Démocratiser l'Internet Haut Débit Au Sénégal

70

description

Document très édifiant sur les problèmes de l'accès à Internet

Transcript of Démocratiser l'Internet Haut Débit Au Sénégal

  • Obstacles et Opportunits

    /,^

    W/''

    Septembre 2012

  • SOMMAIRE

    RSuM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

    IntROductIOn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

    LES bLOcAgES Et fREInS StRuctuRELS LA cROISSAncE dE LIntERnEt . 13

    hE,2Es>hZ^^Zs/^/EdZEdKEdZN>KhdEKhdWZ^KEd>. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

    A. Le Segment internAtionAL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

    >^KEd> . . . . . . . . 15

    > . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

    B. Le Segment nAtionAL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

    >^KEd> . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

    > . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

    C. LACCS LoCAL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

    &/ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

    />^KEd> . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

    /d . . . . . . . . . . . . 24

    /D' . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

    hEEZDEdZ'>DEd/Z&/>d^K^/KE^DEYh^WZ>ZdWWZKDKhsK/ZhEDZ,KEhZZEd/>^^Zs/^/EdZEd . . . . . . . . . . . . . . . 27

    A. Le Segment de mArCh de LA CApACit internAtionALe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

    B. Le Segment de mArCh de LA CApACit nAtionALe: LA LoCAtion de CApACit 29

    C. Le Segment de mArCh de LACCS LoCAL: LA trAnSmiSSion de donneS . . . . . 29

    hE^E^dZd'/WZKDKd/KE^^Zs/^/EdZEdK^d>KD^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

    A. LABSenCe de poLitique et de StrAtgie nAtionALe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

    B. Le dgroupAge de LA BouCLe LoCALe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

    C. LeS eSpoirS duS du nouveAu Code deS tLComS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

    h/ . . . . 36

    > . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

    KE>h^/KE^^hZ>^>K'^d&Z/E^^dZhdhZ>^>ZK/^^E>/EdZEd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

  • cAS pRAtIquES Et AppROchES LgALES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

    /EdZKhd/KE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

    WZ/yd^>EW^^Ed/EdZEd/KE> . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

    KWd/KEhE>'/^>d/KE^W/&/YhhZZ/s^>^^Kh^mArinS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

    B. LeS fondementS de LA rgLementAtion de LA CedeAo Sur LACCS Aux StAtionS ddZZ/^^DEd>^^Kh^DZ/E^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

    > . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

    > . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

    >s>KWWDEdd> ^hy/E&Z^dZhdhZ^Ed/KE>^d>KhsZdhZ> ^>K> . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

    A. LexempLe de LAfrique du Sud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

    B. LexempLe du KenyA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53

    C. Le dgroupAge de LA BouCLe LoCALe: LCheC du mAroC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

    d. LintroduCtion et LA promotion de teChnoLogieS ALternAtiveS pour Atteindre Le CLient finAL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58

    REcOMMAndAtIOnS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

    /EdZKhd/KE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62

    ZKDDEd/KE^hZ>^'DEd/EdZEd/KE> . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63

    ZKDDEd/KE^hZ>^'DEdEd/KE> . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

    ZKDDEd/KE^hZ>^>K> . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66

    ZKDDEd/KE^hZ>Z'h>d/KE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67

    ZKDDEd/KE^hZ>WK>/d/Yhd>KD^d/h'KhsZEDEd . . . . . . . . . 68

  • >/^d^'ZW,^'W/

    luit 7

    'Wh^D

    '^KEd>^>

  • RSuM

  • 7> / / 1 D 2 ^

    D '

  • 8E / ^

    W ^ / ^

    > / >

    &/ /

    > d /

    Z ZdW/

    ^KEd> / W h

    &/

    >

    les hotSpot Wifi et le WimAx

    / ^ ^

    > K

    Z>

    linternet:

    W / &/ Ed

    & Z

  • par la CedeAo et adopt en 2011

    d

    & ZdW

  • IntROductIOn

  • 11

    ' abonnements3 / ZdW4^ K / ^ ^ & ^ KE'

    /^

    / ' D ^ / &/ / Z/^KEd>>^ KEd>/

    dans le segment de linternet sans d K ^KEd>d/'Kd/ ^ K dd/'K ' /

    & ^ /

    / /

    /

    > D ^

    >

    > /

    hZdWd

  • 12

    /

  • LES bLOcAgES Et fREInS StRuctuRELS LA cROISSAncE dE LIntERnEt

  • 14

    hE,2Es>hZ^^Zs/^/EdZEd

    KEdZN>KhdEKhdWZ^KEd>

    > d

    >d5

    >>^d

    ^KEd>tW

    >/

    1. 2. 3.

    ^ /d /^>

  • 15

    > / dominant.

    /^ ^ KEd>

    Z / / /

    > / ^KEd>K d/'K

    > ^KEd>/^

    >^'DEd/EdZEd/KE>

    1. > ^KEd>

    D ^ d>Ed/^^d ^ ^ W>^d^KEd>^

    ^d / s ' d 'EE/d/^ KEd>^> K ^KEd>

    h6 ' d E E h^D

    'DK >

  • 16

    sont de lordre de 150 dollars uS par

    D> t^

    >>

    W ^ W ^7.

    'Wh^D

    Niger Cote d'Ivoire Ghana Mauritanie Nigeria Kenya Senegal

    Srie1 514 400 225 212 175 120 45

    0

    100

    200

    300

    400

    500

    600Prix par Mbit/s sur STM1 (en USD)

    2. >

    ^ ' ' ' ^d > ^ &d^KEd> d

    Libasse Diop

  • 17

    Z

    >W&d^

    d ds

    dollars uS

    / ^ ^ '8 ^KEd>

    /'

    / >

    B. >^'DEdEd/KE>

    1. >^KEd>

    d^KEd>

  • 18

    >^KEd>^ ' ' ' D D

    Z^KEd>

    Vers Mauritanie

    ACE

    SAT 3

    Attantis 2

    DakarThis

    Louga

    Richard Toll

    Matam

    Lingure

    BakelKidira

    Kdougou

    Ourossogui

    Mbour

    Velingara

    Koungheul

    Kaolack

    Diourbel

    Mback

    Kolda

    Banjul

    Ziguinchor

    Tambacounda

    Vers MaliBurkina Faso etCte d'Ivoire

    Vers Guine Conakry

    Vers Guine BissauGuine Bissau

    2. >

    /

    ^ ^KEd>^ d / / ^E> D^K'D

    d d

    E'E

    >/> /

    / ' ^ >>d

  • 19

    Z/

    ^E>^K'DKDs^ ^E>

    '&K d ^ s ^E> ,D Z dd^ ^D^K'D D ^

    D / K ^KDs^ D D ^ h ^KEd> DD^KEd>

    3. W

  • 20

    d K dK K11 > D^dD> rgion dont le Sngal.

    dWh^D

    s

    Sngal D / nigeria

    Z 497 928 497 928 1 019 592

    Conclusion/

    &/ ^KEd>Y &/

    ^ ^KEd> D&&h^ D D ^dD h^ D / ^KEd>

    ^

    > DDZdWWZ

    D ^ /E > ^

    /

  • 21

    Sngal ? d ^KEd> >Y^

    / d 12 ^

    C. >^>K>

    1. &/

    >d//K>d//dd/DWt

    ^ / 14 / ^KEd>Z / d d/'K ^&/K&/

    &/ DZ / t ^ /W

    &/ KE' d

    &/ h& h d W^

    &/ 15Z/

    &/ ^KEd> D &/^KEd> s d &/

  • 22

    /

    2. />^KEd>

    h/&/&/ ^KEd>

    &/ ^KEd>/ ^KEd> &/ /

    ^KEd>

    '^KEd>^>

  • 23

    />^> //

    ^K

    W ^> &&K^KEd>^>&mois.

    >Z d ^ //17 .

  • 24

    '^>

    exemple

    0

    5

    10

    15

    20

    25

    30

    0%

    20%

    40%

    60%

    80%

    Sonatel Telkom SA Maroc

    Poids de l'accs la ligne dans les offres ADSLPart de la ligne dans le prix total

    Prix minimumde la ligne

    >D D EZd ^KEd> h^&& h^ &&h^

    /

    1. > ^KEd>

    2. >

    ^

    / ^KEd>

    3. / d

    >^ tDy /

    Dd^KEd>

    >ZdW

    Y D

    18 D

  • 25

    tDy

    z : t& E > Z

    d

    4. /D'

    '/

    0

    50,000

    100,000

    150,000

    200,000

    250,000

    300,000

    350,000

    400,000

    450,000

    Dece

    mbr

    e 20

    10

    Mar

    s 201

    1

    Juin

    201

    1

    Sept

    embr

    e 20

    11

    Dece

    mbr

    e 20

    11

    Mar

    s 201

    2

    Abonns ADSL

    Abonns 3G

    Abonns - autres offres Internet

    Total abonns

    /> ' ^> > ' ' ^> '

    Y ^ ' d K '

    K/K/ 19.

  • 26

    >20/ s^>'/ ^

    '

    0

    5

    10

    15

    20

    25

    30

    35

    Dece

    mbr

    e 20

    10

    Mar

    s 201

    1

    Juin

    201

    1

    Sept

    embr

    e 20

    11

    Dece

    mbr

    e 20

    11

    32.0%

    33.0%

    34.0%

    35.0%

    36.0%

    37.0% Nbre d'U!lisateursde l'Internet mobileen million

    Nbre total d'abonnesmobiles en million

    Taux de penetra!on

    W ' / / K dd/'K

    D^:

  • 27

    hEEZDEdZ'>DEd/Z&/>d^K^/KE^DEYh^WZ>ZdWWZKDKhsK/ZhE

    DZ,KEhZZEd/>^^Zs/^/EdZEd

    ZdW >ZdW

    / d/W /

    d>ZdW

    Esegment

    /

    disponibilit

    /

    d

    aterminaison

    sentrantes K

    b

    s

    E

    transit

    ssngalais

    E

    d transit

    s

    K

    d eterminaison

    sentrantes K

    d

    f transmission de donnes E ^>E

    ^capacit

    g >

    de liaisons

    Es>hZ

    h transit ip sDtransit ipEs>hZ

    ^complmentaires

    i

    ^

    d

    K

    s

    non

  • 28

    ZdW /W ^KEd> /W 21 .

    ^KEd> D D D

    ^KEd> 22 .

    ^KEd> 23^KEd> 24

    > ZdW^KEd> ^KEd>

    quen est-il des prix sur ces trois segments de march 4/5 ans plus tard25 ?

    >^'DEdDZ,>W/d/EdZEd/KE>

    ^ KEd>/W^KEd> ZdW

    ^ZdW^ZdW>^&/^>WKd^^ZdW^Zs//EdZKEEy/KE^KEd>^Zs//EdZKEEy/KE^KEd>

  • 29

    B. >^'DEdDZ,>W/dEd/KE>>>Kd/KEW/d

    ^ ZdW>DD

    ^ ZdW^KEd> >

    C. >^'DEdDZ,> ^>K>>dZE^D/^^/KEKEE^

    >^KEd>^KEd> ZdW

    &>

    >^ &/ ^>

    ^

  • 30

    >ZdW/^^KEd>/^

  • 31

    hE^E^dZd'/WZKDKd/KE^^Zs/^/EdZEdK^d>KD^

    / d//>&/ /^

    > ^EWK>/d/Yhd^dZd'/Ed/KE>

    d/ d E d / > Wt ^ > W Z^WZEd/

    ^ ^Ed/sEd/^> d/

    d/>W ^ >W^ d >

    ' d/ ^ ^ > ^ d/ d/26h d/^

    d/ W > / ^ 'd/d

    /^/d/d

  • 32

    ^ / d

    W ^ temps au Kenya et au ghana.

  • 33

    W /

    ^> '^D 'WZ^' ,^W ,^W / ' D t& 29 tDy 30 .

    B. >'ZKhW'>Kh>>K>

    ^

    &>

    &>

    > >

    > /

    >

    ^>>

    /

    dDtDyd

  • 34

    > KW d /

    KWd/ d/ D

    C. >^^WK/Z^h^hEKhshK^d>KD^

    1. >d

    > d

    > K

    E

    ^ W > d des missions de lArtp.

    2. h/

    >d

    W K& d 200831

    > >

  • 35

    > Z W Z W D & D d

    >

    >> d

    / /W W d ZdW

    > d

    K

    > ^ E>^ K'DKDs^ / d

    W d ZdW/

    >d

    D

  • 36

    >

    K

    d ZdW > ZdW ^KEd>/

    1. h /

    dd / / //

    > liaison dun ou de plusieurs rseaux de existants....

    / d &/ /

    2. >

    >d> /

  • 37

    / &/ d internet.

    > d

    Y d

  • 38

    KE>h^/KE^^hZ>^>K'^d&Z/E^^dZhdhZ>^>ZK/^^E>/EdZEd

    / ^

    > ^KEd>

    ^

    Y ^KEd> /

    ^KEd>

    &/ / ^KEd>

    ^ / D /^KEd> d ' d/'K ^KEd> d mobile.

    >

    Segment E E/ 1 SonAteLE 2 ^KEd>d/ 2 ^KEd>Z// 2 ^KEd>dinternet mobile 2 ^KEd>d

    h

    ^ ZdW ^KEd> D

    &/

    >ZdW ^

  • 39

    /&/

    h d/^

    s ^ ^ ^ h > W^^

    ^ > &/

  • cAS pRAtIquES Et AppROchES LgALES

  • 41

    /EdZKhd/KE

    D ^

  • 42

    WZ/yd^>EW^^Ed/EdZEd/KE>

    > / d/^

    > ^KEd> ^

    ^ d d

    D d D &

    > d/KE^W/&/YhhZZ/s^>^^Kh^DZ/E^

  • 43

    32 :

    >

  • 44

    d>

    CompAny nAmeEE>^^>d/^t:d>DdE>^>^^>dtd>

    > 2008 et 2011.

    > 34

  • 45

    B. >^&KEDEd^>Z'>DEdd/KE>K^hZ>^hy^dd/KE^ ddZZ/^^DEd>^^Kh^DZ/E^

    1. >

    '/'/^,/dW^^,/W^^/dh/dhW/dh/dhWtt/dh/dhWttdZKdK>//Ddd

    K ZdK '/35 et hipSSA36 ' D>201037 d/ K > dentre le 22et 25 mars 2011.

    > ZdK38 ZdK' ^^KD K z/ 2011.

    E K 'K39 .

    2. >

    >

  • 46

    > //

    E

  • 47

    >s>KWWDEdd> ^hy/E&Z^dZhdhZ^Ed/KE>^d>KhsZdhZ> ^>K>

    d^ ^KEd> / > / W

    ^ D /

    h internet.

    >yDW>> &Z/Yhh^h

    ^ t t t / ^ > /

    /^/ ^ / /^

  • 48

    dE/W^

    ^ date nombre dabonnss s' s DdE DdE' d^> ,^W t neotel CdmA 8ta E

    WW^d/dWZssW^/d^WZ

    W/^ :

    >42 :

    E ^ E^

    ^^

    ^ s E ^ sE^ / > E^ ^

  • 49

    >

    sE^>sE^

    E^E^

    &

    ^^

    d^E&ED

    >

    /

    / internet.

    D d ^ ^

    /

    & & E> onedotCom .

    d ^ > d^43 .

    d^

  • 50

    Zd^

    > &/&

    Z&

    & / ^ / W & 'd

    Z&^E

  • 51

    Z/

    &/ 44 / :Wd EW

    Z/^

    Z&

    >&&/s /ss

    Z&^

    ^ /^ E^ ^

    d^E&ED

  • 52

    /^^/D^Z'tttW>/^^/D^Z'tttW>

    > 45

    'E

    283344

    414

    552597

    June 2005 June 2006 June 2007 June 2009 Dec 2009

    VANS / ECS / ECNS licensees 2005 - 2009

    tt t /

    / / &/ WW

    &/ /

    ^^ /y/^/^

    >46 / / grand nombre de possibilits.

    'E/

    726

    603

    520

    443

    355

    310270

    210170

    104112137

    101

    432007

    1994

    1995

    1996

    1997

    1998

    1999

    2000

    2001

    2002

    2003

    2004

    2005

    2006

    2007

    2008

    2009

    Number of ISPs / ASPs in South Africa

  • 53

    B. >yDW>h&

  • 54

    Catgorie de

    nombre E

    &

    4Ed^>d

    &

    17

    &KE>'d/^t:d>>DdE>^^>^>t'td>

    &

    8

    t>D>,^>/dd>ZE^>^>

    >

  • 55

    > ^

  • 56

    W

    ^ // >2010 et 2011.

    d/ 3.69

    &

    66.97 337.43

    & 25 25 0.00 25 0.00

    d/7 21.55 95.63

    C. >'ZKhW'>Kh>>K>>,hDZK

    > /

    D E >^ d ^ > h

  • 57

    h 50

    D ^ Dd / > / D

    >

    D EZd W

    51 .

    D ,,d&& &/ > EZd

    , ,d &&

    , ,d && 52 .

    d &/ D d D D >53 donne les parts de ^>

    ZZZdd

    K WDd Wana Corporate

    Dd ^> D54 .

  • 58

    'W^>D^EZdD

    0,12%

    99,88%

    IAM

    WANA CORPORATE

    Parts de march du parc Internet ADSL ( Mars 2012 )

    //D

    > D /

    D h h

    D. >/EdZKhd/KEd>WZKDKd/KEd,EK>K'/^>dZEd/s^WKhZdd/EZ>>/Ed&/E>

    &/

    / W/

    >

  • 59

    /

    d&/W

    W

    E

    ^t&tDyD''

    dEsDdE/^/^Dttt^s

    nigeria t&tDyD''

    E'DDdEDd^Dd>^>s>DdZd/ E>s'DdEdKEKdZ>Wd^d'KWW>/WEyE

    KdE>'EDd^>

    / /t'ds//W55h

  • 60

    ^>d^E^D /

    >

  • REcOMMAndAtIOnS

  • 62

    /EdZKhd/KE

    ^ Dd> D , > > d/'K

    ^ / / /

    / ^ donnes.

    >

    > / ^

  • 63

    ZKDDEd/KE^hZ>^'DEd/EdZEd/KE>

    &Z

    K

    ' ^d ^ > ne sera probablement pas ralise en

    > ^ ^^KD K z/ DK

    d / 57 .

    ^ K W ^ h / d h/d h/d d/^,/W^^58 > ^ Z d K ZdK

    ZZ'marins/dh/dhW

  • 64

    ZKDDEd/KE^hZ>^'DEdEd/KE>

    d

    > ^KEd> / /^KEd> d Z /d / ^KEd>

    > dadopt par le Sngal en 2011 ne

    K.

    .

    h

    Dd>

    d/'K&//

    ^E>^ K'DKDs^

  • 65

    /

    / d d

    / / / /

  • 66

    ZKDDEd/KE^hZ>^>K>

    W/&/E

    d

    d /

    d / ^ /

  • 67

    ZKDDEd/KE^hZ>Z'h>d/KE

    & ZdW

    ZdW > ^KEd>

    W ZdW

    ZdW ^KEd> ^KEd> /

    W ZdW ^KEd>

    D/>d

  • 68

    ZKDDEd/KE^hZ>WK>/d/Yhd>KD^d/h'KhsZEDEd

    ^W'/&WD&s&W,DE^

  • 69

    W

    W

    W

    W

  • ^