Data - aiva.org.in · N ~°Oy

N `åxÑiÎ ÉèÏ#∞„Ñ™ê £ ~å=Ù, J èŒº‰õΔΩÅ∞N ÉèÏ#∞„Ñ¨™ê £ ~å=Ù HõsO#QÆ~ü lÖÏ¡, ÃÑ ŒÌÑë¡ `åÅ∞HÍ, ZeˆQ_»∞ =∞O_»ÅO,Ö’Hõ¿Ñ@ „QÍ=∞ "åãÎ=ÙºÅ∞. gi «e¡ ŒO„_»∞Å∞ N=∞u „¿Ñ=∞Å «, N „Ñ¨ÉèÏHõ~ü~å=Ù. N „Ñ¨ÉèÏHõ~ü ~å=Ù PO„ èŒ„Ñ¨ Õâò J@gâßYÖ’ L#fl « Ñ¨ Œ=ÙÅ∞ KÕÑ\˜ìÑ Œg q~°=∞} á⁄O^•~°∞.N ÉèÏ#∞„Ñ¨™ê £ ~å=Ù 1966 "Õ∞ 3# [x‡OKå~°∞. gi ÃÇ·Ïã¨∂¯Öò q^•ºÉèÏºãÖWO@~ü g∞_çÜ«∞\ò q Œº =~°OQÆÖòÖ’ [iyOk. g~°∞ B~°OQÍÉÏ Œ∞Ö’ Z"£∞.S.\.Ü«∞O^Œ∞ Pi¯>ˇHõÛ~üÖ’ WO[hiOQ∑ KÕâß~°∞. P `«~åfi`« L#fl`« K«^Œ∞=ÙÅÔH·Ü« .Zãπ. "≥e§ ÉˇÖòëÈ~°∞ Ü« x=iû\©Ö’ Hõ<£„ãìHõΔ<£ "≥∞<Õ*ò"≥∞O\ò, Hõ<£„ãìHõΔ<£"Õ∞<Õ*ò"≥∞O\ò PÑ¶π Ñ≤.ÃÇÏKü._ç. KÕâß~°∞. L#fl « q^•º=O «∞Ö·# N ÉèÏ#∞„Ñ¨™ê £

~å=Ù ã¨fi Õâ◊O uiy=zÛ Éèí=# x~å‡} ~°OQÆOÖ’ „Ñ¨"ÕtOz JOK«ÅOK≥Å∞QÍ Z Œ∞QÆ∞ «∂ Z<Àfl „Ñüëêì «‡Hõx~å‡}ÏÅ∞ KÕÑ\˜ì ÑÅ∞=Ùi xëê‚ «∞Å "≥∞ÑC á⁄O Œ∞ «∂ P ~°OQÆ=ÚÖ’ «#HõO@∞ ¿Ñ~°∞ „ÑMÏº «∞Å#∞ ãOáêkOK«∞‰õΩ<åfl~°∞.

g~°∞ PO„ èŒ„Ñ Õâò âßã#=∞O_»eH HõsO#QÆ~ü ™ê÷xHõ ãOã÷Å xÜ≥∂[Hõ=~°æ JÉèíºi÷QÍ UHõ„w=OQÍ ZxflHõÜ«∂º~°∞.≥ÅOQÍ} ~å„+ì Pq~åƒù=O «~åfi « ≥~å™ê JÉèíºi÷QÍ Ô~O_»= Œá¶ê HõsO#QÆ~ü ™ê÷xHõ ãÖã÷Å xÜ≥∂[Hõ =~°æO

#∞O_ç UHõ„w=OQÍ âßã¨# =∞O_»eH˜ ZxflHõ HÍ=_»O qâı+Ö. âßã¨# =∞O_»e ã¨Éèí∞ºxQÍ HõsO#QÆ~ü lÖÏ¡Ö’x™ê÷xHõ ãÖã÷Å#∞ |Ö’¿Ñ «O KÕÜ«∞_»OÖ’ g~°∞ qâı+¨Hõ$+≤ KÕâß~°∞. „QÍg∞} „áêO`åÅÖ’ Z"≥∞‡bû x èŒ∞Å #∞O_ç„_≥·<ÕrÅ x~å‡}O, ã≤ã≤ ~À_»¡ x~å‡}ÏÅ∞ KÕÑ¨\ì „QÍg∞}Ïaè=$kúÖ’ «# =O «∞ Hõ$+≤ KÕâß~°∞. L=∞‡_ç HõsO#QÆ~ülÖÏ¡ À áê@∞ #∂ «#OQÍ Pq~°ƒùqOz# ÃÑ ŒÌÑë¡ lÖÏ¡Ö’ qq èŒ ™ê=∂lHõ ¿ã"å HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ KÕÑ¨\Ïì~°∞.

N ÉèÏ#∞„Ñ¨™ê £ 2013-15 =∞ èŒºHÍÖOÖ’ ~å„+ì "≥Å=∞ ãÖÑ¶∞ J èŒº‰õΔΩxQÍ qt+ì ¿ã=ÅOkOKå~°∞. „Ñã∞Î «O2018-2021 HÍÖÏxH˜QÍ#∞ J èŒºHõΔ Ñ¨ ŒqH˜ Z#∞flHÀ|_ç Ñ¨ Œg ÉÏ èŒº «Å#∞ KÕÑ¨\ì<å~°∞.

1994 [#=i 17# gi q"åÇÏO HõsO#QÆ~ü lÖÏ¡ "≥eKåÅ „QÍ=∂xH K≥Ok# N=∞u ã∞Ö’K«#, N"Õ}∞QÀáêÅ ~å=Ù ŒOÑ «∞Å ÑÙ„uHõ J~Ú# =∞OAÅ « À [iyOk. N=∞u =∞OAÅ « Z"£∞.U. e@~K«~üK«k"å~°∞. N ÉèÏ#∞„Ñ¨™ê £, N=∞u =∞OAÅ ŒOÑ¨ «∞Å‰õΩ W ŒÌ~°∞ ‰õΩ=∂Ô~ÎÅ∞ z~°Orq „tÜ«∞, „u+¨Å∞<åfl~°∞.

L#fl « q ŒºÅ`À x~å‡} ~°OQÆO, ~å[H©Ü«∞ ~°OQÆOÖ’ «Å=Ú#HõÅ∞QÍ L#fl N ÉèÏ#∞„Ñ™ê £ ~å=Ù ™ê=∂lHõ~°OQÆ=Ú, ãÖÑ¶∞¿ã=Ö’ áêÅ∞ÑÖK«∞HÀ=_»O HÍHõ åmÜ«∞OQÍ<Õ [iyOk.

«#‰õΩ JÑ¨ÊyOz# ÉÏ èŒº «Å#∞ ã¨„Hõ=∞OQÍ x~°fii÷OK«_»O, ÃÑ ŒÌÅ"≥∞Ñ¨C á⁄O Œ_»O, «# \©=Ú ã¨Éèí∞ºÅq Œ∞ºHõÎ èŒ~°‡=∞x ≥eáê~°∞.

N=∞u A"åfi_ç WOk~å~å=Ù, Láê èŒº‰õΔΩÅ∞N=∞u A"åfi_ç WOk~å~å=Ù HõsO#QÆ~ü lÖÏ¡, #~å‡Å „QÍ=∞ã¨∞÷Å∞. N Ñ¨Ù~°O#iûOQ∑ ~å=Ù N=∞u ~å è• ÕqÅ Ñ¨Ù„uHõ. x*Ï=∂ÉÏ £ lÖÏ¡ Ñ≤@¡O =∞O_»ÅO,ã≤^•úÑ¨Ó~ü „QÍ=∞ã¨∞÷Öˇ·# H©IIâıII ÃÑ^ŒÌ ~å=∂~å=Ù-K«O„^•^ÕqÅ ^Œ`«ÎÑ¨Ù„uHõQÍZkQÍ~°∞. g~°∞ Z"£∞.U. á⁄e\HõÖò Ãã·<£û KÕâß~°∞. Ç≤ÏOn ™êÇ≤Ïf ~° «fl (Z"£∞.U.)ÑÓiÎ KÕâß~°∞. g~°∞ K« Œ∞=Ù‰õΩ<Õ ~ÀAÖ’¡ P~ü.a.q.P~ü. Ô~_ç¤ =∞Ç≤ÏàÏ HõàÏâßÅÖ’aU _ç„w K« Œ∞=Ù «∂ 1982 #∞O_ç 85 HÍÅOÖ’ HÍÖË*ò Ü« xÜ«∞<£ "≥∞O|~üQÍL<åfl~°∞. 84-85 HÍÅOÖ’ Ô~_ç¤ HÍÖËr „ÃÑã≤_≥O\òQÍ L<åfl~°∞. ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £Ö’ ã≤÷~°x"åãO U~°Ê~°∞Û‰õΩ#fl HõsO#QÆ~ü lÖÏ¡ K«O Œ∞iÎ „QÍ=∂xHK≥Ok# N=∞u ~°O[h, N •"≥∂ Œ~ü ~å=ÙÅ ÑÙ„ «∞_≥·# N A"åfi_ç N~å=∂~å=Ù#∞

q"åÇÏ=∂_®~°∞. "å~°∞ iÜ«∞ÖòZ¿ãì\ò ~°OQÆOÖ’ L<åfl~°∞. D ŒOÑ «∞Å‰õΩ W ŒÌ~°∞ ‰õΩ=∂~°∞Å∞. ÃÑ ŒÌÉÏ|∞ z~°Orq~ÀÇÏ<£ aW (a\òû) KÕã≤ J"≥∞iHÍÖ’ Z"£∞Zãπ KÕâß_»∞. giH˜ W\©=Ö z.Å.™œ.ÖÏãº`À q"åÇÏ"≥∞ÿ W ŒÌ~°∞ J"≥∞iHÍÖ’ LO@∞<åfl~°∞. z#flÉÏ|∞ z~°Orq ã¨z<£=∞}˜áêÖò(Hõ~åfl@Hõ) Ü«∞O Œ∞ Z"£∞aaZãπ Ñ¨ÓiÎKÕâß_»∞. WOk~å~å=Ù‰õΩ 'É’\˜H±— JO>Ë =∞Ç¨W+ìO. qq èŒ Hõ¡|∞ƒÅÖ’, qq èŒ P~°æ<≥·*Ë+¨<£Ö’ g~°∞ «=∞ 'É’\©H±— „áêg}ºOK«∂Ñ≤ PÜ«∂ ãOã÷Å ÃÑ ŒÌÅ`À H˘xÜ«∂_»|_ç<å~°∞. =∞# ãOÑ¶∞ÑÙ Jxfl HÍ~°º„Hõ=∂ÅÖ’ «=∞ ŒO@∂ =Ú„ Œ"Õã∂Î„Ñü HÍ~°º„Hõ=∂xfl q[Ü«∞=O «O KÕã¨∂Î =ÚO Œ∞‰õΩ ™êQÆ∞ «∞<åfl~°∞. N=∞u A"åfi_ç WOk~å ~å=Ù ~å„+ì"≥Å=∞ ãÖÑ¶∞OÖ’ K«∞~°∞ÔH·# =∞Ç≤ÏàÏ ã¨Éèí∞º~åeQÍ =∞#fl#Å∞ JO Œ∞‰õΩ<åfl~°∞. 2003-2005Ö’ HÍ~°º=~°æã¨Éèí∞º~åeQÍ ZxflHõÜ«∂º~°∞. =∞Ç≤ÏàÏ Hõq∞\© Hõhfi#~üQÍ Ñ¨x KÕâß~°∞. 2005 -2007Ö’ =∞Ç≤ÏàÏ Hõq∞\© Pi÷HõJ=ã¨~åÅÔH· „Ñ¨ ÕºHõ HÍ~°ÊãπÑ¶O_£ Z~åÊ@∞ KÕâß~°∞. =∞~°ÖÏ 2007-09 ãÖIIxH˜ HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞º~åÅ∞QÍ ZxflÔH·=∞Ç≤ÏàÏ Hõq∞\© J èŒº‰õΔΩ~åÅ∞QÍ#∞ ¿ã=ÅOkOKå~°∞. 2011-15 =~°‰õΩ Ô~O_»∞™ê~°∞¡ "≥·ãπ „ÃÑã≤_≥O\ò, ÃÑ·<å<£û Hõq∞\©Kè≥·Ô~‡<£, =∞Ç≤ÏàÏ qÉèÏQÆO W<£Kèå~üQÍ xÜ«∞q∞OK«|_®¤~°∞.

g~°∞ K« Œ∞=Ù‰õΩ<Õ ~ÀAÖ’¡ Z<£ZãπZãπ P~°æ<≥·*Ë+<£Ö’ K«∞~°∞‰õΩQÍ áêÖÁæx «=∞ ¿ã=ÅOkOKå~°∞. Z<£ZãπÜ« Sã∂ì_≥O\òQÍ áêÖÁæx HÍÖË*ò Ü« xÜ«∞<£ „ÃÑã≤_≥O\òQÍ ZxflHõÜ«∂º~°∞. g~°∞ ÅÜ«∞<£û Hõ¡Éò Kèå~ì_£ "≥∞O|~ü, Ãã„Hõ@sQÍ#∞L<åfl~°∞. ÑÅ∞ ã=∂[¿ã=Ö’¡ áêÖÁæO@∂ ¿ã=ÅOkã∂Î =ã∞Î<åfl~°∞. ~å„+ìOÖ’ ÑÅ∞ KÀ@¡ «∞áê#∞ ÉÏkè «∞Å‰õΩ «=∞¿ã=ÅOkOKå~°∞. 2009Ö’ „ˆQ@~ü ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ HÍO„ˆQãπ áêsì «~°Ñ¨Ù# Ç≤Ï=∂Ü«∞ ü#QÆ~ü #∞O_ç HÍ~˘Êˆ~@~üQÍáÈ\© KÕâß~°∞. „Ñ¨ã¨∞Î «O uiy 2018-2021 HÍ~°º=~åæxH˜ Láê èŒº‰õΔΩÅ∞QÍ ZxflÔH·<å~°∞.

N ~°Oy<Õx Nx"åã ~å=Ù, Láê èŒº‰õΔΩÅ∞<åQÆ~üHõ~°∂flÅ∞ lÖÏ¡, eOQÍÅ =∞O_»ÅO, J=Ùãë‰õΩO@ „QÍ=∞OÖ’ 1956E<£ 1# ã¨fisæÜ«∞ ~å=∂~å=Ù- |∞K«Û=∞‡ ŒOÑ¨ «∞Å‰õΩ [x‡Oz# N ~°Oy<ÕxNx"åã¨ ~å=Ù =#ÑïÎÖ’x „H˜+‚ Õ=~åÜ«∞ áêe>ˇH˜flH± HõàÏâßÅÖ’ ZÖò.ZO.W.Ñ¨ÓiÎ KÕâß~°∞. <åQÆ~ü Hõ~°∂flÖòÖ’ ÃãHõO_»s q Œº#∞ Ñ¨ÓiÎ KÕã≤# g~°∞ ™ê=∂lHõ~°OQÆOÖ’ Ñ¨Å∞=ÙiH˜ «#=O «∞ ã¨Ç¨Ü«∞ ã¨Ç¨ÏHÍ~åÅ#∞ JOkOKå~°∞. JOÉ_çÑe¡ ã≤OyÖòqO_À J èŒº‰õΔΩxQÍ ÑxKÕã≤ Ô~· «#flÅ =∞#fl#ÅO Œ∞‰õΩ<åfl~°∞.áœ„bì, =º=™êÜ«∞, iÜ«∞Öò Z¿ãì\ò ~°OQÆOÖ’ xëê‚ «∞Ö·# g~°∞ „Ñ¨ã¨∞Î «O "åºáê~°~°OQÆOÖ’ ã≤÷~°Ñ¨_®¤~°∞. ÃÑ ŒÌ =Ú Œ∞Ì#∂~°∞‰õΩ K≥Ok# N=∞u J~°∞}`À giH˜q"åÇÏO J~Ú#k. 2007-2009Ö’ <å\ UÑ≤ "≥Å=∞ J™Èã≤ÜÕ∞+<£ J èŒº‰õΔΩÅ∞

N K≥<åfl_ç ã¨∞ è•Hõ~ü ~å=Ù <Õ «$ «fiOÖ’x HÍ~°º=~°æOÖ’ Láê èŒº‰õΔΩÅ∞QÍ ãÖÑ¶∞ Ñ¨Ù~Àaè=$kúÖ’ «#=O «∞ ¿ã=ÅOkOKå~°∞. ™œ=ÚºÅ∞, xQÆifi, x~å_»O|~°∞xQÍ ã¨=∂[ Ç≤Ï «O HÀãÖ «Ñ≤Oz# =ºHÎQÍ giH˜ ¿Ñ~°∞Ok. giH˜=ÚQÆ∞æ~°∞ ‰õΩ=∂Ô~ÎÅ∞ ã¨fiÑ¨fl, ™œ=∞º, ã≤O èŒ∂~°Å∞<åfl~°∞. g~°O Œ~°∂ q"åÇ≤Ï «∞ÖË.

2018-2021 #∂ «# HÍ~°º=~åæxH˜ Láê èŒº‰õΔΩÅ∞QÍ ZxflÔH·# N ~°Oy<Õx Nx"åãπ ~å=Ù ãÖÑ¶∞ ã¨Éèí∞ºÅ‰õΩJO Œ∞ÉÏ@∞Ö’ LO@∂ ãÖÑ¶∞ Ñ¨Ù~Àaè=$kú, "≥Å=∞ ™ê=∂lHõ =~°æ ãÖˆHΔ=∞O HÀãÖ «# â◊HÎ =OK«#ÖËx Hõ$+≤KÕ™êÎ#x ≥eáê~°∞.

N QÀ# ~°gO Œ~ü ~å=Ù, Láê èŒº‰õΔΩÅ∞ #ÖÁæO_» lÖÏ¡, QÆ∞„~°OáÈ_£ =∞O_»ÅO, P= ¡~°∞ „QÍ=∞OÖ’ [x‡Oz# NQÀ# ~°gO^Œ~ü ~å=Ù "Õ∞#=∂=∞ N =Ú#QÍÅ "≥OHõ@ <å~åÜ«∞} ~å=ÙÃÑOÑ¨HõOÖ’ ÃÑiy ÃÑ ŒÌÜ«∂º~°∞. gi «e¡ ã¨fisæÜ«∞ QÀ# ™êq„ «=∞‡, «O„_çãfisæÜ«∞ èŒ~å‡~å=ÙÅk #ÖÁæO_» lÖÏ¡, K«O Œ∂~ü =∞O_»ÅO å™ê¯xQÆ∂_≥O „QÍ=∞O.=$uÎs`åº gi «O„_ç =º=™êÜ«∞^•~°∞Å∞. w`åq*Ï˝<£ L#fl « áê~î°âßÅÖ’ ÃãHõO_»s q Œº Ñ¨ÓiÎKÕã≤# N QÀ# ~°gO Œ~ü~å=Ù #ÖÁæO_»Ö’x „ÑÉèí∞ «fi ExÜ«∞~ü HõàÏâßÅÖ’ WO@s‡_çÜ≥∞\ò ÑÓiÎ KÕâß~°∞.=$uÎs`åº aÅ¤~ü J~Ú# g~°∞ Z<Àfl „Ñüëêì «‡Hõ "≥OK«~üÅ#∞ Ñ¨ÓiÎ KÕâß~°∞.QÆ « =¸_Õà◊§ #∞O_ç Éèí=# x~å‡} ~°OQÍxH˜ Œ∂~°OQÍ LO@∞<åfl~°∞. 2007-

2009Ö’ âßã# =∞O_»e =∂r ã¨Éèí∞ºÅ∞ N K≥<åfl_ç ã¨∞ è•Hõ~ü ~å=Ù <Õ «$ «fiOÖ’x HÍ~°º=~°æOÖ’ HÍ~°ºx~åfiÇ¨ÏHõHÍ~°º Œi≈QÍ ÉÏ èŒº «Å∞ x~°fiiÎOKå~°∞.

Õ=~°Ü«∂O[Öò „QÍ=∞ ÑïkèÖ’x EÑë¡ ÉÏÅ=∞‡ HõàÏº} =∞O_»Ñ¨ x~å‡}OÖ’ N QÀ# ~°gO Œ~ü ~å=ÙHõ$+≤ ZO`À LOk. HõàÏº} =∞O_»Ñ¨ x~å‡} ã¨Éò Hõq∞\© ã¨Éèí∞ºÅ∞QÍ Ñ¨xKÕâß~°∞.

#ÖÁæO_» lÖÏ¡Ö’ N QÆ∞#∞QÆO\˜ ~å"Õ∞â◊fi~ü ~å=Ù`À Hõeã≤ ãÖÑ¶∞ Éèí=#O HÀãÖ 1 ZHõ~°O 13 QÆ∞O@ÅÉèí∂q∞x H˘#∞QÀÅ∞ KÕÜ«∞_»"Õ∞ HÍ‰õΩO_® Éèí=# x~å‡}O KÕÑ¨\ì xˆ~Ìt « QÆ_»∞=Ù Ö’Ñ¨Å Ñ¨ÓiÎKÕã≤ P Éèí=<åxfl#ÖÁæO_» lÖÏ¡ "≥Å=∞ J™Èã≤ÜÕ∞+¨<£‰õΩ JÑ¨ÊyOKå~°∞.

giH N=∞u =∞OQÍ Õq`À 1991Ö’ q"åÇÏO [iyOk. N QÀ# ~°gO Œ~ü~å=Ù ŒOÑ «∞Å‰õΩ XHõ ‰õΩ=∂~°∞_»∞N<å ä£, ‰õÄ «∞~°∞ ã≤O èŒ∂[Å∞<åfl~°∞. gi ŒÌ~°∞ ‰õÄ_® J"≥∞iHÍÖ’ ™êÑπì"Õ~ü WO[h~°∞¡QÍ ã≤÷~°Ñ¨_®¤~°∞.

"≥Å=∞ ™ê=∂lHõ =~°æ |O èŒ∞=ÙÅ‰õΩ Ç≤Ï`ÀkèHõ ¿ã=ÅOkOKåÅ<Õ «ÅOÑÙ À ¿ã"åÉèÏ="Õ∞ TÑ≤iQÍ ãOÑ¶∞ ¿ã=Ö’«iã∞Î#fl N QÀ# ~°gO Œ~ü ~å=Ù 2018 -2021 ãÖ= «û~åÅ‰õΩ S"å Láê èŒº‰õΔΩÅ∞QÍ ZxflHõÜ«∂º~°∞. "≥Å=∞

™ê=∂lHõ =~°æ ãÖˆHΔ=∂xH˜ z`«Îâ◊√kú`À Hõ$+≤ KÕÜ«∞_»"Õ∞ HÍ‰õΩO_® ãÖÑ¶¨∞ Ñ¨Ù~Àaè=$kúH˜ ã¨Ô~·# ã¨=∞Ü«∞OÔH\Ï~Ú™êÎ#<åfl~°∞.

N ÑÓã∂¯~°∞ NHÍO ü ~å=Ù, „Ñ¨ è•# HÍ~°º Œi≈ QÆ « Ô~O_»∞#fl~° ŒâßÉÏÌÅ∞QÍ ™êÑπì"Õ~ü ~°OQÆOÖ’ LO@∂ ã¨fi «Ç¨QÍ ™êÑπì"Õ~üHõOÃÑhx x~°fiÇ≤Ïã¨∞Î#fl N Ñ¨Óã¨∂¯~°∞ NHÍO ü ~å=Ù KåÖÏ =∞OkH˜ "≥Å=∞J™Èã≤ÜÕ∞+¨<£ NHÍO ü ~å=ÙQÍ<Õ J#∞|O èŒO LOk. Hõ~°∞‰õΩ Œ#O ÖËx K«∞~°∞‰õΩŒ#O, J~°=∞iHõÅ∞ ÖËx PáêºÜ«∞ «#∞ Hõ#ÑïKÕ N NHÍO ü ~å=Ù XHõ "≥Å=∞

™ê=∂lHõ =~°æO "åiˆH HÍ‰õΩO_® Jxfl =~åæÅ‰õΩ PÑ¨ÙÎxQÍ `«#^≥·# =Ú„^Œ"Õã¨∞H˘<åfl~°∞. ≥ÅOQÍ}Ö’ S\˜ qãÎ~°}‰õΩ N HõÅfi‰õΩO@¡ `å~°Hõ ~å=∂~å=ÙKÕã¨∞Î#fl Hõ$+≤H˜ >ˇH˜flH±û WO\˜„ˆQ+¨<£ >ˇHÍflÅrãπ „ÃÑ·"Õ\ò eq∞>ˇ_£ ãÖã÷ ÉÏã¨@QÍxÅ∞ã∞ÎOk. D ãOã÷ „Ñuxkè N NHÍO ü ~å=Ù ≥ÅOQÍ} "åºÑÎOQÍ S\ÇÏÉòÅU~åÊ@∞Ö’ «=∞=O «∞ ãÇÏHÍ~°O LO@∞O Œ<åfl~°∞. HõsO#QÆ~ü S\©ÇÏÉò „áê~°OÉèíO

ãÖ Œ~°ƒùOQÍ WO Œ∞Ö’ H©ÅHõ ÉÏ èŒº «Å∞ x~°fiiÎOKÕO Œ∞‰õΩ >ˇH˜flH±û WO\˜„w+¨<£ >ˇHÍflÅlãπ ãÖã÷ =ÚO Œ∞‰õΩ=zÛOk. Éèíq+¨º «∞ÎÖ’ U~°Ê_»#∞#fl =¸_»∞ ÅHõΔÅ S\© L^ÀºQÍÅ‰õΩ ≥ÅOQÍ}Ö’x lÖÏ¡ ˆHO„^•Å∞ H©ÅHõOHÍ#∞<åfl~Ú. D ãÖã÷‰õΩ ~å„+ì „Ñ¨Éèí∞ «fiO ~å*ËO„ Œ#QÆ~ü „áêO «OÖ’ XHõ ZHõ~°O Éèí∂q∞x ˆH\Ï~ÚOzOk.WHõ _» 25 "ÕÅ K« Œ~°Ñ¨Ù J_»∞QÆ∞Å qã‘Î~°‚OÖ’ S\© áê~ü #∞ xi‡OÑ¨*Ëã≤ JO Œ∞Ö’ 2022 =~°‰õΩ 2500 =∞Okx~°∞^ÀºQÆ∞Å‰õΩ Láêkè HõeÊOKÕ J=HÍâßÅ∞<åfl~Ú. J"≥∞iHÍÖ’x Z<£P~üSÅ`À ã¨ «ûO|O è•Å∞#fl g~°∞ "å<å,`å<å, P\Ï ãÖã÷Å∞ „Ñü U\Ï x~°fiÇ≤ÏOKÕ L «û"åÅ‰õΩ Ç¨[~°=Ù «∞<åfl~°∞. "≥Å=∞ ™ê=∂lHõ =~åæxH˜ K≥Ok#q^•º~°∞÷Å∞ ã≤qÖòûÖ’ ~å}ÕK«_®xH˜ L#fl «"≥∞ÿ# tHõΔ} WÑ≤ÊOKåÅx, x~°∞^ÀºQÆ Ü«Ú= «‰õΩ Láêkè =∂~åæÅ∞K«∂Ñ≤OKåÅ#flk gi «Ñ¨#. „Ñü "≥Å=∞ ã¨Éèí∞ºxH˜ <å "≥#∞Hõ ãÖÑ¶∞O LO Œ#fl Éèí~À™ê HõeÊOKåÅ#flk NÑ¨Óã¨∂¯~°∞ NHÍO ü ~å=Ù èÕºÜ«∞O.

HõsO#QÆ~ü lÖÏ¡, èŒ~å‡~°O =∞O_»ÅO, ÉÁ=∂‡Ô~_ç¤Ñe¡ „QÍ=∞OÖ’ ãfisæÜ«∞ ÑÓã∂¯~°∞ •"≥∂ Œ~ü ~å=Ù-P#O Œ=∞‡ŒOÑ¨ «∞Å‰õΩ J~Ú Œ= ãÖ`å#OQÍ 1968Ö’ [x‡Oz# N Ñ¨Óã¨∂¯~°∞ NHÍO ü ~å=Ù L#fl « q^•º=O «∞Å∞.

ÃãHõO_»s, WO@s‡_çÜ≥∞\ò q Œº HõsO#QÆ~üÖ’ ÑÓiÎ KÕâß~°∞. =∞Ç~å„+ìÖ’x J=∞~å=u WO[hiOQ∑ HõàÏâßÅÖ’HõOÑÓº@~ü Ãã·<£ûÖ’ a.>H± ÑÓiÎ KÕâß~°∞. ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £Ö’x ÉèÏ~°fÜ«∞ q^•ºÉèí=<£ #∞O_ç al<≥ãπ "≥∞<Õ*ò"≥∞O\òÖ’Ñ≤l _çáÈ¡=∂ KÕâß~°∞. ™êÑπì"Õ~ü ~°OQÆOÖ’ xëê‚ «∞Ö·# g~°∞ >ˇH˜flH±û WO\˜„ˆQ+¨<£ >ˇHÍflÅrãπ „ÃÑ·"Õ\ò eq∞>ˇ_£ãÖã÷#∞ #_»∞ÑÙ «∞<åfl~°∞. ~å[H©Ü«∞OQÍ ™ê=∂lHõOQÍ ZO`À qt+ì « Hõey# ‰õΩ@∞O|O gik. gi `å « ãfisæÜ«∞|∞K«ÛÜ«∞º QÍiH èŒ~å‡~°O „áêO «OÖ’ ZO`À =∞Oz ¿Ñ~°∞Ok. gi «O„_ç ã¨fisæÜ«∞ Ñ¨Óã¨∂¯~°∞ ^•"≥∂ Œ~ü ~å=ÙÔ~O_»∞ ŒâßÉÏÌÅ áê@∞ èŒ~å‡~°O „QÍ=∞ ã¨~°ÊOKüQÍ ¿ã=ÅOkOKå~°∞. ã¨∞ÖÏÎ<åÉÏ £ ã¨q∞u J èŒº‰õΔΩxQÍ, =∂Ô~¯\òHõq∞\© Kè≥·Ô~‡<£QÍ ã¨∞n~°…HÍÅO „Ñ¨[Å‰õΩ ¿ã=ÅOkOKå~°∞. gi ‰õΩ@∞OÉÏxH˜ "≥Å=∞ ãÖÑ¶∞O`À g_»nÜ«∞~åxJ#∞|O èŒO L#flk. 1999-2001, 2001-2003, 2003-2005 ãÖ= «û~åÅÖ’ ã¨fisæÜ«∞ =_Õ¤Ñë¡ #iûOQÆ~å=Ù ™ê~° äŒºOÖ’x HÍ~°º=~°æOÖ’ =¸_»∞™ê~°∞¡ =~°∞ã¨QÍ HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºÅ∞QÍ L<åfl~°∞. 2007-2009Ö’ NK≥<åfl_ç ã¨∞ è•Hõ~ü ~å=Ù HÍ~°º=~°æOÖ’ HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºxQÍ ÉÏ èŒº «Å∞ x~°fiiÎOKå~°∞. 1999-2001 =~°‰õΩ"≥Å=∞ Ü«Ú=[# Hõq∞\© Hõhfi#~üQÍ ¿ã=ÅOkOz# N NHÍO ü ~å=Ù Ô~O_»∞ Ñ¨~åºÜ«∂Å∞ *ˇqP~ü ÉÏÅ∞~°=ãü QÆ$Ç¨Ï ã¨Éò Hõq∞\© Hõhfi#~üQÍ ã¨=∞~°ú=O «"≥∞ÿ# ÉÏ èŒº «Å∞ x~°fiiÎOKå~°∞. <å\˜ ~å„+ì "≥Å=∞ ãÖÑ¶∞OÖ’HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºxQÍ ¿ã=ÅOkOz# g~°∞ 2013-15Ö’ HÍ~°ºx~åfiÇ¨ÏHõ HÍ~°º Œi≈QÍ ãÖÑ¶∞ Ñ¨Ù~Àaè=$kúÖ’ «#=O «∞ áê„ « áÈ+≤OKå~°∞. N NHÍO ü ~å=Ù ãÇÏ èŒ~°‡Kåi} N=∞u ~°l « ÃÑ¶·<£ P~üì û ‰õÄzÑ¨Ó_çÖ’ ZOU Ñ\Ïìá⁄O^•~°∞. D ŒOÑ «∞Å‰õΩ W ŒÌ~°∞ ‰õΩ=∂Ô~ÎÅ∞ „âı+ì, ã¨‡ $u P#OkxÅ∞ L<åfl~°∞.

2018-2021 ãÖ=`«û~åÅ‰õΩQÍ#∂ S"å „Ñ¨^•# HÍ~°º^Œi≈QÍ ZxflÔH# g~°∞ "≥Å=∞ ™ê=∂lHõ =~°

N «hfl~°∞ ÉÏÑÙ~å=Ù, HÀâßkèHÍi ≥ÅOQÍ} ~å„+ì Pq~åƒù=O «~åfi « #∂ «#OQÍ U~°Ê_ç# ~å[#fl ã≤iã≤Å¡lÖÏ¡, =Ú™êÎÉÏ £ =∞O_»ÅOÖ’x áÈ «∞QÆÖò „QÍ=∞OÖ’ 1966= ãO= «û~°OÖ’ N«hfl~°∞ ÉÏÅH˜+¨<£ ~å=Ù, N=∞u ã¨∞#O Œ ŒOÑ¨ «∞Å‰õΩ [x‡Oz# N «hfl~°∞

ÉÏÑ¨Ù~å=Ù ¿ã"åÉèÏ="Õ∞ TÑ≤iQÍ JdÅ ÉèÏ~° « "≥Å=∞ ãÖÑ¶∂xH˜ QÆ « Ñ¨ Õà◊§#∞O_ç ¿ã=ÅOkã¨∞Î<åfl~°∞. ÃãHõO_»s q Œº áÈ «∞QÆÖò „QÍ=∞OÖ’, WO@s‡_çÜ≥∞\ò,_ç„w ã≤kú¿Ñ@Ö’ Ñ¨ÓiÎ KÕâß~°∞. N "≥OHõ@™ê~Ú _≥=ÅÑ¨~üû ãÖã÷ ¿Ñi@ 1993#∞O_ç ã≤÷~åã≤÷ "åºáê~åxfl x~°fiÇ≤ÏOKå~°∞. q∞ «ÉèÏ+≤, ™œ=Úº_»∞, =∞OzHÍ~°º nHΔÍÑ¨~°∞xQÍ, ™ê=∂lHõ ¿ã"å « «Ê~° «Hõeæ# g~°∞ Ô~·`«∞ ÉÏO^èŒ=ÙxQÍ ã¨Ç¨ÏHÍ~° ãÖÑ¶¨∂xH˜ #∂`«# [=ã¨`åfiÅ#∞

XãÖQÍ~°∞. 2003 #∞O_ç „H˜Ü«∂jÅ ~å[H©Ü«∂ÅÖ’ L#fl N ÉÏÑ¨Ù~å=Ù áÈ «∞QÆÖò ã≤OyÖò qO_À K≥·Ô~‡<£QÍ2013Ö’ ZxflÔH· WÑ¨Ê\˜ =~°‰õΩ P Ñ¨ ŒqÖ’ H˘#™êQÆ∞ «∞<åfl~°∞.

gi J‰õΩOiî « nHΔÍ ŒHõΔ «Å`À áÈ «∞QÆÖò ã≤OyÖòqO_À @~Àfl=~ü HÀ\ ~°∂áêÜ«∞Å #∞O_ç ÑkHÀ@∞¡ @~Àfl=~ü‰õΩKÕiOk. J#fl^• « PÑÙÎxQÍ g~°∞ ã≤OyÖò qO_À HÍ~åºÅÜ«∞O =ÚO Œ∞ Ô~· «∞ q„QÆÇ¨xfl U~åÊ@∞ KÕ~ÚOz lÖÏ¡=∞O„u=~°∞ºÅ∞ N HõÅfi‰õΩO@¡ å~°Hõ ~å=∂~å=Ù, ZOÑ≤ N É’~ÚxÑe¡ q<À £ ‰õΩ=∂~ü =∞iÜ«Ú >ˇ™⁄¯Éò J èŒº‰õΔΩÅ∞N H˘O_»∂~°∞ ~°gO Œ~ü ~å=ÙÅ „Ñâ◊OãÅO Œ∞‰õΩ<åfl~°∞. n~°…HÍeHõ, ãfiÅÊùHÍeHõ ~°∞}ÏÅ =∞OE~°∞Ö’#∞, =O Œâß «O~°∞}ÏÅ iHõ=sÖ’#∞ g~°∞ K«∂Ñ≤# K˘~°=#∞, KÕã≤# Hõ$+≤x QÆ∞iÎOz# HõsO#QÆ~ü lÖÏ¡ HO„ Œ ã¨Ç¨ÏHÍ~° ÉÏºO‰õΩ=¸_»∞™ê~°∞¡ L «Î=∞ K≥·Ô~‡<£ J"å~°∞¤ À ã¨ « iOzOk. áÈ «∞QÆÖò ã≤OyÖò qO_À#∞ P Œ~°≈ ã≤OyÖò qO_ÀQÍ fiÛkkú# ãO Œ~°ƒùOQÍ „>ÿh SUZãπ, SÑ≤Zãπ, SP~üZãπ, SZÑ¶πZãπ JkèHÍ~°∞Å∞ ãO Œi≈Oz K≥·Ô~‡<£ Hõ$+≤x „Ñâ◊Oã≤OKå~°∞.

ÅÜ«∞<£û Hõ¡Éò „ˆQ@~ü |O*Ï~å J èŒº‰õΔΩÅ∞QÍ L#fl gi <Õ «$ «fiOÖ’ áÈ «∞QÆÖòÖ’ x~°fiÇ≤ÏOz# "≥∞QÍ "≥· Œºta~åxH˜ J#∂Ç¨Ïº ã¨ÊO Œ# ÅaèOzOk. D ta~°OÖ’ ^•^•Ñ¨Ù Ô~O_»∞ "ÕÅ =∞OkH˜ qq èŒ ~°HÍÅ "≥· Œº ÑsHõΔÅ∞x~°fiÇ≤ÏOKå~°∞.

2009Ö’ N K«Öˇ‡_» ÅH˜;#iûOÇ¨ ~å=Ù ™ê~° äŒºOÖ’x HÍ~°º=~°æOÖ’ HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºÅ∞QÍ ¿ã=ÅOkOKå~°∞.2011Ö’ N ÉÅ¡OH˘O_» #iûOQÆ ~å=Ù ™ê~° äŒºOÖ’x HÍ~°º=~°æOÖ’ HÍ~°ºx~åfiÇÏHõ HÍ~°º Œi≈QÍ ã=∞~°ú=O «"≥∞ÿ#¿ã=ÅOkOz "≥Å=∞ |O èŒ∞=ÙÅ n"≥#ÅO Œ∞H˘<åfl~°∞. W Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ *ˇqP~ü ÉÏÅ∞~° =ãüQÆ$Ç¨Ï ã¨ÉòHõq∞\©K≥·Ô~‡<£QÍ q^•º^•# xkè Hõq∞\˜ ã¨Éèí∞ºÅ∞QÍ L<åfl~°∞.

giH˜ ã¨Ç¨Ï èŒ~°‡Kåi}˜ N=∞u [Ü«∞„Ñ¨ Œ, UÔH·Hõ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ ™ê~Ú#O Œ<£ ~å=ÙÅ∞<åfl~°∞. gi ‰õΩ=∂~°∞_»∞„Ñ¨ã¨∞Î «O 9= «~°QÆu K« Œ∞=Ù «∞<åfl~°∞.

2018-2021 HÍÖÏxH˜ 'S"å— HÀâßkèHÍiQÍ ZxflÔH·# N «hfl~°∞ ÉÏÑ¨Ù ~å=Ù Ñ Œg ÉÏ èŒº «Å∞ ã‘fiHõiOz#"≥O@<Õ ãÖÑ¶∞ Pi÷Hõ ÖÏ"å ÕgÅ#∞ áê~° Œ~°≈HõOQÍ P<£Ö·<£Ö’ x~°fiÇ≤ÏOKåÅ#fl Ñ¨@∞ì ŒÅ`À L<åfl~°∞. ãOÑ¶∞OKÕÑ\˜ì# ÃÑO_çOQ∑ „áê*‰õΩìÅ#∞ ãHÍÅOÖ’ ÑÓiÎ KÕÜ«∂Åx, [#QÆ}#‰õΩ JkèHõ „áê è•#ºO W"åfiÅ#fl ãOHõÅÊO`ÀL<åfl~°∞. Jaè=$kú, ãÖˆHΔ=∞ HÍ~°º„Hõ=∂Å J=∞Å∞Ö’ ^• «Å ^• «$ «fiO Jx"å~°º=∞x, QÆ «OÖ’ =∂kiQÍ<Õ^• «Å ãÇÏHÍ~°O fã¨∞‰õΩO\Ï=∞<åfl~°∞, LÑ¨HÍ~° "Õ «<åÅ ÃÑOÑÙ, q^•º~°∞÷Å ãOYº ÃÑOÑÙ q+Ü«∂xfl #∂ «#HÍ~°º=~°æO ÑïjeOKÕ J=HÍâßÅ∞<åflÜ«∞<åfl~°∞.

N "≥∞\òÑe¡ H~°}ü‰õΩ=∂~ü, HÍ~°ºx~åfiÇ¨ÏHõ HÍ~°º Œi≈ N "≥∞\òÑë¡ H˜~°}ü‰õΩ=∂~ü HõsO#QÆ~ü lÖÏ¡, èŒ~å‡~°O =∞O_»ÅO, dÖÏ =#ÑïÎ„QÍ=∂xH˜ K≥Ok#"å~°∞. gi «e¡ ŒO„_»∞Å∞ N=∞u Ñ¨ Œ‡, k=OQÆ « ~å"Õ∞â◊fi~°~å=Ù. N H˜~°}ü ‰õΩ=∂~ü Z"£∞.HÍ"£∞ x*ÏO HÍÖËr #∞Oz KÕâß~°∞. „Ñã∞Î «O NH~°}ü ‰õΩ=∂~ü 'ã∞~°aè „QÆ∂Ñπ PÑ¶π Ç¨ÏŸ@Öòû—‰õΩ "≥∞<ÕlOQ∑ _≥·Ô~Hõì~üQÍ =º=Ç¨Ïiã¨∂ÎÑ¨^Œ∞QÆ∞i Jaè#O^Œ#Å∞ JO^Œ∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. HõsO#QÆ~ü lÖÏ¡, =Ú™êÎÉÏ^Œ∞=∞O_»ÅO, QÆ∂_≥O „QÍ=∞ã¨∞ÎÖ·# N=∞u N `åO„_» "Õ∞Ñ¶∞=∂Å - Jâ’H± ~å=ÙŒOÑ¨ «∞Å Ñ¨Ù„uHõ N=∞u JiÊ «#∞ q"åÇ¨Ï=∂_®~°∞. D ŒOÑ¨ «∞Å‰õΩ W ŒÌ~°∞

z~°Or=ÙÅ∞ ‰õΩ=∂i ã¨∞~°aè, ‰õΩ=∂i i+≤HõÅ∞<åfl~°∞. "≥Ú Œ\˜ #∞O_ç L^•~° ã¨fiÉèÏ=O, ŒÜ«∂QÆ∞}O Ñ¨Ù}˜H˜ Ñ¨ÙK«∞Û‰õΩ#fl N H˜~°}ü

‰õΩ=∂~ü «=∞ ã¨fi„QÍ=∞OÖ’ "åi «O„_çQÍÔ~·# ã¨fisæÜ«∞ ~å"Õ∞â◊fi~ü ~å=Ù ãÖã¨‡~°}Ï~°÷=Ú QÆ=~°fl"≥∞O@∞ ã¨∂¯Å∞xi‡OK«∞@ÔH· Éèí∂q∞x •#OQÍ WzÛ „QÍ=∞ã∞÷Å „Ñâ◊OãÅ∞ JO Œ∞‰õΩ<åfl~°∞. JÖÏQ «O„_çQÍiÃÑ· QÆÅ „¿Ñ=∂aè=∂<åÅ`À "åi ™ê‡~°HÍ~°÷O dÖÏ=#ÑïÎ „QÍ=∞OÖ’ HõàÏº} =∞O_»Ñ¨ x~å‡}ÏxÔH· 10 ÅHõΔÅ ~°∂áêÜ«∞Å∞ q~åà◊OQÍWKåÛ~°∞. „Ñ¨ã¨∞Î «O D HõàÏº} =∞O_»Ñ¨ x~å‡}O â◊~°"ÕQÆOQÍ [~°∞QÆ∞ «∞#flk.

2013Ö’ ã∞~°aè Z_»∞ºH+#Öò „@ãπì#∞ U~åÊ@∞KÕã≤ „ÑüÉèí Hõey# Jxfl =~åæÅ ¿Ñ Œ q^•º~°∞÷Å∞ 20 =∞OkH˜ÃÑ·QÍ „Ñü q^•ºãÖ= «û~°O áê~î°âßÅ Ñ¶‘AÅ K≥e¡OÑ¨Ù`À áê@∞ Ñ¨ÙãÎHÍÅ#∞ ‰õÄ_® Lz «OQÍ ÑÖÑ≤}© KÕã≤ ¿Ñ Œq^•º~°∞÷Å Ñ¨@¡ «# B^•~åºxfl Kå@∞‰õΩ<åfl~°∞.

=#ã÷eÑ¨Ù~°O 'ÅÜ«∞<£û Hõ¡Éò— „ÃÑã≤_≥O\òQÍ ZxflÔH· P „áêO «"åã¨∞Å Jaè=∂<åxH˜ áê„ «∞Ö·<å~°∞. =∞#ãÖÑ¶¨∞=Ú#‰õΩ `«=∞ Ñïkè"Õ∞~° ¿ã=ÅOkOz ãÖÑ¶¨∞ Ñ¨Ù~Àaè=$kú, ãÖˆHΔ=∞ HÍ~°º„Hõ=∂ÅÖ’ `«#^≥·# áê„`«áÈ+≤Oz "≥Å=∞ |O èŒ∞=ÙÅ‰õΩ JO_»QÍ xÅ∞"åÅ#fl Õ «=∞ Jaè=∞ «=∞O\Ï~°∞.

2013-2015 S"å HÍ~°º=~°æOÖ’ HÍ~°º=~°æ ãÉèí∞º_çQÍ L<åfl~°∞. ãOÑ¶∞ ÑÙ~Àaè=$kúÖ’ «#=O «∞ ãÇÏHÍ~åxflJOkã¨∂Î =ÚO Œ_»∞QÆ∞ "Õã¨∞Î<åfl~°∞. q∞ «ÉèÏ+≤, ™œ=ÚºxQÍ QÆ∞iÎOÑÙ á⁄Ok# N "≥∞\òÑë¡ H˜~°}ü ‰õΩ=∂~ü "≥Å=∞|O èŒ∞=ÙÅ‰õΩ JO Œ∞ÉÏ@∞Ö’ LO@∂ ¿ã=ÅOkã¨∞Î<åfl~°∞. „Ñüëêì «‡Hõ ã¨∞~°aè Ç¨ÏŸ@Öòû „QÆ∂Ñπ ^•fi~å ZO`À=∞Ok x~°∞^ÀºQÆ Ü«Ú= «‰õΩ Láêkè HõeÊOKå~°∞.

"≥Å=∞ ™ê=∂lHõ=~°æ ãÖˆHΔ=∂xH˜, ãÖÑ¶∞ Ñ¨Ù~Àaè=$kúH˜ z «Îâ◊√kú À Hõ$+≤ KÕÜ«∂Å<Õ «ÅOÑ¨Ù`À 2018-2021 HÍ~°º=~åæxH˜ HÍ~°ºx~åfiÇ¨ÏHõ HÍ~°º Œi≈QÍ ZxflÔH·<å~°∞.

N hÅyi "≥OHõ>Ëâ◊fi~ü ~å=Ù, HÍ~°ºx~åfiÇ¨ÏHõ HÍ~°º Œi≈[y`åºÅ lÖÏ¡ "Õ∞_çÑë¡ =∞O_»Å ÑikèÖ’x Hõ@¡‰õΩO@ „QÍ=∂xH K≥Ok# N=∞uâ’ÉèÏ~å},ãfisæÜ«∞ ã «º<å~åÜ«∞}~å=Ù ŒOÑ «∞Å «#Ü«Ú_≥·# N hÅyi "≥OHõ>Ëâ◊fi~ü~å=Ù aZã‘û Ñ@ìÉèí„ Œ∞_»∞. i"≥∂\ò ÃãxûOQ∑ JO_£ âß\Ö·\ò W"Õ∞lOQ∑Ö’ _çÑ¡"≥∂KÕâß~°∞.1996 #∞O_ç 2005 =~°‰õΩ qq èŒ HõOÃÑhÅÖ’ L^ÀºQÆ ÉÏ èŒº «Å∞ x~°fiiÎOz# g~°∞ ã¨ «ºOÖ’ "≥Ç≤ÏH˜Öò <åqˆQ+¨<£ JO_£ ã≤\© áê¡xOQ∑ „áê*ˇH±ìÅÖ’ Ñ¨xKÕÜ«∞_»O`À áê@∞ iÅÜ«∞<£ûÖ’ ÃãÖò@=~üû _ç*·xOQ∑, ÔH|∞Öò ÖË~ÚOQ∑ JÖ·<£"≥∞O\ò„áê*ˇH±ìÅÖ’ g~°∞ Ñ¨x KÕâß~°∞. «~åfi « =¸_»∞ ãO= «û~åÅ áê@∞ WOáÈ~üì ûal<≥ãπ KÕâß~°∞. „Ñ¨ã¨∞Î «O ã≤÷~åã≤÷ =$kú ~°OQÆOÖ’ ã≤÷~°Ñ¨_®¤~°∞. ≥ÅOQÍ} ~å„+ìáêi„âßq∞Hõ, =∞øoHõ =ã¨ «∞Å HõÅÊ# ãÖã÷Ö’ ÖÏºO_£ ã¨~fi~ÚOQ∑ áê¡xOQ∑

qÉèÏQÆOÖ’ ¿ã=ÅOkã∞Î<åfl~°∞. g\˜ À áê@∞ | ÕfiÖò S\©áê~ü , ã∞ÖÏÎ<åÑÓ~ü "≥· Œº ÑiHõ~åÅ «Ü«∂s Ü« x\òÖ’ÖËJ=Ù\ò ã¨~fi~ÚOQ∑ áê¡xOQ∑ KÕâß~°∞. Ü«Ú=‰õΩ_»∞, =∞Oz HÍ~°ºnHΔÍÑ~°∞_»∞, JOH « ÉèÏ=O`À ¿ã=ÅOkOK«QÆÅ« åÎ fixfl JÅ=~°∞Û‰õΩ#fl g~°∞ QÆ « 8 Uà◊¡ #∞O_ç "≥Å=∞ ãOÑ¶∞OÖ’ "≥Å=∞ |O èŒ∞=ÙÅ‰õΩ â◊HÎ =OK«#ÖËx ¿ã=ÅOk

ã∞Î<åfl~°∞. 2011-13Ö’ Ü« ü Hõq∞\© ãÉèí∞ºxQÍ "≥Å=∞ ™ê=∂lHõ=~°æ Ü«Ú=‰õΩÖ’¡ #∂ «<À`åûÇÏO HõeæOK«_»O`Àáê@∞ ~°HõÎ •# ta~åÅ#∞ x~°fiÇ≤ÏOKå~°∞. 2013-15 HÍÅOÖ’ ã¨Éèíº «fi #"≥∂ Œ∞ ã¨Éò Hõq∞\© HÀ-Kè≥·Ô~‡<£QÍÑxKÕã≤ iHÍ~°∞¤™ê÷~ÚÖ’ ãÉèíº «fi #"≥∂ Œ∞ HÍ~°º„Hõ=∂xfl =ÚO Œ∞‰õΩ #_çÑ≤OKå~°∞. QÆ « Hõq∞\©Ö’ «#‰õΩ JÑÊyOz#qq èŒ ÉÏ èŒº «Å#∞ JOH˜ «ÉèÏ=O`À Ñ¨ÓiÎKÕã≤ HÍ~°º=~°æO KÕ « â◊ÉèÏ+π JxÑ≤OK«∞‰õΩ<åfl~°∞. 2015-2018 HÍ~°º=~°æOÖ’ HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºxQÍ, ã¨Éèíº «fiO #"≥∂ Œ∞ ã¨Éò Hõq∞\© Hõhfi#~üQÍ, *ˇqP~ü ã¨Éò Hõq∞\©Ö’ ã¨Éèí∞ºxQÍ,`åO„_»áêáê~åÜ«∞ HõÅÛ~°Öò ã¨Éò Hõq∞\©Ö’ ã¨Éèí∞ºxQÍ qt+ì ¿ã=ÅOkOKå~°∞. gi <Õ «$ «fiOÖ’ =#Éè’[# HÍ~°º„Hõ=∂Å#∞ Ñ¶¨∞#OQÍ x~°fiÇ≤ÏOKå~°∞. W`«~° ã¨Éò Hõq∞\©Å PÇ¨fi#O "Õ∞~°‰õΩ "åiH ãO|OkèOz# D"≥O@¡#∞Ñ¶∞#OQÍ x~°fiÇ≤ÏOÑ¨KÕÜ«∞_»OÖ’ gi áê„ « H©ÅHõ"≥∞ÿ#k. W"ÕHÍHõ g~°∞ 'WO_çÜ«∞<£ _≥=ÅÑπ"≥∞O\ò áœO_Õ+<£—ãÉèí∞ºÅ∞, nxÖ’ J<ÕHõ ™ê=∂lHõ ¿ã"å HÍ~°º„Hõ=∂ÅÖ’ áêÅ∞ ÑÖK«∞‰õΩ<åfl~°∞. gi ã¨fi„QÍ=∞OÖ’ Ñ¨Å∞ ™ê=∂lHõ¿ã"å HÍ~°º„Hõ=∂Å`À „QÍ=∞ã¨∞÷Å =∞#fl#Å∞ á⁄O Œ∞ «∞<åfl~°∞. gi ã¨f=∞}˜ N=∞u <åQÆnÑ≤Î, XHõ ‰õΩ=∂~°∞_»∞J"≥∂Ñ¶π∞ <å~åÜ«∞} ~å=Ù. g~°∞ „Ñ¨ã¨∞Î «O S"å HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºxQÍ ZxflHõÜ«∂º~°∞.

N=∞u ÑÙÅ∂¡~°∞ Ñ Œ‡, HÍ~°ºx~åfiÇ¨ÏHõ HÍ~°º Œi≈ L#fl « q^•º=O «∞Å~åÖ·# N=∞u Ñ¨ÙÅ∂¡~°∞ Ñ¨ Œ‡ HõsO#QÆ~ü lÖÏ¡ ã≤iã≤Ö¡=∞O_»ÅO <ÕÔ~à◊¡ „QÍ=∂xH˜ K≥Ok# N `åO„_» ã¨∂~åº~å=Ù ã¨Ç¨ÏŸ Œ~°∞_»∞ H©.âı.`åO„_» ãÖr=~å=Ù, =„[=∞}˜ ŒOÑ¨ «∞Å ‰õΩ=∂Ô~Î. HõsO#QÆ~ü lÖÏ¡, =Ú™êÎÉÏ £=∞O_»Å ÑïkèÖ’x áÈ «∞QÆÖò „QÍ=∂xH˜ K≥Ok# "Õ∞#=∂=∞, ÃÇ·ÏHÀ~°∞ì „Ñ¨=ÚY<åºÜ«∞"åk N «hfl~°∞ =∞ÅÇ¨Ï~ü ~å=Ù, J «Î=∞‡ N=∞u «hfl~°∞ â◊‰õΩO «ÖÏ ÕqŒOÑ¨ «∞Å Ñ¨~°º"ÕHõΔ}Ö’ ÃÑiy ÃÑ ŒÌ"å~°Ü«∂º~°∞. g~°∞ L™ê‡xÜ«∂ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞O

#∞O_ç ZO.U. Ña¡H± J_ç‡x„¿ãì+<£Ö’ Ñ\Ïì ÑÙK«∞ÛHÀ=_»O`Àáê@∞ J Õ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞O #∞O_ç <åºÜ«∞âß„ãÎOÖ’ ZÖòZÖòa Ñ\Ïì ÑÙK«∞Û‰õΩ<åfl~°∞. giH˜ ÃÇ·ÏHÀ~°∞ìÖ’„Ñ=ÚY ã≤qÖò <åºÜ«∞"åkQÍ ¿Ñ~°∞QÆ_çOz# HõsO#QÆ~ü lÖÏ¡ =_®¯ÑÓ~ü „QÍ=∂xH

K≥Ok# N ÑÙÅ∂¡~°∞ "≥OHõ@ <å~åÜ«∞} ~å=Ù, N=∞u ™œÉèÏºQÆ=uÅ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ ÃÇ·ÏHÀ~°∞ì „Ñ¨=ÚY <åºÜ«∞"åk NÑ≤.q. Nx"åã¨ ~å=Ù`À q"åÇ¨Ï"≥∞ÿ#k. N=∞u Ñ¨ Œ‡ ŒOÑ¨ «∞Å‰õΩ W ŒÌ~°∞ ‰õΩ=∂~°∞Å∞ Ñ≤.q. ™êÇ≤Ï ü, Ñ≤.q.„â◊=O üÅ∞<åfl~°∞. ™êÇ≤Ï ü J"≥∞iHÍÖ’x HÍeá¶ÈiflÜ«∞ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞O #∞O_ç ZO.Zãπ. Ñ¨ÓiÎ KÕâß~°∞. „â◊=O ü"≥· Œºq Œº =¸_»= ãÖ= «û~°OÖ’ L<åfl~°∞. ™ê=∂lHõ ¿ã"å Œ$HõÊ äŒO Hõey# g~°∞ ã¨=∂[Ç≤Ï «O HÀãO Z<ÀflHÍ~°º„Hõ=∂Å∞ KÕâß~°∞. =∞$ èŒ∞ã¨fiÉèÏq, Jxfl =~åæÅ#∞ HõÅ∞Ñ¨ÙH˘x áÈQÆÅ =∞#ãÎ «fiO Hõey# g~°∞ <å\ UÑ≤ "≥Å=∞J™Èã≤ÜÕ∞+<£Ö’ ˘e =∞Ç≤ÏàÏ ãÉòHõq∞\© ãÉèí∞º~åeQÍ =∞Ç≤ÏàÏ ãÖˆHΔ=∞O HÀãÖ, =∞Ç≤ÏàÏ ™êkèHÍ~° « HÀãÖ qt+ì¿ã=ÅOkOz "≥Å=∞ |O èŒ∞=ÙÅ n"≥#ÅO Œ∞‰õΩ<åfl~°∞. "≥Å=∞ ™ê=∂lHõ =~°æ ãÖˆHΔ=∂xH˜, ãÖÑ¶∞ Ñ¨Ù~Àaè=$kúH˜«#=O «∞ ¿ã=ÅOkOKåÅ<Õ ÅHõΔ ºO`À JdÅ ÉèÏ~° « "≥Å=∞ ãOÑ¶∞O HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞º~åÅ∞QÍ 2015 -18 HÍÖÏxH˜

áÈ\©KÕã≤ ÉèÏs"≥∞*Ïsì À Ñ¶∞# q[Ü«∞O ™êkèOzOk.EÑë¡ ÉÏÅ=∞‡ ÉÏeHõÅ =ãü QÆ$Ç¨Ï ã¨Éò Hõq∞\© ã¨Éèí∞º~åeQÍ L<åfl~°∞. q"åÇ¨Ï qÉèÏQÆOÖ’ ã¨Éèí∞º~åeQÍ

«# =O «∞ ¿ã=Å=ÅOkOKå~°∞. S"å x~°fiÇ≤ÏOz# ãÖ„HÍOu, LQÍk, q<åÜ«∞Hõ K«qu, =∞Ç≤ÏàÏk<À «û=O,| «∞Hõ=∞‡, ts+¨ ÖÏO\˜ HÍ~°º„Hõ=∂Å#∞ ã¨=∞~°ú=O «OQÍ x~°fiÇ≤ÏOK«_»OÖ’ «# ≥·# áê„ « áÈ+≤OKå~°∞. NN~°qâ◊OHõ~ü QÆ∞~°∂r P~üì PÑ¶π eqOQ∑ ãOã÷Ö’ "åÅO\©~üQÍ LO@∂ Ñ¨Å∞ HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ x~°fiÇ≤Ïã¨∞Î<åfl~°∞. NNN„u ŒO_ç ~å=∂#∞[ z#flrÜ«∞~ü ™êfiq∞ HÍ~°º„Hõ=∂ÅÖ’, ÑÅ∞ ≥·= ãO|O èŒ"≥∞ÿ# ¿ã"å HÍ~°º„Hõ=∂ÅÖ’ áêÖÁæO@∞<åfl~°∞.„Q@~ü |O*Ï~å ÅÜ«∞<£û Hõ¡ÉòÖ’ x~°fiÇ≤ÏOKÕ =∞Ç≤ÏàÏ k<À «û= HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’ áêÖÁæO@∞<åfl~°∞.

g~°∞ ãOÑ¶∂xH JOkOz# qt+ì"≥∞ÿ# ¿ã=Å#∞QÆ∞iÎOz HÍ~°ºx~åfiÇÏHõ HÍ~°º Œi≈QÍ Z#∞flH˘<åfl~°∞. ~åÉ’=Ù=¸_»∞ ãÖ= «û~åÅ∞ Ñ¨ÓiÎ ã¨=∞Ü«∞O ˆH\Ï~ÚOz ãÖÑ¶∞ HÍ~°º„Hõ=∂Ö’¡ áêÖÁæO\Ï#<åfl~°∞ N=∞u Ñ¨ Œ‡.

N ~å=∞_»∞QÆ∞ ã‘ å~å=∂ ~å=Ù, HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºÅ∞Y=∞‡O lÖÏ¡‰õΩ K≥Ok# _®II ~å=∞_»∞QÆ∞ "≥OHõ\ò ~å=Ù, N=∞u âßO « ‰õΩ=∂iŒOÑ¨ «∞Å ‰õΩ=∂~°∞_≥·# N ~å=∞_»∞QÆ∞ ã‘ å~å=∂ ~å=Ù „áê äŒq∞Hõ, ÃãHõO_»s,

_ç„w q Œº#∞ ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £Ö’ JÉèíºã≤OKå~°∞. aU ZÖòZÖòa ÑÓiÎ KÕã≤# g~°∞ =∞Oz=∂@HÍi. «# "åHÍÛ «∞~°ºO`À JO Œih PHõ@∞ì‰õΩ<Õ =ºHÎ «fiO L#fl"å~°∞. Ü«∞^•~°÷"åkQÍ ¿Ñ~°∞Ok. 1976 #∞O_ç HÍO„ÔQãπ áêsì ~å[H©Ü«∂ÅÖ’ „H˜Ü«∂jÅáê„ «áÈ+≤ã¨∞Î<åfl~°∞. lÖÏ¡ HÍ~°º Œi≈, ¿ã"å ŒÖò Kè≥·Ô~‡<£, Ñ≤ã≤ã≤ HÍ~°º Œi≈QÍ g~°∞ PáêsìH˜ qt+ì ¿ã=ÅOkOKå~°∞. u~°∞=∞ÖÏÜ«∞áêÖˇO =∞O_»ÅO ~°Ñ¶Ú<å äŒáêÖˇO„QÍ=∞OÖ’ PO[<ÕÜ«∞™êfiq∞ PÅÜ«∂xfl xi‡Oz, =º=™ê÷ÑHõ èŒ~°‡Hõ~°ÎQÍ H˘#™êQÆ∞ «∞<åfl~°∞. aZãπZ<£ZÖò ã¨ÅÇ¨ ãÖÑ¶∞ ã¨Éèí∞ºxQÍ QÆ « 10 Uà◊§ #∞O_ç LO@∞<åfl~°∞.

Y=∞‡O lÖÏ¡ "≥Å=∞ ãÖˆHΔ=∞ ãÖÑ¶∞O =~°∞ã¨QÍ =¸_»∞ Ñ¨~åºÜ«∂Å∞ „Ñ¨ è•# HÍ~°º Œi≈QÍ L#fl g~°∞ P lÖÏ¡Ö’ÔHÃÑì<£ [ÅQÆO ~å=∂~å=ÙQÍ~°∞ WzÛ# ã∂ÊùiÎ À ãÖÑ¶∂xfl |Ö’¿Ñ «O KÕ¿ã kâ◊QÍ JÇ¨Ïifl+¨Å∞ „â◊q∞OKå~°∞.ãÖÑ¶∂xH˜ ã¨fiO « Éèí=<åxfl ã=∞‰õÄ~°Û_»O`À áê@∞ HõàÏº} =∞O_»áêxH˜ J=ã¨~°"≥∞ÿ# ã÷ÖÏxfl ¿ãHõiOK«_»OÖ’=ÚYº Éèí∂q∞Hõ áÈ+≤OKå~°∞. Y=∞‡O lÖÏ¡Ö’ Ñ¨ Œ‡<åÜ«∞Hõ "≥Å=∞Å [#QÆ}# HÍ~°º„Hõ=∂xfl kyfi[Ü«∞OQÍ Ñ¨ÓiÎKÕÜ«∞_»O, ã¨Éèíº «fi #"≥∂ Œ∞Ö’#∂ PÜ«∞# Hõ$+≤ ZO`À LOk. ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £Ö’x JÖÏfiÖòÖ’ Ñ Œ‡<åÜ«∞Hõ "≥Å=∞ãÖˆHΔ=∞ ãÖÑ¶∂xfl #∂ «#OQÍ ™ê÷Ñ≤OK«_»OÖ’ PÜ«∞# áê„ « Jx~°fiK«hÜ«∞O. qq èŒ ã¨ÉòHõq∞\©Ö’¡x Ñ¨Ó~°fiJ#∞Éèí=O`À áê@∞ HO„ Œ <Õ «Å`À L#fl ã «ûO|O è•Å =Å¡ ãOÑ¶∞ ÑÙ~Àaè=$kú, [iîÅ"≥∞ÿ# ã=∞ãºÅ Ñiëê¯~°OÖ’(EÑe¡ ÉÏÅ=∞‡ HõàÏº} =∞O_»áêxH Z~Ú~üá¶È~üû JHÍ_»g∞ #∞O_ç Z<£.F.ã≤ ™ê èŒ#, *qZ<£P~ü Éèí=# ã=Ú^•Ü«∞ã≤÷~åã≤Î Ñ#∞fl Ãã\Öò"≥∞O\ò)Ö’ PÜ«∞# K«∂Ñ≤# K˘~°= „Ñâ◊OãÅO Œ∞‰õΩOk. ¿Ñ Œ q^•º~°∞÷Å‰õΩ LÑ¨HÍ~° "Õ «<åÅ∞WÑ≤ÊOK«_»O, ÇÏH©O¿Ñ@Ö’x 'S"å— \P~üP~ü HõÅÛ~°Öò ÃãO@~ü x~å‡}OÖ’ PÜ«∞# „Ñ¨ ÕºHõ „â◊ Œú Hõ#Ñ~åÛ~°∞. giãf=∞} =~°OQÆÖò lÖÏ¡ <Õ~°_» „QÍ=∞ã∞ÎÖ·# N "å_»Ñe¡ "≥OHõ>Ëâ◊fi~ü ~å=Ù, N=∞u „Ñg∞Å QÍ~°Å ‰õΩ=∂Ô~Î NÅ « Àáê@∞XHõ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ _®II "≥OHõ@ Kå}Hõº L<åfl~°∞. gi ‰õΩ=∂~°∞_»∞ ZOaaZãπ, _çã≤ÃÇÏKü HõsO#QÆ~üÖ’x K«Öˇ‡_»Wxã≤ì@∂º\ò PÑ¶π "≥∞_çHõÖò Ãã·<£û HõàÏâßÅÖ’ Ñ¨ÓiÎ KÕã≤ „Ñ¨ã¨∞Î «O UZãπ ~å=Ù #QÆ~üÖ’x JO‰õÄ~° Ñ≤Å¡Å Pã¨∞Ñ„uÖ’ Ñ≤Å¡Å "≥· ŒºxÑÙ}∞_çQÍ KÕã∞Î<åfl~°∞. g~°∞ ã≤HÕ„^•ÉÏ £Ö’x JÖÏfiÖòÖ’ x=ã≤ã¨∞Î<åfl~°∞. ãÖÑ¶∞ ã¨Éèí∞ºÅ‰õΩz~°Ñïz «∞Ö·# g~°∞ 2015-2018 HÍÖÏxH˜ QÍ#∞ W.ã≤. "≥∞O|~üQÍ ¿ã=ÅOkOz# q+¨Ü«∞O ãOÑ¶∞ ãÉèí∞ºÅ‰õΩqk «"Õ∞. =∞m¡ 2018-2021H˜ QÍ#∂ HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºxQÍ ZxflHõÜ«∂º~°∞.

N =_Õ¤Ñe¡ H˘O_»Öò ~å=Ù, HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºÅ∞ "≥Å=∞ ™ê=∂lHõ =~°æOÖ’ P}=Ú «ºOQÍ ¿Ñ~°∞QÆ_çOz# ŒÜ«∂„~°ÌÇÏ$ ŒÜ«ÚÅ∞,™ê=∂lHõ ¿ã"å « «Ê~°∞Å∞, |Ç¨ï=ÚY „Ñ*Ïâße <å\ UÑ≤ "≥Å=∞ J™Èã≤ÜÕ∞+<£J èŒº‰õΔΩÅ∞ ã¨fisæÜ«∞ =_Õ¤Ñë¡ #iûOQÆ ~å=Ù ™È Œ~°∞Å∞ N =_Õ¤Ñë¡ H˘O_»Öò ~å=Ùã¨fisæÜ«∞ =_Õ¤Ñë¡ ~å=∂~å=Ù, ã¨fisæÜ«∞ Hõ=∞Å=∞‡ ŒOÑ¨ «∞Å‰õΩ 1964Ö’ [x‡OKå~°∞. g~°∞ ~°OQÍÔ~_ç¤ lÖÏ¡ ‰õÄHõ\òÑë¡ "åãÎ=ÙºÅ∞. 1977 #∞O_ç [#`åáêsìÖ’„H˜Ü«∂jÅ áê„ « áÈ+≤Oz# N H˘O_»Öò ~å=Ù P «~åfi « a*ˇÑ≤Ö’ KÕ~å~°∞.M·~° åÉÏ £ xÜ≥∂[Hõ=~°æ Ü«Ú="≥∂~°Û J èŒº‰õΔΩxQÍ Ü«Ú= «Ö’ #∂ «<À ÕÎ[OxOáê~°∞. ‰õÄHõ\òÑë¡ ã¨Ç¨ÏHÍ~° ãÖÑ¶∞O _≥·Ô~Hõì~üQÍ ‰õÄ_® g~°∞ ¿ã=ÅOkOKå~°∞.‰õÄHõ\òÑë¡Ö’x JÜ«∞ºÑ¨Ê, ™ê~ÚÉÏ| Õ"åÅÜ«∂Å Jaè=$kúH˜ Hõ$+≤ KÕÜ«∞_»O`À

áê@∞ ¿Ñ ŒÅ Pi÷HÍÉèí∞º#fluH˜ qâı+¨ Hõ$+≤ KÕâß~°∞. QÆ « 20 Uà◊§ #∞O_ç "≥Å=∞ ãÖÑ¶∞O`À J#∞|O èŒO L#flg~°∞ ãÖÑ¶∞ ã¨Éèí∞ºÅΩ, "≥Å=∞ |O èŒ∞=ÙÅ‰õΩ z~°Ñïz «∞Å∞. qZ<£P~ü ã‘xÜ«∞~ü ã≤\©*ˇ<£û Ç¨ÏŸO ã¨Éèí∞ºÅ∞QÍ 13Uà◊§áê@∞ ¿ã=OÅOkOKå~°∞. D Ç¨ÏŸO‰õΩ Kè≥·Ô~‡<£QÍ ‰õÄ_® Ñ¨xKÕã≤# g~°∞ 2013-15 Hõq∞\©Ö’ qZ<£P~üã‘xÜ«∞~ü ã≤\©*ˇ<£û Ç¨ÏŸO ã¨Éò Hõq∞\© HÀ-Kè≥·Ô~‡<£QÍ ã¨=∞~°ú=O «"≥∞ÿ# ÉÏ èŒº «Å∞ x~°fiiÎOKå~°∞. 2015-18Ö’D ÇÏŸ"£∞‰õΩ Hõhfi#~üQÍ «# ¿ã=ÅOkOKå~°∞. giH ãf=∞} N=∞u =∞OQÆ W ŒÌ~°∞ ‰õΩ=∂Ô~ÎÅ∞, XHõ ‰õΩ=∂~°∞_»∞L<åfl~°∞. ÃÑ ŒÌ ‰õΩ=∂Ô~Î N=∞u "Õ<ÕÑë¡ ~°[x-"≥OHõ@ ã¨ «º<å~°Ü«∞} ~å=Ù, Ô~O_»= ‰õΩ=∂Ô~Î N=∞u ÔH. HõàÏº}˜-=Oj, ‰õΩ=∂~°∞_»∞ _®II =_Õ¤Ñë¡ KÕ «<£~å=Ù ZO_ç ÃÑ¶·#Öò WÜ«∞~ü K« Œ∞=Ù «∞<åfl_»∞. ã¨fisæÜ«∞ =_Õ¤Ñë¡ #iûOQÆ~å=Ù qÜ«∞ºO‰õΩÅ∞ N ‰õΩ~°‡Ü«∞ºQÍi H˘O_»Öò ~å=Ù Pjã¨∞ûÅ`À 2015-18 HÍ~°º=~°æOÖ’ ã¨Éèí∞ºÅ∞QÍ L<åfl~°∞.uiy 2018-2021Ö’ HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºxQÍ ZxflHõÜ«∂º~°∞. =∞Oz HÍ~°ºnHΔÍÑ¨~°∞xQÍ W «xH˜ ¿Ñ~°∞Ok.

N ã∞~°aè ~°gO Œ~ü ~å=Ù, HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºÅ∞ <åQÆ~ü Hõ~°∂flÖò lÖÏ¡, =\ìÑë¡ „QÍ=∞ "åãÎ=ÙºÖ·# N=∞u N ã¨∞~°aè[Ü«∞„Ñ¨ Œ, NÑü ~å=ÙÅ‰õΩ 1970Ö’ K« «∞+ì Ñ¨Ù„ «∞xQÍ [x‡Oz# N ã¨∞~°aè~°gO Œ~ü ~å=Ù Ju z#fl =Ü«∞ã∞Ö’<Õ F =∞Oz aÅ¤~üQÍ QÆ∞iÎOÑÙ á⁄O ŒQÆeQÍ~°∞. =$uÎs`åº "åºáê~°OÖ’ ã≤÷~°Ñ_ç L<åfl «# ™ê=∂lHõ =~åæxH «#=O «∞QÍZO`À H˘O « KÕÜ«∂Å#fl L Õúâ◊O`À <åQÆ~ü Hõ~°∂flÖòÖ’x Ñ¨ Œ‡<åÜ«∞Hõ "≥Å=∞ãOÑ¶∞O P èŒfi~°ºOÖ’ ãfisæÜ«∞ ã∞~°aè ~°OQÍ~å=Ù ¿Ñ~°∞# U~åÊ@∞ KÕã≤# ''„@ãπì——Ö’F =ÚYº ã¨Éèí∞ºÅ∞QÍ LO@∂ P „áêO «OÖ’x "≥Å=∞ ¿Ñ Œ q^•º~°∞÷Å‰õΩ Pi÷Hõã¨Ç¨ÏHÍ~°O JOkã¨∂Î „áÈ «ûÇ≤Ïã¨∞Î<åfl~°∞. WHõ ‰õΩ@∞O| q+Ü«∂xH =¿ãÎ ãfiO « lÖÏ¡‰õΩ K≥Ok# r#∞‰õΩO@ „QÍ=∂xH˜

K≥Ok# N=∞u N ~°Oy<Õx WOk~° NÑu ~å=Ù (i>ÿ~ü¤ UZãπÑ≤)QÍ~°¡ kfifÜ«∞ ÑÙ„uHõ N=∞u g}#∞ J~å÷OyQÍ ã‘fiHõiOKå_»∞. giH˜ XHõ ‰õΩ=∂Ô~Î zII ~°g} a.>ˇH± ÃÑ¶·#ÖòÖ’ LO_»QÍ, ‰õΩ=∂~°∞_»∞ „Ñ¨fH± =∞xáêÖòÜ« x=iû\©Ö’ „Ñ äŒ=∞ ãO= «û~°OÖ’ L<åfl_»∞.

2018-2021QÍ#∞ JdÅ ÉèÏ~° « "≥Å=∞ ãÖÑ¶∞O HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºxQÍ ZxflHõÜ«∂º~°∞.

N =∞}H˘O_» Hâ◊= ~å=Ù, HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºÅ∞ "≥∞ ŒH± lÖÏ¡ "≥Å∞ÌiÎ =∞O_»ÅO =∞OQÆà◊ÑïÎ „QÍ=∞OÖ’ 1969 E<£ 15#N =∞}H˘O_» Nx"åã ~å=Ù, N=∞u q[Ü«∞ÅH; ŒOÑ «∞Å‰õΩ [x‡Oz# N=∞}˜H˘O_» ˆHâ◊= ~å=Ù aÅ¤~üQÍ "åºáê~° ~°OQÆOÖ’ ã≤÷~°Ñ¨_®¤~°∞. "≥∞ ŒH±Ö’ ÃãHõO_»s q Œº ÑÓiÎ KÕã≤# g~°∞ ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £Ö’x U.q. HõàÏâßÅÖ’WO@s‡_çÜ≥∞\ò, _ç„w, ZOaU Ñ¨ÓiÎ KÕâß~°∞. 'S"å— q^•º^•# xkè QÆ « ã¨ÉòHõq∞\©Ö’ "≥·ãπ Kè≥·Ô~‡<£QÍ ÉÏ èŒº «Å∞ x~°fiiÎOKå~°∞. giH˜ ã¨Ç¨Ï èŒ~°‡Kåi}˜ N=∞u Ñ¨ Œ‡[`À áê@∞ XHõ ‰õΩ=∂~°∞_»∞, ‰õΩ=∂Ô~ÎL<åfl~°∞. ‰õΩ=∂~°∞_»∞ „H˜u=∂<£ a>ˇH± K« Œ∞=Ù «∞O_»QÍ, ‰õÄ «∞~°∞ JHΔ « ~å=Ù9= «~°QÆu K« Œ∞=Ù «∞#flk.

q∞ «ÉèÏ+≤, xQÆifi, x~å_»O|~°∞_≥·# N Hâ◊=~å=Ù JÖÏfiÖò„áêO «OÖ’x "≥Å=∞ |O èŒ∞=ÙÅO ŒiH© JO Œ∞ÉÏ@∞Ö’LO@∂ ¿ã"åÉèÏ="Õ∞ TÑ≤iQÍ ¿ã=ÅOkã∞Î<åfl~°∞.2018-2021 ãO= «û~åÅ‰õΩ QÍ#∞ 'S"å— HÍ~°º=~°æ ãÉèí∞ºxQÍZxflÔH·# g~°∞ ãÖÑ¶∞ Ñ¨Ù~Àaè=$kúH˜ KÕÜ« «#Ok™êÎ#<åfl~°∞. "≥Å=∞ ™ê=∂lHõ =~°æ ãÖˆHΔ=∂xH˜ z «Îâ◊√kú ÀHõ$+≤ KÕ™êÎ#x K≥áêÊ~°∞. ãÖÑ¶∞O KÕÑ¨>Ëì Jaè=$kú, ãÖˆHΔ=∞ Ñ¨ äŒHÍÅ q+¨Ü«∞OÖ’ ^• «Å ^• «$ «fiO ZO`ÀJ=ã¨~°=∞<åfl~°∞. ^•`«Å#∞ XÑ≤ÊOz "≥∞Ñ≤ÊOKÕ „Ñ¨Ü«∞`«flO KÕ™êÎ#x K≥áêÊ~°∞. ãÖÑ¶¨∞Ñ¨~°OQÍ KÕÑ¨>Ëì JhflHÍ~°º„Hõ=∂Å‰õΩ «# „áÈ`åûÇ¨ÏO, JO_» ŒO_»Å∞O\ÏÜ«∞<åfl~°∞.

N A"åfi_ç Jâ’H± ‰õΩ=∂~ü, HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºÅ∞ [y`åºÅ lÖÏ¡, èŒ~°‡ÑÙi =∞O_»ÅO, u=∂‡ÑÓ~ü „QÍ=∞ "åãÎ=ÙºÅ∞ N A"åfi_çHõ=∞ÖÏHõ~ü ~å=Ù - H“ã¨Åº ÕgÅ Hõx+ª ‰õΩ=∂~°∞_≥·# N A"åfi_ç Jâ’H± ‰õΩ=∂~üQÆ « H˘xfl ãO= «û~åÅ #∞O_ç "≥Å=∞ ãOÑ¶∞ HÍ~°º„Hõ=∂ÅÖ’ K«∞~°∞‰õΩQÍ áêÖÁæO@∞<åfl~°∞. ~å„+ì "≥Å=∞ ãÖÑ¶∞ ã¨Éò Hõq∞\©ÅÖ’ ã¨Éèí∞º_çQÍ Ñ¨x KÕâß~°∞. 2005-2007, 2009-2011 @~ü‡ÅÖ’ HÍ~°º=~°æ ãÉèí∞ºxQÍ ¿ã=ÅOkOKå~°∞. 2005-2007Ö’ *ˇqP~ü ÉÏÅ∞~° =ãü QÆ$Ç¨Ï ã¨Éò Hõq∞\© Hõhfi#~üQÍ Ñ¨x KÕâß~°∞.2009-2011Ö’ "≥Å=∞ "≥·[Ü«∞Ou ã¨Éò Hõq∞\©Ö’ ã¨Éèí∞º_çQÍ ‰õÄ_® L<åfl~°∞.zHõ _»Ñë¡Ö’x `åºQÆ~åÜ«∞ QÍ# ã¨ÉèíÖ’ Hõq∞\© "≥∞O|~üQÍ ¿ã=ÅOkOKå~°∞.„Ñ¨ã¨∞Î «O ÅÜ«∞<£û Hõ¡Éò x~°fiÇ≤ÏOKÕ „Ñ¨*Ï„Ñ¨Ü≥∂[# HÍ~°º„Hõ=∂Ö’¡ K«∞~°∞‰õΩQÍ

áêÖÁæO@∞<åfl~°∞.N Jâ’H± ‰õΩ=∂~ü ZO.HÍ"£∞ Ñ¨\Ïì á⁄Ok, H˘xfl ~ÀAÅ∞ „ÃÑ·"Õ\ò L^ÀºQÆO KÕâß~°∞. P «~åfi « ã¨fiO «

"åºáê~°O KÕÜ«∂Å<Õ «ÅOÑ¨Ù`À L^ÀºQÆO =ke "åºáê~°O „áê~°OaèOKå~°∞. "åºáê~°OÖ’ KåÖÏ W|ƒO Œ∞Å#∞Z Œ∞~˘¯<åfl~°∞. P «~åfi « H˘O « =∞Ok q∞„ «∞Å ã¨ÅÇ¨`À =∞m§ L^ÀºQÆOÖ’ KÕ~å~°∞. „Ñ¨ã¨∞Î «O Ô~eˆQ~ü ÃÇÏÖòÎW#∞ûÔ~<£û (á¶ê~°<£ HõOÃÑh)Ö’ ã‘xÜ«∞~ü "Õ∞<Õ[~üQÍ ÉÏ èŒº «Å∞ x~°fiiÎã¨∞Î<åfl~°∞.

N Jâ’H± ‰õΩ=∂~ü ã¨f=∞}˜ N=∞u ã∞+‡. D ŒOÑ «∞Å‰õΩ W ŒÌ~°∞ ãO`å#O z. nHΔ «, z. g~°"≥OHõ@ã¨ «º„= üÅ∞<åfl~°∞. D z<åfl~°∞e ŒÌ~°∞ WO[hiOQ∑ q Œº#Éèíºã≤ã¨∞Î<åfl~°∞.

„Ñ¨ã¨∞Î «O 2018-2021 HÍ~°º=~åæxH˜ g~°∞ HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºÅ∞QÍ =¸_»=™êi ZxflHõÜ«∂º~°∞.

N K≥#fl=∞<Õx ~å"≥∂‡ÇÏ<£ ~å=Ù, HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºÅ∞ HõsO#QÆ~ü lÖÏ¡ QÆOQÍ èŒ~° =∞O_»ÅO "≥k~° „QÍ=∞OÖ’ N K≥#fl=∞<Õx H˜+¨<£~å=Ù, N=∞u WOk~° ŒOÑ «∞Å‰õΩ 1971 Ñ¶≤„|=i 24# [x‡Oz# N K≥#fl=∞<Õx~åO"≥∂Ç¨Ï<£ ~å=Ù "≥∞ÿxOQ∑ "åºáê~°OÖ’ ã≤÷~°Ñ¨_®¤~°∞. ™œ=Úº_»∞, q∞ «ÉèÏ+≤, x~å_»O|~°∞_»∞ J~Ú# N ~åO"≥∂Ç¨Ï<£ ~å=Ù =∂r=∞O„u, HÍO„ÔQãπ áêsìÖ’ ã‘xÜ«∞~ü <Õ «QÍ, HO„ Œ, ~å„+ì ~å[H©Ü«∂ÅÖ’ «# ≥·#=Ú„ Œ "Õã¨∞‰õΩ#fl N "≥∞<Õflx ã¨ «º<å~åÜ«∞} ~å=Ù ÉÏ==∞ik ‰õΩ=∂~°∞_»∞. ¿ã"åÉèÏ="Õ∞ TÑ≤iQÍ HõsO#QÆ~ü Ñ¨ Œ‡<åÜ«∞Hõ "≥Å=∞ ãÖˆHΔ=∞ ãÖÑ¶∞OÖ’<åÅ∞Qà◊§áê@∞ HÍ~°º=~°æãÉèí∞ºxQÍ ¿ã=ÅOkOKå~°∞. Nâ‹·ÅO ãÉòHõq∞\© ãÉèí∞ºxQÍ3 Uà◊§ ¿ã=ÅOkOz# g~°∞ 2018-2021H˜QÍ#∞ HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºÅ∞QÍ ZxflHõ

Ü«∂º~°∞. "≥Å=∞ ™ê=∂lHõ =~°æ ãÖˆHΔ=∞"Õ∞ ^èÕºÜ«∞OQÍ "≥Å=∞ |O èŒ∞=ÙÅO ŒiH© JO Œ∞ÉÏ@∞Ö’ LO@∂¿ã=ÅOk™êÎ#<åfl~°∞. 'S"å— KÕÑ¨>Ëì Jaè=$kú, ãÖˆHΔ=∞ Ñ¨ äŒHÍÅ q+¨Ü«∞OÖ’ ãÖÑ¶∂xH˜ ã¨Ç¨ÏHõiã¨∂Î, ãÖÑ¶∞Ñ¨Ù~Àaè=$kúH˜ áê@∞Ñ¨_» å#x K≥áêÊ~°∞.

N K≥#fl=∞<Õx ~åO"≥∂Ç¨Ï<£ ~å=Ù‰õΩ ãÇÏ èŒ~°‡Kåi} N=∞u Jq∞ « XHõ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ iu<£ L<åfl~°∞. N=∞uJq∞ « "åºáê~° ~°OQÆOÖ’ L<åfl~°∞. z. iu<£ aaU Ô~O_»= ãÖ= «û~°O K« Œ∞=Ù «∞<åfl_»∞.

N ã∞~°aè K«ÅÑu ~å=Ù, HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºÅ∞ <åQÆ~ü Hõ~°∂flÅ∞ lÖÏ¡, HÀ_Õ~°∞ „QÍ=∞OÖ’ 1960 Ñ¶≤„|=i 2# ã∞~°aè J=∞$ «=∞‡-ÅH˜;#~°ã≤OÇ¨ ~å=Ù ŒOÑ¨ «∞Å‰õΩ [x‡Oz# N ã¨∞~°aè K«ÅÑü ~å=Ù ZO.U,a.W._ç. Ñ¨@ìÉèí„ Œ∞Å∞. =$uÎs`åº Láê è•ºÜ«ÚÅ∞QÍ 34 Uà◊§áê@∞ ZO Œ~À q^•º~°∞÷Å rq`åÅÖ’"≥Å∞QÆ∞Å∞ xOÑ≤# N ã¨∞~°aè K«ÅÑü ~å=Ù 2018 Ñ¶≤„|=iÖ’ Ñ¨ Œg q~°=∞}KÕâß~°∞. XHõ Ñ¨Hõ =$uÎH˜ <åºÜ«∞O KÕã¨∂Î, =∞~À Ñ¨Hõ Láê è•ºÜ«∞ ãÖÑ¶∞<Õ «QÍJ è•ºÑ¨‰õΩÅ ã¨=∞ã¨ºÅ Ñïëê¯~åxH˜ x~°O «~°O „â◊q∞OKå~°∞. ^•^•Ñ¨Ù =¸_»∞^ŒâßÉÏÌÅ áê@∞ Láê^è•ºÜ«∞ ãÖÑ¶¨∂xH˜ ¿ã=ÅOkOz# g~°∞ `≥ÅOQÍ}L Œº=∞OÖ’ «# ≥·# =Ú„ Œ "Õã¨∞H˘<åfl~°∞. 2003 #∞O_ç 2014 =~°‰õΩ J<ÕHõ

L Œº=∂ÅÖ’ K«∞~°∞QÍæ áêÖÁæ<åfl~°∞.gi ãÇÏ èŒ~°‡Kåi} N=∞u [Ü«∞Ou W„|Ç‘ÏOÑ¨@flO =∞O_»ÅO #Å¡HõOK≥Ö’x ™êOÑ¶‘∞Hõ QÆ∞~°∞‰õΩÅ HõàÏâßÅ

„Ñ≤xûÑ¨ÖòQÍ ÉÏ èŒº «Å∞ x~°fiiÎã¨∞Î<åfl~°∞. N ã¨∞~°aè K«ÅÑü ~å=Ù ŒOÑ¨ «∞Å‰õΩ W ŒÌ~°∞ ‰õΩ=∂~°∞Å∞<åfl~°∞. giÖ’ÃÑ ŒÌ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ èŒ~°‡ Õ[ QÆzÛÉ∫eÖ’x =~°∂Û[ HõOÃÑhÖ’ J_ç‡x„¿ãì@~üQÍ Ñ¨xKÕã¨∞Î<åfl~°∞. z#fl ‰õΩ=∂~°∞_»∞Éèí~° üK«O„ Œ J"≥∞iHÍÖ’ ZO.Zãπ Ñ¨ÓiÎKÕã≤ HÍeá¶ÈiflÜ«∂Ö’ L^ÀºQÆO KÕã¨∞Î<åfl~°∞.

«# âı+rq`åxfl "≥Å=∞ ™ê=∂lHõ=~°æ ãOHΔ=∞O HÀãO ¿ã=ÅOkOKåÅ<Õ «Ñ#`À W\©=Å [iy# ZxflHõÅÖ’HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºxQÍ áÈ\©KÕã≤ q[Ü«∞O ™êkèOKå~°∞. "≥Å=∞ ™ê=∂lHõ=~°æ ¿Ñ Œ q^•º~°∞÷Å‰õΩ «y# ãÇÜ«∞ãÇÏHÍ~åÅ∞ JOkOKåÅ<Õ ÅHõΔ ºO`À L<åfl~°∞.

N=∞u á⁄#∞QÀ\ *’ºu, HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºÅ∞ ã¨∂~åº¿Ñ@ lÖÏ¡ tOQÆÔ~_ç¤áêÖˇO „QÍ=∞OÖ’ N ~“ «∞ Hõ=∞ÖÏHõ~ü ~å=Ù,N=∞u ~“ «∞ áêi*Ï «=∞‡ ŒOÑ «∞Å‰õΩ [x‡Oz# N=∞u á⁄#∞QÀ\ *’ºuH1998= ãO= «û~°OÖ’ <åQÆ~ü Hõ~°∂flÖò lÖÏ¡ "≥Å¯Ñe¡ =∞O_»ÅO ÅHÍfl~°O „QÍ=∂xHK≥Ok# N á⁄#∞QÀ\˜ #oh "≥∂Ç¨Ï<£ ~å=Ù`À q"åÇ¨Ï"≥∞ÿ#k. D ŒOÑ¨ «∞Å‰õΩXHõ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ z. «~°∞}ü „Ñã∞Î «O =∞ÇÏ|∂Éò#QÆ~ü lÖÏ¡ „ÑÉèí∞ «fi "≥· ŒºHõàÏâßÅÖ’ZOaaZãπ Ô~O_»= ãÖ= «û~°O K« Œ∞=Ù «∞<åfl_»∞. _ç„w ÑÓiÎ KÕã≤# N=∞u á⁄#∞QÀ\ *’ºu QÆ «OÖ’ EÑe¡ ÉÏÅ=∞‡ ÉÏeHõÅ=ãu QÆ$ÇÏ "≥∞ãπ HÍO„\ÏHõì~üQÍ KÕâß~°∞. „Ñã∞Î «O aZ<£ Ô~_ç¤ #QÆ~ü, =Ú+‘~åÉÏ £ÖÖ’«~°∞}ü ÉÏeHõÅ =ãü QÆ$Ç¨Å#∞ x~°fiÇ≤Ïã¨∞Î<åfl~°∞. •^•Ñ¨Ù 300 =∞Ok q^•ºi÷

#∞Å∞ D =ãü QÆ$Ç¨ÅÖ’ =ãü ™œHõ~°ºO á⁄O Œ∞ «∞<åfl~°∞. ¿ã"åÉèÏ="Õ∞ TÑ≤iQÍ Ñ¨xKÕ¿ã N=∞u Ñ≤.*’ºu„Ñü U\Ï W ŒÌ~°∞ q^•ºi÷#∞Å‰õΩ Lz « =ãü ™œHõ~°ºO HõeÊOK«_»O qâı+Ö.

2018-2021H˜ QÍ#∞ HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞º~åÅ∞QÍ ZxflÔH·# N=∞u á⁄#∞QÀ\˜ *’ºu "≥Å=∞ ™ê=∂lHõ =~°æãÖˆHΔ=∂xH˜ z «Îâ◊√kú À Hõ$+≤ KÕ™êÎ#<åfl~°∞. "≥Å=∞ |O èŒ∞=ÙÅ‰õΩ «y# ã¨Ç¨Ü«∞ ã¨Ç¨ÏHÍ~åÅ∞ JOk™êÎ#xK≥áêÊ~°∞.

N=∞u HÀ@¡ g}, HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºÅ∞ L=∞‡_ç =∞Ç¨Ï|∂Éò#QÆ~ü lÖÏ¡, ÃÑ ŒÌ H˘ «ÎÑë¡ =∞O_»ÅO, ãÖr"£Ñ¨Ó~ü„QÍ=∂xH˜ K≥Ok# =∞MÏÎ •~ü N "Õ<ÕÑë¡ "≥OHõ@ ~åÑ¶∞= ~å=Ù, N=∞u =„[=∞‡ŒOÑ¨ «∞Å ‰õΩ=∂~°∞_≥·# N "Õ<ÕÑë¡ ã¨∞ Œ~°≈<£ ~å=Ù, N=∞u =#[ ŒOÑ¨ «∞Å

‰õΩ=∂Ô~Î N=∞u HÀ@¡ g}. =∞Ç¨Ï|∂Éò#QÆ~ü lÖÏ¡ ÉÏeHõÅ L#fl « áê~î°âßÅÜ«∞O Œ∞ „áê äŒq∞Hõ, ÃãHõO_»s q Œº#∞ ÑÓiÎ KÕâß~°∞. =∞ÇÏ|∂Éò#QÆ~ü HõàÏâßÅÖ’HÍÖËr q Œº#Éèíºã≤OKå~°∞. =∞Ç¨Ï|∂Éò#QÆ~ü lÖÏ¡ =OQÆ∂~ü =∞O_»ÅO uáêÊÔ~_ç¤Ñe¡ „QÍ=∂xH K≥Ok#N HÀ@¡ ~°Ñ¶ÚÑü ~å=Ù, N=∞u Je"ÕÅ=∞‡ ŒOÑ¨ «∞Å Hõx+ì Ñ¨Ù„ «∞_≥·# NHÀ@¡ ã¨∞ Œ~°≈<£ ~å=Ù`À q"åÇ¨ÏO [iyOk. Éèí~°Î ã¨Ç¨ÏHÍ~°O`À N=∞u HÀ@¡

g} ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £Ö’x „Ñuëêì «‡Hõ q^•ºãÖã÷ Ü«∞â’ Œ ã¨∂¯Öò PÑ¶π Ãã·<≥ûãπÖ’ _çá⁄¡=∂ Ñ¨ÓiÎ KÕâß~°∞.D ŒOÑ¨ «∞Å‰õΩ W ŒÌ~°∞ ‰õΩ=∂~°∞Å∞<åfl~°∞. ÃÑ ŒÌ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ Ü≥∂+≤ ü ~åÜ«Ú_»∞ Sã≤ZÑ¶πUS qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞OÖ’

WO[hiOQ∑ "≥Ú Œ\ ˜ ãÖ= «û~°O K« Œ∞=Ù «∞<åfl_»∞. Ô~O_»= ‰õΩ=∂~°∞_»∞ HÀ@¡ =i¬ ü ~åÜ«Ú_»∞ ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £q^•º#QÆ~üÖ’x J~°aO^À WO@ˆ~fl+¨#Öò ã¨∂¯ÖòÖ’ 9= «~°QÆu K« Œ∞=Ù «∞<åfl_»∞.

N=∞u HÀ@¡ g} =∞Ç≤ÏàÏ ãÉò Hõq∞\© ãÉèí∞º~åeQÍ qt+ì ¿ã=ÅOkOKå~°∞. N=∞u g} 2006Ö’ JdÅÉèÏ~° « "≥Å=∞ ãÖÑ¶∞OÖ’ ã¨Éèíº «fiO fã¨∞H˘x ™ê÷xHõOQÍ [iˆQ ãÖˆHΔ=∞ HÍ~°º„Hõ=∂ÅÖ’ K«∞~°∞QÍæ áêÖÁæ<åfl~°∞.„Ñ¨ã¨∞Î «O S"å ZxflHõÅÖ’ ãÖÑ¶∞ HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞º~åeQÍ 2018-21H˜ QÍ#∂ ZxflHõÜ«∂º~°∞.

N Ñ‘K«~° ~å"≥∂‡ÇÏ<£ ~å=Ù, HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºÅ∞ ~å[#fl ã≤iã≤Å¡ lÖÏ¡ É’~ÚxÑë¡ =∞O_»ÅO =~° Œ"≥e¡ „QÍ=∂xH˜ K≥Ok#N Ñ‘K«~° •"≥∂ Œ~ü ~å=Ù ã¨fisæÜ«∞ Ñ‘K«~° ~°=∞ ŒOÑ¨ «∞Å ‰õΩ=∂~°∞_≥·# N Ñ‘K«~°~å"≥∂‡Ç¨Ï<£ ~å=Ù 1975 JHÀì|~ü 12# [x‡OKå~°∞. Ñ¨ Œ= «~°QÆu =~°‰õΩ <Õ\˜[y`åºÅ lÖÏ¡ ˆHO„ ŒOÖ’x ã¨~°ã¨fiu tâ◊√=∞Ok~ü áê~î°âßÅÖ’ q^•ºÉèÏºãÖKÕã≤# g~°∞ WO@s‡_çÜ≥∞\ò, _ç„w q Œº#∞ ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £Ö’ Ñ¨ÓiÎ KÕâß~°∞. QÆ « Ñ¨ Õà◊√§QÍ „Ñ¨=ÚY Ñ¶sflK«~ü ãÖã÷ J~Ú# hÖòHõ=∞Öò _ç„ã≤ì|∂º@~üQÍ"åºáê~° ~°OQÆOÖ’ ã≤÷~°Ñ¨_®¤~°∞. S"å P èŒfi~°ºOÖ’x qq èŒ ã¨Éò Hõq∞\©ÅÖ’ Ñ¨xKÕã≤# N Ñ‘K«~° ~å"≥∂‡ÇÏ<£ ~å=Ù‰õΩ ãÇÏ èŒ~°‡Kåi} N=∞u Hõ~°∞} XHõ ‰õΩ=∂~°∞_»∞≥·qH± L<åfl~°∞. gi ‰õΩ=∂~°∞_»∞ „Ñ¨ã¨∞Î «O WO@s‡_çÜ≥∞\ò K« Œ∞=Ù «∞<åfl_»∞.

JÖÏfiÖò „áêO «OÖ’ ã≤÷~°Ñ¨_ç# N Ñ‘K«~° ~å"≥∂‡Ç¨Ï<£ ~å=Ù P „áêO « "≥Å=∞ |O èŒ∞=ÙÅ‰õΩ ¿ã"åÉèÏ=O`À¿ã=ÅOkã¨∞Î<åfl~°∞. 2018-2021H˜ QÍ#∞ HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºxQÍ ZxflÔH·# g~°∞ ãÖÑ¶∞ Ñ¨Ù~Àaè=$kúH˜ «#=O «∞ã¨Ç¨ÏHÍ~°O JOk™êÎ#<åfl~°∞. "≥Å=∞ ™ê=∂lHõ=~°æ ãÖˆHΔ=∞O HÀãÖ z «Îâ◊√kú À Hõ$+≤ KÕ™êÎ#<åfl~°∞.

N QÆ#fl=∞<Õx „H+‚ „Ñg}ü ~å=Ù, HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºÅ∞ ~å[#fl ã≤iã≤Å¡ lÖÏ¡ =Ú™êÎÉÏ £ =∞O_»ÅO QÆ∂_≥O „QÍ=∞OÖ’ 1971PQÆ+¨μì 12# ã¨fisæÜ«∞ QÆ#fl=∞<Õx Hõ=∞ÖÏHõ~ü ~å=Ù, N=∞u ã¨∞=~°‚ ŒOÑ¨ «∞Å‰õΩ[x‡OKå~°∞. gi «O„_ç =$uÎs`åº Láê è•ºÜ«ÚÅ∞. ZOaU Ñ¨\Ïì Ñ¨ÙK«∞Û‰õΩ#fl N „H˜+‚ „Ñ¨g}ü ~å=Ù H˘xfl ãÖ= «û~åÅ∞ „ÃÑ·"Õ\òHõOÃÑhÖ’ =∂Ô~¯\ÕQ∑ "Õ∞<Õ[~üQÍ Ñ¨x KÕâß~°∞. « •fi~å QÆ_çOz# J#∞Éèí=O`À`å<Õ ã¨fi «Ç¨QÍ 2009Ö’ Universal Thread Craft J<Õ HõOÃÑhx ™ê÷Ñ≤OKå~°∞. DHõOÃÑhÖ’ P\’"≥ÚÉ·Öò ~°OQÍxH˜ ãÖ|OkèOz# É’Å∞ìÅ∞ «Ü«∂~°∞ KÕÜ«∞_®xHJ=ã~°=∞ÜÕ∞º _≥·Å∞ «Ü«∂~°∞ KÕ™êÎ~°∞. Õâ◊"åºÑÎOQÍ D «~°Ç¨ HõOÃÑhÅ∞ 12LO_»QÍ ˆH=ÅO ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £Ö’<Õ 6 HõOÃÑhÅ∞ LO_»@O qâı+¨=∞<åfl~°∞. D

PiO\Ö’ XHõ HõOÃÑh "≥Å=∞ ™ê=∂lHõ =~åæxH˜ K≥Ok#k HÍ=_»O «#ÔHO`À QÆ~°fiHÍ~°}=∞x N „H+‚ „Ñg}ü~å=Ù K≥áêÊ~°∞. ã≤iã≤Å¡ Ñ¨ Œ‡<åÜ«∞Hõ "≥Å=∞ J™Èã≤ÜÕ∞+<£Ö’ Ô~O_»∞™ê~°∞¡ HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºxQÍ Ñ¨xKÕã≤ "≥Å=∞|O èŒ∞=ÙÅ n"≥#ÅO Œ∞H˘<åfl~°∞. "≥Å=∞ |O èŒ∞=ÙÅ «ÅÖ’ <åÅ∞Hõ =Ö "≥∞ ŒÅ∞ «∂ "≥Å=∞ ™ê=∂lHõ =~°æ ãOHΔ=∂xHáê@∞ Ñ_®¤~°∞. LÑHÍ~° "Õ «<åÅ QÆ « Hõq∞\©Ö’ ãÉèí∞ºxQÍ =¸_Õà◊§ áê@∞ ¿ã=ÅOkOKå~°∞. "≥Å=∞ ™ê=∂lHõ =~°æ ¿Ñ Œq^•º~°∞÷Å‰õΩ Pi÷Hõ ãÇÜ«∞O JOkOK«_»OÖ’ g~°∞ K«∂Ñ≤# K˘~°=, KÕã≤# Hõ$+≤ìx S"å QÆ « Hõq∞\ Jaè#OkOK«_»Oqâı+Ö.

„Ñã∞Î «O JÖÏfiÖò „áêO «OÖ’ x=ã≤ã∞Î#fl g~°∞ P „áêO « "≥Å=∞ |O èŒ∞=ÙÅ‰õΩ JO Œ∞ÉÏ@∞Ö’ LO@∂ ¿ã"åÉèÏ="Õ∞TÑ≤iQÍ ¿ã=ÅOkã¨∞Î<åfl~°∞. giH˜ ã¨Ç¨Ï èŒ~°‡Kåi} N=∞u =#[`À áê@∞ XHõ ‰õÄ «∞~°∞<åfl~°∞. N=∞u =#[ÉÁ\˜‰õÄº x~°fiÇ≤Ïã¨∞Î<åfl~°∞. ‰õÄ «∞~°∞ J##º „Ñ¨ã¨∞Î «O Ñ¨ Œ= «~°QÆu K« Œ∞=Ù «∞<åfl~°∞.

2018-2021H˜ QÍ#∞ HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºxQÍ ZxflÔH·# N QÆ#fl=∞<Õx „H˜+‚ „Ñ¨g}ü ~å=Ù ãÖÑ¶∞ Ñ¨Ù~Àaè=$kúH˜ÉÏã¨@QÍ xÅ∞™êÎ#<åfl~°∞. "≥Å=∞ |O èŒ∞=ÙÅO ŒiH© JO Œ∞ÉÏ@∞Ö’ LO@∂ "åi ã¨=∞ã¨ºÅ Ñïëê¯~åxH˜z «Îâ◊√kú À Hõ$+≤ KÕ™êÎ#<åfl~°∞.

N |Å∂‡i P#O £ ~å=Ù, HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºÅ∞ HõsO#QÆ~ü lÖÏ¡ HõsO#QÆ~ü =∞O_»ÅO KÕQÆ∞iÎ „QÍ=∞OÖ’ N |Å∂‡i H˘O_»Öò~å=Ù, N=∞u ™êq„u ŒOÑ «∞Å‰õΩ 1970 AÖ· 1# [x‡Oz# N |Å∂‡i P#O £~å=Ù 2018-2021H˜ QÍ#∞ 'S"å— HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºÅ∞QÍ ZxflHõÜ«∂º~°∞. HõsO#QÆ~ü Ñ¨ Œ‡<åÜ«∞Hõ "≥Å=∞ ãÖˆHΔ=∞ ãÖÑ¶∞OÖ’ Ô~O_»∞ Ñ¨~åºÜ«∂Å∞HÍ~°º=~°æ ãÉèí∞ºxQÍ ÉÏ èŒº «Å∞ x~°fiiÎOKå~°∞. #QÆ∞#∂~ü ZãπJ~üZãπÑ≤ _ç„ã≤ì|∂º@sHõq∞\˜ Kè≥·Ô~‡<£QÍ 6 ãÖ= «û~åÅ∞ Ô~· åOQÆ ¿ã=Ö’ «iOKå~°∞. „Ñ¨ã¨∞Î «O Œ∞~≈_£ã≤OyÖò qO_À _≥·Ô~Hõì~üQÍ L<åfl~°∞. 2013 #∞O_ç 2018 =~°‰õΩ KÕQÆ∞iÎ „QÍ=∞ ã¨~°ÊOKüQÍ L#fl N |Å∂‡iP#O £ ~å=Ù „QÍ=∂aè=$kúH JOH « ÉèÏ=O`À Hõ$+≤ KÕâß~°∞. ã≤ã≤ ~À_»¡ x~å‡}O,

„_≥·<ÕrÅ x~å‡}O`À áê@∞ „QÍ=∞ã¨∞ÎÅ‰õΩ JO Œ∞ÉÏ@∞Ö’ LO@∂ "åi Hõ+ìã¨∞MÏÅÖ’ áêÅ∞ ÑÖK«∞H˘O@∞„QÍ=∂xfl Jxfl ~°OQÍÅÖ’ „Ñ¨QÆu Ñ¨ äŒOÖ’ #_çÑ≤OKå~°∞.

¿ã"åÉèÏ="Õ∞ TÑ≤iQÍ Ñ¨x KÕã≤# N |Å∂‡i P#O £ ~å=Ù =∞Oz Ñ¨~åº=~°} „Ñ≤Ü«Ú_»∞. Ç¨Ïi «Ç¨~°OHÍ~°º„Hõ=∂xH˜ JkèHõ „áê è•#ºO WKåÛ~°∞.

giH˜ ã¨Ç¨Ï èŒ~°‡Kåi}˜ N=∞u ÉèÏQÆºÅH˜;`À áê@∞ W ŒÌ~°∞ ‰õΩ=∂~°∞Å∞<åfl~°∞. ÃÑ ŒÌ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ Jaèl üWO[hiOQ∑ =¸_»= ãÖ= «û~°O K« Œ∞=Ù «∞O_»QÍ Hõx+ì Ñ¨Ù„ «∞_»∞ Ji‡ ü WO@s‡_çÜ≥∞\ò "≥Ú Œ\˜ ãÖ= «û~°OK« Œ∞=Ù «∞<åfl_»∞. N |Å∂‡i P#O £ ~å=Ù‰õΩ =ÚQÆ∞æ~°∞ JHõ Ü«∞ºÅ∞ N=∞u =∂ èŒq, N=∞u áê=x, N=∞uÇ¨Ïi„Ñ≤Ü«∞Å∞<åfl~°∞. "≥Å=∞ ™ê=∂lHõ =~°æ ãÖˆHΔ=∂xH˜ «# â◊HÎ=OK«#ÖËx Hõ$+≤ KÕ™êÎ#<åfl~°∞. S"å KÕÑ¨>ËìJxfl HÍ~°º„Hõ=∂Å‰õΩ «# ã¨Ç¨ÏHÍ~°O LO@∞O Œ<åfl~°∞.

N |Å∂‡i [QÆ<À‡ÇÏ<£ ~å=Ù, HÍ~°º=~°æ ãÉèí∞ºÅ∞ =∂"À~Úã∞ìÅ L Œº=∞<Õ « =ÚáêÊÅ ÅHõΔ ‡}ü~å=Ù (QÆ}Ñu) ãfi„QÍ=∞O [y`åºÅlÖÏ¡ c~üÑ¨Ó~ü „QÍ=∞OÖ’ 1965 E<£ 1# N |Å∂‡i PQÆ=∞~å=Ù, q=∞ÖÏ ÕqŒOÑ¨ «∞Å‰õΩ [x‡Oz# N |Å∂‡i [QÆ<À‡Ç¨Ï<£ ~å=Ù ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £Ö’ Éèí=#

x~å‡} ~°OQÆOÖ’ ã≤÷~°Ñ¨_®¤~°∞. „áê äŒq∞Hõ, ÃãHõO_»s, WO@s‡_çÜ≥∞\ò, _ç„w q Œº#∞ HõsO#QÆ~üÖ’ ÑÓiÎ KÕâß~°∞.XHõ Ñ¨Hõ aÅ¤~üQÍ ã≤÷~°Ñ¨_ç#Ñ¨Ê\˜H© =∞~ÀÑ¨Hõ ãÖÑ¶∞O`À J#∞|O èŒO ÃÑOK«∞H˘x¿ã"åÉèÏ="Õ∞ TÑ≤iQÍ ãOÑ¶∞ Ñ¨Ù~Àaè=$kúÖ’ «# ≥·# áê„ « áÈ+≤OKå~°∞. *ˇqP~üÉÏÅ∞~° =ãü QÆ$Ç¨Ï ã¨Éò Hõq∞\©Ö’ ã¨Éèí∞ºÅ∞QÍ Ñ¨x KÕã≤ q^•º~°∞÷Å ã¨=∞ã¨ºÅ#∞Ñï+¨¯iOKå~°∞.

N |Å∂‡i [QÆ<£"≥∂ÇÏ<£ ~å=Ù «O„_ç N PQÆ=∞~å=Ù ã≤qÖò HÍO„\ÏHõì~üQÍ ã≤÷~°Ñ¨_®¤~°∞. N [QÆ<À‡Ç¨Ï<£ ~å=Ùãf=∞} N=∞u |Å∂‡i ã∞„Ñ[ ≥ÅOQÍ} Ñ≤O_ç =O@Å ¿Ñi@ ãfiQÆ$ÇÏÑ¶Ù_£û#∞ x~°fiÇ≤Ïã∞Î<åfl~°∞. D ŒOÑ «∞Å‰õΩW ŒÌ~°∞ ‰õΩ=∂~°∞Å∞ HÍQÍ ÃÑ ŒÌ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ ™ê~ÚH~°}ü ã≤P~ü\ HõOÃÑhÖ’ L^ÀºQÆO KÕã∂Î J"≥∞iHÍÖ’ LO@∞<åfl~°∞.Ô~O_»= ‰õΩ=∂~°∞_»∞ Ñ¨=<£ ‰õΩ=∂~ü J„yHõÅÛ~üÖ’ Ñ≤l Ñ¨ÓiÎ KÕâß~°∞.

2018-2021 #∂ «# HÍ~°º=~åæxH˜ HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºÅ∞QÍ ZxflÔH·# g~°∞ ãÖÑ¶∞ Ñ¨Ù~Àaè=$kúH˜ â◊HÎ=OK«#ÖËx Hõ$+≤ KÕ™êÎ#O@∞<åfl~°∞.

N p\ Pâ’H± ~å=Ù, HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºÅ∞ã≤iã≤ÖÏ¡ ~å[#fl lÖÏ¡ HÀ<å~å=Ù ¿Ñ@=∞O_»ÅO ÉÏ=Ù™ê~Ú¿Ñ@ „QÍ=∂xHK≥Ok# N=∞u p\˜ ã¨∞~° «=∞‡, N "≥OHõ\ò ~å=Ù ŒOÑ¨ «∞Å Ô~O_»= ‰õΩ=∂~°∞_»∞N p\˜ Pâ’H± ~å=Ù iÜ«∞Öò Z¿ãì\ò "åºáê~°OÖ’ ã≤÷~°Ñ¨_®¤~°∞. QÆ « Ô~O_»∞#fl~°ŒâßÉÏÌÅ „H˜ «O ã¨fi„QÍ=∞O #∞O_ç HõsO#QÆ~ü‰õΩ =∞HÍO =∂iÛ# N Jâ’H± ~å=Ù

ÉèíQÆ ü#QÆ~üÖ’ ã≤÷~°x"åãO U~åÊ@∞ KÕã∞‰õΩ<åfl~°∞. HõsO#QÆ~ü Ñ Œ‡<åÜ«∞Hõ "≥Å=∞ãÖˆHΔ=∞ ãÖÑ¶∞OÖ’ J èŒº‰õΔΩÅ∞ N Hõ~îåi Õ"ÕO Œ~ü~å=Ù <Õ «$ «fiOÖ’x 2012#∞O_ç 2016 =~°‰õΩ Ô~O_»∞ Ñ¨~åºÜ«∂Å∞ HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºxQÍ ¿ã=ÅOkOKå~°∞.giH ãÇÏ èŒ~°‡Kåi} N=∞u ~°l « À áê@∞ W ŒÌ~°∞ ãO`å#O. q\ò "≥à◊¥¡~°∞ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞OÖ’ ‰õÄ «∞~°∞ PHÍOHõΔ a.>ˇH± =¸_»= ãÖ= «û~°OÖ’ LO_»QÍ, ‰õΩ=∂

~°∞_»∞ a.>ˇH± "≥Ú Œ\˜ ãÖ= «û~°O K« Œ∞=Ù «∞<åfl_»∞.2018-2021 HÍ~°º=~°æOÖ’ HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºxQÍ ZxflHõÜ«∂º~°∞. "≥Å=∞ ™ê=∂lHõ =~°æ ãÖˆHΔ=∞O HÀãÖ

«# â◊HÎ=OK«#ÖËx Hõ$+≤ KÕ™êÎ#x K≥áêÊ~°∞.

N H˘ «Î Éèí∂Ñu ~å=Ù, HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºÅ∞ =∞Ç¨Ï|∂Éò#QÆ~ü lÖÏ¡, gÑ¨#QÆO_»¡ =∞O_»ÅO, ÉÔH¯O (QÆ∂_≥O) „QÍ=∞OÖ’ã¨fisæÜ«∞ [QÆÑü ~å=Ù, N=∞u ÅH˜; Õ==∞‡ ŒOÑ¨ «∞Å Ô~O_»= ãÖ`å#O NH˘ «Î Éèí∂Ñu ~å=Ù. gi q^•ºÉèÏºãO q+Ü«∂xH =¿ãÎ „áê äŒq∞Hõ q Œº H˘ÖÏ¡ÑÓ~üÖ’,L#fl`« q^Œº =#ÑïÎÖ’ JÉèíºã≤OKå~°∞. HÀ_Õ~°∞ =∞O_»ÅO, Ñ¨ã¨∞Ñ¨ÙÅ „QÍ=∞"åãÎ=ÙºÅ∞ N=∞u N Ö’H˜<Õx Je"ÕÅ=∞‡, #iûOÇ¨~å=Ù ŒOÑ¨ «∞Å ‰õΩ=∂Ô~ÎN=∞u ã¨∞*Ï «#∞ 1994Ö’ q"åÇ¨ÏO KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. D ŒOÑ¨ «∞Å‰õΩ W ŒÌ~°∞ãÖ`å#O z. „HÍOu ‰õΩ=∂~ü, z. HÍ=ºNÅ∞<åfl~°∞. „Ñã∞Î «O N H˘ «Î Éèí∂Ñu ~å=Ù <åQÆ~ü Hõ~°∂flÖò Ñ@ì}OÖ’ "åºáê~° ~°OQÆOÖ’ã≤÷~°Ñ_®¤~°∞. QÆ « ãO= «û~°O <åQÆ~ü Hõ~°∂flÖò lÖÏ¡ Ñ Œ‡<åÜ«∞Hõ "≥Å=∞ ãOÑ¶∞OÖ’

HÍ~°ºx~åfiÇ¨ÏHõ ã¨Éèí∞ºxQÍ ¿ã=ÅOkOKå~°∞. „Ñ¨ã¨∞Î «O 2018-2021 =¸_»∞ ãÖ= «û~åÅ HÍÅÑïq∞uH˜QÍ#∞ HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºxQÍ ZxflHõÜ«∂º~°∞.

ãOÑ¶∞ Jaè=$kúÖ’ «# ™êÜ«∞ â◊‰õΩÎÅ Hõ$+≤ KÕã≤ ãÉèí∞ºÅ∞ WzÛ# D J=HÍâßxfl ãkfixÜ≥∂QÆO KÕã∞‰õΩO\Ï#xN ã¨∞~°aè Éèí∂Ñü ~å=Ù ≥eáê~°∞.

N J~ÚÖËx #iûOÇ ~å=Ù, HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºÅ∞ <åQÆ~ü Hõ~°∂flÅ∞ lÖÏ¡, |Å∂‡~°∞ =∞O_»Å ÑikèÖ’x «∞"≥∞‡<£¿Ñ@Ö’ J~ÚÖËx[<å~°ú<£ ~å=Ù N=∞u J~°∞}=∞‡ ŒOÑ¨ «∞Å‰õΩ 1977 PQÆ+¨μì 30# [x‡Oz#N J~ÚÖËx #iûOÇ ~å=Ù kÖòã∞Mò#QÆ~üÖ’x #∂º<˘ÉÖò HõàÏâßÅ #∞O_ç _ç„wÑ\Ïì ÑÙK«∞Û‰õΩ<åfl~°∞. gi «O„_ç =∞~°}Ï#O «~°O ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £‰õΩ 1986Ö’ =∞HÍO=∂iÛ WHõ _Õ ã≤÷~°Ñ¨_®¤~°∞. q^•ºi÷ Œâ◊ #∞O_ç <åÜ«∞Hõ «fi ÅHõΔ}ÏÅ#∞ JÅ=~°∞Û‰õΩ#flN #iûOÇ ~å=Ù H˘ «Î¿Ñ@Ö’x qHÀìiÜ«∂ "≥∞"≥∂iÜ«∞Öò áê~î°âßÅ áê « q^•º~°∞÷ÅãÖÑ¶∞ J èŒº‰õΔΩxQÍ ZxflHõÜ«∂º~°∞. 2015-2018 S"å HÍ~°º=~°æO P èŒfi~°ºOÖ’x Ü« ü ã¨ÉòHõq∞\© Kè≥·Ô~‡<£QÍÉÏ èŒº «Å∞ x~°fiiÎOz, "≥Å=∞ ™ê=∂lHõ =~åæxH˜ K≥Ok# Ü«Ú= «#∞ K≥· «#ºÑ¨~°

K«_»O`À áê@∞ [#QÆ}# HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’ Ü«Ú= «#∞ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ∞QÍ KÕ¿ã Hõ$+≤ KÕâß~°∞. QÆ « Z<Àfl Uà◊√§QÍãOÑ¶∞ HÍ~°ºHõÖÏáêÅ`À J#∞|O èŒO L#fl g~°∞ <åQÆ~ü Hõ~°∂flÅ∞ "≥Å=∞ J™Èã≤ÜÕ∞+<£ HÍ~°º=~°æ ãÉèí∞ºxQÍ ÉÏ èŒº «Å∞x~°fiiÎOKå~°∞.

„H˜Ü«∂jÅ ~å[H©Ü«∂ÅÖ’ K«∞~°∞‰õΩQÍ áêÖÁæ#fl N #iûOÇ¨ ~å=Ù ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊O áêsì J#∞|O èŒ ãÖã÷≥Å∞QÆ∞ Ü«Ú= « ~å„+ì HÍ~°º Œi≈QÍ Ñ¨xKÕâß~°∞. „Ñ¨ã¨∞Î «O ≥ÅOQÍ} ~å„+ì ã¨q∞uÖ’ KÕi P áêsì |Ö’¿Ñ`åxH˜«#=O «∞ Hõ$+≤ KÕã¨∞Î<åfl~°∞. g~°∞ =~°OQÆÖò lÖÏ¡‰õΩ K≥Ok# N QÆ∞[˚ ÉÏ|∞~å=Ù, N=∞u ã¨fi~°∂Ñ¨ ŒOÑ¨ «∞Å

‰õΩ=∂Ô~Î N=∞u HõàÏº}˜x q"åÇ¨Ï=∂_®~°∞. giÖ’ ÃÑ ŒÌ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ Ç¨ÏiÇ¨Ï~°<£ ~å=Ù, Ô~O_»= ‰õΩ=∂~°∞_»∞HÍsÎHÜ«∞<£ ~å=ÙÅ`À áê@∞ giH XHõ ™È Œ~°∞_»∞ NJ~ÚÖËx Ü«∂ Œyi ~å=Ù- N=∞u ÉèÏ~°u XHõ ‰õÄ «∞~°∞, XHõ™È Œi N=∞u K≥eHÍx *’ºu-"≥OHõ@ ~å[QÀáêÖò ~å=ÙÅ∞<åfl~°∞.

~åK«H˘O_» Hõq∞+#~\ò HÍ~åºÅÜ«∞ Éèí=# ã=Ú^•Ü«∞ x~å‡}ÏÅ‰õΩ ≥ÅOQÍ} ~å„+ì „ÑÉèí∞ «fiO H\Ï~ÚOz#10 ZHõ~åÅ Éèí∂q∞ q+Ü«∞OÖ’ „ÑÉèí∞ «fiO`À áÈ~å_ç Jk J~°Ê<£ Ç¨ÏŸ"£∞‰õΩ ãÖ|OkèOz# Éèí∂q∞QÍ QÆ∞iÎOz~åK«H˘O_» Hõq∞+#~\ò‰õΩ H\Ï~ÚOz# Éèí∂q∞x ~° Œ∞úKÕÜ«∂Åx èŒ~åflÅ∞, x~åÇ~° nHõΔÅ∞ KÕÑ\ì «# x~°ã##∞≥Å∞Ñ¨_»"Õ∞ HÍ‰õΩO_® z=iH˜ <åºÜ«∞ áÈ~å@O ^•fi~å P Éèí∂q∞ P~°Ê<£ Ç¨ÏŸO‰õΩ ŒH¯ q èŒOQÍ KÕÜ«∞QÆeQÍ~°∞.

x «º K≥· «#ºO, áÈ~å@ ã¨∂ÊùiÎ Hõeæ# N SÖËx #iOÇ¨ ~å=Ù 2018-2021 HÍÖÏxH˜ HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºxQÍZxflHõÜ«∂º~°∞. ãÖÑ¶∞ Ñ¨Ù~Àaè=$kúH˜ «# =O «∞ ã¨Ç¨ÏHÍ~°O JOk™êÎ#<åfl~°∞.

N=∞u QÀ# NÅ «, HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºÅ∞ #ÖÁæO_» lÖÏ¡, «∞OQÆ «∞iÎ =∞O_»ÅO, «∂~°∞ÊQÆ∂_≥O „QÍ=∞OÖ’ 1975JHÀì|~ü 3# ã¨fisæÜ«∞ ~å*Ëâ◊fi~ü ~å=Ù N=∞u Ñ¨ÓÅ=∞‡ ŒOÑ¨ «∞Å‰õΩ [x‡Oz#N=∞u QÀ# NÅ « L#fl « q^•º=O «∞~åÅ∞. gi „áê äŒq∞Hõ q^•ºÉèÏºãÖ «∞OQÆ «∞iÎ =∞O_»Å ÑïkèÖ’x «∂~°∞ÊQÆ∂_≥O„QÍ=∞OÖ’ [iyOk. «∞OQÆ «∞iÎÖ’ ÃãHõO_»s q ŒºÑ¨ÓiÎ KÕÜ«∞QÍ, ã¨∂~°º¿Ñ@„u"Õ} ExÜ«∞~ü HõàÏâßÅÖ’ WO@s‡_çÜ≥∞\ò, Y=∞‡O ÉÏeHõÅ „ÑÉèí∞ «fi HõàÏâßÅÖ’a.Zã‘û _ç„w Ñ¨ÓiÎ KÕâß~°∞. Y=∞‡OÖ’x JxaÃãO\ò aW_ç HõàÏâßÅÖ’ aW_çÑ¨ÓiÎ KÕâß~°∞. Y=∞‡O N Hõq « Ñ≤l HõàÏâßÅ #∞O_ç Z"≥∞‡ã≤û ÉÏ@hÖ’ Ñ¨\ÏìÑ¨ÙK«∞Û‰õΩ<åfl~°∞. =~°OQÆÖò HÍHõfÜ«∞ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞O #∞O_ç Ñ¶≤lÜ«∂ÖÏrÖ’

Z"≥∞‡ã≤û ÑÓiÎ KÕâß~°∞. u~°∞Ñu N "≥OHõ>Ëâ◊fi~° qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞O #∞O_ç ZO.U WOw¡+π À áê@∞ ZOZãπ_»|∂¡ ºÖ’Ñ¨\Ïì ã‘fiHõiOKå~°∞.

Y=∞‡OÖ’x „Ñ¨QÆu "≥∂_»Öò ã¨∂¯Öò _≥·Ô~Hõì~ü Hõ"£∞ „Ñ≤xûÑ¨ÖòQÍ Ñ¨k ãÖ= «û~åÅ áê@∞ ¿ã=ÅOkOKå~°∞.≥ÅOQÍ} „Ñ¨Éèí∞ «fiO "≥#∞Hõ|_ç# «~°QÆ «∞Å ãÖˆHΔ=∞ qÉèÏQÆO ÑïkèÖ’x \˜Zãπ aã≤ ãì_ô ãï¯Öò _≥·Ô~Hõì~üQÍ

Y=∞‡OÖ’ WÑ¨Ê\˜H© ÉÏ èŒº «Å∞ x~°fiiÎã¨∞Î<åfl~°∞.Y=∞‡O lÖÏ¡ Ñ¨ Œ‡<åÜ«∞Hõ "≥Å=∞ J™Èã≤ÜÕ∞+¨<£Ö’ HÍ~°ºx~åfiÇ¨ÏHõ HÍ~°º Œi≈QÍ, =∞Ç≤ÏàÏ ã¨Éò Hõq∞\© Hõhfi

#~üQÍ ÉÏ èŒº «Å∞ x~°fiiÎOz ãOÑ¶∞¿ã=Ö’ «iOKå~°∞. S"å =∞Ç≤ÏàÏ ãÉò Hõq∞\© ãÉèí∞º~åÅ∞QÍ ‰õÄ_® ¿ã=ÅOkOKå~°∞. Y=∞‡O lÖÏ¡ ã¨ «∞ÎÑë¡ =∞O_»ÅO |∞QÆæáê_»∞‰õΩ K≥Ok# N QÀ# "≥OHõ@ QÀáêÖò ~å=Ù`À giH˜ q"åÇ¨ÏO[iyOk. D ŒOÑ «∞Å‰õΩ UÔH·Hõ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ [Ü«∞nÑπ L<åfl~°∞.

2018-2021 #∂ «# HÍ~°º=~åæxH˜ HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞º~åÅ∞QÍ ZxflÔH·# g~°∞ ãÖÑ¶∞ Ñ¨Ù~Àaè=$kúH˜ z «Îâ◊√kú À,¿ã"åÉèÏ=O`À Hõ$+≤ KÕ™êÎ#x K≥áêÊ~°∞.

N ÑÙÅ¡Ü«∞ºQÍi [ÅÑu ~å=Ù, HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºÅ∞ x*Ï=∂ÉÏ £ lÖÏ¡ =∞‰õÄ¡~ü =∞O_»ÅO "≥OHõ\ÏÑ¨Ó~ü „QÍ=∞OÖ’ N ÉèíQÆ=O «~å=Ù, N=∞u ÇÏ#∞=∞=∞‡ ŒOÑ «∞Å‰õΩ 1954 "Õ∞ 4# [x‡Oz# N ÑÙÅ¡Ü«∞ºQÍi[ÅÑu ~å=Ù‰õΩ x*Ï=∂ÉÏ £ lÖÏ¡ Ñ Œ‡<åÜ«∞Hõ "≥Å=∞ ãOÑ¶∞O`À q_»nÜ«∞~åx|O èŒO LOk. 5 ãO= «û~åÅáê@∞ P ãOÑ¶∂xH „Ñ è•# HÍ~°º Œi≈QÍ ÉÏ èŒº «Å∞x~°fiiÎOz ãOÑ¶∞ Ñ¨Ù~Àaè=$kúH˜ ZO`À Hõ$+≤ KÕâß~°∞. Ñ¨@ì Éèí„ Œ∞Ö·# g~°∞ „Ñ¨ã¨∞Î «O"åºáê~° ~°OQÆOÖ’ ã≤÷~°Ñ¨_®¤~°∞. S"å P èŒfi~°ºOÖ’ „Ñ¨ã≤ Œú *Ï˝# ã¨~°ã¨fiu J=∞‡"åi ã¨xfl è•#O ÉÏã¨~°Ö’xi‡Oz# N "Àx èŒ~°‡Ü«∞º "≥Å=∞ KÒ„bì ã¨Éò Hõq∞\© ã¨Éèí∞ºxQÍ LO@∂ KÒ„bìx~å‡}Ïxfl â◊~°"ÕQÆOQÍ #_çÑ≤OK«_»OÖ’ N [ÅÑü ~å=Ù KÕã≤# Hõ$+≤ Jx~°fiK«h

Ü«∞"≥∞ÿ#k.giH ãÇÏ èŒ~°‡Kåi} N=∞u h~°[, W ŒÌ~°∞ ‰õΩ=∂~°∞Å∞ N "≥OHõ>Ëâ◊fi~ü ~å=Ù, N ~åÑ¶∞"ÕO Œ~ü ~å=ÙÅ∞<åfl~°∞.

W ŒÌ~°∞ ‰õΩ=∂~°∞Å∞ "åºáê~° ~°OQÆOÖ’ ã≤÷~°Ñ¨_®¤~°∞. 2018-2021 ZxflHõÅÖ’ HÍ~°º=~°æ ã¨Éèí∞ºxQÍ ZxflÔH·# NÑ¨ÙÅ¡Ü«∞ºQÍi [ÅÑü ~å=Ù ãÖÑ¶∞ Ñ¨Ù~Àaè=$kÌH˜ áê@∞Ñ¨_»∞`å#<åfl~°∞.

Data - aiva.org.in · N ~°Oy

Documents

Transcript of Data - aiva.org.in · N ~°Oy