De Slimste Belegger Expert Kansen voor 2017 · 2016-12-07 · Robert Broncel: koop goud en zilver...
Transcript of De Slimste Belegger Expert Kansen voor 2017 · 2016-12-07 · Robert Broncel: koop goud en zilver...
© www.deslimstebelegger.nl Pagina2van75
DeSlimsteBelegger
ExpertKansenvoor2017
Deultiememanieromgeldvoorjetelatenwerken
Inplaatsvantewerkenvoorjegeld
© www.deslimstebelegger.nl Pagina3van75
Inhoudsopgave1. CeesSmit:beschermingeneenactievebenadering...................................................4
2. RobertBroncel:koopgoudenzilver...............................................................................8
3. LeonvanDam:werkvanuitbescherming......................................................................9
4. HerbertRobijn:optieconstructieruim15%potentieelrendement..................10
5. HarmvanWijk:investeerinzonne-panelen..............................................................14
6. CorWijtvliet:ergloortweerhoopvoordebouwwereldin2017.......................15
7. HarmvanWijk:digitalemuntenhebbendetoekomst...........................................18
8. RomboutKerstens:crisisbestendigmetde‘Core-satelliteStrategie’................21
9. JanRobertSchutte:inspelenopolieprijsmetDriepootLongopUSO...............23
10. TomLassing:volgdetrends.........................................................................................27
11. HarryKlip:Arcadis:RatioDriepootLongmetmaart-opties............................32
12. UfodeJager:haaldetraderuithetspel...................................................................36
13. HenkHuising:deEuropeseenAmerikaanserentesgaanomhoog................37
14. AloysMattijssen:nietde“Bull-side”of“Bear-side”maar“theRight-Side”..39
15. HenkHuising:SifGroup.................................................................................................40
16. HarmvanWijk:herinvesterenvandividend.........................................................42
17. HarmvanWijk:volgeensysteemennietjegevoel.............................................48
18. HarmvanWijk:cutyourlossesandletyourprofitsrun...................................56
19. HarmvanWijk:gebruikvanopties...........................................................................59
20. HarmvanWijk:combineerbeleggingsstrategieën(spreiden)........................64
21. HarmvanWijk:breidwinstgevendepositiesuit..................................................67
22. HarmvanWijk:kenjeeigenzwaktes(psychologievandebelegger)...........70
Totslot.............................................................................................................................................73
© www.deslimstebelegger.nl Pagina4van75
1. CeesSmit:beschermingeneenactievebenaderingDonaldTrumpwerd,zoalsikverwachthad,dewinnaarvandepresidentsverkiezingenvandeVerenigdeStatenin2016enzeerkortstondiggingdebeursinnovember2016omlaag.DebeurszoudalenalsTrumpgekozenzouwordenwashetheersendeidee.MaarwaarschijnlijkomdatwijnietdeenigewarendieopditBrexit-achtigemomenthadingespeeld,washetkortenkrachtig.
Doordeheftigheidendemoeilijkeopeningkonernauwelijksaanverdiendworden.Maarerkomtongetwijfeldeenlangeretermijneffect.Immersin2017gaatTrumpnazijnaanstellinginjanuariofficieelvanstartenzullenwezienduswatdelangetermijneffectengaanzienalsgevolgvanzijngenomenmaatregelen.
Trumpanddump
Beleggershaddendusindeverkiezingsperiodein2016shortpositieopTrumpofwarenevenuitdemarktuitveiligheidsoverwegingen.Ditheeftgezorgdvooreenshortsqueezeeffect,waardoordemarktdushardomhoogging.Maarvoor2017geloofiknietdatditpositieveTrump-effectlangaanhoudtofüberhaupternogis.
Trumpwillosvandestimuleringininfrastructuurnamelijkeenprotectionistischepolitiekvan:Amerikaeerst.Hijwilafvandegemaaktehandelsverdragendiegoedzijnvoordegehelewereldeconomie.
Ookwilhijafvanklimaatverdragenendatzalnietspeciaalgoedvalleninderestvandewerelddieditalsoneerlijkconcurrentiegaanzienendusookbeschermingvandeeigenmarktzullenwillen.DezetrendiszekernietgoedvoordelandendieveelexporterennaardeVSendusnietgoedvoorEuropaenspecifieknietgoedvoorDuitslandenNederland
Erwasdusin2016tweemaalnaeenverkiezingeensoortschok(Brexit)effect,maaromdatiedereenzichdetweedekeerwelbeschermdhad(ditintegenstellingtotdeechteBritseExitwaarniemandingeloofdeentochdewaarheidwerd),wasernadeAmerikaanseverkiezingeneenkortetermijnpositiefeffect.
NukrijgenweindecemberverkiezingeninItaliëenin2017verkiezingeninnogveelmeerEuropeselanden.Veelvandezeverkiezingenzullengroteveranderingengevenendusookbewegingopdefinanciëlemarkten.
UiteindelijkleekdeBritseExitoplangeretermijn,losvaneenveelzwakkereEngelsPond,weinigeffecttehebbenopdeaandelen.MaarditkwamdoordevelemaatregelenvandeBritseCentralebank.OplangetermijnzullendeeffectenvandeBritseExitwelheelgrootworden.GroteinternationalebedrijvenzullenwaarschijnlijkvertrekkenendeBrittenmoetenmetiedereenweernieuweverdragenzientemaken.
© www.deslimstebelegger.nl Pagina5van75
AlsweteruggaannaarhetTrumpeffectdanhebbenwegeenCentralebankactiviteitgezienendedollarisjuiststerkergewordentenopzichtevandebelangrijkevaluta’sditheeftgroteeffectenopolieenanderecommodity’smaarookopdeopkomendelanden(EmergingMarkets).Voordewereldeconomiezijndezeeffecteninmijnoptieknietpositief.
BoefjeHillary
DeverkiezingenindeVShebbenhetlandsterkverdeeld.TrumpmaaktzijnopponentuitvoorrottevisenmisdadigerookzijwaszogenaamdhetschoothondjevanWallStreet.MaartoenTrumpgekozenwerdschotendeWallStreet-bankenomhoogduswieisnuwatvanwie?
Trumpheeftveelstemmengekregenvandearmegewoneburger,omdathijdegezondheidssectorgaataanpakkenenbetaalbaargaatmakenvoordegewoneman.Clintonzoudefarmaciebedrijven(Pfizer,etc.)hardaanpakkenomdatdieteveelwinstmakenopdemedicijnenendusdemedicijnenonbetaalbaarmakenvoordeburgerentoenTrumpdewinnaarbleektezijnschotendefarmaciebedrijvenomhoog.Kortom,JoeSixpackhoeftvolgensdemarktnietterekenenopgoedkoperemedicijnen.
Protesttegenproteststemmen
NuhebbendeDemocratenindeVSvolgensmijdefoutgemaaktdoordeprotestTrump-kiezerstebeledigenenoveréénkamtescheren,eentrenddieweoverigensookzieninNederlandenderestvanEuropa.Depopulistenkrijgenhierdoorjuistdewindindezeilen.
DedemocratenhaddengeengevoelvoordeproblemenbijhetvolkenTrumpheeftiedereenvanallesbeloofdwaarvanmaarweinignageleefdkanworden.ZokanObamacarenietdirectafschaffenenookkanmenalleillegalenmoeilijkdirectoppakken.OokhierzijngroteparallellenmetEuropadieookkamptmetdevluchtelingenproblematiek.
Trump’seigenkampzaldanookmogelijksnelteleurgesteldzijnenzijneigenrepublikeinsepartijkandanookbesttegenhemkeren.Zekeralswenualszoveelprotestenziennaheteerlijkdemocratischkiezenvaneenpresidentdankunnenwein2017nogveelmeertegenwindvoorhetTrumpkampverwachten.Helemaalalswebeseffenhoedetweekampentegenelkaaropgezetzijn.
Voorspelbaar2017
ErisdeafgelopentijdveelkritiekopBarackObamaoverdathijnietsgedaanheeftvoordeeconomieennietsheeftgedaanvoordegewoneman.MaarObamaheefthetgeziendeomstandigheden,namelijkeenmegabanken-,economischecrisisengeenmeerderheidinCongres,Huisvanafgevaardigden,Senaat,hetextreemgoedgedaan.
NogevenmoetenwehethebbenoverdevoorspelbaarheidvandeTrumpverkiezing.Uitdecrisisvan2007/2008kwamde“occupy”bewegingopzettendezegroepbezetteWallStreetenmaaktezichdrukoverdetop1procentdie40procentvanhettotale“wealth”(vermogen)indeVSinzijnbezitheeft.
© www.deslimstebelegger.nl Pagina6van75
Dezescheveverhoudingisernogsteedseniszelfsschevergeworden.In2012gafRobertReich(eenoudadviseurvandedemocraten,SecretaryofLaboronderBillClinton)alaandatdeberoemde1procentzoveelgeldenzoveelmachtkrijgendatdezeookdepolitiekgaanbeïnvloedenenzelfsdepresidentsracezougaanwinnen.
OokvoorspeldedezehoogleraardatdeinkomensongelijkheidindeVSuiteindelijkgroteproblemenzougaangeven.DemiddengroepdiehetbelangrijkstevoordeeconomieisstaataljarenonderzwaredrukendeoudeAmerikaansedroombestaataljarennietmeer.Nabestuderingvandejaren30wetenweookdatprotectionismeleiddetotnoggrotereeconomischeproblemen.
Kiesuwkant
Recenthebbenwesteedsgroteschommelingenopdebeursgezienbijv.nadeverkiezingenindeVSzagenwe1.200puntenbewegingindeDowJonesfuturesalsintradaybeweging(opééndag).Nugeefteenhogevolatility(grotebeweging)historischgezieneentop,ofeenbodemaanenumagzelfeeninschattingmakenofdehuidigesituatienueenechtebodemis,oftochgeziendehuidigealltimehigh’sindediverseAmerikaanseindiceseentop.Losvanditkortetermijneffectdenkikdatdelangetermijneffectenwaarschijnlijknegatiefzullenzijn.
Latenwehetpositiefzien
Wekunnenhelemaaldepriwordenvaneenmegalomanevastgoedsalesmandiemetveelgeldhetlandbestuurt,maarhetistochookwelweerleukdatdeVerenigdeStatennogsteedshetlandvanonbegrensdemogelijkhedenblijkttezijnalseenrealtity-sterpresidentkanworden.
IkbennietspeciaalbangvoordepersoonTrump,maarwelbangvoorzijneconomischeimpact.Ikbennietbangvooreenrecessie,maarwelvooreendepressiezoalswediezagenindejarendertig.Toenhaddenweooknaeenlangestimulatievandeeconomieineenseenpolitiekvandemarktzijnwerklatendoen.Vanafdeperiode2008zijndeoverhedenencentralebankendrukmetdemarkttestimuleren.Hethiermeestoppenkanzekerproblemengeven.
EchtegevolgenBritseExit
LosvandemogelijkeproblemenindeAmerikaanseeconomieendedaarmeesamenhangendegroteproblemenindeEuropeseeconomie,hebbenweinEuropaooknogtemakenmetdeBrittenenhunbeslissingomuitEuropatestappen.DeBrittenkrijgenopkortetermijnmeerproblemen,wantEuropagaathetechtnietheelgemakkelijkmaken.
VerkiezingeninDuitsland
In2017kijkenwelosvandeBrittenooktemakenmetverkiezingeninDuitsland.DeimmigrantengevennetalsindeVSookinEuropagrotespanningen.Merkelheeftaleerderhaarlotverbondenaandeintegratie.Rechtseconservatievekunnendanookaldaargemakkelijkhunpolitiekegewinhalenuitdehuidigesituatie.AlsunudenktdatDuitseverkiezingenvooronsnietbelangrijkzijndanmoetumaareensdenkenaanhetfeitdatDuitslandnadeverkiezingenhetheffenvantolopde
© www.deslimstebelegger.nl Pagina7van75
Duitsewegenwilinstellenvoorhetbuitenlandseverkeer.Ietsdatvooronsalsdoorvoerlandvangrootbelangis.
Nogmeerverkiezingen
NaastdeDuitsershebbenweookpresidentsverkiezingeninFrankrijkop23aprilen7mei(tweedestemronde)ookhierspelenproblemenmetimmigratieeengroterol.Wezienduseigenlijkdatwereldwijdersteedsmeerweerdefocusoplokalezakenkomtteliggen.DeGlobalepolitiekwordtminderbelangrijk.Nogmaalseconomischisditzekernietdebesteoplossing.
Demarktzaldusmetnogmetdenodigeonzekerhedentemakenkrijgen.Financiëlemarktenhoudennietvanonzekerheidenzullendusinmijnvisieeerderdalendanstijgen.Eenbeschermingeneenactievebenaderingvoorhetgevalhetallemaalmeegaatvallenzaldusvanvitaalbelangzijn.
CeesSmit,werkzaamalsfondsmanagerbijToday’sTomorrowhetactiefoffensief.
https://www.fortomorrow.nl/onze-fondsen/ft-actief-fonds-offensief
© www.deslimstebelegger.nl Pagina8van75
2. RobertBroncel:koopgoudenzilverGegevendekoopkrachtverkrachting,metnamesindsdevalvanLehmanin2008dientfysiekgoudmaarookzilver,buitendepotentiëlemijnbouwaandelen,alshetenigechtegeldiniedersbezittezijn.Nietalsbeleggingwantdatishetnietmaaruitkoopkrachtbehoud,sterkerdanwelkevermogenscategorieook!
EentipvanRobertBroncelvanRobertBroncel.comisomtekiezenvoordeinternationaalmeestgangbareAmerikaanseenCanadesemuntenzoalsdeEagleendeMapleLeaf.Dezezijnwereldwijdverhandelbaar.Daarjealswederpartijnooitzekerkuntzijnvanhet.999gehalteishetzaakombijaankoopaltijdomeen‘certificateofauthenticity’tevragen.Datkanbijvoorbeeldbijhttp://www.govmint.com/indeV.S.
Uiteraardkunjeookingoudentientjesdoenmaardezezijnbuitendelandsgrenzenminderbekendendoendoorgaanseendisagio.Koopgeengrotepartijenaanmaarspreidjeaankopenvanwegedetraceerbaarheid.
Voortsishetverstandigomkapitaalalscashaantehoudenmaardanindevormvanfysiekgouden/ofzilverinvoor100%gedekteenbeursgenoteerdefondsen,diedagelijksnoteringhebben,maargeenETF’s.
HouerrekeningmeedatbrokersdezeETF’senfondsensomsbelenenduszorgvooreenveiligebroker,geenbank!Vraagaltijdomeenschriftelijkegarantieverklaringomdaarvanverschoondteblijven!Maakvandezegelegenheidgebruikzolang“hetedelegoedje”doordezgn.bullionbanksnogstelselmatigonderprijsdrukwordtgehouden.
Zodradeze“metluchtgevuldefles”nietlangeronderwaterkanwordengehoudenishethekvandedamenbenjetelaat!MomenteelligtdeverhoudingopdeCOMEX(futuresbeurs)inNewYorkreedsop1:252ounces(alsgevolgvandealmaarafnemendevoorraden).Datwilzeggendatbijeenopvraagvanmeerdan0,4ouncesx100percontractereenleveringsprobleemontstaatendeprijsuitdepankanschieten.
© www.deslimstebelegger.nl Pagina9van75
3. LeonvanDam:werkvanuitbeschermingHetafdekkenvanrisico'siseenvandebelangrijkstedoelenbijhetbehalenvanrendement.Focusophetrisicoenhetrendementvolgtvanzelf.DitzegtLeonvanDamvanwww.optiespecialist.comOokin2017zullenwewaarschijnlijkweerwildebewegingengaanzien.Weziendatdemarktsteedsmeerwordtgedomineerddoordegrotepartijenmetdiepezakkendiedemarktnaarbelievenhardomhoogofnaarbenedenduwen.
Vooralbijbelangrijkesteun-enweerstandniveauszienwedespierballenvandezegrotepartijensteedsvaker.Hetdoelhiervanisomdestoplossvanpartijentetriggerenzodatzijhunaandelenverkopen,diedoordegrotepartijendankbaarinontvangstwordengenomen.Nadatdebalonderwaterisgeduwd,schietdezeweer,alseenpijluitdeboog,omhoog.Hetgevolgisdatditsoortgrotepartijennogmeergeldtebestedenhebbenomditsoortspelletjestespelen.
Ookbijdeweerstandenzienweditspelsteedsvakergespeeldworden.Dooreenvalseuitbraakmoetenshortpositieswordenafgebouwddoorhetterugkopenvandepartijenmetdediepezakken,waarnadegrotejongensdemarktshortenendekoersenweerforsgaandalen.Veelpartijenwordenopdezemanierkeeropkeeruitgekleed.
Belangrijkisdus,zekermetopties,ompositiesaftedekken.Geschrevenoptiepositiesmoetentijdigwordenafgedekt.LeonvanDamheeftalsouderotinhetvakveelpartijenzienkomenengaan.Zijngeheimomnogsteedssuccesvoltezijn,isdooraltijdtijdigtewerkenmetbescherming.Jeweetimmersnooitwatvoortrucjesdegrotejongensdevolgendekeerweergaanuithalen.
Vroegoflaatgaathetanderseenkeermis.Eenkeereenverliesvan100%,isvoldoendeomjeportefeuillevolledigwegtevagen.Regelnummer1is:verliesgeengeld.Regelnummer2:vergeetregel1niet,zoluidtdewijsheidvanWarrenBuffett.
© www.deslimstebelegger.nl Pagina10van75
4. HerbertRobijn:optieconstructieruim15%potentieelrendement.
Kijkenweterugnaardeafgelopenvijfjaren,danzienwedatdeAEXopjaarbasisbeperktekoersuitslagenkent:AEX2016:+2,9%YTD(441.82,455)AEX2015:+4,1%(424.47,441.82)AEX2014:+5,6%(401.79,424.47)AEX2013:+17,2%(342.71,401.79)AEX2012:+9,7%(312.47,342.71)2013waseenpositieveuitschieter,metruim17%.
Kijkenwenaarhetactuelekoersniveau(ophetmomentvanschrijvenvanditartikel;22november2016)vandeAEX,rondde455,dankomenwemet+17%opeenniveauvan532.Enkijkenwe17%omlaag,dankomenweop377.Hiereenleukeoverwegingvoor2017,metpotentieelruim15%rendement.Enkelerandvoorwaarden:• WezetteneenoptieconstructieopmetAEXindexopties• Wezoekeneind2017hoogpotentieelrendementbijeenruimekoersrangerondomdeactuele
koers
© www.deslimstebelegger.nl Pagina11van75
• Welimiterenhetmaximumverlies• WewillenweinigonderhoudplegengedurendehetjaarDitkanmeteenironcondoroptiestrategie.IronCondorEenironcondoriseencombinatievaneenshortcallspreadeneenshortputspread.Metdezelfdeexpiratiedatum.Weverkopenbijvoorbeeldeencall550enkopen,alsprotectienaarboventoe,eencall600.Ditiseenshortcallspread.Daarnaastverkopenwebijvoorbeeldeenput350enkopen,alsprotectienaarbenedentoe,eenput300.Ditiseenshortputspread.Samenvormenzeeenironcondor.Ukuntdezeoptieconstructieopiedermomentafbouwen.Enhoeftniettewachtentotexpiratie.PraktijkvoorbeeldAEXDeAEXnoteertopmomentvanschrijvenrondde455punten.SteldatuverwachtdatkomendjaardeAEXtussende350en550zalbewegen.Datiseenkoersrangevan200punten,44%:23%lageren21%hogertenopzichtevanvandaag.Binnendezekoersrangewillenweopexpiratiewinstmaken.Daarbuitenaccepterenweverlies.Datmogelijkeverlieslimiterenwe.InvesteringInitieelontvangtugeldvoorhetopzettenvaneenironcondor;voorzoweldeshortcallspreadalsdeshortputspread.Stel,weverkopendeshortcallspread550–600metexpiratie15december2017.Enweverkopendeshortputspread350–300,metdezelfdeexpiratie.
Deinvesteringbedraagt(actuelebied-enlaatkoersenopmomentvanschrijven):€-680.Margin&nettoinvesteringBijeenironcondorheeftutemakenmeteenmarginverplichting.Demarginbedraagthetmaximumvanhetverschilindeuitoefenprijzenvandeshortcallspreadendeshortputspread.Inditvoorbeeldisdat50punten.Bij1ironcondorbedraagtdemargin€5.000.Denettoinvesteringbedraagt€4.320(=€5.000–680).
© www.deslimstebelegger.nl Pagina12van75
Winst&verliesgrafiekDesimulatiegrafiekvoordezeironcondorzieteralsvolgtuit:
Deoranjelijntoonthetresultaatopexpiratie,15december2017.Degrijzelijnlaattussentijdstheoretischeresultaatzienop15november2017,eenmaandvoorexpiratie.Break-evenpunt&winstNoteertdekoersopexpiratiebovende343,20(-24,6%)enonderde556,80(+22,3%)danrealiseertuwinstmetdezestrategie.Ukuntdebreak-evenpuntenopexpiratieopdeachterkantvandesigarendooseenvoudigzelfuitrekenen,doordeuitoefenprijsvandeshortputminusdeontvangenpremie(350–6,80=343,20)ofdeuitoefenprijsvandeshortcallplusdeontvangenpremie(550+6,80=556,80)tenemen.Maximalewinst&rendementNoteertdekoersopexpiratiebovende350(-23,1%)enonderde550(+20,9%)danrealiseertumaximalewinstmetdezestrategie.Demaximalewinstbedraagtdeontvangenpremievan€680.Hetmaximalerendementbedraagtdan+15,7%(=680/4.320*100%).MaximaalverliesUwmaximaleverliesisgelimiteerd.Uheeftimmerseenafgedekteshortpositie.Zowelnaarbenedenennaarboven.Hetmaximaleverliesisgelijkaandenettoinvesteringvan€4.320,100%.Wekunnenbijeenironcondornietmeerverliezendanonzeinvestering.
© www.deslimstebelegger.nl Pagina13van75
RisicoHetrisicovandeironcondorisdatuaantweekantengeldkuntverliezen.Zoweleengrotekoersstijgingalseengrotekoersdalingkunnenopexpiratieverliesgevendzijn.Alsnadeelgeldtdatwe4potenhebbenbijeenironcondor,dus4xtemakenhebbenmetbied-enlaatkoersenentransactiekosten.Lethierdusopbijhetopzettenvandezeconstructie.Indepraktijkkunjebijnaaltijdtussenbied-enlaatkoerseninhandelen.VoordelenEenvoordeelvandeironcondorisdatubijbeperktekoerswijzigingendagelijksgeldopuwpositieverdient.Ditbedragzaloplopennaarmatederesterendelooptijdafneemt.Hetgrotevoordeelisdatueenruimekoersrangeheeftwaarbinnenuopexpiratiegeldverdient.Inditvoorbeeldmaarliefst44%.Zullenweeind2017kijkenhoedezeironcondorisverlopen?Letop,dezecolumndientenkelterillustratieeneducatie.Eventuelevoorbeeldenzijnaltijdzondertransactiekosten.Wijgevennooitadvies.HerbertRobijnisoprichterendirecteurvanFINODEX(www.finodex.nl).Gespecialiseerdinoptiesenoptiestrategiëen.OntwikkeltuniekeBeleggingstoolsensuccesvolleModelportefeuillesenTradingSystemenvoorOpties,100%mechanischenvolautomatisch.Schreefpraktischeboekeno.b.v.zijnOpties2.0Methode:“De7TipsvooruwCoveredCallOptiestrategie”en“De7TipsvooruwShortStrangleOptiestrategie”.
© www.deslimstebelegger.nl Pagina14van75
5. HarmvanWijk:investeerinzonne-panelenDoordesteedsverderedalingvandeprijsvanzonnepanelen,leverteeninvesteringinzonnepanelenopditmoment22%rendementopperjaar.Ditheeftaandeenekanttemakenmeteenlageprijsvanzonnepanelenenaandeanderekantmeteenhogeprijsdiewijbetalenvoorstroom.Dusstroomkostenbestaanvoorcirca75%uitbelasting.
Eenzonnepaneelinstallatie,ofwelfotovoltaïscheinstallatie,iseeninvesteringvoordelangetermijn,waarbijudirectgeldbespaart.Bijbesluittotaanschafvanzonnepanelen,kuntuberekenenwatuwverwachteelektriciteitskostenzoudenzijngedurendedekomende25jaar.
Omeenschattingtegeven:eengemiddeldNederlandshuishoudengeeftongeveer€60.000uitaanenergiegedurendedieperiode.Wiltuopdatbedragbesparendoorzelfelektriciteittegaanproduceren?Datkanmeteeninvesteringvanslechtsenkeleduizendeneuro’s.
Tegenwoordigzijndezonnepanelenzogeavanceerddatzegeendirectzonlichtnodighebbenomenergietekunnenproduceren.Metdeeerstezonnestralenvandedag,ofzelfwanneererbewolkingis,kanhetsysteemzonne-energiegenereren.
Eengrootvoordeelvanhetgebruikvandezevormvanhernieuwbareenergiethuisisdatuzichgeenzorgenmeerhoefttemakenoverdeenergietarieven.VolgenshetCBSzijndeenergietarievenindeafgelopen20jaarmet130%gestegen.
Naasthetbesparenvangeld,ofhetmakenvaneenmooirendement,ishetnatuurlijkookbelangrijkdatjehiermeeeenpositievebijdragelevertaanhetmilieu.Voordevolgendegeneratiesisduurzameenergienoodzakelijk.
Nuduurzameenergiegoedkoperisgewordendanfossieleenergie,zalditeenversnellingteweegbrengenbijdezetransitie.DeDubaiElektriciteitenWaterAutoriteit(DEWA)schrijftgeschiedenisenverrasteveelexpertsophetgebiedvanduurzameenergie.Deprijsislagerdandievanfossielebrandstoffen:5,84dollarcentperkilowattuur,goedkoperdanmetgas.NotabeneinDubai.Ziehttp://eigenstroom.com/duurzame-energie-goedkoper-dan-fossiele-brandstof/Zekerwetendusdatuookgoedkopergroenestroomkuntopwekken.
© www.deslimstebelegger.nl Pagina15van75
6. CorWijtvliet:ergloortweerhoopvoordebouwwereldin2017
Debeweringdathetnietgoedgaatmetdewesterseeconomieënishetzelfdealshetintrappenvaneenopendeur.VooralEuropaslaagtermaarnietinomdeeconomieenigevaartmeetegevenondanksalleinspanningenvandeEuropeseCentraleBank,deECB.Geleidelijkaanwordtsteedsduidelijkerdathetmonetaireverruimingsbeleidzijnbeperkingenheeft.Hetwordtweertijd,datpoliticihetzwarewerkvandecentralebankiersgaanovernemen.
Deroepis,datdezepoliticistoppenmethetbezuinigingsbeleidenweerkiezenvaneenKeynesiaansstimuleringsbeleid,waarbijveelaandachtaanbeidezijdenvandeoceaannaarhetherstelendeverbeteringvandebestaandeinfrastructuur.DaarzijnzekerindeVerenigdeStatenenormebedragenvoornodig.Deverwaarlozingvandeinfrastructuurduurtdaarinmiddelsdecenniavoort.Datwilweernietzeggen,datoverhedenzichnietpijnlijkbewustvandeerbarmelijkestaatvanhetleeuwendeelvanbruggenenwegen.Erzijndanookmetderegelmaatvandeklokvoorstelleningediendomdeinfrastructuurgrondigteverbeteren.Depolitiekepatstellingheeftertotdusverrevoorgezorgddaternooitextrageldisvrijgemaakt.
Daarlijktnuveranderingintekomen.In2015kwamnaeindeloossoebattenenpolitiekgekrakeeldezogehetenFASTwettotstand.FASTstaatvoorFixingAmerica’sSurfaceTransportation.DoorFASTisertot2020eenbedragvan$305miljardbeschikbaarvoordeperiodetotenmet2020.Dankzijdezereserveringkanhetbudgetbeschikbaarvoorwegenvanaf2017met2%-3%gaanstijgen.Deafgelopenjarenwashetfederaalbudgetjuistgedaaldenhetwasaandediversestatentedanken,dathetbudgetopniveaubleef.In2015fourneerdendestaten56%vanallemiddelenvoordeinfrastructuur.
DestrijdomhetpresidentschapheeftduidelijkgemaaktdatinfrastructuurindeVSweerinhetmiddelpuntvandebelangstellingstaat.ZowelDonaldTrumpalsHillaryClintonhamerdenophetgrotebelangvaneengezondeinfrastructuurvoordeeconomieenvoordeophetgrotebelangvan
© www.deslimstebelegger.nl Pagina16van75
eengezondeinfrastructuurvoordeeconomieenvoordewerkgelegenheid.Clintonhadconcreteherstelplannengeformuleerd.Zijwildevoordeperiodetot2020eenextrabedragvan$275miljardreserveren.
DaarnaastmoestereenspecialeinfrastructuurbankinhetlevengeroepenwordenenhetmoetvoorgemeentenweermogelijkwordenBuildAmericaBondsuittegeven.Dankzijdezeobligatieszoudengemeentenenstatengoedkoperkunnenlenen!DeplannenvanTrumpwarenenzijnwatminderuitgewerkt.Erzoueenstimuleringsfondsterwaardevan$137miljardmoetenkomen.Opbasisvanpubliekeenprivatesamenwerkingzouerdanintotaal$1biljoenindeinfrastructuurgeïnvesteerdmoetenworden.HetisafwachtenhoedeplannenvanTrumppreciesinelkaarsteken.
InEuropaishetnietveelbetergesteldmetdeuitgavenvoorinfrastructuur.Dieliggenopeenzeerlaagniveau.Debestedingenaanwegenwaterbouwliggenin2016nog25%onderhethogeniveauvan2008.AlleeninhetVerenigdKoninkrijkstijgendeuitgavenweertotbovenhetniveauvan2008,maarinZuid-Europaisdesituatienogbarenboos.
EvenalsindeVSlijkthetdalgepasseerd.Dezogehetenstructuurfondsenlatenweereenlichtegroeizien.Indeperiode2007-2013zater€145miljardindepotvoorinfra.Hetideeisdatervoordeperiode2014–2020eenbedragvan€454miljardbeschikbaarkomtdatjaarlijkseenlichtegroeizallatenzien.Welisdeverdeelsleutelaangepast.HetzijnnuvooraldelandeninMidden-enOost-Europadieprofijtgaantrekken.Diezienhunbudgetmet10%groeien.NederlandissamenmetDuitslanddegroteverliezer.Duitslandzietzijnbudgetmet€7miljardteruglopenenNederlandmoet40%inleveren.
EndanisernatuurlijknoghetJunckerPlanuit2015.Eenbedragvan€315miljardistotenmet2020beschikbaarterstimuleringvandeEuropeseeconomie.Injulivanditjaarwarenerprojectenmeteentotalewaardevan€116miljardingediend.Erzijntotdusverreprojectengoedgekeurdmeteentotalewaardevan€20,4miljard.
© www.deslimstebelegger.nl Pagina17van75
RecentelijkheeftJunckervoorstellengedaanomhetbeschikbarebudgetteverdubbelennaar€630miljard.Delooptijdvanditbedraggaatvan2020naar2022.HetisdeverantwoordelijkheidvandeEuropeseInvesteringsbankomdejuisteprojectenteselecteren.
Hetzieternaaruitdaternajarenvanstiefmoederlijkebehandelingerweermeeraandachtenvooralgeldvrijkomtvoorinfrastructuur.Alsdevoortekenennietbedriegenzaldataanbeidezijdenvandeoceaanhetgevalzijn.Hetzieternaaruitdatalin2017debudgettenwatgroterworden.HetIerseCRHlijktuitstekendgeëquipeerdomvanmeetafaanteprofiterenvandekomendeinvesteringsgolf.IndeVerenigdeStatenisCHRactiefviazijndivisieAmericasMaterials.Dezedivisievertegenwoordigtongeveer36%vanebitdaendatgeeftzijnbelangweervoorCRH.AmericasMaterialshoudtzichvooralbezigmetwegenbouw.Hetproduceertasfalt,straatstenenenwatdiesmeerzij.Hetstaathiermeeongeveeraanhetbeginvanhetherstelvandeinfrastructuurenpluktalseenvandeeerstendevruchtenvanhetnieuwebeleid.InEuropakanCRHprofijttrekkenvanzijnovernamevancementbedrijvenvanLafargeHolcimin2015.CRHkanzomaareenvandeopenbaringenvan2017worden.
Dr. C.A.M. Wijtvliet
Wijtvliet Research
www.corwijtvliet.nl
© www.deslimstebelegger.nl Pagina18van75
7. HarmvanWijk:digitalemuntenhebbendetoekomstInhetafgelopenjaarsteegbijvoorbeelddezedigitalemuntmeerdan141%.IkhebhetoverdeBitcoin.Maarechtstabielisdezeniet…
DekoersvandeBitcoingingvan8dollarcentin2010naarboven1000dollar.Dookvervolgensnaar200dollarenstaatinmiddelsweerboven700dollar.Tocheenrendementvan1.456.979procent.Inaprilwashetnogcirca400dollar,toch+62.73%in6maanden.Maarjemoetweleensterkemaaghebben…
Enhetliefsteroptijdbijzijn…Wantwiehadin2010vanBitcoingehoord?EenBitcoinisoverigenseenvormvanelektronischgeld.Hetiseenvandeeersteimplementatiesvaneenconceptgenaamdcryptocurrency.Bitcoinskunnenwordenopgeslagenopeenpersonalcomputer.Wieheefthetaangedurfderin2010geldintesteken?U?
JeredKennakochtzijneerste5.000coinsvoor$0,20perstuk.Hijverkochtdievoor$258enverdiendedaarmeeeenwinstvan$1.290.000.Steve,eenvriendvanTom,adviseerdehemmuntentekopen.“OphetInternetstondechterdatBitcoineenscamwas,dusikkochtniks”.Steveverkocht4jaarlaterzijnmuntenenverdiendehiermee$8.000.000.
Nuzijneropditmomentinmiddelsmeerdan100cryptocurrencies.Welkeisdaninteressant?WaseendigitaleGuldentotbeginoktobernogminderdaneeneurocentwaard,inmiddelsisdekoersgestegentotomgerekendmeerdan7eurocent.Vergelekenmeteenjaargeledenbedraagtdestijgingzo’n4600procent.
© www.deslimstebelegger.nl Pagina19van75
(DegrafiektoontdekoersvanGuldeninBitcoin,omgerekendindollar.)
Deredendatikervoorzichtigmeebengeweest…isdathetdoordeanonimiteitveelcriminelenaantrekt.Endanishetdevraaghoelangdeoverhedendittolereren.
BelangrijkuithetoogpuntvanspreidingisookdatdecorrelatietussenCryptoCurrencyenS&P0,03is…Metanderewoordenerisgeenverband.Ditmaakthetzeerinteressantomerintebeleggen
Cryptocurrencystaatoverigensnogindekinderschoenen.Meteenmarktkapitalisatievanrespectievelijk$11,6miljardisernogwelwatpotentievoorcryptocurrency…
• Goudmarkt:7.500miljarddollar
• Amerikaanseaandelenmarkt:26.300miljarddollar
• Globaleobligatiemarkt:40.200miljarddollar
• GlobaleBBP:78.000miljarddollar
• Globalederivatenmarkt:700.000miljarddollar
EenmooivoorbeeldisookMpesa.Intussenisditmobielegeldplatformdegrootsteterwereld,maakttweederdevandeKenianenerdankbaargebruikvanenfaciliteerthetsysteemdehelftvanKenia’sBNP.
Verschillendemiljardairsspringenermet2voetentegelijkin.BillGatesenSirRichardBransonschijnenhonderdenmiljoenenteinvesteren.Cryptocurrencyisinmiddelsnietmeerwegtedenken.Entochwetennogmaarheelweinigmensenwatcryptocurrencyenblockchaintechnologieis.Laatstaandatzijeralininvesteren.
© www.deslimstebelegger.nl Pagina20van75
Hetbesluitomhetbiljetvan500eurovanaf2018afteschaffendoordeECBiseentekendatECBwilvoorkomendatmensenhungeldnogvandebankkunnenhalen.Metbriefjesvan5eurowordtdatimmerslastigerdanmetbriefjesvan500euro.
Smoesjesovereenslechtereputatieslikkenmensennietenkennelijkwordtdezedreigingmedeaangegrepenomeuro'somtewisseleningoudenzilver.
Naasthetgeweldopdeaandelenbeurzenisookhet‘nee’vanIJsland,ZwitserlandenGroot-Brittanniëtegendeeuroeentekenaandewand.Ontwikkeldelandenrennenwegvandeeuro,terwijlarmelandenzoalsAlbaniëofdeOekraïnegraagwillentoetreden.Heteindevandeeuro?
© www.deslimstebelegger.nl Pagina21van75
8. RomboutKerstens:crisisbestendigmetde‘Core-satelliteStrategie’
MetalleonzekerhedenronddeverkiezingvanDonaldTrumpalsAmerikaansepresidentendeBrexitzijnergenoegaanleidingenvoorpotentiële‘beursincidenten’in2017.Ookdeeurogaathetmoeilijkkrijgenhetkomendejaar.DeonzekerhedenoverhetEuropeseprojectgaatdezevalutapartenspelen.Debreuklijnentussen‘Noord’en‘Zuid’zullensteedszichtbaarderworden.
Watmoetuhiermeealsbelegger?Hettimenvanassetcategorieënineencrisisisonbegonnenwerk.Eengoedgespreideportefeuillegelijkverdeeldoveraandelen,obligaties,commodities(edelmetalen)encashishetbestemedicijnomeencrisisfinancieelteoverleven.Eenvoorbeeldgrafiekvaneendergelijkeportefeuillezietuinafbeelding2.Herbalanceeriederjaarbovenstaandeverhoudingenvandeassetsvoorhetbesteresultaat.
Denkerbijdezeportefeuilleaandatukiestvoor‘harde’assets.EenETF(indexfund)inzettenvooraandelen,obligatiesofedelmetalenmagbest.Maarkiesvoorfondsendiezelfdestukkeninbeheerhebbenendezenietsimulerenmetallerleislimmeconstructies-dez.g.n.‘synthetischeETF’s’.EengoudETF–alsalternatiefvoorgoudstavenonderuwmatras-isookprima,maarinformeerofzehetgoudookdaadwerkelijkzelfindeeigen(gehuurde)kluishebben.
Alsavontuurlijkingesteldebeleggerwiltunatuurlijknogwelzelfeenaantal‘dobbeltjes’doen.Prima,maardoehetalleenmetgelddatukanmissen.Ennietnodigheeftvoorpensioen,huisofeengroteaanschaf.
Ditprincipevaneenkernportefeuillemetpassievebeleggingen,aangevuldmeteenaantalkleinespeculatieveposities,wordtinbeleggersjargonaangeduidalsde‘Core-satelliteStrategie’.
Dezespeculatievepositiesmeteenkleingedeeltevanuwvermogenkunnenbijvoorbeeldbestaanuit:opties,turbo’s,CFD’s,ofanderederivaten.Maardoeditalleenalsupreciesweetwatudoet.Enderisico’sexactkaninschatten.
© www.deslimstebelegger.nl Pagina22van75
RomboutKerstensisdirecteurvanKeywordInfoSystemsBV.www.keyword.nl
© www.deslimstebelegger.nl Pagina23van75
9. JanRobertSchutte:inspelenopolieprijsmetDriepootLongopUSO
Voor2017benikpositiefgestemdtenaanzienvandeAmerikaanseoliemarkt.Omopeenstijgendeoliemarktintespelen,krijgtuvanmijeendriepootlongopUSOgepresenteerd.
Ditolie-ETFismettickersymbolUSOaandeAmerikaanseeffecten-enoptiebeursgenoteerd.Hetolie-ETFUSOwerdin2006gelanceerdeniseenspeculatiefETFdatdeAmerikaanseolie(WTI)volgt,alsmedeeenaantalandereolie-gerelateerdeproductenzoalsheatingoil,gasolineennaturalgas.InditETFwordtveelgehandeld:gemiddeldperdagcirca43miljoen‘stukken’.
WeekgrafiekUSO
© www.deslimstebelegger.nl Pagina24van75
DekoersvanUSOissindsoktobervorigjaarmeerdangehalveerdenbereikteinfebruarieendieptepuntvan$7,67.SindsdienhersteldeditETFkrachtigenbereikteinjunizelfseentopvan$12,45.USOzitalmaandengevangenineendriehoekspatroonmetlageretoppenenhogerebodems.Hoewelweeentestvanhetdieptepuntvanaprilrond$9nietuitsluiten,zienwezekerstijgingspotentieelvoordekomendemaandenrichtingdebovenkantvandezedriehoekzijnde$12tot$13.
Steunkunnenwevindenop$8,99enweerstandligtop$11.Wijziendehuidigezwaktealseenmooimomentomintespelenopeenkoersstijgingmeteendriepootlong.Onderstaandvolgteennaderetoelichting.
Steun-enweerstandsniveaus
• Eerstesteun:$8,99.
• Tweedesteun:$7,67.
• Eersteweerstand:$11.
© www.deslimstebelegger.nl Pagina25van75
• Tweedeweerstand:$11,79.
InspelenopeenstijgendeoliemarktmeteenDriepootLongUSO.
ErkanwordeningespeeldopeenstijgendeoliemarktmethetkopenvaneendriepootlongopUSOvoorapril:
Transactie:
Kopen(OpenBuy): 1USOAPR10,50Call@$0,75(betalen).
Schrijven(OpenSell): 1USOAPR13Call@$0,25(ontvangen).
Schrijven(OpenSell): 1USOAPR8,50Put@$0,50(ontvangen).
Toelichting
Totaleinvestering:$0
Wereikeneendriepootlongaanmetapril-series.Persaldobedraagtdeinvestering$75-$25-$50=$0.Verlieswordtgeledenbijeenexpiratiekoersonderdegeschrevenput-uitoefenprijsvan$8,50.Alsuhetrisicovaneen(forse)dalingtegrootvindt,dankuntudesgewenstnog1lagereputeronderkopenalsdekking.Ditkostuiteraardgeld,wattenkostegaatvanhetrendement.
Risicoonder$8,50
Hetrisicoligtduidelijkaandeonderkant(vanwegeeenpotentiëleafnameplicht)bijeenkoersdalingonder$8,50.Wijvindenditrisicoacceptabel,wantrond$9ligtaleensteunniveau.Welisermarginnodigvanwegedegeschrevenput.
Maximalewinst:$250
Demaximalewinstbedraagt$250bijeenexpiratiestandvanaprilopofbovende$13.
© www.deslimstebelegger.nl Pagina26van75
Verliesbijkoersdalingonderuitoefenprijsput
Vooriederegeschrevenputoptiebedraagthetverlies$100perdollar-dalingonder$8,50.Opeenexpiratiekoersvanbijvoorbeeld$7bedraagthetverliesdan$150.
Alsuhetrisicovandesecgeschrevenputoptietegrootvindt,dankuntuuiteraardookeenlagereputonderdegeschreven$8,50putkopenomhetrisicotelimiteren.Ditgaatuiteraardweltenkostevanhetrendement.
Altijdstop-losshanteren
Weadviserenaltijdomeenstop-losstehanteren,oftewelbepaaleenniveauwaaronderubeslistdegeschrevenputoptieterugkoopt,omzouwrisicotebeperken.Datkanzijndooreen(mentaal)stoploss-niveautebepalen,bijvoorbeeldbijeendoorbraakvanhetsteunniveaurond$9.
Uhoeftdegehandeldeoptiesuiteraardniettotheteindevandelooptijdaantehouden.Ukuntiederebeursdagaltijduwoptiessluiten,mochtuwvisieopeensveranderen.
Wijwensenuveelsuccesmethetoptiebeleggen!
JanRobertSchutte06-50746210enHarryKlip06-31903957
E-mail:[email protected]:http://optieacademy.nl
Disclaimer
HetOptieAcademy-teamheeft(nog)geenpositieinUSO.Positieskunnenwijzigenalnaargelangdemarktomstandigheden.VolgersvanonzeOptieAanbevelingen-portefeuilleswordenuiteraardopdehoogtegesteldvandemutatiesvanpositiesdieindezeportefeuilleswordeningenomendanwelgesloten.Deauteursleverenbijdragenoppersoonlijketitel.Deinformatieopdezewebsiteisnietbedoeldalsprofessioneelbeleggingsadviesofalsaanbevelingtothetdoenvanbepaaldebeleggingen.
© www.deslimstebelegger.nl Pagina27van75
10. TomLassing:volgdetrendsNuevenzonderverdertezeurenoverhetfeitdatdebeursnietnaardekalenderkijkt,denkikdaternualwelenkeletrendszichtbaarzijndiezichin2017waarschijnlijkverdergaanontwikkelenenvoortzetten.
ZozienweinAmerikadatdeverkiezingvanTrumpalspresidentgeen'toeval'is.Demensenzijndegevestigdepolitiekeordezatmaarookderegeltjesdiehendoordezegevestigdeordewordenopgelegd.Hetfeitdatveelvandieregelszijnopgelegdzodatgrotebedrijvenmeerwinstkunnenmakeniséénvandiepijnpunten.Demiddenklassewordtkleinerenkleinerenhetgemiddeldegezinsinkomenneemtstructureelaf.Deonvrededaaroverheeftdekiezerdegevestigdepolitiekwelduidelijkgemaakt.
Watgaathetdus2017worden?
Ommaardirectdeknuppelinhethoenderhoktegooien...Wietisdetrend.DeoorlogtegendrugsheeftinAmerikamaaréénverliezergekendendatisdebelastingbetaler.Weziensteedsmeerpolitiedieooksteedsmeeralsmilitairenoptredenenzichdaarbijookautoritairderopstelt.ShootfirstaskquestionslateriszekerrichtingdeAfricanAmericansdestandaard.
Vollegevangenissenenextreemveelverwoestelevensomdateenkleinbeetjewietalvoldoendekonzijnomindegevangenistekomen.Baankwijt,gezinkwijt,huiskwijt,levenkwijt.
Datterwijlzediewietsomsalleenmaarnamenomdatzeaanhoudendepijnervoeren,maarervanwegegeenofonderverzekeringgeengeldwasvoordeofficiëlemedicijnen.AmerikaishetenigelandterwereldwaarjetotObamacaregeenminimaleverzekeringvooralleinwonershadwaaropjeterugkonvallen.DieverzekeringwaserdankzijdeRepublikeinennietenalsjeonverzekerdwasenziekwerd,danwasjezuurindeVS.
IndeVSstervennogaltijddaaromjaarlijksnaarschatting25.000mensensimpelwegomdatzenietverzekerdzijn.ZoudenzeinwelkeanderWesterslandgeleefdhebben,danwarenzenietoverleden.Zeoverlijdenomdatzedeartsofdemedicijnennietkunnenbetalen.
Medicinalewietisdandebetaalbareoplossing.Dieisveelgoedkoper,kentgeenakeligebijwerkingenenwerktbeter.Maarhetisbijnaoveralindewereldillegaal.Waarom?
Datfeitheeftallestemakenmetdewinstvoordegrotefarmaciebedrijven.DiegaatbovendelevensvanAmerikanenendátzijndeAmerikanennumassaalzat.
HetgekkeisdatTrumpverkozenismetdebelofteomderegelsrondomlegalisatieweeraantescherpen.Menmochttegelijkkiezenvoorverruimingwietverkoopenvoordenieuwepresident.ZekozenvoorTrumpENvoorverruiming.
DatgeeftgoedaandatTrumpnietwerdverkozenomzijninhoud.DestemopTrumpwasvooraleenproteststem.
© www.deslimstebelegger.nl Pagina28van75
Obamacareiseenhalfslachtigepogingtekomentoteensoortvolksverzekering.DeAmerikanenhebbenhetdankzijmisinformatiedoordeRepublikeinennooitechtbegrepen.Alleenziekemensenhebbenzichaangemeld.Gezondemensenblijvenonverzekerd.Alsdieziekworden,dangaanzeopdatmomentproberendeverzekeringalsnogaftesluiten.Hetultiemeikke,ikke,ikke.
Obamacareisdaaromveelduurdergewordenalszevoorafbedachthadden.Wasooknietnodiggeweestalsookgezondemensenzichzoudenverzekeren.
Hetisinfeiteeendomvolkdatdoordegevestigdepolitiekeordeookvooralzodomgehoudenwordt.BernieSandersprobeerdeerindevoorverkiezingeninternationalevoorbeeldenbijtehalen,zoalsdesituatieinZweden.
HelaasvoorBerniewetendemeesteAmerikanennietwatZwedenis.Isdateenverzekering?Isdateenmedicijn?Alszedangezegdwordtdatheteenlandis,danzaldehelftvandeAmerikanengeenideehebbenwaardatlandzichdanzoubevindenenwaternupreciesmethetvoorbeeldvanSandersbedoeldwordt.HoekaneenanderlandnuvoorbeeldvoordeVSzijn?Wezijntochimmersinalleopzichtenhetbestelandterwereld?
IkhebooitdeproefopdesomgenomenvoorwatbetreftdedomheidvandeAmerikanen.IkhebeentoeninNederlandwonendeAmerikaangevraagdomopeenwereldbolaantegevenwaardezeAmerikaanzichopdatmomentbevond:(Nederland).
Datwashopeloos.Geenenkelidee.
WaarligtdanAmerika?Pasnaverschillendekerendraaien(enmogelijksnellezen)werdAmerikagevonden.MaarwaarwasdanFlorida...Tochdemakkelijksttevindenstaatzoujedenken...Ookdatduurdeeven.
Kortom,degemiddeldeAmerikaanisvolkomenwereldvreemd,wantikzagopTVdatdieproefookinAmerikazelfgedaanis,metdezelfderampzaligeresultaten.HetisnietzogekdatjeAmerikanennogwijskanmakendatdeaardeplatis.Zehebbenvaaknognooiteenglobegezien.
MaarvraagzeinwelkestadwietoveraltekoopisenzekennendeplaatsnaamAmsterdam...Zewetennietwaarhetligtenbijwelklandhethoort,maardenaamAmsterdamkennenzeenbrengenzeinverbandmetwiet(ensex).
GajeduswietinAmerikaverkopen,danishetvermeldenvandenaamAmsterdamgeenslechtidee.
Delegalewietsectorisjong,maardoethetindeVSalheelgoed.Erzijntientallenbedrijvenbeursgenoteerdenin2016hebbenzevaakalenormeomzetgroeidoorgemaakt.Meerdan200%omzetgroeitenopzichtevan2015isgeenuitzondering.Nietveelbeleggershebbendaarvanwetenteprofiterenendatheeftallestemakenmetdejarenervoor.
Erisnamelijkaleenseenwiethypegeweest.Aandelenstegenenkelejarengeledentottientallendollarsaanwaardeperaandeel.Daarnatrokderookopenzagenbeleggersdathetpuurgebakken
© www.deslimstebelegger.nl Pagina29van75
luchtwasopbasisvandeverwachtingdatheeldiemarktinslechtsenkelejarenvolkomenvrijzouzijn.
Aandelenkoersendaaldenletterlijktotvaakslechtsenkelecenten.BeursAccentheeftiniedergevaléénaandeelopdiecentenkoersgekochtenzagalwatwinst.
Weziennudathetverkrijgenvannogmeerstatenwaarwietlegaalwordtpositiefis,maarmededoordeverkiezingvanTrumpnuweerleidttotflinkekoersdalingen.Vervelendvoordeaandeelhouders,maareenmeevallervooru.
Indenkdatwein2017nogweermeergroeiendeomzettengaanzien.Deomzetstijgtstormachtigsnelenikhoopenverwachtdatdeeerstebedrijvenna2017uitderodecijfersgaankomen.Lastig,wantnadelegaliseringmoetjeeerstveelkostenmakenomdatwinkelsenverkooppuntenopgezetmoetenwordenenpersoneelmoetwordengevondenenopgeleid.
Datlaatsteiseenheleuitdaging.Jewiltimmerseigenlijkliefstgeengebruikersalsmedewerkers.Daarnaastmogenbankenjealsklantweigerenalsjewerkzaambentindezesector.Eenhypotheekleningkanjedanwelopjebuikschrijvenenjekredietwaardigheidwordtheellaaggesteld.Erzijndusnogbestwatuitdagingenteoverwinnen.
TochismijnbelangrijkstetipdezeAmerikaansewietsector.Eenbeteregroeimarktkanikzonietverzinnen.
Tochzijnermeerplekkenwaarwegroeimogenverwachten.
IkverwachtbijvoorbeeldookdatindeVSdeveiligheidopstraat,inhuisenvoorbedrijvenenormomlaagzalgaan.DebozeblankeAmerikaanheeftmetdezepresidenteenvriendjeinhetWitteHuisenikbenbangdatenkelevandezeblankennutemakkelijknaardewapensgaangrijpen.Derassenkwestiegaatweeropspelenendehaattussendebevolkingsgroepengaattoenemen.
Beveiligingisduseenhotitem.Alleswatdaarmeetemakenheeftispotentieelinteressant.Welmoetugoedkijkennaarwaarderingen.
Daarwaarindewietsectoromzetgroeideenigemeetlatiswaaraanjekuntzienofeenaandeelinteressantis,moetjebijbeveiligingechtwelnaardewinstgevendheidkijken.Hetisgeennieuwemarkt.Hetisslechtseenmarktdiein2017eveninteressanterwordt.Mogelijkbentuervoorheteindvan2017alweeruit.
Letwel,ikhebhethiernietoverwapensvoorhetleger.Datiseensectorwaarikjuistshortinzougaan.Trumpwil,zegthijzelf,minderconflictenuitvechtenenhijwilzijnlegerteruggaanhalenuitconflictgebieden.Kanhijdatwaarmaken?Neen,ikdenkhetniet,maardegroeiisernuwelevenuitalsAmerikatochminderagressiefnaaranderelandengaatworden.ObamaenBushstondenimmerseenheelagressieveinternationalepolitiekvoor.Nietvoornietszijneroveralindemoslimwereldbrandhaarden.DiezijndoordeVSaangestokenenvanbrandstofvoorzien.Datwaseenheelactiefenbewustbeleid.
© www.deslimstebelegger.nl Pagina30van75
Trumpzegtdatbeleidflinkaantegaanpassen.
Erisnatuurlijkookanderpositiefnieuws.Dezelfrijdendeautoiseenontwikkelingdiedoorzet.Duurzameenergieopwekkingmaarvooralook(lokale)opslagzetdoor.Teslaisophetsnijvlakvandieveranderingactief.Nuisdatgeengarantievoorsucces,maarhouTeslawelindegatenvoordetrends.
OokArtificialIntelligence(AI)komttotontwikkeling.Zelfdenkendecomputersdiedewereldzullenveranderen.
Deservicevanhttp://www.beursaccent.nlisaltijdweerzoekendenaarnieuwetrendsendieserviceheeftgeenpositieinTesla,maarhetbedrijfiswelalverschillendekerentersprakegekomen.
Allemaalinteressanteontwikkelingenombijvoorbeeldmetaandelenopoptiestevolgen.
Maarwehebbenookspaargeld...
Ikblijfiniedergevalmijnspaargeldingoudenzilveraanhouden.Datisimmersveelveiligerdanhetineuro'saanhouden.Meerdaaroverophttp://www.goudgoud.com
Volgmeookophttp://www.beursbox.nlIndedagelijksegratisnieuwsbriefvolgikdeontwikkelingenopdevoet.
Inmijnogenkomterookeenrecessieaan.Alsdatinderdaadzois,danisdebeursnietzomaardebesteplek.Tochiserookietsdatdebeursopstoomhoudt,namelijkdenietaflatendegeldcreatiedoorzoweldeFED,deECSalsdeBOJ.
GeldcreatieuitluchtisookietsdatTrumpenormaanstaat.Hijwilveellatenbouwen,veellatenreparerenenhijgaatdatgraagdoenmetverzonnengeld.Datgeldkandusookdebeurssteunen.Vergeetookniet,Trumpheeftinprincipedesenaatenhethuisvanafgevaardigdenmee.HijkanveelmeerdoendandatervoorObamaaanmogelijkhedenlagen.
DeinfrastructuursectorindeVSzou,alshijzijnbouwplannenwaarkanmaken,ookgoedprofiteren.Ookindiehoekduskansenteover.
DeAmerikaanseeconomiestortmogelijkin2017inelkaar,maarhetisnietondenkbaardatdebeurstochstandweettehouden.Hetiseenscenariodatin2017maarzowaarkanworden.
Ikhebechtergeenglazenbol,maarikgaernogaltijdvanuitdatTrumpinjanuari2017ineeneconomischetegenwindgaatbeginnen.2017wordteeneconomischlastigjaar,daarbenikvrijzekervan.DegrotevraagiswelkepolitiekekoersTrumpuiteindelijkgaatvaren.
Hijheeft'alles'belooft,maardatwaszijnspelomverkozenteworden.Hijheeftdatspeltotinhetextremedoorgevoerd.NugaatheteromofhijRepublikeinis,ofdeDemocraatdiehijinhetverledenwas.Mettweerepublikeinsehuizenverwachtikhelaaseenrepublikeinsekoers.
© www.deslimstebelegger.nl Pagina31van75
Datisgeengoednieuws,wantdathoudtin,meercadeautjesvoorderijkeneneenkleinerwordendemiddenklasse.
Eendoodlopendeweg.Wemoetenhoophoudendathijslimmerdandatis.
Vriendelijkegroeten,
TomLassing
© www.deslimstebelegger.nl Pagina32van75
11. HarryKlip:Arcadis:RatioDriepootLongmetmaart-opties
TweehedgefondsenhebbenshortpositiesverworveninArcadisnadathetadvies-eningenieursconcernbekendmaaktedatdetopmanperdirectisvertrokkennaaanhoudendeteleurstellendresultaten.
DitbleekuiteenregistervoorshortpositiesvandeAutoriteitFinanciëleMarkten."DeshortersruikenbloedbijArcadis",reageerdebeursanalistCornévanZeijlvanActiamopTwitter.VolgensArcadiswasereenverschilvanmeningoverdestrategietussenCEOMcArthurendeRaadvanCommissarissen,hetgeentothetvertrekvandetopmanleidde.
© www.deslimstebelegger.nl Pagina33van75
Dekoersisdaaromdeafgelopenmaandflinkgedaaldenookhebbensommigeanalistenhunprognosesaangepast.Degemiddeldeverwachtingisnu€1winstperaandeelvoor2017.IndegoedetijdenwaservooreenbedrijfalsArcadiseenwaarderingvanbijna20xdewinst.Latenwedaarnueenwaarderingvan13rekenen,danvindikeenkoersvan€13passendindekomendemaanden.
RatioDriepootLongopArcadis
© www.deslimstebelegger.nl Pagina34van75
Daaromhebikdevolgendestrategiemetmaart-optiesbedacht,dieinspeeltopeenrustigestijgingvan€11tot€13.Eenratiodriepootlong:
Koop1ARCMCH11Call@€1,15.
Schrijf2ARCMCH13Call@€0,50.
Schrijf1ARCMCH8Put@€0,25.
Totaleinvestering:€10credit
Mochtdekoersevenwelzakkentot€8opexpiratie,danzultuooknoggeenverliesmaken,omdatwemeteencreditvan€10(ontvangst)dezeaffaireopzetten(ziedeoranjelijnopdegrafiek).Onderde€8wilikdeaandelenwelhebbenendaaromhebikdezeputerbijgeschreven.Ookomdatdevolatiliteithoogis.Dusbijeenkoersdalingtot€8kosthetonsnietsenopwaartshebbenwepotentietot€15.Eenbewegingvan30%kunnenweaan.Daarbovenverliezenwe€100perpuntstijging.
Maximalewinstop€13
Demaximalewinstbedraagt€200minusdeinvesteringvan€10bijeenexpiratiekoersvan€13.Uheeftweleenpaarhonderdeuronodigaanmarginvoordegeschrevenopties.Alsdekoerstussende€8en15blijft,isernietsaandehandenverdientunogiets:€10.Bovende€11gaatuverdienen,duseenflinkerange.
Volgensmijisditeengoedestrategieomintespelenopeenherstelzonderdatdaarvooreeninvesteringnodigis.Ukrijgtzelfsnogietstoe.Temooiomwaartezijn,hoorikudenken.Nee,wantopdezewijzemaaktugewoongoedgebruikvandeveelzijdigheidvanopties.
© www.deslimstebelegger.nl Pagina35van75
Alsui.p.v.dezeaffaire100aandelenheeftgekocht,danzultuvanafdehuidigekoersvanrondde11dan€300verlieshebbenalsArcadis€8noteertopexpiratieinmaart.Daaromprefererenwijopties.
HarryKlip,directeur,OptieAcademy,http://www.optieacademy.nl
© www.deslimstebelegger.nl Pagina36van75
12. UfodeJager:haaldetraderuithetspelAanmijisookgevraagdeentipvoor2017tegeven.Nuisdemensnietzogoedinvoorspellen.Iedereenkenthetverhaalvandieapenmetdartpijltjeswel.Ikgamijduszekernietwagenaanhetkanseninschattenvoorspecifiekeaandelenofsectoren.
Delaatstetijdhoudikmijsteedsmeerbezigmetmechanischtraden.Ditbetekenttradenmeteenalgoritme,welkeeenstatistischvoordeelheeft,omdemensuithetsysteemtehalen.Erisgeenruimtevoorinterpretatie,mening,onderbuikgevoel,enz.´Gewoon´netjesdesignalenhandelen.
EenvandesystemendieikhandelishetTPS-12tracksysteem.Ditsysteemhandeltmetdetrendmeeen´isbuyingthedips´;kooptbijalsdetrackernogverderzaktengaaterooksnelweeruit.
Meteenhitratiovan80%eneenReward/Risk(RRofRendement/Risicoverhouding)van1isheteenmakkelijktehandelensysteem.Wehoudennueenmaalvanwinstmaken.
Ditresulteertineengemiddeldjaarlijksrendementvan16%perjaarmeteenmaximaledrawdown(maxDDofmaximumdrawdownisdegrootstereeksverliezennaelkaaropderekening)van-7,5%.
OmdatermetAmerikaansetrackerswordtgehandeld,kaner,mitsereengoedebrokerwordtgekozen,gehandeldwordenmeteenzeerkleinespreadenminimalekosten(waternietuitgaat,hoefterooknietin).
Hetsysteemiszeeruitvoeriggetesteninmiddelshandelikhetlivealbijnaeenjaar.Wateenverandering.Wateenrust.Ikwordalleenafgerekendophetnietgoeduitvoerenvandeorders,nietopmijnvisie,nietopmijnervaring,nietopmijnkennis.Eengame-changer.
Mijntipvoor2017isdanook,vindeenmethodeofsysteemwaarbijergeenruimtevoorinterpretatieis,waarbijdetraderzoveelmogelijkuithetspelwordtgehaald.Hetdenkenisalgedaanbijdeontwikkelingvanhetsysteem,eenmaaldraaiendmoeteralleenmaaruitgevoerdworden.
Jeweetnamelijknietwatergaatgebeuren.KijknaarBrexit,kijknaardeUSverkiezingen.Leukaldievoorspellingen,maariedereenzaternaast.
UfodeJager,http://beleggenkunjezelf.com
© www.deslimstebelegger.nl Pagina37van75
13. HenkHuising:deEuropeseenAmerikaanserentesgaanomhoog
NuderookisopgetrokkennadeAmerikaanseverkiezingenenwegezienhebbendatdefinanciëlemarktennietingestortzijnstaatdeFederalReservenietsmeerindewegomderenteindecemberteverhogen,aldusHenkHuising.
DeVerenigdeStaten
Erwerdgesprokenovereenrenteverhogingbijeendalingvandewerkloosheidonderde6%.Ditgebeurdeindezomervan2015enerwerdvoorgesorteerdomderentetelatenstijgen.Erwerdennogeenpaarmaandenexcusesgevondenomderenteniettelatenstijgen.Chinagroeideonvoldoendeendatzoudetoekomstigeinflatiedrukken.Maarindecember2015washetdanzover.Derentewerdvoorheteerstsinds2006verhoogd.
Daarnaisderentegelijkgebleven.Dereden,hetexcuus?Onderanderelageenergieprijzen.Tussen2014enbegin2016halveerdedeolieprijs.Ditheeftzijnweerslagophetinflatiecomponent.Maarindewintervan2016zijndeenergieprijzengestabiliseerd.Enditgaatin2017doorwerkenindeinflatie.
DeanderecomponentwaardeFEDnaarkijkt,isdekrachtvandeeconomie.Hetistekortdoordebochtomalleentesprekenovereconomischegroei.Deeerdergenoemdewerkgelegenheidisookeenbelangrijkecomponent.Hetwerkloosheidspercentageblijftalmaandenonder5%.In2006,toenderentevoordelaatstekeervoor2015verhoogdwerdwasdewerkgelegenheidietsbeter.Derentestondop5%.
BeleggerslijkenookvoortesorterenopeenhogereFederalFundsRate.DeAmerikaanse10-jaars-renteisindeafgelopenmaandenalbehoorlijkopgelopen.DebelangrijkstebedreigingisheteconomischebeleidvandenieuwepresidentTrump.Meestalzijnbeperkendemaatregelenvoorde
© www.deslimstebelegger.nl Pagina38van75
wereldhandeleenvoorbodevaneconomischetegenwind.HijheeftbijvoorbeeldaangekondigddatbepaaldelektronicacomponentenweerinAmerikageproduceerdmoetenwordeninplaatsvanChina.
Europa
Maar,natuurlijkstaatAmerikanietopzichtzelf.InEuropastijgtde10-jaarsrentevanverschillendelandenookalsindsdezomer.DoordeEuropeseCentraleBank(ECB)wordtofficieel(bijna)alleennaardeinflatiegekeken.
Dezezalvolgensdelaatsteramingenin2019ophetstreefniveauvan2%zitten.Derentezoualvoor2019verhoogdkunnenworden.Alishetmaar0,25%,datzouderentevandeindividuelelandenverderopkunnendrijven.Alsikbijvoorbeeld0,25%bovenopdehuidigeDuitse10-jaarsrenteoptel,dankomjebijnauitophetdubbelevanwatderentenustaat.
Europaheefthaareigenproblemen.Op4decemberstaateenreferenduminItaliëopdeagendadatofficieelgaatoverhervormingvanderegering.MaareenstemtegendeplannenvanderegeringzouuitgelegdkunnenwordenalseenstemtegenEuropa.Ditkanzorgenvooreendomino-effectwaarbij"hetvolk"telkensvoordenationalebewegingkiest.DitkanervervolgensvoorzorgendatdeECBderentelangerlaagwilhoudenvanwegeaanhoudendeonzekerheden.
Weesvoorzichtigmet
Alsderentestijgtishetextrarisicovolominaandelentebeleggenmetgroteschulden.Geldlenenwordtduurderendatisnegatiefvoorhetresultaat.NederlandseenDuitsestaatsobligatieszijnookeenslechtecategorieominteinvesteren.Ditlevertbijnanietsopenhetrisicoopeenrentestijgingendusverliesopdezeinvesteringiszeergroot.
© www.deslimstebelegger.nl Pagina39van75
14. AloysMattijssen:nietde“Bull-side”of“Bear-side”maar“theRight-Side”
Onlangsvroeg“DeSlimsteBelegger”omdevisievanAloysMattijssenvoor2017.“Nou,datisnietmoeilijk.Ikhebnamelijkhelemaalgeenvisievoor2017.Ikbengeenvermogensbeheerderenhoefmijdanookniettevermoeienmetenergietestoppeninietsdatik,zekerhedentendage,nietkanoverzien.
Datwilnietzeggendatikgeenmeningheboverdenabijetoekomstmaarmijninteresseisgerichtopdezeerkortetermijn:Daytrading.
TotdeinhuldigingvanTrumpinjanuari2017verwachtikeenvolatielemarktomdaterelkeweekietsmeerbekendwordtmetbetrekkingtotzijntoekomstigeplannen.MaarookdaarnazullenwijafentoenogweleensverrastwordendooreenuitspraakofeenplanvanTrump.
Watvermogensbeheerindenabijetoekomstmoeilijkerzalmakenis,naarmijnmening,datdewereldontevredenismetdehuidigegangvanzakenzoalsdoorhetestablishmentgraag“geregeld”wilworden.
Demaatschappijisaanhetveranderenenlijktineenovergangsfasetezittenentezoekennaareennieuwec.q.volgendefaseinonzeevolutie.Ergebeurenonderandereopfinancieelgebiedzakendienietsmeertemakenhebbenmetwatalgemeenwordtaangenomenalsvanzelfsprekend.
Ikbentotnutoesteedsvanmeninggeweestdaterkansopeencorrectieindeaandelenmarktkanontstaanophetmomentdatderentegaatstijgenzoalsopmomentvanschrijvenookgebeurt.Alsikmijgoedherinnerligthetkantelpuntomvanaandelenteswitchennaarbijvoorbeelddeposito’sergensbij2á2,5%inhetverleden.
MaarsteldatTrumpdoorhetlenenvangeldenditteinvesterenininfrastructuurdeinflatieaanjaagtenhetbedrijfslevendewinstenophethuidigepijlkanhoudenofmisschienzelfskanverhogen,danhoefteenhogererentenieteensslechttezijnvooraandelenkoersen.
2017kandanookeenuitdagingwordenvoorvermogensbeheer,maareengewaarschuwdmensteltvoortwee:“letopdewinkelendekleintjes”.
MijnvoordeelismetmijnM2W-TSSystemdatikpermomentkanbekijkenwatdemarktdoetenmijdaarbijaantepassen.Ikhebgeen‘overnight’zorgenenslechtséénwens:dat2017eenvolatieljaarmagworden!”
AloysMattijssen,http://www.money2work.com
© www.deslimstebelegger.nl Pagina40van75
15. HenkHuising:SifGroupDeeerstevraagbijeenkleinbedrijfis:watdoethet?Volgensdeeigenwebsite:SifGroupisleidendinoffshorefunderingenvoorwindturbinesenolie-engasplatformen.DoorvoortdurendeinvesteringeninproductiematerieeleninuitbreidingvanonzecapaciteitvoorhetproducerenvanXLmonopilesmeteendiametertot11meter,ondersteunenweklantenbijderealisatievanonzegemeenschappelijkedoelstelling:hetverlagenvandekostprijsvanenergie.
Sifstelt:”Onzefocusophogekwaliteit,flexibiliteitincapaciteitenfeilloze,tijdigeleveringmaaktonsaljareneenlogischepartnervooronzeklanten”.
HetbedrijfheeftzijnoorspronginRoermondbreidthaaractiviteitenuitnaardehavenvanRotterdam.Ditiseenteverklarenstapgeziendeactiviteitenvanhetbedrijf.SifisuitgeroepentothetbestemaakbedrijfvanNederland.
Cijfers
Hetbedrijfisereenvandecategoriesmallcaps.Hetbedrijfisinz'ntotaliteitnamelijkminderdan€500miljoenwaard.
Deomzetinheteerste9maandenwerder€518miljoenverdiend.Vorigjaarwerderindezelfdeperiode€311,1miljoen(+66%)aanomzetgeboekt.Dezestijgingisietsminderspectaculairdaninheteerstehalfjaar,toenwasdestijgingnog109%.Maartoch.
Inhetderdekwartaalwerdenergeenwinstcijfersgepubliceerd,alleenebitda-cijfers.Alsikeengroveschattingmaakvandepotentiëlewinstbijdehuidigeomzetkomikuitopzo'n1,70-1,80perjaar.Hetdividendbeleidishelder.Erwordttussende25%en40%vandewinstuitgekeerd.
Grootaandeelhouders
VanguardGroup:3,14%
FarringdonCapitalManagement:2,98%
P.E.Visser:68,63%
Hetaantaluitstaandeaandelenis25.501.356,ditkomtovereenmeteenmarktkapitalisatievan€393,4miljoen.
Detoekomst
SIFisbezigmeteenforseuitbreidingvandecapaciteitdoorhetontplooienvanactiviteiteninRotterdam.Doordeversneldeuitbreidingzaldewinstinhetvierdekwartaalwellageruitvallendaneerderverwacht.Deomzetverwachtingblijftfierovereind.Wellichtkanhetbedrijfooknogprofiterenvanstimuleringdoordeoverheidindevormvansubsidie(opwindenergieendebouwvanwindparken)?
© www.deslimstebelegger.nl Pagina41van75
Olie,gasenwind.Watwordtdesamenstellingvandeportefeuille?Dediversificatieisinteressant.Inoliewinning(opzee)wordtopditmomentnietheelveelgeïnvesteerdgezienderelatieflageolieprijs,inwindenergiewel.AlishetmaaromdeEuropeseemissiedoelstellingenvan2020tehalen.
Conclusie
Deverwachtekoers/winstverhoudingisminderdan10.Hetteverwachtendividendligttussende€0,425-€0,72.Datkomtovereenmet2,76%-4,67%.
“Hetaandeelisnietechtduurenvoldoetaanmijnverwachtingen.Alsdeomzet-enwinstgroeiin2017behoorlijkblijftgroeien,dankandekoersmakkelijkverdubbelenin12maanden”,aldusHenkHuising.
© www.deslimstebelegger.nl Pagina42van75
16. HarmvanWijk:herinvesterenvandividendDefocusvanbeleggersismeestalgerichtopprijsbewegingenvanaandelen.Dividendenzijnveelminderspannend.Tochishetbelangrijkdividendenopzijnmeritestebeoordelen.
Waaromdividendenbepalendzijn
Dividendbepaalthetverschiltusseneenvermogeneneengrootvermogen.Diepaarprocentextralijktnietveeluittemaken,maarovereenlangereperiodemaaktditeenwereldvanverschil.
Achtstewereldwonder
DitheefttemakenmetwatEinsteinhetachtstewereldwondernoemde:het‘renteoprente’-effect.Vanwegehet‘renteoprente’-effectgroeitkapitaalnietlineair,maarexponentieel.Indegrafiekisduidelijkhetverschiltezien.
Wiehetkleinenieteert...
Oudesok
Hetverschiltussen4%,5%of7%isenorm,zoistezienindegrafiek.78jaarlangeenbedragvan€4,54(10gulden)opeenspaarrekeningtegen4%wasgeëindigdin€96,75.Inplaatsvaneenspaarrekeninghaddenweookkunnenkiezenvooreenoudesokmeteentientjeerin.
Inflatie
Eengoudentientjeisophetmomentvanschrijvencirca€267waard,of59keermeerdan78jaargeleden.Omgerekend,kunnenwestellendatdeinflatieoverdeafgelopen78jaargemiddeld5,36%isgeweest.Een(gouden)tientjeisnogsteedseen(gouden)tientjewaard.
Koopkrachthalveert
© www.deslimstebelegger.nl Pagina43van75
Deze1%meerdandespaarrentezorgterwelvoordatdekoopkrachtoverdezeperiodedoordeinflatieisgehalveerd.Eenrendementvan4%of5%maaktoverdezeperiodedusmeerdaneenfactor2uitdoorhet‘renteoprente’-effect.Maarwaaromdankiezenvooreenoudesok?Datkanveelbeter.Overigenshaaldendemeestemensendeze5%nieteensindeafgelopenjaren.
S&P500
Aandelendedenhet,ondanksdeverschillendecrisissenencrashes,aanzienlijkbeter.Op2januari1933stonddeS&P500op6,67puntenendeS&P500-indexnoteertophetmomentvanschrijvenrond1347punten,202keermeerdus.Degemiddeldejaarlijksestijgingisdan7,04%geweest,meerdusdande5%inflatie.En2%verschilmaaktduseenenormverschil,getuigedegrafiek.
Dividend
Overigenshebbenwemetdestijgingvan7%dedividendennognietmeegerekend.Stel,werekenenvoorhetgemakmet3%dividendperjaar,dankomenweop10%perjaar.Hetherinvesterenvandezedividendenheefteenenormeinvloedopuwvermogen!Latenweeensdecijfersopeenrijzetten.
Jaarlijksegroei
Alsjewiltweteninhoeveeljaarereenverdubbelingoptreedt,danneemjealsvuistregel:deel70doorhetpercentagevandejaarlijksegroei.Dus70gedeelddoor7,danduurthetcirca10jaarvooruwgeldisverdubbeld.Bij10%isdatduscirca7jaar(70gedeelddoor10).
Aantaljaren Groeimet7% Groeimet10%1 €1.070 €1.1002 €1.145 €1.2103 €1.225 €1.3314 €1.311 €1.4645 €1.403 €1.6117 €1.606 €1.94910 €1.967 €2.59420 €3.870 €6.72730 €7.612 €17.44940 €14.974 €45.25950 €29.457 €117.39160 €57.946 €304.48270 €113.989 €789.747
Enormverschil
© www.deslimstebelegger.nl Pagina44van75
Wanneerdividendenwordengeherinvesteerd,danzoudatna70jaareenuitkomstopleverenvan€113.989bij7%en€789.747bij10%,ofteweleenverschilvan€675.758.Richtudusopnetdatprocentjeextrarendement,lagekostenenhoudelangetermijninuwachterhoofdbijdeopbouwvanuwpensioen.
Eenbodemonderdekoersvorming
Eengoeddividendlegtdaarnaasteenbodemonderdekoersvormingvaneenaandeel.Omdatbijeenverderedalinghetdividendrendementoploopt,wordthetaandeelsnelleropgepiktdoorbeleggers.Eenvoorbeeldhiervanzijndeaandelenvannutsbedrijvenenfinancials,dieophetmomentvanschrijvensoms7%ofmeerdividendrendementbieden.
Extrarisico
Hetisuiteraardwelzodatalhetextrarendementbovenderente,dieeenstaatsobligatievaneensolvabellandalsNederlandbiedt,extrarisicometzichmeebrengt.Eenzeerhoogdividendwerptdevraagopofhetdividendweluitgekeerdzalkunnenwordenindekomendejaren.Belangrijkisnatuurlijkhoezekerdeuitkeringvanhetdividendis,hoeveeldividendgroeierverwachtwordtenwathetdividendrendementis.
Dividendenoverdelangetermijn
EenanderdividendonderzoekwerdinhetgerenommeerdeGlobalInvestmentReturnsYearbookvan2011toegelicht.DezegezamenlijkeuitgavevanLondonBusinessSchoolenCreditSuissetoontbeleggersoverduidelijkhetverschildatdividendenoverdelangetermijnmaken.
Jaarlijksrendement5%
Wanneeruin1900$1hadgeïnvesteerdinAmerikaanseaandelen,danwasin2010dezeaandelenbelegging$217waardgeweest,zonderdaarbijrekeningtehoudenmethetherinvesterenvandividend.Hetjaarlijkserendementkomtdaardooruitop5%.
Herinvesterenvandividenden
Dejaarrendementenwordenvoornamelijkbepaalddoordekoersontwikkeling,maarderendementenvoordelangetermijnwordenvoornamelijkbepaalddoorhetherinvesterenvandividenden.
Eenjaarlijksegroeivan9,4%.
Wanneerudedividendenzouhebbenherbelegd,zou$1in1900eind2010zijnuitgegroeidtot$21.766,eenjaarlijksegroeivan9,4%.Hetherinvesterenvandividendzorgtderhalvevooreen100maalzogrootvermogen!Onderstaandegrafiektoontdeontwikkeling.
© www.deslimstebelegger.nl Pagina45van75
Waardevanhetdividend
DiteffectisoverigensnietuniekvoordeVS,concluderendeonderzoekers.Hoelangerdetijdshorizon,hoegroterditeffectwordt.Voordelangetermijnbeleggerkomtdewaardevandeportefeuillevrijwelovereenmetdehuidigewaardevanhetdividend.Groeivanhetdividend
Integenstellingtotbeleggingendieeenvastevergoedingopleveren,biedenaandelenkansopeengroeivanhetdividend.Innominaletermenzijninelklanddedividendengegroeidtussen1900en2010.
Groeigecorrigeerdvoorinflatie
Watechternogbelangrijkeris,isdegroeigecorrigeerdvoorinflatie.Devolgendefiguuruithetrapporttoontdelandengerangschiktnaarreëlejaarlijksegroeivanhetdividendover1900tot2010(degrijzebalken).
© www.deslimstebelegger.nl Pagina46van75
Reëledividendgroei
Dereëledividendgroeiismet0,83%perjaarlagerdanvaakwordtverondersteld.Dividendenenwinstenhebbendusnauwelijksdeinflatiebijgehouden.Deblauwestaventonenhetgemiddeldedividendrendementinelklandvan1900tot2010.
Reëleopbrengst
Dereëleopbrengstisperdefinitiegelijkaandesomvandedriestavenweergegevenvoordatland,datwilzeggenhetgemiddeldedividendrendementplusdereëlegroeiindividendenplusdeveranderingindeprijs-dividendverhoudingopjaarbasis.Grootstecomponentvandereëlerendementen
Dividendenzijndegrootstecomponentvandereëlerendementenenzijnduseenessentieelonderdeelvandelangetermijnrendementen,maarwatbetekentditvoorbeleggers?Hetzoumooizijnalsdividendengeherinvesteerdkunnenworden,maarditzounietpassenbijbeleggersdieinkomenuithetvermogennodighebben.Erzijntweeconclusiesdiewekunnentrekken.
Richtenopdelangetermijn
Teneerstemoetenbeleggerszichrichtenopdelangetermijnenzichnietlatenbeïnvloedendoorprijsschommelingenopkortetermijn.Tentweedestaandividendencentraalbijdewaarderingvan
© www.deslimstebelegger.nl Pagina47van75
aandelen.JohnBurrWilliams,devadervandeinvesteringsanalyse,schreefhieroveralin1938hetgezaghebbendboek:TheTheoryofInvestmentValue.
Contantewaardevandetoekomstigedividendinkomsten
HetpuntvanWilliamsisdathetbelangrijkisinhoeverreeenbedrijfinstaatisomgeldtelatenrenderenopdelangetermijn.Dewaardevaneenaandeelisimmersnietsandersdandecontantewaardevandetoekomstigedividendinkomsten.
BasisvoorhetDividendVerdisconteringsModel
Alsbeleggerseenaandeelkopendanverwachtenzijtweesoorteninkomsten:dividendengedurendedeperiodevanaandelenbezitendeopbrengstbijverkoop.
Verwachteopbrengst
Omdatdeverwachteopbrengstwordtbepaalddoortoekomstigedividenden,wordtdewaardevanhetaandeelbepaalddoordecontantewaardevandividenden.Dewaardevanactivaisdecontantewaardevanverwachtetoekomstigekasstromen,verdisconteerdtegenderentevoet,diewordtbepaalddoorhetrisicovandezekasstromen.
Rentabiliteitvaneenaandeel
Erzijntweefundamentelevoorwaardenaanhetmodel:deverwachtedividendenendekostenvanheteigenvermogen.Voorhetverkrijgenvandeverwachtedividendenmakenweveronderstellingenoververwachtetoekomstigegroeiininkomstenenuitkeringspercentages.Derentabiliteitvaneenaandeelwordtondermeerbepaalddoorhetrisicoendemarktbèta.
Inschattenvantoekomstigedividenden
Hetmodelisflexibelgenoegvoorverwachteveranderingeninrentevoetenofrisicoindetijd.Inditboekstaat:huidigeinkomsten,verwachting,financiëletoestandenbeurskapitalisatie,spelenopdeprijsvaneenaandeelslechtsderoldatzijkopersenverkopershelpenmethetinschattenvantoekomstigedividenden.
© www.deslimstebelegger.nl Pagina48van75
17. HarmvanWijk:volgeensysteemennietjegevoelDemarktverslaanisnietdegrootsteuitdaging…degrootstevijandvaneenbeleggerisnamelijkdebeleggerzelf!Meerspecifiek:deemotiesvaneenbelegger.
Consequent
Omemotiesbijhetbeleggenzoveelmogelijkuittesluitenenervoldoendezekervantezijndatuwinstgevendbelegt,ishetaanteradenomeensysteemtegebruiken.Uwbeslissingenzullendanconsequentzijnengevenuhouvastomopterugtevallen.Hetzoekennaardeheiligegraalvanbeleggingssystemenisechternietzinvol.
Heiligegraal
Deheiligegraalbestaatniet.Aandelenkoersenwordenimmersbepaalddoordehoudingvanbeleggers.Dezehoudingisveelalconsistent,maarookregelmatigvolstrektirrationeel.GarfieldDrewzeihierover:“aandelenwordennietverhandeldvoorwatzewaardzijn,maarwatmensendènkendatzewaardzijn.Hoekunnenweandersverklarendatkoersendeenedag(veel)hogerof(veel)lagerstaandandeanderedag?
Verschillendesoortenbeleggers
Demarktwordtgevormddoorverschillendesoortenbeleggers.Zozijneraandeelhoudersdiebeleggenvoordelangetermijn.Anderebeleggenvooreentermijnvanenkelemaanden.Enerzijnnatuurlijkbeleggersdiealleenkortopdebalspelen.Iederegroepbeleggersreageertredelijkvoorspelbaaropnieuws,maaromdatdesamenstellingvandetotalegroepverandert,blijftdemarktonvoorspelbaar.
Jezelfverslaan
Enzelfsalbenjeinstaatomdemarktteverslaan,dannogisdegrootsteuitdagingomjezelfteoverwinnen.Ditisvaakhetmeestlastig.Zoalsvakeraangehaald,probeerthetonderbewustzijnpijntevermijden.Daaromwordenwinstenafgekapt(jewiltdiewinstnietmeerverliezen)enlopenverliezentelangdoor(hetkomtwelweergoed),zodat90%vandeparticulierebeleggershetmindergoeddoetdandeindex.
Sentiment
Zijndebeleggerssameninstaatomdebeurstevoorspellen?VolgensIEXniet.Innovember2011werdteruggekekenop10jaarBull/BearEnquête.Deconclusieluidde:“inslechts46,6%vandegevallenvoorspeldeudejuisterichting.Ofwel,dateenpositieveindicatorresulteerdeineenstijgendeAEXenviceversa.”
© www.deslimstebelegger.nl Pagina49van75
Dejuisteaandelen
Zijnbeleggersdanwelinstaatomdejuisteaandelentekiezen?Ookniet,zobleekuitdeanalysevan10jaarBull/BearEnquête.IndegrafiekstaatdeAEX(roze),hetresultaatvande‘profs’(rood)endievandeIEX-beleggers(groen).DegestaagdalendeAEX-indexwerdnogeensflink‘underperformed’.
Contrairoogpunt
Vanuitcontrairoogpuntzouditmogelijkhedenbieden,maarzoconsistentfoutzittenbeleggershelaasnietomhiernujehelefinanciëletoekomstaanoptekunnenhangen.Veelsentimentindicatorenzijnoptimistischopdetopenpessimistischopdebodem.Hetprobleemisechterdaternietaltijdextremewaardenrondbelangrijketoppenenbodemswordenbereikt.
NieuwsuurTop5
ZijnalleendeIEXbeleggersnuzulkeslechtebeleggers?HelaasstaanderesultatenvandeIEXBull/BearEnquêtenietopzich.DeAdvisorySentimentIndicatorlaatdezelfdeconclusietrekken.Ikhebdaarnaastookalenkelemalen(ziewww.de-beurs.nl/analisten-bakken-er-niks-van/)deresultatenvandeNovaTop5/NieuwsuurTop5belicht.Deconclusiewasdatsindsdestartin1994deexpertjaarlijksgemiddeld1,4%slechterscoordendandeAEX.
© www.deslimstebelegger.nl Pagina50van75
Deperfecteindicator
Bijdezoektochtnaardeheiligegraal,wordtookaltijdgezochtnaardeperfecteindicator.Hetprobleemmetdeperfecteindicatoris,datalsdezeeenmaaluitlekt,datbeleggersdangaananticiperenopdesignalen,waardoordeindicatorwaardelooswordt.Vervolgenswordtgeanticipeerdopdebeleggersdieanticiperen.Hetgevolgisdatdeperfecteindicatornietmeerwerkt.
Verschillendeomstandigheden
Eenanderprobleemmetde‘perfecteindicator’isdatomstandighedenvoortdurendveranderen.Omeengoedbeeldtehebbenvandeindicator,moetdeindicatoreenvoudigzijnenwordengetestovermeerderejarenenonderverschillendeomstandigheden.Eenvoorbeeldishetvoortschrijdendgemiddelde,dat‘overall’eengoedresultaatgeeft,maarineenzijwaartsemarktslechtwerkt.
Dehuidigecrisis
Defocusvanbeleggerswordtdoorgaansverlegdnaardelaatsteervaring.Degevarenkomenechtervaakuitnetweereenanderehoek.GarfieldDrewzeihierover:“Het‘normaal’opeenbepaaldmomentishetgemiddeldevanhetverleden.Hetstaatgeenveranderendeomstandighedentoe.Hethuidigeoftoekomstige‘normaal’zouechtertotaalverschillendkunnenzijn.”Dehuidigecrisisishiervaneengoedvoorbeeld.
Imperfecteindicatoriswaardevol
© www.deslimstebelegger.nl Pagina51van75
Hoezoudeperfecteindicatorerdanuitmoetenzien?HamiltonBolton,eencreatiefgenieeneenmeesterinhetontwerpenvanindicators,schreefhierover:“Deperfecteindicatorzou,omenigewaardetehebben,verrevanideaalmoetenzijn,controversieelmoetenzijnenvaagzijnophetgebiedvantiming.Deperfecteindicatoriswaardeloosendeimperfecteindicatoriswaardevol.”
Spreidenoverstrategieën
Succesvolbeleggenisdaarommeerkunstdanwetenschap.Dezoektochtnaardeheiligegraalheeftweleenbelangrijkvoordeel,namelijkdatervaringwordtopgedaan.Demeestwaardevollelesdiegeleerdkanworden,isdatdeheiligegraalnietbestaat.Eennadeelisdatvoordezezoektochtweldoorgaans(veel)leergeldmoetwordenbetaald.
Spreidenoverstrategieën
Ikconcentreermijopsystemendiezichzelfhebbenbewezen.Datdezenietperfectzijn,iszeker.Hetbelangrijksteisdatdezesystemengeldopleveren,ookalisdatnietonderallemarktomstandigheden.Hetspreidenoverstrategieënverdientdaaromdevoorkeur.
Lagecorrelatie
Hetliefstgebruikikdanstrategieëndieonderlingeenlagecorrelatiehebben.Nietsisperfect,maardathoeftgelukkigooknietomgeldteverdienen.Alsuwemotieservoorzorgendatuandershandeltdanuwhandelssysteemaangeeft,danweetunooitofuwhandelssysteemwerkt.Ukuntdannooitbeoordelenofuwsysteemgoedisofniet.
1.Gebruikeenhandelssysteemenvolguwhandelsplan
Volguwhandelssysteemenbeheersuwemoties.Alsugeengoedsysteemhebtofvanuzelfweetdatumoeiteheeftmethetvolgenvaneensysteem,dankuntuuwbeleggingenuitbestedenaaneenprofessional.
Dezekanrationelerenconformafsprakenhethandelssysteemvolgenendaardoorbetereresultatenboeken.Eenhandelssysteemdientnatuurlijkwelafgestemdtewordenopuwrisicoprofielenbeleggingshorizon.
2.Werkgedisciplineerd
Hebzuchtenangstzijndebelangrijksteemotiesvoorbeleggers.BekendgewordenuitdefilmWallStreetzijndewoordenvanGordonGekko(MichaelDouglas):“GreedisGood(hebzuchtisgoed)”.Erzijnechtergrotevraagtekenstezettenbijhetvoorranggevenvanjeemotiebovenjeverstand.
Demeestefondsbeheerderszijnvoornamelijkbezigomhetbetertedoendandemarkt(de‘benchmark’)enzijnminderbezigomabsolutewaardetoetevoegen.Vaakwordthiervooreen‘buyandhold’-aanpakgekozen.
Delaatstejarenheeftde‘buyandhold’-methodeminderaanhangersgekregen.Voornamelijkdoordevoortdurendedalingvandeaandelenkoersen.Alseenfonds(ofindex)50%dalinglaatzien,
© www.deslimstebelegger.nl Pagina52van75
bijvoorbeeldvan€100naar€50,danmoethetvervolgensweer100%stijgenomweeropdehistorischekoerstekomenvan€100.
Erzijnvoldoendebeleggers,dieooit€50ofmeerbetaaldenvooreenaandeelKPN,datnualjarenonderde€10noteert.Ditaandeelmoetdus400%stijgenomweeropeenkoersvan€50tekomen.Enditvoorbeeldstaathelaasnietopzichzelf.Eengoedhandelssysteembiedtbeschermingtegengroteverliezen.
“Angstiseenslechteraadgever”,zoluidthetgezegde.Hetisbeteromeenandereraadgevertezoeken,dienietdeangstkent,diedeparticulierebeleggerwelheeft.Eenprofessionelebeleggermoetzijnemotiesondercontrolehebben.Welishierbijvanbelanginwelkekadersgewerktkanworden.
Veelvermogensbeheerderszijndelaatstejarenaanstriktevoorwaardengehoudendoorhunmanagement,diemedeuitangstvoorclaimseneisenvanuitdeAFM(AutoriteitFinanciëleMarkten)weinigruimtemeerhebben.
Erisbijvermogensbeheerdersenbijbankenhetnodigemisgegaandeafgelopenjaren.Eengroteboosdoeneris,daternietopbasisvaneensysteemwerdbelegd,maargekozenwerdvoorBuyandHold.DeAFM-eisenzorgenerookvoordatuwvermogenaltijdvoorhetgrootstegedeeltemoetwordenbelegd.
Evenuitdemarktstappen,ofverdienenaaneendalendemarktisvoordeAFMeenbrugtever.Zorgerdaaromvoordatalsueenbeleggingsadviseurgebruikt,datdezeflexibelisentijdelijkuitdemarktkanstappen.
3.Oefenuwhandelssysteem
Alsuzelfeenhandelssysteemgebruikt,ishetbelangrijkdatudatineersteinstantieoppapierdoet.Opdiemanierdoetuervaringopenleertudemarktenhetinstrumentkennen.Uweetzowelkerisico’sulooptenwelkeimpactdatheeftopderesultatenindepraktijk.Vervolgensbegintumetkleineportiesomuwrisico’stebeperken.
Alsumetgrotebedragendirectdemarktopgaatenhetgaatdanmis,dankandatuwkapitaalzodanigbeïnvloedendatubesluitomtestoppenenopzoekgaatnaareenandersysteem.Datisnatuurlijknietdebedoeling.Heteerstedoelmoetzijndatuuwhandelssysteemkanblijvenuitvoeren,ookalzitheteventegen.
4.Neemuwbesluiteninrust
Bijoplopendeemotiesenspanningwordtuwkennis,ervaringengevoelbeperktbenut.Uzultdanverkeerdebesluitennemen.Voeltuspanningenemotie?Neemdaneveneentime-out.Eenoudebeursgoeroezeialtijd:“geenpositieisookeenpositie.Ennietaltijddeslechtste”.Immersuheeftdanuhoofdvrijenkuntuobjectiefnaardemarktkijken.
© www.deslimstebelegger.nl Pagina53van75
Komterugopdemarktalsuuwemotiesweerondercontrolehebtenukuntvervolgensuwhandelssysteemvervolgen.Nogbeterkanhetzijnomhethandelssysteemvaneenprofessionalaftenemen,waardooru(ziepunt1)weetdatdezeingrijptopbasisvanvoorafvastgesteldevoorwaarden.
Ditgeefturust,omdatuweetdatdezeprofessionalingrijpt.Alsparticulierebeleggerishetmoeilijkomdemarktcontinutevolgen.Vaakgebeurternetietsindemarktalsuevenwegbentenalsubijvoorbeeldopvakantiegaat,isheteenveiliggevoeldateriemandisdieuwpositiesbewaakt.
5.Accepteerdatuookverliesmaakt
Iedereenwilaltijdalleenmaarwinstmaken,maarderealiteitisdatiedereenookverliestransactiesmaakt.Datkomt,omdatdemarktonvoorspelbaarbeweegt.Datgeefthelemaalniet,wantalshetgoedisdanzijnverliestransactiesookinuwhandelssysteemverwerkt.
Alshetplangoedisenuhetplanblijftvolgendanzultuuiteindelijkmeerwinstmakendanverlies.Erzijnzelfshandelssystemen,waarbijuinmeerdan50%vandegevallenverliesmaakt,maar‘overall’tochgeldverdient.Ditvanwegehetfeitdatdewinstenpersaldogroterzijndandeverliezen.
Alsugemiddeldin50%vandegevallen2puntenverliest,maaruer4wintindeoverige50%vandegevallen,danheeftuna100trades100puntenverdiend.Aandeanderekantzijnerooksystemen,bijvoorbeeldmetopties,dieinmeerdan80%vandegevallenverdienen,maarnietaltijdonderdestreepgeldopleveren.Belangrijkisdatuvantevorenkuntinschattenwatuwrisicoisenwatdekansenzijn.
6.Misserszijnleermomenten
Bentutevroeguitgestaptenheeftuhierdoorwinstmisgelopen?Datisnieterg,wantiedereenmaaktfouten.Welzijnhetleermomenten,waaruwatmeemoetdoen.Hetwordtpasvervelendalsucontinudezelfdefoutenmaaktenuhierdoorergonzekerwordt.
Ganaofuhethandelssysteemgoedhebtgevolgd.Zoniet,danmoetunagaanwaardooruuitbalansgebrachtbent,waardooruheeftafgewekenvanuwsysteem.Watheeftdeemotiesveroorzaaktenwaaromheeftutoengeen‘time-out’genomen?
Evalueerwatergebeurdisenwatdeoorzaakwasenzorgervoordathetnietmeergebeurt.Hetergstedatukangebeuren,isalsuuwsysteemnietgevolgdheeft,bijvoorbeelddatugeenstop-lossheeftingesteldofuwstop-lossheeftherroepenendatuhierdoorgeldheeftverdiend.
Uheeftdanredenomdatdevolgendekeerweernetzotedoen.Uwgeloofinuwsysteemzaldanafnemen,waardoorueigenlijkalzondersysteemhandelt.
7.Hebgeduldenblijfontspannen
© www.deslimstebelegger.nl Pagina54van75
Uwdoelwordtvaaknietdirectbereiktenuweerderewinstsmeltwegdoordatdekoerstegenuinbeweegt.Blijfdanvertrouwenhoudeninuwhandelssysteem.Zetuwstop-losszodanigdatunietmeermetverliesuitdetransactiegaat(umoetditoverigensniettesnelaanpassen.)
Alsunahetinstappenopverlieskomtenuditalsmaarzietoplopen,houddanvastaanuwhandelssysteemenstop-loss.Hierinisbepaaldwelkrisicoukuntlopenendatmoetudanooklopen!Houduzelfinbedwangenvertrouwuwhandelssysteem.Uwsysteemisimmersgebaseerdopgrondigeanalyseenditmoetunietvoordeeerstedebestetradeopzijzetten.
Alleenalsuuwsysteemcontinuvolgt,kuntuervoorzorgendatuwemotiesnietdeoverhandkrijgen.Welkunturegelmatigalsuwinstheeft,uwstop(profit)naarbovenaanpassen,zodatuzekerweetdatalshetsentimentplotselingomslaat,uwwinstnietgeheelverdwijnt.
Soortbelegger
Hettijdframewaarinuhandeltenhetsoortinstrumentwaarmeeuhandelt,bepaalthetsoortbelegger.Erzijn3soortenbeleggers.
Langetermijnbelegger
Dezebeleggersgaaneenpositieaanvoorlangeretijd,datwilzeggenvelemaandenofzelfsjaren,zoalsbijvoorbeelddestrategievanWarrenBuffett.Pensioenfondsenhantereninhetalgemeenookeenlangetermijnstrategie.Instrumentenzijnmetnameaandelenenobligaties.
Swingtrader
Deswingtradergaateenpositieaanvoorkortetotmiddellangetermijn.Afhankelijkvanhetsoortinstrumentishettijdframe:
• enkeledagentotenkelewekenvoorbijvoorbeeldaandelen,obligaties.
• enkeleurentotdagenvoorderivaten,zoalsopties,Futures,sprinters,CFD’se.d.
Eenswingtraderzoektnaarkortetermijnmogelijkhedenomlongenshorttegaanindeverwachtingdathijdepositiesbinnenzijntijdframegunstigkansluiten.Swingtradershoudeneenlangerehorizonaandandaytraders,maarzijvermijdenhetomeenpositielangerdannodigaantehouden.
Swingtradersvertrouwenopdenatuurlijkebewegingenvandeaandelenmarkt(ebenvloed).Beurskoersenbewegenimmersnietineenrechtelijn.Eenstijgendebewegingzalgepaardgaanmeteenpauzeofeenreactievandekoersomdaarnanaarnieuwehoogtentestijgen.
Daytrader(daghandelaar)
Dedaytradergaateenpositieaanvooreentermijnkorterdan1dagenhoudtzeldenofnooiteenpositieaantotdevolgendedag(‘overnight’).Omdatkoersbewegingenbinneneendagmeestalbeperktblijven,richteendaytraderzichoprelatiefgrotepositiesofgroteaantallentransactieswaarmeehijeenkleinewinstmaakt.
© www.deslimstebelegger.nl Pagina55van75
Intotaliteitmaakthijdantocheenleukewinst.Hoegekhetmisschienklinkt,hetgrotevoordeelvandaytradingishetfeitdatergeenpositiestotdevolgendedagwordenvastgehouden.Ookgedurendedenachtkaneroveralterwereldvanallesgebeurenwaarjealstraderopdatmomentnietopkuntreagerenenzokunnenwedusdevolgendemorgengeconfronteerdwordenmeteen(onaangename)verrassing.
Welksysteemisvooruhetmeestgeschikt?
Dathangthelemaalvanuwpersoonlijkesituatieenkarakteraf,maarzekerookvandeinstrumentendieuwiltgebruiken.Handelinaandelenisheelandersdanhandeleninderivaten,zoalsopties,Futures,CFD’sofSprinters/Turbo's/Speeders.Wiltueenhoogrendementofbentutevredenmet5%perjaar?Kuntuveelrisicolopenofmoet/wiltuheelvoorzichtiggroeien?
Langetermijnhandelisriskant,wantukuntin1jaarzomaar50%vanuwkapitaalverliezen.Ja,ookopaandelen!Erwasin2008eengemiddeldedalingvan50%,maarsommigeaandelengingennoghardernaarbeneden.
Derendementenopaandelenzijnbeperkttotzo'n7%gemiddeldperjaarvoordelangetermijn.Ukuntuwrendementforsverhogendooruzelftijdigtebeschermentegenkoersdalingen(hedgen)ofdoorshorttegaan.Ditkanmetderivaten,zoalsoptiesenFuturesofCFD’sofbijsommigebrokersmetaandelen.
MiddellangeTermijnHandel(swingtraden)kanlucratieverzijnenbeperktderisico'spertransactie.Maaromdatumeertransactiesdoet,ishettotalerisicogroter.Umoeterbovendienmeertijdaanspenderen,maardatbetaaltzichdanvaakweluit.Rendementenvan15%ofmeerperjaargemiddeldzijnhaalbaar.
Erzijnzelfshandelssystemendie50%ofmeerwinstperjaarkunnenmaken,maardatzijnzeergeavanceerdegeautomatiseerdesystemen,dievoornamelijkdoorinvesteringsbankenenhedgefundswordengebruikt.
KorteTermijnHandel(daytraden)isongeschiktvooraandelen.Ditdoetumetderivatenopindicesofvaluta.Ukunthiermeesnelveelwinst,maardusookverliesmaken.Hetisraadzaamomslechtseenkleingedeeltevanuwkapitaalhiervoortegebruiken.
Doorgebruiktemakenvaneensysteemkuntuuwemotiesinbedwanghouden.Belangrijkisweldatuweetwatdewinstenverliespotentieisvanhetgekozensysteem.Inhetvolgendedeelgaanwedieperinopverliesbeperking.
© www.deslimstebelegger.nl Pagina56van75
18. HarmvanWijk:cutyourlossesandletyourprofitsrunEenbelangrijkprincipeomgeldteverdienen,isomuwverliezenaftekappenenuwwinstenzolangmogelijktelatendoorlopen.Hetbeperkenvanverliezeniseenveelonderschatonderdeelompositieverendemententebehalen.
Onrealistischestijgingen
Hetlatendoorlopenvanverliezenzorgtervoordateronrealistischestijgingenmoetenvolgenomweerindeplustekomen.Wanneerbijvoorbeeldeenaandeel50%isgedaald,danzaleenstijgingvan100%moetenvolgenomweerophetinstapniveautekomen.
Stijgingvan900%nodig
Daalteenaandeel75%,danzalhetaandeel300%moetenstijgenenalshetaandeel90%isgedaald,danzaleenstijgingvan900%nodigzijnomhetverlieswegtewerken.Bovendienkanhetgelddatisgeïnvesteerd,nietwordenaangewendvooreenbeleggingdieeenbetervooruitzichtbiedt.Hieronderzietuhetresultaatvanhetbeperkenvanverliezen:
6maal€269winstis€16144maal€134verliesis€536Persaldo€1078winst!
Geenbelletjeopdebodemendetop
Exactopdebodeminstappenenexactopdetopweeruitstappen,datluktniemand.Ergaatimmersgeenbelletjealsdetopofbodemisbereikt.Datisjammernatuurlijk,maarbijvoorbeeldmeteentrendvolgendsysteemishetmogelijkomzoveelmogelijkteprofiterenvandegolfbewegingen.
60% met winst afgesloten 40% met verlies
Gemiddeld € 269 winst
Gemiddeld € 134
1269 adviezen (vanaf start augustus 2004)
Gemiddelde opbrengst BeursBulletin: € 107,80
© www.deslimstebelegger.nl Pagina57van75
Goedesystemen
Inhetalgemeengeldt:destekorterdetermijniswaaropuhandelt,destemeerrisicoulooptdatufoutzit.Demarktisgrilligenlaatzichnieteenvoudigvangenineensysteem.Iedersysteemlevertverliezenop.Datisnieterg,zolanguwwinstenmaargroterzijndanuwverliezen.Goedesystemenscorenrond50%.Datwilzeggendaternetzoveelgoedealsslechtetradeszijn.
Langerehorizon
Systemenmeteenlangerehorizonhebbenmeestaleenhogerpercentagegoedetradesenookeenhogerewinst/verlies-verhouding.Duslangetermijn=weinigtrades,groteresultaten,langetermijninpositie,minderrisicooponverwachtemarktbewegingen,maarookgrotererisico'sinbedragbijstart.
Korteretermijn
Destekorterdetermijn,destemeertransacties,slechtereresultaten,kortereperiodeinpositie,kleinererisico'sinbedrag,maarvakerenmeerrisico'soponverwachtemarktbewegingen.
Handdoekindering
Psychologieiseenbelangrijkonderdeelbijhetsuccesvolbeleggen.Jemoetwetenwanneerjedehanddoekinderingmoetgooienendaarooknaarhandelen.Naarmatedetijdverstrijkt,wordthetduidelijkdatdepositienietwerktzoalsjegeplandhad.Jerealiseertjedathetjefinancieelofemotioneelteveelkost.Maarinplaatsvanovertegaantotactieenjeterichtenopnieuwekansen,brengenjeemotiesjeaanhettwijfelen.
Verzonkenkosten
Eriseenaantalsterkeengrotendeelsonbewustepsychologischekrachtenaanhetwerk,maardemeestwaarschijnlijkeboosdoenerisonzeoverweldigendeafkeervan‘verzonkenkosten’.Zodrauechterbeseftdathetuwaarschijnlijknietgaatlukkenofdatuniettevredenbentmethetresultaat,maakthetnietuithoeveeltijdenmoeiteualheeftgeïnvesteerd.Focusdusopdetoekomstennietophetverleden.
Proactief
Deuitdagingisheteliminerenvanemotiesbijhethandelsproces.Debasisvansuccesmetdezeeenvoudigeregelisproactiefversusreactiefbeleggen.Alsuproactiefhandeltmeteenstrategiezultusuccesvolzijninhetlatenoplopenvanuwwinstenhetafkappenvanuwverliezen.
Eengoedaandeel
© www.deslimstebelegger.nl Pagina58van75
Alsderedenwaaromjehetaandeelkochtnietlangeraanwezigis,danmoetjeopwegnaardeuitgang.Veelbeleggershoudenechtervastaanverliezers.Zeovertuigenzichzelfdatditeengoedaandeelis.Hetenigegoedeaandeelechter,iserééndatjegeldoplevert.
Koersdoelbehaald
Erzijnteveelemotiesnadatugeïnvesteerdheeft,omlogischtekunnendenkenenuteruginbalanstebrengen.Delaatstestapvanditprocesisdebeslissingdiewemoetenmakenalshetaandeelhetkoersdoelheeftbehaald.Wehebbennudevolgendemogelijkheden:
1. Verkoopdehelepositie.
2. Verkoopdehelftendeanderehelfthoudenwe,maarmetverhogingvanonzestop.
3. Houddehelepositieenzetdestopbijhetniveaudatwebereidzijnomterugtegeven,alshetaandeelomkeert.Ditisnatuurlijkbeslotenvoordekoop,zodatnietonzeemotieeenrolspeeltophetmomentvandebeslissing.
4. Koopbijalsdepositieopwinststaatensteldestopzoin,datuinprincipenooitmeermeteenverliesdetotalepositieverkoopt.
VerschillendewegennaarRome
ErzijnverschillendewegendienaarRomeleiden.Kiesdewegdiehetbestebijupast.Datmaakthetnatuurlijkookmakkelijkeromjesysteemteblijvenvolgen.
Beslissingvoordatwijhandelen
Hetafkappenvanverliezenenhetverhogenvanhetkoersdoelisnietsandersdanhetmakenvaneenbeslissingoverdeinvesteringvoordatwijhandelen.Alsuprobeertomaldezebeslissingentenemenophetmoment,danmaaktualsneleenemotionelebeslissing.
Definiërenvanuwplanhoeteinvesterenmoetdusvoorennietnadetradegebeuren.
Planyourtradeandtradeyourplan!
© www.deslimstebelegger.nl Pagina59van75
19. HarmvanWijk:gebruikvanoptiesTegenwoordigmakendemeestebeleggersgebruikvanderivaten.Ditkanzijnterbeschermingvanpositieszijnofomextrarendementtecreëren.Inprincipezijnerdrieverschillendederivaten:opties,Futuresenwarrants.
Turbo’s
Tegenwoordigzijnerookturbo’s(enuiteraardookSpeedersenSprinters),maareenTurboisopgebouwdopbasisvanbovenstaandebouwstenen.Hierdoorbeschouwikdezenietechtalseennieuwederivatensoort.
Waardevandeonderliggendewaarde
Erzijnovereenkomsten,maarookgroteverschillentussendeverschillendederivaten.Debelangrijksteovereenkomstisdatdewaardevanhetderivaatafhangtvandewaardevandeonderliggendewaarde.Wijbehandelenhieralleenopties.
Recht
Eenoptieishetrechtomgedurendeeenvastgesteldeperiode(delooptijd)tegenbetalingvaneenprijs(depremie)eenvastehoeveelheidvandeonderliggendewaarde(bijvoorbeeld100aandelenpercontract)tegeneenovereengekomenprijs(deuitoefenprijs)tekopen(calloptie)ofteverkopen(putoptie).
Soortenopties
Deprijsvaneenoptiewordtgebaseerdopdievandeonderliggendewaarde.Ditkanbehalveeenaandeelookeenindex(AEX,DowJones,S&P500),valuta(euro/dollar),renteofcommodities(goud,olie,zilver)zijn.Delaatstejarenzijneroptiesdieeendaglopen,eenweek,eenmaand,3maandentotzelfs5jaar.
Eenoptieisdynamisch
Depremievaneenoptieisdynamisch:depremiebeweegtineenbepaaldeverhoudingmeemetdebeweging(stijgingofdaling)vanbijvoorbeeldhetaandeel.Alshetaandeelstijgt,danstijgenookdecallsendalendeputsenviceversa.
Verwachtingswaarde
Methetverstrijkenvandetijdneemtdeverwachtingswaardeafenopdeafloopdatum(expiratie)isdeverwachtingswaardegeheelverdamptenheeftdeoptiealleenintrinsiekewaarde.Schematischisditalsvolgt:
Koop VerkoopCall Rechttotkoop Plichttotverkoop
© www.deslimstebelegger.nl Pagina60van75
Put Rechttotverkoop Plichttotkoop
Viermogelijkheden
Optieskunnenwordengekocht(long)engeschreven(short)worden.Intotaalzijnerdusviermogelijkheden.Omhetrechtopeenonderliggendewaardeteverwerven,betaaltdekopereenoptiepremieaandeverkoper(schrijver)vandeoptie.
Defensiefenoffensief
Optieskunnendefensiefenoffensiefwordentoegepast,afhankelijkvandedoelstellingvaneenbelegger.Eendefensievebeleggerzalvanandereoptiesgebruikmakendaneenoffensievetrader.
Elkebeleggingsportefeuille
Juistdataspectmaaktdatoptieseenplaatsverdieneninelkebeleggingsportefeuille.Bijdehandelinoptiesishetmeestalnietdebedoelingdatmendeaandelenechtkooptofverkoopt,enwordtdeoptievóórhetaflopen(expireren)vandetermijnvandehandgedaan.
Handelinoptiesi.p.v.aandelen
Bijhethandeleninaandelenzijnervelemogelijkhedenomgeldteverdienen.Demeestemensenzulleneenaandeelopeenbepaalmomentkopenmetdedoelstellingdezeopeenlatertijdstipmetwinstweerteverkopen.Eenoffensievestrategieisomeencalloptieinplaatsvanhetaandeeltekopen.
Diversestrategieën
Hetinteressanteaandehandelinoptiesisechterdaterdiversestrategieënmetoptiesmogelijkzijnwaarmeegeldkanwordenverdiendalseenaandeelinwaardegelijkblijftofzelfsdaalt.
Geengemakkelijkeopgave
Dooroptiesopdejuistewijzetoetepassen,kanmeerrendementgemaaktwordendanmetdehandelinalleenaandelen.Hethandeleninoptiesisechtergeengemakkelijkeopgave.
Kennis
Dehandelinoptiesiseenvakopzichendientalszodanigbenaderdteworden.Netalsiniederberoepduurthetenigetijdvoordatjedebenodigdekennishebtopgebouwd.
Hefboomwerking
Optieshebbeneenzogenaamdehefboomwerking.Ditbetekentdatjemeteenkleinbedragrelatiefhogerendementenkuntbehalen,maarhelaasdusookgroteverliezenkuntmaken.
Outofthemoney
© www.deslimstebelegger.nl Pagina61van75
Hoeverder‘outofthemoney’(‘uithetgeld’)deoptieis,hoegroterdehefboom.Hiertegenoverstaathethogererisicodatdeoptiewaardeloosafloopt.
Verkopen(schrijven)vaneenoptie
Vaakmoetueerstietsbezittenomhettekunnenverkopenmaarbijoptiesisdatnietzo.Optiesverkopendieunietbezit,noemenwe"hetschrijvenvanopties"ofoptiesshortgaan.
Uontvangteenpremie
Ukunthetvergelijkenmeteenbrandverzekering,maarnubentudeverzekeraar.Uontvangteenpremie.Datgeldkrijgtunietzomaar,erzittenwelbepaaldeplichtenenrisico'saanvast.Inhetvoorbeeldvandeverzekering:Alserbrandis,moetuweluitkeren.
Goedkoperaandelenkopen
Bijhetschrijvenvanputoptieskanhetzijndatuaandelenmoetkopenvooreenbepaaldeprijs.Destrategieishierdatugoedkoperdeaandelenkuntkopendandehuidigekoers.
Voorbeeld
AlsuvooreengeschrevenputvanKPN8eenpremievan€0,40krijgt,dankooptudeaandelenvoor€8-€0,40=€7,60inplaatsvan€8,20watbijvoorbeelddekoersisophetmomentvandeopeningsverkoopvandeput.
Aandelenleveren/verkopen
Bijhetschrijvenvancalloptieskanhetookzijndatuaandelenmoetleveren/verkopentegeneenbepaaldeprijs:Datishetgevalalsude8callKPNheeftverkochtendezewordtopgevraagd.UmoetKPNdanvoor€8peraandeelleveren.
Margin
Alsudezeongedekthadverkocht,danmoetu100aandelenKPNvooriederecallkopenalsde(geschreven)callwordtuitgeoefenddoordetegenpartij.Uwbankofbrokerzalunietzomaartoestaanomdezerisico'saantegaan,ditkanalleenalsuvoldoendemargin(borg)heeft.
Prijsvorming
Alsueenoptiekoopt,betaaltueenoptiepremie.Dezeisopgebouwduitdeintrinsiekewaardeendetijd-ofverwachtingswaarde.
Intrinsiekewaarde
© www.deslimstebelegger.nl Pagina62van75
Intrinsiekewaarde:eenoptieheeftintrinsiekewaardealshetverschiltussenuitoefenprijsendebeurskoerspositiefis(callsmeteenlagereuitoefenprijsdandebeurskoersenputsmeteenhogereuitoefenprijsdandebeurskoers).
Inhetvoorbeeldvaneen8callopKPNmeteenkoersvan€10voorKPN,kunjestellendatdeintrinsiekewaarde€2isendetijds-enverwachtingswaardebijvoorbeeld€0,50,danisdetotalepremie€2,50.
Anderefactoren
Naastdeintrinsiekewaardespelenookanderefactoreneenrol,zoalsdeverwachtingwatdezeoptiegaatdoen,hetdividend,delooptijdvandeoptieenhoedebewegelijkheid(volatiliteit)vandeonderliggendewaardeis.
Eengoedinstrument
Optieszijneengoedinstrumentalsugoedkoperaandelenwiltkopen(putsschrijven),extrarendementwiltmakenopuwaandelenbezit(callsschrijven),aandelenwiltkopeneneventueeloplagereniveausbijkopenofhogerverkopen(geschrevenstraddle(putencallmetgelijkeuitoefenprijs)).
Veelmogelijkheden
Demogelijkhedenzijnzeergroot,afhankelijkvanuwvisie.Zokuntubijvoorbeeldeenkorteoptie(metkortelooptijd)schrijveneneenlangeoptiekopen,omzogebruiktemakenvanhetfeitdatdetijdswaardebijdekorteoptiesnellerverdwijnt.
Ookkuntuoptiesgebruikenvoorhetafdekkenvanuwportefeuille,bijvoorbeelddoorhetkopenvanputopties.
Wiltumeerwetenoveropties?
Kijkdanophttp://de-beurs.nl/geld-verdienen-met-optiesvooreenuitgebreidehandleiding:
• Duidelijkeuitlegvancalloptiesenputopties.• Interessantestrategieën.• Helderevoorbeelden.• Optieszijn,zekerinhethuidigebeleggingsklimaat,noodzakelijkomgeldteverdienenmet
beleggen.• Instijgende,dalendeenzijwaartsemarktenkunnenoptieswordeningezet,mitsgoedtoegepast.• Extrainkomenuituwaandelen?Hetkanmetgedektschrijven!• Eenaandeelkopenmetkorting?Datkanmeteenshortput!• Eenzelfdepositiemaarmeteenbeperkteinvestering?DatkanmetSynthetischeaandelen.• Dooroptiestegaancombineren,wordthetpasechtleuk!Bijvoorbeeldmeteenshortstraddle!• Eennakedstrangle?Ja,optieconstructieskunnenzeerspannendzijn!• Eencoveredshortstrangle?OokhierbijishetzaakgoedopdeGriekenteletten!
© www.deslimstebelegger.nl Pagina63van75
• Risicoopeenearlyexercise?Alsjezelfwiltkunnenblijvenbeslissen,roldanoptijddoor.• Dividendiseenmooicadeauvoordeaandeelhouder,maarhoewerktditdoorvoor
optiebeleggers?• Watisdeinvloedvanvolatility?(eenbelangrijke,zonietdebelangrijkstefactorbijopties).• Hoebeperkikhetrisico?Rendementgaathandinhandmetrisico.• Watisdedelta?Degamma?Derho?Devega?• DeBlack-Scholes-formule,leverdezelfseenNobelprijsvoordeEconomieop.• Mijnfavorieteoptiestrategie?Ikonthulmijnfavoriet!
© www.deslimstebelegger.nl Pagina64van75
20. HarmvanWijk:combineerbeleggingsstrategieën(spreiden)
Elkebeleggerdieopbasisvantevorenvastgesteldeuitgangspuntenbeleggingsbeslissingenneemt,hanteerteenbeleggingsstrategie.Diestrategiekanheelsimpelzijn.Eenbeleggingsstrategiehoeftnietgecompliceerdtezijnomeengoederesultatentebereiken.
Eenvoud
Integendeel,demeestsuccesvollestrategieënblinkenuitdoorhuneenvoud.Dekrachtvaneenbeleggingstrategiezithemveelalinhetconsequenttoepassenervan.Helaasontbreekthetbeleggersvaakaaneengedegenbeleggingsstrategie.
Succespercentage
Beleggeniseenspelvankansenengeenenkelebeleggingsstrategiekenteensuccespercentagevanhonderdprocent.Daaromishetzaakomtespreidenoververschillendestrategieën.
Watwerktopdebeurs?Watbijbeleggengemiddeldgenomennietwerkt,isomhierendaarwat'tips'bijelkaartesprokkelenenopbasisdaarvanaandelentekopen.Watoptermijnopdebeursdaarentegenwelwerkt,zijnstrategieënwaarbijuaandelenkooptdierelatiefgoedkoopzijn,ofaandelenvanbedrijvendiebovengemiddeldpresteren.
WarrenBuffett
Hetmeestinteressantechternogzijndieaandelendieaanbeidecriteriavoldoen:dusénbovengemiddeldgoedkoopzijnénwaarvandeonderliggendebedrijvenbovengemiddeldpresteren.BeleggersalsWarrenBuffettleggenzichvrijweluitsluitendtoeopdezelaatstecategorieaandelen.
Nietsuccesvol
Zelfs'swereldsbestebeleggershebbenzonuendantemakenmetbeleggingendienietsuccesvoluitpakken.Metvoldoendespreidingoverstrategieënisdatgeenprobleem.
'Renteoprente'-effect
Gedegenbeleggingsstrategieën,spreidingentijdvormendanookdecombinatiedieresulteertineenbuitengewoonsterkevermogenstoename.Doordathet'renteoprente'-effect('compounding’)juistbijwathogerebeleggingsrendementeneenuiterstkrachtigeffectheeft.
Passievebeleggingsstrategie
Wieooitineenbeleggingisgestaptenernooitmeernaarheeftomgekeken,hanteerteenpassievebeleggingsstrategie.Vaakgenoegkomikmensentegen,diezeggendatzeerover20jaarwelweereenseenkeernaarkijken,wanthetisvoorhunpensioen.
© www.deslimstebelegger.nl Pagina65van75
Uitgangspunten
Ikzalueenpaarvoorbeeldengevenvanuitgangspuntenwaaruituwbeleggingsstrategiekanbestaan.Feitelijkzijnhetafsprakendieumetuzelfmaaktoverhetbeleiddatugaatvoeren.
Nooitméérdan10%
Belegnooitméérdan10%inéénaandeel(offonds).Hethanterenvandituitgangspuntzorgtervoordatuautomatischeenspreidingaanbrengt.Hetzorgterookgelijkvoordatunietteafhankelijkbentvandeontwikkelingvanéénaandeel.
Inlegweerterug
Eenveelgehanteerdestrategieisdevolgende:bijeenrendementvan100%,verkoop50%vanhetfonds.Opdezemanierkuntunietsmeerverliezen,wantuheeftuwinlegimmersweerterug.
Velevarianten
Dituitgangspuntkuntubijvoorbeeldhanterenvooraandelendieuvanuiteenméérspeculatieveinvalshoekkooptendaarmeevooreenwatkorteretermijn.Opdituitgangspuntzijnvelevariantentebedenkenenwordtvaaktoegepast.Nadeelisechterdatjuistdieaandelenwordenverkochtdiehetgoeddoen.
Langeretijdmissen
Beleguitsluitendgelddatuvoorlangeretijdkanmissen.Wellichthetbelangrijksteuitgangspuntdatuzoumoetenhanteren.Hetvermijdtdatugelddatubinnenafzienbaretijdweernodigheeft,gaataanwendenvoorbeleggingen.Intijdenvansnelstijgendeaandelenmarktenwordtdituitgangspuntvaakoverboordgezet.
Koopbijalsmarktendalen
Eenanderepopulairestrategieis:koopbijalsmarktendalen.Zorgdanaltijdvoorreserveszodatuindalendemarktenkuntbijkopen.Hetvereistvaakstalenzenuwen(ensomsdiepezakken)omdittoetepassen.
Inplukken
Combineerditwelmethetuitgangspuntdatunooitméérdan10%vanuwgeldinéénfondsbelegtendatuvantevorenheeftbepaalddatuinplukkenuwpositiewilkopen.Datisdusnietmiddelenomdatuopverliesstaat!Nadeelisechterdatuopdezewijzejuistdieaandelenkoopt,diehetnietgoeddoen.
Korteenlangetermijndoelen
© www.deslimstebelegger.nl Pagina66van75
Onderscheidkorteenlangetermijndoelenenrichtdaaruwportefeuilleopin.Ukuntmetuzelfafsprekendatuuwkortetermijnportefeuille–waarmeeuactieverinspeeltopmarktontwikkelingen–intensiefvolgt.
Eenanderebeleggingsstrategie
Uwlangetermijnportefeuillelaatuveelalongemoeid.Ubekijktregelmatiguwportefeuilleomtebekijkenofdezenogvoldoetaanuwuitgangspunten.Voorbeideportefeuilleskuntuduseenanderebeleggingsstrategiehanteren.Ookkuntuoverwegenomdaarnogeenkleinespeculatieveportefeuilleaantoetevoegen.
Paniekverkopen
Bekijkregelmatig(bijvoorbeelddagelijks)uwportefeuille.Hiermeevermijdtudatuinpaniekgaatverkopenalsuwaandelendalen.Afhankelijkvanuwbeleggingsdoelkuntuook1keerpermaandofkwartaaluwportefeuillebekijken.Perbeleggingsdoelkuntunatuurlijkapartebeleggingsstrategieënhanteren.
Schrijfuwbeleggingsstrategieop
Alslaatstewilikunogeenpraktischetipgevennamelijkdooruwbeleggingsstrategieopteschrijven.Schrijfperbeleggingsdoeluwbeleggingsstrategieopendoedatookperfonds.
Hogererendementen
VolgensBuffetthelptuditvooraldoordemoeilijketijdenheenomdatudanterugkuntvallenopuwstrategie.UitAmerikaansonderzoekblijktdatbeleggersdieconsequenteenbeleggingsstrategievolgen,optermijnhogererendementenbehalendanbeleggersdiehunstrategielatenafhangenvanderichtingvandemarkten.
Iedereenheeftzozijneigenvoorkeurennatuurlijk.Mijnvoorkeurbeschrijfikhieronder.
© www.deslimstebelegger.nl Pagina67van75
21. HarmvanWijk:breidwinstgevendepositiesuitLaatjewinstenoplopenenbreidjewinstgevendepositiesuit.Veelbeleggerszullentevroeghunwinstpakkenomdatzebangzijndezewinstweerteverliezen.
Trailingstop
Iederebeleggerisanders,maarveelgebruikeneentrailingstopstrategie:zodrauwwinstdoelisbereikt,bekijkdandekrachtvandemarkt.Gebruikeentrailingstopomdewinstveiligtestellenenoverweegomuwpositieverderuittebouwen.
Totalepositie
Opdezewijzekoopjejuistaandelendiegoedpresterenenbreidjegeenpositiesuitdiehetmatigofzelfsslechtdoen.Doordestopmeeomhoogtetrekken,wordtdekansvergrootdatdetotalepositiemeteenpluswordtafgesloten.
Onderbewustzijn
Ditgaatechterintegenhetgevoelendusdegewoontevanveelbeleggers.Hetonderbewustzijnprobeertnamelijkpijntevermijden.Datbetekentdatwinstenwordenafgekapt(voorkomenvanpijnomeenwinstweerteverliezen)enverliezenlangdoorlopen(pijnuitstellen).
Kleinewinsten
Hetgevolgisdaterkleinewinstenstaantegenovergroteverliezen.Datis1vandebelangrijksteredenendatparticulierebeleggersnietinstaatzijnomdeindexteverslaan.Doortegenjegevoelintegaan,kunjedeverliezenbeperkenenjuistdewinstenenormlatenoplopen.
Eenhomerun
Zokuntuominbaseballtermentesprekeneenhomerunslaan,dushetgehelevelddoorlopenenmaximaalprofiteren.Veelparticulierebeleggersverkopenjuisteenaandeelalszenetwatwinsthebbenenziendanvervolgenshetaandeelalleenmaarstijgenendankopenzenietmeer.
2fouten
Eigenlijkwordenerdan2foutengemaakt,allereerstwordtertevroegafscheidgenomen(angstomdewinstteverliezen)ententweedereageertmenooknietmeeropeenhernieuwdkoopsignaal.Juistdezefoutenkunnenvangroteinvloedzijnophettotalerendement.
Verliefd
Indienuwhuidigepositieopverliesstaat,geloofdannooitinhetgezegde,"alsudeaankoopprijsgoedvond,bentuverliefdopdehuidige(flinklagere)prijs".Hetiseenfeitdatufoutzatmethetaangaanvandezepositie,hoekuntudandenkendathetjuistisomextrapositiesintenemen?
Probleemalleenmaargroter
© www.deslimstebelegger.nl Pagina68van75
Alsuechtdenktdatugelijkhadmetdezepositie,maardatdetimingverkeerdwas,danblijftuindehuidigepositie(totdatuwordtuitgestopt),maarganietbijmiddelentotdatdepositieinuwrichtingkomt.Umaaktdaarmeeuwprobleemmogelijkalleenmaargroter.
Piramidestrategie
Integenstellingtotderegelhierboven,kuntueen‘piramidestrategie’hanteren.Wanneerudenktdateenbepaaldetrendisingezet,startdaneerstmetdrieeenheden.Alsdebewegingbegintenhetisinuwrichting,neemdantweeacties:
1:Schuifdestopopomtevoorkomendatuverliestopdebestaandepositie.
2:Gebruikdeverkregenwinstomtweeeenhedenerbijaantekopen.
Alsdetrenddannogdoorzetinuwrichting,neemtudezetweeactiesopnieuw,uschuiftuwstopweeropenkooptééneenheidextra.
Stopsopschuiven
Uwpiramideisnuvoltooid.Doorhettoevoegenaanuwwinnendepositiemetsteedskleinereaantallen,hebtuzelfsindiendetrenddraait,geenverliezen.Vanafditpuntblijftuperiodiekuwstopsopschuivenomsteedsmeerwinsttepakken,maarvoegnooitmeereenhedentoe!
Eenomgekeerdepiramide
BouwechterNOOITeenomgekeerdepiramide.Alsubegintmetééneenheid,envervolgensvoegtumeereenhedentoe,danwordtuwpositietopzwaar.Indiendetrenddankeert,isereenzeerreëlemogelijkheiddatuwtotalepositiemeteenverlieswordtafgesloten.
JesseLivermore
JesseLivermorewaséénvandemeestsuccesvolleenbekendstebeleggersvandevorigeeeuw.HijwaarschuwdevoorhetmiddelenvanverliezeninzijnboekHowtoTradeinStocks:
“Groteaantallenbeleggerskopeneenaandeel,latenwezeggen100aandelenop50entweeofdriedagenlater,alshetaandeeldaalt,kopenzebijop47.Degemiddeldeprijskomtdanuitop48,50.
Omdatzegekochthebbenop50,makenzezichzorgenovereendrie-puntverliesophonderdaandelen.Welkeredeniservoorhettoevoegenvannogeenshonderdaandelen,metdezorgenomnogeenshetdubbeletekopenalsdeprijsop44komt?
Opdatmomentzouereenverliesvan600opdeeerstehonderdaandeleneneenverliesvan300opdetweedehonderdaandelenzijn.
Alsmeneendergelijkondeugdelijkeprincipegebruikt,danmoethijblijvenmiddelendoortekopen:tweehonderdaandelenop44,danvierhonderdop41,achthonderdop38,zestienhonderdop35,tweeëndertighonderdop32,vierenzestighonderdop29,enzovoortenzovoort.
© www.deslimstebelegger.nl Pagina69van75
Hoeveelspeculantenkunnendezedrukaan?Waaromgoedgeldtegenslechtgeldaangooien?
Houddatgoedegeldvooreenanderedag.Investeerhetinietsdatmeeraantrekkelijkisdaneenduidelijkverlies”.
Opstapelen
IndepraktijkhandeldeJesseLivermoremeemetdetrend,tegende“sukkels”indienaarbenedenprobeerdenbijtemiddelen.Alsdekoersvanhetaandeeldaalde,verkochthijenalsdeprijsbleefdalen,danbouwdehijzijnpositieuit.Alsdekoersvanhetaandeelsteeg,kochthijenalsdeprijsbleefstijgen,danbouwdehijzijnpositieuit.
© www.deslimstebelegger.nl Pagina70van75
22. HarmvanWijk:kenjeeigenzwaktes(psychologievandebelegger)
Psychologiespeelteenbelangrijkerolbijbeleggen.De'behaviouralfinance'isvooralindejarentachtigopgekomenomteverklarenwaaromwijgeenrationeelcalculerendemensenzijn,maardatweveelbeslissingenopbasisvanemotiesnemen.Endatisnietaltijdgoedvoorhetrendement,zoblijkt.Wezettenaanaantalbelangrijkepsychologische'biases'opeenrijtje.
CliëntenvanAlex
Hoewetenwijzozekerdatdemeestebeleggersgeldverliezen?Hieroverzijnwetenschappelijkestudiesgedaan,zoalsdestudiedieprofessorPenningsvandeUniversiteitvanMaastrichtonderdecliëntenvanAlexuitvoerde.Hieruitkwamnaarvorendat90%vandeparticulierebeleggersslechterpresteertdandeindex.
3,8procentpuntenverloren
Ineenwetenschappelijkstudiegetiteld'JustHowMuchDoIndividualInvestorsLoseByTrading',rekendenBarbere.a.uitdatparticulierebeleggersinTaiwan3,8procentpuntenverlorendoorfoutievebeleggingsbeslissingenindeperiode1995-1999.
Automatischvluchtgedragbijonraad
Erzijntallozeemotionele'biases'(neigingen)beschrevendiebeleggerspartenspelen.Eenvandeallergrootsteproblemenwaarmensenmeekampen,ishet'automatischvluchtgedragbijonraad'.
Goedkoopinstappen
Datisinveelgevalleneengoedautomatisme(brandbijvoorbeeld),maarbijfinanciëlemarktenkanhetinsommigegevallenjuistdemoeitelonen,intestappenalsiedereenwegvlucht.Ukuntdangoedkoopinstappen.
Overmoed
EénvandeemotiesdieindestudieonderTaiwanesebeleggersalsprobleemnaarvorenkwam,wasovermoed.Overmoed(ofdenkendatjebeterbentdangemiddeld)leidtvaaktotterisicovollebeslissingen,oftevaakhandelen,waardoortransactiekostenhetrendementomzeephelpen.
Vrouwen
UiteenstudieonderdecliëntenvanAlexbleekdatvrouwenbeter(oflieverminderslechtere)beleggerszijn,omdatzeminderlasthaddenvanovermoedenmindertransactiesuitvoerden.
DotheSlowDieFirst?
© www.deslimstebelegger.nl Pagina71van75
UiteenwetenschappelijkestudieuitgevoerddoorBarberenOdeangenaamdOnlineInvestors:“DotheSlowDieFirst?'bleekdatbeleggersdieonlinegingenhandelengemiddeldgenomenbeduidendslechtergingenpresteren.
Online3%slechter
Eenconclusieuitdestudieluidde:“Zijdieswitchtennaareenonlineplatformendiehetvoorheengemiddeld2%beterdedendandemarkt,gingenhetdaarnaonline3%slechterdoen,doormeer,speculatieverenminderwinstgevendtehandelen.”
'TradingisHazardoustoYourWealth'
DeredenenhiervoorhaddenBarberenOdeanaleerderbeschrevenineenanderestudieonderdeveelzeggendetitel:'TradingisHazardoustoYourWealth',namelijk'overtrading'enovermoedigheid.Hoeontstaan‘overtrading’enovermoedigheideigenlijk?Hierspelende'self-attribution','illusionofknowledge'ende'illusionofcontrol'biaseseenrol.
Beterecontrole
Delaatstetwee‘biases’ontstaandoordatmensensteedsmeerinformatieentoolsterbeschikkingkrijgen,waardoorzedenkendatzemeerwetenendatzebeterecontrolekrijgenoverhunprestaties.
Doe-het-zelf-platforms
Natuurlijkwillendoe-het-zelf-platformsudoengelovendatuallebelangrijkeinformatieenalleslimmetoolsterbeschikkingmoethebben(zoalsbijvoorbeelddereclamevanBinckuwildoengeloven)endatusnelenvooralveelopbeleggingskanseninmoetspringenomwinsttemaken.Devraagisechterwiedaarechtbijgebaatis:uofdebroker…
Beleggeriszelfzijngrootstevijand
Erisinteressantnieuwwetenschappelijkonderzoekgepubliceerdoverdefoutendiebeleggersmaken.Erwerden(onderZweedsebeleggers)vijfgedragingenaangetoonddiemaartotéénconclusiekunnenleiden:debeleggerisvooralzelfzijngrootstevijand.
WhyDoIndividualsExhibitInvestmentBiases?
Destudie,getiteld‘WhyDoIndividualsExhibitInvestmentBiases?’werdverrichtdoorHenrikCronqvistenStephanSiegelinZwedenendeuitkomstenvandezestudiesluitennaadloosaanbijbovenvermeldeanderestudies.
Uniekedatabase
© www.deslimstebelegger.nl Pagina72van75
Deonderzoekershebbengebruikgemaaktvaneenuniekedatabase,omdatdeZweedseoverheidvaniederebelastingbetalerzijngehelebeleggingsprofiel,welkeindividueletitelszehebbenenwelketransactieszehebbenuitgevoerd,heeft.
Bekendepsychologischeneigingen
Destudieconcentreerdezichnietzozeeropwatvoorrendementenerwerdenbehaald,maarmeerofZweedsebeleggersgevoeligwarenvoorbekendepsychologischeneigingen.Endatwarenze.Debekendevalkuilendedenzichinderdaadvoor:
• Gebrekaandiversificatiedoordatereenvoorkeurisvoorbeleggenineigenland;
• Teveelhandelen(zievoormeerinformatieookdebovengenoemdeonderzoeken);
• Teveelterughoudendheidinhetnemenvanverliezen,waardoorertelanggeldgeblokkeerdblijftinslechtebeleggingen;
• ‘Performancechasing’,ofweldeneigingietstekopendathetgoedheeftgedaan;
• Deneigingtesnelrijktewillenworden.
Beteropgeleiden
Erzijnnogtweeandereinteressantebevindingen.Teneerstedatergeenbewijsisdatbeteropgeleidenminderlasthebbenvandepsychologischegeaardhedendiesuccesvolbeleggenindewegstaan.
Genetischeachtergrond
Tentweedebleekdatmensendiedezelfdegenetischeachtergrondhebbenindezelfdematedebovengenoemdefoutenneigentemaken.Datgenetischeachtergrondeenrolspeelt,kwamvooraltotuitingbijhetgebrekaandiversificatie.
© www.deslimstebelegger.nl Pagina73van75
TotslotDuidelijkisweldatwekunnenconcluderendatopbasisvanonderzoekveelduidelijkisoverhethoeenwaaromvanbeleggen.
Dividend
Wezijnbegonnenmetdetheoriedatdewaardevaneenaandeelnietsandersisdandecontantewaardevandetoekomstigedividendinkomstenendathetdividendvoorfundamenteleanalyseheelbelangrijkis,vooralalshetdividendooknoggroeit.OokGrahamheeftdaareenbelangrijkerolgespeeld,evenalszijnstudentWarrenBuffett.Zijbeleggenvolgensvastespelregelsendatbetaaltzichuit.
Handelssystemen
Vervolgenshebbenwegeziendatvastespelregelsookbijdepraktischezijdebelangrijkzijn,tebeginnenmethandelssystemen,waarbijemotieswordenuitgeschakeldenopbasisvanalgoritmeswordtgehandeld.Hierisookbelangrijkwelktijdsframeuhanteertenwelksoortbeleggerubent.Disciplineisonmisbaarevenalsgeduldenverlies.
Stop-loss
Disciplineuitzichookinhetbeperkenvanverliezen.Naeenkoopbeslissingvolgthetvaststellenvaneenstop-losseneenkoersdoelendiemoetenvoorafbepaaldworden.Destop-losskanookdienenalsmethodeomjewinstveiligtestellendooreentrailingstoptegebruiken.
Opties
Eenanderedisciplinedieukuntgebruiken,ontstaatdooroptiesaanuwportefeuilletoetevoegen.Optieskunnendefensiefenoffensiefwordentoegepast,afhankelijkvandedoelstelling.
Inelkeportefeuille
Jekuntoptiesgebruikenomaandelengoedkoperteverwerven,extrarendementtemakenmetofzonderaandelenalsdekking,inzettenopbeperktebewegingalsalternatiefvooraandelen,alsspeculatieenvoorhetafdekkenvanuweffectenportefeuille.Optieshorendusinelkeportefeuillethuis.Gavoormeerinformatieoveroptiesnaarhttp://de-beurs.nl/geld-verdienen-met-opties/
Spreiden
Beleggingsstrategieënkunjenetalsoptiesookcombineren.Hetloontomnietalleeierenin1mandjetestoppen,maartespreiden.Hetmeestinteressantzijndieaandelendieaantweecriteriavoldoen:dusénbovengemiddeldgoedkoopzijnénwaarvandeonderliggendebedrijvenbovengemiddeldpresteren.
Laatjewinstenoplopen
© www.deslimstebelegger.nl Pagina74van75
Laatjewinstenoplopenenbreidtjewinstgevendepositiesuit.Veelparticulierebeleggersverkopenjuisteenaandeelalszenetwatwinsthebbenenziendanvervolgenshetaandeelalleenmaarstijgenenkopendannietmeer.
Degrootstevijand
Uiteindelijkkomenwedanbijhetbelangrijksteonderdeel,namelijkdatdegrootstevijandvandebeleggerdebeleggerzelfis.Hierbijgaanweteradebijde‘behaviourfinance’,eenwetenschapdieverklaartdatveelbeslissingenopbasisvanemotiesgenomenworden.
Overtradingenovermoedigheid
Hieruitkwamnaarvorendat90%vandebeleggersbijeenonderzoekonderbeleggersvanAlexslechterpresteerdedandeindex.Overtradingenovermoedigheidspeleneenrol.Ookhettelaatnemenvanverlies,hebzuchtenachterdemarktaanlopenzijnbepalendefactoren.
Contact
Alsuserieusaandeslagwiltmetbeleggenenbeseftdatueensystematischeaanpaknodigheeft,kuntucontactmetonsopnemen.Wijhebbenverschillendestrategieën,diezichzelfmeerderemalenbewezenhebben.
Deslimstebelegger.nl
Drs.HarmvanWijk(Beleggen.com)HenkHuisingHarryKlip(OptieAcademy)JanRobertSchutte(OptieAcademy)
E-mail:[email protected]:[email protected]©
Hetteamkaneenpositiehebbeninbovengenoemdeeffectenenopties.Positieskunnenwijzigenalnaargelangdemarktomstandigheden.Volgersvanportefeuilleswordenuiteraardopdehoogtegesteldvandemutatiesvanpositiesdieindezeportefeuilleswordeningenomendanwelgesloten.Deauteursleverenbijdragenoppersoonlijketitel.Deinformatieisnietbedoeldalsprofessioneelbeleggingsadviesofalsaanbevelingtothetdoenvanbepaaldebeleggingen.
AllerechtenopdeinhoudberustenbijDeslimstebelegger.nl,voorzoverdezerechtennietberustenbijderdenvanwiemateriaalbeschikbaarisgesteldopDeslimstebelegger.nl
Gebruikererkentde(intellectuele)eigendomsrechtenvanDeslimstebelegger.nlenhaartoeleveranciersopdeinhoudvanDeslimstebelegger.nl,zowelinhaargeheel,alsgedeeltendaaruit,danwelvervatinalleaantoonbaardaaropgebaseerdeen/ofdaaraanontleendeinformatie,ongeachtofzodanigedaarop
© www.deslimstebelegger.nl Pagina75van75
gebaseerdeen/ofontleendeinformatie(mede)hetproductisvaneenbewerking,veredelingofprestatiedooreenanderdanDeslimstebelegger.nlc.q.haartoeleveranciers.
Gebruikermagdeinhoudslechtsvooreigengebruikraadplegenengebruiken.HetisgebruikerniettoegestaanominformatieverkregenuitDeslimstebelegger.nlopniet-incidentelebasisopenbaartemaken,teverveelvoudigenofteverkopeninwelkevormdanook,daaronderbegrepenhetaldannietnabewerkingteintegrereninnetwerkenofopmeerderebeeldschermenteverschijnenofanderszinsopenbaartemaken.
DeverwerkingvandegegevensopDeslimstebelegger.nlendetotstandkomingvanDeslimstebelegger.nlisnaarbestewetenenmetdegrootstezorguitgevoerd.Deslimstebelegger.nl,nochhaartoeleverancierskunnenevenwelinstaanvoordejuistheidendevolledigheidvandeinformatiedieopDeslimstebelegger.nlisopgeslagenenzijndanook,behoudensopzetofgroveschuldvanDeslimstebelegger.nlc.q.haartoeleveranciers,nietaansprakelijkvoorschadedieisontstaanalsgevolgvanonjuistheid,onvolledigheidofonrechtmatigheidvandeinhoudvandeviaDeslimstebelegger.nlaangebodeninformatie.
Informatiedievanessentieelbelangisvoorgebruikerdientaltijddoorgebruikeropjuistheidtewordengeverifieerd.Deslimstebelegger.nlisnietaansprakelijkvoorhetalsgevolgvaneenstoringniettoegankelijkc.q.beschikbaarzijnvanDeslimstebelegger.nlvoorgebruiker.
Ugebruiktdedienstenopeigenrisico.Deslimstebelegger.nlendebijdezeuitgavenbetrokkenredactieenmedewerkerszijnnietaansprakelijkvoorenigedirecteofindirecteschadealsgevolgvanhetgebruiken/ofdetoegankelijkheid.
Beleggenineffectenbrengtrisico'smetzichmee.Ubentalsgebruikerzelfverantwoordelijkvooraluwbeslissingenalsmedededaarmeesamenhangendeacties.
Deinformatieisdusheeluitdrukkelijknietbedoeldalsadviestothetkopenofverkopenvaneffectenprodukten.Indiendelezertochbesluitomzelfopdrachttegeventotkoopofverkoopvaneffectenprodukten,doethij/zijdatvolledigopeigeninitiatiefenvooreigenverantwoording.
Erwordttevensmetnadrukopgewezendathetopenenvaniedereeffectenpositieeenzekerrisicometzichmeebrengt.Metnamebijhetongedektverkopenvanoptiepositieskunnendeverliezenzeeraanzienlijkoplopen.