DBH4___ artelan baten irakurketa
Transcript of DBH4___ artelan baten irakurketa
![Page 1: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/1.jpg)
IKUS HIZKUNTZA
A r t e l a n b a t e n i r a k u r k e t a
H i z k u n t z a e s p e z i f i k o a k
I r u d i a
T e s t u i n g u r u a
I k u s l e a
I k u s p u n t u a
![Page 2: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/2.jpg)
ARTELAN BATEN
IRAKURKETA
• Testuinguru historikoa
• Testuinguru sozial,
geografiko, kulturala
• Espresioa, adierazpena
• Ikus elementuen
nagusitasuna, lehentasuna
• Prozedurak eta teknikak
![Page 3: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/3.jpg)
Testuinguru historikoa
• Artelana ze garaitan sortua izan zen.
Testuinguru historikoa islatua geratzen da artelanean.
Ramses II.aren tenplua
(k.a. 1290-1224)
Abu Simbel Egiptiar arkitektura
![Page 4: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/4.jpg)
Nefertariren hilobiko pinturak
(k.a. 1300-1225)
Erreginen Bailara Egiptiar pintura murala
Aurrekoaren testuinguru
historiko berbera du.
![Page 5: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/5.jpg)
La danaide, Rodin
(1885)
Rodinen museoa, Paris Eskultura modernoa
Aurrekoen testuinguru historiko
desberdina du.
![Page 6: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/6.jpg)
Testuinguru sozial, geografiko, kulturala
• Artelana non sortu zen.
Testuinguru sozial, geografiko eta kultural bereko
artelanak eremu geografiko hurbilean sortu dira.
Argizko hormak 011 Muros de luz 011
(2005)
Aitor Ortiz (Bilbo, 1971) Argazki digitala
aluminioan
![Page 7: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/7.jpg)
Domina gehiago, erantzukizuna handiago (2004)
Abigail Lazkoz (Bilbo, 1972)
Tinta paper gainean
![Page 8: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/8.jpg)
Ibiltaria El Caminante (Gasteiz, 1985)
Juan Jose Egizabal (Logroño, 1961) Hiri-eskultura
Artelan honen eta
aurrekoen
testuinguru sozial,
geografiko, kulturala
berdina da; eremu
geografiko
hurbilekoak dira.
![Page 9: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/9.jpg)
Aharia, Hontza
Anne P. Smith (Florida, 1980) Eskultura robotikoa
Artelan hauek eta ondorengoak aldiz
testuinguru sozial, geografiko, kultural
desberdinekoak dira; eremu
geografiko urrunagokoak dira.
![Page 10: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/10.jpg)
“Sueños de galopes 5” seriea (2006); teknika mixtoa mihisean
Orlando Salero (Venezuela, 1971)
![Page 11: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/11.jpg)
Jae-Hyo Lee (Korea, 1965) Altzairua, iltzeak, egurra …
eskultura organikoak
![Page 12: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/12.jpg)
Espresioa, adierazpena
• Gai bera artista
ezberdinek oso
modu ezberdinean
tratatu dezakete,
emaitza bezala
adierazpen
ezberdina lortuko
delarik.
Meninak (1656)
Diego Velazquez
![Page 13: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/13.jpg)
Joel-Peter Witkin's
Equipo Crónica
![Page 14: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/14.jpg)
Pedro José García Andreo
Manolo Valdés
![Page 15: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/15.jpg)
Pablo Picasso
![Page 16: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/16.jpg)
Ikus elementuen nagusitasuna,
lehentasuna
• Konposizio batean elementu bat(zu)en
nagusitasuna ematen da.
Trena inguratzen
duen euri giroa
eta abiadura
adierazteko
argiaren,
kolorearen eta
pintzeladaren
nagusitasuna,
kasu honetan.
Euria, baporea eta abiadura; Turner (1844)
![Page 17: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/17.jpg)
Prozedurak eta teknikak
• Prozedura eta teknikak
artelanaren emaitza
erabakitzen du. G
i
o
c
o
n
d
a
(
1
5
0
3
-
6)
L
e
o
n
a
r
d
o
d
a
V
i
n
c
i
G
i
o
c
o
n
d
a
-
l
e
g
o
![Page 18: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/18.jpg)
E
Y
E
S
K
I
2
3
![Page 19: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/19.jpg)
D
O
L
K
![Page 20: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/20.jpg)
* ERREPERTORIOAK * Gaien arabera errepertorioak deritzen
taldetan sailkatu ohi dira batzuetan
artelanak eta irudiak; hauek
zenbaitetan lengoaia propioa garatuko
dute aldi eta kultura ezberdinetan.
![Page 21: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/21.jpg)
Bodegoia
Erretratua
pintura generoak
![Page 22: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/22.jpg)
Marina
Paisaia
![Page 23: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/23.jpg)
Alegoria
Ideia abstraktuen irudikapena figura edo ikurren bidez
![Page 24: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/24.jpg)
historikoa
Pintura erlijiosoa
mitologikoa
![Page 25: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/25.jpg)
Biluzia
Pasarte kostunbristak
![Page 26: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/26.jpg)
eskultura tipologiak
Erliebea
Planoari, hondoari itsatsia; baxu-erliebea, erdi-erliebea,
altu-erliebea, erliebe-
hondoratua.
![Page 27: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/27.jpg)
Gune arkitektonikoetako
mukulu biribileko eskultura
Arkitekturarekiko
menpekotasuna eta
ikuspuntu mugatua ditu.
Funtzio arkitektonikodun eskultura
![Page 28: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/28.jpg)
mukulu biribileko eskultura
inguragarria eta arkitektura dependentzia gabea
![Page 29: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/29.jpg)
burua
bustoa
![Page 30: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/30.jpg)
gorputz erdikoa
gorputz -
enborra
![Page 31: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/31.jpg)
hiru laurdenekoa
![Page 32: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/32.jpg)
gorputz osokoa
zaldizkoa
![Page 33: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/33.jpg)
zutikakoa
jesarria
etzana
![Page 34: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/34.jpg)
otoizlaria
eskaintzailea
![Page 35: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/35.jpg)
Kolosoa
neurri naturala askogatik gainditzen duena
![Page 36: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/36.jpg)
monumentala
gertaera baten, zerbaiten, norbaiten memorian eraikia
![Page 37: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/37.jpg)
talde eskultorikoa
![Page 38: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/38.jpg)
hiri -eskultura
![Page 39: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/39.jpg)
HIZKUNTZA
ESPEZIFIKOAK
• Margolaritza
• Argazkia
• Zinea
• Komikia
• Marrazketa
• Eskultura
• Arkitektura
• Grabatua
![Page 40: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/40.jpg)
Margolaritza, argazkia, zinea, komikia,
marrazketa, erliebea
• Ikuspuntu bat espazioan. Ikuspuntua hautatzen dute eta irudikatu nahi
duten espazioa mugatzen dute.
![Page 41: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/41.jpg)
• Eremua irudiak barne hartzen duen
espazioaren lagin irudikaria da ala
zinean ikustarazte pantailan begiak
ikusten duena.
![Page 42: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/42.jpg)
• Kanpo eremua erreferentzia markoak mugatzen
duenetik kanpo dago; ikusleak irudimenaren bidez eraikitzen dituen elementuak dira (pertsonaiak,
dekoratua …) baina irudiaren eremuan agertu ohi ez
direnak:
Zatikatzea (fragmentación): pertsonaien edo
elementuen atalak
enkoadratzearen bidez
eremutik kanpo uzten direnean, honek
berekin dakar ikusten
ez diren elementuen
atalak kanpo eremuan egotea.
![Page 43: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/43.jpg)
pertsonaien begiradek,
ahotsak, argiak, soinuak,
kamera mugimenduak,
pertsonai ala elementuen eremuarekiko sartu irtenek
… kanpo eremuarekiko
arreta piztu dezakete. CH ep13 part3
![Page 44: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/44.jpg)
Batzuetan, irudiaren
kanpo eremuan dagoena
irudiaren eremuan ager daiteke (itzala, islapena),
baliabide desberdinak
erabiliz: itzala
ispilua
argia
islapena ura
begiak
![Page 45: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/45.jpg)
Horizonte bezala jokatzen duen dekoratua edo elementuen atzean dagoena ala ikuspuntuaren edo
kameraren atzean dagoena ere, kanpo eremua
izango da, kontra-eremu bezala joka dezakeena.
![Page 46: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/46.jpg)
• Kontraeremua: Ikuspuntua, ispiluan islatutako
pertsonaiarena, irudiaren barne eremuan, agertzen da,
nahiz eta pertsonaia kanpo eremuan kokatuta dagoen.
Kontraeremua eremuan agertzen da.
![Page 47: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/47.jpg)
![Page 48: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/48.jpg)
eremua
kontraeremua
Ikuspuntua – planoa aldatuz
eremu –
kontraeremu
jokoa sortu daiteke.
![Page 49: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/49.jpg)
Marrazketa
• Analisia, ezaguera, adierazpena. Marrazketa ezaguera tresna bat (ere) da;
diziplina desberdinak izan ditzake.
![Page 50: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/50.jpg)
![Page 51: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/51.jpg)
• Mimesia: marrazkiak errealitatearen alderdiren
bat zehaztasunez imitatzea jarraitzen du.
![Page 52: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/52.jpg)
• Irudia ez figuratibo bezala
ulertzen duen adierazpena ere
izango da; ikusmenaren bidez
ikustatzen diren elementuak
deskribatzera mugatzen ez
dena.
• Abstrakzioa:
objektuetan
inplizitu dago
marrazkia.
![Page 53: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/53.jpg)
Eskultura (mukulu biribilekoa)
• Objektuaren inguruan biratzea. Eskulturak bere ingurua inguratzen duen
ikuspuntua eskaintzen du.
![Page 54: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/54.jpg)
• Eskultura isotropikoa: eskultura inguratuz
hautematen duguna ez da aldatzen.
![Page 55: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/55.jpg)
• Eskultura anisotropikoa: ikuspuntu ezberdinetatik
behatuz hautematen duguna aldatu egiten da.
![Page 56: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/56.jpg)
Arkitektura
• Translazioa espazioan. Arkitekturak espazioan translazio aukera
ematen digu, ikuspuntu anitzak eskainiz .
![Page 57: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/57.jpg)
Eraikinak kanpo
espaziotik, kanpo
aldetik begiratuz,
espazio neurri
batean mugatua
dirudi.
![Page 58: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/58.jpg)
Eraikinak barne
espazioan, barruan
desplazatuz, ikuspuntu
ezberdinak eskaintzen
dizkigu, kanpotik
begiratuta espazio
mugatua badirudi ere.
![Page 59: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/59.jpg)
Grabatua, argazkia
• Birsortzeko gaitasuna. Artelana birsortzeko gaitasuna dute.
Ikuslegoarekin kontaktua
eta hedatzea
ahalbidetzen da.
![Page 60: DBH4___ artelan baten irakurketa](https://reader036.fdocuments.net/reader036/viewer/2022082203/55c5f9e9bb61eb1a078b45ef/html5/thumbnails/60.jpg)
birsortzea interesen - merkatuaren eskaeren araberakoa izango da