Delata na apostolite (II izdanie 2017) … · skata duhovna literatura na makedonski jazik! U{te...

ᐄᔄᬄင∄ငᴄင ငἄḄ∄Ḅᬄ∄ᔄ

ἄ䀄㠄䈄㔄䔄䀄㠄䄄䈄㠄樀㴄㠄

Наслов на оригиналотTHE ACTS OF THE APOSTLES

in proclamation of the Gospel of Jesus Christby Ellen G White

Превелпроф Никола Тасевски

Дизајн и форматирањеЛазар Томовски

ИздаваАИК bdquoЗнаци на времетоldquo - Скопје

ул Влае бр 42

За издавачотМихајло Гурев

Печатено воАркус дизајн

CIP - Каталогизација во публикацијаНационална и универзитетска библиотека Св Климент Охридски Скопје 27-2482-277

ВАЈТ Елена Г Делата на апостолите првите христијани Елена Вајт [превел Никола Тасевски] - Скопје Знаци на времето 2016 - 446 стр илустр 21 см

Превод на делото The acts of the Apostles in the proclamation ofthe Gospel of Jesus Christ by Ellen G White

ISBN 978-9989-659-90-4

а) Нов завет Дела на Апостолите - ТолкувањаCOBISSMK-ID 101915658

Елена Вајт

ЕДИЦИЈА bdquoКОСМИЧКИ КОНФЛИКТldquo

- КНИГА 4 -

Второ издание на македонски јазик



5

PREDGOVOR

Ute edno kapitalno duhovno delo od riznicata na svetshyskata duhovna literatura na makedonski jazik Ute eden potshyfat na izdava~ot so koj se zbogatuva opusot na makedonskata duhov na re~ Predimstvo za eden narod e da ima vakvo duhovno bogatstvo na svojot jazik vakov izvor na soznanija od oblasta na izvornata bibliska nauka

Adventisti~kata izdava~ka ku a ldquoZnaci na vremetordquo so golema po~it i so mnogu qubov mu ja stava vo raka na makedonshyskiot ~itatel ovaa kniga od istaknatiot amerikanski advenshytis ti~ki duhoven avtor Elena Vajt shy bibliski egzeget i apoloshyget broj eden na svetskata duhovna scena Od peroto na pisatelshykata Elena Vajt koja ìveela i rabotela vo devetnaesettiot i na po~etokot na dvaesettiot vek izlegle dvaeset i est izvonredni visoko vredni duhovni dela i okolu pet iljadi prilozi so vkupen fond od nad 25 milioni zborovi

Delata na ovoj omilen avtor postojano se preveduvaat i se izdavaat i preizdavaat vo milionski tiraì i so ogroshymen interes niv gi ~itaat milioni lu|e od site vozrasti na site jazici vo svetot Interesot kaj ~itatelite za ovie dela e golem zatoa to Elena Vajt na ~udesno ubav na~in izvorno ni gi dolo vuva i ìvo ni gi prikaùva bibliskite nastani premavnu vaj i gi prostornite i vremenskite dale~ini to n delat od niv

Knigata ldquoDelata na apostoliterdquo e edna od nejzinite posshyled ni knigi izdadena nekolku godini pred nejzinata smrt vo 1915 godina

So svojata sodrìna taa kompletno gi pokriva aktiv nosshytite na ranohristijanskata apostolskata crkva koja pod vodshystvo na Svetiot Duh to go primila na Duhovden postignala silen podem i sjajni rezultati pri ireweto na Hristovoto evangelie so koe bila proniknata urivaj i gi pri toa tvrdishy

ДЕЛАТА НА АПОСТОЛИТЕ

6

nite na paganstvoto i hristijaniziraj i gi mnoguboè~kite narodi So evangelieto kako ldquoBo`ja silardquo vo srceto i na usni te crkvata uspeno gi premavnuvala site barieri i yidita to gi podigal satanata pred nea i gi sovladuvala mnogubrojshynite vnatreni i nadvoreni problemi i tekotii so koi se soo~uvala shy nezapirlivo napreduvaj i i osvojuvaj i bezbroj novi srca za Hristovoto carstvo

Na stranicite na ovaa kniga se pomesteni izvonredni izvetai za ìvotot i rabotata na Hristovite u~enici nare~eni apos toli koi goneti od nevidena qubov vo srceto i od ognen duh vo gradite ja ispolnuvale zapovedta na svojot sakan U~itel i Gospod Isus Hristos to im ja dal po svoeto voskresenie pred da zamine na neboto ldquoOdete po celiot svet i propovedajte mu go evangelieto na sekoe sozdanierdquo (Marko 1615)

Vo nea se sre avame so neumorniot apostol Pavle so negoshyvata besmrtna plamena revnost za Hrista so toj nenadminat kolerik koj vo oreova lupa bi go preplovil i Pacifikot samo da go odnese evangelieto vo najdale~nite kraita na zemjata Da so Pavle koj znameto na Hristovoto evangelie go podignal duri i vo domot na rimskiot cezar vo paganskiot Rim koj vo toa vreme upravuval so svetot so elezna tupanica

So o~ite naso~eni kon neboto obzemen od neiska`livite ve~ni rajski ubavini to pred toa bil po~esten od Boga da gi vidi i to e ima mo`nost da gi uìva zaedno so spasenite Pavle i ne go zabeleàl me~ot na xelatot nad sebe nitu po~uvshystvuval koga glavata mu se strkalala na gubiliteto

Go posmatrame i impulsivniot Hristov u~enik i apostol Petar koj so fakelot na evangelieto osvetlil mnogu srca vo mnogu kraita na svetot i koj od suva drenovina suena deshyvet godini na ~eren e iscedi ~aa voda samo da gi napoi edshynite za pravednost za ve~en mir radost i spokojstvo to e gi uì vaat vo Hristovoto carstvo So takva nade` i vera vo srceto zaspal vo Gospoda i ovoj apostol raspnat na krst so glavata udolu

Tuka e i omileniot Hristov u~enik apostol Jovan nareshy~en apostol na qubovta koj zaradi svojata predanost kon svoshyjot sakan U~itel i kon zada~ata to bila postavena pred nego kako apostol bil izloèn na neverojatni tekotii i grubosti shy frlen vo kotel so vrieno maslo vo Rim i proteran kako izgnashynik na pustiot ostrov Patmos vo Egejsko More kade to go dobiva od Hrista Otkrovenieto ili Apokalipsata

7

Avtorot vo knigata n zapoznava so sevkupnoto delo na Bo`jite pratenici apostolite opiano i vo nivnite poslashynija koi se fenomenalen izvor na informacii i soznanija za razvitokot na Hristovata crkva vo prviot vek koga se postashyvuvale temelite na izvornoto biblisko hristijanstvo ~iito potomci treba da bideme i nie deneska se razbira ako sakame zaedno so apostolite so milioni verni i predani hristijani od site vekovi i od site narodi so nivniot i naiot U~itel i Spasitel Isus Hristos da ja delime ve~nosta vo negovoto carstvo

Spored toa ovaa kniga ldquoDelata na apos toliterdquo e neza menshylivo delo od taa oblast od oblasta to ja opiavme

Izdava~ot

ПРЕДГОВОР

9

1

BOG IMA CEL ZA SVOJATA CRKVA

Crkvata e Bo`je orudie za spasenie na lu|eto Taa e organishyzirana da sluì i nejzina zada~a e da mu go objavi evangelieto na svetot Bo`ja namera ute od po~etok e svetot so pomo na crkvata da go spoznae sovrenstvoto na negovata dobrina mishylost i mo Vernicite na crkvata to gi povikal Toj od temnishynata ldquokon svoeto ~udesno videlordquo mora da ja odrazuvaat nego vata slava Crkvata e riznica na bogatstvoto na Hristovata blashygodat preku nea Bo`jata qubov kone~no e im se otkrie duri i na ldquona~alstvata i na vlastite na nebesatardquo (Efescite 310)1

Za crkvata vo Biblijata se zapiani mnogubrojni i vozshyvi eni vetuvawa ldquoMojot dom e se vika molitven dom za site narodirdquo (Isaija 567) ldquo] e im prigotvam bujna gradina i nema ve e da umiraat od glad na zemjata i nema da trpat sram od narodite I e poznaat deka jas nivniot Gospod Bog sum so niv i deka tie domot Izraelov se moj narod veli Gospod Bog i deka vie ste moi ovci ovci na moeto sta do a jas sum va Bogrdquo (Ezekil 342629shy31)

ldquoVie ste mi svedoci veli Gospod i moi slugi to gi izshybrav za da znaete da veruvate i da razberete deka toa sum jas Pred mene nemae nitu eden bog i ne e ima nitu po mene Jas jas sum Gospod osven mene nema Spasitel Jas pret kaàv spashysiv i navestiv a drug nema Vie ste mi svedocirdquo ldquoJas Gospod te povikav vo pravda cvrsto te fativ za raka i e te pazam te postaviv za zavet na narodot za svetlina na neznabocite da im gi otvori o~ite na slepite da gi izvede vrzanite od zatvor i od temnica onie to ìveat vo temninardquo (Isaija 4310shy12 4267)

ldquoVaka veli Gospod eumlVo blagoprijatno vreme jas e te prishyfatam vo spasonosniot den e ti pomognam Te sozdadov i te

1 Vo zagradite e navedeno mestoto vo Biblijata od kade to se citirani biblis shykite tekstovi

10


10

postaviv za zavet na narodot da ja podignam zemjata pov torno da go razdelam opustenoto nasledstvo da im kaè na zatvoshyrenite eumlIzlezete a na onie to se vo temnina eumlDoj dete na svetlina Tie e pasat kraj site patita i po site ridovi e bidat nivnite pasita Nema ve e da gladuvaat nitu da èdshyneat nema da gi ma~i pripeka nitu sonce zato e gi vodi Onoj koj gi miluva e gi vodi na izvori vodni Site moi gori e gi prestoram vo drumovi moite patita e gi izviamrdquo

ldquoRaduvajte se nebesa veseli se zemjo triumfirajte od rashydo st gori zato Gospod go utei svojot narod i gi pomi luva svoite stradalnici Sion re~e eumlMe ostavi Gospod mojot Bog me zaboravi Moè li èna da go zaboravi svoeto doen~e da ne mu se smiluva na ~edoto na svojata utroba Pa duri neko ja i da go zaboravi jas tebe nema da te zaboravam Ete na svoite dlanki sum te vreàl tvoite yidovi sekoga se pred moite o~irdquo (Isaija 498shy1113shy16)

Crkvata e Bo`ja tvrdina Bo`ji gradshypribeìte vo ovoj voznemiren svet Sekoja iznevera od strana na crk vata pretshystavuva predavstvo kon Onoj koj go otkupil ~ove tvoto so krvta na svojot edinoroden Sin Ute od po~etok Bo`jata crkva na zemjata ja so~inuvale verni i na Boga predani lu|e Vo sekoe vreme Gospod imal svoi budni straàri koi verno mu svedo~ele na pokolenieto vo koe iveele na zemjata Tie straàri na sveshytot mu objavuvale poraki so opomeni a koga bi bile povikani da go poloàt svoeto oru`je drugi go prodolùvale deloto Bog so tie sve doci stapil vo zaveten odnos soedinuvaj i ja crkvata na zemjata so crkvata na neboto Toj pra al angeli od neboto da $ sluàt na negovata crkva i silite na temninata koi vo Biblijata se narekuvaat ldquopekol na vratardquo ne moèle da go sovladaat negoviot narod

Bog ja odràl svojata crkva niz vekovite na progonstvo borba i mrak Nitu eden oblak ne padnal na nea a Toj da ne bil podgotven za toa nitu edna protivre~na sila ne mu se protivstavila na negovoto delo a Toj da ne go predvidel toa odnapred S se odigralo onaka kako odnapred to pretkaàl Toj Bog ne ja zaboravil svojata crkva tuku so proro~ki zboshyrovi go objasnil ona to e se slu~i i se slu~ilo tokmu toa to go kaàle prorocite vdahnoveni so negoviot Duh Site negovi nameri se obistinile Bo`jiot zakon e povrzan so nego shyviot prestol i nikakva sila na zloto ne moè da go uni ti Vdahnovenata vistina ja ~uva li~no Bog i taa e triumfira nad seto ona to $ se protivstavuva

11

12

11

Vo tekot na dolgite vekovi na duhovniot mrak Bo`jata crkva bila kako grad izgraden na gora Od stoletie vo stoshyletie niz site pokolenija ~istata nebesna nauka se razviva la vo nejzinite ramki Kolku i da izgleda oslabena i nesovr ena crkvata e edinstven objekt na koj Bog vo posebna smisla mu posshyvetuva svoe najgolemo vnimanie Taa e scena na nego va ta blashygodat na koja Toj so zadovolstvo ja otkriva svojata mo so koja gi preobrazuva srcata

ldquoKako da go prikaème Bo`jeto carstvordquo rekol Hristos ldquoili so kakva sporedba da go pretstavimerdquo (Marko 430) Toj ne moèl da go sporedi so carstvata na ovoj svet Vo svetot ne naol nito so to bi moèl da go pretstavi Zemnite carstva vladeat so fizi~ka sila Me|utoa od Hristovoto carstvo e isklu~eno sekoe fizi~ko oru`je i prinuda Cel na toa carstvo e da go izdigne i da go oblagorodi ~ove tvoto Bo`jata crkva e sveta zaednica ispolneta so raznovidni darovi i vdahnovena so Sveti Duh Vernicite na crkvata svoja sre a moàt da nashyjdat samo vo sre ata na onie na koi im poma gaat i za koi pretshystavuvaat blagoslov

Vozvieno e deloto to saka Bog da go ostvari preku svoshyjata crkva za da se proslavi negovoto ime Slikata za toa delo e dadena vo vizijata na Ezekil za ìvotvornata reka ldquoOvaa voda te~e kon isto~niot del na zemjata se sputa vo ramnishynata i potoa se vleva vo moreto a koga e se vleat vo moreto vodite na potokot e se iscelat I kade i da prote~e potokot sekoe ivo sutestvo oìvuva Po bregovite na potokot od ednata i od drugata strana e rastat sekakvi ovoki nivnite lisja nema da svenuvaat i na niv postojano e ima plod sekoj mesec e zreat novi plodovi zato vodata za niv dotekuva od Svetiliteto Nivniot plod e sluì kako hrana a lisjata kako lekrdquo (Ezekil 478shy12)

Ute od po~etok Bog nastojuval preku svojot narod da izlee blagoslov vrz svetot Toj storil Josif da bide izvor na ivot za starata egipetska nacija Blagodarenie na bespre korniot karakter na Josifa bil so~uvan ivotot na cela edna nacija Preku Daniela Bog im go spasil ìvotot na site mudreci vo Vavilon Toa e o~igledna pouka koja na vpe ~atliv na~in ukaùva na duhovnite blagodati to svetot moè da gi dobie blagoshydarenie na povrzanosta so Boga na kogo Josif i Daniel taka verno mu sluèle Sekoj ~ovek vo ~ieto srce ìvee Hrisshytos i koj mu ja prikaùva na svetot negovata qubov e Bo`ji sorabotnik i pretstavuva blagoslov za ~ove tvoto Primaj i

13

БОГ ИМА ЦЕЛ ЗА СВОЈАТА ЦРКВА


12

blagodat od Spasitelot za da im ja prenese na drugite od negoshyvoto sutestvo se izleva vistinska plima na duhoven ìvot

Bog gi odbral Izraelcite sozdavaj i od niv svoj narod so cel preku niv da im go otkrie svojot karakter i na drushygite narodi Toj sakal tie za svetot da bidat izvor na spaseshynie Nim im bile dovereni nebesnite prorotva otkrovenishyeto na Bo`jata volja Vo prvite denovi od izraelskiot period narodite na svetot poradi svojata izopa~enost potpolno ja zagubile pretstavata za Boga Tie nekoga go poznavale Boga no ldquone mu oddadoa po~it kako na Bog nitu mu blagodarea tuku stanaa suetni vo svoite mudruvawa i nivnoto nerazumno srce se pomra~irdquo (Rimjanite 121) Me|utoa Bog vo svojata milost sepak ne gi unitil Toj sakal povtorno da im dade mo`nost da go zapoznaat preku negoviot odbran narod So pomo na poukite sodràni vo rtvenata slu`ba Hristo voto ime trebalo da se izdigne pred site narodi i site koi so vera gledaat vo nego da imaat ìvot I starozavetnoto ureduvawe se temelelo na Hrista Celokupniot sistem od pretsliki i simboli pretshystavuval sigurno prorotvo za evangelieto prikaz to gi opfa al vetuvawata za otkup

No Izraelcite kako narod go zagubile od vid svojot visok po ziv na Bo`ji pretstavnici Go zaboravile Boga i ne uspeale da ja izvrat svojata sveta misija Blagodatite to gi primile od Boga ne mu donele blagoslov na svetot Site svoi predimshystva gi iskoristile za da se izviat sebesi Se izolirale od svetot za da gi odbegnat iskuenijata Ograni ~u vawata to im gi postavil Bog vo vrska so druèweto so idolopoklonishycite i koi kako zatitno sredstvo trebalo da gi so~uvaat od obi~aite i od praksata na neznabocite Izra el cite gi isshykoristile kako izgovor za podigawe yid so koj se izdelile od site drugi narodi Tie go liile Boga od onaa slu`ba to Toj ja baral od niv i ne im dale na svoite bli`ni patokaz vo verata nitu primer na svet ìvot

Svetenicite i poglavarite potonale vo vkalapenite cere monii Se zadovoluvale so zakonitata religija i zatoa ne moèle na drugite da im gi prenesuvaat ivotvornite nebesshy ni vistini Smetale deka nivnata li~na pravednost e sosem dovolna i ne sakale da vnesuvaat nikakov nov element vo svoshyjata vera Bo`jata dobrina kon lu|eto tie ne ja prifa tile kako neto to e nadvor od samite niv tuku smetale deka ja zasluùvaat so svoite dobri dela Bibliskata vera koja dejshystvuva niz qubovta i ja ~isti duata vo nikoj slu~aj ne moèla

14

15

13

da se soedini so verata na fariseite koja to se sostoela samo od ceremonii i od ~ove~ki propisi

Za izraelskata nacija Bog rekol ldquoJas te posadiv kako blagoshyrodna loza shy naj~isto seme a kako mi se pretvori vo div lashystar kako mi se izrodirdquo ldquoBujna loza bee Izrael loza to ra|ae bogat rod I kolku pove e taa imae plod s pove e se umnoùvaa negovite `rtvenicirdquo ldquoPa sega ìteli erushysalimski i lu|e Judejci presudete me|u mene i moeto lozje [to ute trebae da storam za moeto lozje a ne go storiv Jas o~ekuvav toa da rodi grozje a zoto rodi jaguridardquo (Ereshymija 221 Osija 101 Isaija 534)

ldquoNo sega e vi kaàm to e storam so moeto lozje e mu ja urnam ogradata za da go opustat e mu gi razurnam yido vite za da go izgazat ] e go ostavam da zapusti nema ni da go reàt ni da go kopaat e obrasne vo trwe i bocki e im zapovedam na oblacite da ne isturaat do`d vrz nego Lozjeto na Gospoda Savaot e domot Izraelov negoviot odbran narod lu|eto na Juda O~ekuvae pravda a ete nepravda o~ekuvae pravedshynost a ete nasilstvordquo ldquoSlabi ne potkre puvate bolni ne lekushyvate raneti ne prevrzuvate proterani ne vra ate i zagubeni ne barate a nasilno i svirepo gospo darite nad nivrdquo (Isaija 55shy7 Ezekil 344)

Evrejskite voda~i smetale deka se premnogu mudri za da im bidat potrebni kakvi bilo soveti premnogu pravedni za da im se ponudi spasenie i premnogu slavni za da ja prifatat onaa slava to doa|a od Hrista Spasitelot gi naputil niv za da im gi doveri na drugi predimstvata to tie gi zlou potrebile i deloto to tie ne znaele da go cenat Bo`jata slava morala da se otkrie i negovite zborovi da se ispolnat Vo svetot moshyralo da se vospostavi Hristvoto carstvo Bo`jeto spasenie moralo da se objavi vo site gradovi Zatoa Isus povikal i odshybral dvanaeset u~enici da go izvrat deloto koe evrejskite voda~i ne go izvrile

16


14

2

ISUS GI OBUÛVA DVANAESETTEMINA UÊNICI

Za da ja ispolni zada~ata zaradi koja dool na svetot Hrisshytos ne ja odbral nitu u~enosta nitu re~itosta na evrej skiot Sinedrion (duhoven sovet) nitu pak silata i vlasta na Rim Ostavaj i gi na strana samouverenite evrejski u~i teli najshygolemiot U~itel odbral skromni neuki lu|e da ja propo vedaat vistinata to e go zapali svetot Ovie lu|e Toj gi podu~il i so li~en primer gi prigotvil za voda~i na svojata crkva Tie dobile zada~a da obu~uvaat drugi i da gi pratat vo svetot so poraka na evangelieto Za da uspeat vo svojata rabo ta tie moshyrale da primat sila shy Svetiot Duh Evangelieto ne moèlo da se propoveda so nikakva ~ove~ka sila i mudrost tuku samo so Bo`ja sila

Tri i pol godini u~enicite primale pouki od najgole miot U~itel kogo svetot koga i da e go poznaval Hristos so li ~en kontakt i so druèwe so niv gi prigotvil za ovaa slu` ba Tie postojano odele pe i razgovarale so nego sluaj i gi nego vite zborovi to gi upatuval za da gi ohrabri umornite i te ko natovarenite i nabquduvaj i gi dokazite na negovata mo pri isceluvaweto na bolnite i unesre enite Poneko ga gi u~el ednostavno sedej i me|u niv na padina na gora a neko ga od ribarski ~amec kraj bregot na ezeroto ili odej i patem im gi otkrival tajnite na Bo`jeto carstvo Sekade kade to srcata bile otvoreni da ja prifatat boèstvenata poraka Toj gi izneshysuval visti nite za patot na spasenieto Nikoga ne im naredushyval na svoi te u~enici da go pravat ova ili ona Ednostavno bi im kaàl ldquoSledete merdquo Gi vodel so sebe na svoite patuvawa niz selata i grado vite za da vidat kako Toj go pou~uva naro dot Odele so nego od mesto do mesto pe Go delele negoviot skroshymen na~in na ìveewe i ponekoga kako i Toj bile gladni i

18

15

~esto umorni Na ulicite prepolni so lu|e na bre govite na ezeroto vo samotijata na pustinata sekoga bile so nego Go videle vo site ìvotni priliki i okolnosti

So rakopolagaweto na dvanaesettemina u~enici napra ven e prviot ~ekor vo organiziraweto na crkvata koja po Hrisshytovoto zaminuvawe e go prodolì negovoto delo na zemja ta Za toa rakopolagawe e zapiano ldquoSe iska~i na gorata i gi vik na kaj sebe onie to gi sakae i tie otidoa kaj nego I opre deli dvanaesetmina da bidat so nego da gi pra a da proposhyvedaatrdquo (Marko 31314)

Da ja nabquduvame taa trogatelna scena Da go gledame Onoj koj go pretstavuval nebesnoto Veli~estvo opkruèn so dvashynaesettemina to sam gi odbral Toj zapravo imal namera da gi imenuva za nivnoto delo Preku tie nejaki pretstavni ci so svojata re~ i so svojot Duh Toj imal namera spasenieto da go napravi dostapno za site

Bog i angelite ja nabquduvale ovaa scena so zadovolstvo i so radost Otecot znael deka preku tie lu|e e bleskoti nebesshynata svetlina deka zborovite to e gi izgovaraat tie svedo~ej i za negoviot Sin e se odglasuvaat od pokolenie do pokolenie s do krajot na svetot

U~enicite kako Hristovi svedoci trebalo da mu go objashyvuvaat na svetot ona to go videle i to go ~ule od ne go Tie imale najzna~ajna dol`nost za koja ~ove~kite su testva koga i da e bile povikani i koja po svoeto zna~ewe stoi vedna zad Hristovata dol`nost Tie trebalo da bidat Bo`ji sorabotni ci pri spasuvaweto na lu|eto Kako vo Stariot zavet dvanaesetteshymina patrijarsi to bile pretstav nici na Izrael taka dvashynasettemina apostoli se povikani da bidat pretstavnici na evangelskata crkva

Za vreme na svojata zemna misija Hristos po~nal da go uri va yidot na podelbata to bil podignat me|u Evreite i neznashybocite za da moè spasenieto da mu se propoveda na celoto ~ovetvo Iako bil Evrein Toj rado se druèl so Samarjashynite otfrlaj i gi farisejskite obi~ai na Evreite vo vrska so toj prezren narod Spiel pod nivni pokriv jadel na nivna trpeza i gi pou~uval na nivnite ulici

Spasitelot sakal na svoite u~enici da im ja izloì vistishynata za urivawe na ldquopregradniot yid to go deleerdquo Izrael od drugite narodi vistinata deka neznabocite preku evangeshylieto moàt da stanat ldquosonaslednicirdquo so Evreite i ldquosou~esnici vo vetuvaweto vo Isusa Hristardquo (Efescite 214 36) Taa visshy

19

ИСУС ГИ ОБУЧУВА ДВАНАЕСЕТТЕМИНА УЧЕНИЦИ


16

tina bila delumno otkriena koga ja nagradil verata na kashypetanot vo Kapernaum i koga im go propovedal evangelieto na ìtelite na Sihar Ute pojasno se pokaàla pri negovata poshyseta na Fenikija koga ja iscelil erkata na enata Hananka Tie nastani im pomognale na u~enicite da sfatat deka me|u onie to mnozina gi smetale za nedostojni za spasenieto se nao|aat dui koi kopneat za svetlinata na vistinata

Taka Hristos prodolùval da gi pou~uva svoite u~enici na vistinata deka vo Bo`jeto carstvo ne postojat teritori jalni granici kasti nitu aristokratija i deka moraat da odat kaj site nacii nosej i im ja porakata za qubovta na Spasitelot No tie duri podocna napolno sfatile deka Bog storil ldquood edna krv site narodi da se naselat po celata zemja otkako im opreshydelil odredeni vremiwa i granici na nivnite ìvealita za da go baraat Boga ta nema li nekako da go napi paat i najshydat bidej i Toj ne e daleku od nieden od nasrdquo (Dela 172627)

Tie prvi u~enici osetno se razlikuvale me|u sebe Tie trebalo da bidat u~iteli na svetot i pretstavuvale mone razli~ni vidovi karakteri Za da moàt uspeno da go izvrshyat deloto za koe bile povikani tie lu|e razli~ni po prirodshynite osobini i po ìvotnite naviki morale da postignat edinstvo vo ~uvstvata vo mislite i vo dejstvu vaweto Hrisshytova cel bila da go osiguri toa edinstvo Vo taa smisla nasshytojuval da gi obedini so sebe Sutinata na naporite to gi vloùval zaradi niv se gleda vo molitvata to mu ja upatil na Otecot ldquoDa bidat site edno kako to si ti O~e vo mene i jas vo tebe taka i tie da bidat vo nas za svetot da znae deka ti me prati i deka gi qubee niv kako to me qubee menerdquo (Jovan 172123) Toj postojano se molel za niv da se posvetat so vistinata i se molel so sigurnost znaej i deka nalogot na Seviniot e izdaden ute pred da bide sozdaden svetot Znael deka evangelieto za carstvoto e im bide propovedano za svedotvo na site narodi znael deka vistinata vooruèna so sila na Svetiot Duh e pobedi vo borbata so zloto i deka so krv isprskanoto zname eden den triumfalno e se vee nad negovite sledbenici

Koga Hristovata zemna misija se blièla kon kraj i koga sfatil deka naskoro e mora da im preputi na svoite u~eshynici da go prodolàt deloto bez negovo li~no prisustvo Toj se trudel da gi ohrabri i da gi prigotvi za idninata Ne gi mamel so la`ni nadeì S to trebalo da naide go ~ital kako otvorena kniga Znael deka naskoro e mora da se razshy

20

21

17

deli od niv i da gi ostavi kako ovci me|u volci Znael deka tie e bidat izloèni na progoni deka e bidat iste ruvani od sinagogite i zatvorani Znael deka nekoi od niv svedo~ej i za nego kako Mesija e bidat pogubeni I toa ne go skril od niv Zboruvaj i za nivnata idnina bil jasen i odreden so cel vo idnite tekotii da si spomnat za negovite zborovi i da se ohrabrat da veruvaat vo nego kako Spasitel

Isto taka im upatuval i zborovi na nade` ldquoDa ne se vozshyne miruva vaeto srce veruvajte vo Boga i veruvajte vo mene Vo domot na mojot Otec ima mnogu mesta za ìveewe ako ne bee taka jas e vi kaèv No odam da vi prigotvam mesto A koga e otidam i e vi prigotvam mesto pak e dojdam i e ve zemam kaj sebe za da bidete i vie tamu kade to sum jas a pashytot za onamu kade to odam go znaeterdquo (Jovan 141shy4) Zaradi vas dojdov na svetot za vas rabotev Koga e otidam kaj Otecot s ute e se zalagam za vas Dojdov na svetot da vi se otkrijam sebesi za da moète da veruvate ldquoSe vra am kaj mojot Otec i kaj vaiot Otecrdquo za da sorabo tuvam so nego za vae dobro

ldquoVistina vistina vi velam koj veruva vo mene delata to gi pravam jas e gi pravi i toj ] e pravi i pogolemi od niv zato jas odam kaj Otecotrdquo (Jovan 1412) So toa Hristos ne mislel da kaè deka u~enicite e pravat povozvieni dela odoto Toj tuku deka nivnata rabota e bide poobemna Toj ne mislel samo na ~udata tuku na s to e se slu~i pod vlijanie na Svetiot Duh ldquoA koga e dojde Uteitelot kogo jas e vi go pratam od Otecot Duhot na vistinata koj izleguva od Otecot Toj e svedo~i za mene a i vie e svedo~ite bidej i bevte so mene ute od po~etokrdquo rekol (Jovan 152627)

Tie zborovi na ~uden na~in se ispolnile Po izlevaweto na Svetiot Duh u~enicite vo tolkava mera bile ispolneti so qubov kon Hrista i kon onie za koi Toj umrel to zboro vite koi gi zboruvale i molitvite to gi upatuvale gi topele srshycata Zboruvale so sila na Duhot i iljadnici se obra ale pod vlijanie na taa sila

Kako Hristovi pretstavnici apostolite morale da ostashyvaat presuden vpe~atok vrz svetot Faktot to bile skromni lu|e ne go namaluval nivnoto vlijanie tuku ute pove e go zgolemuval zato mislite na nivnite sluateli se preneshysuvale od niv kon Spasitelot koj iako nevidliv s ute sora botuval so niv udesnoto u~ewe na apostolite nivnite zborovi to vlevale hrabrost i sigurnost bi osvedo~ile seko go deka tie ne rabotat vo svoja sila tuku vo sila Hristo va Ne

22

23



18

izviuvaj i se nitu malku sebesi izjavuvale smelo i reishytelno deka Onoj kogo Evreite go raspnale navistina bil Knez na ìvotot Sin na ìviot Bog i deka vo negovo ime gi prashyvat istite dela to gi pravel i Toj

Vo protalniot razgovor to go vodel so svoite u~enici no ta neposredno pred raspnuvaweto Spasitelot ne gi spomshynuval stradawata to gi podnel i koi ute e mora da gi podshynese Ne zboruval za poniùvaweto to mu pretstoelo tuku se trudel vo duata da im go vtisne ona to e im ja zasili verata prigotvuvaj i gi odnapred da ja gledaat radosta to gi o~ekuva pobednicite Se raduval na soznanieto deka za svoite sledbenici e moè da stori i pove e otkolku to im vetil i to od nego e se izleva qubov i somilost koi go ~istat hramot na duata i im pomagaat na lu|eto da stanat sli~ni so nego vo karakterot Se raduval to negovata visti na vooruèna so silata na Duhot e izleze ldquopobeduvaj i i da pobedirdquo

ldquoOva vi go rekov za da imate mir vo mene Vo svetot imate nevolji no bidete hrabri shy jas go pobediv svetotrdquo (Jovan 1633) Hristos ne potkleknal nitu se obeshrabril i u~eni cite moshyrale da pokaàt isto tolku istrajna vera Nivna dol`nost bila potpiraj i se vrz negovata sila da rabotat onaka kako to rabotel Toj Iako na nivniot pat e se pojavu vaat privishydno nepremostivi pre~ki so negovata milost tie morale da odat napred vo nikoj slu~aj ne o~ajuvaj i i nikoga ne gubej i ja nade`ta

Hristos verno i do kraj ja zavril zada~ata to mu bila odredena Toj gi odbral i gi sobral okolu sebe onie to e go prodolàt negovoto delo me|u lu|eto i rekol ldquoJas se proshyslaviv vo niv I ne sum ve e vo svetot tuku tie se vo svetot a jas odam kaj tebe O~e sveti zapazi gi onie to mi gi dade za da bidat edno kako to sme i nie I s to e moe shy tvoe e i tvo eto e moe a jas se proslaviv vo niv I ne sum pove e na sveshytot tuku tie se vo svetot a jas odam kaj tebe O~e sveti zapazi gi onie to mi gi dade da bidat edno kako to sme nie No ne baram samo za niv tuku i za onie koi preku nivnite zborovi e poveruvaat vo mene za da bidat site edno Jas vo niv a ti vo mene za da se usovrat vo edin stvoto ta svetot da znae deka ti me prati i deka gi qube e niv kako to me qubee menerdquo (Jovan 17102023)

24

19

3

GOLEM NALOG

Po Hristovata smrt u~enicite re~isi napolno gi sovlashydalo obeshrabruvawe Nivniot U~itel bil otfrlen osuden i raspnat Svetenicite i poglavarite podbivno velele ldquoDrugi spasuvae a samiot sebesi ne moè da se spasi Toj e carot na Izrael Neka sleze sega od krstot pa e mu veru vamerdquo (Matej 2742) Sonceto na nade`ta za Hristovite u~e nici zalo i vrz nivnite srca padnala no êsto gi povto ruvale zborovite ldquoA nie se nadevavme deka Toj e Onoj to e go izbavi Izraelrdquo (Luka 2421) Osameni i skreni od bol ka si spomnuvale za negovite zborovi ldquoZato ako se posta puva vaka so zelenoto drvo to e bide so suvotordquo (Luka 2331)

Isus pove epati se obiduval na svoite u~enici da im ja otkrie idninata no tie ne se potrudile da razmislat za ona to im go zboruval Toj Zatoa negovata smrt za niv pretstashyvuvala iznenaduvawe a podocna koga razmisluvale za minatoto i koga gi uvidele posledicite od svoeto neverstvo gi opfashytila taga Koga Hristos bil raspnat tie ne moèle da verushyvaat deka Toj e voskresne Isus jasno im kaàl deka e stane tre tiot den no tie bile zbuneti i ne znaele to sakal da im kaè so toa Ne sfa aj i gi tie negovi zborovi za vreme na negovata smrt bile bespomoni i gorko razo~arani Nivnata vera ne probivala niz prevezot na senkata to ja navlekol satanata pred nivniot vidik S im izgledalo neodredeno i tainstveno Koga bi im veruvale na zborovite na Spasitelot bi izbegnale mnogu stradawa

Skreni od bolka od potitenost i o~aj u~enicite se sostanale vo takanare~enata ldquoGorna sobardquo vo Erusalim se zatvo rile i ja zaklu~ile vratata plaej i se da ne ja doìshyveat sudbinata na svojot mil U~itel I tuka Spasitelot gi zatekol i im se javil po svoeto voskresenie

Ute ~etirieset dena Hristos ostanal na zemjata prishygot vuvaj i gi u~enicite za deloto to stoelo pred niv i

26


20

objasnuvaj i im go ona to do toga ne moèle da go sfatat Im zboruval za prorotvata to se odnesuvale na negovoto prvo doa|awe za toa kako Evreite go otfrlile kako i za svojata smrt ukaùvaj i im deka sekoja podrobnost na tie prorotva bukvalno se ispolnila Im objasnil deka toa ispolnuvawe na prorotvata mora da go smetaat kako dokaz za silata to e gi pridruùva vo nivnata idna rabota Eve to ~itame za toa ldquoToga im go otvori umot za da gi razberat Pismata i im re~e eumlNapiano e deka Hristos treba da nas trada i da voskresne od mrtvite na tretiot den da bide nave stuvano vo negovo ime poshykajanie i proka na grevovite na site narodi po~nuvaj i od Erusalimrsquordquo I dodal ldquoVie ste svedoci na toardquo (Luka 2445shy48)

Vo tekot na tie denovi to gi pominal Hristos so svoite u~enici tie se zdobile so novo iskustvo Koga nivniot sakan U~itel im gi objasnil svetite spisi vo svetlinata na ona to se slu~ilo nivnata vera vo nego napolno oìveala Sega so sigurnost moèle da kaàt ldquoZnam na kogo mu veruvavrdquo (2 Timotej 112) Po~nale da ja sfa aat prirodata i obemot na svojata zada~a uviduvaj i deka dragocenata vistina to im bila doverena moraat da mu ja objavat na svetot Kako svedoci na Hristoviot ìvot na negovata smrt i na negovoto voskreshysenie na doverenite tajni na spasenieto i na Isusovata sila da gi protava grevovite shy bile dol`ni seto toa da mu go obshyjavat na svetot Nivna zada~a bila da go objavuvaat evangeshylieto na mirot i spasenieto po pat na pokajanie i so pomo na Hristovata sila

Pred da se voznese na neboto Hristos im odredil zada~a i im dal nalog na svoite u~enici Toj im kaàl deka tie mora da go izvrat negovoto zavetanie so koe Toj na svetot mu gi ostavil riznicite na ve~noto bogatstvo ldquoVie bevte svedoci na mojot samopregoren ìvot za dobro na svetotrdquo im rekol ldquoGi vidovte moite zalo`bi za Izrael I iako mojot narod ne sakae da dojde kaj mene za da dobie ivot iako svetenicite i poglavarite storija so mene to sakaa iako me otfrlija sepak ute edna e im dadam mo`nost da go primat Bo`jiot Sin Vidovte deka rado gi primam site to doa|aat kaj mene i to gi priznavaat svoite grevovi Jas nikoga nema da go otshyfrlam onoj to e dojde kaj mene Vie ste moi u~enici i vam vi ja doveruvam taa poraka na milosta Toa morate da im go preneshysete i na Evreite i na neznabo cite Odete prvo kaj Izrael a potoa kaj plemiwata i naro dite na site jazici Site to e poveruvaat mora da se sobe rat vo edna zaednicardquo

27

28

21

Ovoj evangelski nalog pretstavuva golema misionerska povelba na Hristovoto carstvo Dol`nost na u~enicite bila sesrdno da se zaloàt za lu|eto i na site da mu go upatuvaat povikot na milosta Ne ~ekajte im bilo kaàno lu|eto da doa|aat kaj vas tuku vie odete kaj niv so boèstvenata poraka

U~enicite bile povikani na svojata zada~a da pojdat vo Hristovo ime Sekoj nivni zbor i postapka morale vnima nishyeto na lu|eto da go naso~uvaat kon Hristovoto ime kako ivoshytvorna sila so koja grenicite edinstveno moàt da bidat spaseni Nivnata vera morala da se naso~i kon nego kako izshyvor na milosta i silata Vo negovo ime trebalo da mu gi upatushyvaat svoite molitvi na Otecot za da bidat primeni Tie imale nalog da krtavaat vo ime na Otecot Sinot i Svetiot Duh Hristovoto ime bilo nivna lozinka znak na raspo znavawe i vrska na edinstvoto so Boga kako i izvor na uspeh vo nivnata rabota Vo Hristovoto carstvo ne smeelo da se priznae nito to ne go nosi negovoto ime i negov nat pis

Koga Hristos im rekol na u~enicite Odete i vo moe ime soberete gi site to e poveruvaat vo edna zaednica Toj jasno im ja izloìl potrebata od ednostavnost vo odnesu vaweto Kolku pomalku falenitvo i rasturlivost nivnoto vlijanie e bide poblagotvorno U~enicite dobile zada~a da zboruvaat isto onaka ednostavno kako to zboruval i Hristos i poukite to im gi dal Toj dlaboko da gi vsadat vo svoeto srce

Hristos im rekol na svoite u~enici deka nivnata zada~a nema da bide lesna Im ukaàl na golemiot sojuz na silite na temninata koj zagovorni~ki se ustremil vrz niv Tie e mora at da vodat teka borba ldquoprotiv upravitelite protiv vlastite protiv svetovnite mra~ni sili na ovoj svet proshytiv duhovnite sili na zloto koi prestojuvaat vo nebesnite prostorirdquo (Efescite 612) No zatoa nema da bidat ostaveni da se borat sami Hristos im zagarantiral deka Toj sekoga e bide so niv i deka ako pojdat so vera e bidat zasolneti od Semo niot Im naredil da bidat hrabri i silni zato vo nivnite redovi e se nao|a Onoj koj e posilen duri i od angelite shy Vojskovoditelot na nebesnite armii Toj gi izvr il site podgotovki za prodolùvawe na nivnoto delo i seta odgovorshynost za uspehot ja primil vrz sebe S dodeka e se pridrùvaat kon negovata re~ i dodeka vo svojata rabota e bidat cvrsto povrzani so nego nema da znaat za poraz i neuspeh ldquoOdete po siot svet do najoodale~enite delovi na zemji nata topka kade to ima naseleni lu|e i bidete sigurni deka tamu sekoga

29

ГОЛЕМ НАЛОГ


22

jas e bidam so vasrdquo im rekol ldquoRabotete so vera i so sigurshynost zato jas nikoga nema da ve naputam Seko ga e bishydam so vas pomagaj i vi da ja izvrite svojata dol`nost ] e ve vodam e ve uteuvam e ve posvetuvam i poddrùvam ] e vi podaram uspeh koga e zboruvate zborovi so koi vnimanishyeto na drugite e go naso~uvate kon neboto

Hristovata `rtva za ~ovekot bila dovolna potpolna Usshylovite za otkup bile ispolneti Izvreno e deloto zaradi koe Toj dool na svetot Toj go zadobil carstvoto Go prezel ona to satanata nasilno i bespravno go prisvoil i stanal zakon ski naslednik na s Se nao|al na pat kon Bo`jiot presshytol kade to mu se klawaat site nebesni vojski Nametnat so bezgrani~en avtoritet Toj na svoite u~enici im dal nalog ldquoZatoa odete i napravete od site narodi moi u~enici krshytavaj i gi vo ime na Otecot Sinot i Svetiot Duh u~ej i gi da go ~uvaat seto ona to vi go zapovedav I eve jas sum so vas vo site dni do krajot na svetotrdquo (Matej 282920)

Neposredno pred razdelbata so svoite u~enici Hristos ute edna im ja objasnil prirodata na svoeto carstvo Gi potshysetil na ona to im go zboruval porano za toa Im kaàl deka negova namera nikoga ne bila na ovoj svet da osnove nekakvo pominlivo carstvo Nemu ne mu bilo odredeno kako nekoj zeshymen monah da vladee na Davidoviot prestol Koga u~eni cite go praale ldquoGospode e go vospostavi li sega carstvoto na Izraelrdquo Toj im odgovoril ldquoNe e vae da go znaete vremeto i okolnostite to Otecot gi odredil so svojata vlastrdquo (Dela 167) Nim ne im bilo potrebno da vidat ponatamu vo idnishynata otkolku to Toj im otkril Nivna zada~a bila da ja obshyjavuvaat porakata na evangelieto

Hristovoto vidlivo prisustvo me|u u~enicite samo to ne se povleklo no nim im e vetena nova sila Trebalo da dobijat sila na Svetiot Duh vo seta nejzina polnota i so toa da bidat zape~ateni za svoeto delo ldquoI eterdquo im rekol Spasi telot ldquojas vi go pra am vetuvaweto na mojot Otec a vie osta nete vo grashydot dodeka ne se oble~ete vo sila ozgorardquo (Luka 2449) ldquoZato navistina Jovan krtavae so voda a vie ne po mnogu dni e bidete krsteni so Svetiot Duhrdquo ldquoTuku e primite sila koga Svetiot Duh e sleze na vas i e mi bidete svedoci kako vo Erusalim taka i vo cela Judeja i Samarija pa s do krajot na zemjatardquo (Dela 158)

Spasitelot znael deka nikakov dokaz kolku i da e logi~en nema da gi smekne tvrdite srca nitu da ja probie korata na

30

31

23

sebi~ nosta i svetovnosta Znael deka negovite u~enici mora da dobijat nebesno zavetanie i deka evangelieto e ima vlijanie samo toga ako go propovedaat so seto srce i so usni zagreshyani so ìvo poznavawe na Onoj koj e ldquopat vistina i ìvotrdquo Deloto to im bilo staveno vo zada~a na u~enicite baralo golemi sposobnosti zato protiv niv se podigala dlaboka i silna plima na zloto So silite na temninata komanduval budshyniot i reitelen voda~ i Hristovite sledbenici morale da se borat za pravda samo so silata to im ja dal Bog so posredshystvo na Svetiot Duh

Hristos im naglasil na u~enicite deka svoeto delo mora da go po~nat od Erusalim Toj grad bil scena na negovata ~udes na `rtva za ~ove~kiot rod Tuka Toj vo ~ove~ka lika odel i razgovaral so lu|eto i malku imalo takvi koi sfashytile kolku Neboto so toa $ se pribliìlo na zemjata Tuka Toj bil osuden i raspnat Vo Erusalim mnozina tajno verushyvale deka Isus Nazare anecot e Mesija a mnogu bile prelashygani od svetenicite i poglavarite Nim trebalo da im se obshyjavi evangelieto i da se povikaat na pokajanie Morala jasno da se objavi ~udesnata vistina deka protavawe na grevovite moè da se dobie samo preku Hrista I tokmu toga dodeka cel Erusalim bil vozbuden so potresnite nastani od minatite nekolku sedmici propovedaweto na u~enicite trebalo da osshytavi najsilen vpe~atok

Za vreme na svojata slu`ba Isus postojano im ukaùval na u~enicite na faktot deka kako u~esnici vo negovoto delo na osloboduvawe na svetot od ropstvoto na grevot mora da bidat obedineti so nego Koga gi pratil dvanaesettemina a podocna sedumdesettemina da go objavuvaat Bo`jeto carstvo im stavil vo dol`nost da im go prenesuvaat na drugite ona so to Toj gi zapoznal Vo celokupnoto svoe delo Toj gi prigot vil za li~na rabota to morala s pove e da se iri kako to se zgolemushyval i brojot na nivnite ~lenovi taka to na kraj da dopre do najoddale~enite kraita na zemjata Posledna pouka to im ja dal na svoite sledbenici bila shy nim im e doverena radosna poraka na spasenie za da mu ja obja vat na svetot

Koga nastapilo vreme da se voznese kaj Otecot Hristos svoite u~enici gi dovel vo neposredna blizina na Vitanija Tuka zastanal i tie se sobrale okolu nego Rairuvaj i gi racete da gi blagoslovi i uveruvaj i gi vo sigurnosta na svoshyjata zatita i grià za niv poleka se izdignuval me|u niv ldquoI dodeka gi blagoslovuvae se oddeli od nivrdquo (Luka 2451)

32



24

Dodeka u~enicite vtren~eno gledale kon neboto za da go fatat i posledniot odblesok na svetlinata vo koja se vozneshysuval nivniot Gospod Toj ve e bil primen vo radosnite reshydovi na nebesnite angeli Pridruùvaj i go do nebesnite dvorovi tie angeli triumfalno peele ldquoPejte mu na Boga carstva zemni pejte mu na Gospoda slavopoi na Toj to jazdi po nebesata po neboto iskonsko Razglasete za Bo`jata sila za negovoto veli~ie nad Izrael za negovata mo na nebesatardquo (Psalm 6832shy34)

Pogledot na u~enicite s ute kopne`livo bil naso~en kon neboto koga ldquoete dvajca maì vo bela obleka zastanaa pred niv i im rekoa eumlLu|e Galilejci zoto stoite i gledate na neshyboto Ovoj Isus koj od vas se voznese na neboto e dojde taka kako to go vidovte da odi na nebotordquo (Dela 11011)

Se avaweto na vetuvaweto za vtoroto Hristovo doa|awe moralo sekoga da bide ìvo i sveò vo duata na negovite u~enici Istiot toj Isus kogo go videle kako se izdignuva kon neboto povtorno e dojde da gi zeme kaj sebe site koi ovde $ se posvetile na negovata slu`ba Istiot glas koj im rekol ldquoEve jas sum so vas vo site dni do krajot na vekotrdquo e im posaka doshybredojde vo svoeto prisustvo vo nebesnoto carstvo

Kako vo simboli~kata slu`ba to prvosvetenikot ja slekuval svojata sveteni~ka obleka i vrel slu`ba vo bela lenena obleka kako obi~en svetenik taka Hristos ja sleshykol svojata carska obleka se oblekol vo ~ove~ka lika i prishynel `rtva shy samiot kako Svetenik samiot kako rtva I kako to prvo svetenikot po zavruvaweto na slu`bata vo svetiwata nad svetiwite izleguval pred sobranoto mnotvo vo svojata prvosveteni~ka obleka taka i Hristos e dojde ute edna oble~en vo najbleskotna bela obleka ldquokako to niedno belilo na zemjata ne moè da ja izbelirdquo (Marko 93) Toj e dojde vo seta svoja slava i vo slavata na Otecot i site nebesni vojski e go pridruùvaat na negoviot pat

Taka e se ispolni vetuvaweto to im go dal Hristos na svoite u~enici ldquoPak e dojdam i e ve zemam kaj seberdquo (Jovan 143) Onie to go qubele i go ~ekale Toj e gi ven~a so slava so ~est i besmrtnost Mrtvite umreni pravednici e izlezat od svoite grobovi a ìvite zaedno so niv e bidat vozneshyseni na oblaci vo presret na Gospoda Vo Isusoviot glas poshysladok i poneèn od sekoja muzika koja koga bilo doprela do uvoto na smrtnicite tie e gi slunat zborovite na dobreshy

33

34

25

dojde Vaata borba e zavrena ldquoDojdete blago sloveni od moshyjot Otec nasledete go carstvoto koe vi e pod gotveno ute od sozdavaweto na svetotrdquo (Matej 2534)

Navistina u~enicite moàt da se raduvaat nadevaj i se deka nivniot Gospod e se vrati


26

4

PEDESETNICA

Ovaa glava e zasnovana na tekstot vo Dela 21-39

Koga u~enicite se vratile od Maslinskata gora vo Erusashylim lu|eto gi nabquduvale o~ekuvaj i na nivnite lica da zabeleàt taga zabuna i poraz No namesto toa videle izraz na radost i triumf Sega u~enicite ne taguvale nad rasprsshynatite nadeì Tie go videle Spasitelot kako se voznesuva na neboto i vo nivnite ui postojano se odglasuvale zboro vite vetuvaweto to im go dal pri razdelbata

Prifa aj i ja Hristovata zapoved tie ~ekale vo Erusashylim da se ispolni vetuvaweto na Otecot shy da se izlee Sveshytiot Duh No ne ~ekale bezdelni~ej i tuku kako to sve do ~i bibli skiot zapis ldquoBea postojano vo hramot blago slovuvaj i go Bogardquo (Luka 2453) Isto taka se sostanuvale da mu upatuvaat molitvi na Otecot vo Isusovo ime Znaele deka imaat Pretshystavnik na neboto siguren pred Bo`jiot prestol So sve~ena i dlaboka strahopo~it se navednuvale vo molitva spomnuvaj i si za vetuvaweto ldquoVistina vistina vi velam to i da pobashyrate od Otecot vo moe ime e vi dade Dosega nito ne barav te vo moe ime barajte i e dobiete ta vaata radost da bide ceshylosnardquo (Jovan 162324) S pove e gi podigale racete so vera povi kuvaj i se na najsilniot argument ldquoHristos Isus koj umre i zgora na toa voskresna koj e od desnata strana na Boga i koj se zazema za nasrdquo (Rimjanite 834)

Dodeka ~ekale da se ispolni Hristovoto vetuvawe u~enishycite so skreno i ponizno srce so vistinsko pokajanie go prizshynale svoeto neverstvo Spomnuvaj i si za zborovite to im gi upatil Hristos pred svojata smrt tie pocelosno ja sfatile nivnata smisla Vistinite to is~eznale od nivnoto se avawe povtorno oìveale vo niv i tie si gi povto ruvale eden na drug Se prekoruvale samite sebesi to tolku pogreno go sfa ale Spasitelot Pred niv kako ivi sliki vo nekoja panorama poshy

36

27

minuvale scenite na negoviot ~udesen ìvot Razmisluvaj i za toj ~ist svet ìvot ~uvstvuvale deka nikakov napor ne e bide premnogu teòk nikakva rtva pregolema za tie so svoshyjot ivot da posvedo~at za ubavinata na Hristoviot karakter O samo koga bi moèle povtorno da gi doìveat poslednite tri godini shy kolku poinaku sega bi postapuvale Samo koga bi moèle ute edna da go vidat svojot U~itel kolku sesrdno bi se trudele da mu pokaàt kolku dlaboko go sakaat i kolku iskreno àlat to go oàlostile so nekoj zbor ili so kakva bilo postapka na neverstvo No se teele deka s im e proshysteno i cvrsto reile kolku to e mo`no da go nadomesshytat svo eto neverstvo taka to bestrano i smelo e go prizshynavaat pred svetot

U~enicite sesrdno se molele za osposobuvawe da istapat pred svetot i so svojot sekojdneven dopir so lu|eto da izgoshyvaraat zborovi to se vo sostojba grenicite da gi dovedat kaj Hrista Otflaj i gi site me|usebni nesoglasija i sekoja elba za prevlast tie prisno se povrzale vo hristijansko bratstvo S pove e se pribliùvale kon Boga i ednovremeno s pojasno sfa ale kolku se sre ni to im bilo dozvoleno da bidat vo tolku prisen dopir so Hrista Nivnite srca gi ispolnuvala taga sekoga koga bi pomislile kolkupati go àlostele so svoeto nerazbirawe i so svojata nesposobnost da gi sfatat poukite to im gi daval Toj za nivno dobro

Tie denovi na podgotovka bile denovi prepolni so dlaboko istraùvawe i preispituvawe na srceto U~enicite go ~uvstshyvuvale svojot duhoven nedostig i pekale pred Gospoda vo moshylitva za sveto pomazanie koe e gi osposobi za deloto na spashysuvawe na duite Ne barale blagoslov samo za sebe Gi prishytiskal tovarot za spasuvawe na duite Znaele deka evangeshylieto treba da mu se odnese na svetot i se molele za silata to im ja vetil Hristos

Vo vremeto na patrijarsite dejstvuvaweto na Svetiot Duh ~esto se manifestiralo na vidliv na~in no nikoga vo seta svoja polnota A sega u~enicite sluaj i gi zborovite na Spasitelot upatuvale molitvi za toj dar dodeka Hristos na neboto posreduval za niv Toj go baral darot shy Duhot shy za da moè da go izlee vrz svoite izbranici

ldquoA koga dojde Pedesetnica (Duhovden) site bea sobrani na edno mesto I odnenade` se ~u bu~ava od neboto kako koga duva silen veter i ja ispolni celata ku a vo koja sedeardquo

37

ПЕДЕСЕТНИЦА


28

Vrz u~enicite koi ~ekale i se molele Duhot se izleal vo takva polnota to doprel do sekoe srce Onoj koj nema nitu po~etok nitu kraj $ se otkril vo svojata golema sila na zaednicata (crkvata) Se ~inelo kako taa sila so vekovi da bila zadrùvana i kako neboto da se raduva to moè vrz crkvata da go izlee izobilstvoto na blagodatta na Svetiot Duh I pod dejstvo na Svetiot Duh zborovite na pokajanie i ispoved se pomeale so pohvalni pesni za prostenite grevovi Se slunale zborovi na blagodarnost i prorotva kako ceshyloto nebo da se sputilo za da vidi i da $ oddade zasluèna po~it na mudrosta i na nesporedlivata i nedosegliva qubov Voshiteni apostolite izviknale ldquoSe pokaà qubovtardquo Tie go prifatile darot to im e daden I to usledilo Duhovshyniot me~ povtorno naostren so sila i obvien so nebesna svetshylina go ras~istuval patot niz neverstvoto Iljadnici lu|e se obra ale vo eden den

ldquoPodobro e za vas jas da si zaminamrdquo im rekol Hristos na svoite u~enici ldquoZato jas ako ne si zaminam Uteitelot nema da dojde kaj vas ako pak zaminam e vi go pratamrdquo ldquoA koga e dojde Toj e go uveri svetot za grevot za pravednosta i za sudotrdquo (Jovan 16713)

Hristovoto voznesenie na neboto pretstavuvalo znak deka ne govite sledbenici e go dobijat veteniot blagoslov Tokmu toa tie i go o~ekuvale pred da pristapat kon svoeto delo Vra aj i se povtorno na neboto Hristos bil sve~eno ustoli~en so najshydlaboka po~it i oboàvawe od strana na site angeli [tom zavril ovoj obred Svetiot Duh slegol vo obilni mlazevi vrz u~enicite i Hristos navistina e proslaven so slavata to ja imal so Otecot od sozdavaweto na svetot Izlevaweto na Svetiot Duh na denot Pedesetnica pret stavuvalo nebesno sooptenie deka e izvr e no krunisuvawe na Otkupitelot Spored dadenoto vetuva we Toj na svoite sledbenici im go prashytil od neboto Uteite lot kako dokaz deka Toj vo svojstvo na svetenik i car ja primil seta vlast na neboto i na zemjata i deka ovde navis tina bil Pomazanik nad svojot narod

ldquoI im se pojavija jazici kako od plamen koi se razdelija i nad sekogo od niv zastana po eden I tie site se ispolnija so Svetiot Duh i po~naa da zboruvaat na drugi jazici kako to im davae Duhot da govoratrdquo Svetiot Duh primaj i oblik na plameni jazici slegol vrz sobranite Toa bil pri goden simshybol na darot to im e daden toga na u~enicite i koj gi osposhysobil pravilno i te~no da zboruvaat jazici koi do toga im

39

38

29

bile napolno nepoznati Pojavata na plamen ja prikaùvala sesrdnata revnost so koja u~enicite rabotele i silata to ja pridruùvala nivnoto delo

ldquoA toga vo Erusalim ìveeja Evrei pobo`ni lu|e od site narodi pod nebotordquo Vo tekot na svoeto raseluvawe Evreshyite bile raseani re~isi niz site delovi na toganiot naselen svet pa vo svoeto izgnanstvo nau~ile razli~ni jazici Vo taa prigoda mnogu od niv se nale vo Erusalim prisustvu vaj i na verskite sve~enosti koi totuku se odrùvale Na soborot bile zastapeni site poznati jazici na svetot Toa arenilo na jazici bi pretstavuvalo golema pre~ka za propo vedaweto na evangelieto i zatoa Bog na ~udesen na~in go nado mestil ovoj nedostig na apostolite Svetiot Duh za niv go storil ona to tie sami ne bi moèle da go postignat za vreme na celiot svoj ivot Sega moèle da gi propovedaat vistinite na evanshygelieto i vo drugi zemji sluèj i se sovr eno so jazikot na onie za koi se zalagale Toj ~udesen dar za svetot pretstavushyval nepobiten dokaz deka misijata to im e doverena navisshytina nosi nebesen pe~at Od toj mig jazi kot na u~enicite bil ~ist ednostaven i jasen bilo da zboru vale na svojot maj~in ili na nekoj tu| jazik

ldquoI koga se ~u bu~avata se sobra mnogu narod i se zbuni zato sekoj sluae kako zboruvaat na negoviot jazik Site se voshituvaa i se ~udea velej i eumlEte zar site ovie to zborushyvaat ne se Galilejci Toga kako nie go sluame sekoj svoshyjot maj~in jazikrsquordquo

Ovaa ~udesna pojava mnogu gi razgnevila svetenicite i poglavarite no ne se osmelile da $ dozvolat na svojata zloba da izbuvne plaej i se da ne predizvikaat gnev kaj narodot Tie toj Nazare anec go ubile a sega eve negovite slugi neuki lu|e od Galileja ja iznesuvaat istorijata na negoviot ivot i rabota na site toga poznati jazici na svetot Obidu vaj i se ovaa ~udesna sposobnost na u~enicite da ja objasnat na nekoj priroden na~in svetenicite razglasile deka ovie lu|e se pijani zato navodno ispile mnogu mlado vino pri got veno za prazni~nite sve~enosti koi bile vo tek Nekoi najneobrashyzovani me|u prisutnite ova objasnuvawe go prifa tile kako vistina No poumnite znaele deka ova tvrdewe e pogreno dodeka onie to gi razbrale stranskite jazici posve do~ile deka u~enicite so site ovie jazici se sluàt sosema dobro

Odgovaraj i na obvinuvawata na svetenicite Petar pokaàl deka ovoj nastan pretstavuva bukvalno ispolnuvawe

40

41



30

na prorotvoto na Joil vo koe e pretkaàno deka vrz lu|eto e sleze takva sila so koja e bidat osposobeni za edno poseb no delo ldquoLu|e Evrei i site vie koi iveete vo Erusalim Znaj te go ova i posluajte gi moite zborovi Ovie lu|e ne se pijani kako to mislite vie zato e odvaj tretiot ~as na denot tuku toa e kaànoto preku prorokot Joil eumlVo posled nite denovi veli Gospod e izleam od svojot Duh na sekogo i vaite sishynovi i vaite erki e prorokuvaat i vai te mom~iwa e gledaat videnija a vaite starci e sonuvaat sonita Isto taka vo toa vreme nad moite slugi i nad moite sluginki e izleam od mojot Duh i tie e proro kuvaatrsquordquo

Petar jasno i so vidliva sila svedo~el za Hristovata smrt i za negovoto voskresenie ldquoLu|e Izraelci ujte gi ovie zborovi Bog vo vaata sredina go potvrdi Isusa Naza re anecot so sila so ~uda i so znaci to Bog preku nego gi napravi me|u vas kako i samite to znaete deka Ovoj preku racete na bezzakonicite go raspnavte i go ubivte no Bog go krena i go oslo bodi od smrtshynata agonija zato ne moèe smrt ta da go za drìrdquo

Za da go dokaè svojot stav Petar ne se zadràl na Hrisshyto voto u~ewe zato znael deka predrasudite na negovite sluateli se tolku golemi to negovite zborovi za toa praawe ne bi imale nikakvo vlijanie Namesto toa toj im zboruval za Davida kogo to Evreite go smetale za eden od patrijarsite (tatkovcite) na svojot narod ldquoZato Davidrdquo naglasil Petar ldquoveli za nego eumlPostojano go gledam Gospoda pred sebe Toj mi e oddesno za da ne se pomestam Zatoa se razve seli moeto srce i se zaraduva mojot jazik a i moeto telo e po~iva vo nade` zato nema da ja ostavi mojata dua vo adot nitu e dozvoli tvoshyjot Svetec da vidi raspa|awerdquo

ldquoLu|e bra a Moàm slobodno da vi kaàm za patrijarshyhot David deka umre i bee pogreban i deka negoviot grob e me|u nas do den deneenrdquo ldquoPredviduvaj i za voskresenieto na Hristos re~e eumlNitu bee ostaven vo adot nitu teloto mu vide raspa|awe Bog go voskresna ovoj Isus za to nie sme svedocirsquordquo

Scenata bila neobi~no interesna Od site strani doa|ale lu|e da gi slunat u~enicite kako svedo~at za visti nata kak va to e vo Isusa Celi grupi nagrvalile vo hramot Tuka se nao|ale svetenicite i poglavarite na nivnoto lice s ute po~ival mra~en izraz na zloba srcata s ute im bile polni so postojana omraza protiv Hrista a racete ute neizmieni od proleanata krv koga go raspnale Spasitelot na svetot O~ekuvale apostolite da gi vidat zgutaveni od strav pod silshy

42

31

nata raka na ugnetuva~ite i ubijcite no sega gi videle sloshybodni od sekoj strav i ispolneti so Duhot kako silno ja objashyvuvaat boèstvenata sila na Isusa Nazare a necot Slunale kako apostolite smelo tvrdat deka Onoj kogo neodamna tie go poniùvale go ismevale svirepo go maltretirale preku racete na bezbo`nicite i go raspnale navistina e Knez na ìvotot i deka sega se voznel na neboto i sedi desno od Boga

Nekoi od tie to gi sluale apostolite li~no u~es tvuva le vo Hristovoto sudewe i vo negovoto pogubuvawe Niv nite glashysovi se meale so bu~avata na ubistveniot xgan koj baral toj da bide raspnat Koga Isus i Varava stoele pred niv vo sudnicata i koga Pilat praal ldquoKogo sakate da vi go putamrdquo (Matej 2717) shy tie vikale ldquoNe ovoj tuku Varavardquo (Jovan 1840) Koga Pilat im go predal Hrista velej i ldquoZeme te go vie i raspnete go zato jas ne nao|am vina vo negordquo (Jovan 196) ldquonevin sum za krvta na ovoj Pravednikrdquo shy tie povi kale ldquoNegovata krv neka padne vrz nas i vrz naite decardquo (Matej 272425)

Sega sluale kako u~enicite tvrdat deka Onoj to tie go raspnale vsunost e Bo`ji Sin Svetenicite i pogla varite se tresele Narodot bil vozbuden i opfaten so bolka ldquoA koga go ~uja toa gi zasegna vo srceto i mu rekoa na Petar i na drushygite apostoli eumlLu|e bra a to da pravimersquordquo Me|u onie to gi sluale u~enicite imalo i pobo`ni Evrei iskre ni vo svoeto veruvawe Silata to gi pridruùvala zboro vite na govornikot gi ubedila deka Isus navistina bil Mesija

ldquoA Petar im re~e eumlPokajte se i sekoj od vas neka se krsti vo ime na Isusa Hrista za protavawe na grevovite taka e go primite darot shy Svetiot Duh shy zato ova vetuvawe e za vas za vaite deca i za site dale~ni kolku to Gospod na iot Bog e gi povika kaj sebesirsquordquo

Na onie to bile osvedo~eni so vistinata Petar im go predo~il faktot deka Hrista go otfrlile zatoa to bile izshymameni od svetenicite i poglavarite i deka nikoga nema da se osmelat da go primat ako i ponatamu baraat sovet od istite lu|e o~ekuvaj i prethodno i tie da go primat Ovie vlastodrci iako ispovedale pobo`nost bile polni so ambishycii za bogatstvo i za svetovna slava Tie ne bile podgot veni da mu pristapat na Hrista za da primat svetlina

Pod vlijanie na toa nebesno prosvetluvawe citatite na Svetite spisi to im gi protolkuval Hristos na u~eni cite pred niv bleskotele so sovrena vistina Sega bil otstranet prevezot to do toga gi spre~uval do kraj da go vidat ona

43

44



32

to bilo ukinato i sovreno jasno ja sfatile celta na Hrisshytovata misija i prirodata na negovoto carstvo Za Spasitelot moèle da zboruvaat so sila i koga na svoite sluateli im go izloùvale planot na spasenieto mnozina bile osvedo~eni i ubedeni Od nivnite misli is~eznale tradiciite i praznoveshyrieto to im gi vlevale svetenicite i tie so radost go prishyfatile u~eweto na Spasitelot

ldquoI taka se krstija onie to ja prifatija negovata re~ pa toj den se priklu~ija okolu tri iljadi duirdquo (Dela 241)

Evrejskite voda~i pretpostavuvale deka so Hristovata smrt e zavri i negovoto delo Namesto toa tie bile o~e vidci na ~udesnite sceni na Duhovden Tie gi sluale apos tolite proshyniknati so dotoga nepoznata sila propo vedaj i go Hrista a nivnite zborovi bile potvrduvani so znaci i ~udesa Vo Erushysalim vo tvrdinata na evrejstvoto iljadnici lu|e otvoreno pokaùvale vera vo Isusa Nazare anecot kako Mesija

U~enicite bile iznenadeni i presre ni poradi obilnata ètva na dui Toa ~udesno sobirawe tie ne go smetale za reshyzultat na svoite napori sfatile deka stapuvaat na po~va na koja rabotele drugi Ute od pa|aweto na Adama Hristos na svoite izbrani slugi im go doveruval semeto na svojata re~ za da go seat vo srcata na lu|eto Za vre me na svojot ivot na zemshyjata i samiot Toj go seel semeto na vistinata i go poleval so svojata sopstvena krv Masovnoto preobra awe to nastanalo na denot Pedesetnica bilo rezultat na taa seidba ètva na Hristovoto delo kojato ja otkrila silata na negovoto u~ewe

Iako bile jasni i uverlivi tvrdewata na apostolite ne bi moèle sami po sebe da gi otstranat predrasudite to preodoshylevale pred tolku mnogu dokazi No Svetiot Duh so boèstvena sila upatil soodvetni dokazi vo odaite na srcata Zborovite na apostolite bile kako ostri streli na Semo niot i lu|eto ja uvidele svojata strana vina to go otfrli le i raspnale slavniot Gospod

Pod vlijanie na Hristovite pouki u~enicite bile naveshydeni da po~uvstvuvaat potreba od darot shy Duhot Blago darenie tokmu na vlijanieto na Duhot tie kone~no se ospo sobile i ja prifatile svojata ivotna zada~a Ne bile ve e neuki i nekulshyturni nitu pak pretstavuvale tolpa nezavisni poedinci ili neslo`ni elementi Svoite nadeì ne gi temelele ve e vrz zemna golemina Bile ldquoednodunirdquo ldquoedno srce i edna duardquo (Dela 246 432) Hristos ispolnuval sekoja nivna misla nashypredokot na negovoto carstvo bil nivna ìvotna cel Tie po

45

33

dua i karakter stanale sli~ni na svojot U~itel i ldquolu|eto znaeja deka tie bea so Isusardquo (Dela 415)

Izlevaweto na Svetiot Duh im donelo boèstveno prosshyvetluvawe Sega im bile otkrieni vistinite to ne moèle da gi razberat duri ni dodeka Hristos bil so niv So vera i sigurnost kakva to nikoga porano ne poznavale go prifashytile u~eweto na svetata Bo`ja re~ Soznanieto deka Hristos navistina e Bo`ji Sin za niv ve e ne bilo neto to treba da go prifatat so vera Tie sigurno znaele deka Toj iako nametshynat vo ~ove~ka lika navistina e dolgo o~eku vaniot Mesija i svoeto znaewe mu go sooptuvale na svetot so sigurnost to uverlivo pokaùvala deka Bog e so niv

Isusovoto ime moèle da go izgovaraat so sigurnost zato shy neli Toj bil nivni Prijatel i postar Brat Odrù vaj i tesna vrska so Hrista dodeka bil na zemjata tie osta nale so nego i koga zaminal na neboto So kakvi plameni zbo rovi gi izrazushyvale svoite misli koga svedo~ele za nego Nivnite srca bile prepolni so ~ovekoqubie tolku dlaboko i dalekuse`no to toa gi gonelo da odat do kraj na svetot svedo~ej i za Hristoshyvata sila Gi ispolnuvala topla elba da go prodolàt deloto to go po~nal Toj Ja sfatile seta golemina na svojot dolg kon neboto i seta teìna i odgo vornost na svojata zada~a Zasishyleni so darot shy so Svetiot Duh shy krenale ispolneti so kopne` da ja proirat i da ja nadopolnat pobedata na krstot Duhot gi oìvuval gi krepel i zboruval preku niv Na nivnoto lice se pokaùval Hristov mir Celiot svoj ìvot mu go posvetile na Hristovoto delo i nivniot lik ja odrazuval taa predanost

46


34

5

DAR - SVETIOT DUH

Koga Hristos im go vetil na svoite u~enici Svetiot Duh negovata zemna slu`ba ve e privruvala Stoel vo senkata na krstot sfa aj i ja vo celost teìnata na bremeto to e bide poloèno vrz nego kako Onoj koj gi zema na sebe grevovite na svetot Pred da se predade sebesi da bide `rtvuvan za otkup na grenicite Toj na svoite u~enici im dal odredeni upatshystva vo vrska so najsutestveniot i najsovren Dar so koj e gi nadari svoite sledbenici shy Darot so koj e im se stavat na raspolagawe neogra ni~enite bogat stva na negovata milost ldquoA jas e go molam Otecot i Toj e vi dade drug Uteitel da bide so vas doveka shy Duhot na vis tinata shy kogo svetot ne moè da go primi zato ne go gleda nitu go poznava Vie go poznavate zato Toj prestojuva vo vas i e bide so vasrdquo (Jovan 141617) Spasitelot odnapred uka uval na vremeto koga Svetiot Duh kako negov pret stavnik e dojde da izvri edno golemo delo Boèstvenata sila shy Svetiot Duh shy e mu se protivstavi na zloto koe se plastelo so vekovi

Kakov bil rezultatot od izlevaweto na Duhot na denot Pedeshysetnica Radosnata vest za voskresnatiot Spasitel e razneshysena do najodale~enite kraita na toganiot nastanet svet Koga u~enicite ja objavuvale porakata na spasenieto srcata $ se pokoruvale na silata na porakata Crkvata gledala kako od site strani $ pristapuvaat novi preobrateni dui Otpadshynicite se preobratile a grenicite se soedinile so vernishycite da go baraat dragoceniot biser na vistinata Nekoi koi bile najogor~eni protivnici na evangelieto stanale negovi pobornici Se ispolnilo proro tvoto ldquoVo onoj den najslashybiot me|u niv e bide kako David a domot na Davida e bide kako boèstvordquo (Zaharija 128) Sekoj hristijanin vo svojot brat gledal otkrovenie na boèstvenata qubov i milosrshydie Site pokaùvale interes samo za eden predmet i toa s drugo potisnalo na strana Vernicite nastojuvale da pokaàt

48

35

sli~nost so Hristoviot karakter da pridonesat za ireweto na negovoto carstvo

ldquoApostolite svedo~ea so golema sila za voskresenieto na Gospoda Isusa i izobilna blagodat po~ivae nad site nivrdquo (Dela 433) Blagodarenie na nivnite napori kon zaednicata pristapuvale odbrani lu|e lu|e koi primaj i ja vistinata celiot svoj ìvot mu go posvetile na deloto davaj i im na drugite nade` koja nivnite srca gi ispolnuvala so mir i so radost So nikakvi zakani ne moèle da bidat spre~eni nitu zaplaeni Gospod progovoril preku niv i koga odele od mesto do mesto im go propovedale evangelieto na siromasite pri to gi pridruùvale silni ~uda na boès tvenata milost

Taka silno Bog moè da dejstvuva koga lu|eto e se stavat pod kontrola na negoviot Sveti Duh

Vetuvaweto za darot shy za Svetiot Duh shy ne e ograni~eno nitu na edna epoha nitu na eden narod Hristos rekol deka boèstvenata sila na Svetiot Duh e po~iva vrz negovite sledshybenici s do krajot Od denot Pedesetnica pa s do deneska Uteitelot im e upatuvan na site koi iscelo mu se posvetile na Gospoda i na negovata slu`ba Svetiot Duh doa|al kako sovetshynik prosvetitel voda~ i svedok na site to go primile Hrista kako li~en Spasitel iveej i vo podlaboka prisna vrska so Boga vernicite s pojasno i posilno svedo~ele za qubovta i za spasonosnata milost na svojot Otkupitel Maìte i enite koi vo tekot na dolgite vekovi na progonstva i iskuenija bile ispolneti so silata na Svetiot Duh pretstavuvale ldquoznak i ~udordquo za svetot Tie i pred angelite i pred lu|eto ja otkrishyvale silata na qubovta koja preobrazuva i spasuva

Onie koi na denot Pedesetnica bile nadareni so sila ozgo ra so samoto toa ne bile osposobeni za natamonite iskuenija i proverka Svedo~ej i za vistinata i pravdata tie mnogupati bile izloùvani na napadi od neprijatelot na sekoja vistina koj so site sili se napregal da go osueti nivnoto hristijanshysko iskustvo Tie bile prisileni da gi vloàt site svoi od Boga dadeni sili za da ja dosegnat merkata na rastot na Hrisshytovata visina Sekoj den se molele za pogolema milost za da moàt s pove e da se pribliàt do sovrenstvoto Duri i najshyslabite pod vlijanie na Svetiot Duh i na delotvornata vera vo Boga uspeale da gi zgolemat silite to im bile dovereni i da stanat posveteni otmeni i blagorodni Podlagaj i se ponizno na silnoto dejstvuvawe na Svetiot Duh tie primile

49

50

ДАР - СВЕТИОТ ДУХ


36

polnota od Boès tvoto i s pove e se izgraduvale stanuvaj i sli~ni na boès tveniot primer

So izminuvaweto na vremeto vo nikoj slu~aj ne se izmenilo vetuvaweto to go dal Hristos pri svoeto zami nu vawe shy deka Svetiot Duh e bide praten kako negov pretstav nik Ako izoshybilstvoto na boèstvenata milost ne se izleva vrz lu|eto toa ne doa|a ottamu to Toj toa na nekoj na~in go ograni~uva ili go zadrùva Ako ispolnuvaweto na nego vite vetuvawa ne se gleda vo onaa mera vo koja bi moèlo da bide toa zna~i deka tie ne se cenat onaka kako to bi trebalo Site bi moèle da bidat ispolneti so Svetiot Duh koga bi sakale Sekade kade to ne se ~uvstvuva potreba od Svetiot Duh e zavladee duhovna pusto temnina opa|awe i duhovna smrt Sekade kade to lu|eto posvetuvaat mnogu vnimanie na sitnici tuka nema boèstvena sila neophodna za rast i za napredok na zaednishycata sila koja so sebe bi gi donela i site drugi blagoslovi to ni se ponudeni vo neogra ni~ena mera

Zoto nie ne po~uvstvuvame pogolem glad i ed za darot shy za Duhot shy koga Toj pretstavuva sredstvo so koe primame sila Zoto ne zboruvame za toj dar zoto ne go barame vo naite molitvi Zoto ne drìme propoved za toa Na onie to mu sluàt Gospod so pogolemo zadovolstvo im go dava Svetiot Duh kako dar otkolku roditelite to im davaat dobri dashyrovi na svoite deca Sekoj rabotnik sesrdno neka mu upatuva molitvi na Boga za sekojdnevno krtavawe so Duhot Hrisshytijanskite rabotnici treba da imaat posebni sobiri na koi e se molat za pomo i za nebesna mudrost za da moàt mudro da postavuvaat planovi i da gi izvruvaat Osobeno treba da se molat na Boga Bog svoite izbrani pratenici vo misionershyskite poliwa izobilno da gi krsti i da gi obla go rodi so svojot Duh Prisustvoto na Duhot e pomogne Bo`ji te rabotnici pri propovedaweto na vistinata da dobivaat sila koja ne moàt da im ja dadat nikakvi po~esti nitu sla vata na ovoj svet

Svetiot Duh ìvee vo sekoj posveten Bo`ji rabotnik bez ogled kade se nao|a Zborovite izgovoreni na u~enicite ni se upateni i nam Uteitelot ni pripa|a i nam isto tolku kolku i nim Duhot dava sila i vo sekoja potreba i iznena duvawe gi krepi duite koi vo svetot poln so omraza i zloba se svesni za svoite nedostatoci i greki Koga pred nas s izgleda temno koga sme ta`ni nemo ni i osameni shy toa e vreme koga Svetiot Duh odgovaraj i na molitvite izgovoreni so vera mu nosi uteha na srceto

51

37

Ako ~ovekot vo izvonredni okolnosti pa|a vo duhoven zanes ili preterano se oduevuva so neto toa ne e siguren znak deka toj e hristijanin Svetosta ne e zanes ili voshit tuku celosno prifa awe na Bo`jata volja i ìvot soobrazeni so sekoj zbor to izleguva od Bo`jata usta ispolnuvawe na volshyjata na nebesniot Otec potpirawe vrz Boga vo iskue nijata vo temnina kako i vo svetlina shy toa zna~i da se veruva bez da se vidi potpirawe vrz Boga so neograni~ena doverba i posedushyvawe na mir vo negovata qubov

Za nas ne e najva`no to~no da ja odredime sutinata na Sveshytiot Duh Hristos ni kaùva deka Duhot e uteitel ldquoDuh na vistinata koj izleguva od Otecotrdquo (Jovan 1526 1613) Priroshydata na Svetiot Duh e tajna Nie ne moème da ja objasnime zato Gospod ne ni ja otkril Lu|eto so razvi ena me~ta moàt da pronajdat i nekoi tekstovi vo Pismoto i da gi povrzat so ~ove~ki u~ewa no ako se prifatat nivnite gledita toa nema da ja zasili crkvata Vo vrska so vakvite tajni koi se premno gu dlaboki za ~ove~kiot um mol~eweto e zlato

Ulogata na Svetiot Duh jasno e odredena so Hristovite zborovi ldquoA koga e dojde Toj e go uveri svetot za grevot za pravednosta i za sudotrdquo (Jovan 168) Svetiot Duh gi obvinuva i gi osvedo~uva duite za grevot Ako grenikot mu se pot~ini na ìvotvornoto dejstvo na Duhot toj e se pokae i e ja zashypoznae va`nosta na poslunosta kon boèstve nite barawa

Na grenikot koj se kae koj e gladen i èden za pravedshynost Svetiot Duh mu go otkriva Bo`jeto Jagne koe gi zema na sebe grevovite na svetot ldquoZato e zeme od moeto i e vi go objavi vamrdquo kaàl Hristos ldquo] e ve nau~i na s i e ve potse ti na s to vi rekovrdquo (Jovan 1614 1426)

Duhot e daden kako sila za obnovuvawe i povtorno ra|awe so cel spasenieto steknato so smrtta na naiot Otkupitel da go stori delotvorno Duhot postojano nastojuva vnimanishyeto na lu|eto da go naso~i kon golemata `rtva prinesena na krstot na Golgota na svetot da mu ja otkrie Bo`jata qubov a na osvedo~enata i obratena dua ubavinata i dragocenosta na Svetite spisi

Doveduvaj i ja duata vo situacija da ja uvidi i da ja sfati svojata grenost i predo~uvaj i mu go na umot meriloto na pravdata Duhot ja odvra a naata qubov od zemnoto i n ispolshynuva so kopne` za svetost

ldquo] e ve upati na sekoja vistinardquo (Jovan 1613) rekol Spashysitelot Ako lu|eto sakaat da se pot~inat na negovata sila Duhot e izvri posvetuvawe na celoto sutestvo

52

53



38

Vo duata na ~ovekot Duhot e go vtisne boèstvenoto So negovata sila patot na ìvotot e stane tolku jasen to nikoj ne mora da zatalka

Ute od po~etok Bog so svojot Sveti Duh dejstvuval preku lu|eto za da ja ostvari svojata namera vo vrska so padna tiot ~ove~ki rod Toa jasno se videlo vo ivotot na patri jarsite Vo vremeto na Mojseja Bog na crkvata vo pustinata $ go dal ldquosvoshyjot dobar Duh za da gi vrazumuvardquo (Nemija 920) A vo denovite na apostolite Toj silno rabotel za svojata crkva so silata na Svetiot Duh Istata taa sila koja gi poddrùvala patrijarshysite gi hrabrela Heleva i Isusa Navina i koja $ podarila uspeh na apostolskata crkva vo rabotata gi poddrùvala i vernite Bo`ji deca vo site podocne`ni vekovi Silata na Svetiot Duh za vreme na tem nite vekovi im pomog nala na valdenànskite hristijani da go prigotvat patot za reformacijata Istata taa sila gi napravila uspeni napo rite na onie blagorodni maì i eni koi so svojata pionerska rabota go ras~istuvale patot za formirawe na denenoto misionstvo i za preveduvawe na Biblijata na jazicite i nare~jata na site narodi

I deneska Bog preku svojata crkva gi ostvaruva svoite nashymeri na zemjata Glasnicite na krstot i deneska odat od grad vo grad i od zemja vo zemja prigotvuvaj i go patot za vtoro to Hristovo doa|awe Moralnite merila na Bo`jiot zakon visoko se izdignuvaat Duhot na Semo niot gi pottik nuva ~ove~kite srca i site to e go prifatat nego voto dejstvuvawe stanushyvaat svedoci za Boga i za negovata vistina Vo mnogu mesta moàt da se vidat tie posveteni maì i èni kako i vrz drushygite ja prenesuvaat svetlinata to nim im go osvetlila pashytot na spasenieto preku Isusa Hrista I dodeka nastojuvaat da im svetat na drugite sli~no na onie koi bile krsteni so Duhot na denot Pedesetnica primaat s pogolema sila od Sveshytiot Duh Taka seta zemja e bide osvetlena so Bo`jata slava

Od druga strana ima lu|e koi namesto mudro da gi korishystat seganite mo`nosti so prekrsteni race ~ekaat nekoj poseben mig na duhovno posvetuvawe koe navodno vo golema mera e ja zgolemi nivnata sposobnost da gi prosve tuvaat drushygite Tie gi zanemaruvaat seganite dol`nosti i predim stva i dozvoluvaat nivnata svetlina da se ugasi ~ekaj i da nastapi vreme koga bez nikakov napor od svoja strana e primat poseshyben blagoslov koj e gi preobrazi i e gi osposobi za slu`ba

Vistina e deka vo posledno vreme pri zavruvaweto na Bo`jeto delo iskrenite napori na posvetenite vernici pod

54

39

vodstvo na Svetiot Duh e bidat pridruùvani so posebni znaci na boèstveno odobruvawe So simboli~nata pretstava na raniot i pozniot do`d koj vo isto~nite zemji pa|a za vreme na seidbata i ètvata evrejskite proroci pretkaàle izleshyvawe na duhovna blagodat vrz Bo`jata crkva vo izvonredna mera Izlevaweto na Duhot vo vremeto na aposto lite pretshystavuvalo po~etok na raniot ili prviot do`d i toa donelo veli~estveni rezultati So svoeto prisustvo Svetiot Duh do kraj e bide sila na vistinskata Bo`ja crkva

No pred krajot na zemnata etva e veteno posebno izlevawe na duhovna blagodat so cel crkvata da se prigotvi za doa|aweto na Sinot ~ove~ki Toa izlevawe na Duhot se sporeduva so pozniot do`d I tokmu za taa dodatna sila hristijanite treba da mu upatuvaat svoi molitvi na Gospo darot od ètvata ldquovo vremeto na pozniot do`drdquo Kako odgovor na nivnite molitvi ldquoGospod e puti molskavici i e vi dade obilen do`drdquo ldquo e izlee vrz vas ran i pozen do`drdquo (Zaha rija 101 Joil 223)

Me|utoa ako vernicite na Bo`jata crkva deneska ne odrùvaat iva vrska so Izvorot na svojot duhoven razvoj tie nema da bidat podgotveni za ètvata Ako nivnite svetil ki ne se postojano zapaleni i ukraseni tie nema da ja primat ovaa dodatna blagodat vo vremeto koga toa e im bide osobeno potrebno

Samo onie koi postojano primaat novo izobilstvo blagoshydat e raspolagaat so sila soobrazno so nivnite sekoj dnevni potrebi i sposobnost taa sila da ja upotrebat Names to da o~ekuvaat nekoe vreme vo idnina koga so posebno zave tanie na duhovna sila e dobijat ~udesna sposobnost za prido bivawe na dui tie sekojdnevno mu se predavaat na Boga za da gi preshystori vo sadovi pogodni za svoja upotreba Tie koristat sekoja mo`nost to im se dava za rabota kade i da se nao|aat tie predano rabotat za svojot U~itel shy vo nekoj skromen delokrug vo domot ili na poleto na javnata dejnost

Na posveteniot rabotnik prekrasna uteha mu dava soznanishyeto deka duri i Hristos za vreme na svojot ìvot na zemjata sekoj den mu se obra al na Otecot za sveì izlivi na blagodat i po eden takov razgovor so Boga zaminuval da gi zasiluva i da gi blagoslovuva drugite Da go pogledneme Bo`jiot Sin kako naveden mu se moli na Otecot Iako e Bo`ji Sin Toj svojata vera ja zasiluva so molitva i so odr uvawe na postojana vrska so Neboto sobira sila da mu se protivstavi na zloto i da gi zadovoluva potrebite na lu|eto Kako postar brat na naiot

55

56



40

rod Toj gi poznava potrebite na onie koi iako se podlo`ni na slabostite vo svetot na grevot i iskuenijata sepak sakaat da mu sluàt nemu Toj znae deka glasnicite to gi pra a iako se misli deka se pogodni vsunost se samo slabi i greni lu|e Me|utoa Toj mu vetuva boèstvena pomo sekomu koj celosno e $ se posveti na negovata slu`ba Negoviot primer potvr duva deka sesrdnata i istrajna molitva upatena na Boga so vera i so celosna sigurnost i posvetenost na negovoto delo na lu|eto im nosi pomo od Svetiot Duh vo borbata protiv grevot

Sekoj rabotnik to e go sledi Hristoviot primer e bide prigotven da ja primi i da ja upotrebi silata to $ ja vetil Bog na svojata crkva za da go pomaga zreeweto na zem nata etva Od den na den dodeka vesnicite na evangelieto koleni~at pred Gospodarot i go obnovuvaat svojot zavet na posvetenost pred nego i pred negovoto delo Toj e im dava sila na svojot Duh ~ijato mo oìvuva i posvetuva Koga e poa|aat na svoite sekojdnevni dol`nosti tie e odat osvedo~eni deka nevidlishyvata sila na Svetiot Duh gi osposo buva da bidat ldquopomaga~i na Bogardquo

41

6

PRED CRKOVNATA PORTA

Ovaa glava e zasnovana na tekstot vo Dela 3 41-31

Hristovite u~enici dlaboko vo sebe bile svesni za svoja ta nesposobnost i zatoa ponizno i so molitva svoja ta slabost ja zdru ile so negovata sila svoeto neznaewe so negovata mushydrost svojata nedostojnost so negovata pravednost i svoeto siromatvo so negovoto bezmerno bogatstvo Taka zasileni i opremeni tie ne se kolebale da trgnat napred vo svojata slu`ba za U~itelot

Nabrgu po izlevaweto na Svetiot Duh a neposredno po edna sesrdna molitva Petar i Jovan odej i na bogosluènie zabeleàle pred takanare~enata Krasna porta na crkvata ~etiriesetgodien ulogav ~ovek ~ijto ivot ute od ra|awe bil poln so patila i nemo Ovoj nesre en ~ovek ve e dolgo sakal da go vidi Isusa nadevaj i se deka Toj bi moèl da go izle~i no bil napolno bespomoen i daleku od delo krugot na golemiot Lekar Najposle negovite molbi gi pottiknale neshygovite prijateli da go donesat pred crkovnata porta No koga stignal tamu doznal deka Onoj na kogo toj gi polagal site svoi nadeì svirepo e ubien

Negovoto razo~aruvawe predizvikalo so~uvstvo kaj onie koi znaele kolku dolgo i èlno se nadeval deka Isus e go isshyceli i tie sekoj den go nosele pred crkvata so cel minuva ~ite da se soàlat i da mu dadat milostina za da ja olesnat nego vata beda Koga naile Petar i Jovan toj i niv gi zamolil neto da mu dadat U~enicite alno go pogledale i Petar mu rekol ldquoPogledaj n A toj obrna vnimanie na niv o~ekuvaj i da doshybie neto No Petar mu re~e eumlNemam ni srebro ni zlatorsquordquo Koga Petar go istaknal svoeto siroma tvo liceto na uloshygavecot se stemnilo no go osvetlila nade` koga apostolot prodolìl ldquoA to imam toa ti davam vo ime na Isusa Hrista Nazare anecot stani i odirdquo

58


42

ldquoToga go fati za desnata raka i go ispravi a nemu ved na mu zacvrsnaa stapalata i glu`dovite pa skokna se ispravi i proode i vleze so niv vo hramot skokaj i i falej i go Boga Taka celiot narod go vide kako odi i kako go fali Boga I go prepoznaa deka toa e onoj to sedee pred Kras nata porta na hramot zaradi milostina i taka se ispolnija so voshit i bea von sebesi poradi toa to mu se slu~irdquo

ldquoBidej i toj ne se oddeluvae od Petra i Jovana voshiteshyniot narod se sobra okolu niv vo tremot nare~en Solomonovrdquo Se ~udele i se voshituvale to u~enicite moàt da pravat ~uda sli~ni na onie to gi pravel Isus Me|utoa pred niv stoel ~ovek koj ~etirieset godini bil nemo en ulogavec a sega se raduval to osloboden od nemo ta i bol kite moè cvrshysto i sigurno da odi so svoite noze i da bide sre en veruvaj i vo Isusa

Koga u~enicite ja videle v~udovidenosta na narodot Peshytar praal ldquoLu|e Izraelci zoto se ~udite na ova ili zoto gledate na nas nebare nie so svoja sila ili pobo`nost naprashyvivme ovoj da odirdquo Toj im rekol deka isceluvaweto e izvreno vo imeto i so zasluga na Isusa Nazare anecot kogo Bog go vosshykresna od mrtvite ldquoVrz osnova na verata vo nego voto imerdquo nashyglasil apostolot ldquotokmu negovoto ime go zacvrsti ovoj ~ovek kogo go gledate i poznavate A verata koja doa|a od nego mu dade celosno zdravje pred site nasrdquo

Apostolite otvoreno zboruvale za goleminata i teì nata na grevot to go storile Evreite kako narod koga go otfrshyli le i go pogubile Knezot na ìvotot No tie vnimavale svoite sluateli da ne gi turnat vo o~aj ldquoVie se otkaàvte od Svetecot i Pravednikotrdquo kaàl Petar ldquoi molevte da vi bide osloboden eden ubiec a go ubivte Tvorecot na ìvotot kogo Bog go voskresna od mrtvite za to nie sme svedocirdquo ldquoA sega bra a znam deka vie kako i vaite na~alnici go napravivte toa od neznaewe No Bog na toj na~in go ispolni toa to go navestuvae odnapred preku usta ta na site proroci deka negoviot Hristos e postradardquo Potoa toj rekol deka Sveshytiot Duh gi povikuva da se pokaat i da se obratat uveruvaj i gi deka na spasenie moàt da se nadevaat samo preku milosta na Onoj kogo go raspnale edinstveno so vera vo nego nivnite grevovi moàt da bidat prosteni

ldquoZatoa pokajte se i obratete se za da vi bidat izbriani grevovite ta od Gospodovoto prisustvo da dojdat vremiwa na osveùvawerdquo

59

60

43

ldquoVie ste sinovi na prorocite i na zavetot to go sklu~i Bog so vaite tatkovci koga mu re~e na Avrama eumlVo tvoeto seme e bidat blagosloveni site plemiwa na zemjatarsquo Bog prvin vam vi go podigna svojot Sluga i vi go prati za da ve blago slovi so toa to sekogo od vas e go odvrati od vaite bezzakonijardquo

Taka u~enicite ja propovedale vistinata za Hristovo to voskresenie Mnozina od onie to sluale go ~ekale tokmu toa svedotvo i koga go ~ule poveruvale Si spomnale za zboshyro vite to gi zboruval Hristos i preminale vo redovite na onie to go prifatile evangelieto Semeto to go poseal Spasitelot niknalo i kone~no donelo plod

Dodeka u~enicite taka mu zboruvale na narodot ldquoIm prisshy ta pija svetenicite upravitelot na hramot i sadukeite voznemireni mnogu poradi toa to go pou~uvaa narodot i navestuvaa voskresenie na mrtvite vo Isusardquo

Po Hristovoto voskresenie svetenicite na site strani irele la`ni glasovi deka u~enicite go ukrale negovoto telo dodeka rimskite straàri spiele Zatoa vo nikoj slu~aj ne bilo ~udo to ne im bilo po volja koga ~ule kako Petar i Joshyvan propovedaat voskresenie na Onoj kogo to tie go pogubile Naro~no sadukeite mnogu se vozbudile Po~uv stvuvale deka nivnoto omileno u~ewe e vo opasnost i deka sega vo praawe e nivniot glas i ugled kaj narodot

Brojot na onie to ja prifatile novata vera naglo se zgoleshymuval Fariseite i sadukeite se soglasile deka nivnoto vlishyjanie dokolku im se dozvoli na tie novi u~iteli nepre ~eno da rabotat e bide zagrozeno duri i pove e otkolku koga Isus bil na zemjata Zatoa crkovniot vojvoda so pomo na nekoi sadukei gi uapsil Petra i Jovana i gi stavil vo zatvor bidej i toj den ve e bilo docna za nivno ispituvawe i sosluuvawe

Neprijatelite na u~enicite nikako ne moèle da se osloshybodat od svedotvoto deka Hristos navistina stanal od mrtshyvite Dokazite bile premnogu jasni za da moè nekoj vo niv da se posomneva Nasproti seto toa nivnite srca bile tolku stvrdnati to odbile da se pokaat za stranoto delo to go storile osuduvaj i go Isusa na smrt Na tie evrejski poglashyvari im bile dadeni obilni dokazi deka apostolite zborushyvaat i rabotat pod boèstveno vdahnovenie no tie bile cvrshysto reeni da gi odbijat porakite na vistinata Hristos ne dool na na~in kakov to o~ekuvale tie i iako ponekoga bile osvedo~eni deka Toj navistina e Bo`ji Sin sepak go zaduuvale toa ~uvstvo vo sebe i go raspnale Bog miloslivo

61

ПРЕД ЦРКОВНАТА ПОРТА


44

im daval novi dokazi i pak im e dadena mo`nost da mu prisshytapat Toj gi pratil u~enicite da im kaàt deka tie go ubile Knezot na ìvotot i vo toa strano obvinuvawe povtorno gi povikal na pokajanie Me|utoa ~uvstvuvaj i se sigurni vo svojata li~na pravednost tie evrejski u~iteli ne sakale da priznaat deka lu|eto koi gi obvinuvaat zatoa to go raspnale Hrista zboruvaat po nalog na Svetiot Duh

Odbiraj i pat na protivewe na Hrista sekoj otpor za tie svetenici stanal nov pottik da prodolàt po toj pat Stanushyvale s poreitelni vo svojata upornost Toa vo nikoj slu~aj ne zna~i deka tie ne moèle da se zaprat moèle shy no ne sakale Nim pristapot kon spasenieto ne im bil onevoz moèn samo zatoa to bile vinovni i to zasluìle smrt osuduvaj i go na smrt Bo`jiot Sin tuku i zatoa to mu se protivele na Boga Tie uporno ja odbivale svetlinata i go zaduuvale osvedo~uvaweto na Duhot Vo niv dejstvuvalo vlijanieto to upravuva so sinovite na neposlunosta naveduvaj i gi da gi maltretiraat lu|eto preku koi rabotel Bog Zloto to proizshyleguvalo od nivniot bunt stanuvalo s pogolemo so sekoja natamona postapka protiv Boga i protiv porakata to Toj ja upatuval preku svoite slugi Odbivaj i da se pokaat evrejshyskite poglavari od den na den se digale vo nov bunt protiv Boga prigotvuvaj i se da go po`neat ona to go poseale

Bo`jiot gnev protiv grenicite koi ne se kaat ne e naso~en samo poradi toa to storile grev tuku i zatoa to tie koga se povikani da se pokaat uporno prodolùvaat i ponatamu da se opiraat i gi povtoruvaat grevovite od mina toto i pokraj svetlinata to im e dadena Koga evrejskite poglavari bi ja prifatile pobedonosnata sila na Svetiot Duh nim bi im bilo prosteno No tie reile da ne se pokorat Isto taka grenikot koj postojano dava otpor sebe si se stava vo polo`ba vo koja Svetiot Duh ne moè ve e da vlijae vrz nego

Utredenta po isceluvaweto na kuciot ~ovek vo hramot Ana i Kajafa so drugite crkovni velikodostojnici go svika le sovetot za da im sudi na apostolite i zatvorenicite se izveshydeni pred niv Tokmu na toa mesto i pred nekoi od tie isti lu|e Petar porano sramno se otkaàl od svojot Gospod i sega toj jasno si spomnal za toa koga e izveden na ova sudewe Sega mu e dadena mo`nost da se pokae za svojata nekogana stralivost

Me|u prisutnite imalo i lu|e koi si spomnuvale za drèshyweto na Petar za vreme na sudeweto na negoviot U~itel i smetale deka i sega e go zaplaat so zakani so zatvor i smrt

62

63

45

No Petar koj se otkaàl od Hrista vo migot na nego vata najshygolema nevolja koj bil izbuvliv i samouveren ~ovek bil sosem poinakov od ovoj Petar kogo sega go izvele pred Sinedrionot zaradi sosluuvawe Po svojot pad toj se obratil i napolno se izmenil Ne bil ve e gordeliv i fale ni~ar tuku skromen i bez doverba vo sebe Bil ispolnet so Svetiot Duh i reen so taa sila da ja otstrani damkata na svojot otpad i da go proshyslavi imeto od koe nekoga tolku sramno se otkaàl

Do toj mig svetenicite odbegnuvale da go spomnat Hristoshyvoto raspnuvawe i voskresenie No sega za da ja postignat svoshyjata cel bile prisileni obvinetiot da go zapraaat kako go iscelil bolniot ldquoSo kakva sila ili vo ~ie ime go napravivte toardquo praale

Ohrabren so silata na Svetiot Duh Petar bestrano odshygovo ril ldquoToga da znaete site vie i siot izraelski narod deka vo imeto na Isusa Hrista od Nazaret kogo vie go raspnavte a kogo Bog go voskresna od mrtvite preku nego ovoj ~ovek stoi zdrav pred vas Toj e kamenot to vie yida rite go otfrlivte a koj stana kamen temelnik Nema spase nie vo nikoj drug nitu ima drugo ime pod neboto dadeno na lu|eto preku koe mora da bideme spasenirdquo

Ovaa bestrana odbrana gi v~udovidela evrejskite poglashyvari Tie mislele deka u~enicite e gi opfati strav i zbushynetost koga e bidat izvedeni pred Sinedrionot Me|utoa namesto da se zbunat ovie svedoci zboruvale kako to zborushyval i Hristos zboruvale so takva uverlivost to gi zamolkshynale svoite protivnici Vo glasot na Petar nemalo nitu tragi od strav koga zboruvaj i za Hrista naglasil ldquoToj e kamenot to vie yidarite go otfrlivte a koj stana kamen temelnikrdquo

Petar ovde upotrebil edna izreka koja na sve tenicite im bila dobro poznata Ute prorocite zboruvale za otfrleniot kamen a Hristos zboruvaj i vo edna prigoda pred svetenicite i stareinite rekol ldquoZar ne ste pro ~itale nikoga vo Pisshymata eumlKamenot to go otfrlija yidarite stana temelen kamen Od Gospoda e toa i ~udesno e vo naite o~irsquo Zatoa vi velam deka e vi bide odzemeno Bo`jeto carstvo i e mu bide dadeno na narodot koj e gi done suva plodovite na carstvoto I koj e padne vrz ovoj kamen shy e se raspar~a a vrz kogo e padne toj shy e go sma~kardquo (Matej 2142shy44)

Sluaj i gi ovie bestrani zborovi na apostolite sveshytenicite navistina se uverile za niv ldquodeka bea so Isusardquo

64



46

Za u~enicite koi prisustvuvale na Hristovoto preo brazushyvawe e zapiano deka koga is~eznala taa veli~estvena scena ldquonikogo ne vidoa osven Isusa samrdquo (Matej 178) ldquoSamo i edinshystveno Isusrdquo shy tie zborovi ja sodràt tajnata na ivotot i sila kojato ja karakterizirala istorijata na prvata crkva [tom gi ~ule prvite Hristovi zborovi u~eni cite po~uv stvuvale deka Toj im e potreben Go barale go nale i pole po nego Bile so nego vo hramot na trpeza na padinata na gorata vo priroda shy kako u~enici so svojot U~itel shy primaj i gi sekojshydnevno od nego ve~nite vistini

Koga Hristos se voznel na neboto apostolite s ute go ~uvstvuvale negovoto boèstveno prisustvo polno so qubov i svetlina Toa bilo ~uvstvo na li~no prisustvo Isus Spashysitelot koj odel pe koj razgovaral i se molel so niv koj so svoite zborovi vleval nade` i uteha vo nivnite srca se vozshynel od niv na neboto ute dodeka porakata bila na negovite usni Dodeka go prifa ala triumfalnata angelska ko~ija do niv dopirale negovite zborovi ldquoEve jas sum so vas vo site dni do krajot na svetotrdquo (Matej 2820) Toj se voznel na neboto vo ~ove~ka lika Znaele deka e pred Bo`jiot prestol deka s ute e nivni Prijatel i Spasitel deka negovata qubov i so~uvstvo se bezmerni i deka Toj rado se identifikuva so ~ovetvoto koe strada Znaele deka Toj gi iznesuva pred Otecot zaslushygite na svojata krv ukaùvaj i na svoite probodeni race i noze kako potsetnik na cenata to ja platil za nivniot otshykup i taa misla gi krepela da podnesat prezir i sram zaradi nego Nivnoto edinstvo so nego sega bilo posilno otkolku koga li~no bil me|u niv vo telo Od niv izleguvala svetlina qubov i boèstvena sila na Onoj koj ìveel vo niv i lu|eto se voshituvale gledaj i go toa

Hristos stavil svoj pe~at vrz zborovite to gi izgovo ril Petar vo negova odbrana Vedna do u~enicite stoel kako naj uverliv svedok ~ovekot koj bil iscelen na tolku ~udesen na~in Izgledot na ovoj ~ovek koj nekolku ~asa pred toa bil nepodvièn sakat a na kogo sega mu bila vratena sila ta i zdravshyjeto mu daval zna~ewe i teìna na svedotvoto na zborovite na Petar Svetenicite i poglavarite zamol knale Ne moèle da gi pobijat zborovite na Petar no i pokraj seto toa sepak reile na u~enicite da im go onevoz moàt propovedaweto

Hristovoto vrvno ~udo shy voskresenieto na Lazara od Vitashynija shy gi utvrdilo svetenicite vo nivnata odluka da go otshystranat od svetot Isusa i negovite ~udesni dela poradi koi

65

66

47

naglo opa|alo nivnoto vlijanie i nivniot ugled kaj narodot Tie i go raspnale no ova sega bilo uverliv dokaz deka ne moàt da gi zaprat ~udesata to se pravat vo negovo ime nitu propovedaweto na vistinata to ja u~el Toj Glasot za isceshyluvaweto na kuciot i propovedaweto na apostolite ve e go vozbudile cel Erusalim

Za da ja prikrijat svojata zbunetost svetenicite i poglashyvarite naredile apostolite da se izvedat od Sinedri onot za tie da moàt me|usebno da se sovetuvaat Site se sogla suvale vo toa deka ne bi imalo nikakva smisla da se pobiva faktot oti ~ovekot navistina e iscelen Tie mone rado so nekoi lagi bi go prikrile ova ~udo no toa bilo nemo`no zato istoto se slu~ilo srede bel den i pred mno tvo narod i za toa ve e doznale iljadnici lu|e Znaele deka mora da ja onevozmoàt rabotata na u~enicite zato inaku Isus e stekne mnogu sledbenici Tie bi padnale vo nemilost bidej i bi gi smetale vinovni za smrtta na Bo`jiot Sin

No nasproti svojata elba u~enicite da gi unitat ne se osmeluvale da storat neto pove e otkolku da im se zaka nat so najstrogi kazni ako prodolàt da zboruvaat i da rabotat vo Isusovo ime Otkako povtorno gi povikale pred Sinedrionot im zapovedale da ne zboruvaat nitu da u~at vo Isusovo ime No Petar i Jovan odgovorile ldquoSpravedlivo li e pred Boga da ve sluame vas pove e otkolku nego Sami presudete zato nie ne moème da ne zboruvame za ona to go vidovme i ~uvmerdquo

Svetenicite rado bi gi kaznile ovie lu|e poradi niv nashy ta nepokolebliva predanost kon nivniot svet poziv no se plashyele od narodot ldquoTie se ispolnija so voshit i bea von sebesi poradi toa to mu se slu~irdquo I taka otkako povtorno im gi na glasile zakanite i sudskata zabrana sepak apostoli te se puteni na sloboda

Dodeka Petar i Jovan bile vo zatvor drugite u~enici pozshynavaj i ja dobro zlobata na Evreite postojano se molele za svoite bra a plaej i se da ne se povtori svireposta to ja pokaàle kon Hrista [tom apostolite bile oslobo deni tie gi pobarale drugite u~enici i im raskaàle kakov bil rezulshytatot od istragata Golema bila radosta na verni cite koga pov torno gi videle ldquoA tie koga go ~uja toa edno duno go poshydignaa glasot kon Boga i rekoa eumlGospodaru ti si Onoj koj gi sozdade neboto i zemjata moreto i s to se nao|a vo niv Ti preku Svetiot Duh so ustata na svojot sluga David re~e Zoto se buntuvaat narodite i zoto plemiwata razmisluvaat za

67



48

prazni neta Se dignaa zemnite carevi a vladetelite se zdruìja protiv Gospoda i protiv negoviot Hristosrsquo Navisshytina se zdruìja vo ovoj grad Irod i Pontij Pilat zaedno so narodite i so izraelskiot narod protiv tvojot svet sluga Isus kogo go pomaza za da go napravat ona to tvojata raka i tvojata volja odnapred opredelile da se zbidnerdquo

ldquoA sega Gospode pogledni na nivnite zakani i daj im na svoite slugi da ja navestuvaat tvojata re~ sosema smelo Proshytegnuvaj i ja pri toa tvojata raka za da se slu~uvaat iscelushyvawa znaci i ~uda preku imeto na tvojot svet sluga Isusrdquo

U~enicite vo svojata molitva barale da im se podari poshygolema sila pri propovedaweto zato videle deka e naidat na istoto ogor~eno protivewe na koe naiduval i Hristos dodeka bil na zemjata Dodeka nivnite ednoduno upateni molitvi so vera s ute se izdignuvale kon neboto ve e usledil odgovor Se zatreslo mestoto na koe se nao|ale i tie povtorno se nashypolnile so Sveti Duh Srcata im se napolnile so hrabrost i prodolìle da ja objavuvaat Bo`jata re~ vo Eru salim ldquoAposshytolite svedo~ea so golema sila za voskre senieto na Gospoda Isusardquo I Bog ~udesno gi blago slovil nivnite napori

Na~eloto za koe u~enicite tolku bestrano se zaloìle leì vo nivniot odgovor na naredbata da ne zboruvaat ve e vo Isusovo ime ldquoPove e treba da mu se pokoruvame na Boga otshykolku na lu|etordquo (Dela 529) I privrzanicite na evange lieto vo denovite na reformacijata nastojuvale da go so~u vaat isshytoto na~elo Vo 1529 godina koga germanskite knezovi se soshybrale vo [paer objaven e carski edikt so koj se ograni ~uva verskata sloboda i se zabranuva natamonoto irewe na naushykata na reformacijata Se ~inelo deka nade`ta na sve tot e bide unitena Dali knezovite e go prifatat ukazot Dali mnogu iljadnici lu|e koi s ute se nao|ale vo mrak e bidat lieni od evangelskata svetlina Vo pra a we bil ishod od ogromno zna~ewe za svetot Onie to ja prifatile reformishyranata vera se obedinile i donele ednoduna odluka ldquoGo otshyfrlame ovoj dekret Vo praawata na sovesta mnozin stvoto nema vlastrdquo (Merle drsquoAubigne History of the Reformation b 13 ch 5)

I nie deneska morame reitelno da se pridrùvame kon ova na~elo Znameto na vistinata i na verskata sloboda koe vo minatite vekovi osnova~ite na evangelskata crkva i Bo`jite svedoci go drèle tolku visoko vo ovie posledni sudiri doshyvereno ni e tokmu nam Odgovornosta za toj golem dar leì vrz onie to gi blagoslovil Bog so poznavawe na negovata

68

69

49

Re~ Taa Re~ nie morame da ja primime kako vrhoven avtoritet ôve~kata vlast morame da ja priznaeme kako institucija od Boga odredena i pokoruvaweto na vlasta da ja propovedame kako sveta dol`nost vo granicite na nejzinite legitimni prava No koga nejzinite barawa e dojdat vo sudir so Bo`jite barawa nie morame da mu se pokorime na Boga a ne na lu|eto Bo`jata re~ mora da se priznae kako neto to e nad sekoe ~ove~ko zakonodavstvo Gesloto ldquoTaka kaù va Gospodrdquo ne smee da mu go otstapi mestoto na voobi~aenoto ldquoTaka kaùva crkvatardquo ili ldquotaka kaùva dràvatardquo Hristo vata kruna mora da se izshydigne nad bilo kakva vlast na zemnite silnici

Od nas ne se bara da im prkosime na onie to imaat neko ja vlast Naite zborovi izgovoreni ili napiani mora da bishydat vnimatelno odmereni za da ne moè vrz osnova na ona to go zboruvame da se tvrdi deka sme protivnici na zakonot i poredokot Ne smeeme da zboruvame i da pravime nito to bez potreba bi ni go zatvorilo patot Naa dol nost e da odime napred vo Hristovo ime propovedaj i ja vistinata to ni e doverena Ako lu|eto ni zabranuvaat da go izvruvame toa delo toga moème da kaème kako to kaàle i aposshytolite ldquoSpravedlivo li e pred Boga da ve sluame vas pove e otkolku nego Zato nie ne moème da ne zboruvame za ona to go vidovme i ~uvmerdquo


50

7

OPOMENA PROTIV LICEMERSTVOTO

Ovaa glava e zasnovana na tekstot vo Dela 432 do 511

Dodeka u~enicite gi objavuvale vistinite na evangelieto vo Erusalim Bog nivnite zborovi gi potvrduval so ~uda i mnozina poveruvale Pod vlijanie na verskiot fanatizam i ograni~enost na Evreite golem broj me|u tie prvi vernici vedna bile isfrleni od svoite semejstva i od krugot na svoi te prijateli pa bilo neophodno nim da im se dade hrana i zasolnite

Bibliskite zapisi svedo~at deka ldquonitu eden me|u niv ne beshye si romaenrdquo i deka nivnite potrebi bile zadovoleni Onie me|u vernicite to imale pari i imot rado gi `rtvu vale za da gi zadovolat potrebite na site Gi prodavale svoite ku i i nivi gi nosele parite i gi stavale pred nozete na aposto lite ldquoi sekomu mu se davae na kogo kolku mu trebaerdquo

Taa velikoduna dare`livost na vernicite bila posleshydica od izlevaweto na Svetiot Duh Onie to go prifatile evangelieto bile ldquoedno srce i edna duardquo Niv gi rakovodela edna zaedni~ka èlba shy uspehot na misijata to im bila doshyverena i al~nosta nemala mesto vo nivniot ìvot Golema ta qubov kon bra ata i kon deloto to go prifatile bila mnogu pogolema od qubovta kon parite i imotot So svoite dela tie svedo~ele deka vrednosta na ~ove~kata dua ja cenat pove e od sekoe zemno bogatstvo

Taka e sekoga koga Bo`jiot Duh vladee so ~ove~koto srce i ìvot Onie ~iito srca gi ispolnuva Hristovata qubov e go sledat primerot na Onoj koj osiromail za nie da se zbogatime so negovoto siromatvo Parite vremeto ugledot i vlijanieto shy site darovi to gi primile od Bo`jite race shy tie e gi cenat samo kako sredstvo za napredok na nego voto delo Taka bilo vo prvata crkva A koga vo crkvata na naite denovi e se pokaè deka vernicite blagodarenie na silata

71

51

na Duhot se odvratile od zemnite raboti i deka se podgotveni da podnesat rtva za nivnite bli`ni da moàt da go slunat evangelieto toga objavuvaweto na vistinata e ima silno vlijanie vrz sluatelite

Vo ostra sprotivnost so velikodunosta i so dobro ~inshystvata na toganite vernici bila postapkata na Ananija i Safira ~ieto odnesuvawe e zabeleàno so peroto na vdahnoshyvenieto Nivnata postapka ostava temna damka vo istorijata na prvata crkva Tie takanare~eni u~enici zaedno so drugite imale predimstvo da go ~ujat evangelieto to go propoveshydale apostolite Tie so drugite vernici bile prisutni koga po molit vata na apostolite se zatreslo ldquomestoto kade to bea sobrani i site se napolnija so Sveti Duhrdquo Site prisutni bile dlaboko osvedo~eni i pod silno vlijanie na Bo`jiot Duh Ananija i Safira storile zavet deka na Gospoda e mu gi dashydat parite od edna svoja niva to ja prodale (Dela 431)

Me|utoa Ananija i Safira podocna go oàlostile Sveshytiot Duh oddavaj i se na grev i lakomost Po~nale da àlat to voopto dale zavet i nabrgu go zagubile blago tvornoto vlijanie na blagoslovot to gi zagreal nivnite srca so elba da storat neto golemo vo polza na Hristovoto delo Im se ~inelo deka izbrzale i deka mora povtorno da razmislat za svojata odluka Razgovarale za toa i reile da ne go ispolshynat svoeto vetuvawe Me|utoa zabeleàle deka vernicite vishysoko gi cenat onie to izdeluvaat od svojot imot za da gi zadoshyvolat potrebite na svoite siromani bra a Sakaj i bra ata da ne doznaat deka nivnite sebi~ni dui mrmorat poradi ona to sve~eno mu go vetile na Boga tie reile da ja prodashydat nivata i prepravaj i se deka site pari gi priloùvaat vo zaedni~kiot fond vsunost golem del zadràle za sebe Smetale deka na toj na~in e si obezbedat sebesi izdrùvawe od zaedni~kite sredstva i ednovremeno e se zdobijat so vishysoka po~it kaj svoite bra a

No Bog ja mrazi dvoli~nosta i nevistinata Ananija i Sashyfi ra go izneverile Boga go izlagale Svetiot Duh i nivniot grev brgu i strano bil kaznet Koga Ananija se pojavil so svojot prilog Petar mu rekol ldquoAnanija zoto satanata go za po sedna tvoeto srce taka za da go izmami Svetiot Duh i da zadrì del od parite od prodadenata niva Ne bee li tvoja dodeka ne bee prodadena I koga ja prodade ne bee li vo tvoja vlast Zoto go naumi toa delo vo svoeto srce Ti ne

72

73

ОПОМЕНА ПРОТИВ ЛИЦЕМЕРСТВОТО


52

gi izmami lu|eto tuku Bogardquo ldquoKoga Ananija gi ~u zborovite padna i izdivna i golem strav gi obzede site koi ~uja za toardquo

ldquoNe bee li tvoja dodeka ne bee prodadenardquo praal Peshytar Vrz Ananija ne bil vren nikakov pritisok svojot imot da go `rtvuva za optoto dobro Toj postapil po svoja sloshybodna volja No obiduvaj i se da gi izmami u~enicite toj go izlagal Semo`niot

ldquoA koga pominaa okolu tri ~asa vleze i negovata èna ne znaej i to se slu~ilo I Petar ja praa eumlKaì mi dali za tolku ja prodadovte nivatarsquo I taa re~e eumlDa za tolkursquo A Peshytar $ re~e eumlZoto se soglasivte da go iskuuvate Gospo doviot Duh Eve ve e pred vrata se nozete na onie koi go pogre baa tvoshyjot ma` tie e te iznesat i tebe I vedna pad na do negovi te noze i izdivna A koga mom~iwata vlegoa ja najdoa mrtva ja iznesoa i ja pogrebaa pokraj nejziniot ma` I golem strav ja opfati celata crkva i site koi go ~uja toardquo

Vo svojata beskone~na mudrost Bog videl deka vaka o~ig ledshyniot dokaz na negoviot gnev bil potreben za mladata crkva da se so~uva od rasturawe Brojot na vernicite naglo se zgolemushyval Crkvata bi se izloìla na opasnost ako kon brziot porast na obratenici bi pristapile onie to tvrdat deka mu sluàt na Boga a vsunost mu sluàt na mamonot Taa kazna dokaùva deka Bog ne moè da se prelaè deka Toj gi otkriva grevovite skrieni dlaboko vo srceto i ne dozvo luva nekoj da mu se podshybiva Toa trebalo da posluì kako opomena za celata crkva da se ~uva od prepravawe i od lice merstvo i da ne go zakinuva Boga

Ovoj primer koj tolku o~igledno pokaùva kolku na Boga mu e odvratna al~nosta izmamata i licemerstvoto e daden kako trevoèn signal za opasnost ne samo na prvata crkva tuku i na site idni pokolenija Kaj Ananija i Safira al~nosta bila na prvo mesto elbata da so~uvaat za sebe eden del od ona to mu go vetile na Gospoda gi navela na pronevera i dvoli~nost

Objavuvaweto na evangelieto Bog go storil zavisno od trushydot i dobrovolnite prilozi na negoviot narod Dobro volnite darovi i desetokot pretstavuvaat prihod za deloto Gospodovo Od sredstvata to mu se dovereni na ~ovekot Bog bara eden del shy edna desetina (desetok) Toj na site im ostava na volja da se izjasnat dali e dadat pove e od toa ili ne Me|utoa koga srceto e bide pottiknato pod dejstvo na Svetiot Duh i koga nekoj e se zavetuva deka e dade neto toga onoj koj se zavetuval nema ve e nikakvo pravo nad delot to mu e posshy

74

53

veten na Gospoda Vetuvawata od takov vid dadeni na lu|eto se smetaat kako obvrska zar vetuvaweto dadeno na Boga ne pretshystavuva ute pogolema obvrska Zar vetuvawata dadeni pred sudot na sovesta se pomalku zadolìtelni od pismenite doshygovori sklu~eni me|u lu|eto

Koga srceto e go osvetli boèstvena svetlina so neobi~na jasnost i sila voobi~aenata sebi~nost poputa i ~ovekot stanuva sklon da priloì eden del od svoite sredstva za irewe na Bo`jeto delo Me|utoa nikoj neka ne misli deka e mu bishyde dozvoleno da go ispolni dadenoto vetuvawe bez protest od strana na satanata Nemu ne mu e po volja koga e vidi deka na zemjata raste carstvoto na Spasitelot Toj im doepnuva na lu|eto deka premnogu vetile i deka toa e gi spre~i vo nivshyni te napori da steknat imot ili da gi zadovolat èlbite i potrebite na semejstvoto

Bog gi blagoslovuva lu|eto so imot za da im ovozmoì da davaat prilozi za napredok na negovoto delo Toj dava sonce i do`d i pravi vo prirodata s da bui da raste i da uspeva Toj dava zdravje i sposobnost za steknuvawe na sred stva za ivot Site nai dobra doa|aat od negovite dare`li vi race Toj saka lu|eto da ja pokaàt svojata blagodarnost so toa to e mu vratat eden del vo vid na desetok dobrovol ni darovi i darovi na blagodarnost i pokajanie Koga vo blagajnata bi pristignushyvale sredstva spored boèstveniot plan shy desetok od sekoja dobivka i dobrovolni darovi shy bi imalo vistinsko izobilie na sredstva za napredok na Gospodovoto delo

No srcata na lu|eto stanuvaat tvrdi poradi sebi~nosta i tie kako Ananija i Safira pa|aat vo iskuenie eden del da zadràt za sebe prepravaj i se ednovremeno deka gi ispolnuvashy at Bo`jite barawa Mnozina rasturlivo gi troat parite za da gi zadovolat svoite nezasitni elbi Maìte i enite vodat smetka samo za svoite zadovolstva za teles nite sklonosti za svoite nezauzdani elbi i za svojot li~en vkus dodeka na Boga mu davaat mone nerado i skràvo Tie zaboravaat deka Bog eden den e pobara to~no da mu dadat smetka kako gi upotrebushyvale negovite dobra i deka nivnoto dar~e kako nekoj vid mishylostina to ja priloùvaat vo negovata riznica nema da go primi isto onaka kako to ne go primil darot na Ananija i Safira

Bog saka so strogata kazna to gi snala tie krivokletshynici da ni pokaè kolku dlaboka e negovata omraza i prezir kon sekoe prepravawe i izmama Prepravaj i se deka davaat

75

76



54

s Ananija i Safira go izlagale Svetiot Duh i poradi toa go zagubile i zemniot i ve~niot ivot Bog koj gi kaznil niv i deneska osuduva sekoja laga Nemu mu e odvratna ustata to izgovara laga Toj kaùva deka vo svetiot grad ldquonema da vleze nito ne~isto ni onoj koj pravi neto gnasno i koj laèrdquo (Otkrovenie 2127) Da se pridrùvame cvrsto i rei telno kon vistinata Vistinoqubivosta treba da bide sostaven del na naiot ivot Da si se igrame so vistinata i da se preprashyvame za da ispolnime nekoi sebi~no skovani planovi zna~i da pretrpime vistinski brodolom vo verata ldquoZatoa stojte cvrshysto prepaani so vistinata preku polovinatardquo (Efes janite 914) Onoj to kaùva nevistina vo bescenetost ja prodava svojata dua Negovite lagi ponekoga moàt da izgledaat korisni moèbi so toa navidum postignuva delovna korist koja ne bi moèl da ja postigne so ~esno odnesuvawe Me|utoa takviot ~ovek na kraj odi tolku daleku to nema ve e doverba vo nikogo Bidej i samiot e izmamnik toj nema doverba nitu vo zborovite na drugite

Vo slu~ajot na Ananija i Safira grevot odnosno lagata i izmamata na Boga bil sekavi~no kaznet Istiot grev ~esto e povtoruvan vo podocne`nata istorija na crkvata a mnozina go pravat i vo nae vreme No iako vedna ne se pokaùva vidliv znak na Bo`je negoduvawe toj grev isto tolku e odvraten pred Bo`jeto lice kako to bil i vo denovite na apostolite Opomenata e dadena Bog jasno pokaàl kolku odvraten mu e toj grev i site to se prepravaat ili se al~ni moàt da bishydat sigurni deka so toa ja unituvaat svojata dua

55

8

PRED SINEDRIONOT


Tokmu krstot toa orudie na sram i ma~ewe na svetot mu doshynel nade` i spasenie U~enicite bile samo skromni lu|e bez bogatstvo i bez nikakvo drugo oru`je osven Bo`jate re~ No tie sepak so Hristovata sila uspeale da ja objavat ~udesnata istorija od jaslite do krstot i triumfalno da $ preodoleat na sekoja protiv ni~ka sila Bez zemni po~esti i priznanija tie bile heroi na verata Od nivnite usni izlegu vale zborovi na boès tvena ubedlivost shy zborovi to go potresle svetot

Vo Erusalim kade to postoele najdlaboki predrasudi i najkonfuzni poimi za Onoj koj bil raspnat kako zlostornik u~enicite smelo prodolìle da zboruvaat ivotvorni zboroshy vi izloùvaj i im go na Evreite Hristovoto delo i negovata misija negovoto raspnuvawe voskresenieto i vozne senieto Svetenicite i poglavarite v~udovideno go sluale jasnoto i smelo svedotvo na apostolite Silata na voskres natiot Spasitel navistina se izleala vrz u~enicite i niv noto delo bilo pridruùvano so znaci i ~udesa to uslovilo brojot na vernicite sekoj den da se zgolemuva Po ulicite po koi poshyminuvale u~enicite lu|eto iznesuvale bolni ldquoi gi polagaa na posteli i nosilki za koga e pomine Petar barem negovata senka da padne na nekogo od nivrdquo Tuka isto taka gi nose le i onie to bile ma~eni od ne~isti duhovi Okolu niv se sobishyralo mnotvo lu|e a tie to bile isceleni so voskli ci mu oddavale pohvala na Boga i go izviuvale imeto na Spasitelot

Svetenicite i poglavarite uvidele deka Hristos se veshyli ~a i se izdignuva nad niv Koga sadukeite koi ne veruvale vo voskresenie ~ule kako apostolite tvrdat oti Hristos stanal od mrtvite se izbezumile od bes Tie uvidele deka ako na apostolite im se dozvoli da go propovedaat voskres natiot Spasitel i da pravat ~uda vo negovo ime site e ja otfrlat

78


56

nivnata doktrina spored koja voskresenie ne postoi i taka sadukejskata sekta nabrgu potpolno e se ugasne Fari seite isto taka se razgnevile ~uvstvuvaj i deka naukata to ja proshypovedaat u~enicite e go potkopa celiot evrejski cere monijal a obredniot sistem i prinesuvaweto na rtvi e gi stori nashypolno besmisleni

Do toga site napori novata nauka da se potisne ostana le bez uspeni Me|utoa sega i fariseite i sadukeite reile na deloto na u~enicite zadolìtelno da mu stavat kraj zato toa ja otkrilo nivnata vina za smrtta na Isusa Ispolneti so gnev i omraza svetenicite gi dignale svoite nasilni~ki race na Petar i Jovan i javno gi zatvorile

Voda~ite na evrejskiot narod o~igledno ne ja ostvarile celta to ja postavil Bog pred svojot izbran narod Onie na koi Gospod im ja doveril vistinata se pokaàle nedostojni za takva doverba i Toj odbral drugi da go izvruvaat negovoto delo Sega tie voda~i vo svoeto slepilo mu dale poln zamav na ona to go narekuvale praveden gnev protiv onie koi gi otfr lile nivnite omileni doktrini Ne ja priznavale nitu mo`nosta deka samite ne ja sfa aat pravilno Bo`jata re~ ili deka pogreno gi tolkuvaat i gi primenuvaat svetite spisi Postapuvale kako napolno da go zagubile razumot ldquoKakvo pra vo imaat tie u~iteli od koi nekoi se samo obi~ni riba ri da iznesuvaat sprotivni idei na naite so koi go u~evme naroshydotrdquo velele Reavaj i da go onevozmoàt ireweto na ova u~ewe tie gi ispozatvorale u~enicite

Taa postapka ne gi zaplaila nitu gi obeshrabrila u~eshynicite Svetiot Duh gi potsetil na zborovite to gi izgovoshyril li~no Hristos ldquoSlugata ne e pogolem od svojot gospodar Ako me progonuvaa mene e ve progonuvaat i vas i ako ja pazat mojata re~ e ja pazat i vaata Tuku seto ova e vi go pravat zaradi moeto ime zatoa to ne go poznavaat Onoj koj me pratirdquo (Jovan 152021) ldquo] e ve brkaat od sinagogite a e dojde ~as koga sekoj to e ve ubie e misli deka so toa mu sluì na Bogardquo ldquoOva vi go kaàv za da se seti te koga e dojde nivnoto vreme deka sum vi go rekolrdquo (Jovan 1624)

Nebesniot Bog silniot Vladetel na vselenata sam se zashyzel za u~enicite zatvoreni vo zatvor zato lu|eto stapile vo vistinska vojna protiv negovoto delo No ta angelot Gosshypoden ja otvoril vratata na zatvorot i im rekol na u~eni cite ldquoOdete zastanete vo hramot i govorete mu na narodot s vo vrshyska so ovoj ivotrdquo Toj nalog bil vo direktna sprotiv nost so

79

80

57

naredbata na evrejskite poglavari no zar apostolite kaàle ldquoNe moème da go storime toa dodeka ne gi praame poglavashyrite i ne dobieme od niv dozvolardquo Ne Bog rekol ldquoOdeterdquo i tie posluale i taka ldquoutrinata vlegoa vo crkvata i u~eardquo

Koga Petar i Jovan se pojavile me|u vernicite i koga im iznele kako angelot gi izvel niz ~eta vojnici to go ~uvale zatvorot nareduvaj i im da go prodolàt deloto to bilo prekinato bra ata se ispolnile so voshit i radost

Vo me|uvreme ldquoprvosvetenikot i onie to bea so nego go svikaa Sovetot (Sinedrionot) i site stareini na sinovite Izraelovirdquo Svetenicite i poglavarite reile u~enicite da gi obvinat za bunt da gi obvinat za ubistvo na Ananija i Safira i za zagovor svetenstvoto da go liat od negoviot zakonit avtoritet Se nadevale deka na toj na~in prvo e ja razdraznat svetinata (xganot) taa da go zeme toa praawe vo svoi race i so u~enicite da postapi onaka kako to postapila so Isusa Bile svesni deka mnogu lu|e koi ne go prifatile Hristovoto u~ewe bile nezadovolni so samo volnata uprava na evrejskite vlasti i deka sakale da se izvr at izvesni proshymeni Svetenicite stravuvale deka vo slu~aj tie nezadovolshynici da ja prifatat vistinata to ja propovedale apostolite i da go priznaat Hrista kako Mesija gnevot na siot narod bi moèl da se naso~i protiv verskite voda~i koi toga bi moshyrale da odgovaraat za Hristovata smrt Reile da prezemat energi~ni merki za da ne se slu~i toa

Koga pratile lu|e so nalog zatvorenicite da gi izvedat pred Sinedrionot gi v~udovidela vesta deka pred vratata na zatvorot po site propisi zatvorena i utvrdena gi zatekle i pos tavenite straàri sekogo na svoeto mesto no od zatvo reshynicite ni traga ni glas

Nabrgu pristignal iznenaduva~ki izvetaj ldquoEne gi maìte to gi zatvorivte vo zandanata stojat vo hramot i go pou~uvaat narodot Toga zapovednikot i sluìtelite oti doa i gi doveshydoa no ne so sila zato se plaea da ne gi kame nuva narodotrdquo

Iako bile na ~udesen na~in izbaveni od zatvorot aposshytolite ne bile potedeni od ispituvawe i od kazna Dodeka bil so niv Hristos im rekol ldquoNo vie ~uvajte se ] e ve preda shyvaat na sudoviterdquo (Marko 139) Pra aj i angel da gi oslobodi Bog im dal dokaz za svojata qubov i prisustvo Sega im padnalo vo del da stradaat za Onoj ~ieto evangelie go propovedaat

Vo istorijata na prorocite i apostolite se nao|aat mnogu blagorodni primeri na predanost kon Boga Hristovite sveshy

81

ПРЕД СИНЕДРИОНОТ


58

doci rado prifa ale zatvor izma~uvawe pa i smrt otkolku da gi prestapat Bo`jite zapovedi Izvetajot to e daden za Petar i Jovana pokaùva deka spored pokaànata hrabrost odvaj moè da im se najde ramen vo noviot zavet Vo nivnite zborovi i vo nivnoto drèwe koga i po vtorpat bile izvedeni pred lu|eto koi ja barale nivnata smrt nemale nitu malku strav i nere itelnost A koga prvosve tenikot rekol ldquoZar ne vi zabra niv me strogo da ne go prodol uvate pou~uvaweto vo toa imerdquo Petar odgovoril ldquoPove e treba da go sluame Boga otkolku lu|etordquo Angelot to bil praten od neboto niv gi oslobodil od zatvor i im naredil da propovedaat vo hrashymot Postapuvaj i po negoviot nalog tie $ se pokoruvale na boèstvenata volja a istoto trebalo da go pravat i ponatamu bez ogled so koja cena e mora da go platat toa

Toga vrz u~enicite slegol Svetiot Duh Naedna obvishynetite stanale obviniteli i za Hristovoto ubistvo gi obshyvinile tokmu onie koi go so~inuvale Sovetot pred koj stoele ldquoBog na naite tatkovci go voskresna Isusa kogo vie go obeshysivte na drvordquo rekol Petar ldquoNego Bog so svojata desnica go vozvii za voda~ i Spasitel za da mu dade na Izrael pokajanie i protavawe na grevovite Za ova svedo~ime nie i Svetiot Duh kogo Bog im go dade na onie koi mu se pokoruvaatrdquo

Ovie zborovi tolku mnogu gi razbesnile Evreite to reshyi le da go zemat zakonot vo svoi race i zatvorenicite da gi osudat na smrt bez nikakvo natamono sudewe i bez odobre nie od strana na Rimjanite Bidej i ve e bile vinovnici za Hrisshytovata krv tie i sega bile podgotveni da gi izvalkaat racete i so krvta na negovite u~enici

No vo Sovetot se nao|al eden ~ovek koj vo zborovite to gi izgovorile u~enicite go prepoznal Bo`jiot glas Toa bil Gashymaleil farisej koj uìval dobar glas ~ovek u~en i na ugledna polo`ba Blagodarenie na svojata ostroumnost toj sfatil deka taa postapka kon koja se stremele svete nicite e ima strani posledici Pred da im se obrati na prisutnite poshybaral zatvorenicite da gi izvedat Dobro znael so kakvi lu|e ima rabota i deka onie koi taka podmolno go ubile Hrista nema da se pritesnuvaat od nito za da ja ispol nat svojata namera

Zboruval mone promisleno i ladnokrvno naglasuvaj i ldquoLu|e Izraelci Razmislete dobro to e im napravite na ovie lu|e Zato pred nekoe vreme se krena Tevda koj tvrdee za sebe deka e nekoj i kon nego se priklu~ija okolu ~etiri stoshytini lu|e Toj bee ubien a site to go sluaa se ratrkaa

82

83

59

i bea uniteni Po nego za vreme na popisot na naselenieto se krena Juda od Galileja i povle~e mnogu narod po sebe I toj zagina a site to go sluaa se ratrkaa A vo ovoj slu~aj vi velam Ostavete gi ovie lu|e i putete gi zato ako ovie zamisli ili ovie dela se od lu|eto shy e propad nat no ako se od Boga ne e moète da gi unitite vnimavajte da ne stashynete borci protiv Bogardquo

Svetenicite uvidele deka ovoj sovet e razumen i morale da se soglasat so Gamaleil no teko moèle da gi zauz daat svo ite predrasudi i svojata omraza Gi putile u~eni cite no mone nerado i otkako surovo gi iznatepale im zabranile so zakana na smrtna kazna da ne propovedaat vo Isusovo ime ldquoTie pak si zaminaa od Sovetot so radost zato bea udostoeni da pretrpat poniùvawe zaradi negovoto imerdquo

Neposredno pred raspnuvaweto Hristos na svoite u~eni ci sve~eno vo nasledstvo im ostavil zavet na mir ldquoVi ostavam mir vi go davam svojot mirrdquo im rekol ldquoNe vi go davam kako to go dava svetot Neka ne se voznemiruva vaeto srce i neka ne se plairdquo (Jovan 1427) Toa ne e onoj mir koj obi~no se postignuva so prilagoduvawe kon svetot Hristos nikoga ne kupuval mir pravej i kompromis so zloto Mirot to im go ostavil Hristos na svoite u~enici ne e nadvoreen tuku vnatreen i toj mir sekoga treba da ostane vo srceto na negovite svedoci shy i vo borbata i vo sudirite i raspraviite

Zboruvaj i za sebe Hristos kaùva ldquoNe mislete deka dojshydov da donesam mir na zemjata ne dojdov da donesam mir tuku me~rdquo (Matej 1034) Iako e vistinski Knez na mirot Hristos ~esto bil pri~ina za razdor Dool da propoveda radosna poshyraka za spasenie i da razbudi nade` i radost vo srcata na lu|eto a sozdal razdor koj èstoko plamti i budi dlaboki strasti vo ~ove~koto srce Toj gi predupreduva svoite sledbeshynici ldquoVo svetot e imate nevoljirdquo ldquo] e stavaat race vrz vas e ve predavaat vo sinagogite i vo zandani i e ve vodat pred ca revite i upravitelite zaradi moeto imerdquo ldquoA e ve predavaat i roditelite i bra ata rodninite i prija telite i e bidat ubieni nekoi od vasrdquo (Jovan 1633 Luka 211216)

Toa prorotvo se ispolnilo na vidliv na~in Hristo vi shy te sledbenici iskusile sekakvo ne~ovetvo sekakva poruga i svirepost na koja satanata moèl da go pottikne ~ove~koto srce I pak ova e se ispolni na isto tolku vidliv na~in zato teles noto srce s ute e vo neprijatelstvo so Bo`jiot zakon i ne saka da gi prifati negovite propisi Svetot i deneska ne e vo pogolema harmonija so Hristovite u~enici otkolku to

84

85



60

bil vo denovite na apostolite Istata omraza to go predizvishykala izvikot ldquoRaspni go raspni gordquo istata omraza to predizshyvikala progonstvo na u~enicite ivee i deneska vo srcata na decata na nepokornosta Istiot duh koj vo mra~nite vekovi gi teral maìte i enite vo zatvor vo progonstvo i smrt koj gi izmislil stranite izma~uvawa na inkvizicijata koj go predizvikal koleòt vo Vartolo mejskata no i koj go zapalil ognot na Smitfild s ute raboti so zla sila vo srceto na neobratenite Istorijata na vistinata sekoga bila zapis za borbata me|u pravdata i nepravdata Objavuvaweto na evangeshylieto na ovoj svet sekoga se odvivalo vo borba povrzana so protivewe so opasnosti so zagubi i stradawa

Kade leèla silata na onie koi vo minatoto bile progoshynuvani zaradi Hrista Vo edinstvoto so Boga so Hrista i so Svetiot Duh Napadite i progonite mnozina odvoile od zemshynite prijateli no nikoga ne od Hristovata qubov Dua ta koja se bori vo borbata na iskuenijata nikoga na Spasishytelot ne mu bila pomila otkolku koga e izloèna na napadi poradi vistinata ldquoI jas e go qubamrdquo veli Hristos ldquoi jas sa miot e mu se objavamrdquo (Jovan 1421) Koga vernikot sedi na obvinitelna klupa poradi vistinata Hristos stoi kraj nego Koga se nao|a me|u zatvorski yidovi Hristos mu se otkriva i so svojata qubov go zagreva negovoto srce Ako poa|a i vo smrt zaradi Hrista Spasitelot mu veli ldquoNo bidete hrabri jas go pobediv svetotrdquo (Jovan 1633) ldquoNe boj se zato jas sum so tebe ne plai se zato jas sum Bog tvoj ] e te potkrepam i e ti pomognam e te poddràm so svojata pobedni~ka desnshyicardquo (Isaija 4110)

ldquoToj to veruva vo Gospoda e kako gorata Sion shy cvrst i neshypokolebliv doveka Kako planinite to go opkruùvaat Erushysalim taka Gospod go opkruùva svojot narod i sega i doveka Vlasta na bezbo`nicite nema da ostane nad zemjata na pravedshynite za da ne posegnat po zlo racete na praved niciterdquo (Psalm 1251shy3) ldquoOd ugnetuvawe i od nasilstvo e gi spasi zato nivnata krv e skapocena vo negovite o~irdquo (Psalm 7214)

ldquoGospod nad vojskite e gi zakrili Nivniot Gospod Bog e gi so~uva vo onoj den kako stado Toj e go pase svojot narod kako skapoceno kamewe na kruna tie e bleskotat vo negovata zemjardquo (Zaharija 91516)

86

61

9

SEDUM AKONI


ldquoTie denovi koga u~enicite se namnoìja Grcite se poshybunija protiv Evreite zatoa to nivnite vdovici bea zaposshytavuvani pri sekojdnevnata podelba na hranardquo

Prvata crkva bila sostavena od lu|e od mnogu optesshytveni sloevi i od razni narodnosti Vo vremeto na izleva weto na Svetiot Duh na denot Pedesetnica ldquovo Erusalim ìve eja Evrei pobo`ni lu|e od site narodi pod nebotordquo (Dela 25) Me|u lu|eto od evrejska vera sobrani vo Erusalim imalo i dosta takvi koi se narekuvani Grci a me|u niv i palestinskite Evrei odamna vladeela nedoverba pa duri i neprijatelstvo

Srcata na onie koi bile preobrateni so pomo na aposshytolite bile smeknati i soedineti so hristijanska qubov Nasshyproti poranenite predrasudi site bile slo`ni me|u sebe Satanata znael deka s dodeka tie ìveat vo me|usebno edinshystvo i sloga toj ne e moè da go spre~i ireweto na evanshygelieto i zatoa se trudel da gi koristi nivnite porane ni gledita nadevaj i se deka na toj na~in e uspee da vnese eleshymenti na razdor vo crkvata

A koga brojot na u~enicite se zgolemil neprijatelot razshybudil somnevawe kaj nekoi koi porano so zavist gi gledale svoite bra a vo verata i iznao|ale greki kaj svoite duhovni voda~i i taka ldquoGrcite se pobunija protiv Evreiterdquo Pri~ishynata za poplaki navodno bila taa to gr~kite vdovici bile zapostaveni pri sekojdnevnoto delewe na hrana Sekoja needshynakvost bi bila sprotivna na duhot na evangelieto no satashynata sepak uspeal da razbudi nedoverba Moralo da se prezeshymat itni merki za da se otstrani sekoja pri~ina za nezadoshyvolstvo i da se spre~i namerata na neprijatelot da vnese razshydor me|u vernicite

88


62

Vo rabotata na Hristovite u~enici nastapila kriza Pod mudro rakovodstvo na apostolite koi rabotele slo`no i vo sila na Svetiot Duh deloto dovereno na vesnicite na evanshygelieto brgu napreduvalo Zaednicata postojano se zgolemushyvala i toj porast na brojot na ~lenovite nosel s pogolemo breme na odgovornost kaj onie to go vodele deloto Nitu eden ~ovek ili grupa lu|e ne moèle da go nosat toa breme bez da go zagrozat idniot razvoj na crkvata Zna~i tre balo da se izvri podelba na dol`nostite i na odgovor nostite koi vo po~etokot verno gi izvruvale nekolku lu|e Eden del od odshygovornostite koi do toga glavno gi nosele sami apostolite sega morale da prenesat vrz drugi

Tie svikale sobor na vernicite na koj apostolite vodeni so Svetiot Duh iznele plan za podobra organizacija na site delotvorni sili na crkvata Nastapilo vreme sooptile aposshytolite duhovnite sluìteli to ja nadgleduvaat crkva ta da bidat oslobodeni od dol`nosta okolu podelbata na milostina na siromasite i od sli~ni tovari za celosno da mu se posvetat na deloto na propovedawe na evangelieto ldquoZatoa bra a izbeshyrete me|u sebe sedum maì so dobar ugled polni so Sveti Duh i so mudrost na koi e im ja doverime taa dol`nostrdquo rekle tie ldquoA nie i natamu e ostaneme vo molitva i vo slu`ba na re~tardquo Ovoj predlog e prifaten i so molitva i polagawe na rashyce sve~eno se odbrani sedum lu|e da vrat dol`nost na |akoni

Imenuvaweto na ovie sedummina da nadgleduvaat posebna granka na evangelskoto delo se pokaàlo kako gole ma blagodat za crkvata Tie sluìteli sovesno vodele grià za potrebite na poedincite i za optite materijalni inte resi na crkva ta pa so svoeto mudro upravuvawe i so svojot pobo en primer im bile od golema pomo na drugite odgovorni sorabotnici pri povrzuvaweto na razli~nite interesi na crkvata vo edna edinstvena celina

Deka toj ~ekor mu bil po volja na Boga se pokaàlo vedna vo dobrite rezultati to usledile ldquoA Bo`jata re~ rastee i brojot na u~enicite vo Erusalim zna~itelno se zgolemuvae a i mnogu svetenici $ se pot~inija na veratardquo Takov priliv na dui nastanal blagodarenie na golemoto zazemawe i na slobodniot pristap to go obezbedile apos tolite kako i na revnosta i silata to gi pokaàle sedum temina novozavetni |akoni Faktot to tie bra a bile rakopoloèni da se griàt za potrebite na siromasite za niv ne pretstavuval nikakva pre~ka da go propovedaat i evangelieto Naprotiv tie sekoga

89

90

63

bile skloni da gi upatuvaat lu|eto na vistinata i sesrdno i so golem uspeh se posvetile na taa rabota

Na prvata crkva $ bilo dovereno delo to dobivalo s poshygolem obem Nivna zada~a bila da organiziraat centri na svetshylina i blagoslovi sekade kade to ima iskreni dui podgotshyveni da $ se posvetat na Hristovata slu`ba Propove daweto na evangelieto trebalo da se proiri na cel svet i glasnici te na krstot ne moèle da se nadevaat deka e ja izvrat svojata zna~ajna misija ako drugite ne bidat soedi neti so vrskite na hristijanskoto edinstvo pokaùvaj i mu so toa na svetot deka se soedineti so Hrista vo Boga Zar nivniot boèstven Voda~ ne se molel na Otecot ldquoO~e Sveti zapazi gi onie to mi gi dade za da bidat edno kako to sme i nierdquo I zar Toj ne kaàl za svoite u~enici ldquoA svetot gi zamrazi zato ne se od svetotrdquo Zar ne se molel na Otecot da ldquostanat napolno ednordquo ldquoza sveshytot da veruva deka ti me pratirdquo (Jovan 1711142321) Nivniot duhoven ìvot i sila zavisele od tesnata povrzanost so Onoj koj im dal nalog da go propovedaat evangelieto

Samo celosno soedineti so Hrista u~enicite moèle da o~ekuvaat da gi pridruùva sila na Svetiot Duh i nebesnite angeli da sorabotuvaat so niv So pomo na tie boèstveni sili tie pred svetot e moàt da dràt edinstven front i da pobeduvaat vo borbite to postojano morale da gi vodat so silite na temninata Prodolùvaj i i natamu da dejstvu vaat taka obedineto nebesnite glasnici odele pred niv i im go otshyvorale patot a srcata bile podgotveni da ja primat visti nata i mnozina bile pridobieni za Hrista S dodeka bile taka obedineti crkvata bila ldquoubava kako mese~ina ~ista kako sonce strana kako vojska so znamiwardquo (Pesna nad pes ni te 69) Nito ne moèlo da go zapre nitu da go spre~i nejzinoto irewe Taa napreduvala od pobeda vo pobeda ispolnuvaj i ja slavno svojata od Boga odredena misija shy objavu vawe na evanshygelieto na svetot

Organizacijata na crkvata vo Erusalim trebalo da sluì kako primer za organizacija na crkvite vo site drugi mesta vo koi vesnicite na vistinata bi pridobile vernici za evanshygelieto Onie vrz koi leèla odgovornost za opto nadgle dushyvawe na crkvata ne smeele da gospodarat nad Bo`jeto nasledshystvo Nim kako na dobri pastiri im e kaàno ldquoPasete go Bo`jeto stado bidete mu primer na stadotordquo (1 Petrovo 512) akonite morale da bidat ~esni lu|e polni ldquoso Sveti Duh i so mudrostrdquo Dol`nost na tie lu|e bila ednoduno da zastashy

91

СЕДУМ ЃАКОНИ


64

nat na strana na pravdata i da ja branat cvrsto i reitelno Samo taka moèlo da se vri edinstveno vlijanie vrz celoshykupnoto stado

Podocna vo istorijata na prvata crkva koga vo razni krashyita na svetot mnogu grupi vernici bile organizirani vo crkvi organizacijata s pove e se usovruvala za da se so~uva redot i edinstvoto na crkvata Sekoj ~len bil povikan verno da dade svoj pridones Sekoj bil dolèn sovesno da gi iskoristi darovite to mu bile dovereni Na oddelni verni ci Svetiot Duh im dal posebni darovi shy ldquoprvo apostoli vtoro proroci treto u~iteli potoa ~udotvorni sili pa darovi za iscelushyvawe za pomagawe za upravuvawe i razni jazicirdquo (1 Korin anite 1228) No site tie raznovidni rabotnici morale da dejstvushyvaat harmoni~no i edinstveno

ldquoIma razli~ni darovi no Duhot e ist Razli~ni se slu`bishy te no Gospod e ist Ima razliki vo dejstvuvaweto no Bog e ist koj vri s vo site No sekomu mu e dadena projavata na Duhot za opta polza Na eden preku Duhot mu se dava re~ na mudrost na drug re~ na znaewe spored istiot Duh na drug vera preku istiot Duh a na drug pak darovi na isceluvawe preku istiot Duh na drug da pravi ~uda na drug prorotvo na drug da razlikuva duhovi na drug razni jazici a na drug da tolkuva jazici A seto toa go pravi eden i ist Duh koj mu razdeluva sekomu kako to saka Zato kako teloto to e edno a ima mnogu organi i site organi na teloto iako se mnogu edno telo se taka e i Hristos rdquo (1 Korin anite 124shy12)

Seriozna i golema odgovornost leì vrz onie koi se povishykani da dejstvuvaat kako voda~i na Bo`jata crkva na zemjata Vo periodot nare~en ldquoteokratijardquo koga Mojsej nastojuval sam da gi nosi site tovari tolku teki to nabrgu bi se izmoril pod niv Jotor mu predloìl plan za mudra raspre delba na odshygovornostite ldquoTi zastapuvaj go narodot pred Boga i nivnite problemi iznesuvaj gi pred Boga U~i gi na negovite zakoni i naredbi i pokaì im go patot po koj e odat i to e rabotatrdquo Ponatamu Jotor mu sovetuval da odbe re lu|e kako ldquoiljadnici stotnici pedesetnici i desetnicirdquo Naglasil da izbere ldquosposhysobni bogobojazlivi i nepotkuplivi lu|erdquo Tie bile dol`ni ldquoda mu sudat na narodot vo sekoe vremerdquo i taka da go oslobodat Mojseja od zamornata dol`nost da reava mnogu sit ni praawa koi razumno moàt da gi reavaat i posveteni pomonici (2 Mojseeva 1819shy26)

92

93

65

Vremeto i silata na lu|eto koi spored Bo`jeto provideshynie se postaveni na vode~ki polo`bi vo crkvata mora da bishydat posveteni na krupni praawa to baraat posebna mudshyrost i irokogradost Ne e ispravno pred Boga tie lu|e da se optovaruvaat so sitni praawa koi i drugi spored svojata sposobnost moàt da gi reat ldquoSite pogolemi slu~ai neka gi iznesuvaat pred tebe a pomale~kite sami neka gi reavaat Olesni si go sebesi bremeto tie neka go nosat so tebe Ako pos tapi taka i ako Bog ti go odobri toa e moè da izshydrì i siot ovoj narod mirno e stigne na svoeto mestordquo

Vo soglasnost so predloèniot plan ldquoMojsej odbra sposob ni lu|e od site Izraelci pa gi postavi za stareini nad naro dot iljadnici stotnici pedesetnici i desetnici Tie mu sudea na narodot vo sekoe vreme Potekite slu~ai gi iznesuvaa pred Mojseja a za pomale~kite sami reavaardquo (2 Mojseeva 1819shy26)

Podocna koga biral sedumdeset stareini so nego da ja podelat odgovornosta na vodstvoto Mojsej za svoi pomaga~i vnishymatelno biral lu|e koi imaat dostoinstvo zdravo rasudu vawe i ivotno iskustvo Obra aj i im se na izbranite stare ini pri nivnoto imenuvawe Mojsej ukaàl na nekoi oso bini koi se neophodni ~ovek da bide mudar voda~ na crkvata ldquoSosluuvajte gi svoite bra ardquo naglasil Mojsej ldquosudete pra vedno me|u brat i brat i me|u brat i pridojden Pri sude weto ne bidete prisshytrasni sosluajte go maliot isto kako i golemiot Ne plaete se od nikogo zato sudot e Bo`jirdquo (5 Mojseeva 11617)

Pred kraj od svoeto vladeewe carot David im ostavil sveshy~en amanet na lu|eto koi vo negovite denovi nosele tovar vo Bo`jeto delo ldquoDavid gi sobra vo Erusalim site izraelski vo da~i i stareini na oddelenijata koi mu sluèa na carot i site iljadnici stotnici i nastojnicite nad siot negov imot i nad negovoto bogatstvo i nad seto bogatstvo na negovi te sishynovi zaedno so dvorjanite i so junacite i so site hrabri vojshyni cirdquo Ostareniot car rekol ldquoPred o~ite na siot Izrael Gos podoviot sobir i pred naiot Bog koj n slua velam eumlBarajte gi i drète gi site zapovedi na svojot Gospod Bogrsquordquo (1 Dnev nikot 2818)

Na Solomona koga bil povikan da zazeme najodgovorna polo`ba kako voda~ David posebno go predupredil ldquoA ti Soloshymone poznaj go Boga na svojot tatko i sluì mu dobro volno so seto srce i dua zato Gospod gi ispituva site srca i gi znae site misli i nameri ako go bara e ti pomogne da go najde no ako go ostavi e te otfrli zase koga Ete sega gleda deka Gospod te odbral bidi hrabarrdquo (1 Dnevnikot 28910)

94

95



66

Onie na koi im bila doverena zada~a da se griàt za novoorshyganiziranata Bo`ja crkva vo evangelskiot period morale da se pridrùvaat kon istata pobo`nost i pravda kako i vodashy~ite na Bo`jiot narod vo denovite na Mojseja i Davida Pri primenuvaweto na redot i poredokot i pri imenuvaweto na soodvetni lu|e za sluìteli apostolite se pridrùvale kon visokite merila izloèni vo Stariot zavet Tie smetale deka sekoj to e povikan da zazeme nekoja odgovorna polo`ba vo crkshyvata ldquotreba da bide neporo~en ne samovolen ne gnevliv ne pishyjanica ne tepa~ ne al~en za ne~ista dobivka tuku gostoqubiv qubitel na dobroto razumen praveden svet vozdr`liv koj se drì cvrsto za verodostojnata re~ koja e shodna so u~eweto za da moè i da pottiknuva vo zdravoto u~ewe i da gi izobli~uva onie koi se protivatrdquo (Tit 17shy9)

Redot to postoel vo prvata hristijanska crkva im ovozshymoìl reitelno da napreduvaat kako disciplinirana vojshyska ldquovooruèna so seto Bo`je oru`jerdquo Grupite vernici iako teritorijalno mone oddale~eni edna od druga bile obedishyneti kako organi na edno telo site dejstvuvale edinstveno i vo me|usebna harmonija Koga vo nekoja lokalna crkva bi se poshyjavila nesloga kako to bil slu~aj podocna vo Antiohija i na drugi mesta i koga tamonite vernici ne moè le sami da go razreat toj slu~aj ne se dozvoluvalo takvite praawa da predizvikaat razdor vo crkvata tuku toa praawe po pravilo mu se dostavuvalo na generalniot sovet na celokupnoto telo na site vernici sostaven od imenuvani delegati od razni loshykalni crkvi vo koj apostolite i stare inite zazemale vode~ka uloga Taka napadite na sata nata vrz crkvata na izolirani mesta se pre~ekuvani so slo`na akcija na site vernici i plashynovite na neprijatelot da razori i da uniti se osueteni

ldquoBog ne e Bog na bezredie tuku na mir kako to e vo site crkvi na svetiterdquo (1 Korin anite 1433) Toj i deneska isto kako i vo staro vreme bara da se po~ituva redot i siste matskoto ureduvawe pri vodeweto na crkovnite raboti Toj saka negoshyvoto delo da se izvruva temelno i ispravno za da moè da mu stavi pe~at na svoe odobruvawe Hristijaninot mora da se soedini so hristijaninot crkvata so crkva ~ove~ koto orudie mora da sorabotuva so boèstvenoto sekoja delo tvorna sila vo crkvata mora da mu se pot~inuva na vlijanieto na Svetiot Duh za site zaedno so zdruèni sili da mu obja vuvaat na sveshytot dobri vesti za Bo`jata milost

96

67

10

PRVIOT HRISTIJANSKI MAÊNIK

Ovaa glava e zasnovana na tekstot vo Dela 65-15 i 7

Prviot od sedumminata |akoni Stefan bil ~ovek so dlashyboka pobo`nost i so silna vera Iako po poteklo bil Evre in toj zboruval gr~ki i bil zapoznat so obi~aite so stilot i odnesuvaweto na Grcite Taka mu se dala mo`nost da go proposhyveda evangelieto vo sinagogite na gr~kite Evrei Bil mone aktiven vo Hristovoto delo i bestrano ja ispovedal svojata vera U~enite rabini i najistaknatite zako nici se vpu tale so nego vo javni diskusii o~ekuvaj i so sigur nost lesna poshybeda No ldquone moèa da $ se protivstavat na mudrosta na Duhot so koj toj zboruvaerdquo Ne samo to zboruval so sila na Sveshytiot Duh tuku bilo o~igledno deka gi prou~uval prorotvata i deka mu bile dobro poznati i site zakonski pro pisi i pravila Toj uspeno ja branel vistinata to ja zastapuval i potpolno gi porazil svoite protivnici Vrz nego o~igledno se ispolshynilo vetuvaweto ldquoI taka neka vi e pri srce mislata da ne se podgotvuvate odnapred kako da se branite zato jas e vi dadam zborovi i mudrost na koja ne e moè da $ se sprotivi i da $ protivre~i nikoj od vaite protivnicirdquo (Luka 211415)

Koga svetenicite i stareinite ja videle silata to go pridruùvala izlagaweto na Stefana se ispolnile so gor~ina i omraza Namesto da gi prifatat nepobitnite dokazi to gi iznesuval toj tie reile da go zamolknat nego viot glas i da go ubijat Evreite pove e pati gi potkupu vale rim skite vlasti molkoma da preminat preku slu~aite vo koi tie zakonot go zeshymale vo svoi race i zato~enicite gi sudele i gi ubivale spored svoite obi~ai Neprijatelite na Stefana bile uvereni deka i sega moàt da postapat taka bez nikakva opasnost po sebe Reile da gi prifatat site posledici go fatile Stefana i go izvele pred Sinedrionot za da mu izre~at smrtna presuda

98


68

U~enite Evrei od okolnite zemji bile povikani na toj soshybir da gi pobijat dokazite na zatvorenikot Tuka bil prisuten i Savle Taranecot koj imal vode~ka uloga vo postapkata to se vodela protiv Stefana So re~itost i so logika na eden rabin toj zboruval na sudeweto za da gi ubedi prisutnite deka Stefan propoveda la`na i opasna nauka Me|utoa kaj Stefana naiol na ~ovek koj vo celost ja sfatil Bo`jata namera za irewe na evangelieto me|u drugite narodi

Bidej i ne moèle da $ zastanat nasproti ~istata i ladnoshykrvna blagorazumnost na Stefana svetenicite i stareinishy te reile da $ dadat mav na svojata omraza i so ovoj primer da gi zaplaat drugite da ne ja prifa aat negovata vera Potshyplatile svedoci koi la`no e svedo~at deka go slunale kako izgovara bogohulni zborovi protiv hramot i zakonot ldquo uvmerdquo tvrdele svedocite ldquokako zboruva deka ovoj Isus od Nazaret e go razurne ova mesto i e gi izmeni obi~aite to ni gi preshydade Mojsejrdquo

Dodeka Stefan stoel pred svoite sudii da odgovara na obvinuvaweto za navodno bogohulewe negovoto lice zablesshykalo so svet sjaj i ldquosite koi sedea vo Sovetot vtren~eno gle daa vo nego i vidoa deka liceto mu bee kako na angelrdquo Mnozina to ja videle taa svetlina zatreperile i go pokrile svoeto lice no upornoto neverstvo i predrasudite na stare inite ne se pokolebale

Koga go praale Stefana dali obvinuvawata podignati protiv nego se vistiniti toj svojata odbrana ja po~nal so jasen potresen glas koj se odglasuval niz salata na soborot So zborovi to go plenile soborot toj po~nal da ja izloùva isto ri jata na izbraniot Bo`ji narod Pokaàl izvonredno poznavawe na evrejskiot obreden sistem i na negovoto duhovno zna~ewe kako to se ispolnilo vo Hrista Gi povtoril zboroshyvite na prorotvoto na Mojseja koi se odnesuvale na Mesija ldquoBog e podigne me|u vaite bra a prorok kako mene

Jasno ja izrazil svojata predanost kon Boga i kon evrej skata crkva a ednovremeno pokaàl deka zakonot vrz koj Evreite ja zasnovuvale svojata nade` ne moèl da go so~uva Izrael od idolopoklonstvo Hrista i negovata misija gi povrzal so celokupnata evrejska istorija Se osvrnal na Solo monovoto yidawe na hramot i prisutnite gi potsetil na zborovite na Solomona i na Isaija deka ldquoSeviniot ne ìvee vo rakotshyvorni hramovi kako to veli prorokot eumlNeboto mi e preshystol a zemjata e podnoka na moite noze Kakov dom e mi

99

69

izgraditersquo govori Gospod eumlili kakvo e bide mestoto za moja po~inka Ne go napravi li seto toa mojata rakarsquordquo

Koga Stefan pri svoeto izlagawe stignal do ovaa to~ka kaj narodot nastanal mete` Koga Hrista go povrzal so proshyrotvata i koga vaka zboruval za hramot svetenicite se prepravale deka se v~udovideni i po~nale da ja kinat svojata obleka Taa postapka za Stefana bila znak deka negoviot glas nabrgu e bide zamolknat Ja zabeleàl seta dlabina na otposhyrot na koj naile negovite zborovi i znael deka go dava svoeto posledno svedotvo Iako se nao|al vo sredinata na svojata beseda toj naglo ja prekinal

Skrnuvaj i neo~ekuvano od tokot na istorijata to ja sledel i obra aj i im se na svoite razjareni sudii izviknal ldquoO tvrdoglavi so neobreàni srca i ui Vie sekoga mu se protivite na Svetiot Duh kako vaite tatkovci taka i vie Kogo od prorocite ne go gonea vaite tatkovci I gi ubija onie koi odnapred go navestuvaa doa|aweto na Praved nikot ~ii predavnici i ubijci sega stanavte vie vie koi go primiv te zakonot kako zapoved od angeli shy i ne go zapazivterdquo

Toga svetenicite i stareinite se spoulavile od bes Postapuvaj i kako krvolo~ni yverovi a ne kako ~ove~ki sushytestva tie se ustremile na Stefana ~krtaj i so zabite Od svirepite lica okolu sebe zato~enikot ja pro~ital svoja ta sudbina no ne se pokolebal Kaj nego is~eznal stravot od smrt Gnevnite svetenici i razdraznetite tolpi ne mu vlevale nishykakov strav Naedna od pred negovite o~i is~ez nala scenata to se odigruvala pred nego Za nego se otvorila vratata na neboto i toj ja videl slavata na Bo`jiot prestol i Hrista kako toj mig da stanal od svojot prestol i e podgot ven da go poddrì svojot sluga Stefan triumfalno izviknal ldquoEve gi gledam otvoreni nebesata i Sinot ~ove~ki kako mu stoi odshydesno na Bogardquo

Koga po~nal da ja opiuva veli~estvenata scena vo koja negovite o~i gledale vtren~eno negovite progonuva~i toa ne moèle ve e da go podnesat Zatvoraj i gi uite za da ne gi ~ujat negovite zborovi i vikaj i so siot glas tie edno stavno nagrvalile vrz nego besni i ldquogo isfrlija od gradotrdquo ldquoI frshylaa kamewa na Stefana koj vikae velej i eumlGospode Isuse primi go mojot duhrsquo Toga padna na kolena i izvika so silen glas eumlGospode ne piuvaj im go ova za grevrsquo I koga go re~e toa shy po~inardquo

100

101

ПРВИОТ ХРИСТИЈАНСКИ МАЧЕНИК


70

Na Stefana ne mu bila izre~ena nikakva legalna presu da no rimskite vlasti bile potkupeni so golema suma pari za da ne go ispituvaat toj slu~aj

Ma~enitvoto na Stefana ostavilo dlabok vpe~atok vrz site prisutni Se avaweto na Bo`jiot pe~at na negovoto lice zborovite to ja potresle duata na onie koi gi ~ule shy ostashynale vo svesta na prisutnite i svedo~ele za vistinitosta na negovite zborovi Negovata smrt bila teka zaguba za crkshyvata no pomognala pri obratuvaweto na Savle koj ne moèl da gi izbrie od svoeto se avawe verata i rei tel nos ta na ovoj ma~enik i slavata to se videla na negovoto lice

Za vreme na sudeweto i smrtta na Stefana Savle kako da bil proniknat so izbezumena revnost Podocna se lutel sashymiot na sebe to dozvolil tajno da se osvedo~i oti Bog go proshy slavil Stefana tokmu vo migot koga lu|eto mu nanesuvale najteòk sram Savle prodolìl da ja progonuva Bo`jata crkva progonuvaj i gi nejzinite vernici fa aj i gi vo nivnite domovi i predavaj i im gi na svetenicite i stare inite da gi frlat vo zatvor i da gi osuduvaat na smrt Nego vata fanashyti~na revnost vo toa progonuvawe im zadavala strav i trepet na hristijanite vo Erusalim Rimskite vlasti ne prezele nishykakvi posebni merki za da mu zastanat na patot na toa svirepo delo i tajno im pomagale na Evreite za da ja zadobijat nivnata naklonost

Po smrtta na Stefana vo znak na priznanie za udelot to go imal vo toa Savle bil izbran za ~len na Sinedrionot Izshyvesno vreme bil silno oru`je vo racete na satanata vo negoshyvata buntovni~ka borba protiv Bo`jiot Sin No toj neumoren progonuva~ nabrgu bil upotreben za izgraduvawe na crkvata koja do toga ja ruel Onoj koj e posilen od sata nata go odshybral Savle da go prezeme ispraznetoto mesto na ma~eni~ki ot stranetiot Stefan da propoveda i da strada za negovoto ime i dobrata vest za spasenie so negovata krv da ja iri na site strani shy blizu i daleku

102

71

11

EVANGELIETO VO SAMARIJA

Ovaa glava e zasnovana na tekstot od Dela 8 glava

Po smrtta na Stefana vo Erusalim nastanale tolku esshyto ki progonstva na vernicite to site ldquose ratrkaa po kraitata na Judeja i Samarijardquo Savle s ute ldquoja pustoee crkvata vleguvae od ku a vo ku a izvlekuvae maì i eni i gi predavae v zandanirdquo Za svojata revnost vo toa svirepo delo toj podocna kaùva ldquoI jas mislev deka treba da vram mnogu neta protiv imeto na Isusa od Nazaret to i go pravev vo Erusalim shy ne samo to gi zatvorav tuku i mnogupati gi ma~ev vo site sinagogi i gi prinuduvav da hulat i prekumerno razjaren protiv niv gi gonev i po dale~nite gradovirdquo Deka Stefan ne bil edinstven koj na toj na~in bil ubien moè da se vidi i od zborovite li~no na Savle ldquoI se sogla suvav koga gi ubivaardquo (Dela 269shy11)

Vo toa opasno vreme Nikodim bestrano istapil i jav no ja priznal svojata vera vo raspnatiot Spasitel Nikodim bil ~len na Sinedrionot i kako i site drugi bil voznemiren so Isusovoto u~ewe Koga stanal o~evidec na ~udesnite Hristo vi dela kaj nego se zacvrstilo osvedo~uvaweto deka Toj e od Boga praten u~itel Premnogu gord za javno da ja priz nae svojata nashyklonost kon toj U~itel od Galileja toj pobaral tajna sredba so nego Na taa sredba Isus mu go izlo il planot na spasenieto i svojata misija vo svetot no Niko dim s ute se pritesnuval Ja skril vistinata vo svoeto srce i za tri godini se pojavile mnogu malku vidlivi plodovi Me|utoa iako ne go priznal jashyvno Hrista Nikodim vo sove tot na Sinedrionot pove epati gi osuetil namerite na sve tenicite da go ubijat Koga Isus visel izdignat na krst Nikodim si spomnal za zborovite to mu gi kaàl Toj pri no nata sredba na Maslinskata gora ldquoKako Mojsej to podig na zmija vo pustinata taka treba da bide poshy

104


72

dignat Sinot ~ove~kirdquo (Jovan 314) i sfatil deka Isus navisshytina e Otku pitel na svetot

Zaedno so Josifa od Arimateja Nikodim gi namiril trooshycite za Isusoviot zakop U~enicite sami vo tie migovi ne se osmeluvale javno da se pokaàt kako Hristovi sledbe nici no Nikodim i Josif hrabro im dole na pomo Pomo ta na ovie bogati i ceneti lu|e bila mnogu potrebna vo toj mra~en ~as Tie bile vo mo`nost za svojot U~itel da go storat ona to siromanite u~enici ne moèle Nivnoto bogatstvo i ugled vo golema mera pretstavuvale zatita od zlobata na svetenicite i stareinite

Sega koga Evreite sakale Hristovata crkva da ja uni tat ute na po~etok Nikodim se dignal da ja brani Ne se prishytes nuval ve e nitu se somneval tuku ja krepel verata na u~eshynicite a svoeto bogatstvo nesebi~no go upotrebil za odr ushy vawe na crkvata vo Erusalim i za pomagawe na deloto na evanshygelieto Onie koi nekoga mu ukaùvale po~it sega go napa|ale i go progonuvale i toj stanal siromav vo odnos na zemnoto boshygatstvo no ne se kolebal da ja brani svojata vera

Progonstvata na koi bila izloèna crkvata vo Erusa lim vo golema mera go zasilile deloto na evangelieto Uspesite to go pridruùvale propovedaweto na evangelieto vo toj grad bile tolku golemi to postoela opasnost u~enicite tuka premnogu da se zadràt zaboravaj i go nalogot na Spasi telot da odat po cel svet Gubej i go od vid faktot deka sila ta na otshyporot protiv zloto najdobro se steknuva tokmu vo napad tie mislele deka nivna najva`na zada~a e crkvata vo Erusalim da ja titat od napadite na nejzinite nepri jateli Namesto da gi pou~uvaat novoobratenite kako da im go propovedaat evanshygelieto na onie koi ute ne go ~ule tie se nao|ale vo opasshynost da trgnat po pat na koj site bi bile zadovolni so ona to e postignato No Bog dozvolil negovite pretstavnici da bishydat izloèni na progonstva za da gi rasturi niz drugite zemji kade to morale da rabotat za duite Isterani od Erusalim tie ldquose ratrkaa propo vedaj i ja re~tardquo

Me|u onie na koi Spasitelot im dal nalog ldquoOdete i nau~ete gi site narodirdquo (Matej 2819) mnozina bile so skromen ivoshyten poziv shy maì i èni koi nau~ile da go qubat Gospoda i bile cvrsto reeni da go sledat negoviot primer na nesebi~na slu`ba Na tie skromni lu|e kako i na u~enicite koi bile so Spasitelot za vreme na negovata slu`ba na zemjata im bila

105

106

73

doverena ovaa dragocena misija Nivna zada~a bila da mu ja odnesat na svetot radosnata vest za spasenieto preku Hrista

Koga poradi progonstvata morale da se razbegaat od Erushysalim vernicite polni so misionska revnost prodolìle da propovedaat vo drugi mesta Tie ja sfatile odgovornosta to ja imale vo vrska so svojata misija Znaele deka vo svoi race go dràt lebot na ìvotot za gladniot svet a Hristoshyvata qubov gi gonela toj leb da im go delat na site koi za toa ~uvstvuvale potreba Gospod rabotel preku niv Sekoga koga odele koga gi lekuvale bolnite im go propovedale i evanshygelieto na siromasite

Eden od sedumtemina |akoni Filip se nao|al me|u onie koi bile proterani od Erusalim ldquoTaka Filip sleze vo grashydot Samarija i go navestuvae Hrista A narodot edno duno vnimavae na Filipovite zborovi gi sluae i gi gledae ~udotvornite znaci to gi pravee zato ne~isti duhovi izleguvaa so golema vikotnica a mnozina paralizi rani i sakati bea isceleni I nastana golema radost vo toj gradrdquo

Hristovata poraka upatena do Samarjankata so koja razgoshyvaral kraj bunarot na Jakova donela plod Otkako gi slunala negovite zborovi Samarjankata se upatila kaj svoite sogra|ani kaùvaj i im ldquoDojdete da go vidite ~ovekot koj mi kaà s to sum storila Ne e li toj Hristosrdquo Tie po le so nea go ~ule Isusa i poveruvale vo nego elni da slunat pove e go molele da ostane podolgo Toj ostanal so niv dva dena ldquoi mnogu drugi od niv sluaj i ja negovata re~ poveruvaa vo negordquo (Joshyvan 43941)

I koga negovite u~enici bile proterani od Erusalim ne koi od niv vo Samarija nale sigurno pribeìte Samarjanite rado gi pre~ekale tie vesnici na evangelieto a vernicite od evrejsko poteklo me|u onie koi nekoga bile nivni najogor~eni neprijateli ja sobrale skapocenata ètva na obrateni dui

Deloto na Filipa vo Samarija bilo obeleàno so golem uspeh i toj ohrabren so toa pobaral pomo od Erusalim Toshyga apostolite pocelosno ja sfatile smislata na Hristo vite zborovi ldquoI e mi bidete svedoci kako vo Erusalim taka i vo cela Judeja i Samarija pa s do krajot na zemjatardquo (Dela 18)

Dodeka Filip s ute bil vo Samarija eden nebesen vesnik mu rekol ldquoStani i odi kon jug po patot to se sputa do Erushysalim sprema Gaza i stana i trgnardquo Toj ne postavuval nikakvi

107

ЕВАНГЕЛИЕТО ВО САМАРИЈА


74

praawa vo vrska so ovoj povik nitu pak se kolebal zato nau~il da bide posluen na Bo`jata volja

ldquoI ete Etiopjanec shy evnuh dvorjanin na etiopskata cari ca Kandakija koj bee zadolèn za celata nejzina riznica a bee dool vo Erusalim na poklonenie i na vra awe sedee vo svoshyjata ko~ija i go ~itae prorokot Isa ijardquo Toj Etiopjanec bil ~ovek na visoka polo`ba i mone ugleden Bog videl deka toj koga e se obrati e im ja prene suva i na drugite svetlinata to ja primil i deka e vri silno vlijanie pri ireweto na evangelieto Toj ~ovek koj baral svetlina go pridruùvale Bo`ji angeli i bil privle ~en od Spasitelot So pomo na Svetiot Duh Gospod go dovel vo dopir so onoj koj moèl da mu pomogne da ja pronajde svet linata

Na Filipa mu bilo kaàno da mu pristapi na Etiop janecot i da mu go objasni prorotvoto to go ~ital ldquoPrista pirdquo mu rekol Svetiot Duh na Filipa ldquoi pridruì $ se na ko~ijatardquo Koga mu se pribliìl na evnuhot Filip go praal ldquoGo razshybira li toa to go ~ita Toj pak re~e eumlKako e moàm da razberam ako nekoj ne me upatirsquo I go pokani Filipa da se ka~i i da sedne do negordquo Toj vo svetite spisi go ~ital prorotvoto na prorok Isaija koe se odne suvalo na Hrista ldquoGo vodea na kolewe kako ovca kako jagneto to e nemo pred onoj to go striè tako Toj ne ja otvori svojata usta Vo negovoto poniùvawe ne dobi praveden sud Koj e ja opie negovata sudbina zato neshygoviot ìvot se zede od zemjatardquo

ldquoTe molam za kogo go veli ova prorokotrdquo shy praal evnuhot ldquoza sebe ili za nekoj drugrdquo Toga Filip mu ja izloìl goleshymata vistina za otkupot na ~ove~kiot rod ldquoPo~nuvaj i od toa mesto vo Pismoto mu propovedae za Isusardquo

Srceto na ovoj ~ovek bilo dlaboko trognato koga mu se obshyjasneti svetite spisi i koga u~enikot zavril toj bil prishygotven da ja primi taa svetlina Ne se izgovaral so svojata visoka svetovna polo`ba za da go odbie povikot na evangeshylieto ldquoI taka patuvaj i koga dojdoa do nekoja voda evnuhot re~e eumlEve voda [to me spre~uva da se krstamrsquo A Filip mu re~e eumlAko veruva od s srce moèrsquo Toj odgovori velej i eumlVeruvam deka Isus Hristos e Bo`ji Sinrsquo I zapoveda da zasshytane ko~ijata pa dvajcata Filip i evnuhot slegoa vo vodata i go krsti A koga izlegoa od vodata Svetiot Duh go odnese Filipa evnuhot ve e ne go vide I prodolì radosno po svoshyjot pat A Filip se najde vo Azot i gi pomina site gradovi s do Cezareja propovedaj i go evangelietordquo

108

109

75

Ovoj Etiopjanec ja pretstavuva brojnata kategorija lu|e na koi im se potrebni upatstva od strana na misioneri kakov to bil Filip shy lu|e koi go sluaat Bo`jiot glas i odat tamu kade to gi pra a Toj Mnozina go ~itaat Svetoto pismo no ne go sfa aat negovoto vistinsko zna~ewe i negovata smisla Vo cel svet lu|eto kopne`livo go naso~uvaat pogle dot kon neboto Molitvi solzi i praawa se izdignuvaat od duite koi kopneat za svetlina za Svetiot Duh i za Bo`jata milost Mnozina se nao|aat na pragot na nebesnoto carstvo ~ekaj i samo da bidat vovedeni

Angelot go odvel Filipa kaj ~ovek koj ja baral svetli nata i koj bil podgotven da go primi evangelieto I deneska anshygelite upravuvaat so ~ekorite na rabotnicite koi mu dozvoshyluvaat na Svetiot Duh da go posveti nivniot jazik da gi isshy~is ti i oblagorodi nivnite srca Angelot koj mu bil pra ten na Fili pa moèl i sam da go izvri ova delo za Etiopja necot no toa ne e na~in na koj raboti Bog Negov plan e lu|eto da se zaloùvaat za svoite bli`ni

Vo zada~ata to im e doverena na prvite u~enici treba da u~estvuvaat vernicite od site vremiwa Sekomu to e go prifati evangelieto mu e dadena sveta vistina da mu ja objashyvuva na svetot Verniot i na Boga predan narod sekoga pret shysta vuval aktiven misioner koj svoite sredstva $ gi posvetushyval na ~esta na negovoto ime i mudro gi upotrebuval svoite li~ni sposobnosti vo negovata slu`ba

Nesebi~nite napori na nekoganite hristijani treba za nas da bidat o~igledna pouka i vdahnovenie Vernicite na Bo`jata crkva mora da bidat revnosni vo dobri dela slobod ni od zemno slavoqubie sledej i gi stapkite na Onoj koj pomishynal pravej i samo dobro So srce polno so qubov i so~uvstvo tie mora da im sluàt na onie na koi im e potrebna pomo i na grenicite da im dadat soznanie za qubovta na Spasishytelot Toa delo bara istrajni napori no donesuva bogata nashygrada Tie to pravat taka posvetuvaj i $ se iskre no na celta e vidat dui pridobieni za Spasitelot zato vlijanieto to go pridruùva sproveduvaweto na Hristoviot nalog vo delo prakti~no e nepreodolivo

Ovaa dol`nost ne im e predadena samo na rakopoloèshynite propovednici Sekoj to go primil Hrista e povikan da raboti za spasenieto na svoite bli`ni ldquoDuhot i nevestata veshylat eumlDojdirsquo I koj slua neka re~e eumlDojdirdquo (Otkrovenie 2217)

110



76

So nalogot da se upatuva ovoj povik e opfatena celata crkva Sekoj poedinec to e go slune ovoj povik treba da go prenesuva ponatamu odglasot na porakata nosena preku plashyninite i dolinite shy ldquoDojdirdquo

Sudbonosna greka e da se pretpostavi deka deloto na spashysenieto na duite zavisi od propovednicite Lu|eto na koi Gospod im doveril pogolemi dol`nosti mora da go ohra brat skromniot posveten vernik vrz koj Stopanot na lozjeto stavil breme na odgovornost za spasenie na duite Lu|eto to se postaveni na vode~ki polo`bi vo crkvata mora da sfatat deka nalogot na Spasitelot im e doveren na site to veruvaat vo neshygovoto ime Bog e prati vo svoeto lozje mnozina koi niko ga ne bile rakopoloèni za propo vednici

Stotici i iljadnici koi ja ~ule porakata na spasenie to s ute bezdelni~at na ulica bez rabota a vsunost bi moèshy le da izvruvaat nekoja korisna dol`nost Nim Hristos im pora~uva ldquoZoto stoite tuka cel den bez rabotardquo I dodava ldquoPojdete i vie vo moeto lozjerdquo (Matej 2067) Zoto pove e lu|e ne go pri fa aat ovoj povik Dali zatoa to ne se vo proshypovedni~ka slu`ba Site tie neka imaat na um deka postoi edno golemo delo koe ne se zavruva od propovedalna i vo koe se povikuva at iljadnici posveteni i predani vernici

Bog odamna ~eka duh na revnosna slu`ba da ja pronikne ce lata crkva i sekoj vernik da raboti za nego spored svoite sposob nosti Ako vernicite na Bo`jata crkva go ispolnuvaat nalogot na evangelieto ako ja izvruvaat dol`nosta to im e nameneta tamu kade to e potrebno vo svojata zemja ili vo stranstvo nabrgu cel svet e bide predupreden i Gospod Isus povtorno e dojde so golema sila i slava ldquoI ova evangelie za carstvoto e bide propovedano po cel svet za svedotvo na site narodi i toga e dojde krajotrdquo (Matej 2414)

111

77

12

OD PROGONUVA^ DO UÊNIK

Ovaa glava e zasnovana na tekstot od knigata Dela 91-18

Me|u evrejskite voda~i koi bile dlaboko voznemireni poradi uspehot to go pridruùval propovedaweto na evanshygelieto se istaknuval Savle Taranecot Rimski gra|anin po ra|awe Savle bil po poteklo Evrein a se koluval vo Erusashylim kaj najistaknatite evrejski rabini ldquoOd Izrae loviot rod sum od plemeto na Venijamina Evrein od Evreite po zakoshynot farisej po revnost shy gonitel na crkvata a spored pravedshynosta na zakonot bev besprekorenrdquo (Filipjanite 356) Rabishynite go smetale za mlad ~ovek so golema idnina i vo nego polashygale najgolemi nadeì kako vo sposoben i revnosen pobornik za starata vera So izborot za ~len na sovetot vo Sinedrionot dool na vlijatelna polo`ba

Savle se istaknal pri sosluuvaweto i pri proglasu vashywe to za vinoven na prviot hristijanski ma~enik Stefan No o~iglednite dokazi za Bo`jeto prisustvo na strana na ma~eshynikot go navele Savle da se posomneva vo pravednosta na deshyloto za koe se zalagal protiv Isusovite sledbenici Vo duata bil dlaboko voznemiren Ne znaej i to da pravi im se obrashytil na onie vo ~ijato mudrost i rasuduvawe imal celosna doverba Dokazite na svetenicite i stareinite najposle go osvedo~ile deka Stefan bil bogohulnik a Hristos kogo go propovedal izma~uvaniot u~enik nito pove e osven obishy~en izmamnik i deka sepak imaat pravo onie to vrat sveta slu`ba

Savle do toj zaklu~ok dool duri po teki iskuenija Me |utoa na kraj negovoto vospituvawe i nasledenite predshyrasudi po~itta kon nekoganite u~iteli gordosta i slavoshyqubieto go navele buntovno da stane protiv glasot na sovesta i protiv Bo`jata milost Otkako dool do zaklu~ok deka svetenicite i poglavarite imaat pravo Savle stanal ogorshy

113


78

~en protivnik na naukata to ja irele Isusovite u~eni ci Toj pomagal pobo`nite i sveti maì i èni da se dovlekushyvaat pred sudo vi i da se osuduvaat na zatvor a nekoi i na smrt samo zatoa to veruvale vo Isusa Na toj na~in vrz novo orgashyniziranata crkva se sputila taga i nevolja i mnozi na mora le da se spasuvaat samo so begstvo

Onie to bile proterani so progonstvoto od Erusalim ldquoodea propovedaj i ja re~tardquo (Dela 84) Me|u gradovite vo koi odele se nao|al i Damask kade to ldquonovata verardquo dobila mnogu privrzanici

Svetenicite i poglavarite neguvale nade` deka so vnimashytelno nastojuvawe i so strogi kazni e go zaduat ldquoere sotrdquo Toshyga dole do zaklu~ok deka strogite merki to gi prezele vo Eru salim protiv novoto u~ewe mora da se spro vedat i na drugi mesta Za toa specijalno delo to imale cvrsta namera da go izvrat vo Damask Savle ja ponudil svojata usluga ldquoS ute ispolnet so zakani i ubistva protiv Gospodovite u~enicirdquo toj ldquootide pri vrhovniot svetenik i izmoli od nego pisma do sinagogite vo Damask ako najde tamu nekoi sledbenici na ovoj Pat maì i èni da gi dovede vrzani vo Erusalimrdquo Taka ldquoso vlast i zada~a od prvosve teniciterdquo (Dela 2612) vo polna sila i sr~enost pottiknat so pogrena revnost Savle Taranecot krenal na toj zna~aen pat ~ijto neobi~en ishod e go izmeni celiot tok na nego viot ìvot

Posledniot den od negovoto patuvawe ldquona pladnerdquo pred umornite patnici neposredno vo blizinata na Damask im se ukaàle prostrani predeli so rodni poliwa so prekrasni grashydini i so plodni ovotarnici to gi navodnuvale stude nite vodi od okolnite planini Ovaa scena pretstavuvala vistinshysko osveùvawe od dolgiot pat niz stuenata pustina Dodeka Savle so svoite pridru`nici so voshit ja nabquduval plodshynata ramnina i prekrasniot grad vo nea ldquoodnenade`rdquo kako to kaàl podocna ldquovidov svetlina od neboto posilna od son~eviot bolskot koj n osvetli mene i onie to patuvaa so menerdquo (Dela 2613) Svetlinata bila tolku veli~estvena to ~ove~koto oko ne moèlo da ja podnese Zaslepen i ispla en Savle padnal ni~kum na zemja

Od svetlinata koja i ponatamu go osvetluvala Pavle slushynal glas ldquoSavle Savle zoto me progonuva A jas rekov eumlKoj si ti Gospodersquo Gospod re~e eumlJas sum Isus kogo ti go progonuva teko ti e da kloca protiv ostenrdquo (Dela 261415)

114

79

Ispolneti so strav i re~isi oslepeni od silnata svet lina pridru`nicite na Savle ~ule glas no nikogo ne videle Samo Savle gi razbral izgovorenite zborovi i nemu jasno mu bilo otkrieno deka mu zboruva li~no Bo`jiot Sin Vo veli ~esshytvenoto Sutestvo to stoelo pred nego toj go videl Raspnashytiot Vo duata na v~udovideniot Evrein zasekoga se vsadil likot na Spasitelot Izgovorenite zborovi so nepre odoliva sila se vreàle vo negovoto srce Vo mra~nite odai na negoshyviot um proniknala svetlinata otkrivaj i mu go neznaeweto i grenosta na negoviot poraneen ivot i potrebata da bide prosvetlen so Svetiot Duh

Sega Savle uvidel deka progonuvaj i gi Isusovite sledshybenici vsunost izvruva delo na satanata Sfatil deka negovite gledita za pravdata i dol`nosta vo golema mera se temelele na nepokoleblivata doverba vo svetenicite i poglavarite Veruval koga mu zboruvale deka istorijata za Hristvoto voskresenie vsunost e veto izmislena prikazna na u~enicite A sega koga pred nego stoel li~no Isus Savle bil osvedo~en deka tvrdeweto na u~enicite bilo vistinito

Vo toj mig na nebesno prosvetluvawe umot na Savle dejshystvuval isklu~itelno brzo Pred negoviot duh se otvorile proro~kite zapisi na Svetoto pismo Uvidel deka prorocite pretkaàle oti Isus e bide otfrlen od evrejskiot narod deka e go raspnat deka e voskresne i e se voznese na nebo to i so toa e dade nepobitni dokazi deka Toj navistina e vete niot Mesija Vo duhot na Savle ostro i jasno se pojavile zborovite to gi izgovoril Stefan vo migot na svoeto ma~enitvo i toj sfatil deka toj ma~enik ja videl ldquoBo`jata slavardquo koga rekol ldquoEve gi gledam otvoreni nebesata i Sinot ~ove~ki kako mu stoi oddesno na Bogardquo (Dela 75556) Sve tenicite tvrdele deka ovie zborovi se bogohulni no na Savle sega mu stanalo jasno deka tie bile vistiniti

Kakvo otkritie za progonuva~ot Savle sega napolno sishygurno znael deka veteniot Mesija bil na ovaa zemja vo liceto na Isusa Nazare anecot i deka go otfrlile i go raspnale tokmu onie koi Toj dool da gi spasi Isto taka bil osvedo~en deka Spasitelot stanal od grobot vo slava i se voznel na neshyboto Vo toj mig na boèstvenoto otkrovenie Savle so uàs si spomnuval deka Stefan dodeka svedo~el za raspnatiot i voskresnat Spasitel e rtvuvan i so negova soglasnost i deka podocna so negova sorabotka mnogu Isusovi sledbenici nale svoja smrt vo svirepite progonstva

115

116

ОД ПРОГОНУВАЧ ДО УЧЕНИК


80

Spasitelot $ zboruval na sovesta na Pavle ute preku Stefana ~ieto jasno izlagawe ne moèlo da se pobiva U~e niot Evrein zabeleàl kako liceto na ma~enikot sveti so svetlinata na Hristovata slava i negovoto lice ldquokako lice na angelrdquo (Dela 615) Toj bil o~evidec na Stefanovata vozdrànost kon svoite neprijateli i na negovoto velikoshydu no protavawe Isto taka bil svedok na cvrstinata i na vedroto spokojstvo na mnogu lu|e koi i samiot gi izloùval na izma~uvawa Videl duri kako nekoi od niv so radost go davaat i svojot ìvot za svojata vera

Site ovie fakti silno mu se nametnale na Savle i poneshykoga vo negoviot duh predizvikuvale re~isi nepokoleblivo osvedo~uvawe deka Isus navistina e veteniot Mesija Vo tie slu~ai Savle celi no i se borel protiv toa svedotvo i seko ga na kraj javno izjavuval deka Isus ne e Mesija i deka negovite sledbenici se samo zavedeni fanatici

A sega li~no Isus mu progovoril na Savle ldquoSavle Savle zoto me gonirdquo A na praaweto ldquoKoj si ti Gospo derdquo istiot glas prodolìl ldquoJas sum Isus kogo ti go progonuvardquo Hristos tuka se identifikuval so svojot progonet narod Progonuvaj i gi Isusovite sledbenici Savle direk tno go udril nebesnishy ot U~itel Obvinuvaj i gi i svedo~ej i protiv niv la`no toj la` no go obvinuval i li~no Spasitelot na svetot

Sega vo duata na Savle nemalo ve e nikakvo somnevawe deka Onoj koj mu zboruva e li~no Isus Nazare anecot dolgo o~e kuvaniot Mesija Utehata i Otkupitelot na Izrael ldquoTreshysej i se od strav toj praa eumlGospode to saka da pravamrsquo A Gospod mu re~e eumlStani i vlezi vo gradot pa e ti se kaè to treba da pravirsquordquo

Koga svetlinata is~eznala i koga Savle se pridignal od zemjata zabeleàl deka potpolno go zagubil vidot Sjajot na Hristovata slava bil premnogu silen za negovite smrtni o~i i koga taa is~eznala na negovite o~i se sputila temna no Toj mislel deka toa slepilo bilo Bo`ja kazna poradi svire pite progonuvawa na Hristovite sledbenici Vo taa dlaboka temshynina pipal okolu sebe a lu|eto koi odele so nego bile v~udoshyvideni i isplaeni i ldquogo fatija za raka i go dovedoa vo Damaskrdquo

Izutrinata toj znamenit den Savle se pribliìl kon Dashymask zadovolen so sebe poradi doverbata to ja imale vo nego prvosvetenicite Nemu mu bile dovereni va`ni odgo vornosshy ti Mu bilo dadeno da gi titi interesite na evrej skata vera i ako e mo`no da go spre~i ireweto na novata vera vo Damask

117

118

81

Reil misijata da ja krunisa so uspeh i so èlba go o~ekuval ona to smetal deka e se slu~i

No kolku ova vleguvawe vo gradot se razlikuvalo od negoshyvite o~ekuvawa Pogoden so slepilo bespomoen ne znaej i kakva ute kazna bi moèla da go stigne i ma~en so grià na sovesta toj go pobaral domot na u~enikot Juda kade to vo samotija imal dovolno mo`nost da razmisluva i da se moli

Tri dena Pavle bil slep ldquoi ne jadee nitu pieerdquo Tie deshynovi na duevna agonija mu izgledale kako godini Pov torno i povtorno vo duevni maki se prisetuval na svoeto u~estvo vo sudeweto i kamenuvaweto na Stefana So uàs razmislushyval kolku mnogu skrivil to dozvolil so nego da zavladee omrazata i predrasudite na svetenicite duri i koga liceto na Stefana bilo osvetleno so nebesen sjaj Taèn i so skren duh Savle si spomnuval za toa kolkupati gi zatvo ral o~ite i uite pred najo~iglednite dokazi i neu morno baral da se progonuvaat onie to veruvaat vo Isusa Naza re anecot

Tie denovi gi pominal napolno osamen ispituvaj e se sebesi so ponizno srce

Izvesteni za celta na doa|aweto na Savle vo Damask vershynicite se plaele deka toj sega samo e se preprava za poleshysno da gi izmami Zatoa tie sega go odbegnuvale ne sakaj i da mu pokaàt nikakva qubov i so~uvstvo Savle ne sakal da gi povikuva na pomo neobratenite Evrei so koi imal namera da se soedini pri progonuvaweto na vernicite zato znael deka tie ne e sakaat nitu da slunat za ova negovo doìvuvawe Taka mu se ~inelo deka e lien od sekoe ~ove~ko so~uvstvo Edinstveno moèl da se nadeva na pomo od milostiviot Bog i nemu mu se obratil so skreno srce

Vo tekot na tie dolgi ~asovi to gi pominal sam so Boga Savle si spomnal za mnogu tekstovi od svetite spisi koi se od nesuvale na prvoto Hristovo doa|awe Vnimatelno go ispishy tu val prorotvoto spored se avaweto izostreno so osvedoshy~uvaweto to zavladealo sega so negovata dua Raz misluvaj i za smislata na tie prorotva bil iznenaden so svoeto po rashyneno sle pilo i so slepiloto na Evreite voop to to dovelo do otfrlawe na Isusa kako veten Mesija Na negoviot prosshyvetlen duh sega mu bilo s jasno Znael deka nekoganite predshyrasudi i neveruvawe mu go zatemnile duhovnoto rasuduvawe i go spre~ile vo Isusa Nazare anecot da go prepoznae pret kashyàniot Mesija

Koga celosno $ se predal na ubedlivata sila na Svetiot Duh Savle ja sfatil svojata zabluda i dalekuse`nite bara wa

119



82

na Bo`jiot zakon Toj koj bil gord farisej uveren deka pravi dobri dela sega se klawa pred Boga so poniznost i so ednoshystavnost na male~ko dete priznavaj i ja svojata nedostojshynost i potpiraj i se vo molitva na zaslugite na raspnatiot i voskresnat Spasitel Savle kopneel za celosna harmonija i zaednica so Otecot i Sinot i sakaj i od s srce da mu bide prosteno i da bide primen sesrdno se molel pred prestoshylot na milosta Tie molitvi na pokajaniot farisej ne bile napraz ni So silata na Bo`jata milost se preobrazile najshyskrienite misli i najdlabokite ~uvstva na negovoto srce a nego vite blagorodni osobini dole vo harmonija so ve~nite Bo`ji celi Hristos i negovata pravda za Savle stanale neto to vredi mnogu pove e od cel svet

Obratuvaweto na Pavle pretstavuva voshituva~ki dokaz za ~udotvornata mo na Svetiot Duh grenikot da go osvedo~i za negovata vina Do toga Savle navistina veruval deka Isus Nazare anecot ne go po~ituval Bo`jiot zakon i deka svoite u~enici gi u~el oti toj zakon e ukinat No otkako se obratil Savle uvidel deka Isus dool na svetot da go potvrdi zakonot na Otecot Bil uveren deka Isus e za~etnik na celokupniot evrejski obreden sistem Videl deka vo Hristovoto raspnushyvawe simbolite nale svoe ispolnuvawe i deka Isus gi ispolshynil prorotvata na Stariot zavet za Otkupitel na Izrael

Vo zapisot za obratuvaweto na Savle dadeni ni se va`ni na~ela to sekoga morame da gi imame na um Savle bil doveshyden neposredno vo Hristovo prisustvo Toj bil onoj na kogo Hristos mu odredil mone zna~ajna misija i koj e bide negov ldquoodbran sadrdquo No Gospod ne mu ja iznel naedna zada~ata to mu bila odredena Toj go zaprel na negoviot pat i go osvedo~il deka e grenik no koga Savle praal ldquo[to saka da pravamrdquo Spasitelot toj Evrein go povrzal so svojata crkva za tuka da doznae to saka Bog od nego

ûdesnata svetlina to ja osvetlila temninata na Savle bila Gospodovo delo no postoelo isto taka delo koe za nego morale da go izvrat u~enicite Hristos go zavril svoshyjot del shy mu dal otkrovenie i go osvedo~il a sega pokajnikot moèl da primi pouki od onie pred koi Bog stavil zada~a da ja irat negovata vistina

Dodeka Savle vo samotija vo domot na Juda prodolìl da se moli Gospod vo videnie mu se javil na eden u~enik vo Dashymask ldquopo ime Ananijardquo kaùvaj i mu deka Savle Tara necot se moli na Boga i deka mu e potrebna pomo ldquoStani i odi vo ulicata koja se vika Pravardquo mu naredil nebesniot vesnik ldquoi

120

121

83

pobaraj go vo ku ata na Juda ~ovekot od Tars nare~en Savle zato ete toj se moli I vide vo videnie ~ovek po ime Ananija kako vleguva kaj nego i gi polaga racete na nego za da progledardquo

Ananija odvaj moèl da im poveruva na zborovite na angelot zato nadaleku se rairile glasovi za ogor~enoto gonewe na svetite to go vrel Savle vo Erusalim Toj duri se osme lil da stavi prigovor ldquoGospode ~uv od mnozina za toj ~ovek kolku zlo im napravi na tvoite sveti vo Erusalim A tuka ima vlast od prvosvetenicite da gi vrze site koi go povikuvaat tvoeto imerdquo No zapovedta bila neodlo`na ldquoOdi zato toj ~ovek e moj izbran sad za da go izne se moeto ime pred neznabocite pred carevite i pred sinovite Izraelovirdquo

Pokoruvaj i mu se na nalogot na angelot Ananija go poshybaral ~ovekot koj do neodamna diel so zakana protiv site to veruvale vo Isusovoto ime i poloùvaj i race vrz glava ta na izma~eniot pokajnik rekol ldquoBrate Savle Gospod Isus koj ti se javi na patot po koj doa|ae me prati za da progle da i da se napolni so Svetiot Duhrdquo ldquoI vedna od negovite o~i padna neto kako lupa i toj progleda stana i bee krstenrdquo

Taka Isus go potvrdil avtoritetot na svojata organizishyrana crkva i Savleta go povrzal so svoite pretstavnici na zemjata Sega Hristos imal crkva kako svoj pretstavnik i pred nea postavil zada~a grenikot to se pokajal da go vodi po patot na ìvotot

Mnozina smetaat deka za svetlinata to ja primile i za is kustvata to gi steknale se odgovorni samo pred Hrista nezavisno od negovite priznati sledbenici na zemjata Isus e prijatel na grenicite i negovoto srce e trognato so nivnite stradawa Toj ja ima seta vlast na neboto i na zemjata No Hrisshytos gi uvaùva orudijata to gi namenil za prosvet luvawe i za spasuvawe na lu|eto Toj gi upatuva grenicite vo crkvata to ja napravil kanal ili propovednik na svet linata za svetot

Koga na Savle srede negovata teka zaslepenost so zablushydata i so predrasudite mu se otkril Hristos kogo to toj do toga go progonuval pokajnikot bil povrzan direktno so crkshyvata koja e dol`na da bide svetlina na svetot Vo ovoj slu~aj Ana nija go pretstavuval Hrista a isto taka i negovite slugi na zemjata koi se postaveni da rabotat namesto nego Namesto Hrista Ananija gi doprel o~ite na Savle za da progle daat Namesto Hrista Ananija gi stavil svoite race na nego i dodeka se molel vo Hristovo ime Savle primil dar shy Svetiot Duh Seto toa e storeno vo Hristovo ime i so Hristov avtoritet Hristos e izvor a crkvata sluì samo kako kanal sprovodnik

122


84

13

DENOVI NA PODGOTOVKA


Otkako se krstil Pavle go prekinal postot i ostanal ldquoneshykolku dena so u~enicite to bea vo Damask I vedna po~na da go navestuva Hrista po sinagogite velej i deka Toj e Bo`ji Sinrdquo Smelo i bestrano tvrdel deka Isus Nazare anecot e dolgo o~ekuvaniot Mesija koj ldquoumre za naite grevovi spored Pismoto bee pogreban i voskresna na tretiot denrdquo a potoa im se javil na dvanaesettemina i na drugite ldquoA najshyposlerdquo dodava Pavle ldquomi se javi i mene kako na nedonos~erdquo (1 Korin anite 15348) Negovite dokazi od prorotvata bile tolku ubedlivi a negovite napori tolku o~igledno poshymognuvani od Bo`jata sila to Evreite bile zbuneti i ne moèle da mu odgovorat

Vesta za obratuvaweto na Pavle predizvikala golemo izneshynaduvawe me|u Evreite Onoj koj pool vo Damask ldquoso vlast i zada~a od prvosveteniciterdquo (Dela 2612) da gi zatvo ra i da gi progonuva vernicite sega go propoveda evangelieto za rasshypnatiot i voskresnatiot Spasitel hrabrej i gi u~eni cite i postojano priveduvaj i novi obratenici kon verata na koja nekoga tolku ogor~eno $ se protivel

Pavle porano bil poznat kako ognen pobornik za evrejshyskata vera i neumoren progonuva~ na Isusovite sled benici Hrabar nezavisen i istraen toj bil ~ovek na kogo talentite i obrazovanieto mu ovozmoùvale da izvruva re~isi sekoja dol`nost Moèl da rasprava sluèj i se so neobi~no jasni misli so svojot razoren sarkazam svojot protivnik go ostaval vo nepovolna svetlina Sega Evreite videle kako toj mlad ~ovek so golema idnina se soedi nuva so onie koi nekoga gi progonuval i kako bestrano propo veda vo Isusovo ime

Koga eden general e zagine vo nekoja bitka shy toa e zaguba za negovata vojska no negovata smrt ne ja zgolemuva silata na

124

85

negovite neprijateli Me|utoa koga eden istaknat ~ovek e premine na protivni~kata strana toga poranenata strana pretrpuva zaguba no onie na koi im pristapil se vo golemo predimstvo Gospod lesno moèl da go ubie Savle Taranecot na negoviot pat kon Damask i progonuva~kata sila so toa mnogu bi zagubila No Bog vo svoeto providenie ne samo to mu go potedil ivotot na Savle tuku i go preobratil prefrlaj i na toj na~in eden od izvonrednite pobornici od neprijatel skata strana shy na Hristova strana Re~it govornik i strog kriti~ar Pavle so svojata nepoko leblivost i neskrotliva hrabrost gi imal tokmu onie osobi ni to $ bile neophodni na crkvata

Koga Pavle po~nal da go propoveda Hrista vo Damask site to go sluale bile iznenadeni i velele ldquoNe e li ovoj onoj koj vo Erusalim gi istrebuvae onie koi go izgovaraa ova ime i zar ne dojde vamu za da gi povede vrzani pred prvo sveshyteniciterdquo Pavle tvrdel deka promenata na verata kaj nego ne e posledica na nekoja nabrzina donesena odluka ili fanashytizam tuku e predizvikana so nepobitni dokazi Izlo uvaj i go evangelieto Pavle se trudel da gi objasni proro tvata koi o~igledno se povrzani so prvoto Hristovo doa|awe Toj uvershylivo dokaùval deka tie prorotva bukvalno se ispolnile vo Isusa Nazare anecot Temel na negovata vera pretstavushyvala najsigurnata proro~ka Re~

Dodeka svoite iznenadeni sluateli gi povikuval ldquoda se pokaat i da se obratat kon Boga vrej i dela dostojni za poshykajanierdquo (Dela 2620) Pavle ldquobee s posilen i gi zbunuvae Evreite koi iveeja vo Damask dokaùvaj i deka ovoj e Hrisshytosrdquo No srcata na mnozina se stvrdnale i ne ja prifatile neshygovata poraka i nivnoto ~udewe vo vrska so negovoto preoshybratuvawe nabrgu se pretvorilo vo ogor~ena omra za sli~na na onaa to ja neguvale i sprema Isusa

Otporot se razgorel tolku èstoko to na Pavle ne mu bilo dozvoleno da ja prodolì rabotata vo Damask Eden nebeshysen vesnik mu naredil da go naputi toa mesto za izvesno vreme i toj zaminal ldquovo Arabijardquo (Galatite 117) kade to naol sishygurno pribeìte

Tuka vo samotijata na pustinata Pavle imal dosta vreme za spokojno razmisluvawe i prou~uvawe Mirno razmisluval za svoeto minato i temelno se preobratil Go baral Boga so seto srce i nemal mir dodeka ne se osvedo~il oti negovoto poshykajanie navistina e primeno i deka grevot mu e prosten Sashykal da se osvedo~i deka Isus e bide so nego vo negovata idna

125

ДЕНОВИ НА ПОДГОТОВКА


86

slu`ba Ja is~istil svojata dua od predrasudite i tradicishyite koi do toga bile presudni za negoviot ivot i gi primil upatstvata upateni direktno od Izvorot na vistinata Li~no Isus odrùval duhovna vrska so nego i go zacvrstil vo verata nadaruvaj i go bogato so mudrost i blagost

Koga ~ove~kiot um e vospostavi duhovna vrska so Bo`jiot Duh shy ograni~enoto so neograni~enoto shy ne moè da se proceni vo kolkava mera ova dejstvuva vrz celokupnoto sutestvo shy vrz duhot duata i teloto na ~ovekot Vo taa povrzanost se nao|a najvozvienoto obrazovanie Toa e boèstvena metoda za razshyvivawe na ~ove~kite sposobnosti ldquoSloì se so negordquo (Knigata za Jov 2421) shy toa e negova poraka upatena do ~ove~kiot rod

Sve~enata dol`nost to mu e doverena na Pavle pri negoshyviot razgovor so Ananija s pove e mu ja pritiskala duata Oyvivaj i se na zborovite ldquoBrate Savle progledajrdquo Pavle prvpat poglednal vo liceto na toj poboèn ~ovek Ananija inspiriran so Svetiot Duh rekol ldquoBog na naite tatkovci odnapred te opredeli da ja poznae negovata volja da go vidi Pravednikot i da go ~ue glasot od negovata usta zato e mu bide svedok pred site lu|e za ona to si videl i ~ul A to se dvoumi sega Stani i krsti se i izmij se od svoite grevovi povikuvaj i go Gospodovoto imerdquo (Dela 2214shy16)

Tie zborovi direktno bile soobrazeni so zborovite na Isusa koj mu rekol na Savle koga go zaprel na patot kon Damask ldquoTi se javiv za da te nazna~am za sluga i za svedok kako za ova to go vide taka i za ona vo koe e ti se objavam izba vuvaj i te od lu|eto i od narodite kaj koi te pra am za da im gi otvori o~ite da se odvratat od temninata kon svet linata od satanshyska ta vlast kon Boga za da primat pro tavawe na grevovite i nasledstvo me|u osvetenite preku vera vo menerdquo (Dela 2616shy18)

Razmisluvaj i dlaboko za toa Pavle s pojasno ja sfa al smislata na povikot ldquoPreku Bo`jata volja povikan apostol na Isusa Hristardquo Nemu povikot ne mu bil upaten ldquonitu od lu|e nitu so posredstvo na ~ovek tuku preku Isusa Hrista i Bog Otecotrdquo (1 Korin anite 11 Galatite 11) Goleminata na deloto to bilo postaveno pred nego go navela sovesno da gi prou~uva svetite spisi za da moè da go propoveda evangeshylieto ldquone so govorni~ka mudrost shy za Hristoviot krst da ne go zagubi svoeto zna~ewerdquo ldquotuku vo projava na Duhot i silatardquo za verata na site onie to e ja ~ujat da ne ldquopo~iva vrz ~ove~ka mudrost tuku vrz Bo`ja silardquo (1 Korin anite 117 245)

Prou~uvaj i gi svetite spisi Pavle uvidel deka vo tekot na vekovite nemalo ldquomnogu mudri po telo nemae mnogu silni

126

127

87

nitu mnogu od blagoroden rod no Bog go izbra ona to e beshyzumno vo svetot za da gi posrami mudrite ona to e nemo no vo svetot Bog go izbra za da gi posrami silnite i ona to e nito`no to e prezreno vo svetot i ona to se smeta za nito Bog go izbra za da go poniti ona to e neto za da ne moè nitu eden da se fali pred Bogardquo (1 Korin anite 126shy29) I nabquduvaj i ja taka mudrosta na ovoj svet vo svetlinata na krstot Pavle reil da ne misli oti znae neto drugo ldquoosven Isusa Hrista i toa raspnatiotrdquo (1 Korin anite 22)

Vo tekot na celata svoja podocne`na slu`ba Pavle niko ga ne go zagubil od vid Izvorot na svojata mudrost i sila Eve to kaùva toj po mnogu godini ldquoZa mene Hristos e ivotrdquo i pak kaùva ldquoSmetam deka s e zaguba vo odnos na prevos hodnoto poznavawe na mojot Gospod Isus Hristos zaradi kogo zagubiv s samo da go pridobijam Hrista i da se najdam vo nego bez svojata pravednost koja doa|a od zako not tuku po pravednosta koja doa|a preku verata vo Hrista pravednosta koja e od Boga vrz osnova na vera za da go pozna vam nego i silata na negovo to voskrsenie i u~estvoto vo negovite stradawardquo (Filipjanite 121 38shy10)

Od Arabija kaùva Pavle ldquopak se vrativ vo Damaskrdquo i ldquosloshybodno go propovedav Isusovoto imerdquo (Galatite 117) Bidej i ne moèle da $ preodoleat na mudrosta na negovite dokazi ldquoEvreshyite skovaa zagovor za da go ubijatrdquo Gradskite porti vnimatelno gi ~uvale i dewe i no e za da mu se onevoz moì begstvo Toa u~eshynicite gi navelo sesrdno da go pobaraat Boga Najposle ldquogo zeshydoa i vo konica go prefrlija no e preku yidotrdquo (Dela 92325)

Po svoeto begstvo od Damask Pavle zaminal vo Erusa lim Od negovoto preobratuvawe pominale okolu tri godini Glavna cel na negovoto doa|awe bila kako samiot to kaàl podocna da go ldquovidi Petarrdquo (Galatite 118) Doa|aj i vo gradot vo koj nekoga bil poznat kako Savle progonuva~ ldquose obiduvae da im se pridruì na u~enicite no site se plaea od nego zato ne veruvaa deka e u~enikrdquo Im bilo teko da poveruvaat oti eden tolku zakoraven farisej ~ovek koj tolku se trudel da ja uniti crkvata moè da stane iskren Hristov sledbenik ldquoToga Varnava go zede i go odvede kaj apostolite im raskaà deka na patot go videl Gospoda deka mu zboruval i deka vo Dashymask propovedal smelo vo Isusovo imerdquo

Koga slunale za toa u~enicite go primile vo svoite reshydovi Nabrgu imale izobilni dokazi za iskrenosta na nego vite hristijanski pobudi Kako apostol na neznabocite sega se nao|al vo gradot vo koj iveele mnogu negovi neko gani istoshy

128

129



88

mislenici Toj sakal na tie evrejski voda~i da im gi objasni prorotvata za Mesija to se ispolnile so doa|aweto na Spasitelot Pavle bil uveren deka tie u~iteli vo Izrael so koi nekoga mnogu dobro se sloùval se isto tolku iskreni i ~esni kolku i toj No pogreno go procenil duhot na svoite evrejski bra a i gorko se razo~aral vo nade`ta deka brgu e gi preobrati Iako Pavle ldquozboruvae smelo vo imeto na Gosshypoda i se prepirae so Grciterdquo onie to se nao|ale na ~elo na evrejskata crkva ne poveruvale tuku ldquonastojuvaa da go ubishyjatrdquo Negovoto srce se ispolnilo so taga Rado bi go dal svojot ìvot koga so toa bi moèl nekogo da go upati na vistinata Se sramuval pri pomislata na svoeto aktivno u~estvuvawe vo ma~eni~kata smrt na Stefana So èlba da ja izbrie damshykata to e frlena so la`noto obvinuvawe Pavle sega nastojushyval da ja dokaè vistinata za koja Stefan go dal svojot ivot

Zagrièn poradi onie koi ne sakale da veruvaat Pavle kako samiot to kaùva podocna se molel vo hramot i pred nego se pojavil nebesen vesnik koj mu rekol ldquoPobrzaj i izlezi brgu od Erusalim zato nema da go primat tvoeto svedotvo za menerdquo (Dela 2218)

Pavle imal elba da ostane vo Erusalim kade to moèl da se soo~i so protivnicite Mu se ~inelo deka begstvoto bi zna~elo malodunost vo sporedba so o~ekuvaweto nekoi upor ni Evrei da gi osvedo~i vo vistinitosta na evangelskata poraka duri i ako toa bi go platil so ivo tot Zatoa odgovoshyril ldquoGospode tie znaat deka jas gi zatvorav i gi tepav po sinashygogite onie koi veruvaa vo tebe i koga se prolevae krvta na tvojot svedok Stefan i jas stoev tamu odobruvav i gi ~uvav oblekite na onie to go ubivaardquo No ne bila Bo`ja namera neshygoviot sluga bez potreba da go izloùva svojot ivot na opasshynost i nebesniot vesnik mu odgovoril ldquoOdi zato e te prashytam daleku me|u neznabociterdquo (Dela 2219shy21)

Doznavaj i za taa vizija bra ata go zabrzale Pavlovoto tajno begstvo od Erusalim od strav da ne bide ubien i ldquogo odveshydoa vo Cezareja a ottamu go ispratija vo Tarsrdquo Zami nuvaweto na Pavle za izvesno vreme go stivnalo èstokoto protivewe na Evreite i crkvata imala eden miren period koga zna~itelno se zgolemil brojot na vernicite

130

89

14

ÔVEKOT KOJ JA BARAL VISTINATA

Ovaa glava e zasovana na tekstot od knigata Dela 932 do 1118

Vo tekot na svojata slu`ba apostol Petar gi posetil vershynicite vo Lida Tamu go iscelil Eneja koj bil paraliziran i osum godini vrzan za postela ldquoeumlEnej Isus Hristos te isceshyluvarsquo rekol apostolot eumlstani i opai sersquo I toj vedna stana I go vidoa site ìteli vo Lida i vo [aron i mu se obratija na Gospodardquo

Vo Jopa mesto nedaleku od Lida ìveela èna po ime Tashyvita koja poradi svoite dobri dela bila mone omilena Taa bila dostojna u~eni~ka na Isusa a ivotot $ bil ispol net so dobro~instva Znaela komu mu bila potrebna udobna obleka a komu qubov i so~uvstvo i rado im sluèla na siro ma site i nesre nite Nejzinite veti prsti bile mnogu poaktivni od nejziniot jazik

ldquoVo tie denovi se razbole i umrerdquo Vernicite na crkvata vo Jopa ja sfatile svojata golema zaguba i koga slunale deka Petar se nao|a vo Lida tie pratile vesnici molej i go da ne poàli trud da dojde i do niv ldquoA Petar stana i trgna so niv Koga dojde go odvedoa vo gornata soba i mu pristapija site vdovici lelekaj i i pokaùvaj i mu gi tunikite i oblekite to gi pravee Srna dodeka bee so nivrdquo Imaj i go predvid po`rtvuvaniot ivot na Tavita ne e ~udo to tie ja alele i to nivnite topli solzi pa|ale na nejzinoto bezìvotno telo

Srceto na apostolot bilo trognato od somilost koga ja vishydel nivnata àlost Toga baraj i rasplakanite prija telki da izlezat od sobata Petar kleknal na kolena i sesrdno mu se pomolil na Boga na pokojni~kata da $ gi vrati zdravjeto i ìvotot Svrtuvaj i se kon mrtvoto telo toj rekol ldquoTavita stanirdquo Tavita bila od golema polza za crkvata i Bog videl deka e dobro da ja vrati od dràvata na neprijatelot za nejzishynite sposobnosti i nejzinata trudoqubivost i ponatamu da im

132


90

bidat na blagoslov na drugite i so taa manifestacija na neshygovata sila da se zasili Hristovata crkva

Dodeka Petar ute bil vo Jopa dobil boèstven povik poshyrakata na evangelieto da mu ja odnese i na Kornelij koj iveel vo Cezareja

Kornelij bil rimski kapetan Bil bogat i od blagorodnishy~ko poteklo i zazemal doverliva i po~esna polo`ba Neznashyboèc po ra|awe po vospituvawe i obrazovanie blagodarenie na svojot kontakt so Evreite toj se zdobil so soznanie za Boga i mu se molel so seto srce pokaùvaj i ja so soàluvawe kon siromasite iskrenosta na svojata vera Bil nadaleku pro~uen po svojata dare`livost i so svojot praveden ìvot steknal dobar glas i me|u Evreite i me|u neznabocite Negovoto vlishyjanie pretstavuvalo golem blagoslov za site so koi doa|al vo dopir Vo vdahnovenite zapisi za nego se kaùva deka ldquoso siot svoj dom bee posveten i bogobojazliv mu davae mnogu mishylostina na narodot i postojano mu se molee na Bogardquo

Veruvaj i vo Boga kako Tvorec na neboto i zemjata Korshynelij go po~ituval go priznaval negoviot avtoritet i baral negov sovet vo site ìvotni okolnosti Mu bil veren na Jeshyhova vo domaniot ivot i na svojata slu`bena dol`nost Mu podignal oltar na Gospoda vo svojot dom zato ne se osmelushyval bez Bo`ja pomo da pristapuva kon ostvaruvawe na svoite planovi i kon vrewe na doverenite odgovornosti

Iako veruval vo prorotvata i go o~ekuval doa|aweto na Mesija Kornelij sepak ne znael za evangelieto onaka kako to se otkrivalo toa vo Hristoviot ivot i smrt Toj ne bil pripadnik na evrejskata crkva i rabinite nego go gledale kako neznaboèc i ne~ist ~ovek No istiot onoj svet Straàr koj za Avrama rekol ldquogo znam toj ~ovekrdquo go znael i Kornelija i mu pratil vesnik neposredno od neboto

Angelot mu se prikaàl na Kornelija dodeka bil na moshylitva Sluaj i kako nekoj go oslovuva po ime kapetanot se uplail no sfa aj i deka vesnikot doa|a od Boga shy sepak praal ldquo[to e Gospoderdquo ldquoTvoite molitvi i tvoite milosshytinirdquo rekol angelot ldquose vozdignaa do Bogardquo ldquoA sega prati lu|e vo Jopa i povikaj go Simona nare~en Petar Toj prestoshyjuva kaj nekoj koàr Simon ~ija ku a e kraj moretordquo

Izri~nosta na ovie upatstva vo koi e nazna~eno duri i zanimaweto na ~ovekot kaj kogo se nao|al Petar pokaùva deka Neboto ja znae istorijata i postapkite na lu|eto vo site ìvotni okolnosti Na Boga to~no mu e poznato iskus tvoto i

133

134

91

rabotata na skromnite rabotnici isto taka kako i na carot na prestolot

ldquoPrati lu|e vo Jopa i povikaj go Simonardquo Taka Bog pokaàl kolku mnogu go ceni propovedaweto na evangelieto i svojata organizirana crkva Na angelot ne mu bil daden nalog da kaè s to treba kapetanot da znae za Hrista i za negovata smrt na krstot Spored Bo`jiot plan istorijata na raspnatiot i vosshykresnat Spasitel na Kornelij trebalo da mu ja iznese ~ovek podloèn na isti slabosti i iskuenija kako nego

Za svoi pretstavnici me|u lu|eto Bog ne gi bira angelite koi nikoga ne padnale tuku ~ove~ki sutestva so isti ~uvstva i sklonosti kako i onie koi treba da gi spasuvaat Hristos se voznel vo ~ove~ka priroda za da moè da dopre do lu|eto Na svetot mu bil potreben Spasitel so boèstvenoshy~ove~ka priroda za da mu donese spasenie A sega na lu|eto im e doverena sveta zada~a ldquoHristovoto bogatstvo koe ne moè celosno da se sfatirdquo (Efescite 38) da mu go objavat na svoite bli`ni

Vo svojata mudrost Gospod lu|eto to ja baraat vistinata gi povrzuva so nivnite najbliski koi ja poznavaat vistinata Bo`ji plan e onie to primile svetlina istata da im ja preneshysuvaat na svoite bli`ni koi ute se nao|aat vo temnina Lu|eshy to crpej i ja svojata delotvornost od golemiot Izvor na mushydrosta stanuvaat orudie i delotvorna sila so ~ija pomo evanshygelieto vri vlijanie to gi preobrazuva duata i srceto

Kornelij so radost go poslual upatstvoto to go dobil vo vizijata Koga angelot si zaminal kapetanot ldquovikna dvajca svoi slugi i eden poboèn vojnik od onie koi bea postojano pokraj nego i otkako im kaà s gi prati vo Jopardquo

Vo toa vreme Petar se nao|al na gorniot kat na ku ata i se molel na Boga vo svojata soba i kako to ~itame pona tamu bibliski zapis za toa toj ldquoogladne i posaka da jade i dodeka mu prigotvuvaa jadewe toj padna vo zanesrdquo Gladot to go po~uvstvuval Petar ne bil predizvikan samo od potrebata za fizi~ka hrana Koga od gornata soba ja pogled nal Jopa i okoshylinata sli~no na glad go opfatila nepreo doliva èlba za spasenie na svoite sonarodnici Po~uv stvuval dlabok kopne` da im ukaè na prorotvata na sveti te spisi to se odnesushyvaat na Hristovoto stradawe i na negovata smrt

Petar vo vizija ldquovide otvoreno nebo i neto kako golemo platno vrzano za ~etirite kraita kako se sputa na zemshyjata Vo nego bea site ~etirino`ni ìvotni divi yverovi

135

ЧОВЕКОТ КОЈ ЈА БАРАЛ ВИСТИНАТА


92

zemni laza~i i nebesni ptici I eden glas mu re~e eumlStani Peshytre koli i jadirsquo A Petar re~e eumlNikako Gospode zato ute niko ga ne sum jal neto pogano i ne~istorsquo A glasot povtorno mu se javi eumlOna to Bog go is~istil ti ne narekuvaj go poshyganorsquo Toa se slu~i tripati i platnoto pak se krena na nebordquo

Ovaa vizija za Petar pretstavuvala i ukor i upatstvo Taa mu ja otkrila Bo`jata namera shy so Hristovata smrt i neznabocite moàt da stanat sonaslednici so Evreite vo blagoslovite na spasenieto Do toga nitu eden u~enik ne im go propovedal evangelieto na neznabocite Vo nivnoto sfa awe s ute postoel yid na me|usebna podelba koj zasekoga e urnat so Hristovata smrt i nivnata rabota glav no bila ograni~ena na Evreite zato smetale deka neznabo cite se isklu~eni od blagoslovite ponudeni so evangelieto So ova Gospod sakal da go pou~i Petar deka boèstveniot plan na spasenieto go opfa a cel svet

Mnogu neznaboci so interes ja sluale propovedta na Pe tar i na drugite apostoli i mnozina od takanare~enite gr~ki Evrei stanale vernici vo Hrista no preobratuvaweto na Kornelij trebalo da bide prvo od zna~ajnite preobratushyvawa me|u neznabocite

Nastapilo vreme Hristovata crkva da vleze vo potpolno noshyva faza od rabotata i da se otvori vratata koja mnogu preobra shyteni Evrei ja zatvorile pred neznabocite A neznaboshycite koi go prifatile evangelieto i bez da bidat obreàni zadolìtelno trebalo da bidat smetani kako potpolno ramnoshypravni so u~enicite od evrejsko poteklo

Kolku gri`livo rabotel Gospod za da se sovladaat predrashysudite kon neznabocite koi blagodarenie na evrej skoto vospitanie bile tolku cvrsto vkoreneti i vo duata na Peshytar So vizijata za platnoto i so ona to se nao|alo vo nego Gospod nastojuval duata na apostolot da ja oslobodi od sishyte predrasudi i da go pou~i na zna~ajnata vistina deka Neshyboto ne pravi nikakva razlika me|u lu|eto deka Evreite i nez nabocite ednakvo se dragoceni pred Boga i deka preku Hrista i neznabocite moàt da stanat u~esnici vo blagoshyslovite i predimstvata na evangelieto

Dodeka Petar razmisluval za zna~eweto na vizijata lu|eto to gi pratil Kornelij pristignale vo Jopa i se zaprele tokmu pred vratata na negovata ku a Toga Duhot mu rekol ldquoEve te baraat trojca maì stani slezi dolu i odi so niv bez nikakvo somnenie zato jas gi prativrdquo

136

137

93

Ovaa zapoved za Petar bila mnogu teka no iako se koleshybal na sekoj ~ekor sepak ja prifatil dol`nosta to mu bila doverena ldquoToga Petar sleze kaj lu|eto i re~e eumlEve jas sum onoj to go barate Zoto dojdovtersquordquo Tie mu ja iznele neobi~shynata zada~a to im bila doverena velej i ldquoStotnikot Korshynelij shy ~ovek praveden i bogobojazliv posvedo~en od celiot evrejski narod primi zapoved od svet angel da te povika vo svojot dom i da ~ue zborovi od teberdquo

Prifa aj i go nalogot to pred malku go primil od Boga apostolot vetil deka e pojde so niv Slednoto utro se upashytil vo Cezareja vo pridru`ba na estmina svoi bra a Tie trebalo da bidat svedoci za s to e kaè ili e stori Peshytar pri posetata na neznabocite zato znael deka e bide povikan da dade smetka poradi tolku o~iglednite povredi na evrejskoto u~ewe

Koga Petar stapnal vo ku ata na neznaboècot Kornelij go pre~ekal ne samo kako obi~en posetitel tuku kako onoj to go pra a Neboto to go pra a li~no Bog Obi~aj na istok bil privrzanicite da se poklonat pred knezot ili pred nekoj drug velikodostojnik a decata se poklonuvale pred svoite roditeli Me|utoa Kornelij proniknat so po~it kon onoj kogo sam Bog go pratil da go pou~i padnal pred nozete na apostolot i mu se poklonil Petar bil v~udoviden Go podig nal kapetanot i mu rekol ldquoStani I jas sum samo ~ovekrdquo

Koga vesnicite na Kornelij si zaminale za da ja izvrat zada~ata kapetanot ldquogi o~ekuvae i gi bee povikal svoite rodnini i bliski prijatelirdquo i tie da go slunat propove daweto na evangelieto Koga Petar pristignal zatekol golema grupa sobrani koi elno ~ekale da gi slunat nego vite zborovi Peshytar na sobranite prvo im zboruval za evrej skoto religiozno i optestveno ureduvawe naglasuvaj i go faktot deka Evreite go smetaat za protivzakonito da se druàt so neznabocite i deka toa pretstavuva povreda na nivnite ceremonijalni proshypisi ldquoVie znaeterdquo rekol toj ldquodeka na Evrein ne mu e dozvoshyleno da se druì so ~ovek tu|inec i da doa|a kaj nego No mene Bog mi kaà nikogo da ne go nareku vam pogan ili ne~ist Zashytoa dojdov bez protivewerdquo

Toga Kornelij mu go raskaàl svoeto iskustvo i s to mu rekol angelot dodavaj i na kraj ldquoI vedna prativ da te povikaat a ti arno stori to dojde Sega tuka site sme pred Boga za da ~ueme to s Gospod ti zapovedalrdquo

138



94

Pri toa Petar rekol ldquoNavistina gledam deka Bog ne e nashyklonet kon nikogo tuku kaj sekoj narod nemu mu e mil onoj koj ima strahopo~it sprema negordquo

Toga na taa grupa vnimatelni sluateli apostolot $ ja propovedal vistinata za Hrista shy za negoviot ivot za negovi te ~udotvorni dela za predavstvoto to mu bilo storeno za rasshypetieto voskresenieto i voznesenieto za nego voto delo na neboto vo uloga na pretstavnik i zastapnik na ~ovekot Koga na prisutnite im ukaàl na Isusa kako edinstvena nade` za grenicite Petar i samiot pocelosno ja sfatil smislata na vizijata to mu bila dadena i negovoto srce gorelo so silata na vistinata to ja iznesuval

Odnenade` izlagaweto bilo prekinato so izlevawe na Sveshytiot Duh ldquoDodeka Petar s ute gi zboruvae ovie zborovi Svetiot Duh sleze na site koi go sluaa govorot i se za~udija obreànite vernici koi dojdoa so Petar to i na neznaboshyci te se izlea darot shy Svetiot Duh zato gi ~uja kako zborushyvaat vo jazici i go veli~aat Bogardquo

ldquoToga Petar re~e eumlMoè li nekoj da im zabrani da se krstat so voda ovie to go primija Svetiot Duh kako i niersquo I im zapoveda da se krstat vo imeto na Isusa Hristardquo

Taka evangelieto im e odneseno i na onie koi bile stranci i dojdenci i gi pretvorilo vo sogra|ani na svetite i vo ~lenovi na Bo`jeto semejstvo Obratuvaweto na Korne lija i na ne goshyvo to semejstvo pretstavuvalo prvina od etvata to treba da bide sobrana Preku ~lenovite na toa doma in stvo izvreno e dalekuse`no delo na milosta vo toj nezna boè~ki grad

I deneska Gospod bara dui i me|u golemite na zemjata isto kako i me|u male~kite Ima mnogu lu|e sli~ni na Korneshylija koi Gospod saka da gi povrze so svoeto delo na zemjata Niv nite simpatii se na strana na Bo`jiot narod no cvrsto gi draàt vrskite to gi povrzuvaat so ovoj svet Nim im e potrebna moralna hrabrost za da zastanat na Hristova strana Neophodno e da se vloàt posebni napori zaradi tie dui koi se vo golema opasnost poradi dol`nosta to ja vrat vo dru tvoto vo koe se dviàt

Bog povikuva sesrdni i ponizni rabotnici koi e im go odnesat evangelieto i na pripadnicite na viite optes tveni sloevi Nie moème da o~ekuvame vistinski ~uda na vistinshysko preobratuvawe kakvi to ute ne sme doìveale I najshygolemite lu|e na ovoj svet ne se nadvor od dosegot na ~udes nata Bo`ja sila Ako Bo`jite slugi koi sorabotuvaat so Boga gi

139

140

95

iskoristat mo`nostite to im se davaat izvru vaj i ja svoshyjata dol`nost hrabro i verno Bog e gi preobrati onie to se nao|aat na odgovorni polo`bi shy obrazovanite i vlijatelnite lu|e Blagodarenie na silata na Svetiot Duh mnozina e gi prifatat boèstvenite na~ela Prifa aj i ja vistinata tie vo Bo`jite race e stanat pogodno orudie za pre nesuvawe i za natamono irewe na svetlinata Tie e ~uvstvuvaat posebna obvrska kon duite na ovoj ~esto zane maren optestven sloj Vremeto i parite e bidat posveteni na Gospodovoto delo a crkvata e stane podelo tvorna i posilna

Bidej i Kornelij iveel spored upatstvata to gi dobil Bog taka gi naso~il nastanite za da mu dadat ute pogolemi vistini Vesnik od nebesnite dvorovi mu bil praten i na toj rimski kapetan i na apostol Petar s so cel Kornelij da dojde vo dopir so ~ovekot koj moèl da go dovede do pogo lema svetlina

Vo svetot ima golem broj lu|e koi se mnogu poblizu do Bo`jeto carstvo otkolku to pretpostavuvame nie Vo ovoj mra~en green svet Gospod ima mnogu dragoceni dui na koi e im prati svoi vesnici Na site strani s ute ima lu|e koi e zastanat na Hristova strana Mnozina e znaat da ja cenat boèstvenata mudrost pove e od kakva bilo zemna korist i e stanat verni nositeli na fakelot na boèstve nata svetshylina Privle~eni od Hristovata qubov tie e moàt i drugi da privle~at i da dovedat kaj nego

Koga bra ata vo Judeja slunale oti Petar vlegol vo ku a na neznaboèc i tamu im propovedal na sobranite bile izneshynadeni i navredeni Tie se plaele deka takvata postapka to se smetala za pre~ekoruvawe na dozvolenoto bi moèla da ima porazno dejstvo vrz negovoto u~ewe Potoa koga prvpat se sretnale so Petar go pre~ekale so strog ukor velej i ldquoVleze pri neobrezani lu|e i jadee so nivrdquo

Petar im go iznel celiot nastan Im go raskaàl svoeto iskustvo vo vrska so dobienata vizija so koja e predupreden da ne se osvrnuva ve e na ceremonijalnata razlika me|u obre zanite i neobrezanite nitu neznabocite da gi smeta za ne ~isti Im zboruval za nalogot primen od neboto da odi kaj nez nabocite potoa za doa|aweto na vesnicite na kapetanot za svojot pat vo Cezareja i za sredbata so Kornelija Im ja iznel sodrìnata na svojot razgovor so kapetanot vo koj toj mu zboruval za svojata vizija vo koja mu e zapovedano da prati lu|e po Petar

Preraskaùvaj i go ova svoe iskustvo Petar istaknal ldquoI koga po~nav da zboruvam Svetiot Duh sleze na niv kako i

141



96

na nas vo po~etokot Toga se setiv na Gospodovite zborovi eumlJovan krtavae so voda a vie e bidete krsteni so Svetiot Duh I taka ako Bog im dade ist dar koga poveruvaa vo Gosshypoda Isusa Hrista kako i nam koj sum jas da moàm da mu go zabranam toa na Bogardquo

Koga go slunale seto ova bra ata zamolknale Uvereni deka postapkata na Petar pretstavuva neposredno ispolnuva we na Bo`jiot plan i deka nivnite predrasudi i podelbi se nashypolno tu|i na duhot na evangelieto tie go slavele Boga ldquoZna~i Bog im dade i na neznabocite pokajanie za ìvotrdquo

Taka bez polemika i bez borba bile soboreni predra sudite a na podelbata vkoreneta so vekovniot sistem $ e staven kraj I taka otvoren e patot za propovedawe na evange lieto me|u neznabocite

142

97

15

IZBAVEN OD ZATVOR


ldquoVo toa vreme carot Irod po~na da im napakostuva na onie koi $ pripa|aa na crkvatardquo

Vlasta vo Judeja vo toa vreme se nao|ala vo racete na Irod Agripa vazalen privrzanik na rimskiot imperator Klaudij Irod isto taka vrel dol`nost na guverner na Judeja Toj se prepraval deka e preobraten na evrejskata vera i nadvoreno mone revnosno se pridrùval kon obredite na evrejskiot zashykon Sakaj i da se zdobie so naklonost od Evreite i nadevaj i se deka so toa e si obezbedi cvrsti pozi cii i po~esti toj im izleguval vo presret na nivnite elbi progonuvaj i ja Hrisshytovata vera konfiskuvaj i gi ku ite i imotot na vernicite i zatvoraj i gi vode~kite lu|e vo crkvata Toj Jovanoviot brat Jakov go zatvoril i mu naredil na xelatot da go pogubi so me~ kako eden drug Irod vo svoe vreme to naredil da mu se prese~e glavata na Jovan Krstitelot Gledaj i deka Evreite se mone zadovolni so ova toj go zatvoril i Petar

Tie yverstva se vreni tokmu vo vremeto na praznikot Pas ha Dodeka go proslavuvale svoeto osloboduvawe od Egishypet i navidum mone revnosni za Bo`jiot zakon Evreite istoshyvremeno prestapuvale sekoe na~elo na toj zakon progonuvaj i i ubivaj i gi onie koi veruvale vo Hrista

Smrtta na Jakova predizvikala golema àlost i v~udo vishydenost me|u vernicite Koga Petar bil zatvoren cela crkva bila vo post i molitva

Evreite otvoreno go poddrùvale Iroda poradi ubis tvoto na Jakova iako nekoi bile nezadovolni so na~inot na koj bilo izvreno tvrdej i deka javnoto pogubuvawe posil no bi gi zaplailo vernicite i onie to im bile nakloneti Zatoa Irod go drèl Petar pod posebna straà vo zatvor imaj i namera ute pove e da im ugodi na Evreite so toa to e go

144


98

pogubi na javno mesto Me|utoa nekoi zabele ale deka vo inshyteres na optata sigurnost ne e prepora ~livo pogubu vaweto na ovoj ognen apostol da se izvri javno pred celiot narod koj toga bil sobran vo Erusalim Se plaele deka mnozina e se soàlat koga e vidat kako eden tolku star ~ovek izvedushyvaat na gubilite Svetenicite i stareinite isto taka se plaele deka Petar bi moèl da upati eden od onie silni povici koi tolku ~esto lu|eto gi naveduvale da go prou~uvaat Isusoviot ivot i karakter shy od povikot to tie so site svoi sili i argumenti ne bile vo sostojba da gi pobijat Petroshyvata sesrdnost vo odbrana na Hristovoto u~ewe mnozina nashyvela da zastanat na strana na evangelieto i poglavarite se plaele deka ako mu se dade mo`nost svojata vera da ja brani vo prisustvo na mnogubroj nite poklonici koi vo gradot dole na bogosluènie negovoto osloboduvawe bi moèlo da bie poshybarano li~no od carot

Dodeka pod razni izgovori pogubuvaweto na Petar se odshyloùvalo za po praznikot Pasha vernicite na crkvata imale vreme dlaboko i sovesno da go ispitaat svoeto srce i da mu upashytat sesrdni molitvi na Boga Postojano se molele za Petar zato ~uvstvuvale deka ne moè da bide poteden od sudewe Uviduvale deka nastapil mig koga Hristovata crkva ako ne bide potkrepena so posebna boèstvena pomo bi moèla da bide napolno unitena

Vo toa vreme poklonicite od site narodi doa|ale vo hrashymot koj bil namenet za Bo`ja slu`ba Bleskotej i od zlato i od skapoceni kamewa hramot oddaval scena na ubavina i veli~estvo No na toa prekrasno i privle~no mesto ne se nao|al ve e Gospod Izrael se odvoil od Boga Pred kraj od svojata zemna misija koga Hristos za posleden pat frlil poshygled vo vnatrenosta na hramot Toj rekol ldquoEte pust vi ostashynuva vaiot domrdquo (Matej 2338) Do toga hramot go narekushyval ku a na svojot Otec no koga Bo`jiot Sin izlegol nadvor od negovite yidovi Bo`jeto prisustvo zasekoga se povleklo od toj hram koj bil podignat vo negova slava

Najposle bil odreden den za pogubuvawe na Petar no vershynicite s ute upatuvale topli molitvi kon neboto i dodeka tie so seta sila i qubov pekale pred Boga za pomo Bo`jite angeli bdeele nad apostolot vrzan vo zatvorot

Spomnuvaj i si kako apostolite porano bile izbaveni od zatvor ovojpat Irod dvojno gi zgolemil merkite na pretshypazlivost Za da se spre~i sekoja mo`nost za osloboduvawe

145

146

99

Petar e staven pod straà na esnaesetmina vojnici koi na smena go ~uvale dewe i no e Vo svojata elija Petar bil staven me|u dvajca vojnici i vrzan so dva sinxira a sekoj sinxir bil pricvrsten za rakata na eden vojnik Toj ne moèl nitu da se pomesti a tie da ne go zabeleàt toa Bidej i vra tata na zashytvorot bila dobro zaklu~ena i deka pred nea bila postavena silna straà ne postoela nikakva mo`nost za izbavuvawe ili za begstvo so ~ove~ki sredstva No tokmu najgolemata ~ovekova nevolja za Boga pretstavuva vistinska prilika da mu dojde na pomo

Petar bil zatvoren vo zatvor izdlaben vo karpa a vratata bila zaklu~ena i zakatan~ena Vojnicite na straà bile odgoshyvorni za zatvorenicite No rezite bravite i rimska ta stra a koi ja isklu~uvale mo`nosta od kakva bilo ~ove~ka pomo samo ute pove e pridonesuvale za celosniot Bo`ji triumf pri osloboduvaweto na apostolot Irod podignal raka proshytiv Semo`niot i moral da pretrpi celosen poraz Stavaj i ja vo dejstvo svojata sila Bog se prigotvuval da go spasi dragoceshyniot ìvot koj zagovorni~kite Evrei imale namera da go unitat

Nastapila i poslednata no pred pogubuvaweto Od nebo to e praten silen angel da go izbavi Petar Silnata vrata koja bila zatvorena pred Bo`jiot izbranik se otvorila bez pomo na ~ove~ka raka Angelot na Semo`niot pominal niz nea i vratata besumno se zatvorila zad nego Angelot vlegol vo elijata kade to leèl Petar spiej i so spokoen son na sovrena doverba

Svetlinata to go opkruùvala angelot ja ispolnuvala elijata no ne go razbudila apostolot Duri koga go po~uvshystvuval dopirot na negovata raka i koga go slunal glasot ldquoBrgu stanuvajrdquo Petar se razbudil gledaj i kako negovata elija e osvetlena so nebesna svetlina i deka pred nego stoi angel so golema slava Mehani~ki gi poslual zborovite to mu bile upateni i koga stanal videl deka okovite ve e padshynale od negovite race

Nebesniot vesnik povtorno mu zapovedal ldquoPrepai se i obuj si gi sandaliterdquo a Petar nesvesno se pokoril gledaj i go svojot posetitel i veruvaj i deka sonuva ili gleda vizija Angelot povtorno mu zapovedal ldquoPrefrli si ja nametkata i trgni po menerdquo Potoa pool kon vratata a po nego i Petar koj iako po priroda obi~no bil mnogu zborlest sega zanemel od v~udovidenost Tie pominale kraj straàrot i stignale

147

ИЗБАВЕН ОД ЗАТВОР


100

do cvrsto zakatan~enata vrata koja se otvorila sama od sebe i povtorno vedna se zatvorila dodeka straàrite i od vnashytrenata i od nadvorenata strana nepodvi`no stoele na svoite mesta

Stignale i do vtorata vrata koja isto taka bila ~uvana i odvnatre i odnadvor Vratata se otvorila kako i prvata a pri toa arkite ne za~kripile nitu eleznite ipki zayve ~ile i taa zad niv besumno se zatvorila Na ist na~in pomi nale i niz tretata kapija i se nale na otvorena ulica Ne bil izgovoren nitu eden edinstven zbor nitu se slunal um od nivnite stapala Angelot reej i se predvodel opkru en so bleskotna svetlina a Petar zbunet i s ute veru vaj i deka sonuva go sledel svojot spasitel Taka pominale niz edna ulica a potoa angelot bidej i so ova ja zavril svojata zada~a odneshynade` is~eznal

Nebesnata svetlina postepeno is~eznala i Petar po~uvshystvuval deka se nao|a vo gust mrak No kako o~ite po~nale da mu se priviknuvaat mu izgledalo deka temninata poleka se povlekuva i toga stanal svesen deka se nao|a vo mirna ulica dodeka sveìot no en vozduh mu go ladel ~eloto Sfatil oti e sloboden i oti se nao|a vo eden poznat del od gradot Videl deka toa e mestoto na koe ~esto pominuval a se o~ekuvalo utreniot den za posleden pat da pomine tuka

Se obidel vo mislite da gi sredi nastanite od poslednite nekolku migovi Si spomnal kako zaspal okovan me|u dvajca voshyjnici i deka na sebe nemal sandali i gorna obleka Se pogledshynal sebesi i videl deka e napolno oble~en i opaan Na zgloshybovite na negovite race nate~eni od noseweto na tekoto èlezo nemalo ve e okovi Sfatil deka negovata sloboda ne e samo izmama son nitu prizrak tuku blagoslovena stvarshynost Slednoto utro trebalo da bide izveden na gubi lite no ete angelot go oslobodil od zatvorot i go spasil od smrt ldquoA koga Petar dojde na sebe re~e eumlSega navistina znam deka Gospod prati svoj angel i me izbavi od Irodovata raka i od s to o~ekuvae evrejskiot narodrdquo

Apostolot vedna se upatil vo ku ata vo koja bile soshybrani negovite bra a i vo toj mig mu upatuvale sesrdni moshylitvi na Boga za nego ldquoI koga ~ukna na vratata od tremot dojde sluginkata po ime Roda da naslune I koga go prepozna Petroviot glas od radost ne ja otvori portata tuku vtr~a i javi deka Petar stoi pred porta A tie $ rekoa eumlTi bladarsquo No taa i natamu tvrdee deka e vistina Tie pak rekoa eumlToa e negoviot angelrsquordquo

148

101

ldquoA Petar prodolùvae da ~uka I koga ja otvorija portata go vidoa i se za~udija Toj im dade znak so rakata da mol~at i im raskaà kako Gospod go izvede od zandanatardquo I Petar ldquoizleze i otide na drugo mestordquo Srcata na vernicite se napolnile so radost i blagodarnost zato Bog gi ~ul i gi primil nivnite molitvi i go izbavil Petar od racete na Iroda

Izutrinata se sobral golem broj lu|e da bidat svedoci na pogubuvaweto na apostolot Irod pratil straàri vo zatvoshyrot po Petar kogo to trebalo da go dovedat so golema proshyjava na sila opkruèn so vooruèna straà ne samo da se onevozmoì negovoto begstvo tuku i da se zaplaat site to mu bile nakloneti i da se pokaè silata na carot

Koga straàrite pred vratata videle deka Petar e pak izshybaven gi spopadnal strav i uàs Im bilo izri~no nagla seno deka so svojot ìvot garantiraat za ìvotot na zato~e nikot i zatoa bile posebno vnimatelni Koga zapovednicite dole po Petar vojnicite s ute se nao|ale pred vratata na zatvoshyrot i rezite i katancite stoele na svoeto mesto okovite s ute bile pricvrsteni na racete na dvajcata vojni ci no zato~enikot is~eznal

Koga Irod doznal za izbavuvaweto na Petar do krajna mo shy na mera se razjaril i pobesnel Obvinuvaj i gi straà rite za nesovesno vrewe na dol`nosta naredil da se pogubat Irod znael deka Petar ne go izbavila nikakva ~ove~ ka sila no cvrs to bil reen da ne priznava oti negovata namera bila osu etena od Bo`jata raka i zazel stav na prkos i otpor kon Boga

Po osloboduvaweto na Petar od zatvor Irod zaminal vo Cezareja kade to priredil golema sve~enost sakaj i da predizvika voshit kaj narodot i da ja pridobie negovata nakloshynost Na ovaa sve~enost na koja imalo mnogu veselba i pijanshystvo u~estvuvale mnogubrojni rasputeni qubiteli na uìshyvawata Irod vo veli~estvo i sjaj izlegol pred naro dot da odrì govor Oble~en vo obleka ukrasena so srebro i zlato na ~iito nabori se prelevala son~evata svetlina toj gi zashyse n~uval o~ite na prisutnite i pretstavuval rasko na figu ra Veli~estvenosta na negovata pojava i silata na negovite odshybrani zborovi ostavile silen vpe~atok vrz prisut nite Nivnite setila ve e zamelueni so gozbata i so vinoto bile zasen~eni so Irodoviot sjaj i voshiteni od negovoto drèwe i govorni~ka vetina Vo diva oduevenost tie go opsipale so laskawe izjavuvaj i deka po pojavata i po tolku potresnata re~itost

149

150



102

nema konkurent me|u smrtnicite Na kraj izjavile deka dosega go po~ituvale kako vladetel a otsega e mu se klawaat kako na bog

Samo nekolku godini porano nekoi od niv ~iito glaso vi sega se slunale kako izdignuvaat eden podol grenik vishykale so siot glas ldquoSmrt za Isusa Raspni go raspni gordquo Evshyreite odbile da go primat Hrista ~ijato obleka tolku edshynostavna i ~esto stutkana i praliva od patot pokrivala srce polno so boèstvena qubov Nivnite o~i ne bile vo sostojba pod tolku skromnata nadvorenost da go prepoznaat Gospodashyrot na ìvotot i slavata iako Hristovata sila im se otkrishyvala vo delata koi ne moè da gi izvri nitu eden ~ovek No zatoa se podgotveni kako na bog da mu se klawaat na eden gord vlastodrèc ~ijato sjajna obleka od zlato i srebro pokrishyvala svirepo i rasipano srce

Irod znael deka nitu najmalku ne ja zasluùva pofalbata i ~esta to mu gi ukaùvale pa sepak ova vistinsko idoloshypok lonstvo od strana na narodot go prifatil kako neto to so pravo mu pripa|a Koga gi slunal povicite ldquoOva e glas Bo`ji a ne ~ove~kirdquo negovoto srce zatreperilo od radost i triumf a liceto mu se vcrvilo od zadovolstvo i gordost

No naedna na nego se videla strana promena Liceto mu prebledelo kako vo smrtnik i stravotno se iskrivil vo smrtni maki Od site pori na negovoto telo izbuvnale drobni kapki pot Za mig stoel prostrelan so bolka i uàs a potoa taka smrtno bled i pomodren se svrtel kon svoite v~udovishydeni privrzanici kriknal zasipnat i so o~aen ton ldquoOnoj to go vozviuvavte kako bog e smrtno pogodenrdquo

Prostrelan so najstrani smrtni maki go iznele od taa scena na rasko na bu~na veselba i slava Samo pred nekolku miga toj gordo go prifatil vozviuvaweto slavata i oboàshyvaweto od strana na ogromnata tolpa sobrani a sega sfatil deka se nao|a vo racete na Vladetelot koj e posilen od nego Po~uvstvuval strana grià na sovesta Se setil kako neumoshylivo i svirepo gi progonuval Hristovite sledbe nici i kako naredil da se ubie napolno neviniot apostol Jakov Si spomshynal za svoite nameri da go ubie i apostol Petar i za svojot nemo en bes koga razo~aran svojata bezumna odmazda ja isturil vrz straàrite na zatvorot Po~uvstvuval deka toj neumoliv progonuva~ sega gi ras~istuva smetkite so Boga Ne nao|al nikakvo olesnenie za svoite fizi~ki bolki i duevni maki nitu pak moèl da se nadeva na olesnenie

151

103

Irod znael za Bo`jiot zakon koj kaùva ldquoNemoj da ima drugi bogovi osven menerdquo (2 Mojseeva 203) Toj isto taka znael deka prifa aj i go oboàvaweto od strana na sobra niot narod ja preminal merkata na bezzakonieto i deka navle kol na sebe praveden gnev od navredeniot Jehova

Istiot angel koj dool od nebesnite carski dvorovi da go izbavi Petar bil vesnik na gnev i kazna za Iroda Angeshylot samo so lesen dopir go razbudil Petar od son no napolno poina kov udar mu zadal na bezbo`niot car urivaj i ja nego vata gordelivost i poga|aj i go so zasluèna kazna na Semo niot Irod umrel vo golemi fizi~ki i duevni maki pogoden so Bo`jiot praveden sud

Ovaa projava na boèstvenata pravda silno vlijaela vrz naro dot Vesta deka Hristoviot apostol ~udesno e izbaven od zatvor i od smrt dodeka negoviot progonuva~ umrel pogo den so Bo`ja kletva e raznesena niz site zemji i stanala sred stvo mnozina da poveruvaat vo Hrista

Karakteristi~ni iskustva i doìvuvawa shy Filip kogo nebesniot angel go upatil na mestoto kade to se sretnal so ~ovek koj ja baral vistinata Kornelij kogo angelot go poseshytil nosej i mu poraka od Boga i apostol Petar kogo okovan vo zatvor i osuden na smrt angel go izvel na sloboda shy neposhybitno ja potvrduvaat prisnata povrzanost to postoi me|u neboto i zemjata

Zapisite za takvi poseti na Bo`jite angeli mu vlevaat si shyla i hrabrost na sekogo koj raboti za Boga Deneska isto kako i vo denovite na apostolite nebesnite vesnici pomi nu vaat niz seta zemja nastojuvaj i da gi uteat nesre nite a da gi zatitat potkleknatite i da gi pridobijat ~ove~kite sr ca za Hrista Nie ne moème da gi vidime li~no no tie se pak se kraj nas naso~uvaj i gi naite ~ekori i titej i n

So pomo na onie tainstveni skali (od sonot na Jakova) ~ijato osnova cvrsto e postavena na zemjata dodeka vrvot im dopira do prestolot na Semo niot shy Neboto napolno se pribliìlo do zemjata Angelite postojano se ka~uvaat i sleshyguvaat po tie sjajni bleskotni skali prenesuvaj i gi molitvite na nesre nite i o~ajnite kon nebesniot Otec i donesuvaj i im blagoslov i nade` hrabrost i pomo na ~ove~kite deca Tie svetlosni angeli okolu duata sozdavaat nebesna atmosfera izdignuvaj i n kon ona to e nevidlivo i ve~no Nivniot lik nie ne moème da go vidime so naeto telesno setilo na vishydot zato ona to e nebesno moè da se vidi samo so duhovna

152

153



104

vizija Samo duhovnoto uvo moè da ja ~ue harmonijata na nebesshynite glasovi

ldquoAngelot Gospodov se ulogoruva okolu onie koi nego go po~ituvaat i gi zakriluvardquo (Psalm 347) Bog im nareduva na svoite angeli negovite izbrani da gi ~uvaat od nesre a i proshypast od ldquo~uma to vo mrak kosirdquo od ldquopomor to na pladne pustirdquo (Psalm 916) Tolku pati angelite razgovarale so lu|e kako ~ovek to razgovara so svoj prijatel i gi vodele na sigurni mesta Mnogu pati angelite so hrabri zborovi go krepele padshynatiot duh na vernicite i izdignuvaj i gi nivnite misli nad zemnite nastani gi naveduvale so vera da gi sogledaat belite obleki krunite i palmovite granki to e gi dobijat pobedshynicite koga najposle e se soberat okolu golemiot bel prestol

Dol`nost na angelite e da im pristapat na umornite na nesre nite i na onie to se nao|aat vo iskuenie Tie neumorshy no se zalagaat za site za koi Hristos umrel Koga gre nicite e mu se predadat na Spasitelot angelite za toa nosat vesti na neboto i srede nebesnata vojska nastanuva golema radost ldquoVi velamrdquo kaùva Hristos ldquopogolema radost e ima na neboto za eden grenik koj se kae otkolku za devedeset i devet pravedshynici koi nemaat potreba od kaewerdquo (Luka 157) Na neboto se nosi vest za sekoj na napor so koj go otstranuvame mrakot i irime znaewe za Hrista Koga se izvestuva Otecot za takvi dela site nebesni vojski gi ispolnuva radost

Seto nebo budno ja sledi borbata to ja vodat Bo`jite slugi na zemjata pod navidum obeshrabruva~ki okolnosti Koga hristijanite sobrani pod znameto na Spasitelot voshydat pravedna borba na verata postignuvaat novi pobedi i steknuvaat novi po~esti Site nebesni angeli se stavaat vo slu`ba na ponizniot i veren Bo`ji narod I koga borcite vo deloto Gospodovo ovde na zemjata peat pohvalna pesna nim im se pridruùva nebesniot hor vo harmoni~no oddavawe na ~est i slava na Boga i na negoviot Sin

Morame podobro otkolku do sega da ja sfatime misijata na angelite Bi bilo dobro da imame na um deka so sekoe vistinshysko Bo`je dete sorabotuvaat nebesni sutestva Nevid lishyvite vojski na svetlinata i silata im pomagaat na poniz nite vernici koi se potpiraat vrz Bo`jite vetuvawa Od des nashy ta strana na Semo niot stojat heruvimi i serafimi i anshygeli so isklu~itelna sila ldquoNe se li site tie prislu`ni~ki duhovi prateni da im sluàt na onie koi e nasledat spase nierdquo (Evreite 114)

154

105

16

EVANGELSKATA PORAKA VO ANTIOHIJA

Ova glava e zasnovana na tekstot od Dela 1119-26 131-3

Otkako progonstvoto gi nateralo u~enicite da go napushytat Erusalim porakata na evangelieto brgu se irela niz oblastite nadvor od granicite na Palestina i vo zna~ajnite centri oformeni se mali grupi vernici Nekoi od u~enicite ldquopominaa s do Fenikija Kipar i Antiohija propovedaj i ja re~tardquo Nivnite napori obi~no bile ograni~eni na Evreite i Grcite od evrejsko poteklo ~iito golemi naselbi vo toa vreme se nao|ale re~isi vo site gradovi na svetot

Me|u spomenatite mesta vo koi evangelieto so radost e prishymeno se nao|a Antiohija vo toa vreme glaven grad na Sirija Obemnata trgovija to e vodena od toj golem centar pri vleshyk la vo gradot mnogu lu|e od razni narodnosti Osven toa poshyradi svojata povolna polo`ba ubavata okolina i bogatstvoto kulturata i elegancijata Antiohija bila mone poznata kako pribeìte na zadovolstvata i uìvawata Vo vremeto na apostolite Antiohija stanala grad na rasko i porok

Vo Antiohija nekoi u~enici od Kipar i Kirena go proposhyvedale ldquoevangelieto za Gospoda Isusa Hristardquo i ldquoBo`ja ta raka bee so nivrdquo i nivnite sesrdni napori i niv nata revnost doshynele plod taka to ldquogolem broj koi poveruvaa se preobratija kon Gospodardquo

ldquoKoga vesta za niv dojde do uite na crkvata vo Erusalim go pratija Varnava vo Antiohijardquo Koga stignal vo svoeto novo pole za rabota Varnava videl deka deloto to bilo po~ nato so Bo`ja milost ve e e vo tek ldquose zaraduva i so rei telno srce gi ohrabruvae site da ostanat vo Gospodardquo

Trudot na Varnava vo Antiohija bil obilno blagosloven i tuka brojot na vernicite zna~itelno se zgolemil Kako deshyloto se razvivalo Varnava uvidel deka mu e potrebna soodshyvetna pomo so cel rabotata to bila po~nata blago darenie

156


106

na Bo`jeto providenie da moè da napreduva Zatoa otiol vo Tars da go pobara Pavla koj po svoeto neodam neno zaminu vawe od Erusalim otiol da raboti vo ldquokrai tata na Sirija i Kishylikijardquo propovedaj i ja ldquoverata koja nekoga ja razurnuvaerdquo (Galatite 121shy23) Varnava go naol Pavla i go nagovoril da se vrati so nego kako sorabotnik vo slu`bata na evangelieto

Vo gusto naseleniot grad Antiohija Pavle naol odli~ no pole za rabota Negovata u~enost mudrost i revnost imale silno vlijanie vrz ìtelite i posetitelite na toj centar na kulturata i Pavle bil vo sostojba da mu ja ukaè tokmu onaa pomo koja na Varnava mu bila tolku potrebna Vo tekot na edna godina ovie dvajca u~enici slo`no sorabotuvale vo slu`bata na evangelieto donesuvaj i im na mnozina spasonos no soznanie za Isusa Nazare anecot Otkupitelot na svetot

Vo Antiohija u~enicite prvpat se nare~eni ldquohristijanirdquo Toj prekar im e daden zatoa to Hristos bil glavna tema na nivnoto propovedawe u~ewe i razgovor Tie postojano gi preraskaùvale nastanite to se odigrale za vreme na zemshynata slu`ba na Spasitelot koga u~enicite bile po~esteni so negovoto li~no prisustvo Tie neumorno ja iznesuvale negoshyvata nauka i negovite ~udotvorni isceluvawa So trepershylivi usni i so nasolzeni o~i zboruvale za Hristovite maki vo Getsi manija za predavstvoto za sudeweto i pogubuvaweto za trpenieto i poniznosta pri podnesuvaweto na podbivite i makite na koi go izloùvale negovite neprijateli i za negoshyvoto boèstveno soàluvawe pokaàno vo molitvata za onie to go raspnuvale Hristovoto voskresenie i vozne senie neshygovoto posredni~ko delo na neboto za padnatiot ~ovek shy toa bilo predmet za koj tie so radost zboruvale Nezna bocite navistina moèle da gi narekuvaat hristijani zato go proposhyvedale Hrista i vo negovo ime mu upatuvale molit vi na Boga

Bog bil toj koj im go dal imeto ldquohristijanirdquo Toa e carsko ime dadeno na site to e mu se pridruàt na Hrista Za toa ime Jakov podocna piuval ldquoNe se li bogatite tie to ve ugnetuvaat i ve vle~at po sudovi Ne go hulat li tie vozvishyenoto ime so koe ste nare~enirdquo (Jakov 267) A Petar rekol ldquoNo ako strada kako hristijanin da ne se srami tuku da go slavi Boga so toa imerdquo ldquoBlaèni ste ako ve napa|aat zara di Hristovoto ime zato toga duhot na slavata Bo`jiot Duh po~iva vrz vasrdquo (1 Petrovo 41614)

Vernicite vo Antiohija sfatile deka Bog saka da upravu va so nivniot ìvot ldquoda sakate i da dejstvuvate spored negovata

157

158

107

voljardquo (Filipjanite 213) iveej i srede narod koj ne se osvrshynuval mnogu na ona to ima ve~na vrednost tie se trudele da go privle~at vnimanieto na iskrenite srca i jasno da svedo~at za Onoj kogo go sakale i na kogo mu sluèle Vo svo jata ponshyizna slu`ba tie nau~ile da se potpiraat vrz silata na Sveshytiot Duh Toj re~ta na ivotot da ja stori delotvorna I taka vo razni ìvotni okolnosti sekojdnevno svedo~ele za svojata vrska vo Hrista

Primerot na Hristovite sledbenici vo Antiohija treba da pretstavuva vdahnovenie za sekoj vernik koj denes ivee vo nekoj golem grad Bog dal nalog izbrani posve teni i talenshytirani rabotnici da prestojuvaat vo golemite centri i da go predvodat Bo`jeto delo a isto taka Bo`ja name ra e i vershynicite na crkvata koi ìveat vo tie gradovi da gi koristat svoite od Boga dadeni sposobnosti zalagaj i se za spasenie na duite Golemi blagoslovi se nameneti za onie koi verno i bez pritesnuvawe go prifa aat Bo`jiot povik Ako istrajno se trudat da gi pridobijat duite za Hrista rabotnicite e uvidat deka mnozina na koi inaku ne bi moèlo da im se prishystapi se podgotveni da se oyvijat blagodarenie na nivnoto rashyzumno li~no zalagawe

Denes na Bo`jeto delo mu se potrebni ivi pretstav ni ci na bibliskata vistina Rakopoloènite propovednici ne se vo sostojba sami da im ja objavat vesta so opomena na itelite na golemite gradovi Bog gi povikuva ne samo propo vednicite tuku i lekarite bolni~arite kolporterite biblis kite rabotshynici i site drugi predani vernici so raznovidni talen ti i sposobnosti site to ja poznavaat Bo`jata re~ i na koi im e poznata silata na negovata milost da mislat na neopomenati te gradovi Vremeto brgu minuva i mora da se svrat ute mnogu raboti Mora da se aktivira sekoja dviè~ka sila mudro da se iskoristat seganite mo`nosti

Naporite to gi vloùval zaedno so Varnava vo Anti ohija go zacvrstile osvedo~uvaweto na Pavle deka Gospod navistina go povikal da napravi posebno delo za neznabo cite Koga Pavle se preobratil Gospod rekol deka e go stori proposhyvednik me|u neznabocite ldquoza da im gi otvori o~ite da se odvratat od temninata kon svetlinata od satanskata vlast kon Boga za da primat protavawe na grevovite i nasled stvo me|u osvetenite preku vera vo menerdquo (Dela 2618) Angelot to mu se prikaàl na Ananija rekol za Pavla ldquoZato toj ~ovek e moj izbran sad da go iznese moeto ime pred neznabocite pred

159

ЕВАНГЕЛСКАТА ПОРАКА ВО АНТИОХИЈА


108

carevite i pred sinovite na Izraelrdquo A i Pavla podocna vo neshygoviot hristijanski ivot dodeka se molel vo crkvata vo Erushysalim go posetil nebesen angel i mu zapovedal ldquoOdi zato e te pratam daleku me|u neznabociterdquo (Dela 915 2221)

Gospod bil toj koj pred Pavla postavil zada~a da stapi vo golemoto misionsko pole na neznaboè~kiot svet Za da go prigotvi za toa obemno i teko delo Bog tesno go povrzal so sebe i pred negovite voshiteni o~i gi otkril scenite na nebesnata slava i ubavina Pred nego stoela zada~a da ja obshyjavi ldquotajnatardquo to bila ldquoskriena od sozdavaweto na svetotrdquo ldquotajnata na negovata voljardquo ldquokoja vo drugite pokolenija ne im bee objavena na ~ove~kite sinovi kako to sega preku Duhot im e otkriena na negovite sveti apostoli i proroci deka neznabocite se sonaslednici i organi na teloto i sou~esni ci na vetuvaweto vo Isusa Hrista preku evangeli etordquo veli Pav le ldquoJas sum sluga i mene najmaliot od site sveti mi e dadena ovaa blagodat za da im go navestuvam na nezna bocite evangelieto na Hristovoto bogatstvo koe ne moè celosno da se sfati i na site da im rasvetlam vo to se sostoi raspolashygaweto so tajnata koja od ve~nosta bee skri ena vo Boga shy Bog sozdade s ta mnogustranata Bo`ja mudrost da im se soopti sega preku crkvata na na~alstvata i na vlastite na nebesata Ova bee spored ve~nata cel to ja ostvari vo naiot Gospod Isus Hristosrdquo (Rimjanite 1625 Efescite 119 35shy11)

Bog bogato gi blagoslovil naporite na Pavle i Varnava vo tekot na godinata to ja pominale so vernicite vo Antioshyhi ja Me|utoa nitu eden od niv ute formalno ne bil imenushyvan za slu`ba na evangelieto Toga vo nivniot hristi jan ski ìvot nastapilo vreme Bog da im doveri edna teka misioshynerska zada~a za ~ieto izvruvawe im bile potrebni preshydimstva to moàt da se dobijat so pomo na crkvata

ldquoVo crkvata vo Antiohija imae proroci i u~iteli Varshynava Simeon nare~en Niger pa Lucij Kirinecot i Manail i Savle I dodeka mu sluèa na Gospoda i postea Svetiot Duh im re~e eumlIzdvojte mi gi Varnava i Savle za deloto za koe gi povikavrdquo Pred da bidat prateni kako misio neri vo neznashyboè~kiot svet tie apostoli so post so molit va i so rakoshypolagawe na poseben na~in mu bile posveteni na Boga Taka crkvata gi ovlastila ne samo da ja propovedaat vistinata tuku i da vrat obred krtavawe i organizacija na crkvi so poln duhoven avtoritet

160

161

109

Hristijanskata crkva vo toa vreme vleguvala vo zna~ajna faza Objavuvaweto na evangelskata poraka me|u neznaboshycite sega bilo energi~no sproveduvano a crkvata bila zasishylena so mnogubrojni dui Apostolite odredeni da predvoshydat vo toa delo naiduvale na prezir na predrasudi i pakost Nivnoto u~ewe za urivawe na ldquopregradniot yid to gi dele erdquo (Efescite 214) koj tolku dolgo go razdeluval evrej skiot svet od neznaboè~kiot e predizvika da gi obvinat i za eres a mnogu revnosni hristijani od evrejsko poteklo e se posomneshyvaat vo nivnoto ovlastuvawe da go propovedaat evange lieto Bog predviduval tekotii so koi negovite slugi e mora da se borat i za da gi izdigne nad sekoj prigovor i osporuvawe so otkrovenie ja pou~il crkvata javno da gi izdeli i da gi imenuva za toa delo shy za propovedawe na evange lieto Nivnoto rakoshypolagawe bilo javno priznanie na Bo`jeto imenuvawe da im ja odnesat na neznabocite rados nata poraka na evangelieto

Pavle i Varnava ve e primile li~no od Boga nalog za misishyo nerska rabota taka to obredot rakopolagawe ne im dodal nekoi novi blagodati ili kvalifikacii Toa bila priznata formalnost na voveduvawe vo odredena slu`ba i priznavawe na avtoritetot na onoj to stapuva vo taa slu`ba So toa crkshyvata samo stavala pe~at na Bo`jeto delo

Na ovaa formalnost Evreite $ pridavale golemo zna~ewe Tatkoto kaj Evreite blagoslovuvaj i gi svoite deca so polna po~it gi polagal racete vrz glavata na deteto Koga nekoe ìvotno bi bilo odbrano za `rtva na negovata glava bi bila poloèna raka na ~ovek so sveteni~ki avtoritet I koga propovednicite na crkvata vo Antiohija gi poloìle svoite race vrz Pavla i Varnava tie so toj ~in mu upatile molitvi na Boga da im podari svoj blagoslov na izbranite apostoli za predano da ja izvruvaat zada~ata za koja bile odredeni

Podocna ovoj obred shy rakopolagawe shy mnogu se zloupo treshybu val na toj ~in neopravdano mu e pridavano golemo zna ~ewe smetaj i deka onoj nad kogo se vri rakopolagaweto vedna prima nekoja sila i so toa avtomatski e osposoben za proposhyved ni~ka rabota Me|utoa nema nikakov zapis od koj bi moèlo da se zaklu~i deka ovie dvajca apostoli so samiot obred so rako polagaweto dobile nekoi novi svojstva dobles ti ili sposhysobnosti Postoi samo ednostaven zapis za nivnoto rakopolshyagawe i za zna~eweto to go imalo toa za niv nata idna rabota

Okolnostite vo vrska so izdeluvaweto na Pavle i Varna va za eden poseben vid slu`ba jasno pokaùvaat deka Gospod

162



110

raboti preku izbrani pretstavnici vo svojata organizirana crkva Nekolku godini pred toa koga Spasitelot mu ja otkril na Pavla svojata boèstvena volja koja se odnesu vala na nego Pavle vedna bil povrzan so vernicite na novoorganizirashynata crkva vo Damask Osven toa crkvata vo toa mesto ne bila dolgo ostavena vo mrak vo vrska so vistin skite ~uvstva na obra teniot farisej A sega koga boèstve niot nalog to bil daden pri negovoto obratuvawe bil celos no ostvaren Svetiot Duh svedo~ej i povtorno deka Pavle e ldquoodbran sadrdquo koj e im go odnese evangelieto na neznabocite pred crkvata postavil zada~a zvani~no da go rakopoloì nego i negoviot sorabotnik Dodeka stareinite na crkvata vo Antiohija ldquomu sluèa na Gospoda i postea Svetiot Duh im re~e eumlIzdvojte mi gi Varshynava i Savla za deloto za koe gi povikavrsquordquo

Bog svojata crkva na zemjata ja storil kanal na svetlinata i preku nea Toj gi objavuva svoite nameri i svojata volja Toj ne mu dava na nekoj svoj sluga nekoe soznanie to bi bilo neshyzavisno i sprotivno na iskustvata na crkvata nitu pak mu otshykriva na nekoj poedinec soznanie za svojata volja i namera za celata crkva ostavaj i ja pri toa vo mrak crkvata koja pretshystavuva Hristovo telo Vo svoeto providenie Toj svoite slu gi gi doveduva vo tesna vrska so crkvata za da bidat pomalku sashymouvereni i da imaat pomalku doverba vo sebe a pove e vo drushygite to Toj gi ovlastil da go vodat negovoto delo

Vo crkvata sekoga imalo poedinci koi se stremele kon li~na nezavisnost Se ~ini deka tie ne sfa aat oti nezavisshyniot duh lesno moè da gi navede lu|eto premnogu da se potpishyraat vrz sebe i vrz sopstveniot sud namesto da gi po~i tuvaat sovetite i visoko da go cenat sudot na svoite bra a osobeno onie koi Bog gi postavil da go vodat negoviot narod Bog na svojata crkva $ dal poseben avtoritet i sila koi nikoj nema pravo da gi potcenuva nitu da gi prezira zato onoj to posshyta puva taka go prezira Bo`jiot glas

Lu|eto koi mislat deka nivniot li~en sud e najispraven se nao|aat vo golema opasnost Satanata posebno se trudi takvite da gi izdeli od onie koi pretstavuvaat kanali na svetlinata i preku koi Bog saka da go izgradi i da go proiri svoeto delo na zemjata Da se zapostavat i da se potcenat onie to gi odredil Bog da ponesat odgovornosti na vodstvo vo deloto na ireweto na vistinata zna~i da se otfrlat orudijata to gi odredil Bog da sluàt kako pomo poddr ka i sila na neshygoviot narod Sekoj rabotnik vo deloto Gospo dovo koj ne gi

163

164

111

po~ituva ovie lu|e i koj smeta deka svetlinata ne doa|a nitu na eden drug na~in tuku samo nepo sredno od Boga samiot sebesi se stava vo polo`ba vo koja neprijatelot moè da go izmami i da go sovlada Vo svojata mudrost Gospod odredil so pomo na vernicite vo crkvata kako hristijansko bratstvo site vershynici da bidat me|usebno tesno povrzani vernik so vernik crkva so crkva

Taka ~ove~koto orudie e bide osposobeno da sorabotuva so boèstvenoto Sekoe sutestvo mora da mu se pot~ini na Sveshytiot Duh i site vernici mora da se soedinat vo organi zirani i dobro naso~eni napori so cel na svetot da mu se odnese rashydosnata poraka za Bo`jata milost

Pavle smetal deka obredot na negovoto formalno rakopolashygawe odbeleùva po~etok na edno novo i zna~ajno poglavje vo negovoto ìvotno delo Podocna toj den go smetal za po~e tok na svojata apostolska slu`ba vo hristijanskata crkva

Dodeka vo Antiohija jasno bleskotela svetlinata na evanshygelieto apostolite koi ostanale vo Erusalim prodol ile da rabotat vo edno mnogu va`no delo Sekoja godina za vreme na praznicite vo Erusalim doa|ale mnogu Evrei od site zemji za da se pomolat vo hramot Nekoi od ovie poklo nici bile mone pobo`ni lu|e koi seriozno gi prou~uvale prorotvata Tie kopne`livo go o~ekuvale doa|aweto na veteniot Mesija shy nade`ta na Izrael Dodeka Erusalim bil prepoln so takvi stranci apostolite nepokoleblivo i hrabro go propovedale Hrista iako znaele deka so toa sekoj den go izloùvaat svoshyjot ìvot na neposredna opasnost Bo`jiot Duh stavil svoj pe~at vrz nivnata rabota mnogu od pokloni cite ja prifatile verata i vra aj i se vo svojata tatkovina vo razni delovi na svetot go seele semeto na vistinata kaj site narodi i kaj site optestveni staleì

Najistaknati me|u apostolite koi se posvetile na ova delo bile Petar Jakov i Jovan koi bile cvrsto osvedo~eni deka Bog gi odredil da go propovedaat Hrista me|u svoite sonarodnici vo tatkovinata Tie rabotele verno i mudro svedo~ej i za ona to go videle i to go ~ule li~no poviku vaj i se sekoga na ldquonajsigurnata proro~ka re~rdquo (2 Petrovo 119) i trudej i se da go uverat ldquoceliot Izraelov dom deka Bog go stori i Gospod i Mesija toj Isus kogo vie go raspnavterdquo (Dela 236)

165


112

17

VESNICI NA EVANGELIETO


Otkako bra ata vo Antiohija gi rakopoloìle za slu`ba ldquoprateni od Svetiot Duhrdquo Pavle i Varnava ldquoslegoa vo Seleshyukija a ottamu otplovija na Kiparrdquo Taka ovie apos toli go po~nale svoeto prvo misionersko patuvawe

Kipar bil edno od onie mesta vo koi vernicite pobarale pri be ite koga se razbegale od Erusalim poradi progonshystvata to nastapile po smrtta na Stefana Od Kipar nekoi otpa tuvale vo Antiohija ldquopropovedaj i go Gospoda Isusardquo (Dela 1120) Varnava bil ldquorodum od Kiparrdquo (Dela 436) i sega toj i Pavle vo pridru`ba na rodninata na Varnava Jovan Marko go posetile ovoj ostrov

Majka mu na Marko ja prifatila hristijanskata vera i nejshyziniot dom vo Erusalim bil vistinsko pribeìte za u~eshynicite Tuka sekoga naiduvale na gostoprimstvo i odmor Pri edna takva poseta na apostolite na domot na negovata mashyjka Marko im se ponudil na Pavle i Varnava da gi pridru uva na nivniot misionerski pat ûvstvuval Bo`ja naklo nost i odobruvawe vo svoeto srce i so seta dua sakal potpol no da mu se posveti na deloto na propovedawe na evangelieto

Pristignuvaj i vo Salamin apostolite ldquoja navestuvaa Bo` jata re~ vo evrejskite sinagogi a otkako go pominaa ceshyliot ostrov s do Pafos najdoa nekoj ma|epsnik laèn proshyrok Evrein po ime Varisus koj bee so prokonzulot Sergij Pavle ugleden ~ovek Ovoj gi povika Varnava i Savle i poshybara da ja ~ue Bo`jata re~ Nemu mu se sprotivi ma|ep snikot Elim (zato taka se preveduva negovoto ime) nasto juvaj i da go odvrati prokonzulot od veratardquo

Satanata ne dozvoluva carstvoto Bo`je na zemjata da se podiga bez borbi i ma~ni napori Silite na zloto postojano

167

113

voju vaat protiv onie koi kako orudija vo Bo`jite race raboshytat irej i go evangelieto tie sili na temninata oso beno se aktivni koga vistinata im se objavuva na uglednite i vistinshyski ~esnite lu|e Taka bilo koga prokonzulot na Kipar Sergej Pavle ja slual porakata na evangelieto Prokon zulot gi poshyvikal apostolite za da go zapoznaat so porakata to dole da ja objavat Toga silite na zloto dejstvu vaj i preku vraàrot Elim se obidele so svoite ubis tveni sugestii da go odvratat od verata i so toa da gi onevoz moàt Bo`jite nameri

Taka raboti sekoga padnatiot neprijatel za da gi zadrì vo svoite redovi vlijatelnite lu|e koi ako se obra tat moàt vo golema mera da mu posluàt na Bo`jeto delo No verniot sluga na evangelieto ne treba da se plai deka neprijatelot e odnese pobeda zato uìva predimstvo shy dobiva sila ozgora za da im preodolee na site nafrlawa od strana na satanata

Iako izloèn na estoki napadi od satanata Pavle imal hrabrost da go ukori onoj preku kogo dejstvuval nepri jatelot ldquoIspolnet so Sveti Duhrdquo apostolot ldquopoglednuvaj i go mu re~e eumlO ti ispolnet so sekakvo lukavstvo i zloba |avol ski sinu neprijatelu na sekoja pravednost ne e prestane li da gi iskrivuva vistinskite Gospodovi pati ta I eve sega Gos podovata raka e vrz tebe e bide slep i za nekoe vreme ne e go gleda soncetorsquo I vo istiot ~as vrz nego se sputi magla i temnina i toj xbarae naokolu i bara e lu|e koi e go voshydat za raka Toga prokonzulot otka ko vide to se slu~i poshyve ruva voshituvaj i mu se na Gospodovoto u~ewerdquo

Vraàrot gi zatvoril o~ite i pred o~iglednite dokazi na evangelskata vistina a Gospod vo svojot praveden gnev stoshyril da se zatvorat i negovite fizi~ki o~i liuvaj i go od dnevnata svetlina Ova slepilo ne bilo trajno tuku privreshymeno za da mu posluì kako opomena da se pokae i da pobara proka od Boga kogo tolku teko go navredil Zbunetosta vo koja zapadnal na ovoj na~in ja osuetila negovata snaodlivost i vetina so koi se sluèl protiv Hristovata nauka Faktot to bil prisilen da pipa okolu slep pret sta vuval dokaz pred sekogo deka ~udata to gi pravele apostolite a za koi i Elim tvrdel deka pretstavuvaat ma|esni~ka vetina se vreni so Bo`ja sila Osvedo~en vo vistinitosta na nauka ta to ja proshypovedale apostolite prokonzulot go prifatil evange lieto

Elim ne bil obrazovan ~ovek no bil neobi~no pogoden da vri satansko delo Onie to ja propovedaat Bo`jata vistina e naidat na prepreden neprijatel vo najraznovidni oblici

168

169

ВЕСНИЦИ НА ЕВАНГЕЛИЕТО


114

Ponekoga toj e se najde i vo liceto na obrazo vanite no mnogu po~esto vo liceto na neobrazovanite lu|e koi satanata gi obu~il da bidat negovo uspeno orudie za izma ma na duite Dol`nost na eden Hristov sluga e verno da ostane na svoeto mesto vo Bo`ji strav i vo negovata sila Taka toj moè da ja zbuni vojskata na satanata i da pobedi vo Gospodovo ime

Pavle i negovite pridru`nici go prodolìle svoeto patushyvawe i stignale vo Perga Pamfiliska Nivnoto patuva we bilo naporno Pominuvale niz nevolji i podnesuvale skudnost a opasnosti im se zakanuvale od site strani Vo golemite i malite gradovi niz koi pominuvale i na pustite patita gi opkruùvale vidlivi i nevidlivi opasnosti No Pavle i Varshynava naviknale so sigurnost da se potprat vrz Bo`jata sila koja sekoga gi izbavuvala Srcata im bile ispol neti so toshypla qubov kon duite to propa|aat Kako verni pastiri koi gi baraat zagubenite ovci tie i ne pomisluvale na nekakva svoja udobnost Zaboravaj i na sebe tie ne se kolebale nitu pak gubele hrabrost koga bile umorni gladni i nastinati Pred o~i imale samo edna cel shy spasuvawe na onie to daleku zatalkale od stadoto

Taka Marko sovladan od strav i malodunost se pokoleshybal izvesno vreme vo svojata namera so seto srce da mu se posshyveti na Gospodovoto delo Nenaviknat na tekotii se obesshyhrabril od postojanite opasnosti i od skudnosta na patot Toj bil uspeen vo rabotata pod povolni okolnosti no sega soo~en so postojanite protivewa i opasnosti to tolku ~esto gi opsipuvaat rabotnicite pioneri toj ne moèl da gi izdrì tekotiite kako dobar vojnik na krstot Toj doprva moral da nau~i hrabro da gleda vo o~ite na opasnostite na progonstva ta i tekotiite Dodeka apostolite go prodol uvale svojot pat pret~uvstvuvaj i ute pogolemi tekotii Marko stanal maloduen i napolno obeshrabren odbil da go prodolì pashytot i se vratil vo Erusalim

Toa naputawe na deloto go navelo Pavle izvesno vreme nepovolno pa duri i strogo da sudi za Marko Od druga stra na Varnava bil naklonet da go opravduva so toa to bil neiskusen Toj se zagriùval Marko da ne otstapi napolno od slu`bata zato kaj nego videl osobini to moèle da go prestorat vo korisen rabotnik za Hrista Vo podocne`nite godini negoshyvoto zalagawe za Marko bilo bogato nagradeno zato toj mlad ~ovek so seto srce mu se predal na Gospoda i na deloto na evanshygelieto na teko pristapni poliwa za rabota Blagodarenie

170

115

na Bo`jiot blagoslov i na mudrite pouki na Varnava Marko se razvil vo vreden rabotnik

Pavle podocna se pomiril so Marko i go primil kako sorashybotnik Toj isto taka im go prepora~al na Koloanite kako eden od svoite pomaga~i ldquoza Bo`jeto carstvo koi mi bea utehardquo (Koloanite 411) Vo edna druga prilika kratko pred svojata smrt Pavle rekol za Marko deka mu bil ldquodobar za slu`batardquo (2 Timotej 411)

Po zaminuvaweto na Marko Pavle i Varnava zaminale vo Antiohija Pisidiska a vo sabota otile vo evrejskata si nashygoga i sednale ldquoA po ~itaweto na zakonot i prorocite stareshyinite na sinagogata pratija do niv da im kaàt eumlBra a ako imate nekakva utena poraka za narodot kaùvajtersquordquo Bidej i bil povikan da zboruva ldquoPavle stana mavna so rakata i re~e eumlLu|e Izraelci i vie drugi koi imate strahopo~it kon Boga ~ujtersquordquo Potoa usledil prekrasen prikaz Prvenstvo mu e dadeno na istoriskoto izlagawe kako Gospod postapuval so Evreite ute od vremeto na nivnoto osloboduvawe od egipetsko ropshystvo Zboruval za toa kako Spasitelot bil veten od semeto na Davida a potoa smelo naglasil ldquoOd negovoto potomstvo Bog shy spored vetuvaweto shy mu izdigna na Izrael Spasitel Isus otkako Jovan pred negovoto doa|awe mu propovedae na ceshyliot izraelski narod pokajno krtavawe A dodeka Jovan ja ispolnuvae svojata dol`nost vezden velee eumlZa kogo me smetate Jas ne sum toj tuku ete po mene ide Eden komu ne sum dostoen da mu gi odvrzam sandalite na nozetersquordquo Taka so silna ubedlivost go propovedal Isusa kako Spasitel na svetot kako Mesija nare~en vo proro tvata

Naglasuvaj i go ova Pavle prodolìl ldquoLu|e bra a sishynovi na rodot na Avrama i vie koi imate strahopo~it kon Boga nam ni e pratena re~ta za ova spasenie Zato ìteshylite na Erusalim i nivnite na~alnici ne go poznaa nego nitu proro~kite zborovi to se ~itaat sekoj saboten den tuku go osudija i taka gi ispolnijardquo

Pavle ne se pritesnuval da ja iznese vistinata za otfrlashyweto na Spasitelot od strana na evrejskite poglavari ldquoIako ne najdoa nikakva vina koja zasluùva smrt baraa od Pilata da go pogubirdquo rekol apostolot ldquoI koga ispolnija s to e napiano za nego go simnaa od drvoto i go poloìja v grob No Bog go voskresna od mrtvite I so denovi im se javuvae na onie koi so nego od Galileja odea gore vo Erusalim a koi sega se negovi svedoci pred narodotrdquo

171

172



116

ldquoNie vi propovedame za vetuvaweto dadeno na tatkov cite deka Bog go ispolni pred nas nivnite deca koga go voskresna Isusa kako to e napiano vo vtoriot Psalm eumlTi si moj sin denes te rodivrsquo A za toa deka go voskresna od mrt vite i deka ve e ne se vra a vo raspa|awe go re~e ova euml] e vi gi ispolnam svetite neta na verniot Davidrsquo Zatoa i vo drug psalm veli eumlNema da dozvoli tvojot svetec da vidi raspa|awersquo A David mu posluì na svoeto pokolenie spored Bo`jata volja a po~ina i im se pridruì na svoite tatkovci i vide raspa|awe A Onoj kogo Bog go voskresna ne vide raspa|awerdquo

Otkako jasno im gi iznel prorotvata za Mesija koi se ispolnile Pavle im propovedal pokajanie i protavawe na grevot so zaslugite na nivniot Spasitel Isus ldquoI taka bra a znajterdquo naglasil Pavle ldquodeka preku nego vi se navesshytuva protavawe na grevovite i od seto ona od koe ne moèvte da se opravdate preku Mojseeviot zakon preku nego se opravshyduva sekoj koj veruvardquo

Bo`jiot Duh gi naso~uval izgovorenite zborovi i srcata na prisutnite bile trognati Povikuvaj i se na prorotvata od Stariot zavet apostolot izjavil deka tie bukvalno se ispolshynile vo slu`bata na Isusa Nazare anecot i toa osvedo~ilo mnogu dui koi kopne`livo go o~ekuvale doa|a weto na vetenishy ot Mesija So polna sigurnost izgovorenite zborovi na govoshyrnikot deka ldquovetuvawetordquo na spasenieto dadeno ednakvo i na Evreite i na neznabocite im dale nade` i radost na onie koi po poteklo ne se vbrojuvale me|u Avramovite sinovi

ldquoA koga izleguvaa lu|eto gi molea da im gi kaùvaat ovie zbo rovi i idnata sabotardquo Koga soborot se razotiol ldquomnogu Evrei i prozeliti koi go po~ituvaa Boga trgnaa po Pavlerdquo i ja primija radosnata poraka objavena toj den a Pavle i Varshynava ldquogi uveruvaa da prodolàt vo Bo`jata blagodatrdquo

Pavlovata beseda predizvikala silen interes vo Antioshyhija Pisidiska taka to idnata sabota ldquose sobra re~isi ceshyliot grad da ja ~ue Bo`jata re~ A koga Evreite ja vidoa tolshypata se ispolnija so zavist im protivre~ea na Pavlovite zborovi i huleardquo

ldquoToga Pavle i Varnava im rekoa reitelno rsquoTrebae najnapred vam da vi se propoveda Bo`jata re~ no bidej i vie ja otfrlate od sebe i ne se smetate dostojni za ve~en ìvot eve nie im se obra ame na neznabocite zato Gospod mi zapo veda taka te postaviv za svetlina na neznabocite da im bide spasenie do krajot na zemjatarsquordquo

173

117

ldquoKoga neznabocite go slunaa toa se izraduvaa i ja slashyvea Gospodovata re~ i poveruvaa mnozina to bea opre deleni za ìvot ve~enrdquo Tie najmnogu se izraduvale poradi toa to Hristos gi priznava za sinovi Bo`ji i so blagodarno srce go slu ale propovedaweto Onie to poveruvale revnosno im ja prenesuvale porakata na evangelieto i na drugi i ldquore~ta Gosshypodova se rasprostranuvae po celata zemjardquo

So vekovi porano preku proro~koto vdahnovenie e zabeshyleàno ova sobirawe na neznabocite no ovie proro~ki zborovi bile samo nejasno sfateni Prorok Osija istaknal ldquoA decata Izraelovi e bidat mnogubrojni kako pesokot morshyski koj ne moè da se izmeri nitu da se izbroi Namesto da im velat eumlVie ne ste moj narodrsquo e gi vikaat eumlSinovi na ìviot Bogrsquordquo I na drugo mesto ldquo] e go poseam vo zemja e ja zami luvam Nemila na mojot Neshynarod e mu re~am eumlTi si moj narodrsquordquo (Osija 110 223)

I Spasitelot vo tekot na svojata zemna slu`ba go pretkashyàl ireweto na evangelieto me|u neznabocite Vo sporedshybata za lozjeto na Evreite koi ne bile nakloneti kon poka j ashynie Spasitelot im rekol ldquoZatoa vi velam deka e vi bide odzeshymeno Bojèto carstvo i e mu bide dadeno na narod koj e gi donesuva plodovite na carstvotordquo (Matej 2143) A po voskreshysenieto im zapovedal na svoite u~enici ldquoOdete i nau~ete gi site narodirdquo Tie ne smeele nikogo da go ostavat neopo menat zato im bilo posebno naglaseno ldquoPropovedajte mu go evanshygelieto na sekoe sozdanierdquo (Matej 2819 Marko 1615)

Obra aj i im se na neznabocite vo Antiohija Pisi dishyska Pavle i Varnava ne prestanale da se zalagaat i za Evreite sekade kade to postoela nade` deka e gi sluaat Podocna vo Solun Korint Efes i vo drugite zna~ajni cen tri Pavle i negovite sorabotnici nastojuvale evangelieto da im go proshypovedaat i na Evreite i na neznabocite No od toga svoite glavni napori gi naso~ile kon izgraduvawe na Bo`jeto carstvo na neznaboè~ka po~va me|u narodite koi re~isi nito ne znaele za vistinskiot Bog i za negoviot Sin

Srceto na Pavle i na negovite sorabotnici go privlekle onie to bile ldquobez Hrista isklu~eni od izraelskoto opshytestvo i tu|inci na zavetite na vetuvaweto bez nade` i bez Boga vo svetotrdquo So neumorno zalagawe na apostolite me|u nezna bocite tie ldquotu|inci i dojdencirdquo koi ldquonekoga bevte dalekurdquo se zdobile so soznanie deka ldquodovedeni ste blizu preku Hristovata krvrdquo i deka so vera vo negovata `rtva moàt da

174

175



118

ìveat ldquoso svetiterdquo i da stanat ldquoBo`je semejstvordquo (Efescite 2121319)

Napreduvaj i vo verata Pavle neumorno se zalagal za izgraduvawe na Bo`jeto carstvo me|u onie koi u~itelite na Izrael napolno gi zanemarile Postojano go veli~el Isusa Hrista istaknuvaj i deka Toj e ldquoCar nad carevite i Gospodar nad gospodariterdquo i gi povikal vernite da bidat ldquocvrsto vkoreshyneti i nadyidani vo nego i zacvrsteni vo veratardquo (1 Timotej 615 Koloanite 27)

Za onie to e poveruvaat Hristos pretstavuva siguren temel Na toj iv kamen moàt so sigurnost da yidaat i Evreshyite i neznabocite Toj e dovolno prostran za site i dovolno jak da gi ponese tovarite na cel svet Toj fakt Pavle sam jasno go razbral Pred kraj od svojata slu`ba obra aj i $ se na edna grupa vernici koi dole od neznabotvo no osta nale neposhykoleblivi vo svojata qubov kon vistinata na evangelieto apostolot napial deka i tie se ldquonadyidani vrz temelot na apostolite i prorocite a temelniot kamen e Isus Hristosrdquo (Efescite 220)

Dodeka porakata na evangelieto ja irele niz Pisidija an tiohiskite Evrei koi ne veruvale zaslepeni so svoite predshyrasudi ldquogi nagovorija uglednite i pobo`nite èni i gradshyskite prvenci i pottiknaa gonewe protiv Pavle i Varnava pa gi proteraardquo od taa oblast

Taa postapka ne gi obeshrabrila apostolite tie sekoga si spomnuvale za zborovite na svojot U~itel ldquoBlaze vam koga ve navreduvaat progonuvaat i govorat la`no protiv vas so sekakvi loi izrazi zaradi mene Raduvajte se i vese lete se bidej i golema e vaata nagrada na nebesata zato taka gi progonuvaa i prorocite koi bea pred vasrdquo (Matej 51112)

Objavuvaweto na evangelskata poraka napreduvalo i apostoshylite so pravo moèle da se ~uvstvuvaat ohrabreni Nivnite nashypori bile bogato blagosloveni me|u itelite na pisidijcite vo Antiohija a vernicite to gi ostavile izvesno vreme sami da go prodolàt deloto ldquose polnea so radost i so Sveti Duh

176

119

18

EVANGELIETO IM SE PROPOVEDA NA NEZNABO[CITE


Od Antiohija Pisidiska Pavle i Varnava zaminale vo Ikonija Vo toj grad kako i vo Antiohija svojata rabota ja po~ nale po sinagogite me|u svojot narod Tuka imale golem uspeh taka to ldquomnozina Evrei i Grci poveruvaardquo Me|utoa vo Ikonija kako i na drugi mesta vo koi apostolite proposhyvedale ldquoEvreite to ne gi posluaa gi pobunija i gi nastroshyija zlonamerno duite na neznabocite me|u bra atardquo

Sepak apostolite ne otstapile od svojata dol`nost zato mnozina go prifatile Hristovoto evangelie I pokraj proshytiveweto zlobata i predrasudite tie go prodolìle svoeto delo ldquosmelo zboruvaj i za Gospodardquo i Bog ldquosvedo~ee za re~ta na svojata blagodat i ovozmoùvae nivnite race da prashyvat ~udotvorni znaci i ~udardquo Tie dokazi na Bo`jata pomo vrele silno vlijanie vrz onie ~iito dui bile pristapni za svedo~ewe i brojot na tie to go prifatile evangelieto postojano se zgolemuval

S pogolemata popularnost na porakata to ja irele aposshytolite nevernite Evrei gi ispolnuvala so zavist i omra za pa zatoa reile na naporite na Pavle i Varnava edna da im stavat kraj So la`ni i predimenzionirani izve tai tie kaj nadle`nite vlasti razbudile strav deka na cel grad mu se zakanuva bunt Tvrdele deka na apostolite im se priklu~uva ogromno mnotvo narod i predupreduvale deka toa se pravi so nekakva tajna i opasna cel

Poradi ovie obvinuvawa u~enicite povtorno bile izvedeshy ni pred vlastite no nivnata odbrana bila tolku jasna i prishyrodna a iznesuvaweto na u~eweto tolku mirno i razbir livo

178


120

to se pojavila edna silna struja vo nivna polza Iako gradshyskite poglavari bile nedoverlivi kon niv poradi la`nite obvinuvawa to gi slunale sepak ne se osmeluvale da gi osushy dat Ne moèle da otkaàt deka u~eweto na Pavle i Varna va ima za cel lu|eto da gi stori ~esni i primerni gra|ani i deka vo gradot bi se popravila i moralnata sostojba i poredokot koga bi bile prifateni vistinite to gi propo vedale apostolite

Poradi protiveweto so koe se soo~ile u~enicite porashykata na vistinata dobila ute pogolem publicitet Evreite uvidele deka nivnite napori da go onevozmoàt deloto samo e pridonese ute pove e lu|e da pristapat kon novata vera ldquoNo lu|eto vo gradot se podelija edni bea so Evre ite a drugi so apostoliterdquo

So vakviot razvoj na nastanite vode~kite lu|e me|u Evrei te bile tolku razjareni to reile so sila da mu stavat kraj na toa Raspaluvaj i najniski strasti kaj nesves nata i zovriena tolpa tie uspeale da predizvikaat neredi i bunt koi potoa mu gi pripiale na u~eweto na apostolite Se ponadevale deka so la`ni obvinuvawa e si obezbedat sebesi pomo od gradskite vlasti vo sproveduvaweto na svoite nameri Bile reeni na apostolite da ne im se dade nikakva mo`nost da se opravdaat tuku da se vmea xganot i so kamenuvawe na Pavle i Varnava kone~no da se dokusuri nivnata rabota

Prijatelite na apostolite iako nevernici im obrnale vnimanie na podlite nameri na Evreite i gi sovetuvale bez potreba da ne se izloùvaat na besot na izbuvlivata tolpa tuku da go spasuvaat ìvotot so begstvo I taka Pavle i Varshynava ja naputile tajno Ikonija preputaj i im na tamoshynite vernici izvesno vreme sami da ja prodolàt rabotata Me|utoa toa vo nikoj slu~aj ne zna~elo deka zaminuvaat zashysekoga pla nirale da se vratat tom e se smiri vozbuduvashyweto da go prodolàt zapo~natoto delo

Vo site vekovi i vo sekoja zemja Bo`jite vesnici morale da se spravuvaat so ogor~ena opozicija shy so onie koi dobrovolno reile da ja otfrlat nebesnata svetlina êsto se ~ine lo deka neprijatelite na evangelieto so la`no prika uvawe i so kleveti uspevale da ja zatvorat vratata niz koja Bo`ji te vesnici moèle da dojdat do narodot No taa vrata ne moè da ostane zasekoga zatvorena Koga negovite slugi pak bi se vratile da go prodolàt svoeto delo Bog ~esto silno raboshytel za niv i im pomagal da podignat nezaboravni spome nici na slava na negovoto ime

179

121

Isterani od Ikonija apostolite zaminale vo Listra i Derva vo Likaonija Ovie gradovi vo golema mera bile nasta neshy ti so praznoverni neznaboci no me|u niv imalo dui prigotshyveni da ja slunat i da ja prifatat porakata na evange lieto Apostolite reile da rabotat vo ovie gradovi i vo nivnata okolina nadevaj i se deka na toj na~in e gi izbegnat predrashysudite i progonite od strana na Evreite

Vo Listra nemalo evrejska sinagoga iako vo gradot iveel izvesen broj Evrei Mnogu iteli na Listra odrù vale bogoshysluènie vo eden hram posveten na Jupitera Koga Pavle i Var nava se pojavile vo gradot i koga po~nale da gi sobiraat gra|anite okolu sebe tolkuvaj i im gi ednostavnite vistini na evangelieto mnozina nastojuvale ova u~ewe da go povrzat so svoeto idolopokloni~ko oboàvawe na Jupitera

Apostolite nastojuvale na ovie idolopoklonici da im dashydat soznanie za Boga za Tvorecot na neboto i zemjata i za negoshyviot Sin Spasitelot na ~ove~kiot rod Prvo tie im obrnale vnimanie na ~udesnite Bo`ji dela shy na sonceto mese ~inata i yvezdite na prekrasniot red pri smenuvaweto na godinite vremiwa na veli~estvenite planini so vrvovite pokrieni so sneg na visokite drvja i na drugite ~uda na priro data vo koi se gleda vetina nesfatliva za ~ove~kiot um Ukaùvaj i na ovie dela na Semo niot apostolite ovie neznaboci gi nashyterale da razmisluvaat za golemiot Vladetel na vselenata

Objasnuvaj i gi ovie osnovni vistini za Tvorecot apostoshylite na itelite na Listra im zboruvale za Bo`jiot Sin koj tolku mu e naklonet na ~ove~kiot rod to poradi toa slegol od neboto Zboruvale za negoviot ivot i slu`ba za toa kako go otfrlile onie to Toj dool da gi spasi za negovite maki i za raspnuvaweto za negovoto voskresenie i za voznesenieto na neboto kade to se nao|a i sega kako zastap nik na ~ovekot Taka so Bo`ja sila i so Bo`ji Duh Pavle i Varnava prodolìle da go propovedaat evangelieto vo Listra

Edna dodeka taka mu zboruval na narodot za Hristo voto delo kako iscelitel na bolnite i àlosnite Pavle me|u svoite sluateli zabeleàl eden kuc ~ovek koj vtren ~eno gledal vo nego gi slual negovite zborovi i o~igledno verushyval vo niv Pavle vo srceto po~uvstvuval soàluvawe kon toj unesre en ~ovek i vo nego prepoznal lice koe ldquoveruva deka e ozdravirdquo Vo prisustvo na mnotvo idolopoklonici Pavle mu naredil na nemo niot sakat ~ovek da stane i cvrsto da zashystane na svoite noze Do toga ovoj ma~enik moèl samo da

180

181

ЕВАНГЕЛИЕТО ИМ СЕ ПРОПОВЕДА НА НЕЗНАБОШЦИТЕ


122

sedi no sega istiot mig toj ja poslual zapovedta na Pavle i stanal na noze prvpat vo svojot ivot Silata dola zaedno so naporot na verata i ~ovekot koj do toga bil nemo en uloshygavec ldquose ispravi i odeerdquo

ldquoA tolpata koga vide to napravi Pavle go podigna svojot glas velej i na likaonski eumlBogovite stanaa kako lu|e i slegoa pri nasrsquo Tie zborovi bile soobrazeni so edna nivna tradicija spored koja se veruvalo deka bogovite ponekoga doa|aat na zemjata Na Varnava poradi negovata dostoin stvena pojava i odnesuvawe kako i poradi blagosta i dobri nata to se gleshydale na negovoto lice go narekle Jupiter tatko na bogovite Za Pavle veruvale deka e Merkur ldquozato toj bee glavniot govornikrdquo bidej i bil seriozen delotvo ren i re~it vo oposhymenite i poukite

So elba da ja pokaàt svojata blagodarnost itelite na Listra go nagovorile svetenikot na Jupitera na aposto lite da im ukaè ~est i toj ldquodovede bikovi i donese junci pred porshytite i zaedno so narodot sakae da prinese `rtvardquo Pavle i Varnava koi totuku se povlekle za malku da si po~inat ne znaele za tie podgotovki No nabrgu nivnoto vnimanie go privshylekle zvucite na muzikata i oduevenite povici na golemata masa lu|e to dole pred ku ata kade to otsednale

Koga apostolite sfatile koja e vistinskata pri~ina za taa masovna poseta i za taa vozbuda ldquogi raskinaa svoite oble ki i se vturnaa me|u narodotrdquo so nade` deka e go spre~at nivniot potfat So silen i prodoren glas koj go nadminal vikotot na sobranite Pavle gi povikal da se smirat i koga vikotot na tolpata naglo stivnal toj rekol ldquoLu|e to pravite I nie sme lu|e kako vas No vi go propovedame evan gelieto za da se odvratite od tie suetni neta kon ìviot Bog koj gi sozdade neboto i zemjata moreto i s to e vo niv koj vo minatite poshykolenija gi puti site narodi da odat po svoite patita i sepak nikoga ne gi ostavi bez svedo tvo za sebesi so svoite dobrini davaj i vi od neboto do`dovi i plodni godini i nasituvaj i gi vaite srca so hrana i veselbardquo

I pokraj toa to apostolite energi~no tvrdele deka nemaat boèstveno poteklo i pokraj naporite na Pavle mislite na sobranite da gi naso~i kon vistinskiot Bog kako edinstveno Sutestvo dostojno za oboàvawe re~isi bilo nemo`no da se odvratat tie neznaboci od nivnata namera da prinesat `rtva Nivnoto ubeduvawe deka ovie lu|e navistina se boshygovi bilo tolku cvrsto a oduevuvaweto tolku golemo to

182

123

vo nikoj slu~aj ne sakale da ja priznaat grekata Bibli skiot zapis kaùva deka Pavle i Varnava ldquoodvaj uspeaja da go zaprat narodot da ne im prinese `rtvardquo

itelite na Listra so svoi o~i ja videle ~udesnata sila so koja raspolagale apostolite Videle kako kuciot ~ovek koj nikoga vo svojot poraneen ìvot ne moèl da zastane na svoite noze sega dobil sovreno zdravje i sila Tie otstashypile od svojata namera duri po podolgo uveruvawe i vnimashytelno objasnuvawe na Pavle za toa od to se sostoi nivnata misija kako pretstavnici na nebesniot Bog i na negoviot Sin golemiot Iscelitel

Rabotata na Pavle i Varnava vo Listra odnenade` bila onevozmoèna koga dole od ldquoAntiohija i Ikonija nekoi Evreirdquo koi gi poznavale apostolite i koga doznale za uspeshyhot na nivnata rabota me|u Likaoncite reile vo svojata zloshy ba da pojdat po niv i da gi progonuvaat Doa|aj i vo Listra tie Evrei nabrgu uspeale da go rastrevoàt i da go zatrujat narodot so istiot duh na ogor~enost koj bil vo nivnite srca So iskrivokol~uvawe na vistinata i so kleveti tie uspeale lu|eto koi neodamna Pavle i Varnava gi smetale za boèsshytveni sutestva da gi ubedat deka apostolite se poloi od ubijci i deka zasluùvaat smrt

Razo~arani so toa to im bilo onevozmoèno na apostoshylite da im prinesat `rtva ìtelite na Listra ve e bile podgotveni protiv Pavle i Varnava da se nafrlat isto tolku strastno kako to gi pozdravile kako bogovi Podbucnuvani od strana na Evreite tie reile protiv apostolite da primeshynat nasilstvo Evreite barale da ne mu se dozvoli na Pavle da zboruva tvrdej i deka toj ako mu se dade takva mo`nost e uspee re~isi da go ma|epsa narodot

Ubistvenite nameri na neprijatelite na evangelieto nashybr gu bile sprovedeni vo delo Sledej i go ova loo vlijanie ìtelite na Listra padnale vo vistinski satanski bes pa go fatile Pavle i bez milost po~nale da go kamenu vaat Apostolot mislel deka mu dool kraj Vo negoviot duh ivo voskresnalo ma~eweto na Stefana kako i svirepata uloga to ja odigral toj vo taa prigoda Pokrien so rani i onesvesten od bolka toj padnal na zemja i tie podiveni lu|e go ldquoizvlekoa od gradot mislej i deka e mrtovrdquo

Vo toj mra~en ~as na iskuenie malobrojnite vernici vo Listra na koi Pavle i Varnava im pomognale da ja prifa tat verata vo Isusa ostanale predani i verni Nerazumnoto proshy

183

184



124

tivewe i svirepite progoni ute pove e ja zacvrstile verata na tie predani bra a Iako samite izloèni na opasnost na omalovaùvawe i prezir tie pokaàle vernost sobiraj i se so taga i bolka okolu teloto na Pavle mislej i deka e mrtov

Me|utoa kolku silno se iznenadile koga apostolot opkrushyèn so nivnoto bolno lipawe naedna ja podignal glava ta i zas tanal na noze so falba za Boga na usnite Ova neo~ekuvano vra awe vo ivot na Bo`jiot sluga za vernite se ~inelo kako nekakvo Bo`je ~udo i tie go primile kako nebesna potvrda na nivnata novoprimena vera Se raduvale so neiska`liva radost i go slavele Boga so obnovena vera

Me|u onie to se obratile vo Listra i bile o~evidci na Pavlovite stradawa se nao|al i eden ~ovek koj podocna sta nal istaknat rabotnik za Hrista i so apostolite gi delel isku eshynijata i radosta na misionerskata slu`ba vo teko pristapshynite predeli Toa bil mladiot Timotej Koga Pavla go izvleshykle od gradot toj mlad ~ovek se nao|al me|u onie koi stoele okolu negovoto navidum bezìvotno telo i koi videle kako se kreva siot vo rani i oblean vo krv no so fal ba na svoite usni zatoa to mu bilo dozvoleno da strada za Hrista

Utredenta po Pavlovoto kamenuvawe apostolite zami nashy le vo Derva Tamu nivnata rabota bila blagoslovena i mnogu dui go primile Hrista kako svoj Spasitel No ldquootkako proshypovedaa vo toj grad i pridobija mnogu u~enicirdquo Pavle i Varshynava ne sakale da po~nat da rabotat na nekoe dru go mesto pred da gi zacvrstat vo verata obratenicite koi bile prisileni da gi ostavat sami izvesno vreme vo gradovite kade to neodamna rabotele I taka i pokraj opasnostite ldquose vratija vo Listra Ikonija i Antiohija gi zakrepnuvaa duite na u~enicite i gi pottiknuvaa da bidat postojani vo verata i deka preku mnogu nevolji treba da vlezat vo Bo`jeto carstvordquo Mnozina to ja primile radosnata poraka na evangelieto poradi toa bile izloèni na prezir i napadi Apostolite sakale ovie lu|e da gi zasilat vo verata so cel deloto da bide trajno i postojano

Apostolite osobeno vnimavale novoobratenite da gi ograshydat so straàta na evangelskiot red smetaj i deka toa e zna~aen faktor za duhovniot napredok Zatoa organizirale crkvi vo site mesta na Likaonija i Pisidija vo koi imalo vernici Vo sekoja crkva bile imenuvani slu`benici i vos pos taven e soodshyveten sistem i red za vodewe na site raboti bitni za blagoshysostojba na vernicite

Toa bilo soobrazno so evangelskiot plan za obedinuvawe na site to veruvaat vo Hrista vo edno edinstveno telo a Pavle

185

125

vo tekot na celata svoja slu`ba cvrsto se pridrùval kon toj plan Vernicite vo sekoe novo mesto koi so negova pomo go prifatile Hrista kako Spasitel vo pogoden mig bile orgashynizirani vo lokalna mesna crkva Toa se pravelo duri i vo slu~aj koga imalo samo nekolku vernici Taka hris tijanite se u~ele da si se pomagaat edni so drugi imaj i go na um vetushyvaweto ldquoKade to se dvajca ili trojca sobrani vo moe ime tamu sum i jas me|u nivrdquo (Matej 1820)

Pavle nikoga ne gi zaboravil tie organizirani crkvi Gri ata za niv pretstavuvala s poteko breme to go prishytiskalo negoviot duh Kolku i da bila male~ka nekoja grupa sepak taa pretstavuvala predmet na negova postojana grià Ne`no bdeel tokmu nad tie pomale~ki grupi svesen deka nim im e potrebno pogolemo vnimanie so cel vernicite dobro da se utvrdat vo vistinata i da nau~at nesebi~no i sesrd no da rabotat za lu|eto okolu sebe

Vo site svoi misionerski potfati Pavle i Varnava nastoshyjuvale da go gledaat Hrista da go sledat negoviot pri mer na doshybrovolna rtva i na verna sesrdna rabota za duite Seko ga budni revni i neumorni tie ne gledale da gi zadovolat svoite li~ni elbi i udobnosti tuku so pobo` nost i so revnost neushymorno go seele semeto na vistinata a pokraj toa se trudele na site koi go prifa ale evangelieto da im dadat prakti~na pouka od neprocenliva vrednost Duhot na sesrdnost i Bo`jiot strav ostavil vrz duite na novite u~enici dlabok vpe~atok vo vrska so zna~eweto na evangel skata poraka

Koga bi se obratile talentirani lu|e koi mnogu vetu vale kako to bil Timotej Pavle i Varnava vloùvale silni naposhy ri da im ukaàt na neophodnosta od rabota vo Gospo dovoto lozje I koga apostolite bi zaminale vo nekoe drugo mesto ve rata na tie lu|e ne poputala tuku s pove e rastela i se zasiluvala Tie bile verno pou~eni za Gospodoviot pat i upashyteni kako nesebi~no sesrdno i istrajno da rabotat za spaseshynieto na svoite bli`ni Ova vnimatelno pou~uvawe na noshyvoobratenite pretstavuvalo mone zna~aen faktor vo golemishy ot uspeh to go postignale Pavle i Varnava propove daj i go evangelieto vo neznaboè~kite zemji

Prvoto misionersko patuvawe brgu se blièlo kon kraj Prepora~uvaj i mu gi novoorganiziranite crkvi na Gospoda apostolite go prodolìle svojot pat vo Pamfilija ldquoi otka ko ja propovedaa re~ta Bo`ja vo Perga slegoa vo Atalija a otshytamu otplovija vo Antiohijardquo

186

187


126

19

EVREI I NEZNABO[CI


Vra aj i se vo Antiohija vo Sirija od kade to bile prashyteni na svojata misija Pavle i Varnava ja iskoristile prvata mo`nost to im se dala da gi soberat vernicite i da gi izvesshytat ldquoto s napravil Bog so niv i kako im ja otvoril vra tata na verata na neznabociterdquo (Dela 1427) Crkvata vo Antioshyhija bila golema i se razvivala Taa pretstavuvala cen tar na misionerskata dejnost i edna od najzna~ajnite grupi na hrisshytijanski vernici Nejzinoto vernitvo go so~inuvale prishypadnici na mnogu optestveni sloevi od Evrei i nezna boci

Dodeka apostolite zaedno so propovednicite i so obi~shynite vernici vo Antiohija vloùvale sesrdni napori to pove e dui da dovedat kaj Hrista nekoi vernici od evrejsko poteklo ldquood farisejskata sektardquo koi dole od Judeja uspeale da ufrlat edno praawe to predizvikalo mnogu rasproshystraneti prepirki vo crkvata i sozdalo v~udoviduvawe me|u vernicite od neznabotvo Ovie u~iteli pobornici na evrejshystvoto so golema samouverenost i so sigurnost tvrdele deka ~ovek za da se spasi mora da bide obreàn i da gi ispol nuva site propisi na ceremonijalniot zakon

Pavle i Varnava bez nikakvo dvoumewe mu se protiv stavile na ova la`no u~ewe i reitelno stanale protiv nego vata prishymena vrz vernicite od neznaboè~ko poteklo Od druga strana mnogu antiohiski vernici od evrejsko potek lo bile nakloshyneti kon stavot to go zazele bra ata koi neodamna pristigshynale od Judeja

Opto zemeno obratenite Evrei ne bile nakloneti da nashypreduvaat tolku brgu kolku to im go otvoralo patot Bo`shyjeto providenie Rezultatot na rabotata na apostolite me|u neznabocite jasno pokaàl deka obratenicite od tie narodi

189

127

brojno e gi nadmine obratenicite od evrejsko poteklo Evreshyite se plaele deka ako ne se postavat ograni~uvawata i obreshydite na nivnite zakoni kako zadolìtelen uslov za priem na neznabocite vo ~lenstvo na crkvata nacionalnata evrejska osobenost so koja do toga se izdeluvale i se razli kuvale od site narodi kone~no sosem e is~ezne me|u onie to ja prishyfatile porakata na evangelieto

Evreite otsekoga se gordeele so slu`bite to im gi doshyve ril Bog Zatoa mnozina od niv to ja prifatile verata vo Hrista s ute smetale deka Bog bidej i edna tolku jasno go propial evrej skiot na~in na bogosluènie nikoga nema da dozvoli promena na koja bilo negova podrobnost Tie uporno barale evrejskiot zakon i nivnite ceremonii da se vklu~at vo obredite na hristijanskata religija bidej i mone bavno sfa ale deka site obredni `rtvi samo ukaù vale na smrtta na Bo`jiot Sin vo kogo se ispolnile site simbo li~ki obredi na Stariot zavet i deka po negovata smrt site obredi na staroshyzavetnata slu`ba ja gubat svojata va` nost

Pred da se obrati Pavle sebesi se smetal za bespre koren ldquoSpored pravdata na zakonot bev besprekorenrdquo (Filip janite 36) No otkako go izmenil srceto se zdobil so jasno soznanie za misijata na Spasitelot kako otkupitel na padna tiot ~ove~ki rod to zna~i i na neznabocite isto kako i na Evreite i ja videl razlikata me|u ìvata vera i mrtviot formalizam Starite obredi i ceremonii ~ieto vrewe im bilo doshyvereno na Evreite vo svetlinata na evangelieto dobile novo i podlaboko zna~ewe Se ovistinilo ona ~ijato senka bile tie i lu|eto to iveat vo novozavet niot shy evangelskiot peshyriod shy se oslobodeni od site ceremoni jalni propisi Me|utoa nepromenliviot Bo`ji zakon shy negovite deset zapovedi shy Pavle s ute gi po~itual i po duh i po slovo Praaweto na obreshyzanieto pottiknalo mnogu disku sii prepirawa i raziduvawa vo antiohiskata crkva Najposle stravuvaj i natamonite raspravii da ne dovedat do otvoren rascep vernicite na crkshyvata reile Pavle i Varnava so ute nekolku odgovorni lu|e da gi pratat vo Erusalim problemot da go iznesat pred apostoshylite i stareinite Tamu trebalo da se sretnat so delegati od razni crkvi i so tie to doa|ale vo Erusalim da prisustvuvaat na pretstojnite praznici Vo me|uvreme trebalo da prekine sekoja rasprava dodeka ne se donese definitivno reenie na generalniot sovet Potoa taa odluka trebalo univerzalno da ja prifatat site crkvi vo cel svet

190

ЕВРЕИ И НЕЗНАБОШЦИ


128

Na svojot pat kon Erusalim apostolite gi posetile vernishycite vo mnogu gradovi niz koi pominuvale i gi hrabrele iznesuvaj i im svoi iskustva so koi se zdobile vo Bo`jeto delo pri obratuvaweto na neznabocite

Vo Erusalim delegatite od Antiohija stapile vo kontakt so bra ata od razni crkvi sobrani tuka zaradi generalno sovetushyvawe i gi zapoznale so uspesite so koi bila pridru uvana nivnata slu`ba me|u neznabocite Tie jasno im go opiale meteòt vo Antiohija to go predizvikale nekoi obratenici od farisejstvoto so svoite tvrdewa deka nezna bocite mora da se obreàt i da go dràt Mojseeviot zakon za da se spasat

Za ova praawe ìvo i ogneno se raspravalo na generalshyniot sobor Imalo ute nekolku barawa tesno povrzani so praaweto na obrezanieto to isto taka trebalo da se prou~at Edno od problemati~nite bilo i praaweto kakov stav treba da se zazeme sprema upotrebata na mesoto rtvu vano na idoli Mnogu obratenici od neznabotvo iveele me|u neuki i prazshyno verni lu|e koi ~esto prinesuvale rtvi na idoli Sve teshyni cite na ovie neznaboè~ki religii se zanimavale so dohodna trgovija so mesoto na `rtvuvanite ìvotni to doa|alo vo nivni race i Evreite se plaele obratenicite od neznabotvo da ne go ozloglasat hristijan stvoto kupuvaj i meso rtvuvano na idoli a so toa isto taka vo izvesna mera se plaele deka gi odobruvaat idolopoklo ni~kite obi~ai

Osven toa neznabocite naviknale da jadat meso od zadashyveni ivotni dodeka Evreite imale boèstveno upatstvo pri ko leweto na ìvotnite za hrana posebno vnimanie da obrnat na toa krvta napolno da iste~e od teloto na ivot noto inaku mesoto bi se smetalo za nezdravo Bog ovaa zabra na im ja dal na Evreite za da go so~uvaat svoeto zdravje Upotre bata na krvta kako namirnica vo ishranata Evreite ja smetale za grena Tie veruvale deka krvta go pretstavuva ìvotot i deka proshylevaweto na krv e posledica na grevot

Nasproti evrejskoto sfa awe neznabocite ja sobirale krvta to istekuvala od teloto na rtvuvanoto ivotno i ja koristele za prigotvuvawe na jadewa Evreite smetale deka ne treba da se menuvaat obi~aite to gi primile so poseshyben Bo`ji nalog I taka ako Evreite i neznabocite bi se obidele da jadat na ista trpeza prvite bi se soblaznuvale i bi ~uvstvu vale odvratnost kon drugite

Neznabocite a osobeno Grcite bile mone nezauzdani i razvratni pa postoela opasnost nekoi neobrateni vo srce to

191

192

129

i pokraj toa to ispovedale vera da prodolàt so svojot lo na~in na ìveewe Hristijanite od evrejsko poteklo ne moèle da go podnesuvaat nemoralot koj neznabocite duri i ne go smetale za nekakov prestap Zatoa Evreite smetale deka od obratenite neznaboci kako dokaz za nivnata iskre nost i pobo`nost treba da baraat od niv da go prifatat obreza shynieto i ceremonijalniot zakon Na toj na~in spored nivnoto veruvawe bi moèlo da se spre~i kon crkvata da pristapuvaat lu|e koi prifa aj i ja verata bez vistinsko obratuvawe na srceto moàt podocna da mu nanesat sram na deloto so svojot nemoralen i neumeren ìvot

Tokmu ovaa razli~nost i sloènost na problemite vpleteni vo reavaweto na glavnoto praawe soborot go sta vale re~isi pred nepremostlivi tekotii Me|utoa Svetiot Duh vsushynost ve e imal vistinsko reenie za toa praawe od koe se ~inelo deka zavisel ne samo napredokot na deloto tuku i sashymiot opstanok na hristijanskata crkva

ldquoBidej i nastana golema raspravija Petar stana i im reshy~e eumlLu|e bra a Vie znaete deka Bog ute od prvite denovi me izbra me|u vas za da moàt neznabocite da ja slunat od mojata usta re~ta na evangelieto i da poveruvaatrdquo Vrz osnova na zdrav razum toj zaklu~il deka spornoto praawe za koe totuku raspravale ve e go reil Svetiot Duh so toa to i vrz neo brezanite neznaboci se izleal vo ista sila kako i vrz obrezanite Evrei Povtorno ja iznel svojata vizija vo koja Bog mu go prikaàl sadot poln so ~etirino`ni ivotni od sekoj vid i mu zapovedal da gi zakole i da gi izede A koga odbil povikuvaj i se na toa deka nikoga ne jadel neto poshygano i ne~isto dobil odgovor ldquoOna to Bog go is~istil ne narekuvaj go poganordquo (Dela 1015)

Petar jasno go iznel tolkuvaweto na ovie zborovi to mu bilo dadeno vedna potoa koga bil povikan da odi kaj rimski ot kapetan i da go pou~i na Hristovata vera Ovaa poshyra ka pokaàla deka Bog ne gleda koj e koj tuku gi prima i gi pri fa a site to se bojat od nego Petar raskaàl kako se zashy~udil koga ja iznesuval vistinata pred lu|eto to se sobrale vo domot na Kornelij i koga videl kako Svetiot Duh sleguva vrz sluatelite vrz neznabocite isto kako to slegol i vrz Evreite Istata svetlina i slava to se videla kaj obreshyzanite Evrei sega bleskotela i na licata na neobre zanite neznaboci Toa bila Bo`ja opomena upatena do Petar da ne

193



130

gi smeta ednite za poniski od drugite zato krvta Hristo va moè da is~isti od sekoja ne~istota

Petar ve e edna raspraval so svoite bra a vo vrska so obratuvaweto na Kornelij i na negovite prijateli i za svoeto druèwe so niv Zboruvaj i kako toga Svetiot Duh slegol vrz neznabocite toj naglasil ldquoAko Bog im dade ist dar koga poveruvaa vo Gospoda Isusa Hrista kako i nam koj sum jas da moàm da mu go zabranam toa na Bogardquo (Dela 1117) A sega so ista revnost i sila prodolìl ldquoBog koj gi poznava srcata im posvedo~i koga im go dade Svetiot Duh kako i nam I ne napravi nikakva razlika me|u nas i niv zato preku verata gi is~isti nivnite srca Zoto sega go iskua vate Boga stavaj i im na vratot na u~enicite jarem koj nitu naite tatkovci nitu nie ne moèvme da go nosimerdquo Toj jarem ne bil zakonot od deset zapovedi kako to tvrdat ne koi koi se protivat na negovite propisi Petar ovde misli na obredniot zakon koj so Hristoshyvoto raspnuvawe prestanal da vaì

Apelot na Petar pomognal prisutnite strplivo da gi islushyaat Pavle i Varnava koi potoa iznele svoi iskustva od rashybotata so neznabocite ldquoToga molkna celiot narod a lu|eto gi sluaa Varnava i Pavle koi raskaùvaa kolku ~udotvorni znaci i ~uda napravi Bog preku niv me|u nezna bociterdquo

I Jakov reitelno go iznel svoeto svedotvo velej i deka Bo`ja volja e i na neznabocite da im se dadat istite predimshystva i istata blagodat to im se dadeni na Evreite

Svetiot Duh videl deka e dobro na obratenite nezna boci da ne im se nametnuva ceremonijalniot zakon i misle weto na apostolite vo vrska so toa praawe bilo vo soglas nost so Bo`jiot Duh Jakov pretsedaval so soborot i negovata kone~na odluka glasela ldquoZatoa smetam deka ne treba da gi vozne miruvashy me neznabocite koi se obra aat kon Bogardquo

Taka e zavrena diskusijata Ovoj primer go pobiva i tvrshyde weto na Rimokatoli~kata crkva deka Petar bil glava na crk vata Onie to tvrdat kako papata deka se negovi nasledshynici za taa svoja pretenzija nemaat nikakov bibliski temel Vo ivotot na Petar nema nito so to bi se dokaàlo deka toj bil izdignat nad svoite bra a kako zamenik na Seviniot Koga onie to tvrdat deka se Petrovi nasled nici bi go sleshydele negoviot primer sekoga bi se zadovolile da ostanat ram nopravni so svoite bra a

Vo ovoj slu~aj po s izgleda deka Jakov bil izbran da ja obshyjavi odlukata to ja donele delegatite na soborot Sutina na

194

195

131

taa odluka bila shy obredniot zakon osobeno propisot za obrezashynie shy ne treba da se nametnuva pa duri ni da im se prepora~uva na neznabocite Jakov se trudel da gi uveri svoite bra a deka neznabocite prifa aj i go Boga vo golema mera go izme nile svojot ìvot deka treba vnimatelno da se odbegnuva da ne se dovedat vo zabuna so nejasni praawa od pomale~ko zna~e we za da ne se obeshrabrat vo svojata èlba da go sledat Hrista

Me|utoa obratenite neznaboci morale da gi otfrlat obishy~aite koi ne bile soobrazeni so hristijanstvoto Aposto lite i stareinite se soglasile so poslanie da gi pou~at neznashybo cite da se pazat od upotreba na meso rtvuvano na idoli od blud od ona to e udaveno i od krv Od nezna bocite se baralo da gi dràt Bo`jite zapovedi i da vodat svet ìvot Isto taka im e obrnato vnimanie deka onie to ja istaknushyvale zadolìtelnosta na obrezanieto za toa nemale nikakvo ovlastuvawe od apostolite

Pavle i Varnava im bile prepora~ani na neznabocite kako lu|e koi svojot ivot go stavile na kocka zaradi Gospo da Juda i Sila isto taka bile prateni so tie apostoli i usno da im ja sooptat odlukata na soborot ldquoImeno Sveti ot Duh i nie reivme da ne stavame vrz vas nikakvo drugo breme osshyven ovie neophodni raboti da se vozdrùvate od neta `rtshyvuvani na idoli od krv od zadaveno i od bludstvo ako se pashyzite od toa dobro e napraviterdquo etvoricata Bo`ji slugi se upateni vo Antiohija so poslanie i so poraka koja trebalo da stavi kraj na sekoja raspravija zato toa pretsta vuvalo glas na najvisokiot avtoritet na zemjata

Soborot koj donel odluka za toa praawe bil sostaven od apostolite i od u~itelite koi se istaknale pri osnova weto na hristijanski crkvi i me|u Evreite i me|u neznabo cite i od izbrani delegati od razni mesta Na sovetuvaweto prisusshytvuvale stareinite od Erusalim i pratenici od Antiohija a bile zastapeni najvlijatelnite crkvi Soborot postapil soobrazno so ona to go kaùva prosveteniot um i so dostoshyinstvoto na crkvata osnovana po Bo`ja volja Kako rezultat na svoeto sovetuvawe i prosuduvawe tie videle deka li~no Bog odgovoril na praaweto za koe raspravale izle vaj i sila shy Svetiot Duh shy i vrz neznabocite i sfatile deka im e dol`nost da go prifatat vodstvoto na Duhot

Ne bila povikana celata hristijanska crkva so glasawe da se izjasni za toa praawe ldquoApostolite i stareiniterdquo vlijashytelnite sovesnite lu|e donele i objavile odluka koja potoa

196



132

bez odlagawe ja prifatile site hristijanski crkvi Sepak ne bile site zadovolni so ovaa odluka se formirala grupa od slavoqubivi i samouvereni bra a koi ne se soglasile so toa Tie lu|e na sopstvena odgovornost re~isi $ se nametna le na crkvata Vo golema mera bile nakloneti kon mrmorewe kon iznao|awe na greki sekoga predlagale novi planovi i nashystojuvale da go potkopaat deloto na onie lu|e to gi odredil Bog da go propovedaat evangelieto Crkvata ute od po~etok naiduvala na vakvi prepreki i e naiduva s do kraj

Erusalim bil metropola na evrejstvoto i tuka se pokaù vashy la najgolema isklu~ivost i ograni~enost Hristi janite od evrejshysko poteklo koi iveele vo blizina na hramot vo svoite misli sosem prirodno se vra ale na predim stvata to gi uìvale Evreite kako poseben narod Koga videle deka hristi janskata crkva gi naputa ceremoniite i tradiciite na evrejstvoto i koga sfatile deka vo svetlinata na novata vera nabrgu e se zagubi od vid nepovredlivosta na evrejskite obi~ai mnozina bile nezadovolni od Pavle smetaj i deka toj vo golema mera pridonel za taa promena Duri ni site u~enici ne bile podshygotveni dobrovolno da gi prifatat odlukite na ovoj sobor Nekoi revnuvale za ceremonijalniot zakon i negoduvale proshytiv Pavle bidej i smetale deka negovite na~ela vo vrska so zadolìtelnosta na evrejskiot zakon se premnogu liberalni

Me|utoa zna~eweto i dalekuse`nite odluki na soborot vnele doverba vo redovite na vernicite od neznaboè~ko poshyteklo i Bo`jeto delo napreduvalo Crkvata vo Antiohija so odobruvawe i so radost go prifatila prisustvoto na Juda i Sila kako specijalni vesnici koi so apostolite se vratile od soborot odràn vo Erusalim Juda i Sila ldquokoi i samite bea proroci gi hrabrea i gi zakrepnuvaa bra ata so mnogu zborovirdquo Tie pobo`ni lu|e izvesno vreme ostanale vo Anshytiohija ldquoA Pavle i Varnava ostanaa vo Antiohija kade to zaedno so mnogu drugi pou~uvaa i ja propovedaa Bo`jata re~rdquo

Podocna koga ja posetil Antiohija so svojot vnimatelen odnos kon vernite od neznabotvo Petar ja zadobil doverbata na mnogu vernici Izvesno vreme postapuval spored svetlishynata to mu bila dadena od neboto Vo tolkava mera gi sovshyladal svoite prirodni predrasudi to sedel na zaedni~ka trpeza so obratenicite od neznabotvo Me|utoa koga dole nekoi Evrei od Erusalim koi revnuvale za obredniot zakon Petar nesmasno go promenil svoeto odnesuvawe kon obrateshynicite od neznabotvo Nekoi Evrei ldquoso nego se dvoeja taka

197

198

133

to nivnoto licemerstvo go zavede i Varnavardquo Toj znak na slabost kaj onie to bile sakani i po~ituvani kako voda~i ostavil mone ma~en vpe~atok vrz duite na vernicite od neznaboè~ko poteklo Na crkvata $ se zakanila opasnost od otvoren rascep No Pavle gledaj i deka tetata to $ ja nanela na crkvata dvoli~nosta na Petar vri razurnuva~ko vlijanie otvoreno go ukoril Petar to gi pokriva svoite vistinski ~uvstva Vo prisustvo na site go praal Petar ldquoAko ti koj si Evrein ìvee kako neevrein a ne judejski kako moè da gi prinuduva neznabocite da ìveat judejshyskirdquo (Galatite 21314)

Petar ja uvidel zabludata vo koja padnal i vedna kolku to bilo toa vo negova mo nastojuval da go otstrani ova naneseno zlo Bog koj od po~etok go znae krajot dozvolil da se pokaè taa slabost vo karakterot na Petar so cel proveshyreniot apostol da uvidi deka vo nego nema nito so to bi moèl da se pofali Duri i najdobrite lu|e ako se prepushyteni sami na sebe pravat greki vo rasuduvaweto Bog isto taka videl deka vo svoe vreme nekoi e bidat vo tolkava mera zavedeni to na Petar i na negovite boèmni nasled nici e im pripiuvaat vozvienost i prerogativi to mu pripa|aat isklu~ivo na Boga I toj zapis za slabosta na apos tolot osshytanuva kako dokaz za negovata pogrenost i za faktot deka toj vo nikoj slu~aj ne bil nad drugite apostoli

Istorijata za toa otstapuvawe od vistinskite na~ela pretshystavuva seriozna opomena za lu|eto to se nao|aat na odgoshyvor ni polo`bi vo Bo`jeto delo nikoga da ne poputat vo vrska so ~esnosta i iskrenosta tuku cvrsto da se dràt za nashy~elata Kolku pogolemi odgovornosti mu se dovereni na edno ~ove~ko orudie kolku e pogolema negovata polo`ba i mo`shynosta da zapoveda i da kontrolira tolku pogolemi teti e napravi ako ne se pridrùva vnimatelno kon Gospodoviot pat i ako ne postapuva soobrazno so odlukite usvoeni na soborot na vernicite na crkvata

Po site propusti i nedostatoci na Petar po negoviot pad i negovoto povtorno vra awe po negovata dolgogodina slu`ba i blisko poznanstvo so Hrista po soznanijata deka Spasitelot postojano se pridrùva kon ~istotata i kon ispravnosta vo na~elata po site pouki i upatstva to gi primil po site dashyrovi soznanija predimstva i iskustva to gi steknal pri propovedaweto na Bo`jata re~ shy neli e nesfat livo toj da se preprava i dvoli~ej i da gi odbegnuva na~elata na evangelieto

199



134

od strav od lu|eto ili so namera da zadobie nivno odobruvawe i nivna po~it Neli navistina e ~udno to se kolebal vo svoshyjata predanost kon vistinskite na~ela Bog sekomu neka mu poshymogne da uvidi kolku e bespomoen i nemo en ~amecot na svoshyjot ivot da go naso~uva sigurno i pravo kon pristaniteto

Pavle vo svojata slu`ba ~esto bil prisiluvan da bide osashymen Toj posebno bil pou~en od Boga i ne se osmeluval da pravi otstapki koga vo praawa se na~elata Ponekoga breme to bilo mnogu teko no Pavle cvrsto stoel na strana na pravdata Toj sfatil deka crkvata nikoga ne smee da se stavi pod konshytrola na ~ove~ka sila Tradiciite i propisite na ~ove~kata mudrost ne smeat da go zazemat mestoto na od Boga otkrienite vistini Napredokot na evangelskata poraka ne smee da bide popre~uvan od predrasudite i pretpostavkite na lu|eto bez ogled na toa kakva polo`ba tie zazemaat vo crk vata

Pavle $ se posvetil sebesi i site svoi sili na Bo`jata slu`ba Toj vistinite na evangelieto gi primil neposredno od Boga i vo tekot na celata svoja slu`ba bil ivo povrzan so Neboto Li~no Bog gi pou~il hristijanite od neznabo e~ko poteklo da ne gi optovaruva so nepotrebno breme i koga vershynicite od evrejsko poteklo vo crkvata vo Antiohija go pottikshynale praaweto za obrezanie Pavle znaej i ja pro mislata na Bo`jiot Duh vo vrska so toa u~ewe zazel reitelen i neposhykolebliv stav stav koj hristijanskata crkva ja oslobodil od voobi~aenite evrejski obredi i ceremonii

I pokraj toa to bil li~no nau~en od Boga Pavle niko ga nemal nekoe preterano visoko mislewe za svojata vrednost Iako za vodstvo i patokaz se potpiral direktno vrz Boga seko ga bil podgotven da go priznae avtoritetot na celoto telo na vershynicite obedineti vo ~lenstvo na crkvata uvstvuval potreba od sovet i koga se pojavuvale zna~ajni praawa rado gi izneshysuval pred crkvata i se obedinuval so svoite bra a vo molitva za mudrost za da moàt da donesat ispravni odluki Duri ldquoi proro~kite duhovi im se pokoruvaat na prorociterdquo rekol toj ldquoZato Bog ne e Bog na bezredie tuku na mir kako to e vo site crkvi na svetiterdquo (1 Korin anite 143233) Toj mislel isto kako i Petar shy vernicite obedineti vo kriloto na crkshyvata treba da se pridrùvaat kon zborovite ldquoSite sluajte se me|u seberdquo (1 Petrovo 55)

200

135

20

VOZDIGAWE NA KRSTOT

Ovaa glava e zasnovana na tekstot vo Dela 1536-41 161-16

Otkako izvesno vreme pominal vo slu`ba vo Antiohija Pavle im predloìl na svoite sorabotnici da trgnat na novo misionersko patuvawe ldquoAjde da se vratimerdquo mu predlo il na Varnava ldquoi da gi posetime bra ata po gradovite kade to ja propovedavme Gospodovata re~ za da vidime kako ìveatrdquo

Pavle i Varnava neguvale ne`ni ~uvstva kon onie koi blagodarenie na nivnata slu`ba neodamna ja primile porashykata na evangelieto i sakale povtorno da gi vidat Takvata sesrdnost i grià Pavle nikoga ne gi gubel od vid Duri i koga se nao|al vo dale~nite misionerski poliwa oddale~en od svojot poraneen delokrug nemu postojano mu leèlo na srce tie obratenici da gi pottikne i da gi hrabri da ostanat verni ldquousovruvaj i ja svojata svetost vo Bo`ji stravrdquo (2 Korin anite 71) Toj se trudel so site sili da im pomogne da ostanat postojani s podobri i podobri hristijani silni vo verata sesrdni i revnosni so seto srce posveteni na Boga i na deloto na unapreduvawe na negovoto carstvo

Varnava bil podgotven da pojde so Pavle no sakal da go povedat so sebe i Marko koj povtorno reil da $ se posveti na slu`bata Me|utoa Pavle se protivstavil na toa Toj ldquosmeta e deka ne treba da go vodat onoj to se oddeli od niv vo Pamshyfilijardquo vo tekata polo`ba za vreme na prvoto misionershysko patuvawe koga pomota im bila mnogu potrebna Toj ne bil naklonet da ja opravda slabosta na Marko to ja pokaàl koga go naputil deloto poradi bezbednosta i udobnosta na domaniot ìvot Smetal deka ~ovek so tolku male~ka isshytrajnost ne e pogoden za deloto za koe se potrebni trpenie samootkaùvawe hrabrost predanost vera i podgot venost da se `rtvuva duri i ìvotot ako e toa potrebno Prepirshy

202


136

kata bila tolku ostra to Pavle i Varnava se razdelile i Varnava cvrsto ubeden ldquogo zede so sebe Marko i otplovi za Kipar a Pavle koj bee predaden od bra ata na Gospodovata blagodat go izbra Sila i trgnardquo

Pominuvaj i niz Sirija i Kilikija kade to gi ohrabrile tamonite crkvi Pavle i Sila najposle stignale vo Derva i Listra vo provincijata Likaonija Listra bila ona mesto kade to Pavla minatiot pat go kamenuvale pa sepak toj povtorno se upatil na popriteto na svojata neko gana ivotna opasshynost Sakal da vidi kako im preodolevaat na tekotiite onie koi so negov trud go prifatile evange lieto Ne se razo~aral bidej i vernicite vo Listra i pokraj mnogute èstoki proshytivewa ostanale cvrsti i nepokolebani Tuka Pavle povtorno se sretnal so Timoteja koj bil o~evidec na negovoto stradawe pred kraj na negovata prva poseta na Listra Kako vremeto poshyminuvalo vpe~atokot se prodlabuval vo duata na Timoteja i toj napolno se ubedil deka mu e dol`nost potpolno da mu se posveti na deloto na propovedawe na evangelieto Toj so seto srce se vrzal za Pavle i kopneel da u~estvuva vo negovite nashypori da mu pomaga ako za toa mu se dade mo`nost

Pavloviot sorabotnik vo deloto Sila bil proveren rashybotnik nadaren so proro~ki duh No deloto to trebalo da se izvri bilo tolku obemno to bilo potrebno da se prigotshyvat pove e rabotnici za aktivna slu`ba Pavle kaj Timoteja videl vernik koj ja ceni svetosta na propoved ni~kiot poziv ne plaej i se od stradawa nitu od progoni i koj rado prima pouki Sepak apostolot ne se osmeluval da prezeme odgovorshynost za ovoj mlad neisproban ~ovek Timotej kon propovedawe na evangelieto da pristapi bez prethodna sestrana proverka na negoviot karakter i na negoviot ìvot vo minatoto

Tatko mu na Timoteja bil Grk a majka mu Evrejka Toj ute od svoeto rano detstvo gi poznaval svetite spisi Pobo`nosta to ja videl vo svojot dom bila zdrava i razumna Verata na neshygovata majka i baba vo svetite prorotva za nego pretstavushyvala postojan potsetnik na blagoslovite to proizleguvaat od ispolnuvaweto na Bo`jata volja Bo`jata re~ bila pravilo spored koe tie dve pobo`ni eni go odgledale Timoteja Duhovshynata sila na poukite to gi primil od niv go so~uvale ~ist vo zborovite i neizvalkan so loite vlija nija na koi bil iz loèn Taka negovite domani u~iteli sorabotuvale so Boga prigotvuvaj i go za bremeto na odgovor nostite to go o~ekuvale

203

137

Pavle zabeleàl deka Timotej e predan cvrst i vistinoshyqubiv i go odbral za svoj sopatnik i pomonik vo rabotata Za majka mu i baba mu koi Timoteja go u~ele ute od detstvo to bila vistinska nagrada koga doìveale da vidat kako nivnoto dete to go odgledale so golema grià e tesno povr zan so golemiot apostol Timotej s ute bil mom~e koga Bog go odshybral da stane u~itel no vospituvaweto to go pri mil od najshyranoto detstvo tolku mnogu go zacvrstilo vo na~e lata to moèl da zazeme mesto kako pomonik na Pavle Iako bil mlad toj svoite dol`nosti gi izvruval so hristi janska krotost

Kako merka na pretpazlivost Pavle mudro go posovetu val Timoteja da se obreè shy ne zatoa to Bog toa go bara tuku da ne im se dade na Evreite nikakov povod da zabeleù vaat to Timotej e zemen za propovednik Vo svojata rabota Pavle moral da patuva od grad vo grad vo mnogu zemji i ~esto mu se davala mo`nost da go propoveda Hrista vo evrej skite sinagogi kako i na drugi mesta odredeni za javni sobiri I koga bi se doznalo deka eden od negovite sorabotnici e neobreàn negovata rabo ta bi naila na golemi pre~ki i protivewa od strana na Evreite polni so predrasudi i so verska zatucanost Apostoshylot nasekade naiduval na reite len otpor i na ostri napadi Toj sakal so evangelieto da gi zapoznae i svoite bra a Evrei isto taka kako i neznabocite i zatoa nastojuval kolku to bilo mo`no i vo soglasnost so hristijanskata vera da otstrani sekoj povod za protivewe Me|u toa iako ja napravil taa otshystapka zaradi evrejskite predrasudi toj veruval i u~el deka obrezanieto i neobreza nieto ne zna~at nito a Hristovoto evangelie pretstavuva s

Pavle go sakal Timoteja kako svoj ldquovistinski sin vo veratardquo (1 Timotej 12) Golemiot apostol na svojot mlad u~enik ~esto mu postavuval praawa od bibliskata istorija i vnimatelno go pou~uval dodeka patuvale od grad vo grad podgotvuvaj i go za uspena rabota Druèj i se so Timoteja Pavle i Sila se trudele vo negovata dua ute pove e da go zasilat vpe~atokot to toj ve e go imal za svetosta i serioz nosta na povikot kako evangelski propovednik

Timotej vo svojata rabota sekoga baral soveti i pouki od Pavle Vo svoite postapki toj ne se rakovodel od minli vite ~uvstva tuku razmisluval staloèno i trezno prau vaj i se na sekoj ~ekor dali e ova patot Gospoden Svetiot Duh vo nego naol izbran sad koj dozvolil da se oblikuva i da se pretvori vo hram vo koj e ìvee Bog

204

205

ВОЗДИГАЊЕ НА КРСТОТ


138

Bibliskite pouki koga se primenuvaat vo sekojdnevniot ìvot imaat dlaboko i trajno vlijanie vrz karakterot Timotej gi primil ovie pouki i ìveel spored niv Toj nemal nekoi isklu~itelno sjajni talenti no negovoto ìvotno delo e dragoceno zatoa to od Boga dadenite sposobnosti gi koris tel vo slu`ba na U~itelot Negovoto poznavawe na prakti~ nata pobo`nost go izdeluvalo od drugite vernici i mu davalo ugled

Onie to se trudat da gi spasuvaat duite mora da se zdoshybijat so podlaboko pocelosno i pojasno poznavawe na Boga od ona to se postignuva so voobi~aenite napori Tie moraat seta svoja energija da mu ja posvetat na deloto na U~itelot Tie se posvetile za visok i svet poziv i za da imaat uspeh vo pridobivaweto na dui zaradi to i se plateni mora cvrshysto da se potprat vrz Boga i sekojdnevno da primaat milost i sila od Izvorot na blagoslovite ldquoZato se javi Bo`jata blagodat koja nosi spasenie za site lu|e koja n pou~uva da se otkaème od bezbo`nosta i od svetovni pohoti da ìveeme razumno pravedno i pobo`no vo seganiov vek o~ekuvaj i ja blaènata nade` i javuvaweto na slavata na naiot velik Bog i Spasitel Isus Hristos koj se dade sebesi za nas za da n izbavi od sekakvo bezzakonie i da si is~isti za sebe sopshystven narod revnosen za dobri delardquo (Tit 211shy14)

Pred da pojdat vo novi oblasti Pavle i negovite sora botshynici gi posetile crkvite koi ve e bile osnovani vo Pisidija i okolinata ldquoI dodeka odea po gradovite im gi predavaa proshypisite to bea opredeleni od apostolite i stare inite vo Erusalim za da gi pazat Crkvite taka se zakrep nuvaa vo veshyrata i sekoj den nivniot broj bee s pogolemrdquo

Apostol Pavle mone dlaboko go ~uvstvuval tovarot na odshygovornost za onie na koi im pomognal da se obratat Toj pove e od s sakal tie da bidat i da ostanat verni ldquodrèj i ja cvrsto re~ta na ìvotot za da imam so to da se falam vo Hristoshyviot denrdquo rekol ldquodeka ne tr~av zaludno i deka zaludno ne se trudevrdquo (Filipjanite 216) Se tresel nad plodo vite na svojot trud Znael deka duri i negovoto spasenie bi bilo vo praawe ako bi proputil da ja izvri svojata dol nost i ako vernishycite na crkvata ne bi sorabotuvale so nego vo spasuvaweto na duite Znael deka samo propove daweto ne e dovolno vernishycite da se utvrdat vo re~ta na ìvotot Znael deka mora da se pou~uvaat da napreduvaat vo Hristovoto delo ~ekor po ~ekor ldquopravilo po pravilo ovde malku onde malkurdquo Univerzalno e praviloto deka naite od Boga dadeni sposobnosti opa|aat i

206

139

se gubat ako ne gi koris time Vistinata koja ne se primenuva vo ìvotot i koja ne im se predava na drugite ja gubi svojata ìvotvorna sila i svoite spasonosni osobini Zatoa aposshytolot se plael deka nema da uspee vo svoite napori sekogo poedine~no da go prika e sovren vo Hrista Nade`ta na Pavle vo spasenie sekoj pat bi padnala koga bi pomislil deka crkvata bi moèla po negova vina da dobie ~ove~ki namesto Bo`ji pe~at Negovoto znaewe negovata re~itost mo ta da pravi ~uda i proro~kite vizii so ve~ni sceni koga bil vozneshysen do tretoto nebo shy seto toa bi bilo bespolezno koga lu|eto na koi toj im pomog nal bi ostanale bez Bo`ja milost poradi toa to ne bil veren vo svojata rabota Zatoa i so zborovi i so poslanija gi prekol nuval vernicite to go primile Hrista da se odnesu vaat dobro ldquoda bidete besprekorni i nezlobni Bo`ji deca neporo~ni srede izopa~enoto i rasipano pokoshylenie kako svetila vo svetot pridrùvaj i se cvrsto kon re~ta na ìvotot rdquo (Filipjanite 21516)

Sekoj vistinski propovednik ~uvstvuva golema odgovorshynost za duhovnoto napreduvawe na vernicite to mu se doveshyreni i dlabok kopne` i tie da stanat Bo`ji sorabotnici Toj e svesen za faktot deka blagosostojbata na crkvata vo golema mera zavisi od vernoto izvruvawe na zada~ata to mu ja doshyveril Bog nemu Zatoa sesrdno i neumorno se trudel da gi inshyspirira vernicite so èlba da pridobivaat dui za Hrista imaj i na um deka sekoj poedinec to pristapuva kon crkvata pretstavuva ute edna dviè~ka sila pove e za ostvaruvawe na planot na spasenieto

Posetuvaj i gi crkvite vo Pisidija i vo okolnite kraita Pavle Sila i Timotej ldquopominaa niz frigiskata i galatskata zemjardquo kade to so golema sila ja propovedale radosnata poraka na spasenieto Galatite bile idolopoklo nici no koga aposshytolite im go objavile evangelieto se radu vale za porakata koja im vetuvala sloboda od jaremot na grevot Pavle i negoshyvite sorabotnici propovedale opravdu vawe so vera ~ieto sredite e Hristovata rtva za otkup Hrista go prikaùvale kako onoj koj gledaj i vo kakva beznade`na sostojba se nao|a ~ove~kiot rod dool da gi otkupi lu|eto ìveej i ìvot napolno soobrazen so Bo`jiot zakon i pla aj i ja kaznata za neposlunosta I mnozina koi porano nikoga ne ~ule za visshytinskiot Bog vo svetlinata na krstot po~nale da ja sfa aat goleminata na qubovta na Otecot

207

208



140

Taka galatskite vernici se pou~eni na osnovnite vistini vo vrska so ldquoBog Otecotrdquo i ldquonaiot Gospod Isus Hristos koj se dade sebesi za naite grevovi za da n izbavi od sega niot zol svet po voljata na naiot Bog i Otecrdquo Tie ldquosluaj i so verardquo go primile darot shy Svetiot Duh shy i stanale sinovi Bo`ji so vera vo Isusa Hristardquo (Galatite 134 3226)

Dodeka prestojuval me|u Galatite Pavle iveel primer no taka to podocna so pravo moèl da kaè ldquoBidete kako to sum jasrdquo (Galatite 412) Negovata usta navistina bila doprena so iv ar od oltarot i toj moèl da se izdigne nad slabostite na teloto i Isusa da go prikaè kako edin stvena nade` za grenikot Onie to go sluale zabeleù vale deka toj bil so Isusa Nadaren so sila ozgora toj moèl za ona to e duhovno duhovno da rasuduva i da gi urne tvrdi nite na satanata Negoshyviot prikaz na Bo`jata qubov koja se otkrila vo rtvuvaweto na edinorodniot Sin bil tolku silen i vpe~atliv to srcata na sluatelite bile skreni i mnozina bile naterani da se zapraaat ldquo[to treba da pra vam za da se spasamrdquo

Ovaa metoda na propovedawe na evangelieto bila karakshyte risti~na za rabotata na apostolot za seto vreme na negoshyvata misionerska dejnost me|u neznabocite Toj sekoga im ukaùval na krstot od Golgota ldquoZato nie ne se proposhyvedame sebesirdquo rekol toj vo podocne`nite godini od svojata rabota ldquotuku Isusa Hrista kako Gospod a sebesi kako vai slugi zaradi Isusa Zato Bog koj re~e svetlina da svetne od temninata e Toj koj zasveti vo naite srca za da gi osshyvetli so poznavaweto na Bo`jata slava pred Hristvoto licerdquo (2 Korin anite 456)

Posvetenite vesnici koi vo prvite denovi na hristijanshystvoto mu ja nosele na zagubeniot svet radosnata poraka na spasenieto ne dozvoluvale duri ni pomisla na samoizviushyvawe da go pomati nivnoto prikaùvawe na raspnatiot Hrisshytos Tie ne kopneele za avtoritet nitu za prvenstvo Kriej i se sebesi vo Spasitelot go izdignuvale golemiot plan na spashysenieto i ivotot na Isusa Hrista shy za~etnikot i svritelot na toj plan Hristos e ist v~era deneska i sekoga shy toa pretshystavuvalo sutina na nivnoto sekojdnevno u~ewe

Koga Bo`jite slugi to ja propovedaat deneska Bo`jata re~ pove e bi go izdignuvale Hristoviot krst nivnata proposhyvedni~ka rabota bi bila daleku pouspena Koga grenicite bi moèle da bidat navedeni da frlat eden sesrden pogled na krstot i koga bi steknale vistinska pretstava za raspna tiot

209

141

Spasitel tie bi ja sfatile dlabi nata na Bo`jata milost i seta odvratnost na grevot

Hristovata smrt pretstavuva dokaz za golemata Bo`ja qubov kon ~ovekot Taa e zalog i garancija na naeto spase nie Da se otstrani krstot od hristijaninot bi zna~elo isto to i da se otstrani sonceto od neboto Krstot nas n vodi poblizu do Boga n pomiruva so nego So dlaboko ~uvstvo na tatkovska qubov Jehova gi gleda patilata i makite to gi pretrpel neshygoviot Sin na krstot za da go spasi ~ove~kiot rod od ve~na smrt i da n primi ldquovo qubeniotrdquo

Bez krstot ~ovekot ne bi imal zaednica so Otecot Od nego zavisi celokupnata naa nade` Od nego bleskoti svetlinata na qubovta na Spasitelot i grenikot prenaso ~uvaj i go poshygledot od podno`jeto na krstot kon Onoj koj umrel za da go izshybavi nego od ve~nata smrt moè so prepolni gradi da se raduva zato grevovite mu se prosteni Koga gre nikot so vera e klekne pod krstot toj go postignal najvo zvienoto mesto do koe moè ~ovek da se izdigne

So pomo na krstot nie doznavame deka nas nebesniot Otec n saka so beskrajna qubov Moème li da se ~udime to Pavle izviknal ldquoNikako da ne se falam so neto drugo osven so krshystot na naiot Gospod Isus Hristosrdquo (Galatite 614) Nae predimstvo isto taka e to moème da se falime so krstot i napolno da mu se predademe na Onoj koj se dal sebesi za nas I toga dodeka n osvetluva svetlinata to bleskoti od Golshygota istata moème da im ja otkrivame i na onie koi s ute se nao|aat vo temnina

210


142

21

VO DALE^NI KRAI[TA


Nastapilo vreme evangelieto da se propoveda i nadvor od granicite na Mala Azija Za Pavle i negovite sorabotnici se otvoril pat hristijanstvoto da se prenese i vo Evropa Na bregot na Sredozemnoto More vo Troada ldquona Pavle mu se javi no ta videnie eden Makedonec zastana pred nego i go molee velej i eumlDojdi vo Makedonija i pomogni nirsquordquo

Povikot bil izgovoren kako zapoved i ne dozvoluval nishykakvo odloùvawe ldquoPo negovoto videnierdquo kaùva Luka koj gi pridruùval Pavle Sila i Timoteja na nivniot pat niz Evshyropa ldquovedna pobaravme da zamineme vo Makedonija smetaj i deka Bog n povikuva tamu da go propovedame evange lieto Poshytoa otplovivme od Troada i patuvavme pravo kon Samotrak a sledniot den vo Neapolis a ottamu vo Filipi rimska kolonija i prv grad vo toj del na Makedonijardquo

ldquoA vo sabotatardquo prodolùva Luka so svojot izvetaj ldquoizshyle govme nadvor od gradskite porti kraj rekata kade to e mesto za molitva Tuka sednavme i im zboruvavme na sobrashynite èni Toa go sluae edna bogobojazliva èna po ime Lidija prodava~ka na purpurno platno od gradot Tijatir a Gospod $ go otvori srceto da vnimava na Pavlovite zborovirdquo Lidija rado ja prifatila vistinata Taa i nejziniot dom se obratile i se krstile pa najsesrdno im ponudila na apostoshylite da iveat vo nejzinata ku a kako vo svoj dom Koga vesnishycite na krstot prodolìle da go propovedaat evangelieto edna èna opsednata so vraàrski duh pola po niv vikaj i ldquoOvie lu|e se slugi na Seviniot Bog koi ni go navestuvaat patot na spasenieto Toa go pravee so denovirdquo

Ovaa èna bila posebno orudie vo racete na satanata i so svoeto vraàwe im nosela golema dobivka na svoite gosposhy

212

143

dari So svojata dejnost i vlijanie taa vo zna~itelna mera prido nesuvala za zasiluvawe na idolopoklonstvoto Satanata znael deka evangelieto navleguva vo negovoto carstvo i zatoa pribegnal kon ova sredstvo za da go spre~i Bo`jeto delo nastoshyjuvaj i svoite izmamni~ki zaklu~oci da gi pomea so vistishynata to ja objavuvale vesnicite na evangelskata poraka Poshyfalnite zborovi to gi izgovarala ovaa ena pretstavu vale navreda za deloto na vistinata zato gi odvleku vale mislite na narodot od apostolskoto u~ewe i frla le senka na zol glas vrz evangelieto to mnozina nave duvalo da veruvaat deka lu|eto koi zboruvaat ispolneti so Bo`ji duh i so Bo`ja sila se inspirirani so istiot duh kako i ovoj pratenik na satanata

Apostolite izvesno vreme ja podnesuvale ovaa odvratshynost no potoa pottiknat od Svetiot Duh Pavle mu naredil na loiot duh da ja naputi ènata Taa vedna zamolknala so to se posvedo~ilo deka apostolite navistina se Bo`ji slugi i deka demonot priznavaj i gi za Bo`ji slugi $ se poshykoril na nivnata zapoved

Koga bila oslobodena od loiot duh i koga $ e vratena zdrashy vata pamet ovaa èna reila da stane Hristov sledbe nik Toga nejzinite gospodari se zagriìle za svojot izvor na prihodi Videle deka presuila sekoja nade` za zarabotka so pomo na nejzinata vidovitost i pretkaùvawe i deka izvoshyrot na nivnite prihodi naskoro sosema e presui ako na apostolite im se dozvoli da prodolàt da go propovedaat evanshygelieto

Vo toj grad i mnogu drugi zarabotuvale pari so pomo na izmamuva~kite vetini na satanata i tie lu|e plaej i se od vlijanieto na onaa Sila koja moèla napolno da ja preshyki ne nivnata rabota podignale straen vik protiv Bo`jite slugi Tie gi dovele apostolite pred vlastite i gi obvinile ldquoOvie lu|e koi se Evrei go buntuvaat naiot grad i navesshytuvaat obi~ai koi nie kako Rimjani ne smeeme da gi prifashytime nitu da gi vrimerdquo

Ispolneti so bes i gor~ina mnotvo lu|e stanale protiv u~enicite Na slepata strast na xganot $ odele na raka i poglashyvarite koi im ja par~osale oblekata na aposto lite i naredile da gi tepaat i da gi ma~at ldquoI otkako im udrija mnogu stapovi gi frlija vo zandana i mu zapovedaa na ~uvarot na zandanata dobro da gi ~uva Otkako primi takva zapoved toj gi frli vo vnatreniot del na zandanata i nozete im gi stavi vo kladardquo

213

ВО ДАЛЕЧНИ КРАИШТА


144

Pritisnati vo takva ma~na i poniùva~ka polo`ba aposshytolite bile izloèni na strani maki no ne se alele nitu vozdivnuvale poradi toa Naprotiv vo najdlabokata temnina i samotijata na zatvorot tie se teele eden so drug so zborovi na molitva i mu peele pohvalni pesni na Boga zatoa to se udosshytoile da podnesat sram za nego Nivnite srca gi razvedruvala dlaboka i sesrdna qubov kon deloto na nivniot Otkupitel Pavle razmisluval za progonuvaweto na Hristovite u~enici vo koe i samiot nekoga u~estvuval i sega se raduval to mu se otvorile o~ite i srceto za da ja sfati i po~uvstvuva silata na vozvienata vistina koja nekoga ja preziral

Drugite zato~enici mnogu se za~udile koga od najdolnata temnica slunale molitvi i peewe Tie naviknale da sluaat samo krikovi i leleci kletvi i pcosti koi ja naru uvale no nata tiina no nikoga porano ne ~ule od taa mra~na elija dobar zbor na molitva i pohvala I straàrite i zato~enicite za~udeno se praale koi moàt da bidat tie lu|e koi iako nastinati gladni èdni i izma~eni sepak moàt da se raduvaat

Poglavarite se vratile vo svoite domovi blagodarni i ~esshytitaj i si sebesi to so brzi i reitelni merki storile s da gi spre~at neredite No popatno slunale drugi podrobshynosti za karakterot i za deloto na lu|eto to gi osudile na kamikuvawe i zatvor Ja videle enata koja bila oslobodena od satanskata sila i se iznenadile koga zabeleàle promena vo nejziniot izgled i odnesuvawe Taa porano predizvikuva la mnogu nepriliki vo gradot a sega bila mirna i spokojna Uviduvaj i deka strogite odredbi na rimskiot zakon gi prishymenile vrz dvajca nevini lu|e i luti na samite sebe tie reshyile utredenta izutrina da naredat apostolite tajno da se pu tat i da se izvedat od gradot nadvor od opasnosta na beshysot na voznemireniot xgan

Me|utoa dodeka lu|eto bile svirepi i odmazdlivi i zloshystorni~ki lekomisleno se odnesuvale kon serioznata dolshy`nost to ja prifatile Bog ne zaboravil da bide milosliv kon svoite slugi Celo nebo bilo zainteresirano za patishylata na lu|eto to stradale zaradi Hrista i vo zatvorot bile prate ni angeli da gi posetat Od nivnite ~ekori zatreperila zemjata Vratata na temnicata so teki arki i so èlezni klinovi naglo se otvorila sinxirite i okovite otpadnale od racete i nozete na zato~enicite i zatvorot go osvetlila bles kotna svetlina

214

215

145

Temni~arot so ~udewe gi slual molitvite i pesnite na zato~enite apostoli Koga bile dovedeni vo zatvorot gi videl nivnite otvoreni rani to krvavele a i sam naredil nozete da im se stavat vo kladi O~ekuval da ~ue gor~livi vozdi ki i kletvi no namesto toa slunal radosni pesni i pohvala Sluaj i gi tie glasovi temni~arot potonal vo son od koj go razbudil zemjotres i niawe na yidovite na zatvorot

Skoknuvaj i od sonot toj v~udovideno zabeleàl deka site vrati na zatvorot se otvoreni i isplaen si pomislil oti zato~enicite pobegnale Se setil so kakov izri~no ostar nalog prethodnata no mu bile dovereni Pavle i Sila da gi ~uva i bil uveren deka za svoeto prividno nevnimanie zaslushyìl smrtna kazna Toj vo svojot o~aj pomislil deka e podoshybro da zagine od sopstvenite race otkolku da se podloì na sram no i poniùva~ko pogubuvawe Vadej i go me~ot bil goshytov da izvri samoubistvo no naedna go slunal glasot na Pavle koj go ohrabril ldquoNe pravi si sebesi nikakvo zlo za to nie site sme tukardquo Site zatvorenici bile na svoite mesta zadràni so Bo`jata sila koja se pokaàla preku eden zatvorenik

Apostolite ne ~uvstvuvale omraza kon temni~arot pora di negovata strogost to ja pokaàl kon niv Pavle i Sila imale Hristov duh a ne duh na odmazda Vo nivnoto srce pre pol no so qubov na Spasitelot nemalo mesto za omraza kon pro gonuva~ite

Temni~arot go frlil me~ot i baraj i sve a pobrzal vo naj dolniot del na zatvorot Sakal da vidi kakvi se tie lu|e koi so dobrina vozvra aat za svireposta so koja se posta pu valo so niv Stignuvaj i do mestoto kade to se nao|ale apostoshylite i pa|aj i na kolena pred niv toj zamolil da mu prostat a potoa otkako gi izvel vo dvorot gi praal ldquoGospo da to treba da pravam za da se spasamrdquo

Temni~arot se stresol koga go prepoznal Bo`jiot gnev pokaàn vo nenadejniot zemjotres Koga pomislil deka zatvoshyrenicite pobegnale sakal da se ubie no sega seto toa mu se ~inelo neva`no vo sporedba so noviot ~uden strav to ja obzel negovata dua i sakal da go dobie onoj mir i vedrina to gi pokaùvale apostolite srede patilata i nevoljata Na nivnoto lice videl nebesna svetlina i znael deka Bog na ~udesen na~in se vmeal za da im go spasi ivotot i vo negoshyviot duh so neobi~na sila se pojavile zborovite na ènata so vraàrski duh ldquoOvie lu|e se slugi na Seviniot Bog koi ni go navestuvaat patot na spasenietordquo

216



146

Vo dlaboka poniznost gi zamolil apostolite da mu go pokashyàt patot koj vodi vo ìvot ldquoVeruvaj vo Gospoda Isusa i e bide spasen ti i tvojot domrdquo mu odgovorile tie ldquoA potoa mu ja objavija re~ta Gospodova nemu i na site to bea vo neshygoviot domrdquo Toga temni~arot im gi izmil ranite na aposshytolite i gi nagostil a potoa tie go krstile nego i site neshygovi domani Svetoto vlijanie se rairilo i na drugite zashytvorenici i na site im se otvorilo srceto da ja slunat visshytinata to ja propovedale apostolite Bile osvedo~eni deka Bog na kogo mu sluàt tie lu|e so natprirodno ~udo gi osshylobodil od zato~enie

Zemjotresot predizvikal silen strav kaj itelite na Fishyli pa i izutrinata koga temni~arite im raskaàle na poglashyvarite to se slu~ilo vo tekot na no ta tie se zagri ile i pratile vojnici da gi oslobodat apostolite No Pavle rekol ldquoOtkako nas rimski gra|ani bez prethodno sudewe javno n bieja i n frlija vo zandana zar sega sakaat tajno da n putat Nikako Tuku sami neka dojdat i neka n izve datrdquo

Apostolite bile rimski gra|ani a bilo protivzakonito da se tepaat Rimjani osven za najteki zlostorstva ili da se liat od sloboda bez pravilno sprovedeno sosluuvawe Pavle i Sila bile javno uapseni i zatoa sega odbile da bidat tajno puteni bez celosno objasnuvawe od strana na poglava rite

Doznavaj i za ovie zborovi vlastodrcite se zagriìle deka moèbi apostolite e mu se poàlat na imperatorot Tie vedna se upatile vo zatvorot i barale od Pavle i Sila proka za nepravdata i za svirepoto postapuvawe a potoa li~no gi izvele od zatvorot molej i gi da zaminat od gradot Poglavashyrite se plaele apostolite da ne izvrat vlijanie vrz naroshydot a se plaele isto taka i od silata to se vmea la da gi spa si ovie nevini lu|e

Pridrùvaj i se kon upatstvata to im gi dal Hristos apo stolite ne ostanuvale sosila tamu kade to nivnoto prisushys tvo ne bilo barano ldquoI koga izlegoa taka od zandanata dojdoa kaj Lidija gi vidoa bra ata gi ohrabrija i si zaminaardquo

Svojata rabota vo Filipa apostolite ne ja smetale za nashyprazna Tie naile na silen otpor i progoni no so posredshystvoto na providenieto pri nivnoto osloboduvawe i so obrashytuvaweto na temni~arot i na negovite domani bile pove e otkolku nadomesteni nevoljite i stradawata to gi podnele Vesta za nivnoto nepravedno apsewe i za ~udesnoto osloboshyduvawe se ras~ula niz celiot region i rabotata na apostoshy

217

218

147

lite privlekla vnimanie na golem broj lu|e do koi inaku ne bi moèlo da se stigne Pavloviot trud vo Filipa pomognal da se osnove crkva ~ijto broj na vernici postojano se zgoleshymu val Negovata revnost i pobo`nost a nad s negovata podgotshyvenost da trpi zaradi Hrista ostavale dlabok i traen vpe~ashytok vrz obratenite Tie ja cenele dragocenata vistina za koja apostolite tolku mnogu se `rtvuvale i so seto srce se posshyvetile na deloto na svojot Otkupitel

Deka ovaa crkva ne ja zaobikolile progonstva se gleda od eden izraz vo poslanieto na Pavle upateno do niv ldquoZato vam vi bee dadenordquo kaùva apostolot ldquozaradi Hrista ne samo da veruvate vo nego tuku i da stradate zaradi nego imaj i ja istata borba kakva to vidovte vo mene a i sega sluate za mene rdquo Me|utoa nivnata postojanost vo verata bila takva to toj kaùva ldquoMu blagodaram na svojot Bog sekoga koga si spomnuvam za vas sekoga vo sekoja svoja molitva se molam za site vas so radost zaradi vaeto u~estvo vo evangelieto od prviot den dosegardquo (Filipjanite 12930 3shy5)

Strana borba se vodela me|u silite na dobroto i zloto vo zna~ajnite centri vo koi bile povikani da rabotat vesnicite na vistinata ldquoNaata borba ne e protiv krv i mesordquo kaùva Pavle ldquotuku protiv upravitelite protiv vlastite protiv svetovnite mra~ni sili na ovoj svet protiv duhovnite sili na zloto pod nebesatardquo (Efescite 612) Bor bata me|u Bo`jata crkva i onie to se pod kontrola na loite angeli e se vodi s do krajot na vremeto

Prvite hristijani ~esto bile povikuvani direktno da se soo~at so silite na temninata Neprijatelot se trudel so izshymamni zaklu~oci i so progonstva da gi odvrati od vistin skata vera Vo deneno vreme koga naglo se pribliùva krajot na s to e zemno satanata prezema o~ajni napori svetot da go zadrì vo svoite stapici Toj izmisluva mnogu planovi za da gi obzeme mislite na lu|eto i da go odvrati nivnoto vnimanie od vistinata koja ima sutinsko zna~ewe za spasenieto

Vo sekoj grad negovite agenti so golema brzina se orga nishyziraat vo partii to istapuvaat protiv Bo`jiot zakon Arhishyizmamnikot postojano e na delo da vnese elementi na mete` i bunt i lu|eto se inspiriraat so revnost koja ne e vo soglasshynost so nivnoto soznanie

Bezbo`nosta deneska postignuva maksimum kako nikoga porano a sepak mnogu propovednici na evangelieto vikaat ldquoMir e i nema od to da se plaimerdquo No vernite Bo`ji glasshy

219

220



148

nici mora cvrsto i postojano da ja izvruvaat svojata zada~a Vooruèni so seto nebesno oru`je tie mora da go prodolàt patot bestrano i pobedonosno ne prestanuvaj i da se boshyrat s dodeka sekoja dua vo delokrugot na nivniot doseg ne ja slune porakata za ova vreme

149

22

SOLUN


Naputaj i ja Filipa Pavle i Sila se upatile vo Solun Tuka im se dala mo`nost da zboruvaat pred golem sobir vernici sobrani vo evrejska sinagoga Kaj niv ute se gledale tragi od sramnoto maltretirawe na koe neodamna bile izloèni i morale da objasnat to im se slu~ilo Tie toa go storile ne izviuvaj i se sebesi tuku vozdigaj i go Onoj koj gi oslobodil

Propovedaj i im na Soluwanite Pavle se povikuva na starozavetnite prorotva koi ukaùvale na Mesija Vo tekot na svojata misija Hristos go prigotvil duhot na u~enicite da gi sfatat ovie prorotva ldquoTa koga po~na od Mojseja i od site proroci im objasni to e piano za nego vo Pismotordquo (Luka 2427) Propovedaj i go Hrista Petar se povikal na dokazite od Stariot zavet Na ist na~in postapil Stefan I Pavle vo svojata slu`ba se povikuval na citati od svetite spisi vo koi e pretkaàno ne samo ra|aweto tuku i strada weto smrtta voskresenieto i voznesenieto na Hrista Inspi riran so svedotvata na Mojseja i prorocite toj Isusa od Nazaret jasno i nesporno go identifikuval so pretkaàniot Mesija i pokaàl deka glasot koj zboruval preku patrijarsite i proshyrocite vsunost bil Hristov glas

Na doa|aweto na veteniot Mesija se odnesuvaat mnogu jasni i odredeni prorotva Na Adama mu bilo dadeno sigur no vetuvawe za Otkupitelot Presudata izre~ena nad satana ta ldquoStavam neprijatelstvo me|u tebe i enata me|u tvojot rod i nejziniot porod Toj e ti ja zdrobi glavata a ti e go kasne vo petatardquo (1 Mojseeva 315) za naite praroditeli pretshystavuvala vetuvawe za otkup preku Hrista

Na Avrama mu bilo dadeno vetuvawe deka od negovata loza e se pojavi Spasitelot na svetot ldquoPreku nego e bidat blagoshy

222


150

sloveni site narodi na zemjatardquo ldquoI ne veli eumlI na potomci tersquo kako za mnozina tuku kako za eden eumlI na tvoeto potomstvorsquo koe e Hristosrdquo (1 Mojseeva 1818 Galatite 316)

Koga negovoto ivotno delo vo svojstvo na u~itel i voda~ na izraelskiot narod se blièlo kon kraj Mojsej so proro~ki zborovi govorel za Mesija koj treba da dojde ldquoTvojot Gospod Bog e ti podigne Prorok me|u tvoite bra a kako mene shy nego posluajte gordquo mu rekol na sobranoto mnotvo na Izrael Mojshysej im posvedo~il na Izraelcite deka nemu toa mu go otkril li~no Bog dodeka bil na gorata Horiv velej i ldquo] e im podigshynam prorok me|u nivnite bra a kakov to si ti e stavam svoi zborovi vo negovata usta i toj e kaè s to e mu zaposhyve dam jasrdquo (5 Mojseeva 181518)

Mesija moral da dojde od carska loza zato vo proroshytvoto dadeno preku Jakova Gospod rekol ldquoezolot carski nema da se oddale~i od Juda nitu palkata vladetelska od nego vite noze dodeka ne dojde Onoj na kogo mu pripa|a shy na kogo e mu se pokorat naroditerdquo (1 Mojseeva 4910)

Isaija prorokuval ldquo] e potera fidanka od penukata Eseshyeva i e izrasne steblo od nejziniot korenrdquo ldquoPriklonete go uvoto i dojdete pri mene posluajte i duata vaa e bide ìva ] e vi dadam ve~en zavet neizmenlivi milosti veteni na Davida Ete te storiv svedok na narodite nivni voda~ i zapovednik Ete ti e povika narod to ne si go poznaval i narodite to ne te poznavale e pobrzaat kon tebe zaradi tvojot Gospod Bog zaradi Svetecot Izraelov zato Toj te proslavirdquo (Isaija 111 553shy5)

Eremija isto taka svedo~el za Otkupitelot koj e dojde kako knez od domot Davidov ldquoEve nastapuvaat dni veli Gospod koga e mu izdignam na Davida praveden fidan Toj e vladee kako car e postapuva mudro i e sudi pravedno na zemjata Vo neshygovite denovi Juda e se spasi i Izrael e ìvee bezbedno I eve negovoto ime so koe e go imenuvaat e Gospod pravda naa rdquo A potoa dodava ldquoOti vaka veli Gospod eumlNiko ga na Davida nema da mu snema ~ovek koj e sedi na prestolot Izraelov I nikoga na Levitite i na sveteni cite nema da im snema lu|e koi e sluàt pred mene i koi e palat sepalenici i temjan i koi e prinesuvaat `rtvirdquo (Eremija 2356 331718)

Bilo pretkaàno duri i mestoto na ra|aweto na Mesija ldquoA ti Vitleeme Efrato najmal me|u kneèvstvata na Juda od tebe e mi izleze Onoj koj e vladee so Izrael negoviot iskon e od damnina od ve~ni vremiwardquo (Mihej 52)

Napolno jasno bilo opiano deloto to trebalo da go izvruva Spasitelot na zemjata ldquoVrz nego e po~iva Duh Gosshy

223

224

151

poden duh na premudrost i razum duh na sovet i krepost duh na znaewe i blago~estivost e se ispolni so strav Gospo den i e sudi ne spored toa kako gledaat negovite o~i nitu spored toa kako sluaat negovite uirdquo (Isaija 1123) ldquoDuhot na Gospoda Boga e vrz mene zato Gospod me pomaza i me prati da im ja donesam radosnata vest na siromasite da gi iscelam skrenite srca na zarobenite da im navestam slobo da i na zatvorenicite otvorawe na temnicata da naves tam godina na Gospodova milost i den na odmazda na naiot Bog da gi izshyraduvam oàlostenite na Sion i da im dadam venec namesto pepel maslo na radost namesto ruba na alost radosna pesna namesto o~aen duh I e gi vikaat dabje na pravdata nasad Gosshypodov shy na slava negovardquo (Isaija 611shy3)

ldquoEve go mojot Sluga kogo go poddrùvam mojot Izbranik Milenikot na mojata dua Vrz nego go izleav mojot Duh za da im nosi pravdina na narodite Toj ne vika ne go podiga svoshyjot glas nitu pak moè da se ~ue na ulicite Toj ne kri nitu napuknata trska nitu pak gasi fitil~e to tlee Sudi verno spored vistinata i ne iznemotuva nitu papsuva dodeka na zemjata ne vospostavi pravdina Ostrovite kopneat za negova ta naukardquo (Isaija 421shy4)

Vrz osnova na Stariot zavet apostol Pavle so ubedli va sila dokaùva deka ldquoHristos trebalo da postrada i da voskresne od mrtviterdquo Zar Mihej ne prorokuval ldquoSo pra~ka po liceto go udiraat Sudijata Izraelovrdquo(Mihej 51) I zar Veteniot ne prorokuval preku Isaija za sebe ldquoGrbot im go podmetshynav na onie to me udiraa i liceto svoe ne go zasolniv od navredi i od plukawerdquo (Isaija 506) Preku psalmistot Hrisshytos pretkaàl kako lu|eto e postapuvaat so nego ldquoA jas sum potsmev za lu|eto prezir za narodot Mi se podbi vaat site to me gledaat me navreduvaat i glavite gi niaat lsquona Gosshypoda se nadeva shy Gospod neka go spasi neka go izbavi tom tolku go qubirsquordquo ldquoKoskite moàm da si gi izbrojam a lu|eto yurat vo mene i zlobno me gledaat Alitata moi me|u sebe gi delat za mojata obleka `drepka frlaatrdquo ldquoTu| im stanav na sopstvenite bra a tu|inec za decata na mojata majka Revnosta za tvojot dom me izede i vrz mene pa|aat potsmevite na onie koi te navreduvaat teberdquo ldquoPodbivawata mi go kinat srceto i se ~uvstvuvam beznade`no ~ekav nekoj nad mene da se soàli shy no nikoj ne se pojavi nikoj ne se najde da me uteirdquo (Psalm 226shy81718 698920)

Kolku vistiniti i jasni se prorotvata na Isaija za Hrisshytovite stradawa i za negovata smrt ldquoKoj poveruva vo ona to

225

СОЛУН


152

ni e objavenordquo prauva prorokot ldquoi komu mu se otkri silata Gospodova Izrasna pred nego kako fidan kako steblence od suva zemja Nemae kaj nego ubavina nitu izgled za da se zagledame vo nego nitu milnost za da n privle~e kon nego Prezren bee otfrlen od lu|eto ~ovek na bolkata sviknat na stradawa od kogo sekoj go odvra a svoeto lice bee prezshyren otfrlen A Toj gi ponese naite bolesti gi zede na sebe naite bolki dodeka nie mislevme deka Bog go bie i go ma~i Za naite grevovi go probodoa nego bee sotren za naite opa~nosti Vrz nego padna kaznata zaradi naiot mir i so neshygovite rani nie se iscelivme Site nie talkavme kako ovci i sekoj odee po svoj pat A Gospod gi poloì vrz nego bezzashykonijata na site nas Go odvedoa kako jagne na kolewe kako ovca nema pred onie to ja striàt ne ja otvori svojata usta Bee lien od praveden sud i koj se griì za negovata sudshybina Da go otstranija od zemjata na ìvite za grevovite na negoviot narod do smrt go pretepaardquo (Isaija 531shy8)

Duri simboli~no bil predviden i na~inot na negovata smrt Kako bakarnata zmija to bila podignata vo pustinata taka e se podigne i Izbavitelot koj doa|a ldquoza nieden koj vershyuva vo nego da ne zagine tuku da ima ivot ve~enrdquo (Jovan 316)

ldquoAko nekoj go praa eumlKakvi ti se tie rani na telotorsquo Toj e im odgovori eumlRanet sum kaj prijatelitersquordquo (Zaharija 136)

ldquoMu opredelija grob me|u zlostornici no go zakopaa me|u bogati iako ne napravi nepravda nitu se najde laga vo negovata usta No na Gospoda mu bee ugodno da go izloì na stradawardquo (Isaija 53910)

No isto taka bilo predvideno deka Onoj koj moral da umre od racete na greni lu|e povtorno e stane kako pobed nik nad grevot i grobot Inspiriran od Semo niot omile niot Izshyraelov peja~ svedo~i za slavnata zora na voskrese nieto ldquoPoshyradi toa srceto mi e veselo i duata mi se raduva a i teloto vo sigurnost e mi po~iva zato ti vo grobot nema da me osshytavi nitu e dozvoli tvojot Svetec da doì vee raspa|awerdquo (Psalm 16910)

Pavle pokaàl kolku tesno Bog gi povrzal rtvenite ob shyre di so prorotvata to se odnesuvaat na Onoj koj ldquobee voden kako jagne na kolewerdquo Mesija moral da go poloì svo jot ìvot ldquoza naite prestapirdquo Gledaj i niz vekovite na scenata na Hristovata otkupitelska rtva prorok Isaija posvedo~il deka Hristos svojata dua ja podloìl na smrt shy ldquobee nareden me|u zlostornici za da gi ponese na sebe grevovite na mnozina i da se zazeme za zlostorniciterdquo (Isaija 5311012)

226

227

153

Kako to predviduvale prorotvata Spasitelot treba lo da dojde ne kako privremen car za da ja oslobodi evrejskata nacija od zemnite ugnetuva~i tuku kako ~ovek me|u lu|eto kako ~ovek da ìvee siromaen i ponizen ìvot i najposle da bide prezren otfrlen i poguben Vo prorotvata na Stashyriot zavet pretkaàno e deka Spasitelot e se prinese sebesi na rtva zaradi padnatiot ~ove~ki rod i so toa e gi ispolni site barawa na prekreniot zakon Vo nego se ispolnile site simboli na rtvenata i obrednata slu`ba i negovata smrt na krstot mu dava zna~ewe na celokupniot evrejski sistem

Pavle na solunskite Evrei im zboruval za toa kako porano revnuval za obredniot zakon i za svoeto ~udesno doìvuvawe pred portite na Damask Pred svoeto obratuvawe toj se potshypiral vrz nasledenata pobo`nost shy vrz la`na nade` Negova ta vera ne se temelela na Hrista tuku na verskiot formalizam i ceremoniite Negovata revnost za zakonot nepovrzana so vera vo Hrista nemala nikakva vrednost Falej i se deka e sovren vo delata na zakonot toj vo isto vreme go otfrlil Onoj koj na istiot zakon mu dal vrednost

No vo migot na negovoto obratuvawe s se izmenilo Isus od Nazaret kogo go progonuval toj vo liceto na negovite sveti se pojavil pred nego kako veten Mesija Progonuva~ot vo nego go prepoznal Bo`jiot Sin koj dool na zemjata da gi ispolni prorotvata i koj so svojot ìvot gi ispolnil site podrobshynosti pretkaàni za nego vo svetite spisi

Dodeka Pavle so sveta smelost i reitelnost go proposhyvedal evangelieto vo solunskata sinagoga bleskotna svetshylina go osvetlila vistinskoto zna~ewe na obredite i ceremoshyniite povr zani so starozavetnata slu`ba Preku Hristovata zemna misija i negovata slu`ba vo nebesnata svetiwa toj misshylite na svoite sluateli gi naso~il kon vremeto koga Toj po zavr uvaweto na svoeto delo vo svojstvo na posrednik povshytorno e dojde so golema sila i slava da go vospostavi svoeto carstvo i na zemjata Pavle bil ubeden deka Hristos povtorno e dojde vistinata za toj nastan ja iznesuval tolku silno i ubedlivo to vrz duite na mnozina koi sluale ostavila neizbriliv vpe~atok

Tri ednopodrugo saboti Pavle im propovedal na Solushywanite iznesuvaj i im ja vrz osnova na svetite spisi visshytinata za ìvotot za smrtta za voskresenieto za sega nata slu`ba i za idnata slava na Hrista kako Jagne ldquokoe bee zakshylano ute od sozdavaweto na svetotrdquo (Otkrovenie 138) Go izshydignuval Hrista zato samo pravilnoto pozna vawe na negoshy

228

229

СОЛУН


154

vata slu`ba pretstavuva klu~ koj gi otvora spi site na Stariot zavet i ovozmoùva pristap vo negovite neiscrp ni riznici

Koga vistinite na evangelieto bile objaveni vo Solun so takva sila toa go privleklo vnimanieto na golemite sobi ri ldquoNekoi od niv se uverija i se druèa so Pavle i Sila a isto tashyka i golemo mnotvo pobo`ni Grci i ne mal broj vidni enirdquo

Kako i vo mestata vo koi doa|ale porano i ovde apostoshyli te naile na ogor~eno protivewe ldquoNo tvrdokornite Evrei zaviduvaardquo Tie Evrei vo toa vreme ne uìvale naklonost od strana na rimskata vlast zato pred izvesno vreme podignale bunt vo Rim Poradi toa niv gi gledale so prezir a vo izvesna mera im bila ograni~ena i slobodata Sega sme tale deka im se dava mo`nost da gi iskoristat okolnostite povtorno da se zdobijat so naklonost a ednovremeno vinata da ja frlat vrz apostolite i hristijanskite vernici

Se ponadevale deka toa e go postignat taka to ldquozedoa neshykolkumina zlobni dengubnici od pazarot i predizvikaa bezshyredie vo gradotrdquo So nade` deka tuka e gi najdat aposto lite tie ldquoja napadnaa ku ata na Jasonardquo no ne go nale nitu Pavla nitu Sila ldquoA koga ne gi najdoa nivrdquo tie razo~arani i razjarshyeni ldquogi odvlekoa Jasona i nekoi od bra ata pred grad skite vlasti vikaj i eumlOnie to go prevrtea naopaku celiot svet dojdoa i tuka I Jason gi primi A site tie rabotat protiv ceshyzarovite zapovedi tvrdej i deka ima drug car Isusrsquordquo

Bidej i ne moèle da gi najdat Pavle i Sila gradskite stareini dozvolile obvinetite vernici da bidat vrzani za da se vospostavi mir Plaej i se od novi nasilstva ldquobra ata vedna ute no ta gi pratija Pavle i Sila vo Verejardquo

Onie koi deneska propovedaat nepopularni vistini ne smeat da gubat hrabrost ako ponekoga duri i kaj onie to se narekuvaat hristijani naidat na ist vakov nepovolen priem na kakov to naile Pavle i negovite sorabotnici kaj lu|eto za koi se zalagale Vesnicite na krstot mora da se vooruàt so budnost i so molitva da odat hrabro napred so vera raboshytej i sekoga vo Hristovo ime Tie mora da go izdignuvaat Hrista kako posrednik me|u ~ovekot i neboto vo nebesnoto svetilite kako edinstven kon kogo se sosredo to~eni site `rtvi od Stariot zavet i so ~ijato otkupitelna rtva preshystapnicite na Bo`jiot zakon povtorno moàt da dobijat mir i protavawe

230

155

23

VEREJA I ATINA


Vo Vereja Pavle naol Evrei koi bile podgotveni i rasposhyloèni da prou~uvaat i da gi istraùvaat vistinite to gi propovedal toj Zapisot na Luka za toa kaùva

ldquoTuka verejcite bea poblagorodni od onie vo Solun zato ja primija re~ta sosema podgotveno i sekoj den go prou~uvaa Pismoto za da vidat dali e taka I mnozina od niv poveruvaa a ne malku i od vidnite gr~ki èni i maìrdquo

Duite na verejcite ne bile spe~eni so predrasudi Tie imale èlba da istraùvaat i da ja utvrdat vistinitosta na naukata to ja propovedale apostolite Ja prou~uvale Biblishyjata ne od qubopitstvo tuku za da vidat to e piano za vete shyniot Mesija Sekoj den gi istraùvale vdahnovenite zapisi na prorocite I dodeka tie sporeduvale zapis so zapis nebesshynite angeli bile kraj niv prosvetluvaj i go nivniot um i vlijaej i vrz nivnite srca

Sekade kade to se propovedaat vistinite na evangeli eto site koi iskreno sakaat da go sledat vistinskiot pat trudo shyqubivo i vnimatelno gi prou~uvaat svetite spisi Koga vo zavrniot period od istorijata na ovaa zemja lu|eto na koi im se propovedaat tie vistini bi go sledele primerot na verejcite prou~uvaj i gi sekoj den svetite spisi i sporeduvaj i ja Bo`jata re~ so porakata to im se iznesuva deneska bi postoel golem broj lu|e predani na propisite na Bo`jiot zakon tamu kade to sega srazmerno se malku Me|u toa mno zina koga e im se izloàt nepopularnite bibliski vistini odbivaat da se vputat vo kakvo bilo istraùvawe Iako ne moàt da go poshybijat jasnoto u~ewe na Svetoto pismo tie vo nikoj slu~aj ne se soglasuvaat da gi proverat iznesenite dokazi Nekoi pak smetaat deka e sosem s edno dali e ja primat ili e ja otfrshy

232


156

lat novata svetlina duri i ako toa u~e we navistina e vistishynito Tie rado se dràt za prijatnite izmislici so koi neprishyjatelot veto se sluì za da gi zavede duite Taka zabludata gi pravi slepi i tie se oddeluvaat od neboto

Sekomu e mu bide sudeno spored svetlinata to mu bila dadena Gospod gi pra a svoite pretstavnici so poraka na spasenieto i site to ja ~ule taa poraka gi smeta za odgoshyvor ni za stavot to go zazele kon zborovite na negovite slu gi Onie to iskreno se stremat kon vistinata e se potru dat vo svetlinata na Bo`jata re~ vnimatelno da go proverat u~eweto to im e izneseno

Nevernite solunski Evrei polni so pakost i omraza kon apostolite i ne zadovoluvaj i se so toa to gi proterale od svojot grad gi sledele i vo Vereja i gi razdraznile protiv niv lesno vozbudlivite strasti na poniskite optestveni sloevi Plaej i se deka na Pavle e mu bide napraveno nekoe zlo ako ostane tuka bra ata go pratile vo Atina vo pri dru`ba na nekoi verejci koi neodamna ja primile verata

Taka u~itelite na vistinata od grad vo grad gi pridru ushy vale progonstva Hristovite neprijateli ne moèle da go spre~at napreduvaweto na evangelieto no uspeale do krajnost da ja ote`nat rabotata na apostolite Pa sepak i pokraj site protivewa i sudiri Pavle ne potkleknal vo reenosta da ja ispolni Bo`jata cel to mu bila otkriena vo vizijata dodeka se nao|al vo Erusalim ldquoOdi zato e te pratam daleku me|u neznabociterdquo

Zaminuvaj i naglo od Vereja Pavle nemal mo`nost kako to o~ekuval da gi poseti bra ata vo Solun

Pristignuvaj i vo Atina apostolot bra ata od Vereja gi pratil nazad so poraka Sila i Timotej vedna da mu se pridruàt Timotej dool vo Vereja pred Pavle da dojde tamu i tuka ostanal so Sila da go prodolì taka dobro po~na toto delo i da gi pou~uva novoobratenite na na~elata na visti nata

Atina bila metropola na neznabotvoto Tuka Pavle ne naiol na neobrazovano i lekoverno naselenie kako vo Lisshytra tuku na lu|e pro~ueni po svojata inteligencija i kulshytura Kade i da se zaprel pogledot moèle da se vidat stashytui na nivnite bogovi i oboàvawe na heroi na istorijata i poezijata pretvoreni vo bogovi a veli~estvenata arhitekshytura i slikarstvoto ja prikaùvale nacionalnata slava i oboàvaweto na neznaboè~kite idoli Ubavinata i sjajot na umetnosta gi zasen~uvale setilata na lu|eto Na sekoj ~ekor

233

157

se izdignuvale masivni oblici na neiska`livo rasko ni svetilita i hramovi Skulpturite reljefite i oltarite ja prikaùvale pobedata na oru`jeto i na juna~kite dela na slav nite lu|e Poradi seto toa Atina pretstavuvala prosshytrana galerija na umetnosta

Koga Pavle ja sogledal ubavinata i sjajot to go opkru ushyvale i koga sfatil kolku dlaboko ovoj grad potonal vo idoloshypoklonstvo duhot mu se ispolnil so revnost za Boga ~ieto ime izgledalo obes~esteno na site strani i vo negovoto srce se razbudila somilost kon ìtelite na Atina koi i pokraj seta svoja duhovna kultura ne znaele za vistin skiot Bog

Apostolot ne bil zasen~en so ona to go videl vo ovoj censhy tar na u~enosta Negovata duhovna priroda bila tolku pri emshy~iva za ona to e nebesno to vo sporedba so radosta i slashyvata na bogatstvoto koe nikoga ne propa|a raskoot i sjashyjot so koi bil opkruèn bile nito`ni vo negovite o~i Nabquduvaj i ja veli~estvenosta i sjajot na Atina sfatil kolku toa moè da gi zavede qubitelite na umetnosta i naushykata i bil daleku impresioniran so zna~eweto na zada ~ata to mu pretstoela

Vo toj golem grad kade to ne se znaelo za slu`ba na visshytinskiot Bog Pavla go titelo ~uvstvo na osamenost i kopshyneel za qubov i pomo od svoite sorabotnici Za nego ovde nemalo ~ove~ko prijatelstvo i se ~uvstvuval mone osamen Vo poslanieto do Soluwanite toj svoeto ~uvstvo go izrazil so zborovite ldquoSmetavme deka bi bilo dobro da ostaneme sami vo Atinardquo (1 Soluwanite 31) Pred nego se nao|ale prividno nepremostivi pre~ki i negoviot obid da dopre do srcata na lu|eto izgledal re~isi beznadeèn

O~ekuvaj i da dojdat Timotej i Sila Pavle ne stoel so skrsteni race Toj ldquorazgovarae so Evreite vo sinagogata i so pobo`nite a i sekoj den na pazarot so kogo e se najdeerdquo (Dela 1717) No negova glavna zada~a vo Atina bila porakata na spasenieto da im ja odnese na onie koi nemale vistinska pretstava za Boga i za negovata volja vo vrska so ~ove~kiot rod Nabrgu apostolot dool vo sudir so paganstvoto so neshygoviot najzavodliv i najprimamliv oblik

Vedna istaknatite atinski velikani doznale deka vo nivniot grad prestojuva nekoj neobi~en u~itel koj na naroshydot mu iznesuva nova i neobi~na nauka Nekoi od niv go poshybarale Pavla i povele so nego razgovor Nabrgu okolu niv se sobrala masa sluateli Nekoi bile podgotveni apostolot da

234

235

ВЕРЕЈА И АТИНА


158

go ismeat kako ~ovek koj optestveno i intelektualno e daleku zad niv i potsmelivo si dofrluvale eden na drug ldquo[to saka da kaè ovoj drdorkordquo A drugi ldquoSe gleda deka e pred ves nik na tu|i bogovi zato propoveda za Isusa i za voskre senierdquo

Me|u onie to se sostanuvale so Pavle na plotadot imalo i ldquonekoi od epikurejskite i od stoi~kite filozofirdquo no i tie kako i site drugi to doa|ale so nego vo dopir nabrgu uvidele deka toj raspolaga so znaewe pogolemo od nivnoto Ja~inata na negoviot um vlevala po~it kaj u~enite dodeka negovite seriozshy ni i logi~ni pri~ini i silata na negovata re~itost go prishyvlekuvale vnimanieto na site prisutni Sluatelite sfatile deka toj ne e nikakov novak tuku ~ovek koj moè da im se obrati na lu|eto na site sloevi so uverlivi cvrsti dokazi vo prilog na svoeto u~ewe I taka apostolot bestrano stoel borej i se so svoite protiv nici na nivna po~va protivstavuvaj i $ se na logikata so logika na filozofijata so filozofija a na re~itosta so re~itost

Negovite protivnici od neznaboè~ko poteklo i sfa a we mu obrnale vnimanie na sudbinata na Sokrata koj zatoa to sakal da vovede tu|i bogovi bil osuden na smrt i mu sovetushyvale da ne go izloùva na ist na~in svojot ivot na opasnost No izlagaweto na apostolot nepreodolivo go pri vle kuvalo vnimanieto na narodot i negovoto prirodno znaewe kaj niv predizvikalo voshit i po~it Nego ne moèla da go zamolkne u~enosta nitu ironijata na filozofite pa tie prifa aj i ja negovata odluka da ja izvri svojata zada~a me|u niv mu dozshyvolile da zboruva i se soglasile na mir da go isluaat

I taka go odvele na Marsovoto brek~e ili Areopag Toa bilo edno od najsvetite mesta vo cela Atina so spomeni od mishynatoto to moèle da predizvikaat sueverna strahopo~it a kaj nekoi duri i ~uvstvo to se grani ~elo so strav Tokmu na toa mesto lu|eto donesuvale kone~na odluka za svoite va`ni moralni i gra|anski praawa no ~esto na toa mesto najseshyriozno razmislu vale i za religiozni praawa

Tuka daleku od navalata patnici i trgovci i od meteòt na najrazli~ni raspravii moèle mirno da go isluaat aposshytolot Okolu nego se sobrale poeti umetnici i filozofi shy atinskite nau~nici i mudreci shy koi mu se obratile vaka ldquoMoème li da znaeme kakvo e toa novo u~ewe to go proposhyveda So ~udni tvrdewa ni gi polni uite zatoa sakame da znaeme to e toardquo

236

159

Vo tie migovi na tolku seriozna odgovornost apostolot bil spokoen i pribran Na negovoto srce leèl tovar na edna va`na poraka i zborovite to izleguvale od negovata usta gi uverile sluatelite deka toj ne e drdorko i bez delnik ldquoLu|e Atiwanirdquo rekol ldquogledam po s deka vo sekoj pogled ste pobo`ni Imeno minuvaj i i nabquduvaj i gi vaite svetilita najdov i `rtvenik na koj bee napiano eumlNa nepoznat Bogrsquo I taka toa to vie go po~i tuvate ne poznavaj i go jas toa vi go navestuvamrdquo I pokraj svojata inteligencija i opto znaewe tie ne go poznavale Boga koj ja sozdal vseleshynata Sepak tuka imalo i lu|e koi kopneele za pogolema svetshylina Tie se stremele kon Besko ne~niot

So raka podadena kon hramot na~i~kan so idoli Pavle go izleal tovarot na svojata dua i gi razotkril religi oznite zabludi na Atiwanite Sluaj i go negovoto izlaga we se voshituvale i najmudrite me|u negovite sluateli Toj poshykaàl deka mu se poznati nivnite umetni~ki dostigawa knishyèvnosta i religijata Ukaùvaj i na nivnite statui i idoli toj rekol deka Bog ne moè da se prikaè so likovi to gi napravile lu|e Tie delkani kipovi na nikoj na~in ne moèle da ja prikaàt slavata na Jehova Gi potsetil na toa deka vo nivnite kipovi nema ivot tuku deka so niv upravuva ~ove~ka sila i tie moàt da se pomestat samo so ~ove~ka raka pa zashytoa onie to gi oboàvaat vo sekoj pogled se pogolemi od ona to go oboàvaat

Mislite na svoite idolopokloni~ki nastroeni sluashyteli Pavle gi izvel nadvor od granicite na nivnata la`na vera i gi upatil kon vistinskoto Boèstvo za koe piu vale kako za ldquonepoznat Bogrdquo Toa Sutestvo za koe sega im proposhyvedal Pavle e nezavisno od ~ovekot i ~ove~ka raka ne moè da ja zgolemi negovata mo i slava

Narodot bil voshiten so sesrdniot i logi~en na~in na koj Pavle gi izloùval karakterot i svojstvata na vistin skiot Bog negovata tvore~ka mo i postoeweto na negovoto semo no providenie So sesrdna i ognena re~itost apostolot zboruval ldquoBog koj go sozdade svetot i s to e vo nego kako gospodar na neboto i zemjata ne ìvee vo rakotvoreni svetilita nitu prima slu`ba od ~ove~ki race kako da ima potreba od neto zato Toj samiot im dava na site ivot zdiv i srdquo Neboto ne e dovolno prostrano za da go opfati Boga a kamo li nekakvi hramovi podignati od ~ove~ki race

237

238



160

Vo toj vek na klasna podelba koga pravata na ~ovekot ~est o ne bile priznati Pavle ja iznel golemata vistina za ~ove~koto bratstvo naglasuvaj i deka Bog ldquood eden gi sozdade site narodi za da se naselat po celata zemjardquo Site se ednakvi pred Boga i sekoe ~ove~ko sutestvo mu dolì vistinska predanost na Tvorecot Potoa apostolot iznel kako niz site Bo`ji postap ki kon lu|eto kako zlatna nika se provlekuva negovata milost i soàluvawe Bog ldquoim opredeli odredeni vremiwa i granici na nivnite ìvealita za da go baraat Boga ta nema li nekako da go napipaat i da go najdat bidej i Toj ne e daleku od nieden od nasrdquo

Obra aj i im se na blagorodnite primeri na maèvnosta okolu sebe Pavle gi ispolzuval zborovite na eden nivni poet i im go opial Boga kako nivni Tatko a niv kako negovi deca ldquoZato vo nego ìveeme se dviìme i postoime kako to i nekoi od vaite poeti rekle eumlI nie sme negovo potomstvorsquo I bidej i sme Bo`je potomstvo ne treba da mislime deka Boèstvoto prilega na zlato srebro ili kamen kako tvorba na ~ove~ka umetnost i zamislardquo

ldquoI taka ne gledaj i na vremiwata na neznaeweto Bog seshyga im zapoveda na lu|eto da se pokaat site i nasekaderdquo Vo mra~nite vekovi to mu prethodele na Hristovoto doa|awe boèstveniot Vladetel preminuval preku idolopoklonshystvo to na neznabocite no sega preku svojot Sin na lu|eto im ja pratil svetlinata na vistinata i od site bara da se poshykaat za da se spasat i toa ne samo od siromasite i poniènite tuku i od gordite zemni filozofi i knezovi ldquoZato go opreshydelil denot koga e mu sudi pravedno na celiot svet shy preku ôvek kogo go opredeli za toa uveruvaj i gi site so toa to go voskresna od mrtviterdquo Dodeka Pavle zboruval za voskreshysenieto od mrtvite ldquoedni se podbivaa a drugi rekoa euml] e te sluame drugpat za toarsquordquo

Taka zavrila rabotata na apostolot vo Atina shy vo censhytarot na neznaboè~kata nauka zato Atiwanite cvrsto se drèle za svoeto idolopoklonstvo i $ go vrtele grbot na svetlinata na vistinskata vera Koga lu|eto se napolno zadoshyvolni so svoite sopstveni dostigawa toga nema to da se o~ekuva od niv Iako rasturlivo se falele so svojata u~e nost i so svoeto mudruvawe Atiwanite s pove e tonele vo rasishypanost i vo maglivite tajni na idolopoklonstvoto

Me|u onie to gi sluale zborovite na Pavle imalo lu|e koi bile osvedo~eni vo nivnata vistinitost no tie ne sakale

239

161

da se ponizat da go priznaat Boga i da go prifatat planot na spasenieto Nikakva re~itost nitu pak silata na iznesenite argumenti ne se vo sostojba da go obratat gre nikot Samo Bo`jata sila moè iznesenata vistina da ja vreè vo srceto Onoj koj postojano se oddale~uva od taa sila ne moè da se obshyrati Grcite barale mudrost a sepak pora kata za krstot ja smetale za besmislica zato sopstve nata mudrost ja cenele pove e od nebesnata

Pri~inata poradi koja porakata na evangelieto imala srazmerno mal uspeh me|u Atiwanite leèla vo toa to tie se gordeele so svojata inteligencija i ~ove~ka mudrost U~enite lu|e na ovoj svet koi mu pristapuvaat na Hrista kako kutri i zagubeni grenici stanuvaat isto taka mudri za spasenieto no onie to pristapuvaat kako istak nati lu|e kako ugledni i slavni koi ja vozdigaat svojata sopstvena mudrost shy nikoga nema da ja primat svetlinata i znaeweto to moè samo Hrisshytos da gi dade

Taka Pavle se sretnal so paganstvoto na svoeto vreme Neshygoviot trud vo Atina sepak ne bil napolno zaluden Eden od najistaknatite gra|ani Dionisij i ute nekoi ja prifa ti le porakata na evangelieto i napolno se obedinile so vernicite

Vdahnovenieto ni ja dalo ovaa podrobnost od ìvotot na Atiwanite koi i pokraj seto svoe znaewe mudruvawe i umetshynost sepak dlaboko potonale vo porok so cel da vidime kako Bog preku svojot sluga go osudil idolopoklonstvoto i grevot na toj samouveren narod Zborovite na apostolot i opisot na negoviot stav i na s to go opkruùvalo peroto na vdahnoshyvenieto go so~uvalo za site idni pokolenija kako svedotvo za negovata nepokolebliva vera i hrabrost vo osamenosta i vo nevoljata i za pobedata to ja izvojuval za hristijanstvoto vo srceto na paganstvoto

Zborovite na Pavle sodràt vistinska riznica na znaewe za crkvata Toj se nao|al vo okolnosti koga lesno moèl da kaè neto to bi gi nalutilo i predizvikalo negovite gordelivi sluateli i samiot nego bi go dovele vo teka polo`ba Koga negoviot govor bi pretstavuval nepo sreden nashypad na nivnite bogovi i na vidnite lu|e toj bi bil vo opasshynost da ja doìvee sudbinata na Sokrata No so takti~ nost koja se ra|a od boèstvenata qubov toj nivnite misli vnimashytelno gi oddale~il od neznaboè~kite boèstva otkri vaj i im go vistinskiot Bog koj za niv bil nepoznat

I deneska vistinite na Svetoto pismo treba da im se izneshysat na znamenitite i istaknati lu|e vo svetot za da moàt da

240

241



162

se reat za poslunost na Bo`jiot zakon ili za predanost kon knezot na temninata Bog gi stava pred ve~nata vistina shy pred vistinata to moè da gi napravi mudri za spasenie no ne gi prisiluva da ja prifatat Ako $ go svrtat grbot na taa vistina Bog gi ostava i dozvoluva da gi berat plodovite na svoite postapki

ldquoZato re~ta za krstot e bezumie za onie koi ginat a za nas koi se spasuvame Bo`ja sila bidej i e napiano euml] e ja unitam mudrosta na mudrite i e go otfrlam razumot na umnitersquo No Bog go izbra ona to e bezumno vo svetot za da gi posrami mudrite ona to e nemo no vo svetot Bog go izbra za da gi posrami silnite i ona to e nito`no to e prezshyreno vo svetot i ona to se smeta za nito Bog go izbra za da go poniti ona to e netordquo (1 Korin anite 118192728) Mnogu od najgolemite nau~nici dràvnici i najis taknati lu|e na ovoj svet vo ovie posledni denovi e se odvratat od svetlinata zato svetot so svojata mudrost ne moè da go zapoznae Boga No sepak Bo`jite slugi mora da isko ristat sekoja prilika na tie lu|e da im ja iznesat vistinata Nekoi e uvidat deka se neinformirani i deka ne go znaat ona to e boèstveno i e go zazemat svoeto mesto kako poniz ni u~enici kraj nozete na najgolemiot U~itel shy Isus Hristos

Nastojuvaj i da dopre do povisokite optestveni sloevi na Bo`jiot rabotnik mu e neophodna silna vera Okolnostite moàt da izgledaat nepovolni zakanuva~ki i zloslutni no i vo najmra~niot mig svetlinata od neboto ne prestanuva da sveti Od den na den se obnovuva silata na onie to go qubat Boga i to mu sluàt Za nikoga da ne zatalkaat vo sproveshyduvaweto na negovite nameri Semo niot im stava na raspolashygawe svoe rasuduvawe Rabotnicite do kraj neka se dràt cvrshysto za svojata prvobitna nade` imaj i na um deka svetli nata na Bo`jata vistina bleskoti so nenamalena sila srede mrakot to go obvitkuva svetot Vo Bo`jata slu`ba nikoga ne smee da padne duhot Verata na posveteniot rabotnik mora da izdrì sekoja proverka i da mu preodolee na sekoe isku enie Bog e vo sostojba i gotov na svoite slugi da im ja dade silata to im e potrebna i da im podari soodvetna mudrost i za najrazli~ni okolnosti Toj e stori mnogu pove e otkol ku to voopto moàt i da o~ekuvaat onie koi se nadevaat na nego

242

163

24

KORINT


Vo prviot vek na hristijanskata era Korint spa|al me|u najznamenitite gradovi ne samo na Grcija tuku i na cel svet Niz negovite ulici vrvele Grci Evrei Rimjani kako i patshynici od site zemji baraj i zarabotuva~ka no i zabava Kako golem trgovski centar lesno dostapen za site kraita na rimshyskoto carstvo Korint bil zna~ajno mesto vo koe trebalo da se podignat spomenici koi lu|eto e gi potse tuvaat na Boga i na negovata vistina

Me|u Evreite koi se nastanile vo Korint bile Akila i Pris kila koi podocna se istaknale kako revnosni i predani rabotnici za Hrista Otkako go zapoznal nivniot karakter Pavle ldquoostana kaj nivrdquo

Ute od po~etok na svojata rabota na toj krstopat Pavle na site strani gledal seriozni pre~ki za napredok na svoeto delo Naselenieto re~isi bez isklu ~ok bilo oddadeno na idoshylopoklonstvo Venera bila omilena boìca a so oboàva weto na Vene ra bile povrzani mnogu nemoralni obredi i ceremoshynii Korin anite duri i me|u neznabocite se istaknuvale so svojot dlabok nemoral Tie ne mislele nitu pak se grièle za neto drugo osven za momentnite zadovol stva i zabavi

Propovedaj i go evangelieto vo Korint apostolot zazel stav razli~en od onoj to ja odbeleàl negovata rabota vo Atina Koga bil vo Atina se trudel svojot na~in na rabota da go prilagodi kon karakterot na sluatelite Na logikata odgovaral so logika na naukata so nauka na filozofijata so filozofija Koga razmisluval za vremeto to go pominal tamu i koga sfatil deka negoviot trud vo Atina donel malku plodovi reil da go izmeni planot na rabota vo Korint Nasto juvaj i da go privle~e vnimanieto na ramnodunite i

244


164

bezgri`nite reil da gi odbegnuva podrobnite argumenti i diskusii i me|u Korin anite da ne znae za nito drugo ldquoosshyven za Isusa Hrista i toa raspnatiotrdquo Negovoto propovedawe ovde ldquone se sostoee vo ubedlivi zborovi na mudrosta tuku vo projava na Duhot i silatardquo (1 Korin anite 224)

Isus Hristos kogo Pavle nastojuval da im go prikaè na Grcite vo Korint kako raspnat Hristos bil eden Evrein so skromno poteklo i odgledan vo grat~e koe vleglo vo poslo vica so svojata poro~nost Bil otfrlen i prezren od sopstve niot narod i najposle raspnat kako zlostornik Grcite veruva le deka navistina e potrebno da se izdigne ~ove~kiot rod no tie smetale deka naukata i prou~uvaweto na filozo fijata se edinstveni sredstva da se postigne vistinski napredok i ~est Dali Pavle moèl da gi osvedo~i deka vera ta silata i mo ta na Toj nepoznat Evrein go izdignuva i go oblagoroduva sekoe ~ove~ko sutestvo

Vo mislite na bezbroj lu|e to ìveat deneska krstot od Golgota e zavitkan vo sveti spomeni Za scenata na raspe tieto se vrzani najsveti misli Me|utoa vo vremeto na Pavle krsshytot predizvikuval ~uvstvo na odvratnost i uàs Tvrdewe to deka Spasitelot na ~ove~kiot rod e eden koj umrel na krst prirodno predizvikuvalo potsmev i protivstavuvawe

Pavle dobro znael kako e ja pre~ekaat negovata poraka i Evreite i Grcite koi iveele vo Korint ldquoNie go propove dame raspnatiot Hristos koj e kamenshysopka za Evreiterdquo priznava toj ldquoa bezumie za paganiterdquo (1 Korin anite 123) Me|u negoshyvite sluateli od evrejsko poteklo se nao|ale mnozina koi e gi razluti porakata to planiral da ja objavi Spored misleweto na Grcite negovite zborovi e bidat besmislica i bezumie Site e go smetaat za maloumen koga e se obide da dokaùva deka krstot moè da ima nekakva vrska so izdignushyvaweto na ~ove~kiot rod ili so spasenieto na ~ovetvoto

No za Pavle krstot bil predmet na najvozviena po~it Otkako bil zapren na svojot pat kako progonuva~ na sledbeshynicite na raspnatiot Nazare anec Pavle nitu za mig ne presshytanal da ja vozdiga slavata na krstot Vo toa vreme mu bilo dadeno otkrovenie za beskone~nata Bo`ja qubov kako to se pokaàla vo Hristovata smrt vo negoviot ìvot nastapila ~udesna preobrazba koja site negovi planovi i ìvotni celi gi dovela vo harmonija so ona to e nebesno Od toj mig Pavle stanal nov ~ovek vo Hrista Od li~no iskus tvo znael deka grenikot koga edna e ja sfati qubovta na Otecot koja se

245

165

gleda vo `rtvata na negoviot Sin i koga e mu se pot~ini na boèstvenoto vlijanie se preobrazuva vo srceto i od toj mig Hristos za nego stanuva s vo s

Vo vremeto na svoeto obratuvawe Pavle bil inspiriran so dlabok kopne` da im pomogne na svoite bli`ni Isusa Nazare anecot da go sfatat kako Sin na ìviot Bog kako Onoj koj ima mo da preobrazi i da spasi Od toga negoviot ìvot bil napolno posveten na opiuvawe i na ivo slikawe na qubovta i silata na Raspnatiot Vo negovoto srce prepol no so qubov imalo mesto za lu|eto od site staleì ldquoDolèn sum imrdquo kaùva toj ldquona Grcite i varvarite i na mudrite i nerashyzumniterdquo (Rimjanite 114) Qubovta kon slavniot Gospod kogo to toj nekoga tolku neumorno go progonuval vo liceto na negovite sveti sega bila delotvorno na~elo na negovoto odneshysuvawe i negova dviè~ka sila Ako nekoga bi poputila negovata revnost kon dol`nosta samo eden pogled na krstot i na golemata qubov to se otkrila tamu bil dovolen da go navede da gi ldquoopae bedrata na svojot umrdquo i da prodolì po patot na samootkaùvawe

Nabquduvajte go ovoj apostol kako propovedaj i vo sinashygogata vo Korint veto gi naveduva spisite na Mojseja i proshyrocite i kako duite na svoite sluateli gi vodi do pojava ta na veteniot Mesija Sluajte kako go objasnuva deloto na Otshykupitelot kako golem prvosvetenik na ~ove~ kiot rod na Onoj koj `rtvuvaj i go svojot ìvot vri otkup od grevot edna zasekoga a potoa ja prezema svojata slu`ba vo nebesshynoto svetilite Pavlovite sluateli bile osposobeni da sfatat deka Mesija kogo tie so tolku golema èlba go o~ekushyvaat vsunost ve e dool deka negovata smrt gi ispolnila site simboli~ki `rtvi a negovata slu`ba vo nebesnoto sveshytilite e onaa golema cel koja frla svoja senka vo mina toto za da ja objasni slu`bata na evrejskoto sveten stvo

Pavle svedo~el i im dokaùval ldquona Evreite deka Isus Nashyzare anecot navistina bil Hristosrdquo Vrz osnova na Stari ot zavet dokaàl deka spored prorocite i spored seoptoto o~ekuvawe na Evreite veteniot Mesija moral da dojde od rodot na Avrama i Davida Potoa go izloìl Isusovoto potek lo od patrijarhot Avram do carskiot psalmist Gi ~ital svedotvata na prorocite za karakterot i za deloto na veteniot Mesija za toa kako e bide pre~ekan i kako e se postapuva so nego na zemjata Potoa ukaàl na faktot deka site ovie pretkaùvawa

246

247

КОРИНТ


166

se ispolnile vo ìvotot vo slu`bata i vo smrtta na Isusa Nazare anecot

Pavle objasnil deka Hristos prvo dool da mu ponudi spasenie na svojot sopstven narod koj doa|aweto na Mesija go o~ekuval kako ispolnuvawe na svoite nadeì i kako slava na svoeto nacionalno postoewe No toj narod go otfrlil Onoj koj sakal da mu podari ivot i odbral drug voda~ ~ieto vladeewe e zavri so smrt Toj se trudel na svoite slua teli da im go istakne faktot deka evrejskiot narod samo so pokajanie e moè da se spasi od pretstojnata propast Im ukaàl na nivnoto neznaewe i nesfa awe tokmu na onie sveti spisi so koi tie najmnogu se gordeele falej i se rasturlivo deka potshypolno gi razbiraat Toj gi ukoril poradi nivnata naklonost kon svetot i kon stremeòt za istaknati polo`bi kon tituli i rasturlivost kako i poradi nivnata preterana sebi~nost

Vo sila na Duhot Pavle ja iznel istorijata za svoeto ~u des shy no obratuvawe i za svojata doverba vo spisite na Stariot zashyvet koi celosno se ispolnile vo ìvotot na Isusa Naza reshy anecot Negovite zborovi bile izgovoreni so sve~ena seshyrioznost i negovite sluateli morale da po~uvstvuvaat deka toj so seto srce e vrzan za raspnatiot i voskresnat Spasishytel Videle deka negovite misli se sosredoto~eni na Hrista i deka celokupniot ìvot mu e povrzan so Gospoda Negovite zborovi bile silno vpe~atlivi taka to netrognati moèle da ostanat samo onie to bile ispolneti so ogor~ena omraza kon hristijanskata vera

No Evreite od Korint gi zatvorile o~ite pred dokazite koi apostolot tolku jasno gi izloùval i odbile da gi prifatat negovite apeli Istiot duh koj gi inspiriral da go otfrlat Hrista gi ispolnuval so gnev i so omraza kon negoviot sluga i koga ne bi go zatitil li~no Bog za da moè da go prodolì propovedaweto na evangelskata poraka na neznabocite tie bi go ubile

ldquoNo bidej i tie se protivea i hulea toj si ja istrese obleshykata i im re~e eumlVaata krv na vaite glavi Jas sum ~ist i otsega e odam kaj neznabocitersquo I zamina ottamu pa dojde vo domot na nekoj si Ticij Just bogobojazliv ~ovek ~ija ku a bee do sinagogatardquo

Sila i Timotej ldquoslegoa od Makedonijardquo da mu pomognat na Pavle pa zaedni~ki se zalagale za neznabocite I na nezshynabocite kako i na Evreite Pavle i negovite sorabot nici im go propovedale Hrista kako Spasitel na padnatiot ~ove~ki

248

167

rod Odbegnuvaj i premnogu sloèni objasnuvawa vesnici te na krstot najmnogu zboruvale za karakternite svojstva na Tvorecot na neboto i zemjata kako vozvien Vladetel na vselshyenata Nivnite srca gorele od qubov kon Boga i kon negoviot Sin i tie gi povikuvale neznabocite da ja uvidat i da ja sfashytat bezmernata rtva prinesena za ~ovekot Znaele deka onie to dolgo talkale vo temninata na neznabotvoto e bidat privle~eni kon Otkupitelot tom e ja vidat svetlinata to bleskoti od krstot na Golgota ldquoA jas koga e bidam podignat od zemjata site lu|e e gi privle ~am kon seberdquo (Jovan 1232)

Evangelskite rabotnici vo Korint znaele vo kakva opasshy nost se nao|aat duite na onie za koi se zalagale bidej i ~istata Isusova vistina ja iznesuvale so ~uvstvo na najdlashyboka odgovornost Nivnata poraka bila jasna razbirliva i reitelna shy ivoten miris za ivot ili smrten za smrt Evanshygelieto ne se otkrivalo samo vo nivnite zborovi tuku i vo nivniot sekojdneven ìvot So niv sorabotuvale ange lite a Bo`jata milost i sila rezultirale so obratuvawe na mnotvo lu|e ldquoI Krisp stareinata na sinagogata so site svoi domani poveruva vo Gospoda i mnogu Korin ani koi sluaa poveru vaa i bea krstenirdquo

Omrazata to Evreite sekoga ja projavuvale kon apos toshylite sega stanala ute posilna Obratuvaweto i krta vaweto na Krisp namesto da gi osvedo~i ute pove e gi ogor~ilo Ne moèle da pronajdat nikakvi dokazi so koi bi go pobile ona to go propovedal Pavle pa vo nedostig na dokazi pribegshynale kon izmama i kon podli napadi Hulele na evangelieto i na Isusovoto ime Zaslepeni od omrazata odele tolku daleku to nitu eden zbor ne im bil premnogu ostar nitu edno lushykavstvo premnogu nisko za da ne moàt da go upotrebat Ne moèle da otkaàt deka Hristos pravel ~uda no tvrdele deka Toj ~udata gi pravel so sila na satanata pa duri drsko izjashyvile oti i Pavle svoite ~udesni dela gi napra vil so ista sila

Iako Pavle imal izvesen uspeh vo Korint sepak poro~nosta to ja gledal i ja slual vo toj rasipan grad re~isi napolno go obeshrabrila Izopa~enosta to bila tolku o~evidna kaj neznabocite kako i prezirot i navre dite to gi primil od Evreite kaj nego predizvikale teka duevna bolka Se prauval dali voopto e mudro i da se obide da se gradi crkva od materijalot to go naol tuka

Koga planiral da go naputi ovoj grad i da zamine vo neshykoe pole to pove e vetuva sesrdno trudej i se da sfati

249

250

КОРИНТ


168

to mu e dol`nost Gospod mu se javil i mu rekol ldquoNe plai se Tuku zboruvaj i ne zamolknuvaj zato jas sum so tebe I nikoj nema da te napadne za da ti napravi nekakvo zlo zato jas imam mnogu svoi lu|e vo ovoj gradrdquo Pavle ova go sfatil kako nalog da ostane vo Korint i kako garancija deka Bog e dade da izrasne semeto to e poseano tuka Okrepen na ovoj na~in i ohrabren toj prodolìl da raboti ute porevnosno i poistrajno

Naporite na apostolot ne se ograni~uvale samo na jav nishy te izlagawa Imalo mnogu i takvi do koi ne moèlo da se dopre na toj na~in Golem del od svoeto vreme toj pominu val i na rabota od ku a do ku a koristej i gi bliskite odnosi to vladeat vo semejniot krug Posetuval bolni i jadosani i teko potiteni i gi hrabrel obeshrabrenite No to i da zborushyval to i da rabotel so toa go izdignuval Isusovoto ime Taka toj rabotel ldquovo nemo vo strav i vo mnogu trepetrdquo (1 Korin anite 23) plaej i se negovata nauka namesto boèstven da ne nosi ~ove~ki pe~at

ldquoPa sepak govorime za mudrosta me|u onie koi se zrelirdquo nagla sil Pavle podocna ldquoa ne za mudrosta na ova vreme nitu za mudrosta na vladetelite na denenicata koi se menlivi govorime za Bo`jata mudrost vo tajna skriena koja Bog od damnina ja preopredeli za nae vreme mudrost koja ne ja razshybral nitu eden od vladetelite na denenicata zato ako ja bea razbrale nemae da go raspnat Gospoda na slavata tuku kako to e napiano euml[to oko ne videlo to uvo ne ~ulo i to vo ~ove~ko srce ne dolo toa Bog go podgotvi za onie koi go qubatrsquo A Bog ni go otkri toa nam preku Duhot zato Duhot ispituva s pa duri i Bo`jite dlabo~ini Zato koj od lu|eto znae to e vo ~ovekot osven ~ove~kiot duh to e vo nego Pa taka nikoj ne znae to ima vo Boga osven Bo`jiot Duh A nie ne go primivme duhot na ovoj svet tuku Duhot koj e od Boga za da gi znaeme netata to Bog darum ni gi dal neta koi ne gi zboruvame so zborovi nau~eni od ~ove~ka mudrost tuku nau~eni od Duhot izrazuvaj i go duhovnoto so duhovni zborovirdquo (1 Korin anite 26shy13)

Pavle znael deka negovata kompletnost ne leì vo samiot nego tuku vo prisustvoto na Svetiot Duh ~ieto blagotvorno vlijanie celosno go proniknalo negovoto srce pokoruvaj i $ ja sekoja pomisla na Hrista Zboruvaj i za sebe toj prodolshyìl ldquoSekoga nosej i ja vo teloto Isusovata smrt za Isusoshyviot ivot da se pokaè vo naeto telordquo (2 Korin anite 410)

251

169

Hristos pretstavuval centralna li~nost na propovedaweto na ovoj apostol ldquoA jas ve e ne iveamrdquo kaùva toj ldquotuku Hristos ìvee vo menerdquo (Galatite 220) Sopstvenoto ldquojasrdquo bilo napolno potisnato i skrieno istaknu van i izdignuvan e samo Hristos

Pavle bil mone re~it govornik Pred svoeto obra tuvawe ~esto se trudel so svojot isklu~itelen govor ni~ki dar da ostavi silen vpe~atok vrz sluatelite No sega seto toa go naputil Namesto da se vputa vo poetski opisi i me~taewa to moè mnogu da im godi na setilata i da ja pothranuva me~tata no ne go dopira sekojdnevnoto ìvotno iskustvo Pavle se trushydel so ednostavni zborovi da ja vtisne vo srcata vistinata od ìvot no zna~ewe Fantasti~noto izlagawe na vistinata moè da voshiti no na toj na~in izloènata vistina re~isi nikoga ne dava neophodna hrana vernicite da se zasilat vo ìvotnata borba Za duata koja se bori so iskuenija prevoshyshodno e pri izlagaweto na visti nata da se zapoznae so zdravite i prakti~nite pouki za osnov nite na~ela na hristijanstvoto

Naporite na Pavle vo Korint ne bile naprazni Mnozina go naputile idolopoklonstvoto za da mu sluàt na ìviot Bog i edna golema grupa stapila vo crkvata pod Hristovoto zname Nekoi od najupornite neznaboci bile spaseni i stashynale spomenici na Bo`jata milost davaj i dokaz za silata na Hristovata krv koja moè da is~isti od grevot

S pogolemiot uspeh na Pavle pri propovedaweto na Hrista gi pottiknalo neverni~ki nastroenite Evrei kon ute poreitelen otpor Tie ldquoednoduno stanaa protiv Pavle i go dovedoa pred sudskiot stolrdquo pred Galiona koj toga bil nashymesnik vo Ahaja O~ekuvale vlastite kako i vo prethodnite slu~ai da zastanat na nivna strana i so ostri glasovi gi iznesushyvale svoite poplaki protiv apostolot velej i ldquoOvoj ~ovek gi nagovara lu|eto da go po~ituvaat Boga sprotivno na zakonotrdquo

Evrejskata religija bila pod zatita na rimskata vlast i tuìtelite na Pavle smetale deka toj e im bide predaden na Rimjanite da mu sudat zatoa to gi prestapuva zakonite na nivnata religija Se nadevale deka na toj na~in e moàt da go osudat i na smrt No Galion bil ~esen ~ovek i ne dozvolil da stane orudie na zavislivite evrejski spletkari Negoduvaj i poradi nivniot verski fanatizam i voobraze nost toj voopto ne gi zel predvid nivnite obvinuvawa Koga Pavle se prigotshyvuval da zboruva vo svoja odbrana Galion mu rekol deka toa voopto ne e potrebno Potoa obra aj i im se na nalute nite tuìteli im rekol ldquoeumlAko bee vo praawe nekakva nepravda

252

253

КОРИНТ


170

ili zlo delo o Evrei se razbira e ve istrpev No ako e toa praawe za zborovi za imiwa i za vaiot zakon presudete sami jas ne sakam da bidam sudija vo tie rabotirsquo I gi istera od sudotrdquo

I Evreite i Grcite qubopitno i so neiskren kopne` ja o~ekuvale odlukata na Galion Me|utoa bidej i toj vedna go otfrlil obvinuvaweto zato nemalo nikakva vrska so jav shyniot poredok toa za Evreite bilo pri~ina da se povle~at razo~arani i naluteni Reitelniot stav na namesnikot $ gi otvoril o~ite na zovrienata tolpa sobrani koi bile pottiknati od strana na Evreite Prvpat otkako Pavle po~ nal da raboti vo Evropa edno mnotvo preminalo na negova strana Pred o~ite na namesnikot i bez nikakva intervencija od negova strana tolpata ogor~eno gi napadnala najistakna tite tuìteli na apostolot ldquoToga site go fatija Sostena sta re inata na sinagogata i go tepaa pred sudot a Galion ne sakae ni da znae za toardquo Taka hristijanstvoto izvojuvalo edna zna~ajna pobeda

ldquoPavle ostana tamu ute mnogu denovirdquo Koga apostolot vo taa prilika bi bil prisilen da go naputi Korint novoshyobratenite vo Isusovata vera bi se nale vo mone opasna situacija Evreite bi se potrudile da go iskoristat izvojushyvanoto predimstvo potpolno da se iskoreni hristijanstvoto vo taa oblast

254

171

25

POSLANIJATA DO SOLUWANITE

Ovaa glava e zasnovana na dvte poslanija do Soluwa nite

Koga dole Sila i Timotej od Makedonija vo Korint mnogu go izraduvale apostolot Tie mu donele dobri vesti za verata i bratskata qubov na onie to ja primile pri prvata poseta na evangelskite vesnici na Solun Srceto na Pavle bilo ispolshyneto so ne`na qubov i so~uvstvo kon tie vernici koi i pokraj svoite iskuenija i nevolji ostanale verni na Boga Sakal li~no da gi poseti no bidej i toa toga ne mu bilo mo`no Toj im napial poslanie (pismo)

Vo poslanieto upateno do crkvata vo Solun apostolot ja izrazil svojata blagodarnost kon Boga poradi radosnite noshyvosti deka napreduvaat vo verata ldquoTogardquo piuva toj ldquobra a i pokraj seta naa maka i nevolja se uteivme za vas preku vaata vera i sega navistina ìveeme koga vie stoite cvrshysto vo Gospoda Zato kakva blagodarnost moème da mu odshydademe na Boga za vas za seta radost so koja se izraduvavme pora di vas pred naiot Bog No e i dewe najsesrdno se moshylime da go vidime vaeto lice i da go dopolnime toa to $ nedostiga na vaata verardquo

ldquoSekoga koga ve spomnuvame vo naite molitvi mu blagoshydarime na Boga za site vas zato postojano gi spomnu vame deshylata na vaata vera trudot na vaata qubov i vaata trpeliva nade` vo naiot Gospod Isus Hristos pred naiot Bog Otecrdquo

Mnogu vernici vo Solun gi naputile idolite i go prishyfatile Boga shy reile da mu sluàt na iviot i vistinit Bog Mnozina ja primile ldquore~ta srede golema nevoljardquo i srceto im se ispolnilo ldquoso radosta na Svetiot Duhrdquo Apos tolot kaùva deka tie so svojata vernost kon Gospoda stanale ldquoprimer na site vernici vo Makedonija i Ahajardquo Tie pofalni zborovi ne bile nezasluèni ldquozato od vasrdquo piuva apos tolot ldquore~ta

256


172

Gospodova se razglasi ne samo vo Makedonija i Ahaja tuku za vaata vera vo Boga se ras~u nasekaderdquo

Solunskite vernici bile vistinski misioneri Nivnite srca gorele od revnost za Spasitelot koj gi oslobodil od strashyvot ldquood gnevot to e dojderdquo Vo nivniot ivot blago darenie na Hristovata milost nastanala ~udesna preobrazba a re~ta Gospodova to ja iznesuvale tie bila pridruùvana so sila Vistinata to ja objavuvale gi pridobivala srcata a brojot na vernicite rastel

Vo svoeto prvo poslanie Pavle se osvrnal na svojot na~in na rabota me|u Soluwanite Toj kaùva deka ne se obidu val vernicite da gi pridobie so izmama i so lukavstvo ldquoTuku kako Bog to n ispita i ni go doveri evangelieto taka zborushyvame ne ugoduvaj i im na lu|eto tuku na Boga koj gi ispituva naite srca Zato kako to znaete nikoga ne nastapivme so laskavi zborovi nitu so pritaena al~nost Bog e svedok za toa nitu pak baravme slava od lu|eto nitu od vas nitu od drugite iako moèvme da se nametneme kako Hristovi aposshytoli Naprotiv bevme blagi me|u vas kako doilka koja ne`no se griì za svoite deca pa taka polni so qubov sprema vas sakavme da vi go predademe ne samo Bo`jeto evangelie tuku i svoite dui zato ni stanavte mnogu milirdquo

ldquoVie ste svedoci a i Bogrdquo prodolùva apostolot ldquodeka sveto pravedno i besprekorno se odnesuvavme sprema vas vernite Kako to znaete nie sekogo od vas poedine~no kako tatko svoite deca go bodrevme i ohrabruvavme i vi svedo~ime da iveete dostojni za Boga koj ve povikuva vo svoeto carstvo i slava Zatoa i nie postojano mu blagodarime na Boga zato koga ja primivte od nas Bo`jata re~ ja primivte ne kako ~ove~ka re~ tuku kako Bo`ja re~ (to vsunost i e) koja i dejs tvuva vo vas koi veruvaterdquo ldquoZato koj e naata nade` rashydost ili venec za pofalba Zar ne ste li vie pred naiot Gosshypod Isus pri negovoto doa|awe Zato vie ste naata slava i naata radostrdquo

Vo svoeto prvo poslanie do Soluwanite Pavle se trudel Soluwanite da gi pou~i za vistinskata sostojba na mrtvite koi sega spijat vo nesvesna sostojba ldquoNe sakame bra a da osta nete vo neznaewe za po~inatite za da ne àlite kako drugite koi nemaat nade` Zato ako veruvame deka Isus umre i voskresna taka i onie koi se upokoile vo Isusa Bog e gi dovede so nego Zato sam Gospod e sleze od neboto na zapoved so glas na arshyhangel i so Bo`ja truba i mrtvite vo Hrista e voskresnat

257

258

173

prvi Potoa nie ìvite koi ostanav me e bideme zemeni zashyedno so niv na oblaci za da go sretneme Gospoda vo vozduhot i taka zasekoga e bideme so Gospodardquo

Soluwanite èlno go prifatile poimot deka Hristos e dojde da gi preobrazi vernicite koi s ute se ìvi i da gi zeme kaj sebe Tie vnimatelno gi ~uvale i pazele ìvotite na svoite prijateli i sonarodnici za da ne umrat i so toa da ne go zagubat blagoslovot to go o~ekuvale pri Gospodovoto doa|awe No eden po eden nivnite mili si zaminuvale od ovoj svet i Soluwanite so strav za posleden pat gi gledale licata na svoite pokojnici odvaj naslutuvaj i ja nade`ta deka povshytorno e gi sretnat vo idniot ìvot

Koga e otvoreno i pro~itano poslanieto na Pavle zboroshyvite to ja otkrivale vistinskata sostojba na pokojni cite $ donele golema radost i uteha na crkvata Pavle objas nil deka onie to e iveat vo vremeto na Hristovoto doa|a we nema da izlezat vo presret na Gospoda pred onie to zaspale vo Isusa Glas na arhangel i Bo`ja truba e doprat do zaspanite i mrtshyvite vo Hrista e stanat prvi pred ivite da dobijat besmrtshynost ldquoPotoa nie ivite koi ostanavme e bideme zemeni zashyedno so niv na oblaci za da go sretneme Gospoda vo vozduhot i taka zasekoga e bideme so Gospoda Zatoa uteuvajte se eden so drug so ovie zborovirdquo

Nie odvaj moème i da ja nasetime seta golemina na radosta i nade`ta to ovie zborovi $ ja donele na mladata crkva vo Solun Tie veruvale i go cenele pismoto to im go pratil nivniot tatko vo evangelieto i srcata im bile ispol neti so qubov kon nego Toj toa i porano im go zboruval no vo toa vreme nivniot um se napregal da ja sfati naukata koja za niv bila nova i neobi~na i zatoa ne e ~udno to nekoi to~ki ne im bile tolku silno vreàni vo duata No tie bile gladni za vistinata i poslanieto na Pavle im donelo nova nade` i sila i cvrsta vera i qubov kon Onoj koj so svojata smrt iznel na videlina ìvot i besmrtnost

Sega tie se raduvale za soznanieto deka nivnite prijate li i rodnini koi umrele so vera e bidat podignati od grobo vite za ve~no da ìveat vo Bo`jeto carstvo Temninata to go obshyvivala mestoto na po~ivawe na umrenite e raste rana Verata na ovie hristijani ja osvetlil nov sjaj i tie videle nova slava vo ìvotot vo smrtta i vo voskresenieto na Isusa Hrista

ldquoTaka i onie koi umrele vo Isusa Bog e gi dovede so negordquo piuva Pavle Mnozina ovoj izraz go tolkuvaat taka kako umshy

259

ПОСЛАНИЈАТА ДО СОЛУЊАНИТЕ


174

renite da e slezat so Hrista od neboto No Pavle kaùva deka kako Hristos to stanal od mrtvite taka Gospod umrenite sveti e gi podigne od grobovite i e gi zeme na neboto Kolku dragocena uteha Kolku prekrasna i veli~es tvena nade` I toa ne samo za solunskata crkva tuku za site hristijani bez ogled kade se nao|aat

Vo tekot na svojata rabota vo Solun Pavle tolku iscrpno zboruval za znacite na vremeto pokaùvaj i koi nastani e se slu~at pred da se pojavi Sinot ~ove~ki na nebesni oblaci to smetal deka ovojpat ne bilo potrebno opirno da piuva za toj predmet Toj jasno se povikuval na svoite poraneni u~ewa ldquoA za vremeto i ~asot bra a nema potreba da vi se pi uva zato samite vie dobro znaete deka Gospodoviot den e dojde kako kradec no e Koga e velat eumlMir i bezbed nostrsquo toga nenadejno e padne pogibel vrz nivrdquo

Deneska na svetot ima mnogu lu|e koi gi zatvoraat o~ite pred dokazite to gi dal Hristos za da gi predupredi lu|eto za svoeto doa|awe Tie se trudat da zaduat sekoj strav vo vremeto koga brgu se ispolnuvaat znacite za krajot i svetot naglo se pribliùva kon migot koga Sinot ~ove~ki e se poshyjavi na nebesnite oblaci Pavle kaùva deka e grev da se bide ramnoduen kon znacite to mu prethodat na vtoroto Hrisshytovo doa|awe Onie to se odgovorni za taa ramnodu nost toj gi narekuva sinovi na temninata dodeka budnite straàri gi hrabri so zborovite ldquoNo vie bra a ne ste vo temnina ta denot da ve zate~e kako kradec zato vie site ste sinovi na svetlinata i sinovi na denot i ne $ pripa|ame na no ta nitu na temninata I taka da ne spieme kako drugite tuku da bdeeme i da bideme trezvenirdquo

U~eweto na apostolot koe se odnesuva na ova praawe oso beno e va`no za crkvata vo deneno vreme Na onie to ìveat tolku blizu do toj golem kraj treba dlaboko da im se vtisnat vo srceto zborovite na Pavle ldquoA nie koi mu pripashy|ame na denot da bideme trezveni oble~eni vo oklopot na veshyrata i qubovta a kako lem nade`ta na spasenieto zato Bog ne n opredeli za gnev tuku da dobieme spasenie preku naiot Gospod Isus Hristos koj umre za nas za da ìveeme zaedno so nego bilo da sme budni ili da spiemerdquo

Buden hristijanin e hristijanin koj raboti i revnosno i sesrdno se zalaga da stori s to e vo negova mo za irewe na evangelieto So zasiluvaweto na qubovta kon Otkupite lot se zasiluva i negovata qubov kon bli`nite Toj ima se ri ozni

260

261

175

i teki iskuenija kako to imal i negoviot U~itel no ne dozvoluva tekotiite da mu go pomatat raspo lo enieto nitu da go unitat negoviot dueven mir Toj znae deka iskuenieto ako hrabro se podnese go obla go ro duva ~ovekot go ~isti i go doveduva vo tesna vrska so Hrista Onie to u~estvuvaat vo Hristovite stradawa e dobijat od nego uteha i na kraj e bishydat u~esnici vo negovata slava

ldquoVe molime bra ardquo prodolùva Pavle vo svoeto posla nie do Soluwanite ldquoda im oddavate priznanie na onie koi vredno rabotat me|u vas koi se odgovorni za vas vo Gospoda i na onie koi ve pou~uvaat Cenete gi nad s so qubov zaradi nivnoto delo ivejte vo mir eden so drugrdquo

Solunskite vernici bile mnogu voznemiruvani od lu|e to doa|ale kaj niv so fanati~ki idei i u~ewa Imalo nekoi koi ldquoìveat neuredno nito ne rabotat tuku se zanimavaat so prazni rabotirdquo Crkvata bila pravilno organizirana i posta veni se odredeni slu`benici da rabotat kako proposhyvednici i |akoni No imalo samovolni i izbuvlivi poedinci koi ne sakale da im se pot~inuvaat na onie koi vo crkvata zashyzemale odgovorni polo`bi i koi uìvale avtoritet Tie si zeshymale ne samo pravo na li~no rasuduvawe tuku svoite pogledi javno gi naturale Imaj i go toa predvid Pavle im obrnal vnimanie na Soluwanite da im ukaùvaat dol`na po~it na onie to bile postaveni na odgovorni polo`bi vo crkvata

Sakaj i toplo vernicite vo Solun da ìveat vo Bo`ji strav toj gi povikuval da pokaàt prakti~na pobo`nost vo sekojdnevniot ivot ldquoNajposle bra a barame i ve molime vo Gospoda Isusardquo piuval toj ldquotaka kako to primivte od nas upatstva kako treba da iveete i da mu ugoduvate na Boga (kako to i odite) ute pove e da izobiluvate vo toa Ime no znaete kakvi upatstva vi dadovme vo imeto na Gospoda Isusa Zato Bo`jata volja e vaeto osvetuvawe da se vozdr uvate od bludshystvordquo ldquoImeno Bog ne n povika kon ne~isto tija tuku kon osshyvetuvawerdquo

Apostolot vo golema mera se ~uvstvuval odgovoren za dushyhovno dobro na onie koi se obratile so negov trud Pavle imal topla èlba tie da rastat vo poznavaweto na edinstve niot vistinski Bog i Isus Hristos kogo go pratil Toj Vo svojata slu`ba toj ~esto se sre aval so male~ki grupi vernici koi go sakale Isusa i se molel so niv Bog da gi pou~i kako da odrshyùvaat iva vrska so nego Toj ~esto se sovetuval so niv kako svetlinata na evangelieto na vistinata na najdobar na~in da

262



176

im se prenese na drugite I ~esto dodeka bil odvoen od duite za koi tolku predano se zalagal toj bi se molel na Boga da gi so~uva od zloto i da im pomogne da bidat revnosni misi oneri

Eden od najsilnite znaci na vistinsko obratuvawe e qubovta kon Boga i kon lu|eto Onie to e go primat Hrista kako svoj Otkupitel ~uvstvuvaat dlaboka i iskrena qubov kon onie to imaat ista dragocena vera Taka bilo i so vernicite vo Solun ldquoA za bratoqubieto nema potreba da vi piuvamrdquo veli apostolot ldquozato sam Bog ve nau~i da se qubite eden so drug a vie go pravite toa sprema site bra a vo cela Makedonija No ve molime pak bra a da go pravite toa ute pove e i sesrdno da nastojuvate da ìveete miren ìvot da si gi gleshydate svoite raboti i da rabotite so svoite race taka kako to vi zapovedavme za da se odnesuvate taka kako to prilega kon nadvorenite i da nemate nikakva nu`dardquo

ldquoA Gospod da napravi vie da rastete i da izobiluvate vo qubov eden sprema drug i sprema site lu|e kako i nie to ja imame sprema vas za da gi utvrdi vaite srca da bidat nepo shyro~ni vo svetost pred naiot Bog i Otec pri doa|aweto na na iot Gospod Isus so site svoi svetirdquo

ldquoVe molam ute bra a pou~uvajte gi neurednite ohra shybru vajte gi malodunite pomagajte im na nemo nite i bidete trpelivi so site lu|e Gledajte nikoj nikomu da ne mu vra a zlo za zlo tuku sekoga barajte go dobroto me|u vas i za site lu|e Raduvajte se sekoga molete se postojano i blago darete za s zato toa e Bo`ja volja za vas vo Isusa Hristardquo

Apostolot gi predupredil Soluwanite da ne go prezira at darot na prorotvoto a so zborovite ldquone gasnete go Duhot ne prezirajte gi prorotvata tuku ispituvajte s a drète se za dobrotordquo gi posovetuval vnimatelno da go razlikuvaat la`noto od vistinskoto Gi molel ldquoda se vozdrùvaat od sekoj vid zlordquo a svoeto poslanie go zavril so molitvata ldquoI vaiot duh duata i teloto da bidat zapazeni celosni i bespre korni pri doa|aweto na naiot Gospod Isus Hristos Veren e Onoj koj ve povikuva koj i e go stori toardquo

Poukite za vtoroto Hristovo doa|awe to im gi upatil Pavle na Soluwanite vo svoeto prvo poslanie napolno se soshyglasuvale so negovoto poraneno u~ewe No nekoi bra a vo Solun pogreno gi sfatile negovite zborovi Tie go razbrale kako toj samiot da e doìvee da bide svedok na doa|aweto na Spasitelot Toa veruvawe pottiknalo pogolemo odu eshyvuvaweto i vozbuduvawe Onie koi pred toa gi zanema rile

263

264

177

svoite dol`nosti sega so pogolema upornost gi propo vedale svoite pogreni pogledi

Vo svoeto vtoro poslanie Pavle nastojuval da go ispravi nivnoto pogreno sfa awe i da im gi izloì svoite vistinshyski pogledi Toj povtorno pokaàl doverba vo nivnata cvrs tina i blagodarnost to imaat silna vera kako to izobi luvaat i vo qubovta eden kon drug i kon deloto na svojot U~itel Nashyglasil deka pred drugite crkvi gi istaknuva niv kako primer na vistinska vera koja hrabro im se protiv stavuva na progonshystvata i iskuenijata i nivnite misli gi naso~il nanapred kon vremeto na vtoroto Hristovo doa|awe koga Bo`jiot narod e se odmori od site svoi griì i nevolji

ldquoTaka to nie samite se falime so vas me|u Bo`jite crkvi zaradi vaata istrajnost i vera srede progonstvata i makite to gi podnesuvaterdquo piuval toj ldquoA vam na izma~u vanite olesnuvawe zaedno so nas koga e se javi Gospod Isus od nebo to so svoite silni angeli vo plamenen ogan za da gi kaz ni ceshylosno onie koi ne go poznavaat Boga i koi ne mu se pokoruvaat na evangelieto na naiot Gospod Isus Takvite e bidat kashyzneti so ve~na pogibel daleku od liceto na Gospoda i od slashyvata na negovata sila Zatoa i nie sekoga se molime za vas na iot Bog da ve udostoi da ve povika i da ispolni so mo seshykoja dobra volja vo dobrina i deloto na vaata vera za da se proslavi imeto na naiot Gospod Isus vo vas i vie vo nego spored blagodatta na naiot Bog i Gospod Isus Hristosrdquo

Me|utoa pred Hristovoto doa|awe vo verskiot svet treba da se odigraat zna~ajni nastani pretkaàni so proro tvata Apostolot kaùva ldquoNe dozvoluvajte lesno da ve pokoleba nitu da ve isplai nekoja objava nitu govor nitu pak nekoe poslanie kako da e od nas prateno kako ve e da nastapil Gosshypodoviot den Nikoj da ne ve izmami na nikakov na~in zato toa nema da se slu~i dodeka prvin ne dojde onoj otpad i ne se pojavi ~ovekot na bezzakonieto sinot na pogi belta koj se protivi i se vozdiga nad s to se narekuva Bog ili svetiwa taka to e sedne vo Bo`jiot hram i e se pret stavuva sebesi deka toj e bogrdquo

Zborovite na Pavle ne smeele da bidat pogreno protolkushyvani Ne trebalo da se istaknuva deka toj so posebno otkroveshynie gi predupredil Soluwanite deka Hristovoto doa|a we e neposreden nastan to trebalo da se slu~i Takvoto gledite bi predizvikalo mete` vo verata zato razo~a ruvaweto ~esto vodi vo neverstvo Zatoa apostolot gi predu predil bra ata

265



178

da ne primaat nitu edna takva poraka kako da doa|a od nego pa zatoa go istaknal faktot deka prvo mora da se podigne papshyskata sila koja tolku jasno ja opial prorok Daniel i da vodi voj na protiv Bo`jiot narod Crkvata naprazno e go ~eka Gospodovoto doa|awe s dodeka ovaa sila ne go izvri svoeto smrtonosno i bogohulno delo ldquoNe pomne te li deka za ova vi zboruvav ute koga bev kaj vasrdquo naglasil Pavle

Strani e bidat iskuenijata to e ja o~ekuvaat crkshyvata ldquoTajnata na bezzakonieto ve e go po~nala svoeto delo vo vremeto koga Pavle go piuval ova Nastanite to toga ja pretstavuvale idninata trebalo da se odvivaat ldquoso satansko dejstvuvawe so sekakva sila so ~udotvorni znaci so la`ni ~uda i so sekakva nepravedna izmama za onie to ginatrdquo

Zborovite na apostolot osobeno seriozni i sve~eni se za onie koi ldquone ja primija qubovta na vistinatardquo ldquoZatoa Bog im pra a zabluda da dejstvuva me|u niv za da $ veruvaat na lagatardquo rekol toj za onie to namerno e ja otfrlat porakata na visshytinata ldquoda bidat osudeni site koi ne $ veruvaa na visti nata a imaa zadovolstvo vo nepravednostardquo Lu|eto ne moàt nekashyzneto da gi otfrlaat opomenite to im gi pra a Bog vo svojata milost Toj go povlekuva svojot Duh od onie koi ne se osvrnushyvaat na tie opomeni i gi preputa na zablu dite to gi sakaat

Taka Pavle go naslikal deloto na taa zlokobna sila na zlo to koja e se protega niz mnogu vekovi na temnina i progonshystva pred vtoroto Hristovo doa|awe Vernicite vo Solun se nadevale deka nivnoto osloboduvawe e blizu no toj sega gi sovetuval hrabro i vo Bo`ji strav da go prifatat deloto to e pred niv Apostolot gi predupredil da ne gi zanema ru vaat svoite dol`nosti i da ne se ograni~uvaat na bezdelni~ko ~ekawe Dol`nostite na sekojdnevniot ìvot i otporot so koi e moraat da se borat im izgledale dvojno poteki sega po razgorenoto o~ekuvawe na skorano oslobo duvawe Zatoa toj gi bodri da bidat cvrsti vo verata

ldquoZatoa bra a stojte cvrsto i drète gi upatstvata to gi primivte od nas bilo usno ili preku poslanie A samiot na Gospod Isus Hristos i Bog naiot Otec koj n milee i ni dade ve~na uteha i dobra nade` preku blagodatta neka gi utei vaite srca i neka ve utvrdi vo sekoe dobro delo i vo re~tardquo ldquoA veren e Gospod koj e ve utvrdi i e ve zapazi od lushykaviot Uvereni sme vo Gospoda za vas deka go vrite i deka e go vrite ona to vi go zapovedame A Gospod da gi naso~i vaite srca kon Bo`jata qubov i kon Hristovoto trpenierdquo

266

267

179

Zada~ata to ja imale vernicite pred sebe im ja doveril li~no Bog Drèj i se verno za vistinata tie bile dol`ni vistinata to ja primile da im ja prenesat na drugite Aposshytolot gi bodrel da ne se umorat pravej i dobro i im ukaàl na svojot li~en primer na revnost vo zemnite raboti a ednovreshymeno i vo Hristvoto delo Gi ukoril onie to se predale na bezdelni~ewe i na bescelni vozbudi i gi pou~il ldquoda raboshytat smireno i da si jadat svoj sopstven lebrdquo Toj isto taka na crkvata $ naloìl da gi isklu~i od svoeto ~lenstvo site to upor no odbivaat da gi prifatat poukite primeni preku Bo`jite slu gi ldquoNordquo dodal toj ldquone smetajte go za nepri jatel tu ku predupreduvajte go kako bratrdquo

I ova poslanie Pavle go zavril so molitva mirot Bo`ji i milosta na Gospoda Isusa da bidat nivna uteha i potpo ra vo ne voljite i iskuenijata vo ìvotot

268


180

26

APOLO VO KORINT


Sledno pole na rabota kade to dejstvuval Pavle otkako go naputil Korint bil Efes Se nao|al na pat kon Erusashylim za da prisustvuva na praznuvaweto to se pribliùvalo taka to negoviot prestoj vo Efes bil kratok Raspraval so Evreite vo sinagogata i ostavil vrz niv tolku povolno vlijashynie to go molele da prodolì da raboti me|u niv Negoviot plan da go poseti Erusalim ne mu dozvoluval podolgo da se zadrì tuka no vetil deka e se vrati kaj niv ldquoako Bog daderdquo Akila i Priskila go pridruùvale do Efes kade to gi osshytavil da go prodolàt deloto to go po~nal

Vo toa vreme ldquonekoj si Evrein po ime Apolo rodum aleksanshydriec ~ovek blagoglagoliv i mone upaten vo Pismata dojde vo Efesrdquo Toj go ~ul propovedaweto na Jovan Krstitelot primil krtavawe na pokajanie i bil ìv svedok deka deloto na ovoj prorok ne bilo naprazno Zapisite na sve tite spisi za nego kaùvaat deka ldquotoj bee pou~en vo Gospodoviot pat i so svoshyjot raspalen duh zboruvae i pou~u vae to~no za Isusa iako go znaee samo Jovanovoto krtavawerdquo

Dodeka bil vo Efes Apolo ldquopo~na smelo da zboruva vo sinashygogatardquo Me|u negovite sluateli se nao|ale Akila i Prisshykila koi zabeleùvaj i deka ute ne ja primil celokup nata svetlina na evangelieto ldquogo zedoa pri sebe i mu objasnija poshydetalno za Bo`jiot patrdquo So nivnata pouka toj ute podo bro gi zapoznal svetite spisi i stanal eden od najspo sobnite brashyniteli na hristijanskata vera

Apolo sakal da pojde vo Ahaja pa ldquobra ata go ohrabrija i im napiaa na u~enicite da go primatrdquo kako u~itel koj e vo celosna harmonija so Hristovata crkva Apolo zaminal vo Korint kade to javno propovedal i rabotel od ku a do ku a ldquozato toj silno i javno gi pobivae Evreite dokaù vaj i

270

181

preku Pismata deka Isus e Hristosrdquo Pavle go poseal semeto na vistinata Apolo sega go poleval Uspehot to go postigshynal Apolo propovedaj i go evangelieto navel nekoi vernici negovite zaslugi da gi izdignuvaat nad zaslugite na Pavle Ova sporeduvawe na ~ovek so ~ovek vo crkvata vnelo tu| duh koj se zakanuval vo golema mera da go popre~i ire weto na evangelieto

Vo tekot na edna i pol godina kolku to pominal vo Koshyrint Pavle namerno evangelieto go prikaùval vo seta neshygova ednostavnost Toj ne dool kaj Korin anite so ldquonad mo en govor ili mudrostrdquo tuku so strav i trepet ldquovo projava na Duhot i silatardquo za ldquovaata vera da ne po~iva vrz ~ove~ka mudrost tuku vrz Bo`jata silardquo (1 Korin anite 2145)

Zatoa to bilo neophodno svojot na~in na propovedawe Pavle go prilagodil na okolnostite i sostojbata to postoshyela vo crkvata ldquoJas bra a ne moèv da vi zboruvam kako na du hovnirdquo im objasnuval toj podocna ldquotuku kako na telesni kako na deca vo Hrista So mleko ve napoiv a ne so tvrda hrana zato ute ne ste sposobni da ja primite A ni sega ne ste sposobnirdquo (1 Korin anite 312) Mnozina od vernicite vo Korint mone bavno gi primale poukite to toj nasto juval da im gi upati Nivnoto napreduvawe vo duhovnoto soznashynie ne bilo soobrazeno so nivnite predimstva i so nivnite mo`nosti Iako mnozina ve e mnogu napreduvale vo hristishyjanskoto iskustvo i bile sposobni da gi sfatat i vo ìvot da gi primenat podlabokite vistini na Bo`jata re~ tie stoele tamu kade to se nao|ale u~enicite koga Hristos im rekol ldquoImam ute mnogu da vi kaàm no sega ne moète da podneshyseterdquo (Jovan 1612) Poradi zavista somni~eweto i vzaem nite obvinuvawa srcata na mnogu vernici vo Korint se zatvorile taka to Svetiot Duh koj ldquoispituva s pa duri i Bo`jite dlabo~inirdquo (1 Korin anite 210) ne moèl vo polna mera da dejstvuva vo niv Kolku i da bile mudri vo svetovnoto znaewe tie vo poznavaweto na Hrista bile samo male~ki deca

Zada~a na Pavle bila novoobratenite vo Korint da gi pou ~i na prvite bukvi shy na osnovite na hristijanskata vera Toj moral da gi pou~uva kako lu|e koi voopto ne znaat kako dej stvuva vrz srceto vlijanieto na boèstvenata sila Vo toa vreme tie ute ne bile vo sostojba da ja sfatat tajnata na spasenieto ldquozato telesniot ~ovek ne go prima ona to e od Bo`jiot Duh zato toa e bezumie za nego i ne moè da go razbere zato za toa treba da rasuduva na duhoven na~inrdquo

271

АПОЛО ВО КОРИНТ


182

(1 Korin anite 214) Pavle se trudel da go posee semeto to drugi e mora da go polevaat Onie to dole po nego e moraat da go prodolàt deloto tamu kade to toj go prekinal i da ja objavuvaat duhovnata svetlina i soznanieto vo vistin sko vreme koga crkvata e bide vo sostojba toa da go primi

Koga apostolot po~nal da raboti vo Korint bil svesen deka mora da bide mone vnimatelen pri otkrivaweto na goleshymite vistini to sakal da gi iznese Znael deka me|u negovi te sluateli e se najdat i takvi koi se gordeat so ~ove~kite teorii pobornici na la`ni verski sistemi koi talkaat so vrzani o~i nadevaj i se deka vo knigata na priro data e naj dat teorii koi ja pobivaat stvarnosta za ve~niot ìvot otkri en vo svetite spisi na Biblijata Isto taka znael deka kriti~arite e se trudat da go osporat hristijanskoto tolkushyvawe na Bo`jata re~ i deka skepticite so potsmev i prezir e zboruvaat za Hristovoto evangelie

Nastojuvaj i duite na svoite sluateli da gi dovede do podno`jeto na krstot Pavle ne se osmeluval neposredno da gi ukoruva rasturlivite nitu da im ukaùva na toa kolku nivniot grev e odvraten vo Bo`jite o~i Namesto toa toj im ja iznesushyval vistinskata cel na ìvotot i se trudel vo misli te da im ja vtisne naukata na boèstveniot U~itel koja ako ja primat e gi izdigne od sklonosta kon uìvawata na ovoj svet i od grevot kon ~istotata i pravednosta Toj posebno mnogu zborushyval za vistinskata pobo`nost i za svetosta kon koi mora da se stremat onie to sakaat da se udostojat za mesto vo Bo`jeto carstvo Kopne`livo ~ekal da vidi kako svetlinata na Hrisshytovoto evangelie ja osvetluva i ja raste ruva temninata na nivshynata dua za da sfatat kolku nivnite nemoralni obi~ai se odvratni vo Bo`jite o~i Zatoa sutina na negovoto u~ewe me|u niv pretstavuval Hristos i negovata smrt na krstot Se tru del da im objasni deka nivno najsesrdno prou ~uvawe i nashyjgolema radost treba da bide ~udesnata visti na za spasenieto preku pokajanie pred Boga i verata vo Gospoda Isusa Hrista

Filozofot ja zaobikoluva svetlinata na spasenieto zato taa gi usramuva negovite gordi teorii a svetovniot ~ovek ne saka da ja primi zato taa bi go odvoila od negovite zemni idoli Pavle uvidel deka lu|eto mora da go sfatat Hristoviot karakter za da moàt da sfatat i so vera da gledaat na krstot Ovde na ovaa zemja mora da po~ne prou~u vawe to e pretshystavuva nauka i pesna na otkupenite niz seta ve~nost Vistinshy

272

273

183

skata vrednost na ~ove~kata dua moè da se izmeri samo vo svetlinata na krstot

Blagorodnoto vlijanie na Bo`jata milost gi menuva prirodshynite sklonosti na ~ovekot Onie to mislat telesno ne ~uvstshyvuvaat nikakva elba za neboto nivnoto neposveteno srce ne ja ~uvstvuva privle~nosta na toa ~isto i sveto mesto Pa duri i koga bi im bilo mo`no da vlezat tie tamu ne bi nale nito to bi im godelo Padnatiot ~ovek za da stane dostoen za neshyboto i za drutvo so svetite i ~isti angeli mora prethodno so Hristovata milost da gi pobedi sklo nostite to vladeat so telesnoto srce Koga ~ovekot e umre za grevot i koga e po~ne nov ìvot vo Hrista negovoto srce se ispolnuva so Bo`ja qubov a negoviot um se posvetuva i toj pie od nepresuniot izvor na radost i znaewe i nego viot pat go osvetluva svetlinata na ve~niot den zato Hristos shy Svetlinata na ìvotot shy seshyko ga e so nego

Pavle se trudel na svoite bra a vo Korint da im go vreè faktot deka i toj i negovite sorabotnici vo propove daweto na evangelieto vsunost se samo lu|e na koi Bog im dal nashylog da ja iznesat vistinata deka site tie se posveteni na ista zada~a i deka uspehot na nivnata rabota vo sekoj slu~aj zavisi od Boga Raspravata to se povela vo crkvata za toa koj proposhyvednik e najzasluèn ne bila po Bo`ja volja tuku nastanala kako posledica na poputawe kon telesnite sklonosti ldquoNe ste li telesni koga eden zboruva eumlJas sum Pavlovrsquo a drug eumlJas sum Apolovrsquo Pa to e Apolo [to e Pavle Slugi preku koi vie poveruvavte i toa spored ona kolku komu Gospod mu dal Jas posadiv Apolo navadi no Bog napravi da raste Zatoa nitu onoj koj sadi e neto nitu onoj koj poleva tuku Bog koj pravi da rasterdquo (1 Korin anite 34shy7)

Pavle bil toj koj prv go propovedal evangelieto vo Korint i ja organiziral tamonata crkva Toa bila zada~a to Gospod mu ja namenil nemu Podocna po Bo`je upatstvo dole drugi da imaat svoj udel na ova mesto Poseanoto seme mora da se poshyleva i toa mu bilo nameneto na Apolo Toj so svojata rabota go sledel Pavle daval natamoni pouki im pomagal poseanoto seme da se razvie Pronaol pat kon srcata na lu|eto no Bog bil toj koj dal toa da porasne Preo brazba na karakterot ne se postignuva so ~ove~ka tuku so Bo`ja sila Bilkata ne raste blagodarenie na onoj to go poseal semeto nitu pak na onoj to poleva tie samo rabotat pod Bo`ji nadzor kako orudija to Toj gi odbral da sorabo tuvaat so nego vo negovoto delo

274



184

êsta i slavata za postig natiot uspeh mu pripa|aat samo na Gospoda Bo`jite slugi nemaat site isti darovi no site se neshygovi rabotnici Sekoj mora da u~i od golemiot U~itel a potoa znaeweto to go steknal da go prenesuva i na drugi Na sekoj svoj vesnik Bog mu doveril li~na zada~a Postojat razli~ni dashyrovi no site rabotnici mora da dejstvuvaat harmoni~no konshytrolirani od Svetiot Duh koj posvetuva Dodeka tie na svetot mu go objavuvaat evangelieto na spasenieto mnozina e bidat osve do~eni i obrateni so boèstvenata sila ove~koto orudie e skrieno so Hrista vo Boga a Hristos se pojavuva kako ldquobajshyraktar me|u deset iljadirdquo i kako onoj koj ldquosiot e milrdquo (Pesna nad pesnite 51016)

ldquoA onoj koj sadi i onoj koj poleva edno se no sekoj e ja prishy mi svojata nagrada spored svojot trud Nie sme Bo`ji sorashybotnici a vie ste Bo`ja niva Bo`ja gradbardquo (1 Korin anite 389) Vo ovie stihovi apostolot crkvata ja sporeduva so obrashybotena niva na koja zemjodelcite odgleduvaat bilki i lozi to gi zasadil Gospod a isto taka i so gradba to treba da se razvie vo svet Gospoden hram Bog e rabotodatel i Toj na sekoj svoj sorabotnik mu odreduva negova rabota Site mora da bishydat pod negova kontrola preputaj i mu nemu da raboti za svoite rabotnici i preku niv Toj im dava znaewe i vetina krunisuvaj i go nivniot trud so uspeh ako se posluni

Bo`jite slugi treba da dejstvuvaat edinstveno povrzani so na~eloto na me|usebna presretlivost i u~tivost ldquoNatpreshyvaruvajte se vo po~it eden sprema drugrdquo (Rimjanite 1210) Ne bi smeelo da ima nequbezna kritika razbivawe na tu|iot trud nitu sozdavawe na partii Sekoj poedinec na kogo Gosshypod mu doveril nekoja poraka imal svoj opredelen delokrug Sekoj ima svoja sopstvena li~nost koja ne smee da ja slee vo li~nosta na nikoj drug Sepak sekoj poedinec treba da raboti harmo ni~no so svoite bra a Vo svojata slu`ba Bo`jite rashybotnici vo sutina mora da bidat edno Nikoj ne smee da se postavuva sebesi kako merilo za drugite nitu pak da gi potshycenuva svoite sorabotnici i so niv da postapuva kako so ponishyski od sebe Prifa aj i ja boèstvenata kontrola sekoj treba da go izvruva ona to mu e opredeleno po~ituvaj i sakaj i i ohra bruvaj i gi drugite sorabotnici Site zaedno treba da sorabotuvaat za unapreduvawe na deloto dodeka toa kone~no ne se zavri

Za tie na~ela Pavle opirno zboruva vo svoeto prvo poslashynie do crkvata vo Korint Toj ldquoHristovite slugirdquo gi narekuva

275

276

185

ldquopoverenici na Bo`jite tajnirdquo a za nivnoto delo kaùva ldquoA od poverenicite natamu se bara sekoj da se pokaè doverliv Mene sosem malku mi zna~i toa to me osuduvate vie ili drug ~ove~ki sud vsunost ni samiot jas ne se sudam sebesi Zato sum svesen deka vo nito ne sum vinoven no so toa ne sum opravdan Tuku Gospod e toj koj e mi sudi Zatoa ne sudete nito predvreme pred da dojde Gospod koj e go iznese na vishydelo skrienoto vo temnina i e gi otkrie namerite na srcata i toga se~ija pofalba e dojde od Bogardquo (1 Korin anite 41shy5)

No na niedno ~ove~ko sutestvo ne mu e dozvoleno da izre~e sud za Bo`jite slugi Samo Gospod e sudija koj e im sudi na ~ove~kite dela i Toj sekomu e mu dade pravedna nagra da

Ponatamu apostolot se osvrnuva na sporedbite to se praveni me|u negovata rabota i rabotata na Apolo ldquoA jas i Apolo vi pokaàvme primer bra a zaradi vas za da nau~ite od nas da ne mudruvate pove e od ona to e napiano za da ne se voobrazi nitu eden za smetka na drug Zato koj te smeta za poinakov Ima li neto to ne si primil I taka ako si primil zoto se fali kako da ne si primilrdquo (1 Korin anite 467)

Pavle jasno na crkvata $ gi izloìl opasnostite i tekoshytiite to toj i negovite sorabotnici strplivo gi podne suvale vo Hristovata slu`ba ldquoDo ovoj ~asrdquo kaùva toj ldquogladuvame i èdneeme neoble~eni sme i n bijat talkame i se trudime rabotej i so svoi race Koga n navre duvaat nie blagoslovushyvame koga n progonuvaat nie podnesu vame koga n klevetat nie im se obra ame blago Stanavme kako otpadok za svetot kako smet isfrlen od site s dosega Ne go piuvam ova za da ve zasramam tuku da ve predupredam kako moi mili deca zato ako imate bezbrojni vospituva~i vo Hrista sepak neshymate mnogu tatkovci zato jas vi stanav tatko vo Isusa Hrista preku evangelietordquo (1 Korin anite 411shy15)

Ako sluatelite pokaùvaat silna privrzanost kon nekoj omilen propovednik taka to nerado ja prifa aat raboshytata na nekoj drug u~itel so toa go obes~estuvaat Onoj koj gi pratil tie rabotnici na evangelieto kako svoi prate nici Pomota to im ja pra a Gospod na pripadnicite na svojot narod moèbi ne e sekoga onakva kakva to tie bi sakale tuku onakva kakva to im e potrebna zato lu|eto se kusoshygledi ne moàt da vidat to e za niv najdobro Retko se slu~uva eden propovednik da gi ima site osobini potrebni za crkvata da se usovruva spored site propisi na hristijan stvoto zashy

277



186

toa Bog ~esto im pra a drugi propovednici od koi sekoj ima po nekoja osobina to drugiot ja nema

Vernicite so blagodarnost treba da gi primat tie Hristo vi slugi kako to bi go primile li~no U~itelot Tie toplo treba da gi prifatat site blagodati na poukata to sekoj propovedshynik na svoj na~in moè da ja iznese od riznicata na Bo`jata re~ Vistinata to ja nosat Bo`jite slugi treba da se prifa ti ponizno no nieden propovednik ne treba da se oboàva

So Hristova milost Bo`jite propovednici stanuvaat vesshynici na svetlinata i blagoslovite Ako toplo i so istrajna moshylitva nadareni so sila na Svetiot Duh i ~uvstvuvaj i tovar za spasuvawe na duite tie trgnat ispol neti so topla elba da ja proirat pobedata na krstot toga nivnite napori e doshynesat plod Ako reitelno odbijat da iznesuvaat ~ove~ka mushydrost ili da se vozdigaat samite sebesi e izvrat delo to e im preodolee na site napadi na satanata Mnogu dui e se odvratat od temninata kon vide loto i e bidat osnovani ute mnogu crkvi Lu|eto e se obra tat ne kon ~ove~koto orudie tuku kon Hrista Sopstve noto ldquojasrdquo e ostane vo senkata a isshytaknat e bide samo Isus shy ôvekot od Golgota

Onie to deneska rabotat za Hrista moàt da gi imaat is tite osobini so koi se odlikuvale lu|eto koi vo vremeto na apostolite go propovedale evangelieto Bog i deneska isto taka e podgotven da im podari sila na svoite slugi kako vo svoe vreme to gi vooruìl so sila Pavle i Apolo Sila i Timotej Petar Jakov i Jovan

Vo vremeto na apostolite imalo zavedeni poedinci koi tvrdele deka veruvaat vo Hrista no nemale po~it kon nego vite pratenici Tie tvrdele deka ne sledat nikakov ~ove~ki u~itel tuku deka se nau~eni neposredno od Hrista bez nikakva pomo od propovednik na evangelieto Tie pokaàle nezavisen duh i nenakloneti da go prifatat glasot na crkvata Takvite lu|e se izloùvale na golema opasnost da bidat izmameni

Kako svoi pomaga~i vo crkvata Bog postavil lu|e so razshyno vidni sposobnosti taka to so zaedni~ka mudrost na poveshy emina da moè da se otkrie zna~eweto na mislite na Duhot Lu|eto koi rabotat s samovolno projavuvaj i gi silno izrashyzenite crti na svojot karakter i koi odbivaat sorabotka so onie koi steknale golemo iskustvo vo Bo`jeto delo stanuvaat slepi poradi svojata samouverenost i nesposobni se da pravat razlika me|u vistinata i lagata Takvi lu|e ne treba da se bishyraat za voda~i na crkvata zato se poveduvaat po svoeto misshy

278

279

187

lewe i sledat svoi planovi ne vodej i smetka za misle weto na svoite bra a Neprijatelot lesno dejstvuva preku takvi lu|e koi iako i na samite nim im e potreben sovet na sekoj ~ekor sakaat da bdeat nad duite so sopstvena sila nenau~eni od Hristovata poniznost

Vpe~atocite sami po sebe ne se siguren voda~ na patot na dol`nostite Neprijatelot ~esto gi naveduva lu|eto da verushyvaat deka gi vodi Bog no vsunost se rakovodat od ~ove ~ki pobudi Me|utoa ako rabotime vnimatelno sovetuvaj i se so naite bra a e ni bide dadeno da ja razbereme Bo`jata volja zato e veteno ldquoPoniznite vo pravda gi vodi krotkite za svojot pat gi u~irdquo (Psalm 259)

Vo prvata hristijanska crkva imalo lu|e koi ne go prizshynavale nitu Pavle nitu Varnava smetaj i deka vsunost Peshytar e nivni voda~ Tie tvrdele deka Petar bil najblizok so Hrista koga Gospod bil na zemjata dodeka Pavle bil progoshynu va~ na vernicite Nivnoto gledite i nivnite ~uvstva se temelele na predrasudi Vo niv ja nemalo onaa irokograshydost onaa blagorodnost i ne`nost to pokaùvaat deka vo srceto ìvee Hristos

Postoela opasnost duhot na grupirawe da prerasne vo goshylemo zlo za hristijanskata crkva i Gospod go pou~il Pavle da upati zborovi na seriozen ukor i opomena Za onie to zboruvale ldquoJas sum Pavlov jas sum Apolov jas pak Kifin a jas Hristovrdquo Pavle rekol ldquoDali Hristos se razdeli Dali Pavle bee raspnat za vas Vo Pavlovo li ime se krstivterdquo ldquoZatoa nikoj da ne se fali so lu|erdquo rekol ponatamu Pavle ldquozato s e vae bilo da e Pavle ili Apolo ili Kifa ili svetot ili ivotot ili smrtta ili seganosta ili idninata s vi pripa|a vam a vie mu pripa|ate na Hrista a Hristos na Bogardquo (1 Korin anite 11213 321shy23)

Pavle i Apolo bile sovreno slo`ni Apolo bil razo~ashyran i oàlosten poradi neslogata to se pojavila vo korintshyskata crkva Toj ne go koristel pravoto na prvenstvo to mu bilo ukaùvano nitu pak istoto go pottiknuval tuku brgu ja naputil scenata na borbata Podocna koga Pavle baral od nego povtorno da go poseti Korint Apolo odbil i ne prodolìl da raboti tamu s dodeka crkvata ne postignala podobra duhovna sostojba

280


188

27

EFES


Dodeka Apolo propovedal vo Korint Pavle go ispolnil svoeto vetuvawe deka e se vrati vo Efes Napravil kratka poshyseta na Erusalim i pominal izvesno vreme vo Antiohija kade to prestojuval porano Potoa prodolùvaj i go patot niz Mala Azija ldquogi pomina redum Galatskata oblast i Frigijardquo (Dela 1823) posetuvaj i gi crkvite to samiot gi osnoval i utvrduvaj i gi u~enicite vo verata

Vo vremeto na apostolite zapadniot del na Mala Azija bil poznat pod imeto Rimska Provincija Azija Glavniot grad Efes bil golem trgovski centar Negovoto pristanite bilo prepolno so brodovi a ulicite prepolni so lu|e od site zemji Efes kako i Korint daval povolni mo`nosti za misionershyska rabota

Golemo mnozinstvo od Evreite koi vo toa vreme ve e bile rastureni niz site civilizirani zemji go o~ekuvale doa|aweto na Mesija Mnogu od niv pri svoite poseti na Erusalim za vreme na godinite praznici dodeka Jovan Krstitelot propovedal na bregovite na rekata Jordan odele tamu da go sluaat Tuka ~ule deka toj Isusa go proglasil kako veten Mesija i ovaa vest ja rairile niz site kraita na svetot Taka Providenieto go prigotvilo patot za rabo tata na apostolite

Pristignuvaj i vo Efes Pavle tuka naol dvanaeset bra a koi kako i Apolo bile u~enici na Jovan Krstitelot i imale kako i toj izvesno poznavawe za Hristovata misija Tie nemale takvi sposobnosti kako Apolo no so ista iskrenost se trudele soznanieto to go primile da go prene suvaat i na drugi

Tie bra a ne znaele nito za misijata na Svetiot Duh Koga Pavle gi praal dali go primile darot shy Svetiot Duh shy tie odgovorile ldquoNe sme ni ~ule deka ima Sveti Duhrdquo A koga

282

189

gi praal ldquoVo to se krstivterdquo tie odgovorile ldquoVo Jovashynovoto krtavawerdquo

Toga apostolot im gi iznel golemite vistini to pretstashyvuvaat temel na hristijanskata nade` Im zboruval za Hristoshyviot ivot na zemjata i za negovata strana i ma~e ni~ka smrt Im objasnil kako Gospodarot na ivotot gi raski nal okovi te na smrtta i grobot i triumfalno voskres nal od mrtvi te Go povtoril nalogot to Spasitelot im go dal na svoite u~enici ldquoDadena mi e seta vlast na neboto i na zemjata Zatoa odete i napravete gi site narodi moi u~enici krta vaj i gi vo ime na Otecot Sinot i Svetiot Duhrdquo (Matej 281819) Im rekol isto taka i za Hristovoto vetuvawe deka e im go prati Uteitelot so ~ija sila e se pravat golemi znaci i ~udesa i im opial kolku veli~estveno se ispolnilo ova vetuvawe na denot Pedesetnica

Bra ata go sluale Pavla so dlaboko interesirawe so blago darnost so voshit i radost So vera ja prifatile ~udesshynata vistina za Hristovata `rtva za otkup i Hrista go prizshynale kako svoj Otkupitel Potoa se krstile vo Isusovo ime A koga Pavle ldquogi poloì racete vrz nivrdquo primile isto taka i krtavawe so Sveti Duh a so nego i sposobnost da gi zborushyvaat jazicite na drugite narodi i da prorokuvaat Taka bile osposobeni da rabotat kako misioneri vo Efes i vo negova ta okolina a isto taka i da go irat evangelieto niz cela Mala Azija

Taka tie lu|e so ponizen duh i podgotveni da primat poshyuka se zdobile so iskustvo to gi osposobilo da pojdat kako rabotnici vo poleto gotovo za ètva Nivniot primer za hris tijanite pretstavuva pouka od golema vrednost Ima mno gu lu|e koi samo nezna~itelno napreduvaat vo ìvotot na pobo`nosta zato premnogu se zadovolni so sebe za da se stavat vo polo`ba na u~enici Tie se zadovoluvaat so povr no poznavawe na Bo`jata re~ i ne sakaat nikakva promena vo svoshyjata ustanovena vera i vo navikite i zatoa i ne se trudat da se zdobijat so pogolema svetlina

Koga Hristovite sledbenici so pogolem ar bi se trudele da steknat vistinska mudrost bi otkrile bogati poliwa na vistishynata koi sega im se nepoznati Onoj koj iscelo e mu se predade na Gospoda go vodi boèstvena raka Toj moè da bide skromen i navidum nenadaren no negoviot karakter ako so qubov i doshyverba $ se pot~inuva na Bo`jata volja e se is~isti oblagoshyrodi i zasili a negovite sposob nosti i mo`nosti posto jano

283

ЕФЕС


190

e se zgolemuvaat Ako znae da gi ceni i vnimatelno da gi soshybira poukite na boèstvenata mudrost nemu e mu se doverat sveti amaneti i e bide osposo ben da ìvee na slava na Boga i na blagoslov na svetot ldquoTvoi te zborovi prosvetluvaat i na skromnite mudrost im davaatrdquo (Psalm 119130)

I deneska sli~no na vernicite vo Efes mnozina ne go sfa aat dejstvuvaweto na Svetiot Duh vrz srcata iako nema vistina vo Bo`jata re~ koja e tolku jasna Prorocite i aposshytolite ~esto se zadrùvale na ovaa tema Hristos ni obrnuva vnimanie na procesot na razvojot vo rastitelniot svet za da ni ja razjasni silata i ulogata na Svetiot Duh vo duhovniot ìvot Sokot na vinovata loza koj doa|a od penukata go hrani sekoj izdanok na pra~kata i go pomaga razvojot od cutot do plodot Taka i ivotvornata sila na Svetiot Duh doa|aj i od Spasitelot ja proniknuva duata gi oblago roduva pobushydite i ~uvstvata pa duri i mislite gi vodi kon pokornost na Bo`jata volja osposobuvaj i go prima~ot da donesuva dragoshycen plod vo vid na sveti dela

Za~etnikot i Izvorot na toj duhoven ìvot e nevidliv i seta ~ove~ka filozofija ne e vo mo`nost da objasni kako se dava i se odrùva toj ivot Me|utoa dejstvuvaweto na Duhot sekoga e soobrazeno so pianata Bo`ja re~ Vo duhov niot svet e isto kako i vo prirodniot Boèstvenata sila postojano go odrùva fizi~kiot ìvot Sepak toa ne se postignuva so nekoe posredno ~udo tuku koristej i gi blagodatite to ni stojat pri raka Taka i duhovniot ivot se odrùva so istite sredstva to ni gi stavilo na raspo lagawe Providenieto Ako saka da izrasne ldquodo merata na rastot na Hristovata polnotardquo (Efescite 413) Hristoviot sledbenik mora da se hrani so leshybot na ìvotot i da pie od vodata na spasenieto Toj mora da bdee da se moli i da raboti upravuvaj i se vo s spored naushykata to ja dal Bog vo svojata Re~

Vo iskustvoto na tie obrateni Evrei se nao|a ute edna pouka za nas Koga go prifatile krtvaweto izvreno so rakata na Jovana tie ne ja sfatile potpolno Isusovata misija kako Onoj koj na sebe gi zema grevovite na svetot Vo nivnoto veruvawe postoele i seriozni zabludi No so pojasna svetlina tie rado go prifatile i Hrista kako svoj Otkupitel a so toj is~ekor nastapuvale i novi obvrski Bidej i primile po~ishysta vera nastanala i soodvetna promena vo nivniot ivot Vo znak na ovaa promena i priznanie na nivnata vera vo Hrista tie povtorno se krstile vo Isusovo ime

284

285

191

Kako i obi~no Pavle svojata rabota vo Efes ja po~nal so propovedawe vo evrejskata sinagoga Tuka toj prodolìl da raboti polni tri meseci ldquoza Bo`jeto carstvo i se trudee da gi ubedirdquo Od po~etok negovite zborovi bile povolno prima ni no kako i vo drugite oblasti nabrgu naiol na otpor ldquobidej i nekoi bea koravi i nepokorni i pred narodot zboruvaa zlo za Patotrdquo Bidej i i ponatamu uporno go otfr lale evangelieto apostolot prestanal da propoveda vo nivna ta sinagoga

Bo`jiot Duh mu pomagal na Pavla vo negovite zalo`bi za svoite sonarodnici Izloènite dokazi bile dovolni da go osvedo~at sekogo koj iskreno sakal da ja doznae vistinata No mnozina dozvolile vrz niv da vlijaat predrasudite i nevershystvoto i ne sakale da poputat nitu pred najuverlivite doshykazi Plaej i se deka verata na obratenicite e bide zashygrozena od postojaniot dopir so tie protivnici na visti nata Pavle se oddelil od niv i gi sobral u~enicite vo zasebno telo prodolùvaj i go svoeto javno pou~uvawe vo u~iliteto na nekoj si Tiran koj kako u~itel uìval izvesen ugled

Pavle videl deka pred nego se otvora ldquoiroka vratardquo iako ldquoprotivnici ima mnogurdquo (1 Korin anite 169) Efes ne bil samo najraskoen tuku i najrasipan grad vo Azija Praznoshyverieto i setilnite zadovolstva pod svoja vlast drèle poshygolem del od negovoto naselenie Pod senkite na negovite hramovi se nao|ale pribeìta na zlostornici od sekoj vid i cutele najgnasni poroci

Efes bil popularen centar na oboàvawe na Artemida Glashysot za slavata na veli~estveniot hram na ldquoArtemida Efeskardquo se pro~ul preku Azija po cel svet Nedosegliviot sjaj na ovoj hram bil gordost ne samo za toj grad tuku i za celata zemja Preshydanieto zboruvalo deka oboàvaniot idol to se nao|al vo hramot padnal od neboto Na nego bile ispi ani simboli~ki bukvi za koi se veruvalo deka imaat golema mo Efescite napiale mnogu knigi vo koi se objasnuvalo zna~eweto na ovie simboli i nivnata upotreba

Me|u lu|eto koi gi prou~uvale tie skapoceni knigi imalo mnogu vraàri koi imale ogromno vlijanie vrz duho vite na suevernite oboàvateli na kipot na Artemida smes ten vo hramot

Rabotata na apostolot vo Efes bila potvrdena so mnogu znaci na Bo`jata milost Negovite napori gi pridruùvala Bo`ja sila i mnozina bile isceleni od fizi~ki bolesti ldquoA Bog pravee neobi~ni ~uda preku Pavlovite race taka to

286

287

ЕФЕС


192

koga vrz bolnite stavaa amiv~iwa ili skutnici od negoshyvoto telo bolestite gi naputaa a zlite duhovi izleguvaa od nivrdquo Taa projava na natprirodna sila bila mnogu posilna od s to koga i da e se slu~ilo vo Efes i so takva priroda to ne moèle da ja imitiraat vetinite na ma|esnicite nitu volebstvata na volebnicite Site tie ~uda bile izvreni vo ime na Isusa Nazare anecot i narodot moèl da se uveri deka nebesniot Bog e posilen od vraàrite koi se klawale pred boìcata Artemida Taka Gospod ugledot na svojot sluga pred o~ite na idolopoklonicite go izdignal daleku nad najshysilnite i najpo~ituvanite nivni vraàri

No Onoj na kogo mu se pot~ineti site duhovi na zloto i koj mu dal na svojot sluga vlast nad niv reil da im nanese ute pogolem sram i poraz na onie to go prezirale i go skver navele negovoto sveto ime Mojseeviot zakon so smrtna kazna go zabranuval volebstvoto na koe otpadnatite Evrei povremeno mu se predavale Dodeka Pavle prestojuval vo Efes tamu se nao|ale ldquonekoi evrejski isteruva~i na demonirdquo koi gledaj i kakvi ~udesa pravi toj ldquopo~naa nad onie koi imaa zli duhovi da go povikuvaat imeto na Gospoda Isusardquo Toa se obidele da go pravat ldquosedumtemina sinovi na nekoj si Skeva evrejski prvosvetenikrdquo Naiduvaj i na ~ovek so zol duh vo sebe tie rekle ldquoVe isteruvame preku Isusa kogo Pavle go propovedardquo No loiot duh odgovaraj i rekol ldquoGo poznavam Isusa go znam i Pavle a koi ste vie Pri toa ~ovekot vo kogo bee zliot duh skokna vrz niv gi sovlada site i protiv niv pokaà takva sila to goli i izraneti izbegaa od ku atardquo

Bez somnenie so toa bilo pokaàno deka Hristovoto ime e sveto i na kakvi opasnosti se izloùvaat onie koi go povishykuvaat bez vera vo boèstvenata priroda na misijata na Spashysitelot ldquoI site gi obzede strav i trepet dodeka imeto na Gosshypoda se veli~aerdquo

Sega izlegle na videlina faktite koi do toga bile skrishyeni Nekoi vernici duri i koga go prifatile hristi janstvoto ne se otkaàle napolno od svoite sueverni sfa a wa Tie s ute vo izvesna mera se zanimavale so magii Sega osvedo~eni deka bile vo zabluda ldquomnozina od onie koi bea poveruvale doa|aa i ispovedaj i se gi kaùvaa svoite delardquo Ova dobro delo se rairilo duri i me|u nekoi vraàri taka to ldquoovie pak koi se zanimavaa so magii gi donesuvaa svoite svitoci na kup i gi gorea pred site I koga ja presmetaa nivnata cena

288

193

najdoa deka vredat pedeset iljadi srebrenici I taka re~ta preku Bo`jata sila rastee i napreduvae s posilnordquo

So spaluvaweto na svoite vraàrski knigi obrateni cite vo Efes pokaàle deka se gnasat od ona to nekoga im bilo najmilo So svoeto vraàwe tie posebno go navre duvale Boga i svoite dui gi izloùvale na golema opasnost i zatoa magishyjata im stanala tolku odvratna So toa dale dokaz deka navisshytina se obratile

Ovie vraàrski knigi sodrèle pravila i na~in za opshytewe so loite duhovi Tie pretstavuvale pravilnik na slu shybata na satanata i upatstva za toa kako treba da se bara negova pomo i kako se dobivaat informacii od nego Koga bi gi zadràle tie knigi u~enicite bi se izloìle na postojano iskuenie koga bi gi prodale bi navele drugi vo iskuenie Tie se otkaàle od carstvoto na temninata i ne se povlekle pred nikakva `rtva za da ja unitat negovata sila Taka visshytinata triumfirala nad ~ove~kite predrasudi i nad nivnata qubov za pari

Taa manifestacija na Hristovata sila pretstavuvala goleshy ma pobeda na hristijanstvoto vo samata tvrdina na praznoverishyeto Vlijanieto na ona to se slu~ilo bilo pogo lemo otkolku i sam Pavle to zamisluval Vesta se rairila daleku od Efes i Hristovoto delo dobilo silen pottik I koga apostoshylot go zavril svoeto delo ovie nasta ni ute dolgo iveele vo se avaweto na lu|eto i pomognale mnozina da go prifatat hristijanstvoto

Obi~no se smeta deka neznaboè~koto praznoverie se povshyleklo i is~eznalo pred civilizacijata na dvaesettiot vek No Bo`jata re~ i nepobitnite fakti zboruvaat deka vraà weto i deneska se praktikuva isto onaka kako i vo vremeto na drevnite vraàri Stariot sistem na magii bil ona to deneska se nashyrekuva moderen spiritizam Satanata si sozdava sebesi prishystap kon mnogu dui prikaùvaj i se kako nekoj pokoen prishyjatel Svetoto pismo kaùva deka ldquomrtvite ne znaat nitordquo (Propovednik 95) Nivnite pomis li nivnata qubov i omraza shy s is~eznalo Mrtvite nemaat nikakva zaednica so ìvite No satanata dosleden na svoeto prvobitno lukavstvo go koshyristi toa sredstvo za da zadobie vlast nad duite

Mnogu bolni oàlosteni i qubopitni lu|e so pomo na spiritizmot odrùvaat vrska so loite duhovi Site to e se osmelat da pravat taka se nao|aat na opasna po~va Re~ta na boèstvenata vistina kaùva kako Bog gleda na niv Toj vo

289

290

ЕФЕС


194

staro vreme izrekol strog sud nad eden car koj svoite slugi gi pratil za sovet vo neznaboè~ko svetilite ldquoZar nema Bog vo Izrael ta ste trgnale da go praate Velzevula bogot akaronshyski Zatoa vaka veli Gospod eumlNema da stane od postelata na koja si legnal tuku e umrersquordquo (2 Carevite 134)

Vraàrite od neznaboè~kite vremiwa imaat svoi nasledshynici vo denenite spiritisti~ki mediumi vo vidovitite lu|e i vo onie to ja poga|aat idninata Misti~nite glasovi to zboruvale vo Endor i Efes s ute so svoite lagi gi mashymat ~ove~kite sinovi

Koga bi moèl da se trgne prevezot od pred naite o~i nie bi gi videle loite angeli kako se sluàt so seta svoja vetina za da gi izmamat i da gi upropastat lu|eto Sekade kade to e se pojavi nekoja sila to gi naveduva lu|eto da go zaboravat Boga toa zna~i deka tamu satanata ja pokaùva svoshyjata ma|esni~ka mo Koga lu|eto e mu podlegnat na negovoto vlijanie umot im se zatemnuva a duata im se valka pred tie i da stanat svesni za toa Bo`jiot narod i deneska treba da go primi vo svoeto srce sovetot to $ go upatil Pavle na crkshyvata vo Efes ldquoI ne bidete sou~esnici vo besplod nite dela na temninata tuku izobli~uvajte girdquo (Efescite 511)

195

28

DENOVI NA TE[KI NAPORI I NEVOLJI

Ovaa glava e zasnovana na tekstot od Dela 1921-41 201

Nad tri godini Efes bil raboten centar na Pavle Tuka e osnovana crkva koja s pove e se razvivala i od toj grad evanshygelieto se irelo niz cela Azija kako me|u Evreite taka i me|u neznabocite

Apostolot vo toa vreme ve e razmisluval za svoe vtoro misi onersko patuvawe ldquoKoga se svri seto toa Pavle naumi vo svojot duh otkako e pomine niz Makedonija i Ahaja da otide vo Erusalim velej i euml[tom e bidam tamu treba da go vidam i Rimrdquo Vo vrska so toj svoj plan Pavle ldquoprati vo Makeshydonija dvajca svoi pomonici Timotej i Erastrdquo no ~uvstvuvaj i deka na deloto vo Efes mu e potrebno negovo li~no prisustvo reil da ostane s do po Pedesetnica Me|utoa nabrgu se slu~ilo neto to go zabrzalo negovoto zaminuvawe

Vo Efes edna godino se odrùvale posebni sve~enos ti vo ~est na boìcata Artemida Ovie obredi privlekuvale golem broj lu|e od site kraita na provincijata Za seto toa vreme se odrùvale najraskoni i najveli~estveni praznu vawa

Za onie to bile mladi vo verata ovie sve~eni denovi pret stavuvale vreme na seriozno iskuenie Drutvoto vershynici koi se sostanuvale vo u~iliteto na Tiran pretsta vushyvalo edna disharmoni~na nota vo horot na tie praznuvawa i niv od site strani gi opsipuvale so potsmev so porugi i navshyredi Pavle so svojata rabota mu zadal teòk udar na neznashyboè~koto bogosluènie i poradi toa nastanalo osetno opashy|awe vo oduevuvaweto na poklonicite na Artemida i vo nivnoto prisustvo vo nacionalnite sve~enosti Vlijanieto na u~eweto na Pavle daleku go nadminuvalo vistinskiot broj na obratenicite Mnozina koi ne go primile otvoreno noshy

292


196

voto u~ewe bile vo tolkava mera prosvetleni to zagu bile sekoja doverba vo svoite neznaboè~ki bogovi

Postoela ute edna pri~ina za nezadovolstvo Izrabot kata i proda`bata na male~ki oltari i kipovi napraveni spored mostrata na hramot i kipot na Artemida vo Efes se razvile vo razgraneta i dohodovna rabota Lu|eto to imale polza od taa rabota videle kako zarabotuva~kata im opa|a pa site se obedinile da ja osudat rabotata na Pavle navedu vaj i go tokmu toa kako pri~ina za taa za niv mone nepoèl na promena

Povikuvaj i gi zanaet~iite na svojot zanaet Dimitrij koj izrabotuval srebreni oltari i crkvi~ki rekol ldquoLu|e vie znaete deka naata blagosostojba doa|a od ovaa rabota a gleshydate i sluate deka ovoj Pavle ne samo vo Efes tuku re~isi vo cela Azija ubedi i odvrati golemo mnogvo lu|e velej i deka bogovi napraveni so race shy ne se bogovi Vpro~em ne postoi opasnost samo naiot zanaet da bide prezren tuku i hramot na golemata boìca Artemida e se smeta za ni toèn i e mu se nateti na veli~ieto na onaa kojato ja po~i tuva seta Azija i cel svetrdquo Ovie zborovi gi razbu dile i gi razgorele strastite kaj narodot ldquoKoga go ~uja toa polni so gnev vresshykaa izvikuvaj i eumlGolema e Artemida Efeskarsquordquo

Nabrgu za ova se ras~ulo po celiot grad ldquoI celiot grad se pretvori vo bezredierdquo Se podignala vistinska potera po Pavle no ne moèle da go najdat Negovite bra a izvesteni za opasnosta brgu go zasolnile Bile prateni Bo`ji angeli da go ~uvaat apostolot zato ute ne bilo vreme toj da umre so ma~eni~ka smrt

Bidej i ne uspeale da go najdat onoj vrz kogo imale name ra da go isturat svojot bes tolpata nasilnici ldquoednoduno navleshygoa vo teatarot i gi odvlekoa Gaj i Aristarh Pavlovi sopatshynici od Makedonijardquo

Mestoto kade to Pavle bil skrien ne bilo mnogu oddaleshy~eno i nabrgu toj doznal vo kakva opasnost se nao|aat negovi te sakani bra a Napolno zaboravaj i na svojata sopstvena bezshybednost toj sakal vedna da otide do centarot i li~no da mu se obrati na pobunetiot narod No ldquou~enicite ne mu dozvolijardquo Gaj i Aristarh ne pretstavuvale plen to go barala svetinata pa se smetalo deka nim ne im se zakanuva nikakva opasnost No ako bi go zabeleàle bledoto i zagri eno lice na aposshytolot vo srcata na razjareniot xgan bi se razgorele najloi strasti i gledano so ~ove~ki o~i nito ne bi moèlo da mu go spasi ìvotot

293

197

Sepak Pavle sakal i pred taa masa da zastane vo odbrana na vistinata no najposle od toa go odvratilo predupre duvaweto prateno od mestoto na nastanot ldquoNekoi od aziskite na~alnici koi mu bea prijateli pratija poraka do nego molej i go da ne se pojavuva vo teatarotrdquo

Meteòt na sobiraliteto postojano i s pove e se zgoleshymuval ldquoEdni vikaa edno a drugi drugo zato sobirot bee zbunet i mnozina ne znaeja zoto se bea sobralerdquo Faktot to Pavle i nekoi negovi sorabotnici bile od evrej sko poteklo na Evreite im dalo povod jasno da pokaàt deka ne mu se nakshyloneti nemu i na negovoto delo Poradi toa tie izvele eden od svoite da im go izloì na sobranite toa praa we Za govornik go odbrale Aleksandar eden zanaet~ija kova~ za kogo Pavle podocna kaùva deka mu nanel mnogu zla (2 Timotej 414) Alekshysandar bil ~ovek so isklu~itelni sposobnosti i gi vloìl site svoi sili gnevot na narodot da go naso~i isklu~ivo proshytiv Pavle i negovite sorabotnici No gledaj i deka Alekshysandar e Evrein jarosnata masa go turnala na strana i ldquosite vikaa ednoglasno i izvikuvaa okolu dva ~asa eumlGolema e Arshytemida Efeskarsquordquo

Najposle papsale i prestanale da vikaat i nastapil mig na tiina Toga gradskiot pisar go privlekol vnimanishyeto na sobranite i blagodarenie na svojata funkcija uspeal da go zadobie nivnoto vnimanie Toj stapil na nivni teren i pokaàl deka nema nikakva pri~ina za takov mete` i bunt i apeliral na nivnata sovest ldquoLu|e efeanirdquo rekol toj ldquoKoj e toj ~ovek koj ne znae deka gradot Efes e ~uvar na hramot na golemata Artemida i na nejziniot kip to padna od neboto Bidej i toa e nesporno vie treba da bidete mirni i da ne preshyzemate nito nepromisleno Gi dovedovte ovie lu|e koi nitu go ograbija hramot nitu hulat na naata boì ca Zatoa ako Dimitrij i zanaet~iite koi se so nego imaat tu`ba protiv nekogo sudovite se za toa a postojat i prokon zuli neka se tuàt edni so drugi No ako barate neto drugo toa e bide reeno zakonski vo sobranieto zato ni se zaka nuva opasshynost da bideme obvineti zaradi deneniot nastan bidej i ne postoi nikakva pri~ina so koja moème da go opravdame soshybirot Koga go re~e toa go rasputi sobirotrdquo

Vo svoeto izlagawe Dimitrij istaknal ldquoNe postoi opasshynost samo naiot zanaet da bide prezrenrdquo Tie zborovi ja otshykrivaat vistinskata pri~ina za buntot vo Efes a isto taka vo golema mera i pri~inata za progonstvoto na aposto lite vo

294

295

ДЕНОВИ НА ТЕШКИ НАПОРИ И НЕВОЛЈИ


198

nivnata rabota Dimitrij i negovite istomisleni ci videle deka propovedaweto i ireweto na evangelieto e ja dovedat vo opasnost zarabotuva~kata od izrabotkata i proda` bata na kiposhyvite Vo praawe bile prihodite na paganski te svetenici i umetnici i od taa pri~ina tie stanale najogor~eni protivshynici na Pavle

Odlukata na pisarot i na drugi ~esni lu|e od gradskata upra va mu pokaàla na narodot deka Pavle ne napravil nishykakva protivzakonska postapka Toa bila ute edna pobeda na hristijanstvoto nad zabludite i praznoverieto Bog potshytiknal eden visok slu`benik da go opravda negoviot aposshytol i da ja zauzdi razjarenata svetina (xgan) Srceto na Pavle bilo ispol neto so blagodarnost kon Boga to mu go so~uval ìvotot i to buntot vo Efes ne mu nanel nikakov sram na hristi janstvoto

ldquoKoga stivna vrevata Pavle gi povika u~enicite gi ohrabshy ri se zboguva so niv i trgna na pat za Makedonijardquo Na toj pat go pridruùvale dvajca verni bra a od Efes shy Tihik i Trofim

Rabotata na Pavle vo Efes bila zavrena Negovata slu`ba vo ovoj grad opfa ala period na postojani napori na mnogu iskuenija i dlaboki stradawa Go u~el narodot na jav ni meshysta i od ku a do ku a opomenuvaj i poedinci i pou~u vaj i so solzi Postojano mu se protivstavuvale neprijatelski nasshytroeni Evrei koi koristele sekoja prilika da pottiknat negoshyduvawe kaj narodot protiv nego

I dodeka taka se borel so protivnicite zalagaj i se toplo i sesrdno za deloto na evangelieto i titej i gi inte resite na tamonata crkva koja ute bila mlada vo verata Pavle na dua nosel teko breme za site crkvi

Dlaboko go oàlostile vestite za otpadot to se pojavil vo nekoi crkvi to gi osnoval toj Se plael naporite to gi vloùval za niv da ne se izjalovat Mnogu neprospieni no i pominal na molitva i vo dlaboko razmisluvawe koga doznal kakvi s metodi se upotrebeni za da se osueti negovo to delo Sekoga koga imal mo`nost i koga okolnostite go bara le toa toj im piuval poslanija na crkvite prekoruvaj i soveshytuvaj i predupreduvaj i i hrabrej i gi Vo tie poslanija apos tolot ne se zadrùval na svoite tekotii no ponekoga moè da se vidi negoviot trud i negovite patila za Hristo voto delo [ibawe i zatvor stud glad i èd opasnosti na kopno i na more vo grad i vo pustina od negovite sonarod nici od neznabocite i od la`ni bra a shy seto toa toj go podnesuval

296

199

zaradi evangelieto Bil sramoten i navreduvan smetan za smetshylite po koe gazat site bil voznemiruvan ma~en progonushyvan od sekade zagrozen od site strani i sekoj mig se nao|al vo smrtna opasnost zaradi Hrista

Srede postojanite buri na neprijatelstva i vreva od proshytivnicite i naputawe od strana na prijatelite bestrashyniot apostol re~isi ja gubel hrabrosta No povtorno pogledot go naso~uval kon Golgota i so nov ar prodolùval da ja iri naukata za Raspnatiot Odel po isprskanata so krv pateka po koja pred nego pominal Hristos Ne baral da bide osloboden od borbata s dodeka ne go poloìl svoeto oru`je pred nozete na Spasitelot

297


200

29

PORAKA PRONIKNATA SO OPOMENA I SO SESRDNA MOLBA

Ovaa glava e zasnovana na Prvoto poslanie do Korin anite

Svoeto prvo poslanie do crkvata vo Korint apostol Pavle go piuval pred krajot na svojot prestoj vo Efes Za nikogo ne se interesiral tolku dlaboko nitu vloùval pove e nashypori otkolku za vernicite vo Korint Edna i pol godina raboshytel me|u niv ukaùvaj i im na raspnatiot i voskresna tiot Spasitel kako edinstven pat na spasenieto i gi povikuval da se potprat vrz silata na negovata milost koja preo brazuva Pred da gi primi vo ~lenstvo na crkvata onie to go prifashytile hristijanstvoto toj vnimatelno im daval va`ni pouki za predimstvoto i dol`nostite na hristijan skite vernici i najsesrdno se zalagal da im pomogne da ostanat verni vo zaveshytot to mu go dale na Boga pri krta vaweto

Pavle bil svesen za borbata to sekoja dua mora da ja vodi so silite na zloto koi postojano se trudat da izmamat i da zavedat i neumorno nastojuval da gi zacvrsti mladite vo verata Toj gi prekolnuval iscelo da mu se predadat na Boga zato znael deka ako ne go storat toa duata nema da preshykine so grevot apetitot i strastite e se borat za prevlast dodeka iskuenijata ne ja pomatat napolno sovesta

Predanosta mora da bide celosna I najslabata dua koja se bori so somnevawa ako napolno mu se predade na Gospo da stapuva vo neposreden dopir so boèstvenata sila koja $ ovozshymoùva da stane pobednik Neboto $ stoi pri raka na edna takva dua i milosnite angeli $ doa|aat na pomo i ja podshydr uvaat vo sekoj mig koga e vo iskuenie i koga ima nevolja

Vernicite na crkvata vo Korint bile opkruèni so idoloshypoklonstvo i so razuzdanost vo najprimitivni oblici Dodeka

299

201

apostolot bil so niv tie vlijanija nemale vlast nad niv Cvrstata vera na Pavle negovite topli molitvi i iskreni zborovi i pouki a nad s negoviot poboèn ìvot im pomogshynale da se otkaàt od sebe zaradi Hrista i da gi otfrlat greshynite zadovolstva

Me|utoa po zaminuvaweto na Pavle nastapile nepovol ni okolnosti Srede p~enicata se pojavil kakol to go poseal neprijatelot i nabrgu toa donelo lo plod Toa bilo teko vre me na iskuenie za korintskata crkva Apostolot ne bil ve e me|u niv da gi pottiknuva kon revnost i da im pomaga pri nastojuvaweto da iveat soobrazno so Bo`jata volja Tie posteshypeno stanale bezgri`ni i ramnoduni i dozvolile so niv da zavladeat vkusot i telesnite sklonosti Onoj koj tolku ~esto gi povikuval da gi prifatat vozvienite ideali na ~istotata i ~esnosta ne bil ve e me|u niv i golem broj od vernicite koi vo vremeto koga se obratile gi otfrlile loite naviki sega se vratile na poniùva~kite grevovi na neznabotvoto

Pavle koncizno $ pial na crkvata opomenuvaj i gi vershynicite da ne se druàt so onie koi iveat razuzdano i rasturshylivo no mnogu vernici ja izopa~ile smislata na nego vata poshyraka si se igrale so zborovite i iznao|ale opravdu vawe to ne go prifatile dadenoto upatstvo

Crkvata mu upatila na Pavle pismo baraj i sovet za razshyli~ni praawa no nito ne kaùvaj i za tekite grevovi to postoele me|u niv Me|utoa Svetiot Duh razbu dil kaj Pav le silen vpe~atok deka vistinskata sostojba na crkvata se krie i deka toa pismo pretstavuva obid od nego da se izvle~at zborovi koi avtorite na pismoto bi moèle da go iskoristat za svoi celi

Otprilika vo toa vreme vo Efes dole nekoi vernici od doma instvoto Hloi edno mone ugledno hristijansko semejshystvo vo Korint Pavle kaj niv se raspraal za vistin skata tamona situacija i tie mu kaàle deka crkvata e rastrgnata od nesloga Nesoglasuvawata to se pojavile ute vo vremeto na posetata na Apolo mnogu se rairile La` nite u~iteli gi naveduvale vernicite da gi preziraat upat stvata na Pavle Verskite obi~ai i u~ewata na evangelijata bile izopa~eni Me|u onie to nekoga bile revnosni hris ti jani s pove e zemale mav gordelivosta idolopo klonstvoto i oddavaweto na setilnite zadovolstva

Koga na Pavle mu bila izloèna fakti~kata sostojba toj videl deka toa go nadminuva duri i najlooto od to se plael

300

ПОРАКА ПРОНИКНАТА СО ОПОМЕНА И СО СЕСРДНА МОЛБА


202

Me|utoa nitu za mig ne si pomislil deka negoviot trud bil naprazen So bolka vo duata i so solzi baral sovet od Boga Vedna rado bi go posetil Korint koga takvoto reenie bi bilo najmudro No toj znael deka na tamonite vernici vo takvata nivna sostojba negovata poseta ne bi bila polezna i zatoa go pratil Tit da izvri podgotovka za negovata poseta to usledila podocna Potoa ostavaj i gi na strana svoite li~ni ~uvstva i svoeto mislewe za ìvotot na onie ~ieto odnesuvawe pokaùvalo takva izopa~enost i potpiraj i se so seta dua vrz Boga apostolot na crkvata vo Korint $ napial edno od svoite najsodràjni najpou~ni i najsilni poslanija

So neobi~na jasnost odgovaral na razni praawa to mu bile postaveni izloùvaj i gi optite na~ela koi crk vata ako gi prifati e ja izdignat na povisoko duhovno nivo Vershynicite bile vo golema opasnost a toj ne moèl da ja podnese pomislata vo toj kriti~en mig da ne gi gibne vo srceto Verno gi opomenuval gi predupreduval na opasnosta i gi ukoruval za nivnite grevovi Povtorno im ukaàl na Hrista i najsesrdno se trudel ute edna da ja zapali nivnata prvobitna revnost i predanost

Golemata qubov na apostolot kon korintskite vernici se gleda od ne`nite pozdravi to $ gi upatil na crkvata Se poshyvikal na nivnoto prvobitno iskustvo koga go naputile idoshylopoklonstvoto i koga reile da mu sluàt na vistin skiot Bog Gi potsetil na darovite na Svetiot Duh to gi primile i naglasil deka nivnoto predimstvo se sostoi vo toa postojano da napreduvaat vo hristijanskiot ivot dodeka ne ja dosegnat Hristovata ~istota i svetost ldquoZato vo nego se zbogativte vo srdquo im napial Pavle ldquovo sekoj govor i sekoe znaewe kako i Hristovoto svedotvo to se utvrdi vo vas taka to da ne vi nedostiga nitu eden dar ~ekaj i go nestrplivo otkrovenieto na naiot Gospod Isus Hristos koj e ve utvrduva do kraj za da bidete besprekorni vo denot na naiot Gospod Isus Hristosrdquo

Pavle otvoreno zboruval za neslogata to se pojavila vo korintskata crkva i gi povikal vernicite da prestanat so prepirawata ldquoBra a ve molamrdquo piuval toj ldquovo imeto na naiot Gospod Isus Hristos site da zboruvate isto i da nema razdori me|u vas tuku da bidete sovreno soedineti vo eden um i vo edna mislardquo

Apostolot se ~uvstvuval sloboden da naglasi kako i preku kogo e izvesten za neslogata to se pojavila vo crkvata ldquoIme no

301

302

203

bra a moi domanite na Hloi mi javija deka me|u vas ima prepirkirdquo

Pavle bil inspiriran apostol Vistinite to im gi proshypovedal na drugite toj gi primil ldquoso otkrovenierdquo Sepak Gosshypod ne sekojpat neposredno mu ja otkrival nemu sostojbata na svojot narod Vo ovoj slu~aj toa praawe na apostolot mu go izloìle onie koi navistina na srce go nosele napredokot na crkvata vo Korint i koi videle deka vo nea se vovlekuva zlo a vrz osnova na boèstvenoto otkrovenie to go dobil poshyrano Pavle moèl da oceni kako te~el razvojot na nastanite Iako Gospod ne mu dal nikakvo novo otkrovenie posebno za toj slu~aj onie koi vistinski barale svetlina porakata na Pavle ja primile kako izraz na Hristovite misli Porano Gospod mu gi otkril nemu tekotiite i opas nostite to moàt da se poshyjavat vo crkvite a koga tie zla nastapile apostolot sfatil to vsunost tie zna~at Toj bil postaven da ja titi crkshyvata Negova dol`nost bila da bdee nad duite na vernicite kako onoj koj mora da dade smetka pred Boga i zar ne postapil ispravno koga gi primil na srce informa ciite za neredite i neslogata to vladeele me|u niv Sekako da a ukorot to im go upatil bil napian pod vdahnovenie na Bo`jiot Duh isto kako i site drugi negovi poslanija

Apostolot ne gi spomnuval la`nite u~iteli koi nastoshyjuvale da gi unitat plodovite na negoviot trud Poradi nejasshynosta i neslogite to postoele vo crkvata toj mudro go odshybegnuval toa za da ne gi predizvika znaej i deka poradi toa nekoi bi moèle da ja naputat vistinata Toj im obrnal vnishymanie na svojot trud me|u niv kako ldquomudar yidarrdquo koj go posshytavil temelot vrz koj e yidaat drugi No toj so toa ne se preshyvoznesuval bidej i naglasil ldquoNie sme Bo`ji sorabot nicirdquo Toj ne se istaknuval so svojata mudrost tuku priznaval deka samo boèstvenata sila go osposobila da ja propoveda vistishynata na na~in to mu bil ugoden na Boga Soedinet so Hrista shy najgolemiot od site u~iteli shy Pavle bil osposoben da im ja sooptuva na drugite naukata na boèstvenata mudrost koja odgovarala na potrebite na site optestveni sloevi i koja trebalo da se primenuva vo site vremiwa na sekoe mesto i pod site okolnosti

Me|u najserioznite zla to se pojavile kaj mnogu korintshyski vernici spa|alo i nivnoto navra awe na poniù va~kite obi~ai na neznabotvoto Eden poraneen obratenik tolku daleku otiol vo svojot otpad to so svojot poro~en ìvot

303

304



204

gi prestapil duri i niskite merila na moralot na nezna boshyè~ kiot svet Apostolot ja povikal crkvata i nejzi nite vershynici da go isklu~at ldquogrenikot me|u sebe od svojata sredinardquo ldquoOtsranete go zliot od vaata sredinardquo ldquoNe znaete li deka malku kvasec go potkiseluva celoto testordquo

Drugo seriozno zlo to se pojavilo vo crkvata shy bra ata me|usebno se tuèle pred sudovi Bile dadeni dovolno propisi za reavawe na eventualnite tekotii me|u bra ata Hrisshytos dal jasni upatstva za na~inot na koj treba da se reavaat tie praawa ldquoAko ti zgrei brat tirdquo sovetuval Spasitelot ldquopojdi i iskaraj go nasamo Ako te poslua si go pridobil brata si Ako pak ne te poslua zemi so sebe ute eden ili dvajca pa od ustata na dvajca ili trojca svedoci neka se potshyvrdi sekoj zbor A ako ne gi poslua niv kaì $ na crkvata pa ako ne ja poslua i crkvata neka ti bide kako nevernik i kako dano~nik Vistina vi velam s to e svrzete na zemjata e bide svrzano na neboto i s to e razvrzete na zemjata e bide razvrzano na nebotordquo (Matej 1815shy18)

Na korintskite vernici koi go zagubile od vid ovoj tolku jasno daden sovet Pavle im upatil zborovi so nedvo smi s lena opomena i prekor ldquoSe osmeluva li nekoj od vasrdquo praal Pavle ldquoako ima spor so drug da odi na sud pred nepravednite a ne pred svetite Ili ne znaete li deka svetite e mu sudat na svetot I ako vie e mu sudite na svetot ne ste li dostojni da sudite vo malite sporovi Ne znaete li deka nie e im sudime na anshygelite A kamo li na delata od ovoj ìvot I taka ako imate postaveni sudovi za rabotite od ovoj ìvot dali gi postavushyvate za sudii onie koi se malku ceneti vo crkvata Zboruvam za va sram Vistina li e deka me|u vas nema nieden mudar koj bi moèl da presudi me|u svoite bra a tuku brat se sudi so brat i toa pred nevernici Bez somnenie toa e ve e za site vas poraz tom imate parnici me|u sebe Zoto podobro ne pretrpite nepravda Vpro~em vie samite gi onepravduvate i otetuvate i toa bra ata Ili ne znaete deka nepravednite nema da go nasledat Bo`jeto carstvordquo

Satanata postojano se trudi da vnese nedoverba omalo vashyù vawe i pakost vo redovite na Bo`jiot narod esto upa |ame vo iskuenie koga smetame deka naite prava na nekoj na~in se namaleni duri i ako za takvoto sfa awe ne postoi nikakva vistinska pri~ina ~esto upa|ame vo iskuenie Lu|eto kaj koi sebi~nosta e posilna od qubovta kon Hrista i kon negovo to delo na prvo mesto gi stavaat svoite interesi i se sluàt so

305

205

re~isi site sredstva da gi zatitat i da gi so~uvaat tie inteshyresi Na mnozina koi navidum se mone sovesni hristijani gordosta i samoqubieto ne im dozvoluvaat da otidat kaj onie za koi smetaat deka se vo zabluda i da porazgovaraat so niv vo Hristov duh i zaedno da se molat Koga smetaat deka nivnite bra a im storile nepravda nekoi duri se obra aat na sud namesto da se pridrùvaat kon pravi loto to ni go ostavil naiot Spasitel

Sporovite i nesoglasijata to moàt da se pojavat me|u ver nicite na crkvata vistinskite hristijani nikoga ne treba da gi iznesuvaat pred gradskite sudovi Takvite sporovi treba da gi reavaat tie sami ili crkvata soobrazno so Hrisshytovite upatstva Duri i koga bi mu bila storena nepravda sled benikot na blagiot i krotok Isus pobrgu e se soglasi da bide oteten otkolku pred svetot da gi obelodeni grevovite na svoite bra a vo crkvata

Sudskite sporovi me|u bra ata mu nanesuvaat sram na deshyloto na vistinata Hristijanite to se sudat me|u sebe crkshyvata ja izloùvaat na potsmev od strana na neprijatelite i predizvikuvaat triumf kaj silite na temninata Tie povtorno go ranuvaat Hrista i javno mu nanesuvaat sram Ne po~ituvaj i go avtoritetot na crkvata tie pokaùvaat pre zir kon Boga koj $ go dal toj avtoritet

Vo toa poslanie do Korin anite Pavle se trudel da im go istakne faktot deka Hristovata sila moè da gi so~uva i da gi zatiti od sekoe zlo Toj znael deka tie ako gi prifashytat postavenite uslovi e bidat jaki vo silata na Semo niot Sakaj i da im pomogne da go odbegnat robuvaweto na grevot i da se usovrat vo svetosta i vo stravot Gospoden Pavle gi potsetil na pravata i barawata na Onoj na kogo vo vremeto na svoeto preobra awe mu go posvetile svojot ìvot ldquoVie ste Hristovirdquo naglasil toj ldquopa ne si pripa|ate na sebesi zato skapo ste plateni Zatoa proslavete go Boga vo svoeto telordquo

Apostolot jasno gi izloìl posledicite ako se naputi ~istiot i svet ivot i ako se prifati izopa~enata praksa na neznabotvoto ldquoNe mamete se Ni bludnicite ni idolopokshylonicite ni prequbnicite ni polovoizopa~enite ni hoshymoseksualcite ni kradcite ni al~nite ni pijanicite ni klevetnicite ni izmamnicite nema da go nasledat Bo`jeto carstvordquo shy napial Pavle Gi molel niskite strasti i ape tishytot da gi dràt pod stroga kontrola

306

307



206

Pokraj visokite duhovni sposobnosti Pavle poseduval i dar na retka mudrost na proniklivost i so~uvstvo koja go vo de la vo harmonija so drugite osposobuvaj i go da ja potshytikne nivnata podobra priroda da se stremi kon povoz vien ìvot Negovoto srce bilo ispolneto so iskrena qubov kon korintskite vernici Toj sakal kaj niv da ja razbudi onaa vnatshyrena pobo`nost koja e gi vooruì protiv iskuenijata Znael deka tie na svojot hristijanski pat pri sekoj ~ekor e naiduvaat na satanski gnezda i sekoj den e mora da vodat borba Bilo neophodno da se pazat od tain stvenoto i nezabe leàno pritajuvawe na neprijatelot da gi otfrlat starite naviki i vrodenite sklonosti i sekoga da bidat budni i na molitva Pavle dobro znael deka vozvie nata hristijanska cel moè da se postigne samo so postojana molitva i budnost i se trushydel toa dlaboko da im go vsadi vo mislite No toj isto taka znael deka vo raspnatiot Hristos im e ponudena sila dovolna ne samo da ja preobrati duata tuku i da im ovozmoì da mu se protivstavat na sekoe iskue nie na satanata So vera vo Boga kako oklop i so negovata Re~ kako oru`je za vojuvawe tie e raspolagaat so vnatrena sila so koja uspeno e gi odbivaat napadite na neprijatelot

Na korintskite vernici im bilo potrebno podlaboko isshykustvo vo duhovniot ìvot Nim ne im bilo sosema jasno to zna~i da se sogleda negovata slava i da se menuva karakterot ldquosekoga s poslavenrdquo Tie gi videle samo prvite zraci na osamnuvaweto na taa slava Pavle sakal tie da bidat ispolshyneti so sekoja Bo`ja polnota da go zapoznaat Onoj ~iito izlezi se kako zora i da u~at od nego s dodeka ne ja dosegnat kompletnata svetlina i sovrenstvoto na evangelska ta vera

308

207

30

POVIK ZA POVOZVI[EN IVOT


So nade` deka vo duite na korintskite vernici e sozshydade elba za samosovladuvawe za stroga umerenost i za neposhykolebliva vernost vo Hristovata slu`ba Pavle vo posla nieto to im go upatil na slikovit na~in im ja iznel sporedbata na hristijanskoto vojuvawe i proslavenite trki koi vo odredeni intervali se odrùvale vo blizinata na Korint Od site sporshytovi so koi se zanimavale Grcite i Rimjanite natpre varite vo tr~awe bile najstari i najmnogu ceneti Na tie trki prisusshytvuvale carevi blagorodnici i dràvnici Vo niv u~estvuvale ugledni i bogati mladi lu|e koi ne se plaele od naporite i disciplinata potrebni da dobijat nagrada

Natprevarot se izveduval spored strogi propisi od koi neshymalo nikakvi otstapki Site to sakale da se natpreva ru vaat za nagrada prethodno morale da se podloàt na stroga pod shygotovka i obuka Bilo strogo zabraneto sekoe tetno po pushy ta we na apetitot kako i sekoe drugo oddavawe na zado vol stva i uìvawa i na s to bi moèlo da ja namali umnata ili fishyzi~kata sila Za da uspee eden mlad ~ovek vo toa odmeruvawe na silata i brzinata muskulite morale da mu bidat silni i elasti~ni a nervite pod stroga kontrola Sekoj dvig moral da bide siguren sekoj ~ekor brz i bez kolebawe a fizi~kata sila na najvisoko nivo

Koga natprevaruva~ite vo trkata bi istapile pred mnogushybrojnite gleda~i nivnite imiwa bi bile glasno objaveni a pravilata na trkata jasno razbirlivo pro~itani Potoa bi startuvale site naedna Sosredoto~enoto i posto jano vnimashynie na gleda~ite kaj niv sozdavalo reitelnost za pobeda Sushydiite sedele vo blizina na celta za da moàt budno da ja sleshydat trkata od po~etok do kraj i da mu dadat nagra da na vistinshyskiot pobednik Ako nekoj od natpreva ruva~ite bi stignal na

310


208

celta prv koristej i se nepropisno so nekoi predim stva ne moèl da dobie nagrada

Natprevaruva~ite na tie trki se izloùvale na golemi opasnosti Nekoi od niv od pregolemite fizi~ki napregawa nikoga ve e ne zakrepnuvale Ne bilo nito neobi~no natshyprevaruva~ da ispadne od trkata krvavej i od ustata i nosot a ponekoga bi se slu~ilo i da padne mrtov neposredno pred celta Pa sepak vo zanesot se smetalo deka mo`nosta za doìshyvotna povreda ili za smrt ne pretstavuva pregolem rizik koga e vo praawe slavata to na krajot mu se dodeluva na pobedshynikot

Koga pobednikot kone~no bi stignal na celta buren aplauz od mnogubrojnite gleda~i bi se pronel niz vozduhot i bi se odglasuval od okolnite planini Pred o~ite na site gleda~i sudijata bi mu gi predaval na pobednikot znacite na pobedata shy lovorov venec i palmova granka to bi ja drèl vo desnata raka Negovata slava e raznesuvana niz celata zemja negovi te roditeli isto taka imale udel vo po~estite Duri i gradot vo koj iveel pobednikot bil visoko cenet to dal tolku golem sportist

Osvrnuvaj i se na tie trki kako simboli~en prikaz na hrisshy tijanskoto veruvawe Pavle gi istaknal podgotovkite potrebni za uspeh pri natprevaruvaweto vo trkata shy pret hodnata discishyplina vozdrùvaweto vo ishranata i neop hodnosta od umeshyrenost ldquoSekoj natprevaruva~ se vozdrùva od srdquo naglasil Pavle Natprevaruva~ite gi ostavale na strana site zadovolshystva to bi moèle da ja namalat nivnata fizi~ka sila i so stroga i postojana disciplina gi ve`bale svoite muskuli vo sila i izdr`livost za da podnesat najgolemi optovaruvawa koga e dojde denot za natprevar Toga kolku pove e e zna~ajno hristijaninot na kogo ovde vo praawe mu se ve~nite interesi shy da gi podloì site svoi èlbi apetitot i strastite na rashyzumot i na Bo`jata volja Hristijaninot nikoga ne smee da dozvoli negovoto vnimanie da go privle~at razonodite ili udobnosta Site negovi naviki i strasti mora da bidat podloèni na stroga disciplina Uzdite na kontrolata mora da gi drì razumot prosvetlen so prou~uvawe na Bo`jata re~ i rakovoden od Bo`jiot Duh

Otkako e go stori seto toa hristijaninot mora da vlo i krajni napori za da izvojuva pobeda Natprevaruva~ite vo ko rint skite igri vo poslednite nekolku presudni ~ekori vloùvale krajni napori za da ne je namalat brzinata Taka

311

209

i hristijaninot kolku pove e se pribliùva do celta mora da brza ute posesrdno i poreitelno otkolku na po~etokot na svojata trka

Pavle ukaùva na sprotivnosta me|u raspadliviot lovo rov venec to go dobival pobednikot na korintskite trki i veneshycot na besmrtna slava zagarantiran na site to pobedo nosno tr~aat vo hristijanskata trka ldquoTierdquo kaùva toj ldquoza da dobijat raspadliv venec a nie neraspadlivrdquo Za da dobijat pominliva nagrada gr~kite trka~i ne se pritesnuvale od kakvi bilo nashypori ili disciplina Nie se borime za nagrada shy beskone~no podragocena shy za venec na ve~en ivot Kolku povnimatelni i posredoto~eni morame da bideme nie vo naata borba kolku naite rtvi i naeto samootka uvawe moraat da bidat po shydo brovolni

Vo poslanieto do Evreite ukaàno e na iskrenosta i na apso lutnata sosredoto~enost kon celta koja mora da bide karakshyteristi~na za hristijanskata trka ~ijato nagrada e ve~en ìvot ldquoDa otfrlime nastrana sekoe breme i grev koj lesno zaveduva i da ja tr~ame so trpenie trkata to ni pretstoi gledaj i vo Isusa avtorot i dovritelot na naata verardquo (Evshyreite 1212) Zlobata pakosta zlonamernosta kleveteweto pohotta shy toa se bremiwa to hristijaninot mora da gi otshyfrli ako saka uspeno da u~estvuva vo trkata za besmrtnost Sekoja navika i obi~aj to vodat vo grev i mu nanesuvaat sram na Hrista mora da se otfrlat bez ogled na `rtvata Nebesen blagoslov ne moè da dobie nikoj to gi prestapuva ve~nite na~ela na pravdata Eden grev ako se neguva i opravduva dovoshylen e da go uniì karakterot i da zavede drugi

ldquoAko tvojata raka te naveduva na grevrdquo rekol Spasitelot ldquootse~i ja Podobro e da vleze bez raka vo ivotot otkolku so dvete race da odi vo pekolot vo neugasliv ogan Ako tvoshyjata noga te naveduva na grev otse~i ja Podobro e za tebe da vleze vo ìvotot sakat otkolku so dvete noze da bide frshylen vo pekolotrdquo (Marko 943shy45) Ako mora da se prese~e rakata ili nogata ili duri da se izvadi okoto za teloto da se spasi od smrtta kolku duri sesrdno hristijaninot mora da se trudi da go otfrli grevot to $ nosi smrt na duata

I koga se podloùvale na tolku stroga disciplina i samoshyotkaùvawe natprevaruva~ite vo starite trki duri ni toga ne bile sosem sigurni vo pobeda ldquoNe znaete lirdquo nagla suva Pav le ldquodeka na trkata tr~aat site natprevaruva~i no samo eden ja dobiva nagradatardquo Bez ogled na toa kolku sesrdno i

312

313

ПОВИК ЗА ПОВОЗВИШЕН ЖИВОТ


210

revnosno se trudele site u~esnici vo trkata nagra data moèla da mu bide dodelena samo na eden od niv Samo edna raka moèla da go dosegne tolku edno posakuvaniot venec Nekoj moèbi vloùvaj i krajni napori za da dobie nagrada ve e ja poddal rakata da ja dofati no drug nepo sredno samo za eden mig pred nego go dofatil sakanoto bogat stvo

Ne e takov slu~ajot vo hristijanskata borba Nieden od onie to e gi prifatat postavenite uslovi nema da bide razo ~aran na krajot od trkata Nitu eden koj sesrdno i istraj no se bori nema da doìvee neuspeh Ovde trkata ne ja dobiva samo najshybrziot nitu bitkata samo najsilniot Najslabiot me|u svetite moè da nosi venec na besmrtna slava isto kako i najsilniot Pobeda moàt da izvojuvaat site koi so silata na boèstvenata milost svojot ivot e go soobrazat so Hristovata volja esto se smeta deka ne e tolku va`no na~elata izloèni vo Bo`jata re~ da se sprove duvaat i da se ostvaruvaat vo sekojdnevniot ìvot deka toa e premnogu bezna~ajno praawe za da mu se posvetuva tolku golemo vnimanie No koga se ima predvid reshyzultatot koj e ovde vo praawe toga nito to moè da poshymogne ili da spre~i ne e bezna~ajno Sekoja postapka dodava svoja teìna kon meri lata to ja odreduvaat ìvotnata poshybeda ili pora zot a nagra data vetena na pobednicite e bide srazmerna so revnosta i so naporite to se vloùvani

Apostolot sebesi se sporedil so ~ovek koj tr~a vo trkata i koj nastojuva so site sili da dobie nagrada ldquoZatoa jas tr~am takardquo kaùva toj ldquone bescelno i udiram ne kako vo prazno tuku go sovladuvam svoeto telo i go pravam svoj rob ta jas koj im propovedav na drugite da ne bidam samiot isklu~enrdquo Za da ne tr~a nesigurno ili bescelno vo hristijanskata trka Pavle se podloìl sebesi na stroga disciplina Zborovite ldquogo sovladuvam svoeto telordquo bukvalno zna~at sovladuvawe na èlbite na nagonite i strastite so stroga disciplina

Pavle se plael dodeka im propovedal na drugite samiot da ne bide otfrlen Toj uviduval deka negoviot trud za drugite nema da bide od nikakva polza ako vo svojot ivot prakti~no ne gi primenuva na~elata vo koi veruval i koi gi propovedal Negovite zborovi vlijanieto i postojanosta da ne si ugoduva sebesi morale da pokaàt deka negovata vera ne e samo proshyfesionalen povik tuku deka pretstavuva sekoj dnevna ìva vrska so Boga Postojano pred o~i imal edna edinstvena cel i najsesrdno se trudel da ja postigne shy ldquoPraved nosta koja doa|a preku verata vo Hristardquo (Filipjanite 39)

314

211

Pavle dobro znael deka negovata borba protiv zloto nema da zavri s dodeka e iv Toj uvidel deka mora strogo da vni mava na sebe zemnite èlbi da ne ja potisnat duhovnata revnost So site svoi sili postojano se borel protiv vrode nite sklonosti Sekoga pred o~i go imal idealot to treba da go postigne i se trudel istoto da go ostvari so dobrovolno pot~inuvawe na Bo`jiot zakon Negovite zborovi i postapki i site negovi najdlaboki duevni aktivnosti bile podloèni na kontrola na Svetiot Duh

Pavle so seto srce sakal toj iskren streme` za pobeda vo trkata za ve~en ìvot da se otkrie i vo ìvotot na korintshyskite vernici Toj znael deka ako sakaat da go postignat Hrisshytoviot ideal im pretstoi ivotna borba bez zdiv Gi prekolshynuval da se borat i da se napregaat spored site zakon ski proshypisi stremej i se sekoj den kon pobo`nost i kon moralno soshyvrenstvo Gi molel da otfrlat sekoe breme i da tr~aat samo kon celta na potpolno sovrenstvo vo Hrista

Na Korin anite Pavle im ukaàl i na doìvuvawata na stariot Izrael na blagodatite so koi bila nagradena nivnata poslunost i na kaznite to gi snao|ale poradi nivniot preshystap Gi potsetil na ~udesniot na~in na koj Evre ite bile izshyvedeni od Egipet pod zatita na oblak dewe i ognen stolb no e Taka bile bezbedno prevedeni niz Crvenoto More dodeka Egip anite koi se obidele da preminat na ist na~in bile poshytopeni So toj ~in (simboli~no krtavawe) Bog go priznal izraelskiot narod kako svoja zaednica Tie ldquosite minaa niz moreto i site se krstija vo Mojseja vo oblakot i vo moreto i site jadea ista duhovna hrana i site pieja ista duhovna nashypivka zato pieja od duhovnata Karpa koja gi pridruùvae a Karpata bee Hristosrdquo Vsunost Hristos bil voda~ na evrejshyskiot narod na site nivni patita Karpata to bila udrena simboli~ki go pretstavuvala Hrista koj moral da bide ranet za ~ove~kite prestapi za spasonosnite tokovi na ivata voda da se izleat nad site

I pokraj milosta i posebnata naklonost to ja pokaàl Bog kon Evreite niv sepak gi snao|ale i Bo`ji kazni poradi niv nata al~nost kon izobilstvoto to go ostavile vo Egipet i poradi nivniot grev i bunt Apostolot gi povikal korintshyskite vernici da izvle~at pouka od doìvuvawata na stariot Izrael ldquoA tie neta stanaa primer za nasrdquo rekol apostolot ldquoza da nemame loi èlbi kako to gi imaa tierdquo Toj pokashyàl kako ugodnostite i zadovolstvata go podgotvile patot

315

316



212

kon grevovite to predizvikale Bo`ja kazna Koga sednale da jadat i da pijat i koga stanale da igraat sinovite Izraeshylovi vo celost go otfrlile Bo`jiot strav to go po~uvstvushyvale pri objavuvaweto na zakonot a potoa napravile zlatno tele koe za niv pretstavuvalo bog i mu se klawale A podocna pak koga u~estvuvale vo raskonite sve~enosti povrzani so klawaweto pred Velfegora (eden od la`nite bogovi koj e oboàvan na Bliskiot Istok) mnozina od Evreite se oddale na razvratnost i porok Toa predizvikalo Bo`ji gnev i po neshygova zapoved nastapil pomor vo koj zaginale ldquodvaeset i tri iljadirdquo vo eden den

Potoa apostolot gi predupredil Korin anite ldquoSekoj koj misli deka stoi neka vnimava da ne padnerdquo Ako bidat gordeshylivi i samouvereni ako zanemarat da bdeat i da se molat e se najdat vo opasnost da padnat vo teòk grev i da navle~at na sebe Bo`ji gnev No za da ne se obeshrabrat i da ne padnat vo o~aj Pavle Korin anite gi uveruval ldquoA Bog e veren i ne e dozvoli da bidete iskuuvani nad vaite sili tuku zaedno so iskuenieto e vi dade i izlez za da moète da go izdrìterdquo

Pavle baral od svoite bra a da mislat za toa kakvo vlijashynie moàt da imaat nivnite zborovi i dela vrz drugite i da go zaobikolat i ona to samo po sebe e prostoduno no vo o~ite na drugite izgleda kako idolopoklonstvo ili moèbi ja navreduva sovesta na onie koi se slabi vo verata ldquoSpored toa jadete li piete li ili to i da pravite pravete s za Bo`ja slava Ne bidete im soblazna na Evreite ni na Grcite ni na Bo`jata crkvardquo

Opomenite to $ gi upatil apostolot na korintskata crk va moàt da se primenat na site vremiwa a osobeno na denenoto Pod idolopoklonstvo apostolot go podrazbiral ne samo klashywaweto pred idoli tuku i sebi~nosta qubovta kon ugodnosta zadovoluvaweto na apetitot i strastite Samo ispovedaweto na vera vo Hrista i faleweto so poznavawe na vistinata ne go pravat ~ovekot hristijanin Religijata to nastojuva samo da bide prijatna za okoto za uvoto i za vkusot ili koja go odoshybruva samozadovolstvoto ne e Hristova reli gija

Sporeduvaj i ja crkvata so ~ove~koto telo apostolot slikoshyvito go prikaàl prisniot i harmoni~niot odnos to treba da postoi me|u site vernici na Hristovata crkva ldquoZato nie site sme krsteni preku eden Duh vo edno telordquo kaùva apostoshylot ldquobilo Evrei ili Grci bilo robovi ili slobodni i site sme napoeni od eden Duh Zato teloto ne se sostoi od eden

317

213

organ tuku od mnogu Ako nogata re~e eumlBidej i ne sum raka ne mu pripa|am na telotorsquo toa ne ja pravi da ne bide od teloto I ako uvoto re~e eumlBidej i ne sum oko ne mu pripa|am na telotorsquo toa ne go pravi da ne bide od teloto Ako celoto telo bee oko kade e bee sluhot Ako celoto bee sluh kade e bee setiloto za miris No Bog gi postavil organite vo teloto sekoj eden od niv kako to mu bilo po volja Ako pak s bee eden organ kade e bee teloto A sega ima mnogu organi a teloto e edno Ne moè okoto da $ re~e na rakata eumlNe si mi potrebnarsquo ili pak glavata na nozete eumlNe ste mi potrebni No Bog taka go sostavil teloto to mu dal pogolema ~est na onoj organ to ja nema za da nema razdor vo teloto tuku orshyganite ednakvo da se griàt eden za drug I ako strada eden organ so nego stradaat site organi ili ako se slavi eden orshygan site organi se raduvaat so negordquo

Potoa Pavle so zborovi koi s do deneen den za mnoshyzina bile izvor na vdahnovenie i ohrabruvawe go izloìl zna~eweto na qubovta to treba da ja neguvaat Hristovite sledbenici ldquoAko zboruvam na ~ove~ki ili angelski jazici a qubov nemam shy toga sum bronza to yvoni ili cimbal to yve~i I ako imam dar na prorotvo i gi znam site tajni i ceshyloto znaewe i ako ja imam seta vera taka to i gori da preshymestuvam a qubov nemam shy nito ne sum I ako go razdadam celiot svoj imot za da gi nahranam siromasite i ako go preshydadam svoeto telo da bide izgoreno a qubov nemam nito ne mi koristirdquo

Bez ogled na toa kolku sesrdno ja ispoveda verata ~ovekot ~ieto srce ne e ispolneto so qubov kon Boga i kon bli`nite ne e vistinski Hristov u~enik I ako ima silna vera duri i mo da pravi ~uda a ako nema qubov negovata vera e bezvredshynosna Takviot ~ovek moè da bide mone dare`liv no koga od nekoja druga pobuda a ne od vistinska qubov bi go razdelil siot svoj imot za da gi nahra ni siromasite so taa postapka sepak ne bi zasluìl Bo`je priznanie Takviot ~ovek vo svoeto oduevuvawe bi moèl duri i da umre so smrt na ma~enik no ako na toa ne bi go pot tiknala qubov Bog bi go smetal za zablu den zanesenik ili za slavoqubiv licemer

ldquoQubovta dolgo trpi qubovta e qubezna ne qubomori qushybovta ne se fali ne se voobrazuvardquo Naj~ista radost proizshyleguva od najdlabokata poniznost Najsilnite i najblago rod nite karakteri se izgradeni vrz temelite na trpenieto qubovta i pot~inuvaweto na Bo`jata volja

318

319



214

Qubovta ldquone se odnesuva nepristojno ne go bara svoeto ne se razdraznuva ne pameti zlordquo Hristijanskata qubov sozdava naj povolni pretpostavki za pobudite i postapkite na drugite Taa ne ukaùva bez potreba na nivnite greki ne slua rado nepovolni glasovi tuku se trudi da potseti na dobrite ososhybini na drugite

Qubovta ne $ se raduva na ldquonepravdata tuku se raduva so vistinata premol~uva s na s veruva na s se nadeva s podshynesuvardquo Taa nikoga ne moè da ja zagubi svojata vrednost taa e nebesna osobina Onoj to ja ima e ja vnese kako najskaposhyceno bogatstvo i niz vratata na Bo`jiot grad

ldquoTaka sega ostanuvaat trive verata nade`ta i qubovta no naj golema od niv e qubovtardquo

Koga moralniot ivot na korintskite vernici padnal mno gu nisko nekoi vernici se otkaàle od nekoi osnovni karakshyteristiki na svojata vera Nekoi odele duri tolku daleku to ja osporuvale naukata za voskresenie Na taa eres Pavle $ odshygovoril so mone jasnoto svedotvo i so nesporniot dokaz za Hristvoto voskresenie Toj naveduva deka Hristos po svojata smrt ldquovoskresna na tretiot den spored Pismotordquo i deka poshytoa ldquomu se javi na Kifa a potoa i na dvanaesettemina A poshytoa im se javi ednovremeno na pove e od petstotini bra a od koi pove eto se ìvi do denes a nekoi po~inaa A najposle mi se javi mene kako na nedonos ~erdquo

Apostolot so sila na dlaboka ubedlivost ja izloìl goleshyma ta vistina za voskresenieto ldquoAko nema voskresenie na mrtviterdquo argumentira toj ldquotoga ni Hristos ne voskresna a ako Hristos ne voskresna toga zaludna e naata propoved zalud na e i vaata vera Ako navistina mrtvite ne voskre sshynuvaat se nao|ame kako la`ni Bo`ji svedoci bidej i svedoshy~ime za Boga deka go voskresna Hrista kogo ne go voskresnal Zato ako mrtvite ne voskresnuvaat ni Hristos ne voskresshynal A ako Hristos ne voskresnal suetna e vaata vera shy vie s ute ste vo vaite grevovi Toga i onie koi po~inale vo Hrista zaginale Ako samo vo ovoj ìvot se nadevame na Hrista e bideme za àlewe pove e od site drugi lu|e No sega Hristos voskresna od mrtvite kako prvina na onie koi po~inalerdquo

Mislite na Korin anite apostolot gi naso~il kon pobeshydonosnata zora na voskresenieto koga site umreni sveti e stanat za ve~no da ìveat so Gospoda Apostolot rekol ldquoEve vi kaùvam tajna ne e umreme site tuku site e se izmenime vo eden moment za mig na okoto pri poslednata truba imeno

320

215

e zatrubi truba i mrtvite e voskresnat neras padlivi a nie e se preobrazime pri to ova raspadlivo treba da se oble~e vo neraspadlivo i ova smrtnoto da se oble~e vo besmrtnost A koga ova raspadlivoto e se oble~e vo neraspadlivost i ova smrtnoto e se oble~e vo besmrt nost toga e se zbidne napianoto lsquoPobedata ja progolta smrtta O smrt kade ti e pobedata O smrt kade ti e osilotorsquo No fala mu na Boga koj ni dade pobeda preku naiot Gospod Isus Hristosrdquo

Veli~estven e triumfot to gi o~ekuva vernite Imaj i gi vo vid mo`nostite to im stoele na raspolagawe na korintshyskite vernici apostolot se trudel da im ukaè na ona to lu|eto gi izdignuva od sebi~nosta i setilnosta i to ìvoshytot go krunisuva so nade` vo besmrtnost Sesrdno gi bodrel da bidat verni kon svojot vozvien poziv vo Hrista ldquoZatoa bra a moirdquo piuval apostolot ldquobidete cvrsti nepokolebshylivi sekoga prebogati vo Gospodovoto delo znaej i deka vaiot trud vo Gospoda ne e zaludenrdquo

Taka apostolot najsesrdno i na najvpe~atliv na~in se trushydel da gi ispravi la`nite i opasnite idei i obi~ai koi zele mav vo korintskata crkva Zboruval otvoreno no ispol net so qubov kon duite Niz negovite opomeni i ukori gi osvetlushyvala svetlina od Bo`jiot prestol i gi otkrivala skrienite grevovi to go valkale nivniot ivot Kako e go primat toa

Koga poslanieto ve e bilo prateno Pavle se plael deka ona to go napial bi moèlo premnogu dlaboko da gi povredi onie na koi sakal da im pomogne Se plael deka moèbi ute pove e e gi oddale~i od sebe i na migovi ponekoga posakushyval da gi povle~e svoite zborovi Sli~no na nego deneska onie koi ~uvstvuvaat odgovornost za sakanite crkvi i ustanovi najshydobro moàt da ja razberat negovata potitenost vo duata i negovoto samoobvinuvawe Bo`jite slugi koi go nosat bremeto na negvoto delo deneska moàt od li~no iskustvo vo rabotata da gi sfatat borbite vnatre nite sudiri i tekite griì to mu padnale vo del na ovoj golem apostol Zagrièn poradi neslogata i razdorite vo crkvata naiduvaj i na neblagodarshynost i predavstvo kaj onie od koi o~ekuval samo razbirawe i poddrka sfa aj i ja opasnosta na crkvite vo koi se krielo bezzakonie prisilen da iznese strogo i ostro svedotvo za da go ukori grevot apos tolot vo isto vreme se plael deka moèbi postapil premnogu strogo Mone voznemiren kopne`livo o~ekuval vest za toa kako e primeno negovoto poslanie

321

322


216

31

PRIFATENA PORAKA

Ovaa glava e zasnovana na Vtoroto poslanie do Korin anite

Od Efes Pavle se upatil na novo misionersko patuvawe nadevaj i se deka vo tekot na toa patuvawe ute edna e gi poseti poranenite poliwa na rabota vo Evropa Zadrùshyvaj i se izvesno vreme vo Troada ldquoda go propoveda Hristovoto evangelierdquo apostolot naiol na nekoi to bile podgotveni da ja sluaat negovata poraka ldquoMi se otvori vratata vo Gosshypodardquo piuval podocna za svojata rabota vo Troada No iako negovite napori vo Troada bile uspeni toj ne moèl tuka da se zadrì mnogu podolgo Griàta za site crkvi a osobeno za korintskata teko ja pritiskala negovata dua Se nadeval deka vo Troada e se sretne so Tit i od nego e doznae kako se primeni sovetite i ukorite to im gi upatil na korintskite bra a no negovoto o~ekuvawe ne se ispolnilo ldquoNemav mir vo svojot duhrdquo piuval za toa ldquozato ne go najdov bratot Titrdquo Zatoa ja naputil Troada i preminal vo Makedonija kade to vo Filipa se sretnal so Timoteja

Vo tekot na toj period na dlaboka zagriènost za crkva ta vo Korint Pavle sepak se nadeval na najdobro no poneko ga go obzemalo ~uvstvo na dlaboka àlost od strav negovite soshyve ti i ukori da ne se pogreno sfateni ldquoNaeto telo nema e spokojrdquo piuval apostolot podocna ldquotuku otsekade bevme vo nevolja odnadvor borba odnatre stravovi No Onoj koj gi uteuva poniznite n utei i nas so doa|aweto na Titrdquo

Toj veren vesnik donel radosni vesti so ~ija pomo se slu~ila ~udesna promena me|u korintskite vernici Mnozina gi prifatile poukite od pismoto na Pavle i se pokajale za svoite grevovi Na~inot na nivniot ìvot ne pretstavuval ve e sram za hristijanstvoto tuku vrel silno vlijanie vo razvivaweto na vistinska pobo`nost

324

217

Ispolnet so radost apostolot im upatil vtoro poslanie na korintskite vernici vo koe go izrazil zadovolstvoto na svoeto srce poradi dobroto delo to se izvrilo vo niv ldquoZato duri i da ve naàliv so toa poslanie ne se kaam iako se poshykajavrdquo Koga go ma~el strav deka negovite zborovi bi moèle da bidat prezreni toj ponekoga àlel to piuval tolku reitelno i strogo ldquoNo sega se raduvamrdquo piuva ponatamu ldquone zaradi toa to se naàlivte no zatoa to se naàlivte za pokajanie bidej i se naàlivte spored Boga za da ne bishydete vo neto oteteni od nas Zato tagata koja e po Bo`ja volja donesuva pokajanie za spasenie za koe ne se àlirdquo Toa pokajanie kako posledica na vlijanieto na boès tvenata mishylost vrz srceto vodi kon priznavawe i otfrlawe na grevot Takvi plodovi rekol apostolot se rodile vo ìvotot na koshyrintskite vernici ldquoGledate li kolkava iskrena sesrdnost proizleze tokmu od ova od vaata pobo`na taga kakva odshybrana kakvo negoduvawe kakov strav kakov kopne` i revnostrdquo

Pavle izvesno vreme ~uvstvuval vo duata grià za crkvite shy tolku teko breme to odvaj moèl da go podnesuva La`nite u~iteli se trudele da go unitat negovoto vlijanie me|u vershynicite i namesto vistinite na evangelieto da nametnat svoe u~ewe Tekotiite i obeshrabruvaweto to go opkruùvale Pavle se gledaat od zborovite ldquoKoga bevme optovareni preku sekoja mera i nad naite sili taka to ne se nadevavme ni deka e ostaneme ìvirdquo

No sega bila otstraneta edna pri~ina za zagriènost Svoite ~uvstva vo vrska so vestite deka Korin anite go prifashytile negovoto poslanie Pavle gi izleal niz slednite radosni zborovi ldquoBlagosloven da e Bog i Otecot na naiot Gospod Isus Hristos Otecot na milosrdnosta i Bog na sekoja uteha koj n uteuva vo sekoja naa nevolja za da moème i nie da gi uteuvame onie to se nao|aat vo kakva i da e nevolja so utehata so koja Bog n uteuva nas samite Zato kako Hrisshytovite stradawa to izobiluvaat vo vas taka preizobiluva i naata uteha preku Hrista Ako sme izma ~uvani toa e za vaa uteha i spasenie Ako nie se uteuvame toa e za vaa uteha koja e delotvorna vo trpelivoto podnesu va we na istite stradawa to gi trpime i nie Naata nade` za vas e cvrsta znaej i deka vie u~estvuvate kako vo naite stra dawa taka i vo naata utehardquo

325

ПРИФАТЕНА ПОРАКА


218

Izrazuvaj i ja svojata radost poradi nivnoto obratuvawe i napredokot vo milosta Pavle za taa preobrazba na srceto i ìvotot go falel Boga

ldquoFala na Bogardquo izviknal apostolot ldquokoj sekoga n vodi vo negovata pobeda vo Hrista i na sekoe mesto preku nas go iri blagiot miris na negovoto poznavawe zato nie sme Hristov blag miris pred Boga me|u onie koi se spasuvaat i me|u onie koi ginatrdquo Vo toa vreme bil obi~aj vojskovodi telot to e pobedi vo vojnata da dovede so sebe pri vra a weto povorka zarobenici Vo tie prigodi bile imenuvani lu|e koi pobedoshynosnata vojska pri vra aweto trebalo da ja okadat so temjan i dodeka vojskata bi vleguvala vo gradot pri sutniot miris na temjan za zarobenicite odredeni za ubi vawe bil smrten miris za smrt i pokaùval deka se pribli uva migot za nivno pogubushyvawe Me|utoa za onie zarobenici to steknale naklonost od strana na pobednicite i ~ijto ìvot e bide poteden toj miris bil ivoten miris za ivot i pokaùval deka nivnata sloboda e blizu

Sega Pavle bil ispolnet so vera i nade` Videl deka satashynata nema da triumfira nad Bo`jeto delo vo Korint i blagoshydarnosta na svoeto srce ja izleal niz zborovi na pohvala i slava na Boga Toj i negovite sorabotnici pobedata nad nepri ja telite na Hrista i na vistinata ja proslavile so ute po rev nosna rabota pri ireweto na poukite za Spasitelot Evangelieto se irelo po cel svet kako prijaten miris na temjan Za onie to e go prifatat Hrista porakata e bide ìvoten miris za ìvot no za onie koi uporno e ostanat vo neverstvo taa pretstavuva smrten miris za smrt

Uviduvaj i ja ogromnata golemina na deloto Pavle izvikshynal ldquoA koj e podoben za seto ovardquo Koj e podoben da go proposhyveda Hrista taka to negovite neprijateli da nemaat pri~ina da go preziraat glasnikot ili porakata to ja nosi Pavle sakal na vernicite najvpe~atlivo da im ukaè na golemata odshygovornost za propovedawe na evangelieto Samo vernosta pri propovedaweto na Re~ta zdruèna so ~ist i dosleden ìvot moè rabotata na propovednikot da mu bide ugodna na Boga i korisna za duite Proniknati so ~uvstvo na goleminata na deloto denenite propovednici zaedno so apostolot navisshytina bi moèle da izviknat ldquoA koj e podoben za seto ovardquo

Imalo i takvi koi Pavle go obvinuvale deka vo svoeto poshyslanie se istaknuval i se falel sebesi Sega apostolot se osshyvrnal na toa postavuvaj i im praawe na vernicite na crkshy

326

327

219

vata dali taka gi ocenuvaat negovite zborovi ldquoPo~nuvame li pak da se prepora~uvame samite sebesirdquo praal apostoshylot ldquoIli moèbi ni se potrebni kako na nekoi pismeni prepo raki za vas ili od vasrdquo Vernicite koi se preseluvale vo nekoe novo mesto ~esto nosele pisma so preporaki od crkshyvata na koja porano $ pripa|ale Me|utoa na rabotnicite koi predvodele na osnova~ite na tie crkvi ne im bile potreb ni takvi preporaki Korintskite vernici koi go naputile idolopoklon stvoto sami so svojot ìvot pret stavuvale poshyraka to mu bila potrebna na Pavle Prifa aweto na visshytinata i preobrazbata na nivniot ìvot go pret stavuvale kaànoto svedotvo za vernosta vo negoviot trud i za negoshyviot avtoritet da sovetuva da ukoruva i da upatuva kako Hrisshytov propovednik

Korintskite bra a Pavle gi smetal za svoe svedotvo vo taa smisla ldquoVie ste nae poslanierdquo kaùva toj ldquonapiano vo naite srca koe go poznavaat i go ~itaat site lu|e Zato e o~igledno deka ste Hristovo poslanie sostaveno preku naata slu`ba napiano ne so mastilo tuku so Duhot na iviot Bog ne na kameni plo~i tuku na telesni plo~i shy ~ove~kite srcardquo

Preobratuvaweto na grenicite i nivnoto posvetuvawe na vistinata pretstavuvaat najsilen dokaz to moè eden proposhyvednik da go ima deka Bog go povikal vo taa slu`ba Dokazot za negoviot apostolski poziv bil napian vo srcata na obrashytenite a nivniot obnoven ìvot najdobro svedo~el za toa Hris tos shy nade`ta na slavata shy se nastanil vo niv Vakviot peshy~at kako potvrda za propovednitvoto na eden propovednik pretstavuva golemo ohrabruvawe za nego

I deneska Hristovite propovednici treba da imaat takvo svedotvo kakvo to dala korintskata crkva za rabo tata na Pavle Me|utoa iako vo deneno vreme ima mnogu propovedshynici mone retko se nao|aat sposobni i sveti lu|e lu|e ~iishyto srca se ispolneti so qubov kakva to iveela vo Hristoshyvoto srce Gordelivost samouverenost qubov kon svetot iznashyo|awe na greki gor~ina i pakost shy toa se plodovi na mnozina to ispovedaat Hristova vera Nivniot ivot vo ostra sproshytivnost so ìvotot na Spasitelot ~esto pretstavuva àlno svedotvo za karakterot na propoved ni~kata rabota na onie preku koi tie se obratile

Za ~ovekot nema pogolema ~est otkolku Bog da go primi kako sposoben propovednik na evangelieto No onie to gi blagoshyslovil Gospod so sila i so uspeh vo svoeto delo ne se falat i

328



220

ne se istaknuvaat sebesi tuku ja priznavaat svojata celosna zavisnost od nego uviduvaat deka sami vo sebe nemaat nikakva sila Tie zboruvaat kako i Pavle ldquoNe deka sme podobni sami od sebe da pomislime za neto tuku naata podobnost doa|a od Boga koj i n napravi podobni za slugi na eden nov zavetrdquo

Vistinskiot propovednik samo ja izvruva zada~ata to mu ja doveril U~itelot Go sfa a zna~eweto na svojot trud i toj i kon crkvata i kon svetot se odnesuva isto onaka kako i Hristos koga bil na zemjata Toj neumorno se zalaga gre nicite da gi navede na poblagoroden i povozvien ìvot za da moàt da dobijat nagrada kako pobednici Negovite usni gi doprel ìv àr od oltarot i toj go izdignuva Isusa kako edinstvena nade` na grenikot Tie to go sluaat uviduvaat deka toj se pribliìl do Boga so topla delotvorna molitva Vrz nego po~iva Svetiot Duh negovata dua go po~uvstvuvala dej stvoto na ivotvorniot nebesen plamen i toj e podgotven za duhovnite poimi duhovno da rasuduva Dadena mu e sila da gi uriva tvrdishynite na satanata Srcata na sluatelite se trogna ti so nego voto prikaùvawe na Bo`jata qubov i mnozina se pottiknati da go postavat praaweto ldquo[to treba da pravam za da se spasamrdquo

ldquoZatoa koga ja imame ovaa slu`ba otkako dobivme mishylost nie ne se obeshrabruvame tuku se odrekovme od tajnite sramni raboti ne iveeme vo lukavstvo nitu ja izopa~uvame Bo`jata re~ tuku preku otkrivaweto na visti nata se preposhyra~uvame sebesi na sekoja ~ove~ka sovest pred Boga Ako pak e skrieno naeto evangelie skrieno e za onie koi ginat na koi bogot na ovoj svet im go zaslepi razumot za da ne ja vidat svetlinata na evangelieto na slavata na Hrista koj e Bo`ji lik Zato nie ne se propovedame sebesi tuku Isusa Hrista kako Gospod a sebesi kako vai slugi zaradi Isusa Bidej i Bog koj re~e svetlina da svetne od temninata e toj koj zasveti vo naite srca za da gi osvetli so pozna vaweto na Bo`jata slava pred Hristovoto licerdquo

Taka apostolot ja veli~el Bo`jata milost i blagodat poshykaàni vo negovata sveta dol`nost to mu bila doverena kako na Hristov sluga Obilna boèstvena milost po~ivala vrz nego i vrz negovite sorabotnici vo site tekotii iskue nija i opasnosti Tie svojata vera i svoeto u~ewe ne gi prilagoduvale kon elbite na svoite sluateli nitu pak molkoma preminushyvale preku vistinite neophodni za spasenie so cel nivnata nauka da bide poprivle~na Ednostavno jasno gi izloùvale vistinite molej i se na Boga duite da poveruvaat i da se

329

330

221

obratat Se trudele odnesuvaweto da im bide soobrazeno so u~eweto za sekoja dua da moè da ja prifa ti vistinata to bila propovedana

ldquoA ova bogatstvo go imame vo zemneni sadovirdquo prodol il apostolot ldquota nenadminlivoto Veli~ie na mo ta da bide od Boga a ne od nasrdquo Bog moèl svojata vistina da ja objavi preku bezgrenite angeli no toa ne e negov plan Toj gi odbral ~o shyve~ kite sutestva so nivnite slabosti da bidat orudija vo sproveduvaweto na negovite nameri Na toj na~in vo zemnenite sadovi e staveno neprocenlivo bogatstvo So pomo na lu|eto negovite blagoslovi se izlevaat vrz svetot So nivna pomo neshygovata slava bleskoti vo temninata na grevot So po`rtvuvana slu`ba tie mora da mu izlezat vo presret na grenikot i sekomu da mu ukaàt potrebna pomo i da go dovedat do krsshytot No vo site potfati i uspesi tie seta slava i ~est mora da mu ja pripiuvaat na Onoj koj e nad s i nad site

Osvrnuvaj i se na svoite ivotni iskustva Pavle pokaàl deka posvetuvaj i $ se na Hristovata slu`ba ne bil pottiknushyvan od sebi~ni pobudi Negoviot pat bil poln so tekotii i so iskuenija ldquoNa maka sme od site strani no ne sme skrenirdquo piuval toj ldquopritesneti sme no ne o~aju vame n progonuvaat no ne sme naputeni kutnati sme no ne sme pogubeni sekoga nosej i ja vo teloto Isusovata smrt za Isusoviot ivot da se pokaè vo naeto smrtno telordquo

Pavle gi potsetil svoite bra a deka i toj i negovite sorashybotnici kako Hristovi vesnici se nao|aat vo postojana opasshynost Tekotiite to morale da gi podnesuvaat ja namaluvale nivnata sila ldquoZato nie ìvite postojano sme predavani na smrt zaradi Isusardquo piuva toj ldquoza Isusoviot ìvot da se pokaè vo naeto smrtno telo I taka smrtta dejstvuva vo nas a ivotot vo vasrdquo Podnesuvaj i fizi~ki stradawa poradi skudnost i premalenost tie Hristovi propovednici za primer gi zemale negovite stradawa i negovata smrt No ona to nim im noselo fizi~ka smrt poradi postojano istotuvawe na koshyrintskite vernici koi so vera vo vistinata stanale u~esnici vo ve~niot ivot im noselo duhoven ivot i zdravje Imaj i go predvid toa Hristovite sledbenici mora budno da vnimashyvaat so svojata nemarnost i nezadovolstvo da ne gi zgolemushyvaat tekotiite i iskuenijata na evangelskite rabotnici

ldquoA bidej i go imame istiot duh na verata kako to e napishyanordquo prodolùva Pavle ldquojas poveruvav i zatoa zboru vav i nie veruvame i zatoa zboruvamerdquo Napolno uveren vo ispravnosta

331



222

na vistinata to mu bila doverena Pavla nito ne moèlo da go navede Bo`jata re~ da ja iznesuva izmam livo ili da ja prikriva osvedo~enosta na svojata dua Toj ne sakal bogatshystvoto ~esta i ugodnosta da gi kupuva so prila goduvawe kon svetovnite sfa awa Iako mu se zakanu vala postojana opasshynost poradi verata to im ja propovedal na Korin anite da doìvee ma~eni~ka smrt Pavle ne dozvolil da bide zaplaen zato znael deka Onoj koj ldquoumre i voskresnardquo e go podigne od grobot i e go izvede pred Otecot

ldquoZato seto ova e zaradi vasrdquo rekol toj ldquota blagodatta koja se rasprostranuva preku mnozina da predizvika izobilno blagodarewe na slava na Bogardquo Apostolite ne go propovedale evangelieto za da se vozdigaat sebesi elbata da gi spasat du ite gi naterala svojot ìvot celosno da mu go posvetat na ova delo i taa nade` gi drèla da ne ja prekinat svojata rabo ta nasproti opasnostite to im se zakanuvale i stradashywata to gi podnesuvale

ldquoZatoa ne papsuvamerdquo rekol Pavle ldquopa i ako se raspa|a nashyiot nadvoreen ~ovek vnatreniot se obnovuva sekoj denrdquo Pavle ja po~uvstvuval silata na neprijatelot no i pokraj fishyzi~kata premalenost predano i nepokoleblivo go propo vedal Hristovoto evangelie Vooruùvaj i se so seto Bo`je oru`je toj heroj na krstot bestrano vleguval vo borbata Negoviot glas koj sekoga znael da hrabri i bodri najavuval pobeda vo sudirot Sosredoto~uvaj i go svojot pogled kon nagradata to gi o~ekuva vernicite toj pobedonosno izviknal ldquoZato naata segana lesna nevolja ni donesuva neizmerno ve~no izobilshystvo na slava bidej i nie ne gledame na ona to e vidlivo tuku na ona to e nevid livo zato vidlivite raboti se privreshymeni a nevidli vite se ve~nirdquo

Mone srde~en topol i trogatelen bil povikot na aposshytolot upaten do Korin anite ute edna da razmislat za neshyizmernata qubov na nivniot Otkupitel ldquoZato poznata vi e blagodatta na naiot Gospod Isus Hristos kako zaradi vas od bogat stana siromav za da se zbogatite vie preku nego vata siromatijardquo Vie znaete od kakvi viso~ini Toj slegol znaete do kakvi dlabini na poniùvawe se sputil Poa|aj i na pat na samootkaùvawe i `rtva Toj ne skrnal s dodeka ne go poloìl i ìvotot Za nego nemalo odmor nitu po~inka od prestolot na vselenata pa s do krstot

Pavle podrobno objasnuval sekoja to~ka so cel site za koi bilo nameneto negovoto poslanie potpolno da ja sfatat

332

333

223

~udesnata qubov na Spasitelot i negovoto poniùvawe zara di niv Prikaùvaj i go Hrista vo negovata prvobitna polo` ba koga bil ednakov so Boga i koga zaedno so nego primal dol`na po~it od strana na angelite apostolot go opial negoviot ìvot s do migot na najgolemoto poni uvawe Pavle bil osvedo~en deka od nivniot ìvot bi bila proterana sekoja sebi~nost koga bi moèle da sfatat kolkava ~udesna rtva podshynel Onoj koj bil nebesno Veli~estvo Ukaàl na toa kako Bo`jishy ot Sin ja ostavil seta svoja slava i dobrovolno im se pot~inil na zakonite na ~ove~kata priroda ponizuvaj i se kako sluga shy ldquose ponizi samiot sebesi i stana posluen do smrt duri do smrt na krstrdquo (Filipjanite 28) za da go podigne ~ovekot od neshygovoto poniùvawe i da mu ja vrati nade`ta i nebesnata radost

Ako Hristoviot boèstven karakter go prou~uvame vo svetlinata na krstot zabeleùvame milosrdie ne`nost i protavawe a ednovremeno i pravda i nepristrasnost Na prestolot go gledame Onoj koj na racete na nozete i na slabishynite nosi znaci od stradawata podneseni samo zatoa ~ovekot da go pomiri so Boga Go gledame Otecot bez po~etok i kraj vo svetlina kon koja ne moème da pristapime no koj sepak blashygodarenie na zaslugite na svojot Sin n prima nas pri sebe Vo oblakot na odmazda koj navestuval samo nesre a i o~aj vo svetlinata to doa|a od krstot se nasetuva otkro venie na boèstvena poraka ldquoivej greni~e ìvej ivej te pokashyjani vernici Jas plativ otkupninardquo

Razmisluvaj i za krstot nie se otturnuvame na morska ir zaplovuvame vo Bo`jata qubov koja e beskone~na kako moreto Silno sakame da zboruvame za taa qubov no ni nedosshytigaat zborovi Razmisluvaj i za negoviot ìvot na zemjata za negovata rtva za nas za golemoto delo to go vri Toj na neboto kako na zastapnik i za dvorovite to gi prigot vuva za tie to go qubat moème samo da izvikneme O viso ~ino i dlabino na Hristovata qubov ldquoQubovta e vo ova ne deka nie go zasakavme Boga tuku Toj n milee nas i go prati svojot Sin kako rtva za pomiruvawe na naite grevovirdquo ldquoGledajte kakva qubov ni daruva Otecot da se narekuvame Bo`ji decardquo (1 Jovanovo 410 31)

Kaj sekoj vistinski u~enik taa qubov gori na oltarot na srceto kako svet plamen Bo`jata qubov se otkriva preku Hrista na ovoj svet i zatoa i negovite deca mora ovde da ja odrazuvaat taa qubov so svojot besprekoren ivot so to gre nicite e bidat dovedeni pred krstot da go vidat Bo`jeto Jagne

334


224

32

DARELIVA CRKVA

Vo svoeto prvo poslanie upateno do crkvata vo Korint Pavle im dal na vernicite pouki za optite na~ela kon koi treba da se pridrùvaat pri ireweto na Bo`jeto delo na zemjata Piuvaj i za svojata apostolska slu`ba za niv toj go postavuva praaweto

ldquoKoj vojnik sluèl nekoga na svoja smetka Koj sadi lozje a ne jade od negoviot plod Ili koj pase stado a ne go polzuva mlekoto od stadoto Go zboruvam li ova samo kako ~ovek Ne go veli li ova i zakonot Zato vo Mojseeviot zakon e napiano eumlNe vrzuvaj mu ja ustata na volot dodeka vrirsquo shy Zar Bog se griì za volovite Ili go veli toa glavno poradi nas Da toa e napiano poradi nas zato onoj to ora treba da ora vo nade` i koj vri da vri vo nade` deka e dobie netordquo

ldquoAko nie poseavme vo vas duhovni neta dali e premnogu ako o`neeme od vaite zemni netardquo shy prodolùva aposshytolot ldquoAko drugi go imaat toa pravo nad vas nemame li nie pogolemo No nie ne se sluìme so toa pravo tuku podnesushyvame s za da ne mu postavime nekakva pre~ka na Hristoshyvoto evangelie Ne znaete li deka od hramot se hranat onie koi vrat sveta slu`ba i deka sluìtelite na `rtvenikot dobivaat del od `rtvenikot Taka Gospod im naredi na onie to go propovedaat evangelieto da ìveat od evangelietordquo (1 Korin anite 97shy14)

Apostolot na ova mesto zboruva za Bo`jiot plan za izdr ushyvawe na svetenicite koi sluèle vo hramot Onie to bi le odredeni za ovaa sveta slu`ba gi izdrùvale nivnite bra a na koi tie im sluèle pri zadovoluvaweto na nivnite duhovni potrebi ldquoI sinovite Levievi koi ja primaat sveteni~kata slu`ba imaat zapoved spored zakonot da zemaat desetok od narodot odnosno od svoite bra ardquo (Evreite 75) Levievoto pleme sam Gospod go odbral da vri sveta slu`ba vo hramot

336

225

i da izvruva sveteni~ki dol`nos ti Za toa sveteni~ko pleme e kaàno ldquoNego go odbra tvojot Gospod Bog od site tvoi plemiwa nego i negovite sinovi zasekoga da stojat i da sluàt pred tvojot Gospod Bogrdquo (5 Mojseeva 185) Desetshytiot del od sekoj prihod Gospod go baral kako svoina to mu pripa|a samo nemu i zadrùvaweto na desetokot e smetano za zakinuvawe na Boga

Na toj plan za izdrùvawe na propovednicite Pavle misshylel koga rekol ldquoTaka Gospod im naredi na onie to go proposhyvedaat evangelieto da ìveat od evangelietordquo ldquoRabot nikot ja zasluùva svojata zarabotkardquo (1 Timotej 518)

Me|utoa davaweto desetok bilo samo del od Bo`jiot plan za izdrùvawe na negovata slu`ba Bog odredil da se davaat i brojni darovi i prinosi Vo evrejskiot sistem narodot e poushy~uvan da bide dare`liv pri pomagaweto na Bo`jeto delo i pri zadovoluvaweto na potre bite na siro masite

Vo posebni okolnosti za taa cel se prilagani dobrovol ni darovi Pri ètvata i berbata prvite plodovi od poleto shy p~enicata vinoto i masloto shy se posvetuvani kako `rtva na Gospoda Paberkuvaweto po etvata i nepo`neanite oiwa na nivite bile nameneti za siromasite Prvite prinosi pri strièweto na ovcite i pri vreweto na p~enicata se izde lushyvani za Boga Taka se postapuvalo i so prvorodenoto mladen~e od sitniot i krupniot dobitok a za prvorodeniot sin se pla al otkup Prvite plodovi se donesuvani pred Gospoda vo svetiliteto a potoa tie im se predavani na svetenicite

So takvoto sistematsko dobro~instvo Gospod sakal da gi pou~i Izraelcite deka nemu mu pripa|a prvenstvo vo sekoj pogled Taka tie se potsetuvani deka Bog e vistinskiot sopshystvenik na nivnite posevi na poliwata i stadata zato Toj im daval sonce i do`d za nivnite posevi da se razvijat i da uzreat S to imale bilo negovo shy tie bile samo poverenici na negovite dobra

Spored boèstvenata namera i hristijanite koi uìvaat mnogu pogolemi predimstva otkolku Evreite ne bi smeele da bidat pomalku dare`livi od niv ldquoOd sekoj komu mu e dadeno mnogu mnogu e se barardquo (Luka 1248) rekol Spasitelot Dare shylivosta to se barala od Evreite vo golema mera ja koristel samo evrejskiot narod Deneska Bo`jeto delo se rairilo niz cel svet Bogatstvoto na evangelieto Hristos go stavil vo racete na svoite sledbenici i gi zadolìl taa dobra i rashy

337

338

ДАРЕЖЛИВА ЦРКВА


226

dosna poraka na spasenieto da ja nosat niz cel svet Zatoa nie imame mnogu pogolemi obvrski od stariot Izrael

Bo`jeto delo s pointenzivno se iri a so toa s po~esti e bidat i povicite za davawe na pomo Za da se odgovori na tie povici hristijanite treba da go posluaat nalogot ldquoDoshynesete go siot desetok vo mojata blagajna za da ima hrana vo mojot dom Toga ispitajte me i videte shy veli Gospod nad vojshyskite shy dali e gi otvoram nebesnite brani i dali e izleam vrz vas obilni blagoslovirdquo (Malahija 310) Koga site koi tvrshydat deka se hristijani bi mu gi prinesuvale na Boga svoite deshysetoci i darovi negovata blagajna bi bila polna Toga ne bi moralo da se pribegnuva kon organizirawe na lotarija i prishyredbi za da se obezbedat sredstva za irewe na evangelieto

Lu|eto se vo iskuenie parite da gi troat za zadovolushyvawe na svoite elbi i apetiti kako i za ukrasuvawe na sebeshy si i svojot dom Mnogu vernici na crkvata ne se prites nuvaat za tie celi da troat golemi duri i prekumerni sumi na pari Me|utoa koga od niv e se pobara da dadat vo Gospodoshyvata blagajna za da se unapredi negovoto delo na zemjata tie se pritesnuvaat uvstvuvaj i deka ne moàt poi naku moèbi e priloàt nekoja suma pomale~ka otkolku to ~esto bi potroile na nepotrebni èlbi Tie ne poka u vaat vistinshyska qubov kon Hristovata slu`ba nitu serio zen interes za spasuvawe na duite Zatoa voopto ne e ~udno to hristishyjanskiot ìvot na tie vernici e spe~en i nezdrav

ôvek vo ~ieto srce gori ogan na Hristovata qubov e smeta deka ne e samo negova dol`nost tuku i zadovolstvo da go pomaga unapreduvaweto na najvozvie noto i najsveto delo dovereno na ~ovekot shy na ovoj svet da go objavuva bogatstvoto na boèstvenata dobrina milost i vistina

Srebroqubieto gi naveduva lu|eto sredstvata koi po pravo mu pripa|aat na Boga da gi zadrùvaat za da si ugodu vaat sebesi i toj duh deneska nemu mu e isto tolku odvraten kako i toga koga prorok Malahija strogo go ukoril svojot narod velej i ldquoSmee li ~ovek da mu skusuva na Boga A vie mene mi skusuvate i prauvate eumlVo to ti skusuvamersquo Vo desetokot i vo prinosot Pod prokletstvo ste zato mi skusu vate vie siot narodrdquo (Malahija 389)

Duhot na dare`livosta e nebesen duh Toj duh vo svojot najshyvozvien vid se pokaàl vo Hristovata rtva na krstot Oteshycot zaradi nas go dal svojot edinoroden Sin a Hristos davaj i s to imal se dal i sebesi za ~ovekot da se spasi Krs tot od

339

227

Golgota najre~ito povikuva sekoj sledbenik na Spasitelot na dare`livost Na~eloto to se potvrdilo tuka glasi shy da se dava i samo da se dava ldquoOnoj koj veli deka osta nuva vo nego treba da ìvee kako to ìveee Tojrdquo (1 Jovanovo 26)

Od druga strana duhot na sebi~nosta e duh na satanata Na~eloto to se pokaùva vo ìvotot na lu|eto na ovoj svet glasi shy da se steknuva i samo da se zema Tie se nadevaat deka na toj na~in e si obezbedat sre a i polesen ìvot no plod na nivnata seidba e beda i smrt

S dodeka Bog ni gi dava svoite blagoslovi nam kako na svoi deca nie imame obvrska da mu vra ame del na koj Toj ima pravo I ne samo to ni e dol`nost da mu go vratime na Gosshypoda delot to mu pripa|a tuku treba vo negovata blagaj na da priloìme i svoi dobrovolni prilozi kako dar na blagodarnost So radosno srce na Tvorecot treba da mu gi posvetime i prvite plodovi od naeto plodorodie shy najdo broto to go imame a i najdobra i najsveta slu`ba Taka e go primime izobilstvoto na negovite blagoslovi Sam Bog e stori naata dua da stane kako poleana gradina ~ijato voda ne presuuva I koga e se sobira poslednata golema ètva snopovite to sme uspeale da mu gi doneseme na Gospodarot e pretstavuvaat nagrada za nesebi~nata upotreba na talentite to ni bile pozajmeni

Od Boga odbranite vesnici koi se posvetile na aktivna rabota nikoga ne bi smeele da bidat prisileni da vojuvaat na sopstven trook bez blagonaklona i srde~na poddrka od svoite bra a Dol`nost na vernicite na crkvata e da bidat velikoduni kon onie to go ostavile svoeto svetovno zanishymawe za da $ se posvetat na misionerskata rabota Bo`jeto delo vo zna~itelna mera e napreduva ako na negovite proposhyvednici i rabotnici im se ukaùva poddrka No ako poradi sebi~nosta na lu|eto bidat lieni od ona to so pravo im pripa|a nivnite race e iznemotat a nivniot uspeh ~esto e bide seriozno osakaten

Bo`ji gnev se raspaluva protiv onie koi tvrdat deka se Hristovi sledbenici a sepak dozvoluvaat rabotnicite koi so seto srce mu se predani na deloto da ostanuvaat bez ona to im e neophodno za ìvot dodeka se vo aktivna slu`ba na crkshyvata Tie sebi~nici e bidat povikani da dadat smetka i toa ne samo poradi zloupotreba na Gospodovite pari tuku i poshyradi obeshrabruvaweto i duevnata bolka to gi predizvishykale so vakvoto odnesuvawe kaj negovite verni slugi Onie koi se povikani vo misionska rabota i koi ja prifa aat taa

340

341



228

dol`nost ostavaj i s za da $ se posvetat na Bo`jata slu`ba za svojot samopo`rtvuvan trud treba da dobivaat plata koja e bide dovolna da moàt da se izdrùvaat sebesi i svoeto semejshystvo Vernite i sposobni rabotnici moàt da zarabotu vaat dobra plata na mnogu svetovni podra~ja izvruvaj i umna ili fizi~ka rabota Zar ireweto na vistinata i prive duvaweto na dui kaj Hrista ne se pozna~ajni od koe bilo voobi~aeno zanimawe Zar onie koi predano ja izvr uvaat taa slu`ba nemaat potpolno pravo na celosna dovolna nagrada Naata ocenka za relativnata vrednost na trudot povrzana so moralshynoto i materijalnoto pokaùva kolku go cenime nebesnoto sporedeno so zemnoto

Za da ima sredstva vo blagajnata za izdrùvawe na evangelshyskite rabotnici i za da moè da se odgovori na povicite za poddrka vo misionerskite potfati neophodno e Bo`jiot narod da dava so radost i velikoduno Vrz propovednicite leì sveta dol`nost na vernicite na crkvata da im ukaùvaat na potrebite na Bo`jeto delo i da gi nau~at na dare`livost Ako se zanemari toa i ako vernicite na crkvata ne davaat sredshystva za pokrivawe na potrebite na drugite od toa e trpi ne samo Gospodovoto delo tuku e se skusi i blagoslovot to bi moèle da go dobijat samite vernici

Duri i najsiromanite treba da mu prinesat svoja `rtva na Boga Tie treba da bidat u~esnici vo Hristovata milost ìveej i vo samootkaùvawe za da im pomognat na onie na koi ute pove e im e potrebna pomo Darot na siromasite kako plod na nivnoto samootkaùvawe se pojavuva pred Boga kako prijaten miris na temjan I sekoe takvo delo ja zasiluva elshybata za natamoni dobro~instva vo srceto na onoj to dava priveduvaj i gi bli`nite kon Onoj koj iako najbogat zaradi nas osiromail za nie da se zbogatime so negovata siromatija

Postapkata na siromanata vdovica koja priloìla dve lepti shy s to imala shy e zabeleàna kako potsetnik za onie koi iako se borat so siromatija sakaat so svoite darovi da go pomognat Bo`jeto delo Vnimanieto na svoite u~enici Hristos go naso~il kon taa ena koja ja dala ldquoseta svoja hranardquo Toj na nejziniot dar $ pridaval pogolema vrednost otkolku na golemite prilozi na onie za koi takvoto davawe vsunost ne zna~elo nikakvo samootkaùvawe Tie dale samo nezna~itelen del od svoeto izobilie No vdovicata morala da se lii od osshynovnite ivotni potrebi za da dade prilog veruvaj i deka Bog e se pogriì za nejzinite utreni potre bi Za nea Spasishy

342

229

telot rekol ldquoVistina vi velam bednava vdovica dade pove e od site to putaa vo kov~eètordquo (Marko 1243) So toa gi pou~il deka vrednosta na darot ne se ceni spored goleminata na negoviot iznos tuku spored pobudite to go pottiknuvaat daritelot

Apostol Pavle bil neumoren rabotnik za crkvata zalagajshy i se srcata na novoobratenite da gi vdahne so elba da storat golemi raboti za Bo`jeto delo êsto gi pottiknu val da bishydat dare`livi Zboruvaj i im na stareinite na crkvata vo Efes za svojata poranena rabota me|u niv toj rekol ldquoVo s vi pokaàv deka treba da se trudite i da im pomagate na neshymo nite i da si spomnuvate na zborovite na Gospoda Isusa kako samiot to re~e eumlPoblaèno e da se dava otkolku da se primarsquordquo ldquoKoj see skudno skudno i e neerdquo im piuval toj na Korin anite ldquokoj see tedro tedro i e `nee Sekoj neka dade kako to reil vo srceto a ne bezvolno i ne sosila za to Bog go qubi radosniot daritelrdquo (Dela 2035 2 Ko rinshy anite 967)

Re~isi site makedonski vernici bile siromani vo zemni dobra no srcata im bile prepolni so Bo`ja qubov i so negova ta vistina i rado davale za da go pomognat ireweto na evangeshylieto Koga vo crkvite na nekoganite neznaboci bile soshybrani prilozi za vernicite od evrejsko poteklo duhot na dashyre`livost vo Makedonija e istaknuvan kako primer pred drushygite crkvi Piuvaj i im na korintskite vernici apos tolot posebno im ukaàl na ldquoBo`jata blagodat dadena na crkvi te vo Makedonija deka iako vo prekumerni nevolji niv nata izoshybilna radost i dlabokata beda pokaàa preizo bilno bogatshystvo na nivnata tedrost Zato svedo~am deka spored svoite mo`nosti a i preku niv dadoa dobrovolno i n molea mnogu da im dademe mo`nost da u~estvuvaat vo izdr kata na svetiterdquo (2 Korin anite 81shy4)

Podgotvenosta na `rtva od strana na makedonskite vershynici bila posledica na nivnoto iskreno preobratuvawe Pod vlijanie na Bo`jiot Duh tie ldquoprvin samite sebe mu se preshydadoa na Gospodardquo (2 Korin anite 85) i toga bile podgotshyveni so radost da gi priloùvaat svoite sredstva za proposhyvedawe na evangelieto Ne bilo potrebno nekoj od niv da go bara toa zato tie sami se raduvale to im se dala mo` nost da izdelat del od svoite neophodni potrebi za da gi zadovolat potrebite na drugite Koga apostolot sakal da ja ograni~i nivnata dare`livost tie go prekolnuvale da gi primi nivnite

343



230

darovi Vo svojata ednostavnost i ~esnost vo svojata qubov kon bra ata tie rado se podloìle na samo otka uvawe za da izoshybiluvaat so plodovi na dobro~instva

Koga go pratil Tit vo Korint da gi zacvrsne tamonite vernici Pavle go pou~il crkvata da ja izgraduva vo blago datta na dare`livosta a vo poslanieto to li~no im go upatil na vernicite dodal i svoj apel ldquoI kako to izobi luvavte vo srdquo im napial toj ldquovo vera vo govor vo znaewe vo sekakva usrdshynost i vo qubovta sprema nas trudete se da izobiluvate i vo ova delo na blagodatrdquo ldquoA sega dovrete go i toa delo pa kako to imavte gotovnost vo nastojuvaweto taka da imate i vo dovruvaweto spored vaite mo`nosti Zato ako ima dobra volja taa e prifatliva spored ona to se ima a ne spored ona to se nemardquo ldquoA Bog e sposoben izobilno da ja izlee seta blashygodat vrz vas pa imaj i sekoga dovolno s to e potrebno da imate izobilstvo za sekoe dobro delo i e bidete zbogateni vo s za sekakva tedrost koja preku nas predizvikuva blagoshydarnost kon Bogardquo (2 Korin anite 871112 98shy11)

Nesebi~nata dare`livost predizvikala veri`ni izlivi na radost vo prvata crkva zato vernicite znaele deka nivshyniot trud pridonesuva porakata na evangelieto da im se upati na onie koi ute se nao|aat vo temnina Nivnoto dobro~inshystvo pokaàlo deka ne ja primile naprazno Bo`jata blagodat [to predizvikalo takva dare`livost ako ne vlijanieto na Svetiot Duh koe posvetuva Vo o~ite na vernicite i nevershynicite toa navistina bilo ~udo na Bo`jata milost

Duhovniot napredok tesno e povrzan so hristijanskata blashygorodnost i velikodunost Hristovite sledbenici treba da se raduvaat to so svojot ivot moàt da go otkrivaat dobroshy~instvoto na svojot Otkupitel Ako mu davaat na Gospoda tie moàt da bidat sigurni deka nivnoto bogatstvo odi pred niv vo nebesnite dvorovi Sakaat li lu|eto svojot imot da go osigu rat shy Toga neka go doverat vo racete to nosat znaci na raspetie Ako sakaat da uìvaat vo ona to go smetaat svoe shy toga toa neka go upotrebuvaat taka za da bide na blagoslov na siromasite i na onie to se vo nevolja A ako sakaat svojot imot da go zgolemat shy toga neka ja poslu aat boès tvenata zapoved ldquoPo~esti go Gospoda so svoite prihodi posveti mu gi prvinite od svoite plodovi shy pa e ti bidat polni ambari te i so novo vino e ti se prelevaat kaciterdquo (Mudri izreki Soloshymonovi 3910) Ako pak sakaat svojot imot da go so~uvaat za sebi~ni celi toa e im donese ve~na zaguba No ako svoeto boshy

344

345

231

gatstvo mu go doverat na Boga od toj mig toa e nosi negov natshypis i istoto e zape~a teno so Bo`jata nepromenlivost

ldquoBlaze vam koi seete kraj sekoja vodardquo kaùva Gospod (Isaija 3220) Redovnoto davawe darovi koi vsunost sme gi dobile od Boga koga negovoto delo ili potrebite na ~ove tvoto go baraat toa nas nema da n osiromai ldquoEden tedro dava i s pove e ima drug e prekumerno skràv i pak e siromavrdquo (Mushydri izreki 1124) Seja~ot svoeto seme go umnoùva tokmu so toa to go rastura Istoto se slu~uva i so onie koi darovite to gi primile od Boga rado gi delat so drugite Davaj i im na drugite tie gi zgolemuvaat svoite blagodati ldquoDavajte i e vi se daderdquo vetil Gospod ldquodobra mera shy nabiena protresena prepolneta e vi bide dadena vo skutotrdquo (Luka 638)


232

33

RABOTA VO TE[KI OKOLNOSTI

Dodeka na obratenicite vnimatelno im go iznesuval jasnoto u~ewe na Svetoto pismo za poddrùvawe na Bo`jeto delo i dodeka za sebe i za Varnava kako propovednici na evan gelieto rekol ldquoZar samo jas i Varnava nemame pravo na izdrkardquo (1 Korin anite 96) i dodeka zboruval za zanimavawe so svetovni raboti za da moàt da se namirat potrebite Pavle i samiot ~esto za vreme na svojata slu`ba vo golemite centri na civishylizacijata se zanimaval so svojot zanaet i od toa ìveel

Evreite smetale deka fizi~kata rabota ne e neto neobi~shy no ili neto to poniùva Na Evreite ute preku Mojseja im bile dadeni pouki svoite deca da gi naviknuvaat na rabo ta se smetalo za grev da im se dozvoli na decata da izrasnat nenashyviknati na fizi~ka rabota Duri i za deteto podgotvuva no za sveta slu`ba poznavaweto na prakti~niot ivot se smeta lo za neophodno Sekoe mom~e bilo toa dete na bogati ili siromani roditeli u~elo nekoj zanaet Se smetalo deka roditelite koi proputile na svoite deca da im pomognat da se zdobijat so takvo znaewe otstapuvaat od izri~nite upatstva dadeni od Boga Soobrazno so toj obi~aj i Pavle ute vo svojata rana mladost izu~il zanaet shy izrabotka na atori

Pred da stane Hristov u~enik Pavle zazemal visoka opshytestvena polo`ba i ne moral da raboti fizi~ka rabota za da si obezbedi sredstva za svojot ìvot Me|utoa podocna koga potroil s to imal za napredok na Hristovoto delo toj povremeno rabotel vo svojot zanaet za da zaraboti za ìvotshynite potrebi Toa osobeno se slu~uvalo koga rabotel vo mesta vo koi negovite pobudi bi moèle pogreno da se sfatat i tolkuvaat

Prvpat ~itame deka Pavle koga bil vo Solun propove dajshy i ja Bo`jata re~ so svoi race zarabotuval za svoite ìvoshytni potrebi Piuvaj i $ na crkvata na tamonite vernici

347

233

Pavle kaùva ldquoNaprotiv bevme blagi me|u vasrdquo a potoa doshydava ldquoBra a vie gi pomnete naiot trud i maka kako raboshytevme no e i dewe za da ne obremenime nekoj od vas dodeka go propovedavme Bo`jeto evangelierdquo Vo svoeto vtoro poslanie do Soluwanite Pavle za sebe i za svoite sorabotnici kaùva ldquoNitu jadovme darum ne~ij leb tuku rabotevme vo trud i nashypor no e i dewe za da ne mu bideme na tovar nekomu od vas Ne zatoa to nemavme pravo na toa tuku za nie sami da bideme primer to e go slediterdquo (2 Soluwanite 389)

Vo Solun Pavle naiol i na takvi koi ne sakale da raboshytat so svoi race Podocna za niv toj piuval ldquoImeno sluame deka nekoi me|u vas ìveat neuredno nito ne rabotat tuku se zanimavaat so prazni raboti Na takvite im zapovedame i gi molime vo Gospoda Isusa Hrista da rabotat so smirenost i da si go jadat svojot sopstven lebrdquo Dodeka bil na misionerska misija vo Solun Pavle se trudel nim da im dade li~en primer ldquoZato i koga bevme so vas vi go zapovedavme ova eumlAko nekoj ne saka da raboti neka i ne jadersquordquo (2 Soluwanite 3111210)

Vo site vekovi satanata se trudel naporite na Bo`jite slugi da gi popre~i vnesuvaj i vo crkvata duh na fanatizam Taka bilo i vo vremeto na Pavle pa i vo podocne`nite veshykovi vo vremeto na reformacijata Viklif Luter i mnogu drugi koi so svoeto vlijanie i so svojata vera pretstavuvale blagoslov za ~ovetvoto se sudruvale so veto pottureni izshymami so koi neprijatelot se obiduva preterano odueve nite neuramnoteènite i neposvetenite lu|e da gi zavede vo fanashytizam Taka zavedeni poedinci propovedale deka vistin skata svetost go izdignuva duhot nad sekoja zemna misla i lu|eto gi naveduva da se vozdrùvaat od sekoja rabota Drugi zazemaj i ekstremno gledite za nekoi tekstovi od Svetoto pismo propo vedale deka e grev da se raboti shy deka hristija ninot voopto ne bi smeel da misli na zemnite blagodati za sebe i za svoeto semejstvo tuku deka svojot ìvot mora pot pol no da im go posveti na duhovnite interesi U~eweto i li~niot primer na apostol Pavle pretstavuvale vistinski ukor za tie ekstremni gledita

Dodeka bil vo Solun Pavle ne zavisel isklu~ivo od trudot na svoite race Osvrnuvaj i se podocna na svoite doìvuvawa vo toj grad toj im piuval na Filipjanite blago darej i im na darovite to gi primil od niv Toj za toa kaùva ldquoMi isprashytivte vo Solun edna i po vtorpat za moite potrebirdquo (Filipshyjanite 416) I pokraj toa to ja primil taa pomo Pavle se

348

РАБОТА ВО ТЕШКИ ОКОЛНОСТИ


234

trudel na Soluwanite da im dade primer na trudoqubivost za nikoj da ne moè da go obvini za lakomost a isto taka i so li~en primer da im upati prakti~en ukor na onie koi imale fanati~no gledite za fizi~kata rabota

Koga prvpat bil vo Korint Pavle se naol me|u lu|e koi gi somni~ele pobudite na sekoj stranec Grcite to ìveshyele kraj moreto bile sposobni trgovci Tolku dolgo ja ve`shybale vetinata vo trgovskite raboti to po~nale da smetaat deka trgovijata e pobo`nost i deka na sekoj na~in ~esno ili ne~esno treba samo da zarabotuvaat pari Pavle go zapoznal nivniot karakter i ne sakal da im dade mo`nost da zboruvaat kako i toj go propoveda evangelieto samo da se zbogati Toj so polno pravo moèl da bara materijalna poddrka i od koshyrintskite bra a no dobrovolno se otkaàl od toa pravo so cel neosnovanoto somnenie deka evangelieto go propoveda samo da zaraboti da ne go osueti negoviot uspeh kako proposhyvednik Se trudel da otstrani sekoja mo`nost za pogreno tolkuvawe samo so edna cel shy porakata na evangelieto da ne ja zagubi svojata sila

Nabrgu po zaminuvaweto vo Korint Pavle ldquotamu najde eden Evrein po ime Akila rodum od Pont koj neodamna bee dool od Italija zaedno so èna si Priskilardquo Tie bile ldquood istiot zanaetrdquo to go imal i Pavle Otkako Klaudij so ukaz naredil site Evrei da go naputat Rim Akila i Pris kila dole vo Korint kade to se zanimavale so izrabotka na atori Pavle se raspraal za niv i koga doznal deka se bojat od Boga i deka gi odbegnuvaat poro~nite vlijanija so koi bile opkruèni toj ldquoostana kaj niv da raboti zato nivniot zanaet bee izshyrabotka na atori A sekoja sabota vodee rasprava vo sinashygogata i gi ubeduvae Evreite i Grciterdquo (Dela 182shy4)

Podocna Sila i Timotej mu se pridruìle na Pavle koj s ute bil vo Korint Tie bra a donele so sebe i prilozi od mashyke donskite crkvi nameneti za pomagawe na deloto

Vo svoeto vtoro poslanie upateno do vernicite vo Korint piuvano podocna koga tamu ve e bila osnovana silna crkva Pavle go spomnuva na~inot na koj ìveel me|u niv ldquoGrev li storivrdquo gi praal Pavle ldquoponiùvaj i se samiot za da ve izdignam vas koga besplatno vi go propovedav Bo`jeto evanshygelie Zedov od drugi crkvi primaj i od niv plata za vam da vi sluàm A koga bev kaj vas i bev vo nu`da nikomu ne mu bev na tovar zato za moite potrebi se pogri ija bra ata koi dojdoa od Makedonija I se pazev vo s i e se pazam da ne

349

350

235

vi bidam na tovar Hristovata vistina e vo mene i ovaa moja pofalba nema da bide ograni~ena vo ahajskite kraitardquo (2 Korin anite 117shy10)

Pavle objasnuva zoto taka postapil vo Korint Toj ne sakal da im dade mo`nost za zabeleki na onie koi baraat poshyvod (2 Korin anite 1112) Dodeka se zanimaval so izra botka na atori istovremeno verno go propovedal evange lieto Sashymiot toj svedo~i za svojata rabota ldquoZnaci na vistin ski aposshytoli bea izvreni me|u vas vo sekakvo trpenie vo ~udo tvorni znaci ~uda i silirdquo I dodava ldquoVo to bevte pomalku od drushygite crkvi osven to jas ne vi bev tovar Prostete mi ja taa greka Eve gotov sum da dojdam kaj vas i po tretpat i nema da vi bidam na tovar zato ne go baram vaeto tuku vas A jas so najgolemo zadovolstvo e potroam s i samiot e se potroam za vaite duirdquo (2 Korin anite 1212shy15)

Za vreme na dolgiot period od svojata slu`ba vo Efes kade to tri godini rabotel irej i go evangelieto vo taa oblast Pavle povtorno se zanimaval so svojot zanaet Vo Efes kako i vo Korint apostolot go izraduvalo prisustvoto na Akila i Priskila koi go pridruùvale pri negovoto vra awe vo Azija pred kraj na negovoto vtoro misionersko patuvawe

Imalo lu|e koi mu zabeleùvale na Pavle to se ma~i zarabotuvaj i so svoi race tvrdej i deka toa ne e vo soglasshynost so rabotata povrzana so propovedaweto na evangelieto Zoto Pavle propovednik od najvisok rang na vakov na~in ja povrzuva fizi~kata rabota so propovedaweto na Bo`jata re~ Zar rabotnikot ne e dostoen za svojata plata Zoto toj go gubi svoeto vreme pravej i atori koga o~igledno bi moèl mnogu podobro da go upotrebi

No Pavle ne smetal deka na toj na~in gubi vreme Dodeka rabotel so Akila toj bil vo postojan dopir so golemiot U~itel ne proputaj i nitu edna prilika da svedo~i za nego kako Spasitel i da im pomogne na onie na koi navistina im bila potrebna pomo Negoviot duh sekoga se zbogatuval so novi duhovni soznanija Na onie to rabotele so nego im daval pouki od duhoven karakter a ednovremeno i primer na trudoqushybivost i sovesnost Bil elasti~en vet i vreden rabotnik a i drugite gi povikuval ldquoNe zaostanuvajte vo rev nosta bidete gorlivi vo duhot sluèj i mu na Gospodardquo (Rimjanite 1211) Rabotej i vo svojot zanaet apostolot dool vo dopir so lu|e do koi na drug na~in ne bi moèl da dopre Toj na svoite sorashybotnici im pokaàl deka i vetinata vo voobi~aenite dejshy

351



236

nosti pretstavuva dar od Boga koj dava i dar i mudrost darot pravilno da se upotrebi Gi pou~uval deka i vo sekojdnevnata naporna rabota treba da go slavat Gospoda Negovite race ogrubeni od rabota nitu malku ne ja namalu vale silata na vozbud livite povici to gi upatuval kako propovednik na hristijanstvoto

Pavle ponekoga rabotel den i no ne samo da si obez bedi za sopstveno izdrùvawe tuku i da im pomogne na svoite sorashybotnici Toj svojata zarabotuva~ka ja delel so Luka i mu pomashygal na Timoteja Ponekoga duri i gladuval za da gi ublaì potrebite na drugite Negoviot ivot bil poln so nesebi~nost Pred kraj od svojata slu`ba pri protalniot govor to go odràl pred stareinite na efeskata crkva vo Milet Pavle so pravo moèl da gi podigne pred niv svoite race ogrubeni od rabota i da kaè ldquoSrebro zlato ili obleka ne posakav od nikogo Samite znaete deka ovie race im posluìja na moite potrebi i na onie koi bea so mene Vo s vi pokaàv deka taka treba da se trudite i da im pomagate na nemo nite i da si spomshynuvate na zborovite na Gospoda Isusa kako to re~e samiot Toj eumlPoblaèno e da se dava otkolku da se zemarsquordquo (Dela 2033shy35)

Ako propovednicite smetaat deka se izloèni na tekotii i skudnost vo Hristovata slu`ba vo mislite neka se preneshysat vo rabotilnicata vo koja rabotel Pavle Neka imaat na um deka toj od Boga odbran ~ovek dodeka se zanima val so izshyrabotka na atori vsunost rabotel za nasuen leb koj po pravilo ve e go zarabotil so svojot trud kako apostol

Rabotata e blagoslov a ne prokletstvo Mrzlivosta i neak shytiv nosta ja unituvaat pobo`nosta i go àlostat Svetiot Duh Zastojanata bara e tetna i odvratna dodeka ~istata te~na voda nosi zdravje i radost nasekade kade to pominuva Pavle znael deka tie to ja zanemaruvaat fizi~ kata rabota i dvièweto nabrgu e stanat nemo ni Toj sakal da gi pou~i mladite propovednici i misionerite rabotej i so svoi race da gi zasilat muskulite i teloto za da moàt da gi podnesat tekotiite i liuvawata to gi o~ekuvaat pri propovedashyweto na evangelieto Toj isto taka uviduval deka i na negoshyvoto u~ewe e mu nedostiga vitalnost i sila ako site delovi na svojot organizam ne gi koristi kako to treba

Mrzlivecot go gubi neprocenlivoto iskustvo to se stekshynuva so verno izvruvawe na sekojdnevnite ivotni dol`nosti Bezbroj iljadnici ~ove~ki sutestva iveat samo zatoa za da uìvaat vo blagodatite to Bog milostivo gi izliva vrz niv

353

352

237

Tie zaboravaat da mu donesat na Gospoda dar na blagodarnost za bogatstvata to im gi doveril Zaboravaat deka trguvaj i mudro so talantite to im se pozajmeni moraat ednovremeno da bidat i proizveduva~i i potrouva~i Koga bi go sfatile deloto to spored namerata na Gospo darot treba da go izvrat kako negovi pomaga~i tie ne bi gi odbegnuvale dol`nostite

Korisnosta na mladite lu|e koi smetaat deka se povikani od Boga da bidat misioneri i propovednici vo golema mera zavisi od na~inot na koj tie pristapuvaat kon svojata rabota Tie to gi odbral Bog za propovedni~ka slu`ba e dadat doshykazi za svojot visok poziv i so site sili e se trudat da se razshyvijat vo sposobni rabotnici Tie e nastojuvaat da se zdobijat so iskustvo koe e im ovozmoì da planiraat da organiziraat i da sproveduvaat vo delo Cenej i ja svetosta na svojot poziv tie po pat na samodisciplina e stanuvaat s posli~ni na svoshyjot U~itel otkrivaj i ja negovata dobrina negovata qubov i vistina I otkako e pokaàt sesrdnost pri umnoùvaweto na talentite to im se dovereni crkvata treba promisleno da im pomogne

Ne treba site to sami za sebe mislat deka se povikani za propovednici da se pottiknuvaat tie i nivnite semejstva da se stavat na tovar na crkvata taa postojano da gi finan sira Postoi opasnost laskaweto i nemudroto pottiknuvawe da navedat poedinci so ograni~eno iskustvo da o~ekuvaat potshypolno izdrùvawe bez nikakov seriozen napor od nivna strana Sredstvata to se odredeni za irewe na Bo`jeto delo ne smeat da gi troat lu|e to sakaat da propovedaat samo zatoa za da moàt da primaat plata i na toj na~in da zadovolat edna sebi~na èlba za lesen ìvot

Mladite lu|e koi svoite sposobnosti sakaat da mu gi posshyvetat na propovedni~kiot poziv e najdat polezna pouka vo primerot to go dava Pavlovoto prestojuvawe vo Solun Koshyrint Efes i na drugi mesta Iako bil re~it govornik i od Boga odbran da izvri posebno delo toj nikoga ne smetal deka napornata rabota poniùva nitu pak nekoga se koleshybal da podnese rtva za deloto to go sakal ldquoDo ovoj ~as glashydu vame i èdneeme i neoble~eni sme i n bijat i talkame i se trudime rabotej i so svoi race Koga n navreduvaat nie blagoslovuvame koga n progonuvaat nie podnesuvamerdquo (1 Koshy rin anite 41112)

Eden od najgolemite u~iteli na ~ovetvoto Pavle so ra dost izvruval najniski kako i najvozvieni dol`nosti

354



238

Vo negovata slu`ba za Gospoda koga go barale toa okolnos tishy te Pavle rado se fa al za svojot zanaet Pokraj seto toa toj seko ga bil podgotven da ja ostavi svojata svetovna rabota za da se soo~i so neprijatelite na evangelieto ili da ja iskoshyristi povolnata prilika da gi pridobie duite za Isusa Neshygovata revnost i trudoqubivost pretstavuvaat osuda i vistinshyski ukor za mrzlivosta i za èlbata za udobnost

Primerot na Pavle pretstavuva suta sprotivnost na sfashy aweto to se irelo vo toa vreme vo crkvata shy deka evangeshylieto moàt so uspeh da go propovedaat samo onie koi se potshypolno oslobodeni od sekoja fizi~ka rabota Toj na prakti~en na~in pokaàl to moàt da storat posvetenite poedinci vo mnogu mesta bez ogled na toa to tie ne se propovednici Negoviot primer mnogu ponizni rabotnici inspiriral so èlba da storat s to moàt za napredok na Bo`jeto delo a ednovremeno da se izdrùvaat so svojata sekojdnevna rabota Akila i Priskila ne bile povikani seto svoe vreme da go posshyvetat na propovedawe na evangelieto a sepak Bog gi upotrebil tie ponizni rabotnici na Apolo koj podocna stanal pro~uen pobornik za hristijanstvoto poce losno da mu go pokaàt pashytot na vistinata Gospod upotre bu va raznovidni orudija za ostvaruvawe na svoite nameri Dodeka nekoi posebno nadashyreni lu|e se odbrani site svoi sili da gi posvetat za irewe i propovedawe na evange lieto mnogu drugi koi nikoga ne bile rakopoloèni od strana na lu|eto se povikani da odishygraat zna~ajna uloga vo spasuvaweto na duite

Pred evangelskite rabotnici koi sami se izdrùvaat se otvora iroko pole na rabota Mnozina moàt da steknat drashygoceno iskustvo vo slu`bata na evangelieto iako izvesen del od vremeto pominuvaat vo nekoja fizi~ka rabota taka tie stanuvaat dobri rabotnici vo zna~ajnata slu`ba na onie poli wa kade to za toa se ~uvstvuva potreba

Po`rtvuvaniot Bo`ji sluga koj neumorno se zalaga vo re~shy ta i vo naukata nosi teko breme na svoeto srce Takviot rabotnik svojot trud ne go meri so rabotni ~asovi Negovite primawa nemaat nikakvo vlijanie vrz negovata rabota nitu pak toj ja naputa svojata dol`nost poradi nepovolnite usshylovi ili okolnosti Toj svojot raboten nalog go primil od neshyboto i ottamu o~ekuva nagrada koga e go zavri deloto to mu e dovereno

Spored Bo`jata namera takvite rabotnici bi trebalo da se oslobodat od nepotrebnite griì za fizi~kiot opsta nok za

355

356

239

da im se dade celosna mo`nost da go posluaat nalogot to mu go dal Pavle na Timoteja ldquoRazmisluvaj za toa i stoj vo toardquo (1 Timotej 415) Iako tie mora da se trudat so rabota i so ve`ba da ja odrùvaat vitalnosta na duhot i teloto sepak ne e Bo`ji plan tie da bidat prisileni golem del od svoeto vreme da go posvetuvaat na zemnite raboti

Iako se podgotveni da se troat i da bidat potroeni pri propovedaweto na evangelieto tie verni rabotnici ne se potedeni od iskuenija Nekoi od niv neprijatelot ogor~eno gi napa|a koga pri rabotata gi popre~uvaat i gi opshytovaruvaat griì poradi nemarnosta na crkvata da im dade soodvetna finansiska poddrka Koga e vidat deka nivniot trud ne se ceni kako to treba tie stanuvaat potiteni i obeshrabreni Navistina tie o~ekuvaat svojata pravedna nashygrada da ja dobijat na Bo`jiot sud i toa gi odrùva no vo me|uvreme nivnite semejstva mora da imaat hrana i obleka Koga bi po~uvstvuvale deka se oslobodeni od svoite dolshy`nosti to gi stavil Bog pred niv tie rado bi zarabotuvale so svoite race Me|utoa tie uviduvaat deka nivnoto vreme mu pripa|a na Boga i pokraj kratkovidosta na onie ~ijato dol`nost bi bila da im stavat na raspolagawe dovolno sredshystva Izdignuvaj i se nad iskuenijata da se fatat za rabota koja brgu bi im donela tolkava zarabotuva~ka za nito pove e da ne im bide potreb no tie prodolùvaat da se zalagaat za nashypredokot na deloto koeto im e pomilo i od ìvotot Od taa pri~ina tie moàt da bidat prisileni da go zemat za primer Pavle i za izvesno vreme da se zanimavaat i so nekoja fizi~ka rabota ednovreme no so slu`bata na evan gelieto Tie toa ne go pravat od li~en interes tuku zaradi interesite na Bo`jeto delo na zemjata

Ima migovi koga na Bo`jiot sluga poradi nedostig na sredshystva potrebni za edna temelna i sovesna rabota mu se ~ini nashypolno nemo`no da go prodolì deloto to mora da se izvri Nekoi stravuvaat deka so sredstvata to im se staveni na rashyspolagawe ne moàt da go izvrat s ona to go smetaat za svoja dol`nost No ako sepak prodolàt napred so vera e se pokaè Bo`jeto spasenie i nivnite napori e bidat nagrashydeni so uspeh Onoj koj im zapovedal na svoite sledbenici da odat po siot svet e poddrì sekoj rabotnik koj prifa aj i go negoviot nalog nastojuva da ja objavuva negovata poraka

Pri izgraduvaweto na svoeto delo Gospod ne e sekoga podshy gotven na svoite slugi da im gi otkrie site svoi nameri

357



240

Toj ponekoga ja iskuava verata na svojot narod stavaj i go vo okolnosti to go prisiluvaat da odi napred samo so vera êsto svoite slugi gi doveduva vo ma~na i re~isi beziz lezna polo`ba i im zapoveda da odat napred iako mu se ~ini deka ve e gi nakvasil svoite noze vo branovite na Jordan Vo takvi migovi koga molitvite na negovite slugi se izdig nuvaat kon nego so najsesrdna vera Bog pred niv go otvora patot i gi izshyveduva ldquona prostrano mestordquo

Koga Bo`jite vesnici e ja sfatat svojata dol`nost kon zanemarenite delovi na Gospodovoto lozje i koga vo duhot na najgolemiot Misioner neumorno se zalagaat za preobratuva we na duite Bo`jite angeli prigotvuvaat za niv pat i nao |aat sredstva potrebni za napreduvawe na deloto Onie koi se posshyveteni so Duhot rado e se prilagodat za da go poddràt deshyloto to se vri za niv Tie rado e se oyvijat na sekoj povik za pomo a Bo`jiot Duh e vlijae vrz nivnite srca da mu dashydat poddrka na Gospodovoto delo ne samo vo svojata zemja tuku i vo stranskite poliwa Taka e se zgolemi silata i na onie to se zalagaat na drugi mesta i deloto Gospodovo e napreduva onaka kako to odredil Toj

358

241

34

POSVETENA SLUBA

Hristos so svojot ivot i so svoite pouki ostavil sovr en primer na nesebi~na slu`ba ~ieto poteklo se nao|a vo Boga Bog ne ìvee samo za sebe Sozdavaj i go svetot i odrùvaj i s to e sozdadeno Toj postojano im sluì na drugi te ldquoNeshygovoto sonce gi gree i dobrite i loite i Toj im dava do`d na pravednite i na nepravedniterdquo (Matej 545) Toj ideal taa slu`ba Otecot mu ja doveril na svojot Sin Na Isusa mu bilo dadeno da stoi na ~elo na ~ove~kiot rod so li~en primer da pokaè to zna~i da se sluì Celiot negov ìvot bil posshyveten na slu`bata Toj im sluèl na site i sekomu

Hristos postojano se trudel toa na~elo da im go prenese i na svoite u~enici Koga Jakov i Javan barale prvenstvo Toj rekol ldquoOnoj koj saka da bide najgolem me|u vas neka vi sluì I koj saka da bide prv me|u vas neka vi bide sluga kako Sinot ~ove~ki to ne dojde da mu sluàt tuku da sluì i da ja dade svojata dua za otkup na mnozinardquo (Matej 2026shy28)

I po svoeto voznesenie Hristos go prodolìl svoeto delo pre ku odbrani pratenici preku koi Toj im zboruva na lu|eto i se griì za nivnite potrebi Golemiot Poglavar na crkvata go nadgleduva svoeto delo so pomo na ~ove~ki orudi ja odbrani od Boga da dejstvuvaat kako negovi pretstavnici

Polo`bata na lu|eto to gi povikal Bog da ja izgradu vaat negovata crkva so zbor i so nauka e mone odgovorna Nivna dol nost e namesto Hrista da gi povikuvaat lu|eto da se izmishyrat so Boga i tie svojata dol`nost moàt verno da ja ispolnat samo ako mudrost i sila primaat ozgora

Hristovite propovednici se duhovni ~uvari na narodot doshyveren na nivna grià Nivnata rabota e sporedena so dol`nosta na straàrot Vo staro vreme na yidovite na grado vite se po shysta vuvani straàri koi od taa povolna polo`ba moèle da gi nadgleduvaat mestata to trebalo da se ~uvaat i da predupreshy

360


242

dat vo slu~aj na pribliùvawe na neprijatelot Od nivnata vernost zavisela sigurnosta na site to se nao|a le vo gradot Vo odredeni vremenski intervali tie morale da se dovikuvaat za da se uverat dali site se budni i nekomu da ne mu se slu~ilo neto Tie izvici na bodrewe ili predu preduvawe se preneshysuvale od eden do drug pri to sekoj go povtoruval izvikot dodeka istiot ne bi go obikolil celiot grad

Na sekoj propovednik Gospod mu gi upatuva slednite zboroshy vi ldquoSine ~ove~ki tebe te postaviv za straàr na domot Izshyraelov koga e ~ue zbor od mojata usta opomeni gi vo moe ime Ako mu re~am na grenikot eumlGreniku e zaginersquo shy a ti ako ne progovori i ako ne go opomene grenikot da se vrati od svojot green pat grenikot e zagine poradi svojot grev no krvta negova e ja baram od tvoite race No ako go opomene grenikot da se vrati od svojot green pat a toj ne se vrati od svojot green pat shy toj e zagine poradi svojot grev a ti e go spasi svojot ìvotrdquo (Ezekil 337shy9)

So ovie zborovi na prorokot mu e pokaàna serioznata odshygo vornost na onie to se postaveni za ~uvari na Bo`jata crkva za poverenici na Bo`jite tajni Nivna dol`nost e ka ko strashyàri da stojat na yidovite na Sion i da dadat znak za trevoga koga e se pribliì neprijatelot Duite se vo opas nost da padnat vo iskuenie i da stanat plen na nepri ja telot ako Bo shyjite propo vednici ne bidat predani vo svojata dol` nost Ako nivnoto duhovno setilo na zabeleùvawe stane ne ~uvs tvitelno i ako poradi toa tie ne se vo sostojba da ja po ~uv stvu vaat opasshynosta i ako duite propadnat zatoa to tie proputile da gi predupredat Bog od nivnite race e ja bara krvta na zashygubenite

Predimstvo na straàrite na yidovite na Sion e da iveat blizu do Boga i da bidat priem~ivi za vlijanieto na negoviot Duh taka to Toj preku niv da moè da gi predupredi vernishycite na opasnosta to im se zakanuva i da im ukaè na mestoto kade to e bidat bezbedni Tie mora verno i sovesno da im gi predo~uvaat neizbe`nite posledici od prestapot i da gi pazat interesite na crkvata Nivnata budnost ne smee da poputi nitu za mig Ovaa rabota bara da $ se posvetat so seta sila i so site sposobnosti na svoeto bitie Tie mora da go podignat svojot glas kako truba od koja ne smee da se ~ue nitu eden neshysiguren i nejasen ton Tie ne smeat da rabotat samo za plata tuku zatoa to ne moàt poinaku ~uvstvuvaj i go istoto ona to go po~uvstvuval i apostolot koga rekol ldquoTeko mene ako

361

243

ne go propovedam evangelietordquo Odbrani od Boga zape~ateni so krvta na posvetuvaweto tie mora da gi spasuvaat duite otimaj i gi od propasta to im se zakanuva

Propovednikot koj sorabotuva so Hrista sekoga dlabo ko ja ~uvstvuva svetosta na svojata rabota i znae deka taa bara nashypori i `rtvi za uspeno da se izvruva Toj ne se stremi kon sopstvena ugodnost i kon lesen ìvot i napolno zaborava na sebe Baraj i gi zagubenite ovci toj duri i ne zabeleùva deka e umoren gladen i nastinat Toj pred sebe gleda samo edna cel shy spasuvawe na zagubenite

Onoj to sluì pod so krv isprskanoto zname na knezot Emanuel mora da raboti so herojski napori i so nepokolebshylivo trpenie Vojnikot koj mu pripa|a na krstot sepak stoi bestrano vo prvite borbeni redovi Izloèn na napadi od neprijatelot toj se povlekuva vo tvrdinata baraj i pomo i otkako vo sesrdna molitva pred Gospoda se povikal na vetushyvawata dadeni vo negovata Re~ vo toj mig se zasiluva za svoite dol`nosti Toj uviduva deka mu e potrebna pomo i sila ozgora Pobedata to ja izvojuval ne go vodi kon samoiz viuvawe tuku go pottiknuva s pove e da se potpira vrz Semo niot Nadevaj i se na taa sila toj e vo sostojba poraka ta na spaseshynieto da ja prikaè mnogu silno i vpe~atlivo i taa dlaboko e ja vozbudi duata

Onoj to ja propoveda Re~ta mora da odrùva postojana vrska so Boga po pat na molitva i so prou~uvawe na svetite spi si zato tuka leì izvorot na silata Zaednicata so Boga e im dade na naporite na propovednikot sila to e pogo lema od vlijanieto na negovoto propovedawe Toj ne smee da si dozshyvoli sebesi da bide lien od taa sila So sesrdnost to ne moè da se pobie mora da se moli na Boga da go zasili i da go zakrepi za ìvotnite dol`nosti i iskuenija i da gi dopre negovite usni so ìv àr od oltarot Hristo vite pratenici ~esto premnogu slabo se dràt za ve~nite stvarnosti Ako lu|eto se druàt so Boga Toj e gi skrie vo procepot na Karshypata Taka skrieni tie moàt da go vidat Boga tokmu onaka kako to go videl Mojsej Blagodarenie na silata i svetlinata to gi dava Bog e moàt da sfatat pove e i pocelosno otshykolku to nivniot slab razum voopto moèl i da zamisli

Satanata svoeto lukavstvo i vetina najuspeno gi koshyristi protiv onie to se potiteni i obeshrabreni Koga malodunost se zakanuva da sovlada eden propovednik toj svoite potrebi treba da gi iznese pred Boga Pavle najmnogu i

362

363

ПОСВЕТЕНА СЛУЖБА


244

najcelosno se potpiral vrz Boga tokmu toga koga neboto nad nego se ~inelo neprobivno kako olovo Toj podobro od mnozina znael to zna~i nevolja no da go sluneme negoviot pobedoshynosen izvik koga soletan so iskuenija i borbi reitelno brzal kon neboto ldquoZato naata segana lesna nevolja ni donesuva prekumerno i neizmerno ve~no izobil stvo na slava bidej i nie ne gledame na ona to e vidlivo tuku na ona to e nevidlivordquo (2 Korin anite 41718) O~ite na Pavle sekoga bile naso~eni kon nevidlivoto i ve~noto Sfa aj i deka se bori protiv natprirodnite sili toj se nadeval na Boga i tuka leèla negovata sila Gledaj i go Onoj koj za fizi~koto oko e nevidliv duata dobiva polet i sila i so toa ja kri silata na zemnoto koja dominira nad umot i karakterot na ~ovekot

Propovednikot mora da odrùva tesni vrski so onie za koi se zalaga za da se zapoznae so niv i da znae svoeto u~e we da go prilagodi kon nivnite potrebi Rabotata na eden propovedshynik koga odràl propoved vsunost totuku po~nuva Toga toj mora li~no da se zaloì za duite na svoite sluateli Posetuvaj i gi tie lu|e vo nivnite domovi toj mora da razshygovara i da se moli so niv sesrdno i ponizno Ima semejstva do koi vistinata na Bo`jata re~ nikoga ne bi doprela ako poverenicite na negovata milost ne vlezat vo nivniot dom i ako ne im go pokaàt podobriot pat No srceto na onie to ja izvruvaat ova zada~a mora da bie vo harmonija so Hrista

Golemo zna~ewe sodrì nalogot ldquoIzlezi po patitata i po ogradite i vikni gi da dojdat za da mi se napolni domot (Luka 1423) Propovednicite mora da gi iznesuvaat vistinite vo semejniot krug stapuvaj i vo tesna vrska so onie za koi se zalagaat Ako sorabotuvaat na toj na~in so Boga Toj e gi namet ne so duhovna sila Hristos e gi vodi vo nivnata rabo ta davaj i im zborovi to e proniknat dlaboko vo srceto na sluatelite Sekoj propo vednik uìva predimstvo po zavr shyenata zada~a zaedno so Pavle da kaè ldquoNe proputiv da vi kaàm s to e polezno i da ve pou~am javno i po domo vite za pokajanie kon Boga i kon verata vo naiot Gospod Isusrdquo (Dela 202021)

Spasitelot vo svojata rabota na zemjata odel od ku a do ku a isceluvaj i gi bolnite krepej i gi oàlostenite teej i gi ta`nite i najavuvaj i im mir na neuteenite Gi zemal deshycata vo pregratki gi blagoslovuval i na umornite majki im upatuval zborovi na nade` i uteha So neiscrpna ne`nost i dobrina se trudel da ublaì sekoja ~ove~ka nevolja i bolka

364

245

Ne rabotel za sebe tuku za drugite Im bil sluga na site Neshygovo jadewe i piewe bilo da im donese nade` i nova sila na site so koi doa|al vo dopir I dodeka lu|eto ja slua le vistishynata to izleguvala od negovata usta tolku razli~na od preshydanijata i od dogmite na rabinite vo nivnite srca se ra|ala nade` Vo negovoto u~ewe imalo sesrdnost i iskrenost koi na negovite zborovi im davale sila na ubedlivost

Propovednicite na evangelieto mora da gi u~at Hristovite metodi na rabota za od riznicata na negovata Re~ da go izneshysuvaat ona to navistina e gi zadovoli duhov nite potrebi na onie za koi rabotat Samo taka moàt da ja opravdaat doshyverbata to im e dadena Istiot onoj Duh to se nao|al vo Hrista koga gi iznesuval poukite koi postojano gi primal i za niv treba da bide izvor na znaewe i tajna na nivnata sila vo izvruvaweto na deloto na Spasitelot vo svetot

Nekoi lu|e to go prifatile propovedni~kiot poziv ne postignale uspeh zatoa to ne mu se posvetile so seto srce na Gospodovoto delo Propovednicite ne smeat da imaat nikakvi li~ni interesi to bi gi izdelile osven golemoto delo da priveduvaat dui kaj Spasitelot Galilejskite ribari to gi povikal Hristos vedna gi ostavile svoite mreì i pole po nego Propovednicite ne moàt da izvr uvaat zada~a ugodna na Boga a vo isto vreme da bidat opto vareni so nekoi golemi delovni potfati od li~en karakter Takvata podelba na inshyteresite ja zatemnuva mo ta na duhov noto zabeleùvawe Duhot i srceto se okupirani so zemni interesi dodeka slu`bata na Hrista doa|a na vtoro mesto Tie se trudat rabotata za Boga da ja prilagodat kon svoite okol nosti namesto svoite ìvotni okolnosti da gi prila goduvaat kon Bo`jite barawa

Vozvieniot propovedni~ki poziv ja bara seta negova ener gija Negovite najdobri sili mu pripa|aat na Boga Toj ne smee da se vputa vo pekulacii nitu vo kakvi bilo drugi raboti to moàt da go odvojat od negovata zada~a ldquoNikoj koj e vo voena slu`ba ne se pletka vo rabotite od sekojdneshyvi eto za da mu ugodi na onoj koj go povikal da bide vojnikrdquo (2 Timotej 24) So toa apostolot posebno naglasil deka proposhyvednikot mora bezuslovno i celosno da $ se posveti samo na slu`bata na U~itelot Propovednikot koj iscelo mu se posshyvetil na Boga ne se zanimava so raboti to bi moè le da go spre~at potpolno da mu se predade na svojot svet poziv Toj ne se stremi kon zemni po~esti ili kon bogat stvo negova edinshy

365

366



246

stvena cel e da im svedo~i na drugite za Spasitelot koj se rtshyvuval sebesi so cel na lu|eto da im go donese bogat stvoto na ve~niot ivot Negova najgolema elba ne e da naplastuva boshygatstvo na ovoj svet tuku vnimanieto na ramno dunite i nevshyernite da go naso~i kon stvarnosta na ve~nosta Moèbi nekoj e go povika da se zanimava so raboti to vetuvaat golema zemna dobivka no na tie iskuenija toj odgovara ldquoKakva polza ima ~ovekot ako go dobie celiot svet a $ napakosti na svojata duardquo (Marko 835)

Satanata se obidel i na Hrista vnimanieto da mu go obr ne na svetovnite vrednosti znaej i deka dokolku Hristos gi prifati negovite predlozi svetot nikoga ne e moè da bide otkupen Satanata isto taka na razni na~ini i deneska gi iskuava Hristovite propovednici znaej i deka onie to e bidat zavedeni e ja izneverat svojata dol`nost

Ne e Bo`ja volja negovite propovednici da se stremat kon bogatstvo Vo vrska so toa Pavle mu piuval na Timoteja ldquoA ti Bo`ji ~oveku begaj od seto toa I stremi se kon pravednost pobo`nost vera qubov trpelivost i krotkostrdquo (1 Timotej 611) Hristovite pratenici sekoga e se rakovodat od sledshynoto pravilo ldquoZapovedaj im na bogatite na ovoj svet da ne bishydat gordelivi i da ne se nadevaat na nepostojanoto bogatstvo tuku vo Boga koj ni dava izobilno s za naslada da pravat dobro da bidat bogati vo dobri dela da bidat dare`livi i tedri da sobiraat za sebe blago kako osnova za idninata za da dobijat vistinski ìvotrdquo (1 Timotej 617shy19)

Iskustvata na apostol Pavle i negovite pouki vo vrska so svetosta na propovedni~kiot poziv pretstavuvaat vdahno venie i pomo za onie to go propovedaat evange lieto Srceto na Pavle gorelo od qubov kon grenicite i toj vo deloto na spashysuvaweto na duite ja vloùval seta svoja energija Nikoga nemalo tolku po`rtvuvan i tolku istraen rabotnik kakov to bil toj Blagodatite to gi primal toj gi cenel kako dar to e go iskoristi na blagos lov na drugite Ne proputal nitu edna prilika da progovori za Spasitelot ili da im pomogne na onie to bile vo nekoja nevolja Odel od mesto do mesto propovedaj i go evangelieto za Hrista i osnovuvaj i crkvi Sekade kade to moèl da najde sluateli se trudel da mu se protivstavi na zloto i lu|eto da gi upati na patekata na pravdata

Pavle nikoga ne gi zaboraval crkvite to gi osnoval Koga bi zavrile edno misionsko patuvawe toj i Varnava povshytorno se vra ale po istiot pat posetuvaj i gi crkvite to

367

247

gi osnovale porano i odbiraj i vo niv lu|e to moèle da gi obu~at za da im se pridruàt vo propovedaweto na evan gelieto

Toj vid Pavlova rabota sodrì zna~ajna pouka za deneshyni te propovednici Prigotvuvaweto na mladite lu|e za proshypovedni~ka slu`ba spa|alo vo delokrugot na apostol skata rabota Pavle gi vodel so sebe na misionskite patu vawa so to tie steknuvale iskustvo koe podocna im ovozmo uvalo da zazemat odgovorni polo`bi A i koga bi se odvoil od niv toj sekoga vlijael vrz nivnata rabota i negovite pisma upateni do Timoteja i do Tit davaat o~igledni dokazi za toa kolku dlaboko sakal tie da postignat uspeh

I denenite iskusni rabotnici postapuvaat mone blagoshyrodno koga namesto sami da gi nosat site tovari gi pou ~uvaat pomladite rabotnici i tovarot na odgovornostite go preneshysuvaat i vrz nivnite ple i

Pavle nikoga ne gi gubel od vid odgovornostite to po~ivaat vrz nego kako Hristov propovednik a i faktot deka Bog e go povika na odgovornost ako duite bi bile zagubeni poradi negova nemarnost ldquoNa koja $ stanav sluì telrdquo kaùva toj za porakata na evangelieto ldquospored Bo`jeto ustrojstvo to mi e dadeno za vaa polza za da ja ispolnam Bo`jata re~ tajnata to bee skriena za vekovi i pokole nija a koja im e otshykriena sega na negovite sveti na koi Bog sakae da im objavi to e bogatstvoto na slavata na ovaa tajna me|u neznabocite koja e Hristos vo vas nade`ta na slavata Nie go navestuvame nego opomenuvaj i i pou~uvaj i sekoj ~ovek vo seta mudrost za da go pretstavime sekoj ~ovek zrel vo Hrista Zatoa se trushydam i se boram shodno so negovata delotvorna sila koja silno dejstvuva vo menerdquo (Koloanite 125shy29)

Tie zborovi pred Hristoviot rabotnik postavuvaat mone vozviena cel pa sepak toa moè da go postigne sekoj koj stavaj i se pod nadzor na golemiot U~itel sekoj dnevno u~i vo Hristovata kola Mo ta so koja raspolaga Bog e neograni~ena i propovednikot koj vo svojata golema potreba mu se obra a na Gospoda moè da bide siguren deka e go dobie ona to za negovite sluateli e bide ìvoten miris za ìvot

Spisite na Pavle pokaùvaat deka propovednikot na evanshygelieto mora da sluì kako primer vo vrska so vistinite to gi propoveda ldquoVo nito ne davame nikakvi povodi za soblazna za da ne $ se prigovori na naata slu`bardquo (2 Korin anite 63) Za svoeto ivotno delo toj ni ostavil slika vo poslanishyeto to im go upatil na korintskite ver nici ldquoTuku vo s se

368

369



248

pokaùvame kako Bo`ji slugi vo golemo trpenie vo nevolji vo tekotii vo maki pri tepawa vo zandani vo nemiri vo nashypori vo bdeewa vo post vo ~istota vo znaewe vo trpelivost vo qubeznost vo Svetiot Duh vo vistinska qubov vo re~ta na vistinata vo Bo`jata sila so oru`je na pravednosta vo desnata i vo levata raka vo slava i vo sram pri lo glas i pri dobar glas smetani za izmam nici a sepak ~esni kako nepoznati a sepak dobro poznati kako na umira~ka shy a ete ìveeme kako kaznuvani no ne ubiva ni kako ta`ni no sepak sekoga rashydosni kako siro mani a zbogatuvame drugi kako da nemame nito a imame srdquo (2 Korin anite 64shy10)

Na Tit mu pial ldquoIsto taka opomenuvaj gi i mladite da bidat razumni Vo s pokaì se kako primer za dobri dela vo ~istota na u~eweto serioznost so zdrav i bespre koren govor za da se zasrami sekoj protivnik nemaj i to da kaè loo za nasrdquo (Tit 26shy8)

Vo Bo`jite o~i nito ne e tolku dragoceno kako nego vite propovednici koi odat vo naputeni oblasti na zemja ta da go sejat semeto na vistinata nadevaj i se i na etva Samo Hrisshytos moè da ja odmeri i da ja sfati zagriènosta na svoite slu gi pri baraweto na zagubenite dui Toj im go dava veteniot dar svojot Duh i blagodarenie na nivnite napori duite se odvra aat od grevot i ja prifa aat pravednosta

Bog gi povikuva lu|eto koi se podgotveni da go naputat svoshyjot imot svojata rabota pa i svoite semejstva koga e potrebno da stanat negovi misioneri I toj povik e bide prifaten Vo minatoto imalo lu|e koi pottiknati od Hristo vata qubov i od potrebata na zagubenite dui ja naputile udobnosta na domanoto ognite i drutvoto na svoite prijateli pa duri ostavale èni i deca i zaminuvale vo drugi zemji me|u idoshylopoklonici i divjaci da ja objavuvaat porakata na milosta Mnozina vo toj obid go zagubile i ìvotot no drugi stanushyvale da go prodolàt deloto Taka Hristovoto delo napredushyvalo ~ekor po ~ekor i semeto poseano so tekotii i solzi roshydilo obilna ètva Znaeweto za Boga se rairilo nadaleku a znameto na krstot e podignato i vo neznaboè~kite zemji

Propovednikot e dolèn da gi vloì site svoi sili i znashye wa zaradi obratuvawe duri i na eden edinstven grenik Dushya ta to ja sozdal Bog a ja otkupil Hristos ima golema vredshynost poradi mo`nostite to $ se davaat poradi duhovnite predimstva i sposobnostite koi oìveani i prerodeni so Bo`jata re~ moè da gi ima i poradi besmrt nosta koja moè da

370

249

ja zadobie blagodarenie na nade`ta izlo ena vo evange lieto I koga Hristos gi ostavil devedeset i devette za da ja bara i da ja spasi ednata edinstvena zagubena ovca moème li nie da se opravdame ako pravime neto pomalku Ako ne rabotime kako to rabotel Hristos i ako ne se rtvuvame kako to se `rtvuval Toj shy zar toa ne pretsta vuva predavstvo na svetata doverba i navreda za Boga

Srceto na vistinskiot propovednik e ispolneto so postoshyjan kopne` da gi spasuva lu|eto Takviot propovednik ne tedi vreme nitu sila ne gi zaobikoluva tekite napori zato drugite mora da gi slunat vistinite to na negovata dua $ donele tolku sre a mir i radost Vrz nego po~iva Hristshyoviot Duh Toj bdee nad duite kako onoj koj mora za niv da dade smetka So o~i naso~eni kon krstot na Golgota i kon vozvieniot Spasitel potpiraj i se vrz negovata milost uveren deka Toj e bide so nego do kraj kako negov tit i sila toj raboti za Boga So povici so prekolnuvawe i so dokazi za Bo`jata qubov toj se trudi da gi pridobie dui te za Isusa a na neboto se vbrojuva me|u onie koi se ldquopovikani odbrani i vernirdquo (Otkrovenie 1714)

371


250

35

SPASENIE ZA EVREITE

Ovaa glava e zasnovana vrz poslanieto do Rimjanite

Po mnogu neizbe`ni odlagawa najposle Pavle povtorno pristignal vo Korint shy grad koj vo svoe vreme pretstavuval scena na negoviot gri`liv trud i izvesno vreme predmet na dlaboka zagriènost Videl deka mnozina od prvite vernici go pre~ekale so qubov kako ~ovek koj prv im ja donel svetlishynata na evangelieto Pozdravuvaj i se so tie vernici i gleshydaj i gi dokazite na nivnata predanost i revnost se raduval to negoviot trud vo Korint ne bil naprazen

Korintskite vernici nekoga tolku nakloneti da go zashygubat od vid svojot vozvien poziv vo Hrista izgradile sishylen hristijanski karakter Nivnite zborovi i dela ja otshykrile prerodbenskata sila na Bo`jata milost i vo toj censhytar na neznabotvoto i praznoverieto tie pretstavuvale sila naso~ena kon dobro Vo drutvo na svoite dragi sorashybotnici i na tie verni obratenici izmoreniot i izma~en Pavlov duh naol odmor Za vreme na svojot prestoj vo Koshyrint Pavle naol vreme da razmisluva za nov i poirok deshylokrug vo slu`bata Osobeno razmisluval za svojot plani ran pat vo Rim Edna od negovite najmili nadeì i zamisli bila hristi janskata vera cvrsto da se vtemeli vo golemiot centar na toganiot poznat svet Edna crkva ve e bila osno vana vo Rim i apostolot sakal da si obezbedi sorabotka so tamonite vernici za deloto to trebalo da se izvri vo Italija i vo drugite zemji Za da go podgotvi patot za svojata rabota me|u tie bra a od koi mnozina vo toa vreme ute ne gi poznaval toj im upatil pismo vo koe gi izvestil za svojata namera da go poseti Rim i za èlbata znameto na krstot da go podigne i vo [panija

373

251

Vo toa svoe poslanie do Rimjanite Pavle gi iznel goleshymite na~ela na evangelieto Toj go izloìl svojot stav kon praawata to gi voznemiruvale vernicite i od evrejsko i od neznaboè~ko poteklo i im kaàl deka nadeìte i vetuvashywata koi nekoga im pripa|ale osobeno na Evreite sega im se ponudeni i na neznabocite

Mone jasno i silno apostolot ja izloìl naukata za op ravshy duvawe so vera vo Hrista Se nadeval deka poukite to im gi upatil na hristijanite vo Rim e im bidat od pomo i na drushygite crkvi no kolku malku i nejasno moèl da go pred vidi i da go nasluti dalekuse`noto vlijanie na svoite zborovi Niz site vekovi golemata vistina za opravduvawe so vera stoela kako silen svetilnik koj na pokajni~kite gre nici im ukaùval na patot na ivotot Taa svetlina ja raste rala temnishynata to go obvivala razumot na Lutera i mu ja otkrila sishylata na Hristovata krv koja ~isti od grevot Istata svetlina iljadnici dui optovareni so grev dovela kaj vistinskiot Izvor na protavawe i mir Sekoj hristi janin ima pri~ina da mu zablagodari na Boga za poslanieto upateno do crkvata vo Rim

Vo toa pismo Pavle otvoreno ja iznesuva sutinata na svoshyjata zagriènost za Evreite Otkako se obratil Pavle posshyto jano kopneel na svoite bra a od evrejsko poteklo da im poshymogne jasno da ja sfatat porakata na evangelieto ldquoelba na moeto srce i moja molitva pred Boga za Izrael e da se spasirdquo

Toa ne bila obi~na elba to ja ~uvstvuval apostolot Toj postojano najsesrdno go molel Boga da mu gi otvori o~ite na Izrael koj proputil Isusa Nazare anecot da go priznae kako veten Mesija Pavle gi uveruval vernicite od Rim ldquoJa zborushyvam vistinata vo Hrista ne laàm mojata sovest mi svedo~i vo Svetiot Duh deka mi e mnogu àl i deka imam neprestajna bolka vo srceto bi sakal da bidam samiot kako prokolnat odvoen od Hrista poradi moite bra a srodni po telo koi se Izraelci na koi im pripa|aat posinuvaweto slavata zaveshytite na koi im bee daden Zakonot slu`bata i vetuvawata ~ii se i tatkovcite od koi poteknuva i Hristos po telo koj e Bog nad site blagosloven vo ve~ni vekovirdquo

Evreite bile od Boga izbrana nacija preku koja Toj imal namera da go blagoslovi siot ~ove~ki rod Od nivna sredina Bog podignal mnogu proroci Tie go pretkaàle doa|aweto na Otkupitelot koj spored prorotvata moral da bide otshy

374

СПАСЕНИЕ ЗА ЕВРЕИТЕ


252

frlen i poguben od strana na onie to bile dol`ni prvi da go priznaat kako Mesija

Gledaj i so svoeto proro~ko oko niz vekovite i gledaj i deka prorocite ednopodrugo e bidat otfrluvani i deka najposhysle e bide otfrlen i li~no Bo`jiot Sin koga e se pojavi na zemjata prorok Isaija bil inspiriran da napie deka Spasishytelot e go primat onie koi nikoga porano ne bile vbrojuvani me|u sinovite Izraelovi Osvrnuvaj i se na toa prorotvo Pavle kaùva ldquoA Isaija pak se osmeluva da re~e eumlMe najdoa onie koi ne me baraa i im se javiv na onie koi ne prauvaa za menersquo A za Izrael zboruva eumlCel den gi protegav svoite race kon narod nepokoren i inaetlivrsquordquo

Iako Izraelcite go otfrlile Bo`jiot Sin sepak Bog ne gi otfrlil niv Eve kako Pavle prodolùva so svoite argushymenti ldquoI taka prauvam eumlDali Bog go otfrli svojot narodrsquo Nikako Zato i jas sum Izraelec od potomstvoto na Avrama od plemeto na Venijamina Bog ne go otfrli svojot narod kogo go znaee odnapred Ili ne znaete to veli Pismoto za Ilija koga se ali pred Boga na Izrael eumlGospode gi pogubija tvoite proroci gi razurnaa tvoite rtvenici a jas ostanav sam pa i mojot ivot go baraatrsquo A kakov bee Bo`jiot odgovor eumlSi osshytaviv za sebe sedum iljadi lu|e koi ne se poklonija pred Vaalrsquo Taka i sega sutestvuva eden ostatok izbran po blagodattardquo

Izrael se prepnal i padnal no so toa ne mu e odzemena mo shynosta povtorno da se digne Odgovaraj i na praaweto ldquoZashyrem se prepnaa za da padnatrdquo kaàl apostolot ldquoNikako Tuku preku nivniot prestap im dojde spasenie na drugite narodi za da bidat samite pottiknati na revnost A ako niv niot prestap zna~i bogatstvo za svetot i nivniot neuspeh bogatstvo za drushygite narodi kolku pove e e zna~i nivnata celosnost No vi zboruvam vam neznaboci bidej i sum apostol na neznabocite jas ja proslavuvam mojata slu`ba ta na nekoj na~in da gi potshytiknam na revnost moite po telo i da spasam nekoi od niv Zato ako nivnoto otfrlawe e pomi ruvawe za svetot to li e bide nivnoto prifa awe ako ne oìvuvawe od mrtviterdquo

Bo`ja cel bila negovata milost da se pokaè i me|u neshyzna bocite kako i me|u Izraelcite Toa jasno e izloèno vo prorotvata na Stariot zavet Apostolot vo svoeto dokashyùvawe koristi nekoi od tie prorotva ldquoIli zar grn~arot nema pravo nad glinatardquo prauva Pavle ldquood istata smesa da napravi eden sad za po~esna a drug za sekojdnevna upotrebardquo (Osija 110)

375

376

253

Iako Izrael kako nacija padnal vo nego ostanal pobo en ostatok shy onie to e bidat spaseni Vo vremeto koga dool Spasitelot imalo verni maì i eni koi so radost ja primi le porakata na Jovana Krstitelot i bile navedeni povtorno i postudiozno da gi prou~uvaat prorotvata to se odnesuvaat na Mesija Koga bila osnovana prvata hristi janska crkva taa glavno se sostoela od vernici od evrejsko poteklo koi Isusa Nazare anecot go priznale kako Onoj ~ieto doa|awe dolgo i so èlba bilo o~ekuvano Na toj ostatok misli Pavle koga piuva ldquoAko eden del e svet sveto e i celoto testo ako e koshyrenot svet shy i grankite se svetirdquo

Ovoj ostatok vo Izrael Pavle go sporeduva so blagorodshynata maslinka na koja nekoi granki $ se skrile Neznaboshycite pak gi sporeduva so granki na diva maslinka nakalemeni na izvornoto steblo ldquoNo ako se otkreni nekoi granki a ti diva maslinka si nakalemen me|u niv i zaedno go koris tite so~niot koren na maslinkata ne fali se pred grankite Ako se falilsquo znaj deka ti ne go odrùva korenot tuku korenot tebe Ama e re~e eumlGrankite se otkreni za da bidam jas nakalemenrsquo Tokmu taka Poradi neverieto se otkrija a ti stoi preku tvojata vera Ne gordej se tuku imaj strav Zato ako Bog ne gi potedi prirodnite granki ne e te potedi ni tebe Sledstveno pogledaj gi Bo`jata dobrina i strogost strogosta se izrazuva sprema padnatite a Bo`jata dobrina sprema tebe ako istrae vo dobrinata zato inaku i ti e bide otse~enrdquo

So neverstvoto i so popre~uvaweto na namerite to gi imalo neboto za niv Izraelcite kako narod ja zagubile vrshyskata so Boga No grankite koi bile oddeleni od izvornoto steblo Bog moèl povtorno da gi prisoedini so vistinskoto steblo so Izrael ili so ostatokot koj mu ostanal veren na Boga na nivnite tatkovci ldquorsquoNo tiersquo izjavuva apostolot za ovie skreni granki lsquoako ne ostanat vo neverieto e bidat prishykalemeni oti Bog e moen pak da gi prikalemirsquo lsquoZato ako si tirsquo im piuva na neznabocite lsquootse~en od prirodna diva maslinka i protiv prirodata si prikalemen na pitoma masshylinka toga kolku polesno onie prirodnite e bidat prishykalemeni na svojata maslinka Ne sakam braa da ne ja znaete taa tajna za da ne bidete gordi deka na eden del od Izrael mu padna slepotija dodeka ne vlezat neznabocite kolku to e potrebno i po takov na~in cel Izrael e se spasi kako to e napiano lsquo]e dojde od Sion Izbavitelot i e ja otstrani

377

378



254

bezbo`nosta od Jakovarsquo I toa im e nim zavet od Mene koga e gi odzemam nivnite grevovi [to se odnesuva do Blagovestishyeto tie se neprijateli poradi vas no vo izborot tie Mu se omileni na Boga zaradi tatkovcite zato darovite i Bo`jiot povik se neotpoviklivi Kako to i vie nekoga bevte neposhykorni na Boga a sega ste pomiluvani poradi nivnoto neposhykorstvo taka i tie sega stanaa nepokorni zaradi vaeto poshymiluvawe ta i samite da bidat pomiluvanirdquo

ldquoO dlabo~ino na bogatstva i na mudrost i na Bo`jeto znashyewe Kolku se nedostapni negovite sudovi i neispitlivi neshygovite patita Zato i koj ja zapoznal Gospodovata misla Ili koj mu bil sovetnik Ili koj mu dal neto odnapred za da mu bide vrateno Bidej i s e od nego preku nego i za nego Nemu neka mu e slava vo ve~ni vekovirdquo

Taka Pavle pokaàl deka Bog vo svojata milost i dobro ta e tolku seopfaten to e vo sostojba da gi izmeni srcata i na Evreite i na neznabocite i sekomu koj veruva vo Hrista Toj mu gi dava blagodatite veteni na Izrael Toj go povtoruva tvrdeweto na prorok Isaija za Bo`jiot narod ldquoIako brojot na Izraelovite sinovi e kolku morskiot pesok samo ostatoshykot e bide spasen zato Gospod e go sprovede svojot zbor na zemjata i brzo e go ispolni I kako to prore~e Isaija eumlAko Gospod nad vojskite ne ni ostavee potomstvo e bevme kako Sodom i e zaprilegavme na Gomorrdquo

Vo vremeto koga Erusalim bil uniten a hramot pretvoshyren vo urnatini iljadnici Evrei bile prodavani kako robovi vo neznaboè~kite zemji Bile rasprsnati niz site narodi na svetot kako ostanki od par~osan brod na pust breg Osumnaeset vekovi (vo vremeto koga avtorot ja piuval ovaa kniga zab na prev) Evreite talkale od narod do narod po cel svet i nikade ne im bilo dadeno pravo da go povratat svojot nekogaen ugled kako narod Omalovaèni zamrazeni i progoneti od stoletie vo stoletie nivno nasledstvo bilo samo patila i stradawe

I pokraj stranata presuda ldquoKrvta negova neka padne vrz nas i vrz naite decardquo izre~ena nad evrejskiot narod vo vreshymeto koga go otfrlile Isusa Nazare anecot od stoletie vo stoletie ìveele mnogu blagorodni bogobojazlivi Evrei i Evrejki koi stradale mol~ej i Bog gi teel vo nevoljite i gi soàluval vo nivnata teka sostojba Gi slunal bolnite moshylitvi na onie to go barale so seto srce sakaj i pravilno da ja sfatat negovata re~ Nekoi bile osvedo~eni deka krotkiot i ponizen Nazare anec to go otfrlile i go raspnale nivnite

379

380

255

predci navistina e vistinskiot Izraelov Mesija Koga ja sfashytile smislata na poznatite prorotva koja tolku dolgo bila zatemneta so tradiciite i so pogreno tolkuvawe nivnite srca bile ispolneti so blagodarnost to Bog mu go podaril neiska`liviot dar na sekoe ~ove~ko sutestvo to go prima Hrista kako li~en Spasitel

Na tie poedinci ukaùva Isaija koga vo svoeto proroshytvo kaùva ldquoOstatokot e se spasirdquo Od Pavlovite pa s do naite denovi Bog so svojot Sveti Duh gi povikuval i Evre ite i neznabocite ldquoZato Bog ne gleda koj e kojrdquo rekol Pavle ldquoDolèn sum im i na Grcite i na varvariterdquo rekol apos tolot za sebe no nikoga ne go simnal od um faktot deka Evreite imale zna~ajni predimstva nad drugite ldquoprvo to im se dovereni Bo`jite zborovirdquo ldquoZato jas ne se sramam od evangelieto bidej i toa e Bo`ja sila za spasenie na sekoj koj veruva prvin za Evreinot a i za Grkot Bidej i vo nego se otkriva Bo`jata pravednost od vera vo vera kako to e napiano eumlPravednikot e ìvee od veratarsquordquo Za toa Hristovo evangelie koe ima edshynakva va`nost kako za Evreite taka i za neznabocite Pavle vo svoeto poslanie do Rimja nite kaùva deka ne se srami od nego

Koga toa evangelie vo seta negova polnota bi im se prishykaàlo i na Evreite mnozina bi go primile Hrista kako Meshysija Me|u hristijanskite propovednici mal e brojot na onie to se ~uvstvuvaat povikani da rabotat za evrejskiot narod no porakata na milosta i nade`ta vo Hrista e stigne do site to ~esto bile zapostaveni

Vo zavrnata faza na objavuvaweto na evangelieto koga treba da se izvri posebno delo za onie koi do toga bile zanemareni Gospod o~ekuva od svoite vesnici da mu posvetat posebno vnimanie na evrejskiot narod koj se nao|a vo site deshylovi na svetot Pri objasnuvaweto na vekovnite nameri na Jehova koga spisite na Stariot zavet e se povrzat so onie od Noviot toa za mnogu Evrei e bide kako zora na novo sozshydavawe shy voskresenie na duata Koga tie e go vidat Hrista onakov kakov to se prikaùva vo evangelieto opian i na stranicite na starozavetnite spisi i koga e sfatat kako Noviot zavet mnogu ubavo go objasnuva Stariot nivnite usshypieni sposobnosti na sfa awe e se razbudat i tie e go prizshynaat Hrista kako Spasitel na svetot Mnozina so vera e go prifatat Hrista kako svoj Otkupitel Vrz niv e se ispolnat zborovite ldquoA na site to go primija im dade pravo da stanat Bo`ji deca shy na onie koi veruvaat vo negovoto imerdquo (Jovan 112)

381



256

Me|u Evreite ima lu|e koi sli~no na Savle Taranecot se silni poznava~i na svetite spisi i tie so ~udesna sila e ja objavuvaat nepromenlivosta na Bo`jiot zakon Bog Izrashyelov e stori toa da se slu~i vo poslednite denovi Bo`jata raka ne se skusila za da ne moè da spasi Ako negovite slu gi so vera se zalagaat za onie to dolgo bile zanemareni i prezshyreni e se otkrie negovoto spasenie

ldquoZatoa vaka veli Gospod Bog na domot Jakovov Onoj koj go otkupi Avrama eumlOtsega nema ve e da se srami Jakov i nema ve e da mu pobleduva liceto zato koga e gi vidi svoite deca srede sebe deloto na moite race e go sveti moeto ime ] e go sveti Svetecot na Jakova e se boi od Izrae loviot Bog Toga duhovno zabludenite e ja poznaat mudrosta i nepokorshynite e se vrazumatrdquo (Isaija 2922shy24)

382

257

36

OTPAD VO GALATIJA

Ovaa glava e zasnovana na Poslanieto do Galatite

Dodeka se nao|al vo Korint Pavle so pri~ina bil seriozno zagrièn poradi nekoi crkvi koi ve e bile osnovani Pod vlishyjanie na la`ni u~iteli to se pojavile me|u vernicite vo Erusalim i me|u vernicite vo Galatija naglo se irele neshyslo ga eres i razuzdanost Tie la`ni u~ite li evrejskite tradishycii gi meale so vistinite na evange lieto Ignoriraj i gi odlu kite na glavniot sobor odràn vo Erusalim tie od preoshyb ratenite neznaboci barale da se pridrùvaat kon cereshymonijalniot zakon

Sostojbata bila kriti~na Postoela opasnost tie zla nabrshy gu da gi unitat galatiskite crkvi

Pavla toa go zabolelo do srce i toj dlaboko patel poradi toj otvoren otpad na onie to tolku verno gi u~el na na~elata na evangelieto Vedna im upatil pismo na zavedenite vernici ukaùvaj i im na la`nite teorii to gi prifatile i mone strogo gi ukoril tie to se odvoile od verata Pozdravuvaj i gi galatiskite vernici so zborovite ldquoBlago dat i mir vam od Boga naiot Otec i od Gospoda Isusa Hristardquo toj im go upashytil ovoj ostar prekor

ldquoSe ~udam to tolku brgu se odvra ate od Onoj koj ve povi ka preku Hristovata blagodat i preminuvate kon drugo evangeshylie koe ne e drugo osven to nekoi ve zbunuvaat i sakaat da go izopa~at Hristovoto evangelie No ako duri i nie ili anshygel od neboto vi propoveda drugo evangelie sprotivno od ona to vi go propovedavme neka bide prokletrdquo U~eweto na Pavle bilo soobrazeno so svetite spisi i negovite nameri gi posveshydo~il Svetiot Duh Zatoa toj gi predupredil svoite bra a da ne sluaat nito to bi im protivre~ilo na visti nite na koi gi pou~uval toj

384


258

Apostolot gi povikal galatiskite vernici vnimatelno da razmislat za svoite prvi ~ekori vo hristijanskiot ìvot ldquoO nerazumni Galati Koj ve ma|epsa vas pred ~ii o~i Isus Hristos bee prikaàn kako raspnat Sakam samo ova da go doznam od vas dali go primivte Duhot vrz osnova na delata na zakonot ili preku sluaweto so vera Tolku li ste nerashyzumni Po~navte so Duhot i zarem sega sovreni stanavte preku teloto Dali tolku mnogu stradavte zaludno ako navisshytina bee zaludno A Onoj koj vi go dava Duhot i pravi mo ni dela me|u vas dali go pravi toa vrz osnova na delata na zakoshynot ili preku sluaweto so verardquo

Taka Pavle gi obvinuval vernicite vo Galatija pred sushydot na nivnata ~est trudej i se da gi zapre na patot po koj trgshynale Potpiraj i se vrz silata to ja ima samo Bog da spasi i ne priznavaj i gi u~ewata na tie otpadni~ki u~iteli aposshytolot se trudel obratenite da gi navede sami da uvidat kolku strano se izmameni No ako se vratat na svojata prvobitna vera na evangelieto moàt da gi osuetat namerite na satanata Apos to lot reitelno zastanal na strana na vistinata i pravshydata i so svojata nepokolebliva vera i doverba vo porakata to im ja objavil na mnozina ~ijato vera se pokolebala im poshymognal povtorno da se vratat kaj Spasitelot

Kolku mnogu se razlikuval na~inot na koj Pavle $ pial na korintskata crkva od stavot to go zazel sprema Galatite Prvite gi ukoruval pretpazlivo i ne`no a na drugite im upashytil zborovi na nepoteden ukor Korin anite bile sovladani so iskuenie Izmameni so vetinata i so lukavstvoto na u~ishytelite koi zabludata ja propovedale kako vistina tie bile zbu neti i v~udovideni Bila potrebna pret pazlivost i trpeshynie za Korin anite da nau~at da ja razliku vaat lagata od visshytinata Strogosta ili neopravdanata prenag lenost od strana na Pavle bi go unitile negovoto vlijanie nad mnozina na koi sakal da im pomogne

Me|utoa vo galatiskite crkvi se zakanuvala otvorena i neshyskriena zabluda celosno da ja potisne porakata na evan gelieto Vistinskiot temel na verata shy Hristos shy bil prakti ~no otfrshylen zaradi zastarenite ceremonii na judejstvoto Apostolot uvidel deka mora da se prezemat najreitelni mer ki i da se upatat najostri opomeni za vernicite vo Gala ti ja da se spasat od opasnite vlijanija to im se zakanuvale

Sekoj Hristov propovednik od ova treba da izvle~e zna~ajna pouka i svojata rabota da ja prilagodi kon uslovite i sostojshy

385

259

bata na onie na koi saka da im pomogne Ednakvo se potrebni ne`nost trpenie reitelnost i cvrstina no mora da se prishymenuvaat so soodvetno razlikuvawe na slu~aite i okolnostite Za mudro da se postapuva so lu|eto so razli~en karakter i vo neednakvi okolnosti i priliki potrebna e mudrost i rasudushyvawe prosveteno i posveteno so Bo`jiot Duh

Vo poslanieto do galatiskite vernici Pavle nakuso gi izshyloìl va`nite nastani vo vrska so svoeto preobratuvawe i so prvite hristijanski iskustva So toa toj sakal da istakne deka blagodarenie na posebnoto otkrovenie na boèstvenata sila gi sogledal i gi sfatil golemite vistini na evangeshylieto Vrz osnova na upatstvata to gi dobil li~no od Gospo da Pavle seriozno i reitelno gi predupredil i gi ukoril Galashytite Toj ne piuval so premisla i so somne` tuku so cvrsta osvedo~enost i so celosna jasnost Toj jasno ja istaknal razshylikata me|u ~ove~koto u~ewe i poukite to gi primil dishyrektno od Hrista

Apostolot baral od galatiskite vernici da gi naputat la`nite u~iteli to gi zavele i da se vratat na verata to ja pridruùvaat nesporni dokazi na boèstveno odobruvawe Lu|eto koi nastojuvale da gi odvratat od verata vo evange lieto bile licemeri neposveteni vo srceto i rasipani vo ivotot Nivnata vera bila sozdadena od niza ceremonii i tie smetale deka so tie formalnosti e zasluàt Bo`je odobre nie Niv ne gi privlekuvalo evangelieto koe bara da se prifati nalogot ldquoAko nekoj ne se rodi nanovo toj ne moè da go vidi Bo`jeto carstvordquo (Jovan 33) Smetale deka verata vtemelena na taa nauka bara premnogu golema `rtva i zatoa cvrsto se drèle za svoite zabludi mamej i se i sebesi i drugite

Na neprerodenata priroda i deneska isto kako i vo vreshymeto na tie evrejski u~iteli $ odgovara svetosta na srceto i na ìvotot da ja zameni so nadvorenata forma na verata I sega kako i toga postojat la`ni duhovni voda~i ~ieto u~ewe mnozina èlno go sluaat Satanata vloùva dobro presmetani napori nade`ta na spasenie uslovena so vera vo Hrista i so pokoruvawe na Bo`jiot zakon napolno da ja isshytisne od ~ove~koto srce Arhiizmamnikot vo site vekovi svoite iskuenija gi prilagoduval kon predrasudite i sklonostite na onie to saka da gi zavede Vo vremeto na apostolite Evshyreite gi naveduval da go izdignuvaat ceremo nijalniot zakon a da go otfrlat Hrista a deneska gi pottik nuva boèmnite hristijani pod izgovor deka go izviuvaat Hrista da go prezshy

386

387

ОТПАД ВО ГАЛАТИЈА


260

rat moralniot zakon u~ej i deka negovite odredbi moàt neshykazneto da se prestapuvaat Dol`nost na sekoj Bo`ji sluga e najreitelno da mu se protivstavi na takvoto izopa~uvawe na verata i so re~ta na vistinata bes trano da gi razobli~uva takvite zabludi

Trudej i se povtorno da ja zadobie doverbata na svoite bra a vo Galatija Pavle uporno go branel svoeto zvawe na Hristov apostol Toj za sebe rekol deka e apostol ldquone od lu|e nitu so posredstvo na ~ovek tuku preku Isusa Hrista i Bog Otecot koj go voskresna od mrtviterdquo Svojata slu`ba ne ja primil od lu|e tuku od najvisokiot Avtoritet na neboto A negovata polo`ba bila priznata i od strana na glavniot soshybor vo Erusalim ~iito odluki gi po~ituval vo tekot na ceshyliot svoj ìvot dodeka rabotel me|u nezna bo cite

Koga im naglasil na onie koi ne go priznavale negovoto apostolstvo ldquoVo nito ne sum pomal od poznatite apostolirdquo (2 Korin anite 115) Pavle toa ne go pravel za da se izvii sebesi tuku da ja istakne Bo`jata milost Onie to se trude le da go potcenat negovoto zvawe i negovoto delo se borele proshytiv Hrista ~ijato milost i sila se manifestirale preku Pavle Otporot na neprijatelot go nateral apostolot da zashyzeme reitelen stav vo odbrana na svojata polo`ba i avtoritet

Lu|eto koi vo svojot ìvot ja iskusile silata na Bo`jata milost Pavle gi povikuval da se vratat na svojata prvobitna qubov kon vistinata na evangelieto So nepobitni dokazi im ukaàl na nivnata privilegija da stanat slobodni vo Hrista so ~ijato otkupitelna milost se oblekuvaat vo oblekata na negovata pravednost site to iscelo mu se preda vaat Toj tvrdel deka sekoja dua koja saka da bide spasena navistina mora da ima li~no iskustvo so Boga

Pavlovite sesrdni zborovi polni so sovet i negovite prekolnuvawa ne ostanale prazni Svetiot Duh dejstvuval so golema sila i mnozina ~iito noze skrnale od patot se vratile na svojata prvobitna vera vo evangelieto Od toga tie bile cvrsti vo slobodata to im ja dal Hristos Vo nivshyniot ìvot se otkrile plodovite na Duhot ldquoQubov radost mir trpenie dobrota milost vera krotost i vozdrùvawerdquo Bo`jeto ime se proslavilo i brojot na vernicite se zgolemil vo celata taa oblast

388

261

37

POSLEDNO PAVLOVO PATUVAWE VO ERUSALIM

Ovaa glava e zasnovana na knigata Dela 204 do 2116

Pavle mnogu sakal vo Erusalim da stigne pred praznikot Pasha o~ekuvaj i tamu da se sretne so mnozina to e dojdat od site kraita na svetot da prisustvuvaat na praznuvaweto Toj sekoga neguval nade` deka na nekoj na~in so negovo posredshystvo e se skrat predrasudite na negovite sonarod ni ci i e ja primat dragocenata svetlina na evangelieto Toj isto taka sakal da se sretne i so vernicite na crkvata vo Erusa lim za da im gi predade darovite to im gi pratile vernicite od neznaboè~ko poteklo na svoite siromani bra a vo Judeja Toj se nadeval deka so svojata poseta e vospostavi cvrsto edinshystvo me|u Evreite i obratenite neznaboci

Bidej i ja zavril svojata rabota vo Korint toj reil da otplovi direktno vo nekoe pristanite na bregovite na Pale stina Koga ve e bile izvreni site podgotovki i koga trebalo da stapi na brodot mu kaàle deka Evreite skovale zagovor da go ubijat Ovie protivnici na verata do toga preshytrpele mnogu neuspesi vo site svoi obidi na rabotata na aposhystolot da $ stavat kraj

Uspesite postignati pri propovedaweto na evangelieto povtorno raspalile gnev kaj Evreite Od site strani pristigshynuvale vesti za irewe na novoto u~ewe koe Evreite gi osloshyboduvalo od obredite na ceremonijalniot zakon a nezna boshycite vo duhovnite predimstva gi izedna~uvalo so Evreite kako Avramovi deca Propovedaj i vo Korint Pavle gi izne suval istite argumenti koi tolku ubedlivo gi istaknuval vo svoite poslanija Negovoto reitelno tvrdewe deka ldquonema ve e ni Evrein ni Grk nema ve e ni rob ni sloboden nema ve e obreshy

390


262

zanie nitu neobrezanierdquo spored misleweto na negovite proshytivnici pretstavuvalo drsko bogohulstvo i tie reile da go zamolknat negoviot glas Bidej i bil izvesten za ovoj zagovor Pavle reil da pojde po zaobikolen pat preku Makedonija Od svojot prvobiten plan vo Erusalim da stigne za praznikot Pashysha moral da otstapi no se nadeval deka tamu e stigne barem za praznikot Pedesetnica

Vo drutvo so Pavle i Luka bile i ldquoSosipater sinot na Pir od Vereja soluncite Aristarh i Sekund Gaj od Derva i Timotej kako i Tihik i Trofim od Azijardquo Pavle so sebe nosel golema suma pari primeni od vernicite od neznabo e~ko poshyteklo to imal namera da im gi predade vo race na bra ata odgovorni za vodewe na deloto vo Judeja I zatoa sredil ovie bra a da go pridruùvaat do Erusalim kako pretstavnici na razni crkvi to go dale spomenatiot prilog

Vo Filipa Pavle se zadràl malku podolgo za da go proshyslavi praznikot Pasha So nego ostanal samo Luka dodeka drugite ~lenovi na pridru`bata otile vo Troada tamu da go po~ekaat Filipjanite bile najqubezni i najdobroduni obra tenici na apostolot I toj za vreme na tie osum dena na praznikot bil sre en i spokoen vo nivno drutvo

Otplovuvaj i od Filipa Pavle i Luka za pet dena stigshynale do svoite sopatnici vo Troada i ostanale sedum dena so vernicite vo toa mesto

Poslednata ve~er od negoviot prestoj tamu bra ata se sob rale da ldquokrat lebrdquo Bidej i nivniot sakan u~itel se podgot vuval da zamine se sobrale mnogu pove e bra a otkolku obi~no Bile sobrani vo ldquogorna sobardquo na treti kat I tuka apos tolot poln so topla qubov i so tatkovska grià za niv propovedal do polno

Na eden otvoren prozorec sedelo mom~e po ime Eftih Vo taa opasna polo`ba toa zaspalo i padnalo dolu vo dvorot Naedna site gi zafatila trevoga Zavladeal mete` Mom~e to go krenale od zemja mrtvo i mnozina se sobrale okolu nego taèj i i lipaj i No Pavle probivaj i se niz ispla enata tolpa go zel mom~eto vo pregratki i mu se obratil na Boga so sesrdna molitva da go voskresne Molitvata mu bila primena Nad lelecite i redeweto se slunal smiruva~ kiot glas na apostolot ldquoNe vozbuduvajte se zato negovata dua s ute e vo negordquo Vernicite pak radosno se sobrale vo gornata soba Primile pri~est a potoa Pavle ldquozboruvae dolgo s do zorirdquo

Brodot so koj Pavle i negovite sopatnici planirale da go prodolàt svojot pat bil podgotven da isplovi a bra ata poshy

391

263

brzale da vlezat vo nego Me|utoa apostolot reil da poj de po pokus kopnen pat od Troada do As tamu da se sretne so svoite sopatnici Taka na raspolagawe imal malku vreme za razmisshyluvawe i za molitva Predmet na negovite seriozni i nesposhykojni razmisluvawa bile tekotiite i opasnostite to gi noselo negovoto pretstojno doa|awe vo Erusalim stavot na tamonata crkva kon nego i kon negovoto delo kako i sostojshybata na crkvata i interesite na evangelskoto delo vo drushygite poliwa zatoa ovaa isklu~itelna prilika ja iskoristil so sesrdni molitvi da mu se obrati na Boga za sila i pomo

Otplovuvaj i od As kon jug patnicite pominale pokraj Efes koj tolku dolgo bil scena na dejnosta na apostolot Pavle mnogu sakal da ja poseti tamonata crkva bidej i na verni cite trebalo da im dade va`na pouka i sovet No reil poina ku ldquozato mu se brzae ako e mo`no da bide za denot Pedesetnica (Duhovden) vo Erusalimrdquo Me|utoa koga pristigshyna le vo Milet koj e oddale~en okolu pedeset kilometri od Efes doznal deka moèbi e uspee da se vidi so vernicite na crkvata pred da otplovi brodot Zatoa vedna im pratil poshyraka na tamonite stareini da pobrzaat vo Milet za da gi vidi pred da go prodolì patot

Oyvivaj i se na negoviot povik tie dole i toj im se obrashytil so silni i trogatelni protalni zborovi polni so pouki ldquoVie znaeterdquo naglasil toj ldquood prviot den koga stapiv vo Azija kako go pominav seto vreme so vas sluèj i mu na Gospoda so seta poniznost so solzi i so iskuenija to me snajdoa od evrejskite zagovori kako n proputiv da vi kaàm s to e polezno i da ve pou~am javno i po domovite najavuvaj i im ja seriozno na Evreite i na Grcite potrebata od preobratuvawe kon Boga so vera vo naiot Gospod Isus Hristosrdquo

Pavle sekoga go izdignuval boèstveniot zakon no do kashyùval deka vo samiot zakon nema sila koja bi moèla lu|eto da gi spasi od kaznata za nepokornosta Grenicite mora da se pokaat za svoite grevovi i da se ponizat pred Boga ~ijto praveden gnev go navlekle na sebe so prestapu vaweto na neshygoviot zakon Zatoa tie moraat so vera da ja prifa tat Hrisshytovata krv kako edinstveno sredstvo za nivnoto spasenie Bo`jiot Sin umrel kako `rtva za nivniot otkup i se voznel na neboto za da stoi pred Otecot kako nivni branitel Samo so pokajanie i so vera tie moàt da se oslobodat od osudata za grevot i so Hristovata milost moàt da se osposobat vo idni na da go dràt Bo`jiot zakon

392

393

ПОСЛЕДНО ПАВЛОВО ПАТУВАЊЕ ВО ЕРУСАЛИМ


264

ldquoA segardquo prodolìl Pavle ldquopottiknat od Duhot odam vo Erusalim ne znaej i to e mi se slu~i tamu osven to Sveshytiot Duh mi svedo~i vo sekoj grad velej i deka me ~ekaat okovi i maki No mene ni najmalku ne mi e do ivotot tuku samo da go zavram svojot pat i slu`bata to ja primiv od Gospoda Isusa shy seriozno da go posvedo~am evangelieto na Bo`jata blagodat I eve sega znam deka site vie me|u koi pomi nav propovedaj i go Bo`jeto carstvo ne e go vidite ve e moeto licerdquo

Pavle nemal namera da go iznese ova svedotvo no za vreme na izlagaweto go pottiknal Svetiot Duh potvrduvaj i go negoviot strav deka toa e bide negova posledna sredba so bra ata od Efes

ldquoZatoa vi svedo~am vo ovoj den deka sum ~ist od krvta na site vas zato ne proputiv da vi ja kaàm celosnata Bo`ja namerardquo Nitu stravot nekogo da ne go navredi nitu èlbata da zadobie ne~ie prijatelstvo i odobruvawe ne moèle da go nateraat Pavla da ne ja objavi vesta to mu ja dal Bog za da gi pou~i da gi opomene i da gi popravi I deneska Bog bara od svoite slugi bestrano da ja propovedaat negovata re~ i da gi sproveduvaat vo delo nejzinite propisi Hristo viot proposhyvednik ne e povikan na svoite sluateli da im iznesuva samo vistini to oduevuvaat premol~uvaj i gi drugite to bi moèle da im nanesat bolka Toj mora sesrdno i vnimatelno da go sledi razvojot na karakterot Ako vidi poedinci od neshygovoto stado da zapa|aat vo nekoj grev toj kako veren pastir mora od Bo`jata re~ da im upati pouka to se odnesuva tokmu na nivniot slu~aj Toj e bide povikan na odgovornost za duishy te na prestapnicite ako dozvoli i ponatamu neopomenati da ìveat vo grev Pastirot koj verno ja izvruva svojata zada~a izdignuvaj i go so toa svojot visok poziv mora svoite sluashyteli da gi pou~uva na sekoja to~ka od hristijanskata vera ukaùvaj i im kakvi treba da bidat i to mora da pravat za da bidat sovreni za Bo`jiot den Samo verniot u~itel na krajot od svojot ìvot e moè kako Pale da kaè ldquoJas sum ~ist od krvta na site vasrdquo

ldquoVnimavajte na sebe i na celoto stadordquo gi sovetuval aposhystolot svoite bra a ldquovo koe Svetiot Duh ve postavi za nadshygleduva~i za da bidete pastiri na Bo`jata crkva kojato Toj ja otkupi so svojata krvrdquo Propovednicite na evangelieto poshydlaboko e go sfatat zna~eweto na svoeto delo samo ako postoshyjano go imaat na um faktot deka nim im e dovereno bogat stvoto koe Hristos go otkupil so svojata krv Tie mora verno da vnishy

394

395

265

mavaat na sebe i na stadoto to im e dovereno Tie svoeto u~e we treba da go potkrepat so svoj primer i ne smeat da davaat povod za vistinata da se zboruva loo Kako Hristovi pretshystavnici tie mora da ja pazat ~esta na negovoto ime So svoshyjata pobo`nost so svojot ~ist ìvot i so svoite bogobojazni zborovi tie mora da dokaàt deka se dostojni za svojot visok poziv

Na apostolot mu bile otkrieni opasnostite to $ se zakashynuvale na crkvata vo Efes ldquoJas znamrdquo rekol toj ldquodeka po moeto zaminuvawe me|u vas e navlezat svirepi volci koi nema da go tedat stadoto a i od vas samite e se podignat maì koi e zboruvaat izopa~eno za da gi odvle~kaat u~eni cite po seberdquo Pavle se plael za crkvata zato gledaj i vo idninata gi videl napadite to tie e mora da gi podnesuva at i od nadvoshyrenite i od vnatrenite neprijateli So najdla boka sesrdshynost gi povikal vernicite budno da go pazat svetiot amanet to im bil doveren Kako primer im go iznel svojot neumoren trud me|u niv ldquoZatoa bdejte i pomnete deka tri godini no e i dewe ne prekrativ da go sovetuvam so solzi se koj eden od vasrdquo

ldquoI sega ve prepora~uvamrdquo rekol toj ldquona Boga i na Re~ta na negovata blagodat koja e vo sostojba da izgraduva i da vi dade nasledstvo me|u site osveteni Srebro zlato ili obleka ne poshysakav od nikogordquo Me|u vernicite vo Efes imalo i imotni no Pavle nikoga ne nastojuval od niv da izvle~e neto za svoja li~na polza Vo svoite izlagawa toj nikoga ne go privlekushyval vnimanieto na svoite potrebi ldquoSamite znaete deka ovie race im posluìja na moite potrebi i na onie koi bea so menerdquo I pokraj ma~nite napori i dale~nite patuvawa neizbe`ni vo Hristvoto delo toj uspeval ne samo da gi zadovoli svoite potrebi tuku i da izdeli neto kako pomo za svoite sorashybotnici i za dostojnite siromasi Toj toa go postignuval samo so neumoren trud i so najstrogo tede we So pravo moèl da ukaè na svojot sopstven primer koga rekol ldquoVo s vi pokaàv deka taka treba da se trudite i da im pomagate na nemo nite i da si spomnuvate na zboro vite na Gospoda Isusa kako sashymiot to kaà eumlPoblaèno e da se dava otkolku da se primarsquordquo

ldquoKoga go re~e toa klekna na kolena i se pomoli so site niv Toga site zaplakaa glasno i padnaa vo pregratkite na Pavle i toplo go celivaa naàleni najmnogu od zborovite to gi re~e deka ve e nema da go vidat negovoto lice I go ispra tija do korabotrdquo

396



266

ldquoKoga se oddelivme od niv i otplovivme dojdovme pravo vo Kos a sledniot den na Rodos i ottamu vo Patarardquo na jugoza shypadniot breg na Mala Azija ldquoi koga najdovme korab to trgshynuvae za Fenikija vlegovme vo nego i otplovivmerdquo Vo Tir kade to brodot go istovaril tovarot nale nekolku u~enici so koi moèle da se zadràt sedum dena So pomo na Svetiot Duh tie u~enici bile predupredeni na opasnos tite to go o~ekuvale Pavle vo Erusalim pa ldquomu zboruvaa na Pavle da ne odi gore vo Erusalimrdquo No apostolot ne dozvo luval strashyvot od nevoljite i od zatvor da go odvratat od nego vata namera

Koga zavrila sedmicata to ja pominale vo Tir site bra a zaedno so svoite eni i deca go ispratile Pavla do broshydot i pred da vleze vo nego kleknale na bregot i se pomo lile toj za niv a tie za nego

Prodolùvaj i go svojot pat kon jug patnicite stignale vo Cezareja ldquoI vlegovme vo ku ata na evangelistot Filip koj bee eden od sedumtemina i ostanavme kaj negordquo Ovde Pavle pominal nekolku mirni i sre ni denovi shy posledni vo celosna sloboda to tolku dolgo ja posakuval

Dodeka Pavle se zadrùval vo Cezareja ldquodojde od Judeja eden prorok po ime Agav I koga dojde kaj nasrdquo kaùva Luka ldquogo zede Pavloviot pojas si gi vrza racete i nozete i re~e eumlSvetiot Duh go veli ova ~ovekot ~ij e ovoj pojas Evreite vo Erusalim e go vrzat vaka i e go predadat vo racete na neznashybocitersquordquo

ldquoKoga go ~uvme toardquo prodolùva Luka ldquoi nie i tamo nite ìteli go molevme da ne odi gore vo Erusalimrdquo No Pavle ne dozvolil da go odvratat od negovata pateka na dol nosta Reil da go sledi Hrista pa ako e toa neophodno i vo zatvor i vo smrt ldquo[to pravite Zoto pla~ete i mi go kinete srcetordquo izviknal toj ldquojas sum gotov ne samo da bidam vrzan tuku i da umram vo Erusalim za imeto na Gospoda Isusardquo Uviduvaj i deka mu nanele samo bolka bez da ja izmenat negovata namera bra ata prestanale da go navalu vaat velej i samo ldquoNeka bide Gospodovata voljardquo

Nabrgu dool ~asot da ja naputat Cezareja i Pavle vo pri dru`ba na nekolku bra a i svoite sopatnici se upatil kon Erusalim so srca vo dlaboka senka naslutuvaj i gi nevoljite to gi o~ekuvale tamu

Nikoga do toga ovoj apostol ne se pribliùval kon Erushysalim so tolku ta`no i neveselo srce Znael deka tamu e najde samo nekolku prijateli a mnogu neprijateli Se pribliùval

397

398

267

kon gradot koj go otfrlil i go ubil Bo`jiot Sin i nad koj sega se reel zakanuva~ki Bo`ji gnev Spomnu vaj i si za svojata sopshystvena ogor~enost i za svoite predrasudi protiv Hristovite sledbenici ~uvstvuval najdlaboko soàlu vawe kon svoite zashyvedeni i zabludeni sonarodnici A kolku malku moèl da se nadeva deka e moè da im pomogne Istata onaa slepa omraza koja nekoga gorela vo negovoto srce sega se razgoruvala so nevidena sila protiv nego vo srceto na edna cela nacija

Toj duri ne moèl da smeta nitu na naklonost i poddrka od svoite bra a vo verata Neobratenite Evrei to go sleshydele vo stapka ne ja proputile prilikata li~no i preku pisma niz Erusalim da irat najnepovolni glasovi za nego i za negovata rabota Ovie izvetai gi primile kako vistina duri i nekoi apostoli i stareini ne obiduvaj i se da gi poshybijat i ne pokaùvaj i nikakva elba da se usoglasat so nego

Me|utoa iako opkruèn so site ovie tekotii aposto lot ne o~ajuval Se nadeval deka glasot to mu zboruval na negoshyvoto srce sega e mu progovori i na srceto na negovite sonashyrodnici i deka U~itelot na kogo mu sluèle so qubov negoshyvite sou~esnici vo slu`bata e gi soedini nivnite srca so negovoto vo deloto na evangelieto


268

38

PAVLE - ZATVORENIK

Ovaa glava e zasnovana na Dela 2117 do 2335

ldquoKoga pristignavme vo Erusalim bra ata n primija rashydosno Idniot den Pavle otide so nas kaj Jakova i site stareshyini bea prisutnirdquo

Toga Pavle i negovite sopatnici na odgovornite za deshyloto vo Erusalim uredno im gi predale prilozite to im gi pratile vernicite od neznaboè~ko poteklo kako pomo za siromanite me|u nivnite bra a vo Erusalim Pri sobi rashyweto na tie prilozi Pavle i negovite sorabotnici potroi le mnogu vreme gri`livo planirawe i vloìle golemi napori Sumata koja daleku gi nadminuvala o~ekuvawata na stareinite vo Erusalim pretstavuvala plod na mnogu rtvi pa duri i na strogo samootkaùvawe od strana na vernicite od neznaboè~shy ko poteklo

Tie dobrovolni prilozi pretstavuvale znak na predanost na preobratenite neznaboci kon organiziranoto Bo`je delo vo cel svet i site bile dol`ni toa da go primat so priznanie i so blagodarnost Me|utoa na Pavle i na negovite pridru`shynici im bilo jasno deka duri i me|u onie pred koi sega stojat imalo lu|e koi ne znaat da go cenat duhot na bratskata qubov koja bila pottik za takvata dare`livost

Vo prvite godini od evangelskata rabota me|u neznaboshycite nekoi od rakovodnite bra a vo Erusalim drèj i se cvrsto za poranenite predrasudi i gledita ne sorabotushyvale iskreno so Pavle i so negovite sorabotnici Trudej i se da gi so~uvaat onie nekolku besmisleni formi i obredi zashygubile od vid kolkav blagoslov bi bil za niv i za deloto to go sakale koga bi se potrudile da gi obedinat site ogra noci na Gospodovoto delo Iako sakale da gi zatitat intere site na hristijanskata crkva tie proputile da odat vo ~ekor so

400

269

napredokot koj e postignat so pomo na boèstvenoto provishydenie i se obiduvale so svojata ~ove~ka mudrost na rabot nicite da im nametnat mnogu nepotrebni ograni~uvawa Taka se kreshynala grupa lu|e koi li~no ne gi poznavale izme ne tite okolshynosti i posebnite potrebi so koi se soo~uvale rabotni cite vo dale~nite poliwa no sepak se ~uvstvuvale avtorita tivni na bra ata vo tie poliwa da im nametnuvaat specifi~no odreshydeni metodi na rabota Smetale deka propo vedaweto na evangeshylieto treba da se sproveduva soobrazno so nivnite gledita

Pominale nekolku godini otkako bra ata vo Erusalim zaedno so pretstavnicite na drugite crkvi predvodni~ki vnima telno gi razgledale sloènite problemi to se pojashyvile vo vrska so metodite na rabotata na onie koi rabo tele za neznabocite Kako rezultat na ova sovetuvawe bra a ta se obedinile i donele definitivni preporaki za site crkvi vo vrska so nekoi obredi i obi~ai vklu~uvaj i go tuka i obrezashynieto Na toj crkoven sobor bra ata isto taka se soglasile Varnava i Pavle da im gi prepora~aat na hristi janskite crkvi kako rabotnici dostojni za doverba na sekoj vernik

Me|u prisutnite na toj sobor imalo poedinci koi ostro gi kritikuvale metodite na rabota na ovie apostoli to go nosele glavniot tovar za irewe na evangelieto vo neznaboshyè~kiot svet No vo tekot na sovetuvaweto nivnite pogledi za Bo`jata namera se proirile i kone~no tie se soglasile so svoite bra a i zaedno donele mudri odluki to ovozmoshyùvale edinstvo na crkvata vo cel svet

Podocna koga stanalo o~igledno deka brojot na obrate nishycite me|u neznabocite brgu raste nekoi od rakovodnite lu|e vo Erusalim po~nale povtorno da se vra aat na svoite stari predrasudi protiv metodite na Pavle i na negovite so ra botshynici Kako pominuvale godinite ovie predrasudi stanuvale s posilni taka to najposle nekoi od rakovodnite lu|e barale ireweto na evangelieto vo idnina zadolìtel no da se sproshyveduva soobrazno so nivnite idei Ako Pavle se soglasi svoite metodi da gi soobrazi so nivnite nasoki tie e ja priznaat neshygovata rabota inaku nema ve e so naklonost da go gledaat nego nitu e mu davaat poddrka

Ovie lu|e go zagubile od vid faktot deka Bog e u~itel na svojot narod deka sekoj rabotnik vo negovoto delo treba da stekne li~no iskustvo sledej i go boèstveniot Voda~ bez da o~ekuva neposredno rakovodstvo od ~ovek deka nego vi te

401

ПАВЛЕ - ЗАТВОРЕНИК


270

rabotnici mora da se obrazuvaat i da se formiraat spored boèstveniot primer a ne spored ~ove~kite idei

Vo svojata propovedni~ka rabota Pavle go u~el narodot ne ldquoso ubedlivi zborovi na mudrosta tuku so projava na Duhot i silatardquo Vistinite to mu bile otkrieni na apostol Pavle se otkrieni so posredstvo na Svetiot Duh ldquoA Bog ni go otshykri toa nam preku Duhot zato Duhot ispituva s pa duri i Bo`jite dlabo~ini Zato koj od lu|eto gi znae ~ovekovite tajni osven ~ove~kiot duh to e vo nego Pa taka nikoj ne gi znae Bo`jite tajni osven Bo`jiot Duh I nie za toa zborushyvamerdquo izjavil Pavle ldquoneta koi ne gi zboruvame so zborovi nau~eni od ~ove~ka mudrost tuku nau~eni od Duhot izrazuvaj i go duhovnoto so duhovni zborovirdquo (1 Korin anite 2410shy13)

Vo tekot na celata svoja propovedni~ka slu`ba Pavle neshyposredno vodstvo o~ekuval od Boga no ednovremeno toj stro go vnimaval da raboti soobrazno so odlukite na crkovniot soshybor odràn vo Erusalim i kako rezultat na vakvata rabota ldquocrkvite se zakrepnuvaa vo verata i sekoj den nivniot broj be e s pogolemrdquo (Dela 165) I sega nas proti nedostigot na qubov i simpatii od strana na poedinci kon nego uteha nao|al vo svesta deka verno ja izvril svojata dol`nost pottiknushyvaj i vo srcata na svoite obratenici duh na predanost duh na dare`livost i bratska qubov to vo taa prilika i se pokaàl vo velikodunite prilozi koi to tuku im gi predal na tie evrejski raspoloèni stare ini

Otkako im gi predal darovite Pavle ldquoim raskaà edno po edno s to Bog preku negovata slu`ba napravi me|u neznashybociterdquo Faktite to gi iznel toj vo srcata na site pa duri i na onie to se somnevale gi osvedo~ile deka nego viot trud bil pridruùvan so nebesni blagoslovi ldquoA koga go slunaa toa go proslavija Bogardquo uvstvuvale deka meto dite na rabota so koi se sluèl apostolot nosat nebesen pe~at Velikoduno davanite prilozi to leèle pred niv mu pridavale ute poshygolemo zna~ewe na svedotvoto na apostolot za vernosta na novite crkvi osnovani me|u nezna bocite Lu|eto koi shy iako vbroeni me|u onie na koi im bilo dovereno deloto vo Erusashylim shy barale da se usvojat diktatorski i napolno neopravdani merki na kontrola Sega Pavlovata slu`ba ja sogledale vo nova svetlina i se uverile deka nivniot stav bil pogreen deka vsunost s ute bile robovi na evrejskite obi~ai i tradicii i deka deloto na evangelieto vo golema mera bilo

402

403

271

popre~uvano zatoa to ne sfatile oti yidot na podelba me|u Evreite i neznabocite zasekoga e urnat so Hristovata smrt

Toa bila zlatna prilika za site bra a vo vodstvoto otvoshyreno da priznaat deka Bog rabotel preku Pavle i deka gree le koga dozvoluvale tvrdewata na negovite neprijateli da razbushydat kaj niv qubomora i predrasudi No namesto da se obedinat vo nastojuvaweto storenata nepravda da se ispravi tie mu dale sovet to pokaùva deka s ute smetale oti Pavle e odgovoshyren za pretstojnite predrasudi Tie ne stanale blagorodno vo negova odbrana nastojuvaj i na nezadovol nicite da im pokaàt kade leì nivnata greka tuku se obidele da postignat komshypromis sovetuvaj i mu da zazeme stav koj spored nivno misshylewe e gi otstrani site pri~ini na nedoraz birawe

ldquoGleda braterdquo rekle tie odgovaraj i na negovoto svedoshytvo ldquokolku iljadi vernici ima me|u Evre ite i site se griàt za zakonot a za tebe se izvesteni deka site Evrei koi se me|u narodite gi pou~uva da otstapat od Mojseja velej i im da ne gi obreùvaat svoite deca nitu da iveat spored obi~aite I taka to sega Bezdrugo e ~ujat deka si dool Zatoa posta pi kako to e ti kaème Me|u nas ima ~etvorica maì koi se zavetuvale zemi gi i is~isti se zaedno so niv i plati za niv da si gi izbri~at glavite Taka site e doznaat deka nema nito od ona to ~ule za tebe i deka samiot go ispolnuva zakonot A za neznabo cite koi poveruvale reivme i im piavme da se vozdrù vaat od neta `rtvuvani na idoli od krv od zadashyve no i od bludstvordquo

Bra ata se nadevale deka Pavle ako go poslua nivniot sovet reitelno e gi pobie la`nite glasovi to se irele za nego Tie go uveruvale deka odlukata na poraneniot soshybor vo vrska so obratenicite od neznaboè~ko poteklo i za ceremonijalniot zakon s ute se vo sila Me|utoa vakviot sovet ne bil vo soglasnost so spomenatata odluka Ova upatshystvo ne bilo pottiknato od Bo`jiot Duh tuku bilo plod na stralivost Voda~ite na crkvata vo Erusalim znaele deka ako ne se pridrùvaat kon ceremonijalniot zakon bi navlek le na sebe omraza od strana na Evreite i bi se izloìle na opasshynost od progonstva Sinedrionot pravel s to moèl da go spre~i napreduvaweto na evangelieto Od strana na toa telo bile odbrani lu|e da gi sledat apostolite osobeno Pavla i na site mo`ni na~ini da ja popre~uvaat nivnata rabota Koga Sinedrionot bi gi osudil onie to veruvale vo Hrista kako

404

405



272

prestapnici na zakonot nabrgu tie i strogo bi bile kazneti kako otpadnici od evrejskata vera

Mnogu Evrei koi go prifatile evangelieto s ute go po~ituvale ceremonijalniot zakon i bile podgotveni na nerashyzumni otstapki so nade` deka so toa e steknat doverba kaj svoite sonarodnici e gi otstranat nivnite predrasudi i e gi zadobijat da poveruvaat vo Hrista kako Spasitel na svetot Pavle sfatil deka rakovodnite lu|e vo erusalimskata crkva s dodeka tolku mnogu od niv neguvaat predrasudi protiv nego e prodolàt i da go popre~uvaat negovoto vlijanie Smetal deka ako so nekoja razumna postapka gi pridobie za vistinata e moè na toj na~in da ja otstrani golemata pre~ka za uspeh na evangelieto na drugi mesta Me|utoa Bog ne go ovlastil da prifati s to vo ovoj slu~aj barale tie od nego

Koga ja imame na um najsesrdnata elba na Pavle da ivee vo sloga so svoite bra a negovoto so~uvstvo kon slabi te vo verata po~itta kon apostolite koi bile vo li~en dopir i so Hrista i kon Jakova shy bratot na Gospoda shy negovata cel na site da im bide s a pri toa da ne go `rtvuva na~eloto toga ne e tolku ~udno to bil prisilen da skrne od patot po koj odel do toga tolku reitelno i nepokoleblivo No namesto da postigne izmiruvawe kako sakana cel toj so ovoj ~ekor samo ja zabrzal krizata i pretkaànite stradawa i bil odvoen od svoite bra a poradi to crkvata bila liena od eden od svoite najsilni stolbovi to vnelo taga i bolka vo srcata na hristijanite vo site zemji

Sledniot den Pavle po~nal da go sproveduva vo delo sovetot to go primil od stareinite êtvoricata lu|e koi bile pod nazirejski zavet (4 Mojseeva 6) ~ijto rok nabrgu istekushyval Pavle gi vovel vo crkvata ldquoi objavi zavr uvawe na denoshyvite na is~istuvaweto koga za sekoj od niv e bide prinesena `rtvardquo Trebalo samo ute da se priloàt odredeni izdatoci za is~istuvaweto

Onie to mu sovetuvale na Pavle da prezeme takov ~ekor ne razmisluvale dovolno nitu voopto sfatile na kakva golema opasnost e go izloàt so toa Vo tie prazni~ni deno vi Erushysalim bil poln so poklonici od mnogu zemji Ispol nuvaj i ja dol`nosta to mu ja namenil Bog dodeka im go propovedal evangelieto na neznabocite Pavle posetil mnogu od najshygolemite gradovi na svetot i taka stanal dobro poznat za ilshyjadnici lu|e koi sega od drugite zemji dole vo Erusalim da prisustvuvaat na sve~enostite na praznikot Me|u niv imalo i

406

273

takvi ~iito srca bile polni so gor~ina i omraza kon Pavle i negovoto vleguvawe vo hramot za vreme na praznikot zna~elo rizikuvawe na ìvotot Nekolku dena Pavle se dvièl me|u poklonicite navidum nezabeleàn Me|utoa pred krajot na opredelenoto vreme dodeka razgova ral so eden svetenik za `rtvite to trebalo da se prinesat go prepoznale nekoi od Evreite od Azija

Kako razjareni demoni tie se nafrlile vrz nego velej i ldquoIzraelci pomagajte Ovoj e ~ovekot koj nasekade gi u~i site protiv naiot narod protiv zakonot i protiv ova mestordquo Koga narodot go prifatil nivniot povik tie iznele ute edno obvinuvawe shy ldquovovede i Grci vo hramot i taka go oskverni ova sveto mestordquo

Spored evrejskiot zakon vleguvaweto na neobreàno lice vo vnatreniot del na svetiot hram pretstavuvalo zlos torstvo to se kaznuvalo so smrt Pavle vo gradot go videle vo drutvo na Trofima Efeanecot i vrz osnova na toa zaklu~ile deka toj i nego go vovel so sebe vo hramot Me|utoa toj toa ne go storil a bidej i Pavle bil Evrein faktot to vlegol vo hramot ne pretstavuval nikakva povreda na zakonot No iako bilo napolno nevistinito toa obvinuvawe pottiknalo predshyrasudi kaj narodot Koga se ra~ulo toa me|u tremovite na hrashymot naedna nasobranata tolpa podivela Vesta sekavi~no se rairila niz Erusalim ldquoi celiot grad se razbranuva i naroshydot se sobrardquo

Neskrotlivite strasti na tolpata raspalile vest deka eden otpadnik od Izrael se osmelil da go oskverni hramot tokmu vo vremeto koga iljadnici poklonici od site strani na sveshytot dole tuka da mu se pomolat na Boga ldquoGo fatija Pavla i go izvlekoa nadvor od hramot pa vedna gi zatvorija vratiterdquo

ldquoA koga sakaa da go ubijat dojde glas do zapovednikot na ~e tata deka cel Erusalim e razbuntuvanrdquo Klaudij Lisie doshybro gi poznaval buntovnite elementi so koi imal rabota i ldquovedna zede vojnici i stotnici i dotr~a do niv Koga gi vishydoa zapovednicite i vojnicite tie prestanaa da go tepaat Pavlerdquo Bidej i ne gi znael pri~inite za neredite a gledaj i deka besot na tolpata e naso~en protiv Pavle rimskiot kashypetan zaklu~il deka toj verojatno e nekoj egipetski odmetnik za kogo slunal no koj do toga ute ne bil faten Zatoa toj ldquogo fati i zapoveda da go vrzat vo dvojni verigi i rasprauva e koj e i to storilrdquo Naedna se slunale mnogu luti glasovi koi obvinuvale ldquoEdni od tolpata vikaa edno a drugi drugo

407

408



274

i bidej i od vikotnicite ne moèe nito verodos tojno da se doznae zapovednikot zapoveda da go odvedat vo tvrdinata A koga bee na skalite vojnicite moraa da go krenat na race poradi nasilni~kite postapki na tolpata zato mnogu narod odee po nego i vikae eumlUbijte gorsquordquo

Srede seta taa razbranetost apostolot bil smiren i prishyseben Toj vo duata se potpiral vrz Boga i znael deka nebesshynite angeli se okolu nego Ne moèl da se pomiri so toa da go naputi hramot bez da se obide da im ja iznese visti nata na svoite sonarodnici Koga se upatile da go odvedat vo tvrdishynata toj mu rekol na vojvodata ldquoSmeam li da ti kaàm netordquo Lisie odgovoril ldquoZnae li gr~ki Da ne si ti onoj Egip anec koj pred izvesno vreme pobuni i odvede vo pustinata ~etiri iljadi maì ubijcirdquo ldquoJas sum Evrein od Tarsrdquo prodolìl Pavle ldquogra|anin na poznatiot grad vo Kilikija i te molam da mi odobri da mu se obratam na narodotrdquo

Koga mu bilo dozvoleno ldquoPavle zastana na skalite i mu mavna so raka na narodotrdquo So takviot gest toj go privlekol nivnoto vnimanie dodeka so svoeto odnesuvawe re~isi gi prisishyluval na po~it ldquoA koga nastana dlaboka tiina progovo ri na evrejski jazik i re~e eumlLu|e bra a i tatkovci ûjte ja moshyjata odbranarsquordquo Koga slunale evrejski zborovi ldquonastana ute pogolema tiinardquo i Pavle prodolìl

ldquoJas sum Evrein roden vo Kilikiskiot Tars izrasnat vo ovoj grad vospitan pri nozete na Gameleil nau~en strogo spored zakonot na naite tatkovci oddaden na Boga kako i site vie deneskardquo Nikoj ne moèl da gi pobie ovie zborovi na apostolot bidej i faktite za koi zboruval im bile pozna ti na mnozina koi ìveele vo Erusalim Toj im zboruval za svojata nekogana revnost pri progonuvaweto na Hristovite u~enici s do smrt a potoa na svoite sluateli im gi izloìl okolshynostite pod koi se obratil i kako negovoto gordo srce bilo navedeno da se pokori pred raspnatiot Nazare anec Koga bi se obidel da polemizira so svoite protiv nici tie uporno bi odbivale da go sluaat Me|utoa toj so tolku nepreodoshyliva ubedenost gi izloùval svoite doìvuvawa to izvesno vreme se ~inelo kako da se smeka i gi osvoil nivnite srca

Potoa se obidel da objasni deka zalo`bite za neznaboshycite ne gi prifatil po sopstven izbor Toj sakal da raboti za svojot narod no tokmu tuka vo istiot toj hram Bo`jiot glas mu progovoril vo sveta vizija nareduvaj i mu da odi ldquodaleku me|u neznabociterdquo

409

275

S do toj mig narodot mone vnimatelno slual no koga Pavle vo izlagaweto na nastanite od svojot ìvot spomnal podrobnost deka kako Hristov pretstavnik bil praten pri neznabocite gnevot na narodot povtorno se razgo rel Naviknati sebesi da se smetaat za edinstven narod koj uìva Bo`ja naklonost tie ne sakale da dozvolat prezrenite neznashyboci da u~estvuvaat vo blagodatite za koi do toga smetale deka im pripa|aat isklu~ivo nim Nadvikuvaj i go glasot na govornikot tie spoulavele ldquoTrgnete go od zemjata takviot zashyto ne treba da ìveerdquo

ldquoDodeka tie vikaa taka gi kinea svoite obleki i frlaa prav vo vozduhot zapovednikot zapoveda da go odvedat vo tvrshydinata nareduvaj i so kamikuvawe da go ispitaat za da dozshynae zoto vikaat taka protiv negordquo

ldquoA koga go ispruìja i go vrzaa so remeni Pavle mu re~e na stotnikot koj stoee tamu eumlZar smeete da kamiku vate rimski gra|anin i toa neosudenrsquo Koga stotnikot go ~u toa otide i go izvesti zapovednikot velej i euml[to e stori Ovoj ~ovek e rimski gra|aninrsquo Toga zapovednikot dojde kaj nego i mu re~e eumlKaì mi navistina li si rimski gra|aninrsquo

A toj re~e eumlDarsquo Zapovednikot odgovori eumlJas go dobiv toa gra|anstvo za golema sumarsquo Pavle re~e eumlA jas se rodiv so negorsquo I vedna otstapija od nego tie to sakaa da go ispituvaat Zapovednikot isto taka se uplai koga dozna deka toj e rimshyski gra|anin zato go bee vrzal Utredenta sakaj i da dozshynae zoto Evreite go obvinuvaa go oslobodi i zapoveda da se soberat prvosvetenicite i celiot Sovet pa go dovede dolu Pavla i go postavi pred nivrdquo

Toga na apostolot trebalo da mu sudi istiot onoj sud (Sishynedrionot shy duhoven sud zab na prev) ~ijto ~len i samiot bil pred svoeto preobratuvawe Dodeka stoel pred evrej skite poglavari negovoto drèwe bilo spokojno a na liceto mu se gledal Hristov mir ldquoA Pavle pogledna vtren ~eno kon Sovetot i re~e eumlLu|e bra a jas ìveev so napolno ~ista sovest pred Boga do ovoj denrdquo Tie zborovi samo doleale maslo vrz razgoreshyniot ogan na nivnata omraza ldquoA prvosvete nikot Ananija im naredi na onie to stoeja do nego da go udiraat po ustatardquo Pritoa kako odraz na taa nehumana i svirepa zapoved Pavle izviknal ldquoBog e te udri tebe varosan yidu I ti sedi za da mi sudi spored zakonot a zapoveda da me tepaat sprotivno na zakonot A onie to stoeja naokolu rekoa eumlBo`jiot prvosvetenik ni go navreduvarsquordquo Toga Pavle so svojata

410

411



276

voobi~aena u~tivost vozvratil ldquoNe znaev bra a deka e prvoshysvetenik zato e napiano eumlNe zboruvaj loo za stareinata na svojot narodrdquo

ldquoKoga Pavle sfati deka del od niv se sadukei a drugite farisei izvika vo Sovetot eumlLu|e bra a jas sum farisej i sin na farisej Me sudat zaradi nade`ta i voskresenieto na mrtvitersquo Koga go re~e toa nastana rasprava me|u fariseite i sadukeite i sobirot se podeli zato sadukeite velat deka nema voskresenie ni angeli ni duh a fariseite go priznashyvaat seto toardquo Ovie dve soperni~ki partii po~nale me|u sebno òl~no da se raspravaat i taka se skrila silata na nivnoto zaedni~ko protivewe protiv Pavle ldquoA nekoi od zakonicite na farisejskata grupa stanaa i se prepiraa velej i eumlNie ne nao|ame nikakvo zlo kaj ovoj ~ovek A to ako mu zboruval duh ili angelrsquordquo

Vo konfuzijata to nastanala sadukeite so site sili nastoshyjuvale da se doberat do apostolot za da go pogubat a fariseite bile isto tolku revnosni vo nastojuvaweto da go zatitat ldquoZapovednikot se isplai da ne go rastrgnat Pavla pa $ zashypoveda na vojskata da sleze i da go grabne od nivnata sredina i da go odvedat vo tvrdinatardquo

Podocna koga razmisluval za toa ma~no doìvuvawe Pavle po~nal da stravuva deka negovoto togano odnesuvawe moèbi ne bilo po Bo`ja volja Moèbi zgreil to voop to i dool vo Erusalim Moèbi negovata topla èlba da se soedini so svoite bra a rezultirala so vakvi nesre ni posledici

Stavot na Evreite kako boèmen Bo`ji narod pred neznashyboè~kiot svet predizvikal golema zagriènost i bolka vo duata na apostolot Kakvo mislewe za niv e imaat tie nezshynaboè~ki vojnici Evreite tvrdat deka se poklonici na Jeshyhova a proniknati so slep i napolno bespri~inski bes se nafrlaat da gi unitat duri i sopstvenite bra a koi ne se soglasuvaat so niv po praaweto na verata i svojot najsve ~en verski sobor go pretvoraat vo scena na sudiri i divja~ka konshyfuzija Pavle ~uvstvuval deka na Bo`jeto ime mu e nanesen sram pred neznabocite

Sega se nao|al vo zatvor i znael deka negovite neprija teli so o~ajna pakost e se posluàt so site sredstva da go ubijat Dali e mo`no negovata rabota i negovite zalo`bi za crkvata da zavrile i sega e se pojavat besni volci Na Pavle na srce mu leèlo Hristovoto delo i toj so dlaboka strahopo~it razmisluval za opasnostite vo koi se nao|aat raseanite crkvi

412

277

izloèni na progoni od isti takvi lu|e na kakvi to naiol vo Sinedrionot Potiten i obeshrabren Pavle pla~el i se molel na Boga

Vo toj mra~en mig Gospod ne go zaboravil svojot sluga Toj go zatitil od besot na ubistveno raspoloèniot xgan vo preshydvorjeto na hramot Toj bil so nego pred Sinedrionot Toj bil so nego i vo tvrdinata Toj i sega mu se otkril na svojot svedok oyvivaj i se na negovata sesrdna molitva da mu go pokaè pashytot ldquoSlednata no Gospod zastana pred nego i mu re~e eumlBidi hrabar Onaka kako to svedo~ee seriozno za mene vo Erushysalim taka treba da svedo~i i vo Rimrsquordquo

Pavle odamna sakal da go poseti Rim ~uvstvuval silna èlba i tamu da posvedo~i za Hrista no imal vpe~atok deka neprijatelskoto odnesuvawe na Evreite gi onevozmoìlo takvite negovi nameri Duri ni toga ne pomisluval deka sepak e stigne tamu makar kako i zato~enik

Dodeka Gospod go hrabrel svojot sluga neprijatelite na Pavle èlno kovale zagovor i pravele planovi kako da go unitat ldquoA koga se razdeni Evreite skovaa zagovor i se zashykolnaa deka ne e jadat nitu pijat dodeka Pavle ne bide ubien Bea pove e od ~etiriesetmina koi u~estvuvaa vo zagovorotrdquo Toa bil post to Gospod go osudil preku Isaija shy post ldquoda se raspravate i da se karate i da biete so pesnica bezbo`nordquo (Isaija 584)

ldquoTie dojdoa kaj prvosvetenicite i stareinite i im reshykoa eumlSe obvrzavme so sve~ena zakletva deka nema da vkusime nito dodeka ne go ubieme Pavla Zatoa sega vie zaedno so Soshyvetot podnesete mu barawe na zapovednikot da go dovede dolu kaj vas boèm sakate poto~no da go ispitate negovoto delo a nie sme gotovi da go ubieme pred da se pribliìrdquo

Namesto da ja osudat taa svirepa stapica svetenici te i poglavarite toa rado go prifatile Pavle ja kaàl vistishynata koga Ananija go sporedil so varosan yid

No Bog se vmeal za da mu go spasi ivotot na svojot sluga Vnukot od sestra mu na Pavle slunal za taa zaseda na atentashytorite i ldquodojde i vleze vo tvrdinata i mu javi na Pavle A Pavle povika eden od stotnicite i mu re~e eumlOdvedi go mom~evo kaj zapovednikot zato ima da mu soopti netorsquo Stotnikot go zede i go odvede kaj zapovednikot i mu re~e eumlZatvorenikot Pavle me vikna i me zamoli da go dovedam kaj tebe ova mom~e zato imalo neto da ti kaèrsquordquo

414

413



278

Klaudij Lisie qubezno go primil mom~eto go odvel na strana i go praal ldquo[to ima da mi sooptirdquo Mom~eto odgovorilo ldquoEvreite se dogovorija da te zamolat da go odshyvede utre Pavla dolu vo Sovetot boèm sakaat poto~no da se raspraaat za nego No nemoj da gi poslua zato go demnat pove e od ~etirieset nivni lu|e koi se zakolnaa da ne jadat nitu da pijat dodeka ne go ubijat I sega se podgot veni samo go ~ekaat tvoeto vetuvawerdquo

ldquoToga zapovednikot go puti mom~eto i mu naredi eumlNe kaùvaj nikomu deka me izvesti za ovarsquordquo

Lisie vedna reil da go prefrli Pavla vo nadle`nost na namesnikot Feliks Celiot evrejski narod se nao|al vo sosshytojba na vozbuda i razdrazlivost i ~esto se slu~uvale neredi Natamonoto prisustvo na Pavle vo Erusalim bi moèlo da ima opasni posledici za gradot pa i za zapoved nikot Zatoa ldquopovikuvaj i dvajca od stotniciterdquo Lisie rekol ldquoPrigotvete mi dveste vojnici sedumdeset kowanici i dveste strelci za da trgnat za Cezareja vo tretiot ~as na no ta Prigotvete i kowi za da go ka~at Pavla i da go odvedat bezbedno do upravishytelot Feliksrdquo

Pavla trebalo da go otpratat ne gubej i nitu eden mig ldquoToshyga vojnicite spored zapovedta to im bee dadena go zedoa Pavla i go odvedoa no e vo Antipatrisrdquo od kade to kowanishycite so zato~enikot go prodolìle patot vo Cezareja dodeka ~etiristotinite vojnici se vratile vo Erusalim

Oficerot to primil nalog od zapovednikot mu go predal na Feliksa zato~enikot a i pismoto vo koe piuvalo ldquoKlaudij Lisie do ugledniot upravitel Feliks shy pozdrav

Koga ovoj ~ovek go fatija Evreite i sakaa da go ubijat jas doj dov so vojska i go izvlekov bidej i doznav deka e Rimja nin Sakaj i da ja ispitam pri~inata za koja go obvinuvaat go doveshydov dolu vo nivniot Sovet i najdov deka go obvinuvaat zaradi spornite praawa od nivniot zakon no deka nema nikakva vina to zasluùva smrt ili okovi A koga me izvestija deka se podgotvuva zagovor protiv ovoj ~ovek vedna go isprativ kaj tebe a obvinitelite gi isprativ da kaàt pred tebe to imaat protiv negordquo

Koga go pro~ital pismoto Feliks se raspraal na koja pro vincija $ pripa|a zato~enikot i koga doznal deka e od Kishylikija rekol ldquoeuml] e te isluam koga e dojdat i tvoite obvishynitelirsquo I zapoveda da go ~uvaat vo Irodovata palatardquo

415

416

279

Ova ne bil prv slu~aj Bo`ji sluga da najde me|u neznabo shycite pribeìte od zlobata na onie koi tvrdele deka se Bo`ji narod So isturaweto na svojot bes vrz Pavla Evreite dopiale ute edno zlostorstvo vo mra~niot spisok to ja obeleùva istorijata na toj narod Srcata ute pove e im se stvrdnale vo otporot kon vistinata i so toa nivnata pro past stanala ute posigurna

Malku se onie koi iscelo ja sfatile vistinskata smisla na zborovite to gi izgovoril Hristos vo sinagogata vo Nazashyret Vo taa prigoda Toj za sebe kaàl deka e Bo`ji Pomazanik ~ijato misija e da tei da gi blagoslovuva i da gi spasuva nesre nite napatenite i grenite a potoa gledaj i deka vo srcata na negovite sluateli vladeat gorde livost i nevershystvo gi potsetil kako Bog vo minatoto se odvratil od svoshyjot izbran narod poradi negovoto postojano neverstvo i bunshytovnost a im se pokaàl vo neznaboè~kite zemji na onie koi ne ja otfrlile nebesnata svetlina Vdovi cata od Sarepta i Neman od Sirija iveele spored svetlinata to ja pri mile i zatoa tie se smetani za popravedni od izbra niot Bo`ji narod koj otpadnal od nego rtvuvaj i gi na~elata pred ugodnostite i zemnite po~esti

Na Evreite vo Nazaret Hristos im ja kaàl stranata vis tina koga izjavil deka za verniot Gospoden vesnik nema bezbednost me|u otpadni~kite Izraelci Tie nema da gi sfashytat negovite vrednosti nitu pravilno da gi ocenat nego vite napori Iako evrejskite poglavari tvrdele deka revnu vaat za Bo`jata ~est i za dobro na Izrael tie vsunost bile neprishyjateli i na Boga i na Izrael So zbor i so primer tie vsushynost s pove e go oddale~uvale narodot od poslu nosta kon Boga i go odvele tolku daleku to Bog ne moèl da bide nego va odbrana za vreme na nevoljite

Ukorite to im gi upatil Spasitelot na itelite na Nashyza ret vo slu~ajot na Pavle se odnesuvale ne samo na Evreite koi ne go primile Hrista tuku i na negovite bra a vo verata Koga voda~ite na crkvata celosno bi se oslobodile od svoite ~uvstva na ogor~enost kon apostolot i koga bi go prifatile kako ~ovek posebno povikan od Boga da im go odnese evan gelieto na neznabocite Gospod bi im go pote dil Pavla Bog ne odredil rabotata na Pavle tolku brgu da se zavri no ne se posluìl nitu so ~udo za da go zapre tokot na nasta ni te to gi predizvikale rakovodnite lu|e na crkvata vo Erusalim

417



280

Toj duh sekoga proizveduva sli~ni posledici Crkvata e liena od mnogu blagodati poradi toa to ne se cenat i ne se koristat predvidenite mo`nosti na boèstvenata milost Kolkupati Gospod bi ja prodolìl rabotata na nekoj veren propovednik koga negovite napori bi bile ceneti No ako vernicite na crkvata mu dozvolat na neprijatelot na duite vo tolkava mera da im go izopa~i rasuduvaweto to kako reshyzultat na toa pogreno gi tolkuvaat i gi prikaùvaat zboroshyvite i postapkite na Hristoviot sluga ako mu prepo ra~uvaat poinakov pat i gi ko~at negovite napori toga Gospod poneshykoga im go skusuva blagoslovot to im go dal

Satanata postojano dejstvuva preku svoite orudija za da gi obeshrabri i da gi uniti onie to gi izbral Bog da izvrat nekoe golemo i dobro delo Tie moàt da bidat pod gotveni da go `rtvuvaat i ìvotot za napredok na Hristovoto delo no golemiot izmamnik im vleva na nivnite bra a somne` vo vrshyska so nivnata ispravnost no ako se prifatat tie som neì ja potkopuvaat doverbata vo iskrenosta na nivniot karak terot so to gi osakatuvaat nivnite napori Nepri ja te lot tolku pati uspeva preku nivnite bra a da im nanese takvi duevni stradawa to Bog svoite progoneti slugi miloslivo gi povishykuva na odmor Koga nivnite race se prekrsteni nad nivnite gradi vo koi srceto ne ~uka ve e koga ne se slua nivniot glas koj opomenuva i pottiknuva duri toga zakoravenite i onie to se oglu uvaat na sovetite moèbi e se razbudat i e gi sfatat blagodatite to gi otflile Nivnata smrt moèbi e go postigne ona to tie ne go postignale za vreme na ivotot

418

281

39

SUDEWE VO CEZAREJA

Ovaa glava e zasnovana na Dela 24 glava

Pet dena otkako Pavle pristignal vo Cezareja pristigshynale i negovite tuìteli od Erusalim vo pridru`ba na Tertul shy eden re~it govornik koj go zele za svoj zastapnik Sudeweto bilo nabrzina zakaàno Pavle e izveden pred sudski sovet i ldquoTertul po~na da go obvinuvardquo Smetaj i deka laskaweto pred rimskiot vlastodrèc e vlijae pove e i posilno otkolku edshynostavnoto iznesuvawe na vistinata i pravdata prepredeniot govornik go po~nal svojot govor falej i go Feliksa ldquoGolem mir uìvame blagodarenie na tvoite reformi i so tvojata promislenost mnogu neta se popravija kaj narodov toa nie ~estite Felikse so sekakva blagodarnost go priznavame na sekoj na~in i na sekoe mestordquo

So toa Tertul se sputil do najbezo~no nivo na nevistina za to Feliks po karakter bil nizok i dostoen za prezir Za nego e kaàno deka ldquoso raznovidna al~nost i svirepost vladeel kako car so narav na eden robrdquo (Tacit Istorija glava 5 parashygraf 9) Onie to go sluale Tertula znaele deka tie laskavi zbo rovi se napolno nevistiniti no nivnata èlba Pavle po sekoja cena da bide osuden bila posilna od nivnata qubov kon vistinata

Vo svoeto izlagawe Tertul go obvinil Pavla za zlostorshystva poradi koi ako bi se dokaàle bi bil osuden za velepreshydavstvo ldquoNajdovme deka ovoj ~ovek e ~umardquo izjavil toj ldquobidej i predizvikuva prepirki me|u site Evrei po cel svet i e voda~ na nazaretskata sekta Se obide da go oskverni i hramotrdquo Poshytoa Tertul objasnil kako komandantot na garnizonot vo Erushysalim Lisie sosila go grabnal Pavla od Evreite koga sakale da mu sudat spored svojot crkoven zakon i deka na toj na~in gi prisilil taa rabota da ja iznesat pred Feliksa Toj toa go

420


282

kaàl so cel na nekoj na~in namesnikot da go navede Pavla da mu go predade na evrejskiot sud Site ovie obvinu vawa gi poddrùvale mone èstoko i prisutnite Evrei koi ne se obiduvale da ja skrijat svojata omraza kon obvine tiot

Feliks bil dovolno ostroumen za da pronikne vo name rite i vo karakterot na Pavlovite tuìteli Znael od kakvi poshybudi mu laskaat i videl deka ne se vo sostojba nitu pak imaat fakti da gi potkrepat svoite obvinuvawa izneseni protiv Pavla Obra aj i mu se na obvinetiot toj go povikal sam da odgovara za sebe Pavle ne troel pofalni zborovi i komplishymenti tuku ednostavno rekol deka rado e se brani pred Feshyliksa znaej i deka ve e dolgo e sudija i deka dobro gi poznava evrejskite zakoni i obi~ai Zboruvaj i za obvinu vawata izneshyseni protiv nego jasno pokaàl deka nitu edno od niv ne e visshytinito Izjavil deka ne predizvikal neredi nitu vo eden del na Erusalim nitu pak go oskvernil svetiliteto ldquoI ne me najdoa nitu vo hramotrdquo rekol toj ldquonitu vo sinago gite nitu vo gradot kako se raspravam so nekogo ili go buntu vam naroshydot a ne moàt ni tebe da ti go dokaàt ona zaradi to me obvinuvaat segardquo

Priznavaj i edinstveno deka ldquospored patot koj tie go nashyrekuvaat sektardquo mu sluì na istiot Bog na koj mu sluèle neshygovite tatkovci ldquoveruvaj i vo s to e spored zakonot i proshyrociterdquo i potvrdil deka soobrazno so jasnoto u~ewe na sveshytite spisi veruva vo voskresenie na mrtvite A potoa izjavil deka najgolema cel na negoviot ivot e da ima ldquo~ista sovest i pred Boga i pred lu|etordquo

Napolno iskreno i otvoreno ja izloìl celta na svojata poseta na Erusalim i site okolnosti pod koi nastanalo negoshyvoto apsewe i isleduvawe ldquoPo mnogu godini jas dojdov da mu donesam milostina na svojot narod i da prinesam `rtvi pri to me najdoa is~isten vo hramot bez narod i bez vreva No imae nekoi Evrei od Azija koi treba da izlezat pred tebe i da me obvinat ako imaat neto protiv mene Ili ovie sami neka kaàt kakva nepravda najdoa vo mene koga stoev pred Sovetot osven ako se raboti za ovaa izjava to ja izvik nav glasno stoej i me|u niv eumlZaradi voskresenieto na mrtvi te mi sudite deneskarsquordquo

Apostolot zboruval od dlabinata na duata so o~igledna iskrenost i vo negovite zborovi se ~uvstvuvala teìna i mo na uverlivost

Vo svoeto pismo upateno do Feliksa Klaudij Lisie go iznel svoeto li~no svedotvo za Pavlovoto odnesuvawe

421

422

283

Osven toa sam Feliks mnogu podobro ja poznaval evrejskata vera otkolku mnozina to pretpostavuvale Faktite to Pavle jasno i iskreno gi izloìl vo vrska so ovoj slu~aj na Feliksa mu ovozmoìle ute podobro da pronikne vo pobushydite to gi navele Evreite Pavla da go obvinat za pot tikshynuvawe na predavstvo i bunt Namesnikot ne sakal neopravshydano da osu di eden rimski gra|anin samo zatoa da gi zadovoli negovite tuìteli nitu pak sakal da im go predade nim da go ubijat bez pravedno sudewe Me|utoa Feliks pri svoite postapki ne se rakovodel od nikakvi povisoki pobudi tuku od li~ni interesi Toj bil rob na slavoqubieto i na elbata za unapreduvawe Stravot da ne im se zameri na Evre ite ne mu dozvoluval da postapi napolno pravedno so ovoj ~ovek za kogo znael deka e nevin i zatoa reil da go odloì sudeweto dodeka ne dojde Lisie velej i ldquoKoga e dojde zapovednikot Lisie e go ream vaeto delordquo

Apostolot ostanal vo zatvor no Feliks na kapetanot koj bil odreden da go ~uva Pavla mu naredil ldquoda mu davaat izvesna sloboda i da ne mu branat nikomu od negovite da mu doa|aat i da mu sluàtrdquo

Ne pominalo mnogu vreme koga Feliks i negovata èna Drusila pratile po Pavla so cel vo privaten razgovor so nego da slunat ldquoza verata vo Isusa Hristardquo Bile gotovi pa duri i èlni da gi sluaat tie novi vistini shy za koi moèbi niko ga porano ne ~ule shy a koi ako gi otfrlat isti te e svedo~at proshytiv niv na denot na Bo`jiot sud

Pavle vo ova videl od Boga dadena mo`nost i znael sovesno da ja iskoristi Bil svesen deka stoi pred ~ovek koj ima vlast da go prati vo smrt ili da go oslobodi no sepak i ne se obidushyval Feliksa i Drusila da gi fali nitu da im laska Znael deka negovite zborovi za niv e bidat ivoten miris za ivot ili miris za smrt pa zaboravaj i napolno na sebe se trudel da im gi otvori o~ite za opasnosta vo koja se nao|aat

Apostolot znael deka sekoj to e gi ~ue negovite zbo rovi stanuva dol`nik pred evangelieto deka site eden den e stojat me|u ~istite i svetite okolu golemiot sjaen prestol ili pak me|u onie na koi Hristos e im kaè ldquoOdete si od mene vie koi pravite bezzakonierdquo (Matej 723) Znael deka pred nebesni ot sud e mora da se soo~i so sekoj svoj sluatel i deka tamu e mora da dade smetka ne samo za ona to go zboruval i go pravel tuku i za pobudite i za duhot na svoite zborovi i postapki

Feliks bil tolku izbuvliv i svirep vo svoite postapki to pred toa retko nekoj se osmeluval da kaè deka negoviot

423

СУДЕЊЕ ВО ЦЕЗАРЕЈА


284

karakter i negovoto odnesuvawe ne se besprekorni No Pavle ne se plael od ~ovek Toj jasno ja iznel svojata vera vo Hrista i pri~inata za taa vera a toa mu dalo povod da zboruva osobeno za doblestite to se bitni za hristijanskiot karak ter a od koi ovaa arogantna bra~na dvojka bila tolku o~igled no liena

Toj na Feliksa i na Drusila im go predo~il Bo`jiot karakshyter shy negovata pravda i prirodata na negoviot zakon Jasno pokaàl deka dol`nost na ~oveka e da ìvee trezveno i umeshyreno svoite strasti da gi drì pod kontrola na razumot i vo soglasnost so Bo`jiot zakon i da ja so~uva kondicijata na svoite fizi~ki i duhovni sili Naglasil deka sigurno e dojde sudniot den koga site e bidat nagradeni spored svoite dela napraveni vo teloto i koga jasno e se otkrie deka bogatshystvoto vlasta optestvenata polo`ba i zvaweto se nemo ni na ~ovekot da mu obezbedat boèstvena naklonost ili da go osshylobodat od posledicite na storenite grevovi Pokaàl deka ovoj ìvot za ~ovekot pretstavuva samo vreme na podgotovka za idniot ìvot Ako ne gi iskoristi predim stvata i prishylikite to mu stojat na raspolagawe sega ~ove kot moè da pretrpi ve~na zaguba zato nema da mu se dade novo vreme na milost i proverka

Pavle osobeno se zadràl na dalekuse`nosta na barawa ta na Bo`jiot zakon Pokaàl deka toj proniknuva do dlaboshykite tajni na moralnata priroda na ~ovekot i frla izobilna svetli na na ona to bilo skrieno od ~ove~koto oko i soznanie Ona to go pravat racete i to go zboruva jazikot ili to go pokaùva nadvoreniot ìvot na eden ~ovek shy vsu nost samo delumno go otkriva negoviot moralen karak ter Zakoshynot gi ispituva negovite misli pobudi i nameri Mra~ nite strasti to se skrieni od ~ove~kiot pogled zavista omrazata al~nosta slavoqubieto i loite dela smisle ni vo temnite dlabini na duata shy seto toa propisite na Bo`jiot zakon otshyvoreno go osuduvaat

Pavle nastojuval mislite na svoite sluateli da gi naso~i kon golemata rtva za grevovite na svetot Prvo im ukaàl na `rtvite to bile samo simbol i senka na stvarnos ta to trebalo da dojde a potoa go istaknal Hrista kako stvar nost na site tie ceremonii i kako cel na koja tie ukaùvale shy na edinstveniot izvor na ivotot i nade`ta za padnatiot ~ovek Svetite lu|e ute od damnina vsunost se spasuvani samo so vera vo Hristovata krv Posmatraj i ja smrtnata agonija na `rtvuvanite ìvotni tie preku ambisot na vekovite svojot

424

285

pogled go naso~uvale kon Bo`jeto Jagne koe bilo nameneto da gi zeme na sebe grevovite na svetot

Bog so polno pravo bara qubov i poslunost od site svoi sozdanija Toj vo svojot zakon im dal edno sovreno merilo na pravdata No mnozina go zaboravaat svojot Tvorec i rado odat po svoi patita koi se sprotivni na negovata volja Na negoshyvata qubov koja e visoka kako neboto i iroka kako vseleshynata tie vozvra aat so neprijatelstvo Bog ne moè da gi nashymali barawata na svojot zakon za da gi prilagodi kon moralshynite merila na bezbo`nicite nitu pak ~ovekot moè so sopshystvena sila da odgovori na barawata na toj zakon Samo so vera vo Hrista grenikot moè da se is~isti i da se oslobodi od vinata na prestapite i samo takvata vera go osposobuva da bide posluen kon zakonot na svojot Tvorec

Taka Pavle kako zatvorenik im gi iznesuval barawata na boèstveniot zakon i na Evreite i na neznabocite istakshynuvaj i i izdignuvaj i go prezreniot Nazare anec Isusa kako Bo`ji Sin i Izbavitel na svetot

Evrejskata knegiwa Drusila dobro go sfatila karak terot na zakonot koj taa tolku besramno go prekrila no predrasushydata kon ovekot od Golgota bila tolku silna to go zatvori la nejzinoto srce pred zborovite na ìvotot Me|utoa Feliks nikoga porano ne ja slual vistinata i dlaboko se vozbudil zato vrz negovata dua ubedlivo dejs tvuval Bo`jiot Duh Sega go slunal glasot na razbude nata sovest Feliks po~uvstvuval deka zborovite na Pavle se visti niti Vo negovoto se avawe voskresnalo negovoto greno minato Pred nego kristalno jasno se pojavile tajnite na negoviot poraneen ìvot pomishynat vo razuzdanost i vo krvoprolevawe i mra~nata istorija na negovite pozni godini Samiot sebesi se sogledal kako razuzshydan svirep i grabliv ~ovek Nikoga do toga vistinata ne dejstvuvala tolku silno vrz negovoto srce Nikoga porano negovata dua ne bila vo tolkava mera ispolneta so uàsen strav Zatreperil pri pomislata deka site tajni na negoviot poraneen zlostor ni~ki ivot se otkrieni pred Bo`jeto oko i deka e mu se sudi spored negovite dela

No namesto da dozvoli ova soznanie da go dovede do pokashyjanie toj se trudel da gi otturne od sebe tie nepoèlni misli Naglo go prekinal svojot razgovor so Pavle ldquoSega odi sirdquo izshyviknal ldquoa koga e najdam vreme pak e te povikamrdquo

Kakva sprotivnost me|u odnesuvaweto na Feliksa i onoj temni~ar vo Filipa Slugite Gospodovi mu bile predadeni na

425

426



286

toj temni~ar vo okovi isto kako i Pavle sega to bil doveden pred Feliksa Dokazite to gi iznele tie za boès tvenata sila nivnata radost srede stradawata i progonite i nivniot duh na hristijansko protavawe go osvedo~ile srceto na temni~arot i toj tresej i se gi priznal svoite grevovi i mu bilo prosshyteno I Feliks se stresol no ne se pokajal Temni~arot so rashydost go prifatil dejstvuvaweto na Bo`jiot Duh i go primil kako dobredojden gostin vo svoeto srce i vo svojot dom Feliks na boèstveniot vesnik mu rekol ldquoSega odi sirdquo Eden reil da stane Bo`je dete i naslednik na neboto drug reil svojata sudbina da ja povrze so onie to pravat bezzakonie

Vo tekot na slednite dve godini protiv Pavla ne e prezeshymena nikakva natamona postapka no toj sepak ostanal zato~en vo zatvor Feliks nekolkupati go posetil i vnima telno gi slual negovite zborovi Me|utoa vistinskata pobuda na taa boèmna naklonost bila elba za dobivka i toj navestil deka Pavle lesno bi moèl da bide puten na sloboda koga bi upshylatil edna pogolema suma pari

No apostolot poseduval premnogu blagoroden karakter za da se soglasi da bide osloboden so potkup Nemal nikakva vishyna i ne sakal da se sputi dotamu so kompromis so zloto da ja kupuva svojata sloboda Pokraj toa toj bil premnogu siroshymaen za da moè da plati tolku visoka otkupnina Pa i da bil sklon kon toa toj vo nikoj slu~aj ne sakal zaradi sebe da apelira na ~uvstvata i dare`livosta na svoite obratenici Toj smetal deka se nao|a vo Bo`ji race i ne sakal vo vrska so samiot sebesi da se pletka vo boèstvenite nameri

Kone~no Feliks bil povikan vo Rim zaradi grubi neprav di izvreni na smetka na Evreite Prifa aj i go toj povik pred da ja naputi Cezareja Feliks sakaj i da im ugodi na Evreshyite go ostavil Pavla vo zato~enitvo Sepak rtvuvaj i go Pavla toj ne uspeal vo svojot obid povtorno da ja zadobie nashyklonosta na Evreite Bil smenet i padnal vo nemilost a na negovo mesto e imenuvan Porkie Fest ~ieto sedite se naoshy|alo vo Cezareja

Zrak na nebesna svetlina miloslivo go osvetlil Feliksa dodeka Pavle razgovaral so nego za pravednosta za umerenosta i za idniot sud Toa bila od neboto dadena mo`nost i vistin ska prilika da gi uvidi svoite grevovi i da gi otfrli Me|utoa toj na Bo`jiot vesnik mu rekol ldquoSega odi si A koga e najdam vreme pak e te viknamrdquo Toj ja omalovaìl poslednata poshynudena milost i nikoga ve e ne mu bil upaten Bo`ji povik

427

287

40

PAVLE SAKA DA MU SE OBRATI NA CAROT

Ovaa glava e zasnovana na knigata Dela 251-12

ldquoA koga Fest pristigna vo pokrainata po tri dni od Cezashyreja otide gore vo Erusalim kade to prvosvetenicite i evrejskite prvenci istapija pred nego protiv Pavla i go molea baraj i usluga protiv nego da go sprovede vo Erusa limrdquo

Postavuvaj i takvo barawe tie imale namera Pavla na pashytot kon Erusalim da go pre~ekaat vo zaseda i da go ubijat No Fest bil dlaboko svesen za odgovornosta na svo jata polo`ba i u~tivo odbil da go prati Pavla ldquoNe e voobi~aeno kaj Rimshyjaniterdquo rekol toj ldquoda pogubat nekogo pred obvinetiot da se soo~i so svoite obviniteli i da dobie mo`nost da se brani od obvinenietordquo Rekol isto taka deka ldquoi toj samiot nabr gu e otiderdquo vo Cezareja ldquoZatoardquo predlo il ldquovlijatel nite me|u vas neka slezat so mene i ako e vinoven vo neto toj ~ovek neka go obvinatrdquo

No toa ne e ona to go barale Evreite Tie ne go zabora vile svojot poraneen poraz vo Cezareja Vo sporedba so spokoj noto odnesuvawe i so silnite dokazi na apostolot nivniot zlonashymeren duh i nivnite neosnovani obvinenija bi se prikaàle vo najloa svetlina Povtorno barale Pavle da se dovede vo Erusalim na sudewe no Fest reitelno ostanal pri svojata namera na Pavle da mu ovozmoì pravedno sudewe vo Cezashyreja Bog vo svoeto providenie vlijael vrz reenieto na Fest ìvotot na apostolot da bide prodolèn

Bidej i pretrpele neuspeh vo svoite nameri Evreite vedna se prigotvuvale da svedo~at protiv Pavla na sudot pred Fest Po nekolku pominati denovi vo Erusalim koga se vratil vo Cezareja Fest ldquosedna vo sudot i zapoveda da go doveshydat Pavla A koga dojde toj go opkruìja Evreite koi dojdoa od Erusalim i iznesoa protiv nego mnogu teki obvinenija

429


288

koi ne moèa da gi dokaàtrdquo Bidej i vo taa prigo da nemale zastapnik Evreite sami gi iznesuvale svoite obvine nija Vo tekot na sudeweto obvinetiot spokojno nepristrasno i jasno ja dokaùval neosnovanosta na nivnite obvinuvawa

Fest uviduval deka spornoto praawe se odnesuva isklushy~ivo na evrejskite verski u~ewa i vo obvinenijata ako pravilno se sfatat nema nito vrz ~ijato osnova Pavle bi moèl da bide osuden na smrt pa duri ni na zatvor Me|ushytoa toj isto taka jasno uviduval kakva bura bi se podignala ako Pavle ne bi bil osuden ili predaden vo nivni race I taka ldquosakaj i da im ugodi na Evreiterdquo Fest mu se obratil na Pavle i go praal dali bi sakal da pojde vo Erusalim pod neshygova zatita da mu sudi Sinedrionot

Apostolot znael deka ne moè da o~ekuva pravda od lu|e to koi so svoite zlostorstva navlekle na sebe Bo`ji gnev Toj kako i prorok Ilija znael deka e bide posiguren duri i me|u neznabocite otkolku me|u onie koi ja otfrlile nebes nata svetlina i svoite srca celosno gi zatvorile za evangelieto Izmoren od borbata negoviot aktiven duh ne bi moèl da podshynese novi odlagawa i nova zamorna neizves nost okolu sudeweto i temnuvaweto Zatoa reil kako rimski gra|anin da go isshykoristi svoeto pravo da mu se sudi pred cezarot

Odgovaraj i na praaweto na Fest Pavle rekol ldquoStojam pred cezareviot sud kade to treba da bidam suden Na Evshyreite ne im storiv nikakva nepravda kako to i ti samiot mnogu dobro znae Ako sum pak vinoven ili ako napraviv neto to zasluùva smrt ne odbivam da umram No ako nema nito od ona za to ovie me obvinuvaat nikoj ne moè da me predade nim Se povikuvam na cezarotrdquo

Fest nito ne znael za zagovorot na Evreite da go ubijat Pavla i bil iznenaden so negovoto povikuvawe na cezarot Me|utoa zborovite na apostolot go zaprele procesot na sudeshyweto ldquoToga Fest porazgovara so svojot sovet i odgovori eumlSe povika na cezarot kaj cezarot i e odirsquordquo

Taka ute eden Bo`ji sluga poradi omrazata rodena od vershyskata zakoravenost i samopravednost bil prisilen za zatita da im se obrati na neznabocite Istata ovaa omra za vo svoe vreme go prisilila prorokot Ilija pomo da pobara od vdovishycata vo Sarepta kako to gi prisilila i vesnicite na evanshygelieto da ja naputat Judeja za porakata na evangelieto da im ja odnesat na neznabocite Na istata ovaa omraza naidu va i Bo`jiot narod koj ìvee deneska Kaj mnozina koi tvrdat

430

431

289

deka se Hristovi sledbenici se naiduva na ista gordost forshymalizam i sebi~nost na ist duh na protivewe shy na s ona to zazemalo tolku istaknato mesto vo srceto na Evreite Vo idshynina mnogu takanare~eni Hristovi pretstavnici e zazemat stav sli~en na onoj to go zazemale evrejskite svetenici i poglavari sprema Hrista i apostolite Vo golemata kriza niz koja naskoro e mora da pominat vernite Bo`ji slugi e naidat na ista upornost na ista svirepost na reitelna i nepreodoliva omraza

Na site koi vo tie teki denovi bestrano e mu sluàt na Boga spored svoja sopstvena sovest e im bide potrebna hrabrost reitelnost i poznavawe na Boga i na negovata Re~ zato site to e mu ostanat verni na Boga e bidat goneti Nivnite naj~isti pobudi i nivnite najblagorodni napori e bidat pogreno tolkuvani a nivnoto ime ozloglaseno i prezshyreno Satanata so seta svoja izmamni~ka sila e nastoju va da vlijae vrz srceto i da go zatemni umot za zloto da go pretshystavi kako dobro a dobroto kako zlo Dokol ku e posilna i po~ista verata na Hristovite sledbe nici i poreitelna nivnata poslunost kon Boga satanata s pove e e se trudi protiv niv da gi pottikne onie to go gazat Bo`jiot zakon a tvrdat deka se na vistinskiot pat ] e bide potrebno najsilno nadevawe i najgolemo junatvo i odluka za da se odrì verata koja edna im e dadena na svetite

Bog saka pripadnicite na negoviot narod da se prigotvat za krizata to naskoro e nastapi Prigotveni ili ne tie site e mora da se soo~at so nea a vo vremeto na iskuenijata i proshyverkata e preodoleat samo onie koi svojot ivot napolno go usoglasile so boèstvenoto merilo Koga svetov nite vladeshyteli e se obedinat so verskite i so crkovnite rakovoditeli da donesat propisi za praawata na sovesta shy toga e se vidi koj navistina se boi od Boga i koj mu sluì Koga temninata e bide najgusta toga svetlinata na vistinskiot hristijanshyski karakter najjasno e bleskoti Koga e is~ezne sekoja druga zatita toga e se vidi koj navis tina ima sigurna potpora vo Gospoda I dodeka neprijatelite na vistinata e demnat od site strani da otkrijat kaj Bo`jiot narod nekoe zlo Gospod budno e bdee nad svoite titej i gi Toj za niv e bide kako senka na golemo drvo srede èdna pustina

432

ПАВЛЕ САКА ДА МУ СЕ ОБРАТИ НА ЦАРОТ

290

41

bdquoU[TE MALKU PA ] E ME NAGOVORI[ldquo

Ovaa glava e zasnovana na knigata Dela 2513-27 i 26-ta gl

Pavle se povikal na cezarot i Fest ne moèl da postapi poinaku tuku da go prati vo Rim No izvesno vreme ne moèl da se najde soodveten brod Pokraj toa zaedno so Pavle bilo potrebno da se deportiraat i drugi obvineti a razgleduvashyweto i na nivnite slu~ai isto taka predizvikalo odlagawe Taka na Pavle mu se dala mo`nost pri~inite za svojata vera da gi iznese pred najistaknatite lu|e vo Cezareja a isto taka i pred carot Agripa Vtori posleden od Irodovata loza

ldquoKoga pominaa nekolku denovi carot Agripa i Vernikija dojshydoa vo Cezareja da go pozdravat Fest I bidej i tamu se zadràa pove e denovi Fest go iznese pred carot Pavlovoto delo eumlFeshyliks ostavi eden ~ovek vo zandanata protiv kogo koga bev vo Erusalim istapija prvosveteni cite i evrejskite stareini i baraa da go osudamrsquordquo Fest gi izloìl okolnosti te to obvishynetiot go navele da se povika na cezarot Istaknal kako na neodamnenoto sudewe na Pavle Evreite protiv obvine tiot ne iznele nitu edno od onie obvinenija to toj gi o~ekuval tuku ldquoimaa protiv nego nekoi prepirki za nivnata religija i za nekojsi Isus koj umrel a za kogo Pavle tvrdee deka e ivrdquo

Koga Fest ja raskaàl svojata storija Agripa se zainteshyresiral pa rekol ldquoI jas bi sakal da go isluam toj ~ovekrdquo Sooshybrazno so taa èlba za sledniot den bila zakaàna sredba ldquoI taka utredenta koga Agripa i Vernikija dojdoa veli~e s tve no i vlegoa vo sudnicata zaedno so zapoved nicite i so naj u glednite lu|e vo gradot po zapoved na Fest go dovedoa Pavlardquo

Vo ~est na svoite gosti Fest se trudel taa prigoda da ja sto ri to posve~ena Raskonata obleka na namesnikot i na negovite gosti me~ovite na vojnicite i sjajnite oklopi na nivshy nite zapovednici pretstavuvale mone raskona scena

434

291

I toga Pavle s ute vo okovi istapil pred sobirot Kakva razlika Agripa i Vernikija imale vlast i polo`ba to so sebe nosat i svetovno odobruvawe No tie bile napol no lieni od onie osobini to gi ceni Bog Go prestapuvale neshygoviot zakon i bile rasipani vo srceto i vo ivotot Neboto se gnaselo od nivniot na~in na rabota

Ostareniot zatvorenik s ute vrzan vo sinxiri za svojot straàr so svojata pojava nemal nito zaradi to svetot bi mu ukaùva po~esti No za toj ~ovek navidum bez prijateli bez bogatstvo i polo`ba koj zaradi svojata vera vo Bo`jiot Sin bil zato~enik vo zandana budno se interesi ralo celoto nebo Angelite bile negovi ~uvari i pridru` nici Koga bi svetnala slavata samo na eden od tie bleskotni vesnici bi go zasen~ila siot carski rasko i seta nivna gordeliva rasturlishyvost Carot i negovite dvorjani bi ispopa |ale ni~kum nazemi kako i nekoga rimskite straàri kraj Hristoviot grob

Fest li~no go pretstavil Pavla pred sudot so slednite zborovi ldquoCaru Agripa i site vie gospoda to ste tuka Poshyglednete go ovoj zaradi koj mnozina Evrei nagrvalija vrz mene vo Erusalim i tuka vikaj i deka toj ne treba pove e da ivee No jas najdov deka ne napravil nito to zasluùva smrt i bidej i toj samiot se povika na Avgusta reiv da go pratam kaj nego Za ~ovekov nemam nito vidlivo da mu napiam na gospodarot i zatoa go izvedov pred vas a najmnogu pred tebe caru Agripa za da imam to da napiam po ispitu vaweto zato mi se ~ini nerazumno da bide praten okovan ~ovek a da ne bidat soopteni obvinenijata protiv negordquo

Carot Agripa mu dozvolil na Pavla sam da zboruva za seshybe Apostolot nitu malku ne go zbunil bleskotniot rasko nitu visokata polo`ba na negovite sluateli zato znael kolku male~ka vrednost imaat bogatstvata i polo`bata to moè da gi dade ovoj svet Zemniot rasko i sila nitu za mig ne moèle da go pokolebaat vo negovata hrabrost nitu da mu go odzemat spokojstvoto

ldquoCaru Agripa se ~uvstvuvam sre enrdquo naglasil aposto lot ldquoto moàm da se branam denes pred tebe od s to me obvishynuvaat Evreite dotolku pove e to ti dobro gi poznava judejskite obi~ai i nivnite prepirki Zatoa te molam da me islu a so trpenierdquo

Pavle iznel kako od svoeto uporno i tvrdoglavo neveru vashy we se preobratil vo verata na Isusa Nazare anecot Spasishytelot na svetot Ja opial nebesnata vizija koja na po~etokot

435

436

bdquoУШТЕ МАЛКУ ПА Ќ Е МЕ НАГОВОРИШldquo


292

go ispolnila so neiska`liv strav a podocna stanala izvor na najgolema uteha shy otkrovenie na nebesnata slava srede koja na prestolot sedel Onoj kogo toj do toga go preziral i go mrashyzel i ~iito sledbenici tokmu baral da gi uniti Od toj mig Pavle shy preroden so milosta shy stanal nov ~ovek iskren i ognen pobornik za verata vo Isusa

Pavle jasno i ubedlivo mu gi izloìl na Agripa glavni te nastani vo vrska so Hristoviot ivot na zemjata Toj posvedoshy~il deka Mesija od prorotvata ve e se pojavil vo li~nosta na Isusa Nazare anecot Kako to e naglaseno ute vo starozashyvetnite spisi Pavle istaknal deka Mesija me|u lu|eto e se pojavi kako ~ovek a potoa pokaàl kako vo Isuso viot ìvot se ispolnile site podrobnosti na prorotvata dadeni preku Mojseja i preku prorocite Za da go spasi zagubeniot svet Bo` jiot Sin shy ne drèj i do sramot bil raspnat i se voznel na neboto pobeduvaj i gi smrtta i grobot

Zoto rezoniral Pavle bi se ~inelo neverojatno Hrisshytos da stane od mrtvite Taka nekoga i nemu mu izgledalo no kako ne bi veruval vo ona to li~no go videl i go ~ul Pred portite na Damask toj navistina go videl raspna tiot i voskresnatiot Hristos istiot Onoj koj odel niz ulicite na Erusalim koj umrel na Golgota gi raskinal okovite na smrtta i se voznel na neboto Go videl i li~no razgovaral so nego isto onaka kako i Petar Jakov Jovan i drugite u~enici So svojot glas li~no mu zapovedal da go propoveda evangelieto shy dobrata vest za nego kako voskresnat Spasitel pa kako bi moèl da ne poslua Vo Damask vo Erusalim i niz seta Jushydeja i vo dale~nite kraita svedo~el za raspnatiot Isus zboruvaj i im na site ldquoda se pokaat i da se obrnat kon Boga vrej i dela dostojni za pokajanierdquo

ldquoZatoa Evreite me fatija vo hramotrdquo rekol apostolot ldquoi se obidoa da me ubijat No so pomota to ja dobiv od Boga tuka sum do deneen den i im svedo~am i na malo i na golemo i ne zboruvaj i nito drugo osven ona to prorocite i Mojshysej rekoa deka e se zbidne shy deka Hristos e nastrada i deka kako prv voskresnat od mrtvite e im navesti svetlina i na Evreite i na neznabociterdquo

Celiot sobir vtren~eno gi slual ~udesnite doìvuva wa na Pavle Apostolot najmnogu se zadràl na svojata omile na tema Nikoj od onie to go sluale ne moèl da se posomshyne va vo negovata iskrenost No vo golemiot zamav na negovata

437

293

uverliva re~itost go prekinal Fest izviknuvaj i ldquoBlada Pavle Mnogubrojnite knigi te dovele do ludilordquo

Apostolot odgovoril ldquoNe sum lud ~estit Feste tuku zboshyruvam vistinski i razumni zborovi zato i carot komu mu zboruvam slobodno znae za toa Imeno ne veruvam deka mu e nepoznato neto od ova zato ova ne se slu~i vo nekoe oerdquo Potoa svrtuvaj i se kon Agripa mu se obratil li~no nemu ldquoIm veruva li care Agripa na prorocite Znam deka im veruvardquo

Dlaboko vozbuden Agripa za mig ja zagubil od vid svojata okolina i dostoinstvoto na svojata polo`ba Svesen edinstve no za vistinata koja totuku ja slunal gledaj i go edinstve no ponizniot zato~enik koj stoel pred nego kako Bo`ji pratenik Agripa i ne sakaj i odgovoril ldquoUte malku pa e me ubedi da stanam hristijaninrdquo

Apostolot najseriozno vozvratil ldquoBi go molel Boga ne samo ti tuku i site koi me sluaat denes da stanete takvi kashykov to sum i jasrdquo A potoa podigaj i gi svoite oko va ni race dodal ldquoSamo bez ovie okovirdquo

Okovite so koi apostolot bil vrzan shy koga bi se sudelo sposhyred pravdata shy bi bile na racete na Fest Agripa i Verni kija Site tie pravele teki zlostorstva Tie prestapnici toj den slunale ponuda za spasenie vo Hristovo ime Barem eden od niv bil ldquore~isi nagovorenrdquo da ja primi ponudenata milost i protavaweto No Agripa ja otfrlil taa ponuda i odbil da go primi krstot na raspnatiot Spasitel

Qubopitstvoto na carot bilo zadovoleno digaj i se od svoeto sedite dal znak deka razgovorot e zavren Koga sobi rot se razotiol prisutnite vo me|usebniot razgovor istaknale ldquoOvoj ~ovek ne pravi nito to zasluùva smrt ili okovirdquo

Iako bil Evrein Agripa ne u~estvuval vo verskiot fashynatizam i vo slepite predrasudi na fariseite ldquoOvoj ~ovekrdquo mu rekol Agripa na Fest ldquomoèe da bide osloboden ako ne se bee povikal na cezarotrdquo Me|utoa predmetot mu bil podshynesen na viiot sud i ne spa|al ve e vo nadel`nost na Fest ili Agripa

438


294

42

PLOVIDBA I BRODOLOM

Ovaa glava e zasnovana na knigata Dela 27 i 281-10

Najposle Pavle trgnal na svoeto patuvawe vo Rim ldquoA koga bee reeno da otplovime vo Italijardquo piuva Luka ldquomu go predadoa Pavla i nekoi drugi zatvorenici na eden stotnik od Avgustovata ~eta po ime Julij Vlegovme vo eden adramitski korab koj trebae da plovi po aziski primorski mesta i isploshyvivme so nas bee Aristarh Makedonec od Solunrdquo

Vo prviot vek na hristijanskata era patuvaweto po more bilo pridruùvano so isklu~itelni tekotii i opasnosti Mor narite pravecot na plovidbata go odreduvale glavno sprema polo`bata na sonceto i yvezdite a koga ne se pojavu vale nitu sonce nitu yvezdi a pretstoele predznaci na bura sopstveshynicite na brodovite ne se osmeluvale da trgnat na otvoreno more Vo tekot na izvesen period od godinata bezo pasna ploshyvidba bila re~isi nemo`na

Sega apostolot moral da pomine niz teko iskustvo to mu padnalo vo del kako zato~enik vo okovi da izdrì dolga i istotuva~ka plovidba po more do Italija Edna okolnost zna~itelno ja olesnila teìnata na negovata sudbina shy mu bilo dozvoleno da go pridruùvaat Luka i Aristarh Vo poslanieto do Koloanite Pavle podocna go spomnuva Aristarha kako da e so nego ldquovo zatvorrdquo (Koloanite 410) Me|utoa Aristarh po svoja slobodna volja go delel Pavlo voto zato~enie za da moè da mu posluì vo negovata nevolja

Plovidbata po~nala uspeno Ve e sledniot den ja spushytile kotvata vo pristaniteto Sidon Tuka kapetanot Julij ldquopostapuvae qubezno so Pavlardquo i bidej i bil izvesten deka vo toa mesto ima hristijani ldquomu dozvoli da otide kaj svo ite prijateli za da se pogriàt za negordquo Bidej i vo toa vreme zdravshy

440

295

jeto mu bilo narueno na apostolot ovaa dozvola mu bila doshybredojdena i toa go primil so golema blagodarnost

Isplovuvaj i od Sidon brodot naiol na nepovolni veshytrovi koi go skrnale od direktniot pravec i negovoto napreshyduvawe vo zna~itelna mera bilo zabaveno Vo prista ni teto Mira vo provincijata Likija kapetanot naol eden golem aleksandriski brod podgotven da trgne za Italija i vedna svoite zato~enici gi prefrlil na nego Me|utoa vetrovite s ute bile nepovolni i brodot teko plovel Luka piuva ldquoPove e denovi plovevme bavno i odvaj stig navme sproti Knid bidej i veterot ni pre~ee da doplovime tamu plovevme pokraj Krit sproti Salmona Plovej i so maka pokraj bregot stigshynavme do edno mesto nare~eno eumlDobri Pristanitarsquordquo

Tuka bile prisileni da se zadràt izvesno vreme o~eku vaj i povolen veter Brgu se pribliùvala zima ldquoi ploveweto ve e bee opasnordquo pa onie na koi im bil doveren brodot morale da ja naputat nade`ta deka e stignat na svojata cel pred da poshymine vremeto pogodno za plovidba Sega edin stveno ostanalo da se rei dali da se ostane vo mestoto ldquoDobri Pristanitardquo ili da se napravi obid da se dojde do nekoe popovolno mesto za zimuvawe

Za ova praawe najseriozno se diskutiralo i kapetanot najposle go praal za mislewe i Pavla koj vo me|uvreme se zdobil so po~it i kaj mornarite i kaj vojnicite Bez premisshyluvawe apostolot sovetuval da ostanat tuka kade to se zateshykle ldquoLu|e gledam deka ploveweto e bide opasno i za zdravshyjeto i za ìvotot i so golema zaguba ne samo za tovarot i koshyrabot tuku i za naite ìvotirdquo rekol Pavle No kapeta not i sopstvenikot na brodot kako i mnozinstvoto patnici i ekishypaòt ne bile nakloneti da go prifatat toj sovet ldquoBi dej i pristaniteto ne bee zgodno za zimuvawe mnozins tvoto rei da otplovi ottamu za da se stigne ako e nekako mo`no do kritskoto pris ta nite Feniks koe gleda kon jug i severoshyzapad i tamu da se prezimi

Kapetanot reil da go prifati misleweto na mnozinshy s tvoto I taka ldquokoga duvna blag juèn veterrdquo isplovile od Dobri Pristanita so nade` deka e stignat do sakanoto pristanite ldquoNo nabrgu potoa od Krit zaduva buren veterrdquo pa ldquogo zafati korabot koj ne moèe da mu se protivstavuva na veterotrdquo

Gonet od veterot brodot se pribliùval kon male~kiot osshytrov Klauda i dodeka mornarite bile vo negovoto zasol nite

441

ПЛОВИДБА И БРОДОЛОМ


296

se prigotvuvale za najlooto amecot za spasuvawe nivnoto edinstveno sredstvo za izlez i spas vo slu~aj da doìveat broshydolom se nao|al privrzan za brodot i bil izloèn na opasshynost vo sekoj mig da se skri vo parampar ~iwa pa prva rabo ta bila ~amecot da go podignat na brodot Potoa gi prezele site merki na pretpazlivost brodot da go zacvrsnat i da go ospososhybat da $ preodolee na burata Nezna ~itelnata zatita to im ja daval male~kiot ostrov ne traela dolgo i nabrgu tie bile izloèni na seta èstokost na burata

Lunata besneela cela no i nasproti site merki na pretshypazlivost brodot po~nal da proputa voda ldquoSledniot den dodeka bevme silno frlani od burata po~naa da go isfrlaat tovarotrdquo Povtorno padnala no no veterot ne stivnal Razjashyrenite branovi se poigruvale so brodot iban od burata ~ijto jarbol ve e bil skren i edrata oteteni Drvenata konstrukcija na brodot koj se teteravel i krckal pod naleshytite na vetrot stenkala kako pretsmrtnik pri izdivnu vawe i sekoj ~as se ~inelo deka e se raspadne Vodata s posil no navle guvala taka to i patnicite i mornarite postojano ja ispumpuvale Nikoj na brodot ne moèl nitu za mig da zdishyvne ldquoA tretiot denrdquo piuva Luka ldquoso svoi race ja isfrlija opremata od korabot Bidej i pove e denovi ne se pokaà ni sonceto nitu yvezdite a silnata bura ne poputae najposle is~ezna sekoja nade` deka e se spasimerdquo

êtirinaeset dni taka talkale po moreto nad koe voopto ne se videlo nitu sonce nitu yvezdi Iako fizi~ki mnogu strashydal apostolot i vo tie najcrni migovi priskok nuval na pomo sekade kade to bi zatrebalo So vera se fatil za rakata na Semo nata sila i vo svoeto srce iscelo se potprel vrz Boga Ne se plael za sebe zato znael deka Bog e go so~uva so cel i vo Rim da ja posvedo~i vistinata za Isusa Hrista No negovoto srce bilo polno so so~uvstvo kon nesre nite dui na onie to se nao|ale okolu nego shy greni izopa~eni i neshyprigotveni za smrt I dodeka od dlabinata na duata go molel Boga na site da im go potedi ivotot mu bilo otkrieno deka negovata molitva e primena

Koristej i ja prilikata koga burata za mig stivnala Pavle se ispravil na palubata i podignuvaj i go svojot glas rekol ldquoLu|e trebae da me posluate i da ne trgnuvame od Krit i e bevme potedeni od ovaa maka i teta A sega ve sovetuvam da bidete bodri zato nieden od vas nema da bide zaguben osshyven korabot Zato angel od Boga komu mu pripa |am i komu

442

443

297

mu sluàm zastana pred mene no eska i re~e eumlNe plai se Pavle Ti treba da izleze pred cezarot i eve Bog ti gi poshydari site koi plovat so tebersquo Zatoa lu|e bidete bodri zato mu veruvam na Boga deka e bide taka kako to mi e kaàno No treba da bideme isfrleni na nekoj ostrovrdquo

Tie zborovi razbudile nade` Patnicite i ekipaòt se trgshynale od svojata potitenost i od re~isi celosnata umre nost Trebalo ute mnogu raboti da se svrat i morale da prezemat s to e vo nivna mo za da se spasat od propasta

Ve a izminuvala ~etirinaesettata no na talkawe i teterashyvewe po mra~noto i razbraneto more koga ldquookolu pol no rdquo naslunuvaj i gi udarite na branovite ldquomornarite ni navestishy ja deka se pribliùvame do nekoe kopno I merea i najdoa dvaeshyset fati dlabo~ina Malku potoa go frlija pak i najdoa petshynaeset fati Togardquo kaùva Luka vo svojot zapis ldquoplaej i se da ne udrat vo grebenite sputija ~etiri kotvi od zadniot del na korabot i ~ekaa da se razdenirdquo

Koga osamnala zora videle nejasni konturi na nekakov neshypoznat breg koj go zapliskala burata no nikade nemalo voobishy~aen kopnen znak za brodovi Izgledite bile tolku mra~ni i stueni to brodarite od neznaboè~ko poteklo gubej i sekoja hrabrost ldquosakaa da pobegnat od korabotrdquo i sputaj i go ~amecot vo moreto se izgovaraa deka sakaat kotvata da ja sputat od predniot kraj No Pavle proniknu vaj i vo nivnite niski nameri im rekol na kapetanot i na vojnicite ldquoAko ovie ne ostanat na korabot vie ne moète da se spasite Toga vojshynicite gi presekoa jaìwata na ~unot i go ostavija da padnerdquo

Najkriti~niot ~as s ute bil pred niv Apostolot pak im upatil zborovi so koi gi ohrabril i gi povikal i morna rite i patnicite da zemat malku hrana velej i ldquoDenes e ~etirishynaesetti den kako ~ekate i pominuvate bez jadewe ne vkusuvaj i nito Zatoa ve molam da jadete bidej i toa e za vae izbashyvuvawe Nieden od vas nema da zagubi ni vlakno od glavatardquo

ldquoI koga go re~e toa zede leb i mu zablagodari na Boga pred site go skri i po~na da jaderdquo I toga site dveste sedum deset i pet izma~eni i obeshrabreni dui koi bez Pavla bi propadshynale vo o~aj mu se pridruìle nemu i po~nale da jadat ldquoOtshykako se nasitija go olesnija korabot isfrlaj i go ìtoto vo moretordquo

Iako ve e se razdenilo tie ne videle nito to bi im pomognalo da odredat kade se nao|aat Sepak ldquozabeleàa zashyliv so dostapen breg i reija tamu da go naso~at korabot ako

444



298

e toa mo`no Gi odvrzaa kotvite i gi sputija vo moreto gi razlabavija i jaìwata na kormilata i go krenaa prednoto edro sproti veterot i plovea kon bregot A koga udrija vo eden greben od dvete strani zapluskuvan od moreto zarinkaa taka to predniot del se vglavi cvrsto i ostana nepodvièn a zadshyniot del se kree od branoviterdquo

Pavle i drugite zato~enici sega se nale vo opasnost da do iveat sudbina poloa od brodolomot Vojnicite videle deka dodeka e vloùvaat krajni napori da se doberat do breshygot e bide napolno nemo`no da gi ~uvaat zato~enicite to im bile dovereni Sekoj poedinec moral da gi napregne site svoi sili za da se spasi a ako nekoj zato~enik bi is~ez nal onie to bile odgovorni za nego bi morale da platat so svoshyjot ìvot Zatoa vojnicite sakale site zato~e nici da gi ubishyjat Rimskiot zakon dozvoluval vakva svirepa postapka i tie toa bi go storile koga ne bi bil ~ovekot na kogo site mu dolèle dlaboka blagodarnost Kapetanot Julij znael deka Pavle najshymnogu pridonel za spasuvaweto na ìvotot na site to se nao|ale na brodot Osven toa bil osvedo~en deka Gospod e so nego i ne se osmelil da mu stori nikakvo zlo Zatoa toj ldquozashypoveda najnapred da skoknat onie to znaat da plivaat i da izlezat na kopno a drugite koj na tici koj na kakovshygode predmet od korabot Taka site izlegoa na kopnotordquo I koga bil izvren proziv nikoj ne falel

Primitivnite iteli na Malta ubavo i qubezno gi prifashytile brodolomnicite Tie ldquozapalija ogan i n primija site poshyradi do`dot to pa|ae i poradi studotrdquo piuva Luka Pavle pak se naol me|u onie to se griàt za dobro na drugi te ldquoPavle sobra kup granki i gi stavi vo ognotrdquo koga od ognot izlegla ldquozmija goneta od ètinata i mu se vpi vo rakatardquo Site to se nao|ale okolu nego bile vxaeni i gledaj i gi okovite to gi nosel videle deka e zato~enik i si rekle eden na drug ldquoBez somnenie ovoj ~ovek e ubiec koj se spasil od moshyreto no pravdata ne go ostava da iveerdquo No Pavle ednostavno ja istresol zmijata vo ognot i nito ne mu se slu ~ilo Znaej i deka zmijata bila otrovnica lu|eto o~ekuvale sekoj mig toj da padne umiraj i vo strani maki ldquoA otkako ~ekaa dolgo vishydoa deka ne mu se slu~i nikakvo zlo go smenija svoeto mislewe i rekoa deka e bogrdquo

Vo tekot na tri meseci to gi pominale brodolomnicite na Malta Pavle i negovite sorabotnici koristele mnogu prishyliki da go propovedaat evangelieto Gospod vidlivo rabotel

445

446

299

preku niv Blagodarenie na Pavla site brodolom nici bile pre~ekani so golema presretlivost site nivni potrebi bile zadovoleni a koga si zaminuvale od Malta velikoduno gi snabdile so site potrebi za pat Glavnite nastani za vreme na nivniot prestoj Luka nakratko gi zabeleàl na sledniot na~in

ldquoA okolu toa mesto se nao|ae imotot na upravitelot na ostrovot po ime Poplij koj n primi i qubezno se griè e za nas tri dena I se slu~i tatkoto na Poplij da leì boshylen od treska i dizenterija Pavle vleze kaj nego se pomo li gi poloì racete na nego i go isceli Po toj nastan i drugi bolni od ostrovot doa|aa i bea isceluvani Tie ni iskaàa i mnogu po~esti a pri zaminuvaweto n snabdija so s to ni bee nu`nordquo


300

43

PAVLE VO RIM

Ovaa glava e zasnovana na knigata Dela 2811-31 i na poslanieto do Filimona

Koga nastapila nova plovna sezona kapetanot i negovi te zato~enici go prodolìle svoeto patuvawe kon Rim Aleksanshydriskiot brod ldquoKastor i Poluksrdquo na svojot pat kon zapad prezimil na Malta i na toj brod se smestile patnicite Iako poradi nepovolni vetrovi plovidbata po moreto se odolìla sepak taa bezbedno zavrila i brodot se ukotvil vo ubavoto pristanite Puteoli na italijanskiot breg Vo toa mesto imalo nekolku hristijani koi go zamolile apostolot da osshytane kaj niv sedum dena to kapetanot velikoduno dozvoshylil Otkako go dobile Pavlovoto poslanie upateno do Rimjashynite hristijanite vo Italija èlno ja o~ekuvale negovata poseta Ne o~ekuvale da go vidat kako zato~enik no negovite stradawa pridonele da im stane ute pomil i podrag Bidej i oddale~enosta me|u Puteoli i Rim iznesuvala nad dveste kishylometri a toa morsko pristanite bilo vo postojana vrska so glavniot grad rimskite hristijani bile izvesteni za Pavloshyvoto doa|awe i nekoi od niv se upatile vo presret da go pozshydravat

Osmiot den po istovaruvaweto kapetanot i negovite zashyto ~enici se upatile kon Rim Julij rado mu daval na apostoshylot sekakvo odobrenie to bilo vo negova vlast no ne moèl da ja izmeni negovata polo`ba kako zato~enik nitu smeel da go oslobodi od okovite to go vrzuvale za negoviot straàr Pavle so teko srce odel vo presret na svojata dolgo sakana poseta na prestolninata na svetot Kolku mnogu se razlishykuvale okolnostite od ona to nekoga go o~ekuval Kako vaka okovan i ìgosan e go propoveda evangelieto Negoshyvite nadeì deka vo Rim e pridobie mnogu dui izgledale osudeni na celosno razo~aruvawe

448

301

Najposle patnicite pristignale do Apiev Forum okolu e shyeset i pet kilometri od Rim Dodeka se probivale niz gusta ta tolpa svet to se tiskala na golemiot krstopat na sediot starec okovan zaedno so grupa o~igledno okoraveni zlostorshynici mu bile upatuvani mnogu prezrivi pogledi i mnotvo surovi podbivni egi

Odnenade` se slunal radosen izvik i eden ~ovek se izshydelil od tolpata pominuva~i i padnal okolu vratot na sediot zato~enik pregrnuvaj i go so solzi radosni~ki kako sin to bi go pre~ekal dolgo otsutniot tatko Taa scena se povtorushyvala zato elnoto o~ekuvawe go izostrilo vidot kaj mnozina koi sfatile deka okovaniot zato~enik e istiot onoj koj neshykoga vo Korint vo Filipa i Efes im zboruval zborovi to davaat ve~en ìvot

Bidej i oduevenite u~enici so ogneno srce i kopne`li vo se sobrale okolu svojot tatko vo evangelieto grupata se zashyprela Vojnicite stanale nestrplivi poradi takvite zadr shyù vawa no sepak nemale srce da ja prekinat tolku srde~nata sredba zato i samite nau~ile da go po~ituvaat i da go cenat sediot zato~enik Vo toa papsano i so bolka skre no lice u~enicite videle otsjaj na Hristoviot lik Go uveruvale deka ne go zaboravile nitu pak prestanale da go sakaat svesni oti mu dolàt blagodarnost za radosnata nade` koja gi bodri vo ìvotot i im dava mir vo Boga Koga bi im se dalo predimshystvo i koga bi im se ukaàla ~est tie vo svojata topla qubov bi go nosele na ramena s do Rim

Malku ima takvi koi go sfa aat zna~eweto na zborovite na Luka deka Pavle koga povtorno gi videl svoite bra a ldquomu zablagodari na Boga i se ohrabrirdquo Nao|aj i se taka srede grupa vernici koi pla~ele koi mu ukaùvale qubov i ne se sramele od negovite okovi apostolot glasno go falel Boga Is~eznal oblakot na taga koj zakanuva~ki se reel nad nego viot duh Negoshyvata hristijanska rabota i negoviot ivot pretstavuvale niza tekotii patila i razo~aruvawa no vo toj mig po~uvstvuval deka za seto toa e bogato nagraden So pocvrst ~ekor i so rashydosno srce go prodolìl svojot pat Ne se alel na minatoto nitu se plael od idninata Znael deka go o~ekuvaat okovi i stradawa no isto taka znael deka mu e dol`nost da gi spasuva duite okovani so nesporedlivo poteki okovi i se raduval so svoite patila i stradawa zaradi Hrista

Vo Rim kapetanot Julij svoite zato~enici mu gi predal na zapovednikot na carskata straà Povolniot izvetaj to go

449

ПАВЛЕ ВО РИМ


302

dal za Pavle kako i pismoto upateno od Fest pridonele aposshytolot da se zdobie so blagonaklonost kaj glavniot zapo vednik taka to namesto da odi vo zatvor dozvoleno mu e da ivee vo ku a to samiot ja najmil Iako s ute bil vrzan so okovi za vojnik toj moèl slobodno da gi prima svoite prija teli i da se zalaga za napredok na Hristovoto delo

Na mnogu Evrei koi pred nekolku godini bile proterani od Rim im bilo dozvoleno da se vratat taka to vo toa vreme nivniot broj vo Rim bil prili~no golem Pavle reil pred s nim da im gi izloì faktite to se odnesuvale na samiot nego i na negovata rabota dodeka na negovite nepri jateli ne im se dade mo`nost da predizvikaat ogor~enost i predrasudi proshytiv nego Zatoa tri dena po svoeto pristig nuvawe vo Rim gi povikal nivnite rakovodni lu|e i na nepo sreden i ednostaven na~in im izloìl zoto toj kako zato ~enik dool vo Rim

ldquoLu|e bra ardquo naglasil Pavle obra aj i im se ldquoiako ne storiv nito protiv svojot narod nitu protiv tatkovskite obi~ai mene sepak vo Erusalim me predadoa kako zatvoreshynik vo racete na Rimjanite koi koga me ispitaa sakaa da me putat zato vo mene nemae nikakva vina to bi zasluùshyvala smrt No bidej i Evreite se sprotivija na toa bev prishynuden da se povikam na cezarot no ne deka imam neto da go obvinam mojot narod Ete zatoa ve zamoliv da dojdete da ve vishydam i da vi pozboruvam zato zaradi nade`ta na Izrael sum okovan vo ovie verigirdquo

Nito ne zboruval za nepravdata to moral da ja podnese od strana na Evreite nitu za nivnite mnogubrojni zagovori da go ubijat Negovite zborovi bile polni so obyir i dobrina Toj ne se stremel da go pridobie vnimanieto ili naklonosta li~no za sebe tuku samo da ja odbrani vistinata i da ja izdigne ~esta na evangelieto

Negovite sluateli go izvestile deka protiv nego ne doshybile nikakvi obvinenija nitu vo zvani~nite nitu vo privatshynite pisma i deka nitu eden Evrein koj dopatuval vo Rim ne go obvinuval za nikakva vina Tie isto taka pokaàle silna èl ba li~no da gi slunat pri~inite za negovata vera vo Hrista ldquoZato ni e poznatordquo rekle tie ldquodeka nasekade zborushyvaat protiv ovaa sektardquo

Bidej i samite sakale Pavle gi zamolil da odredat eden den koga bi moèl da im gi iznese vistinite na evangelieto Vo zakaàniot den dole mnozina od niv i toj ldquood utro do ve~er im iznesuvae za Bo`jeto carstvo so dokazi i gi uveruvae

450

451

303

za Isusa od Mojseeviot zakon i od prorociterdquo Im go iznel svoeto li~no iskustvo i mnogu dokazi od staro zavetnite spisi im izloìl ednostavno iskreno i vpe~at livo

Apostolot pokaàl deka religijata ne se sostoi od obredi i ceremonii od izjavi za veruvawa ili od teorii Koga bi bilo taka toga i svetovniot ~ovek so pomo na istraùvawe bi moèl da go dolovi Boga isto kako i zemnite problemi to gi reava so istraùvawe Pavle u~el deka verata e neto prak ti~no sila koja spasuva na~elo koe celosno proizleguva od Boga li~no doìvuvawe na dejstvuvaweto na Bo`jata sila kojato ja obnovuva duata

Apostolot gi potsetil kako Mojsej odnapred na Izra elcite im ukaàl na Hrista kako prorok to treba da go posluaat kako site proroci svedo~ele za nego kako za boès tven isshycelitel od grevot kako za bezgreen koj e gi nosi grevovite na grenicite Toj ne gi kritikuval to se pridrùvaat kon obredite i ceremoniite no im pokaàl deka tie iako so najshygolema to~nost ja izvruvaat ceremonijalnata slu`ba go otshyfrlaat Onoj koj pretstavuva sutina na celiot obreden sistem

Pavle naglasil deka pred svoeto preobra awe ne go poznashyval Hrista li~no tuku samo spored sfa aweto to go imal zaedno so drugite za karakterot i za deloto na Mesija koj treshybalo da dojde Isusa Nazare anecot go otfrlil kako izmamshynik zatoa to Toj bil nadvor od ramkite na toa sfa awe No sega shy otkako se preobratil shy negovoto gledite za Hrista i za negovata misija stanalo poduhovno i povozvi eno Aposshytolot istaknal deka toj Hrista ne im go prikaù va kako fizi~ka pojava nadvoreno Irod go videl Hrista kako ~ovek prvosvetenikot Ana isto taka taka go videle i Pilat sveshy tenicite i poglavarite a i rimskite vojnici No tie ne go videle so o~i proniknati so vera ne go videle kako proshyslaven Spasitel Da se prifati Hristos so vera da se zapozshynae duhovno toa zna~i daleku pove e otkolku li~no fizi~ko poznanstvo so nego dodeka bil na zemjata Ovaa zaednica so Hrista to ja imal Pavle sega bila pointimna i pocvrsta od voobi~aenoto zemno ~ove~ko prijatelstvo

Dodeka Pavle zboruval i svedo~el za ona to go videl i to go znael vo vrska so Isusa Nazare anecot kako nade` na Izrael site koi iskreno ja barale vistinata bile osvedoshy~e ni Negovite zborovi vo duata barem na nekoi od negoshyvite sluateli ostavile vpe~atok to nikoga nema da se izbrie No drugi uporno odbivale da go primat jasno izloshy

452



304

ènoto svedotvo na svetite spisi duri iako toa im go izneshysuval ~ovek koj bil posebno prosvetlen od Svetiot Duh Tie ne gi pobivale negovite dokazi no odbile da gi prifatat neshygovite tolku logi~ni zaklu~oci

Od Pavlovoto pristignuvawe vo Rim pominale mnogu meshyseci pred erusalimskite Evrei da se pojavat li~no da gi izneshysat svoite obvinenija protiv zato~enikot Tie vo svoite obidi pove epati pretrpele neuspeh i sega koga na Pavle trebalo da mu se sudi pred najvisokiot sud na Rimskata impe ri ja ne sakale da rizikuvaat ute eden poraz Lisie Feliks Fest i Agripa izjavile deka toj e nevin Negovite nepri jateli moèle da se nadevaat na uspeh samo ako so intrigi i so potkaùvawa bi uspeale da go privle~at impera torot na svoja strana Odlashygaweto isto taka bi im bilo dobredojdeno zato bi dobile vreme to podobro da se podgotvat i da gi izvedat svoite nashymeri Zatoa izvesno vreme ~ekale pred da gi iznesat svoite obvinenija protiv apostolot

Spored Bo`jeto providenie ova odlagawe samo pridone lo za natamoen razvoj i irewe na evangelieto Blagodareshynie na naklonosta na onie na koi im bil doveren na ~uvawe na Pavle mu bilo ovozmoèno da ìvee vo edna prostrana i udobna ku a kade to moèl slobodno da se sostanuva so prishyjatelite i sekoj den da im ja iznesuva vistinata na onie to doa|ale da ja sluaat Taka prodolìl da raboti polni dve goshydini ldquonavestuvaj i go Bo`jeto carstvo i pou~uvaj i za Gospo da Isusa Hrista napolno slobodno i nepre~enordquo

Vo toa vreme Pavle ne gi zaboravil nitu crkvite to bile osnovani porano vo mnogu zemji Imaj i gi predvid opasnostite na koi bile izloèni novopridojdenite obrate nici apostoshylot se trudel kolku to bilo mo`no nivnite potrebi da gi zadovoli so opomeni i so prakti~ni pouki Osven toa toj od Rim pra al posveteni rabotnici da rabotat ne samo vo ve e osnovanite crkvi tuku i vo poliwa vo koi toj ne bil Tie rashybotnici kako mudri pastiri go zacvrstu vale deloto to Pavle tolku dobro go po~nal Odrùvaj i na toj na~in postoshyjano vrska so crkvite i dobivaj i informa cii za nivnata visshytinska sostojba i za opasnostite to im se zakanuvale aposshytolot moèl postojano i mudro da vri nadzor nad niv

I taka apostolot iako prividno izoliran od aktivnata rabota vsunost vrel poiroko i podalekuse`no vlijanie otkolku poranenite godini koga moèl slobodno da gi poshysetuva crkvite Kako ldquozatvorenik za Hristardquo toj ~uvstvata

453

454

305

i qubovta na svoite bra a gi vrzal za sebe ute pocvrsto a negovite zborovi napiani od onoj koj bil vo okovi zaradi Hrista privlekuvale pogolemo vnimanie i po~it otkolku sam da bil me|u niv S dodeka Pavle ne is~eznal od nivnata sreshydina vernicite ne sfatile kolku teko bilo bremeto to toj go nosel za niv Do toj mig tie vo pogolem broj slu~a i gi odshybegnuvale odgovornostite i tovarite izgovaraj i se deka im nedostiga negovata mudrost i takti~nost pri odnesuvaweto so lu|eto kako i negovata neskrotliva energija No sega koga taka neiskusni morale da se naviknuvaat na ona to porano go odbegnuvale znaele da gi cenat negovite soveti negovite opomeni i pouki pove e otkolku nekoga to ja cenele negoshyvata li~na rabota A izvetajot za nego vata hrabrost i vera za seto vreme na negovoto dolgo zato~e nie gi pottiknuvale na ute pogolema predanost i revnost vo Hristovoto delo

Me|u Pavlovite pomonici vo Rim imalo i mnogu negovi poraneni pridru`nici i sorabotnici Luka ldquoqubezen leshykarrdquo koj go pridruùval na negoviot pat vo Erusalim i bil so nego vo tekot na dvegodinoto temnuvawe vo Cezareja kako i vo tekot na opasnata plovidba po moreto isto taka bil so nego i vo Rim Timotej mu bil golema uteha Tihik ldquomil brat i veren sluìtel i sluga vo Gospodardquo blagorodno stoel kraj apostolot So nego isto taka bile Dimas i Marko Aristarh i Epafras bile so nego vo ldquozatvorotrdquo (Koloanite 47shy14)

Hristijanskoto iskustvo na Marko stanalo zna~itelno poshydlaboko otkolku vo prvite denovi na negovoto preobra awe Razmisluvaj i postudiozno za Hristoviot ivot i za negova ta smrt toj se zdobil so pojasni pogledi za misijata na Spasishytelot za nejzinite maki i sudiri Gledaj i vo luznite to gi nosi Hristos na svoite race i noze znaci na negovata slu`ba za ~ovetvoto i dlabinata do koja vo svoeto samootka uvawe se sputil za da gi spasi zagubenite i na smrt osudenite Marshy ko posakal da bide sli~en na svojot Ucitel vo `rtvuvaweto na samiot sebesi Sega delej i ja zaedno so Pavle sudbinata na zato~enieto podobro od koga i da e porano sfatil deka e beskone~no bogatstvoto da se ima Hristos a ve~na zaguba da se zadobie siot svet a da se zagubi duata za ~ijto otkup Hristos ja proleal svojata krv Izloèn na teki iskuenija i nevolji Marko ostanal prostum nepoklebliv mudar i sakan pomaga~ na apostolot

Dimas izvesno vreme bil cvrst a potoa go naputil Hrisshy tovoto delo Na toa mislel Pavle koga vo poslanieto do Timotej

455



306

napial ldquoZato Dimas me ostavi bidej i go zasaka seganiot svetrdquo (2 Timotej 410) Zaradi zemna dobiv ka Dimas gi naputil site vozvieni i blagorodni celi Kakva kratkovida razmena Poseduvaj i samo zemno bogatstvo i ~est kolku i da go prisshyvojuval i da se gordeel so nego Dimas vsunost bil siromav dodeka Marko koj se opredelil da strada zaradi Hrista imal ve~no bogatstvo zato nego neboto go smeta za Bo`ji nasledshynik i za sonaslednik Hristov

Blagodarenie na Pavloviot trud dodeka se nao|al vo Rim me|u onie koi svoeto srce mu go predale na Boga bil i Onisim eden rob so neznaboè~ko poteklo koj shy skaruvaj i se so svoshyjot gospodar Filimon po vera hristijanin od Kolos shy pobegshynal vo Rim Vo dobrinata na svoeto srce Pavle sakal da mu ja olesni bedata i nevoljata na ovoj nesre en begalec a potoa se potrudil vo negoviot zatemnet um da ja vnese svetli nata na visshytinata Onisim gi slual zborovite na ìvotot gi priznal svoite grevovi se preobratil i ja prifatil verata vo Hrista

Onisim go privlekuval Pavla ne samo so svojata ne`na grià za nego kako zato~enik i so svojata revnost pri ireshyweto na evangelieto tuku i so svojata pobo`nost i iskrenost Pavle kaj nego videl karakterni osobini to e mu ovozmoàt da stane polezen sorabotnik vo misionerskata rabota pa go sovetuval bez odlagawe da se vrati kaj Filimo na da go moli za proka i da se prigotvi za idninata Aposto lot vetil deka toj li~no e go nadomesti iznosot so koj Filimon bil oteten Bidej i tokmu toga se prigotvuval Tihika da go prati so poshyslanija nameneti za razni crkvi vo Mala Azija toj so nego go pratil i Onisima Da mu se predade tolku ednostavno na gosshypodarot kogo vo svoe vreme go otetil navistina bila teka proverka za poraneniot rob no toj vistinski se preobratil i ne odbegnuval da go stori ona to sega mu bila dol`nost

Pavle po Onisima mu upatil i poslanie na Filimona vo koe so svojata voobi~aena takti~nost i vnimanie kon ~uv stvata na drugite se zazel za pokajni~kiot rob i pokaàl èlba vo idnina da go zadrì kako sorabotnik Pismoto po~nu valo so ~uvstven pozdrav upaten do Filimona kako prijatel i sorashybotnik

ldquoBlagodat vam i mir od Boga naiot Otec i od Gospoda Isusa Hrista Mu blagodaram na mojot Bog sekoga spomnushyvaj i te vo moite molitvi bidej i sluam za tvojata qubov i za verata to ja ima sprema site sveti tvoeto u~estvo vo

456

457

307

verata neka bide delotvorno preku poznavaweto na sekoe doshybro to e vo tebe preku Hristardquo

Apostolot Filimona go potsetil deka za site dobri nashymeri kako odliki na svojot karakter treba da $ zablago dari na Hristovata milost i deka samo toa go storilo razli ~en od izopa~enite i greni lu|e Istata milost moè i ponièniot zlostornik da go prestori vo Bo`je dete i vo kori sen sorabotshynik vo evangelieto

Ednostavno Pavle moèl Filimona da go povika i da mu naredi da ja izvri svojata dol`nost kako hristijanin no toj pobrgu mu se obratil so najsesrdna molba ldquoZaradi qubovta pove e sakam da te molam jas vakov kakov to sum Pavle stashyrec a sega i zatvorenik za Isusa Hrista te molam za moe to dete Onisim kogo go rodiv vo okovi koj nekoga ti bee nekoshyrisen a sega ni e mone korisen i tebe i menerdquo

Imaj i go predvid preobratuvaweto na Onisima apostoshylot go zamolil nekoganiot rob Filimon koj se pokajal da go primi kako svoe dete i da mu ukaè takvo vnimanie to ovoj da posaka i natamu da ìvee kaj svojot poraneen gosposhydar ldquoNo ne ve e kako rob tuku pove e od rob shy kako mil bratrdquo Pavle imal elba Onisima da go zadrì kako ~ovek koj vo neshygovite okovi moè da mu posluì isto onaka kako i sam Filishymon no ovaa elba bila uslovena so toa Filimon dobro volno da go oslobodi svojot rob

Apostolot dobro znael so kakva strogost gospodarite postashypuvaat so svoite robovi kako i toa deka Filimon bil mone lut poradi postapkata na svojot sluga Toj strogo se trudel da mu pie taka za da gi razbudi negovite najdlaboki i najne`ni hristijanski ~uvstva Onisim so svoeto preobratu vawe stanal brat vo verata i Pavle sekoja kazna na koja bi bil izloèn novoobrateniot brat bi ja smetal za udar zadaden li~no nemu

Pavle dobrovolno se ponudil da go primi na sebe dolgot na Onisima so cel vinovnikot da bide poteden od sramot od nemilosta i kaznata i povtorno da ja zadobie zagubenata do shyver ba ldquoAko mene me smeta za blizokrdquo mu napial toj na Fishylimona ldquoprimi go kako mene A ako ti napravil nekakva teta ili ti dolì neto stavi go toa na moja smetka Jas Pavle koj go piuvam ova svoera~no e platam a da ne ti spom nuvam deka toa to si mi gi dolì menerdquo Kakov odli~en primer na Hristova qubov kon grenik koj se kae Slugata koj go otetil svojot gospodar nemal so nito so to bi moèl da ja nadomesti tetata Grenikot koj go zloupotrebil vremeto

458



308

to mu go doveril Bog za negova slu`ba ne moè da go vrati toj dolg Isus posreduva me|u gre nikot i Boga velej i Jas e go platam dolgot Greni kot neka bide poteden jas e stradam namesto nego

Nudej i se da go zeme na sebe dolgot na Onisima apostolot go potsetil Filimona kolku samiot toj mu bil dolèn nemu Mu dolèl sebesi zato Bog Pavla go storil orudie za negoshyvoto preobratuvawe A potoa so ne`ni i ~uvstveni zborovi go prekolnuva Filimona isto kako i toj so svojata velikoduna dare`livost to potkrepil i izraduval mnozina od svetite i Filimon da go potkrepi duhot na apos tolot davaj i mu so taa svoja postapka povod za radost ldquoImaj i doverba vo tvojata poslunostrdquo naglasil toj ldquoti napiav zato znam deka e napravi i pove e otkolku to ti baramrdquo

Pavlovoto poslanie do Filimona go otkriva vlijanieto na evangelieto vrz odnosite me|u gospodarot i slugata Ropshystvoto bilo utvrdena institucija vo cela Rimska impe rija i vo pove eto crkvi to gi osnoval Pavle imalo i gospo dari i robovi Vo gradovite kade to ~esto brojot na robovite bil mnogu pogolem od brojot na slobodnite lu|e uàsno strogi te zakoni se smetani za neophodni robovite da se dràt vo poshykornost Bogatite Rimjani ~esto imale po stotina robovi so razni zanimawa od razni narodnosti i sposobnosti Imaj i celosna vlast nad duata i teloto na tie bespomoni sushytes tva moèle da im zadavaat bolki i stradawa kakvi to sakale Ako nekoj od niv od odmazda ili vo samoodbrana bi se obidel da krene raka na gospodarot celoto semejstvo na prestapnikot bi moèlo da bide `rtvuva no na najnehuman na~in Najmale~kata greka slu~ajnata povreda ili nemarshynost ~esto se kaznuvani bez nikakva milost

Nekoi gospodari po priroda pohumani od drugite bile poshyblagi i pove e popustlivi kon svoite slugi no apsolutnoto mnozinstvo bogati i vozvieni blagorodni~ita koi bez nishykakvo ograni~uvawe se oddavale na zadovoluvawe na svoite setilni elbi strasti i apetiti svoite robovi gi pretvo rale vo bedni rtvi na svoite efovi i tiranii Celiot sistem vo svoite osnovi pretstavuval bezbedno poniùvawe na ~ovekot

Zada~ata na apostolot ne se sostoela od toa samovolno ili naedna da se urne utvrdeniot optestven poredok Da se prashyvat obidi vo ovoj pravec bi zna~elo da se onevozmoì uspeshyhot na evangelieto Me|utoa toj ne propovedal na~ela to go poga|ale direktno temelot na robovladetelstvoto i koi sproshy

459

309

vedeni vo delo sekako bi go potkopale celiot sistem ldquoKade to e Duhot Gospodenrdquo piuva Pavle ldquotamu e i slobodardquo (2 Korin anite 317) Robot koga se preobratu val stanuval ver shynik na Hristovata crkva bil sakan i smetan za brat za sonasledshynik na svojot gospodar vo Bo`jite blago dati i vo predim stvata na evangelieto Od druga strana slugi te bile dol`ni da gi izvruvaat svoite dol`nosti ldquone samo pred o~ite kako onie koi im ugoduvaat na lu|eto tuku kako Hristovi slugi koi od seta dua ja izvruvaat Bo`jata vol jardquo (Efescite 66)

Hristijanstvoto sozdava silna alka na edinstvo me|u gosposhydarot i robot me|u carot i negovite privrzanici me|u proshypo vednikot na evangelieto i najponièniot grenik koj vo Hrista se is~istil od site svoi grevovi Site tie se isprani vo ista krv osveèni so ist Duh i stanale edno vo Isusa Hrista

460


310

44

VERNICI NA DVOROT NA CEZAROT

Propovedaweto na evangelieto sekoga imalo najgolem uspeh me|u poniskite optestveni sloevi ldquoNema mnogumina mudri po telo nema mnogumina silni nitu mnogumina od blagoroden rodrdquo (1 Korin anite 126) Ne moèlo da se o~ekuva Pavle shy siromaen zato~enik bez prijateli i rodni ni shy da go privle~e vnimanieto na bogatite i povlastenite klasi me|u rimskite gra|ani Porokot za niv imal bleskotna privle~nost i tie bile negovi dobrovolni robovi No me|u izmorenite osiromaeni i ugneteni rtvi pa duri i me|u bednite ro bovi imalo mnogu takvi koi so radost gi sluale Pavlovite zborovi i vo Hrisshytovata vera nao|ale uteha nade` i mir koi gi bodrele za vreme na tekata sudbina na nivniot ìvot

Me|utoa iako apostolot svojata rabota ja po~nal so ednoshystav ni i ponizni lu|e negovoto vlijanie se irelo s dodeka ne go dosegnalo duri i dvorot na imperatorot

Rim vo toa vreme bil prestolnina na svetot Gordite ceshyzari im propiuvale zakoni re~isi na site narodi na svetot Carot i negovite dvorjani ili voopto ne znaele za ponizshyniot Nazare anec ili go posmatrale so omraza i prezir A sepak evangelieto za nepolni dve godini od skrom niot dom na zato~enikot si ras~istilo sebesi pat duri i do bogatite carshyski odai Za seto toa vreme Pavle bil okovan kako zlos tornik no ldquoBo`jata re~ ne e okovanardquo (2 Timotej 29)

Poranenite godini apostolot so ubedliva sila javno ja propovedal Hristovata vera i so znaci i ~udesa daval nesporni dokazi za nejzinot boèstven beleg So blagorodna reitelnost stoel pred gr~kite mudreci i so svoeto znaewe i re~itost umeel da gi zamolkne argumentite na gordite filozofi So neskrotliva hrabrost stoel pred carevite i namesnicite zboshyruvaj i za pravednosta za umerenosta i za idniot sud s dodeka gordite vlastodrci ne zatreperile kako ve e da gi videle stravotiite na Bo`jiot den

462

311

Sega ograni~en so prostoriite na svojot stan toj nemal takvi mo`nosti Vo tie okolnosti evangelieto moèl da im go propoveda edinstveno na onie to e dojdat da go pobaraat i da go sluaat Nemu ne mu bila dadena boèstvena zapoved kako nekoga na Mojseja i Arona da istapi pred razuzdaniot car i vo ime na golemiot JAS SUM da ja ukori negovata svireshypost i negoviot gnet No tokmu vo migot koga se ~inelo deka na glavniot pobornik na evangelieto napolno mu e onevozmoèna sekoja dejnost vo javnosta evangelieto izvoju valo edna golema pobeda zato pripadnicite i na carskiot dvor stanuvale vershynici na crkvata

Nikade ne bi moèla da postoi atmosfera ponepovolna za hristijanstvoto od onaa na rimskiot dvor Neron vo svoshyjata dua gi izbrial i poslednite tragi na s to bilo boèstveno pa duri i ~ove~ko i na sebe nosel satanski ìg ^lenovite na negovata partija i dvorja nite glavno imale ist karakter kako nego shy bile izbuvlivi razuzdani poro~ni i rashysipani Sudej i po s bilo napolno nemo`no hristijan stvoto da se zdobie so uporite na Neronoviot dvor a ute pomalku kaj ~lenovite na negovoto semejstvo

No vo toj slu~aj kako i vo mnogu drugi se pokaàla vistishynitosta na tvrdeweto na Pavle deka oru`jeto na negovoto voshyjuvawe ldquone e telesno tuku e so boèstvena mo za razurnu vawe na uporitatardquo (2 Korin anite 104)

Duri i me|u ~lenovite na Neronovoto doma instvo imalo takvi koi pretstavuvale trofei na pobedata na krstot Me|u loite dvorjani na ute poloiot car imalo lu|e koi se preobra ale i stanuvale Bo`ji deca Tie go prifatile hrisshytijanstvoto i toa ne tajno tuku javno Ne se sramele poradi svojata vera

A so kakvi sredstva hristijanstvoto navleglo i se zdobi lo so cvrsto uporite tamu kade to pristapot bil napolno nemoèn Vo svoeto poslanie do Filipjanite Pavle na svoeto zato~enie mu gi pripial zaslugite za ovoj uspeh vo pridoshybivaweto na dvorjanite za verata Stravuvaj i da ne se poshymisli deka negovite nevolji go pre~ele napredokot na evanshygelieto Pavle im pial na Filipjanite ldquoSakam da znaete bra a deka ova to se slu~uva so mene pomogna za pogo lem nashypredok na evangelietordquo (Filipjanite 112)

Koga pripadnicite na hristijanskite crkvi doznale deka Pavle e go poseti Rim o~ekuvale golem triumf vo toj grad Pavle vistinata ja odnel vo mnogu zemji i propovedal vo goleshy

463

ВЕРНИЦИ НА ДВОРОТ НА ЦЕЗАРОТ


312

mite gradovi Zar toj istaknat pobornik na verata ne e usshypee da gi pridobie duite za Hrista duri i vo taa metro pola na svetot Me|utoa nivnite nadeì bile zakopani so vesta deka Pavle vo Rim e odveden kako zato~enik Tie polni so doverba navistina se nadevale deka evangelieto koga edna e se zacvrsti vo toj golem centar brgu e gi preplavi site narodi i e stane dominantna sila na zemjata Me|u toa kolku teko i bolno bilo nivnoto razo~aruvawe ove~ kite o~ekushyvawa se osueteni no Bo`jata cel sepak se ostva rila

Ona to go naso~ilo vnimanieto na carskiot dvor kon hrisshytijanstvoto ne bile propovedite na Pavle tuku tokmu negoshyvite okovi Toj tokmu kako zato~enik od mnogu dui gi iskishynal okovite koi gi drèle vo ropstvo na grevot No toa ne bilo s ldquoPove eto od bra ata vo Gospodardquo piuva toj ldquoohrabreni od moite okovi se osmeluvaat s pove e bez strav da ja proposhyvedaat Bo`jata re~rdquo (Filipjanite 114)

Trpenieto na Pavle i negovata vedrina vo tekot na negoshyvoto dolgotrajno i nepravedno zato~enie negovata hrabrost i vera pretstavuvale postojana propoved Negoviot duh tolku razli~en od duhot na ovoj svet svedo~el deka vo nego ìvee sila daleku povozviena od zemnite sili I negoviot primer gi pottiknuval hristijanite na javnoto pole od koe toj fizishy~ki bil potisnat s pove e da revnuvaat kako pobornici na Bo`jeto delo Taka negovite okovi imale golemo vlijanie I koga se ~inelo deka negovite sili i negovata korisnost napol no se osueteni i koga s kaùvalo deka ne moè da stori ba nito tokmu toga sobira snopovi za Hrista vo poleto od koe navidum bil napolno isklu~en

Pred da se zavri negovoto dvegodino zato~enie Pavle moèl da napie ldquoTaka to im stana jasno na celata carska stra a i na site drugi deka sum vo okovi zaradi Hristardquo A me|u onie koi vo poslanieto gi pozdravuvale Filipjanite Pavle gi spomnuva ldquoosobeno onie od domot na cezarotrdquo (Fishyli p janite 113 422)

Trpenieto pridonelo za negovite pobedi isto tolku kolku i hrabrosta Vo nevoljite duite moàt da se prido bijat za Hrista so krotost isto tolku kolku i so smelosta i hrabrosta vo otvorena borba Hristijaninot koj e poln so trpenie i so vedrina za vreme na nevoljite i stradawata koj duri i smrtta ja pre~ekuva vo mir i spokojstvo na nepokoleb liva vera moè za evangelieto da stori mnogu pove e otkolku verno da raboshytel vo tekot na celiot svoj ìvot êsto se slu~uva tokmu

464

465

313

toga koga Bo`jiot sluga e se povle~e od aktivna slu`ba tain stvenoto providenie na koe nie vo naata kratkovidost se pla~eme moè da izvri delo koe na drug na~in nikoga ne bi se izvrilo

Koga ne e ve e vo mo`nost otvoreno i aktivno da raboti za Boga i za negovata vistina Hristoviot sledbenik ne smee da smeta deka nema ve e nikakva dol`nost to bi moèl da ja izvruva nitu pak nagrada to bi moèl da si ja obezbedi Vistinskite Hristovi svedoci nikoga ne se ostaveni na strana Dodeka se zdravi ili bolni ivi ili umreni Bog seshykoga gi upotrebuva Koga Hristovite slugi bile progonu vani pod dejstvo na lukavstvata na satanata i koga nivnata rabota bila popre~uvana koga gi frlale vo zatvori koga gi vle~ele na gubilita ili gi vrzuvale na spravi za ma~ewe shy seto toa se slu~uvalo so cel vistinata da izvojuva ute pogo lema poshybeda Site tie vernici go zape~atile svoeto svedotvo so sopshystvena krv duite koi do toga se somnevale i ìveele vo neizvesnost se zacvrstile vo Hristovata vera i hrabro zasshytanale na negova strana Od pepel ta na ma~enicite niknala obilna ètva na novoobra teni dui

Revnosta i predanosta na Pavle i na negovite sorabot nici kako i verata i poslunosta na obratenicite koi go primile hristijanstvoto pod takvi teki okolnosti pret stavuvaat te ok ukor za mrzlivosta i nedostigot na vera kaj propovedshynicite Koga apostolot i negovite sorabotnici bi sakale da baraat izgovor bi moèle da kaàt deka voopto ne e mudro a i naprazno e da gi povikuvaat na pokajanie i vera vo Hrista pripadnicite na Neronovata posluga koi bile izloèni kako i samite tie na èstoki iskuenija opkruèni so ogromni pre~ki i so ogor~eni protivnici Duri i koga bi se osvedo~ile vo vistinata kako bi moèle da iveat spored nea No Pavle ne rezoniral taka so vera im go iznesuval evangelieto na tie dui a me|u niv koi sluale imalo poedinci koi reile da posluaat bez ogled na cenata Pokraj site pre~ki i opasshynosti tie ja prifatile svetlinata i se potprele vrz Boga veruvaj i deka Bog e im pomogne svetlinata to ja primile da im ja prenesat i na drugite

Fakt e deka tie lu|e vo domot na cezarot ne samo to bile pridobieni za vistinata tuku istite i po svoeto preobra awe ostanale vo toj dom Tie ne smetale deka moàt slobodno da ja naputat svojata dol`nost samo zatoa to okolinata ve e ne im odgovarala Vistinata gi zatekla tuka i tie ostanale

466



314

tuka svedo~ej i so svojot izmenet ivot i karakter za silata na novata vera koja preobrazuva

Sekoj koj se nao|a vo iskuenie da se opravduva so postojshynite okolnosti to ne svedo~i za Hrista neka ja zeme vo obyir tekata situacija na tie obratenici koi se nao|ale vo domot na cezarot shy stranata izopa~enost i rasipanost na imperashytorot i seta razuzdanost na negoviot dvor Teko moàt i da se zamislat ponepovolni okolnosti za verskiot ì vot okolshynosti to povlekuvaat po sebe pogolemi `rtvi i protivewa od onie vo koi se nao|ale tie vernici No tie srede site nivni tekotii i opasnosti ja so~uvale svojata predanost Hristishyjaninot moèbi e se obide svojata nepo kornost kon vistinata shy kon vistinata vo Hrista shy da ja oprav da so navidum nepreodshynite pre~ki no ne moè da dade nikakvo opravduvawe to bi moèlo da se odrì Koga bi moèl da go stori toa toga bi dokaàl deka Bog e nepra veden zato na svoite deca im postashyvuva uslovi za spasenie to ne moàt da se ispolnat

Onoj koj so seto srce nastojuva da mu sluì na Boga nao|a mo`nosti da svedo~i za nego Tekotiite se nemo ni da go spre~at onoj koj reil pred s drugo da go bara Bo`jeto carstvo i negovata pravda Vo silata to ja steknuva vernikot so moshylitva i so prou~uvawe na Bo`jata re~ toj se stremi kon doblesshytite i se otkaùva od porocite Naso~uvaj i gi o~ite kon Isusa koj ja po~nuva i ja usovruva verata koj podnel tolku golemo protivewe od strana na grenicite shy vernikot rado se izloùva na prezir i potsmev A pomo i milost dovolna vo site okolnosti mu vetuva Onoj ~ijto zbor e ve~na vistina Negovite sekoga sigurni race cvrsto ja dràt vo svoite pregratki duata koja mu se obra a za pomo Svesni za neshygovata grià za nas moème da bideme sigurni i spokojno da kaème ldquoVo denot koga strav me obzede jas tebe ti se doverushyvamrdquo (Psalm 563) Na site to se nade vaat vo nego Bog im gi ispolnuva svoite vetuvawa

Spasitelot so li~en primer pokaàl deka negovite sledbeshynici moàt da bidat vo svetot a sepak da ne bidat od svetot Toj ne dool da zeme u~estvo vo mamlivite svetovni zadovolshystva ne sakal da gi sledi negovite obi~ai i negovata praksa tuku da ja ispolnuva voljata na Otecot da go bara i da go spasi ona to e zagubeno Imaj i ja pred sebe taa cel hristi janinot moè da ostane ~ist neizvalkan vo svojata okolina Kakvi i da bile negovite ivotni okolnosti bez ogled dali negovata optestvena polo`ba e visoka ili skrom na shy hristijaninot

467

315

ja pokaùva silata na vistinskata vera so verno ispolnuvawe na svojata dol`nost

Hristijanskiot karakter se razviva ne so osloboduvawe od iskuenijata i nevoljite tuku srede niv Izloènosta na ot frlawe i protivewe na Hristoviot sledbenik mu poma ga samo da bide ute popretpazliv i da upatuva ute posesrd ni molitvi kon silniot Pomonik Tekite nevolji podne seni blagodarenie na Bo`jata milost razvivaat trpenie budnost postojanost i dlaboka i nepokolebliva doverba vo Boga Trishyumfot na hristijanskata vera na Hristoviot sledbe nik mu ovozmoùva da trpi i ednovremeno da bide silen da se pot~inushy va i so toa da pobeduva da bide ubivan cel den a sepak da ivee da nosi krst i so toa da dobie kruna so nepo min liva slava

468


316

45

POSLANIJA OD RIM

Ovaa glava e zasnovana na poslanijata upateni do Koloanite i Filipjanite

Na apostol Pavle ute na po~etokot na negoviot hristishyjanski ìvot mu se dadeni isklu~itelni mo`nosti da ja zashypoznae Bo`jata volja vo vrska so Hristovite sledbenici Bil ldquozemen i odnesen do tretoto nebo izdignat do rajot i ~u neiska`livi zborovi to ~ovekot ne moè da gi kaèrdquo Sashymiot rekol deka mu bile dadeni mnogu ldquovidenija i Bo`ji otshykrovenijardquo Negovoto sfa awe za na~elata na evrejskata visshytina bilo ednakvo na sfa aweto ldquona poznatite apostolirdquo (2 Korin anite 1224111) Toj potpolno i jasno sfatil ldquokolkava e irinata viso~inata i dlabo~inatardquo ldquoi da ja poznaete Hrisshytovata qubov koja go nadminuva znaewetordquo (Efescite 31819)

Pavle ne moèl da kaè s to videl vo videnijata zato me|u negovite sluateli se nao|ale lu|e koi pogreno bi gi tolkuvale negovite zborovi Me|utoa ona to mu bilo otkrishyeno go osposobilo da postapuva kako voda~ i mudar u~itel i vlijaelo isto taka vrz formiraweto na poslanijata koi vo podocne`nite godini im gi upatuval na crkvite Nikoga ne go naputil vpe~atokot to go steknal za vreme na videnishyjata i toa mu ovozmoìlo pravilno da go prikaè hristijanshyskiot karakter Usno i pismeno gi objavuval pora kite koi od toga stanale izvor na ohrabruvawe i sila na Bo`jata crkva Tie poraki i na denenite vernici jasno im zboruvaat za opasshynostite koi s ute $ se zakanuvaat na crkvata i za la`nite nauki so koi e morame da se soo~uvame

Onie na koi im gi upatuval svoite posla nija polni so soveti i ukori apostolot sakal da ne bidat ldquove e male~ki deca igra~ka na branovite terani od vetrovite na sekoja ~ove~ka naukardquo tuku da postignat ldquoedinstvo vo verata i vo poznavaweto

470

317

na Bo`jiot Sin da go dosegnat sovreniot ~ovek merkata na rastot na Hristovata polnotardquo Najsesrdno gi molel Isusovite sledbenici vo neznaboè~kite zemji da ne ldquoìveat ve e kako to iveat pogancite vo sueta na svojot um pomra~eni vo svoshyjot razum isklu~eni od Bo`jiot ivot zaradi zakoravenosta na nivnoto srcerdquo i gi povikal ldquoVnima vajte dobro kako iveete Ne kako nemudri tuku kako mudri vnimavajte na vremetordquo (Efescite 414131718 51516) Gi pottiknuval verni cite da vnimavaat na vremeto koga Hristos koj ldquoja qubi crkvata i sebesi se predade za neardquo e ja stavi ldquopred sebe vo seta nejzina slava bez damka nitu br~ka ili neto sli~nordquo shy crkvata koja e ldquosveta i neporo~nardquo (Efescite 52728)

Tie poraki piuvani so sila koja ne poteknuva od ~ovek tuku od Boga sodràt pouki to treba site da gi prou~uvaat i koi zatoa to se korisni treba ~esto da gi povtoruvaat Vo niv e iznesena prakti~na pobo`nost tie sodràt na~ela kon koi crkvata treba da se pridrùva vo sekoe vreme i na sekoe mesto i koi jasno go ozna~uvaat patot koj vodi vo ve~en ivot

Vo svoeto poslanie upateno do ldquosvetite i vernite bra a vo Hrista vo Kolosrdquo piuvano dodeka bil zato~enik vo Rim Pavle ja istaknuva svojata radost poradi nivnata nepokolebshylivost vo verata i poradi novostite to mu gi donel Epashyfras ldquokoj i n izvesti za vaata qubov vo Duhot Zatoa i nierdquo prodolùva apostolot ldquood onoj den koga go ~uvme toa ne prestanuvame da se molime za vas i da barame da se ispol nite so poznavawe na negovata volja so sekakva mudrost i duhovno razbirawe za da ìveete dostojno za Gospoda i da mu bidete po volja vo s prinesuvaj i plodovi vo sekoe dobro delo i rastej i vo poznavaweto na Boga zajaknati so seta sila soshyglasno so negovata slavna mo za sekakva nepokleb livost i trpenie so radostrdquo

Taka Pavle so zborovi ja izrazil svojata elba vo vrska so Koloanite Kolku e vozvien idealot to go sodràt tie zborovi za Hristovite sledbenici Tie gi pokaùvaat ~udesshynite mo`nosti na hristijanskiot ivot i go pravat jasen fakshytot deka nema granici za blagoslovite to moàt da gi dobishyjat Bo`jite deca Napreduvaj i postojano vo pozna vaweto na Boga tie moàt da se zdobivaat so s pogolema sila da se izshydignuvaat s pove e vo hristijanskiot ìvot taka to ldquozashyjaknati so seta sila soglasno so negovata slavna mo rdquo da zemat ldquou~estvo vo nasledstvoto na svetite vo svetlinatardquo

471

ПОСЛАНИЈА ОД РИМ


318

Pred svoite bra a apostolot go izdignal Hrista kako boshyèstveno Sutestvo preku koe Bog sozdal s to postoi i go ovozmoìl nivniot otkup Apostolot istaknal deka rakata to gi vodi svetovite niz prostorot i koja odrùva vo besshyprekoren poredok i aktivnost s to postoi vo beskone~nata Bo`ja vselena e istata onaa raka koja zaradi niv bila prikoshyv a na na krst ldquoZato preku negordquo piuva Pave ldquoe sozdadeno s to e na nebe sata i na zemjata vidlivo i nevidlivo preshystoli gospod stva na~alstva ili vlasti shy s e sozdadeno preku nego i za nego i Toj e pred s i s sutestvuva vo negordquo ldquoI vas koi nekoga bevte otu|eni i neprijateli vo svoeto mislewe i vo loite dela sega ve izmiri preku smrtta na negovoto telo za da ve pretstavi pred sebe sveti neporo~ni i besprekornirdquo

Bo`jiot Sin se ponizil sebesi za da gi podigne onie to padnale Reil da gi naputil bezgrenite svetovi na viso~inite site devedeset i devet koi go sakale i dool na ovaa zemja za da bide ldquoranet za naite prestapi i sotren za naite bezzakonijardquo (Isaija 535) Reil vo s da stane sli~en na svoite bra a da stane telo kako to sme nie Znael to zna~i da se bide gladen èden i umoren Kako i nie Toj se odrùval so hrana i se osveùval so son Bil stra nec i patshynik na zemjata shy na svetot no ne od svetot isku uvan i ma~en kako to se iskuuvani i ma~eni denenite maì i eni no ìveel ìvot bez grev Neèn so~uvstvitelen i àlosliv imaj i sekoga obyir kon drugite Toj vo celost go pretstavil Bo`jiot karakter ldquoI Re~ta stana telo i se vseli me|u nasrdquo (Jovan 114)

Opkruèn so obi~aite i vlijanijata na neznabocite koshylo anskite vernici bile vo opasnost da se oddale~at od edshynostavnosta na evangelieto Predupreduvaj i gi protiv toa Pavle im ukaàl na Hrista kako edinstven siguren patokaz ldquoImeno sakamrdquo im piuval toj ldquoda znaete kolkava borba imam zaradi vas zaradi onie vo Laodikeja i zaradi site to ne me videle li~no za da se uteat nivnite srca i sploteni vo qubovta da dojdat do seto bogatstvo koe doa|a od sevkupnata uverenost vo razbiraweto i celosnoto poznavawe na Bo`jata tajna shy Hristos vo kogo se skrieni site bogatstva na mudroshysta i na znaewetordquo

ldquoA ova go velam za da ne ve izmami nekoj so ubedlivi zboshyro vi Taka kako to go primivte Gospoda Isusa Hrista taka i da ìveete vo nego cvrsto vkoreneti i nadyidani vo nego i zacvrsteni vo verata kako to i bevte pou~eni izobi luvaj i

472

473

319

so blagodarnost Vnimavajte nekoj da ne ve pleni so filozoshyfija i so prazna izmama spored ~ove~kite predanija spored prvobitnite principi na svetot a ne spored Hrista Zato vo nego vo telesen oblik ìvee seta polnota na boès tvoto i vie stanavte celosni vo nego koj e glava na sekoe poglashyvarstvo i vlastrdquo

Hristos pretkaàl deka e se pojavat la`ni proroci pod ~ieto vlijanie ldquo e se umnoì bezzakonietordquo i ldquoqubovta e oladi kaj mnozinardquo (Matej 2412) Toj svoite u~enici gi predushypredil deka toa za crkvata e pretstavuva mnogu pogo lema opasnost otkolku progonstvata od strana na nejzinite neprishyjateli Pavle postojano gi predupreduval vernicite protiv tie la`ni u~iteli Tie pove e od sekoj drug morale da se pazat od taa opasnost zato primaj i gi la`nite u~ite li bi ja otshyvorile vratata za zabludite so koi neprijatelot bi go zatemshynil duhovnoto sfa awe i bi ja pokolebal dover bata na novo pridojdenite vo verata na evangelieto Hristos pretstavuval merilo so koe morale da proveruvaat sekoe u~ewe S to ne bilo vo soglasnost so negovata nauka tre balo da go otfrlat kako la`no Hristos koj bil raspnat za grevovite na svetot stanal od mrtvite i se voznel vo viso ~inite shy toa bila nauka na spasenieto to trebalo da ja u~at i da im ja prenesuvaat na drugite

Opomenite na Bo`jata re~ za opasnostite to ja opkrushyù vaat hristijanskata crkva deneska ni pripa|aat nam Kako to i vo denovite na apostolite lu|eto se obiduvale so tradishyciite i so filozofijata da ja potkopaat verata vo svetite spisi taka i deneska so pomo na laskavite mislewa na tashykanare~enata ldquovisoka kritikardquo na evolucijata na spiri tizmot teozofijata i panteizmot neprijatelot na pravdata nastojuva da gi zavede duite na zabraneti pateki Za mnozina Biblishyjata pretstavuva svetilka bez maslo zato vo svoite misli skrnale na patitata na pekulativni veruvawa koi nemishynovno so sebe nosat pogreni sfa awa i vistinski haos Takashynare~enata ldquovisoka kritikardquo koja analizira pret pos ta vuva nagoduva i rekonstruira so samoto toa vsunost ja potkopuva i ja unituva verata vo Biblijata kako boèstveno otkroveshynie Taa na Bo`jata re~ $ ja osporuva silata da vladee da go izdignuva i da go inspirira ~ove~kiot ìvot Spiri tizmot na masite im pottura veruvawe deka elbata pret sta vuva najshyvisok zakon deka grevot e sloboda i deka ~ove kot vo s i za s si e odgovoren edinstveno sebesi

474



320

Hristovite sledbenici e se soo~at so ldquoslatki zborovirdquo protiv koi apostolot gi predupredil Koloanite Sekako toj e naide i na spiritisti~ko tolkuvawe na svetite spisi no toa ne smee da go prifati Negoviot glas mora jasno da gi potvrshyduva ve~nite vistini na Svetoto pismo Cvrsto naso~uvaj i go svojot pogled kon Hrista toj mora da odi napred po odredenata pateka otfrlaj i sekoja ideja koja ne e soobrazena so Hristoshyvoto u~ewe Predmet na negovo razmis luvawe i prou~uvawe mora da bide Bo`jata vistina Toj Biblijata mora da ja smeta za Bo`ji glas koj mu se obra a direktno nemu Samo na toj na~in e ja zapoznae vistinskata boèstvena mudrost

Poznavaweto na Boga kako to se otkrilo vo Hrista pretshystavuva znaewe to mora da go imaat site koi sakaat da bidat spaseni Toa soznanie vodi kon celosna preobrazba na karakshyterot Prifateno vo ìvotot toa e ja preobrazi duata vo Hristov lik Toa e znaewe so koe spored Bo`jata namera treba da se zdobie sekoe negovo dete i bez koe s drugo pretstavuva samo sueta i nito`nost

Za site pokolenija i vo sekoja zemja vistinskiot temel za izgraduvawe na karakterot bil ist shy na~elata sodràni vo Bo`jata re~ Biblijata Edinstvenoto bezopasno i sigurno pravilo glasi Postapuvaj kako to e ti kaè Bog ldquoPra vedni se povelbite Gospodovirdquo i ldquotoj to pravi taka e se odrì dovekardquo (Psalm 198 155) Apostolite vo svoe vreme na site la`ni teorii im ja protivstavuvale Bo`jata re~ velej i ldquoZato nikoj ne moè da postavi druga osnova osven onaa to e postavena koja e Isus Hristosrdquo (1 Korin anite 311)

Vo vremeto na svoeto preobratuvawe i krtavawe Koloshyanite se zavetuvale deka e gi otfrlat veruvawata i obi~aite koi do toga so~inuvale del od nivniot ìvot i deka e osshytanat verni na svoeto vetuvawe to mu go dale na Hrista Vo svoeto poslanie Pavle gi potsetuva na toa vetu va we i gi poshyvikuva postojano da se borat protiv zlata koi nastojuvaat da zavladeat so niv ako sakaat da go odràt svojot zavet to mu go dale na Hrista Toj im pora~uva ldquoAko ste voskresnati so Hristardquo barajte go ona to e gore shy kade to e Hristos sedshynat desno od Boga Mislete na ona to e gore a ne na ona to e na zemjata zato umrevte i vaiot ivot e skrien so Hrista vo Bogardquo

ldquoI taka ako e nekoj vo Hrista toj e novo sozdanie sta roto pomina ete s stana novordquo (2 Korin anite 517) Blago darenie edinstveno na Hristovata sila maìte i enite gi iskinale

475

476

321

sinxirite na grenite naviki i se otkaàle od sebi~ nosta i od svoeto ldquojasrdquo Neposveteniot stanal poboèn pijanicata trezven razuzdaniot ~ist Duite to na sebe nosele ig na satanata se preobrazile i se zdobile so Bo`ji lik Taa proshymena sama po sebe pretstavuva ~udo nad ~udata Ovaa promena predizvikana so Bo`jata re~ e edna od najdla bokite tajni na Re~ta Nie toa ne moème da go sfatime moème samo da verushyvame toa e ona to Svetoto pismo go narekuva ldquoHristos vo vas nade`ta na slavatardquo

Koga Bo`jiot Duh e vladee so razumot i so srceto toga obratenata dua svoite doìvuvawa gi preto~uva vo nova pesna zato sfa a deka vo nejzinoto ìvotno iskustvo se ispolnilo Bo`jeto vetuvawe deka prestapite $ se prosteni i grevot pokrien Taa dua pred Boga iskreno se kae za prestashypot na Bo`jiot zakon i so vera go prifa a Hrista koj umrel za da go opravda ~ovekot ldquoTaka bidej i sme opravdani preku vera imame mir so Boga preku naiot Gospod Isus Hristosrdquo (Rimjanite 51)

Me|utoa iako toa go doìveal hristijaninot ne smee da gi prekrsti racete zadovolen so ona to e storeno za nego Onoj to saka da vleze vo duhovnoto carstvo e vidi deka site sili i strasti na starata priroda pomognati od silite na temninata se zdruìle protiv nego Zatoa toj mora da go obnshyovuva svoeto posvetuvawe sekoj den mora da se bori protiv zloto Starite naviki naslednite sklonosti kon zloto e se borat za prevlast i zatoa postojano mora da bide pretpazliv borej i se za pobeda so Hristovata sila

ldquoZaradi toa umrtvete gi zemnite organi na vaeto telo za grevoviterdquo im piuval Pavle na Koloanite ldquovo koi i vie nekoga odevte koga ìveevte vo niv No sega otfrlete gi i vie site ovie neta gnevot jarosta zlobata huleweto i zloupotrebata na govorot Oble~ete se so milosrdno srce qubeznost poniznost krotkost i trpelivost Podnesuvajte se eden so drug i protavajte si eden na drug ako nekoj ima poplaka protiv nekogo kako i Gospod to vi prosti vam taka protavajte i vie A nad seto toa oble~ete se vo qubov koja sovreno svrzuva s A Hristoviot mir neka vladee vo vaite srca za koj ste i povikani vo edno telo i bidete blagodarnirdquo

Poslanieto do Koloanite e ispolneto so najdragoceni pouki za site to stapile vo Hristova slu`ba so pouki koi go prikaùvaat edinstvoto i vozvienosta na celta to se gleda vo ìvotot na onoj koj ispravno go prikaùva Spasishy

477



322

telot Otkaùvaj i se od s to bi moèlo da go pre~i negoshyvoto napreduvawe ili od ona to moè nekogo da go navede da skrne od tesnata pateka vernikot vo svojot sekojdneven ivot pokaùva milost qubeznost poniznost krotost protavawe i Hristova qubov

Silata na vozvieniot ~istiot i blagoroden ivot shy pretshystavuva naa najgolema potreba Naite misli premnogu se zafateni so ovoj svet a premalku so nebesnoto carstvo

Nastojuvaj i da go postigne idealot to go odredil Bog za nego hristijaninot ne smee za nito da o~ajuva Na site im e veteno moralno i duhovno sovrenstvo so Hristovata mishylost i so negovata sila Isus e izvor na silata izvor na ivoshytot Toj ni ja upatuva svojata Re~ i ni dava lisje od drvoto na ìvotot za isceluvawe na duite zaboleni od grevot Toj n vodi kon Bo`jiot prestol i vo ustata ni stava molitva so ~ija pomo stapuvame vo bliska zaednica so nego Toj rado n stava vo dvièwe na semo nata sila i na nebes nite vlijanija Na sekoj ~ekor ja sre avame negovata ìvotna sila

Bog ne odreduva nikakvi granici pri napreduvaweto na onie to sakaat da se zdobijat ldquoso poznavawe na negovata vol ja so sekakva mudrost i so duhovno razbirawerdquo So molit va so budno bdeewe i so napreduvawe vo znaeweto i vo razbi raweto tie e se zasiluvaat ldquoso seta sila soobrazno so negovata slavna mo rdquo Taka e se prigotvat da rabotat za drugite Cel na Spashysitelot e ~ove~kite sutestva is~isteni i posveteni da stanat negova pomona raka Za toa golemo predimstvo edinshystveno treba da mu bideme blagodarni na Onoj ldquokoj n osposobi za u~estvo vo nasledstvoto na svetite vo svetlinata Zato Toj n izbavi od vlasta na temninata i n prenese vo carstvo to na svojot sakan Sinrdquo

Poslanieto do Filipjanite kako i ona upateno do Koloashynite Pavle go napial dodeka bil zato~enik vo Rim Crkvata vo Filipa mu pratila darovi na Pavle preku Epafrodit kogo Pavle go prikaùva kako ldquosvoj sorabotnik i soborec a va pratenik i sluìtel na moite potrebirdquo Za vreme na prestojot vo Rim Epafrodit ldquobee smrtno bolen no Bog mu se smiluvardquo piuva Pavle ldquone samo nemu tuku i mene za da ne mi dojde taga vrz tagardquo Doznavaj i za bolesta na Epafrodit vernicite vo Filipa se voznemirile i se zagriìle za nego pa toj reil da se vrati kaj niv zato ldquobee naàlen zatoa to ste ~ule deka bee bolen Zatoa go prativ poskoro pa povtorno da se zaraduvate koga e go vidite i jas da bidam pomalku zagrièn

478

479

323

Zatoa primete go vo Gospoda so sekakva radost i po~ituvajte gi takvite zato zaradi Hristovoto delo se najde blizu do smrtta izlagaj i go svojot ìvot na opasnost za da go nadoshymesti toa to vie ne moèvte da go napravite za menerdquo

Pavle po Epafrodita im pratil na Filipjanite pismo vo koe im blagodari za darovite to mu gi pratile Crkvata vo Filipa bila najvelikoduna od site drugi zadovoluvaj i gi neophodnite ìvotni potrebi na Pavle ldquoA znaete i vie Fishylipjani deka vo po~etokot na propovedaweto na evan gelieto koga zaminav od Makedonija nitu edna crkva ne bee so mene vo davaweto i primaweto osven edinstveno vie zato mi isshyprativte vo Solun edna i po vtorpat za moite potrebi Jas ne baram podarok tuku go baram plodot to se umnoùva vo vaa polza Primiv s i imam izobilno Celos no sum podmishyren otkako go primiv od Epafrodita ona to mi go isprativte shy blagoprijaten miris `rtva prifatliva i po Bo`ja voljardquo

ldquoBlagodat vam i mir od Boga naiot Otec i od Gospoda Isusa Hrista Mu blagodaram na svojot Bog sekoga koga si spomnuvam za vas sekoga vo sekoja svoja molitva se molam za site vas so radost zaradi vaeto u~estvo vo evangelieto od prviot den dosega Uveren sum vo toa deka Onoj koj go po~nal dobroto delo vo vas e go dovri do denot na Isusa Hrista A i ispravno e da go mislam toa za site vas zato ve imam vo srceto site vas koi ste sou~esnici so mene vo blago datta shy kako vo moite okovi taka i vo odbranata i utvrdu vaweto na evangelieto Zato Bog mi e svedok kolku kopneam po site vas so srde~nata qubov na Isusa Hrista I zatoa se molam vaata qubov da izobiluva s pove e i pove e vo celosno poznavawe i vo sekakvo rasuduvawe za da moète da go raspoznavate ona to e podobro za da bidete iskreni i besprekorni za Hrisshytoviot den ispolneti so plodot na pravednosta koj e preku Isusa Hrista za slava i pofalba na Bogardquo

Bo`jata milost go krepela Pavla vo negovoto temnuvawe ovozmoùvaj i mu da se raduva vo svojata nevolja Toj so vera i so osvedo~enost im piuval na svoite bra a vo Filipa deka negovoto zato~enie posluìlo za irewe na evange lieto ldquoA sakam da znaete bra a deka ova to se slu~uva so mene poshymogna za pogolem napredok na evangelieto taka to im stana jasno na celata carska straà i na site drugi deka sum vo okovi zaradi Hrista i deka pove eto od bra ata vo Gospoda ohrabreni od moite okovi se osmeluvaat s pove e bez strav da ja propovedaat Bo`jata re~rdquo

480

481



324

Vo ova Pavlovo iskustvo se krie pouka za nas zato vo nego se otkriva na~inot na koj raboti Bog Gospod moè da go pretvori vo pobeda i ona to nam ponekoga ni izgleda kako celosen neuspeh i poraz Nie sme vo opasnost da go zaboshyravime Boga i vnimanie mu obrnuvame samo na ona to se gleda namesto so o~ite na verata da go gledame nevid li voto Koga e naidat nevolji i nesre i vedna sme podgot veni da go obshyvinime Gospoda za ramnodunost pa duri i za svirepost kon nas Ako Toj smeta deka e dobro izvesno vreme da ja ograni~i naata delotvornost nie se pla~eme ne pomi sluvaj i nitu za mig deka Bog toa go pravi moèbi tokmu za nae dobro Moshyrame da sfatime deka i karaweto pretstavuva del na negoviot golem plan i deka hristijaninot ponekoga pod pra~kata na stradawata i bolkata moè za svojot Gospod da stori pove e otkolku koga se nao|a vo aktivna slu`ba

Pavle na Filipjanite im ukaàl na Hrista kako nivni edin stven primer vo hristijanskiot ìvot Zato Hristos ldquoiako bee vo likot Bo`ji ne go smetae kako neto prigrashybeno toa to e ednakov so Boga tuku se lii od nea zemaj i lik na sluga stanuvaj i sli~en so lu|eto I otkako stana sli~en na ~ovek Toj se ponizi samiot sebesi i stana posluen do smrt duri do smrt na krstrdquo

ldquoZatoa mili moi kako sekoga to bevte posluni ne samo koga bev kaj vas tuku ute pove e sega koga ne sum kaj vas gradete go svoeto spasenie so strav i trepet Zato Bog e Onoj koj ve pottiknuva da sakate i da dejstvuvate spored neshygovata volja

ldquoPravete s bez ropot i rasprava za da bidete bespre korni i nezlobni Bo`ji deca neporo~ni srede izopa~enoto i rasishypano pokolenie me|u koe ste kako svetila vo svetot drèj i ja cvrsto re~ta na ìvotot za da imam so to da se falam vo Hristoviot den deka ne tr~av zaludno i deka zalud no ne se trudevrdquo

Tie zborovi se zabeleàni za da $ bidat na pomo na sekoja dua koja se bori Pavle ovde pokaùva to e sovren stvo i kako moè toa da se postigne ldquoGradete go svoeto spasenierdquo veli toj ldquozato Bog e toj koj ve pottiknuvardquo

Da se dobie spasenie e zada~a to moè da se izvri so zaedni~ki napori Me|u Boga i grenikot mora da postoi sorabotka Toa e neophodno zaradi oblikuvawe na pravilni na~ela i na karakterot ôvekot mora najsesrdno da se trudi da go pobedi s ona to ne mu dozvoluva da postigne sovrshy

482

325

enstvo No sepak negoviot uspeh vo celost zavisi od Boga Sam po sebe ~ove~kiot napor ne e dovolen Toj ne vredi nito bez boèstvena pomo Bog raboti i ~ovekot raboti ovekot od svoja strana mora da im se protivstavuva na iskuenijata a sila za toa dobiva od Boga Na edna strana se nao|a beskone~na mudrost milost i sila a na drugata shy slabost grenost i ceshylosna nemo

Bog saka nie da staneme gospodari nad sebesi No Toj ne moè da ni pomogne bez naa soglasnost i sorabotka Bo`jiot Duh dejstvuva preku silite i sposobnostite to mu se dadeni na ~ovekot Nie naite nameri èlbi i sklonosti ne bi moèle sami da gi dovedeme vo harmonija so Boga no ldquoako sme podgotvenirdquo Spasitelot e go izvri toa za nas Toga e moème ldquoda gi ruime mudruvawata i s to se kreva protiv poznavaweto na Boga plenime sekoja misla za poslunost na Hristardquo (2 Korin anite 105)

Onoj to saka da izgradi silen i harmoni~en karakter i da bide dobro uramnoteèn hristijanin mora da dade i da stori s za Hrista zato Otkupitelot ne prima podelena slu`ba Toj sekoj den mora da u~i to zna~i celosno samopo t ~inuvawe Mora trudoqubivo da ja prou~uva Bo`jata re~ da ja istraùva nejzinata smisla i da bide posluen kon nejzinite propisi Samo taka moè da go postigne meriloto na hristijanskoto sovrenstvo Od den na den Bog e raboti so nego i e go usovruva negoviot karakter za da moè da opstane za vreme na kone~nata proverka I vernikot so svojot ìvot sekoj den i pred lu|eto i pred angelite prika uva blagoroden primer za toa to moè da stori evange lieto za padnatite ~ove~ki sutestva

ldquoJas ute ne mislam deka go dostignav toardquo piuva Pavle ldquoNo sepak pravam edno go zaboravam ona to e zad mene a se stremam kon ona to e pred mene tr~am kon celta za nagrashydata na gornoto prizvanie od Boga vo Isusa Hristardquo

Pavle mnogu u~el Od onoj mig koga poveruval vo Hrista negoviot ivot bil ispolnet so neumorna i postojana slu`ba Patuval od grad do grad od narod do narod pridobivaj i obrashytenici za evangelieto i osnovuvaj i crkvi Toj postojano se grièl za tie vernici i napial mnogu poslanija za nivna pouka Povremeno se zanimaval i so svojot zanaet za da go zaraboti nasuniot leb No vo celokupnata tolku ìva akshytivnost na svojot ìvot Pavle nikoga ne gubel od vid edna golema cel shy da tr~a kon darot na gornoto zvanie Posto jano

483



326

pred o~i mu bila edna zada~a shy celosna predanost na Onoj koj mu se otkril pred portite na Damask Od taa zada~a ne moèla da go odvrati nikakva sila Da go izdigne krstot od Golgota shy toa bil seopfaten dvigatel koj gi vdahnuval negovite zborovi i dela

Taa golema cel to go gonela Pavla nasproti site nevol ji i tekotii da odi napred neka go inspirira i sekoj hristishyjanski rabotnik iscelo da $ se posveti na Bo`jata slu`ba Nemu e mu bidat nudeni zadovolstvata i privle~ nos tite na ovoj svet za da mu se odvrati vnimanieto od Spasi telot no toj mora stremej i se kon celta da odi samo napred pokaùshyvaj i mu na svetot na angelite i na lu|eto deka nade`ta oti e go vidi Bo`jeto lice navistina e vredna za site napori i `rtvi to se baraat za nejzino ispolnuvawe

Iako bil zato~enik Pavle ne stanal maloduen naproshytiv vo poslanijata to gi piuval od svoeto zato~enie se zabeleùva eden prizvuk na triumf ldquoRaduvajte se sekoga vo Gospoda i pak e kaàm raduvajte serdquo im piuval na Filipshyjanite ldquoNe griète se za nito tuku vo s preku molitva i blagodarnost iskaùvajte gi svoite barawa pred Boga A Bo`jiot mir to go nadminuva sekoe razbirawe e gi titi vaite srca i vaite misli vo Isusa Hrista Najposle bra a s to e vistinito to e ~esno to e pravedno to e ~isto to e qubezno to e na dobar glas shy ako e nekakva doblest ako e nekakva pohvala shy razmisluvajte za toardquo

ldquoA mojot Bog e gi ispolni site vai potrebi spored svoeto bogatstvo vo slavata shy vo Isusa Hrista Blagodatta na Gospoda Isusa Hrista da bide so vaiot duhrdquo

484

327

46

PAVLE U[TE EDNA[ NA SLOBODA

Naporite na Pavle vo Rim bile blagosloveni so preoshybra awe na mnogu novi dui so to se zacvrstile i se ohrashybrile i vernicite Od druga strana se nadvisnale oblaci koi $ se zakanuvale ne samo na negovata li~na bezbednost tuku i na napredokot na crkvata Po pristignuvaweto vo Rim Pavle mu bil doveren na ~uvawe na eden zapovednik na carskata garda praveden i ~esen ~ovek koj vo svojata blagost mu dozvolil relashytivno slobodno da go prodolì deloto na evangelieto No pred kraj na dvegodinoto Pavlovo zato~e nie ovoj ~ovek go zameshynil drug slu`benik od kogo apostolot ne moèl da o~ekuva nikakva posebna naklonost

Evreite sega vo svojata borba protiv Pavle bile poak tivshy ni od koga i da e porano i za toa nale vet pomaga~ vo edna rasipana èna to Neron ja zel za svoja vtora sopruga a koja preobra aj i se vo evrejska vera so seto svoe vlijanie gi poshymagala nivnite zlostorni~ki nameri protiv golemiot poshybornik na hristijanstvoto

Zatoa Pavle ne moèl da se nadeva na nikakva posebna prav da od cezarot na ~ijto sud samiot se povikal dodeka bil vo Cezareja Vo moralen pogled Neron potonal podlaboko i imal porazuzdan karakter od koj bilo svoj prethodnik a ednovreshymeno bil sposoben za ute postrana svirepost Upravata na carstvoto ne moèla da mu bide doverena na posurov vladetel Prvata godina od negovoto vladeewe bila obeleàna so truewe na negoviot pomlad polubrat koj bil zakonit naslednik na prestolot Od porok vo porok od zlostorstvo vo zlostorstvo Neron pa|al s podlaboko dodeka najposle ne ja ubil i svojata rodena majka a potoa i ena si Nemalo nito tolku svirepo delo to toj ne bil podgotven da go izvri nitu podlost pred koja bi se povlekol Prediz vikal gnasewe i prezir vo duata na sekoe blagorodno ~ove~ ko sutestvo

486


328

Podrobnostite za zlodelata i za bezzakonieto to cuteshy le na negoviot dvor premnogu se setilni i gnasni za da se opiuvaat Negovata razuzdana rasipanost predizvikuvala odvratnost i gnasewe duri i kaj mnozina koi bile prisileni da u~estvuvaat vo negovite zlostorstva iveele vo postoshyjan strav od ona to na negovata izopa~ena priroda sekoj ~as moè lo da mu padne na um No duri ni takvite zlostorstva na Nerona ne ja pokolebale predanosta na negovite privr zanici Toj bil priznat za apsoluten gospodar na celiot civiliziran svet Duri i pove e od toa nemu mu se ukaùvani boèstveni po~esti i go slavele kako bog

Od ~ove~ka gledna to~ka bilo napolno jasno deka eden tashykov sudija na Pavle sigurno e mu izre~e smrtna presuda No apostolot bil uveren deka s dodeka mu e predaden na Boga ne treba od nikogo i od nito da se plai Onoj koj vo mishynatoto bil negov zatitnik i ponatamu moèl da go titi od zlobata na Evreite i od silata na cezarot

I Bog go zatitil svojot sluga Pri Pavlovoto ispitushyvawe obvinenijata izneseni protiv nego ne bile dokaàni Sprotivno na optoto o~ekuvawe i zemaj i ja predvid pravdata shy to bilo napolno sprotivno so negoviot karakter shy Neron zato~enikot go proglasil za nevin Na Pavle mu se simnati okovite i toj povtorno stanal sloboden ~ovek

Koga negovoto sudewe ute bi bilo odloùvano ili od koshyja i da e pri~ina bi bil zadràn vo Rim do slednata godina Pavle sigurno bi go zagubil ivotot vo yverskite progoni to nastanale toga Za vreme na Pavlovoto zato~enie bro jot na onie to go primile hristijanstvoto stanal tolku golem to toa go privleklo vnimanieto i predizvikalo nepri jatelstvo kaj vlastodrcite Faktot to hristijanstvo to go primile duri i ~lenovite na negoviot dom posebno prediz vikal gnev kaj imperatorot a nabrgu toj naol izgovor hristijanite da gi izloì na nemilosrdna svirepost

Otprilika vo toa vreme Rim bil zafaten so uàsen poàr vo koj izgorela edna polovina od gradot Se prone suvale glashysovi deka sam Neron go podmetnal poàrot no toj za da go otshystrani takvoto somnevawe se prepraval deka e mone blagoshyroden pomagaj i im na tie to ostanale bez pokriv nad glashyvata i koi nastradale I pokraj seto toa toj sepak bil obvishynet za zlostorstvoto Neron bil vozbuden i razdraznet Za da go simne od sebe somnevaweto i od gradot da gi istrebi onie to gi mrazel a i od koi se plael Neron toa obvinenie go

487

329

prefrlil vrz hristijanite Negovoto lukavstvo uspealo i ilshyjadnici nedol`ni Hristovi sledbe nici maì èni i deca shy umrele so svirepa smrt

Pavle bil poteden od toa uàsno progonstvo zato nashybrgu po svoeto osloboduvawe go naputil Rim Toj posleshyden del pominato vreme na sloboda Pavle go iskoristil vo revnosno zalagawe za crkvite to gi osnoval Nastojuval da vospostavi cvrsta povrzanost i edinstvo me|u gr~kite i isto~nite crkvi i da gi zacvrsti duite na vernicite proshytiv la`nite nauki koi re~isi nezabeleàno se vovlekuvale za da ja protresat crkvata

Nevoljite i griìte niz koi pominal Pavle vo svojot ishyvot seriozno gi potkopale negovite fizi~ki sili Nasta pila i starost so svoeto prirodno namaluvawe na silite uv stvushyval deka ja izvruva svojata posledna zada~a i kako mu se nashymaluvalo preostanatoto vreme za rabota negovite napori stashynuvale pointenzivni Se ~inelo deka negovoto revnuvawe nema granici Reitelen vo vrska so celta sekoga podgotven za akcija silen vo verata Pavle patuval od crkva do crkva od zemja do zemja i so site svoi sili se trudel da gi zacvrsti u~eshynicite za verno da prodolàt vo zadobivaweto na dui za Isusa vo tekite vremiwa to nastapile i da ostanat neposhykoleblivi vo evangelieto svedo~ej i za Hrista

488

ПАВЛЕ УШТЕ ЕДНАШ НА СЛОБОДА

330

47

POSLEDNO PAVLOVO APSEWE

Revnosnoto zalagawe na Pavle za crkvite po negovoto osloshyboduvawe vo Rim ne moèlo da ostane nezabeleàno od negovite neprijateli Otkako po~nalo progonstvoto od Nerona hristishyjanite nasekade bile progonuvani kako zabraneta sekta Po izshyvesno vreme nevernite i neprijatelski raspolo eni Evrei se dosetile zlostorstvoto da mu go pripi at na Pavle tvrdej i deka toj go pottiknal poàrot vo Rim Nieden od niv nitu za mig ne veruval deka Pavle toa navistina go storil Me|utoa tie znaele deka edno takvo obvinenie ako bide izneseno makar i so najmale~ka verojat nost kone~no e ja zape~ati negovata sudbina So pomo na takvi nivni intri gi Pavle povtorno bil uapsen i nabrzina praten na svoeto posledno zato~enie

Pri taa nivna vtora i posledna plovidba za Rim Pavla go pridruùvale nekolku negovi nekogani sorabotnici i drugi toplo sakale da ja delat negovata sudbina no toj ne im dozvolil svoite ìvoti da gi izloùvaat na opasnosti Izshygledite za Pavlovo osloboduvawe sega bile mnogu ponepo volni vo sporedba so negovoto poraneno zato~enie Progon stvata za vreme na Nerona drasti~no go namalile brojot na hristishyjanite vo Rim Iljadnici hristijani ma~e ni~ki se ubieni zaradi svojata vera mnozina go naputile gradot a tie to ostanale bile mnogu isplaeni i poti teni

[tom pristignal vo Rim Pavle bil frlen vo mra~na i memshy liva zandana vo koja ostanal do krajot na svojot ìvot Obvishynet deka storil edno od najpodlite i najuàsni zlostor stva protiv gradot i narodot Pavle bil predmet na seopto proshykolnuvawe i gnasewe Malobrojnite prijateli koi go delele tovarot na sudbinata na apostolot toga po~ nale da se razoshytiduvaat shy nekoi go izneverile a nekoi zaminu vale na dol`nost vo razni crkvi Prvi otile Figel i Hermogen Potoa Dishymas zaplaen od gustite oblaci na teko tii i opasnosti go

490

331

izneveril progonetiot apostol Kriskena Pavle go pratil vo Galatija Tit vo Dalmacija a Tihika vo Efes Piuvaj i mu za toa na Timoteja Pavle kaùva ldquoLuka e sam kaj menerdquo (2 Tishymotej 411) Nikoga na apostolot ne mu bila tolku potrebna grià od strana na negovite bra a kako toga koga bil izneshymoten od starosta od nevoljite i od zatvorot pod vla`nite svodovi na rimskata zandana Pomota to mu ja ukaàl sashyka niot u~enik i predan prijatel Luka na Pavle mu davala golema uteha i mu ovozmo ila da odrùva vrska so svoite brashy a i so nadvoreniot svet

Vo tie teki denovi na Pavlovoto srce mu nosele uteha ~estite poseti na Onisifora Toj dobroduen efeanec stoshyril s to bilo vo negova mo da mu gi olesni tekotiite na temnuvaweto na apostolot Negoviot sakan u~itel bil vo okovi zaradi vistinata dodeka samiot toj uìval sloboda i zatoa ne tedel nikakvi napori sudbinata na Pavle da ja napravi popodnosliva

Vo poslednoto poslanie to go napial so svojata oko vana raka apostolot za toj veren u~enik kaùva vaka ldquoGospod da mu dade milost na domot na Onisifora zato pove epati me osveì i ne se zasrami od moite okovi tuku koga dojde vo Rim gri`livo me pobara i me najde Da mu dade Gospod da najde mishylost pred Gospoda vo onoj denrdquo (2 Timotej 116shy18)

Kopneòt za qubov i so~uvstvo vo ~ove~koto srce go vsadil sam Bog Vo svojata agonija vo Getsimanskata gradina i sam Hristos kopneel za so~uvstvo od svoite u~enici I Pavle iako navidum ramnoduen kon nevoljite i stradawata kopneel za so~uvstvo i drutvo na prijatelite Posetite na Onisifora koi svedo~ele za negovata predanost za vreme na osamenosta i istotenosta mu nosele radost i vedrina na onoj koj celiot svoj ìvot go pominal vo slu`ba na drugite

491

ПОСЛЕДНО ПАВЛОВО АПСЕЊЕ

332

48

PAVLE PRED NERONA

Koga kone~no bil povikan da se pojavi na sudewe direk tno pred imperatorot re~isi bilo sigurno deka na Pavle mu pretshystoi smrt Poradi tekata priroda na zlostorstvoto to mu e pripiuvano i na rasprostranetoto neprijatelstvo i omrazata protiv hristijanite imalo malku nade` za povo len ishod

Kaj Grcite i Rimjanite bilo voobi~aeno na obvinetiot da mu se ovozmoì da zeme advokat koj e go brani na sudot So silata na dokazite so toplata re~itost so sesrdnite prekolshynuvawa i solzi advokatot ~esto uspeval da se izbori za povol na odluka za obvinetiot ili barem da ja ublaì ostrinata na preshysudata Me|utoa koga Pavle bil povikan pred Nerona nikoj ne se osmelil da bide negov sovetnik ili advokat Nemalo prijatel koj bi go so~uval zapisnikot za obvinenijata to se izneseni protiv nego ili za argumentite to gi iznesuval toj vo svoja odbrana Me|u hristijanite vo Rim ne se naol nitu eden koj bi se osmelil da zastane kraj nego vo toj teòk ~as

Edinstveni sigurni podatoci za toj nastan dal sam Pavle vo vtoroto poslanie do Timotej ldquoPri mojata prva odbranardquo piuval apostolot ldquonikoj ne bee so mene tuku site me ostashyvija neka ne im se pripie za zlo No Gospod bee so mene i mi dade sila za preku mene da se izvri navestuvaweto i za da go ~ujat site narodi a jas bev izbaven od lavovska ustardquo (2 Timotej 41617)

Pavle pred Nerona shy kakva zabele`liva sprotivnost Gorshydiot monarh pred koj Bo`jiot ~ovek trebalo da odgovara za svojata vera go dosegnal vrvot na zemnata mo na vlasta i boshygatstvoto kako i najniskite dlabini na zlostorstvoto i bezshyzakonieto Po silata i goleminata nemal konkurent Ni koj ne ja osporuval negovata vlast nikoj ne $ se sprotivil na negoshyvata volja Carevite gi polagale svoite kruni pred negovite noze Mo nite armii se stavale vo dvièwe na nego va zapoved

493

333

a znamiwata na negovata mornarica niz cel svet ja prenesuvale slavata na negovata pobeda Negovite statui bile postavuvani vo sudskite sali a ukazite na senatorite i odlukite na sudoshyvite bile samo odglas na negovata volja Milioni posluno im se pokoruvale na negovite naredbi Svetot se tresel pri spomnuvaweto na imeto Neron Da se predizvika negovo neshygoduvawe zna~elo da se zagubi imotot slobodata i ìvotot od negoviot zakanuva~ki pogled se plaele pove e otkolku od pomor ili od ~uma

Bez pari bez prijateli bez vistinski branitel ostareshyni ot zato~enik stoel pred Nerona Liceto na imperatorot noselo sramen pe~at na strastite to besneelo vo nego na lishyceto na obvinetiot se videlo deka negovoto srce e vo mir so Boga ivotot na Pavle bil ispolnet so siromatvo so samoshyotkaùvawe i so stradawa I pokraj site nevistini navre di i kletvi so koi negovite neprijateli nastojuvale da go zashyplaat toj bestrano go izdignal znameto na krstot Sli~no na svojot U~itel toj bil patnik bezdomnik i kako i Toj ì shyve el samo zatoa da mu sluì na blagoslov na ~ove tvoto Toga kako Neron shy udliv svirep i razuzdan tiran shy bi moèl da go sfati karakterot i pobudite na vakvoto Bo`je dete

Vo golemata sudnica nagrvalila qubopitna voznemirena tol pa qubopitnici koi sli~no na branovi se probivale napred za da vidat i da ~ujat s to se slu~uvalo Tuka bile prisutni golemi i mali bogati i siromani u~eni i neoshybra zovani gordi i ponizni shy a site ednakvo neinformirani neizvesteni za patot koj vodi vo ìvot i spasenie

Evreite gi iznele protiv Pavle svoite stari obvinenija za bunt i krivoverstvo a za podmetnuvawe na poàrot vo Rim go obvinuvale i Evreite i Rimjanite Dodeka gi iznesu vale tie obvinenija protiv nego Pavle bil napolno spokoen I narodot i sudiite go posmatrale iznenadeno i so ~udewe Tie prisustvuvale na mnogu sudewa i nabquduvale lica na mnogu zlostornici no kaj nieden od niv nikoga ne videle izraz na takvo spokojstvo kako kaj zato~enikot koj se nao|al pred niv Ostrite pogledi na sudot naviknati da ~itaat od liceto na obvinetiot popusto go ispituvale liceto na Pavle baraj i na nego nekoj dokaz na vina Koga mu bilo dozvoleno da zboruva site sluale so najgolemo vnimanie

Ute edna na Pavle mu se dala mo`nost pred za~udena ta masa sobrani visoko da go izdigne znameto na krstot Dode ka posmatral pred sebe mnotvo Evrei Grci Rimjani i stranci od

494

495

ПАВЛЕ ПРЕД НЕРОНА


334

mnogu zemji shy negovata dua ja obzela silna elba da se zaloì za nivnoto spasenie Go zagubil od vid faktot deka se nao|a pred sud pred opasnosti to go opkruùvale pred uàsna sudbina to mu se pribliùvala Toj go videl samo Isusa kako posredshynik kako pred Boga se zalaga za gre nicite So re~itost i so sila kojato ja nadminuva ~ove~kata sila Pavle gi izloìl vistinite na evangelieto Na svoite sluateli im ukaàl na `rtvata podnesena za padnatiot ~ove~ki rod Naglasil deka za spasenieto na ~ovekot e platena neizmerna cena i deka mu e ovozmoèno nasledstvo vo Bo`jeto carstvo So posredstvo na angelite kako vesnici zemjata e povrzana so neboto a site ~ove~ki dela shy bilo dobrite ili loite shy se otkrieni pred okoto na ve~nata Pravda

Taka zboruval pobornikot na vistinata Veren me|u never ni predan me|u nelojalni toj stoel kako Bo`ji pret stavnik a negoviot glas bil kako glas od neboto Vo negovata beseda i vo negoviot pogled nemalo strav taga nitu malodunost Silen zato bil svesen za svojata nevinost oble~en vo seto oru`je na vistinata toj se raduval to e Bo`je dete Negovite zborovi odyvonuvale kako pobedonosen vik nad borbenata bu~ava Toj rekol deka deloto na koe mu go posvetil svojot ìvot e edinshystvena vrednost to nikoga ne moè da propadne Iako toj moè da bide uniten evange lieto nema da se ugasi Bog ivee i negovata vistina e triumfira

Mnozina to go posmatrale toj den ldquovidoa deka liceto mu bee kako na angelrdquo (Dela 615)

Ovie lu|e nikoga porano ne slunale sli~ni zborovi Tie zborovi gibnale edna struna koja zatreperila duri i vo srceto na najzakoravenite Jasnata i ubedliva vistina ja urshynala pred sebe zabludata Svetlinata gi osvetlila duite na mnozina koi podocna rado gi sledele nejzinite zraci Na visshytinite to bile izneseni toj den im bilo nameneto da proshytresat celi narodi i da ìveat niz site vekovi vlijaej i vrz srcata na lu|eto i toga koga ustata na ma~enikot koj gi izgoshyvoril e mol~i v grob

Neron nikoga porano ne ja ~ul vistinata kako vo taa pri goda Nikoga porano ne mu se otkrila stranata poro~shynost na negoviot ìvot Nebesnata svetlina proniknala vo mra~ nite kat~iwa na negovata so grev izvalkana dua i toj zatreperil od uàs pomisluvaj i na straniot sud pred koj toj vladetelot na svetot na kraj e mora da se pojavi shy da se pojavi tamu kade to negovite dela e dobijat svoja praved na

496

335

kazna Se plael od Pavloviot Bog i ne se osmeluval da mu izre~e kazna na zato~enikot protiv kogo iznesuvale teko obvinenie Negoviot krvoèden duh izvesno vreme go obzeshymalo ~uvstvo na strahopo~it

Za mig neboto se otvorilo pred izopa~eniot i okoraven Neron i toj posakal mir i ~istota Toga duri i nemu mu bil upaten povikot na milosta No toj samo za mig ja prifa til poshymislata za protavawe a potoa naredil Pavle povtor no da se vrati vo zatvorot Vo migot koga zad Bo`jiot vesnik se zashytvorila vratata na zatvorot pred rimskiot imperator se zashytvorila vratata na pokajanieto i toa zasekoga Niz temnishynata to go obvivala ne proniknal ve e nitu eden zrak na svetlinata upatena od neboto Naskoro toj e iskusi odmaz da i Bo`ja kazna

Nabrgu potoa Neron otplovil na svoeto poznato zlo glas no patuvawe po Grcija kade to so svoite razuzdani i nedostojni postapki se izloùval na podbiv i sebesi i svoeto carstvo Vra aj i se vo Rim so golem rasko toj opkruèn so svoite dvorjani celosno se predal na najodvratni setilni razudanshyosti Srede ovie orgii na ulicite se slunala vreva i bunt Eden vesnik koj bil praten da izvidi to se slu~uva vra aj i se so porazitelna vest rekol deka vo Rim so golema brzina navshyleguva vojska na ~elo so Galb deka vo gradot ve e izbuvnal bunt i deka ulicite se prepolni so razjarena svetina (masa narod) koja nezapirlivo se pribliùva kon dvorot zakanuvaj i mu se so smrt i na imperatorot i na site negovi pri vr zanici

Vo toj mig na bezizlez Neron go nemal kraj sebe kako i vershy niot Pavle mo niot i milosliv Bog vo kogo moèl da se nadeva i vrz kogo moèl da se potpre Plaej i se od strada wata i izma~uvawata na koi bi bil izloèn koga bi padnal vo racete na jarosnata tolpa gnasniot tiran sakal samiot sebe si da si go odzeme ivotot no vo kriti~niot mig mu nedos tigala hrabshyrost Napolno rastroen i obeshrabren toj vo pani~en strav pobegnal od gradot i pobaral pribeìte na eden polski imot oddale~en nekolku kilometri no bez uspeh Nabrgu negoshyvoto zasolnite bilo otkrieno i koga se pribliùvale kowashynicite to go gonele toj povikal eden rob so ~ijato pomo si zadal sebesi smrtonosen ubod Taka tiranot Neron go zavril svojot ìvot shy mlad shy s na s trieset i dve godini

497


336

49

POSLEDNO POSLANIE NA PAVLE

Ovaa glava e zasnovana na Vtoroto poslanie do Timotej

Od sudnicata na cezarot Pavle se vratil vo svojata elija znaej i deka toa e samo kratko odlagawe Znael deka negovite neprijateli nema da miruvaat s dodeka ne izdej stvuvaat toj da bide ubien No isto taka znael deka barem za izvesno vreme vistinata triumfirala Pobeda pretstavuval ve e samiot fakt to pred tolkavo mnotvo sluateli go propo vedal raspnatiot i voskresnat Spasitel Toj den go po~nal deloto koe postojano e raste i e se zasiluva a koe Neron i site dru gi Hristovi neprijateli naprazno e se obiduvaat da go popre~uvaat ili da go unitat

Sedej i so denovi vo svojata mra~na elija i znaej i deka Neron samo so eden svoj zbor ili samo so eden signal so glashyvata moè da go prati vo smrt Pavle si spomnal za Timoteja i reil da go povika kaj sebe Na Timoteja mu bila doverena griàta i vodstvoto za crkvata vo Efes i zatoa ostanal tamu koga Pavle krenal na svoeto posledno patuvawe vo Rim Pavle i Timotej bile vrzani so neobi~no dlaboko i silno ~uvstvo na qubov Od denot na svoeto preobratuvawe Timotej u~estvushyval vo Pavlovata rabota i vo negovite stradawa i prijatelshystvoto me|u niv dvajca stanuvalo s posilno podlaboko i posshyvetlo taka to Timotej najposle za iznama~eniot i star aposshytol stanal sin a toj za nego sakan i po~ituvan tatko Zatoa ne bilo nitu malku ~udno to Pavle vo svojata osame nost i iznemotenost tolku mnogu kopneel da go vidi

I pod najpovolni uslovi bi moralo da pominat pove e mese ci dodeka Timotej od Mala Azija bi moèl da stigne vo Rim Pavle znael deka negoviot ìvot e vo neizvesnost i se plael Timotej da ne dojde premnogu docna i da ne moè da go vidi Imal da mu dade zna~ajni upatstva i soveti na toj mlad ~ovek na kogo mu bila doverena tolku golema odgovorshy

499

337

nost Zatoa povikuvaj i go neodlo`no da dojde go izdiktishyral pretsmrtnoto svedotvo koe moèbi ne e ima mo`nost li~no i usno da mu go prenese Duata na Pavle bila polna so qubov i zagriènost za negoviot sin vo evangelieto i za crkvata doverena na negova grià i se trudel na Timoteja da mu ja vtisne vo duata va`nosta na predanosta i vernosta kon svetiot amanet to mu bil doveren

Pavle go po~nal svoeto poslanie so pozdrav ldquoDo Timotej mojot sakan sin blagodat milost i mir od BogshyOtecot i od naiot Gospod Isus Hristos Mu blagodaram na Boga komu so ~ista sovest mu sluàm ute od moite praroditeli spomshynuvaj i te postojano no e i dewe vo svoite molitvirdquo

Apostolot na Timoteja posebno mu naglasil kolkavo znashy~ewe imaat cvrstinata i poslunosta vo verata ldquoZatoa ti napomnuvam da go razgoruva tvojot dar koj e vo tebe preku moeto rakopolagawe Zato Bog ne ni dade duh na stralishyvost tuku duh na sila qubov i vozdr`livost Zatoa ne srami se od svedotvoto za naiot Gospod i od mene zatvo renikot za nego tuku stradaj i ti so mene za evangelieto spored silata na Bogardquo Pavle najsesrdno go prekolnuval Timoteja da ima na um deka e povikan ldquoso sveto prizvanierdquo da ja propoveda sishylata na Onoj ldquokoj ja ukina smrtta i na videlina donese ìvot i besmrtnost preku evangelieto za koe jas sum postaven kako glasnik apostol i u~itel Zaradi toa i go podnesuvam seto ova no ne se sramam zato znam komu mu veruvav i uveren sum deka Toj moè da go so~uva bogatstvoto to mi go doveri s do onoj denrdquo

Za seto vreme na svojata dolga slu`ba Pavle nikoga ne se pokolebal vo svojata predanost kon Spasitelot Kade i da bil shy pred zajadlivite farisei ili pred rimskite vlastoshydrci pred jarosniot xgan vo Listra ili so osvedo~enite grenici vo makedonskata zandana bilo da im daval soveti na isplaenite mornari na brodot to tonel ili stoej i osamen pred Nerona i branej i go svojot ìvot shy toj nikoga ne se posramil od deloto za koe se borel Golema cel na negoshyviot hristijanski ìvot bila da mu sluì na Onoj ~ieto ime nekoga go ispolnuvalo so prezir i nikakvo proti vewe i progoni ne bile vo sostojba da go odvratat od taa cel Nego go drèla i go krepela negovata vera koja bila zasilena so neshygovite napori i is~istena so negovite `rtvi

ldquoTi sine moj zajakni vo blagodatta koja e vo Isusa Hrista I ona to si go slunal od mene pred mnogu svedoci doveri

500

ПОСЛЕДНО ПОСЛАНИЕ НА ПАВЛЕ


338

im go na doverlivi lu|e koi isto taka e bidat sposobni da pou~uvaat i drugi Podnesuvaj gi so mene strada wata kako dobar voin na Isusa Hristardquo

Vistinskiot Bo`ji propovednik nikoga nema da gi odshybegnuva nevoljite i odgovornostite Toj e crpe sila od Izvoshyrot koj nikoga ne presuuva za onie koi iskreno ja baraat boèstvenata sila a taa sila gi osposobuva da se borat so iskuenijata da gi pobeduvaat i da gi izvruvaat dol`nostite to im gi doveril Bog Prirodata na milosta to ja prima ja zgolemuva negovata sposobnost da go zapoznae Boga i Bo`jiot Sin Toj so seto srce nastojuva slu`bata to ja izvruva za U~itelot da bide prifatliva i na Boga ugodna Napreduvaj i na hristijanskiot pat toj se zasiluva ldquovo blagodatta na Isusa Hristardquo Blagodatta to ja primil go osposobuva da stane veren svedok za ona to go ~ul Toj ne se pritesnuva nitu go zaposshytavuva soznanieto to go primil od Boga tuku istoto sozshynanie im go predava na vernite lu|e koi e bidat vo sostoj ba da gi u~at drugite

Vo svoeto posledno poslanie upateno do Timotej Pavle na toj mlad ~ovek mu ukaàl na eden vozvien ideal i na dol`nosshytite to go o~ekuvaat kako Hristov propovednik ldquoTrudi se da se pokaè sebesi proveren pred Bogardquo piuval apostoshylot ldquokako rabotnik koj ne treba da se srami koj pravilno ja obrazloùva Re~ta na vistinatardquo ldquoBegaj od strastite na mladosta Stremi se kon pravednost vera qubov i mir so onie koi go povikuvaat Gospoda od ~isto srce Otfri gi bezumnite i nerazumnite rasprauvawa znaej i deka tie ra|aat rasprashyvii A Gospodoviot sluga ne smee da se rasprava tuku treba da bide blag sprema site sposoben da pou~uva i da e trpeliv da gi vospituva so krotost onie koi se protivat za da im dade Bog pokajanie koe vodi kon celosno poznavawe na vistinatardquo

Apostolot go predupredil Timoteja da se pazi od la`ni te u~iteli koi e nastojuvaat da se vovle~at vo crkvata ldquoI znaj go ova vo poslednite denovi e nastanat teki vremiwa zato lu|eto e bidat sebi~ni srebroqupci faleni~ari gordeshylivi pcuja~i nepokorni na roditelite neblagodarni nesshyveti bez qubov nepomirlivi zlobni klevetnici nevoz dràni svirepi neprijateli na dobroto predavnici bezob yirni nashydueni pov e slastoqubivi otkolku bogoqu bivi koi imaat izshygled na pobo`nost a se otkaàle od nejzinata sila a takvite odbegnuvaj girdquo

501

502

339

ldquoDodeka zlite lu|e i izmamnicite e napreduvaat vo zloto mamej i gi drugite i sebesirdquo prodolìl toj ldquoti ostani vo ona to si go nau~il i vo to si ubeden zato znae od kogo si go nau~il i zatoa to ute od detstvoto gi poznava svetite pisma koi moàt da ti ja dadat mudrosta koja vodi kon spase nie preku verata vo Isusa Hrista Celoto Pismo e od Boga vdahnoshyveno i e polezno za pou~uvawe za prekoru vawe za popravawe i za vospituvawe vo pravednost za da bide Bo`jiot ~ovek sovren i podgotven za sekoe dobro delordquo Za borbata protiv zloto to go preplavuva svetot Bog ni stavil na raspolagawe obilni sredstva Biblijata pretsta vuva vistinska riznica na duhovno oru`je so koe moème da se vooruìme i da se prigotshyvime za borbata Svoite bedra morame da gi prepaeme so visshytinata a gradniot oklop e pravdata Vo naite race seko ga treba da se nao|a titot na verata na glavata lemot na spaseshynieto a so me~ot na Duhot koj e Bo`jata re~ moème da si go ras~istuvame sebesi patot niz pre~kite na grevot

Pavle znael deka pred crkvata pretstoi vreme na golemi opasnosti i deka onie na koi im ja doveril griàta za Bo`jeto delo mora svojata zada~a da ja vrat sesrdno i predano i zashytoa mu pial na Timoteja ldquoTe zakolnuvam pred Boga i Isusa Hrista koj e im sudi na ìvite i na mrtvite so negovoto jashyvuvawe i so negovoto carstvo propovedaj ja re~ta nastojuvaj vo vreme i vo nevreme ukoruvaj predupre duvaj ohrabruvaj so seta trpelivost i so pouka

Toj sve~en nalog upaten do tolku revnosniot i predan ~oshyvek kakov to bil Timotej pretstavuva silno svedotvo za zna~eweto i predanosta kon deloto to im e dovereno na proshypovednicite na evangelieto Povikuvaj i se na Bo`jiot sud Pavle mu zapoveda na Timoteja da ja propoveda Bo`jata re~ a ne ~ove~ki predanija i obi~ai da bide prigotven da svedo~i za Boga sekoga koga e mu se dade mo`nost shy pred gole mi sobiri i vo privaten ili semeen krug na patitata i kraj ognitata pred prijatelite i neprijatelite bilo da e bezbeden ili pak izloèn na tekotii i opasnosti na navre di i zaguba

Pavle se plael deka Timotej blag i popustliv po priroda bi moèl da odbegnuva edna sutinska granka od svojata rabo ta Imeno go povikuva verno i nedvosmisleno da go ukoruva i da go osuduva grevot pa duri i strogo da im se zakani na onie to bi napravile nekoe golemo zlo No toa mora da go pravi ldquoso seta trpelivost i so poukardquo Toj mora da pokaùva Hrisshy

503



340

tova qubov i trpenie objasnuvaj i i potkre puvaj i gi svoite ukori so vistinite na Bo`jata re~

Da se mrazi i da se osuduva grevot a ednovremeno da se ~uvshystvuva somilost i qubov kon grenikot shy toa e teka zada~a Ako posesrdno se trudime da postigneme svetost na srceto i ìvotot s poostro e go zabeleùvame grevot i poreitelno e osuduvame sekoe otstapuvawe od pravdata Morame da se pashyzi me da ne preterame vo strogosta kon prestap nicite no ne smeeme da ja zagubime od vid nitu teìnata na grevot i opasshynostite to toj gi nosi Potrebno e da imame hristijansko trpenie i qubov kon grenikot no mone opasno e da poka ushy vame pregolema tolerancija kon negovite propusti i toa da go navede na zaklu~ok deka voopto ne zasluùva ukor i poradi toa istiot da go otfrli kako nepotreben i nepraveden

Ponekoga propovednicite na evangelieto mu nanesushyvaat golema teta na deloto so toa to dozvoluvaat nivnata blagost kon grenikot da premine vo tolerancija na grevot pa duri i da u~estvuvaat vo nego Taka tie se nakloneti da go opravduvaat i da go ublaùvaat ona to Bog go osuduva i ako im se dozvoli tie stanuvaat tolku zaslepeni to gi osudushyvaat tokmu onie na koi Bog im zapovedal da gi ukorat Onoj ~ieto duhovno rasuduvawe otapelo pod dejstvo na grenoto poputawe kon onie koi Bog gi osuduva naskoro e padne vo ute pogolem grv odnesuvaj i se grubo i ostro kon onie ~ieto odnesuvawe Bog go odobruva

Mnozina koi ispovedaat hristijanstvo i smetaat deka se povikani da u~at drugi e bidat zavedeni i e otstapat od izri~nite Bo`ji barawa zatoa to se gordeat so ~ove~kata mudrost go preziraat vlijanieto na Svetiot Duh i ~uvstvushyvaat odvratnost kon vistinite na Bo`jata re~ Pavle mu nashyglasil na Timoteja ldquo] e dojde vreme koga ne e go trpat zdrashyvoto u~ewe tuku spored svoite pohoti e si nasoberat u~iteli kakvi to sakaat pa tie da im gi skokotkaat uite i e gi odvratat uite od vistinata a e se svrtat kon prikaz nirdquo

Apostolot ovde ne misli na onie koi se otvoreni protivshynici na religijata tuku na onie koi tvrdat deka se hristishyjani no se rakovodat od sopstvenite sklonosti i taka stanushyvaat robovi na svoeto ldquojasrdquo Tie lu|e ja sluaat samo onaa nauka koja ne gi ukoruva nivnite grevovi nitu go osuduva nivniot na~in na ìveewe vo koe glavno mesto im pripa|a na zadoshyvolstvata Niv gi navreduvaat otvorenite i jasni zborovi na vernite Hristovi slugi i zatoa pove e sakaat u~iteli koi

504

505

341

e gi falat i e im laskaat Li~no me|u propovednicite ima lu|e koi namesto Bo`jata re~ propovedaat ~ove~ki mislewa Izneveruvaj i ja doverbata to im e ukaàna tie vsunost gi zaveduvaat duite koi vo niv gledaat duhovni voda~i

Vo propisite na svojot svet zakon Bog dal sovreni ì shyvot ni pravila i rekol deka toj zakon e bide zadolìtelen za ~ove~kite sutestva do krajot na svetot bez izmena na nitu edna bukva ili edna crti~ka Hristos dool toj zakon da go stori golem i slaven Toj pokaàl deka zakonot e osno van vrz silnite temeli na qubovta kon Boga i kon ~ovekot i deka vo poslunosta kon negovite propisi leì celokup nata dol`nost na ~ovekot So svojot ìvot na zemjata Hristos bil sovren primer na pokornost na Bo`jiot zakon Vo svojata beseda na gorata Toj pokaàl deka negovata zadolì telnost ne se odneshysuva samo na postapkite to se gledaat nadvoreno tuku se protega i na mislite i na namerite na srceto

Zakonot ako mu se pokoruvame bara od nas ldquoda se otka eme od bezbo`nosta i od svetovnite pohoti da ìveeme razum no pravedno i pobo`no vo seganiov vekrdquo (Tit 212) No neprishyjatelot na sekoja pravda go zarobil svetot i lu|eto gi naveduva da mu otkaàt poslunost na zakonot kako to pretkaàl Pav le i mnozina deneska gi zatvoraat uite pred jasnite visshytini na svetata Bo`ja re~ i za svoi u~iteli biraat lu|e koi im prikaùvaat izmislici prijatni za uvoto Ne samo kaj naro dot tuku i me|u propovednicite ima mnogu lu|e koi proshypisite na Bo`jiot svet zakon gi frlaat pod noze So toa mu se nanesuva golema navreda na Tvorecot na vselenata dodeka sashytanata triumfalno se smeka to uspeal so svoite lukavstva

So porastot na nepo~ituvaweto na Bo`jiot zakon se zgoleshymuva odvratnosta kon religijata gordelivosta sklo nosta kon zadovolstva nepokornosta kon roditelite i samovo lieto taka to umnite lu|e od strana zagrièno se prauvaat to treba da se prezeme za da se spre~i ova zastrauva~ko zlo Odshygovorot se nao|a vo sovetot to mu go dal Pavle na Timoteja ldquoPoropovedaj ja re~tardquo Samo vo Biblijata moàt da se najshydat sigurni na~ela za rabotata Tie pretstavuvaat prepis na Bo`jata volja izraz na boès tvenata mudrost Taa Biblishyjata na ~ove~kiot duh mu gi osvetluva golemite problemi na ìvotot i e se pokaè kako nepogreen vodi~ za site to se pridrùvaat kon nejzinite propisi zato e gi so~uva svoite ìvotni sili da ne gi troat na bescelni napori

506



342

Bog im ja objavil na lu|eto svojata volja i glupost e koga ~ovekot go stava vo praawe ona to izleglo od nego vata usta Po priroda somni~aviot ~ovek ne moè da rasprava nitu da naga|a za ona to go izgovorila beskone~nata Mudrost nitu e negovo kako nepostojano sutestvo toa da go sreduva ili da go prilagoduva S to se bara od nego e iskreno i sesrdno da sorabotuva pri ispolnuvaweto na izri~nata Bo`ja volja Poslunosta e najvisok nalog na razumot i sovesta

Pavle ponatamu prepora~uva ldquoA ti bidi trezven vo s isshytrpi zlo vri ja rabotata na evangelist i ispolnuvaj ja svoshyjata slu`ba do krajrdquo Pavle se nao|al pred kraj na svojot ivoshyten pat pa sakal Timotej da go zazeme negovoto mesto pazej i ja crkvata od izmislicite i eresite so koi nepri jatelot na razli~ni na~ini e nastojuva da gi zavede vernici te od edshynostavnosta na evangelieto Toj go sovetuval da gi odbegnuva site zemni raboti i interesi koi moàt da mu pre~at potpolno da mu se posveti na Bo`jeto delo hrabro da gi podnesuva napashydite porugite i progonite na koi e bide izloèn poradi svoshyjata vernost shy vo celost da ja opravda svojata slu`ba trudej i i zalagaj i se so site sili za onie za koi Hristos umrel

Vo svojot ivot Pavle so li~en primer gi potvrduval visshytinite to gi propovedal i vo toa leèla negovata sila Neshygovoto srce bilo proniknato so dlaboko i silno ~uvstvo na odgovornost i toj rabotel tesno povrzan so Onoj koj e izvor na pravda na milost i vistina Cvrsto se pridrùval kon Hristoviot krst kako edinstvena nade` i garancija za uspeh Qubovta kon Spasitelot bila besmrten motiv koj go krepel da izdrì vo site svoi sudiri so samiot sebesi i vo borbata proshytiv zloto vo Hristovata slu`ba dodeka odel napred iako svetot ne mu bil naklonet i neprijatelot posto jano mu se protivel

Na crkvata vo site opasnosti najmnogu $ e potrebna vojshyska rabotnici koi kako i nekoga Pavle nau~ile da bidat korisni koi imaat dlaboko iskustvo vo Bo`jeto delo i koi se ispolneti so sesrdnost i so revnost Potrebni se posvete ni samopo`rtvuvani lu|e koi nema da se povlekuvaat pred neshyvol jite i odgovornostite lu|e koi se hrabri i iskreni vo ~ieto srce Hristos navistina e ldquonade` na slavatardquo i koi e ja ldquopropovedaat re~tardquo so usta doprena od svet ogan Zatoa to nema takvi rabotnici Bo`jeto delo zaostanuva a sudbo nosni zablu di sli~no na smrtonosen otrov go potkopu vaat moralot i gi unituvaat nadeìte na golem del od ~ove~koto semejstvo

507

343

Bidej i tie verni od teki napori istroeni znameno s ci go ploìle svojot ìvot za vistinata koj e istapi da go zashyzeme nivnoto mesto Dali naite mladi lu|e e go prifa tat svetiot amanet od racete na svoite tatkovci i prethodnici Dali tie se prigotvuvaat da gi zazemat mestata to e ostanat isprazneti po smrtta na ovie revnosni lu|e ] e go posluaat li tie nalogot na apostolot i e go prifatat li pozivot na dol`nosta nasproti site pottici kon sebi~ nost i slavoqushybie to gi zaemetuvaat i zaveduvaat mladi te

Svoeto poslanie Pavle go zaklu~il so li~ni poraki vo vrska so razni podrobnosti povtoruvaj i go svojot iten povik Timotej da dojde to pobrgu ako e mo`no ute pred zimata Zboruval vo svojata osamenost uslovena so toa to nekoi od prijatelite i sorabotnicite go naputile dodeka drugi nemashy at mo`nost da bidat so nego A Timotej za da ne se pritesnuva plaej i se deka crkvata vo Efes e ja lii od svoeto prisushystvo i od svoite zalo`bi za nea Pavle naglasil deka ve e go pratil Tihika za toa vreme da bide tamu namesto nego

Otkako gi opial podrobnostite na svoeto sudewe pred Nerona i samovolnoto zaminuvawe na svoite bra a apostoshylot si spomnuva za trajnata Bo`ja blagodat koja postojano e kraj nego Pismoto go zavril prepora~uvaj i go Timoteja na grià na Golemiot Pastir koj koga negovite potpastiri e bidat otstraneti od svoeto mesto i ponatamu e se griì za svoeto stado

508


344

50

PAVLE OSUDEN NA SMRT

Pri kone~niot sudski pretres pred Nerona mo ta na zbo rovite na apostolot ostavila tolku silen vpe~atok vrz impe ratorot to toj ovojpat odloìl da donese reenie ne osloboduvaj i go no i ne osuduvaj i go obvinetiot Bo`ji sluga Me|utoa nabrgu kaj imperatorot povtorno se razgorela omra za kon apostolot O~aen poradi svojata nemo da go spre ~i ireweto na hristijanskata vera duri i na carskiot dvor toj reil apostolot da go pogubi tom za toa e se ukaè prva zgodna prilika Kratko potoa Neron donel odluka so koja Pavle se osuduva na ma~eni~ka smrt Bidej i kako rimski gra|anin ne smeel da bide izloèn na izma~uvawe bil poguben so se~ewe na glavata

Pavle na gubilite bil odveden tajno samo na nekolku poshysmatra~i im bilo dozvoleno da prisustvuvaat pri pogubushyvaweto zato negovite progonuva~i voznemireni so ireshyweto na negovoto vlijanie se plaele deka scenata na negoshyvata smrt bi moèla da privle~e novi obratenici vo hristishyjanstvoto No duri i okoravenite vojnici koi go pridruùshyvale do gubiliteto gi sluale negovite zborovi i so v~udoshyvi denost bile svedoci na negovata vedrina pa duri i radost pred smrtta Duhot na protavawe to go pokaàl kon svoite ma~iteli i negovata nepokolebliva nade` vo Hrista do posshyledniot mig za nekoi od niv koi bile svedoci na negovoto mashy~enitvo pretstavuvale ìvoten miris za ìvot Pove eshymina od niv go primile Spasitelot to go propovedal Pavle i kratko potoa i tie ja zape~atile svojata vera so svojata sopshystvena krv

Pavle do posleden mig vo svojot ìvot svedo~el za vistishynitosta na svoite zborovi zabeleàni vo poslanieto do Korinshy anite ldquoZato Bog koj re~e svetlina da svetne od temninata e Toj koj zasveti vo naite srca za da gi osvetli so poznavaweto na Bo`jata slava pred Hristovoto licerdquo

510

345

ldquoA ova bogatstvo go imame vo zemneni sadovi ta nenadshyminlivoto veli~ie na mo ta da bide od Boga a ne od nas Na maka sme od site strani no ne sme skreni pritesneti sme no ne o~ajuvame n progonuvaat no ne sme naputeni kutnati sme no ne sme pogubeni sekoga nosej i ja vo teloto Isusoshyvata smrt za Isusoviot ìvot da se pokaè vo naeto telordquo (2 Korin anite 46shy10) Negovata sposobnost ne leèla vo sashymiot nego tuku vo prisustvoto i vo dejstvuvaweto na Bo`jiot Duh koj go ispolnuval i sekoja misla $ ja pot~inuval na Hrisshytovata volja ldquoNa onoj to se drì za teberdquo kaùva prorokot ldquopostojano mu dava mir zato na tebe se nadevardquo (Isaija 263) Hristoviot mir to se zabeleùval na liceto na Pavle prishydobil mnogu dui za evangelieto

Pavle nosel so sebe nebesna atmosfera Site koi doa|ale vo dopir so nego go ~uvstvuvale vlijanieto na negovata povrshyzanost so Hrista Vistinite to gi propovedal gi potvrdushyval i so li~en primer vo sekojdnevniot ìvot shy fakt koj na nego voto propovedawe mu daval sila na ubedlivost Vo ova se krie silata na vistinata Prirodnoto i spontanoto vlijanie na svetiot ìvot za koe ~esto ne sme ni svesni pretstavuva najubedliva propoved vo korist na hristijanstvoto Argumenshytite duri i koga napolno se nepobitni moàt da predizvi kaat samo protivewe no pobo`niot primer ima sila na koja nikoj ne moè vo celost da $ se protivstavi

Vo svojata grià za onie koi morale da se borat so predshyra sudi so omraza i so progonstva apostolot i ne pomisluval na stradawata to go o~ekuvale Povtoruvaj i gi vetuvawata dade ni na onie to se progoneti zaradi vistinata toj se trushydel da gi okrepi i da gi ohrabri onie nekolku hristijani to go pridruùvale na gubiliteto Gi uveruval deka sigur no nema da izostane nito od ona to go kaàl Gospod za svoite provereni i verni deca Moèbi izvesno vreme e bidat pritisshynati i potiteni poradi mnogubrojni iskue nija moèbi e bidat lieni od sloboda ili zemni ugodnos ti no zatoa moàt da gi hrabrat svoite srca so sigurnosta na Bo`jite vetuvawa ldquoZato znam komu mu veruvav i uveren sum deka Toj moè da go zapazi bogatstvoto to mi go doveri s do onoj denrdquo (2 Timotej 112) Naskoro e pomine no ta na iskuenijata i stradawata i toga e osamne radosno utro na mir i ve~en den

Golemata i slavna idnina od drugata strana na grobot aposshytolot ne ja gledal so neizvesnost i so strav tuku so rados na nade` i so èdno o~ekuvawe Stoej i na mestoto na svoeto

511

ПАВЛЕ ОСУДЕН НА СМРТ


346

ma~enitvo toj ne go videl me~ot na krvnikot nitu pak zemshyjata koja naskoro e ja primi negovata krv tuku niz prekrasshynoto sino nebo toj son~ev leten den svojot pogled go naso~il kon prestolot na Ve~niot

Toj veren ~ovek gi videl skalite od vizijata na Jakova shy prikazot na Hrista koj povtorno ja povrzal zemjata so neboto i smrtniot ~ovek so ve~niot Bog Negovata vera ja zasiluva la pomislata na patrijarsite i prorocite koi se nadevale na Onoj koj bil i negova potkrepa i uteha za kogo toj bil podgotshyven da go poloì i svojot ìvot Od svedo tvata na tie sveti lu|e koi od stoletie vo stoletie svedo~ele za svojata vera toj cvrsto se osvedo~il deka Bog navistina e veren Slunal kako za Isusa kako Bo`ji Sin i Spasitel na svetot svedo~at negoshyvite apostoli koi propovedaj i go Hristovoto evangelie imale hrabrost da $ se protivstavat na verskata zakoravenost na Evreite i na sueverieto na neznabocite na progon stvata i na prezirot tie ne go tedele duri ni svojot ivot za svetshylinata na krstot visoko da ja izdignat vo temninata i vo besshypaticata na bezverieto Od najgroznite spravi za ma~ewe i od ma~eni~kite gubili ta od zandanite od duvlata i od site pribeìta na zemjata do negovoto uvo doprele triumfalshynite izvici na ma~enicite Gi slunal svedotvata na neposhykoleblivite dui koi iako lieni od s igosani oàlosteni i ma~eni sepak bestra no svedo~at za verata zboruvaj i ldquoZnam komu mu veruvavrdquo Ovie junaci rtvuvaj i go duri i svojot ishyvot za verata na svetot mu objavile deka Onoj vo kogo se nadevale tie moè da spasi sekoga i najdobro

Otkupen so Hristovata rtva ispran od grevot so nego vata krv i oble~en vo negovata pravednost Pavle nosel svedotvo vo samiot sebe deka negovata dua e dragocena vo o~ite na Otshykupitelot Negoviot ìvot bil skrien so Hrista vo Boga i toj bil osvedo~en deka Onoj koj ja pobedil smrtta moè da gi so~uva onie to iscelo e mu se doverat Negoviot duh so vera se fatil za vetuvaweto na Spasitelot ldquoJas e go voskresnam vo posledniot denrdquo (Jovan 640) Negovite misli i nadeì bile sosredoto~eni kon vtoroto doa|awe na nego viot Gospod I vo migot koga se sputal me~ot na krvnikot i koga senkata na smrtta ve e go obvivala ma~enikot negovata posledna misla se izdignuvala onamu kade to e poleta i negovata prva misla pri golemoto budewe shy vo presret na Daritelot na ìvotot koj e mu posaka dobredojde vo ve~nata radost i vo sre ata na blaènstvoto

512

513

347

Mnogu vekovi pominale otkako ostareniot apostol i hrisshytijanski ma~enik ja proleal svojata krv kako svedok za Bo`jata re~ i za svedotvoto na Isusa Hrista Nitu edna verna raka ne gi zabeleàla za idnite pokolenija poslednite sceni od ìvotot na toj svet ~ovek no vdahno venieto go so~uvalo za nas negovoto pretsmrtno svedotvo Od toga negoviot glas sli~no na truba se odglasuva niz site vekovi zasiluvaj i i krepej i so negovata hrabrost iljadnici svedoci za Hrista i budej i kaj iljadnici so taga skreni srca nade` so pobedoshynosniot vik ldquoMojata krv ve e se izliva vo Bo`ja ~est i vremeto na mojata smrt e blizu Izvojuvav blagorodna borba trkata ja zavriv verata ja so~uvav Mene ve e mi e podgotven venecot na pravednosta to e mi go dade vo onoj den Gospod pravedshyniot Sudija no ne samo mene tuku i na site koi se raduvaat na negovoto doa|awerdquo (2 Timotej 46shy8)


348

51

U[TE EDEN VEREN POTPASTIR

Ovaa glava e zasnovana na Prvoto poslanie na apostol Petar

Vo knigata ldquoDelata na apostoliterdquo malku se spomnuva poshydoc ne`nata rabota na apostol Petar Vo tekot na aktiv nite godi ni na svojata slu`ba po izlevaweto na Svetiot Duh na deshynot Pedesetnica apostol Petar se nao|al me|u onie koi neushymorno se zalagale da gi trognat srcata na evrej skite pokloshynici koi doa|ale vo Erusalim za vreme na godi nite praznici

Bidej i brojot na vernicite se zgolemuval i vo Erusalim i na drugi mesta to gi posetuvale glasnicite na krstot talen tite na Petar bile od neprocenliva vrednost za prvata hristijanska crkva Vlijanieto na negovoto svedotvo za Isusa Nazare aneshycot se irelo nadaleku Nemu mu bila dove rena dvojna odgovorshynost Toj pred neobratenite vpe~atlivo go iznel svedotvoto za Mesija zalagaj i se najsesrdno za nivno preobratuvawe i edshynovremeno zacvrstuvaj i ja kaj vernicite Hristovata vera

Bidej i bil naveden da se otkaè od sebe i potpolno da se potpre vrz boèstvenata mo Petar go prifatil pozivot da raboti kako eden od potpastirite Pred da se otkaè i da se pokae Hristos mu rekol na Petar ldquoA ti koga edna e se preshyobrati zacvrsti gi svoite bra ardquo (Luka 2232) Tie zborovi go ozna~uvaat obemot i delotvornosta na rabotata to ja izvrshyil apostolot podocna za onie koi pristapile kon verata Li~nite iskustva storeniot grev stradawata pretrpeni poshyradi toa i gorkoto kaewe go prigotvile Petar za toa delo Duri koga gi sfatil svoite slabosti moèl da sfati i kolku im e potrebno na vernicite da se potprat vrz Hrista Srede burshynite iskuenija toj sfatil deka ~ovekot moè da bide nadvor od opasnostite samo toga koga bez nikakva samouverenost e se potpre vrz Spasitelot

515

349

Pri poslednata Hristova sredba so u~enicite kraj more to Petar otkako Hristos tripati mu go postavil praaweto ldquome qubi lirdquo (Jovan 2115shy17) shy povtorno e vraten na svoeto mesto me|u dvanaesettemina Mu bila odredena ìvotna zada~a shy da go pase stadoto Gospodovo Sega koga bil preobra ten i prishymen vo slu`ba imal dol`nost ne samo da gi spasuva onie to se nadvor od stadoto tuku i da bide pastir na ovcite

Hristos na Petar mu spomnal samo eden uslov za slu` bata shy ldquome qubi lirdquo Toa e najsutestvena kvalifikacija Petar moèl da gi ima site drugi osobini no bez qubov kon Hrista ne bi moèl da bide veren pastir na Bo`jeto stado Znaeweto dobrodunosta re~itosta trudoqubivoto rev nu va we shy seto toa se osobini neophodni za dobro na deloto no bez Hristova qubov vo srceto deloto na hristijanskiot propovednik pretshystavuva samo promauvawe

Hristovata qubov ne e nekakvo nepostojano ~uvstvo tuku ìvo na~elo koe mora da se pokaùva kako nepreodoliva sila na srceto Ako karakterot i odnesuvaweto na eden potpastir se soobrazeni so vistinite to gi propoveda toga Gospod vrz negovoto delo stava pe~at na svoe odobru vawe Pastirot i stadoto stanuvaat edno obedineti so zaedni ~ka nade` vo Hrista

Na~inot na koj Spasitelot postapil so Petar pretsta vuva pouka i za Petar i za negovite bra a Iako Petar se otka al od svojot Gospod qubovta to ja imal Hristos kon nego niko ga ne se pokolebala I sega koga apostolot bil povikan naukata to ja primil da im ja propoveda na drugite toj so prestapnikot moral da postapuva so trpenie so razbi rawe i so qubov koja protava Spomnuvaj i si za sop stvenite slabosti i nedostashytoci negova dol`nost bila kon ovcite i jagniwata dovereni na negova grià da postapuva isto onaka ne`no i so~uvstvitelno kako Hristos to posta puval so nego

ôve~kite sutestva i samite podlo`ni na zloto se nashykloneti beskrupulozno i bes~uvstvitelno da postapuvaat so onie koi padnale vo iskuenie i koi great Tie ne moàt da gi ~itaat srcata i ne gi znaat vnatrenite borbi na gre nishykot i negovata duevna bolka Zatoa mora da nau~at to zna~i ukor koj e proniknat so qubov udar koj nanesuva rana no i isshyceluva opomena koja budi nade`

Vo tekot na svojata slu`ba Petar verno go ~uval stadoto to mu bilo dovereno na grià i taka pokaàl deka e dostoen za dol`nosta i odgovornosta to mu gi predal Spasitelot Sekoga go izdignuval Isusa od Nazaret nade`ta na Izrael i

516

УШТЕ ЕДЕН ВЕРЕН ПОТПАСТИР


350

Spasitelot na ~ovetvoto Iscelo ja prifatil disciplina ta na U~itelot Osnova~ot na crkvata So site sili se trudel vershynicite da gi osposobi za aktivna slu`ba Negoviot pobo en primer i neumorna aktivnost inspirirale mnogu mladi sposhysobni lu|e celosno da mu se posvetat na propove daweto Kako vremeto pominuvalo ugledot i vlijanieto na apostolot kako istaknat vospituva~ i voda~ s pove e se zgolemuvale Iako nikoga ne ja zanemaril svojata dol`nost posebno da se zala ga za Evreite sepak za Hrista svedo~el vo mnogu dru gi zemji i ja zacvrstil verata na mnogu dui vo evangelieto

Vo podocne`nite godini od svojata slu`ba Petar bil inshyspiriran da im napie na vernicite ldquoratrkani po Pont Galashytija Kapadokija Azija i Vitinijardquo Negovite poslanija pretshystavuvale sredstvo za vlevawe i zasiluvawe na verata kaj onie koi bile izloèni na iskuenija i stradawa i za obnova na doshybrite dela na site koi poradi mnogukratnite iskuenija bile vo opasnost da ja zagubat svojata nade` vo Boga Tie poslanija ostavaat vpe~atok deka gi piuval ~ovek koj izobiluval ne samo so stradawa zaradi Hrista tuku isto taka i so uteha vo nego ~ovek ~ieto sutestvo bilo preobra zeno so milosta i ~ijato nade` vo ve~en ivot bila postojana i nepokolebliva

Ute na po~etokot na svoeto prvo poslanie stariot Bo`ji sluga mu oddal pohvala i slava na svojot Gospodar ldquoBlagosloshyven da e Bog Otecot na naiot Gospod Isus Hristos koj po svojata golema milost n rodi odnovo za ìva nade` preku voskresenieto na Isusa Hrista od mrtvite za neraspadlivo i neizvalkano nasledstvo koe ne vene zapazeno na nebesata za vas koi ste za~uvani so Bo`jata sila preku verata za spaseshynie gotovo da se otkrie vo posledno vremerdquo

Vo taa blaèna nede` na sigurno nasledstvo na obnove na ta zemja prvite hristijani se raduvale duri i za vreme na tekite iskuenija i stradawa Petar ponatamu piuva ldquoA za ova raduvajte se mnogu iako sega za kratko moèbi bevte na maka od razni ispituvawa pa vrednosta na vaata vera koja e poshyskapocena od raspadlivo zlato koe se isprobuva vo ogan da se pokaè za pofalba za slava i ~est pri otkriva weto na Isusa Hrista kogo go qubite iako ne ste go videle i se raduvate so neiska`liva radost polna so slava postig nuvaj i ja celta na svojata vera spasenie na duiterdquo

Ovie zborovi na apostolot bile napiani kako pouka za vernicite vo site vekovi a imaat posebno zna~ewe i za onie to ìveat vo vremeto koga ldquokrajot na s se pribliìrdquo Na

517

518

351

sekoja dua to saka da ja odrì svojata vera ldquocvrsto do krajrdquo (Evreite 314) $ se potrebni negovite pouki i opomeni i neshygovite zborovi polni so vera i hrabrewe

Apostolot se trudel na vernicite da im ukaè na toa kolku e va`no na svoite misli da ne im dozvolat da se zadr uvaat na zabranetite predmeti i svoite sili da ne gi troat na bezna~ajni i nito`ni raboti Onie koi ne sakaat da upadshynat vo stapicata na lukavstvoto na satanata mora da vnimashyvaat na priodite kon svojata dua i da se trudat da ne ~itaat da ne gledaat i da ne go sluaat ona to naveduva na ne~isti misli Ne smee da im se dozvoli na mislite da se zapiraat na sekoe praawe to bi moèl da go doepne neprijatelot na duite Srceto mora verno da se ~uva inaku nadvorenoto zlo budi sklonost kon zloto to postoi vnatre i duata talka vo mrak ldquoZatoa soberete si go umotrdquo piuva Petar ldquobidete trezveni utvrdete ja vaata nade` celosno vo blagodatta koja e vi bide dadena koga e dojde Isus Hristos Ne soobrazushyvajte se spored nekoganite pohoti to gi imavte za vreme na neznaeweto tuku kako i Svetiot koj ve povika bidete i samite sveti vo seto svoe povedenie zato e napiano eumlBishydete sveti bidej i Jas sum svetrsquordquo

ldquoPominete go so strahopo~it vremeto na svojot ìvoten pat znaej i deka ne ste otkupeni so raspadlivi neta kako srebro ili zlato od svojot sueten ivot to ste go nasledile od vaite predci tuku so skapocenata krv na Hrista kako neshyvino i ~isto Jagne koj navistina bee predopredelen pred sozdavaweto na svetot a se javi vo ovie posledni vremiwa zashyra di vas koi preku nego veruvavte vo Boga koj go voskresna od mrtvite i mu dade slava ta vaata vera i vaata nade` da bidat vo Bogardquo

Koga srebroto i zlatoto bi bile dovolni za otkup na lu|eto kolku lesno bi moèl da go postigne toa Onoj koj kaùva ldquoMoe e srebroto i moe e zlatotordquo (Agej 28) No gre nikot moèl da bide otkupen samo so dragocenata krv na Bo`jiot Sin Planot na spasenieto e i osnovan na rtvata Apostol Pavle piuva ldquoPoznata vi e blagodatta na naiot Gospod Isus Hristos kako zaradi vas od bogat stana siromav za da se zbogatite vie preku negovata siromatijardquo (2 Korin anite 89) Hristos sebesi se `rtvuval za da n otkupi nas od sekoja nepravda

A kruna vo blagodatta na spasenieto pretstavuva ldquove~ nishy ot ivotrdquo kako ldquodar od Boga vo naiot Gospod Isus Hristosrdquo (Rimjanite 623)

519



352

ldquoBidej i gi is~istivte vaite dui vo poslunost sprema vistinata za nelicemerno bratoqubierdquo piuva ponatamu Peshytar ldquosakajte se iskreno eden so drug od s srcerdquo Bo`jata re~ shy vistinata shy pretstavuva kanal so ~ija pomo Gospod go otshykriva svojot Duh i svojata sila Prifa aweto na Bo`jata re~ donesuva plod kakov to e potreben shy ldquonelicemerno bratoqushybierdquo Taa qubov ima nebesno poteklo i kaj nas predizvikuva vozvieni pobudi i nesebi~ni pos tapki

Koga vistinata e stane nepokoleblivo ìvotno na~elo lu|eto stanuvaat ldquonovorodeni ne od raspadlivo seme tuku od neraspadlivata iva i ve~na Bo`ja re~rdquo Taa prerodba nastashypuva ako Hristos se primi kako Bo`ja re~ Koga boèstve nite vistini e se vtisnat vo srceto so pomo na Svetiot Duh tie sozdavaat novi sfa awa a silite do toga uspieni se budat i sorabotuvaat so Boga

Taka bilo i so Petar i so negovite sorabotnici Hrisshytos e Toj preku kogo vistinata mu e otkriena na svetot Preku nego semeto ldquokoe e neraspadlivordquo shy Bo`jata re~ shy e poseano vo srcata na lu|eto Me|utoa mnogu najskapoceni pouki na golemiot U~itel im se davani na onie koi toga ne gi sfashytile Po negovoto voznesenie koga Svetiot Duh go oìveal negovoto u~ewe vo se avaweto na u~enicite nivnite setila se razbudile Smislata na tie vistini zableskotela vo nivniot um kako novo otkritie i ~istata so ~ove~ko sfa awe neoshyslabena vistina nala vo niv svoe mesto Toga ~udesnite iskustva od Hristoviot ivot stanale i nivni iskustva Hrisshytos vo evangelieto poistoveten so Re~ svedo ~el preku niv kako mo na vistina ldquoRe~ta stana telo i se nastani me| u nasrdquo ldquoI site nie primivme od negovata polnota blagodat vrz blashygodatrdquo (Jovan 11416)

Apostolot gi povikal vernicite da gi prou~uvaat sve tite spisi zato ako pravilno gi sfatat nivnite pouki moàt sigurno da se utvrdat za ve~nosta Petar uviduval deka sekoja dua koja se bori i na kraj pobeduva neizbe`no pominuva i niz neizvesnosti i iskuenija no toj isto taka znael deka poznavaweto i razbiraweto na svetite spisi e go ospososhybat onoj koj se iskuava da si spomne za vetuvawata koi pretshystavuvaat uteha za srceto i ja zasiluvaat verata vo Semo niot

ldquoZato sekoe telo e kako trevardquo kaùva ovoj apostol ldquoi seta negova slava kako cvet od treva trevata venee i cvetot otpa|a no re~ta Gospodova ostanuva vo ve~ni vekovi Toa e re~ta to vi bee propovedana kako evangelie I taka ostavaj i

520

521

353

na strana sekoja zloba i sekoja izmama licemerstvo zavist i site kleveti kako novoroden~iwa kopnejte po duhov noto visshytinsko mleko na re~ta pa so nego da porasnete za spasenieto ako ste vkusile deka Gospod e dobarrdquo

Mnozina od vernicite na koi Petar im go pratil ova svoe poslanie ìveele me|u neznaboci i mnogu zaviselo od toa dali tie e ostanat verni na vozvieniot poziv na svo jata vera Apostolot im ukaàl na predimstvata to gi imaat kako sledshybenici na Isusa Hrista ldquoVie ste izbran rod carsko svetenstvo svet narod koj mu pripa|a na Boga za da gi proglasite doblesshytite na Onoj koj ve povika od temni nata vo svojata ~udesna svetshylina Vie koi nekoga ne bevte narod sega ste Bo`ji narod vie koi nekoga ne dobivte milost sega ste pomiluvanirdquo

ldquoMili moi ve molam kako tu|inci i novodojdeni da se vozshy drùvate od telesnite pohoti koi vojuvaat protiv duata Odnesuvajte se primerno me|u mnogubocite tokmu vo ona za to ve klevetat kako zlostornici taka to koga e gi vidat vaite dobri dela da go proslavat Boga vo onoj denrdquo

Apostolot jasno izloìl kakov stav treba da zazemat vershynicite kon gra|anskite vlasti ldquoZaradi Gospoda poko ruvajte $ se na sekoja ~ove~ka vlast bilo na carot kako vla detel bilo na upravitelite kako negovi pratenici prateni od Nego da gi kaznuvaat zlostornicite a da gi pofaluvaat onie koi pravat dobro Zato ova e Bo`ja volja pravej i dobro da go zamolkne te ne znaeweto na nerazumnite lu|e Dejs tvuvajte kako slobodni i ne upotrebuvajte ja slobodata kako opravduvawe na zloto tuku koristete ja kako Bo`ji slugi Po~i tuvajte gi site neguvajte bratoqubie bojte se od Boga po~ituvajte go carotrdquo

Na slugite im sovetuval da im bidat pokorni na svoite gospodari ldquoso celosna po~it ne samo na dobrite i krotkite tuku i na surovite zato toa se cenirdquo objasnil apostolot ldquoako zaradi svojata sovest pred Boga ~ovekot trpi i taguva koga nepravedno strada Inaku kakva e pofalbata ako trpite koga ve kaznuvaat za vaite prestapi No ako stradate i trpite koga pravite dobro toa e blagodat pred Boga Zato za toa ste povikani bidej i i Hristos stradae za vas i vi ostavi primer i vie da vrvite po negovite stapki Toj ne napravi grev i ne se najde izmama vo negovata usta Toj koj bee navreduvan ne vozvra ae so navreda koga stradae shy ne se zakanuvae tuku se predade sebesi na Onoj koj sudi praved no Toj sam na svoeto telo gi ponese naite grevovi na drvo ta nie umiraj i za grevot da ìveeme za pravednosta preku negovite rani se

523

522



354

iscelivte zato talkavte kako ovci no sega se vrativte kaj Pastirot i ûvarot na vaite duirdquo

enite koi ja primile verata apostolot gi povikal da bishydat ~esni vo ìvotot i skromni vo oblekuvaweto i odneshysuvaweto Toj im sovetuval ldquoVaeto ukrasuvawe da ne bide nadvoreno vo pletewe na kosata vo kitewe so zlaten nakit ili vo raskono oblekuvawe tuku vo skrienata li~nost vo srceto vo neraspadliviot ukras na krotkiot i tivok duh to e od golema vrednost pred Bogardquo Taa pouka se odnesuva na vernishycite vo site vremiwa ldquo] e gi prepoznaete po nivnite plodovirdquo (Matej 720) Vnatrenoto ukrasuvawe na ponizniot i krotok duh e od neprocenliva vrednost Vo ìvotot na vistinskiot hristijanin nadvorenoto ukrasuvawe sekoga e soobrazeno so vnatreniot mir i svetost ldquoAko nekoj saka da trgne po menerdquo rekol Hristos ldquoneka se otkaè od sebesi neka go zeme svojot krst i neka me sledirdquo (Matej 624) Samo otkaùvaweto i samopo`rtvuvaweto pretstavuvaat obele`je na hristijanshyskiot ìvot Dokaz deka vkusot se preobrazil se gleda i vo oblekuvaweto na site koi odat po tesnata pateka ozna~ena za onie to gi otkupil Gospod

Sosem e ispravno da se saka ona to e ubavo i da se kopnee po ubavoto no pred s Bog ima èlba da go sakame i da se stremime kon najvozvienata ubavina kon ona to e neposhyminlivo i neraspadlivo Nikakov nadvoreen ukras ne moè po svojata vrednost i milnost da se sporedi so ubavinata na ldquoskrienata li~nost vo srcetordquo oble~eno ldquovo bela i ~ista svishy lardquo (Otkrovenie 1914) to e ja nosat site spaseni na obnoveshynata zemja Taa obleka i toj ukras e gi stori navistina ubavi i milni ute ovde a vo idniot ivot toa e bide nivna oznaka za primer vo dvorot na nebesniot Car Negovoto vetuvawe glasi ldquo] e odat vo beli obleki so mene zato se dostoj nirdquo (Otkrovenie 34)

Predviduvaj i gi so proro~ka vizija tekite vremiwa to $ pretstojat na Hristovata crkva apostolot gi hrabrel vernicite nasproti site nevolji i stradawa da bidat neposhykoleblivi ldquoMili moirdquo piuva toj ldquone ~udete se na ognenoto krtavawe to se pojavi me|u vas za da ve ispitardquo

Nevoljite pretstavuvaat sostaven del na vospitu vaweto to se steknuva vo Hristovata kola za Bo`jite deca da se is~istat od troskotot od s to e zemno Bog svo ite deca gi vodi niz teki probi za da gi proveri Isku enijata i tekotiite se negovi izbrani metodi na disci plina i uslovi

524

355

to Toj gi odredil za postignuvawe na uspeh Onoj to gi ~ita srcata i mislite na lu|eto gi poznava nivni te slabosti podoshybro i od samite niv Toj gleda deka nekoi me|u niv imaat ososhybini koi ako pravilno se naso~eni moàt da se iskoristat za napredok na negovoto delo Vo svoeto providenie Toj niv gi vodi niz razli~ni okolnosti za da moàt da gi zabeleàt svoite nedostatoci za koi i sami te ne se svesni Taka Toj im dava mo`nost tie nedostatoci da gi otstranat i da se osposhysobat za slu`bata Toj ~esto dozvo luva da se razgori ogan na nevolji samo zatoa za tie vo nego da se is~istat

Bo`jata grià za negovoto nasledstvo nikoga ne presshyta nuva Toj dozvoluva vernite da gi snajdat samo onie nevolji koi se neophodni za nivnoto segano i ve~no dobro Toj saka da ja is~isti svojata crkva isto onaka kako Hristos to go is~is til hramot za vreme na svojata misija na zemjata S to Bog dozvoluva da gi snajde negovite deca vo vid na iskuenija i proba go pravi samo so edna cel shy da se zdobijat so podlashyboka pobo`nost i so pogolema sila za da ja zgolemat pobedata na krstot

Imalo vreme vo ìvotnoto iskustvo na Petar koga toj vo Hristovoto delo ne sakal da go vidi krstot Koga Spasi telot im stavil na znaewe na svoite u~enici deka mu pretsto jat stradawa i smrt Petar izviknal ldquoNe daj Boè Gospode toa nikoga nema da ti se slu~irdquo (Matej 1622) Soàluvaweto kon samiot sebesi i stravot deka so Hrista e mora da u~esshytvuva vo stradawata go navele Petar da dade vakov prigovor Za u~enikot toa bila gorka pouka koja mone teko i bavno ja sfa al shy deka Hristoviot pat na zemjata vodi niz agonija i poniùvawa No toj vo plamenot na ognenata pe~ka ja sfatil taa pouka Sega koga negovoto nekoga tolku dina mi~no i ak tiv no telo bilo navedeno pod tovarot na godinite i raboshytata moèl da napie ldquoMili moi ne ~udete se na ognenoto krtavawe to se pojavi me|u vas za da ve ispita nebare vi se slu~uva neto neobi~no tuku raduvajte se deka sou~estvushyvate vo Hristovite stradawa za da moète da se raduvate i da se veselite koga e se javi nego vata slavardquo

Obra aj i im se na crkovnite stareini vo vrska so nivshynite dol`nosti kako potpastiri na Hristovoto stado aposshytolot piuval ldquoPasete go Bo`jeto stado to vi e dove reno i nadgleduvajte go ne so prinuda tuku dobrovolno kako Bog to saka ne so elba za ne~esna pe~alba tuku so iskreno srce i ne kako da gospodarite nad onie to vi se dovereni tuku bidete

525

526



356

mu primer na stadoto A koga e se pojavi vrhovniot Pastir e primite venec na slava to ne veneerdquo

Onie to vrat dol`nost na potpastiri mora vnimashytelno i budno da bdeat nad Gospodovoto stado Toa ne smee da bide diktatorska budnost strogo nadgleduvawe tuku vnimashynie koe ohrabruva koe pottiknuva i poddrùva Propovedshyni~kata dol`nost e neto pove e od samo drèwe na prop oshyvedi taa zna~i sesrdnost li~no zalagawe Crkvata na zemjata ja so~inuvaat maì i èni potrebno e da se raboti strp livo i da se vloì mnogu trud tie da se osposobat za slu`ba na Boga ugodna vo ovoj ìvot i da se ven~aat so slava i besmrtshynost vo idniot ìvot Na Bo`jiot narod mu se potrebni visshytinski verni pastiri koi nema da mu laskaat nitu pak grubo da postapuvaat so nego tuku da go hranat so lebot na ivotot pastiri koi vo svojot ìvot sekojdnevno ja ~uvstvuvaat preshyrodbenskata mo na Svetiot Duh i neguvaat silna i nesebi~na qubov kon onie za koi se zalagaat

Potpastirot vo svojata rabota mora da bide mone taktishy~en zato vo crkvata e naide na nerazbirawe na ogor~enost pakost i zavist i za da moè rabotite da gi dovede vo red toj mora da raboti vo Hristov duh Toj mora verno strplivo i sovesno da opomenuva da ukoruva i da go osuduva grevot i da isprava s to e pogreno i toa ne samo so propovedawe od propovedalna tuku i so li~ni zalo`bi ] udlivite i neposshytojanite moàt da stavat prigovori na iznesenata poraka a Bo`jiot sluga moè da bide nepravedno obvinet i kritikuvan No toj mora da go ima na um sovetot na Vdahnovenieto ldquoA mushydrosta koja doa|a ozgora pred s e ~ista potoa miroqubiva blaga razumna polna so milost i so dobri plodovi nepokoshylebliva i nelicemerna A semeto ~ijto plod e pravednost se see vo mir preku mirotvorciterdquo (Jakov 31718)

Zada~a na propovednikot na evangelieto e ldquoNa site da im rasvetli vo to se sostoi raspolagaweto so tajnata koja od ve~nosta bee skriena vo Bogardquo (Efescite 39) Onoj to go prifa a deloto a izbira uloga koja bara najmalku po`rt vuvawe zadovoluvaj i se samo so drèwe na propovedi prepu taj i im gi li~nite zalo`bi na drugite negovata rabota Bog ne ja odobruva Duite zaradi koi Hristos umrel propa|aat zato nema dobro naso~eno li~no zalagawe Onoj to ja prifatil propovedni~kata slu`ba a ne saka li~no da se zalaga da se griì za stadoto shy pogreno go odbral svojot poziv Duhot na vistinskiot pastir e poln so samopo rt vuvanost Toj napolno

527

357

se gubi od vid sebesi i siot mu se posvetuva na Bo`jeto delo Propovedaj i ja Bo`jata re~ i rabotej i li~no po domovite na lu|eto toj se zapoznava so nivnite potrebi so nivnite griì i nevolji sorabotuvaj i so Onoj koj prima na sebe sekoj tovar Toj u~estvuva vo niv nite stradawa gi tei vo nivnite tagi go namiruva gladot na nivnata dua i gi pridobiva nivnite srca za Boga Vo toa delo propovednikot go pridruùvaat nebesni angeli a toj sam ute podobro ja zapoznava vistinata koja go pravi mudar za spasenie

Vo kontekstot na poukite upateni na onie to se nao|aat na odgovorni polo`bi vo crkvata apostolot iznel i nekoi opti na~ela kon koi mora da se pridrùvaat site vernici na crkvata Pomladite vernici na stadoto se upateni da go sledat primerot na svoite stareini pridrùvaj i se kon hristijanskata poniznost ldquoTaka i vie pomladite pokoruvaj te im se na stareinite A site prepaete se so poniznost eden sprema drug zato Bog im se protivi na gordelivite a na poniznite im dava blagodat I taka ponizete se pod mo nata Bo`ja raka za da ve vozvii vo pogodno vreme I sekoja svoja grià frlete ja na nego zato Toj se griì za vas Bidete so trezven duh i bdejte bidej i vaiot protivnik |avolot obikoluva kako lav to rika baraj i nekogo da go progolta Sprotivete mu se cvrsti vo veratardquo

Taka Petar im piuval na vernicite vo vremeto koga crkshyvata pominuvala niz teki iskuenija Mnozina ve e stana le u~esnici vo Hristovite stradawa a na crkvata nas koro $ pretshystoel period na uàsno progonstvo Vo tekot na nekolku kratki godini mnozina od onie to stoele kako u~iteli i voda~i na crkvata go poloìle svojot ìvot za evangelieto Potoa nashystapuvalo vreme koga e se pojavat svirepi volci koi ne e go tedat stadoto No nito od seto toa ne gi obeshrabrilo onie koi imale cvrsta nade` vo Hrista So zborovi to hrabrat i teat Petar vnimanieto na vernicite go odvra al od segashynite nevolji i od idnite stradawa i im ukaùval na ldquonerasshypadlivoto i neizvalkano nasledstvo koe ne veneerdquo ldquoBog na sekoja blagodatrdquo bila na kraj negova sesrdna molitva ldquokoj ve povika vo Hrista kon svojata ve~na slava samiot e ve usovri e ve potvrdi zajakne i utvrdi Neka ima vlast vo site vekovi Aminrdquo

528


358

52

NEPOKOLEBLIV DO KRAJ

Ovaa glava e zasnovana na Vtoroto poslanie na apostol Petar

Vo svoeto vtoro poslanie upateno do onie koi zaedno so nego ja primile ldquoistata skapocena verardquo apostol Petar go izloìl boèstveniot plan za razvoj na hristijanskiot karakshyter Toj piuva

ldquoDa vi se umnoì blagodatta i mirot vo poznavaweto na Boga i naiot Gospod Isus Hristos Negovata boèstvena sila ni podari s to ni e potrebno za ivotot i pobo`nosta preku vistinskoto poznavawe na Onoj koj n povika preku svoshyjata sopstvena slava i doblest so to ni se podareni negovi te skapoceni i veli~estveni vetuvawa preku niv da stanete sou~esnici vo boèstvenata priroda otkako se ottrgnavte od rasipanosta koja preku pohotata vladee so svetotrdquo

ldquoTokmu zaradi ova vloète ja seta svoja sila i ispolnete ja svojata vera so doblest a doblesta so znaewe a znaeweto so samokontrola a samokontrolata so trpenie a trpenieto so pobo`nost a pobo`nosta so bratoqubie a bratoqubieto so qubov Zato ako go imate seto toa i ako istoto se umno uva ne ste beskorisni nitu besplodni vo poznavaweto na naiot Gospod Isus Hristosrdquo

Ovie zborovi se polni so pouki i odyvonuvaat so osnovshyniot ton na pobedata Apostolot na vernicite im ja pokaùva skala ta na hristijanskiot razvitok na koja sekoe skalilo pretstavuva napredok vo poznavaweto na Boga i na koja pri iska~uvaweto nitu eden mig ne smee da nastapi zastoj Taa skala e verata doblesta znaeweto samokontrolata trpeshynieto pobo`nosta bratoqubieto i qubovta Na patot kon spasenieto nie odime postepeno shy ~ekor po ~ekor shy dodeka ne go postigneme idealot to ni gi postavil Hristos Taka Toj vo nas izgraduva mudrost pravednost posvetuvawe i spasenie

530

359

Bog go povikuva svojot narod kon slavata i doblesta to e se pokaàt vo ìvotot na site koi navistina se povr zani so nego Stanuvaj i u~esnici vo nebesnite darovi tie mora da odat ponatamu kon sovrenstvoto kako lu|e ldquokoi ste za~uvani so Bo`jata silardquo (1 Petrovo 15) Prenesuvaj i gi svoite boèstveni doblesti i vrz svoite deca Bog se izvishyuva i se slavi

Toj saka lu|eto vo toj pravec da postignat najvisok stepen Tie e stanat sovreni vo Boga samo ako so vera se fatat za Hristovata sila povikuvaj i se vo molitva na negovite sishygurni vetuvawa i polagaj i pravo na niv kako da im se upateni li~no nim i ako so upornost koja ne moè da se odbie baraat sila od Svetiot Duh

Prva zada~a na vernikot koj ja primil verata na evan gelieto e da dodade kon postojnite crti na svojot karakter doblest so toa da go is~isti svoeto srce i da go prigotvi duhot za prishymawe na znaewe za Boga Toa soznanie e osnova za sekoe visshytinsko vospituvawe i za sekoja vistinska slu`ba Toa pretshystavuva edna vistinska odbrana protiv iskuenieto i samo taka ~ovekot moè da stane sli~en so Boga vo karak terot Ako go poznava Boga i negoviot Sin Isus Hristos na vernikot mu se dava ldquos to ni e potrebno za ivotot i pobo`nostardquo Nieshyden dobar dar ne mu se skusuva na onoj koj iskreno saka da se zdobie so Bo`ja pravednost

ldquoA ova e ve~en ivotrdquo rekol Hristos ldquoda te poznaat tebe edinstveniot vistinski Bog i Isusa Hrista kogo go prati tirdquo (Jovan 173) A prorok Eremija pora~uva ldquoMudriot da ne se fali so svojata mudrost junakot da ne se fali so svojata hrabrost bogatiot da ne se fali so svoeto bogatstvo A koj se fali neka se fali so toa to me poznava mene i to znae deka jas sum Gospod koj pokaùva milost sud i pravda na zemjata zato toa mi e milo veli Gospodrdquo (Eremija 92324) ove~kiot um odvaj moè da ja sfati irinata dlabinata i visinata na duhovniot dostrel na onoj to e se zdobie so toa soznanie

Nikoj ne e lien od mo`nosta vo svojot delokrug da posshytigne sovrenstvo na hristijanskiot karakter So Hristovata `rtva na sekoj vernik mu e ovozmoèno da primi ldquos to mu e potrebno za ìvotot i pobo`nostardquo Bog n povikuva da go postigneme visokoto merilo na sovrenstvoto a kako primer za toa ni go dava Hristoviot karakter Vo svo jata ~ove~ka priroda usovrena so ivot na postojano protivstavuvawe na zloto Spasitelot pokaàl deka ~ove~ki te sutestva moàt i

531

НЕПОКОЛЕБЛИВ ДО КРАЈ


360

vo ovoj ivot sorabotuvaj i so boès tvenata sila da postigshynat sovrenstvo na karakterot Toa e Bo`ja garancija za nas deka i nie isto taka moème da se zdobieme so celosna pobeda

Na toj na~in na vernicite im se dava ~udesna mo`nost idenshytifikuvaj i se so Hrista da bidat kako nego pokorni na site na~ela na zakonot No ~ovekot e napolno nesposoben so svoja sila da go dosegne toj stepen Svetosta to spored bara wata na Bo`jata re~ mora da ja ima za da moè da bide spasen pretshystavuva rezultat na dejstvuvaweto na boèstve nata milost vo negovoto srce ako ponizno se prikloni i ja prifati discishyplinata i vlijanieto na Duhot na vistinata Poslunosta na ~ovekot moè da se usovri edinstveno so Hristovata pravedshynost koja so svojot boèstven miris ispolnuva sekoj ~in na poslunosta Hristijaninot od svoja strana e dolèn istraj no da pobeduva sekoj svoj nedostatok Toj postojano i upor no mora da go moli Spasitelot za isce luvawe na svojata so grev zaboshylena dua Toj nema nitu mudrost nitu sila sam da izvojuva poshybeda toa mu pripa|a na Gospoda i Toj toa rado im go dava na onie koi ponizno i skreno baraat pomo od nego

Preobrazbata od neposvetenost vo svetost e postojana i trajna zada~a Od den na den Bog postojano gi posvetuva i gi oblagoroduva lu|eto no i ~ovekot mora od svoja strana da sorashybotuva so nego trudej i se istrajno kaj sebe da razviva dobri naviki da si dodava doblesti dodeka ~ovekot raboti soobrazno so na~eloto na dodavawe Bog za nego raboti spored na~eloto na umnoùvawe Spasitelot sekoga e podgotven da ja ~ue i da ja primi molitvata na skrenoto srce i kaj negovite vershynici postojano e se umnoùvaat milosta i mirot Toj rado im gi dava blagodatite tolku neophodni vo borbata protiv zloto na koe postojano se izloèni

Ima lu|e koi navistina se obiduvaat da se iska~uvaat na ska lata na hristijanskiot razvoj no tom e se pojavi neka kov napor tie po~nuvaat da se potpiraat vrz ~ove~ka sila i nabrgu go gubat od vid Isusa Za~etnikot i Izritelot na nivnata vera Rezultat na toa e neuspeh shy zaguba na s to stek nale do toga Navistina e alna sostojbata na onie koi izmoruvaj i se na patot dozvoluvaat neprijatelot na duite da gi lii od onie hristijanski doblesti koi ve e gi postignale vo svoeto srce vo tekot na ivotot ldquoOnoj koj go nema toa e sleprdquo kaùva apostolot ldquoili kusogled zato zaboravil deka e is~isten od svoite minati grevovirdquo

532

533

361

Apostol Petar imal dolgo iskustvo vo ìvotot vo vrs ka so verata i pobo`nosta Negovata vera vo spasonosnata Bo`ja sila se zacvrstuvala i zajaknuvala vo tekot na godinite taka od li~no iskustvo toj nepobitno dokaàl deka za onoj koj napreduvaj i vo verata se iska~uva postepeno ~ekor po ~ekor no sekoga samo ugore do najvisokoto skalilo na skalata koja dopira do nebesnite porti shy nema nikakov strav od poraz ili od neuspeh

Petar mnogu godini im ukaùval na vernicite na neopshyhod nosta od postojan razvoj vo milosta i vo poznavaweto na vistinata I sega znaej i deka poradi svojata vera naskoro e doìvee i ma~enitvo povtorno obrnal vnimanie na dragoshycenite predimstva to mu stojat na sekoj vernik pri raka Nashypolno siguren vo svojata vera ostareniot u~enik gi hrabrel svoite bra a nepokoleblivo da se dràt za celta na hristishyjanskiot ivot ldquoTrudete se ute pove erdquo apeliral toj ldquoda go zacvrstite vaeto prizvanie i izbor imeno ako go pravite toa nikoga nema da se sopnete Zato taka vo izobilstvo e vi se dozvoli vleguvawe vo ve~noto carstvo na naiot Gospod i Spasitel Isus Hristosrdquo Kolku dragoceno i silno vetuvawe Veli~estvena e nade`ta na vernicite koga so vera se stremat kon vrvot na hristijanskoto sovrenstvo

ldquoZatoa e gledamrdquo prodolìl apostolot ldquosekoga da ve potsetuvam za ovie raboti iako vie gi znaete i ste zacvrsteni vo vistinata to ja imate No smetam deka imam pravo dodeka sum vo ova telesno ìvealite da ve pottiknuvam so potshysetuvawe zato znam deka naskoro e go ostavam moeto zemno ìvealite kako to jasno mi kaà naiot Gospod Isus Hristos A e nastojuvam vie i po moeto zaminuvawe sekoga da si spomnuvate za ovardquo

Apostolot navistina bil povikan da zboruva za Bo`jite celi vo vrska so ~ove~kiot rod zato za vreme na Hristovata zemna slu`ba videl i ~ul mnogu podrobnosti to se odnesuvaat na Bo`jeto carstvo ldquoVpro~em koga vi gi obja vivme silata i doa|aweto na naiot Gospod Isus Hristos nie ne odevme po lukavo izmisleni skaznirdquo gi potsetil toj vernici te ldquotuku bevme o~evidci na negovoto veli~estvo Zato koga Toj primi od Bog Otecot ~est i slava od veli~estvenata slava mu dojde ovoj glas eumlOva e mojot sakan Sin koj e po mojata voljarsquo a nie go ~uvme toj glas koj dojde od neboto koga bevme so nego na svetata gorardquo

534



362

Kolku i da bil uverliv i o~igleden izneseniot argument za sigurnosta na nade`ta na vernicite postoel eden ute poushybedliv dokaz vo svedotvata na prorotvoto so koe moè da se utvrdi verata na sekoj poedinec i koj pret stavuva sigurna kotva na duata ldquoImame pocvrsta proro~ka Re~rdquo naglasil apostolot ldquoa vie pravite dobro to vnimavate na nea kako na svetilo to sveti vo temno mesto dodeka ne osamne denot i yvezdata Denica ne bolsne vo vaite srca No znajte go pred s ova niedno prorotvo vo Pismoto ne e od ne~ie sopstveno tolkuvawe zato nikoga nitu edno prorotvo ne poteknuva od ~ove~ka volja tuku lu|e pottik nati od Svetiot Duh zborushyvale od Bogardquo

Izdignuvaj i ja ldquonajsigurnata proro~ka Re~rdquo kako siguren patokaz vo denovite na opasnost apostolot seriozno ja predushypredil crkvata na razgoruvaweto na la`no proro tvo to e go propovedaat ldquola`ni proroci kaj narodot kako to e ima i me|u vas la`ni u~iteli koi tajno e vnesuvaat pogubni eresi i e go poreknuvaat Gospodarot koj gi otkupilrdquo Za tie la`ni u~iteli koi se pojavuvaat vo samata crkva i koi mnogu bra a vo verata gi smetaat za vistinski apostolot kaùva deka vsunost se kako ldquobezvodni izvori i oblaci terani od vetrot na koi im e nameneta crnata temninardquo Nim shy kaùva apostolot shy ldquoova poslednovo im e poloo od prvoto imeno za niv bi bilo podobro da ne go poznavaat patot na pravednosta otkolku otkako go poznaa da se odvra tat od svetata zapoved koja im e predadenardquo

Frlaj i pogled niz vekovite do krajot na vekot Petar vdahshynoveno gi iznel okolnostite to e vladeat vo svetot pred vtoroto Hristovo doa|awe ldquoZnajte go pred s ovardquo piu va toj ldquodeka vo poslednite dni e se javat podbiva~i koi so svoeto podbivawe e odat po sopstvenite pohoti i e velat eumlKade e vetuvaweto za negovoto doa|awe Zato otkako po~i naa tatshykovcite s stoi taka kako to e od po~etokot na soz davawetorsquordquo No ldquokoga e velat eumlMir i bezbednostrsquo toga nena dejno e padne pogibel vrz nivrdquo (2 Soluwanite 53) Sepak nema site da bishydat fateni vo stapicite na nepri jatelot Koga e se pribliì krajot e ima i verni koi e bidat vo sostojba da gi prepoznaat i da gi zabeleàt znacite na vremeto Golem broj takanare~eni vernici e ja pobivaat verata so svoite dela no e postoi osshytatok koj e istrae do kraj

Petar vo svoeto srce neguval iva nade` vo vtoroto Hrisshytovo doa|awe i nepokoleblivo ja uveruval crkvata deka negoshy

535

536

363

voto vetuvawe ldquoKoga e otidam i e vi prigotvam mesto pak e dojdam i e ve zemam kaj seberdquo (Jovan 143) navistina e se ispolni Na vernicite koi se nao|aat vo iskuenija i nevolji moè da im se ~ini deka Hristovoto doa|awe dolgo se odloùva no apostolot gi uveruva ldquoGospod ne go zabavuva vetuvaweto kako to nekoi mislat za toa bavewe tuku e trpeliv sprema vas zato ne saka nekoj da zagine tuku site da dojdat do poshykajanie A Gospodoviot den e dojde kako kradec Vo toj den nebesata e pominat so golema bu~ava a sostojkite e bidat uniteni i zemjata e izgori so site nejzini delardquo ldquoBidej i seto ova e se uniti taka kakvi treba da bidete vo svoeto povedenie i vo pobo`nosta vie koi go o~ekuvate i go zabrzushyvate doa|aweto na Bo`jiot den koga zapalenite nebesa e se raspadnat sostojkite e se stopat so ogromna ètina A nie spored negovoto vetuvawe o~ekuvame novi nebesa i nova zemja kade to sutestvuva pravednostardquo

ldquoZatoa mili moi bidej i go o~ekuvate ova pogriète se Toj da ve najde vo mir neopoganeti i neporo~ni A dolgata trpelivost na naiot Gospod smetajte ja kako spasenie kako i naiot sakan brat Pavle to vi napia spored dadenata mu mudrost I taka vie mili moi koga go znaete ova odnashypred pazete se da ne ve povle~e so sebe zabludata na bezzashykonicite i da ne otpadnete od svojata nepokoleblivost tuku rastete vo blagodatta i vo poznavaweto na naiot Gospod i Spasitel Isus Hristosrdquo

So Bo`jeto providenie bilo dozvoleno Petar svojata slu shy ba da ja zavri vo Rim kade to po nalog na imperatorot Neshyron bil frlen vo zatvor otprilika vo vremeto na posled noto apsewe na Pavle Taka dvajcata veterani na apostol stvoto koi mnogu godini rabotele daleku eden od drug svoeto posledno svedotvo za Hrista go iznele vo prestolninata na svetot i na nejzinata po~va ja proleale svojata krv kako seme na idnata obilna ètva na sveti lu|e i ma~enici

Po svoeto otkaùvawe od Hrista otkako bil povtorno vraten vo svojata apostolska slu`ba Petar bestrano se izlo uval na opasnosti i pokaàl blagorodna hrabrost pri propovedaweto na raspnatiot voskresnatiot i vozneseniot Spasitel Leèj i vo elijata vo zatvorot toj si spomnuval za zborovite to mu gi kaàl Hristos ldquoVistina vistina ti velam koga bee pomlad se opauvae i sam odee kade to sakae no koga e ostaree e gi rairi svoite race i drug e te opauva i e te vodi kade to ne sakardquo (Jovan

537



364

2118) So toa Isus na ovoj svoj u~enik to~no mu objasnil na koj na~in e umre pa duri i mu pretkaàl deka svoite race e gi rairi na krst

Kako Evrein i stranec Petar bil osuden na javno izloshyùvawe na maki i raspnat na krst O~ekuvaj i ja taa uàsna smrt apostolot si spomnuval za svojot golem grev to se otkaàl od Isusa pri negovoto sosluuvawe i sudewe Iako nekoga tolku nerado go priznaval krstot toj sega so radost go poloùval svojot ivot smetaj i deka za nego koj se otkaàl od svojot Gospod pregolema e ~esta da umre onaka kako to umrel negoviot U~itel Petar najiskreno se pokajal za toj svoj grev i Hristos mu prostil to najdobro se gleda od golemiot nalog to mu go doveril shy da gi pase ovcite i jagniwata na negovoto stado Me|utoa sam Petar toa sebesi nikoga ne moèl da si go prosti Duri ni pomislata na uàsnata agonija vo posledshyniot ~as ne ja namalila gor~inata na negovata taga i kaewe Kako posledna milost od svoite xelati toj molel na krstot da go raspnat so glavata svrtena nadolu Taa molba mu bila prishyfatena i taka umrel golemiot apostol Petar

538

365

53

OMILENIOT APOSTOL JOVAN

Me|u site drugi apostoli Jovan se istaknuva kako ldquou~eshynik kogo Isus go miluvaerdquo (Jovan 2120) Kako to se ~ine lo toj uìval golemo Hristovo prijatelstvo i mu bile dadeni mnogu znaci na doverba i qubov od strana na Spasitelot Toj bil eden na trojcata na koi im bilo dozvoleno da bidat svedo ci na Hristovata slava na gorata na preobrazuvaweto i na negoshyvata ago ni ja vo getsimanskata gradina Na negova grià U~ishytelot mu ja doveril svojata majka vo onie posledni migovi od pretsmrtnata agonija na krstot

Ne`nosta na Spasitelot kon ovoj omilen u~enik bila vozshyvratena so silna i ognena predanost Jovan mu bil predan na Hrista kako lozovata pra~ka to se obviva okolu cvrstiot potpira~ Toj zaradi svojot U~itel bestrano se izloùval na opasnosti vo tekot na negovoto sosluuvawe i sudewe i me|u poslednite bil kraj negoviot krst a pri vesta deka Hristos voskresnal toj tolku brzal kon grobot to vo svojata revnost go prestignal duri i nestrpliviot Petar

Sigurnata qubov i nesebi~nata predanost koi dole do izraz vo ìvotot i karakterot na Jovana sodràt neprocenshylivi pouki za hristijanskata crkva Jovan po priroda ja nemal taa milnost i blagost na karakterot to se otkrivale vo neshygoviot podocneèn ìvot Pred toa toj imal seriozni karakshyterni nedostatoci Bil ne samo gordeliv samouveren i slavoshyqubiv tuku i nagol i gi pametel navredite Toj i brat mu bile nare~eni ldquosinovi na gromotrdquo Omileniot u~enik bil namrten odmazdliv i so kriti~ki duh Me|utoa pod seto toa boèstveniot U~itel videl ogneno iskreno srce koe znae da saka Hristos go ukoruval negovoto samoqubie gi razo~aral negovite ambishycii i negovata vera ja staval na seriozna proverka no mu go otkril ona za to kopne ela negovata dua shy ubavinata na sveshytosta mo ta na qubovta koja preobrazuva

540


366

Nedostatocite na karakterot na Jovana vidno dole do izshyraz vo pove e navrati za vreme na negovoto intimno druè we so Spasitelot Edna Hristos pratil pred sebe vesnici vo edno samarisko selo baraj i od negovite iteli da prigot vat osveùvawe za nego i za negovite u~enici Me|utoa koga Spashysitelot se pribliìl do toa mesto se ~inelo kako da saka da go prodolì patot kon Erusalim Toa predizvikalo zavist kaj Samarjanite i namesto da go povikaat da se zadrì kaj niv tie ne mu ukaàle gostoprimstvo koe inaku bi mu go ukaàle i na najobi~niot pominuva~ Isus nikoga nikomu ne mu go nametshynal svoeto prisustvo a Samarjanite gi zagubile blagodattite to bi im bile dadeni koga bi mu ponudile gostoprimstvo

U~enicite znaele deka Hristova namera bila da gi blashygoslovi Samarjanite so svoeto prisustvo i zatoa nivnata zashyvist studeniloto i nepo~ituvaweto kon nivniot U~itel kaj niv predizvikale golemo iznenaduvawe i negoduvawe Jakov i Jovan najmnogu se vozbudile Da se postapuva taka so Onoj kogo tie tolku visoko go cenele shy spored nivnoto mis lewe shy toa bilo golem grev preku koj ne moèlo da se pomine bez neodlo`na kazna Vo svojata revnost i ubeduvawe tie rekle ldquoGospode saka li da zapovedame da sleze ogan od neboto i da gi istrebi kako to stori Ilijardquo Tie so toa mis lele na unituvaweto na samariskite vojvodi i na nivnite ~eti koi bile prateni da go fatat prorokot Ilija (2 Carevite 19shy12) Se iznenadile koga videle deka so svoite zborovi mu nanele bolka na Hrista a ute pove e koga go slunale negoviot ukor ldquoVie ne znaete so kakov duh ste zato Sinot ~ove~ki ne dojde da pogubuva ~ove~ki dui tuku da gi spasirdquo (Luka 954shy56)

Cel na Hristovata misija ne bila da gi prisiluva lu|eto da go primat Satanata i onie to gi pottiknuva negoviot duh nastojuvaat da vrat nasilstvo nad sovesta na lu|eto Pod izgovor deka revnuvaat za pravdata lu|eto koi se vo sojuz so loite angeli ponekoga im nanesuvaat stradawa na svoite bli`ni nametnuvaj i im sosila poimi za religijata Me|utoa Hristos sekoga pokaùva samo milost i pridobiva samo so qubov Toj ne moè da dozvoli nikakov sopernik vo duata nitu moè da prifati delumna slu`ba saka samo dobrovolna slu`ba i dobrovolno pot~inuvawe na srceto shy prinuda koja se vika qubov

Vo edna druga prilika Jakov i Jovan preku svojata majka podnele barawe da im se ovozmoì vo Hristovoto carstvo da zazemat najpo~esni mesta Iako Hristos tolku pati im gi povshy

541

367

toruval poukite za prirodata na svoeto carstvo tie mladi u~enici s ute neguvale nade` deka Mesija e go zazeme svoshyjot prestol i svojata carska vlast e ja prilagodi kon posto jshynite ~ove~ki elbi Posakuvaj i zaedno so niv po~esno mesto vo toa carstvo za svoite sinovi majka im pobarala ldquoZapovedaj dvajcava moi sinovi da sednat edniot od tvojata desna a drushygiot od tvojata leva strana vo tvoeto carstvordquo

No Spasitelot odgovoril ldquoNe znaete to barate Moè te li da ja ispiete ~aata to e ja ispijam jas i da se krsti te so krtavaweto so koe e se krstam jasrdquo Tie si spomnale za neshygovite tainstveni zborovi koi ukaùvale na iskuenijata i stradawata no sepak samouvereno odgovorile ldquoMoèmerdquo Tie go smetale za najgolema ~est svojata predanost da ja dokaàt delej i ja sudbinata to e go snajde nivniot Gospod

ldquoMojata ~aa e ja ispiete i e se krstite so krta vaweto so koe se krtavam jasrdquo rekol Hristos Me|utoa pred nego nashymesto prestol stoel krst a desno i levo od nego shy dvajca zlosshytornici Jakov i Jovan navistina u~estvuvale vo stradawata na svojot U~itel shy na prviot mu bilo sudeno nabrgu da padne od me~ vtoriot najdolgo od site u~enici go sledel svojot U~itel vo rabotata vo pogrdite i progonite ldquoNo da sednete desno ili levo od menerdquo rekol Hristos ldquone reavam jas tuku e im prishypadne na onie za koi go prigotvil mojot Otecrdquo (Matej 2021shy23)

Isus gi sfatil pobudite to gi navele na takvo barawe i ja ukoril gordelivosta i slavoqubieto na ovie dvajca u~enici ldquoZnaete deka vladetelite gospodarat nad svoite narodi i deka golemcite vladeat so niv Me|u vas neka ne bide taka Tuku onoj to saka da bide najgolem me|u vas neka vi sluì I koj saka da bide prv me|u vas neka vi bide sluga taka kako to i Sinot ~ove~ki ne dojde da mu sluàt tuku da sluì i da ja dade svojata dua za otkup na mnozinardquo (Matej 2025shy28)

Vo Bo`jeto carstvo polo`bata ne se steknuva so pristrasshy na naklonost ili so protekcija Taa ne se zarabotuva nitu se dobiva kako nekoj samovolno daden podarok Taa edno stavno e rezultat na karakterot Krunata i prestolot se samo znaci na postignatata sostojba shy znaci deka sopstvenoto ldquojasrdquo e pobede no so milosta na naiot Gospod Isus Hristos

Mnogu podocna koga Jovan vo svoeto so~uvstvo so Hrista bil naveden da u~estvuva i vo negovite stradawa Gospod Isus na (ostrovot) Patmos mu otkril koj vsunost e najblizok vo neshygovoto carstvo ldquoNa onoj to pobeduvardquo kaùva Hristos e mu dadam da sedne so mene na mojot prestol kako i jas to pobediv

542

543

ОМИЛЕНИОТ АПОСТОЛ ЈОВАН


368

i sednav so mojot Otec na negoviot prestolrdquo (Otkro venie 321) Najblizu do Hrista vo negovoto carstvo e stoi onoj koj ovde najmnogu e se napoi so Duhot na negovata samopo`rtvuvana qubov so qubovta koja ldquone se voobrazuva ne se odnesuva neshypristojno ne go bara svoeto ne se razdraz nuva ne pameti zlordquo (1 Korin anite 1345) shy qubovta koja go pottiknuva u~enikot kako to go dvièla i U~itelot da dade s da ivee da raboti i da se `rtvuva s do smrt za da go spasi ~ove~kiot rod

Vo druga prilika na po~etokot na svojata rabota proposhyvedaj i go evangelieto Jakov i Jovan sretnale ~ovek koj iako ne bil priznat Hristov sledbenik isteruval |avoli vo negovo ime U~enicite mu zabranile da go pravi toa smetaj i deka postapile ispravno No koga mu go sooptile toa na Hrista Toj gi ukoril velej i ldquoNe branete mu Zato nema nikoj koj bi pravel ~udo vo moe ime a da moè vedna potoa loo da zboruva za menerdquo (Marko 939) Nikoj od onie koi na koj bilo na~in pokaàle naklonost kon Hrista ne smeel da bide otshyfrlen U~enicite ne smeat da bidat tesno gradi i so isklu~iv duh tuku moraat da ja pokaàt istata onaa irokograda nashyklonost to ja videle kaj svojot U~itel Jakov i Jovan smetale deka postapuvaj i taka kon toj ~ovek ja branat ~esta na svoshyjot Gospod No sega po~nale da uviduvaat deka vsunost bile qubomorni Ja uvidele svojata greka i go prifatile ukorot

Hristovite pouki so koi pokaàl deka krotosta poniznos shy ta i qubovta se neophodni za napreduvawe vo milosta i vo osshyposobuvaweto za negovoto delo imale najgo lemo zna~ewe za Jo vana Toj sekoja pouka ja smetal za drago cena i posto jano se trudel svojot ìvot da go soobrazi so boèstve niot primer Hristovata slava Jovan po~nal da ja sfa a ne kako zemen rasko i vlast na koi bil nau~en da se nadeva tuku kako ldquoslava to ja ima kako edinoroden od Otecot shy poln so blagodat i vistinardquo (Jovan 114)

Dlabokata i topla qubov na Jovana kon svojot U~itel ne bila pri~ina na Hristovata qubov kon nego ami naprotiv poshysledica i proizvod na taa Hristova qubov Jovan kopneel da bide sli~en na Isusa i pod vlijanie na Hristovata qubov toj stanal krotok i ponizen Negovoto ldquojasrdquo napolno bilo skrieno vo Isusa Pove e od site drugi Jovan bil predan i proniknat so silata na toj ~udesen ìvot Toj kaùva ldquoivo tot se javi a nie go vidovmerdquo ldquoI site nie primivme od nego vata polnota blagodat vrz blagodatrdquo (1 Jovanovo 12 Jovan 116) Jovan go poznaval Spasitelot od li~ni doìveani iskustva Poukite

544

369

na U~itelot trajno mu se vreàle vo srce to Koga svedo~el za milosta na Spasitelot ubedliva re~i tost na negovite tolku ednostavni zborovi im davala tokmu qubovta to go pronikshynuvala celoto negovo sutestvo

Dlabokata qubov kon Hrista kaj Jovana budela nepreoshydoliva elba sekoga da bide vo negova najneposredna blizi na Spasitelot gi sakal site svoi dvanaeset u~enici no Jovan bil so najpriem~iv duh Toj bil pomlad od drugite i so najdlashyboka detska doverba mu go otvoril svoeto srce na Isusa Taka vospostavil najtesna zaednica so Hrista i preku nego na lu|eto im e sooptena najdlabokata duhovna nauka na Spasitelot

Isus gi saka onie koi so svojot ivot go prikaùvaat Oteshycot a Jovan za qubovta na Otecot zboruval pouspeno od koj i da e drug u~enik Toj na svoite bli`ni im go otkrival ona to go ~uvstvuval vo duata odrazuvaj i gi vo svojot karakshyter Bo`jite osobini Slavata Hristova se gledala na negovo to lice Ubavinata na svetosta koja go preobrazila od sekoj del na negovoto bitie bolskotela so bleskot sli~en na Hrista Vo svojata bezgrani~na qubov i oboàvawe Jovan go nabquduval Spasitelot s dodeka sli~nosta so Hrista i èl bata za najshybliska zaednica so nego ne stanale negova edinstve na èlba i dodeka negoviot karakter ne stanal veren odraz na karakshyterot na U~itelot

ldquoGledajte kakva qubov ni daruval Otecotrdquo kaùva Jovan ldquoda se narekuvame Bo`ji deca Mili moi sega sme Bo`ji deca i ute ne se otkri to e bideme No znaeme deka koga e se pojavi e mu bideme sli~ni zato e go gledame onakov kashykov to erdquo (1 Jovanovo 312)

545


370

54

VEREN SVEDOK

Ovaa glava e zasnovana na poslanijata na apostol Jovan

Po Hristovoto voznesenie Jovan se istaknal kako veren i revnosen rabotnik za U~itelot Zaedno so drugite u~enici toj go primil Svetiot Duh na denot Pede setnica i so nov poshylet i sila prodolìl da im upatuva na lu|eto zborovi to nosat ìvot trudej i se nivnite misli da gi naso~i kon Neshyvidliviot Bil silen govornik ognen i dlaboko iskren So ubav jazik i so melodi ~en glas zboruval za Hristovite zborovi i dela zboruval na na~in to ostaval traen vpe~atok vo srcashy ta na sluatelite Edno stavnosta na negovite zborovi vozvishyenata mo na visti nata to ja propovedal i plamenot karakshyteristi~en za negovoto izlagawe mu otvorale pat do site sloshyevi na lu|eto

ivotot na apostolot bil vo soodvetstvo so negovoto u~ewe Qubovta kon Hrista to gorela vo negovoto srce go gonela sesrdno i neumorno da se zalaga za svoite bli`ni a oso beno za svoite bra a vo hristijanskata crkva

Hristos im naredil na svoite u~enici da se sakaat eden so drug kako Toj niv to gi sakal Na toj na~in morale da mu svedoshy~at na svetot deka navistina vo sebe go nosat Hrista nade`ta na slavata ldquoVi davam nova zapovedrdquo rekol Toj ldquoda se qubite eden so drug kako jas to ve qubev vas taka i vie da se qubite eden so drugrdquo (Jovan 1334) Vo vremeto koga bile izgovoreni tie zborovi u~enicite ne bile vo sostojba da gi sfatat no bidej i bile o~evidci na Hristovite strada wa na raspetishyeto voskresenieto i voznesenieto na neboto i bidej i na deshynot Pedesetnica vrz niv bil izlean Svetiot Duh tie pojasno ja sfatile Bo`jata qubov i prirodata na qubov ta to bile dol`ni da ja neguvaat me|usebno Toga Jovan zaedno so drushygite u~enici navistina moèl da kaè

547

371

ldquoQubovta ja poznavme po toa to Toj go poloì svojot ìvot za nas i nie sme dol`ni da gi poloìme svoite ivoti za bra atardquo

Po izlevaweto na Svetiot Duh koga u~enicite pole da go propovedaat ìviot Spasitel nivna edinstvena èlba bila preobra awe i spasuvawe na lu|eto Tie $ se raduvale na slatshykata zaednica so svetite Bile ne`ni so~uvstvitelni polni so samootkaùvawe podgotveni da podnesat sekoja rtva zaradi vistinata Vo svoeto sekojdnevno me|usebno druèwe tie navisshytina pokaùvale vistinska bratska qubov kako to im nashyredil Hristos So nesebi~ni zborovi i dela tie se trudele plamenot na taa qubov da go zapalat vo srcata na drugite

Dol`nost na vernicite sekoga bila da neguvaat takva qubov Tie napreduvale prifa aj i ja so radost taa nova zashypoved Bile tolku tesno povrzani so Hrista to navis tina moèle da gi ispolnuvaat site negovi zapovedi ûvstvu vale deka nivna ivotna zada~a e da ja vozviuvaat silata na Spashysitelot koj gi opravdal so svojata pravednost

Me|utoa postepeno malku po malku nastapila promena Vernicite po~nale da iznao|aat nedostatoci edni kaj drugi Zadrùvaj i se na grekite kaj drugite i vputaj i se vo neshy qubezni kritiki tie go zagubile od vid Spasitelot i negova ta qubov Po~nale da obrnuvaat pogolemo vnimanie na nadvoshyrenite ceremonii i teorii otkolku na prakti~nata primena na verata Vo svojata revnost da gi osudat drugite lekomisle no preminuvale preku sopstve nite grevovi Ja zagubile bratska ta qubov to ja baral Hristos od niv i to e najàlno vo opshyto ne bile svesni za svojata zaguba Tie ne uviduvale deka od nivniot ìvot is~ez nuvaat sre ata i radosta i deka koga od svoeto srce e ja isklu~at Bo`jata qubov nabrgu potoa e odat vo mrak

Gledaj i deka vo crkvata bratskata qubov is~eznuva Jovan najsesrdno im ukaùval na vernicite na postojanata neophodshynost od taa qubov Negovite poslanija upateni do crkvata diat tokmu so taa misla ldquoMili moi da se qubime eden so drugrdquo piuval toj ldquozato qubovta e od Boga i sekoj koj qubi od Boga e roden i go poznava Boga A koj ne qubi ne go poznava Boga zato Bog e qubov Bo`jata qubov sprema nas se pokaà so toa to Bog go prati vo svetot svojot edino roden Sin za da ìveeme preku nego Qubovta e vo ova ne deka nie go zasashykavme Boga tuku Toj n zasaka nas i go prati svojot Sin kako `rtva za pomiruvawe za naite grevovi Mili moi ako Bog n zasaka taka i nie treba da se qubime eden so drugrdquo

548

ВЕРЕН СВЕДОК


372

Vo posebna smisla vo koja vernicite se dol`ni da ja pokashyùvaat taa qubov apostolot piuva ldquoNo sepak vi piushyvam nova zapoved koja e vistinita i vo Nego i vo vas zato temninata pominuva a vistinskata svetlina ve e sveti Onoj to veli deka e vo svetlinata a go mrazi svojot brat toj s ute e vo temninata Onoj koj go qubi svojot brat ostanuva vo svetlinata i kaj nego nema soblazna A onoj koj go mrazi svojot brat e vo temninata i vo temninata ìvee i ne znae kade odi zato temninata mu gi zaslepila o~iterdquo ldquoOva e vesta to ja ~uvte od po~etokot da se qubime eden so drugrdquo ldquoSekoj to go mrazi svojot brat e ubiec a znaete deka vo nieden ubiec nema ve~en ìvot Qubovta ja poznavame po toa to Toj go poloì svojot ìvot za nas i nie sme dol`ni da gi poloìme svoite ìvoti za bra atardquo

Ona to najmnogu ja zagrozuva Hristovata crkva ne e proshytiveweto od strana na svetot Zloto to go neguvaat vernishyci te vo svoeto srce predizvikuva najstrani katastro fi i na najsiguren na~in go ko~i napredokot na Bo`jeto delo Nema posiguren na~in za slabeewe na duhov nosta od zavista somni~eweto kritikuvaweto iznao|aweto na greki i od zlonamernoto somni~ewe Od druga strana tokmu edin stvoto i harmonijata me|u vernicite na crkvata koi vo karak terot i vo li~nite sklonosti tolku mnogu se razliku vaat eden od drug pretstavuva najsilno svedotvo deka Bog go pratil svoshyjot Sin na ovoj svet Hristovite sledbenici imaat predimstvo takvo svedotvo da mu dadat na svetot Me|utoa za da moàt toa da go storat tie vo celost mora da ja prifatat Hristovata zapoved Nivniot karakter mora da se prilagodi kon negoviot a nivnata volja kon negovata volja

ldquoVi davam nova zapovedrdquo rekol Hristos ldquoda se qubite eden so drug kako jas to ve qubev vas taka i vie da se qubite eden so drugrdquo (Jovan 1334) Kolku krasna zapoved No kolku malku se sproveduva vo delo I deneska vo Bo`jata crkva za àl nedostiga bratska qubov Mnozina koi tvrdat deka go qubat Spasitelot nemaat qubov eden kon drug Never nicite budno sledat za da vidat dali verata to ja ispovedaat hristijani te vri posvetuva~ko vlijanie vrz nivniot ivot i brgu gi zabeshyleùvaat nedostatocite vo nivniot karakter i nedosled nostite vo nivnite postapki Hristijanite ne smeat da dozvolat neprishyjatelot da ukaùva so prst kon niv i da veli ldquoGledajte kako pri padnicite na ovoj narod koj stoi pod Hristovoto zname se mrazat eden so drugrdquo Hristijanite se ~lenovi na edno semeshy

549

550

373

jstvo deca na ist nebesen Tatko i imaat ista blaèna nade` vo besmrtnost Nivnata povrzanost bi morala da bide mone tesna i ne`na

Boèstvenata qubov najtrogatelno apelira na srceto povikuvaj i n nas da go pokaème istoto ona ne`no so~uvshystvo to go kraselo Hrista Vistinska qubov kon Boga negu va samo onoj koj nesebi~no gi qubi svoite bra a Vistinskiot hristijanin nema da dozvoli duite to se nao|aat vo nekoja opasnost ili koi imaat nekoja potreba da si zaminat nepreshydupredeni ili nezgrièni Toj ne e daleku od zabludenite i ne gi ostava da tonat ute podlaboko vo nesre ata i vo obeshrashybruvaweto i da padnat na boiteto na satanata

Onie koi ne znaat od li~no iskustvo to zna~i ne`nata i privle~na Hristova qubov ne moàt nitu drugite da gi dovedat do toj izvor na ivotot Negovata qubov vo srceto e dviè~ka sila koja lu|eto prosto gi goni da go objavuvaat Hrista so svoite razgovori so svojot neèn so~uvstvitelen duh nastojuvaj i da gi oblagorodat onie so koi se druàt Za da imaat vistinski uspeh hristijanskite rabotnici mora da go poznavaat Hrista a za da go zapoznaat nego mora da ja znaat negovata volja i negoshyvata qubov Na neboto korisnosta na rabotnicite se meri so nivnata sposob nost i podgotvenost da sakaat kako to sakal Hristos i da rabotat kako to rabotel Toj

ldquoDa ne qubime so zbor ili so jazikrdquo piuval apostolot ldquotuku so delo i so vistinardquo Sovrenstvo na hristijanskiot karak ter se postignuva samo so postojan streme` na hristishyjaninot da im pomogne na drugite i da im posluì na blagoshyslov Ako duata na vernikot e obviena so atmosfera na takva qubov toga toj stanuva ìvoten miris za ìvot i Bog e go blagoslovi negoviot trud

Najubav podarok to moè da ni go dade naiot nebesen Otec e vozvienata qubov kon Boga i nesebi~nata me|usebna qubov Taa qubov ne e nekoja momentna pobuda tuku boès tveno na~elo postojana sila Taa ne moè da se rodi vo edno neposshyveteno srce Taa e prisutna samo vo srceto vo koe vladee Hrisshytos ldquoNie qubime zato prvin Toj n zasaka nasrdquo Vo srceto obnoveno so boèstvenata milost qubovta e glaven dviga tel i vladea~ko na~elo na ivotot Taa go menuva karak terot uprashyvuva so nagonite vladee so strastite i gi oblago roduva ~uvstshyvata Neguvana vo duata taa qubov go razuba vuva ìvotot i vri blagorodno vlijanie vrz celata okolina

Jovan se trudel na vernicite da im gi objasni vozvie nite predimstva to se steknuvaat ako se neguva i se pokaù va duh

551



374

na qubov Ako go ispolni srceto taa spasonosna sila uprashyvuva so site pobudi i onoj to ja poseduva go izdignuva nad rasipanoto vlijanie na svetot Ako $ dozvolat na taa qubov da se razvie i da stane dviè~ka sila vo nivniot ìvot vershynicite e imaat celosna doverba i nade` vo Boga i vo na~inot na koj Toj postapuva so niv Toga moàt da mu pristapat so celosna sigurnost so vera znaej i deka od nego e dobijat s to e potrebno za segano i za ve~no dobro ldquoTaka qubovta vo nas stanuva sovrenardquo piuva apostolot ldquoza da bideme uvereni na sudniot den zato kakov to e Toj takvi sme i nie vo svetot Vo qubovta nema strav tuku sovrenata qubov go izgonuva stravotrdquo ldquoI ove e uverenosta to ja imame vo nego deka n slua ako neto barame spored negovata volja I koga znaeme deka n slua znaeme deka e go dobieme ona to sme go pobarale od negordquo

ldquoA ako nekoj zgrei imame Zastapnik pred Otecot Prashyved nikot Isus Hristos Toj e `rtva pomirnica za naite grevovi i ne samo za naite tuku i za grevovite na cel svetrdquo ldquoAko gi priznaeme naite grevovi Toj e veren i prave den da ni gi prosti grevovite i da n is~isti od sekakva neprav dardquo Uslovite za dobivawe na Bo`jata milost se ednostavni i sfatlivi Gospod ne bara od nas nekoi bolni ispatawa za da ni bide prosteno Ne ni se potrebni dolgi i zamorni po kloshynenija nitu vrewe na ma~ni i bolni pokajni~ki pokori za naata dua da mu ja prepora~ame na nebesniot Otec ili da gi okaeme naite grevovi ldquoKoj e go priznae i e go ostavirdquo svojot grev ldquo e dobie milostrdquo (Mudri izreki 2813)

Hristos e vo nebesnite dvorovi i posreduva za svojata crkva shy zalagaj i se za onie za koi platil otkup so svojata krv Nitu vekovite nitu mileniumite ne moàt da ja namalat silata na negovata otkupitelska `rtva Nitu ìvotot nitu smrtta nitu visinata nitu dlabinata ne moàt nas da n oddelat od Bo`jata qubov koja e vo Isusa Hrista no ne zatoa to nie se drìme tolku cvrsto za nego tuku zatoa to Toj nas n drì tolku cvrsto Koga naeto spasenie bi zaviselo samo od naite napori nie ne bi moèle da bideme spaseni me|utoa spasenishyeto zavisi od Onoj koj stoi zad sekoe svoe vetuvawe Vrskata so koja nie sme se fatile za nego moè da izgleda slaba i neshysigurna no Toj nas n saka kako na postar Brat i s dodeka odrùvame takva zaednica so nego nikoj ne moè da n ottrgne od negovite race

Kako godinite pominuvale a brojot na vernicite se zgoleshymuval Jovan s posesrdno i porevnosno se zalagal za svoite bra a Vremiwata bile polni so opasnosti za crkvata Na

552

553

375

site strani se pojavuvale izmami i zabludi na satanata So izmami i so la`no prikaùvawe pratenicite na satanata se obiduvale da predizvikaat protivewe protiv Hristovata nauka i poradi toa crkvata po~nale da ja potresuvaat neslogi razdor i eresi Nekoi koi go priznavale Hrista po~nale da tvrdat deka negovata qubov gi osloboduva od obvrskite da go dràt Bo`jiot zakon Od druga strana mnozina u~ele deka e neophodno da se dràt evrejskite obi~ai i ceremonii i deka samo po~ituvaweto na zakonot bez vera vo Hristovata krv e dovolno za spasenie Nekoi smetale deka Hristos bil dobar ~ovek no mu go osporuvale boèstvenoto obele`je Drugi pak iako tvrdele deka se predani kon Bo`jeto delo vsunost bile izmamuva~i i so svojot ivot go pobivale Hrista i negoshyvoto evangelie iveej i vo grev tie vnesuvale eresi vo crkshyvata Na toj na~in mnozina bile dovedeni vo lavirint na somshynevawe i izmama

Koga videl kako tie otvoreni zabludi se vovlekuvaat vo crkvata Jovana go obzela dlaboka taga Gi videl opasnostite na koi bila izloèna crkvata i vedna na toa reitelno odshygovoril Poslanijata na Jovana diat so dlaboka qubov Bilo sosema o~igledno deka negovoto pero e vodeno samo od qubov Me|utoa koga dool vo dopir so onie koi go presta puvale Bo`jiot zakon a ednovremeno tvrdele deka se bez grev toj ne se pritesnuval da gi predupredi na nivnata stra na izmama

Piuvaj i $ na edna pomoni~ka vo evangelieto na ena koja uìvala dobar glas i imala silno vlijanie toj kaùva ldquoMnogu izmamnici izlegoa na svetot koi ne priz navaat deka Isus Hristos dojde vo telo toa e izmamnik i antihrist Varshydete se da ne go zagubite ona to nie go pos tig navme tuku da ja primite celosnata nagrada Sekoj onoj koj odi predaleku i ne ostanuva vo Hristovoto u~ewe go nema Boga Onoj koj osshytanuva vo u~eweto toj go ima i Otecot i Sinot Ako nekoj dojde kaj vas i ne go nosi ova u~ewe ne primajte go vo vaiot dom i ne pozdravuvajte go zato onoj koj go pozdravuva u~estvuva vo negovite loi delardquo (2 Jova novo 7shy11)

So ova i nie sme ovlasteni kako i ovoj sakan u~enik da imame isto mislewe za onie koi tvrdat deka se skrieni vo Hrista a vsunost ìveat sprotivno na Bo`jiot zakon Vo ovie posledni denovi postojat zla sli~ni so onie koi go zashygrozuvale napredokot na prvata crkva i vo toj pogled treba vnimatelno da se pridrùvame kon u~eweto na apostol Joshyvan ldquoMora da ima qubovrdquo ovie zborovi se sluaat od site strani osobeno od onie to propovedaat posvetuvawe

554



376

Me|u toa vistinskata qubov e premnogu ~ista za da prikriva nepriz nat grev Morame da gi qubime duite za koi Hristos umrel no ednovremeno ne smeeme da pravime nikakov komproshymis so zloto Ne smeeme da se obedinime so buntovnicite i toa da go narekuvame bratska qubov Bog bara od svojot narod vo ovoj vek da zastane na strana na pravdata isto onaka neposhykoleblivo kako i Jovan najreitelno protivstavuvaj i im se na zabludite to gi unituvaat duite

Apostolot nas n u~i deka iako sme dol`ni da pokaùshyvame hristijanska u~tivost i qubeznost nie imame polno pravo jasno da go osudime grevot i da go ukorime grenikot zato toa soodvetstvuva so vistinskata qubov Apostolot piuva ldquoSekoj to pravi grev vri i bezzakonie a grevot e bezzakonie I znaete deka Toj (Hristos) se javi za da gi otshystrani grevovite a vo nego nema grev Nitu eden koj osta nuva vo Nego ne grei Nitu eden koj grei ne go videl nego nitu go poznalrdquo

Kako Hristov svedok Jovan ne se vputal vo sporovi nitu vo ma~ni prepirki Toj zboruval za ona to sigurno go znael go videl i go ~ul Toj ìveel vo najtesna i najnepo sredna zashyednica so Hrista gi slual negovite pouki i bil o~evidec na negovite mnogubrojni i silni ~uda Malku ima takvi koi ubavinata na Hristoviot karakter moèle da ja vidat tolku vistinito kako to ja videl Jovan Za nego temninata potshypolno is~eznala i go osvetlila vistinska svetlina Negovoto svedotvo za ìvotot i smrtta na Spasitelot bilo jasno i ubedlivo Zboruval od srce koe prosto se prelevalo od qubov kon Spasitelot i nikoj ne moèl da im se protivstavi na neshygovite zborovi

ldquoOna to bee od po~etokot to go ~uvme to go vidovme so svoi o~irdquo naglasil toj ldquoto go gledavme i to go opipaa naite race za Re~ta na ivotot ona to go vidov me i ~uvme toa vi go navestuvame i vam i vie da imate zaednica so nego A naata zaednica e so Otecot i so negoviot Sin Isus Hristosrdquo

I sekoj vistinski vernik so svojot li~en ivot i so svoeto iskustvo moè da potvrdi ldquodeka Bog e vistinitrdquo (Jovan 333) Toj moè isto taka ubedlivo da svedo~i za ona to go videl to go ~ul i go po~uvstvuval za silata na Hristovata milost

555

556

377

55

PREOBRAZEN SO BLAGODATTA

ivotot na u~enikot Jovan e primer na vistinska posveshytenost Vo tekot na godinite to gi pominal druèj i se so Hrista Spasitelot ~esto go opomenuval i sovetuval i toj gi prifa al tie opomeni Koga go sfatil Hristoviot boès tven karakter Jovan gi uvidel svoite nedos tatoci i toa soznanie go storilo ponizen Od den na den s pove e zabe leùval kolku negoviot estok duh e razli ~en od Hristovata blagost i od neshygovoto dolgo trpenie i gi slual negovite pouki za krotosta i strplivosta Sekoj den negovoto srce stanuvalo s poprivrshyzano kon Hrista dodeka vo qubovta kon U~itelot ne se zagushybil napolno sebesi od vid Mo ta i blagosta veli~estvoto i poniznosta silata i strplivosta to gi zabeleùval vo sekojdnevniot ìvot na Bo`jiot Sin go ispolnile negovoto srce so voshit Svojot razdrazliv i slavo qu biv karakter ceshylosno go stavil pod kontrola na prerodbenskata Hristova sila i boèstvenata qubov potpolno go preobrazila negoshyviot karakter

Vo o~igledna sprotivnost so posvetenosta koja go preoshybra zila ìvotot na Jovana bil ìvotot na u~enikot Juda Toj tvrdel deka e Hristov u~enik kako i drugite edinaesetshymina no samo na izgled bil poboèn I toj ne bil napolno ne~uvstvitelen kon ubavinata na Hristoviot karakter i ~esto dodeka gi slual zborovite na Spasitelot bil osvedoshy~uvan Me|utoa toj ne bil prigotven da se ponizi vo srceto nitu da gi priznae svoite grevovi Protivstavuvaj i mu se na boèstvenoto vlijanie toj samo go sramel U~itelot iako tvrdel deka go saka Dodeka Jovan sesrdno se borel protiv svoite nedostatoci Juda go zaduuval glasot na sovesta i mu poputal na iskuenieto razvivaj i s pove e loi naviki Da se sprovedat vo ìvotot vistinite to gi propovedal Hristos bilo sprotivno na negovite èlbi i celi i toj ne moèl da se pridobie da se otkaè od svoite idei za da moè

558


378

da primi nebesna mudrost Namesto da odi vo svetlina reil da ostane vo mrak Se predaval na loi èlbi na lakomstvo na odmazda na mra~ni i podmolni misli taka to satanata na kraj napolno zavladeal so nego

Jovan i Juda se pretstavnici na site to tvrdat deka se Hris tovi sledbenici Obajcata kako u~enici imale isti mo`nosti da go prou~uvaat boèstveniot Primer i da go sleshydat nego Obajcata bile vo tesna zaednica so Hrista i uìshyvale predimstvo da gi sluaat negovite pouki Sekoj od niv imal seriozni nedostatoci vo svojot karakter no isto taka i pristap kon boèstvenata milost koja go preobrazuva karakshyterot Me|utoa dodeka prviot ponizno u~el od Isusa vtoriot pokaùval deka ldquone e tvorec na zborovite tuku samo slua~rdquo Prviot sekojdnevno se otkaùval od sebesi go pobeduval grevot i se posvetuval so vistinata vtoriot $ se opiral na silata na milosta koja preobrazuva poputal pred sebi~nite èlbi i padnal vo ropstvo na satanata

Preobrazbata na karakterot kakva to se gleda vo ìvoshytot na Jovana sekoga e rezultat na postojanata povr zanost so Hrista Vo karakterot na lu|eto moàt da postojat zabele`lishy vi nedostatoci no onoj to stanuva vistinski Hristov u~enik silata na boèstvenata milost moè da go preobrazi i da go posveti Posmatraj i ja kako na ogledalo slavata Gospodova toj ~ovek se menuva od slava vo slava s dodeka ne stane sli~en na Onoj kogo tolku predano go qubi i go oboàva

Jovan bil u~itel na pobo`nosta i svetlinata i vo site poshy s lanija upateni do crkvata nedvosmisleno i sigurno gi izloìl pravilata so koi treba da se rakovodat hristijanite ldquoSekoj to ja ima ovaa nade` vo negordquo piuva Jovan ldquose is~is tuva samiot taka kako to e i Toj ~istrdquo ldquoOnoj koj veli deka ostashynu va vo nego treba da ìvee kako to ìveee Tojrdquo (1 Jovashynovo 33 26) Toj u~el deka hristijaninot mora da bide ~ist vo srceto i vo ivotot Toj nikoga ne smee da se zadovoli so prazno ispovedawe na verata Kako Bog to e svet vo svojata sfera taka padnatiot ~ovek so vera vo Hrista mora da bide svet vo svojot delokrug

ldquoZato Bo`ja volja erdquo piuva apostol Pavle ldquovaeto posvetuvawerdquo ( 1 Soluwanite 43) Svetosta na pripadnici te na crkvata od sekoga bila Bo`ja cel za negoviot narod na ovaa zemja Bog ute od iskon gi odbral da bidat sveti shy posshyveteni samo nemu Go dal svojot Sin da umre za niv za da se posshyvetat so poslunost kon vistinata lieni od site drebolii

559

379

na sebi~nosta Bog od sekogo me|u niv bara li~no zalagawe i li~na predanost Bog e se slavi preku onie koi tvrdat deka veruvaat vo nego samo toga ako tie go odrazuvaat negoviot lik i ako bidat pod kontrola na negoviot Duh Toga kako svedoci za Spasitelot moàt da razglasuvaat to s storila boèstvenata milost za niv

Vistinska posvetenost nastanuva koga na~eloto na qubovta prakti~no se primenuva vo sekojdnevniot ivot ldquoBog e qubov i onoj koj ostanuva vo qubovta ostanuva vo Boga i Bog ostanuva vo negordquo (1 Jovanovo 416) Vo ivotot na onie vo ~ieto srce ìvee Hristos se gleda sekojdnevna prakti~na pobo`nost Karakterot stanuva ~ist vozvien oblagoroden i svetol îstata nauka se gleda vo delata na pravednosta a nebesnite na~ela vodat kon sveti postapki

Onie to sakaat da gi dobijat blagoslovite na posvetuvashyweto moraat da go sfatat zna~eweto na po`rtvuvaweto Hrisshytoviot krst e glaven stolb koj go drì ldquove~noto izobil stvo na slavatardquo (2 Korin anite 417) ldquoAko nekoj saka da trgne po menerdquo kaùva Hristos ldquoneka se otkaè od sebesi neka go zeme svojot krst i neka me sledirdquo (Matej 1624) Naa ta qubov kon bli`nite pretstavuva miris koj ja otkriva i naata qubov kon Boga Trpenieto vo slu`bata na Boga i na bli`ni te $ doshynesuva spokojstvo na duata Bog go poddrùva i go zasiluva sekogo koj saka da gi sledi Hristovite stapki

Posvetenosta ne e zada~a za eden mig za eden ~as ili den tuku delo za cel ivot Taa ne se steknuva so nepostojan nalet na ~uvstvata tuku so postojano otfrlawe na grevot i so doshysledno iveewe za Hrista Zloto ne moè da se otstrani nitu pak karakterot moè da se preobrazi so slabi povre meni nashypori Moème da pobedime samo so dolgi istrajni napori so stroga disciplina i so seriozna borba Nie deneska ne moème da znaeme kolku ostra e bide naata utrena borba S dodeka ìvee i vladee satanata nie morame da se borime protiv sopshystvenoto ldquojasrdquo i protiv grevot koj postojano n opsednuva S dodeka iveeme nema zdivnuvawe nitu zastoj vo borbata nema mesto do koe koga e stigneme moème da kaème ldquoPostignav srdquo Posvetenosta e delo na doìvotna poslunost

Nieden od apostolite i prorocite nikoga ne tvrdel za sebe deka e bez grev Lu|eto koi so svojot ìvot najmnogu se dobliìle do Boga i koi pobrgu bi go rtvuvale svojot ivot otkolku svesno da storat zlo lu|eto koi Bog gi po~estil so boèstvena svetlina i sila ja priznavale grenosta na svoshy

560

561

ПРЕОБРАЗЕН СО БЛАГОДАТТА


380

jata priroda Tie nemale doverba vo sebe i ne se povikuvale na nekoja svoja pravednost tuku se potpirale samo vrz Hrisshytovata pravednost

Taka e so site koi spasenie o~ekuvaat od Hrista Kolku pove e se pribliùvame do Hrista i kolku pove e ja sfa ame ~istotata na negoviot karakter s pojasno e ja zabeleùvame ogromnata teìna i odvratnosta na grevot i pomalku e bideme nakloneti kon izviuvawe na samite sebesi Duata mora postojano da se stremi kon Boga za grevot morame da àlime i iskreno da go priznaeme a srceto da se ponizi pred Boga Na sekoj ~ekor od naiot hristijanski ivot nae to kaewe mora da stanuva s podlaboko Toga e sfati me deka seta naa doshybrina leì vo Hrista i zaedno so aposto lot e priznaeme ldquoZnam deka nikakvo dobro ne ivee vo mene odnosno vo moeto telordquo (Rimjanite 718) ldquoNikako da ne se falam so neto drugo osven so krstot na naiot Gospod Isus Hristos preku kogo svetot e raspnat za mene i jas za svetotrdquo (Galatite 614)

Istorijata za naporite za sudirite i borbite to gi vodi Bo`jiot narod neka ja zapiuvaat angelite tie neka gi beleàt negovite molitvi i solzi no vo nikoj slu~aj nemojte da dozshyvolite na Boga da mu se nanesuva sram so ~ove~koto tvrdewe ldquoJas sum bezgreen jas sum svetrdquo Posvetenite usni nikoga ne izgovaraat takvi nedoputeni zborovi

Apostol Pavle bil voznesen do tretoto nebo videl i ~ul neto to so ~ove~kiot jazik ne moè da se iskaè a sepak skromno i pribrano rekol ldquoNe velam deka ve e go dostig nav ili deka ve e stanav sovrenrdquo (Filipjanite 312) Nebesnite angeli neka ja zapiat pobedata to ja izvojuval Pavle vo pravednata borba na verata Neboto neka se raduva so negovata cvrstina i doslednost neka se raduva zatoa to toj imaj i ja predvid nagradata s drugo go smetal za napolno bezna~ajno Angelite so radost zboruvaat za negoviot triumf no Pavle ne se fali so ona to go postignal Nego viot stav treba da bide stav na sekoj Hristov sledbenik dode ka vo borbata za beshysmrtniot i nepominliv venec go prodol uva patot kok neboto

Onie to se nakloneti visoko da ja cenat svojata svetost treba da se poglednat na ogledaloto na Bo`jiot zakon Koga e gi sogledaat negovite dalekuse`ni propisi i koga e sfashytat deka vo nego se ogleduvaat mislite i pobudite na srceto tie nema da se falat so bezgrenost ldquoAko re~eme deka nemame grevrdquo kaùva Jovan ne isklu~uvaj i se nitu sebesi ldquose mashymime samite sebesi i vistinata ne e vo nasrdquo ldquoAko re~eme deka

562

381

ne sme zgreile nego (Hrista) go pravi me la`livec i negoshyvata re~ ne e vo nasrdquo ldquoAko gi prizna eme naite grevovi Toj e veren i praveden da ni gi prosti grevovite i da n is~isti od sekoja nepravdardquo (1 Jovanovo 18109)

Ima lu|e koi se ~uvstvuvaat sveti i izjavuvaat deka potshypol no mu pripa|aat na Gospoda tie polagaat pravo na Bo`jite vetuvawa a ednovremeno gi gazat negovite zakoni Tie prestapshynici na zakonot polagaat pravo na s to im e veteno na Bo`jishy te deca no toa e vistinska drskost od nivna strana i celosno pre~ekoruvawe na dozvolenoto zato Jovan ni kaùva deka vistinskata qubov kon Boga se pokaùva vo poslunosta na site negovi zapovedi Ne e dovolno samo da se veruva vo teorishyjata na vistinata da se ispoveda vera vo Hrista da se veruva deka Isus ne e izmamnik i deka biblis kata religija ne pretshystavuva veto sro~eni izmislici Jovan kaùva ldquoOnoj koj veli eumlGo poznavamrsquo a ne gi drì negovite zapovedi la`livec e i vistinata ne e vo nego A koj ja izvr uva negovata re~ vo nego Bo`jata qubov navistina stignala do sovrenstvo Spored ova znaeme deka sme vo negordquo ldquoOnoj to gi pazi negovite zapovedi ostanuva vo nego a i Toj vo negordquo (1 Jovanovo 245 324)

Jovan ne u~el deka spasenieto mora da se zasluì so poslushynost tuku deka poslunosta e plod na verata i qubovta ldquoI znaete deka Toj se javi za da gi otstrani grevoviterdquo rekol Joshyvan ldquoa vo nego nema grev Nitu eden koj ostanuva vo nego ne grei Nitu eden koj grei ne go videl nego nitu go poznalrdquo (1 Jovanovo 356) Ako stoime vo Hrista ako Bo`jata qubov e prisutna vo naeto srce shy naite ~uv stva misli i postapki e bidat soobrazeni so Bo`jata volja Posvetenoto srce e vo sovrena harmonija so propisite na Bo`jiot zakon

Ima mnogu lu|e koi iako nastojuvaat da se pridrùvaat kon Bo`jite zapovedi nemaat potpoln mir nitu radost Toa doa|a ottamu to vo svoeto sekojdnevno iskustvo ne se ve`baat vo verataTie kako da odat po opustena zemja po solena pustina Baraat malku a bi moèle da baraat mnogu pove e zato nema granici za Bo`jite vetuvawa Tie nemaat vistinska pretstava za posvetenosta to se steknuva so poslunosta kon vistinata Gospod saka site negovi sinovi i erki da bidat sre ni sposhykojni i posluni Ve`baj i se vo verata vernikot se zdobiva so tie blagodati So vera moè da se nadomesti sekoj nedostashytok na karakterot da se is~isti od sekoja ne~istotija da se ispravi sekoja greka i da se razvie sekoja dobra osobina

Molitvata e od neboto odredeno sredstvo za uspeh vo borshybata protiv grevot i vo razvojot na hristijanskiot karakter

564

563



382

Boèstvenoto vlijanie to se javuva kako odgovor na molitshyvata upatena so vera vo duata na molitelot go ostvaruva ona za to toj se moli Moème da se molime za protavawe na grevot za Svetiot Duh za karakter sli~en na Hristoviot za mudrost i sila da go izvruvame negovoto delo za sekoj dar to go vetil zato negovoto vetuvawe glasi ldquoBarajte i e dobieterdquo

Koga Mojsej bil na gorata so Boga ja videl mostrata na onaa veli~estvena gradba to trebalo da bide ìvealite na neshygovata slava Na gorata so Boga shy na mestoto za tajna molitva shy morame da razmisluvame za negoviot veli~estven ideal za ~ovetvoto Vo site vekovi preku zaednicata na ~ove~kite sutestva so neboto Bog ja sproveduval namerata to ja imal za svoite deca otkrivaj i im ja postepeno na nivnite dui naukata na milosta Na~inot na koj Toj ni ja otkriva vistishynata e iznesen vo zborovite ldquoIzlezot mu e ureden kako zoratardquo (Osija 63) Kako to e naglaseno vo ovoj primer onoj to se stava vo polo`ba vo koja Bog moè da go prosvetli napreduva i izleguva postepeno od mugrite vo bleskotna dnevna svetlina

Vistinskata qubov sovrenata poslunost i celosnoto pot~inuvawe na Bo`jata volja shy toa e vistinska posvetenost Pokoruvaj i $ se na vistinata nie iscelo mu se posvetuvame na Boga Naata sovest mora da se is~isti od mrtvite dela za da mu sluìme na ìviot Bog Nie s ute sme nesovreni no nae predimstvo e to moème da se ottrgneme od stapishycite na sebi~nosta i od grevot i da napreduvame kon sovrenshystvoto Pri raka na sekogo od nas mu stojat golemi mo`nosti vozvieni i sveti dostreli Pri~inata za toa to mnozina vo ovoj vek ne postignuvaat pogolem napredok vo bogougodshyniot ìvot leì tokmu vo nivnoto sfa awe deka na Boga mu e ugodno ona to tie go pravat Sledej i gi svoite sopstve ni èlbi tie si laskaat sebesi deka ìveat spored Bo`jata volja Tie lu|e ne vodat nikakva borba sami so sebe Ima i takvi koi izvesno vreme uspeno se borat protiv sebi~nite èlbi za zadovolstva i ugodnost Tie se iskreni i sesrdni no prodolènite napori potrebata od sekojdnevno umirawe i postojaniot nemir nabrgu gi izmoruvaat Ramnodunosta izshygleda privle~na a smrtta na sopstvenoto ldquojasrdquo e odvratna Zashytoa gi zatvoraat svoite sonlivi o~i i namesto da mu se proshytivstavat tie mu se preputaat na iskuenieto

Upatstvata izloèni vo Bo`jata re~ ne ostavaat mesto za kompromis so zloto Bo`jiot Sin pokaàl deka bi moèl

565

383

da gi privle~e site lu|e kon sebe Toj ne dool na svetot da mu ponudi laèn son tuku da ukaè na tesnata pateka po koja mora da odat site to sakaat kone~no da vlezat niz portite na Bo`jiot grad Negovite deca mora da odat po onoj pat po koj gi vodi Toj Bez ogled na toa vo kolkava mera treba da se rtvuva udobnosta i sebi~nosta kolku napori i `rtvi e gi ~ini toa shy tie postojano mora da vodat borba samite so sebe

Najgolema ~est to moàt lu|eto da mu ja ukaàt na Boga e podgotvenosta da stanat posveteni kanali preku koi Toj moè da dejstvuva Vremeto brgu pominuva i zaminuva vo nevratot na ve~nosta Ne smeeme da go zakinuvame Boga da ne mu go dademe ona to mu pripa|a da go liime od ona to iako ne moème da mu go dademe sami bez Hristovite zaslugi ne moème nitu da mu go otkaème bez da prediz vikame so toa sopstvena proshypast Toj go bara celoto vae srce shy dajte mu go shy zato toa mu pripa|a nemu i spored soz dava weto i spored otkupuvaweto Toj go bara vaiot um shy dajte mu go shy zato mu pripa|a nemu Toj gi bara naite pari shy dajte mu gi shy zato tie se negova svoina ldquoNe ste svoi zato ste kupeni skapordquo (1 Korin anite 61920) Bog bara predanost od posvetenata dua koja so delotvorna vera pronik nata so qubov e podgotvena da mu sluì Toj ni ukaùva na najvozvi eniot ideal shy potpolno sovrenstvo Hristos bara od nas bezuslovno i celosno da se zalagame za negovoto delo vo ovoj svet vo onaa mera vo koja Toj se zalaga za nas pred Boga

ldquoZato Bo`ja volja e vaeto posvetuvawerdquo (1 Soluwa nite 43) A dali toa e i vaa volja Vaite grevovi pred vas moàt da se izdignuvaat kako planini no ako se ponizite vo srceto i ako gi priznaete svoite grevovi prifa aj i gi zaslu gite na raspnatiot i voskresnat Spasitel Toj e vi prosti i e ve is~isti od sekoja nepravda Bog bara od vas potpolno da go prifatite negoviot zakon Toj zakon e odglas na negoviot glas koj vi kaùva Morate da bidete sveti i postojano s pove e da se usovruvate vo svetosta Morate da kopneete po polnoshytata na Hristovata milost Srceto neka vi bide ispolneto so dlabok kopne` za negovata pravednost koja spored Bo`jata re~ proizveduva mir so rezultat na ve~no spokojstvo i sigurnost

Ako duata vi kopnee po Boga s pove e e go otkrivate neiscrpnoto bogatstvo na negovata milost Ako razmisluvate za bogatstvoto na negovata milost toa stanuva vaa svoina i gi otkriva zaslugite na `rtvata na Spasitelot sovrenshystvoto na negovata mudrost i na negovata mo da ve izvede pred Otecot ldquovo mir neopoganeti i neporo~nirdquo (2 Petrovo 314)

566

567


384

56

PATMOS

Pominalo pove e od polovina stoletie otkako prvpat e organizirana hristijanskata crkva Vo tekot na toj period pora kata na evangelieto postojano naiduvala na otpor Nashyporite na nejzinite neprijateli nikako ne poputale taka to na kraj uspeale protiv hristijanstvoto da izdejstvuvaat i poddrka od vlastite na rimskiot imperator

Vo tekot na stranoto progonstvo to nastapilo potoa apostol Jovan mnogu storil za da ja zacvrsti i da ja zasili veshyrata na hristijanskite vernici Toj iznesuval svedotva koi bile tolku silni i ubedlivi to protivnicite ne moè le da gi pobijat i toa im pomognalo na bra ata hrabro i pre dano da gi podnesuvaat nevoljite to nagrvalile vrz niv Koga se ~ine lo deka verata na hristijanite se koleba pred esto kite naleti na protivewata so koi morale da se soo~uvaat stariot i prekalen Isusov sluga silno i re~ito bi ja povtoruval istorishyjata za raspnatiot i voskresnat Spasitel Toj nepokoleblivo se pridrùval kon svojata vera i od negovite usni sekoga izleshyguvala ista radosna poraka ldquoOna to bee od po~etok to go ~uvme to go vidovme so svoi o~i to go gledavme i to go opipaa naite race za Re~ta na ìvotot ona to go vishydovme i ~uvme toa vi go naves tuvame i vamrdquo (1 Jovanovo 11shy3)

Jovan doìveal dlaboka starost Bil o~evidec na propasta na Erusalim i na urivaweto na veli~estveniot hram Bil poshysleden preìvean u~enik od site to bile vo li~en i neposreshyden dopir so Spasitelot i zatoa negovata poraka imala golemo vlijanie pri iznesuvaweto na faktite to pokaùvaat deka Isus navistina bil Mesija Spasitel na svetot Nikoj ne moèl da se posomneva vo iskrenosta na Jovana i tokmu so negovite pouki mnozina bile pottiknati da go naputat neverstvoto

Evrejskite poglavari bile ispolneti so gor~ina i omra za kon Jovana poradi negovata nepokolebliva predanost kon Hristovoto delo Tie tvrdele deka nivnite napori protiv

569

385

hristi janstvoto ne e imaat nikakvo dejstvo s dodeka Jovashynovoto svedotvo se odglasuva vo uite na narodot Za da bishydat zaboraveni Isusovite ~uda i negovoto u~ewe moral da bide zamolknat glasot na ovoj smel svedok

Zatoa Jovan bil povikan vo Rim za da mu se sudi zaradi negovata vera Na vlastite vo Rim naukata na Jovana im bila neto~no pretstavena La`nite svedoci go obvinuvale deka iri buntovni~ka eres Neprijatelite na u~enikot se nadeva le deka so vakvite obvinenija na najsiguren na~in e izdej stvushyvaat negova smrt

Vo svojata odbrana Jovan odgovaral jasno i ubedlivo i so takva ednostavnost i iskrenost to negovite zborovi ostashyva le silen vpe~atok Onie to go sluale bile iznena deni od negovata golema mudrost i re~itost Me|utoa kolku neshygovoto svedotvo stanuvalo poubedlivo omrazata na negoshyvite neprijateli stanuvala podlaboka Imperatorot Domicishyjan bil ispolnet so gnev Toj ne moèl da gi ospori dokazite na ovoj veren Hristov pretstavnik nitu pak bil vo sostojba da $ se protivstavuva na silata to ja pridruùvala vistishynitosta na Jovanovoto izlagawe pa sepak reil zasekoga da go zamolkne negoviot glas

Jovana go frlile vo kotel so vrieno maslo no Gospod mu go spasil ìvotot na svojot veren sluga isto onaka kako to gi izbavil trojcata Evrei od usvitena pe~ka Koga bile izgoshyvoreni zborovite ldquoTaka neka propadne sekoj to veruva vo toj izmamnik Isus Hristos Nazare anecotrdquo Jovan rekol ldquoMojot Gospod strplivo podnesuvae s to moèa da izmislat sashytanata i negovite angeli za da go poniàt i da go ma~at Toj go dade svojot ìvot za da go spasi svetot Jas se gordeam to mi e dozvoleno da stradam za negovoto delo Jas sum slab green ~ovek Hristos bee svet nevin i prosto duen Toj ne stori nikakov grev nitu koga i da e izusti lagardquo

Tie zborovi imale vlijanie vrz site prisutni i istite lu |e to go frlile vo kotelot so vrieno maslo go izvadile od nego

No rakata na progonitelite povtorno so seta teìna se sputila vrz apostolot So dekret na imperatorot Jovan bil proteran na ostrovot Patmos osuden ldquozaradi Bo`jata re~ i svedotvoto za Isusardquo (Otkrovenie 19) Negovite nepri jateli smetale deka tuka nema ve e da se ~uvstvuva negovoto vlijanie i deka najposle e mora da umre vo nevolja i o~aj

Pustiot karpest ostrov vo Egejsko More Patmos rimshyskite vlasti go odbrale kako mesto na koe gi pra ale zlostorshy

570

ПАТМОС


386

nicite vo izgnanstvo Me|utoa za Bo`jiot sluga toa stueno prestojuvalite stana lo nebesna kapija Daleku od ìvotshynata vreva i od aktiv nata rabota na poranenite godini toj tuka bil vo drutvo so Boga so Hrista i so nebesnite angeli i od niv primal upatstva za crkvata vo site idni vremiwa Prikaàni mu se nastanite to e se odigraat na krajot od istorijata na ovaa zemja i tuka gi opial viziite to gi prishymal od Boga Koga negoviot glas ne e moè ve e da svedo~i za Onoj kogo go qubel i na kogo mu sluèl porakite to mu bile dadeni na toj pust ostrov e bleskotat kako svetlina na posto jano zapa len svetilnik objavuvaj i ja sigurno Gospodoshyvata namera za sekoj narod na zemjata

Me|u karpestite strmnini i klisuri na Patmos Jovan posshy to jano odrùval bliska zaednica so svojot Tvorec Razmi slushyvaj i za svojot poraneen ìvot negovoto srce go ispol nuval mir koga si spomnuval za site blagodati to gi uìval i shyveel kako hristijanin i moèl so vera da kaè ldquoNie znaeme deka preminavme od smrt vo ìvotrdquo (1 Jovanovo 314) No imshyperatorot to go proteral tamu ne moèl da kaè taka Toj zad sebe imal samo scena na vojni i koleì scena na opusteni ognita na rasplakani vdovici i sira~iwa gi imal plodovite na svojata slavoqubiva èlba za prevlast

Vo svoeto izolirano ìvealite Jovan povnimatelno od ko ga i da e gi prou~uval dokazite na boèstvenata sila zapi shyani vo knigata na prirodata i na stranicite na vdah novenishyeto Za nego bilo vistinsko uìvawe da razmisluva za deloto na sozdavaweto i da mu se voshituva na boèstve niot Gradishytel Vo tekot na poranenite godini negovite o~i se odmoshyrale na poumenite rit~iwa na zelenite dolini i na plodshynite ramnini i sekoga za nego bilo uìvawe vo ubavinite na prirodata da gi zabeleùva tragite na mudrosta i vetinata na Tvorecot Sega bil opkruèn so sceni koi za mnozina bi izgledale stueni i neinteresni no za Jovana bilo poinaku Iako okolinata bila pusta i neplodna sinoto nebo to se nadvivalo nad nego bilo isto onolku bleskotno i ubavo kako i nebesniot svod nad negoviot sakan Erusalim Vo divite goli karpi vo tajnite na dlabinite i vo veli~es tveniot nebesen svod toj nao|al zna~ajni pouki Site ovie neta ja objavuvale porakata na Bo`jata sila i slava

Nasekade okolu sebe apostolot zabeleùval svedotva za potopot koj ja poplavil zemjata zatoa to nejzinite ìteli se osmelile da go prestapuvaat Bo`jiot zakon Karpite to

571

572

387

gi isfrlila vodata od golemi dlabo~ini vo negovite misli budele slikovita pretstava za stravotiite koga se izleval Bo`jiot gnev Vo bu~avata na silnite vodi shy vo dlabokiot glas od dlabo~inite shy prorokot go slual glasot na Tvorecot Pobes netoto more pod naletite na nemilosrdnite vetrovi za nego pretstavuvalo gnev na navredeniot Bog Silnite brano vi so svoeto strano dvièwe zauzdani na granicite to gi odredila edna nevidliva raka mu zboruvale za vlasta na edna beskone~na Sila I vo sporedba so toa toj ja sfatil seta slashybost i ludost na smrtnicite koi iako se samo crvi vo pravot ja veli~aat svojata mudrost i sila i vo srceto se podi gaat proshytiv Vladetelot na vselenata kako Bog da e isto to i tie Prkosnite karpi go potsetuvale na Hrista na Kar pata na neshygovata sila vo ~ieto zasolnite moèl da se ~uvstvu va sishyguren i bez strav Od duata na apostolot prote ran na karpesshytiot Patmos se izdignuval plamenen kopne` za Boga i najshysesrdna molitva

Istorijata na ìvotot na Jovana o~igledno go pokaùva na~inot na koj Bog moè da gi upotrebi ostarenite rabotshynici Koga Jovan bil proteran na ostrovot Patmos mnozina mislele deka vremeto na negovata slu`ba pominalo i deka sli~no na stara skrena trska sekoj mig e gotov da se urne No Gospod videl deka s ute moè da go upotrebi Iako bil proteran od scenata na svoite dotogani aktivnosti Jovan ne prestanal da svedo~i za vistinata Toj duri i na Patmos naol prijateli i obratenici Bil vesnik na radost objavushyvaj i deka voskresnatiot Spasitel na neboto se zalaga za svoshyjot narod dodeka ne se vrati povtorno da go zeme kaj sebe I koga ve e dlaboko ostarel vo slu`bata Gospodova Jovan od neboto primil pove e poraki otkolku vo tekot na site poraneni godini na svojot ìvot

Treba da se neguvaat najne`ni ~uvstva kon onie ~ijto i shyvoten interes e vrzan za Bo`jeto delo Tie ostareni rabot ni ci verno i predano stoele srede site buri i iskuenija Tie moàt da imaat svoi slabosti no s ute raspolagaat so talenti to gi osposobuvaat da ostanat na svoeto mesto vo Bo`jeto delo Iako se umorni i nesposobni da nosat pogolemi tovari to moàt i to treba da gi nosat pomladite lu|e tie ostareni rabotnici moàt da davaat soveti so najgolema vrednost

Tie moèbi pravele i greki no nivnite neuspesi gi nau~ile kako treba da gi odbegnuvaat grekite i opasnostite I spored toa zar ne se nadle`ni da davaat dobri i mudri

573

ПАТМОС


388

soveti Pominale niz proverki i iskuenija i iako zagushybile neto od svojata sila Gospod ne gi otfrla Toj im dava posebna milost i mudrost

Morame da gi po~ituvame onie koi mu sluèle na svojot U~i tel toga koga rabotata bila teka koga podnesuvale siro matija i ostanale verni i toga koga malkumina bile na strana na vistinata Gospod saka pomladite rabotnici da steknuvaat mudrost sila i zrelost druèj i se so tie verni lu|e Mladite neka sfatat deka e golemo predimstvo da imaat takvi rabotnici me|u sebe i rado neka im otstapat po~esno mesto na svoite sovetuvawa

Svetiot Duh vlijae vrz onie koi cel ìvot pominale vo Hristovata slu`ba koga se pribliùvaat kon kraj od svoshyjata zemna slu`ba da gi iznesat iskustvata to gi steknale vo Bo`jeto delo Na pomladite koi neodamna pristapile kon verata treba povtorno da im se raskaùva za ~udesniot na~in na koj Bog postapuva so svojot narod i za negovata golema doshybrina so koja gi izbavuva od iskuenijata Bog saka starite i iskusni rabotnici da ostanat na svoite mesta da dadat svoj udel vo spasuvaweto na lu|eto od silniot poroj na zloto Toj saka tie da ne go odloùvaat oru`jeto dodeka sam ne gi poshyvika na toa

Iskustvoto na apostol Jovan vo nevoljata i vo progon stvoto sodrì ~udesna silna i utena pouka za hristijanite Bog ne gi spre~uva zagovorite na bezbo`nite lu|e no pravi nivnite lukavstva i spletki da izlezat na dobro na onie koi vo nevolshyjata i tekotiite mu ostanuvaat verni i predani nemu Evanshygelistot svoeto delo ~esto mora da go izvruva srede teko progonstvo i srede ogor~eno protivewe i nepra vedni obvinushyvawa No vo tie migovi mora da se ima na um deka iskustvoto dobieno vo ognot na iskuenijata i nevoljite e posilno od stradawata i od site maki koi se podnesuvaat zaradi nego Na toj na~in Bog svoite deca gi vodi poblizu do sebe za da im ja pokaè nivnata slabost i svojata sila i da gi pou~i da se potshypiraat vrz nego Taka gi prigotvuva da se spravat so sekoja tekotija da moàt da vrat odgovorni dol nosti i da ja ispolnat golemata cel za koja vsunost i im se dadeni nivnite sposobnosti

Bo`jite izbrani svedoci vo site vekovi bile izloèni na obvinenija i progonstva zaradi vistinata Josif bil nakleveshyten i progonuvan zatoa to se pridrùval kon svoite doblesti i kon svojata neporo~nost Odbraniot Bo`ji vesnik David neshy

574

575

389

prijatelite go progonuvale kako div yver Daniel bil frlen vo lavovska jama zatoa to ne sakal da se otkaè od svojata predanost kon Neboto Jov bil lien od svoite zemni posedi i pogoden so takva telesna nesre a to se gnasele od nego i neshygovite rodnini i prijateli no toj i pokraj seto toa ja so~uval svojata ~esnost Eremija nikoj ne moèl da go zaplai da ne ja objavuva porakata to mu ja dal Bog a negovoto svedotvo tolku mnogu gi razbesnilo carot i knezovite to go frlile vo odvratna jama Stefan bil kamenuvan zatoa to go proposhyvedal raspnatiot Hristos Pavle bil frlen vo zatvor tepan kamenuvan i na kraj poguben zatoa to bil veren Bo`ji vesnik me|u neznabo cite A Jovan bil proteran na ostrovot Patmos ldquozaradi re~ta Bo`ja i svedotvoto na Isusa Hristardquo

Tie primeri na ~ove~ka postojanost svedo~at za visti nishytosta na Bo`jite vetuvawa za negovoto postojano prisu stvo i za negovata nepokolebliva milost Tie svedo~at deka verata e dovolno silna da im se protivstavi na zemnite sili Da se potpreme vrz Boga vo najmra~niot mig da ~uvstvuvame deka i toga koga sme najbolno iskuuvani i koga sme izloèni na najteki udiri od neprijatelot rakata na naiot Otec e sepak na kormiloto shy toa e delo na verata Samo o~ite na veshyrata moàt nad s to e privremeno i pominlivo da go vidat nepominlivoto bogatstvo i da go procenat kako to treba

Kaj svoite sledbenici Isus ne pottiknuva nade` deka e steknat zemna slava i bogatstvo i deka e iveat bez nikak vi nevolji Naprotiv Toj gi povikuva da go sledat nego na patekata na samootkaùvawe i sram Nemu koj dool da go otkupi svetot mu se protivstavuvale obedinetite sili na zlo to Opa~nite lu|e i padnatite angeli se obedinile vo nemilosrden zagovor protiv Knezot na mirot Sekoj negov zbor i postapka go otkrishyvale boèstvenoto soàluvawe no so svojata razli~nost od sveshytot Toj predizvikal protiv sebe najogor~eno neprijatelstvo

Taka se slu~uva so site koi pobo`no iveat vo Isusa Hris ta Progonstva i prezir gi o~ekuvaat site to se proniknati so Hristoviot Duh So tekot na vremeto oblikot na progonstvoto se menuva no principot shy duhot vrz koj toa se temeli shy ostanuva istiot onoj koj gi ubival Gospodovite izbranici ute od deshynovite na Avela

Satanata vo site vekovi go progonuval Bo`jiot narod Toj gi ma~el i gi osuduval na smrt no vernite umiraj i shy stanushyvaat pobednici Tie svedo~ele za silata na Onoj koj e posilen od satanata Bezbo`nicite moàt da go ma~at i da go ubijat

576

ПАТМОС


390

teloto no ne moàt nitu da go doprat ìvotot koj so Hrista e skrien vo Boga Tie moàt maìte i ènite da gi zatvoraat me|u zatvorski yidovi no ne moàt da go okovat duhot

Vo nevoljite i progonstvoto Bo`jite izbranici ja otkrishyvaat negovata slava i negoviot karakter Onie to veruvaat vo Hrista iako namrazeni i progoneti vo ovoj svet se vospitushyvaat i se discipliniraat vo Hristovata kola Na zemjata tie odat po tesnata pateka i se ~istat vo ognot na nevoljite Tie go sledat Hrista niz teki sudiri se otka uvaat od sebe i doìvuvaat gorki razo~aruvawa no na toj na~in ja spoznavaat odvratnosta i teìnata na grevot gnasej i se od nego Bidej i se u~esnici vo Hristovite stra dawa tie niz seta stuenost na temninata so o~ite na verata moàt da ja vidat slavata na idninata i zaedno so apostolot da kaàt ldquoSmetam deka strashydawata na seganoto vreme ne se nito vo sporedba so slava ta to e ni se otkrierdquo (Rimjanite 818)

577

391

57

OTKROVENIE

Vo denovite na apostolite hristijanskite vernici bile revnosni i odueveni i tolku neumorni vo svojata rabota za U~itelot to evangelieto za carstvoto nasproti najogor~eshyniot otpor od strana na neprijatelot za srazmerno kuso vreme go rairile niz site togani naseleni delovi na svetot Revshynosta to ja pokaàle vo toa vreme Isusovite sledbenici vdahnovenoto pero ja zabeleàlo zaradi ohrabruvawe na vershynicite vo site vekovi Za crkvata vo Efes koja Gospod Isus ja upotrebil kako simbol na celata hristijanska crkva ver niot i vistinit svedok kaùva ldquoGi znam tvoite dela tvojot trud i tvoeto trpenie i deka ne moè da gi podne suva loite tuku gi ispita onie tvrdat deka se apos toli a ne se i otkri deka se la`livci i ima trpenie si pretrpel zaradi moeto ime i ne se umorirdquo (Otkrovenie 223)

Iskustvoto na efeskata crkva vo po~etokot se odliku valo so detska ednostavnost i sesrdnost Vernicite iskreno se trudele da prifatat sekoj Bo`ji zbor i vo nivniot ìvot se gleda ~ista iskrena qubov kon Hrista Se raduvale da ja izvrshyuvaat Bo`jata volja zato Spasitelot postojano bil prisuten vo nivnoto srce Bile ispolneti so qubov kon Otkupitelot i nivna najvisoka cel bila da pridobivaat dui za nego Ne se trudele skapocenoto bogatstvo na Hristovata milost da go plastat i da go ~uvaat samo za sebe Go sfatile zna~eweto na svojot poziv i teìnata na porakata ldquoNa zemjata mir a me|u lu|eto dobra voljardquo pa gorele od èlba radosnata poraka za spasenieto da ja odnesat do najoddale ~enite delovi na zemjata i svetot bil osvedo~en deka tie navistina bile so Isusa Grenite lu|e koi se pokajale primile protavawe se is~isshytile od grevot i se posvetile pa stapile vo zaednica so Boga preku negoviot Sin

Vernicite na crkvata bile edinstveni vo ~uvstvata vo misleweto i vo deloto Hristovata qubov bila onoj zlaten

579


392

sinxir to gi povrzuval Tie postojano se usovruvale vo svoeto poznavawe na Gospoda i vo nivniot ìvot o~igledno se odrùvale radosta i mirot to moè da gi dade samo Hrisshytos Posetuvale sira~iwa i vdovici vo nivnite nevolji i se pazele da ostanat neopoganeti od svetot znaej i deka shy ako postapat sprotivno shy bi dole vo sudir so svojata vera i bi se otkaàle od svojot Otkupitel

Deloto vidno napreduvalo vo sekoj grad Site to se obrashytile ~uvstvuvale dol`nost i na drugite da im zboruvaat za neprocenlivoto bogatstvo to go primile Ne miruvale s dodeka svetlinata to go osvetlila nivniot duh ne im bila prenesena i na drugite Na toj na~in mnogu nevernici gi sfashytile pri~inite za hristijanskata nade` Im upatuvale topli i vdahnoveni poraki na zabludenite na prezrenite i na onie koi i pokraj formalnoto ispovedawe i poznavawe na vistishynata pove e drèle do slastite otkolku do Boga

Me|utoa po izvesno vreme revnosta na vernicite po~nala da poputa a nivnata me|usebna qubov i qubovta kon Boga s pove e se namaluvala Vo crkvata se vovlekuvalo studeshynilo Nekoi potpolno zaboravile na kolku ~udesen na~in ja primi le vistinata Eden po drug starite znamenosci pa|ale na svoite polo`bi Nekoi od mladite rabotnici koi moèle da primat na sebe eden del od tovarot na tie prvo borci i so toa da se prigotvat za mudri voda~i se izmorile sluaj i poshyvtoruvawe na isti vistini Vo svojata èlba za neto novo i neobi~no se obiduvale da vnesat nekoi novi vidovi nauka koi bile prijatni za uvoto na mnozina no ne bile vo soglasnost so osnovnite na~ela na evangelieto Vo svojata samouverenost i duhovno slepilo previdele deka tie izmamlivi zaklu~oci e nateraat mnozina da se posomnevaat vo iskustvata od minatoto i deka toa e pomogne da nastane zbrka i neverstvo

Poradi ovie novi i la`ni u~ewa se javile nesoglasija taka to o~ite na mnozina ne bile ve e naso~eni kon Isusa kako Za~etnik i Izvritel na nivnata vera Vremeto to trebalo da se iskoristi za propovedawe na evangelieto se troelo na raspravii za spornite praawa i za me~taewe za prijatni ~ove~ki izmislici Lu|eto koi so verno prika uvawe na visshytinata bi moèle da se preobratat ostanale neopomenati Pobo`nosta brgu is~eznuvala i se ~inelo deka satanata ja proshyiruva svojata vlast nad onie koi tvrdele deka se Hristovi sledbenici

Vo toa kriti~no vreme vo istorijata na crkvata bil i Joshyvan osuden na progonstvo Negoviot glas nikoga ne $ bil

580

581

393

tolku potreben na crkvata kako toga Re~isi site negovi nekogani sorabotnici pri propovedaweto na evangelieto izumrele so ma~eni~ka smrt Ostatokot od vernicite moral da se bori so ogor~eni protivnici Po site nadvoreni znaci se gledalo deka ne e daleku denot koga neprijatelot na Hristoshyvata crkva e triumfira

No sepak rakata Gospodova nevidlivo no sigurno dejstvu vashy la vo temninata Spored Bo`jeto providenie Jovan bil doveden tokmu tamu kade to Hristos moèl da mu go dade ~udesnoto otkrovenie za sebesi i za boèstvenata vistina neophodna za prosvetluvawe na crkvata vo site vremiwa

Proteruvaj i go Jovana neprijatelite na vistinata se poshynadevale deka zasekoga e go zamolknat glasot na vistin skiot Bo`ji svedok no ovoj u~enik tokmu na Patmos ja primil porashykata ~ieto vlijanie e prodolì da ja zasiluva crkvata s do krajot na vremeto Onie to go proterale Jovana shy iako toa ne gi osloboduva od odgovornosta za nivnoto delo shy sepak so toa stanale orudie vo Bo`jata raka za ostvaruvawe na nebes shyna ta namera tokmu toj napor prezemen so cel svetlinata da se ugasne pomognal svetlinata ute posilno da se istakne

Na proteraniot apostol slavata Gospodova mu se otkrila vo saboten den Jovan i na Patmos ja praznuval sabotata kako svet den isto onaka kako i dodeka go propovedal evangelieto po gradovite i naselbite na Judeja Toj sakal i na nego da se odnesuvaat onie skapoceni vetuvawa dadeni vo vrska so toj den ldquoVo Gospodoviot den bev vo Duhotrdquo piuva Jovan ldquoi zad sebe ~uv silen glas kako od truba koj velee eumlJas sum alfa i omega prv i posledenrsquo I se obyrnav za da go vidam glasot to mi zboruvae I koga se svrtev vidov sedum zlatni svetil nici a srede sedumte svetilnici eden sli~en na Sin ~ove~kirdquo (Otshykrovenie 110shy13)

Ovoj sakan u~enik bil po~esten so mnogu blagodati Toj go videl svojot U~itel vo getsimanskata gradina koga negoshyvoto lice vo smrtna agonija go probivale kapki krvava pot koga ldquoliceto mu bee tolku ne~ove~ki obezobrazeno to so stavata ne li~ee ve e na ~ovekrdquo (Isaija 5214) Go videl vo racete na rimskite vojnici oble~en vo stara purpurna obleka i so trnov venec na glavata Go gledal raspnat na Golgota kako predmet na svirepi potsmevi i prezir Sega na Jovana ute edna mu bilo dozvoleno da go vidi liceto na svojot Gospod No sega kolku poinakva bila negovata pojava Toj ne e ve e boshylen ma~enik kogo lu|eto go preziraat i poniùvaat Sega e

582

ОТКРОВЕНИЕ


394

oble~en vo obleka na nebesen sjaj ldquoNegovata glava i kosatardquo se ldquobeli kako bela volna kako sneg a negovite o~i kako ognen plamen negovite stapala kako bronza vàrena vo pe~kardquo (Otshykrovenie 11415) Negoviot glas potsetuva na bu~ava na silni vodi Negovoto lice bleskoti kako sonce Vo negovite race se nao|aat sedum yvezdi a od ustata mu izle guva me~ so dve osshytrici simbol na silata na negovata re~ Cel Patmos bil osshyvetlen so slavata na voskresnatiot Gospod

ldquoI koga go vidovrdquo piuva Jovan ldquopadnav kako mrtov pred ne govite noze a Toj ja poloì svojata desnica vrz mene i mi re~e eumlNe plai se Jas sum prv i posledenrsquordquo (Otkrovenie 117)

Jovan bil ohrabren za da moè da ostane ìv vo prisustvo na svojot Gospod Toga pred negovite za~udeni o~i se otvoshyrila nebesnata slava Mu bilo dozvoleno da go vidi Bo`jiot prestol i frlaj i pogled preku zemnite borbi videl mnoshytvo otkupeni vo bela obleka Slunal muzika na nebesnite angeli i triumfalnata pesna na onie to pobedile so krvta na Jagneto i so re~ta na svoeto svedotvo Vo otkrovenieto to mu e dadeno tuka ednopodrugo se ukaùvale najpotresni sceni od iskustvoto na Bo`jiot narod a istorijata na crkvata mu e pokaàna s do krajot na vekot Na Jovana vo proro~ki sliki i simboli mu se prikaàni predmeti od golemo zna~ewe i negova dol`nost bila da gi zabeleì za vernicite na toa vreme kako i za onie to e ìveat vo idnite vekovi za da moàt da imaat razumna pretstava za opasnostite i sudi rite to im pretstojat

Ova otkrovenie e dadeno da posluì kako patokaz i potpo ra za crkvata za seto vreme na hristijanskata era Pa sepak ver skite u~iteli tvrdat deka toa e zape~atena kniga i deka nejzinite tajni ne moàt da se dosegnat Zatoa mnozina zagushybile sekakov interes za tie proro~ki zapisi i ne sakaat da posvetat vreme za prou~uvawe na nejzinite tajni No Bog ne saka negoviot narod da zazeme takov stav kon taa kniga Taa pretstavuva ldquootkrovenie na Isusa Hrista to mu go dade Bog za da im gi pokaè na svoite slugi nastanite to treba naskoro da se slu~atrdquo ldquoBlaze na onoj to ~itardquo kaùva Gosshypod ldquoi na onie to gi sluaat zborovite na prorotvoto i go pazat napianoto vo nego zato vremeto e blizurdquo (Otkroshyvenie 113) ldquoJas mu svedo~am sekomu koj gi slua proro~ kite zborovi na ovaa kniga Ako nekoj im dodade neto Bog e mu dodade od makite opiani vo ovaa kniga A ako nekoj odzeme neto od zborovite na knigava na ova proro tvo Bog e mu go

583

584

395

odzeme negoviot del od drvoto na ìvotot i od svetiot grad koi se opiani vo ovaa kniga Onoj koj go svedo~i ova govori eumlDa doa|am skororsquordquo (Otkro venie 2218shy20)

Vo toa Otkrovenie se opiani dlabokite Bo`ji tajni Ve e samoto ime to im e dadeno na vdahnovenite stranici na ovaa gniga ldquoOtkrovenierdquo e vo sprotivnost so tvrdeweto deka taa kniga e zape~atena Otkrovenieto ozna~uva neto to e otkrieno Gospod mu gi otkril na svojot sluga tajnite to se sodràt vo taa kniga i Toj saka tie da mu bidat dosta pni za prou~uvawe na sekogo koj ima elba za toa Nejzinite vistini se nameneti za onie to ìveat vo poslednite denovi od zemshynata istorija isto kako i za onie to ìveele vo denovite na Jovana Nekoi od nastanite opiani vo toa prorotvo mu pripa|aat na minatoto nekoi se odigruvaat sega a nekoi ni go predo~uvaat krajot na golemata borba me|u silata na temnishynata i nebesniot Knez dodeka nekoi go opiuvaat triumfot i radosta na otkupenite na obnovenata zemja

Nikoj zatoa to ne e vo sostojba da go objasni zna~eweto i smislata na sekoj simbol daden vo Otkrovenieto neka ne misli deka poradi toa ne e nitu potrebno nitu korisno da ja istraùva taa kniga i da gi zapoznava vistinite to se nao|aat vo nea Onoj koj na Jovana mu gi otkril ovie tajni i na trudoqubiviot istraùva~ e mu pomogne vo izvesna mera da gi doìvee tie nebesni neta Lu|eto ~ieto srce e otshyvoreno da ja primat vistinata e bidat vo sostojba da gi sfashytat nejzinite u~ewa i tie e go dobijat blagoslovot veten na onie ldquokoi ja sluaat re~ta na prorotvoto i dràt to e napiano vo negordquo

Vo Otkrovenieto se sretnuvaat i se zavruvaat site knigi na Biblijata Tuka se nao|a dopolnenie na knigata na Daniel shy ednata e prorotvo a drugata otkrovenie Otkrove nieto ne pretstavuva zape~atena kniga tuku onoj del od prorotvoto na Daniel koj se odnesuva na poslednite denovi Angelot zashypovedal ldquoA ti Daniele zatvori gi ovie zborovi i zape~ati ja ovaa kniga do poslednoto vremerdquo (Daniel 124)

Sam Hristos mu naredil na apostolot da go zapie toa to mu bilo otkrieno ldquoZapii go na svitok ona to go gledardquo mu zapovedal Toj ldquoi prati go do sedumte crkvi vo Efes vo Smirna vo Pergam vo Tijatir vo Sard vo Filadelfija i vo Laodikejardquo ldquoJas sum prv i posleden i iv bev mrtov i eve iv sum vo site vekovi Zatoa napii go ova to go vide i toa to e i ona to e bide potoa Tajnata na sedumte yvez di to

585



396

gi vide vo mojata desnica i na sedumte zlatni svetilnici e seshydumte yvezdi se angelite na sedumte crkvi a sedumte svetilshynici se sedumte crkvirdquo (Otkrovenie 11118shy20)

Imiwata na sedumte crkvi simboli~ki ja pretstavuvaat crkvata vo razli~ni periodi na hristijanskata era Brojot seshydum ozna~uva sovrenstvo i simboli~ki go prikaùva fakshytot deka zna~eweto na dadenata poraka se protega s do krajot na vremeto dodeka upotrebenite simboli ja otkrivaat sostojshybata na crkvata vo razli~ni periodi od istorijata na svetot

Za Hrista ovde e kaàno deka odi srede zlatni svetil nishy ci So ova simboli~ki e prikaàn negoviot odnos sprema crkshyvite Toj e vo postojana vrska so svojot narod Toj ja znae nivnata vistinska sostojba Toj go posmatra poredokot odne suvaweto i redot vo crkvata ja gleda pobo`nosta i privrza nosta na nejzinite pripadnici Hristos iako prvosvetenik i posredshynik vo nebesnoto svetilite sepak e prikaàn kako odi srede svoite crkvi na zemjata Toj neumorno bdee za da vidi dali osshylabela ili dali se ugasila svetlinata na nekoi od nego vite straàri Koga svetilnicite bi se preputile isklu~ivo na ~ove~ka grià treperlivoto plamen~e izvesno vreme bi tleelo i nabrgu bi se ugasilo No Toj e vistinski straàr vo Gospodshyoviot dom vistinski ~uvar vo predvorjeto na hramot Negoshyvata postojana grià i bezmerna milost pretstavuvaat izvori na ìvot i svetlina

Hristos e prikaàn kako drì sedum yvezdi vo svojata de sshyni ca Toa ni e sigurno vetuvawe deka crkvata koja odgovara na svojata dol`nost ne treba da se plai deka e propadne zato niedna yvezda koja uìva zatita od Semo niot ne moè da se istrgne od Hristovite race

ldquoOva go zboruva Onoj koj gi drì sedumte yvezdi vo svoja ta desnicardquo (Otkrovenie 21) Tie zborovi se nameneti za u~itelite na crkvata shy za onie na koi Bog im doveril golemi odgovorshynosti Pozitivnoto vlijanie so koe treba crkvata da obiluva e povrzano so slu`benicite na crkvata koi treba da ja otkrishyjat Hristovata qubov Nebesnite yvezdi se pod negova vlast Toj gi opsipuva so svetlina Toj upravuva i rakovodi so nivnite dvièwa Koga ne bi postapuval taka tie ne bi se odràle vo svojata polo`ba Taka e isto i so negovite propo vednici Tie se samo instrumenti vo negovite race i seto dobro to e go storat storeno e samo so negova sila Preku niv treba da blesshykoti negovata svetlina Spasi telot e nivna sila i izvor na nivniot uspeh Koga tie sekoga bi gledale vo nego kako Toj

586

587

397

to gleda vo svojot Otec navis tina bi bile vo sostojba da go izvruvaat negovoto delo Ako iscelo se potprat vrz Boga Toj e gi stori kanali na svojata svetlina

Na po~etokot od istorijata na crkvata tajnata na bez zako shynieto to ja pretkaàl apostol Pavle go po~nala svoeto ubistveno delo Koga la`nite u~iteli protiv koi Petar gi predupredil vernicite po~nale da gi iznesuvaat svoite eresi mnozina bile fateni vo mreàta na la`nata nauka Nekoi potshykleknale vo toa iskuenie se pokolebale i taka se otka a le od svojata vera Vo vremeto koga na Jovana mu bilo dadeno toa otkrovenie mnozina ja zagubile svojata prva qubov kon evanshygelskata vistina Me|utoa Bog vo svojata milost ne dozvoshylil crkvata i ponatamu da odi po pat na otpad Vo taa poraka Toj so beskone~na ne`nost ja pokaàl svojata qubov kon niv i èlbata istrajno da rabotat za ve~nosta Toj kaùva ldquoSpomni si od kade padna pokaj se i vri gi delata to gi vree na po~etokotrdquo (Otkrovenie 13)

Crkvata opa|ala i zatoa $ bil potreben strog ukor i kaz na i Jovan bil inspiriran da gi zapie porakite koi nosat vo sebe opomena ukor i sesrdni povici do onie koi gubej i gi od vid osnovnite na~ela na evangelieto ja izloìle na opasnost i svojata nade` na spasenie Me|utoa zborovite so koi Bog ukoruva i koi gi smeta za neophodni sekoga se pronik nati so qubov i sovet deka sekoj vernik to e se pokae e dobie mir ldquoEve stojam pred vratata i ~ukamrdquo kaùva Gospod ldquoako nekoj go ~ue mojot glas i ja otvori vratata e vlezam kaj nego i e ve~eram so nego i toj so menerdquo (Otkrovenie 320)

A za onie koi srede borbata i sudirite e ja so~uvaat svoshyjata vera vo Boga prorokot imal pofalni zborovi i vetu vawe ldquoGi znam tvoite dela Eve postaviv pred tebe otvorena vrata to nikoj ne moè da ja zatvori zatoa to ti ima mala sila a sepak ja zapazi mojata re~ i ne se otkaà od moeto ime bidej i ti ja zapazi re~ta na moeto trpenie i jas e te zapazam od ~asot na iskuenieto to e naide na cel svet za da gi ispita onie koi ìveat na zemjatardquo Verni cite bile predushypredeni ldquoBdej i zacvrsti go ona to e na umira werdquo ldquoEve e dojdam skoro Drì go cvrsto ona to go ima za nikoj da ne ja zeme tvojata krunardquo (Otkrovenie 3810211)

Preku onoj koj kaùva za sebe deka e ldquova brat i sou~es nik vo nevoljatardquo (Otkrovenie 19) Hristos $ otkril na svojata crkva to s mora da pretrpi zaradi nego Pronik nuvaj i so pogledot niz mnogute stoletija na temninata i praznoverieto

588



398

stariot izgnanik videl golemo mnotvo ma~enici izma~uvani i ubivani zaradi svojata qubov kon vistinata No toj isto taka videl deka Onoj koj gi poddrùval svoite prvi svedoci nema da se otkaè od svoite predani sledbenici vo tekot na veshykovnite progoni niz koi tie mora da pominuvaat s do krajot na vekot ldquoNe plai se od ona to e go pretrpirdquo kaùva Gospod ldquoEte |avolot e frli nekoi od vas v zandana za da bishydete ispitani i e imate nevolja Bidi veren do smrt i e ti ja dadam krunata na ìvototrdquo (Otkrovenie 210)

Jovan go ~ul vetuvaweto dadeno na site koi verno se borat protiv zloto ldquoNa onoj to pobeduva e mu dadam da jade od drvoto na ìvotot to e vo Bo`jiot rajrdquo ldquoOnoj to pobeshyduva e bide oble~en vo bela obleka i nema da go izbri am negovoto ime od knigata na ìvotot tuku e go priznaam neshygovoto ime pred mojot Otec i pred negovite angelirdquo ldquoNa onoj to pobeduva e mu dadam da sedne so mene na mojot prestol kako i jas to pobediv i sednav so mojot Otec na negoviot preshystolrdquo (Otkrovenie 27 3521)

Jovan videl deka Bog kon svojata svetost pravda i si la pri pojuva isto taka i milosrdie ne`nost i qubovVi del deka grenicite nao|aat tatko vo Onoj od kogo nekoga se plaele poradi svoite grevovi I naso~uvaj i go pogledot kon drugata strana na zenitot na ovaa golema borba toj gi videl na Sion ldquopobednicite koi stoeja na staklenoto more i imaa Bo`ji harfi i ja peeja pesnata na Bo`jiot sluga Mojsej i pesnata na Jagnetordquo (Otkrovenie 1523)

Spasitelot na Jovana simboli~no mu bil pretstaven kako ldquolav od plemeto na Judardquo i kako Jagne koe ldquobee zaklanordquo (Otshykrovenie 556) Tie simboli pretstavuvaat spoj na semo nata sila i na samopo`rtvuvanata qubov Lavot od plemeto na Juda tolku straen za onie to ja otfrlaat negovata milost stanuva Jagne Bo`je za poslunite i vernite Ogneniot stolb koj za prestapnicite na Bo`jiot zakon zna~el uàs i gnev za onie to gi drèle negovite zapovedi bil simbol na svetlina na milosrdie i sloboda Rakata dovolno silna da gi pogubi bunshytovnicite e bide isto tolku silna da gi oslobodi vernite Sekoj to e ostane veren e bide spasen ldquoToj e gi prati svoite angeli so silen glas od truba a tie e gi soberat negoshyvite izbranici od ~etirite vetra od edniot do drugiot kraj na nebotordquo (Matej 2431)

Koga e se sporedi so bezbrojnite milioni iteli na sveshytot Bo`jiot narod kako i sekoga e edno male~ko stado

589

590

399

Me|utoa ako bide postojan vo vistinata kako to e otkriena vo nego vata Re~ Bog e bide negovo pribeìte Sekoga e se nao|a pod sigurna zatita i pod zakrila na Semo niot Bog sekoga pretstavuva mnozinstvo Koga zvukot na posled nata truba e prodre vo temnicata na mrtvite pravednicite e izlezat od svoite grobovi so triumfalen izvik ldquoO smrt kade ti e pobedata O smrt kade ti e osilotordquo (1 Korin anite 1555) Stoej i kraj Boga kraj Hrista i angelite ver ni cite od site vremiwa kako Bo`ji deca e bidat vo golemo mnozinshystvo

Vistinskite Hristovi u~enici pominuvaat niz bolni sushydi ri podnesuvaj i samootkaùvawa i gorki razo~aruvawa No toa im ja pokaùva seta golemina i teìna na grevot nad koj tie se gnasat i go gledaat so odvratnost Zatoa to na zemshyjata bile u~esnici vo Hristovite stradawa i patila izbrani se da bidat u~esnici i vo negovata slava Prorokot vo videshynie ja videl kone~nata pobeda na ostatokot na Bo`jata crkva Za toa toj piuva

ldquoVidov neto kako stakleno more izmeano so ogan i poshybednicite kako stojat na stakleno more i imaat Bo`ji harfi i ja peeja pesnata na Bo`jiot sluga Mojsej i pesnata na Jagshyneto velej i eumlGolemi se i prekrasni tvoite dela Semo en Gospode Boè Pravedni i vistiniti se tvoite patita Caru na naroditerdquo (Otkrovenie 1523)

ldquoVidov kako Jagneto stoi na gorata Sion a so nego sto i ~e shytirieset i ~etiri iljadi koi na svoite ~ela go imaat napiano negovoto ime i imeto na negoviot Otecrdquo (Otkro venie 141) Na ovoj svet nivnite misli mu bile posveteni na Boga mu sluèle so siot svoj um i so seto srce i sega Toj moè da go stavi svoeto ime na nivnite ~ela ldquoI e vladeat ve~nordquo (Otkrovenie 225) Tie (vo noviot Erusalim) ne vleguvaat i ne izleguvaat kako nekoi to molat za mesto Tie spa|aat me|u onie na koi Hrisshytos e im kaè ldquoDojdete blagosloveni od mojot Otec nasleshydete go carstvoto to vi e podgotveno ute od sozdavaweto na svetotrdquo Toj gi pre~ekuva kako svoi deca so zborovi na dobredoj de ldquoVlezete vo radosta na svojot Gospodarrdquo (Matej 253421)

ldquoTie odat po Jagneto kade i da odi Tie se otkupeni me|u lu|eto kako prvina na Boga i na Jagnetordquo (Otkrovenie 144) Vo vizijata na prorokot se prikaàni kako stojat na gorata Sion prigotveni za sveta slu`ba oble~eni vo bela obleka to ja pretstavuva pravednosta na svetite Me|utoa site to sakaat da go sledat Jagneto na neboto mora prvo da go sledat

591



400

nego na ovaa zemja i toa ne mrzovolno i udlivo tuku so polna sigurnost so qubov i so radosna poslunost kako stadoto to go sledi pastirot

ldquoA zvukot to go ~uv bee kako od harfisti koi svirat na svoite harfi Tie peeja nova pesna pred prestolot i nikoj ne moèe da ja nau~i pesnata osven onie sto ~etiri eset i ~etiri iljadi koi bea otkupeni od zemjata Laga ne se najde vo nivnata usta tie se neporo~nirdquo (Otkrovenie 142shy5)

ldquoToga go vidov svetiot grad noviot Erusalim kako slegu va od neboto od Boga stokmen kako nevesta ukrasena za svojot ma`rdquo ldquoNegovata svetlina bee sli~na na mnogu skapo cen kashymen na kristalno proyirniot kamen jaspis Imae golem i visok yid so dvanaeset porti i na portite shy dvanaeset angeli i napiani imiwa a toa se imiwata na dvanaesette plemiwa na sinovite Izraelovirdquo ldquoA dvanaesette porti bea dvanaeset biseri sekoja porta bee od eden biser Gradskata ulica bee od ~isto zlato kako proyirno staklo A hram ne vidov vo nego zato negov hram se semo niot Gospod Bog i Jagnetordquo (Otkroshyvenie 21211122122)

ldquoTamu nema ve e da ima nikakvo prokletstvo Prestolot na Boga i na Jagneto e bidat vo nego a negovite slugi e mu sluàt i e go gledaat negovoto lice a negovoto ime e im bide na nivnite ~ela No ve e nema da ima i ne e im bide nu`na svetlina od svetilki ni svetlina od sonceto zato Gospod Bog e gi osvetluva i e vladeat ve~nordquo (Otkrovenie 223shy5)

ldquoI mi pokaà reka so voda na ivotot bistra kako kris tal koja istekuva od prestolot na Boga i na Jagneto Srede negovata ulica i od dvete strani na rekata bee drvoto na ivotot koe ra|a dvanaeset pati sekoj mesec dava plod a lisjata na drvoto se za isceluvawe na naroditerdquo ldquoBlaèni se onie koi gi perat svoite obleki za da imaat pravo na drvoto na ìvotot i da moàt da vlezat niz portite vo gradotrdquo (Otkrovenie 221214)

ldquoI ~uv silen glas od prestolot kako veli eumlEve go Bo`jiot ator me|u lu|eto i Toj e ìvee so niv i tie e bidat negov narod a sam Bog e bide so nivrdquo (Otkrovenie 213)

592

401

58

POBEDONOSNA CRKVA

Pominale nad osumnaeset vekovi (napiano e vo 1911 g n z) otkako apostolite se odmoraat od svoite napori no isshytorijata za nivnite nesebi~ni zalo`bi i za `rtvite podneshyseni zaradi Hrista s ute spa|a vo najskapo cenoto bogatstvo na crkvata Taa istorija napiana pod kontrola na Svetiot Duh zabeleàna za Hristovite sledbe nici vo site vekovi da pretstavuva pottik kon pogolema rev nost i sesrdnost vo deshyloto na Spasitelot

Zapovedta to im ja dal Hristos na svoite u~enici tie verno ja ispolnile Koga tie vesnici na krstot pole da go objavuvaat evangelieto se otkrila Bo`jata slava kakva to smrtnite lu|e do toga ne videle Blagodarenie na sorabotshykata so boèstveniot Duh apostolite izvrile delo koe go potreslo svetot Edno edinstveno pokolenie im go objavilo evangelieto na site narodi

Slu`bata na apostolite to gi odbral i gi imenuval li~shy no Hristos dala veli~estveni rezultati Nekoi od niv na po~eto kot od svojata slu`ba bile neobrazovani lu|e Me|utoa tie iscelo mu se posvetile na deloto na U~itelot i spored negovite upatstva se prigotvile za golemata zada~a to im bila doverena So nivnoto srce vladeele blagodatta i vistishynata vdahnuvaj i gi nivnite pobudi i upravuvaj i so nivnite postapki Nivniot ìvot bil skrien so Hrista vo Boga a nivnoto sopstveno ldquojasrdquo se zagubilo vo dlabinite na beskoshyne~nata qubov

U~enicite bile lu|e iskreni i vo razgovorot i vo molitshyvata shy tie navistina moèle da se potprat vrz Silniot vo Izshyrael Kolku nepokoleblivo stoele na Bo`ja strana i kolku cvrsto svojata li~na ~est ja vrzale za negoviot prestol Jeshyhova bil nivni Bog Negovata ~est bila i nivna ~est Nego vata vistina bila i nivna Sekoj napad vrz evangelieto dlabo ko zasekuval vo nivnata dua i tie so site svoi sili se bore le

594


402

za Hristovoto delo Bile vo sostojba re~ta na ìvotot da im ja prenesuvaat i na drugite zato bile pomazani so nebes no pomazanie Mnogu o~ekuvale zatoa i mnogu preze male Hrisshytos celosno im se otkril sebesi i tie od nego o~eku vale sovet i vodstvo Nivnoto poznavawe na vistinata i silata vo borshybata so protivnicite bile soodvetni na niv nata poslunost kon Bo`jata volja Isus Hristos mudrosta i Bo`jata sila bile predmet na sekoj nivni razgovor Nego voto ime shy edinshystveno ime pod neboto so koe lu|eto moàt da se spasat shy tie postojano go slavele i veli~ele Go propo vedale Hristovoto sovrenstvo kako voskresnat Spasitel i nivnite zborovi proniknuvale do srceto i gi pridobivale maìte i ènite za evangelieto Mnotvo takvi koi porano go poganele imeto na Spasitelot i ja prezirale negovata mo sega go prizivale raspnatiot Hristos i stanale negovi u~enici

Apostolite svojata misija ne ja izvruvale so sopstveni sili tuku so sila na iviot Bog Nivnata zada~a ne bila lesna Rabotata na hristijanskata crkva od po~etok bila pridruùshyvana so nevolji i so gor~livi tekotii U~enicite vo svojata rabota morale postojano da se borat so liuvawa so progoni i so kleveti no ne drèle nitu do svojot ivot tuku bile rashydosni to se povikani da stradaat za Hrista Vo nivnata ra bota nemalo mesto za nereitelnost za koleb livost ili mlakost Bile podgotveni da se troat i da bidat potroeni Svesta za odgovornostite to leèle vrz niv go oblagoroduvala i go bogatela nivnoto iskustvo a nebesnata milost se otkrivala vo pobedite to gi izvojuvale za Hrista Bog so svojata semo na sila rabotel preku niv za pobeda na evangelieto

Apostolite Bo`jata crkva ja izgraduvale vrz onie temeli to gi postavil Hristos Vo svetite spisi yidaweto na hramot ~esto se zema kako simboli~en prikaz za razvojot na crkvata Zaharija za Hrista zboruva kako za niku lec koj e go izgradi

Gospodoviot hram Toj i za neznabocite zboruva kako za lu|e koi e go pomagaat ova delo ldquoI onie to se daleku e dojdat i e ja gradat crkvata Gospodovardquo (Zaha rija 61215) a Isaija kaùva ldquoI tu|incite e gi soyidaat tvoite yidovirdquo (Isaija 6010)

Piuvaj i za gradeweto na toj hram Petar kaùva ldquoPri shys tapuvaj i mu nemu (na Hrista) kako na iv kamen kogo lu|eto go otfrlija no koj e od Boga izbran i skapocen i vie samite kako ìvi kamewa izgraduvajte se kako duhoven dom za sveto

595

403

svetenstvo za da se prinesuvaat duhovni rtvi prifatlivi za Boga preku Isusa Hristardquo (1 Petrovo 245)

Apostolite rabotele vo kamenolomot i na evrejskiot i na neznaboè~kiot svet vadej i od nego kamewe koe potoa go vgraduvale na ve e postaveniot temel Vo svoeto poslanie upateno do vernicite vo Efes Pavle kaùva ldquoZatoa vie ne ste ve e tu|inci i pridojdeni tuku ste sogra|ani na svetite i Bo`je semejstvo nadyidani vrz temelot na apostolite i proro cite a temelniot kamen e Isus Hristos vo kogo celata stroj no sostavena zgrada raste vo svet hram vo Gospoda vrz kogo i vie vo Duhot zaedno se soyiduvate vo Bo`je ìveali terdquo (Efescite 219shy21)

A na Korin anite im piuval ldquoSpored Bo`jata blago dat koja mi bee dadena jas kako mudar yidar postaviv temel a drug gradi vrz nego No sekoj da vnimava kako gradi vrz nego Zato nikoj ne moè da postavi drug temel osven onoj to e postaven koj e Isus Hristos Ako nekoj vrz ovoj temel yida so zlato srebro skapoceni kamewa drvo seno slama se~ie delo e izleze na videlo denot e go pokaè zato e se otshykrie preku ogan a ognot e ja ispita vrednosta na se~ie delordquo (1 Korin anite 310shy13)

Apostolite gradele vrz siguren temel shy vrz Karpata na veshyko vite Na toj temel tie go postavuvale kameweto to go vashydele od golemiot kamenolom na ovoj svet Nivnata gradi telska rabota ne se odvivala bez tekotii i seriozni pre~ki Taa preku sekoja mera bila ote`nata so napadi od strana na Hrisshytovite neprijateli Morale da se borat i so verskata zako rashyvenost so predrasudite i omrazata na onie koi yidale na la`ni temeli Mnozina koi rabotele kako graditeli na crkvata moèle da se sporedat so graditelite na erusalim skite yidovi vo vremeto na Nemija za koi e napiano ldquoSite to yidaa i to nosea materijal i onie to tovarea shy sekoj so edna raka rabotee a vo drugata drèe kopjerdquo (Nemija 417)

Carevite i vladetelite svetenicite i poglavarite se napregale da go razurnat i da go unitat Bo`jiot hram No nasproti apsewata izma~uvawata temnuvawata i smrtta vershynite lu|e prodolìle da rabotat i gradbata rastela ubavo i strojno simetri~na Imalo denovi i teki vremiwa koga rabotnicite okolu sebe ne moèle da vidat nito drugo osshyven gusta magla na praznoverie to gi obvivala Poneko ga re~isi bile sovladani od èstokosta na napadite od strana

596

597

ПОБЕДОНОСНА ЦРКВА


404

na protivnicite No sepak i ponatamu so nepokoleb liva vera i so nesmalena hrabrost prodolìle da rabotat

Eden po eden najrevnosnite yidari pa|ale od racete na neshyprijatelite Stefana go kamenuvale Jakova go pogubile so me~ na Pavle mu ja presekle glavata Petar go raspnale Jovana go proterale no crkvata sepak rastela i napreduvala Isprazneshytite mesta na tie to padnale gi zazemale novi rabot nici koi prodolìle da dodavaat kamen po kamen na gradbata Taka poleka se podigal hramot koj ja pretstavuva Bo`jata crkva na ovoj svet

Otkako e vospostavena hristijanskata crkva nastapile ve kovi na svirepi progoni no nikoga nemalo nedostig od lu|e na koi deloto shy gradeweto na Bo`jiot hram shy im bilo poshymilo od nivniot ivot Za niv e napiano ldquoDrugi doì veaja podbi vi i udari a pokraj toa i okovi i zandana Bea kame nushyva ni so pila se~eni nadve iskuuvani umiraa od me~ talkaa vo ov~i i kozji koì vo nematija vo nevolji i ma~e wa (onie za koi svetot ne bee dostoen) talkaa po pustini po gori po peteri i po jami vzemirdquo (Evreite 1136shy38)

Neprijatelot na sekoja pravda ne proputil nito vo svoshyite napori da go zapre deloto dovereno na Gospodovite gradishyteli No Bog ldquosepak nikoga ne gi ostavi bez svedotvo za sebesirdquo (Dela 1417) Pridoa|ale novi rabotnici koi bile vo sostojba da ja branat ldquoverata koja edna im e dadena na sveshytiterdquo Istorijata svedo~i za postojanosta i za vistinskoto jushynatvo na tie lu|e Mnozina od niv kako i apostolite padna le na svojata dol`nost no gradeweto na hramot postojano napredushyvalo Rabotnicite bile ubivani no deloto rastelo Valdenshyànite Xon Viklif Hus i Jeronim Martin Luter i Cvingli Kramer Latimer Noks Hugenotite Xon i ârls Vesli i mno gu drugi na ve e postaveniot temel dogradile materijal koj e trae niz seta ve~nost A vo podocne`nite godi ni onie koi blagorodno se zalagale to pove e da se pe~ati i da se iri Bo`jata re~ (Biblijata) i onie koi so svojata slu`ba vo neznaboè~kite zemji go prigotvile patot za objavuvawe na poslednata golema poraka shy isto taka prido nele za podishygaweto na ovaa gradba

Vo tekot na site vekovi to pominale od apostolskite deshynovi gradeweto na Bo`jata crkva nikoga ne potkleknalo Ako se navratime nanazad na minatite vekovi e vidime kako ìvite kamewa od koi e sostavena ovaa gradba sli~no na mlazevi svetlina bleskotat niz temninata na zabludite i

598

405

praznoverieto Ovie skapoceni kamewa s posilno i ve~no e bleskotat svedo~ej i za silata na boèstvenata vistina Bleskotnata svetlina na tie obraboteni i izmazneti kamewa ja otkriva seta sprotivnost me|u svetlinata i temninata me|u zlatoto na vistinata i troskotot na zabludite

Pavle i drugite apostoli kako i site pravednici to i shyveele po niv imale svoj udel vo gradeweto na ovoj hram No gradbata ute ne e dovrena I nie koi iveeme vo ova vreme imame vo toj pogled zada~a to treba da ja izvrime Dol`ni sme na postaveniot temel da dograduvame materijal to e izdrì ognena proverka shy zlato srebro i skapoceno kamewe shy ona to e bleskoti ldquokako stolbovite prekrasno izrabo teni vo dvorotrdquo (Psalm 14412) Na tie to yidaat taka za Boga Pavle im upatuva uteni zborovi i opomena ldquoOnoj komu e mu ostane toa to go gradel e ima nagrada a onoj ~ie delo e izgori toj e pretrpi zaguba a samiot e se spasi no taka kako niz oganrdquo (1 Korin anite 31415) Hristi janinot koj verno ja iznesuva Re~ta na ìvotot vodej i gi lu|eto na pashytot na svetlinata i mirot dograduva na ovoj temel materijal to e opstane i toj vo Bo`jeto carstvo e bide pofalen i priznat kako mudar graditel

Za apostolite e napiano ldquoA tie izlegoa i navestuvaa nashysekade i Gospod ja pomagae i ja potvrduvae nivnata re~ so ~udotvorni znaci koi ja sledeardquo (Marko 1620) Kako neko ga to gi pratil svoite u~enici taka Hristos i deneska gi pra a vernicite na svojata crkva Istata onaa sila to ja imale apostolite ni stoi na raspolagawe i nam deneska Ako i nie pomo i sila barame od Boga Toj e raboti so nas i vo nas i naiot trud nema da bide naprazen Sekoga da ima me na um deka rabotata na koja sme $ se posvetile e rabota vrz koja Gosshypod stava svoj pe~at Bog mu rekol na Eremija ldquoNe veli eumlDete sumrsquo Tuku odi kaj onie kaj koi te pra am i kaì im go seto ona to e ti go zapovedam Ne plai se od niv zato jas sum so tebe da te izbavamrdquo Toga Gospod ja podal rakata i gi doprel usnite na svojot sluga velej i ldquoEte vo ustata tvoja stavm svoi zborovirdquo (Eremija 17shy9) Toj i nas n povikuva da staneme i da gi prenesuvame zborovite to ni gi dava Toj ~uvstvuvaj i go negoviot svet dopir na naite usni

Hristos na svojata crkva $ doveril sveta zada~a Sekoj vernik treba da pretstavuva kanal niz koj Bog Hristovoto sveto i bezmerno bogatstvo na svojata milost moè da ja izle va vrz ovoj svet Pove e od to bilo drugo Spasitelot saka

599

600



406

~ove~kite orudija da bidat pretstavnici koi pred ovoj svet e go otkrijat negoviot karakter i negoviot Duh Na svetot nito ne mu e tolku potrebno kako objavuvaweto na qubovta na Spasitelot preku ~ove~kite orudija Celo nebo so kopne` bara maì i èni preku koi Bog e moè da ja otkrie silata na hristijanstvoto

Crkvata e Bo`je zastapnitvo za propovedawe na vistishynata taa li~no od nego e opolnomotena da izvri posebna zada~a i ako ostane predana i verna samo kon nego pokorushyvaj i im se na site negovi zapovedi vo nea e se nao|a seto izoshybilstvo i seta prevozvienost na boèstvenata milost Ako osta ne verna vo svojata privrzani~ka poslunost i preda nost po~ituvaj i go Izraeloviot Gospod Bog nema da postoi sila koja bi moèla da $ se protivstavi

Revnosta za Boga i za negovoto delo gi dvièla u~enicite so golema sila da svedo~at za evangelieto Ne treba li ista takva revnost i naeto srce da go proniknuva so reitelnost da zboruvame za istorijata na taa qubov koja spasuva za rasshypna tiot Hristos Privilegija na sekoj hristijanin e ne samo da go o~ekuva tuku i da go zabrza doa|aweto na Spasi telot

Crkvata ako se oble~e vo oblekata na Hristovata pravedshynost i ako se oslobodi od sekoja privrzanost kon ovoj svet pred nea e osamne zora na svetol i veli~estven den Bo`jeto vetuvawe to $ e dadeno e ostane sigurno za navek Toj e ja stori ve~no izviena radost za mnogu pokolenija Visti nata triumfalno e pomine kraj onie to ja prezrele i ja otfrli le Iako ponekoga se ~ini zabaveno nejzinoto napreduvawe nishykoga nema da bide zapreno Koga Bo`jata poraka e naide na protivewe Toj $ dodava nova sila za da go zasili nejzinoto vlijanie Nadarena so boèstvena sila taa e si ras~isti seshybesi pat niz najsilnite barieri i trium falno e sovlada sekoja pre~ka

[to mu pomagalo na Bo`jiot Sin vo tekot na negoviot nashyporen i po`rtvuvan ìvot Toj gi videl rezultatite na trushydot na svojata dua i bil zadovolen Naso~uvaj i go pogle dot vo idninata na ve~nosta Toj ja videl sre ata na onie na koi blagodarenie na negovoto poniùvawe im bilo prosteno i dobile ve~en ìvot Do negovoto uvo doprel radosniot i odueven triumf na otkupenite ul kako tie ja peat pesnata na Mojseja i na Jagneto

I nie moème vo naata me~ta da ja vidime slikata na idshyninata shy nebesnoto blaènstvo Vo Biblijata se otkrieni ideshy

601

407

alite na idnata slava scenite to gi naslikala Bo`jata raka i to $ se mili na negovata crkva So vera ute sega mo eme da stoime na pragot na ve~niot grad i da gi sluame milo zvushy~nite zborovi na dobredojde upateni na onie koi vo ovoj ivot sorabotuvale so Hrista i koi smetale deka e ~est da stradaat zaradi nego Koga e bidat izgovoreni zborovite ldquoDojdete blashygosloveni od mojot Otecrdquo (Matej 2540) tie e gi poloàt svoite kruni pred nozete na Spasitelot triumfi raj i ldquoDosshytojno e Jagneto koe bee zaklano da primi mo bogatstvo mushydrost sila ~est slava i blagoslov Na onoj koj sedi na preshystolot i na Jagneto blagoslov ~est slava i vlast za ve~ni veshykovirdquo (Otkrovenie 51213)

Tamu otkupenite e gi pozdravat onie to gi dovele kaj Spasitelot i zaedno e go slavat Onoj koj umrel za smrtnite ~ove~ki sutestva da dobijat ìvot koj spored dolgove~shynosta moè da se sporedi so Bo`jiot ivot Vekovniot sudir e zavren Na stradawata i na borbite im dool kraj Niz celoto nebo se odglasuvaat pobedonosni pesni dodeka otkushypenite svoite glasovi gi pridruùvaat kon radosniot akord Dostojno dostojno e Jagneto koe bee zaklano i koe povtorno ìvee kako slaven pobednik

ldquoPotoa poglednav i ete golemo mnotvo koe nikoj ne moshyèe da go izbroi od site rodovi plemiwa narodi i jazici kako stojat pred prestolot i pred Jagneto oble~eni vo beli obleki so palmovi gran~iwa vo racete i gromoglasno izvishykuvaa eumlSpasenie od naiot Bog koj sedi na prestolot i od Jaгnetorsquordquo (Otkrovenie 7910)

ldquoToa se onie koi dojdoa od golemi nevolji koi gi ispraa svoite obleki i gi izbelija vo krvta na Jagneto Zatoa se pred Bo`jiot prestol i mu sluàt dewe i no e vo negoviot hram a Onoj koj sedi na prestolot e se vseli i e ìvee me|u niv Nema ve e da ogladnat nitu da oèdnat nitu son ceto e gi pe~e nitu pak nekakva èga zato Jagneto koe e srede preshystolot e gi pase i e gi vodi na izvori na ìva voda a Bog e izbrie sekoja solza od nivnite o~irdquo ldquoI smrt nema da ima ve e ni taga ni pla~ nitu bolka zato prvoto pominardquo (Otkrovenie 714shy17 214)

602


408

POPIS NA BIBLISKITE STIHOVI

(Броевите од левата страна на колоните ги означуваат главата и стихо-вите во соодветната книга на Библијата а броевите десно ги означуваат оригиналните страници каде што е употребен тој библиски текст во оваа книга Оригиналните страници се дадени странично од текстот на книгата на маргините)

1 Mojseeva

315 2222218 2224910 223

2 Mojseeva

1819-26 94203 151

4 Mojseeva

6 406

5 Mojseeva

11617 94185 336181518 222

2 Carevite

134 290

1 Dnevnikot

2818 942891095

Nemija

417 597920 53

Knigata za Jov

2221 126

Psalmi

155 47516910 227198 475226-81718 225259 279 347 153 563 4676832-34 33 698920 2257214 86916153119130 2841251-3 8614412 599

Izreki Slomonovi

3910 3451124 3452813 552

Propovednik

95 289

Pesna nad pesnite

610 91

Isaija

53-7 16111 2231123224263 510

2922-24 3823220 3454110 86421-4 2254267 104310-12 10498-16 11506 2255214 582531-8 226535 472 53791012 227553-5 223567 9584 4136010 595611-3 224

Eremija

17-9 600221 1592324 5312356 223331718 223

Ezekil

337-9 361344 16342629-31 10478-12 13

Daniel

124 585

409

Osija

110 174376223 17463 564101 15

Joil

223 55

Mihej

51 22552 224

Agej

28 519

Zaharija

61215 59591516 86101 55128 48136 226

Malahija

389 339310 338

Matej

51112 176545 359720 523723 4231034 841622 5251624 523560178 641815-183041820 1862067 1112021-23 5422025-28 5432026-28 3592142-44 642143 1742338 1452412 4732414 1112431 590252134 591

2534 3460227172425 432742 25281819 2822819 105174281920 302820 65

Marko

31314 18430 12836 36693 33939 544943-45 313124344 342139 811615 1741620 599

Luka

638 345954-56 5411248 3371423 364157154211216 84211415 982232 5152331 252421 252427 2212445-48 272449 302451 322453 35

Jovan

112 381114 47254411416 521116 54433 387314 104316 226333 55642941 106640 5131232 2491334 547550141-4 21

143 345361412 22141617 471421 851426 521427 85152021 791526 51152627 221624 7916713 3816814 521612 2711613 5153162324 361633 238486173 53117101120-23 241711142123 90172123 201840 43196 432115-17 5152118 5372120 539

Delata na apostolite

158 311673018 10711011 3321-39 35-4625 87236 165246 453 57-6041-31 60-6941332 45431 71432-511 70-76433 48436 166512-42 77-8661-7 87-9665-15 97-99615 1164957 99-10275556 1168 103-11184 11391-18 112-122

ПОПИС НА БИБЛИСКИТЕ СТИХОВИ


410

915 159919-30 123-130925 128932-1118 131-1421015 1931117 193 1119-26 155-1601120 166121-23 143-154131-3 160-165134-52 166-176141-26 177-1871417 5981427 188151-35 188-2001536-41 201202161-6 202-210165 402167-40 211-220171-10 221-2301711-34 231-242172627 20181-18 243-254182-4 3501818-28 269-2801823 281191-20 281-2901921-41 291-295201 295-297204-21 389-39820202127 3642033-35 3522035 3432117-2335 339-4182214-16 1262218-21 1302221 15923324 419-427251-12 428-4322513-27 433-4352516 428 26 435-438 269-11 1032612 1232612-14 1142616-18 1272618 1592620 12527 439-445281-10 44544628 11-31 447-453

Rimjanite

1-16 372-382114 246121 1451 476623 519718 561818 577834 361210 2751211 3511625 159

1 Korinanite

1-16 298-322111726-29 12711213 280118192728 241123 245126 4612145 27022 128224 24423 250245 1272410-13 40226-13 251210 271214 272312 27134-7 274389 275310-13596311 47531415 599321-23 28041-5 27646711-15 27741112 35461920 56696 34697-14 336124-1228 921345 543143233 2001433 9615348 1231555 590169 286

2 Korinanite

1-13323-334317 460456 20946-10 510410 251417 56041718363517 47663-10 36971 20181-5 343871112 34489 519967 34398-11 344104 463105 483115 388117-12 3501212411 4691212-15 351

Galatite

1-6 383-38811 127134 208117 12511718 12812123 15621314 198220 2513226 208316 222412 208614 210561

Efescite

19 1592121319 175214 1916121920 176219-22 59635-11 16036 1938 13439 527310 931819 469413 285413141718 470

411

511 290515162527 47066 460612 29219614 76 Filipjanite

1-4 479-48413-52230 219112 46311314 464121 12828 333213 15821516 207216 206356 11236 19038-10 12839 314312 562416 348422 464

Koloanite

1-4 469-478125-29 36827 175311 3904 7-14 455410 440411 170

1 Soluwanite

1-5 255-268269 34731 23443 55956653 535

2 Soluwanite

1-3 255-268389 347310-12348

1 Timotej

12 204415 356518 3366101117-19 367615 175

2 Timotej

1-3 498-508112 27511116-18 49124 36629 46246-8 513410 455411 170490414 29441617 493

Tit

17-9 9526-8 369211-14 205212 505

Filimon

1 456-460

Evreite

114 154314 51875 3361136-38 5981212 312

Poslanieto na Jakov

267 15731718 527

1 Petrovo

1-5 514-52815530245 5954416 157523 9155 200

2 Petrovo

1-3 529-538119 165314 567

1 Jovanovo

1-5 546-55611-3 56912 544

18-10 562245 56326 33955931 334312 54533 55935624 563314 571410 334416 560

2 Jovanovo

1 546-556

3 Jovanovo

1 546-556

Otkrovenie

113 58319570588110-1517 58211118-20 58521 586223 57825 58727 589210 5883281011 58834 5243521 589320 587321 543556 58951213 602791014-17 602138 229141-5 5911523 5895901714 3711914 524212311122122 5922146022127 76221-514 592225 5912217 110221820 584


412

INDEKS

(Текстовите во индексов се наведени според оригиналните страници кои се дадени странично од текстот на книгата)

AAVRAM neznabocite kako negovi

deca 390AVTORITET samovolen 399shy406AGAV prorotvo 397AGRIPA II 433shy438ADAM 45AZIJA poslanijata na Petar 517

rimska provincija evangelieto vo 281shy297

AKARON 290AKILA I PRISKILA vo Efes 269

vo Korint 243 kako evangelski rabotnici 270355kako proizvoditeli na atorski krila 349350

ALEKSANDAR kova~ 294AMBASADORI Hristovi 360ANA prvosvetenik 62ANANIJA I SAPFIRA 71shy73ANANIJA od Damask 121122ANGEL gi izbavil Petra i Jovana

79shy82 mu se javil na Kornelija 133134138mu se javil na Petra 135

ANGELI im pomagaat na onie to ja prou~uvaat Biblijata 231im pomagale na vernicite 152shy154kako pomonici na Pavle 434435kako pomonici na propovednicite 527mu pomagale na Petar 145shy152sorabotuvaat so evangelskite rabotnici 107109

ANTIOHIJA vo PisidijaPavle i Varnava vo 170shy176

ANTIOHIJA vo Sirija Pavle i Varnava vo 155Centar na misionska rabota 188

APIEV PAZAR 448APOLO vo Korint 270shy280

go prifaa hristijanstvoto 270u~enik na Jovana Krstitelot 269

APOSTOLITE vpe~atokot to go ostavile vrz svetot 2223 obuka 17shy24 (vidi U~enici) slu`ba 4849165593594

APOSTOLSTVO na Pavle 103104243244

AREOPAG 148AREOPAG MAROSOVO BREGÊ

236shy239ARISTARH 293390439455ARTEMIDA Dijana Efeska

180183shy186AS 246247ATALIJA 187ATINA metodi so koi se sluèl

Pavle 235236244 Pavle vo 233shy242

AHAJA 252

BBAJKI 580BEZDELNICI na pazarite 111BEZDELNIÊWE vidi RabotaBIBLIJATA verata vo potkopana

413

so visokata kritika 474vlijanie to preobrazuva 203shy205502503poslunost 506pretstavuvawe pred povisokite krugovi 241242prou~uvawe 231232521siguren vodi~ 475sigurna proro~ka re~ 534535 Hristovata slu`ba klu~ na Stariot zavet 229

BIBLISKI RABOTNICI vo gradovite 158159

BLAGODAT preobrazuvawe so pomo na 557shy567 rastewe vo 529shy533

BLAGODARNOST na Boga za ~udata na boèstvenata blagodat 325shy327

BOG vidi TvorecBOESTVO na Isusa Hrista 553BOJI NAROD vidi VerniciBOLNIÂRKI kako evangelski

rabotnici vo gradovite 158159

BRATSKA QUBEZNOST 529shy533BRATSTVO NA SITE LUE 238BRA]A me|usebna qubov 547shy552

V VAVILON Daniel na blagoslov 13VARISUS 167VARNAVA vo Antiohija 156shy165

vo Ikonija Listra i Derva 177shy187 na vtoro misionersko patuvawe 201202odnesuvawe kon ceremonijalniot zakon 188198Pavlov prijatel 129prvo misionersko patuvawe 166rakopolagawe 162shy163

VDAHNOVENIE 302303VEDRINA vlijanie 464465VELZEVUL 290VELIKODU[NOST vo prvata

crkva 7071kako poddrka na evangelieto 335shy345na Nikodima 104105

plod na preobraaweto 7071VELIKODU[NOST duh 339342shy

344515VELFEGOR 316VERA razvoj 233shy

242357358529530VERIJA Pavle raboti vo 231shy233VERIJCI blgorodnost 231232VERNIKIJA 433shy438VERNICI vernost vo Solun

255shy268vo Korint sudiri i pobedi 298shy308 vo neznaboè~kite sredini 521522duhovno rastewe 270shy274470kone~no izbavuvawe 590me|usebni parnici 305306mir i radost me|u 563564obuka za slu`ba na 516517Petar gi hrabri 514517podlo`ni na nevolji 576577po~it na gra|anskite vlasti 69522preobrazeni so Hristovata qubov 332shy334svedo~ewe za Boga vo sekoe pokolenie 598shy600sovet 469shy484527528cvrstina 587shy589

VERNICI vo Antiohija aktivnosti 188aktivnosti vo gradovite 158159evangelski nalog 110111

VERNOST na Boga 238600VERNOST na Nikodima 104105

pri svedo~eweto 546shy556

VESNICI NA EVANGELIETO 166shy176

VEÊN IVOT sigurnost vo 309shy315533

VIDOVNICI 290VISOKA KRITIKA 474VITANIJA 517VLASTI gra|anski po~ituvawe

na 69522VLIJANIE na verata i revnosta

na prvite apostoli 186187VODAÎ velikodunost me|u 417

kvalifikacii 92shy96503odgovornosti po~ivaat vrz 92shy96

ИНДЕКС


414

crkvata da gi vklu~i vernicite vo rabota 110111

VODAÎ evrejski protivewe na vistinata 6165787982377shy380

VODI^ vidi Hristos Svetiot Duh prorotvo

VODSTVO apostolite vo prvata crkva 8889boèstveno 401shy406dovereno na slu`benicite na crkvata 163164Mojsej vo Izrael 92shy94

VOZNESENIE vidi HristosVOL[EBSTVO vidi Vraàwe

na Pavle vrz obratenicite 218VOSPITUVAWE vidi ObukaVPEÂTOCI kako nesiguren

vodi~ 279VRATATA ZATVORENA so

protivewe moè da se otvori 179

VRSKA SO BOGA 126362363Jovan na Patmos 571572Svetiot Duh se prima so pomo na 56

GGAJ 293GAJ od Derva 390GALATIJA objavuvawe na

evangelieto vo 207208 otpad vo 383shy388pismata na Petar 517poslanie na crkvite vo 383shy388potvrda na crkvite vo 281ukor Pavlov 385

GALBA 497GALION 252254GAMALEIL 8283GERMANSKI KNEZOVI protest

68GRADITELI blagorodni vo site

vremiwa 595shy599GRADOVI aktivnosti na

vernicite vo 53158159kako centri na evangelskite napori 243shy254Pavle raboti vo Efes 281shy297pojavi to obeshrabruvaat pri evangelizacijata 250

rabotata na crkvata vo Efes 579GRAANI vidi Rimski gra|aniGRAANSKI VLASTI vidi

VlastiGRII izmoruvaat 488GRCI 240244shy246253380390493

DDAVID nalog na knezovite 94

na Solomona 95progonet od Saula 575

DAMASK videnieto na Pavle pred portite na 114shy118 prva crkva vo 113prvi aktivnosti na Pavle vo 123shy125slu`bata na Ananija povrzana so Savle 118shy122

DANIEL vo Vavilon 13vo lavovska jama 575prorotva i otkrovenie 585

DAROVI velikodunost vo 335shy345evangelieto napreduva preku 74 za poddrka na evangelieto 335shy358na vernicite od Filipa 479480na obratenicite od neznabotvo za evrejskite vernici 399402

DAROVI vidi Sveti DuhDVIE^KA SILA NA QUBOVTA

547551DERVA evangelieto vo 185202DIJANA Efeska 286291shy295DIMAS 455490DIMITRIE od Efes 292shy295DIONISIE 240DISCIPLINA hristijanska

309shy315DOBLESTI duhovni 477478DOBRI PRISTANI[TA 440441DOVERBA vidi VeraDOKAZ 3145555DOKTRINI vidi La`ni nauki

teoriiDOM vlijanie 203204DOMA]INSTVOTO NA CEZAROT

461shy468

415

DOMICIJAN prognostvo pod 568shy570

DOBROVOLNI DAROVI vidi velikodunost

DRUEWE vlijanie 186204208218

DRUSILA Pavle pred 422shy426

AKONI postavuvawe na

sedummina 87shy96

EEVANGELIETO brgu napreduva

44103shy106357358 vesnici na evangelieto me|u neznabocite 166shy176 vlijanie vrz ustanovata na ropstvoto 459460vo carskiot dom 461edinstvo vo razli~nostite 399406zanemareno poradi diskusii za neva`ni teorii 580la`no vo Galatija 384shy388napreduva vo Rim 453 napreduva nasproti progonstvoto 105106176213shy218 463408409514569objaveno vo Antiohija 155shy166 Atina 233242 Verija 231shy233 Galatija 207208 Damask 113 Derva 179185202 Erusalim 3139shy454859shy667077shy86 Efes 281shy297 Ikonija 177shy179185 Kipar 166 Korint 243shy254 Listra 179shy185202 Pisidija 170shy176185202 Rim 373374447shy468 Salamina 167 Samarija 103shy111 Sirija 155156 Solun 221shy230 Fenikija 155 Filipa 211220objaveno preku lu|e a ne preku angeli 330

objavuvawe pred upravitelite i carevite vidi Galion Lisie Filiks Fist Agripa Neronobuka na vernicite za objavuvawe na 367pobeda na 595poddrka na 70shy76335shy358simboli i ceremonii prorotvo za 14u~enici qubomorni na 594irewe na 155

EVANGELSKI NALOG 25shy34ispolnuvawe 593na vernicite kako i na apostolite 105106110111po cel svet 105

EVANGELSKI RED avtoritet doveren na slu`benicite na crkvata 91261avtoritet na crkvata na optiot sobor 196vodstvo 8889164delegati 190196duh na podelba me|u voda~ite zloto od 279280iznesuvawe na teki praawa pred optiot sobor na odlu~uvawe 190shy197kvalifikacii na crkovnite slu`benici 87shy96185 525526korist od zaedni~koto dejstvuvawe 9596197206neophodnost od primawe na soveti 164nesoodvetna i samovolna kontrola 199200399shy406459odgovornosti dovereni na crkvata 162shy164odnos na obratenicite od neznabotvo kon organiziranoto delo 399shy402opta blagajna 399shy402organizacija na erusalimskata crkva kako primer 91organizacija na crkvite 9192185186Pavle povrzan so organiziranata crkva 121122Pavlova grià da gi po~ituva zaedni~kite odluki 402podgotovka na kandidatite za priem vo crkvata 298299poedine~na nezavisnost 163164poedine~na odgovornost 200399shy406

ИНДЕКС


416

postavuvawe na |akoni 8889propovednicite kako voda~i i sovetnici me|u vernicite 278shy280prorocite go priznavaat avotoritetot na crkvata 200rakopolagawe na propovednicite 18161shy163raspodelba na odgovornostite 88shy91finansiska poddrka na propovedni~kata slu`ba 8889335shy358harmoni~no dejstvuvawe na site delovi kako vo ~ove~koto telo 317318crkovni pisma so preporaki 270327

EVNIKIJA 203EVNUH vidi EtiopjanecotEVOLUCIJA 474EVREI vina poradi raspnuvaweto

na Hrista 5982Grci 87 antagonizam kon Evreite 88doverba vo Savle od Tars 102112shy114zagovor da go ubijat Pavla 389390413414430450zalo`ba na Pavle za preobraawe vo Korint 248 vo Efes 285 vo mnogu zemji 174175374shy382 vo Rim 450shy453zalo`ba na Pavle za prebraawe na lu|eto na praznicite 165514 iznenadeni so preobratuvaweto na Pavle 123124jazici so koi zboruvale 39kako ìvo kamewe vo Bo`jiot hram 596shy599kako talka~i 379kako tuìteli na Pavle pred Nerona 494 pred Filiksa 419shy422 pred Fista 428shy430naklonost kon mito 101nekoi e go propovedaat evangelieto silno 381odnos kon ceremonijalniot zakon 188189 obid so nego da se optovarat neznabocite 188shy200omraza kon Jovana 569omraza kon Pavla 406shy415489

vo Rim 450shy453 vo Solun 221shy230ostatokot e go prifati evangelieto 376shy382otfralewe na Hrista 377shy380Pavlova grià za 174175374shy382389412Pavle se odvraa od i zaminuva kaj neznabocite 173174248povikot na Petar 5960165514predrasudi kon evangelieto 403shy405propovedi na Pavle vo Antiohija vo Pisidija 171shy173 vo Korint 244shy248 vo Rim 450shy452494shy496 vo Solun 221shy230 na skalite na hramot vo Erusalim 408409proputile da go ispolnat Bo`jiot plan 78prorotva za prifaawe na Hrista 374shy382protivewe kon evangelieto 61 kon Pavle 178179183shy185249397398485 vo Verija 232 vo Galatija 383shy388 vo Efes 285286 vo Solun 229230protivewe sprema svedo~eweto na Pavle za Hrista 125128130rasejuvawe 39379spasenie 372shy382

EVREJSKI SISTEM 227228izdrùvawe na svetenicite za vreme na 336337Hristos e avtor na 120

EVTIH vraawe vo ìvot 391EGIP]ANI Josif gi so~uval 13ELIMA vraàr 167shy169ENDOR 290ENEJ isceluvawe 131EPAFRAS 455471EPAFRODIT 479480EPIKUREJCI 235EREMIJA 223575ERESI 488

pojavuvawe vo poslednite denovi 553shy555

417

ERUSALIM evangelieto vo 313239shy466877 evangelski napori na u~enicite vo 5960165514mnogu vernici vo 31odnosot na stareinite vo kon Pavle 399shy406posledno patuvawe na Pavle vo 389shy398prv opt sobor vo 190shy197prvo patuvawe na Pavle vo po preobratuvaweto 128prisustvo na praznicite vo 39rasejuvawe na vernicite od 103105106crkvata vo primer za organizacija 91

ERUSALIMSKI SOBOR prv opt 190shy197

ETIOPJANEC negovo preobraawe 107shy109

EFES vraàwe vo 286shy290govor na pisarot vo 294295opa|awe na pobo`nosta vo 580581 Pavlov govor pred stareinite na crkvata 392shy396pastiri za crkvata 508rabotata na Pavle vo 281shy295revnosta na prvite vernici 578shy580

ENA HANANKA 19

ZZABLUDI odnos kon zatalkanite

515516 odnos na hristijanite kon 304shy306

ZAVET krtalen 475476ZAGOVOR za ubistvo na Pavle

413shy416428430450protiv u~enicite 89

ZAKON BOJI 387vo poslednite denovi 54dalekuse`ni barawa 424425izdigawe od strana na Pavle 393ispolnuvawe na barawata 227228lu|eto scent povee go preziraat 506qubovta kako temel na 505

merilo na pravednosta 562ZAKON gra|anski vidi VlastiZANEMARENI KLASI Pavlova

rabota za 175ZASLUGI ~ove~ki 1516ZATVORAWE na Pavle 399shy418

predizvikalo preobraawe na nekoi 463464 kone~no 490na Pavle i Sila vo Filipa 213shy218na Petar i Jovan 78shy81na u~enicite 79

ZEMJOTRES vo Filipa 215217ZLATNO TELE 316ZNAEWE po Boga 475515530531

IIGRI anti~ki hristijanskiot

ìvot sporeden so 309shy315IDEALI vo propovedni~kata

slu`ba 501shy508delo na cel ìvot 560561566567 postignuvawe visoki 299471478518519

IDOLOPOKLONSTVO so primamliva priroda 299300

IZBAVUVAWE na Jovana vo Rim 570na Pavle vo Listra 184 od brodolom 445 od Nerona 485shy487 od otrovni zmii 445446na Pavle i Sila vo Filipa 213shy218na Petar i Jovan od zatvor 79shy81na Petar od zatvor 143shy154

IZGNANSTVO na Jovana 570IZMAMA NA ANANIJA I

SAPFIRA 7576IZMAMA vo prvata crkva 7476

vo posledno vreme 76IZMAMNICI vidi La`ni

u~iteliIZRAEL nagrada za poslunost

315316 ostatokot e go prifati Mesija 376shy382prisustvo na Svetiot Duh vo 53

IKONIJA rabotata na Pavle i Varnava vo 177shy179185

ИНДЕКС


418

ILIJA naol zatita kaj neznaboci 416430

INICIJATIVA prezemawe na 106107357358

INKVIZICIJA 85IROD AGRIPA I go otfrla Boga

149progonstvo na crkvata 143shy152udren so raka na angel odmazduva~ 151152

ISAIJA 223380ISKUSTVO vidi IskuenieISTRAUVAWE na bibliskata

vistina 231shy233ISUS NAVIN 53ISCELUVAWE vidi ûda

JJAZICI na denot Pedesetnica

39shy41JAKOV brat na Jovana rabota za

Evreite na praznicite 165zatvorawe 143144ma~enitvo 597molba za polo`ba vo Hristovoto carstvo 541shy543

JAKOV Isusov brat odluka za odnesuvawe na obratenicite od neznabotvo 194 me|u stareinite vo Erusalim 194195399shy406

JASON 230JERONIM 598JOV 575JOVAN KRSTITEL Apolo u~enik

na 269270drugi u~enici vo Efes 281shy286

JOVAN QUBEZNIOT 539shy545veren svedok 546shy556ma~enitvo 570shy597na Patmos 568shy577pred Sinedrionot 63shy6577shy86preobraten so blagodatta 557shy567rabota za Evreite na praznicite 165so Petar 57shy6977shy86

JOPA videnie na Petar vo 131shy136JOSIF negovoto vlijanie vo

Egipet 13progonstvo 575

JOSIF OD ARIMATEJA 104JOTOR 9293JUDA GALILEECOT 83JUDA poraz 558JUDA PROROK poseta na

Antiohija 195JULIE CENTURION 439shy449JUPITER Varnava proglasen 181JUST OD KORINT 248

KKAJAFA 62KAPADOKIJA 517KARAKTER Bo`ji crkvata treba

da razvie 9 Izrael 13na Jovana 540shy545na u~enicite razli~en 20razvivawe 483529shy533

KASTI optestveni razliki 20238

KILIKIJA 202KIPAR Varnava i Marko na 202

Pavle i Varnava na 166shy169 irewe na evangeleto 155156

KNIGI VRAARSKI spaleni 288289

KOLO[ANI Pavlovo poslanie 471shy478

KOMROMIS 404shy406na Patar vo Antiohija 197shy200

KONTROLA NA RABOTNICITE vidi Evangelska rabota

KORINT Apolo vo 269shy280vospostavuvawe na crkvata vo 350nesebi~nost na slu`bata na Pavle vo 349shy352rabotata na Pavle vo 243shy254372stari igri vo 309

KORIN]ANI vtoro poslanie 323shy334karakteristiki 243shy245250Pavlova ne`nost kon 385povikani da postignat povisok ideal 309shy322poraka za poslunite 323shy334poslanie 298shy308na hristijanite me|u 372

419

KORNELIJ preobraawe 131shy142193

KRANMER 597KRV zabraneta kako hrana 191shy197KRISKEND 489KRISP 249KRST zna~eweto denes 77209210

izdignuvawe pred neznabocite 201shy210 najgolema dobrina pokaàna na 339od strana na Pavle 245shy249484pred Nerona 494shy496sila to preobrazuva 333334

KRUNA na ve~en ìvot 311312688KULTURA vo neznaboè~kiot svet

233shy242KR[TAVAWE zavet 475476

na Kornelija 139

LLAGA Bog ja mrazi 72shy76LANI NAUKI

189553554580581za voskresenieto 319321

LANI UÎTELI 473502504505528535553554580581vo Galatija 383shy388vo Korint 300303

LAZAR vlijanieto na voskresenieto vrz svetenicite 66

LAKOMOST 339Ananija i Sapfira 72shy76

LATIMER 598LEKARI kako evangelisti vo

gradovite 158159LIDIJA preobraawe 212LIKOVI I CRKVICI izrabotka

vo Efes 292LISIE KLAUDIE 407shy415421shy

422LISTRA 202

Pavle i Varnava vo 179shy185LISTRANI kamenuvawe na Pavle

183shy185 slavewe na Pavle i Varnava 181shy183

LICE na Pavle 495 na Stefana 101116118

LICEMERSTVO opomena protiv 70shy76

LI^NA RABOTA vidi Rabota od kua do kua

LOGIKA 3145235236LOIDA 203LOJALNOST na Boga 600601

na u~enicite 81LUKA sopatnik na Pavle

211390439shy446454490LUTER MARTIN 373598

QQUBEZNOST na Pavle

194241402shy405408435shy438 456shy459479480

QUBOV 318319529shy533QUBOV 318319519520529shy

533547shy552boèstvena vlijanie 333334543shy545589zaguba na prvata 580581izdignuvawe na Hrista kako pobuda 507kvalifikacija za slu`ba 515516preobrazeni so nea 540560578shy580samopregorna 560spored Hrista sila to preobrazuva 332shy334u~enicite pokaàle 22

MMAGIJA spaluvawe na knigi za

286shy290MAKEDONIJA vernici vo

255256povik od 211poseta na Pavle 323324390propovedawe na evangelieto vo 211shy220

MAKEDONCI poddrka na evangelieto 350

MALTA iskustvo na Pavle na 445shy447

MANUELNA RABOTA apostol Pavle kako 346shy358 kako sredstvo za izdrùvawe 346358

MARKO JOVAN kako veren sopatnik na Pavle 455kako sopatnik na Varnava 202

ИНДЕКС


420

kako sopatnik na Pavle i Varnava 166shy170obeshrabruvawe i zaminuvawe 169170podocneèn razvoj 17455

MATERIJAL ZA UPOTREBA VO BOJIOT HRAM 596shy599

MAÊNICI vistinski hristijani 97shy103 nivnoto vlijanie 465 pobeda 602

MAÊNI[TVO na Jakova 143144597 Jovana 597 Pavla 509shy513 Petra 537538 Stefana 97shy102pobedonosno 576577

MEDITACIJA vo Arabija 125shy128 vo tekot na patuvaweto od Troada do As 391392vo tekot na poslednoto zatvorawe 490491498499507Jovan na Patmos 571572Pavle po ma~enitvoto na Stefana 112113116118129po preobratuvaweto vo Damask 118shy120

MERKUR Pavle sporeden so 181MESIJA ispolnuvawe na

prorotvata za 115116prorotva za prifaawe me|u Evreite 374shy382

MESO RTVUVANO NA IDOLI odluka za upotreba 191shy197

METODI za kritikuvawe na Pavla 399shy406za rabota 186187na Hrista 365Pavlovi vdahnoveni so qubov kon duite 241pri objavuvawe na evangelieto 208209

MILET sredba so efeskite stareini 392shy396

MILOST Bo`ja 589otkrovenija 540541ponuda pred Agripa II 433shy438uslovi za dobivawe 552553

MIR legat na u~enicite 8485tajna 85so poslunost 563564

MISII 211shy220

MISIONERI Bo`jiot narod revnosni 109110370 vernicite vo Solun kako 256prvite hristijani kako 105shy109

MISIONERSKA POVELBA 28MISIONERSKI PATUVAWA

vidi PavleMITO 101426427MOJSEJ kako voda~ 5392shy94

izbrani sovetnici 92shy94MOLITVA za vreme na

protivewata kon evangelieto 230za prisustvo na Svetiot Duh 505156na Pavle so stareinite od Efes 396Pavle i Sila vo temnica vo Filipa 214primena 532sila 564tajna na Pavle 392crkvite za Petar vo zatvor 144shy148

MRAÊN PERIOD Bo`ja grià za crkvata vo tek na 1112597598progonstva 85Svetiot Duh vo tekot na 53

NNAVIKI opomena protiv loite

314315476477NAZARET 417NALOG HRISTOV na u~enicite

25shy34Davidov na odgovornite lu|e 94Davidov na Solomona 95Pavlov na Timoteja 503

NARODI istorijata na odredena 238poznavaweto na Boga zagubeno i povtorno steknato 14

NASLEDSTVO sigurno 517518NASOÛVAWE neposredno 402NATPREVAR hristijanska trka

309shy315NEBO videnie na Jovana za 590shy

592 videnija za slavata na 601slava na spasenite 582583588shy592spasenie ponudeno na 496

NEVOLJI ~istewe 524525

421

NEZAVISNOST na poedinci 163164386

NEZNABO[CI kako zatitnici na Ilija 416430 na Pavle 416shy418430431metodi za pribliùvawe 248249mnozina kopneat za vistinata 109namaluvawe na doverbata vo drugi bogovi 292preobraawe vo Atina 233shy242 Korint 243shy254 Solun 256Pavle i Varnava me|u 177187Pavlov na~in na pou~uvawe na korintskite vernici i 270shy274Pavlova rabota me|u vo Efes 286287pravednost 428430slava 233shy240

NEZNABO[CI velikodunost na 399shy402 go prifaaat evangelieto 389390zadobieni so sli~nost so Hrista 522zbunetost poradi ceremonijalniot zakon 188shy200kako ìvo kamewe vo Bo`jiot hram 596shy599kako naslednici na spasenieto 135shy142Kornelij kako prvina od 136139Pavle i Varnava me|u 173shy176predrasudite na Petar za 135shy142prorotva za 174

NEZNABO[TVO mamewe 299300473kako se soo~il Pavle so 235shy240pobeda na hristijanstvoto nad 240pobeda nad grevovite to poniùvaat 299shy308 zna~ewe 317

NEMAN 416NEMORAL vo dvorot na Nerona

486 vo Korint 243shy254299shy308vo Rim 462463

NEPOGRE[NOST vidi Pogrenost

NERON besramno odnesuvawe na 496497karakter 462463485486ma~enitvo na Petra za vreme na 537Pavle pred 492shy497smrt 497

NIKODIM 104105NOV ERUSALIM 591592NOKS XON 598

OOBESHRABRUVAWE na Marko

169170na Pavle vo Korint 250na u~enicite 2526nevolji 363

OBLEKA vidi OblekuvaweOBLEKA na~ela 523524OBRATENICI go pozdravile

Pavle vo Apievata ulica 448449nevolji za vreme na radosta 291shy295315shy317 obu~uvawe za evangelska rabota 105rabota za novi 262

OBREZANIE na Timoteja 204 sudir okolu 188shy200

ODBRANA na Pavle pred Agripa 433shy438 Galion 253 Evreite na skalite na hramot 408shy412 Nerona 485shy487493shy496 Filiksa 420odbrana na Pavle pred Galion 253 Petra 63shy6581shy83141 Stefana 98shy100

ODGOVORNOST poedine~na vidi Evangelski red

OKOLINA 250286466467na vernicite vo Kolos 473neznaboè~ka 521522

ONISIM kako nositel na poslanieto na Filimon 456shy460kako pomonik na Pavle 456preobraawe 456

ONISIFOR 490491OPASNOSTI duhovni pred

vernicite 473474

ИНДЕКС


422

pred crkvata vo vremeto na Jovana 553554

ORUJE na hristijaninot 502OSVEDOÛVAWE me|u

svetenicite i stareinite vo Hristovata boèstvena priroda 4445vo mislite na Filiksa 422shy426na Agripa 438na Nerona 496na temni~arot vo Filipa 216Filiks sprotivno 426

OTPAD vo Galatija 385shy388vo Korint 300shy304me|u hristijanite 504505od evangelskata vistina pretkaàn 265395

OTPADNICI vraawe 388

PPAVLE apostolstvo 164165

begstvo od Damask 128begstvo od Erusalim 130videnie vo Erusalim 130videnie vo Troada 211videnie vo ~asot na smrtta 511512vizija go oblikuva negovoto u~ewe 469shy471visoki ideali za propovedni~kata slu`ba 369shy371vlast nad samiot sebe 314315vo Solun 221shy230vtoro misionersko patuvawe 201202grià za crkvite 470471grià za obratenicite 201206207314367368370zaminuva vo Makedonija 295shy297zaminuva na prvo misionersko patuvawe 166zatvorenik 399shy418zatvorenik vo ]esarija pod Filiksa 415shy418izbavuvawe od zatvor vo Filipa 213shy218izdignuvawe na krstot vo Korint 244shy248izma~en so nevolji i griì 488im propoveda na neznabocite vo Ikonija Listra i Derva 177shy185kamenuvawe vo Listra 183shy185kone~ni rezultati me|u crkvite 485488

kone~no faawe na 489shy491metodi na rabota so koi se sluèl 270shy275303401shy403metodi so koi go propovedal evangelieto me|u neznabocite 208209mislewe za propovednicite koi celosno se posveteni na slu`bata 366367ma~enitvo 509shy513597nalog da raboti me|u neznabocite 159163napori i nevolji 296297330shy332354355ne se srami od evangelieto 500obvinet deka go zapalil Rim 489490494obratenici go pozdravuvaat na Apieviot drum 448449odbrana pred Evreite vo Rim 450shy452odgovornost za vernicite od Korint 323shy325odgovornost kon Evreite 374shy382odnesuvawe vo materijalni tekotii 357odnesuvawe na vernicite vo Erusalim kon 398400shy403osloboden od zato~enitvo vo Rim 485shy488osloboden od Nerona 486487ostaven od prijatelite 490492493508osuden na smrt 509shy511patuvawe vo Rim i brodolom 439shy446patuvawe od Efes vo Korint 323shy334372pobedonosno svedo~ewe 510513povikan da raboti me|u neznaboci 126127130 podgotovka za slu`ba 123shy130poseta vo Erusalim da go vidi Petra 128129poseta na Erusalim 269poslanie do vernicite vo Solun 255shy268poslanie do crkvata vo Galatija 383shy388posledno patuvawe vo Erusalim 389shy398posledno poslanie do Timoteja 498shy508prvi aktivnosti vo Efes 269pred Agripa i Vernikija 433shy438pred Nerona 492shy497

423

pred Filiksa i Drusila 422shy426pred Fista 428shy432preobraawe 123124228246prestoj vo Arabija 125shy128pribliùvawe kon Rim 447shy450prijatelstvo so Varnava 129prilagoduvawe kon vistinata 385shy386progonstvo 575propovedi vidi Propovedprorok 393rabota vo Antiohija 156shy165174shy176rabota vo Damask 123shy125128rabota vo Korint 244shy248rabota vo Rim 450shy484rabotnik koj sam se izdrùva 346shy358395396radost poradi vernosta na obratenicite 255shy257 324shy334471479shy484rakopolagawe 161shy16se povikuva na Cezarot 430433449450485shy487seavawe na ma~enitvoto na Stefana 129184214sposobnosti i obrazovanie 98112124251252462sredba so stareinite vo Erusalim 399shy406stav za ceremonijalniot zakon 188shy200sudewe vo ]esarija 419shy427ukor upaten na vraàrot Elim 167shy169u~ewe za poddrka na evangelieto 335shy358faawe vo hramot 407hrabrost i mir 510shy513Hristos omilena tema 436437cvrstina 199200

PAGANSTVO vidi NeznabotvoPAMFILIJA 187PANTEIZAM 474PAPSTVO 265shy267

Petar i papstvoto 194195PARALIZIRAN vo Listra 181

iscelen pred vratata na hramot 57shy69

PARLAMENT vo [paer 68PARNICI me|u hristijanite

304shy306

PATMOS Jovan vo izgnanstvo na 568shy577

PATRIJARSI kako pretstavnici na Izrael 19Svetiot Duh so 53

PAF 167PEDESETNICA 35shy46

vera potvrdena 35shy38jazici 3940podgotovka za 3637posledici 4849posledici rezultat na Hristovata rabota 384445

PEPEL na ma~enicite kako seme 465

PERGA 169187PETAR vera 533

videnie za ~isti i ne~isti ìvotni 135vtoro poslanie 529shy538govor na denot Pedesetnica 41shy44za ceremonijalniot zakon 192shy194197shy199zatvorawe Irod Agripa II 143shy145izbavuvawe 145shy154izbavuvawe od temnica 79shy83iskustvo so Kornelija 135shy142isceluvawe na Eneja 131isceluvawe na ~ovek kuc 5758ja dignal Tavita od mrtvite 131132kako voda~ vo prvata crkva 279280kamikuvawe 83537ma~enitvo vo Rim 537538597me qubi li 515povikuvawe na starozavetnite prorotva 221pogrelivost 197198525poseta na Lida 131poslanija 517shy538pravel ~uda 78pred Sinedrionot 62shy6577shy86preobrazba niz nevolji 525promena na karakterot 63rabota za Evreite za vreme na praznicite 165514se otkaàl od Hrista 6263537sudewe 62shy67faawe vo hramot 61hristijansko iskustvo 515shy528

ИНДЕКС


424

PETROVA SKALA 529shy533PIONERI Bog upotrebuva 572shy

574 mladite treba da se prigotvuvuvaat da go prezemat tovarot 507smrt 507508580

PISIDIJA Pavle i Varnava vo 176

PLAN NA SPASENIETO po~iva na `rtva 519

POBEDA GLEDAJ]I NA HRISTA 298shy308

POBEDNICI 543nagrada pred 588589

POBONOST 306shy308is~eznuvala vo vremeto na Jovana 580581li~na na u~enicite 594

POBONOST vidi SvetostPOVISOKI KLASI NA

OP[TESTVOTO 139140241 461shy468Pavlova rabota me|u vo Atina 233shy242

POGRE[LIVOST na Jovana 540shy544557558na Pavla 314315562na Petra 197shy200525na hristijanite 495056

POZEN DOD 5455POLOBA 542543POMIRUVAWE 404shy406POMIRUVAWE uslovi

ispolneti 29PONIZNOST 527528542543PONT 517POSVETENOST PREDANOST 484POSLANIJA vidi Pisma

hristijanite kako 327POSLANIJA do

Galatite 383shy388 Koloanite 471shy478 Korinanite 298shy334 Rimjanite 372shy382 Soluwanite 255shy268 Timoteja 498shy508 Filimon 456shy460 Filipjanite 479shy484od Jovana do crkvite 546shy556

od Pavla za crkvite 453454469shy484od Petra do crkvite 514shy538

POSLU[NOST ve~en ìvot preku 532533dol`ni pred Gospoda 66686982238kon Bo`jata re~ 506nagrada 315316plod na qubovta i verata 563

POSTARI RABOTNICI Bog se sluì so niv 572shy574

PRAVDA me|u neznabocite 416shy418430431 na~ela zadolìtelni za stareinite vo crkvata 9495rimska 428492

PRAZNUVAWA vo Erusalim rabota za lu|eto 165514

PRAZNUVAWE vo ~est na Dijana 291shy295

PREOBRA]AWE blagodarenie na neumorniot trud 370371vo domot na carot 461shy468qubovta kako dokaz za vistinsko 262263preobraawe na mnotvo na denot Pedesetnica 4445 vernicite vo Korint 250252 Etiopjanecot 107shy109 Kornelij 131shy142193 Lidija 212213 neznabocite vo Atina 240 Pavle 112shy122228452 Petar 515516 temni~arot vo Filipa 215shy218 Timoteja 184185radost vo 476

PRETKAUVAWE NA SRE]A vidi Vraàwe

PRIDRUNICI NA PAVLE vo Antiohija 197 Efes 269282291293 Korint 243248 Rim 454shy456na vtoroto misonersko patuvawe 201shy203211na poslednoto patuvawe vo Rim 489na prvoto misionersko patuvawe 166167na prvoto patuvawe vo Rim 439440

425

PRIZNANIE na u~enicite pred Pedesetnica 36

PRILIKI koristewe 159357358PRIMER vlijanie 507511PRIRODA kniga 571572PROGONSTVO na Jovana 570PROGONSTVO vo Erusalim 70

duhot nepromenet 576za vreme na Domicijana 568shy570 Nerona 487 Stefana 103shy105112shy114na graditelite na Bo`jiot hram 597598 Petar i Jovan 81 prvite hristijani 219 Stefana 97shy102 trojcata mladi~i 575 hristijanite 8485Pavle i Sila vo Filipa 213Pavle pretrpel 296297podgotovka na crkvata za 528Hristos go predvidel 21irewe na eavngelieto kako posledica na 105106213shy218

PROKLETSTVO kraj 592602PROPOVEDNICI grià za

obratenicite 201 da gi obu~uvaat mladite za slu`ba 367368da ne se vputaat vo svetovni raboti 506da pokaème po~it kon 278da se vklu~at vo li~na rabota za dui 250296363shy365526527delovni praawa 365shy367dokaz za vernosta vo 328shy332duhovnite obratenici kako dokaz na vernata slu`ba 328shy332zlo pri izborot na milenici 277278iskuenie da se vputat vo dejnosti za sebe 356357Jovan kako primer 546shy556kako Hristovi pratenici 122nagrada za trudot 355356napori poddràni od strana na vernicite 158159obuka 17shy24202shy205odgovornost kako duhovni voda~i 206207pastiri 394395514shy528Petar kako veren potpastir 514shy528

prilagoduvawe kon vistinata 386rakopolagawe na 18161shy163revnost i vernost 465shy466sveti 501shy508sporedeni so yvezdi 586587srde~na poddrka na 340shy345talanti me|u 273shy280uspeh na onie koi ne se izdigaat sebesi 278hrabrost vo 393shy395~esnosta karakteristika na 501shy508

PROPOVEDNI^KA SLUBA na apostolite slavna 593594 vernicite va`nost 106107 Jovana 546shy556mladi inspirirani da prifatat 517podgotovka na Pavle vo Arabija 125shy128predana 359shy371

PROTIVEWE vo Solun 221shy230 evangelieto napreduva so pomo na 178184185253463480481 574575581neumorno protiv evangelieto 430shy432od strana na Evreite vo Korint 252shy254pri gradeweto na Bo`jiot hram 597598protiv evangelistite 178179183184403shy405 Jovana 568shy570 Pavle vo Efes 296297 Pavle vo Rim 485 rabotata na apostolite 293166 crkvata 395

R RABOTA dostoinstvoto na

rabotata 346shy348352shy355na blagoslov 352353

RABOTA OD KU]A DO KU]A 363shy365370371526vo Efese 296Pavle vo Korint 250

RADOST 563564na Pavle poradi vernosta na obratenicite 255shy257 324shy334 471479shy484poradi velikodunosta 344

ИНДЕКС


426

RAZVOJ duhoven 470RAZDOR vo Antiohija kako da se

postapuva so 96 me|u vernicite ludost 273shy280

RAZLAGAWE vidi OdbranaRAZOÂRUVAWE vidi NevoljiRAKOPOLAGAWE na

Pavle i Varnava 160161167 Timoteja 202203 u~enicite 18

RAN DOD 5455na vernicite vo Korint 243shy254325326na Jovana 540shy545

RASIPANOST moralna maskirana so neznabotvo 234239240

RASPNUVAWE na Isusa Hrista 23Petar 537538597

RASTEWE vo blagodatta na korintskite vernici 325326duhovno 471neograni~eno 478

REÎTOST 515re~itost na Apolo 269 apostolite 38shy46 Jovana 546568569 Pavle 236shy238251252 Stefana 97shy101

SSVETI DUH vlijanie 45

vrz Kornelija 139shy142vrz u~enicite na Jovana 282shy284vo solunskata crkva 263vo periodot na patrijarsite 3753dar 47shy56darovi na korintskata crkva 301delo na 22455253282shy284izlevawe 35shy46546kako vodi~ pri sednicite na odborot 192shy195kako neposreden vodi~ vidi Naso~uvaweposledici od darot 520521posledici od izlevaweto 38shy40prirodata na tajna 5152prisustvo me|u Izraelcite 53radost vo izlevaweto 476rodovi 263523529shy533

sila 46shy56478sila koja osvedo~uva 119120595soobrazno so dnevnite potrebi 55sporedeno so ran i pozen dozd 5455u~enicite dobile vtorpat 68

SVETINA (XGAN) neuspeh na potfatot 389390neuspeh na potfatot vo Efes 292shy295 Korint 252shy254 Listra 183shy185 potraga po Nerona 497 Solun 229230 tremot na hramot 406shy410 Filipa 213protiv Pavle vo Ikonija 179

SVETLINA zgolemuvawe so upotreba na vee dobienata 5455

SVETLONOSCI 5354586SVETOST vistinska

387503504518519na~ela 557shy567otkrivawe vo sekojdnevniot prakti~en ìvot 262263postigawe 532533ubavina 540

SIGURNOST vo ve~en ìvot 533SILA vidi Sveti DuhSION GORA 590shy591SIROMASI me|u neznabocite

399shy402 potrebite na svetite vo Erusalim gi zadovolile vernicite od 399shy402slu`bata na Tavita 131uspeh na evengalieto me|u 461

SKALA na Jakova me|u neboto i zemjata 153154 na Petar 529shy533

SLEPILO na Elim vraàrot 168 na Savle 114shy122

SLOBODA VO EVANGELIETO 459460

SMRT Pavlovo u~ewe za 257shy259 strav od 100537538575

SOVET sigurnost vo 164 Timotej bara 205

427

SOVETI na vernicite vo Korint 298shy308 na vernicite da bidat cvrsti 587shy589na propovednicite 501shy508

SOVETNICI izbrani Mojsej 92shy94iskusni rabotnici 572shy574

SOVR[ENSTVO merila 481482Pavle se trudi da postigne 483484postigawe 560shy562565

SPALUVAWE na vraàrskite knigi 288289na Rim 487489490494

SPOREDBA ZA LOZJE 174SREDSTVA vidi VelikodunostSRCE stvrdnuvawe 616275STARE[INI vo Erusalim

odnesuvawe kon Pavla 399shy406STRANSKI MISII vidi MisiiSTRPLIVOST 529shy533

do pobeda 464465SUDIR na hristijanite so silite

na zloto 298shy308502SUDIRI odbegnuvawe 45555

TTAVITA 131132TAJNA NA BEZZAKONIETO 265shy

267587TAJNA NA POBONOSTA 527TVOREC zaednica na Jovana na

Patmos so 571572izdignuvawe pred neznabocite 180237shy239472

TEMEL NA CRKVATA Isus 64175176595596

TEMELEN KAMEN vidi KamenTEMNIÂR vo Filipa negovo

preobraawe 215shy217426TE[KOTII vidi NevoljiTRKI hristijanskiot ìvot

sporeden so nekoganite 309shy315

UUMETNOST VO

NEZNABOE^KIOT SVET 233234

USTOLIÛVAWE Hristovo 3839UTE[ITEL doa|awe 3839UÊNICI vera Hristos ja

zasilil 27vernost i predanost 81verska sloboda po~ituvana 6869gi sfatile prorotvata po voskresenieto 2627364546gi faaat vo Erusalim 79go propovedale evangelieto vo Erusalim 313239shy4659606877dalekuse`no vlijanie 181922dejstvuvawe 2227shy3238shy50edinstvo so Hrista 3265zagovor protiv 80487zoto Isus ne im ja otkril idninata 25jazik 39shy41kako pretstavnici na evangelskata crkva 19165514kako svedoci 27li~na pobo`nost 494nalog daden na 25shy34nikoga ne se ostaveni sami 29336465obeshrabruvawe 2526obuka 17shy26324564podgotovka za Pedesetnica 3637posleden razgovor so Isusa 23posleden sostanok so Isusa 515protivewe na nivnoto delo 293165shy67radost po voznesenieto 35razli~nost na karakterite 20rakopolagawe 18ubedliva sila 466364595

FFAVORIZIRAWE 277278543FANATIZAM 261262

me|u soluwanite za fizi~kata rabota 347shy349

FARISEI 411412protivnici na evangelieto 78

FENIKIJA èna 19Pavle go posetuva Sidon 440poseta na Tir 396irewe na evangelieto 155

FIGEL 490FILIKS vo nemilost 427

èlba za mito 426427ja otfrlil Bo`jata milost 427

ИНДЕКС


428

Pavle pred 428shy438Pavle preputen nemu 415416privaten razgovor so Pavle 422shy426

FILIMON poslanie 456shy460FILIP evangelist rabota vo

Samarija 106107poseta na Pavle 397so Etiopjanecot 107shy109

FILIPA 323objavuvawe na evangelieto vo 211shy220poseta na Pavle i Luka na crkvata vo 390crkvata silno go poddrùva evangelieto 350

FILIPJANI go poddrùvaat Pavla 479shy484 Pavlovo poslanie 479shy484

FILOZOFI odnesuvawe na atinskite kon evangelieto 235shy240

FILOZOFIJA 273473FIST go prepora~al Pavla 449

Pavle pred 428shy438FORMALIZAM 387FRIGIJA 207

potvrda na crkvite vo 281

HHALEV 53HARMONIJA vidi EdinstvoHLOI dom 300303HRABROST vo osamenost i vo

tekotii 233shy242koga se soo~uvame so protivewa 230430shy432 na Pavle pri brodolomot 442shy444na Petar pri soo~uvaweto so opasnostite 537538od qubov 449

HRISTIJANI agresivni misioneri 109110visoki merila 298shy334478518shy520duhovno napreduvawe 478izvor na ìvotot na svetot 13obvineti za spaluvawe na Rim 487odnos na kon ropstvoto 457shy460otpad me|u 504505

parnici me|u vernicite 305shy307prva upotreba na imeto vo Antiohija 157progonstvo za vreme na Nerona 489rabota na prvite 578shy580raseani od Erusalim 103shy106sila vo progonstvoto 85

HRISTIJANSTVO vlijanie to obedinuva 9596vo Efes 288vo crkvata vo Korint 325shy334pobeda 466shy468pobeda nad neznabotvoto 240

HRISTOS vlast i avtoritet 29voznesenie 323338voskresenie na Lazara 66vtoro doa|awe 33111228229260264shy267536537go obu~il Jovana 540shy545go urnal yidot na razdelba 19grià za u~enicite 2021dar 519edinstvena nade` za grenicite 301shy308`rtva 29472zagovor na svetenicite protiv 66izvor na uspeh na u~enicite 29izdignuvawe preku Pavle 471472483484494shy496im se pokaùva na u~enicite po voskresenieto 26inauguracija ustoli~uvawe 3839kako vospituva~ 171845 zastapnik 552553 Mesija od prorotvata 436439 primer na propovednicite 359360 svetenik i kako rtva 33 Tvorec 471 temel na Crkvata 594595krstot tema na propovedite na Pavle 208209qubov kon Jovana 539molitvi za nova rezerva na blagodat 56na Jovana na Patmos 581shy583na Savle od Tars 114shy117na crkvata 64175176595596

429

neophodnost od gledawe vo 532533odnesuvaweto na neznabocite kon 244245ostatokot od Izrael e go prifati 347shy382pobeda na korinstkite vernici gledaji vo 327shy334pouki 544pred Agripa 436437preku Petar 78516517prorotva za 2627115shy120221shy228247381382436437 451452razgovor so Nikodima 104sila vo imeto 28smrtta zoto iznenaduvawe za u~enicite 2526sovet na Petar 515516so~uvstvo 472srede crkvite 585586tema na Pavle vo Korint 244shy248temel na evrejskiot sistem 14120227228hrabrost 23

HUGENOTI 597HUS JAN 597

CCARSTVO BOJE oslobodeno od

site optestveni razliki 20 priroda 30

CEZAR preobratenici vo negoviot dom 461shy468Pavle se povikuva na 428shy432

CEZAREJA Cezarija ]esarija Palestinadom na evangelistot Filip 397 preobraawe na Kornelija 137shy139sudewe na Pavle vo 419shy427

CENTURION vo Kapernaum 19CEREMONII kaj Evreite 141578CEREMONIJALNI ZAKONI

gledite na prvite hristijani za 188shy200

CRKVA avtoritet 122196 Bo`ja namera so 9shy16vera Jovan ja potvrduva 568569vernicite kako Bo`ji pretstavnici 910vo poslednite denovi 554555vospostavuvawe na vo

Efes 291 Korint 252doverena pound e crkovna vlast 162shy164duhovna blagosostojba pod vlijanie na velikodunosta na 344345zanemaruvawe da gi ceni blagoslovite 417418zatita Nikodim 104105izlevawe na ran i pozen do`d vrz 5455izmamnici vo 473474kanal na boèstvenata blagodat 600kanal na vrska me|u Boga i ~ovekot 120shy122163kone~na pobeda na 593shy602materijalna poddrka 707475335shy358misija vo svetot 913mudro rakovodewe kako sredstvo za rastewe na 8889narodnosti vo prvata 87nesovrena uìva boèstvena qubov 587588neuredni elementi vo 196197odgovornosti na stareinite na 92525526 da bidat raspodeleni 88opasni vremiwa pred vo denovite na Jovana 553554opasnosti pred 502503organizacija na vo Korint 274 Likaonija i Pisidija 185shy187 Solun 261otpad pretkaàn 395pastoralna grià za 205206pobeda 589shy592podgotovka na za progonstvo 528poedine~na sigurnost vo zaedni~kata mudrost na mnogu 279posebni nevolji na korintskite vernici 298shy308potrebi 507prva revnost na 578shy580predanost na 600progonstvo za vreme na Nerona 487489490 za vreme na Domicijana 568shy570proro~ka poraka na Jovana za 585shy592

ИНДЕКС


430

rabota 90razvoj na niz vekovite 595shy599rastewe na denot Pedesetnica 4445rastewe pod mudro rakovodstvo 8889revnost na prvata 106109samovolna uprava 199200svesna za znacite na vremeto 259shy261sila vo slu`bata 105sila na qubovta koja obedinuva 547shy552sovet na vernicite 323shy334somni~ewa vo prvata 8788 kako se otstraneti 96sporedena so gradba 275 obraboteno pole 275 svenik 585 ~ove~ko telo 317318stareini odgovornosti 525526crkvata vo Erusalim primer na organizacija 91 Efes doverena na Timoteja 498 Filipa 218219uteha vo Otkrovenieto 583shy592Hristos kako temel na 64175176595596

CRKVI Pavle vloùva napori da gi soedini 487488Pavlova grià za 323shy325 453 454

potvrda i razvoj 201202predanost kon optiot sobor na vernicite 402

^ÔVEK NA GREVOT 265shy267ÛDA izbavuvawe na

Jovana vo Rim 570 Pavle i Sila od temnica vo Filipa 212shy218 Petar i Jovan od temnica vo Erusalim 79shy81 Pavle i Varnava vo Listra 183184koi ja sledat rabotata na u~enicite 78206~udesna preobrazba na ìvotot 49 na Pavle 112shy122 na Jovana 557shy567~uda na denot Pedesetnica 35shy46 Malta 445446 Pavle vo Efes 286287 Pavle i Varnava 167shy169177181184185voskresenie na Evtiha 390 na Lazara 66~uda na Pavle 184 vo Listra 181 vo Filipa 212shy218paraliziran pred vratata na hramot 57shy69

431

SODRINA

ПРЕДГОВОР 5

1 БОГ ИМА ЦЕЛ ЗА СВОЈАТА ЦРКВА 9 2 ИСУС ГИ ОБУЧУВА ДВАНАЕСЕТТЕМИНА УЧЕНИЦИ 14 3 ГОЛЕМ НАЛОГ 19 4 ПЕДЕСЕТНИЦА 26 5 ДАР - СВЕТИОТ ДУХ 34 6 ПРЕД ЦРКОВНАТА ПОРТА 41 7 ОПОМЕНА ПРОТИВ ЛИЦЕМЕРСТВОТО 50 8 ПРЕД СИНЕДРИОНОТ 55 9 СЕДУМ ЃАКОНИ 61 10 ПРВИОТ ХРИСТИЈАНСКИ МАЧЕНИК 67 11 ЕВАНГЕЛИЕТО ВО САМАРИЈА 71 12 ОД ПРОГОНУВАЧ ДО УЧЕНИК 77 13 ДЕНОВИ НА ПОДГОТОВКА 84 14 ЧОВЕКОТ КОЈ ЈА БАРАЛ ВИСТИНАТА 89 15 ИЗБАВЕН ОД ЗАТВОР 97 16 ЕВАНГЕЛСКАТА ПОРАКА ВО АНТИОХИЈА 105 17 ВЕСНИЦИ НА ЕВАНГЕЛИЕТО 112 18 ЕВАНГЕЛИЕТО ИМ СЕ ПРОПОВЕДА НА НЕЗНАБОШЦИТЕ 119 19 ЕВРЕИ И НЕЗНАБОШЦИ126 20 ВОЗДИГАЊЕ НА КРСТОТ 135 21 ВО ДАЛЕЧНИ КРАИШТА 142 22 СОЛУН 149 23 ВЕРЕЈА И АТИНА 155 24 КОРИНТ 163 25 ПОСЛАНИЈАТА ДО СОЛУЊАНИТЕ 171

432

26 АПОЛО ВО КОРИНТ 180 27 ЕФЕС 188 28 ДЕНОВИ НА ТЕШКИ НАПОРИ И НЕВОЛЈИ 195 29 ПОРАКА ПРОНИКНАТА СО ОПОМЕНА И СО СЕСРДНА МОЛБА 200 30 ПОВИК ЗА ПОВОЗВИШЕН ЖИВОТ 207 31 ПРИФАТЕНА ПОРАКА 216 32 ДАРЕЖЛИВА ЦРКВА 224 33 РАБОТА ВО ТЕШКИ ОКОЛНОСТИ 232 34 ПОСВЕТЕНА СЛУЖБА 241 35 СПАСЕНИЕ ЗА ЕВРЕИТЕ 250 36 ОТПАД ВО ГАЛАТИЈА 257 37 ПОСЛЕДНО ПАВЛОВО ПАТУВАЊЕ ВО ЕРУСАЛИМ 261 38 ПАВЛЕ - ЗАТВОРЕНИК 268 39 СУДЕЊЕ ВО ЦЕЗАРЕЈА 281 40 ПАВЛЕ САКА ДА МУ СЕ ОБРАТИ НА ЦАРОТ 287 41 bdquoУШТЕ МАЛКУ ПА Ќ Е МЕ НАГОВОРИШldquo 290 42 ПЛОВИДБА И БРОДОЛОМ 294 43 ПАВЛЕ ВО РИМ 300 44 ВЕРНИЦИ НА ДВОРОТ НА ЦЕЗАРОТ 310 45 ПОСЛАНИЈА ОД РИМ 316 46 ПАВЛЕ УШТЕ ЕДНАШ НА СЛОБОДА 327 47 ПОСЛЕДНО ПАВЛОВО АПСЕЊЕ 330 48 ПАВЛЕ ПРЕД НЕРОНА 332 49 ПОСЛЕДНО ПОСЛАНИЕ НА ПАВЛЕ 336 50 ПАВЛЕ ОСУДЕН НА СМРТ 344 51 УШТЕ ЕДЕН ВЕРЕН ПОТПАСТИР 348 52 НЕПОКОЛЕБЛИВ ДО КРАЈ 358 53 ОМИЛЕНИОТ АПОСТОЛ ЈОВАН 365 54 ВЕРЕН СВЕДОК 370 55 ПРЕОБРАЗЕН СО БЛАГОДАТТА 377 56 ПАТМОС 384 57 ОТКРОВЕНИЕ 391 58 ПОБЕДОНОСНА ЦРКВА 401

ПОПИС НА БИБЛИСКИТЕ СТИХОВИ408ИНДЕКС 412

Наслов на оригиналотTHE ACTS OF THE APOSTLES

in proclamation of the Gospel of Jesus Christby Ellen G White

Превелпроф Никола Тасевски

Дизајн и форматирањеЛазар Томовски

ИздаваАИК bdquoЗнаци на времетоldquo - Скопје

ул Влае бр 42

За издавачотМихајло Гурев

Печатено воАркус дизајн

CIP - Каталогизација во публикацијаНационална и универзитетска библиотека Св Климент Охридски Скопје 27-2482-277

ВАЈТ Елена Г Делата на апостолите првите христијани Елена Вајт [превел Никола Тасевски] - Скопје Знаци на времето 2016 - 446 стр илустр 21 см

Превод на делото The acts of the Apostles in the proclamation ofthe Gospel of Jesus Christ by Ellen G White

ISBN 978-9989-659-90-4

а) Нов завет Дела на Апостолите - ТолкувањаCOBISSMK-ID 101915658

Елена Вајт


- КНИГА 4 -




5

PREDGOVOR







6







7



Izdava~ot

ПРЕДГОВОР

9

1







10


10





11

12

11





13



12





14

15

13





16


14

2




18

15








19



16





20

21

17






22

23



18





24

19

3

GOLEM NALOG





26


20




27

28

21





29



22






30

31

23





32



24






33

34

25




26

4

PEDESETNICA





36

27






37



28





39

38

29






40

41



30






42

31







43

44



32







45

33




46


34

5

DAR - SVETIOT DUH



48

35






49

50



36





51

37








52

53



38






54

39






55

56



40



41

6






58


42






59

60

43







61



44






62

63

45







64



46





65

66

47






67



48






68

69

49




50

7







71

51





72

73



52







74

53






75

76



54



55

8

PRED SINEDRIONOT





78


56






79

80

57








81



58






82

83

59






84

85



60





86

61

9

SEDUM AKONI






88


62





89

90

63





91



64





92

93

65






94

95



66




96

67

10





98


68






99

69






100

101



70





102

71

11





104


72






105

106

73








107



74






108

109

75






110



76





111

77

12






113


78






114

79





115

116



80







117

118

81








119



82






120

121

83







122


84

13







124

85






125



86







126

127

87






128

129



88





130

89

14







132


90








133

134

91








135



92







136

137

93






138



94








139

140

95







141



96




142

97

15

IZBAVEN OD ZATVOR







144


98






145

146

99






147



100






148

101






149

150



102






151

103







152

153



104






154

105

16








156


106






157

158

107





159



108





160

161

109






162



110





163

164

111






165


112

17








167

113






168

169



114





170

115






171

172



116







173

117






174

175



118







176

119

18







178


120






179

121






180

181



122






182

123







183

184



124







185

125






186

187


126

19

EVREI I NEZNABO[CI






189

127




190



128







191

192

129





193



130








194

195

131






196



132





197

198

133





199



134





200

135

20

VOZDIGAWE NA KRSTOT





202


136





203

137





204

205



138





206

139




207

208



140






209

141





210


142

21

VO DALE^NI KRAI[TA






212

143






213



144





214

215

145






216



146







217

218

147







219

220



148


149

22

SOLUN






222


150








223

224

151





225

СОЛУН


152







226

227

153






228

229

СОЛУН


154







230

155

23

VEREJA I ATINA






232


156








233

157







234

235



158






236

159





237

238



160






239

161







240

241



162




242

163

24

KORINT






244


164






245

165





246

247

КОРИНТ


166







248

167






249

250

КОРИНТ


168





251

169






252

253

КОРИНТ


170




254

171

25







256


172






257

258

173







259



174






260

261

175






262



176







263

264

177






265



178






266

267

179



268


180

26

APOLO VO KORINT






270

181





271



182





272

273

183





274



184





275

276

185






277



186







278

279

187






280


188

27

EFES







282

189






283

ЕФЕС


190





284

285

191







286

287

ЕФЕС


192





288

193







289

290

ЕФЕС


194




195

28







292


196







293

197





294

295



198







296

199



297


200

29







299

201







300



202






301

302

203





303

304



204





305

205






306

307



206



308

207

30






310


208






311

209






312

313



210





314

211





315

316



212






317

213





318

319



214







320

215





321

322


216

31

PRIFATENA PORAKA





324

217




325



218






326

327

219






328



220





329

330

221






331



222






332

333

223





334


224

32

DARELIVA CRKVA





336

225







337

338



226







339

227






340

341



228





342

229





343



230





344

345

231




232

33






347

233





348



234






349

350

235






351



236






353

352

237






354



238






355

356

239





357



240



358

241

34

POSVETENA SLUBA






360


242





361

243






362

363



244





364

245





365

366



246






367

247







368

369



248






370

249



371


250

35

SPASENIE ZA EVREITE




373

251






374



252






375

376

253




377

378



254






379

380

255





381



256



382

257

36

OTPAD VO GALATIJA






384


258






385

259





386

387



260






388

261

37






390


262








391

263





392

393



264





394

395

265





396



266








397

398

267





268

38

PAVLE - ZATVORENIK






400

269






401



270





402

403

271





404

405



272






406

273






407

408



274






409

275






410

411



276







412

277








414

413



278








415

416

279





417



280



418

281

39

SUDEWE VO CEZAREJA





420


282







421

422

283







423



284





424

285







425

426



286






427

287

40







429


288







430

431

289




432


290

41







434

291







435

436



292






437

293








438


294

42

PLOVIDBA I BRODOLOM






440

295







441



296





442

443

297








444



298





445

446

299




300

43

PAVLE VO RIM




448

301






449



302







450

451

303






452



304






453

454

305





455



306






456

457

307







458



308






459

309



460


310

44






462

311







463



312






464

465

313





466



314





467

315



468


316

45

POSLANIJA OD RIM





470

317





471



318





472

473

319




474



320






475

476

321






477



322






478

479

323





480

481



324







482

325






483



326





484

327

46





486


328






487

329




488


330

47





490

331





491


332

48

PAVLE PRED NERONA





493

333






494

495



334






496

335





497


336

49






499

337






500



338





501

502

339





503



340






504

505

341





506



342





507

343




508


344

50





510

345





511



346




512

513

347



348

51






515

349







516



350






517

518

351






519



352






520

521

353






523

522



354






524

355





525

526



356





527

357




528


358

52







530

359






531



360





532

533

361





534



362





535

536

363





537



364



538

365

53





540


366





541

367







542

543



368





544

369





545


370

54

VEREN SVEDOK





547

371






548



372




549

550

373







551



374





552

553

375





554



376






555

556

377

55




558


378






559

379






560

561



380






562

381






564

563



382





565

383





566

567


384

56

PATMOS





569

385








570

ПАТМОС


386





571

572

387





573

ПАТМОС


388






574

575

389






576

ПАТМОС


390



577

391

57

OTKROVENIE




579


392






580

581

393






582



394





583

584

395






585



396






586

587

397






588



398






589

590

399






591



400







592

401

58

POBEDONOSNA CRKVA





594


402






595

403






596

597



404






598

405





599

600



406







601

407





602


408



1 Mojseeva

315 2222218 2224910 223

2 Mojseeva

1819-26 94203 151

4 Mojseeva

6 406

5 Mojseeva

11617 94185 336181518 222

2 Carevite

134 290

1 Dnevnikot

2818 942891095

Nemija

417 597920 53

Knigata za Jov

2221 126

Psalmi

155 47516910 227198 475226-81718 225259 279 347 153 563 4676832-34 33 698920 2257214 86916153119130 2841251-3 8614412 599

Izreki Slomonovi

3910 3451124 3452813 552

Propovednik

95 289

Pesna nad pesnite

610 91

Isaija

53-7 16111 2231123224263 510

2922-24 3823220 3454110 86421-4 2254267 104310-12 10498-16 11506 2255214 582531-8 226535 472 53791012 227553-5 223567 9584 4136010 595611-3 224

Eremija

17-9 600221 1592324 5312356 223331718 223

Ezekil

337-9 361344 16342629-31 10478-12 13

Daniel

124 585

409

Osija

110 174376223 17463 564101 15

Joil

223 55

Mihej

51 22552 224

Agej

28 519

Zaharija

61215 59591516 86101 55128 48136 226

Malahija

389 339310 338

Matej

51112 176545 359720 523723 4231034 841622 5251624 523560178 641815-183041820 1862067 1112021-23 5422025-28 5432026-28 3592142-44 642143 1742338 1452412 4732414 1112431 590252134 591

2534 3460227172425 432742 25281819 2822819 105174281920 302820 65

Marko

31314 18430 12836 36693 33939 544943-45 313124344 342139 811615 1741620 599

Luka

638 345954-56 5411248 3371423 364157154211216 84211415 982232 5152331 252421 252427 2212445-48 272449 302451 322453 35

Jovan

112 381114 47254411416 521116 54433 387314 104316 226333 55642941 106640 5131232 2491334 547550141-4 21

143 345361412 22141617 471421 851426 521427 85152021 791526 51152627 221624 7916713 3816814 521612 2711613 5153162324 361633 238486173 53117101120-23 241711142123 90172123 201840 43196 432115-17 5152118 5372120 539


158 311673018 10711011 3321-39 35-4625 87236 165246 453 57-6041-31 60-6941332 45431 71432-511 70-76433 48436 166512-42 77-8661-7 87-9665-15 97-99615 1164957 99-10275556 1168 103-11184 11391-18 112-122



410

915 159919-30 123-130925 128932-1118 131-1421015 1931117 193 1119-26 155-1601120 166121-23 143-154131-3 160-165134-52 166-176141-26 177-1871417 5981427 188151-35 188-2001536-41 201202161-6 202-210165 402167-40 211-220171-10 221-2301711-34 231-242172627 20181-18 243-254182-4 3501818-28 269-2801823 281191-20 281-2901921-41 291-295201 295-297204-21 389-39820202127 3642033-35 3522035 3432117-2335 339-4182214-16 1262218-21 1302221 15923324 419-427251-12 428-4322513-27 433-4352516 428 26 435-438 269-11 1032612 1232612-14 1142616-18 1272618 1592620 12527 439-445281-10 44544628 11-31 447-453

Rimjanite

1-16 372-382114 246121 1451 476623 519718 561818 577834 361210 2751211 3511625 159

1 Korinanite

1-16 298-322111726-29 12711213 280118192728 241123 245126 4612145 27022 128224 24423 250245 1272410-13 40226-13 251210 271214 272312 27134-7 274389 275310-13596311 47531415 599321-23 28041-5 27646711-15 27741112 35461920 56696 34697-14 336124-1228 921345 543143233 2001433 9615348 1231555 590169 286

2 Korinanite

1-13323-334317 460456 20946-10 510410 251417 56041718363517 47663-10 36971 20181-5 343871112 34489 519967 34398-11 344104 463105 483115 388117-12 3501212411 4691212-15 351

Galatite

1-6 383-38811 127134 208117 12511718 12812123 15621314 198220 2513226 208316 222412 208614 210561

Efescite

19 1592121319 175214 1916121920 176219-22 59635-11 16036 1938 13439 527310 931819 469413 285413141718 470

411

511 290515162527 47066 460612 29219614 76 Filipjanite

1-4 479-48413-52230 219112 46311314 464121 12828 333213 15821516 207216 206356 11236 19038-10 12839 314312 562416 348422 464

Koloanite

1-4 469-478125-29 36827 175311 3904 7-14 455410 440411 170

1 Soluwanite

1-5 255-268269 34731 23443 55956653 535

2 Soluwanite

1-3 255-268389 347310-12348

1 Timotej

12 204415 356518 3366101117-19 367615 175

2 Timotej

1-3 498-508112 27511116-18 49124 36629 46246-8 513410 455411 170490414 29441617 493

Tit

17-9 9526-8 369211-14 205212 505

Filimon

1 456-460

Evreite

114 154314 51875 3361136-38 5981212 312

Poslanieto na Jakov

267 15731718 527

1 Petrovo

1-5 514-52815530245 5954416 157523 9155 200

2 Petrovo

1-3 529-538119 165314 567

1 Jovanovo

1-5 546-55611-3 56912 544

18-10 562245 56326 33955931 334312 54533 55935624 563314 571410 334416 560

2 Jovanovo

1 546-556

3 Jovanovo

1 546-556

Otkrovenie

113 58319570588110-1517 58211118-20 58521 586223 57825 58727 589210 5883281011 58834 5243521 589320 587321 543556 58951213 602791014-17 602138 229141-5 5911523 5895901714 3711914 524212311122122 5922146022127 76221-514 592225 5912217 110221820 584


412

INDEKS




















AHAJA 252


413

























ИНДЕКС


414



























461shy468

415






sedummina 87shy96






ИНДЕКС


416








417





ENA HANANKA 19





















ИНДЕКС


418





























419






na Kornelija 139









422LISTRA 202








211390439shy446454490LUTER MARTIN 373598

QQUBEZNOST na Pavle

194241402shy405408435shy438 456shy459479480










ИНДЕКС


420













MISII 211shy220















421




















vernicite 473474

ИНДЕКС


422









423






304shy306








ИНДЕКС


424
























425













ИНДЕКС


426
























427
















UUMETNOST VO










ИНДЕКС


428
















429











ИНДЕКС


430






431

SODRINA



432



Елена Вајт


- КНИГА 4 -




5

PREDGOVOR







6







7



Izdava~ot

ПРЕДГОВОР

9

1







10


10





11

12

11





13



12





14

15

13





16


14

2




18

15








19



16





20

21

17






22

23



18





24

19

3

GOLEM NALOG





26


20




27

28

21





29



22






30

31

23





32



24






33

34

25




26

4

PEDESETNICA





36

27






37



28





39

38

29






40

41



30






42

31







43

44



32







45

33




46


34

5

DAR - SVETIOT DUH



48

35






49

50



36





51

37








52

53



38






54

39






55

56



40



41

6






58


42






59

60

43







61



44






62

63

45







64



46





65

66

47






67



48






68

69

49




50

7







71

51





72

73



52







74

53






75

76



54



55

8

PRED SINEDRIONOT





78


56






79

80

57








81



58






82

83

59






84

85



60





86

61

9

SEDUM AKONI






88


62





89

90

63





91



64





92

93

65






94

95



66




96

67

10





98


68






99

69






100

101



70





102

71

11





104


72






105

106

73








107



74






108

109

75






110



76





111

77

12






113


78






114

79





115

116



80







117

118

81








119



82






120

121

83







122


84

13







124

85






125



86







126

127

87






128

129



88





130

89

14







132


90








133

134

91








135



92







136

137

93






138



94








139

140

95







141



96




142

97

15

IZBAVEN OD ZATVOR







144


98






145

146

99






147



100






148

101






149

150



102






151

103







152

153



104






154

105

16








156


106






157

158

107





159



108





160

161

109






162



110





163

164

111






165


112

17








167

113






168

169



114





170

115






171

172



116







173

117






174

175



118







176

119

18







178


120






179

121






180

181



122






182

123







183

184



124







185

125






186

187


126

19

EVREI I NEZNABO[CI






189

127




190



128







191

192

129





193



130








194

195

131






196



132





197

198

133





199



134





200

135

20

VOZDIGAWE NA KRSTOT





202


136





203

137





204

205



138





206

139




207

208



140






209

141





210


142

21

VO DALE^NI KRAI[TA






212

143






213



144





214

215

145






216



146







217

218

147







219

220



148


149

22

SOLUN






222


150








223

224

151





225

СОЛУН


152







226

227

153






228

229

СОЛУН


154







230

155

23

VEREJA I ATINA






232


156








233

157







234

235



158






236

159





237

238



160






239

161







240

241



162




242

163

24

KORINT






244


164






245

165





246

247

КОРИНТ


166







248

167






249

250

КОРИНТ


168





251

169






252

253

КОРИНТ


170




254

171

25







256


172






257

258

173







259



174






260

261

175






262



176







263

264

177






265



178






266

267

179



268


180

26

APOLO VO KORINT






270

181





271



182





272

273

183





274



184





275

276

185






277



186







278

279

187






280


188

27

EFES







282

189






283

ЕФЕС


190





284

285

191







286

287

ЕФЕС


192





288

193







289

290

ЕФЕС


194




195

28







292


196







293

197





294

295



198







296

199



297


200

29







299

201







300



202






301

302

203





303

304



204





305

205






306

307



206



308

207

30






310


208






311

209






312

313



210





314

211





315

316



212






317

213





318

319



214







320

215





321

322


216

31

PRIFATENA PORAKA





324

217




325



218






326

327

219






328



220





329

330

221






331



222






332

333

223





334


224

32

DARELIVA CRKVA





336

225







337

338



226







339

227






340

341



228





342

229





343



230





344

345

231




232

33






347

233





348



234






349

350

235






351



236






353

352

237






354



238






355

356

239





357



240



358

241

34

POSVETENA SLUBA






360


242





361

243






362

363



244





364

245





365

366



246






367

247







368

369



248






370

249



371


250

35

SPASENIE ZA EVREITE




373

251






374



252






375

376

253




377

378



254






379

380

255





381



256



382

257

36

OTPAD VO GALATIJA






384


258






385

259





386

387



260






388

261

37






390


262








391

263





392

393



264





394

395

265





396



266








397

398

267





268

38

PAVLE - ZATVORENIK






400

269






401



270





402

403

271





404

405



272






406

273






407

408



274






409

275






410

411



276







412

277








414

413



278








415

416

279





417



280



418

281

39

SUDEWE VO CEZAREJA





420


282







421

422

283







423



284





424

285







425

426



286






427

287

40







429


288







430

431

289




432


290

41







434

291







435

436



292






437

293








438


294

42

PLOVIDBA I BRODOLOM






440

295







441



296





442

443

297








444



298





445

446

299




300

43

PAVLE VO RIM




448

301






449



302







450

451

303






452



304






453

454

305





455



306






456

457

307







458



308






459

309



460


310

44






462

311







463



312






464

465

313





466



314





467

315



468


316

45

POSLANIJA OD RIM





470

317





471



318





472

473

319




474



320






475

476

321






477



322






478

479

323





480

481



324







482

325






483



326





484

327

46





486


328






487

329




488


330

47





490

331





491


332

48

PAVLE PRED NERONA





493

333






494

495



334






496

335





497


336

49






499

337






500



338





501

502

339





503



340






504

505

341





506



342





507

343




508


344

50





510

345





511



346




512

513

347



348

51






515

349







516



350






517

518

351






519



352






520

521

353






523

522



354






524

355





525

526



356





527

357




528


358

52







530

359






531



360





532

533

361





534



362





535

536

363





537



364



538

365

53





540


366





541

367







542

543



368





544

369





545


370

54

VEREN SVEDOK





547

371






548



372




549

550

373







551



374





552

553

375





554



376






555

556

377

55




558


378






559

379






560

561



380






562

381






564

563



382





565

383





566

567


384

56

PATMOS





569

385








570

ПАТМОС


386





571

572

387





573

ПАТМОС


388






574

575

389






576

ПАТМОС


390



577

391

57

OTKROVENIE




579


392






580

581

393






582



394





583

584

395






585



396






586

587

397






588



398






589

590

399






591



400







592

401

58

POBEDONOSNA CRKVA





594


402






595

403






596

597



404






598

405





599

600



406







601

407





602


408



1 Mojseeva

315 2222218 2224910 223

2 Mojseeva

1819-26 94203 151

4 Mojseeva

6 406

5 Mojseeva

11617 94185 336181518 222

2 Carevite

134 290

1 Dnevnikot

2818 942891095

Nemija

417 597920 53

Knigata za Jov

2221 126

Psalmi

155 47516910 227198 475226-81718 225259 279 347 153 563 4676832-34 33 698920 2257214 86916153119130 2841251-3 8614412 599

Izreki Slomonovi

3910 3451124 3452813 552

Propovednik

95 289

Pesna nad pesnite

610 91

Isaija

53-7 16111 2231123224263 510

2922-24 3823220 3454110 86421-4 2254267 104310-12 10498-16 11506 2255214 582531-8 226535 472 53791012 227553-5 223567 9584 4136010 595611-3 224

Eremija

17-9 600221 1592324 5312356 223331718 223

Ezekil

337-9 361344 16342629-31 10478-12 13

Daniel

124 585

409

Osija

110 174376223 17463 564101 15

Joil

223 55

Mihej

51 22552 224

Agej

28 519

Zaharija

61215 59591516 86101 55128 48136 226

Malahija

389 339310 338

Matej

51112 176545 359720 523723 4231034 841622 5251624 523560178 641815-183041820 1862067 1112021-23 5422025-28 5432026-28 3592142-44 642143 1742338 1452412 4732414 1112431 590252134 591

2534 3460227172425 432742 25281819 2822819 105174281920 302820 65

Marko

31314 18430 12836 36693 33939 544943-45 313124344 342139 811615 1741620 599

Luka

638 345954-56 5411248 3371423 364157154211216 84211415 982232 5152331 252421 252427 2212445-48 272449 302451 322453 35

Jovan

112 381114 47254411416 521116 54433 387314 104316 226333 55642941 106640 5131232 2491334 547550141-4 21

143 345361412 22141617 471421 851426 521427 85152021 791526 51152627 221624 7916713 3816814 521612 2711613 5153162324 361633 238486173 53117101120-23 241711142123 90172123 201840 43196 432115-17 5152118 5372120 539


158 311673018 10711011 3321-39 35-4625 87236 165246 453 57-6041-31 60-6941332 45431 71432-511 70-76433 48436 166512-42 77-8661-7 87-9665-15 97-99615 1164957 99-10275556 1168 103-11184 11391-18 112-122



410

915 159919-30 123-130925 128932-1118 131-1421015 1931117 193 1119-26 155-1601120 166121-23 143-154131-3 160-165134-52 166-176141-26 177-1871417 5981427 188151-35 188-2001536-41 201202161-6 202-210165 402167-40 211-220171-10 221-2301711-34 231-242172627 20181-18 243-254182-4 3501818-28 269-2801823 281191-20 281-2901921-41 291-295201 295-297204-21 389-39820202127 3642033-35 3522035 3432117-2335 339-4182214-16 1262218-21 1302221 15923324 419-427251-12 428-4322513-27 433-4352516 428 26 435-438 269-11 1032612 1232612-14 1142616-18 1272618 1592620 12527 439-445281-10 44544628 11-31 447-453

Rimjanite

1-16 372-382114 246121 1451 476623 519718 561818 577834 361210 2751211 3511625 159

1 Korinanite

1-16 298-322111726-29 12711213 280118192728 241123 245126 4612145 27022 128224 24423 250245 1272410-13 40226-13 251210 271214 272312 27134-7 274389 275310-13596311 47531415 599321-23 28041-5 27646711-15 27741112 35461920 56696 34697-14 336124-1228 921345 543143233 2001433 9615348 1231555 590169 286

2 Korinanite

1-13323-334317 460456 20946-10 510410 251417 56041718363517 47663-10 36971 20181-5 343871112 34489 519967 34398-11 344104 463105 483115 388117-12 3501212411 4691212-15 351

Galatite

1-6 383-38811 127134 208117 12511718 12812123 15621314 198220 2513226 208316 222412 208614 210561

Efescite

19 1592121319 175214 1916121920 176219-22 59635-11 16036 1938 13439 527310 931819 469413 285413141718 470

411

511 290515162527 47066 460612 29219614 76 Filipjanite

1-4 479-48413-52230 219112 46311314 464121 12828 333213 15821516 207216 206356 11236 19038-10 12839 314312 562416 348422 464

Koloanite

1-4 469-478125-29 36827 175311 3904 7-14 455410 440411 170

1 Soluwanite

1-5 255-268269 34731 23443 55956653 535

2 Soluwanite

1-3 255-268389 347310-12348

1 Timotej

12 204415 356518 3366101117-19 367615 175

2 Timotej

1-3 498-508112 27511116-18 49124 36629 46246-8 513410 455411 170490414 29441617 493

Tit

17-9 9526-8 369211-14 205212 505

Filimon

1 456-460

Evreite

114 154314 51875 3361136-38 5981212 312

Poslanieto na Jakov

267 15731718 527

1 Petrovo

1-5 514-52815530245 5954416 157523 9155 200

2 Petrovo

1-3 529-538119 165314 567

1 Jovanovo

1-5 546-55611-3 56912 544

18-10 562245 56326 33955931 334312 54533 55935624 563314 571410 334416 560

2 Jovanovo

1 546-556

3 Jovanovo

1 546-556

Otkrovenie

113 58319570588110-1517 58211118-20 58521 586223 57825 58727 589210 5883281011 58834 5243521 589320 587321 543556 58951213 602791014-17 602138 229141-5 5911523 5895901714 3711914 524212311122122 5922146022127 76221-514 592225 5912217 110221820 584


412

INDEKS




















AHAJA 252


413

























ИНДЕКС


414



























461shy468

415






sedummina 87shy96






ИНДЕКС


416








417





ENA HANANKA 19





















ИНДЕКС


418





























419






na Kornelija 139









422LISTRA 202








211390439shy446454490LUTER MARTIN 373598

QQUBEZNOST na Pavle

194241402shy405408435shy438 456shy459479480










ИНДЕКС


420













MISII 211shy220















421




















vernicite 473474

ИНДЕКС


422









423






304shy306








ИНДЕКС


424
























425













ИНДЕКС


426
























427
















UUMETNOST VO










ИНДЕКС


428
















429











ИНДЕКС


430






431

SODRINA



432



Delata na apostolite (II izdanie 2017) … · skata duhovna literatura na makedonski jazik! U{te...

Documents

Transcript of Delata na apostolite (II izdanie 2017) … · skata duhovna literatura na makedonski jazik! U{te...