Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens...

34
Van Krimpen kreeg in 1938 van de in Haarlem ge- vestigde Vereeniging voor Druk- en Boekkunst op- dracht voor het maken van een lettertype voor een nieuw te verschijnen Statenbijbel. Van Krimpens vrijheid werd bij het ontwerpen danig beperkt door een gebrek aan financiële middelen. John Dreyfus schreef hierover in The Work of Jan van Krimpen, A record in honour of his sixtieth birthday (Haarlem / Utrecht, 1952): ‘the type was drawn to work on an existing Monotype keybar layout in order to keep down costs of production’. De indeling van een Monotype toetsenbord kon per lettertype verschillend zijn en werd door de in- deling van het matrijzenraam bepaald. Een matrij- zenraam bestond uit vijftien of, in speciale gevallen, zestien zogeheten eenhedenrijen. Iedere eenheden- rij bood plaats aan zeventien letters. Het eenheden- stelsel van Monotype was gebaseerd op een indeling van het typografisch vierkant in achttien eenheden. De breedste letters, bijvoorbeeld de kapitalen M en W, waren achttien eenheden breed en de smalste let- ters, zoals de i en de l werden bijvoorbeeld op vijf of zes eenheden geplaatst. De letters in een rij van het matrijzenraam besloegen ieder hetzelfde aantal eenheden. De productie van Monotype Haarlemmer werd niet voltooid. ‘The first trial sheets of Haarlemmer were pulled in June 1938. Further work on the de- sign was done at the Monotype works in England during the early months of the war, but all plans for the Staten Bijbel were abandoned after the invasion of Holland’, schreef John Dreyfus in The Work of Jan van Krimpen. Gezien de (door het matrijzenraam opgelegde) beperkingen van de Monotype Haarlemmer leek er op het eerste gezicht weinig aanleiding voor een di- gitale revival van het lettertype. Toch waren er goe- de redenen om het lettertype nieuw leven in te bla- zen. Dat de versie van Monotype niet geslaagd was, betekende niet dat het lettertype geen kwalitei- ten bezat, hetgeen Walter Tracy in Letters of Credit (Londen, 1986) opmerkte: ‘Certainly the narrow h, n, u and rather wide o and c were out of proportion and needed revision; and if the italic lowercase could have been a little narrower it would have seemed to gain weight and would have harmonised better with the roman. The design would then have become an euective book type’. Daarnaast zijn de beperkingen van het Monotype systeem niet actueel meer en kunnen in een digitale variant de dikte- waarden en daarmee de breedtes van de letters naar believen worden aangepast. Bij de productie van dtl Haarlemmer werd uit- gegaan van de originele ontwerptekeningen van Jan van Krimpen. De versie van Monotype was te matig van kwaliteit om als uitgangspunt te dienen. Er was, zoals gezegd, geen enkele reden om de beperkingen van het unit arrangement over te nemen. De teke- ningen werden niet lineair gedigitaliseerd maar het ontwerp werd geïnterpreteerd, waardoor een letter- type ontstond dat zoveel mogelijk overeenkwam met het door Jan van Krimpen ontwikkelde con- cept. Deze werkwijze is enigszins te vergelijken met de wijze waarop de gieterijletters van Van Krimpen tot stand kwamen. Het merendeel van de lettertypen van Jan van Krimpen werd door de stempelsnijder van de firma Enschedé, P.H. Rädisch (1891–1976) in staal gesne- den. Rädisch interpreteerde onder het toeziend oog van Van Krimpen diens tekeningen en bracht de noodzakelijke aanpassingen aan voor de verschil- lende corpsen. Het door Van Krimpen op papier ge- zette concept kreeg definitief vorm in de stempels van Rädisch, die later weer dienden als uitgangs- punt voor de versies van Monotype. Op een hier- mee vergelijkbare manier interpreteerde Frank E. Blokland de tekeningen van Haarlemmer om er ‘di- gitale stempels’ van te maken. Het uit 1938 stam- mende lettertype dat door technische beperkingen en het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog niet naar behoren was uitgewerkt, toont nu in digitale vorm alsnog haar kwaliteiten. dtl haarlemmer Jan van Krimpen / Frank E. Blokland

Transcript of Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens...

Page 1: Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbekend gebleven,

Van Krimpen kreeg in 1938 van de in Haarlem ge-

vestigde Vereeniging voor Druk- en Boekkunst op-

dracht voor het maken van een lettertype voor een

nieuw te verschijnen Statenbijbel. Van Krimpens

vrijheid werd bij het ontwerpen danig beperkt door

een gebrek aan financiële middelen. John Dreyfus

schreef hierover in The Work of Jan van Krimpen,

A record in honour of his sixtieth birthday (Haarlem /

Utrecht, 1952): ‘the type was drawn to work on an

existing Monotype keybar layout in order to keep

down costs of production’.

De indeling van een Monotype toetsenbord kon

per lettertype verschillend zijn en werd door de in-

deling van het matrijzenraam bepaald. Een matrij-

zenraam bestond uit vijftien of, in speciale gevallen,

zestien zogeheten eenhedenrijen. Iedere eenheden-

rij bood plaats aan zeventien letters. Het eenheden-

stelsel van Monotype was gebaseerd op een indeling

van het typografisch vierkant in achttien eenheden.

De breedste letters, bijvoorbeeld de kapitalen M en

W, waren achttien eenheden breed en de smalste let-

ters, zoals de i en de l werden bijvoorbeeld op vijf of

zes eenheden geplaatst. De letters in een rij van het

matrijzenraam besloegen ieder hetzelfde aantal

eenheden.

De productie van Monotype Haarlemmer werd

niet voltooid. ‘The first trial sheets of Haarlemmer

were pulled in June 1938. Further work on the de-

sign was done at the Monotype works in England

during the early months of the war, but all plans for

the Staten Bijbel were abandoned after the invasion

of Holland’, schreef John Dreyfus in The Work of Jan

van Krimpen.

Gezien de (door het matrijzenraam opgelegde)

beperkingen van de Monotype Haarlemmer leek er

op het eerste gezicht weinig aanleiding voor een di-

gitale revival van het lettertype. Toch waren er goe-

de redenen om het lettertype nieuw leven in te bla-

zen. Dat de versie van Monotype niet geslaagd was,

betekende niet dat het lettertype geen kwalitei-

ten bezat, hetgeen Walter Tracy in Letters of Credit

(Londen, 1986) opmerkte: ‘Certainly the narrow h,

n, u and rather wide o and c were out of proportion

and needed revision; and if the italic lowercase

could have been a little narrower it would have

seemed to gain weight and would have harmonised

better with the roman. The design would then have

become an euective book type’. Daarnaast zijn de

beperkingen van het Monotype systeem niet actueel

meer en kunnen in een digitale variant de dikte-

waarden en daarmee de breedtes van de letters naar

believen worden aangepast.

Bij de productie van dtl Haarlemmer werd uit-

gegaan van de originele ontwerptekeningen van Jan

van Krimpen. De versie van Monotype was te matig

van kwaliteit om als uitgangspunt te dienen. Er was,

zoals gezegd, geen enkele reden om de beperkingen

van het unit arrangement over te nemen. De teke-

ningen werden niet lineair gedigitaliseerd maar het

ontwerp werd geïnterpreteerd, waardoor een letter-

type ontstond dat zoveel mogelijk overeenkwam

met het door Jan van Krimpen ontwikkelde con-

cept. Deze werkwijze is enigszins te vergelijken met

de wijze waarop de gieterijletters van Van Krimpen

tot stand kwamen.

Het merendeel van de lettertypen van Jan van

Krimpen werd door de stempelsnijder van de firma

Enschedé, P.H. Rädisch (1891–1976) in staal gesne-

den. Rädisch interpreteerde onder het toeziend oog

van Van Krimpen diens tekeningen en bracht de

noodzakelijke aanpassingen aan voor de verschil-

lende corpsen. Het door Van Krimpen op papier ge-

zette concept kreeg definitief vorm in de stempels

van Rädisch, die later weer dienden als uitgangs-

punt voor de versies van Monotype. Op een hier-

mee vergelijkbare manier interpreteerde Frank E.

Blokland de tekeningen van Haarlemmer om er ‘di-

gitale stempels’ van te maken. Het uit 1938 stam-

mende lettertype dat door technische beperkingen

en het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog niet

naar behoren was uitgewerkt, toont nu in digitale

vorm alsnog haar kwaliteiten.

d t l ha ar l emmerJan van Krimpen / Frank E. Blokland

Page 2: Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbekend gebleven,

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVW

XYZ&ŒÆÇØ([{1234567890}])abcdefghijklmnopqrstuvwxyzœæ‘fiflß?!;:çøáàâäãå’éèêëñóòôöúùûüÿ$£¥¢§¶†®%#@

123456789048/56

d t l l e t t er pro ef

2

8/19

99/1

Page 3: Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbekend gebleven,

d t l ha ar l emmer

3

r e g u l a r

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ

“&ŒÆÇØ”([{1234567890}])

abcdefghijklmnopqrstuvwxyzœæfiflßçø

áàâäãåéèêëñóòôöúùûü!?.,-$£¥¢§¶†©%#@

123456789024/29

Nederland heeft in de ontwikkeling van druklettersaltijd een grote rol gespeeld. Het zetten en drukkenmet losse loden letters was een Nederlandse uitvin-ding. Misschien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvinder was ofwel een andere, onbe-kend gebleven, drukker. In de zeventiende eeuw wasNederland het typografisch centrum van de wereld.De bekendste Nederlandse stempelsnijder uit degouden eeuw is Christoffel van Dijck, wiens ont-

Nederland heeft in de ontwikkeling vandrukletters altijd een grote rol gespeeld.Het zetten en drukken met losse loden let-ters was een Nederlandse uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvinder was ofwel een andere,onbekend gebleven, drukker. In de zeven-tiende eeuw was Nederland het typogra-

aNederland heeft in deontwikkeling van druk-letters altijd een groterol gespeeld. Het zettenen drukken met losse lo-den letters was een Ne-derlandse uitvinding.Misschien dat LaurensJanszoon Coster (1405–1468) de uitvinder wasofwel een andere, onbe-kend gebleven, drukker.In de zeventiende eeuwwas Nederland het ty-pografisch centrum vande wereld. De bekendste

Nederland heeft in de ontwikkelingvan drukletters altijd een grote rol gespeeld. Het zetten en drukken metlosse loden letters was een Neder-landse uitvinding. Misschien dat Lau-rens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvinder was ofwel een andere,onbekend gebleven, drukker. In de

Nederland heeft in de ont-wikkeling van drukletters al-tijd een grote rol gespeeld. Hetzetten en drukken met losseloden letters was een Neder-landse uitvinding. Misschiendat Laurens Janszoon Coster

ANederland heeft in de

ontwikkeling van druklet-ters altijd een grote rol

gespeeld. Het zetten endrukken met losse loden

letters was een Nederland-se uitvinding. Misschien

dat Laurens JanszoonCoster (1405–1468) de

uitvinder was ofwel eenandere, onbekend geble-

ven, drukker. In de zeven-tiende eeuw was Neder-

land het typografisch cen-trum van de wereld. Debekendste Nederlandse

stempelsnijder uit de gou-den eeuw is Christoffel

van Dijck, wiens ontwer-

OHamburgefonsti

10/12

14/18

18/2012/14

9/128/10

Page 4: Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbekend gebleven,

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVW

XYZ&ŒÆÇØ([{1234567890}])

abcdefghijklmnopqrstuvwxyz

“?!;:*/œæçø”áàâäãåéèêëñóòôöúùûüÿ

$£¥¢§¶†®%#@48/56

d t l l e t t er pro ef

4

8/19

99/1

Page 5: Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbekend gebleven,

d t l ha ar l emmer

5

s m a l l c a p s r e g u l a r

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ

“&ŒÆÇØ”([{1234567890}])

abcdefghijklmnopqrstuvwxyzœæçøáàâäãåéèêëñ

óòôöúùûüÿ!?.,-$£¥¢§¶†©%#@

24/29

Nederland heeft in de ontwikkeling vandrukletters altijd een grote rol gespeeld.Het zetten en drukken met losse loden let-ters was een Nederlandse uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvinder was ofwel een andere,onbekend gebleven, drukker. In de zeven-tiende eeuw was Nederland het typogra-fisch centrum van de wereld. De bekendste

Nederland heeft in de ontwikke-ling van drukletters altijd een gro-te rol gespeeld. Het zetten en druk-ken met losse loden letters was eenNederlandse uitvinding. Misschiendat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvinder was ofwel een an-dere, onbekend gebleven, drukker.

aNederland heeft in de ontwikkelingvan drukletters al-tijd een grote rolgespeeld. Het zet-ten en drukken metlosse loden letterswas een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat LaurensJanszoon Coster(1405–1468) de uitvin-der was ofwel eenandere, onbekendgebleven, drukker.In de zeventiende

Nederland heeft in de ontwik-keling van drukletters altijdeen grote rol gespeeld. Hetzetten en drukken met losseloden letters was een Neder-landse uitvinding. Misschiendat Laurens Janszoon Coster(1405–1468) de uitvinder was of-

Nederland heeft in deontwikkeling van druk-letters altijd een groterol gespeeld. Het zettenen drukken met losse lo-den letters was een Ne-derlandse uitvinding

ANederland heeft in

de ontwikkeling vandrukletters altijd

een grote rol ge-speeld. Het zetten en

drukken met losse lo-den letters was een

Nederlandse uitvin-ding. Misschien dat

Laurens JanszoonCoster (1405–1468) deuitvinder was ofwel

een andere, onbekendgebleven, drukker. Inde zeventiende eeuw

was Nederland hettypografisch cen-

trum van de wereld.De bekendste Neder-

OHamburgefon

10/12

14/18

18/20

9/128/10

12/14

Page 6: Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbekend gebleven,

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVW

XYZ&ŒÆÇØ([{1234567890}])

abcdefghijklmnopqrstuvwxyzϾ

‘fiflß?!;:çøáàâäãå’éèêëñóòôöúùûüÿ

$£¥¢§¶†®%#@1234567890

48/56

d t l l e t t er pro ef

6

8/19

99/1

Page 7: Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbekend gebleven,

d t l ha ar l emmer

7

r e g u l a r i t a l i c

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ

“&ŒÆÇØ”([{1234567890}])abcdefghijklmnopqrstuvwxyzœæfiflßçø

áàâäãåéèêëñóòôöúùûü!?.,-$£¥¢§¶†©%#@

123456789024/29

Nederland heeft in de ontwikkeling van drukletters al-tijd een grote rol gespeeld. Het zetten en drukken metlosse loden letters was een Nederlandse uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) deuitvinder was ofwel een andere, onbekend gebleven,drukker. In de zeventiende eeuw was Nederland het typografisch centrum van de wereld. De bekendste Ne-derlandse stempelsnijder uit de gouden eeuw is Chris-toffel van Dijck, wiens ontwerpen door de beroemde

Nederland heeft in de ontwikkeling van druk-letters altijd een grote rol gespeeld. Het zettenen drukken met losse loden letters was een Nederlandse uitvinding. Misschien dat Lau-rens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbekend gebleven,drukker. In de zeventiende eeuw was Neder-land het typografisch centrum van de wereld.

aNederland heeft in deontwikkeling van druk-letters altijd een grote rolgespeeld. Het zetten endrukken met losse lodenletters was een Neder-landse uitvinding. Mis-schien dat Laurens Jans-zoon Coster (1405–1468)de uitvinder was ofwel eenandere, onbekend geble-ven, drukker. In de ze-ventiende eeuw was Ne-derland het typografischcentrum van de wereld.Nederland heeft in de

Nederland heeft in de ontwikkeling vandrukletters altijd een grote rol gespeeld.Het zetten en drukken met losse lodenletters was een Nederlandse uitvinding.Misschien dat Laurens Janszoon Coster(1405–1468) de uitvinder was ofwel eenandere, onbekend gebleven, drukker. Inde zeventiende eeuw was Nederland het

Nederland heeft in de ontwik-keling van drukletters altijd een grote rol gespeeld. Het zet-ten en drukken met losse lodenletters was een Nederlandse uit-vinding. Misschien dat LaurensJanszoon Coster (1405–1468)

ANederland heeft in de ont-wikkeling van drukletters

altijd een grote rol gespeeld.Het zetten en drukken metlosse loden letters was een

Nederlandse uitvinding.Misschien dat Laurens Jans-

zoon Coster (1405–1468)de uitvinder was ofwel een

andere, onbekend gebleven,drukker. In de zeventiende

eeuw was Nederland het ty-pografisch centrum van dewereld. De bekendste Ne-

derlandse stempelsnijder uitde gouden eeuw is Christof-fel van Dijck, wiens ontwer-

pen door de beroemde uit-geverij Elzevir in Leiden

OHamburgefonstiv

10/12

14/18

18/2012/14

9/128/10

Page 8: Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbekend gebleven,

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVW

XYZ&ŒÆÇØ([{1234567890}])

abcdefghijklmnopqrstuvwxyz

“?!;:*/œæçø”áàâäãåéèêëñóòôöúùûüÿ

$£¥¢§¶†®%#@48/56

d t l l e t t er pro ef

8

8/19

99/1

Page 9: Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbekend gebleven,

d t l ha ar l emmer

9

s m a l l c a p s i t a l i c

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ

“&ŒÆÇØ”([{1234567890}])

abcdefghijklmnopqrstuvwxyzœæçøáàâäãåéèêëñ

óòôöúùûüÿ!?.,-$£¥¢§¶†©%#@

24/29

Nederland heeft in de ontwikkeling vandrukletters altijd een grote rol gespeeld.Het zetten en drukken met losse loden let-ters was een Nederlandse uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvinder was ofwel een andere, on-bekend gebleven, drukker. In de zeventiendeeeuw was Nederland het typografisch cen-trum van de wereld. De bekendste Neder-

Nederland heeft in de ontwikkelingvan drukletters altijd een grote rolgespeeld. Het zetten en drukken metlosse loden letters was een Neder-landse uitvinding. Misschien dat Lau-rens Janszoon Coster (1405–1468) deuitvinder was ofwel een andere, on-bekend gebleven, drukker. In de ze-

aNederland heeft inde ontwikkeling vandrukletters altijdeen grote rol ge-speeld. Het zetten endrukken met losseloden letters waseen Nederlandse uit-vinding. Misschiendat Laurens JanszoonCoster (1405–1468) deuitvinder was ofweleen andere, onbe-kend gebleven, druk-ker. In de zeventien-de eeuw was Neder-

Nederland heeft in de ontwik-keling van drukletters altijdeen grote rol gespeeld. Het zet-ten en drukken met losse lodenletters was een Nederlandseuitvinding. Misschien dat Lau-rens Janszoon Coster (1405–1468)de uitvinder was ofwel een an-

Nederland heeft in deontwikkeling van druk-letters altijd een groterol gespeeld. Het zettenen drukken met losse lo-den letters was een Ne-derlandse uitvinding.

ANederland heeft in

de ontwikkeling vandrukletters altijd een

grote rol gespeeld.Het zetten en drukken

met losse loden let-ters was een Neder-landse uitvinding.

Misschien dat LaurensJanszoon Coster (1405–

1468) de uitvinder wasofwel een andere, on-

bekend gebleven, druk-ker. In de zeventiende

eeuw was Nederlandhet typografisch cen-

trum van de wereld. Debekendste Nederland-

se stempelsnijder uit

OHamburgefons

10/12

9/128/10

12/1418/20

Page 10: Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbekend gebleven,

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVW

XYZ&ŒÆÇØ([{1234567890}])

abcdefghijklmnopqrstuvwxyzœæ‘fiflß?!;:çøáàâäãå’éèêëñóòôöúùûüÿ$£¥¢§¶†©%#@

123456789048/56

d t l l e t t er pro ef

1 0

8/19

99/1

Page 11: Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbekend gebleven,

d t l ha ar l emmer

1 1

m e d i u m

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ

“&ŒÆÇØ”([{1234567890}])

abcdefghijklmnopqrstuvwxyzœæfiflßçø

áàâäãåéèêëñóòôöúùûü!?.,-$£¥¢§¶†©%#@

123456789024/29

Nederland heeft in de ontwikkeling van druklet-ters altijd een grote rol gespeeld. Het zetten endrukken met losse loden letters was een Neder-landse uitvinding. Misschien dat Laurens Jans-zoon Coster (1405–1468) de uitvinder was ofweleen andere, onbekend gebleven, drukker. In dezeventiende eeuw was Nederland het typogra-fisch centrum van de wereld. De bekendste Ne-derlandse stempelsnijder uit de gouden eeuw is

Nederland heeft in de ontwikkeling vandrukletters altijd een grote rol gespeeld.Het zetten en drukken met losse lodenletters was een Nederlandse uitvinding.Misschien dat Laurens Janszoon Coster(1405–1468) de uitvinder was ofwel eenandere, onbekend gebleven, drukker. Inde zeventiende eeuw was Nederland het

aNederland heeft in

de ontwikkeling van

drukletters altijd een

grote rol gespeeld. Het

zetten en drukken met

losse loden letters was

een Nederlandse uit-

vinding. Misschien dat

Laurens Janszoon

Coster (1405–1468) de

uitvinder was ofwel

een andere, onbekend

gebleven, drukker. In

de zeventiende eeuw

was Nederland het ty-

pografisch centrum

Nederland heeft in de ontwikke-ling van drukletters altijd een gro-te rol gespeeld. Het zetten en druk-ken met losse loden letters was eenNederlandse uitvinding. Misschiendat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvinder was ofwel eenandere, onbekend gebleven, druk-

Nederland heeft in de ont-wikkeling van drukletters altijd een grote rol gespeeld.Het zetten en drukken metlosse loden letters was eenNederlandse uitvinding.Misschien dat Laurens

ANederland heeft in de

ontwikkeling van druk-letters altijd een grote rol

gespeeld. Het zetten endrukken met losse loden

letters was een Neder-landse uitvinding. Mis-

schien dat Laurens Jans-zoon Coster (1405–

1468) de uitvinder wasofwel een andere, onbe-kend gebleven, drukker.In de zeventiende eeuw

was Nederland het typo-grafisch centrum van de

wereld. De bekendsteNederlandse stempel-

snijder uit de goudeneeuw is Christoffel van

OHamburgefons

10/12

14/18

18/2012/14

9/128/10

Page 12: Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbekend gebleven,

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVW

XYZ&ŒÆÇØ([{1234567890}])

abcdefghijklmnopqrstuvwxyz

“?!;:*/œæçø”áàâäãåéèêëñ

óòôöúùûü$£¥¢§¶†®%#@

48/56

d t l l e t t er pro ef

1 2

8/19

99/1

Page 13: Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbekend gebleven,

d t l ha ar l emmer

1 3

s m a l l c a p s m e d i u m

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ

“&ŒÆÇØ”([{1234567890}])

abcdefghijklmnopqrstuvwxyzœæçøáàâäãåéèêëñ

óòôöúùûüÿ!?.,-$£¥¢§¶†©%#@

24/29

Nederland heeft in de ontwikkeling vandrukletters altijd een grote rol ge-speeld. Het zetten en drukken met losseloden letters was een Nederlandse uit-vinding. Misschien dat Laurens JanszoonCoster (1405–1468) de uitvinder was ofweleen andere, onbekend gebleven, drukker.In de zeventiende eeuw was Nederlandhet typografisch centrum van de wereld.

Nederland heeft in de ontwikke-ling van drukletters altijd eengrote rol gespeeld. Het zetten endrukken met losse loden letterswas een Nederlandse uitvinding.Misschien dat Laurens JanszoonCoster (1405–1468) de uitvinderwas ofwel een andere, onbekend

aNederland heeft inde ontwikkelingvan drukletters al-tijd een grote rolgespeeld. Het zet-ten en drukken metlosse loden letterswas een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat LaurensJanszoon Coster(1405–1468) de uit-vinder was ofweleen andere, onbe-kend gebleven,drukker. In de ze-

Nederland heeft in de ont-wikkeling van druklettersaltijd een grote rol gespeeld.Het zetten en drukken metlosse loden letters was eenNederlandse uitvinding. Mis-schien dat Laurens JanszoonCoster (1405–1468) de uitvin-

Nederland heeft in deontwikkeling van dru-kletters altijd een gro-te rol gespeeld. Het zet-ten en drukken met los-se loden letters was eenNederlandse uitvin-

ANederland heeft in

de ontwikkeling vandrukletters altijd

een grote rol ge-speeld. Het zetten en

drukken met losseloden letters was

een Nederlandse uit-vinding. Misschien

dat Laurens JanszoonCoster (1405– 1468) deuitvinder was ofwel

een andere, onbe-kend gebleven, druk-

ker. In de zeventien-de eeuw was Neder-

land het typogra-fisch centrum van de

wereld. De bekend-

OHamburgefo

10/12

14/18

18/20

9/128/10

12/14

Page 14: Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbekend gebleven,

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVW

XYZ&ŒÆÇØ([{1234567890}])

abcdefghijklmnopqrstuvwxyzϾ

‘fiflß?!;:çøáàâäãå’éèêëñóòôöúùûüÿ

$£¥¢§¶†©%#@1234567890

48/56

d t l l e t t er pro ef

1 4

8/19

99/1

Page 15: Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbekend gebleven,

d t l ha ar l emmer

15

m e d i u m i t a l i c

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ

“&ŒÆÇØ”([{1234567890}])abcdefghijklmnopqrstuvwxyzœæfiflßçø

áàâäãåéèêëñóòôöúùûü!?.,-$£¥¢§¶†©%#@

123456789024/29

Nederland heeft in de ontwikkeling van druklettersaltijd een grote rol gespeeld. Het zetten en drukkenmet losse loden letters was een Nederlandse uitvin-ding. Misschien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvinder was ofwel een andere, onbekendgebleven, drukker. In de zeventiende eeuw was Ne-derland het typografisch centrum van de wereld. Debekendste Nederlandse stempelsnijder uit de goudeneeuw is Christoffel van Dijck, wiens ontwerpen door

Nederland heeft in de ontwikkeling vandrukletters altijd een grote rol gespeeld. Hetzetten en drukken met losse loden letterswas een Nederlandse uitvinding. Misschiendat Laurens Janszoon Coster (1405–1468)de uitvinder was ofwel een andere, onbe-kend gebleven, drukker. In de zeventiendeeeuw was Nederland het typografisch cen-

aNederland heeft in de

ontwikkeling van druk-

letters altijd een grote

rol gespeeld. Het zetten

en drukken met losse lo-

den letters was een Ne-

derlandse uitvinding.

Misschien dat Laurens

Janszoon Coster (1405–

1468) de uitvinder was

ofwel een andere, onbe-

kend gebleven, drukker.

In de zeventiende eeuw

was Nederland het typo-

grafisch centrum van de

wereld. Nederland heeft

Nederland heeft in de ontwikkelingvan drukletters altijd een grote rol ge-speeld. Het zetten en drukken met losse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Misschien dat LaurensJanszoon Coster (1405–1468) de uit-vinder was ofwel een andere, onbe-kend gebleven, drukker. In de zeven-

Nederland heeft in de ont-wikkeling van drukletters al-tijd een grote rol gespeeld. Hetzetten en drukken met losseloden letters was een Neder-landse uitvinding. Misschiendat Laurens Janszoon Coster

ANederland heeft in de ont-wikkeling van drukletters

altijd een grote rol ge-speeld. Het zetten en druk-ken met losse loden letters

was een Nederlandse uit-vinding. Misschien dat

Laurens Janszoon Coster(1405–1468) de uitvinderwas ofwel een andere, on-

bekend gebleven, drukker.In de zeventiende eeuw

was Nederland het typo-grafisch centrum van de

wereld. De bekendste Ne-derlandse stempelsnijder

uit de gouden eeuw isChristoffel van Dijck,

wiens ontwerpen door

OHamburgefonsti

10/12

14/18

18/2012/14

9/128/10

Page 16: Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbekend gebleven,

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVW

XYZ&ŒÆÇØ([{1234567890}])

abcdefghijklmnopqrstuvwxyz

“?!;:*/œæçø”áàâäãåéèêëñóòôöúùûüÿ

$£¥¢§¶†®%#@48/56

d t l l e t t er pro ef

1 6

8/19

99/1

Page 17: Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbekend gebleven,

d t l ha ar l emmer

1 7

s m a l l c a p s m e d i u m i t a l i c

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ

“&ŒÆÇØ”([{1234567890}])

abcdefghijklmnopqrstuvwxyzœæçøáàâäãåéèêëñ

óòôöúùûüÿ!?.,-$£¥¢§¶†©%#@

24/29

Nederland heeft in de ontwikkeling vandrukletters altijd een grote rol gespeeld.Het zetten en drukken met losse loden let-ters was een Nederlandse uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvinder was ofwel een andere,onbekend gebleven, drukker. In de zeven-tiende eeuw was Nederland het typogra-fisch centrum van de wereld. De bekendste

Nederland heeft in de ontwikke-ling van drukletters altijd een gro-te rol gespeeld. Het zetten en druk-ken met losse loden letters was eenNederlandse uitvinding. Misschiendat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvinder was ofwel een an-dere, onbekend gebleven, drukker.

aNederland heeft in de ontwikkelingvan drukletters altijd een grote rolgespeeld. Het zet-ten en drukken metlosse loden letterswas een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat LaurensJanszoon Coster(1405–1468) de uit-vinder was ofweleen andere, onbe-kend gebleven,drukker. In de ze-

Nederland heeft in de ontwik-keling van drukletters altijdeen grote rol gespeeld. Hetzetten en drukken met losseloden letters was een Neder-landse uitvinding. Misschiendat Laurens Janszoon Coster(1405–1468) de uitvinder was of-

Nederland heeft in deontwikkeling van dru-kletters altijd een gro-te rol gespeeld. Het zet-ten en drukken met los-se loden letters was eenNederlandse uitvinding

ANederland heeft in

de ontwikkeling vandrukletters altijd

een grote rol ge-speeld. Het zetten en

drukken met losse lo-den letters was een

Nederlandse uitvin-ding. Misschien dat

Laurens JanszoonCoster (1405–1468) deuitvinder was ofwel

een andere, onbekendgebleven, drukker. Inde zeventiende eeuw

was Nederland hettypografisch cen-

trum van de wereld.De bekendste Neder-

OHamburgefon

10/12

14/18

18/20

9/128/10

12/14

Page 18: Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbekend gebleven,

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ&ŒÆÇ[{1234567890}]abcdefghijklmnopqrstuvwxyzœæ‘fiflß?!;:çøáàâäãå’éèêëñóòôöúùûüÿ$£¥¢§¶†®%#@

123456789048/56

d t l l e t t er pro ef

1 8

8/19

99/1

Page 19: Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbekend gebleven,

d t l ha ar l emmer

1 9

b o l d

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ

“&ŒÆÇØ”([{1234567890}])

abcdefghijklmnopqrstuvwxyzœæfiflßçø

áàâäãåéèêëóòôöúùûü!?.,-$£¥¢§¶†©%#@

123456789024/29

Nederland heeft in de ontwikkeling van druk-letters altijd een grote rol gespeeld. Het zettenen drukken met losse loden letters was een Ne-derlandse uitvinding. Misschien dat LaurensJanszoon Coster (1405–1468) de uitvinder wasofwel een andere, onbekend gebleven, drukker.In de zeventiende eeuw was Nederland het ty-pografisch centrum van de wereld. De bekend-ste Nederlandse stempelsnijder uit de gouden

Nederland heeft in de ontwikkelingvan drukletters altijd een grote rol ge-speeld. Het zetten en drukken met los-se loden letters was een Nederlandseuitvinding. Misschien dat LaurensJanszoon Coster (1405–1468) de uit-vinder was ofwel een andere, onbe-kend gebleven, drukker. In de zeven-

Nederland heeft in de ontwikkeling vandrukletters altijd eengrote rol gespeeld.Het zetten en druk-ken met losse lodenletters was een Ne-derlandse uitvinding.Misschien dat Lau-rens Janszoon Coster(1405–1468) de uit-vinder was ofwel eenandere, onbekend ge-bleven, drukker. In dezeventiende eeuwwas Nederland het

Nederland heeft in de ontwikke-ling van drukletters altijd eengrote rol gespeeld. Het zetten endrukken met losse loden letterswas een Nederlandse uitvinding.Misschien dat Laurens JanszoonCoster (1405–1468) de uitvinderwas ofwel een andere, onbekend

Nederland heeft in de ont-wikkeling van druklet-ters altijd een grote rol ge-speeld. Het zetten en druk-ken met losse loden letterswas een Nederlandse uit-vinding. Misschien dat

ANederland heeft in de

ontwikkeling van druk-letters altijd een grote

rol gespeeld. Het zettenen drukken met losseloden letters was eenNederlandse uitvin-ding. Misschien dat

Laurens Janszoon Cos-ter (1405–1468) de uit-

vinder was ofwel eenandere, onbekend ge-bleven, drukker. In de

zeventiende eeuw wasNederland het typogra-

fisch centrum van dewereld. De bekendsteNederlandse stempel-

snijder uit de gouden

OHamburgefon

10/12

14/18

18/2012/14

9/128/10

a

Page 20: Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbekend gebleven,

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ&ŒÆÇ([{1234567890}])

abcdefghijklmnopqrstuvwxyz

‘?!;:*/œæçø’áàâäãåéèêëñóòôöúùûüÿ

$£¥¢§¶†®%#@48/56

d t l l e t t er pro ef

2 0

8/19

99/1

Page 21: Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbekend gebleven,

d t l ha ar l emmer

2 1

s m a l l c a p s b o l d

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ

“&ŒÆÇØ”([{1234567890}])

abcdefghijklmnopqrstuvwxyzœæçøáàâäãåéèêëñ

óòôöúùûüÿ!?.,-$£¥¢§¶†©%#@

24/29

Nederland heeft in de ontwikkeling van drukletters altijd een grote rol ge-speeld. Het zetten en drukken met losseloden letters was een Nederlandse uit-vinding. Misschien dat Laurens JanszoonCoster (1405–1468) de uitvinder was ofwel een andere, onbekend gebleven,drukker. In de zeventiende eeuw was Ne-derland het typografisch centrum van

Nederland heeft in de ontwikke-ling van drukletters altijd eengrote rol gespeeld. Het zetten en drukken met losse loden let-ters was een Nederlandse uitvin-ding. Misschien dat Laurens Jans-zoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbe-

aNederland heeftin de ontwikkelingvan druklettersaltijd een groterol gespeeld. Hetzetten en drukkenmet losse lodenletters was een Ne-derlandse uitvin-ding. Misschien datLaurens JanszoonCoster (1405–1468)de uitvinder wasofwel een andere,onbekend geble-ven, drukker. In

Nederland heeft in de ont-wikkeling van druklettersaltijd een grote rol ge-speeld. Het zetten en druk-ken met losse loden letterswas een Nederlandse uitvin-ding. Misschien dat LaurensJanszoon Coster (1405–1468)

Nederland heeft in de ontwikkeling vandrukletters altijd een grote rol gespeeld.Het zetten en drukkenmet losse loden let-ters was een Neder-

ANederland heeft

in de ontwikkelingvan drukletters al-

tijd een grote rolgespeeld. Het zet-

ten en drukken metlosse loden letterswas een Nederland-

se uitvinding. Mis-schien dat Laurens

Janszoon Coster(1405–1468) de uit-vinder was ofweleen andere, onbe-

kend gebleven,drukker. In de ze-

ventiende eeuw wasNederland het ty-

pografisch cen-

OHamburgefo

10/12

14/18

18/20

9/128/10

12/14

Page 22: Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbekend gebleven,

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVW

XYZ&ŒÆÇØ[{1234567890}]abcdefghijklmnopqrstuvwxyzœæ

‘fiflß?!;:çøáàâäãå’éèêëñóòôöúùûüÿ

$£¥¢§¶†®%#@1234567890

48/56

d t l l e t t er pro ef

2 2

8/19

99/1

Page 23: Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbekend gebleven,

d t l ha ar l emmer

2 3

b o l d i t a l i c

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ

“&ŒÆÇØ”([{1234567890}])abcdefghijklmnopqrstuvwxyzœæfiflßçø

áàâäãåéèêëñóòôöúùûü!?.,-$£¥¢§¶†©%#@

123456789024/29

Nederland heeft in de ontwikkeling van druklet-ters altijd een grote rol gespeeld. Het zetten endrukken met losse loden letters was een Neder-landse uitvinding. Misschien dat Laurens Jans-zoon Coster (1405–1468) de uitvinder was ofweleen andere, onbekend gebleven, drukker. In de ze-ventiende eeuw was Nederland het typografischcentrum van de wereld. De bekendste Nederlandsestempelsnijder uit de gouden eeuw is Christoffel

Nederland heeft in de ontwikkeling vandrukletters altijd een grote rol gespeeld.Het zetten en drukken met losse loden let-ters was een Nederlandse uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster(1405–1468) de uitvinder was ofwel eenandere, onbekend gebleven, drukker. Inde zeventiende eeuw was Nederland het

aNederland heeft in deontwikkeling van druk-letters altijd een groterol gespeeld. Het zettenen drukken met losseloden letters was eenNederlandse uitvin-ding. Misschien datLaurens Janszoon Cos-ter (1405–1468) de uit-vinder was ofwel eenandere, onbekend ge-bleven, drukker. In dezeventiende eeuw wasNederland het typo-grafisch centrum van

Nederland heeft in de ontwikkelingvan drukletters altijd een grote rolgespeeld. Het zetten en drukken met losse loden letters was een Ne-derlandse uitvinding. Misschien datLaurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvinder was ofwel een an-dere, onbekend gebleven, drukker.

Nederland heeft in de ont-wikkeling van drukletters altijd een grote rol gespeeld.Het zetten en drukken metlosse loden letters was eenNederlandse uitvinding.Misschien dat Laurens

ANederland heeft in de

ontwikkeling van druk-letters altijd een grote rol

gespeeld. Het zetten endrukken met losse loden

letters was een Neder-landse uitvinding. Mis-

schien dat Laurens Jans-zoon Coster (1405–1468)

de uitvinder was ofweleen andere, onbekend ge-bleven, drukker. In de ze-

ventiende eeuw was Ne-derland het typografisch

centrum van de wereld.De bekendste Nederland-

se stempelsnijder uit degouden eeuw is Christof-fel van Dijck, wiens ont-

OHamburgefonst

10/12

14/18

18/2012/14

9/128/10

Page 24: Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbekend gebleven,

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVW

XYZ&ŒÆÇØ([{1234567890}])

abcdefghijklmnopqrstuvwxyz

“?!;:*/œæçø”áàâäãåéèêëñóòôöúùûüÿ

$£¥¢§¶†®%#@48/56

d t l l e t t er pro ef

2 4

8/19

99/1

Page 25: Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbekend gebleven,

d t l ha ar l emmer

25

s m a l l c a p s b o l d i t a l i c

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ

“&ŒÆÇØ”([{1234567890}])

abcdefghijklmnopqrstuvwxyzœæçøáàâäãåéèêëñ

óòôöúùûüÿ!?.,-$£¥¢§¶†©%#@

24/29

Nederland heeft in de ontwikkeling van drukletters altijd een grote rol ge-speeld. Het zetten en drukken met losseloden letters was een Nederlandse uit-vinding. Misschien dat Laurens JanszoonCoster (1405–1468) de uitvinder was of-wel een andere, onbekend gebleven,drukker. In de zeventiende eeuw was Ne-derland het typografisch centrum van

Nederland heeft in de ontwikke-ling van drukletters altijd eengrote rol gespeeld. Het zetten endrukken met losse loden letterswas een Nederlandse uitvinding.Misschien dat Laurens JanszoonCoster (1405–1468) de uitvinderwas ofwel een andere, onbekend

aNederland heeftin de ontwikkelingvan druklettersaltijd een groterol gespeeld. Hetzetten en drukkenmet losse lodenletters was eenNederlandse uit-vinding. Misschiendat Laurens Jans-zoon Coster (1405–1468) de uitvinderwas ofwel een an-dere, onbekend ge-bleven, drukker.

Nederland heeft in de ont-wikkeling van druklettersaltijd een grote rol ge-speeld. Het zetten en druk-ken met losse loden letterswas een Nederlandse uitvin-ding. Misschien dat LaurensJanszoon Coster (1405–1468)

Nederland heeft in de ontwikkeling vandrukletters altijd eengrote rol gespeeld. Hetzetten en drukken metlosse loden letters waseen Nederlandse uit-

ANederland heeft

in de ontwikkelingvan drukletters al-

tijd een grote rolgespeeld. Het zetten

en drukken met los-se loden letters was

een Nederlandseuitvinding. Mis-

schien dat LaurensJanszoon Coster

(1405–1468) de uitvin-der was ofwel eenandere, onbekend

gebleven, drukker.In de zeventiende

eeuw was Nederlandhet typografisch

centrum van de we-

OHamburgefo

10/12

14/18

18/20

9/128/10

12/14

Page 26: Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbekend gebleven,

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVW

XYZ&ŒÆÇØ([{1234567890}])

abcdefghijklmnopqrstuvwxyzœæ‘fiflß?!;:çøáàâäãå’éèêëñóòôöúùûüÿ$£¥¢§¶†®%#@

123456789048/56

d t l l e t t er pro ef

2 6

8/19

99/1

Page 27: Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbekend gebleven,

d t l ha ar l emmer

2 7

s a n s r e g u l a r

ABCDEFGHIJKLM

NOPQRSTUVWXYZ

“&ŒÆÇØ”

([{1234567890}])

abcdefghijklmnopqr

stuvwxyzœæfiflßçø

áàâäãåéèêëñóòôöúùûü

!?.,-$£¥¢§¶†©%#@

123456789024/29

Nederland heeft in de ontwikkeling van drukletters al-tijd een grote rol gespeeld. Het zetten en drukken metlosse loden letters was een Nederlandse uitvinding.Misschien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468)de uitvinder was ofwel een andere, onbekend geble-ven, drukker. In de zeventiende eeuw was Nederlandhet typografisch centrum van de wereld. De bekend-ste Nederlandse stempelsnijder uit de gouden eeuw isChristoffel van Dijck, wiens ontwerpen door de be-

Nederland heeft in de ontwikkeling van druk-letters altijd een grote rol gespeeld. Het zet-ten en drukken met losse loden letters waseen Nederlandse uitvinding. Misschien datLaurens Janszoon Coster (1405–1468) de uit-vinder was ofwel een andere, onbekend ge-bleven, drukker. In de zeventiende eeuw wasNederland het typografisch centrum van de

aNederland heeft in deontwikkeling van druk-letters altijd een grote rolgespeeld. Het zetten endrukken met losse lodenletters was een Neder-landse uitvinding. Mis-schien dat Laurens Jans-zoon Coster (1405–1468) de uitvinder wasofwel een andere, onbe-kend gebleven, drukker.In de zeventiende eeuwwas Nederland het typo-grafisch centrum van dewereld. De bekendste

Nederland heeft in de ontwikkeling van drukletters altijd een grote rol ge-speeld. Het zetten en drukken met los-se loden letters was een Nederlandseuitvinding. Misschien dat Laurens Jans-zoon Coster (1405–1468) de uitvinderwas ofwel een andere, onbekend geble-ven, drukker. In de zeventiende eeuw

Nederland heeft in de ontwik-keling van drukletters altijd eengrote rol gespeeld. Het zettenen drukken met losse loden let-ters was een Nederlandse uit-vinding. Misschien dat LaurensJanszoon Coster (1405–1468)

ANederland heeft in de

ontwikkeling van druklet-ters altijd een grote rol ge-

speeld. Het zetten en druk-ken met losse loden letters

was een Nederlandse uit-vinding. Misschien dat Lau-rens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvinder was of-

wel een andere, onbekendgebleven, drukker. In de

zeventiende eeuw was Ne-derland het typografisch

centrum van de wereld. Debekendste Nederlandse

stempelsnijder uit de gou-den eeuw is Christoffel van

Dijck, wiens ontwerpendoor de beroemde uitgeve-

OHamburgefonsti

10/12

14/18

18/2012/14

9/128/10

Page 28: Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbekend gebleven,

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVW

XYZ&ŒÆÇØ([{1234567890}])abcdefghijklmnopqrstuvwxyz

“?!;:*/œæçø”áàâäãåéèêëñóòôöúùûüÿ

$£¥¢§¶†®%#@48/56

d t l l e t t er pro ef

2 8

8/19

99/1

Page 29: Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbekend gebleven,

d t l ha ar l emmer

2 9

s a n s s m a l l c a p s r e g u l a r

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ

“&ŒÆÇØ”([{1234567890}])

abcdefghijklmnopqrstuvwxyzœæçøáàâäãåéèêëñ

óòôöúùûüÿ!?.,-$£¥¢§¶†©%#@

24/29

Nederland heeft in de ontwikkeling van druklet-ters altijd een grote rol gespeeld. Het zetten endrukken met losse loden letters was een Neder-landse uitvinding. Misschien dat Laurens Jans-zoon Coster (1405–1468) de uitvinder was ofweleen andere, onbekend gebleven, drukker. In de ze-ventiende eeuw was Nederland het typografischcentrum van de wereld. De bekendste Nederland-se stempelsnijder uit de gouden eeuw is Christof-

Nederland heeft in de ontwikkeling vandrukletters altijd een grote rol gespeeld.Het zetten en drukken met losse lodenletters was een Nederlandse uitvinding.Misschien dat Laurens Janszoon Coster(1405–1468) de uitvinder was ofwel eenandere, onbekend gebleven, drukker. In de zeventiende eeuw was Nederland het

aNederland heeft in de ontwikkeling vandrukletters altijd eengrote rol gespeeld. Hetzet-ten en drukken metlosse loden letters waseen Nederlandse uit-vinding. Misschien datLaurens Janszoon Cos-ter (1405–1468) de uit-vinder was ofwel eenandere, onbekend ge-bleven, drukker. In dezeventiende eeuw wasNederland het typo-grafisch centrum van

Nederland heeft in de ontwikke-ling van drukletters altijd een gro-te rol gespeeld. Het zetten en druk-ken met losse loden letters was eenNederlandse uitvinding. Misschiendat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvinder was ofwel een an-dere, onbekend gebleven, drukker.

Nederland heeft in de ont-wikkeling van druklettersaltijd een grote rol ge-speeld. Het zetten en druk-ken met losse loden letterswas een Nederlandse uitvin-ding Misschien dat Laurens

ANederland heeft in de

ontwikkeling van druk-letters altijd een grote

rol gespeeld. Het zettenen drukken met losse lo-

den letters was een Ne-derlandse uitvinding.

Misschien dat LaurensJanszoon Coster (1405–

1468) de uitvinder wasofwel een andere, onbe-kend gebleven, drukker.

In de zeventiende eeuwwas Nederland het typo-grafisch centrum van de

wereld. De bekendste Ne-derlandse stempelsnij-

der uit de gouden eeuw isChristoffel van Dijck,

OHamburgefonst

10/12

14/18

18/20

9/128/10

12/14

Page 30: Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbekend gebleven,

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVW

XYZ&ŒÆÇØ([{1234567890}])

abcdefghijklmnopqrstuvwxyzϾ

‘fiflß?!;:çøáàâäãå’éèêëñóòôöúùûüÿ

$£¥¢§¶†®%#@1234567890

48/56

d t l l e t t er pro ef

3 0

8/19

99/1

Page 31: Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbekend gebleven,

d t l ha ar l emmer

3 1

r e g u l a r i t a l i c

ABCDEFGHIJKLM

NOPQRSTUVWXYZ

“&ŒÆÇØ”

([{1234567890}])

abcdefghijklmnopqr

stuvwxyzœæfiflßçø

áàâäãåéèêëñóòôöúùûü

!?.,-$£¥¢§¶†©%#@

123456789024/29

Nederland heeft in de ontwikkeling van drukletters al-tijd een grote rol gespeeld. Het zetten en drukken metlosse loden letters was een Nederlandse uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uit-vinder was ofwel een andere, onbekend gebleven, druk-ker. In de zeventiende eeuw was Nederland het typogra-fisch centrum van de wereld. De bekendste Nederlandsestempelsnijder uit de gouden eeuw is Christoffel vanDijck, wiens ontwerpen door de beroemde uitgeverij

Nederland heeft in de ontwikkeling van druk-letters altijd een grote rol gespeeld. Het zettenen drukken met losse loden letters was een Ne-derlandse uitvinding. Misschien dat LaurensJanszoon Coster (1405–1468) de uitvinder wasofwel een andere, onbekend gebleven, drukker.In de zeventiende eeuw was Nederland het ty-pografisch centrum van de wereld. De bekend-

aNederland heeft in de ontwikkeling van druk-letters altijd een grote rolgespeeld. Het zetten endrukken met losse lodenletters was een Neder-landse uitvinding. Mis-schien dat Laurens Jans-zoon Coster (1405–1468)de uitvinder was ofwel eenandere, onbekend geble-ven, drukker. In de zeven-tiende eeuw was Neder-land het typografischcentrum van de wereld.De bekendste Nederland-

Nederland heeft in de ontwikkeling vandrukletters altijd een grote rol gespeeld.Het zetten en drukken met losse lodenletters was een Nederlandse uitvinding.Misschien dat Laurens Janszoon Coster(1405–1468) de uitvinder was ofwel eenandere, onbekend gebleven, drukker. Inde zeventiende eeuw was Nederland het

Nederland heeft in de ontwik-keling van drukletters altijd eengrote rol gespeeld. Het zetten endrukken met losse loden letterswas een Nederlandse uitvinding.Misschien dat Laurens JanszoonCoster (1405–1468) de uitvinder

ANederland heeft in de ont-

wikkeling van drukletters al-tijd een grote rol gespeeld.

Het zetten en drukken metlosse loden letters was een

Nederlandse uitvinding.Misschien dat Laurens Jans-zoon Coster (1405–1468) deuitvinder was ofwel een an-

dere, onbekend gebleven,drukker. In de zeventiende

eeuw was Nederland het ty-pografisch centrum van de

wereld. De bekendste Ne-derlandse stempelsnijder uitde gouden eeuw is Christof-fel van Dijck, wiens ontwer-

pen door de beroemde uit-geverij Elzevir in Leiden met

OHamburgefonstiv

10/12

14/18

18/2012/14

9/128/10

Page 32: Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbekend gebleven,

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVW

XYZ&ŒÆÇØ([{1234567890}])abcdefghijklmnopqrstuvwxyz

“?!;:*/œæçø”áàâäãåéèêëñóòôöúùûüÿ

$£¥¢§¶†®%#@48/56

d t l l e t t er pro ef

3 2

8/19

99/1

Page 33: Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbekend gebleven,

d t l ha ar l emmer

3 3

s m a l l c a p s r e g u l a r i t a l i c

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ

“&ŒÆÇØ”([{1234567890}])

abcdefghijklmnopqrstuvwxyzœæçøáàâäãåéèêëñ

óòôöúùûüÿ!?.,-$£¥¢§¶†©%#@

24/29

Nederland heeft in de ontwikkeling van druklettersaltijd een grote rol gespeeld. Het zetten en drukkenmet losse loden letters was een Nederlandse uitvin-ding. Misschien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvinder was ofwel een andere, onbekendgebleven, drukker. In de zeventiende eeuw was Ne-derland het typografisch centrum van de wereld.De bekendste Nederlandse stempelsnijder uit degouden eeuw is Christoffel van Dijck, wiens ontwer-

Nederland heeft in de ontwikkeling vandrukletters altijd een grote rol gespeeld.Het zetten en drukken met losse loden let-ters was een Nederlandse uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvinder was ofwel een andere,onbekend gebleven, drukker. In de zeven-tiende eeuw was Nederland het typogra-

aNederland heeft in deontwikkeling van druk-letters altijd een groterol gespeeld. Het zettenen drukken met losse lo-den letters was een Ne-derlandse uitvinding.Misschien dat LaurensJanszoon Coster (1405–1468) de uitvinder wasofwel een andere, onbe-kend gebleven, drukker.In de zeventiende eeuwwas Nederland het typo-grafisch centrum van dewereld. De bekendste Ne-

Nederland heeft in de ontwikkelingvan drukletters altijd een grote rolgespeeld. Het zetten en drukken metlosse loden letters was een Neder-landse uitvinding. Misschien dat Lau-rens Janszoon Coster (1405–1468) deuitvinder was ofwel een andere, on-bekend gebleven, drukker. In de ze-

Nederland heeft in de ont-wikkeling van drukletters al-tijd een grote rol gespeeld.Het zetten en drukken metlosse loden letters was eenNederlandse uitvinding Mis-schien dat Laurens Janszoon

ANederland heeft in de

ontwikkeling van druklet-ters altijd een grote rolgespeeld. Het zetten en

drukken met losse lodenletters was een Neder-landse uitvinding. Mis-

schien dat Laurens Jans-zoon Coster (1405–1468)

de uitvinder was ofwel eenandere, onbekend geble-

ven, drukker. In de zeven-tiende eeuw was Neder-land het typografisch

centrum van de wereld. Debekendste Nederlandse

stempelsnijder uit de gou-den eeuw is Christoffel

van Dijck, wiens ontwer-

OHamburgefonsti

10/12

14/18

18/20

9/128/10

12/14

Page 34: Digital Type Specimenlosse loden letters was een Nederland-se uitvinding. Mis-schien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvin-der was ofwel een andere, onbekend gebleven,

d t l l e t t er pro ef

3 4

8/19

99/1