iiDeus ekawntup Kawn iisuat ekawn

New Testament in Munduruk (BR:myu:Munduruk)copyright 2010 Wycliffe Bible Translators, Inc.Language: MundurukTranslation by: Wycliffe Bible Translators, Inc.

Munduruk [myu], BrazilCopyright Information

2010, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.This translation text is made available to you under the terms of the Creative Commons License: Attribution-Noncommercial-NoDerivativeWorks. (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/) In addition, you have permission to port the textto different file formats, as long as you do not change any of the text or punctuation of the Bible.You may share, copy, distribute, transmit, and extract portions or quotations from this work, provided that you include theabove copyright information:

You must give Attribution to the work.You do not sell this work for a profit.You do not make any derivative works that change any of the actual words or punctuation of the Scriptures.

Permissions beyond the scope of this license may be available if you contact us with your request.The New Testamentin Munduruk

2010, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.This translation is made available to you under the terms of the Creative Commons Attribution-Noncommercial-NoDerivatives license 4.0.You may share and redistribute this Bible translation or extracts from it in any format, provided that:

You include the above copyright and source information.You do not sell this work for a profit.You do not change any of the words or punctuation of the Scriptures.

Pictures included with Scriptures and other documents on this site are licensed just for use with those Scriptures anddocuments. For other uses, please contact the respective copyright owners.2014-08-06UpdateseBible.orgPDF generated using Haiola and XeLaTeX on 17 Nov 2018 from source files dated 2 Sep 201882289dff-6b79-5335-974c-563b93a888ae

http://www.wycliffe.orghttp://www.ethnologue.org/language/myuhttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/https://eBible.org/find/details.php?id=myuhttps://eBible.org

Contents

Mateus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1Marcos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43Lucas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68Joo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108Atos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138Romanos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1801 Corntios . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1982 Corntios . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215Glatas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226Efsios . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233Filipenses . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239Colossenses . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2431 Tessalonicenses . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2482 Tessalonicenses . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2521 Timteo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2552 Timteo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 260Tito . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264Filemom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267Hebreus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268Tiago . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2821 Pedro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2872 Pedro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2921 Joo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2952 Joo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2993 Joo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300Judas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301Apocalipse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303

Mateus 1:1 1 Mateus 2:11

JESUS CRISTO MUWGAP EKAWNTUPMATEUS EMUDUPMUBARARAKTUP1 Kuyjeay Jesus Cristo diwatwat. Ixe Jesus tiwat ijop'in ma Davi dak, Abrao dak. Ixe Davi Abrao

naxegebit osunuy. Kuyjeay osodop ip. Tobuy osodop ip. Ite diwatwat ma. Ibr ma osodop ip: 2 Isaqueebay Abrao osunuy. Jac ebay Isaque o'e. Jud ebay Jac osunuyJud kitpiy ebay dak. 3 Peres ebayJud osunuy, Zera ebay dak. Ixi Tamar osunuy. Esrom ebay Peres osunuy, Zera ebay dak. Ixi Tamarosunuy. Esrom ebay Peres osunuy. Aro ebay Esrom osunuy. 4 Aminadabe ebay Aro osunuy. Nasomebay Aminadabe osunuy. Salmom ebay Nasom osunuy. 5Boaz ebay Salmom osunuy. Raabe Boaz xi osunuy.Obede ebay Boaz osunuy. Obede xi Rute osunuy. Jess ebay Obede osunuy.

Imn o'e. 14 em osodop14 geraes osodop.6Davi ebay Jess osunuykuyibit kukukat ebay. Salomo eba y Davi osunuy. Urias tayxibuk Salomo xi

osunuy. 7 Roboo ebay Salomo osunuy. Abias ebay Roboo osunuy. Asa ebay Abias osunuy. 8 Josaf ebayAsa osunuy. Joro ebay Josaf osunuy. Uzias ebay Joro osunuy. 9 Joto ebay Uzias osunuy. Acaz ebay Jotoosunuy. Ezequias ebay Acaz osunuy. 10 Manasss ebay Ezequias osunuy. Amom ebay Manasss osunuy.Josias ebay Amom osunuy. 11 Jeconias ebay Josias o'e, Jeconias kitpiy ebay dak.

Imn Josias o'e, itakomaay Israel naxegebitbit tujowatwanpimaBabilnia eipi be. Imno'e dak. Wara'at14 em osodop14 geraes osodop.

12 Tujowat puje, Salatiel ebay ixe Jeconias osunuy. Zorobabel ebay Salatiel osunuy. 13 Abide ebayZorobabel osunuy. Eliaquim ebay Abide osunuy. Azor ebay Eliaquim osunuy. 14 Sadoque ebay Azorosunuy. Aquim ebay Sadoque osunuy. Elide ebay Aquim osunuy. 15 Eleazar ebay Elide osunuy. Matebay Eleazar osunuy. Jac ebay Mat osunuy. 16-17 Jos Maria itop osunuy. Jac Maria itop ebay osunuy.Jesus Maria'it osunuy. Cristo i ibutet, ixe Jesus putet.

Imn o'e dak. Warara'at 14 em osodop14 geraes osodop. Ibr ma Jesus tobuy.18 Jesus Cristo kapap. Jesus xi Jos wadip osunuy. Maria i ibutet osunuy. Yukreg o'e, jewebumn awap.

Deus bigbuk o'gu'ukreg.19 Yukreg puje, Jos iboam itaybit o'e. Icmat osunuy Jos. Maria mussn pin gu osunuy ibaripy

etabun. Imnpuye Jos ibu'u osunuy jewebumn. Iba'arm suiwat ojuy.20 Jos bit ijop i'e pin pima, Deus ekawn tojotjot'ukat ma oajm Jos kay, jexeyxey bima. Jos! io'e. Davi diwacat n! Epararam gu juyMaria eju jewebumn mewadip eju. Deus bigbuk

Xipan o'gu'ukreg. 21 I'it je'kapagokatkat'it'it. Ibuten Jesus i esubutetmg. I'it puten. Judeuy bewiikrat ju'uk je'e ipiat'ajoap puxim io'eDeus ekawn tojotjot'ukat o'e Jos be.22 Soat ijop o'jebapuk. Deus o'e jekawnmuwnuwn'ukay be iap tag o'jebapuk. 23 Imn ixe o'e apn Deuso'e iap tag:

Eya'picgcg cuy epesop. Ayacat yukreg je'e. Ayacat i'it je'kap. Agokatkan je'e. Yaypan'isuat je'itgukap. Emanuel i ibuten je'e, i.

(Emanuel o'e Deus omuy wuyweju.)24 Jewurg puje, Jos o'e soat Deus ekawn tojotjot'ukato'e cebe. Deus ekawn tag Jos o'jewebumn

Maria eju. 25 I'it kap awap, o'jepo gu buk ceweju. Maria'it o'subutetmg Jesus i, ikap puje.2

1O'kap Jesus Belm ka be, Judia eipi be. Gebuje itaybit ccay oajm Jerusalm ka kay. Kasopta jujuapitaybit cc ip. Herodes Judeuy kukuk'ukat pima, oajm ip. Kaxijmap eipi bewi oajm ip.

2Poce bekicat omuy? io'e ip. Xeku Judeuy kukuk'ukan emixe bekicat. Kasopta ocetajojo ocekabekaxijmap eipi be. Tawaru ma o'jedaebapuk. Imnpuye ocetaybit bekicat o'kap iam. Ya'bacaat xeku.Ocajm ixe mubuyxi am io'e ip. 3 Imnpuye Herodes yaguybabi'm o'e, Jerusalm ka watwat tak.

4 Judeuy epay kukukay o'tomuw Herodes. Moiss ekawn imutaybitbin'ukay dak o'tomuw ixe.O'je'awero ip Herodes kay.

Poce Deus emuna je'kap? io'e cebe ip.5 Belm ka be, Judia eipi be io'e ip Herodes pe. Imn Deus ekawn muwnuwn'ukat kuy

tupmubararag o'eDeus ekawntup. 6Kuy o'e:Belm ka bewi eykukukat omuykuJud eipi bewi. Imnpuye iboceay je'e iboap ika mubogubog.Eykukukat Israel naxegebitbit mujujum je'e. Imnpuye ikabog je'e iboka, i.

Imn Deus ekawn muwnuwn'ukat kuy tupmubararag o'eDeus ekawntup io'e ip.7 Gebuje Herodes itaybit ccay o'tomuwkaxijmap eipi bewiay. Iba'arm o'tomuw. Oajm ip,

o'tomuw buye. Puju ixe kasopta o'jedaebapuk kabi beeyeipi be? i big ma o'eHerodes o'e.

Kasopta muwnuwn o'e ip Herodes eju.8 Epeju Belm ka kay Herodes o'e cebe ip. Bekicat kudadam cc epeju. Tobuxik puje, ixe awg

cuy epeyawgmuwn owebe, owebe ijo am, ixe mubuyxin am Herodes o'e itaybit ccay be.Herodes pit bekicat mubuyxin ojuy gu.

9-10Herodes ekawn co buje, o'jm ip. Belm ka kay o'ju ip. Cucum pima, kasopta o'ju cewap ip. Icokcokcc ip o'e waram, tajojom puye. Cum. Cum. Cum. O'jedaec. Bekicat tuk'a ase o'jedaec.

11Oajm ip uk'a kay. Om ip.

Mateus 2:12 2 Mateus 3:7Gebuje bekicat o'jojojo ip. Ixi eju osunuy bekicatMaria eju. O'jg'aecgcg ip bekicat topabe,

imubuyxin am. Jebubut mn'a o'yadomudip'uk ip. Ibubun o'gm ip Maria be. Ouro o'gm ip. Darut'ao'yam ip. Tade'oatup o'tupm ipmirradup. Soat o'gm ip bekicat peam.

12Xet. O'jexeyxey ip, jexet pima. Epeyepit gu juy Herodes kay Deus o'e cexey bi.

Imnpuye o'jepit ip jeipi kay wara'at e dagwi ma.13 Itaybit ccay ijm puje, Deus ekawn tojotjot'ukat o'jebapuk Jos kayMaria itop kay. Ixet pima,

jexey bi o'jebapuk. O'jekawn Jos eju. Ecenapn cuy Egito eipi kay io'e Jos be. Bekicat etujupa'um, ixi dak. Bomaku epesop cuy i'e'em

cebe. Ajm puje, epesop cuy Egito eipi be, Herodes bekicat kudadam puye. Ixe kudadam je'e yaokam io'e Jos be. Emukuyjo buje, epeju juy Egito eipi bewi io'e Deus ekawn tojotjot'ukat.

Hm hm Jos o'e.14O'jenapn. Egito eipi kay o'ju ip. Bekicat o'tujupa'um ixima dag, ixi dak.15Oajm ip. Osodop ip Egito eipi be Herodes itait pima, osodop ip. Ce' buje, o'jepit ip jeka be.Deus ekawn muwnuwn'ukat cuk adi o'jekawn kuyjeay be.Egito eipi bewi okpot otomuw, i juk o'e Deus, io'e.

Imn Deus o'e. Ipot muwnuwn o'e. Jesus muwnuwn o'e. Jos itait pima, Deus ja' mucg m o'gug.16Wara'at e dag itaybit ccay epit puje, Herodes itaybit o'e jemuguykuku iam. Cekay ip itakoma jj

o'e. Te'e ma o'e.Kuy bima kasopta o'jedaebapukxepxep koato bima. Iboam osunuy itaybit Herodes. Imnpuye

jebekitkit o'guju xepxep koatoay yaokam, pg koatoay dak yaokam. Kap'isuat tak ip o'yaokaka.O'guju Belm ka beBelm ka tg ma dak. 17 Imn Deus tak o'gug. Ja' mucg m o'gug. Jeremias

kuyje imn kawnwn o'e Deus a' dag.18Kuyje Jeremias o'e:Raquel o'ya'jojo ipRama ka beacat. O'ttn cc Raquel ya'beren. Iguycg cc o'e ixe. Iba'oreiboceay be Raquel mucok am. Bekitkit'm'm kay o'ttn. O'ttn jenaxegebitbit oe'' buye,o'guy'm puye, i juk o'e Jeremias Deus a' dag.19Herodes e' buje, Deus ekawn tojotjot'ukat waram o'jebapuk Jos kay. Ixet pima jexey bi o'jebapuk.

Egito eipi be o'jebapuk.20O'jekawn Jos eju. Kuy oe' ipbekicat aoka pinay io'e cebe. Bekicat etujowat, ixi dak. Israel eipi kay epeju juy

io'e Jos be. Hm hm Jos o'e.21Aripit. O'jepit Israel eipi kay. Bekicat o'tujupit, ixi dak. O'jepit ip. 22 Imnpit iparara o'e Jos Herodes

ipot puximArquelau buxim. Judia eipi kukukan o'e Herodes'm tieg Arquelau. Jos iboam itaybit pima,iparara o'e Judia eipi be jajm am. Galilia eipi be o'ju ip Jos jeparara pibun. O'ju ip, waram ma jexeyxeybuye.

Eguy gu juy Judia eipi be Deus o'e Jos be, jexeyxey bima.23Oajm ip Nazar ka kay. Osodop ip Nazar ka be, Judia eipi be. Imn Deus ekawnmuwnuwn'ukay

juk o'e ip bekicat muwnuwn pima.Nazar ka wat je'bapuk xeku, i.

Soat ma apn Deus ekawn muwnuwn'ukay o'e iap tag o'jebapuk. Imnpit soat etabun xipat'm ccosodop ipNazar ka wat.

31 Gebujeat kabia Joo Batista o'ju. Judia eipi be o'juJordodi beuk'a'mat pe. O'ju, Jesus Nazar ka

be bima. Ipi juacat mutaybitbin oeku ixe Joo.2Epeyepere juy ikrat muggap. Deus soat kukanap kabia jajmdaoma. Deus a'bi ijoceymuju am

jajm io'e ipi juacat pe.3-4Camelodap mugg osunuy Joo doti. Jekpumnpu dak ixee mugg osunuy. Ixat osunuy arobidadek

puximat, eit kognpi dag tak.Kuyje Isaas ixe Joo muwnuwn o'e Deus a'bi Israel naxegebit pe.Agokatkat jewwwm uk'a'mat pe, i. Imn jewwm: Soat e juy epesuemukacg wuykukukat ajmm, i. Ie juy epesuemudim ceku am, i, io'e.

Imn e'em Isaas emudupmubararaktup.5 Gebuje isu ma Jerusalm ka watwat o'ju ip Joo kay. O'ju Joo ekawn a'jo am. Soat Jordodi wbu

korerenay dak o'ju, Judia eipi beacat tak. 6 Soat ip o'jewemubatatisasan Jordodi be. O'jewemubatisasanJoo be. O'gubatisasan ixe Joo.

Deus etabun ikrat kug oceju. Imnpit ikrat epere pin oce'e. Imnpuye ocemubatisasan cuy ece io'e ip Joo be.Ijop ekawn muwnuwnay o'gubatisasan Joo. 7 Fariseuy cucum o'e ip jewemubatisasan Jordodi be.Saduceuy dak cucum o'e ip.

Joo o'jekawn cebe ipFariseuy be, Saduceuy be dak.

Mateus 3:8 3 Mateus 4:17 Deus xewi eyenapn pin, eykay itakoma buye. Eyenapn pin ikrat ipi ccat puxixim. Abu

jeymukyjo eyenapn m? io'e. Puybu'it'it buxim eyju. Wuye'ap mubapukatpu buxim eyju io'e. Apn puybu o'jenapn wuykat pewi wuykat mupik pima, imn tak eyenapn pin Deus o'supi'ajoiat pewi io'e. 8 Cg ma juy epeku soat etabun. Ikrat cuy epeyepere io'e.Imn soat itaybit e'em iguycg cc ip ikrat e'e buye iam, gas cg ma je'ku ip iam tak.

9 Tibe Deus ipiat supi'ajoat gu wuywebe, wuyju Abrao naxegebitbit puye in purut eyju e'em io'e Joo cebe ip. Cedag gu eyju jewaguydadam. Iba'ore gu Deus pe wita'a muwexat am Abraonaxegebitbiym, jekay kyjobitaym io'e. 10 Gaxn ma o'a kukat jajm ya'a'e'mat'ip takat am, yopxik am daxa be io'e. Ixe buxim Deus tak gaxn ma ipiat supi'ajoat kyjobit'may be, eywebe Jooo'e.

11 Wara'acat omuyku onomuju. Ixe obodi ma ya'buyxi. Soat podi ma ya'baca. n pit ajo pegap gucebeam? Cedag gu kuka oce ixe a'buywatwat'ukan, obog gu buye. n ma eymubatisasan idibi be. Ixebit Deus bigbuk gum eywebe, ya' dag eyeku am. Apn daxa be taixee mupik, imn tak Deus bigbukpe ikrat guy'. 12 Wuyju taixee xikxig tumntata mujm m taixee bewi. Tumntata muxipanpanwuyju tamn'a be. Taixee mupikpig daxa be. Imnpuxim Deus kyjobicay muwajejm kyjobit'mayuxewi. Kyjobicay ixe xe jeedop soat em. Kyjobit'may bit soat em ipiat supi'ajojo Joo o'e cebeipFariseuy be, Saduceuy be dak.

13 Jesus oajm Jordodi be, ixe jemubatisaan Joo be. Joo bit ibu'u o'e Jesus mubatisasan.14 Okay du ejut? Joo o'e Jesus pe. n gu bit. n ac juy ece omubatisan io'e Joo Jesus pe.15 Gas ma io'e Joo be. Omubatisasan cuy ece. Imn cuy ace, cg ma wuyeku am Deus etabun. Xipat Joo o'e.

O'gubatisan.16 Idibi bewi o'jeu Jesus. Kabi ma o'jekoce. Pukaso jo'iat o'jojojo pupumIbigbuk xipacat. Jesus kay

oajm. Om Ibigbuk xipacat cebeJesus pe.17 Gebuje Deus o'jekawn kabi bewi. Ite okpotwemukukpinput io'e. Soat em ocokcok cc cekay Deus o'e.

41 Gaxn ma Ibigbuk xipacat Jesus o'tujowat uk'a'mat pe. O'tujowat, ibigbuk kray kukukat pe

ibuyxijo am. 2Uk'a'mat pe osunuy Jesus ade kabia40 kabia. 40 ixima dak osunuy. Jeknkn gu osunuy.Repi'ajojom cc osunuy.

3 Ibigbuk kray kukukat oajm Jesus kay. Jesus io'e. Deus ipot n pima, a'bi ma wita'a juy eyamuwexat po'am, ere jj buye io'e.4 Ap! io'e. Imn e'em Deus ekawntup:Wuyetabg wuyxat o'om puye guDeus wuymutaicin puye, i. Wuyju jekukum, Deus a'buyxi buye ac,i io'e Jesus.5 Gebuje ibigbuk kray kukukat Jesus o'tujowat Jerusalm ka be, Deus a'bi ika xipacatka be.Deus eju kawnwnap'a kay oajm ipyabogat'a kay. O'jeu ibo uk'a jeje. Uk'a yaberenat'a o'yadop.

O'jomg ibo uk'abi jeje.6 n Deus ipot pima, ecewemuy'at ijop'abi jejewi ipi ju io'e. Imn e'em Deus ekawentup:Deus ekawn tojotjot'ukay guju xipan ekuk am, i. Ixey jeak ekay wita'a be ei mucakcakap puxim, i io'e.

Imn e'em Deus ekawntup io'e Satans. Deus ekawntup tomuju ecewemuy'at io'e.7 Ap! io'e Jesus.Cm paxi Deus ja' dag e'em? i'mgu juy epe'e, i io'e Jesus.

Imn tak e'em Deus ekawntup io'e Jesus.8-9 Gebuje ibigbuk kray kukukat Jesus o'tujowat co'a kayyaberenat'a kay.Ibocewi soat o'gubapuk Jesus pe. Jebacaap, ipi juacat, ipi juacat muju'ukay; soat ip o'jojojo. Idip cc

ma osodop ip. Ixe bigbuk krat kukukat ja'buyxi ojuy Jesus pe. Imnpuye ixe o'e Jesus pe: Soat kuka ijop o'gm ewebe, owap n a'ecgcg puje, omubuyxin puje dak io'e.10 Ap! io'e Jesus. Ecenapn oxewi, Satans! Deus ekawntup e'em:Xipat n i juy epe'e Deus pe ac, i. Deus a' kay ac epesop kyjobineykukukat a' kay, i Jesus o'e.11 Imneju o'jenapn ibigbuk kray kukukat Jesus xewi. Deus ekawn tojotjot'ukay oajm ip Jesus

buywat am gebuje bit.12 Itaybicay Jesus pe o'guwn ip Joo omuy daomnmnap'a be iam. Imuwn puje, o'ju Galilia eipi be

Jesus.13 Jesus o'ju Cafarnaum ka kay. Nazar ka bewi o'ju. Oajm. Osunuy Cafarnaum ka be iodi xeGaliliadi

xe. Zebulom eipi be osunuy, Naftali eipi be dak.14Kuyje Isaas juk o'e Deus a'bi:

15 Judeu'may kabiaat ccat o'jojojo ipyobogat. Jeipi be o'jojojo ipGalilia watwat, iodi wbu watwat,Jordodi winabuat ka watwat tak. Zebulom watwat o'jojojo ip, Naftali watwat tak. 16 Kabiokbog pekaxikxik'iay kabiaat o'jojojo. Kabiaat ccat oajm kuy je' ojuyay kay, i juk o'e Isaas.

O'jekawn kuyjeay be.17 Ibocewi Jesus kawnwn o'e adeay be.

Mateus 4:18 4 Mateus 5:14-16

Ikrat mujurgrgap cuy epeyepere! Eyguycg cuy epesop, ikrat kug puye. Deus soat kukanap kabiajajm dao makabi beat soat kukanap io'e.Imn soat em kawnwn o'e Jesus.

18Pg kabia Jesus Pedro o'jojojo, Andr dak. Andr Pedro kitpit osunuy. Pedro butet osunuy Simo Pedroi. Ixey o'jojojo Jesus. Xgxg'i bima Galiliadi wbu be o'jojojo. Axima bubuap xikxig ip o'e iodi be, aximabubu'ukay osodop ip puye.

19 Epesot okay, oweju jekuku am Jesus cebe ip. Axima bubu'ukaym cuk adi epesop. Igas kawnidipat epeguwnuwn ijodiat pe imutabun ip okay io'e Jesus cebe ip.20Axima bubuap o'suiwat ip dao ma.

O'ju ip Jesus kay, ceweju jekuku am.21 Jesus wara'acay o'jojojoxepxepayTiago, Joo dak. O'jojojo, ibocewi cucum pima. Joo Tiago

kitpit osunuy. Zebedeu ipotpoy osodop ip. Kobe be osodop ip Zebedeu eju. Axima bubuap muwaketkeno'e ip.

Epesot okay, oweju jekuku am Jesus o'e Zebedeu ipotpoy be.22Kobe o'suiwat ip, jebay dak. O'suiwat ip cekobe be.

O'ju ip Jesus kay. Dao ma o'ju ip, Jesus eju jekuku am.23 O'ju Jesus soat tagGalilia eipi dag. Adeay mutaybitbin o'e Deus eju kawnwnap'a be. Kawn

idipat muwnuwn o'e adeay be. Deus soat kukanap muwnuwn o'e. Iwtaxipipiay o'gu'ada'ada.Ibaca'may mubacacan o'e Jesus.

24 Imneju itaybicay Jesus awg o'guwnuwn. Soat Sria eipi beacat o'jekyjojo. Soat iwtaxipipiay:ipi kugay, ibigbuk krat kugay, yaguybabi'm'ukay, ijebit e'at puximay; soat ip o'tujowat Jesus kay.Soat ip o'gu'ada. 25 Adeay o'ju ip Jesus tomujuade jj. Galilia eipi bewiay, Dez Cidades ka bewiay,Jerusalm ka bewiay, Judia eipi bewiay, Jordodi winabu wiay; soat ip o'ju Jesus tomuju.

51 Adeay jojom pima, o'ju Jesus, ade jj ip puye. Co'a kay o'ju. O'jeu co'a dag. Oabik iboce. Cebekitkit

oajm Jesus kayceweju etaybitbinay.2 Gebuje o'jekawn jebekitkit pe. Imutaybitbin o'e Jesus.3 Icokcok okay itabutpinay, jetaybicap puye io'e Jesus. Itaybit ip Deus oce mubacanucan pima

ac, Deus a' dag oceku iam. Icokcok ip, soat em Deus xe jeedop puye.4 Waay dak icokcok ip Jesus o'e. Epettn gu juy epesop, Deus waay be e'em. Imnpuye

icokcok cc je'e ip io'e Jesus.5 Icokcok ya'kadidim warara'cat kukay. Xipacat je'jat ip Deus xewiapn Deus o'e'e iap tag.6 Icokcok cc jeedop ipDeus xe cg ccay. Apn idibi kay wuyju, wuybipuruk pima, imn tak Deus

bikuyap kay ixey dak jajm. Apn puybit kay dak wuyrere bima, imn tak Deus bikuyap tag jeku pin ip.Imnpuye Deus ibikuyap je'gm cebe ipcg ccay be. Icg cc e'em ip io'e Jesus.

7 Icokcok cc jeedop wara'acat kay itabotaidabotbocay io'e. Deus tak itabotaidabotbot jeenuycekay ip io'e Jesus.

8 Icokcok cc jeedop ipyaguy'isuay. Deus cocom jeedop ip io'e Jesus.9 Icokcok itakomaat mudinudin'ukay. Jekpotpoy buxim Deus tak jukuk ip io'e Jesus.10 Icokcok cc jeedop ipDeus bikuyap tag jekuku'ukay. Ipiat ajojom ip, Deus bikuyap tag jekukum

puye. Imnpit soat em Deus xe jeedop ip io'e.11 Okay eyetabut puye, adeay itakoma jeedop eykay. Imnpit eycokcog ma epesop io'e cebe ip.

Eycokcog ma epesop, eymuymuy ip pima, xipat'm eykuk ip pima dak, eyawg mukrrrm ip pima dak.Eycokcog ma epesop itakomaay imn jeykuk, okay eyetabut puye Jesus o'e. 12 Imn tak kuyjeay Deusekawn muwnuwn'ukay xipan gu o'jukuk ip. Eycokcog cc epesop. Kabi be bit, Deus xe bit, ade kugepesopidipat kug io'e Jesus.

13O'jekawn jebekitkit pe. Wuymutaybinap muwnuwn o'e Jesusimnpuximap ekawn. Ipi juacat pima eyju, kawta buxim epesop io'e. Kawta tayu buye, xipat cc. Imnpit tak'm

puje, xipat gu kuka. Te'e ma kuka atakuk. Apgm tak takug kuka acesop? Taxik am ac. Taxik puje,tamucakucag kuka wuyju io'e Jesus.Imnpuximap kawnuwn o'e Jesus. Kawta wuyxat mukun. I'o pin wwuyju, wuyxat pe kawta opop puye.Imnpuxim Jesus kay itabucay ekukuap cuy ipi juacat mudim. Jekuku ojuy ipi juacat Deus a' dag, Jesuskay itabucay ekukuap jojo buye.

Tayu'm pima bit, xipat gu kuka kawta. Acetaxik kuka, tamucak am. Imnpuxim tak cebekitkit Jesus kayitabut'm'm jekukum pima bit, xipat gu kuka, ipi juacat mudim'm kuka buye.

14-16 Ipi juacat etabixe kabiahamat puximay epesop io'e Jesus. Xipan eyekukuap cocom pima ip,Deus awg mubuyxin jeedop ipwuyebay awgkabi beat awg io'e Jesus. Apn e dag wuyjojo but,kabiaham pima; imnpuxim Deus awg buxin put warara'acay, xipan eyju jekukum pima io'e Jesus.

Ipi juacat eyju bima, kabiaat puxim epesop io'e. Agokaxiri co'a be wuysukamuy bima, ika ba'armgu o'sukadop. Ikamunm pa'ore. Kuy bi ma ikabapuk soat pe, co'a jeje buye io'e. Eyju dak iba'arm guepesop, xipan epekuku bima. Soat pe eyekukuap je'bapuk. Imn ipi juacat pe kabiaat puxim eyju, itaybit ippuye ajo xipat Deus xe iam, eyekukuap cocom ip pima io'e.

Mateus 5:17 5 Mateus 5:34 Lamparina musop puje, ico diotpe gu ajomuy. Uk'a be acejomg imn ceje. Um ma ajomuy kabia i'e

am soat uk'a beat kay, soat ijo but am.17O'jekawn Jesus jebekitkit pe. Epeyewaguy gu juy Osodot teku Moiss ekawn mu'm m, Deus ekawn muwnuwn'ukat

imutaybitbinap mu'm m tak i. Imgm gu ojot. Ojot ma imutaybit am apn ape iboap ekawn osodopiam io'e Jesus. 18Moiss ekawn i'm pa'ore cebe ip. Soat Deus o'e iap tag je'bapuk io'e Jesus. Kabioi'm kuka, ipi dak. Deus ekawn pit i'm gu. Pg a' dak ka'ma ma i'm. Soat epa'map jajm. Iboapekawn tak jeedopMoiss ekawn. Iboap kay gebum cuy epesop io'e.

19 Imnpit pgpg Moiss ekawn kay gu. Kyjobit gu ip Moiss ekawn kay. Warara'acaymutaybitbin ip kyjobit'm m Moiss ekawn kay. Kabi be bima, Deus xe bima, Teku Deus a' kays. Xipatput ac teku, i je'e soat kyjobit'may be.

Pgpg ma Moiss ekawn kay jj. Kyjobit cc ip. Warara'acay mutaybitbin ip kyjobit amMoissekawn kay. Kabi be bima, Deus xe bima, Teku Deus a' kay jjat. Xipacat teku, i je'e soat kyjobicaybe.

20 Oguwn eywebe: Deus bikuyap tag eyeku bimap ac, eywebe ajm put Deus kay. Fariseuy bodi maDeus bikuyap tag eyeku'm pima, Deus xe gu epesop soat emMoiss ekawn imutaybitbin'ukay bodi madak io'e Jesus.

21 Eyju juk epeya'jojo apn Moiss o'e iam.Epeyaoka gu juy. Pg em tak ka'ma. Wara'at o'yaokaiat epetujowat cuy ibimmat ekawn coco'ukatpe, i Jesus o'e.

22 n pit e'em eywebe: Soat cuy epetujowat ibimmat ekawn coco'ukat kayjewago kay itakomaay.Iboce ipiat supi'ajoat itakomaat pe. Ka'maat ma n, i'e'e'ukat pe bit itakomaat podi ma ipiat supi'ajoatibimmat ekawn coco'ukay kukukat a' dag. Akpidapi, i'e'e'ukat pit daxabog kay je'juipiat'ajoat kakay io'e.

23-24 Imneju eykitpit epegudin cuy, eykay itakoma bima. Immap epesuiwat Deus eju kawnwnap'abe. Ajo epetojot img mDeus etabixeat'a be, ijop epesuiwat. Epeju juy eykitpit kay, imudin am io'e Jesus. Epeju juy, juk epem ma'gu Deus tuk'a be. Epeju juy, eyju gebum puye Okitpit itakoma okay, i io'eJesus.

Eykitpit mudin puje ac, epeyepit immap m m Deus pe io'e Jesus.25Eybure eymuymuy bima, eyweroap teida'm pima, daoma juy epegudin eybure. Xipan epeyekawn

io'e Jesus. Cucum pima ibimmat ekawn coco'ukay kay, xipan epeyekawn cebe io'e. Imn eyekawn'm pima, imudin'm pima, eymuymuyat eydujowan ibimmat ekawn coco'ukay xe.Ixey eydujowan daomnmnap'a kukat kay, eymg m daomnmnap'a be. Eyenapn pa'ore kuka epe'eibocewi bit io'e. 26 Icmn n e'em eywebe. Daomnmnap'a be epesop soat em. Soat gu eyeweroapteida'm pima, jeymujm gu ip daomnmnap'a bewi io'e Jesus cebe ip.

27Moiss o'jekawn kuyjeacat pe Jesus o'e.Ecepo gu juy wara'at ayacat ejuetayxi eju ac. Aoy dak jepo gu juy ip wara'at agokatkat ejujektopeju ac, i io'e.

Eyetaybit iboam io'e Jesus. 28 Imnpit n e'em eywebe: Ayacat kay ag pima eyju, dabi'o pin pima dak,kuy ceweju jepo iap co'i epe'e. Eyaguy be ma kuy ibapuk ayacat kay io'e Jesus. 29 Imnpuye epeyeperejuy jeakap ikrat kay. Eyba'at kadiata'm pima bit purut, kuka ikrat epegug. Imn ikrat epegug guipiat'ajoap puxixim io'eJesus o'e.Imn Jesus o'e, Jesus xe wuyta wuybikuyap puxim. Wuybikuyap pewi wuyju ikrat kay bima, iboapibikuyap tag jekukum gu juy acesop. Pug m tak ka'ma.

30Epeyepere juy ikratmugegap tak io'e Jesus. Eyba'at kadiatpu'mpima bit purut, kuka eybumikrat epegujurg. Imn ikrat epegug gu, ipiat'ajoap puxixim io'e Jesus.Imn Jesus o'e, Jesus xe wuyba wuye'eap puxim. Wuye'eap pewi wuyju ikrat mubapuk pima, iboap e'eaptag jekukum gu juy acesop. Jepere juy wuyju.

31Moiss o'jekawn waram kuyjeacat pe.Agokatkat jetayxi epere pin pima, otayxim gu n gas bit iaptup cuy tupm cebe. Imn cuy etupm cebe,cepere am, i Jesus o'e.

32 n pit e'em eywebe: Agokatkat jetayxi epere buje, jetayxi wara'at eju o'jepo gun ma'gu, ixe agokatkatikrat kug Deus xe. Ixe ayacat waram jewebumn puje, ikrat kug Deus xe, itop ikrat o'gug buye.Wara'at agokatkat tak ixe ayacat eju jewebumn puje, ikrat kug Deus xe io'e Jesus.

33Moiss o'jekawn.Icmn cuy epe'e. Eybu'um gu juy eytabucap kay epesop. Eya' dag cuy epeku soat em. Eya' kay juyepesopajo imugap ojuy iap kay. Kuy juk epeyekawn Deus pe: Wa' kay'm pima, ipiat osupi'ajoatowebe, i juk epe'e. Imneju eya' kay juy epesop, i io'e Jesus.

34 n pit e'em eywebe: Eyetabucap epe'e bima, epeyekawn gu juy Deus pe: Wa' kay'm pima, ipiatosupi'ajoat owebe, i gu juy epe'e. Pg em tak ka'ma io'e Jesus. Etaybit icmnkabi kake. Imnpuximcuy etaybit icmn e'emn ewebe, i'mgu dak cuy epe'ewarara'acat pe. Imn epe'e bima, Etaybit icmnDeus kake, i bima bit purut ka epe'e, kabi Deus abikbikap puxim puye. Imn pima pit purut ka epe'e, Deuskabi be omuyiat puye.

Mateus 5:35 6 Mateus 6:1335 Etaybit icmn ipi kake. Imnpuxim cuy etaybit icmn e'em n ewebe, i'mgu dak cuy epe'e

warara'acat pe. Imn epe'e bima, Etaybit icmn ipi o'gugiat kake, i bima bit purut ka epe'e, ipi Deusimnka buxim puye. Imn pima bit purut ka epe'e, Deus ipi o'gug buye.

Etaybit icmn Jerusalm ka kake. Imnpuxim cuy etaybit icmn e'em n ewebe, i dak mgu juyepe'e warara'acat pe. Imn epe'e bima, Etaybit icmn Jerusalm ka watwat kukukat kake, i bima bitpurut ka epe'e, Deus Jerusalm ka watwat kukukat ccat puye.

Imneju epe'e gu juy soat pe. Pg em tak ka'ma. Soat kake ip, Deus a'biat ebapukpukap puye.36 Etaybit icmn wa'a kake. Imnpuxim cuy etaybit icmn e'em n ewebe, i dak mgu juy epe'e

warara'acat pe. Imn gu juy epe'e, eywebe iba'ore buye yaypan'isuat waram ebapuk am, yaypan cc buje;eywebe iba'ore buye dak yaypan cc ebapuk am, yaypan'isuat pima io'e Jesus.

37I juy epe'e, Icmn, i. I dak epe'e, Ka'ma, i. Imnac epeyekawn cuy, ibigbuk kray kukukatpewi beku wara'at ekawn ajmjm puyedapxi iap ekawn ajmjm puye io'e.

38Moiss cuk o'jekawn.Agokatkat ta'm pima, eyju dak wara'at epesutamu'm, i. Agokatkat ty'uk puje, wara'at tak epety'ukcuy, i io'e Jesus.

39 n pit e'em eywebe: Ikrm eykukay eyba'at kadi eydopaoka buje ip, wara'at kadi koreren epe'eeydopa, wara'at kadi eydopaoka am io'e Jesus. Ikrm gu juy ip epejukuk io'e. 40 Eyekamixa kayip pima, ibimmay kay eydujowan pima, epegm cuy cebe ip. Eyekabek tak epegm io'e Jesus. 41Wara'at ka bewiat sorara a'bi pg kilometroat tag jebubut eymudujowan puje, epeyetujowat cuy xepxepkilometroat tag.

42 Eyxewi iojuy buje, epegm cuy cebe. Eyweju o'jekawn pima: Eybubut epegm cuy owebe darem.Waram imm eywebe ma, i; darem cuy epegm cebe io'e Jesus.

43 Kuyje Moiss o'jekawn.Eyduk'a xeay xipan epejukuk, i. Eykay itakomaay bit xipan gu juy epejukuk, i io'e Jesus.

44 Gas oce eywebe: Eykay itakomaay xipan cuy epejukuk. Xipan gu eykukay beam cuy epeyekawnDeus eju io'e Jesus. On odin ip cekay, i juy epe'e, kawnwn pima Deus pe.

45 Imn jekukum pima, kabi beat ipotpoym epe'e. Soat peam Deus kaxi o'guju kabi bexipacaybeam, xipat'may beam tak io'e Jesus. Soat peam tak Deus muba'at o'guju ipi kayicgat peam,cg'mat peam tak io'e. 46Eykayay ac ikukpin eyxe bima, imn xipat Deus xe du? Ka'ma. ApnpuyeDeus a'bi xipacat mapwiwim eyju? Jeyipi iecugap peamdinheiro bubu'ukay imn tak ixey xe jekayayikukpin jekuku ipeyxe cekay'm ccay imn jekuku ip. Eykay'may dak xipan cuy epejukuk io'eJesus. 47 Eyburey eju ac eyekawn puje, ajo gu e'em cc eyju. Imn tak Deus kay itabut'may jekukuip.

48 Wuyebay xipat ccat soat em. Ixe buxim cuy epesopwuyebay icmat puxim cuy epesopkabibeat puxim io'e Jesus.

61O'jekawn Jesus jebekitkit pe. Eyday'em'um cuy epesop io'e Jesus. Wara'acay be eyjojoap puxim gu cg ma epekuku io'e.

Imn cuy epegug gu ixey be eyjojoap puxim. Imn epegug bima, Deus xewi ka'mgu jeyjat, eye'eappuye. Ixe kabi beat xewi ka'mgu epejat io'e ya'jojo'ukay be. 2 Imnpuye ibubutbet'mat kayeyetabotaidabotbot pima, cebe eyebutbut'in mm pima, eyawg epeyawgmupgpg gu juy Jesus o'e. Eymuguykuku'ukay jawg mupgpg ojuy ip imn ma. Deus uk'a be jawg mupgpg ip, e dag tak.Jeburey ekawn kay jj ip, Xipat ccat n, i bima cebe ip. Iboap ekawn kay jj ip. Icmn oce eywebe.Jebikuyap tag je'jat ip. Imnpit ka'ma ma je'jat Deus xewi io'e Jesus ya'jojo'ukay be.

3 Eyju bit ibubutbet'mat pe imm pimap, iba'armma juy epegm, jebure jjat cuy itaybit gu imm je'e io'e cebe ip. 4 Iba'arm imm pima eyju, ixe kabi beat o'jojojowuyebay. Xipacat je'gmeywebe. Xipat n oxe, Deus e'em eywebe io'e Jesus.

5 Eyju bit warara'acat muguykuku'ukat puxim gu juy epesop. Soat etabutpe ip kawn pin Deus eju.Deus eju kawnwnap'a be kawn pin ip soat etabutpeuk'a ukpibubu dag tak. Warara'acat pe jejojoanac ip kawnwn Deus eju. Warara'acat kawn m ojuy ip. Xipat ip. Deus kay jj ip, i. Warara'acato'jewaguy cebe ip ojuy ip. Wararacat ijojom ip iap ac je'jat ip. Deus xewi bit ka'ma ma je'jat ip.

6 Eyju bit eyduk'a be juy epem, Deus eju kawn m Jesus o'e cebe ip. Eyduk'a exntabijuy epetomudip, warara'acat pe eyjojoap puxim. Epetomudip, kawn m kabi beat ejuijo ba'oreatejuwuyebay eju. Deus imn eyjojo. Xipacat je'gm eywebe. Xipat n oxe, i'e'em tak eywebe io'e Jesuscebe ip. 7Deus eju kawnwn pima, eyejoojuyap ade em gu juy epeyekawn io'e. Imn Judeu'mayo'jekawn ip Deus baroy be. Tybe ocekawn kay ya'jojo je'e oceju adema kawnwn puye in je'e ip. 8Eyju bit ka'ma. Imn epeyekawn gu juy Deus eju. Deus eyebay buxim. Kabi beat teku. Eyekawn awap,itaybit ajo-kug gu eyju iam io'e.9 Imn cuy epe'e, Deus eju kawnwn pima: Bay! i juy epe'e kabi beat pe. Soat cuy ibuyxin ebutet

kug jeenuy, i. 10 Gaxn ma juy soat kukukan eguy, i dak. Soat kukukan eguy bima, ipi juacatcuy jekukum jeedop ip ebikuyap tag apn kabi beacat cucum ip ebikuyap tag, i. 11 Gas ocexancuy egm ocewebe, i. 12 Apn oceju gebum gu apn warara'acay be juk adi warmtag ocekukiap kay; imn tak gebum gu juy eguy apn cuk adi ikrat ocegujurgrg iap kay, i dak. 13 Oca'

Mateus 6:14 7 Mateus 7:5mubacanucan cuy eguy ocewebe ikrat mujurgap puxim. Ikrat tak eju'uk cuy ocewebewi, idak cuy epe'e io'e Jesus.

Imn ma juy epe'e Deus eju kawnwn pima io'e. 14 Eyju gebum'm pima apn warara'cay bejuk adi ikrm eykuk iap kay; ikrat epegujurgrg cc ma'gu, Deus tak jegebu gu apn juk adi ikratepegugg iap kay. Kabi beat jegebu guwuyebay io'e. 15 Eyju gebum pima bit apn warara'acay bejuk adi ikrm eykuk iap kay, Deus tak jegebu apn juk adi ikrat epegugg iap kay. Wuyebay xeku io'eJesus.

16 Deus kay gebumap kay jeknkn'm pima eyju, eyguycgcg gu juy epesop. Eymuguykuku'ukayiguycgcg oekuku ip, Deus kay gebumap kay jeknkn'm pima ip. Iguycgcg oekuku ip, soat itaybitojuy, Teku Deus kay gebumap kay jeknkn gu iam. Jeburey juk o'jekawn ip. Deus kay jjat teku, i.Imnpuye jebikuyap tag cuk o'jat ipsoat ma. Iboap kay gebum cuy eyju io'e Jesus. 17 Eyju bit Deuskay gebumap kay jeknkn'm pima, epeyewedopawuywuy juy. Epeyewedapmusem cuy dak io'e. 18Imn wara'acay itaybit gu ip teku jeknkn gu iam. Deus ac je'e itaybit iba'arm jeknkn gu teku iam.Ijo ba'oreat ac itaybit. Xipacat je'gm eywebe. Xipat n oxe, i dak e'em Deus eywebe io'e Jesus.

19O'jekawn jebekitkit pe. Eywebeam ade bubut epeguxipan gu juy epesop Jesus o'e. Ijoce imuxipan gu juy. Ijoce kopi'i

eybubut jo'o. Hi'ep eybubut iokok an e'em Ibukurukat eyduk'a be m'm eybubut tujupa'um am io'e.20 Kabi be bit Deus xe epesop soat em. Eycokcok cc epesop. Kopi'i kake gu Deus xe. Hi'ep kake gu dak.Ibukurukay kake gu dak io'e. 21Eybubut ijodi bima soat em gebum epesop eybubut kay. Kabi be eyguypin pima bit, gebum epesop kabi beat kay. Imnpuye eyckck cc epesop Deus xe soat em io'e Jesus.

22 Wuyeta kabiaap puxim. Wuyjebit peam ixe kabiaap. Wuyetadip pima soat ijo but wuywebe. Kabiadag ajeku. Soat ijobucap wuyekukuap puximDeus xe cg ma wuyekukuap puxim. 23Wuyetakr bimabit, ijo ba'ore wuywebe. Kabiok tag ajeku. Kabiok tag jekukuap ikrat mujurgrgap puxim. Imnpuyekabiaap kabiok e'em pima, kabiok cc e'em wuywebeam. Ikrat mujurgrg cc wuyjuy.

24 Pg'a be, uk'a be bima, iba'ore ibuywatwat'ukat pe xepxepay beam kapik am. Kariwaway wara'attagtagtag e'em pima, itakoma kuka o'e pg kay, jekariwa kay, wara'at jekariwa ikuk pin cc bima. Kyjobitkuka o'e pg a' kay, wara'at a' kay kyjobit'm pima. Imnpuxim dinheiro kay jj bima, Deus kay jj guepe'e io'e Jesus. 25 Imnpuye oguwn eywebe: Eyaguy'm gu juy epesop eybubut kay Jesus o'e cebeip. Ajo paxi acejo'o? i'mgu juy epe'e io'e. Ajo paxi acetikn? i'mgu dak cuy epe'e io'e. Ajo paxi acegumwuydotim? i'mgu dak cuy epe'e. Xipat eyxat kug pima, eydoti kug pima dak. Imnpitibodi ma xipat soat em Deus xe eydop am io'e.

26 Gebum cuy epesop was kay io'e Jesus. Pupum ip kabi be. Taidadam gu ip. Jeku beat tak pupumgu ip, jeku bewiat mn'a be img m. Imnpit Deus ixat mm cebe ipwasy be. Deus xe was teibogguwuyebay xekabi beat xe. Imnpit ag cekay ip. Imnpuxim wuykay dak soat em ag. 27 Ade koatomabuk wetabg oguy iap kay gebum cc bima, eyetabg xe'e? Ka'ma. Gaxn ma aco'i epe'.

28 Pm eydoti dak? Apnpuye eyaguybabi'm eydoti kay? Eyaguybabi'm gu juy. Gebum cuy epesopapn tmntitit aypapan iap kay. Tmntitit kapikpig gu. Jesay muggm gu dak ip. 29 Icmn n e'emeywebe. Salomo ibubut adeat osunuy. Idip ccat kug osunuyjesay kug. Salomo dipap podi ma bit titiptip tagatip. 30 Gasma tmntitit titetabg e'em. Kuyaje bit tite' e'em. Titip Deus a'bi. Imnpuxim ja'bidak eyemukaypinput je'gm eywebe. Eyetabutsu ma'gu cekay io'e Jesus. 31 Imnpuye eyaguybabi'mgu juy epesop. Ajo paxi acejo'o? i'mgu juy epe'e. Ajo paxi acetikon? i dak. Ajo paxi acegum? i dak io'e. 32 Judeu'may yaguy'm iboap kaysoat kay. Eyebayat pit itaybit eyju ikug'm pima iamkabibeat.

33 Koap gebum cuy epesop Deus soat kukan je'e iap kayDeus ebikuyap kay dak. Imn gebum pima,Deus soat je'gm eywebe. Eyxan je'gm, eydotim tak io'e.

34 Imneju eyaguybabi'm gu juy epesop kuyajeat kabia kay. Kuyaje jajm pima, eyetaybit epe'e ajoo'jebapuk ixe kabia iamajo xipat, ajo xipatpt tak. Gas bit eyaguybabi'm gu juy epesop kuyajeat kabiakay io'e Jesus.

71O'jekawn jebekitkit pe. Eykr jj Deus xe, i'mgu juy epe'ewarara'acat pe. Imn takDeus Eykroxe, i'mgu je'e eywebe.

2 Ikrat kug n, i'mgu juy epe'e warara'acat pe. Imn e'em'm pima, Deus Ikret kug eyju, i'mgudak je'e eywebe. Apn warara'acat pe eyekawnap puxim Deus tak je'e eywebe ajo xipat jexe, ajo xipat gujexe. Warara'acat pe epegm pima, Deus tak je'gm eywebe. Apn cuk epegm iap puxim epejat io'eJesus.

3 Wuymutaybitbinap ekawn muwnuwn o'e Jesusimnpuximap ekawn. Jebekitkit peimuwnmuwn o'e, itaybit am ip. Warara'acat ekukuap mukorm m, wuyekuku bima, imukormaptm puxim Jesus xe, ip puxim tak cexe. Imnpuye Jesus o'jekawn jebekitkit pe.

Te'ema eyju jeakag eybure eta beatmtmkay, eyeta beap'ip cocom'mpima. 4Te'ema eyju e'emcebe:Ma. Otmtm'uk eta bewi, i, eyeta beap'ip cocom'm pima io'e Jesus. 5 Eyju jewemuguykukukum.Koam eyeta beap'ip cuy epeyop'uk.

Yop'uk puje, iba'ore gu je'e eyewebe tmtm'uk am eybure eta bewi. Yop'uk puje, xipan epe'e ijojom io'e.

Mateus 7:6 8 Mateus 8:4

Imn Jesus wuymutaybitbin warara'acat kay gu juy acejeak iamwuyekay ac juy acejeak ikrat mugbuje iamyopit ma ikrat mug buje iam yobog ma ikrat mug buje iam tak.

6 Wekawn icmn io'e Jesus. Soat pe gu juy epeguwn wekawn. Akurice buximay be gu juyepeguwn, wa' kay gu ip puye. Ya'purug jede ip. Warmtag webekitkit o'jukuk ip Jesus o'e. Xipatma wekawn. Soat pe gu juy wekawn epeguwn. Dajebaro buximay be dak gu juy epeguwn. Itaybit guip ya'dip ma iam. Ixey be wekawn kawn te'e maap puxim Jesus o'e cebe ip.

7O'jekawn jebekitkit pe.Deus xewi juy epejoojuy. Iojuyjuy bima, epejat. Ixe xewi juy epejokudada. Ikudadampima, epetobuxik.

Ixe xewi iojuyjuyap xntabi be tagtagtag'iap puxim. Xntabi be tagtagtag'i bima, tomudip'uk ip eymumm. 8 Soat ojuyjuy'ukat je'jat; soat kudada'ukat tobuxik; xntabi tagtagtag'iat pe xntabi tomudip'uk ip io'e.

9Wita'a gu epeyam eyipotpot pe Po'a kay n, i'e buje. Ka'ma ma ey'in wita'a o'yam kuka cebepo'a yamap tieg. 10Puybu gu epesubum cebe, Axima kay n i'e buje. Kamama ey'in puybu o'subumkuka cebe aximamap tieg. 11 Eyju ikrat kug. Imnpit eyju ma xipacat mm eyipotpoy be. Apneyju immap podi ma eyebayat pit xipacat mm jexewi iojuyjuy'ukay bekabi beat pit. 12 Eybikuywarara'acat pe xipan eykuk am. Imnpuye xipan cuy warara'acat epejukuk. Iju Moiss ekawn, Deusekawn muwnuwn'ukay emumutaybitbinap tak.

13 Jesus tak o'jekawn. Epem cuy xntabi itok't tag. Xntabi itokbog pit daxabog kay wuymujujuap e maipiat'ajojoap kay.

E pa'ore'mat e. Xntabi itokbog. Ade wuyjuy ie dag jekukum. 14 Xntabi itok't pit e pa'oreat e xntabi.Wuytait'icap e. Pgpg ma wuyjuy ie dobuxikxig.

15 Jesus dak o'jekawn jebekitkit pe. Eyday'em'um cuy epesop eymuguykuku ojuyay kayjewexe Deus ekawn muwnuwn'ukay kay.

Omuyku ip. Ovelha jo'i ma'gu ip jajm, badi bit ip ika'uay buxim, akurice buxim. Eykay itakomaay maip, xipacat co'iay ma'gu ip jajm io'e. 16 Eyetaybit widah ya'a'e gu e'emuva'a iam. Eyetaybittak aru'ip tag figo'a'e gu e'em iam. Imn eyetaybit widah, aru'ip tak. Ya'a nomuju eyetaybit iboym.Imnpuxim tak eyetaybit je'e abuy jewexe Deus ekawn muwnuwn'ukay iam. Xipat'm cekukuaptomuju eyetaybit ixeym.

17 Yopxipacat'ip ya'a xipat e'em. Yopxipat'mat'ip ya'a dak xipat gu ma e'em. 18 Yopxipcat'ip pityaku'm an gu aypatpan. Yopxipat'mat'ip tak yaku an gu aypatpan. 19 Yop yaku'mat'ip soat wuyjuixikxig, takatkan daxa be ixik am. 20Apn yopxipat'mat'ip ya'a dak xipat gu ma e'em; imnpuxim jewexeDeus ekawn muwnuwn'ukay xipat gu jeku.

Imneju eyetaybit epe'e pebicay jewexe Deus ekawnmuwnuwn'ukay xipat'm cekukuap tomuju io'e Jesus.

21Deus soat kukanap kabia je'e ip owebe: n ocekukukat, i. Soat pit jem gu Deus xe kabi bewebayibikuyap tag cekuibiy ackabi be omuyat a' kayay ac Jesus o'e.

22 Gebujeat kabia Deus abuy ikrat kug iap guwn. Adeay je'e'e ip owebe: Ocekukukat! A'biocekuku. Xipacap oceguwnuwnDeus soat kukukaniap muwnuwn oceju, i. A'bi ibigbuk krayocegujmujem wuyjuy xewi, i dak je'e. A'bi ocewebe i'e ba'oreat ocegubapukpuk, i dak je'e.

23 Gebuje n je'a'bu. Wetaybit gu oguy eyjum. Pg em tak ka'ma, ioce'e Jesus o'e. Wede epe'e oxewi. Ikrat

muggm ac epekuku, ioce'e dak Jesus o'e.24 Wa'kayay itaybicat puxim ipagokatkat puxim ixey wekawn coco'ukay. Ixe agokatkat uk'a

o'yamuy wita'a jeje. Uk'a'abi'ip o'yopmuy wita'a jeje. 25Muba'at oajm wita'a jejeiat'a kaymuba'atxixi.Muba'at idibi o'timubog. O'tiajm. Kabidoxixi dak o'subidoakaka. Imnpit o'ya'at gu yacem puye, wita'ajeje buye io'e Jesus cebe ip.

26Wa' dag gu jekuku'ukay itaybit'mat puximwaramtag ma uk'a o'yamuyiat puxim ipwekawnkay'mayu. Wa'jojom ip. Inaka kyjobit gu ip wa' kay. Warmtag uk'a o'yamuyiat puximagokatkatpuximyaguyba'armat puxim. Ixe agokatkat uk'a o'yamuy ipi ju, ka'oririt pe. Cem gu o'yamuy.

27 Muba'at oajm ka'oririt peat'a kay. Idibi o'tiajmtibogati. Kabido dak o'subidoajm. O'subido'atbidobog ya be. O'ya'at. Igo'a o'ya'm cc, o'ya'at puye io'e Jesus.

28 Soat yaguybabi'm ip osodop, Jesus ekawn epere buje. Wara'an wuymutaybitbin Jesus io'e ip. Idim cc teku wuymutaybitbin io'e ip.29 Ja'bi imutaybitbin Jesus osunuy. Moiss ekawn imutaybitbin'ukay buxim gu imutaybitbin osunuy.

81 Guyjom o'kop Jesus co'a bewi. Ade dak o'kop ip Jesus tomuju. 2Kopkom pima, ierepat oajm Jesus kay,

jemu'ada am. O'jeg'aecgcg cewap, Jesus ya'buyxiat puye. Kariwa io'e Jesus pe. Ebu'u'm pima, omu'adam ece io'e Jesus pe.3 Obu'u gu. Jemu'ada n Jesus o'e. O'jebaepucg. O'gucay. O'je'ada dao ma. Ierep topibit xipat o'e.4 E'adaap cuy eguwn gu warara'acat pe io'e. Pa kay juy eju io'e. Ecewemubapuk cebe

emu'adaam itaybit am io'e. Xepxem cuy pukaso egm pa be Moiss ekawn tag. Imn ece'e soatijoceay itaybit am Jesus ierepat o'gu'ada iam. n pit eguwn gu e'adaap. Pa ma juy guwn e'adaap Jesus o'e ierep tibit pe.

Mateus 8:5 9 Mateus 8:32 Hm hm io'e.5 Cafarnaum ka be Jesus ajm puje, soraray kukukat oajm. Jesus kay oajm. Kariwa! io'e Jesus pe. 6 Obuywatwat'ukat opop oduk'a be. Ipi jj opop. Jebit oe'at puxim.

Iwtaxipi jj ma. Ikop pa'orean io'e Jesus pe.7 Ijom puk n pit, imu'ada am Jesus o'e.8 Ka'ma, Kariwa io'e. Eju gu juy oduk'a kay, wa'buyxi'm puye, Judeu'mat n puye. A'm ma

juy egu'ada. Ece'ada juy, i n e'em pima, obuywatwat'ukat je'ada io'e Jesus pe.9n takwarara'acatmujujum. Wa' kay kyjobit ipwesoraray. Pg pe n e'em, Ejm, i bima, je'jm.

Wara'at pe n e'em, Ejot, i bima, je'dot. Obuywatwat'ukat pe n e'em, Imn cuy ece, i bima, imn je'e. Apn wesoraraym wa' kay, imn tak a'bi ma obuywatwat'ukat je'ada io'e Jesus pe.10 Iboap co buje, Jesus itabg o'e. Soat Judeuy etabucap podi ma itabut okay igo soraray kukat, Judeu gu ma'gu io'e Jesus

jenomujuacay be. 11Adeay jajm ip Deus dopap peJudeu'may, mesa koreren jabik m Abrao eju,Isaque eju dak, Jac eju dak. Soat eipi bewi jajm ip. Pg ixey'in kaxijmap ka bewi jajm ip. Wara'acayixey'in kaxiajmap ka bewi jajm ip, kabi beat soat kukan pima. Icokcok cc e'em ip io'e Jesus. 12Ajmjm ip pima, Deus Israel naxegebitbit joxik ip wyma kabiokbog pe. Ibocema ttn jeedop. Ty yyyipi bun jeedop io'e Jesus jenomujuacay be.Ipiat'ajoap ka be iap muwnuwn o'e Jesuskabiokat ka be iap.

13 Eju eduk'a kay Jesus o'e soraray kukukat pe. Kuy ebuywatwat'ukat o'je'ada, okay etabut puye io'e Jesus.O'je'ada gebuje bit. Ibuywatwat'ukat o'je'ada.

14 O'ju. Jesus oajm Pedro duk'a be. Om. Pedro daxijo o'jojojo. Ipa'i jj opop xeku. 15 Jesus o'gucayipa'iat. O'subaixik. Imnpuye ipa'i'm o'e. Xipat o'e. O'kop cama bewi. Jesus xat o'gug cebeam.

16 Katpuje ma iboceay ibigbuk krat kugay o'tujowat ip Jesus kay. Imu'ada am, o'tujowat ip. Adeosodop ipiwtaxipiay. Ibiogbuk kray o'gujm Jesus ikukay bewi.

Epejm io'e cebe.O'ajm ip Jesus a'bi. Iwtaxipiay dak o'gu'ada'ada.

17 Isaas juk o'jekawn kuyjeay be. Deus ekawn muwnuwn'ukat juk o'jekawn. Jesus muwnuwno'e.

Iwtaxipipiay o'gu'ada xeku, ibaca'may dak, i juk o'e kuyjeay be.Jesus o'gujm xipat'may jemumukukukay xewiibigbuk kray. Imn Jesus e'eap puye, soat

itaybit o'e icmn Isaas'm ekawn iam.18Adeay o'je'awero ip Jesus kay. Timudek pin Jesus, ade buye. Ga'a io'e. Iodi atimudek cuy.19Moiss ekawn imutaybitbin'ukat tak oajm. Omutaybitbin'ukat io'e cebe. Soat ka dag ojekuku eweju ejuap tag io'e.20 Tapu Jesus o'e. Oweju jekukuay ya'mgu jedopdopap'a io'e cebeMoiss ekawn

imutaybitbin'ukat pe. Kak ikyky. Wasdak topipe. npit ka'ma. Ya'mgu odopdopap'a io'eJesuso'esoat wago o'e.

21 Kariwa! io'e wara'at Jesus pe. Koap webay'm ojokot. Gebuje cum puk n eweju io'e Jesuseju jekukuat.

22 K'. Ejot cuy okay Jesus o'e cebe. Deus ekawn kay'mat jebadipy'm'm jokot. n pitka'ma. Oweju juy ejekuku io'e.

23Kobe be om Jesus. O'timukek ip, wnbu o'timudek ipJesusy.24 Timudekdeg pima ip, kabidoxixi oajm. Oajm iodi kay. Topapn kobe o'e idibim, kabidoxixi ajm

puje. Kobe dagacat iparara ip o'e kabido buxixim. Jesus pit ixet kobe be. 25 Jesus o'guwurg ipcewejuetaybitbinay.

Kariwa! io'e ip. Ocedaxijom ece. Akm wuyju!26O'jewurg Jesus. Apgm puxim eyparara? io'e. Apnpuye eyetabutbt okay? io'e ipararaay be. Eypararam

gu juy epesop. Okay juy eyetabut cc. Ebidopon! io'e kabido be. Edipon! io'e iodi be. Imnpuye kabidoxixi o'subido'm. Iodi dak

tisem cc o'e Jesus a'bi.27 Apen ibo o'jebapuk? io'e ip. Abu sute? Kabidoxixi o'subido'm ya'bi. Iodi dak kyjobit ya'

kay io'e ip. Jesus muwnuwn o'e ip jewewebe.28Kabido'm puje, o'timudek ip. Gadara eipi dag oeku Jesus. Xepxep osodot ipibigbuk krat kugay.

Ika'u jj o'e ip. Ce''ay mgmgap pewi osodot ip. Bomaku nuynuy soat em. Ixey buxixim, e dagkapkap gu o'e ipibo ka watwatGadara ka watwat.

29 Deus ipot n io'e ip Jesus pe. Ag cuy ocesy. Jajm gu juy ocekay ipiat'ajoan ocewebe ipi mawap ma io'e ip Jesus pe.

30-31Ite agokatkay xewi ocemujmpuje, ocemujumece dajebaro beibigbuk kray o'e cebe. Imnma o'e ip, dajebaro bomaku wurrrg puyeade dajebaro.

32 Epejm Jesus o'e.O'jm ip agokatkay xewi.

Mateus 8:33 10 Mateus 9:18O'ju dajebaro kay. Om. Imnpuye dajebaroy daudaum o'jenapn co'a pnpn tag. Iodi be o'kop ip.

Oakmkm ip. Jeabokabog ip oap.33 Dajebaro kukukay owatwat ip. Soat muwnuwn o'e ip agoka watwat pe. Dajebaro aokaap awg

muwnuwn o'e ip agoka be. Ibigbuk krat kug topibiy awg tak yawg muwnuwn cc o'e ip.34 Gebuje Jesus o'topabe ipagoka watwatsoat. Ejm cuy oceka bewi io'e Jesus pe.

91O'jm. O'jepit Jesus. Jeipi be o'jepitCafernaum ka be. O'jepit, waram timudek puje.2Agoka watwat ijebit e'at o'tujowat Jesus kay. Ixexecap pe ixe ijebit e'at o'tujowat ip. Jesus itaybit o'e

cekay itabut ip iam. Imnpuye o'jekawn ijebit e'at pe: A'cam cuy io'e cebe. Ikrat kuy oju'uk ewebewi, tapu. Iboap ikrat kay gebum gu oce, i'uk

puje io'e. Pg em tak ka'ma io'eJesus o'e ijebit e'at pe.3 Ite Jesus Deus co'i n, i napa ma teku e'em Moiss ekawn imutaybitbin'ukay napa ma o'e.

Pgpg ixey'in napa ma o'e jewewebe.4 Jesus itaybit o'e apn jewaguydadam ip iam.Apnpuye ikrmepeyewaguy? io'e JesusMoiss ekawn imutaybitbin'ukay be. 5Ikrat oju'uk

ewebewi, i kuy oce cebe io'e. Imnpit eyetabut gu ikrat'uk put owebe iap kay io'e. E'y, i oceibima, Ecexgxg, i dak, eyetabut gu kuka epe'e okay io'e.

6 Soat wago n Jesus o'e. Wa'bi teku ogu'ada. Imu'adaap co buje, Ja'bi ma teku o'gu'ada, iepe'e io'e cebe ip.

Gebuje Jesus o'jekawn ijebit e'at pe. E'y io'e cebe. Eju eduk'a kay. Exexecap cuy etujowat eweju io'e.

7O'y. Jexexecap kug o'ju jeduk'a kay.8Adeay iparara jj o'e ip, iboap tobuxik puje. Ka'mgu xipacat Deus co'iat io'e ip. Deus Jesus a' mubacaat puye. Imnpuye ixe Jesus pe ikrat

i'uk put wuyxewi io'e ip.9 Ibocewi Mateus o'jojojo Jesus.Oajm Jesus Mateus kay. Ixe Mateus xik'i osunuy jekapikpikap'a beiecugap edinheiro bubuap'a be. Ejot. Oweju ejeku io'e Mateus pe.

O'y. Oeku Jesus eju.10Mateus tuk'a be oajm ipadeay, jekn m. Oabikbik mesa koreren iecugap edinheiro bubu'ukay,

Deus xe ikran e'e'ukay dak, Jesus tak, Jesus eju etaybitbinay dak. Soat ip oabikbik mesa xe jekn m.11 Apnpuye ixey eju eymutaybitbin'ukat jeknkniecugap edinheiro bubu'ukay eju? Ikrat

mugg'ukay eju dak? Fariseuy o'e Jesus etaybitbinay be. Imn kawnwn o'e ip, Jesus jeknkno'jojojo ip puye.

12-13O'jede gu imutaybitbinay. Jesus pit Fariseuy o'ya'jojo. O'jekawn. Iwtaxipi'may wuyangtata'ukat kay je'ju guiwtaxipipiay ac io'e. Imnpuxim n tak

jewexe xipacay nomuw m gu ojotxipat'may nomuw m ac. Ikrat uk am ixey bewi ojot.Imnpuye cekn ikrat mugg'ukay eju io'e.

Cum cuy eyju eymutaybitbinay kay io'e eytaybit am apn Deus ekawntup e'em iam io'e JesusFariseuy be. Imn opop ibararakat:

Idip ma oxe warara'acay eyetabotaidabotbot pima. Imnpit idip gu oxe warara'acay kay gu eyetabo-taidabotbot pima, obuyxi am carneiroy mupig ma'gu eyju, i io'e.

Imnpuye ijoce jewexe xipacay nomuw m gu ojotxipat'may nomuw m ac io'e Jesus.14 Joo Batista eju etaybitbinay oajm ip Jesus kay. Apnpuye Fariseuy jekpiwan ma jewemureren Deus eju kawn moceju dak, eweju etaybitbinay

bit jeknkn ip pima? io'e ip.15 Oweju etaybitbinay jeknkn, n ceweju ip puye. n pit ceweju ip'm pima, jeknkn gu ip.

Jekpiwan ma jewemureren ip Deus eju kawn m. Imn soat itaybit e'em iguycg cc ip iam. n iwadippuxim. Iwadip cexe ip pima, abu ixey'in iguycg e'emjewebumnap epeta be tomuwibiy'in? Ka'mama! Imnpuxim oweju etaybitbinay jeknkn ip. Jewebumnap epeta be tomuwibiy buxim ip io'eJesus.

16 Jesus wuymutaybinap ekawn o'guwn cebe ipimnpuximap ekawn. Imn o'guwn. Pago iisuan gu imuwaketken wuyjutoti iorokat muwaketken. Iisuat pit imuwaket puje, jewa'i'in big

ma idiegbog e'em io'e Jesus.17 Uva'abidi tiisuati dak acetimg yaiisuat'a dag io'e Jesus. Ya iisuat tag'm pima, o'jeaebag kuka

io'e. Imnpuye uva'abidi tiisuati acetimg timn'a beyaiisuat'a be, uva'abidi cediepuyat puxixim,tiporoyat puxixim, timun'a'map puxixim io'e Jesus Joo Batista eju etaybitbinay be.Iboam e'em pima, Wekawn pago iisuat puxim, uva'abidi tiisuati buxim tak, i'e ojuy osunuy. Imn Jesuso'e. Kawn iisuat ma Jesus ekawn o'e gas bit. Fariseuy ekawn tag gu o'e, Saduceuy ekawn tag gu o'edak.

18 Judeuy kukukat tak oajm Jesus kay. Ixe osunuy Deus eju kawnwnap'a kukukat. O'jg'aecgcgJesus topa be, ibuyxi am.

Mateus 9:19 11 Mateus 10:2-4 Odaxit gaxn ma oe' io'e Jesus pe. Ejot pima bit, egu'ada. Jetait io'e Jesus pe. Ebuesubumg

ijeje bima, je'ada odaxit io'e.19 Ga'a io'e.

O'ju ipJesusy. 20-21 Cucum pima, pg ayacat oajm Jesus tomuju, cesay mucay amJesus ekabek ukpumucay am. 12 koato bun ma ixe ayacat iwtaxipipin o'e, doybucukcug gu buye.

Cesay mucay buje ma, oce'ada ixe ayacat o'e jewebe ma.Jesus ekabek o'gucay. 22O'jekorepn Jesus.

Gebuje Jesus ayacat o'jojojo. A'cam cuy io'e ayacat pe. Etabut okay. Imnpuye gaxn ma eceje'ada io'e.

Dao ma o'je'ada ixe ayacat.23 Oajm ip Judeuy kukukat tuk'a kay. Ade wwm ip osodop. Jebubut'uk muydedeay dak o'jojojo

Jesus. Imuydedem ip Judeu babi dag. Cebabi dag tak ww ip osodop.24 Ce' gu teku. Yaypan'isuat ixet io'e Jesus wway be. Jesus itaybit o'e yaypan'isuat'm oe'

iam. Inaka waram imutain. Imnpuye Ixet , io'e. Wwibiy bit jewaywayway ip o'e Jesus kay. Jesus o'ecebe ip:

Epejm uk'a bewi io'e.O'gujm.

25 Ijm puje, Jesus om yaypan'isuat kay. O'subaixik. Dao ma o'je'ada. Itait o'e waram guto ce' topibit,Jesus o'subaixik puye. Ixe o'kopce' topibit.

26 Ipi juay ce' topibit awg o'yawgmupg ip. Jekawnwn o'e ip soat tagsoat ibo eipi dag.27 Jesusy eipi kukukat ka bewi cm puje, xepxep o'ju Jesus tomujuita'may. Etabotaidabotbon cuy eguy ocekay io'e ip. Ocemu'ada am io'e ip Jesus peDavi'm naxegebit

peJudeuy ajojoy'm'm kukukat naxegebit pe.28Oajm ip Jesus kay, ixe jeduk'a be mm pima. Eyetabut tu okayeyemu'ada n iap kay? io'e Jesus cebe ip. Hm hm io'e ip. Ocetabut, kariwa.29-30O'sutamucay Jesus ita'may. O'je'ada. Eyju eyetabut okay buye, n jeymu'ada io'e Jesus it'm topibiy be. Itate o'e, Jesus o'sutada buye. Eymu'adaap epeguwn gu juy eyburey beka'ma be ma io'e Jesus.

31 Imnpit je'adaap o'guypgpg ip soat kaka dag.32 Jesusy uk'a be cmcm pima, iboceay ibigbuk krat kugat o'tujowat Jesus kay. Cekawn pa'oreat

o'e ixe, ibigbuk krat kug puye. O'tujowat ip Jesus pe, imu'ada am. 33O'je'ada Jesus a'bi. Agokatkat pewiibigbuk krat cm puje, xipan o'jekawn ma, o'je'ada buye.

Abu yaguyguy imn o'jebapuk iam? adeay o'e ip jewewebe. Ka'ma ma ijo'iat imn wuyjojojogu Israel eipi bewuyeipi be io'e ip.

34 Imnpit Fariseuy o'jekawn. Napa ma o'jekawn ip. Jesus ibigbuk krat mujmjm cebewi ibigbuk kray kukukat a'biSatans a'bi io'e ip napa

ma.35 O'ju Jesus ikabogatka dag, ika'catka dg tak. O'ju agoka watwat mutaybitbin. Judeuy Deus eju

kawnwnap'a be imutaybitbin o'e. Deus soat kukanap o'guwnuwn soat pekawn idipat. Imn maimutaybitbin ip oeku. Ibomaaymu'ada'adam oeku: iwtaxipipiay, ibaca'may daksoat mu'ada'adamoeku. 36 Itabotaidabotbot ma iboka watwat kay Jesus osunuy, yaguybabi'm osodop puye. Ovelha buxim ip,jekukat'm pima ip. Imnpuxim ika beacat ikukuk'ukat'mayu osodop ip, ka'mgu ibuywatwat'ukat puye.

37 Imneju Jesus o'jekawn jeweju etaybitbinay be.Kadai ya ade opopkadai'ayaopat'a. Pgpg pit omuyku ip yabu am io'e cebe ip. 38Epeyekawn

cuy kapikpik'ukay kukukat pe. I juy ep'e cebe: Kapikpik'ukay eguju juy kadai'a bu am, i io'e Jesusjeweju etaybitbinay be.Imn Jesus kawnwn o'e, Jesus eju adeay ceku pin ip puye. Apn kadai ya ade o'yadopkadai'a yaopat'a;imn tak adeay ceku pin ip Deus emuna eju. Imnpit pgpg oekuku Jesus kawn muwnuwn ijodiacatpe. Imnpuye imuwnuwn'ukay kukat eju juy jekawn ip Deus eju.

Adeay juy eguju ekawn muwn m i juy e'em ip cebe.10

1 Jesus 12 beay o'tomuwjeweju etaybitbin'ukay. O'tomuw, ja'bi soatmu'ada amiwtaxipipiaymu'ada am, ibigbuk kraymujmm takja'bi imujm ikugay bewisoat ip pewi. Ja'bacaap o'gmcebe ip12 beay be.

2-4 12 beay ibutet 12 butet pe osodop ip. Ibr ma ibutet osodop ipJesus emumujuy butet: KoapatSimo i, Andr i, Tiago i, Joo i, Filipe i, Bartolomeu i, Tom i, Mateus i, wara'at Tiago, Tadeu i, wara'atSimo, Judas Iscariotes i. Ibr ma ibutet osodop ip.

Wara'at putet Pedro i ibutet osunuySimo butet. Andr Pedro kitpit osunuy. Tiago, Joo dak, Zebedeuipotpoy osodop. Joo Tiago kitpit osunuy. Mateus iecugap peam Israel naxegebitbit xewi dinheirobubu'ukat osunuy. Wara'at Tiago Alfeu ipot osunuy. Wara'at Simo Israel eipi kay ccat osunuy. JudasIscariotes guyjom Jesus o'gm cekay itakomaay be yaoka am. Ibr ma osodop ip12 beayJesus ejujekuku'ukay.

Mateus 10:5-6 12 Mateus 10:335-6 12 beay o'guju Jesus. Epeju Israel naxegebitbit kay io'e cebe ip. Itabidaoay buxim ip io'e. Ovelhay buxim ip

io'e Jesus. Wara'at eipi bewiay kay epeju gu io'e 12 beay be. Israel naxegebitbit kay ac juy epeju.Judeu'may kay gu epeju, Samaria eipi beay kay gu dak io'e. 7 Ijasun Deus soat kukan je'e, i juyepe'e Judeuy be, Israel naxegebitbit pe cucum pima eyju Jesus o'e 12 beay be.

8 Iwtaxipipiay epegu'ada juy ip io'e cebe ip. Ce''ay dak epegutait. Waram jetait ip io'eJesus. Ierepay epegu'ada juy io'e cebe ip. Ibigbuk kray dak epegujm cuy ibigbuk ikratkugay bewi io'e Jesus. Imn epe'e juy wa'bice'adaap epe'e juy. Epeteida gu juy. Imn m cukogm wa'bacaap eywebe teidam gu io'e Jesus cebe ip.

9 Dinheiro epetujowat gu juy eyweju. Ouro epetujowat gu, prata dak ka'ma. Cobre dak ka'ma.Epetujowat gu juy dinheiro mn'a be. 10 Cucumap pubut mn'a dak epeyadujowat gu juy. Xepxem cuyepetujowat gueydoti, pg ma ac. Sandlia dak ka'ma. Eyba'ip tak epeyoptujowat gu juy. Eybuywacayma juy eyxan je'gm. Imnpuye eybubut epetujowat gu juy io'e Jesus.

11 Ajm pima agoka be jeduk'a be eyguyguy pinat epetobuxik cuy. Ixe duk'a be juy epesopsop, iboagoka be bima io'e Jesus. 12 Ixey duk'a be mm pima, epeyekawn tuk'a beay eju. Kato juy epe'ecebe ip io'e Jesus.

13 Gebuje eyekawn kay ya'pcgcg je'e ip. Ya'pcgcg je'e ip, eyekawn kay buye. Imnpitwara'acay eyekawn kay'm pima bit, ya'pcgcg gu je'e ip. Epajm cexe ip. Imnpit te'e ma epe'e,Wuykabia, cebe ip. Epem, i gu je'e ip, eyekawn kay'm puye.

14Eykay'may bewi epejmcuy, eyekawn kay'may bewi dak. Cmpima eyesandlia epegupoypoy,Deus ipiat supi'ajoat eywebe ya' kay'm puye iap mubapuk am ibo ka watwat pe. Imn cuy epe'e cebeip, agoka bewi wan pima, uk'a bewi wan pima Jesus o'e 12 beay be.

15 Deus kyjobit'may be ipiatpi'ajoap kabia bima, Sodoma ka watwat pe ipiat supi'ajoat, Gomorraka watwat pe dak. Ixey be iap podi ma bit ibo ka watwat pe ipiat supi'ajoat, eyekawn com ip ibu'u buye.Iboap kay gebum cuy epesop io'e.

16 Ya'picg cuy epesop io'e cebe ip. Eymujum n. Ovelha buximay eyju. Widay parakpeeyju ovelhay buxim. Imnpuxim eykay itakomaay parakpe eyju. Ovelhay be bit i'e bare akuricey be.Imnpuxim eywebe i'e ba'ore eykay itakomaay be.

Wa'bi eyju buje, itaybit ccaym epesop. Ag cc juy epesop. Dao gu juy eyetakomm cekay ip io'eJesus.

17 Ag cuy epesop io'e. Eykay itakomaay jeydaomn. Jeydujowat ip wuyekawn coco'ukaybe. Jeymupokupok ip Deus eju kawnwnap'a be jetakomaap kay. Ixee bum jeymupokupok ip Jesuso'e. 18 Eyju webekitkit puye jeydujowat ip ipi kukay be, kariwaway be dak. Jeydujowat itaybitam eyetabucap xipat cexe ip iam ma, eyetabucap xipat'm cexe ip iam pit. Kawn idipat epeguwncebe ip, Judeuy'may be dak io'e Jesus. 19 Eyaguybabi'm gu juy epesop, eyetaybit'm puyeajom epeyekawn iam, apn epeyekawn iam tak. Eydujowatwan pima ip, Deus o'guwn eywebe ajomepeyekawn iam. Imn jeymutaybin. 20Wa'bi juy epeyekawn. Imn epeyekawnwn Deus bigbuk makawnwn je'e eywebewiWuyebay bigbuk Jesus o'e cebe ip.

21Adeay jebadipy kay itakoma je'e, ixey webekitkit puye. Iwago jekitpit tujowat cekay itakomaaybe yaoka am. Ikitpit tak jewago tujowat yaoka am. Ipotpet tak itakoma jj je'e jebay kay. Jebay tujowatcebe ip, yaoka am io'e. 22 Soat ixey itakoma jj je'e eykay, eyju webekitkit puye. Ipiat pibun eyetaxibima, Deus a' dag jekukum cuy eyju. Guyjom Deus jeymuyu, cexe soat em eyedop am io'e.

23 Eywebe ipiat supi'ajojo bima, epeyenapn cuy. Imn e'e ip pima pg ka be, epeyenapn cuy wara'atka beagoka be io'e cebe ip. Soat wago n Jesus o'e. Waram wajm awap, ade agoka dagepejuIsrael naxegebitbit eipi dag io'e Jesus.

24 Imutaybitbin'ukat podi gu je'e jeweju etaybitbinay itaybit ip. Kariwa dak podi gu dak je'ejekapikpig'ukay kapikpig ip. 25 Imnpuye kapikpig'ukay icokcog cuy jeedop ip, jekariwa buximay ippuye. Itaybitbinay dak icokcog cuy jeedop ip jemutaybitbin'ukat buximay ip puye. Ijoceay cekariwa a'ya'muy ip pima, Belzebu teku, i bima ip, cebekitkit a' dak ijo'i ma ya'muy je'e ip. Cekariwa omuymuyip pima, cebekitkit tak imuymuy ip cekariwa muymiyap podi ma io'e Jesus.

26 Eypararam gu juy epesop ixey e'eap puxixim io'e jebekitkit pe. Yajuyjuyat jewedobuxikguyjom. Iba'armat ibapuk je'e soat xe. 27 Imnpuxim ajo oguwn eywebe, kawnwn wuyeweweju ma,ijop epeguwn soat pe guyjom io'e. Ibidadaap kay epeya'jojo, ijop soat pe epeguwn guyjom Jesuso'e.

28 Eypararam gu juy epesop eyaoka ojuyay buxixim io'e jebekitkit pe. Wuyejebit aoka but ip.Imnpit wuybigbuk aoka ba'ore cebe ip io'e. Deus puxim pit cuy eypararam epesop. Wuyejebitmuy'm put cebe, wuybigbuk tak. Ipiat'ajojoap pe imu'm put Jesus o'e.

29 Xepxep pe pidiwe dei tei't mapgpg centavo mawas yopcat tei. Imnpit pg was yopcatat'an pima, Deus itaybit ixewas o'at iam. Deus a'bi ac je'at Jesus o'e. 30-31Deus xe teibg gu wasdei.Imnpit ag cekay. Imnpuxim wuykay dak ag soat em. Deus itaybit wuyadap peburdap iam. Imnejueyaguybabi'm'm gu juy epesop. Deus soat itaybit wuyekuku iam io'e.

32Eyju Jesus ebekitkiy oceju, i soat pe e'em pima, n tak Teyku webekitkit, i oce webay bekabibeat pe io'e Jesus jeweju etaybitbinay be. 33 Eyju bit e'em warara'acay be, Jesus burey gu oceju,i bima, n tak Itey bure gu n, i oce Webay bekabi beat pe io'e Jesus.

Mateus 10:34 13 Mateus 11:1834Epeyewaguy gu juy: Jesus osodot kaba'mwuydopam, i. Ojot puye, ipiwatwat pewara'at tagtagtag

ma jekuku. Itakoma je'e ip jewewekay. Pajam jewaokakam je'e ip Jesus o'e. 35-36 Ibadipy itakomaccay je'e jewewekay, pgpg ixey'in okay itabut puye Jesus o'e. Cebay ma okay je'e. Ipot pit okaygu je'e. Ixi ma okay je'e. I'iy okay gu je'eayacay. I'it tayxi okay gu je'e. Yuktayxi okay je'e. Imnejuwara'at tagtagtag ma jeku ip Jesus o'e cebe ip.

37 Eyebay kayap podi ma okay'm pima, oweju jekukuay gu epesop, eyxi kayap podi ma dak,eyekpotpoy kayap podi ma dak, eydaxity kayap podi ma dak. 38 Owebeam je' ibu'u'mat puximayac webekitkit ma oxe. Korosa jeje je' m, korosa dujuwatwan n pima, webekitkit tak cucum onomuju.Cucum ip korosa kug, je' m. Apn agokatkat korosa dujuwatwan cucum, korosa jeje jebamupayam je'm; imnpuxim cuy epeku soat em owebeam je' ibu'u'mat puxim.

39 Eye' bima, n ma obuyxi eyxe buye, ibin ma soat em eyetabg epesop Deus xe. Eywebe majewaguyguy: n ma obuyxiat, i bima bit, soat em ipiat'ajojoap pe epesop eye' buje Jesus o'e cebeip.

40 Gas epeju Israel naxegebitbit kay. Wa'bi epeju Jesus o'e jeweju etaybitbinay be. Pg ixey'ineyewebe je'e, Epem, i. Imnpuxim ma owebe dak je'e ip io'e Jesus. Imnpuxim ma ogujuiatpe dak je'e ip io'e. 41 Deus ekawn muwnuwn'ukat pe dak je'e, Em, i. Ixe dak im pin, Deusekawn muwnuwn'ukat puye. Im pin. Imnpuye Deus cekapikaptei je'gm cebe, kapikaptei mmpima jekawn muwnuwn'ukat pe.

Cg cct pe dak je'e, Em, i. Ixe dak im pin, cg ccat puye. Im pin je'e. Imnpuye Deuscekapikaptei je'gm cebe, kapikaptei mmpima cg ccat pe. 42Wara'acat webekit'isuat pe idibi ma timticukati, ixe webekit puye, Deus tak xipacat je'gm idibimat pe io'e. Iboap kay gebum cuy epesop io'e Jesus.

111 Ibocewi o'ju Jesus agokaxiriy be. Wy gu osodop boyku. 12 beay muju bujep, agokaxiri beay

mutaybit am o'ju. Deus ekawn muwnuwn oeku Jesus.2 Joo Batista Cristo awg o'yawgcoco daomnmnap'a be. Bekitkit o'guju Jesus kay. Jeweju

etaybitbinay o'guju Joo. O'guju, ja' daxijo am.3 Deus emumuju ajmap wiwim oceju, i juy epe'e cebe io'e Joo. nma du ixe? Wara'at gu xe'e

ocejowiwi? i juy epe'e cebe io'e Joo. Hm hm io'e ip.

Joo a' daxijo am o'ju ip.Oajm ip cekayJesus kay. n ma du omuykuiat? Wara'at gu xe'e ocejowiwi? io'e ip Jesus pe.4 Epeyepit cuy Joo kay io'e cebe ip. Epejojojoiap cuy epeguwn Joo be, epekyjojoiap tak io'e.

5 Ita'm topibiy o'e itate gas. Taokr topibiy dak xipan ip o'e jexgxg gas. Ierep topibiy dak xipano'e gas. Ya'pi'm topibiy dak ya'pipe o'e ip. Jekyjojom ip o'e. Ce' topibiy dak waram itabg o'egas. Tadaibotbocay dak kawn idipat cocom gasDeus ipot awg cocom.

6 Imneju: Ecokcog eguy okay etabut am ebu'u'm pima. Ite gu omuykuiat, ie'em pima bit, ecokcoggu eguy, i juy epe'e Joo be io'e Jesus.

Hm hm io'e ip.7 Cmcm ip pima, Jesus Joo o'guwn ibo ka beay be. Joo jom cuk epeku uk'a'mat pe io'e Jesus. Pm ixe Joo? Ajo-buxim ixe o'e? Ip'n'n kay

kabido ajm puje, je'ipe'adedem. Yaguykorerenay ite'ip puxim, soat em jeweguy muwarurururun puye.Joo bit yaguykoreren gu. Ite'ip puxim gu. 8 Joo doti teibog gu. Teibogat kukay adeay kukat tuk'a beopop ipibubut adeay. 9 Joo bit ibubut adeat gu. Deus ekawnmuwnuwn'ukat xeku. Warara'acat podima Joo ya'buyxiDeus ekawn muwnuwn'ukay bodi ma.

10 Imn Deus ekawntup e'emJoo muwgaptup:Ag cuy epesop, ie'em Deus, i. Wemumuju oguju ewap ajm puje, emuxipan am, i.

Imn e'em Deus ekawntupJoo muwgaptup io'e.11 Kuyjeay bodi ma Joo ya'buyxi. Ka'ma ma omuy Joo Batista jo'i ya'buxian. Deus xe bitkabi

beat xe bityopcat Joo bodiat ya'buyxiat wekawn kayay'in Jesus o'e. 12 Ixe Joo Deus awgo'yawgtojot ipi juacat kayDeus soat kukanap awg. Iboap awgcocom pima ip, cekay jj ip, Deus xenuynuy pin cc ip puye. Imn gas dak cekay jj ip io'e. Deus xe ajm pin ip io'e.

13 Joo ajm awap, Deus ekawn muwnuwn'ukay dak iboap awg cuk o'yawgtojotsoat ip. Imntak Moiss ekawn tup e'em io'e Jesus. 14 Iboap awg kay eyetabut pima, eyetabun tak Elias jajmiapJoo jo'i ma oajm. 15 Epeya'picgcg cuy epesop io'e Jesus cebe ip.

16 Jesus waram o'jekawn adeay eju. Oguwn eywebe, abu-buxim gasuacat iap iam eyetaybit am. Bekitkit puxim ixeypasiaham ip iap

pe pubutbucay buxim. Jewwwm ip jebureybekitkiy. 17 Tgtg'a oceyamuyde eywebe ya'jo am.Eydaobu'u'u eyju bit da'i'in, ie'em ip. Wa ocesop jewexe i'mcocom. Eybu'u eyju bit oceweju totn,ie'em ip. Ijoy buxim gasacat io'e Jesus.

18 Joo Batista oajm eykay. Ixe vinhodi o'tikn gu. Ire oeku Deus eju jekawn m. Soat pit napa mae'em Joo muwnuwn: Ibigbuk krat kukat teku, i.

Mateus 11:19 14 Mateus 12:1019 Soat wago n. Ojot eykay. Soat xat o'om ojeku, soat tiknkn tak. Soat pit napa ma e'em

omuwnuwn: Ika'o'on'ukat teku, i. Teku iecugap peam dinheiro bubu'ukat pure, i dak. Teku ikratmujurgrg'ukat pure, i dak io'e. Wuyju Deus emumutaybitbinap tag jekukumpima bit, warara'acayje'e omuwnuwn, Joo muwnuwn tak, Deus xe cg ma wuymutaybitbin, i Jesus o'e.

20 Jesus tak o'jekawn iboceat pe. Ikran e'e'ukay muwnuwn o'e Jesus. Ikrat epere'maymuwnuwn o'e. Ikrat kug o'e ip. Imnpit iguycg gu ip ikrat kay. Jesus a'bi iba'oreat cuk o'jebapukixey etabun. Jesus a'bi o'jebapuk. Imnpit ikrat mujurgrg. Imn o'eCorazim ka watwat o'e,Betsaida ka watwat tak, Cafaranaum ka watwat tak.

21 Karem ma ipiat epesupi'ajo jj, Corazim ka watwat! Jesus o'e. Karem ma ipiat epesupi'ajo jj,Betsaida ka watwat io'e. Ka'ma buk epejojojoiap cuk adi ogubapukpuk eyetabut pe eyka be bima io'e. Tiro ka be iboap mubapuk pima, Sidom ka be dak, kajuk ikrat mujurgrgap o'jepere ipibo kawatwat. Itabut kajuk ip Deus kay io'e. Ibo ka be iboap mubapuk pima, kajuk ikurususucat o'gum ipjedotim. Daxa daypibewiaptm tak kajuk o'tmg ip jabi jeje. Imn kajuk o'e ip, Oceguycg cc ikratkug oceju buye iap mubapuk am; Gas bit ikrat agug gu iap tak mubapuk am jeburey be io'e.

22 Deus kyjobit'may be ipiat supi'ajoat iap kabia bima, Tiro ka watwat pe ipiat supi'ajoat, Sidom kawatwat pe dak. Imnpit Tiro ka be iap podi ma, Sidon ka be iap podi ma dak eywebe ipiat supi'ajoat. Iboapkay gebum cuy epesop io'e Jesus Corazim ka watwat pe, Betsaida ka watwat pe dak.

23Cafarnaum ka watwat! io'e. Deus jeymuyu gu kabi kay io'e Jesus. Jeymukop ipiatpi'ajojoapkay bit. Ka'ma buk epejojojoiap cuk adi ogubapukpuk eyetabut pe eyka be bima oce io'e. Iboapmubapuk pima Sodoma ka be, ikrat kajuk o'jepere ip. Deus kajuk agoka o'sukamupik gu io'e Jesus.

24Deus kyjobit'may be ipiat supi'ajoat iap kabia bima, Sodoma kawatwat pe ipiat supi'ajoat, Tiro kawatwat tak. Imnpit Sodoma ka be iap podi ma Deus ipiat supi'ajoat eywebe. Iboap kay gebum cuy epesop io'e Jesus Cafarnaum ka watwat pe.

25-26 Jesus o'e gebuje bit. Bay io'e. n ac soat kukukatkabi beacat kukukat, ipijuacat kukukat tak io'e. Apn n

e'em iap mubapukpug n jewexe itaybit ccay be guimutaybitbin'may be ac io'e. Ixey acwekawn imutaybitbin n. Imn xipat oxe. Ocokcok cc imn ebikuy buye. Ocokcok cc xipat exe buyedak io'e Deus pe.

27 Soat ma juk Webay o'gm owebe io'e cebe ip. Warara'acat gu itaybit abu Deus ipot iamcebayac. Imnpuxim warara'acat gu itaybit abu ipote bay iamipot ac. Jebay mubapuk am, ipot ibikuy bimaac warara'acat itaybit je'e abu Deus iam Jesus o'e cebe ip.

28 Okay epesot. Ikrat oju'uk eywebewi io'e Jesus cebe ip.Deus a' kay kyjobit ojuy ip. Imnpit kyjobit gu ip.

29 Eymutaybitbin oce. Webekitkit e'em. Wa'purug'mat n. Waguybabibi. Yobogat pin gu owexe.Eywebewi ikrat oju'uk. 30 Wa' kayap iba'ore gu imug m. Kyjobit am okay dak iba'ore gu eywebe.Wara'at ikrat kay eyebu'um epe'e, eywebewi ikrat oju'uk puye Jesus o'e soat pe.

121 Gebuje Jesusy o'ju trigodip tag. Sbado bima o'ju, Judeuy jebodoydoyap kabia bima. Trigodadot

o'tadot'uk ceweju etaybitbinay. Trigoda o'tabu ip, jerere buye. O'ta'o'o ip. 2Ta o'om pima, Farisey ixeyo'jojojo. Jesus eju etaybitbinay o'jojojo ip.

Ak'i! Farisey o'e Jesus pe. Eweju etaybitbinay Moiss ekawn tag gu jekuku ip. Jebodoydoyapkabia be kapikpig ip. Cg ma gu e'em ip. Trigodadot uk'ug ip. Imnpuye ikrat kug ip, wuywebejebodoydoyap kabia be kapikpi buye io'e cebe.

3-4 T. Ikrat kug gu ip io'e Jesus. Kuyje Davi om Deus eju kawnwnap'a be. Ire bima, omDavi, cewejuy dak. Deus emesa bewi pa'a o'ya'o'o ipDeus etabixe o'yamg ip iat'apay be ac ya'opi gu iat'a. Moiss ekawn tag gu ijop'a o'ta'o'o ipDaviy. Apn Davi o'e'e iaptup opop Deus ekawntuppe. Kuy epetupcocoiboaptup io'e Fariseuy be.

5 Deus eju kawnwnap'a be pay kapikpig ip soat kabia. Jebodoydoyap kabia jekukum ip Moissekawn tag gu yabogat'a be. Wara'at tag jekukum ip, kapikpig puye. Imnpit ikrat kug gu ip Deus xe.Iboaptup ekawn eyetaybitDeus ekawntup. Kuy epetupcocoiboaptup tak io'e Jesus.

6 Icmn ocekawn eywebe. Deus eju kawnwnap'a Israel naxegebitbit o'yamuyyabogat'a.O'yamuy ip, wuyju yamubuyxin am. Imnpuye Deus eju kawnwnap'a kukukay ya'bacaay. Imnpitya'baca jjat omuy ijoce gas io'e Jesus cebe ip.Jewebe ma o'e Jesus, ya'baca jjat i'e'em pima.7Warara'acay kay eyetabotaidabotbocap kay n, i Deus juk o'e io'e Jesus cebe ip. Owebeam carneiro

mupikap kay gu bit neyetabotaidabotbotap kay ac, i io'e Jesus.Ijoptup ekawn eyetaybit pima, Ikrat kug ip, i kajuk epe'e gu ikrat kug'may muwnuwn pima io'e Jesus Farisey be. 8 Soat wago n. Epeyekapik cuy, i n e'em pima jebodoydoyap kabia be dak,cedag kuka o'e eyekapikap Deus xe Jesus o'e.

9O'ju Jesus ibocewi. Oajm Deus eju kawnwnap'a kayJudeuy e'aweroroap'a kay. Om.10 Gebuje agokatkat o'tobuxik igo'a be. Pgbn'a o'subn'any ibn'akr.Pgpg o'je'aweroiayu'in Jesus muymuy ojuy ip. Jesus Moiss ekawn tag gu jekukum i'e ojuy ip warara'acay be. Imnpuye:

Mateus 12:11-12 15 Mateus 12:38

Jebodoydoyap kabia bima, xipat tu exe ibn'a krat mu'ada am? Imn tu Moiss ekawn tag ma? io'e ip Jesus pe.

11-12 Xipat Moiss ekawn tag warara'acay ikukpin wuyxe bima Jesus o'e Fariseuy be. Jebodoydoyap kabia bima eyh o'at pima ipikyky be i'uk'ug ip ipikyky bewiixe ovelha io'e. Ab jehy ug gu? Ka'mama. Ovelha ikukpin ip, jehy buye. Imnpuye i'ug ip. Imn tak wuyju ovelhabodi ma wuykukpin Deus xe. Imnpuye xipat Moiss ekawn tag wuywebe xipacat mug m jebodoydoyapkabia be io'e Jesus.

13 Paya'i ece ebu io'e ibn'a krat pe. O'jewebmupaya. O'je'ada ibn'a kr topibit.Wara'atpunu'a jo'i o'e. Ibn'adip o'e.

14 Fariseuy bit o'jm yabewi. O'jewede ip Jesus xewi. O'jewaw ip Jesus aoka am, kapikpig Sbado kabiabe buye. 15 Imnpuye Jesus o'ju ibocewi. Fariseuy ekawn itaybit puye, o'ju. Adeay o'ju Jesus tomuju.Iwtaxipipiay o'gu'ada'adasoat ip.

16Wawg epeyawgmuwn gu juy. Pg em tak ka'ma io'e cebe ip.17 Ibo o'jebapuk apn Deus ekawn muwnuwn'ukat o'e iap tagapn Isaas kuyje o'e iap tag.18Deus o'e: Ija otaiatobuywatwat'ukatn cekay jjiatomucokcokcok'ukat. Obigbuk ojomg cebe.

Ajo cg ma oxeiap guwn soat peJudeu'may be. 19 Ya'xikxig gu je'ku. Jewwm gu je'ku.Soat ka dag tak kawnwn gu je'ku. 20 Ikran e'e jjay daxijo xeku ikrat pewi. Okay itabutcc'may gutabut cc okay. Imnma je'kuku soat pewi ikrat uk'ugDeus kayay bewi. 21 Soatipi juacat Deus emuna kay je'e, i.

Imn Isaas o'guwn kuyjeay be.22 Gebuje iboceay agokatkat o'tujowat. Ita'mat osunuy ixe agokatkat. Cekawn pa'oreat tak o'e ixe,

ibigbuk krat imuyde'm'mm puye. O'tujowat ip. O'je'ada Jesus a'bi. Ijojom o'e, o'je'ada buye. Xipankawnwn o'eibigbuk krat kug tibit o'e, o'je'ada buye. 23 Iboceay yaguybabi'm o'e ipsoat ip.

Davi naxegebit paxi sute? io'e ip.Jesus muwnuwn o'e ip.

24 Fariseuy bit Jesus awg o'yawgcoco. Ixe Jesus ibigbuk kray o'gujm agokatkay bewi Belzebu a'biibigbuk kray kukukat

a'biSatans a'bi ma i napa ma o'e ip.25 Jesus itaybit osunuy apn ixey jewaguyguy iam. Pg eipi watwat jeweweju ma jewaoka buje, jewemu'm ip. Pg ka kukukat jebekitkit mujm puje,

abu kuka o'e ya' kay? Ka'ma ma. Pg tiwat kukakat pe jebekitkit mujm puje, abu kuka o'e ya' kay?Ka'ma ma io'e Fariseuy be. 26 Imnpuxim Satans pe jebekitkit mujm puje, abu kuka o'e ya'kay? Ka'ma ma. Imn Satans a'bacaap mu'm kuka o'e. Imneju Satans ja'bacaap mm gu owebeibigbuk kray mujm mjebekitkit mujm am io'e Jesus. 27 Belzebu a'bi n ibigbuk kratmujmjm pima, abu a'bi dak eyebekitkiy imujmjm ip? Jewemuguykukukum eceju iap mubapukpugcc eyebekitkiy.

28 Deus bigbuk a'bi ibigbuk kray ogujm. Belzebu a'bi gu ogujm. Ibigbuk kray o'jm ippuye, kuy eyetaybit Deus soat kukukan je'e iap mubapukpug n eywebe iam io'e cebe ip.

29 Wuym pa'ore wuykay isapka'oreat tuk'a be ibubut pu am. Imukirig ac koam io'e. Imukirikpuje bit, wuym put soat pu amuk'a beap pu am io'e Jesus.Imn Jesus o'e, jebacaap Satans ebacaap podi ma buye. Ibodi ma buye, Jesus pe ibigbuk kray mujmput ikukay xewi.

30 Imn tak okay'mat itakoma okay io'e Jesus. Webekitkit mu'awerom obuywatwat'matimuypgpgpgwebekitkit muypgpgpg io'e. 31 Imnpuye oguwn eywebe. Ipi juacay be Deusmuymuy buje, iboap imuymuyap kay soat emDeus gebumgu je'e. Deus iboap ju'uk cebewi ip. Ixey be Deusbigbukmuymuy buje bit, iboap imuymuyap kay soat emDeus gebum je'e. Cebewi ip iboap i'uk pa'ore Deuspe; apn eyju napa ma e'em, Ijop e'eap Satans a'bi o'jebapuk, i. Imn tak kuy eyetaybit Deus a'bi ijope'eap o'jebapuk iam Jesus o'e.

32 Soat wago n io'e Jesus. Omuymuy puje ip, Deus jegebu gu iboap kay soat em. Iboap ju'ukcebewi ip. Deus bigbukmuymuy ip pima bit, Deus jegebu iboap kay soat emgas, waram tak gebum je'e.Iboap kug jeedop ip soat emikrat kugDeus bigbuk muymuyap kug io'e Jesus.

33 Wuyetaybit yopkrat'im. Yopkrat'ip puye, ya'a e'em yakrat'a. Wuyetaybit yoptipat'im tak.Yoptipat'ip puye, ya'a e'em yadipat'a. Yoptipat'ip, ya'a dak soat em jeenuy yaku. Yapkrat'ip pit, ya'adak soat em jeenuy yakrat'a. 34 Imn puybu tuypiatpu buximay eyju, ikrat kug cc buye. Iba'ore dakeywebe idipat ekawn muwn m. Apn wuyju jewaguyguy wuywebe, imn wuyju e'em. Imn tak iba'oregasacat pe idipat ekawn muwn m, yaguykr buye. 35 Apn xipacat idipap uk'ug imuxipanpanap'abewi, imn tak wuyaguydip pima, wuyekawn tak idip ma e'em, wuye'eap tak. Wuyaguy nomuju mawuyju jekawnwn. Xipat'mat idi'map uk'ug imuxipanpanap'a bewi. Imn tak wuya'guydip'm pima,wuyekawnkr e'em, wuye'eap tak io'e Jesus cebe ip.

36-37 Oguwn eywebe. Wuyekawntip pima, Idip ma eyju oxe, i je'e Deus wuywebe kyjobit'maybe ipiat supi'ajoap kabia. Wuyekawnkr bima bit, Ikrat kug eyju oxe, i je'e Deus wuywebe.

Deus ipiatpi'ajoan kyjobit'may be iap kabia bima te'e ma juk adi acekawn iap aguwn Deus pe io'e Jesus.

38 Ocekukukat! Fariseuy o'e cebe. Ka'ma buk ocejojojoiap egubapuk cuy ocewebeam io'e ip.

Mateus 12:39 16 Mateus 13:15

Imn tak Moiss ekawn imutaybitbin'ukay o'e Jesus pe.39 Ka'ma io'e. Ikrat kug eyju. Deus kay eyetabut gu. Ka'ma buk eyejojojoiap co pin eyju.

Imnpit ogubapuk gu eywebeam. Jonas awg ac ka'ma buk eyejojojoiap tieg e'em eywebeamDeusekawn muwnuwn'ukat awg Jesus o'e.

40 Soat wago n io'e Jesus. Ixe Jonas osunuy ebapg kabia axima yobogat uk pe. Ebapug iximaosunuy dak. Apn Jonas osunuy axima yobogat uk pe, imnpuxim ma oguy ebapg kabia ipi be, ebapgixima dak io'e Jesus. Deus a'bi ixe Jonas o'jm axima yobogat uk pewi. Cejmap Nnive ka watwat peka'ma buk o'jojojoiap osunuy. n tak imnpuxim Deus a'bi waram ocetait we'uap tomukadi io'e Jesus.

41 Kuyje Nnive ka watwat iguycg o'e ip ikrat kug puye ip Jesus o'e. Ikrat mujurgrgapo'jepere ipikrat e'e'ukay. O'jepere ip, Jonas pe Deus ekawn o'tojot puye. Deus ipiatpi'ajoankyjobit'may be iap kabia Nnive ka watwat je'bapuk soat etabut pe. Ixey je'e gasacat pe: Eyju ikratkug Deus xe, i, eyju wekawn kay'm puye. Jonas kay o'e ip Deus ekawn muwnuwn pima Jonas. n pitJonas etaybicap podi ma wetaybit cc Deus ekawn muwn m. Imnpit eyju wekawn kay gu Jesus o'e.

42 Kuyje kaxi etajoregat ka kukat oajmwyat ka bewi. Ayacat oajm Salomo ekawn co amitaybitccat ekawn co am.

Deus ipiat'ajoan kyjobit'may be iap kabia ixe ayacat je'bapuk soat etabi xe. Ikrat kug eyju Deusxe, i je'e gasacat pe, eyju wekawn kay'm puye. Salomo kay o'e ixe, taybit ccp muwnuwn pimaSalomo. n pit Salomo etaybicap podi ma wetaybit cc. Imnpit eyju wetaybicap kay gu Jesus o'e.

43Agokatkat pewi ibigbuk krat cmpuje, ixe ibigbuk jekukum idibi'mat tag, jebodoyap kudadam.Jebodoyap pit tobuxik'm pima kuka o'e jewebe ma: 44 Jepin ma n kuy bima onuyap kay, i Jesus o'e. Jepitpin.

Yajm puje, ixe agokatkat tobuxikxig. Ka'mgu ibigbuk krat opop ixe agokatkat pe gas.Ixe agokatkat uk'a buximyabuk'a buximyabi'g'gat'a buximyaxipanat'a buxim. 45 Imnpuyeixe ibigbuk krat cmcm ma'guto. 7 beay dobuxikxigibigbuk kray dobuxikxigibodi maxipat'may dobuxikxig. Ixey dak mm ixe agokatkat pe7 beay. mm koapat ibigbuk krat eju.Kuy bima ixe agokatkat tadaybot osunuy. Gas bit ibodi ma tadaybot o'e. Imnpuxim ma dak gasayjeedop. Ikrat gubapukpuk cc ip io'e Jesus.

46 Ixi oajm Jesus kayikitpitpit tak. Warara'acat pe kawnwn pima oajm ip. Akiju osodop ip. Ocekawn pin Jesus eju io'e ip iboceay be.47 Exi oajm, ekitpity dak io'epug agokatkat o'e Jesus pe. Akiju opop ip. Cekawn pin ip eweju

io'e Jesus pe.48 Icmn igo oxiat. Boyku okitpitpicat io'e Jesus.

49 Pacug'i o'e jebekitkit kay. Webekitkit pit oxi jo'i oxe, okitpitpit co'i dak io'e. 50 Kabi beat a' kay buye, okitpitpit co'i oxe,

wuyxt co'i dak ip, oxi jo'i dak ipDeus bikuyap tag jekuku'ukay io'e Jesus.13

1 Ixe kabiam ma Jesus o'jm uk'a bewi. Iodi kay oajm. Oabik iodi wbu be. 2Ade jj o'je'awero Jesus xe.Imnpuye kobe be om ixe. Oabik kobe be. Adeay bit kapurg pe ma osodop ip kacgcg'i.

3 Gebuje o'jekawn adeay be. Wuymutaybitbinap ekawn muwnuwn o'e adeay be. Adeapmuwnuwn o'e. Koap imn o'e:

Agokatkat o'ju Jesus o'e. Jekadai damuduudu am o'ju. 4 Tamududum pima, xepxepta o'ta'at. Ebitako dag o'ta'at io'e Jesus. Ixeda wasy o'ta'o'o, ajmjm pima ip io'e Jesus.

5 Wara'ata karatg'a parak tag o'ta'at. Ade gu ka'wi o'e iboce. Iern ma o'e ka'wi. Imnpuye dao makadai o'tanokap io'e Jesus. 6 Imn tak kaxiepiat e ajm puje, kaxie o'guy' ibo kadai io'e. Ikarawo'e. Oe' tbuju ba'ore buye io'e Jesus.

7Wara'ata widaohoda picg pe o'ta'at. Widaoho yaypan pima, igo kadai o'tipmu'm.8 Wara'ata ma kat be o'ta'at. Igoda o'ta'acog. Kat be o'ta'acog io'e Jesus. Ta'ade o'e. Pgpg

kadai be ta'adesu o'e30 be o'e takat peata. Wara'at kadai be ta'ade o'e60 be o'e ta. Wara'at kadai beta'ade jj o'e100 be o'e ta io'e. 9Wekawn eyetaybit pin pima, eya'picgcg cuy wa' kay io'e.

10 Gebuje 12 beay oajm Jesus kay. Apnpuye ocemutaybitbinap ekawn ac ecekawn ijoceay eju? io'e ip.11 Itaybit gu ip puye Deus soat kukan je'e iam. Iba'arm ijoceay be. Eyju bit eymutaybitbin

n, eyetaybit am kabi beat soat kukan je'e iam io'e Jesus. 12 Xipan'm ya'jo buje, yopt ma juyeyetaybin. Xipan ya'jo buje bit, yobog cuy eyetaybinade jj. 13 Imnpit ijoceay mutaybitbinap ekawnmuwnuwn n cebe ip. Jeakag ip. Inaka ijojom gu ip. Wekawn pa'arm cexe ip, wekawn cocom ma'guip io'e Jesus 12 beay be.

14 Isaas cuk o'jekawn apn gas o'jebapuk gasacat pe iam. Gasacat muwnuwn o'e kuyje.Ya'jojom je'e ip iboceay. Imnpit itaybit gu ip je'e. Ijojom je'e ip. Imnpit itaybit gu je'e ip ajom sutee'em iam. 15 Jaguymu'm ojuy ip: Ja'pi o'jewa'pinomudip ya'joap puxim. Jeta o'sutanomudip ijoappuxim. Imn'm pima bit kadi ijojom ip, ya'jojom tak. Imn'm pima bit kadi ip itaybit o'e. Okay itabutkuka o'e ip. n kuka adi ip ogu'ada, ikrat uk'ug cewebewi, io'e Deus, i juk o'e Isaas io'e Jesus.

Gasacat muwnuwn pit o'e Jesus o'e.

Mateus 13:16 17 Mateus 13:36Imn Jesus o'e itaybit gasacat itaybit pin pima, ip kajuk iguycg ikrat kug puye iamikrat kajuk o'jereip, kajuk Deus ikrat o'ju'uk ixey bewi buye iam.

16Eyju bit eycokcok epesop. Eyju ijojo pin. Ya'jo pin tak. Eyeta itaisuata jo'i Jesus o'e 12 beay be. Wekawn kayap eyeta itaisuatate iap puxim. Eya'pipe iap puxim tak. Imnpuye soat wekawn epeya'jojo.Imnpuye eyetaybit soat wekawn. Soat epjojojo, apn cuk ocece iap.

17 Kuyje ajo eyju ijojom iap co pin cc osodop ip ade Deus ekawn muwnuwn'ukay, Deus xe cgccay dak. Imnpit o'jojojo gu ip. Ajo eyju kyjojom iap co pin cc ip osodop. Imnpit o'jekyjo gu ip.Gebu'i juy epe'e iboap kay Jesus o'e.

18 Epeya'jojo juy kadaida mududumap ekawn kay, eyetaybit am apgape ibo wekawn iam io'e 12beay be. 19 Deus ekawn a'jojoay igoda buxime be ta'at'anata buxim. Deus soat kukan ekawnya'jojo ip. Imnpit itaybit gu ip apgape Deus ekawn iam. Satans oajm cekay ipDeus ekawna'jojoay kay. Yaguyba'm'm ip cekawn kayDeus ekawn kay, Satans oajm ip cekay buye io'eJesus cebe ip.

20Wara'acayDeus ekawno'ya'jojo ip. Ixey iboapta buxim ipkaratg'a parak tagata buxim ip. Daoma Deus ekawn cocom o'e ip. Koap icokcok cc e'em ipijojoay. 21 Imnpit kadai tabue'mat puxim ip.Deus ekawn badi gu mm cebe ip. Iburey itakoma cekay ip. Ipiat supi'ajoat cebe ip. Imneju ibu'u ipjetabut am Deus kay.

22Warara'acay o'ya'jojoiay widaoho parak tagata buxim. Ixey Deus ekawn o'ya'jojo ip. Imnpitsoat em gebum ip jemukaypinput kay. Tuybe ocokcok cc oce dinheiro kug pima in e'em ip. Deus ekawnkay ip yopt ma itabut. Deus ekawn muwnuwn gu ip warara'acay bejeburey be io'e.

23Warara'acay o'ya'jojoay igoda buximkat beata buxim. Ixey Deus ekawn kay jj ip. ApgapeDeus ekawn iam ip itaybit. Deus ekawn tag jekukum ip. Ixey duk'a xeay dak Deus ekawn tag jekukum,Deus ekawn a'jojom pima. Ade Deus ekawn kay itabut jeedop ip. Ade ip e'em soat ka dagDeus kayitabucay. Kadai'ip puxim ixeyya'a'eat'ip puxim. 30 be o'e takug'iat'ip puxim ip, 60 be o'e takug'iat'ippuxim tak, 100 be o'e takug'iat'ip puxim tak io'e Jesus jeweju etaybitbinay be.

24 Deus soat kukanap muwnuwn o'e Jesus. Imnpuye wara'acat tak imuwnuwn o'e iboceaybewuymutaybitbinapimnpuximap ekawn.

Deus soat kukanap muwnuwn pimap, kat pe wuyju tiotatam pimap puxim io'e Jesus. Wuyjutiotatam pimap tiotataat jekat pe xipacata o'taida.

25 Ixet. Ixima dag oajm ipitakomaay. Ixidipta o'tadum ip trigoda paraktagtrigoda jo'iata.O'tadum ip. O'jenapn itakomaay Jesus o'e.

26 Gebuje ixidip o'jedipuk kadai paraktag, yaypapan pima. 27 Imnpuye ibuywatwat'ukay o'jekawnip jekariwa be.

Kariwa, io'e ip. Xipacata du etadum ekat pe? io'e ip. Hm hm, io'e. Abu ixidipta o'tadum kadai paraktag? io'e ip.28 Okay itakomaay o'tamudu, io'e. Ixidip tu acetip'uk tu? io'e ip.29Iba'ore, io'e cebe ip. Trigodip kuka epetip'uk, ixidip uk'ug pima. Imnpuye trigodip'ukappuxixim

tip ug gu eyju, io'e.30 Imneju ixidip tiptop cuy trigodip'ukap puxim. Yaypan pima, tip pupu'ukay be ocekawn: Koap

ixidip puk epetip'uk tipmnmn m, daxa be tip mupik am. Trigodip pit epetipu, ta'uk am tip pewi, oduk'abe tamg m, ioce'e tip pupu'ukay be. Soat tarun pimap, tip pupum ip, i io'e Jesus.Imn Jesus iboceay mutaybitbin o'e.

31 Jesus waram o'jekawn iboceay be. Wuymutaybitbinap o'guwnimnpuximap ekawn. Deus soatkukanap muwnuwn o'e.

Deus soat kukanap mostardada buxim io'e Jesus. 32 Iboda wuykat pe atadaida. Ta'catamostardada, taidadam pima. Warara'ata bodi ma ta't ma. Imnpuxim Deus soat kukanap koap ma pgpgma ikukan. Ade gu cekay itabucay. Mostardada bit aypapan cc, taida buje. Wara'at kadai bodi maaypapan e'em. Was ajmjm jedopi mg m tku jeje, yaypan pima. Imnpuxim Deus soat kukanapguyjom pit ade jj ikukan. Ade cekay itabucay io'e Jesus.

33 Jesus waram o'jekawnwuymutaybitbinapimnpuximap ekawn. Imn o'jekawn. Deus soat kukanap po'a muyhuhuaptm puxim io'e Jesus iboceay be. Trigonm kug osunuy

ayacatebapg copo. Ixe ayacat po'a muyhuhuaptm o'tmpu. O'tmg trigonm pe. O'tmupin.Soat tag o'jenmupgpgtrigonm tag. Imnpuxim soat ka watwat Deus soat kukukan je'e iap awgcocokabi beat soat kukan je'e iap awg io'e Jesus.34 Imn o'jekawn Jesus iboceay be. Wuymutaybitbinap ekawn ac o'jekawn cebe ip. Soat em o'jekawnJesus imn ma.

35 Imn o'jebapuk apn Deus ekawn muwnuwn'ukat o'e'e iap. O'jekawn ixe:Wuymutaybitbinap ekawn ac ceweju ip oguwnwn. Ya'ba'arm ipi ebapuk ebi kaap ekawnoguwnwn, i.

Imn cuk o'e Deus ekawn muwnuwn'ukat.36 Gebuje Jesus o'ju uk'a be. Adeay xewi o'ju. Imutaybitbin'ibiy oajm ip Jesus kay. Iba'arm ocewebe. Ocewebe juy eguwn apgapeixidip muwnuwn iape io'e ip Jesus pe.

Mateus 13:37 18 Mateus 14:537 K io'e. Agokatkat co'iat n. Xipacata o'taidaiat co'i n. Soat wago n. 38 Ikat soat ipi beay

co'i. Xipacata Deus kay itabucay jo'iat. Ixidip Satans kay itabucay jo'iatibigbuk kray kukukat kayitabucay jo'i. 39 Itakomat ibigbuk krat kukukat co'i. Tabubuap co'i ipi jucay'map. Tip pupu'ukayDeus ekawn tojotjot'ukay jo'iay io'e Jesus.

40 Imn e'em ipi'mat kabia, ipi juacat'map. Apn wuyju ixidip pupum pima, tip mupik am;imnpuxim je'e ipi juacat'map. 41 Soat wago n. Wa' dojotjot'ukay oce'gudot, soat xipat'may ukam xipacap pewi, wara'acat pe xipat'mat mugg'ukay dak.

42 Gebuje jomg ip daxabog pe, ipiat'ajojoap pe. Iboce ip jeedop jettn. Ty yeiyei je'e ip ipi bun.43Soat Deus a' kay kyjobit pin pima, Deus ebekitkit jeedop ip isop Deus xe. Kaxi buxim ip isop jeedop,

Deus soat kukan pima. Eya'picgcg cuy epesop wa' kay io'e Jesus.44 Jesus iboceay mutaybitbin o'e. Deus soat kukanap kabia muwnwn o'e. Deus soat kukanap kabia teibogat puximxipacap puxim io'e Jesus. Ikat pe iba'armat puxim

io'e. Agokatkat ibo xipacap o'tobuxik wara'at kat pe. Cekay jj o'e. Imnpit waram o'gunm. Icokcokcc o'e. Soat ikugat o'gm wara'acat pe dinheiro bu am ma.

Waram o'jepit. Ibo kat o'jat kat iwat xewi. Imnpuxim wuywebe gas dak ajo wuyju ikugiat im put,Deus xe wuynuy am. Soat im put wuywebe, wuynuy pin cc cexe buye io'e Jesus.

45 Deus soat kukanap kabia wara'acat puxim takagokatkat jekukuap puxim io'e Jesus. Prola'akudadamat ixe. Teibogat'a kudadam o'e.

46 Ixe agokatkat prola'a o'yadobuxikyabogat'a. Ade dinheiro o'gm yadeimperola'a deim. Soatikugat o'gm wara'acat pe, dinheiro bu am ma io'e Jesus.

Ibocewi oajm perola'a kukukat pe. Yabogat'a o'yabu yakukat xewi. Imnpuxim wuyju dak.Wuybikuyap pupum Deus xewi. Wuywebe ajo wuyju ikugiat im put Deus pe, cexe wuynuy am, Deus soatkukan pima wuynuy pin cexe buye io'e Jesus.

47 Deus soat kukanap axima bubuap puxim tak io'e Jesus. Agokatkay ixe axima bubuap o'joxikiodi be. Ade o'jat ip ibubuap peaxima io'e Jesus. 48 Ibubuap topapn pima, ixe agokatkay tojojonka'oririt kay, axima na m. Kaxikxik'i o'e ip ibubuap akokoreren. Tahmo'e ip ibubuap pewi. Xipacat icobe ip mgmg. Xipat'mat ixikxig ip Jesus o'e.

49-50 Imn je'e ipi'mat kabia io'e. Deus ekawn tojotjot'ukay jajm ijodi wuyjuynamxipat'may nam xipacay xewi. Jajm ip xipat'may xik am daxabog pe, ipiat'ajojoap pe.Ibocewi jeedop ip ttn xipat'may. Ty yeiyei ip je'e ipi bun io'e.

51 Ijop ekawn eyetaybit tusoat? io'e jeweju etaybitbinay be. Hm hm io'e ip. Kuy ocetaybit. Xipat io'e Jesus.52Deus soat kukanpima,Moiss ekawn imutaybitbinaywebekitkin je'esoat ip. Bekicat ebay buxim

ip. Ibubut muxipanpanap'a bewi iisuat uk'ug, kuyat uk'ug tak xeku. Imnpuxim ixey dak itaybit ccMoiss ekawn. Ijop ekawn kuyat uk'ugap puxim. Wekawn pit iisuat uk'ugap puxim io'e Jesus cebe ip.

53 Imutaybitbinap epere buje, Jesus o'ju jeka kayNazar ka kay. 54 Oajm. Iboceay mutaybitbin o'eDeus eju kawnwnap'a be. O'yaguybabi'm iboceay.

Apn sute soan itaybit imn? io'e ip. Apn xe'e sute o'gubapuk wuywebe i'e ba'oreap? io'e ipjewewebe.

55 Jos ipot gu du sute? io'e ip jewewebe. Karepiga ipot gu du sute? iboceay o'e. Tybe Jesus Jos ipot in o'e ip. Maria i ixi butet gu du? io'e ip. Ikitpity butet Tiago i, Jos i, Simon i, Juds i. Soat ip ikitpity gu

du? io'e ip jewewebe. 56 Iixty dak ijoce ma gu du wuywejusoat iixty? io'e ip. Apn cuk suteitaybit cc gas? io'e ip.57 Itakoma ip o'e cekay.

Wuyju bit kyjobin gu juy ajop ixe a' kay, ixe wuyjo'iat puye i napa ma o'e ip. Soat ka dagacat ibuyxim ma Deus ekawn muwnuwn'ukat kug. Jaypanap ka beay bit ibuyxim gu

ikugipi beay bit, uk'a beay bit tak io'e Jesus.58Ade gu o'gubapuk JesusDeus a'bacaap. Iba'ore o'e, ipi beay itabut'm cekay buye.

141Herodes Jesus awg o'yawgcoco. Ipi kukukat osunuy ixe Herodes igebujeatGalilia eipi kukukat.2 Ixe agokatkat Joo Batista i ibutet Herodes o'e, tybe iboap icmn in o'e buye.

Imn kawnwn o'e jebuywatwat'ukay be. Jesus muwnuwn o'e.Waram guto o'jetait Joo je'ap tomukadi i cedag gu o'e. Imnpuye Deus a'baca amwuywebe i'e

ba'oreat mubapukpug teku Herodes o'e.3 Kuy bima Herodes jebekitkit o'guju Joo kay. Joo uk puje, o'gukirikirik. O'gukirikirik img m

daomnmnap'a be. Ayacat cekayap puye, o'jomgHerodas cekayap puye. Herodes kitpit tayxi osunuyixe ayacatFilipe tayxi. Imn daomnmnap'a be Herodes Joo o'gumat, Joo ekawn puye.

4 Cg gu ewebe ixe ayacat kuk am. Deus xe cedag gu ekitpit tayxi eju jewewbumn mixe Herodaseju jewebumn m i juk o'e Joo ipi kukukat peHerodes pe.5 Imnpuye Herodes Joo aoka ojuy. Imnpit Judeuy xe Joo Deus ekawn muwnuwn'ukat osunuy.Imnpuye Herodes iparara o'e Judeuy buxixim.

Mateus 14:6 19 Mateus 14:366 Peta bima bit Herodas it o'jebapuk da'i'in Herodesy etabut pe. O'jebapuk Herodes kapap epeta buye.

Cekay jj o'e Herodesayacat yaypan'isuat kay.7 Da'i'iap kay jj n io'e yaypan'isuat pe. Emukaypinput eguwn owebe io'e. Deus etabun

n e'em ewebe emukaypinput ogm ewebe Herodes o'e. Deus cuy ipiat supi'ajoat owebe, wa' dag guim pima io'e.

8 Ijoce ma Joo Batista a prato be eyam owebe io'e.Imn yaypan'isuat o'e.

Imn ece, o'it i juk o'e cebe ixi.Imnpuye yaypan'isuat o'e imn ma. 9Yam pin gu o'e Herodes. Ibu'u o'e. Iguycg o'e, yaypan'isuat imno'e buye. O'yam an pit cebe, jekawn puye, itakoyiay buye dakjewejuay buye. Jekawn tag o'yam.

10 Daomnmnap'a kay eju io'e sorara be. Joo a eya'uk io'e cebe.11 Hm hm sorara o'e.

O'ju. O'ya'uk. O'yadojot prato be. O'yam ayacat'isuat pe. Imn Herodes juk itaybit Joo oe' iam.O'yadujowat jexi kay ixe.Imneju Herodes tybe Joo'm waram o'jetait in o'e, Jesus awg yawgcocom pima.12 Joo eju oekuku'iay oajm Joo'm kay. Ijebit o'tujowat witabiky be, ikot am.Jebabim ikot puje, o'