Dante Aligeri

Komedia HynoreFerri

Kenga e pare (Ferri)

1- Dante gjendet I humbur ne nje pyll te erret. Dante eshte konfuz sepse nuk e di se si ka arritur ne kete pyll. 2- Pylli e frikesoi ate sepse ishte nje pyll hata , I eger, I ashper. E tmerron gjithmone kur e kujton3-Dante shikon qe dielli po lind dhe se shpresa e tij po rilind perseri-Ajo nate e keqe po kalonte.-Frika u largua, zemra iu ndje me e lire-I derrmuar nga lodhja e madhe ai u clodh ne nje gurishte.-Filloi te ecte perseri.

Komedia hyjnore

Dante ngjit nje koder por perbllet me tri bisha : nje luan, leopard dhe nje ulkonje. Dante frikesohet dhe largohet shpejt.

Ai do te shikoje nje pantere .

Pantera ishte e lehte dhe e shpejteMe lekure te larme ishte mbuluar.Syrine e mbante pingul drejt DantesUdhen e tij shume keq e kishte prere.Guximin ia kishte tretur.Dita ishte e re dhe dielli po agonte. Dantes do ti dale nje bishte tjeter, luani.

Luani po vinte drejt Dantes., me koken lart dhe me nje frike te terbueme, sa ngjante sikur edhe ajrin e tmerronte. Dante shikon edhe nje ulkonje, kocke e lekure, e pushtueme, nga shume deshira njeriun e beri te mjerueshem. Ulkonja simbolizon lakmine, deshiren e madhe dhe pa kufi te njeriut.

Pamja qe pa e tmerroi Danten dhe keshtu shpresa e tij per tu ngjitur ne koder, iu largua.

Si ai qe pasuri fillon qe ta beje dhe me pas e humbet ate . Dhe nga deshperimi e humbet ate. Ashtu ishte dhe Dante. Ai filloi qe te zbriste poshte ne pyllin e erret.

Ne pyllin e erret Dante pa nje vegim, zerin heshtja ja kishte venitur.

Dante fillon dhe bertet dhe I kerkon ndihme qe ta largoje nga aty.Dante takohet me Virgjilin, nje poet I Romes se lashte.

Kemi portretizimin e Virgjilit, poet I antikitetit. Ka ardhur sepse ka degjuar thirrjet e Dantes per ndihme. Virgjili eshte derguar nga Beatrice. Dashuria e madhe e Dantes qe ndiq ne moshe shume te re. Vepra I eshte kushtuar asaj.Lindi ne periudhen ku mbreteronte Jul Cezari.Jetoi ne Rome kur ishte August I mire. Poet dhe deshmitar ne luften e Trojes. Virgjili pyet Danten perse shkon ne rrugen e se keqes dhe nuk shkon drejt kodres plot shprese.

Dante trego qe Virgjili eshte nje poet I madh. Eshte I lumtur qe e takon.Dante takon mesuesin e tij, udheheqesin e tij qe do ti tregoje rrugen neper ferr.Dante tregon qe ka mesuar shume prej Virgjilit. Ai ka takuar poetin e tij te preferuar, ku mesoi gjithcka. Ai kerkon te behet si ai dhe ku shkruan perpiqet te shkruaje si ai.Dante kerkon ndihme. Ai deshiron qe te largohet dhe I kerkon shpetim Dantes.Dante qan nga frika sepse nuk di nese ka shpetim tjeter.Virgjili pergjigjet se bishat qe ka takuar nuk lene asnjeri te kaloje.

UlkonjaVirgjili I thote se Dante duhet te zgjedhe nje rruge tjeter sepse, ulkonja mund ta vrase ate .

Ulkonja ne zemren e saj ka vetem lakmi, ajo eshte gjithmone e uritur. Por Langoni do te vije dhe do ta vrase, do ta coje ne Ferr dhe Italia do te jete perseri e lire nga ajo.

Ulkonja simbolizon lakmini. Langoni kur do te vije qe ta vrase do te largoje lakminie e madhe qe ekziston ne Florence dhe gjithcka do te jete mire perseri.

Virgjili e fton ate te vije ne nje udhetim ne Ferr.Virgjili ben nje pershkrim paraprak te Ferrit. Ai thote se aty do te kete ulerima, dhe shpirta qe vuajne per shekuj. Ata kerkojne vdekje te dyte.Do te shohesh edhe ata qe jane te lumtur ne zjarr sepse shpresojne te bashkohen me te tjeret. Kur te vije koha une do te le me nje shpirt me te ndershem. Virgjili ka lindur ne antikitet, para lindjes se krishtit dhe keshtu ai nuk ka te drejte te shkoje ne Purgator, Parajse. Ai jeton ne Limbo, njerzit jo te pagezuar.Dante pranon qe te shkoje me te dhe eshte gati qe ti beje kesaj prove,Njerzit ne Ferr I pershkroi si te mjere.

Kenga 2Aventura fillon.Dita po shuhej, ajri ishte I muget.Dante kishte filluar udhetimin e tijn drejt dhimbjes se tij pa kufi.Dante lutet dhe shpreson se do t’ia hedh paq asaj cfare po ndodh. Ai lutet Muzave.Dante I thote Virgjilit ta provoje sa I forte eshte perpara se te shkoje ne Ferr.Dante pyet veten perse eshte I zgjedhur nga Virghili. Ai e shikon veten e tij si jo nje hero shume te madh.Virgjili I thote se Denten e ka prekur frika dhe se udhetimi eshte per ta larguar kete frike. Nje vajze hynore e thirri ate nga parajsa. Ajo ishte Beatrice, vajza qe Dante pelqen.

Virgjili

Virgjili ne Limbo takon nje vajze me sy shume te bukur dhe te ndricem.Ajo I kerkon ndihme te ndihmoje shokun e saj te humbur.Virgjil meson se kjo vajze eshte Beatrice. Beatrice thote se Zoti beri qe ajo te mos ndikohet nga mizeria dhe trishtimi qe ndodhet ne Ferr.Beatrice e do Danten por nuk mund te bej dot asnjegje dhe keshtu Per Danten kujdesen tri krijesa lart ne qiell. Kur degjon historin e Virgjillit ai eshte gati per te thene me trimeri. Ai e gjet veten shume meshirplote qe Virgjili e ndihmoi. Ai eshte shume mirenjohes dhe e falenderon.Dante thote qe do shkoj pas tij sipas porosise.Mendimi qe pati u largua. Eshte gati per te shkuar me Virgjilin, prijesin, mesuesin e tij.

Kenga e trete

Lajmerimi ndodhet ne porten e Ferrit. Ferri eshte cilesuar si nje qytet. Qyteti I mjerimi, dhimbja nuk zhduket asnjehere dhe shpirtrat humbasin pergjithmone.Ferri eshte I perjete. Ai ka lindur qe me njeriun. Krijuar nga: I Ati, I Biri I Shenjte.Para tij nuk eshte krijuar asnjegje. Une nuk vdes kurr, jetoj pergjithmone. Ju qe keni hyre Ketu keni mabruar.Pershkrim I vendit. Paraqitet nje vend I llahtarshem . Eshte zeri I vertete I Ferrit. Tregohet origjina, natyra e tijFerri eshte cilesuar si nje qytet dhe banoret e tij jane shpirtra te humbur dhe te denuar per krimet e tyre. E Kunderta e Parajses. Edhe ai eshte cilesuar si nje qytet ku qytetaret e tij jane shpirtrat qe kane kryer mire dhe kane bere gjera te mira ne jete.

Ferri eshte krijuar nga Zoti per drejtesi. Per te ndeshkuar te gjithe ata qe kane bere mekate pa bere asnje dallim. Te gjithe ne syte e tij jane te barabarteDante eshte I tmerruar. Virgjili I thote Dantes te behet I forte dhe te hedhe pas cdo dyshim. Ky eshte vendi ku ata duhet te mberrinin/Aty degjoheshin te qara,klithma, gjama dhe vajtime.Dante filloi te qante.Virgjili I prezanton Dantes, njerzet e nuk kane bere as mire dhe as keq ne jete. Jane ata qe nuk qene pro Zotit dhe as kunder tij.Qielli I deboi se ia prishnin vendit bukurine kurse Ferri sepse nuk ishin mekatare.Ata qajne se ne jeten e tyre nuk shikojne me shprese. Vendi ku ata jane eshte I tmerrshem. Ata nuk shpresojne as te vdesin sepse me poshte jeten e tyre nuk kane ku ta cojne.Cdo fat pervec ketij ata kerkojne.Engjejt frikacake jane ketu gjithashtu. Ata nuk moren pjese ne luften e p=madhe midis parajses dhe Ferrit, per krijimin e Djellit.

• Ne kete varg te madh, ai pa ate qe beri mospranimin e madh.

• Personi qe Dante flet eshte: Papa Celestino.• Ai la postine tij si Pape pese muaj pasi e mori.

Dante shikon nje lum dhe pyet prijesin e tij se per cfare sherben. Ai thote se eshte per transportimin shpirtrave. Karon eshte transportuesi. Ai eshte plak.Ai thote:“Mjere ju o shpirtra te keqinj. Nuk do te shikoni me qiell te lumtur. Jeni ne zajrr dhe ne akull ne erresiren e pafundme.Karon dallon Danten, nje shpirt I gjalle. Ai nuk e lejon Danten te hyje ne varken e tij sepse vetem shpirtrat e vdekur jane te mirepritur.Virgjili thote se jemi ketu sepse Zoti na ka derguar.Karon pranon por nuk eshte I lumtur per zgjedhjen e tij. Virgjili I tregon arsyen perse Karon ka ankime per Danten. Nje termet ndodh dhe Dantes I bien te fiket.

KaronMitologjia thote se Karon ishte nje zot. Ai jetonte ne nentokte . Detyra e tij ishte te transportonte ne lumin Arkon. Shpirtrat vinin nga Hermes.Ai pranon te vdekurtit qe kane bere nje rit. Ata qe nuk e kane bere nuk pranohen dhe jane te burgosur ne banken e Synx per 100 vjet. Njerzit e gjalle qe kane deshire te shkojne ne nentoke duhet te kene nje monedhe

Kenga e 4

Pasi Dante zgjohet ai e gjen vetene tij ne nje lugine ku nuk mund te shikoje asnjegje.Ai u cua sepse degjoi bubullimen e madhe. U ndgrit dhe pa qe kishte kaluar lumin Arkon.Virgjili thote se jemi ne nje vend te erret. Ai e udhezon te shkoje pas tij.Virgjili ka frike dhe kjo e tmerron Danten.Virgjili nuk ka frike por ankthi I ketyre njerezve I pasqyrohet ne fytyre Ai nuk eshte shume I frikesuar.Ata jane ne honin e rrethit te pare. Ferri eshte I ndare ne rrethe dhe sa me thelle te shkojme aq me shume ngushtohen rrathet dhe me I rende eshte mekati qe ka beri personi.

Virgjili eshte ne shtepi, ai eshte ne Limbo. Ai ka simpati per fqinjet.Virgjili thote se ne Limbo jane njerezit qe kane lindur perpara krishtit.Ata nuk vuajne si mekataret e tjere. Ata thjeshte ndjejne mungesen e zotitl. Dante I vjen keq sepse aty gjeti njerez te mire qe nuk e meritonin te rrinin aty. Dante pyet nese dikush mund te largohet nga ferri dhe te shkoje ne Parajse nese ka bere gje te mire.

Ne kete udhetim ai takohet me disa autore shume te njohur. Si psh:Homeri, Horaci etjHomeri: sovrani I poeteveHoraci I njohur per satirenVirgjili bisedon me ta dhe me pas fton edhe Danten. Dante nihet I privilegjuar qe te jete bashke me ta.Me vone ai do te te takoje te gjithe personalitet me te rendesihme te Antikitetit. Ata kane lene gjurme ne histori.Dante nuk mund ti permend te gjithe. Ata vazhdojne perseri per rruge. Rruga qe ata po pershkronin po behej akoma edhe me e erret.

Kenga e pesteNe rrethin e dyte do te shkojne Dante dhe Virgjili. Rrathet ketu fillojne dhe te ngushtohen.Rrethi I dyte quhet “Lust”.Dhimbjet letu fillojne dhe te rriten.Ne krye te tyre eshte Minosi. Si nje gjyqtar ai rri aty dhe gjykon dhe vendos dhe me pas denon.Cdo shpirt shkon dhe flet perpara Minosit.Minosi vendos se ku duhet te shkojne shpirtrat.

Dante futet ne nje log te erret. Aty degjon shpirtrat tek ulerasin dhe bertasin.Aty nuk kishte me drite. Nje tufan I ka ne vorbull te gjithe shpirtrat . I fshik dhe I perlan te gjithe. Ne nje rrepine aty prane ata me shume kuje, vaje dhe anikim ata me shume ushtojne.Keta jane mekataret qe per epshe jane denuar.Era e terbuar I flak ata,. Nuk kane me shprese ata te mjere. Per prehje as per denim me te pakte.Ai shikon Kleopatren, Helenen, Paridin,, Tristianin.Dante ndjen meshire per ta.Dante do te takohet me dy shpirtra te rinj.

Ai do te takohet me dy shpirtra qe jane te denuar te rrine te lidhur se bashku per mekatin qe ata te dy bejne. Ata erdhen si pellumbat qe me gezim ne ajer fluturojne drejt te embles fole.Dy shpirtrat shkuan drejt Dantes dhe Virgjilit ne ajrin e zi te tyre.Ajo qe do te flase eshte Franceska. Aho eshte e lumtur qe dikush ka ardhur per ta pare ne ate vend te mjere. Franceska thote se ishte dashuria ajo qe I solli ketu dhe ne “Kaina rafte ai qe ne la ketu” mallkon ajo. Franceska eshte nje vajze e hijshme dhe shume e bukur. Franceska eshte nje grua shume e sjellshme dhe I pergjigjet te gjitha pyetjeve te Dantes. Dante ndjen keqardhje per ta. Franceska eshte italiane. Ajo eshte detyruar te beje nje martese politike me Xhiancoto. Ajo do te bie ne fashuri me vellain e tij. Xhiancoto do ta marri vesh dhe me pas do ti vrase qe te dy.

Franceska eshte e merzitur sepse ajo kujton ditet e lumtura qe kaloi kur ishte akoma gjalle.Tregon rrjedhojen e ngjarjes.Xhiancoto eshte ne ferr por ne nje nivel tjeter.Franceska fajeson librin per mekatin e tyre.Paolo fillon edhe qan por me pas Dantes I bien te fiket.Ai ndjen dhimbje te madhe te shpirt qe ja keput zemren.

Kenga 6

Dante filloi perseri ta merrte veten .Ai u trishtua shume nga dy shpirtrat.Dante eshte ne rrethin e trete .Fillon te bie shi I ftohte dhe I rende.Shiu bie gjitmone ne rrethin e katert.Ky shi nuk di te nderroje as rritem as cilesi.Uje nuk eshte I paster por I ndyre, te nje bote te trazuar. Toka qelbet kudo.Cerberus eshte nje bishe e cakerdisur., me tri gryka leh si qen.Cerberi pasi I pa dhembet e tij I qiti ne ate goje shume te shemtuar.

Prijesi me pas e qeteson ate duke I dhene dicka per te ngrene. Si nje qen I mire qe gjen ushqim e tij perpara ai fillon dhe te qetesohet.. Ketu mekataret jane shume te shqetesuar sepse shiu I piset ben qe gjithmone te jene te papaster. Gjate udhetimit te tyre askush nuk I kushton atyre rendesii,pervec njerit qe kerkon qe Dante ta njohe ate.Dante mendon se ai eshte fiorentin. Ai quhet Ceke.

Dante nuk eshte shume I interesuar per jeten e tij . Vuajtjet e tij e prekin thelle ne zemer. Ai pyet per te ardhmen e Florences.Cako I pergjigjetn se do te kete lufte politike midis te bardheve dhe te zezeve Te bardhet do te fitojne po me pas te zezet do te vijne prape dhe shume nga tebardhet do te largohen duke perfshire edhe Danten.Dante me pas pyet per disa njerez qe ai njeh. Cake thote qe jane ne ferr. Ai do ti takoje me vote.Cake kerkon qe Dante ta beje emrin e tij te famshem ne boten e gjalle. Dante pyet se si do te jene gjerat ne rrethet e tjera. Virgjili pergjigjet se gjerat do te ndryshojne per me keq. Ata do te takojne Plutonin.

Kenga e shtate

Ne rrethine e katert Dante dhe Virgjili do te vazhdojne udhetimin e tyre.Ata do te takojne demonin PlutoAta do ta degjojne ate duke mallkuar.Dante ka frike po Virgjili I thote te qetesohet Sepse nuk mund ti ndaloje vazhdimin e rruges.Pluto pushon per shkak te VirgjilitDante dhe Virgjili shkojne ne rrethin e katert.Dante shikon dhe uleret duke dhene perse duhet te vujme kaq shume.Ne rrethin e katert eshte lakmia.

Porta e katert e ferrit

Shpirtrat ketu duhet te shtyjne gur te medhenj .Ky vend eshte I ndare ne dy pjese1- Nje pjese jane njerez lakmitare qe bejne gjithcka per para2- Jane ata qe harxhojne para pa pertimKur shkojne ne nje pjese ata fillojne te debatojne me njeri tjetrin duke thene perse jeni kaq shume te pakordinuar.Dante me sy shume te prehte ve re se disa jane qeros dhe mendon se mos jane pjese te kishes.Sulm kundrejt kishesDante mundohet te njoh disa nga mekataret por Virgjili thote se lakmia e madhe I ka bere ate te panjohur.Dante pyet se cfare eshte fatiFati eshte vullneti I ZotitAta vazhdojne drejt nje lumi te zi dhe me pas ata kuptojne se jane ne rrethin e peste. Ku njerezit jane te gjithe te piste.

Ne rrethin e peste jane te xhindosurit.Por gjithashtu ndodhen edhe disa te tjere qe quhen te zymtit.Te qete ne jeten etyre tani jane te detyruar te kendojne kenge te shytur ne vetmi.

Rrethi I pesteZemerimi

Analiza(Alegori, Simbolika)

• Udhetimi I Dantes ne “Ferr” tregon dobesine dhe perfshirjen e tij ne mekate.

• Kjo tregohet qe ne fillim• Pylli eshte I erret dhe duket

sikur nuk ka rruge dalje. Nje pyll I eger, pyll hata qe e tmerron edhe kur e kujton.

• Dante ka humbur rrugen e vertete dhe eshte drejt nje rruge te erret.

Dante shikon kodren dhe eshte gati per tu ngjitur. Ai do te shkoje drejt Zotit. Por tre kafshet e ndalojne duke treguar se ai nuk eshte gati per te shkuar ne parajse. Ai duhet te bej nje udhetim perpara se te arrije ne Parajse. Ferri eshte nje mikrokosmen.Aty ndodhen te gjithe njerzeit dhe tani ato po vuajne per denimet qe ata kane bere.Te gjithe jane te gatshem per te treguar te metat e tyre.Ndryshimi I vetem midis botes se jashte dhe Ferrit eshte se njerezit ne Ferr behen mekatet e tyre dhe ata vuajne prej tyre.Dante arrin qe te mbijetoje dhe ,eson prej tyre dhe keshtu behet nje njeri me I mire.

SimbolikaTre kafshet te cilet zene rrugen e Dantes.Leopardi eshte simbolika e mashtrimit.Ulkonja e lakmise kurse luani I krenarise.Kjo tregohet nga menyra se si ata qendrojne. Luani qendron me koken lart kurse leopardi ka karakteristika fizika te tilla.Ulkonja eshte me shume epershkruar.Ajo eshte e dobet . Lakmia ka perfshire te gjithe Florenzen dhe vrasja e saj do te shpetoje ate.

• Luciferi ka bere mekatin me te madh dhe ka ngecur ne akull.

• Dante te jep iluzionin se koha nuk ka ndaluar aspak dhe se udhetimi eshte bere ne te njejten dite kur ai ka hyre por kjo nuk eshte e vertete.

• Vepra eshte kryesisht ne vetene pare

• Inferno ka rime dhe kjo eshte trecina. Kjo eshte nje poezi epike.

• Virgjili ben nje lidhje me antikitetin. Ai eshte nje humanist, rilindas. Kunder ideve te mesjetes dhe vendosjen e njeriut si njeri me vyrtyt dhe ide.

Dante arrin te pershkruaje me mjeshteri ferrin dhe kete ai e ben thjesht me imagjinatene tij.Dante e paraqet ate si nje nje qytet te vertete.Ai tregon ne kuptim metaforik si mund te shkosh ne Itali Florence dhe aty do te gjesh , ferrin. Gjeja e pare qe te vjen nder mend jane rrathet dhe perse I perdor DanteSepse keta shpirtra kane bere mekate dhe nuk jane penduar dhe keshtu nuk mund te shkojne ne parajse.Sa me I keq eshte mekati aq me Ithelle do te jesh dhe me I ngushte do te jete edhe rrethi qe do te thote se ke me pak mundesi per te levizur dhe per te shpetuar.

• Gjerat komplikohen kur Beatrice nuk ka shume meshire per Danten.ajo e qorton ate dante gjithsesi e mban koken lart.

• Virgjili gjate udhetimit nuk eshte shume I prekur nga mekataret qe perballojne mekatet e tyre. Dante eshte me ndryshe. Ai eshte I prekur nga vuajtjet e tyre dhe shpesh here qan ose I bie te fiket.Deri ne rrethine peste Dante ndjen keqardhje per mekataret por ne rrethin e fundit ai qorton njeri prej tyre.

Dante ka humbur rrugen etij sepse Beatrice ka vdekur. Ai kerkon ndihme sepse shpirti I tij eshte korruptuar. Ai eshte larguar sepse te tjeret e kane detyruar ate te le Florence, qytetin e tij te dashur.Virgin Mary eshte munduar te shpetoje Danten dhe ta coje ne nje rruge te drejte. Ashtu si ishte ai me perpara.Dante eshte ne ferr ne perjudhen me te keqe te jetes se tij por ai mesohet qe ta forcoje zemren e tij dhe keshtu mund ta perballoje ferrin.Dante dhe Virgjili kane nje lidhje shume te mire me njeri tjetrin.Kur virgjil largohet ai trishtohet sepse ka humbur nje njri te dashur.

Me vone Dante dhe Virgjili do te shkojne ne rrathet e heretikeve dhe violenteve.Virgjili shpjegon se cili eshte origjina e pese lumenjeve te nentokes. Virgjili therret nje demon te frikshem qe tmerron deri ne vdekje Danten. Ata me pas nisen per ne rrethin e tete.Ne rrethin e tete dhe te nente Dante fillon te tregoje me pak dhe me pak simpati per mekataret. Per shembull Papen Nukolas I trete.Virgjil therret nje demon te madh qe ben ata