MC LCPHN I: C S L LUN V THC TIN V PHT TRIN BN VNG NGNH LA GOVIT NAM1I. Co s l lun:11. Vai tr ca la go:12. Cc khi nim c bn:12. . Cc khi nim pht trin bn vng:12.2. Khi nim sn xut la go bn vng:2II. Co s thc tin:21. C s php l v pht trin bn vng ngnh la go:22. Kinh nghim ca cc nc v pht trin bn vng ngnh la go32.1. Kinh nghim ca Tnmg Quc:32.2. Kinh nghim ca Thi Lan:5PHN II: THC TRNG CA NGNH SN XUT LA GO VIT NAM...8I. Khi qut iu kin t nhin, kinh t - x hi ca Vit Nam trong vicsn xut la go81. c im iu kin t nhin:82. c im kinh t - x hi:103. Thun li kha khn t iu kin t nhin, kinh t - x hi:143.1. Thun li:143.2 Kh khn:15II. Thc trng pht trin bn vng ngnh la go Vit Nam161. Thc trng v t ai:162. Thc trng v lao ng:193. Thc trng v quy m sn xut, sn lng, cht lng ca la go VitNam trong ni a v xut khu203.1 Tnh hnh sn xut la go trong nc:203.2 Tnh hnh xut khu la go Vit Nam:224. Thc trng v sn xut la go gn vi pht trin bn vng Vit Nam265. Thch thc i vi sn xut la go bn vng ca Vit Nam285.1. Thch thc v van bo v t trng la:285.2. m bo au ninh lng thc trong thi gian ti29SV: Trn Th QuLp: KTNN 495.3. Vn bin i kh hu ton cu:306. Nguyn nhn tn ti:306.1 Nguyn nhn khch quan:306.2 Nguyn nhn ch quan:31PHN III: MT S GII PHP PHT TRIN BN VNG33NGNH LA GO VIT NAM33I. Cc quan im v pht trin bn vng ngnh la go Vit Nam331. Quan im 1: Tp trung sn xut la go nhng vng c iu kinthun li332. Quan im 2: Trng la thm canh l gii php pht trin bn vng snxut la go33II. Mt s gii php pht trin bn vng ngnh la go Vit Nam341. Gii php v kinh t:341.1. Hon thin chnh sch v Nng nghip, nng thn y nhanh qutrnh sn xut hng ha ngnh la go341.2. y mnh pht trin cng nghip ch bin351.3. Tng cng nghin cu v ng dng KHCN vo sn xut la go. 351.4. Pht trin kinh t trang tri, HTX t chc sn xut la go tp trung.367.5. Gii php pht trin th trng la go:372. Gii php v mt x hi:372.1. o to nng cao tay ngh ca ngi sn xut la go372.2. Chnh sch tr gi m bo cuc sng ngi sn xut la go. 372.3. M rng vic lm phi nng nghip tranh th thi gian nhn roica ngi nng dn373. Gii php v mi trng:383.1. Xy dng cc nh mc v tiu chun k thut i vi cc loi phnbn, thuc BVTV khng c tc ng xu ti mi trng383.2. Tuyn truyn v nng cao thc ca ngi dn v bo v mitrng sinh thi t vic sn xut la go38III. Mt s kin ngh pht trin bn vng ngnh la go Vit Nam.. 38PHN I CO S L LUN V THC TIN V PHT TRIN BN VNG NGNH LA GO VIT NAMI. Co s l lun:1. Vai tr ca la go:La go l mt trong nhng loi cy lng thc chnh ca th gii. c bit vi cc nc chu y l lng thc chnh to ra cc sn phm thit yu phc v i sng. Chnh v l do trn la go c vai tr v cng quan trng trong vic cung cp cht dinh dng thit yu cho con ngi. Vi c im dn s Vit Nam th la go cn l sn phm ng gp ln trong qu trnh xa i gim ngho. Vi dn s 85,789 triu ngi dn tnh n ngy 1/4/2009 th vn m bo an ninh lng thc ph thuc rt nhiu vo vic sn xut la go v th ngnh la go c vai tr rt ln trong vic cung cp sn phm cho ton x hi. Mt vai tr na ca la go khng th khng k n l la go l sn phm nng nghip ca i a s ngi nng dn v th vic sn xut la go khng ch cung cp lng thc cho dn c m cn gii quyt vic lm cho ngi dn. Vi mt nc nng nghip nh Vit Nam hin nay th ngnh trng la go vn cn l ngnh ch lc trong phn trm c cu cy trng v phn cng lao ng x hi. Vit Nam c mt th mnh v sn xut la go v l nc xut khu go ng th hai trn th gii v th la go cn c vai tr to ln trong vic thu ngoi t v cho t nc. Ni tm li la go l sn phm c vai tr v cng to ln i vi cc nc ang pht trin v c bit l Vit Nam.2. Cc khi nim CO bn:2.1. Cc khi nim pht trin bn vng:nh ngha pht trin bn vng xut hin ln u vo nm 1980 trong n phm Chin lc bo tn Th gii ( cng b bi Hip hi Bo tn Thin nhin v Ti nguyn Thin nhin Quc t- IUCN) ni dung sau: S pht trin ca nhn loi khng ch ch trng ti pht trin kinh t m cn phi tn trng nhng nhu cu tt yu ca x hi v s tc ng n mi trng sinh thi hc.Nm 1987 theo bo co ca Uy ban Mi trng v pht tricn the gii WCED nu r: S pht trin c th p ng c nhng nhu cu hin ti m khng nh hng, tn hi n nhng kh nng p ng nhu cu ca cc th h tng lai...SV: Trn Th QuJLp: KTNN 49

SV: Trn Th QuJLp: KTNN 49

Khi nim trn c ph bin rng ri v n vn c gi tr ti ngy nay.Theo nh ngha ca t chc sinh thi v mi trng th gii (WORD): Nng nghip bn vng l nn nng nghip tha mn c cc yu cu ca th h hin nay, m khng lm gim kh nng y i vi cc th h mai sau.2.2. Khi nim sn xut la go bn vng:Sn xut la go bn vng l vic khai thc s dng ngun lc hin ti to ra sn phm la go ca th h hin nay khng lm nh hng ti kh nng s dng ngun lc ca th h tng lai. Khi nim ny rt ra t khi nim pht trin bn vng. Sn xut la go bn vng hin nay c nhiu quan im mt trong s c quan im sn xut la go theo tiu chun GAP ( Good Agricultural Practices ). Sn xut la go theo tiu chun GAP l tha thun nhng tiu chun v th tc nhm pht trin nn sn xut la go an ton, bn vng vi mc ch m bo: An ton cho ngi tiu dng, An ton cho ngi lao ng, An ton cho mi trng.3. Cc quan im v pht trin bn vng:Cc quan im v pht trin bn vng xoay quanh mi quan h ca ba vn l hiu qu kinh t, hiu qu v mt x hi v hiu qu v mt mi trng.Quan im 1: Pht trin bn vng t trong mi quan h pht trin kinh t nhanh v nng cao hiu qu x hi.Quan im ny xut pht t bi cnh trc y khi vic khai thc ti nguyn ca con ngi cha gy hiu qu nghim trng ti mi trng. V n ch ng trong mt giai on lch s nht nh. Hin nay quan im ny khng cn na m thay i theo tin trnh thi gian.Quan im 2: Pht trin bn vng phi m bo ba mt l pht trin kinh t, m bo quan h x hi v mi trng t- nhin khng b nh hng.Quan im ny hin nay rt ph bin v cng l mc ch ca vic pht trin bn vng hng ti. Pht trin bn vng l vic s dng cc yu t ngun lc hin ti khng lm nh hng n vic s dng cc yu t ca th h tng lai. V vy pht trin bn vng phi m bo nhng mt tch cc ca n nh pht trin kinh t n nh lu di, i sng x hi c ci thin v mi trng khng b nh hng nng n.II. Co s thc tin:1. Co s php l v pht trin bn vng ngnh la go:Hin nay vi thc t l sn xut la go thng cho thu nhp thp, nng dn trng la ngho, gi tr thu nhp trn 1 ha thng thp hn so vi cc cy trng SV: Trn Th Qu2Lp: KTNN 49 khc, gi c khng n nh ph thuc vo bin ng ca gi la go tren th gii, c bit vng sn xuaatsluas go la hng ha ln nh BSCL. e gip nng dn gim gi thnh sn xut la, m bo li sut t trn 30% chnh ph c mt s chnh sch mi cho nng dn u t pht trin la go v pht trin la go bn vng nh sau:1. Quyt nh 115/2008/N-Cp ngy 14/11/2008 v vic min gim thy li ph trong sn xut trng trt ni chung v sn xut la ni ring.2. Quyt nh 131/-TTg ngy 23/01/2009 ca Th tng Chnh ph v Thng t s 02/2009/TT-NHNN hng dn thi hnh vic h tr li sut choc ac t chc, c nhn vay vn ngn hng sn xut-kinh doanh. Mc li sut h tr cho khch hng vay l 4%/nm.3. Quyt nh s 443/Q-TTg ngy 04/04/2009 ca Th tng chnh ph v vic h tr li sut cho cc t chc, c nhn, vay vn trung, di hn ngn hng thc hin u t mi, pht trin sn xut kinh doanh.4. Quyt nh 497/Q-TTg ngy 17/04/2009 ca Th tng chnh ph v vic h tr li sut vn vay mua my mc thit b, vt t phc v sn xut nng nghip v vt t xy dng nh khu vc nng thn.Ngoi mt s chnh sch mi th cc chnh sch khc nh chnh sch mng t, chnh sch khuyn nng, chnh sch tr gi,... nhiu chnh sch khc u l c s php l pht trin la go bn vng.2. Kinh nghim ca cc nuc v pht trin bn vng ngnh la go.2.1. Kinh nghim ca Trung Quc:Trung Quc l quc gia c din tch rng v dn s ng nht th gii. Trong qu kh cng nh hin ti, qu trnh pht trin kinh t - x hi ca Trung Quc c nhiu nt tng ng vi Vit Nam. T khi Trung Quc tin hnh ci cch m ca, nn nng nghip v kinh t t c nhng thnh tu nht nh, trong c s ng gp khng nh ca khoa hc cng ngh. T thp k 90 ca th k XX n nay, cc khu pht trin nng nghip cng ngh cao, c s hin i ha nng nghip... c xy dng hu ht cc tnh, thnh ph v s dng cng ngh cao e ci to nng nghip truyn thng. Trung Quc chn cng ngh cao lm khu t ph trong pht trin nng nghip.Hin nay, trnh chung nn nng nghip Trung Quc kh cao. T l tin b khoa hc - cng ngh nng cao ng gp quan trng cho s pht trin n nh lin tc ca nn kinh t nng thn v nng nghip Trung Quc.Sn lng mt s nng sn phm ca Trung Quc v ang ng u th SV: Trn Th Qu3Lp: KTNN 49 gii: Lng thc ng v tr s 1 (la go, la m); ng ng th 2: u tng ng th 3; bng, cy c du, cc loi tht, thc n gia cm v cc loi thy sn u ng top u th gii. Trung Quc ch s dng 7% t canh tc ca th gii nhng nui sng 22% dn s th gii.Cng vi s pht trin ca khoa hc - cng ngh, Trung Quc ln lt ban hnh Cng yu k hoch nghin cu pht trin cng ngh cao v k hoch phi hp ng b vi Chng trnh b uc, chn c 7 lnh vc nng nghip ca cng ngh sinh hc, cng ngh thng tin lm trng im, t chc lc lng khoa hc - cng ngh nng ct thc y khoa hc - cng ngh nng nghip cao trong ton quc v ginh c nhng tin trin quan trng v t ph:Lnh vc cng ngh sinh hc xy dng c cng ngh sn xut ca hn 60 loi hoa, la go, la m, khoai ty, to ... c p dng thnh cng trn din rng v k thut cy m kh virut vo sn xut theo kiu cng xng ha, hin nay thc hin c thng phm ha cng ngh ny. nhn bn v tnh gen hng trm loi, ng dng cng ngh chuyn nghp di truyn v thu c nhiu loi gen c cc tnh trng khc nhau, sn xut th nghim im trnh din hoc trn ng mng nhiu ging mi, v thnh cng a vo th trng thng phm ha.Lnh vc cng ngh thng tin xy dng c nhiu ngn hng d tr thng tin nng nghip nh ngn hng d tr nng nghip, ngn hng ti nguyn ging cy trng, ngn hng d liu kt qu khoa hc cng ngh ngh c, ngn hng d liu thng k kinh t nng nghip. Cc ngn hng ny c lu gi v khi thc mang tnh hiu qu kinh t cao. Theo pht trin nhanh chng ca mng Internet, Trung Quc khi ng chng trnh: Kim nng, Mng thng tin nng nghip Trung Quc, Mng thng tin khoa hc cng ngh nng nghip Trung Quc v bt u cung cp nhng thng tin c lin quan phc v cho nng nghip v nng thn.Lnh vc vt liu, phn ha hc, thuc tr su mi. Cc loi phn bn, thuc tr bnh sinh vt v cc ha cht loi mi pht trin kh mnh. Loi phn bn h hp do Trung Quc t ch to chim 20% s lng phn bn ha hc, cc loi phn bn hu c dng trong sn xut rau, cy n qu, cy cnh kh ph bin: phn ha hc nng cao, phn ha hc hiu qu lu di v phn tan chm., s dn thay th loi phn n nguyn t, nng thp. Phng php bn phn theo bi phi ch, bn phn cn bng, bn phn u ha m rng ti ch, bn phn cn bng, bn phn u ha m rng ti 1/3 tng din tch trng cy lng thc. Ni SV: Trn Th Qu4Lp:KTNN49 chung so vi bin php bn phn n gin hin nay th sn lng tng t 8-15%, c ni ln n 20%.Lnh vc thit b nng nghip. Din tch ng dng thit b ng b ph hp vi cc cu trc, k thut trng trt, khng ch mi trng khc nhau, tit kim nng lng v s dng nh sng mt tri.Nhng kt qu t c thng qua cc chng trnh pht trin trn l ht sc to ln. Trung Quc bn cnh vic m bo an ninh lng thc cho trn 1,2 t ngi ca mnh th v ang tham gia mnh m vo th trng cc sn phm nng nghip trn th gii.Nhng kinh nghim trong qu trnh pht trin nng nghip bn vng Trung Quc gip cho Vit Nam c nhiu kinh nghim trong qu trnh pht trien nng nghip theo hng bn vng.2.2. Kinh nghim ca Thi Lan:Thai Lan l mt quc gia nm trong khu vc ng Nam , c iu kin t nhin, kinh t - x hi gn ging nh Vit Nam. Vic Thi Lan pht trin mnh m ngnh nng nghip ang l mt bi hc kinh nghim rt qu bu i vi Vit Nam trong tin trnh i mi t nc, pht trin ngnh nng nghip. Xt v iu kin t nhin, Thi Lan l mt quc gia c t ai mu m, din tch canh tc ln (chim khong 40% din tch c nc), ma thun gi ha l iu kin thun li pht trin cy la nc, cy n qu v cy cng nghip nhit i. Thi Lan ang pht trin mt nn nng nghip hon chnh vi s da dng ha, chuyn mn ha nhiu loi vt nui, cy trng, va m bo nhu cu tiu dng trong nc va m bo xut khu. Sn xut nng nghip ca Thi Lan trong my thp k qua pht trin tng i n nh. Thi Lan chuyn sang c cu kinh t cng - nng nghip nhng phn ng gp ca nng nghip trong GDP ca Thi Lan vn rt quan trng Nm 2006, Thi Lan xut khu khong 7,5 triu tn, mang v cho t nc trn 9 T USD. C c nhng thnh cng trn, bn cnh nhng thun li v iu kin t nhin, Thi Lan xy dng cho mnh mt chin lc pht trin ngnh nng nghip ng n. Ni dung ca chin lc bao hm rt nhiu vn , song tp trung nht vo cc vic xy dng mt s ngnh nng nghip vi k ngh cao v bn vng.Cc chin lc pht trin nng nghip ca Thi Lan:Th nht, thc y nng nghip pht trin theo chin lc xy dng c cu kinh t ton din v n nh. Ngay t nm 1999, chnh ph Thi Lan a ra chng trnh pht trin nng nghip, trong tp trung vo mt s gii php nh: SV: Trn Th Qu5Lp:KTNN49y mnh tc giao t cho nng dn thng qua ci cch t ai. Ke t nm 1998 n nay, Thi Lan tin hnh ci cch t ai trn din tch khong200.0 Rai (1 hcta = 0,5Rai)Phn vng sn xut nhm gii quyt tnh trng sn xut khng n nh, xy dng vng chuyn canh sn xut, phn canh din tch t nht nh cho mt s loi cy i hi ti tiu tt.Cung cp cho nng dn cc loi ging cy khc nhau ci thin cht lng cy trng.Qun l sau thu hoch mt cch hiu qu. B Nng nghip Thi Lan tm vn vay t Ngn hng pht trin chu (ADB) ti tr cho vic mua sm phng tin v xy dng cc kho cha thc mi huyn.Thc y v cng b cc cng trnh nghin cu trong lnh vc nng nghip, theo Chnh ph Thi Lan thit lp U ban chuyn trch v vic xy dng, phi hp vi cc ngn hng d liu phc v cho cng tc nghin cu i vi cc c quan ca Nh nc v t nhn. Thng qua ban ny s to iu kin t vn nng nghip cho nng dn sn xut.Cp tn dng cho ngi ngho v h tr vn cho nng dn sn xut vi cc chnh sch li sut u i.Th hai, thc hin chin lc la go quc gia 5 nm 2004-2008. Thi Lan tp trung nng cao sn lng thc go thng qua vic p dng cc bin php k thut mi tng nng sut, hon thin h thng ti tiu, qung b th trng thc go, tng gi tr xut khu, nng cao i sng cho nng dn. Theo chin lc ny, sn lng thc s tng t 25,88 triu tn (17,20 triu tn go) nin v 2002-2003 ln 33 triu tn thc (21,8 triu tn go) vo nin v 2007-2008. Thi Lan tng cng xut khu go cht lng cao sang cc th trng Trung Quc, Hng Kng, Singapor, Lin minh chu u, tng kh nng cnh tranh go Thi Lan trn th trng quc t.Th ba, pht trin cc vng nng nghip sinh thi th. Thi Lan l nc c kinh nghim trong vic pht trin cc vng nng nghip sinh thi th. iu kin t nhin v kinh t - x hi ca th Bng Cc cho php hnh thnh cc vng sn xut v tinh chuyn mn ha xen k vi cc khu cng nghip v dn c, cch th t 40km n 100 km. Cc nng sn sch v c gi tr kinh t cao c ch trng pht trin. Vn tiu th sn phm c gii quyt trn c s pht trin quan h hp ng gia cc cng ty ch bin nng sn ca Bng Cc v cc h nng dn cc vng sn xut v tinh. c bit, Chnh ph Thi Lan rt quan tm ti cc chnh SV: Trn Th Qu6Lp:KTNN49

sch ti chnh, tn dng, khuyn nng, xy dng kt cu h tng, gii quyt nhim., nhm thc y pht trin cc vng nng nghip bn vng.Ket lun chng I:Nng nghip Vit Nam c nhiu th mnh pht trin nng nghip c bit l pht trin la go. Chnh v th nhim v ca bi nghin cu ny t thc trng ca nn sn xut la go trong nc tm ra nhng bin php thit thc nht Vit Nam p dng trong giai on sp ti nhm mc ch pht trin ngnh la go Vit Nam ngy cng bn vng.SV: Trn Th QuJLp: KTNN 49

SV: Trn Th QuJLp: KTNN 49

PHN II THC TRNG CA NGNH SN XUT LA GO VIT NAMI. Khi qut iu kin t nhin, kinh t - x hi ca Vit Nam trong vic sn xut la go.1. c im iu kin t nhin:Vit Nam l mt quc gia nm trn bn o ng Dng vem bin Thi Bnh Dng. Vit Nam c ng bin gii t lin di 4.550km tip gip vi Trung Quc pha Bc, vi Lo v Cam-pu-chia pha Ty, pha ng gip bin ng. Vi chiu di 1.650 km theo hng bc nam Vit Nam c a hnh rt a dng: i ni, ng bng, b bin v thm lc a. i ni chim % din tch lnh th ch yu l i ni thp. Tuy nhin hai u t nc c hai ng bng tng i rng ln, ph nhiu l ng bng Bc B ( lu vc sng Hng, rng 16.700 km2 ) v ng bng Nam b ( lu vc sng Mkng, rng 40.000 km2). Nm gia hai chu th ln l mt chui ng bng nh hp, phn b dc theo duyn hi Min Trung, t ng bng thuc lu vc sng M ( Thanh Ha) n Phan Thit vi tng din tch15.0 km2.Vit Nam c b bin di 3.260 km, t Mng Ci pha Bc ti H Tin pha Ty Nam. Bin ng nh hng su sc n tnh cht nhit i gi ma m ca t lin. Vit Nam nm trong vnh ai ni ch tuyn, quanh nm c nhit cao v m ln, pha Bc chu nh hng ca lc a Trung Hoa nn t nhiu mang tnh cht kh hu lc a. Do nh hng ca bin ng nn kh hu nhit i gi ma m khng thun nht trn ton lnh th Vit Nam, hnh thnh nn cc min v vng kh hu khc nhau r rt. Kh hu Vit Nam thay i theo ma theo vng t thp ln cao, t Bc vo Nam v t ng sang Ty. Do chu tc ng mnh ca gi ma ng bc nn nhit trung bnh Vit Nam thp hn nhit trung bnh nhiu nc khc cng v Chu .Vit Nam c th c chia ra lm hai i kh hu ln: (1) Min Bc (t co Hi Vn tr ra) l kh hu nhit i gi ma, vi 4 ma r rt ( xun-h-thu-ng ), chu nh hng ca gi ma ng Bc ( t lc a chu ti) v gi ma ng Nam ( thi qua Thi Lan- Lo v bin ng), c am cao. (2) Min Nam ( t o Hi Vn tr vo ) do t chu nh hng ca gi ma nn kh hu nhit i kh iu ha, nng quanh nm v chia thnh hai ma r rt ( ma kh v ma ma )Bn cnh , do cu to ca a hnh, Vit Nam cn c nhng vng tiu kh hu. C ni c kh hu n i nh ti Sa Pa,tnh Lo Cai; Lt, tnh Lm ng; c ni thuc kh hu lc a nh Lai Chu, Sn La. y l nhng a im l tng cho du lch ngh mt.Nhit trung bnh ti Vit Nam dao ng t 21c n 27c v tng dn t bc vo nam. Ma h, nhit trung bnh trn c nc l 25 c ( H Ni 23 c, Hu 25 c, thnh ph H Ch Minh 26 C). Ma ng min Bc, nhit xung thp nht vo cc thng Mi Hai v thng Ging. vng ni pha Bc, nh SaPa, Tam o, Hong Lin Sn, nhit xung ti 0 c, c tuyt ri.Vit Nam c lng bc x mt tri rt ln vi s gi nng t 1.400 - 3.000 gi/nm. Lng ma trung bnh hng nm t 1.500 n 2.000 mm. am khng kh trn di 80%. Do nh hng ca gi ma v s phc tp v a hnh nn Vit Nam thng gp bt li v thi tit nh bo, l lt, hn hn ( trung bnh mt nm c 6-10 cn bo v p thp nhit i, l lt, hn hn e da ).t Vit Nam rt a dng, c ph cao, thun li cho pht trin Nng, Lm nghip. Vit Nam c h thc vt phong ph, a dng ( khong 14.600 loi thc vt). Thm thc vt ch yu l rng rm nhit i, gm cc loi cy u sng, nhit ln v m cao.Vit Nam c mt mng li sng ngi dy c ( 2.360 con sng di trn 10 km), chy theo hai hng chnh l Ty Bc - ng Nam v vng Cling. Hai con sng ln nht l sng Hng v sng Mkng to nn hai vng ng bng rng ln v ph nhiu. H thng canh tc sng sui hng nm c b sung ti 310 t mt khi nc. Ch nc ca sng ngi chia thnh ma l v ma cn. Ma l chin ti 70-80% lng nc c nm v thng xay ra l lt.Vit Nam c hai ng bng ln ph hp vi iu kin pht trin la go:ng bng sng hng ( ng bng Bc B )Rng khong 16.700 km2 c bi p bi ph sa ca hai con sng ln l sng Hng v sng Thi Bnh. y l a bn c tr ca ngi Vit c v cng l ni hnh thnh nn vn minh la nc.Nh nu trn vng ng bng sng Hng c 4 ma trong nm: xun, h, thu, ng. Ma kh t thng 10 nm trc ti thng 4 nm sau, y l thi k gi lnh, khng ma to. T thng 1 ti thng 3 vn c gi lnh nhng v l thi tit Xun nn c ma nh ( ma xun) m cho cy ci m chi ny lc. T thng 5 ti thng 9 l ma nng, c ma to v bo. Nhit trung bnh ma ng SV: Trn Th Qu9Lp: KTNN 49 17,2c ( lc xung thp ti 2,7 c ) Nhit trung bnh ma H 29,2 c ( cao nht ln ti 39 C). Nhit trung bnh c nm 23,2 c lng ma trung bnh hng nm:1. 800 mm.ng bng sng Cu Long ( ng bng Nam B)Rng 40.000 km2 l vng t ph nhiu, kh hu thun li v y l va la ln nht ca Vit Nam. ng bng sng Cu Long c kh hu hai ma r rt, ma ma t thng 5 n thng 11, lng ma trung bnh l 1.979 mm. Ma kh t thng 12 n thng 4 nm sau. Nhit trung bnh c nm l 27,5c khng c ma ng. Hot ng du lch thun li sut 12 thng. ng bng sng Cu Long (BSCL) do ph sa thng ngun ca sng ng Nai, Cu Long v nwocs bin bi p cho nn t ai thp,bng phang, nhiu sng rch v rt ph nhiu. Din tch t t nhin ca BSCL chin 12% din tch t c nc, trong 3 triu ha t canh tc, chim 33% ca tng din tch t, trong 48,8% t trng la v 51% din tch nc dnh cho thy sn. y l vng c iu kin thun li e chuyn mn ha sn xut la tiu dng trong nc v xut khu trn th trng th gii.2. c im kinh t - x hi:c im kinh t:Vit Nam l nn kinh t ln th 60 trong cc nn kinh t thnh vin ca Qu Tin t Quc t xt theo quy m tng sn phm ni a danh ngha nm 2009 v ng th 133 xt theo tng sn phm ni a danh ngha bnh qun u ngi. y l nn kinh t hn hp, ph thuc cao vo xut khau v u t trc tip nc ngoi. ng Cng sn Vit Nam ch trng xy dng Vit Nam mt h thng kinh t th trng nh hng x hi ch ngha. Vit Nam l quc gia thnh vin ca Lin Hip Quc, T chc Thng mi Th gii, Qu Tin t Quc t, Nhm Ngn hng Th gii, Ngn hng Pht trin Chu , Din n Hp tc Kinh t chu - Thi Bnh Dng, ASEAN. Vit Nam tham gia cc hip nh thng mi t do a phng vi cc nc ASEAN, Hn Quc, Nht Bn, Trung Quc. Vit Nam cng k vi Nht Bn mt hip nh i tc kinh t song phng. Theo d bo trong mt bo co thng 12-2005 ca Goldman-Sachs th vo nm 2025, nn kinh t Vit Nam c th tr thnh nn kinh t ln th 17 trong s nhng nn kinh t c nh hng ln n kinh t th gii vi GDP danh ngha t 436 t USD v GDP bnh qun u ngi l 4.357 USD.Kinh t Vit Nam bt u c nhng chuyn bin tt. T ch phi nhp khu lng thc, Vit Nam sn xut t' cung cp, c d tr v cn xut khu go. SV: Trn Th QuJ 0Lp: KTNN 49Khon 10 c trin khai t nm 1988 trn quy m ton quc cng khuyn khch nng dn sn xut la go. Hng ha, nht l hng tiu dng, nhiu hn v a dng hn. Xut khu tng mnh, thm ht thng mi gim. T nm 1989, Vit Nam bt u xut khu du th, em li ngun thu xut khu ln. Lm pht c kim ch dn dn.Thng 6 nm 1991, ng Cng sn Vit Nam t chc i hi i biu ton quc ln th VII, ti y mt vn kin quan trng ra i, l "Cng lnh xy dng t nc trong thi k qu ln ch ngha x hi". Cng lnh ny sau lin tc c b sung v iu chnh trong cc k hp ca Ban Chp hnh trung ng ng v i hi i biu ton quc tip theo. Cng lnh ny v cc vn kin c tnh cht sa i n tuyn b rng nhim v trung tm ca xy dng c s vt cht ca ch ngha x hi Vit Nam l: y mnh cng nghip ha, hin i ha gn lin vi pht trin mt nn nng nghip ton din. Cc vn kin ny nu phng hng: "thit lp quan h sn xut x hi ch ngha t thp n cao vi s a dng v hnh thc s hu. Pht trin nn kinh t hng ha nhiu thnh phn theo nh hng x hi ch ngha, vn hnh theo c ch th trng c s qun l ca nh nc" v "pht trin nn kinh t th trng nh hng x hi ch ngha".Thi k 1993-1997 l thi k kinh t Vit Nam kim ch thnh cng lm pht ng thi li tng trng nhanh chng. Sau , kinh t tng trng chm li trong 2 nm 1998-1999. Tuy bt u tng tc dn t nm 2000, nhng nn kinh t c lc ri vo tnh trng gim pht v thiu pht. Cc nm 2007-2008, lm pht tng tc v hng nm u mc 2 ch s.Thp nin 1990 v 2000 l thi k m Vit Nam tch cc hi nhp kinh t m nh cao l vic k hip nh gia nhp T chc Thng mi Th gii v hip nh i tc kinh t song phng vi Nht Bn.Nm 2009, kinh t Vit Nam t mc tng trng 5,32%, vt mc tiu ra v ng vo hng cc nn kinh t c tc tng trng cao ca khu vc v trn th gii. Sn xut cng nghip thot khi tnh trng tr tr nhng thng u nm v c nm tng 7,6%. Sn xut nng nghip c ma vi sn lng la c nm t 38,9 triu tn, tng 165.700 tn so vi nm 2008. Cn i kinh t v m tip tc n nh.Mc d ngun vn u t t bn ngoi gim st, nhng u t trong nc c khi thng nn tnh chung vn u t pht trin c nm t 7 042 000 t ng, tng 15,3% so vi nm 2008.SV: Trn Th Qu11Lp:KTNN49

Thu ngn sch t d ton c nm v bi chi ngn sch bo m c mc Quc hi ra l khng vt qu 7% GDP. Lm pht c kim ch, ch s tng gi tiu dng thng 12 nm 2009 so vi thng 12 nm 2008 tng 6,52%, thp hn mc tiu 7% Quc hi thng qua; ch s gi bnh qun nm 2009 l 6,88%, thp nht trong 6 nm gn y.T l h ngho gim t 13,4% nm 2008 xung cn 12,3%. Vn ha, gio dc, y t v nhiu lnh vc x hi khc cng t c nhng thnh tch vt tri. C cu kinh t ca Vit Nam tuy bc u c s chuyn dch theo hng tin b v tch cc, nhng vn cha ra khi c cu ngnh truyn thng vi t trng tng i cao ca khu vc sn xut vt cht ni chung v khu vc nng, lm nghip v thy sn ni ring.T nm 2000 n nay, tng trng gi tr sn xut cu nng nghip bnh qun t gn 5,5%/nm, Trong giai on gn y, mc d trung bnh mi nm gim i khong 70.000 ha t nng nghip, trn 100 nghn lao ng, t trng trong u t x hi gim, thin tai, dch bnh din bin phc tp nhng nng, lm, thy sn vn duy tr tc tng trng GDP 3,8%/nm.C cu sn xut nng, lm thy sn chuyn dch tch cc theo hng nng cao nng sut, cht lng, hiu qu gn vi nhu cu th trng. T trng nng nghip (bao gm c nng, lm, thy sn) trong tong GDP c nc gim t 24,5% nm 2000 xung cn 20,3% nm 2007, tng tr li 22,1% nm 2008 v nm 2009 l 20,66%. Trong ni b ngnh nng nghip cng c xu hng tng nhanh t trng thy sn gim t trng trng trt trong gi tr sn lng. Trong giai on 2000-2008 t trng thy sn tng t 16% ln 23% trong khi trng trt gim t 65% xung cn 57%.c im x hi:V ti l nghin cu lnh vc nng nghip nng thn nn ni dung chnh ca c im x hi chi tp trung vo c im x hi ca vng nng thn. Vit Nam vi dn s 85.789.573 ngi ( tnh n 1/4/2009 ) trong c 75% dn s sng nng thn. C cu dn s trong tui lao ng l 52 triu ngi,trong phn ln vn tham gia sn xut nng nghip. i sng vt cht v tinh thn ca c dn nng thn ci thit r rt. v c bn, Vit Nam xa c i, cng tc gim ngho c tp trung y mnh, hng vo cc i tng kh khn vng su vng xa, ng bo dn tc. Nh , t l h ngho theo chun ngho c gim nhanh t 19% nm 2000 ( 3,1 triu h) xung cn 7% nm 2005 ( 1,2 triu h), trung bnh SV: Trn Th QuJ 2Lp: KTNN 49 mi nm gim 2- 2,5%. Tuy vy nu so vi chun mi th s h ngho vn cn cao, khong 12% nm 2008 trogn khu vc nng thn l 16,2%. Thu nhp bnh qun u ngi h nng dn t 2,7 triu ng/ngi nm 1999 ln khong 7,8 triu ng/ ngi nm 2007 tnh theo gi hin hnh.Nm 2007, 12,2% x c h thng thot nc thi chung, 28,4% x c t chc thu gom rc thi, 54% h dn c nh tiu hp v sinh. en nm 2006, 38% c dn nng thn c khm cha bnh, gn 52% c dn nng thn c bo him y t.Chng trnh bo him x hi cho nng dn c trin khai ti mt s im. T l c dn trn 10 tui bit ch nng thn ln n 92% nm 2006.Ket cu h tng kinh t - x hi c tng cng lm thay i b mt nng thn. u t thy li ang hng sang phc v a mc tiu. en nm 2008 tng din tch la c ti ch ng l 6,92 triu ha ( t 84,8% ), rau mu v cy cng nghip l 1,5 triu ha ( t 31,3% ); m bo tiu thot nc cho 1,72 triu ha t nng nghip; ngn mn 0,87 triu ha, ci to chua phn 1,6 triu ha; gp phn ng k vo vic tng nng sut, sn lng v cht lng cc loi cy trng. Tng kh nng cung cp nc sinh hot nng thn v th, p ng nhu cu ngy cng tng v cp thot nc phc v cng nghip v pht trin kinh t vi tc tng trng cao. H thng qun l, vn hnh h thng thu li c cng c v tng cng nng lc. H thng thu li c nc c vn hnh do hn 100 cng ty thu nng vi tng s 22.569 cn b cng nhn vin v 12.000 HTX, t hp tc. Nhiu cng trnh thu li kt hp vi phng chng, trnh l c u t xy dng gp phn tch cc vo cng tc phng chng gim nh thin tai.Vi phng chm Nh nc v nhn dn cng lm, giao thng nng thn c bc pht trin c v s lng v cht lng. T nm 1999 n nay lm mi c 24.167 km ng; sa cha, nng cp 150.506 km ng. Nm 2007 c ti 96,7% x c ng t n khu trung tm, trong 42,6% x c ng lin thn c nha, b tng ho trn 50%. Nm 2007, 98% huyn, 96,8% x v 93,3% h nng thn c in li quc gia.in li quc gia cp in cho 525/536 huyn, t 98%, 10.522 x phng, t 97%; v 93% h. Hu ht cc x (98,9%) c gi in thp hon 700 /kwh. C nc c 47 tnh, thnh ph c 100% s x c in; 6 tnh, thnh ph c 100% s thn, bn c in li (thnh ph H Ch Minh, thnh ph Nng, tnh Ninh Thun, Ty Ninh, Bnh Dng, Tin Giang).en nay, hu ht cc huyn, cm x v nhiu x xy dng c ch. T 2001 n 2006 xy mi v nng cp 1.016 ch, nng tng s ch c nc c 9.266 ch/10.522 x, phng; ring a bn nng thn c 6.940 ch, chim 74,9% s ch trong c nc.en nm 2006 c 99,3% s x c trng tiu hc, 90,8% s x c trng trung hc c s, c 54,5% s thn c lp mu gio, 16,1% s thn c nh tr.en nay c nc c 45% s x t chun quc gia v y t x. 99,3% x c trm y t. Khu vc nng thn c 44% trm y t xy dng kin c. en nm 2006 c 36,9% x c c s khm, cha bnh t nhn. 55,6% x c ca hng dc phm.Tnh n nm 2006 lp c hn 2.848 tng i bu in ti vng nng thn, 91% s x c bo n trong ngy, 100% x c in thoi c nh, bnh qun 6,67 my/100 dn; 85,5% x c im bu in vn ha.en nm 2008, t l s h nng thn c cp nc hp v sinh ln ti 75%. T 2006- 2008 tng u t cho chng trnh nc sch l 7.127 t ng; trong vn dn ng gp khong 47,1%, ngn sch 17%, ti tr ca quc t 14%.Chng trnh 135 tp trung xy dng cc cng trnh kt cu h tng c bn phc v dn sinh cho cc vng su, vng xa, vng min ni. Mc d cht lng ca cc cng trnh kt cu h tng nng thn cn thp so vi th nhng nhng n lc ca Nh nc v nhn dn thi gian qua lm thay i b mt nng thn.3. Thun li kha khn t iu kin t nhin, knh t - x hi:3.1. Thun li:T c im iu kin t nhin, kinh t - x hi nu trn th Vit Nam c rt nhiu thun li trong qu trnh sn xut la go. Th nht trong iu kin t nhin Vit Nam c iu kin thun li v t ai vi tng din tch gieo trng la t7.247.900 ha, trong 3.056.900 ha la ng xun, 2.179.800 ha la h thu v2.247.900 ha la ma. y l din tch tng i ln pht trin sn xut chuyn canh la Vit Nam.c bit t nng nghip Vit Nam do ph sa bi p nn cht t mu m giu dinh dng to mi trng tt cho cy la pht trin. c im t nhin to iu kin thun li cho nng nghip pht trin c bit l cy la na l kh hu nhit i m, lng ma quanh nm tng i ln ph hp vi c im sinh trng pht trin ca cy la.Thun li th hai v iu kin kinh t - x hi, Vit Nam vi 75% dn s sng nng thn nn lc lng tham gia lao ng trong lnh vc nng nghip ni chung v sn xut la go ni ring di do. Vi lao ng kinh nghip truyn thng trong SV: Trn Th QuJ4Lp:KTNN 49 SV: Trn Th Qu13Lp: KTNN 49

ngh trng la to iu kin thun li cho Vit Nam khi tn dng lng lao ng ny. Vit Nam hin nay c nhiu chuyn bin trong chnh sch v nhng h tr cn thit to iu kin thun li pht trin ngnh la go trong nc, y cng l thun li cho Vit Nam trong ngnh la go m bo an ninh lng thc trong nc cng nh y mnh xut khu.3.2 Kh khn:Bn cnh nhng thun li trong iu kin t nhin, kinh t - x hi ca Vit Nam trong qu trnh sn xut la go th cn c rt nhiu kh khn thch thc vi Vit Nam trong nhng nm gn y. u tin phi ni ti iu kin t nhin ca Vit Nam trong qu trnh s thay i kh hu th gii. Theo thng k nhng nm gn y s bin i kh hu trn ton cu ang din ra rt phc tp, tri t ang dn nng ln. Neu nhit tri t tng tng hn 2c, mc nc bin dng lm th c th lm tan bin nhng ni bng Himalaya vn l ngun cung cp nc v lng thc cho hn hai t ngi, cc rn san h Innxias b tan v, cc quc o nh nh Phigi, Samoa v Vanuatu s b thit hi hng nm ln ti 7% GDP, mt s quc gia c th mt i hon ton. Ring Vit Nam, 22 triu ngi phi di di, khong 1/5 dn s s mt nh v 45% din tch t nng nghip ng bng sng Cu Long b ph hy. Vit Nam s l quc gia b nh hng nhiu nht ca bin i kh hu khu vc chu - Thi Bnh Dng. y l mt thch thc ln i vi nn nng nghip Vit Nam ni chung vi ngnh la go ni ring. Cng vi s nh hng ca bin i kh hu th gii trong nhng nm gn y Vit Nam thng xy ra nhng trn l lt lch s gy thit hi to ln cho ngnh sn xut la go. c bit l trong thi gian va qua min Trung Vit Nam chu nh hng ca trn l lch s gy thit hi 100% cy lng thc chm trong bin nc m cho n nay cha thng k c ht tng thit hi ca l lt gy ra.Kh khn th hai ca iu kin t nhin, kinh t - x hi n vi ngnh la go l s tc ng ca qu trnh Cng nghip ha - Hin i ha. CNH-HH l mt xu hng tt yu cho nn kinh t ca mt t nc ang pht trin. Tuy nhin s tc ng khng ng phng php khoa hc ca n ang l mt vn ln i vi ngnh nng nghip Vit Nam. Do s tc ng ca qu trnh ny hin ti din tch t nng nghip ngy cng b thu hp do b chuyn i mc ch s dng. Cng nghip ngy cng pht trin nn cn rt nhiu din tch xy dng nh xng, khu cng nghip v th din tch t nng nghip ngy cng bt hu hp. y l kh khn v thch thc ln i vi nng nghip Vit Nam ni chung v ngnh sn xut la go ni ring.SV: Trn Th QuJLp: KTNN 49

SV: Trn Th QuJLp: KTNN 49

Mt kh khn na l hin trng lao ng s dng trong nng nghip ngy cng gim c v s lng ln cht lng. Do c im ca ngnh sn xut nng nghip l kh khn, vt v, ri ro cao, thu nhp thp nn ngnh nng nghip hin nay khng thu ht c lc lng lao ng tr, c trnh tay ngh cao. Lao ng ch yu trong nng nghip thng l lao ng ng tui. V th kh khn t ra l lm th no thu ht lc lng lao ng v vi nng nghip m h yn tm sn xut v i sng c m bo.Vi nhng c im v iu kin t nhin, kinh t - x hi nu trn pht trin bn vng ngnh la go i hi khng chi m bo tnh kinh t trong sn xut, i sng ngi lao ng c n nh cn m bo an ton v mt mi trng. y cng l mt kh khn ln i vi Vit Nam hin nay. Thc trng ca vn ny s c cp n trong phn sau ca ti nhng c cp y l mt cch nu vn cn quan tm khi pht trin bn vng ngnh la go Vit Nam.II. Thc trng pht trin bn vng ngnh la go Vit Nam.1. Thc trng v t ai:Trong nng nghip rung t l t liu sn xut ch yu khng th thay th c. t ai l iu kin cn thit cho tt c cc ngnh sn xut, c bit trong nng nghip. Rung t b gii hn v mt din tch nhng sc sn xut ca rung t th cha c gii hn, ngha l con ngi c th khai thc chiu su ca rung t nhm tha mn nhu cu tng thm ca loi ngi v noogn sn phm. i vi la go cng th, y l loi cy trng ch sng c khi c t, t ai quyt nh rt nhiu trong nng sut v cht lng sn phm la go. Hin trng s dng t trong nng nghip Vit Nam ni chung v trong ngnh la go ni ring cn nhiu iu bt cp. v qui m din tch t nng nghip c cp trn, sau y l bng th hin quy m s dng t nng nghip Vit Nam trong nhng nm va qua.Bng 1: Hin trng s dng t (Tnh n 1/1/2009)Nghn haTng din tchTrong : t giao v cho thu

C NC33105,124134,9

t nng nghip25127,321637,1

t sn xut nng nghip9598,89487,2

t trng cy hng nm6282,56193,5

t trng la4089,14066,0

t c dng vo chn nui58,835,3

t trng cy hng nm khc2134,62092,2

t trng cy lu nm3316,33293,7

t lm nghip14757,811392,6

Rng sn xut6578,25206,0

Rng phng h6124,94348,4

Rng c dng2054,71838,2

t nui trng thu sn738,4726,2

t lm mui14,113,4

t nng nghip khc18,217,7

t phi nng nghip3469,21640,4

t 633,9627,6

t thi118,8115,7

t nng thn515,1511,9

t chuyn dng1629,5791,3

t tr s c quan, cng trnh s nghip22,922,1

t quc phng, an ninh303,5252,9

t sn xut, kinh doanh phi nng nghip222,5201,8

t c mc ch cng cng1080,6314,5

t tn gio, tn ngng13,413,2

t ngha trang, ngha a97,883,3

t sng sui v mt nc chuyn dng1090,5121,9

t phi nng nghip khc4,13,1

t chua s dng4508,6857,4

t bng cha s dng305,813,6

t i ni cha s dng3831,3828,9

Ni khng c rng cy371,514,9

(*} Theo Quyt nh s 2097b/Q~BTNMT ngy 29 thng 10 nm 2009 ca B trng B Ti nguyn v Mi trng.

SV: Trn Th Qu16Lp: KTNN 49

SV: Trn Th Qu17Lp: KTNN 49

Trong c cu t nng nghip c s dng cc vng min v cc ngnh c the hin trong bng biu sau:Bng 2: Co' cu t s dng theo vng (Tnh n 1/1/2009)%TngdintchTrong

t sn xut nng nghiptlmnghiptchuyndngt

C NC100,029,044,64,91,9

ng bng sng Hng100,037,721,913,86,3

Trung du v min ni pha Bc100,015,054,82,91,1

Trung du v min ni pha Bc100,015,054,82,91,1

Trung du v min ni pha Bc100,015,054,82,91,1

ng Nam B00,059,021,68,62,7

ng bng sng Cu Long100,063,08,26,02,8

(*} Theo Quyt nh s 2097b/Q-BTNMT ngy 29 thng 10 nm 2009 ca B trng B Ti nguyn v Mi trng.

Thc trng t nng nghip hin nay ang dn b chuyn i sang s dng cho lnh vc phi nng nghip. Hng nm cng vi vic thc hin CNH-HH din tch t nng nghip ngy cng b thu hp. Nhiu vng trng im trng la nh Thi Bnh, mt s huyn Thnh ph H Ch Minh vic t trng la ngy cng b thu hp do vic m cc khu cng nghip, sn golf,... ang l thc trng din ra thng xuyn. Tuy nhin theo Quyt nh s 391/-TTg v r sot, kim tra thc trng vic qun l quy hoch, k hoch v s dng t 5 nm 2006-2010 trn a bn c nc, trong tp trung vo t nng nghip ni chung v t trng la nc ni ring v theo quyt nh ny nu r khng xt duyt quy hoch chuyn t chuyn trng la nc sang s dng vo mc ch sn xut, dch v phi nng nghip nhng a phng c iu kin s dng cc loi t khc. Trng hp cn thit phi chuyn t nng nghip, c bit l t trng la nc sang s dng vo mc ch phi nng nghip hoc i vi cc d n c nh hng n khu vc t sn xut nng nghip lin k th phi c cc gii php s dng t tit kim v bo m tnh kh thi, an ton cho sn xut nng nghip trong khi thc hin d n.2. Thc trng v lao ng:Hin nay, lao ng s dng trong ngnh nng nghip ch yu l ngi nng dn, vi lc lng ng o lao ng trong nng nghip Vit Nam ni chung v trong sn xut la go ni ring cn rt nhiu thun li cng nh kh khn. Vi quy m lao ng hin nay c th hin trong bng sau gip phn no hiu c lc lng lao ng trong nng nghip.Bng 3: S lao ng nng nghip hng nm (nghn ngi)Nm20052006200720082009

S lao ng2442424349.924369.424447.724788.5

(Theo bo co hng nm ca Tng cc thng k )

Trong c cu lao ng trong ngnh nng nghip so vi ton b lao ng trong nn kinh t vn chim t trng cao. s liu c thng k trong bng sau:Bng 4: Co cu lao ng t 15 tui tr ln phn ngnh knh t qua cc nm(%)Ngnh/ Nm20052006200720082009

Nng, lm, ng nghip57.155.453.952.651.9

Cng nghip-Xy dng18.219.319.920.821.4

Dch v24.725.326.226.626.7

Tng s100100100100100

( Theo s liu tng hp t Tng cc thng k)

S liu thng k trn cho thy rng t l lao ng trong nng nghip vn chim t l ng, y va l c hi nhng ng thi cng l thch thc i vi nn kinh t Vit Nam bi cc l do sau: Nng nghip hin nay ca Vit Nam l mt ngnh c thu nhp thp, ri ro li cao nn t l lao ng trong nng nghip ng chng t i sng ngi dn ni chung v ngi lao ng trong nng nghip ni ring vn cn rt nhiu kh khn. Lao ng trong nng nghip thng l lao ng c trnh hc vn thp v bn cht ca cng vic trong nng nghip khng i hi trnh cao nh cc ngnh khc nn qua th hin trnh dn tr ca lao ng Vit Nam vn cn thp. Trong s hn 21 triu lao ng nng nghip trong tui lao ng ca nc ta hin nay c 20,765 triu ngi (chim 97,65%) cha qua o to v khng c chng ch chuyn mn; ngi c bng s cp, cng nhn k thut chim 1,26%; c bng trung cp chim 0,87%. Ti cc on v thuc B NN&PTNT,trong tng s lao ng trong ngnh, s cn b c trnh sau H l 37 gio s, 98 ph gio s, 19 tin s khoa hc, 652 tin s, 874 thc s, chim 8,54% s cn b c trnh t i hc tr ln v chim 0,71% tng s lao ng trong ngnh. Lao ng trong nng nghip ngy cng gim khng nhng v s lng m lc lng tr tham gia trong ngnh sn xut la go ngy cng gi ha. L do y l lc lng lao ng tr nng thn tham gia vo cc ngnh ngh khc nh tiu th cng nghip, cng nghip ch bin, hay di c ln thnh ph tm kim c hi c thu nhp cao hn.Mt thc trng v lao ng trong nng nghip na l lao ng trong ngnh sn xut la go phi tip xc vi cc loi phn bn, thuc bo v thc vt rt c hi cho sc khe con ngi nhng vn an ton v sinh lao ng trong nng nghip vn l vn ng lo ngi. Khng c lp hng dn s dng v cch bo v sc khe ngi lao ng mt cch chi tit v c hiu qu. V vy vn t ra l nng cao nhn thc ca ngi lao ng h bo v sc khe ca mnh v gp phn khng gy ra nhim mi trng nh hng n ton x hi.3. Thc trng v quy m sn xut, sn lng, cht lng ca la go Vit Nam trong ni a v xut khu.3.1 Tnh hnh sn xut la go trong nc:Vit Nam l nc sn xut la ng hng th 5 trn th gii vi sn lng hng nm khong 35 triu tn. Sn xut la trong nhng nm va qua c s thay i v din tch do xu hng gim din tch la din ra hu ht cc vng trng la trn c nc, ch yu do gim din tch trng v ma v mt s vng trng la khng c hiu qu. Di y l bng thng k din tch v sn lng qua cc nm ca Vit Nam.Bng 5: Din tch gieo trng la c nc ( nghn ha)2000200120022003200420052006200720082009

7666.37492.77504.37452.27445.37329.27324.87207.47400.27440.1

( Tng cc thng k 2009)

Trong ng bng sng Hng l 1,15 triu ha; ng bng sng Cu Long l 3,86 triu ha trn tng din tch canh tc la l 4,1 triu ha (2008)Bng 6: Sn lng thc c nc ( nghn tn)NmTng sng XunH ThuMa

200032529.515571.28625.08333.3

200132108.415474.48328.48305.6

200234447.216719.69188.78538.9

200334568.816822.79400.88345.3

200436148.917078.010430.98640.0

200535823.917331.610436.28065.1

200635849.517588.29639.98567.4

200735942.717024.110140.88777.8

200838729.818326.911395.79007.2

200938895.518696.311184.19015.1

(Tng cc Thng k 2009)Bn cnh nng sut la c nc v ang c ci thin mt cch ng k c th hin qua bng tng hp sau:Bng 7: Nng sut la c nc (tn/ha)

2000200120022003200420052006200720082009

4.244.294.594.644.864.894.894.995.235.23

(tng cc thng k 2009)

Sn lng la gia tng d din tch trng la c gim nhng nm 2009 sn lng c nc t 38,89 triu tn vn m bo an ninh lng thc quc gia v m bo tng sn lng xut khu.Gii thch cho din tch trng la gim qua cc nm l do chuyn i mc ch s dng t sang trng cc loi cy khc c li nhun cao hon hoc chuyn i t sang nui trng thy sn v cho cc mc ch phi nng nghip khc, v din tch canh tc la nm 2009 s b l 7440.1 nghn ha gim 226,2 nghn ha tng ng vi 0.4-0.5 triu tn la/ nm. v din tch gieo trng la theo tnh ton t nm 2003 ti nay trung bnh gim 1,1%/nm v nng sut la tuy c tng nhng nhng nm gn y chng li 5,23 tn/ha. Sn lng la tng hng nm nhng nhng nm gn y dn chng li cho thy s pht trin khng bn vng v sn xut la go.Mt thc trng na v tnh hnh sn xut la go Vit Nam l cht lng sn phm go khng t yu cu so vi tim nng ca n. s liu mi y ca Hip hiLng thc Vit Nam cho thy go 5% tm ca Thi Lan c cho bn 500 USD/tn, Pakistan cho bn 415 USD/tn trong khi Vit Nam ch c th cho bn 400 USD/tn. Tng t, go 25% tm ca Vit Nam cng thp hn khong 70 USD/tn so vi Thi Lan.Tnh trng trn ko di t nhiu nm nay, qua cho thy mc d chng ta lun duy tr v tr th 2 v s lng go xut khu trn th gii nhng mc li nhun thc mang v li cha tng xng. Theo cc doanh nghip xut khu, go Vit Nam vn c bn ra th gii, nhng khng phi ai cng bit v cht lng, v tn gi ca go Vit Nam.Tin s L Vn Bnh - Vin trng Vin la BSCL cho bit: "Vit Nam xut khu khng c thng hiu, go Vit Nam 5% tm cng khng c thng hiu nn khng c gi tt bng Thi Lan. Thm vo , Vit Nam khng c th trng n nh, chng ta mun bn go c gi phi c mi mang, bn hng".Ngoi ra, vic hnh thnh nhng vng chuyn canh la xut khu vn cn kh khn do t l t ca mi nng h kh thp. Nh ti BSCL, bnh qun mt h trng la ch c 1,3 hecta. Trong c n 30,6% h c din tch t 0,2 - 0,5 hecta v 7,7% h c din tch di 0,2 hecta.Neu nh Thi Lan c go Kaocmali th Vit Nam cng c cc ging cht lng cao nh Tm Xoan, Nng Thm Ch o, Nng Nhen... vn cn li chnh l qui hoch vng nguyn liu, chn b ging ph hp, xy dng thng hiu v gia tng nng sut thng qua cc tin b k thut.Theo Hip hi Lng thc Vit Nam, trong 9 thng u nm 2009, t l go cao cp chim hon 38% khi lng xut khu. iu ny cho thy nhu cu nhp khu go cht lng cao ca cc nc l rt ln. y c xem l c hi ci thin gi tr ht go Vit Nam sau gn 20 nm xut khu mt hng ny.3.2 Tinh hnh xut khu la go Vit Nam:Theo Bo co thng nin ngnh hng la go Vit Nam, mt hng la go ca Vit Nam ngy cng c m rng v pht trin khp cc chu lc trn th gii. c bit, la go xut khu ca Vit Nam c gi vng nhng th trng truyn thng (chu , chu u v chu M) v m rng, pht trin th trng mi (chu Phi v Trung ng). S vn ln trong th trng la go th gii ca Vit Nam khng nh v tr, vai tr ca mt hng go Vit Nam trn th trng khu vc v th gii. ng thi, khng ngng gia tng kim ngch xut khu, to thun li trong tch ly ngoi t cho qu trnh y mnh cng nghip ha, hin i ha t nc.Bng 8: Tnh hnh xut khu go ca Vit Nam, giai on 2000 - 2009Cc nmKhi lng xut khu (1.000 tn)Kim ngch xut khu (Triu USD)

20003.477667

20013.729625

20023.241726

20033.813720

20044.060950

20055.2501.047

20064.6001.238

20074.5581.490

20084.8302.910

20096.0522.463

Ngun: AGROINFO

Sc cnh tranh ca mt hng la go Vit Nam trn th trng khu vc v th gii th hin nhiu mt, ch yu l:v khi lng go xut khu: Khi lng go xut khu ca Vit Nam ng th hai th gii v mt cung sn phm.Khi lng go xut khu ca Vit Nam trong giai on 2001 - 2009 c xu hng tng ln. Neu nh nm 2001, khi lng xut khu go ch t trn 3,7 triu tn, th n nm 2008 xut khu trn 4,8 triu tn; nm 2009 khi lng xut khu go t trn 6 triu tn. Theo , kim ngch xut khu mt hng go tng t 625 triu USD nm 2001 ln hn 1 t USD (nm 2005); 2,46 t USD (2009). Ring 5 thng u nm 2010, lng go xut khu t 2,1 triu tn, kim ngch xut khu t 983 triu USD.Tuy nhin, nu so vi Thi Lan, nng lc xut khu go - xt v lng ca nc ta ch khong 4,5 - 6 triu tn/nm, bng 50%, tc 10 triu tn go m Thi Lan xut khu trn th trng khu vc v th gii nhng nm qua.Theo tnh ton ca cc nh khoa hc, do qu trnh th ha, nht l thc hin ch trng y mnh CNH, HH t nc, din tch t bxi, rung mt dng trng la b gim nghim trng, c mi nm, din tch trng la mt i vi trm ngn ha. Thm vo , nng dn v ang thc hin chuyn i cy trng (phn ln l t pht) t trng la c nng sut thp, bp bnh sang trng cc loi cy khc c gi tr kinh t cao hn. iu dn n tnh trng suy gim rt ng k khi lng go sn xut ra, ko theo l khi lng go xut khu b suy gim trong khi vic thm canh la nhng vng ng bng - vng ch lc trong sn xut lago dng nh n hn, kh c th lm gia tng nng sut la cao hn. D bo, nu nh khng gi vng din tch trng la, n nm 2020, khi lng go ca Vit Nam sn xut ra ch tiu dng trong nc, kh c th c go xut khu. iu ny xy ra vi mt s quc gia tng dn u trong xut khu go, nh Phi-lip-pin, In--n-xi-a,...v nng lc thm nhp, m rng v pht trn th trng la go trn th gii: Th trng xut khu go ca Vit Nam c mt 128 quc gia v vng lnh th, trong c 10 quc gia (Phi-lip-pin, Cu-ba, Ma-lai-xi-a, X-n-gan, I-rc, B bin Ng, ng Ti-mo, Xin-ga-po, Ga-na v In--n-xi-a) nhp vi khi lng ln v kh n nh.Bng 9: Th trng xut khu go ln nht ca Vit Nam, nm 2008SV: Trn Th QuJ 18Lp: KTNN 49

SV: Trn Th Qu24Lp: KTNN 49

SV: Trn Th Qu19Lp: KTNN 49

1000tn1.8001.6001.4001.2001000800600400200triu USD1.400 0 1.200 0 1.000 0 800 0 600 0 4000 200 0inn

/*// y//s/-Kimngch (triu USD) Khi lng (1000 tn)

Ngun: AGROINFO, tnh theo Tng cc Hi quan Phi-lip-pin l nc nhp khu go ln nht ca Vit Nam. Nm 2008, nc ny nhp khu ti 1,800 nghn tn, vi kim ngch 1,400.0 triu USD.Bng 10: Th phn xut khu mt hng la go Vit Nam 10 quc gia, nm 2008STTTn n'cTh phn

1Phi-lip-pin40

2Cu-ba15

3Ma-lai-xi-a9

4X-n-gan3

5I-rc3

6B bin Ng3

7ng Ti-mo2

8Xin-ga-po1

9In--n-xi-a1

10Ga-na1

Ngu n: AGROINFO

Trong nhng nm gn y, mt hng go xut khu ca Vit Nam cn c m rng v khng ngng pht trin sang th trng chu Phi v Trung ng. y l th trng ph hp vi kh nng sn xut go xut khu ca Vit Nam, tuy nhin vic xut khu li phi i ng vng - phi thng qua nc th ba mi n c th trng chu Phi v Trung ng.v cht lng, phm cp: Pham cp ca mt hng go xut khu khng ch th hin mu m, hnh thc m cn th hin ch yu hng v, thy phn, t l trn vn ca ht go trong qu trnh xay xt...Ngoi nng lc trng cy cc loi ging la cht lng cao, nng sut cao, phm cp tt phc v xut khu, 3 vng ng bng u c nhng ging la l c sn ni ting th gii. Ngoi ra cn mt s ging la c sn, la cht lng cao khc nhp khu t Thi Lan cng c trin khai vi din tch trng theo vng chuyn canh, nht l ti vng ng bng sng Cu Long. Vit Nam c th sn xut mt s loi go c sn, vi cht lng cao m cc quc gia khc khng th c. Tuy nhin, xt mt cch ton din, cc loi go c sn c hng v thm ngon Vit Nam khng th sn xut mt cch i tr, do gi thnh sn xut qu cao, ngi nng dn c li nhun thp, dn n ngun cung sn phm vi khi lng khng ln, khng n nh hn ch sc cnh tranh ca la go c sn xut khu. Trn thc t, xut khu la go Vit Nam vn cn nng v t tng xut khu sn phm m mnh c, cha thc s quan tm n sn phm go m th trng cn. Hon na, trnh k thut c s dng trong sn xut, ch bin la go cn mc thp... dn n tnh trng cng chng loi vi sn phm ca cc quc gia khc, nht l Thi Lan nhng phm cp go Vit Nam vn cp thp hn do vic ng dng quy trnh k thut trng, chm sc la cha ng; cng ngh xay xt non yu v lc hu, t l ht gy cao; t l thy phn (lng nc) ca ht go thng vt qu mc do nng lc phi sy hn ch... dn n m mc, kh bo qun.v gi thnh sn xut sn phm v gi bn trn th trng. Nhng nm gn y, gi thnh sn xut go ca Vit Nam ln xung tht thng. Khi c ma, nng dn trng v, gi h v ngc li, khi la b su bnh, thin tai..., nng dn mt ma, gi tng. Nm 2009, gi la c xu hng tng, tuy nhin do chi ph u vo cao, thin tai dn dp... dn n gi thnh sn xut la cao, hch ton kinh t ca ngi nng dn i vi sn xut la go hng ha vn c mc li nhun thp. Gi thnh sn xut mt hng go c xu hng tng ln, nhng trn th trng la go th gii, gi bn go Vit Nam nm 2009 l 400 SD/tn; qu I nm 2010 l SV: Trn Th Qu25Lp: KTNN 49 410 USD/tn, ch bng 80% gi go bnh qun th gii (220 USD/tn) v thng thp hn gi bn go ca Thi Lan khong 150 USD - 160 SD/tn(2). Vi gi bn khng ch the hin s yu th ca mt hng la go Vit Nam trn th trng th gii, trc tip l cc doanh nghip xut khu go m cn mang li s thua thit cho nng dn Vit Nam sn xut la.4. Thc trng v sn xut la go gn vi pht trin bn vng Vit Nam.Ni dung ca pht trin bn vng ngnh la go bao gm ba ni dung ln: t hiu qu kinh t, gii quyt vn x hi v Mi trng m bo pht trin b vng. Thc trng ca ngnh la go Vit Nam th hin qua ba ni dung trn l:v hiu qu kinh t: So snh li nhun thu c trn tn go tnh bnh qun trong thi k 1999- 2008, cho thy hiu qu sn xut la go ca Vit Nam t c cn thp so vi nhiu nc bn ngoi in hnh l Thi Lan. Tng chi ph v li nhun sn xut 1 tn go t cc khu sn xut la, thu gom la, ch bin go n tiu th go ca ngnh la go Vit Nam bnh qun khong 921 USD/tn v 145 USD/tn trong khi ca Thi Lan l 915 USD/tn v 222 USD/tn. Chi ph sn xut go ca Vit Nam v Thi Lan chnh nhau khng nhiu nhng li nhun thu c ca ngnh la go Vit Nam ch bng 65,1% so vi ca Thi Lan do go Thi Lan c cht lng v gi bn cao hn. Tnh bnh qun, c sn xut 1 tn go ngnh la go Thi Lan thu c li nhun cao hn so vi ngnh la go Vit Nam 78 USD. v gii quyt vn x hiSn lng la go ngy cng tng nhng cc h trng la vn thuc nhm h c thu nhp thp nng thn, thu nhp bnh qun u ngi thng mc gip ranh h ngho. Khong cch chnh lch v thu nhp u ngi ca cc h nng dn trng la so vi mc thu nhp bnh qun u ngi ca c nc c xu hng ngy cng dong ra, t mc bng 66,2% trong giai on 1998- 2003 gim xung ch cn bng 55,7% mc thu nhp bnh qun u ngi ca c nc 784 nghn ng/ngi thng trong giai on 2004- 2008. Tnh trng ny dn n, nhng nm gn y mt s ni nng dn b sn xut la i lm vic khc ngy cng nhiu, lm sn xut la thiu n nh.v pht trin bn vng mi trng Mc phn bn ho hc v thuc BVTV cho sn xut 1 tn la ca Vit Nam trong thi k 1981 - 1990 bnh qun khong 56 kg phn bn/tn la v 0,3 kg thuc BVTV/tn la. T nm 2000 n nay, mc phn bn ho hc v thuc BVTV cho sn xut 1 tn la tip tc tng ln, bnh qun mc 73 kg phn bn/tn la v 0,45 SV: Trn Th Qu26Lp:KTNN 49 kg thuc/tn la. Ti khu vc BSCL, nng dn thng s dng nhiu phn bn ho hc v thuc BVTV trng la ngn ngy 3 v nm, mc bn phn ho hc cho la hin cao nht trong c nc, bnh qun 380- 400 kg/ha DTGT la. Mc s dng phn bn ho hc v thuc BVTV cho gieo trng la tng ln, song cha i km tng ng vi cc hot ng ph bin k thut sn xut, s dng an ton, hiu qu phn ho hc, thuc BVTV v cc loi ho cht nng nghip khc cho nng dn. Dn n, tnh trng nhim mi trng, mt cn bng sinh thi ng rung, dch hi xy ra kh ph bin nhiu ni, c bit khu vc BSCL thi k va qua.Ch tiu nh gi pht trin bn vng sn xut la goe nh gi mc pht trin bn vng ca sn xut la go v kt hp hi ho cc mt hiu qu v kinh t, x hi v mi trng, c the phn tch cc ch tiu so snh chnh lch, so snh tng quan tc tng/gim gia cc hiu qu v kinh t, x hi v mi trng vi nhau. Nguyn tc nh gi, hiu qu v cc mt kinh t, x hi v mi trng ca sn xut la go phi cng tng ln t l thun vi nhau ng thi so snh tng quan tc tng/gim gia cc mt hiu qu khng qu chnh lch nhau gp nhiu ln trong mt giai on nht nh (5- 10 nm). Sau y l mt s ch tiu minh ho cn phn tch trong nh gi mc pht trin bn vng kt hp hi ho cc mt ca sn xut la go.Ch tiu pht trin bn vng v kinh t- x hi. (Ckx)Tnh bng ch s so snh chnh lch tc tng li nhun/tn go ca ngnh la go (Vln) vi tc tng mc tiu dng go LTTP bnh qun u ngi (Vlt), thng qua nh gi mc pht trin kt hp hi ho hiu qu v mt kinh t v hiu qu v mt x hi.Ckx = Vln/VltCh s cng ln cho thy hiu qu sn xut tnh bng li nhun/tn go ca ngnh la go tng cng nhanh nhng ngc li hiu qu x hi v bo m ANLT tnh bng mc tiu dng go lm LTTP bnh qun u ngi tng cng chm, mc pht trin bn vng la go trn c s kt hp hi ho mt kinh t v mt x hi cng km. Tuy nhin, trong nh gi cn lu kt hp phn tch cc mt khc v xt n th t u tin v hiu qu trong tng giai on nht nh i vi pht trin sn xut la goCh tiu pht trin bn vng v kinh t- mi trng. (Ckm) Tnh bng ch s so snh chnh lch tc tng li nhun/tn go ca ngnh la go (Vln) vi tc SV: Trn Th Qu27Lp:KTNN49 tng DTGT la thn thin mi trng (Vdm). Thng qua , nh gi mc pht trin kt hp hi ho hiu qu v mt kinh t v hiu qu v mt mi trng ca sn xut la go. v tng qut, ch s ny cng gn 1 cng tt, tuy nhin trong thc t nu tnh trng nhim mi trng t sn xut ngy cng tng ln ch s cn nh hn 1.Ckm = Vln / VdmCh tiu kt hc/p tng li nhun v GTGTsn xut la go. (Cg)Tnh bng ch s so snh chnh lch tc tng li nhun/tn go (Vln) v tc tng GTGT/tn go (Vgt) ca ngnh sn xut la go. Ch tiu nh gi tnh bn vng v mt hiu qu kinh t trn c s tng li nhun/tn go cn phi i i vi tng GTGT/tn go, nng cao sc cnh tranh v cht lng go. Ch tiu ny, cn c nh gi i vi tt c cc khu ca sn xut la go, v hiu qu mt khu khng bn vng s dn n hiu qu sn xut ca c ngnh thiu tnh bn vng.Clg = Vn / VgtCh tiu kt hp hi ho gii quyt cc vn x hi. (Ita)Tnh bng ch s so snh chnh lch tc tng thu nhp bnh qun u ngi h nng dn trng la (Vtn) vi tc tng mc tiu dng go lm LTTP bnh qun u ngi (Vlt). Trong thc t, khi gi go tng ln thu nhp t sn xut la ca nng dn tng r rt nhng mc tiu dng go lm LTTP bnh qun u ngi tng chm li. Ch tiu ny, nhm nh gi tnh bn vng v mt x hi ca pht trin sn xut la go thng qua xem xt mc kt hp hi ho trong gii quyt vn gia mt bn l tng thu nhp, gim ngho cho nng dn trng la v mt bn l bo m ANLT, gim t l ngi thiu lng thc.Ita = Vtn/Vlt5. Thch thc i vi sn xut la go bn vng ca Vit Nam.5. /. Thch thc v vn bo v t trng la:Bin i kh hu ang l vn e da ti khng ch i sng ngi dn m cn nh hng n tnh hnh sn xut nng nghip ni chung v sn xut la go ni ring. Thc t hin nay cho thy rng din tch t nng nghip ngy cng b thu hp v din tch. Vit Nam c hai khu vc sn xut la ln nht l ng bng sng Hng v ng bng sng Cu Long. Tuy nhin theo cc nh khoa hc, hng nm cc tnh BSCL b thit hi trn di 1.000 t ng do hn hn v nc mn xm nhp vo ni ng. iu ng lo ngi l t l nc mn xm nhp nm sau li SV: Trn Th Qu28Lp:KTNN49 su hn nm trc. Thc t tnh Tin Giang nm 2009 nc mn nhp su vo ni ng ln ti gn 50 km, ng ngha vi gn 2000ha la cc huyn ven bin khng th xung ging v khng ly c nc vo rung. Nhiu ni vng ngt ha nh G Cng trc y sn xut 3 v mt nm gi ch cn 2 v, khu vc c lao Li Quan ch sn xut c 1 v/nm. Thc trng ny khng ch xy ra vi tnh Tin Giang m nhng nm tr li y cc tnh nh Ben Tre, Tr Vinh, C Mau, Bc Liu,., cng b nc mn xm nhp nghim trng.Cng vi s bin i kh lng ca iu kin t nhin th qu trnh CNH- HH cng ang lm din tch t nng nghip b thu hp. vn t ra l phi quy hoch nh th no m bo ng tin pht trin ca t nc v khng nh hng n tnh hnh sn xut la go.5.2. m bo an ninh lng thc trong thi gian ti.Trong hai thp nin va qua, qu trnh th ha v pht trin cng nghip din ra mnh m khin t nng nghip b thu hp ng k. Theo thng k, din tch t canh tc la ca c nc n cui nm 2007 ch cn 4,1 triu ha, gim362.0 ha so vi nm 2005.D bo, t nay n nm 2025, nc ta c th phi ly 10-15% din tch t nng nghip v cc loi t khc pht trin cng nghip. Theo , din tch la n nm 2010 cn khong 4 triu ha, nm 2015 khong 3,8 triu ha, n nm 2020 ch cn khong 3,6 triu ha v gi n nh sau nm 2020 l 3,5 triu ha, trong din tch chuyn trng la nc l 3,1 triu ha.Bi hc t Philippines cho thy, e i ly cc khu cng nghip, nc ny mt rt nhiu cnh ng la ph nhiu v mi nm phi nhp 1,5 triu tn lng thc. Dn s nc ta ng, trong hn 70% sng khu vc nng thn, t canh tc khng nhiu, nu tnh theo u ngi th mc thp nht th gii.Theo d bo, c cu dinh dng ca ngi Vit Nam trong thi gian ti s thay i theo hng gim dn nhu cu v cht bt, song vi tc tng trng dn s bnh qun 1,2%/nm, cng vi nhu cu lng thc cho ch bin, chn nui s tng mnh nn tong nhu cu tiu th lng thc trong nc s tng thm trong vi thp nin ti.Theo B Nng nghip v Pht trin nng thn, p ng nhu cu tiu dng ca khong 130 triu ngi vo nm 2035 phi cn ti 36 triu tn thc. V t c sn lng ny, Vit Nam cn phi duy tr ti thiu 3 triu hc ta t chuyn trng la hai v c 6 triu hc ta t gieo trng. Mt khc, s chnh lch SV: Trn Th Qu29Lp:KTNN49 v nng sut lng thc gia cc vng, min vn cn khong cch. Thm vo l vn thin tai, dch bnh, tc ng ca bin i kh hu ton cu c th lm nc bin xm nhp, ln chim din tch t canh tc.D tnh, Vit Nam s l mt trong nm nc chu thit hi nng nht do bin i kh hu ton cu. Vi kch bn nc bin dng 1 mt, ng bng sng Hng s mt 5.000 ki l mt vung t, BSCL b ngp 15.000-20.000 ki l mt vung. Tng sn lng lng thc nc ta theo c th gim khong 5 triu tn. Tnh trng tha, thiu cc b do mt ma, thin tai, l lt, su bnh... thng xuyn xy ra, bi vy, vic m bo an ninh lng thc l vn cp thit, lun c s quan tm c bit.5.3. Vn bin oi kh hu ton cu:Theo thng bo ca Lin hp quc th Vit Nam l mt trong nhng nc chu nh hng nng n nht ca bin i kh hu ton cu. Theo nghin cu mi nht chun b cng b, n cui th k (2100), nhit ca Vit Nam s tng ln khong 2 n 4,5c v mc nc bin s dng ln khong 10 n 68 cm. V nu s bin i kh hu c din ra nh vi tc hin nay th trong vng khong 100 nm na, nhiu din tch t lin trn tri t, trong c vng ng bng chu th sng Cu Long v sng Hng, c th s ngp chm trong nc bin. Vit Nam, mt nc ang pht trin trong thi k cng nghip ha, nm trong nhm nc d b tn thng bi cc vn mi trng do BKH gy ra nh l lt, hn hn, bo... Bn cnh , vi b bin di, vn mc nc bin dng cao c th lm mt 12,2% din tch t ca Vit Nam v e da ti ch sinh sng ca 17 triu ngi. Nhng bin ng thi tit bt thng gy thit hi ln cho i sng dn nhn dn v t nc m chng ta thng gi l thin tai cn c nghin cu, xem xt theo hng c s bo ng ton cu v gia tng nhit b mt tri t v mc nc bin ngy cng dng cao.6. Nguyn nhn tn ti:6.1 Nguyn nhn khch quan:Do s bin i kh hu ton cu kh c th lng trc c. S nng ln ca tri t v hin tng nc bin ngy cng dng cao ang l vn c ton th gii quan tm. Tn sut thin tai ngy cng dy, mc nghim trng v quy m ngy cng ln, nc ta nhng nm qua lin tc xut hin nhng cn bo ln, ma to gy l lt, l t, hn hn, chy rng,., chnh v th vic pht trin bn vng nng nghip hay pht trin bn vng ngnh la go gp rt nhiu kh khn.SV: Trn Th Qu30Lp: KTNN 496.2 Nguyn nhn ch quan: v pha chnh ph:Vic pht trin bn vng cc ngnh trong nn kinh t quc dn hay ngnh la go ni ring l quy lut tt yu, chnh v th chnh ph l c quan c trch nhim nh hng, a ra nhng quyt nh cn thit m bo vic pht trin ny i ng con ng ca n. Vai tr ca chnh ph l ban hnh nhng chnh sch quy nh v hot ng sn xut, chnh sch quy hoch hay chnh sch khuyn khch pht trin sn xut bn vng,... Tuy nhin, thc t hin nay cho thy l lun pht trin cha hon chinh, cng tc xy dng chnh sch cha chuyn nghip, thiu cc nghin cu phn tch cn c c th, thiu h thng gim st theo di, thng k s liu ng tin cy v kp thi nn c mt s chnh sch thiu ng b, thiu tnh t ph, mt s ch trng chnh sch khng hp l thiu tnh kh thi nhng khng c iu chnh b sung kp thi, kh a vo cuc sng, gy ra nhiu bc xc trong x hi v to iu kin trc li lm giu bt chnh.Vic t chc thc hin cn nhiu yu km. Nhn chung ch trng chnh sch ban hnh nhiu nhng thc hin cha ht mc do thiu ngun lc ti chnh, nhn lc tng ng, thiu kim tra, n c. Trch nhim ca cc cp y v chnh quyn cc cp khng c lm r v x l nghim tc khi khng thc hin tt, cn tnh trng lm c n u hay n , chy theo thnh tch. Kinh nghim tt t c tong kt nhn rng, nhiu phong tro thi ua mang tnh hnh thc t pht huy tc dng trong thc tin. S phi hp ca cc ngnh, cc cp, s tham gia ca cc t chc on th cn yu km.Mt nguyn nhn na t pha nh nc l cch t chc b my qun l trong ngnh nng nghip nng thn cn yu. Biu hin l b my qun l nng nghip Trung ng v cp tnh th ln nhung cp huyn v cp x th mng khng sc gii quyt cc vn ang t ra.u t cho nng nghip, nng thn cn thp cng l l do pht trin ngnh la go gp nhiu kh khn. Trung bnh hng nm nng nghip ng gp 20% GDP trong khi u t ton x hi cho nng nghip ch chim 7,5% GDP tht khng tng xng vi s ng gp ca Nng nghip.Mt nguyn nhn na t' pha nh nc l cng tc d bo v din bin thi tit hay th trng trong v ngoi nc. Mt biu hin r rng l hng nm b thit hi do thin tai rt ln nhng khng bao gi c k hoch d bo phng trnh ri ro ny. Nm 2008 do cng tc d bo tnh hnh sn xut la go trong SV: Trn Th Qu3JLp:KTNN49

nc gp kh khn nn thu hp t l xut khu go trong khi ang ma thu hoch nn lm mt mt lng tin ln khi khng xut khu go. V th cng tc d bo v cng quan trng khng ch trong sn xut m trong tiu th sn phm la go. v pha doanh nghip:Doanh nghip l cc n v c nhim v cung cp cc yu t u vo cho qu trnh sn xut v thu mua sn phm u ra phn phi th trng trong nc hay xut khu. Nguyn nhn t pha doanh nghip i vi s pht trin khng bn vng ngnh la go Vit Nam c th hin qua mt s im sau: v vic cung cp yu t u v nh: ging, phn bn, thuc BVTV cc doanh nghip hin nay lm cha tt. v ging khng c to chc c quan no tp trung nghin cu ging c kh nng chng chu c iu kin khc nghit Vit Nam v cho nng sut cao. Trong cc yu t u vo cn c cng ngh, vi cng ngh sn xut trng la hin nay rt lc hu so vi cc nc trn th gii. V vy, tng nng sut lao ng cn u t nghin cu, chuyn giao v trin khai cng ngh tt.Mt vn yu km ca Doanh nghip na l cng tc iu tra phn tch th trng, cc doanh nghip thu mua lng thc lun p gi ngi sn xut nhng khi xut khu li bn vi gi thp khng tng xng vi cht lng sn phm, v pha ngi sn xut:Ngi sn xut l nhng ngi nng dn, h c vai tr trc tip sn xut ra sn phm la go. Nguyn nhn t ngi sn xut c th hin nhiu c im nh trnh ca ngi sn xut, ch yu ngi sn xut da vo kinh nghim sn c hay hc hi c ch khng qua mt hnh thc o to bi bn no nn nhn thc ca h tng i thp. Mc ch khi sn xut la go ca h l sn xut ra nhiu nng sn ch khng quan tm nhiu n tc ng ti mi trng v cc hnh thc canh tc c hiu qu cao hn.PHN III MT S GII PHP PHT TRIN BN VNG NGNH LA GO VIT NAMI. Cc quan im v pht trin bn vng ngnh la go Vit Nam.1. Quan im 1: Tp trung sn xut la go ' nhng vng c iu kin thun li.Quan im ny nu ln l ch yu tp trung sn xut la nhng vng c iu kin t nhin, kinh t - x hi thch hp cho vic trng la v d nh BSCL. y c din tch t, cht lng t ph hp vi sn xut hng ha mt hng la go. Tuy nhin sn xut vng ny th cn tp trung rung t li v thnh lp nhng trang tri sn xut la go tr thnh sn xut hng ha c cht lng cao. Quan im ny tng i ph hp cho iu kin Vit Nam hin nay, mt s vng khng c li th v iu kin t nhin, kh hu sn xut trng la th chuyn i sang nhng cy trng khc c gi tr cao hn ph hp hn, cn lng thc s c cung cp t vng chuyn canh sn xut la go. Khi tp trung ha sn xut vng c li th th vic sn phm xut khau s ch yu ly t vng . Vic qun l, tin hnh kim tra, gim st s thun li hn. u t ng b s d dng hn khng b phn tn nh hin nay na v cng l thun li pht trin bn vng ngnh la go.2. Quan im 2: Trng la thm canh l gi php pht trin bn vng sn xut la go.Thm canh l phng php sn xut tin tin nhm tng sn lng nng sn bng cch nng cao ph nhiu kinh t ca rung t, thng qua vic u t thm vn v k thut mi vo sn xut. Bn cht ca thm canh la l qu trnh u t ph thm t liu sn xut v sc lao ng trn n v din tch, hon thin khng ngng cc bin php k thut, t chc v nhng yu t khc ca sn xut vi mc ch nng cao ph nhiu kinh t ca t, nhm thu c nhiu sn phm trn mt n v din tch, vi chi ph thp trn n v sn phm. Quan im ny thc s c u im ph hp vi iu kin din tch t nng nghip ca Vit Nam ang ngy cng b thu hp. Thm canh la s gip tng nng sut cy trng v tit kim chi ph. Chnh v vy quan im ny ngy cng c nhn rng trong ngnh nng nghip Vit Nam.II. Mt s gii php pht trin bn vng ngnh la go Vit Nam.1. Gii php v kinh t:1.1. Hon thin chnh sch v Nng nghip, nng thn y nhanh qu trnh sn xut hng ha ngnh la go.Thc trng chnh sch nng nghip nng thn vn cn nhiu bt cp chnh v th vic hon thin chnh sch to c s php l thc y s pht trin nng nghip nng thn v y nhanh sn xut hng ha la go theo hng pht trin bn vng. u tin l chnh sch t ai, nn sa i li chnh sch hn in theo hng m rng hon. e khuyn khch nhng ngi c kh nng, c kinh nghim lm nng nghip tch t v tp trung mng t, t to ra cc trang tri sn xut hng ha c quy m ln, c iu kin tip cn vi k thut v cng ngh hin i, trn c s sn xut ra sn phm la go vi s lng ln v cht lng cao nhm p ng nhu cu trong nc v hng ti xut khu ra nhiu th trng vi s cnh tranh cao. Chnh sch th hai cn phi iu chnh l chnh sch quy hoch t ai trong phm vi c nc. Cn t chc s dng hp l hn hiu qu hn ngun ti nguyn t nht l t nng nghip. Ngoi ra cn hon thin v iu chnh chnh sch v Khoa hc - Cng ngh theo hng khuyn khch to ra ngy cng nhiu cc sn phm khoa hc- cng ngh c cht lng cao phc v nng nghip, nng thn.Cn hon thin chnh sch h tr ca Nh nc i vi nng nghip, nng thn v nng dn. Vi trn 70% dn s l nng dn ch yu sinh sng da vo sn xut nng nghip nn chnh sch h tr cho nng nghip l v cng cn thit. Trong cc chnh sch h tr sn xut nng nghip nh chnh sch tr gi u vo qu trnh sn xut, chnh sch tr gi u ra, chnh sch khuyn nng,... cn c cao v thc trng hin nay chi ph sn xut la go cn rt cao v th t c mc tiu ngi sn xut la phi li trn 30% so vi gi thnh sn xut l rt kh khn.Mt thc trng na ca ngi sn xut hin nay l do thiu vn, chnh v vy chnh sch tn dng cn c hon thin ngi dn tip cn vi vn d dng hon v th tc hnh chnh v hng dn cch s dng vn c hiu qu l mt nhim v v cng quan trng vi Nh nc Vit Nam.Tm li, chnh sch pht trin nng nghip nng thn l mt h thng cc bin php nhm pht trin bn vng nng nghip, nng thn, chnh v th vic hon thin chnh sch cn c ch trng v hon thin trong thi k nc ta hi nhp kinh t quc t.SV: Trn Th Qu34Lp: KTNN 49

SV: Trn Th Qu33Lp: KTNN 49

1.2. y mnh pht trin cng nghip ch bin.Sn lng la hng nm ca c nc hin ln n gn 40 triu tn, nhu cu ch bin go rt ln, cn nhanh chng nng cp h thng xay xt go hin c, kt hp hi ho nhiu loi quy m ch bin ph hp vi vng la nguyn liu. H tr pht trin mng li c s ch bin go qui m nh v va nng thn, nng cp cc c s xay xt, b sung my phn loi, nh bng go, my tch ht nng cao phm cp go ch bin. Ch trng cung cp v trang b cho nng thn nhng my xay xt nh c cng ngh hin i tch tp cht, gim t l go gy, tng t l thu hi t 63 - 65% ln 66- 67%. e nng cao cht lng v hiu qu ch bin go, khuyn khch cc doanh nghip u t nng cp, hin i ho my mc thit b, cng ngh v nng cao cht lng qun l sn xut, h gi thnh sn phm.Khuyn khch u t cc nh my ch bin go, ch bin su cc sn phm t go s dng cng ngh tin tin gn vi xy dng cc vng la nguyn liu sn xut go cht lng cao tiu th trong nc v xut khu. Vng nguyn liu l iu kin tin cho pht trin cc nh my ch bin go, Nh nc cn t chc qui hoch cc vng sn xut la nguyn liu gn vi h tng v nh my ch bin. C chnh sch h tr pht trin cc vng sn xut la nguyn liu cho ch bin, to iu kin thun li thu ht u t cc nh my ch bin go, c bit cc vng chuyn canh la, vng la xut khu nm trong quy hoch 1,3 triu ha.Xy dng c ch hp tc lin kt 4 nh (nh nng- nh khoa hc- nh doanh nghip- nh nc) pht trin sn xut v ch bin go trn nguyn tc nng dn c t ai v lao ng, doanh nghip cung cp vn v bao tiu la nguyn liu, nh khoa hc tham gia vi doanh nghip e t vn, chuyn giao cng ngh cho nng dn sn xut la, Nh nc xy dng qui hoch v tham gia h tr u t kt cu h tng vng nguyn liu ng thi t chc ng k thng hiu, sn phm la go hng ho thng nht qun l cht lng sn phm.1.3. Tng cng nghin cu v ng dng KHCN vo sn xut la go.Nh nc cn tip tc y mnh nghin cn cng ngh sinh hc, sn xut vlai to cc ging la mi nh cc ging lai, ging thun cho nng sut cao c bit l cc ging la c cht lng cao cung cp cho cc vng la trong nc. Nghin cu chn to, pht trin nhanh cc ging la mi c nng sut, cht lng v kh nng chng chu cao ph hp vi tng vng sinh thi, c bit m rng din tch la lai, ging la thch ng vi cc vng kh khn nh hn hn, phn mn, ng trng, ging chu su bnh hi la. H tr nng dn p dng cc k thut canh tc la mi SV: Trn Th Qu35Lp:KTNN49 gim chi ph, nng cao hiu qu sn xut ng thi gim nhim mi trng nh k thut ti nc tit kim, qun l dch hi tng hp, bn phn cn i v qun l dinh dng tng hp, lm m cng nghip, sn xut la theo qui trnh GAP.i vi khu ch bin v bo qun la go, tng cng ng dng cng ngh tin tins dng my gt p lin hp, my sy, i mi cng ngh v thit b trong cc khu xay xt, bo qun la go tng t l thu hi sn phm, nng cao cht lng la go.Nghin cu v pht trin cc m hnh hun luyn, pho bin k thut sn xut la cho nng dn ti cc thn, p v trn ng rung c s tham gia hng dn ca cn b khuyn nng, chuyn gia, nh khoa hc v nng dn sn xut gii. Ch trng ph bin kinh nghim sn xut la gii, nhn rng cc m hnh sn xut la t hiu qu cao tiu biu cho tng vng, sn xut la sch, thn thin mi trng, m hnh canh tc la kt hp lun canh lun v c tc dng n trnh, gim nh thin tai.Ch trng pht trin mng li dch v thng tin, t vn chuyn giao cng ngh sn xut la go n cp x, m bo 100% cc h nng dn tip cn c cc dch v ny. Xy dng cc trung tm hun luyn v chuyn giao tin b k thut sn xut la cho nng dn cc vng v a phng l trng im sn xut la.1.4. Pht in kinh t trang tri, HTX t chc sn xut la go tp trung. khc phc tnh trng manh mn v mng t di hnh thc sn xut la theo nng h, Nh nc cn t chc v h tr nng dn chuyn ho dn kinh t h thnh kinh t trang tri va v nh, kinh t hp tc x v cc hnh thc khc pht trin sn xut la go tp trung, to iu kin ng dng tin b cng ngh, chun ho cht lng la go, nng cao hiu qu sn xut.i vi kinh t h sn xut la go, vn ng v h tr nng dn thc hin dn in i tha, lin kt nhiu h nng dn lin b, lin tha di cc hnh thc t lin gia, t hp tc pht trin sn xut la go tp trung, a c gii ho vo ng rung.Khuyn khch pht trin kinh t trang tri chuyn mn ho sn xut la go hoc kt hp sn xut la go vi chn nui, nui trng thu sn, gieo trng cc cy ngn ngy khc trn c s lun canh lun v hp l. Ti vng sn xut la chuyn canh BSCL v BSH khuyn khch tp trung sn xut ln, pht trin kinh t trang tri bng cc chnh sch nh ni rng qui nh v mc hn in, min thu chuyn nhng cho nng dn c nhu cu m rng qui m sn xut la, khuyn khch cho thu t sn xut la trang tri.SV: Trn Th Qu36Lp: KTNN49y mnh pht trin kinh t HTX khc phc hn ch v rung t phn tn, manh mn trong sn xut la go, khai thc u im ca m hnh sn xut va p ng c yu cu sn xut hng ho ln va p ng c yu cu to iu kin cho cc h nng dn hp tc cng nhau pht trin sn xut, nht l i vi nhng h nng dn ngho, thiu kinh nghim, thiu vn u t cho sn xut la go.1.5. Gii php pht trin th trng la go:e pht trin th trng la go cc n v t chc, doanh nghip kinh doanh sn phm la go cn tm hiu v nghin cu k th trng la go trong v ngoi nc, cng vic ny v cng quan trng trong cng cuc hi nhp hin nay. Bn cnh cn xy dng thng hiu cho sn phm la go Vit Nam. Thng hiu hin nay cha c uy tn ln trn th gii mc d Vit Nam l nc ng th hai th gii v xut khu la go nhng thng hiu vn km so vi cc nc in hnh l Thi Lan.Cn xy dng h thng thng tin th trng v thng tin qung b cho sn phm la go Vit Nam. l nhng tiu chun k thut m sn phm la go Vit Nam t c, cn ph bin thng tin khch hng tin tng v la chn sn phm la go Vit Nam vi nim tin l go an ton v giu cht dinh dng.2. Gii php v mt x hi:2.1. o to nng cao tay ngh ca ngi sn xut la go.Lc lng sn xut la go hin nay ca Vit Nam ch yu l ngi nng dn vi trnh dn tr thp, k thut canh tc cha tin tin v vy cn m nhng lp o to ngn hn cho ngi dn, ngi dn nm bt c chu trnh k thut sn xut e nng cao hiu qu cy trng v trnh c thit hi cho su bnh v thin2.2. Chnh sch tr gi m bo cuc song ngi sn xut la go.Nh nu trn hin nay chi ph sn xut mt hng la go vn cn rt cao chnh v th i sng ca ngi dn gp nhiu kh khn khi mt nhiu chi ph cho sn xut. Chnh sch tr gi c p dng ng thi im s lm n nh th trng v n nh i sng ca ngi sn xut. Chnh sch tr gi u ra nhm m bo li nhun thu c ca ngi sn xut cao hn t gp phn ci thin cuc sng ca ngi dn trng la.2.3. M rng vic lm phi nng nghip tranh th thi gian nhn ri ca ngi nng dn.Mt c im ca sn xut la go l c tnh thi v, thi gian bn nht ca SV: Trn Th Qu37Lp:KTNN49 ngi trng la l lc gieo cy v ma thu hoch chnh v th thi gian cn li l thi gian nhn ri ca nng dn. cn m rng cc lng ngh, tiu th cng nghip nh my tre an, th cng m ngh, thu tha may v,... tranh th thi gian nhn ri v nng cao thu nhp cho ngi dn. y l bin php v cng cn thit vi x hi Vit Nam hin nay nng cao i sng nhn dn ng thi gim tai t nn x hi do khng c vic lm gy ra.3. Gii php v mi trng:3.1. Xy dng cc nh mc v tiu chun k thut i vi cc loi phn bn, thuc B VTV khng c tc ng xu ti mi trng.Hin nay c nhng tiu chun k thut m bo sn xut la go pht trin bn vng khng lm nh hng n mi trng sinh thi. Trc ht cn nng cao nhn thc ca ngi trng la vi vic bo v mi trng v thc quyt nh hnh ng ca h. Mt khi nhn thc ng v tc ng xu ca mi trng ti i sng con ngi h s c thc bo v mi trng ngay trong qu trnh sn xut. Vic xy dng cc hng mc v tiu chun phn bn c dng, thuc bo v thc vt bao nhiu trn 1 n v din tch trng la s c tc ng khng ch nng cao hiu qu sn xut m cn khng lm nh hng xu ti mi trng sinh thi.3.2. Tuyn truyn v nng cao thc ca ngi dn v bo v mi trng snh thi t vic sn xut la go.Trong qu trnh o to nng cao trnh chuyn mn ca ngi sn xut ng thi nn tuyn truyn nng cao thc ca ngi dn v vic bo v mi trng trong i sng hng ngnh cng nh trong sn xut. Vit Nam l nc nh hng nng n do s bin i kh hu v nguyn nhn ln l do con ngi tc ng lm bin i iu kin t nhin. Trong c nguyn nhn do sn xut nng nghip. Tuy khng c tc ng nhiu nh sn xut trong cng nghip nhung sn xut nng nghip vi vic s dng nhiu cht ha hc v khng tun th ng quy trnh k thut cng l nguyn nhn dn ti mi trng b nhim. Vic nng cao thc trch nhim ca ngi sn xut trong sn xut ni chung l rt cn thit, cn m cc lp o to chuyn mn k thut i km vi tuyn truyn v thc bo v mi trng l gii php cp thit trong giai on hin nay.III. Mt s kin ngh pht trin bn vng ngnh la go Vit Nam.Kin ngh i vi nh nc:Nh nc cn u t thch ng hn i vi nng nghip nng thn v y l l tim nng pht trin bn vng ca c t nc.SV: Trn Th Qu38Lp: KTNN 49

Quan tm hn i vi i sng ca ngi dn hay ngi sn xut la go v ch c n nh cuc sng h mi yn tm sn xut.Kin ngh i vi doanh nghip:Doanh nghip l ni cung cp nguyn yu t u vo v tip nhn sn phm u ra a vo th trng tiu th v th vai tr ca nh doanh nghip l v cng quan trng. Cc doanh nghip nn lm tt cng tc nghin cu th trng m bo ti a ha li nhun ng thi bo v li ch ca ngi sn xut v ngi sn xut la go l i tng chu thit thi nht trong dy truyn sn xut n tiu th.Kin ngh i vi nh khoa hc:Nh khoa hc l nhng ngi nghin cu v a vo s dng nhng ging la mi cht lng cao cng vi nghin cu ra nhng cng ngh tng nng sut lao ng lm gim ti sc lao ng th cng vo sn xut. V th kin ngh ti cc nh khoa hc l cn y mnh cng tc nghin cu ging la c cht lng cao, kh nng chng chu thin tai tt v cho nng sut la cao. Cng vi l nghin cu ra nhng cng trnh khoa hc p dng trc tip vo qu trnh sn xut ph hp vi iu kin Vit Nam v hiu qu s dng cao.Kin ngh vi ngi sn xut:Ngi sn xut l ngi trc tip sn xut ra nhng ht go l nhng ngi chu rt nhiu kh khn vt v lm ra c sn phm la go c cht lng trn th trng. V vy vai tr ca ngi sn xut l khng th thay th c. Mt kin ngh vi ngi sn xut l ngi sn xut lun lun hc hi tm ti nhng cch thc sn xut c hiu qu nhng nng cao thc bo v mi trng cng nh m bo sc khe ca ngi s dng sn phm la go.SV: Trn Th Qu#Lp: KTNN 49

SV: Trn Th Qu39Lp: KTNN 49