dendriet 2004 nr 4 jaargang 3

Vlaamse Broedvogelatlas

Hogedonk, natuur langs de Dender

Minder bezige bijen

Paddestoelentijd: cursus

BC1133

BELGIE/BELGIQUEP.B.

GENT X

Afgiftekantoor Gent X - P109327

okt. - nov. - dec.driemaandelijks tijdschrift jaargang 3 nummer 4 - 2004

natuurpuntDenderstreek

Reto

urad

res:

Koen

Ste

enho

udt,

Wat

ersc

haap

stra

at 3

0,15

70 G

alm

aar d

en.

Is je

adr

es n

iet

juis

t? M

eld

het

aan

de re

dact

ie.

Molendries 17, 9300 Aalst Telefoon: 053/70.91.43Fax: 053/70.91.43OPENINGSURENDinsdag: 14:00 - 17:00Woensdag: 14:00 - 17:00Vrijdag: 14:00 - 18:00Zaterdag: 10:00 - 12:00en 14:00 - 17:00

Patronaatstraat 5, 9420Erpe-Mere OPENINGSURENWoensdag: 14:30 - 17:00Zaterdag: 10:00 - 12:30

Voldersstraat 203, 9500Oosterzele Telefoon: 054/41.52.83Fax: 054/41.52.83OPENINGSURENZaterdag: 9:30 - 12:00en 14:00 - 17:00

Achterstraat 3, 9450 Haaltert(Recht tegenover de bibliotheek) OPENINGSURENWoensdag: 14:00 - 17:00Zaterdag: 10:00 - 12:00en 14:00 - 17:00

Groenlaan 39, 9550 Herzele Telefoon: 053/63 15 29Fax: 053/62.64.36OPENINGSURENDinsdag: 10:00 - 17:00Woensdag: 10:00 - 17:00Donderdag: 10:00 - 17:00Vrijdag: 10:00 - 20:00Zaterdag: 10:00 - 12:00

Kasteeldreef 85, 9340 Lede OPENINGSURENWoensdag: 14:00 - 17:00Zaterdag: 9:30 - 12:30en 13:30 - 17:30

Schoolstraat 12, 9570 Lierde OPENINGSURENZaterdag: 10:00 - 12:00

Kerkplein 6, 9400 Ninove Telefoon: 054/33 88 33OPENINGSURENDinsdag: 10:00 - 12:00en 14:00 - 18:00Woensdag: 10:00 - 12:00en 14:00 - 18:00Vrijdag: 10:00 - 12:00en 14:00 - 18:00Zaterdag: 10:00 - 18:00

E. Tinelstraat 17, 9520Sint-Lievens-Houtem OPENINGSURENWoensdag: 15:00 - 17:00Zaterdag: 14:00 - 17:00

Margote 73, 9260 Wichelen OPENINGSURENZaterdag: 10:00 - 12:00en 14:00 - 17:00Zondag: 10:00 - 12:00

Voldersstraat 203,9500 Onkerzele Telefoon: 054/41.52.83Fax: 054/41.52.83E-mail: [email protected]: 9:30 - 12:00en 14:00 - 17:00

BuitensportOude Gentbaan 259 - 9300 Aalst

Ademend waterdichte regenkledij

Ademend winddichte kledijThermische kledijWaterdicht schoeiselVerrekijker

5% Korting op vertoon van uw lidkaartvan Natuurpunt

www.trekking-buitensport.be℡ 053 705 222

Inzamelingactie oude schoenenop 7, 8 en 9 oktober 2004 !!!

Lever je oude schoenen in en steun natuurpunt en jijkrijgt een kortingbon van 10% !!!

Opbrengst gaat naar een natuurgebied in jouw buurt !Ook scholen kunnen meedoen: informeer [email protected].

AalstLange Zoutstraat 42 (053)21 61 85

Openingsuren:ma t.e.m. vrij: 9u30 - 18u30; za: 9u - 18u

NinoveNinia Shopping Center (054)34 38 44

Openingsuren:ma t.e.m. za: 9u30 - 19u

Een beetje achtergrond

In de periode 2000-2002 gingen vele honderdenvrijwillige vogelkijkers aan de slag om de toestandvan de ruim 160 soorten Vlaamse broedvogels teachterhalen. Het hele project werd gecoördineerddoor het Instituut voor Natuurbehoud, met desteun van een aantal andere instanties en organ-isaties waaronder ook Natuurpunt. De ge-standaardiseerde richtlijnen zorgden ervoor datiedereen op dezelfde, vergelijkbare wijze tewerk-

ging. Het was reeds sedert de jaren ’70 geleden datde broedvogels in Vlaanderen nog volledig in kaartwaren gebracht, toen in het kader van denationale, Belgische atlas. Ook in onze eigen Dendervallei gingen enkeletientallen enthousiastelingen aan de slag, en metresultaat! Op één na werden alle atlashokkenvolledig onderzocht en in totaal werden ruim 100soorten vastgesteld als broedvogel.

nr 4 - oktober 2004 3

De nieuweVlaamse broedvogelatlasIn Dendriet nr. 2 van 2003 kon je reeds lezen dat hetveldwerk voor de Vlaamse broedvogelatlas erop zat.Daarmee was de kous natuurlijk niet af; na het verzame-len van de gegevens moet uiteraard ook de verwerkingvolgen! Nu ruim anderhalf jaar later is het zover: in hetnajaar van 2004 verschijnt de gloednieuwe atlas van deVlaamse broedvogels!

Een typische Dendersoort

Uit het atlasonderzoek isgebleken dat onze Dendervalleivoor een aantal broedvogelsbelangrijk is op Vlaams niveau.Het typevoorbeeld is de grotegele kwikstaart. Een belangrijkdeel van de Vlaamse populatievan dit nerveuze beestje is te vin-den langs de beken en rivierenvan onze streek. Dit is te dankenaan de verzameling molens ensluizen die langs onze water-lopen te vinden zijn; plekkenwaarin de grote gele kwik zijnoorspronkelijke biotoop vanrotsachtige bergbeken kanterugvinden. Deze soort is dejongste decennia duidelijkvooruitgegaan. Naast het aan-passen aan nieuwe biotopen isdit ook te wijten aan de voorbijereeks zachte winters. Dodaars

Hug

o W

illoc

x

Verspreidingskaart grote gele kwik

4 nr 4 - oktober 2004

Gezellig Denderen

Door middel van specifieke onderzoekstechnieken kon ook wordenvastgesteld dat de dichtheden van bepaalde soorten in Vlaanderennogal kunnen variëren. Zo bleek dat sommige vogels in deDenderregio in hogere densiteiten voorkomen dan elders. Werpmaar eens een blik op de dichtheidskaart van de holenduif (de rodekleur wijst op de hoogste dichtheden) en je merkt dat die soort zichhier bij ons uitstekend thuis voelt. De vele knotwilgenrijen in destreek zijn daar natuurlijk niet vreemd aan. Om diezelfde redenvindt men in onze regio ook zeer hoge dichtheden van steenuil.

Over stijgers en dalers

De inventarisaties toonden ook een aantal opval-lende trends aan. Sommige soorten blijken zichgoed thuis te voelen in ons dichtbevolkte land;andere ondervinden grote problemen en onder-gaan sterke afnamen. Tot de stijgers behoren onmiskenbaar de meestedagroofvogels. De verspreidingskaart van de bui-

zerd geeft weer dat deze soort tegenwoordig in hetgrootste deel van Vlaanderen voorkomt. In de heleDendervallei werden broedende buizerdsaangetroffen. De sterke toename sinds de jaren’70 wordt voornamelijk geweten aan het wegvallenvan de menselijke vervolging van roofvogels; hier-door kregen de vogels de kans zich aan te passenaan zelfs de kleinste bosgebieden.

Blauwe reiger

Hug

o W

illoc

xH

ugo

Will

ocx

Kievit

Dichtheidskaart holenduif

Verspreidingskaart buizerd


Aantallenkaartveldleeuwerik

Jammer genoeg doen heel wat andere broedvogelshet helemaal niet goed. Hoewel de soorten inkwestie vaak reeds gekende zorgenkindjes zijn, ishet toch behoorlijk confronterend hoe slechtbepaalde vogels het in werkelijkheid blijken tedoen. Een voorbeeld bij uitstek is de veldleeuwe-rik. Deze alom bekende soort was tot voor enkeletientallen jaren één van de talrijkste vogels van hetVlaamse platteland. Enkele decennia van steedsintensievere landbouw en toenemende verste-

delijking hebben ervoor gezorgd dat de populatiedramatisch gekelderd is. De Dendervallei ontsnapthoegenaamd niet aan deze neerwaartse spiraal. Desituatie van de veldleeuwerik blijkt tekenend tezijn voor de meeste andere vogels die van land-bouwgebieden afhankelijk zijn. Ook struweelvo-gels en moerasvogels zitten meestal in de hoekwaar de klappen vallen. Naast een effectief verliesaan geschikte biotopen is ook de afname van hetvoedselaanbod hierin een bepalende factor.

Hug

o W

illoc

x

Kerkuil

Vogelwerkgroep Cinerea

Wouter Faveyts054 33 91 06

[email protected]

Zoveel broedvogelsoorten betekent ook evenveelverschillende verhalen, goede en minder goede.Desalniettemin neigt de totale eindbalans tocheerder negatief door. Enerzijds blijkt weliswaar dater in Vlaanderen sedert de jaren ’70 meer broedvo-gelsoorten zijn bijgekomen dan er zijn verdwenen,maar anderzijds hebben heel wat vogels die vroegerals algemeen te boek stonden aan het begin van deéénentwintigste eeuw heel wat van hun pluimengelaten. We hebben misschien kwalitatief ietsbijgewonnen, maar kwantitatief is er zoveel ver-loren gegaan. De kleine en beperkte populaties vande nieuwkomers vormen absoluut geen compen-satie voor de vele tienduizenden broedparen diezijn verdwenen van soorten als boerenzwaluw,ringmus, huismus en nog een aantal anderen.

Kopen!

Op 27 november 2004 zal het dan eindelijk zo verzijn: op die dag wordt op de jaarlijkse Vlaamseornithologische studiedag te Antwerpen denieuwe Vlaamse broedvogelatlas officieelvoorgesteld! Vanaf dan kan u deze mijlpaal in deVlaamse ornithologie in huis halen. Door deruime medewerking en de hoge graad van stan-daardisatie zal deze schitterende momentopnamevan de broedvogels van Vlaanderen gedurendevele jaren een onmisbare referentie worden voor alwie geïnteresseerd is in vogels!

Het boek is uiteraard te verkrijgen in de Natuur-puntwinkel.

CINEREA

Patrijs

Zend voortaan jevogelwaarnemingenin de regio [email protected] !!!

Tjiftjaf Groene specht

Jean

Van

Hol

enH

ugo

Will

ocx

Jean

Van

Hol

en



Een klein overblijfsel uit eengroots verleden!De Dender, met zijn grilligekronkelingen, was vroeger eensnelvliedende rivier, zelfs desnelst stromende van gansVlaanderen. Vandaar ook de oud-Keltische naamgeving Tanara,wat zoveel betekent als bruisend,geruchtmakend. Wanneer menmenig binnenschipper vraagtwelke rivier hem het meest be-koort dan antwoordt hij steevast“De Dender”. Wegens een testerk bodemverval was hij heelmoeilijk te bevaren. In de loopder eeuwen werden dan ookstukken gekanaliseerd en werdensluizen gebouwd, nodig om descheepvaart op de Dender te ver-gemakkelijken. Het indijken vande Dender heeft niet kunnen be-letten dat de voorbije jaren regel-matig de Dender buiten zijn oe-vers trad. De villawijk, gelegen ophet grondgebied van de gemeenteGijzegem, komt jaarlijks onderwater te staan, met uiteraardnefaste gevolgen. Waterellendebehoort tot de jaarlijkse miserievan de bewoners. Of het verstan-dig was om in vochtige meerseneen verkaveling door te voerenlaten we in het midden. Dezezomer werd gestart met hetbouwen van een pompgemaal opde Molenbeek. Dit zou een de-finitieve oplossing bieden voorhet overstromingsgevaar.

Bestendige verlokking voorwandelaarsHet sas van Herdersem werdgebouwd in 1768-1769 en debouw van het daarbij horendesashuis dateert van 1767.Nagenoeg een eeuw later -in

1866- werd een houten klapbrugopgericht over de Dender aan ditsas, waar enkele jaren voordienreeds –in 1857- een weg naartoewas aangelegd door en op kostenvan de aangrenzende gemeenteWieze. Vandaar de benaming Sasvan Wieze en later ook deWiezebrug. In 1947 werd hetoude sas buiten gebruik gestelden in 1972 werd een nieuwe vastebrug over de Dender te Gijzegemin gebruik genomen. De oudeophaalbrug werd voor de verbin-ding Herdersem-Wieze enGijzegem totaal overbodig. Het

Natuurgebied in de kijker

HogedonkNatuurpunt nam een vliegende start met een nieuwambitieus aankoopproject. Samen met de natuurge-bieden Denderbellebroek en de Wiestermeersch vormtdeze nieuwe uitdaging bijna geheel de begeleidendeDendermeersen tussen Aalst en Dendermonde. Het pro-ject werd gedoopt met de naam Hogedonk, een centraalgelegen toponiem tussen Mespelare en Gijzegem op delinkeroever.

sas zelf werd afgebroken in 1975en de klapbrug werd opgesteld inde onmiddellijke omgeving. Daarwordt ze nog steeds voor hetnageslacht bewaard als relict vanoude industriële archeologie.

Het DenderlandStartend aan de Tragel in Aalstkan men al fietsend of wandelendde Dender stroomafwaarts richt-ing Dendermonde van zeer nabijvolgen. Een stevige wandelingwaar men heel wat natuurmooisvoor in de plaats krijgt. Zo komtmen aan het waterzuiveringssta-

tion gelegen op het grondgebiedvan de gemeente Hofstade. Metwat geluk kan men op de tegen-overgelegen oever –de Ketshoek-hoog in de boomtoppen eenbonte bende aalscholvers waarne-men die na een duik in het waterhun veren zitten te drogen in devoor hen typische heraldiekehouding. Eens het zuiveringssta-tion voorbij, daagt in de verte deWiezebrug op. Deze brug kanmen beschouwen als het mid-delpunt of een ideale uitkijkpostvan de Hogedonk. Van hier hebje een enig zicht op het zgn.

Denderland, een uniek meersen-gebied. De Dender – in de volks-mond ter plaatse de vaart ge-noemd, omwille van de kanalisa-tie - heeft hier nog enkele be-staande afgesneden bochten. Hetlaagste deel van het Denderlandligt op amper vijf meter boven dezeespiegel. Hier kronkelt de Mon-nikenhofbosbeek, ook wel Pas-beek genoemd, zich een weg naarde Oude Dender. Vroeger was da-gelijks het tij nog zichtbaar op de-ze beek, de belangrijkste afwate-ringsweg voor het ganse gebied.Doorheen het Denderland slin-gert zich de Hammestraat, ge-noemd naar het oude kasteel vanHam of Hamme, dat hier in éénvan de bochten van de Denderwas gesitueerd op de grens metAalst en Hofstade. Hier zou deH. Gudula omstreeks het mid-den van de 7de eeuw geborenzijn. Van hieruit trok zij elke dagnaar het dorpsplein van Moorselom er de goddelijke diensten bijte wonen in de kerk of de kapelvan de Allerheiligste Verlosser,en dit via de tot op heden nogbestaande Gudstraat, waar vol-gens de overlevering nog steedsde duivelsput –plaats waar deduivel haar lantaarn uitblies- kanaangewezen worden. Op de rechteroever tussen Wiezeen Herdersem bevindt zich deaart of de kade van waar de abdijAffligem haar gekende Mel-dertse zandsteen naar alle hoe-ken van Vlaanderen en zelfsEuropa vervoerde, met hoogte-punten in de 13de tot 16de eeuw.Nadien is alle activiteit er stil-gevallen. Sinds een tweetaleeuwen werd deze plaats terugals los- en laadkade gebruikt voorsteenkool en allerlei bouwmateri-alen, wat tot op vandaag nogsteeds het geval is. Vrij recentnog werd hier met subsidie vande Vlaamse overheid een nieuwe150-meter lange kaaimuurgebouwd, dit om de binnen-


De oude Denderarmen zijn de ideale plek om het ijsvogeltje waar te nemen

Daa

n St

emgé

eD

aan

Stem

gée

Zwanebloem siert de oevers van oude Denderarmen


scheepvaart te bevorderen enonze wegen te ontlasten.

Een wijds gebiedHet gebied van niet minder dan500 hectare situeert zich stroom-afwaarts juist voor Denderbelleen Oudegem waar de Dender inde brede Scheldevallei” stroomtvoor hij er in uitmondt. Preciezeris Hogedonk gelegen ten noor-den van Aalst op de grondge-bieden van de gemeentenGijzegem, Hofstade, Herdersemen Mespelare. Grenzend in hetnoord-oosten aan de perimetervan het erkend natuurgebied deWiestermeersch. Op korte tijdwist Natuurpunt er 15 hectare aante verwerven!Hogedonk maakt deel uit van hetalluvium van de Dender tussenAalst en Dendermonde. Het is eenlaaggelegen gebied met voor-namelijk als grondtextuur zand-leemgrond en natte kleigronden.Het landschap wordt getypeerddoor de aanwezigheid van rietvel-den, rietkragen, dottergraslanden,hooilanden, vochtige meersen,bospercelen met voornamelijk po-pulieraanplant. Zelfs enkele poe-len waarin we oa watersalaman-der, groene en bruine kikker envinpootsalamander terugvinden.Naast een wirwar van grote enkleine beken zien we de mean-ders liggen met namen als oudeDender, Lapperdender en deKetshoek. De Lapperdender, ge-noemd naar een zeelt (vrij grotekarperachtige) die er in betere tij-den rondzwom. De Ketshoek, ge-noemd naar een adellijke familiedie ooit het kasteel bewoonde dathier gestaan heeft. Het is aan dezeKetshoek waar we een rijke floraterugvinden. Planten zoals wolfs-poot, watermunt, grote water-weegbree, gele lis, moerasver-geet-mij-nietje en niet te vergetentoch wel een pareltje voor onzestreek, de zwanebloem. Planten-soorten die wel aangeven dat we te

maken hebben met een voedsel-rijk water. Op andere locaties vindenwe dan allerlei zeggesoorten, ech-te koekoeksbloem, grote egelskop,egelsboterbloem en poelruit.Rietkragen vormen een mooieafwisseling in de lineaire land-schapselementen. Riet en kleinelisdodde behoren tot oevervege-taties. Riet kan voorkomen inzeer voedselrijke omstandighe-den maar ook in voedselarme.Naargelang de kwaliteit treftmen hoog en laag riet aan. Rietwaarin de kleine karekiet zichvolop laat horen met zijn typischgezang en waarin de blauwborst

zijn nest ineenknutselt, stevigvastgemaakt aan de rietstengels.Iets noordelijker ligt de oude Den-der. Door het zeer geringe stroom-verval en de lozing van afvalwateris het water sterk vervuild. Destad Aalst maakt zich echter sterkdat tegen eind 2005 deze proble-men zullen verholpen zijn. Laathet ons hopen want met zijnmooie kronkelende loop en zijnrietkragen kan hier een prachtigbiotoop gecreëerd worden. Op denabijgelegen dijk geven vrij grotedode olmen en vreemde aanblik.De bekende iepenspintkever ishiervoor verantwoordelijk.

Een verlande Denderarm met zeggevegetatie en struweel

Het vroeger sas en het recent geklasseerde sashuis te Herdersem

Daa

n St

emgé

ePr

ivév

erza

mel

ing

fam

ilie

Pott

ie

Deze Oude Dender slingert zichverder onder de Wiezebrug dooren komt alzo in De Muit. Wei-landen gescheiden door mooieknotboomrijen. Overwegend knot-wilg hoewel we ook knotelzenaantreffen.

Het sashuis Aan de overzijde van De Muit enmeteen ook de overkant en dusop de linkeroever van de geka-naliseerde Dender vinden we hetoude sashuis. Gebouwd in 1768-1769. Het aan het oude Sashuispalende bosje bestaat hoofdzake-lijk uit populieren. De huidigeeigenaars zijn nu begonnen omstapsgewijs dit populierenbosom te zetten naar een bos metstreekeigen bomen, struiken enheesters. In het bos vindt men erde gekraagde aardster terug.Toch vermelden dat dit bos niettoegankelijk is voor publiek !Het sashuis bestaat uit eenhoofdgebouw en is geflankeerddoor twee koetshuizen. Hetlinkse werd in 1940 bij beschie-ting door het Duitse veldgeschutvernietigd. De venster- en poort-openingen werden dichtgemet-seld en een dak erop gelegd. Hetandere koetshuis is gaafgebleven, één boog toegemet-seld.Het huis en omgeving werdenin 2001 als monument en alsdorpsgezicht beschermd. Hetligt in de bedoeling van de huidi-ge eigenaars de oorspronkelijketoestand te herstellen.Van het laatste kwart van de18de eeuw tot 1936 was hetsashuis, naast ambtswoning vande sasmeester, ook herberg. Opdat ogenblik werd het aanambtenaren verboden om café tehouden. Een oplossing werdvlug gevonden: naast het sashuiswerd een houten loods gezetwaarin café werd gehouden doorde schoonzus… Deze loodsbrandde ook af bij de beschie-

ting in 1940. Na het buitengebruik stellen in 1947 geraaktehet huis wat in verval, tot in 1965beeldhouwer Roland Monteynehet sashuis kwam betrekken ener een bronsgieterij vestigde ineen loods achter het gebouw. Dehuidige eigenaars willen hetbronsatelier in zijn operationelestaat. Begin dit jaar werd deDenderstraat trouwens omge-

doopt tot de Roland Monteyne-straat! Een werk van deze kun-stenaar is te bewonderen op dehoek van de Lange en de KorteZoutstraat in het centrum vanAalst.

Brian Roelandt en Daan Stemgéemet dank aan Alfons Dierickx

(Heemkundige Kring De Faluintjes)

Daan Stemgée053 77 41 41

[email protected]


Oude Denderarm met verlandingszone

Afdeling Aalst

INFO

Dotterbloem

Daa

n St

emgé

eD

aan

Stem

gée


bijzonderheid

h contactpersoon

zeker meebrengen

uur van vertrek

plaats van afspraak

toelichting

☺ gids

Activiteiten van Natuurpunt zijn voor leden gratis en niet-leden betalen € 1, tenzij explicietanders vermeld.Op onze excursies breng je best laarzen mee en zijn een verrekijker en een passende veldgids nuttig.Bij activiteiten buiten de regio is carpooling gebruikelijk (o,o4 € per km/persoon).

zaterdag 2 oktober

Studie-excursie: vogeltrektellingNationale Vogelkijkdag

afd. Denderleeuw

8:00 – 14:00depot Wellemeersen, Wellemeersenstraat.Nationale vogelkijkdag aan de tel-post Vlamoven.

h Bruno De Bruyn - 0496 59 52 43verrekijker, zeteltje, warme kleding,laarzen.

zondag 3 oktober

Natuurwandeling in het Kravaalbos

afd. Aalst

10:00 – 12:00Hof te Putte, Putstraat 99 Meldert-AalstNatuurwandeling i.s.m. de stad Aalst.

h Dienst Leefmilieu - 053 73 24 12 [email protected]

zondag 3 oktober

Natuurwandeling in Liedekerkebosafd. Affligem-Liedekerke

10:00 – 12:00Liedekerke – ingang Liedekerkebos, SchelfhoutstraatThemawandeling “paddestoelen” – 4 km. In het kader van de week van het bos

☺ Paddestoelenwerkgroep Zwamvlokh Erik De Block - 053 68 35 88

[email protected]

zondag 3 oktober

Wandeling: paddestoelen in Boelare-,Boureng- en Arduinbos

afd. Geraardsbergen

9:00 – 12:00parking De Cocane, einde Hoge

Buizemont, OverboelareNaar aanleiding van de week van het bos gaan we op zoek naar pad-destoelen in het bos. Nadien kun-nen verschillende soorten pad-destoelen geproefd worden in het onthaalcentrum van de Rietbeemd.

h Willem Boonen – 054 41 75 [email protected] door voor 27 september € 3 te storten op rekening523 045696371 van Natuurpunt Geraardsbergen met vermelding “Paddestoelen”.

zondag 3, 10 en 17 oktober

Boswandelingen

NMEC “De Helix”

14:00op de parking Hoogvorst 2, 9506 Grimminge.Themawandeling “opening van de week van het bos”.

h Katrien Reygaerts – 054 31 79 66

zondag 10 oktober

Paddestoelwandeling

afd. Ninove

14:30 – 16:30parking kapel, Bevingenstraat te Neigemtopperiode en -plaats voor padde-stoelen in al hun pracht met gids Herman Lemaire

h Kris De Wit 054 32 52 65

REGIOACTIVITEITzaterdag 16 oktober

Jubileum: vijfde milieu- en natuurquiz

afd. Affligem-Liedekerke

19:30Liedekerke – KTA, Affligemstraat

100, ingang en parking: Kleemputtenstraat 16 te LiedekerkeJubeleumquiz max. 4 personen per ploeg. Uitgebreid prijzenpakket! Zieook elders in dit nummer

h Erik De Block - 053 68 35 [email protected] inschrijven door storting van€ 15 per ploeg op rekening 001-3386886-13 van NatuurpuntLiedekerke met vermelding “quiz”en de naam van de ploeg.

zondag 17 oktober

Herfst in het Park

afd. Lede-Houtem

10:00 – 12:00ingang park, kant station Lede.Themawandeling “herfst”.

h Herman Derder - 053 80 01 10 [email protected]

zaterdag 23 oktober

Wandeling: Halloweentocht in het Abdijpark

afd. Geraardsbergen

20:00 – 22:00Koetsenhuis Sint-Adriaansabdij, GeraardsbergenMaarten Trybou neemt kinderen enouders mee op een verteltocht in het sprookjesachtige en geheimzin-nige decor van het Abdijpark. We sluiten af met een glühwein, jeneverof warme choco tegen een vrije bij-drage.

☺ Maarten Trybou

h Koen Steenhoudt – 054 58 67 58

[email protected]

zondag 7 november

Natuurwandeling in de Gerstjes

afd. Aalst

10:00 – 12:00Parking Gerstenhof,

DDEENNDDEERRKKAALLEENNDDEERR

Gerstenstraat 12Erembodegem-AalstNatuurwandeling i.s.m. de stad Aalst.


zondag 7 november

Natuurwandeling in Liedekerkebos


10:00 – 12:00Liedekerke – ingang Liedekerkebos, SchelfhoutstraatThemawandeling “de natuur maakt zich klaar voor de winter” – 4 km.

h Erik De Block - 053 68 35 [email protected]

weekend 11 november

Kraanvogelweekend Lac Du Der

afd. Geraardsbergen

Wie mee wil, vindt gedetailleerdeinformatie in de vorige Dendrieten.

zondag 14 november

Herfstwandeling

NMEC “De Helix”

14:00op de parking Hoogvorst 2, 9506 Grimminge.Themawandeling “herfst”.

h Katrien Reygaerts – 054 31 79 66

zaterdag 20 november

Studie-excursie: Dag van de aarde

afd. Denderleeuw

14:00 – 17:30infobord Rodestraat WellemeersenIn het kader van de dag van de aarde: herfst, mossen en zwammen

h Peter Tolleneer - 053 79 03 60laarzen.


9e Verfijnd Eetfestijn

afd. Aalst, Erpe-Mere en Lede-Houtem

12:00 – 14:30 en 17:30 – 21:00zaal VTI, Eikstraat 4, Aalst (verbin-ding Parklaan en Geraadsbergsestraat)Eetfestijn ten voordele van het reser-

vatenfonds. Verfijnde gerechten,3-gangenmenu’s, ook vegetarisch, en kindermenu.reservatie gewenst!

h Peter D’Hondt - 053 80 72 [email protected]

zaterdag 4 december

Dia-avond marterachtigen

afd. Ninove

20:00 stipt!buurthuis Pollare hoek Hoogstraat en Neckersputde specialist van Vlaanderen, Koen Van Den Berghe, komt toelichting geven over de verspreideing en bescherming van onze inheemse marterachtigen.

h Kris De Wit o54 32 52 65

zondag 5 december

Natuurwandeling in het Kravaalbos

afd. Aalst

10:00 – 12:00Hof te Putte, Putstraat 99 Meldert-AalstNatuurwandeling i.s.m. de stad Aalst.


zondag 5 december

Natuurwandeling in Liedekerke- enHertigembos


10:00 – 12:00Liedekerke – ingang Liedekerkebos, SchelfhoutstraatThemawandeling “op zoek naar eit-jes van de sleedoornpage” – 7 km.


zondag 5 december

Dotterwandeling

afd. Groot Haaltert

14.30Gotegemmolen - Gotegemstraat - grens Haaltert –Aaigemwandeling door het pas erkende natuurgebied

h Stijn De Ryck

0472 70 20 [email protected] en winterkledij.

donderdag 9 december

Midweekse daguitstap naar de Ardennen


8:15pendelparking E40, afrit AffligemMet een knipoog van Obelix, wande-len in het Stonehenge van Wallonië langs dolmens en menhirs.13 km vanaf het Musée des mégalites in Wéris.

h Erik De Block - 053 68 35 [email protected]: € 0,04 per km/persoon

zondag 2 januari 2005

Natuurwandeling in Liedekerkebos


10:00 – 12:00Liedekerke – ingang Liedekerkebos, SchelfhoutstraatNatuurwandeling met Glühwein3 km.


vrijdag 14 januari 2005

Ledenfeest


20:00 – 24:00Liedekerke – Ontmoetingscentrum Ter Muilen, Muilenstraat 33Feestelijke avond bestemd voor alle leden, vrienden, sympathisanten en belangstellenden. Het bestuur nodigt uit voor een aperitief en gratis hapjes. Overzicht van het voorbije jaar en voorstelling van het jaarprogramma 2005.


zaterdag 15 januari 2005

Bosuilinventarisatie

afd. Denderleeuw

20:00 – 23:00parking café Amadeus te Welleinventarisatie van de bosuil

h Bruno De Bruyn - 0496 59 52 43laarzen


BEHEERSWERKEN

zaterdag 6 november

Beheerswerken Sint-Onolfspolder

afd. Dendermonding

9:30 – 16:00Sint-Onolfsdijk, aan de monding de Nieuwe Dender langs de kant

van Appels.Maaien van ruigvegetatie voor omvorming naar dottergrasland.

h vooraf bellen naar Stefaan Thibau - 052 42 69 [email protected]


Dag van de natuur

Beheerswerken Heidemeersen

afd. Dendermonding

9:00 – 16:00Tavere ‘t Oud Brughuys aan de Schoonaardebrug in Berlare.Knotten en planten van knotwilgen op de randen van een recent aangekocht weiland (1,5 ha).Wie hout wil, kan dit meenemen.Een lunch en drank wordt voorzien

voor wie de volledige dag blijft helpen.

h Stefaan Thibau - 052 42 69 [email protected], spade.


Dag van de natuur

Bebossing in Hemelveerdegem

afd. Geraardsbergen

9:00 - 17:00Keistraat Hemelveerdegem.Na het kappen van de populieren wordt een nieuw bos aangeplant.Drank wordt voorzien.

h Carlos D’Haeseleere – 054 41 87 [email protected], werkhandschoenen, spade.

zaterdag 18 december

Beheerswerken Heidemeersen

afd. Dendermonding

9:30 – 16:00Kappen van populieren. Wie kruin-hout wil kan dit meenemen.

h Vooraf bellen naar Stefaan Thibau - 052 42 69 [email protected]

CURSUSSEN

oktober-november

Paddestoelen voor beginners

Paddestoelenwerkgroep “Zwamvlok”

Theoretische lessen:8 en 15 oktober om 19.30 uurPraktische lessen:16 en 23 oktober en 6 november om 14.00 uurTheoretische lessen in het Ontmoetingscentrum, Oordegemdorp te Oordegem-Lede.Praktische lessen: 16 oktober: Park van Mesen te Lede23 oktober: Osbroek te Aalst6 november: Gerstjes te Aalst of Ledezijde te Impe-LedeVooraf inschrijven door storten op rekening 001.3663323.97van Natuurpunt Lede-Houtem.leden NP € 10 en niet-leden € 20

h Herman Derder - 053 80 01 10 [email protected]

Daa

n St

emgé

e

Toon

Gab

riëls


Natuurpunt Affligem-Liedekerkeorganiseert jubileum

Vijfde milieu- en natuurquizvan de Denderstreek

op zaterdag 16 oktober om 19.30 uur.

Locatie: Gemeente LiedekerkeKTA Liedekerke - Affligemstraat 100

De ploegen bestaan uit maximum 4 personen.Gratis voor supporters.

Vooraf inschrijven door storting van € 15 (per ploeg).op rekening 001-3612115-08 van Natuurpunt Liedekerke,

met vermelding “quiz” en naam van de ploeg.

Wil je iets bijleren of zijn je betrachtingen hoger en wil je jekennis testen, dan kan je genieten van deze gezellige

competitiesfeer. Zoals steeds, zal je niet met lege handen naarhuis gaan. Uitgebreid prijzenpakket! En denk eraan: deelnemen is

belangrijker dan winnen.

Mee te brengen: schrijfgerief, vrienden, geniale collega’s, familie,geestesgenoten,wederhelften, grijze hersenmassa… en goed

humeur.

Schrijf je nu al in !INLICHTINGEN:: Erik De Block, Boerenkrijglaan 48,

1770 Liedekerke053-68 35 88 / [email protected]


Beste streekgenoot,

In november ontvangen 30.000 leden vanNatuurpunt samen met het laatste nummer vanNatuur.blad, jaargang 2004, ook de vraag om hetlidmaatschap te hernieuwen voor 2005.Voor20.000 anderen hoeft deze vraag tot hernieuwingvan het lidmaatschap niet, want zij hernieuwenhun lidmaatschap automatisch via een domicili-ëringsopdracht. Die ‘gedomicilieerde leden’ vin-den hun lidkaart voor 2005 al bij het laatste leden-blad van 2004.Dankzij de domiciliëringen bespaart Natuurpunt20.000 keer de drukkost en invoegkost van eenhernieuwingsbrief bij het ledenblad. Voor degedomicilieerde leden hoeven verder ook geenherinneringsbrieven voor de inning van hetlidgeld in de loop van 2005. Het zijn juist dieherinneringsmailings die Natuurpunt jaarlijksduizenden euro’s kosten. Dat geld zouden we ui-teraard liever besteden aan het echte natuurbe-houd.Domiciliëring van het lidmaatschap betekent voorNatuurpunt dus een flinke besparing op admini-stratiekosten. Leden die hun lidmaatschap domicili-

ëren, krijgen bovendien het boeiende leesboek ‘DeRoodborst, dichtbij en ver weg’ van Jenny De Laetcadeau, als bedankje voor het vertrouwen.Ben jij ook één van die overtuigde en trouweleden? Ben jij ook vast van plan om nog jaren lid teblijven van Natuurpunt, maar heb je nog geendomiciliëringsopdracht? Dan willen we je vragenom zo’n domiciliëring toch even te overwegen.Om ons te helpen om kosten te sparen. En omjezelf het mooie leesboek over de roodborst cadeaute doen!Bijgevoegd vind je een blanco domiciliërings-bericht. Daarop kan je je naam, adres en rekening-nummer invullen; vervolgens nog even tekenen enopsturen naar het secretariaat van Natuurpunt, enje blijft vanzelf lid tot je de domiciliëringsopdrachtherroept bij je bank of via een seintje aanNatuurpunt. Ben je principieel tegen domiciliëringen, danhebben we daar uiteraard respect voor en hoef jehet formulier niet te gebruiken. In dat geval vindje een overschrijvingsformulier voor het lidgeld2005 bij het volgende nummer van Natuur.blad.

Alvast bedankt!

Domiciliëer nu!Maak Natuurpunt blij. Doe er een ‘domi’ bij!

natuurpunt


Op locaties, zoals in deDiepeweg (zie foto) waar uit hetverleden blijkt dat ze in trekwaren bij zwerfvervuilers werdvia bordjes nog eens de oproepgedaan zich te ontdoen van hetafval via de geëigende wegen enop een verantwoorde wijze.

Het sluikstorten lijkt globaal teverminderen maar het doelbe-wust sluikstorten op enkelespecifieke locaties met weinigsociale controle blijkt onrust-wekkend toe te nemen.

Ook de Molenbeek tussenHaaltert en Erpe-Mere bleef nietgespaard. We visten tijdens deDotterwandeling van juni tweeblauwe 60-litervaten met dekadavers van lammetjes uit dewaterloop.

Volgende dag werd door debevoegde diensten van Haaltertdit lugubere sluikstorten ver-wijderd.Het PV dat opgesteld werdzullen de dader(s) waarschijn-lijk nooit onder ogen zien maarhopelijk beseffen sluikstortersdat een dergelijke egoïstischehouding niet geduld wordt.

We hopen dan ook dat degemeente en de milieuraad deinitiatieven blijven doorzettenopdat onze kinderen, enkleinkinderen ook het begrip“ongerepte natuur” zoudenleren kennen en kunnenbeleven.

Sluikstorten te Haaltert

Afdeling Groot-Haaltert

Stijn De Ryck053 62 71 23

[email protected]

INFO

Na een geslaagde opkomst voor de tweede editie van dezwerfvuilactie, blijven de initiatiefnemers de gemeenteHaaltert & de Milieuraad Haaltert op dezelfde nagelverder hameren: sluikstorten kan niet.

Stijn

De

Rijc

k


Op 1 juni zag ik twee reeën in het Kluisbos. Hetwas een tweejarige gaffelbok en een reegeit.

Binnen de orde van de evenhoevigen behoren reeën(familie= Cervidae) tot de onderorde van de her-kauwers. De schouderhoogte varieert van 60 tot 75cm en het gewicht schommelt tussen 20 tot 30kg.Reeën zijn typische bewoners van overgangsge-bieden tussen verschillende biotopen (bos, veld…).Daardoor kunnen ze beschutting zoeken inbosvegetatie en eten zoeken aan de bosrand opopen plekken of gebruik maken van landbouwge-wassen als voedselbron. Het ree heeft een groteflexibiliteit in zijn voedselkeuze, daardoor gedijenreeën in zeer verschillende biotopen. Het ree komtin heel Europa voor, van landbouwlandschappen(veldree) tot boven de boomgrens in hoogge-bergten. Neem hierbij dat territoria van reeënbetrekkelijk klein zijn (<10ha bij goede voed-selomstandigheden) en zo is het begrijpelijk dathet ree in Vlaanderen kan overleven. Dit in tegen-stelling tot het edelhert dat veel grotere territorianodig heeft, ander sociaal gedrag (braamplaatsenver van de zomerkwartieren) vertoont en veelgevoeliger is aan verstoring dan het ree. Het aan-passingsvermogen van het ree is veel groter dandat van het edelhert; het is een cultuurvolger.

De jongste jaren is er een sterke stijging van deEuropese reepopulatie zowel in geografische ver-spreiding als in aantallen. Ook in Vlaanderen en inde regio is er een sterke toename (o.a.Raspaillebos, Geitenbos, Steenhoutbos, Kravaal-bos en Dendervalei Zandbergen). Dit iswaarschijnlijk te danken aan verschillende fac-toren zoals een groter aanpassingsvermogen, toe-name van voorkeurshabitat (randzones vanbossen) en een strenger gereglementeerde jacht(invoering afschotplan, bestrijding stroperij). Menschat dat er in de jaren zestig 2000 tot 3000 reeënin Vlaanderen leefden. Nu wordt het aantalgeschat op 20.000 exemplaren.

Het lijkt er dus op dat de gestage opmars van hetree in Vlaanderen ook in onze streek merkbaar is. In het Kluisbos zijn door mezelf en door de lokalejagers twee exemplaren waargenomen. Dergelijke

“pioniersreeën” zijn vaak jonge reebokken die inde paartijd door dominante mannetjes worden ver-dreven uit de geschikte biotopen waar de meestegeiten zich ophouden.Naar alle waarschijnlijkheid zijn de reeën in hetKluisbos afkomstig uit de populatie die leeft in hetnaburige Kravaalbos (grens Aalst-Asse). Daarzouden zich een veertigtal reeën ophouden.

In het Kluisbos zijn voldoende rustige en voedsel-rijke plekken die een stabiele reepopulatiemogelijk maken. Van predatie is weinig sprakeaangezien er nauwelijks vossen voorkomen.Vossen jagen trouwens alleen op reekalveren.

Ongetwijfeld gaan de weidelijke jagers van hetKluisbos deze prille pioniersreeën sparen en danmoet er zich hier een kleine populatie kunnenhandhaven.

Karl Van [email protected]

Reeën in het Affligemse Kluisbos:wie zijn ze, wat doen ze en waar komen ze vandaan?Een reportage...

Reebok

Afdeling Affligem Liedekerke

Wim Van Grieken053 77 70 06

[email protected]

Karl

Van

Gin

derd

eure

n


Doorgaans zijn de vooropgestelde natuurstreef-beelden gebaseerd op basisgegevens die werdengedistilleerd uit jarenlange gerichte inventarisatiesvan fauna en flora door vrijwillige amateurs enhieruit geconcludeerde biotooptyperingen, vege-tatiegemeenschappen en optredende verstoringenervan. Vaak echter is deze primaire informatie tèsoortgericht (populaire avifaunalijsten, te statischemomentopnamen met flora-streeplijsten), de type-ring tè beperkt (onbewuste registratie van nietherkende verstoringen, verwarring tussen ken-soorten en begeleiders, afwezige opnamen vanbedekkingsgraden) en de impact van soms con-tinu wijzigende omgevingsfactoren zelfs totaalonmogelijk in te schatten op basis van de beschik-bare informatie.

De beheerder moet dus zeer alert blijven en denatuurstreefbeelden voortdurend bijstellen opbasis van beheerservaringen en mogelijk be-schikbaar geworden nieuwe ecologische info.In de praktijk wordt aan beheersteams daarbijvandaag echter bitter weinig ondersteuning gebo-den.

AMet uitzondering van enkele gemeentelijkesubsidie-initiatieven krijgen Natuurpunt noch deafdeling Natuur extra-mogelijkheden om de ver-snippering van de natuur te stoppen (bijv. bijnaonmogelijke onteigeningen). Ondanks geclaimdvoorkooprecht op de Dender-rechteroever teErembodegem en Teralfene slaagt afdelingNatuur er nà 5 jaar nauwelijks in hier 1 ha aan te

Puzzelen met ontbrekendestukken in de Wellemeersen

De omzetting van nog aanwezige natuur in cultuurlandschappen naarhalfnatuurlijke landschappen vergt vaak arbeidsintensieve en dure natuur-technische maatregelen. Voor het bekomen van daartoe vaak ontoerei-kende centen worden natuurstreefbeelden en aangepastebeheersvoorschriften vastgelegd in erkenningsbesluiten voor natuur-reservaten. De daarbij verplichte monitoring beperkt zich vandaag tot eenhandvol rodelijst-doelsoorten.

Speelplaats voor libellen

Vloeibosje te Erembodegem: habitat van het bosdoorntje

Brun

o D

e B

ruyn

Brun

o D

e B

ruyn


kopen (personeelsgebrek, geen ontwikkeldeaankoopstrategie).

A Eenmalige natuurherstelprojecten (afdelingNatuur i.s.m. de VLM) kunnen slechts zinvol ont-plooid worden op grotere eenheden natuur (bijv.100 ha of meer) in eigendom van natuurbe-heerders: voor de Wellemeersen start, nà 3 jaaraanschuiven, mogelijk het vooronderzoek in 2005.

A De weinig beschikbare rode soortenlijsten voorfauna (nog minder met gekende habitatcondities)zijn vaker het resultaat van individueel pioniers-werk dan van een gestructureerde informatiever-garing door o.a. onze instituten. Niettegenstaandehet gros van de erkenningsdossiers gebaseerdwerd op jarenlang aangehouden inventarisatiesdoor vrijwilligers en natuurstudiewerkgroepenworden dezen op geen enkele wijze gestimuleerd.In 2003 verdween een subsidieontwerpbesluit

terzake (toen bevoegd minister Vera Dua) zelfsvoor jaren in de politieke rustschuiven:Natuurpunt is daardoor o.a. qua informatica-ondersteuning van lokale afdelingen nog steedsvragende partij voor echte structurele onder-steuning.

Langs de andere kant dient lokaal verder opge-bokst te worden tegen verstoringen en recre-atiedruk.

A De Aquafin-ontwerpen voor een nieuwe Rijt-doorsteek van spoorlijn 50 (omgeving GroteZavelput), een overstort én een collector inEuropees habitatgebied Wellemeersen (telkensRodestraat) houdt alvast voorlopig geen rekeningmet integraal waterbeleid: voor het collector-MERwerd recent een avifauna-broedlijst en een flora-lijst voor het reservaat opgevraagd aan de afdeling,herhaald gevraagd overleg met nv Aquafin blijftuit…

A De georganiseerde provinciale knelpunten-analyse rond waterbeheer i.s.m. de sectoren bos,natuur en landschap (zie ook Dendriet jg.3,nr.2:”Naar een Denderende planmatige aanpak”)is ongetwijfeld positief, doch het verder bilateraaloverleg met 12 andere sectoren terzake belooftweinig denderende eindbesluiten rond natuurbe-houd. Ongetwijfeld zal ook hier worden vergetendat de natuur zèlf de hoofdrolspeler blijft.

A Een (metersbreed) provinciaal fietspad door deWellemeersen kon tijdig worden teruggefloten,een gepland provinciaal wandelpad werd wèlzwaar geschraagd en zal wellicht worden ingewan-deld op 10/10/2004, tezamen met de officiëleopening van de lokale vogelkijkhut. Wij verwach-ten dan alvast uw massale opkomst aan hetDenderleeuws gemeentelijk kasteeltje in deStationstraat (schuin rechtover de stationhoofdin-gang). Dit niet enkel wegens de bijgaandegemeentelijke receptie in het lokale Koetshuis !

Afdeling Denderleeuw

Eric De Tré053 66 04 32

[email protected]

INFO

De kijkhut in vooraanzicht met enkele medewerkers

Hooiland in de Kapellemeersen

Brun

o D

e B

ruyn

Daa

n St

emgé

e


Werkagenda

Doelstelling is dat ca. 80.000 records rond dejaarwisseling via het GIS (Arc View) door de con-servators op eenvoudige wijze zélf zullen kunnengekoppeld worden aan reeds bestaandegegevensbestanden en kaarten van de reservatenin kwestie. Dit om in de beheersplannen effectiefrekening te kunnen houden met het voorkomenvan rode lijst- of indicatorsoorten. Zeg maar eenaangepaste basis voor monitoring binnen afzien-bare termijn.

In 2004 worden opnieuw drie reservaten onderde loupe genomen, nl.:

A telkens 4 sites in de Honegem te Aalst/Lede enhet Raspaillebos te Grimminge, van april totoktober (malaiseval of 3 bodem- en witte water-vallen per site):

A 5 sites in het Duivenbos te Herzele, van maarttot juni (telkens 3 bodemvallen met focus opspinachtigen en loopkevers).

Nieuwe blikvangers 2004

Uit de wekelijkse voortriage van 52 vaste taxa énoccasionele meldingen vielen reeds enkelesoorten zeker te onthouden:

A Weidebeekjuffer, smaragdlibel, paardenbijter,kanaaljuffer en veenmol in en rond deWellemeersen.

A Rodelijst-loopkever Panageus cruxmajor inWelle, Haaltert en Honegem, spinnende water-tor in Dendermonde, boktorren Phymatodestestaceus in Welle en Raspaillebos en Graciliaminuta in Welle en Honegem, Hedobia imperi-alis te Haaltert, mierkever en zwart lieveheers-

Minder bezige bijen ?

Appelmugvlinder op druiveblad

Luc

Plat

teau

Nachtvlinder

Karl

Van

Gin

derd

eure

n

Na het inblikken door de WID-kern van de eerste1200 soorten invertebraten uit vijf streekreservaten ishet nog even wachten op de bijkomende waarnemin-gen 2002-2003 van de externe medewerkers. In 2004worden inmiddels opnieuw drie streekreservaten per-manent bemonsterd.

Werkgroep

InvertebratenDenderstreek


beestje in Welle, zandloopkever Cicindelahybrida in Berlare;

A Avondrood en avondpauwoog in Honegem,hopvlinder in Denderleeuw en Honegem enhageheld ook in Ninove en Berlare.

A Hooibeestje in Osbroek en Berlare, sint-jans-vlinder langs Leireken, geelsprietdikkopje inWelle en Berlare, mugvlindertjes Synanthedontipuliformis in Welle en Paranthrene tabani-formis in Haaltert.

A Tijgerspin te Berlare.

Beleid: goed bezig ?

Temperatuurrecords en ozonpieken blijven ver-bazen. Evenzo de snelle opmars van het veelkleu-rige aziatisch lieveheersbeestje (zelfs melding uit

Centraal station). Trekkers als distelvlinder enkolibrievlinder worden opnieuw opgemerkt dochstandvlinders als koevinkje of groot dikkopjelijken te verdwijnen. Meikever en koningin-nepage lijken definitief te heropleven doch in2003 stelde de Universiteit Gent ook de terugvalvan onze honingbijpopulaties met 40% vast enwijt zulks aan gebruik van monoculturen en pes-ticiden.

De nieuwe Vlaamse regering stelt de extra38.000 ha natuurgebied en 10.000 ha bosgebiedte zullen realiseren (zeg maar met 4 jaar vertrag-ing) en te streven naar het behoud, het herstel ende versterking van de biologische diversiteit (zon-der specificaties). De noodzakelijke natuur-verbindingsgebieden (IVON) en soortgerichtemaatregelen haalden dus zelfs de politieke doel-stellingen niet. Reden te meer dat Natuurpunthet zeldzaam onderzoek door onze instituten vansoort- en habitatcondities met volle gewicht zouondersteunen: voor soortbescherming is kennisvan aantal en verspreiding noodzakelijk, maarzijn zelfs nog geen goede inventarisatiemethodesontwikkeld. Voor tellingen van moeilijkwaarneembare soorten ontbreken vrijwilligersvaak de nodige kennis èn apparatuur. De WIDzoekt alvast naar meer bezige bijtjes…

Vliegend hert

Karl

Van

Gin

derd

eure

n

Werkgroep Invertebraten Denderstreek

Eric De Tré053 66 04 32

[email protected]

INFO

Gewone Oeverlibel in de Wellemeersen Populierenpijlstaart

Brun

o D

e B

ruyn

Hug

o W

illoc

x

Kom samen met tientallen anderejongeren om JNM en Natuurpunt tehelpen op de Dag van de Natuur bijde heraanplanting van een inheemsrivierbos.

Vorig jaar werd in de Venebroeken een grootperceel kaprijke populieren gerooid.Deze werden in de loop van het voor- ennajaar netjes opgeruimd. Nu worden eropnieuw inheemse soorten zoals es, els, olmen wilg op de nattere delen en eik op dedrogere delen opnieuw aangeplant. Hetresultaat zal binnen een paar jaren méérnatuur betekenen. We zullen in totaal eenpaar duizenden plantgaten mogen maken endichten. Want naast de boom wordt er uiter-aard ook een inheemse struiklaag aange-plant.Jij komt toch ook!We verwachten je op zondag 21 novemberom 10 uur aan de veldweg rechtover café

“Den Dollar” te Ninove.We hopen dat tegenhet einde van dezedag, om 17 uur, alleboompjes geplantzijn.

Meebrengen:lunchpakket en je eigen spade!

Met 50 enthousiaste jongensen meisjes tussen 12 en 25 jaartrok JNM-Denderstreek in julinaar de Gaume. In hetzuidelijkste dorpje van België,Torgny, sloegen ze hun ten-tenkamp op.Elke dag werd de grote groepopgesplitst in drie en kondenze kiezen uit drie verschil-lende excursies: de kalkhellingvan Velosnes of Chiez-Sur-Chiers, meer van Latour,Montmédy, vallei van Othe ofde bossen rond Torgny. Op defoto zie je de grote groep aanhet bronnetje in Torgny.


JNM-kamp in de Gaume was weer groot succes!

Zin om de handen uit de mouwen te steken voor de natuur?

JNM

Thomas De Maeseneer054 33 93 16

[email protected]

INFO

Affligem

natuurpunt


Natuurpunt is een open en onge-bonden vereniging die mensen opeen aangename wijze kansen wilgeven om zich in te zetten voor deduurzaamheid van natuur enlandschap vanuit een brede maat-schappelijke visie. Onze activitei-ten situeren zich hoofdzakelijk ophet vlak van studie, educatie,beleid en reservatenwerking.Tel.: 015-29 72 20www.natuurpunt.be

AFDELINGENAalstDaan Stemgée - 053 -77 41 [email protected]

Affligem-LiedekerkeKern AffligemWim Van Grieken - 053 -77 70 [email protected] LiedekerkeJacqueline Arickx 053 -67 13 [email protected]

DenderleeuwBruno De Bruyn - 053 -67 07 [email protected]

DendermondingStefaan Thibau - 052 - 42 69 [email protected]

Erpe-MerePeter D’Hondt - 053 -80 72 [email protected] Steenhoudt - 054 -58 67 [email protected]

Groot-HaaltertStijn De Ryck 0472 - 70 20 [email protected]

Lede-HoutemHerman Derder - 053 -80 01 [email protected]

NinoveWouter Mertens - 054 -32 51 [email protected]

WERKGROEPENWerkgroep InvertebratenEric De Tré - 053 -66 04 [email protected] - 2255

Vogelwerkgroep CinereaJoost Mertens, 053 -66 06 34 [email protected]

Plantenwerkgroep AlliumPeter Tolleneer - 053-79 03 [email protected]

Zoogdierenwerkgroep ElioAxel Neukermans - 054 -32 45 [email protected]

Paddestoelenwerkgroep ZwamvlokHerman Derder - 053 - 80 01 [email protected]

Werkgroep amfibieën & reptielen WardKoen De [email protected] - 68 89 82

Dendriet is het regionale con-tactblad voor de leden van negenNatuurpuntafdelingen en vierstudiewerkgroepen in deDenderstreek. Deze afdelingenen werkgroepen willen zoweloccasioneel als structureel in-tens samenwerken. Je kan voormeer inlichtingen steeds terechtbij de contactpersoon voor jouwafdeling of de werkgroep diejouw interesse wegdraagt. Stuurje opmerkingen, aanmoedigin-gen, belevenissen en natuur-puntjes door naar de redactie.Deadline volgende Dendriet:1 november 2004.

Dendriet ontvangen :Leden van Natuurpunt die lid zijnvan een niet-Denderstreek-afdeling kunnen Dendriet ont-vangen door hun lidmaatschap tewijzigen naar de afdeling binnende Denderstreek van hun keuzeof door zich te abonneren opDendriet. Dit doe je door middelvan een overschrijving van € 7,50op rekeningnummer 393-0491337-24 van Dendriet,Heldergemstraat 161, 9450Heldergem, met vermelding vanje lidnummer en “abonnementDendriet, middenkatern afde-ling...”.Een afzonderlijk abonnementzonder lidmaatschap vanNatuurpunt is niet mogelijk.

REDACTIERAADWouter Mertens - hoofdredacteurDaan Stemgée - redactiesecretarisStijn De Ryck - publicatiecontrollerWilfried Veldeman - ontwerp & opmaakMarc Symoens - correctorKoen Steenhoudt - verzendingWilly Beeckman, Joachim DeMaeseneer, Dirk De Mesel,Herman Derder, Eric De Tré,Peter D’Hondt, WouterFaveyts, Peter Tolleneer, WimVan Grieken

Werkten ook mee aan dit nr :Bruno De Bruyn, Thomas DeMaeseneer, Alfons Dierickx,Toon Gabriëls, Luc Platteau,Brian Roelandt Karl VanGinderdeuren, Hugo Willocx

DDRRUUKKDrukkerij Druk in de Weer, GentPapier: CyclusPrint 90 gram,100% kringlooppapierInkt: gedrukt met vegetale inktenen plantaardige wasmiddelen

Dendermonding

Geraardsbergen

AalstLede-Houtem

Denderleeuw

Groot-Haaltert

Erpe-Mere

Affligem-Liedekerke

Ninove

Denderstreek

Foto’s voorpagina:Daan Stemgée,Toon Gabriëls,Hugo Willocx

Deze titel verwijst naar:

Ahet Griekse dendron, wat boombetekent,A een mineraal in de vorm van een

boompje op voegvlakken van sommige gesteenten,Ade vertakte uitlopers van hersen-

zenuwcellen: een communicatie-kanaal dus,Ahet Denderbekken met een

netwerk van sloten en beken,A tenslotte staat er natuurlijk ook

veel riet langs de Dender...

Redactieadres: Dendriet,Onegem 74, 9300 Aalst

E-mmail: [email protected]

Website:www.natuurpunt.be/denderstreek

VVeerraannttwwoooorrddeelliijjkkee uuiittggeevveerr::Wouter Mertens,Pamelstraat 119, 9400 Ninove

Rekeningnummer:393-0491337-24,Dendriet, Heldergemstraat 1619450 Heldergem

I N H O U D

3 Vlaamse broedvogelatlas in de regio

7 Natuurgebied in de kijker: Hogedonk

11 Denderkalender

14 Vijfde natuurquiz: doe mee!

15 Oproep domiciliëring

16 Sluikstorten te Haaltert

17 Reeën in het Affligemse Kluisbos

18 Puzzelen in de Wellemeersen

20 Minder bezige bijen?

22 JNM: kamp en dag van de natuur

SCHENK EEN LIDMAATSCHAP !Gezinslidmaatschap: € 20 op rekening 230-0044233-21

Je ontvangt natuur.blad en DendrietVoor € 8,50 meer ontvang je ook natuur.focus (studie en beheer) of natuur.oriolus (vogels)

Voor € 34,50 in totaal ontvang je zowel natuur.blad, -focus, -oriolus en Dendriet(vermeld de tijdschriften die je wenst op de overschrijving)

Zaterdag 16 oktober 2004:Regio-Quiz!!!

dendriet 2004 nr 4 jaargang 3

Documents

Transcript of dendriet 2004 nr 4 jaargang 3