Doelen,toestand en maatregelen KRWdatum 25 maart 2014 Roelof Veeningen, Wetterskip Frysln*12 tinten groen

*Presentatie op basis van: STOWA rapport ecologische instrumenten, 2009Ecologische Sleutel Factoren (ESF)Toestand/beoordeling (EKR)Diagnose: begripStuurvariabelenMaatregelenVoorspelling (van de toestand EKR) AanbevelingenStelling

*Clustering van waterlichamen: M14Overige boezemmerenDe Leijen= representatiefSlotermeer, BergumermeerTjeukemeer, PikmeerEtc.Fluessen e.o. (Natura)Sneekermeer e.o. (Natura)Alde Feanen (Natura)Grote Wielen (Natura)

Polderplassen: M14Nannewijd, Kleine wielen

Laagveenplassen: M27Deelen= representatiefRottige Meenthe, Alde Feanen etc.

24 waterlichamen

*MonitoringOM en T&Tm.i.v. 1.1.2011

*

*Eindoordeel ecologie 2015

*Krw portaal >> waterkwaliteitsportaal

*Van monitoring tot factsheets

Uitvoering monitoring geen probleemAanpassingen QBWat en maatlattenAdministratie (1500 bestanden 750 megabyte)Uploaden naar IHW: per omgaande retour: de factsheets

Trots op de factsheets!Thema schoon/waterkwaliteit heeft de boel op orde!Doelen, toestand, maatregelen en de toelichting

*Toestand/beoordeling en diagnose:Begrijpen we de actuele toestand?De verschillen en de overeenkomstenDe ontwikkelingHebben we realistische doelen gesteld in 2009?Gaan we met de maatregelen de doelen halen?Onderbouwing en prognoseInstrumenten?Van boekhouder naar ecoloog

*

*

*FytoplanktonMeest intensieve monitoring: maar diagnose?EKR varieert van 0,20 tot 0,40Verschillende soorten algenDoel niet aangepastNuancering maatlat?

*MacrofaunaAlleen bemonsterd in Sneekermeer (als T&T punt)Weinig vergelijkingsmateriaal, geen diagnoseUitbreiding , vanwege voedsel voor vis?Veranderingen op til : Quagga-mossel ?Doel niet aangepast

*MacrofytenIndicator en factor voor ecologisch herstelTe laag ingeschat 2009Afhankelijk van doorzichtVoortdurende wijziging maatlat (QBWat)Doelen niet bijgesteld

*Discussie: begroeibaar areaalVoor planvorming en maatregelen is maatlat niet geschiktPlanvorming in de meren gaat over een kleiner begroeibaar areaal (dan QBWat)Alternatief is verlaging GEPMacrofyten

*VissenIndicatorSturende factor

*Afwijking t.o.v. landelijk:beken, boezemmeren, laagveenplassenpolderplassenZwak brakke polderkanalen

*

*G:\ABPPV\C05BLD_C06PLA\Beleidsthema's\SCHOON\KRW UITVOERING 2010\FACTSHEETS\FACTSHEETS 2014\vissen

*P:\Interne projecten\labBep\meetprogramma 2012\UITBESTEDINGEN\visstand\2012\RAPPORT\DEFINITIEF\GRAFIEK QBWAT

*EKR= 0,23(0,54 oud)

GEP=0,60EKR= 0,05(0,18 oud)

GEP= 0,30

*Doel 0,3 ligt ver wegEKR nu factor 4 lager: 0,2 naar 0,05Als we GEP verlagen met factor 4 komen we uit op GEP=0,075D.w.z. 75 kg brasemWat hebben we dan?

Op zoek naar een basis voor doelaanpassing

*Voorlopig geen aanpassing doelen voor visAanpassing niet te onderbouwenVoorkeur voor een grondiger analyseZie ESF hiernaOude maatlatNieuwe maatlat

*Van KRW Verkenner naar Ecologische Sleutel-Factoren

*Op zoek naar ESF >> maatregelen >> EKR

*Productiviteit waterPCLake: belasting veel te hoog

Maatregelen: Vermindering belasting door polderwater en rwzis

*Productiviteit waterTrend PTrend N

*LichtklimaatNog geen licht op de bodem- Factor voor begroeibaar areaal

Conclusie Uitzicht:het effect op de uitdoving van 1 mg/l zwevende stof is ongeveer 10 keer zo groot is als het effect van 1 g/l chlorofyl-a.

Maatregelen: inrichting oevers/ ondiepe delen

*Productiviteit bodemNalevering

BaggerNut:Nalevering

*HGI: Habitat Geschiktheid Index

HEP: Habitat Evaluatie Procedure

Ontwikkeld door OVB, 1991

Onderdeel Cursus Visstandbeheer en integraal waterbeheer

Kennis nog bruikbaar?Habitageschiktheid voor vis

*Habitatgeschiktheidmacrofyten

Geen rekenmodel? AqmadHabitatgeschiktheid onderzocht door uitgebreide oeverinventarisatieVoor alle waterlichamen zijn de fysieke mogelijkheden en kansen bepaald >> projectleiders O&K

*MacrofytenVoorbereiding maatregelen:Gedetailleerde opname oeverzoneEKR berekenen voor kleiner begroeibaar areaalDan is doel realistisch en wellicht haalbaarKoppeling tussen maatregelen en doelMaar nauwelijks effect op EKR volgens QBWat

*Berekening kansen en opgaven voor vegetatie

*Inrichtingsopgave voor vegetatieOnderscheid:

Rietgordel RW:riet, lisdodde20-50 cm diep

Overige vegetatie:Emers, submers, drijvend50-100 cm diep

VerspreidingMigratie in de boezem: jaMigratie boezem > polder v.v.:Visstand polder waterlichamen lijkt onafhankelijk van boezem (inlaat)Vismigratie niet overal wenselijkKnelpunt paling (= geen EKR probleem)Migratie boezem > Waddenzee v.v. - Paling, stekelbaarsMaatregelen: VispassagesVanwege ethische motievenOok vanwege EKR?Handleiding aanbod

*

*VerwijderenVisstandbeheer

Criteria of sleutelfactorenGrootte waterGem. diepteGem. strijklengteKosten beheervisserijMate van isolatieVerblijftijdActuele belastingActuele/kritische belastingConcentratie verloopDoorzichtAmbities karperbestandAandeel brasemConditie brasemBevisbaarheid

*Verwijdering Beheer en onderhoud als ecologische stuurfactor

Maatregel: Invulling onderhoudspakkettenOnderzoek vroege vegetatie (vraat?)

*Organische belasting

*ToxiciteitChemische toestand Frysln:Goed behalve ammoniakAmmoniak overschrijding:Frysln: 14 van de 24 waterlichamen Rijnland: 39 van de 40Vallei en Veluwe: 26 van de 32Probleem lange tijd verwaarloosdHeroverweging normstelling? Interactie met pH (productiviteit)?

*Ammoniak tegen pH in de periode 1985-2013

*Beleving en belangen: een sturende factor?Wensen vanuit andere belangen:RecreantSport- en beroepsvisserNatura 2000

*Ecologische sleutelfactorenAantrekkelijk denkraam- Ook voor buitenstaanders/bestuurdersGeschikt voor de vergelijking tussen waterlichamen en waterbeheerders- KRW innovatie flex peil: 5 gebieden- Onderbouwing van het visstandbeheerAandachtspunt: onderlinge interactieOntwikkeling rekeninstrumenten

*Conclusies en aanbevelingen:Ondanks de enorme administratie:Best trots zijn op de factsheetsEen unieke dataset volgens formats verzameldDie dataset kunnen we uitstekend gebruiken voor: ESFHet vergroten van inzichtUitleg aan bestuurders en andere leken?Het verbeteren van rekenregels:- Toestand? Liever niet- Maatregelen? ja

***********