRI Online (China Radio International) ภาคภาษาไทย” เปนการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) โดยใชการสงเกตการณแบบมสวนรวม (Participant Observation) การวเคราะหขอมล (Content Analysis) และการสมภาษณเชงลก (In-depth Interview) ซงผวจยมวธการดาเนนการวจยดงตอไปน

3.1 รปแบบการวจย 3.1.1 การสงเกตการณแบบมสวนรวม ผวจยไดเขาสงเกตการณแบบมสวนรวมโดยการเขาปฏบตงานในตาแหนงผเชยวชาญ

ประจาสถานวทยกระจายเสยงระหวางประเทศแหงชาตจน (China Radio International : CRI) ภาคภาษาไทย ณ กรงปกกง สาธารณรฐประชาชนจน เมอวนท 26 พฤษภาคม 2550 ถง 19 มถนายน 2551 เปนเวลา 1 ป

3.1.2 การวเคราะหเปรยบเทยบขอมลเอกสาร การวเคราะหเปรยบเทยบขอมลเอกสารโดยการเกบขอมล วเคราะห และเปรยบเทยบ

เนอหาขาวทนาเสนอในเวบไซด CRI Online ภาคภาษาไทย ในประเดนความเปนกลางในการนาเสนอขาวโดยเปรยบเทยบระหวางขาวในประเทศและขาวตางประเทศ

3.1.3 การสมภาษณเชงลก การสมภาษณเชงลกเพอสารวจความคดเหนตอความเปนกลางในการนาเสนอขาวของ

CRI Online (China Radio International) ภาคภาษาไทย โดยเลอกจากบทบาทหนาทและตาแหนงความรบผดชอบทสมพนธกบหวขอวจย ซงไดแบงกลมผถกสมภาษณเปน 3 กลม ดงน

กลมท 1 กลมชาวจนผมบทบาทหนาทในหนวยงาน CRI ภาคภาษาไทย จานวน 6 คน ไดแก

- นายไชเจยนซง บรรณาธการ CRI ภาคภาษาไทย - นายลหยงเจยง ผสอขาว CRI ประจาประเทศไทย - นางสาวเหรนเซยง ผสอขาว CRI ประจาประเทศไทย

DPU

46

- นางชวซจน นกแปลอาวโส CRI ภาคภาษาไทย - นางสาวหนซ นกแปล CRI ภาคภาษาไทย - นายลเจยน นกขาว CRI ภาคภาษาไทย กลมท 2 กลมนกวชาการและนกวชาชพทางดานสอสารมวลชนและดานรฐศาสตรท

ชานาญและสนใจเกยวกบสอสารมวลชนจน จานวน 6 คน ไดแก - นายวรศกด มหทธโนบล นกวชาการดานความสมพนธระหวางประเทศ คณะ

รฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย - นายประสงค เลศรตนวสทธ ผอานวยการสถาบนอสรา มลนธพฒนาสอมวลชนแหง

ประเทศไทย สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย - นางสธาทพย โมราลาย อดตผเชยวชาญCRI ภาคภาษาไทย ปจจบนเปนอาจารย

ประจาสานกวชาศลปศาสตร มหาวทยาลยวลยลกษณ และนกเขยนคอลมนประจานตยสาร - ดร.จกรน จลพรหม อดตผเชยวชาญCRI ภาคภาษาไทย ปจจบนเปนอาจารยประจา

คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยหอการคาไทย - นางสาวสรตน ปรชาธรรม บรรณาธการมมจน หนงสอพมพASTV-ผจดการ รายวน - นายพลลพ สามส ผเชยวชาญ CRI ภาคภาษาไทยคนปจจบน อดตนกเขยนประจากอง

บรรณาธการสานกพมพมตชน กลมท3 กลมผฟงชาวไทยทรบฟงและ/หรอตดตามเวบไซตของ CRI Online ภาค

ภาษาไทย จานวน 6 คน ไดแก - นางสาวนภา อตตนะกรงส - นายอาสา ทองธรรมชาต - นายสรยน โชตวฒนะกล - นางสาวสพชฌาย ปยะศรประภา - นางสาวศรวรรณ ครบา - นายเกษม คมครองศลป

3.2 วธเกบรวบรวมขอมล 3.2.1 การสงเกตการณแบบมสวนรวม ตลอดระยะเวลา 1 ป ทผวจยไดเขาสงเกตการณแบบมสวนรวมโดยปฏบตหนาทใน

ตาแหนงผเชยวชาญ ท CRI ภาคภาษาไทย ณ กรงปกกง โดยมหนาทและความรบผดชอบ คอ การตรวจทาน แกไข และเรยบเรยงตนฉบบขาว บทความ และสารคด จากนกแปลชาวจน โดยในแตละวนจะมจานวนขาวและบทความ ดงน ในชวงเชาจะมขาว ประมาณ 10 ขาว และบทความ 1 เรอง

DPU

47

ชวงเยนจะมขาวอกประมาณ 10 ขาว และบทความอก 1 เรอง นอกจากนนจะมสารคดสปดาหละประมาณ 15 เรองมาใหตรวจทาน ปรบแก และเรยบเรยงกอนออกอากาศ และนาเสนอทางเวบไซตของ CRI ภาคภาษาไทย

หนาทอานบทสารคดรายการสมผสชวตจน ซงเปนรายการทบอกเลาเรองราว ตานาน เกรดความรทนาสนใจเกยวกบชาวจน ศลปะวฒนธรรมของชาตจน โดยจะบนทกเสยงสปดาหละ 1 ครง และอานบทรายงานเศรษฐกจจน เปนรายการเกยวกบการวเคราะหขาวเศรษฐกจ การคาการลงทนของจนและในประเทศเพอนบานทเกยวของกบจน บนทกเสยงสปดาหละ 1 ครงเชนกน โดยผสอขาว CRI จะเปนผเขยนบทความดงกลาว ผวจยจะทาหนาทตรวจทาน แกไขและเรยบเรยง จากนนจงบนทกเสยงเพอนาออกอากาศ และนาเสนอทางเวบไซตของ CRI ภาคภาษาไทย

และหนาทจดรายการสายตรง ซงเปนการพดคยผานทางโทรศพทระหวางประเทศกบผดาเนนรายการของทางสถานวทยจฬาฯ คลน F.M. 101.5 โดยเนอหาของรายการสายตรงจะหยบยกเรองราวทนาสนใจเกยวกบวถชวตความเปนอยของประชาชนจน ศลปะวฒนธรรมจน หรอเกรดความรแปลกๆ ในประเทศจนมาพดคยในลกษณะการถามตอบระหวางนกจดรายการของวทยจฬาฯ และผวจย โดยใชเวลาพดคยกนประมาณวนละ 5 นาท ในชวงเวลาเยนประมาณ 18.00 น ตามเวลาในประเทศไทย ทกวนจนทรถงวนศกร และผทสนใจสามารถรบฟงรายการยอนหลงผานทางเวบไซตของ CRI ภาษาไทยไดเชนกน

3.2.2 การวเคราะหเปรยบเทยบขอมลเอกสาร เปนการเกบขอมลจากการนาเสนอขาวผานทางเวบไซตของ CRI Online ภาคภาษาไทย

โดยเกบขอมลจากขาวในประเทศ และ ขาวตางประเทศ ทนาเสนอในชวงเดอนธนวาคม พ.ศ.2552 ถง เดอนพฤษภาคม พ.ศ.2553 ในลกษณะวนเวนวน คอ เกบขอมลในวนท 1 วนท 3 วนท 5 จนกระทงถงวนสดทายของเดอน เปนระยะเวลา 6 เดอน จากนนนาขอมลมาวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาในประเดนความเปนกลางในการนาเสนอขาวระหวางขาวในประเทศ และขาวตางประเทศ ในประเดนดงตอไปน ความถในการนาเสนอขาวในประเทศและขาวตางประเทศ ชนดของขาวทนาเสนอของขาวในประเทศและขาวตางประเทศ แหลงทมาของขาวในประเทศและขาวตางประเทศ การแบงพนทของการใหขาวในประเทศและขาวตางประเทศ ลกษณะของเนอหาขาวทนาเสนอของขาวในประเทศและขาวตางประเทศ และสรปลกษณะเนอหาทนาเสนอของขาวในประเทศและขาวตางประเทศ

3.2.3 การสมภาษณเชงลก ประเดนในการสมภาษณมหวขอดงตอไปน ตอนท 1 บทบาทหนาทของ CRI ภาคภาษาไทย ตอนท 2 กระบวนการทางานของ CRI ภาคภาษาไทย

DPU

48

ตอนท 3 หลกเกณฑในการคดเลอกขาวของ CRI ภาคภาษาไทย ตอนท 4 แนวคด และ วฒนธรรมองคกรของสอมวลชนจน ตอนท 5 การทาหนาทของ CRI ภาคภาษาไทย หลงการปฏรปและเปดประเทศจน ตอนท 6 อทธพลของพรรคคอมมวนสตทมตอ CRI ภาคภาษาไทย หลงการปฏรปและ

เปดประเทศจน ตอนท 7 การนาเสนอขาวและรายการตางๆ ของ CRI ภาคภาษาไทย ตอนท 8 ทศทางการนาเสนอขาวของ CRI ภาคภาษาไทย และของสอมวลชนจนใน

อนาคต

3.3 การวเคราะหขอมล

ผวจยใชแนวคดและงานวจยทเกยวของในบทท 2 เปนกรอบในการวเคราะหขอมลทได ไปพรอมๆ กบการศกษา เพอเปนการตรวจสอบวาขอมลดานใดทยงไมเพยงพอ และมประเดนใดทควรศกษาใหละเอยดลกซงยงขน หลงจากเกบขอมลเรยบรอยแลว จะนามาวเคราะหเพอใหไดขอมลทสามารถตอบคาถามนาวจย ซงจะมวธวเคราะหดงน

3.3.1 วเคราะหโดยการจาแนกขอมล (typological) คอการจาแนกขอมลเปนชนดหลงจากไดขอมลมาแลว ผวจยจะทาการจดแบงชนดเปนหวขอตามความเหมาะสม แลวพจารณาความสมพนธของขอมลชนดตางๆ ทแบงไว เพอนาไปวเคราะหเปรยบเทยบแบบอปนย

3.3.2 การวเคราะหเปรยบเทยบแบบอปนย (Induction analysis) เปนการตความสรางขอสรปจากปรากฎการณทเกดขนทเปนรปธรรมหรอปรากฎการณทมองเหน โดยนาขอมลทไดมาสรางขอสรปเชงนามธรรม

3.3.3 การนาเสนอขอมล ผวจยนาเสนอขอมลเบองตนอยางละเอยดแบบพรรณนาวเคราะห (Analysis Descriptive) โดยนาเสนอขอมลตามแหลงทมาของขอมล 3 สวนคอสวนท 1 ขอมลจากการสงเกตการณแบบมสวนรวม สวนท 2 ขอมลจากการวเคราะหเปรยบเทยบขอมลเอกสาร และสวนท 3 ขอมลจากการสมภาษณเชงลก ตามสมมตฐานการวจย 2 ขอทตงไววา หลงการปฏรปและเปดประเทศจนมากวา 30 ป CRI Online ภาคภาษาไทยมเสรภาพในการทาหนาทสอมวลชนมากขนหรอไม อยางไร และ CRI Online ภาคภาษาไทยภายหลงการปฏรปและเปดประเทศจนมากวา 30 ป ยงทาหนาทเปนกระบอกเสยงของรฐหรอไม อยางไร

DPU

49

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล การวจยเรอง “การส ารวจความคดเหนของผเกยวของกบความเปนกลางในการน าเสนอ

ขาวของ CRI Online (China Radio International) ภาคภาษาไทย” มวตถประสงคเพอศกษาบทบาทหนาทในการนาเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย ศกษาหลกเกณฑ นโยบายและกระบวนการคดเลอกขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย และศกษาถงทศทางในการนาเสนอขาวในอนาคตของ CRI Online ภาคภาษาไทย ผวจยไดแบงการศกษาคนควาออกเปน 3 สวนดงน คอ

4.1 สวนท 1 ขอมลจากการสงเกตการณการแบบมสวนรวม 4.2 สวนท 2 ขอมลจากการวเคราะหเปรยบเทยบขอมลเอกสาร 4.3 สวนท 3 ขอมลจากการสมภาษณเชงลก

4.1 สวนท 1 การปฏบตงานแบบมสวนรวม จากการเขาไปปฏบตงานใน CRI ภาคภาษาไทยในตาแหนงผเชยวชาญเปนเวลา 1 ป

ตงแต 26 พฤษภาคม 2550 ถง 19 มถนายน 2551 ผวจยไดเรยนรถงนโยบาย วสยทศน โครงสรางการบรหาร บทบาทหนาท กระบวนการทางานและการคดเลอกขาวของ CRI ภาคภาษาไทย ซงมรายละเอยดดงตอไปน

นโยบายของ CRI (China Radio International) 1. เปนสอในการนาเสนอขาวสารสาคญทวโลก เปนสอทนาเสนอขอมลทมประโยชน

ในดานตางๆ ของจนอยางกวางขวาง 2. เปนสอทนาเสนอขาวสารเพอความสมพนธระหวางจนกบประเทศตางๆ ทวโลก นโยบายดงกลาวในแตละภาคภาษาตางประเทศทง 48 ภาษา จะยดถอเปนแนวทางใน

การทางานในการนาเสนอขาว บทความ สารคด และรายการตางๆ ในภาคภาษาของตนเอง

DPU

50

โครงสรางการบรหารของ CRI (China Radio International)

คณะรฐมนตรจนคณะรฐมนตรจน

สานกงานวทยภาพยนตรและโทรทศนแหงชาตจน

สถานวทยกระจายเสยงระหวางประเทศแหงชาตจน (CRI)

ฝายบรหารทวไป ฝายกระจายเสยง ในประเทศ

ฝายกระจายเสยง ตางประเทศ

ฝายเทคนค

ฝายภาษาตางประเทศ 48 ภาษา รวมทงภาค

ภาษาไทย

DPU

51

โครงสรางการบรหารของ CRI ภาคภาษาไทย

นโยบายและวสยทศนของ CRI ภาคภาษาไทย นอกจากนโยบายหลกจากสวนกลางแลว CRI ภาคภาษาไทยไดกาหนดนโยบาย

วสยทศน และบทบาทหนาทของภาคภาษาไทยขนภายใตกรอบของนโยบายหลก ดงตอไปน

นโยบายของ CRI ภาคภาษาไทย 1. การนาเสนอขาว บทความ สารคดและรายการตางๆ อยางมคณภาพ 2. นาเสนอขาวสารเพอความสมพนธอนดระหวางจนกบไทยและประเทศตางๆ ทวโลก

วสยทศนของ CRI ภาคภาษาไทย เปนสอกลางเพอใหชาวไทย ชาวตางชาตทรภาษาไทย ไดรบขอมลขาวสาร ความร

ความเขาใจ และไดเหนภาพลกษณทดของประเทศจนและประชาชนจน

ฝายกระจายเสยงตางประเทศ

ภาคภาษาไทย

ฝายบรหาร ฝายบรรณาธการ ฝายแปลขาวและบทความ

ฝายเทคนค ฝายผประกาศและผดาเนนรายการ

DPU

52

บทบาทหนาทของ CRI ภาคภาษาไทย มดงตอไปน 1. รายงานขาวในประเทศจน ประเทศไทย และประเทศอนๆ ทวโลก 2. ผลตขาวสารและรายการตางๆ เพอออกอากาศทางวทย และเวบไซต 3. ตดตามการนาเสนอขาวเกยวกบประเทศจน ประเทศไทย จากสอมวลชนทงใน

ประเทศและตางประเทศ 4. สรางความสมพนธอนดกบผรบสารชาวไทย และชาวตางชาตทรภาษาไทย

กระบวนการท างานของ CRI ภาคภาษาไทย

หลกเกณฑในการคดเลอกขาวของ CRI ภาคภาษาไทย จากการเขาไปทางานในฐานะผเชยวชาญภาคภาษาไทยของ CRI ผเขยนไดสงเกตการณ

และสอบถามบรรณาธการประจาวนซงทาหนาทในการคดเลอกขาวเพอนาออกอากาศทางวทย และนาขนเวบไซต พบวา บรรณาธการแตละคนจะยดถอนโยบายจากสวนกลางและนโยบายของภาคภาษาไทยเปนหลก โดยเนนเรองการแนะนาจนใหโลกรจกและสรางความสมพนธอนดระหวาง

บรรณาธการขาว และบทความประจาวน

นกแปล

บนทกเสยงออกอากาศวทย

นาขนเวบไซต

ผเชยวชาญคนไทย

บรรณาธการตรวจแก /นกขาวอาวโส

คดเลอกขาวและบทความ

แปลขาวและบทความ

ตรวจแกและเรยบเรยงตนฉบบ

ประสานงาน

ตรวจความถกตองของเนอหาครงสดทาย

DPU

53

ประเทศ นอกจากนนกขนอยกบมมมองและประสบการณของบรรณาธการแตละคนในการคดเลอกขาว โดยภาพรวมมเกณฑในการคดเลอกดงตอไปน

1. เนนขาวในประเทศจนมากกวาขาวตางประเทศ 2. ขาวในประเทศจนจะตองมความหลากหลายครอบคลมทงการเมอง เศรษฐกจ สงคม-

วฒนธรรม รวมทงเรองอนๆ ทมความสาคญและนาสนใจในชวงเวลานนๆ 3. ขาวตางประเทศจะใหความสาคญกบภมภาคอาเซยนมากกวาทอน

4.2 สวนท 2 การวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศของ CRI Online ภาคภาษาไทย ตงแตเดอนธนวาคม 2552 ถง เดอนพฤษภาคม 2553

ผลการวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศของ CRI

Online ภาคภาษาไทย เดอนธนวาคม 2552 จากการวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศ ซงนาเสนอใน

เวบไซตของ CRI Online ภาคภาษาไทยเดอนธนวาคม พ.ศ.2552 ผวจยไดศกษาเปรยบเทยบขาวในประเทศและขาวตางประเทศในหวขอตอไปน จานวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอในแตละวนเวนวน ประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย นาเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน แหลงทมาของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยนามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน การใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอในแตละวนเวนวน และลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online นาเสนอในแตละวนเวนวน โดยไดทาตารางวเคราะหเปรยบเทยบ ซงมรายละเอยดดงตอไปน

DPU

54

ตารางท1 ตารางแสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ธนวาคม 2552

“ขาวในประเทศ” “ขาวตางประเทศ”

วนท วน จ านวนขาว จ านวนรป จ านวนขาว จ านวนรป

1 องคาร 17 7 11 4

3 พฤหส 8 3 5 -

5 เสาร 8 2 5 1

7 จนทร 23 10 7 2

9 พธ 19 10 10 1

11 ศกร 21 11 8 2

13 อาทตย 5 1 6 -

15 องคาร 22 10 6 1

17 พฤหส 20 7 7 3

19 เสาร 9 1 3 -

21 จนทร 29 6 6 -

23 พธ 23 7 4 -

25 ศกร 24 15 6 1

27 อาทตย 8 1 4 -

29 องคาร 19 2 10 1

31 พฤหส 20 3 8 1

** จากตาราง พบวา จานวนขาวในประเทศมสดสวน การนาเสนอมากทสด จานวน 29 ขาว ตาทสด

จานวน 5 ขาว ซงเปนชวงวนเสาร – อาทตย ขณะทขาวตางประเทศจานวนทนาเสนอมากทสด 11 ขาว ตาทสด 3 ขาว ซงมสดสวนทแตกตางกวาอยางเหนไดชด

DPU

55

ตารางท 2 ตารางแสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน

ประเภทของขาวทน าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน ของ CRI Online ภาคภาษาไทยในรอบเดอน ธนวาคม 2552

วนท ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ

ขาว จ านวน หมายเหต ขาว จ านวน หมายเหต 1 สงคม-วฒนธรรม

สาธารณสข-สงแวดลอม 5 5

การเมอง

4

3 เศรษฐกจ 3 การเมอง เศรษฐกจ

2 2

5 การเมอง 5 การเมอง 2

7 อนๆ 6 การเมอง สาธารณสข-สงแวดลอม

2 2

9 การเมอง 7 สาธารณสข-สงแวดลอม 5

11 สงคม-วฒนธรรม 8 การเมอง 5 13 การเมอง

อนๆ 2 2

การเมอง 4

15 เศรษฐกจ 6 สาธารณสข-สงแวดลอม 3

17 สาธารณสข-สงแวดลอม 7 การเมอง สาธารณสข-สงแวดลอม

3 3

19 การเมอง 8 การเมอง 2 21 เศรษฐกจ 12 การเมอง 6 23 การเมอง 7 สาธารณสข-สงแวดลอม 2

25 สงคม-วฒนธรรม 7 การเมอง 4

27 การเมอง เศรษฐกจ

3 3

การเมอง 3

29 การเมอง 6 การเมอง 8

31 เศรษฐกจ สงคม-วฒนธรรม

6 6

การเมอง สาธารณสข-สงแวดลอม

3 3

** จากตารางพบวา ประเภทของขาวในประเทศทนาเสนอมากทสด 3 ลาดบ ไดแก ลาดบท 1 ขาวเศรษฐกจ ลาดบท 2 ขาวสงคม-วฒนธรรม และลาดบท3 ขาวการเมอง ขณะทขาวตางประเทศประเภทของขาวทนาเสนอมากทสดลาดบท 1 ไดแก ขาวการเมอง ลาดบท 2 ขาวสาธารณสข-สงแวดลอม และลาดบท 3 ขาวเศรษฐกจ

DPU

56

ตารางท 3 ตารางแสดงแหลงทมาของ ขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยน ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ธนวาคม 2552

ตารางแบงตามแหลงทมาของขาวท CRI Online ภาคภาษาไทยใชเปนแหลงอางองมากทสด ในรอบ

เดอนธนวาคม 2552

วน/เดอน/ป แหลงทมาของขาวท CRI Online ภาคภาษาไทยใชอางองเปนอนดบแรกในแตละวนเวนวน

ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ 1-ธ.ค.-52 CRI ชนหวา

3-ธ.ค.-52 CRI ชนหวา

5-ธ.ค.-52 CRI ชนหวา

7-ธ.ค.-52 CRI CRI

9-ธ.ค.-52 CRI ชนหวา

11-ธ.ค.-52 CRI CRI

13-ธ.ค.-52 CRI ชนหวา CRI (อยางละ 3 ขาว)

15-ธ.ค.-52 CRI ชนหวา

17-ธ.ค.-52 CRI CRI

19-ธ.ค.-52 CRI ชนหวา

21-ธ.ค.-52 CRI ชนหวา

23-ธ.ค.-52 CRI ชนหวา

25-ธ.ค.-52 CRI ชนหวา ,CRI (อยางละ 3 ขาว)

27-ธ.ค.-52 CRI CRI

29-ธ.ค.-52 CRI ชนหวา

31-ธ.ค.-52 CRI ชนหวา

** จากตารางพบวา แหลงทมาของขาวในประเทศทใชอางองมากทสดมาจาก CRI ขณะทขาว

ตางประเทศแหลงทมาของขาวทใชอางองมากทสดมาจาก สานกขาวชนหวา รองลงมาอางองจาก CRI

DPU

57

ตารางท 4 ตารางแสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ธนวาคม 2552

วน/เดอน/ป การใหพนทขาวมากทสด ในการน าเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย

ขาวในประเทศ หมายเหต ขาวตางประเทศ หมายเหต

1-ธ.ค.-52 สงคม-วฒนธรรม,สงแวดลอม-

สาธารณสข มภาพประกอบ การเมอง

3-ธ.ค.-52 เศรษฐกจ มภาพประกอบ การเมอง เศรษฐกจ

5-ธ.ค.-52 การเมอง การเมอง มภาพประกอบ

7-ธ.ค.-52 อนๆ มภาพประกอบ การเมอง สงแวดลอม-

สาธารณสข มภาพประกอบ

9-ธ.ค.-52 การเมอง มภาพประกอบ สงแวดลอม-สาธารณสข

11-ธ.ค.-52 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ

13-ธ.ค.-52 การเมอง ทวไป มภาพประกอบ การเมอง

15-ธ.ค.52 เศรษฐกจ สงแวดลอม-สาธารณสข มภาพประกอบ

17-ธ.ค.-52 สงแวดลอม-สาธารณสข มภาพประกอบ การเมอง สงแวดลอม-

สาธารณะสข มภาพประกอบ

19-ธ.ค.-52 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง

21-ธ.ค.-52 เศรษฐกจ การเมอง

23-ธ.ค.-52 การเมอง สงแวดลอม-สาธารณสข

25-ธ.ค.-52 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ

27-ธ.ค.-52 การเมอง เศรษฐกจ มภาพประกอบ การเมอง

29-ธ.ค.-52 การเมอง การเมอง มภาพประกอบ

31-ธ.ค.-52 เศรษฐกจ สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง สงแวดลอม-

สาธารณสข

** จากตารางพบวา ขาวในประเทศทใหพนทขาวในการนาเสนอมากทสดคอ ขาวการเมอง

รองลงมาคอ ขาวเศรษฐกจ รวมทงมการนาเสนอภาพประกอบทงหมด 11 วนจาก 16 วน ขณะทขาวตางประเทศ ขาวทใหพนทในการนาเสนอมากทสดคอ ขาวการเมอง รองลงมาคอ ขาวสงแวดลอม-สาธารณสข มการใชภาพประกอบ 7 วน ขณะทอก 9 วน ไมมการใชภาพประกอบแตอยางใด ซงโดยทวไปขาวทนาเสนอในเวบไซต CRI ภาคภาษาไทย จะเปนขาวสนขนาดประมาณ 1-2 ยอหนา และยอหนาละไมเกน 5-8 บรรทดเทานน

DPU

58

ตารางท 5 ตารางแสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ธนวาคม 2552

ตารางแสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศของ CRI Online ภาคภาษาไทยทน าเสนอ

ในแตวนเวนวน รอบเดอนธนวาคม 2552

วน/เดอน/ป ลกษณะของเนอขาวในแตละวน

ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ

1-ธ.ค.-52 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

3-ธ.ค.-52 ขาวดานบวก มทงขาวดานบวกและขาวดานลบ

5-ธ.ค.-52 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

7-ธ.ค.-52 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

9-ธ.ค.-52 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

11-ธ.ค.-52 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

13-ธ.ค.-52 ขาวดานบวก ขาวดานลบ

15-ธ.ค.-52 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

17-ธ.ค.-52 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

19-ธ.ค.-52 ขาวดานบวก มทงขาวดานบวกและขาวดานลบ

21-ธ.ค.-52 ขาวดานบวก มทงขาวดานบวกและขาวดานลบ

23-ธ.ค.-52 ขาวดานบวก มทงขาวดานบวกและขาวดานลบ

25-ธ.ค.-52 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

27-ธ.ค.-52 ขาวดานบวก ขาวดานลบ

29-ธ.ค.-52 ขาวดานบวก ขาวดานลบ

31-ธ.ค.-52 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

** จากตารางพบวา ขาวในประเทศทนาเสนอลกษณะของเนอหาขาวจะเปนขาวดานบวกทงสน

ขณะทขาวตางประเทศ การนาเสนอเนอหาของขาวมทงขาวดานบวกและดานลบ และมบางวนทนาเสนอเฉพาะขาวดานลบเพยงดานเดยว ซงจะแสดงในตารางสรปลกษณะของเนอหาขาว ดงตอไปน

DPU

59

ตารางท 6 ตารางสรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ธนวาคม 2552

ตารางเปรยบเทยบการน าเสนอเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศของ CRI Online ภาคภาษาไทย

ในเดอนธนวาคม 2552

ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ ขาวในประเทศในรอบเดอนธนวาคม 2552 ท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอลกษณะของเนอหาขาวทนาเสนอเปนขาวดานบวก มขาวดานลบนอยมาก โดยภาพรวม มการนาเสนอในประเดนดงตอไปน

- แนวโนมการเตบโตของเศรษฐกจ - การจดกจกรรมเผยแพรความรเกยวกบโรคเอดส - การทางานและผลงานของรฐบาล เชน การปราบปรามยาเสพตด - การอนรกษศลปะ วฒนธรรม และสนบสนนการทองเทยวภายในประเทศ - การปองกนและควบคมโรคไขหวด H1N1 - สงเสรมความสมพนธกบประเทศเพอนบาน - การพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยดานการประหยดพลงงานและลดมลพษ - การใหเงนสนบสนนและปรบปรงชวตความเปนอยของประชาชน

พบขาวดานลบอยบาง ไดแก

1) จนเหนวา การทผแทนสหภาพยโรปนาจนเปรยบเทยบกบสหภาพยโรปเปนการกระทาทไมเหมาะสม 2) ชาวจนขาดแคลนความรความสามารถดานการบารงสขภาพ 3) จนไมพอใจสหภาพยโรปเกบภาษตอตานการทมตลาดรองเทาหนงของจน 4) พายฤดหนาวพดกระหนาพนทภาคเหนอจน อณหภมลดฮวบ 5) จนคดคานเเผนการสรางบานพกอาศยในเขตเยรซาเลมตะวนออกของอสราเอล

ขาวตางประเทศในรอบเดอนธนวาคม 2552 ท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอลกษณะของเนอหาขาว โดยภาพรวมมทงขาวดานบวกและดานลบ ซงมประเดนในการนาเสนอดงตอไปน

ขาวดานบวก - ไทยยกเลกใช พรก.ฉกเฉน ในพนทกรงเทพฯ - ความสมพนธกบตางประเทศ เชน กองเรอรบจนเยอนเวยดนาม - จนประกาศปฏญญาอนรกษสงแวดลอม - การเตบโตของเศรษฐกจ เชน ธนาคารเพอการพฒนาเอเชย คาดวา ป 2010 เศรษฐกจจนจะเพมขน 8 - 4 ประเทศหารอการปราบปรามโจรสลดในชองแคบมะละการวมกน - สอมวลชนโลกชนชมจดยนและบทบาทของจนในการประชมโคเปนเฮเกน

ขาวดานลบ - ฟลปปนสประกาศภาวะฉกเฉนในบางพนทภาคใต - การระบาดของโรคเอดสในทวโลก - ขาวอาชญากรรม เชน ตารวจ 4 นายในกรงวอชงตน สหรฐฯ ถกยงเสยชวต เกดเหตไฟไหมรานคาราโอ

DPU

60

ตารางเปรยบเทยบการน าเสนอเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศของ CRI Online ภาคภาษาไทย ในเดอนธนวาคม 2552

ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ เกะในอนโดนเซย มผเสยชวต 20 ราย

- ปญหาเศรษฐกจ เชน โออซดเตอน หนสนภาครฐจะสงผลกระทบตอการฟนตวของเศรษฐกจ - ขาวความขดแยง เชน ประชาคมโลกประนามเหตระเบดทกรงแบกแดดอยางรนแรง

ขาวสงแวดลอม เชน สงครามสงผลกระทบตอการหมนเวยนของคารบอนในโลกอยางรายแรง

ผลการวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศของ CRI

Online ภาคภาษาไทย เดอนมกราคม 2553 จากการวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศ ซงนาเสนอใน

เวบไซตของ CRI Online ภาคภาษาไทยเดอนมกราคม พ.ศ.2553 ผวจยไดศกษาเปรยบเทยบขาวในประเทศและขาวตางประเทศในหวขอตอไปน จานวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอในแตละวนเวนวน ประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย นาเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน แหลงทมาของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยนามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน การใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอในแตละวนเวนวน และลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online นาเสนอในแตละวนเวนวน โดยไดทาตารางวเคราะหเปรยบเทยบ ซงมรายละเอยดดงตอไปน

DPU

61

ตารางท1 ตารางแสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในวนเวนวน ตงแตวนท 1 มกราคม 2553

“ขาวในประเทศ” “ขาวตางประเทศ”

วนท วน จ านวนขาว จ านวนรป จ านวนขาว จ านวนรป

1 ศกร 24 8 5 1

3 อาทตย 6 2 6 -

5 องคาร 20 5 8 1

7 พฤหส 21 3 9 1

9 เสาร 6 1 7 -

11 จนทร 20 10 10 4

13 พธ 23 10 7 1

15 ศกร 20 14 7 2

17 อาทตย 9 1 3 -

19 องคาร 25 7 7 1

21 พฤหส 22 8 11 5 2

23 เสาร 8 1 4 -

225

จนทร 19 7 11 -

227

พธ 22 9 10 -

229

ศกร 21 6 11 2

331

อาทตย 9 2 5 -

** จากตาราง พบวา จานวนขาวในประเทศมสดสวน การนาเสนอมากทสด จานวน 25 ขาว ตาทสด

จานวน 6 ขาว ซงเปนชวงวนเสาร – อาทตย ขณะทขาวตางประเทศจานวนทนาเสนอมากทสด 11 ขาว ตาทสด 3 ขาว ซงมสดสวนทแตกตางกวาอยางเหนไดชด

DPU

62

ตารางท 2 ตารางแสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน

ประเภทของขาวทน าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน ของ CRI Online ภาคภาษาไทยในรอบเดอน มกราคม 2553

วนท ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ

ขาว จ านวน หมายเหต ขาว จ านวน หมายเหต 1 สงคม-วฒนธรรม 9 การเมอง 3 3 เศรษฐกจ 3 การเมอง 5 5 เศรษฐกจ 7 การเมอง 7

7 เศรษฐกจ 10 การเมอง 5 9 การเมอง 4 การเมอง 4 11 สงคม-วฒนธรรม 6 เศรษฐกจ 3 13 สงคม-วฒนธรรม 7 การเมอง 3 15 การเมอง 8 การเมอง 4 17 การเมอง 8 การเมอง 3 19 การเมอง

เศรษฐกจ 8 8

การเมอง

5

21 สงคม-วฒนธรรม 9 การเมอง 4 23 การเมอง 4 การเมอง 2

25 เศรษฐกจ สงคม-วฒนธรรม

6 6

การเมอง 6

27 เศรษฐกจ 7 การเมอง 5 29 สงคม-วฒนธรรม 10 การเมอง 8

31 การเมอง 8 การเมอง 4 ** จากตารางพบวา ประเภทของขาวในประเทศทนาเสนอมากท สด ไดแก ขาวการเมอง ขาว

เศรษฐกจ และ ขาวสงคม-วฒนธรรม ซงนาเสนอในสดสวนทเทากน ขณะทขาวตางประเทศประเภทของขาวทนาเสนอมากทสดลาดบท 1 ไดแก ขาวการเมอง ลาดบท 2 ขาวสาธารณสข-สงแวดลอม และลาดบท 3 ขาวเศรษฐกจ

DPU

63

ตารางท 3 ตารางแสดงแหลงทมาของ ขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยน ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 มกราคม 2553

ตารางแบงตามแหลงทมาของขาวท CRI Online ภาคภาษาไทยใชเปนแหลงอางองมากทสด ในรอบ

เดอนมกราคม 2553 วน/เดอน/ป

แหลงทมาของขาวท CRI Online ภาคภาษาไทยใชอางองเปนอนดบแรกในแตละวนเวนวน

ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ 1-ม.ค.-53 CRI CRI 3-ม.ค.-53 CRI ชนหวา 5-ม.ค.-53 CRI CRI 7-ม.ค.-53 CRI CRI 9-ม.ค.-53 CRI ชนหวา 11-ม.ค.-53 CRI CRI 13-ม.ค.-53 CRI CRI 15-ม.ค.-53 CRI CRI 17-ม.ค.-53 CRI ชนหวา 19-ม.ค.-53 CRI CRI 21-ม.ค.-53 CRI CRI 23-ม.ค.-53 CRI ชนหวา 25-ม.ค.-53 CRI CRI 27-ม.ค.-53 CRI ชนหวา 29-ม.ค.-53 CRI ชนหวา 31-ม.ค.-53 CRI ชนหวา

** จากตารางพบวา แหลงทมาของขาวในประเทศทใชอางองมากทสดคอ CRI ขณะทขาว

ตางประเทศแหลงทมาของขาวทใชอางองมากทสดมาจาก CRI รองมาอางองจาก สานกขาวชนหวา

DPU

64

ตารางท 4 ตารางแสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 มกราคม 2553

วน/เดอน/ป การใหพนทขาวมากทสด ในการน าเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย

ขาวในประเทศ หมายเหต ขาวตางประเทศ หมายเหต

1-ม.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง 3-ม.ค.-53 เศรษฐกจ การเมอง 5-ม.ค.-53 การเมอง การเมอง 7-ม.ค.-53 เศรษฐกจ มภาพประกอบ การเมอง 9-ม.ค.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง 11-ม.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ เศรษฐกจ 13-ม.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง 15-ม.ค.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ 17-ม.ค.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง 19-ม.ค.-53 การเมอง เศรษฐกจ มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ 21-ม.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ 23-ม.ค.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง

25-ม.ค.-53 เศรษฐกจ สงคม-

วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง

27-ม.ค.-53 เศรษฐกจ มภาพประกอบ การเมอง 29-ม.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง 31-ม.ค.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง

** จากตารางพบวา ขาวในประเทศทใหพนทขาวในการนาเสนอมากทสดคอ ขาวการเมอง

รองลงมาคอ ขาวสงคม-วฒนธรรม และอนดบท 3 คอ ขาวเศรษฐกจ รวมทงมการนาเสนอภาพประกอบทงหมด 14 วนจาก 16 วน ขณะทขาวตางประเทศ ขาวทใหพนทในการนาเสนอมากทสดคอ ขาวการเมอง รองลงมาคอ ขาวเศรษฐกจ มการใชภาพประกอบ 3 วน อก 13 วนไมมการใชภาพประกอบแตอยางใด และโดยทวไปขาวทนาเสนอในเวบไซต CRI ภาคภาษาไทย จะเปนขาวสนขนาดประมาณ 1-2 ยอหนา และยอหนาละไมเกน 5-8 บรรทดเทานน

DPU

65

ตารางท 5 ตารางแสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนวนวน ตงแตวนท 1 มกราคม 2553

ตารางแสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศของ CRI Online ภาคภาษาไทยทน าเสนอ

ในแตวนเวนวน รอบเดอนมกราคม 2553

วน/เดอน/ป ลกษณะของเนอขาวในแตละวน

ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ

1-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

3-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

5-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

7-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

9-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

11-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

13-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

15-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

17-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

19-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

21-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

23-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานลบ

25-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

27-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

29-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

31-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานลบ

** จากตารางพบวา ขาวในประเทศทนาเสนอลกษณะของเนอหาขาวจะเปนขาวดานบวกทงสน

ขณะทขาวตางประเทศ การนาเสนอเนอหาของขาวมขาวดานบวกเปนสวนใหญ และมเพยง 2 วนเทานนทเสนอขาวในดานลบ ซงจะแสดงในตารางสรปลกษณะของเนอหาขาว ดงตอไปน

DPU

66

ตารางท 6 ตารางสรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 มกราคม 2553

ตารางเปรยบเทยบการน าเสนอเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศของ CRI Online ภาคภาษาไทยในเดอนมกราคม 2553

ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ ขาวในประเทศในรอบเดอนมกราคม

2553 ท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอโดยลกษณะของเนอหาขาวทนาเสนอเปนขาวดานบวก โดยภาพรวม มการนาเสนอในประเดนดงตอไปน

- การทางานและผลงานของประธานาธบด นายกรฐมนตร และ ครม. ของจน

- การเตบโตทางเศรษฐกจ เชน ตลาดหลกทรพยเซยงไฮมการซอขายเพมขน 85% เมอเทยบกบปทแลว การขบเคลอนการพฒนาความสมพนธฉนทหนสวนในทกดานกบยโรป

- กระแสนยมการทองเทยวภายในประเทศ

- การจดงานเวรดเอกซโปเซยงไฮป 2010

- การใหความชวยเหลอแกประชาชนทยากจน

- การรวมมอกบประเทศอาเซยน เชน การลงนามในขอตกลงความรวมมอ การฉลองการกอตงเขตการคาเสร

- การรวมมอกบประชาคมโลกสนบสนนการกภยและฟนฟเฮตหลงเกดแผนดนไหว

พบขาวดานลบอยบาง แตนอยมาก เพยง 4 ขาว ไดแก

1) ยอดผเสยชวตจากโรคไขหวดใหญ H1N1 ชนด A มจานวน 648 ราย

2) หมะตกทกรงปกกง มระดบอณหภมตาสดในรอบ 40 ป

3) การคดคานสหรฐอเมรกาจาหนายอาวธแกไตหวนอยางเดดขาด

ขาวตางประเทศในรอบเดอนมกราคม 2553 ท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอลกษณะของเนอหาขาว โดยภาพรวมมขาวดานบวก และดานลบอยเพยง 2 วนเทานน ซงมประเดนในการนาเสนอดงตอไปน

ขาวดานบวก - องกฤษระบ ผทตองรบผดชอบความ

ลมเหลวของการประชมโคเปนเฮเกนควรเปนเดนมารก ไมใชจน

- เกาหลเหนอ ยนดปรบปรงความสมพนธกบประเทศทเปนปฏปกษ

- ประชาคมโลกพรอมใหความชวยเหลอเฮต

- ขาวความสมพนธระหวางประเทศ เชน การกระชบมตรภาพฉนทเพอนบานกบประเทศอาเซยน

- อนาคตของการเตบโตทางเศรษฐกจ ขาวดานลบ

- ปญหาอาชญากรรม เชน เรอสนคาองกฤษถกโจรสลดโซมาลจไป ทหารฟลปปนสยงผตดอาวธตอตานรฐบาล 7 คนเสยชวต

- ปญหาความขดแยงระหวางประเทศ เชน สหรฐฯ วางแผนจะควาบาตรอหราน ควบาประณามสหรฐทจดควบาเขารายชอประเทศทสนบสนนการกอการราย ฮามาสขจะกอสงครามกบอสราเอลนอกดนแดนปาเลสไตน

- ปญหาวกฤตเศรษฐกจทวโลก - ขาวความสญเสย เชน ทวโลกม

ผเสยชวตจากโรคไขหวดใหญ H1N1 ชนด A

DPU

67

ตารางเปรยบเทยบการน าเสนอเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศของ CRI Online ภาคภาษาไทยในเดอนมกราคม 2553

ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ 4 ) เสฉวนเกดแผนดนไหว 5.0 รค

เตอร เสยชวต 1 บาดเจบ 13 12,799 คน

ผลการวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศของ

CRI Online ภาคภาษาไทย เดอนกมภาพนธ 2553 จากการวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศ ซงนาเสนอใน

เวบไซตของ CRI Online ภาคภาษาไทยเดอนกมภาพนธ พ.ศ.2553 ผเขยนไดศกษาเปรยบเทยบขาวในประเทศและขาวตางประเทศในหวขอตอไปน จานวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอในแตละวนเวนวน ประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย นาเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน แหลงทมาของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยนามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน การใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอในแตละวนเวนวน และลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online นาเสนอในแตละวนเวนวน โดยไดทาตารางวเคราะหเปรยบเทยบ ซงมรายละเอยดดงตอไปน

DPU

68

ตารางท 1 ตารางแสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 กมภาพนธ 2553

“ขาวในประเทศ” “ขาวตางประเทศ”

วนท วน จ านวนขาว จ านวนรป จ านวนขาว จ านวนรป

1 จนทร 22 6 5 2

3 พธ 22 8 7 2

5 ศกร 20 24 9 1

7 อาทตย 7 1 5 -

9 องคาร 21 8 10 1

11 พฤหส 22 8 7 1

13 เสาร 7 1 5 -

15 จนทร 8 3 5 1

17 พธ 11 4 13 1

19 ศกร 11 3 11 2

21 อาทตย 8 1 4 -

23 องคาร 23 9 5 3

25 พฤหส 20 5 9 4

27 เสาร 7 5 5 -

** จากตาราง พบวา จานวนขาวในประเทศมสดสวน การนาเสนอมากทสด จานวน 23 ขาว ตาทสด

จานวน 7 ขาว ซงเปนชวงวนเสาร – อาทตย ขณะทขาวตางประเทศจานวนทนาเสนอมากทสด 13 ขาว ตาทสด 4 ขาว ซงมสดสวนทแตกตางกวาอยางเหนไดชด

DPU

69

ตารางท 2 ตารางแสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน

ประเภทของขาวทน าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน ของ CRI Online ภาคภาษาไทยในรอบเดอน กมภาพนธ 2553

วนท ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ

ขาว จ านวน หมายเหต ขาว จ านวน หมายเหต 1 สงคม-วฒนธรรม 8 การเมอง 5 3 การเมอง

สงคม-วฒนธรรม 10 10

การเมอง 7

5 สงคม-วฒนธรรม 9 การเมอง 5 7 การเมอง 3 การเมอง 3 9 สงคม-วฒนธรรม 7 การเมอง 7 11 เศรษฐกจ 8 การเมอง 3 13 การเมอง 3 การเมอง 4 15 สงคม-วฒนธรรม 5 การเมอง 5 17 สงคม-วฒนธรรม 6 การเมอง 10 19 สงคม-วฒนธรรม 5 การเมอง 9

21 การเมอง 4 การเมอง 4 23 การเมอง 8 การเมอง 3

25 การเมอง 10 การเมอง 5

27 การเมอง 5 การเมอง 3 ** จากตารางพบวา ประเภทของขาวในประเทศทนาเสนอมากทสด 3 ลาดบ ไดแก ลาดบท1 ขาว

การเมอง ลาดบท 2 ขาวสงคม-วฒนธรรม และลาดบท 3 ขาวเศรษฐกจ ขณะทขาวตางประเทศประเภทของขาวทนาเสนอมากทสดลาดบท 1 ไดแก ขาวการเมอง ลาดบท 2 ขาวเศรษฐกจ และลาดบท 3 ขาวสาธารณสข-สงแวดลอม

DPU

70

ตารางท 3 ตารางแสดงแหลงทมาของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยน ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 กมภาพนธ 2553

ตารางแบงตามแหลงทมาของขาวท CRI Online ภาคภาษาไทยใชเปนแหลงอางองมากทสด

ในรอบเดอนกมภาพนธ 2553

วน/เดอน/ป

แหลงทมาของขาวท CRI Online ภาคภาษาไทยใชอางองเปนอนดบแรกในแตละวนเวนวน

ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ

1-ก.พ.-53 CRI ชนหวา

3-ก.พ.-53 CRI ชนหวา

5-ก.พ.-53 CRI CRI

7-ก.พ.-53 CRI ชนหวา

9-ก.พ.-53 CRI CRI

11-ก.พ.-53 CRI ชนหวา

13-ก.พ.-53 CRI CRI

15-ก.พ.-53 CRI ชนหวา

17-ก.พ.-53 CRI ชนหวา

19-ก.พ.-53 CRI ชนหวา

21-ก.พ.-53 CRI ชนหวา CRI (อยางละ 2 ขาว)

23-ก.พ.-53 CRI ชนหวา

25-ก.พ.-53 CRI ชนหวา

27-ก.พ.-53 CRI ชนหวา

** จากตารางพบวา แหลงทมาของขาวในประเทศทใชอางองมากทสดคอ CRI รองลงมาคอ สานก

ขาวชนหวา ขณะทขาวตางประเทศแหลงทมาของขาวทใชอางองมากทสดมาจาก สานกขาวชนหวา รองลงมาอางองจาก CRI

DPU

71

ตารางท 4 ตารางแสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 กมภาพนธ 2553

วน/เดอน/ป การใหพนทขาวมากทสด ในการน าเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย

ขาวในประเทศ หมายเหต ขาวตางประเทศ หมายเหต 1-ก.พ.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ

3-ก.พ.-53 การเมอง สงคม-วฒนธรรม

มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ

5-ก.พ.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง

7-ก.พ.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง

9-ก.พ.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง

11-ก.พ.-53 เศรษฐกจ มภาพประกอบ การเมอง

13-ก.พ.-53 การเมอง การเมอง

15-ก.พ.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ

17-ก.พ.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ

19-ก.พ.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ

21-ก.พ.-53 การเมอง การเมอง

23-ก.พ.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ

25-ก.พ.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ

27-ก.พ.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง

** จากตารางพบวา ขาวในประเทศทใหพนทขาวในการนาเสนอมากทสดคอ ขาวการเมองและ ขาว

สงคมวฒนธรรม ในลกษณะทใกลเคยงกน รวมทงมการนาเสนอภาพประกอบทงหมด 12 วนจาก 14 วน ขณะทขาวตางประเทศ ขาวทใหพนทในการนาเสนอมากทสดคอ ขาวการเมอง และมการใชภาพประกอบ 7 วน อก 14 วนไมมการใชภาพประกอบแตอยางใด และโดยทวไปขาวทนาเสนอในเวบไซต CRI ภาคภาษาไทย จะเปนขาวสนขนาดประมาณ 1-2 ยอหนา ยอหนาละไมเกน 5-8 บรรทดเทานน

DPU

72

ตารางท 5 ตารางแสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 กมภาพนธ 2553

ตารางแสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศของ CRI Online ภาคภาษาไทยทน าเสนอ

ในแตวนเวนวน รอบเดอนกมภาพนธ 2553

วน/เดอน/ป ลกษณะของเนอขาวในแตละวน

ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ

1-ก.พ.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

3-ก.พ.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

5-ก.พ.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

7-ก.พ.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

9-ก.พ.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

11-ก.พ.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

13-ก.พ.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

15-ก.พ.-53 ขาวดานบวก ขาวดานลบ

17-ก.พ.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

19-ก.พ.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

21-ก.พ.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

23-ก.พ.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

25-ก.พ.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

27-ก.พ.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

** จากตารางพบวา ขาวในประเทศทนาเสนอลกษณะของเนอหาขาวจะเปนขาวดานบวกทงสน ม

ขาวดานลบแทรกอยนอยมาก ขณะทขาวตางประเทศ การนาเสนอเนอหาของขาวสวนใหญแลวเปนขาวดานบวกเชนกน และนาเสนอขาวดานลบเปนสวนใหญเพยง 1 วนเทานน ซงจะแสดงในตารางสรปลกษณะของเนอหาขาว ดงตอไปน

DPU

73

ตารางท 6 ตารางสรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 กมภาพนธ 2553

ตารางเปรยบเทยบการน าเสนอเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศของ CRI Online ภาค

ภาษาไทย ในเดอนกมภาพนธ 2553

ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ ขาวในประเทศในรอบเดอนกมภาพนธ

2553 ท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอโดยลกษณะของเนอหาขาวทนาเสนอเปนขาวดานบวก มดานลบนอยมาก โดยภาพรวม มการนาเสนอในประเดนดงตอไปน

- การทางานและผลงานของประธานาธบด และคณะรฐบาลจน

- การสงเสรมศลปะ วฒนธรรม และการทองเทยวในชวงเทศกาลตรษจน

- เศรษฐกจในชวงเทศกาลตรษจน เชน การทองเทยวในวนหยดเทศกาลตรษจนสรางรายได 646,00 ลานหยวน

- การจดการแขงขนกฬาโอลมปกฤดหนาวครงท 21

- การเตรยมความพรอมในงานเวลด เอกซโป เซยงไฮ

- การใหความชวยเหลอประชาชนทตกงานในประเทศ

พบขาวดานลบอย 4 ขาว ไดแก

1) โตโยตาเรยกคนรถยนตในจนบอยครงทาใหชอเสยงดานคณภาพรถโตโยตาเสยหายหนก

2) การหามวสาหกจและบคคลตางประเทศจาหนายอาหารสตวโดยตรงทจน

3) การประณามทะไลลามะขยายอทธพลโดยอาศยประเทศตะวนตก

4) 15 มณฑลของจนประสบภยแลง

ขาวตางประเทศในรอบเดอนกมภาพนธ 2553 ท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอเนอหาขาว โดยภาพรวมสวนใหญเปนขาวดานบวก มขาวดานลบอยบาง ซงมประเดนในการนาเสนอดงตอไปน

ขาวดานบวก - ความสมพนธระหวางประเทศ เชน

เลขาธการสหประชาชาตและประธานาธบดสหรฐอเมรกาอวยพรตรษจน รฐมนตรตางประเทศจนพบปะกบประธานาธบดฝรงเศส

- ขาวการเลอกตงของตางประเทศ - การเตบโตทางเศรษฐกจ เชน

เศรษฐกจอนโดนเซยป 2009 เตบโต 4.5% ประเทศอาเซยนไดรบประโยชนจากเขตการคาเสรจน

ขาวดานลบ - ปญหาความขดแยง เชน การคดคาน

กรณทสหรฐฯ จะขายอาวธใหกบไตหวน ชาวกรซ 2 ลานคนนดหยดงานประทวงขนาดใหญทสดในประวตศาสตร

- สถานการณความขดแยงทางการเมองในประเทศไทย

- ปญหาสงแวดลอม เชน พายหมะทาใหการจราจรของกรงวอชงตนเปนอมพาต การแพรระบาดของไขหวดใหญในซกโลกเหนอ

- ขาวอาชญากรรม เชน ชาวบานอฟกานสถาน 12 คน เสยชวตจากปฏบตการทางทหารของกองกาลงนาโต เกดเหตเรอลมทอนโดนเซย โดยมชาวจน 24 คนอยบนเรอ

DPU

74

ผลวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศของ CRI Online ภาคภาษาไทย เดอนมนาคม 2553

จากการวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศ ซงนาเสนอในเวบไซตของ CRI Online ภาคภาษาไทยในเดอนมนาคม 2553 ผเขยนไดศกษาเปรยบเทยบขาวในประเทศและขาวตางประเทศในหวขอตอไปน จานวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอในแตละวนเวนวน ประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย นาเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน แหลงทมาของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยนามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน การใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอในแตละวนเวนวน และลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online นาเสนอในแตละวนเวนวน โดยไดทาตารางวเคราะหเปรยบเทยบ ซงมรายละเอยดดงตอไปน

ตารางท 1 ตารางแสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 - 31 มนาคม 2553

จ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ในรอบเดอน มนาคม 2553

วนท วน ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ 1 จนทร 19 11 3 พธ 21 7 5 ศกร 18 6 7 อาทตย 12 6 9 องคาร 19 6 11 พฤหส 25 5 13 เสาร 12 6 15 จนทร 18 13 17 พธ 20 8 19 ศกร 18 11 21 อาทตย 7 5 23 องคาร 22 10 25 พฤหส 17 13 27 เสาร 7 7

DPU

75

จ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ในรอบเดอน มนาคม 2553 29 จนทร 23 8 31 พธ 18 11

**จากตารางพบวา จานวนขาวในประเทศมสดสวนการนาเสนอมากทสดจานวน 25 ขาว ตาทสด

จานวน 7 ขาว ซงจะเปนวนเสารอาทตย ขณะทขาวตางประเทศจานวนทนาเสนอมากทสด 13 ขาว ตาทสด 5 ขาว ซงมสดสวนทแตกตางกนอยางเหนไดชด

ตารางท 2 ตารางแสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 - 31 มนาคม 2553

วนท ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ

ขาว จ านวน หมายเหต ขาว จ านวน หมายเหต 1 สงคม-วฒนธรรม 8 การเมอง 4 3 การเมอง 11 การเมอง 3 5 การเมอง 8 การเมอง 3 7 การเมอง 9 การเมอง 4 9 สงคม-วฒนธรรม 6 การเมอง 4 11 การเมอง

เศรษฐกจ 7 7

การเมอง 3

13 การเมอง 5 การเมอง 5 15 เศรษฐกจ

สาธารณสข-สงแวดลอม 6 6

การเมอง 9

17 สงคม-วฒนธรรม 10 เศรษฐกจ 3 19 เศรษฐกจ 9 การเมอง 8 21 เศรษฐกจ 4 การเมอง 5

23 การเมอง 6 การเมอง 5 25 เศรษฐกจ 9 เศรษฐกจ 5 27 เศรษฐกจ

สงคม-วฒนธรรม สาธารณสข-สงแวดลอม

2 2 2

การเมอง 6

29 สงคม-วฒนธรรม 10 การเมอง 7 31 สาธารณสข-สงแวดลอม 6 การเมอง 9

DPU

76

**จากตารางพบวา ประเภทของขาวในประเทศทนาเสนอมากทสด 3 ลาดบ ไดแก ลาดบท 1 ขาวการเมอง ลาดบท 2 ขาวเศรษฐกจ และลาดบท 3 ขาวสงแวดลอม-สาธารณสข ขณะทขาวตางประเทศประเภทของขาวทนาเสนอมากทสดลาดบท 1 ไดแก ขาวการเมอง ลาดบท 2 เศรษฐกจและขาวทวไป และลาดบท 3 ขาวสงแวดลอม-สาธารณสข

ตารางท 3 ตารางแสดงแหลงทมาของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยน ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 -31 มนาคม 2553

ตารางแบงตามแหลงทมาของขาวท CRI Online ภาคภาษาไทยใชเปนแหลงอางองมากทสด

ในรอบเดอนมนาคม 2553

วน/เดอน/ป แหลงทมาของขาวท CRI Online ภาคภาษาไทยใชอางองเปนอนดบแรกในแตละวน

ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ 1-ม.ค.-53 CRI ซนหวา 3-ม.ค.-53 CRI ซนหวา 5-ม.ค.-53 CRI ซนหวา 7-ม.ค.-53 CRI ซนหวา 9-ม.ค.-53 CRI ซนหวา 11-ม.ค.-53 CRI ซนหวา 13-ม.ค.-53 CRI ซนหวา 15-ม.ค.-53 CRI CRI 17-ม.ค.-53 CRI CRI + ซนหวา (อยางละ 4 ขาว) 19-ม.ค.-53 CRI ซนหวา 21-ม.ค.-53 CRI CRI 23-ม.ค.-53 CRI ซนหวา 25-ม.ค.-53 CRI ซนหวา 27-ม.ค.-53 CRI ซนหวา 29-ม.ค.-53 CRI CRI 31-ม.ค.-53 CRI CRI

**จากตารางพบวา แหลงทมาของขาวในประเทศทใชอางองมากท สดคอ CRI ขณะทขาว

ตางประเทศแหลงทมาของขาวทใชอางองมากทสดมาจาก สานกขาวซนหวา รองลงมาอางองจาก CRI

DPU

77

ตารางท 4 ตารางแสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 -31 มนาคม 2553

วน/เดอน/ป การใหพนทขาวมากทสด ในการน าเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย

ขาวในประเทศ หมายเหต ขาวตางประเทศ หมายเหต 1-ม.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง 3-ม.ค.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง 5-ม.ค.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง 7-ม.ค.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ 9-ม.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง 11-ม.ค.-53 การเมอง-เศรษฐกจ มภาพประกอบ การเมอง 13-ม.ค.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง

15-ม.ค.-53 เศรษฐกจ สงแวดลอม-

สาธารณสข มภาพประกอบ การเมอง

17-ม.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ เศรษฐกจ 19-ม.ค.-53 เศรษฐกจ การเมอง 21-ม.ค.-53 เศรษฐกจ การเมอง 23-ม.ค.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง 25-ม.ค.-53 เศรษฐกจ เศรษฐกจ 27-ม.ค.-53 เศรษฐกจ สงคม-สงแวดลอม การเมอง มภาพประกอบ 29-ม.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง 31-ม.ค.-53 สงแวดลอม-สาธารณสข มภาพประกอบ การเมอง

**จากตารางพบวา ขาวในประเทศทใหพนทขาวในการนาเสนอมากทสดคอ ขาวการเมอง รองลงมา

คอ ขาวเศรษฐกจ รวมทงมการนาเสนอภาพประกอบทงหมด 13 วนจาก 16 วน ขณะทขาวตางประเทศ ขาวทใหพนทในการนาเสนอมากทสดคอ ขาวการเมอง รองลงมาคอ ขาวเศรษฐกจเชนเดยวกน แตในขาวตางประเทศจะนาเสนอแตขาวสนๆ เทานน ขณะทมการใชภาพประกอบ 2 วน อก 14 วนไมมการใชภาพประกอบแตอยางใด และโดยทวไปขาวทนาเสนอในเวบไซต CRI ภาคภาษาไทย จะเปนขาวสนขนาดประมาณ 1-2 ยอหนา แตละยอหนาไมเกน 5-8 บรรทดเทานน

DPU

78

ตารางท 5 ตารางแสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 ถง 31 มนาคม 2553

ตารางแสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศของ CRI Online ภาคภาษาไทย

ทน าเสนอในรอบเดอนมนาคม 2553

วน/เดอน/ป ลกษณะของเนอขาวในแตละวน

ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ 1-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานลบ 3-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก 5-ม.ค.-53 ขาวดานบวก มทงดานบวกและดานลบ 7-ม.ค.-53 ขาวดานบวก มทงดานบวกและดานลบ 9-ม.ค.-53 ขาวดานบวก มทงดานบวกและดานลบ 11-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก 13-ม.ค.-53 ขาวดานบวก มทงดานบวกและดานลบ 15-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานลบ 17-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก 19-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานลบ 21-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานลบ 23-ม.ค.-53 ขาวดานบวก มทงดานบวกและดานลบ 25-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานลบ 27-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก 29-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานลบ 31-ม.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานลบ

**จากตารางพบวา ขาวในประเทศทนาเสนอลกษณะของเนอหาขาวโดยสวนใหญจะเปนขาวดาน

บวก ในขณะทขาวตางประเทศ การนาเสนอเนอหาของขาวมทงขาวดานบวกและดานลบ และเปนดานลบอยางเดยวในบางวนทเปนเรองราวของตางประเทศ ซงจะแสดงในตารางสรปลกษณะของเนอหาขาว ดงตอไปน

DPU

79

ตารางท 6 ตารางสรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 - 31 มนาคม 2553

ตารางเปรยบเทยบการน าเสนอเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศของ CRI Online ภาคภาษาไทย

ในเดอนมนาคม 2553

ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ ขาวในประเทศในรอบเดอนมนาคม 2553 ท

CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอโดยลกษณะของเนอหาขาวทนาเสนอสวนใหญเปนขาวดานบวก มดานลบแทรกอยบาง โดยภาพรวม มการนาเสนอในประเดนดงตอไปน

- โคมไฟงานเวลด เอกซโปเซยงไฮในเทศกาลหยวนเซยว - ขอตกลงการคาเสรจน-เปรเรมมผลบงคบใช - การประชมประจาปนของสภาปรกษาการเมองแหงประชาชนจน - รฐบาลจนจะปรบปรงชวตความเปนอยของประชาชนใหดยงขน - จนจะเสรมการควบคมทางเศรษฐกจมหภาค - อตราการเตบโต GDP ของจน - ในป 2010 จนจะพฒนาการทตในทวทกดาน - การบรหารเงนสารองระหวางประเทศของจน - ฟนทจดงานเวลด เอกซโปเซยงไฮทามกลางแสงไฟ - จนจะใชมาตรการขยายการบรโภคอยางตอเนอง - งานเวรดเอกซโปเซยงไฮป 2010 - จดการประชมหารอทางยทธศาสตรจน-องกฤษ

พบขาวดานลบม 6 ขาว ไดแก 1) จนเรยกรองใหสหรฐ ฯ ยกเลกขอจากดการสงออกตอจน 2) ปญหาความสมพนธระหวางจน-สหรฐฯ 3) เขตภาคตะวนตกเฉยงใตของจนประสบภยแลงรนแรง 4) บรษทจเอมเรยกคนรถเกงนาเขายหอคาดลแลครนซทเอกซ 5) การบงคบใหขนคาเงนหยวนกลบจะมผลเชงลบ

ขาวตางประเทศในรอบเดอนมนาคม 2553 ท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอลกษณะของเนอหาขาว โดยภาพรวมมทงขาวดานบวกและดานลบ ซงมประเดนในการนาเสนอดงตอไปน

ขาวดานบวก

- สนามกฬาทจะใชในการแขงขนฟตบอลโลกแอฟรกาใต 2010 - อรกจดการเลอกตงรฐสภา - ปาเลสไตนกบอสราเอลเหนดวยเจรจากนโดยผานสหรฐฯ - สามพรรคของรฐสภายเครนตกลงจดตงสหพนธบรหารประเทศ - โอบามาเตรยมลงนามผานมตการปฏรประบบประกนสขภาพ

ขาวดานลบ - พายโซนรอน "ซนกา" ในยโรปตะวนตกทาใหมผเสยชวต - ผเสยชวตจากแผนดนไหวชล - จนและสหรฐฯ ลวนเปนเปาหมายโจมตของแฮกเกอร - ประณามเหตการณโจมตปากสถาน - สถานการณทางการเมองในประเทศไทย - การชมนมของกลมตอตานสงครามชาวอเมรกน - เหตการณระเบดในสถานรถไฟใตดนกรงมอสโก - ทหารฟลปปนสยดคายกลมตดอาวธอาบ ซายาฟ - นายกรฐมนตรรสเซยสงตามลากลมกอเหตระเบดรถไฟใตดน

DPU

80

ตารางเปรยบเทยบการน าเสนอเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศของ CRI Online ภาคภาษาไทย ในเดอนมนาคม 2553

ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ 6) ภยแลงยดเยอในภาคตะวนตกเฉยงใต รฐบาลเพมงบ

กภย

ผลการวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศของ

CRI Online ภาคภาษาไทย เดอนเมษายน 2553 จากการวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศ ซงนาเสนอใน

เวบไซตของ CRI Online ภาคภาษาไทยเดอนเมษายน พ.ศ.2553 ผเขยนไดศกษาเปรยบเทยบขาวในประเทศและขาวตางประเทศในหวขอตอไปน จานวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอในแตละวนเวนวน ประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย นาเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน แหลงทมาของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยนามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน การใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอในแตละวนเวนวน และลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online นาเสนอในแตละวนเวนวน โดยไดทาตารางวเคราะหเปรยบเทยบ ซงมรายละเอยดดงตอไปน

ตารางท1 ตารางแสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาค

ภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 เมษายน 2553

“ขาวในประเทศ” “ขาวตางประเทศ”

วนท วน จ านวนขาว จ านวนรป จ านวนขาว จ านวนรป 1 พฤหส 13 5 16 7 3 เสาร 7 1 7 - 5 จนทร 25 17 4 - 7 พธ 15 7 11 2 9 ศกร 16 8 15 4 11 อาทตย 7 1 5 -

DPU

81

“ขาวในประเทศ” “ขาวตางประเทศ”

วนท วน จ านวนขาว จ านวนรป จ านวนขาว จ านวนรป 13 องคาร 21 10 8 1 15 พฤหส 22 6 9 3 17 เสาร 8 1 7 - 19 จนทร 24 8 7 2 21 พธ 22 6 11 - 23 ศกร 22 8 8 - 25 อาทตย 8 1 7 - 27 องคาร 16 7 13 - 29 พฤหส 21 8 10 1

** จากตาราง พบวา จานวนขาวในประเทศมสดสวน การนาเสนอมากทสด จานวน 25 ขาว ตาทสด

จานวน 7 ขาว ซงเปนชวงวนเสาร – อาทตย ขณะทขาวตางประเทศจานวนทนาเสนอมากทสด 16 ขาว ตาทสด 4 ขาว ซงมสดสวนทแตกตางกวาอยางเหนไดชด

ตารางท 2 ตารางแสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน

ประเภทของขาวทน าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน ของ CRI Online ภาคภาษาไทยในรอบเดอน เมษายน 2553

วนท

ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ

ขาว จ านวน หหมายเหต

ขาว จ านวน หมายเหต

1 สงคม-วฒนธรรม 4 การเมอง 7 3 สงคม-วฒนธรรม

สาธารณสข-สงแวดลอม

3 3

การเมอง 5

5 อนๆ 12 การเมอง 4 7 การเมอง 5 การเมอง 6 9 การเมอง

สงคม-วฒนธรรม 5 5

การเมอง 7

11 การเมอง 5 การเมอง 5

13 การเมอง 6 การเมอง 5

DPU

82

15 การเมอง 8 การเมอง 4

ประเภทของขาวทน าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน ของ CRI Online ภาคภาษาไทยในรอบเดอน เมษายน 2553

วนท

ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ

ขาว จ านวน หหมายเหต

ขาว จ านวน หมายเหต

17 การเมอง 4 การเมอง 6 19 สงคม-วฒนธรรม 9 การเมอง 5 21 สาธารณสข-

สงแวดลอม 10 การเมอง 7

23 สงคม-วฒนธรรม 11 การเมอง 6

25 การเมอง 3 การเมอง 5

27 สงคม-วฒนธรรม 9 การเมอง 10

29 การเมอง สงคม-วฒนธรรม

8 8

การเมอง 8

** จากตารางพบวา ประเภทของขาวในประเทศทนาเสนอมากทสด 3 ลาดบ ไดแก ลาดบท 1 ขาว

การเมอง ลาดบท 2 ขาวสงคม-วฒนธรรม และลาดบท 3 ขาวสาธารณสข-สงแวดลอม ขณะทขาวตางประเทศประเภทของขาวทนาเสนอมากทสดลาดบท 1 ไดแก ขาวการเมอง ลาดบท 2 ขาวเศรษฐกจ และลาดบท 3 ขาวสาธารณสข-สงแวดลอม

ตารางท 3 ตารางแสดงแหลงทมา ขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online

ภาคภาษาไทยน ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 เมษายน 2553

ตารางแบงตามแหลงทมาของขาวท CRI Online ภาคภาษาไทยใชเปนแหลงอางองมากทสด ในรอบเดอนเมษายน 2553

วน/เดอน/ป

แหลงทมาของขาวท CRI Online ภาคภาษาไทยใชอางองเปนอนดบแรกในแตละวนเวนวน

ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ 1-เม.ย.-53 CRI ซนหวาCRI (อยางละ 8 ขาว) 3-เม.ย.-53 CRI CRI 5-เม.ย.-53 CRI CRI 7-เม.ย.-53 CRI ซนหวา 9-เม.ย.-53 CRI CRI 11-เม.ย.-53 CRI CRI

DPU

83

13-เม.ย.-53 CRI ซนหวา ตารางแบงตามแหลงทมาของขาวท CRI Online ภาคภาษาไทยใชเปนแหลงอางองมากทสด

ในรอบเดอนเมษายน 2553

วน/เดอน/ป

แหลงทมาของขาวท CRI Online ภาคภาษาไทยใชอางองเปนอนดบแรกในแตละวนเวนวน

ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ 15-เม.ย.-53 CRI ซนหวา 17-เม.ย.-53 CRI ซนหวา 19-เม.ย.-53 CRI ซนหวา 21-เม.ย.-53 CRI CRI 23-เม.ย.-53 CRI ซนหวาCRI (อยางละ 4 ขาว) 25-เม.ย.-53 CRI ซนหวา 27-เม.ย.-53 CRI CRI 29-เม.ย.-53 CRI CRI

** จากตารางพบวา แหลงทมาของขาวในประเทศทใชอางองมากทสดคอ CRI รองลงมาคอ สานก

ขาวซนหวาขณะทขาวตางประเทศแหลงทมาของขาวทใชอางองมากทสดมาจาก CRI รองลงมาอางองจาก สานกขาวซนหวา

ตารางท 4 ตารางแสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท

CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 เมษายน 2553

วน/เดอน/ป การใหพนทขาวมากทสด ในการน าเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย

ขาวในประเทศ หมายเหต ขาวตางประเทศ หมายเหต

1-เม.ย.-53 การเมอง การเมอง

3-เม.ย.-53 สงคม-วฒนธรรม

สงแวดลอม-สาธารณสข มภาพประกอบ การเมอง

5-เม.ย.-53 ทวไป มภาพประกอบ การเมอง

7-เม.ย.-53 การเมอง การเมอง มภาพประกอบ

9-เม.ย.-53 การเมอง สงคม-

วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ

11-เม.ย.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง

13-เม.ย.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง

DPU

84

15-เม.ย.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ

วน/เดอน/ป การใหพนทขาวมากทสด ในการน าเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย

ขาวในประเทศ หมายเหต ขาวตางประเทศ หมายเหต

17-เม.ย.-53 การเมอง การเมอง

19-เม.ย.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง

21-เม.ย.-53 สงแวดลอม-สาธารณสข มภาพประกอบ การเมอง

23-เม.ย.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง

25-เม.ย.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง

27-เม.ย.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง

29-เม.ย.-53 การเมอง สงคม-

วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง

** จากตารางพบวา ขาวในประเทศทใหพนทขาวในการนาเสนอมากทสดคอ ขาวการเมอง

รองลงมาคอ ขาวสงคม -วฒนธรรม และถดมา คอ ขาว สงแวดลอม-สาธารณสข รวมทงมการนาเสนอภาพประกอบทงหมด 12 วนจาก 15 วน ขณะทขาวตางประเทศ ขาวทใหพนทในการนาเสนอมากทสดคอ ขาวการเมอง เพยงอยางเดยว มการใชภาพประกอบ 3 วน อก 12 วนไมมการใชภาพประกอบแตอยางใด และโดยทวไปขาวทนาเสนอในเวบไซต CRI ภาคภาษาไทย จะเปนขาวสนขนาดประมาณ 1-2 ยอหนา และยอหนาละไมเกน 5-8 บรรทดเทานน

ตารางท 5 ตารางแสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI

Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 เมษายน 2553

ตารางแสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศของ CRI Online ภาคภาษาไทย ทน าเสนอในแตวนเวนวน รอบเดอนเมษายน 2553

วน/เดอน/ป ลกษณะของเนอขาวในแตละวน

ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ

1-เม.ย.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

3-เม.ย.-53 ขาวดานบวก ขาวดานลบ

5-เม.ย.-53 ขาวดานบวก มทงขาวดานบวกและดานลบ

7-เม.ย.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

9-เม.ย.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

DPU

85

ตารางแสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศของ CRI Online ภาคภาษาไทย ทน าเสนอในแตวนเวนวน รอบเดอนเมษายน 2553

วน/เดอน/ป ลกษณะของเนอขาวในแตละวน

ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ

11-เม.ย.-53 ขาวดานบวก มทงขาวดานบวกและดานลบ

13-เม.ย.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

15-เม.ย.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

17-เม.ย.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

19-เม.ย.-53 ขาวดานบวก มทงขาวดานบวกและดานลบ

21-เม.ย.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

23-เม.ย.-53 ขาวดานบวก มทงขาวดานบวกและดานลบ

25-เม.ย.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

27-เม.ย.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

29-เม.ย.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

** จากตารางพบวา ขาวในประเทศทนาเสนอลกษณะของเนอหาขาวจะเปนขาวดานบวกทงสน ม

ขาวดานลบนอยมาก ขณะทขาวตางประเทศ การนาเสนอเนอหาของขาวมทงขาวดานบวกและดานลบ มบางวนทนาเสนอเฉพาะขาวดานลบเพยงดานเดยว ซงจะแสดงในตารางสรปลกษณะของเนอหาขาว ดงตอไปน

DPU

86

ตารางท 6 ตารางสรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 เมษายน 2553

ตารางเปรยบเทยบการน าเสนอเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศของ CRI Online ภาค

ภาษาไทยในเดอนเมษายน 2553

ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ ขาวในประเทศในรอบเดอนเมษายน

2553 ท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอโดยลกษณะของเนอหาขาวทนาเสนอลวนแลวแตเปนขาวดานบวก โดยภาพรวม มการนาเสนอในประเดนดงตอไปน

- การทางานและผลงานของประธานาธบด นายกรฐมนตร และคณะรฐมนตรจน

- การสงเสรมศลปะ และการทองเทยวในงานเวลดเอกซโปเซยงไฮ 2010

- การจดเตรยมงานกฬาเอเชยนเกมส และเอเชยนพาราเกมสครงท 16 ทกวางโจว

- การเตบโตของธรกจในประเทศ เชน การจดตงบรษทสงออกยทโธปกรณ

- การฉลองครบ 60 ป สถานวทยซอารไอออนไลน ของภาคภาษาไทย

- การพฒนาความสมพนธระหวางประเทศ โดยเฉพาะระหวางจนกบอเมรกาและฝรงเศส

- การเตบโตของเศรษฐกจภายในประเทศ

- การชวยเหลอประชาชนผประสบภยแลง แผนดนไหว และรวมไวอาลยตอผเสยชวต

พบขาวดานลบ 4 ขาว ไดแก 1) อากาศแหงแลงเปนสาเหตสาคญ

ททาใหระดบนาในแมนาโขงตกตาลง 2) บรษทโตโยตาตกเปนผตองสงสย

ขาวตางประเทศในรอบเดอนเมษายน 2553 ท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอลกษณะของเนอหาขาว โดยภาพรวมมทงขาวดานบวกและดานลบ ซงมประเดนในการนาเสนอดงตอไปน

ขาวดานบวก

- ความรวมมอระหวางประเทศ เชน จนรวมกบไทยอนรกษทรพยากรนาแมนาโขง

- การเตบโตทางเศรษฐกจ เชน ธนาคารโลกคาดเศรษฐกจประเทศกาลงพฒนาในเอเชยตะวนออกเตบโต 8.7% ในป 2010

- ประชาคมโลกรวมไวอาลยตอผเสยชวตในเหตการณแผนดนไหวในยวซ มณฑลชงไห

ขาวดานลบ

- สถานการณความขดแยงทางการเมองในประเทศไทย

- ขาวอาชญากรรม เชน กองกาลงตดอาวธเชชเนยแถลงรบผดชอบเหตระเบดรถไฟใตดนกรงมอสโก เครองบนของกองทพสหรฐฯประสบอบตเหต ตกในอฟกานสถาน

- ขาวสงคราม เชน ทหารเยอรมนถกโจมตเสยชวตในอฟกานสถาน

- ปญหาภยธรรมชาต เชน ภาคตะวนตกอนโดนเซยเกดแผนดนไหวรนแรง

DPU

87

ตารางเปรยบเทยบการน าเสนอเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศของ CRI Online ภาคภาษาไทยในเดอนเมษายน 2553

ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ 3) จาหนายอะไหลดอยคณภาพกวา

1,700 รายการ 4) ภาคเหนอของจนเกดพายทราย

ทาใหคณภาพอากาศเลวราย แผนดนไหวยวซ มณฑลชงไหทาใหม

ผเสยชวตหลายพนคน

ผลการวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศของ

CRI Online ภาคภาษาไทย เดอนพฤษภาคม 2553 จากการวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศ ซงนาเสนอใน

เวบไซตของ CRI Online ภาคภาษาไทยเดอนพฤษภาคม พ.ศ.2553 ผเขยนไดศกษาเปรยบเทยบขาวในประเทศและขาวตางประเทศในหวขอตอไปน จานวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอในแตละวนเวนวน ประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย นาเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน แหลงทมาของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยนามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน การใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอในแตละวนเวนวน และลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online นาเสนอในแตละวนเวนวน โดยไดทาตารางวเคราะหเปรยบเทยบ ซงมรายละเอยดดงตอไปน

DPU

88

ตารางท1 ตารางแสดงจ านวนขาวในประเทศและขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 พฤษภาคม 2553

“ขาวในประเทศ” “ขาวตางประเทศ”

วนท วน จ านวนขาว จ านวนรป จ านวนขาว จ านวนรป 1 เสาร 10 2 7 - 3 จนทร 21 12 6 - 5 พธ 12 4 17 9 7 ศกร 15 8 14 3 9 อาทตย 5 1 7 - 11 องคาร 19 7 10 6 13 พฤหส 18 7 11 5 15 เสาร 5 - 5 - 17 จนทร 21 9 17 - 19 พธ 19 7 11 2 21 ศกร 18 7 12 1 23 อาทตย 7 2 5 - 25 องคาร 18 9 12 3 27 พฤหส 20 8 11 5 29 เสาร 7 2 8 - 31 จนทร 21 12 9 2

** จากตาราง พบวา จานวนขาวในประเทศมสดสวน การนาเสนอมากทสด จานวน 21 ขาว ตาทสด

จานวน 5 ขาว ซงเปนชวงวนเสาร – อาทตย ขณะทขาวตางประเทศจานวนทนาเสนอมากทสด 17 ขาว ตาทสด 5 ขาว ซงมสดสวนไมแตกตางกนมากนก

DPU

89

ตารางท 2 ตารางแสดงประเภทของขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทย น าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน

ประเภทของขาวทน าเสนอมากทสดในแตละวนเวนวน ของ CRI Online ภาคภาษาไทยในรอบเดอน

พฤษภาคม 2553

วนท

ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ

ขาว จ านวน หมายเหต ขาว จ านวน หมายเหต

1 สงคม-วฒนธรรม 6 การเมอง 4 3 สงคม-วฒนธรรม 11 การเมอง 5 5 การเมอง 5 การเมอง 6 7 สงคม-วฒนธรรม 8 การเมอง 7 9 การเมอง 3 การเมอง 6 11 สงคม-วฒนธรรม 8 การเมอง 6 13 สงคม-วฒนธรรม 7 การเมอง 5

15 เศรษฐกจ สงคม-วฒนธรรม

2 2

การเมอง 5

17 สงคม-วฒนธรรม 7 การเมอง 10 19 เศรษฐกจ

สงคม-วฒนธรรม 6 6

การเมอง 9

21 สงคม-วฒนธรรม 6 การเมอง 10

23 การเมอง 5 การเมอง 5

25 สงคม-วฒนธรรม 8 การเมอง 10

27 การเมอง 10 การเมอง 4 29 การเมอง

สงคม-วฒนธรรม 3 3

การเมอง 6

31 สงคม-วฒนธรรม 6 การเมอง 5

** จากตารางพบวา ประเภทของขาวในประเทศทนาเสนอมากทสด 3 ลาดบ ไดแก ลาดบท 1 ขาว

สงคม-วฒนธรรม ลาดบท 2 ขาวการเมอง และลาดบท 3 ขาวเศรษฐกจ ขณะทขาวตางประเทศประเภทของขาวทนาเสนอมากทสดลาดบท 1 ไดแก ขาวการเมอง ลาดบท 2 ขาวทวไป และลาดบท 3 ขาวสงคม-วฒนธรรม และ สาธารณสข-สงแวดลอม

DPU

90

ตารางท 3 ตารางแสดงแหลงทมา ขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online ภาคภาษาไทยน ามาใชอางองมากทสดในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 พฤษภาคม 2553

ตารางแบงตามแหลงทมาของขาวท CRI Online ภาคภาษาไทยใชเปนแหลงอางองมากทสด

ในรอบเดอนพฤษภาคม 2553

วน/เดอน/ป แหลงทมาของขาวท CRI Online ภาคภาษาไทยใชอางองเปนอนดบแรกในแตละวนเวนวน

ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ

1-พ.ค.-53 CRI ซนหวา

3-พ.ค.-53 CRI ซนหวาCRI (อยางละ 3 ขาว)

5-พ.ค.-53 CRI CRI

7-พ.ค.-53 CRI CRI

9-พ.ค.-53 CRI ซนหวา

11-พ.ค.-53 CRI CRI

13-พ.ค.-53 CRI CRI

15-พ.ค.-53 CRI ซนหวา

17-พ.ค.-53 CRI CRI

19-พ.ค.-53 CRI CRI

21-พ.ค.-53 CRI ซนหวาCRI (อยางละ 6 ขาว)

23-พ.ค.-53 CRI ซนหวา

25-พ.ค.-53 CRI CRI

27-พ.ค.-53 CRI CRI

29-พ.ค.-53 CRI ซนหวา

31-พ.ค.-53 CRI ซนหวา ** จากตารางพบวา แหลงทมาของขาวในประเทศทใชอางองมากทสดคอ CRI รองลงมาคอ สานก

ขาวซนหวา ขณะทขาวตางประเทศแหลงทมาของขาวทใชอางองมากทสดมาจาก CRI รองมาอางองจาก สานกขาวชนหวา

DPU

91

ตารางท 4 ตารางแสดงการใหพนทขาวในประเทศ และขาวตางประเทศมากทสดท CRI Online ภาคภาษาไทยน าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 พฤษภาคม 2553

วน/เดอน/ป การใหพนทขาวมากทสด ในการน าเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย

ขาวในประเทศ หมายเหต ขาวตางประเทศ หมายเหต

1-พ.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม การเมอง

3-พ.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง

5-พ.ค.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ

7-พ.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง

9-พ.ค.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง

11-พ.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ

13-พ.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง

15-พ.ค.-53 เศรษฐกจ สงคม-วฒนธรรม การเมอง

17-พ.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง

19-พ.ค.-53 เศรษฐกจ สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง

21-พ.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง

23-พ.ค.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง

25-พ.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ

27-พ.ค.-53 การเมอง มภาพประกอบ การเมอง มภาพประกอบ

29-พ.ค.-53 การเมอง สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง

31-พ.ค.-53 สงคม-วฒนธรรม มภาพประกอบ การเมอง

** จากตารางพบวา ขาวในประเทศทใหพนทขาวในการนาเสนอมากทสดคอ ขาวสงคม-วฒนธรรม

รองลงมาคอ ขาวการเมอง และถดมา คอ ขาวเศรษฐกจ รวมทงมการนาเสนอภาพประกอบทงหมด 14 วนจาก 16 วน ขณะทขาวตางประเทศ ขาวทใหพนทในการนาเสนอมากทสดคอ ขาวการเมอง อยางเดยว มการใชภาพประกอบ 4 วน อก 12 วนไมมการใชภาพประกอบแตอยางใด และโดยทวไปขาวทนาเสนอในเวบไซต CRI ภาคภาษาไทย จะเปนขาวสนขนาดประมาณ 1-2 ยอหนา ยอหนาละไมเกน 5-8 บรรทดเทานน

DPU

92

ตารางท 5 ตารางแสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 พฤษภาคม 2553

ตารางแสดงลกษณะของเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศของ CRI Online ภาคภาษาไทย

ทน าเสนอในแตละวนเวนวน รอบเดอนพฤษภาคม 2553

วน/เดอน/ป ลกษณะของเนอขาวในแตละวน

ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ

1-พ.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

3-พ.ค.-53 ขาวดานบวก มทงขาวดานบวกและดานลบ

5-พ.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

7-พ.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

9-พ.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

11-พ.ค.-53 ขาวดานบวก มทงขาวดานบวกและดานลบ

13-พ.ค.-53 ขาวดานบวก มทงขาวดานบวกและดานลบ

15-พ.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานลบ

17-พ.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

19-พ.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

21-พ.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

23-พ.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

25-พ.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

27-พ.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

29-พ.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

31-พ.ค.-53 ขาวดานบวก ขาวดานบวก

** จากตารางพบวา ขาวในประเทศทนาเสนอลกษณะของเนอหาขาวจะเปนขาวดานบวกทงสน ม

ขาวดานลบแทรกอยนอยมาก ขณะทขาวตางประเทศ การนาเสนอเนอหาของขาวมทงขาวดานบวกเปนสวนใหญ และมทงขาวดานบวกและดานลบ มหนงวนทนาเสนอขาวดานลบเปนสวนใหญ ซงจะแสดงในตารางสรปลกษณะของเนอหาขาว ดงตอไปน

DPU

93

ตารางท 6 ตารางสรปลกษณะเนอหาขาวในประเทศ และขาวตางประเทศท CRI Online น าเสนอในแตละวนเวนวน ตงแตวนท 1 พฤษภาคม 2553

ตารางเปรยบเทยบการน าเสนอเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศของ CRI Online ภาคภาษาไทย ในเดอนพฤษภาคม 2553

ขาวในประเทศ ขาวตางประเทศ ขาวในประเทศในรอบเดอนพฤษภาคม 2553

ท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอโดยลกษณะของเนอหาขาวทนาเสนอเปนขาวดานบวก มขาวดานลบนอยมาก โดยภาพรวม มการนาเสนอในประเดนดงตอไปน

- การทางานและผลงานของประธานาธบด นายกรฐมนตร และคณะรฐมนตรของจน - การจดแสดงศลปะ วฒนธรรม และสงเสรมการทองเทยวในงานเวลดเอกซโปเซยงไฮ 2010 - การเตบโตทางเศรษฐกจ เชน การเตบโตของมลคาอตสาหกรรม เพมขน 17.8 % - การใหความชวยเหลอประชาชนทประสบแผนดนไหว - การพฒนาความสมพนธระหวางประเทศ เชน จนกบรสเซย - การพฒนาชวตและความเปนอยใหกบชาวทเบต - การรณรงคตอตานโรคเอดส และดแลเอาใจใสผปวยเอดส - การเตรยมจดงานกฬาเอเชยนเกมส ป 2010

พบขาวดานลบม 3 ขาว ไดแก

1) พายลกเหบทเมองฉงชงเปนเหตใหมผเสยชวต 29 ราย 2) พนทภาคใตของจนเกดอทกภยรายแรง 3) สาเหตการเสยชวต 8 อนดบเเรกของคนจนเกยวของกบบหร

ขาวตางประเทศในรอบเดอนพฤษภาคม 2553 ท CRI Online ภาคภาษาไทยนาเสนอลกษณะของเนอหาขาว โดยภาพรวมมทงขาวดานบวกและดานลบ ซงมประเดนในการนาเสนอดงตอไปน

ขาวดานบวก - ตางประเทศชนชมการจดงานเวลดเอกซโปเซยงไฮ - การเตบโตของเศรษฐกจระหวางประเทศ เชน เศรษฐกจจนจะนาการฟนตวของเศรษฐกจเอเชยในป 2010 - การเมองระหวางประเทศ เชน การสรางความสมพนธฉนทหนสวนทางการเมองระหวางสหภาพยโรปและอาเซยน - การจดการเลอกตงในตางประเทศ เชน การเลอกตงรฐสภาในองกฤษ, การเลอกตงประธานาธบดในฟลปปนส - ประเทศไทยชวยเหลอผทไดรบผลกระทบจากความวนวายทางการเมอง - ความสมพนธกบตางประเทศ เชน จนกบญปน

ขาวดานลบ - สถานการณความขดแยงทางการเมองในประเทศไทยททวความรนแรงมากขน - ปญหาเศรษฐกจตกตาในประเทศตางๆ เชน สหรฐฯ มปญหาหนกเรองคนวางงาน - ปญหาภยธรรมชาต เชน เมยนมารเกดภเขาถลมสงผลใหแรงงานจนเสยชวต 15 คน - ปญหาสงแวดลอม เชน นามนรวในอาวเมกซโกเปนเหตใหสตวจานวนมากตาย - ปญหาอาชญากรรม เชน โจรสลดโซมาลจเรอขนสงสารเคมของเยอรมน - ปญหาความขดแยงระหวางประเทศ เชน สหรฐฯ ควาบาตรเมยนมาร

DPU

94

ตวอยางขาวทน าเสนอในเวบไซต CRI ภาคภาษาไทย ขาวท 1 ขาวในประเทศ

จนรบปใหมดวยการตงปณธานสงเสรมภารกจสงคมนยมทมเอกลกษณของจน

ผสอขาวซอารไอรายงานวา หนงสอพมพเหรนหมนรเปาฉบบวนท 1 มกราคมตพมพคา

อวยพรในวาระดถขนปใหม ระบวา จนสงทายป 2008 ทไมธรรมดายงดวยผลอนรงโรจนจาก 30 ป

แหงการปฏรปและเปดประเทศ และตอนรบปใหมดวยปณธานอนแนวแนในการสงเสรมภารกจ

สงคมนยมทมเอกลกษณของจนใหประสบผลมากกวาเดมทวทกดาน

คาอวยพรฯ ยงระบวา วกฤตการเงนโลกลกลามอยางรวดเรว เศรษฐกจโลกชะลอตวลง

อยางเหนไดชด มความเปนไปไดวา ปนจะเปนปทยากลาบากทสดสาหรบการพฒนาเศรษฐกจของ

จนตงแตเขาสศตวรรษใหม ขณะเดยวกน กจะเปนปทมโอกาสสาคญๆ เชนกน

DPU

95

ตวอยางท 2 ขาวในประเทศ

ไตหวน ฮองกง มาเกาและนกธรกจไตหวนในแผนดนใหญยกยองค าปราศรยของนายห

จนเทาเกยวกบความสมพนธระหวางสองฝงชองแคบไตหวน

สานกขาวซนหวารายงานวา คาปราศรยของนายหจนเทา ประธานาธบดจนเมอวนท 31

ธนวาคม 2008 เนองในโอกาสครบรอบ 30 ปแหงการประกาศ "สาสนถงพนองรวมชาตไตหวน"

ไดรบการยกยองจากบคคลวงการตางๆ ทงทางการทองถนไตหวน สอมวลชนในเขตบรหารพเศษ

ฮองกง เขตบรหารพเศษมาเกาและไตหวน ตลอดจนนกธรกจไตหวนในแผนดนใหญ

นายหวาง อวฉ โฆษกสานกงานผนาทางการไตหวนใหสมภาษณผสอขาวทเมองไทเปเมอ

วนท 1 มกราคมวา คาปราศรยของนายหจนเทาสะทอนใหเหนการเปลยนแปลงดานนโยบายตอ

ไตหวนและแนวคดแหงการสงเสรมความสมพนธระหวางสองฝงชองแคบไตหวนของแผนดนใหญ

ในรอบ 30 ป นโยบายตอไตหวนของแผนดนใหญปหลงๆ นมแนวคดใหมๆ และมงปฏบตไดจรง

ชวยใหความสมพนธระหวางสองฝงฯ พฒนาเรอยไป

หนงสอพมพจงกวอสอเปาของไตหวนตพมพบทนา ระบวา คาปราศรยของประธานาธบด

หจนเทาเกยวกบปญหาไตหวนเปนนโยบายหลกตอไตหวนของแผนดนใหญในระยะหลายปนบแต

นไป

หนงสอพมพเหวนฮยเปาของฮองกงตพมพบทวจารณ ระบวา ขอเสนอ 6 ประการของ

นายหจนเทาจะเปนนโยบายหลกตอไตหวนของแผนดนใหญนบแตนไป

หนงสอพมพมาเกาเดลนวสฉบบวนท 1 มกราคมตพมพบทนา ระบวา คาปราศรยของ

นายหจนเทาแจงเจตนาทดอกขนหนง มความจรงใจและมงปฏบตไดจรง มสวนชวยให

ความสมพนธระหวางสองฝงฯ พฒนาอยางสนตตอไป

DPU

96

นายเหอ ซเหา รองประธานสหพนธธรกจทนไตหวนในแผนดนใหญ (ATIEM) ม

ความเหนวา การทประธานาธบดหจนเทาเสนอใหสองฝงฯ ลงนามในขอตกลงความรวมมอทาง

เศรษฐกจโดยรวมนน จะเปนขาวดชนใหญสดสาหรบนกธรกจไตหวน

ตวอยางท 3 ขาวตางประเทศ

ปาเลสไตนกบอสราเอลเกดปะทะกนอยางรนแรงในชนวนกาซา (ภ)

ผสอขาวซอารไอรายงานวา เมอวนท 5 มกราคมทผานมาเปนวนท 3 ททหารอสราเอลใชปฏบตการภาคพนดนในชนวนกาซา ทหารอสราเอลปะทะอยางรนแรงกบผตดอาวธปาเลสไตนในชนวนกาซา เจาหนาทสหประชาชาตกลาววา วกฤตดานมนษยธรรมในทองถนนบวนรายแรงยงขน

วนเดยวกน นายจอฮน โฮลเมส รองเลขาธการดานกจการมนษยธรรมของ

สหประชาชาตกลาวทสานกงานใหญของสหประชาชาตในนครนวยอรควา วกฤตดานมนษยธรรมในชนวนกาซากาลงนบวนรายแรงยงขน วนเดยวกน นายแมคสเวลล เกยลารด ผประสานงานดานมนษยธรรมปาเลสไตนของสหประชาชาตเนนในกรงเยรซาเลมวา มความจาเปนตองใหความชวยเหลอดานมนษยธรรมแกชนวนกาซา

DPU

97

เมอวนท 5 มกราคมทผานมา นายมาหะหมด อบบาส ประธานองคกรอานาจแหง

ปาเลสไตนกลาวทเมองรามาลลาฮวา การสนสดปฏบตการของทหารอสราเอลทมตอชนวนกาซาในปจจบน เปน "ภาระหนาทอนดบแรกขององคกรอานาจแหงปาเลสไตน"

DPU

98

4.3 สวนท 3 การสมภาษณผเกยวของแบบเจาะลก

สมภาษณผเกยวของเพอทราบถง แนวคด ทศนคต ความคดเหนเกยวกบความเปนกลาง และทศทางในการนาเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย โดยแบงกลมการสมภาษณออกเปน 3 กลม กลมละ 6 คน ไดแก กลมท 1 กลมชาวจนผมบทบาทหนาทในหนวยงาน CRI ภาคภาษาไทย กลมท 2 กลมนกวชาการนกวชาชพทมความสนใจสอสารมวลชนจน และกลมท 3 กลมผฟงวทยและ/หรอผตดตามขาวสารจากเวบไซต CRI ภาคภาษาไทย โดยมรายละเอยดดงตอไปน

กลมท1 กลมชาวจนผมบทบาทหนาทในหนวยงาน CRI ภาคภาษาไทย

จ านวน 6 คน ดงน

บทสมภาษณ 1. นายไชเจยนชง บรรณาธการ CRI ภาคภาษาไทย อยากทราบบทบาทหนาทของ CRI ภาคภาษาไทย ตอบสนองนโยบายหลกของสวนกลาง CRI เปนแหลงเสนอทงขอมลและขาวสาร

สาคญทวโลก ในสวนของขอมลจากจนจะเปนขอมลทถกตอง ตรงกบความเปนจรง เรามนกขาว นกแปลชาวจน และผเชยวชาญตางประเทศในแตละภาคภาษาซงเปนกาลงสาคญททาใหผบรโภคขาวสารจาก CRI ไดประโยชนจากจน และสรางความสมพนธอนดระหวางไทยกบจน และจนกบประเทศตางๆ ทวโลก

กระบวนการท างาน และการคดเลอกขาวเพอน าเสนอตอผรบสารของ CRI ม

หลกเกณฑ ขนตอน และวธการอยางไร กระบวนการคดเลอกขาวของ CRI ใชเกณฑเดยวกบสอมวลชนทเปนของรฐทวโลก

สวนการทางานกเหมอนกบขนตอบการทาวทยและเวบไซตทวไป ไมมอะไรพเศษ หรอแตกตางจากทอนๆ

ในฐานะทเปนสอมวลชนในประเทศสงคมนยม และเคยมาเปนผสอขาว CRI ประจ า

ประเทศไทย คดวาแนวคดและวฒนธรรมองคกรของสอมวลชนจนกบไทยมความแตกตางกนอยางไร

แนวคดและวฒนธรรมองคกรของแตละท จะสอดรบกบบทบาทหนาท และระบอบการปกครองของประเทศนนๆ ยอมมความแตกตางกนไปตามระบอบการปกครอง

DPU

99

ในปจจบนจนหลงปฏรปและเปดประเทศ มสภาพสงคมทเปดกวางและผอนปรนมากขน CRI ซงเปนสอมวลชนจนยงคงท าหนาทเปนกระบอกเสยงของรฐบาลอยางในอดตหรอไม อยางไร การเปลยนแปลงของสภาพสงคมมผลตอการท างานอยางไร

จนปฏรปและเปดประเทศมา 30 ป ขณะนไมเพยงสอมวลชนจนจะนาเสนอขอมลขาวสารไดอยางเสรเทานน แมแตการประชม 2 สภาของจนกเปดใหผสอขาวในประเทศและตางประเทศไดเขาไปทาขาวอยางเตมท ไมไดถอเปนความลบหรอปกปดแตอยางใด เพราะนบวนจนจะมบทบาทยงขนในโลก จนจงตองการใหโลกได รขอเทจจรงเกยวกบจน เพอสรางความสมพนธระหวางจนกบทวโลก

ขาว ทน า เสนอใน CRI บางขาวมลกษณะแตกตางไปจากการน าเสนอของสอ

ตางประเทศ เชน ขาวเกยวกบประเทศจน รฐบาลจน หรอขาวการเมอง ขาวเศรษฐกจ เปนตน เพราะเหตใด CRI จงเลอกน าเสนอเพยงบางแงมม หรอละเวนไมน าเสนอบางแงมม

ถอเปนธรรมเนยม เปนนโยบายทตองตดประเดนขาวมาเสนอบางแงมม เนองจากเราเปนวทยกระจายเสยง มขอจากดในเรองเวลา ผทสนใจจรงๆ กสามารถไปอานขอมลเพมเตมจากแหลงอนๆ ได และวธการแบบนกเปนวธการทสอวทยทวโลกใชกน

ในอนาคตคดวา CRI จะพฒนาไปในทศทางใด และการน าเสนอขาวจะเปนอยางไร โครงการและการพฒนาจะมมากในทกๆ ดาน เพอตอบสนองนโยบายของหนวยงานท

กอตงขน นอกจากการสรางความร ความเขาใจ ภาพลกษณ และการกระชบมตรภาพระหวางจนกบโลกเปนสงทตองทาอยางตอเนอง เราจะเพมประสทธภาพ คณภาพ และความรวดเรว สงเหลานตองพฒนา ในดานการนาเสนอขาว คดวายงคงเปนไปในแนวทางนตอไป

บทสมภาษณ 2.นายลหยงเจยง ผสอขาว CRI ประจ าประเทศไทย บทบาทหนาทของผสอขาวตางประเทศของ CRI มอะไรบาง มหลายอยางนอกจากทาขาวทกดานในประเทศไทยทสาคญๆ แลว ยงตองคอยรบรอง

ผแทนของรฐบาลจนทจะเดนทางมาตดตอกบหนวยงานของไทย สงเสรมรายการของ CRI มาเผยแพรในไทยเพมมากขน และสงเสรมการเรยนรภาษาจนในประเทศไทย โดยผานสถาบนขงจอ ซงจดตงขนในประเทศไทยแลวหลายแหง

ขาวท CRI น าเสนอเกยวกบประเทศไทยมหลกเกณฑในการคดเลอกอยางไรบาง

DPU

100

เรานาเสนอขาวทมความสาคญทกๆ ดานในประเทศไทย ไมวาจะเปนเรองการเมอง เศรษฐกจ สงคมวฒนธรรม ซงในการรายงานขาวตองคานงถงความเหมาะสม ความถกตองของเหตการณ และขอเทจจรง และไมแสดงความคดเหนลงไปในขาว ทสาคญตองระมดระวงไมรายงานเรองทกระทบกระเทอนตอความรสกของคนไทยและความสมพนธระหวางประเทศ

ในฐานะนกขาวตางประเทศทท างานในประเทศไทยมากวา 3 ป มองสอมวลชนไทยใน

แงของสทธ เสรภาพในการท าหนาทอยางไรบาง ผมมองวา เสรภาพของสอมวลชนไทยอยในระดบทสง คอนขางมอสระในการนาเสนอ

ขาวและมอทธพลมาก มการแขงขนสง การรายงานลงลก ละเอยด แตบางทกมความคลาดเคลอนบาง เชน จานวนผรวมชมนมมกรายงานไมตรงกน และปจจบนนมปรากฏการณสอแบงฝกแบงฝายเกดขน

ถาเปนในประเทศจนคงไมสามารถท าได เพราะสอ เปนของรฐทงหมด มอง

ปรากฏการณทเกดขนอยางไร ในแงของความแตกตางทางแนวคดและวฒนธรรมของสอมวลชนอยางไร

เรองนตอบยาก ผมคดวา พนฐานของสอจนกบสอไทยไมเหมอนกน โดยสถานภาพเปนคนละเรองกน สอจนเปนของรฐทงหมดไมวาจะเปนวทย โทรทศน และหนงสอพมพ

เปดประเทศมา 30 ป สภาพสงคมเปดกวางและผอนปรนมากขน แลวสอมวลชนเปน

อยางไร ยงเปนของรฐอย เปนกระบอกเสยงใหรฐแตมการเปลยนแปลงตางกบอดตอยมาก

เหมอนกน ปจจบนสอมวลชนจนมอสระมากขน ไมใชเฉพาะดานส งคมวฒนธรรม กฬา ละคร ดนตรเทานน เรองเศรษฐกจ เรองการเมองเรากทาหนาทในการตรวจสอบ มบทบาทในการพฒนาประเทศ ไมเฉพาะเปนกระบอกเสยงของรฐเทานน สามารถวพากษวจารณและตรวจสอบการทางานของรฐบาลทองถน อยางเชน เรองเหมองถานหนถลม มการปดบงขอมลจากหนวยงานทองถน สอกเขาไปตรวจสอบ เปดโปง ขอเพยงยดหลกความถกตอง ความเปนธรรม พรรคฯ(พรรคคอมมวนสต)กสงเสรม ภาพรวมคอ สอจนเปดกวางมากขน มอสระเสรมากขน กลาวพากษวจารณการทางานโดยยดหลกความถกตอง ความเปนธรรม บทบาทของสอจนกมมากขนเชนกน

แตขาวของ CRI ทน าเสนอออกมาบางเรองอยางเชน เรองการเมอง เรองเกยวกบรฐ จะ

เลอกน าเสนอเพยงบางแงมมเทานน เชน เปนขาวดานบวกอยางเดยว

DPU

101

ในมมของเราตองคานงถงนโยบายของรฐ นโยบายขององคกร การนาเสนอขาวตามขอเทจจรงตองนาเสนออยแลว แตการวพากษวจารณตองคานงถงความเหมาะสม สอตองคานงถงภาพลกษณของประเทศ ความสมพนธระหวางประเทศ เพราะสอมบทบาทชนาประชาชนไดมาก

แลวอยางนจะเรยกวาเปนกลางไดหรอ ผมคดวา สอทกสอกมเอนเอยง มขอจากดอย สอไทยกม ฉบบนนเชยรสเหลอง อกฉบบ

เชยรสแดง สอตะวนตกกเอยงไปตามระบบทน ตามโฆษณา เพยงแตวาเขาดแนบเนยนกวาเทานน คนภายนอกกเลยมองวามเสรภาพ ของเราตรงไปตรงมา

คดวาทศทางในการน าเสนอขาวของ CRI จะเปนอยางไรตอไป ยงคงเปนแนวทางนตอไป ในเมอระบอบการเมอง เศรษฐกจและสงคมยงเปนอยอยางน

แตเสรภาพและบทบาทของสอจนมมากขน ทสาคญ CRI จะเนนการพฒนาเวบไซต พฒนาเนอหาใหมบทบาทมากขนเรอยๆ ในอนาคต ใหขอมลหลากหลายขน ทนสมย และทนเหตการณมากขน

บทสมภาษณ 3. นางสาวเหลน เซยง ผสอขาว CRI ประจ าประเทศไทย ในฐานะผสอขาว CRI ประจ าประเทศไทยมหนาทอะไรบาง มหนาทแปลขาวจากภาษาไทยเปนภาษาจน บางกรณออกไปทาขาวตามสถานทตางๆ

แลวสงขาวเปนภาษาจนกลบไปประเทศจน จากนน CRI จะสงไปใหภาคภาษาตางๆ นอกจากนมหนาทถายภาพ ถายคลปวดโอ ทงนตนไดมาประจาทกรงเทพฯตงแตเดอนกรกฎาคม ป 2009 ตงใจไววาจะอย 3 ป แตกอนหนานนทาหนาทแปลขาวและประกาศขาวอยท CRI ภาคภาษาไทยทกรงปกกง

การท างานในแตละวน ท าอะไรบาง ภาระงานโดยปกตถาไมมเหตการณใดเกดขนสวนใหญจะประจาอยททางาน เขาไปหา

ขาวในเวบไซตสอไทยวามขาวอะไรทนาสนใจ แลวนามาแปลเปนภาษาจนสงไปท CRI แตกอนชวงปแรกทจะมาเนนขาวสนๆ แตตอนนจะเนนขาวทเกยวกบสงคมวฒนธรรมทคนจนไมคอย ร จะนาไปทาเปนรายการวทยทเมองจน สวนใหญแลวจะเลอกขาวจากเวบไซตมตชน ผจดการ อสมท. คมชดลก เปนตน แตถามเหตการณอยางเชน กจกรรมของรฐบาล การชมนมทางการเมอง จะไปถายภาพและทาขาวเอง

DPU

102

มหลกในการคดเลอกขาวอยางไร ถาเปนขาวการเมองตองเปนเรองทสาคญมากๆ ถงจะนาเสนอไปทเมองจน ถาเปนขาว

อนๆ มขอกาหนดคอ 1. ตองเปนขาวทอานแลวสนก แปลก และไมเหมอนเมองจน อยางเชน ปารตโชวโดยเอาศพของคนมาตงโชว ทสขมวท 24 , ปารตการแขงขนของนานาชาตทเกาะสมย เปนตน 2. ตองเปนขาวทถายภาพแลวสวย 3. เปนขาวทมความสาคญ ซงการคดเลอกบางวนไดหลายเรอง แตบางวนกไมมเพราะไมมเรองไหนทนาสนใจ และบางครงตองทาขาวตามความตองการของทาง CRI ทปกกง ดวย

นโยบายและวสยทศนของ CRI ภาคภาษาไทยเปนอยางไร การเลอกขาวของ CRI ภาคภาษาไทย ถาเปนขาวทไมเกยวของกบเมองจนสวนใหญ

แลวขาวสงคมวฒนธรรมจะไมคอยมปญหา แตถาเปนขาวเกยวกบในหลวงจะตองนาเสนออยางระมดระวง และในกรณขาวการเมองสามารถนาเสนอไดหมด แตถาเปนเรองการชมนมทางการเมอง ถาเปนขาวทไมคอยด ทาง CRI กไมอยากจะใหนาเสนอมากนก เพราะอาจกระทบความสมพนธระหวางประเทศได และในปจจบนน CRI ไดรวมงานกบวทยจฬาฯ และรวมกบ คลน FM 103 วทยกองทพบกดวย

ในฐานะทเปนนกขาวตางประเทศทมาท างานในประเทศไทยมมมมองอยางไรตอ

สอมวลชนไทย นกขาวไทยสวนใหญขยนมาก ทางานรวดเรว และมความเสยสละ อยางตอนทไปทา

ขาวนาทวมภาคใตรสกประทบใจมาก เพราะนกขาวไทยไมกลวอนตรายเลย สวนในแงของการนาเสนอขาวของสอมวลชน ถาเปนสถานโทรทศนรสกวาจะนาเสนอขาวไมคอยเปนกลาง ถาใหเลอกดรายการขาวสวนใหญแลวจะเลอกดรายการของ TNN กบทวไทยมากกวา เพราะคอยขางจะเปนกลาง สวนถาเปนเวบไซตกจะเลอกมตชน ผจดการและฉบบอนๆ เพอจะไดรทกดานทกมม

ลองเทยบการท างานระหวางสอมวลชนไทยกบสอมวลชนจนมขอเหมอนหรอแตกตาง

กนอยางไร รสกวา NBT จะเหมอนกบ CRI มาก เพราะเปนสานกขาวของรฐบาล ซงมกฏและม

นโยบายในการคดเลอกและนาเสนอขาวทมลกษณะคลายคลงกน สวนทประเทศไทยมขอดคอ มสอมวลชนมากและหลากหลาย และมเสรมากดวย

DPU

103

ในแงของการน าเสนอขาวของสอมวลชนหลงจากทจนเปดประเทศ คดวาอะไรทมการผอนปรนมากขน และอะไรบางทยงคงตองตรวจสอบอย

ตอนนกลบรสกวาในบางเรองรฐเขมงวดกวาเมอกอน เชน เมองจนมทอรคโชวตลกทไดรบความนยมมาก ซงมการนาเรองราวตางๆ ในสงคมเอามาพดคยในแนวตลกลอเลยน ประชดประชน แตรฐบาลจนมองวาเปนโชวทไรสาระ จงสงปด ซงรสกวาไมเหนดวยและคดวาไมเหมาะสม แตมประชาชนบางคนทเหนดวยกบรฐบาลซงสวนใหญแลวจะเปนกลมศลปนรนเกา ทคดวา การแสดงดงกลาวทาลายชอเสยงในวงการของเขา แตถาเปนคนรนใหมจะไมชอบการกระทาในลกษณะนของรฐบาล

การน าเสนอขาวของ CRI มการน าเสนอทแตกตางกบสออนๆ โดยเฉพาะสอทาง

ตะวนตก หรอบางครงมการเลอกน าเสนอในบางแงมม เปนเพราะอะไร เปนความจาเปนของรฐบาล ถาเปนขาวการเมองในเมองจนรฐจะไมคอยใหนาเสนอ

แตถาเปนเรองตางประเทศจะมการนาเสนอในสดสวนทมากกวา อาจเปนเพราะวารฐบาลตองการดงความสนใจของคนจากขาวในประเทศไปทขาวตางประเทศ อยางเชน เหตการณในลเบย จนจะรายงานไมเหมอนกบสอตะวนตก เพราะจดยนไมเหมอนกน ซงบางเรองอาจมผลกระทบจงตองเลอกนาเสนอในมมมองทแตกตาง แตท CRI ในประเทศไทยไมไดมกฏเกณฑชดเจน แตวานกขาวจะรกนอย เชน ถาเปนเรองเกยวกบเมองจนตองเปนกจกรรมทสถานฑตจด ถาเปนเรองอนทเกยวของกบคนจน เชน เรองอาชญากรรมจะไมคอยรายงาน เพราะมผลกระทบตอประเทศ

ปจจบนสอมวลชนจนยงคงเปนกระบอกเสยงของรฐบาล โดยยดตามทฤษฎโซเวยต

คอมมวนสต เรองนมความคดเหนอยางไร และยงคงใชแนวทางนตอไปหรอไม จะพดแบบนนกได ถงแมวาจะเปดประเทศมานานถง 30 กวาปแลว และมบางเรองทม

ผอนปรนมากขน แตไมถงกบมอสระเตมท คดวา ภายใน 10 ปนกอาจจะยงเหมอนเดมหรอพฒนาขนเรอยๆ แตวาภายใน 30 ป ขางหนาจะตองมการเปลยนแปลง เพราะคนรนใหมทมการศกษา และไมคอยเหนดวยกบเรองน เรมมมากขนเรอยๆ

ในโลกปจจบนคดวา รฐจะยงสามารถปดบงขาวสารกบประชาชนไดอกหรอ คดวายงมคนจนบางคนทยงเชอคาพดของรฐบาลอยทงหมด ซงมหลายกลม สวนใหญ

แลวจะเปนคนทไมคอยมความร และคนบางกลมทมการศกษาแตยงคงตองทาตามนโยบายของรฐบาลอย แตปจจบนคนรนใหมมการศกษาเยอะขนซงอยากจะใหมการเปลยนแปลง และเชอวาตอไป 20-30 ป รฐบาลจะตองมการเปลยนแปลงแนนอน

DPU

104

ในฐานะทเปนสอมวลชน คดวาสอมวลชนควรมหนาทอะไรบาง สอมวลชนตองรายงานขาวตามความเปนจรง ตองมเสรภาพในการทางาน ไมควร

ถกรฐตรวจสอบ สอควรมอสรภาพในการรายงานขาว เพราะสอมการตรวจสอบตวเอง และองคกรสอกตรวจสอบกนเองอยแลว

อยากจะให CRI พฒนาไปในรปแบบใดบาง ในสวนของนกขาวเองอยากใหมการเปลยนแปลงอยแลว ตองดทนโยบายของรฐ ถา

รฐบาลจนมการเปลยนแปลง CRI กจะเปลยนไปดวย แตท CRI ภาคภาษาไทย การทางานของสอคอนขางมอสระทาไดทกอยาง ยกเวนบางเรองทมผลกระทบตอประเทศและความสมพนธเทานน

บทสมภาษณ 4.นางชวซจน นกแปลอาวโส CRI ภาคภาษาไทย

มต าแหนงหนาทอะไรใน CRI ภาคภาษาไทย มหนาททางานในดานแปลขาวและบทความตางๆ ตรวจแกบทแปลและอานขาว มอาย

การทางาน 34 ป ท างานท CRI ภาษาไทยมาหลายป ชวยเลาบรรยากาศการท างาน และการเปลยนแปลง

ในหนวยงาน สมยเมอสามสบกวาปกอน เจาหนาทในภาคภาษาไทยสวนใหญอยในวยกลางคน แตม

ความตงใจในการเรยนรมาก มความรบผดชอบและตงขอเรยกรองตอตนเองสง ผลงานทออกมาไมวาในดานงานแปลหรอการอานจะมความสมบรณมากทเดยว ซงไดสรางบรรยากาศอนดตอการปลกฝงความตงใจ ความรบผดชอบในหนาทการงานใหแกผรวมงาน โดยเฉพาะผรวมงานวยหนมสาวทเพงเขามาทางานใหมๆ

ตงแตป ค.ศ. 1989 และจากนนเปนตนมา CRI ภาคภาษาไทยไดเรมรบนกศกษาสาเรจปรญญาตร โท เอกดานภาษาไทยเขามารวมงานอกหลายรน จากนนมา เจาหนาทของเราสวนใหญกเปนนกศกษาวยหนมสาวมากกวา แมจะมประสบการณในดานงานไมมาก แตพวกเขาเตมไปดวยชวตชวา มความคดสรางสรรค กลาคด กลาปฏบต ความคดอานทนสมย วธการทางานไดคอยๆเปลยนเปนระบบแตละคนรบผดชอบในแตละรายการเอง ซงตางจากสมยกอนทใครถนดในทางไหนกรบหนาททางานดานนนเปนเฉพาะ ซงเปนการทาใหความสามารถในดานงานมจากดและแคบลงไปในตวไปดวย ในขอนคดวาถาสามารถรบขอดของสมยกอนและสมยนรวมเขาดวยกนกจะเปนการดมาก

DPU

105

ชวยบอกถงนโยบายและวสยทศนของ CRI ภาคภาษาไทย นโยบายในการประชาสมพนธของ CRI ภาคภาษาไทยในแตละชวงเวลาทผานมาจะม

ความแตกตางกนไปตามสถานการณตางๆ ภายในประเทศและตางประเทศ อาท ภายหลงทจนดาเนนนโยบายปฏรปเปดประเทศแลวจะรายงานความสาเรจในการดาเนนแนวนโยบายการปฏรปในดานตางๆของจนเปนสาคญ รายงานความสมพนธฉนทมตรระหวางจนกบประเทศกาลงพฒนาและประเทศในอาเซยน โดยเฉพาะความสมพนธฉนทมตรระหวางจนกบไทย

บทบาทหนาทของ CRI ภาคภาษาไทยมอะไรบาง บทบาทของ CRI ภาคภาษาไทยทาหนาทเปน“สอ”แนะนาจนและโลกตอประชาชน

ไทย เพมพนความเขาใจและกระชบมตรภาพระหวางประชาชนจนกบประชาชนไทย เสนอขอมลขาวสารตางๆ ของจนตอประชาชนไทย ขณะเดยวกนจะรายงานขาวสาร เหตการณสาคญของทวโลก ซงรวมทงประเทศไทยดวย นอกจากน ยงรวมผลตรายการกบสถานวทยแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย โดยออกอากาศทางสถานวทยจฬาฯ และเครอขาย

ชวยอธบายกระบวนการท างานของ CRI ภาคภาษาไทยวา มขนตอนในการน าเสนอ

ขาว อยางไร รายการออกอากาศในแตละวนของ CRI ภาคภาษาไทยซงมเวลาจากดหนงชวโมงนน

จะมรายการขาว บทความ รายการคอลมนประจาวน รายการสอนภาษาจนและรายการดนตร โดยอนดบแรกจะเปนรายการขาวกอน จะมการคดเลอกขาวสาคญและขาวเดนในแตละวน ตามดวยขาวทวไป ขณะเดยวกนจะคดเลอกบทความทมสวนสมพนธกบขาวประจาวนหรอสถานการณในเวลานน จากนนจดแบงใหเจาหนาททางานดานการแปลขาว เมอแปลเสรจจะมผรบผดชอบงานตรวจแก จากนนผอานขาวคอยรบเอาบททตรวจแกแลวเสรจไปตรวจทานและเตรยมอานออกอากาศ เวลาอานออกอากาศนนจะมผรบผดชอบฟงและตรวจทานไปดวยเปนขนสดทาย

CRI ภาคภาษาไทย ไดรบการตอบรบ หรอขอวพากษวจารณจากผฟงชาวไทยมากนอย

แคไหน อยางไร จากการรวบรวมสถตเมอปทแลว (2553) ของ CRI ภาคภาษาไทย ภาคภาษาไทยมผฟง

และตดตามผานเวบไซตในไทยและทอนๆ เปนจานวนมาก ไดกลายเปนชองทางสาคญของประชาชนไทยในการรบรเรองราวของจนและทวโลก ไดรบการยกยองวาเปนสายสมพนธและสะพานเชอมมตรภาพระหวางประชาชนสองประเทศ ชวง 11 เดอนแรกของปทผานมา ไดรบจดหมายและอเมลจากผฟงรวมทงสน 6,375 ฉบบ

DPU

106

คดวา สอมวลชนในประเทศสงคมนยมกบสอมวลชนในประเทศประชาธปไตย มแนวทางในการท างาน หรอแนวทางในการน าเสนอขอมลขาวสารเหมอนหรอแตกตางอยางไรบาง เพราะเหตใด

ในฐานะสอมวลชน คดวาภาระหนาทนนควรเหมอนกนคอเสนอ ขอมลขาวสาร สอสารความคดเหน สะทอนขอเรยกรองของชาวบาน ในประเทศจนนนยงรวมถงบทบาทในการเผยแพรนโยบายของรฐ เผยแพรแบบอยางทด ยกยองสรรเสรญความกาวหนา เผยแพรความร ใหมวลชนมวสยทศนกวางไกล คดวาในดานนไมวาประเทศในระบบใดคงไมแตกตางกน แตในระหวางการรายงานนนประเทศหรอองคกรทมภมหลงตางกน มประเพณนยมตางกน แงมมในการนาเสนออาจจะผดแผกตางกนได ในขอนขอยกตวอยาง ในจนจะนาเสนอขาวเกยวกบกจกรรมหรอการประชมของผนาพรรคฯและรฐไวเปนอนดบแรก แตจะไมเสนอขาวเกยวกบสขภาพของผนา สวนของไทยจะนาเสนอขาวในพระราชสานกไวเปนอนดบแรก

ตามทฤษฎโซเวยตคอมมวนสตทบอกวา สอมวลชนเปนกระบอกเสยงของพรรค

คอมมวนสต คดวา ประเดนนยงคงใชไดกบสอมวลชนจนในปจจบนทเปดประเทศ และผอนปรนในสทธเสรภาพหลายๆ เรองไดหรอไม อยางไร

บทบาทสอมวลชนของจน ทผานมาเหตทไดรบการกลาวขานวาเปนกระบอกเสยงของพรรคฯ และรฐนน เนองจากเนนเผยแพรแนวนโยบายตางๆ ของพรรคฯ และรฐเปนสาคญ ทวา พรอมๆ กบสถานการณในประเทศและตางประเทศเปลยนไป โดยเฉพาะภายหลงทจนดา เนน นโยบายปฏรปและเปดประเทศแลวไดใหความสนใจขยายบทบาทในการเผยแพรขาวสารดานตางๆมากขน ปจจบน CRI ไดเสนอคาขวญเกยวกบวตถประสงคของสอมวลชนวา ”แนะนาจนตอโลก แนะนาโลกตอจน แนะนาโลกตอโลก สงเสรมเพมพนความเขาใจและมตรภาพระหวางประชาชนจนกบประชาชนทวโลก”

จากการตดตามการน าเสนอขาวของ CRI ภาคภาษาไทย พบวา ขาวบางเรองน าเสนอใน

มมทแตกตางจากสออนๆ โดยเฉพาะสอตะวนตก ชวยอธบายวา ท าไมถงเลอกน าเสนอในแงมมทแตกตางออกไป เชน เสนอในบางเรองบางประเดน แตละเวนไมน าเสนอในบางเรองบางประเดน

บทบาทสอมวลชนของประเทศตางๆ นนนาจะไมตางกนนก เพราะตางมภาระหนาทถายทอดขอมลขาวสารตางๆ สมวลชน เพยงแตวาการถายทอดนนผลออกมาเชนใดอาจไมเหมอนกนเสมอไป คดวาจดนนอกจากแสดงใหเหนถงประเทศและสถานการณทตางกน สงทผคนสนใจยอมไมเหมอนกน โดยเฉพาะอยางยงยงเกยวพนถงเรองทศนคต ประสบการณ ของผรายงานขาวดวย สาหรบสอจนนนเหนวา โดยทวไปจะนาเสนอขาวทมความสมพนธกบจน อกทงเรองท

DPU

107

ชาวบานสนใจมากกวา และทสาคญคดวายงม เ รองความสมพนธระหวางประเทศอ ยดวย ยกตวอยาง เรองสถานการณในลเบย จากการตดตามขาวเหนวาสอจนเนนเสนอขาวการปะทะระหวางทหารรฐบาลของกดดาฟกบฝายคาน ละเวนการนาเสนอวาทาไมมผคนจานวนมากคดคานการปกครองของกดดาฟ ซงตางกบสอตางประเทศทเนนรายงานเรองดงกลาว

โดยสวนตวคดวา นโยบายการควบคมสอของรฐ ทควบคมในบางเรอง และผอนปรน

บางบางเรอง ถกตองเหมาะสมกบจนในปจจบนนหรอไม อยางไร การควบคมสอของรฐบางประการในปจจบนนน คดวามความเหมาะสมในขนพนฐาน

กบสงคมจน เพอความมนคงของประเทศและความสามคคสมานฉนทของสงคม ในอนาคต คดวานโยบายสอสารมวลชนของรฐยงคงใชไดผลหรอไม หรอควรมการ

ปรบเปลยนอยางไร คดวาตราบใดโลกยงไมมสนต สงคมยงไมสงบเรยบรอย การควบคมสอของรฐไมวา

ของจนหรอประเทศใดกตามตางคงจะดารงอยในระดบตางกน ทวา เชอวาจะมการเปลยนแปลงไปตามกาลเวลาและสถานการณ

โดยสวนตวอยากเหน CRI ภาคภาษาไทย พฒนาไปในทศทางใด ปจจบน CRI ภาคภาษาไทยเสนอขอมลขาวสารสประชาชนไทยโดยผานคลนวทยและ

เวบไซต หวงวาจะสามารถทางานบรรลเปาประสงคททางสถานวทย CRI ตงไววา แนะนาจนตอโลก แนะนาโลกตอจน แนะนาโลกตอโลก สงเสรมเพมพนความเขาใจและมตรภาพระหวางประชาชนจนกบประชาชนทวโลก โดยเฉพาะอยางยงกบประชาชนชาวไทย จงหวงวา CRI ภาคภาษาไทยสามารถเสนอขอมลขาวสารตางๆ ดานประวตศาสตร ศลปวฒนธรรม วรรณคด ฯลฯ ทมประวตมาชานานของจนในแงมมตางๆ ทางเวบไซต เพอประโยชนแกการเรยนรทาความเขาใจตอกนไดดยงขน

คดวาสอมวลชนทดควรมหนาทอยางไร จ าเปนตองมเสรภาพหรอไม และจ าเปนตอง

ถกตรวจสอบหรอไม อยางไร คดวา สอมวลชนควรมความรบผดชอบทางการเมองในการแกไขความขดแยงตางๆ

ของสงคม ไมเปนผจดหรอเพมความขดแยง ใหความสนใจในขอเทจจรง กลาวความจรง รกษาความเปนธรรม ยนหยดในสจธรรม รายงานเนอหาทเปนคณ มประโยชนตอความกาวหนาของสงคม สวนเรองเสรภาพนนในทางทฤษฎแลวควรตองม แตในความเปนจรงคดวาทกประเทศตาง

DPU

108

มมากนอยในระดบทแตกตางกนไป สาหรบเรองการตรวจสอบนน คดวาตราบใดยงมปญหาเรองหนาทความรบผดชอบ จรรยาบรรณ การตรวจสอบจากองคกรทเกยวของและมวลชนยอมมความจาเปนอย

บทสมภาษณ 5. นางสาวหนซ นกแปล CRI ภาคภาษาไทย อายการท างานท CRI ภาคภาษาไทย ท ามากป ตงแตเมอไรถงเมอไร เปนเจาหนาทแปลขาวและบทความ ประจา CRI ภาคภาษาไทย ทางานท CRI เปนเวลา

6 ป ตงแตป 2005 ถงปจจบน ชวยเลาถงบรรยากาศในการท างาน และการเปลยนแปลงในหนวยงานทพบในยค

ปจจบน บรรยากาศการทางานคอนขางเปดกวาง คนสวนใหญทมเทกบงาน การเปลยนแปลงท

พบเหนกคอ เรองเทคโนโลยมการพฒนาตลอดเวลา มการเปลยนระบบคอมพมเตอร ระบบการอดเสยงทสะดวกขน กจการการทางานกเปลยนจากสอวทยอยางเดยวมาเปนมลตมเดย ใหความสาคญกบการพฒนาสอทางอนเทอรเนต และสอใหมอนๆ มากขน

ชวยบอกถงนโยบาย และวสยทศนของ CRI ภาคภาษาไทยคออะไร เปนสะพานเชอมมตรภาพระหวางประชาชนจนกบประชาชนไทย บทบาทหนาทของ CRI ภาคภาษาไทยมอะไรบาง สอสารขาว ขอมล เรองทนาสนใจ และสภาพทเปนจรงของจนใหผฟงไทยทราบ

โดยเฉพาะใหความสาคญกบความตองการของผฟงวา ตองการขอมลของจนในดานใด และพยายามทางานใหสอดคลองกบความตองการของผฟงชาวไทย

ชวยบอกกระบวนการท างานของ CRI ภาคภาษาไทยวา มขนตอนในการน าเสนอขาว

หรอน าเสนอบทความ ตองมกระบวนการการท างานอยางไร บรรณาธการจะคดเลอกขาวจากแหลงขาวจน แปลขาว ปรบภาษา ผเชยวชาญตรวจ

แกไข ผแปลแกไขตามคาแนะนาของผเชยวชาญ บรรณาธการเรยบเรยงและตรวจสอบขนสดทาย จากนนบนทกเสยงออกอากาศ

DPU

109

ไมทราบวา ในการน าเสนอขาวหรอบทความของ CRI ภาคภาษาไทย มขอก าหนดหรอมเงอนไขอะไรบาง อาท เรองนควรน าเสนอ หรอไมควรน าเสนอ และมเหตผลอยางไร

หลกการหลกคอ เสนอขาวทผฟงชาวไทยสนใจ มสวนเกยวของกบคนไทย ขาวทจะคดเลอกเปนอนดบตนๆ คอ ขาวทเกยวของกบความสมพนธจน-ไทย

ไมทราบวา CRI ภาคภาษาไทย ไดรบการตอบรบ หรอขอวพากษวจารณจากผฟงชาว

ไทยมากนอยแคไหน อยางไร ภาคภาษาไทยไดรบการตอบรบจากผฟงไทยคอนขางมาก โดยเฉพาะในประเดนทผฟง

ไทยสนใจ เชน ขาวสถานททองเทยว ขาวศลปวฒนธรรมและบนเทง บทความประวตศาสตร และการสอนภาษาจน เปนตน

คดวา สอมวลชนในประเทศสงคมนยมกบสอมวลชนในประเทศประชาธปไตย ม

แนวทางในการท างาน หรอแนวทางในการน าเสนอขอมลขาวสารเหมอนหรอแตกตางอยางไร เพราะเหตใด

ความจรงไมเหนแตกตางกนมาก เพยงแตวา ในประเทศตะวนตกเขาเนนเรองผลกาไร การทากจการสอกเพอใหไดกาไร แตในจนนน การทากจการสอโดยเฉพาะสอระหวางประเทศอยางCRI มวตถประสงคเพอกระชบมตรภาพระหวางประชาชนจนกบโลก ไมไดมงหวงผลกาไร

ตามทฤษฎโซเวยตคอมมวนสตทบอกวา สอมวลชนเปนกระบอกเสยงของพรรค

คอมมวนสต คดวา ประเดนนยงคงใชไดกบสอมวลชนจนในปจจบนทเปดประเทศ และผอนปรนในสทธเสรภาพหลายๆ เรองไดหรอไม อยางไร

ไมวาจะในอดตหรอปจจบน หลกการของสอมวลชนจนคอ การสะทอนสภาพทเปนจรงของจน

จากการตดตามการน าเสนอขาวของ CRI ภาคภาษาไทย พบวา ขาวบางเรองน าเสนอใน

มมทแตกตางจากสออนๆ โดยเฉพาะสอตะวนตก ชวยอธบายวา ท าไมถงเลอกน าเสนอในแงมมทแตกตางออกไป

ความจรงแปนการนาเสนอในเรองเดยวกน แตนาเสนอในแงมมของจน ซงอาจจะแตกตางจากทางตะวนตกในบางเรอง ซงการมองในแงมมทตางกนถอเปนเรองปกต และสอจนกไมจาเปนตองเหมอนกบสอตะวนตก

DPU

110

ในฐานะทเปนคนรนใหมคดวา นโยบายการควบคมสอของรฐ ทควบคมในบางเรอง และผอนปรนบางบางเรอง ถกตองเหมาะสมกบจนในปจจบนนหรอไม อยางไร

อนทจรง แตละประเทศลวนมนโยบายดานสอมวลชนของตนเอง ซงเกยวของกบผลประโยชนของประเทศนนๆ ในสวนของจนกมเหตผลและปจจยทจาเปนในการควบคมหรอผอนปรนเชนเดยวกน

ในอนาคต คดวานโยบายควบคมสอและผอนปรนแนวทางนของรฐยงคงใชไดผล

หรอไม หรอควรมการปรบเปลยนอยางไร คดวา การปฏบตงานของสอมวลชนจะสอดคลองกบนโยบายและผลประโยชนของ

ประเทศ โดยสวนตวอยากเหน CRI ภาคภาษาไทย พฒนาไปในทศทางใด พฒนาแบบสอใหม โดยเฉพาะสอทางอนเทอรเนต คดวาสอมวลชนทดควรมหนาทอยางไร จ าเปนตองมเสรภาพในการท างานหรอไม และ

ตองถกตรวจสอบหรอไม เสรภาพตองอยในขอบเขตจงจะเปนเรองด หากไมมขอจากด เสรภาพจะเปนเรอง

อนตรายดวย หากทกคนเนนเรองเสรภาพมากเกนไป กฎหมายตางๆ ไมมผลบงคบใช สงคมกจะขาดความมนคง

บทสมภาษณ 6. นายลจน ผสอขาว CRI ภาคภาษาไทย มต าแหนงหนาทอะไรใน CRI ภาคภาษาไทย เปนผสอขาวของ CRI ภาคภาษาไทย มอายการทางานมากวา 20 ป ตงแตป 1989 ถง

ปจจบน บรรยากาศในการท างาน และการเปลยนแปลงในหนวยงาน CRI ภาคภาษาไทย ปจจบนมงานมากขน ในอดตมการออกอากาศวนละหนงชวโมง แตตอนนไดเพม

ความถ ตองทารายการออกอากาศรวมแลวกวา 4 ชวโมง นอกจากนนยงตองดแลเวบไซต CRI ภาคภาษาไทย ชวงน จน-ไทยมความสมพนธทใกลชดกนมาก และมการตดตอในดานตางๆ มากขน ทงสองประเทศตองการแลกเปลยนขอมลขาวสารกน ดวยเหตน งานของ CRI ภาคภาษาไทยในฐานะเปนสอระหวางประเทศทงสอง จงเพมงานมากขนดวยเชนกน

DPU

111

ชวยบอกถงนโยบาย และวสยทศนของ CRI ภาคภาษาไทย เปนสอระหวางประเทศทงสอง กระชบความสมพนธระหวางประชาชนและประเทศทง

สองใหมากขน แนะนาจนและโลกตอประชาชนไทย สงเสรมการไปมาหาสกนและมตรภาพระหวางประชาชนจนกบประชาชนไทย

กระบวนการท างานของ CRI ภาคภาษาไทย มขนตอนในการน าเสนอขาว หรอ

บทความอยางไร เลอกขาวและบทความทเหมาะสมจากเครอขายของซ.อาร.ไอ. แปลเปนภาษาไทย

ผเชยวชาญไปตรวจแก ผแปลแกใหถกตอง นาขนเวบไซต CRI ภาคภาษาไทยและบนทกเสยงทหองอด สงรายการทไดทาเสรจไปยงหนวยงานทเกยวของ

ในการน าเสนอขาวหรอบทความของ CRI ภาคภาษาไทย มขอก าหนดหรอมเงอนไข

อะไรบาง อาท เรองนควรน าเสนอ หรอไมควรน าเสนอ เพราะเหตใด มบาง โดยเฉพาะขณะรายงานขาวสาคญๆ หรอรายงานขาวทอาจจะมผลกระทบอยาง

มากตอสงคมเปนตน เชน เกดเหตการณฉกเฉน รายงานการประชมของสองสภาเปนตน แต ปจจบน ไมคอยมขอกาหนดทเขมงวดนก

CRI ภาคภาษาไทย ไดรบการตอบรบ หรอขอวพากษวจารณจากผฟงชาวไทยมากนอย

แคไหน อยางไร มเยอะเหมอนกน อยางเชน เมอปทแลว CRI ภาคภาษาไทยรวมกบวทยจฬาฯ จดการ

ประกวดความรของจนจากผฟงของจฬาฯ กจกรรมดงกลาวใชเวลา 10 วน เราไดขอความสนกวา 600 ราย เมอปทแลว เรายงจดกจกรรม “มองจนผาน CRI” และไดรบผลงานจากผฟงหรอแฟนเนต 180 กวาฉบบ และจากการสารวจ CRI ภาคภาษาไทยไดรบการตอบรบจากผฟงหรอแฟนเนตประมาณ 6,000 กวาฉบบ

ตามทฤษฎโซเวยตคอมมวนสตทบอกวา สอมวลชนเปนกระบอกเสยงของพรรค

คอมมวนสต คดวา ประเดนนยงคงใชไดกบสอมวลชนจนในปจจบนทเปดประเทศ และผอนปรนในสทธเสรภาพหลายๆ เรองไดหรอไม อยางไร

คงวาถงปจจบนยงตองพดวา “ใช” แตในอกดานหนง ตองสงเกตไดวา สอมวลชนของจนในปจจบนไดมสทธมากขนในดานการเปดโปงสงทเลวรายในทางสงคม และตรวจตรางานการ

DPU

112

ปฏบตงานของพรรค อยางเชนชวงน จะไดเหนขาวเกยวกบปญหาอาหารปนเ ปอน ทพกอาศย เจาหนาทรบสนบน เปนตน

จากการตดตามการน าเสนอขาวของ CRI ภาคภาษาไทย พบวา ขาวบางเรองน าเสนอใน

มมทแตกตางจากสออนๆ โดยเฉพาะสอตะวนตก ชวยอธบายวา ท าไมถงเลอกน าเสนอในแงมมทแตกตางออกไป เชน เสนอในบางเรองบางประเดน แตละเวนไมน าเสนอในบางเรอง

คดวาเปนการแสดงของคานยมอยางหนง ไมวาสงใดกตาม ลวนมทงสองดาน หรอวามหลายดานกแลวแต อยางเชน บน ลาเดนถกทหารสหรฐบกโจมตและยงเสยชวต เรองน สาหรบสหรฐหรอวา ประเทศฝายตะวนตก จะเปนขาวด แตสาหรบชาวอาหรบ ชาวมสลมคดวา ไมใชขาวด

โดยสวนตวคดวา นโยบายการควบคมสอของรฐ ทควบคมในบางเรอง และผอนปรน

บางบางเรอง ถกตองเหมาะสมกบจนในปจจบนหรอไม อยางไร คดวายงไมคอยเหมาะ จะตองผอนปรนมากขนในอนาคต คดวานโยบายควบคมสอตามแนวทางนของรฐยงคงใชไดผลหรอไม อยางไร ดวยการพฒนาทางสงคมและเศรษฐกจ นโยบายควบคมสอของรฐจะคอยๆ ผอนปรน

มากขน โดยสวนตวอยากเหน CRI ภาคภาษาไทย พฒนาไปในทศทางใด เปนสอทสาคญของประชาคมโลก คดวาสอมวลชนทดควรมหนาทอยางไร จ าเปนตองมเสรภาพในการท างาน และตองถก

ตรวจสอบหรอไม อยางไร รายงานขาวทถกตอง รวดเรว และเทยงธรรม ตองมเสรภาพแนนอน สาหรบเรองการ

ตรวจสอบหรอไมนน คดวาเปนปญหาทเลยง เชน ปฏบตการทางการทหาร เปนตน ผลจากการสมภาษณแบบเจาะลกกลมบคคลากรชาวจนทท างาน CRI ภาคภาษาไทย

พบวา ในแงของบทบาทหนาทในการนาเสนอขาวของ CRI บคลากรของ CRI โดยสวนใหญไดสะทอนความคดไปในทศทางเดยวกนวา การนาเสนอขาวของ CRI ตองปฏบตตามนโยบายของรฐ แตหลงการปฏรปและเปดประเทศ CRI มอสระในการนาเสนอขาวสารมากขน และขาวสารมความ

DPU

113

หลากหลายมากขน CRI กเปนองคกรสอสารมวลชนของรฐทมมาตรฐานของตนเอง ไมมความแตกตางใดๆ กบสอสารมวลชนทเปนของรฐทวโลก มเพยงนางสาวเหรนเซยงเทานนทแสดงความคดเหนวา หลงการปฏรปและเปดประเทศรฐเขามาเขมงวดในบางเรองมากจนเกนไป

ในเรองการนาเสนอขาวของ CRI ในบางเรองอาท ประเดนทางการเมอง ขาวเกยวกบรฐบาลจน CRI จะเลอกนาเสนอเพยงดานบวกดานเดยว บคลากรของ CRI อธบายวา เปนนโยบาย และธรรมเนยมปฏบตของสอสารมวลชนทเปนของรฐทปฏบตกนทวไป ซง CRI ยดถอนโยบายจากสวนกลางเปนสาคญ คานงถงภาพลกษณของประเทศ และความสมพนธระหวางประเทศ

ขณะททศทางในการนาเสนอขาวของ CRI ในอนาคตนน บคลากรของ CRI อธบายวา มโครงการในการพฒนา CRI ในหลายๆ ดาน โดยเฉพาะดานเวบไซตจะพฒนาใหมความทนสมย รวดเรว และหลากหลายมากขน ผลตรายการทมคณภาพมากขน โดยเฉพาะการสอนภาษาจนกลาง เพอเปนอกทางเลอกหนงของประชาคมโลก และใหเปนอกสอหนงทสามารถแขงขนกบสอทางตะวนตกและอเมรกาได มนางสาวเหรนเซยง และนายลจน ทมองวา ในอนาคตทศทางในการนาเสนอขาวของ CRI จะตองมอสระมากขน โดยรฐจะลดบทบาทในการควบคมสอลง แตมลกษณะคอยๆ เปนคอยๆ ไป โดยเชอวาอาจใชเวลาประมาณ 20-30 ป

กลมท 2 กลมนกวชาการและนกวชาชพทเกยวของ และ/หรอ ตดตามขาวสารจาก CRI

ภาคภาษาไทย จ านวน 6 คน ดงน บทสมภาษณ 1. อาจารยวรศกด มหทธโนบล นกวชาการดานความสมพนธระหวาง

ประเทศ คณะรฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ชวยอธบายลกษณะของสอมวลชนจนซงเปนสอในระบอบสงคมนยมวาเปนอยางไร สอมวลชนจนมพนฐานมาจากอดมการณสงคมนยม เกดขนทามกลางการตอส การ

ปฏวตประชาชน สกบตางชาตอยางญปน หรอตอสกนเองดงนนมนจะเกยวของกบการใหขาวสาร การโฆษณาชวนเชอ พอมาถงยคปจจบน สภาพสงคมคลคลายขยายตวมากขน คอ ถงแมจะไมไดตอกยาในอดมการณสงคมนยมอยางในอดตกตาม แตโดยหลกแลวเวลารายงานขาวหรอวเคราะหขาวกยงองอยกบอดมการณน การทบอกวาคลคลายขยายตว หมายถง การรายงานขาวทอดตทาไมไดเลย เชน เรองสงคมสมยใหม กยงมปรากฏใหเหนในปจจบน

คดวาสอจนในปจจบนมเสรภาพมากขน ผอนปรนมากขน หรอไม อยางไร รฐคงเหนวา ทางตะวนตกใหความสาคญกบเรองประชาธปไตย สทธมนษยชน และ

เสรภาพ ดงนนถาจะเปดประเทศคบคาทาทรกรรมกบโลกกตองปรบเปลยน ผมไมคดจะใชคาวา

DPU

114

ผอนปรน คดวาจนหลกเลยงไมไดมากกวา มนเปนอปสรรค ดงนนชวงหลายปทผานมาสอมวลชนจนและประชาชนจนจงเขาถงขาวสารและมเสรภาพมากขนกวาแตกอน

ถาอยางนน สอมวลชนจนกยงเปนกระบอกเสยงของรฐอยใชหรอไม โดยหลกการ ยงเปนอย เชนเดยวกบสอตะวนตกกเปนกระบอกเสยงใหกลมทน กลม

โฆษณา ผมไมเชอวาสอจะไมองกบผลประโยชนขางใดขางหนงอยางชดเจน พจารณางายๆ เมอสออยไดดวยโฆษณา นโยบายการรายงานขาวกตององกบพนฐานผลประโยชน

ถามองวาสอองผลประโยชน หรอ รฐเปนเจาของ สอจะท าหนาทไดอยางไร ความเปน

กลางในการน าเสนอขาวสารคงเปนไปไดยาก ความเปนกลางของสอมวลชน ผมคดวา ขอใหรายงานไปตามขอมล คอ มนม 2 อยาง

ความจรง กบขอเทจจรง รายงานไปตามนน ไมตองใสความเหนหรอมความโนมเอยงในการรายงาน อยางในบานเรา สงคมไทยแบงแยกสกนชดเจน ผมกตองการเหนการรายงานระหวางสองสเทาเทยมกน แตความจรงทเปนอยคอ มนไมเทากน

คดวาในอนาคตสอมวลชนจนจะเปลยนแปลงไปในทศทางใด ถงแมวาสอจนจะคลคลายขยายตวในเรองของเสรภาพไปมากเมอเทยบกบในอดต แต

ไมไดหมายถงเทากบสงคมไทยหรอตะวนตก ในทสดเมอมาถงจดหนงกมขดจากด ถารฐเหนวาไมไดแลว คอ เสรภาพของคณจะเปนอยางไรกแลวแต ถามากระทบอดมการณพนฐานของรฐ คงเปนเรองยาก ยกเวนแตวาพรรคคอมมวนสตจะเปลยนแปลงเอง ซงทกวนนกพอมองเหนอย เขาคลคลายในเรองของสทธเสรภาพพอสมควร ซงคดวาเปนทางออกทดทางหนง เพราะถาไมคลคลายประชาชนกจะมความกดดน ซงไมเปนผลด

บทสมภาษณ 2. ดร.จกรน จลพรหม อาจารยประจ าคณะมนษยศาสตร มหาวทยาลย

หอการคาไทย และอดตผเชยวชาญ CRI ภาคภาษาไทย ระบบงานของ CRI เปนอยางไร ระบบงานของ CRI คอนขางด เปนชวงของการเปลยนแปลง กอนหนานอาจจะยงไม

เปนระบบมากนกเพราะยงอยในชวงปรบเปลยน แตดขนเรอยๆ เชน ระบบการดแลผเชยวชาญ ดขน มการจดประเภทความชานาญของผเชยวชาญมากขน สวนระบบการทางานภายในคอนขางเปนกนเอง เพราะวาเจาหนาททอยในหนวยภาษาไทยจะคอนขางคนเคยกบคนไทย เพราะฉะนนเขาจะมบคลกภาพบางอยางทใกลเคยงกบคนไทย เนองจากถกสอนแบบวฒนธรรมไทยมาคอนขาง

DPU

115

เยอะ ฉะนนจงรสกอบอน และชาวจนดแลเราอยางใกลชด ตอนนนหวหนาหนวยเปนคณโกสนทร และมผเชยวชาญไทยอก 2 คน คอตวผม และอาจารยวภา (อตมฉนท)

ท างานท CRI ภาคภาษาไทยท าหนาทอะไร ไดรบมอบหมายใหทาเรองเวบไซตของ CRI ภาคภาษาไทย คอ CRI ไดรบคาสงให

ทาเวบไซตและแปลเปนภาษาตางๆ ซงเวบไซตทาเสรจพอด แตวามปญหาในการแปล จงยงไมคอยเรยบรอยมากนก ทางหนวยจงมอบหมายใหดแลขอเขยนในเวบไซตทงหมด ตรวจทานเรองภาษา แตทาไดพกหนงกมงานอนเขามาเพม เชน การจดรายการขาว ทาขาวเกอบทกวน เพยงแตวาการทาหนาทแกไขขาวจะสลบวนเวนวนกบอาจารยวภา นอกจากนนทาสกปรนรมยชมจน ซงตองออกไปเกบขอมลเอง เชน เรองนกดนตรแจสในจน และเรองทเกยวกบวฒนธรรมจน ในหนงสปดาหตองทาสกป 2 เรอง แลวกตรวจแกขาว หลงจากนนทาเวปไซต ซงจะงานเยอะมาก ตอนนนผมตรวจคอลมนเศรษฐกจ การศกษา สขภาพ ทองเทยว วฒนธรรมจน และวลวจนะ รวมแลวประมาณ 6-7 สกปทกวน และบางชวงทวางๆ จะสอนภาษาไทยใหกบนองๆ ท CRI ดวย

หนาทของผเชยวชาญคนไทย มความส าคญอยางไร เราเปนเจาของภาษา คดวาสาคญตรงทตองคยกบนกวชาการจนในแงของภาษาทใชใน

การสอสารจะตรงกบตนฉบบอยางไร ถาเราแปลความหมายผดจะทาใหการสอสารไปยงคนไทยผดพลาดได ซงเปนเรองทละเอยดออน ตอนนนมหลายคาถาม เพราะบางทคาเพยง 1หรอ 2 คา กตองคยกนเปนชวโมงวาทาไมถงเลอกใชคาน ฉะนนหนาทของผเชยวชาญภาษาไทยคอ 1. ตองพยายามเปนคนกลางทจะเชอมความเขาใจของสารใหตรงทสดกอนทจะมาถงคนไทย 2. สรางความเขาใจอนดระหวาง 2 ประเทศ เพราะขาวบางขาวมความละเอยดออน หรอวาพอแปลแลวศพทบางคาอาจไมเหมาะสม ซงชวงนนไทยมการปฏวตป 2549 พอด ตองดวาคาลกษณะตางๆ เมอยอนกลบมาเมองไทยจะเหมาะสมหรอไม หรอสะเทอนความรสกของคนไทยหรอเปลา และนอกจากนถาเรามโอกาสเรากจะเผยแพรเรองตางๆ เขาไปได เชน การฉลองครองราชย 60 ป ของในหลวง

ชวงทอยประเทศจน สภาพสงคมจนในยคนนเปนอยางไร กอนทจะไปอยไดขอมลมาชดหนง แตพอไดไปเหนจรงๆ พบวา จนเปลยนไปจากเดม

มาก เชน เมอกอนหญงคบกบหญงอาจเปนเรองตองหามสาหรบสงคมจน แตในตอนนนฟรมาก ซงจนเขาใจกวางขนกบสทธเสรภาพของประชาชน ไมถงกบหามไปเสยทงหมด ประชาชนจนก

DPU

116

ไมไดเครงเครยดกบระบบระเบยบมากนก สวนสภาพความเปนอย ผมชอบเดนเขาไปในตรอกซอกซอยพบวาจนเปลยนแปลงมาก บานชองทมสภาพเกาๆ เรมมการเปลยนแปลงเปนคอนโดฯ

จากสภาพสงคมดงกลาวพอทจะเปนตวสะทอนใหเหนภาพสอมวลชนของจนในยคนน

วาเปนอยางไร จากประสบการณททางาน CRI จะมขาวจากสวนกลางมาก จากนนหนวยกจะแปลเปน

ภาษาไทย และมโอกาสไดทาขาวบางในบางครง ในเรองของวถชวต สงคม ศาสนา วฒนธรรม การศกษา สขภาพ ฯลฯ สวนอสระของสอมวลชนสามารถทาไดเตมทในบางเรอง ขณะทบางเรองขางบนจะชงมาใหเราแลว อยางเชน การเมอง การตางประเทศ เปนตน

การท างานในองคกรของสอมวลชนในประเทศทปกครองดวยระบอบสงคมนยมตอง

ปรบตวอยางไรบาง อนดบแรกคอเรองระเบยบ ตองทาตามระเบยบวนยของเขา ซงการดแลผเชยวชาญ

คอนขางเขมงวดเปนระเบยบด สวนวธการทางานดวยความทเปนประเทศทปกครองดวยระบอบสงคมนยม ซงสอมวลชนเปนสอของรฐ เพราะฉะนนเราจะตองดวตถประสงคขององคกรวา เขาทาหนาทอยางไร ซงกเหมอนกบสอในประเทศไทย คอ การรกษาภาพลกษณของรฐ ถาจดมงหมายของสอในองคกรเปนแบบนนถามวา เขาทาผดไหม สวนตวคดวา ไมผด เพราะเขากไดทาตามบทบาทหนาทของการเปนสอของรฐอยางดทสด ฉะนนเราในฐานะทเปนชาวตางชาตทเขาไปอยในองคกรของเขาตองเขาใจนโยบายดวย ถาเราใชวธคดแบบตะวนตกหรอแบบไทยเขาไปเราอาจจะไมสบายใจในเวลาทางาน

ระหวางสอมวลชนไทยกบสอมวลชนจน มความเหมอนหรอแตกตางกนอยางไร ในแงของการนาเสนอขาว โดยสวนตวบางทสอไทยกไมคอยนาเชอถอเหมอนกน ท

บอกวามเสร คดวาไมมอะไรเสรทงหมด เพยงแตวาเราถกเขยนกรอบหรอถกครอบงาดวยอะไรเทานนเอง สอจนอาจถกครอบงาโดยรฐ แตสอไทยเองกไมไดแปลวามเสร ถาไมใชรฐกอาจจะมปจจยอยางอน เชน การเมอง เงนทน หรออนๆ ทบอกวาสอไทยเสรกวาสอจน คดวาไมจรง ดจากการนาเสนอขาวบางครงกเอนเอยงเหมอนกน ถาเรามองยอนกลบไปท CRI ซงเปนสอของรฐ ถาเทยบกบสอในประเทศไทยกทางานในบทบาทเดยวกน

ตามหลกทฤษฎโซเวยตคอมมวนตส คดวาสอจนยงท าหนาทเปนกระบอกเสยงของ

พรรคคอมมวนตสอยหรอไม อยางไร

DPU

117

ยงเปนอย และในสวนตวคดวาควรจะเปนดวย เพราะอยาลมวาประเทศจนมประชากรพนลานกวาคน ซงการคมคนเปนเรองทสาคญมาก เพราะการเปลยนแปลงครงห นงจะกระทบสงคมในลกษณะทควบคมยาก อยางประเทศไทย 60 ลานคน แคเราประทวงกยงแยเลย ฉะนนการเขมงวดบางคดวาเปนสงทด เพราะวาถาหลวมนดเดยว เหมอนกอนหนทตกลงไปในนา กอนทใหญๆ เมอตกลงไปแรงคลนมนจะเยอะกวาหนกอนเลก หากไมคมถาเกดผลกระทบกเหมอนกบเกดหายนะ ปจจบนรฐบาลจนปลอยมากกวาเดม มเสรภาพ และเปดประเทศมากขน ซงมผลตอสอทตองนาเสนอขอมลทหลากหลายมากขน แตความเขมงวดยงเหมอนเดม เพราะบางขาวทมผลกระทบตอความมนคงของประเทศยงใหความสาคญ แตในสวนของสงคมและวฒนธรรมจะมเยอะมาก เพราะจนตองการใหโลกรจกและเขาใจมากขน สวนตวคดวาแนวทางนยงเหมาะสม เพราะวากอนหนานยอนไป 10 กวาปคนรจกจนนอยมาก แตเวลานเรารจกคนจนมาก

ในฐานะนกวชาการ มองสอจนในปจจบนอยางไร CRI กเหมอนกบกรมประชาสมพนธของไทย ยงไมทาเชงรกมาก อยางเชนตอนนคน

นยมเรยนภาษาจนมาก สอจนเขาสสงคมอนงายมาก เพยงแตวาตรงนขาดการประชาสมพนธ การทางานเชงรกมากกวา

ค าวา “เปนกระบอกเสยงของรฐ” ยงคงใชกบสอจนไดหรอไม ยงใชไดอย การน าเสนอขาวของ CRI ในบางเรองโดยเฉพาะเรองการปกครอง เรองความมนคง

CRI มกจะน าเสนอแตกตางจากสอตางประเทศอนๆ เปนเพราะอะไร เปนหนาทของ CRI เหมอนกบเปนประชาสมพนธใหกบรฐบาลตามทฤษฎโซเวยต

คอมมวนตส ในขณะเดยวกนถาเปนขาวตางประเทศเขาอาจจะวพากษวจารณ จรงๆ แลวเขาอาจจะใช CRI หรอสอมวลชนของรฐเพอแสดงทาทบางอยาง เหมอนการโยนหนถามทางไปกอน การทสอวพากษวจารณเหตการณบางเหตการณ ไมใชวานกเขยนหรอนกขาวจะวจารณไปไดเลย แตวาไดรบการเหนชอบจากผมสวนเกยวของหรอหวหนาหนวย อยางเชน การปฏวตของไทยในป 49 จนกแสดงทาทบางอยางทนาเสนอขาวออกมาในมมมองของรฐบาลหรอของสอจน ซงพอเปนสอแลวจะไมกระทบความสมพนธระหวางประเทศมากนก ไมเหมอนกบถารฐบาลพดเอง

DPU

118

ในอนาคตทศทางของสอจนควรจะเปนอยางนตอไปหรอไม อยางไร สาหรบ CRI นคอบทบาทของเขาทถกจดตงมาใหมหนาทน เพราะฉะนนคดวาเขาคง

จะตองดแลภาครฐ ไมวาจะเปน 10 ป 20 ป จะยงคงเปนแบบน แตวาจนอาจจะตองมการเปดโอกาสใหสออน เชน สอเอกชน เพอความสมดลกน แตในแงของ CRI ตองทาหนาทของตวเองทจะเปนกระบอกเสยงใหรฐ แตวารฐบาลอาจจะตองเปดโอกาสใหสออนนาเสนอขาวใหตางมมกน เพอความหลากหลายมากขน

บทสมภาษณ 3. อาจารยสธาทพย โมราลาย อาจารยประจ าส านกวชาศลปศาสตร

มหาวทยาลยวลยลกษณ นกเขยนคอลมนวจารณวรรณกรรมในนตยสารกลสตร และ อดตผเชยวชาญ CRI ภาคภาษาไทย

ท างานท CRI ชวงใด และท าหนาทอะไรบาง ทางานทสถานวทย CRI ป พ.ศ. 2544 -2547 บทบาทหนาทหลกคอ ตรวจแกและ

ปรบปรงตนฉบบงานเขยนทกประเภท เพอเผยแพร นอกจากนนจะจดรายการวทย ชอรายการปนจกรยานชมจน ออกอากาศอาทตยละครง การจดรายการโดยชาวตางชาตในอดตเปนไปไมไดเลยในจน แตสมนนนเรมเปดกวางมากขน ซงตองผานการตรวจจากบรรณาธการฝายจนอกชนหนง

สอมวลชนจนในยคนนเปนอยางไร การทางานในสถานวทย หวใจสาคญคอการเสนอขาวและรายการตางๆ โดยจะมงเสนอ

เนอหาในเชงบวก หลกเลยงเนอหาเชงลบ บางกรณใชสอเปนเครองมอในการตอบโตฝายตรงขาม ซงกจะเสนอขาวในเชงลบของฝายตรงขาม อาจนาเสนอซาๆ วนละหลายเวลา นานนบสปดาห บางกรณทละเอยดออนมากๆ เกยวกบประเดนทางการเมอง จนกพรอมทจะไมรกษาความสมพนธระหวางประเทศ เพราะไปกระทบกบหลกการทางการเมองของเขา จนจะใชสอเปนกระบอกเสยงตอสทนท แตชวงหลงมาน เหนวาสอจนมอสระและมความหลากหลายมากขน

การท างานสอในประเทศสงคมนยม ทมแนวคดและวฒนธรรมองคกรแตกตางกบไทย

เปนอยางไร ขอทเหนไดชดคอ เราไมสามารถทาหนาทบรรณาธกรไดอยางเตมท ในแงของการตรวจ

เนอหา เนองจากสอจนมกระบวนการทางานทมการตรวจสอบเนอหาหลายชน เพอใหตรงตามนโยบาย ผเชยวชาญตางชาตถกคาดหวงเพยงการแกไขความถกตองของภาษา การเรยบเรยงถอยคาใหสละสลวย ซงไมตรงกบหลกบรรณาธกรสากล บางครงพบวา มการนาเสนอเนอหาดานเดยวและแทรกการประชาสมพนธลงไปดวย

DPU

119

คดวาการน าเสนอขาวของ CRI ในปจจบนเปนอยางไร ยงคงท าหนาทเปนกระบอกเสยงของรฐอยหรอไม

ในอดต การเปนกระบอกเสยงใหรฐถอเปนหนาทสาคญของสอมวลชนในประเทศสงคมนยม เพราะจะตองเปนปากเสยงคดงางกบฝายตะวนตก ปจจบน หากจนยงคงมงใชสอเปนกระบอกเสยงเหมอนในอดต ไมแสดงบทบาทหนาทของสอมวลชนอยางแทจรง จะสงผลกระทบโดยตรงตอจนเอง สงผลตอการสรางความนาเชอถอของโลก รวมทงชาวจนเองดวย อยางไรกตาม คดวา ทาทดงกลาวเรมดขนในชวงหลายปทผานมา รฐบาลจนเปดโอกาสใหตางชาตหรอเอกชนเขามารวมทนในธรกจสอสารมวลชนทไมเกยวกบเนอหาสาระ และมสอหลายแขนงสามารถวพากษวจารณรฐบาล และตรวจสอบทจรต แตจะเปนรฐบาลหรอหนวยงานระดบทองถน

แตจากการตดตามขาวสารทน าเสนอจาก CRI พบวา ขาวบางเรองน าเสนอในลกษณะท

แตกตางไปจากสอตางประเทศอนๆ การเสนอขาวของสอจนจะมใหเหนเสมอวา จนหลกเลยงการเสนอขาวบางดาน มง

เสนอขาวดของประเทศ สงทรฐสงเสรมตามนโยบาย และคานงถงความสมพนธระหวางประเทศดวย ขณะเดยวกนถาจนถกคกคามหรอถกวพากษวจารณจากตางประเทศ ไมวาจะเปนเรองการเมอง เศรษฐกจ หรอเรองอะไรกแลวแต จนกพรอมจะโตตอบ และนาเสนอในมมของจนเชนเดยวกน

ในฐานะนกวชาการมองวา CRI จะพฒนาไปในทศทางใดตอไป ดงทตอบมาทงหมด CRI เปนหนงในสอมวลชนของจน ซงเปนของรฐ สงสาคญจะตอง

พฒนาระบบการทางาน โดยเฉพาะโครงสราง ระบบงาน และวสยทศนของการทาหนาทสอมวลชน โดยเฉพาะการทาหนาทเปนปากเปนเสยงแทนประชาชนสวนใหญของประเทศ เพอประโยชนของคนในชาต มงเปนสอเพอมวลชนอยางแทจรง ไมใชเปนกระบอกเสยงของรฐ ซงหากมองภาพรวมหลงจนเปดประเทศ เขาสเศรษฐกจระบบการตลาด เขาเปนสมาชกองคการการคาโลก (WTO) เรมมองเหนภาพการเปลยนแปลงของสอมวลชนจน รฐลดการผกขาด สอมเสรภาพในการทางานมากขน แตจะเหมอนกบโลกเสรประชาธปไตยนนเปนไปไมได เพราะโดยพนฐานระบอบการปกครอง สงคมและวฒนธรรมมความแตกตางกน

บทสมภาษณ 4.นายประสงค เลศรตนวสทธ ผอ านวยการสถาบนอสรา มลนธพฒนา

สอมวลชนแหงประเทศไทย และอดตคอลมนสตประจ าหนงสอพมพมตชน รายวน ทราบวาเคยไปเยอนส านกงาน CRI ทปกกง ไมทราบวาไดตดตาม CRI ภาค

ภาษาไทยหรอไม อยางไร

DPU

120

หลงจากทไปดงานกไดตดตามขาวของ CRI ในบางโอกาส เทาทสงเกตคอ นาเสนอขาวของทางการ ทงในขาวทผลตเอง และขาวทรบมาจากสออนๆ คลายกบขาวกรมประชาสมพนธของไทย จะเสนอขาวดานบวกทเกยวของกบประเทศจนเปนสวนใหญ หรออยางนอยกเปนกลางๆ คอ เสนอดานบวกมากกวาดานลบ ซงขาวดานลบแทบไมมเลย นคอการตดตามหลงจากทกลบจากการไปเยอนสานกงาน CRI ทปกกง

สาหรบเนอหาขาวกเปนการรายงานขอเทจจรงปกต เพราะเปนหนวยงานของรฐบาลจน ซงตองมการควบคมนโยบายจากสวนกลาง 100% แมแตหนงสออนๆ ถาเทยบกบสออนๆ ในประเทศจนทไปพบเหนจะมทงดานบวกและดานลบ คอดานลบกบทางการ แตไมไดลบกบหนวยงานของรฐบางแหง หรอกบนโยบายพรรคนนแตะตองไมได แตถาเปนเจาหนาทบางคนกบหนวยราชการบางแหงกสามารถวพากษวจารณหรอเสนอขาวในเชงลบได แตท CRI ตรงกนขาม แทบจะไมมการนาเสนอในดานลบเลย ถาจะมดานลบบางกกบหนวยงานทองถน

ขาวตางประเทศทน าเสนอใน CRI เปนอยางไร จะไมมการนาเสนอในดานลบ หรอมบางกเปนสวนนอย เพราะวาวตถประสงคของ

CRI ตองการทจะเปนสอเพอสรางความสมพนธกบประเทศตางๆ ซงจะนาเสนอในเชงบวกมากกวา ผมไมแนใจบทบาทของ CRI อาจจะตางกนจากสานกขาวอนๆ ซงบางทถกใชเปนการแสดงทาทของรฐบาลจน แต CRI ในชวงทตดตามอาจจะไมมทาททรฐบาลจนตองการแสดงทาทออกมากได ดงนน คดวา CRI นาเสนอขาวในดานบวกทงในประเทศและตางประเทศเปน สวนใหญ

การไปเยยมชม CRI ทปกกงเปนอยางไร ตอนนนมโครงการแลกเปลยนระหวางสมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย

กบสมาคมนกขาวจน ซงดาเนนการมาเปนเวลากวา 10 ปแลว อยางปทแลวเราไปเยอนจน ปนจนกมาเยอนเรา ซงในแตละปจะวางโปรแกรมวา ไปเยยมชมหนงสอพมพทองถนตามมณฑล หรอตามจงหวดตางๆ และในสวนกลางอยางกรงปกกงจะไปด ซงปทผานมาเราไปดงานหนงสอพมพปกกง ซงไมใชเปนของทางการโดยตรง แตเปนของกรงปกกง มลกษณะใหญโตมากในแงของธรกจ สวนปนเราตดสนใจไปดงานท CRI เมอคณะของเราไปถงผแทนจะบรรยายสภาพทวไปของ CRI กอนวามความเปนมาอยางไร ซง CRI เปนหนวยงานของรฐทมผเชยวชาญในภาษาตางประเทศมากทสดในประเทศจน ดแลวมจานวนมากกวากระทรวงตางประเทศดวยซา นอกจากนยงพดถงงบประมาณทไดรบจากรฐ 100% นคอความแตกตางทสาคญ ซงสออนๆ ของจนตองหารายไดเอง และขณะเดยวกนกตองตอบสนองนโยบายพรรค แต CRI ไมตองหารายได

DPU

121

เอง แมจะพยายามสรางหรอขายขาวเหมอนกน แตเปอรเซนตของการขายขาวนอยมาก ผมคดวาแนวคดพวกนไมตางกบ BBC หรอ BOA ขององกฤษและอเมรกาทขยายอทธพลในชวงสงครามโลกทตองการโฆษณาชวนเชอ

นอกจากนนคณะของเราไปเยยมหนวยภาษาไทย เปนแผนกทใหญกวา BBC ขององกฤษ ซงมทมงาน 20 กวาคนและมคนไทยไปทางานทนน ทาหนาทตรวจแกและเรยบเรยงภาษาไทยกอนออกอากาศหรอนาลงเวบ

ในฐานะนกวชาชพสอสารมวลชนไทยมองสอสารมวลชนจนในปจจบนเปนอยางไร โดยรวมสอจนแมวาจะถกควบคมโดยรฐ เขาใจวาอาจจะ 100% หมายความวาคนทจะ

ดาเนนกจการหนงสอพมพ วทย หรอทวได ไมใชวาอยดๆ จะทาได ตองไดรบอนญาตกอน และคนทจะมาเปนบรรณาธการหรอผอานวยการจะตองเปนสมาชกพรรค หรอเปนระดบแกนนาของพรรคในเมองหรอมณฑล ฉะนนจะเหนวา รฐบาลจนจะใหความสาคญในการควบคมสอมวลชน นอกจากนลกษณะการทางานจะตองทาในเชงธรกจทสามารถเลยงตวเองได ดงนนเนองจากประชากรจนมจานวนมาก ทาใหสอตองการเผยแพรเนอหาทหลากหลายแตกตางกน เชน ถามหนงสอพมพจะมแกนหลกทตองนาเสนอขาวเกยวกบทางการ ซงทกฉบบจะตองม แตถาตองการหารายไดกตองผลตหนงสอพมพเจาะกลม ซงขนอยกบบรบทของแตละพนท เชน ผสงอาย เดก สตร เปนตน ยงมหนงสอพมพหวสเพอหารายไดและโฆษณาดวย แตถาเปนเมองใหญ สอจนจะไมทาธรกจสงพมพอยางเดยว แตจะทาธรกจอยางอนเพอหารายไดเชน จดหางาน ธรกจหาค หรออสงหารมทรพย

นอกจากนยงปรบตวไปทาวทยดวย สวนอนเทอรเนตสวนใหญสามารถเลยงตวเองได แมวารายไดจะตางจากหนงสอพมพ นอกจากนในเมองบางแห งวทยกบทวถกสงใหรวมกนกลายเปนธรกจขนาดใหญขนมา ซงการแยกกนอาจจะทาใหอยลาบาก ซงเปนคาสงโดยตรงจากรฐบาลกลาง ในสวนการนาเสนอขาว คดวา ทกขาวมเสรมากขน สามารถนาเสนอไดหมด เวนแตเรองนโยบายพรรคหรอรฐบาลกลาง ถาลงขาวเกยวกบผบรหารระดบสงทเปนแกนนาใหญไดกหมายความวาไดมนโยบายหรอคาสง

เปรยบเทยบความเหมอนและความตางระหวางสอจนกบสอไทย คดวา สอไทยมขอจากดทแตกตางกบสอจน ซงสอจนจะโดนคมท งหมด โดยเฉพาะ

หามเตะตองนโยบายพรรค ซงเขมงวดมากและคอนขางจะชดเจน แตของไทยมดกรตางกนเยอะ เชน ทวอยางหนงรฐคมได100% เพราะยงเปนสมปทานของรฐ แตสอสงพมพรฐคมไมคอยได วทยชมชนกคมไมได แตสงทรฐบาลไทยคมไดเบดเสรจคอ เรองสถาบน ซงสอกระแสหลกเองรวาม

DPU

122

โทษสง แตถาเปนเรองอนๆ เชน วพากษวจารณรฐบาล สามารถทาได สอไทยมเสรคอนขางมาก ซงประเทศอนไมไดมขนาดน อยางประเทศตะวนตกสงคมควบคมสออย แตสอไทยไมใชอยางนน ฉะนนการควบคมไมใชแคสอรฐอยางเดยว แตยงมภาคสงคมดวย ซงสอไทยไมคอยใหความสาคญกบเรองละเมดสทธสวนบคคลเทาไร จะทาอะไรกทาได แตคมเรองสถาบนและความมนคงสงมาก ถาเปนสงคมจนจะแตะตองไมไดเลย ขนาดคนอานขาวรฐบาลยงอนตรายเลย อกอยา งคอสอไทยตอนนถกรกรานจากกลมทนมาก สงเกตไดจากสอกระแสหลกไมกลาแตะตองบรษทใหญๆ เพราะบรษทใหญใหโฆษณา อนนเปนเรองรายแรงมาก

การน าเสนอขาวของ CRI ภาคภาษาไทยบางเรองจะน าเสนอในแงมมทแตกตางกบสอ

อนๆ โดยเฉพาะสอตะวนตก มความคดเหนเกยวกบเรองนอยางไร ถอเปนเรองปกต เพราะวารฐบาลจนมองแตกตาง มทาททแตกตางจากตะวนตกอยแลว

ถาเกดเปนลบกบตวเองจะหยดเลย ถาอนไหนทไปกระตนใหกอความไมสงบ อยางเชนแถวซนเจยงจะงดเวนทนท หรอบางเรองกลบมจดยนตรงกนในแงของหลกการ เชนสนบสนนการปราบปรามกอการราย เปนตน

แนวทางทสอจนท าอยในปจจบน คดวาเหมาะสมกบบรบมทางสงคมของจนหรอไม

อยางไร เชอวามนษยโดยทวไปมองวารฐบาลจนประสบความสาเรจในการควบคมวธคดของ

ประชาชนผานสอ แตอยาลมวาจน 2492 เกดรฐคอมมวนสต มา 50-60 กวาป ดเหมอนนานแตผมคดวาไมนาน แตการควบคมแบบนคดวาวนหนงจะถงจดเปลยน เพราะคณตองใชคนเปนแสนๆ มตารวจไซเบอรคอยตรวจโซเชยลมเดย ซงตองใชงบประมาณมาก ยงไงกตองเปลยน เพราะคนอยดกนดขน และปญหาทเกดขนในรฐบาลจนตอนน คดวากาลงยอนรอยในอดต ปญหานตองระเบดสกวนหนง ซงเปนเรองปกต ถงแมวาบางเรองจะผอนปรนบาง แตเรองเสรภาพในทางการเมองแตะตองรฐบาลจนคงจะรตวในสกวนหนงวาถาไมผอนคลายกคงจะระเบด

สอมวลชนทดควรมหนาทอยางไร จ าเปนตองมเสรภาพมากนอยแคไหน ถาเปนจนจรงๆ ตอบไมได ขนอยกบบรบทของเขา สอจนตองรบใชพรรคไมใช

ประชาชน แตของไทยตองเสนอขาวตามขอเทจจรง รายงานตามภาวะวสย รายงานใหรอบดานและเปนธรรมกบทกฝาย หลกๆ มแคน ผมถอวาทกอยางยอมมการเปลยนแปลงไปตามกาลเวลาตามประโยชนของสงคม

DPU

123

บทสมภาษณ 5. นางสาวสรตน ปรชาธรรม บรรณาธการมมจน หนงสอพมพ ASTV-ผจดการ รายวน

ไมทราบวาตดตามขาวจาก CRI Online บางหรอไม ตดตามดเปนระยะ พรอมกบสออนของจน เชน สานกขาวซนหว ไชนาเดยล เปนตน การน าเสนอขาวของ CRI เปนอยางไร ถาดจากขาวทวๆไป ขาวกระแสกใชได ไมแตกตางกนเทาไร ในอดตประเดนการเมอง

เปนเรองออนไหว อยางขาวการฉอฉลของเจาหนาทรฐจะปดกนหมด ไมมนาเสนอออกมาเลย แตเดยวนมการปรบตวมากขน มขาวการปะทะกนระหวางประชาชนกบเจาหนาท ขาวการปราบปรามการทจรตของเจาหนาททองถนออกมาใหเหนบาง แตกเปนรายงานสนๆ ไมมการเจาะลก ททาไดอยางน หมายถง สอจนเปดกวางมากขนกวาแตกอน เพราะวานโยบายของพรรคคอมมวนสตเปดมากขน คอ สอจนเปนของรฐ ตองดวาอะไรเสนอได อะไรเสนอไมได อยางเชน เรอง ทเบต ไตหวน กจะนาเสนอในมมของจน ซงเปนไปตามนโยบายของพรรคคอมมวนสต

ถาอยางนนเรยกวา ไมเปนกลางไดหรอไม และในฐานะสอมวลชน คดวา สอตองมความ

เปนกลางในการน าเสนอขาวหรอไม ความเปนกลาง คอ บางทรสกวา ถามตวเองอยวา มนมจรงหรอ แตวา มความเชอวา เรา

จะตองทางานใหดทสด พยายามเสนอทงสองฝาย หรอทกแงมมของความจรงหรอขอเทจจรง วาทางนนพดอะไร ทางนพดอะไรบาง มทางอนๆ อกหรอไม จากนนกแลวแตวจารณญาณของผรบสาร

ส าหรบ CRI คดวาควรปรบทศทางในการท างานหรอไม อยางไร เชอวาสอจนจะตองปรบตวในทสด ถาเสนอขาวเพยงดานเดยวออกมาสกพก จะเปนการ

สรางอคตกบผรบสาร ทกวนนไดมการปรบตวและมการเปลยนแปลงในระดบหนงแลว แตถาเรามองอยางจน ความเปนกลางของจนอยตรงไหน เพราะระบอบการปกครอง หรอนโยบายแตละท แตละสงคมไมเหมอนกน สอมวลชนจนมแรงกดดนในแงของรฐบาล ในแงของนโยบาย ถารฐมเหตผลวา นาเสนอไมได สอกไมนาเสนอ

บทสมภาษณ 6. นายพลลภ สามส ผ เช ยวชาญประจ าภาคภาษาไทย สถาน

วทยกระจายเสยงแหงชาตจน (CRI) อดตประจ ากองบรรณาธการ ส านกพมพมตชน ท างานท CRI ภาคภาษาไทยในต าแหนงอะไร ชวงเวลาใด

DPU

124

ปจจบนผมทางานทซ CRI ในตาแหนงผเชยวชาญภาษาไทย เรมงานมาตงแตเดอนกนยายน 2008 จนถงปจจบน และคดวานาจะคงทาตอไปจนสนสญญา 5 ป

หนาทในต าแหนงผเชยวชาญประจ า CRI ภาคภาษาไทยท าอะไรบาง หนาทหลกของการทางานทนคอ การตรวจแกขาว บทความ และรายการ ซงพนกงาน

ชาวจนแปลมาจากภาษาจน สวนใหญเปนการแกไขเรองภาษาใหสละสลวยและถกตอง หนาทอกอยางคอ อานขาวและทารายการของตวเองออกอากาศ โดยจดรวมกบเพอนคนจน และรวมจดในรายการของเพอนชาวจน ออกอากาศทงในคลน 103 ไลต เอฟเอม และคลน 101.5 สถานวทยจฬาฯ และยงมการตอสายสนทนาในรายการสานสมพนธไทย-จน ออกอากาศทาง 101.5 สถานวทยจฬาฯ

สอมวลชนจนในปจจบนเปนอยางไร จนในยคปจจบนคอนขางเปดกวางในดานเศรษฐกจและการลงทน ชวตของผคน

โดยทวไปดสขสงบด แตการทางานและคาแรงยงตาเกนไปสาหรบคาครองชพในจนยคน โดยทวไปจนพฒนาเรวมาก

ในดานสอมวลชนของจนนนมทกแขนงเชนเดยวกบประเทศอนๆ และอาจจะมากกวาประเทศไทยดวยซา อยางซ CRI ซงเปนหนาตางการประชาสมพนธประเทศของจน เปนหนวยงานระดบนานาชาตทคอยๆ คบหนาแบบยองเบา ตอนนมทงการไปขอความรวมมอออกอากาศกบคลนพนธมตรในประเทศตางๆ มการเขาซอสถานวทยเอฟเอมในหลายประเทศ การเปดศนยขาวในตางประเทศ สถานโทรทศน CCTV ของจน กแยกเปนชองทผลตรายการตางๆ กน เชน ชองขาวภายในประเทศ ขาวตางประเทศ กฬา ภาพยนตร ละครจน งว การตน นอกจากนแตละมณฑลกยงมชองโทรทศนของตวเองดวย

แตสอทดเหมอนจะมพลงมากขนทกวนในจน และทางรฐบาลใหความสาคญและเงยหฟงกคอ อนเทอรเนต ทงจากเวบขาว และบลอกสวนตว ปจจบนนชาวจนเปนผใชอนเทอรเนตจานวนมากทสดของโลก และโดยมากเปนคนรนใหมทคอนขางเปดกวาง รฐบาลจนเองพยายามใชชองทางนในการสอสารกบคนรนน มการแถลงการณของประธานาธบด หรอการสนทนาสดทางอนเทอรเนตดวย อยางททราบกนวารฐบาลจนควบคมทกอยาง และจากดขอบเขตการเสนอความคด ดงนนสออนเทอรเนตเสรของบางแหงจงไมสามารถเขาไดในเมองจน อาท เฟซบก และยทป ซงชาวจนโดยทวไปกดเหมอนไมไดรบผลกระทบอะไร เพราะพวกเขามเวบทเปนโซเชยลเนตเวรกของตวเองมากมาย

การท างานในองคกรสอมวลชนในประเทศสงคมนยมตองมการปรบตวหรอไม อยางไร

DPU

125

ไมไดปรบตวอะไรมาก เพราะงานเดมกทางานตรวจแกภาษาและตรวจความถกตองของขอมลอยแลว มบางนดหนอยทตองจดรายการและเขยนรายการเพอออกอากาศทางวทย เพราะงานเดมไมไดเกยวของกบดานน แตกเพยงแคชวงแรกเทานน และเรองของการทางานตามกาหนดเวลาชดเจน เพราะงานวทยตองรวดเรวและทนทวงทกวางานบรรณาธการหนงสอ

สวนเรองวฒนธรรมองคกรนนคอนขางแตกตาง เพราะ CRI คอนขางเทอะทะ ดวยเปนหนวยงานทใหญ และยงเปนระบบราชการ มขนตอนทยงยากและเชองชา การทางานมความชดเจนเทาทไดอธบายไปในชวงตน ไมคอยมการประชม เพราะนโยบายถกกาหนดมาจากระดบหวหนา ทไมคอยเหนดวยกคอ ทนเนนจานวนงานเปาหมายหลกมากกวาคณภาพ

งานขาวของภาคภาษาไทย CRI สวนใหญเปนงานชนสอง เพราะขาวทกชนทางบรรณาธการศนยขาวเปนคนคดมาใหจากสานกขาวซนหวาเปนหลก จากนนคอยนามาแปล มการตดตอขาวใหสนลงเพอใหเหมาะกบการออกอากาศทางวทย แตบางครงผททางานบรรณาธการไมคอยมความรเทาทนเหตการณ ทาใหขาวชา หรอมการตดตอขาวกระโดดไปมา ไมตอเนอง เมอแปลออกมาแลว บางครงจงอานไมคอยรเรอง จงตองชวยเสรม หรอบางครงกตองตงชอขาวใหใหม

อธบายความแตกตางระหวางสอมวลชนไทยกบสอมวลชนจน ในแงมมของการท างาน

และขอจ ากดตางๆ สอมวลชนในจน จรงๆไมมขอจากดใดๆ มากเพยงแตเวนไมกลาวถงรฐบาลในทาง

เสยหาย ไมกระทบจดเปราะบางในบางเรอง และไมโจมตประเทศหนงประเทศใดในทางเสยหาย จากททางานมาหลายป ยงไมเหนขาวจาก CRI กระทบตอประเทศใดและบคคลใด

นอกจากวาเกดมใครหรอองคกรใด วพากษวจารณมากอน ทางฝายจนจะออกมาบอกกลาววา การกระทาเชนนนไมดอยางไร และเสนอขอมลแยงใหพจารณาเปรยบเทยบ

ถาจะใหเปรยบเทยบกน คงตองพจารณาเรองระบบการปกครองทตางกนเสยกอน เพราะจนปกครองดวยระบอบคอมมวนสต ซงตางกบไทยอยางแนชด และจนบอกเสมอในเรองของอธปไตยของชาตทไมอาจละเมดได แมกระทงการสอสารมวลชน ดงนนจนจงควบคมการเสนอขาวของทกสานก ซงสวนใหญเปนสวนหนงของรฐทงสน

สวนไทยมสอมากมายตางฝายตางเสนอ บางขายขาวเพอการตลาด ซงบางครงกเปนการโจมตจนเกนไป บางเปนสอทไมมจรรยาบรรณ เพราะเกดขนมาเพอเปนกระบอกเสยงใหกบขวฝายการเมองตางๆ ซงเปนการโฆษณาชวนเชอใหคนทยงไมมวฒภาวะในการกลนกรองคลอยตามไดงาย จนเกดแบงเปนขวความเชอตางๆ จนบางครงสอทพยายามหลากหลายและเปนกลางกลบถ กมองวาไมชดเจนไมเลอกขาง ลงเล

DPU

126

คดวาวสยทศนและบทบาทหนาทของ CRI ภาคภาษาไทยคออะไร มองดแลว CRI ภาคภาษาไทยทาหนาท เชนเดยวกบภาคภาษาอนๆ นนกคอ

การประชาสมพนธ (Public Relations) ประเทศจนใหทวโลกรบรความเคลอนไหวทงของจนและทวโลก เปนการนาเสนอตวเองกบเพอนใหรจกมากยงขนตามนโยบายการเปดประเทศของจน และเปนเครองมอของการสยายอานาจแบบซอลฟพาวเวอรของจน ซงการกาวยางแบบนกไมไดมลกษณะทคกคามอยางอานาจทางทหารของสหรฐอเมรกา เพราะไปอยางมตร นาผลประโยชนไปใหทกคน

ยงคงพดไดวา สอมวลชนจนยงท าหนาทเปนกระบอกเสยงใหพรรคคอมมวนสตได

หรอไม ยงคงเปนกระบอกเสยงของจนเชนเดม แตไมใชในบทบาทเดม แตกอนมคนบอกวา

เสยงปกกงกรอกหประชาชนไทยใหตอตานรฐบาลและหนไปศรทธาในลทธคอมมวนสต ซงนนเปนเรองของอดต และเปนอดตทมความสบสน คงตองยอนกลบไปเมอ CRI กอตงขนครงแรก เพอตอตานสงครามญปน เปนเสยงทางจตวทยาเพอสอสารกบทหารญปน จากนนในยคสงครามเยนกมภาษาองกฤษ เพอตอบโตการโจมตชวนเชอของฝายอเมรกา ซงในชวงนกออกอากาศภาคภาษาไทยควบคกนไปดวย คนททางานภาคภาษาไทยแตกอนกเปนลกหลานจนในไทย ทเดนทางกลบมาทางานในจน และทกอยางกอยภายใตนโยบายของรฐบาลจนมาโดยตลอด CRI กเปนหนงในนโยบายตางประเทศของจนในยคนน แตในชวงเกดพรรคคอมมวนสตในไทยนน มการเผยแพรเสยงจากยนาน ซงพรรคคอมมวนสตไทยทซายจดและหวรนแรง พากนตงสถานวทยเถอนขนทนน และโจมตประเทศไทยอยางรนแรง และเปนคนละคลนกบของ CRI ซงภายหลงจน-ไทย สถาปนาความสมพนธ คลนเถอนเหลานนถกกวาดลางไปแลว

บทบาทและหนาทของ CRI ตงแตอดตจนถงปจจบน นาจะทาหนาทในการแกตาง และประชาสมพนธในแงดใหโลกภายนอกทราบมากกวา เพราะแตกอนนนประเทศจนปด เมอปดมากกมการเขาใจผดคดไปเองตางๆ นานา CRI จงเสมอนหนาตางบานหนงทเปดใหไดเหนและรจกจนมากขน และในปจจบนหนาตางบานนกไดเปลยนและขยายเปนบานกระจกแผนใหญทใสกระจาง มองเขาไปแลวเหนชดเจนมากยงขน

นอกจากนขาวตางประเทศของ CRI มความนาสนใจมากกวาทสอในไทยนาเสนอ เชน ขาวจากเกาหลเหนอ เกาหลใต ญปน กมพชา เวยดนาม ลเบย เยเมน อยปต หรอจากย โรปและอเมรกา จะเหนวามความแตกตาง พรอมทงมรายงานขาวจากความเหนของกระทรวงการตางประเทศจนตอกรณตางๆ ทเกดขนในโลก

DPU

127

ในฐานะทเปนนกวชาชพดานสอสารมวลชน มองสอจนในปจจบนเปนอยางไร สอจนมความหลากหลาย และยงยอยลงไปละเอยดในแตละสาขา เชน หนงสอพมพ

เยาวชน หนงสอพมพขาวตางประเทศ ทาใหรกวางและลกในสงทคนสนใจ ในฐานะผทางานกบสอจน มองวาจนใชสอเพอการประชาสมพนธประเทศเปนหลก ทงสอหลากภาษา และภาษาจนเองดวย อกทงในทางกลบกนกมไวเพอตอบโตสอตางประเทศหรอรฐบาลประเทศใดกตามทพดหรอเขยนเกยวกบจนในทางไมด ซงยงเปนเครองมอสาคญของภาครฐ ในขณะเดยวกนกเปนการสอกบประชาชนภายในประเทศ สอทกชนดผานการตรวจสอบจากบคคลและหนวยงานของทางการแทบทกชน เพยงแคไมวากลาวรฐบาลหรอประเทศจนในทางเสยหาย ขาว ทกชน ขอความทกอยางสามารถเผยแพรไดหมด ขอเพยงไมสรางความปนปวนขนในสงคม หรอละเมดสทธของผอนจะวาการควบคมสอของจนกทาไดดในสภาวะของประเทศเชนน เพราะมประชากรขนาดใหญ มหลากหลายเผาพนธ มการแทรกแซงจากตางประเทศ และเพราะจนมระบอบการปกครองในแบบของตนเอง ซงไมวาประเทศไหนทปกครองคลายกนกลวนใชระบบนดวยกนทงนน ไมวาจะเปนลาว เวยดนาม ควบาหรอรสเซยกไมตางกน

การน าเสนอขาวของ CRI ภาคภาษาไทย บางเรองน าเสนอในแงมมทแตกตางกบสอ

อนๆ โดยเฉพาะสอตะวนตก เชน เลอกน าเสนอในบางแงมม งดเวนบางเรอง คดวาเปนเพราะเหตใด นนเพราะจนมนโยบายใหญมาจากระดบบน โดยเฉพาะในเรองการเมองระหวาง

ประเทศ จนมองผลประโยชนเรองการคามากกวาการใชกาลงทางทหาร ดงนนการนาเสนอขาวจงออกมาแบบเปนกลาง อยางกรณแอฟรกาเหนอและตะวนออกกลาง จะเนนเสมอวาตองยตความรนแรงดวยการเจรจา และพยายามสงตวแทนเขาไปคานอานาจของประเทศมหาอานาจทางการทหารในหนวยงานและองคการตางๆ ดงนนสอจนกรบลกตอมา นาเสนอสงทรฐบาลของตนทาไปอยางไร ซงนกเปนมมมองการเสนอขาวของจน คอ พยายามไมสรางปญหากบใคร และไมใหใครมากอปญหาให

คดวาแนวทางในการน าเสนอขาวในลกษณะดงกลาวเหมาะสมกบสภาพสงคมของจน

ในปจจบนหรอไม อยางไร คดวาเหมาะกบสภาพสงคมจนอยางยง เพราะตองพจารณาเรองอปนสยของคนจนดวย

ซงสวนนสาคญมาก มคนกลาววา “คนจนหนงคนฉลาดกวาฝรงสบคน แตคนจนสบคนโงกวาฝรงคนเดยว” คอคนจนชอบออกความเหนชอบพด ชอบวพากษวจารณ โดยยดเอาตวเองเปนทตง ผดถก

DPU

128

ยงไมร ขอแคใหตวเองไดพดในสงทคด ณ ขณะนนไวกอน คนจนเหมาะกบการถกสง ถกกฎขอบงคบบบใหเกดความเคารพตอผอน

ความทประชากรจานวนมาก จงไมมใครใสใจใครมากนก ตางคนตองอยรอดของตวเอง สงเกตจากการทงขยะเกลอนเมอง ทงททางการรณรงคแลว แตไมมบทลงโทษ คนทาตามความ เคยชนเชนเดม บวกกบความเปนปจเจกชนสงในฐานะทบทบาทของพรรคคอมมวนสตกาหนดวาทกคนมสทธเทาเทยมกน (ทงทการปฏบตจรงไมใช) ดงนนผคนจงมกแสดงสทธของตนเองเสมอ แมกระทงการเดนถนน ดวยความเปนพนทสาธารณะ ใครๆ มสทธใช ดงนนก ไมจาเปนตองเดนหลบชนไหลกนเปนเ รองปกต สงททาใหสงคมจนเปนระเบยบอยไดถงทกวนนก เพราะ “กฎระเบยบ” ทเขมงวดเทานน ดงนน ขาวทมการเลอกสรรแลว จงเหมาะกบสงคมจนยง

ในอนาคตคดวาทศทางในการน าเสนอขาวของจนจะเปนอยางไร ใหพดถงระดบประเทศคงยาก แตระดบหนวยงานใหญของสอจนอยาง CRI นน กาลงม

การเปลยนแปลงอยางมาก ในขณะทสอหลายภาษาของตะวนตกทเคยเปนคแขงกนมาหลายสบปพากนยบ เลก ถอนออกจากประเทศและภมภาคตางๆ ซอารไอกลบทมทนเปดศนยขาวกวางไกลยงขน ทงนเพอทาการเสนอขาวตางประเทศในมมมองของตวเองมากยงขน อกทงเปนชองทางในการนาขาวจนไปออกอากาศยงประเทศนนๆ มากยงขน

นอกจากนการใชสอใหมกมรปแบบหลากหลายยงขนอยางตอเนอง คาดวาทศทางของ CRI นาจะพอเปนตวแทนการขยายกาลงของสอจนในตางประเทศมากยงขน โดยเฉพาะประเทศทมการลงทนและความรวมมอกนอยางมาก

ในความคด ตองการเหนสอจนเปนอยางไร อยากเหนสอจนเปดกวางในเรองของพนททางอนเทอรเนตมากยงขน และอยากใหจน

เขาไปมบทบาทในสอของโลกมากยงขน สาหรบประเทศทไมมสอสากลททรงอทธพลจะสามารถรบขาวสารไดหลากหลายมมมองมากยงขน แมจนจะเปนคอมมวนสต แตกสามารถสรางความเปนประชาธปไตยในวงการสอสารมวลชนโลกได เพราะถอไดวาเปนทางเลอกหนงใหผรบสอทวโลกไดรบขาวสารในมมมองทแตกตางจากสอตะวนตก

ผลจากการสมภาษณแบบเจาะลกพบวา ในแงของบทบาทหนาทในการน าเสนอขาวของ CRI กลมนกวชาการนกวชาชพทเกยวของและสนใจในสอสารมวลชนจน มองวา ถงแมวาปจจบนสอจน และ/หรอ CRI จะมเสรภาพในการทางานมากขน นาเสนอเนอหาขาวไดหลากหลายมากขนกวาแตกอน แตกยงคงตองรบนโยบายจากรฐบาล หามวพากษวจารณรฐบาล และปญหาทางการ

DPU

129

เมองบางเรองทรฐบาลไมตองการใหนาเสนอ หรอนาเสนอในบางแงมมตามนโยบายของรฐเทานน เชน ขาวเกยวกบทเบตและไตหวน เปนตน

ดงนน การนาเสนอขาวของ CRI ในบางเรอง อาท ประเดนทางการเมอง ขาวเกยวกบรฐบาลจน CRI เลอกนาเสนอเพยงดานบวกดานเดยว นกวชาการและนกวชาชพชาวไทย อธบายวา การนาเสนอขาวอยางเปนกลางนนเปนเรองทถกตองเหมาะสม แตในทางปฏบตนนเปนเรองยาก ไมวาจะเปนสอในโลกเสรประชาธปไตย ทตองเกยวของกบระบบทนและโฆษณา สอในโลกสงคมนยมกขนกบรฐ ขณะทสอในประเทศกาลงพฒนากเกยวของกบทงระบบทน อานาจรฐ แล ะปจจยอนๆ ทเขามาเกยวของ ในสวนของ CRI ซงเปนสอในระบอบสงคมนยมแบบจน ปจจบนมความยดหยนมากขนในการใหอสระในการทางาน แตกตองมขอจากดในบางเรอง เชน ประเดนทางการเมอง การวพากษวจารณรฐ และเรองความสมพนธระหวางประเทศ

ในสวนของทศทางในการนาเสนอขาวของ CRI ในอนาคตนน กลมนกวชาการและนกวชาชพชาวไทย กลาวโดยสรปวา สอจน และ/หรอ CRI การนาเสนอขาวยงขนอยกบรฐ ถาถงจดๆหนง ถารฐบอกใหหยด สอกตองหยดทาหนาท ดงนน รฐควรเปดโอกาสใหสอจน และ /หรอ CRI เปนสอมวลชนทแทจรงของประชาชน ทาหนาทไดตามหลกของสอมวลชนสากลทวไป

กลมท 3 สมภาษณกลมผฟงชาวไทย และ/หรอ ผตดตามเวบไซต CRI ภาคภาษาไทย บทสมภาษณ 1. นางสาวนภา อตตนะกรงส ผฟงวทย และ/หรอตดตามขาวสารจาก

เวบไซต CRI ภาคภาษาไทย ขอมลพนฐาน เปนคนกรงเทพฯ บดามารดามเชอสายจน ประกอบอาชพคาขาย และฟง CRI มาไดสบ

เอดปแลว ฟงขาวสารของ CRI ฟงชวงใด และเวลาใด ฟงคลนสน SW 7360 และ 9785 สองคลน ชวงตอนเยนหกโมงครงถงทมครง และอก

รอบเวลา แปดโมงครงถงเกาโมงครง ฟงสองรอบ นอกจากฟงจากวทยแลวไดเปดเวบขาวของ CRI ดวยหรอไม เปด อาทตยหนงประมาณสองสามครง อานขาว ดประเดนวามอะไรบาง และดสอน

ภาษาจน

DPU

130

เหตผลทตดตาม CRI ภาคภาษาไทย เพราะอะไร ครงแรกทไดฟงเมอป 2543 ไดรจกกบอาจารยอรณ โจว หรอคณโจวซ ซงเปนครสอน

ภาษาจนท OCA กระทงคณโจวซกลบปกกงกบอกวา จะทางานท CRI กเลยตดตามฟงมาตลอด รสกทงมากททมงานเปนคนจนทงหมดแตเขาพดภาษาไทยชดเจน แลวเราไดรบขาวสารจากจนเยอะมาก ขาวจากทางประเทศจนจะไมคอยไดเผยแพร เมอประมาณสบปกอน อกอยางบรรพบรษเรากเปนคนจนดวย มาจากประเทศจน ทผานมาเราไมเคยรเรองบรรพบรษเลยวาเปนอยางไร พอมาฟง CRI ทาใหเรารจกจนมากขน

ชอบฟงรายการใดของ CRI ชอบทกรายการทฟงอย โดยเฉพาะเรองวฒนธรรม ประวตศาสตร เพราะประวตศาสตร

จนมมายาวนานแลวเราไมเคยรเลย ยคจานถว สมยชง สมยหลว สมยถง ทาใหไดความร เรองราวของสงคมจนในปจจบนกนาสนใจ และการสอนภาษาจน

คดวารายการท CRI น าเสนอมการเปลยนแปลงพฒนาอยางไรบาง พฒนาขน มาชวงหลงใหแตผเชยวชาญอานขาว สมยกอนจะมชาวจนอานดวยจะม

เสนหไปอกแบบ แตตอนนใหผเชยวชาญอานกอกแบบหนง แตโดยสวนตวอยากใหคนจนอาน เพราะวาชอบฟงเสยงทเขาพดเปนภาษาไทย

ปจจบนประเทศจนเปดประเทศมากวา 30 กวาปแลว มการเปลยนแปลงหลายๆ เรอง

คดวามผลตอการน าเสนอขาวของ CRI หรอไม มผลอยางมากเลย CRI เปดกวางมากขน ขาวทนาเสนอไมไดมแตขาวดานดอยางเดยว

มความหลากหลายมากขน ทาใหเรารจกจนไดหลากหลายแงมม ไดเหนภาพของประเทศจนกวางขนและลกขนดวย

การน าเสนอขาวของ CRI ทอาจงดเวนบางเรอง หรอน าเสนอในบางแงมม เชน การ

วพากษวจารณรฐบาล หรอ พรรคคอมมวนสต คดวาเปนเรองทเหมาะแลวหรอไม เพราะอะไร คดวาเหมาะสมแลว เพราะเปนเรองของความมนคง จนเปนประเทศใหญ ถาจะใหอสระ

เกนขอบเขตกไมสามารถควบคมประชาชนได ถาคอมมวนสตปกครองแลวประชาชนอยดมสข ไมเดอดรอนมาก คดวานาจะดกวาทจะใหเสรเกนขอบเขต ถาเสรกนเกนไป คนเรากชอบแหกกฎและปจจบนรฐบาลจนไดผอนปรนมากขนาดนกคดวาเหมาะสมแลว

DPU

131

เรยกไดไหมวา CRI ยงท าหนาทเปนกระบอกเสยงใหพรรคคอมมวนสต ตามทฤษฎโซ

เวยตคอมมวนสต ไมถงกบขนาดนนคดวาถาเปนตวเอง ถาพดถงความมนคงของชาตกจะไมนาเสนอ ตอง

คดถงประเทศเปนหลกอนนเปนมมมองของผฟง คดวาแนวทางการควบคมสอในปจจบนของจนนนาจะเหมาะสม คดวาเหมาะสม แลวในอนาคตอก 10 ป หรอ 20 ป คดวาตองเปดกวางขนเพราะวา

เดยวนสอออนไลนกทวถงแลว คงตองเปดกวาง แตคอยๆ เปนคอยๆ ไป ในฐานะผฟง CRI อยากใหสอจนพฒนาไปทางใด CRI พฒนาขนเรมขนจากทออกคลนสนอยางเดยว จากนนรวมมอกบสถานวทยจฬามา

ออกอกครงชวโมง แลวมาออก FM 103 แลวกมาออนไลนเปนเวบไซตทางอนเทอรเนตรายการหลากหลายมากขน ตอนนนาเสนอเรองราวของวยรนมากขน เปนการเปลยนแปลงไปตามยคสมย

บทสมภาษณ 2. นายอาสา ทองธรรมชาต ผฟงวทย และ/หรอตดตามขาวสารจาก

เวบไซต CRI ภาคภาษาไทย ขอมลพนฐาน เปนคนกรงเทพฯ ประกอบอาชพรบราชการ สงกดกรงเทพมหานคร ตดตามฟง CRI

ภาคภาษาไทย มาประมาณ 7-8 ปแลว สมยทคณสธาทพย (โมราลาย) เปนผเชยวชาญและจดรายการออกอากาศ

ตดตามฟง CRI ชวงเวลาใด สวนใหญจะฟงชวงเยน ฟงจากวทยในรถคลนจฬา 101.5 ชวงสโมงครง-หาโมง ฟงทก

วน ถารถไมตดจะหมนจาก จ.ส. 100 หรอ ส.พ.อ.91 มาฟงวทยจฬาฯ ฟงอยางนสลบกนไปมาตลอด 7-8 ปมาแลว

เหตผลทเลอกฟง CRI ภาคภาษาไทยเพราะอะไร

เปนชวงเวลาทกาลงเดนทางกลบบาน รถตด และไมชอบฟงเพลง ถาไมฟงขาวจราจรกจะฟงสาระความรจาก CRI ภาคภาษาไทยเปนสวนใหญ เพราะชอบเรองราวเกยวกบประเทศจน ชอบ

DPU

132

รายการสานสมพนธไทย-จน ปจจบนนจนเปดประเทศแลว และคลายๆ กบวา CRI เปนสอโดยตรงจากทางรฐบาลจนทสอมาถงชาวตางชาต ซงจรงๆ แลวเรากเลอกรบเหมอนกนวา ขาวไหนเชอไดมากนอยแคไหน

มความสนใจอะไรเกยวกบประเทศจน สนใจในหลายๆ เรอง ชอบศกษาประวตศาสตรจน อกทงคดวา ถาคนจนพดอะไรจะม

อทธพลตอโลก ตอบานเรา ตงแตสมยสโขทยจนถงปจจบน อยางนอยเครองถวยชามทเราเหนตามพพธภณฑตางๆ กมาจากราชวงศหยวน พอๆ กบทเราตงสโขทยแลว

คดวาขาวสารทไดรบจาก CRI เปนอยางไร ยงขาดความสด ใหม คลายๆ กบมตนฉบบกากบอย แปลมาจากภาษาจน คอเนอหา

สาระ ใคร ทาอะไร ทไหน เมอไร อยางไร ไดรบความรด แตวาขาวบางเรองเนอหาเปนเชงบวก แตพอมาฟงขาวบานเรากลายเปนเรองทมความขดแยง เปนเชงลบ แตของ CRI ขาวจะเปนเชงบวกคอนขางมาก เขาใจวามาจากรฐบาลจนกากบอย

ทวาขาวไมสด หมายความวาอยางไร คลายกบวามความนาสนใจนอย เหมอนไมคอยเปนขาว แตเปนการประชาสมพนธ

มากกวา นาเสนอความกาวหนาของประเทศจนในดานตางๆ ขาดองคประกอบดานความขดแยง และการนาเสนอปญหารอบดาน

จนเปดประเทศมาหลายป ขณะทคณอาสาเองกฟง CRI มาหลายป มองเหนการ

เปลยนแปลงของ CRI บางหรอไม CRI มการเปลยนแปลง เชน รายการตางๆ มความเปนวาไรตมากขน มชวงทพดคยกน

ไมใชเสนอขาวอยางเดยว คอมความใกลชดกบผฟงมากขน หรอมการนาบทความมาเลาใหฟงเหมอนเราอยในวงสนทนา มความเปนกนเองกบผฟง สวนรายการสอนภาษาจนทางวทย ผมคดวาไมคอยไดผล ฟงซาไปซามากพดไมได สรายการอนของ CRI ไมได

ในฐานะผฟง CRI ถาเทยบกบสอบานเรา CRI พอจะเทยบไดกบองคกรสอใด ถาเปนของรฐบาล ผมวาคลายชอง 11 แตความทนสมย ผมคดวามมากกวาชอง 11 คอม

ความทนสมยคลายกบชอง 9 คดวา CRI พอจะเทยบเคยงไดกบทงชอง 9 และ 11 ของบานเรา เพยงแตวาบานเรากระบอกเสยงของรฐยงเปนชอง 11

DPU

133

ยงพดไดไหมวา สอจนอยาง CRI ยงเปนกระบอกเสยงใหพรรคคอมมวนสต คงไมถงขนาดนน ผมวา CRI มความทนสมย ใหความร มขาวคนจนมากขน

หลากหลายขน แตวาขาวเกยวกบพรรคคอมมวนสต เกยวกบรฐบาลจะเปนขาวเชงบวกทงหมด อนนคงจะเรยนวายงเปนกระบอกเสยงได

ขาวสาร CRI บางเรอง จะน าเสนอเฉพาะบางแงบางมม เชน ขาวการเมองในประเทศ

และขาวการเมองในตางประเทศ เชน การเมองในประเทศจนจะพดถงผลงานของพรรคคอมมวนสต และรฐบาล ขณะทการเมองในตางประเทศอยางอเมรกาจะวจารณกนอยางเตมท ไมทราบวาผฟงคดเหนอยางไร

ตรงนผมเขาใจวา เราอยตรงกลาง คอ เราไมใชตะวนตก และไมนยมจนทเดยว อเมรกนวาอยางไรเรากฟงสวนจะเหนดวยไมเหนดวยเปนเรองของเรา สวนจนจะวาอยางไรกเรองของจน เรากฟงแลวมาวเคราะห ยกตวอยางเชน ขาวเกยวกบการประทวงในตะวนออกกลางกไมคอยปรากฏ หรอขาวลมลางรฐบาลตางๆ จนจะไมนาเสนอเลย บางเรองพอเขาใจไดวา ประเทศอาหรบทเปนศตรกบอเมรกา กไมนาเสนอ

ในฐานะทฟงรสกอยางไร สวนตวผมไมมความเหนเรองการเมองเทาไร แตพยายามเขาใจคนทาสอวาเปนอยางไร

อยางอเมรกาเองหลายสวนเรากไมไดคดอยางเขา หรออยางจนเองเรากไมไดคดอยางจน ในฐานะทเปนคนไทย เราเลอกเปดรบหลายสอ หลายแงมม เพอฟงแลวคดวเคราะห

แนวทางในการน าเสนอขาวของ CRI เหมาะสมกบสภาพสงคมจนปจจบนหรอไม

อยางไร ผมวา ควรจะเปดมากขนกวาน คอพยายามใหประชาชนรบรมากขน คดวาในอนาคตทศทางในการน าเสนอขาวของจนควรจะเปลยนหรอไม อยางไร นาจะตองปรบ อาจจะไมตองเปลยน แตตองปรบนโยบายใหทนสมยแลวกเหมาะกบ

สภาพผคนและสงคม ในฐานะผฟง CRI อยากเหน CRI น าเสนอเนอหาอะไรบาง

DPU

134

จรงๆทคดวาไมจาเปน คอ เรองสอนภาษาจนไมคอยประสบความสาเรจ แตวาเรองทอยากใหนาเสนอ คอ เรองความสมพนธระหวางไทยกบจน นาจะเปนจดเดนของรายการ ผมประทบใจการนาเสนอขาวเรองสมเดจพระเทพฯทไดรบคดเลอกเปน 1ใน10 บคคลของโลกทเปนมตรกบจน การนาเสนอขาวนทาใหความสมพนธระหวางประเทศด และระหวางประชาชนดวยกนรสกวามไมตรตอกน

มรายการอะไรทอยากให CRI ผลต ผมชอบเกยวกบประวตศาสตร วทยาศาสตรของจน สวนเรองทองเทยวมมากอยแลว ซง

ผมกชอบฟง เคยประทบใจเรองปนจกรยานไปสะพานมารโคโปโล คอเปนเรองทองเทยวบวกกบประวตศาสตร ฟงแลวสนกด

บทสมภาษณ 3. นายสรยน โชตวฒนะกล ผฟงวทย และ/หรอตดตามขาวสารจากเวบไซตCRI ภาคภาษาไทย

ขอมลพนฐาน อาย 60 ป เปนคนกรงเทพฯ มเชอสายจน ขาราชการบานาญ อดตนกวชาการทางดาน

เศรษฐศาสตร ตดตามฟง CRI ภาคภาษาไทยมาประมาณ 2- 3 ป จากคลน 103 และฟงของจฬาคลน 105 เปนประจาในตอนเยน

ฟง CRI ภาษาไทย เปนประจ า เพราะอะไร ชอบฟงเกยวกบสถานททองเทยวของจน สวนขาวของ CRI ถอเปนอกทางเลอกหนงท

เปดรบ เพราะสวนมากจะฟงจาก CNN รอยเตอร AP ซงเปนขาวจากฝงตะวนตก ยโรป อเมรกา ซงบางเรองมอคต ไมตรงไปตรงมา ถาจะหาอะไรมาอางองหกลางกนได CRI เปนชองทางหนง ในการเปรยบเทยบขอมล ซงจะรบฟงขาวสารจากทงสองดาน

ขาวสารและรายการของ CRI ภาคภาษาไทยทน าเสนอตอผฟงเปนอยางไร จดรายการไดหลากหลายด แตจะเรยกวาชอบทงหมดกไมเชง บางเรองถกใจ บางเรองก

เฉยๆ เรองทชอบ เชน เรองราวทางประวตศาสตร ตานาน อยางตานานของมงกร 9 ตว และอยากฟงวาทางเอเชยมอะไรเกดขนบาง ไมใชวาเอเชยตองดอยกวาฝรง บางสงเรากเหนอกวาเขา ซงเราไมคอยร CRI จะนามาเลาใหฟง โดยภาพรวมขาวสารทนาเสนอมความหลากหลายด หลายๆ เรองทเกดขนในโลกผมรจาก CRI เพราะสอทางตะวนตกไมนาเสนอ

DPU

135

กบสภาพสงคมจนทมการเปดประเทศมากวา 30 ป มการเปลยนแปลงและพฒนา คดวา

มผลตอการท างานของสอจนหรอไม อยางไร ม แตอาจจะเปลยนแปลงไมมากเทาทควร เปนในลกษณะของโครงสรางการปกครอง

ซงสอจะมอสระมากไมไดในระดบหนง ผมเชอวา รฐบาลจนคงเขาใจ อะไรทฝนธรรมชาตเกนไปจะขาดความนาเชอถอ มแตสญเงนเปลาๆ ไมไดประโยชน รฐบาลจนยงใชสอเปนเครองมอ แตอยางนอยตองปลอยใหเปนอสระ ปลอยใหนาเสนอความจรงออกมา สรางศรทธากบผฟงกอน ซงสงเกตไดวา ถาเปนเรองของรฐบาลจน หรอพรรคคอมมวนสตจะไมวพากษวจารณ หรอหลายครงกถกใชเปนเครองมอตอบโตอเมรกาและยโรป

ในฐานะทตดตามสอหลากหลาย อยากใหชวยเปรยบเทยบระหวางสอจนกบสอไทย มความแตกตางมาก เนองจากเราอยเมองไทย สอไทยรบฟงหลายคลนไดหลายสถาน

หลายชองทาง และหลายประเภท ทสาคญสอในบานเราอยากใหมจรยธรรมใหมากกวาน บางฉบบ บางชองชอบยกหางนกการเมอง กบ CRI คงเทยบไดกบ อสมท. คอมลกษณะ กงๆ รฐวสาหกจ แตกไมถงกบเปนกระบอกเสยงของรฐบาลโดยตรง ซง CRI เองกมอสระพอตว แตเนองจากไมใชโทรทศน แตเปนวทย และเวบไซต

กบสภาพสงคมจนในปจจบน ทผอนปรนในบางเรอง แตยงมการควบคมในบางเรอง

จะสงผลตอการน าเสนอขาวสารของสอหรอไม สงผล สงทนาเสนอสวนใหญจะเปนขาวของรฐบาล ภารกจ ผลงาน แหลงทองเทยว

ประเพณวฒนธรรม มลกษณะของการแนะนาคนไทยทจะไปเทยววาทไหนนาเทยว ซอของทไหน ตอรองราคาอยางไร

ขาวการเมอง หรอขาวเศรษฐกจ ทน า เสนอในขาวตางประเทศของ CRI จะ

วพากษวจารณอเมรกาหรอตะวนตกอยางชดเจน ผฟงมความคดเหนอยางไร ผมรสกเฉยๆกบตรงน ลกษณะเปนการโตตอบบางในบางครงเปนเรองปกต เนองจาก

ขาวของตะวนตกกเชอไมได 100% เหมอนกน แตทางตะวนตกมวธทแยบยลกวา เชน กรณของจน คนไหนทเปนศตรของจน รฐบาลจนตองจบตดคก และในปนน คนๆ นนจะไดรางวลโนเบลไพรซ สาขาสนตภาพ วธการกคอวาศตรของศตรนนคอมตร มการเมองแทรกอย เราตองใชวจารณญาณ

DPU

136

เรยกไดวาสอจน หรอ CRI ยงเปนกระบอกเสยงใหพรรคคอมมวนสตตามทฤษฎโซเวยต

ได แตไมเตมปากเทาไร เพราะวาเทาทฟงไมใชจะยกยองทกอยาง ถาจะเปรยบเทยบ คอ ไมใชกรมประชาสมพนธ แตเปนแค อสมท. เปรยบเทยบกนระหวางงานในเมองไทย จะเหนชดเจนวา ขาวของกรมประชาสมพนธจะเปนของรฐบาลทงหมด แตถาเปน อสมท.ขาวจะหลากหลาย มการตชมได ความแตกตางนาจะอยตรงน ซงดขนกวาสมยกอน แตอาจจะยงไมคอยกลาเทาไร เพราะเ ท า ท ฟ ง ไ ม ไ ด ย น ก า ร น า เ ส น อ ข า ว ใ น ล ก ษ ณ ะ ก ล า พ ด ก ล า ท า แ บ บ จ ร ง ๆ จ ง ๆ

การน าเสนอขาวตามแนวทางนของจน คดวาเหมาะสมกบสภาพสงคมของจนหรอไม อยางไร

สวนตวคดวา ควรจะผอนปรนอก ในขณะเดยวกน คนทรบผดชอบเปนผสอขาว ตองมความรบผดชอบสงมากขน มจรรยาบรรณ เพราะวาเราตองคานงวา ขาวเวลานาเสนอออกไปแลวอาจสรางปญหาได และสงคมจนกวางใหญ การแกปญหาเมอเกดขนไปแลวเปนเรองยาก

ในอนาคต อก 10-20 ป แนวทางดงกลาวยงเหมาะสมอยหรอไม อยางไร ไมกลารบรองถงขนาดนน ทฤษฎอยางหนงแตเวลานาไปใชกตองปรบใหเขากบ

สถานการณ อยางของอเมรกาทเปนประเทศเสร แลวนามาเปนแบบอยางกน ผมคดวา เหมาะก บอเมรกา จะเอามาใชกบไทยหรอจนคงไมได ถาจนปกครองแบบประธานาธบดสหรฐฯ ผมเชอวา จนแตกเปนเสยงๆ แตกเปนหลายประเทศ แมแตไทยเองถาเปนอยางอเมรกา ภาคอสานคง เปนประเทศหนง ภาคใตกอกประเทศหนง ผมเชอวาเปนอยางนน เพราะอปนสยของคนแตกตางกน ระบบการปกครองไมสามารถใชเปนหนงเดยวได

ในฐานะผฟงอยากเหนสอจนเปนอยางไร หรออยากเหน CRI พฒนาไปในทศทางใด อยากใหมความกลาทจะพดนาเสนอในสงทเปนจรง เพราะความจรงเปนสงไมตาย

หมายถงกลาพดทกเรองทเปนจรงแมกระทงการวพากษวจารณพรรคหรอรฐบาล ตองคดเหมอนวา อนนนเปนความผดของตวบคคลหรอความผดของอะไรกวาไป ไมนาเสนอในลกษณะปลกปนยวย

บทสมภาษณ 4. นางสาวสพชฌาย ปยะศรประภา ผฟงวทย และ/หรอตดตามขาวสารจากเวบไซต CRI ภาคภาษาไทย

DPU

137

ขอมลพนฐาน เปนคนกรงเทพฯ โดยกาเนด ทางานเปนเจาหนาทสวนวชาการและอ-เลรนนง

ของบรษท ไทยประกนชวต จากด สานกงานใหญ ตดตาม CRI มากวา 2 ป สวนใหญจะอานทางเวบไซตในชวงเยนๆ หลงเลกงาน ในวนจนทรถงศกร หรอตอนดกหลงจากทลกๆ เขานอนแลว ใชเวลาอานประมาณวนละ 1 ชวโมง

ตดตามขาวสารอะไรจาก CRI ภาคภาษาไทย อานแทบทกเรองขนอยกบวาม เวลามากนอยแคไหน แตทชอบมากคอ ขาวความ

คบหนาความกาวหนาของจนในดานตางๆ ขาวการศกษา ขาววฒนธรรม และขาวเศรษฐกจ เหตผลทตดตามอานขาวจาก CRI ภาคภาษาไทย เพราะเหตใด ชอบความทนสมยในการนาเสนอขาวสารทวโลก โดยเฉพาะขาวในภมภาคเอเชยและ

จน นอกจากนนยงมขาวทางแอฟรกา ฯลฯ ทสาคญเปนขาวทอานงาย เขาใจงาย เนอหาไมยดยาว ประหยดเวลาในการทาความเขาใจเนอหาสาระ

กบสภาพสงคมจนในปจจบนทมการเปดประเทศมากวา 30 ป ไมทราบวามองเหนการ

เปลยนแปลงของสอจนหรอไม อยางไร คดวา การนาเสนอขาวมความหลากหลาย ทนสมย สมยกอน การทาขาวหรอการเสนอ

ขาวของสอมวลชนจนเปนเรองทจากดมาก เพราะจนกลวเรองความมนคง แตตอนนนโยบายผอนคลายมากขน จงทาใหเราไดเรยนรพฒนาการของสอมวลชนจนไดดขน และไดรจกจนมากขนดวย

ถาเปรยบเทยบกบสอไทย คดวา CRI เหมอนหรอแตกตางกนกบสอบานเราหรอไม

อยางไร ถาจะเปรยบเทยบกนในความเปนสอ สงทเหมอนกน คอ การนาเสนอขาวสาร ทงสอ

ไทยและสอจนตางตงใจนาเสนอขาวททนสมยทสด และเลอกรปแบบการนาเสนอขาวนาสนใจมากขน มการตดตามขาวไดหลากหลายวธ สงทแตกตางกน คอ อสรภาพในการนาเสนอขาว สอจน หรอ CRI ตองทาภายใตการควบคมจากภาครฐ แตสอไทยสามารถนาเสนอไดอยางอสระ ภายใตจตสานกของนกขาว ผอานหรอผฟงใชวจารณญาณของตนเอง แตขอเสยคอ สอไทยนาเสนอขาวตลาดมากเกนไป เนนขายขาวสสนมากกวาขาวทใหประโยชนกบประชาชน สาหรบสอจน แมจะ

DPU

138

ถกจากดอสรภาพบางเรอง แตขาวทนาเสนอเปนขาวทคดสรรมาแลว ขอเสยกคอ ไมค อยมการนาเสนอในเชงวเคราะห

กบสภาพสงคมจนในปจจบนทมลกษณะผอนปรนมากขน คดวาสงผลกบการน าเสนอ

ขาวสารของสอมวลชนจนหรอไม อยางไร เทาททราบ สอมวลชนจนคนเคยกบวธการทางานแบบนอยแลว ทางานใหพรรค

คอมมวนสต เปนสวนหนงของพรรคฯ แตทชอบกคอ มความผอนปรนมากขนในหลายๆ เรอง ยงพดไดวา สอมวลชนจนท าหนาทเปนกระบอกเสยงใหพรรคคอมมวนสตไดหรอไม

เพราะเหตใด คงไมใช มองวาการบรหารของจนทกวนน แมจะเปนรฐบาลในระบอบสงคมนยมทมา

จากคอมมวนสต แตนโยบายหลายๆ อยางของเขา ผนาของประเทศมความชดเจน และมวสยทศนทด มเปาหมายในการนาประเทศ ทาใหเกดความคลองตวในการตดสนใจดาเนนนโยบายตางๆ ซงตางจากประเทศไทย ท เปนประชาธปไตยแบบหลายพรรค กลายเปนเรองของการตกลงผลประโยชนของแตละฝายมากกวาคานงถงประโยชนทจะเกดขนกบประเทศและประชาชน

การน าเสนอขาวของ CRI บางเรองน าเสนอในแงมมทแตกตางกบสออนๆ โดยเฉพาะ

สอตะวนตก เชน เลอกน าเสนอในบางแงมม งดเวนบางเรอง เปนเพราะเหตใด ถกจากดจากรฐ แตบางครงคดวาเปนเรองทด เพราะจนมประชากรจานวนมาก การ

นาเสนอขาวบางอยางอาจกอใหเกดความแตกแยก กระทบตอความมนคง จนจงเลอกไมนาเสนอดกวาเพอความสงบสข ซงแตกตางจากไทย ใครเชยรใคร กจะนาเสนอแบบสดโตง จนคนฟงคนอานเคลมตาม แยกแยะไมออกวาอะไรเปนความจรง อะไรเปนความคดเหน จนอาจกอใหเกดความแตกแยกในสงคม

แนวทางในการน าเสนอขาวลกษณะดงกลาวของจนถกตองเหมาะสมกบสภาพสงคมใน

ปจจบนหรอไม อยางไร เหมาะสมดกบสภาพสงคมในปจจบน เพราะมพฒนาการทดอยางเหนไดชด คอยๆ เปน

คอยๆไป ไมใชทาแบบกาวกระโดด และไมไดปดประเทศเหมอนในอดต

DPU

139

ในอนาคตคดวาทศทางในการน าเสนอขาวของจนจะเปนอยางไร เชอวา สอมวลชนจนจะมอสรภาพในการนาเสนอขาวมากขน และสออนเทอรเนตนาจะ

มความสาคญมากขนดวย ในฐานะผตดตาม CRI อยากเหน CRI พฒนาไปในทศทางใด อยากเหนสอ CRI นาเสนอขาวในเชงวเคราะหมากขน และมการพฒนาใหเขาถงขาวได

หลายชองทาง

บทสมภาษณ 5. คณศรวรรณ ครบา ผฟงวทย และ/หรอตดตามขาวสารจากเวบไซตCRI ภาคภาษาไทย

ขอทราบขอมลพนฐาน ภมลาเนาอยทจงหวดเชยงราย ปจจบนอาศยอยในกรงเทพฯ ทางานตาแหนงเจาหนาท

อาวโส ธนาคารไทยพาณชย สานกงานใหญ ตดตาม CRI มาประมาณ 3-4 ปจากทางเวบไซต ในชวงเยนๆ หลงเลกงาน โดยใชเวลาประมาณ 30 นาท – 1 ชวโมง

เหตทตดตามอานขาวจาก CRI ภาคภาษาไทย เพราะเหตใด ทแรกตดตามเพอใชเปนขอมลในการเขยนบทความ เขามาดขอมลในบางเรองทตองการ

เชน ขาวเศรษฐกจ แหลงทองเทยว เปนตน แตหลงจากนนกตดตามเปนประจา ชอบชวงทสอนภาษาจนดวย

คดวาขาวสาร หรอ รายการตางๆ ท CRI ภาคภาษาไทย น าเสนอเปนอยางไร บางรายการมความนาสนใจ แตยงขาดเนอหาทครอบคลมสาหรบตอบขอสงสยของผฟง

เพราะหลงจากฟงรายการแลวหลายเรองกยงมคาถามทอยากรอย โดยททาง CRI ไมไดนาเสนอตอ อยากใหรายการครอบคลมรอบดานมากกวาน ในสวนของขาวยงสรปการนาเสนอไมเดดขาด ขาดวสยทศนในการทาขาว เหมอนเปนการรายงานไปเรอยๆ และมธงหรอมจดมงหมายไวกอนแลว

กบสภาพสงคมจนในปจจบนทมลกษณะผอนปรนในบางเรอง แตยงควบคมบางเ รอง

คดวาสงผลกบการน าเสนอขาวสารของสอมวลชนจนหรอไม อยางไร

DPU

140

คดวาสงผลกระทบตอการทางานของสอ เพราะสอในหลายประเทศอาจรายงานทกอยางไดอยางมประสทธภาพและมอสระ แตการรายงานของสอจนนนสงผลตอการรบรของคนทรบสอ อยางทบอกไปแลววา ในบางเรองเหมอนรายงานไมครบถวน หรอรายงานเพยงบางสวนเทานน

พดไดวาสอมวลชนจนท าหนาทเปนกระบอกเสยงใหพรรคคอมคอมมวนสตตามทฤษฎ

โซเวยตฯไดหรอไม คดวายงคงเปนเชนนน การน าเสนอขาวของ CRI ในปจจบน เปนอยางไร มสวนทดและนาจะทาไดดกวาน และยงมสวนทตองปรบปรงและเพมเตมดวย เพอเพม

ความโดดเดนดงดดความสนใจ นาตดตาม จนไปถงขนทถาใครนกถงสอจนกตองนกถง CRI ในเหตผลเรองของความนาเชอถอ ความฉบไว และความชดเจน ผฟงสามารถใชขอมลของ CRI ในการอางองหรอตดสนใจในหลายๆ ดานได

การน าเสนอขาวของ CRI ภาคภาษาไทย บางเรองแตกตางกบสออนๆ โดยเฉพาะสอ

ตะวนตก คดวาเปนเพราะเหตใด การเลอกนาเสนอในบางแงมม งดเวนบางเรอง บางทอาจเปนขอจากดจากการควบคม

สอของรฐ หรอการนาเสนอเหมอนสออนๆ สอของตวเองอาจไดรบความสนใจไมเทากบสอทนากระแสการตดตามไวไดมากอยแลว บางทคดวา การเสนอในแงมมของ CRI อาจดงความสนใจไดจากคนบางกลม แตการนาเสนอบางแงมม หรองดเวนบางเรองกเพอใหเหมาะสมกบนโยบายของรฐ

คดวาแนวทางในการน าเสนอขาวในลกษณะดงกลาวถกตองเหมาะสมกบสภาพสงคม

ของจนในปจจบนหรอไม อยางไร ถาจะมองถงเรองความเหมาะสม คดวาเหมาะสมแลว เพราะไมไดสรางปญหาอะไร แต

ถามองถงความถกตอง บางทความถกตองอาจสรางปญหาในหลายๆ เรองไดในภายหลง เพราะในยคสมยนการปกปดขอมลขาวสารเปนไปไดยาก

DPU

141

ในอนาคตคดวาทศทางในการน าเสนอขาวของจนจะเปนอยางไร ขนอยกบความตองการของรฐ ซงเปนผกาหนดทศทางของสอจน ทตองการใหผรบสอ

รบรและเขาใจในเรองใดบาง ในฐานะผฟง ตองการเหนสอจนพฒนาไปในทศทางใด ตองการใหสอจนพฒนาไปในทศทางทตอบสนองความตองการของผรบสอ ทงในเรอง

ของเนอหา วธการ รปแบบการนาเสนอ และขอมลตางๆ บทสมภาษณ 6. นายเกษม คมครองศลป ผฟงวทย และ/หรอตดตามขาวสารจาก

เวบไซต CRI ภาคภาษาไทย

ขอมลพนฐาน เปนคนกรงเทพฯ อยท พทธมณฑล สาย 4 มเชอสายจน จบจากจฬาฯ ปจจบนอาย 38 ป

ทางานเปนผจดการหนวยอยทเอไอเอ ประกนชวต มงานพเศษคอ มาถวายความรพระลกศษย ทมหาจฬาฯ วชาสถต ตดตามฟงทางวทยจฬาฯ รจก CRI ผานทางวทยจฬาฯ ตดตามฟงมาได 2 ปกวาแลว ฟงตอเนองบาง ไมตอเนองบางแลวแตชวงเวลา และบางครงกเปดเวบ Thai.CRI.com อานเพมเตมในบางเรอง

เหตผลทตดตามขาวสารจาก CRI ภาษาไทย เพราะอะไร เปนคนชอบฟงขาวจากหลายสานก ไมใชวาจะฟงขาวเฉพาะเสอเหลอง เฉพาะเสอแดง

อยางเดยว หรอฟงขาวจากวทยจฬาฯ อยางเดยว ฟงหมดเทาทมเวลา เวลาไปตางประเทศจะเปด CNN หรอเปดอะไรทเกยวของกบประเทศของเขา สวน CRI สะดวกตรงทเปนภาษาไทย และอยากรเรองราวเกยวกบประเทศจน มมมองของจนในเรองตางๆ

ไมทราบสนใจอะไรเกยวกบประเทศจน บรรพบรษมเชอจน อยากรเรองราวตางๆในประเทศจน และมมมองของ รฐบาลจน

เกยวกบเรองตางๆ ทเกดขนในโลก ไมใชฟงแตฝงตะวนตกอยางเดยว อกทงเคยไปเทยวจนหลายครง หลายเมอง เชน เฉงต เซยเหมน เซยงไฮ มความสนใจอยากรเรองราวทเกยวกบประเทศจน

DPU

142

ขอมลขาวสารท CRI ภาษาไทย น าเสนอเปนอยางไร ถาเปนขาวตอนเยน เปนขาวทมสน กระชบ ทาใหไดรบขาวสารจากเมองจนมากขน

เพราะวาตอนนเรารบและฟงจากทางตะวนตกอยตลอดเวลา และคอนขางมาก ถาเรา รบขาวจากจนไปดวย ทาใหมมมมองทหลากหลาย ไดรไดรบขาวสารจากจนจากโลกตะวนออกมากขน บางทอยใกลๆ กน แตรเรองของทางยโรปและอเมรกามากกวา

ฟง CRI มา 2 ป อยากเหนการพฒนาอยางไร คดวา ทมงานมความตงใจในการนาเสนอขาว มความหลากหลาย ชวงเรยนภาษาจนกบ

CRI ทองเทยว สารคด เปนตน อยากใหเพมเตมเกยวกบวรรณคดจน อาจนามาเลาใหฟง สรปใหฟง วรรณกรรมจนมเรองเดนๆ อยมากมายหลายเรองนามาเลาใหฟงคนไทยนาจะด เพราะวาบางทไดไปทองเทยวทนนทนในประเทศจน มนฉาบฉวย ลงซอของนดๆ หนอยๆ แตวรรณกรรมสามารถลงลก ไดเหนภาพวถชวตของชาวจนผานวรรณกรรม นาจะเปนเรองทด

จนในปจจบนมการเปดประเทศมากวา 30 ป คดวา สอจนนาจะมการเปลยนแปลง

หรอไม อยางไร จากการตดตามขาวจาก CRI ภาษาไทยพอจะจบไดวา สอจนมความหลากหลายมากขน

แตวาความเปดกวางกอาจจะม แตยงมความระมดระวงดวย แตไมใชปดกนทงหมด คดวาสอจนอยาง CRI มวนยในการนาเสนอมกรอบทตองระมดระวง ซงโดยสวนตวคดวาด เพราะวาอะไรทเสรมากเกนไปกไมใชวาจะดและถกตองเสมอไป

ถาใหเปรยบเทยบกบสอบานเราคดว า CRI เหมอนหรอคลายคลงกบองคกร

สอสารมวลชนใด ทแรกไมคดวา CRI จะใหญโตอะไรมากมาย แตเมอมโอกาสเยยมชม CRI เปนองคกรท

ใหญมาก เหนแลวตกใจ โดยเฉพาะภาคภาษาไทย ภาคภาษาลาว แตละภาคมหองทางานของตวเอง มทมงานหลายสบคน มภาษาแยกได 50 กวาภาษารวมกน มประวตศาสตร คงจะคลายๆไทยพบเอสหรอ อสมท. หรอเปลาอนนไมแนใจ แต CRI เปนหนวยงานราชการ

สงคมจนปจจบนมการผอนปรนในหลายๆ เรอง คดวามผลตอการเสนอขาวสารของสอ

จนหรอไม อยางไร คดวาม ไมแนใจวาจะเปนไปในทางบวกหรอลบ ผฟงคดวามการผอนปรนแตวากยงม

ขอจากด คอจนมความระมดระวงในการนาเสนอ แตเหมอนกบวา อะไรทเปนเรองของการ

DPU

143

วพากษวจารณจะมขอจากด บางเรองพดไมได แตเขามความพยายามในการนาเสนอในอกมมหนงใหเรารบรดวย นอกเหนอจากทรบรจากแหลงอนๆ

ถาเปรยบเทยบระหวางสอตะวนตกกบสอจนบางครงการน าเสนอขาวจะสวนทางกน

ในฐานะผฟง เราจะเชอหรอไมเชอฝายไหน อยางไร ผมเปนประเภทฟงหไวห ถาฟงจาก CNN กไมไดวาเขาจะถกทกเรอง แตวา CNN ม

เทคนคทดในการนาเสนอ จงใจ มภาพ มการวเคราะหทลกซงดนา เชอถอ ในขณะท CRI มการพด การรายงานแบบเรยบงาย แตนาเสยงของความจรงใจดแลวใชได คอคนทางานเขามบรบทของ แตละสงคมอยแลว มความระมดระวงอยแลว

สงเกตการน าเสนอขาวการเมอง ขาวทกลาวถงอเมรกา หรอขาวทพดถงรฐบาลจน ม

ลกษณะทตองระมดระวงเปนพเศษ ไมทราบวาผฟงสงเกตเรองเหลานไดบางหรอไม เขาจะใชคาพดฟมเฟอยนอยมาก จะวาใชคาพดกะทดรด คาทเรยบเรยงแลว กเลยสงเกต

ไดวาระมดระวง ใชคาพดแบบชด ลก ไดใจความแลวกพอ ไมตองขยายความอะไรมาก ไมเหมอนสอตะวนตกทอาจจะพดในลกษณะอธบาย มภมหลงทาวความมากมาย

แนวทางทรฐบาลจนใชในการควบคมสอจนในปจจบบน คดวาเหมาะสมกบประเทศจน

หรอไม อยางไร คดวาเหมาะสม เพราะประเทศจนเปนประเทศใหญ มชองวางทางสงคมสง ถาไม

ควบคมขอมลขาวสารบาง เกดวาทง 2 ฝายมการปะทะแตกหกกนจะเปนเรองทรนแรงมาก ถาอยางอนเดยเขามความเชอเรองวรรณะ ทาใหความแตกตางไมอนตราย

ในอนาคตคดวา แนวทางนจะยงใชไดตอไป หรอควรมการปรบปรงเปลยนแปลง ตรงน ไมแนใจวา ควรจะปดกนหรอเปดกวาง เพราะประชาชนจานวนมากยงขาด

สถานะทางสงคม ขาดความร ขาดวจารณญาณ ขาดการไตรตรอง ถาเปดกวางหมด กเปนเรองทนาหวง เพราะจนเปนบรโภคนยมมาตงแตเปดประเทศ

ในฐานะผฟงอยากให CRI น าเสนอขาวสารในลกษณะใด นาเสนอความสมานฉนท และสาระของชวตมากขน ไมใชเอาแตการบรโภค ไมใชเอา

แตทองเทยว หรอเศรษฐกจ

DPU

144

CRI หรอสอจนยงคงเปนกระบอกเสยงของพรรคคอมมวนสตใชหรอไม คดวาเปน 60 ผอนปรน 40 แลวกน เพราะมนมความหลายหลายมากขน แตกยงมความ

ระมดระวงมากอย CRI เหมอนราชการ สงกดอยกบกระทรวงขาวสาร มผอานวยการเทยบไดกบอธบด

จากการสมภาษณแบบเจาะลกกลมผฟงวทยชาวไทย และ/หรอ ผตดตามขาวสารจาก

ทางเวบไซต CRI ภาคภาษาไทยสวนใหญ พบวา กลมผฟงวทยมกใชเวลาชวงเชาและเยนในการรบฟงขาวสาร ขณะทกลมทเปดอานจากเวบไซตจะใชเวลาชวงเยนหลงเลกงานและตอนคากอนเขานอน โดยใชเวลาประมาณ 30 นาท ถง 1 ชวโมง ตอวน สาเหตทตดตาม CRI อยางตอเนองมาโดยตลอดเนองจากผฟงชนชอบวฒนธรรมจนและมความสนใจดานประวตศาสตร สงคม เศรษฐกจ การเมอง การทองเทยว วทยาศาสตร ความกาวหนาของประเทศจนอยกอนแลว ขณะทบางคนสนใจเรยนภาษาจน และมเชอสายจน ซงทาง CRI สามารถนาเสนอขอมลไดหลากหลายและทนสมยมากขน

ในสวนของการนาเสนอขอมลขาวสารของ CRI ผฟงสวนใหญทราบวา CRI สามารถนาเสนอขาวไดหลากหลายและเปกกวางมากขนจากนโยบายเปดประเทศของรฐบาลจน แตยงมขอจากดอยในการนาเสนอขาวในบางเรอง ไดแก การวพากษวจารณรฐบาล หรอ พรรคคอมมวนสต เรองความสมพนธระหวางประเทศ หรอการตอบโตฝายตรงขามอยาง อเมรกา หรอ ตะวนตก เปนตน ซงผฟงคดวา การถกจากดจากรฐดงกลาว องคกร CRI จงยงคงทาหนาทเปนกระบอกเสยงของพรรคคอมมวนสตอย แตมการผอนปรนในหลายๆ เรองซงแตกตางจากยคสมยทดาเนนนโยบายปดประเทศ

หากจะเปรยบเทยบ CRI กบสอมวลชนของไทย ผฟงคดวา สอไทยสวนมากมแตขาวสสนทใหประโยชนแกประชาชนนอย ถงแม CRI จะดเหมอนวาถกจากดอสรภาพ แตกยงมความเปนอสระไมใชสอทถกปดกนทงหมด ลกษณะคลายกบ ชอง อสมท. ของประเทศไทย ขณะทผฟงทงหมดมการใชวจารญาณในการรบฟงขาว จงรสกเฉยๆ กบการท CRI ตอบโตอเมรกาหรอชาตตะวนตก และคดวาการรบฟง CRI เปนประโยชนในการไดรบรขอมลขาวสารในอกแงมมหนงทอาจไมมนาเสนอในสอตะวนตก ซงสามารถใชเปนขอมลคดงางทางฝงตะวนตกหรออเมรกาได

ผฟงสวนใหญพบการเปลยนแปลงในทางทดของ CRI แต อยากใหเพมรายการเกยวกบวรรณคด ประวตศาสตร และเรองราวเกยวกบสงคมจนมากขน และตองการใหขาวของ CRI มความลกและละเอยดมากกวาน ในสวนของการดาเนนนโยบายดานสอสารมวลชนของจน ผฟงสวนใหญคดวา ณ ปจจบนจนดาเนนนโยบายการควบคมสอไดเหมาะสมดแลว แตในอนาคตนนผฟงสวนหนงคดวา ตองมการใหอสระมากขน ขณะทบางสวนไมแนใจ

DPU

145

บทท 5

บทสรป

5.1 บทสรป การศกษาเรอง การสารวจความคดเหนของผเกยวของกบความเปนกลางในการเสนอ

ขาวของ CRI Online (China Radio International) ภาคภาษาไทย มวตถประสงคเพอศกษาบทบาทหนาทในการนาเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย ศกษาหลกเกณฑ นโยบายและกระบวนการคดเลอกขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทย และศกษาถงทศทางในการนาเสนอขาวในอนาคตของ CRI Online ภาคภาษาไทย

โดยมเครองมอในการศกษาจากการ1)ปฏบตการแบบมสวนรวมโดย ไดเขาทางานในตาแหนงผเชยวชาญท CRI ภาคภาษาไทย เปนเวลา 1 ป ตงแต 26 พฤษภาคม 2550 ถง 19 มถนายน 2551 2)จากการวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาขาวในเวบไซต CRI ภาคภาษาไทยในประเดนความเปนกลางโดยเปรยบเทยบระหวางขาวในประเทศและขาวตางประเทศ เปนเวลา 6 เดอน ในลกษณะวนเวนวน ตงแตเดอนธนวาคม 2552 ถงเดอนพฤษภาคม 2553 และ3)จากการสมภาษณผเกยวของ 3 กลม กลมละ 6 คน รวมทงสน 18 คน ไดแก 1)กลมบคลากรชาวจนททางานใน CRI ภาคภาษาไทย 2)กลมนกวชาการและนกวชาชพชาวไทยทเกยวของและสนใจสอสารมวลชนจน และ3)กลมผฟงชาวไทยทตดตาม CRI ภาคภาษาไทย

CRI (China Radio International) หรอ สถานวทยกระจายเสยงระหวางประเทศแหงชาตจน เปนองคกรสอสารมวลชนของรฐบาล ใหบรการดานวทยกระจายเสยงและเวบไซตขาวสารทงขาวภายในประเทศและขาวตางประเทศทวโลก รวมทงสารคดทม เนอหาหลากหลาย เชน ศลปวฒนธรรม การทองเทยว และรายการสอนภาษาจน เปนตน ซงแบงเปนภาษาจนกลาง ภาษาทองถน และภาษาตางประเทศ รวมทงสน 48 ภาษา โดยภาษาไทยกเปนหนงในนน

จากผลการศกษาในสวนของการมสวนรวมในการปฏบต พบวา นโยบายของ CRI มาจากรฐบาลโดยตรง มงเนนการนาเสนอขาวทเปนประโยชนจากจนไปสทวโลก อกทงยงเนนการสรางความสมพนธอนดระหวางจนกบทวโลก ซงภาคภาษาตางๆ ใน CRI จะรบนโยบายมาปฏบต และอาจเพมเตมขยายความภายใตกรอบของนโยบายหลก อยางเชนภาคภาษาไทย มการเพมเตมวา จะตองนาเสนอขาวอยางมคณภาพ และกระชบความสมพนธอนดกบชาวไทยและคนตางชาตทรภาษาไทย

DPU

146

ขณะทรฐบาลจนไดดาเนนนโยบายเปดประเทศเมอ 30 กวาปกอน ทาใหสอสารมวลชนจนมอสระในการทางานมากขน นาเสนอขาวสาร และรายการตางๆ ไดหลากหลายมากขนกตาม และมอสระในการคดเลอกขาวทนาเสนอไดเอง แตโดยนโยบายหลกทสงตรงมาจากสวนกลาง ซงอยภายใตการกากบดแลของรฐบาล กไดสะทอนถงทศทางของขาวทนาเสนอวา ตองปฏบตตามนโยบายของรฐ ตองสงเสรมและสนบสนนกจกรรมของรฐ และหามวพากษวจารณการทางานของรฐบาลหรอพรรคคอมมวนสตจน ซงแมวาจะไมมการเขยนกฎเกณฑดงกลาวเปนลายลกษณอกษรกตาม แตเปนททราบกนดของบคลากร CRI ทปฏบตหนาททกคน

ในสวนของการวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศทนาเสนอในเวบไซด CRI Online ภาคภาษาไทย เปนเวลา 6 เดอน ในลกษณะวนเวนวน ตงแตเดอนธนวาคม 2552 ถงเดอนพฤษภาคม 2553 พบวา CRI Online ภาคภาษาไทย มงเนนนาเสนอขาวในประเทศมากกวาขาวตางประเทศ ทงจานวนของขาว การใหพนทขาวและจานวนภาพประกอบขาว ในสวนประเภทของขาว ขาวในประเทศจะนาเสนอทงขาวการเมอง ขาวเศรษฐกจ และขาวสงคม-วฒนธรรม สลบสบเปลยนกนไป มขาวการศกษา ขาวสงแวดลอม-สาธารณสข และขาวอนๆ อาท ขาวกฬา ขาวบนเทง แทรกเขามาบางแตไมมากนก ขณะทขาวตางประเทศจะเนนนาเสนอขาวการเมอง และขาวเศรษฐกจเปนหลก ขาวสงคม-วฒนธรรมมนาเสนอบางแตมกจะเปนเรองของชาวจนมากกวาเรองของชาวตางชาต เชน การฉลองตรษจนของชาวจนในตางประเทศ หรอขาวการเปดนทรรศการศลปะลายพกนจนในตางประเทศ เปนตน

ในสวนของเนอหาขาว พบวา ขาวในประเทศนาเสนอเนอหาในดานบวก ตลอดทง 6 เดอนพบขาวทมเนอหาดานลบในสดสวนทนอยมาก (ตามตารางท 6 ของทกเดอน) และขาวดานลบทนาเสนอกเปนดานลบในสวนของภาคสงคม ภาคเอกชน ภยธรรมชาต หรอผลกระทบจากโลกภายนอก เชน เศรษฐกจโลกตกตา โรคระบาด สภาพภมอากาศแปรปรวน เปนตน แตไมพบขาวดานลบทเกยวของกบรฐบาลจน หรอพรรคคอมมวนสตจนแตอยางใด

ดานขาวตางประเทศ เนอหาทพบ จะมทงดานบวกและขาวดานลบ แตขาวดานบวกจะมสดสวนทมากกวาอยางเหนไดชด ตามนโยบายของ CRI ในการเปนสอทสรางความสมพนธอนดระหวางประเทศ ขณะทขาวดานลบจะเปนขาวในลกษณะตอบโตฝายตรงขามทโจมตรฐบาลจน ไดแก สหรฐอเมรกา ยโรปตะวนตก ญปน เปนตน หรอนาเสนอขาวทเปนประโยชนกบชาวจน เชน โรคระบาดในตางประเทศ อาชญกรรมในตางประเทศ การประทวงในประเทศตางๆ ปญหาเศรษฐกจในตางประเทศ ปญหาการเมองหรอความขดแยงระหวางประเทศ เชน ไทยกบกมพชา หรอ อสราเอลกบปาเลสไตน เปนตน ซงมความหลากหลายในการนาเสนอมากกวาขาวในประเทศ แตถาเปนขาวเกยวกบประเทศจน เนอหาในขาวตางประเทศกจะนาเสนอในดานบวกเชนเดยวกบ

DPU

147

ขาวในประเทศ เชน จนชวยเหลอประเทศยากจนในแอฟรกา นายกจนไดรบการชนชมจากการเยอนยโรป เปนตน

ดานมมมอง ความคด ความเหนของผทเกยวของทง 3 กลม ไดแก กลมท1 กลมบคลากรชาวจน ททางานใน CRI ภาคภาษาไทย กลมท2 กลมนกวชาชพและนกวชาการทเกยวของและสนใจสอสารมวลชนจน และกลมท3 กลมชาวไทยทตดตาม CRI ภาคภาษาไทย

โดยสรปพบวา ทงหมดเชอวา CRI ภาคภาษาไทย มอสระในการทาหนาทสอมวลชนมากขนกวาแตกอน โดยใหเหตผลคลายกนคอ จากการปฏรปและเปดประเทศของรฐบาลจน ขณะทบคคลากรของ CRI สวนใหญ มองวา สอจนไมแตกตางจากสออนๆ ทวโลกทเปนของรฐ ภายใตระบอบการปกครอง พนฐานทางสงคมและวฒนธรรมทแตกตางกน สอจนมมาตรฐานในการทางานของตนเอง ไมจาเปนตองนาไปเทยบเคยงกบสงคมอนๆ โดยเฉพาะตะวนตก หรออเมรกา และการดาเนนนโยบายดานสอมวลชนของรฐบาลจนทผานมาเปนสงทถกตองเหมาะสมแลว

มเพยงนาวสาวเหลนเซยง ผสอขาว CRI ประจาประเทศไทย ทแสดงความคดเหนชดเจนวา ในบางเรองรฐบาลไดเขามาแทรกแซงมากเกนไป และในอนาคตเชอไดวา จะตองมการเปลยนแปลง โดยรฐบาลจะตองใหอสระในการทางานของสอมวลชนมากขนกวาเดม

ขณะทกลมท 2 กลมนกวชาการและนกวชาชพชาวไทยท เก ยวของและสนใจสอสารมวลชนจน มองวา ปจจบนถงแมวา CRI จะมความหลากหลายมากขนกจรง แตยงคงทาหนาทเปนกระบอกเสยงของพรรคคอมมวนสตตามทฤษฎโซเวยตคอมมวนสต ดงนนในอนาคต CRI และ/หรอ สอมวลชนจน จะตองปรบตว เปดกวางและมความหลากหลายมากขน โดยทาหนาทเปนสอมวลชนของประชาชนอยางแทจรง ไมใชทาหนาทเปนสอของรฐ แตโดยเงอนไขในเรองของทมาของ CRI และ/หรอ สอจนทงหมด ซงรฐเปนเจาของกเปนเรองทเปนไปไดยากทจะมการเปลยนแปลงในเรววนน ขนอยกบนโยบายของรฐบาลมากกวาวา จะใหสอมวลชนนาเสนอขาวในแงมมหรอทศทางไหน อยางไร

ขณะทกลมท 3 กลมผตดตาม CRI ภาคภาษาไทย ซงเปนคนไทย แสดงความคดเหนโดยสรปวา CRI มการนาเสนอขาวและรายการตางๆ ไดหลากหลายขน และเขาใจวา ยงคงทาหนาทเปนกระบอกเสยงของรฐบาลจน แตไมเหมอนในอดตทดาเนนนโยบายปดประเทศ มความผอนปรนมากขน ซงถอวาเปนเรองทด ลกษณะคลายกบสถานโทรทศน อสมท.ของประเทศไทย

ในสวนของเนอหาขาวผฟงสามารถสงเกตไดวา ขาวเรองไหนท CRI นาเสนอในลกษณะตอบโต และ/หรอ แตกตางไปจากสออนๆ โดยเฉพาะสอตะวนตก ซงผฟงสวนใหญมองวา เปนเรองทด ทสามารถไดรบขอมลขาวสารทหลากหลาย และแตกตาง ซงสามารถใชเปนขอมล คดงางกบทางสออเมรกาหรอสอตะวนตกได ในสวนของนโยบายสอมวลชนของรฐบาลจน ผฟงบางสวนเชอวาในอนาคตจะตองมการผอนปรน โดยใหอสระในการทางานของสอมวลชนมากขน

DPU

148

แตบางสวนกไมแนใจ โดยใหเหตผลวา ประเทศจนเปนประเทศใหญ ประชาชกมจานวนมาก หากมเสรภาพมากเกนไปจะเกดความวนวายได

ดงนน จากทผเขยนไดเขาไปปฏบตหนาท จากการวเคราะหเนอหาขาวทนาเสนอในเวบไซตของ CRI และจากการสมภาษณบคคลทเกยวของ สรปวา CRI Online ภาคภาษาไทย ปฏบตหนาทโดยยดถอนโยบายสวนกลางซงขนตรงกบคณะรฐมนตรจน การคดเลอกและการนาเสนอขาวของ CRI Online ภาคภาษาไทยจงปฏบตตามนโยบายของรฐ โดยสะทอนใหเหนจากการวเคราะหเปรยบเทยบเนอหาขาวในประเทศและขาวตางประเทศ ซงขาวในประเทศจะมเนอหาดานบวก ขณะทขาวตางประเทศจะมเนอหาทงดานบวกและดานลบ โดยมสดสวนขาวดานบวกมากกวาขาวดานลบ แตทงหมดขาวทเกยวของกบรฐบาลจนจะไมมการนาเสนอขาวดานลบแตอยางใด

แมวาหลงการปฏรป และเปดประเทศมากวา 30 ปของจน CRI Online ภาคภาษาไทย จะมเสรภาพในการทาหนาทสอมวลชนมากขน เสนอขาวและรายการตางๆ ไดหลากหลายขนกตาม แตเสรภาพของการทาหนาทกยงมขอจากด ขนอยกบนโยบายจากสวนกลาง ซงมาจากรฐบาล ดงนนการทาหนาทสอมวลชนในแงของการวพากษวจารณการทางานของรฐไมวาจะเปนในเชงนโยบาย หรอตวบคคลยอมเปนสงทกระทาไมได ขณะเดยวกนแมวาจะปฏรปและเปดประเทศมากวา 30 ปแลวกตาม รฐบาลจนกยงใชสอมวลชนเปนกระบอกเสยงของรฐอยเชนในอดต เชน การตอบ โตญปนเรองนานนาทางทะเล การตอบโตสหรฐทกลาวหาวาจนปนคาเงนสงผลตอเศรษฐกจโลก หรอ การสรางความเจรญรงเรองในทเบตของจน กเปนเรองของการใชสอเพอเปนกระบอกเสยงของรฐทงสน ซงยอมแสดงใหเหนวา การนาเสนอขาวของ CRI Online ซงเปนสอมวลชนของรฐ ยงขาดความเปนกลางในการนาเสนอขาว

5.2 ขอเสนอแนะ จากการศกษาครงนไดมองเหนภาพของ CRI Online ภาคภาษาไทย ซงเปนสอแขนง

หนงของสอมวลชนจน เปนสอในประเทศทปกครองในระบอบสงคมนยม และเปนสงคมนยมทมลกษณะเฉพาะ แมวาการนาเสนอขอมลขาวสารของ CRI Online ภาคภาษาไทยในปจจบนจะมเสรภาพในการทาหนาทของสอมากขน นาเสนอขาวสารไดหลากหลายมากขน อาท เรองราวในโลกตะวนตก ศลปวฒนธรรมของสงคมอน กฬา บนเทง การศกษา สาธารณสข หรอการรายงานเหตการณสาคญๆ ทเกดขนทวโลก อาท สงครามในอรก การปะทะกนทชนวนกาซา ฯลฯ แต CRI ไมสามารถวพากษวจารณการทางานของรฐบาลของตนเอง ททาหนาทบรหารบานเมองและดแลประชาชนและประเทศชาตไดตามบทบาทหนาทของสอมวลชนสากล ซงเทากบเปนการปดกนการรบรขาวสารของประชาชนจน และในระยะยาวเมอประชาชนเปดรบสอจากแหลงอนๆไดมากขน โดยเฉพาะสออนเทอรเนต สอของรฐกจะหมดความสาคญและถกลดความนาเชอถอลง

DPU

149

ดงนน การศกษาเรอง การสารวจความคดเหนของผเกยวของกบความเปนกลางในการเสนอขาวของ CRI Online (China Radio International) ภาคภาษาไทย มขอเสนอแนะดงตอไปน

1. รฐบาลจนควรกาหนดนโยบายสอสารมวลชนใหม โดยใหสอมวลชนมเสรภาพในการทางาน แสดงบทบาทหนาทของสอมวลชนตามหลกสากลได ยกเลกนโยบายการใชสอเพอทาหนาทเปนกระบอกเสยงของรฐ

2. รฐบาลจนควรแยกหนวยงานสอสารมวลชนออกจากงานประชาสมพนธ เนองจากงานสอมวลชนและงานประชาสมพนธเปนงานคนละประเภทกน รฐบาลจนสามารถจดตงหนวยงานประชาสมพนธขน เพอทาหนาทสนบสนนสงเสรมภาพลกษณและขาวสารของรฐบาลได แตควรแยกสวนจากงานสอสารมวลชน

3. รฐบาลจนควรกาหนดหลกสตรดานนเทศศ าสตรสอสารมวลชนใหมในสถาบนการศกษาของจน

4. ควรเปดโอกาสใหเอกชน และ/หรอ คนรนใหม ไดมโอกาสเขามาทางานและสามารถใชความร ความคดสรางสรรคในการทางานดานสอมวลชนมากขน โดยไมยดตดกบแนวคดสงคมนยมแบบเดม

DPU

150

บรรณานกรม

ชวรตน เชดชย , กมล ฉายาวฒนะ , พรสทธ พฒธนานรกษ. เอกสารประกอบการสอนชดวชาการขาวและบรรณาธกรณ หนวยท 10-15. กรงเทพมหานคร : สานกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช , 2541

ดรณ หรญรกษ. การสอสารมวลชนโลก. กรงเทพมหานคร : บรษทเอเชยแปซฟก มลตมเดย จากด , 2542

พชน เชยจรรยา, เมตตา ววฒนานกล , ถรนนท อนวชศรวงศ. แนวคดหลกนเทศศาสตร. กรงเทพมหานคร : สานกพมพขาวฟาง จากด , 2538

วภา อตมฉนท , นรนดร อตมฉนท. เจาะลกสอจน. กรงเทพมหานคร : หจก.ศรบรณคอมพวเตอร-การพมพ , 2549

เอก ส าร “ ส ภาพ ท วไป ของสถ านวท ย ก ระจาย เสย ง CRI โดย สง เขป ” www.chinabroadcast.cn www.cri.cn

ความเปนกลางทางการเมองของหนงสอพมพไทยศกษากรณหนงสอพมพไทยรฐ เดลนวสมตชน และสยามรฐ / โดย ปรยาภรณ พงษสงข.2544

ความเปนกลางกบการเสนอขาวการชมนมของกลมพนธมตรประชาชนเพอประชาธปไตยทางสถานโทรทศนชอง 9 / โดย นมต สขประเสรฐ.2550

หลกการทาหนงสอพมพเบองตน / โดย มาล บญศรพนธ. 2534 การหนงสอพมพเบองตน = Introduction to journalism / สรทพย ขนสวรรณ.2539 หลกการรายงานขาว /โดย ฉอาน วฑฒกรรมรกษา 2536 การสอสารมวลชน : บทบาทหนาท เสรภาพและความรบผดชอบ / โดย สมควร กวยะ.

2536 เจาะลกสอจน ทกซอกทกมมทควรรเกยวกบสอมวลชนจน / โดย วภา อตมฉนท นรนดร อ

ตมฉนท.2549 พฒนาการสอใหม (New Media) : อทธพลภาษาดจตอลตอรปแบบการสอสารของ

มนษยชาตและผลกระทบตอจรยธรมสอ / โดย ผชวยศาสตราจารยสรสทธ วทยารฐ

DPU

151

ภาคผนวก

DPU

152

หนาแรกเวบไซต CRI Online

DPU

153

หนาแรกเวบไซต CRI ภาคภาษาไทย

DPU

154

หนาขาวในประเทศ

DPU

155

ตวอยางขาวในประเทศ

DPU

156

หนาขาวตางประเทศ

DPU

157

ตวอยางขาวตางประเทศ

DPU

158

ประวตสวนตว

1. ขอมลทวไป 1.1 ชอและนามสกล (ภาษาไทย) นายชาตณรงค วสตกล (ภาษาองกฤษ) Mr. Chatnarong Visutkul 1.2 สญชาต ไทย เชอชาต ไทย ศาสนา พทธ 1.3 เกดวนท 16 เดอน เมษายน พ.ศ. 2515 1.4 เลขประจาตวผเสยภาษ 3-4118-00213-93-1 1.5 ตาแหนงปจจบน อาจารยประจ า 1.6 สถานทตดตอ 1.6.1 สถานททางาน คณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย 110/1-4 ถนนประชาชน หลกส กทม. 10120 โทรศพท 02-954-7300 โทรสาร 02-954-7355 1.6.2 บานเลขท 25/102 ซ.วดศรประวต ถ.กาญจนาภเษก ต.ปลายบาง อ.บางกรวย จ.นนทบร 11130 โทรศพท 02-996-5725 (มอถอ) 080-595-5245

2. ประวตการศกษา ระดบปรญญา อกษรยอ สาขาวชา สถานศกษา ปทจบ ประเทศ ป.โท นศ.ม. วารสารสนเทศ จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย 2543 ไทย

ป.ตร นศ.บ. วารสารศาสตร มหาวทยาลยหอการคาไทย

2537 ไทย

วฒบตร บสก. - สถาบนอสรา สถาบนพฒนาสอมวลชนแหงประเทศไทย

2553 ไทย

DPU