DEMOKRASİ ELEŞTİRİLERİ

ve KAMU TERCİHİ

PERSPEKTİFİNDEN

DEMOKRASİNİN

BAŞARISIZLIĞI

PROF.DR.COŞKUN CAN AKTAN

DEMOKRASİ ELEŞTİRİLERİ

1. Arrow: Demokrasinin İmkansızlığı

2. Downs: Eksik enformasyon

3. Mosca: Siyasal Sınıflar Hakimiyeti

4. Pareto: Siyasal Elitizim

5. Michels: Oligarşinin Tunç Yasası

6. Hayek: Sınırsız Demokrasi

7. Buchanan: Siyasal Gücün Kötüye Kullanımı

8. Tullock: Oylama Maliyeti

9. Marksizm: Proleterya Diktatörlüğü

Downs: Eksik enformasyon

Seçmenler: tercihte bulunacakları adaylar, siyasal partiler, hükümet politikaları ve bu politikaların sonuçları hakkında tam enformasyona sahip değildirler.

1. Politikacıların vatandaş beklentilerini bilememeleri

2. Vatandaşların politikacıların ne yapması gerektiğini bilememeleri

3. Bilgiyi temin etmenin maliyetli olması

3. Mosca: Siyasal Sınıflar

Hakimiyeti

Tüm dünyada toplumları yönetenler elitlerdir.

Toplumlarda belirli özelliklere sahip azınlık bir grup, çoğunluğu oluşturan halkı yönetmektedir.

Yönetici sınıf

Yönetilen sınıf

Demokrasilerde azınlığın hakimiyeti kaçınılmazdır.

4. Pareto: Siyasal Elitizim

Toplumlar elit ve elit olmayan olarak

ikiye ayrılır.

Elit tabaka da yönetici elit ve yönetici

olmayan elit olarak ikiye ayrılır.

Yönetici elit: Toplumun yönetiminde

siyasal iktidar üzerinde etkili olan kişiler.

Aristokratlar: Askeri elit, Dini elitler, İş

adamları elitleri, Aydın elit

5. Michels: Oligarşinin Tunç

Yasası

Oligarşi: Politik gücün, toplumun küçük

bir grubunun elinde olduğu yönetim

şeklidir.

Elit kesim, parti yönetiminde o kadar

hakimdir ki parti içinde farklı bir sesin

yükselmesine izin verilmez.

Parti içinde milletvekili adaylarının

belirlenmesinde parti başkanı ve bir kaç

yakın adamı etkilidir.

6. Hayek: Sınırsız Demokrasi

Sınırsız demokrasi, bireysel

özgürlüklerin önünde önemli bir

engeldir.

Çoğunluk iktidarı, halk

egemenliğini yansıtmaz.

Sınırsız bir demokrasi ancak gücü

kanunla sınırlandırılmış iktidar ile

mümkündür.

7. Buchanan &Tullock: Oylama

Maliyeti ve Siyasal Gücün Kötüye

Kullanımı

Seçmenler siyasal süreçte oylamadan

sağlayacakları faydalar ile oylamanın

maliyetini karşılaştırırlar.

Faydaların maliyetten fazla olması

halinde oylamada bulunurlar.

Dışsal maliyet: Kararı

beğenmeyenlerin katlandıkları maliyet.

Zaman maliyeti: Seçmenlerin

katlandıkları zaman maliyeti.

8. Marksizm: Proleterya Diktatörlüğü

Demokrasi burjuvanın egemen olduğu bir yönetimdir.

İdeal demokrasi proleteryan demokrasidir.

Siyaset, ekonomik çıkar çatışmasının ve sosyal sınıflar arasındaki mücadelenin biçimlendirdiği bir gölge oyunudur.

Ekonomik iktidarı elinde tutan sınıf, iktidarı da eline tutacaktır.

Sınıflı toplumdan sınıfsız topluma geçilecektir.

Sınıfsız bir topluma geçilene kadar işçi sınıfı iktidara hakim olmalıdır.

DEMOKRASİ ELEŞTİRİLERİ

Halk egemenliğinin çoğunluk despotizmine dönüşmesi (kuvvetler ayrılığı)

Azınlık oylarının temsili sorunu (%10 barajı)

Oy ticareti: kanun tekliflerinin desteklenmesi

Siyasal ilgisizlik ve katılımın düşüklüğü

Siyasal bilgisizlik (medya, propoganda, myp)

Çıkar gruplarının egemenliği (ikna, şantaj)

Depolitizasyon (spor, medya , eğlence)

Politik miyopluk (döner ekmek+ ayran+konser=iktidar)

Lider diktası

Militarizm (ihtilaller, darbe)

Prof.Dr.Coşkun Can Aktan

Sosyal Bilimler Araştırmaları

Derneği

http://www.sobiad.org

Dokuz Eylül Üniversitesi, İİBF

http://www.canaktan.org