De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en...

71
De waarde van eenvoud Jaarverslag 2019

Transcript of De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en...

Page 1: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

De waarde van eenvoud

Jaarverslag 2019

Page 2: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid voor dat pensioen steeds meer bij individuen komt te liggen en daarmee ook een zaak wordt voor niet-experts, neemt de waarde van eenvoud toe. In 2019 hebben we daarom weer hard gewerkt aan een zo eenvoudig mogelijk pensioen. Vandaar: de waarde van eenvoud.

Pensioen made easy.

Page 3: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

3 Inhoud

Inhoud

Page 4: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

4 Voorwoord

‘ TKP heeft een belangrijke reden om te innoveren: deelnemers de allerbeste dienstverlening bieden. Die focus op klanten, deelnemers en werkgevers vind ik heel bijzonder. Naast veel andere redenen, was dat een belangrijke motivatie om in februari dit jaar als ceo het stokje van Ernst de Bie over te nemen.

Ik geloof in de visie, ambities en vernieuwings strategie van TKP. En vooral in onze medewerkers: hun kennis en ervaring zijn het meest waardevol voor ons bedrijf. Ik dank Ernst voor de inzet en bevlogenheid waarmee hij dit bedrijf heeft geleid.

Wat TKP in 2019 liet zien, is dat vernieuwing goed te combineren is met betrouwbare operationele dienst-verlening. Je kunt natuurlijk zeggen dat dat niet meer dan normaal is voor een pensioenuitvoeringsorganisatie, maar na 20 jaar in deze sector durf ik te stellen dat je best trots mag zijn als de basis zo goed op orde is. En dat zie je ook aan de deelnemerstevredenheid. Die steeg in 2019 kwartaal na kwartaal. Daarnaast verliep de implementatie van nieuwe wet- en regelgeving goed. Denk aan de introductie van de uniforme rekenmethodiek en de waardeoverdracht kleine pensioenen.

Vernieuwing blijft ondertussen noodzakelijk, wat het Pensioenakkoord uit 2019 nog eens onderstreept. Gelukkig hebben wij veel realisatiekracht in huis en een no-nonsens aanpak die ik als nuchtere Twent kan waarderen. Afgelopen jaar uitte die realisatiekracht zich in bijzondere resultaten vanuit ons veranderprogramma TKP Connect, zoals een nieuwe website waar al 2 van onze fondsen mee werken. In 2020 wordt steeds meer zichtbaar van de vernieuwingen die zijn ingezet. Ook gaan we meer dan voorheen samen met onze klanten hierin optrekken. In die verbinding willen we samen nieuwe stappen zetten.’

Paul EverlooChief executive officerGroningen, 30 april 2020

Voorwoord

Page 5: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

5 Dit zijn wij

Dit zijn wij

1

Page 6: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

6

Onze missieen visie

Dit zijn wij

Inzicht en eenvoudWij geloven dat inzicht vandaag, morgen vertrouwen geeft. Voor deelnemers die pensioen opbouwen of ontvangen. Voor pensioenfondsen en voor werkgevers. Steeds meer deelnemers beseffen dat hun pensioen echt aandacht verdient. Ze zien dat keuzes die ze nu maken, invloed hebben op later. Net als in andere aspecten van hun leven, willen ze ook van hun pensioen weten wat hun persoonlijke situatie is. Wij werken daarom aan excellente pensioen uitvoering. Aan het inzichtelijker en eenvoudiger maken daarvan voor klanten, werkgevers en deelnemers.

StroomversnellingEen aantal factoren heeft het belang van eenvoud de laatste jaren in een stroomversnelling gebracht. Zo is er de veranderende omgeving en pensioenmarkt, het toenemend belang van effectieve en betekenisvolle dienstverlening en de roep om meer efficiëntie. Daar komen veranderingen in wet- en regelgeving én snelle technologische ontwikkelingen bovenop. Willen we de top 3-speler blijven die we nu zijn, dan is verbetering en vernieuwing van onze dienstverlening noodzakelijk.

Pensioen is te belangrijk om ingewikkeld te zijn, vinden wij. Als pensioenuitvoeringsorganisatie zijn we een top 3-speler op de pensioen-markt. We zorgen voor de inkomens van miljoenen Nederlanders, die in staat moeten zijn om op eenvoudige wijze financieel gezonde keuzes te maken. Daarom is eenvoud onze belofte. Pensioen made easy.

Page 7: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

7

Onze strategieRuim 2 jaar geleden zijn we gestart met TKP Connect, ons grootschalige verbeter- en vernieuwingsprogramma. In 2019 werden de eerste resultaten daarvan voor een aantal klanten zichtbaar. Een voorbeeld is de nieuwe gestandaardiseerde en veel meer op de gebruiker gerichte website. Met deze en andere tastbare resultaten van onze vernieuwingsstrategie, stapten we in 2019 een nieuwe fase van TKP Connect in.

In deze nieuwe fase hadden we extra aandacht voor de aansturing van het

programma, aanscherping van het changemanagementproces en versterkt risicomanagement. We brachten meer focus in het programma door activiteiten te bundelen. Omdat we alleen dankzij onze medewerkers echt het verschil kunnen maken, besteedden we in 2019 ook veel aandacht aan het neerzetten van een goed strategisch personeelsbeleid. Belangrijke elementen daarin zijn de blik op de toekomst en de ontwikkeling naar een continu lerende organisatie. Met een nieuwe HR-directeur geven we het beleid extra kracht.

Dit zijn wij

Onze wereld verandert

Dit beloven we onze klanten

Hier gaan we voor

Zo gaan we dit bereiken

Beste pensioenplatform

Pensioenmarkt in beweging

Beste dienstverlening aan deelnemers

Kennispartner

Digitaal pensioenplatform

Klanten verwachten meer

Meer gemak voor werkgevers

Strategische klantdialoog

Strategische HR

Pensioenproduct op de schop

Strategische partner voor pensioenfondsen

Laagst mogelijkekosten

Page 8: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

8 Dit zijn wij

Onze organisatie

TKP PensioenPaul Everloo (ceo)

> Directiesecretariaat> Riskmanagement & Compliance> Facilitaire Zaken

> Accountmanagement> Bestuursondersteuning> Pensioenadvies> Pensioencommunicatie

> Human Resources > Architectuurmanagement> Datamanagement & Analytics> ICT Beheer> ICT Ontwikkeling> Business Process Management> Productservices> Project- en

Programmamanagement > Security office

> Bedrijfsbureau > Frontoffice> Keten Aegon> Keten BPL Pensioen> Keten Vervoer> Keten Detailhandel> Keten Stap> Keten BPF Select> Keten OPF Advies> Keten OPF Select

> Actuariaat> Financiële administratie> Management Control> Verslaglegging & Rapportage

Zo ziet onze organisatie eruitTKP heeft zijn organisatie ingericht in vijf bedrijfsonderdelen: Human Resources, Klant, Operations, Technology en Finance.

De directie bestaat uit> chief client officer (cco)

verantwoordelijk voor Klant> chief operations officer (coo)

verantwoordelijk voor Operations > chief information officer (cio)

verantwoordelijk voor Technology> chief finance officer (cfo)

verantwoordelijk voor Finance> chief human resource officer (chro)

verantwoordelijk voor Human Resources > chief executive officer (ceo)

die eindverantwoordelijk is voor TKP

Daarnaast is TKP grotendeels ingericht naar de verschillende klanten of klant groepen. Hierbij zijn afdelingen (deels) gegroepeerd op basis van de activiteiten die zij voor de verschillende pensioen-fondsen en premiepensioen instellingen uitvoeren.

KlantRinke Dongstra (cco)

Human RecourcesWilfred Brand (chro)

TechnologyLex List (cio)

OperationsJoke Westenbrink (coo)

FinanceBert Vos (cfo)

Page 9: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

9 Dit zijn wij

Onze organisatie in cijfersTKP administreert pensioenrechten voor pensioenfondsen – ondernemings- en bedrijfstakpensioenfondsen – en andere pensioenuitvoerders. En voert namens deze klanten de pensioencommunicatie uit. Gevestigd in Groningen, zijn we een dochter-bedrijf van Aegon Nederland.

Onze specialisten werkten in 2019 voor 20 pensioenfondsen, 13 sociale fondsen, 1 algemeen pensioenfonds (met 7 pensioen-kringen) en 1 premiepensioeninstelling. Daarnaast verzorgden we een deel van de uitvoering van het pensioenbedrijf van Aegon Levensverzekeringen. Namens onze klanten keerden we in 2019 ongeveer € 2,5 miljard aan pensioenen uit. Hún klanten – 3,8 miljoen deelnemers en 76.000 werkgevers – rekenden op ons voor juiste en tijdige pensioen uitkeringen en heldere pensioeninformatie en -communicatie.

Eind 2019 bestond ons vaste personeels-bestand uit 619 fte. Dat is ongeveer hetzelfde aantal als eind 2018. Naast eigen medewerkers werkten er circa 260 externe medewerkers voor ons.

We werken duurzaam en sociaal In 2019 hebben we meer focus aangebracht in onze maatschappelijke betrokkenheid. Op basis van de ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties, richten we ons nu op:

> Armoedebestrijding, door gastlessen op scholen te geven bijvoorbeeld, en kinderen op speelse wijze bewust te maken van financiële keuzes.

> Duurzaamheid, door medewerkers bij-voorbeeld te stimuleren de fiets te pakken, door zonnepanelen te plaatsen en door een ‘Meatless Monday’ te introduceren.

> Vitaliteit, door te investeren in de gezondheid en ontwikkeling van onze medewerkers. Tijdens en na werktijd, fysiek en mentaal.

Page 10: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

10 Dit zijn wij

Kerncijfers

2018 — € 88,9 mln 2018 — € 5,7 mln 2018 — 43%

Omzet Netto-winst Solvabiliteit

mln mln %€ 91,9 € 3,5 53

2018 — 614 2018 — 24 2018 — 3,7 mln

Medewerkers (fte), exlusief inhuur Aantal pensioenklanten Aantal deelnemers

mln619 23 3,8

2018 — € 124 mrd 2018 — € 3,6 mrd 2018 — € 2,3 mrd

Pensioenvermogen in beheer Gefactureerde pensioenpremies Betaalde uitkeringen

mrd mrd mrd€ 146 € 4,1 € 2,5

Page 11: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

11

2De waarde van eenvoud

De waarde van eenvoud

Page 12: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

12 De waarde van eenvoud

In het afgelopen jaar zagen we een aantal ontwikkelingen bij elkaar komen, die samen de waarde van eenvoud benadrukten. Zo was er het Pensioenakkoord, waardoor er meer verantwoordelijkheid bij de deelnemer komt te liggen en het dus steeds belangrijker voor ze wordt om zelf, persoonlijk, goede pensioenkeuzes te kunnen maken. Daar kwam de voortsnellende digitalisering bij, die verwachtingen van zowel onze fondsen als hun deelnemers en werkgevers blijvend doet veranderen. Dat ze efficiënt, snel en makkelijk hun keuzes kunnen maken, bijvoorbeeld.

De toegevoegde waarde van eenvoud werd in 2019 dus steeds groter. Op meerdere niveaus, voor diverse belanghebbenden:

> Voor de maatschappij als geheel – pensioen is immers een belangrijk element om onze welvaart en ons welzijn op peil te houden.

> Voor de fondsen die vertrouwen op onze dienstverlening, en voor wie uitvoerbaarheid en uitlegbaarheid steeds belangrijker worden.

> Voor alle mensen die pensioen opbouwen of ontvangen, en hun werkgevers die hierin willen voorzien.

Pensioen made easy. Dat is waar we voor staan en wat we beloven. Eenvoud wordt bovendien steeds belangrijker. Voor onze fondsen, voor hun deelnemers en hun werkgevers.

Page 13: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

13 De waarde van eenvoud

Eenvoud voor de maatschappij

Goede individuele pensioenkeuzes nu liggen aan de basis van een collectief gezonde samenleving later. Pensioenen moeten volgens ons daarom goed uitvoerbaar en uitlegbaar zijn – daarin ligt de waarde van eenvoud voor onze maatschappij. Een goed toegankelijk pensioenstelsel is een onmisbare basis voor het welzijn en de welvaart van onze samenleving.

In 2019 besteedden we veel tijd en aandacht aan de uitlegbaarheid van pensioen. Voor deelnemers, werkgevers en natuurlijk voor besturen van pensioenfondsen verandert er zoveel, dat de behoefte aan duiding en analyse groot is. We investeerden daarom in pensioencommunicatie en namen actief deel aan het debat over de toekomst van het pensioen. Dat deden we onder meer door actief te partici-peren in de Pensioenfederatie. In verschillende commissies spraken en dachten we mee over de invulling van het Pensioenakkoord en – na juni – over de uitwerking ervan.

Page 14: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

Versterking intern Expertisecentrum, met eigen pensioenexperts op allerlei gebieden, van juridisch tot actuarieel.

Deelname aan de Pensioenfederatie en andere initiatieven binnen de sector.

Door een dwarsdoorsnede van onze expertisegebieden op pensioenvlak in één centrum bij elkaar te brengen, versterkt deze pool aan specialisten nu elkaars en daarmee onze kennis. We bundelen onze vakkennis en daar profiteren ook onze klanten volop van mee. Onze experts bieden hen analyse en duiding van ontwikkelingen nu, en zetten hun know-how in om toekomstige ontwikkelingen in kaart te brengen. De bevindingen deelden de experts in 2019 nog vooral via nieuwsbrieven en artikelen, maar dat gaat zich in de toekomst uitbreiden.

In de aanloop naar het Pensioenakkoord en bij de verdere uitwerking achteraf, werkten we actief mee via de Pensioenfederatie. Zo namen we deel in 3 van de 4 onderzoeksgroepen rond het Pensioenakkoord. Daarnaast waren we actief in 7 andere commissies, waaronder het voorzitterschap van de commissie Pensioencommunicatie, en in diverse werkgroepen. Maar ook buiten de Pensioenfederatie werkten we samen met partijen in de sector, van bonden tot andere uitvoerders. Onze pensioenspecialisten gaven, net als vorige jaren, les. Dat deden ze voor leertrajecten bij verschillende pensioenopleidingen. En we namen deel aan de dialoogsessies die DNB organiseerde.

Wat we realiseerden in 2019

Breder en maatschappelijk inzetten van onze expertise, bijvoorbeeld voor armoedebestrijding en vrijwilligerswerk.

Ook in ons vrijwilligerswerk werd de waarde van eenvoud voor onze maatschappij duidelijk – vooral de meerwaarde van financiële kennis en expertise en van ons vermogen die kennis helder en eenvoudig over te brengen. Zo gaven we gastlessen op basis- en mbo-scholen over financiële gezondheid en slimme keuzes maken. Daarnaast ondersteunden collega’s opnieuw tientallen gezinnen bij het wegwerken van hun schulden. Dat deden we via het programma ‘Van Schulden naar Kansen’ van ons moederbedrijf Aegon.

14 De waarde van eenvoud

Page 15: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

15 De waarde van eenvoud

Extra bijdragen aan de maatschappij Waardevol zijn voor de samenleving: dat deden we in 2019 ook op andere manieren. Door kleine en grotere initiatieven te steunen – lokaal, nationaal en internationaal. Een paar voorbeelden:

> Met het Outreach programma stimuleert het Groninger Museum groepen bezoekers naar het museum te komen, die dat anders nooit zouden kunnen of doen. Daar dragen wij van harte aan bij.

> We steunen een studententeam dat met een zelfgebouwde zonneauto 3.000 km door Australië racet. Dat doen we financieel én met onze data-expertise, samen met onderwijsinstellingen en andere bedrijven uit het Noorden.

> In 2019 geen kerstpakketten, maar 3 grote donaties aan het Alzheimercentrum Amsterdam, ‘Van Schulden naar Kansen’ en de Special Olympics – doelen die uitgekozen zijn door onze mensen.

> Via ‘Van Schulden naar Kansen’ helpen we gezinnen met schuldenproblemen. Normaal steunen we ze met onze expertise, als kerstactie organiseerden we voor 70 van deze gezinnen een kerstmiddag met film en feestelijk diner.

Page 16: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

16 De waarde van eenvoud

Eenvoud voor fondsen

Net als veel andere organisaties, voelden ook pensioenfondsen in 2019 de druk om nóg efficiënter en transparanter te opereren. Zodat ze hun deelnemers en werkgevers eenvoudiger zicht konden geven op de pensioenopbouw en -uitkering. Bovendien stelt meer efficiëntie ze in staat de kwaliteit van de uitvoering sneller te verbeteren. Door de afname van handmatig werk bijvoorbeeld, en door kostenbeheersing.

Ook DNB hamerde op het terugbrengen van operationele risico’s die voortkomen uit verouderde systemen, en pleitte vorig jaar voor modern en goed pensioenbeheer. Met onze vernieuwde en verbeterde pensioen-dienstverlening hielpen wij de druk te verlichten waar onze klanten mee te maken hebben.

In de vernieuwing van onze dienstverlening stond in 2019 opnieuw eenvoud centraal, met principes als configureer-baarheid en connectiviteit. Een aantal fondsen kreeg dit jaar voor het eerst de beschikking over onze nieuw ontwikkelde gestandaardiseerde website, met diensten die op basis van deelnemerswensen en -behoeftes zijn ontwikkeld, getest en in de praktijk bewezen. Dit resulteerde in tevreden en enthousiaste deelnemers en een positief effect op de band tussen fondsen en hun deelnemers. Zo werd de zakelijke waarde van eenvoud steeds zichtbaarder.

Page 17: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

Wat we realiseerden in 2019

Innovaties die pensioenen vereenvoudigen en toegankelijker maken.

Heldere pensioencommunicatie en tevreden deelnemers, dankzij nieuwe toepassingen zoals livechat.

Op basis van customer journeys ontwikkel-den we in 2019 verschillende diensten voor de nieuwe website. Deze gebruikersgerichte website brachten we in 2018 voor een eerste pensioenfonds online. In 2019 begonnen we met de verdere uitrol voor andere pensioen-fondsen. Deze overgang ging soepel en de deelnemers reageerden enthousiast op de nieuwe mogelijkheden in de fondsspecifieke look-and-feel.

De website werd in 2019 aangevuld met online diensten als ‘Nieuw in dienst’ en ‘Pensioenuitkering ontvangen’. Op de website is ook een deel specifiek voor werkgevers. Dit deel ging in 2019 live, met de eerste online dienst ‘Aansluiting nieuwe werkgevers’. Daarnaast is de werkgeversvariant grotendeels ingericht op de nieuwe Uniforme Pensioen Aangifte (UPA).

Livechat is een nieuw onderdeel van onze omnichannel-aanpak. Met deze aanpak bieden we onze fondsen 6 voorkeurskanalen om de pensioendesk te bereiken, van e-mail en telefonie tot chat. Fondsen kunnen zo zelf bepalen wat het best bij hun deelnemers past. Ongeacht de kanaalkeuze, hebben onze pensioenspecialisten meteen alle persoonlijke informatie en contactgeschiedenis van een deelnemer voorhanden.

Dat livechat aanslaat, blijkt wel uit de pilot die we in 2019 lanceerden. Van de deelnemers die gebruik maakten van livechat, gaf 80% aan dat als ze geen chatmogelijkheid hadden gehad, ze een ander kanaal hadden gekozen. Zij hadden hun vraag dus sowieso willen stellen. Dankzij livechat ging dat echter veel sneller en efficiënter. Eind 2019 maakten 2 fondsen gebruik van livechat, in 2020 verwachten we verdere groei. Dan wordt livechat een standaardoptie in de nieuwe website.

17 De waarde van eenvoud

Page 18: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

Wat we realiseerden in 2019

Beter in control, dankzij transparante online diensten en sterker risicomanagement.

Opnieuw compliant – dankzij efficiënte aanpak haalden we deadlines in wetgeving, zoals de Wet waardeoverdracht klein pensioen.

Steeds meer deelnemers en hun werkgevers kunnen sinds 2019 terecht op de eenvoudige en overzichtelijke website van hun pensioen-fonds. En dat brengt meer voordelen met zich mee: ook onze fondsen zelf krijgen op die sites meer inzicht en overzicht, waardoor ze beter in control zijn. Daar komt nog een tweede ontwikkeling bij. Want als gevolg van al die vernieuwingen, zowel in technologie als in werkprocessen, versterken wij intern de beheersbaarheid en governance van het risicomanagement.

Zo brachten wij in 2019 een scheiding tussen de eerste en tweede lijn risicomanagement aan, onder meer met een eerstelijns risico-manager binnen onze pensioenuitvoering. Daarnaast is er een security office gekomen, speciaal voor security op ICT-vlak. Eind 2019 kozen we bovendien voor een andere inrichting en invulling van ons risicomanagement: vanaf 2020 focust deze afdeling zich niet langer alleen op de operationele risico’s, maar ook op de business-, financial-, people- en facility-risico’s. Daarmee krijgen we breder en beter inzicht in risico’s en kunnen we ze beter beheersen.

In 2019 haalden we de gestelde deadlines uit de Wet waardeoverdracht klein pensioen (die in 2018 inging). Deze wet gaat over de waardeoverdracht van kleine pensioenen, met aanspraken van € 2,01 tot de wettelijke afkoopgrens, en over het laten vervallen van heel kleine pensioenaanspraken, van € 2,00 of minder. Kleine bedragen dus, maar vanwege de grote hoeveelheid wel een complexe exercitie. Die we efficiënt konden aanpakken, door de verbetering en vereenvoudiging van onze systemen.

In de laatste maanden van 2019 zijn we de grens van 100.000 overdrachten kleine pensioenen ruimschoots gepasseerd. We verwerkten 40.000 inkomende waardeoverdrachten klein pensioen, 73.000 uitgaande waardeoverdrachten, inclusief uitbetaling, en konden 70.000 heel kleine pensioenen laten vervallen. De verwerking van de overdrachten verliep soepel, het aantal telefonische hulpvragen van deelnemers lag bijzonder laag.

18 De waarde van eenvoud

Page 19: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

19 De waarde van eenvoud

Eenvoud voor deelnemers en werkgevers

Met de komst van een nieuw pensioenstelsel en andere regelingen, meer keuzevrijheid en door een snel veranderende arbeidsmarkt, wordt het voor werkenden steeds belangrijker goede pensioenkeuzes te maken. En hoewel we nog altijd een collectief stelsel hebben, komt de verantwoordelijkheid voor het pensioen meer en meer bij het individu te liggen en wordt het minder een zaak van pensioenadviseurs. Dat maakt het extra belangrijk om pensioencommunicatie toegankelijk te maken. Inzichtelijk en begrijpelijk, voor iedereen die werkt, werkgever is of al met pensioen is.

In 2019 brachten we de eerste nieuwe diensten online die gebaseerd zijn op customer journeys. Daarin ontdekken we de behoeftes van deelnemers. Onderzoek en gebruikerscijfers toonden het succes van deze nieuwe diensten aan. Zo is de nieuwe website ingericht naar toptaken – de belangrijkste taken die een deelnemer of werkgever op een website verwacht te kunnen uitvoeren. Bovendien zijn die toptaken in één oogopslag te zien. Ook is de content, dankzij de inzichten uit de customer journeys, helemaal toe-gesneden op de wensen en behoeftes van deelnemers en hun werkgevers.

Page 20: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

Wat we realiseerden in 2019

Met customer journeys doen we onderzoek naar de behoeftes van deelnemers en werkgevers. We luisteren goed naar ze en brengen niet alleen de functionele behoeftes in kaart, maar ook de emotionele. Wat zijn de belangrijke momenten waarop deelnemers en hun werkgevers van ons heldere communicatie verwachten? Daaromheen richten wij een heel proces in, inclusief functionaliteiten en online diensten.

Dat de behoefte aan eenvoud groot is, vooral onder deelnemers, laten deze journeys steeds opnieuw weer zien. Bij alle reizen komt bijvoorbeeld heel duidelijk naar voren dat deelnemers nettobedragen willen zien – nettobedragen kunnen ze namelijk makkelijker vertalen naar de eigen situatie. Die aanpassing nemen we in alle nieuwe diensten mee. In totaal zijn er 25 thema’s waarvoor we deze zogenaamde journeys willen uitvoeren. Met de 7 thema’s die we in 2019 hebben afgerond, staan we inmiddels op 12.

De nieuwe dienst livechat is een succes onder deelnemers, liet de pilot in 2019 zien. ‘Heel klantvriendelijk’, kregen we als reactie. ‘Super geholpen’, en: ‘Snelle reactietijd!’. Dat onze nieuwe chatfunctie in de smaak valt, is zowel aan de enthousiaste reacties als aan het daadwerkelijk gebruik te zien. Al tijdens de pilot zagen we steeds meer vragen richting de chat verschuiven, zónder dat we er enige ruchtbaarheid aan hadden gegeven. Na afloop zei 86% van de deelnemers direct naar tevredenheid een antwoord te hebben gehad – een hoog percentage first-time-fix.

Ook de website liet in 2019 de waarde van eenvoud steeds beter zien: bij de keuze voor loonheffingskorting, bijvoorbeeld. Bij een pensioenaanvraag moesten deelnemers voorheen zelf beslissen of ze loonheffingskorting wilden toepassen op hun pensioen. Een lastige vraag, gaven deelnemers aan. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) verleende hier al, op basis van de hoogte van het pensioen, advies over. We besloten daarop aan te sluiten. Nu tonen we het advies van de SVB automatisch: deelnemers hoeven alleen nog maar te accepteren.

We kregen een steeds beter beeld van behoeftes van deelnemers en werkgevers dankzij in totaal 12 afgeronde customer journeys.

Nieuwe website én online diensten zijn een succes, laten onderzoek, analyse en metingen zien.

Met de inzichten die zijn ontstaan uit de 12 doorlopen customer journeys, en het delen daarvan binnen onze organisatie, maken we de afstand tussen onze medewerkers en deelnemers (en hun werkgevers) kleiner. Doordat onze mensen nu in een eerder stadium de belangen en de behoeftes van deelnemers en werkgevers kunnen meenemen, is het voor onszelf eenvoudiger om pensioen makkelijker en begrijpelijker maken.

Onze eigen medewerkers kunnen persoonlijker en prettiger dienstverlening bieden dankzij de customer journeys.

20 De waarde van eenvoud

Page 21: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

21 De waarde van eenvoud

Customer journey-cases: 3 voorbeelden van wat we in 2019 realiseerden

> ‘ Ik krijg een relatie’ (deelnemers): veel deelnemers gaven aan niet goed te weten wanneer ze een partner moeten (aan)melden. Daarom maakten we het vorig jaar eenvoudig: we gaan alle partners registreren, ook degene met ‘alleen’ een samenlevingscontract.

> ‘ Mijn partner is overleden’ (deelnemers): deelnemers ervaren dit als een turbulente periode. Op veel momenten kunnen wij het een stuk makkelijker maken voor de partner die achterblijft. In 2019 zijn we begonnen om de brieven uit verschillende processen beter te laten aansluiten op wat een partner verwacht. En hierin voor hen duidelijker te maken wat er nog gaat komen.

> ‘ Van aanleveren tot betalen’ (werkgevers): deze customer journey leerde ons dat we administratiekantoren van werkgevers als een aparte doelgroep moeten benaderen. Van de bij ons aangesloten werkgevers, heeft namelijk 85% een dergelijk kantoor voor ze werken. Door die kantoren direct te benaderen, maken we het voor alle partijen eenvoudiger.

Page 22: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

22

3Van de directie en de raad van commissarissen

Van de directie en de raad van commissarissen

Page 23: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

23 Van de directie en de raad van commissarissen

Directie

SamenstellingOp 1 juni 2019 versterkte Wilfred Brand als chro onze directie, waarmee deze vanaf juni uit 6 leden bestond.

De samenstelling van de directie van TKP was in 2019:> Ernst de Bie (ceo)> Rinke Dongstra (cco)> Lex List (cio-niet statutair)> Bert Vos (cfo)> Joke Westenbrink (coo)> Wilfred Brand (chro-niet statutair)

Met 1 vrouw en 5 mannen voldeden we in 2019 nog niet aan de door ons nagestreefde diversiteitsratio. We blijven ons inzetten voor een evenwichtiger manvrouwverdeling.

Per 1 februari 2020 legde Ernst de Bie zijn functie als ceo neer. Paul Everloo volgde hem met ingang van die datum op.

Ernst (63) neemt na ruim 29 jaar afscheid van ons bedrijf. Hij startte in 1990 als controller

bij ons en is sinds 2011 ceo. Doekle Terpstra, voorzitter van onze raad van commissarissen: ‘Onder leiding van Ernst de Bie is TKP Pensioen snel gegroeid – van 1,7 miljoen deelnemers in 2011 naar 3,7 miljoen in 2018. Hij heeft TKP Pensioen de afgelopen 8 jaar vol energie geleid, waarbij zijn focus de afgelopen jaren lag op een omvangrijk verbeter- en vernieuwingsprogramma.’

Page 24: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

24 Van de directie en de raad van commissarissen

Op de agenda in 2019Eén van de belangrijkste onderwerpen in 2019 was het blijvend goed uitvoeren van ons dagelijks werk. Daarnaast schonken we veel aandacht aan het voeren van de strategische klantdialoog en aan het programma TKP Connect.

Als onderdeel van de strategische klantdialoog be-sloten we in 2019 met een aantal kleinere klanten in gesprek te gaan over hun toekomst als klant van TKP. Het karakter van deze fondsen paste minder goed bij de visie op dienstverlening en pensioenuitvoering die TKP voor ogen heeft. Deze gesprekken hebben ertoe geleid dat met deze fondsen is overeengekomen de dienstverlening de komende jaren te beëindigen. Daarbij zorgen wij samen met de betreffende fond-sen uiteraard voor een beheerste migratie.

Met Aegon Levensverzekeringen hebben we afspra-ken gemaakt over de overdracht van hun pensioen-portefeuille naar onze systemen en dienstverlening. In 2019 zijn al ruim 100.000 deelnemers aan ons overgedragen. In 2020 volgen verdere tranches. De samenwerking met Aegon wordt steeds intensiever.

In het laatste kwartaal van 2019 heeft Pensioenfonds Detailhandel aangegeven de lopende overeenkomst met TKP niet te zullen verlengen. Dit pensioenfonds heeft op onderdelen een andere visie op de wijze waarop de pensioenuitvoering het beste kan worden ingericht. Met deze klant is inmiddels een uitgebreide dialoog gaande, gericht op – vooral voor deelnemers en werkgevers – zorgvuldige overdracht van werk-zaamheden aan een andere partij. Het aanstaande vertrek van deze klant heeft veel gevolgen voor onze organisatie. In 2020 onderzoeken we hoe deze gevolgen ondervangen kunnen worden.

Page 25: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

25

medewerkers TKP uitgebouwd tot een van de grotere pensioenuitvoerders van Nederland.

Jaarverslag en jaarrekening 2019 De raad van commissarissen stemt in met het jaarverslag en de jaarrekening 2019 en de daarbij behorende controleverklaring. Aan de aandeelhouder stelt de raad van commissarissen voor dat zij het jaarverslag vaststellen en het daarbij behorende dividend goedkeuren.

Utrecht, 30 april 2020

De raad van commissarissenDoekle Terpstra, voorzitterMaarten Edixhoven, vice-voorzitterEric Rutten (vanaf 1 april 2020)

Van de directie en de raad van commissarissen

VergaderingenDe rvc vergaderde in 2019 4 keer. Tijdens elke vergadering was er voldoende quorum aanwezig voor besluitvorming. Tijdens deze vergaderingen lag de focus op de voortgang van het programma TKP Connect.

Daarnaast bekrachtigde de rvc het mid-term-plan, waarin de financiële vertaling van de strategie is verwerkt. De aankondiging van het vertrek van Pensioenfonds Detailhandel per 1 januari 2021 heeft veel impact op de organisatie. De rvc is nauw betrokken bij de keuzes en afwegingen waarvoor de directie zich gesteld ziet. Ook zoekt de rvc de dialoog met de werknemersvertegenwoordiging van TKP. De medewerkers en de kennis die zij bezitten zijn immers de belangrijkste asset van TKP. Zij dragen zorg voor een hoge kwaliteit van dienstverlening.

In 2019 was de rvc nauw betrokken bij de procedure rond de opvolging van ceo Ernst de Bie. De raad heeft de aandeelhouder geadviseerd om Paul Everloo per 1 februari 2020 te benoemen als ceo. De leden van de rvc zijn Ernst de Bie veel dank verschuldigd. Hij heeft met zijn team van

In 2019 bestond de rvc uit 3 leden:> Doekle Terpstra, voorzitter> Maarten Edixhoven, vice-voorzitter> Rutger Zomer

Op 1 april 2020 is Rutger Zomer teruggetreden als commissaris. De rvc heeft de aandeelhouder geadviseerd Eric Rutten per 1 april 2020 te benoemen als commissaris.

Per 1 april 2020 bestaat de rvc uit deze 3 leden:> Doekle Terpstra, voorzitter> Maarten Edixhoven, vice-voorzitter> Eric Rutten

Raad van commissarissen

De raad van commissarissen (rvc) houdt toezicht op het beleid en de taakuitvoering van de directie en staat de directie bij met advies. Bij de invulling van haar taken richt de rvc zich op het belang van de vennootschap en de daarmee verbonden onderneming.

Algemene Vergadering van AandeelhoudersDe Algemene Vergadering van Aandeelhouders heeft in 2019 het jaarverslag TKP 2018 vastgesteld.

Page 26: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

26

4Risico’s onder controle

Risico’s onder controle

Page 27: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

27 Risico’s onder controle

We zijn verantwoordelijk voor de registratie van in totaal van € 146 miljard aan pensioenvoorziening. Daarbij nemen we zo min mogelijk risico. Ons risicomanagement is stringent, onze beheersorganisatie is goed doordacht.

Beheersing op 3 niveausOns risicomanagementsysteem heeft op 3 niveaus beheersmaat-regelen. De raad van commissarissen houdt toezicht op het beleid van de directie en op de algemene gang van zaken in ons bedrijf.

Raad van commissarissen

Directie TKP

1e lijn

> Lijnmanagement> 1e lijns

riskmanagement (operations)

> Management Control

> Riskmanagement & compliance

> IAN Aegon NL

2e lijn 3e lijn

Page 28: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

28 Risico’s onder controle

1e lijnHet management van TKP houdt het primaire toezicht op de uitvoering van de beheers-maatregelen. Dit is verankerd in de organisatie-structuur. Ons management bestaat uit ervaren managers met jaren relevante ervaring in hun vakgebied. De processen en interne controles liggen vast in procedurebeschrijvingen en werkinstructies.

Management control is verantwoordelijk voor de financiële beheersing van TKP. Zij rapporteert periodiek aan de directie, de raad van commissarissen (rvc) en aan aandeelhouder Aegon.

2e lijnDe verantwoordelijkheid voor de beheers-maatregelen in de 2e lijn ligt bij de afdeling Riskmanagement & compliance. Voor het toezicht op de informatie beveiliging is er een afzonderlijke afdeling Security office.

> Riskmanagement & compliance toetst de kwaliteit en het gebruik van de beheers-instrumenten en adviseert de organisatie hierover. Ook toetst de afdeling de naleving van de wet- en regelgeving en de interne gedragsregels.

De kwaliteitstoetsen doet het riskmanagement aan de hand van risicoanalyses. De afdeling rapporteert aan de directie en rvc over de belangrijkste risico’s en over de voortgang van eerder gerapporteerde bevindingen. De directie krijgt bovendien maandelijks informatie over incidenten en datalekken. Met deze incidenten rapportage geeft de

afdeling inzicht in de opvolging van incidenten. Dit leidt meestal tot procesverbeteringen. Wanneer een incident een klant raakt, krijgt die klant daar onmiddellijk informatie over. De afdeling rapporteert elk kwartaal aan de directie over de uitkomsten van de continue monitoring en over de belangrijkste compliance-issues.

> De Securityoffice ziet, onder verantwoordelijkheid van riskmanagement & compliance, toe op de risico’s, de beheersmaatregelen en de naleving van het informatiebeveiligingsbeleid. De security-manager gebruikt daarvoor risicoanalyses en control risk-selfassess ments, zoals het Good control program. De securitymanager rapporteert aan het risk & compliance committee en aan de TKP-directie. Met het securitymanagement van Aegon wisselt onze securitymanager bovendien best-practices uit.

3e lijnDe uitvoering van de beheersmaatregelen in de 3e lijn is in handen van de afdeling Internal audit Nederland (IAN) van ons moederbedrijf Aegon. De auditors bepalen hoe het gesteld is met de interne procesbeheersing bij TKP. Ze rapporteren hierover aan de TKP-directie, de directie van Aegon Nederland en het Audit committee. Ook voert IAN jaarlijks risicoanalyses uit op onze kernactiviteiten. Dat gebeurt onafhankelijk van TKP. De input voor deze risicoanalyses bestaat onder meer uit de Rapportage openstaande bevindingen, de Risk matrix, de verslagen van het Risk & compliance committee en van het Risk & audit committee. In 2019 zijn door IAN 4 onderzoeken uitgevoerd.

Page 29: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

29 Risico’s onder controle

ISAE 3402-rapportenOver de beheersing van pensioen-administratieprocessen leggen we jaarlijks verantwoording af aan onze klanten. Dat doen we in de vorm van een ISAE 3402 type II-rapport, gebaseerd op het COSO-model. Met dit rapport geven we onze klanten en hun externe accountants transparant inzicht in de opzet en werking van de interne beheersing. ISAE 3402 is een internationale standaard voor zekerheid bij uitbesteding. In de ISAE 3402-verklaring laten we zien in hoeverre we voldoen aan de kwaliteitseisen. Bedrijfstak- en ondernemingspensioenfondsen, premiepensioeninstellingen en algemene pensioenfondsen ontvangen elk een eigen ISAE 3402 type II-rapport. Alle rapportages zijn voorzien van een goedkeurende verklaring.

In control statementElk kwartaal stellen we een In control statement op. Hierin laten we op basis van afgesproken prestatie-indicatoren zien hoe het staat met de interne beheersing. Het In control statement is gebaseerd op het framework van risicomanagement voor pensioenfondsen.

Service level agreement rapportagesIeder kwartaal stellen we per klant een verantwoording op over hoe we scoren op het nakomen van afspraken over onze dienstverlening.

Onze verantwoording over de risicobeheersing

We leggen expliciet verantwoording af over de beheersing van de processen die onze klanten aan ons uitbesteden. De belangrijkste verantwoordingsdocumenten zijn het ISAE 3402-rapport, het In control statement en de Service level agreement rapportage.

Page 30: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

30 Risico’s onder controle

Strategische risico’sStrategische risico’s zijn risico’s die direct de doelstelling van de organisatie in gevaar kunnen brengen. Ze kunnen een interne of externe oorzaak hebben. Voorbeelden van externe strategische risico’s zijn een economische crisis of een ingrijpende verandering van wetgeving. We zijn gevoelig voor veranderingen in wetgeving omdat die kunnen noodzaken tot tijdkritische en ingrijpende systeemaanpassingen. Dit risico beperken we door actief deel te nemen in commissies van de Pensioenfederatie, die op haar beurt weer actief is in politiek Den Haag. Daarnaast houden we regelmatig klankbordsessies met fondsen over actuele ontwikkelingen.

Voor conjunctuurschommelingen zijn we minder gevoelig. We sluiten namelijk langlopende contracten met onze klanten. En het aantal concurrerende aanbieders is beperkt. Het feit dat we een top 3-speler zijn, zien we als toereikend om het risico van

marktveranderingen op te vangen. De consolidatie van de markt leidt tot een daling van het aantal klanten. Dit heeft echter geen negatieve gevolgen voor het aantal deelnemers.

Een relatief nieuwe ontwikkeling is dat een aantal organisaties die zich tot nu toe vooral tot IT beperkten zich nu ook als mogelijke pensioenuitvoerder begint te profileren. Wij volgen deze ontwikkeling uiteraard nauwlettend.

We beheersen de strategische risico’s door onze strategische kaart minimaal elke 3 jaar te herijken. Centrale thema’s van onze strategische kaart zijn:> hoge kwaliteit dienstverlening tegen

zo laag mogelijke kosten,> dienstverlening aan ondernemings-

en bedrijfstakpensioenfondsen én aan algemene pensioenfondsen en premiepensioeninstellingen en Verzekerd Pensioen.

Ons risicoprofielIn onze bedrijfsvoering hebben we te maken met 4 soorten risico’s: strategische risico’s, operationele risico’s, financiële risico’s en risico’s rond financiële verslaggeving.

Page 31: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

31 Risico’s onder controle

Operationele risico’sIn onze bedrijfsvoering hebben we te maken met grote waar-destromen en vertrouwelijke persoonsgegevens. Dit brengt operationele risico’s met zich mee. We beheersen deze met diverse maatregelen:

> pre-employment en imployment screening van personeel. De zwaarte van de screening is afhankelijk van de te vervullen functie.

> expliciete integratie van cultuur, de bijbehorende kern-waarden (klant, lef en samen) en gedrag in jaarplannen, teamafspraken en de individuele beoordelingscyclus.

> aanbod van (permanente) educatie, loopbaanopleidingen en inhouse actualiteitensessies voor medewerkers. Voor nieuwe interne en externe medewerkers is de basisoplei-ding pensioenen verplicht. Het behalen van het examen is een vereiste voor een vast dienstverband.

> kwaliteitseisen voor de processen en interne controle-maatregelen. We gebruiken hiervoor het ISAE 3402-frame-work, een workflowsysteem, periodieke risicoanalyses en de agile- of scrummethodiek voor projecten.

> een uitgebreide set van General IT-controls voor de beheersing van IT-risico’s, waaronder data-integriteit en informatiebeveiliging. De set omvat onder meer logische en fysieke beveiliging, operationeel beheer, systeem-ontwikkeling, backup en recovery en businesscontinuity. We toetsen deze maatregelen periodiek.

> het ‘framework beheersing uitbesteding’ voor de beheer-sing van de risico’s die verbonden zijn aan de uitbesteding van activiteiten aan specialisten. Het framework bestaat uit riskselfassessments, periodiek overleg over de dienstverlening, beoordeling van de dienstverlening en assurance verklaringen.

Page 32: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

32 Risico’s onder controle

Financiële risico’sOnze financiële risico’s zijn beperkt. Zo hebben we, grote investeringen uitgezonderd, een structurele positieve instroom van gelden. Overtollige liquiditeiten storten we af op de rekeningcourantverhouding met Aegon Group. Aegon Group Treasury beheert de gelden. TKP Pensioen kan gelden onttrekken aan de rekening-courantverhouding wanneer dat noodzakelijk is. Over deze rekeningcourant wordt rente in rekening gebracht. We maken geen gebruik van derivaten. Onze liquide middelen zijn ondergebracht bij banken die minimaal een A-rating hebben.

Onze top 5 van klanten zorgt voor circa 60% van onze bedrijfsopbrengsten. We zijn ons hiervan bewust en we accepteren dat dit concentratierisico zal blijven bestaan. We spelen hierop in met continue monitoring van de verhouding interne versus externe medewerkers. Het risico achten we

acceptabel, ook omdat we een verdere consolidatie van de markt verwachten. De kredietwaardigheid van onze klanten is hoog. De afgelopen jaren is er niet afgeboekt op debiteuren. Dit risico wordt om deze reden als marginaal ingeschat.

Risico’s rond de financiële verslaggevingRisico’s in onze financiële verslaggeving zijn de betrouwbaarheid van schattingen en de verantwoording van complexe transacties in financiële rapportages, zoals het jaarverslag. Deze risico’s zijn beperkt doordat we in de financiële administratie en de financiële verslaggeving op beperkte schaal werken met schattingen.

In 2019 zijn we begonnen met het vernieuwen van ons informatielandschap. Dit is een investering die bestaat uit ontwikkelingsuren en out-of-pocketkosten en die in de jaarrekening is opgenomen als ‘Investering als immateriële vaste activa in ontwikkeling’.

Risico’s rond wet- en regelgevingOnze organisatie heeft te maken met een behoorlijk stelsel van wet- en regelgeving. Onze juridische afdeling, waarbij we intensief samenwerken met Aegon, en onze afdeling compliance houden ontwikkelingen nauwgezet in de gaten. Dat geldt niet alleen voor wet- en regelgeving die voor onze organisatie van belang is, maar ook voor de wet- en regelgeving die voor onze klanten relevant is.

Terugblik op afgelopen jaarIn 2019 hebben zich op het gebied van risicobeheersing geen bijzondere gebeurtenissen voorgedaan waar we niet op voorbereid waren en waar we onze risicohouding of stelsel van beheersmaatregelen op moeten aanpassen.

Page 33: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

33

5Vooruitblik

Vooruitblik

Page 34: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

34 Vooruitblik

Hoe de nieuwe pensioencontracten er precies uit gaan zien, wordt pas in de loop van het jaar duidelijk. De sector en andere stakeholders, zoals de vakbonden, werken daar nu hard aan. Feit is dat de individualisering van het pensioen doorzet. En dat betekent dat de noodzaak van zowel innovatie als van eenvoud blijft groeien. Dankzij ons vernieuwingsprogramma TKP Connect zijn wij daar al goed op voorbereid. En in 2020 gaan we daar met volle inzet mee door.

Meer innovatie die het nóg eenvoudiger maaktWe leveren in 2020 steeds meer online pensioenprocessen en -diensten in de nieuwe gestandaardiseerde website op, zowel voor deelnemers als hun werkgevers. Denk aan het proces ‘Overlijden’ of ‘Beleggingskeuzes maken (DC)’. We helpen een groeiend aantal klanten met de overstap naar deze fondsenwebsite. Nog dit voorjaar verwachten we het volgende bedrijfstakpensioenfonds over te laten gaan, met ruim 600.000 deelnemers erbij. In totaal bedienen we dan al meer dan 1,2 miljoen deelnemers via de website. Nieuwe diensten zoals het in 2019 gelanceerde livechat, worden in 2020 bovendien een standaardoptie waar fondsen eenvoudig voor kunnen kiezen.

In fases naar de cloudAchter de schermen starten we met het vernieuwen van onze eigen administratie. Niet heel zichtbaar, wel heel belangrijk.

Aanvankelijk dachten we in 2020 klantdata en functionaliteit volledig uit de public cloud aan te bieden. Maar omdat deze transitie diep ingrijpt op de werkprocessen die we voor en met klanten uitvoeren, besloten we meer tijd in te ruimen voor het proces. Het tempo bepalen we samen met klanten. Per deeloplossing toetsen we of we deze al via de cloud kunnen aanbieden. Denk aan telefonie, back-up of onze eigen werkplekken.

Verbinding met onze klanten versterkenOm alle vernieuwingen in nauwe samen-werking op te kunnen pakken, willen we de band met onze klanten versterken. Dat doen we op verschillende manieren. Zo installeren we een raad van advies (rva), waarin een aantal klanten ons adviseert bij grote beslissingen. We gaan frequenter gesprekken voeren en geïnteresseerden informeren over de voortgang van TKP Connect. Zowel inhoudelijk, als over de planning.

Ons Expertisecentrum gaat daarnaast vaker de interactie zoeken, in kleinere sessies of roundtables bijvoorbeeld, en actief kennis delen over alle ontwikkelingen, inclusief de impact daarvan op onze sector. Daarmee houden we elkaar scherp. Onze accountmanagers voeren meer 1-op-1 gesprekken, om samen te bekijken hoe de dagelijkse operatie van elk fonds versterkt kan worden met onze vernieuwingen.

De realisatiekracht die we in 2019 hebben laten zien, zetten we door in 2020. Noodzakelijk, want in 2022 willen de overheid, de sociale partners en de sector de nieuwe pensioenwet rond hebben. TKP praat mee en pleit daarbij voor eenvoud: in heldere, uitlegbare regelingen én in beperking tot een overzichtelijk aantal. Dat doen we in het belang van onze fondsen, hun deelnemers en werkgevers.

Page 35: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

35 Vooruitblik

Coronacrisis Eind februari was in Nederland de eerste corona-besmetting. In de weken daarop legde dit virus Nederland in hoog tempo vrijwel stil. De impact op onze samenleving, dus ook op onze klanten, hun deelnemers en werkgevers en op TKP, is groot. En blijft voorlopig groot – wij bereiden ons erop voor dat de gevolgen van de virusuitbraak maanden zullen aanhouden.

Dagelijks passen we ons aan de veranderende situatie. Dat doen we niet alleen, maar samen met onze klanten en leveranciers. En natuurlijk dankzij de grote inzet van onze medewerkers. Zij werken sinds half maart vanuit huis. Vanwege de bescherming van de eigen gezondheid én om de continuïteit van onze dienstverlening te kunnen garanderen. Want als pensioenuitvoeringsorganisatie vervullen we een belangrijke maatschappelijke functie. Miljoenen mensen rekenen immers op ons.

Onze IT-infrastructuur is daarop berekend. Onze mede-werkers kunnen hun werkzaamheden ook vanuit een thuislocatie probleemloos blijven uitvoeren. Mede doordat een aanzienlijk deel van onze dienstverlening ons digitaal ter beschikking staat via websites en portals. Wij blijven onverminderd bereikbaar, ook per post en telefonisch.

Het risico dat het coronavirus zich massaal verspreidt onder onze medewerkers achten wij klein. Wij hebben direct maatregelen genomen om zoveel mogelijk medewerkers thuis te laten werken. En daarbij monitoren wij continu het welzijn van onze medewerkers als het gaat om de omstandigheden waaronder zij hun werk moeten doen, stress en werkdruk. En bieden we daarbij passende specialistische hulp als dat gewenst is. In het onwaarschijnlijk geval dat toch een grote groep medewerkers tegelijkertijd besmet raakt, zullen we terugvallen op het fall-back scenario volgens ons Business Continuityplan.

De continuïteit van de dienstverlening aan onze klanten blijft daarmee, ook in deze uitzonderlijke omstandigheden, geborgd. Hoewel de marktomstandig heden in 2020 door ons als zeer uitdagend worden beschouwd, hebben wij er dan ook het volste vertrouwen in dat wij ook dit jaar een uitstekende dienstverlening aan onze klanten en hun werkgevers en deelnemers kunnen blijven bieden.

Door samen te blijven werken, met onze klanten en met alle andere betrokkenen, komen we hier doorheen. Daar zetten we ons allemaal voor de volle 100% voor in.

Page 36: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

36 Vooruitblik

Op de agenda voor 2020 > Sterkere band met onze klanten, zowel 1-op-1

als in bijvoorbeeld seminars en roundtables.> We verkennen in gesprekken met prospects of

we onze dienstverlening aan nieuwe fondsen kunnen aanbieden.

> De hoge cijfers op betrouwbaarheid houden we vast.> We investeren in onze aantrekkelijkheid als

werkgever en in het aantrekken van nieuw talent.> Verdere versterking van risicomanagement en

governance van TKP Connect.> Doorontwikkelen van strategisch personeelsbeleid.> We intensiveren de samenwerking binnen onze

sector, en met stakeholders daarbuiten.> Ons Expertisecentrum gaat meer kennis delen

met klanten en andere geïnteresseerden.> Verdere implementatie van het verzekerd

pensioen van Aegon: de laatste transitie van Defined Contribution-regelingen én de eerste migratie van Defined Benefit-regelingen.

> Door toekomstscenario’s te maken en door te rekenen, werken we aan de ontwikkeling van de organisatie – zowel vanuit personeels- als financieel perspectief.

> We starten met de voorbereiding van explementaties voor pensioenfondsen waarmee de uitvoeringsovereenkomst de komende jaren eindigt.

Page 37: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

37 Vooruitblik

Financiële ontwikkelingen

We verwachten dat onze omzet in 2020 min of meer stabiliseert en rond € 90 miljoen uitkomt. Het aantal deelnemers in onze pensioenadministratie stijgt geleidelijk verder naar een kleine 4 miljoen deelnemers. Het aantal eigen medewerkers blijft ongeveer gelijk aan 2019. De komende jaren, in elk geval tot en met 2021, gaan we verder met TKP Connect. Dat brengt in 2020 een verwachte investering met zich mee van ruim € 11 miljoen. De investering in 2020 bestaat, net als in 2019, vooral uit in- en externe ICT-capaciteit en out-of-pocketkosten. De financiering hiervan zal uit eigen middelen plaatsvinden, waarbij met Aegon als aandeelhouder is overeengekomen dat de komende jaren minder dividend zal worden uitgekeerd. Naar verwachting zal het nettoresultaat over 2020 vergelijkbaar zijn met dat over 2019.

De financiële ontwikkeling op langere termijn is op dit moment minder goed te voorspellen. Dit hangt in belangrijke mate af van de ontwikkeling van de klantenportefeuille

en de impact daarvan op onze organisatie. In 2020 worden mogelijke scenario’s uitgewerkt en doorgerekend als onderdeel van het middellange termijnplan.

De impact van de coronacrisis op onze financiële positie en resultaten is naar verwachting beperkt. Na het afkondigen van de overheidsmaatregelen hebben wij een risicoanalyse naar de mogelijke kwalitatieve en kwantitatieve effecten van de uitbraak van het coronavirus uitgevoerd. Daarbij is specifiek aandacht besteed aan de verwachte ontwikkeling van onze klantenportefeuille, op ons personeel, zowel in loondienst als op de externe medewerkers, debiteurenpositie, de aanwezige liquiditeiten, de solvabiliteit en de effecten van ontwikkelingen op de financiële markten. Doordat de verwachte impact beperkt zal zijn, zullen geplande investeringen en dividendvoorstellen ongewijzigd blijven. Ook verwachten wij geen grote wijzigingen in de omvang van onze medewerkersbezetting. 

Page 38: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

38 Vooruitblik

Wij schatten het risico dat klanten niet aan hun betalingsverplichting doen laag in, omdat wij veelal zaken doen met solvabele pensioenfondsen met voldoende beschikbare liquiditeiten.

Vanwege langlopende contracten met pensioenfondsen schatten wij in dat de impact op onze opbrengsten gering is. Hoewel een mogelijke terugloop van het aantal deelnemers in bepaalde sectoren waarin onze pensioenfondsen actief zijn, wel in beperkte mate zou kunnen leiden tot vermindering van inkomsten.

Op basis van de aanwezige liquiditeiten en de uitgevoerde liquiditeitsanalyses verwachten wij dat wij prima in staat zijn om de verwachte activiteiten op hetzelfde niveau voort te kunnen zetten. Wij voorzien geen directe gevolgen van de ontwikkeling op de financiële markten op onze financiële positie, omdat onze liquiditeiten bij partijen met hoge kredietwaardigheid zijn ondergebracht. De algehele financiële effecten van het coronavirus zijn op dit moment nog onzeker, echter zien wij op basis van de uitkomsten van onze uitgevoerde risicoanalyse geen aanwijzingen dat de continuïteit van onze organisatie niet is gewaarborgd. De jaarrekening is derhalve opgesteld op basis van de continuïteitsveronderstelling.

Page 39: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

39 Vooruitblik

E.F.M. (Eric) Rutten Commissaris(vanaf 1 april 2020)

M.J. (Maarten) Edixhoven Vice-voorzitter

D. (Doekle) TerpstraVoorzitter

De raad van commissarissen

De directie van TKP Pensioen B.V.

J.W. (Joke) WestenbrinkChief operational officer

L. (Bert) Vos Chief financial officer

R. (Rinke) DongstraChief customer officer

P.H.J. (Paul) Everloo Chief executive officer(vanaf 1 februari 2020)

Paul EverlooChief executive officerGroningen, 30 april 2020

Page 40: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

40

Jaarrekening2019

Jaarrekening

Page 41: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

41 Jaarrekening

6. Balans per 31 december 2019Bedragen x € 1.000Vóór resultaatbestemming 31-12-2019 31-12-2018ActivaA. Vaste activa1. Immateriële vaste activa 8.135 8372. Materiële vaste activa 16.707 17.455B. Vlottende activa1. Vorderingen 14.586 13.5662. Liquide middelen 7.817 31.196Totaal activa 47.245 63.054

PassivaC. Eigen vermogen Aandelenkapitaal 1.907 1.907Agio 3.218 3.218Algemene reserve 8.443 16.434Wettelijke reserve 7.678 -Onverdeelde winst 3.544 5.687

24.790 27.246

D. Voorzieningen 13.055 11.187

E. Kortlopende schuldenSchulden aan leveranciers en handelskredieten 3.191 1.995Schuld aan groepsmaatschappijen - 13.398Belastingen en premies sociale verzekeringen 2.960 5.406Overlopende passiva 3.249 3.822

9.400 24.621

Totaal passiva 47.245 63.054

Page 42: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

42 Jaarrekening

7. Winst en verliesrekening over 2019Bedragen x € 1.000

2019 2018

A. Netto omzet 91.856 88.935

Som der bedrijfsopbrengsten 91.856 88.935B. Lonen en salarissen 51.335 53.672C. Sociale lasten 10.148 9.128D. Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa 2.465 2.876E. Overige bedrijfskosten 23.033 15.548

86.981 81.225Bedrijfsresultaat 4.875 7.710

F. Financiële baten en lasten -93 -63

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belasting 4.782 7.647

G. Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening 1.238 1.961

Resultaat na belasting 3.544 5.687

ResultaatbestemmingAan de Algemene vergadering van Aandeel-houders wordt voorgesteld een bedrag van € 2,6 miljoen aan dividend uit te keren. Dit besluit is (nog) niet in de cijfers verwerkt.

Page 43: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

43 Jaarrekening

8. Kasstroomoverzicht 2019Bedragen x € 1.000

2019 2018Kasstroom uit operationele activiteitenOntvangsten van afnemers 113.600 102.076Betalingen aan leveranciers en werknemers -110.708 -61.558Afgedragen omzetbelasting -11.366 -9.477Kasstroom uit bedrijfsoperaties -8.474 31.041

Ontvangen interest 0 0Betaalde interest -97 -58Betaalde vennootschapsbelasting 0 0

-97 -58Kasstroom uit operationele activiteiten -8.571 30.983

Kasstroom uit investeringsactiviteitenInvestering in financiële vaste activa 0 0Desinvestering in financiële vaste activa 0 0Investeringen in materiële vaste activa -1.050 -1.065Investeringen in immateriële vaste activa -7.758 -585Kasstroom uit investeringsactiviteiten -8.808 -1.650

Kasstroom uit financieringsactiviteitenBetaald dividend -6.000 -5.500Mutatie achtergestelde lening 0 0Kasstroom uit financieringsactiviteiten -6.000 -5.500

Mutatie geldmiddelen -23.379 23.833

Het verloop van de geldmiddelen is als volgt:Saldo liquide middelen primo boekjaar 31.196 7.363Mutatie boekjaar 23.379 23.833

Saldo liquide middelen ultimo boekjaar 7.817 31.196

Page 44: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

44 Jaarrekening

ActiviteitenDe activiteiten van TKP Pensioen B.V. richten zich op het voeren van management en beheer van diverse pensioenfondsen.

VestigingsadresTKP Pensioen B.V. is statutair en feitelijk gevestigd aan Europaweg 27, 9723 AS te Groningen. TKP Pensioen is bij de Kamer van Koophandel ingeschreven onder nummer 02063837.

SchattingenBij toepassing van de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening vormt de directie van TKP Pensioen B.V. zich verschillende oordelen en schattingen die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het in artikel 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de desbetreffende jaarrekeningposten.

Alle bedragen in de toelichting op de balans en de winst- en verliesrekening zijn uitgedrukt in duizenden euro’s.

Verbonden partijenAls verbonden partij worden alle rechts-personen aangemerkt waarover overheer-

sende zeggenschap, gezamenlijke zeggen-schap of invloed van betekenis kan worden uitgeoefend. Ook rechtspersonen die overwegende zeggenschap kunnen uitoefenen worden aangemerkt als verbonden partij. Ook de statutaire directieleden en nauwe verwanten zijn verbonden partijen.

Transacties van betekenis met verbonden partijen worden toegelicht voor zover deze niet onder normale marktvoorwaarden zijn aangegaan. Hiervan wordt toegelicht de aard en de omvang van de transactie en andere informatie die nodig is voor het verschaffen van het inzicht.

Toelichting op het kasstroomoverzichtHet kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de directe methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde dividenden worden opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten.

Onder de investeringen in materiële vaste activa zijn alleen aan derden betaalde kosten opgenomen.

Transacties waarbij geen instroom of uitstroom van kasmiddelen plaatsvindt, waar onder

financiële leasing, zijn niet in het kasstroom-overzicht opgenomen. De waarde van de gerelateerde activa en leaseverplichting zijn in de toelichting van balansposten verant woord.

De betaling van de leasetermijnen uit hoofde van het financiële leasingcontract zijn voor het gedeelte dat betrekking heeft op de aflossing als een uitgave uit financieringsactiviteiten aangemerkt en voor het gedeelte dat betrek-king heeft op de interest als een uitgave uit operationele activiteiten.

Algemene grondslagen

De jaarrekening is opgesteld in overeen-stemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, die uitgegeven zijn door de Raad voor de Jaarverslaggeving.

Activa en verplichtingen worden in het algemeen gewaardeerd tegen historische kost prijs of vervaardigingsprijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderings-grondslag is vermeld vindt waardering plaats tegen de historische kostprijs. In de balans, de winst- en verliesrekening en het kasstroom-overzicht zijn referenties opgenomen. Met deze referenties wordt verwezen naar de toelichting.

9. Algemene toelichting en grondslagen

Page 45: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

45 Jaarrekening

Activa en passiva in vreemde valuta zijn omge-rekend tegen de valutakoers per balans datum.

Vergelijking met voorgaand jaarDe gehanteerde grondslagen van waardering en van resultaatbepaling, zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van het voorgaande jaar.

Operationele leaseBij de vennootschap bestaan er lease-contracten waarbij een groot deel van de voor- en nadelen die aan de eigendom verbonden zijn, niet bij de vennootschap ligt. Deze leasecontracten worden verantwoord als operationele leasing. Leasebetalingen worden, rekening houdend met ontvangen vergoedingen van de lessor, op lineaire basis verwerkt in de winst- en verliesrekening over de looptijd van het contract.

Bijzondere waardeverminderingenDe vennootschap beoordeelt op iedere balans-datum of er aanwijzingen zijn dat een vast actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig kan zijn. Indien dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt de realiseerbare waarde van het actief vastgesteld.

Van een bijzondere waardevermindering is sprake als de boekwaarde van een actief hoger is dan de realiseerbare waarde; de realiseerbare waarde is de hoogste van de opbrengstwaarde en de bedrijfswaarde. Ook voor financiële instrumenten beoordeelt de vennootschap op iedere balansdatum of er objectieve aanwijzingen zijn voor bijzondere waardeverminderingen van een financieel

actief of een groep van financiële activa. Een bijzonder waardeverminderingsverlies wordt direct als last verwerkt in de winst- en verliesrekening onder gelijktijdige verlaging van de boekwaarde van het betreffende actief.

GroepsverhoudingenTKP Pensioen B.V. behoort tot de wereldwijde Aegon-groep. Aan het hoofd van deze groep staat Aegon N.V. te Den Haag. De jaar-rekening van TKP Pensioen B.V. is onder meer opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening van Aegon N.V. te Den Haag.

Grondslagen voor waardering van activa en passiva

Immateriële vaste activaDe immateriële vaste activa worden gewaar-deerd tegen historische kostprijs respectieve-lijk vervaardigings prijs verminderd met lineair berekende afschrijvingen op basis van de ge schatte levensduur. Er wordt rekening ge houden met bijzondere waarde vermin-deringen. Dit is het geval als de boekwaarde van het actief (of van de kasstroomgenereren-de eenheid waartoe het actief behoort) hoger is dan de realiseerbare waarde ervan.

Uitgaven voor ontwikkelingsprojecten worden geactiveerd als onderdeel van de vervaar-digingsprijs als het waarschijnlijk is dat het project commercieel en technisch succesvol zal zijn (dat wil zeggen: als het waarschijnlijk is dat economische voordelen zullen worden behaald) en de kosten betrouwbaar kunnen

worden vastgesteld. Voor de geactiveerde ontwikkelingskosten is een wettelijke reserve onder het eigen vermogen gevormd ter hoogte van het geactiveerde bedrag. De afschrijving van de geactiveerde ontwikkelingskosten vangt aan zodra de commerciële productie is gestart en vindt plaats over de verwachte toekomstige gebruiksduur van het actief.Onderzoekskosten worden verwerkt in de winst-en-verliesrekening.

Materiële vaste activaBedrijfsgebouwen en -terreinen worden gewaar deerd tegen historische kostprijs (zijnde de verwervingsprijs van het onroerend goed, bijbehorende belastingen en kosten). Er wordt rekening gehouden met de bijzondere waardeverminderingen die op balansdatum worden verwacht. Voor de vaststelling of voor een materieel vast actief, waarbij sprake is van een bijzondere waardevermindering wordt verwezen naar betreffende paragraaf.

Bedrijfsgebouwen en -terreinen worden lineair afgeschreven over de geschatte bruikbare levensduur tot de restwaarde en start vanaf het moment dat het actief beschikbaar is om te gebruiken. Op terreinen wordt niet afgeschreven. Zowel de restwaarde als de geschatte bruikbare levensduur worden aan het einde van elk jaar opnieuw beoordeeld.

Voor de toekomstige kosten van groot onder-houd aan de bedrijfsgebouwen worden geacti-veerd en meegenomen in de waardering van het onderliggende actief.

Page 46: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

46 Jaarrekening

Overige vaste activa worden gewaardeerd tegen historische kostprijs of vervaardigings-prijs inclusief direct toerekenbare kosten, onder aftrek van lineaire afschrijvingen gedurende de verwachte toekomstige gebruiksduur en bijzondere waarde-verminderingen.

Latente belastingvorderingenLatente belastingvorderingen worden opge-nomen voor verrekenbare fiscale verliezen en voor verrekenbare tijdelijke verschillen tussen de waarde van de activa en passiva volgens fiscale voorschriften enerzijds en de in deze jaarrekening gevolgde waarderings-grondslagen anderzijds, met dien verstande dat latente belasting vorderingen alleen worden opgenomen voor zover het waarschijnlijk is dat er toekomstige fiscale winst zal zijn waarmee de tijdelijke verschillen kunnen worden verrekend en verliezen kunnen worden gecompenseerd.

De berekening van de latente belasting-vorderingen geschiedt tegen de op het einde van het verslagjaar geldende belastingtarieven of tegen de in komende jaren geldende tarieven, voor zover deze al bij wet zijn vastgesteld. Latente belastingvorderingen worden gewaardeerd op nominale waarde.

VorderingenVorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde van de tegenprestatie. Vorderingen worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. Als de ontvangst van de vordering is uitgesteld op grond van een verlengde overeengekomen betalingstermijn wordt de reële waarde bepaald aan de hand van de contante waarde van de verwachte ontvangsten en op basis van de effectieve rente worden rente- inkomsten ten gunste van de winst- en verliesrekening gebracht. Voorzieningen wegens oninbaarheid worden in mindering gebracht op de boekwaarde van de vordering.

Liquide middelenDit betreft de direct opeisbare tegoeden in rekening-courant en bij banken, inclusief de lopende interest per balansdatum. De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde.

VoorzieningenVoorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan, waarbij het waar schijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De overige voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die

naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen, tenzij anders vermeld.

Wanneer de verwachting is dat een derde de verplichtingen vergoedt, en wanneer het waarschijnlijk is dat deze vergoeding zal worden ontvangen bij de afwikkeling van de verplichting, dan wordt deze vergoeding als een actief in de balans opgenomen.Indien het waarschijnlijk is dat per opdracht-gever de totale kosten de totale omzet over-schrijdt, dan worden de verwachte verliezen onmiddellijk in de winst- en verliesrekening verwerkt. Dit verlies is verwerkt onder de overige bedrijfskosten.

TKP Pensioen B.V. heeft zelf geen mede-werkers in dienst. De medewerkers zijn in dienst van Aegon Nederland N.V. en gedetacheerd bij TKP Pensioen B.V. TKP Pensioen B.V. heeft dan ook geen voorziening pensioen verplichting op de balans, die is opgenomen in de jaarrekening van Aegon Nederland N.V.

De voorziening voor jubileumgratificaties is de contante waarde tegen 0,54% (2018: 1,53%) van het opgebouwde recht rekening houdend met een normaal personeelsverloop (90% blijfkans). Er wordt geen rekening gehouden met sterftekansen.

Page 47: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

47 Jaarrekening

De voorziening voor verlieslatende contracten is getroffen voor per balansdatum gesloten contracten waarvan de opbrengsten lager zijn dan de kosten. De hoogte van de voorziening is bepaald als verschil tussen de kostprijs en de inkomsten gedurende de resterende contractuele looptijd van de betreffende contracten.

De hoogte van de voorziening buy-out vergoedingen is gebaseerd op de verplichting voor de uitvoering van de pensioen-administratie voor de pensioenfondsen die hun slapende rechten hebben ondergebracht bij Aegon Levensverzekeringen N.V. en waarvoor nog een (groot) aantal jaren de pensioenadministratie door TKP Pensioen B.V. wordt uitgevoerd. TKP Pensioen B.V. heeft daarvoor in 2014, 2016 en 2017 een eenmalige vergoeding ontvangen. Jaarlijks wordt de hoogte van de voorziening herijkt op basis van het deelnemersbestand bij deze voormalige pensieonfondsen, inflatie (1,55%) en een disconteringsvoet van 1,15%.

Kortlopende schuldenKortlopende schulden worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Kortlopende schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen geamorti-seerde kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten. Dit is meestal de nominale waarde.

SalderingEen actief en een post van het vreemd ver-mogen worden gesaldeerd in de jaarrekening opgenomen uitsluitend indien en voor zover:

> Een deugdelijk juridisch instrument beschikbaar is om het actief en de post van het vreemd vermogen gesaldeerd en simultaan af te wikkelen; en

> het stellige voornemen bestaat om het saldo als zodanig of beide posten simultaan af te wikkelen.

Grondslagen voor resultaatbepaling

AlgemeenHet resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het jaar. De opbrengsten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd.

OpbrengstverantwoordingDe netto-omzet omvat de opbrengsten uit de levering van diensten onder aftrek van kortingen en dergelijke en van over de omzet geheven belastingen. De verantwoording van de netto-omzet geschiedt naar rato van de geleverde prestaties, gebaseerd op de verrichte diensten tot aan de balansdatum in verhouding tot de in totaal te verrichten diensten.

Indien van toepassing wordt in de omzet rekening gehouden met de implementatie-vergoeding van nieuwe klanten. De omvang van de in het boekjaar verantwoorde vergoeding is enerzijds afhankelijk van de mate van inspanning die heeft plaatsgevonden in het betreffende boekjaar in relatie tot de totale verwachte inspanning voor het gehele implementatietraject en anderzijds van de mate waarmee de implementatievergoeding de implementatiekosten dekt.

De omzet bestaat uit de vergoedingen van opdrachtgevers, die op basis van de geldende tariefstructuur in rekening worden gebracht. De kosten hebben betrekking op de aan het verslagjaar toe te rekenen bedrijfslasten. De vrijval uit respectievelijk dotatie aan de voorzieningen is opgenomen onder de kostencategorie waarvoor de voorzieningen zijn getroffen.

Transacties in vreemde valuta worden omge-rekend tegen de valutakoers op betaaldatum.

Page 48: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

48 Jaarrekening

Afschrijving materiële en immateriële vaste activaImmateriële vaste activa en materiële vaste activa worden vanaf het moment van ingebruikneming afgeschreven over de verwachte toekomstige gebruiksduur van het actief. Over terreinen wordt niet afgeschreven.

Indien een schattingswijziging plaatsvindt van de toekomstige gebruiksduur, dan worden de toekomstige afschrijvingen aangepast.

Boekwinsten en -verliezen uit de incidentele verkoop van materiële vaste activa zijn begrepen onder de afschrijvingen.

Overige bedrijfskostenOnder overige bedrijfskosten worden die kosten verstaan die ten laste van het jaar komen, en die niet direct aan personeels-kosten zijn toe te rekenen.

Financiële baten en lastenRentebaten en rentelasten worden tijds-evenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de desbetreffende activa en passiva.

BelastingenDe belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst- en verliesrekening, rekening houdend met beschikbare, fiscaal compensa-bele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief.

Page 49: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

49 Jaarrekening

10. Toelichting A1. Immateriële vaste activa

Bedragen x € 1.000

31-12-2019 31-12-2018

Ontwikkelkosten Overig Totaal TotaalBoekwaarde begin boekjaar 0 837 837 980Investeringen 7.678 135 7.813 585Afschrijvingen 0 -515 -515 -728Totaal immateriële vaste activa 7.678 457 8.135 837

Cumulatieve aanschafwaarde 7.678 1.985 9.663 5.897Cumulatieve afschrijvingen 0 -1.528 -1.528 -5.060Totaal immateriële vaste activa 7.678 457 8.135 837

De immateriële vaste activa hebben betrek-king op licenties en software en worden lineair afgeschreven op basis van de geschatte levensduur en de hiervoor gehanteerde termijn bedraagt 3 jaar. In 2019 is een bedrag van € 7.678.000 geactiveerd voor software in ontwikkeling. Deze post maakt deel uit van het vernieuwingsprogramma van TKP en zal vanaf het moment van ingebruikname in 5 jaar worden afgeschreven. In de cumulatieve aanschafwaarde zijn alleen nog die activa opgenomen die per balansdatum nog niet volledig zijn afgeschreven.

Page 50: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

50 Jaarrekening

A2. Materiële vaste activa

Bedragen x € 1.000

Mutatieoverzicht 2019 Bedrijfsterreinen en gebouwen

Machines en installaties

Hardware Andere vaste bedrijfsmiddelen

Totaal

Boekwaarde 1 januari 2019 14.986 244 1.111 1.113 17.455Investeringen 78 0 954 171 1.203Desinvesteringen 0 0 0 0 0Afschrijvingen -517 -161 -777 -495 -1.950Boekwaarde 31 december 2019 14.547 83 1.288 789 16.707

Cumulatieve aanschafwaarde 17.763 2.185 5.185 2.814 27.947Cumulatieve afschrijvingen -3.216 -2.102 -3.897 -2.025 -11.240Totaal 14.547 83 1.288 789 16.707

Bedragen x € 1.000

Mutatieoverzicht 2018 Bedrijfsterreinen en gebouwen

Machines en installaties

Hardware Andere vaste bedrijfsmiddelen

Totaal

Boekwaarde 1 januari 2018 15.624 478 1.161 1.274 18.537Investeringen 13 5 693 354 1.065Desinvesteringen 0 0 0 0 0Afschrijvingen -651 -239 -743 -515 -2.148Boekwaarde 31 december 2018 14.986 244 1.111 1.113 17.455

Cumulatieve aanschafwaarde 16.213 722 2.789 2.067 21.791Cumulatieve afschrijvingen -1.227 -478 -1.678 -954 -4.337Totaal 14.986 244 1.111 1.113 17.455

Page 51: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

51 Jaarrekening

Alleen van de nog niet volledig afschreven vaste activa is de aanschafwaarde vermeld.

De materiële vaste activa worden lineair afgeschreven op basis van de geschatte levensduur. De afschrijvingspercentages worden op basis van de onderstaand geschatte levensduur bepaald:> bedrijfsgebouwen: 15 jaar;> hardware: 3 jaar;> andere vaste bedrijfsmiddelen: 4 jaar;> machines en installaties: 5 tot 10 jaar.

Bedrijfsgebouwen worden lineair afgeschreven over de gebruiksduur tot de restwaarde. Op terreinen wordt niet afgeschreven. Zowel de restwaarde als de geschatte bruikbare levensduur worden aan het einde van elk jaar opnieuw beoordeeld waarbij de restwaarde voor het pand standaard wordt gesteld op 50% van de WOZ-waarde. De actuele waarde (taxatierapport 2017) van bedrijfsterreinen en -gebouwen bedraagt circa € 16,6 miljoen.

Page 52: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

52 Jaarrekening

B1. Vorderingen

Bedragen x € 1.000

31-12-2019 31-12-2018

Debiteuren 6.401 5.828Vordering groepsmaatschappijen 1.890 2.703Nog te factureren omzet 3.306 3.126Belastinglatentie 586 671Overige 2.403 1.238Totaal vorderingen 14.586 13.566

Alle vorderingen hebben een looptijd korter dan een jaar, behalve de belastinglatentie. Van de belastinglatentie heeft een bedrag van € 538 duizend betrekking op langer dan een jaar en vervalt een bedrag van € 48 duizend binnen één jaar. De belastinglatentie heeft volledig betrekking op verrekenbare

tijdelijke verschillen. De vordering groeps-maatschappijen betreft voor € 1.800 duizend een rekening courant positie op Aegon Levensverzekeringen N.V. en vorderingen voor uitgevoerde dienstverlening van € 90 duizend op Aegon Cappital B.V., Aegon Nederland N.V. en Aegon Verzekeringen N.V. Met betrekking

tot de rekening-courant positie met Aegon zijn geen bijzondere contractuele bepalingen van toepassing. De rekening-courant is bedoeld voor verrekening van operationele zaken en heeft geen financieringskarakter. Over het rekening-courantsaldo wordt variabele marktconforme rente verrekend.

B2. Liquide middelen

Bedragen x € 1.000

31-12-2019 31-12-2018

Banksaldi 7.817 31.196Totaal liquide middelen 7.817 31.196

De liquide middelen staan op een bedrag van € 52 duizend, uit hoofde van een afgegeven bankgarantie, na ter vrije beschikking van TKP Pensioen B.V. De reële waarde van de banksaldi benadert de boekwaarde.

Page 53: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

53 Jaarrekening

C. Eigen vermogen

> AandelenkapitaalHet aandelenkapitaal per balansdatum bestaat uit 19.068 gewone aandelen van € 100 nominaal, totaal € 1.906.800. Het maat-schappelijk kapitaal bedraagt 90.000 gewone aandelen ad € 100, totaal € 9.000.000.

Het verloop van het eigen vermogen is als volgt:

Bedragen x € 1.000

Aandelenkapitaal Agio Algemene reserve Wettelijke reserve Onverdeelde winst Totaal

Stand 31 december 2017 1.907 3.218 14.344 0 7.590 27.059

Resultaatbestemming 2017 0 0 2.090 0 -2.090 0Dividend 0 0 0 0 -5.500 -5.500Resultaat 2018 0 0 0 0 5.687 5.687Stand 31 december 2018 1.907 3.218 16.434 0 5.687 27.246

Resultaatbestemming 2018 0 0 -313 0 313 0Overige mutatie 0 0 -7.678 7.678 0 0Dividend 0 0 0 0 -6.000 -6.000Resultaat 2019 0 0 0 0 3.544 3.544Stand 31 december 2019 1.907 3.218 8.443 7.678 3.544 24.790

Aan de Algemene vergadering van Aandeel-houders wordt voorgesteld een bedrag van € 2,6 miljoen aan dividend over boekjaar 2019 uit te keren. Dit besluit is (nog) niet in de cijfers verwerkt. Door de aandeelhouders is op 6 juni

2019 besloten een bedrag van € 6 miljoen aan dividend over boekjaar 2018 uit te keren. Het bedrag aan aandelenkapitaal en agio is volledig fiscaal erkend.

Page 54: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

54 Jaarrekening

D. Voorzieningen

Bedragen x € 1.000

31-12-2019 31-12-2018

Jubileumgratificaties 655 510Voorziening verlieslatende contracten 4.062 2.328Voorziening buy-out-vergoedingen 8.338 8.295Totaal voorzieningen 13.055 11.187

Voorziening voor jubileumgratificatiesDe voorziening voor jubileumgratificaties heeft betrekking op toekomstige verplichtingen in het kader van jubileumuitkeringen van werknemers. De voorziening voor jubileum-gratificaties is de contante waarde tegen 0,54% (2018: 1,53%) van het opgebouwde recht rekening houdend met een normaal

personeelsverloop en 90% blijfkans (2018: 90%). Er wordt geen rekening gehouden met sterfte kansen. Van de voorziening voor jubileum gratificaties heeft een bedrag van € 93 duizend betrekking op een looptijd tussen 2 en 5 jaar, € 550 duizend betrekking op een periode langer dan 5 jaar. Het verloop van de voorziening voor jubileum gratificaties is als volgt:

Bedragen x € 1.000

2019 2018

Stand per 1 januari 510 474Dotatie 171 64Rentetoevoeging 0 0Uitgekeerd -26 -28Stand per 31 december 655 510

Page 55: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

55 Jaarrekening

Voorziening verlieslatende contractenDe voorziening verlieslatende contracten heeft betrekking op toekomstige negatieve resultaten op langlopende contracten met opdrachtgevers. Deze voorziening is bepaald per opdrachtgever en bestaat uit een reservering voor toekomstige onvermijdbare

kosten verminderd met de verwachten opbrengsten voor de resterende looptijd van de per balansdatum afgesloten contracten. De resterende looptijd van de getroffen verlies voorziening varieert per opdrachtgever en bedraagt 1 tot 2 jaar. Het verloop van de voorziening is als volgt:

Bedragen x € 1.000

2019 2018

Stand per 1 januari 2.382 2.284Dotatie 3.845 1.150Vrijval -2.165 -1.052Stand per 31 december 4.062 2.382

Ontvangen buy-out-vergoedingenBetreft een verplichting voor pensioenfondsen die hun slapende rechten hebben onder-gebracht bij Aegon Levensverzekeringen N.V. en waarvoor nog een (groot) aantal jaren de pensioenadministratie door TKP Pensioen B.V. wordt uitgevoerd. TKP Pensioen B.V. heeft daarvoor in 2014, 2016 en 2017 eenmalig een vergoeding ontvangen. Jaarlijks wordt de

hoogte van de voorziening herijkt op basis van de ontwikkeling van het deelnemersbestand bij deze voormalige pensioenfondsen, rekening houdend met inflatie (1,55%) en een disconterings voet van 1,15%. Van de voorziening is de verwachte onttrekking in 2020 van circa € 0,3 miljoen als kortlopend te beschouwen.

De voorziening heeft zich als volgt ontwikkeld:

Bedragen x € 1.000

2019 2018

Stand per 1 januari 8.295 8.664Dotatie ten laste van de omzet 367 -Vrijval ten gunste van de omzet -324 -369Stand per 31 december 8.338 8.295

Page 56: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

56 Jaarrekening

E. Kortlopende schulden

Bedragen x € 1.000

31-12-2019 31-12-2018

Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekeringen:

2.961 1.995

> Af te dragen btw 1.915 3.522> Af te dragen vennootschapsbelasting 1.045 1.884Schuld aan groepsmaatschappijen 230 13.398Overlopende passiva> Vakantiedagen en gratificaties 1.321 1.005> Ontvangen vergoedingen 222 222> Overige 1.706 2.595Totaal kortlopende schulden 9.400 24.621

Alle schulden hebben een looptijd van korter dan één jaar.

F. Risicoparagraaf

Voor TKP Pensioen B.V. is een aantal risico’s te onderscheiden, dit betreft:> Renterisico> Kredietrisico> Liquiditeitsrisico

RenterisicoTKP Pensioen B.V. loopt renterisico over de rekening-courant verhouding met Aegon Group N.V. Deze rekening-courant wordt maandelijks gemonitord en overtollige middelen worden afgestort naar Aegon treasury. Daarnaast

wordt beperkt renterisico gelopen met betrekking tot een deel van de voorzieningen, aangezien deze tegen marktrente contant worden gemaakt. Dit betreft in 2019 alsmede in 2018 de jubileumvoorziening en de voorziening buy-out vergoedingen. Het renterisico van TKP is marginaal.

Kredietrisico> Krediet- en concentratierisicoKrediet risico is het risico dat een tegenpartij contrac tuele of andere overeen gekomen verplichtingen niet nakomt. Verplichtingen zijn onder andere verstrekte kredieten, leningen, vorderingen en ontvangen garan-ties. TKP Pensioen B.V. heeft signifi cante concentraties van kredietrisico. TKP heeft eind 2019 20 pensioen fondsen, 1 algemeen pensioenfonds (met 7 pensioenkringen), 1 premie pensioeninstelling en 13 sociale

Page 57: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

57 Jaarrekening

fondsen als klant. Daarnaast verzorgt TKP een deel van de uitvoering van het pensioenbedrijf van Aegon Levensverzekeringen N.V.. Het betreft bedrijfstak- en ondernemings-pensioenfondsen van verschillende grootte en met een grote diversiteit aan pensioen-regelingen, waarbij de top 5 van de (pensioen-fonds) klanten 60% bijdraagt aan het totaal van de omzet van TKP Pensioen B.V. Dienst-verlening vindt plaats op basis van krediet-termijnen tussen de 30 en 60 dagen. De fee wordt op basis van voorschotnota’s per kwartaal aan de pensioenfondsen in rekening gebracht. De kredietwaardigheid van de klanten is hoog en de praktijk leert dat over de afgelopen jaren geen bedragen zijn afgeboekt.

LiquiditeitsrisicoHet liquiditeitsrisico is het risico dat TKP op korte termijn onvoldoende liquide middelen heeft om betalingen te verrichten. Voor TKP geldt dat het liquiditeitsrisico nihil is. Structureel is, uitgezonderd grote investeringen, sprake van een positieve instroom van gelden, waarbij overtollige liquiditeiten afgestort worden op de rekening-courant verhouding met Aegon Group N.V.. Deze gelden worden beheerd door Aegon Group Treasury. Daarnaast kan TKP Pensioen B.V. gelden onttrekken aan deze rekening-courant verhouding op het moment dat dit noodzakelijk is.

De liquide middelen staan uit bij banken die minimaal een A-rating hebben.

Page 58: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

58 Jaarrekening

G. Niet in de balans opgenomen regelingen

Operational leasecontracten auto’sVoor 26 personeelsleden zijn autolease-contracten gesloten, met een resterende looptijd van 0 tot 60 maanden.

Ultimo boekjaar zijn de verplichtingen uit hoofde van operationele lease als volgt te specificeren: Verplichtingen korter dan 1 jaar € 0,3 miljoenVerplichtingen 1 tot 5 jaar € 0,6 miljoen

Gedurende het verslagjaar zijn in de winst-en-verliesrekening verwerkt:

Bedragen x € 1.000

2019 2018

Leasebetalingen 573 615Ontvangen eigen bijdragen -60 -60Lasten 513 555

Langlopende contractuele verplichtingenTKP Pensioen B.V. heeft een uitbestedings-overeenkomst gesloten met Vesting Finance inzake credit managementactiviteiten. Het betreft een langlopende overeenkomst met onbepaalde looptijd en met een opzegtermijn van 11 maanden. De vergoeding gepaard gaande met de opzegtermijn bedraagt circa € 1,1 miljoen.

Daarnaast is een contract aangegaan met RAET inzake excasso- en salarisverwerkings-werkzaamheden. De overeenkomst heeft een opzegtermijn van 6 maanden die ten alle tijde kan worden uitgeoefend. De aangegane verplichtingen uit hoofde van het contract hebben geen financiële consequentie omdat ze gerelateerd zijn aan aantallen specificaties.

Voor de uitvoering van looncontroles zijn langlopende contracten opgesteld met SFT. De overeenkomst heeft een looptijd van een jaar en wordt steeds stilzwijgend verlengd. Het contract heeft een opzegtermijn van 3 maanden. De verplichtingen zijn variabel omdat ze gerelateerd zijn aan het aantal verrichte looncontroles.

Page 59: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

59 Jaarrekening

Voor de beleggingsadministratie van alle DC- en bijspaarregelingen ten behoeve van haar klanten heeft TKP Pensioen B.V. een contract afgesloten met Ohpen. Het abonne-mentscontract gaat in per 01-10-2020 en heeft een duur van zes jaar met een verplichting van €1,2 miljoen per jaar. Het contract wordt vervolgens jaarlijks verlengd, tenzij dit wordt opgezegd door één van de partijen met inachtneming van de opzegtermijn van 18 maanden. Per 31-12-2019 staat er een verplichting open van € 0,5 miljoen ten behoeve van de implementatie.

Fiscale eenheidTKP Pensioen B.V. is opgenomen in de fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting en omzetbelasting tezamen met Aegon Nederland N.V. Op grond van de Invorderings-wet is TKP Pensioen B.V. hoofdelijk aansprake-lijk voor verplichtingen en schulden die hieruit voortvloeien.

De bepaling van de verschuldigde vennoot-schapsbelasting vindt plaats alsof TKP Pensioen B.V. zelfstandig belastingplichtig is. De verschuldigde vennootschapsbelasting wordt in de rekening- courant met Aegon Nederland N.V. afgedragen.

BankgarantieEr is een bankgarantie afgegeven voor een bedrag van € 52 duizend aan YieldPlus Nederland B.V. (voorheen Altera Vastgoed N.V.).

Huur kantoorpandIn 2019 is TKP een vernieuwde huurverplichting met YieldPlus Nederland B.V. aangegaan voor een kantoorruimte in Utrecht tot en met 31 december 2024. De huurverplichting op jaarbasis bedraagt € 155 duizend en de verplichting voor servicekosten bedraagt op jaarbasis € 36 duizend.

Verplichtingen korter dan 1 jaar: € 0,2 miljoen

Page 60: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

60 Jaarrekening

Toelichting bij de winst- en verliesrekening

A. Netto-omzet

Bedragen x € 1.000

2019 2018

Opbrengst pensioenbeheer 91.856 88.935Netto omzet pensioenbeheer 91.856 88.935

De omzet komt volledig voort uit transacties met Nederlandse partijen.

B. Lonen en salarissenTKP Pensioen B.V. heeft geen eigen personeel in dienst. Er wordt gebruik gemaakt van personeel dat in dienst is bij Aegon Nederland N.V. en gedetacheerd bij TKP Pensioen B.V.

De doorbelaste personeelskosten bestaan uit:

Bedragen x € 1.000

2019 2018

Bruto salarissen 36.468 34.124Overige personeelskosten 14.867 19.549Totaal 51.335 53.672

De overige personeelskosten bestaan voor het grootste deel uit de kosten van tijdelijke externe inhuur van personeel. Deze zijn als gevolg van de doorgevoerde herstructurering in combinatie met een veranderprogramma op het gebied van ICT relatief hoog.

Page 61: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

61 Jaarrekening

C. Sociale lasten

De doorbelaste personeelskosten bestaan uit:

Bedragen x € 1.000

2019 2018

Pensioenlasten en wao-aanvulling 5.251 5.191Sociale lasten 4.897 3.937Totaal 10.148 9.128

De gemiddelde personele bezetting, exclusief externe inhuur, was in 2019 619 fte’s (657 personen) tegen 614 fte’s (649 personen) in 2018, verdeeld over:

2019 2018

Pensioenbedrijf en beleid 633 627Algemeen, staf 24 22Totaal 657 649

Geen van de werknemers is werkzaam buiten Nederland.

Bezoldiging bestuurdersTKP Pensioen B.V. heeft per 31 december 2019 4 (2018: 4) bezoldigde bestuurders. De bezoldiging bedraagt € 1.254 duizend en omvat salaris, pensioen, sociale lasten etc. (2018: € 1.449 duizend inclusief afkoopsom).

Bezoldiging Raad van commissarissenVan de Raad van commissarissen ontvangt 1 lid een vergoeding. Deze bedroeg in 2019 € 15 duizend (2018: € 11 duizend). De overige commissarissen ontvangen geen separate bezoldiging.

Page 62: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

62 Jaarrekening

D. Afschrijvingen op immateriele en materiële vaste activa

Bedragen x € 1.000

2019 2018

Afschrijvingen immateriële vaste activa 515 728Afschrijvingen materiële vaste activa 1.950 2.148Totaal 2.465 2.876

E. Overige bedrijfskosten

Bedragen x € 1.000

2019 2018

Huisvestingskosten 1.587 1.571Diensten derden 5.258 6.117Automatiseringskosten 4.086 3.190Kosten interne projecten 5.522 -Overige kosten 6.580 4.671Totaal 23.033 15.548

Onder de overige kosten is € 3,5 miljoen doorbelaste overhead van de aandeelhouder Aegon Nederland N.V. opgenomen (2018: € 3,5 miljoen). De kosten van interne projecten hangen vooral samen met de projecten in het kader van het vernieuwingsprogramma TKP Connect.

AccountantshonorariaDe accountantshonoraria zijn onderdeel van de afspraken die met de Aegon-groep zijn gemaakt. De kosten worden bij de groep in rekening gebracht.

Page 63: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

63 Jaarrekening

F. Financiële baten en lasten

Bedragen x € 1.000

2019 2018

Betaalde intrest RC Aegon N.V. 92 63Overige betaalde interest 1 -Totaal 93 63

G. Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening

De belasting over het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening ten bedrage van € 1.238 duizend (2018: € 1.961 duizend) kan als volgt worden toegelicht:

Bedragen x € 1.000

2019 2018

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belastingen 4.782 7.647

Acute vennootschapsbelasting huidig boekjaar 1.154 2.044Latente vennootschapsbelasting 84 -83Totaal 1.238 1.961

Effectieve belastingdruk 25,9% 25,6%Toepasselijk belastingtarief 25,0% 25,0%

Het toepasselijke belastingtarief is gebaseerd op de relatieve verhouding van de bijdrage van de groepsmaatschappijen aan het resultaat. De effectieve belastingdruk wijkt af van het toepasselijke belastingtarief doordat bij de berekening van de belastinglatentie rekening is gehouden met de daling van het VPB-percentage in 2020.

Page 64: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

64 Jaarrekening

Verbonden partijen

De met TKP Pensioen B.V. verbonden partij betreft AegonNederland N.V.Dit betreft de doorbelasting van salariskosten van het personeel dat gedetacheerd is bij TKP Pensioen B.V. en overheadkosten vanuit Aegon Nederland N.V. voor onder andere diensten die centraal door Aegon Nederland N.V. worden gevoerd. Daarnaast verricht TKP Pensioen B.V. dienstverlening in onderaanbesteding aan enkele klanten van Aegon Levensverzekeringen N.V. Deze diensten worden verricht volgens arm’s length principe en worden separaat gefactureerd.

Transacties met bestuurdersTKP Pensioen B.V. heeft per 31 december 2019 4 (2018: 4) bezoldigde bestuurders. De bezoldiging bedraagt € 1.254 duizend en omvat salaris, pensioen, sociale lasten etc. (2018: € 1.449 duizend).

Overige transacties met verbonden partijenDe transacties met verbonden partijen worden volgens het arm’s length principe verricht. Transacties met de groepsmaatschappijen worden verrekend via een rekening-courant verhouding.

Gebeurtenissen na balansdatum

Eind februari was in Nederland de eerste coronabesmetting, in de weken daarop legde dit virus Nederland in hoog tempo vrijwel stil. De impact op onze samenleving, dus ook op onze klanten, hun deelnemers en werkgevers en op TKP, is groot. En blijft voorlopig groot – wij bereiden ons erop voor dat de gevolgen van de virusuitbraak maanden zullen aanhouden.Dagelijks passen we ons aan de veranderende situatie aan. Dat doen we niet alleen, maar samen met onze klanten en leveranciers. En natuurlijk dankzij de grote inzet van onze medewerkers. Zij werken sinds half maart in principe vanuit huis. Vanwege de bescherming van de eigen gezondheid én om de continuïteit van onze dienstverlening te kunnen garanderen. Want als pensioen uitvoerings-organisatie vervullen we een belangrijke maat schap pe lijke functie. Miljoenen mensen rekenen immers op ons. Daar zetten we ons allemaal voor de volle 100% voor in. Het risico dat het Covid-19 virus zich massaal verspreid onder onze medewerkers achten wij overigens klein. Wij hebben direct maatregelen genomen om zoveel mogelijk medewerkers thuis te laten werken. En daarbij monitoren wij continu het welzijn van onze medewerkers als het gaat om de omstandigheden waaronder zij hun werk moeten doen, stress en werkdruk. En bieden we daarbij passende specialistische hulp als dat gewenst is. In het onwaarschijnlijk geval dat toch een grote groep medewerkers tegelijkertijd besmet raakt, zullen we terug-vallen op het fall-back scenario volgens ons Business Continuityplan.

De impact van de coronacrisis op onze finan-ciële positie en resultaten is naar verwachting beperkt. Na het afkondigen van de overheids -maatregelen hebben wij een risico analyse naar de mogelijke kwalitatieve en kwantita-tieve effecten van de uitbraak van het corona-virus uitgevoerd. Daarbij is specifiek aandacht besteed aan de verwachte ontwikkeling van onze klantenportefeuille, op ons personeel, zowel in loondienst als op de externe mede-werkers, debiteurenpositie, de aanwezige liquiditeiten, de solvabiliteit en de effecten van ontwikkelingen op de financiële markten.Op basis van de aanwezige liquiditeiten en de uitgevoerde liquiditeitsanalyses verwachten wij dat wij prima in staat zijn om de verwachte activiteiten op hetzelfde niveau voort te kunnen zetten. Wij voorzien geen directe gevolgen van de ontwikke ling op de financiële markten op onze financiële positie, omdat onze liquiditeiten bij partijen met hoge kredietwaardigheid zijn ondergebracht. De algehele financiële effecten van het corona-virus zijn op dit moment nog onzeker, echter zien wij op basis van de uitkomsten van onze uitgevoerde risicoanalyse geen aanwijzingen dat de continuïteit van onze organisatie niet is gewaar borgd. De jaarrekening is derhalve opgesteld op basis van de continuïteits-veronderstelling.

Page 65: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

65 Jaarrekening

Groningen, 30 april 2020

De directie van TKP Pensioen B.V.

P.H.J. (Paul) Everloo R. (Rinke) Dongstra Chief executive officer Chief customer officer(vanaf 1 februari 2020)

L. (Bert) Vos J.W. (Joke) WestenbrinkChief financial officer Chief operational officer

De raad van commissarissen

D. (Doekle) Terpstra M.J. (Maarten) EdixhovenVoorzitter Vice-voorzitter

E.F.M. (Eric) Rutten Commissaris(vanaf 1 april 2020)

Page 66: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

66 Jaarrekening

Statutaire regeling omtrent de bestemming van het resultaat

Volgens artikel 12 van de statuten staat de winst ter beschikking aan de algemene vergadering van aandeelhouders. Aan de Algemene vergadering van Aandeelhouders wordt voorgesteld een bedrag van € 2,6 miljoen aan dividend uit te keren. Dit besluit is (nog) niet in de cijfers verwerkt.

Voorstel resultaatbestemming

Bedragen x € 1.000

2019 2018

Onverdeelde winst 3.544 5.687Af: Dividend -2.600 -6.000Naar/van Algemene reserve 944 -313

Overige gegevens

Page 67: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

67 Jaarrekening

Controleverklaring van de onafhankelijke accountantAan: de algemene vergadering en de raad van commissarissen van TKP Pensioen B.V.

Verklaring over de jaarrekening 2019

Ons oordeelNaar ons oordeel geeft de jaarrekening van TKP Pensioen B.V. (‘de vennootschap’) een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van de vennootschap op 31 december 2019 en van het resultaat over 2019 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW).

Wat we hebben gecontroleerdWij hebben de in dit jaarverslag opgenomen jaarrekening 2019 van TKP Pensioen B.V. te Groningen gecontroleerd.

De jaarrekening bestaat uit:

> de balans per 31 december 2019;> de winst-en-verliesrekening over 2019; en> de toelichting met de gehanteerde

grondslagen voor financiële verslaggeving en overige toelichtingen.

Het stelsel voor financiële verslaggeving dat is gebruikt voor het opmaken van de jaarrekening is Titel 9 Boek 2 BW.

De basis voor ons oordeelWij hebben onze controle uitgevoerd volgens Nederlands recht, waaronder ook de Nederlandse controlestandaarden vallen. Onze verantwoordelijkheden op grond hiervan zijn beschreven in de paragraaf ‘Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening’.

Wij vinden dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.

OnafhankelijkheidWij zijn onafhankelijk van TKP Pensioen B.V. zoals vereist in de Wet toezicht accountantsorganisaties (Wta), de Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assuranceopdrachten (ViO) en andere voor de opdracht relevante onafhankelijkheidsregels in Nederland. Verder hebben wij voldaan aan de Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA).

Page 68: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

68 Jaarrekening

Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen andere informatie

Naast de jaarrekening en onze controle-verklaring daarbij, omvat het jaarverslag andere informatie, die bestaat uit:

> Voorwoord;> Jaarverslag 2019;> Overige gegevens.

Op grond van onderstaande werkzaamheden zijn wij van mening dat de andere informatie:

> met de jaarrekening verenigbaar is en geen materiële afwijkingen bevat;

> alle informatie bevat die op grond van Titel 9 Boek 2 BW is vereist.

Wij hebben de andere informatie gelezen en hebben op basis van onze kennis en ons begrip, verkregen vanuit de jaarrekening-controle of anderszins, overwogen of de andere informatie materiële afwijkingen bevat.

Met onze werkzaamheden hebben wij voldaan aan de vereisten in Titel 9 Boek 2 BW en de Nederlandse Standaard 720. Deze werkzaamheden hebben niet dezelfde diepgang als onze controlewerkzaamheden bij de jaarrekening.

De directie is verantwoordelijk voor het opstellen van de andere informatie, waaronder het bestuursverslag en de overige gegevens in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.

Verantwoordelijkheden met betrekking tot de jaarrekening en de accountantscontrole

Verantwoordelijkheden van de directie en de raad van commissarissen voor de jaarrekening De directie is verantwoordelijk voor:

> het opmaken en het getrouw weergeven van de jaarrekening in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW; en voor

> een zodanige interne beheersing die de directie noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fouten of fraude.

Bij het opmaken van de jaarrekening moet de directie afwegen of de vennootschap in staat is om haar werkzaamheden in continuïteit voort te zetten. Op grond van het genoemde verslaggevingsstelsel moet de directie de jaarrekening opmaken op basis van de continuïteitsveronderstelling, tenzij de directie het voornemen heeft om de vennootschap te liquideren of de bedrijfsactiviteiten te beëindigen of als beëindiging het enige realistische alternatief is. De directie moet gebeurtenissen en omstandigheden waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de vennootschap haar bedrijfsactiviteiten kan voortzetten, toelichten in de jaarrekening. De raad van commissarissen is verantwoordelijk voor het uitoefenen van toezicht op het proces van financiële verslaggeving van de vennootschap.

Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekeningOnze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren van een controleopdracht dat wij daarmee voldoende en geschikte controle-informatie verkrijgen voor het door ons af te geven oordeel.

Onze doelstellingen zijn een redelijke mate van zekerheid te verkrijgen over de vraag of de jaarrekening als geheel geen afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of van fouten en een controleverklaring uit te brengen waarin ons oordeel is opgenomen. Een redelijke mate van zekerheid is een hoge mate maar geen absolute mate van zekerheid waardoor het mogelijk is dat wij tijdens onze controle niet alle afwijkingen van materieel belang ontdekken.

Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fraude of fouten en zijn materieel indien redelijkerwijs kan worden verwacht dat deze, afzonderlijk of gezamenlijk, van invloed kunnen zijn op de economische beslissingen die gebruikers op basis van deze jaarrekening nemen. De materialiteit beïn vloedt de aard, timing en omvang van onze controle-werkzaamheden en de evaluatie van het effect van onderkende afwijkingen op ons oordeel.

Een meer gedetailleerde beschrijving van onze verantwoordelijkheden is opgenomen in de bijlage bij onze controleverklaring.

Groningen, 30 april 2020PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.P.F. Hu-Knot RA

Page 69: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

69 Jaarrekening

Bijlage bij onze controleverklaring over de jaarrekening 2019 van TKP Pensioen B.V.

In aanvulling op wat is vermeld in onze controleverklaring hebben wij in deze bijlage onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening nader uiteengezet en toegelicht wat een controle inhoudt.

De verantwoordelijkheden van de accountant voor de controle van de jaarrekeningWij hebben deze accountantscontrole professioneel-kritisch uitgevoerd en hebben waar relevant professionele oordeelsvorming toegepast in overeenstemming met de Nederlandse controlestandaarden, ethische voorschriften en de onafhankelijkheidseisen. Onze controle bestond onder andere uit:

> Het identificeren en inschatten van de risico’s dat de jaarrekening afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fouten of fraude, het in reactie op deze risico’s bepalen en uitvoeren van controlewerkzaamheden en het verkrijgen van controle-informatie die voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Bij fraude is het risico dat een afwijking van materieel belang niet ontdekt wordt groter dan bij fouten. Bij fraude kan sprake zijn van samenspanning, valsheid in geschrifte, het opzettelijk nalaten transacties vast te leggen, het opzettelijk verkeerd voorstellen van zaken of het doorbreken van de interne beheersing.

> Het verkrijgen van inzicht in de interne beheersing die relevant is voor de controle met als doel controlewerkzaamheden te selecteren die passend zijn in de omstandigheden. Deze werkzaamheden hebben niet als doel om een oordeel uit te spreken over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap.

> Het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en het evalueren van de redelijkheid van schattingen door de directie en de toelichtingen die daarover in de jaarrekening staan.

> Het vaststellen dat de door de directie gehanteerde continuïteitsveronderstelling aanvaardbaar is. Ook op basis van de verkregen controle-informatie vaststellen of er gebeurtenissen en omstandigheden zijn waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de vennootschap haar bedrijfsactiviteiten in continuïteit kan voortzetten. Als wij concluderen dat er een onzekerheid van materieel belang bestaat, zijn wij verplicht om aandacht in onze controleverklaring te vestigen op de relevante gerelateerde toelichtingen in de jaarrekening. Als de toelichtingen inadequaat zijn, moeten wij onze verklaring aanpassen. Onze conclusies zijn gebaseerd op de controle-informatie die verkregen is tot de datum van onze controleverklaring. Toekomstige gebeurtenissen of omstandigheden kunnen er echter toe leiden dat een onderneming haar continuïteit niet langer kan handhaven.

> Het evalueren van de presentatie, structuur en inhoud van de jaarrekening en de daarin opgenomen toelichtingen en het evalueren of de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de onderliggende transacties en gebeurtenissen.

Wij communiceren met de raad van commissarissen onder andere over de geplande reikwijdte en timing van de controle en over de significante bevindingen die uit onze controle naar voren zijn gekomen, waaronder eventuele significante tekortkomingen in de interne beheersing.

Page 70: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

70 Jaarrekening

ContactEuropaweg 279723 AS Groningen

Postbus 5019700 AM Groningen

050-5821990 [email protected]

Colofon

Page 71: De waarde van eenvoud€¦ · Een pensioen is waardevol – op maatschappelijk, zakelijk en persoonlijk vlak. Zonder pensioen geen welvarende samenleving. Nu de verantwoordelijkheid

Pensioen made easy