Dharma Sandehaalu

èŒ~°‡ãO ÕÇÅ∞

NNN N èŒ~° ™êfig∞r

N N èŒ~° QÆ∞~°∞xÅÜ«∞ON =ÚHõ =∞Å =∞Ç¨ˆHΔ„ «=Ú, ÃÑ~°=e =∞O_»ÅO,Ñ¨tÛ=∞QÀ^•=i lÖÏ¡, PO„ èŒ„Ñ¨ Õâò–534 330

á¶È<£û : 08819–278393, 278893ÃãÖò : 98485 13939, 97059 29318Website: www.shridharswamyji.com

(ã¨Oâ◊Ü«∂ «‡ q#â◊ºu)

èŒ~°‡ãÖ ÕÇ¨Å∞

(ãÖâ◊Ü«∂ «‡ q#â◊ºu)

HÍÑ‘Ô~·\òû : NNN N èŒ~°™êfig∞r

„Ñ¨K«∞~°} : NqHõ$u <å=∞ ãÖII Pëê_è»=∂ã¨=Ú

(2010)

„Ñ¨`«∞Å∞ : Ô~O_»∞ "ÕÅ∞

JHõΔ~åÅ ‰õÄ~°∞Ê : P~°"Õ\˜ "≥OHõ@ã¨∞|ƒÜ«∞º

9849242028

„Ñ¨ «∞Å∞ ÅaèOK«∞KÀ@∞ :

N =ÚHõ =∞Å =∞Ç¨ˆHΔ„ «=Ú

ÃÑ~°=e =∞O_»ÅO, Ñ¨tÛ=∞QÀ^•=i lÖÏ¡,

PO„^èŒ„Ñ¨^Õâò–534 330á¶È<£û : 08819–278393, 278893ÃãÖò : 98485 13939, 97059 29318

„Ñ¨}= Ô~ã≤_≥hû, á¶ê¡\ò <≥O.201,ˆHâ◊=#QÆ~ü, ÃÇÏKü.Ñ≤.QÍºãπ HõOÃÑh ŒQÆæ~°,Jg∞~ü¿Ñ@, N#QÆ~üHÍÅh, ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ Œ∞.

=ÚO Œ∞QÍ XHõ =∂@

– N N èŒ~°™êfig∞r

JOH˜ «O

<å‰õΩ ã¨fiÑ¨fl™êHΔÍ`å¯~° Ñ¶ÅOQÍ q„QÆÇ¨Ï~°∂Ñ¨OÖ’ ÅaèOz,

JYO_» Nq Œº#∞ „Ñ¨™êkOz, QÆ∞~°∞™ê÷#OÖ’ xeÑ≤# =∂ QÆ∞~°∞ Õ= «

NNN ÉÏÅ<åQÆ„uÑ¨Ù~° ã¨∞O Œs J=∞‡"åiH˜ ''J=∞‡`À <å

J#∞Éèí"åÅ∞—— „QÆO ä•xfl JOH˜ «q∞ã¨∞Î<åfl#∞.

N =ÚHõ =∞Å =∞Ç¨ˆHΔ„ « "≥·Éèí=OÖ’ qâı+¨ ã¨Ç¨Ü«∞ ã¨Ç¨ÏHÍ~åÅOkOz# =∂ „Ñ≤Ü«∞t+¨μºÅ∞N ‰õΩ#fl ü „ÑnÑπ "≥∞<˘<£ ŒOÑ¨ «∞Å‰õΩ D â◊√Éèíã¨O Œ~°ƒùOQÍ „Ñ¨ ÕºHõ"≥∞ÿ# â◊√ÉèÏjã¨∞ûÅ#∞JO ŒKÕã¨∞Î<åfl#∞.

èŒ~°‡ãO ÕÇÅ∞ãÖâ◊Ü«∂ «‡ q#â◊ºu

U Ñ¨<≥·<å ãÖâ◊Ü«∞O`À KÕã≤#@¡~Ú`Õ Ñ¶ë`«O â◊¥#º=∞=Ù`«∞Ok.

JO^Œ∞KÕ`« Ñ¨Ó*Ï, ™ÈÎ„`«, [Ñ¨, ^è•º#, ÅÜ«∞, Láêã¨<å^Œ∞ÅÖ’

=∞#‰õΩO_Õ@@∞=O\˜ ãÖâ◊Ü«∂Å#∞ x=$uÎ KÕã¨∞‰õΩO@∂, =ÚO Œ∞‰õΩ

áÈ «∞O>Ë J «º Œ∞ƒù « Ñ¶e`åÅ∞ Ju j„Ñ¶∞OQÍ á⁄O Œ=K«∞Û. J=∞‡ P~å èŒ#

q+¨Ü«∞OÖ’ J<ÕHõ"≥∞ÿ# J#∞=∂<åÅ∞, ãÖ ÕÇ¨Å∞, ãÖâ◊Ü«∂Å∞, Hõey

J`«º^Œ∞ƒù`« Ñ¶ë`åÅ#∞ „Ñ¨™êkOKÕ PkÑ¨~åâ◊H˜Î J~Ú# J=∞‡

J#∞„QÆÇ¨xH˜, Pj~°fiK«<åxH˜, P^Œ~°}H˜ ^Œ∂~°=∞ø`«∞<åflO. J=∞‡ÃÑ·

JáÈÇ¨ÏÅ#∞ `˘ÅyOz, J=∞‡ ã¨xflkèH˜ KÕˆ~Û D zxfl „Ñ¨Ü«∞`«fl"Õ∞

^èŒ~°‡ãÖ^ÕÇ¨Å∞.

1. „uOâ◊ ü HÀ\˜ Õ= «ÅÖ’ Z=~°∞ „Ñ¨ è•#"≥∞ÿ#"å~°∞?

[: ÑÖKåÜ«∞ «# Õ= «Å∞QÍ QÆ}Ñü, ã¨∂~°∞º_»∞, q+¨μ‚=Ù, t=Ù_»∞,

JOaHõ K≥Ñ¨Ê|_ç<å~°∞. J~Ú Õ giÖ’ JOaHõÜÕ∞ „Ñ¨ è•#"≥∞ÿ#@∞=O\˜

^Õ=`«. Uq^èŒOQÍ JO>Ë „|Ç¨Ï‡™ê÷#OÖ’ KÕã≤#@∞=O\˜ áêáêxfl

q+μ‚™ê÷#OÖ’#∂, q+μ‚™ê÷#OÖ’ KÕã≤#@∞=O\ áêáêxfl t=™ê÷#OÖ’#∂,

t=™ê÷#OÖ’ KÕã≤#@∞O\˜ áêáêxfl QÆ∞~°∞™ê÷#OÖ’#∂, QÆ∞~°∞™ê÷#OÖ’

KÕã≤# áêáêxfl ^Õg™ê÷#OÖ’#∂ áÈQ˘@∞ìHÀ=K«∞Û. ^Õg™ê÷#OÖ’

KÕã≤#@∞=O\˜ áêáêxfl Uq èŒOQÍ<≥·#Ñ¨Ê\˜H© ‰õÄ_® áÈQ˘@∞ìHÀÖË=Ú.

J Õq èŒOQÍ Åe`åã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞ ™ÈÎ„ « Ñ¶Å„â◊√ux |\ì Hõ=ÙÅ∞ ~°zOz#

"Õ~Ú Hõq`åfiÅHõO>Ë XHõ q+¨μ‚<å=∞O Q˘Ñ¨Êk. "Õ~Ú q+¨μ‚<å=∂ÅHõO>Ë

XHõ t=<å=∞O Q˘ÑÊk. "Õ~Ú t=<å=∂Å HõO>Ë XHõ Õg<å=∞O Q˘ÑÊk

Jx K≥ÑÊ|_çOk. J Õq èŒOQÍ Pkâ◊HÎ „|ÇÏ‡ <åÅ∞HõÃÑ· ã~°ãfif~°∂ÑOÖ’

H˘Å∞"≥· =ÙO_»HõáÈ`Õ „|Ç¨Ï‡‰õΩ qÅ∞=ÖË^Œ∞. N=∞Ç¨q+¨μ‚=Ù

Ç¨Ï$^ŒÜ«∞Hõ=∞ÅOÖ’ ÅH©Δ ‡~°∂ÑÖÖ’ H˘Å∞"≥· =ÙO_»HõáÈ`Õ q+¨μ‚=Ù‰õΩ

qÅ∞=ÖË^Œ∞. Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞_ç J~°úâ◊s~°OÖ’ Q“s~°∂ÑÖÖ’ H˘Å∞"≥·

=ÙO_»HõáÈ Õ Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞_çH˜ qÅ∞=ÖË Œ∞. „u=¸~°∞ÎÅ∞ =ÚQÆ∞æ~°∂ ‰õÄ_®

„u=∂`«Å=ÖË¡ ã¨$+≤ì, ã≤÷u, ÅÜ«∂^Œ∞Å∞ x~°fiÇ≤ÏOK«QÆÅ∞QÆ∞`«∞<åfl~°∞.

„u=¸~°∞ÎÖË HÍ^Œ∞ „uOâ◊`üHÀ\˜ ^Õ=`«Å∞ ‰õÄ_® Pkâ◊H˜Î J#∞„QÆÇ¨Ï

qâı+ÖKÕ «<Õ "åi"åi èŒ~å‡Å∞ x~°fiiÎOK«QÆÅ∞QÆ∞ «∞<åfl~°∞. JO Œ∞KÕ «<Õ

''Ü«∂ Õg ã~°fiÉèí∂ Õ+μ â◊HÎ~°∂¿Ñ} ãOã≤÷ å #=∞ãÎÃã·º #=∞ãÎÃã·º #=∞ãÎÃã·º

#"≥∂#=∞ó—— Jx ã¨∞ÎuOK«|_çOk. „|Ç¨Ï‡ ã¨$+≤ìOK«QÆeˆQ â◊H˜Îx

Hõey=Ù<åfl_»∞. q+μ‚=Ù áÈ+≤OK«QÆeQ â◊HÎx Hõey=Ù<åfl_»∞. Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞

ÅÜ«∞O KÕÜ«∞QÆeˆQ â◊H˜Îx Hõey=Ù<åfl_»∞. Uq∞ Hõey=Ù<åfl~°∞ 'â◊H˜Îx—

Hõey=Ù<åfl~°∞. JO Œ∞KÕ « J=∞‡ Pkâ◊HÎÜ≥ÿ∞ [QÆ «∞Î‰õΩ =¸Å"≥∞ÿ#k.

W^Õq^èŒOQÍ =∞O„`«~å[O Uk J#QÍ QÍÜ«∞„f =∞Ç¨=∞O„`«O.

Ü«∞O„`«~å[O U^Œ#QÍ NK«„Hõ=∞Ç¨Ü«∞O„`«O, `«O„`«~å[O U^Œ#QÍ

Nq Œº. "Õ~Ú=∂@ÖËÅ q ŒºHÍ"åÅO>Ë Z=ix P~åkèOKåe ã~°ãfiux.

Sâ◊fi~°ºO HÍ"åÅO>Ë ÅHΔ ‡x, ™œÉèÏQÆºO HÍ"åÅO>Ë Q“s Õqx P~åkèOz

f~åeûO Õ. nxx|\ì J=∞‡ P~å èŒ<Õ „Ñ¨ è•#O.

2. WO «\˜ =∞Ç¨â◊HÎ J#∞„QÆÇ¨xfl Uq èŒOQÍ á⁄O ŒQÆÅ=Ú?

[: J=∞‡ ÉèíHÎ„Ñ≤Ü«∞. ÉèíHÎ=â◊º. ÉèíHÎQÆ=∞º. x~°‡Å, xâ◊ÛÅ, JK«OK«Å

ÉèíHÎH˜ „Ñ‘u<˘O Œ∞ «∞Ok. J@∞=O\˜ ÉèíHÎH =â◊=∞ø «∞Ok. J@∞=O\˜

ÉèíHÎ=∂~°æO ^•fi~å =∂„ «"Õ∞ J=∞‡#∞ KÕ~°∞HÀQÆÅ=Ú. ÕgÉèÏQÆ= «OÖ’

N=∞Ç¨q+¨μ‚=Ù =∞}ñfiÑ¨ zO`å=∞}˜ QÆ$Ç¨ÏOÖ’ J=∞‡"åi ãÖ Œ~°≈#O

KÕã¨∞H˘x, J=∂‡! h x"åã¨™ê÷#"Õ∞k? =∞}ñfiÑ¨=∂? ÔH·ÖÏã¨=∂?

"≥·‰õΩO~î°=∂? ã «ºÖ’Hõ=∂? ãfi~°æÖ’Hõ=∂? ã≤ ŒúÑ‘~îåÖÏ? |∞∞ëêº„â◊=∂ÖÏ?

#nf~åÖÏ? J~°}º=∞ è•ºÖÏ? ã¨=Ú„ Œf~åÖÏ? tY~å„QÆ~åÖÏ? Jx

„ÑtflOz#ÑÙ_»∞ P =∞Çâ◊HÎ z~°∞#=ÙfiÅ∞ zOkã∂Î, =∞Çq+μ‚=Ó ''x~°‡Å,

xâ◊ÛÅ, JK«OK«Å ÉèíHÎ qâßfi™êÅ∞ Hõey# Éèí‰õΩÎx Ç¨Ï$ ŒÜ«∞ Hõ=∞Å"Õ∞ <å

x"åã™ê÷#O—— Jx =HÍ¯}OzOk. J Õq èŒOQÍ Éèí‰õΩÎxÜ≥ÚHõ „áê è•#º «#∞

q=iã∂Î U Éèí‰õΩÎ_≥· Õ #<Õfl ÑÓlã∂Î, #<Õfl ã∞Îuã∂Î, <å <å=∂<Õfl [Ñ≤ã∂Î,

<å ~°∂áê<Õfl è•ºxã¨∂Î, <å H˘~°H «Ñ≤ã¨∂Î, P =zÛ# Ñ¶ÖÏxfl ‰õÄ_® <åˆH

JiÊã¨∂Î =ÙO\Ï_À P Éèí‰õΩÎxH˜, <å‰õÄ JÉèË ŒO. WO «\˜ „áê è•#º «

J=∞‡ ÉèíHÎH˜ WzÛOk. JO Œ∞KÕ « „uOâ◊ üHÀ\˜ Õ= «ÅˆH ™ê èŒºOHÍx

J=∞‡ J#∞„QÆÇ¨ÏO, J=∞‡ Éèí‰õΩÎxˆH ™ê èŒº=∞ø «∞Ok. J=∞‡ Éèí‰õΩÎxH˜ ZO «

â◊H˜Î =ÙO^ŒO>Ë Éèíw~°^äŒ∞_»∞ QÆOQÆ=∞‡#∞ kq#∞O_ç Éèí∞qH˜ `≥zÛ#

„Ñ¨Ü«∞ «flOÖ’ L#fl ãÖ Œ~°ƒùOÖ’ Éèí∂Ö’HõOÖ’x NHõ$+¨μ‚x QÆOQÍ=∂ «

™êfig∞! HõeHõÅ‡+¨ <åâ◊xQÍ Éèíw~°^äŒ∞_»∞ J=xÖ’ J=`«iOK«=∞x

„áêi÷ã¨∞Î<åfl_»∞. Z<Àfl áêÑ¨Hõ~°‡Å∞ KÕã≤# áêÑ¨ÙÅ∞ "åiÜ≥ÚHõ áêáêÅ#∞

<åÖ’ = Œe"≥o¡#Ñ¨Ù_»∞ <Õ#∞ á⁄Ok# P áêÑ¨Ñ¶ÖÏxfl <Õ#∞ Uq èŒOQÍ

„Ñ¨HΔÍà◊# KÕã¨∞HÀ"åe Jx „Ñ¨tflOz#Ñ¨Ù_»∞ NHõ$+‚ÉèíQÆ"å#∞_»∞ XHõ Õg

Éèí‰õΩÎ_»∞ hÖ’ ™êfl#=∂K«iOz<å P HõΔ}O=~°‰õÄ á⁄Ok# áêÑ¨Ñ¶ÖÏxfl

h=Ù áÈQ˘@∞ì‰õΩO Œ∞=Ù. JO>Ë QÆOQÆ áêáêÅ#∞ Ãã· «O áÈQ˘\ì, QÆOQÆ<Õ

Ñ¨Ùh`«O KÕ¿ã@@∞=O\˜ =∞Ç¨Ï`«Î~° â◊H˜Î XHõ¯ ^Õg Éèí‰õΩÎxH˜ =∂„`«"Õ∞

LO@∞Ok.

3. NK«„HõO qt+ª « Uq∞\˜?

[: J=∞‡"åiÜ≥ÚHõ ~MÏãfi~°∂Ñ"Õ∞ NK«„HõO. D NK«„HõOÖ’ HÍ"Õ∞â◊fis,

HÍ"Õ∞â◊fi~°∞e~°∞=Ù~°∞ ‰õÄ_® q∞ èŒ∞#~°∂ÑOÖ’ H˘Å∞"≥·=Ù<åfl~°∞. D NK«„HõO

Ü«∞O„`«~å[OQÍ H˘xÜ«∂_»|_»∞`ÀOk. NK«„HõO Éèí∂„Ñ¨™ê÷~°OQÍ,

"Õ∞~°∞„Ñ¨™ê÷~°OQÍ, ÔH·ÖÏã¨ „Ñ¨™ê÷~°OQÍ, J~°ú"Õ∞~°∞=ÙQÍ, Ñ¨ Œ‡„Ñ¨™ê÷~°OQÍ,

=∞Ç¨HÍ"Õ∞â◊fi~°OQÍ =∞#‰õΩ ^Œ~°≈#q∞ã¨∂Î =ÙO@∞Ok. ˆ~MÏ~°∂Ñ¨OÖ’

=Ù#fl@∞=O\ Éèí∂„Ñ™ê÷~°O, "Õ∞~°∞ Ñ~°fi «=Ú=Ö =ÙO_»∞#k "Õ∞~°∞„Ñ™ê÷~°O,

ÔH·ÖÏã tY~°O=Ö LO_»∞#k ÔH·ÖÏã„Ñ™ê÷~°O, „‰õΩOy# "Õ∞~°∞ Ñ~°fi «O=Ö

LO_»∞#k J~°ú"Õ∞~°∞, Ñ^•‡HÍ~°OÖ’ LO_»∞#k Ñ Œ‡„Ñ™ê÷~°O, t=eOQÆOÃÑ·

=∞Ç¨"Õ∞~°∞=ÙQÍ H˘Å∞"≥·#k =∞Ç¨HÍ"Õ∞â◊fi~°OQÍ NK«„HõOÖ’ „Ñ¨™ê÷~°

ÉèË^Œ=ÚÅ∞.

D NK«„HõO è•~°}Ü«∞O„ «OQÍ, ÑÓ[# Ü«∞O„ «OQÍ, ™ê÷Ñ# Ü«∞O„ «OQÍ

=¸_»∞q è•Å∞QÍ P~åkèOÑ¨|_»∞ «∞O@∞Ok. XHõ ™êi NK«„HÀáêã¨‰õΩ_»∞

#"å=~°}Ï~°Û# QÍqOz, è•~°} Ü«∞O„ «OQÍ èŒiOK«∞@‰õΩ J#∞=ÙQÍ

„Ñ™êkOK«∞#k è•~°} Ü«∞O„ «O. QÆ$ÇÏOÖ’ ™ê÷Ñ≤OK«∞H˘x, P~åkèOK«∞@‰õΩ

gÅ∞QÍ LO_»∞#k Ñ¨Ó[# Ü«∞O„`«O. nx<Õ K«~°Ü«∞O„`«OQÍ ‰õÄ_®

Ñ≤Å∞™êÎ~°∞. D Ü«∞O„`åxfl ZÑ¨C_»∞ P~åkè¿ãÎ JÑ¨C_»∞ Ñ¶¨e`åxfl

J#∞„QÆÇ≤Ïã∂Î =ÙO@∞Ok. J Õq èŒOQÍ Õ"åÅÜ«∂Ö’¡ =¸Åq~å\ò „HO Œ

ãâß¢ã‘ÎÜ«∞OQÍ P~åkèOz, ™ê÷Ñ≤OKÕ@@∞=O\ Ü«∞O„`åxfl ™ê÷Ñ# Ü«∞O„ «O

JO\Ï~°∞. D Ü«∞O„`åxH˜ ÉÏÅÉè’QÆ=Ú, =∞Ç¨<≥·"Õ Œº=Ú, „uHÍÖÏ~°Û#

W`åºk qâı+¨ J~°Û#Å∞, <≥·"Õ^•ºÅ∞ x~°fiÇ≤Ïã¨∂Î LO_®e. nx<Õ

ã≤÷~°Ü«∞O„ «=∞x ‰õÄ_® Ñ≤Å∞™êÎ~°∞.

^èŒ~°‡ãÖ^ÕÇ¨Å∞

10

Ü«∞O„ «âß¢™êÎxfl |\ì ~åyˆ~‰õΩÃÑ· edOz, P~åkèOz# Ü«∞O„ «OÖ’

=∞O„ «â◊HÎ 10 ãO= «û~åÅ∞ =ÙO@∞Ok. "≥O_ç~‰õΩÃÑ· edOz P~åkèOz#

Ü«∞O„ «OÖ’ =∞O„ «â◊HÎ 25 ãÖ= «û~åÅ∞ =ÙO@∞Ok. |OQÍ~°∞ ~‰õΩÃÑ·

edOz, P~åkèOz# Ü«∞O„`«OÖ’ =∞O„`«â◊H˜Î ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å∞

L#flO «HÍÅ=¸ =ÙO@∞Ok. JO Œ∞KÕ « â◊HÎx|\˜ì Ü«∞O„ «x~å‡} Ö’Çxfl

ZOK«∞HÀ"åe.

Dq^èŒOQÍ NK«„HÍxfl ^èŒiOz<å, Ñ¨Ó*Ï=∞Ok~°OÖ’ xeÑ≤

P~åkèOz<å, ^Õ"åÅÜ«∞OÖ’ „Ñü+≤ªOz<å [#, ^èŒ#, PHõ~°¬}Å∞

qâı+OQÍ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú. JO ÕHÍ‰õΩO_® WÇÏOÖ’ ã∞YO, Ñ~°OÖ’ "≥∂HõΔO

Åaèã¨∞ÎOk.

4. J=∞‡ Láêã¨# qt+ª « Uq∞\˜?

[: ZHõ _» Éè’QÆO =ÙO@∞O^À JHõ _» "≥∂HõΔO =ÙO_» Œ∞. ZHõ _» "≥∂HõΔO

=ÙO@∞O^À JHõ _» Éè’QÆO =ÙO_» Œ∞. HÍh J=∞‡#∞ Láêã≤OKÕ@@∞=O\˜

Éèí‰õΩÎx KÕuÖ’ Éè’QÆ"≥∂HΔÍÅ∞ Ô~O_»∂ =ÙO\Ï~Ú. JO>Ë J=∞‡ Éèí‰õΩÎÅ∞

WÇÏOÖ’ JYO_≥·â◊fi~°º Éè’QÆÉèÏQÍºÅ#∞ J#∞Éèíq™êÎ~°∞. JO «ºOÖ’ "≥∂HΔÍxfl

á⁄O Œ∞`å~°∞. Wk ˆH=ÅO J=∞‡ Éèí‰õΩÎÅˆH J=HÍâ◊O.

5. J=∞‡ J<ÕHõ ã¨fi~°∂áêÅ`À JÅ~å~°∞ «∞Ok. D ã¨fi~°∂áêÖ’¡ U

ã¨fi~°∂áêÅ∞ „Ñ¨ è•#"≥∞ÿ#@∞=O\˜q?

[: '"Õ Œ=∂`å K« QÍÜ«∞„f =∞O„ «=∂`å «∞ „ «Ü«∞HõΔi— K« «∞~fi^•Å‰õΩ

Jkèëêª„u QÍÜ«∞„u. ã¨ÑÎHÀ\˜ =∞Ç¨q ŒºÅ‰õΩ Jkèëêª„u =¸_»∞ JHõΔ~åÅ

=∞Ç¨=∞O„`«OQÍ Hõey#@∞=O\˜ ÉÏÖÏ„uÑ¨Ù~° ã¨∞O^Œs J=∞‡"å~°∞.

JO Œ∞KÕ « D W~°∞=Ùih P~åkèOK«∞ Éèí‰õΩÎÅ‰õΩ J=∞‡ÅO Œi J#∞„QÆÇÏ=Ú


11

HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. QÍÜ«∞„f Láêã¨#=Å¡ „ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å‰õΩ „|Ç¨Ï‡`«fi=Ú,

HõΔ„uÜ«ÚÅ‰õΩ HΔÍ„ «=Ú, "≥·â◊√ºÅ‰õΩ "≥·â◊º «fi=Ú, â◊¥„ Œ∞Å‰õΩ â◊¥„ Œ «fi=Ú

Åaè™êÎ~Ú. NÉÏÖÏ„uÑÙ~° ã∞O Œs J=∞‡"åiÜ≥ÚHõ J#∞„QÆÇÏO=Å¡ q Œº,

Sâ◊fi~°º=Ú, ™œYº=Ú, D =¸_çO\˜ Àáê@∞ "≥∂HõΔ=Ú ‰õÄ_® Åaèã∞ÎOk.

q^Œº LO_ç Sâ◊fi~°º=Ú, ™œYº=Ú ÖËHõáÈ~Ú<å „Ñ¨Ü≥∂[#OÖË^Œ∞.

Sâ◊fi~°º=Ú LO_ç q^•º™œMÏºÅ∞ ÖËHõáÈ~Ú<å „Ñ¨Ü≥∂[#O ÖË^Œ∞.

™œYº=ÚO_ç q^•º Sâ◊fi~åº Œ∞Å∞ ÖËHõáÈ~Ú<å „Ñ¨Ü≥∂[#O ÖË Œ∞. D

=¸_»∂ LO_ç "≥∂HõΔO ã≤kúOK«HõáÈ~Ú<å „ÑÜ≥∂[#OÖË Œ∞. NÉÏÖÏ„uÑÙ~°

ã¨∞O Œs Láêã¨‰õΩÅ‰õΩ Jhfl Åaè™êÎ~Ú. JO Œ∞KÕ « J «º Œ∞ƒù «"≥∞ÿ# D

=∞Ç¨â◊HÎx „Ñ¨Ü«∞ «flÑ¨Ó~°fiHõOQÍ P~åkèOz, Láêã≤Oz «iOKåeûO Õ!

6. QÍÜ«∞„f =∞Ç¨=∞O„`åxfl Uq èŒOQÍ Láêã≤OKåe?

[: „ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å‰õΩ U_»= ãÖ= «û~°OÖ’ LÑ¨#Ü«∞# ãÖ™ê¯~°O KÕã≤,

QÍÜ«∞„f =∞Ç=∞O„`åxfl LÑ ÕtOKåe. HõΔ„uÜ«ÚÅ‰õΩ 9= ãO= «û~°OÖ’

LÑ#Ü«∞# ãO™ê¯~°O KÕã≤ LÑ ÕtOKåe. "≥·â◊√ºÅ‰õΩ 11= ãO= «û~°OÖ’

LÑ¨#Ü«∞#O ãÖ™ê¯~°O KÕã≤ LÑ¨^ÕtOKåe. â◊¥„^Œ∞Å‰õΩ 13=

ãÖ=`«û~°OÖ’ LÑ¨#Ü«∞# ãÖ™ê¯~°O KÕã≤ LÑ¨^ÕtOKåe. kfiAÅ∞

=∂„`«"Õ∞ QÍÜ«∞„ux Láêã≤OKåe. kfiAÅ∞ J#QÍ kfifÜ«∞ [#‡

ZuÎ#@∞=O\"å~°∞. =∂`åÑ≤ «~°∞Å=Å¡ [x~ÚOz# D [#‡ ˘e[#‡.

D [#‡ ã¨HõÅr=HÀ\˜ ‰õÄ_® Z`«∞Î`«∞#flk. LÑ¨#Ü«∞# ãÖ™ê¯~°O

[iy#@∞=O\"å~°∞ P è•ºu‡Hõ [#‡ ZuÎ#@∞=O\"å~°∞. nx<Õ kfifÜ«∞

[#‡ JO\Ï~°∞. Dq èŒOQÍ LÑ#Ü«∞# ãO™ê¯~°O J~Ú#@∞=O\"åix

kfiAÅ∞ JO\Ï~°∞. g~°∞ Ü«∞*’˝Ñ¨g`«^è•~°∞Öˇ·, Ü«∞*’˝Ñ¨g`åxfl


12

Ñ~°=∞Ñq„ «OQÍ HÍáê_»∞‰õΩO@∂, =¸„ «qã~°# KÕ¿ã@ÑC_»∞ ‰õΩ_çK≥qH

K«∞@∞ì‰õΩO@∂, =∞Åqã¨~°# KÕ¿ã@Ñ¨C_»∞ Z_»=∞ K≥qH˜ K«∞@∞ì‰õΩO@∂,

HΔ“~°=Ú KÕ~ÚOK«∞‰õΩ#flÑ¨C_»∞, "≥∞ÿÅQÍe «ye#Ñ¨Ù_»∞ Ü«∞*’˝Ñ¨g`åxfl

=∂~°∞Û‰õΩO@∂, tY#∞ èŒiOz „áê «ó, =∂ è•ºÇ≤ÏflHõ, ™êÜ«∞OãÖ èŒºÅÖ’

ãÖ^è•º=O^Œ<åxfl PK«iã¨∂Î, ãÖ^è•º=O^Œ# ã¨=∞Ü«∞OÖ’ QÍÜ«∞„f

=∞Ç¨=∞O„`åxfl 108 =∂~°∞¡QÍh, 500 =∂~°∞¡QÍh, "≥~Úº=∂~°∞¡QÍh

[Ñ≤OKåe. D QÍÜ«∞„u =∞Ç¨=∞O„ «O [Ñ≤OKÕ=ÚO Œ∞ QÍÜ«∞„u=∂ «

H˘Å∞"≥·#@∞=O\˜ 24 =Ú„ ŒÅ#∞ „Ñ¨ Œi≈Oz, „|Ç¨Ï‡, =ã≤+ª, qâßfiq∞„ «

âßáêÅ‰õΩ q"≥∂K«#=Ú K≥Ñ¨CH˘x, [áê#O`«~°O J+¨ì=Ú„^ŒÅ#∞

„Ñ Œi≈OKåe. „áê «óãO è•º=O Œ#=Ú #HõΔ„ «=ÚÅ∞ LO_»QÍ „áê~°OaèOz,

ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞Ñ¨~°ºO`«=Ú =ÚyOKåe. =∂^è•ºÇ≤ÏflHõ ãÖ^èŒº ã¨∂~°∞º_»∞

#_ç<≥uÎÃÑ·H ~åHõ=Ú#∞ÑÙ „áê~°OaèOz #_ç<≥uÎ# •>ËO «=~°‰õΩ ãO èŒº#∞

PK«iOKåe. ™êÜ«∞OHÍÅ ãO è•º=O Œ#=Ú ã∂~åºãÎ=∞Ü«∂xH ÑÓ~°fi=Ú

„áê~°OaèOz, #HõΔ„`«=ÚÅ∞ L^Œ~ÚOz# Ñ≤^ŒÑ¨ =ÚyOKåe. Z\˜ì

Ñïã≤÷`«∞ÅÖ’#∂ ãÖ^è•º=O^Œ<åxfl PK«iOK«∞@ =∂#~å^Œ∞.

„|Ç¨Ï‡Kå~°∞Å∞, QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å∞, "å#„Ñ¨ã¨∞÷Å∞ „uÑ¶¨ÅQÍÜ«∞„ux =∂„`«"Õ∞

[Ñ≤OKåe. Ü«∞ «∞Å∞, ã<åflºã∞Å∞ K« «∞+Ê Œ QÍÜ«∞„ux, â◊ «HõΔs QÍÜ«∞„ux

[Ñ≤OKåe. QÍÜ«∞„f =∞Ç¨=∞O„`åxfl kfiAÅ∞ HÍx"å~°∞ [Ñ≤OK«~å Œ∞.

QÍÜ«∞„f =∞Ç¨=∞O„`åxfl ˆH=ÅO „uãÖ èŒºÅÖ’ =∂„ «"Õ∞ [Ñ≤OKåe.

Dq èŒOQÍ HÍHõ HÀ\Ï#∞HÀ@¡ ™ê~°∞¡ QÍÜ«∞„f =∞Ç¨=∞O„`åxfl [Ñ≤Oz<å

Ñ¶e «O â◊¥#º"Õ∞ J=Ù «∞Ok. ¢ã‘ÎÅ∞, LÑ¨#Ü«∞# ãÖ™ê¯~°O ÖËx"å~°∞,

QÍÜ«∞„f=∂ « J#∞„QÆÇ¨ÏO á⁄O Œ∞@‰õΩ J+ìHõ, JëÈì «Î~°, ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞


13

™ÈÎ„`å Œ∞Å#∞ áê~åÜ«∞}O KÕã≤, « «Êùe`åxfl á⁄O Œ=K«∞Û. '# QÍÜ«∞„`åº

Ñ¨~°O =∞O„ «O— QÍÜ«∞„f =∞O„`åxfl q∞Oz#@∞=O\˜ =∞O„ «=Ú ÖË Œ#fl

q+¨Ü«∂xfl Œ$+≤ìÖ’ LOK«∞H˘x, HÀ\˜[#‡Å Ñ¨Ù}º=Ú=Å¡ =∂„ «"Õ∞ D

=∞Ç=∞O„`ÀÑ Õâ◊O J~ÚO Œ#fl ã`åºxfl J~°÷O KÕã∞H˘x, „â◊ •úÉèí‰õΩÎÅ`À

„uãÖ èŒºÅÖ’ QÍÜ«∞„f=∞Ç¨=∞O„`åxfl [Ñ≤Oz «iOKåe.

Z@∞=O\˜ Láêã¨#Öˇ·<å, Ü«∞[˝Ü«∂QÍ^Œ∞Öˇ·<å, „=`åÖˇ·<å, „uHÍÅ

ãÖ^è•º=O^Œ# J#O`«~°O =∂„`«"Õ∞ PK«iOKåe. QÍÜ«∞„f

=∞O„`å#∞ëêª#O ÖËHõ KÕã≤# K«`«∞ˆ~fi^Œ áê~åÜ«∞}QÍh,

ÉÏÖÏ=∞Ç¨=∞O„`å#∞ëêª#O KÕÜ«∞Hõ KÕ¿ã =∞O„`å#∞ëêª<åÅ∞QÍh

x+¨ÊùÅ"≥∞ÿáÈ`åÜ«∞#fl ã¨ åºxfl ≥Å∞ã¨∞HÀ"åe.

7. Nq Œº qt+ª « Uq∞\˜?

[: J=∞‡#∞ P~åkèOK«∞ qkèq^è•<åÅ#∞ `≥eÜ«∞*Ë¿ã^Õ Nq^Œº.

"≥∂HõΔHÍ~°Hõ"≥∞ÿ# [#‡ Hõey#"åiH˜ =∂„ «"Õ∞ Nq Œº ãÖ„Hõq∞ã¨∞ÎOk.

ã Œ∞æ~°∞=Ù#∞ P„â◊~ÚOz, NÉÏÖÏ„uÑÙ~°ã∞O Œs =∞Ç=∞O„`åxfl LÑ Õâ◊O

fã≤H˘x, 9 ÅHõΔÅ∞ [Ñ≤Oz, 90"ÕÅ ™ê~°∞¡ áêÜ«∞ã¨=Ú, P=Ù<≥~ÚºÅ`À

Ç¨ÏŸ=∞=Ú KÕã≤, 9"ÕÅ∞ «~°Ê}O QÍqOz, 900 =∂~°#=Ú KÕã≤, 90

Jaè¿+Hõ=ÚÅ∞ KÕã≤, 9 =∞Ok „ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å‰õΩ ãÖ «~°Ê} QÍqOz# ÉÏÖÏ

=∞O„`«ã≤kú KÕ‰õÄ~°∞#∞. ÉÏÖÏã≤kú „Hõ=∂xfl Ñ¨ÓiÎ KÕã¨∞‰õΩ#fl@∞=O\˜

™ê^èŒ‰õΩ_»∞ J^Õ QÆ∞~°∞=Ù^•fi~å ÑÖK«^ŒâßHõΔs =∞Ç¨=∞O„`åxfl

LÑ¨^Õâ◊"≥ÚOk, 15 ÅHõΔÅ∞ [Ñ≤Oz, 1,50,000 ™ê~°∞¡ H©Δ~å#fl=Ú,

P=Ù<≥~Úº`À Ç¨ÏŸ=∞=Ú KÕã≤, 15 "ÕÅ∞ «~°Ê}=Ú QÍqOz, 1500

=∂~°˚#=Ú QÍqOz, 150 Jaè¿+Hõ=ÚÅ∞ QÍqOz, 15 =∞Ok


14

„ÉÏÇÏ‡}∞Å‰õΩ ãO «~°Ê} KÕã≤# ÑOK« ŒâßHõΔs =∞Ç=∞O„ «=Ú ã≤kúOK«∞#∞.

J#O`«~°=Ú =∞Ç¨ëÈ_»j, =∞Ç¨=∞O„`åxfl JOQÆq^ŒºÅ`À, ~°HõΔ}

q ŒºÅ`À, QÆ∞~°∞=ÚY «ó LÑ¨ Õâ◊"≥ÚOk Nq ŒºÑ¨Ó~°‚ nHΔÍÑ¨~°∞_»∞QÍ 16

ÅHõΔÅ =∂~°∞¡ =∞Ç¨ëÈ_»tx [Ñ≤Oz, 1,60,000 ™ê~°∞¡ „u=∞ èŒ∞=ÙÅ`À,

H©Δ~å#fl=Ú`À, P=Ù<≥~Úº`À Ç¨ÏŸ=∞=Ú QÍqOz, 16,000 «~°Ê}=Ú

QÍqOz, 1600 =∂~°#=Ú QÍqOz, 160 Jaè¿+Hõ=ÚÅ∞ KÕã≤, 16

=∞Ok „ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å‰õΩ ãÖ «~°Ê} QÍqOz# =∞Ç¨ëÈ_»t =∞Ç¨=∞O„ «O

ã≤kúx „Ñ¨™êkOK«∞#∞. JOQÆq ŒºÅ∞, ~°HõΔ} q ŒºÅ =∞Ç¨=∞O„`åÅ#∞

ÅHõΔ Ñ¨~åºÜ«∞=ÚÅ∞ [Ñ≤Oz, « ŒÌâßOâ◊ Ç¨Ï=#, Ç¨Ï=# ŒâßOâ◊ «~°Ê},

«~°Ê} ŒâßOâ◊ =∂~°#, =∂~°# ŒâßOâ◊ Jaè¿+Hõ, Jaè¿+Hõ ŒâßOâ◊

„ÉÏÇ¨Ï‡} Éè’[<å Œ∞Å∞ QÍqOz# =∞O„ «=ÚÅ∞ ã≤kúOK«∞#∞.

Dq^èŒOQÍ Nq^•ºÑ¨Ó~°‚nHΔÍÑ¨~°∞_≥·#@∞=O\˜ ™êHΔÍ`«∞Î J=∞‡

ã¨fi~°∂áêxfl á⁄Ok, x~°O`«~°=Ú „uHÍÅãÖ^è•º=O^Œ# J#O`«~°O

=∞Ç¨=∞O„`«=ÚÅ∞ [Ñ≤ã¨∂Î, ~å„uHÍÅ=∞O^Œ∞ NK«„Hõ#"å=~°}Ï~°Û#,

=∞O„`Àáêã¨#, ã¨∞"åã≤h, ‰õΩ=∂s, ™ê=∞~ÚHõ, ÑÖK«ÑÖzHõ,

Ñ¨Ó*Ï^Œ∞Å#∞ x~°fiÇ≤Ïã¨∂Î JYO_≥·â◊fi~°º Éè’QÆÉèÏQÆº=ÚÅ`À ã¨HõÅ

Éè’QÆ=ÚÅ#∞ J#∞Éèíqã¨∂Î JO`«º=∞O^Œ∞ J=∞‡"åi

x"åã¨™ê÷#"≥∞ÿ#@∞=O\˜ =∞}ñfiáêxH˜ KÕi, J=∞‡ ¿ã=KÕ¿ã ÉèÏQÍºxfl

J#∞ëêª# f„= «#∞ |\ì J=∞‡ ã¨fi~°∂ÑÖÖ’ SHõº=∞ÜÕ∞º ÉèÏQÍºxfl ‰õÄ_®

á⁄O^Œ∞`å_»∞.

W@∞=O\˜ Ñ¨Ó~°‚nHΔÍÑ¨~°∞#‰õΩ Z@∞=O\˜ "≥∞ÿÅÅ∞ JO@=Ù. H=Å=Ú

=∂`åÑ≤ «~°∞Å∞ W~°∞=ÙiÖ’ Z=Ô~·##∞ =∞~°}Õz#Ñ¨Ù_»∞ =∂„ «"Õ∞ 11


15

~ÀAÅ∞ =∂„`«=Ú "≥∞ÿÅ LO@∞Ok. q∞ye# ã¨=∞Ü«∂ÅÖ’

Z\ìÑïã≤÷ «∞ÅÖ’#∂ Láêã¨##∞ q_»∞=~å Œ∞.

8. Nq^Àºáêã¨#Ö’ QÆ∞~°∞ „áê è•#º « Uq∞\˜?

[: ''QÆ∞~°∞¢~°ƒÇ¨‡ QÆ∞~°∞ifi+¨μ‚ó QÆ∞~°∞ˆ~Ì"À Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°ó QÆ∞~°∞™êûHΔÍ`ü

Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡ «Ãã·‡ N QÆ∞~°"Õ#=∞ó—— ™ê=∂#º~°÷O fã¨∞‰õΩO>Ë QÆ∞~°∞"Õ „|Ç¨Ï‡,

QÆ∞~°∞"Õ q+¨μ‚=Ù, QÆ∞~°∞"Õ =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞_»∞, QÆ∞~°∞"Õ ™êHΔÍ «∂Î Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡=Ú.

J@∞=O\˜ QÆ∞~°∞=Ù#‰õΩ #=∞™ê¯~°=Ú. QÆ∞~°∞=Ù Uq^èŒOQÍ „|Ç¨Ï‡

J=Ù «∞<åfl_»∞. Uq èŒOQÍ q+μ‚=Ù J=Ù «∞<åfl_»∞. Uq èŒOQÍ =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞_»∞

J=Ù`«∞<åfl_»∞. Uq^èŒOQÍ ™êHΔÍ`«∂Î Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡ ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»=Ù`«∞<åfl_»∞.

„|Ç¨Ï‡ ˆH=Å=Ú ã¨$+≤ìOK«QÆÅ∞QÆ∞ K«∞<åfl_»∞. q+¨μ‚=Ù ˆH=Å=Ú

áÈ+≤OK«QÆÅ∞QÆ∞K«∞<åfl_»∞. Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ ˆH=Å=Ú

Å~ÚOÑ¨*ËÜ«∞QÆÅ∞QÆ∞ «∞<åfl_»∞. HÍh D QÆ∞~°∞ Õ=Ù_»∞ «#Ü≥ÚHõ t+¨μºx

Ç¨Ï$^ŒÜ«∞ Hõ=∞ÅOÖ’ ÉèíH˜Îc[=ÚÅ∞ <å\˜, ã¨$+≤ìHõ~°ÎÜ≥ÿ∞#

„|Ç¨Ï‡ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞QÍ ÉèíHÎx =$kúÑ¨~°∞ã¨∂Î, ã≤÷uHÍ~°‰õΩ_≥·# =∞Ç¨q+¨μ‚=ÙQÍ,

Ñ¨~åOaHõÖ’ Å~ÚOÑ¨KÕã¨∂Î ÅÜ«∞HÍ~°‰õΩ_≥·# Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞QÍ, ã¨$+≤ì,

ã≤÷u, ÅÜ«∂ Œ∞Å#∞ å<˘Hõ _Õ x~°fiÇ≤Ïã∂Î ™êHΔÍ «∂Î Ñ~°„|ÇÏ‡ ãfi~°∂ÑÙ_»∞QÍ

QÆ∞~°∞ Õ=Ù_»∞ J#∞„QÆÇ≤Ïã∞Î<åfl_»∞. J@∞=O\ QÆ∞~°∞=Ù ÅaèOK«_»O Œ∞~°¡ÉèíO.

=∞O„ «âß¢ãÎOÖ’ QÆ∞~°∞ÅHõΔ}O Uq èŒOQÍ LO_®Ö’ K≥ÑÊ|_çOk. ãHõÅâß¢ãÎ

áê~°OQÆ`«∞_≥·, x`«ºHõ~å‡#∞ëêª# Ñ¨~°∞_≥·, x~°‡Å∞_≥·, xâ◊ÛÅ∞_≥·,

ã¨^•Kå~°ãÖÑ¨#∞fl_≥·, âßO`«∞_≥·, ã¨HõÅâß¢ã¨Î=ÚÅ#∞ ã¨^Œ=QÍÇ¨Ï#

KÕã¨∞H˘x#"å_≥·, J#∞Éèí"≥·Hõ*Ï˝# ãÖÑ¨#∞fl_≥·, QÆ$Ç¨Ï™ê÷„â◊=∞ ^èŒ~å‡xfl

J=ÅOaã∞Î#fl"å_»∞, «# t+μºxfl L ŒúiOK«QÆeQ ™ê=∞~°÷ºO Hõey#"å_»∞


16

™êHΔÍ «∂Î Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞_çQÍ ÉèÏqOz, P„â◊~ÚOz, ¿ãqOz, =∞O„`ÀÑ Õâ◊O

ã‘fiHõiOKåÅx =∞O„`«âß¢ã¨ÎO „Ñ¨É’kèã¨∞Î#flk. J@∞=O\˜ QÆ∞~°∞=Ù

ÅaèOK«∞@ ˆH=ÅO J=∞‡ J#∞„QÆÇ¨Ï Pj~°fiK«#=ÚÅ=Å¡ =∂„`«"Õ∞

™ê^èŒº=∞ø`«∞Ok.

QÆ∞~°∞=Ù^•fi~å LÑ¨ Õâ◊"≥ÚOk# =∞Ç¨=∞O„`åÅ∞, QÆ∞~°∞=Ù ZO «=~°‰õΩ

[Ñ≤OKå_À P `«^Œ∞Ñï ãÖYº#∞O_ç t+¨μºxH˜ ÖˇHõ¯Ö’H˜ =ã¨∞ÎOk.

JO^Œ∞KÕ`« =∞Ç¨=∞O„`åxfl QÆ∞~°∞=Ù^•fi~å LÑ¨^Õâ◊O á⁄O^•Åx

≥Å∞ã¨∞ÎOk. ÃÑ· ÅHõΔ}ÏÅ∞ Hõey# QÆ∞~°∞=Ù J#∞„QÆÇ≤Ï¿ãÎ ã¨HõÅ Õ= «Å∞

J#∞„QÆÇ≤ÏOz#>Ë¡. ã¨HõÅ Õ= «Å∞ P„QÆÇ≤Ï¿ãÎ XHõ QÆ∞~°∞=Ù ~°HΔ™êÎ_»∞. XHõ

QÆ∞~°∞=Ù P„QÆÇ≤Ï¿ãÎ ã¨HõÅ Õ= «Å∞ UHõ"≥∞ÿ<å ~°HΔOK«ÖË~°∞. JO «@ â◊HÎ

QÆ∞~°∞=Ù‰õΩ HõÅ^Œ∞. HÍ=Ù# J@∞=O\˜ ã¨^Œ∞æ~°∞=Ù#∞ P„â◊~ÚOKåe.

J#∞ãïOKåe. P~åkèOKåe. Ñ¨ÓlOKåe. ã¨∞ÎuOKåe. QÆ∞~°∞=∞O„`åxfl

[Ñ≤OKåe. QÆ∞~°∞~°∂áêxfl ^è•ºxOKåe. `«# ã¨~°fi™êfixfl QÆ∞~°∞=ÙˆH

JiÊOKåe. QÆ∞~°∞=Ù#∞ P„â◊~ÚOKåÅO>Ë P„â◊=∂Å‰õΩ "≥o¡ ‰õÄ~ÀÛ"åÅx

HÍ^Œ∞. QÆ∞~°∞=Ù U ^≥·"åxfl J~Ú`Õ P„â◊~ÚOKå_À, P ^≥·"åxfl

P„â◊~ÚOKåe. QÆ∞~°∞=Ù#∞ J#∞ãïOK«_»=∞O>Ë HÍ~°∞Ö’ PÜ«∞# "≥#HÍÅ

á¶êÖ’ J=_»OHÍ^Œ∞. PÜ«∞# U ã¨`«º=ã¨∞Î=Ùx J#∞ãïã¨∞Î<åfl_À P

ã «º=ã∞Î=Ùx J#∞ãiOKåe. QÆ∞~°∞=Ù#∞ P~åkèOKåe, ÑÓlOKåe JO>Ë

xÅ∞"≥ «∞Î á¶È\’Å∞ ÇÖ’¡ ÃÑ\˜ì ÑÓlOK«_»O HÍ Œ∞. QÆ∞~°∞=Ù U ≥·"å#fl~Ú Õ

P~åkèOKÕ ã=∞~°∞÷_≥·<å_À P ≥·"åxfl P~åkèOz, P„â◊~ÚOKåe. QÆ∞~°∞=Ù#∞

ã¨∞ÎuOKåÅO>Ë PÜ«∞#ÃÑ·# J+ìHÍÅ∞, JëÈì «Î~åÅ∞ „"åã≤ ã¨∞ÎuOK«_»O

HÍ Œ∞. PÜ«∞# U ≥·"å#fl~Ú Õ ã¨∞Îuã¨∞Î<åfl_À P ≥·"åxfl ã¨∞ÎuOKåe.


17

QÆ∞~°∞<å=∂xfl [Ñ≤OKåe JO>Ë P QÆ∞~°∞=ÙQÍi ¿Ñ~°∞ [Ñ≤OK«_»OHÍ Œ∞.

QÆ∞~°∞=Ù LÑ ÕtOz# =∞Ç=∞O„`åxfl [Ñ≤OKåÅx J~°÷O. QÆ∞~°∞~°∂áê<Õfl

è•ºxOKåÅO>Ë QÆ∞~°∞=ÙQÍi<Õ è•ºxOK«=∞x HÍ Œ∞. QÆ∞~°∞=Ù É’kèOz#

*Ï˝<å<Õfl PK«iOKåe. D ã¨ åºxfl „Ñü XHõ ~°∂ ≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl@¡~Ú Õ

J Œ∞ƒù « Ñ¶e`åÅ∞ ™êkè™êÎ~°∞. „Ñu XHõ ~°∂ ≥Å∞ã∞HÀ=Åã≤Ok Uq∞@O>Ë

QÆ∞~°∞=Ù ˆH=ÅO =∂~°æ^Œ~°≈‰õΩ_»∞ =∂„`«"Õ∞. Dq^èŒ"≥∞ÿ# =∂~°æOÖ’

„Ñ¨Ü«∂}O KÕ¿ãÎ QÆ=∞º™ê÷<åxfl KÕ~°∞‰õΩO\Ï~°x É’kè™êÎ_»∞. JO ÕQÍx

t+¨μºÅO Œih K«OHõ<≥ «∞ÎH˘x "≥à◊¡_»∞.

JO Œ∞KÕ « ÃÑ· q+Ü«∂Åhfl Œ$+≤ìÖ’ LOK«∞H˘x ™ê èŒ<å=∂~°æOÖ’ L#fl

™ê èŒ‰õΩ_»∞ J=∞‡Ö’ ÅÜ«∞"≥ÚO ŒQÆÅ∞QÆ∞`å_»∞.

9. NK«„Hõ #"å=~°}Ï~°Û# qkè Z\ìk?

[: NK«„HõO `˘q∞‡k P=~°}Å∞ Hõey=ÙO@∞Ok. D P=~°}ÅÖ’

Õg Y_»æ=∂ÅÖ’ K≥Ñ¨Ê|_ç# Õ=`å=¸~°∞ÎÅ∞ H˘Å∞"≥·=ÙO\Ï~°∞. NK«„Hõ

P=~°}Ï~°Û# =¸_»∞q^è•Å∞QÍ K≥Ñ¨Ê|_çOk. ã¨$+≤ì„Hõ=∞

NK«„Hõ#"å=~°}Ï~°Û#, ã≤÷u„Hõ=∞ NK«„Hõ#"å=~°}Ï~°Û# ãÖÇ¨~°„Hõ=∞

NK«„Hõ#"å=~°}Ï~°Û#. ã¨$+≤ì„Hõ=∂~°Û# „|Ç¨Ï‡, ã≤÷u„Hõ=∂~°Û#, q+¨μ‚=Ù,

ãOÇ~°Hõ „Hõ=∂~°Û# Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ x~°fiÇ≤Ïã∂Î =ÙO\Ï~°∞. ã$+≤ì„Hõ=∂~°Û#

KÕã≤# "≥O@<Õ ãOÇ~°Hõ „Hõ=∂~°Û# KÕÜ«∂e. J Õq èŒOQÍ ã≤÷u„Hõ=∂~°Û#

KÕã≤# "≥O@<Õ ãOÇ~°Hõ„Hõ=∂~°Û# KÕÜ«∂e. ãOÇ~°Hõ „Hõ=∂~°Û# =∂„ «O

XHõ¯>Ë KÕÜ«∞=K«∞Û. ã¨$+≤ì, ã≤÷u, ãÖÇ¨~°Hõ „Hõ=∞OQÍ KÕ¿ã@@∞=O\˜

NK«„Hõ#"å=~°}Ï~°Û# qâıëêu qâıëê~°Û#QÍ K≥ÑÊ|_»∞ «∞Ok. W@∞=O\˜

J Œ∞ƒù «Ñ¶ÖÏ<Õfl J#∞„QÆÇ≤Ïã∞ÎOk. NK«„Hõ#"å=~°}Ï~°Û# ã=∞Ü«∞OÖ’ 64


18

LÑ¨Kå~åÅ`À K« «∞+¨¬+≤ì LÑ¨Kå~° Ñ¨Ó[, QÆ}Ñü, ã¨∂~°º, q+¨μ‚, t=

ëÈ_»â’Ñ¨Kå~° Ñ¨Ó*Ï Œ∞Å∞ x~°fiÇ≤ÏOz, XH˘¯Hõ P=~°}Ö’ H˘Å∞"≥·=Ù#fl

Õ= «Å‰õΩ Ñ¨Ó*Ï «~°Ê}Ï Œ∞Å∞ x~°fiÇ≤ÏOz, QÆO èŒÑ¨Ù+¨Ê èŒ∂Ñ¨nÑ¨<≥·"Õ Œº

`åO|∂Ö h~å[<å^Œ∞Å∞ JiÊOz, #"å=~°} ^Õ=`åã¨Ç≤Ï`«OQÍ

=∞Ç¨HÍ"Õ∞â◊fi~°, "å=∂OHõã≤÷ « N=∞Ç¨HÍ"Õ∞â◊fi~°∞x ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∂Å`À,

„uâ◊f <å=∂Å`À, JëÈì «Î~° â◊ «<å=∂Å`À, Ç¨Ïi„ Œ, ‰õΩO‰õΩ=∞, JHõΔ «,

`«∞Åã≤, aÅfi <å<åq^èŒ Ñï=∞à◊ Ñ¨„`«Ñ¨ÙëêÊ^Œ∞Å`À JiÛOKåe.

h~å[<å Œ∞Å∞ JiÊOKåe. J#O «~°O ã¨∞"åã≤hÑ¨Ó[, ‰õΩ=∂sÑ¨Ó[,

™ê=∞~ÚHõ ÑÓ[ (ÃÑ ŒÌÅ∞, QÆ∞~°∞=ÙÅ∞) ÑOK«ÑOzHÍÑÓ[, x~°fiÇ≤ÏOKåe.

J#O «~°=Ú f~°÷„Ñ¨™ê^• Œ∞Å∞ ã‘fiHõiOz, J=∞‡ J#∞„QÆÇ¨ÏO á⁄O^•e.

NK«„Hõ #"å=~°}Ï~°Û#Ö’ ã¨=∞Ü«∞, "å=∞, H“à◊, â◊√^Œú ã¨=∞Ü«∞

ãÖ„Ñ¨ •Ü«∂ Œ∞Å∞#flq. "å=∞H“àÏ Œ∞Å∞, Œ∂+¨º=ÚÅ∞QÍ ≥Å∞ã¨∞H˘x

ˆH=Å=Ú |Ç≤Ï~åºQÆ"≥∞ÿ# ã¨=∞Ü«∂Kå~° Ñ¨Ó[#∞ JO`«~åºQÆ"≥∞ÿ#

â◊√ Œúã=∞Ü«∞ÑÓ[#∞ x~°fiÇ≤ÏOz# Éè’QÆ"≥∂HΔÍ Œ∞Å∞ Hõ~° «ÖÏ=∞ÅHõ=∞QÆ∞#∞.

Wk ã¨ «º=Ú.

10. N=∞Ç¨„uÑ¨Ù~°ã¨∞O Œix Uq èŒOQÍ Ñ¨ÓlOKåe?

[: QÆ∞~°∞„áê~°÷# KÕã≤, =∞O„`«™êfl#=∂K«iOz, <åÅ∞QÆ∞™ê~°∞¡

PK«=∞#=Ú KÕã≤, náê~å^èŒ# KÕã≤, Ñ¶¨∞O\Ï<å^Œ=Ú KÕã≤, Éèí∂â◊√kú,

„áê}ÏÜ«∂=∂^Œ∞Å∞ QÍqOz, ãÖHõÅÊ=Ú KÕã≤H˘x,

ÑÖKÀÑ¨Kå~åÅ`ÀQÍh, ëÈ_»â◊ LÑ¨Kå~åÅ`À QÍh, K«`«∞+¨¬+≤ª

LÑKå~å Œ∞Å`ÀQÍh ÑÓ[ QÍqOKåe. ÑOKÀÑKå~° ÑÓ[Ö’ J=∞‡"åiH

QÆO^èŒ, Ñ¨Ù+¨Ê, ^èŒ∂Ñ¨, nÑ¨, <≥·"Õ^Œº, `åO|∂ÖÏ^Œ∞Å∞ ã¨=∞iÊOz


19

=∞OQÆà◊Ç~°u W"åfie. ëÈ_»â◊ LÑKå~°ÑÓ[Ö’ è•º#, P"åÇÏ#, Pã#,

áê Œº, J~°…º, PK«=∞#, ™êfl#, =¢ãÎ, LÑ¨g «, K«O Œ#, PÉèí~°}, Ñ¨Ù+¨Ê,

Ç¨Ïi„ Œ, ‰õΩO‰õΩ=∞, èŒ∂Ñ¨, nÑ¨, <≥·"Õ Œº, `åO|∂ÖÏ Œ∞Å#∞ ã¨=∞iÊOz

=∞OQÆà◊Ç¨~°u W"åfie. K«`«∞+¨¬+≤ª LÑ¨Kå~° Ñ¨Ó[Ö’ áê^Œº,

PÉèí~°}Ï=~ÀÑ¨}O, ã¨∞QÆOkè `≥·ÖÏÉèíºOQÆO, =∞~°˚#âßÅ „Ñ¨"Õâ◊#O,

=∞~°˚#âßÅ=∞}˜Ñ‘~îÀÑ¨"Õâ◊#O, k=º ™êflhÜ≥∂^Œfi~°Î#O, LëÈ‚^ŒHõ=Ú,

Hõ#HõHõÅâ◊K«∞º`« ã¨HõÅf~å÷aè¿+Hõ=Ú, ^èÒ`«=¢ã¨Î Ñ¨i=∂~°˚#=Ú,

J~°∞}^Œ∞‰õÄÅ Ñ¨i^è•#O, J~°∞}‰õΩKÀ`«ÎsÜ«∞O, PÖËÑ¨# =∞O@Ñ¨

„Ñ¨"Õâ◊#O, PÖËÑ¨#=∞O@Ñ¨ =∞}˜Ñ‘~îÀÑ¨"Õâ◊#O, K«O Œ<åQÆ~°∞ ‰õΩO‰õΩ=∞

=∞$QÆ=∞ Œ Hõã∂Îs Hõ~°∂Ê~° QÀ~ÀK«<åk k=º QÆO èŒ, ã~åfiOw# qÖËÑ#=Ú,

ˆHâ◊ÉèÏ~°ºã¨ HÍÖÏQÆ~°∞ èŒ∂Ñ¨=Ú, =∞e¡HÍ=∂Åf *ÏfK«OÑ¨HÍâ’Hõ â◊ «Ñ¨„ «

Ñ¨ÓQÆ ‰õΩÇ¨Ïm Ñ¨Ù<åflQÆ HõÖÏ›~° =ÚYº ã¨~°fi|∞∞`«∞ ‰õΩã¨∞=∞=∂ÖÏÇ¨Ï,

Éèí∂+¨}=∞O@Ñ¨ „Ñ¨"Õâ◊#=Ú, Éèí∂+¨}=∞O@Ñ¨ =∞}˜Ñ‘~îÀÑ¨"Õâ◊#=Ú,

#==∞}˜=∞‰õΩ@=Ú, K«O„^Œâ◊HõÅ=Ú, ã‘=∞O`« ã≤O^èŒ∂~°=Ú,

uÅHõ~° «fl=Ú, HÍÖÏO[#=Ú, áêmÜ«ÚQÆà◊=Ú, =∞}‰õΩO_»Å Ü«ÚQÆà◊=Ú,

<å™êÉèí~°}=Ú, J èŒ~°Ü«∂=Hõ=Ú, „Ñ¨ äŒ=∞Éèí∂+¨}=Ú, Hõ#HõzO`åHõ=Ú,

Ñ¨`«Hõ=Ú, =∞Ç¨Ñ¨`«Hõ=Ú, =ÚHÍÎ=oO, UHÍ=oO, Kè«#flg~°O,

ˆHÜ«¸~°Ü«ÚQÆà◊ K«`«∞+¨ìÜ«∞=Ú, =ÅÜ«∂=oO, Ti‡HÍ=oO,

HÍOp^è•=∞=Ú, Hõ\ ˜ã¨∂„`«=Ú, ™œÉèÏQÍºÉèí~°}=Ú, áê^ŒHõ@Hõ=Ú,

~°`«fl=¸Ñ¨Ù~°=Ú, áê^•OQÆ∞mÜ«∞Hõ=Ú, UHõHõˆ~áêâ◊=Ú, J#ºHõˆ~

JO‰õΩâ◊=Ú, W`«~°Hõˆ~ Ñ¨ÙO„_Õ‰õΔΩKåÑ¨=Ú, JÑ¨~°Hõˆ~ Ñ¨Ù+¨ÊÉÏ}ÏO,

N=∞<£=∂}˜Hõºáê^Œ∞ˆH, ã¨fiã¨=∂# "Õëêaè ~å=~°}^Õ=`åaèó ã¨Ç¨Ï


20

=∞Ç¨K«„HÍkè~ÀÇ¨Ï}=Ú, HÍ"Õ∞â◊fi~åOHõ Ñ¨~°ºOHÀÑ¨"Õâ◊#=Ú, J=∞$`åã¨

=K«+¨Hõ=Ú, PK«=∞hÜ«∞=Ú, Hõ~°∂Ê~°guHÍO, P#O^ÀÖÏ¡ã¨

qÖÏã¨Ç¨ã¨=Ú, =∞OQÆàÏ~åi÷Hõ=Ú, Kè«„`«=Ú, Kå=∞~°Ü«ÚQÆà◊=Ú,

Œ~°Ê}=Ú, `åà◊=$O «=Ú, QÆO èŒ=Ú, Ñ¨Ù+¨Ê=Ú, èŒ∂Ñ¨=Ú, nfiÑ¨=Ú,

<≥·"Õ^Œº=Ú, `åO|∂Å=Ú ã¨=∞iÊOz, =∞OQÆà◊Ç¨~°u DÜ«∞=Öˇ#∞.

Dq èŒOQÍ â◊HÎx|\ì Ñ¨Ó*ÏkHõ=ÚÅ∞ x~°fiÇ≤ÏOK«=Öˇ#∞. J=∞‡"åix

‰õΩO‰õΩ=∞`À JiÛOz# JxflHÀiHõÅ∞ <≥~°"Õ~°∞#∞. Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù`À JiÛOz#

J=∞‡"å~°∞ „Ñ¨ã¨#fl=∞QÆ∞#∞. Ñï=∞à◊Ñ¨ÙëêÊÅ`À JiÛOz# *Ï˝<åxfl

„Ñ¨™êkOK«∞#∞. Ñ¨^•‡Å`À JiÛOz# JÃ+ìÂâ◊fi~åºÅ#∞, aÅfi^ŒàÏÅ`À

JiÛOz# èŒ# è•#º ã=∞$kúx, «∞Åã‘ ŒàÏÅ`À JiÛOz# ÅH©Δ ‡Hõ\ÏHΔÍxfl

„Ñ¨™êkOK«∞#∞. ™êO„ÉÏ}˜, QÆ∞yæÅ=Ú, èŒ∂ÑÖ "Õã≤# qâı+¨Ñ¶Å=Ú

HõÅ∞QÆ∞#∞. áêÜ«∞ã¨=Ú, Ñ¨~°=∂#fl=Ú, K«ÔH¯~°á⁄OQÆe, Hõ@∞ìá⁄OQÆe,

Ñ¨ÙeÇ¨ÏŸ~°, Œ ÀÌ[#=Ú, QÍÔ~Å∞, |∂Ô~Å∞, z„`å#fl=Ú =O\˜ #=HÍÜ«∞

Ñ≤O_ç=O@Å#∞ ã¨=∞iÊOKåe. Jxfl |∞∞ «∞=ÙÅÖ’ ÅaèOKÕ@@∞=O\˜

Ñ¶Å, Ñ¨ÙëêÊ Œ∞Å#∞ ã¨=∞iÊOKåe. UHõ, <Õ„ «, aÅfi, <åQÆ, ÑÖK«, ã¨ÑÎ,

Œâ◊, #HõΔ„ «, ~° äŒ, ‰õΩOÉèí, QÆ~°∞_», <åQÆ, ã≤OÇ¨Ï, QÆ[, =$+¨Éèí, Ç¨~° «∞Å#∞

ã¨=∞iÊOKåe. Kè«„`«, Kå=∞~°, Ü«ÚQÆà◊, `åà◊=$O`«, ~å[^ŒO_»,

^Œ~°Ê}Ï^Œ∞Å#∞ ~å*’Ñ¨Kå~åÅ∞QÍ ã¨=∞iÊOKåe. w`«, "å^Œº,

#$`åº^Œ∞Å#∞ ã¨=∞iÊOKåe. ^Œ~åƒ~°∞¿ã= QÍqOKåe. Dq^èŒOQÍ

â◊HÍÎº#∞™ê~°OQÍ J=∞‡"åix P~åkèOz# JYO_»Ñ¶ÅO Åaèã∞ÎOk. â◊HÎH

Ö’|_ç J=∞‡#∞ P~åkèOz# â◊HÎH˜q∞Oz P~åkèOz# Ñ¶e «O =∂„ «O

â◊¥#º"Õ∞ J=Ù «∞Ok. JO Œ∞KÕ « J=∞‡ K≥Ñ≤Ê# q èŒOQÍ Ü«∞ ä•â◊HÎ J=∞‡#∞


21

P~åkèOz, J Œ∞ƒù «Ñ¶ÖÏÅ∞ ™êkèOKåe. =O ŒÅ∞, "ÕÅ náêÅ`À J=∞‡

P#Okã¨∞ÎOk. J=∞‡ <å=∞ã¨OH©~°Î#`À =~åÅ∞ „Ñ¨™êkã¨∞ÎOk. WOHõ#∂

â◊HÎx|\˜ì KÕ¿ã@@∞=O\ qâı+ÑÓ[Å‰õΩ qâı+Ñ¶ÖÏÅ#∞ J#∞„QÆÇ≤Ïã∞ÎOk.

11. NÅe`åã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞ ™ÈÎ„ « áê~åÜ«∞}=Ú Uq èŒOQÍ KÕÜ«∂e?

[: ™ÈÎ„`«~å["Õ∞ NÅe`åã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞ ™ÈÎ„`«=Ú. D ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞

™ÈÎ„`åxfl NÅe`å=∞Ç¨„uÑ¨Ù~°ã¨∞O^Œs J=∞‡"åi P^Õâß#∞™ê~°O

ÉèíHõÎ[#∞Å HÀÔ~¯Å∞ fˆ~Û@@∞=O\˜ Éèí=~ÀQÍÅ#∞ ~°∂Ñ¨Ù=∂¿Ñ@@∞=O\˜

J`«º^Œ∞ƒù`« Ñ¶¨e`åÅ#∞ „Ñ¨™êkOKÕ@@∞=O\˜ J=∞‡ QÆ∞}QÆ}ÏÅ#∞

Jaè=i‚OK«_»=∞O>Ë J=∞‡#∞ „Ñ‘u HõeyOKÕ@@∞=O\ q èŒOQÍ =ã≤<åºk

"åˆQÌ= «Å∞ J#QÍ =th Õq, HÍ"Õ∞â◊fis Õq, "≥∂kh Õq, Hõ=∞ÖÏ Õq,

J~°∞}Ï^Õq, rh^Õq, ã¨ˆ~fiâ◊fis^Õq, H“oh^ÕqÅ∞ Z#=∞O_»∞QÆ∞~°∞

"åˆQÌ= «Å∞, NÅe`å ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞ ™ÈÎ„`åxfl J=∞‡ Hõ#∞Ãã·QÆ À Pâ◊√=ÙQÍ

~°zOKå~°∞. D ~°Ç¨Ïã¨º<å=∞ ™ÈÎ„`«O ™ÈÎ„`«~å[OQÍ Éèí‰õΩÎÅáêe@

HõÅÊ`«~°∞=ÙQÍ JÅ~å~°∞`ÀOk. D ~°Ç¨Ïã¨º<å=∞ ™ÈÎ„`åxfl

Kå`«∞~°fi~å‚Å"å~°∞, ¢ã‘Î, Ñ¨Ù~°∞+¨ =Ü≥∂ÉèË^ŒO ÖËHõ áê~åÜ«∞}

QÍqOK«∞HÀ=K«∞Û. D ™ÈÎ„ «áê~åÜ«∞}=Ú JÃ+ìÂâ◊fi~°º Éè’QÆÉèÏQÆº„áêÑ≤Îx

HõÅ∞QÆKÕã¨∞ÎOk. D ™ÈÎ„ « áê~åÜ«∞} J#O «~°=Ú Z@∞=O\˜ x"Õ Œ#Å∞

KÕÜ«∞#=ã¨~°=ÚÖË Œ∞. U ã¨=∞Ü«∞OÖ’<≥·#Ñ¨Ê\˜H© D ™ÈÎ„ « áê~åÜ«∞}

KÕÜ«∞=K«∞Û. ~å„uHÍÅ=∞O Œ∞ D ™ÈÎ„ « áê~åÜ«∞}=Ú KÕã≤#@¡~Ú Õ

qâı+¨Ñ¶ÅO Åaèã¨∞ÎOk. JHÍÅ=∞$ «∞º=Ù Ç¨ÏiOÑ¨|_»∞ «∞Ok. =∞$ «∞º=Ù

ã¨HÍÅOÖ’ =ã¨∞ÎOk. „uHÍÅ*Ï˝#O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. „uQÆ∞}ÏÅ‰õΩ

Jf « åÎ fixfl „Ñ¨™êkã¨∞ÎOk. â◊„ «∞=ÙÅ∞ q∞„ «∞Å=Ù`å~°∞. n#∞ÅO Œ~°∂


22

nè~°∞Å=Ù`å~°∞. â◊~°ÉèËâ◊fi~°∞_Õ â◊HÎx™êÎ_»∞. ã~°fi~ÀQÍÅ∞ â◊q∞OÑ|_» å~Ú.

ã¨HõÅãÖÑ¨ ŒÅ∞ ã¨=∞‰õÄ~°∞`å~Ú. HÀ\˜[#‡Å∞ QÆOQÆÖ’ =Úxy<å ZO «

Ñ¶ÅO =ã¨∞ÎO^À, ‰õΩ~°∞ˆHΔ„ «OÖ’ HÀ\˜ ^•#=ÚÅ∞ ZO « Ñ¶ÅO =ã¨∞ÎO^À,

HÀ\˜ eOQÆ=ÚÅ∞ „Ñü+≤ª¿ãÎ ZO « Ñ¶ÅO =ã¨∞ÎO^À, P Ñ¶ÖÏÅhfl ‰õÄ_®

Åe`åãÇÏ„ã<å=∞ ™ÈÎ„ « áê~åÜ«∞}=Ú`À ãi «∂QÆÖË=Ù. HÀ\ã∂~°∞ºÅ

HÍOux, HÀ\~°∞„ Œ∞Å â◊HÎx, HÀ\„|ÇÏ‡Å ã$+≤ìx Hõey#k. D q+Ü«∂xfl

Ç¨ÏÜ«∞„w=Ù_Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ `≥eáê_»∞. rq`«HÍÅOÖ’ D ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞

áê~åÜ«∞}O XHõ™êi KÕã≤#@¡~Ú Õ ÉèíHÎ=∂~°æO QÀK«iã∞ÎOk. Éèí∞HÎ=Ú‰õΩÎÅ∞

Ô~O_»∂ ‰õÄ_® Åaè™êÎ~Ú. áœ~°‚q∞<å\˜ K«O„ Œ∞xÖ’ Åe`å Õqx è•º#O

KÕã≤, D ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∞ ™ÈÎ„`åxfl áê~åÜ«∞}O KÕã≤<å, q<åfl, "≥∂HõΔO

Åaèã¨∞ÎOk. "ÕÜÕ∞Å Uq∞ ãÖHõeÊOz, D áê~åÜ«∞}O KÕã≤<å P

ãÖHõÅÊO ã≤kúã¨∞ÎOk. ãÖHõeÊOz<å, ãÖHõeÊOK«HõáÈ~Ú<å

J Œ∞ƒù «Ñ¶ÖÏÅx „Ñ¨™êkã¨∞ÎOk D ™ÈÎ„ «~å[=Ú.

12. ÕgÉèÏQÆ=`åxfl Uq èŒOQÍ áê~åÜ«∞}O KÕÜ«∂e?

[: N^ÕgÉèÏQÆ=`åxfl ã¨^Œ∞æ~°∞=Ù^•fi~å á⁄Ok, Ñ¨Ó*Ï=∞Ok~°OÖ’

"åºã¨Ñ‘~î°=∞O^Œ∞ LOz, „Ñüx`«º=Ú Ü«∞^ä•â◊H˜Î ÑÖKÀÑ¨Kå~åÅ`À

Ñ¨ÓlOz, Ñ¨Ó*Ï#O «~°=Ú D áê~åÜ«∞}Ïxfl KÕÜ«∂e. „Ñüx «º=Ú

XHÀ¯ J è•ºÜ«∞OQÍ HÍh, =¸_»∞ J è•ºÜ«∂Å∞ QÍh, S Œ∞ J è•ºÜ«∂Å∞

QÍh, U_»∞ J è•ºÜ«∂Å∞ QÍh, `˘q∞‡k J è•ºÜ«∂Å∞ QÍh, Ñ¨ ≥Ìxq∞k

J è•ºÜ«∂Å∞ QÍh, Ñ¨Ó~°‚ áê~åÜ«∞} QÍh KÕÜ«∞=K«∞Û. D áê~åÜ«∞}O

KÕÜ«Ú ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∞# <À\˜ «∞OÑ¨~°Å∞ „QÆO èŒ~å[=ÚÃÑ· Ñ¨_»‰õΩO_®

K«∂ã¨∞HÀ"åe. J=∞‡‰õΩ ãÖ|OkèOz#@∞=O\˜ J<ÕHõ q+¨Ü«∞=ÚÅ∞,


23

J=∞‡`«`«Î fi=Ú, Jã¨∞~°ãÖÇ¨~°=Ú, #=~å„uÑ¨Ó*Ïqkè, J=∞‡"åi

J=`å~°qâıëê Œ∞Å∞, =∞}nfiÑ=~°‚#, QÍÜ«∞„f qt+ª «, W`åºk J<ÕHõ"≥∞ÿ#

q+¨Ü«∂Å∞ D ÉèÏQÆ= «áê~åÜ«∞}=Å¡ =∞#‰õΩ J=QÆ «=∞=Ù`å~Ú. D

ÕgÉèÏQÆ= « áê~åÜ«∞}O K≥·„ «=∂ãÖÖ’ =KÕÛ =ãÖ «#=~å„ «∞ÅÖ’,

Pëê_è»=∂ãÖÖ’ =KÕÛ „w+¨‡#=~å„`«∞ÅÖ’, Pjfi[=∂ãÖÖ’ =KÕÛ

â◊~°#fl=~å„`«∞ÅÖ’, =∂Ñ¶¨∞=∂ãÖÖ’ =KÕÛ tt~°#=~å„`«∞ÅÖ’

áê~åÜ«∞}O KÕã≤# qâı+¨Ñ¶ÅO Åaèã¨∞ÎOk.

U ≥·<å XHõ ãOHõÅÊO KÕã∞H˘x, P ãOHõÅÊã≤kúH˘~°‰õΩ ÕgÉèÏQÆ=`åxfl

=∞O_»ÅnHõΔQÍHÍh J#QÍ 41 ~ÀAÅ∞, J~°ú=∞O_»Å nHõΔQÍQÍh J#QÍ

21 ~ÀAÅ∞, #=~å„ «nHõΔQÍQÍh J#QÍ 9 ~ÀAÅ∞ áê~åÜ«∞}O KÕÜ«∂e.

áê~åÜ«∞} J#O «~°O Ñ¶ÅÑ¨ÙëêÊ Œ∞Å∞ ã¨=∞iÊOz, H˘|ƒiHÍÜ«∞ H˘\ì

=∞OQÆà◊Ç¨~°u"åfie. Dq èŒOQÍ ÕgÉèÏQÆ= « áê~åÜ«∞}O KÕã≤#@¡~Ú Õ

J=∞‡ J#∞„QÆÇ¨ÏO «Ñ¨ÊHõ HõÅ∞QÆ∞ «∞Ok.

13. ™œO Œ~°ºÅÇ¨Ïi ™ÈÎ„ «O qt+ª « Uq∞\˜? áê~åÜ«∞} Ñ¶Å"Õ∞q∞?

[: „ Œq_» Õâ◊OÖ’ XHõ ÉÏÅ∞xH «# «e¡ XHõ y<≥fl`À áêezÛ J=∞‡"åi

Ü≥ÚHõ Õ"åÅÜ«∂xH˜ "≥o¡ P~°yOÑ¨Ù KÕã≤ ~°=∞‡#flk. P Ñ≤Å¡"å_»∞ áêÅ∞

fã¨∞H˘x"≥o¡ J=∞‡ =ÚO Œ∞Oz, áêÅ∞ „`åQÆ=∞x „áêi÷™êÎ_»∞. J=∞‡

ã‘fiHõiOK« Œ∞. KåÖÏ™ê~°∞¡ „`åQÆ=∞x „|u=∂Å∞`å_»∞. J=∞‡ „Ñ «ºHõΔOHÍ Œ∞.

Éè’~°∞Éè’~°∞# U_»fi@O „áê~°Oaè™êÎ_»∞. J~Ú##∂ «e¡ ~åÖË Œ∞. z=~°‰õΩ

KÕ¿ãkÖËHõ J=∞‡ áê ŒÑ‘~î°OÃÑ· «Å#∞ H˘@∞ìHÀ=_»O „áê~°Oaè™êÎ_»∞. ~°HõÎO

U~°∞Ö· „Ñ¨=Ç≤Ï™ÈÎOk. J=∞‡ HÍeH˜ "≥K«Û\˜ <≥ «∞Î~°∞ «ye LeH˜ Ñ¨_ç P

Œ$âßºxfl K«∂ã¨∞ÎOk. "≥O@<Õ „Ñ¨ «ºHõΔ=∞ø «∞Ok. «Åxq∞i QÍÜ«∂xfl


24

=∂xÊ ZO Œ∞‰õΩ <åÜ«∞<å! WO « „ÑÜ«∞ «flO KÕâß=Ù. #<≥flO Œ∞‰õΩ Ñ≤eKå=Ù

Jx „Ñ¨tflOzO^•"≥∞. J=∂‡! D áêÅ∞ „`åQÆ∞ J<åfl_»∞ Ñ¨ã≤Ñ≤ÖÏ¡_»∞. Fãπ

D =∂„ «O •xH<å WO « „ÑÜ«∞ «flO KÕâß=x QÆ_»QÆ_® áêÅ∞ „`åyOk.

=∞m¡ Éè’~°∞# U_»fi@O „áê~°OaèOKå_»∞. JÜ«∞ºÜ≥∂º! =∞m¡ ZO^Œ∞‰õΩ

U_»∞ã¨∞Î<åfl=Ù <åÜ«∞<å! Jx „Ñ¨tflOzOk. "≥Ú «ÎO áêÅhfl h"Õ „`åˆQ¿ãÎ

<å Ñiã≤÷u Uq∞\ Jx qÅÑ≤OK«™êQÍ_»∞. Ñã≤ÇÏ$ ŒÜ«∂xH Ñ~°=tOzOk

Ñ~åOaHõ. ŒQÆæ~°‰õΩ fã∞H˘Ok. «# ãÎ<åºxfl WzÛOk. „`åQÆ∞ «∞#fl tâ◊√=Ù

Pkâ◊OHõ~åKå~°∞ºÅ∞. áêezÛ# Ñ¨~åOaHõ ÉÏÖÏ„uÑ¨Ù~°ã¨∞O^Œi.

J=∞‡Ü≥ÚHõ ãÎ#º „Ñ¨ÉèÏ=OKÕ J=∞‡Ü≥ÚHõ k=ºã¨fi~°∂Ñ¨ =~°‚# Pã¨∞=ÙQÍ

K≥Ñ¨Ê™êQÍ_»∞ â◊OHõ~åKå~°∞ºÅ"å~°∞. P k=º™ÈÎ„ «~å["Õ∞ ™œO Œ~°ºÅÇ¨Ïi

™ÈÎ„ «O. D ™ÈÎ„ «=∞O Œ∞ LO_Õ =O Œâ’¡HÍÅ∞ =O Œ =∞Ç¨=∞O„`åÅ∞. P

™ÈÎ„ «áê~åÜ«∞} qkèx ≥e¿Ñ «O„`åÅ∞ =O Œ. P «O„ «O "≥#∞Hõ •y=Ù#fl

~°Ç¨Ïã¨º Ü«∞O„`åÅ∞ =O Œ. D ™œO Œ~°ºÅÇ¨Ïi ™ÈÎ„ «O =∞Ç¨=∞O„ «,

=∞Ç¨Ü«∞O„`«, =∞Ç¨`«O„`«âß¢ã¨ÎO. D ™ÈÎ„`«~å*Ïxfl áê~åÜ«∞}O

KÕã≤#@∞=O\˜ ™ê^èŒ‰õΩÅ‰õΩ =∞Ç¨„uÑ¨Ù~°ã¨∞O^Œs J=∞‡"åi

Hõ~°∞}ÏHõ\ÏHõΔgHõΔ}Å∞ Hõ~° «ÖÏ=∞ÅHõ=∞=Ù`å~Ú. D „QÆO äŒ~å*Ïxfl ‰õÄ_®

^ÕgÉèÏQÆ=`«O=ÖË¡ ã¨âß¢ã‘ÎÜ«∞OQÍ Ñ¨OKÀÑ¨Kå~åÅ`À P~åkèOz,

J#∞x «ºO áê~åÜ«∞} KÕã≤# JÃ+ìÂâ◊fi~°º Éè’QÆÉèÏQÆº„áêÑ≤Î HõÅ∞QÆ∞ «∞Ok.

J Œ∞ƒù «"≥∞ÿ# J+ìã≤ Œ∞úÅ∞, #=x èŒ∞Å∞ ã=∞‰õÄ~° å~Ú. J=∞‡ J#∞„QÆÇÏO

ãOÑÓ~°‚OQÍ HõÅ∞QÆ∞ «∞Ok. J=∞‡ Láêã‰õΩ_≥·# „Ñf XHõ ~°∂ áê~åÜ«∞}

KÕÜ«∞ Œy# „QÆO äŒ~å[q∞k.


25

14. Nq^Àºáêã¨Hõ èŒ~å‡Å∞ Uq?

[: ã¨ Œ∞æ~°∞=Ù‰õΩ LÑ¨K«~°ºÅ∞ KÕÜ«∞=Öˇ#∞. •xÖ’ Å=ÖËâ◊"≥∞ÿ# ‰õÄ_®

Å[˚ LO_»~å Œ∞. QÆ∞~°∞=Ù K≥Ñ≤Ê#suÖ’ PK«iOK«=Öˇ#∞. QÆ∞~°∞=Ù K≥Ñ≤Ê#

"å\˜Ö’ =∞Oz–K≥_»∞Å#∞ ZOK«~å Œ∞. JOK«<å "ÕÜ«∞~å Œ∞. «#`À\˜

™ê\ t+μºÅ#∞ ≥eã≤H˘x ãYº=ÚQÍ LO_»=Ö#∞. QÆ∞~°∞=Ù#∞ Œi≈Oz#

`À_»<Õ #=∞™ê¯~°=Ú KÕÜ«∞=Öˇ#∞. QÆ∞~°∞=Ù= ŒÌ #_»K«∞H˘#∞ q èŒ=ÚQÆ

QÆ∞~°∞Ñ¨Ù„ «∞Å= ŒÌ#∞, QÆ∞~°∞Ñüfl= ŒÌ#∞, QÆ∞~°∞=ÙÜ≥ÚHõ *Ëº+ªt+¨μºx = ŒÌ#∞

‰õÄ_® áê\ÕK«=Öˇ#∞. QÆ∞~°∞=Ù#∞ XHõ ™ê è•~°} =∂#=ÙxQÍ HÍ‰õΩO_®

Ñ~° Õ=`å ~°∂Ñ=ÚQÍ «ÅOÑ=Ö#∞. QÆ∞~°∞=Ù#∞ k#=Ú#‰õΩ XHõ™êiQÍx,

"å~°=Ú#‰õΩ XHõ™êiQÍx Œi≈OK«∞H˘#=Öˇ#∞. J@∞¡ gÅ∞HÍxÜ≥∞_»Å

ÖËHõ W «~° „áêO «=ÚÅÖ’ L#fl"å~°∞ QÆ∞~°∞=Ù x=ã≤OK«∞ kâ◊"≥·Ñ¨Ù uiy

#=∞™ê¯~°=Ú KÕÜ«∞=Öˇ#∞. QÆ∞~°∞=Ù, Ñ¨~°=∞QÆ∞~°∞=Ù HõÅã≤ "ÕOKÕã≤#KÀ

=ÚO Œ∞QÍ Ñ¨~°=∞QÆ∞~°∞=Ù#‰õΩ #=∞ã¨ iOz "åi J#∞=∞u`À QÆ∞~°∞=Ù‰õΩ

#=∞ã¨¯iOK«=Öˇ#∞. QÆ∞~°∞=Ù LO_»QÍ t+¨μº_»∞ =∞Ô~=fiiH© QÆ∞~°∞

J#∞=∞uÖË‰õΩO_® LÑ¨^Õâ◊=ÚHÍx, nHõΔQÍx ~Ú=fi~å^Œ∞. â◊s~°=Ú,

èŒ#=Ú, „áê}=Ú QÆ∞~°∞=Ù‰õΩ J~°Ê}=Ú KÕÜ«∞=Öˇ#∞. ã¨~°fiA˝_≥·# XˆH

QÆ∞~°∞=Ù#∞ Láêã≤OK«=Öˇ#∞.

QÆ∞~°∞Ñ¨~°fi=ÚÅÖ’#∞, ÑÖK«Ñ¨~°fi=ÚÅÖ’#∞ xÜ«∞=∞=ÚQÍ Ñ¨Ó[,

P~å èŒ#Å∞ [~°∞Ñ=Ö#∞. QÆ∞~°∞Ñ~°fi=ÚÅ∞ : ãfiQÆ∞~°∞, Ñ~°=∞QÆ∞~°∞, Ñ~°"Õ∞+≤ª

QÆ∞~°∞=ÙÅ [#‡ nHõΔ "åºÑ≤Î k#=ÚÅ∞. ÑÖK« Ñ¨~°fi=ÚÅ∞ : áœ~°‚q∞,

Hõ$ëê‚+ìq∞, Hõ$+‚K« «∞~°Ìt, J=∂"åã¨º, =∂ã¨ãÖ„Hõ=∞}=Ú.

QÆ∞~°∞"åHõº=ÚÅ#∞, âß¢ãÎ=ÚÅ#∞ H˘OK≥O ‰õÄ_» ãÖ ÕÇ≤ÏOK«‰õÄ_» Œ∞.


26

âß¢ã¨Î=ÚÖ’ ãÖ^ÕÇ¨Ï=Ú#flKÀ QÆ∞~°∞"åHõº"Õ∞ „Ñ¨=∂}=∞QÆ∞#∞. W`«~°

Láêã¨‰õΩxÜ≥ÚHõ¯ =∞`«=Ú#∞, PKå~°=Ú#∞ Z\˜ì Ñïã≤÷uÖ’#∞

^Œ∂+≤OK«~å^Œ∞. J=¿ÇÏà◊# KÕÜ«∞~å^Œ∞. `å#∞ Láêã≤OKÕ ^Õ=`«ÜÕ∞

^Õ=`«ÅÖ’ Q˘Ñ¨ÊÜ«∞x ÉèÏqOK«=Öˇ#∞. ZÅ¡Ñ¨C_»∞ `å#∞ Láêã≤OK«∞

Õ= «Ü≥ÚHõ =∞O„ «=Ú#∞ x^•#=ÚQÍ [Ñ¨=Ú KÕã¨∞H˘#∞K«∞O_»=Öˇ#∞.

x «º J#∞ëêª#=Ú =ÚyOz# «~°∞"å «<Õ Nq^•º =∞O„ «[Ñ¨=ÚÅ#∞

KÕÜ«∞=Öˇ#∞. Nq^•º ãÖ|O èŒ +¨\ÏÊ~åÜ«∞}=ÚÅ#∞ J#∞ëêª#=Ú#‰õΩ

fã≤H˘#=Öˇ#∞. =∞Oz L`«Î=∞ t+¨μºx=^ŒÌ<Õ =ÚYº"≥∞ÿ# ~°Ç¨Ïã¨º

q+¨Ü«∞=ÚÅ#∞ K≥Ñ¨Ê=Öˇ#∞. ZÅ¡Ñ¨C_»∞#∂ HÍ=∞, „HÀ Œ, Ö’Éèí, "≥∂Ç¨Ï,

=∞^Œ, =∂`«û~°º=ÚÅ#∞ q_çzÃÑ@ì=Öˇ#∞. Ñ¶¨Å=Ú#∞ PtOK«‰õΩO_®

Hõ~°‡Å#∞ PK«iOK«=Öˇ#∞. Láêã¨#‰õΩ qÑ¶¨∞fl=Ú HõeyOK«∞"åxx

`˘ÅyOK«=Öˇ#∞. P„â◊~ÚOz#"åix J#∞„QÆÇ≤ÏOK«=Öˇ#∞.

J#∞Éèí==Ú#fl ÃÑ ŒÌÅÜ≥∞_» ã¨ Œ∞ƒkú À "≥∞ÅQÆ=ÅÜ«Ú#∞.

15. #=~å„ «∞Å∞ Zxfl?

[: 1. K≥·„ «=∂ã¨=ÚÖ’ â◊√ Œú áê_»ºq∞ "≥Ú ŒÅ∞H˘x Œâ◊q∞ =~°‰õΩ

x~°fiÇ≤ÏOKÕ #=~å„`«∞Å#∞ =ãÖ`« #=~å„`«∞Åx, ^Õg #=~å„`«∞Åx

Ñ≤Å∞=|_»∞K«∞#flq. 2. Pëê_è»=∂ãÖÖ’ â◊√ Œú áê_»ºq∞ "≥Ú ŒÅ∞H˘x

Œâ◊q∞ =~°‰õΩ x~°fiÇ≤ÏOKÕ #=~å„ «∞Å#∞ „w+¨‡ #=~å„ «∞Åx, "å~åÇ≤Ï

#=~å„ «∞Åx Ñ≤Å∞=|_»∞K«∞#flq. 3. Pjfi[=∂ãÖÖ’ â◊√ Œú áê_»ºq∞

"≥Ú ŒÅ∞H˘x Œâ◊q∞ =~°‰õΩ x~°fiÇ≤ÏOKÕ #=~å„ «∞Å#∞ â◊~°#fl=~å„ «∞Åx,

Œ∞~åæ #=~å„ «∞Åx Ñ≤Å∞=|_»∞K«∞#flq. 4. =∂Ñ¶∞=∂ãOÖ’ â◊√ Œú áê_»ºq∞

"≥Ú ŒÅ∞H˘x Œâ◊q∞ =~°‰õΩ x~°fiÇ≤ÏOKÕ #=~å„ «∞Å#∞ tt~°#=~å„ «∞Åx,


27

âßº=∞ÖÏ #=~å„`«∞Åx Ñ≤Å∞=|_»∞K«∞#flq. Nq^Àºáêã¨‰õΩ_»∞, J=∞‡

Éèí‰õΩÎ_≥·#"å_»∞ „Ñ¨Ü«∞`«flÑ¨Ó~°fiHõOQÍ D <åÅ∞QÆ∞ #=~å„`«∞Å∞

x~°fiÇ≤ÏOK«_®xH˜ „Ñ¨Ü«∞uflOKåe.

16. #=~å„ « „= « qkè Uq∞?

[: N^Õg â◊~°#fl=~å„`«∞Å∞ „áê~°OaèOKÕ =ÚO^Œ∞~ÀA<å\˜ˆH

Ñ¨Ó*Ï™ê=∞„y, Ñ¨Ó*Ï„^Œ"åºÅ∞, Ç¨ÏŸ=∞„^Œ"åºÅ∞ ã≤^ŒúO KÕã¨∞HÀ"åe.

Ñ¨Ó*Ï=∞Ok~°OÖ’ 9 JOQÆ∞àÏÅ∞ Z «∞ÎQÆÅ Ñ‘~îåxfl U~°Ê~°K«∞H˘x, P

Ñ‘~î°=ÚÃÑ· Z„~°x =¢ãÎ=Ú Ñ¨éz, aÜ«∞º=Ú áÈã≤, •xÃÑ· ã¨∞=~°‚, ~°l «,

ÖË^• `å„=∞ HõÅâ◊=Ú#∞ LOz, HõÅâ◊=Ú#‰õΩ ^•~°=ÚÅ∞ K«∞\ ˜ì,

HõÅâ◊=ÚÖ’ Ñ¨iâ◊√^Œú #n[Å=ÚÅ#∞ xOÑ≤, JO^Œ∞ Å=OQÆ=ÚÅ∞,

Ü«∂Å‰õΩÅ∞, *ÏlHÍÜ«∞, *ÏÑ¨„u, Ñ¨K«ÛHõ~°∂Ê~°=Ú "≥Ú^ŒÅQÆ∞

ã∞=~°‚„ Œ"åºÅ∞ "Õã≤, #=~° åflÅ∞, ÑOK«Ö’ÇÅ#∞ "Õã≤, Ñã∞ÑÙ, ‰õΩO‰õΩ=∞,

~°HõÎK«O Œ#, K«O Œ<å Œ∞Å#∞ "Õã≤, =∂q∞_ç, =∂ˆ~_»∞, "≥∂ Œ∞QÆ, =∞é],

[q∞‡ zQÆ∞à◊§#∞ LOz, Ñi=∞à◊ ÑÙëêÊ Œ∞Å#∞ "Õã≤, •xÃÑ· Ñ‘K«∞ fÜ«∞x,

=ÚzÛHõ Hõey# >ˇOHÍÜ«∞#∞Oz, ^•xÃÑ· Zé]x p~°, ~°qHõ "Õã≤,

HõÅâ◊=Ú#∞ K«O^Œ#, ‰õΩO‰õΩ=∞, Ñ¨ÙëêÊ^Œ∞Å`À JÅOHõiOz, Ü«∞^ä•

âß¢ã‘ÎÜ«∞=ÚQÍ q¿Ñ¶∞flâ◊fi~°Ñ¨Ó[ QÍqOz, ~°HΔÍ|O èŒ# Ñ¨Ó[ QÍqOz,

~°HΔÍ|O èŒ<åxfl èŒiOz, HõÅâ◊™ê÷Ñ# ÃÑ·# K≥Ñ≤Ê#q èŒOQÍ KÕã≤, „áê}„Ñu+ª,

HõàÏ<åºã¨=ÚÅ∞ QÍqOz, ëÈ_»â◊ LÑ¨Kå~°=ÚÅ`À Nã¨∂HõÎ q è•#OQÍ,

ã¨Ç¨Ï„ã¨ <å=∞=ÚÅ`À, „uâ◊f <å=∞=ÚÅ`À, JëÈì «Î~° â◊ «<å=∞=ÚÅ`À,

^ÕgY_»æ=∂ÖÏ <å=∞=ÚÅ`À, Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù, ‰õΩO‰õΩ=∞, Ç¨Ïi„^•HõΔ`«Å∞,

‰õΩO‰õΩ=∂HõΔ «Å∞, ~°HõÎK«O Œ<åHõΔ «Å∞, NK«O Œ<åHõΔ «Å∞, aÅfi Œà◊=ÚÅ∞,


28

`«∞Åã‘^Œà◊=ÚÅ∞, Ñï=∞à◊ Ñ¨ÙëêÊ^Œ∞Å`À J~°Û# QÍqOz, #=HÍÜ«∞

Ñ≤O_ç=O@Å`À ~°Hõ~°HÍÖ·# Ñ¶Å=ÚÅ#∞, K«eq_ç, =_»Ñ¨Ñ¨C, áê#Hõ=Ú,

Õ<≥, ÑÖK« •~°, ÃÑ~°∞QÆ∞, P=Ù<≥~Úº x"Õ Œ# QÍqOz, =∞OQÆà◊Ç¨~°uzÛ

J=∞‡"åix Dq^èŒOQÍ „áêi÷OKåe. `«b¡! D #=~å„`«∞Å∞ <å D

â◊s~åxfl, =∞#ã¨∞#∞ h Jnè#O KÕã¨∞Î<åfl#∞. <åKÕ D #=~å„ « „= «nHõΔ

kyfi[Ü«∞OQÍ x~°fiÇ≤ÏOÑ¨KÕã¨∞H˘x, ##∞fl Pj~°fikOK«∞ `«b¡! Jx

„áêi÷OKåe. Ç¨Ï™êÎ #HõΔ„`«=Ú`À ‰õÄ_»∞H˘#fl áê_»ºq∞<å_»∞ =∂„`«"Õ∞

HõÅâ◊™ê÷Ñ¨# KÕÜ«∂e. Dq^èŒOQÍ #=~å„`« „=`«=Ú P~°OaèOz#

^ŒQÆæ~°#∞O_ç „ÉÏÇ‘Ï‡=ÚÇ¨˙~°ÎOÖ’ x„^ŒÖËz, ™êfl#ãÖ^è•º^Œ∞Å∞

=ÚyOK«∞H˘x, „uHÍÖÏ~°Û#QÍh, +¨\Ï¯ÖÏ~°Û#Å`ÀQÍh J=∞‡"åix

`«$Ñ≤ÎÑ¨~°∞ã¨∂Î, L^ŒÜ«∞O#∞O_ô, ™êÜ«∞O„`«O=~°‰õÄ LÑ¨"åã¨=ÚO_ç,

™êÜ«∞OHÍÅ J~°Û# =ÚyOK«∞H˘x, J=∞‡"åiH˜ =∞Ç¨x"Õ Œ# K≥e¡Oz,

#HõΔ„ «=ÚÅ#∞ Œi≈Oz Éè’[#=Ú KÕÜ«∂e. Le¡, "≥Å∞¡e¡ qãï˚OKåe.

™êO™êiHõ ã¨∞MÏxH˜ ^Œ∂~°OQÍ LO_®e. =∞ø#OQÍ LO_®e.

Ñiâ◊√ ŒúOQÍ, Ñq„ «OQÍ LO_®e. Éèí∂q∞ÃÑ·<Õ â◊Ü«∞xOKåe. „Ñux «º=Ú

J=∞‡"åix #=^Œ∞~åæ ~°∂Ñ¨=ÚÖ’ JÅOHõiOK«∞H˘x P~åkèOKåe.

J=∞‡"åiÜ≥ÚHõ¯ q„QÆÇ¨xfl ™ê÷Ñ¨# KÕã¨∞HÀ^ŒÅz# "å~°∞ J=∞‡"å~°∞

ã≤OÇ¨Ï"åÇ¨Ï<åxfl Jkè~ÀÇ≤ÏOz, J+ìÉèí∞*ÏÅ`À, J+ìq èŒ PÜ«Ú è•Å#∞

èŒiOz, ™œ=∞º=¸iÎÜ≥ÿ∞, JÉèíÜ«∞„Ñ^•#O KÕ¿ã ™œ=∞ºãfi~°∂Ñ≤}QÍ QÍh,

K«`«∞~°∞ƒù*ÏÅ`À Ñ¨^•‡ã¨#O "Õã¨∞H˘x, ã≤OÇ¨ã¨#O g∞^Œ ‰õÄ~˘Ûx,

K«`«∞~°∞ƒù*ÏÅÖ’ JÉèíÜ«∞, =~°^Œ, áêâ◊, JO‰õΩâ◊=ÚÅ#∞ ^èŒiOz,

™œ=∞º=¸iÎQÍ H˜s@=ÚÖ’ K«O„^Œ=OHõ#∞ ^èŒiOz#@∞=O\˜


29

q„QÆÇxflQÍh ™ê÷Ñ≤OK«∞H˘x P~åkèOKåe. „Ñux «º=Ú J=∞‡‰õΩ „Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ#

K«O_ôãÑÎâ◊f, ÕgÉèÏQÆ= «, ™œO Œ~°ºÅÇÏi áê~åÜ«∞}Å#∞ KÕã∞‰õΩO@∂

=ÙO_®e. ã¨∞"åã≤hÑ¨Ó[, ‰õΩ=∂sÑ¨Ó[, NK«„Hõ #"å=~°}Ï~°Û<åk

J~°Û#Å`À J=∞‡"åix «$Ñ≤ÎÑ~°∞ã∂Î LO_®e. w «, "å Œº, #$`åº Œ∞Å`À

J=∞‡"åiH˜ P#O^•xfl HõÅ∞QÆKÕÜ«∂e. <å=∞ã¨OH©~°Î#Å`À P «e¡x

P#OkOÑ KÕÜ«∂e. =O ŒÅ∞, "ÕÅ náêÅ∞ "≥eyOz P «e¡H ãO`Àëêxfl

HõÅ∞QÆKÕÜ«∂e. J=∞‡"åiH˜ „Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ# Nq Œº, K«O_ô, Œâ◊=∞Ç¨q^•ºk

Ç¨ÏŸ=∂ Œ∞Å`À J=∞‡#∞ «$Ñ≤ÎÑ¨~°Kåe. J=∞‡‰õΩ „Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ# ÉÏÖÏ+¨_»HõΔs,

Åe`åÑOK« ŒâßHõΔs, ~å[~å*Ëâ◊fis =∞ÇëÈ_»âßHõΔs, =∞Ç=∞O„`å Œ∞Å#∞

Ü«∞ ä•â◊HÎ [Ñ≤OKåe. Zé]x =¢™êÎÅ∞ =∂„ «"Õ∞ èŒiOKåe. Z„~°K«O Œ#=Ú,

K«O Œ#=Ú, Ñã∞ÑÙ, ‰õΩO‰õΩ=∞ èŒiOKåe. J=∞‡‰õΩ „Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ# =Ú`åºÅ,

Ñ¨QÆ_®Å, ~°∞„^•HõΔ =∂eHõÅ#∞ èŒiOKåe. J=∞‡ÉèÏ=# Hõey, J=∞‡#∞

P~åkèã¨∂ÎO_®e. Ñ¨~°∞+¨"≥∞ÿ# =∂@Å∞, J=∞OQÆà◊Hõ~°"≥∞ÿ# "åHÍºÅ∞

Ñ¨Å∞Hõ‰õÄ_»^Œ∞. Ñ¨O_ç`«∞Å∞, „ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å∞, Éèí‰õΩÎÅ∞ qKÕÛã≤#Ü≥∞_»Å

â◊HÍÎº#∞™ê~°=Ú Ñ¨ÓlOz, ã¨ « iOKåe. Dq èŒOQÍ â◊HÍÎº#∞™ê~°=Ú

#=~å„ «„=`åxfl PK«iOKåe.

17. N Õg x «ºHõ~å‡#∞ëêª#=Ú Uq èŒOQÍ KÕã¨∞HÀ"åe?

[: „ÉÏÇ‘Ï‡ =ÚÇ¨ ~°ÎOÖ’ x„ ŒÖËz, ™êfl<åkHõ=ÚÅ∞ =ÚyOK«∞H˘x,

Ñ¨Ó*ÏQÆ$Ç¨ÏOÖ’ „Ñ¨"ÕtOz, QÆ∞~°∞=Ù#∞ „áêi÷Oz, Nã¨∂HõÎq^è•#OQÍ

J=∞‡"åix ãÇÏ„ã<å=∂Å`À, „uâ◊f <å=∂Å`À, Y_»æ=∂Å`À, JëÈì «Î~°

â◊ «<å=∂Å`À J~°Û# KÕã≤, K«eq_ç, =_»Ñ¨Ñ¨C, áê#Hõ=Ú, Ñ¶Å=ÚÅ∞

x"Õ Œ#KÕã≤, =∞OQÆà◊Ç~°uzÛ, ÑÓ[ =ÚyOz ãÇÏ„ã<å=∞, „uâ◊f<å=∞,


30

JëÈì «Î~°â◊ «<å=∞ ™ÈÎ„ « áê~åÜ«∞}=ÚÅ∞ KÕã∞H˘x, Hõ=K«, =∂Å, „ ≥·Ö’Hõº

q[Ü«∞, =∞O„`å^Œ∞Å#∞ áê~åÜ«∞}O KÕã≤, QÆ∞~°∞=Ù „Ñ¨™êkOz#

=∞Ç=∞O„`åxfl "≥~Úº=∂~°∞¡QÍh, S Œ∞=O ŒÅ =∂~°∞¡QÍh, =¸_»∞=O ŒÅ

=∂~°∞¡QÍh, 108 =∂~°∞¡QÍh [Ñ≤Oz, J=∞‡"åiÜ≥ÚHõ k=º=∞OQÆà◊

ãfi~°∂áêxfl è•ºxOz, ÑÓ*Ï=∞Ok~°O #∞O_ç |Ü«∞@‰õΩ =zÛ =∞#Ü≥ÚHõ

=$uÎ^èŒ~å‡Å#∞ x~°fiiÎOK«∞H˘O@∂, „uHÍÅ=ÚÅÖ’ ã¨O^è•º=O^Œ#O

PK«iã¨∂Î, ~å„uHÍÅOÖ’ W Õq èŒOQÍ Ñ¨Ó[, ™ÈÎ„ «, [Ñ¨, è•º<å Œ∞Å#∞

x~°fiÇ≤ÏOK«∞H˘x# qâıëêuqâı+¨ Ñ¶Å=Ú Åaèã¨∞ÎOk. =∞# â◊HÎx|\ì D

Hõ~å‡#∞ëêª#=Ú KÕã∞H˘#=Ö#∞. NK«„Hõ#"å=~°}Ï~°Û#, ™œO Œ~°ºÅÇÏi,

K«O_ôã¨Ñ¨Îâ◊u, ^ÕgÉèÏQÆ=`«, ^ÕgÉèÏQÆ=`åk áê~åÜ«∞}Å∞,

â◊HÍÎº#∞™ê~°OQÍ x~°fiÇ≤ÏOK«∞H˘#=K«∞Û#∞. ã¨=∞Ü«∂xfl =$^è•KÕÜ«∞Hõ

U^Àq èŒOQÍ J=∞‡ Láêã¨# KÕÜ«Ú@ˆH „Ñ¨Ü«∞ «flO KÕÜ«∂e.

18. Pã¨#qkè Z\ìk?

[: u+ª ‰õΩki ÕQÍh x+ª ‰õΩ Œ~° Œ<åfl~°∞ ÃÑ ŒÌÅ∞. JO Œ∞KÕ « =∞#=Ú

ã∞MÏã<åã‘#∞Å"≥∞ÿ ÑÓ[, ™ÈÎ„ «, [Ñ, è•º<å Œ∞Å#∞ x~°fiÇ≤ÏOK«∞HÀ"åe.

=∞#=Ú Jkè+≤ªOKÕ Ñ‘~î°=Ú Éèí∂q∞H˜ 9 JOQÆ∞àÏÅ∞ Z «∞ÎÖ’ LO_Õ@@∞¡QÍ

K≥Hõ `À «Ü«∂~°∞ KÕ~ÚOK«∞H˘x, •xÃÑ· ‰õÄ~°‡Ü«∞O„`åxfl edOz, •xÃÑ·

^Œ~åƒùã¨#=Ú "Õã¨∞H˘x, ^Œ~åƒùã¨#=ÚÃÑ· z„`åã¨#=Ú "Õã¨∞H˘x,

z„`åã#=ÚÃÑ· ≥Å¡x è•=ox "Õã∞H˘x =∞# Pã<åxfl ã≤ ŒúO KÕã∞HÀ"åe.

Ñ‘~î°O «Ü«∂~°∞KÕ¿ã q+Ü«∞OÖ’ W#∞Ñ"Õ∞‰õΩÅ∞ "å_»‰õΩO_® *Ï„QÆ «ÎÑ_®e.

Ñ‘~î°OÜ≥ÚHõ¯ <åÅ∞QÆ∞ HÀà◊√¡ Ñ¨Ùeáê^•Å`À =ÙO_®e. D K≥Hõ¯‰õΩ

Z„~°K«O^Œ#=Ú, K«O^Œ#=Ú, Ñ¨#ã¨, <Õˆ~_»∞, >Ë‰õΩ, QÆ∞yæÅ=Ú, #Å¡


31

q~°∞QÆ∞_»∞ KÕ= HõÅÑ¨#∞ "å_®e.

19. J=∞‡"åi= ŒÌ Uq èŒOQÍ náê~å èŒ# KÕÜ«∂e?

[: x «º=¸ =∞#=Ú KÕÜ«Ú náê~å èŒ# =Å¡ =∞# P «‡*’ºu „ÑHÍtã∂Î

=∞#=Ú x~°fiÇ≤ÏOKÕ ÑÓ[, ™ÈÎ„ «, [Ñ è•º<å Œ∞Å∞ JYO_» Ñ¶ÖÏxfl™êÎ~Ú.

J=∞‡"åiH˜ ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù P=Ù<≥~Úº`À ≥Å¡x QÆ∞_»¤ =uÎ "Õã≤, Z_»=∞"≥·Ñ¨Ù

#∂Ñ¨Ñ¨C #∂<≥`À Z„~°QÆ∞_»¤ =uÎ "Õã≤ náê~å^èŒ# KÕÜ«∂e. náê~å^èŒ#

JyæÑ¨ÙÅ¡`À KÕÜ«∞~å^Œ∞. JyæÑ¨ÙÅ¡ "≥eyOz, ^•x^•fi~å ÔH·=uÎxQÍh,

JQÆ~°∞|uÎxQÍh "≥eyOz náê~å^Œ# KÕÜ«∂e. náê~å^èŒ# KÕã≤#

J#O «~°O náê~å èŒ# ‰õΩOk "≥Ú Œ\’¡, Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù, ‰õΩO‰õΩ=∞, JHõΔ «Å∞,

Ñ¨ÙëêÊÅ∞ LOz #=∞ã¨ iOKåe.

20. =∞Ç¨=∞O„ «[áê#∞ëêª<åxH˜ U [Ñ¨=∂ÅÅ∞ LÑ¨Ü≥∂yOKåe?

[: J=∞‡ [áêxH˜ K«O^Œ#, ~°HõÎK«O^Œ#, `«∞Åã≤, ã¨Êù\ ˜Hõ, â◊OY,

=Ú`åºÅ, ÑQÆ_®Å, ~°∞„^•HõΔ=∂ÅÅ#∞ LÑÜ≥∂yOK«=K«∞Û. Jxfl =∂ÅÖ’¡

ÔHÖÏ¡ ~°∞„^•HõΔ=∂Å [ÑÖ „âı+ª"≥∞ÿ#k. U =∞Ç¨=∞O„ «"≥∞ÿ#Ñ¨Ê\˜H© ‰õÄ_®

~°∞„^•HõΔ =∂Å`À KÕÜ«∞=K«∞Û. 108 Ñ¨Óã¨Å∞ QÆÅ =∂Å Ñ¨Ó~°‚=∂ÅQÍ,

54 ÑÓãÅ∞QÆÅ =∂Å J~°ú=∂ÅQÍ, 27 ÑÓãÅ∞QÆÅ =∂Å #HõΔ„ «=∂ÅQÍ,

36 Ñ¨Óã¨Å∞ Hõey J~°úÑ¨Óã¨ÖËx =∂Å JHõΔÜ«∞=∂ÅQÍ K≥Ñ¨Ê|_»∞ «∞#flk.

Ñ¨Ó~°‚=∂Å Ñ¨Ó~°‚Ñ¶¨ÖÏxfl, J~°ú=∂Å =∞^èŒº=∞Ñ¶¨ÖÏxfl, #HõΔ„`«=∂Å

J èŒ=∞Ñ¶ÖÏxfl, JHõΔÜ«∞=∂Å JHõΔÜ«∞ Ñ¶ÖÏxfl „Ñ¨™êkã¨∞ÎOk. JHõΔ~°ÅHõΔÅ∞

[ÑÖ KÕ¿ã q+¨Ü«∞OÖ’ J_»¤Ñ¨Óã¨ Hõey# Ñ¨Ó~°‚=∂Å#∞ =∂„`«"Õ∞

LÑ¨Ü≥∂yOK«∞HÀ"åe. ZO Œ∞HõO>Ë WHõ _» ãÖYº „Ñ¨ è•#O. ã≤kú„Hõ=∞O

ÑÓ~°Î~Ú# Ñ≤ ŒÑ JHõΔÜ«∞=∂Å#∞ LÑÜ≥∂yOz, [Ñ=Ú KÕã≤# qâı+Ñ¶ÅO


32

ÅaèOK«∞#∞. [Ñ¨=∂Å ‰õΩ_çKÕu, #_çq∞"ÕÅ∞, #_çq∞ Hõ}∞Ñ¨ÙÃÑ· =ÙOz,

ÉÁ@#„"Õe`À =∞#"≥·Ñ¨Ù‰õΩ [Ñ¨=Ú KÕÜ«∂e. K«∂Ñ¨Ù_»∞"ÕÅ∞, Z_»=∞KÕ~Ú

[Ñ¨=∂Å‰õΩ «QÆÅ‰õΩO_® *Ï„QÆ «ÎÑ¨_®e. [Ñ¨=Ú KÕÜ«Ú#Ñ¨Ù_»∞ [Ñ¨=∂Å

HõO\˜H˜ Hõ#Ñ¨_»~å^Œ∞. =¢ã¨Î=Ú HõÑ≤ÊQÍh, QÀ=Úv ã¨OzQÍh

LÑ¨Ü≥∂yOzQÍh [Ñ¨=Ú KÕã≤# qâı+¨Ñ¶¨ÅO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. [Ñ¨=Ú

KÕÜ«Ú#Ñ¨Ù_»∞ J_»¤Ñ¨Óã¨#∞ •\˜ KÕÜ«∞~å Œ∞. [Ñ¨=∂Å#∞ "≥#∞Hõ‰õΩ „uÑ≤Ê

=∞~°ÖÏ [Ñ¨=Ú KÕÜ«∞=ÅÜ«Ú#∞. =∞O„`åxfl |Ü«∞@‰õΩ LK«Ûùiã¨∂Î KÕ¿ã

[áêxfl "åK«Hõ [Ñ¨=∞x, =∞O„`åxfl <À\’¡ K≥Ñ¨C‰õΩO@∂ KÕÜ«Ú [áêxfl

LáêOâ◊√ [Ñ¨=∞x, Ç¨Ï$ ŒÜ«∞OÖ’ =∂#ã≤HõOQÍ KÕÜ«Ú [áêxfl =∂#ã≤Hõ

[Ñ¨=∞x Ñ≤Å∞™êÎ~°∞. "åK«Hõ [Ñ¨=Ú J èŒ=∞Ñ¶ÖÏxfl, LáêOâ◊√ [Ñ¨=Ú

=∞^èŒº=∞Ñ¶¨ÖÏxfl, =∂#ã≤Hõ [Ñ¨=Ú JYO_»Ñ¶¨ÖÏxfl „Ñ¨™êk™êÎ~Ú.

[Ñ¨=∂Å#∞ =ÚMÏxH˜ Z^Œ∞~°∞QÍ LOz [Ñ¨=Ú KÕã≤#Ü≥∞_»Å

L`«Î=∞Ñ¶¨Å=Ú, Ç¨Ï$^ŒÜ«∞™ê÷#OÖ’ LOz KÕã≤# =∞^èŒº=∞Ñ¶¨Å=Ú,

<åaè™ê÷#OÖ’ LOz KÕã≤# J èŒ=∞Ñ¶Å=Ú, <åaèH kQÆ∞=QÍ KÕ¿ã@@∞=O\˜

[Ñ=Ú J èŒ=∂u J èŒ=∞Ñ¶ÖÏxfl Wã∞ÎOk. ÃÑ· q+Ü«∂ÅxflO\x Œ$+≤ìÖ’

LOK«∞H˘x ã¨áêÎOQÆ=ÚÅ`À =∞Ç¨=∞O„ «™ê èŒ# KÕÜ«∂e.

21. ã¨áêÎOQÆ=ÚÅ∞ J#QÍ Uq∞?

[: =∞Ç=∞O„`åxfl ãáêÎOQÆ=ÚÅ`À LÑ Õâ◊=Ú W"åfie, fã∞HÀ"åe.

|∞∞+≤, Kè«O Œã¨∞û, â◊HÎ, H©ÅHõ=Ú, c[=Ú, JOQÆ<åºã¨Hõ~°<åºã¨=ÚÅ∞,

è•º#=Ú g\˜<Õ ã¨áêÎOQÆ=ÚÅ∞ JO\Ï~°∞.

22. ŒO_»Hõ=∞O_»ÖÏÅ qt+ª « Uq∞\˜?

[: [Ñ¨=Ú KÕÜ«Ú#Ñ¨Ù_»∞ Ç¨Ï$ ŒÜ«∞™ê÷#=Ú ^•\˜ „H˜O Œ‰õΩ ~å‰õΩO_®


33

^ŒO_»=Ú ~°H˜Δã¨∞ÎOk. J^Õq^èŒOQÍ PK«=∞#, `«~°Ê}, =∂~°˚<å^Œ∞Å‰õΩ

Hõ=∞O_»Å=Ú J#∞‰õÄÅOQÍ LO@∞Ok. ŒO_»=Ú#‰õΩ „ÉÏÇÏ‡}∞Å∞ ~åq

Hõ„~°#∞, HõΔ„uÜ«ÚÅ∞ "Õ∞_çHõ„~°#∞, "≥·â◊√ºÅ∞ "≥∂ Œ∞QÆ Hõ„~°#∞, â◊¥„ Œ∞Å∞

=∂q∞_ç Hõ„~°#∞ "å_»=Ö#∞. Hõ=∞O_»ÖÏxH |OQÍ~°∞, "≥O_ç, ~åy, HõOK«∞,

ÑÖK«Ö’Ç¨Ï=ÚÅ#∞ "å_»=ÅÜ«Ú#∞.

23. QÆ∞~°∞áê Œ∞HõÅ qt+ª « Uq∞\˜?

[: =∞O„`«nHõΔ WzÛ# QÆ∞~°∞=Ù NQÆ∞~°∞=ÙQÍ, NQÆ∞~°∞=Ù QÆ∞~°∞=Ù

Ñ¨~°=∞QÆ∞~°∞=ÙQÍ, Ñ¨~°=∞QÆ∞~°∞=Ù QÆ∞~°∞=Ù Ñ¨~°"Õ∞+≤ª QÆ∞~°∞=ÙQÍ, Ñ¨~°"Õ∞+≤ª

QÆ∞~°∞=Ù Ñ¨~åÑ¨~° QÆ∞~°∞=ÙQÍ `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. nHΔÍã¨=∞Ü«∞OÖ’

QÆ∞~°∞=Ù^•fi~å QÆ∞~°∞áê^Œ∞HõÅ#∞ ã‘fiHõiOz Ñ¨Ó*Ï=∞Ok~°OÖ’ xeÑ≤

P~åkèã¨∂Î Ñ¨Ó*ÏkHõ=ÚÅ∞ x~°fiiÎã¨∂Î LO_®e. QÆ∞~°∞áê Œ∞HÍ ~°HõΔ}#∞

q∞Oz# ~°HõΔ} WÇ¨ÏÑ¨~°=ÚÅÖ’ ÖË Œ∞.

24. Hõ ŒO|=$HõΔ qt+ª « Uq∞? Uq èŒOQÍ Ñ¨ÓlOKåe?

[: =∞}ñfiÑÖÖ’, #=q èŒ =<åÅÖ’ Hõ ŒO|=#=∞x# HÍ"Õ∞â◊fis,

HÍ"Õ∞â◊fi~°∞Å‰õΩ J «ºO « „Ñ≤Ü«∞=Ú. D =$HõΔ=Ú ™êHΔÍ «∂Î HõÅÊ=$HõΔ=ÚQÍ

ã∞ÎuOÑ|_»∞ «∞#flk. D =$HõΔ=Ú =∞}nfiÑOÖ’ „Ñux «º=Ú, Éèí∂Ö’HõOÖ’

J=∞‡‰õΩ „Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ# =∂ã¨=ÚÅÖ’ =∂„`«"Õ∞ Ñ¨Ù+≤Êã¨∂Î =ÙO@∞Ok.

ã∂~åºãÎ=∞Ü«∂#O «~°O D ÑÙëêÊÅ∞ qHõã≤™êÎ~Ú. qHõã≤Oz# J#O «~°O

=$+≤ªQÍ HÕ Œ‰õΩ Ñ¨_»∞ «∂O\Ï~Ú. K≥@∞ì„HÕ Œ Z„~°x, "≥∞ «Îx áê#∞Ê

U~°Ê~°∞ã¨∞ÎOk. D =#OÖ’ qÇ¨Ïiã¨∂Î HÍ"Õ∞â◊fis, HÍ"Õ∞â◊fi~°∞e~°∞=Ù~°∂

‰õÄ_® D áê#∞ÊÃÑ·<Õ Ñ¨=o™êÎ~°∞. D Ñ¨ÙëêÊÅ<åfl, Ñ¶ÖÏÅ<åfl J=∞‡‰õΩ

Jq∞ «"≥∞ÿ# „Ñ‘u. D =$HõΔ=Ú Ñ¨Ù+¨ ~°HÍÖÏxH˜ XHõ=∂~°∞ =∞ èŒ∞=Ù#∞


34

„ã¨qã¨∂Î =ÙO@∞Ok. D =∞ èŒ∞=Ù#∞ J=∞‡‰õΩ x"Õ Œ# KÕã≤, ã‘fiHõiOz#

J<ÕHõ"≥∞ÿ# ~°∞QÆ‡ «Å∞ `˘Åy ãÖÑ¨Ó~°‚"≥∞ÿ# P~ÀQÆº=Ú, PÜ«Ú+¨μ¬ =$kú

J=Ù`å~Ú. Hõ ŒO| Ñ¨Ù+¨Ê=ÚÅ`À J=∞‡‰õΩ KÕÜ«Ú Ñ¨Ó[ JYO_»Ñ¶ÖÏxfl

J#∞„QÆÇ≤Ïã¨∞ÎOk. D HõÅÊ=$HΔÍxfl ãÖHõÅÊã¨Ç≤Ï`«=ÚQÍ ëÈ_»â◊

LÑKå~åÅ`À Nã∂HõÎ q è•#OQÍ ™êHΔÍ «∂Î J=∞‡"åix P~åkèOKÕq èŒOQÍ

ã¨Ç¨Ï„ã¨, „uâ◊f, JëÈì`«Î~°, Y_»æ=∂ÖÏ <å=∂^Œ∞Å`À JiÛOz,

=∞OQÆà◊Ç¨~°uzÛ Ñ¨ÓlOz# J#O`«~°O „áêi÷Oz =∞# HÀÔ~¯Å#∞

K≥Ñ¨CH˘x# "≥#∞"≥O@<Õ P HÀiHõÅ∞ <≥~°"Õ~°`å~Ú. D Ñ¨Ó[

Hõ ŒO|=$HõΔ=Ú Ñ¨Ù+≤ÊOK«∞ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ KÕã≤# JYO_»Ñ¶ÅO Åaèã¨∞ÎOk.

D Ñ¨Ù+¨Ê Ñ¶ÖÏ Œ∞Å`À J=∞‡ =¸Å=∞O„ «=Ú K≥|∞ «∂ HÀÑ¨=Ú KÕã≤#

JHõΔÜ«∞Ñ¶¨ÅO Åaèã¨∞ÎOk. ^ÕgÉèí‰õΩÎÖˇ·#"å~°∞ Ü«∞^ä•â◊H˜Î ÃÑ~°\ ˜Ö’#∂,

`À@ÅÖ’#∂, ÉèíH˜Î„â◊^ŒúÅ`À D =$HΔÍÅ#∞ =$kúKÕã¨∂Î P~åkèOKåe.

Dq^èŒOQÍ KÕã≤# Éèí‰õΩÎÅ∞ J=∞‡"åi Ç¨Ï$^ŒÜ«∞OÖ’ „Ñ≤Ü«∞Éèí‰õΩÎÅ∞QÍ

xezáÈ`å~°∞.

25. J=∞‡"åiH˜ |e UÜÕ∞ Ñ¨â◊√=ÙÅ∞ W"åfie? Uq èŒOQÍ W"åfie?

[: J=∞‡"åiH˜ |eQÍ =∞x+≤, Œ∞#fláÈ «∞, "Õ∞Hõ, Q˘„Ô~, ÑÖk, HÀ_ç

D PiO\˜x |eQÍ W=fi=K«∞Û. J~Ú`Õ D |e WKÕÛ=ÚO^Œ∞ U

ãÖ^Œ~°ƒùOÖ’ |e W"åfie J<Õ@@∞=O\˜ q+¨Ü«∂xfl =∞#O

≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. J=∞‡"åiH˜ „Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ# z Œyfl Ç¨Ï=<åxfl x~°fiÇ≤ÏOKÕ

ã¨=∞Ü«∞OÖ’ D P~°∞ Ñ¨â◊√=ÙÅx |e W=fi=K«∞Û. D z Œyfl Ç¨Ï=#O

Uq^èŒOQÍ KÕÜ«∂ÅO>Ë "åÜ«Ú=Ù<Õ =∞# =∞O„`«â◊H˜Î`À JyflQÍ

„Ñ¨[fieOÑ¨KÕÜ«∂e. =∞#Ü≥ÚHõ ~°HÍÎ<Õfl P[ºOQÍ Ç¨Ï=#O KÕÜ«∂e.


35

=∞#Ü≥ÚHõ â◊s~°OÖ’x =∂OãŸO_®Å<Õ ã¨q∞ èŒÅ∞QÍ LÑ¨Ü≥∂yOKåe.

Dq^èŒOQÍ z^Œyfl Ç¨Ï=#O KÕ¿ã ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∞# â◊s~°OÖ’x

~°HõÎ=∂O™êÅ∞ LÑ¨Ü≥∂yOz#Ñ¨Ê\˜H© J=∞‡ ™êHΔÍ`å¯~°O ÅaèOK«HõáÈ Õ

ÃÑ· P~°∞ Ñ¨â◊√=ÙÅ#∞ P„â◊~ÚOK«=∞x K≥Ñ≤Ê Ñ¨~åâ◊H˜Î, Ñ¨~åâ◊OÉèí∞_»∞

LÑ¨^ÕtOKå~°∞. JO^Œ∞KÕ`« |e W"åfiÅ#∞H˘<Õ"å~°∞ =∂„`«O D

ãÖ Œ~°ƒùOÖ’ =∂„ «"Õ∞ W"åfie. D ãÖ Œ~°ƒùOÖ’ HÍHõ J=∞‡"åi ¿Ñ~°∞

K≥Ñ≤Ê ™êfi~°÷O HÀãÖ WKÕÛ |e =∞Ç¨áêáêxfl HõÅ∞QÆKÕÜ«∞_»"Õ∞ HÍ‰õΩO_®

J=∞‡ P„QÆÇ¨xH˜ QÆ∞iKÕã¨∞ÎOk. =∞#O W"åfieû# P~°∞ Ñ¨â◊√=ÙÅ∞

Uq∞@O>Ë HÍ=∞, „HÀ Œ, Ö’Éèí, "≥∂Ç¨Ï, =∞ Œ, =∂ «û~åºÅ<Õ@@∞=O\˜

ã`åºxfl =∞#O ≥Å∞ã∞HÀ"åe. =∞#Ö’ LO_Õ@@∞=O\ P~°∞ Ñâ◊√=ÙÅ#∞

J=∞‡"åi áê^•ÅK≥O « |e WzÛ#@¡~Ú Õ =∞#Ö’ LO_Õ Ñ¨â◊√ «fiO

`˘Åy, Ñ¨â◊√Ñü «fiO "≥Å∞Q˘O Œ∞ «∞Ok. =∞#Ö’ D P~°∞ Ñ¨â◊√=ÙÅ∞

L#flO «HÍÅO Ñ¨â◊√ÑüÎ=O J}K«|_»∞ «∞O@∞Ok. JO Œ∞KÕ «<Õ D P~°∞

Ñ¨â◊√=ÙÅ#∞ J=∞‡ áê^•ÅK≥O « |e W"åfiÅx ≥Å∞ã¨∞HÀ"åe.

26. J=∞‡"åix ã¨‡âß#OÖ’ Uq èŒOQÍ P~åkèOKåe?

[: J=∞‡ Láêã# ã‡âß#OÖ’ KÕã≤#@¡~Ú Õ Juj„Ñ¶∞OQÍ =∞O„ «ã≤kú

KÕ‰õÄ~°∞`«∞Ok. J=∞‡ J#∞„QÆÇ¨ÏO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. J=∞‡ ™êHΔÍ`å¯~°O

Åaèã¨∞ÎOk. J~Ú`Õ =∞#O ã¨‡âß<åxH˜ "≥o¡=KåÛ=∞O>Ë QÀ^•=iÖ’

™êfl#OKÕã≤, QÆOQÍ[ÖÏxfl t~°ã¨∞û# „áÈHõΔ} KÕã¨∞‰õΩO>Ë<Õ QÍh â◊√kú

HÍ=Ú. J@∞=O\k ã‡âß#OÖ’ Uq èŒOQÍ Láêã≤OKåe J<Õ@@∞=O\˜

ãOâ◊Ü«∞O HõÅ∞QÆ∞ «∞Ok. ã‡âß#OÖ’ P~åkè¿ãÎ<Õ =∞O„ «ã≤kú HõÅ∞QÆ∞ «∞Ok.

^Õ=`å#∞„QÆÇ¨ÏO Åaèã¨∞ÎOk. Jã¨Å∞ ã¨‡âß#=∞O>Ë UO\’ =∞#O


36

„Ñ¨^è•#OQÍ `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. ™ê^èŒ‰õΩ_»∞ `«# Ç¨Ï$^ŒÜ«∂yflÖ’

Ji+¨_»fi~°æ=ÚÅ#∞, Pâ◊Å#∞, HÀiHõÅ#∞ Éèíã‘‡Ñ¨@ÅO KÕã¨∞ÎO\Ï_»∞. J Õ

=∞Ç¨ã¨‡âß#O. J=∞‡ Láêã¨# ã¨‡âß#OÖ’ KÕÜ«∞_»=∞O>Ë =∞#

Ç¨Ï$ ŒÜ«∞OÖ’ J=∞‡#∞ xeÑ≤ P~åkèOK«∞>Ë. D ã¨ åºxfl ≥Å∞ã¨∞H˘x

P~åkè¿ãÎ JYO_»Ñ¶ÅO «Ñ¨ÊHõ Åaèã¨∞ÎOk.

27. J=∞‡ P~å èŒ# kQÆO|~°∞_»∞QÍ KÕÜ«∂ÖÏ?

[: J=Ù#∞. kQÆO|~°∞_»∞QÍ<Õ KÕÜ«∂e. J=∞‡ kQÆO|i. JO>Ë q=¢ãÎ

HÍ Œx J~°÷O. k‰õΩ¯Å<Õ JO|~°=ÚQÍ èŒiOz# qâ◊fi~°∂Ñ≤} P [QÆ ŒOaHõ.

J@∞=O\ =∞Çâ◊HÎ [QÆ„ ŒHõΔ}QÍ, [QÆ üáêexQÍ, [QÆ„ Œ∂Ñ≤}QÍ Ö’HÍxfl

~°H˜Δã¨∂Î =ÙO@∞Ok. J@∞=O\˜ =∞Ç¨â◊H˜Îx qâ◊fi=∂#=HõàÏº}Ï~°÷O

P~åkèOK«∞>Ë kQÆO|~°∞_»∞QÍ P~åkèOK«_»O JO>Ë qâßÅ"≥∞ÿ#

qâ◊fiÉèÏ=#`À qâ◊fi~°∂Ñ≤}QÍ J=∞‡#∞ P~åkèOKåe. =∞# P~å èŒ<åÑ¶ÅO

qâ◊fi=∂#= HõàÏº}ÏxH˜ `À_»Ê_®e.

28. J=∞‡#∞ Ñ¨OK«=∞HÍ~åÅ`À Uq èŒOQÍ P~åkèOKåe?

[: J=∞‡#∞ Ñ¨OK«=∞HÍ~åÅ`À P~åkèOz#@¡~Ú`Õ J`«º^Œ∞ƒù`«

Ñ¶e`åÅ#∞ ™êkèOK«∞HÀ=K«∞Û. ÑOK«=∞HÍ~åÅO>Ë =∞ Œº, =∞ «ûº, =∂Oã,

=Ú„ Œ, "≥∞ÿ äŒ∞<å Œ∞Å∞. D SkO\x J=∞‡"åiH ã=∞iÊOKåe. J=∞‡"å~°∞

=∞^èŒ∞„Ñ≤Ü«∂Ü≥ÿ∞ #=∞ó J#∞ <å=∞=Ú`À P~åkèOÑ¨|_»∞`«∞O@∞Ok.

=∞ èŒ∞=Ù JO>Ë =¸_»~å÷Å∞O\Ï~Ú. Õ<≥, =∞ Œº=Ú, J=∞$ «=Ú. H˘O Œ~°∞

`Õ<≥#∞ x"Õk¿ãÎ =∞iH˘O^Œ~°∞ =∞^•ºxfl x"Õk™êÎ~°∞. =∞iH˘O^Œ~°∞

J=∞$ «O ZHõ _» ˘~°∞‰õΩ «∞O@∞O^À "≥ «∞‰õΩ «∞O\Ï~°∞. J=∞$ «O |Ü«∞@

^˘iˆHkHÍ^Œ∞. J=∞‡#∞ ã¨fi~°∂áêxfl ^è•º#O KÕ¿ã ã¨=∞Ü«∞OÖ’


37

=¸ÖÏ^è•~°OÖ’ LO_Õ@@∞=O\˜ ‰õΩO_»ehâ◊H˜Î „¿Ñˆ~Ñ≤OK«|_ç,

+¨@Û„HÍÅ#∞ qÉèËkOz, „Éèí∂=∞ èŒºOÖ’ LO_Õ@@∞=O\˜ *’ºuiƒO Œ∞

ãfi~°∂ÑOÖ’ =Ù#fl Ñ~°"Õ∞â◊fi~°∞_ç À SHõº"≥ÚOk# ã=∞Ü«∞OÖ’ t=â◊‰õΩÎÅ

ã¨fi~°∂ÑÖ, t=eOQÆ ã¨fi~°∂ÑÖQÍ U~°Ê_»∞`«∞Ok. P ÃÑ·# ã¨Ç¨Ï„™ê~°

Hõ=∞ÖÏxH˜ „HÕkÉèÏQÆOÖ’ è•~åáê„ « U~°Ê_»∞ «∞Ok. J#O « qâ◊fiOÖ’x

^≥·gâ◊H˜Î PHõi¬OÑ¨|_ç, ^è•~åáê„`«#∞ xO_»∞`«∞Ok. ^è•~åáê„`«#∞O_ç

ÉÁ@∞¡ÉÁ@∞¡QÍ J=∞$`«aO^Œ∞=ÙÅ∞ t=eOQÍxfl Jaè¿+H˜™êÎ~Ú.

t=â◊‰õΩÎe~°∞=Ù~°∂ P J=∞$`«aO^Œ∞=ÙÅ#∞ áê#O KÕÜ«∞QÍ q∞ye#

J=∞$`«aO^Œ∞=ÙÅ∞ ™È=∞ã¨∂„`«=Ú QÆ∞O_® H˘O_»<åÅ∞Hõ "≥#∞Hõ

ÉÁ@∞¡ÉÁ@∞¡QÍ Ñ¨_»∞`å~Ú. J@∞=O\˜ =∞ èŒ∞=Ù# W+ìÑ¨_»∞ «∞Ok J=∞‡.

J@∞=O\˜ =∞ èŒ∞áê#O KÕã≤#"å_»∞ J=∞~°∞_»=Ù`å_»∞. Õ= «ÅO Œ~°∂

D J=∞$`å<Õfl áê#O KÕã¨∞ÎO\Ï~°∞. JO ÕQÍx QÍ¡ã¨∞Ö’¡ áÈ¿ãq èŒOQÍ

=ÙO_» Œ∞ J=∞$ «O. J=∞‡ Œâ◊=Ú„ Œ ã¨=∂~å èŒºQÍ ã¨∞ÎuOÑ¨|_»∞ «∞Ok.

D Œâ◊=Ú„ ŒÅÃÑ·<Õ Nq Œº "≥Ú «Î=Ú P è•~°Ñ¨_ç=ÙOk. J=∞‡ P~å èŒ#

"≥Ú`«ÎO =Ú„^ŒÅÃÑ·<Õ P^è•~°Ñ¨_çOk. QÍÜ«∞„f =∞Ç¨=∞O„`«O 24

=Ú„^ŒÅÃÑ·#, ÑÖK«^ŒâßHõΔs =∞Ç¨=∞O„`«O ^Œâ◊=Ú„^ŒÅÃÑ·#

P^è•~°Ñ¨_ç=ÙOk. J@∞=O\˜ =Ú„^ŒÅ`À J=∞‡"åix P~åkèOKåe.

=Ú„^•~°Ç≤Ï`«OQÍ KÕ¿ã@@∞=O\˜ J~°Û# x+¨ÊùÅ=∞=ÙL`«Ok.

QÆ∞~°∞=Ù^•fi~å D =Ú„ ŒÅ#∞ <Õ~°∞ÛHÀ"åe.

J^Õq^èŒOQÍ J=∞‡"å~°∞ ~°u„Ñ≤Ü«∂Ü≥ÿ∞ #=∞ó J<Õ@@∞=O\˜

<å=∞=Ú`À ‰õÄ_® ã¨∞ÎuOÑ¨|_»∞ «∞Ok. ¢ã‘Î, Ñ¨Ù~°∞+¨μÅ ãÖÜ≥∂QÆ"Õ∞ ~°u

Jx H˘O Œ~°∞ „Éèíq∞ã¨∞ÎO\Ï~°∞. J@∞=O\˜ ~°u ã¨Å∞Ñ¨Ù «∂ J=∞‡"åix


38

P~åkèã¨∞ÎO\Ï~°∞. J=∞‡ JO «~°∞‡Y ã¨=∂~å èŒº, |Ç≤Ï~°∞‡Y ã¨∞ Œ∞~°¡ÉèíQÍ

Jaè=i‚OÑ¨|_çOk. JO`«~°∞‡YOQÍ =∂„`«"Õ∞ J=∞‡ J#∞„QÆÇ¨xfl

á⁄O^ŒQÆÅO QÍh, |Ç≤Ï~°∞‡YOQÍ KÕ¿ã@@∞=O\˜ Ñ¨Ó[Å=Å¡ =∞#

HÀiHõÖ· Õ <≥~°"Õ~°∞`å~ÚQÍh J=∞‡ J#∞„QÆÇ¨xfl =∂„ «O á⁄O ŒÖËO.

J@∞=O\˜ ÉÏÇ¨ÏºOQÍ KÕ¿ã@@∞=O\˜ D ~°u=Å¡ Dq èŒOQÍ J=∞‡

J#∞„QÆÇ¨ÏO Åaèã¨∞ÎO^À, Jã¨∞ ~°u JO>Ë =∞#O „Ñ¨^è•#OQÍ

≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. è•º# ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =¸ÖÏ è•~°OÖ’ =ÙO_Õ ‰õΩO_»eh

â◊H˜Î „Éèí∂=∞^èŒºOÖ’x *’ºui¡OˆQâ◊fi~°∞_ç`À SHõº"≥ÚO^Œ\Ï<Õfl ~°^äŒ=Ú

JO\Ï~°∞. J@∞=O\ ~°u JO>Ë J=∞‡‰õΩ J «ºO « „Ñ≤Ü«∞=Ú. JO ÕQÍx

ÉÏÇÏº"≥∞ÿ# ~°u JO>Ë „Ñ≤Ü«∞=Ú HÍ Œ∞. D ã`åºxfl =∞#O ≥Å∞ã∞HÀ"åe.

29. Õg#=~å„ «∞Å∞ Uq èŒOQÍ P~°OÉèí=∞Ü«∂º~Ú?

[: =∞}˜nfiÑ¨=ÚÖ’ zO`å=∞}˜ QÆ$Ç¨ÏOÖ’ HÍ"Õ∞â◊fis,

HÍ"Õ∞â◊fi~°∞e~°∞=Ù~°∞ P#O ŒÑ¨~°=â◊√Ö·=Ù#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ã¨HõÅ Õ=QÆ},

|∞∞+≤QÆ}, Ü≥∂yh QÆ}Ï^Œ∞Å∞ =∞Ç¨HÍ"Õ∞â◊fi~°∞}˜‚ „áêi÷Oz, ™êfig∞!

q∞=Ú‡Å#∞ Ñ¨QÆ\˜HÍÅ=∞O^Œ∞ J=∞‡#∞ ~å„uHÍÅ=∞O^Œ∞ P~åkèã¨∂Î

`«iã¨∞Î<åfl=Ú. XHõ¯ ~å„uHÍÅ=∞O^≥·<å q∞=Ú‡Å#∞

P~åkèOKåÅ<Õ@@∞=O\˜ HÀiHõ HõÅ∞QÆ∞`ÀOk J#∞„QÆÇ≤ÏOK«O_ç ™êfig∞!

Jx "Õ_»∞‰õΩ<åfl~°∞. ÉèíHõÎ=â◊OHõ~°∞_≥·# =∞ÇHÍ"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ =∂Ñ¶∞=∂ãOÖ’

Hõ$+‚ÑHõΔ K« «∞~°Ìt<å\ ~å„uHÍÅ=Ú g∞‰õΩ J#∞„QÆÇ≤Ïã∞Î<åfl#x =~°„Ñ^•#O

KÕâß_»∞. „Ñ¨Hõ <Õ =Ù#fl =∞Ç¨HÍ"Õ∞â◊fis J~Ú# =∞Ç¨„uÑ¨Ù~°ã¨∞O Œi <å

™êfiq∞ ##∞fl x~°¡HõΔ ºOKÕã≤, <å J#∞=∞uÖËHõ<Õ <å HÍÅ"≥∞ÿ# ~å„uHÍÖÏxfl

«=∞ ÑÓ[ KÕÜ«Ú@‰õΩ J#∞„QÆÇ≤ÏOz, ##fl==∂xOKå_»∞. J==∂<åxH


39

«@∞ìHÀÖËx =∞Ç¨HÍ"Õ∞â◊fii =∞Ç¨HÍm~°∂áêxfl ^•eÛ, J#O «qâßfixfl

„q∞OˆQ™êÎ#x K≥Ñ≤Ê â◊Ñ¨ ä•Å∞ KÕã¨∂Î, L„QÆ~°∂Ñ≤}˜Ü≥ÿ∞, aÅfi=$HΔÍxfl ZH˜

‰õÄ~˘Ûx qHõ\Ï@ìÇ¨™êÅ∞ KÕ™ÈÎOk. J=∞‡ L„QÆ~°∂áêxH˜ Ö’HÍÅhfl

«Å¡_çe¡áÈ «∞<åfl~Ú. ã~°fiQÆ}ÏÅ∞ =∞ÇHÍ"Õ∞â◊fi~°∞x= ŒÌ‰õΩ áÈ~Ú ™êfig∞!

Uq∞\© bÅ! "Õ∞=Ú =∂ P#O^ŒO HÀãÖ q∞=∞‡efl ~å„uHÍÅOÖ’

P~åkèOKåÅx J_çQÍ=∞#∞HÀO_ç. «=∞~°∞ „Ñ¨Hõ <Õ =Ù#fl J=∞‡ J#∞[˝

ÖË‰õΩO_® Uq èŒOQÍ =∂‰õΩ J#∞[˝ WKåÛ~°∞. J=∞‡"åiÔHO Œ∞HõO « HÀÑÖ

=zÛOk. P HÀáêxfl `«yæOKÕ LáêÜ«∂xfl g∞ˆ~ J#∞„QÆÇ≤ÏOKåÅx

"Õ_»∞H˘<åfl~°∞. z~°∞#=ÙfiÅ∞ zOkã¨∂Î =∞Ç¨HÍ"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ J=∞‡"åi

L„QÆ~°∂áêxfl ™ÈÎ„`å^Œ∞Å`À âßOuOÑ¨KÕÜ«∞=∞x P^ÕtOKå_»∞. "å~°∞

P~°∞Ñ¨QÆà◊√¡, P~°∞~å„`«∞à◊√¡ J=∞‡"åiÜ≥ÚHõ¯ L„QÆ`«`åÎ fixfl

âßOuOÑ¨KÕ¿ãO^Œ∞‰õΩ „Ñ¨Ü«∞`«flO KÕã≤ qÑ¶¨Å∞Ô~· =∞Ç¨HÍ"Õ∞â◊fi~°∞}˜‚

P„â◊~ÚOKå~°∞. =∞Ç¨HÍ"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ ‰õÄ_® J=∞‡ L„QÆ~°∂áêxfl

`«yæOKÕO^Œ∞‰õΩ ÑïÑïq^è•Å =¸_»∞ ~å„`«∞à◊√¡, =¸_»∞ Ñ¨QÆà◊√¡

„Ñ¨Ü«∞uflOKå_»∞. J~Ú#Ñ¨Ê\˜H© J=∞‡ HÀÑÖ =$kú J=Ù`ÀO Õ HÍh,

«QÆ∞æ=ÚYO Ñ¨@ìÖË Œ∞. =∞Ç¨HÍ"Õ∞â◊fii, =∞Ç¨„uÑ¨Ù~°ã¨∞O Œi h J#∞[˝

ÖËHõ h HÍÅ"≥∞ÿ# ~å„uHÍÅOÖ’ ##∞fl P~åkèOK«∞@‰õΩ

J=HÍâ◊q∞zÛ#O Œ∞Å‰õΩ QÍ#∞ D ˘q∞‡k ~å„ «∞à◊√¡, Ñk ÑQÆà◊√¡ hÜ≥ÚHõ

P~å èŒ#H J=HÍâ◊q∞ã∞Î<åfl#∞. âßOuOz aÅfi=$HõΔO ky=zÛ Ö’HÍÅ#∞

L^ŒúiOK«∞ Jx „áêi÷OKå_»∞. JÑ¨C_»∞ L„QÆHÍm~°∂áêxfl

LÑ¨ãÖÇ¨ÏiOK«∞H˘x HÍ"Õ∞â◊fiiQÍ, =∞Ç¨HÍ"Õ∞â◊fi~°∞}˜‚ KÕiOk. D

#=~å„`«∞ÅÖ’ J=∞‡‰õΩ „Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ#, J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ã¨∞QÆO^èŒ„^Œ"åºÅ`À,


40

Ç¨Ïi„ Œ ‰õΩO‰õΩ=∞ Ñ¨ÙëêÊ Œ∞Å`À, ™êO„ÉÏ}˜ LQÆ∞æÅ#∞, JQÆ~°∞ èŒ∂áêÅ`À

J=∞‡"åix ¿ãqOz# ãÖÑ¨Ó~°‚ PÜ«Ú~å~ÀQÆº=ÚÅ∞ =$kúK≥O Œ∞#∞. D

#=~å„u HÍÅOÖ’ [#∞Åáêe@ Ü«∞=∞ ŒO¢ëêìÅ∞. JO>Ë Ü«∞=ÚxÜ≥ÚHõ

HÀ~°Å∞. D ã¨=∞Ü«∞OÖ’ J<ÕHõ"≥∞ÿ# ã¨∂HõΔ ‡„H˜=ÚÅ∞ qâı+ÖQÍ =$kú

K≥Ok, r=HÀ\˜x <åâ◊#O KÕ™êÎ~Ú. D ã¨=∞Ü«∞OÖ’ D Ü≥ÚHõ J Œ∞ƒù «

=#=¸eHÍ „ Œ"åº Œ∞Å`À J=∞‡"åix P~åkèOz# ~ÀQÆÉèí∂~Ú+ì"≥∞ÿ#

Œ∞+ìã∂HõΔ„H=ÚÅ∞ JO «"≥ÚOkOK«|_ç, r=HÀ\x ~°HΔ™êÎ~Ú. JO Œ∞KÕ «<Õ

J=∞‡ P„QÆÇ≤ÏOz D #=~å„`« „=`åxH˜ NHÍ~°O K«∞\ ˜ìOk. D

#=~å„ «∞ÅÖ’<Õ Hõ$ «Ü«ÚQÆOÖ’ Œ∞~åæ Õq =∞Ç≤Ï™êã∞~° ãOÇ~°O KÕã≤#k.

„`Õ`åÜ«ÚQÆOÖ’ N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ ~å=}ãÖÇ¨~°O QÍqOKå_»∞,

^•fiÑ~°Ü«ÚQÆOÖ’ áêO_»=ÙÅ∞ J*Ï «"å™êxfl =ÚyOK«∞H˘x PÜ«Ú è•Å∞

èŒiOz q[Ü«∂xfl á⁄O^•~°∞. JO Œ∞KÕ « D #=~å„ « „= « qt+ª «

K≥Ñ¨C@ Pkâı+¨μxH˜ ‰õÄ_® «~°OHÍ Œ∞.

30. ™êfl<åÅ∞ Zxfl ~°HÍÅ∞? ™êfl<å Œ∞Å∞ Uq èŒOQÍ x~°fiiÎOKåe?

[: [Å=Ú`À KÕ¿ãk =~°∞}™êfl#O. QÀ èŒ∂oÖ’ #_»K«∞@ èŒ∂o™êfl#O.

ÇÏŸ=∂yfl ŒQÆæ~° ‰õÄ~˘Ûx# Jyfl™êfl#O. PáÈÇ≤Ïëêªk =∞O„`åÅ`À [ÖÏxfl

t~°ã¨∞ûÃÑ· „áÈH˜ΔOK«∞H˘#∞@ =∞O„`«™êfl#O. =~°∞}™êfl#OÖ’

≥Å¡"å~°∞~°≠Ï=Ú# 3 QÆO.Å‰õΩ KÕ¿ãk |∞∞+≤™êfl#O. 4 QÆO.Å‰õΩ KÕ¿ãk

Õ=™êfl#O. 5 QÆO.Å‰õΩ KÕ¿ãk =∞#∞+¨º™êfl#O. 6 QÆO.Å‰õΩ KÕ¿ãk

~åHõΔã¨™êfl#O. 7 QÆO.Å‰õΩ KÕ¿ãk ÃÑ·âßzHõ ™êfl#O. |∞∞+¨μÅ∞ HÍ"åÅO>Ë

3 QÆO.Å‰õΩ ™êfl#O KÕÜ«∂e. Õ=`å#∞„QÆÇ¨ÏO HõÅQÍÅO>Ë 4 QÆO.Å‰õΩ

™êfl#O KÕÜ«∂e. =∞x+≤ JxÑ≤OK«∞HÀ"åÅO>Ë 5 QÆO.Å‰õΩ ™êfl#O


41

KÕÜ«∂e. ~åHõΔã¨∞Å∞ JxÑ≤OK«∞HÀ"åÅO>Ë 6 QÆO.Å‰õΩ ™êfl#O KÕÜ«∂e.

Ñ≤âßKåÅ∞ JxÑ≤OK«∞ HÀ"åÅO>Ë 7 QÆO.Å‰õΩ ™êfl#O KÕÜ«∂e. 7 QÆO.Å

«~åfi « ™êfl<åxH˜ ¿Ñ~°∞ÖË Œ∞. D =~°∞}™êfl<åÅÖ’ ã¨=Ú„ Œ™êfl#O,

#n™êfl#O „Ñ¨ è•#"≥∞ÿ#@∞=O\˜q. ã¨OHõÅÊO K≥Ñ¨CH˘x, xÜ«∞q∞ « ukä,

"å~å Œ∞ÅÖ’ ã=Ú„ Œ™êfl#O KÕã≤, ™êfl#"≥∞ÿ# Ñ≤ ŒÑ X_»∞¤‰õΩ =zÛ, X_»∞¤#

=Ù#fl Wã¨∞Hõ#∞ ã¨=Ú„^ŒOÖ’H˜ "Õã≤ ~å"åe. WO\˜H˜=zÛ, â◊√^Œú"≥∞ÿ#

[Å=Ú`À ™êfl#O KÕÜ«∂e. ã¨=Ú„ Œ™êfl#O KÕã≤# Ñ≤ ŒÑ¨ =∞Ozh\˜

™êfl#O Hõ#∞Hõ KÕÜ«∞HõáÈ Õ Ñ¨Ù~°∞+¨ «fiO #tOz =O èŒº «fiO „áêÑ≤Îã¨∞ÎOk.

#n™êfl#O KÕ¿ã@ÑC_»∞ ¢ã‘ÎÅ∞ „Ñ"åÇxH "åÅ∞QÍ, ÑÙ~°∞+μÅ∞ „Ñ"åÇxH

Z Œ∞~°∞QÍ ™êfl#O KÕÜ«∂e. Ñ¨Ù~°∞+¨μÅ∞ =Úxy ™êfl#O KÕÜ«∞=K«∞Û.

¢ã‘ÎÅ∞ =Úxy ™êfl#O KÕÜ«∞‰õÄ_» Œ∞. U ≥·<å áê„ « À ™êfl#O KÕÜ«∂e.

™êfl<å#O`«~°O #kÖ’x =∞\˜ì X_»∞¤# "Õã≤ ~å"åe. Dq^èŒOQÍ

™êfl<å Œ∞Å#∞ x~°fiiÎOKåe.

31. Éèí™ê‡xfl Uq èŒOQÍ «Ü«∂~°∞KÕÜ«∂e? Éèíã¨‡ è•~°}=Å¡ U Ñ¶ÅO

Åaèã¨∞ÎOk?

[: 1. #=q èŒ ã¨q∞ èŒÅ`À, ã¨∞QÆO èŒ „ Œ=º=ÚÅ`À, =#=¸eHõÅ`À,

â◊√ Œú"≥∞ÿ# P=Ù<Õu`À, "Õ Œqk «"≥∞ÿ# =∞Ç=∞O„`ÀK«Ûù~°}Å#_»∞=∞ [iy#

Ç¨Ï=#=Ú^•fi~å ÅaèOz# Éèíã¨‡=Ú Ç¨Ï=#Éèíã¨‡=ÚQÍ „QÆÇ≤ÏOKåe. 2.

P=Ù ¿Ñ_» "Õ¿ãã¨=∞Ü«∞OÖ’ Éèí∂q∞ÃÑ· Ñ¨_»‰õΩO_® „QÆÇ≤ÏOz,

Éèí∂=∂ºHõ~°¬}Å∞ ÖËHõ ZO_çOz, J Õq èŒOQÍ Éèíã¨‡=ÚQÍ KÕã≤, [e¡Oz,

ZO_»∞ =∂~_»∞HÍÜ«∞Å∞ Éèí„ ŒÑ~°z# Éèíã‡=Ú Ñq„ « «#∞ HõÅ∞QÆ*ËÜ«Ú#k.

ÃÑ· Éèíã‡=ÚÅÖ’ U^À XHõ Éèí™ê‡xfl „Ñux «º=Ú t~°ó™êfl#=Ú KÕã≤#"å~°∞,


42

«_ç KÕã≤# Éèí™ê‡xfl HõO~î°™êfl#=Ú KÕã≤#"å~°∞, á⁄_ç Éèí™ê‡xfl èŒiOKåe.

Ñ¨Ù~°∞+¨μÅ∞ â◊s~°=∞O`å Éèíã¨‡ è•~°} KÕÜ«∞=K«∞Û. Dq èŒOQÍ Éèíã¨‡ è•~°}

KÕã≤# ã¨OÑ¨Ó~°‚ P~ÀQÆº=Ú, PÜ«Ú~åúÜ«∞=Ú =$kú JQÆ∞#∞. Éèíã¨‡=Ú#∞

#∞^Œ∞@ ^èŒiOz# Ü≥∞_»Å „|Ç¨Ï‡ ~åã≤# J<ÕHõ"≥∞ÿ# K≥_»∞ ~å`«Å∞

K≥~°yáÈ=Ù#∞.

32. K«O Œ#=Ú Uq èŒOQÍ ¿ãHõiOKåe? K«O Œ# è•~°} Ñ¶ÅO Uq∞?

[: ~°HõÎK«O Œ#, K«O Œ#, NK«O Œ#=ÚÅ∞ qâı+¨"≥∞ÿ# K«O Œ#=ÚÅ∞QÍ

=∞#O „QÆÇ≤ÏOKåe. ~°HõÎK«O^Œ# =$HõΔÑ¨Ù HÍO_»=Ú#∞O_ç „QÆÇ≤ÏOz#

K«O^Œ#=Ú L„QÆ=¸~°∞ÎÖˇ·# ^Õg=¸~°∞ÎÅ‰õΩ J`«ºO`« „Ñ‘ux

HõÅ∞QÆ*ËÜ«Ú#∞. J Õq èŒOQÍ K«O Œ#=$HõΔÑ¨Ù HÍO_»=Ú#∞O_ç „QÆÇ≤ÏOz#

K«O Œ#=Ú ™œ=∞º Õ= «Å‰õΩ „Ñ‘ux HõÅ∞QÆ*ËÜ«Ú#∞. NK«O Œ#=∞#QÍ

â‹·=Ñ¨~°=ÚQÍ ZO_ç# =∂ˆ~_»∞ K≥@∞ì HÍO_»=Ú#∞O_ç „QÆÇ≤ÏOz#

K«O^Œ#=Ú#∞ NK«O^Œ#=∞x, "≥·+¨‚=Ñ¨~°=ÚQÍ ZO_ç# `«∞Åã≤K≥@∞ì

HÍO_»=Ú#∞O_ç „QÆÇ≤ÏOz# K«O Œ<åxfl NK«O Œ#=∞x „QÆÇ≤ÏOKåe. D

NK«O Œ#=Ú JÃ+ìÂâ◊fi~°º„áêÑ≤Îx HõÅ∞QÆ*Ëã∞ÎOk. ÃÑ· K«O Œ#=ÚÅ#∞ PÜ«∂

Láêã¨#Å#∞|\˜ì ^èŒiOKåe. ''K«O^Œ#ã¨º =∞Ç¨Ï`«∞Ê}ºO Ñ¨q„`«O

áêÑ¨<åâ◊#O. PÑ¨ •OÇ¨Ï~° Õ x «ºO ÅH©Δ ‡ã≤Î+ªu ã¨~°fi^•—— K«O Œ<åxfl

èŒiOz# =∞Ç¨Ñ¨Ù}ºO Åaèã¨∞ÎOk. Ñ¨q„ « « KÕ‰õÄ~°∞ «∞Ok. =∞#O KÕã≤#

áêÑ=ÚÅ∞ ÇÏiOzáÈ`å~Ú. „Ñux «ºO =KÕÛ PÑ ŒÅ∞ #tOzáÈ`å~Ú.

ÅH©Δ ‡ Õq K«O Œ# è•~°} KÕÜ«Ú"åi WO@ ã≤÷~°=ÚQÍ H˘Å∞"≥· JÃ+ìÂâ◊fi~°º

Éè’QÆÉèÏQÆº=ÚÅ#∞ HõÅ∞QÆ*ËÜ«Ú#∞.


43

33. ‰õΩO‰õΩ=∞#∞ Uq èŒOQÍ «Ü«∂~°∞KÕÜ«∂e? Uq èŒOQÍ èŒiOKåe?

[: Ñ¨ã¨∞Ñ¨ÙH˘=Ú‡Å#∞ ¿ãHõiOz, x=∞‡~°ã¨OÖ’ =¸_»∞ ~ÀAÅ∞

<å#Éˇ\ì, ZO_»Ö’ P~°Éˇ\ì, ‰õΩO‰õΩ=∞~åà◊¡#∞ HõeÑ≤, ŒOz, [e¡Oz,

¿ãHõiOz#k L «Î=∞"≥∞ÿ#k. W@∞=O\ ‰õΩO‰õΩ=∞`À J=∞‡#∞ P~åkèOz#

JxflHÀÔ~¯Å∞ <≥~°"Õ~° å~Ú. ‰õΩO‰õΩ=∞#∞ ¢ã‘ÎÅ∞ „Ñ¨ «ºHõΔOQÍ èŒiOK«=K«∞Û.

Ñ¨Ù~°∞+¨μÅ∞ =ÚO^Œ∞QÍ K«O^Œ#=Ú#∞ ^èŒiOz, PÃÑ·# ‰õΩO‰õΩ=∞#∞

^èŒiOKåe. Dq^èŒOQÍ ^èŒiOK«xÜ≥∞_»Å Ñ¨Ù~°∞+¨`«fi=Ú #tã¨∞ÎOk.

J Õq èŒOQÍ Ñã∞ÑÙ#∞ ÑÙ~°∞+μÅ∞ â◊s~åxH ÑÓã∞H˘#~å Œ∞. ÑÓã∞H˘x#

Ü≥∞_»Å Ñ¨Ù~°∞+¨ «fi=Ú #tã¨∞ÎOk.

34. ã¨∞"åã≤h Ñ¨Ó[ Uq èŒOQÍ KÕÜ«∂e?

[: ã¨ÅHõΔ}ÏÅ`À Uq^èŒ"≥∞ÿ# J=Ü«∞=Ö’Ñ¨OÖËx ™œ=∞º"≥∞ÿ#,

=Ú ≥ÎÂ Œ∞=#∞ ZOK«∞H˘x, J=∞‡"åiQÍ ÉèÏqOz, ëÈ_»â◊ LÑKå~°=ÚÅ`À

Nã¨∂HõÎ q è•#OQÍ ã¨Ç¨Ï„ã¨, „uâ◊f, JëÈì «Î~°, Y_»æ=∂Å <å=∞=ÚÅ`À

JiÛOz, =∞OQÆà◊Ç¨~°u WzÛ, =¢ãÎ, PÉèí~°}, Ñ¨Ù+¨Ê, Ç¨Ïi„ Œ, ‰õΩO‰õΩ=∞

K«O Œ<å Œ∞Å`À ã¨ « iOz, P ã¨∞"åã≤x`À Pj~°fiK«#=Ú fã¨∞H˘x#

ã¨∞"åã≤hÑ¨Ó[ Ñ¨ÓiÎÜ«∞QÆ∞#∞. D ã¨∞"åã≤hÑ¨Ó[ NK«„Hõ#"å=~°}Ï~°Û#

J#O`«~°O ^Õg#=~å„`«∞ÅÖ’ x~°fiÇ≤ÏOKåe. â◊HÍÎº#∞™ê~°O XHõ

=Ú`≥ÎÂ^Œ∞=‰õΩQÍh, =ÚQÆ∞æiH˜QÍh, S^Œ∞QÆ∞iH˜QÍh, U_»∞QÆ∞iH˜QÍh,

`˘q∞‡k=∞OkH˜QÍh, Ñ¨ ≥Ìxq∞k=∞OkH˜ QÍh, W~°"≥· U_»∞=∞OkH˜ QÍh,

Ü«∂Éè· <åÅ∞QÆ∞=∞OkH˜ QÍh, #∂@ Zxq∞k =∞OkH˜QÍh, S Œ∞=O ŒÅ

Ü«∂Éèˇ· Zxq∞k=∞OkH˜ QÍh, "≥~Úº#∂fl@ Ñ¨^ŒÇ¨~°∞ =∞OkH˜QÍh

ã¨∞"åã≤hÑ¨Ó[ KÕÜ«∞=K«∞Û#∞. „ÉÏÇ¨Ï‡} =Ú ≥ÎÂ Œ∞=Å‰õΩ ã¨∞"åã≤hÑ¨Ó[


44

KÕã≤# ÉèíH˜Î, *Ï˝#, "≥·~åQÆº=ÚÅ∞, q^•ºaè=$kú HõÅ∞QÆ∞#∞. HõΔ„uÜ«∞

=Ú ≥ÎÂ Œ∞=Å‰õΩ ã¨∞"åã≤hÑ¨Ó[ KÕã≤# è≥·~°º™êÇ¨Ïã¨=ÚÅ∞ =$kúÜ«∞QÆ∞#∞.

"≥·â◊º =Ú ≥ÎÂ Œ∞=Å‰õΩ ã¨∞"åã≤hÑ¨Ó[ KÕã≤# JÃ+ìÂâ◊fi~°º Éè’QÆÉèÏQÆº=ÚÅ∞

=$kúÜ«∞QÆ∞#∞. â◊¥„ Œ =Ú ≥ÎÂ Œ∞=Å‰õΩ ã∞"åã≤hÑÓ[ KÕã≤# ã «ûO`å#„áêÑ≤Î

HõÅ∞QÆ∞#∞. =∞#Ü≥ÚHõ¯ HÍ=∞º=Ú#∞|\˜ì ã¨∞"åã≤#∞Å#∞ ZOK«∞H˘x,

PÇ¨fixOz, P~åkèOz, Pjã¨∞ûÅ∞ á⁄O Œ=ÅÜ«Ú#∞.

35. ‰õΩ=∂sÑ¨Ó[ Uq èŒOQÍ KÕÜ«∂e?

[: J=∞‡"åiH˜ „Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ# J~°Û#ÅÖ’ ‰õΩ=∂s J~°Û# qâı+¨"≥∞ÿ#k.

N Õg #=~å„ «∞ÅÖ’ "≥Ú Œ\˜~ÀA XHõ ãÖ= «û~°O Hõey# Hõ#º#∞

ÉÏÅQÆ, Ô~O_»= ~ÀA Ô~O_»∞ ãÖ= «û~åÅ∞ Hõey# Hõ#º#∞ ‰õΩ=∂iQÍ,

=¸_»=~ÀA =¸_»∞ ãÖ=`«û~åÅ∞ Hõey# Hõ#º#∞ „u=¸iÎQÍ,

<åÅæ=~ÀA <åÅ∞QÆ∞ ãO= «û~åÅ∞ Hõey# Hõ#º#∞ HõàÏº}QÍ, S Œ=~ÀA

S^Œ∞ ãÖ=`«û~åÅ∞ Hõey# Hõ#º#∞ ~ÀÇ≤Ï}˜QÍ, P~°=~ÀA P~°∞

ãÖ= «û~åÅ∞ Hõey# Hõ#º#∞ HÍoHõQÍ, U_»=~ÀA U_»∞ ãÖ= «û~åÅ∞

Hõey# Hõ#ºHõ#∞ K«O_çHõQÍ, Zxq∞ Œ=~ÀA Zxq∞k ãO= «û~åÅ∞ Hõey#

Hõ#ºHõ#∞ âßOÉèíqQÍ, `˘q∞‡^Œ=~ÀA `˘q∞‡k ãÖ=`«û~åÅ∞ Hõey#

Hõ#ºHõ#∞ ^Œ∞~°æQÍ, Ñ¨^Œ=~ÀA Ñ¨k ãÖ=`«û~åÅ∞ Hõey# Hõ#ºHõ#∞

ã¨∞Éèí„ ŒQÍ ÉèÏqOz ëÈ_»â◊LÑ¨Kå~åÅ`À Nã¨∂HõÎ q è•#OQÍ ã¨Ç¨Ï„ã¨,

„uâ◊f<å=∞, JëÈì «Î~°â◊ «<å=∞, ÕgY_»æ=∂ÖÏ <å=∂ Œ∞Å`À, Ç¨Ïi„ Œ,

‰õΩO‰õΩ=∞ Ñ¨ÙëêÊ Œ∞Å`À JiÛOz, =∞OQÆà◊Ç¨~° «∞ezÛ, =¢ãÎ, PÉèí~°},

Ñ¨Ù+¨Ê, K«O Œ<å Œ∞Å`À ã¨ « iOz "åiÜ≥ÚHõ Pj~°fiK«#=Ú fã¨∞H˘x#

ã¨HõÅâ◊√Éèí=ÚÅ∞ HõÅ∞QÆ∞#∞.


45

36. ™ê=∞~ÚHõ Ñ¨Ó[ Uq èŒOQÍ KÕÜ«∂e?

[: NK«„Hõ #"å=~°}Ï~°Û# KÕã≤# J#O «~°O #=~å„ «∞ÅÖ’ =∞Ç¨

Ñ¨Ó~å‚Ç¨ïu "Õã≤# J#O «~°O NQÆ∞~°∞=Ù#‰õΩQÍh, Ñ¨~åÑ¨~° QÆ∞~°∞=Ù#‰õΩ

QÍh, Ñ~°=∞QÆ∞~°∞=Ù‰õΩQÍh, Ñ~°"Õ∞+≤ª QÆ∞~°∞=Ù‰õΩQÍh, J=∞‡ Láêã‰õΩÅ‰õΩ

QÍh, =¢ãÎ, K«O Œ#, `åO|∂ÖÏ Œ∞Å`À ã¨ « iOz, Ü«∞ ä•âß¢ã‘ÎÜ«∞OQÍ,

Nã¨∂HõÎ q^è•#OQÍ ëÈ_»â’Ñ¨Kå~åÅ`À P~å^èŒ#Å∞ KÕã≤,

=∞OQÆà◊Ç¨~°`«∞ezÛ, "åiÜ≥ÚHõ¯ Pj~°fiK«#=Ú#∞ á⁄Ok# J=∞‡

J#∞„QÆÇ¨ÏO HõÅ∞QÆ∞#∞.

37. x~åHÍi}˜QÍ L#fl J=∞‡ ™êHÍ~åxfl Uq èŒOQÍ ^•eÛOk?

[: x~åHÍ~°, x~°∞æ}, Ñ~°„|ÇÏ‡ ãfi~°∂Ñ≤}QÍ L#fl Ñ~åâ◊HÎ ã$+≤ì zO «

Hõey#ÑÙ_»∞ â◊¥#ºO #∞O_ç â◊|Ì„|ÇÏ‡=∞Ü«∞"≥∞ÿ# FOHÍ~°OQÍ ~°∂á⁄Ok,

FOHÍ~°=Ú *’ºu¢~°ƒÇ¨Ï‡"≥∞ÿ# k=º*’ºuQÍ ~°∂á⁄Ok, *’ºu¢~°ƒÇ¨Ï‡=Ú

HÀ\˜ã¨∂~°º „Ñ¨ÉèÏÉèÏã¨=∂#"≥∞ÿ# k=º`Õ[ã¨∞ûQÍ=∂i, P k=º`Õ[ã¨∞û

#∞O_ç ÉÏÅQÍ, ÉÏÅ#∞O_ç Ü«∞=fi#~°∂Ñ≤}˜Ü≥ÿ∞# Åe «QÍ, Åe «#∞O_ç

„áœ_è»~°∂Ñ≤}˜Ü≥ÿ∞# ~å[~å*Ëâ◊fiiQÍ Ñ¨i}Ï=∞O K≥Ok «# ŒHΔ}ÉèÏQÆO

#∞O_ç =∞ÇHÍ"Õ∞â◊fi~°∞}‚ Pq~°ƒùqOÑKÕã≤, "åiÜ≥ÚHõ k=ºãOÜ≥∂QÆOKÕ «

«"≥∂QÆ∞} „Ñ¨ è•#OQÍ =∞Ç¨HÍo, ~°*’QÆ∞} „Ñ¨ è•#OQÍ =∞Ç¨ÅHΔ ‡,

ã¨Ñ¨ÎQÆ∞} „Ñ¨^è•#OQÍ =∞Ç¨ã¨~°ã¨fiu J=`«iOKå~°∞. =∞Ç¨HÍo#∞O_ç

HÀ\Ï#∞HÀ@¡=∞Ok q+μ‚=ÙÅ∞, Q“~°∞Å∞, J= «iOKå~°∞. =∞ÇÅHΔ ‡#∞O_ç

HÀ\Ï#∞HÀ@¡ =∞Ok „|Ç¨Ï‡Å∞, Å‰õΔΩ‡Å∞ J=`«iOKå~°∞.

=∞Ç¨ã¨~°ã¨fiu#∞O_ç HÀ\Ï#∞HÀ@¡=∞Ok â◊OHõ~°∞Å∞, ã¨~°ã¨fi`«∞Å∞

J= «iOKå~°∞. N=∞Ç„uÑÙ~°ã∞O Œs J<ÕHõHÀ@¡ „|Ç‡O_®Å#∞ ã$+≤ìOz,


46

XH˘¯Hõ¯ „|Ç¨‡O_®xH˜ ã¨$+≤ì KÕÜ«Ú xq∞`«ÎO ~°*’QÆ∞} „Ñ¨^è•#"≥∞ÿ#

ÑÙ~°∞+μ}H ã «Î fiQÆ∞} „Ñ è•#"≥∞ÿ# ¢ã‘Îx WzÛ q"åÇÏO KÕã≤ ã$+≤ìHÍ~åºxfl

JÑ¨ÊyOzOk. ã≤÷u KÕÜ«Ú xq∞ «ÎO «"≥∂QÆ∞} „Ñ¨ è•#"≥∞ÿ# Ñ¨Ù~°∞+¨μxH˜

~°*’QÆ∞} „Ñ è•#"≥∞ÿ# ¢ã‘Îx WzÛ q"åÇÏO KÕã≤ ã≤÷uHÍ~åºxfl JÑÊyOzOk.

ÅÜ«∞HÍ~°=Ú KÕÜ«Ú xq∞ «ÎO ã «Î fiQÆ∞} „Ñ è•#"≥∞ÿ# ÑÙ~°∞+μxH «"≥∂QÆ∞}

„Ñ¨^è•#"≥∞ÿ# ¢ã‘Îx WzÛ q"åÇ¨ÏO KÕã≤ ÅÜ«∞HÍ~åºxfl JÑ¨ÊyOzOk.

Dq èŒOQÍ „u=¸~°∞ÎÅ∞, „u=∂ «Å∞ J= «iOz ã¨$+≤ì ã≤÷u ÅÜ«∂ Œ∞Å#∞

[QÆ ŒOaHõ P Õâß#∞™ê~°O „áê~°OaèOKå~°∞.

38. Pkâ◊OHõ~åKå~°∞ºÅ"å~°∞ â◊HÎ qt+ª « Uq èŒOQÍ ≥Å∞ã∞‰õΩ<åfl~°∞?

[: â‹·=ãO„Ñ^•Ü«∞‰õΩÖ·# Pkâ◊OHõ~°∞_»∞ «# ÉÏÅº=ÚÖ’ ÉÏÖÏ„uÑÙ~°

ã¨∞O^Œs J=∞‡"åi ã¨Î#ºáê# „Ñ¨ÉèÏ==ÚKÕ`« `å#∞ WO`«\˜

â◊H˜Î=O`«∞_»<≥·<å##fl ãÖQÆu =∞~°z `«# ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞"≥∞ÿ#

â‹·=ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂xfl |Ç¨ïà◊ „Ñ¨Kå~°O KÕã¨∂Î P¿ã`«∞ Ç≤Ï=∂K«ÅO

Ô~O_»∞™ê~°∞¡ áê^ŒÜ«∂„`« KÕã≤ t=Ù_˘Hõ¯_Õ ^Õ=Ù_»∞. â◊H˜ÎÖË^Œ∞ â◊H˜ÎÖË^Œ∞

J<Õ@@∞=O\˜ „Ñ¨Kå~åxfl KÕã¨∂Î, "åkã¨∂Î J<ÕHõ"≥∞ÿ# Ñ‘~îåÅ#∞

<≥ÅH˘ÖÏÊ_»∞. â◊HÎÖË Œ#fl=∂@ Pkâ◊HÎ K≥q#Ñ_çOk. â◊HÎ=Ù#fl Œ#fl ã`åºxfl

â◊OHõ~°∞Å‰õΩ ≥eÜ«∞*ËÜ«∂Å#∞‰õΩ#flk. =∂Ü«∂ «\ÏHÍxfl ã¨$+≤ìOzOk.

x~°‡ÅOQÍ, xâ◊ÛÅOQÍ, PHõi¬OKÕq^èŒOQÍ LO^• `«\ÏHõO.

â◊OHõ~åKå~°∞ºÅ"å~°∞ UHÍO «OQÍ ™êfl#=∂K«iOKÕ xq∞ «ÎO P =∂Ü«∂

`«\ÏHõOÖ’H˜ kQÆQÍ<Õ `«\ÏHõOÖ’x TaÖ’H˜ ‰õÄ~°∞H˘xáÈ=_»O

„áê~°OaèOKå_»∞. Z=Ô~·<å ~°HΔOK«=∞x „áê èÕÜ«∞Ñ_®¤_»∞. P x~°# „Ñ Õâ◊OÖ’

=∞#∞+¨μÅ *Ï_» HÍ#~åÖË Œ∞. â◊OHõ~°∞}‚ ÑïÑïq è•Å∞QÍ „áêi÷OKå_»∞.


47

[QÆ`üã¨ÎOaèh J~Ú# J=∞‡ Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞_ç<Õ ã¨ÎOaèOÑ¨KÕã≤Ok.

â◊OHõ~åKå~°∞ºÅ"åi "≥Ú~° Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ PÅHÕK«ÖË^Œ∞. Ñ‘HõÖ’`«∞

‰õÄ~°∞H˘xáÈÜ«∂_»∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ XHõ =Ú^Œ∞ãë J=fi Hõ„~°

KÕ «ÑÙK«∞ÛH˘x, J=∞‡ <å=∞ã‡~°} KÕã∞‰õΩO@∂ "≥à◊√ «∂ =ÙOk. P J=fi#∞

K«∂ã≤# â◊OHõ~åKå~°∞ºÅ"å~°∞ 'F J"åfi! HÍãÎ Hõ„~° JOkOK«=Ù— Jx

"Õ_»∞‰õΩ<åfl_»∞. JO Œ∞HÍq_» 'â◊HÎ ÖË Œ∞ <åÜ«∞<å!— Jx J#flk. „áê}ÏáêÜ«∞

ã≤÷uÖ’ =Ù<åfl#∞. HÍãÎ Hõ„~° JOk=fi=Ù Jx „áêi÷OKå_»∞. JÑ¨C_®"≥∞

â◊H˜Î ÖË^Œ∞ <åÜ«∞<å...! â◊H˜Î ÖË^Œ∞ Jx J^Œ$â◊º=∞~ÚOk.

â◊OHõ~åKå~°∞ºÅ"å~°∞ «# «Ñ≤Ê^•xfl ≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. t=Ù_»∞ â◊HÎ À

‰õÄ_»∞H˘x=Ù#flÑ¨C_»∞ =∂„`«"Õ∞ ã¨$+≤ìã≤÷uÅÜ«∂^Œ∞Å∞

KÕÜ«∞QÆÅ∞QÆ∞ «∞<åfl_»#fl ãÖQÆux J=QÆ «O KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. "≥#∞"≥O@<Õ

Ñ¨~åâ◊H˜Îx „áêi÷OKå_»∞. =∂Ü«∂`«\ÏHõO J^Œ$â◊º"≥∞ÿOk. Ñ¨~°"Õ∞â◊fii

„Ñ¨ «ºHõΔ"≥∞ÿOk. ÑïÑïq è•Å ã¨∞ÎuOKå_»∞. â◊~°}∞"Õ_®_»∞. JÉèíÜ«∞q∞zÛ

Pj~°fikOzOk [QÆ ŒO|. P ÕtOzOk JOaHõ. <åÜ«∞<å! J<ÕHõ"≥∞ÿ#

â◊HÎÑ‘~îåÅ∞ tkäÅ"≥∞ÿáÈ «∞<åfl~Ú. NK«„Hõ™ê÷Ñ# KÕã≤, â◊HÎÑ‘~îåÅ#∞ L ŒúiOK«∞

Jx P^ÕtOzOk. J=∞‡ P^Õâß#∞™ê~°O uiy =∞~°ÖÏ P¿ã`«∞

Ç≤Ï=∂K«ÅO áê^ŒÜ«∂„`« KÕã¨∂Î ˆH=ÅO 18 â◊H˜ÎÑ‘~îåÅ#∞ =∂„`«=Ú

L ŒúiOz J=∞‡Ö’ SHõº"≥ÚO^•~°∞ â◊OHõ~åKå~°∞ºÅ"å~°∞.

39. Zxfl ~°HÍÅ =∂#=ÙÅ∞ L<åfl~°∞?

[: =∂#=ÙÅ∞ L «Î=ÚÅ∞, =∞ èŒº=ÚÅ∞, J èŒ=ÚÅ∞ Jx =¸_»∞ ~°HÍÅ∞

L<åfl~°∞. U ≥·<å Ñ¨xx „áê~°OaèOz, Zxfl Hõ+ì#ëêìÖˇ Œ∞Ô~·<å Z Œ∞~°∞

xez, áÈ~å_ç Ñ¨ÓiÎ KÕÜ«Ú"å_»∞ L «Î=Ú_»∞. =∞ èŒºÖ’ = ŒeÃÑ>Ëì"å_»∞


48

=∞ èŒº=Ú_»∞. U Ñxh „áê~°OaèOK«x"å_»∞ J èŒ=Ú_»∞. J Õq èŒOQÍ [O «∞

=∂#=ÙÅ∞. g~°∞ H=Å=Ú «# ÉèÏ~åºÑ≤Å¡Å#∞ =∂„ «"Õ∞ ~°HΔOK«∞H˘O@∂,

áÈ+≤OK«∞H˘O@∂ LO\Ï~°∞. gix [O «∞=∂#=ÙÅ∞QÍ Ñ≤Å∞™êÎ~°∞. =$HõΔ

=∂#=ÙÅ∞. g~°∞ `«=∞ ÉèÏ~åºÑ≤Å¡Å∞, `«##∞ P„â◊~ÚOz#"åix

~°HΔOK«∞‰õΩO@∂ LO\Ï~°∞. gix =$HõΔ =∂#=ÙÅ∞ JO\Ï~°∞. =∂#=

=∂#=ÙÅ∞. J#QÍ =∞#∞+¨μºÅ∞. „Ñ¨f =∞x+≤ Z^Œ∞\˜=∞x+≤ #∞O_ç

„Ñ¨ «ºHõΔOQÍ<À, Ñ¨~ÀHõΔOQÍ<À ã¨Ç¨Ü«∞ ã¨Ç¨ÏHÍ~°=ÚÅ∞ á⁄O Œ∞K«∞<åfl_»#fl

ã`åºxfl ≥Å∞ã∞H˘x, =∂#=¿ã=ÜÕ∞ =∂ èŒ=¿ã=QÍ QÆ∞iÎOz, =∂#=¿ã=

KÕã¨∂ÎO\Ï_»∞. DÜ«∞<Õ =∂#= =∂#=Ù_»∞. qâ◊fi=∂#=Ù_»∞.

J#O`«qâ◊fiOÖ’ =ÙO_Õ ã¨HõÅr=HÀ\˜ `«#=O\˜"Õ##fl ã¨`åºxfl

≥Å∞ã∞H˘x „Ñf rqÖ’#∂ Ñ~°=∂ «∞‡_»∞ L<åfl_»#fl ã`åºxfl ≥Å∞ã∞H˘x

qâ◊fi=∂#= HõàÏº}=Ú H˘~°‰õΩ Ñ¨Ólã¨∂Î, «Ñ≤ã¨∂Î, P =zÛ# Ñ¶ÖÏxfl

Ö’HÍxˆH è•~°áÈ¿ã@@∞=O\˜ =∞Ç¨ÏhÜ«Ú_»∞ qâ◊fi=∂#=Ù_»∞. DÜ«∞#<Õ

^≥·==∂#=Ù_»x H˘Å∞™êÎ~°∞. [O`«∞=∂#=ÙÅ∞QÍ L#fl"å~°∞ =$HõΔ

=∂#=ÙÅ∞QÍ Z^ŒQÆ_®xH˜, =$HõΔ =∂#=ÙÅ∞QÍ L#fl"å~°∞ =∂#=

=∂#=ÙÅ∞QÍ Z^ŒQÆ_®xH˜, =∂#= =∂#=ÙÅ∞QÍ L#fl"å~°∞

qâ◊fi=∂#=ÙÅ∞QÍ Z^ŒQÆ_®xH˜ „Ñ¨Ü«∞`«flO KÕÜ«∂e. qâ◊fi=∂#=ÙÖË

Ö’HõOÖ’ âßâ◊fi «OQÍ xezáÈ`å~°∞. JO ŒiH© P Œ~°≈=O «∞Ö∫`å~°∞.

40. ÑÖK« |∞∞}ÏÅ∞ JO>Ë Uq∞\˜?

[: ÉèÏ~° « Õâ◊OÖ’ Ñ¨Ù\ì# „Ñü =∞x+‘ S Œ∞ |∞∞}ÏÅ`À Ñ¨Ù_» å_»∞.

(1) =∂`«$|∞∞}=Ú. (2) Ñ≤`«$|∞∞}=Ú. D Ô~O_ç\ ˜h HõeÑ≤

=∂`«$|∞∞}OQÍ<Õ ÑïQÆ}#Ö’H˜ fã¨∞HÀ"åe. =∞# D â◊s~°O


49

=∂`åÑ≤`«~°∞Å k=ºã¨OÜ≥∂QÆO =Å¡ U~°Ê_ç#k. J@∞=O\˜

=∂`åÑ≤`«~°∞Å#∞ x~°O`«~°=Ú ¿ãqã¨∂Î, Ñ¨Ólã¨∂Î, `«iã¨∂Î, "åi

=∞~°}Ï#O «~°O „âß ŒúHõ~°‡Å∞ PK«iã¨∂Î, =∂ «$|∞∞} q=Ú‰õΩÎ_»=Ù`å_»∞

=∂#=Ù_»∞. (2) |∞∞+≤ |∞∞}=Ú. JYO_» ÉèÏ~° å=xÖ’ HÀ\Ï#∞HÀ@¡=∞Ok

|∞∞+¨μÅ∞ J= «iOz, "Õ Œ"Õ •OQÆ=ÚÅ#∞ =∞#‰õΩ JOkOKå~°∞. "å~°∞

JOkOz# "Õ^Œ"Õ^•OQÆ=ÚÅ#∞ J^èŒºÜ«∞#O KÕã¨∂Î, |∞∞+≤|∞∞}

q=Ú‰õΩÎ_Ò «∞<åfl_»∞ =∂#=Ù_»∞. (3) Õ=|∞∞}=Ú. JYO_» ÉèÏ~° å=xÖ’

„uOâ◊ üHÀ\˜ Õ= «Å∞ J= «iOKå~°∞. Õ=`å#∞„QÆÇ¨Ï=Ú =ÖË¡ =~°¬=ÚÅ∞

Ñ¨_ç, PÇ¨~°=Ú =∞#‰õΩ Åaèã¨∂Î =Ù#flk. x~°O`«~°=Ú ^Õ=`å~å^èŒ#

KÕã∂Î, Ü«∞[Ü«∂QÍk „Hõ «∞=ÙÅ∞ x~°fiiÎã∂Î, Õ=|∞∞} q=Ú‰õΩÎ_Ò «∞<åfl_»∞

=∂#=Ù_»∞. (4) =∂#=|∞∞}=Ú. „Ñ¨f =∞x+≤ Z Œ∞\˜=∞x+≤ #∞O_ç

„Ñ¨`«ºHõΔOQÍ<À, Ñ¨~ÀHõΔOQÍ<À ã¨Ç¨Ü«∞ã¨Ç¨ÏHÍ~°=ÚÅ#∞ á⁄O^Œ∞`«∂<Õ

=Ù<åfl_»∞. J@∞=O\˜ ™ê\ ˜ =∂#=ÙÅ‰õΩ `«#=O`«∞

ã¨Ç¨Ü«∞ã¨Ç¨ÏHÍ~°=ÚÅ#∞ JOkã¨∂Î, =∂#=¿ã=ÜÕ∞ =∂^èŒ=¿ã=QÍ

ÉèÏqOz r=<åxfl H˘#™êyOz# =∂#=Ù_»∞ =∂#=|∞∞}

q=Ú‰õΩÎ_Ò «∞<åfl_»∞. (5) r=|∞∞}=Ú. „Ñ¨f =∞x+≤ Z Œ∞\˜rq #∞O_ç

J<ÕHõq^èŒ=ÚÅ∞QÍ ã¨Ç¨Ü«∞ã¨Ç¨ÏHÍ~°=ÚÅ#∞ á⁄O^Œ∞`«∞<åfl_»∞. `«##∞

P„â◊~ÚOz# r=ÙÅ#∞ áÈ+≤ã¨∂Î, r=|∞∞} q=Ú‰õΩÎ_Ò`«∞<åfl_»∞

=∂#=Ù_»∞. ÃÑ· S Œ∞ JÑ¨CÅ#∞ f~°∞ÛHÀÖËx =∂#=Ù_»∞ =∞~°}Ï#O «~°O

ã¨fi~°æ"≥∂HΔÍ Œ∞Å#∞ KÕ~°∞HÀÖË_»∞.

41. K« «∞~å„â◊=∞ èŒ~å‡ÖËq?

[: =∂#=Ù_»∞ "≥∂HõΔ™ê„=∂*Ïºxfl Jkè+≤ªOKåÅ#fl K«`«∞~å„â◊=∞


50

^èŒ~å‡Å#∞ YzÛ`«OQÍ áê\Õzf~åe. (1) „|Ç¨Ï‡K«~°º P„â◊=∞=Ú.

LÑ¨#Ü«∞# ãÖ™ê¯~å#O «~°O QÆ∞~°∞‰õΩÅO KÕi, „|Ç¨Ï‡K«~°ºnHõΔ =Ç≤ÏOz,

"Õ Œ"Õ •OQÆ=ÚÅ#∞ JÉèíºã≤Oz, QÆ∞~°∞ ŒHΔ} ã¨=∞iÊOz, Õâß@#‰õΩ "≥o¡,

WO\˜H˜ uiy=zÛ «e¡ ŒO„_»∞Å∞ ã¨∂zOz# Hõ#º#∞ q"åÇ¨Ï=∂_»∞@`À

„|ÇÏ‡K«~°º P„â◊=∞=Ú ÑÓ~°Î=Ù «∞Ok. (2) QÆ$ÇÏ™ê÷„â◊=∞=Ú. q"åÇÏ=Ú`À

QÆ$Ç¨Ï™ê÷„â◊=∞=Ú „áê~°OÉèí=∞QÆ∞#∞. ãÖ`å<åi÷Ü≥ÿ∞ q"åÇ¨ÏO KÕã¨∞H˘#fl

ÉèÏ~°º#∞ ^èŒ~°‡=∂~°æ=ÚQÍ ã¨=Úáê~°˚# KÕã≤# ^èŒ#=Ú`À áÈ+≤ã¨∂Î,

ãO`å<åxfl |_»ã≤, "åiH q^•º|∞ Œ∞úÅ∞ <ÕiÊOz, q"åÇÏ=ÚÅ∞ [iÑ≤Oz,

"å~°∞ ãÖ`å#=O`«∞Öˇ·# Ñ≤^ŒÑ¨ ÉÏ^èŒº`«Åhfl Ñ≤Å¡Å‰õΩ JÑ¨ÊyOz,

J~°}ÏºxHQÆ_»O`À QÆ$ÇÏ™ê÷„â◊=∞=Ú ÑÓ~°ÎQÆ∞#∞. (3) "å#„Ñ™ê÷„â◊=∞=Ú.

J~°}ÏºxˆHy# ^ŒOÑ¨`«∞e~°∞=Ù~°∂ P^è•ºu‡Hõ zO`«<åã¨‰õΩÎÖˇ·

x «ºHõ~å‡#∞ëêª#=Ú KÕã∞H˘O@∂, HõO Œ=¸Å=ÚÅ∞ Éèí∞lã∂Î, q~åQÆ∞Ö·,

ã¨<åflºã≤ QÆ∞~°∞=Ù^•fi~å ã¨<åflº™ê„â◊=∞ ã‘fiHÍ~°=Ú KÕÜ«∞_»O`À

"å#„Ñ™ê÷„â◊=∞=Ú ÑÓ~°ÎQÆ∞#∞. (4) ã<åflº™ê„â◊=∞=Ú. ã<åflº™ê„â◊=∞OÖ’

ÉèÏ~åºÉèí~°ÎÅ∞ q_çq_çQÍ aèHΔÍ@# KÕã¨∂Î, Õâß@# KÕã¨∂Î, k=ºˆHΔ„`åÅ#∞

ãO Œi≈ã∂Î, z=~°‰õΩ HÍjHΔ„`åxH KÕi, qâ◊fi<å äŒ∞x ãxfl è•#OÖ’ „áê}=ÚÅ∞

Ñi «ºlOK«∞@`À ã<åflº™ê„â◊=∞=Ú ÑÓ~°ÎQÆ∞#∞. Dq èŒOQÍ "Õ ŒOÖ’ K≥ÑÊ|_ç#

K« «∞~å„â◊=∞ èŒ~å‡Å#∞ U =∂#=Ù_≥· Õ PK«i™êÎ_À WÇÏOÖ’ ã∞MÏxfl, Ñ~°OÖ’

"≥∂HΔÍxfl ™êkè™êÎ_»∞.

42. UÜÕ∞ Ç¨ÏŸ=∂ Œ∞Å‰õΩ UÜÕ∞ „ Œ=º=ÚÅ∞ LÑ¨Ü≥∂yOKåe?

[: QÆ}Ñü Ç¨ÏŸ=∞=Ú#‰õΩ K≥~°∞‰õΩ=ÚHõ¯Å∞, =i¿ÑÖÏÅ∞, ÉˇÅ¡=Ú

=ÚHõ Å∞, Ñ¨\˜HõÉˇÅ¡O =ÚHõ Å∞, Õ<≥, H˘|ƒi=ÚHõ Å∞, r_çÑ¨Ñ¨C, ÉÏ ŒO


51

Ñ¨Å∞‰õΩÅ∞, ZO_»∞Y~°∂˚~åÅ∞, `å=∞~°Ñ¨Ù=ÙfiÅ∞, `å=∞~°yO[Å∞,

ZO_»∞„^•HõΔ, ZO_»∞ H˜ãπq∞ãπ, ‰õΩ_»∞=ÚÅ∞, J~°\˜ÑÖ_»∞¡, "≥ÅQÆÑÖ_»∞¡.

HÍ~°Îg~åº~°∞˚##‰õΩ H©Δ~å#fl=Ú`À Ç¨Ï=#=Ú KÕÜ«∂e.

~°∞„^ŒÇ¨ÏŸ=∞=Ú#‰õΩ =∂ˆ~_»∞HÍÜ«∞Å∞, =∂ˆ~_»∞^ŒàÏÅ∞,

=∂ˆ~_»∞ã¨q∞^èŒÅ∞, "Õ∞_çHÍÜ«∞Å∞, "Õ∞_ç^ŒàÏÅ∞, "Õ∞_çã¨q∞^èŒÅ∞,

Lã≤iHÍÜ«∞Å∞, Lã≤i ŒàÏÅ∞, Lã≤iã¨q∞ èŒÅ∞, Aqfiã¨q∞ èŒÅ∞, <≥~Úº.

ã¨~°ÊÇ¨ÏŸ=∂Å‰õΩ: HÍÅã¨~°Ê^À+¨ x"å~°}‰õΩ q+¨=Ú+≤ì q`«Î<åÅ∞,

q+¨=Ú+≤ì K≥Hõ "å_» å~°∞.

ãÖ`å#=ÚH˘~°‰õΩ: ã¨~°Ê^À+Ö=Å¡ ãÖ`å#O HõÅQÆHõáÈ`Õ

=∂q∞_ç"Õ~°∞, "åº„Ñ¶¨∞áê^ŒO, „u=$`«Î=¸ÅO, ÅHõΔ ‡}"Õ~°∞, L`«ÊÅO,

«QÆ~°O, K≥OQÆÅfiHÀã¨∞ì, Ü«∞+≤ì=∞ èŒ∞HõO, K«O Œ#O, "Õ∞HõáêÅÖ’ =ÚOz

Ç¨Ï=#O KÕÜ«∂e.

ã¨~°Ê^À+Ö=Å¡ |Ç≤Ï+¨μª, J<å~ÀQÍºÅ∞ LO>Ë âÁOiî, q∞iÜ«∂Å∞,

Ñ≤Ñ¨Êà◊√§ („uHõ@∞), Hõ~°HÍ¯Ü«∞, `åxHÍÜ«∞, Lã≤i („uÑ¶Å) z„ «=¸ÅO,

WOQÆ∞=, ÅHõΔ ‡}"Õ~°∞, "Õ∞HõáêÅÖ’ =ÚOz Ç¨Ï=#O KÕÜ«∂e.

ã¨~°Ê^À+Ö=Å¡ Ñ¨HõΔ"å «=Ú ÖË • f„=[fi~°O =ÙO>Ë z\Ïì=Ú ŒÑ¨Ù "Õ~°∞,

=∂q∞_ç"Õ~°∞, `≥Å¡`≥QÆ= "Õ~°∞, hÖ’`«ÊÅO, `«QÆ~°O, K≥OQÆÅfiHÀã¨∞ì,

Ü«∞+≤ì=∞ èŒ∞~°O, ≥Å¡K«O Œ#O, ÅHõΔ ‡}"Õ~°∞, "Õ∞HõáêÅÖ’ =ÚOz Ç¨Ï=#O

KÕÜ«∂e. ã¨~°Ê^À+Ö=Å¡ Ñ¨ÙOãÎ fiÖ’ÑÖ =ÙO>Ë =∞Ol+ìO, Ju=∞ èŒ∞~°O,

K≥OQÆÅfiHÀã¨∞ì, „uÑ¶Å, ÑÖK« •~°, =Ú «∞Î=, Ñ¨ÙÅQÆO, "Õ∞ äŒ, Ñ¨Ü«∞ã¨º,

HÍHõb Œ∞OÑ¨, Jâ◊fiQÆO Œ, J*Ï"≥∂ Œ, Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù, WOQÆ∞=, Ñ¨@∞Hõ~ÀÇ≤Ï}˜,

L «ÊÅO, HõÅ∞=, „^•HõΔ, K«O Œ#, ~°HõÎK«O Œ#=ÚÅ∞ HõeÑ≤ ÇÏ=#O KÕÜ«∂e.


52

"≥·+¨‚= Ç¨ÏŸ=∂Å‰õΩ H©Δ~å#flO, P=Ù<≥~Úº, ZO_»∞ H˜ãπq∞ãπ,

H˘|ƒi=ÚHõ Å∞, ÉÏ^•O Ñ¨Å∞‰õΩÅ∞, r_çÑ¨Å∞‰õΩÅ∞ Ç¨Ï=#O KÕÜ«∂e.

^Œâ◊=∞Ç¨q^ŒºÅ‰õΩ ^Œ~°ƒù, QÆiHõ, `≥Å¡P"åÅ∞, #=^è•<åºÅ∞,

=∂~_»∞HÍÜ«∞Å∞, ÉÏs¡yO[Å∞, ≥Å¡#∞=ÙfiÅ∞, Hõ=∞Åc*ÏÅ∞, =i¿ÑÖÏÅ∞,

ÑÖKå=∞$`åÅ∞, ÉˇÅ¡O =ÚHõ Å∞, ‰õΩi_ç H˘|ƒi=ÚHõ Å∞, J~°\˜ÑÖ_»∞¡,

Ç¨Ïqëêº#flO, Å_»∞¡, qÑ¨ÊÑ¨Ù=Ùfi Ç¨Ï=#O KÕÜ«∂e.

Ü≥∂yh Õ= «Å‰õΩ Hõ#∞Hõ, K≥~°‰õΩ, `åà◊, "ÕÑ¨, Éèí∂[ºÑ¨„ «O, Õ<≥,

UÅHõ, Å=OQÆ, x=∞‡, ^•x=∞‡, =∞O_»Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù, #Å¡Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù, <ÕÅ=ÚeH˜

(<åÅ∞QÆ∞ ~°OQÆ∞ÅÖ’ `≥Å∞Ñ¨Ù, Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù, Z~°∞Ñ¨Ù, hÅO), <åiO[,

[\Ï=∂ã≤, ãÖÃÑOQÆ Ç¨Ï=#O KÕÜ«∂e.

JÑ¨û~°, H˜#fls Ç¨ÏŸ=∂Å‰õΩ Ãã·O èŒ=Å=}O, ~åy, =∞é], =∂q∞_ç,

L`«Îˆ~}˜, `«∞Åã≤, JuÎÑüÎ, `≥Å¡QÆe*Ë~°∞, q+¨μ‚„HÍO`«, `≥Å¡"≥∂^Œ∞QÆ,

Zé]"≥∂^Œ∞QÆ (fQÆ"≥∂^Œ∞QÆ "å_»‰õÄ_»^Œ∞), `≥Å¡lÖË¡_»∞, `≥Å¡QÆiHõ, #Å¡

L"≥∞‡ «Î, „|Ç¨Ï‡ ŒO_ç, #Hõ Ñ‘ «i QÆ_»¤ "å_®e.

Éèˇ·~°g Éèˇ·~°=ÙÅ ÇÏŸ=∂Å‰õΩ „|ÇÏ‡*=Ú_»∞, <åQÆ*=Ú_»∞, ~°∞„ Œ*=Ú_»∞,

"≥Ú^Œ∞Ì*ˇ=Ú_»∞, H˘|ƒi=ÚHõ¯Å∞, T_»∞QÆ, „|Ç¨Ï‡^ŒO_ç"Õ~°∞¡, Éèíã¨‡=Ú,

`åà◊HõO, J„ÉèíHõO, H˜Åã¨∞ÎÑ¶∞flO, "≥∞ÿ™êHΔ, Ö’ÉèÏ<£, QÆ∞yæÅO, ™êO„ÉÏ}˜,

#Å¡Ñ¨\˜Hõ (~åyÑ¨\˜Hõ), #Å¡#∞=ÙfiÅ∞, q∞iÜ«∂Å∞ Ç¨Ï=#O KÕÜ«∂e.

â◊HÎÇ¨ÏŸ=∂Å∞ KÕ¿ã@Ñ¨C_»∞ Œâ◊=∞Ç¨q ŒºÅ‰õΩ "å_Õ „ Œ"åºÅ`Àáê@∞

‰õΩO‰õΩ=∞ HõeÑ≤# J#fl=Ú ‰õÄ_® "å_®e. „Ñ¨ «ºOy~°Å‰õΩ `åxHÍÜ«∞

(qcè «H˜), ≥Å¡lÖË¡_»∞, K«O„_», âÁOiî, Ñ≤Ñ¨Êà◊√§, uÑ¨ÊfQÆ, q∞iÜ«∂Å∞,

#Å¡#∞=ÙfiÅ∞, "≥Å∞¡e¡, ZO_»∞ q∞~°Ñ¨HÍÜ«∞Å∞, "ÕÑ¨#∂<≥, P=Ú Œ=Ú,


53

#Å¡#∞=ÙfiÅ#∂<≥, JqÃã#∂<≥, qÑ¨Ê#∂<≥ "å_®e.

[fi~°x"å~°}‰õΩ, JÑ¨=∞$ «∞º x"å~°}‰õΩ, PÇ¨~° áêK«# =∞O„`åÅ‰õΩ,

=∂ÖÏ=∞O„`åÅ‰õΩ, QÍÜ«∞„f =∞O„`åÅ‰õΩ q∞iÜ«∂Å∞, P=Ù<≥~Úº

"å_®e.

42. ã≤ Œú q ŒºÅÖ’ÔHÖÏ¡ L «Î=∞"≥∞ÿ# q ŒºÅ∞ Uk?

[: 1. ÅH©Δ ‡<å~åÜ«∞}˜ q Œº. 2. Éèí"åh â◊OHõ~° q Œº. 3. ã‘ å~å=∞

q Œº. 4. ÑÖK«ÉèíHõÎ Ç¨Ï#∞=∞<£ =∞Ç¨q Œº. 5. #$ã≤OÇ¨Ï J#∞+¨μìÑπ q Œº.

6. |QÆàÏ „|Ç¨‡¢ãÎ q Œº. 7. Ç¨Ï#∞=∞ Œëêì~°‚ q Œº. 8. ÅH©Δ ‡QÆ}Ñü

q Œº. 9. =∞Ç¨™œ~°q Œº. 10. ŒHΔ}HÍoHÍ q Œº. 11. zO`å=∞}˜

=∞Ç¨q Œº. 12. ™ê„=∂[º ÅH©Δ ‡q Œº J#∞ 12 q ŒºÅ∞ W+ìHÍ=∂º~°÷

ã≤kúH˜ J#∞"≥·#q.

43. ™ê èŒ‰õΩ#‰õΩ QÆ∞~°∞„áê è•#º « Uq∞\˜?

[: QÆ∞~°∞=Ù#∞ q∞Oz# ≥·=O ÖË Œ∞. QÆ∞~°∞=Ù#∞ q∞Oz# «Ñ¨ã¨∞ûÖË Œ∞.

QÆ∞~°∞ è•º#=Ú Hõ<åfl q∞#flÜ≥ÿ∞# è•º#OÖË Œ∞. QÆ∞~°∞=ÙHÍHõ D Éèí∂g∞‡ Œ

JkèHõ"≥∞ÿ# Õn ÖË Œ∞. è•º#=Ú#O Œ∞ QÆ∞~°∞=ÙÜ≥ÚHõ PHÍ~°"Õ∞ =¸Å"≥∞ÿ

Ü«Ú#flk. ÑÓ[Ü«∞O Œ∞ QÆ∞~°∞Ñ ŒHõ=∞Å=ÚÖË „Ñ è•#=ÚQÍ ZOK«=Ö#∞.

=∞O„`«=ÚÅ‰õΩ =¸Å=Ú QÆ∞~°∞=Ù K≥Ñ≤Ê# =∂@ÖË. QÆ∞~°∞=ÙÜ≥ÚHõ¯

J#∞„QÆÇ¨Ï"Õ∞ q^•ºã≤kúH˜ =¸Å=∞x „QÆÇ≤ÏOKåe. D Ö’Hõ=Ú#O Œ∞ U

q Œº ã≤kúOKåÅ<åfl QÆ∞~°∞"Õ =¸Å=Ú HÍ|\ì ™ê èŒ‰õΩÖ·#"å~°∞ «=∞

Jcè+ìã≤kú <˘O Œ∞@‰õΩ ÉèíHÎQÍ QÆ∞~°∞ Õ=Ùx ¿ãqOK«=Åã≤Ü«Ú#flk. „|Ç¨Ï‡

q+¨μ‚ =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞Å∞ PkQÍQÆÅ ã¨HõÅ Õ= «Å∞, =Ú#∞Å∞, Ü≥∂QÆ∞Å∞

QÆ∞~°∞=Ù ãÖ «∞+≤ì<˘O Œ∞@=Å¡ ãÖ «∞ëêìO «~°OQÆ∞Å=Ù «∞<åfl~°∞. QÆ∞~°∞ÉèíHÎ


54

ÖËx"åx «Ñ¨ã¨∞û, q Œº, „=`åK«~°}=Ú, ‰õΩÅÜ≥∂QÆº «Å∞ "≥Ú ŒÅQÆ∞#q

x+¨ÊùÅ=∞QÆ∞K«∞#flq. Jq ˆH=ÅO Ö’Hõ~°O[# QÍqOK«∞@‰õΩ =∂„ «"Õ∞

LÑ¨Ü≥∂yOK«QÆÅ=Ù. QÆ∞~°∞=Ù#O Œ∞ D «_˘Hõ =∞#∞+¨μº_»#fl ÉèÏ==Ú,

=∞O„ «=Ú#O Œ∞ Wq JHõΔ~°=ÚÅ#∞ ÉèÏ==Ú, Õ=`å„Ñ¨u=∞ Ü«∞O Œ∞

Wq ~åà◊√§ J#∞ ÉèÏ==Ú HõÅ"åxH˜ q^•ºã≤kú ÅaèOK«HõáÈQÍ #~°Hõ=Ú

<˘O Œ∞@ xâ◊ÛÜ«∞=Ú.

44. QÆ∞~°∞Ñ¨Ó*Ï qâı+¨"Õ∞q∞?

[: ^≥·=Ñ¨Ó[HõO>ˇ#∞ QÆ∞~°∞Ñ¨Ó[ KåÖÏ =ÚYº"≥∞ÿ#k. QÆ∞~°∞=Ù#∞

Ñ¨ÓlOK«‰õΩO_® `«# W+¨ì^≥·==Ú#∞ Ñ¨ÓlOK«‰õÄ_»^Œ∞. QÆ∞~°∞=Ù

™êxfl èŒº=∞O Œ∞ ÖË#ÑC_»∞ =∂#ã≤Hõ ÑÓ[ KÕã≤Ü≥ÿ∞##∞ =ÚO Œ∞ QÆ∞~°∞ÑÓ[

KÕÜ«∞=Öˇ#∞. "≥Ú Œ@ QÆ∞~°∞Ñ¨Ó[ QÍqOÑ¨Hõ KÕã≤# Ñ¨Ó*Ï[Ñ¨=ÚÅÜ≥ÚHõ

â◊HÎx Éè·~°=Ù_»∞ Ç¨Ïi™êÎ_»∞. QÆ$Ç¨Ï=∞O Œ∞ `å=Ú Õ=`åÑ¨Ó[ QÍqOK«∞

ã¨=∞Ü«∞OÖ’ «# WO\˜H˜ QÆ∞~°∞=ÙQÍh, PÜ«∞# ÉèÏ~°ºQÍh, Ñ¨Ù„ «∞_»∞QÍh

=zÛ#Ü≥∞_»Å "≥O@<Õ `å#∞ KÕÜ«ÚK«∞#fl ≥·=Ñ¨Ó[#∞ = Œe"Õã≤, «#

QÆ∞~°∞=Ù#∞ ÖËHõ "åi •~åÑÙ„ «∞Å#∞ ÑÓlOK«=Ö#∞. ≥·=ÑÓ[H ã=∞‰õÄiÛ

LOz# QÆO^èŒ, Ñ¨Ù+¨Ê, <≥·"Õ^•º^Œ∞ÅxflO\˜x QÆ∞~°∞Ñ¨Ó[Ü«∞O^Œ∞

qxÜ≥∂yOK«=Öˇ#∞. z «Îâ◊√kú À D „Ñ¨HÍ~°O PK«iOz# Ü≥∞_»Å å#∞

Ñ¨ÓlOK«^ŒÅz# ^Õ=`«Å∞ `«Ñ¨ÊHõ „Ñ‘u K≥O^ŒQÆÅ~°∞. QÆ∞~°∞=Ù#∞

x+¨ Å‡ëêO «~°OQÆ∞_≥·, ÉèíHÎ„Ñ¨Ñ¨ «∞ÎÅ`À ¿ãqOÑ¨ÙK«∂, Ñ¨ÓlOK«∞@=Å#

ã¨=∞ãÎ =∞O„ «=ÚÅ∞ ã≤kúOK«QÆÅ=Ù. P =∞O„`åkè+ì Õ=`å#∞„QÆÇ¨Ï=ÚKÕ

^Œ∞~°¡Éèí=ÚÖˇ·# ã¨~°fiã≤^Œ∞úÅ∞ ã¨=∞‰õÄ~°QÆÅ=Ù. QÆ∞~°∞=Ù#∞, QÆ∞~°∞Ñ¨uflx,

QÆ∞~°∞Ñ¨Ù„`«∞x ™ê^èŒ‰õΩ_»∞ `«# â◊H˜ÎH˘Åk =ã¨∞Î, =¢™êÎÉèí~°}=ÚÅKÕ


55

ãÖ`À+≤OÑ¨ KÕÜ«∞=Öˇ#∞.

45. Z@∞=O\˜ =∞O„ «=Ú#∞ LÑ¨ Õâ◊=Ú fã¨∞H˘#=Öˇ#∞?

[: ã¨ÑÎHÀ\˜ =∞Ç¨q ŒºÅ∞<åfl~Ú. JO Œ∞ ™ê èŒ‰õΩ#‰õΩ U =∞O„ «=Ú

«HõΔ}ã≤kú hÜ«∞QÆÅ^À U =∞O„ «=Ú z~°HÍÅ=Ú=~°‰õΩ Ñ¶eOK«∞<À, U

=∞O„ «=Ú „Ñü‰õÄÅ"≥∞ÿ, Hõ+ì#+ì=ÚÅ#∞ HõeyOK«∞<À, U =∞O„ «=Ú

ZÅ¡~°∞#∞ J#∞+≤ªOK«∞@‰õΩ Ü≥∂QÆº"≥∞ÿ Ü«ÚO_»∞<À `≥Å∞ã¨∞H˘x

=∞O„`ÀÑ¨^Õâ◊=Ú DÜ«∞=Öˇ#∞. fã¨∞H˘#=Öˇ#∞. ã¨∂~°º„QÆÇ¨Ï}

ã¨=∞Ü«∞=∞O^Œ∞ K«O„^Œ„QÆÇ¨Ï} HÍÅ=∞O^Œ∞, J~Àú^ŒÜ«∞=∞O^Œ∞,

=∞ÇÏŸ ŒÜ«∞=Ú #O Œ∞, Q˘ÑÊ Ñ~°fi=Ú ãOÉèíqOz# HÍÅ=∞O Œ∞, QÆ∞~°∞=ÙKÕ

<˘ãOQÆ|_»∞ =∞O„ «=Ú#‰õΩ ã≤ •úiâ’ èŒ# KÕÜ«∞#=ã~°OÖË Œ∞. Z=Ô~·##∞

ã¨fiÑ¨fl=∞O^Œ∞ LÑ¨^ÕtOz# =∞O„`«=Ú#‰õΩ, ^≥·qHõ=ÚQÍ ÅaèOz#

=∞O„`«=Ú#‰õΩ, J^Õq^èŒOQÍ ¢ã‘ÎÅKÕ`« <˘ãÖQÆ|_ç#^•xH˜, QÆ∞~°∞=Ù

J#∞„QÆÇ≤ÏOz „Ñ¨™êkOz# =∞O„`«=Ú#‰õΩ, Ñ≤`«$^Œ`«Î"≥∞ÿ#,

=∂ «$ Œ «Î=ÚÖ·# =∞O„ «=ÚÅ‰õΩ, ã≤ •úiâ’ èŒ# J=ã~°=ÚÖË Œ∞. Ñ‘~î°„ «Ü«∞

=∞O„ «=Ú#‰õΩ HÍ=∞yiÑ‘~î°=Ú, Ñ¨Ó~°‚yi Ñ‘~î°=Ú, *ÏÅO èŒ~° Ñ‘~î°=Ú,

D =∞O„ «=ÚÅ∞ „|Ç¨Ï‡, q+¨μ‚, ~°∞„ Œâ◊HÍÎºOâ◊Å∞ QÆÅq. S Œ∞q èŒ=ÚÖ·#

„Ñ}==ÚÅ‰õΩ ãÑ≤O_®ºHõΔ~°=ÚÅ‰õΩ, #$ã≤OÇÏ, =~åÇÏ, "åã∞ Õ=, "≥·+‚=

=∞O„`«=ÚÅ‰õΩ, XHõ>Ë JHõΔ~°=Ú`À ‰õÄ_ç# =∞O„`«=ÚÅ‰õΩ, =¸_»∞

JHõΔ~°=ÚÅ∞ QÆÅ^•xH˜, QÀáêÅ, "å=∞#, ~å=∞, ÉèÏã¨¯~°, ã¨∞^Œ~°≈#

=∞O„`«=ÚÅ‰õΩ, <å=∞„`«Ü«∞ =∞O„`«=ÚÅ‰õΩ, "åã¨∞^Õ=, Jx~°∞^Œú,

ãÖHõ~°¬} =∞O„`«=ÚÅ‰õΩ, HÍ~°Îg~åº~°∞˚# =∞O„`«=ÚÅ‰õΩ, HÍ~°º=f

=∞O„`«=ÚÅ‰õΩ, PO[<ÕÜ«∞, Ç¨ÏÜ«∞„w=, ^ŒH˜Δ}Ï=¸iÎ, zO`å=∞}˜,


56

QÆ}Ñü =∞O„ «=ÚÅ‰õΩ, ÉÏÅ, ÑÖK« Œj, ëÈ_»j, t=`å~°Hõ, <å~åÜ«∞}

=∞O„`«=ÚÅ‰õΩ, „Ñ¨}==Ú "≥Ú^Œ@#∞, ™êfiÇ¨ z=~°#∞QÆÅ

=∞O„ «=ÚÅ‰õΩ, ™ê èŒ∞=Ù, Ü≥∂QÆ∞Å∞ "≥Ú ŒÅQÆ∞"å~°∞ J#∞„QÆÇÏ ÑÓ~°fiHõOQÍ

„Ñ¨™êkOz# =∞O„ «=ÚÅ‰õΩ, QÍÜ«∞„uH˜, "Õ Œ=Ú#O Œe =∞O„ «=ÚÅ‰õΩ,

ã~°Ê, QÆ~°∞_»=∞O„ «=ÚÅ‰õΩ, "åHõº=ÚÅ∞QÍ L#fl =∞O„ «=ÚÅ‰õΩ, âßOÉèí~°

=∞O„ «=ÚÅ‰õΩ, ÑO[~°, Hõ=K«, =∂ÖÏ =∞O„ «=ÚÅ‰õΩ, ã≤ •úi â’ èŒ#=Ú

K«∂_»#=ã¨~°OÖË^Œ∞.

J Õq èŒOQÍ ‰õΩÖÏ‰õΩÅ K«„Hõâ’ èŒ#=Ú ‰õÄ_® KÕÜ«∞=ÅÜ«Ú#∞. ™ê èŒ‰õΩx

<å=∞=Ú#O^Œe "≥Ú^Œ\˜ JHõΔ~°=Ú, J^Õq^èŒOQÍ =∞O„`«=Ú#O^Œe

"≥Ú Œ\ JHõΔ~°=Ú XHõ>Ë J~Ú# Ü≥∞_»Å Jq UHõ ‰õΩÅ=Ú#‰õΩ K≥Ok#qQÍ

„QÆÇ≤ÏOK«=Öˇ#∞. J@∞¡ HÍHõ ÉèËkOz# Ü≥∞_»Å â◊„`«∞q∞„`«`«fi=ÚÅ#∞

≥Å∞ã∞H˘#=Ö#∞. ‰õΩÖÏ‰õΩÅ K«„Hõ=Ú#∞ |\˜ì Éèí∂q∞, [Å=Ú, "åÜ«Ú=Ù,

PHÍâ◊=Ú, Jyfl J#∞#q ÑÖK«Éèí∂ «=ÚÅ∞. D ÑÖK«Éèí∂ «=ÚÅ‰õΩ

K≥Ok#"Õ JHÍ~åk, HõΔHÍ~åO «=ÚÖ·# JHõΔ~°=ÚÅ∞. U JHõΔ~°=ÚÅ∞ U

Éèí∂ «=Ú#‰õΩ K≥Ok#"À „QÆÇ≤ÏOz «# <å=∞ „Ñ¨ äŒ=∂HõΔ~° Éèí∂ «=Ú#‰õΩ,

=∞O„ « „Ñ¨ äŒ=∂HõΔ~° Éèí∂ «=Ú#‰õΩ "≥·~°=Ú ÖË#@∞¡QÍ K«∂K«∞H˘#=Öˇ#∞.

[ÅÉèí∂q∞ Éèí∂`«=ÚÅ∞ q∞„`«=ÚÅ∞. Jyfl, "åÜ«Ú=Ù q∞„`«=ÚÅ∞.

"åÜ«Ú–Éèí∂q∞, Jyfl–[Å=ÚÅ∞ â◊„ «∞=ÙÅ∞. PHÍâ◊=Ú q∞ye# <åÅ∞QÆ∞

Éèí∂`«=ÚÅ`À q∞„`«`«fi=Ú HõeyÜ«ÚO_»QÆÅ^Œ∞. ™ê^èŒ‰õΩx <å=∞

„Ñ¨^äŒ=∂HõΔ~°=Ú =∞O„`«=ÚÜ≥ÚHõ¯ „Ñ¨^äŒ=∂HõΔ~°=Ú XˆH Éèí∂`«=Ú#‰õΩ

K≥Ok#"≥·##∞, q∞„`«Éèí∂`«=ÚÅ‰õΩ K≥Ok#"≥·##∞ â◊√Éèí„Ñ¨^Œ=Ú.

â◊„ «∞Éèí∂`åHõΔ~°=ÚÅ∞ H©_»∞ HõeyOK«QÆÅ=Ù.


57

ã≤ •úiK«„Hõ=Ú ŒQÆæ~° LOK«∞H˘x, ™ê èŒ‰õΩx <å=∂HõΔ~°=Ú "≥Ú Œ\˜ U

QÆ_çÖ’ L#fl^À P QÆ_ç#∞O_ç =∞O„ « „Ñ¨ äŒ=∂HõΔ~°=Ú L#fl QÆ_ç=~°‰õΩ

ÖˇH˜ OK«QÍ =zÛ# ã¨OYº#∞ 4KÕ ÉèÏyOK«QÍ âı+¨=Ú XHõ\˜Ü≥ÿ∞# ã≤ Œú=Ú.

2 J~Ú# ™ê èŒº=Ú. 3 J~Ú# ã¨∞ã≤ Œú=Ú. 0 J~Ú# â◊„ «∞=Ù Jx

≥eÜ«∞=Ö#∞. ã≤ •úiK«„Hõ=Ú #O Œe JHõΔ~°=ÚÅ#∞ ÃÑ·q èŒOQÍ ÖH¯Oz#

Ñ≤=∞‡@ ™ê èŒ‰õΩx <å=∞ „Ñ¨ äŒ=∂HõΔ~°=Ú QÆÅ HÀ+ì=Ú ã≤ ŒúHÀ+ì=ÚQÍ#∞,

J@∞Ñ≤=∞‡@ =~°∞ã¨QÍ ™ê èŒº, ã≤ Œú, Ji HÀ+ì=ÚÅ∞QÍ K≥Ñ¨Ê|_ç#q. Wk

=∞O`åO «~°"≥∞ÿ##∞ |Çï[<åK«~°}©Ü«∞=ÚQÍ L#flk. ã≤ ŒúHÀ+ì=Ú#O Œe

<åÅ∞QÆ∞ QÆ_»∞ÅÖ’#∂, ™ê èŒHõ<å=∞ „Ñ äŒ=∂HõΔ~°=Ú L#fl QÆ_ç ã≤ Œúã≤ Œú=Ú.

^•x «~åfi « =~°∞ã¨QÍ QÆÅ QÆ_»∞Å∞ ã≤ Œú, ™ê èŒº=Ú. ã≤ Œú, ã¨∞ã≤ Œú=Ú,

ã≤^•úi Jx „QÆÇ≤ÏOK«^ŒyÜ«Ú#flk. ã≤^ŒúHÀ+¨ì=Ú#O^Œe JHõΔ~°=ÚÅ∞

"≥Ú Œ@QÆÅ =∞O„ «=ÚÅ∞ H˘O «HÍÅ"≥∞ÿ# Ñ≤=∞‡@ ™ê èŒºHÀ+ì =∞O„ «=ÚÅ∞

[Ñ¨, Ç¨ÏŸ=∂^Œ∞Å=Å¡#∞, ã¨∞ã≤^Œú HÀ+¨ì =∞O„`«=Ú „QÆÇ≤ÏOz#O`«

=∂„`«=ÚKÕ`«#∞, Ñ¶¨Å=O`«=ÚÅ∞ HÍQÆÅ=Ù. JiHÀ+¨ì=∞O„`«=Ú

=Oâ◊=Ú#∞ =¸Åã¨Ç≤Ï`«=ÚQÍ #tOÑ¨KÕÜ«∞QÆÅ^Œ∞. ã≤^ŒúHÀ+¨ì

=∞O„`«=ÚÅ∞ |O^èŒ∞=ÙÅ=Öˇ LO_»QÆÅ=Ù. ™ê^èŒºHÀ+¨ì =∞O„`«=ÚÅ∞

¿ã=‰õΩÅ=Ö LO_»QÆÅ=Ù. ã∞ã≤ ŒúHÀ+ì =∞O„ «=ÚÅ∞ ™ê èŒ‰õΩx Jcè+ì=Ú#∞

áÈ+≤Oz, j„Ñ¶∞Ñ¶Å ã≤kúx <˘ãOQÆQÆÅ=Ù. JiHÀ+ì=Ú#O Œe =∞O„ «=ÚÅ∞

xâ◊ÛÜ«∞=ÚQÍ <åâ◊#"≥Ú#~°ÛQÆÅ=Ù. ã≤^Œúã≤^Œú=∞QÆ∞ =∞O„`«=Ú

HõÅÊ=Ú#O Œ∞ ≥Å∞Ñ|_ç# q èŒOQÍ [Ñ≤OK«∞@=Å# ã≤kúOK«QÆÅ Œ∞. ã≤ Œú

™ê èŒº =∞O„ «=Ú ≥Å∞Ñ|_ç# ãOYºHõO>Ë Ô~O_çO «Å∞QÍ [Ñ≤OK«∞@=Å#

Ñ¶Åã≤kú <˘O ŒQÆÅ Œ∞. ã≤ Œú, ã∞ã≤ Œú =∞O„ «=Ú K≥Ñ≤ÊÜ«Ú#fl ãOYºÜ«∞O Œ∞


58

ã¨QÆ=Ú [Ñ≤OK«∞@=Å¡ ã≤kúOK«QÆÅ Œ∞. ã≤ •úi =∞O„ «=Ú |O èŒ∞=ÙÅ#∞

K«OÑ¨QÆÅ^Œ∞. ™ê^èŒº, ã≤^Œú =∞O„`«=Ú Ô~O_çO`«Å∞ [Ñ≤OK«∞@=Å¡

ã≤kúOK«QÆÅ Œ∞. ™ê èŒº™ê èŒº =∞O„ «=Ú ZO « [Ñ≤Oz#Ñ¨Ê\˜H© x~°~°÷Hõ=Ú

HÍQÆÅ Œ∞. ™ê èŒº, ã¨∞ã≤ Œú =∞O„ «=Ú =¸_çO «Å∞ [Ñ≤OK«∞@=Å¡ Ñ¶Å=Ú

HõÅ∞QÆ∞#∞. ™ê^è•ºi =∞O„`«=Ú [Ñ≤OK«∞@=Å# `«# =Oâ◊=Ú"åiH˜

H©_»∞ ã¨OÉèíqOK«QÆÅ Œ∞. ã¨∞ã≤ Œú =∞O„ «=Ú ≥Å∞Ñ¨|_ç# ã¨OYºÜ«∞O Œe

ã¨QÆ=Ú [Ñ≤OK«∞@KÕ «<Õ ã≤kúOK«QÆÅ Œ∞. ã¨∞ã≤ Œú, ™ê èŒº=Ú Ô~O_çO «Å∞

[Ñ¨=Ú KÕ «#∞, ã¨∞ã≤ Œú, ã¨∞ã≤ Œú=Ú =∞O„ «=Ú LÑ¨ Õâ◊=Ú #Ok#O «

=∂„ «=ÚKÕ «#∞ ã≤kúOK«QÆÅ=Ù. ã∞ã≤ •úi =∞O„ «=Ú «# QÀ„ «=Ú"åiH,

^•Ü«∂ Œ∞Å‰õΩ Ç¨x KÕÜ«∞QÆÅ=Ù. Jiã≤ Œú =∞O„ «=Ú Ñ¨Ù„ «∞Å‰õΩ H©_»∞

KÕÜ«∞QÆÅ Œ∞. Ji™ê èŒº =∞O„ «=Ú ÑÙ„uHõÅ‰õΩ Çx^•Ü«∞Hõ=Ú. Ji ã∞ã≤ Œú

=∞O„`«=Ú ÉèÏ~°º#∞ K«OÑ¨QÆÅ^Œ∞. Ji Ji =∞O„`«=Ú ™ê^èŒ‰õΩ<Õ

K«OÑ¨QÆÅ Œ∞. ã≤ •úi K«„Hõ=Ú#O Œ∞ =∞O„ «=Ú Œ∂+≤ «"≥∞ÿÜ«Ú#fl Ü≥∞_»Å

P =∞O„`«=Ú#‰õΩ "≥Ú^Œ@ „Ç‘ÏO J#∞ JHõΔ~°=Ú#∞QÍh, H©¡O J#∞

^•xxQÍh, NO J#∞ c[=Ú#∞ QÍx KÕiÛ [Ñ≤Oz# À+=Ú ÑiÇ~°=Ú

HÍQÆÅ Œ∞.

W Õq èŒOQÍ |∞∞}, èŒ#, â’ èŒ#=Ú KÕÜ«∞=Åã≤Ü«Ú#flk. ‰õΩÖÏ‰õΩÅ

K«„Hõ=Ú, ã≤ •úi K«„Hõ=ÚÅ s`åº =∞O„ «=Ú Ü≥∂QÆº"≥∞ÿ#kQÍ x~°‚~ÚOz#

Ñ≤=∞‡@ |∞∞}, èŒ#, â’ èŒ# [~°∞Ñ¨=Åã≤ Ü«Ú#flk.

46. =∞O„`ÀÑ¨ Õâ◊=Ú#‰õΩ Ü≥∂QÆ„Ñ¨ Œ"≥∞ÿ# HÍÅ"Õ∞k?

[: Ü≥∂QÆº=Ú HÍx k#=ÚÅÜ«∞O^≥·##∞, „QÆÇ¨Ï}=Ú Hõey#

ã¨=∞Ü«∞=Ú «@ã≤÷Oz# P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∞O„`ÀÑ¨ Õâ◊=Ú â◊√Éèí„Ñ¨ Œ=Ú.


59

ã∂~°º„QÆÇÏ} ã=∞Ü«∞=Ú#∞ q∞Oz# Ü≥∂QÆº"≥∞ÿ# ã=∞Ü«∞=Ú D Éèí∂q∞

Ü«∞O^Œ∞ =∞~˘Hõ\ ˜ Ü«ÚO_»^Œ∞. D ã¨=∞Ü«∞=Ú#O^Œ∞ PK«iOz#

ã¨~°fiHõ~°‡Å∞ J#O «Ñ¶Å^•Ü«∞HÍ Å=Ù`å~Ú. ~°q ãÖ„Hõ=∞}=Ú J#QÍ

ã¨∂~°∞º_»∞ U^≥·##∞ ~åtÜ«∞O^Œ∞ „Ñ¨"ÕtOK«∞HÍÅ=Ú. gxÖ’ =∞Hõ~°,

Hõ~å¯@Hõ ~åâ◊√Å∞ KåÖÏ Ü≥∂QÆº"≥∞ÿ#@∞=O\˜q. Ñ¨Ù}º„Ñ¨^Œ=ÚÖˇ·#

J~°}º=ÚÅ∞, =#=ÚÅ∞, f~°÷=ÚÅ∞, ‰õΩ~°∞ˆHΔ„`«=Ú, ^ÕgÑ‘~î°=ÚÅ∞,

„Ñ¨Ü«∂QÆ, Nâ‹·Å=Ú, HÍjˆHΔ„`«=Ú gxÜ«∞O^Œ∞ HÍÅ=Ú QÆ∞iOz

qKåiOK«Hõ<Õ =∞O„`ÀÑ¨ Õâ◊=Ú <˘O Œ=K«∞Û#∞. â◊~° Œ$ «∞=Ù „áê~°OÉèí=Ú

`˘q∞‡k k#=ÚÅO Œ∞ J#QÍ Õg #=~å„ «∞ÖÖ’, HÍsÎHõ â◊√ Œú UHÍ Œt

Ü«∞O^Œ∞, K≥·„`«â◊√^Œú J+¨ìq∞ J#QÍ Jâ’HÍ+¨ìq∞#O^Œ∞, N~å=∞#=q∞

k#=ÚÅO Œ∞ HÍÅ=Ú Ü≥∂QÆº=∞QÆ∞<å ÖË • Jx PÖ’zOK«Hõ<Õ =∞O„ «nHõΔ

<˘O Œ=K«∞Û. QÆ∞~°∞=Ù t+μºxÜ«∞O Œ∞QÆÅ "å «ûÅº=Ú=Å# Hõ$Ñ`À Ñ≤ez

=∞O„`ÀÑ¨ Õâ◊q∞zÛ#Ñ¨Ù_»∞, ÅQÍflk, Ü≥∂QÍºÜ≥∂QÆº=ÚÅ#∞ qKåiOK«

=Åã≤# Ñ¨xÖË^Œ∞. QÆ∞~°∞=Ù ãÖ`«ã≤Oz# k#=∞O^Œ∞ „QÆÇ¨Ï, #HõΔ„`«,

~åâßº «‡Hõ"≥∞ÿ# HÍÅ=Ú â◊√Éèí„Ñ¨ Œ"≥∞ÿ Ü«ÚO_»QÆÅ Œ∞. QÆ∞~°∞=Ù ãÖ`À+¨=Ú

K≥O^Œ∞@=Å¡ ã¨~°fi^Õ=`«Å∞, ãÖ`À+¨Ñ¨_»QÆÅ~°∞. HÍ=Ù# „Ñ¨Ü«∞`«fl

Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ QÆ∞~°∞ Õ=Ùx ãÖ`À+¨ÃÑ@∞ì@ ™ê èŒ‰õΩxH˜ J=â◊ºHõ~°Î=º=Ú.

47. Z=Ô~=iH˜ =∞O„`ÀÑ¨ Õâ◊=Ú W=fi~å Œ∞?

[: Jâß¢ã‘ÎÜ«∞=∞QÆ∞ Ñ Œú «∞Å^•fi~å =∞O„ «=Ú LÑ ÕtOK«∞"å_»∞, J\ì

Ñ Œú «∞Å^•fi~å =∞O„ «=Ú#∞ LÑ Õâ◊=Ú á⁄O Œ∞"å_»∞, J#QÍ QÆ∞~°∞t+μº

e~°∞=Ù~°∞ ‰õÄ_® W~°∞=kÜ≥ÚHõ¯ #~°Hõ=ÚÅO^Œ∞ Ñ¨_»QÆÅ~°∞. HÍ=Ù#

t+¨μº_»∞ QÆ∞~°∞=ÙÜ≥ÚHõ¯ Ü≥∂QÆº`«, QÆ∞~°∞=Ù t+¨μºxÜ≥ÚHõ¯ Ü≥∂QÆº`«


60

Ñ¨sHΔOz# Ñ≤=∞‡@ LÑ¨ Õâ◊=Ú#‰õΩ ã≤ Œú=∞QÆ∞@ =ÚYº=Ú. «e¡ «O„_ç,

"Õ∞#=∂=∞, `«=Ú‡_»∞, â◊„`«∞Ñ¨HõΔ=Ú #O^Œ∞#fl"åi =Å# Z#fl\˜H©

=∞O„`ÀÑ¨ Õâ◊=Ú <˘O Œ‰õÄ_» Œ∞. Ü«∞ «∞Å∞, Ñ≤ «$ã¨=∂#∞Å∞, =#"åã¨

"≥Ú#~°∞Û"å~°∞, XHõ P„â◊=∞=∞O@∂ ÖË‰õΩO_»∞"å~°∞ =∞O„`ÀÑ¨^Õâ◊

q∞K«∞Û@‰õΩ J#~°∞›Å∞. "åizÛ# =∞O„ «=ÚÅ∞ â◊√Éèí„Ñ¨ Œ=Ú HÍ*ÏÅ=Ù.

Éèí~°Î ÉèÏ~°º‰õΩ, `«O„_ç `«# H˘_»∞‰õΩÅ∞, ‰õÄ`«∞à◊¡‰õΩ, J#fl `«=Ú‡xH˜

=∞O„`ÀÑ Õâ◊=Ú KÕÜ«∞‰õÄ_» Œ∞. ¢ã‘ÎÅ∞, â◊¥„ Œ∞Å∞ =∞OzK≥_»¤Å∞ É’kèOz#

q#=K«∞Û#∞QÍh, "åiKÕ =∞O„`ÀÑ Õâ◊=Ú<˘O Œ∞@ x¿+ èŒ=Ú. Ü≥∂QÆ∞º_≥·#

QÆ∞~°∞=Ù#∞ U HÍ~°}OKÕ « ‰õÄ_® «ºlOK«‰õÄ_» Œ∞. J@∞¡ KÕã≤# =∞$ «∞º=Ù

HõÅ∞QÆ∞#∞. =∞O„ «=Ú HÍ~°}=ÚÖË‰õΩO_® = Œe"ÕÜ«∞‰õÄ_» Œ∞. =∞O„ « åºy

Œi„ Œ∞_»∞ HÍQÆÅ_»∞. QÆ∞~°∞=∞O„ «=ÚÅ#∞ q_çz#"å_»∞ ~“~°=#~°Hõ=Ú

<˘O^ŒQÆÅ_»∞. QÆ∞~°∞=Ù HÍ~°}ÏO`«~°=ÚÅKÕ ÅHõΔ}Ç‘Ï#∞_≥·# J#QÍ

q∞ ä•º"å Œ=Ú, |_®~Ú, "≥ÚII Œ∞~°¡HõΔ}=ÚÅ∞ Hõey#"å_≥·# Ü≥∞_»Å

J\˜ì QÆ∞~°∞=Ù#∞ = Œe"ÕÜ«∞=K«∞Û. QÆ∞~°∞=Ù HÍ~°}ÏO~° «=ÚÅKÕ =∞ÇáêÑ≤

Ü≥ÿ∞##∞, ^À+¨=ÚQÆÅ"å_≥·##∞, ≥·=xO Œ Ü≥Ú#iÛ <åã≤Î‰õΩ_≥·##∞, J\ì

QÆ∞~°∞=ÙKÕ hÜ«∞|_ç# =∞O„ «=Ú#∞ Ñ¨i «ºlOÑ¨=Öˇ#∞.

48. t+¨μºxÜ≥ÚHõ ÅHõΔ}=Ú Uq èŒOQÍ LO_»=Öˇ#∞?

[: Ñ¨iâ◊√ Œú"≥∞ÿ# JO «~°OQÆ=Ú`À ‰õÄ_ç, qh «∞_≥·, âßO «ã¨fiÉèÏ==Ú

Hõey, ÉèíH˜Î„â◊^•úã¨=∞xfi`«∞_≥·, HÍ~°ºjÅ`«, ã¨=∞~°÷`«Î fi=Ú, „áê[˝`«fi=Ú,

ã¨K«Ûùi„ «, HõΔ=∞, ŒÜ«∂k ã¨ Œ∞æ}=ÚÅ∞ Hõey, ‰õΩb# «fi=Ú, q#Ü«∞

q"ÕHõ=ÚÅ∞, èŒ#ã¨=∞$kú "≥ÚII ÅHõΔ}=ÚÅ∞ HõeyÜ«Ú#fl"å_»∞ t+¨μº_»∞QÍ

#∞O_»∞@‰õΩ Ü≥∂QÆ∞º_»∞. t+μº_»∞ HΔ„ «=Ú =O\"å_»∞. QÆ∞~°∞=Ù Hõ~°¬‰õΩ_»∞.


61

=∞O„ «=Ú c[=Ú. HÍ=Ù# Hõ~°¬‰õΩx Hõ+ì=Ú#‰õΩ c[q<åºã¨=Ú Ü≥ÚHõ

™ê~°÷Hõ «‰õΩ „Ñ è•#"≥∞ÿ#k Ü≥∂QÆº"≥∞ÿ# HΔ„ «=Ú. HÍ|\˜ì Ü≥∂QÆ∞º_≥·# t+μº_»∞

ÅaèOK«∞@ KåÖÏ Œ∞~°¡Éèí=Ú. „Ñ¨f"å_»∞ =∞O„`ÀÑ¨ Õâ◊=Ú#‰õΩ J~°∞›_»∞

HÍ<Õ~°_»∞. q ŒºÜ«∞O Œe "åº"≥∂ÇÏ=Ú Hõ#fl#∞, QÆ∞~°∞ÉèíHÎ, ŒÜ«∂Ñ~° «fi=Ú,

Ñ¨~ÀÑ¨HÍ~°áê~åÜ«∞}`«, *Ïe, Hõ~°∞}, "≥ÚII QÆ∞}=ÚÅ∞#fl"å_Õ

=∞O„`ÀÑ¨ Õâ◊=Ú <˘O Œ∞@‰õΩ Ü≥∂QÆ∞º_»∞.

49. ™ê èŒ‰õΩ_»∞ U ÅHõΔ}=ÚÅ`À LO_®e?

[: ã¨`«¯~°‡Å#∞ x`«º=¸ PK«iOK«∞"å_»∞, ^èŒ~å‡^èŒ~°‡=ÚÅ∞

≥eã≤#"å_»∞. Ü≥∂QÍÉèÏºã "≥Ú#iÛ, JO Œe "≥∞Å‰õΩ=Å∞ „QÆÇ≤ÏOz#"å_»∞,

Jxfl\˜Ü«∞O Œ∞ ã¨=∞"≥∞ÿ# |∞kúQÆÅ"å_»∞, âß¢ãÎ=ÚÅÜ«∞O Œ∞ xëê‚ «∞_»∞,

HõΔ=∞, Hõ$Ñ¨ HõeyÜ«Ú#fl"å_»∞, "≥∞Å¡QÍ =∂\Ï¡_»∞"å_»∞, =∞Oz "å‰õΩ¯Å∞

Hõey, K«∂K«∞@‰õΩ ™œ=∞º=ÚQÍ HõxÑ≤OK«∞"å_»∞, x„ Œ#∞ [~ÚOz, Ñ#∞Å

Ü«∞O Œ∞ <Õ~°∞Ê Hõey#"å_»∞, âßO «"≥∞ÿ# ã¨fiÉèÏ==Ú Hõey, W «~°∞Å#∞

ã¨O`À+¨Ñ¨~°K«∞"å_»∞, ™ê èŒ‰õΩ_≥·Ü«Ú#fl qt+ì «fi=Ú KÕ‰õÄ~°∞#∞. J#QÍ

ÃÑ· QÆ∞}=ÚÅxflÜ«Ú =∞O„ «, Ü«∞O„ «, «O„ «=ÚÅ#∞ ™êkèOK«∞"åxH˜

LO_»=Öˇ#∞. QÆ∞~°∞=Ù t+¨μºx, t+¨μº_»∞ QÆ∞~°∞=Ù#∞ `«Ñ¨ÊHõ

Ñ¨sH˜ΔOK«∞H˘#=Öˇ#∞. U HÍ~°}OKÕ`«<≥·<å "åi~°∞=Ù~°∞ XHõi<˘Hõ~°∞

Ñ¨sH˜ΔOK«∞H˘#Hõ, LÑ¨^Õâ◊q∞K«∞Û@, Ñ¨ÙK«∞ÛH˘#∞@ [iy#Ü≥∞_»Å P

QÆ∞~°∞t+¨μºe~°∞=Ù~°∞ Ñ≤âßK« «fi=Ú <˘O ŒQÆÅ~°∞.

50. =∞O„ «™ê èŒ#‰õΩ nHΔÍ„áê è•#º « Uq èŒOQÍ K≥Ñ¨Ê|_çOk?

[: [Ñ¨=ÚÅ‰õΩ =¸Å"≥∞ÿ# P„â◊=∞=Ú nHõΔ. `«Ñ¨=Ú#‰õΩ nHõΔÜÕ∞

=¸Å=Ú. U P„â◊=∞=Ú#O^Œ∞#fl#∞ "åxH˜ ã¨O|OkèOz# nHõΔ#∞


62

P„â◊~ÚOzÜÕ∞ LO_»=Öˇ#∞. HÍ=Ù# nHõΔ KåÖÏ „Ñ¨^è•#"≥∞ÿ#k. nHõΔ

ÖË‰õΩO_® PK«iOz# [Ñ, ÑÓ*Ïk Hõ~°‡ÅxflÜ«Ú ~åà◊¡g∞ Œ [e¡# yO[Å∞

"≥ÚÅÔH «Î#@∞¡ Ñ¶eOK«=Ù. nHõΔÖËx"åxH˜ ã≤kúÖË Œ∞. ã¨ ŒæuÜ« LO_»=Ù.

HÍ=Ù# `åO„uHõ, "≥·kHõ Hõ~°‡ÅÜ«∞O^Œ∞ qkèQÍ QÆ∞~°∞=Ù^•fi~å nHõΔ#∞

ÔQ·H˘#=Öˇ#∞. J<ÕHõ HõÅÊ=ÚÅ∞QÍ ~°zOK«|_ç# Ñ¨ÙãÎHõ=ÚÅO Œ∞ K«∂z,

nHΔÍ~°Ç≤Ï`«∞_≥·, =∞O„`«=ÚÅ ##∞+≤ªOK«∞"å_»∞, #~å^èŒ=Ú_≥· "Õ~Ú

=∞#fiO`«~°=ÚÅ HÍÅ=Ú=~°‰õΩ q^•º, *Ï˝#Ç‘Ï#∞_≥·, x+¨¯ $uÖËHõ

Ñ¨Ù@∞ìK«∞O_»∞#∞. ã¨^Œ∞æ~°∞=Ù ^•fi~å á⁄O^Œ|_ç# nHõΔ ã¨~°fiHõ~°‡Å‰õÄ

™ê èŒ#Éèí∂ «=Ú HÍQÆÅ Œ∞.

51. +¨@¯~°‡Å#QÍ Uq?

[: =â◊º=Ú, PHõ~°¬}=Ú, ãÎOÉèí#=Ú, q Õfi+¨}=Ú, LKåÛù@#=Ú,

=∂~°}=Ú J#∞#q +¨@¯~°‡Å∞. =∂#=ÙÅ∞ =ÚYºOQÍ gx^•fi~å<Õ

™ê^èŒ#Ü«∞O^Œ∞ `«=∞ Jcè+¨ì=ÚÅ#∞ <≥~°"Õ~°∞ÛH˘O^Œ∞~°∞. "≥∂Ç¨Ï#=Ú,

âßOuHõ=Ú, áœ+≤ìHõ=Ú, ã≤ Œúº=Ú, J#∞ <åÅ∞QÆ∞ Láê=ã÷Å∞ =â◊ºHõ~°‡

Ü«∞O Œ∞ LO\Ï~Ú. HΔÀÉèí}=Ú, [$OÉèí}=Ú, P «∞~°=Ú, Ñ‘_»#=Ú J#∞

<åÅ∞QÆ∞ J=ã¨÷Å∞ PHõ~°¬}Hõ~°=ÚÅÜ«∞O^Œ∞ „áêÑ≤Î™êÎ~Ú. nÑ¨#=Ú,

=ÚQÆú=Ú, =¸_è»=Ú, xâ◊ÛÅ=Ú J#∞ <åÅ∞QÆ∞ q èŒ=ÚÖ·# J=ã÷Å∞

ãÎOÉèí#Hõ~°‡Ü«∞O Œ∞ „áêÑ≤ÎOK«∞#∞. L„ ÕHõ=Ú, P"Õâ◊=Ú, „Ñ¨fHÍ~°=Ú,

„ÑÉèíO[#∞ J#∞ J=ã÷Å∞ q Õfi+Hõ~°‡Å∞ ™êkèOK«∞#ÑÙ_»∞ HõÅ∞QÆ∞K«∞O_»∞#∞.

K«OK«Å=Ú, K«Ñ¨Å=Ú, QÆ=∂QÆ=∞=Ú, ÉèíÜ«∞=Ú J#∞ <åÅ∞QÆ∞ J=ã÷Å∞

LKåÛù@# Hõ~°‡Ü«∞O Œ∞ HõÅ∞QÆ∞K«∞O_»∞#∞. L<å‡ Œ=Ú J#∞ J=ã÷ ‰õÄ_®

ã¨OÉèíqOK«∞@ HõÅ Œ∞. ÕÇ¨Ï^•~°∞_è»º=Ú, Ñ¨Ù~°∞+¨ «fi=Ú, JÑ¨™ê‡~°=Ú,


63

=∞~°}=Ú J#∞ <åÅ∞QÆ∞ J=ã¨÷Å∞ =∂~°}Hõ~°‡Ü«∞O^Œ∞ ZÅ¡Ñ¨C_»∞

ãOÉèíqOK«∞K«∞O_»∞#∞. D W~°∞=k <åÅ∞QÆ∞ Láê=ã÷Å∞ PÜ«∂ Hõ~°‡ÅO Œ∞

"å\˜ "å\˜ ¿Ñ~°¡‰õΩ «y#q èŒOQÍ „Ñ¨ è•# Hõ~°‡Ü≥ÚHõ |Å=Ú##∞ãïOz

Ñ¶e «=ÚÅ∞ <˘ã¨QÆ∞#∞.

=ÚO Œ∞QÍ nHΔÍã‘fiHÍ~°=Ú QÍqOz, « Œ∞Ñï `å#∞ ™êkèOÑ¨=Åã≤#

HÍ~°º=Ú#∞ QÆ∞iOz ^Œ$_è»"≥∞ÿ# ãÖHõÅÊ=Ú QÍqOK«=Öˇ#∞. `«^Œ∞Ñï

qÑ¶∞fl<åâ◊#∞_»∞ QÆ}Ëâ◊√x QÆ∞~°∞=O Œ# Ñ¨Ó~°fiHõ=ÚQÍ Ñ¨ÓlOz, Ñ≤=∞‡@

D ã¨$+≤ìH˜ P^è•~°Éèí∂`«"≥∞ÿ# â◊H˜Îx „áêi÷OK«=Öˇ#∞. P `«~åfi`« `«#

‰õΩÅ^Õ=`«Å#∞ Ñ¨ÓlOz, `«#Ü≥ÚHõ¯ ~°HõΔ}H˘~°‰õΩ kQÆƒùO^èŒ#=Ú

QÍqOK«∞H˘x, P `«~åfi`« =∞O„`«, Ü«∞O„`«, `«O„`åk Hõ~°‡Å#∞

™êkèOK«∞@‰õΩ LÑ¨„Hõq∞OK«=Öˇ#∞. ™ê^èŒ‰õΩ_»∞ `å<˘Hõ¯_Õ JxflÑ¨#∞Å∞

KÕã¨∞H˘#∞K«∂ ™êkèOK«∞ Hõ~°‡ L «Î=∞=∞#|_ç, ã≤kú •Ü«∞Hõ=Ú HÍQÆÅ Œ∞.

`«#`Àáê@∞ =∞~˘Hõix ã¨Ç¨Ü«∞=ÚQÍ #∞OK«∞H˘x ™êkèOK«∞@

=∞ èŒº=∞=Ú. J@∞¡HÍHõ =∞Ok`À‰õÄ_ç D q^•º™ê èŒ# KÕÜ«Ú@ ‰õÄ_» Œ∞.

qÑ¨ «∞ÎÅ∞ ãÖÉèíqOK«QÆÅ=Ù.

r=ÙÅ∞ å=Ú KÕã≤# Hõ~°‡ÅÜ≥ÚHõ Ñ¶e «=ÚÅ<Õ uiy D [#‡Ü«∞O Œ∞

J#∞ÉèíqOK«∞K«∞O_≥^Œ~°∞. Z=iH˜ U Hõ~°‡Ñ¶ë`«=Ú, U ~°∂ÑÖQÍ

J#∞Éèí==Ú#‰õΩ =K«∞Û<À x~°‚~ÚOK«∞#k J"Õ∞‡. =∂#=ÙÅ

Wëêì~Ú+¨ì=ÚÅ J#∞ãïOz, "åiH˜ ãÖÉèíqOK«∞ ã¨∞Y^Œ∞óY=ÚÅ∞

U~°Ê_»=Ù. Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ "åi "åi Hõ~°‡Å#∞ HÍÅ=Ú#O Œe „H˜Ü«∂

qâı+¨=ÚÅ^•fi~å =ÚO Œ∞QÍ ã¨∂zOK«QÆÅ_»∞. JO Œ∞=Å# ™ê èŒ‰õΩ_»∞

HÍÅ=ÚÜ≥ÚHõ¯ KÕ+¨ìÅ#∞ J#QÍ â◊‰õΩ#=ÚÅ#∞ QÆ=∞xOz, Jq


64

â◊√Éèí^•Ü«∞Hõ=ÚQÍ L#flÑ¨C_Õ ™ê^èŒ#‰õΩ LÑ¨„Hõq∞OK«=Öˇ#∞. ÖËxKÀ

Hõ+ì=ÚÅ∞ „áêÑ≤ÎOK«QÆÅ=Ù.

52. +¨\òÑ¨Å¡==ÚÅ∞ J#QÍ Uq∞?

[: ™ê èŒ#Ü«∞O Œ∞ +@ÊÅ¡==ÚÅ∞ J#∞#q KåÖÏ =ÚYº"≥∞ÿ L<åfl~Ú.

„Ñ¨ è•# =∞O„ «=ÚÅ‰õΩ +¨@ÊÅ¡= „Ñ¨Ü≥∂QÆ=Ú, J+ì„Ñ¨Ü≥∂QÆ=Ú, ã¨~°fi

™ê=∂#º"≥∞ÿ L#flq. Ñ¨Å¡==ÚÅ∞, "å\˜ „Ñ¨Ü≥∂QÆ=ÚÅ∞ J<ÕHõ=ÚÅ∞QÍ

L<åfl~Ú. #=∞ó, =+¨\ò, MËMË, Ç¨ïO, "Ò+¨\ò, Ñ¶¨\ò J#∞#q

+@ÊÅ¡==ÚÅ∞. g\x P~°∞q èŒ=ÚÖ·# Hõ~°‡ÅÜ«∞O Œ∞ LÑÜ≥∂yOK«∞@=Å¡

HõÅ∞QÆ∞ Ñ¶ÖÏxfl ≥Å∞ã¨∞‰õΩO^•O.

#=∞ó J#∞ Ñ¨Å¡==Ú ãÖÑ¨ ŒH˘~°‰õΩ ™êkèOK«∞ Hõ~°‡Ü«∞O Œ∞, =+¨\ò

J#∞ Ñ¨Å¡==Ú =â◊ºHõ~°=ÚÅÜ«∞O Œ∞, "Ò+¨\ò J#∞ Ñ¨Å¡==Ú PHõ~°¬}

Hõ~°=ÚÅÜ«∞O Œ∞, Ç¨ïO J#∞ Ñ¨Å¡==Ú q Õfi+¨}Hõ~°‡ÅO Œ∞, Ñ¶\ò J#∞

Ñ¨Å¡==Ú LKåÛù@# Hõ~°‡Ü«∞O^Œ∞, MËMË J#∞ Ñ¨Å¡==Ú

=∂~°}Hõ~°‡ÅÜ«∞O^Œ∞, ™êfiÇ¨ J#∞#k Ñ¨Å¡"å„QÆ=ÚÅ‰õΩ KÕiÛ#

Ñ¨Ù+≤ì •Ü«∞Hõ=Ú HÍQÆÅ Œ∞. PÜ«∂ Hõ~°‡Å∞ ™êkèOK«∞#Ñ¨Ù_»∞ Hõ~°‡ qâı+¨=Ú

J#∞ãïOz D Ñ¨Å¡==ÚÅ∞ =∞O„ «=Ú#O Œ∞ Pk =∞ è•ºO «~°=ÚÅÖ’

ãÖkèOK«∞@=Å# HÍ~°ºã≤kú j„Ñ¶∞=Ú HÍQÆÅ Œ∞.

D +@¯~°‡Å‰õΩ ÑÅ¡==ÚÅ`Àáê@∞QÍ „Ñf Hõ~°‡‰õΩ P Hõ~å‡kèëêª#"≥∞ÿ#

Õ= «Å∞ HõÅ~°∞. =â◊ºHõ~°‡‰õΩ ã¨~°ã¨fiu, PHõ~°¬} Hõ~°‡‰õΩ ~°f Õq, ãÎOÉèí#

Hõ~°‡‰õΩ ÅH©Δ ‡ Õq, q Õfi+¨} Hõ~°‡‰õΩ *Ëºëêª Õq, LKåÛù@# Hõ~°‡‰õΩ Œ∞~åæ Õq,

=∂~°}Hõ~°‡‰õΩ HÍoHÍ Õq Jkè Õ= «Å∞QÍ ¿Ñ~˘¯#|_®¤~°∞. =∞O„ «=Ú#O Œ∞,

Ü«∞O„ «=Ú#O Œ∞, «O„ «=Ú#O Œ∞ « Œk+≤ª «"≥∞ÿ# â◊HÎx QÆ∂iÛ, Hõ~°‡Å#∞


65

™êkèOK«=Öˇ#∞. JkÜ«Ú#∞QÍHõ! Hõ~°‡ „áê~°OÉèí=Ú#O^Œ∞ P Hõ~°‡‰õΩ

ãÖ|OkèOz# â◊HÎx Ñ¨ÓlOK«∞@ KåÖÏ =ÚYº=Ú.

=â◊ºHõ~°‡ÅÜ«∞O Œ∞ Ñ¨Å¡==Ú#‰õΩ =ÚO Œ∞QÍ#∞, PHõ~°¬} Hõ~°‡Ü«∞O Œ∞

ÑÅ¡==ÚÅ‰õΩ «~°∞"å «, ãÎOÉèí#Hõ~°‡Ü«∞O Œ∞ c*ÏHõΔ~°=Ú «~åfi «, q Õfi+}

Hõ~°‡Ü«∞O^Œ∞ c*ÏHõΔ~°=Ú#‰õΩ =ÚO^Œ∞QÍ#∞, LKåÛù@# Hõ~°‡Ü«∞O^Œ∞

=∞O„ «QÆ~°ƒù=Ú #O Œ∞, =∂~°}Hõ~°‡Ü«∞O Œ∞ =∞O„ «=ÚÅ‰õΩ "≥Ú Œ@, =∞ èŒº,

z=~°ÅÜ«∞O^Œ∞ PÜ«∂ Hõ~°‡Å Jkè^Õ=`«Å#∞ ãÖÑ¨Ù\ ˜ KÕÜ«∞=Öˇ#x

`≥Å∞ã¨∞H˘#=Öˇ#∞.

UHÍHõΔs =∞O„ «=Ú, Ô~O_»HõΔ~°=ÚÅ∞QÆÅ =∞O„ «=Ú, =¸_»HõΔ~°=ÚÅ∞

QÆÅ =∞O„ «=Ú, Ñ¨Å¡==ÚÅ∞, Jkè Õ= «Å#∞ ãÖÑ¨Ù\˜ KÕÜ«∞HõáÈ~Ú##∞

ã≤kúOK«QÆÅ=Ù. ™ê èŒ#Ü«∞O Œ∞ Ñ¨Å¡==Ú „áê}=Ú =O\˜k. Jk ≥·= «

r==Ú =O\˜k. HÍ=Ù# „áê}r=ã¨Ç≤Ï «=ÚQÍ =∞O„ «"Õ «ÎÅ∞ ™ê èŒ#

KÕÜ«∞=Öˇ#∞. ™êkèOK«=Åã≤# HÍ~°º=Ú#∞ "åHÍ¯Ü«∞ Hõ~°‡ÅKÕ`«,

=∞<À|∞ Œ∞úÅKÕ « ÉèÏ=# KÕÜ«ÚK«∂ ™ê èŒ# "≥Ú#~°∞Û@ "åã# Ü«∞#|_»∞#∞.

Wk Jxfl"Õà◊ÅÜ«∞O^Œ∞, JxflHÍ~°º=ÚÅO^Œ∞ j„Ñ¶¨∞ã≤kúx XãÖQÆ∞@‰õΩ

`À_»Ê_»QÆÅ Œ∞. ™ê èŒº =ºHÎÜ≥ÚHõ <å=∞=Ú#∞, J «x «e¡¿Ñ~°∞`À ã¨Ç¨

QÀ„`«Ü«ÚHõÎ=ÚQÍ =∞O„`«QÆ~°ƒù=Ú#O^Œ∞ KÕiÛ, Ñ¨Å¡==ÚÅ`À ‰õÄ_®

=¸Å=∞O„ «=Ú [Ñ≤OK«∞@=Å¡ „|ÇÏ‡ Õ=Ù_Õ J_»∞¤Ñ_ç##∞ ã≤kú HõÅ∞QÆ∞@

xâ◊ÛÜ«∞=Ú. ™ê^èŒº =ºH˜ÎÜ≥ÚHõ¯ HõO~î°=Ú#∞ =∞O„`«^Õ=`« áêâ◊=ÚKÕ

|OkèOz, JO‰õΩâ◊=ÚKÕ « J «x t~°=ÚÃÑ· á⁄_»∞K«∞K«∞#fl@∞¡QÍ è•º#=Ú

QÍqOÑ¨ÙK«∂, [Ñ¨=Ú KÕã≤#Ü≥∞_»Å YzÛ «=ÚQÍ ã≤kú HõÅ∞QÆ∞#∞. Z\ì

HÍ~°º"≥∞ÿ##∞ Ñ¶¨Å„Ñ¨^Œ=Ú HÍQÆÅ^Œ∞. =âßºk P~°∞ Hõ~°‡Å#∞, "å\˜H˜


66

`≥Å∞Ñ¨|_ç# |∞∞`«∞HÍÅ=Ú ##∞ãïOz H˘#™êyOz# Ü≥∞_»Å

P@OHõ=ÚÅ∞ ÖË‰õΩO_® Ñ¶Å„áêÑ≤Î KÕ‰õÄ~°QÆÅ Œ∞.

52. +¨@¯~°‡Å#∞ UÜÕ∞ |∞∞ «∞HÍÖÏÅÖ’ PK«iOK«=Öˇ#∞?

[: =ãÖ`«|∞∞`«∞=Ù, „w+¨‡|∞∞`«∞=Ù, =~°¬|∞∞`«∞=Ù, â◊~°^Œ$`«∞=Ù,

¿ÇÏ=∞O`«|∞∞`«∞=Ù, tt~°|∞∞`«∞=Ù J#∞#q „Ñük#=Ú ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞

HÍÅ=Ú#∞O_ç „Hõ=∞=ÚQÍ =iÎOÑ¨K«∞O_»QÆÅ=Ù. XHõ k#=Ú#‰õΩ 24

QÆO@Å∞. |∞∞`«∞=ÙÅ∞ P~°∞ Hõ#∞Hõ ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞=Ú 6 QÆO@Å∞

J~Ú#Ü≥∞_»Å JK«\˜#∞O_ç <åÅ∞QÆ∞ QÆO@ÅHÍÅ=Ú J#QÍ L ŒÜ«∞O

10 QÆO@Å=~°‰õΩ =ãO «HÍÅ=Ú, 10 #∞O_ç =∞ è•ºÇÏflO 2 QÆO@Å=~°‰õΩ

„w+¨‡|∞∞ «∞HÍÅ=Ú. 2#∞O_ç ™êÜ«∞O„ «O 6 =~°‰õΩ =~°¬|∞∞ «∞HÍÅ=Ú.

6 #∞O_ç 10 =~°‰õΩ tt~°|∞∞ «∞HÍÅ=Ú. 10 #∞O_ç 2 =~°‰õΩ â◊~° Œ$ «∞

HÍÅ=Ú. 2 #∞O_ç 6 =~°‰õΩ ¿ÇÏ=∞O «|∞∞ «∞HÍÅ=Ú.

„Ñü=∂ã¨=Ú#O^Œ∞ â◊√.áê_è»ºq∞ "≥Ú^ŒÅ∞H˘x S^Œ∞ ~ÀAÅ∞ XHõ

|∞∞ «∞=ÙQÍ ≥Å∞ã¨∞H˘#=Öˇ#∞. â◊√Hõ¡ áê_è»ºq∞, qkÜ«∞, «kÜ«∞, K«qu

ÑOK«=ÚÅ∞ =ãO «|∞∞ «∞=Ù#‰õΩ K≥Ok#q. ++≤ª, ãÑÎq∞, J+ìq∞, #=q∞,

^Œâ◊q∞Å∞ „w+¨‡|∞∞`«∞=Ù‰õΩ K≥Ok#q, UHÍ^Œt, ^•fi^Œt, „`«Ü≥∂^Œt,

K« «∞~°Ìt, ÑÓi‚=∞Å∞ =~°¬|∞∞ «∞=Ù‰õΩ K≥Ok#q. Hõ$+‚ÑHõΔ áê_»ºq∞, qkÜ«∞,

`«kÜ«∞, K«qu, ÑÖK«q∞Å∞ tt~°|∞∞`«∞=Ù‰õΩ ãÖ|OkèOz#q, +¨+≤ª,

ãÑÎq∞, J+ìq∞, #=q∞, Œâ◊q∞Å∞ ¿ÇÏ=∞O «|∞∞ «∞=Ù‰õΩ ãO|OkèOz#q,

UHÍ Œt, ^•fi Œt, „ «Ü≥∂ Œt, K« «∞~°Ìt, J=∂"åã¨ºÅ∞ â◊~° Œ$ «∞=Ù‰õΩ

ãÖ|OkèOz#q.

XHõ ãO= «û~°=Ú#‰õΩ QÆÅ 12 =∂ã=ÚÅÖ’ K≥·„ «, "≥·âßY =∂ã=ÚÅ∞


67

=ãÖ «|∞∞ «∞=ÙQÍ#∞, *Ëº+ª, Pëê_è» =∂ã¨=ÚÅ∞ „w+¨‡|∞∞ «∞=ÙQÍ#∞,

„âß=}, ÉèÏ„ ŒÑ¨ Œ =∂ã¨=ÚÅ∞ =~°¬|∞∞ «∞=ÙQÍ#∞, Pjfi[, HÍiÎHõ=ÚÅ∞

â◊~° Œ$ «∞=ÙQÍ#∞, =∂~°æt~°, ÑÙ+ºq∞Å∞ ¿ÇÏ=∞O «|∞∞ «∞=ÙQÍ#∞, =∂Ñ¶∞,

á¶êÅ∞æ# =∂ã¨=ÚÅ∞ tt~°|∞∞ «∞=ÙQÍ#∞ ÑïQÆ}ÕK«=Öˇ#∞.

=ãÖ`«|∞∞`«∞ HÍÅ=Ú#O^Œ∞ =â◊º, "≥∂Ç¨Ï#, âßOu Hõ~°‡Å#∞,

¿ÇÏ=∞O « |∞∞ «∞HÍÅ=∞O Œ∞ PHõ~°¬} Hõ~°‡Å#∞, tt~°|∞∞ «∞HÍÅ=∞O Œ∞

ãÎOÉèí#Hõ~°‡Å#∞, „w+¨‡|∞∞ «∞ HÍÅ=∞O Œ∞ q Õfi+¨} Hõ~°‡Å#∞, =~°¬|∞∞ «∞

HÍÅ=∞O Œ∞ LKåÛù@# Hõ~°‡Å#∞, â◊~° Œ$ «∞ HÍÅ=Ú#O Œ∞ =∂~°}Hõ~°‡Å#∞

Jxfl |∞∞ «∞HÍÅ=ÚÅO Œ∞#∂ "≥∂HõΔãÖ|Okè « Hõ~°‡Å#∞ ™ê èŒ# KÕÜ«Ú@

qkèOÑ¨|_ç#k.

Õâ’Ñ¨„ Œ"åk q+¨=∞Ñïã≤÷ «∞Å∞ ãÖÉèíqOz#Ñ¨Ù_»∞ â◊„ «∞, ~å[, ~ÀQÆ,

„QÆÇ¨kHõ$ «"≥∞ÿ# ãÖHõ@=ÚÅ∞ „áêÑ≤ÎOz#Ñ¨Ù_»∞ „áê}ÏáêÜ«∞ Ñïã≤÷ «∞Å∞

Hõey#ÑÙ_»∞ D ≥Å∞Ñ|_ç# |∞∞ «∞HÍÅ=ÚÅ#∞ áê\OK«#=ã~°O ÖË Œ∞.

U k#=∞O ≥·##∞ P k#=Ú#O Œe +¨@¯~À‡z « HÍÅ=ÚÅO Œ∞ PÜ«∂

Hõ~°‡Å#∞ ™êkèOK«=K«∞Û. Nq^•º ã¨fi~°∂Ñ≤}˜Ü≥ÿ∞# NÉÏÖÏOaHÍ Õqx

™êHΔÍ « iOÑKÕã∞H˘x# ™ê èŒ‰õΩxH D |∞∞ «∞HÍÅ ÑÅ¡"å Œ∞Å`À ÑxÖË Œ∞.

J «_»∞ ã¨‡iOz#O «=∂„ «=Ú#ˆH ã¨HõÅ=ÚÅ∞ ã≤kúOK«QÆÅ=Ù.

53. UÜÕ∞ Hõ~°‡Å‰õΩ UÜÕ∞ ~°OQÆ∞ =¢ãÎ=ÚÅ∞ èŒiOK«=Öˇ#∞.

[: âßOuHõ~°‡Å∞, Ñ¨Ù+≤ìHõ~°‡Å‰õΩ ™ê èŒ‰õΩ_»∞ ≥Å∞Ñ¨Ù~°OQÆ∞ =¢ãÎ=ÚÅ∞

èŒiOK«=Öˇ#∞. PHõ~°¬}Ü«∞O Œ∞ ‰õÄ_® ≥Å∞Ñ¨Ù~°OQÆ∞ „Ñ¨â◊ãÎ=Ú. ãÎOÉèí#

Hõ~°‡ÅÜ«∞O Œ∞ Ñã∞ÑÙ =~°‚=Ú, q Õfi+}=Ú#O Œ∞ =Ú Œ∞~°∞ Z~°∞ÑÙ~°OQÆ∞,

LKåÛù@# Ü«∞O Œ∞ èŒ∂„=∞=~°‚=Ú, =∂~°}Hõ~°‡ÅÜ«∞O Œ∞ #Å∞Ñ¨Ù ~°OQÆ∞


68

=¢ãÎ=ÚÅ∞ èŒiOz ™ê èŒ‰õΩ_»∞ „H˜Ü«∂qâı+¨}=ÚÅ∞ ™êkèOK«=Öˇ#∞.

54. Ñ¨Ó*Ï, [Ñ¨, ™ÈÎ„ «, è•º<å Œ∞Å∞ UÜÕ∞ Pã¨#=ÚÅÃÑ· ‰õÄ~˘Ûx

KÕã≤# UÜÕ∞ Ñ¶Å=ÚÅ∞ „áêÑ≤ÎOK«∞#∞?

[: ≥Å∞ÑÙ~°OQÆ∞QÆÅ Pã#=ÚÃÑ· ‰õÄ~˘Ûx [Ñ=Ú KÕÜ«Ú@ „Ñâ◊ãÎ=Ú.

Z~°∞Ñ¨Ù~°OQÆ∞QÆÅ Pã¨#=Ú#O^Œ∞ [Ñ¨"≥Ú#~°∞Û@=Å# =∞O„`«^Õ=`«

™êfinè#Ñ¨_»QÆÅ^Œ∞. x`«º=¸ PK«iOK«∞ [Ñ¨=Ú#O^Œ∞ Ñ¨^•‡ã¨#=Ú

Ü≥∂QÆº"≥∞ÿ, âßOux, =∞O„ «=â◊º=Ú QÍqOK«QÆÅ Œ∞. =¢ãÎ=ÚÃÑ· ‰õÄ~°∞ÛO_ç

[Ñ¨"≥Ú#~°∞Û@=Å¡ ^Œi„^Œ=Ú „áêÑ≤ÎOK«QÆÅ^Œ∞. ~åuÃÑ· ‰õÄ~˘Ûx

[Ñ≤OK«∞@=Å¡ ~ÀQÆ=Ú HõÅ∞QÆ∞#∞. Éèí∂q∞ÃÑ· ‰õÄ~˘Ûx [Ñ≤OK«∞@=Å¡ Œ∞ó

Y=Ú HõÅ∞QÆ∞#∞. K≥Hõ ÃÑ· ‰õÄ~˘ÛO_»∞@=Å# Ñ¶Å=Ú â◊¥#º=∞QÆ∞#∞.

Hõ$ëê‚l#=Ú, Œ~åƒùã#=Ú *Ï#„áêÑ≤Î HõÅ∞QÆ∞#∞. ÑÙe`ÀÅ∞ÃÑ· ‰õÄ~˘Ûx#

"≥∂HõΔ=Ú, ãOÑ ŒÅ∞ HõÅ∞QÆ∞#∞. HõO|oÃÑ· ‰õÄ~˘Ûx [Ñ=Ú KÕÜ«Ú@=Å#

ã¨~°fiã≤ Œ∞úÅ∂ ÅaèOK«QÆÅ=Ù. Œ~åƒùã¨#=Ú *Ï˝#HÍ~°"Õ∞ HÍHõ =∞O„ «ã≤kúx

‰õÄ_® „Ñ¨™êkOK«QÆÅ=Ù. QÆ_ç¤Ü«∞O Œ∞ ‰õÄ~˘Ûx [Ñ≤OK«∞@=Å# H©iÎH˜

Ç¨x ã¨OÉèíqOK«QÆÅ^Œ∞. zQÆ∞~°∞\Ï‰õΩÅÃÑ· ‰õÄ~˘Ûx [Ñ¨"≥Ú#iÛ#

z`«Î"≥·HõÅº=Ú „áêÑ≤ÎOK«QÆÅ^Œ∞. P‰õΩÑ¨K«Ûx Pã¨#=Ú#∞

"≥∂Ç¨Ï#Hõ~°‡ÅÜ«∞O^Œ∞ LÑ¨Ü≥∂yOK«=Öˇ#∞. W`«~°∞Å#∞ Ç≤ÏOã≤OK«∞

Hõ~°‡ÅÜ«∞O Œ∞ #Å¡x Pã¨#=Ú, Õâ◊=Ú#‰õΩ, =º‰õΩÎÅ‰õΩ âßOux QÆ∂~°∞Û

Hõ~°‡Å Ü«∞O Œ∞ ≥Å¡x Pã¨#=Ú, ~å[, ¢ã‘Î, [<åk =jHõ~°}=Ú#O Œ∞

Z~°∞Ñ¨Ù~°OQÆ∞ Pã¨#=Ú#∞ LÑ¨Ü≥∂yOK«=Öˇ#∞.


69

55. UÜÕ∞ Hõ~°‡Å‰õΩ UÜÕ∞ Pã¨#=ÚÅ∞ "Õã≤ [Ñ≤OK«=Öˇ#∞?

[: Ñ¨Ù+≤ìx ‰õÄ~°∞Û Hõ~°‡ÅÜ«∞O Œ∞ Ñ¨ •‡ã¨#=Ú Ü≥∂QÆº"≥∞ÿ#k, âßOux

QÆ∂~°∞Û ™ê èŒ#Ü«∞O Œ∞ ã¨fiã≤ÎHÍã¨#=Ú =ÚYº"≥∞ÿ#k. =â◊ºHõ~°‡ÅÜ«∞O Œ∞

Éèí„^•ã¨#=Ú, PHõ~°¬}Ü«∞O^Œ∞ ã¨∞MÏã¨#=Ú, ã¨ÎOÉèí#Hõ~°=ÚÅÜ«∞O^Œ∞

g~åã¨#=Ú, q Õfi+¨} Hõ~°‡ÅÜ«∞O Œ∞ ‰õΩ‰õΩ¯\Ïã¨#=Ú, LKåÛù@#Ü«∞O Œ∞

J~°ú ã¨fiã≤ÎHÍã¨#=Ú, =∂~°}Hõ~°‡ÅÜ«∞O^Œ∞ qHõ\Ïã¨#=Ú „Ñ¨â◊ã¨Î=ÚÖˇ·

L#flq.

=jHõ~°} q ŒºÅO Œ∞ j„Ñ¶∞Ñ¶Åã≤kú H˘~°‰õΩ HõÑÊK«~°‡=Ú#∞ Pã#=ÚQÍ

LÑ¨Ü≥∂yOK«=Öˇ#∞. PHõ~°¬}=Ú#O Œ∞ Ñ¨ÙeK«~°‡=Ú#∞, ãÎOÉèí#Ü«∞O Œ∞

U#∞QÆ∞ K«~°‡=Ú#∞, q Õfi+¨}=Ú#O Œ∞ QÆ∞é]Ñ¨Ù K«~°‡=Ú#∞, LKåÛù@#=Ú

#O Œ∞ XO> K«~°‡=Ú#∞, =∂~°}Hõ~°‡ÅO Œ∞ Q ≥ K«~°‡=Ú#∞ Pã#=ÚÅ∞QÍ

LÑ¨Ü≥∂yOz# Ñ¶¨Å=Ú `«fii`«OQÍ KÕ‰õÄ~°QÆÅ^Œ∞. "≥∂HõΔq^ŒºÜ«∞O^Œ∞

Hõ$ëê‚l#=Ú „âı+ª=Ú. W «~°=ÚÖ·# Jxfl ™ê èŒ#ÅO Œ∞ Œ~åƒùã¨#=Ú

„Ñ¨â◊ã¨Î"≥∞ÿ#k.

ÃÑ·# ≥Å∞Ñ|_ç# =∞$QÆK«~°‡=ÚÅ∞ ÑÙ~°∞+=∞$QÆK«~°‡=ÚÖ· LO_»=Ö#∞.

¢ã‘Î =∞$QÆK«~°‡=Ú =∂~°}Hõ~°‡Ü«∞O^Œ∞ =∂„`«"Õ∞ =ÚYº=ÚQÍ

LÑ¨Ü≥∂yOK«=Öˇ#∞.

56. [Ñ¨=Ú UÜÕ∞ ™ê÷#=ÚÅÖ’ KÕã≤# UÜÕ∞ Ñ¶Å=ÚÅ∞ ÅaèOK«∞#∞?

[: „Ñ¨uÑ¶¨Å=Ú HÀ~°∞ KÕÜ«Ú [Ñ¨=ÚÅ‰õΩ Ü≥∂QÆº"≥∞ÿ# ™ê÷#=ÚÅ∞

ã¨=Ú„ Œf~°=Ú, #nf~°=Ú, t=, "≥·+‚= â◊HÎ PÅÜ«∞=ÚÅ∞, QÀâßÅ,

=∞é˜], Lã≤iHõ K≥@¡Ü≥ÚHõ¯ =¸Å„Ñ¨^Õâ◊=Ú, ã¨<åflºã¨∞Å∞ =ã≤OK≥_»∞

=∞~î°=ÚÅ∞, «∞Åã≤ =#=Ú, x~°‡Å=Ú, Ñq„ «=Ú#QÆ∞ „Ñ Õâ◊=ÚÅÜ«∞O Œ∞


70

ZK«Û>ÿ##∞ [áê#∞ëêª#=Ú QÍqOK«=K«∞Û. =∞#ã∞û#O Œ∞ "Õ Œ##∞ g_ç,

xâ◊ÛÅz`«Î=Ú`À, =∞ø#„=`«=Ú ÔQ·H˘x, W`«~°∞Å`À\˜ Uq^èŒ"≥∞ÿ#

ã¨O|O èŒ=Ú ÖË‰õΩO_® [Ñ¨=Ú#∞ QÍqOz#Ü≥∞_»Å ã≤kú <˘O ŒQÆÅ=Ù.

57. UÜÕ∞ Hõ~°‡Å‰õΩ UÜÕ∞ kâ◊Å∞QÍ ‰õÄ~˘Ûx PK«iOK«=Öˇ#∞?

[: =â◊ºHõ~°‡Å#∞ «∂~°∞Ê=ÚY=ÚQÍ ‰õÄ~˘ÛO_çÜ«Ú, PHõ~°¬} Hõ~°‡Å#∞

PˆQflÜ«∂aè=ÚY=ÚQÍ, =∂~°} Hõ~°‡Å#∞ ŒHΔ}=ÚY=ÚQÍ#∞, q Õfi+¨}

Hõ~°‡Å#∞ <≥·|∞∞u =ÚY=ÚQÍ#∞, ãÎOÉèí#Hõ~°‡Å#∞ Ñ¨tÛ=∂aè=ÚY=ÚQÍ,

LKåÛù@# Hõ~°‡Å#∞ "åÜ«∞=º =ÚY=ÚQÍ#∞, âßOuHõ~°‡Å#∞

L`«Î~åaè=ÚY=ÚQÍ, "≥∂HõΔHõ~°‡Å#∞ Dâß#º=ÚY=ÚQÍ#∞ ‰õÄ~˘Ûx

™êkèOK«=Öˇ#∞. =jHõ~°} Hõ~°‡Å xq∞`«Î=ÚQÍ `«∂~°∞Ê=ÚY=ÚQÍ#∞,

„áê}∞Å‰õΩ Ç≤ÏOã¨ Q˘Å∞Ñ¨Ù q+¨Ü«∞=ÚÅO Œ∞ ŒHΔ}=ÚY=ÚQÍ, èŒ#=Ú

HÀÔ~_ç q+¨Ü«∞=ÚÅO^Œ∞ Ñ¨tÛ=∞ =ÚY=ÚQÍ#∞, W`«~°=ÚÖˇ·# Jxfl

Hõ~°‡ÅÜ«∞O^Œ∞ L`«Î~°=ÚY=ÚQÍ, =∞O„`«, Ü«∞O„`«, `«O„`«=ÚÅ#∞,

„HÜ«∞Å#∞ x~°fiÇ≤ÏOK«=Ö#∞. PHÍâ◊=Ú=OHõ K«∂K«∞K«∞, „HOkH K«∂K«∞K«∞

[Ñ¨=Ú KÕÜ«Ú@ JxflHõ~°‡ÅÜ«∞O Œ∞ x¿+kèOK«_»"≥∞ÿ#k.

58. UÜÕ∞ Hõ~°‡Å‰õΩ Uq èŒ"≥∞ÿ# [Ñ¨=ÚÅ∞ KÕÜ«∞=Öˇ#∞?

[: +¨@¯~°‡ÅÜ«∞O^Œe =â◊º=Ú =∞iÜ«Ú âßOu, áœ+≤ìHõ Hõ~°‡Å‰õΩ

PHõ~°¬}qkèÜ«∞O^Œ∞ =∂#ã≤Hõ [Ñ¨=Ú Ü≥∂QÆº=Ú. ã¨ÎOÉèí#=Ú,

q Õfi+¨}=Ú J#∞Hõ~°‡ÅÜ«∞O Œ∞ LáêOâ◊√ [Ñ¨=Ú „Ñ¨â◊ãÎ=Ú. q∞ye#

Ô~O_»∞ Hõ~°‡ÅÜ«∞O Œ∞ "åzHõ [Ñ¨=Ú „âı+ª=Ú.

59. =∞O„ «=ÚÅÜ≥ÚHõ eOQÆÉèË Œ=Ú Uq èŒOQÍ L#flk?

[: eOQÆÉèË^Œ=ÚKÕ =∞O„`«=ÚÅ∞ =¸_»∞ q^èŒ=ÚÅ∞QÍ L#flq.


71

=∞O„ «=Ú Ü≥ÚHõ z=iÉèÏQÆ=Ú ™êfiÇ J#∞ "åHõº=ÚKÕ =ÚyOK«∞K«∞O_ç#

Jk Ñ¨Ù~°∞+¨ =∞O„ «=ÚQÍ, #=∞ó J#∞ "åHõº=ÚKÕ =∞O„ «=Ú ã¨=∂ÑÎ

=∞QÆ∞K«∞O_ç# ¢ã‘Î =∞O„`«=ÚQÍ, =+¨\ò J#∞ "åHõº=ÚKÕ =∞O„`«=Ú

JO «=∞QÆ∞K«∞O_ç# Jk #Ñ¨ÙOã¨Hõ =∞O„ «=ÚQÍ ≥eÜ«∞=Öˇ#∞. H˘xfl

W «~°=ÚÖ·# =∞O„ «âß¢ãÎ „QÆO äŒ=ÚÅÖ’ =∞iÜ≥ÚHõ q èŒ=ÚQÍ L#flk.

Ñ¶¨\ò JO`«=ÚQÍ QÆÅk #Ñ¨ÙOã¨Hõ =∞O„`«=ÚÅ∞QÍ `≥eÜ«ÚK«∞#flq.

HÍq∞`«=ÚÅ#∞ D_Õ~°∞ÛH˘#∞ q+¨Ü«∞OÖ’ ¢ã‘Î =∞O„`«=ÚÅ∞,

"≥∂HõΔ™ê èŒ#‰õΩ, xëê¯=∞Hõ~°‡‰õΩ #Ñ¨ÙOã¨Hõ Hõ~°‡Å∞, q Õfi+¨}, LKåÛù@#,

=∂~°}Ïk JaèKå~° Hõ$ «º=ÚÅ∞ x~°fiiÎOK«∞@‰õΩ Ñ¨Ù~°∞+¨ =∞O„ «=ÚÅ∞

Ü≥∂QÆº"≥∞ÿ#q. eOQÆÉèË Œ=Ú ã¨∂zOK«|_»x W «~° =∞O„ «=ÚÅhfl Jxfl

q+¨Ü«∞=ÚÅO Œ∞ ™ê èŒ#‰õΩ „âı+ª"≥∞ÿ Ü«Ú#flq.

57. UÜÕ∞ Hõ~°‡Å‰õΩ UÜÕ∞ [Ñ¨=∂ÅÅ∞ LÑ¨Ü≥∂yOK«=Öˇ#∞?

[: =∞}∞Å∞, â◊OY=ÚÅ`À ‰õÄiÛ# ≥·# =∂Å è•i‡Hõ HÍ~°º=ÚÅO Œ∞,

=Ú «º=ÚÅ=∂Å q^•ºaè=$kúH˜, `å=∞~°Ñ¨Óã¨Å =∂Å Sâ◊fi~°º„áêÑ≤ÎH˜,

~°∞„^•HõΔ=∂Å Jxfl HÍ~°º=ÚÅO Œ∞ „Ñâ◊ãÎ"≥∞ÿ L#flq. HÀiHõÅ∞ <≥~°"Õ~°∞@‰õΩ

=jHõ~°} Hõ~°‡Å‰õΩ ~° «fl=ÚÅ`À ‰õÄ~°Ê|_ç# =∂ÅQÍx, ãÊù\Hõ=∂ÅQÍx

LÑ¨Ü≥∂yOK«=Öˇ#∞. U#∞QÆ∞ ^ŒO`«=ÚÅKÕ KÕÜ«∞|_ç# =∂Å

PHõ~°¬}„Ñ¨ Œ=Ú. Ñ¨ã¨∞Ñ¨ÙH˘=Ú‡ÅKÕ KÕÜ«∞|_ç# =∂Å ãÎOÉèí#Hõ~°=ÚÅ#∞

ã≤kúOÑKÕÜ«Ú#∞. HÍH DHõÅKÕ ‰õÄ~°Û|_ç# =∂Å q Õfi+}Hõ~°‡ÅÜ«∞O Œ∞

qâı+¨Ñ¶¨ÖÏxflã¨∞ÎOk. L"≥∞‡`«Î yO[ÅKÕ KÕÜ«∞|_ç# =∂Å LKåÛù@#

Hõ~°‡ÅÜ«∞O Œ∞ j„Ñ¶∞Ñ¶ÖÏxfl „Ñ™êkã∞ÎOk. QÍ_ç Œ ŒO «=ÚÅKÕ ‰õÄ~°Ê|_ç#

=∂Å =∂~°}Hõ~°=ÚÅÜ«∞O Œ∞ qâı+¨Ñ¶ÖÏxflã¨∞ÎOk.


72

58. UÜÕ∞ Hõ~°‡Å‰õΩ Uq èŒ"≥∞ÿ# ã¨∂„ «=ÚÅ#∞ "å_»=Öˇ#∞?

[: =âßºk Hõ~°‡ÅÜ«∞O Œ∞ =∂Å#∞ ãOkèOK«∞@‰õΩ |OQÍ~°ÑÙ fQÆQÍh,

`≥Å∞Ñ¨Ù~°OQÆ∞ ^•~°=Ú QÍh LÑ¨Ü≥∂yOK«=Öˇ#∞. PHõ~°¬}, ã¨ÎOÉèí#

Hõ~°‡ÅÜ«∞O Œ∞ |OQÍ~°ÑÙ fQÆ À KÕÜ«∞|_ç# =∂Å<Õ „Ñâ◊ãÎ=Ú. q Õfi+},

LKåÛù@# Hõ~°‡ÅO Œ∞ ~åyfQÆ K≥Ñ¨Ê|_ç#k. =∂#= â◊s~°=ÚÅO Œe

ã¨#flx #~°=ÚÅ`À ãÖkèOz# =∂Å =∂~°}Hõ~°‡ÅÜ«∞O^Œ∞

LÑ¨Ü≥∂yOÑ¨=Öˇ#∞. QÆ∞„~°Ñ¨Ù `ÀHõ z=~°QÆÅ "≥O„@∞HõÅ`À U~°Ê_ç#

ã¨∂„ «=ÚKÕ KÕÜ«∞|_ç# =∂Å PHõ~°¬}Ü«∞O Œ∞, LKåÛù@#Ü«∞O Œ∞ j„Ñ¶∞

Ñ¶Å„Ñ¨ Œ=Ú. â◊==ÚÜ≥ÚHõ "≥O„@∞HõÅKÕ ¿Ñ#|_ç# ã¨∂„ «=ÚQÆÅ =∂Å

LÑ¨Ü≥∂yOK«∞@ =∂~°}, qKå~°Hõ~°=∞O Œ∞ K≥Ñ¨Ê|_ç#q. Ñ¨QÆ_»=ÚÅ∞,

=Ú`«º=ÚÅ∞, ã¨Êù\ ˜Hõ=ÚÅ∞QÆÅ =∂ÅÅ`À [Ñ¨=Ú QÍqOz#Ü≥∞_»Å

HÀ\˜Ô~@∞¡ JkèHõÑ¶¨Å=Ú <˘ãÖQÆQÆÅ=Ù. `«∞Åã≤Ñ¨Óã¨Å∞, =∞}∞Å∞QÆÅ

=∂ÖÏ[Ñ¨=Ú JHõΔÜ«∞„Ñ¨ Œ"≥∞ÿ «~°QÆ‰õΩO_»∞#∞.

59. UÜÕ∞ Hõ~°‡Å‰õΩ Zxfl ÑÓãÅ∞ QÆey# =∂ÅÅ∞ LÑÜ≥∂yOK«=Ö#∞?

[: Jxfl HÍ~°º=ÚÅ‰õΩ 108 Ñ¨Óã¨Å∞QÆÅ =∂Å KåÖÏ „âı+ª"≥∞ÿ L#flk.

âßOuHõ~°‡Å∞, Ñ¨Ù+≤ìHõ~°"≥∞ÿ# Hõ~°‡Å∞, =jHõ~°=ÚÜ«∞O Œ∞ 54 Ñ¨Óã¨Å∞QÆÅ

=∂Å „Ñ¨â◊ãÎ=Ú. PHõ~°¬}Hõ~°‡Ü«∞O Œ∞ 27 Ñ¨Óã¨Å∞, ãÎOÉèí#=Ú#O Œ∞ 4

Ñ¨Óã¨Å∞, q Õfi+¨}=Ú, LKåÛù@#=Ú J#∞ Hõ~°‡ÅÜ«∞O Œ∞ 25 Ñ¨Óã¨Å∞,

=∂~°}=Ú "≥Ú ŒÅQÆ∞ Œ∞+ì ‰õΔΩ„ ŒHõ~°‡ÅO Œ∞ 15 Ñ¨Óã¨Å∞ LÑ¨Ü≥∂yOK«

=Öˇ#∞. 30 Ñ¨Óã¨Å =∂Å#∞ èŒ#=Ú HÀ~°∞"å~°∞ LÑ¨Ü≥∂yOK«=Öˇ#∞.

25 Ñ¨Óã¨Å∞QÆÅ =∂Å`À [Ñ¨=Ú QÍqOz# ãÖ`å#„Ñ¨ Œ∞Å∞ HÍQÆÅ~°∞.

27 ~°∞„^•HõΔÅ`À ‰õÄ_ç# =∂Å#∞ HõO~î°=Ú#O Œ∞ èŒiOÑ¨ÙK«∂, x «º=¸


73

^•x`À Õ=`å[Ñ=Ú QÍqOK«∞K«∞O_ç# P [Ñ=Ú HÀ\˜Ô~@∞¡ JkèHõÑ¶Å=Ú

<˘ãÖQÆQÆÅ^Œ∞.

60. [Ñ¨=∂Å#∞ Uq èŒOQÍ „QÆÇ≤ÏOz [Ñ≤OK«=Öˇ#∞?

[: ÉÁ@#„"ÕÅ∞, LOQÆ~°Ñ¨Ù„"ÕÅ∞ HõeÑ≤ =∂Å#∞ „QÆÇ≤ÏOz [Ñ≤OK«∞@

=âßºk L «Î=∞ Hõ~°‡ÅÜ«∞O Œ∞ x~°‚~ÚOÑ|_ç#k. ÉÁ@#„"ÕÅ∞, =∞ èŒº„"ÕÅ∞

HõeÑ≤ =∂Å „QÆÇ≤ÏOz [Ñ≤OK«∞@=Å# PHõ~°¬} Hõ~°‡ÅÜ«∞O Œ∞ „âı+ª=Ú.

ÉÁ@#„"ÕÅ∞, K«∂Ñ¨Ù_»∞"ÕÅ∞ HõeÑ≤ [Ñ≤OK«∞@ ã¨ÎOÉèí#, LKåÛù@#

Hõ~°‡ÅÜ«∞O Œ∞ Ü≥∂QÆº=Ú. ÉÁ@#„"ÕÅ∞, z\ÔH# „"ÕÅ∞ HõeÑ≤ [Ñ≤OK«∞

JaèKå~° Hõ~°‡ÅÜ«∞O^Œ∞ ã≤kú„Ñ¨^Œ=Ú. ÉÁ@#„"ÕÅ∞, K«∂Ñ¨Ù_»∞„"ÕÅ∞,

LOQÆ~°Ñ¨Ù „"ÕÅ∞ D =¸_çO\˜x HõeÑ≤ =∂Å#∞ „QÆÇ≤ÏOz [Ñ≤OK«∞@

q Õfi+¨} Hõ~°‡ÅÜ«∞O Œ∞ qkèOÑ¨|_ç#k.

61. JHõΔ~°ãÖYº#∞ J#∞ãïOz =∞O„`«=ÚÅ∞ Zxfl q^èŒ=ÚÅ∞QÍ

K≥Ñ¨Ê|_ç#q?

[: 1. c[=∞O„ «=ÚÅ∞ 2. ÑÓ~°‚=∞O„ «=ÚÅ∞ 3. =∂ÖÏ=∞O„ «=ÚÅ∞

J#∞ =¸_»∞q èŒ=ÚÖ·# =∞O„ «=ÚÅ∞ HõÅ=Ù. Ñ¨k JHõΔ~°=ÚÅ =~°‰õΩ

QÆÅ =∞O„ «=ÚÅ#∞ c[=∞O„ «=ÚÅx, 10H˜ q∞Oz 24 JHõΔ~°=ÚÅ

=~°‰õΩ QÆÅ =∞O„ «=ÚÅ#∞ ÑÓ~°‚=∞O„ «=ÚÅx, 24‰õΩ q∞Oz JHõΔ~°ãOYº

QÆÅ =∞O„ «=ÚÅxflÜ«Ú =∂ÖÏ=∞O„ «=ÚÅx ≥Å∞Ñ¨|_ç#q.

62. U =Ü«∞ã¨∞"å~°∞ UÜÕ∞ =∞O„ «=ÚÅ∞ [Ñ≤OK«=Öˇ#∞?

[: ÉÏÅº=Ú#O^Œ∞ J#QÍ 16 ãÖIIÅ =~°‰õΩ c[=∞O„`«=ÚÅ∞,

Ü«∞=fi#=Ú #O Œ∞ J#QÍ 30 ãÖIIÅ =~°‰õΩ Ñ¨Ó~°‚=∞O„ «=ÚÅ∞, „áœ_è»

^Œâ◊Ü«∞O^Œ∞ 50 ãÖIIÅ =~°‰õΩ =¸_»∞q^èŒ=ÚÖˇ·# =∞O„`«=ÚÅ∞,


74

=$^•úÑº=Ú#O Œ∞ J#QÍ 50 ãOIIÅ∞ •\# Ñ≤=∞‡@ =∂ÖÏ=∞O„ «=ÚÅ∞

[Ñ≤OK«∞@ ã¨`«fi~°ã≤kú KÕ‰õÄ~°QÆÅ^Œ∞. QÆ∞~°∞=Ù `«#O`«`å#∞ Ñ≤ez

LÑ¨ ÕtOK≥_ç =∞O„ «"Õ∞ ≥·##∞ Ü≥∂QÆº„Ñ¨ Œ"Õ∞ HÍQÆÅ Œ∞. ÉèÏ+¨Ü«∞O Œe

„Ñ¨f JHõΔ~°=Ú â◊H˜Î=O`«=∞QÆ∞ XHõ c*ÏHõΔ~°=ÚQÍ QÆ∞iÎOz, PÜ«∂

c*ÏHõΔ~°=ÚÅ‰õΩ QÆÅ QÆ∞} èŒ~°‡=ÚÅ#∞ ≥eã≤H˘#∞@ L «Î=Ú_≥·# ™ê èŒ‰õΩx

ÅHõΔ}=Ú HÍQÆÅ Œ∞.

63.

[: [Ñ¨

Dharma Sandehaalu

Documents

Transcript of Dharma Sandehaalu