Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

55
Basiskaders van het leraarsberoep Deel 2: De structuur van het Vlaamse onderwijs

Transcript of Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

Page 1: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

Basiskaders van het leraarsberoep

Deel 2: De structuur van het Vlaamse onderwijs

Page 2: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

OverzichtInleiding

1. Vlaanderen en zijn bevoegdheden

2. Onderwijswetgeving

3. Organisatie van het onderwijsbeleid

4. Onderwijsniveaus

5. Onderwijshervorming

6. Kwaliteitszorg en ondersteuning

Page 3: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

OverzichtInleiding

1. Vlaanderen en zijn bevoegdheden

2. Onderwijswetgeving

3. Organisatie van het onderwijsbeleid

4. Onderwijsniveaus

5. Onderwijshervorming

6. Kwaliteitszorg en ondersteuning

Page 4: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

Inleiding

KlasMICRO

SchoolMESO

BeleidMACRO

Page 5: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

OverzichtInleiding

• Niveaus van besluitvorming• Onderwijsbevoegdheid

1. Vlaanderen en zijn bevoegdheden

2. Onderwijswetgeving

3. Organisatie van het onderwijsbeleid

4. Onderwijsniveaus

5. Onderwijshervorming

6. Kwaliteitszorg en ondersteuning

Page 6: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

1.1. Niveaus van besluitvorming

Drie niveaus van besluitvorming1. Nationale overheid

België: federale staat

Page 7: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

1.1 Niveaus van besluitvorming

Vlaamse Gemeenschap Franse Gemeenschap

Duitstalige Gemeenschap

2. Gemeenschappen: persoonsgebonden materies

Page 8: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

• Geel = Vlaams Gewest

• Blauw = Brussels Hoofdstedelijk Gewest

• Rood = Waals Gewest

3. Gewesten: economische, grondgebonden materies

1.1. Niveaus van besluitvorming

Page 9: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

1.2. Onderwijsbevoegdheid

Vlaamse Gemeenschap

Verantwoordelijkheid onderwijsmateries

Uitzondering!Federale overheid

leerplicht diploma's

Pensioenen en lonen

Page 10: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

OverzichtInleiding

1. Vlaanderen en zijn bevoegdheden

•Vrijheid van onderwijs•Pedagogisch project, schoolwerkplan en schoolreglement•Eindtermen, ontwikkelingsdoelen en leerplannen•Wet op de leerplicht•Kostenbeheersing van het onderwijs

2. Onderwijswetgeving

3. Organisatie van het onderwijsbeleid

4. Onderwijsniveaus

5. Onderwijshervorming

6. Kwaliteitszorg en ondersteuning

Page 11: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

2.1. Vrijheid van onderwijs

Vrijheid van onderwijs • Vrijheid van inrichting van onderwijs• Vrijheid van schoolkeuze en inschrijvingsrecht

Vrijheid van inrichting van onderwijs• Elke natuurlijke persoon of rechtspersoon mag onderwijs organiseren en

daarvoor instellingen oprichten.

• ‘Pedagogische vrijheid’

Vrijheid van schoolkeuze en inschrijvingsrecht• Ouders en hun kinderen moeten kunnen beschikken over een school naar

keuze op een redelijke afstand van de woonplaats.

• Aanvaardingsplicht• Eerst komt, eerst maalt

Page 12: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

SchoolwerkplanPraktische vertaling

Pedagogisch project

SchoolreglementMogelijke integratie

2.2 Pedagogisch project, schoolwerkplan en schoolreglement

Page 13: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

Pedagogisch project• Algemene visie van het schoolbestuur op opvoeding en

onderwijs

• Filosofische of religieuze inspiratie

Schoolreglement• Regelt de relaties tussen de school, de leerlingen en de

ouders

• Studiereglement, ordereglement, tuchtreglement

2.2 Pedagogisch project, schoolwerkplan en schoolreglement

Page 14: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

Enkele voorbeelden

Gemeenschapsonderwijs

De directeur schetst waar de school naartoe wil: "evolueren van eenzaam eiland naar leercentrum" (p. 39) waarbij ze de deuren opengooit voor iedereen en in samenspraak met de 'klanten' het aanbod coördineert en de infrastructuur gratis ter beschikking stelt van eigen leerlingen en verenigingen.

Freinet

De basisbeginselen zijn: streven naar 'actief' leren binnen een gelijkwaardige relatie tussen leraar en leerling. Alle beslissingen worden genomen op de wekelijkse teamvergadering van de leraren waaraan iedereen in verhouding tot de lesopdracht participeert.

• Bron: Het pedagogisch project van de humaniora van de 21ste eeuw: reflecties / Jan de Maeyer, e.a. - Gent: Academia Press, 2003. - 107 p. - ISBN 90 382 054 14

Pedagogisch project

Page 15: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

Schoolwerkplan• Praktische vertaling van visie op opvoeding en

onderwijsbeleid • Concreet instrument om vorm te geven aan het

opvoedings- en onderwijsaanbod• Algemene organisatie, werkplanning, enz.

Let’s get

practical

2.2 Pedagogisch project, schoolwerkplan en schoolreglement

Page 16: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

VoorbeeldExtract uit een schoolwerkplan

1. Opvoedingsproject2. Profiel (schoolstructuur, wie is wie)3. De schoolorganisatie4. Leerlingenbegeleiding5. Communicatie (schoolreglement, leerlingenraad)6. Media en onderwijsmiddelen7. De evaluatie8. Kwaliteitsbewaking9. Evacuatie10. Visieteksten / Stappenplannen

Page 17: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

Macro

Meso

Micro

• Eindtermen/ontwikkelingsdoelen en leerplannen

• Specifiek curriculum van een bepaalde school

• Lesdoelen

curriculum• Een af te leggen weg naar een einddoel• Leergang

2.3 Eindtermen, ontwikkelingsdoelen en leerplannen

Page 18: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

Doelstellingen op macroniveau

Eindtermen = minimumdoelen die de

overheid noodzakelijk en bereikbaar acht voor

een bepaalde leerlingenpopulatie

Vakoverschrijdende eindtermen =

minimumdoelen die niet specifiek behoren tot een vakgebied, maar

onder meer door middel van meerdere vakken of

projecten worden nagestreefd

Ontwikkelingsdoelen = minimumdoelen op het vlak van kennis, inzicht,

vaardigheden en attitudes die de overheid wenselijk acht voor die leerlingenpopulatie en die de school bij haar

leerlingen moet nastreven.

2.3 Eindtermen, ontwikkelingsdoelen en leerplannen

Page 19: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

Mesoniveau (macroniveau)

Leerplannen = een concretisering van de eindtermen en de ontwikkelingsdoelen, afgestemd op een specifieke leerlingengroep en het somt de doelstellingen, aansluitende leerinhouden en

didactische wenken op voor één vak.- Opgesteld door de inrichtende macht (in theorie), maar in praktijk door de onderwijskoepels

Macroniveau Vakgebonden en vakoverschrijdende

eindtermen ontwikkelingsdoelen

2.3 Eindtermen, ontwikkelingsdoelen en leerplannen

Page 20: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs
Page 21: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs
Page 22: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs
Page 23: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

Eindtermen geschiedenis

Page 24: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

Eindtermen LO

Page 25: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

Leerplan wisk 1st j

Page 26: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

Ontwikkelingsdoelen en eindtermen

Leerplan

Lesdoelen (zie deel 7)

2.3 Eindtermen, ontwikkelingsdoelen en leerplannen

Page 27: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

Evolutieleer 'vergeten' op studielijst VS

25 augustus 2006

WASHINGTON - De studie evolutionaire biologie is om onverklaarbare redenen weggelaten op de lijst van studierichtingen waarvoor Amerikaanse studenten een federale beurs kunnen aanvragen. Volgens het Amerikaanse ministerie van Onderwijs is dat per ongeluk gebeurd, maar critici betwijfelen dit. Dat berichtte het Britse wetenschapsblad New Scientist donderdag.

Het ministerie van Onderwijs bracht eerder deze week een lijst naar buiten van studies waarvoor universitaire studenten een studiebeurs kunnen krijgen. Op de plek waar logischerwijs de richting evolutionaire biologie zou moeten staan, is een witregel ingevoerd. Verdacht, vinden voorstanders van de evolutieleer. Een vergissing, stelt het departement.

De evolutieleer waarvoor de Britse bioloog Charles Darwin in de 19e eeuw de grondslag legde, stuit in de Verenigde Staten op verzet uit conservatief-religieuze kringen. Veel christenen menen dat de theorieën van Darwin niet te rijmen zijn met het scheppingsverhaal en zouden het onderwerp het liefst schrappen uit het verplichte onderwijsprogramma.

Bron: De Telegraaf (nieuwsfeit.nl)

Page 28: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

Nulcurriculum• Wat niet aanwezig is in een curriculum,

vaak vanuit ideologische redenen• Voorbeeld: Artikel ‘Evolutieleer vergeten'

op studielijst VS

Verborgen leerplan• Aspecten die niet expliciet of onbewust

worden geleerd• Vaak waarden en attituden

Eindtermen, ontwikkelingsdoelen en leerplannen

Page 29: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

2.4. Wet op de leerplicht

De leerplicht begint op 1 september van het jaar waarin een kind zes jaar wordt en duurt twaalf volle schooljaren. De leerplicht eindigt op de achttiende verjaardag of op 30 juni van het

kalenderjaar waarin de jongere achttien wordt.

Was jij op 18 maart 2016 nog leerplichtig?

Page 30: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

2.4. Wet op de leerplicht

Leerplicht• Voltijds tot 15 of 16 jaar

• Geldt voor alle kinderen

• ≠ schoolplicht

• Toelatingsvoorwaarde Nederlandstalig gewoon lager onderwijs

Page 31: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

2.5. Kostenbeheersing onderwijs

Leerplichtonderwijs kosteloos? • Basisonderwijs: dubbele

maximumfactuur• Geen absolute kosteloosheid

in het secundair onderwijs• http://www.klasse.be/tvklasse/13288-De-Schooltoelage

Page 32: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

OverzichtInleiding

1. Vlaanderen en zijn bevoegdheden

2. Onderwijswetgeving

3. Organisatie van het onderwijsbeleid

• Gemeenschapsbeleid• Onderwijsnetten• Algemeen beheer op lokaal niveau

4. Onderwijsniveaus

5. Onderwijshervorming

6. Kwaliteitszorg en ondersteuning

Page 33: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

3.1. Gemeenschapsbeleid

Taak minister?

Taak kabinet?

Page 34: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

3.1. Gemeenschapsbeleid

Page 35: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

3.2. OnderwijsnettenGemeenschapsonderwijs•= onderwijsvoorzieningen opgericht in opdracht van de Vlaamse Gemeenschap•Inrichtende macht = ARGO•Neutraal onderwijs

Gesubsidieerd officieel onderwijs•Gemeentelijk en stedelijk onderwijs (OVSG)•Provinciaal onderwijs (POV)•Neutraal onderwijsGesubsidieerd vrij onderwijs•= onderwijsvoorzieningen opgericht door vrije verenigingen en privépersonen (VSKO)•Confessionele scholen•methodescholen

Page 36: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

3.3. Algemeen beheer op lokaal niveau

School en directie•http://www.klasse.be/tvklasse/12746-Op-de-hielen-van-de-directeur•Bekijk het videofragment. Inventariseer de taken van een directeur.

Inrichtende machten /schoolbesturen•Verantwoordelijk goed functioneren school

Scholengemeenschappen•Draagkracht vergroten•= verzameling scholen van eenzelfde onderwijsniveau•Kunnen verschillen wat betreft de inrichtende macht en het onderwijsnet.

Page 37: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

OverzichtInleiding

1. Vlaanderen en zijn bevoegdheden

2. Onderwijswetgeving

3. Organisatie van het onderwijsbeleid

4. Onderwijsniveaus

• Basisonderwijs• Secundair onderwijs• Hoger onderwijs• Volwassenenonderwijs

5. Onderwijshervorming

6. Kwaliteitszorg en ondersteuning

Page 38: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

4.1. Basisonderwijs

Page 39: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

4.2. Secundair onderwijs

Se-n-Se Se-n-Se

Page 40: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

4.3. Hoger onderwijs

Page 41: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

4.4. Volwassenenonderwijs

• Basiseducatie• Secundair

Volwassenenonderwijs• Hoger

Beroepsonderwijs

Page 42: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

4.5. Deeltijds kunstonderwijs

Muziek Woord

Dans Beeldende kunst

Page 43: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

OverzichtInleiding

1. Vlaanderen en zijn bevoegdheden

2. Onderwijswetgeving

3. Organisatie van het onderwijsbeleid

4. Onderwijsniveaus

5. Onderwijshervorming

6. Kwaliteitszorg en ondersteuning

Page 44: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

5. Onderwijshervorming

WAAROM?

Page 45: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

5. OnderwijshervormingDerde graad basisonderwijs•Vakleerkrachten voor techniek, Frans, wetenschappen en muzische vorming•Meer aandacht naar de Nederlandse taalverwerving•Meer differentiatie

Sleutelcompetenties ipv eindtermen en ontwikkelingsdoelen•Niet gebonden aan een vakgebied•Vertaling in de leerplannen

Eerste graad secundair onderwijs= oriënterend•A- en B-stroom blijft behouden•Basispakket + differentiatiepakket

Page 46: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

5. Onderwijshervorming

Tweede en derde graad •Aantal studierichtingen gereduceerd•Arbeidsmarktgericht, doorstroom of dubbele finaliteit•Wetenschap en techniek, taal en cultuur, welzijn en maatschappij, kunst en creatie en economie en organisatie

Evaluatie•Geen B-attest in het eerste jaar, wel A-attest met verplichte remediëring

Page 47: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

Matrixstructuur in tweede en derde graad

Studierichting = horizontaalThematisch domein = verticaal

Page 48: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

5. Onderwijshervorming

• “Onderwijshervorming niet gedragen door het werkveld.”

• Leerkrachten en ouders vinden de hervorming niet noodzakelijk.

• Scholen krijgen te weinig vrijheden om van een fundamentele hervorming te spreken

=> Veel kritiek op de plannen van de onderwijshervorming!

Page 49: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

Addendum M-decreet= lln met een beperking hebben recht op redelijke aanpassingen zodat ze het gewoon onderwijs kunnen volgen. = Inclusie (verschil met GON – GOK)

Veranderingen buitengewoon onderwijs•Type ‘basisaanbod’•Type 9

Langdurig zieken•Tijdelijk onderwijs aan huis•Bednet

Page 50: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

OverzichtInleiding

1. Vlaanderen en zijn bevoegdheden

2. Onderwijswetgeving

3. Organisatie van het onderwijsbeleid

4. Onderwijsniveaus

5. Onderwijshervorming

6. Kwaliteitszorg en ondersteuning

• De gemeenschapsinspectie• Entiteit curriculum• Pedagogische begeleidingsdiensten• Centrum voor leerlingenbegeleiding

Page 51: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

6. Kwaliteitszorg en ondersteuning

Controle

begeleiding

Ontwikkeling

Gemeenschapsinspectie

Pedagogische begeleidingsdiensten

Centra voor leerlingenbegeleiding

Entiteit curriculum

Page 52: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

6.1. Gemeenschapsinspectie

kwaliteitscontrole

Pedagogische vrijheid

Gedifferentieerd doorlichten

Page 53: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

6.2. Entiteit curriculum

Page 54: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

6.3. Pedagogische begeleidingsdiensten

Page 55: Deel 2 structuur van het vlaamse onderwijs

6.4. Centrum voor leerlingenbegeleiding

BasisopdrachtBevorderen

welbevinden leerlingen

Leren en studeren

schoolloopbaan

Preventieve gezondheid

szorg

Sociaal-emotionele ontwikkelin

g