Düşlerim Özgür...

Düşlerim Özgür Olsaydı

Abdurrahman Adıyan 1964 yılında Van’da doğdu. Küçük yaşlardan itibaren terzilik mesleğini sürdürdü. Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nde muhasebe bölü-münü okudu. Şiir ve yazıları, yerel ve ulusal gazetelerin yanı sıra; Ada, Akpı-nar, Aralıklar, Aşkın (e) Hâli, Ay Karanlık, Ay Vakti, Ayna-İnsan, Bir Nokta, Be-yaz Gemi, Değirmen, Dil ve Edebiyat, Edeb, Edebiyat Ortamı, Hazan, Hayal Bilgisi, İpekyol, Tamara, Mesel, Tasfiye, Taşra Edebiyat, Şehir ve Kültür, Yeni Edebiyat Yaprağı, Yitik Düşler, Zerdali isimli sanat ve edebiyat dergilerinde yayımlandı.

Van’da çıkan Hazan dergisinin kurucuları arasında yer aldı. Ocak 2007’de Van’dan ayrılarak Bursa’nın Mudanya ilçesine yerleşti. Adıyan, uzun yıllardan sonra kadîm mesleğine geri döndü. “İğneyle kuyular kazdım Yusuf ’a ulaşa-madım” dediği kuyuları kazmaya devam ediyor.

Yayımlanmış Eserleri:

Düşlerim Özgür Olsaydı /deneme, Mart 2004 (2.baskı, Ocak 2017) Yedi Harf Yalnızlığı /şiir, Kasım 2005 Üç Noktaya Adanan Sözler /deneme, Aralık 2008 Aşk Kırmızı Ayrılık Sarı /deneme, Mart 2010 Sündüs Döşeği /şiir, Mayıs 2012 Onbeş Nolu Sınır Taşı /şiir, Aralık 2012

Abdurrahman Adıyan’ın‘İbrişim Kitap’taki Eserleri:

Düşlerim Özgür Olsaydı /deneme (Ocak, 2017)

DÜŞLERİM ÖZGÜR OLSAYDI

deneme

Abdurrahman Adıyan

DÜŞLERİM ÖZGÜR OLSAYDIABDURRAHMAN ADIYAN

İbrişim Kitap: 1Türk Edebiyatı-Deneme: 1

© İbrişim KitapISBN: 978-605-83036-0-7

Birinci Baskı: Çağdaş Ofset, Mart 2004(Genişletilmiş) İkinci Baskı: İbrişim Kitap, Ocak 2017

Yayın Yönetmeni: İsmail AdiyanEditör: Arif TerziKapak Tasarım: İbrişim KitapSayfa Düzenleme: Özgür Yurttaş

Baskı ve Cilt: Ali Laçin-Barış Matbaa MücellitDavutpaşa Cad. Güven Sanayi Sitesi C Blok No: 286Topkapı /Zeytinburnu -İstanbul Tel: (0212) 567 11 00e-mail:[email protected] No: 33160

İbrişim KitapKırcaali Mahallesi Kayalı Sokak Ortaklar İş Merkezi No:34 Kat: 1/5 Osmangazi -Bursae-mail: [email protected] No: 34491

İBRİŞİM KİTAP,“Asbark Mimarlık İnşaat Petrol Tekstil Kuyumculuk San. ve Tic. Ltd. Şti” markasıdır.

Tanıtım için yapılacak kısa alıntılar dışında yayıncının izni olmaksızın hiçbir yolla çoğaltılamaz.

/ibrisimkitap /twitter.com/ibrisimkitap

İÇİNDEKİLER

İkinci Baskıya Dair ......................................................................... 07

I. bölümBen Söyleşmeleri

Mum, Kalem, Kâğıt İçimde Bir Yığın Ağıt ............................11Alın Yazıma Üç Damla Yaş Düşürdüler ............................... 14Güz, Kış ve Ben ......................................................................... 17Sen Var ya Sen .......................................................................... 20Yüreğimin ‘Tını’larını Özledim ..............................................22Gönül Sayfamın İki ‘Ben’i .......................................................24Sevgili N’ye Mektup ..................................................................28Ayrılık Dağının Eteğinde ......................................................... 31Kendimi Aramanın Eşiğinde ..................................................32Duyumlarım Karar Arifesinde ................................................ 34Men Fısıltıları .............................................................................36Ben Söyleşmeleri ......................................................................39İmdat Çağrıları ya da Kariyer Çığlıkları ................................ 41Gönül Sarayım Tarumar ..........................................................44

II.bölümÖzgürlük Düşleri

Sevgiliyi Aramaktır Öz’ün Meramı ........................................49Milâda Kaç Var...........................................................................52Serzenişi Çırak ........................................................................... 54Düşlerim Özgür Olsaydı ..........................................................56İşgalin Gridir, Savaşım ise Mavi .............................................58

Bilge Meclis Masalı ................................................................... 61Yalnızlık Senfonisi ....................................................................64İstemek Bir Kayıptır .................................................................68Yapraklarda Ölümün Soğuk Yüzü ......................................... 71

III.bölümİnsan Hâlleri

Şahsiyet Köprüsü ......................................................................77Bekle, Bekle Dur ....................................................................... 80Muhalifler Neyimiz Olur .........................................................82Memleketimden Manzaralar ..................................................84Güneş, Ay ve Yıldız Bir de Mesaj...........................................87Ben, Sükûnet ve Kalabalık ..................................................... 90Uğultular .....................................................................................94Çarpıntılar ..................................................................................97Bîkes Betikler .......................................................................... 100Öksüz Yazılar ...........................................................................105Doğruluğa Dair Mini Bir Tahlil ............................................ 11012 Mart 2004 ............................................................................. 111

İkinci Baskıya Dair

Yazı ekinimin ilk hasadı “Düşlerim Özgür Olsaydı”, ilk kıv-ranışlarım, ilk çırpınışlarım, ilk sancılarım, kalemle kelamla ilk kavgalarım, ilk barış ve savaşlarım; ama ilk göz ağrımdı. Saman kâğıda, buğday esmeri karton üzerine mavi mürekkebin eşlik ettiği bir kapağın içine yirmi üç deneme yazısını, yetmiş bir sayfada bütünleyen mütevazı kitap, 2004 yılının Mart ayında yayımlanmıştı. İlk kitabın heyecanını, coşkusunu yaşayan de-ğerli kalem erbabı da bilir ki, bu, tarife sığmaz bir hâl.

Sevgili okurlarım bağışlasınlar, mutlaka hatalarım olmuş-tur. İşte tüm bunları zaman denen o haşin öğretmen ne güzel öğretir bize! Aradan geçen yıllar, kitabın içinde değişiklerin vaktinin geldiğini haber verdiği gibi bazı gerekliliklerin de ipuçlarını gösterdi. Düşlerim Özgür Olsaydı’nın ikinci baskı-sını -yeniden, gözden geçirilmiş, geliştirilmiş şekilde- yayına hazırlarken içeriğine, özgünlüğüne dokunmaktan ziyade bazı imlâ kurallarına, anlatım bozukluklarına müdahale etmeyi, gerekli ekleme ve çıkarmalar yapmayı uygun buldum.

İlk baskıdaki denemeleri iki bölüme ayırdım; birinci bö-lüm: “Ben Söyleşmeleri”; ikinci bölüm: “Özgürlük Düşleri” adını aldı. Yine bu yazılara akran olan aynı dönemin yazılarını ise kitaba katmayı uygun gördüm ve bunları “İnsan Hâlleri” başlığıyla üçüncü bölümde topladım. Böylece içeriğin tümü-ne bir bütünlük kazandırabildiysem ne âlâ!

Düşlerim Özgür Olsaydı | 7

birinci bölüm

Ben Söyleşmeleri

Mum, Kalem, Kâğıt İçimde Bir Yığın Ağıt

Mum, kalem, kâğıt; kırk yılın izdüşümleri, kırk yılın iç he-saplaşması.

Kıştan emekleyerek geliyor bahar. Nisan yağmurları yağın-ca, inci kefali balığı görücüye çıkıyor. İnsanlar, bu mevsimde birkaç çeşit giyiniyorlar; dört mevsimin giysileri hâkim üzer-lerinde. Bir o kadar da mevsimler ötesi, kişilik giysilerine bü-rünüyorlar. Riya libası giyinip sahte gülücük maskesi takanlar, öğleden sonraları ara yağmurlarla çiseleniyorlar; kırkikindi yağmurlarıyla. Nedense, “kırk” kelimesi uluorta her an, her yerde çıkıyor karşıma. Bende kırk yılın iç hesaplaşması, ben-de kırk yılın yitikleri... Bende kırk yaş sendromu alıp alıp başı-nı gidiyor. Kırk kelimesi beni tenhalarda kırk pareye bölüyor.

Çocukluğum terzi çıraklığında geçti. Yarım gün okula git-tim, diğer yarısında ise çalıştım. Anadolu tabiriyle “eti senin, kemiği benim” dedikleri, İsmailî bir teslimiyetle mesleğe veril-dim. Elime yüksüğü bağlayıp beni bir iğneye, iğneyle hayata bağladılar. Kolluma takılan “altın bilezik” ondandır. İğneyle galavirik yaptım, kazayağı diktim, klapa işledim; tifo, frengi dikişleri ve puntolar yaptım. İğneyle kollar taktım ama yârin kollarına atılamadım. Diktim, düşündüm. Diktim, düşün-düm… Yıllarca iki ‘d’ harfini yaşadım. İğneyle kazdığım ku-yularda Yusuf ’a ulaşamadım. Çocukluğumu, gençliğimi, altın bileziğim işledi; ekmek aldım, peynir aldım, aş aldım, eş al-dım, aşk oyununa kandım, bir o kadar da hüzün aldım. Çile


dolu bir hamurla kırk yaşına, ömrümün güzüne vardığımda gençlik sınırlarını çoktan aşmıştım.

Gençlik diyorum ya yaşımın pek de geçmediğini varsaya-rak... Nedir gençlik? Bana böyle dokunan nedir? Bilemiyorum! Şu özgürlük kelimesi oldum olası okşar ruhumu. Özgürlük, kişi-ye göre değişkenlik arz eden, kimine geniş bir kavram, geniş bir vadi, uçsuz bucaksız; kimine sınırlı bir yol, daracık bir koridor.

Özgürlük… Ah özgürlük! Sen bir çılgınlık mısın? Sen bir başkaldırı mısın? Sen bir hak hukuk savaşı mısın? Sen savaşta barışı doğuran mısın? Sen kabuklarından soyunup Öz’e varan mısın? Yoksa ‘ben’den geçip ‘biz’e ulaşan mısın? Ah özgürlük! Ah kırk yaş sendromu! Mum, kalem, kâğıt; barışık olsun bu ağıt.

Hesaplar dorukta görülür ya! Şimdi Nisan yağmurlarında güzü anmak, eylülü anmak var. Eylül dediğim, siyasî hesaplar öncesi dönem. Eylül dediğim, hazan, hüzün, hışırdayan ağaç-lar, sarı sarı yapraklar. Kırk sonrası kırık bele aday; erkekler, kadınlar, ağarmış saçlar. Eylül, ustamın eylülü; güz yüreği... Eylül üzerine ne çok yazılar, şiirler yazılmıştır, kim bilir? Bel-ki de ustam Müştehir Karakaya yazmıştır? Biliyor musunuz, ustam benden bir yaş büyük; kırk birinde ama eylülü erken inmiştir ömür hanesine. Son bir öyküsünde yüzü aşkın eylül devşirmiştir. Ustam, “Neriman’ın Mektubundan Yüreğime Yansımalar” şiirinde:

“Ben güz yapraklarıyla işliyorum yüreğimi Ondan sararıyorum Adım hüzün Acının öz kardeşidir hey Bir de türkülerle

12 | Abdurrahman Adıyan


Sağanak yağmurlarıyla gelen Neriman İkimiz üç çiçekle Vuruluyoruz alnımızdan.” diyor.

Aramızda bir yaş var; ama derûni kalp ile bağlıyım kendisi-ne. Onun sanatsal ufuklarına yelken açmaktır idealim. Çünkü aramızda Cağaloğlu, Babıâlî var... İliklerimi düğmeler, ayakta alkışlarım. O büyük yürektir. O eylüldür. O ‘hazan’dır. Mum, kalem, kâğıt; kırk yaş hesaplaşması ve iç geçirmeler…

Kan ve gözyaşı büyüyor, içimdeki özlem ağıda dönüşüyor; artık kâğıda dökülmeli diyorum. Hiç oyun oynayamadım, bi-sikletim olmadı, saz çalamadım. Ne özel odam, ne dadım, ne de peri masalım... Herkes güldü, eğlendi, yağmurlarda ıslan-dı; ben iğneyle kuyular kazdım, yazgımı ellerimle yazdım. Hep kendimden büyüklerle arkadaşlık ettim. Çocukluğum yokluktu, hani yokluğum çıraklıkta geçti, dedim ya! Liseye kadar okudum, terzihanede hayatı nakış nakış dokudum.

Gençlik diyordum ya! Aslında çocukluk dönemi deme-liydim. Ah oynamalı, koşmalı, zıplamalı, kâğıt uçurtmaları özgürce gökyüzüne salmalı! Topaçlar çevirmeli, kırlarda gez-meli, bir kıza vurulmalı, kaçak kaçak buluşmalı, heyecanlı ya-şamalı, kalbi küt küt atmalı! Dahası yeryüzüne ve gökyüzüne sığmamalı! Yaşlılarla neden iyi anlaştığımı, çocuklarla neden konuşmak istediğimi, ben değil şu dizeler söylesin: “Ben ya sevmeyi hiç bilmedim, ya sevince geç kaldım”.

Yaşamalı diyorum ustam! Yaşamalı! İnsan, tırnaklarıyla kazmalı hayatı, alın terinde ıslanmalı sözcükler! Yürekten gelmeli, ağlamalı, biraz hüzünbaz olmalı! Şimdi ömrümün kırkında, kırk dayaklık bir adamım.

Mum, kalem, kâğıt; içimde bir yığın ağıt.Hazan, hüzün, sarı sarı yapraklar. Beni en sonunda dilimden asacaklar.


Alın Yazıma Üç Damla Yaş Düşürdüler

Hüzün akşamdan önce oturdu yüreğime.Gözyaşımın kekremsi bir tadı vardır. Süzüldü mü al yana-

ğımdan usul usul çenemin altına, hayat hikâyeme varıncaya dek, ne varsa, dökülür durur o zalim arşivden.

Ben, her sabah bir umut çiçeği eksem de gönül tarlama, çiçeğim gonca iken doluya tutar; eş, dost bildiklerim. Gaz lâmbalı gecelerde, hem sınıkçı, hem kırıkçı halk hekimi ebe-ler ile gelmişim dünyaya. “Neyine güvenem yalan dünyanın” demişlerdi, bu cendereye adımımı attığımda. Şu fani dünyaya bakın ki, kader yazıcılarına, alın yazıma üç nokta iğri iğri yaş düşürmelerini ferman buyurmuş; “ferman padişahın…”

Üç noktanın biri hasret, biri umut, diğerinin ise gergef iş-leyen mekikten başka bir şey olmadığı malumum gayri. Fer-mandan bihaber babam, her baba gibi sevinmiş, ölümlere gi-dip gelen annem de bağrına basmış, beni sarıp sarmalamış, el bebek gül bebek kundaklamışlar; ama kaderin cilvesi, hilesi daha küçücük bebek iken beni takip etmiş; annemin sırtın-dan kor bir tandıra düşmüş, yanmışım. Aylarca babam sırtın-da taşımış beni, yaralarımı sarmış. Arada bir yanmam ondan. Hâlâ içimde fokur fokur kaynayan bir alev var. Volkanik bir dağ gibiyim, lâvlarım daha sönmemiş. Her gün Ateşgedeler odunumu çoğaltırlar sanki... Yanar yanar köz olurum da küle dönemem. Daha altısında tıfıl bir çocukken annemi kaybet-mişim bir de, ondan hasret ateşimin harlanıp durması…


Umutla baktığım gözlerde hep annemi aramışım, “kanadı kırık kuş merhamet ister” ya! Ben de, merhametli bir yüreğin işmarına mekik olup gergef dokumuşum. Umutla hasret ara-sında yanan ateşin gücü bundandır. Varsın kader yazıcıları ömür hanemin alın yazısı sayfasına üç damla yaş düşürsünler.

Babam bana merhametle bakmıştır, yüreğinin ateşinden hırçın davranmışsa da onun özlem ateşi de her geçen gün çoğalmıştır. Çocukluktan beri okul arkadaşımda, mahalle arkadaşımda, iş arkadaşımda hatta gençlik yıllarımda dahi merhametini, şefkatini hissettiğim kalplerde; onun aynası olan gözlerde annemi aramışım. Bu dost yüreklerin yakla-şımından hep anne kokusu sezmiş, öyle algılamış da haya-ta umutla bakmışımdır. O arkadaştan diğerine, diğerinden bir başka diğerine mekik dokuyup durmuşum. Hasretimi aramışım. Bir bardak su ikram etmişler, ‘annem su veriyor’ bellemişim.

Çocukken saçımı okşamışlar, annem sanıp göğüslerine yaslanmışım. Arada bir gidip mezar taşının üzerinde uzun uzun ağlamışım, belki beni duyar diye... Okula gitmişim, öğ-retmenimi annem bilmişim. Mesleğimi sevmişim, anne sev-gisinin yerine. Atik davranışlarımdan ötürü takdir etmişler, bu takdirleri de annemin hanesine kaydetmişim. Çocukken yatakları ben toplar, çayı ben demler, evi ben süpürürdüm; annemin boşluğu gözükmesin diye annecilik oynardım.

“Anne!” denmeyegörsün, yüreğimin yağı eriyor. Şiirin dün-yasına az biraz inmişim, orada annemi aramışım lâkin eşim, dostum, akrabam bu yüzden beni hep yadırgamış, hor gör-müşler. Nereden bilebilsinler ki ben şiirde annemi görmüşüm. Oysa ben, “analık vasfı” taşıyan her insanda annemi gördüm. Bana, anne demeyin, koca bir dünyayı yitirdim. Bu yüzden ar-kası açık bir dünyaya sırtımı dayayamayacağım, boşlukta kala-cağım, ben anne diyemeyeceğim, gayri ne güzü ne de kışı se-


vemeyeceğim. “Anne” bir kelime ve iki hece değil ki, koca bir dünyadır; yüreğimin ezikliği ondandır. Anne demeyegörün, tüylerim ürperiyor, fidelerim üşüyor. Yüreğimden can, elim-den kan, gözlerimden fer uçup gidiyor. Anne, demeyin!

Artık kolları vurulu bir canım. Şuramda, tam sol göğsüm-de ağır yaralı yürek var. Küreklerim kısacık, annemin limanı-na varamayacağım. Hayatım boyunca bir arı misali kovanda vızıldayıp durdum. Umut ile hasret arasında mekik dokudum. Gözyaşlarımdan arta kalan katrelerden bir gönül göletçiği dolduysa da ne kol kaldı bende, ne de pazularımda güç. Kulaç atacak takatim yok!

Gayri yüreğim ipotekli, anne diyemem, şiir diyemem. Şi-irde buluyordum annemi, düşman kesildiler. Merhametli yü-reklerde buluyordum, o yüreklere karşı sipere durdular. Bana şiiri, annemi arama yasağı koydular. Ben:

Her gazel hışırtısında Ağaçlar saçlarını dökerken Ya da Zemheri bir günün ardından Gökyüzü ağlamıştır Kapılarını çalınca kar taneleri Gayri çekingen Sıkılgan Alnı mor halkaları

Onlara sessizce sorar Ben kimim Annem nerede? Diyenlerden mi, olacağım hep?

* * Ha ha haay! Sizleri arama yasağı konmuş bana. Hoşça kalın; annem, şiirim, yaban çiçeğim. Şimdilik.

Düşlerim Özgür...

Documents

Transcript of Düşlerim Özgür...