DOKAZI ORGANSKE EVOLUCIJE

Paleontološki dokazi evolucije• Dokazi evolucije na temelju fosila

• Fosili ili okamine (lat. fondere - kopati, fossilis– iskopan) su ostatci biljnih i životinjskih organizama iz davne Zemljine prošlosti.

• Znanost o fosilima - paleontologija

• Nalazi fosila vrlo su važni za evoluciju jer objašnjavaju postanak neke vrste

Načini postanka fosila:

• Okamenjivanje ili petrifikacija - Kada se u dijelove organizma talože mineralne tvari i izgled ostaje vjerno očuvan (kosti, ljušture, kućice, biljke)

Pougljenjivanje ili karbonizacija• Proces koji se zbiva bez prisutnosti kisika pod utjecajem visokog tlaka

i temperature, a izgled organizma se dobro očuva.

Konzerviranje• Isušivanjem ili smrzavanjem, te u jantaru. Jantar - fosilizirana smola drveta

• često sadrži uhvaćenog kukca i druge malene životinje i biljke

• u njemu su očuvani manji organizmi, npr. pauci, škorpioni, kukci i sl.

Od paleontoloških dokaza najvažnijisu evolutivni nizovi i prelazni oblici:

• Razvojni nizovi su uzastopni prijelazni oblici i na njima se mogu pratiti postupne promjene neke vrste ili cijele skupine.npr. konja, slona, puža, ogrca,deve…

• Razvojni niz konja tekao je od malih šumskih skakača do krupnih trkača travnjaka.

Evolutivne promjene kod konja

Prijelazni oblici• Izumrle biljne ili životinjske vrste koje imaju svojstva dviju vrsta Filogenetskih skupina (starije i mlađe

vrste):

• Psilofite – prelazni oblik između mahovina i paprati

• Pteridosperme prelazni oblik između papratnjača i golosjemenjača.

Prelazni oblici

• Ribe resoperke – prelazni oblik između riba i vodozemaca.

• Permske sejmurije – prelazni oblik između vodozemaca i gmizavaca.

Prelazni oblici

• Arheopterix – prelazni oblik između gmizavaca i ptica.

Archaeopteryx lithographicafosil pronađen u Njemačkoj

prelazni oblikOSOBINE GMIZAVCA:

• teške kosti

• rep s pršljenovima

• zubi u vilicama

• trbušna rebra

• kandže na prstima

prednjih i zadnjih udova

OSOBINE PTICE:

• krila

• perje

• kljun

Prelazni oblici

•Therodontia –prelazni oblik između gmizavaca i sisara.

Morfološko –anatomski dokazi evolucije

• Jedinstvena ćelijska građa.

• Plan građe tijela

Homologni i analogni organi• Homologni organi – imaju isto

evolucijsko porijeklo a funkcije im mogu biti iste, slične ili posve različite. (npr. ruka čovjeka, prednja noga nekog sisara, gmizvca ili ptice)

• Analogni organi – imaju različitoevolucijko porijeklo a funkcije suim slične. (npr. krila ptica i insekata, škrge riba i pluća sisara…)

Usavršavanje građe organa

Rudimenti i atavizmi

Embriološki dokazi organske evolucije

Ontogenija – krtatkarekapitulacija

filogenije

Biohemijski, fiziološki i genetički dokazi

• Disanje, varenje hrane, cirkulacija krvi, izlučivanje i osale životne funkcije iste kod udaljenih sistematksihskupina.

• Masti, bjelančevine ugljikohidrati, nukleinske kiseline..-imaju iste monomerne jedinice.

Preciptinska proba

Hibridološka metoda

Mula

Mazga