Đề tài Khái niệm về các sản phẩm dầu mỏ và phương pháp đánh giá tiêu...

8/12/2019 Đề tài Khái niệm về các sản phẩm dầu mỏ và phương pháp đánh giá tiêu chuẩn

http://slidepdf.com/reader/full/de-tai-khai-niem-ve-cac-san-pham-dau-mo-va-phuong-phap 1/72

Môn: PT Công nghiệ pGVHD: Th.S Nguyễn Văn TrọngSVTT:

Quỳnh Như

Cẩm Nhung

Lệ Ninh

Quang Pháp

Thanh Phươ ng

Duy Quang

TRƯỜ NG ĐH CÔNG NGHIỆP TP HCMKHOA HÓA

LỚ P ĐH PHÂN TÍCH LT3

Đề tài:

Khái niệ m về các sả n phẩ m d ầu mỏ và phươ ng pháp đ ánh giá tiêu chuẩ n

WWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM

WWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON



DẦU MỎ

THÀNH PHẦN, TÍNH CHẤT VÀ PHÂNLOẠI DẦU MỎ





1. Nguồn gốc dầu mỏ1.1. Nhữ ng giả thiế t về quá trình hình thành các hợ p chấ t

hydrocacbon trong d ầu khí: Giả thiết về nguồn gốc v ô cơ (nguồn gốc khoáng)

Các cacbua kim

loạ

i trong lòng TráiĐất(Al4C3, CaC2…)

Mêtan,

etan,…

Các hydrocacbon

trongdầu khí

+H2O T,P

cao

Khoáng sét

MC m + mH 2O MOm + (CH 2)m

Nhữ ng đ iểm không phù hợ p:

Trong d ầu có chứ a các porphyn, nguồn gốc t ừ đ ộng thự c vật

• Hàm lư ợ ng cacbua kim loại trong vỏ Trái Đất là không đ áng k ể• Nhiệt đ ộ trong các lớ p tr ầm tích không cao (T<200oC), phản ứ ng

t ổng hợ p khó xả y ra





1.1. Nh ng gi thi t v quá trình hình thành các h p ch t

hydrocacbon trong d u khí:Giả thiết về nguồn gốc hữ u cơ

Vật liệuhữu cơ (xác động

thực vật)lắng độngxuống đáybiển

Quá trìnhphân hủy

Chất dễtan trongnướ c hoặckhí bay đi

(không t ạonên d ầu

khí )

Lắng đọngtao nên lớ ptrầm tíchdướ i đáy

biển

Chất khóphân hủy Các

hydrocacbontrong Dầukhí

Visinh vật

Chất dễphân hủy





Một số dạng dầu tiêu biểu





Dầu thô là hệ dị thể,lỏng,nhờ n và có màu biếnđổi từ vàng đến đen tùy theo thành phần và tuổi củadầu. Tuy nhiên, có một số trườ ng hợ p đặc biệt dầuthô ở dạng đặc. Do có hàm lượ ng parafin rắn cao,nên dầu đông đặc ở nhiệt độ môi trườ ng.

Dầu thô là một hỗn hợ p phức tạp cáchydrocacbon và có thêm các hợ p chất lưu huỳnh,nitơ , oxy,kim loại. Trong dầu thô còn chứa nướ c và

các hạt rắn. Thành phần hoá học và tính chất vật lýcủa dầu thay đổi rất nhiều theo từng mỏ và ngay cảtừng giếng của cùng một mỏ.

Dầu thô





Khoan dầu

Khai thácChưng

cất

Vỉa d

ầu

Sản phẩm





Nhiệm vụ của nhà máy lọc dầu:- Tiếp nhận và tồn trữ dầu thô

- Chế biến dầu thô để tạo ra các chất nền- Sản xuất và kiểm tra chất lượ ng sản phẩm.Đây là quá trình pha trộn các chất nền nhằm

đáp ứng sản lượ ng theo yêu cầu và đạt đượ ccác tính chất qui định cho mỗi loại sảnphẩm.Có thể kết hợ p thêm phụ gia nhằm

tăng cườ ng tính năng cho các sản phẩm,mỗi loại sản phẩm có 1 công thức pha chếriêng theo từng hãng và từng nhà máy lọcdầu





Các quá trình trong nhà máy

lọc dầu:4 loại quá trình chính.- Quá trình phân tích: các quá trình này nhằm tạo ra cácphân đoạn cơ sở và hẹp để đáp ứng mục đích sử dụng. Chủyếu là quá trình chưng cất, ngoài ra còn có quá trình trích ly.Đây là quá trình vật lý chưa có phản ứng hoá học.- Quá trình chuyển hoá: các quá trình này nhằm tạo ra các

phân tử mớ i có tính chất phù hợ p vớ i sản phẩm sử dụng (cóphản ứng hoá học để thay đổi cấu trúc phân tử). Các phân tửmớ i đáp ứng vai trò sử dụng- Quá trình xử lý: các quá trình này nhằm loại bỏ các hợ pchất Không mong muốn.- Quá trình bảo vệ môi trườ ng: các quá trình xử lý nướ c thải,xử lý khí thải, xử lý khói thải.





1.2.Sự hình thành các nhóm

hydrocacbon chính trong d ầu mỏCác yếu tố ảnh hưở ng đến thành phần

hydrocacbon trong dầu mỏ:

+ đặc điểm của nguồn hữ u cơ đầu

+ điều kiện môi trườ ng (pH, Eh)+ mứ c độ chuyển hóa trong vùng nhiệtđộ cao

+ nhữ ng biến đổi thứ cấp dầu mỏ..





1.2.Sự hình thành các nhóm

hydrocacbon chính trong d ầu mỏ

Alkan:

+ n-alkan trong cơ thể sống+ rượu đơ n chức khối lượngphân tử lớn+ axít béo đơ n chức

các hydrocacbontổng hợp sinh học(biosynthesis hydrocacbon)như 2-metylalkan,3-metylalkan…

n-alkan

iso-alkan

alkan





Xycloalkan

Chủ yếu từ hợp chất chứa oxy là dẫn xuất của cácterpene (monoterpene C10H16, diterpene C20H32,…với các nhóm chức rượu, xeton và axít)



WWWDAYKEMQUYNHON UCOZ COM



Hydrocacbon thơ m (aromatic)

do các quá trình chuyển hóa thứ cấp các chất hữu cơ ở nhiệt độ cao và sự có mặt xúc tác.






2. Thành phần của dầu mỏ 2.1. Thành phầ n chung

Dầuthô làmộ t hỗ n hợ p phứ c tạ p chứ a nhiều cấ u tử .

Nhữ ng thành phầ n chính:

cacbon: 83–88% kl; hydro: 10–14%kl;

l ư u hu ỳ nh: 0,05–6,0%kl;

nitơ : :0,1- 2%kl; oxy: <1,5%kl.

Ngoài ra, trong d ầucòncómộ t số hợ p chấ t khác

vớ ihàml ượ ng nhỏ V, Ni, Fe, Ca, Na, Cu, K,Cl,P,Si, As và mộ t số nguyên tố khác.






2.2.Thành phầ n phân đ oạ n củ a d ầu

mỏ: -Khí tan trong dầu (C1-C4)

-Phân đoạn xăng: tsđ -1800C

-Phân đoạn dầu phản lự c: 140-2800C

-Phân đoạn diesel: 180-3500C-Tổng các phân đoạn có nhiệt độ sôi dướ i3500C gọi là các sả n phẩ m trắ ng, thu đượ ctừ quá trình chung cấtápsuất khí quyển.

-Mazut (>3500C-cặn của quá trình chư ngcất khí quyển). Chư ng cấtápsuất chânkhông mazut:

+Phân đoạn sản xuất dầu nhờ n (350-

5000

C)+Cặn gudron (>5000C)

Nhữ ng phân đoạn có nhiệt độ sôi >3500Cgọi là các sả n phẩ m đ en






Than phần phân đoạn theo một số tài liệu

khác:






2.3.Thành phầ n hóa họ c

-Nhóm hydrocacbon parafinic(alkan) (25-50%kl.):

-Nhóm hydrocacbon naphthenic(xycloalkan) (25-75%kl.):

-Nhóm hydrocacbon thơ m (10-20%kl.)-Hydrocacbon loại hỗn hợ p naphten-thơ m

-Những hợ p chất phi hydrocacbon+Nhữ ng hợ p chấ t chứ a lư u hu ỳnh (0,05-6%kl.),

+Nhữ ng hợ p chấ t chứ a nit ơ (0.1-2.%kl.)

+Nhữ ng hợ p chấ t chứ a oxy (<1.5%kl.)+H ợ p chấ t cơ kim

+H ợ p chấ t vô cơ +Nhự a và asphanten 2-20%kl.)






THÀNH PHẦN KHÍ THIÊN NHIÊNKhí thiên nhiên gồm 2 thành phần chính :

Hydrocacbon: khí C1 – C4+ hơ i C5 – C7. Metan là nhiều nhấ t, có mỏ chiế m 98%, C5 – C7 khôngđ áng kể .

Không Hydrocacbon : H ơ i nướ c, N 2 , H 2 , CO 2 , H 2S, hợ p chấ t l ư u hu ỳ nh, He, Ar.

Q





Phân loại khí :Phân loại theo nguồn gốc: Khí không đồng hành vàkhí đồng hànhPhân loại theo thành phần: theo C2+

Phân loại theo hàm lượ ng tạp chất:

Q





Phân loại dầu mỏ

1. Phân loại dầu theo tỷ trọng (03 nhóm):+ dầu nhẹ : <0.828

+ dầu trung bình: =0.828…0.884+ dầu nặng : >0.884

2. Phân loại dầu theo thành phần h ó a học (06 nhóm)

+ parafinic+ parafin-naphthenic+ naphthenic+ parafin-naphthen-aromatic

+ naphthen-aromatic+ aromatic





3.Phân loại dầu mỏ theo K:

+ Dầu mỏ họ parafinic: K = 13 - 12,15

+ Dầu mỏ họ trung gian: K = 12,10 – 11,5+ Dầu mỏ họ naphthenic: K = 11,45 – 10,5

+ Dầu mỏ họ aromatic: K = 10





4. Phân loại dầu mỏ theo các chỉ tiêu kỹ thuật:

+ hàm l ượ ng l ư u hu ỳ nh (03 nhóm):-dầu í t lư u huỳnh: S<0,5%-dầu c ó lư u huỳnh: S=0,51…2,0%-dầu nhiều lư u huỳnh: S>2,0%

+ hiệu suấ t thu sả n phẩ m trắ ng (<3500C)(03 nhóm):Z

- T1 tổng phân đoạn < 3500C: không dướ i 55%- T2 tổng phân đoạn < 3500C: 45…54,9%- T3 tổng phân đoạn <3500C: dướ i 45%

+ chỉ số độ nhớ t(04 nhóm):

- I1 : chỉ số độ nhớ t >95;- I2 : chỉ số độ nhớ t -90…95;- I3 : chỉ số độ nhớ t -85…89,9- I4 : chỉ số độ nhớ t <85

+ hàm l ượ ng parafin rắ n (03 nhóm):

-P1-dầu ít parafin. Hàm lượ ng parafin trong dầu <1,5%- P2-dầu có parafin. Hàm lượ ng parafin trong dầu1,51…6,0%

- P3-dầu nhiều parafin. Hàm lượ ng parafin trong dầu >6,0%





Tiềm năng dầu mỏ Việt namViệt nam có 05 mỏ dầu quan trong đang đượ c khai thác+ Mỏ Bạch Hổ: bắt dầu khai thác từ 1986.

Sản lượ ng khai thác: 571,8 trịêu m3 và 91,4 tỷ m3 khí.

+ Mỏ Rồng: bắt đầu khai thác từ 1994,Sản lượ ng khai thác 157,0 trịêu m3 và 20,0 tỷ m3 khí.

+ Mỏ Ruby: bắt đầu khi thác từ 08/1995,

Sản lượ ng khai thác 95,4 trịêu m3

và 13,63 tỷ m3

khí.

+ Mỏ Sư Tử Đen: bắt dầu khai thác từ 2003.Sản lượ ng khai thác 90.000 thùng/ngày.

+ Mỏ Sư Tử Vàng. Sản lượ ng khai thác75.000 thùng/ngày.Tổng trữ lượ ng và tiềm năng dầukhícủa Việt nam đến nayđượ c đánh giá vào khoảng 3,5 – 4,5 tỷ m3 dầu qui đổi

( 1,4 – 1,5 tỷ m3 dầu thô và khoảng 2,4 – 2,7 nghìn tỷ m3 khí)





Đặc điểm dầu thô Việt namDầu Việt nam thuộc loại nhẹ vừ a phải, tỷ trọng nằmtrong khoảng 0,820-0,850. Tổng hiệu suất sản phẩm trắngchiếm 50-60% khối lượ ng dầu thô.

Dầu thô Việt nam là loại dầu sạch, chứ a ít các chất độctố (hợ p chất chứ a lư u huỳnh, nitơ , cơ kim..)

Dầu thô Việt nam chứ a nhiều hydrocacbon parafinic,

đặc biệt chứ a nhiều hydrocacbon n-parafinic C10-C40

Đặc tính dầu thô Việt nam cho thấy: ít l ư u hu ỳ nh, ít nhự a, ít nitơ , vanadi và niken, nhiều parafin, t ỷ trọ ng trung

bình, thích hợ p để sản xuất các loại nhiên liệu cho động cơ .





Các sả n phẩ m d ầu khí 1/.Nguồ n gố c và phân loại các sả n phẩ m d ầu khí Nguồ n gố c: là các sả n phẩ m củ a quá trình l ọ c d ầu Phân loại: Sả n phẩ m nă ng l ượ ng (nhiên liệu)

Sả n phẩ m không nă ng l ượ ng* Sả n phẩ m nă ng l ượ ng: là nhữ ng sả n phẩ m sử d ụ ng vớ i

mụ c đ ích l ấ y nă ng l ượ ng củ a sả n phẩ m.Có 2 loại: nhiênliệu độ ng cơ , chấ t đố t

Nhiên liệu độ ng cơ : nhiên liệu LPG, xă ng, nhiên liệu phả nl ự c, d ầu diezel.

Chấ t đố t: khí hoá l ỏ ng, d ầu đố t (FO)* Sả n phẩ m không nă ng l ượ ng :X ă ng dung môi, Dầu mỡ

nhờ n, sáp, bitum. M ụ c đ ích : không sử d ụ ng nă ng l ượ ng mà sử d ụ ng vào

mụ c đ ích khác.( d ầu mỡ nhờ n, sử d ụ ng vào mụ c đ ích bôi trơ n, Bitum để rải đườ ng)





2/ Ch t l ư ng các s n ph m d u khí

Tất cả các sản phẩm dầu khí đều phải qua khâu kiểm

tra và đánh giá chất lượ ng. Sự kiểm tra này đượ cthực hiện theo các chỉ tiêu chất lượ ng. Đó là cácphươ ng pháp, qui trình đo đượ c tiêu chuẩn hoá bở i

các tổ chức trên thế giớ i cũng như trong nướ c.TCVN: tiêu chuẩ n Việt Nam

ASTM: The American Socicty for testing and

Materials





3 /Sự cấu thành một sản phẩm hoàn tất

• Sản phẩm hoàn tất (thươ ng phẩm): là sản phẩm đã hoàn chỉnh,chứ a đầy đủ tính năng để đư arathị trườ ng tiêu thụ, hầu hết cácsản phẩm hoàn tất l à hỗn hợ p của sự pha trộn từ nhiều chất nềncộng thêm một số phụ gia nhằm đáp ứ ng yêu cầu chất lượ ng sản

phẩm. Sản phẩm lọc dầu = ∑chất nền + ∑ phụ gia• Chất nền: các chất nền đượ c pha trộn nhằm mục đích đáp ứ ng

nhu cầu về sản lượ ng cho thị trườ ng (thườ ng thì một chất nềnkhông đủ đáp ứ ng về chất lượ ng)

• Pha trộ n chấ t nề n để tạ o ra mộ t hỗ n hợ p thể hiệ n đầ y đủ tính nă ng cho sả n phẩ m. M ỗ i chấ t nề n sẽ có mộ t vai trò riêng, sự phố i hợ p mộ t cách hợ p lý củ a các chấ t nề n sẽ tạ o ra mộ t sả n phẩ m thoả mãn yêu cầu về tính kinh tế k ỹ thuậ t.

• Phụ gia: thườ ng chỉ chiế m vài ppm ÷ vài %.• Phụ gia làm tă ng cườ ng tính nă ng và bổ sung tính nă ng cho hợ p chấ t nề n.





CÁC THÔNG SỐ CHỈ TIÊU CHO

DẦU THÔ1.T ỷ trọ ng - ASTM D 1298

2. Hàm l ượ ng l ư u hu ỳ nh tổ ng số - ASTM D 4294

3. Nhiệ t l ượ ng - ASTM D 4809

4. Độ nhớ t độ ng họ c – ASTM D 445

5. Điể m bắ t cháy cố c kín – ASTM

D 56 6. Điể m chả y - ASTM D 97

7. Hàm l ượ ng nướ c – ASTM D 95

8. Áp suấ t hơ i bão hoà- ASTM D

323 9. Hàm l ượ ng khí (C1-C4) hòa tan trong d ầu, %KL

10. C ặ n cacbon conradson - ASTM D 189

11. Hàm l ượ ng tro - ASTM D 482

12. Hàm l ượ ng tạ p chấ t – ASTM D 47313. H ằ ng số đặ c trư ng KUOP14. Hàm l ượ ng paraffin- UOP 46-85

15. Hàm l ượ ng carbon16. Hàm l ượ ng hydro17. Hàm l ượ ng Nitơ – ASTM D 322818. Hàm l ượ ng muố i NaCl - ASTM D

323019. Hàm l ượ ng nhự a GOST 11858 20. Hàm l ượ ng asphanten – ASTM D 143 21. HL.Vanadi, Nicken – ASTM D 5708 22. Chư ng cấ t đườ ng cong đ iể m sôi thự c

ASTM D 2892





Các sản phẩm của dầu mỏ gồm-Khídầu mỏ- Nhiên liệu cho động cơ xăng ( xăng ôtô xe máy)- Nhiên liệu cho máy bay cánh quạt

- Nhiên liệu cho máy bay phản lự c- Dầu hỏa d â n dụng- Nhiên liệu cho động cơ diezen- Nhiên liệu đốt lò

- Dầu nhờ n+ Dầu nhờ n cho động cơ + Dầu nhờ n bôi trơ n công nghiệp

- Mỡ nhờ n- BITUM - Nhự a đườ ng- Các loại hóa phẩm của dầu mỏ :

+ Xăng dung môi+ Dung môi dầu mỏ+ Các sản phẩm h ó a dầu khác





Nhiên liệu cho động cơ xăng

(Xăng ôtô xe máy)





Xăng động cơ là một trong những sản phẩm quantrọng của công nghiệp chế biến dầu mỏ và ngày nay đãthực sự trở thành sản phẩm quen thuộc vớ i con ngườ i.

Xăng động cơ không phải đơ n thuần là sản phẩmcủa quá trình chưng cất từ phân đoạn nào đó của dầu mỏhay một quá trình chưng cất đặc biệt khác. Nó là sản phẩmhỗn hợ p đượ c lựa chọn cẩn thận từ một số thành phần saukhi chưng cất, kết hợ p vớ i một số phụ gia nhằm đảm bảoyêu cầu hoạt động của động cơ trong những điều kiện vậnhành thực tế và cả trong các điều kiện tồn chứa, dự trữ

khác nhau…





Yêu cầu về chất lượ ng của xăng

Yêu cầu chungNhữ ng yêu cầu về chất lượ ng của xăng phải xuất phát từ quan điểm của động cơ , thiết kế và ngườ i sử dụngYêu cầu:

Bậtm á y tốtĐộng cơ hoạt động không bị kích nổKhở i động nhanh và không gặp khó khăn

Không kết tủa, tạo băng trong bộ chế hòa khí Không có nút hơ i trong hệ thống nhiên liệu củaphươ ng tiện

Hàm lượ ng dầu bôi trơ n pha loãng trong xăng ítnhất

Trị số octan đượ c phân bố tốt trong khoảng nhiệtđộ sôi

Hệ thống đầu v à o của động cơ phải sạchNgoài ra, nhữ ng yêu cầu khác như màu sắc, mùi, ô nhiễmmôi trườ ng…





Độ hóa hơ i (Độ bay hơ i)

Chỉ tiêu này ảnh hưở ng quan trọng đếntính năng của xăng trong bất kỳ động cơ nào,chủ yếu là tính năng khở i động, làm ấm máy,

nút hơ i, tính kinh tế của hành trình dài hayngắn, khả năng đóng băng

Xác định theo tiêu chuẩn ASTM – D8





Trị số octan

Trị số octan là một đơ n vị đo quy ướ c dùng đểđặc trưng cho khả năng chống kích nổ của

nhiên liệu trong động cơ . Nó đượ c đo bằng %thể tích của iso octan (2,2,4 Trimetyl PentanC8H18 ) trong hỗn hợ p của nó vớ i n-

Heptan(C7H16), tươ ng đươ ng vớ i khả năngchống kích nổ của nhiên liệu thử nghiệm ở điều kiện chuẩn (n-Heptan quy ướ c có trị số

bằng 0, iso octan quy ướ c có trị số bằng 100)





Xác định trị số octan

- Theo phươ ng pháp nghiên cứ u RON:đượ c mô tả trong ASTM-D2699

- Theo phươ ng pháp mô t ơ MON: đượ c

mô tả trong ASTM-D2700





Thiết bị đo trị số octan





Độ ăn m òn tấm đồng (ASTM – D130)

Khí H2S là những hợ p chất có hại đối vớ i xăngđộng cơ , do chúng gây ăn mòn và tạo ra nhữngmùi khó chịu cho nhiên liệu. Trong quá trình lọc

dầu, các hợ p chất không mong muốn này khôngthể bị loại bỏ một cách dễ dàng đượ c

Hàm lượ ng Lư u huỳnh tổng (TCVN-6701-2007,

ASTM-D 2622-05)Lưu huỳnh là một trong những thành phần

quan trọng đáng lưu ý trong dầu mỏ cũng như

các sản phẩm của nó. Nếu hàm lượ ng S vượ t quámức độ cho phép sẽ gây hiện tượ ng ăn mòn thiếtbị, đặc biệt H2S thải ra ô nhiễm môi trườ ng.





Hàm lượ ng Chì :

(TCVN 7143-2006, ASTM-D.3237-02)Chì có trong xăng dướ i dạng kim loại hoặc cótrong phụ gia như tetraehyl chì, tetramethyl chì. Lànguyên nhân gây ô nhiễm môi trườ ng và không khí,

nhưng là chỉ tiêu quan trọng đối vớ i chất lượ ng của xăngôtô xe máyHàm lượ ng benzen :(TCVN 6703-2006, ASTM-D.3606-04a)

Benzen là tác nhân kìm hãm quá trình kích nổtrong động cơ , tăng trị số octan cho xăng. Vì vậy trongxăng không chì benzen đượ c dùng như phụ gia chốngkích nổ

Trong xăng không chì, hàm lượ ng benzen bắt buộc phảiđượ c quy định một giớ i hạn cụ thể, vì benzen là chất độccho sức khỏe con ngườ i, ảnh hưở ng đến thực vật, môitrườ ng….


Độ Acid




Độ AcidĐộ acid đặc trưng cho mức độ chứa các chất

mang tính acid trong đó và chủ yếu là acid hữu cơ Trong xăng thườ ng các hợ p chất acid có mặt

trong các loại phụ gia hoặc sản phẩm biến chất

tạo thành trong quá trình tồn chứa.Mức quy định hiện nay là khoảng từ 1 – 4 mgKOH/100mL

Hàm lượ ng nhự a (asphanten)Những chất có cấu trúc phân tử ngoài C,H còn

có S,N,O và có KLPT lớ n (từ 500-600 trở lên).Chúng có trong các phân đoạn dầu mỏ có nhiệt độ

sôi cao hoặc cặn dầu mỏTrong quá trình bảo quản xăng, nhựa dễ bị ôxyhóa làm giảm tính chất ổn định của sản phẩm, gâynên cặn lắng trong hệ thống cảm ứng và làm kẹt

van nạpWWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON

Á




Áp suất hơ i bão hòa

Đặc trưng cho khả năng bay hơ i của xăng,áp suất hơ i bão hòa là áp suất đo đượ c trong điềukiện của bình chịu áp tiêu chuẩn ở nhiệt độ

37,8o

C( hay 100o

F), đơ n vị như KPa, Psi,mmHg…

Áp suất bão hòa khoảng từ 7 đến 12 Psi

Khối lượ ng riêng

Là đặc tính vật lý giúp ta phân biệt đượ c

xăng hay các loại nhiên liệu khác và đánh giá sơ bộ chất lượ ng xăng (nặng hay nhẹ )

Khối lượ ng riêng của xăng ôtô là 0,68-0,75g/cm3





Độ ổn định oxy hóaLà chỉ tiêu kỹ thuật quan trọng đặc trưng cho

khả năng chống lại các biến đổi hóa học của xăng.

Hàm lượ ng nướ c v à tạp chất cơ học

(ASTM-D95-83)

Ngoài ra còn có chỉ tiêu cảm quan và màu sắc để

đánh giá chất lượ ng Xăng





Dầu hỏadândụng


Giới thiệu chung




Giớ i thiệu chung

Dầu hỏa đượ c chia làm nhiều loại :dầu hỏa thắpsáng, dầu hỏa dùng trong mục đích kỹ thuật, dầu hỏađộng cơ . Dầu hỏa có nhiệt độ sôi thườ ng từ 150-300oC,ngoài ra có dầu nặng hơ n có nhiệt độ sôi cao 250-350oCdùng làm cho đèn dầu đặc biệt như đèn tín hiệu đườ ngsắt, đèn hải đăng…

Khi sử dụng phân đoạn kerosene làm dầu hỏa dân

dụng và thắp sáng yêu cầu cơ bản là :- Dầu phải dẫn lên bấc nhanh

- Ngọn lửa phải cháy sáng

- Không có màu vàng- Không có khói đen

- Không tạo tàn mụi trên đầu bấc


ắ




Màu sắcMàu sắc chỉ cho ta thấy độ sạch của

sản phẩm, dùng phươ ng pháp đo màuSaybolt

Hàm lượ ng lư u huỳnhNgoài tác hại gây ăn mòn, dầu hỏa sử

dụng trực tiếp để thắp sáng, lưu huỳnhkhi cháy bốc hơ i ảnh hưở ng đến sứckhỏe con ngườ i.

Lượ ng S trong dầu hỏa phải thấp hơ n0.3 % đượ c xác định theo tiêu chuẩnASTM D 1266





Chiều cao ngọn lử a không khóiCho biết khả năng cháy đều, sáng trắng,

không mụi của dầu hỏa

Xác định theo tiêu chuẩn ASTM D 1322 vàthườ ng chiều cao không thấp hơ n 20mm

Độ nhớ t động học

Cho biết khả năng chảy và bôi trơ n của dầuhỏa, đượ c xác định ở nhiệt độ 40oC theoASTM D 445





Thành phần cấtĐánh giá khả năng hóa hơ i của các

loại hydrocacbon trong dầu hỏa, xác

định theo tiêu chuẩn ASTM D 86

Điểm bắt cháyĐiểm bắt cháy là chỉ tiêu kỹ thuật cho

biết về hiểm họa cháy và là cơ sở về

mức nhiệt độ bảo quản, tồn chứa, sửdụng dầu hỏa. Đượ c xác định theo tiêuchuẩn ASTM D 93





Nhiên liệu diezen





Giớ i thiệu chungNhiên liệu diezen (DO-diesel oil ) là một

loại nhiên liệu lỏng, nặng hơ n xăng và dầuhỏa, sử dụng chụ yếu cho động cơ diezen(đườ ng bộ, đườ ng sắt.. .) và một phần sử dụngcho các tuabin khí ( trong công nghiệp, phátđiện, xây dựng…)

Nhiên liệu diezen là sản phẩm của quá

trình chưng cất trực tiếp dầu mỏ trong khoảngnhiệt độ từ 290-360oC





Trị số cetanTrị số cetan là một đơ n vị đo quy ướ c cho tính tự

bốc cháy của nhiên liệu diezen và đo bằng % thể tích hàm

lượ ng n-cetan C16H34 trong hỗn hợ p của nó vớ i metylnaptalen ở điều kiện chuẩn. (Theo quy ướ c, metyl naptalecó trị số bằng 0, n-cetan có trị số là 100)

Tiêu chuẩn ASTM D 4737

Nhiên liệu diezen có trị số cetan không nhỏ hơ n 46


ệ ộ ắ á ố í




Nhiệt độ bắt cháy cốc kín

Là nhiệt độ thấp nhất (ở điều kiện ápsuất không khí) mẫu nhiên liệu thử

nghiệm hầu như bắt cháy khi ngọn lửaxuất hiện và tự lan truyền nhanh chóngtrên bề mặt của mẫu

Có liên quan đối vớ i quá trình vậnchuyển và tồn chứa nhiên liệu. Nhiệt độchớ p cháy quá thấp rất dễ gây cháy nổ

Tiêu chuẩn TCVN 6608:2000, ASTM D3828/ASTM D





Hàm lượ ng lư u huỳnhLưu huỳnh thườ ng tồn tại nhiều dạng khácnhau : mercaptan, sulfide, disulfide, heterocyclic(thiophenes)…

S gây ăn mòn, rỉ các chi tiết động cơ , đặc biệtlàm biến chất của dầu nhờ n động cơ

Theo mức giớ i hạn hàm lượ ng lưu huỳnh,

nhiên liệu diezen gồm hai loại :- Không lớ n hơ n 500mg/kg- Không lớ n hơ n 2500 mg/kg

Nhiên liệu diezen có hàm lượ ng S lớ n hơ n500mg/kg không dùng cho phươ ng tiện giao thôngcơ giớ i đườ ng bộ





Độ nhớ t động học

Độ nhớ t là khả năng cản trở chuyển

động nội tại của chất lỏng, đo bằng cách ghilại thờ i gian cần thiết để một lượ ng chất lỏngnhất định chảy qua một mao quản có kích

thướ c nhất định và ở nhiệt độ nhất địnhXác định ở 40oC theo TCVN 3171:2003,

ASTM D 445





Tỷ trọng

Là đại lượ ng đặc trưng cho độ nặngnhẹ, đặc chắc của nhiên liệu đượ c đobằng khối lượ ng trên một đơ n vị thể tích .

Tỷ trọng dầu diezen khoảng 0.8-0.85Xác định theo TCVN 6594:2000,

ASTM D 1298, ASTM D 4052





Hàm lượ ng cặn cacbonCặn cacbon là lượ ng cặn sau khi cho bay

hơ i và nhiệt phân nhiên liệu

Cặn cacbon gây nên sự chênh lệch nhiệt độlàm tăng ứng xuất nội của buồng đốt, dẫn tớ i

biến dạng và có thể phá hủy buồng đốt.Là nguyên nhân gây ra hiện tượ ng khí xảcó màu đen và làm giảm hệ số tỏa nhiệt

Xác định theo TCVN 6324:1997, ASTM D189





Trong nhiên liệu diezen còn có các chỉ tiêukhác như :

- Hàm lượ ng tro ( TCVN 2690:1995, ASTM D482)

- Trị số acid (ASTM D 974)

- Hàm lượ ng nhựa (ASTM D 381)- Hàm lượ ng nướ c và tạp chất cơ học (ASTME 203, ASTM D 1796)T

- Thành phần chưng cất hay gọi là độ bay hơ i (TCVN 2698:2002, ASTM D 86)





Dầu nhờ n






ệ g

Dầu nhờ n đượ c chia làm 2 loại chính:-Dầu nhờ n cho động cơ

-Dầu nhờ n bôi trơ n công nghiệp gồm

+ Dầu nhờ n truyền động+ Dầu máy nén

+ Dầu nhờ n thủy lực

+ Dầu cách điện ( hay dầu biến thế)

Sản phẩm dầu nhờ n cần đượ c đánh giá đầy đủ về

mặt chất lượ ng và quá trình lưu thông trên thị trườ ngcũng cần kiểm soát chặt chẽ, thông qua việc kiểmnghiệm đánh giá về chất lượ ng


Yêu cầu chất lượng




Yêu cầu chất lượ ng

Độ nhớ t

Dầu nhờ n chủ yếu dùng để bôi trơ n, giảm

ma sát và mài mòn giữa hai bề mặt tiếp xúc. Vì vậyđộ nhớ t là chỉ tiêu quan trọng nhất ảnh hưở ng đếnchất lượ ng dầu nhờ n.

Độ nhớ t quá cao làm giảm tốc độ của trục vàlàm tăng lượ ng nhiên liệu tiêu hao, độ nhớ t quáthấp sẽ làm cho động cơ nhanh mài mòn và tăng

lượ ng tiêu hao dầu nhờ n.Độ nhớ t động học của dầu thườ ng đo ở 40oC

và 100oC theo tiêu chuẩn ASTM D 445


Chỉ số độ nhớt




Chỉ số độ nhớ t

Đặc trưng cho đặc tính nhớ t nhiệt củadầu nhờ n, chỉ số độ nhớ t càng cao thì ảnhhưở ng của nhiệt độ lên độ nhớ t càng nhỏ

Xác định theo tiêu chuẩn ASTM D 2270


Ngoài ra, cũng giống như các loại nhiện liệu khác,để đánh giá chất lượng dầu nhờn còn phải dựa vào các




để đánh giá chất lượ ng dầu nhờ n còn phải dựa vào các

chỉ tiêu :-Điểm bắt cháy

+ Cốc kín (ASTM D 93)

+ Cốc hở (ASTM D 92)-Điểm đông đặc (ASTM D 97)

-Trị số acid (ASTM D 664) và kiềm (ASTM D 2896)

- Hàm lượ ng tro (ASTM D 482)-Tỷ trọng (ASTM D 1298) phươ ng pháp tỉ trọng kế

-Hàm lượ ng cặn cacbon (ASTM D 524)

-Độ bền oxy hóa (ASTM D 943)-Độ ăn mòn tấm đồng (ASTM D 130)





Mỡ nhờ n


Giớ i thiệu chungWWW.DAYKEMQUYNHON.UCOZ.COM



Có tác dụng làm giảm lực ma sát giữa cácchi tiết máy chuyển động tiếp xúc vớ i nhau,ngoài ra chúng còn bảo vệ bề mặt các chi tiết

khỏi bị ăn mòn, mài mòn, đảm bảo chức năngtản nhiệt và làm kín khít

Vật liệu bôi trơ n theo tính chất của nó chialàm 2 loại

-Sản phẩm dạng lỏng gọi là dầu bôi trơ n

-Sản phẩm dạng đặc gọi là mỡ bôi trơ nMỡ bôi trơ n đượ c chế tạo bằng cách làm đặcdầu bôi trơ n bở i các phụ gia dạng rắn


Yêu cầu chất lượ ng

Độ đặ ( độ ê ki )




Độ đặc( độ xuyên kim)Độ đặc là mức độ mà các vật liệu dẻo chống lại

sự biến dạng dướ i tác dụng của một lực, nó còn làphép đo mối liên hệ vớ i độ cứng và độ xốp

Độ đặc đượ c xác định trong ASTM D 217

Điểm nhỏ giọtĐiểm nhỏ giọt của mỡ là nhiệt độ tại đó xuất hiện

giọt mỡ rơ i xuống từ lỗ của cốc thử trong điều kiệnkiểm tra đượ c mô tả theo tiêu chuẩn ASTM

Xác định theo ASTM D 566 và ASTM D 2265





Khí dầu mỏ



Trong thiên nhiên thường tồn tại các loại khí




Trong thiên nhiên thườ ng tồn tại các loại khí

hydrocacbon gồm: khí tự nhiên, khí ngưng tụ, khí dầu mỏ trong quá trình khai thác dầu mỏ và các loạikhí sinh ra trong quá trình chế biến dầu mỏ

Thành phần chính của khí dầu mỏ chủ yếu là cáchydrocacbon thuộc họ paraphinic có trọng lượ ngphân tử bé như methane, ethane, propane, buthane,

penthaneKhí dầu mỏ qua quá trình xử lý, chế biến và hóa

lỏng sẽ cho ta sản phẩm khí hóa lỏng LPG

(Liquefied Petroleum Gases )


Yê ầ hất l ợ ủ khídầ ỏ




Yêu cầu chất lượ ng củakh ídầu mỏ

Đa số hầu hết các trườ ng hợ p, khí dầu mỏđều đượ c tồn chứa vận chuyển dạng lỏng LPG,

sử dụng ở dạng khí PG- Độ bay hơ i (ASTM D 1837)

- Ăn mòn tấm đồng (ASTM D 1838)

- Tỷ trọng (ASTM D 1657)- Hàm lượ ng lưu huỳnh (ASTM D 2784)

- Hàm lượ ng cặn (ASTM D 2158)





Các loại hóa phẩm củadầu mỏ


Giới thiệu chung





Hóa phẩm dầu mỏ là tên gọi chung cho các hóachất đượ c sản xuất chủ yếu từ dầu mỏ hay còn gọi làsản phẩm hóa dầu. Những sản phẩm hóa dầu truyền

thống và cơ bản nhất là :-Xăng dung môi

-Dung môi dầu mỏ như Benzen, toluen, xylen

-Các hóa phẩm khác như isoproylacol (IPA),dioctylptalat (DOI)


Xăng dung môiXă d ôi là hỗ h ủ á hi




Xăng dung môi là hỗn hợ p của các paraphin,xycloparaphin và các hydrocacbon thơ m có giớ ihạn sôi từ 150-220oC

Xăng dung môi là chất lỏng trong suốt, ổn định

hóa học, không gây ăn mòn và có mùi êm dịu.Đượ c dùng trong quá trình chiết dầu và mỡ thựcvật, sản xuất keo trong công nghiệp cao su, sơ n,

vecni…Bao gồm :- Xăng dung môi dùng cho công nghiệp cao su

- Xăng dung môi dùng cho công nghiệp sơ n- Xăng dung môi dùng trong mục đích kỹ thuật (ngành công nghiệp da nhân tạo, tẩy sạch vải, rửakim loại và các chi tiết chống ăn mòn )


Dung môi dầu mỏ




Dung môi dầu mỏ

Là hỗn hợ p chủ yếu của các hydrocacbon thơ mcó thành phần cất trong khoảng 110-200oC. Đượ csản xuất chủ yếu từ quá trình nhiệt phân các phần

cất của dầu mỏ như dầu hỏa. Đượ c dùng trong côngnghiệp tráng men, sơ n dầu và nhuộm

-Benzen

-Toluen-Xylen


Các sản phẩmhóadầu khác- Iso propyl alcohol (IPA) có công thức hóa học




p py ( ) g ọ

là (CH3)2CHOH là một chất lỏng có mùi dễ chịu,có thể trộn lẫn vớ i nướ c, dung môi hữu cơ . Đượ c sửdụng cho ngành công nghiệp sơ n, dung môi táchchiết trong hóa mỹ phẩm và dượ c phẩm

- Dioctylptalat (DOP) có công thức hóa học làC6H4(CO2C2H5)2 dùng làm chất dẻo hóa cho PVCvà các polyme khác

- Paraphin dầu mỏ dạng rắn, các chấthydrocacbon thuộc dãy mỡ chủ yếu có cấu tạomạch thẳng, điều chế từ nguyên liệu sản xuất dầu

nhờ n. Dùng trong thực phẩm, hươ ng liệu…- Xerazin- Isopropilbenzen

- PirobenzenWWW.FACEBOOK.COM/DAYKEM.QUYNHON

Đề tài Khái niệm về các sản phẩm dầu mỏ và phương pháp đánh giá tiêu...

Documents

Transcript of Đề tài Khái niệm về các sản phẩm dầu mỏ và phương pháp đánh giá tiêu...