2003

Danh gia ngheo co su tham gia cua cong dong tai

NHOÏM HAÌNH ÂÄÜNG CHÄÚNG ÂOÏI NGHEÌO

Chæång trçnh Phaït triãøn Liãn håüp quäúc 25-29 Phan Bäüi Cháu, Haì Näüi, Viãût Nam Tel: (84 4) 942 1495 Fax:(84 4) 942 2267 E-mail: registry@undp.org.vn Web site: http://www.undp.org.vn

AÍnh: UNDP

i

                           

Đánh giá nghèo có sự tham gia của cộng đồng tại

Hà Giang

 

Tháng 8 năm 2003 

Đánh giá nghèo có sự tham gia của cộng đồng tại Hà Giang

ii

 

iii

Lời nói đầu của Nhóm hành động chống đói nghèo

  Tháng 5 năm 2002, Chính phủ Việt Nam đã hoàn thành Chiến lược toàn diện về tăng  trưởng và  xoá  đói giảm nghèo  (CPRGS) và bắt  đầu quá  trình  triển khai  thực hiện  CPRGS ở cấp địa phương. Thông qua các chiến dịch  thông  tin và hàng  loạt các hội  thảo vùng, cán bộ của các bộ ngành chủ chốt đã giải thích cho đại diện của các chính  quyền địa phương về các phương pháp sao cho các quy  trình  lập kế hoạch của địa  phương có thể được thực hiện theo định hướng vì người nghèo hơn, dựa trên số liệu  thực tế hơn, chú trọng vào kết quả hơn, cân đối tốt hơn trong các quyết định phân bổ  nguồn lực và được giám sát tốt hơn.     Năm 2003 Nhóm hành động chống đói nghèo (PTF) đã hỗ trợ thực hiện cho các đánh  giá nghèo có sự tham gia của cộng đồng (PPAs) ở 12 tỉnh của Việt Nam. Những đánh  giá nghèo này đã sử dụng khung nghiên cứu và phương pháp nghiên cứu chung để  tìm hiểu những vấn đề nghèo đói mà các số liệu định lượng đã không mô tả được hết.  Mục đích của việc làm này là đưa ra một nghiên cứu có thể sử dụng cùng với số liệu  của Điều tra mức sống hộ gia đình Việt Nam để cung cấp thông tin cho Ban thư ký  CPRGS về tiến độ thực hiện CPRGS cho tới nay. Đánh giá nghèo cũng được thiết kế  để cung cấp thông tin cho các nghiên cứu mới về nghèo đói ở các vùng và trên toàn  quốc và các nghiên cứu này cũng đã được công bố riêng. Các đánh giá nghèo  theo  vùng sẽ được sử dụng như những công cụ xây dựng năng lực cho các quy trình lập kế  hoạch với định hướng vì người nghèo ở các cấp chính quyền địa phương.     Tám nhà tài trợ đã đóng góp nguồn lực tài chính và nhân lực để hỗ trợ cho các đánh  giá nghèo có sự tham gia của cộng đồng, là cơ sở cho việc xây dựng báo cáo này và  các đánh giá nghèo theo vùng bổ sung. Các nhà tài trợ bao gồm ADB, AusAID, DFID,  GTZ, JICA, SCUK, UNDP và Ngân hàng Thế giới. Mỗi nhà tài trợ đóng vai trò chính ở  một vùng của Việt Nam. Việc phân bố các vùng giữa các nhà tài trợ được tóm tắt ở  Bảng A, và dựa  trên định hướng hoạt động của các nhà  tài  trợ  trong  từng  lĩnh vực.  Bằng cách  lựa chọn vùng nào mình  thấy quen  thuộc nhất,  thông qua các dự án và  hoạt động hỗ trợ kỹ thuật, các nhà tài trợ có thể tận dụng hoàn toàn được những hiểu  biết tích luỹ được khi đã làm việc tại vùng đó.     Các nhóm nghiên cứu đã tiến hành đánh giá nghèo có sự tham gia của cộng đồng ở 43  xã rải rác  trên  toàn quốc. Trong số đó có hai  tổ chức phi chính phủ quốc  tế  (Action  Aid và SCUK), các tổ chức phi chính phủ và các cơ quan nghiên cứu của Việt Nam,  bao gồm Trung tâm phát triển nông thôn, Viện xã hội học (IOS), Trung tâm Chăm sóc  sức  khoẻ  ban  đầu  Long An,  Trung  tâm  dịch  vụ  phát  triển  nông  thôn  (RDSC)  và  Vietnam Solutions.  Ngoài ra, có hai nhà tài trợ đã tiến hành nghiên cứu bằng cách lập  các nhóm nghiên cứu gồm các chuyên gia trong nước dưới sự quản  lý trực tiếp của  nhà  tài  trợ. Kiến  thức  và  kinh  nghiệm  của  các  tổ  chức  phi  chính  phủ  và  cơ  quan  nghiên cứu đóng vai  trò  then chốt đối với chất  lượng của công  tác này. Một cơ chế  phối hợp đã được hình thành cho công tác đánh giá nghèo có sự tham gia của cộng  đồng. Các thành viên của hầu hết các nhóm nghiên cứu đã tham gia xây dựng khung 

Đánh giá nghèo có sự tham gia của cộng đồng tại Hà Giang

iv

nghiên cứu và đi đến thống nhất về mục tiêu cần đạt được trong công tác nghiên cứu  thực địa. Công  tác  thực địa đã được một số nhóm  tiến hành  thí điểm, và đề cương  nghiên cứu cũng được chỉnh sửa cho phù hợp với những bài học kinh nghiệm được  rút  ra. Khuôn khổ nghiên cứu cuối cùng bao quát những  lĩnh vực nghiên cứu như  sau: 

• Nhận thức về nghèo đói và xu hướng nghèo, nguyên nhân dẫn tới nghèo và  khả năng dễ bị tổn thương; 

• Tiến bộ trong công tác tăng cường dân chủ ở cấp cơ sở, đặc biệt là mức độ các  hộ nghèo có thể tham gia một cách có ý nghĩa vào các quy trình xây dựng kế  hoạch và lập ngân sách; 

• Những  thách  thức  trong việc cung cấp các dịch vụ cơ bản,  tập  trung vào sự  tương tác của các hộ gia đình nghèo với các nhà cung cấp dịch vụ và các hộ  nghèo có thể được tăng cường quyền lực như thế nào để có thể yêu cầu quyền  lợi được cung cấp các dịch vụ cơ bản một cách hiệu quả hơn; 

• Các cơ chế trợ cấp xã hội hiện nay (liên quan tới công tác xác định đối tượng  ưu tiên ở trên) và cách thức cải thiện các cơ chế này;  

• Tình hình cải cách hành chính công ở các cấp chính quyền địa phương;  • Những thách thức trong vấn đề di dân và mối liên hệ giữa sự di chuyển của 

hộ gia đình, nghèo đói và tiếp cận với dịch vụ; và,  • Thông  tin về môi  trường đối với người nghèo và sự  thay đổi của  tình hình 

này.    Những Đánh giá nghèo có sự tham gia của cộng đồng hiện nay đang được công bố  thành bộ. Một báo cáo tổng hợp các kết quả của cả 43 xã và phân tích một cách tổng  hợp hơn các chủ đề này cũng sẽ được công bố. Cũng sẽ có một báo cáo khác tóm tắt  phương pháp  tiếp  cận, phương pháp nghiên  cứu  được  sử dụng và những  câu hỏi  nghiên cứu chi tiết.     Báo cáo “Đánh giá nghèo có sự tham gia của cộng đồng tại Hà Giang” là kết quả của tập  thể nhóm nghiên cứu gồm các cán bộ tổ chức AAV và cán bộ địa phương. Nội dung  của báo cáo xoay quanh 7 chủ đề đã nêu trên.  Các thông tin để viết báo cáo này lấy từ  kết quả phỏng vấn  các  đối  tượng  rộng  rãi gồm  cán bộ  lãnh  đạo  chính quyền, ban  ngành đoàn thể từ cấp tỉnh tới cấp xã và thôn bản; các nhóm dân (nam và nữ), nhóm  giáo viên, trẻ em và hộ gia đình; từ sự quan sát trong quá trình nghiên cứu. Nguồn  thông tin thứ hai là từ các báo cáo của UBND và các ban ngành các cấp, từ các số liệu  thống kê của tỉnh Hà Giang, hai huyện Vị Xuyên và Đồng Văn giai đoạn từ 1996 đến  2003.     

v

Bảng A: Quan hệ đối tác trong Đánh giá nghèo theo vùng

Đánh giá nghèo có sự tham gia của người dân Vùng Những tỉnh trong vùng

Các nhà tài trợ chịu trách nhiệm về đánh giá nghèo cấp vùng Tỉnh Huyện Xã

Nhóm nghiên cứu chịu trách nhiệm đánh giá nghèo

có sự tham gia