DI SẢN MỸ THUẬT CUNG DI SẢN MỸ THUẬT CUNG ĐÌNH VIỆT NAMĐÌNH VIỆT NAM

1. KIẾN TRÚC KINH THÀNH1. KIẾN TRÚC KINH THÀNH

KINH THÀNH THĂNG LONGKINH THÀNH THĂNG LONGKINH THÀNH HUẾKINH THÀNH HUẾ

2. ĐIÊU KHẮC CUNG ĐÌNH2. ĐIÊU KHẮC CUNG ĐÌNH

TƯỢNG TRÒNTƯỢNG TRÒNHÌNH TƯỢNG CON RỒNG QUA CÁC TRIỀU ĐẠIHÌNH TƯỢNG CON RỒNG QUA CÁC TRIỀU ĐẠI

I. KIẾN TRÚC KINH THÀNHI. KIẾN TRÚC KINH THÀNH 1. KINH THÀNH THĂNG LONG:1. KINH THÀNH THĂNG LONG:

1.KINH THÀNH THĂNG LONG:1.KINH THÀNH THĂNG LONG:1.1. Kinh thành Thăng Long thời Lý – Trần 1.1. Kinh thành Thăng Long thời Lý – Trần

(thế kỷ XI - XIII):(thế kỷ XI - XIII):

- Năm 1010 vua Lý Thái Tổ rời đô từ Hoa Lư (Ninh Bình) về Đại La và đổi tên là Thăng Long.- Trung tâm là điện Càn nguyên nơi vua thiết triều.- Các điên Tập Hiền, Giảng Võ, Văn Minh, Quảng Vũ,Phụng Thiên, Thiên Khánh và các cung Thúy Hoa, Long Thụy, Nghing Xuân, Uy Viễnđược xây dựng theo lối bố cục đăng đối quy tụ vào điểm giữa.

- - Thời Trần (1226 - 1400) 3 lần kháng chiến Thời Trần (1226 - 1400) 3 lần kháng chiến chống quân Nguyên Mông, kinh thành chống quân Nguyên Mông, kinh thành Thăng long bị tàn phá nặng nề, năm 1289 Thăng long bị tàn phá nặng nề, năm 1289 nhà Trần mới xây dựng lại kinh đô trên cơ nhà Trần mới xây dựng lại kinh đô trên cơ sở nền móng cũ từ thời Lý.sở nền móng cũ từ thời Lý. - Năm 1407, nhà Minh tàn phá kinh thành, - Năm 1407, nhà Minh tàn phá kinh thành, đập phá tất cả các văn bia cùng “ Tứ Đại đập phá tất cả các văn bia cùng “ Tứ Đại Khí”, thu hồi và thiêu hủy hết các sách của Khí”, thu hồi và thiêu hủy hết các sách của người Việt, nền văn hóa Đại Việt bi huỷ người Việt, nền văn hóa Đại Việt bi huỷ hoại nghiêm trọng.hoại nghiêm trọng.

1.2. 1.2. Kinh thành Thăng Long thời Hậu Lê Kinh thành Thăng Long thời Hậu Lê (TK XV - XVIII):(TK XV - XVIII):

Năm 1427, kháng chiến chống quân Minh Năm 1427, kháng chiến chống quân Minh thắng lợi, Lê Lợi lên ngôi vua, lâp ra triều thắng lợi, Lê Lợi lên ngôi vua, lâp ra triều đại Hậu Lê.đại Hậu Lê.

Kinh thành Thăng Long được xây dựng lại Kinh thành Thăng Long được xây dựng lại với quy mô to lớn, bề thế theo niêm, luật rõ với quy mô to lớn, bề thế theo niêm, luật rõ ràng. Năm 1430 kinh thành đổi tên là Đông ràng. Năm 1430 kinh thành đổi tên là Đông Kinh để tương xứng với khu cung điện ở Kinh để tương xứng với khu cung điện ở Lam Sơn (Thanh Hóa) có tên gọi Tây Kinh.Lam Sơn (Thanh Hóa) có tên gọi Tây Kinh.

Bản đồ Thăng Long Thời Hậu Lê Bản đồ Thăng Long Thời Hậu Lê

Cổng thành Thăng LongCổng thành Thăng Long

-Thành Đông Kinh có chu vi khoảng 25 km, gồm 2 vòng thành: -vòng ngoài là Kinh Thành, vòng trong là Hoàng Thành.- Ngăn cách giữa hai vòng thành là Long Thành

Vòng ngoài: Kinh thànhVòng ngoài: Kinh thành 36 phố phường cho nhân dân buôn bán36 phố phường cho nhân dân buôn bán Các công sở, nhà ở quan tùy theo phẩm hàm Các công sở, nhà ở quan tùy theo phẩm hàm

có kiến trúc kiểu chữ “đinh” và chữ “công”có kiến trúc kiểu chữ “đinh” và chữ “công”

Vòng trong: Hoàng ThànhVòng trong: Hoàng Thành

Trung tâm: điện Kính Thiên trên núi Nùng là Trung tâm: điện Kính Thiên trên núi Nùng là nơi vua thiết triềunơi vua thiết triều

Các điện: Cần Chánh, Vạn Thọ, Hội Anh, Cẩn Các điện: Cần Chánh, Vạn Thọ, Hội Anh, Cẩn Đức, Tưởng Quang… xây dựng đăng đối 2 Đức, Tưởng Quang… xây dựng đăng đối 2 bên bên

Năm 1512 vua Lê Tương Dực xây Cửu Trùng Năm 1512 vua Lê Tương Dực xây Cửu Trùng Đài sộ nay không còn.Đài sộ nay không còn.

Hoàng Thành khi xưa

Cửa bắc thành ngày nay

Địa điểm khai quật Hoàng ThànhĐịa điểm khai quật Hoàng Thành

Thềm điện Kinh ThiênThềm điện Kinh Thiên

2. KINH THÀNH HUẾ2. KINH THÀNH HUẾ Năm 1802, Vua Gia Long lên ngôi định đô tại Năm 1802, Vua Gia Long lên ngôi định đô tại

thành Phú Xuân và đổi tên là kinh thành Huế.thành Phú Xuân và đổi tên là kinh thành Huế. Kinh thành Huế xây dựng theo lối phòng thủ Kinh thành Huế xây dựng theo lối phòng thủ

quân sự trên cơ sở thuật phong thủy: Lấy sông quân sự trên cơ sở thuật phong thủy: Lấy sông Hương đổ ra biển làm thế “chi huyền thủy”, Hương đổ ra biển làm thế “chi huyền thủy”, lấy núi Ngự Bình làm “tiền án” phía xa, lấy lấy núi Ngự Bình làm “tiền án” phía xa, lấy các ngọn núi bao bọc làm “hậu chẩm”. Mặt các ngọn núi bao bọc làm “hậu chẩm”. Mặt bằng hình vuông mỗi cạnh 2235 m chia làm ba bằng hình vuông mỗi cạnh 2235 m chia làm ba vòng thành: Phòng thành, Đại Nội, Tử Cấm vòng thành: Phòng thành, Đại Nội, Tử Cấm Thành.Thành.

* BẢN ĐỒ THÀNH HUẾ * BẢN ĐỒ THÀNH HUẾ

Họa đồ Kinh thành Huế trong Họa đồ Kinh thành Huế trong Đại Nam nhất thống chíĐại Nam nhất thống chí

* * PHÒNG THÀNHPHÒNG THÀNH

Lợi dụng chi lưu sông Lợi dụng chi lưu sông Hương tạo thành hào Hương tạo thành hào nước bao quanh gọi nước bao quanh gọi là Ngự Hà, tên khác là Ngự Hà, tên khác là Hộ thành hà.là Hộ thành hà.

Mặt thành rộng, có 10 Mặt thành rộng, có 10 cửa ra vào.cửa ra vào.

Súng thần côngSúng thần công

* * HOÀNG THÀNHHOÀNG THÀNH Cửa Ngọ MônCửa Ngọ Môn- Có 5 cửa ra vào: 3 cửa Có 5 cửa ra vào: 3 cửa

chính và 2 cửa phụ.chính và 2 cửa phụ.- Trên xây lầu Ngũ Trên xây lầu Ngũ

Phụng: 9 nóc nhà cao Phụng: 9 nóc nhà cao thấp duyên dángthấp duyên dáng

Vật liệu xây dựng: cổng xây Vật liệu xây dựng: cổng xây bằng đá, lầu Ngũ Phụng kết bằng đá, lầu Ngũ Phụng kết cấu gỗ lợp ngói lưu lycấu gỗ lợp ngói lưu ly

Hoàng thành có 9 khu vực:Hoàng thành có 9 khu vực: Điện Thái Hòa.Điện Thái Hòa. Thái Miếu (Triệu Miếu):Thờ các chúa Nguyễn.Thái Miếu (Triệu Miếu):Thờ các chúa Nguyễn. Thế Miếu (Hưng Miếu): Thờ các vua NguyễnThế Miếu (Hưng Miếu): Thờ các vua Nguyễn Điện Phụng Tiên.Điện Phụng Tiên. Điện Diên Thọ.Điện Diên Thọ. Vườn Cơ Hạ.Vườn Cơ Hạ. Điện Trường Sanh.Điện Trường Sanh. Hiển Lâm CácHiển Lâm Các Tử Cấm ThànhTử Cấm Thành

Điện Thái Hòa:Điện Thái Hòa:-Là nơi vua thiết triều

-Kết cấu kiến trúc: Gồm 3 dãy nhà liền kề tạo không gian rộng.

-Trước điên có sân đại triều nghi, hồ tịnh tâm, cổng điện đúc băng đồng,

Một số hình ảnh Hoàng ThànhMột số hình ảnh Hoàng Thành

Triệu miếu (Thái Miếu)

Cửu Đỉnh

Hiển Lâm Các

Điện Phụng Tiên

* TỬ CẤM THÀNH* TỬ CẤM THÀNH

Là vòng thành trong cùng có tên gọi khác Là vòng thành trong cùng có tên gọi khác là Cung Thànhlà Cung Thành

Bên trong Tử Cấm thành bao gồm hàng Bên trong Tử Cấm thành bao gồm hàng chục công trình kiến trúc với qui mô lớn chục công trình kiến trúc với qui mô lớn nhỏ khác nhau, được phân chia làm nhiều nhỏ khác nhau, được phân chia làm nhiều khu vực.khu vực. - Thái Bình

Lâu trong Tử cấm thành, nơi vua đọc sách

3. Khu Lăng tẩm các vua Nguyễn3. Khu Lăng tẩm các vua Nguyễn Tập trung ở tây nam kinh thành Huế.Tập trung ở tây nam kinh thành Huế. Quy mô to lớn, xây dựng theo thuật phong Quy mô to lớn, xây dựng theo thuật phong

thủy: có núi án ngữ phía trước(tiền án), núi sau thủy: có núi án ngữ phía trước(tiền án), núi sau lưng (hậu chẩm), có suối chảy (chi huyền lưng (hậu chẩm), có suối chảy (chi huyền thủy) thủy)

Mặt bằng có 3 dạng:Mặt bằng có 3 dạng:- Lăng và tẩm đạt trên 1 đường trục.Lăng và tẩm đạt trên 1 đường trục.- Lăng và tẩm đặt so le.Lăng và tẩm đặt so le.- Lăng và tẩm đặt song đôi, cùng hướng.Lăng và tẩm đặt song đôi, cùng hướng.

Một số hình ảnh lăng, tẩm các vua NguyễnMột số hình ảnh lăng, tẩm các vua Nguyễn

Lăng Minh Mạng Lăng Thiệu Trị

Lăng Khải Định Lăng Tự Đức

II. HÌNH TƯỢNG CON RỒNG QU II. HÌNH TƯỢNG CON RỒNG QU CÁC TRIỀU ĐẠICÁC TRIỀU ĐẠI

1. Hình tượng con rồng thời Lý (1009 - 1226):1. Hình tượng con rồng thời Lý (1009 - 1226):

1.1. Hình tượng con rồng thời LýHình tượng con rồng thời Lý(1009 - 1226)(1009 - 1226)

Đầu có bờm tóc tung bay, có mào như ngọn Đầu có bờm tóc tung bay, có mào như ngọn lửa, răng thưa, vẻ hiền hòa.lửa, răng thưa, vẻ hiền hòa.

Thân nhỏ, uốn lượn mềm mại, thu nhỏ dần về Thân nhỏ, uốn lượn mềm mại, thu nhỏ dần về đuôi, không có vẩy. Dọc theo lưng và bụng có đuôi, không có vẩy. Dọc theo lưng và bụng có vây đơn(thưa và mảnh).vây đơn(thưa và mảnh).

4 chân như đang múa, mỗi chân có 3 móng và 4 chân như đang múa, mỗi chân có 3 móng và 1 khóm hồng mao bay lượn.1 khóm hồng mao bay lượn.

2. Hình tượng con rồng thời Trần2. Hình tượng con rồng thời Trần(1226 - 1400)(1226 - 1400)

2. Hình tượng con rồng thời Trần2. Hình tượng con rồng thời Trần(1226 -1400)(1226 -1400)

Đầu giống đầu rồng thời lý.Đầu giống đầu rồng thời lý. Thân uốn lượn thoải mái, có lúc cuộn khoanh.Thân uốn lượn thoải mái, có lúc cuộn khoanh. Chân có 3 móng gập theo dáng thân rồngChân có 3 móng gập theo dáng thân rồng

3. Hình tượng con rồng thời Lê3. Hình tượng con rồng thời Lê(Thế kỷ 15 – 18)(Thế kỷ 15 – 18)

3. Hình tượng con rồng thời Lê3. Hình tượng con rồng thời Lê(Thế kỷ 15 – 18)(Thế kỷ 15 – 18)

Đầu dữ như đầu thú: có răng nanh, sừng, tai, Đầu dữ như đầu thú: có răng nanh, sừng, tai, mũi to, có bớm tóc bay về phía sau.mũi to, có bớm tóc bay về phía sau.

Thân mập, có vẩy, uốn lượn mềm mại. Dọc Thân mập, có vẩy, uốn lượn mềm mại. Dọc sống lưng có vây lửa, dưới bụng có vây cụm.sống lưng có vây lửa, dưới bụng có vây cụm.

Chân có 4 móng, 1 chân trước vuốt râu cằm.Chân có 4 móng, 1 chân trước vuốt râu cằm.

4. Hình tượng con rồng thời Nguyễn4. Hình tượng con rồng thời Nguyễn(1802 - 1945)(1802 - 1945)

4. 4. Hình tượng con rồng thời NguyễnHình tượng con rồng thời Nguyễn(1802 - 1945)(1802 - 1945)

Đầu giống như đầu rồng thời Lê.Đầu giống như đầu rồng thời Lê. Thân uốn lượn ẩn hiện trong những đám Thân uốn lượn ẩn hiện trong những đám

mây.mây. Chân có 5 móngChân có 5 mónggiống như bàn tay.giống như bàn tay.

Cám ơn các bạn sinh viên Trung Cám ơn các bạn sinh viên Trung Quốc đã chú ý lắng ngheQuốc đã chú ý lắng nghe