Dinh Duong Va Phuong Phap Che Bien Thuc an Trong Chan Nuoi, Thuy San

ĐCCTHP – BMTS - DING DƯỠNG THỨC ĂN CN&TS - 0/01 Trang 1/12

BM-QTGD-01/02

UBND TỈNH TIỀN GIANG CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC TIỀN GIANG Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT HỌC PHẦN

NGÀNH ĐÀO TẠO: PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN

TRÌNH ĐỘ: CAO ĐẲNG

1. Tên học phần: DINH DƯỠNG VÀ PHƯƠNG PHÁP CHẾ BIẾN THỨC ĂN

TRONG CHĂN NUÔI, THUỶ SẢN. Mã số: 75802

2. Loại học phần : lý thuyết 3. Trình độ sinh viên năm thứ: 2 4. Số tín chỉ: 2

Phân bổ thời gian: + Lên lớp: 30 tiết + Thảo luận: + Thực hành, thí nghiệm: + Tự học: 60 giờ

5. Điều kiện tiên quyết: Chăn nuôi đại cương, Thuỷ sản đại cương

6. Mục tiêu học phần:

Sau khi học xong môn học này sinh viên phải:

- Về kiến thức:

Hiểu biết về vai trò, nguồn nguyên liệu cung cấp các chất dinh dưỡng; những chất độc hại trong thức ăn và nhu cầu dinh dưỡng của gia súc-gia cầm, thủy sản.

- Về kỹ năng:

Biết chọn lựa, sử dụng và đánh giá các loại thức ăn cho gia súc, gia cầm, động vật thủy sản trong từng giai đoạn sinh trưởng, phát triển và sản suất. Phương pháp chế biến, bảo quản và khắc phục sự nhiễm độc tố, nấm mốc trong thức ăn.

- Về thái độ:

Xem trọng nguồn dưỡng chất, cách bảo quản và xử dụng hợp lý thức ăn cho gia súc, gia cầm, động vật thủy sản.

7. Mô tả nội dung học phần:

Nội dung môn học này gồm các phần như sau:

- Khái niệm về dinh dưỡng, thành phần hoá học và dưỡng chất của thức ăn gia súc - gia cầm và động vật thuỷ sản.


BM-QTGD-01/02

- Vai trò của các chất dinh dưỡng trong thức ăn của gia súc - gia cầm và động vật thuỷ sản.

- Các chất hỗ trợ và tác dụng sinh học của chúng trong dinh dưỡng. - Phương pháp xác định các thành phần dưỡng chất và nhu cầu dinh dưỡng của gia súc - gia cầm và động vật thuỷ sản.

8. Nhiệm vụ của sinh viên:

- Dự lớp để nắm vững các nội dung quan trọng của từng bài học

- Bài tập: 1 bài thu hoạch, thuyết trình và thảo luận, kiểm tra sau mỗi đơn vị học trình

- Tự nghiên cứu bài giảng, tài liệu tham khảo liên quan đến môn học

9. Tài liệu học tập: + Sách, giáo trình chính:

- Trương văn Phước, Võ Minh Quế Châu, Phạm văn Nghi, 2009. Dinh dưỡng và phương pháp chế biến thức ăn trong chăn nuôi, thuỷ sản. Tài liệu học tập. Đại học Tiền Giang.

- Trần thị Thanh Hiền, 2004. Dinh dưỡng và thức ăn thuỷ sản. Giáo trình, Đại học Cần thơ.

- Lại văn Hùng, 2004. Dinh dưỡng và thức ăn trong nuôi trồng thuỷ sản. NXB Nông nghiệp TP HCM.

- Lê Thanh Hùng, 2000. Dinh dưỡng và thức ăn thuỷ sản. Bài giảng, Đại học Nông Lâm TP HCM.

+ Sách, giáo trình tham khảo:

- Dương Thanh Liêm, Bùi Huy Như Phúc, Dương Duy Đồng,2006. Thức ăn và dinh dưỡng động vật. NXB Nông nghiệp TP Hồ Chí Minh.

- Lưu Hữu Mãnh, Nguyễn Nhựt Xuân Dung, Võ Văn Sơn, 1999. Bài giảng Dinh dưỡng . Trường Đại học Cần Thơ.

- Nguyễn Thị Hồng Nhân, 2000. Bài giảng Thức ăn gia súc. Trường Đại học Cần Thơ.

- Trần Thị Dân, 2005. Công nghệ sinh học trong chăn nuôi. NXB Nông nghiệp TP Hồ Chí Minh.

- Nguyễn Văn Thưởng, Sumilin I.S,1992. Sổ Tay thành phần dinh dưỡng thức ăn gia súc Việt Nam. NXB Nông nghiệp Hà Nội.

- Trần Phú Lộc, Đặng Thị Kim Oanh, Nguyễn Thị Kim Oanh, 1991. Giáo trình Thức ăn gia súc. Trường Đại học Cần Thơ.

- Viện chăn nuôi Quốc gia, 1995. Thành Phần và giá trị dinh dưỡng thức ăn gia súc, gia cầm Việt Nam. NXB Nông nghiệp Hà Nội.


BM-QTGD-01/02

- Nguyễn Thiện, Phan Địch Lân, Hoàng Văn Tiến, Võ Trọng Hốt, Phạm Sỹ Lăng, 1996. Chăn nuôi Lợn ở gia đình và trang trại. NXB Nông nghiệp Hà Nội.

- Đinh Văn Cải, Nguyễn Quốc Đạt, Bùi Thế Đức, Nguyễn Hòai Hương, Lê Châu, Nguyễn Văn Liêm, 1999. Nuôi bò sữa. NXB Nông nghiệpTP Hồ Chí Minh.

- Lê Bá Thọ, 1999. Nuôi gà công nghiệp. NXB Nông nghiệp TP Hồ Chí Minh.

- Tôn Thất Sơn, 2005. Giáo trình dinh dưỡng và thức ăn vật nuôi. NXB Hà Nội.

- Hội thảo chuyên đề hàng năm lần thứ16 của Alltech tại khu vực Châu Á Thái Bình Dương. 2002.

- Hiệp hội đậu tương Hoa Kỳ. Tài liệu hội thảo về công nghệ thức ăn và chăn nuôi lợn. 2000.

10. Tiêu chuẩn đánh giá sinh viên: 10.1. Điểm đánh giá quá trình: Trọng số: 40 % (x) + Kiểm tra thường xuyên 1-2lần, tự luận hoặc kiểm tra miệng, 15 phút Hệ số: 1 + Nhận thức, thái độ tham gia thảo luận: tham gia thảo luận nhóm, trả lời câu hỏi của giảng viên và của nhóm (bạn) khác trong lúc học và thảo luận; nếu không tham gia sẽ có điểm không (0 điểm) Hệ số: 1 + Thực hành: điểm trung bình cộng của các bài thực hành Hệ số: 1 + Chuyên cần: phải dự học đủ 30tiết, vắng 2 tiết lên lớp bị trừ 1 điểm Hệ số: 1 + Thi giữa học phần: thi tự luận, 60phút Hệ số: 1 + Tiểu luận Hệ số: 0

10.2. Điểm thi kết thúc học phần: Trọng số: 60 % (y) 10.3. Điểm học phần là tổng điểm của tất cả các điểm đánh giá quá trình và điểm thi kết thúc HP nhân với trọng số tương ứng (x+y).

11. Thang điểm 10 (từ 0 đến 10).

Điểm học phần, điểm đánh giá quá trình và điểm thi kết thúc HP được làm tròn đến một chữ số thập phân

12. Hình thức thi kết thúc học phần:

+ Tự luận x + Trắc nghiệm + Vấn đáp + Tiểu luận + Bài tập lớn + ……………

13. Thời gian thi :

60 phút X 90 phút 120 phút 150 phút 180 phút ........phút


BM-QTGD-01/02

14. Nội dung chi tiết học phần theo tuần:

A. Lý thuyết

Tuần Số tiết

Bài Nội dung Phương pháp dạy và học Báo cáo

viên Học viên

A. GIA SÚC - GIA CẦM (19tiết)

1 2 Bài 1

THÀNH PHẦN HOÁ HỌC VÀ DINH DƯỠNG CỦA THỨC

ĂN I. Một số khái niệm 1. Chất bổ dưỡng 2. Dưỡng chất 3. Độc chất 4. Thức ăn 5. Khẩu phần 6. Mức ăn 7. Nhu cầu và tiêu chuẩn ăn II. Phân loại thức ăn

1. Phân loại theo giá trị 2. Phân loại thức ăn theo nguồn gốc 3. Phân loại thức ăn theo các tính chất lý hóa và cách sử dụng thông thường III. Thành phần hóa học của thức ăn 1. Sự khác nhau về thành phần hoá học giữa động vật và thực vật 2. Thành phần hoá học và chất dinh dưỡng trong thức ăn

Báo cáo Ghi chép Thảo luận

2 1 Bài 2

NƯỚC TRONG DINH DƯỠNG ĐỘNG VẬT

I. Vai trò của nước trong sự sống

1. Tham gia cấu tạo cơ thể 2. Tiêu hóa các chất dinh dưỡng trong thức ăn 3. Vận chuyển vật chất II. Biểu hiện của sự thiếu nước

III. Nguồn cung cấp nước và phân bố nước trong thức ăn

1. Nước uống 2. Nước trong thức ăn



BM-QTGD-01/02

3. Nước trao đổi

IV. Phương pháp xác định hàm lượng nước có trong thức ăn

1. Trạng thái khô không khí

2. Trạng thái khô tuyệt đối

3 2 Bài 3

CABOHYDRAT TRONG DINH DƯỠNG ĐỘNG VẬT

I. Cabohydrat và phân loại cabohydrat (glucid) 1. Phân loại Cabohydrat theo cấu trúc hoá học 2. Phân loại Cabohydrat dựa trên giá trị dinh dưỡng

II. Vai trò cabohydrat trong sự sống

1. Vai trò dẫn xuất vô đạm 2. Vai trò chất thô xơ 3. Ưu và khuyết điểm của chất xơ trong thức ăn 4. Cách xác định hàm lượng cacbohydrat trong thức ăn

III. Thức ăn cung cấp cabohydrat

A. Thức ăn năng lượng 1. Đặc điểm thức ăn năng lượng 2. Các loại thức ăn cung cấp năng lượng phổ biến

B. Thức ăn thô xanh, thô khô nhiều chất xơ cho gia súc nhai lại

1. Đặc điểm thức ăn thô xanh, thô khô nhiều chất xơ 2. Nguồn cung cấp thức ăn thô xanh

3. Nguồn cung cấp thức ăn thô khô

nhiều chất xơ



BM-QTGD-01/02

4 2 Bài 4

ĐẠM TRONG DINH DƯỠNG ĐỘNG VẬT

I. Khái niệm

II. Phân loại đạm ( protein) 1. Protein thô 2. Protein thuần

III. Chất chứa đạm phi protein

IV. Acid amin

1. Khái niệm 2. Phân loại

V. Vai trò protein trong sự sống

1. Vai trò sinh học của protein trong sự sống 2. Các trạng thái thiếu và thừa protein 3. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự tiêu hoá hấp thu protein VI. Thức ăn bổ sung Protein 1. Khái niệm 2. Thức ăn bổ sung protein có nguồn gốc từ thực vật 3. Thức ăn bổ sung protein có nguồn gốc từ động vật 4. Thức ăn bổ sung protein có nguồn gốc từ vi sinh vật 5. Thức ăn bổ sung đạm phi protein VII. Phương pháp xác định protein trong thức ăn


5 2 Bài 5

CHẤT BÉO TRONG DINH DƯỠNG ĐỘNG VẬT

I. Khái niệm và phân loại chất béo (lipid)

1. Khái niệm 2. Phân loại chất béo II. Chức năng và ảnh hưởng của chất béo trong khẩu phần thức ăn 1. Chức năng của chất béo 2. Trạng thái thiếu và thừa chất béo 3. Ảnh hưởng của chất béo trong khẩu phần của gia súc gia cầm



BM-QTGD-01/02

III. Sự oxy hoá chất béo

1. Quá trình oxy hoá chất béo 2. Tác hại của sự oxy hoá chất béo đối với động vật 3. Các phương pháp ngăn ngừa sự oxy hoá chất béo

IV. Phương pháp xác định hàm lượng chất béo trong thức ăn

6 2 Bài 6

VITAMIN TRONG DINH DƯỠNG ĐỘNG VẬT

I. Khái niệm và phân loại vitamin

II. Vai trò của vitamin và các trạng thái bệnh dinh dưỡng về vitamin 1. Vai trò của vitamin 2. Các trạng thái bệnh dinh dưỡng về vitamin

III. Những nguyên nhân gây thiếu vitamin

IV. Vai trò và trạng thái bệnh dinh dưỡng của các vitamin chuyên biệt

1. Vitamin tan trong dầu

2. Vitamin tan trong nước


7 2 Bài 7

KHOÁNG TRONG DINH DƯỠNG ĐỘNG VẬT

I. Khái niệm và phân loại chất khoáng

1. Khái niệm 2. Phân loại chất khoáng II. . Vai trò và trạng thái bệnh dinh dưỡng của các chất khoáng chuyên biệt 1. Chất khoáng đa lượng 2. Chất khoáng vi lượng

III. Phương pháp xác định hàm lượng chất khoáng tổng số trong thức ăn



BM-QTGD-01/02

8 1 Bài 8

CÁC CHẤT HỖ TRỢ DINH DƯỠNG TRONG THỨC ĂN

I. Khái niệm

II. Tác dụng sinh học của chất hỗ trợ dinh dưỡng vào thức ăn gia súc, gia cầm 1. Nâng cao năng suất tích lũy sản phẩm 2. Các chất tác động trong đường tiêu hoá 3. Các chất tác động lên sự trao đổi chất 4. Các chất bảo vệ, bảo quản thức ăn, chất kết dính 5. Các chất bổ sung dinh dưỡng đặc biệt


9 2 Bài 9

NẤM MỐC VÀ ĐỘC TỐ CỦA CHÚNG TRONG THỨC ĂN

I. Khái niệm

II. Tình hình nhiễm độc tố nấm mốc (mycotoxin) trong thực phẩm 1. Trên thế giới 2. Ở Việt Nam III. Tác hại của độc tố nấm mốc IV. Các loại độc tố phổ biến do nấm mốc gây ra và tác hại của chúng 1. Độc tố Aflatoxin do nấm Aspergillus gây ra 2. Độc tố do nấm Fusarium sinh ra 3. Độc tố do nấm Penicillium sinh ra V. Các biện pháp phòng ngừa độc tố nấm mốc


10 2 Bài 10

NHU CẦU DINH DƯỠNG I. Một số khái niệm về nhu cầu 1. Nhu cầu duy trì 2. Nhu cầu tăng trưởng 3. Nhu cầu mang thai 4. Nhu cầu sản suất II. Nhu cầu dinh dưỡng của một số gia súc, gia cầm 1. Gia cầm và thuỷ cầm 2. Trên heo 3. Trên bò



BM-QTGD-01/02

III. Cách phối hợp và cân đối khẩu phần cho gia súc gia cầm 1. Phương pháp tính toán đơn giản 2. Phương pháp sử dụng phần mềm trên máy vi tính IV. Phương pháp sử dụng thức ăn hỗn hợp và thức ăn đậm đặc 1. Phương pháp sử dụng thức ăn hỗn hợp

2. Phương pháp sử dụng thức ăn đậm đặc

11 1 THI GIỮA HỌC KỲ

B. THUỶ SẢN (11tiết)

12 2 BÀI MỞ ĐẦU

MỞ ĐẦU I.KHÁI NIỆM VỀ DINH DƯỠNG 1.Định nghĩa 2.Đặc điểm dinh dưỡng của động vật thủy sản II.THỨC ĂN 1. Định nghĩa 2. Vai trò của thức ăn 3. Đặc điểm của thức ăn thủy sản 4. Đặc điểm của vấn đề sử dụng thức ăn trong nghề nuôi thủy sản III. TIÊU HOÁ - CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUÁ TRÌNH TIÊU HOÁ CỦA ĐỘNG VẬT THUỶ SẢN 1.Sự tiêu hoá 2. Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình tiêu hoá 2.1 Tính chất thức ăn 2.2 Trạng thái sinh lý của cơ thể 2.3 Giống loài 2.4 Giai đoạn phát triển 2.5 Nhiệt độ môi trường 2.6 Phương thức cho ăn IV. VẤN ĐỀ SỬ DỤNG THỨC ĂN HIỆN NAY Ở ĐBSCL (tự nghiên cứu) 1. Nguồn thức ăn nhân tạo 2. Vị trí thức ăn trong nuôi trồng thủy sản 3. Vần đề chế biến thức ăn 4. Vần đề dinh dưỡng của các đối tượng nuôi 5. Vấn đề sử dụng thức ăn trong các hình thức nuôi 6. Vấn đề thức ăn tự nhiên



BM-QTGD-01/02

2 BÀI 2

THÀNH PHẦN HOÁ HỌC CỦA CÁ VÀ THỨC ĂN

THỦY SẢN I. THÀNH PHẦN HÓA HỌC CỦA CÁ 1. Khái quát chung về thành phần hóa học của động vật thủy sản 2. Nước 3. Protein 4. Các chất hòa tan chứa nitơ (chứa nitơ phi Protein ) NPN 5. Lipid 6. Enzyme 7. Khoáng 8. Vitamin 9. Sắc tố 10. Độc tố

II. THÀNH PHẦN HÓA HỌC CỦA THỨC ĂN THỦY SẢN VÀ VAI TRÒ DINH DƯỠNG 1. Protein 2.Carbohydrate 3.Lipid 4. Nước 5. Vitamin 6. Khoáng III. CÁC THÀNH PHẦN CÓ TRONG KHẨU PHẦN KHÔNG PHẢI LÀ CHẤT DINH DƯỠNG 1. Chất chống chuyển hoá hay chất kháng dinh dưỡng 2. Các chất kết dính 3. Các chất gây nhiễm bẩn ngẫu nhiên 4. Các thành phần trong khẩu phần không phải là chất dinh dưỡng, không độc 5. Các steroid và các chất giống steroid


13 1 BÀI 3

TIẾU HÓA VÀ HẤP THU

I. MỐI QUAN HỆ GIỮA TÍNH ĂN VÀ CƠ QUAN TIÊU HÓA II. QUÁ TRÌNH TIÊU HÓA THỨC ĂN A. SỰ TIÊU HÓA Ở CÁ 1.Sự tiêu hóa ở trong miệng và thực quản 2.Sự tiêu hóa trong dạ dày 3.Sự tiêu hóa trong ruột



BM-QTGD-01/02

B. SỰ TIÊU HÓA Ở GIÁP XÁC 1. Cấu trúc ruột giáp xác 2. Sự tiêu hóa III. SỰ HẤP THỤ 1. Con đường hấp thu 2. Nơi hấp thu 3. Cơ chế hấp thu

2 BÀI 4

NHU CẦU DINH DƯỠNG

I. GIỚI THIỆU II. NHU CẦU VỀ NĂNG LƯỢNG 1. Một số khái niệm về năng lượng 2. Nhu cầu năng lượng của động vật thuỷ sản 3. Các dạng nhu cầu năng lượng ở động vật thủy sinh 4. Các yếu tố ảnh hưởng đến nhu cầu năng lượng III . NHU CẦU VITAMIN 1. Định nghĩa 2. Nhu cầu vitamin của cá IV. NHU CẦU KHOÁNG 1. Chức năng của muối khoáng 2. Nhu cầu khoáng đa lượng 3. Nhu cầu khoáng vi lượng V. NHU CẦU PROTEIN VÀ ACID AMIN VI. NHU CẦU VỀ LIPID VÀ ACID BÉO


14 2 BÀI 5

KHẨU PHẦN THỨC ĂN THỦY SẢN

I. KHẨU PHẦN NUÔI CÁ SINH SẢN, NUÔI CÁ CON 1. Khẩu phần nuối vỗ cá bố mẹ 2. Khẩu phần cá con II. HỆ SỐ TIÊU TỐN THỨC ĂN 1. Hệ số thức ăn 2. Hệ số tiêu tốn thức ăn III. CÁC YẾU TỐ CẦN XEM XÉT KHI LẬP CÔNG THỨC KHẨU PHẦN IV. THIẾT LẬP CÔNG THỨC KHẨU PHẦN 1. Thức ăn gồm 2 thành phần nguyên liệu 2. Phương pháp lập bảng


15 2 BAI SẢN XUẤT THỨC ĂN Báo cáo Ghi chép Thảo luận


BM-QTGD-01/02

6 I. CÁC LOẠI THỨC ĂN 1. Phân loại theo nguồn gốc 2. Phân loại theo giai đoạn phát triển II. SẢN XUẤT THỨC ĂN 1. Quá trình xử lý và chuẩn bị nguyên liệu 2. Sản xuất thức ăn III. TÍNH ỔN ĐỊNH TRONG NƯỚC CỦA THỨC ĂN VIÊN IV. BẢO QUẢN THỨC ĂN 1. Hơi ẩm và nhiệt 2. Sự thiệt hại do vi khuẩn 3. Sự thiệt hại do côn trùng và các loài gậm nhấm 4. Những thay đổi hóa học khi bảo quản 5. Bảo quản thích hợp (Sinh viên tự nghiên cứu) V. THỨC ĂN TỰ NHIÊN 1. Kỹ thuật nuôi vi tảo 2. Kỹ thuật nuôi Moina và Daphnia 3. Kỹ thuật nuôi trùn chỉ 4. Nuôi trùn quế (Sinh viên tự nghiên cứu)

TỔ BỘ MÔN TRƯỞNG KHOA HIỆU TRƯỞNG

Dinh Duong Va Phuong Phap Che Bien Thuc an Trong Chan Nuoi, Thuy San

Documents

Transcript of Dinh Duong Va Phuong Phap Che Bien Thuc an Trong Chan Nuoi, Thuy San