enve-muhammed.blogspot.com

Hindistan Teknoloji Enstitüsü (IIT), Kanpur,

Mühendislik Fakültesi, Su ve Atık Su Mühendisliği Dersi, 19

Ders 19: Kanalizasyon Hattı Aksamı ve Atık Suyun Pompalanması

Kanalizasyon Hattı Aksamı Atık Suyun Pompalanması

Kanalizasyon Hattı Aksamı

Kanalizasyon hattı aksamı, atık su sisteminin verimli bir şekilde işletilebilmesi için gerekli olan çeşitli

donatılardan oluşur. Bu donatılar; giriş delikleri, lamba delikleri, sokak girişleri, toplama çukurları, ters

sifonlar ve benzerleri gibi parçaları içerir.

Giriş Delikleri: Giriş delikleri; dairesel ya da dikdörtgensel bir şekle sahip olabilen, kanalizasyon hattı

üzerine hizalanmış, bir kişinin inceleme, temizleme ya da sifonlama için kanalizasyona girebilmesine

olanak sağlayan boşluklardır. Delikli giriş delikleri kanalizasyonun havalanmasını sağlarlar. Ayrıca,

kanalizasyona hattın bir çok noktasından müdahale imkanı sağladıkları için kanalizasyon hatlarının

uygun bir uzunlukta döşenmesine imkan verirler.

Giriş delikleri, kanalizasyon hatlarının (borularının) çaplarının ya da yönlerinin değiştiği her kısımda ve

farklı seviyedeki hatların birleştiği her kesişim noktasında kullanılırlar.

Özel Giriş Delikleri:

Kesişim (kavşak) noktası odası: 2 büyük atık su borusunun kesiştiği noktalarda kullanılırlar.

Düşü giriş delikleri: Gelen ve giden atık su borularının giriş delikleri arasındaki seviye farkı 60 cm’den

fazla ise, gelen atık su dışarda düşey olarak düşürüldükten sonra giriş deliği odasıyla birleştirilir.

Sifonlama giriş delikleri: Borulardaki birikimleri sifonlayarak uzaklaştırmak üzere atık su borularının

başlarına yerleştirilirler.

Lamba Delikleri: Lamba delikleri; düz atık su hatları üzerinde birbirinden uzak ve atık su hattına

lamba sokulmasına imkan veren iki giriş deliği arasındaki kanalizasyonun iç kısmında muhtemel

tıkanıklıkları bulmak için yapılmış boşluklardır.

Sokak Girişleri: Sokak girişleri, yağmur suyunu alıp yağmur suyu kanalına ya da birleşik atık su

kanalına ileten boşluklardır. Girişler kaldırım kenarlarına en çok 30 metre mesafe ile yerleştirilirler.

Toplama Çukurları: Toplama çukurları, 60 – 90 cm çaplı ve 60 – 75 cm derinlikli küçük çöktürme

havuzlarıdır. Sokak girişlerinin altına yapılırlar. Yağmur suyunun girişteki hızını keser ve kum, ince

kum, döküntü vb.lerinin kanalizasyon sistemine girmek yerine çukurda çökelmesini sağlarlar.

enve-muhammed.blogspot.com

Ters Sifonlar: Ters sifonlar kanalizasyonun basık kısımlarıdır, buralarda akış çizgisi hidrolik seviye

çizgisinin altında olduğu için akış atmosferik basıncın üzerinde bir basınca sahiptir. Atık su hattı

akarsu, yol, demiryolu gibi bir yeri geçerken kullanılırlar. Sifon borusunu temizlemek için bent kapağı

açılır böylece artan yük akışa sebep olur. Artan hızla birlikte sifon borusundaki birikimler yıkanarak

giderilirler.

Atık Suyun Pompalanması

Atık suyun pompalanması yerçekimli akışın mümkün olmadığı durumlarda gereklidir. Yeterli

pompalama kapasitesi pik akışı karşılamalı, pompaların en az % 50’si yedek olmalıdır.

Pompa çeşitleri:

1. Eksenli, karışık ya da radyal akışlı santrifüjlü pompalar.

2. Pnömatik püskürtücü pompalar.

Ek

Sifonlama Girişi Düşü Girişi

Kesişim Odası Lamba Deliği

enve-muhammed.blogspot.com