d w - sinhalabudubana.orgsinhalabudubana.org/wp-content/uploads/2016/12/... · d w 3 Ôjudk...
Transcript of d w - sinhalabudubana.orgsinhalabudubana.org/wp-content/uploads/2016/12/... · d w 3 Ôjudk...
Ôjudk w¾y;ajh
1
Ôjudkw¾y;ajh
Living Enlightenment
2
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fï O¾u .%ka:h kej; uqøKh lrjdmska msKsi fkdñf,a fnod§ug leu;s mskaj;=ka
wm wu;kak'''
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafiaiïud iudê cd;Hka;r Ndjkd uOHia:dkh"
udfoksh mdr"w;=re.sßh'
ÿrl:k( 0777 434 811" 0112 772 414
Ôjudk w¾y;ajh
3
Ôjudkw¾y;ajh
Living Enlightenment
lïuÜGdkdpd¾h weô,smsáfha wdkkao ia:úr
4
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
Ôjudk w¾y;ajh
© lïuÜGdkdpd¾h weô,smsáfha wdkkao ia:úr
ISBN : 978 - 955 - 53010 - 5 - 3
m%:u uqøKh - 2016 foieïn¾
msgljrh" wlaIr ixfhdackh iy msgq ie,iqu
ù' tÉ' ã' lu,jxY
uqøKh
*diaÜ ms%kagß ^m%hsjÜ& ,sñgâ
165" foajdkïmsh;siai udj;" fld<U 10'
Ôjudk w¾y;ajh
5
ix{dmkh
f,dalhd úiska wúoHdj ksid i;a;aj mqoa., wd;aud§
jYfhka i,ld we¨ï lrk fï mxpWmdodkialkaOh
jkdys ukaodiajdohla we;s uyd ÿ#LialkaOfhls' uyd
wd§kj rdYshls' ;:d.;hka jykafiaf.a ud¾.h
f.k ksiaidr jQ mxpWmdodkialkaOh ks;H - Y=N -
iqL iaNdjhg meñKùug fjfyiSï jYfhka ksYaM,
jHdhduhla fkdfldg mxpWmdodkialkaOh ixLHd;
ÿ#LialkaOfhka ñ§" mruiqL iaNdjh jQ ksjkg meñKSu
i|yd ;ukaf.a iïmQ¾K ù¾hh fhoúh hq;=h'
iir ÿlska ñ§ ksjka iemh ,eîu Wfoid
nqÿrcdKka jykafia úiska f,dalhdg olajd we;s ud¾.h
fndaêmdlaIsl O¾u jeãuh' w;S;fhys hfula ksjka
ÿgqjdyq kï ta yeu foku ksjka ÿgqfõ fndaêmdlaIsl
O¾u ud¾.fhka u h' wkd.;fhys ksjka olakjqka
th isÿlr .kafka;a ta ud¾.fhka u h' th yer
ksjkg ;j;a u`.la ke;af;a u h' tneúka ksjka olskq
leue;af;da fndaêmdlaIsl O¾u mrud¾: jYfhka Wf.k
;u ;ukaf.a ika;dk j, ta O¾u [dKiïm%hqla;j
j¾Okh lr.; hq;=h' Tnf.a O¾u{dkh ÈhqKq lr
.ekSu Wfoid /h oyj, blaujQ ry;=ka" úo¾Ykd
Ndjkd" ioyï u,a" mQ¾K ksoyi" Flowers of Wisdom
wd§ .%ka: fukau ks¾jdK ud¾. O¾u foaYkd MP3 DVD ;eá iuQyhla o foaYlhdKka jykafia úiska Tn
fj; odhdo lr we;'
ksjka u`. fndfyda ÿr fkdfõ' —Ôjudk w¾y;ajh˜
kñka Tn fj; odhdo lrk fuu ioaO¾u .%ka: fndfyda
´kElñka mßYS,kh lr tys we;s .eUqre ioaO¾u lreKq
m%;HlaI lr .ekug fjfyi úh hq;=h' fuu .%ka:h
mßYS,kh l< hq;= wdldrh kï fndfyda fiñka w¾:
6
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
wjfndaO lr .ksñka kqjKska lreKq meyeÈ,s lrf.k
úuiqï nqoaêfhka fyd| isysfhka —Ôjudk w¾y;ajh˜
lshúh hq;=h' fndfyda lreKq Tng Rcqj m%ldY lr
ke;' Tng is;kakg hula iEu foaYkdjla ;=<u we;'
tu wdldrhg fuu .%ka:h ,sùug woyia lf<a Tnf.a
Ñka;duh m%{dj ÈhqKq lsÍu Wfoidh' Y%djlhdf.a
wjfndaOh myiq jkq msKsi O¾u foaykd uqúka msg jQ
wdldrfhkau .%ka:drEV lr we;' wmeyeÈ,s lreKla
Tiafia .efgkjdg jvd meyeÈ,s lreKla Tiafia Ôú;
wjfndaOh jeä ÈhqKq lr .ekSug lghq;= l< hq;=h'
m<;=rla r|d mj;skafka kgqjla" f,,a,la" jy,a,la
we;sjh' tfy;a tajd lsisjla wm wkqNj lrkafka
ke;' rij;a uoh muKla u wm wkqNh lrkafkah'
ueKsla leg u;= lr .kakg kï fndr¨ leg" uv bj;a
l< hq;=h' fndr¨ yd uv ke;s ;ekl ueKsla leg
iEfokafka ke;'
Tn fj; b;d ohdkqlïmdfjka uqøKh lrk
,o —Ôjudk w¾y;ajh˜ keue;s fuu .%ka:h nqoaO
f.!rjfhka" O¾u f.!rjfhka" wd¾h uyd ix>r;akhg
f.!rjfhka fukau foaYlhdKka jykafiag
f.!rjfhka hq;=j fuu .%ka:h lshjk mdGl Tng
jy jyd W;=ï ksjka u`. m%;HlaI lr .ekSug yelsjkq
we;' ksjka wjfndaaOh Wfoid ù¾hh we;sfõjdæ m%{dj
my<fõjdæ uu hk wl=re fol fkdue;s Ôú;hla fï
Njfha§u m%;HlaI lr .ks;ajdæ
Ôjudk w¾y;ajh fï Njfha§u m%;HlaI
flfr;ajdæ
óg"
lïuÜGdkdpd¾h weô,smsáfha wdkkao ia:úr
Ôjudk w¾y;ajh
7
mgqkmsgqj
1' Tn w;aú¢h hq;= iodld,sl iqjh ksjkhs 9
2' O¾ufhka tAld;añl jqk Ôú;hl uysu ''' 42
3' ks¾jdK ud¾.h fidhd hEu ''' ''' 56
4' iir ÿflka tf;rg ''' ''' ''' 89
5' ii, is;g oyï isis, ''' ''' ''' 135
6' uu;ajh ÿrelr ienE f,daflda;a;r;ajh olsuq 159
7' iïu;fhka tyd f,daflda;a;r iqjh ''' 186
8' ls%hdfjka f;drj ls%hd lsÍu ''' ''' 219
9' Ndjkdjg iujeÿk is;l wisßh ''' 233
10' úo¾Ykdfjka ksfjk is; ''' ''' 252
11' ksjka iemh ljrlao@ ''' ''' ''' 283
12' kdu rEm ksfrdaOfhka ú{dKh ksfrdaOhg 301
13' is; Tfí ñ;=frla fia fmfkk udhdjlao @ 309
14' ÿlg fkdwe¨k is;l ksfrdaOh ''' ''' 322
15' f,daflda;a;r u.g msúfiuq ''' ''' 362
16' m%{dfjka ioaO¾uhg ''' ''' ''' 381
17' ysñlr .ekSu w;ayeÍu ;=, ''' ''' 396
18' fkdwef,k is;la Tng;a ysño@ ''' ''' 428
19' ukiska fkdwe,S isák ok ''' ''' 450
20' is;g fkd.efgk o¾YKh ''' ''' 468
21' oekqu hkq ljfrlao @ ''' ''' ''' 488
22' iïud .=Kh Ôú;h lr.uq ''' ''' 508
8
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
Ôjudk w¾y;ajh
9
ksjfka iajNdjh ms<sn|j mskaj;=ka okakjd'
fndfyda fofkla ksjka olskag ´kE" ksjka
iem ,efíjd lshd m%d¾:kd l,dg tys iajNdjh
fudkjf.ao lsh,d f.dvla fofkl=g yß
f;areula kE' b;ska fudllao lsh,d okafka kE'
nqÿflfkla nK lshkfldg b;ska yeu fokdgu
f;afrkjfka' wkak ta jf.a tlla lsh,d ;uhs
yq`. fofkla ys;df.k bkafka' ksjk wyi jf.ah
wyfia iajNdjhka fln÷o ksjk;a ta jf.hs'
ksjkg md;%fjkak" ta f,daflda;a;r iajNdjhg
md;% fjkak" ksjka olskakhs fï jevigyka
mj;ajkafka ke;=j fjk ldf,lÈ ksjka olskak
fkfjhs' fï fudfydf; fyda fï O¾uh fufkys
lrk ´kEu fudfyd;l ta ksjka O¾uh wjfndaO
lr .kak' ta ksjka O¾ufha ud¾. M, y;rla
1
Tn w;aú¢h hq;= iodld,sl iqjh ksjkhs
10
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
;sfhkjd' t;fldg m%d:ñl uÜgfï wjfndaOhla
,enqjhs lsh,d ry;ka jykafia flfklaf. .=K
my, fjkafka kE' m%d:ñl uÜgfï lshkafk
fidajdka ud¾. M,hhs' ta M,hg m;a jqkyu
jrm%ido f.dvla yïn fjkjd' m%Odk jrm%idoh
;uhs i;r wmdhg jefgkafka ke;snj" iq.;s
.dó;ajh ú;rhs' ta lshkafka ;ukag ßisfia iir
ieß irkakg mq`Mjka n,hla ,efnkjd' tf;kaÈ
meyeÈ,s lrkak mq`Mjka ;uka uki ;ukaf.a lr
.;a; flfkla' tuksid ;ukag uki yiqrejkak
mq`Mjkalu ;sfhkjd' ;ukag ukfia whs;sjdislï
lshkak mq`Mjkalu ;sffhkjd' uki olsk flfkla
njg m;a fjkjd' tu ksid tjeks flfkl=g iir
f,dl= jrm%idohla ;sfhkjd'
iu: Ndjkd lsh,d Ndjkd l%uhl=;a ;sfhkjd'
ta iu: Ndjkd j,ska lrkafka ys; fi!uH
lrkjd" ieye,a¨ lrkjd" iykhg m;a lrkjd'
tald.% lrkjd" mS%;su;a njg m;a lrkjd' tjeks
Ndjkdjl ta jf.a ,CIK ;sfhkjd' tjeks ;;aj
Wodlr .kak;a flfkl=g mq`Mjka tu Ndjkd l%uh
u.ska' fndfydau Wmldrlhs th ikaiqka ukila
f.dvk.d .ekSug' Tng iajNdjfhkau ikaiqka
ukila ;snqfkd;a tal;a Wmldrlhs fï .ukg'
t;fldg úo¾Ykd Ndjkd lsh,d lshkafka
fudllao@ jpkfhau n,kak tys ;sfhk wre;'
úu¾Ykh lsÍu' t;fldg tod úu¾Ykh lsÍu
;=,ska ;uhs yeu ry;ka jykafia kulau ry;a
Ôjudk w¾y;ajh
11
fufykska jykafia kulau f,dalfha my, jqfka'
úu¾YKh ;uhs wx.=,sud, yduqÿrejkag;a uq,skau
,nd ÿkafka' Tn k;r fjkak" uu k;r fj,hs
bkafka lshd foaYkd l<d' ta lshkafka —Tn k;r
fjkak uu k;r fj,hs bkafka˜ lsh,d weúÈk
.uka lshmq l;dj fudllao lshd .eUqßka l,amkd
l,d' nqÿ oyfï ksjka olskak Wjukd lrkafka
kqjk ñila yDoh fkfuhs" ixfõÈ;d fkfuhs' ±ka
.S;hla wykfldg wms fhdojkafka kqjk fkfuhs
ixfõÈ;djhfka' tafla rih ú¢kakhs wykafka'
kuq;a nK O¾u wykfldg wms ixfõ§;djh fkfuhs
fhdojkafk kqjk' ksjk lsh,d lshkafka {dK
o¾Ykhla' th ry;ka jykafia kula yß ud¾.
M, ,dNSka jykafia kula yß" thdf. msysfgka
yß fjk l%uhlska yß olskak mq`Mjka lula kE'
±ka fu;k bkak whf.;a {dK o¾YKh fudk
fudk úÈfho lsh,d u;=msáka ldgj;a fmakafka
kE' tla tla m%udKj," tla tla l=i, Yla;Ska
j, ;uhs {dK o¾Ykh ;sfhkafka' ;uka úiskau
;ukaf.a uki ksrjq,a lr .ekSula ;uhs ksjka
olskjd lsh,d wms lrkafka'
t;fldg wms ksjka yeáhg meyeÈ,s lrkafka
wixl; O¾uhla' wixl; lshkafka fudkjo@
ixfla; kE' ixl; ke;skï ixfla; lshkafka
fudkjo@ yeu fohlau fï f,dafla ;sfhkafka
ixfla;hkafka' j¾Khla lshkafk;a ixfla;hla'
;j YíO ixfla;;a ;sfhkjd' .kaO ixfla;
12
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
;sfhkjd" ri ixfla;hla ,nd fokjd" iam¾Yh
ixfla;hla ,nd fokj' isks÷" f.dfrdaiq" riafk"
iS;, wdÈ jYfhka' .|" iqj|" ;s;a;" meKsir fï
ish,a, ixfla;' ,iaik" wj,iaik ta jf.au
yevhla" j¾Khla wmg ixialdrhla f.k,a,d
fokjd' ixfla;hla ;sfhk yeu ;ekskau fõokdjla
.,df.k tkjd' wksjd¾hfhka ixfla;hla ;sfhk
;ekska fõokdjla .,df.k tkjd' ta fõokdj
iqL" ÿlaL lsh,d fnfokak mq`Mjka' t;fldg
wixl; ;ekl" ixfla;hla ke;s ;ekl fõokdjla
.,df.k taúo ys;g' fõokdjla .,df.k tkafka
kE' ÿla fõokdjla .,df.k tkafk;a kE' i;=gq
fõokdjla .,df.k tkafk;a kE' t;fldg ys;g
we;s fjkafk f,dl= iykhla" f,dl= ieye,a¨jla'
ksjka ±lmq W;=fuda iem ú¢kafk;a kE" ÿla
ú¢kafk;a kE' iefmkqhs ÿflkqhs foflkau ksoyia
fj,d bkakjd' lsisu fõokdjla kE" msÉÑ,a,la
kE' fudku wdldrhlskaj;a udkisl ±ùula
kE' wkak ta ;ekg wfma uki muqKqjd .ekSu
i|yd wfma {dK o¾Ykh Wod lr .ekSu i|yd
ta wÑka;H O¾uh wkka; jQ O¾uh ksudjla ke;s
O¾uh ms<sn|j Tn kqjk fhdojkak' ta ms<sn|
m¾fhaIKh lrkak' ta ;;ajhg wfma uki uqojd
yßkak' wfma uki ta ;ekg m;alrjkak ;uhs
wms fï W;aidy lrkafk'
fudllao wfma W;aidyh' ±ka wfma uki
jerÈ ;eklhs we,s,d ;sfhkafka' uki we,s,d
Ôjudk w¾y;ajh
13
;sfhkafka wei" lK" kdih" Èj" lh" uk lshk
bJøshhka yfha' t;fldg t;kska .,j,d ;uhs
wms ksjfka uki msysgqjkakg W;aidy lrkafka'
t;fldg ±ka fï lshk W;aidyh fudllao@ fï
bJøshhka yhg we,sÉp uki .,jkakhs wms
W;aidy lrkafka talg' ;ukau n,kak ´kE
±ka we,s,d bkafka rEm j,go" Yío j,go" .kaO
j,go" ri j,go" iam¾Y j,go" is;sú,s j,go"
ufkda ixldr j,go@ lshk tl' ta ksid yg
.kak úúOdldr flf,ia oduhka ;sfhkjd kï
n,kak ´kE' n,,d ta flf,ia oduhka ;=,ska
;ukag ndOdjla jk yeu laf,aYhlau wms uev
mj;ajkak ´kE' tal yßhg fï jf.a' ±ka .ukla
hkfldg bÈßhg jdykhla tkjdkï wms wfma
jdykh yrj,d .kafka' tfyu ke;sj wE; ;sfhk
jdyk we`.g tkjd lsh,d wfma jdykh yrjkafka
kE' tfyu ke;akï mdfr jdyk ;sfhkjd lsh,d
jdyk mojkafk ke;sj bkafk;a kE' Tng th
f;areKdo@ t;fldg thska woyia fjkafk ug
laf,aIhla tkl,a lsh, n,df.k bkafk;a kE'
tajf.a wmsg yuqjqk ;ekÈ ndOdjla ta ndOdj,a ì|
oukjd' tfyu ke;sj ndOdj,a fydhdf.k hkafka
kE' ndOdj,a n,dfmdfrd;a;=fjka bkafk;a kE'
ta fudfydf;È wmsg meñfkk ndOdj¨hs wms u.
yßkafk' ysf;a flf,ia kE lsh, ys; ikaiqka
lsh,d ksjka wjfndaO fjkafka kE' ;ukaf.a ta
uu;ajh ke;skï ilaldh ÈÜÀh ì| fy,k ;=reu
;ukag ta ksoyi wysñ fjkjd'
14
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
ilaldh ÈÜÀh ì| fy,kak mq`Mjka Yla;shla
f,dalfha ;sfhkjd' ilaldh ÈÜÀh fmdaIKh
lrkak mq`Mjka Yla;sh;a f,dalfha ;sfhkjd' ta
Yla;Ska fol fyd|g y÷ka .kak' ilaldh ÈÜÀh
ì| fy,kak wixl; wfõohsl" úuqla;shodhl"
wi{dk O¾uhg mq`Mjka' ilaldh ÈÜÀhg tal
,nd ÿkakdu ilaldh ÈÜÀh fmdaIKh lrkak nE'
t;fldg ilaldh ÈÜÀh fmdaIKh lrkak ix{d"
ixldr" ú{dK we;s O¾u;djhka j,g mq`Mjkalu
;sfhkjd' ilaldh ÈÜÀh rEm Yío" .kaO" ri" iam¾Y
is;sú,s lshk yfhkau fmdaIKh fjkjd' t;fldg
wmg ilaldh ÈÜÀfh n,h wvq lrkak mq`Mjkalu
;sfhkafk rEm ksfrdaOfhka" Yío ksfrdaOfhka"
.kaO ksfrdaOfhka" ri ksfrdaOfhka iy is;sú,s
j, ksfrdaOfhka tkï ix{d ksfrdaOfhka"
fÉf;da úuqla;sfhka' ta lshkafka fÉ;kd l¾u
ksfrdaOfhka ;uhs mq`Mjkalu ;sfhkafka ilaldh
ÈÜÀh m,jd yßkak' ys; udr n,fõ.hla' udr
n,fõ.hla jqkdg wmg mCImd;Shs' fldfyduo
mCImd;S lshkafka' wms leu;s fudlgo ta ´kEu
foalg uki;a leu;s fjkjd' talg ;ud mCImd;S
lshkafka' wms leu;s ´kEu foalg leu;s fjkjd
kï wms ys;kafka ñ;=frla lsh,d' kuq;a ta leu;s
fjkafk ilaldh ÈÜÀfha meje;au i|yd' t;fldg
wms ksjka olskak leu;s jqkyu wkak tf;kaÈ
kï udrhd ksy`v fjkjd' talg iQodkï fjkafka
kE' udrhdg ukig wdydr ke;sfjkfldg fmdä
Ôjudk w¾y;ajh
15
;e;s .ekSula we;s fjkjd' fudk jf.ao lsh,d
lshkjkï ud¨fjla f.dvg ±ïud jdf.a' ta jf.a
flf,ia kue;s c,h ke;s fjkfldg ukig
fudlo fjkafka' uki ñh hkak n,kjd'
t;fldg ta ñhhdu wmg fyd|hs' udrhdf.a ñhhdu
ilaldh ÈÜÀfha ñhhdu ukqiaihdg fyd|hs' iir
wl¾ukH lrk oDIaÀh ke;s l<du iir w;rux
lrk uq,d lrk n,h ke;s l,d fjkjd' th
ukqiaihdg hym; Wodlrkakla njg m;afjkjd'
Bg miafi ta flkd iir b;du fY%aIaG úÈhg
olskafk' iir ;uka leu;s mßÈ mdrñ;djka
mqrkak mq`Mjka' iq.;s.dó fjkak mq`Mjka uy
n,hla uyd Yla;shla t;k ,efnkjd' ±ka
;ukaf.a ilaldh ÈÜÀh ;uka fydhkak ´kE'
kqjk;a tlalu ;sfhk fï m¾fhaIKh lrkak;a
ilaldh ÈÜÀhuhs ´k lrkafka' t;fldg wms
f;areï .kak ´kE fï fudfydf;a;a wms mdúÉÑ
lrkafka ilaldh ÈÜÀhhs lshk tl' ±ka fï nK
wykafk;a ilaldh ÈÜÀfhka' fuydg wrf.k
wdfj;a ilaldh ÈÜÀh" wdfh ke.sg,d hkafk;a
ilaldh ÈÜÀfhka' t;fldg fï yeu fohlau
;ud ;=, mj;ajdf.k" r|jdf.k bkafk;a ilaldh
ÈÜÀh" fuf,djg wmsj cks; lf,;a fï ilaldh
ÈÜÀhhs' wms fï ilaldh ÈÜÀh y÷kd .ekSu
i|yd W;aidy l< hq;=hs' ojila uy;aufhlaf.ka
uu weyqjd uy;auhd bJøshhka úiska Tnj md,kh
lrkjdo@ Tn úiska bJøshhka md,kh lrkjdo
16
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
lsh,d@ tal fyd| m%Yakhla' fudlo fï yeu
flfklau bJøshhka úiska ;uhs ;ukaj md,kh
lrkafka' mD:.ack f,dalfha yeu flfklaf.au
bJøsh Yla;sh m%n,hs' ;ukaf.a Yla;sh ÿn,hs'
talfka ;ukaj md,kh lr .kak neßfj,d
;sfhkafka' ;rydjla" Bßishdjla wdfjd;a md,kh
lr.kak neß ;udf.a Yla;sh wvq whg' ;udf.a
Yla;sh jeä whg f.dvla bjikak mq`Mjka'
f.dvla w;yeÍfï .=Kh ;sfhkjd' bJøsh Yla;sh
;sfhk whg tfyu nE' ta ksid ñksiaiq f.dvla
wirKhs' ´kEu ukqiaifhl=g lreKdfjka l;d
lf,d;a lreKdnr is;sú,s we;s fjkjd' ;rfyka
l;dlf,d;a ;ry is;sú,s we;sfjkjd'
O¾uh ;=,ska ±ka ta Yla;sh fjkia lrkak
yokafka' bJøsh Yla;sh ÿ¾j, lr,d ;udf.a
Yla;sh jeä lrkjd' talg lshkjd bJøsh ixjrh
zplaLqkd ixjfrda idOq idOq fidaf:da; ixjfrda
kidfkak ixjfrda idOq idOq ðõydh ixjfrda ldfha
ixjfrda idOq idOq iín;a: ixjfrdaZ lsh,d' Tfydu
meyeÈ,s lrkafka iín;a: ixjfrda idOq iín ÿla;s
ksreÊc;= ish,a, f.kau ksoyia jqkd' t;fldg
bJøshhka yfha ixjrh my, jqkd lshkafka n,h
ì÷kd lshkafka ish,a,f.kau ksoyia jqkd lshk
tl' fï flf,ia j,ska jeä m%;sY;hhs l=i,fha
;sfhkak ´kE' jeä m%;sY;hla l=i,fha ;sínd
kï wvq m%;sY;hla flf,ia ;síng lula kE' ta
lshkafk ;rdÈhla jf.a ;uhs' m<fjks ud¾.
Ôjudk w¾y;ajh
17
{dKh .ek uu fï l;d lrkafka' ;rdÈfha
tl me;a;lg uxpdähla jeäfhka ;snqk;a we;s ta
me;a;g ;rdÈh kefukjd' tal ;uhs iajNdjh'
tajf.au ksjka olskak;a flfkl= ,`. ;sfhkak
´kE jeä w; yeÍfï .=Kh' t;fldg ksjk ,`.
;uhs k;r fjkafka'
Th we;af;d Wk;a O¾uh wjfndaO lr .kak
´k lshk ;ekg tkak uxpdähl yß m%udKhla
nr jeä jqkd fï me;a;g' ta ksid flf,ia me;af;a
fudk ;rï nr ;sín;a ta me;a;g jvd fï me;af;a
nr jeä ksid ksùu fidhdf.k ksjk me;a;gu
weÈ,d hkjd'
ksùu we;slr .kak wixldßl ;ekl
;ukaf.a uki msysgqjkak n,kak ´fka' lsisu
ixialdßl O¾uhla .%yKh lr fkd.;a wjia:djl
ke;skï wkka;fha ys; msysgqjkak W;aidy .kak'
Tn wiSudka;sl ;ek ys; msysgqjkak n,kak" iqL"
ÿlaL" WfmaCLd" w;S;" wkd.;" j¾;udk lshk
;=ka ld,hg ke;s wjia:dj wld,slhs' th
lsisu ld,hlg yiqfj,d keye' /hla oyj,la
ke;s wjia:dj wkak t;k is; msysgqjkak n,kak'
ks¾Nhj" ish`M w;yeÍï w;yer,d ish`M ne£ï
w;yer,d" w;yeÍug lsis;a ke;s ;ek O¾uh
wjfndaO ùu ;=, ish,a, hym;a fjkjdh lshd
úYajdifhka mQ¾K w;yeÍulska wld,sl wjia:dfõ
ys; msysgqjkak" Tn ±fkk ish,a,f.ka ksoyia
jkak" yef`.k ish,a,f.ka ksoyia jkak" fmfkk
18
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
ish,a,f.ka ksoyia jkak" ksoyia ùfukao ksoyia
jkak" iajdNdúl;ajfhkao ksoyia jkak" iefmkao
ksoyia jkak" ÿflkao ksoyia jkak' O¾uhhs
urKhhs fomil ;enqfjd;a uu O¾uh foig
hkjd urKh fkd;ld yßkjd hk ù¾hh we;slr
.kak' Tn ;=, ks¾jdKh msysgjd .ekSug kï Tn
fï ish,a, l, hq;af;a udkislj muKhs' ndysr
lsisjla w;ayeßh hq;= keye ksùu i|yd'
±ka f;afrkak we;s fN!;sl f,dalh Èkkjg
jvd wOHd;añl f,dalh Èkkak fudk ;rï
ù¾hhla ´fko lsh,d' úYd, ù¾hhla" úYd,
n,hla tf;kag fhdojkak wjYHhs' wms okafk
ldhslj isÿlrk ù¾hh .ekfka' udkislj isÿ
lrk ù¾hh flf,ia ke;slrk ù¾hh' Tn th
isÿlrkafka ukiska' flf,ia lshkafka kSjrK
O¾ufk' ksjk jyk" wdjrKh lrk" ndOd lrk
O¾u;d meñfKkjd fï O¾u ud¾.fha hkúg'
t;fldg tajfha /f|kafk ke;sj biairyg hkak
´kE' mfia nqÿjrfhla bkak iuhlÈ whshhs u,a,shs
fokak rdcH lrk iuhla ;sínd' u,a,s fï mfia
nqÿrcdKka jykafiaf.ka .sys,a,d weyqjd iajdóks
ug fï rdcHh ,efnkafk ljodo lsh,d' mfia
nqÿrcdKka jykafia foaYkd l,d Tng ljodlj;a
fï rfÜ rclu kï ,efnkafka kE" yenehs
Tng fï rfgka fjk;a kqjrl rgla ;sfhkjd
ta rfÜ rclu kï ,nd .kak mq`Mjka' yeneys
fmdä ndOdj,a álla ì|,df.k hkak mq`Mjka kï
Ôjudk w¾y;ajh
19
;uhs rclu ,efnkafka lsh,d' iajdóks uu ta
ndOdj,a ì|f.k hkakï lshd fï l=udrhd hkak
,Eia;s fjkfldg ys;j;au f.da,fhd yh fofkla
tl;=jqkd" thhs y;hs' ál ÿrla hkfldg u,aj;=
tfyu ;sfnk fndfydau ,iaik m%foaYhla yïn jqkd
mfia nqÿrcdKka jykafia lSjdfka fï jdf.a ndOl
yïn fjkak mq`Mjka" tajdfha k;r fkdjqfkd;a
;uhs Tng rclu ,efnkafk lsh,d tal ys;,d
t;ekska hkfldg tlaa flfkla k;r fj,d' ;j
ÿrla hkfldg fndfydu ,iaikg ùkd jhk ñysß
y`äka .hk jhk msßila bkak m%foaYhla yïn
jqkd" ta m%foaYh miqlr,d hkfldg ;j tlaflfkla
wvqjqkd' ;j biairyg hkfldg fndfydau
iqj|j;a ñysß iq.kaOhka yuk m%foaYhla yïnjqkd'
t;ekska tydg hkfldg ;j;a tlaflfkla
wvqjqkd' ;j;a tydg hkfldg fndfydau ri ñysß
wdydr mdk Wh,d fok m%foaYhla yïnjqkd' ta
m%foaYfhka hkfldg ;j;a talflfkla wvqjqkd'
;j;a tydg hkfldg fndfydau iem myiqlï we;s
m,d;la yïnjqkd' t;kska tydg hkfldg ;j;a
tlaflfkla wvqjqkd' ;j;a tydg hkfldg ;uka
is;k m;k foa ujd mEjd jf.a ,efnk fndfydu
iYS%l m%foaYhla yïnjqkd' t;kska tydg hkfldg
;j;a tlaflfkla wvqjqkd' b;ska ±ka l=udrhd
ú;rhs' l=udrhd ;kshu hkfldg ldka;drhla
yïn fjkjd' ta ldka;drh fhdÿka y;la È.hs"
fhdÿkla ye;emau odihla fjkjfka ±ka fïl
20
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
;rKh lrkak fjkjd' Bg miafi tkjd uyd uv
j.=re ìula tal;a fhdÿka y;la È.hs tal;a ;rKh
l<d' Bg miafi fhdÿka y;la È. uyd c,dYhla
tkjd tal;a ;rKh l<d' Bg miafia lgqje,a iys;
uyd >k le,Ejla tkjd ta fhdÿka y;;a ;rKh
l<d' Bg miafi uyd jeys jysk m%foaYhla yïn
jqkd ta fhdÿka y;;a ;rKh l<d' Bg miafi tl
rdcHhl rfcla ke;sj rfcla fydhkjd yefudau
uu rclug iqÿiqhs lsh,d rclug fmdr nokjd'
t;fldg ug Th rclug fmdrnokak nE ,enqfkd;a
,efnhs ke;skï lula kE lsh,d me;a;lg fj,d
jdä jqkd' t;fldg rclug f;dark yia;srdchd
weú,a,d ta l=udrhdg jekaod Bg miafia thd
rcjqkd' b;ska Tkak Th jf.a ;uhs ksjka u.;a'
Th jf.a ndOl ál ch .kak mq`Mjka kï ;uhs
thdg ks¾jdk N+ñhg we;=,a fjkak mq`Mjka' f,dl=
n,hla" f,dl= ù¾hhla" f,dl= Yla;shla ;sfhkak
´kE' f,daldêm;H rclug jvd w.h lrmq tlal
;uhs fidajdka ud¾. M,h' ta ksid Tng uy;a
ù¾hhlska" uy;a lemùulska" uy;a mßY%uhlska
lrkak ;sfhkafka' iïmQ¾K kqjfka ls%hdoduhla
muKhs fuh' fN!;sl lsisu fohla ndOdjla
fkfuhs' fN!;sl foa we;s jqk;a m%Yakhla kE" ke;s
jqk;a m%Yakhla kE wOHd;añl o¾Ykh ;uhs Tn
yod .kak ´kE' ta jf.au ysf;a wdidj,a ke;s lr
.kak fkfuhs ks¾jdkh fidhdf.k hkak ´kE
Tn' ks¾jdkh fidhdf.k hkfldg ysf;a ;sfhk
Ôjudk w¾y;ajh
21
ne£ï j, m%;sY;h bfíu wvq fjkjd' t;fldg
hï wdldrhl we| ne| ;nk ;;ajhla ;snqfkd;a
th .,jd yßkak' wms biairyg hkfldg lgq
b;a;la meg,s,d ;snqfkd;a we÷fï wms tal .,j,d
ou,d hkjd' ke;=j fï lef,au ;sfhk lgq b;s
lmkAk hkafka kE' wfma bkak Wmdil uy;ajre
ys;d bkafk lef,au ;sfhk lgq .ia lmkak ´kE
lsh,d' yeu ;siafiu ksjk lshk tl fudllao
lsh,d m¾fhaIKh lrkak' ksjk lshk tfla
iajNdjh y÷kkjd kï th m%;HCI lr .kak
n,kak' ks;ru uu isákafka ksjk me;af;o
±,afjk me;af;o lsh,d n,kak' oe,afjk me;af;a
bkakjd kï ksjk me;a;g udrefjkak' ksjk
me;af; b|,d n,kak iekis,a, ri ú¢kak" .|
iqj| ú¢kak mq¨jkao lsh,d n,kak' ±ka Tn
ksjk me;af;a b|,d ne¨fjd;a jgdm; fmak úÈh
tlla' ±fjk me;af; b|,d ne¨fjd;a fmak úÈh
;j tlla' fï jgdm; wrf.k mdfr hkak leu;s
fjhso@ kE fïl wmg whs;s fohla fkfuhs"
ñksiaiq fudkjd ys;hso okafka kE fkao@ wd§ m%Yak
.Kkdjla we;sfjhs' t;fldg Tn oefjk me;af;a
b|,d ne¨fjd;a fïl ldgo whs;s lsh,d okakjd'
mdg okakjd' Th jf.a ixialdrl O¾u f.dvla
;sfhkjd' ksjk me;af; b|,d ne¨jdu fudlo
fmfkkafk' thd fïl Èyd n,kafk weil=;a ke;s"
rihl=;a ke;s ;eklska' tf,i ne¨jdu fudllao
fmakafka' Tn fudl=;a fmakafka kE lsh,d lshhs'
22
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
kuq;a W;a;rh jerÈhs' fyd|g u;l ;shd .kak
fuh' fyd|g l,amkd lr,d W;a;rhla fokak
´kE' uu weil=;a ke;s rEmhl=;a ke;s ;ekska
n,kak lsjqfõ' t;fldg biair fj,d weil=;a
ke;s ;ekska n,kak' t;fldg fmak foahs uu
wykafka@ th .eUqre fohla' yeuodu uu lshkjd
uu kï ir, foaj,a lsh,d fokafka kE lsh,d' uu
.ïNSr foaj¨hs lshkafka' fï ldrKh Tiafia Tng
iEfykak .eUqrg hkak mq¨jka' úYd, .eUqrla
;sfhk ldrKhla fyd|g n,kak úu¾Ykh lr,d'
Tn úoHdkql+, iajNdjhlska" O¾udkql+,
iajNdjhlska" ;¾ldkql+, iajNdjhlska n,k l,
;uhs i;Hh lshk tl u;=lr .kak mq`Mjka' ienE
oyug meñKs W;a;rhg ;¾l f.dv k.kak nE'
O¾uh w;laldjprhs' tys§ ;¾lhlg f.dv
k.kak neß wjia:djla .ek wmg l;d lrkak
mq¨jka' tal fï f,dalfha O¾uh m%;sfõo lrmq
flfkl=g ,efnk Yla;shla' ;¾lhlg f.dv
k.kak neß ms<s;=rla ;uhs wmg tkafka' fï
jf.a m¾fhaIK wjia:djl§ Tng O¾udjfndaOh
,efnkak mq`Mjka' bJøshhka yhu blaujd .sys,a,d
f,dalh n,k o¾Ykhg Tng m;a fjkak mq`Mjka'
fudlo tfyu Ydik b;sydifha ;sfhkjfka'
O¾uh Y%jkh lroaÈu ud¾. M,hg m;ajqkd lsh,d'
O¾u úu¾Ykh lr;aÈu ud¾. M,hg m;ajqkd lsh,d'
mqoa.,fhla ke;s Y=kH;djh lsh,d lshkak mq`Mjka'
t;k jpk blaujd hkjfka' wms ys;uqfld wei
ixjr lrkak" wei ksfrdaO lrkak lshkjd lsh,d'
Ôjudk w¾y;ajh
23
ksfrdaO lrkjd lshkafka bj;a lrkjd lshk tlg'
uf.a jpkhg t;fldg uu .kakjd wei ke;=j
n,kak lsh,d' máÉp iuqmamdofha lsh,d ;sfhkafka
wei ksfrdaO lrkak" lK ksfrdaO lrkak" fï
ish,a, ksfrdaO lrkakfk lsh,d ;sfhkafka' fï
fome;a;u n,kak ´kE' yq`. fofkla tl me;a;hs
n,kafka' tlaflda jgdm;a Èyd n,kjd' tlafld
weye Èyd n,kjd' jgdm; lshkafka rEmh' wksl
ta Èyd n,k wei' t;fldg rEmhl=;a ke;s weil=;a
ke;s ;ekska n,,d ug lshkak lshk tlhs uu
lsjqfõ' tal yß .eUqre ldrKhla' t;kska n,k
Yla;sh Wod fjkafk ta úÈhg ne¨fjd;a ;uhs
fï fome;a;gu idOdrKh bIaG fjkak;a ´kE'
Th weú,a,d ;sfhkafka ldka;dr" uyd jreid" uv
j.=re" ´jd ;rKh lrkak ´kE' Th m¾fhaIKfha
fhfokafka hï lreKla is;sú,s;a tlal" ixl,am;a
tlal" rEm;a tlal fmdr noñka' fï o¾Ykh
fydhkjd lshkafk yßhg lgq le,hla ueÈka hk
.ukla jf.a' Ôú;hg ndOl yuqfjkjd' iuyr
tajd fkdi,ld yer,d hkak mq`Mjka" tlu foa
kej; kej; meñfKkjd' ;;% ;;%dys kkaÈkS'
f.dvla fofkl=g ÿlaL fõokdj me;a;lska ;sfh;aÈ
;uhs ta wh ksjka ±lafl' wOHd;añl jYfhka tal
mrdch lr,d hkak mq`Mjka Yla;sh ;udg ;sfhkak
´kE' tajdfha wd§kj ksiaidr;ajh n,kak mq`Mjka
fjkak ´kE'
ug;a jqk foa ;uhs uu;a b;ska nK wykfldg
ys; ieye,a¨ fjkjd fyd|hsfka' i;shla ú;r
24
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fyd¢ka bkak mq`Mjka' wdfh;a fkdikaiqka njla
we;s fjkjd' fufyu fufyu bkaÈ O¾udjfndaOh
fkdlr uf,d;a fudlo fjkafka@ ta ksid uu
blauKska O¾udjfndaOh lr .kak ù¾hh l<d"
uykais jqkd' fudllao jqfka ilaldh ÈÜÀh
ke;s l,d" ,eìÉp foh;a ke;s l<d' oeka ;snqk
;k;=r;a" ;snqk udkakh;a" ;snqk WoaoÉplu;a
ke;s fj,hs ;sfhkafka' wd¾h N+ñfha fldfy;au
;k;=re keye wd¾hN+ñfha ish`M fokdu tl yd
iudkhs' tl yd iudkhs lshkafka wiuiuhs fka'
Th we;af;d jqk;a O¾udjfndaOh lr .;af;d;a
wd¾h Y%djlfhla njg m;a fjkjd' nqoaO mq;%fhla
njg m;a fjkjd' nqÿrcdKkajykafia wo ke;;a ta
wmamáu nqÿ rcdKka jykafiaf.a mq;%fhla njg m;a
fjkjd" tal fudk ;rï jdikdjlao' mD:.ackhka
kElï lshkafk nqÿrcdKka jykafiag fkfuhs'
udrhd ;d;a;d lrf.k bkakjd ukig hgfj,d
bkakfldg tfyuhs'
wms O¾u .fõIKhla yßhg lf,d;a hï
ojil ienúkau ix{d ksfrdaOhg tkak mq`Mjka"
ix{d ksfrdaOhlska f,dalh Èyd n,kak mq`Mjka
yelshdj Wodlr .kak mq¨jka' f,daflda;a;r
{dKhlg muKhs ix{d ksfrdaOhlska n,kak
mq`Mjka' ke;akï n,kak mq`Mjka ix{d iys; uu
iys; bJøshhka iys;jhs' wi{d; ;,h lsjqjg ta
iu: Ndjkd ;=,ska ,nd.kakd wi{d; ;,h .ek
fkfuhs fï l;d lrkafka' fï lshkafka ix{d
Ôjudk w¾y;ajh
25
ksfrdaOhhs' ta wi{d; lshkafka ix{dj ú;rla
ke;s ksødjg' fu;k wi{d; lshkafka rEm
fõokd ix{d ixialdr ksfrdaOhla fkfjhs' ix{d
ksfrdaOh lshkafk máÉp iuqmamdohu ksfrdaO lrmq
;ekg' kdurEm ksfrdaOh" Miai ksfrdaOh" fõokd
ksfrdaOh" ix{d ksfrdaOh" Wmdodk ksfrdaOh ta uq`M
máÉp iuqmamdohu ksfrdaO lrmq ;ek wi{;hs'
ta ix{d ksfrdaO lrmq ;ekhs fï l;d lrkafka'
wi{d; ;,h lshkafka iu: Ndjkdfjka OHdk
jv,d tfyuhs tf;kag hkafk' kuq;a fï u`.
tfyu lrk tlla fkfjhs' fuh úuid ne,Sfuka
muKhs isÿlrkafka'
úo¾Ykd {dKfhka hkafka ix{d ksfrdaOhg'
fu;k wix{d; lshkafka ix{dfjka f;drj
n,kjd lshk tlhs' t;fldg ix{dj ú;rla
fkfjhs m%ydkh fjkafk ix{dfjka f;drj
n,kfldg wks;a ish,a,u m%ydKh fjkjd'
fya;=j tlg ne¢Ép ksid' tlg ne¢,d ;sfhkafka
wúks¾fNda. lshkafk talhs fjka lrkak nE' ta wms
okak WodyrKh wei blaujkak" uk blaujkak
fya;= ldrlhla fjkjd' Tng;a ,enqk oyï
l=i,hla" oyï Yla;shla we;s' n,kak fyd|g weia
fol mshdf.k Tn ,`. ta Yla;sh ;sfhkjo lsh,d'
Tn ;=, fidndúlj jeäÉp oyï l=i,hla we;s ta
l=i, n,h jeäÈhqKq lrf.k Tn N=la;s ú¢kak"
tfyu ke;akï ta ;=, jev bkak" ta ;=, Ôj;a
fjkak' oyï l=i,h ;=, fidndúlj jev bkak'
26
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
ta lrk ,o oyï m¾fhaIKh ;=,ska iajdNdúl iïud
iudê .=Khla lsisjlg ne÷fk ke;s tald.%;djhla"
ne÷fk ke;s isyshla Tn ;=, f.dvkef.hs' wmsg
fï lror Tlafldu ;sfhkafka isyshj,a jeä
ksihs' wruqKq jeä ksihs' ug lsisÿ isyshla ke;s
;ek msßisÿ isysh t;k my, fjkjd' tkï
iïud i;sh' Tn ta ud¾. wfgkau ksoyia jqkdu
;uhs iïud .=Kh Tn ;=, my, fjkafka' iïud
ÈÜÀ oDIaá ke;akï ;uhs Tng ksjerÈj f,dalh
fmakafka' ixl,am j,ska ne¨fjd;a tfyu tal
md¾Yúlj f,dalh fmakafka' ;udf.a ixl,amhg
wkqj ;uhs fmakafka' Tn wd¾h wIaGdx.sl ud¾.
fha ;sfhk lreKq wfgka ksoyia fjkak ´kE"
iïud .=Khg m;a fjkak ́ kE' Tn oDIaá" ixl,am"
jpk wdÈ wx. wfgkau ksoyia fj,d iïud .=Khg
tkjd' t;fldg iudÈhla ke;s ;ek ;uhs kshu
iudêh ;sfhkafka' iudÈhla lshkafka w,a,d
.;a; fohla fka' iudêhla ke;s ;ek ;uhs kshu
iudêh ;sfhkafka' fïl wdYap¾hu;a O¾uhla'
pq,a, mka:l yduqÿrejkag frÈ lE,a, §,d msßisÿ
fõjd" msßisÿ fõjd lsh,d lshkak lsjqjdu tal l,d
ioaohla ke;=j' yduqÿrefjda fïl l,du ilaldh
ÈÜÀh ke;sj hhso lsh,d lsisu fohla weyqfj kE'
O¾udjfndaOh lrkjd lshk tlhs O¾u foaYkd
lrkjd lshk tlhs uyd m%d;syd¾hhla' Tn i;=j;a
fï O¾u lreKq ál ioaO¾u foaYkhla njg
m;alr .kak mq`Mjka lu ;sfhkak ´kE' ta ksid
Ôjudk w¾y;ajh
27
fï fmkakmq foaj,a Tn fidhkak" m¾fhaIKh
lrkak" .fõIKh lrkak' ta ;=,ska f,daflda;a;r
Yla;Ska j¾Okh fjkjd' th Tn yeu fokdgu
O¾udjfndaO lr.kak Yla;shla fõú'
fyd¢ka wjOdkh fhduq lr,d fï ldrKh
foi n,kak .eUqre wjOdkhlska' fï u,la
.;a;du fï uf,a wms fudkjdo olskafka@ uq,skau
fï u, fudk mdgo@ wms ys;uq fïl" ;eô,s
mdghs lsh,d' B,`.g fï u,g yevhla ;sfhkjd
fkao@ yevh Tn olskjd" B,`.g fï u, ms<sn|j
wmsg ;sfhkafk hïlsis b;sydihla' fï uf,a
ku fudllao@ ;j;a kula ;sfhkjdo@ fï u,a
idudkHfhka f.!rjkSh mQcdjkaj,g .kak u,lao
lsh,;a okakjd' tfyu ke;s u¨;a ;sfhkjfka
fkao@ fï u, ms<sn|j fldÉpr foaj,a wms okakjo@
iEfykak lreKq okakjd' fï u, lv, weg ál
ìu ±ïfud;a me,fjkjd lshk tl;a wms okakjd'
ld, ne¨fjd;a ril=;a tkjd' B,`.g kdihg ,x
lf,d;a iqj|l=;a tkjd" ±ka fïl mxp bJøshgu
.kak mq`Mjka' w;ska ñálr, ne¨jdu isks÷jg yß
hï iajNdjhla ±fkkjd'
±ka n,kak fï tl fohla bJøshhka mfykau
wr .;a;d' wrf.k ú{dkfha ;snqk mrK
±kqñka w;S;h ydr wjqiai,d n,,d j¾;udkhg
tl;= lr,d wkd.;h iïnkaO lrf.k fïl
iuia;hla yeáhg wms tl wruqKla wrf.k wms
talg igykla yokjd odia u, lsh,d' ta igyk
28
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
we;=f,a ;uhs fï Tlafldu isoaêoduh ;sfnkafka'
t;fldg fudfyd;la l,amkd lr,d n,kak fï
u, yd÷kd .;a;d jf.a y÷kd .ekSula ;uhs wms
yeu NdKavhlu" yeu jia;=jlu" yeu mqoa.,fhla
;=,u ;sfhkafka fïluhs" fï y÷kd.ekSuhs
;sfhkafka' j¾Kh fjkia fjhs" yevh fjkia
fjhs' kuq;a j¾Khla yevhla ;sfhkjd' t;fldg
wms fï u, Èyd n,,d lshkjd fyd|hs" ,iaikhs"
;sfhkjd lsh,d' B,`.g wdmiq fï u, mrjqkdg
miafia lshkjd le;hs" l`M mdghs" mrfj,dfka
lsh,d lshkjd' nqÿ mqfoa ;shkafka ,iaik u,a yjia
fjkfldg tal l=Kq f.dfâ' b;ska Ôú;fha ;sfhk
yeu NdKavhlau" yeu O¾u;djhlu iajNdjh
´l' ,iaikg bkak ldf,a nqÿmqfoa bkakjd' le;
fjkfldg l=Kq f.dfâ bkakjd' b;ska wms;a
ljodlyß l=Kq f.dvlg hkafka' fudkjo ñksia
YÍrj, l=Kq f.dv' Th lk;a; lshkafka' tal
;uhs ñksia YÍrj, l=Kq f.dv'
fyd|hs n,kak Tn u, ±lald" wE; ;sfnkjd'
ta ;sfnkjd lshk tlg Tn fkdfhl=;a lreKq
ldrkd we;=,;a lrkjd' fyd|hs lshkjd lÜáhla"
krlhs lshkjd lÜáhla" ñysßhs wñysßhs lshkjd"
fkdfhl=;a úkaok rgd' ix{d l=uk fyda ix{d' ±ka
ix{djla lsjqjyu ys;kak mq`Mjka fyd| foa ú;rhs
lsh,d kE krl fohla jqk;a ix{djla' fyd| fohla
jqk;a ix{djla" uOHia: fohla jqk;a ix{djla Tn
úiska f.dvk.d.;a" fudkhï wdldrhlg fyda
Ôjudk w¾y;ajh
29
ye¢k .ekSula" iajrEmhla" yevhla ;sfhkjd kï
ta ´kEu foalg lshk ku ;uhs ix{dj' we;
ix{d" ke; ix{d' t;fldg ix{d ksfrdaOhl=hs
wmsg wjYH lrkafka' wehs fï ix{d ksfrdaOhla
wms ;=, my, fkdjkafka@ ix{d ksfrdaOhla wm
;=, my, fkdjkafka wm we; lshk ix{dfjka
ke; lshk ix{djg udre fjkjd ú;rhs ke;s
lsÍula keye' Tng we; ke; lshk ix{dfjka
tyd f,dalh w;a ú¢kak yels fj,d kE' fudlo
bJøshhka ;=, ukqIHhdg iajdNdúl Yla;shla
my, fj,d kE' m<uqfjks j;djg nqÿyduqÿrefjda
fïl fydhd .;af;a' bJøsh úIh blaujQ fohla
uyd wdYap¾hhla' uu;a wo l,amkd lrkjd fï
o¾Ykh uq,skau hï W;a;ufhla wjfndaO l,d kï
ta W;a;uhka jykafia ;uhs fï f,dafla bkak
fY%aIaG;u Ydia;Dka jykafia lsh,d' fudllao
fya;=j bJøshhka mylg fudku úÈhlskaj;a
f;afrkafka ke;s fohla fï bJøshhka myla we;s
ukqIHfhla fidh .;a;d lshkafka wisßu;a fohla'
b;ska ta ksid wms fï u,la lsh,d ys;kjd"
;sfhkjd lsh,d ys;kjd' B,`.g fïjd ke;s jqkdg
miafia lshkjd fu;k fï u, keye lsh,d' Bg
miafia ÿla fjkjd' tfyu ke;akï fjkilg
Ndckh fjkjd" t;fldg ta .ek ÿla fjkjd' ta
iajrEm folu ix{d iajrEm folla' ±ka fuf;kaÈ
wms meyeÈ,s lr,d fokafka Tng fï ish`M ix{d
j,ska f;dr fjkak' wms wjidkfha fudl=;a keye
30
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
Y+kHhs lshk ix{dfjka f;dr fj,d fu;k u,la
yeneyska ke;s jqk;a fïih u; wmsg wr fmr u,"
w;S; u," fuhsg l,ska fu;k ±lal u, u;lhg
.kakjd' wrf.k n,,d lshkjd' wr biair ;snqk
ix{dj ±ka T;k kEfka' lymdg u, kEfka
T;k lshk ix{dfõ bkakjd' B,`.g ́ l u;lfha
/f|kjd' ±ka wms bkafk fld;ko ufkda ú{dkfha'
fï u, lshmq .uka Tn tkafka fld;kgo@ plaLq
ú{dKhg' u, yx.mq .uka plaLq ú{dKhg jev
lrkak nE thd ufkda ú{dKfhka w;S;h .kakjd
ufkda ú{dKfha /÷k' ±ka wms bJøshhka yfhkau
bj;a ùfï§ ufkda ú{dKfhkq;a bj;a fjkak
´kE' ±ka wms bJøshhka mygu fudl=;a f.dapr
fkdjqk;a yhfjks tfla bkakjd' ta lshkafka
ufkda ú{dKfha l=uk fyda ix{djla /f|kjd'
±ka wmsg wjYH lrkj bJøsh úIh blaujkak'
uu thg l%uhla lsh,d fokakï Tn Tnf.a ufkda
ú{dKh mfilska ;nd n,kak' w;S; ix{dj,a
;sfhkjo lsh,d' uu Tfí w;S; ix{djka Tkak
.;a;hs lsh,d ufkda ú{dkfhka ys;d .kak
lshkjd' ±ka Tfí ix{dj fuf;kag fhduqjqfkd;a
th fhduqfjkafka fudk úÈhgo@ ±ka kEfka wr
u, ke;akï" wr u, kE' fu;k lsh,d ta kE lshk
jpkh fldhsnlgo b,lal fjkafka' fïih u;
;snqk u, kE lshk tlg' ta jpk ál Tlafldu
ìug jegqkd lsh, ys;kakflda' wdhs Tng ta jpk
.kak;a nE' fïl fï iQCIu O¾uhla ksid uu l%u
Ôjudk w¾y;ajh
31
Wmdhla fï lsh,d fokafka' Bg miafia ta keye
lshk jpk ál Tlafldu nd,aÈhlg jegqkd kï
ta nd,aÈh uu wrf.k ;sínd msgqmiska' Bg miafia
uu lshkjd ±ka n,kak fu;k lsh,d' Tn fyd|g
wr isoaOdka;h t;fldg u;l ;shdf.k n,kak
´kE' ta ls%hdoduh Tfí nqoaêfha isoaO fkdjqfkd;a
thd .ek lK.dgqhs' wmsg tal yßhg f;afrkafk
fïl lshoaÈu yßhg ta ls%hdoduh nqoaêfha isoaO
fjkak ́ kE' kslïu fï lreKq Èyd n,ka bkafka
ke;sj lreKq Èyd nqoaêfhka úuid n,kak ´kE'
t;fldg th Tng f;afrkak mq`Mjka'
ta lshkafk fu;k u, ;sfhkjd Bg miafia
kE' kE lshk jpkh Tlafldau uu Ndckhlg
tl;= l<d' ±ka Tn n,kak kE lshk jpkh
±ka Tng .kak nE' tal uu nlÜ tlg tl;=
lr,d msámiafika ;sínfka' ±ka n,kak Tng
l=ulao fmakafka lsh,d' ál fj,djla n,df.k
bkak' ±ka W;aidy lrkak n,kak ksy`vj'
tfyu ke;akï yduqÿrefjd uykais fjkjd ú;rhs
;ukaf.a m%{dfõ f.aÜgqj jy,d ;sh,d' ljqre yß
f.or jev lr,d fokjd kï orefjd ldurj,g
fj,d kslï bkakjd' ±ka uu;a Tlafldu lsh,d
fokjd' Wh,;a fokjd" msy,;a fokjd' wk,d
ljkjd kï orefjda f.a fodr jev okafka kE'
fmd,a álla .d, fokak" ñßia álla lmkak" yd,a
álla .r,d fokak lSfjd;a lïue,s fjkak mq¨jka
fmdä ldf,a'
32
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
kuq;a lïue,s lug bv fokafk ke;sj jev
l,dg miafia ojil thska f,dl= m%;sM,hla ;ukag
,nkjd' ta jf.a Th we;a;kag;a fï jev fokafka
wudrehs ri ke;sj we;s" kuq;a m%;sM, ,nkak
mq`Mjka' fyd|hs fudllao ta m¾fhaIKh ;=,
;ukag ±kqfka' fudllao ;ukag ,enqk m%;sM,h'
ix{d ksfrdaOfhka ixialdr ksfrdaO lrkak
mq¨jka' fyd|hs tal ;ukag m%;HCI jqkdo@ Tn ta
fmfkk oyu ;ud ;=,g muqKqjd .kak ´kE' ta
;=, hkag ´kE" .uka lrkak ´kE' ±ka n,kak
fldfyduo Tn ;=, fï .uk yefokafka" .uk
jefvkafka lshk tl' fuu.ska Tn;=, ÈhqKq
fjkafka zwÑka;sfhaiq mikakdkx úmdflda fyda;s
wÑka;shdZ
±ka Tn wÑka;H fohla wkka; fohla ;uhs
m¾fhaIKhg ,la lf,a' t;fldg úmdlh yeáhg
Tng ,efnkafka fudllao wÑka;Hh fohla' ÿla
fohla fufkys lf,d;a ys;g ÿl ±fkhs' i;=gq
fohla fufkys lf,d;a ys;g i;=g ±fkhs"
wÑka;H jQ fohla wkka; jQ fohla mj;skafka ke;s
iodld,sl jQ fohla ms<sn| fufkys lf,d;a Tng
iodld,sl jQ fohla ,efnhs' tfykï ta iodld,sl
jQ foh Èyd jeämqr n,kak" ta wkka; jQ foh
Èyd jeämqr n,kak wkak talg lshkjd O¾uhg
keUqre fjkjd lsh,d' ke;skï O¾uh foi
n,kjd lshkjd' t;fldg ;ukq;a ta wkka;hg
md;% fjkjd' ta ;=, ;ukag m%;sM, ,nd .kak
Ôjudk w¾y;ajh
33
mq`Mjka' ±ka Th wjia:djg ksfrdaO ix{dj lsh,d
lshkafka' u, .;af;d;a u, kue;s ix{dj t;k
;sfhkafka' t;fldg øjHuh WmamdoÓ;s Nx. lshk
ish`M O¾u;dj,g ,lafjk fohla tal ksfrdaO
ix{dj fkfï' ke; lshk ix{dj .;af;d;a
w;S;hla w,a,d .;a" t,an .;a j¾;udkfha ysia
njla olsk ix{d f.dvla' ke; lshkafku w;S;
ix{djlafka' ke;akï keye lshkak nE' krlhs
lshkafka fyd| lshk ix{dfj t,a,s,d tfyu kï
wms fhduq fjkak ´fka ix{d ksfrdaOhg'
ix{d ksfrdaOh uq,skau iïuq;shg f;afrkjd
ir,j msáka Pdhd ud;s%lj f;afrkjd' talg lshkjd
iïuq;s ksjk lsh,d' ±ka Th we;a;kag fï lreKq
lshoaÈ fï meyefokafka wdfha ldgj;a ì¢kak neß
úÈyg ;yjqrej' tal fmakfldg thdg f;afrkjd
fu;k ;uhs uf.a ksjk ;sfhkafka lsh,d' tfyu
fmakfldg fï iïuq;s ksjk Tn mrud¾:hla lr
.kak ´kE' ;ukaf. Ôú;h tf;kag mßj¾;kh
fjkak ´kE' talg lshkjd mrud¾: ksjk lsh,d'
mrud¾: ksjkg m;a jqk flfkl=g yß uu uf.a f.a
t;k yod .;a;d" udrhdg fydhkak neß ;ek uf.a
f.a yod .;a;d lsh,d mrud¾: ksjkg m;a fjk
flfkl=g ys;kak mq¨jka' B,`.g thd ta mrud¾:
ksjfkka m;a fjkjd iudê ksjkg' ta lshkafka
,nd.;a; foa jvkak mq`Mjka" ,nd .;a; foa ;=, Ôj;a
fjkak mq`Mjka iajNdjhg tkjd' iudê ksjfkka
thd mqreÿ lrkjd ksfrdaO iudm;a;sh' ud¾.
34
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
M, l%udkql+,j jeä,d oi ixfhdack O¾u ,sys,a
fj,d ,sys,a fj,d .sys,a,d ksfrdaO iudm;a;shg
m;afjkjd' ry;ka jykafia,d lshkafka ta
we;a;kag' ksfrdaO iudm;a;shg iu jÈkak mq`Mjka
kï ta flfkl=g lshkjd ry;ka jykafiakula
lsh,d' ksfrdaO iudm;a;sfha ,CIK fudkjo lsh,d
okakjo@ uõ l=fiaÈ nnd yqiau .kafk kE kuq;a
yoj; .efykjd' Ôj;a fjkjd" wjYH m%udKfha
Tlaiscka ,efnkjd' Bg miafia wmsg Èh hgÈ;a
yqiau .kak nE ta jqkdg Èh hgÈ;a Ôj;a fjk wh
bkakjd' c,fha ;sfhk Tlaiscka m%udKh we`.g
Wrdf.k' B,`.g wms ksfrdaO iudm;a;sfhaÈ;a yqiau
.kafk kE' fï yqiau Wjukd lrkafka ldhsl yd
udkisl fjfyig' ±ka wms uykais fj,d weú;a
jdä jqkdg miafia ldhsl fjfyi k;r fjkjfka"
fy,fjkafka ke;=j tl bßhjqjl bkakjdfka'
t;fldg udkisl fjfyila kE' ry;ka jykafiag
uki;a k;r fjkjd ldhsl yd udkisl fjfyi
k;r lrmq .uka yqiau Wjukd lrkafka kE' fï
iajNdúlj frdau l+m wdÈfhka ,efnk ishqïu
ishqï ta lshkafka YÍrhg ±fkkakj;a yqiau
.kak ´fka kE' ta Tlaiscka m%udKfhka yDo
iamkaokh wdÈh isoaO fj,d ksfrdaO iudm;a;sfha
jev bkak mq`Mjka' yDo iamkaokh fkd±fkk
uÜgug k;r fjkjd' ffjoHjrfhla tfyu
ne¨fjd;a ueß,d lsh,d lshhs' kuq;a Ôj Yla;sh
;sfhkjd' t;fldg wms fldfydu;a okakjd yDoh
Ôjudk w¾y;ajh
35
fõf.fhka .efykak mgka .kafka f,daNhla"
fodaihla" fudayhla" nhla" ìhla" i;=gla ±fkk
fldg ;uhs fõ.j;a fjkafka' tfyu ke;akï
fõ.j;a fjkafka kE' t;kska wms f;areï .;a;d
ksfrdaO iudm;a;sfha jev bkak flfkl=g ;uhs"
±ka uf.a fiajdjka we;s" ±ka uf.a YÍrh jeyeß,d"
±ka uu msßksjka mdkak ´kE lsh,d ys;=fjd;a ta
we;af;da wêIaGdk lr,d msßksjka mdkjd m%ydk
ix{dfjka' ta lshkafka uu kej; wjÈ fjkafka
kE" fï f,dalfha lsisu ldrKhla fjkqfjka lsh,d
ksfrdaO iudm;a;shg iu jÈkjd' tal uyd mqÿu
wisßhla' wkka; ixidfr f.jdf.k f.jdf.k
weú,a,d wfkal ÿla .eyeg" lï lfgd¨" rc isgqlï"
ÿmam;a fmdfydi;alï" ksrh wmdh" ÈjH f,dalh
ú|,d ish,a,f.a iudm;a;sh fuka uyd úYajh
;=, tl Ôj Yla;shla ksud lrkjd' kej; iir
lsisu wd;au Ndjhlg fkdmeñfkk ,iaik fohla
olskafka kE" thd wj,iaik fohla olskafk;a kE
Wkajykafia fï úYajhg tl;= fjkjd'
Tng lshkafka kE uu ta ;;ajhg wou m;a
fjkak lsh,d' Tn leu;s kï fï iïud ÈÜÀhg
m;a fj,d" O¾udjfndaOhg m;a fj,d nqÿ fjkak"
´k kï nqÿ fjkak hkak' w.% Y%djl fjkak
´k kï w.% Y%djl fjkak hkak' uu lshkafka
kE yksl yksl fï wo wo ksjka olskak lsh,d'
iuyr yduqÿrejre lshkjd wo wou Thf.d,af,da
ksjka olskak¨ yenehs yduqÿrefjda ±l,d kE'
36
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
ksfrdaO lshkafka fudkjo@ iudm;a;s lsisjlg
iu fkdjeÿk lshk w¾:hhs tfla ;sfhkafka' jpk
j,ska lsjqjg ljqre;a ´l okafka keyefka f;areï
.kak lsisjlg iu fkdjeÿk lshk tl' ±ka Tn
iu jeÈ,hs bkafka' fldhs fj,dfjo lshkak iu
fkdjÈkafk' Tn iu jÈkafk ke;sj fudkjg yß
bkak tl fj,djlaj;a kE' kskaog .sh;a kskafoa
iu je§ula" ÿfl;a iujÈkjd" i;=fg;a iujÈkjd"
w;S; wkd.; j¾;udk wruqKq j,g iujÈkjd"
ÿl iem foflau t,Uf.k tfyu ke;akï we,s,d
iujeÈ,d bkafka' b;ska w;k ksfrdaO iudm;a;sfha
iuje§ï keye" iudê kE" ish,a,f.kau ksoyia jQ
wjia:dj' uu fuÉpr fõ,djla bkakjd lsh,d
wêIaGdk lrkjd' ksfrdaO iudm;a;sfha jev isá
tla ry;ka jykafia kula ±l,d tf`âre álla
ne¨jd yqiau .kafka kE b;ska wfka fï ñh
.sys,a,d fjkake;s lsh,d or fldagq msÿre tfyu
jfÜg ;sh,d .sks ;shkak ,Eia;s fjkjd' kuq;a
ta ry;ka jykafia iudm;a;s iqjh bjr fj,d
ke.sÜgd' fhda. l%u lshkafka ix{d mxp Wmdodk
ialkaO wjÈfha iudêhhs" wjÈh fkfï' fïl
ish,a,f.kau ksfrdaO wjia:djla lsh,d lshkafka
Yla;Ska tl;= lr,d fudkj yß fohla mj;ajkafka
kE' Yla;Ska iïmQ¾Kfhka úisrejd yßkjd lsisÿ
Yla;Ska ke;s wjia:djla' talhs iudm;a;s ke;s
lsh,d lshkafka' Yla;Ska keye" jdhdu;a keye"
Ôúldj;a keye' iïud jdhdu lshkafka ish`M
jHdhdu j,ska wjidkhg m;afjÉp wjia:dj'
Ôjudk w¾y;ajh
37
nqÿrcdKka jykafiag flf,ia mßks¾jdKh isoaO
jqfka jhi wjqreÿ ;sia mfya§ t;k b|,d nqÿ
rcdKka jykafia flfkla i;ajfhla mqoa.,fhla
fkfjhs" ukqiaifhl=;a fkfjhs' wms Th ms,su
yodf.k fldÉpr jkaokd l<;a ta nqÿyduqÿrefjda
fkfuhs' nqÿ yduqÿrefjduhs fmkaj,d ÿkafka fï
nqÿ yduqorefjd fkfuhs' zjlal,Sfhda Oïux miai;s
fida ux miai;SZ lsh,d'
O¾uh yryd ne¨fjd;a ú;rhs wmsg
nqÿyduqÿrefjda fmakafka tfyu ke;akï biairyd
jdä fj,d ysáhg nqÿyduqÿrefjda fmakjo@ fmakafka
kE' foajo;a; yduqÿrefjda nqÿyduqrefjda ±l,d
;sfhkjo tl ojilaj;a@ tl ojilaj;a ±l,d kE'
±lalkï .,af.ä fmr,kafka kE' thd ±lafla
thd ,`. bkak y;=rdj' ±ka Th mskaj;=ka msßi
bkakjd Th we;af;da udj olskjdo@ Th we;af;da
olskafk;a Th we;af;da uu .ek we;slr.;a oDIaáh'
kuq;a O¾udkql+,j {dK .=K jefvkfldg wkak
ta wh olskjd fï wdkkao yduqÿrefjda lshkafka
fuhhs lsh,d' ke;akï Th wh olskafk uyK
fj,d ysi nd,d bkak flfkla tÉprhs fkao@
Ôj;a fj,d bkak ukqiaihkaghs fuu O¾uh
m%fhdackj;a fjkafka' wms odkhla fokak;a ´kE
yduqÿrejkaf.a l=i .skak ksfõjd lsh,hs' fndfyda
wh oka fokafka ueßÉp wh fmf¾;fhla fj,d
f.org ths lsh,d nhghs' tfyu ke;s fndfyda
mskaj;=ka bkakjd'
38
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fu;kÈ lrkak ;sfhkafka wks;H olskakhs'
fï fiaru ixLdr' iífí ixLdrd wksÉpd;s
w;S;fha keye lshk ix{dj;a ixLdrhla' u, ke;s
jqkdg miafia tal;a ixldr .Khg whs;shs' ixldr
fjkjd kï hula tal ks;Hhs' ±ka fïl ks;HNdjh
fudllao@ fïlg lshkjd odiau, lsh,d' ;ukaf.a
ye÷kqïm; fudllao@ uu lñ,d" l=iqud" is,ajd ta
úÈhghs' talg ;uhs ks;H lsh,d lshkafka' kuq;a
´l f;areï wrf.k kEfk wfma wh'
±ka wh ys;d f.k bkafka l=Kq fjkjd"
Èrkjd" y;rg myg hula levqkyu talhs
wks;H;djh lsh,d' ta;a lE,s b;re fjkjfka
lE,s ks;Hhs' Bg miafi uql=;au kE Y=kHhs
Y+kH;djh ks;Hhs' Y+kH;djh;a blaujqjyu ;uhs
wks;H fmakafka' Th uÜgug ´f.d,af,da nK
wy,d kEfka' fldfykaj;a lsh,d §,;a keyefka
´jd f,aisfhka lshkafk;a kE' ta ksid wms lshk
foa ;=, ;sfhk fjki talhs fïjd ms,s.kaku tmd
ms,s.kak wh jevla kE' fïjd m%;sfCIam lrkak'
Tnf.au kqjkska" {dKfhka" kqjkeiska m%;HCI
lr,d n,kak' úYajdifhka we;s jevla kE tajd
yß ;djld,slhs' m%;HlaI;djh ;uhs jákafka'
Tn ±ka n,kak fuf;la lsjqj ldrKd ál
idrdxY lr,d ;ukaf.a kqjkg jeäfhkau fhduq
fjÉp ldrKd ál ms<sn|j'
ishqï ;ekl b|,d Tn >k;ajh Èyd n,kjo@
>k;ajfha b|f.k ishqï ;ek Èyd n,kjo@ ishqï
Ôjudk w¾y;ajh
39
;ek lshkafka ksfrdaO iy.; iajNdjh' >k;ajh
lshkafka wfma bJøshhka yh ;sfhk ;ek' ksoyia
me;af;a b|f.k ksoyia fkdjQ me;a; foi n,kjo"
ksoyia fkdjQ me;af;a b|f.k ksoyi foi n,kjo
fld;ko Tn bkafka@ Tn ±ka mßj¾;kh fjkak
ksoyia me;af;a b|f.k ksoyia fkdjQ me;a; foi
n,kak' nqÿyduqorefjda foi yeuodu wms n,kjd'
n,kfldg nqÿyduqÿrefjda wms foi n,df.k
bkakjd" wms nqÿyduqÿrefjd foi n,df.k bkakjd"
ms<su jykafia foi ne¨jdu tfyuhs' b;ska uu
ys;kjd uu yeuodu n,kafka uu bkak me;af;a
b|,fka nqÿyduqÿrefjd foi nqÿyduqÿrefjda bkak
me;af;a b|,d uu foi ne¨jdu uu fudk jf.a
fmakjo nqÿ yduqÿrejkag lsh,d' fmdâvla tal
f;areï .kak W;aidy lrkakflda' yeuodu nqÿ
.=K lshñka nqÿyduqÿrefjda Èyd n,kjd' wms
Èyd ne¨fjd;a nqÿyduqÿrefjda fudk jf.a olSúo@
Tn yß f,daNhs" oafõYhs" fudayhs lsh,d iïudk
álla foaú fkao@ fï nqÿyduqÿrejkaf.a Ñka;kh
;uka f;areï .kak W;aidy lrk wjia:djla'
±ka ys;kjd we;s lsisu nKlÈ" lsisu NdjkdjlÈ
fuÉpr kï fud,h fjfyfijqfõ kE fkao
lsh,d' fyd|g fudf,a jev lrkjd fkao@ iakdhq
fyd¢ka jev lrkfldg fmdä T`Mfj lelal=ula
jf.a yefokak bv ;sfhkjd' tal udkisl
fõokdjla' nqÿka jykafiag fmfkk úÈh kqjkska
n,kak ;ukau' iuyr úg fufyu Tng fmfkaú
40
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
biairyd ljqre;a kE fijke,a,la muKhs' wfka
fï fijke,a, ys;df.k bkakjfka uu lsh,d'
fï uf.a Ñka;kh" fï uf.a ÿl iem lsh,d' Tyq
ujdf.k bkakjfka ;ukaf.a fijke,a,' uf.a
biairy ia;s%hla kE" mqreIfhla kE" ljqre;a kE"
fijke,a,l=;a kE lsh,d' Tkak W;aidy lr,d
n,kak' fï tllaj;a ljqre;a lsh,d §, fkfuhs'
fïjg ;uhs lshkafka od¾Yksl iajNdjhka lsh,d'
fïjd fldfyj;a fmd;l lsh,d kE kslïu ug
ysf;k tajd' O¾uh me;af;a b|,d Ôú;h n,kjd
lsh,d lshkafka talg' wkak tal ;uhs nqoaO
mq;%fhlaf.a iajNdjh" nqoaO o¾Ykfha iajNdjh'
uu;ajfhka f;drjhs flfkl= ksjka
olskafka' Tn ;=, we;s uu;ajh w; yßkak uu
úiska hï hï foa w; yßkjd' ta fldKg hkjd"
fï fldKg hkjd" fudllao w;yßkak ;shk
foa lsh,d n,kjd' wkak ta n,kafka ;ukaf.a
uu;ajh' uu;ajh úiska hï hï foaj,a w; yßkak
fkfuhs Tng ;sfhkafka' Tn i;= uu;ajh w;
yßkakhs ;sfhkafka' .eUqßka w; yßkak" mQ¾Kj
w; yßkak" uu;ajh m%{dfjka w; yßkak' yeu
fudfyd;lu ;ukag w; yßkakg ;sfnkafka
fudkjd±hs n,kak' l=uk fyda ne£ula we;akï
udf.a ksoyi thska wjysr ù we;s nj" wysñ ù we;s
nj f;areï .kak' ish,a,f.kau ksoyia jqkdu
kshu ksoyi iajdNdúlju ud fj; my, fjk nj
f;areï .kak' Ôú;fha lsisÿ fohla .ek lsisjla
Ôjudk w¾y;ajh
41
fkdis;d lkaola by< isg my<g mksk ñksfil=
fuka w;yeÍu isÿ lrkak' n,dfmdfrd;a;=jlska
f;drjhs w; yeÍu isÿ lrkq ,nkafka lkaola
by, isg my,g mksk ukqiaifhla' ta jf.au
Tn;a n,dfmdfrd;a;=jlska f;drj ish,a, w;yer
oud O¾uh foig mkskak n,kak' fohla ke;s
n,k flfkla ke;s ;ekska n,kak mqreÿ fjkak
ish,a, foiu' ±kg Tn n,k flfkla we;s"
n,k fohla we;s ;ekska n,kjd kï Tn isákafka
jerÈ ;ek nj jgyd.kak' iajdóka jykafia
fmkajk ;ek n,k flfkla ke;s" n,k fohla
ke;s ;ekla' ta ±kqu udf.a ksid tys h:d¾:h
Tng m%;HCI fohla njg m;a lr .kak fjfyi
fjkak' ish,a, Tn w;yeßhdu ;sfnkjdg;a jvd
fyd¢ka ish,a, ,efnk nj f;areï wrf.k" w;
yeÍu Tng iqj lekaok nj;a" Ôú;h jvd §ma;su;a
lrk nj;a f;areï wrf.k w; yeÍu isÿ lrkak'
Tn udrhdf.a me;a;g weof.k hkakg bv fkd§
O¾uh me;a;g uki fufyhjkakg Tn iu¾:
fjkak ´ke' hula weof.k hkjd kï tys
wd§kjh Èyd ne¨jdu" ;ukaf.a YÍrfha wd§kjh
Èyd ne¨jdu ;ukag ysf;kjd kï ;djld,sl
foalghs fï ys; weÈ,d hkafka" fï ys; weof.k
hkafk lsh,d iodld,sl fohla tfykï Tn ,nd
.; hq;=hs' ;djld,sl fohla fjkqfjka fkd/¢h
hq;=hs' fï yeu w;ayeÍulau Tn isÿl, hq;= jkafka
Tfí ukiskau muKhs' ksjk hkq yqfolau Tfí
udkisl iqj;djhhs'
42
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
wdfrda.Hd mrud ,Nd
ika;=ÜÀx mrux Okx
úYajdid mrud {d;s
ksíndkx mrux iqLx
Y%oaOd .=Ke;s ldreKsl mskaj;aks' wms ;sf,da.=re
wud uEKs f.!;u YS% iïud iïnqÿrcdKka
jykafiaf.a nqoaO;ajfhka fooyia yhish jirla
iurk fï ld,h ;=, jvd;a mdmfhka ÿrej iS,hg
keUqrej is; oukh lr .ekSug mqreÿ mqyqKq
jk iuhla fï iuh' wm yeu fokdf.au Ôú;
O¾ufhka tald;añl jqfkd;a ;uhs Ôú;fha iekiSu
lshk tal ,nkag mq`Mjka jkafka' thg w;aje,la
imhkak uu meyeÈ,s lrkq ,nkafka Tn .ek"
ud .ek" wm yeugu fmdÿ jqk ud;Dldjla
ms<sn|j'
2
O¾ufhka tAld;añl jqkÔú;hl uysu
Ôjudk w¾y;ajh
43
ta ;uhs wmf.au wei" lK" kdih" Èj" YÍrh"
uk lshk bJøshhka ih ms<sn|j' tys ls%hdldß;ajh
ms<sn|j" tys w;S;" j¾;udk yd wkd.; lshk ;=ka
ld,h ms<sn|j' wms ish`M fokdu tl yd iudk
ñksiqka jqj;a úúO fNaO Nskaklï m%Yak cd,djla
f,dalfha yg f.k ;sfhkjd' fïjdg fya;=
l=ula±hs fï lreKq weiqfrka Tng jgyd .ekSug
mq`Mjkalu ,efnkjd' ta ksid fyd¢ka kqjkska
Tn fuh jgyd .;af;d;a uq`M uy;a f,dalhgu isÿ
fj,d ;sfhk w;aje/oao fld;k±hs Tng fï ;=,ska
ukdj jegfyaú'
mskaj;=ks" wfma nqÿmshdKka jykafia fmkajd
jod,d fuf,djg Wm; ,nk ì<s÷ orejdf.a uki
yßu m%NdYajrhs lsh,d" nqÿyduqÿrefjd foaYkd l,d
ys; yßu m%ikakhs" m%NdYajrhs lsh,d' ta m%ikak
ys; we;=f,a úúO jdo fNao lï lsisjla ;snqfka kE'
tfy;a ta ys; jefvkak jefvkak f,dalh tl;=
lf,a fudkjo@ úúOdldr fNaO Nskaklï f.dvla
muKhs' mskaj;=ks wms yeu fokdu ukqIHfhda"
tl yd iudkhs" tl jf.au yo .eiaula reêrhla
;sfnkjd" tl br y| hg bkafka' tfy;a ñksiaiq
fudk ;rï fjkiao n,kak wdl,am j,ska' wkak
ta ksid ukig ufkda lsh,d foaYkdl,d' uki
lsh,d lshkafka ujd.;a lshk w¾:hhs' ujd .;a
w¾:fhka uk lshk O¾u;djh yeÈ,d ;sfhkjd'
fyd|g tal f;areï .kak mq`Mjka lu ;sfhkjd'
ñksiqka tlsfkldg fudk ;rï ujd .ekSï isÿ
44
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
lr,d ;sfhkjo@ ta ujd .ekSï Tiafia ñksiqka
tlsfkld fï f,dalh wdl¾Ykh lr .kak
úÈh fudk ;rï fjkiao@ b;du m%n, fjkila
ukqIHhkaf.a is;a ;=, ;sfnkjd' kuq;a iajNdj
O¾uh bÈßhg meñKshdu wm ish`M fokdgu wm lr
mskakd.;a oDIaÀ ixl,am ish,a, mfilska ;nkak
isÿ fjkjd' fukak fï ;;ajh f;areï lr .;af;
ke;s f,dalhd fï ish,a, ;ukaf.a iekiqug fkfï
jekiqug yrjdf.k' tjka jQ f,dalhla ;=, Ôj;a
jk wm oeka l, hq;af;a l=ulao@
zOïux úkd k;aÓ iqLd wk;a:dZ O¾uh
yefrkakg ñksiqkag iekiSug fjk u.la kE"
wms Ôú;fha fld;rï fõ.fhka ÿjf.k .sh;a"
ta ÿjf.k hk Ôú;h k;r fjkafk ljodl yß
oyu yuqfõ muKhs' ke;akï ñksiqkag iEySulg
m;a fjkakg mq`Mjka ud¾.hl fkfuhs ñksiqka
Èjf.k hkafk' tu ksid fï bJøsh ls%hdldß;ajh
fyd¢ka jgyd .;af;d;a ta bJøsh ls%hdldß;ajh
yuqfõ ÿla fjkafka ke;sj" p,kh fjkafk ke;sj"
wka;jd§ fjkafk ke;sj wmg mq`Mjkalu ;sfhkjd
fï f,dalhg uqyqK fokakg' n,kak mskaj;=ks
wms yeu flfklau ys;kafk wmf.a oDIaÀh b;du
ksjerÈhs lsh,d' kuq;a i;Hh yd wi;Hh l=ulao
lsh,d yeß,d n,kak ld,h meñK ;sfnkjd'
ñksid úiska f,dalh úiska Tng lr mskakk
foa fkfjhs i;Hh' i;Hh jqj;a u; jdohla kï
th i;Hhla fkdfõ" th i;Hhla njg m;a jkafka
Ôjudk w¾y;ajh
45
Tnu th mila lr .;a;dg miqjhs' ta m%;HCI;djh
;uhs Tn iekiSug m;a lrkafka" Tnj ksjkg m;a
lrkafka' tfyu kï ufkdauh ujd.;a; f,dalhl
wms Ôj;a jk ñksiqka' fï uy fmd,j ysre i÷ jgd"
pl%djdg jgd" tajf.au uyd úYajh jgd lerflñka
mj;skjd' ta mj;sk ld, iSudj ;=, ñksiqka fudk
;rï u;jdo Tiafia .sksf.k ±fjkjdo@ ksula
fkdfmfkk iirla ;=, uyd fõokd iuqodhla
ñksiqka w;a ú¢kjd' ta w;a ú¢k ÿlaL fõokdjkag
fya;=j l=ula±hs Tnu m¾fhaIKh lrkak' zlsx
iÉp .fõiSZ ;;ajdldrh fyj;a mj;sk iajNdjh"
we;a; ;;ajh úuid n,kak' wms yeu fokdu fï
we;a; iajNdjh f;areï lr .ekSug W;aidyj;a úh
hq;=hs'
f,dalh ms<sl=,a lr,d f,dalhg fkdwe,Sfï
muKska f,dal i;Hh wjfndaO lr .ekSug mq`Mjka
lula keye' ms<sl=, lshkafka Ôú;fha ;j;a tl
ye`.Sula muKhs' wfkl=;a m%idokSh .=Khkag
m%;súreoaO ye`.Su ;uhs ms,sl=, lshkafka' ysf;a
;sfnk ye`.Sï fjkia lrkak fkfï nqÿyduqÿrefjda
foaYkd lf,a ys; f;areï .kakghs' ye`.Sfuka
ye`.Sulg udre jqk;a Ôú;fha ljodj;a ksjkla
,efnkafka keye ys; f;areï .kak' tfyu kï
iuia; ysf;a ls%hdldß;ajh l=ula±hs jgyd .ekSug
wm W;aidy l< hq;=hs' ukqIHfhl= Ôú;h mqrd
foaj,a ú| ord .;a;;a uyd f,dl= fohla ú| ord
.;af;a keye' uyd ld,hla ÿla ú¢kjd ukiska
46
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
;j;a ld,hla i;=gq fjkjd ukiska" ;j;a
ld,hla WfmaCIdfjka jdih lrkjd' fukak fï
ls%hdldrlï ;=kg ukqIHhd ffokslj fjkia fjù
ure fjñka Ôj;a fjk tlhs isÿ lrkq ,nkafka'
kuq;a ljodj;a fï ukqIHhd iekiSulg m;a fjk
iajNdjhg kï m;aa jkafka kE' talg fya;=j kï
uyd id.rh jf.a fkdiEfyk jia;=jla ;uhs ysf;a
;sfhk ;Kaydj lshkafka' zk;aÓ ;Kayd iudk§Z
nqÿyduqÿrefjd foaYkd lf<a ;Kaydj iudk kÈhla
keye lsh,d' ta ksid ta kÈh ljodj;a mqrjkak
mq`Mjka lula kE fï ksid ika;Dma;shg m;a lrkak
mq`Mjka lula keye ta ksid Tn oyuu fidhkak'
tfyu kï ta is; ;=, ;sfnk wreuh" is;
;=, ;sfnk h:d¾:h fidhd .;af;d;a wkak todg
;uhs Tn Okj;a jkafk;a iemj;a jkafk;a' fï
f,dalh Èjf.k hk .uk ;=, iekis,a, kE'
ÈhqKq hhs lshk rgj, ñksiqka fudk;rï udkisl
wiyk yd m%Yak j,g m;a fj,d ;sfhkjo@ Tn
ys; yodf.k wksla yeu fohlau yod .;af;d;a
jákjd fkao@ tfyu ys;=fjd;a Ôú;h ch .kak
mq`Mjkalu ;sfhkjd'
ñksiaiqkag ;sfhk mru Okh ;uhs i;=g'
ta i;=g lshk tl my;g od,d f,dalfh f,dl=
f,dl= lshk foaj,a fidhd f.k hk ñksiqkag
iekis,a,la fldfyo@ Ôú;fha ;sfhk ksfrda.S
lu mru ,dNh fkdi,ld yer,d f,dalfhka
,dN m%fhdack n,dfmdfrd;a;=fjk Woúhg ljod
Ôjudk w¾y;ajh
47
,dNhla ,efnhso@ úYajdih kue;s {d;S;ajh
ys;j;alu wdrCId lr .ekSug ls%hd fkdfldg
f,dalfhka fudk ;rï ys;j;a lula úYajdihla
n,dfmdfrd;a;= Wkdg thska we;s m%fhdackh l=ulao@
ks¾jdkh kue;s mru iemh bj;,d f,dalfhka
fjk iemhla fidhk flfkl=g l=uk iemhlao@
±ùug m%;súreoaO jpkhla ;uhs ksùu lsh,d
lshkafka' wms yeu fokdgu ksfjkakhs Wjukd
lrkafka' tfyu kï ta ksjk wfma fud,h we;=f,a
tfyu ke;akï ys; we;=f, fld;ko ;sfnkafk'
wms fyd|g ksfjkag mq`Mjka ;ekl wms jdä fjkag
´kE' ta lshkafk wmf.a ukfia ksjerÈ ;ekla
wms iam¾Y lrkak ´kE' wkak talghs iïud
ÈÜÀh lsh,d lshkafk' wfma is; ksjerÈ ;ekg
fhduq lrf.k" ta ;=,ska f,dalh w;aolskakg wms
W;aidyjka; jkakg ´kE'
Tfí uki tfyu ke;akï ys; fï fjkfldg
fld;eko k;r fj,d isákafka n,kak' Tn ;=,
we;s fkdfhla fldaK j,ska fï f,dalh .%yKh
lrkjd" ú¢kjd' túg Tng ,efnkafka fï
f,dalfha h:d¾:h fkdfjhs' Tnf.a ukfia ;sfnk
oDIaÀhg idfmaCIs; jQ o¾Ykhl=hs Tng wdiajdoh
lrkak isÿ jkafka' Tn lsisfjl=g whs;s ke;s
tfyu ke;akï lsisÿ fohla r|jd .kafka ke;s"
Wmdodkh lr.;af;a ke;s weig iuHla wei lsh,d
wms meyeÈ,s lrkjd' ta weiska fï f,dalh foi
n,k úg Tng fï f,dalfha ;sfhk fi!uH nj"
48
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
ukyr nj ukdj jegfykjd we;s t;k ;sfnkafka
iekiSu muKhs'
ñksiqka uyd ;¾l f.dvl" ñksiqka uyd m%Yak
f.dvl ±ú ±ù fidhkjd ksùug u.la' ta ksùu
fidhd .kak mq`Mjka lu ;sfhkjd fï O¾uhg
wkq.;j Tnf.a {dKh" Tnf.a kqjk" Tnf.a wei
ixúOdkh lr.ekSfuka' úuiqï weiska n,k l,
Tng mq`Mjkalu ;sfnkjd ta iïnqÿ joka Tnf.a
Ôú;hg tl;= lrf.k Oïu Ôú;hla njg Tfí
Ôú;h m;alr.kak ke;skï m;afjkak' ;:d.;hka
jykafia f,dj my,jqj;a ke;;a t;=ud wjÈ lf,a
fï fidnd oyfï i;Hhhs' ta ksid f,daflda;a;r
O¾uh Tn;a fidhd w;a ú¢kak' f,dalh lsõfõ
bJøshhka ihlska hq;a fï YÍrhghs' fuhska ke;skï
fï f,dalfhka ksoyia ùu f,daflda;a;r o¾Ykhhs'
Tn bJøshhka ihlska hq;a fï f,dalh ;=, Ôj;a
jk ;dla l,a w;a ú¢kakg ;sfnkafka ñksidg rEm"
Yío" .kaO" ri" iam¾I iy ujd.kakdjQ is;sú,s
muKhs' fï ih wdldrfhka Tíng fohla w;a
fkdú|u ñksid f,dalh ;=, Ôj;a fjkjd'
ta ih wdldrjQ bJøshhka ;=,ska isÿ lrkakdjQ
ueùï ;=, ú¢kafka fõokdjla muKhs' ñksid rd;s%
ld,h yd oj,a ld,h w;a ú¢ñka Ôj;a fjkjd ñi"
/h oyj, blaujQ ry;=ka ms<sn|j okafka keye'
ta ksid Tjqka fmak udkfhka" olsk udkfhka"
is;k udkfhka Tíng hkafka keye' udf.a
nqÿmshdKka jykafia bJøshhkag f.dapr lr .;
Ôjudk w¾y;ajh
49
fkdyels" bJøshhkag m%;HCI lr.; fkdyels"
lsisu wdldrhlska is;ska ujd .ekSula l< fkdyels
ta iajdNdúl i;Hh lshk tl u;=lr .;a;d' wo
f,dalfha wm%udK Ndjkd l%u ;snqk;a f,djq;=rd
nqÿyduqÿrefjda i;Hh fidhd .;af;a m¾fhaIKfhka"
tfyu ke;akï úo¾Ykdfjka' l=ula ms<sn|jo@
i;Hh l=ulao@ ysf;a iajNdjh l=ulao@ thska
kslau hdu flfia úh hq;=o@ fudk wdldrfha
;eklo iekis,a, ;=, Ôú;h w;a ú¢kakg" N=la;s
ú¢kakg ;sfnkafka hkak ms<sn|j'
wo f,dalh ±fjk .sKs nqÿrcdKka jykafia
fmkajd ÿkakd' tkï rd.h iudk .skakla ke;
uq`M uy;a f,dalhu udkisl .eg`M yod .;af;
rd.h ksid" oafõYh ;rï l,yhla f,dalfha ;j;a
we;af;a keye' fï f,dalfha l,yh jeä lrkakg"
rd.h jeä lrkakg ´kE ;rï ñksiaiq bkakjd'
O¾uh ysf;a mÈxÑ lrkakg bkafka fudk ;rï
iq`M msßilao@ fï ysf;a ord.kak fldaá .dkla
fNaO Nskaklï ;sfhkjd' ta fldaá .dKu
ukqiaihdg buy;a ÿlla muqKqjkjd' nqÿrcdKka
jykafiaf.a ksjk ;rï mru iqjhla fldfyaj;a kE
lsh,d foaYkd l<d' fuys iqjh ±k .;af;d;a rc
flfkla rclu od,d tkjd" Okjf;la Okh od,d
tkjd fï iekis,a, f;areï .kak' fï ms<sn|j
ksis wjfndaOhla fkdue;slñka ñksiqka fN!;sl
foaj,ska iekis,a, fidhkjd' wms iekis,a,
lsh,d fudllao lrkafka' wfkldg jvd fyd¢ka
50
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
.uka lr,d idvïnr njla we;slr .kakjd' ;j
flfkl= mrdch lr,d ,nk ch" chla yeáhg
ñksiqka úkaokh lrkjd' mrdchg m;a fjÉp
flkd l÷`M i,ñka isáh§ ;uka iekis,a, ,nkjd'
tjka jQ fohlska f,dalh i;=gq fjoaÈ nqÿmshdKka
jykafia fmkajkjd WmYdka; wh tfyu ke;kï
hym;a wh fï f,dalfha ;sfnk ch mrdch
folu w;yer,d iekis,af,a Ôj;a fjkjd lsh,d'
mskaj;=ks" ch mrdch folu mrdch lrkakg ´kE'
ch mrdch lshkafka f,dalfha ;sfnk fohla' ch
mrdch fol blaujd hkjd lshkafka f,daflda;a;r
jQ fohla' wkak ta oDIaÀh we;s lr .;af;d;a wms
lshkjd iïud ÈÜÀhg m;ajqkd lsh,d'
iïud ÈÜÀh lshkafka ;j;a oDIaÀ cd,hla
fkfjhs tys ;sfnkafka iajdNdúl i;Hhla
muKhs' fukak fï iajNdjh ukdj jgyd .kak"
f,daflda;a;r O¾uh f,dalfhka tf;r O¾uh Tn
meyeÈ,s lr .kak" f,dal i;Hh jgyd .kak"
mqoa.,;ajfhka f;drj f,dalhg msúfikak' wms
fl;rï ál ld,hlo Ôj;a jkafka' ta ksid wê
Ñ;a;hla" wê {dKhla fhdojd fï f,dal i;Hh
jgyd .ekSug ñksid W;aidy l< hq;=hs' thska
muKla Tfí ys; iekiqug m;a fõú' Tng
fï Èjhk Ôú; .ukska iuq .kakg isÿ jQfjd;a
iekis,af,a ta .uk hkak mq`Mjkao lsh,d wdmiq
yeß,d n,kak' fyd| isysfhka wjÈj Ôj;a fjkak
;ukaf.a ys; ;uka jgyd .;af;d;a muKhs wmg
Ôjudk w¾y;ajh
51
iekis,a, Wod fjkafka' ysf;a iajNdjh okafka
ke;akï ukqIHhd ye`.Sï j, jy¿ka njg m;a
fjkjd' Èkla nqÿ mshdKka jykafiaf.ka wykjd
Tn jykafia wka;jd§o lsh,d@ nqÿmshdKka
jykafia ms<s;=re fokjd hfula ug wka;jd§ hehs
lsj yelsh' fya;=j ;uhs uu O¾ufhkau muKhs
m%Yak úi|kafka lsh,d' wfma nqÿmshdKka jykafia
ljodj;a rdcH n,h fhdojd m%Yak úi|d.;af;a
kE" ljuodj;a oafõYiy.; f,i nek je§ keye"
uyd ldreKsl jQ .=Khla nqÿyduqÿrefjda ,`. ;snqkd'
wms m%Yak m%Yak lsh,d wmf.a Ôú; j,g idm lr
.ksoaÈ wmf.a nqÿ mshdKka jykafiag fudk ;rï
m%Yak cd,djla ;snqkdo@ kuq;a tajd m%Yak njg m;a
lr fkdf.k u,a jeis njg m;a lr .kakg yels
jkafka Wkajykafia ;=, mej;s Od¾ñl {dKh ksihs'
wkak tjeks hym;a {dK o¾Ykhla we;slr .ekSu
;uhs wmsg isÿ lrkakg ;sfnkafka' m%Yak ke;s
f,dalhla" ;Kaydfjka f;dr f,dalhla" wdfõ.fhka
f;dr f,dalhla wmg fidhd .ekSug ,efnkafka
keye' fï ixidrfha wkka; jQ i;aj wd;auj,a
ießiroa§ fï ukqIH wd;auh ÿ¾,N fohla' fï
iirlska iirlu WmÈkjhs lshk tl ixl,amhla
fkfuhs tal i;Hhla' Tn úkdä lsysmhla ksy`vj
isàug W;aidy lr,d n,kak Tng th lrkak
neye fkao@ tfyu kï Tng md,kh ke;s
n,fõ.hla Tn wNHka;rfha fõ.fhka Èjf.k
hkjd fkao lsh,d Tngu f;af¾ú' tfyukï
Tnf.a Ôú;h we;=f,a Tn muKla fkfjhs Ôj;a
52
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fjkafka' idxidßlj meñkqk n,fõ.hla Ôj;a
fjkjd talg lshkjd wd;au oDIaÀh lsh,d" tfyu
ke;akï fï YÍr jid.;a oDIaÀh lsh,d' wmsg lhla
muKla kï ;snqfka wmsg mq`Mjkalu ;sfhkjd wms
leu;s fõ,djla ksy`vj bkak" wms leu;s úÈhg
wmf.a udkisl ika;Dma;Ndjh;a /l n,d .kag
mq`Mjkalu ;sfhkjd' kuq;a Tng tfyu lrkag
mq`Mjkalula kE' Tn ysf;k fj,djg Tfí ysf;a
i;=g f.dv k.kag neye tal fidnd oyu;a iu.
Tng ,efnk fohla' Tng md,kh fjkake;s
ys;la Tn ,`. ;sfhkjd kï Tn l,amkd lrkak
Tfí lh uerek;a Tkak Th n,fõ.h iir .uka
lrkjd lsh,d'
iir m%d¾:dk lrk úÈhg ;uhs" iir yod
.;a; úÈhg ;uhs Tng iir ,efnkafka' iuyr
Woúh mska lrkjd" kuq;a msfka wre; okafka kE'
iuyr Woúh mjq lrkjd" kuq;a tys úmdl okafka
kE' kuq;a wms mj yßhg f;areï lr .;af;d;a
thska je,flkafk;a" msk ms<sn| yßhg f;areï
lr .;af;d;a th uy;a M, uydksixi lr .kak;a
mq`Mjkalu ;sfhkjd' msk lsh,d lshkafka ysf;a
m%idokSh .=Khg' hym;la lrk úg hym;lau
±fkkjd" whym;la lrk úg th ±ùula" msÉÖula
f,i ±fkkjd' ñksiaiqkaf.a u;jdo ixl,am
fudk ;rï fjkia jqj;a ñksiaiqkaf.a yDo idCIsh
fjkia jkafka kE' uq`M uy;a f,dalhdgu tl yd
iudkjhs mdmh m, fokafk;a" msk m, fokafk;a'
Ôjudk w¾y;ajh
53
Tfí Ôú;h Od¾ñl lr .kak ys; m%ikak
lrk mskalï lrkak' Tfí is; ojk" mq`Miaik
mõlï j,ska j,lskak' fïl ;uhs Tfí Ôú;hg
Tn lr .kak iekis,a,' Tfí ysf;a iekis,a,
;sfnkafka fld;eko lshd Tnu m¾fhaIKh lr
n,kak th fidhd .ekSu hkq Tn O¾uh fidhd
.ekSuhs' tfyu ke;akï O¾uh wjfndaO ùuhs'
th nqÿrcdKka jykafia uqK .eiSu hkqfjka
Wkajykafia fmkakqfõ' nqÿrcdKka jykafia nK
lshk Èyd n,df.k isá jlal,S lshk yduqÿrejkag
ld,hla Tfydu n,df.k bkak§,d álla l,a
.shdu Wkajykafia foaYkd l,d
zfhdaa Oïux miai;s
fida ux miai;sZ
Tn O¾uh olskak túghs Tn udj olskafka
lsh,d foaYkd l,d' nqÿyduqÿrefjda f,dalfha
yeuodu Ôjudkhs nqÿyduqÿrefjda lsh,d lshkafka
O¾uhgfka' ta nqÿyduqÿrejkaj O¾udkql+,j ±lSfï
yelshdj iodld,slj f,dalfha mj;skjd' ta ksid
zwld,sflda OïfudaZ yeuodu nqÿka jykafia olskak
mq`Mjka' talg iSudjla keye' ta jf.au Tn Ôú;
ld,hu Ôj;a jqj;a T¾f,daiq lgqfõ meh úis
y;frka tl ;;amrhl ;uhs Tn Ôj;aj isákafka'
kuq;a wmsg Th T¾f,daiq lgq blaujd hkak mq`Mjka"
Ôú;h mqrd f.jdouk rd;s%h oyj, blaujd wmsg
hkak mq`Mjka'
54
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fï O¾u lreKq Tn ish oyia jdrhla
úuid n,kak túg Tnf.a .eUqre ;SCIK nqoaêh
ÈhqKq fõú' thska úoHd{hka fmkajk ñksiqka
m%fhdackhg fkd.kakd Tnf.a fud<h wjÈ
fjkakg mgka .kshs' ñksiqka l=vd fud<h weiqre
lr .ksñka ;uhs Ôj;a fjkafka' uy fud<h wjÈ
lr .ekSug mq`Mjkalu ;sfnkfka m¾fhaIK iy
.fõIKh lsÍfuka muKhs' Tnf.a wls%h fud<h
ils%h lr .kak' ils%h lr.;a ta fud<h ;=,ska
f,dal i;Hh olskak túg Tng fï iekis,a," fï
ksjk w;aú¢h yelsh' ke;akï ujd.;a f,dalh;a
;=, fõokdfjka Ôj;a fjkakg Tng isÿ fõú'
Ôú;hg lshjkak fyd| fmd;la ;sfhkjd
ta ;uhs Ôú; fmd;'
Wmud lr .kak Ôú;hg Ôú;hu ;sfhkjd'
krl foa ±fkkafka .skakla jdf.a
fyd| foa ±fkkafka mjka frdola jdf.a
ksjk ±fkkafka wkka; wyi jdf.a
mska we;s wh mq`Mka frdola jdf.a
mjq we;s wh .,a fndr`M jdf.a
{dKh we;s wh ysre i÷ jdf.a
jkhg i÷ka ±j ÿ¾,Nhs
fmdf,dfõ rka ñKs uq;= ÿ¾,Nhs
iudcfha fyd| ñksiqka ÿ¾,Nhs
ÿ¾,N ñksfil=g we;s w.h
uy fmdf,djg jvd jeähs'
Ôjudk w¾y;ajh
55
Tn;a tjeks ÿ¾,N ñksfil= jkak' úismia
jirla nqÿmshdKka jykafiag Wmia:dk l< wdkkao
uy ry;ka jykafia msßksjkg hk úg fukak
fufia m%d¾:kd l<d'
oin, fia,mamNjd
ksíndk uyd iuqoao mßhka;d
wÜGx. u.a. i,s,d
ðkjpk k§ Ñrx ji;S
oin, nqÿka kï
fi,a uqÿk;ska u;= jQ
ksjka kï uy iuqÿr
fl<jr fldge;s i;;ska
wß wge`.s u`. is,s,ska
isys,a jQ ks;s iqj fok
ðk joka .`. fnda l,a
.,d jd iõ i;ka ikyd lsh,d'
fï ksjka u`. wjfndaO lr.;a iajdókajykafia
flfkla úÈyg uf.;a m%d¾:kh thu ;uhs'
f,dalh ;=, ÿlaú¢k wfkalúo ck;dj fï W;=ï
jQ ioaO¾uh wjfndaO fldg f.k ksjkska ksù
iekfiajd lsh,d æ
56
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
oji mqrd isÿ l,yels Ndjkduh ls%hdj,shla ;uhs
úo¾Ykdj' th úfYaI Ndjkd jev igykla f,i
mj;ajkak fya;=jla ;sfhkjd' uu mskaj;=kag ta
fya;=j;a lshkakï' Ôú;fha f,dl= mdrñ;djla
mqrdf.k" f,dl= .fõYKhla lr,d" f,dl=
lemlsÍula lr,d uxuq,djQ flfkla ksjerÈ udj;la
fydhd .;a;du tal Ôú;fha fyd| ojila njg m;a
fjkjd' kuq;a ksjerÈ m%{djla fkd;snqfkd;a
;ukaf. uq,djka ;ukag ±l .kak mq`Mjkalula
kE' ;uka biair fj,d ;uka bkak uq,dj y÷kd
.kak mq`Mjkalu ;sfhkak ́ kE' B,`.g ta uq,dfjka
ksoyia fjkak;a ukqIHfhla ,`. úYd, m%{djla
;sfhkak ´kE' tajf.au ù¾hla ;sfhkak;a ´kE
Ôú;h Èyd iir Èyd m%{dfjka n,kak' ug;a iir
mqreoao ksid fjkak we;s O¾udkql+,j kqjKeiska
3
ks¾jdK ud¾.hfidhd hEu
Ôjudk w¾y;ajh
57
úúO is;=ï me;=ï my< fj,d l=vd iufha b|,du
;=Kqrejka jkaokd lrmq" ;=Kqrejka Èyd n,df.k
ysgmq nqÿrcdKka jykafiag ys;" lh" jpkh lshk
;=ka fodßkau l%shd lrmq l=vdu meúÈ Ôú;hla
ug;a ;snqkd' ta ;uhs jhi wjqreÿ fod,fya§ meúÈ
Ôú;hg md;% jqkd 1992 j¾Ifha ckjdß udifha'
ta úÈhg meúÈ N+ñhg m;afj,d l,a.; fjkfldg
l=vd ld,h ksid úfYaI wjfndaOhla keye' tfyu
l%udkql+,j yeÈ,d jeä,d nK Ndjkdjka fj;g
fhduq fj,d nK Ndjkdjka úfYaI wdldrfhka
fidhd .ekSu i|yd kej;;a wdrKH meúÈ ndjhla
,ndf.k fï wdldrhg O¾udkql+,j lghq;=
lrf.k hkak l,amkd lf<a'
t;fldg ug yuqfjkjd úúO idka;=jre"
Ydia;Djre" mQcljre" .sys meúÈ W.;=ka" úoaj;=ka"
od¾YKslhka' ta yefudagu weyqïlka fokjd'
weyqïlka§,d ta we;af;d ú¢k iekis,af, m%udKh
fldÉpro lsh,d n,kjd' n,,d ta fohska ug
iekfikak neßkï ta foa u.yer,d Bg jvd
.eUqre fohla" w¾:j;a fohla fydhdf.k hkjd'
fï f,dafl tla tla m%udKj,ska tla tla whg
iekfikak mq`Mjka' kuq;a nqÿ yduqÿrefjd fmkaj,d
;sfhkafka wjidkhg fï ksjka O¾uh f;areï
.kakl,au iekfikak" iEySug m;afjkak tmd
lsh,d' ´l uq,skau foaYkd lf,a y;aÓmfodamu
iQ;%fhka' ñys÷ uyry;ka jykafia ,xldjg
jevu lr,d uq,skau foaYkd lf,;a talhs' wfma
58
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fn!oaOfhd;a yßu w,am foaj,aj,ska k;r fjkjd'
odkfhka k;r fjkjd' iS,fhka k;r fjkjd'
Ndjkdj fmdâvla lr,d k;r fjkjd' ta ksid
tajdhska k;r fjkak tmd" iEySulg m;a fjkak
tmd lsh,d uq,skau b.ekakqfõ y;aÓmfodamu
iQ;%fhka' we;df. wä ±l,d k;r fjkak tmd" o<
myrj,a ±l,d k;r fjkak tmd" we;d olsklïu
hkak lshk ldrKhhs tu iQ;%fha ;sfhkafk'
tajfha úúO .sys meúÈ Woúh iu. idlÉPd
lrñka fndfydu fyd¢ka lshj,d W.;a úYsIaG
od¾Yksl lreKq ldrkd lshk iajdókajykafia,dg
weyqïlka §,d Ôú;fha ;ukaf.a o¾YK {dKh
by,g uqÿka muqKqjd .ksñka l%ufhka isáoaÈ
tajd n,hla lrf.k" Yla;shla lrf.k ta .uk
.sys,a,d .sys,a,d hï ojil ;uqka n,dfmdfrd;a;=
jqk ia:dkh" ia:djrh" ;ek ;ukag ,enqk oji
b;d jeo.;a ojila fldg i,lkak mq¨jka' wfkla
ld,mßÉfþoh tys .uka u." .uka ld,h yeáhg
i,lkak mq¨jka' t;fldg .uka ld,fha ;snqk
uykaish;a lemùu;a ksid ;uhs ta wod, ia:dkh
wmg ,enqfk' ta ksid ud¾.h flfklag jeo.;a
keye lshkak neye' ta yeu ud¾.hlau b;du
jeo.;a' .uka ud¾.h;a b;du jeo.;a' tajf.au
.uka wjidkh;a b;du jeo.;a'
t;fldg fï Ôú;fha wmg Wjukd lrkafk
iekis,sodhl ksjqk Ôú;hla ,`.d lr .kak' wms
´kEu flfkla leuhs;s ksjka olskak ksú,d Ôj;a
Ôjudk w¾y;ajh
59
fjkak ukiska ksú,d Ôj;a fjkak' ta lshkafka
wdOHd;añl ukiska .sks.kafk ke;s" m;a;=fjkafk
ke;s" ±fjkafk ke;s Ôú;hla yod .kak we;akï
fudk;rï wf.ao lsh,d yeu flfklau m%d¾:kd
lrk fohla' ta wdOHd;añl .sks .ekSu" ±ùu"
;eùu k;r lr .kak fyd| ud¾.WmfoaYhla fï
f,dalfha yßu ÿ¾,Nhs' f,dalfha Ndjkd l%u
;sfhkjd' kuq;a tajdhska mQ¾K;ajhg m;a fjkak
nE' kuq;a hï hï iekis,sodlh ;;ajhlg m;a
fjkak mq`Mjka' mQ¾K;ajhg m;a fjkakg ms<sjka
Ndjkd l%u fï f,dafla mqrdjg ;sfhkafka b;du
ÿ¾,Njhs' b;du iq`M msßila ;uhs ta ;;ajhg md;%
fjkafk'
talg fya;=jla ;uhs ñksiqka isÿlrkq ,nk
lemùu wvqlu;a" úfõl ke;s nj;a' th wjfndaO
lr .kak we;af;d jqk;a jeäh ta foaj,a f,dalfha
lshdmdkak W;aidy lrkafk ke;sj mdvqfõ ksy`v
Ôú; .; lsÍu;a lshk fï lreKq ldrkd ksid'
uu fï Th we;a;kag meyeÈ,s lrkak
yokafka is,aj;=ka fydh fydh oka fokakj;a"
mkai,aj,g .sys,a,d iqÿfrÈ fmdfrdaf.k bkakj;a
tfyu fkfjhs' tfyu lsÍfuka lsisu m%;sM,hla
we;s fjkafk kE' ksjka u.g ta foaj,ska hï
m%;sM,hla we;s jqkdg tal t;rï jeo.;a fjkafk
kE" ;ukaf. Ôú;h ;uka f;areï f.k ;ukaf.
iekis,a, ;uka f;dard.kak lshk ldrKh ;uhs
60
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fuf;kÈ uu meyeÈ,s lrkak W;aidy lrkafka'
b;ska wms uyK jqfka fï iir WmÈk tl k;r
lrkak lsh,d ys;,d fkfuhs' wmsg Wjukd l,d
fuf,dj ksjqk Ôú;hla .; lrkak' fuf,dj ksjqk
kï ta ksùu iirg;a ksùula yeáhg n,mdkjd' ta
lshkafk fï ysf;a ;sfhk .eg f.dv wvqlr.kak
mq¨jka fjkjd' zwkaf;da cgd nys cgdZ .eg msg
.eg' fï ñksiaiq Ôú;h ;=, fufyu jevqkq fï
wjq,a iy.; ys; ksrjq,a lr f.k iïud ÈÜÀhg
tfyu ke;akï ksjerÈ ±lSula" tfyu;a ke;akï
Ydka; iekis,sodhl ±laulska hq;a ksjerÈ Ôú;hla
.; lrkak ´kehs lshk woyi ;uhs Tng we;s
fjkak ́ fka' fï ye`.Su ;reK ldf,Èu we;sfjk
tl ;uhs fyd|' fudlo jhig .shdu ;uhs Ôú;h
tmd fj,d l,lsß,d wdfhkï WmÈkak tmd lsh,d
;uhs ysf;kafk t;fldg' kuq;a ;reKfhl=g
tk woyi ;uhs ;ukaf. Ôú;fha we;a; ;;ajh
;uka olskak ´kehs lshk wruqK'
b;ska ug;a ta wruqK woyi weú,a,d ;reK
ld,fhau ysf;a we;sfj,d ;snqKd wmQre woyila'
ta ;uhs ksrdhdifhka ke;skï udkislj .;a;yu
lsisu wdhdihla ke;sj" lsisu ord .ekSula ke;sj
;ukag mq`Mjkalu ;sfhkak ´kE Ôj;a fjkak
lshk ta ksrdhdiS Ôú;hla wjYH Wkd' ta ksrdhdiS
Ôú;h ;uhs yeu ;ekskau fyõfj" yeu ;ekskau
ne¨fj ksrdhdiS Ôú;h' fldfyduo wdOHd;añl
ksrdhdihla wms f.dv k.d .kaf;a@ tal f,ais
Ôjudk w¾y;ajh
61
myiq jevla fkfuhs' ±ka uu ys;=jg ksrdhdiS
Ôú;hla f.dv k.d .kakjd lsh,d tfyu lrkak
mq`Mjkalula kE tal yß wudre wiSre ÿIalr
ls%hdldrlula' b;ska wms ta yßfoa ,efnklïu
úúO j¾.fha Ndjkdj,a j,g" foaYkdjka j,g
weyqïlka ÿkakd' ta yeu ;eku hïlsis wvqjla
ÿgqj;a yß foa ;du yßhg Ôú;hg yïnjqfka keye
lsh,d ±kqkyu ta iufha§ tajg lsisjla fkdlshd
tajd uy yerod,d yß foa fydhdf.k fydhdf.k
.shd' b;ska w;k ;sfhkjd ksjk" fu;k ;sfhkjd
ksjk" fu;k ud¾.M, ;sfhkjd lsh,d lsjqjyu
msáka n,,d tlmdrgu t;k kE" fu;k kE lsh,d
m%;sfCIam lf,;a kE' ta lshk ´kEu Ndjkdjla"
´kEu lemùula lr,d n,kak mqreÿ fj,d ysáhd'
b;ska wjidkfha f;arekd fï ish,a,f.kau
ksoyia ùfï ud¾.h foaYkd lrk .=rejre fukak
fï whhs" fukak fï whf.ka kï fï ksoyi ,nd
.kak mq`Mjka lsh,d f,dl= lemùula lr,d" f,dl=
msß;Hd.hla lr,d" kqjKska fjfyis,d b;du iq`M
ld,hlska mq`Mjkalu ,enqkd ta m%h;akfha m%;sM,hla
yeáhg tal olskak' oyï u. fndfyduhs tfy;a th
wjfndaO lr .;a;" .=rejrfhla yuqfõ wjfndaOh
,nd .kak udi ;=kl ;rï ld,hla wêl ù¾hhla"
wêl fjfyila fhdo,d tal f;areï .;a;d' tal
wisßu;a ojila' k;a;,a ojil" w`.yrejdod ojil
tod ta foaYKhg uu jevu l<d jevu lr,d
uu idlÉPdjla b,a¨jd' idlÉPdj lrkak ´k
62
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
m%Yak lSmhla ;sfhkjd lsh,d uu oekakqjd' uu
idudkHfhka m%Yak jeäh wyk flfkla tfyu
fkfuhs' uu f.dvla fj,djg uf.a {dKfhka
Wmßufhka uu tajd úi|.kakjd' ta jf.au óg
l,ska lrk ,o foaYkdj,g weyqïlka §,d ta
foaYkdjka w;r fï m%Yakhg ms,s;=rla ;sfhkjo
lsh,d n,kjd' tfyu ke;=j tk m%Yak Tfya bnd.
df;a wykafk kE' m%Yakhla yeáhg ;sfhk m%n,
fohla ;uhs m%Yakhla yeáhg wykafk' wkak
t;fldg ;uhs m%Yakh wyk flkdg f,dl= n,hla
;sfhkafk' ±ka foaYkd w;r lshjqk ldrKhlau
m%Yakhla yeáhg weyqfjd;a t;fldg foaYlhdg
t;k fïl yßhg wy, kE fkao@ l,amkd lr,d
kE fkao lsh,d ysf;kjd' b;ska ta ksid ;ukag
we;af;kau .eg`Mjla fjÉp fohla" foaYkd w;r
lshjqfka ke;s fohlaa weish hq;=hs' b;ska úfYaI
idlÉPdjla b,a,,d ta idlÉPdj ,nd ÿkakd' ug
foaYkdj wjidkfha§ úkdä úismyla muK fmdä
ld,hhs l;dlrkak mq`Mjkalu ,enqfka' uu meh
.dKl idlÉPdjla n,dfmdfrd;a;=fjka jdä jqfka'
kuq;a meh fkdj úkdä myla hkakg l,ska ta
m%Yak .eg`M ál úi| .kakg mq`Mjkalu" wjia:dj
,enqkd' ta m%Yak fldfyduo úi÷fka" ta .eg`Mj
fldfyduo úi÷fka" tajd fudk ud¾. M,fhao
fudkjf.a ;;ajhlao lshkak uu okaffka keye'
tajg uu kï fudl=;a od,d kE' kuq;a Ôú;fha ;ud
,`. ne¢,d ;snqk uyd n,fõ.hla" Yla;shla ;ukaj
Ôjudk w¾y;ajh
63
ks;ru mqÉp mqÉp ysgmq .sKsue<h ta ksid bj;a
lrkak ug yelshdj ,enqkd' ta ;ud uu ks;ru
W;aidy l,d uu fï bJøshhka yfhkau ksoyiaj
o¾YKh my, lr .kak ´kE lsh,d' fudlo uu
±kf.k ysáhd fï bJøshhka yfha ,e.=ï f.k
bkakl,au iekis,a,la kE lsh,d ±kf.k ysáhd'
ne¨jd fï bJøshhka yfhka fldfyduo msg fjkafk"
t,shg mek,d fï f,dalh olskafk fldfyduo
lsh,d ne¨jd' fldÉpr ne¨j;a wdhs wms jeá,d
;sfhkafk bJøshhka yhgu ;uhs' fldÉpr ujd
.;a;;a uu bJøshhka yfhka f;drj n,kak ´kE
lsh,d bJøsh {dKhg iïnkaO fj,d ;uhs wdmyq
n,kafk' Th w;af;d;a fyd|g l,amkd lr,d
n,kak Tn;a bJøshhka yfha {dKhg iïnkaO
fj,d ;uhs f,dafl Èyd n,kafk' wr bJøshhka
yfhka kslañÉp o¾Ykh tfyu f,aisfhka my,
fjkafk kE flfkl=g'
b;ska wkak ta úÈhg ;ud ,`. ;sfhk
bJøsh Yla;sh;a ksoyiaj bkak ndOdjla jqkd' ta
fudfydf;§ b;ska uf.ka weyqjd tl tl Ndjkdj,a
ms<sn| ;du;a úYajdij,a we;s fkao lsh,d@ b;ska
idudkHfhka wmg ;sfhkjfka wr Ndjkdfõ
we;s" fï Ndjkdfõ we;s lsh,d' tfyu ys;kjd
ñila o¾YKhla yeáhg t;k kE' b;ska ta jf.a
ir, is;=ï me;=ï ;sfhk flfkla fkfjhs uu'
b;ska uu lsjqjd tfyu kE uu okakjd ksjka u`.
lshkafk úo¾Ykdfjka" ta lshkafk m¾fhaIKfhka
64
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
nqoaêuh .fõYKhlska fidhd .;a fohla lsh,d'
mskaj;=ks nqÿyduqÿrefjd fï ys; kslka ;shdf.k
b|,d bfí ,nd.;a; fohla fkdfjhs ksjk' th
m¾fhaIKd;aul fidhd .ekSul m%;sM,hla fï
ks¾jdKh lshk O¾uh' ta ksid ;uhs nK lshoaÈ
msßi ksjka ±lafla fudku iudêhlaj;a jevqfj
kE' nqÿrcdKka jykafia nK lshoaÈ ksjka ±lald'
fmd;mf;a yeu ;eku ;sfhkjd nqÿyduqÿrefjd
O¾uh foaYkd lroaÈu ksjka ±lald lsh,d' ta
ksjka ±lafl úo¾YKd Ndjkd l%ufhka Tjqka ;=,
úo¾Ykdj ta fudfydf;u isoaO jqkd' t;fldg uu
mejiqjd fjk;a Ndjkdj,a" fjk fjk foaj,a .ek
ys;kafk kE' uu;a fkdfhla Ndjkd l%u m%.=K
lr,d ;sfhkjd kuq;a tajfha ;sfhk iajNdjh;a"
fïfl ;sfhk iajNdjh;a uu fyd|g okakjd' ta
Ndjkdj,a tl ;ekl /f|kjd ta yryd iudêhla
jefvkjd' tal ál ld,hla lrklï fyd|hs Bg
miafi jevla kE' ,efnk m%;sM,hl=;a keye
lsh,d'
úo¾Ykdj Tiafia fï ;;ajhka ish,a,f.kau
ksoyia fjkak mq`Mjka lu ,efnkjd lsh,d uu
olskjd ta fudfydf;;a' ta ksid fï jevms,sfj,
yß lsh,d uu okakjd lsh,d lrekq meyeÈ,s l<d'
miafi lsjqjd iajdóka jykafiag Ndjkdj fudlo
jefvka kekaf; lsh,d n,kak lsh,d' uu ne¨jd'
úui,d n,,d yßhg f;areï wrf.k uu lsjqjd
ug fï nK ms<sn|" ksjk ms<sn|" w,af,a ;sfhk
Ôjudk w¾y;ajh
65
f¾Ld jf.a meyeÈ,shs lsh,d uu lsjqjd' ;ukaf.
w;af,a ;sfhk f¾Ld ál ;ukag fyd|g meyeÈ,sj
fmakjfka' tajf.a ug;a ta fjkfldg nK lSfï
yelshdj;a" ;¾l lsÍfï yelshdj;a fyd|g msysg,d
;sínd' kuq;a b;ska uuu okakjfka uf. ys;
we;=f, ;sfnk ,sm" ke;akï .skaor whska fj,d
ke;s nj tal ug f;afrkjfka' uu b;ska lsjqjd
kqjkska kï uu ksjk lshkafk fïlhs" oyu
lshkafk fïlhs" ksjk ;sfhkafk fu;khs lsh,d
Tlafldau okakjd' yenehs tal ud ;=, m%dfhda.sl
fj,dkE ug lsh,d mejiqjd' mskaj;=ks ud¾.M,
yß" fudkj yß ljqre;a fokak fkfuhs ´kE wmsg
±fkkak ´kE tfyu ke;akï jevla ;sfhkjhe'
b;ska uu lsjqjd ud ;=, ;du wd;aóh oDIaÀh
;sfhkjd' ta wkqj n,kjd ug fï f,dafl Èyd
bJøsh {dKfhka f;drj lshkak" l;d lrkak"
olskak mq`Mjkalu ,enqk;a wdhs wdhs fudlo
fjkafk wdhs wdhs wms jefgkjd bJøsh {dKhg'
t;fldg ta bJøsh {dKhg jefgk ksid fldÉpr
ug meyeÈ,s jqk;a fldÉpr ug f;areï .sh;a
fu;k wvqjla ;sfhkjd' wvqjla ;sfhkjd lsh,d
lshkafk h:djfndaOh fj,d kE" h:djfndaO
fjkjhs lshkafk wod, mßj¾;kh ;ud ;=, isÿ
fjkak ́ kE' ys;kak ±ka wms t,sfha iS;,hs lsh,d
msg b|,d ±k.;a;ydu ta ±k .kak iajNdjhhs"
t,sfh we;a;gu iS;, kï t,shg .sys,a,d ta iS;,
w;a ú¢k iajNdjhhs w;r wksjd¾hfhkau fjkila
66
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
;sfhkjfka' ta jf.a wfma Ôú;h fuys§ ujk
l%uhg jvd h:djfndaOfhka miqj fjkia fjkak;a
mq`Mjka' ta ;;ajh ys;ka bkakjg jvd fjkiau
fjkak;a mq`Mjka h:djfndaOfhka miqj Ôú;h foi
ne,Su ;=,'
b;ska uu lsõjd fïl ug lshkak;a mq`Mjka"
foaYkd lrkak;a mq`Mjka lsh,d' rfÜ fldÉpr
bkakjo fidajdka ud¾. M,fhka mgka .;a;du
ry;a ud¾. M,fhka bjr lrkak mq`Mjka m<fjks
mshjrj;a yßhg okafk;a kE" fofjks mshjr
okafk;a kE' tjeks wh kslïu kslï mdvula lshk
wh muKhs' lshmq flkdg ksjk ke;akï wyk
flkd ksjka olSo@ olskafk kEfka ljodj;au'
ys;kak weia ke;s flfkla hula Èyd n,,d
úia;rhla lrkjd' t;fldg ksjka O¾uh ±lafl
kE lsh,d lshkafk wkaOfhd' tfyu flfkla
fï iïud ÈÜÀh .ek fldÉpr l;d l,;a yß
foa fkfuhs l;d lrkafk' fudlo ta lshk foa
yß" b;du ksjerÈhs f,dal i;Hhg fkfï th Tyq
mdvï lrmq fmd;g wkqj ksjerÈhs' tjeks ;eka
j,ska ksialdrk jpk rdYshla wefykjo lsh,d
n,kak' hï lsis Ndjkdjla ;sfhkjd' talg
fodila lshkak neye' fyd|hsfka mdvula yeáhg
yß bf.k .kak tl fyd|hs ksialdrfka ld,h
.;lrkjdg jvd'
kuq;a wmsg wjYH fjkafk mßj¾;khla
fjkak' ;uka bkak ;ek fyd| kE lsh,d ;ukag
Ôjudk w¾y;ajh
67
ysf;kjd kï" fï ;sfhk udkisl;ajh" ;sfhk
iajNdjh" wkd.; ÿla" j¾;udk ÿla" w;S; ÿla
isysm;a fjk ;ekla lsh,d ysf;kjd kï uu
fïl wju lr .kak" ke;slr .kak ´kE lsh,d
ysf;kjd kï wkak thd ;uhs fjkila fydhk
flkd' tl tl fj,dj,aj,g ;ukag tl tl
udkisl ;;ajhka we;sfj,d ke;sfj,d hkjd'
kuq;a fu;kÈ wfma ,`. tl È.g ±fjk ukila
;sfhkjd .eUqre ukila háka ;sfhkjd' tal
ks;ru tl iudkj ±fjkjd' uuxldrh ksid ±fjk
ukila wmsg ;sfhkjd' mqÿu uuxldrhlskafk
wfma uki ±fjkafk' mD:.ack flkdf. ys;
yeu ;siafiu m;a;= fjùfka ;sfhkafka' yßhg
.sKsue,hla jf.a ks;ru uuxldrfhka ±fjkjd'
mD:.ackfhl=g fudl=;au lrkak nE uuxldrfhka
f;drj yeu fohlau lrkafk uuxldrfhka
hqla;jhs th Tn fyd|g ys;,d n,kak Tn ;=,skau
ta lshQfoh f;areï .kak n,kak'
tfyukï fï uuxldrfhka ±ú ±ù bkak ys;
;ukag f;afrkjd kï" ;ukag fï ys; Wÿrd odkak
ysf;kjd kï" W.=,a,,d úislrkak ysf;kjd kï
ta úÈhg fï ys; W.=,a,,d úis lrkak ;ukag
fudkjo ;sfhk ndOd lshd Tn kqjk úui,d
n,kak' tal ;uhs úo¾Ykdj' b;ska uu ne¨jyu
fudlj;a tfyuug wdidjla kE" Ok iïm;;a
fkfjhs" ia:dkhla f.dvke.s,a,l=;a fkfjhs"
oreu,af,d;a fkfjhs" ug ta lsis fohla kE"
68
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
m%isoaêhla ug ́ fk;a kE" uu fudl=;a w,a,df.k;a
kE' kuq;a wehs uu ksoyia fkdfjkafka' tal ;uhs
uu l,amkd lf,a Th we;a;kag;a tfyu l,amkd
lrkak fjhs' wehs ug mQ¾K udkisl ksoyila
wdOHd;añlj f.dv kef.kafk ke;af;a fudllao
talg fya;=j@ fudllao ndOlh@ fld;ko ta
wdjrKh" fld;ko ta ne£u" fld;ko ta m%Yakh
;sfhkafk lsh,d ;ukaf. ukiskau n,kjd'
wkak tfyu n,kfldg tl tlaflkdf. ,`.
;sfhkjd wr fmkakmq kSjrK O¾u" lduÉPkao"
jHdmdo" Ók" ñoaO" WoaoÉp" l=lal=Ép" úÑlsÉPd
;sfhkjd' fudkjd yß lduÉPkaohla" fudkjyß
rEm fõokd ix{d ixLdr ú[a[dK lshk tajdhska
tfylg ;uka weÈ,d hkjd kï" ne¢,d hkjd kï
l=uk yß ix{d moaO;shl l=uk yß rgdjl thd
ne¢,d bkakjkï tu fohg ;uka ne¢,d ;uhs
bkafk' ;udg lshkak mq`Mjka uu i,a,s j,g
ne¢, kE lsh,d' uu f.org ne¢,d kE" uu uf.a
wd;auhg ne¢,d kE lsh,d lshkak mq`Mjka' kuq;a
ljqre yß ys;kafka ke;s úÈhg ;uka fudlla yß
fohlg ukiska ne¢,d bkak mq`Mjka'
iuyr wh iudêhg ne¢,d" iuyr wh
uuxldrhg ne¢,d" t;k bkakjd' ±ka fldfid,a
rÊcqrefjd jf.a wh wd;au wNsudkfhka ysgmq wh
ksjka ±lafl kEfk' yeuodu oj,ag lEu ld,
nqÿyduqÿrefjd yïn fjkak hkj¨ ál fj,djla
l;d lr lr bkakj¨ kuq;a ksjka ±lafl kE"
Ôjudk w¾y;ajh
69
nK tfjf,u wymq wh ksjka ±lskjd' wehs tfyu
jqfka ke;af;@ uu;ajfhka ysgmq flfkla nqÿ
yduqÿrejkag hd`Mfjlag jf.a i,l,d ;sfhkjd'
ta jf.au rdcH n,h me;af;kq;a" lS¾;sh" m%isoaêh
me;af;kq;a l,amkd lr,d' nqÿyduqÿrejkaf.a
;sfhk ±yeñ W;=ï .=Kdx. .ek l,amkd lr,
.re lrf.k" id;a;= lrf.k ysáhd' kuq;a
Ôú;djfndaOh lr.kak ;rï ys;la my, jqfka
kE t;=ug' u,a,sld foaúhg;a tu wjYH;dj we;s
jqfka kE' wmsg w.hkak mq`Mjka úYdLdj" wfkamsvq
isgq;=ud w.hkag mq`Mjka' ta f.d,af,d Ôú;fhka
oyula ±l,d ;uhs tf;kag md;% fjkafka'
;ukaf. uki ksoyia fjkafk ke;akï Tfí
ukfia l=ukyß ne£ula ;sfhkjd' ta wjidk
m%Yakh;a fudllao lsh,d fydh,d ta m%Yakfhkq;a
;ukaf.a uki ksoyia lrf.k ys; yod.;a;g
miafi ;uhs ;ukag ksoyi ;sfhkafka' wfma
ilaldh ÈÜÀh lshk n,fõ.h ne|f.k bkafk
;ukauhs fjk flfkla fkfï' fï wd;au oDIaÀh
lshk tl ukfia .eUqf¾ ;sfhkafk' wmsg ´l
f;areï .kak nE fmdaIK moaO;sh ;uhs wmsg
olskak mq`Mjkalu ;sfhkafk tal ;ud Th we,Sï"
ne£ï moaO;sh lsh, lshkafk' ta moaO;sh wmsg
fmakjd' ta jqkdg iuyr foaj,a ;sfhkj ;uka
ne¢,d' ta jqkdg ;ukag f;afrkafk kE' iuyr
fj,dj,aj,g ;uka fyd|gu ne¢Ép foa ;ukag
f;afrkafk kE talg uu Wmudjla lshkakï ±ka
70
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
;uka jdä fj,d bkak ;ek ;ukag fmakjo@ ±ka
ys;kav uu mqgqfj jev bkakjd' ug mqgqj fmakafk
kE ta u; jdä jqkdg miafi tal fmakjhe' ta jf.a
;uhs wfma uki;a' wms hï fohl ;Èka ,e.=ï
.;af;d;a t;k wfma ;sfhk ne£u wmg fmakafk
ke;sj hkjd fudlo wms bkafk tal Wvfk Tkak
´l Tn fyd|g f;areï .kak ´k ldrKhla'
ta jf.a uu;a hïlsis ldrKhla Wv /¢,d
ysáhd' hï hï whf. ;sfhkjd tl tl wdldrfha
iajrEm' tkï Y%oaOdêl" m%{dêl" ù¾hdêl lsh,d
;uhs nqÿjre tajd kï lrkafk' ta jf.a ñksia
Ôú;;a ;sfhkjd tjeks úúO iajrEm ;sfhk' ug;a
;sínd' tal ug f;afrkafk kE fudlo lsh,d'
uu fudllao lf,a@ jfÜg ;sfhk .ia lmkjd'
kuq;a uu ke.,d bkak .y fmakafk kE' ´l
yefudagu ;sfhk m%Yakhla' fudllao wkqkaf.
jerÈ Tlafldu n,kak mq`Mjka" kuq;a ;ukaf. je/
oao fmakafk kE Tlafldagu nkskjd ;ukag nek
.kafk kE' ta ksid lshkak ikaf;daihs ug wfma
.=re yduqÿrefjd W.kaj,d ;sínd jerÈ is;sú,a,la
my, jqkdu fgdlalla weK.kak lsh,d' b;ska
we;a;gu ta Ndjkd lrk iufha§ iuyr fgdl= uu
yhsfhka wek,d T`Mj f.ä .eys,d ;sínd' fyñka
fkfï yhsfhka wkskjd' t;fldg thd wykjd'
fïl lrkak tmd" fufyu ys;kak tmd lsh,d'
b;ska taj;a fyd| foaj,a Ôú;h yev .iajkakg
orK W;aidyhka úÈyg'
Ôjudk w¾y;ajh
71
;uka /¢,d bkak ;ek fydhd .ekSug ugu
neß fjÉp ksid ug wjia:djla ,enqkd yßhg
wr ,s|g jeáÉp ukqiaifhla f.dvg tkak ;j
flfkla w; fokjd jf.a wr f,daflda;a;r
me;af; bkak flkd" fï bJøshhka yfhka tyd
bkak flkd y÷kd .kak' fï bJøshhka yfha uu
meg,s,d bkak wjidk ;ekska fmdâvla f.dvg
tkak' yßhg fj,djg w; ÿkafk ke;akï ug
tal f;dar .kak nerej hkjd' uf.a l,Hdk
ñ;%;ajh tfykï iajdókajykafia fï O¾uh
f;areï .ekSug ormq m%h;akh jeä we;s t;fldg
O¾u ixLdr fj,dhkjd lsh,d wms wy,d ;sfhkjd'
tal;a m,sfndaOhla fjk fj,dj,a ;sfhkjd' tal
yenehs l,d;=rlska flfkl=g isoaO fjk fohla
lshd mejiqjd' O¾u {dKh ke;s ksihs wksla
whg m%Yak fjkafk' ug O¾u ixLdrh;a tlal
ù¾hh jeälu ;uhs ;sífn' ù¾hh Wmdodk fj,d
tl tl Ôú; ;sfhkjd' uu f;areï wr.;a;
tl fohla ;sfhkjd' Ndjkdj,a lrmq úÈh Èyd
n,kfldg Th mskaj;=ka lsjqjg úYajdi lrkafk
kE wms iuyr Ndjkdj,a lrkak ù¾hh Wmojkafk
ylalg ,S lE,s folla oudf.k' ta yduqÿrefjd
lsjqjd OHdk by<g jvk fldg ;Èka ù¾hh lrk
fldg iEfykak ù¾hhla ´kE lsh,d' m<fjks
iudêh" fofjks iudêh jf.a fkfjhs by<g
jvk fldg iEfykak wudre fjkjd' jvkfldg
o;a ysrjqfkd;a tfyu o;a lefvhs lsh,d ylalg ,S
lE,s folla ;sh,d ymd .kakjd' t;fldg iuyr
72
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fj,djg Ndjkdj bjrfjkfldg ,S lE,s fol
fmdä fj,d" ,S lE,s fol ymdf.k ù¾hh lrkjd'
t;fldg ksÈu; ;sfhkjd kï wmsg wdf,dalh
n,kak lsh,d ;sfhkjd' iudê Ndjkdj,a jvoaÈ
Th ú;rla fkfuhs uu .,a mrej; Wv .sys,a,d
oj,a fod,yg Ndjkd lrkjd' tlg folg Ndjkd
lrkjd' o`vqjï jf.a ;uhs' Wäkq;a r;afjkjd"
hákq;a r;a fjkjd' tajd Ndjkd l%u' tÉpr ta
Ndjkd l%u m%.=K lr,d n,,d tfyu foalska fkfï
Ôú;h f;areï lr .kak ;sfhkafk lsh,d wjidk
ks.ukhg meñKshd úo¾Ykd Ndjkd l%uh f;dard.
kak' kuq;a taj;a f,dl= Wojqjla jqkd fï u.g'
isoaOd¾: l=udrhd ÿIalr ls%hd l<d kuq;a tajhska
fkfjhs ksjka ±lafl' kuq;a tajd f,dl= Wojqjla
jqkd fudlo tajd w;a ±l,uhs tajd u.yeßfh' b;ska
ta ksid wms;a ta yß h;=r" yß l%ufõoh okafk ke;s
ksid úúO ÿla .eyeg Ndjkd l%u m%.=K lrkak
isÿjqkd'
kuq;a b;ska ±ka bkak whj ta Ndjkd l%u
j,g odkafk kE' kuq;a wmsg ysf;kjd fj,djlg
ta úÈfh mQ¾K Ndjkd w;a±lSï ;sfhkjd kï"
tajd tmdfj,d tkjd kï f.dvla fyd|hs lsh,;a'
t;fldg w;k fu;k iel ys;kafk kE' t;k
we;s" fu;k we;s" w;k;a we;s lsh,d' iuyr Woúh
ta Ndjkd l%u lr,;a kE kuq;a ta Ndjkd l%ufha
ta m%;sM, we;shs lsh,d ys;ka bkakjd' ud¾.M,
we;shs lsh,d ys;ka bkakjd' b;ska Th ys;ka bkak
Ôjudk w¾y;ajh
73
tlg fyd|u fjolu ;uhs ta foaj,a lr,d n,,d
wdjkï bjrhs" ta Ndjkd l%uh ;=,ska mQ¾K;ajhlg
m;afj,d wdjkï bjrhs" .eg`Mjla kE'
b;ska ta jf.a m%Yakhla we;s fjkjdkï
fudllao fya;=j fï mßj¾;kh isÿ fkdùug@ Bg
we;s fya;=j n,,d wod, flkdg wkqYdikh ,nd
fokjd' Tn jykafia Th fjkqfjka .kak wêl
m%h;akh jeä we;s' uu tfõf,u uf.a me;a;g
yerekd weyqïlka fokj;a tlalu" yeu jpkhla
tlalu ;ukaf. me;a;g ;uka yeß,d n,kak
´kE' uu wyf.k bkakjd fï lshk ldrKh
uf.a Ôú;hg fldhs úÈhgo n,mdkafka lsh,d'
ug ù¾hh jeãwe;s lsjqjd' uu tfykï mkai,g
.syska n,kakï" miafia n,kakï" tfyu ys;=fj kE'
ù¾hh jeä kï uu fï fudfydaf;a ù¾hh wvq lr
.kak ´kE' we;a; ne¨jydu ta fjkfldg ux ,`.
b;=refj,d ;sfhkafk ù¾hh ú;rhs' uu wks;a
tajd Tlafldau whska lr,d flf,ia lshk foaj,a
Tlafldu whska lr,d' kuq;a O¾u ixldrhla fj,d
ù¾hh lshk tl Wv uu k;r fj,d' ta lshkafk
uu fïl nqoaê lr .kakjd' foaYkd lrkak;a"
jdo lrkak;a ´keu fohla lrkak' ù¾hdêl
mqoa.,fhla lshkafk uyd mqÿu ukqiaifhla ù¾hh
;sfhk flfkl=g f,dafl lrkak neß fohla
kE' fï fu;k ;sfhk .,a m¾j;h yïnkaf;dg
f.kshkak mq`Mjkao lsh,d weyqfjd;a thd nE
lshkafk kE' mq`Mjka uu tal lrkjd lshdhs'
74
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
thdg fudl=;a neyehs lsh,d Ôúf;a lsisu fohla
kE' neyehs lshk l;djla ke;s mqoa.,fhla
;uhs ù¾hdêl mqoa.,fhla lshkafk' tal kslïu
mq`Mjka lshkjd fkfï ls%hdfjkau" ukiskau"
fÉ;kdfjkau neyehs lsh,d fohla keyehs lsh,d
ys;k mqoa.,hd ;uhs ù¾hdêl flkd' b;ska wfm;a
Ôú;j, tfyu ;sì,d ;sfhkjd' kuq;a fï o¾Ykh
,enqkg miafi ug nqoaêuh wNsfhda. rdYshla
,efnkjd' ug fkdf;afrk O¾u lreKq' kuq;a
ug t;fldg ,eÊcd ysf;kjd' fldÉpr ld,hla
lg fodfvda fodfvda ysáho neyehs lsh,d fohla
keye lsh,d ñksiaiqkag' ta;a ±ka fï lshkafk
neß fohla uu ks;ru ukig lsh,d ;sfhkjd ug
neß fohla kE lsh,d' wkak ta ksid ;uhs talg
jeämqr lemfjkak mgka .kafka' Th we;af;d;a
W.;=ka lsh,d ys;df.k bkakjd kï ±ka n,kak
fï O¾uh yuqfõ fudavhsfka' fudavhs lshkafk
f;areï .;af; ke;s foalg' W.;a lsh,d lshkafk
f;areï .;a; foalg' ´kEu flfkla hï hï
me;sj,ska W.;a fjkak mq`Mjka" hï hï me;sj,ska
fudav fjkak mq`Mjka t;fldg O¾uh yuqfõ wms
fudav kï tal ;ud f,dl=u fudavlu' t;fldg
ta fudayh fï l=uk fyda ;ekl /¢,d ;sfhkjd'
tksid ug ù¾hh wêl nj fmkakqjd' ta ;ud uf.a
fudavlu'
ug ta fudfydf;u ta ù¾hh kqjKska ±l,d
my lrkak" ÿre lrkak yelshdj ,enqkd' ta
Ôjudk w¾y;ajh
75
fudfydf;u n,k iekskau yßhg wdf,dalhla
me;a;lg yefrjqjyu ta me;af; ;shk wkaOldrh
fõ.fhka ke;sfj,d hkjd' ta jf.a ukfi
wkaOldrh;a ke;sfj,d hkjd m%{dfjka uki
foi ne¨jyu' m%{d f,dalh lsh,d ta ksid ;uhs
fïlg wdf,dalhla §,d ;sfhkafk' ´kEu
flfkla ;ukaf. je/oao ;uka olskjd kï ksjerÈ
o¾YKhla ;=, msysgd ta je/oao thd tfõf,au yod.
kakjd' ta jf.au fohla wdOHd;aufha ;sfhkjd'
WodyrKhla jYfhka ta fudfydf;u ta je/oao
fmkakk fldg uu ta Èyd ne¨jd' ta iekskau
uu ta foh ksjerÈ lrd ta foh yod.;a;yu ug
b;=re fjkak fohla ;sífn kE' iuyr whg kï
ù¾hh lshk tl whska l<du ;j ;sfhkjd foaj,a
whska lrkak' ;j kQ,a oyia .dKla ;sfhkjd
lmd uqod yßkak' kuq;a n,kfldg ud ,`. b;=re
fj,d ;snqfk wjidk tlu tl NdKavhla yeáhg
ù¾hh ú;rhs' wksla foaj,a ù¾hh mokï lrf.k
tajd iqkqúiqKq lr,d tajd bj;a lr,d fjk
fudllgj;a uu ne¢,d keye' uu ù¾h wêl
Ndjh ksid ù¾hh ;=, bkakjd' t;fldg ù¾hh
ud ;=,ska bj;a lrdg miafi Y+kHd.drhla njg m;a
fjkjd' tfyu;a ke;akï iïmQ¾K úuqla;s odhl
wjia:djka ish,a,f.kau ksoyia jQ wjia:djla njg
m;a fjkjd'
ù¾hh ;sfhk ksid ù¾hh kQ,la njg m;a
lrf.k jdhq ne¨khla /¢,d ;sfhkjd jf.a
76
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
ù¾hh mokï lrf.k wd;au oDIaÀh uuxldrh
ie`.ú,d ;sfhkjd' wr îu fndkfldg nghla
od,d fndkafk' ù¾hh kue;s ngh yrhd ;uhs
îu ál fndkafk' ta .=Khu ;uhs Tfí uuxldrh
msgqmiafika bkafk' flfkla ,`. ù¾hh
;sfhkl,a" ù¾hhg flkdg ne¢,d bkakl,a"
ù¾hhg flkdgg oDIaÀ.; fj,d bkakl,a" ù¾hh
ta flkd uu" uf.a" lr,d w,a,f.k bkakl,a ug
Ôj;a fjkak mq`Mjka lsh,d woyi ;sfhkjd Tfí
uuxldrhg' ta jf.au Tn ne¢,d bkak úúO ne£ï
yryd;a fuh isÿfjkak mq¨jka'
ù¾hh lshkafk tlla ú;rhs' fjk;a úúO
u;jdo oDIaÀ" Ôúld" jpk" i;s ;sfhkjd' iudê
;sfhkjd' Th ´ke foal Tng megf,kak mq`Mjka'
Th wglska tlla ú;rhs ù¾hh lshk tl wksla
foaj,a ug ;snqfk kE' lrk ,o Ndjkd foaYkd
yd wfkl=;a foaj,a j,ska uu tajd f.dvla ÿrg ;=kS
lr,d" wE;a lr,d" ke;s lr,d ;snqfk' t;fldg
ù¾hh fu;kska bj;a l<dg miafi uu;ajhg
t,a,s,d bkak ;ekla ke;s jqkd' t,a,s,d bkak
;ekla ke;akï b;ska t;k bkafk kEfka' tal
ksid wr msgqmiafika ysgmq ixidßl ú{dKhg .eg
.eys,d bkak neßjqkd' .eg .eys,d ysáfh tl
fohlfk' t;fldg uu ta foh;a ud ;=,ska bj;a
l<dg miafi uu;ajh m,dhkjd' talg lshkjd
udr mrdch lsh,d' oiìïnr ureka mrod lshkafk
´lg ;uhs' udrhd tfyu ke;akï uu;ajh
Ôjudk w¾y;ajh
77
merÿjd" uki merÿjd' isoaOd¾: l=udrhd uki;a
tlal l;dlr,d thdj mrdo lr,d ;uhs fï ksjka
u. fidhd .;af;' Thf.d,af,d .dj;a udrhka
bkakjd' tajf.au udrhf.a ÿj,d ;=ka fokd;a
bkakjd'
wms leu;shs lsh,d hï me;a;lg uki
kefukjo" ta me;a;g udrhd tkjd' wms jqk;a
Ndjkd lrf.k hoaÈ udrhd weú;a Ok iïm;a yïn
lr.kak mq`Mjka" md¾,sfïka;=jg hkak mq`Mjka"
rcfjkak mq`Mjka lsh,d lshkjd' t;fldg ´jd
lr,d jevla kE lsh,d lshkjd' uki wr úÈfh
foaj,a lshkfldg m%{djd tkjd biairyg m%{dj
lshkafk wúhlafk thd biairyg tkjd' fudlgo
Ok iïm;a ;snqkg fldÉpr ;snqk;a ukqiaifhl=g
lkak mq`Mjka fmdä n;a ms`.dklafka' foaYmd,kh
fudlgo ta úÈhg ;ukau uki tlal l;d lr,d ta
yg.;a is;=ú,s ksYam%Nd lr,d" whska lr,d odkjd'
thd odk tllaj;a fuhd ndr .;af; kE tl folla
yß Ndr .;af;d;a tfyu thd t;k k;r fjkjd'
wjidkfha yß uf. f,dl=lula ;snqkd ug f,dafl
lrkak neß fohla kE lsh,d' uu tafl yex.s,d
bkakï lsh,d udrhd tafl t,a,s,d ysáhd' b;ska
wf;kaÈ wr ug .=rejrhd fmkakqjd Tn ù¾h wêl
flfkla ù¾hfhka Woaoduhg m;a fj,d bkak
flfkla ta ksid tal hg ;uhs ;ukaf.a uuxldrh
/¢,d we;af; lsh,d' miafi ta Èyd yeÍ ne¨j
ksid ;ukaf. ù¾hh ÿrelrkak ilaldh ÈÜÀh
ÿrelr.kak ug yßhgu mq¨jka jqkd'
78
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
ta mßj¾;kh ud ;=, isÿ fjÉp .ukau
ilaldh ÈÜÀh uf.a Ôú;fhkau bj;a jqkd' fï
ilaldh ÈÜÀh lshk .sKshï fjÉp n,fõ.h
´keu flfkla ,`. ;sfhkjd' ta lshkafka r;a
fjÉp ukila ;sfhkjd' uu;a ta wdOHd;añl .eUqre
uki yeáhg" .sKs.;a; ,smla jf.a foh fomd uq,
b|,d weú,a,d T`Mfjkau" uq`M Ôú;fhkau t<shg
úis l,d' Bg miafi ;ukag b;=re fjkjd ldh
Yla;shla iys; ukqiaifhla" ldh ú{dKh;a tlal
ukqiaifhla' ;uka ;=, ilaldh ÈÜÀh ke;sjqkdg
idxidßl n,fõ.h ldh ú{dKhla iys; ielish
yels ukila ;sfhk ukqiaifhla b;=re fjkjd'
t;fldg ta ielish yels ukqiaihdg fyd|g
isÿfjk foaj,a f;afrkjd' ±ka wms ys;=jdg fï fyd|
jpfk" fï krl jpfk lsh, tfyu f;areï .kak
wfma fudf,a ix{d moaO;shla ;sfhkjd' kuq;a ta
idxidßl ys; fkfuhs' t;fldg wr idxidßl udr
n,fõ.hg ji`. fjÉp ffjrh" fl%daOh" B¾IHdj"
f,daNh" oafõYh" fudayh ilaldh ÈÜÀh ÿrel,
flkdg keye' kuq;a thdg wr meje;afï kqjk
yd idïm%Odhsl nqoaêh yd tÈfkod Èú meje;afï
{dKh wfydais fjkafka kE" ta úoHd;aul kqjk
;sfhkjd' kuq;a wr udrhdg ji`. fjÉp ;ukag
;uka md,khfhka f;dr fjÉÑ wkaOldr hq.h kï
thdg kE' thdg ;sfhkjd wr fN!;sl" iajdNdúl
f,dalh ;=, olskakg mq`Mjka" iajdNdúl i;Hhla
w;aú¢kakg mq`Mjka {dkhla o¾Ykhla'
Ôjudk w¾y;ajh
79
fï lshk O¾uh fyd|hs lsh,d ysf;kjd
kï f;areï .kak n,kak' fukak fï iajNdjh
;ukaf.a ðú;hg ;uka wdfrdamKh lr .kak'
leu;s kï lr.kak fïlg kula kE kula kE
lshk l;dj uu lshk l;djla fkfï Oïu
plalmamj;a;k iQ;%fhau ;sfhkafk —w[a[d
fldKav[a[˜ lsh,d' fldKav[a[ kdux
wfydais fldKav[a[ lshk kduh wfydais jqkd'
;sfhk ku;a ke;slr .kakjd ñila talg kula
fokak neye' fudllao wmsg ;sfhk kduh" uu
uuxldrh t;fldg wms,`. ;sfhk uuxldrh
ke;s lr .kakjd' t;fldg t;k uu ±lald"
uu ú¢kjd" uu Ôj;a fjkjd lshk Woaoduhla
ljodj;a we;slr .kak nE" tal uf.a fohla
lsh,d fmkakqï lrkak nE" uu;ajfha flfkla
yeáhg fmkS ysákak nE' thd yß wmQre ;eklg
Wodr;r .=Khlg m;a fjkjd' msáka flfkl=g
uu;ajfha fldaKfhka f;drj n,kak neß ksid
flfkla Èyd n,kafk uu;ajfha fldaKfhkau
;uhs ;ukag uu;ajh ke;sfjkak tmdhe ;j;a
flfkla flfrys uu;ajfha fldaKfhka f;drj
n,kak' ;ukag uu;ajh ;sfhkjd kï ;uhs
wksla flkd foi uu;ajfha fldaKfhka n,kafk'
;ry" ffjrh" bßishdj ysf;a msßÉp foajo;a;g
fmkqfk;a nqÿyduqÿrefjd f,daN" oafõY" fuday
flfkla yeáhgfk tal ;ud iajrEmh' ießhq;a
yduqÿrefjd .ek jqk;a wks;a yduqÿrejre mjd
80
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
±l,d ;sfhkafk lS¾;s m%ixYd ,nk" msßjr tl;=
lrk" m%Odksfhla fjkak yok mqoa.,fhla lsh,d'
uu;ajfha fldaKfha flkdg fmfkkafk ry;ka
jykafia flfkla jqk;a uu;ajfhka' b;ska ´l
msáka ;sfhk úoHd;aul isoaOdka;hlska ukskak nE
lshkafk talhs' jdäfjk mqgqfjka" lk fndk
wdydrfhka ukskak nE' ta ksid Th we;a;kag;a
mq`Mjka lu ;sfhkjd fï O¾uhg wkqidrj ±ka
fï lshmq lreKq ldrKd j, jqk;a fldÉpr foaj,a
;síno .eUqßka fidhd n,kak" m¾fhaIKh lrkak'
ta lreKq ldrKd l%udkql+,j Tn ;=, jeä ÈhqKq
lr f.k iïmQ¾K wfiai úrd. ksfrdafOda ta
lshkafka fYaIhlaj;a b;=re fkdjk ;rug Tn
;=,ska flf,ia bj;aù hkak ´kE'
oeka Tng ysf;kjd we;s fudllao ±ka wms
lrkak ´kE lsh,d' lrkak fohla kï fufyu
fokak mq`Mjka ke.sákfldg ke.sákjd lsh,d
ys;kak" jdäfjkfldg jdäfjkjd lsh,d ys;kak"
.ukla hkfldg ll=, ;shdf.k hk úÈh ys;kak"
Th jf.a jevla fokak mq`Mjka' Tng tfyu jevla
´fkkï tfyu jevla fokak mq`Mjka kuq;a tfyu
jevlska fkfuhs Tn ksjka olskafka' ksjk
Tn fidhd .kafk nqoaêuh úYsIaG {dKhlska'
fuf;kag wjYH lrkafka idudkH nqoaêh fkfï
wêÑ;a;" wê {dK lshk n,fõ. wksjd¾hfhka
fhdo,d fï iajNdjh mila lr .kak ´kE' talg
ixiqka" Rcq Yla;su;a" m%{djka;" fyd| .=Khla ́ kE'
Ôjudk w¾y;ajh
81
iq`M fudfyd;la ta iudysl ysf;a ;sfhk iajNdjh
wmg jeo.;a fjk ksid iu: Ndjkduh me;a;g
jefgk mqxÑ foal=;a lrkjd' kuq;a tal lrkafk
wms ksjfia jev mgka .kak l,ska ksji w;=m;=
.d,d oukafk Bg miafi ksji ;=, myiqfjka
bkak mq`Mjka ¥ú,s kE" l=Kq kE t;fldg' ta jf.a
;ukaf.a uki ;=, ta úo¾Ykd n,fõ.h yod
.kak wr uQ,sl ieleiau yeáhg uki fhduq
lrkakhs iu:h me;a;g álla fhduqjkafka'
ta ksid iu: úo¾Ykd yeáhg Ndjkdj fldgia
follg fnfokjd'
iu: Ndjkdj,a .;af;d;a tfyu ñ;Hd
Ndjkdj¨;a ;sfhkjd' yskaÿ Ndjkd l%u;a ;sfhkjd'
ta ksid tal uyd id.rh jf.a fmr,sldrlï ;sfhk
;ekla'
;udf.a is; úo¾Ykdjg iqÿiq uÜgulg m;a
fjklka Tn uf.a is; lsisÿ fohlg fkdne÷k"
lsisÿ fohlg fkd.egqk" lsisÿ fohlg fkdwe¨k"
iudys; ys;la" iudys; {dKhla" fi!uH {dKhla
ud is; ;=, my, fõjd" lsis÷ ne£ula ke;s" lsis÷
foalg .eàula ke;s iudys; ys;la" ixiqka ys;la"
ixiqka {dKhla" ixiqka .=Khla ud is; ;=, my<
fõjd lsh,d ;ukag wod, úÈhg ys;kak mqreÿ
fjkak ´kE'
ta jf.au fï f,daflda;a;r O¾uh ud
taldka;fhka wjfndaO lr .kakjduhs" fï bJøsh
82
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
úIh blaujQ O¾uh ud taldka; fldg wjfndaO
lr .kakjduhs" tal ;ukaf.u jpkhla yeáhg
;ukaf. yDofhkau" ;uka lshk fohla yeáhg
wêIaGdk lr .kak ´ke' Ndjkdjla yeáhg
fukak fï jpkh fyd¢ka ù¾hh Wmojd.kak
Tng m%fhdackj;a fõú' Tn ;=, úúO ÿla .eyeg
wmyiq;d ;sfhkjd kï nqÿrcdKka jykafia ih
wjqreoaola ÿIalr ls%hd fldg wjfndaO lr .;a;
fï oyug uu ú¢k fï mSvdj" ÿl" ÿllao lsh,d
;ukaf.ka wy,d n,kak@ ud fïjd bjid ord.;
hq;=hs' fïjd fkd;ld ud ù¾hh l< hq;= ldrKhla
lsh,d wêIaGdk lr .kak' Tn Tfí ys; miqnisk
úg nqÿyduqÿrejkaf.a ih wjqreoaola ÿIalr ls%hd
.=Kh u;la lr .kak tfyu u;la lrf.k Tfí
ys; Èßu;a lr .kak' fï O¾uh f;areï .kak'
f,daflda;a;r O¾uh bJøsh O¾uhkag iudk
keye' bJøsh O¾uhka f,daflda;a;r O¾uhg iudk
keye' fïl f;areï .ksñka jgyd .ksñka ys;ska
th f;areï .kak n,kak f,daflda;a;r O¾uh bJøsh
ifha O¾uhkag iudk ke;s nj' f,daflda;a;r
O¾uh bJøshhka ifha tkï wei" lK" kdih" Èj"
lh" uk hk tajdfha ls%hdoduhkag iudk keye'
ta jf.au bJøshhka ifha ls%hdoduh f,daflda;a;r
O¾uhg iudk keye'
fï mdGh È.gu fufkys lrkak w¾: iys;j
tys iajNdjh w;aú¢ñka {dKh wjÈ lr .ksñka
Ôjudk w¾y;ajh
83
fufkys lrkak' Tfí kqjkskau fuu lreKq
fyd¢ka úu¾YKh lrkak''
fuh úfYaI m%{djlska" úfYaI kqjklska
olsk wmQ¾j;ajfha oyula' ta wmQ¾j;ajfha oyu
h:d¾: jYfhka ÿgqjdg miafi wdfh lsisu ojil
fkdief,k úÈhg" fkdfjkia jk úÈhg" iifrÈ
jqj;a tal fkdfjkia jk úÈhg msysgkjd' tal
;uhs t;k ;sfhk iqúfYaI ldrKh' h:djfndaOh
lshk tl hula ms<sn|j we;s jqkdg miafi ta
wjfndaOh fjkia fjkafk kE' h:djfndaOhla
fkdue;s foaj,a ms<sn|j ;uhs wms fjkia
fjkafk' WodyrKhla jYfhka .;af;d;a wmg
.skaor ms<sn|j m%;HCI wjfndaOhla ;sfhkjfka
h:d¾:fhkau wms f;areï wrf.k ;sfhkjd .skaor
lshkafk ms,siafik fohla" .sks.kak fohla"
fõokdldÍ fohla" wk;=reodhl fohla lsh,d' ta
woyi ljodyß fjkia jqk;a fï oyñka we;sjk
fmr<sldrlu ljodj;a fjkia fjkafk kE' tal
okafk ;ukaf. wdOHd;auh ú;rhs' tal msáka
fydhkak nE ldgj;a'
±ka wfma wh fydhkafk ksjk msákafk'
tfyu fydhkaku neye ljodj;au' fudlo wfma
mqoa.,hf.ka mqoa.,hg l;d lrkak ´kE tl tl
úÈhg' f.orl jqk;a tfyuhs' uy;a;hg" orejg"
fiajlhg tl tl úÈ j,g wu;kafka' tfl lsis
jrola kE' iuyr ñksiaiqkag lreKdfjka hula
84
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
lsjqjyu f;afrkjd" iuyr whg iefrka lshkak
´kE' t;kÈ ;ukaf. o¾Ykh ;uhs fjkia fjkak
´kE' ;uka ;du;a bkafk rEm" YíO" .kaO" ri"
iam¾Y yd is;=ú,s ke;akï Tn ±ka bkafka rEm"
YíO" .kaO" ri" iam¾Y yd is;=ú,s olsk ;eko
olskafka@ ke;s ;eko@ fïl f;areï lr,d
fokak wudrehs' olskafk ke;s ;ek iekis,sodlhs"
olsk ;ek fõokdldßhs l=ukfyda fõokdldÍ
;;ajhla t;k ;sfhkjd' ta foaj,a ;sfhkjd kï
f,!lslhsfk" rEm" YíO" .kaO" iam¾Y" is;=ú,s
olskjkï thd f,!lslhs' t;fldg ta fkdolsk
;ekg ;uhs ;ukaf.a uki muqKqjd .kak ´kE'
kuq;a thd olskafk ke;akï b;ska Ôj;a fjkak
úÈhla keyefk' rEm" Yío" .kaO olskafka ke;akï
mdfr hkak mq`Mjkao@ kuq;a thdg;a fmakjd' uu
fï lshk fmakafk ke;s l;dj Th we;a;kag
fydhkak .sfhd;a fydhkak nE' iajdóka jykafia
,`.yß Tnjykafiag rEm" YíO" .kaO" ri" iamrY"
is;=ú,s fmakafk ke;ao@ tal fydhkak .sfhd;a
fï l%uhg Thf.d,a,kag;a fmakjd yduqÿrejkag;a
fmakjfk Th we;af;da tfyu lshhs' kuq;a
nqÿrcdKka jykafia ta ,nd.;a; úYsIaG {dK
o¾Ykh" .=Kh ;=, thdg fmakafk kE' nqÿrcdKka
jykafiag wr fldaK folu ;sfhkjd' talhs lsjqfj
nqÿyduqrefjd fï f,dalh;a olskjd" yenehs fï
f,dalh fkdolsk úfYaI ±laul=;a olskjd lsh,d'
úfYaI ±lauhs" f,!lsl ±lauhs folu ;sfhkjd fï
O¾uh wjfndaO lr .;a; flfkl=g'
Ôjudk w¾y;ajh
85
kuq;a wms l;d lrkafk wr rEm" YíO" .kaO"
ri" iam¾Y" is;=ú,s fkdolsk ;;ajh .ek olsk
;;ajh .ek l;dlrkak ́ fk kEfka' Th mskaj;=ka
fmfkk ;ekg fj,dfk bkafk' fkdolsk ;;ajh
.ek l;d lrkak tf;kag Tfí wjOdkh fhduq
lr.kak' ta ;;ajh Tn ;=, j¾Okh lr.kak'
±ka fï fudfydf;a ish,a,f.kau ksoyia fjkak
lsh,d lsjqfjd;a Tng ksoyia ùug fkdyels
ldrKh l=ulao@ fï fudfydf;" ta ldrKh fyda
ldrKd lSmhla ;sfhkjd kï Tng ta ál bj;a
lrkak isÿfjhs' tal kslïu nE' ±ka iuyr wh
wf;a ±,s álla .Ejqkd lshuqfld tal fidaodf.k
msßisÿ lrf.k tkak lsh,d lsjqfjd;a kslï j;=rg
w,a,,d fidaodf.k wdfjd;a wdfh ne¨jdu me,a,u
fmakak ;sfhkjd' ksjerÈj fohla msßisÿ lsÍfï§
tfyu isÿfjkak neye' ziqúiqoaOx wfydaisZ mQ¾Kj
msßisÿ fjkak ´fka'
±ka iuyr fj,djg iuyr wh lshkjd
fudllgj;a ne£ï kE" wdidj,a kE lsh,d' tfyu
lsjjg nE' lsisu wdldrhlg thdf. .eUqre"
.dïNSr uki ;=, ;sfhkakg mq`Mjkalula kE
fudku fohlgj;aa ne£ula" leue;a;la' fï
f,dafl ;sfhk ilaú;s rclug jvd jákjd fï
ksjka olsk tl' fï f,dafl ;sfhk l=uk fyda
laf,aYhl jeä Pkafoka t,af,k lsisu flfkl=g
ksjka olskak mq¨jkalula kE' thd fï ixialdr
f,dalfha t,af,kjd' laf,aY udr" uD;H udr"
86
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
wNsixialdr udr" Th udrhkag wyqfjkjd' ta ksid
Tn ksjka olskakkï Th lshk ish¨u udrmrdch
isÿ lrkak ´kE'
laf,aY udr lshkafk flf,iafk" uD;H
udr lshkafk /jàï" uq,dùï' uq,dfj,d" /já,d"
isysk f,dalj, w;rux fjkafk Ñ;% ujdf.k ta
isysk f,dalj, Ôj;a fjkjg lshkjd uD;H udr
lsh,d' wNsixialdr udr lshkafka fjk fudlj;a
fkfï" wNHka;rfha ixialrKh fj,d yefok
O¾u;dj,g' b;ska fï fudfydf; Tn n,kak ́ kE
uu fudllg yß we,s,d bkakjd kï ta we,Su uu
;shdf.k bkafk ;j fldmuK ld,hlao lsh,d'
tjd yqfola ;djld,slhs' wms ys;kafk ysf;ka fï
we,Su iïmQ¾Kfhka ÿre lrmq .uka ug ljqre;a
ke;s fjhs lsh,d' uy;a;hd" orfjda" foam< ta foaj,a
ish,a,u tfyuu ;sfhaú tajd iïuq;s foaj,afk'
f.dvla wh ysf;a ye`.Sfukafk ;shd.kak
W;aidy lrkafk' fï fiaru ye`.Sï ñksiaiq fï
ye`.Sï j,g mqÿudldr úÈyg jy,a fjkjd'
ñksfil= ,`. ;sfhk i;r uyd Od;+ka" tkï
mGú" wdfmda" f;afcda" jdfhda ta Yla;Ska muKhs
;sfhkafk' t;fldg i;r uyd Od;+ka lsh,d
kdñl lrkafk ljqo@ Tkak Th .ek .eUqßka
ys;kak n,kak' i;r uyd Od;+ka kdñl lrkafk
uuxldrh' mGú lshkafk fudkjog lshkak
n,kak@ wdfmda" f;afcda" jdfhda Th lshk yeu
Ôjudk w¾y;ajh
87
tllu kul=hs" rEmhl=hs ke;ao@ ;sfhkjd' Th
ku ;sífn ljqo@ fidnd oyuo@ kE wms' iïuq;s
f,dafl mGú" wdfmda" f;afcda" jdfhda lsh,d tlla
kE' t;kska tydg ;sfhkafk jpk ke;=j tal
;ud wê {dK" wê Ñ;a; lsh,d lshkafka' yeu
;eku ;sfhkafka ñksid úiska ,nd ÿkak kdu rEm
folla muKhs' jd;h" riakh" iS;, wdÈh ta jf.au
iam¾Yh" rEmh" .kaOh" iam¾Y" rEm' fï fiaru
y÷kd .ekSï muKhs' fï ufkda f,dalfhka wms
ksoyia fjkak ´kE'
iïmQ¾Kfhkau Tfí is; bJøsh úIh
moaO;sfhka f;drjQ úYsIaG ;ekg ;u is; f.kshkak
mq`Mjkakï kqjkska" {dKfhka fï bJøshhka yh
mroj,d wkak thdg iekis,a, ;sfhkjd' n,kak
fï fudfydf; Tng ta .=Kdx. ;ukaf.a ys; ;=,
msysgqjd .kak mq`Mjkao lsh,d'
uu .%yKh lr.;a ish,a,f.kau ksoyia
fjkjd' ta lshkafk uu uu;ajfhka f;dr fj,d"
uu;ajh úiska f,dalh .%yKh lrkakdjQ
ish,a,f.ka ksoyia fj,d uu ta ;;ajh wjfndaO lr
.kakjd' tfyu ke;akï uu ta ;;ajh w;a ú|,d
n,kjd" w;aú£u lshk tl;a uuxldrfhka isÿjk
fohla' tajd fyd|g f;areï wrf.k kshu O¾uh
msysá ;ek uki msysgqjd .kak' t;k mj;skafka
iqúiqoaO o¾YKhla' ta lshkafka ish,a, w;yereKq
;ekla" t;k w;S;" wkd.;" j¾;udk lshk
88
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
;=kald,fhkau ksoyia jQ ;ekla' tjeks .=Khlg"
{dKhlg" o¾YKhlg Tfí is; msysgjkak
mq¨jkakï wkak t;k ;uhs ish¨ ndysr rEm"
YíO" .kaO" ri" iam¾Y" is;=ú,s lshk Ñka;duh
.=Kdx. we;sjkafka' ta Ñka;duh .=Kdx. we;=f,
;uhs oDIaÀ ixl,am wd§ ish¨ foaj,a /f|kafka'
fï ;ek ta ish¨ fohska ksoyia jQ ;ekla' Tnu
th wjfndaO lr.kak n,kak'
Ôjudk w¾y;ajh
89
ioaO¾uh Y%jkh yd l,Hdk ñ;% fiajkh yryd
wo ;ukag Wjukd lrk oyï lreKq ±k .kak
mq`Mjka' b;ska wm woyia lrkafk ;ukag Wjukd
lrk oyï lreKq fudkjo@ iir ÿflka w;ñÈu'
ÿl mj;skafk ldhslj fkfjhs' tfykï fldfyo
ÿl mj;skafk@ udkislj' ldhsl ÿl kï b;ska
j,lajkak neyefk' tal b;ska j,lajkak mq`Mjka
l%uhla ;sfhkjd' tal b;ska yefudagu mq`Mjka
wjqjg hoaÈ ÿl ;sfhkjd kï fyjkla yod .kak
´kE" msmdih ms,sn| ÿl ;sfhkjd kï j;=r álla
fndkak ́ kE" l=i .skak ;sfhkjd kï wdydr álla
.kak ´kE' talkï b;ska fldhs wd.ul" fldhs
cd;shl" fldhs rgl ysáh;a Th ir, ls%hdj,sh
lrkak okakjd' kuq;a fï udkisl .eg`Mj,g
tfyu ir,j W;a;rh fydhd .kak nE' fudlo
4
iir ÿflkatf;rg
90
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
ÿla ú¢kak mgka .;a;du ñksiaiq Tfya ÿla ú¢kjd'
ms<shï fydhkak okafk kE' tla tla ms<shï ms<shï
yeáhg m%Yakj,È fhdod .;a;g tajd tlu úÈhg
ms<shï yeáhg ;sfnkafk;a kE'
±ka Th mskaj;=kau l,amkd lr,d ;ukaf.a
.eg¨j,g fld;kskao úi÷ï fydhkak wdrïN
lrkak ´kE lsh,d ys;kak' fï nK l;djla
fkdfõ uu nK l;d lshkafk keye' fï iÔù
oyula" m%dfhda.sl oyula' uu fldhs fj,djlj;a
w;S; l;d lsh lshd l,a wßk flfkla fkfï'
meyeÈ,sju ukfia iajNdjh" ta iajNdjfhka ksoyia
fjk úÈy" tkï ksoyi" ÿlaL i;Hh" u¾. i;Hh
;uhs lsh,d fokafka' ÿlaL i;Hh fmakjfk' wmsg
fï wefykafk" ±fkkafk" fmfkkafk lshk" w;S;"
wkd.;" j¾;udk lshk ;=ka ld,fhau ne¨jydu
ÿlhs lsh,d ;sfhk foa fldfydu;a ÿlhs" iemhs lsh,d
;sfhk foa;a ne¨jyu fl,jr ÿlhs' t;fldg wdhs
ÿlaL i;Hh lsh,d ;ukag fydhd .kak ́ keo fohla
ke' tfyu fydhd.kak fohla kE'
fï ys; ms<sn| wjfndaOhla ke;s tl;a ÿlhs"
B,`.g fï okak foaj,a ms<sn| ;sfhk wjfndaOh;a
ÿlhs' ta jqkdg ÿlhs lsh,d wmsg ta tllaj;a
k;r lrkak nE' ta ÿlanr foaj,a ÿlhs lsh,d
wjfndaOfhka f;areï wrf.k" ta úÈhg tajd
mßyrKh lrk tlhs ;ukag lrkak ;sfhkafka'
yßhg .skaor mßyrKh lrkjd jf.a mßiaifuka'
wdkkao yduqÿrejkag ojila hï fohla fmkak,d
Ôjudk w¾y;ajh
91
weyqfj i¾mhd ÿgqfjyso lsh,d@ i¾mhd lsh,d
lsjqfj fudlgo@ Th fN!;sl foaj,a j,g'
WodyrKhla yeáhg .;af; uqo,a" t;k ;snqfk
lyjKq' t;fldg thska woyia lf,a fudllao fï
f,dalh yßhg .skaor" i¾mfhd jf.a lsh,d f;areï
wrf.k ls%hd lrkag lshk wkqYdikh' Tkak
ÿlaL i;Hh' ´l ;uhs f;areï .kak ´fka'
±ka wms fïjhska ksoyia úh hq;=hs lshk
woyi mskaj;=kag ;sfhkjd' thska mskaj;=kag
iuqoh fjkak;a ´kE" iuq.kak;a ´kE" ksoyia
fjkak;a ´kE' ±ka ksoyia fjkak ud¾.hla ´kE"
ksoyi;a ´kE' we;a; jYfhkau fïl tljr
tlg isÿfjk fohla' ÿl ±fkk m%udKhg
thdg ksoyiaùfï Wjukdj my<fjkjd" ksoyia
ùfï Wjukdj my<fjk ;rugu talg ud¾.hla
fydhkjd" ksfrdaOhla fydhkjd' ta foaj,a tljr
tl m%udKhgu ys; ;=, cks; fjkjd' fláfhka
lsjqfjd;a ÿflka ksoyia fjkak" tfyu ke;akï
m%Yakj,ska wE;a fjkak" ksoyia fjkak wjYH;djh
we;sfjkjd'
wms wmsg we;sjk m%Yak" m%Yak úÈhg
f;afrkafk ke;skï oeäj mSvdj oefkkafk kE'
±ka wmsg ;sfhkafka yßu myiqfjka yiqfjk iq¨
ys;lafk' Th ys;gu fï uu fndrejg nekf.k
nekf.k .sfhd;a ;ryd hkjo keoao@ ;ryd
hkjd' uu fï mÍCIKhla lrkakhs nkskafk"
we;a;g fkfï lsh,d nekf.k nekf.k .sfhd;a
92
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
;ryd hkjo keoao@ ta;a ;ry hkjd wehs ta@
md,khla ke;s Wmdodkhla wmsg ;sfhkafk talhs'
tajf.au iuyr fj,djg wms okakjd fyd|gu fï
ukqiaihd lmáhs lsh,d' fndfydau Wiia jreKdjla
lrkfldgu wmsg md,kh lrkak neß f,ka.;=
lula we;s fjkjo keoao@ lreKdjla we;s fjkjo
keoao@ wkak wmsgu md,khla ke;s is; iuyr
fj,djg wms lshkafk pdgq nia j,g /jgqkd"
/já,sldrhkag yiq jqkd lshkafk Tkak ´lghs'
ta ys; iajNdjfhkau talg wef,kjd" .efgkjd'
talg iajNdjhla ;sfhkjd' tl ;uhs wdOHd;añl
ú{dKh yeÈ,d ;sfhk úÈy" ielis,d ;sfhk
úÈy' t;fldg fï md,khla ke;s ys; md,khlg
.kakhs wms W;aidy lrkafk'
ys; ms<sn|jfk lshkafk ke;skï ysf;a
iajNdjh ms<sn|j ;uhs fï l%udkql+,j lsh,d
fokafk' ysf;a iajNdjh ms<sn|j u;jdo" ixl,am"
woyia f.dvhs fï iudcfha' ud lshk foa kï
Tn lshjd we;s fmd;g .,mkak;a tmd" wr
yduqÿrejkaf." fï yduqÿrejkaf." .=jkaúÿ,sfh"
rEmjdysks kd,sldj,aj, foaYkdj,a j,g
.,mkak;a tmd' yenehs Tn fï lreKq .,mkak
´kE ;ukaf. Ôú;hg" ys;g' tf;kag .,m,d
n,kfldg yßhgu we;a; fydhd .kak mq`Mjka'
±ka uu weyqfjd;a Tfnka b¢lgqjlska Tnf.a w;g
wekafkd;a ßfokjo lsh,d@ t;fldg Tn Tõ
lshkjdfka' tal fldydg .,m,o lsõfj@ tal
Ôjudk w¾y;ajh
93
;ukagu .,m,hs lsjqfj' tal fmd;l ,sh,d ;snqk
ksidj;a" wyj,a uydpd¾h jrhd lsh,d ;sfhkjd
b¢lgqjlska wekafkd;a ßfokjd lsh,d ta ksid
ms<s.;a; fkfuhsfka' Tfí w;aoelSfuka Tn
tfyu lshkafka'
ys;l iajNdjh lsh,d ÿkak;a ;ukag ,enqk
w;a±lSï wkqj ú¢k w;a±lSï wkqj ys;g .,m,d
n,,d kqjkg .,m,d n,,d tal ;ukagu mÉp;a;x
fjkak" f;areï .kak' wehs uu lshkafk fmr
oekSu jvla kE lsh,d' Tng lshkak mq¨jkao
tajfha yßu fjkak we;s ;sfhkafk lsh,d' ta
yduqÿrefjd;a" ta foaYlh;a yßu foa fjkake;s
lsh, we;af; lsh,d' ta ksid ;uhs nqÿyduqÿrefjd
foaYkd lf,a uu lsõjg jqk;a ms<s.kak tmd
lsh,d' th ;ukag m%;HlaI ke;akï jevla keye'
ta ksid uu lshkafk uu lshkjgj;a ms<s.kak
tmd lsh,d zud m¾fhaYIKZ mrïmrdfjka wd ksid"
f,dl= flfkla lsjqj ksid fï lshk foa Tn ndr
.kak tmd ;ukagu .,mkak' tal ;uhs id¾:l
ms,sfj," id¾:l ms,sfj;' tal ;uhs wms lshkafk
fldydgj;a .,mkka tmd ;ukag .,m,d ;ukaf.a
ys;g .,m,d we;sjk ixfõ§ .=Khkag .,m,d
oyu f;areï .kak lsh,d'
wms ,`. ;sfhkjd .;s' ta ,CIK fudkjo@
m%Odku .;sh ;uhs wms yefudagu ;sfhkjd ukqiai
.;sh' B,`.g ta ukqiai .;sfh bmÿkdg miafi ta
.;sh we;=f, ;j ;j fldÉpr foaj,a fnfokjo@
94
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
;j .;s f.dvla fnfokjd' ukqiai .;sfhka
wms tl;= fjkjd B,`.g ia;S%" mqreI .;sfhka
fnfokjd" B,`.g ia;S%ka Tlafldu tlhso@ mqreIfhd
Tlafldu tlhso@ kE" B,`.g mqreIfhda ;=<;a úúO
fldgiaj,g fnfokjd' ia;S%ka ;=<;a fnfokjd'
fïf,i fnÈ fn§" fnÈ fn§ hkjd' wjidkfha
kdk;a: ldhd" kdk;a: ix{d njg m;afjkjd'
msßñ fokafkla tl ;ek isg f.k isáh;a" ta
fofokd fjkiau fokafkla' kuq;a ry;ka
jykafia,d fokula tl;ek isgf.k isáfhd;a
fokakdu tlaflfkla' tl iajNdjhla ;sfhkafk"
fmdâvlaj;a fjkia keye' ±ka ;ryd ;sfhk
fokafkla tl ;ek isgf.k isáh;a fudlla yß
fjkila ;sfhkjd' ;rfya wvqjeä ùulaj;a' kuq;a
ud¾. M, tfyu fjkila kE' fudlo wfiai úrd.
ksfrdaO fYaIhlaj;a fkdwef,k .=Kh wOHd;auh
;=, ta ,nk M,h i`.jkak nE' fidajdka flkdf.a
flf,ia fmdâvla >Khs" ilod.dñ flkdf.a
Bg wvqhs' ry;ka jykafiaf.a we;af;u kE" oi
ixfhdackhfk Th f.ú f.ù hkafka ta fjki
;sfhkjd'
t;fldg Tn m%dfhda.slj oyu wjfndaO
lr .ekSu ke;skï oyu ú¢k tl ;uhs oyu
f;areï .ekSfï u`.' ±ka wfma kqjkei md;%
lrkak ;sfhkafka ys; lshk O¾u;djfha' ysf;a
;sfhk udr O¾u;djhka kï zix{d uÍÑlxZ ysf;a
;sfhkafka ñß`.=jla lsh,d fmkaj,d §,d ;sfhkjd'
Ôjudk w¾y;ajh
95
tfyukï Tn;a tal ñß`.=jla lsh,d f;areï
wrf.k ;sfhkjd kï tkï ;ukaf. ys; lshkafk
uyd /já,sldr fohla lsh,d" tal Ñ;%máhla
lsh,d f;areï wrf.k ;sfhkjd kï talg jeäh
nhfjkak ´fk kE' kuq;a wms Ñ;%má n,kfldg
w`vkjfka" yskdfjkjfka wr ;srhl fi,fjk
foaj,a j,g wms w`vkjd" yskdfjkjd' ´lu ;uhs
wfma we;=f,ka isoaO fjkafk' yeu flkdu
fyd| Ñ;%má wOHCIjrfhla" ;ukau ksIamdokh
lrk Ñ;%má n,ñka bkakjd" ta Ñ;%máhg wms
w`vkjd" ta Ñ;%máhg wms yskd fjkjd" ta ú;rla
fkfuhs nh fjkjd' yeufokdu fufyu Ñ;%má
yo yod n, n,d bkakjd' fïlg lshkjd ufkda
jvkjd lsh,d' todg ta f,dalfha ms<s.ekSu we;s
fjkafk fudk wdldrhgo" ta wldrhg ñksiaiq
;uka ;=, jákdlï we;slr .kakjd' r;a;rka
iq,N fj,d l`M.,a ÿ,N jqkd kï ñksiaiq lf¾
;shdf.k hkafk l`M.,a' r;a;rka wä;d,ug
odkak lvdf.k tkjd wksjd¾hfhkau' ueKsla
iq,N fj,d l`M.,a ÿ,N jqkd kï ñksiaiq lf¾
t,a, f.k hkafk l`M.,a tfyõ f,dalhla' fï
Tlafldu ujd .ekSï ;=, we;sjk foaj,a ta ksid
wfma Ñ;%máh yeáhg ´l i,lkak mq`Mjka' b;ska
fï lsõfj fudllao@ udhdj .ek tfyu ke;akï
ÿlaL i;Hh .ek Th l;d lf,a'
fï ÿlaL i;Hh ±k .;a;du fïfl /jfgk
iajNdjh wm ;=, wju fjkjd" ke;s fjkjd' wmsg
96
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fïflka iuqohla" ksfrdaOhla we;s lr .kakd u.
fydhkjd' ta u. ;uhs ioaO¾u Y%jkhhs" fhdaksfida
ukisldrhhs' ±ka wms .=jka úÿ,sfh" rEmjdysksfh
nK fldÉpr yß wykjd' kuq;a ta u.ska wld,sl
;ekg ;ukaf. uki fhduq lr.kak wmyiqhs'
l,d;=rlska ;uhs ta wld,sl ;ekg w;laldjpr
;ekg ksfrdaOhg fhduq lrjk O¾udkqYdikdjla
wykak mq`Mjka jkafka' wksla Tlafldu lerls,d
wdmiq iirgu f.khkjd ñila wld,sl" ksfrdaO
iy.; ksjkg is; fhduq lrkag neye' fya;=j
tajd yqfola jd.a yrUhla muKhs" yqfola ±kqulg
iSud fjkjd muKhs tfyu ±kqulg iSud fj,d
jevla kE' ioaO¾uh oekqfuka fydhd.kak neye'
wfma isyshg wld,sl;ajh mqreÿ lrk mqreoaola
kE" iir;a mqreÿ lr,d kE' fï f,dafl;a mqreoaola
kE' fï f,dalfha;a wms mqreÿ lrkafk rEmj,ghs"
YíO" .kaO" ri" iam¾Y yd tajd tl;= lr .;a;
Ñ;%máh uki ;=, yokakhs bJøsh Yla;sh yeÈ,d
;sfhkafka' tajf.au ld,h yd ld,hg yiqjk foaj,a
n,kak ñila wld,sl foa n,kak fkfï' wmsg
W;am;a;s ld,hla" meje;afï ld,hla" ke;sùfï
ld,hla ;sfhkjfka ta fiaru ld,Sk O¾u;d' ysre"
uyd mD:qúh" ukqIHhd fï ish,a, ld,fha O¾u;d'
t;fldg tajd yryd wld,sl ;ekg fhduq fjkafk
kE' wefyka ne¨j;a" lfkka weyqj;a" ix{djla
Wmdodkhla ;uhs ;sfhkafka' ta Wmdodkh ;uhs fï
fudfydf;;a p,kh fjkafk' uu fï fudfyd;
Ôjudk w¾y;ajh
97
lshkfldgu fmr .;a; Wmdodk ix{dj wjÈ
fj,d uu yß lshk tl ;uhs fï lshkafk lsh,d
p,kh fjkjd' Th úÈhg p,khka f.dvla ;uhs
;sfhkafk' ±ka t;fldg fï ix{djka w;r wms
;ekam;a lf,a ke;ao@ wiqN jpk lsh,d fohla"
iqN jpk lsh,d fohla fï fiaru ;sfhkafk
wfma Wmdodk ialkaOfha' WmdodkialkaOhg wms
hgfj,d bkafk" fiajlfhla fj,d bkafk' kuq;a
nqÿrcdKka jykafia ry;ka jykafia,d Wmdodk
ialkaofha fiajlfhlaj;a" hg;a fj,d bkak msßila
fkfuhs' Wkajykafia,d fyd| jpk l;d l,;a
krl jpk l;d l,;a folu tlhs'
tajx kskaod mixidiq
kiñÊcka;s mKaä;d
O¾udjfndaOhg m;a fjk flfkl=;a m%Yak
yuqfõ ief,kjd' kuq;a tal yßhg wvq m%udKhla'
j;=r ùÿrejlg ¨Kq leghla ±ïfud;a ¨Kq ri
fjkjd" kuq;a we,lg" .`.lg ̈ Kq leghla ±ïfud;a
¨Kq ri f;afrkafka kE' tajf.a ;uhs f,daflda;a;r
{dKhla wjfndaO lr .kak flfkl=g fmdä
ie,Sula muKhs yg.kafka' wdkkao yduqÿrefjd
,`. ie,Sula ;snqfk keoao@ úYdLdj ,`. ie,sula
;snqfk ke;ao@ ;snqKd ta f.d,af,d O¾uh ±lmq
wh' ie,Sï ;snqkd kuq;a tajd uyd ie,Sï fkfuhs
wka;.dó ie,Sï lShgj;a tkafk kE' ´kEu
is;=ú,a,la wrf.k wms n,uq' wms ys;uqfld r;a;rka
lkaola ;sfhkjd lsh,d' tl ukqiaifhla ys;kjd
98
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fï ukqiaihd keiSfuka ug fï r;a;rka lkao
.kak mq`Mjka lsh,d' kuq;a wks;a flkd ud¾. M,
,dNS flfkla kï thd fï is;=ú,a,;a wrka ysf;a
m;=,g hkfldg thdg fmakafk fudllao@ uu
lsh,d flfkla kE ug lsh,d fohla kE uu f.kd
fohla kE uu f.kshk fohla kE lsh,d' Thdf.
kï Thd .kak lsh,d hkak hkjd' ´kEu fohla
w; yßk .=Khg tkjd' is;sú,s wrf.k is; hgg
lsñfokfldg'
kuq;a mD:.ackhd is;sú,s w;r lsñfokak
lsñfokak u;= fjkafk uu;ajh' Tjqkag kikak"
fmr,kak" whs;s lr.kak jf.a fÉ;kdjka
weú,a,d mD:.ack i;ajhd mdm ls%hdj,g mjd
fm<fUkjd' ta ksid mxpdkka;ßh mdml¾u mjd
mD:.ack i;ajfhda lrkjd' kuq;a ud¾. M, ,dNS
flkd fï iïuq;s iajNdjh ;=,ska mõ isoaO lr
.kak uÜgug hkafk kE' ud¾. {dKhla ke;s
wh ;ukag rduqjla yokag ´kE' fudlgo@ msg
me;af; ;sfhk l=Kqf.dv jykak' msg me;af;
l=Kq ke;s ksid jykak wdjrKhla" rduqjla"
ud¾. M, ,dNS whg Wjukd kE' ta ;uhs ukfia
ls%hdj,sh' nqÿydudÿrejkag rduqjla kE' iïud
iïnqoaO lshkafk lsisu nqoaê .=Khlg md;% fkdjQ
lshk tlhs' mD;.ackhd yeufoau yeufj,dfju
nqoaê lr.kak ;uhs n,kafk' ish,a, ±lafld;a"
ish,a, ukiska w; yßkak ysf;kjd' ;uka
msÉfpkjd kï msÉÑ,af, ryi fudllao@ yeu
Ôjudk w¾y;ajh
99
fohlau ukiska w,a,d .ekSu' z;Kaydh cdh;S
fidaflda fmauf;da cdh;S fidfldaZ ir,hsfka yeu
;eku rd.h ;sfhkjd' YÍrh;a w,a,df.k" YÍrfha
bJøshhka yh;a w,a,f.k" B,`.g bJøshhka yhg
f.dapr fjk foaj¨;a w,a,f.k' ta w,a,d.ekSu
;=, ukqIHhdf.a iSudjla ;sfhkjo@ ta Ñ;%máfha
úúO cjksld ksIamdokh lrkjd" r`. olajkjd"
thu ñksidf.a Ôú;h njg m;alr .kakjd'
taflka ksoyia fjkak flfkla uq,skau fï
ÿCL i;Hh f;areï lr .kak ´kE' fï f,dalfha
ug rclu ,enqK;a jevla kE Bg jvd jákj fï
oyu f;areï lr .ekSu" iißka ksoyia ùu lshk
woyi tkak ´kE' ukqIHhkaf. ys;g ;og hula
jeÿkyu ta foa ,nklïu ixldjla jf.a fohla
;sfhkjd' tal úo¾Ykd {dKfhka n,k msßig
f;arï .kak mq`Mjka'
iajNdjh lshk tal jefvkafk we;a;gu
ukqIHhdg' iajNdj O¾ufha yokak fohla keye
fyd|g yeÈ,d ;sfhkafk' ñksiqka lf,a iajNdjh
úkdY lrk tl' ta jf.a bJøshhka mylska hq;a
ukqIHhd l=vd ldf, b|,d fï ys; yeÿfj kE
lf,a úkdY lrmq tl" ixj¾Okh lrkjd lsh,d
úkdY l,d' ysf;a ;sfhkjd iajdNdúl .=Khla
iajNdjh ;=,skau ys; jefvkjd' iajNdúl;ajh
lsh,d lshkafk uyd mqÿudldr Ydka;shla okjk
fohla' wmsg th úkdY lr.ka ke;sj bkak
mq`Mjka kï jeãu lshk tl ys; ;=,u ;sfhk
100
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fohla' Tng uu;ajh úkdY lsÍu lrkak mq`Mjka
kuq;a iajNdj O¾ufha ye§u blauKg lrkak nE'
iajNdjh lshk ;;ajhg wdjyu yßu fi!uHhs'
yenehs f,dl= i;=gla kE ;sfhkafk ieye,a¨jla
muKhs' f,dl= i;=gla ke;s tl fyd|hsfk i;=g
;sín kï ÿlla tkjfk' wfõohs; ú¢kafk
kE' yeu fohlau ú|,fk i;=gq fjkafk' ±ka
uu fï l;d lrk yeu jpkhlau Th we;af;d
ú¢kjd' fyd| iajrfhka l;d lrk ksid fyd¢ka
ú¢kjd' flfkl= krl iajrfhka l;d lf,d;a
krlska ú¢kjd' fõokd;aul .=Kfhka ;uhs
yeuúgu bkafk' kuq;a O¾udjfndaOh ,enqjg
miafi wefyk iajNdjh ke;s fj,d hkjd' jpk
iajNdjh blaujd hkjd" jpk blaujkjd'
ud O¾ufha bmÿkdg miqj uq,skau m%ldY l<
jpkh fudllao okakjo@ zjpk ish,a, fndreZ
tal ;uhs lsjqfj' Tõ lsõj;a fndre" kE lsõj;a
fndre" fyd|hs lsõj;a fndre" krlhs lsõj;a fndre"
,iaikhs lsõj;a fndre" wj,iaikhs lsõj;a fndre'
uu lshkfoaj,a kï lsisu fohlg ta lshkafka
wr yduqÿrejkaf. fï yduqÿrejkaf. nKj,gj;a
fmd;gj;a .,mkak tmd' uu lshk O¾uh .,mkak
;ukaf. Ôú;hg" ;ukaf. ys;g .,mkak' wehs
uu tfyu lshkafk tf;kag .,m,d n,kfldg
;uhs yßhgu we;a; fydhd.kak mq`Mjka jkafka'
wld,sl;ajhg Tfí ys; fhduq lrkak
wld,sl;ajh lsh,d lshkafk úismiafjks mehg'
Ôjudk w¾y;ajh
101
±ka uu lsjqfj fmdf;ka fkfuhs uu O¾uh
lshkafk lsh,d' nqÿrcdKka jykafia foaYkd l<d
fof,dju w; yßkak lsh,d tf,djhs fuf,djhs
fof,dju' wld,slhs udf.a Y%djlfhda /h oyj,
blajuQ wh lsjqjd b;ska wld,slhsfk' talg
;uhs uu ±ka lshkafka úismia fjks meh lsh,d'
úismia fjks meh ;uhs we;a; fmak meh wksla
meh úisy;fru ñksiaiqkag fmakafk fndrej' ta
lshkafk ;u ix{djg" ;u Ñ;%fha iajNdjhg
iß,k fohlafk ñksiaiqkag fmakafk fjk fohla
fmakafk kE'
tal ux WodyrKhg .kakïfld weiSu lshk
tl' weiSu lshk tl fï isxy, NdIdjg wkqj
woyia" jpk" ixl,am Tínjd wmf.a OdrK Yla;sfha
;sfhkjd' ta ksid wmsg ́ l f;afrkjd' fyd|hs uu
;dhs NdIdfjka l;d lf,d;a Th we;af;d fudl=;a
okafk kE' talhs uu lshkafk fï ;kslr ;uka
we;slr.;a" ;ekam;a lr.;a" rgdjlg ñksiaiq
ÿjf.k hkjd lsh,d'
fï mD:.ack f,dalfha we;sjk .eg`M
w;súYd,hs' tu .eg`M j,g W;a;r fydhkak fï
mD:qú ;,fha ;sfhk iïm;a uÈ' ñksiqkaf.a wiSñ;
wdYdjka j,g iSud iys; iïm;a ;sfhkafk' ÈhqKqj
lshkafk rgl ÈhqKqj fkfjhs' mqoa.,hka ukiska
ÈhqKq kï wkak t;khs ÈhqKqj mj;skafka' ta
ksid uu jev bkafk ÈhqKqu rfÜ' fudlo ÈhqKqu
rg fjkafk ;ukag udkisl i;=g ;sfhkjd kï
102
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
muKhs' ika;=ÜÀ mrux Okx ta i;=g ;sfhkjd
kï fudk rgo ug jvd Wiia fjkafk'
fï lshk O¾u lreKq ms,smÈkak lshk ldrKh
fkfï wms fï lshkafka' Tng;a fujeks u;hla
we;slr .kakghs fï lshkafk' ke;=j yduqÿrefjd
fujeks iajNdjhlska Ôj;a fjkjd' wms;a tfyu
Ôj;a fjkak ´ke lsh,d r`. uv,la yod .kak
tmd' ry;ka jykafia,d fujeks iajNdjhlska
Ôj;a jqkd" wms;a tjeks iajNdjhlska Ôj;a fjkak
´kE lsh,d tfyu rduqjla yod .kak tmd' Tn ta
udkisl .=Kh olskafk fldfyduo" w;aú¢kafk
fldfyduo lsh,d ta udkisl .=Khg meñfKkak
W;aidyj;a fjkak'
±ka wms fufyu weia j,ska fl,skau n,kjfk
bÈßh tfyu n,mqjyu wmsg l=ula fyda rEmhla
.efgkjd mqgqjla" fïihla" ì;a;shla fudkjyß
.efgkjd' ta msïfukau" ta fõ.fhkau ;ukaf.
wei foig ;uka fhduq jqfkd;a Tng fldfyduo
fmfkkafka@ ±ka uu lshmq tl f;areKdo@ ta
msïfukau ;ukaf. weia fol Èydjg fl,skau
fhduq jqfkd;a yßhgu ta ne,au lshk tl ksl=;a
fjk ;ekug Tn tkak ´kE' ;ukaf.a ±lau
lshk tl wdrïN fjk ;ekla ;sfhkjfk wefya
tal yßhg f;areï wrf.k ta ;=,gu" kej; wm
meñKsfhd;a wmg fudllao yiq fjkafk@ Tn ál
fj,djla n,kak mÍCId lr,d' fï fudfydf;u
Ôjudk w¾y;ajh
103
yenehs uu lshmqjd Tlafldu ta úÈhgu n,kak
Tfí kqjKska'
biair fj,d msg; n,kak' t;fldg ;ukag
mqgqjla yß fudlla yß .efgkjd wefya' tal Tn
;=,ska t,shg ksl=;ajqk Yla;shla' ta Yla;sh wdmsg
tjeksu iajNdjhlska ta ±lau lshk tl wdrïN
fjk foigu CIKslj wfma wdOHd;auhg we;=,a
jqfkd;a l=ulao wmg yiq jkafka lshk tlhs uu
fydh,d n,kak lshkafk' ´l weia werf.k
fyd¢ka lrkak mq`Mjka" f;areï .kak;a mq`Mjka'
Tng wms lsjqjd ±lSu olskak lsh,d' ±lSfï
Yla;shlafk lsrKlafk fï wefyka ksl=;a lrkafka'
ta b,lalh Tiafia lsrKlafk msgfjkafka' udkisl
lsrKlafk msgfjkafka Tfí ±lSfï .=Kh;a tlal'
ta .=Kh wdmiaig yrjd n,kak lsh,hs uu lsõfj'
m%;sM,h fudllao lshk tl ;ukagu ±fkaú
wdmiaig yeß,d n,kfldg' talg ;uhs wm m%{d
wefika n,kjd lsh,d lshkafka' tal yßu ir,
úoHdjla weiska t,shg ksl=;a lrk lsrK" wefyka
ksl=;a lrk Yla;s iajNdjh yeuodu t,sfh ;sfhk
foaj,afk .%yKh lrkafk' tal ±lau wdrïN
fjk ;ekskau ta ;=,ska we;==,g ls%hd;aul fjkjd'
yßhg ta ±lau wdrïN fjk ;ekskau wms ys;uq
b¢lgq isÿrla jf.a l=vd ;eklska lsh,d' wkak
ta foa wm ;=, m%.=K jqfkd;a ug fmakjd fkfjhs
zÈÜfGa ÈÜÀ uka;x Núiai;sZ zÿgq foa ÿgq muKhsZ
104
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
lshk tl wm ;=, we;sfjkjd' t;kÈ;a lsrKla
hkafk tfyu ke;akï Wmdodk Yla;shla ;uhs
t;kÈ;a úisfrkafk' kuq;a ta Wmdodk Yla;sh
ì÷fkd;a ÿgq foa ÿgq muKhs' levmf;a ;ejrek
Pdhd ud;%hla jf.a jqkd kï fldfyduo Tfí is;;a
t;k fld;rï ieye,a¨jla ;sfhhso@
.Kka .kakjd lshkafk jákdlula yß
fkdjákdlula yß fok tlfka' ta folgu
lshkafk .Kka .kakjd lsh,hs' tfyu .Kkh
lsÍula we;s fjkafk kE zÈÜfGa ÈÜÀ u;a;xZ
lshk .=Kh ;=, Tn msysgkjd kï' fuf;la
ld,hla wmf.a m%isoaO fn!oaO mskaj;=ka ys;df.k
bkafk ±l,d w; yßkjd lsh,d" ms<sl=,a lrkjd"
lefvkjd" ì¢kjd lsh,d' ta foaj,a lrkak tmd
t;fldg tal fN!;sl úoHdjg yiq fjkafk'
mrudKqj fydhdf.k .sys,a,d mrudKqfjka ;j ;j
foaj,a fydhkakhs isoaOfjkafk' ysf;ka ksoyia
fjkafk kE Tlafldau fydh,d ta f.d,af,d tkjd
Y+kHhs lshk ;ekg' Y+kHhs lshk ;ekg wdj;a
ta;a ysf;ka ksoyia fjkak nE' f,dal úoHd{hska
Tlafldagu jvd ;uka fYa%IaGhs lsh,d ;ukagu
ys;d .kak mq¨jka Y+kH ;;ajh;a ;uka blaujd
.shdg miafi'
nqÿ oyfu ;sfhk woyia uu ojila tx.,kaf;
b|, wdmq ufkda ffjoH uy;aufhl=g lsjqjd' nqÿ
oyñka wms lshd fok f.dvla foaj,a ta f.d,a,kaf.
;du ;sfhkafk m¾fhaIK uÜgfï ta f.d,af,d
Ôjudk w¾y;ajh
105
;du okafk keye ta foaj,a' b;ska fldÉpr
ikaf;daihlao taf.d,af,d m¾fhaIK uÜgfï bkak
fldg wms W;a;f¾ fokfldg' tal b;sydifh;a
tfyuhs ±kq;a tfyuhs ljoyß ojil ta whg;a
tkak fjkafk fï W;a;rhg ;ud'
ienE ksoyi lshkafka ish`M fohska úuqla;s
.;ùu ke;skï ish`M fohska ksoyia ùu' t;k
wixldßlhs ilikak foaj,a kE' ks¾jdK f,dalfha
j¾Khla kE" yevhla kE" ksjka f,dalhg br y|
mdhkafk kE ksjka f,dalhg ? fjkafk kE" oj,a
fjkafk kE' ksjka f,dalfha ia;S% wh" mqreI wh
kE ksjka f,dalfha WmÈk wh" uefrk wh;a kE"
,iaik wj,iaik" W.;a" kQ.;a lsisjla kE' fï
;uhs ksjka mqrfha yeá' b;ska Tng f;areï .kak
mq`Mjkafk fï foaj,a m%{dfjka ±lmq ksidfk fï
f,daflda;a;r O¾u lreKq b;du meyeÈ,sj lshkak
mq`Mjkalu ;sfhkafk'
tal fï fudfydf; lsh,d ;uhs lshkafk
kuq;a we;a; jYfhkau fï fudfydf;;a fkfuhs
wld,slhs' wld,sl;ajhg ;uhs f.dvla wh fï
fudfyd; lsh,d mdúÉÑ lrkafk' fï fudfyd;
lsjqjyu iuyr úg jrojd .kak mq`Mjka' kuq;a
fï fudfyd;hs lsjqjyu B,`.g lshkafk
CIKhhs lsh,d" CIKhhs lshkafk ;;amrfhka
fldaájdrfhka mx.=jhs lsh,d lshkjd' thska
lshkak W;aidy lrkafk fï fudfyd;;a fkfuhs'
th wld,sl;ajhhs ta lshkafk w;S;" wkd.;"
106
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
j¾;udk ;=ka ld,fhka ksoyia jqkd lshk tlhs' fï
fudfyd;;a fkuhs" bÈßh;a fkfuhs" miqld,h;a
fkfuhs' fufyu fohla ;sfhkjd' ±ka wms wjfndaO
lr .;a;g wld,sl O¾uh" wld,sl O¾uh ú¢kak
nE" jvkak nE" yev.iajkak nE" fmr,kak nE"
f,!lsl f,dalhg weo .kak nE" weo .kak .sfhd;a
tfyu wmyiq;djhg m;a fjkjd' uu;a tfyu
W;aidy lr,d ;sfhkjd' ta W;aidyh ;uhs ;sífn
uq.,ka uyry;ka jykafiag;a Wkajykafiag;a
tfyu ys;=kd' Wkajykafia wjfndaO lr .;a;
O¾uh ú|,d n,kak mq`Mjkao lsh,d ne¨jd' fïl
fudk jf.a iajNdjhla ;sfhkjo@ fl,jrla
;sfhkjo lsh,d fmdâvla ú|,d n,kak' talg
;uhs wr lshkafk Njfha i;a Èkla .shd lsh,d'
wjidkfha .,a fmd;a;la ujdf.k msßksjka mdkak
hkfldg nqÿyduqÿrejkaf. wêIaGdkfhka jevu
l<d lsh,d lshkafka wkak ta wjia;dfjÈ ;uhs'
thska woyia fjkafk fïfl ;sfhk iajNdjh
olskak nE" ú¢kak nE tafl fl<jrla olskak nE
lshk tl' ta jf.au ksfrdaO iudm;a;shg iu
jeÈÉp flfklag ta iudm;a;sh mqreÿ lrkak
mq`Mjka y;a ojila tl È.gu iu jÈkak mq`Mjka'
idudkH ksÿla ksfrda.S Ôú;hla kï y;a ojila
bkak mq`Mjka wdydr ke;sj' úfYaIfhka ksfrdaO
iudm;a;sh ;sfhk flfkl=g bkak mq¨jka
Yla;sh ;sfhkjd' fudlo msÉfpkafk kEfk f,a
Od;=j msÉfpkjd wvqhs flf,iaj,ufk flfkla
Ôjudk w¾y;ajh
107
msÉfpkafk' fï yqiau ;kslr jev lrkafk
flf,iaj,g' yhsfhka ÿjkfldg ldhsl fjfyi
ksid yqiau jeämqr ´kE lsh,d lshkak ms<sjka"
l;d lrkfldg;a yqiau jeämqr Wjukdhs' kuq;a
jdäfj,d bkakfldg;a yhsfhka yqiau .kafk@
t;kÈ wr flf,ia j, ;sfhk riakhg tal
msÉfpkjd' msÉfpkfldg th ksukak yhsfhka
yqiau .kak ´kE' tfyu ke;akï ta fõ.h yDo
iamkaOkhg iß,k m%udKhlg Tlaiscka .kak
fjkjd' kuq;a ksfrdaO iudm;a;shg iu jÈkfldg
flf,ia ke;s ksid Wkajykafia,dg kdiamqvq jy,d
;sín;a Ôj;a fjkak mq`Mjka fï frdaul+m j,ska
,efnk jd;h fyd|gu we;s' fudlo ksfrdaO
iudm;a;sfhÈ yqiau .kafk kE ujq l=fiaÈ yqiau
.kafk kE' flf,ia j, f,daNfha my,ùu ÿlhs'
fudayfha my,ùu ÿlhs" mxp Wmdodk ialkaOfha
my,ùu ÿlhs" ;sßika cd;sj," i;r wmdfha bm§u
ÿlhs' zukqiai;aj má,dfNda ÿ,a,fydaZ tal kï
ÿlla fkfï' fndai;ajrfhl= mdró mqrdf.k wdfj
ÿla ú¢kako@ kE iuyr whg ysf;kak mq`Mjka
wfka fï wïu,d wr Ndjkd ukaÈrh we;=,g fj,d
ojfiau jdäfj,d fudk ÿllao ú¢kafk lsh,d'
thd ys;kjd we;s fnda, .yk tl" fi,a,ï lrk
tl fyd|hs lsh,d' ta tl tlaflkdf. wdl,am'
kuq;a wms bkafk t;kÈ iefmkafk'
ojila wdkkao ffu;s%h yduqÿrejka
f.ka m%Yakhla wykjd Y%djlfhla" uu ±lald
108
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
idlÉPdjl§ yduqÿrejfka nqÿ yduqÿrejkag;a odfk
tfyu jerÿkd" nv.skafk ysáhd" fudllao l<
mdmh@ f,dl= mdml¾u lr,d ;sfhkjd fkao
lsh,d weyqjd' W;a;rh kE" tal ÿlla fkfï"
mdml¾uhla fkfï' fudlo tal nqÿ rcdKka
jykafia ta foaj,a leue;af;ka lf¾ leue;af;ka
fomh fjfyi,d jevu lrk fldg Wkajykafiag
tal ÿllao@ ÿlla fkfïfk" ±ka wms leue;a;la
we;sfj,d oUÈj hkjd' t;k ÿlla fkfï i;=gla
wms leue;af;kafka hkafk' t;fldg nqÿ nj
m;df.k yß hkjd kï tal thdg iemla' ueá
l=áhla yodf.k lef,a .yla hg flfkla bkakjd'
flfkl=g ys;kak mq`Mjka fï ukqiaih ÿla ú¢kjd
lsh,d' kE" iuyr fj,djg t;k úYd, Okjf;la
me;a;lg fj,d bkakjd fjkak mq¿jka'
fï wjOdrKh lf,a l%udkql+,j ukfia
iajNdjh' t;fldg wmsg mq`Mjkalu ;sfhkjd
ukfia ;sfhk ksjqk iajNdjh f;areï .kak'
ukfia .sks.kak iajNdjhla ;sfhkjd" ta jf.au
ukfia ksjqk iajNdjhl=;a ;sfhkjd' ukfia
ksjqk iajNdjh lshkafka uki blaujQ wjia:dj'
udkisl iajrEmh lsh,d lshkafk rEm" fõokd"
ix{d" ixLdr" ú[a[dK lshk fï mfyka ls%hd;aul
fjk álg' ta myu f,daN" oafõY" fuday j,ska
ls%hd;aul fjkjd' B,`.g iem" ÿla" WfmaCId"
fõokd jYfhka ls%hd;aul fjkjd" B,`.g udk
ÈÜÀ jYfhka ls%hd;aul fjkjd' fï ls%hd;aul
Ôjudk w¾y;ajh
109
fjkafk Tn ;=, mj;sk mxp ls%hdj,sh ke;skï
mxp Wmdodk ialkaOh'
wms ksjka olskjd lsh,d lshkafk mrud¾:
i;H jYfhka ne¨jyu meje;auhs keje;auhs
folu ke;s ;ekla' t;fldg ldgj;a lshkak
mq`Mjkao t;k ÿlhs yß iemhs yß lsh,d' tfyu
lshkak nE' meje;aula lsjqfjd;a lÜáhlg lshkak
mq`Mjka tal fyd|hs lsh,d" lÜáhla krlhs lshkak
mq`Mjka meje;auhs keje;auhs folu ke;s lf,d;a'
yenehs fï lshk foaj,a f;areï .kak Tng úfYaI
{dKhla ´kE" úfYaI nqoaêhla ´kE wehs wuq;=
jpkhlafk' yefudau f,dalfha wka;hlg jÜgoaÈ
uu wka;fhka ksoyia lrkjd zoafõ fï wka;d
mínðf;ak kfiaì;índZ f,dafl ;sfhkafk
wka; folla oajdldrhla ´kEu fohl meje;au"
keje;au" ÿl" iem" ,dN" w,dN" hi" whi" kskaod"
m%ixid lshk wka; follska hqla;hs' uu fï wka;
folskau ksoyia fjkakhs nK lshkafk t;k ;uhs
iekiSu lshkafka'
wfma wh ´l f;areï .kafk ke;sj fudllao
uOHu m%;smodjla fydhkjd' fN!;sl f,dalfhka
mq`Mjkao uOHia: ;djhla fidhkak' OHdk
Ndjkdj,a tfyu lrkjd lSjg lsisflfkla
m%;sM,hla ,nkafk kE' f.dvla fofkla wjidk
ldf,a fkdfhla m%Yak yodf.k m%Yakj,ska ksoyia
fjkafk kE' wjidkhg fudf,a wêl f,i
fjfyi fj,d Ndjkdj,a j, wiu;=,s; ;djhla
110
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
we;s fj,d' isoaOd¾: ;dmi;=ud;a fï Ndjkd l%u
w;ayod ne¨jd' kuq;a jevla ke;sksid w;yer
±ïud' ta Ndjkdj,a j,ska fndfyda fj,djg ±ä
njla mqreÿ lrkafk talhs wr lsjqfj lef,ag
.sys,a,d ;ksju Ndjkd lrkak lsh,d m,sfndaO
ke;sj' ;uka ,`. ±ä njla we;s fjkfldg wksla
Tlafldagu myr fokjd' uu fï tl b,lalhl
bkakjd udj fjkia lrk foaj,a lrkak tmd
lshk woyi ;uhs ±ä nj we;sùug fya;=j' ms<sl=,a
Ndjkd wdÈh ;sfhkafk iu: Ndjkd l%uhg taj;a
;sfhkafk ukig ix{d f.dvla §,d uki ta ;=,
uevmj;ajd .ekSula we;slr .kak' kuq;a th
ukfia tla iajNdjhla ñi ÈhqKqjla fkdfjhs'
ioaO¾ufha;a" O¾ufha;a fjkila ;sfhkjd'
iu: Ndjkd lshkafka ukfiau iajNdjhla" ukfia
iajNdjfhka hkak mq`Mjka wjidku ;ek ;uhs
fkaj ix{dkdi{dh;khg ix{djla we;s ke;s
;ekg' ta;a ix{djla ;sfhkjd' t;kg m;ajQ
whg;a mq`Mjka fï YÍrfhka bj;a fj,d isákak'
fudlo t;kÈ wr uuxldrh iys; ix{djlafk
t,shg hkafk kuq;a wdfh;a idudkH iajNdjhg
Wk;a m;a fjkjd' iu: Ndjkd lrk whf. ;j
iajNdjhla ;uhs wê ixfõ§;djh'
ksjka u. lshk tl jpk j,ska l;d lrkak
mq`Mjka fohla fkfuhs' ta ksid l,n,hg ;Skaÿ
;SrK wrf.k fldia" fo,a" fmd,a f;dard .kakjd
jf.a ksjka u. f;dar .kak yokak tmd' fndfydu
Ôjudk w¾y;ajh
111
fyñka wy,d fuh f;areï .kak' wmsg ´kE fïl
fo,a" fïl fldia" fïl fyd|hs" fïl krlhs lsh,d
;og w,a, .kak tlla ;uhs' ksjka u. f;areï
.ksoaÈ tfyu fohla lrkak neye' th fndfydu
fyñka f;areï .kak ´kE' tl tlaflkdf.
;sfhk mdrñ;dfj yeáhg ;uhs ksjk mj;skafk'
fïl jpkhg f.dKq lrkak W;aidy lf,d;a
tfyu thska wmyiq;djhg m;a fjkjd uu' fudlo
ug tal lrkak nEfk' ksjk jpkhlg .kak
nE' B,`.g fïl jpkhlg f.dKq lr .kak
W;aidy lf,d;a Y%djlhd" thdg;a tfyuhs th;a
wmyiq;djhg m;a fjkjd' tlafld thd jerÈ
;Skaÿ ;SrK j,g weú,a,d wmg fodia lshkjd'
we;a;gu uu kï foaYKd lrkafk yß
fohla fkfï' uu leu;s;a kE yß foaj,a foaYKd
lrkak yenehs uu jerÈ fohla foaYkd lrkafk;a
kE' tfyu kï fudllao foaYkd lrkafk@ ±ka
fï f,dafl bkak Tlafldu wh bf.k .kak
fldg;a lshkafk mqf;a yß jerÈ fol bf.k
.kak ta lshkafk yß;a bf.k .kak ´kE" jerÈ;a
bf.k .kak ´kE' fï f,dafl ;uhs yß jerÈ
fol W.kajkafk" bf.k.kafk' f,daflda;a;r
O¾ufha§ yß jerÈ folla keye lsh,d ;uhs
lshkafk' ta f,dalfha l;dj ta f,daflg fï
l;dj f,daflda;a;r l;djla f,dalfhka tf;r
l;djla' tf;kag yß jerÈ lsh,d fohla fjka
lrkak kE" fudlo t;ek i;aj mqoa., wd;au
112
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
oDIaÀ Ôj;a lrjk ;ekla fkdjk ksid' br
mdhkafk ke;s" y| mdhkafk ke;s f,dalhlg
yß jerÈ folla ;sfhkak mq`Mjkao@ bmfokafk
ke;s uefrkafk ke;s f,dalhlg yß jerÈ folla
;sfhkak mq`Mjkao@ w;S;" j¾;udk" wkd.; ;=ka
ld,hg ke;s f,dalhlg yß jerÈ folla ;sfhkak
mq`Mjkao@ t;k ;sfhkafk iïmQ¾Kfhkau
iykiS,S iemodhS iajNdj O¾uhla muKhs'
talg lshkjd ;:d.; O¾uh lsh,d' ;:d.;
lsh,d lshkafk ;;ajdldrh" iajNdjh" mj;sk
wdldrh' ta ksid Th mskaj;=kag wjldYh
;sfhkjd f,djq;=rd nqÿrcdKka jykafiaf.a .uka
uf.a by<gu ;ukaf.a nqoaêh fhduq lr .kak'
mQ¾K;ajhg m;a fjkak mq`Mjka u. ;sfhkjd"
udj; ;sfhkjd ta udjf;a .uka lrkak' ug ´kE
Th we;af;d fïl yß lsh,d ms<s.kak fkfï"
jerÈhs lsh,d m%;slafIam lrkak;a fkfï úui,d
we;a; ke;a; ;ukaf.au m%;HCI {dKfhka f;areï
.kak' t;fldg tl yßo lsh,d flfkla wykak
mq`Mjka Tõ yß lsh,d ;ukag ±fkkjd kï ta foh
yß' .skakg w; ;sífnd;a ug tl úÈhla fjk
flfkl=g ;j úÈhla fjkak mq`Mjkao@ neyefka'
tys m%;sM,h fokakgu tlhs' ta ksid ;ukag
m%;HCI foa jerÈ fjkafka kE kqjkg jegfyk
tl fkfï m%;HCIh lsh,d lshkafk" ysf;k tl;a
fkfuhs" ;ukaf.a ixl,amkdj;a fkfuhs m%;HCI
Ndjh lshkafk' m%;HCINdjh lsh,d lshkafk
Ôjudk w¾y;ajh
113
;ukag ±fkk foag' fndrejla ±fkkak úÈhla
kEfk" fndrejla ysf;kak mq`Mjka kuq;a fndrejla
±fkkafk kE ±fkkafk we;a; talhs m%;HCINdjh
lsh,d lshkafk' ±fkk foaghs m%;HCI lsh,d
lshkafk' c,h iS;,o ke;ao lsh,d w; ;sh,d
ne¨jd" tal riafko keoao lsh,d ne¨jd m%;HCIhs'
fï wU meKs rihso" weUq,a rihso lsh,d ne¨jd
m%;HCIhs" idkaÈÜÀlhs fyd|g wefyka ±lald
fyd|g kqjKeiska yß lsh,d ±lald'
;ukagu ±fkkjd kï ;uka flf<ia nßka
ksoyia" ;ukag fuf,djg ;sín nr ál ;ukaf.
wef`.a ±ka kE" ;ukaf. YÍrh fmdf<djg nr
kE lsh,d' talg fya;=j ;uhs ;uka fï uy
fmdf,dfõu ;j;a w;=re hq.hla yeáhg ;uhs Ôj;a
fjkafk fï uu;ajh ÿre l, flkd' Tjqka fï
uy fmdf,dfõu l=Üáhla yodf.k bkakjd' nr
lshkafk ixl,amhla fkfuhs ;ukagu f;afrkjd
;ukaf.a we`. uy fmdf,djg nr §,hs bkafk lsh,d'
kuq;a ilaldh ÈÜÀh" úÑlsÉPdj" iS,ín; mrdudi
lshk ;=k ke;s l<dg miafi thdf. YÍrh uy
fmdf<djg nr kE thdg tal fyd|g f;afrkjd'
fïl fldfyj;a fmd;l kEfk th kuq;a m%;HCI
fohla' fohla lshkak ljqre;a l,ska lsh,u
;sfhkaku ´keo@ ;ukag fmak fohla ;sfhkak
neßo@ mq`Mjkafk' fï O¾uh wjfndaO lr .;a;
Woúh w`M;au jpk yokjd w`M;au lreKq w`M;au
wdldrhg m%:u j;djg lshfjk w`M;au foaj,a
114
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
;sfhkjd' tal ;uhs iajdNdúl ;;ajh' flfkla
nqÿrcdKka jykafia fmr ojig iQodkï fjkjo
lsh,d weyqjd' ta lshkafka B,`. ojfia foaYkdj,a
j,g' Bg miafi lsjqjd l=udrh ±ka Tn wdmq r:fha
fï weKh fudllao" fï frdaoh fudllao lsh,d
wykfldg lshkak mq`Mjkao fudkjo fï lE,s
lsh,d@ wdæ mq`Mjka iajdóks uf.a lr;a;hfka b;ska
uu fyd|g okakjd lsh,d lsjqjd' fï f,dal i;Hh
nqÿyduqÿrejkag;a tfyu ;uhs lsh,d foaYkd l<d'
fï O¾uh lshkak wmsg igykla Wjukd lrkafk
kE'
w`M;au ldrKhla lsõjd wfma uj;a fï O¾uh
ms<sn| hula ±k .;a;dyu' Bg myqfjksod nK
álla lshkak lsh,d wfma udu flfkla wdmq
fj,dfj wïug lsõjd' wïud foaYkd l<d yß wmQre
l%uhlg fï O¾uh ljqre;a lsh,d kE fmd;l fyda
lsh,d kE' fldfyduo lsjqfj t;=ñhg f;afrk
NdIdfjka t;=ñh lsõjd u,a,sfha bJøshhka myu
t,a¨ï .ia ;shkak lsh,d lsõjd' fudk fmdf;ao
;sfhkafk Tfydu jpkhla" fudk fmdf;ao
lsh,d ;sfhkafk" ljqre;a lsh, kE lsis flfkla
lsh,d kE' n,kak fudk ;rï w¾:hla ;sfhkjo
lsh,d ,iaik w¾:hla' wksla tl ud¾. {dKhla
±lalyu thdg urKh lsh,d fohla wOHd;aufhka
thdg oefkkafk kE' uefrk oji;a O¾uh
olskodu ;uhs' ilaldh ÈÜÀh ÿre jqkdg miafi
wdfh b;ska uefrkjd lsh,d fohla kE' ;sfhkjd
Ôjudk w¾y;ajh
115
ke;af; kE tal iïuq;s jHjydßl urKhla' kuq;a
wOHd;añl {dK o¾Yfhka b;du meyeÈ,shs ;uka
,. uefrkak fohla kE lsh,d' fudkjo uefrkak
;sfhkafk@ uql=;au uefrkak foaj,a kE'
wmamudfoda wu; mox
mudfoda uÉpqfkda mox
wmamu;a;d kóhka;S'
wo iudcfha bmÿkdg miafi wdfh;a
bmfokafk ke;sj bkak l;djlafk lshkafk'
kuq;a fu;k ;sfhkjd kóhka;s lsh,d
wmamu;a;d kóhka;s
wm%ud§ W;=fuda lshkafk u.M," ry;a" nqÿnj
,nmq W;=fuda ta W;=fuda uefrkafk kE' fudkjo
uefrkafk" uefrkjd lshkafk ;ud ika;l
fohla ;sfhkfldg' ;ud ika;l fohla lsisjla
keyehs lshk h:dN+; {dk o¾Ykhg m;a fjÉp
W;=fulaf. fudkjo uefrkak ;sfhkafk'
Wkajykafia uefrkafk O¾udjfndaOh lr .;a;
ojig' udrhdg whs;s yeu fohlau udrhdg ÿkakg
miafi wdfh udrhdg f.kshkak fohla ;sfhkjo@
t;kÈ udr mrdch fjkjd' tjeks flfkl=j
udrhdg kgjkak" udrhg fyd,jkak" udrhdg
fjkia lrkak nE'
fï O¾u lreKq fufyu lshk fldg Th
we;a;kaf. {dK o¾Ykh ;=, l=i, Yla;sh my,
fjkjd' lsisu nKlska lsisu foaYkdjlska fhduq
116
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fkdfjk me;a;lg Tfí kqjk fhduqfjkjd"
jefvkjd' t;fldg l=i,iai Wmiïmod fjkjd"
{dKh ;shqKq fjkjd" iudêh f.dv kef.kjd"
úplaIKYS,S Ndjh we;s fjkjd" .ïNS¾;ajhg m;a
fjkjd' zhod m[a[dh miai;SZ wkak ta .eUqre
o¾YKh Tn fldhs yß fudfyd;l olskjd' talhs
tod nqÿyduqÿrefjd foaYkd lroaÈ fl,jf¾ i|yka
fjkjd fï iQ;% foaYkdj wid fldmuK msßila
ksjka ±laldo lsh,d' m%;HCI Ndjhg m;a jqkd
lsh,d ;sfhkafk talhs' wo ldf, tl tl úys`M
l;d lsjqjg" ;ukaj;a okafk ke;s Ndjkd l%u
.ek l;d l<dg ksjka oelSug ;sfhk tlu l%uh
foaYkdj' oyu ±lmq flfkla fkd±lmq flfkl=g
foaYkd lrkak ´kE' fmd;a lshj,d fudk ;rï
by<g {dkh ;sín;a m%;HCI Ndjfhka fomhska
weúof.k .sfha ke;s flfkla kï thd wkaOfhla'
ta ksid u`. .shmq flfklaf.ka Rcqj nK wykak'
fmd;a idCIshg w,a,kafk ke;sj ;udu fï lreKq
úuid n,kak' fï jpk fndfydu ier ke;s jqkdg
iaÓr idr Rcq jpk' tfyu hula mejiQ muKska
jpk Rcq lrkak nE' lshk jpkh h:d¾:h mila
fjkjd kï tajd ;ud Rcq jpk' b;ska ´jd .ek
.eUqßka mÍCIKh lrñka" fmdâvla ilauka lrñka"
Ndjkd lrñka fidhkak' wkak ta fiùu ;=,
;uhs l=ulao ksjk@ ksjk fudk jf.a yevhlao@
fldfyduo Njh blaujkafk lshk lreKq ;ud;=,
m%;HlaI fjkafka'
Ôjudk w¾y;ajh
117
.ïNSr O¾uhla jpkfhka m%ldY lrkak
neß ;rï mq`M,a jQ oyula kqjke;a;kag f;areï
.ekSug Wmldrl jk wkaoñka fndfydu fyñka
fyñka ir,j lshd fokjd" wjfndaO lr .kakg
myiq fjkak' fudlo fï O¾uh f,fyisfhka
flfkl=g f;areï .ekSug neß fohla'
fï f,dalfh ;sfhk yeu ;eklgu ia:dkhla
fmkak,d b,lalhla §,d mdrla fmkak,d hjkak
mq`Mjka' kuq;a ksjkg mdrla fmkakkak nE"
b,lalhla fokak nE tal ;uhs f,dafl iajNdjh
O¾u;djfha yeá' tjka jQ O¾u;djhla hfula
wjfndaO lr .kakjd kï taldka;fhka ta Woúh
w;s úYsIaGhs" fY%aIaGhs" W;a;Í;rhs" f.!rjkShhs'
±ka fï O¾uhg fmdâvla yev .eyqkg miafi
thdg lsh,d fokak mq`Mjka kuq;a yev .eysÉp ke;s
flfkl=g tl mdrgu lsõfjd;a tfyu fudllao
lshkafk lsh,d f;areï .kakj;a nE' thhs fï
O¾ufha iajNdjh'
wms ±lSu w;yer,d n,kak ´kE' ±lSu
w;yer,d ne¨jdu ;uhs ksjk fmakafk'
±lSfuka ne¨fjd;a fmakafk rEm" j¾K" yev'
±lSu w;yer,d ne¨fjd;a ;uhs fmakafk ksjk'
nqÿrcdKka jykafia iïud ÈÜÀfha isáfh' oDIaÀ
keye t;k lsisu wdldrhl oDIaÀhla kE' iïud
ÈÜÀh lshkafk oDIaÀhla fkfï' kuq;a mD:.ack
whg tal lshkak nE' ta wh fudlo lf,a oDIAÀhla
yeÿjd' yo,d lsõjd fukak fï jf.a lrk wh
118
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
lÜáh fyd| oDIaÀh" fï jf.a wh krl oDIaÀh
lsh,d oDIaÀ yod.;a;d' fyd| jev lrkak ´kehs
lshk tlg ;¾lhla keyefk' kuq;a ksjka u`.g
;sfhk foaj,a f,!lsl me;a;g yrjk tl jerÈhs'
kuq;a je/oaol=;a kE' fudlo fkdokak lugfk
O¾uh wjfndaOh ke;s ldf,È ug wjfndaO fjÉp
foa i;Hhla yeáhg lshkjd' fïflÈ wmsg fu;rï
m%;HCIj fïl lshkak mq`Mjka wfkl=;a Ndjkd
l%u m%.=K lr,d tajdf.a w;a±lSï okak ksid'
ke;akï ug W.kajkak mq`Mjka iS, Ndjkd fïlhs"
wdkdmdk i;sh fïlhs" Y=kH Ndjkd lshkafka
fïlhs lsh,d' fudlo uu tajd wOHhkh lr,d
;sfhkjd' ud;a tl Ndjkdjlg fldgq jqfka kE'
;sfhkafk fudkjo Ndjkd l%u ta ´keu tlla
lrkak mq`Mjka ù¾hhhla ug ;sfhkjd lshk ù¾hh
u; Ndjkd lrmq ksid ±ka ug ´keu Ndjkdjl
m%;sM,h;a tlalu lshkak mq`Mjkalu ;sfhkjd'
ug Tnf.a ±kqñka jevla kE Tng ±fkk foa
f;areï .kak' th ;ukaf.a uf;ag mgyeks jqkdo
tl`. jqkdo tafl .eg`Mjla kE' uu wykakï
l,amkd lr,d W;a;rhla .kak n,kak' Tn z±lSu
w;yer,d f,dalh Èyd n,k fldg Tng ±fkkafk
fudk jf.a fohlao@ ál fj,djla ta .ek
l,amkd lrkak wjldYh .kak fufkys lrkak"
ukisldrhg .kak' ±lSu w;yer olskjhs lshk
tl wms m%dfhda.sl lrkafk uf.a wefyka fkfuhs'
kqjkeiska n,k l%uhla ;sfhkjd' wms hula Èyd
Ôjudk w¾y;ajh
119
n,kak ´fk t;kskafk' rEmhla Èyd weia fol
mshdf.k jqk;a olskak mq`Mjkafk' wkak talg
;uhs ±lSu lsh,d lshkafk' oDIaÀ udkh" oDIaÀ
fldaKh lshk wkak ta ±lSu w;yer,hs olskak
´kE wefyka fkfuhs' weia fol mshdf.k mjd
olskafk oDIaÀ.; iajNdjh ±lSfï .=Khlska
b|,d ;uhs tal n, n,d bkafk" uj ujd bkafk'
t;fldg ±lSu w;yer,d olskfldg iajNdjfhka
fmakjd' mj;sk wdldrfhka fmfkkjd' wkak
ta iajNdjh fudllao lsh,d ;uhs uu wykafk@
Tng ta foh m%;HlaI fjklka úu¾YKh lrkak'
olskak flfkla kE" olskak fohla kE" th
yß wmQre ;ekla wkak tf;kag tkak ;uhs wms
fï ud¾.h lshkafk' fïl nqÿyduqÿrefjd foaYkd
lrmq ksjk fkfuhs lsh,d fï f,dafl bkak
ldgj;a lshkak nE' lshkak neß fudlo fïlu
jk ksid Wkajykafia foaYkd lrmq ksjk' fï
lshkafk iÔú oyu' m%;HlaI lr .;a oyu'
ljqo leu;s ;ukaf. Wmdodk ialkaOhg
fodia lshkjg" ;ukaf.a uu;ajhg fodia lshkjg
ljqre;a leu;s kE' ljqre;a leu;s m%ixYd lrkjg"
ljqre;a leu;s kE wms wj,iaikhs lshkjg" fudavhs
lshkjg uu;a tfyuhs' kuq;a Tn Th lshk fyd|
flfklaj;a" krl flfklaj;a fkfjhs uu'
Tnf.a oDIaÀhg yiq fkdjkakd jQ flfkla uu'
Tn ug fyd|hs lshhs isjqr we|f.k bkak úÈhg"
weúof.k hk úÈhg" lrk jev lghq;a;la folla
120
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
Èyd n,,d" tfyu;a ke;akï jpkhla folla yß
Èyd n,,d lshhs krlhs lsh,d' ta ;uhs idudkH
iajNdjh' wfma ñkqï o`vq' kuq;a ir,j ukskak
mq`Mjka .eUqre uekSï lrkak ´jdhska neye'
ojila fldfid,a rÊcqrefjd msßila hjkjd
weúof.k' nqÿyduqÿrefjd jev bkakd ;ek ysgmq
rÊcqrefjd blauKska wdikfhka ke.sg,d je|,d
lshkjd taldka;fhka ta wh kï ry;ka jykafia,d
fjkak we;s lsh,d' nqÿka jykafia lsõjd uyrc
Tn jeks ldufNda.S mqoa.,fhla ry;ka jykafia,d
w÷kkafk fldfyduo@ rc;=ud lshkjd" idÿ id¥"
we;a; ;uhs ta uf.a ryia lKavdhula .sfh Y%uK
fjia wrf.k lsh,d' tys f;areu ;uhs ry;ka
jykafia flfkla ,`. ysáh;a mD;.ack flfkl=g
ry;ka jykafiaj w÷r .kak neye' fudlo
mD;.ack flfkla n,kafka flf,ia iys;jhs'
;uka ;j flfkla md,kh lrmq f,dalfhka
wE;a fj,d ;uka ;ukaj md,kh lrk" ;uka
;j flfkl= mrdch lrmq f,dalfhka wE;afj,d"
wNsfhda. lrmq f,dalfhka wE;a fj,d" ;uka
;ukag wNsfhda.hla lrk" ;uka ;ukaj mrdch
lsÍug W;aidy lrk wjia:djla ;uhs ksjka u`.
lsh,d lshkafk' ;uka ;ukaju mrdch lrkjd"
;uka ;=, ;sfnk uu;ajh ;ukau mrdch lrkjd'
tal yß wmQre fohla" mqÿu fohla uu;ajfha ±kqñka
O¾uh wrf.k ;ukaf.a uu;ajh ke;s lrkjd'
±ka fï jgyd .ekSu isÿjkafka iïmQ¾K uu;ajfha
Ôjudk w¾y;ajh
121
Yla;Ska j,ska' uu;ajfha Yla;Ska wjika jqfkd;a
fyu weiSu lshk tl ke;sj hkjd' wefyka ke;sj
hkjd lshk tfla woyi Yío oajksh fkfï wr
jpkh blaujd .shmq .=Kh ksid wefyka ke;=j
hkjd' wefykjd lsh,d lshkafk wka;.dó f,i
fïl f.dKq fj,d jefgkak ´kE wfma T`Mjg
talg lshkjd wefykjd lsh,d' wka; .dó fj,d
f.dKq fj,d jefgkafk ke;akï wefykafk kE
lshk .=Kh ;uhs tkafk' wefykafk ke;s .=Kfh
bkakfldg ;uhs kskaod m%ixYd folska ief,ka
ke;af;' olska ke;s .=Kfh bkakjd" wefyka
ke;s .=Kfh bkakjd' .| iqj| ±fkkafk ke;s"
ri ksri ±fkkafk ke;s" lhg myiq wmyiqj
±fkkafk ke;s .=Kfh bkakjd' ys;g iqL" ÿlaL"
WfmaCId ±fkkafk ke;s ;ek bkakjd'
fï ;uhs ;:d.; O¾uh f,daflda;a;r O¾uh"
fn!oaO O¾uh" Nj WoaO Ndjfhka ksoyia jQ O¾uh'
Njh lshk ál Tng fmkakqfj bJøsh yhhs bJøsh
yhg f.dapr fjk foaj¨hs' Njh Njfhka ksoyiaúh
hq;=hs' Njh lsh,d ixidrh lsh,d hkafk fï
ú{dK Yla;sfhka' ú{dK Yla;sh hï flfkla
blaujkjd kï máÉp iuqmamdofh fmkakkjdfk
—ú{dK ksfrdafOda˜ lsh,d' ú{dKh ksfrdaO
l<d kï thd Nj ksfrdaO njg taldka;fhka m;a
fjkjd' mxp bJøshhka lsh,d lshkafk yßhg
wkaOhka jf.a' kuq;a ixidßlj tk ú{dK Od;=j
flfkl= ;, mj;skjd' ±ka fïfl ixidßlj
122
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
tk ú{dK Od;=fj laf,aY iajNdjhl=;a ;sfhkjd"
ldhsl iajNdjfh ls%hdj,shl=;a ;sfhkjd' l=i
.skak lshk tlg lEu álla .kak tl" .;g
fõokdjla ;sfhkfldg myiqfjka mqgqjl jdä fjk
tl ;Kaydj fkfï' ;ekg iqÿiq úÈhg we÷ula
me<÷ula w¢kjd lshk tl ;Kaydj fkfï" ld,hg
Tìk úÈhg f.hla fodrla yod .kakjd lshk tl
;Kaydj fkfï' ;ukaf. Ôú;h iqrCIs; fjk
úÈhg uqo,a yo,a f.dv .ykj lshkafk ;Kaydj
fkfï ta ud¾.h" ta iajNdjh fjkuu tlla' fï
±lau ;j;a tlla' mrud¾:fhka .;af;d;a ug
mshjrlaj;a Tijkak nE" iïuq;sfhka ;uhs wähla
Tij,d hkafk' mrud¾:fhka lsisu uqo,la yo,la
b¢lÜglaj;a w,a,kak nE' kuq;a iïuq;sfhka tal
w,a,kjd' talg iïuq;s idOdrK l%uhla ;sfhkjd"
iïuq;s i;Hhla ;sfhkjd' tal ta l%uhg wkqj
úoHd;aul kqjKska jev lrkafk t;k' ye`.Sï
kEfk bjikak ´kE" wrhd fufyu ys;hs fuhd
fufyu ys;hs fudl=;a kE' w{dK flfklafk
l=ms; fjkafk' ießhq;a yduqÿrefjd nd, flfkla
jrola fmkakqjdu idOq lsh,d ms<s.;af;' uu nK
wy,d ;sfhkj .sys mskaj;=ka f.ka Ndj rEmfhka"
ldka;djkaf.ka kuq;a ta wh {dK o¾YKhg m;a
fj,d ysáfh' wms rduqjla yodf.k kï wfma
Ndjkd mrïmrdj fïlhs" wms uyK fj,d bkafk"
wms fuÉpr okakjd" wms fmd;a fuÉpr lshj,d
;sfhkjd lsh, ys;=j kï wmsg ljodj;a fuf;kag
Ôjudk w¾y;ajh
123
tkak nE' O¾uh wjfndaO lr.kak l,ska
ldka;djla msßñfhla fkfï hflla yß lula kE
ug yß fohla lshkjd kï wykak uÜgug uf.a
uki iQodkï fj,d ;snqkd' ljqre jqk;a lula kE
yß foa lshkjd kï yenehs uf.a ;¾lhg yßhkak'
uu bkak ;ekg jvd by< hula Tng lsj yels
kï lshkak' uu wykak iQodkï lshk ;ek ;uhs
uu ysáfha'
wo f.dvla fofkla okakjd ´l jerÈhs" fïl
jerÈhs lshkak' yenehs fl<skau w; Èla lr,d
weyqfjd;a fudllao yß foa lsh,d tal lshkak
okafk kE' lshkafk wrl yß fjkak we;s lsh,d'
tfyu yßhkafk kE t;fldg yß lshkak mq`Mjka
m%;HCI fohla muKhs' ixl,amhla f,i lsõfjd;a
;uhs lshkak fjkafk tal yß fjkak we;s lsh,d'
tfyu ke;akï oDIaÀ .; jqfkd;a thd lshkafk
tal yßhgu yß lsh,d' mrïmrdfjka lshk foaj,a
yeu ;eklu lrkafk oDIaÀ udre lrk tl' kuq;a
wms lshkafk lsisu oDIaÀhla .kak tmd" oDIaÀ
ke;sj bkak" ixl,am .kak tmd" ixl,am ke;sj
bkak" jpk .kak tmd jpk ke;sj bkak" .;s
.kak tmd" .;s ke;sj bkak Tn W;aidy .kak
tmd" W;aidyhla ke;sj bkak' yeu flfklau
fohla Tijdf.kfk bkafk W;aidyhla ke;s
ukqiaifhla kEfk yeu fudfyd;lu bkafk
W;aidyhl Tijdf.k bkafk' ;ukaf. ixl,am
wkqkaf. ixl,am Tijdf.k bkafk' fN!;sl
124
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
f,dalfha kï isysh ke;=j bkakjd lshkafk lshmq
foa u;l ke;s fjk fldg ke;skï isyshj,a jeä
fj,d' ta lshkafk m%Yak f.dvj,a jeä fjkfldg
;uhs wu;l fjkafk' ta isysh lshkafk hï
hï wruqKq flfrys ne¢Ép iajNdjh' ta isysh
ke;akï thd yßu ieye,a¨fjka bkakjd iudêh
lshkafka ´lu ;uhs fudk fudkd yß foaj,aj,
iudê.;fjù bkakjd' iudêhla ;sfhkjd kï
wksjd¾hfhka wruqKla ;sfhkak ´kE" fufkys
lsÍula ;sfhkak ´kE" wruqKla ke;sj iudê
fjkafku kE' wdor is;sú,s ;sfhk flfkl=g
ta iajrEmfh iskaÿjla weyqku iudê.; fjkjd"
úry .S;hla weyqku ta úryjg iudê.; fjkjd
ta thdf. iudêfh iajNdjh' ms%h rEmj,g leu;s
flfkla ms%h rEmhla ±lalyu Tfya n,df.k
bkakjd" u,a j,g leu;s flfkla u,a j;a;la
±laldu wfka ug fiaru wu;l jqkd lshkjd' fï
úÈhg iudêhla ;sfhkak fudkjd yß wruqKla
;sfhkak ´kE' mqoa.,fhla ke;akï olsk fohla
ke;akï lsisÿ iudêhla kE'
fu;kÈ hfula lsisjla lrkafk;a lrjkafk;a
kE' lïuiaildrflda k;aÓ' Tn ls%hdjhs m%;sM,hhs"
lu_hhs" l¾u M,hhs folu w; yßkak' tf,i
w; yeßhg miafi ziífí ixLdrd wksÉpd;S hod
m%{dh miai;SZ ksÉp lshkafk ks;H lr .kakjd"
w,a, .kakjd lshk tl" wksÉp lshkafka kshu
lr .kafk kE lshk tl' tal h:d o¾YKhla
Ôjudk w¾y;ajh
125
lr .kak túg ÿflka w;a ñfokjd' ksÉp lr
.;af; ke;akï thd ÿflka w; ñfokjd" ks;H
lr .;af;d;a ÿl ,efnkjd' tal ufkda ixfÉ;kd
wdydr njg m;a fj,d" mxp Wmdodk ialkaOfha
fmdaIKhla njg m;a fj,d f,daN" oafõY" fuday
wka;.dó njg m;afj,d hkjd' fïflka whska
fjk tl" w;yßk tl" w,a,d fkd.kak tl ;uhs
Tng msßisÿ fjkak ;sfhk u¾.h' .eUqre oyula
f;areï .kak wudrehs' f;afrkafk fudkjo mxp
Wmdodk ialkaOfha foaj,a" l=Kq f.dvj,a' ñksiqka
rEm" fõokd ix{d ixLdr j,g yiqfj,d' ta ksid
f,daN" oafõY" fuday j, tlla lsjqfjd;a f;afrkjd"
tfyu ke;akï iqL" ÿlaL" WfmaCId j,ska t;kg
keUqre lr,d lshkak ´kE t;fldg f;afrkjd'
wfõohsl ;ek f;darkak nE f;arefjd;a
ú¢kjd f;darkak neßkï wfõohs;hs t;k
wld,sl nj ;sfhkjd" wixl; iajNdjh ;sfhkjd"
úuqla;s odhl iajNdjh ;sfhkjd" ksjqk iajNdjh
;sfhkjd" bJøsh úIh blaujQ iajNdjh ;sfhkjd"
wurKSh iajNdjh ;sfhkjd tjeks {dK o¾Ykhla
;=,' ta {dK o¾YKh jvmq flfklag ´ka kï
ry;ka jykafia flfkla fj,d ksjka olskak;a
mq`Mjka" ´kakï w;g m;a ksjka mfilg ,d iirg
neif.k leu;s mdrñ;djla yDofha ;sfhkjd kï
hkak;a mq`Mjka' uuu mqÿu fjkjd ug wjqreÿ
odifha§ ysf;kjd ksrdhdifhka Ôj;a fjkak
;snqkd kï fld;rï fyd|o lsh,d' ksrdhdifhka
126
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
Ôj;a fjkjd lshkafk wkqka fok lEu ÿkaku
ld,d" wïud ;d;a;df.a m¾ia tlg nr fj,d Ôj;a
fjkjd lshk tl fkfï' wdhdih lshkafka"
ksrdhdih lshkafk fN!;sl ls%hdoduhl fohla
fkfuhs' udkisl wdhdihl yeu fudfyd;lu
ukqiaifhla Ôj;a fjkafk Wjukdfjka m%;srEmh
ujkak yokafk fndrejg yskd fjkafk" Tijd
.;a; nrla ;shdf.k bkafk t;k wkd.; nh"
j¾;udk nh fidal f.dvhs fudlo Tjqka ,`. oDIaÀ
ixl,am Tlafldu ;sfhkjfka' ksjka ±lmq wh nqÿ
mshdKka jykafia bÈßmsg lshkaafk iajdóks u,a,la
T`Mfj ;shdf.k b|,d ìñka ;sínd jdf.a mqÿu
iykhla" uxuq,d jQfjl=g hkafk fldfyo lsh,d
ys;d.kak neßj ysgmq flfkl=g mdr fmkakqjd
jf.a" ixidr id.rfha w;rux fjÉp flfkl=g
f.dvìula ,enqkd jf.a lsh,d' wmsg ÿlaL fõokd
iqL fõokd ±fkkjd' kuq;a lsisÿ ±kqï iajNdjhla
keye ksjfka§' ±fkkafka kï tys hdula
ke;s;rï' hfula isákjd lsisjla fkd±fkkafka
kï lsisjla lsisfjla keye' rEmhla fõokdjla
ix{djla ixLdrhla ú{dKhla ;sfhkjd kï
t;k fõokd;%h ;sfhk ;ek' fï fõokdfjka
ksoyia jQ ;eke;a;d fï Ydikh wjfndaO lr
.kakd flkd njg m;a fjkjd' ú¢k lreKdj;a"
ú|jk lreKdj;a nqÿ flfkla ,`. kE' ú¢k ;ek
;sfhkafka f,daN" oafõY" fudaayh rEm ;Kaydj"
Yío ;Kaydj" .kaO ;Kaydj" ri ;Kaydj" iam¾Y
Ôjudk w¾y;ajh
127
;Kaydj" is;sú,s j,g ;sfhk ;Kaydj' zfõokd
mÉphd ;Kayd ;Kayd mÉphd WmdodkxZ hï fohla
ñysßhs kï Wmdodkh t;k ;sfhkjd' wñysß kï
iajNdjfhka ñysß foa Wmdodkh lrkjd' uu fï
foaj,a ,nd.; fkdhq;=hs lsh,d wñysß foa Wmdodkh
lrkjd uu fï foa bj;a l< hq;=h lsh,d' t;fldg
fï folu lrkafk fudlgo@ uu /l .kak" ug
iem fokak" uu nenf,kak' flfkl= ta foj,a
iu`. .efgkafk;a uu /l .kak" wef,kafk;a
uu /l .kak'
tl ry;ka jykafia kula msKavmd;fha jäoaÈ
<uhs álla tl;= fj,d fj,g ;,a¨ lr,d' túg
;j ukqiaifhla ta yduqÿrefjd f.däka ;nd n,kak
yduqÿrejfka fï <uhs lrk jev lsh,d lsõjyu"
ry;ka jykafia mejiqfõ Tyq lr .;a; foa Tyq
lr.;a;d" Tn lr.;a; foa Tn lr.;a;d" uu hkjd
lshd lSjd¨' Wkajyiafiag Tyq lr.;a foa ms<sn|j;a"
wfkld lr.;a foa ms<sn|j;a wuq;a;la kE' wmskï
tfyu fkfuhsfka' flfkla wmsj ;,a¨ l<d kï
Tyqg hCIhd lsh lshd nkskjd" f.däka ;sínd kï
Tyqg foúhd lsh lshd woykjd" l<.=K i,lkjd'
w.=K lf<d;a w.=K;a i,lkjd" .=K lf<d;a
.=K;a i,lkjd' t;fldg ;j;a flfkl=g lrkak
fohla ysveila keye ry;ka jykafia flfkla
,`.' ta ksid ;j;a flfkla .ek wfmaCIdjla
Wkajykafiag kE" l< .=K i,lkafk;a kE" w.=K
i,lkafk;a kE" úh hq;= foa lrkjd" l<hq;=
128
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
foa lrkjd' uõmsh Wmia:dk" .=re Wmia:dk ta
ish,a,u kshu Rcq mámkak" {dh mámkak" idóÑ
mámkak f,i mj;skjd' fïjd msysgkafk isjqre
kslï od.;a; wh ,`. fkfjhs O¾udjfndaOh
msysgmq wh ,`.' tal wdOHd;añlj msysgk fohla
ndysrj fmak fohla fkfjhs' we÷fuka kï jevla
kE flfkl=f.a kqjk jvkakhs ´kE' ta jf.au
úo¾Ykd lrkak mq`Mjka fjkak;a ´kE' ;uka
iißka ñÈ,d ke;akï ñÈ,d ke;af;a l=uk fyda
kSjrK O¾uhlg yiq jQ ksid nj f;areï .kak
´fka'
kSjrK hkq ksjk jyk" ksjkg ndOd lrk"
ksjkg hd fkd§ ne| ;nk O¾u;djhg lshkjd
kSjrK lsh,d' l=uk fyda kSjrK O¾uhlska
;uka we| ne| ;nk ksiduhs ;ukag fï iißka
tf;rg mkskak neß' ta nj f,dalfha we,S .e,S
isák ksihs' ta kSjrK O¾uh l=ulao lshd fyd|g
n,kak ´kE' uu okakjd lshk udkakhla we;s
fjkjo@ tfyu ke;akï lïue,s lula we;sfjko@
tjeks miqnEula isÿfjkjd jf.au mSvkhla O¾uh
olsoaÈ;a we;s fjkjd' urKfha§;a ish,a, w;yer
hkjd" t;fldg thd f,dl= .eiaulg m;a fjkjd'
flfkl= O¾uh olsoaÈ;a tfyuhs' fï fï foaj,a
ál ug ke;s fjkakhs hkafk" ,efnk fohla
fmakafk keyefka lsh,d ys;kjd' fï iajNdjh
mD:.ack iajNdjfha b|,d ú¢kak nE" lshkak;a
nE" f;afrkafk;a kE' uq,skau fmakafk ;ukaf.ka
Ôjudk w¾y;ajh
129
w; yefrk ál ú;rhs ug lsisu fohla fmakafk
ke;s ;eklg ish,a, w;yer,d mkskjd' tal
wr oyï fid`v rc;=udf.a l:dfõ fmkakqfõ
hCIhdf. lgg mkskjd lsh,d' rdc l=udrhhs
hCIhdhs lshkafk iïmQ¾K mriamr fokafkla
rc;=ud fyd| wdydr" fyd| iem iïm;a" fyd| hdk
jdyk" rdcH;ajh fï fiaru w; yer,d lsisjlau
ke;s hCIhdf.a lgg mkskjd' fï l:dj oyula
fmkakkakhs fhdodf.k ;sfhkafka' fu;kÈ
hlaIhdf.a lgg mkskfldg hCIhdf.a fõYh
wrka ;snqfK Yl% foafõJøhd uq,ska hflla jf.a
fmkqkg Yl% foafõJøhd fkao fu;k bkafk lsh,d
±lald' ta jf.a ;uhs nyq;rhla f,dalfha whg oyu
fmakafk oyu ±lalg miafi ;uhs th h:d o¾Ykh
fjkafk' m%{djka; iq`M msßi ;uhs oyug fhduq
fjkafk' ;ukaf.a ;sfhk mõ mska j, úmdl wkqj
;uhs fhduq fjkafka' tu.ska flfkl=j fyd|
me;a;lg ;,a¨ lrkjd" ioa fÉ;kdj ixidrfha
wmsg fndfydu fyd| f.k,a,d fokjd tal
ldg;a tl iudkhs' NsCIQka jykafia flfkl=g;a
tfyuhs" .sysfhl=g;a tfyuhs iem ,efnkak;a
msk ;sfhkak ´kE' iem ke;s Okj;=ka fldÉpr
bkakjo@ kuq;a fudl=;a ke;s iefmka bkak wh;a
bkakjd' ksh; iïfndaê mrdhK whg leu;s
;ekl hkak mq`Mjka ixidrfha rcjre jf.a leu;s
wd;au Ndjhla ,nkak mq`Mjka' wfkla wh ;u
;ukaf. msfka yeáhg ,eìÉp fohla ndr .kak
130
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fjkjd' mska f.dvla ;sín;a iïud ÈÜÀhg m;a
fkdù thdg thdf. uki md,kh lsÍfï l=i,h"
.=Kh kEfk' tjeks wh ;ukaf.a ukig hg;aj
bkafk' kuq;a ilaldh ÈÜÀh ÿre lrmq flkd
;=, uki mroaomq ksid mD:.ack flkdg jvd
fyd| udkisl md,khla ;sfhkjd' ta ksid wr
msfka jdishg jvd yelshdj;a wr ud¾. M, i;Hh
ksid ,efnkjd' ud¾. M, ,dNsfhla .shyu Yl%
foafõJøh;a ke.sákjd lsõfj ´lhs wdikfhka
ke.sákjd'
ud¾. M, ,dNS flfkl= ,`. ksfrdaO ú{dKh;a"
ksfrdaO ix{dj;a ;sfhkafk' wks;a mD;.ack
wh w,a,.;a; ix{dfjka uu lshk ix{dfjka
n,kafk' ksfrdaO ix{dfjka n,kfldg yßu
ieye,a¨hs" yßu iykYS,Shs' Ndjkdj lsh,d wuq;=
fohla jvkafk kE ;ukaf.a ukig fkdfhl=;a
fkdfhl=;a foaj,a tl;= lrk tflka fmdâvla
wvq fj,d ieye,a¨fjka ysáhdu ksfrdaO ix{dj
;uhs ta iajNdjh ;=, ls%hd;aul fjkafk' ±ka
fï nK lshoaÈ uf.a jefvkjd ksfrdaO ix{dj'
fudlo ksfrdaO .=Khfk u;la lrkafk' ,enQ
idum;a;sh fufkys lrkjd wr jgq l=re,af,l=f.
l;dfj;a tal ,iaikg fmkak,d §,d ;sfhkjd'
tl .cq,sysKsfhla ojila jgq l=re,a,d w,a,f.k
wdydrhg .kak iQodkï fjkfldg lshkjd¨ ug
whs;s ;ek ysáhd kï" uf.a msh Wreufha ysáhd kï
ug fï foa fjkafk kEfk lsh lshd lE .ykj¨
Ôjudk w¾y;ajh
131
ug whs;s ke;s ;ekaj, weúÈkak .shd talhs udj
w,a,.;af; lshkjd¨' b;ska .scq,sysKshd l,amkd
l<d wyqfj,;a mqridrï l;d lrkjd lsh,d'
tfykï uu w; yßkak .syska yexf.kak lsh,d
w; yeßhd¨' w;yeßhdu jgq l=re,a,d tl mdrgu
mshdUd .syska wr fnkhl yex`.=kd¨' jgq l=re,af,d
bkafk fj,a whsfka ;sfhk mia f.dvj,a j,
;sfhk fnK j,' b;ska tafl yex.s,d lsjqj¨
.scq,sysKshdg ±ka yß lsh,d w,a,.kak mq`Mjkakï
lSj¨' b;ska wr .scq,sysKshd fõ.fhka mshdU,d
tkfldg wr mia lKaäh ;sfhk .=,g ßx.,d
yex.=kd¨' mshUdf.k tkfldg .scq,sysKshd wr
mia lKaäfh jeÈ,d uereK¨'
ta jf.a wms ,nd.;a; ksfrdaO ix{dj ;=,
bkakfldg flf,ia j,g wyqfjk iajNdjh ke;s
fjkjd' ksfrdaO ix{dfjka f;dr fj,d .sys,a,d
wruqKq Tiafia weúÈkak .shdu tajg yiqfjkjd
tajf.a ;sfhk iajrEmh thdg w;a ú¢kak isoaO
fjkjd' b;ska thd O¾ufha iajrEmh f;areï
wrf.k t;k jev ysáhdu wld,sl;ajh ;=,
fndfydu ieye,a¨fjka ix{dj mj;ajd .;a;ydu
t;ek wld,sl;ajh jefvkjd' wkak talhs Ndú;d
nyq,Sl;d lsh,d lsjqfj' ffu;S% úyrKh lshkafka
t;ekg' t;ek ;uhs ix{d ksfrdaOh ;sfhkafk
tal jefvk ;rug" m%lg fjk ;rug thdf. ud¾.
M, Wiiaùï isoaO fjkjd' f,daflda;a;r iudêh
jefvk ;rug talg lshkafk l=i,h lsh,d' iudê
132
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
.=Kh jefvk fldg l=i,iai Wmiïmod fjkjd'
t;fldg ;uka wêIaGdk lr,d ;uka wjfndaO
lr .;a; fï f,daflda;a;r iudêfh oyu ;=,
jev bkakjd lshk iajNdjfhka isákjd' fïjd
jpkj,ska lshkak ´fk;a kE' wjfndaO lr .;a;
whg tfyu bkak mq`Mjka' ukfia lsisÿ igykla
kE uy;a;h fkdak jqk;a ysf;a mqfrdjf.k ÿla
ú¢kak ́ kE kE' ;ukag lrkak ;sfhk hq;=lï ál
l<du fyd|gu m%udKj;a' O¾u wjfndaO jQ wfhl=g
;uka leu;s kï flf,ia j, ießieÍfï yelshdj
;sfhkjd' t;fldg uki iir ießirkjd' fï
iir ;uka wlue;af;ka lsis fohla isoaO fjkafk
kE' ñksiaiq wmdfh hkafk leue;af;ka" ksjka
olskafk;a leue;af;ka' ;ukaf.a yDofha m;=f,a
;sfhk leue;a; mßÈ yeu fohlau ;ukag uqK
.efyhs' urKh;a iuyr whg i;=gla" iuyr whg
ÿlla' nqÿrcdKka jykafia;a mdrñ;d mqrdf.k
iif¾ bmÿkd' Wkajykafiag ukqIHNdjfha bm§u
ÿlla fkfuhs tal Wkajykafia mdrñ;djla yeáhg
.;a;ydu bm§u i;=gla leue;a; ksid yd ;snQ W;=ï
m%d¾:kdj ksid nqÿnj ,nd.;a;d kï wd iir .uk
Wkajykafiag iemla'
Ôú;h .ek ßkd;aul woyila we;slr
.;a;ydu flf,ia ÿre lrkak mq`Mjka lsh,d
iuyr wh ys;ka bkakjd' tfyu lrkak nE
ßkd;aulj is;=j;a Okd;aulj is;=j;a ta folu
Wmdodk ialkaOfha ls%hdj,shla' m%;HCI w;a±lSï
Ôjudk w¾y;ajh
133
;sfhk ksid fï foaj,a ug meyeÈ,sj Tng lshkak
mq`Mjka' úúO Ndjkd l%u úúO foaYkd" úúO
úYdro wh iu`. w;a±lSï ;sfhk ksid l;d lrkak
mq`Mjka' ;ukaf.a lsh,d jpk oyhla l;d lrkak
neß flfkla fldfydu l;d lrkako m%;HCI
{dKhla ;sfhk flfkla iu.'
ÿl .ek l;dlrf.k .sys,a,d nqÿrcdKka
jykafia foaYkd l,d mxp Wmdodk ialkaOh ÿlhs
lsh,d' bm§fï isg wfkla ÿla ál fiaru nuqfKd
mjd lsh lshd ysáhd ÿlhs lsh,d' kuq;a ta fiargu
jvd mxp Wmdodk ialkaOh ;uhs ÿl lsh,d nqÿka
jykafia foaYkd lf<a' fï yeufohlu mj;skjd
ÿl' fudllao ÿlla ke;af;a f,dalfha' jdäfj,d
bkak tl;a ÿllafk' uq`M Ôú;fhau hïlsis ÿlla
;sfhkjd tl foalg ÿlhs lshkak nE' ñksiqka
is;ska w,a,d .kakd úfYaI foalg ;uhs ÿl
lshkafka' oyu lshkafk fukak fïlhs lsh,d
wruqKlg .kak nE w,a,.kak neß fohla w,a,
.kak hkfldg uykaish ú;rhs b;=re fjkafk'
tajf.a wfma ix{djka j,g wfma fõokd j,g
ksjk w,a, .kak nE ksjk ú¢kak nE flfkl=g
fkdú¢k ;ekhs ksjk ;sfhkafk' ksjk mqoa.,
ls%hdldß;ajh ;=< f.dvkef.k fohla fkfjhs
wld,sl o¾YKh ;=,hs ksjk lshk tl m%lg
fjkafk lsh,d fyd|g f;areï .kak' fï foaYkd
lrk O¾ufha§ ks;ru f,daflda;a;r i;Hh thg
we;=,;a lrk ksid ta .=Kh msysgkjd' t;fldg
134
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
bfígu flfkl=f.a ys; ta f,daflda;a;r i;Hh
lrd .uka lrkjd fï oyu m%.=K lr .kak' l,n,
fjkak tmd iajNdjfhka O¾uh Tn;=, jefvkak
fokak' tl tlaflkdf. uÜgï" {dK o¾Ykh
fjkia lsisu iïu;hlg lsisu mqoa.,fhl=g
fokakg neß fohla ;uhs oyfuka ,efnkafk'
fïl ;reK ldf,È flfkl=g ,enqfkd;a ;uhs
jeäfhkau i;=g' túg jeä ld,hla O¾u mS%;sfhka
l,a f.jkak mq¨jka' yeu fokdgu fï ,efnk
O¾u Tiafia {dKh jvd j¾Okh lr .ks;ajd"
u.M, ksjka ,eîug th fya;= ldrl fõjd lsh,d
;uhs uf.a m%d¾:kdj æ
Ôjudk w¾y;ajh
135
úo¾Ykdj hkq zlsx iÉp .fõiSZ úo¾Ykdj
lshkafk l=ulao i;H lsh,d lshkafka fudllao
lsh,d fydhdf.k hkjd' ukfiau ;sfhk
ia:dkhla fidhdf.k .sys,a,d ;uhs f,djq;=rd
nqÿ flfkla ta ksjk lshk foh fidhd .kafk'
t;fldg ta ukfia ;sfhk ;ek wjÈ lr .ekSu
i|yd wms;a fidhd f.k hkjd' ±ka wms okak
álla ;sfhkjd' ukfia fudkjo ;ry ;sfhk
;ek okakjd" ;ry weúiafikjd fukak fï úÈhg
lsh,d okakjd' isf;a Nh ;sfhkafk fldfyduo
lsh,;a okakjd' kuq;a ;du ksjk ;sfhkafk
fldfyo lsh, okakjo@ okafk kEfk' tal ;uhs
ksjk ±l,d kE" okafk kE" w;aú|, kE lshkafka'
ukqIHfhd ixidfrj;a w;a ú|,d keye' t;fldg
wms w;aú|,d ;sfhkafk fï lshk lrekq ál
5
ii, is;goyï isis,
136
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
is;sú,s O¾u;d w;a ú|,d ;sfhkjd' kuq;a ksjk
lshk .=Kh w;a ú|, keye'
±ka wms fydhdf.k hkafk fudllao ksjk' nqÿ
rcdKka jykafia kula Ôjudkj jev isák iufha
jqj;a wmsg uqK .eyqfKd;a wms wykafk fudlla
.eko@ ksjk fldfyo ;sfhkafk@ fldfyduo tal
wjfndaO lr .kafk lsh,d' ±ka ksjk wjfndaO
lr .kak ´keo fï we;a;kag@ yefudaf.u jf.a
W;a;rh Tõ lshk tlhs' wehs wmsg tfyu ksjk
wjfndaO lr .kak Wjukd fjkafk wms ±fjkjfk'
m%Yakj,ska ±fjkjd wkd.; nfhka ±fjkjd' Bg
miafi j¾;udk nfhka ±fjkjd" w;S;fha iuyr
foaj,a fufkys lroaÈ ±fjkjd' fldÉpr msáka
fudk úÈhg ysáh;a ukqIHhd wdOHd;aufh f,dl=
±ùulska Ôj;a fjkafk' ta oeùï j,ska ksoyia
fjkak wmsg ;sfhk tlu foa ;uhs ksjk' ksjk
lshkafk ±fjkafk ke;s ;ek ±ka .sks .kak ;ek
ksj,d ±ïuyu wms tf;kag ksjk lshkjd' fyd|hs
ukfia fld;eko" ysf;a fld;eko fï ksjk
;sfhkafk fyd|g n,kak' ±ka Tng lsõfjd;a fï
fudfydf;a fjk Wmdx.hla Wmfhda.S lr.kafk
ke;sj fï fudfydf;a Tnf.a ysi uqÿfka ysig
.Efjkafk ke;sj ksjk ;sfhkjd lsh,d tal
olskak" n,kak fudk jf.a W;aidyhlao .kafk@
Tng fjk Wmdx.hla Wmfhda.S lr .kak;a nE
ndysr foa tl;= lr .kafka ke;=j n,kak' wkak
ta n,k l%uhhs uu wykafk Tn fldfyduo tal
Ôjudk w¾y;ajh
137
olskak W;aidy lrkafk@ is;ska olskak mq`Mjkao@
ysf;ka olskak nE" ysf;ka fufkys lrkak
mq`Mjka' ysf;ka fufkys lrk tl ñila n,kak
nE m%{dfjka yer' m%{dfõ yeu fohlau olskak;a
mq¨jka fufkys lrkak;a mq¨jka'
±ka wms fï f,dafl mqreÿ fj,d ;sfhkafk
w;a ú|,d ±l,d m%;HCI lr,dfka' fkdfhl=;a
foaj,a wms ±l,d wfma ys;g mqreÿ lr.;a
foaj,a ;sfhkjd' fyd| krl Th úÈhg wmsg
±kSula Tiafia ,nd.;a ye`.Sula muKhs ;sfhkafk
ukqIHhdg' t;fldg ljqre yß ys;kjo fï
ksjk;a ±kSula Tiafia ,nd.;a; ye`.Sula lsh,d'
th .ïNS¾ ldrKhla ±kSula Tiafia ,nd .kak
ye`.Sula tfyu fkfuhs' ±ka wmsg fmd,a f.ähla
±l, ±kSula Tiafia ye`.Sula we;s lr .kak
mq`Mjkalu ;sfhkjd wmsg ta ms<sn|j ye`.Sula
;sfhkjd' tafl jákdlu fuÉprhs" tafl ,nd
.kak mq`Mjka m%fhdackh fuÉprhs lsh,d wmsg
ye`.Sula ;sfhkjd' t;fldg ksjk lshkafka fï
rEm" YíO" .kaO" ri" iam¾Y j,g wiqjk yevhla
tfyu fkfuhs' wkak tjka jQ fohla olskafk
fldfyduo lsh, m%;HCI lr .kak ´kE' tfyu
fkdjk foal=;a olskak mq`Mjka fldfyduo th
olskafk@ Tkak ´lhs .fõIKh lsh, lshkafk
fldfyduo olskafk lshk tl fiùu' rEmhla
fkdjk" rihla fkdjk" iam¾Y lr,d w;ska y÷kd
.kak neß fohla' tal fldfyduo wfma Ôú;hg
138
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
tla lr .kafk" fldfyduo wms tal ,nd .kafk"
fldfyduo wms tal w,a,d .kafk' fyd|g úo¾Ykd
lr,d n,kak ±ka fmd,a f.ähla jf.a fohla
kï wmsg .sys,a,d .kak mq`Mjka tal fmakjd w;g
iam¾Y fjkjd' ±ka iqj|la kï kyhg wd>%dKh
lr,d iqj| ±fkk ix{d moaO;sh Tiafia w÷k
.kak mq`Mjka' t;fldg rihla kï Èjg ,xlr
wdydrhla jYfhka f.k lshkak mq`Mjka' iam¾Y
fjk fohla kï fïl fuÉpr nrhs" f.dfrdaiqhs
lsh, lshkak mq`Mjka'
±ka t;fldg fyd|g u;l ;shd.kak ±ka
fuh rEmhla fkfuhs" .kaOínhla fkfuhs"
rihla fkfuhs" w;ska y÷kd .kak mq`Mjka
fohla fkfuhs" iam¾Yfhka y÷kd .kak mq`Mjka
fohla fkfuhs ±ka y÷kd .kak;a ´kE' ta i|yd
l=ulao Tn .kakd ls%hd ud¾.h@ fudllao ta ;=,
;sfhkafka@ Tkak .eUqr" Tkak Tn fydhd f.k
hkak ´kE foh' kslïu lsjqjg rEm" Yío" .kaO"
ri" iam¾Y fkfuhs lsjqjg ´l yßhg f;afrkafk
kE yßhg fïl f;areï .kak ´kE'
fldfyduo ta fohg ,`.d fjkafk@ wkak
tjka jQ wks;H jQ wixldßl jQ O¾u;djhla ,`.g
,xjqfkd;a ;uhs ukqIHhd;a wixldßl fjkafk
ksfjkafk' ksfjk O¾u;djhlg ,xjqfkd;a
ksfjkjd" ±fjk O¾u;djhlg ,x jqfkd;a
±fjkjd' t;fldg ksùu lshkafk rEm" Yío" .kaO"
ri" iam¾Y ke;s wjia:djla kï taldka;fhka tys
Ôjudk w¾y;ajh
139
ksùula ;sfhkjo@ ±ùula ;sfhkjo@ ksùulau
;sfhkjd' t;fldg wmsg ±ùula ;sfhkafk wehs@
rEm" Yío" .kaO" ri" iam¾Y ;=, isàu ksid ±ùu
lshk tl yg .kakjd' Y=kH;djh bJøshhka j,g
f.daprhs th rEmhlafk wrEmS rEmhla' ±ka fï
wjldYh Tfí bJøshhkag f.daprhs' fï wjldYh
fï lreKq fol w;r ueo ;sfhk ysia fldgi
wrEmS' t;fldg wrEmS O¾uh yefokafk rEmS
O¾uhg idfmaCIs;jhs' rEmS O¾uh tl fldKl
;shdf.k ;uhs wrEmS O¾uh n,kafk' rEmS O¾uh
n,kafk;a wrEmS O¾uh ;j fldKl ;shdf.k ta
ksid ta fol idfmaCIs;hs'
t;fldg fï l;d lrkafk rEmS O¾uh;a
wrEmS O¾uh;a .ek tfyu fkfjhs' t;fldg
rEmS O¾uhg;a wrEmS O¾uhg;a tyd;a fkfuhs
;sfhkafk ksjk" fuyd;a fkfuhs ;sfhkafk
ksjk ta folg iudka;rj;a fkfuhs ;sfhkafk
ksjk' tfykï fldfyo ;sfhkafkA@ ksjk
;sfhkafk yßu ksúÉp ;ekl' kuq;a wms rEmhla
yeáhg Yíohla yeáhg bJøshhkag f.dapr fohla
yeáhg y÷kd.;a; yeu fohlu ;sfhkafk
±úÉp O¾uhla' ±fjk O¾uhla ;uhs ;sfhkafk'
t;fldg wms ys;uqfld j¾Khla Èyd ne¨jd lsh,d
r;=mdg Èyd wms n,kjd' tfyu ne¨jydu taflkq;a
wms ±fjkjd' tal wmsg f;afrkafk kE' ±ùula
ke;akï y÷kd .ekSula isoaO fjkafku kE ±ùula
we;s fjkaku ´kE msÉÖula we;s fjkaku ´kE
y÷kd.ekSula isÿ ùug'
140
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
t;fldg ksjk lshk foa y÷kd.kakhs
;sfhkafk' ksjk lshk foa Èyd ±lafld;a tfyu
±fjkjo@ ±fjkafk kE' wms mqoa.,fhla Èyd
ne¨jyu ±fjkjd' iqL fõokdfjka ±fjkjd"
±lal fõokdfjka ±fjkjd" WfmaCId fõokdfjka
±fjkjd' ±ùula jqfka ke;akï ±lafla kE
±ùula jqfkd;a ;uhs okafk fï ukqiaihd wmsg
y;=relï lrmq flfkla" fï ukqiaihd wmsg
ñ;=relï lrmq flfkla lsh,d ysf;kjd' th
±lSula' ta;a ke;s ;ek ±lSu;a kE zÈÜfGa ÈÜÀ
u;a;x Núiai;sZ fudk ;rï .eUqre ldrKhlao@
wfma wh ´l jrojd jgydf.k ±l,d w; yßkjd'
±l,d w;yßkak fkfjhs nqÿyduqÿrefjd foaYkd
lf,a Bg jvd .eUqre ldrKhla ÿgqfõu kE' iqL
ÿlaL WfmaCId lshk fõokd;%h blaujd ne¨jd kï
ÿgqfõu kE' fyd|hso lsh,d y÷kd .kafk;a kE"
krlhs lsh,d y÷kd.kafk;a kE y÷kd .kafku
kE' y÷kd .;af;d;a ksjk kE' ±ka fïl Th
we;a;kag fj,dj fjkalrka .sys,a, ls%hd lrkak
fohla tfyu kE' fï fudfydf;a§u kqjk
úui,d n,kakhs ;sfhkafk' fï fï fudfydf;u
n,kak lreKq ldrkd ;shkjd ñila wjidkfha
fok l¾uia:dkhla keye' fï fï fudfydf;uhs
n,kak ;sfhkafk' fï fï fudfydf;u ne¨fjd;a
ta ksjk lshk O¾u;djhg Tn ,x fjkjd'
fï iïmQ¾Kfhka meyeÈ,s lrkafk fudllao@
f,daflda;a;r O¾uh' f,daflda;a;r O¾uh lsh,d
Ôjudk w¾y;ajh
141
lshkafk yßu ir,hs fláhs fudllao bJøsh úIh
blaujQ wjia:dj' bJøsh úIh blaujQ wjia:djg
lshkjd f,daflda;a;r lsh,d' f,dalh lsh,d
lshkafk bJøsh úIh iSudfõ bJøshhkag wkqnoaO
iïnkaO ish,a,u f,dalh' ish¨u bJøsh j,ska
ksoyia jQ ;ek f,daflda;a;r;ajh' t;k wfõohs;hs
úrd.s iy.;hs" ksfrdaO iy.;hs" úuqla;s odhlhs"
iemhs" iquqÿhs" ieye,a¨hs" iekis,sodhlhs" yeu
fohlau t;k ;sfhkjd' wehs t;k rEm" YíO"
.kaO" ri" iam¾Y kE' yg .ekSula kE' mej;Sula
kE" kej;Sula kE ksjk lshkafka talhs' ±ka wms
olsk ndysr ´kEu fohla yg.kakjd" mj;skjd"
ke;sfjkjd' fï bJøshhka yhg f.dapr fjk
´kEu fohla Èrdhdfï .=Kfhka hqla;hs fjkia
ùfï .=Kfhka hqla;hs' ta ksid fï ´kEu fohla
Èrd hkjd' kuq;a ksjk Èrd hkjo@ kE ksjk
yg.kafk ljodo@ ksjk f,dafl yeuodu ;sfhk
fohla' wyi fldÉpr l,a ;sfhkjo" ksjk;a ta
jf.a' talfk ksjk wyi jf.a lsh,d Wmudjla
;sfhkafka' ksjk my<jqfka wyi my, fjÉp
ojfia' mqÿu lrjk O¾uhla ;uhs wyi my<
fjÉp ojila kE ys;d .kak wudrehs fkao@ ukig
ord .kak neß fohla' yeu foalgu jhila" ld,
iSudjla ;sfhkak mq`Mjka ysre" pl%djdg" mD:qúh fï
fiaru ld, jljdkq lshkak mq`Mjka' kuq;a wyig
ld, jljdkq lshkak nE' wyi lsh,d lshkafk
øjHuh fohla fkfjhs fudfyd;la is;d n,kak
fl,jrla kE lsh, lsjqjyu' fuhsg jvd f.dvla
142
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
ÈhqKq ;j;a .%yf,dal fuÉpr ;sfhkjd lsh,d
lshkak nE fï úYajfha bjrhla fjkafk kE mqÿu
lrjk O¾u;djhla' wkak ta O¾u;djhg iudkhs
ksjk' wixldßlhs ksjk' ixialdr lshkafk rEm"
YíO" .kaO" ri" iam¾Y" is;sú,s iy bJøshhkag
iam¾Y fjk yeu fohlau ixialdßlhs' fudkj yß
>k;ajhla ;sfhkjd" rEmhla" j¾Khla" yevhla
;sfhkjd ilia fjÉp foaj,a ksihs ixialdrl
O¾u lsh, lshkafk'
wixldßlhs lsh,d lshkafk ixialrKh fkdjQ
lshk tlhs' ixialrKh fjkak t;k ixialrKh
fjkak fohla kE' t;fldg ixialrKh fjkak
fohla ke;s O¾uh ;ud ;=< my, lr .;af;d;a
ta my< lr .eksu ksid ;ukag we;s fjkjd ta
wkka; jQ úYaj O¾uh' ks¾jdK O¾uh my<
fjkjd t;fldg' ta ksid ukfia we;sjk fõ.
Ndj ish,a, ke;sj ;uka ta wkka; O¾uhg tl;=
fjkjd' tl;= fj,d ta wkka; O¾uh ;=, Ôj;a
fjkakg mq`Mjkalu ;sfhkjd' talg ;uhs ksjk
lsh,d lshkafk'
biair fj,du ;uka ,`. ;sfhk ÈÜÀh
whska lrkak ´kE' fudlo fu;kÈ ;uka
;ukaj t,jkak ´kE' fuf;kaÈ ;uka ;ukag
nek .kak ´kE' fudlo yeu flfkla .dju
fokafkla bkakjd uu iy uf.a lsh,d' uf.a
lshk jgmsgdjhs" uu lshk flkhs' fï fokaku
tl;= fj,d ;uhs iudchg wkq.; fjkafk'
Ôjudk w¾y;ajh
143
;ukaf.a ld¾hh ;ukaghs lr.kak mq`Mjka fïl
fjk flfkl=g lrj,d fokak nE' leu;so
;uka ;ukaj t,jkak' wms ys;df.k ysáhg
uf.a uuxldrh ug hym;la i,ikjd lsh,d Th
uuxldrh ;uhs wmsj iir ÿ.;shg wrka hkafk'
uuxldrh n,d f.k bkafku wms ixidrfha
weof.k hkak' Tfí uuxldrhg ´kE l=uk fyda
;sßika if;la" ukqIHfhla" foúfhla fydaa fj,d
fï ixidr pl%fhau bkak'
iajhka Yla;shla we;sjqkd tal ´kEu ;ekl
yefokjd' fufyu îc O¾u tl;= fj,d tajd ;=,
O¾u tl;= fj,d tajd ;=, tlg tl;= fjk hïlsis
Nj Yla;shla yefokjd' ta Yla;sh ;uhs jeä
ÈhqKq fj,d fuf;kag weú,a,d ;sfhkafk' ±ka
fndaai;ajreka ksjka olskak mq`Mjkalu ;sfhoaÈ;a
wdfh;a l,am ,CI .Kkla tydg fuydg hkafk'
t;fldg uu lshkafk kE Th we;a;kag WmÈkak
tmd ,nk wd;afu lsh,d' fï wd;afuÈ yßhg
O¾uh ±lafld;a ixidfrÈ bm§u jqk;a ÿlla
fkfï lsh, f;afrkjd' ±ka fndai;a flfkl=g
mdrñ;d mqrdf.k hk tl ÿlla fkfï t;=ukag
th i;=gla' fudk ;rï kskaod .eg`M m%Yak wdj;a'
wïud flfkl=g ;ukaf.a orejd wf;a le; l,dg
;ry hkjo@ ta jf.a ;uhs fndai;a jrfhl=g kskaod
wmydi lrk ñksiaiq;a orefjd jf.a' wjfndaOfhka
leue;af;ka iif¾ hkafk' ta ksid mSvdjla keye
Wkajykafia,dg' wfma wh ;uhs jia;= iïm;a
144
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
u;la lrf.k hk ksid fidaud iqcd;d fjkakuhs
m;kafk' kuq;a t;k fkfjhs ksjk ;sfhkafk
ukfia ;uhs ksjk ;sfhkafk' nqÿ flfklaf.
,eîu" fkd,eîu ;sfhkafk ukfi' ukfikqhs
ukqIHfhl=g fndai;ajrfhl= fjkak mq`Mjka
fjkafk ukfikqhs tal we;s fjkafk' t;fldg
O¾u Yla;shla we;s jqfkd;a tal;a ;sfhkjd' todg
jvd myiqlï wo ;sfhkjd' ta ksid fN!;sljd§
l%uhg n,,d ;j;a fN!;sljdÈ l%u m%d¾:kd
lrkak fkfjhs ;sfhkafk uki ieye,a¨ lr
.;af;d;a t;kska ukqiaihdf.a fmdai;a lu lshk
tl WmÈkjd'
fyd|hs ta ksjk wo wou ,xlr .kak
ud¾. M,hla ,nkak leu;s kï fldfyduo tal
,nkafk@ wo ud¾. M,hla lshk tlg f,dl=
;ekla §,d ;sfhkjd' ud¾. M,hla ,enqjhs lshk
´kEu flfkla jxpdldrfhla" fm%davd ldrfhla"
fndre lshkafkla yeáhg i,lkjd' yenehs
lsõfjd;a tfyu uu ñksiaiq oyfofkla ur,hs
weú,a,d bkafk lsh,d t;fldg nhfj,d ioaO
ke;sj bkakjd fudl=;a lshkafk kE' yenehs ud¾.
M,hla ,n,hs lsjqfjd;a ta ukqiaihd b|,d bjrhs
ta ukqiaihdg jg lrf.k kskaod lrkjd' ñksiaiq
ud¾. M,;a tlal mqÿu úÈyg ;ryhs yßu ;ryhs'
lsisu fj,djl wmsg weys,d kE fï iïm%odh ;=,§
ueß,d iifr .sys,a,d fuf;a nqÿka yuqfõ ksjka
olsk l;djla ñila fï Njfha§ ud¾. M,hka
Ôjudk w¾y;ajh
145
,nkak mq`Mjka lshk l;djla weys,u kE' iajdóka
jykafia,d tla;rd msßila ;uhs l;d lrkafk fï
.ek' ta iajdóka jykafia,d w;ßkq;a yßhg ksjerÈj
fï foa .ek l;d lrkafka iajdókajykafia,d ál
fofkla muKhs' uu;a ry;ka jykafia kula
lsh, y÷kajmq tla;rd iajdóka jykafia kulaf.
ka Ndjkd mqyqKq l<d Wka jykafia OHdk Ndjkd
j,ska fkaj ix{d kdix{dh;kh olajd ÈhqKq
fjÉp flfkla' b;ska nqÿ oyfï l%uhg n,,d
wßy;ajh lshk tl tf;kag fhdodf.k ;snqkd'
ndysßka ne¨ju fyd|hs" .=Kj;a is,aj;a' kuq;a
ukfia by<gu .sys,a,d n,kfldg f;afrkjd
t;k ;djld,sl tlla lsh,d' ;ox. m%ydKh iy
iuqÉfþo m%ydKh lshkafk folla' t;fldg ;ox.
m%ydKh lshkafk yeuodu hgm;a lr lr bkak
tlg' iuqÉfþo m%ydKh lshkafk WmÈkafku
ke;s fjkak ioygu ke;s lr,d odktlg'
±ka wms lrkafk fudllao@ flf,ia
md,kh lr lr" wl=i,a md,kh lr lr jv jvd
ie,ls,af,ka Ôj;a fjkjd' ta ie,ls,af,ka Ôj;a
ùug isÿfj,d ;sfhkafk wjodkula ;sfhk ksid'
kuq;a ta ud¾. M, ks¾jdKh wjfndaO jqkdg miafi
wjodkula tkafk kE' fudlo iajNdjO¾uh;a
tf;kag tk ksid' t;fldg ukqiaifhla f,dafl
je/oaola lrkafk wiykhla ksid" fydrlula
lrkafk wiykh ksid" flaka;s .kafk wiykhla
ksid' ta jf.a ukfia ;sfhk l=uk yß wiykhla
146
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
ksid ;uhs mSvkhla ksid ;uhs ukqIHfhl=g
flaka;s hkafk' ;ukaf. n,dfmdfrd;a;=jla
ì¢kfldg flaka;s hkjd t;fldg fï ´kEu
fohla Wmdodk ialkaO .Khg jefgkjd fudkjo
ta rEm" fõok" ix{d" ixLdr" ú{dK lshk fldgia
álg' ixÅ;af;ak mxp WmdodkialkaOd ÿlaLd
t;fldg nqÿ yduqÿrefjd foaYkd lf<a fudllao@
mxp WmdodkialkaOh ;uhs ÿl lsh,d' fjk fohla
tfyu fkï ÿl msKsi mj;skafka' ±ka mskaj;=ka
ys;kak mq`Mjka fufyu iajdóka jykafia lshk
foa fudku yß ls%hdj,shla fhdo, ,nkak mq`Mjkao
lsh,d' nE fïl ls%hdj,shl fhÈ,d ,nkak nE'
tfykï wmsg kslïu wjfndO fjhso@ tfyu
wjfndaO lr .kak;a nE tfykï fudllao lrkak
;sfhkafk@
fyd|hs uu fuf;kaÈ lshkafk fukak
fufyu fohla lsh,d lsjqfjd;a fldfyduo tal
T`Mjg jgyd .kafk" ta;a;= .kafk' uu fï yeu
fohlau ±kf.khs lshkafk ta ksid Thf.d,af,d
ys;kak tmd wr me;a; oka ke;=j we;s" fï me;a;
okake;=j we;s" wr Ndjkd l%u" fï Ndjkd l%u
okake;=j we;s lsh,d ys;kak tmd' ±ka uu
lsjqfjd;a Th w;yeÍuhs" Wmdodkh lsÍuhs" w,a,d
.ekSuhs" w; yeÍuhs follafk ;sfhkafk' ±ka fï
f,dafl f.dvla ;ekaj, lsh, ;sfhkafk w;yeÍu
mqreÿ lrkak lsh,d iuyr wh lshkjd Okd;aul
me;af;ka tl;= lsÍu mqreÿ lrkak lsh,d ta fï
f,dafl bkak f.dvla fofkla lshk l;djla'
Ôjudk w¾y;ajh
147
±ka ud lshkafka Th l;djg fjkia l;djla'
fï w,a,d .ekSuhs w;yeÍuhs fol fï f,dafla
fno fnod lsjqjg ±ka uu lshkafk Th folu w;
yßkak lsh,d' fudllao w; yßkafk@ w,a,d
.ekSuhs w; yeÍuhs fldfyduo tal lrkafk'
fudlo f,daflda;a;r Yla;Ska lsh,d fohla
;sfhkjd' tal Tfí fud,h ;=, j¾Okh lsÍuhs
uf.a rdcldßh' f,!lsl Yla;Ska lsh,d fohla
;sfhkjd' taj j¾Okh lrkak mq`Mjka tl úÈhlg
tajd f,dalfha wh lrkjd' ta jf.au mqoa.,hdf.ka"
iajNdj O¾ufhka fï foa ,eì, ;sfhkjd' ±ka wms
lrkafk f,daflda;a;r Yla;Ska YÍrh ;=,g muqKqjd
.ekSu' th ;ukag f;afrkafk kE' fldfydu
meñfKkjo lsh,d' yenehs ta foa meñkqkdg
miafi wmg ±fkkjd ±ka m%Yak ysf;a wvqhs" .eg`M
ysf;a wvqhs" ±ka fyd| udkisl Yla;shla weú,a,d
;sfhkjd" ieye,a¨jla ±ks,d ;sfhkjd ±ka fyd|hs
;ukag fjkodg jvd fyd|hs lsh,d'
fldfyduo ;uqka fï lshk fohdldrfhka
kslafukafk tal lrkak mq`Mjka fohlao@ ±ka uu
fufyu lshkakïfld ldg yß lshkjd fmd,jg
nr fokafk ke;sj Wv mkskak lsh,d ´kE
flfkla Wv mkskafk fmdf,djg f,dl= nrla
È,hs' wkak ta jf.a fohla ;uhs wms yeu ;siafiu
lrkafka' wfma ukig hï lsis mSvkhla §, ;uhs
;j me;a;lg hkafk" ;Skaÿ fjkia lrkafk" ;Skaÿ
.kafk" ye`.Sï fjkia lrkafk" ye`.Sï .kafk'
ks;ru hï fohlg idfmaCIj ;uhs ;SrK .kafk'
148
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
;uka ;=, we;s fowdldrh ;=,ska ;Skaÿ .kakjd
idfmalaIs; O¾uhla yeáhg' wmsg we;a;gu
lrkak ;sfhkafk wfma ys; flf,ia tkake;s
uÜgug ye§u' uu olsk foa ;uhs flfkla ;=,
we;s flf,ia uq,ska whska lrkak nE' l,hq;af;a
uq,skau flf,ia wvmk lrk tlhs' fidajdka ud¾.
M,fha§;a flf,ia ke;s fjkafk kE' flf,ia
wvmkùuhs isÿjkafka' flf,ia wvmk ksid Tjqka
;=, wiykh wvqhs' fudlo fya;=j ;uka wr wd;au
oDIaÀfhka ksoyia jqkdfka' ;uka lrmq ta ±jeka;
m¾fhaIKh ksid wd;au oDIaÀhg yexf.kak nE'
wd;au oDIaÀhg yexf.kak fudlla yß fohla ;uka
;=, ;sfhkak ´kE' fï O¾uh ;=, m%;HlaI lr
.ekSug kï úo¾Ykdj jf.au ù¾hh" n,h" Yla;sh
;sfhkak ´fka' iuyr fj,djg Nla;shla iu`.
m%{dj;a ;sfhkak ´kE' fudlo ke;akï iajdóka
jykafia,d lshk foaj,a fydhkafk n,kafk
ke;sj ms,s.kakjd' yduqÿrefjd b;ska we;a;fk
lshkafk lsh,d' fï .ufkÈ tfyu yß hkafk
kE we;a; jqk;a ;uka m%;HCI lr,d .kak ´kE'
ms<s.;a; wh fkfï ksjka ±lafl úo¾Ykd l< wh'
ms<s.;a; wh ksjka ±lafl kE' fldfid,a rÊcqrefjd
ms<swrf.k ysáfh kuq;a ksjka ±lafl kE wehs ksjka
±lafl ke;af; úo¾Ykd lf<a kE' jrola lshkak
nE th;a fyd|hs kuq;a jvd;a jákafka Wmßuhg
.shd kï' f,dõ;=rd nqÿ flfkla fmkakkafk fï
m<fjks ud¾. {dKh' f,djq;=rd nqÿ flfkl=g
Ôjudk w¾y;ajh
149
wjqreÿ iShla Wmia:dk l<dg jvd jákjd lsh,d
;sfhkjd fï m<fjks ud¾. {dKh olsk tl'
tfyu kï wdkkao yduqÿrefjd Wmia:dk lf,a
wjqreÿ úis myhs Tng mq`Mjka wo ta Wmi:dkhg
jvd n,hla ,nd .kak' ta fjkqfjka Tn fï
f,daflda;a;r O¾uh ;ukaf.a m%{djg iïnkaO lr
.kak m%;HCI lr .kak úo¾Ykd jvkak'
t;fldg fï i|yd bkaøshhka mfyka
;uka ks;ru we;=,g n,kak ´kE' kuq;a wfma
bJøshhka yeÈ,d ;sfhkafk hï ;ekl rEm"
YíO" .kaO" ri" iam¾Y" is;sú,s ;sfhk tjeks
;eklg wjOdkh fhduq lrf.k' kuq;a tf,i
bkaøshkag fhduqfj,d ;shk wjOdkh ;uka fj;
fhduq lrkak wfma bJøsh moaO;sh ieÈ,d keye'
iEÈ,d ;sfhkafk hï ;ekl rEm" Yío" .kaO" ri"
iam¾Y ;sfío" ta ;ekaj,g weÈ,d hkakhs bJøshhka
yeÈ,d ;sfhkafk' kuq;a wms kqjkska ±k.;a;d
fï ixialdr f,dalhg fufyu we,s,d .sys,a,d fï
ú{dKhg ljodj;a fi;la isÿjkafka kE lsh,d'
wixldßl f,dalhg uu weÈ we§ hkak ´kE
lsh,d' tal fmakafk;a keye ;uhs" ±fkkafk;a
keye ;uhs" yef`.kafk;a keye ;uhs" ú¢ula kE
;uhs" fudl=;au f;afrkafk kE ;uhs' kuq;a ta
O¾u;djhgu wmsj weÈ we§ .shd' weÈ we§ .sys,a,d
iïmQ¾Kfhka ta O¾u;djh ksidu ilaldh ÈÜÀhg
/f|kak ;ekla ke;sjqkd' yrflla j;=r hg ál
ál .sf,kfldg wef`.a bkak ueiafid ál" ál ál
150
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
Wvg weú;a msfÜ" ysfia" fud,a,sh yßfh bkakjd'
ta yßh;a Èh hgg .;a;du bkak ;ekla ke;sj
b.s,a,s,d hkjd' ta jf.a wfma YÍrh;a iïmQ¾K
f,daflda;a;r Ndjhg .;af;d;a tfyu /f|kak
;ekla ke;sj hkjd' O¾uhg ,xfjkfldg
wO¾uhg bkak nE" wf,dalhg ,x fjkfldg
w÷rg bkak neye" ksùug ,x fjkfldg ±ùug
bkak neye" ta ksid ta ±ùu m,jd yßkjd tal wmsg
±fkkjd' ta oekSu fld;rïo lshkj kï lsf,da
foiShl ;=kaiShl u,a,la T`Mj Wv ;shdf.k .sh
ukqiaifhla tl mdrgu ta u,a, ìñka ;shkjd
fldÉpr fn,a,g we`.g m;g úfõlhla ±fkkjd
we;ao@ wkak tajf.a ieye,a¨jla ;ukag ±fkkjd'
t;fldg wr flfkl= jy,a Ndjfha r|jdf.k
ld,hla jev wrf.k wrf.k w;yßkjd' w;
yeßhg miafia ta ukqiaihg ksoyi ,enqkdg miafi
fldÉpr ieye,a¨jla ±fkkjd we;ao@ wkak ta
jf.a fï jev ldrfhla jf.a uyd u,a,la T`Mj
Wv ;shdf.k .shd oeka nr ug oefkkafk kE
lsh,d ;ukagu oefkkfldg fldÉpr iykhla
oefkkjd we;so@
tal ,nd .kak kï Tn lrkak ;sfhkafk
fudllao@ fï lshk foa fydhd.kak' uu lsjqj
tl fohlaj;a Tn yßhg fydhd .;af; kEfk
iuyr úg lshk iSudjg ú;rhs fydhkafk' uu
lshkafk ud lshkjg;a jvd ta iSudj .ek fydhkak'
yenehs Tng ri fohla kï ke;sj we;s yenehs
Ôjudk w¾y;ajh
151
kSri kï kE ljodj;a ;s;a; ri fjkafk kE
ksjk" kSri fjkafk kE ksjk' ksjkg meñfkk
fldg thd yßhg ;ukaf. uki Èyd ne¨fjd;a
f;afrkjd ;ukaf.a uki oeka ieye,a¨ fjkjd
lsh,d" ;ukaf.a uki iqúfYaIs me;a;lg" ;ukaf.a
kqjk iqúfYaIS me;a;lg ±ka fhduq fjkjd lsh,d
f;afrkak mgka .kakjd' fuf;la ld,hla wms
lf,a fudllao@ rEmfhka rEmh hgm;a lrkjd"
Yíofhka Yíoh hgm;a lrkjd" .kaOfhka .kaOh
hgm;a lrkjd" talhs lf,a' t;fldg fï yryd
bJøsh úIh blaujkak ´k úfYaI weila my,
fjkjd talg lshkjd ioyï wei lsh,d'
fï mj;sk ´kEu fohla wod, fjkafk
O¾uhg' tla;rd meje;aula" ord .ekSula" ilia
ùula wdÈh thg whs;s fjkjd' t;fldg ioaO¾uh
lshkafk fïjdfha ;=, ;sfhk O¾u;d fkfjhs'
tajd blaujQ O¾uh' O¾uh ;=, wO¾u;a mj;skjd'
kuq;a ioaO¾uh lshkafk O¾uh;a fkfï" wO¾uh;a
fkfï' ±ka fufyu n,kak th Tng jegfyaú'
O¾uh lshkafk fyd| jev lshuq" wO¾uh lshkafk
krl jev lshuq' fyd|hs t;fldg flfkla
wO¾ufhkq;a bj;a fjkjd" O¾ufhkq;a bj;a
fjkjd t;fldg thd fudlo lrkafk@ fï .eUqre
fohla lSfõ úo¾YKd lr,d n,kak' fï lSfj
ls%hd;aul lrkak moaO;shla fkfuhs' úui,d
n,kak fohla' fïjd wjjdo fkfjhs f.orÈ kslï
bkak lshkafk;a kE" jev lrkak lshkafk;a kE
152
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
tfykï fudllao lshkafk@ Th folskau Tng
ksoyia fjkak mq`Mjka' nqÿrcdKka jykafia odfk
j<|kafk kE" nqÿrcdKka jykafia ie;fmkafk
kE" mrud¾: jYfhka mqoa.,fhla kE' iïuq;s
fldaKhlska weyqfjd;a odfk je<÷jdo lsh,d Tjq
odfk je<÷jd lsh,d lshdú' nqÿrcdKka jykafia
fojqrï fjfyf¾ jev jdih lrkjdo@ Tjq jev
jdih lrkjd lsh,d lshdú' ta iïuq;s jYfhka
muKhs mrud¾: jYfhka nqÿrcdKka jykafia ,`.
flfkla mqoa.,fhla keye'
´l ;uhs wpdka pd yduqÿrefjd .eUqre
ldrKhla lsh,d lsjqfj' wpdka pd yduqÿrefjd ljqo
lsh,d weyejdu Wkajykafia lsjqjd wpdka pd lsh,d
flfkla kE lsh,d' ta jf.au .eUqßka lshkak
mq`Mjka nqÿyduqÿrefjd lsh,d flfkla kE" wdkkao
yduqÿrefjd lsh,d flfkla kE lsh,d' tal ;uhs
o¾YKh" h:d¾:h" h:d ;;a;ajh" iajNdj O¾uh'
wehs flfkla ke;s fjkafk@ O¾u;d f.dvl ysá
ksid' fudllao O¾u;d f.dv lsh,d lshkafk@
wei" lK" kdih" Èj" YÍrh lshk bkaøshhka ueog
fj,d uqrldrhd jf.a ysáhd' ta jf.a bJøsh my
.,k ;ek uuxldrh n,df.k bkakjd' ta yryd
weye" lK" kdih" Èj" YÍrh ;=,ska uk bJøshhg
iïnkaO fjkjd uk bJøsh ,`. udrhd bkakjd'
fudkjo lrkafka rEm wdfjd;a lkjd uki lk
tajd ;uhs jeämqr tjkafk iuyr taj uki lkak
leu;s kE' tl me;a;la ;uhs iajNdj O¾uh ;=,ska
Ôjudk w¾y;ajh
153
wfma ukig we;slrk jákdlu w.hka yokjd'
ñksiaiqkaf. msáka yomq rduq álla ;sfhkafk
b;ska wms;a ta rduqj,g yßhk úÈhg bkak W;aidy
lrkjd'
fï rEm" Yío" .kaO" ri j,g idfmaCIj O¾u
álla ;uhs uu lsjqfj' ta ál kï f;afrkjd
fkao@ f,dafl foa f;afrkjd' kuq;a f,daflda;a;r
foa f;afrkafk kE bJøshhkag idfmaCIj' ke;akï
uu fldfyduo f;areï .kafk lsh,d bJøshhka
miaig tkjd' kuq;a fï bJøshhkag idfmaCIs;
fkdjQ O¾uh wê {dKhlska f;areï .kakjd ksjka
wjfndaO lrkafk tjkajQ {dKhlska' Th we;af;d
fï O¾uh;a bf.k .kak hkjd' ta ksihs fuh
f;areï .kak wmyiq fjkafka' fï f,daflda;a;r
O¾uh wê Ñ;a;" wê {dKhlska f;areï .kafka'
tf,i f;areï .;a; flkdg /h ke;s fjkjd"
oyj, ke;s fjkjd" ilaldh ÈÜÀh ke;s fjÉp
.uka fï lshmq lreKq .eUqßka fufkys lf,d;a
´lu fidhd ne¨fjd;a thdg ksjka olskak mq`Mjka'
ud¾. M,hla ,enqjyu ta ukig" ta kqjkg
/h oyj, lsh,d fohla kE' ndysr weia folg
;sfhkjd oyj, ;siafi jev lr,d /hg ksod
.kakjd lshk tl' kuq;a uu odfk j<|kafk
kE" ie;fmkafk kE' kuq;a iïuq;s jYfhka ta
yeu fohlau isÿlrkjd' ta fï YÍrhg ´kE ál
lrkafk' ke;akï mj;skak neyefka' wms jdykhg
f;,a .ykj ñila jdykhla jdykhlg f;,a
154
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
.ykafk kEfk fudlo jdykh wú{dKlhsfk'
jdykhlg i;=gla we;af;;a kE f;,a f.dvla
.eyqjd lsh,d ÿlla we;af;;a keye thdf.a ld¾hh
isÿlrkjd muKhs' ksjka O¾u;djh lsh,d
lshkafk;a iú{dKl fohla fkfuhs ú{dK
ksfrdafOda tfyukï wú{dKlhs yßhg jdykh
jf.a' t;fldg wú{dKl ;eklg /h oyj,
;sfhkak mq`Mjkao@ fudlj;a kE' yß .eUqre
ldrKhla tal' fï lreKq fndfyda kqjKska f;areï
.kak n,kak' fïjd wykfldg Tnf.a fud,fha
fjku iakdhq moaO;shla jefvkjd" fõokdjla
±fkkjd' fïl nqÿyduqÿrejkag fldfydu ±kqkdo@
T`Mj mef,kak jf.a ±kqk¨ ta fj,dfj ;uhs
nqÿyduqÿrefjd wêIaGdk lrkafk uf. T`Mj y;a
lvlg me,s,d .sh;a fï W;aidyh w; yßkafk
kE lsh,d' t;fldg ta is;g lsfhkafk wêÑ;a;h
lsh,d" wê {dKh lsh,d lshkafk' t;fldg wr
ilaldh ÈÜÀ n,fõ.hg bkak neß jqkd' ilaldh
ÈÜÀ n,fõ.h mrhd hk .=Khla fu;k we;sjqkd
udrhd mek,d .shd lsh,d lshkafk talhs' uf.;a
ta ojfi udrhd ;uhs wr uyd n,fõ.hla yeáhg
úÿ,s Yla;shla jdf. msgjqfka'
wms fï Ydikhg tkfldg T`Mfj m%Yak
je,la" udkisl wiu;=,s;;djhla" nh ìh iel
ixld f.dvla ;snqKd' m%{dj ;sfhk ukqiaihg
ÿl jeähs' ke;akï wmsg;a ;snqkfk f,dalh
hk úÈhgu hkak' tfyu ls%hd lrkak nE m%{d
Ôjudk w¾y;ajh
155
.=Kh ;sfhk fldg tal by< uÜgulg fõ.fhka
.,df.k hkjd' isoaOd¾: l=udrhdg rdc iïm;aj;a
ú¢kak neß jqkd ta m%{dj Tyq ;=, ;snqk ksid'
ukqIH iajNdjh ukqIH ú{dKh y÷kd.;a;yu
th yßu úoHd;aulhs' wms iajNdjh okakjd
ukila wry;aNdjh;a ndr .kafk kE" ukila
ixfõ§;djhla ;uhs ndr .kafk' thdf. yoj;g
fyd¢ka ±fkkak ´kE' fudlo uki krlhs
fyd|hs lsh,d .kafk ixfõ§ .=Khla' t;fldg
fï ukqIH ú{dKh tl ;ekl r|j,d ;shkak
fldhs fj,djlj;a leu;s fjkafk kE' fudlo
ukfia ks;ru fjkia fjk iajNdjhla ;sfhkafk'
fldf;kag .sh;a ;sfhkafk ksiaidr iajNdjhla"
úmßkdu O¾uhla" jh Oïud lshk .=Kh" fjkia jk"
CIh fjk .=Kh ;sfhkafk' wks;H" ÿlaL" wkd;au
mqoa.,sl;ajh ;=, isgf.k mqoa., udkisl;ajfhka
hfula hï fohla lfrd;a ta yeu fohlau w,a,d
.ekSu lshk .Khg jefgkjd' túg Tnf.a
úfYaI O¾u {dKh f.dv kef.kafka keye' Tfí
uki ;=, fjkila fkfï uu lrkak lshkafk'
uki ;=, fjkila lr,d ;shd.kak fohla Tng
keye' Tn Tfí uq`M ukiskau ksoyia fjkak ́ kE'
bJøshhka my ;=, fjkila lr,d ;shd.kak fohla
kE bJøshhka mfykau ksoyia fjkakhs ´kE' mxp
WmdodkialkaOfha fjkila lr,d ;shd.kak fohla
kE uq`M mxp WmdodkialkaOfhkau ksoyia fjkak
´kE' iïmQ¾K ksoyia ùfï m<uq mshjr yeáhg
156
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
flf,ia wvmK ùu isÿ fjkjd' Bg miafi ta
iudêh È.g ÈhqKq lrf.k .sfhd;a wßy;ajh lrd
.sys,a,d ksjka olskjd' ke;skï ta iudê ÈhqKq
lrka ke;sj w;g m;a ksjka mfilg od, iirg
nisk fndai;a jrfhla jf.a mdrñ;djlg wod,
ukfia wêIaGdkhla" W;a:dk l¾uhla we;slrf.k
Bg wod, iajNdj O¾ufha Yla;Ska jeä,d ta ta
mdrñ;d iajNdjh wkqj nqÿ njg" w.% Y%djl" uyd
Y%djl .=Khka j,g hkjd' mqoa., wjYH;djh hï
;dla l,a we;ao@ ta ;dla l,a i;ajhd ieß irkjd'
mD:.ack Ndjfha b|f.kyß ukqIHfhla wfmaCId
lrk .=Kh ukqIHhd ;=, jefvkjd' wfma uki
fï úÈhhs" fïfl úmdl fïjhs" fïflka fufyu
fjkjd lsh, .;a;g miafi md,kh lrkak yßu
f,aishs ta iajNdjh f;areï .kak ´kE' ysf;a
iajNdjh wms olskak ´kE'
±ka Th we;af;d fldÉpr foaj,a uu lsh,d"
uf.a lsh, ys;df.k bkakjo@ ta fiarf.au Èh
nqnq,l ;sfhk idrh ;uhs ;sfhkafk' Èh nqnq,la
jf.a msms,d ;snqkg we`.s,af,ka ;Ügq l, .uka
msmsfrkjd' fldydgo Èh nqnqf,a idrh hkafk
c,hguhs' wfma we`.;a fï Èh nqnq,la jf.a msms,
;snqkg ke;s fjÉÑ .uka uy fmdf,djg ;uhs
whs;s fjkafk' wfma w;fr ;sfnk ukisldr ál
Tlafldu fndrejla is;sú,s w;r ;sfhk ne£ï"
wdYdjka uydu uyd fndrejla' tal fndrejla nj
±kf.k .uk .shyu t;fldg oefkk mSvdjka
Ôjudk w¾y;ajh
157
wmsg bjikak f,aishs' fïl Yíohla muKhs"
O¾u;djhla muKhs lsh,d ys;kakg bfíu kqjk
yev .efykjd' rEmhla" Yíohla" .kaOhla"
rihla" iam¾Yhla muKhs lsh,d ys;kak kqjk
bfíu yev.efykjd' fuh is;sú,a,la muKhs
lsh,d ys;kfldg udkisl wd;;sh" udkisl
mSvkh flfkl=f. wvq fjkjd' f,dalfha fndfyda
fofklaf. is;a ;=, fmdä fmdä ±ùï fkfï
;sfhkafk nrm;, .sKs .ekSï ,ejq .sKs blaujd
.shmq nrm;, .sKs .ekSï ;sfhkjd' ta .sKs .ekSï
j,ska ukqIHhkag ksoyia fjkak mq`Mjka lula kE'
tal ksid fyd|u foa ;uhs O¾uh Tfí ukig"
kqjkg" Ôú;hg taldnoaO lr.kak tl' fï
;sfhk fiargu jvd ugkï ioaO¾uh jákjd' wehs
fï fiargu jvd iekiSula" iqjhla ug ioaO¾uh
;=,ska okjkjd' ta ksid u.M, ,enQ wh" ry;ka
jykafia,d wr fida;dmkak .=Khgu we,s,d hkjd'
iemh we;s ;ekska ukqIHfhla fjka fjkafk kE'
ÿl we;s ;eklska ;uhs flfkl= fjka fjkafk'
ziífí mD:qÊckd Wïuka;ldZ lshk tl yßhgu
yß' fiaru bkafk Wu;=jlska' yeu flfklau
lsishï Wu;=jlska fmf,kjd' YÍrh fjkqfjka
Okh fjkqfjka udkakhla we;s lr .;a wh
fldmuKo@ fN!;sljd§ ms,sfj,g Tfí Ôú;h
fyd¢ka ia:djrj f.dv k.d .kak talg O¾uh
.dj.kak tmd' iïuq;s Ôú;fha Tn id¾:l;ajhla
,nd .kak kuq;a i;Hh wjfndaO lr .kak' fï
158
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
YÍrhla ;=, ;sfhkafk fudkjo lsh," ukila
;=, ;sfhkafk fudkjo lsh,d" ys;j;alula ;=,
;sfhkafk fudkjo lsh,d" ;ryjla ;=, ;sfhkafk
fudkjo lsh,d wdÈ Th ´kEu iajNdjhla ;=,
;sfnk úoHd;aul isoaOdka;h Tn y÷kd .;a;du
yßu f,aishs f,dalhg uqyqK fokakg'
wixldßl .=Khg wfma uki m;a lrkfldg
wfma uki wixldßl fjkjd" ksúÉp .=Khlg
wfma uki m;a lrk fldg wfma uki ksfjkjd'
Tfí uki wjq,a lr .kak yßu f,aishs' f,daN"
oafõY" fuday álla tl;= lr,d l,amkd l,du
bfíu ta ;;ajhg m;afjkjd' Tn tajd m%ydkh
lrkak ´kE' túg Tfí is;g .,mjdf.k ksjqkq
ukila ysñlr .kak'
Ôjudk w¾y;ajh
159
fï úo¾Ykd Ndjkd jev igykska wm
n,dfmdfrd;a;= jkafka Tfí is; ksjkg fhduq lr
.kak" tfyu ke;akï is; ms<sn| hï wjfndaOhla
isoaO lr .kak' ys; nqÿyduqÿrefjda fmkaj,d §,d
;sfhkafka udhdldrfhla úÈyg ta jf.au ñß`.=jla
yeáhg" ta jf.au Èh nqnq`M yeáhg' ta jf.a Wmud
j,ska nqÿyduqÿrefjda ys; ms<sn| lsh,d §,d ;sfhkjd'
Th we;af;d;a ys;;a tlal Ôj;a fj;aÈ ys; lshkafka
fufyu fohla fkao lsh,d ldg jqk;a jegfykjd
fjkak mq`Mjka' ysf;a is;=ú,s my, fjkafka
ysf;a we;s lr .kakd ix{djka wkqjhs' t;fldg
ix{djla lsh,d lshkafka ÈÜÀhla ke;akï oelaula'
ys; t;fldg iïud ÈÜÀ .=Kfhka ;sfhkjd kï
ysf;a my,jk is;=ú,s;a iïud ixlmam fjkjd' ta
ksid ;uhs iïud ÈÜÀh wd¾h wIaGdx.sl ud¾.fha
6
uu;ajh ÿrelr ienE f,daflda;a;r;ajh olsuq
160
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
uq,skau y÷kaj,d §,d ;sfhkafka' wfma mskaj;=ka
wßy;a Ndjh ms<sn| fkfjhs fydhkak ´ke"
fjk fjk foaj¨;a fkfuhs fydhkak ´kE" Th
we;af;da fydhkak ´kE fldfyduo iïud ÈÜÀh
we;s lr .kafka lsh,d' ke;akï wms f,dafla
;sfhk fkdfhl=;a foaj,a .ek ±kf.k Ôj;a
fjhs' kuq;a wjYHu uQ,sl miqìu ;ud ;=, f.dv
ke.=fka ke;akï wr ish,a,u .`.g lemQ bKs jf.a
fjkjd' ta ksid tfia fkdjkakg uQ,sl wjYH
lrk mokñka f.dv tkak uQ,sl ls%hd l< hq;=
ldrKh ;yjqre lr .kak" wjfndao lr .kak
uykais fjkak' fldfyduo iïud ÈÜÀh Wodrl
.kafka lsh,d fidhd.kak Tn uykais fjkak'
fldfyduo uf.a ,`. ;sfnk ilaldh ÈÜÀh"
wd;au oDIaÀh ÿre lr,d fï ix{dfjka ksoyia
fj,d f,dafl Èyd uu n,kafka fldfyduo@
lshk wkak ta W;aidyh" ta l,amkdj" ta ù¾hh
uu ys;kafka ksjka olskak leu;s yeu flfkla
,`.u ;sìh hq;= ldrKhla njg m;a fjkak ´fka'
;k;=re ,nkak fkfuhs" ud¾. M, iïm;a ,nkak
fkfuhs wms fï is; ksoyia lr .kakhs W;aidy
lrkak ´fka' wmf.a ys;" lh" jpkh lshk ;=ka
fodr ixjr jqkd kï" iqjm;a jqkd kï tmuKhs
wfma oyu' tfyu ke;akï wfma n,dfmdfrd;a;=j'
ta ye`.Sfuka hqla;j yeu flfklau ;ukaf.a ys;"
lh" jpkh ixjr lr .kak ilia lr .kak úÈh
.ek l,amkd lr n,kak ´kE'
Ôjudk w¾y;ajh
161
hï flfkl=g wefia iqo my, jqfkd;a thdg
w÷re meyehlska ;uhs f,dalh fmfkkafka' ta
jf.a ksjerÈ iïud ÈÜÀhl lshk tl fkfuhs fï
f,dalh ;=,ska wmsg oek.kak ,eì,d ;sfhkafka'
f,dalfha yefudaf.u w;ska w;g .,df.k tk
>k wkaOldrh th' wdf,dalh fkfuhs th' i;H
fkfuhs th' fï ñksia {dKh ;=, i;Hh ±lSfï
yelshdj ;snqk;a wr idxidßl l¾u n,fõ.hka
yd fï f,dalfhka lshd ÿka ±kqñka wm jyf.k
bkafka wfma ,`. we;s weye' m%{d wei" ke;skï
i;H {dKh my, fjkakg bv fkd§ >k w÷re
j,djlska jeiS mj;skj ;ukaf.a m%{d wei' ta
w÷re j,djg ;uhs nqÿyduqÿrefjd ilaldh ÈÜÀh
lsh,d foaYkd lf,a' wd;au oDIaÀh' ta wd;au
oDIaÀh mokï fj,d n,kfldg ta wd;au oDIaáhg
nkaOkh jqk wei" lK" kdih" Èj" lh" uk lshk
ih bJøshfha w;S;" wkd.;" j¾;udk lshk ld,;%h
jevlrñka ;uhs n,kafk' tfyu n,kfldg
wmg fmfkkafka wr ;ukaf.a wefia ne÷k j,d
mg,hg idfmaCIs;jhs' ta w÷r ;uhs f,dalfha wmg
olskakg ;sfnkafka'
B,`.g wms fï wka wh" fï uu" fï uf.a
YÍrh" fï uf.a woyia" fï uf.a is;sú,s" fï uf.a
jpk lsh, tajg /já,d ta wkqidrfhka f,daN"
oafõY" fuday wd§ fldg we;s ixfhdack oyhlau wms
yod .kakjd' ta ixfhdack oyhu ls%hd;aul fjñka
mj;sk ukqIHfhl=g i;Hh olskak mq`Mjkalula
162
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
we;af;a kE' ´kEu ukqIHfhla ´kEu fudfyd;l
hCIfhla jf.a wdfõY fjkak mq`Mjka .=Khla
;sfhkjd' kuq;a tfyu fjkafka keye i;H
wjfndaOh we;slr .;af;d;a' ta flkd ;=, fï
i;aj" mqoa.," wd;au oDIaÀh ke;s ksid" ta wefyk
foa olsk foa uu uf.a fkfuhs lsh, olskjd' tajd
bfíu my, fj,d wr uuxldr iajNdjh" ±ä wdfõ.
YS,S iajNdjh wd§ flf,ia hgm;a lrkak" tfyu
ke;akï ta flf,ia n,h ke;s lrkak yelshdj
,efnkjd'
wkak ta úÈhg l,amkd lr,d wfma Ôú;
wms W;aidy lrkak ´kE iïud ÈÜÀh lshk ta
o¾Ykh my< lr .kak' tal yß wiSre ldrKhla
nqÿrcdKka jykafia foaYkd lf,a ilaú;s rclu
.kakjg jvd" f,daldêm;H rclu .kakjg jvd"
ifojqf,djg wêm;s fjkjg jvd fndfydu ják
fohla ;uhs iïud ÈÜÀhg m;a ùu lsh,d' Tn ;=,
ta .ek f,dl= Wkkaÿjla ;sfhkak ´kE" ´kElula
;sfhkak ´kE' wms WodyrKhla .;af;d;a
;k;=rla ,nkak .sfhd;a tfyu t;k ;sfhkafka
f,daN" oafõY" fuday lshk ;=k' ;k;=r ord.;a;
flk;a" ord.kakg hk flk;a th ;k;=rla f,i
fkdis;sh hq;=h' ord .kak flkd kï fldfy;au
okakj tal ;k;=rla fkfuhs lsh,d'
yefudau yeuodu ,nkafka fõohsl oyu'
wms weyqj;a" ±lal;a is;=j;a fudk hï wdldrhl
Ôjudk w¾y;ajh
163
iajNdjhla ;snqk;a ta ́ kEu oyula fõohsl oyula'
wmsg ú| ord .kak mq`Mjka fïl fyd|hs" fïl
krlhs" fïl uOHia:hs lsh,d' wfõohsl oyula
;uhs ksjk lsh,d lshkafka' tal ú¢kak mq¨jka
fohla fkfuhs' mskaj;=ka fï f,dalfha wfõohsl
oyula ±kf.k keye' ±k.;af;a ke;s fya;=j ;uhs
mskaj;=kag ;sfhkafka bJøsh {dKhla' wfõohsl
oyu ±k .kakkï f,daflda;a;r {dKhla ´kE"
wfõohsl {dKhla ´kE' wfõohsl oyu lsh,d
lshkafk rEmhla" Yíohla" .kaOhla" rihla"
iam¾Ihla jf.a fohla fkfjhs" tajf.au rEm"
fõokd" ix{d" ixLdr" ú{dK lshk myu ;sfhk
foal=;a fkfuhs' ta jf.au yevhla" rEmhla" j¾Khla
fmkajkak mq`Mjka foal=;a fkfuhs" w;S;h;a"
wkd.;h;a" j¾udkh;a mj;sk oyula fkfuhs" fï
ld,;%h blaujd ;uhs wfõohsl oyu lshk tl
;sfnkafka' kuq;a wms yeuodu wykafka fõohsl
O¾uh" ys;kafka fõohsl úÈhg' t;fldg fõohsl
oyu ;=, yeu fudfyd;lu fï ú£ï ksid Nj
yefokjd" cd;s" crd" jHdê" urK" fidal yefokjd'
tfykï fõohsl ;ekska wfõohsl .=Khlg
md;%ùu fjkia ùu ;uhs nqÿyduqÿrefjd foaYkd
lf,a' ksjka olskjd lsh,d lshkafka tal' ksù
iekys,af,a bkak mq`Mjka lu ;sfhkafka wfõohsl
;ekl' ú¢k ;ekl ksù iekis,af,a bkak mq`Mjka
lula kE' ±ka fï úÈhg lshkfldg oyu .ek is;a
fhduq lrf.k" kqjKei fhduq lrf.k l,amkd
164
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
lrkfldg mskaj;=kag fmakjd fï iajdóka jykafia
meyeÈ,s lrkak W;aidy lrk f,daflda;a;r oyu
ms<sn|j' ta oyfï iajNdjh fmakjd' tfyu ke;=j
Tfya lshjf.k .sys,a,d wjidkfha fudlla yß
lshhsfka Ndjkdjla lrkak lsh,d ys;df.k bkak
tmd' fï yeu jpkhla ;=,u ;sfhk wre; mÍCId
lrk flkd" f;areï .kak W;aidy lrk flkd
;uhs ta iïud ÈÜÀl .=Khg md;% fjkafka' wms
rd;s% ld,fha Ôj;a fjkjd" oyj,a ld,fha Ôj;a
fjkjd' Wmkaod mgka wjqreÿ ;syla" y;,syla"
mKyla" yegla" ye;a;Ejla ;rïu Tn wms Ôj;a
fjkafka rd;s% ld,fha" oyj,a ld,fha" Th fol
;uhs wmsg ,efnkafka fudllao@ wdf,dalhhs"
wkaOldrhhs' kuq;a ks¾jdK Od;=fõ wkaOldrhla"
wdf,dalhla kE' ±ka n,kak Tfí kqjKeig" Tfí
{dKhg fmkqko lsh,d fï iajdóka jykafia lshmq
ta ldrKh' Tn yeuodu olsk foag jvd hula lsjqjd
Tng ±fkkag' ;ukag ta .ek h:djfndaOh lshk
tl my< jqkdo@ iuyr fj,djg ±kqñka my<
fjkjd fï i;Hh' Tng th ±kqñka my, jqkdg
uÈ ;ukaf.a wdOHd;auh tf;kag h:djfndaOhg
m;a fjkakg ´kE' ta lshkafka ;ukag ±fkkjd
kï ;uka ,`. ilaldh ÈÜÀh ;sfhkjd lsh,d
hïlsis n,fõ.hla jf.a" hïlsis Yla;shla jf.a"
.sks fmdl=rla jf.a fohla ;ud ,`. ;sfhkfldg
tal ;udgu ±fkkjd' fyd|g kqjK ;sfhk
flfkl=g f;afrkjd ta wOHd;añl fmr,sh ;uka
,`. isÿ jqkdo keoao lsh,d'
Ôjudk w¾y;ajh
165
wkak ta idxidßl oDIaÀh ;uka ,`.ska úiqrejd
yeÍu ;uhs fu;kÈ lrkafka' úiqrejd yeÍug
mq`Mjkalu ;sfhkafka ta ys; ls%hd;aul fjk" ta ys;
jefvk" ta ys; fmdaIKh fjk l%uh Èyd wjfndaOh
we;s lr .ekSu ;=,ska' ys; fmdaaIKh fjkafka
we,Sfuka" .eàfuka" ,dN w,dN" hi whi" kskaod
m%ixid wd§ jYfhka fï fmkakmq oajdldrhkaf.ka
;ukaf.a ys; jefvkjd' ta fudk úÈfhka jevqk;a
ta Tiafia ys; jefvkak mgka .kakjd' ta ysf;a
jeãu lshk tl ÿre lr,d ys; ú.; úoajxYkh
lrkjd' ke;akï iïmQ¾Kfhka úiqrejd yßkjd
lshk ldrKh isoaO lrkjd' iïmQ¾Kfhkau ys;
úiqrejd yeßhg miafi wmg mq`Mjkalu ;sfhkjd fï
ñksi;anfõ ,en.kak mq`Mjka Wiiau o¾Ykfhka
hqla;j fï f,dalh Èyd n,kak' i;aj" mqoa.,"
wd;au uu uf.a oDIaÀ j,ska f;drj fï f,dalh Èyd
n,kak mq`Mjka úYsIaG {dKhla" úYsIaG .=Khla
yeu fokdgu ,efnkjd' ta ,eîu wr rclula
,nkjg jvd uy;a fia n,iïmkak njla ,nd
fok" wdYs¾jdohla ,nd fok" iekis,a,la ,nd
fok" ksjkla ,nd fok W;a;=x. ldrKhla njg
m;a fjkjd'
tfyu kï mskaj;=kag;a tf;kag mßj¾;kh
ùu i|yd mskaj;=ka kqjkska ks¾jdKh kue;s
m%§mh fydhd f.k hkak lshk ldrKh ;uhs uu
foaYkd lf,a' kqjkska fidhdf.k fidhdf.k
hkjd fï ks¾jdKh kue;s ldrKh' wms oyñka
166
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
meyeÈ<s l<d ks¾jdKfha iajNdjh" ks¾jdKfha
,CIKh" ks¾jdKfha ±fkk foa wdÈ fldg
we;s lreKq meyeÈ<s l<d' ±ka mskaj;=kag hï
ud¾. WmfoaYhla ,enqkd ksjkg .uka lsÍug;a
ksjfka iajNdjh y÷kd .ekSug;a' tfyu kï
ta wfõohsl iajNdjh wkaOldrhhs" wdf,dalhhs
blaujQ iajNdjh" /h oyj, blaujQ iajNdjh"
w;S;" wkd.;" j¾;udk ld,;%h blaujQ iajNdjh"
bJøshhka blaujQ iajNdjh" mxp Wmdodk ialkaOh
blaujQ iajNdjh" yevhla j¾Khla .kaOhla rihla
iam¾Yhla ke;s fï O¾u;djfha iajNdjh y÷kd
.ekSug lrk W;aidyh ksjk fidhd .ekSug
lrk W;aidyhla yeáhghs fmkajd ÿkafka' Tng
,efnk iqÿiq fõ,djla Ndjkduh {dKfhka fï
ks¾jdKh kue;s m%§mh fidhd .ekSug ksy`vj fï
O¾uh fidhd Tn iu jÈkak'
uu úiska ud hhs wduka;%Kh lrkq ,nkafka
fudk jf.a fohlgo lsh,d Tn úuiqfjd;a Tng
.eUqre kqjKska ,efnk ms<s;=r l=ulao@ ir,j
fmdä <uhs jf.a ljqre;a lshdú' fï uf.a YÍrhghs
uu lshkafka lshdú" tfyu ke;akï uf.a ys;
;uhs uu lshkafka lsh,d lshhs' kuq;a .eUqre m%{d
uysuhla ;sfhk flfklaf.ka weiqfjd;a Tn uu
hhs wduka;%Kh lrkq ,nkafka l=uk fldgigo
lsh, fudk jf.a W;a;rhla ,efíúo@ nqÿrcdKka
jykafia ;ukaf.ka ta m%Yakh weiqfjd;a ;uka
,nd fok W;a;rh fln÷o@ ál fõ,djla O¾u
ukisldrfha fhÈ,d W;a;rhla ,nd.kak n,kak'
Ôjudk w¾y;ajh
167
uu uu hehs wduka;%Kh lrkq ,nkafka
l=uk fldgilgo@ l=uk ldrKhlgo@ l=ula
ksido@ n,dfmdfrd;a;= jkafka fnfydu .eUqre
od¾Yksl W;a;rhla' fïl uu wymq m%Yakhla
fkfuhs" nqÿrcdKka jykafiau wymq m%Yakhla'
;s%msglfha ie`.ú,d ;sfhk yefudagu m%p,s; jqfka
ke;s úfYaI mrud¾: wjÈ lrk l=vd isoaOdka;
yuqjqkyu uu tajd Wmqgdf.k mskaj;=kag fokjd
O¾u ukisldrfha fhfokag'
ojila tl udkjlfhla nqÿrcdKka jykafia
yuqfj,d m%ldY lrkjd ug fuÉpr ±is oiqka
bkakjd" fuÉpr ug .jfhd bkakjd" fuÉpr ug
Okh ;sfhkjd lsh,d ;udf.a we;s yels nj m%ldY
lrkjd' nqÿrcdKka jykafia wykjd Tn Th uu
hhs wduka;%Kh lrkafka ldgo@ Tnf.a flia
j,go" iugo" weg j,go" kyr" weg" weg ñÿ`M
j,go@ YÍrfha l=uk fldgigo@ we;a; jYfhka
wm lshkafka YÍrh uu lsh,d fkfuhs uf.a YÍrh
lsh,d' YÍrh uu fkfuhsfk' tfyu kï wms
wyk m%Yakh Tn uuhhs wduka;%Kh lrkq ,nkafka
l=ulgo@ kuq;a wms uf.a foaj,a ñila uu .ek
fkfuhs lshjkafka' uf.a wei" uf.a lK" uf.a
kdih" uf.a Èj" uf.a YÍrh" uf.a ys;" uf.a ÿl"
uf.a i;=g" uf.a wd;auh' t;fldg fu;k uf.a
ñila uu fkfuhs' fu;k fydhd .kak mq`Mjka
uf.a foaj,a ál kuq;a Th w;r ;du lshjqfka keye
uu lshk flkd .ek" fmkqfk;a kE uu lshk
168
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
flkd' wkak ta uu lshk flkd olskjd kï ;uhs
z.yldrlx .fõhkaf;daZ' .yldrlh thd' thd
;uhs ksIamdolhd' thd ±lafld;a Tn,`. ;sfhk
ilaldh ÈÜÀh lshk m%n, n,fõ.h w;=reoyka
fjkjd' wm i;=j ;sfnk ta ÈÜÀh ke;s fj,d
hkjd' yeu flfklau hCIdfõYhlska hqla;hs"
fma%;dfõYhlska hqla;hs' fudavlulska hqla;hs" Th
f,daN" oafõY" fuday lshk ;=k ;ud Th lsjqfõ' yeu
flfklau Th wdfõ. ;=k wrf.k ;uhs hkafka'
;djld,slj nqÈlrj, ;sín;a yeu ;siafiu Th
wdfõ. ;=k ukqIHfhla ;=, ;sfhkjd'
ta ksid ukqIHfhla lsh,d lshkafka ta
ukqIHhdg md,khla ;sfhk flfkla fkfuhs'
;ukag ´kE úÈhgj;a Ôj;a fjka neß wirK
mqoa.,fhla ;uhs ukqIHhd' tal ksid ;uhs
nqÿyduqÿrefjda f.dvdla Th wx.=,sud, jf.a jerÈ
lrmq whg mjd iudjla ÿkafka talhs ta mqoa.,hd
wirKhs' ta ksid ta yefudagu nqÿyduqÿrefjd iudjla
ÿkakd' ñksiqka oreKq jkafka Tjqka ;ukaf.a is;
fkdy÷kklu ksid" is; oukh lr .;af; ke;s
ksid" is; wjfndaO lr .;af;a ke;s ksid we;sjk
iajNdjhla ;=,hs' ±ka flfkla f,daN lrkjd kï
ta lshkafka thd f,daN ukqiaifhla lsh,d whska
lrkak nE' fudlo thd tal y÷kkafka ke;s
ksid' ffjr lrk flkd" B¾IHd lrk flkd
fï ish`M fokd whska lrkak mq`Mjka lula kE
ta wh ;ukaf.a ys; y÷kkafka ke;s ksihs tfyu
Ôjudk w¾y;ajh
169
lrkafka' fï yeu laf,aIhlau jev lrkafka
;ukaf. ys; y÷kkafk ke;s ksid" ;uqkaf. ys;
md,kh ke;s ksid" ;ukaf. ys; wjfndaO lr
.;af; ke;s ksid' t;fldg iemh lshk tl"
iekis,a, lshk tl" ksjk lshk tl Tng ndysßka
fydh,d kï ljodj;a fydhd .kak nE'
zwdldfid mox k;aÓ
iufKda k;aÓ ndysf¾Z
wdldifha msh igyka ke;s jf.a Y%uKfhda
ndyssßka ke; Y%uKfhda lsh,d tf;kaÈ woyia
lf<a ks¾jdKhhs' fldfydu;a wms Y%uK lsh,d
lshkafka ksjka ±lmq whgfka' Y%uKfhda ndysßka
ke;akï' tfykï fldfyo bkafka Y%uKfhda'
ndysßka fydhkak nE lsh,d fuf;kaÈ ndysr lsh,d
l;d lrkafka flfkl=f.a ys;" lh lshk yfhkau
fydhk iSudjg' t;fldg ±kg Tng fmakafk
ndysf¾ muKhs Th Tlafldu fmakafk ndysr foaj,a'
±ka wfma ys; we;=f, ;sfhk u;lhka wjÈ lr,
.;a;;a ta .;af;a ndysr fohlafka' tal wdOHd;añl
fohla fjkafk kE' b;ska Tng ndysr fohlauhs
fmakafk' t;fldg ndysr f,dalfha fldfyj;a
Y%uKfhda kE' thg Wmud l<d wyfia msh igyka
kE jf.a lsh,d' ±ka Tfí is; wyi jf.ao fmdf,j
jf.ao@
±ka uy fmdf,dfõ .uka lrf.k .sfhd;a
uv j.=rl" je,s fmd,jl .uka lrf.k .sfhd;a
170
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fïjfh msh igyka ysákjd" ;dr mdrl Wk;a
msh igyka ysákjd mh nef|kjfka' fmdf,dj
jf.ao Tfí ys; ke;akï wyi jf.ao@ mD:.ack
flkdf. ys; fmdf,dj jf.a" Y%uKhkaf.a
ys; wyi jf.a' nqÿrcdKka jykafiaf.a ys; wyi
jf.a' Wkajykafiag rdyq, l=udrhd;a" foajo;a;;a
fokaku tlhs' wmsg kï tfyu fkfuhs fkao@
tfyu lreKdjla WmÈkafk keyefk wms ;=,'
tjeks iajNdjhla yg .kafk kE' wyi jf.a lsh,d
lshkafka ta lsis flfkla igykla yeáhg ysf;a
ordf.k" T`Mfj r|jdf.k kE lshk tl' talg
fya;=j nqÿrcdKka jykafia f,dalfhka tf;r
f,dalh wìnjd .syska f,daflda;a;r nfõ jev isák
ksid' f,daflda;a;r Ndjfha jev isák flfkl=g
fï f,dalfha ;sfhk fudkjhska úislr,d .eyqj;a
jÈkafk kE' tal brg y|g .,aj,ska .ykjd jf.a
jevla' tal lrkak nE' fya;=j f,dalfha ;sfnk
lsisu fohla tf;kag n,mEula kE' fï uy
fmdf,dfõ ;sfhk fohlska .y,d br y| úkdY
lr,d odkak nE jf.a ta f,daflda;a;r Yla;shg
ñksiaiqkaf.a ;sfhk n,fõ. tllaj;a jeo.;a
kE'
tfyu kï uq,skau ÿlaL i;Hh wjfndaO
fjkak ´kE' ;uka bkak ;ek ÿlla ;sfhkjd
lsh,d f;areï lr .kak ´kE' ;uka ys;k m;k
lrk lshk foa ;=, wúoHdjla" ÿlla we;s nj
f;areï .kak ´kE tfyu jqfkd;a ta ;eke;a;dg
Ôjudk w¾y;ajh
171
fjkia fjkak ysf;kjd' uu wyi jf.a fjkia
fjkak ´kE lsh,d ys;kjd' fmdf,dj jf.a
;sfhk wfma ys; wyi jf.a fjkia lr .kak ́ kE'
wms fldf;la ndysr ±kqï j,ska bf.k .;a;;a ta
bf.k .;a; iajrEmh ±kqu muKhs ú|,d f;areï
lr .kak iajrEmhla tafla kE' wm fï lshdfok
f,daflda;a;r O¾uh jpk j,g lshkak neß fohla"
wl=re j,ska ,shkak neß fohla' tal .eUqrg
f;areï .;a;du f.dvla .eUqrg ys;kak mq`Mjka'
fudllao@ jpk j,ska lshkak neß fohla" wl=re
j,ska lshkak neß fohla" wl=rej,ska ,shkak neß
fohla" yevhlska fmkajkak neß fohla .ekhs wms
fï l;d lrkafka lshk tl' tal úYauh okjk"
mqÿuh okjk O¾u;djhla ksidu nqÿyduqÿrefjd
foaYkd l<d ta f,daflda;a;r O¾uh lshkjd kï
hfula tal m%d;syd¾hhla' t;fldg foaYlhdf.a
;sfnk úYsIaG meyeÈ,s lsÍu;a" Y%djlhdf.a ;sfnk
úYsIaG {dKh;a Wmfhda.S lrf.k fï O¾uh
wjfndaO lr .kakjd' fïl pl%hla jf.a b,lalï
jf.a lsh,d fokak mq`Mjka lrekq fkfjhs' tfyu
tallhlg f.dkq lr,d uq,a,lg odkak oDIaÀhlg
m;a lrkak mq`Mjka o¾YKhla fkfuhs' fï
O¾uh ish`M oDIaÁka ÿr,d ish`M oDIaÁka blaujd
hk O¾uhla' tl jpkhlg jvd jpk rdYshl
tald;añl núka .;a; úYsIaG idrhla'
ta ksid wms jpk nqoaê lr .;a;" tl;= lr
.;a;" tfla ;jÿrg;a f;arula we;af;a keye' wms
172
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
ish`M nqoaê lr .ekSï" ish`M jpk" ish`M wl=rej,ska
ksoyia fjkak ´kE' wms iSud fj,d bkafka wl=re
j,g" jpk j,g" woyia j,g" ixl,am j,g' tf,i
iSud fj,d ta Tiafia we;s jpk Wmdodkh lrf.k
bkafka' fïjd fyd| jpk" fïjd krl jpk lsh,d'
kuq;a fkdf;afrk NdIdjlska ukqIHfhla l;d
lf,d;a" fyd| jpk;a kE tafl" krl jpk;a kE'
m%xY NdIdj Tn okafk ke;akï m%xY NdIdfjhka
Tng ljqreyß nekafkd;a tafl fyd| jpk;a
kE" krl jpk;a kE" ;ry hkafk;a kE" i;=gq
ysf;kafk;a kE' t;fldg jpkfhka fldfyduo
i;Hh lshd fokafka' jpkh f,dal iïu;hla
ú;rhs' nqÿ oyfu b|,d ne¨jyu jpk ;sfhkafk
<ore mdief,a <uhskag' t;fldg Th úYajúoHd,
j, bkak uydpd¾hjreka <ore mdief,a ;uhs nqÿ
oyu;a tlal ne¨jyu' mqo.,fhla ke;s ;ek
mqoa.,fhla y÷kajd §u uyd úys`Mjla wúoHdjla'
talu uuxldrhla uu;ajh úoyd ±laùula' tal ta
mqoa.,hd úiska y÷kd .;a;d tal fjku ldrKhla'
ñksiqkag ye`.Sï" woyia fokak nqÿ rcdKka
jykafia,d W;aidy lr,d kE' ljodj;au ;u
;u keK muKska ;u is; wjfndaO lr .ekSuhs
lrkak ;sfhkafka'
kmf¾ix úf,daudks
kmf¾ix ;;dl;x
w;a;kdj wfjlaflHh
;;d;s wl;dksp
Ôjudk w¾y;ajh
173
wkqka l< fkdl< lS foa .ek fkfjhs"
;ukag lr.kak ;sfhk foa .ek" ;ukaf. ;j
fjkia fjkak Wjukd lrk lreKq .ek fydhkak
n,kak' fï lshmq jpk w;f¾ Tn fidhk ksjk
;sfhkjd' ksjk wjfndaO lr .kak mq`Mjka
{dKh" o¾YKh we;s whg'
nqÿrcdKka jykafia bÈßfha mkaiShla muK
nK wykjd' kuq;a ksjka olskafk y;r miafokhs"
oy fodf,dia fokhs' ta kqjk ;snqk wh" lshk foh
fyd¢ka jegyqk wh ksjka ±lald' O¾uh jegyqfka
ke;s" O¾uhg is; fhduq lf,a ke;s" W;aidy lf,a
ke;s wh ksjka ±lafla kE' to;a ksjka ±lafla"
wo;a ksjka ±lafla úo¾Ykd lrmq wh' ukqiaihkag
tl tl foaj,a ms<sn| .fõYKh lrkak mq`Mjka
mqrdúoHdj" N+f.da,h" wdyi ms<sn|j" ;drld ms<sn|j
jf.a' kuq;a fï fudfydf;a wms ksjk .ek" f,dal
i;Hh .ek m¾fhaIKh lrk wh' f,dalh;a
f,dal ksfrdaOh;a ;sfhkafka ;ud ,`.uhs" ;ud
;=,uhs" hï flfkla fï f,dal ksfrdaOh ±lafld;a
thdg ,efnkjd fï ixidfrÈ ,efnkjd' uyd
jrm%idohla' fudllao ta@ ;uka .ek ;ukag
whs;sjdislï lSfï yelshdj ta mqoa.,hdg ,efnkjd'
ke;akï yeu mqoa.,fhl=u t;lka ;ukaf. ukig
;uka whs;sjdislï lshk flfkla fkfuhs ;Kayd
odfida' ta lshkafka ta ukfia fiajlfhla lshk
tl' ta ksid fï f,dalfha bkak mD:.ack ish`Mu
ñksiqka fiajlfhda" odifhda' fudkjdgo@ ;uka
,`. ;sfnk ;Kaydjg'
174
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
Th ñksiqka fõ.fhka ÿj,d mek,d yß
yïn lrkafka" .y urdf.k" weK fldgf.k"
flda,dy, lrf.k ta foaj,a lrkafk ;ukag
fkfuhs' ;uka ,`. ;sfhk ;Kaydjg odifhlajhs
ta foaj,a ish,a, lrkafka' iekis,af,a ta foaj,a
lr .kak Woúh;a bkakjd' iuHla m%;smodfjka
Ôú;h f.dvk.df.k l=i,gh oyug nrj Ôj;a
fjkjd' Ôú;h f,!lsl jYfhka jqk;a yod
.kakjd' t;fldg fï w;Dma;slr uki Tn
f;areï lr .;af;d;a Tng mq`Mjkalu ;sfhkjd
k;r fjkak' yßhg wx.=,sud, k;r jqkd jf.a'
±ka Th we;af;d;a wx.=,sud,,d ;uhs fõ.fhka
ÿjkjd lvqj wfudrdf.k fyd|g n,kak ;uka
Èyd' fõ.fhka ÿjf.k ÿjf.k hkjd' ;ukag
tfrys fjk flfkla wdfjd;a lm,d odkjd' u¾.
M,hla ,n,d lsjqfjd;a mq`Mjka ;rï .eg .y,d
thd ud¾. M, ,n,d kE lsh, Tmamq lrkak
W;aidy lrkjd' is,ajka;hs" uu hym;a flfkla
lsh,d fmkajkak W;aidy lf,d;a fldfydu yß"
fudlla yß fydhdf.k Th ñksyd is,ajka; kE
lsh,d fmkajkak" Tmamq lrkak W;aidy lrkjd'
;ukag jvd flfkla Okfhka" n,fhka"
ks,fhka" .=Kfhka by,g hkjd ±lafld;a
ldreKsl ukqiaifhl=g we;s fjkafk ldreKsl
ye`.Sula tfyu;a msßila ;uhs ;j flfklaj
wjxlj w.h lrkafka' fï lreKq Tiafia ;ukaf.a
ys; n,kak ñila uu lshk O¾u lreKq yßo jerÈo
Ôjudk w¾y;ajh
175
lsh,d fydhkak n,kak hkak tmd' ;ukaf.
ysf;a ;sfhk m%Yafk úi| .kak uf.ka úi÷ula
yïnfjhso lsh,d n,df.k bkak tmd' fï lshk
lreKq f;areï wrf.k ;ukaf.a m%Yakh úi|
.kak' wms frday,aj,g .shdu;a tfyufka fnfy;a
wrf.k weú,a,d ;ukaf. f,fâ fyd|lr .kakjd'
;uka frdayf,a§ úksYaphlrefjla fkfuhs" ;uka
tf;kaÈ frda.sfhla' ;uka úfYaI{fhl=;a fkfuhs'
ys;kak ;uka oeka frda.sfhla' fuf;ka§ ;ukaf.a
f,fâg ;ukau fnfy;a lr .kak' fudkjo
f,v@ cd;s" crd" jHdê" urK" fidal" mßfoaj"
ÿla" fodïkia lshk fï wd;au Ndjfha§ ,efnk
f,v ÿla ál' fï wd;aufha§ fï f,v wvqfjka
oekqk;a kuq;a ixidfrÈ flfkl=g ,efnk ndOl"
lror" f,v ÿla fumuKhs lsh,d ldgyß lshkak
mq`Mjkao@ ks;ru u;la lr.kak ukqIHfhla
yeáhg Ôj;a fjkak mq`Mjka wjqreÿ wiQjhs" wkQjhs'
tfyu tfla ixidfr wms fndfydu ld,hla
ieß irkjd' wmsg jákdu wjia:djla ,eì,d
;sfhkafka' fï wjia:dfjka uu ud ,`. ;sfhk
w.=K" ÿ¾j,lï ÿre lrf.k" .=KO¾u k.dysgjd
.kakjd lsh,d fyd| wêIaGdkhla ysf;a we;s lr
.kak ´kE' fudlla .eko@ uu mrojkak ´kE
uf.a ,`. ;sfhk f,daNh" oafõYh" fudaydkaOldrh
lshk tl .ek' Bg wjYHlrk oyu ;sfhkjd'
oyu olsk tl my<fjkafk ke;akï ksjka O¾uh
olskak mq`Mjkalula kE' wei tf;kag fhduq lr
176
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
.;af;d;a" yod .;af;d;a ;uhs ta foa fmakafk'
uu;a lrkafk wE;ska fmak isÍmdo lkao fmkajk
mqoa.,hd jf.a jevla' kuq;a wei ta foig ;uka
fhduq lr .;af; ke;akï lkao fmakafk kE' uu
fmkajkjd fufyu n,kak" fufyu n,kak" wr
w;kska n,kak" fï úÈhg n,kak lsh,d' b;ska
wms;a fï ks¾jdK O¾uh Èyd n,kak lshkjd"
f,daflda;a;r O¾uh Èyd n,kak lshkjd' Tn
f,daflda;a;r O¾uh ±lafld;a ;ukag f,dl=
t,shla" f,dl= i;=gla" f,dl= iekiqula ±fkkak
mgka .kakjd' t,shla lshmqjdu ,hsÜ t,shla jf.a
fkfuhs ta; ;ukag iqj;djhla talg lshkjd uki
meyem;a fjkjd lsh,d' ±ka yefudaf.u w÷re
fj,dfk uki ;sfhkafk' ta w÷re fjÉp uki
meyem;a fjkjd' wdf,dalu;a fjkjd' t;kska
.,df.k tk ksjk ksid ukqiaihdf.a Ôú;h
iykfhka iekfik ksjkla fjkjd' th ;uka
;=, l%udkql+,j ;uhs isÿ fjkafka' tl mdrgu
fkfï'
kuq;a wfma wh m<fjks mähgj;a .sys,a,d
ke;=j ksjk .ekhs" ry;ka jykafia,d .ekhs"
nqÿjre .ekhs fkdfhl=;a l;d lshkjd'
±ka ;=kaish yegmia ojfiu yeuodu yeu
mefhau nK .=jkaúÿ,sfha" rEmjdyskS kd,sld
fiarf.au' flda tlaflfklaj;a ksjka olskjdo@
ta yryd iudchg hym;la isÿjqk;a th ksjka
wjfndaO lr .kak ;rï m%udKj;a uÈ'
Ôjudk w¾y;ajh
177
oeka ;r.hla ÿjk flfkl=g ta i|yd
Wmfoia ,nd fok flkd ;uhs ud¾. WmfoaYlhd"
ke;skï ksjerÈ u. fmkajk flkd' kuq;a
Wmfoia ,nd .kakd ukqiaihdg ÿjkak neßkï"
ll=, fldrfj,d kï ksjerÈ Wmfoia ÿkak;a
jevla kE' ta ksid ;ukag yelshdj ;sfhkak ´kE"
m%{duysuh ;sfhkak ´kE fï lshk foh f;areï
.kak' foaYlhg mq`Mjka wrjf.a wkq.%yhka
olajkak muKhs" Wmfoia ,ndfokak muKhs'
tksid ;r.h Èõfjd;a" ;r.h Èkqfjd;a ta iïudkh
,efnkafka ;ukaguhs' iyfhda.h olajk flkd
ñ;%YS,S;ajfhka ta iyfhda.h olajkafka iïudk
.kak fkfuhs' ta jf.a Th we;a;kag;a wms lreKd
ffu;s%fhka lshkjd ú;rhs' ta ksid wdY%jhkaf.
ka l=uk wdY%jhl ud jeämqr /£ isákjdo@ jeä
Pkaofhka leue;af;ka wdY%h lrk O¾u;djh
l=ulao hkak ms<sn|j fidhd n,kak' ckaord.h
lshkafka tal ;uhs leue;af;ka we,Su z;;%;;%dNs
kkao;SZ kej; kej; wef,kjd' ±ka wr udr
¥jre ;=kafokd weú,a,d kgkjd' ;Kayd" r;S"
r`.d Th ;=kafokd ;uhs ksjka u.g Tng ndOd
lrkafka ;Kaydj" rd.h' f,dalfha wei" lK"
kdih" Èj" YÍrh" uk mskùfï leue;a;" r;sh"
oDIaÀ ixl,am" jpkj,g we,Su" r;s wef,kjd'
wr;s wef,kafka kE' úúO ldrKd uq,afldgf.k
udr ¥jre ;ukaf.a ukfia kgkjd' Tn ,iaikhs
lshñka n,df.k bkakjd' yenehs okafka kE fï
178
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
iqr`.k fjia wrf.k ;sfhkaka udrhd lshk tl
.ek' fkdoekqj;aju udrhdg yiqfjkjd'
ta ksid nqÿyduqÿrefjd fï f,dafla ldujia;=ka
fmkakqfj úi ;ejrek flacq lE,a,la jf.a lsh,d'
msáka flacq" we;=f, úi' ta ksid b;ska Th we;af;d
Ôj;afj,d bkak f,dafla" t,a,s,d bkak ´kEu
laf,aI O¾uhla ;sfhkafka f,daNfha" oafõYfha"
fudayfha ;uhs' msáka ;snqkg tajdfha ñysßhdj"
we;=f, úi we; lsh,d ks;ru l,amkd lr,d
wd§kj ix{dj jv,d tajd bj;a lrkak ´kE' tajd
fmr,f.k hkak mq`Mjka ukila yod .kak ´kE'
Ôú;hg tk ´kEu wNsfhda.hla uu ch .kakjd
lsh,d fkdmiqniakd uyd ù¾hh" n,h fhdokak
´kE' n,h fhdo,d bÈßhgu hk flkdg ;uhs fï
ksjka u. ,efnkafk' iuyr fj,djg bJøshhkag
iem Wjukd kE lsh,d O¾uh fidhd ÿjf.k wdj;a
±ä ù¾hh" ±ä W;aidyh lemùu ke;s fjkfldg
thd t;k lïue,s fjkjd' fu;k iïmQ¾Kfhkau
;sfhkafka m%{duh .uka u.la" kqjkska .uka lrk
.uka u.la' Tn fï .uk wjidkh f;la kqjkskauhs
hd hq;af;a zwfiai úrd. ksfrdafOdZ fYaIhlaj;a
b;sß ke;sj' w;S; flf,ia" j¾;udk flf,ia"
wkd.; flf,ia kqjkska ke;slrkak ´fka' ug
mq`Mjka lsh,d ys;k flfkl=g i;Hh wjfndaO lr
.kak mq`Mjka' ±ka wms fufyu lsõfjd;a remsh,a
fldaáhla jákd jdykhla ;sfhkjd .kak lsh,d
thg Wkkaÿjk Ok n,h ;sfhk flkd fldfydu
Ôjudk w¾y;ajh
179
yß tal .kakjd' kuq;a Wjukdjla" W;aidyhla"
ù¾hhla" wjYH;djhla ke;s flfkla ys;kjd ug
kï .kak nE" ug ´fk kE lsh,d' ta jf.a ;uhs
ksjkg;a mdrñ;d .=K ;sfhk" yelshdj ;sfhk wh
kqjkska .sys,a,d ta ksjka O¾uh olskjd' wksla
wh yeuodu nhsislf,ka yß mhska yß hkjd'
O¾u wjfndaOh;a iu. Tn;=< kj o¾YKhla
my< fjkjd' wei" lK" kdih" Èj" lh" uk
lshk bJøsh ifhka t,shg .sys,a,d fï f,dafl
n,kak mq`Mjka kj o¾Ykhla Tn ;=, ta Tiafia
my, fjkjd' t;fldg ;uhs fï f,dafl ;:d.;
o¾Ykh ;sfhkafka" ;;ajdldr o¾Ykh ;sfhk"
mj;sk iajNdjh fmakjd' t;fldg thd fï
f,dafl Èyd n,kafk wefyka" lfKka" kdifhka"
Èfjka" YÍrfhka" ufkka fkfjhs tajdhska
f;drjhs n,kafk' ±kg Th we;af;d fï f,dafl
Èyd n,kafk Th bJøshhka yfhkafka' tal ksid
bJøsh úIhh" bJøshhkag f;afrk iSudj ;uhs Th
we;a;kag f;afrkafka' fuh bkaøsh iSudjg tyd
.sh oyula' th Tn Tfí kqjkskauhs fidhd.;
hq;af;a'
bJøshhka j,ska tf;r jQ wê {dKh" oyï wei
my, jqkdg miafia thdg /h oyj, iSudj blaujd
n,kak mq`Mjka Yla;sh ,efnkjd' yeu ;siafiu
fï ;;ajh uu flfiao wjfndaO lr .kafka"
l=ulao i;Hh" l=ulao ;ukaf.a wvqmdvqj lsh,d
fkdf;afrkj kï fkdf;afrk lug fya;=j ks;ru
180
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
n,ñka" ks;ru fidhñka ls%hd;aul fjkak' iuyr
úg Èk fol ;=kla .shdg miafi f;afrkafk;a kE"
fkdf;afrkafk;a kE' .eg`Mjl=;a kE' t;fldg
tjeks ;;ajj,a my,fjkfldg wmsg lshkak mq`Mjka
uf.a is; ldka;drhla jf.a lsh,d' fudllaj;au kE
Tfy bkakjd ta ldka;dr miq lrf.k" Y+kH;djh
miq lrf.k .sfhd;a ;uhs ksjk ;sfhkafka'
Y+kH;djh ;=, ksjkla kE" ms,sl=, ;=, ksjkla
kE" ms%hukdm foa ;=, ksjkl=;a kE' ;ukag ÿl
±fkkafka" m%Yak ±fkkafk mqoa.,fhla f,i ta
foaj,a .;a; ksidfka' i;ajhd" mqoa.,hd" wd;auh
Ndr .;af;a ke;akï ´jd ;ukag ±fkhso@ tfyu
.;af;a ke;akï ;ukag ±fkkafk;a kE' fï
Tlafldu .sks" fõokdj,a" m%Yak ±fkkafka i;aj"
mqoa.," wd;au oDIaÀh ta foaj,a Ndr .;a; ksid'
bßishdj we;s fjkafk" ;ry we;sfjkafk" m%Yak
we;sfjkafk i;aj" mqoa.," wd;au oDIaÀh t;k
;sfhk ksid' t;fldg i;ajfhla" mqoa.,fhla"
wd;auhla keyehs lshk h:d¾:hg wfma wdOHd;auh
.sys,a, kE' talhs fya;=j' tfyu iajNdjhla keye
;uhs lsh,d f;arekdg tfyu iajNdjhla oekqkg
wfma ys; tf;kag Oïudkq Oïu m%;sm;a;shlska
jegys,d kE' ±ka wms fï W;aidy lrkafk tal
we;s lr.kak i;ajfhla" mqoa.,fhla" wd;auhla
keye lshk ta h:d¾:djd§ oyug wfma ys;
f.kshkak' tfyu oyula ;sfhktl we;a; kuq;a
t;k fkfuhs mqoa., ys; ;sfhkafk' wfma ys;
Ôjudk w¾y;ajh
181
lshkafka mqoa.,fhla" wd;auhla" ia;s%hla" mqreIfhla
fï jf.a" fï jf.a flfkla bkakjd lsh,d'
iuyr wh wykafk Thd okakjo uu ljqo lsh,d"
fkao@ ;udj;a okafk ke;sfldg wkqka fldfyduo
okafka ;uka ljqo lsh,d' fï l;dlrkafka Tfí
wdOHd;añl iajNdjh .ek ñila ndysßka flfkla
kE lshk ldrkh .ek fkfuhs'
fyd| lshukla ;sfhkjd' ojila fmd,sia
ks,Odßfhla weú,a,d weyqj¨ Tn ljqo lsh,d@ ta
ukqiaihd W;a;r ÿkak¨ uu;a tal;uhs rd,ydñ
fydhkafka lsh,d' ,iaik W;a;rhla ta jf.a Tn;a
ks;ru Tfnka wykak uu ljqo lsh,d' t;fldg
fu;k uu lshkafka Tn .ek l,lsÍï" ye`.Sï"
ms,sl=,a we;slr .kak lshk tl fkfjhs fï
Tlafldu ;sfhkafk iqL" ÿlaL" WfmaCId" ye`.Sï"
fõokd ;sfhkafk' ta ksid wmsg yelshdj ;sfhkak
´kE fï fõokd;%fhka ksoyia fjkak' ks;ru
;ukag lshkak uu fï fiajlfhla ys; ;ry
.;a;du ;ry msg lrk tlhs jpkj,ska lrkafka"
bJøshhkag i;aldr lrk tl ;uhs ;Kaydj kue;s
n,fõ.hg ke;skï udrhdg fiajh lrk tl ;uhs
uu fï lrkafka" uu fï odilñka ksoyia jqkdg
miafi thdg fndfydau iekis,af,a jev isákak
mq`Mjka" ÿl" .eg`M" m%Yak" ixfõ§;d wju lr .kak
mq`Mjka lshk ldrKh ks;ru ;ukag lshkak'
iShg ye;a;Emyla ú;r fï Ôú;fha ;sfnk ÿlaL
fodaukiaihkaf.ka ksoyia ùfï yelshdj ;sfhkjd
182
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
O¾udjfndaOhg miafia' mskg jvd m%N,hs l=i,h"
wf,daN" woafõY" wfuday lshk fï O¾uh ;=,ska
mek ke.=k udkisl iykYS,S;ajh' O¾uh wjfndaO
jQ flfklaf.kau O¾uh wyoaÈ f.dv kef.kafka
f,daflda;a;r jQ fohla' l=i,a jvkak f,fyis
fjkafk kE mska kï ´kEu wd.ul flfkl=g
lrkak mq`Mjka' flfkla ;=, l=i,h jefvkak
wd;au .fõYKh f,daflda;a;r O¾uh m¾fhaIKh
l,hq;=u fjkjd'
ÿjk ys;g ÿjkak ÿkakyu Tfya ÿj ÿj
bkakjd ú;rhs' tl ;ekl ;sh,d Ndjkdjg mqreÿ
lrkak yokúg .ia nekaod jf.a fõokdjla ;uhs
±fkkafka' ñksiaiqkag iekis,a,la Th fõ.fhka
ÿjktl" iuyr Woúh ys;kjd f.or bkak
ojig yß wudrehs ukig lsh,d' tl w;lska ta
ñksiaiqkaf.a we;=f, yg.;a r;aùu thd ke;slr.
kak;a ´kE' yeu ;siafiu f.org fj,d úfõl
.kak nE' ñksiaiqkag we;sfjk fjfyi ksudjl=;a
keye'
oyu fydhdf.k hkjd kï ta fjfyi Tfnka
ke;sfj,d hkjd" ta fõ.h ke;sfj,d hkjd'
fidajdka fjkak fkfï fï lshkafka" ;ukaf.
ys; ksjd.kak'
ug yduqÿrejre yïnfj,d ;sfhkjd' uu
wßy;a M, iudm;a;sfha bkafk lsh,d lshkjd' uu
fudl=;a lshkafk kE fudlo fndfydu l,d;=rlska
Ôjudk w¾y;ajh
183
wykak ,efnk jpkhlafk' we;d yß ke;d yß
Wkajykafiag f;afrk uÜgñka lshkjfka fyd|hs
fldÉpr jákjo fudlla yß .=K hym;a lulafk
lshkafka fkao@ iuyr wh uu uia ud`M lkafk
kE lsjqjyu;a talg;a nkskjd Th lkak msk keye
lsh,d' wms lshkak ´fka wfka fldÉpr fyd|o
fkao@ i;=gqfjkak tmdhe talg;a nkskjd' tal
ksid .=K hym;alï j,g fodia lshkak fyd|
kE' wms lsisu Ndjkdjlg fodia lshkafk kE
yeu Ndjkdjlskau .=Khla ,efnkjfka fudku
nKla wykakj;a wms tmhs lshkafk kE' fudllao
Tfí Ôú;hg tl ldrKhlayß tl;= lr .kak
ksid' fï úfYaI O¾uh Tiafia Tfí iïuq;s
Ôú;h fyd|g yod .kak mq¨jka jk w;r thsg
tyd .shmq O¾u {dKhla Tng f.dv kef.kjd'
ta úfYaI O¾uh ,nd .;af;d;a ;ukag úfYaI
iekiqula ,efnkjd' fukak fï foa lsh,d
Tmamq lrkak neß" fukak fï Èidfõ ;sfhkafka
lsh,d lshkak neß" fukak fï m%;sm;a;sh f.dv
ke.Su ;=,ska Tng fï foa ,efnkjd lshkak neß
úfYaI oyula fuh' zwl=mamd fï fÉf;da úuqla;sZ
lsisu iïnkaO;djhla ke;s" lsisu foalg ne£ula
ke;s O¾u;djhla' zfoafï wka;d mínðf;ak
kfiaú;índZ ksjka olskak leu;s flfkla
wdY%h lrkak ´fka" fïl msáka n,,d lrkak nE'
wOHd;añl o¾Ykfhka lrkak ´kE' Tng ndysrj
we;s jegqfmka" we÷fuka" lk fndk wdydrfhka
184
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fjkiafj,d jevla kE ks.kaGhka fuka ta wh
;ju;a bkakjd' ixl,amj,g ñ;HdoDIaÀ j,g
hkak tmd fyd|hs krlhs" iemhs ÿlhs lshk wka;
foflkau ksoyia fjkak' iemhs iemhs lsh,d
wef,k tlg lshkafk ldu iqL,a,sldkq fhda.h
lsh,d' lï iem ú¢kak we;s leue;a;" ÿlhs ÿlhs
lsh,d .efgkjd' ta wdldr folskau ksoyia jqkd
kï t;k ksjk ;sfhkjd' uOHia: ùu fkfuhs
foflkau Nd.h Nd.h lshk uOHu m%;smodj
fkfï ta folskau iïmQ¾kfhkau Tn whska fjkak
´kE' bJøsh Yla;shg mq`Mjka rEm" Yío" .kaO" ri"
iam¾Y" is;sú,s fufyhjkak ú;rhs Tn ,`. ;sfhk
ta idxidßl Yla;sh bJøsh Yla;shhs ±ka fuf;kaÈ
wms w;SJøsh lshk tl Wodlr .kak ´kE" bJøsh
Yla;sh blaujd .sh m%{djla uu my< lr .kak
´kE lshk tl Tn f;areï .kak' tf;kag hdug
úYsIaG {dKhla ´kE" ke.S isák ù¾hhla ke;akï
ke.sákak nE hï ojil ;ukaf.a fï ish`Mu Yla;Ska
ál w;yer ou,d .sh ojig ;uhs ;ukag iykhla
,efnkafka' w;yerek ;ek ieye,a¨j ;sfhkjd
lshk úoHd;aul .=Kh ;sfhkjd' tfy;a wúoHdj
ksid is; ;=, w,a,d.ekSu isÿfjkjd' wdOHd;añl
idxidßl ú{dKhg mqÿudldr n,hla ;sfhkjd'
uuxldrh yßu Ôjuh .=Khlska hqla;hs' thd
tl tl fjia .kakjd' udrhd fjk fjk fjia
wrf.k tkjd Tfí .uk j,lajkak' flf,ia
udrhd lshkafka talghs' tla ojila ukqiaifhla
Ôjudk w¾y;ajh
185
ug lsjqjd uq`M f,daflu wdj;a udj krla lrkak nE
lsh,d' n,kfldg thd uq`M f,daflu bkak krlu
ukqiaifhla' ta jf.a udrhd bkafk ;ud .djuhs
udrhdg yßhg fi!uH jpk ´kE" iqkaor;ajh
´kE" ish`Mu ñysß foaj,a ´kE' ,iaikg we|,d"
úÿ,s nqnq`M ou,d" w,xldr lr,d fyd| .dhlfhla
iskaÿ lshk kgk ;ekaj,g fkao jeäfhkau udr
n,fõ. tl;= fjkafka' ta n,fõ. ke;s lrkak
kï wms ,`. udr mrdchla isÿfjkafk ´kE' tal
udr úkaokhla lshk ú£ula ;sfnk foaj,g yq`.
fofkla weÈ,d hkjd' O¾uh me;a;g tkafk ál
fokhs' udr mrdch lr,d i;H O¾uh olskak ug
Yla;sh" ffO¾hh" m%{d n,h ,efíjd lshk tlhs
wms yeufokdf.u m%d¾:kh úh hq;af;a'
186
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fï Ndjkd jev igyka iy idlÉPd j,§ uu
±lal tl ldrKhla ;uhs tys M, m%fhdackhla ,nd
.kakd iajNdjhla ke;s nj' uu jqk;a iïu;h
;=, b|f.ku fï u. Tng lshdfokak W;aidy
lrkjd' fudlo iïu;h wmsg fjkia lrkak
neyefka' ta ksid wmsg ta foa lrkak isÿfjkjd'
thg uu WodyrKhla oelajqfjd;a ±ka A wl=r
bx.S%isfhka f,dal iïu;h fj,d ;sfhkjfka
fkao@ ±ka ux ´lg iS wl=r lsh,d lshkak .sfhd;a
tfyu fudlo fjkafka' uu f,dl= jerÈldrfhla
njg m;a fj,d fï iudcfhka fkrmkjd' tal
;uhs f,dal iïu;h lsh,d lshkafk tal yß m%n,
fohla' tal kqjkska y÷kd.;a; flkd tal ta úÈhg
y÷kd .kakjd iïuq;sfha we;s jákdlula kE
lsh,d' kuq;a f,dalfha wd.ñl ixialD;sl rgj,a
7
iïu;fhka tydf,daflda;a;r iqjh
Ôjudk w¾y;ajh
187
jYfhka NdId jYfhka ñksiaiq ;Èka je<| .;a;
foaj,a mj;skjd' tjeks foaj,a yuqfõ§ i;Hh jgyd
.ekSu ksid wmg tajd wìnjd hkakg isÿfjkjd'
ñksiqkag fuys h:d¾:h fmkajd fokakg' b;ska
nqÿrcdKka jykafia" uy ry;ka jykafia,d tajd
wìnjd f.dia lreKq ldrKd meyeÈ,s lrmq W;=uka
jykafia,d' Wkajykafia,d fïl ;ukaf.a rfÜh"
;ukaf.a ixialD;sfhah" ;ukaf.a mrïmrfjka
wdjdh" uf.a ujqmsfhd woyk wd.uh lsh,d
ie,l=fõ keye' ta ;=, mj;sk i;H wi;H;djh
ms<sn| Rcqj idlÉPdjg n÷ka lr .;a;d' ug;a
fï i;Hh oyu Tng meyeÈ,s lr §ug iïuq;sfhka
tydg .sys,a,d we;a; fmkaj,d fokak isÿfjkjd
Tfí O¾u m%{dj wjÈlr §u i|yd' uu lshkafka
mj;sk iïuq;sh fjkia lrkak fkfuhs' thg ta
úÈhgu .re lrkak' kuq;a fï ksjkau. y÷kd
.ekSu i|yd Tn iïuq;sfhka thdg Tfí {dKh
ÈhqKq l, hq;=uhs' ta .ekhs uu fï meyeÈ,s
lrkafka'
fmdfidka fmda Èkh fndfydu jeo.;a YS%
,dxlslhskag fudllao ta jeo.;a lu' uyskaod.
ukh isÿfj,d wmsg úYd, fi;la isÿ fjÉp ojila'
b;ska uq,skau tod ñys÷ ysñhkag rc;=ud ;uhs uqK
.eyqfka' rc;=udf. Whka m%foaYh ;=< rc;=ud uqK
.eys,d rc;=udf.ka wik ,o m%Yakh ms<sn|j;a wms
fuys§ l;d lruq' wU m%Yakh lsh,fk ljqre;a tal
okafka' m%isoaOhsfka fkao@ ta m%Yakh .ek;a wms
188
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fmdâvla idlÉPd lrkak n,fmdfrd;a;= fjkjd' ta
m%Yakh Tn okakjg jvd me;slvla tafla ;sfhkjd'
tal f.dvla wh okafka keye' rc;=udf. ms<s;=r Tn
okak ms<s;=r fkfuhs' nqoaêuf;la {dKjka;fhla
hhs m%ldY lsÍfï uÜgulg ,nd ÿka ms<s;=r Tn
wm yeufokdu okak ckms%h ms<s;=r fkfuhs' uu
Tng tal meyeÈ,s lrfokakï fufyu'
we;a;gu rc;=udg ms<s;=re ke;sj .shdg
miafi ;uhs Ydikhg tfyu ke;akï ;=Kqrejka
irK hkak ;SrKh lf,a' flfkla ´kEu fohla
ms<sn|j fkdf;afrk uÜgug wdjg miafi ;uhs
;SrKh lrkafk uu ta lreK ms<sn|j ±k .kakg
leu;shs lsh,d' irK hkakg leuhs;s lsh,d'
b;ska ta jf.a rc;=ud fkd±lal me;a;la ;snqk
ta m%Yakh ;=,' tal ±k .ekSug ;uhs fï uyd
m`äjrfhla lshk {dKfhka hq;=j;a tjf.au rdcH
ine¢hdfjka hq;=j;a ñys÷ uy ry;ka jykafiaj
ms<sf.k ;=Kqrejka irK hdug;a O¾udjfndaOhg
m;a jkakg;a fya;= ldrKd njg m;a jqfka'
tfyukï uu ta wU m%Yakfha mskaj;=ka
fkdÿgq me;a;la lsh,d fokakï' w`M;a me;a;la
.ek lsh,d fokakï' ljqrej;a ta .ek fï úÈyg
ys;kafk kE' fmdÿfõ tu m%Yakh ú.%y lr,d
;sfhk úÈh fndfydau h:d¾:jd§ f,dl= .eUqrla
ms<sìUq fjk úÈyg fkfuhs' wms n,uq ta wU
m%Yakfha fudk me;a;o ±kg m%isoaOj ;sfhkafka
fldhs fohlao thska w¾:j;a jkafka lsh,d'
Ôjudk w¾y;ajh
189
uq,skau rc;=udf.ka wykafka fï .fia ku
l=ulao lsh,d fka@ ta ,`. ;snQ wU .ila fmkajd
ñys÷ udysñhka rcqf.ka m%Yak lr,d ;sfnkjd'
rc;=ud ms<s;=re ,nd fokjd fuh wU .ils
lsh,d' ñys÷ ud ysñhka jykafia kej; m%Yak
lrkafka fudllao@ fï yer ;j;a wU .ia ;sfío
lsh,d wykjd' t;fldg rc;=ud talg W;a;r
fokafka tfiah iajdóks fndfyda wU .ia we;
lsh,d'
Bg miafi kej;;a ñysÿ udysñhka fï wU
.i;a ta wU .iq;a yer ;j;a wU .ia ;sfío lsh,d
wykjd'
Bg miafi rc;=ud iajdóks" fndfyda wU .ia
fkdfõ lsh,d lshkjd' wU fkdjk .ia fjk
fjk j¾.fha .ia ;sfhkjd lsh,d lshkjd' uyrc
ta wU;a fkdwU;a yer ;j;a .ia ;sfío lsh,d
wykjd'
wkak t;ek§ ;uhs wfma meg,s,a, we;sù
;sfhkafka' rc;=udf.ka fuf;kaÈ wykafka ta
wU;a fkdwU;a yer lsh,fk' t;fldg ta wU;a
fkdwU;a yer lsõjyu fï wU .ihs" wfkla wU
.iqhs" wU fkdjk .iqhs Tlafldgu lshkafk wU;a
fkd wU;a yer lsh,dfka f;areKdo@
t;fldg wdhs rc;=udg fï .y fmkakkak
neye' fï wU .yhs wr wU .iqhs Tlafldu
wU .iafk' tfyu kï b;ska wksla .ia ál;a
190
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fmkakkak mq`Mjkafka' ;¾ldkql+,j fï foi
n,kak' wU;a fkdwU;a yer ta lshkafk wU.iq;a
wU fkdjk .iq;a yer lsh,fka ±ka fuf;kaÈ
we;a;gu fmkajkafka wr /h oyj, blaujQ lshk
;ek ;uhs'
wU .iq;a fkdwU;a yer ta .ia j¾. folu
yer' ta .ia j¾. fol tlg ,x l,yu ish`Mu .ia
j¾.fk whs;s fjkafka' wU tl fldgilg whs;s
jqkd' wksla tlg wU fkdjk ish`Mu .ia whs;s
jqkd' ±ka Th .ia j¾. folu yer fjk;a .ia
;sfío lsh,d weyqjdu rc;=ud ksre;a;r jqkd'
wkak t;ek§ ;uhs ;=Kqrejka irK hkak
isoaO jqfka' iajdóks ug fïl ±k .kak ´kE'
uu Tn jykafia ;rï m`äjrfhla fkfuhs lshk
ldrKh rc;=udg meyeÈ<s jqkd'
kuq;a fuf;kaÈ wms okak ldrKh ;uhs wehs
iajdóks fï wU .i lsh,d wU .i fmkakqjd lshk
tl' ta ldrkh ;ud m%p,s;'
b;ska fu;k wykjfka ta wU;a fkdwU;a
yer lsh,d tfyukï ta wU;a lsõjyu fï wU
.i;a ta wU .iq;a Tlafldu wU' wdfh fï .y
lsh,d wuq;= .yla fjkafk keyefka' wU;a
fkdwU;a yer f;arekdfka' t;fldg oDIaÀ udhdj
blauj,d m%Yakh weyqfj' t;fldg rc;=udg oDIH
udhdj blaujkak neyefka' bJøsh úIh blaujkak
rc;=udg {Kh keye' uyry;ka jykafia kulg
Ôjudk w¾y;ajh
191
tal ;sfhkjd' t;fldg uy ry;ka jykafia lula
fï wU;a fkdwU;a yer fjk;a .ila .ek l;d
lrkafk fudllao@ ta ksjk .ek' wld,sl;ajh
.ek' tfyu ke;akï wßy;ajh .ek'
t;fldg wkak tf;kaÈ ;uhs rc;=ud l,amkd
lf<a' tfyu fohla ux fï olajd ljodj;a l,amkd
lr,;a kE" ys;,;a kE ta ksid fïl uu f;areï
.kak ´kE' wjfndaO lr .kakg ´kE lsh,d
ys;=fj' talhs uu l,ska meyeÈ,s lf,a ksjk
f;areï .kakkï wms iïu;fhka tydg ys;kak
´fka lsh,d'
kuq;a b;ska fï wU .yhs lsh,d fmkakqjg
miafi wd uyrc Tn mKaä;fhla lsh,d ;uhs
iïu;fha i|yka lrkafk' Bg miafi wykjd
f;dmg kEfhda isá;ao lsh,d@
tfiah iajdóks" fndfyda kEfhda isá;a'
uy rc" f;dmg fkdkEfhda isá;ao@
tfiah iajdóks" fkdkEfhda;a isà'
ta kEfhda;a fkdkEfhd;a yer ;j;a wh isào
wehs iajdóks" fï uu' lsh,d W;a;rh ,nd
fokjd'
t;fldg kEfhd;a fkdkEfhd;a yer
lshk tflaÈ woyia fjkafka l=ulao@ kEfhda;a
fkdkEfhd;a yer lshk ldrKfha§ kï ;ud ;uhs
isákafka lshk tl yß' kuq;a b;ska {d;Ska lshk
192
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
.Khg ;ud whs;s fjkjfka' kuq;a ;j flfkl=g
kEfhd;a fkdkEfhd;a yer lshk fldg bkafk
;uka ;uhs fN!;sljd§ l%uhg ne¨jyu'
kuq;a wU m%Yakfhau h:d¾:h ;uhs tf;kaÈ;a
ta f.k yer olajkafka' tal ;j;a l%uhlg
weiSula wU .y;a kEfhd yeáhg .;a;d' talg
wmsg ´kEu fohla wdfoaY lr f.k ta m%Yakhu
kej; wykakg mq`Mjka' fï mqgqjla ;sfhkjd' fï
mqgqj yefrkak ;j;a mqgq ;sfío@ mqgq fkdjk taj;a
;sfío@ b;ska tlu m%Yakh wdldr follÈ" wjia:d
follÈ meyeÈ<s lrk wjia:djla ;sfhkafka'
t;fldg ;ukag ;uka {d;sfhla ;uhs msg
flfkla fkfuhs' t;fldg fkdkEfhd;a isào
lsh, weiqjdu kEfhd;a fkdkEfhd;a fkdjk
flfkla bkakjd kï tal;a ksjk ;uhs' ksjka
O¾uh ;uhs t;kÈ;a meyeÈ,s fjkafk'
b;ska wms fuf;kaÈ meyeÈ,s lr .kak Wjukd
lrkafk bJøsh úIh blaujQ .=Kh" bJøsh úIhg
idfmaCIs; .=Kh fkfuhs' b;ska tf;kaÈ wm
meyeÈ,s lrmq lreK ms<sn|j wmg ±laula ;síng
fndfyda fofkl=g tfyu ±laula my< fjkafk;a
keye' tfyu woyila we;s fjkafk;a keye' ta
we;a;ka ´kEu fohla fN!;sljd§ weiskau ;uhs
olskafka' tfyu olskak mqreÿ jqkdg miafi tys
we;s .dïNSr;ajh h:d¾:h lshk tl ta we;af;d
,`.ska bj;a fj,d .sys,a,d wr ir, jpk állg
iSud fj,d hkjd' ±ka fïl wmsg ys;kak fohla
Ôjudk w¾y;ajh
193
b;=re fj,d keyefk' fï lshk l%uhg .;af;d;a
l;djla yeáhg ;uhs ;sfhkafk'
fujeks .dïNSr O¾uhla ;=, ys;kag fohla
b;=re fjkakg ´kE' ±ka wms .;a;yu isÿy;a
l=udrhd nqoaO;ajh lrd hk .ufka§ isÿjQ isÿùu'
fuf;kaÈ ;Kayd r;S r`.d lsh,d udrhg b|,d
;sfhkjd .EKq <uhs ;=kafofkla weú,a,d nqoaO;ajh
,noaÈ kgkak mgka .kakjd' tf,i kgkfldg
fndai;dKka jhykafia tal Èyd n,kafka ke;sj
Ndjkdfõ fhÿk lsh,d i|yka fjkjd' we;a;gu
nqÿyduqÿrefjd ;Kayd r;S r`.d Èyd ne¨fõ keye
Ndjkdfõ fhÿkd' tfyu ke;akï m¾fhaIKfha
fhÿkd' tfyu fhÈÉp ksid nqoaO;ajh lshk tl
fydhd .;a;d' oelalo ta ldrkdfõ ;sfhk .eUqr'
kuq;a ±ka wmg ksjka u. fidhd .ekSug neß wehs@
udr ¥jre Èyd wms n,df.k isák ksid' ;Kayd
r;s r`.d lshk wh Èyd n,df.k bkakjd wms
ish`M fokdu' t;fldg ta wfma ck jHjydrfha
;sfhk foa wms mrud¾: jYfhka jgyd .;a;du
fudk ;rï jákdlula ;sfhkjo@ b;ska Th
i;a i;sh lsh,d lshkafku ksjka olskak ´kE
lrk yßu mrud¾: O¾uhla meyeÈ,s lrk l,d
ks¾udKhla' kuq;a yqfola tal fN!;sljd§ l%uhg
±ïuyu nqÿyduqÿrefjda .yla Èyd n,df.k ysáhd"
nqÿ yduqÿrefjda ;u rEmhla ujdf.k weúo,d
;sfhkjd rdcdikhl f,dl= ud,s.djl jf.a
b|,d ;sfhkjd' tfyu l;d álla ;uhs wms okafka
i;a i;sh .ek'
194
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
kuq;a l,dlrefjl=g tfyu foaj,a álla
lrkak Wjukdj ;sífn kE' l,dlrejdg Wjukd
lrkafka ks¾jdK .=Kfha ;sfnk h:d¾:h"
jákdlu" tys w.hd is;=jñka ms<sìUq lrkak'
fnda.i Èyd n,df.k ysáh lshkafk jdä fj,d
bkak Èyd n,df.k ysáhd lshk tl' ±ka wms
n,df.k bkakjo jdäfj,d bkak Èyd@ jdäfj,d
bkak Èyd lshkafka fudllao@ ;ud ;ud foi n,ka
bkakjd lshk ldrfKhs fu;kska lshkak W;aidy
.kafka' ±ka wms tl ;ekl jdä fj,d fjk;a
faoj,a Èyd n,ka bkakjd ñila ;uka jdäfj,d
bkak ;ek fydh, n,kjo@ t;k úo¾Ykd
lrkjo@ wkak ta je/oao nqÿrcdKkajykafia
lf,a kE' nqoaO;ajh ,nd .ekSu i|yd kï ;ud
/¢Ép oDIaÀh" ;uka jdäfj,d isák ;ek" ;uka
w,a,df.k isák ;ek" ;uka mÈxÑ fj,d isák
;ek ;uka Wmdodkh lrf.k isák ;ek ;uka
n,kakg ´kE'
t;fldg fndauev uq,ska ke.sg,d fnda
uevuq, bkak;ek Èyd ne¨jd' b;ska wms;a
ne¨fjd;a fldfyduo ;uka jev bkak ;ek'
;ukaf. oDIaÀh ;ukag fmakafka todg' b;ska
fudk ;rï w¾:dkaú; fohlao ;uka Èyd ;uka
ne,Su' ;uka isákd ;ek ;uka m¾fhaIKh lr
ne,Su' wkak tajf.a .eUqre w¾:dkaú; iajNdjhla
tajdfha ;sfhkjd' tfyu ke;sj ksYaM, ls%hdjla
lrkafk keye fndaêi;ajjre' ffjoH úoHdjg
Ôjudk w¾y;ajh
195
wkqj flfkla n,df.k ysáfhd;a i;a ojila
weismsh fkdfy,d weia fkdfmfkk f,i úkdY
fjkjd' fï weis msh fy,Sfuka yeu fudfyd;lu
foweia f;;ukh lrkjd' wms weismsh fy,kafk
talg' ukqIHfhla weismsh fkdfy,d ál fj,djla
n,df.k ysáfhd;a fï riakhg fï weia f.da,fha
;sfhk wr f;;ukh fõ.fhka úhf,kjd'
úh¨kdg miafi wefia ;sfnk b;du ishqï iakdhq
moaO;shg yd weig ydks isÿ fjkjd' tfyu kï ta
f,i olajd ;sfnkafka fï mrud¾: O¾uhu ;uhs'
wfkla ldrKh tfyu l< .=K i,lkak
fkfuhs nqÿ flfkla f,djg my< fjkafka'
l< .=K i,lkjd lsõjyu w.=fkka i,lkak;a
mq`Mjkafka' nqÿ yduqÿrefjd f,dalhdg wdo¾Yh
ÿkafka l< hq;a; lrkak ñila l< .=K i,lkak
fkfuhs' wfma iudcfha bkakjfka l< .=K i,lk
wh' l< .=K i,lkjd lsh,d lshkafka .=K;a
i,lkjd w.=K;a i,lkjd' flfkla y;=relula
lf,d;a y;=reluq;a lrkjd' ñ;=relula lf<d;a
ñ;=reluq;a lrkjd' w.=Khla lf<d;a w.=Kfhka
ie,l=jd" .=Kh lf<d;a .=Kfhka ie,l=jd' wms
l<.=fKka fkfuhs nqÿ.=fKka i,lkak' l<
hq;a; lrkakhs ´k lrkafka' w`M;a úÈhlg w`M;a
l%uhlg ys;kak lsh,d fkfuhs uu lshkak
W;aidy lrkafka' tys ;sfhk i;Hh h:d¾:h
f;areï .kakg" fidhkakg fhduq fjkakhs
lshkafka' ke;akï b;ska wmsg mj;sk l%uh
196
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
ms<swrf.k ksy`vj bkakg ;uhs fjkafka' talhs
uu lsjqfõ wr A wl=rg C wl=r lsh,d lshkjd
jf.a jevla fjkak mq`Mjka fï foh lsh,d' A
wl=rg C wl=r lsjqj;a lula kE wmsg jeo.;a
fjkafk ta ;=,ska wfma ksjk mdod .ekSu" wfma
ksjk Wodlr .ekSu' tfyu ke;sj fï jpkj,
lsisu .dïNSr;ajhla h:d¾:hla keye' tajd yqfola
f,dal iïu; jd.a ud,djla ú;rhs' jpk álla
ú;rhs'
´kEu O¾u;djla fjkia jk iq`Mhs' fN!;sljd§
fohlaj;a" od¾Yksl Ñ;a;jd§ fohlaj;a" ke;akï
lsisÿu fohla fkdfjkiaj mj;sk foaj,a keye'
yeu fohlau fjkia jk iq`Mhs" ke;sfjk iq`Mhs
lshk ldrKh fmkaj,d ;sfhkjd' talg lshkafk
wks;Hh lsh,d fkfuhs' talg lshkafka wd;au
fkdjk ljodj;a fkdmj;sk lsh,d' ta lshkafk
ks;H lr .ekSug fkdyels" kshu lr .ekSug
fkdyels O¾u;djhla ;=, ;uhs ukqIHfhd msysgd
isákafka' lsisu fohla kshu lr,d ;shd .kak
neye' fya;=j jh Oïud ixLdrd' yeufoau jeh
fjk CIhfjk iq`Mhs' uf.a YÍrh lsh,d ug fïl
kshu lr,d ;shd .kak nE' fudlo jh Oïud
ixLdrd CIh jk iq`Mhs' uf.a bvu" uf.a f.a"
uf.a ujqmsfhd lsh,d ug kshu lr,d ;shd .kak
nE' fudlo tajd CIh jk iq`Mhs" ke;sfjk iq`Mhs'
ke;sjk iq`M O¾u;djhla kshu lr,d ;shd .kak
neye' ta lshkafka kshu lr fkd.; hq;=hs" w,a,d
Ôjudk w¾y;ajh
197
fkd.; hq;=hs lshk ldrKh ;uhs t;kÈ meyeÈ,s
lr,d §,d ;sfhkafk'
fudkjo w,a,d fkd.; hq;= ish,a,@ ixialdr
ish,a,u wms w,a,d fkd.; hq;=hs' Tn olsk f,dafl
ixialdr fkdjk fohla ug fmkajkak' ixialdr
lshkafk ilia fjk lshk tlfka' ixialrKh
lrkjd lsh,d wms lshkafk fudllao ieleiau
fkao@ ieleiaula yokjd ixialrKh lrkjd'
t;fldg tfyu ixialrKhla isÿ fkdfjÉp fohla
ug fmkajkak' .yla" fld,la" je,la" u,la" f.hla
fodrla" je,s weghla yß is;=ú,a,la" m%d¾:khla Th
´keu fohla n,kak ta yeu fohlau ilia fjÉp
foaj,a' ilia fkdfjÉp fohla ;sfhkjo@ ish`Mu
ilia fjk O¾u;d ks;H lr fkd.; hq;=hs fya;=j
f.kdfj kE" f.kshkafk kE' fudlo wfma fohla
fkdjk ksid'
t;fldg wfma fohla fkdjk fohla fjkqfjka
wms ÿla ú£u;a i;=gq ùu;a folu ksIaM,hs' folu ;=,
;sfnkafka wúoHdj' i;=g ;=, ;sfhkjd wúoHdj"
ÿl ;=, ;sfhkjd wúoHdj' ry;ka jykafia,dg
ÿl ke;af;a wehs' Wkajykafia,d ks;H lrf.k
kE' nqÿ flfkl= msßksjka mEj;a ÿl kE' wehs ÿla
fkdfjkafka@ i;=gq fjka ke;s ksid' wehs i;=gq
fjka ke;af;@ ÿla fjkafka ke;s ksid' wehs
ÿla fjkafk ke;af;@ f,dalh Wmdodkh fkdl<
ksid ;udj;a fjk wka whj;a Wmdodkh lr,d
kE' wU;a fkdwU;a Wmdodkh lr,d kE' t;fldg
198
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
ish,a,f.kau ksoyia jQ ;ek ksjka fodrgqj ksjka
mqrh ;sfnkjd' wmsg fmakak ´kE wkak t;ekhs'
ta O¾u;djh ;uhs nqÿrcdKka jykafia kula
fmkajkak W;aidy lf,a' kuq;a bJøsh O¾u;d ;=,
isákakdjQ Woúh úfYaIfhka mD:.ackhd w;g fï
fmd; m; ,la jQjdg miqj Tjqkaf.a ;sfnkakdjQ
jdoh njg m;alrf.k Bg miqj th nqÿrcdKka
jykafiaf.a jdoh njg" f:arjdoh njg" f;rekaf.a
jdoh njg m;a fjkjd' nqÿrcdKka jykafiaf.a
foaYkd f;rekaf.a jdoh njg m;a fjkjd' tf,i
fï O¾u;djh f;rekaf.a jdohla njg m;afjkak
neye'
B<`.g wms w`M;a w`M;a foaYkd lrkjfk
lsh, lsjqj;a we;a;gu w`M;a w`M;a foaYkd keye'
flfkla ys;kak mq`Mjka kEoE m%Yakhhs" wU
m%Yakhhs folla lsh,d' we;af;kau keye' t;k
;sfnkafka tlu fohhs kuq;a wdldr follg' wr
uu lsõfj fïlg ´kE kï mqgqjla fhdod .kak
mq`Mjka" ke;akï .ila fhdodf.k lrkak;a mq`Mjka"
kEfhla fhdodf.k lrkak;a mq`Mjka" mEkla
mekai,la Wk;a fhdodf.k fï m%Yakh wykak
neßo@ mq`Mjkafka' t;fldg fu;k m%Yak follao@
m%Yak folla fkfuhs tlu m%Yakh' t;fldg
tlu m%Yakhla wrf.k hkafka tlu ;eklg' ta
;uhs wld,sflda Oïfuda tays idkaÈÜÀl lrjkjd'
m%;HCI lrjkjd' fudllao wld,sflda Oïfuda
lshkafk@ T¾f,daiq lgqj meh úis y;rhsfka'
Ôjudk w¾y;ajh
199
wms Ôj;a fjkjd wjqreÿ úiai" ;sy" y;<sy" mKy"
yeg" ye;a;Ej olajd' tf,i Ôj;a Wkd kï fï
Trf,daiq lgqj we;=f, tl ;;amrhla we;=f, ;uhs
wms yeu fj,dfju Ôj;a fj,d ;sfhkafka' tal fï
Trf,daiq lgqfjka fmkajk fj,djla ;=, lshkak
mq`Mjka' ta ´kEu Ôj;a ùfï ld, mrdihla .ek
l;d lf,d;a ls%hdj,shla .ek l;d lf,d;a ta
yeu ls%hdj,shlu yeu ;;amrhla fyda úkdähla
fyda mehla fyda wmsg talg wkqj lshkak mq`Mjka'
wld,sflda Oïfuda lsh,d lshkafka meh úisy;r
úysmyla njg mßj¾;kh ùu' th olskak wms
wld,sl fjkak ´fkfka' meh úisy;r úismyla
njg mßj¾;kh fjkj lshkafk fudllao@ /h
oyj, blaujkjd lshk tl' /h oyj, blaujQjdg
miafia meh úisy;r úismyla njg mßj¾;kh
fjkjd'
Tn fuf;la l,a meh úisy;f¾ Ôj;a fjÉp
ksid ,dN" w,dN" hi" whi" kskaod m%Yxid" iem ÿl
Th Tlafldau ;sfhkafka fï meh úisy;r we;=,;'
t;fldg wehs uu meh úismyla .ek l;d lf,a'
ta úismia fjks meh ;=, Tng wIaG f,dal O¾uh
ls%hd;aul fjkafk kE' wgf,da oyu ls%hd;aul
fjkafk kE' wgf,da oyñka wlïms; lshkafka
talghs'
zMqÜgiai f,dal OïfïyS
Ñ;a;x hii klïm;SZ
200
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
wgf,da oyñka lïmkh jkafka keye
klïm;S' lïmkh fjka ke;sj bkak mq`Mjka
meh úisy;r ;=, fkfuhs úismia fjks meh ;=,'
t;fldgg úismia fjks mefha Ôú;hla oekg Tng
keye' kuq;a th u. M, ,enQ flfkl=g ,nd .kak
mq`Mjka' ry;ka jykafia,dghs" u.M, ,enQ wd¾H
Y%djlhkaghs ;sfhkjd úismia fjks mehla' th
fï f,dafl wksla lsis flfkl=g ,nd.kak neye'
fï f,dal fndaf,a fiaru Ôj;a fjkafk úisy;r
meh we;=,;' úismia fjks mehla Wodlr .kak
mq`Mjka kï wkak tal ;uhs ;ukaf.a f,daflda;a;r
Ôú;h'
±ka n,kak Tlafldu w`M;a foaj,afka' zmqífí
wkkqiaiqf;aiq OïfïiqZ Tlafldu bJøsh úIh
blaujQ O¾u lreKq' ta foaj,a Tfí bJøshhkag
f;afrkafka kE' bJøshhkag f;afrkak kï b;ska
fndfydu ir,j fmdä <uhskag jf.a lsh,d fokak
´kE' fïl fld, mdghs" fïl r;= mdghs lsh,d'
fudlo ir,hsfk t;fldg f;afrkjd' tfyu
ke;akï ;ukag ixfõ§ .=Khka j,g wkqj fïl
krlhs" fïl fyd|hs lsh,d" lsh,d fokak ´kE
lshkjd' t;fldg wr ixfõ§ .=Khka wkqj fyd|hs
krlhs lsh, ;uka fnod .kakj' B,`.g jdih
wkqj" rg wkqj" m%foaYh wkqj ixialD;sh wkqj;a
ñksiaiq fyd| krl fnod .kakjd' iuyr f,dafla
fnodf.k ;sfhk foaj,a ne¨jyu we;a;gu tajd
fyd|hso@ fyd| kE' fyd| ke;s foaj,a fyd|hs
Ôjudk w¾y;ajh
201
lsh,d fnod .kakjd' f,dafl ñksiaiqkaf.a fyd|
krl fnÈ,a,;a yßhg lEug Wjukd jqkdu
lnrhd;a ;,f.dhd fjkjd jf.a ;uhs'
ta foaj,a tfyu fjkak nE fudlo flfkl=
wka flfkl=g ysxid fkdflf¾o ;udg fyda wka
flfkl=g úm;la fkdflf¾o tal fyd| fohla'
;ukag;a wkqkag;a hym;lau flf¾o wkak tal
yeu l,aysu hym;a fohla' ;udg;a wkqkag;a ta
fomd¾Yjfhka tla wfhl=g yß wys;la isoaO fjk
´kEu fohla jrola njg m;a fjkjd'
b;ska rc;=ud kEfhd;a fkdkEfhd;a fkdjk
wh bkakjo lsh,d fydh,d ne¨jdu tf;kaÈ
t;=ud okafka keye kEfhd;a fkdkEfhda;a fkdjk
fjk ljqo bkafk lsh,d' rc;=udf.kafka fï
wykafk fuf;kaÈ ñys÷ ysñhka rc;=uks Tng
lsh,d" Tfnhs lsh,d fmkajd ÿkafk keye' ta
jf.au Tfnka uu m%Yakhla wykafka t;fldg
Tn wod, fjkafk kE lsh,d fmkajd ÿkafk;a kE
fláfhka m%Yakh weiqjd ú;rhs' ta m%Yakh rc;=udg
kqjKska úuikakhs ÿkafka' yßhg f;areï .;a;d
kï ta foh kEfhd;a fkdkEfhd;a yer lsh,d
weiqjyu ;uka fmkajkak neyefka' ñys÷ ysñfhda
weiQ O¾u .eg¨j úi|d .;a;d kï rc;=ud wU;a
fkdwU;a yer ux bkafk lsh,d .y fmkajkak
;snqkfka' fudlo O¾uhg wkqj uu;a .yla ;uhs'
iir O¾u;d j,ska yeÈ, ;sfhkafka uu;a .yla
;uhs lsh,d tfykï rc;=ud ta mekhg ms<s;=re
202
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
,ndfokjd' t;fldg kEfhla fkdkEfhla yer
ljqre;a bkakjo lsh,d weyqjyu kE iajdóks uu
okafka keye lsõjfka rc;=udg' tal myod .kak
wudrehs fudlo kEfhd;a fkdkEfhd;a fkdisák
;ek ;uhs wd¾h Y%djlfhd isákafka' wd¾h
Y%djlhg kEfhd;a fkdkEfhd;a keyefka' ry;ka
jykafia,dg;a kEfhd;a fkdkEfhd;a keye'
kEfhd;a fkdkEfhd;a bkak ;ek ;uhs rÊcqrefjda
isáfha' ±ka Th we;af;d;a bkafka t;k' rc;=ud
ysgmq ;ek ;uhs Th we;af;d;a bkafka' Th
we;a;kag kEfhd;a bkakjd" fkdkEfhd;a bkakjd"
Th we;a;kag wU.iq;a ;sfhkjd" wU fkdjk .iq;a
;sfhkjd ta folu ;sfhkjd'
kuq;a Tn ,`. ta foflka f;dr jQ fohla
ms<sn| úIhl=;a kE" ±kqul=;a kE' wkak ta
ldrKdj ;uhs fuf;kaÈ fmkajd ÿkafka' kEfhd;a
fkdkEfhd;a yefrkak fï uu bkafka lsh,d
lshkak mq`Mjka lula kE' wU;a fkdwU;a yer fï
wU .i ;sfhkafka lsh,d tfyu lsjqjd kï ñys÷
uy ry;ka jykafia wdfha oUÈjgu jäkjd Wka
jykafiag fï O¾uh rc;=udg lsh,d §,d jevla
keye lsh,d ysf;aú' wU;a fkdwU;a yer ;j;a .ia
;sfío lsh,d weiqjdu fï wU .yhs lsh,d ms<s;=r
lSjdkï ta ldrKdj ir,hsfka' kuq;a ,sh,d
;sfhkafka fldfyduo@ wehs fï .i lsh,fka'
wU;a fkdwU;a lsjqjdu ish`Mu .ia whs;shs' tf;kaÈ
fï wU .i yer lsh,d weiqfõ kE' m%Yakh weyqfõ
Ôjudk w¾y;ajh
203
ta wU .y;a whs;s fjkakhs' kEfhd;a fkdkEfhd;a
lshk m%Yakh wykafka ;ukq;a ldg yß kEfhla
fyda fkdkEfhla njg m;a fjk ksid' kEfhd;a
fkdkEfhd;a lsh,d weyqjdu wkak ta ldrKhg ta
wd¾h Y%djl O¾u;djhg rc;=udg W;a;r ke;sjqkd'
bka miafi ;uhs Tyq okska keñ,d je|,d irK
.sys,a,d ta .eUqre O¾uh bf.k .kakg fydhkakg
rc;=ud fm<Uqfka" fhduqjqfKa' ke;akï rc;=ud
fï Tlafldau okakjd kï fudlgo ñys÷ ysñhka
nK lshkafk'
±ka Th we;a;ka f.ka jqk;a m%Yakhla uu
wykakï' m%Yakhg W;a;rh Th we;af;d yßhgu
okakjd kï ug t;kska tydg l;djla lrkak
´keo@ ´fk kE' tal okafk ke;s jqfkd;a ;uhs
tal ug meyeÈ,s lrkak fjkafk' kuq;a wfma
mdie,a orefjd tfyu fï úÈhgu ,shkak ´kE'
ke;akï ms<s;=r jerÈ fjkjfka' ux ,sjqjd jf.a
ms<s;=re ,sh, yßhkafk kE' uf.ka wy,d ;snqkd
f,dalh f.da,dldrhs lsh,d uq,skau fydhd .;af;a
ljqo lsh,d@ uu ,sjqjd nqÿ yduqÿrefjda lsh,d'
nqÿ yduqÿrejkag;a l,ska wjqreÿ ;siaodylg ú;r
biair fcHd;sYaYdia;%{hka f,dalh f.da,dldrhs
lsh,d fydhdf.k ;snqk' .%yf,dal pl%dldrj
lerflkjd" .%yuKav, ;sfhkjd tajd fidhd
.;a;fka' b;ska tajdfha n,mEï lsrK fï úÈhg
n,mdkjd" tajfha ,xùï fjkiaùï u; R;=
fjkiaùï we;s fjkjd" j¾Idj ,efnk l%u fjkia
204
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fjkjd wd§ fïjd fydhdf.k ;snqkd' kuq;a fï
wjqreÿ y;a wgiShlg tyd ukqiaifhl=f.a kula
odf.k fïl fydhd .;a;d lsh,d' tfykï ta
úÈhg ;uhs wms ,shkak ´kE' fudlo thd ;uhs
fïl fydhd .;af; lsh,d ms<swrf.k ;sfhkafka'
b;ska fïjd yß m%Yak'
nqÿ yduqÿrefjd WodyrK olajkjd .d:dj,§
uyfKks c,h yd f;,a tla fkdjkakdla
fuka lsh,d' kuq;a mkaish yhish .Kka j,
ukqiaifhlaf. kula odkjd fuhd ;uhs f;,a
c,hg tl;= fjkafka kE lsh,d" lsh,d ÿkafk
lsh,d' b;ska tajd yß yskdhk jev' <uhs fkdu`.
hkjd' b;ska tajd yß úÈyg kï ms<s.kak mq`Mjka
lula kE'
nqÿ rcdKka jykafia ima; iQ¾fhda;a.uk
jeks iQ;% foaYkd lr,d ;sfhkjd' ta iajNdjhka
j,§ isÿ fjk wdldrh B,`.g uy fmd,j md;%hl
yevhlska hqla;hs lsh,d foaYkd lr,d ;sfhkjd'
md;%hla jeyqjyu wr mshfkka we;a;gu f,dal
fnda,h jf.a ;uhs' jdhqj u; msysgd ;sfhkjd
lsh,d ;sfhkjd' b;ska we;a;ug jdhq f.da,h
u;fk mD:qúh ;sfhkafk' ta jdhq f.da,h ksid
c,h ;sfhkjd' c,h iïnkaO lrf.k fmdf,da;,
msysgd ;sfhkjd' taj;a tlalu fï ;,h msysgd
;sfhkjd lsh,d foaYkd lr,d ;sfhkjd'
fïl i¾j{;d {dKfhka n,kak mq`Mjka'
wr we,anÜ whskaiaghska lshk uyd úoHd{hd
Ôjudk w¾y;ajh
205
fldfyduo n,kafk .sys,a,o kE' thd tla;rd
iudêhlska n,kafka' .eUqre iudêhlska n,,d
t;=ud lshkjd fukak fï jf.a úYaj ;, ;sfhkjd'
fujeks iajNdj j,a ;sfhkjd lsh,d' t;fldg
nqÿ flfklaf.a iajNdjh fldÉprlao@ ta úÈhg
;uhs wkdjrKh lf,a' ta .eUqre {dKhg ta
foaj,a fmakjd' mrf,dal ;sfhkjd lsh,d fmakjd'
tfyu lrkak mq`Mjka {dKfhka' tfyu foaj,a
jgyd .kak mq`Mjka {dkh wjê lr .;a;yu'
fyd|hs ±ka wms ta f,dalh fkfuhs jgyd .kak
´ke ;ukaf.a f,dalh' ;ukaf.a {dK o¾YKh'
yefudau jgyd .kak W;aidy lrkafka fN!;sl oE
tfyu ke;akï ;ukaf.a bJøsh úIhfhka ndysr
foaj,a' ;ukaf. bJøsh úIhfhka ndysr foa fkdj
bJøsh úIh y÷kd .ekSuhs wms l< hq;af;a' tfyu
ke;akï fï Ôú;fha lr .; hq;= tlu ld¾hh
njg m;a lr.; hq;=jkafka'
tal ;uhs md;%h Wvq.x n,d .uka lsÍu
lshkafka' wdmiaig .uka l<d' tfyu .uka
lrkjd lsh,d woyia lrkafka ðú;fha fï t,shg
úysfok foa ;ud fj;g fhduq lr f.k ne,Su' Tng
u;la fjk is;=ú,a,la lshuqfld' tal we;a;gu
msg;g úysfok fohlao@ ;ud fj;ska wd fohlao@
ta u;la fjk foa yefullau msgg úysÈ,d .%yKh
lr .;a fohla ;uhs ;ukag u;la fjkafk fkao@
;udg fhduq fjÉp fohla fkfï'
206
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
;ukaf.a ys; m%NdIajrhs ndysr Wmlaf,aIhka
f.ka th ls,sá fjkjd' t;fldg ;uka we;af;kau
;ud fj;g fhduq jqfkd;a tfyu mqÿudldr úÈfha
iekis,a,la ±fkkafka' uu wykakï wefia
fudllaj;a rEmhla ;sfhkjo@ wefia lsisu rEmhla
kE' ndysßka ;uhs rEmh ;sfhkafka' t;fldg
ls,sá Ndjh ;sfhkafka fN!;sl foaj,' tajdfha
ndysr Wmlaf,aY O¾u ;sfhkjd' tajd ;uhs flf,ia
lsh,d lshkafka' t;fldg ndysßka ;uhs flf,ia
O¾u ;sfhkafka' ;ud fj;g fhduq jqkdu wefiaj;a"
lfKaj;a" Èfõj;a" YÍrfhaj;a" ukfiaj;a ls,sá
Ndjh kE' tal yßu m%NdIajrhs' yßu m%ikakhs'
ta m%ikak O¾u;d ál fN!;sl f,daalhg wms
t,a, l<yu fudlo fjkafk@ ls,sá fjkjd'
fN!;sl f,dalfha ;sfhk foaj,a ta ta wdldrj,a
j,g iqL" ÿlaL" WfmaCId iu. tajd ñY% fjkjd'
ÿlaL WfmaCId" iqL WfmaCId yd iqL ÿlaL jYfhka'
t;fldg yh wdldrhla yefokjd' Th yh
wdldrfha fõokd;%hka ;=, .sf,ñka ukqIHhka
Ôj;a fjkjd'
t;fldg ksjk lshkafka wfõohs;hs" ksfrdaO
iy.;hs' úuqla;sodhlhs' ±ka fÉf;da úuqla;sfhka
;uhs ry;ka jykafia flfkla f,dalh Èyd
n,kafka' ud¾. M, ,dNS flfkl=g;a fÉf;da
úuqla;sfhka n,kak mq`Mjka' kuq;a mD:.ackhd
f,dalh Èyd n,kafka fÉ;kd l¾uhlska' yeu
fohla Èydu fÉ;kdjlska n,kafka' flfkla Èyd
Ôjudk w¾y;ajh
207
n,kafk;a fÉ;kdjlska' fï ukqiaihd fyd|hs"
fï ukqiaihd krlhs" fï ukqiaih fufyuhs"
fï ukqiaih lf,a fufyu fohla lsh,d óg
l,ska ,nd ÿkak wruqKla ;sfhkjd" is;sú,a,la
;sfhkjd' talg ;uhs fÉ;kdj lshkafka' tal
mokï lrf.k ;uhs n,kafka' fÉ;kdyx NslaLfõ
lïux jodñ lsh,d lshkafk talfk' ±ka ls%hdjg
;sfhk miqìï is;gfk fÉ;kdj lsh,d lshkafka'
ke;skï ls%hdj,sfha ;sfhk miqìï is;' t;fldg
miqìï is;lg ;uhs fÉ;kdj lsh,d lshkafka'
yenehs is;=ú,a,lg fkfuhs' ffp;islhlg
fkfuhs fÉ;kdj lshkafk miqìug' ta miqìu
uq,a lrf.k ;uhs ´kEu .=Khlg ukqIHfhda
n,kafka' t;fldg lïu ksfrdaOdh ixj;a;;s
fjkafk kE' fÉ;kd l¾uhlska ;uhs n,kafka'
ta lshkafk fyd| ls%hdj,shl" krl ls%hdj,shl
ñY% ls%hdj,shl ;uhs bkafka' l¾u ksfrdaOhlska
n,kafk kE' t;fldg l¾u ksfrdaOhlska n,kak
mq`Mjka fjkjd ud¾.M, ,dNS flfkl=g' l¾u
,nd.kafk ke;sj fmr ±kqu;a w;S;" j¾;udk"
wkd.; lshk ;=kald,fha ±kqu;a .kafk ke;sj
n,kak yelshdj ,efnkjd f,dalh Èyd'
fÉ;kdjlska fkdn,k ksid ud¾.M,
,dNSkag f,dalfha i;Hh fmakak mgka .kakjd'
fÉ;kdjlska ne¨fjd;a i;Hh fmakafk keye'
fmakafka ;ukaf.a fÉ;kd l¾uhg idfmaCI O¾u;d'
±ka Tng fïl r;=mdghs lsh,d fmakjd fkao@ Tng
208
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fïl r;= meyehhs lsh,d fmakafka wehs@ ta foi
Tn l¾ufhkafka n,kafka' l¾ufhka n,kafka"
fÉ;kdfjka n,kafka ta foi' ta jf.au fmakjd
fkao fjk f.orl ;shk mqgqjla ´f.d,a,kaf.a
f.or mqgqj fkfuhs lsh,d' t;fldg fïl mqgqjla
lsh,;a fmakjd' l¾ufhka n,kafka talhs ta úÈyg
olskafka'
t;fldg l¾ufhka fkdn,k flkdg fïl
r;=mdghs lsh,d Tyqg ;¾lhla kE' ks,amdghs lsh,d
lsjqfjd;a wd Tn fï meyehg ks,amdghs lsh,d kï
lshkafka tal yß' nqÿrcdKka jykafia ks¾jpk
bÈßm;a l,d wjia:d yßu wmQrejg ;sfhkjd' ±ka
wms ys;uqfld fldia .ilg .sys,a,d flfkla
lshkjd kq. .i lsh,d' t;fldg fudllao Th
we;af;d fok W;a;rh@ keye fïl fldia .y
lshhs' wkak talhs Th we;af;d fok W;a;rh'
kuq;a nqÿrcdKka jykafia,d fok W;a;rh fukak
fuhdldrhs fudllao lshkafka' rjqï wdldrfha
hï m%udKhl fld,hla" w;=m;r ;sfhk lf|ka
lsß jEfyk" f,,af,a lgq iys; we;=f,a uÿ¨ iy
weg ;sfnk fuu .ig kq. .ihs lshkjd kï tal
yß'
ug ́ l u;la fjkak fya;=j wfma úmiaikdfõ
jhil flfkla tkj Ndjkd lrk whg fmd,a
tfyu f,,s .y,d fokak" lEu Whkak" odkh
ilikak' b;ska T;kska hk .uka iqÿ wh;a
leu;sfka fï wh;a tlal fmdâvla l;d lrkak'
Ôjudk w¾y;ajh
209
b;ska hk .uka iqÿ uy;a;fhla lsjqjd fldlkÜ
lsh,d' b;ska wr ukqiaihg tal f;afrkafk kE
fudllao lsjqfj lsh,d ta iShd lshkjd fmd,a" fmd,a
fydhkjd lsh,d' iqoaod W;aidy lrkjd fïlg
lshk bx.S%is ku thdg W.kajkak' fuhdg tal
f;afrkafk kE' fuhd W;aidy lrkjd thdg fï
fudkjo lsh,d lshd fokak' tafl we;a;gu tl
me;a;lska iqÿ cd;slhd tal fmd,a lsh,d okafka
keyefka' b;ska ta ksid Tyq fmd,a y÷kkafk ke;s
lu;a" iShd fldlkÜ y÷kkafka ke;s lu;a úYd,
.eg`Mjla' b;ska wms olskafku bx.S%is jpfk
okafk ke;s lu ;uhs jerÈ lsh,d' wehs tfyu
ys;kafk@ isxy, jpfk okafk ke;akï tal;a
jerÈhs' fïl;a NdIdjlafk' fïl;a NdIdjla
bx.S%is NdIdj jf.a thg;a jvd bmerKs ÈhqKq
NdIdjla' t;fldg t;k fokakf.u je/oao'
iShd fldlkÜ y÷kkafk ke;s lu;a iqÿ cd;slhd
fmd,a y÷kkafk ke;s lu;a' we;a;gu T;k
fmd,ao" fldlkÜo lshkak tal yqfola wduka;%ksl
kduhla ú;rhs' T;k fmd,a we;af;;a keye"
fldlkÜ we;af;;a keye' T;k ;sfhkafk f,,a,
iys; we;=f,a lgqjla iys; iqÿ uohl c,h iys;
f.ähla' ´lg fmd,a lshkak;a mq`Mjka" fldlkÜ
lshkak;a mq`Mjka" tfyu ke;akï w`Mf;kau kula
yo,d lshkak;a mq`Mjka'
kuq;a tys iajNdjh fjkia fõúo@ fudk
kula lsjqj;a' keye fkao@ b;ska fï f,dafla
210
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
wd.ñlfhd tl tl foaj,a tl tl wdldrhlg
ks¾jpkkh l<;a fï ijNdj O¾uh yeuodu tlhs
ldg;a' fï i;ajhkag n,mdk wd;au iajNdjh
l¾u iajNdjh ta n,fõ.h talhs' tafl ks¾jpk
fjkia jqkdg jevla kE' ta ksid wd.ï fldaáhla
;sín;a tl wd.uhs f,dafl ls%hd;aul fjkafk' tal
;uhs iajNdj O¾uh' talg lshkafk ;:d.;;ajh'
t;fldg l:d.;;ajh ;uhs ;:d.; nqÿyduqÿrefjd
fmkakqfõ' ;;ajdldrh' nqÿka jykafiag Wjukd
Wfka kE ks¾udKhla lrkak' Wkajykafiag
Wjukd jqfka ;sfhkfoa ;sfhk úÈhg ;sfhk
wdldrhg meyeÈ,s lr,d fokak'
b;ska wms ñksiaiqkag ukig lreKq ldrKd
;Èka ld joaod lshd fokjd fjkqjg nqÿka jykafia
isÿ lf<a ;uka f.au m%{dj úlis; lsÍu ;=<ska
;ukaf.au Ôú;h ;=,;a ;j flfkl=f.a n,
lsÍulska f;drj ;ukagu i;Hh ±l,d biairyg
hkak mq`Mjka n, Yla;shla f.dv k.d .kak u.
lshd ÿkak tl' YslaIKh lshk tl ;ukaf.au
ðú;h ;=,ska ìys jqKdg miafi thdg f,dalfhka
n,lsÍula Wjukd lrkafk kE' Tyq ksrdhdifhka
wiykhlska f;drj wmyiq;djhlska f;drj
m%h;akhlska f;drj ta wjfndaOh ;=, Ôj;a ùfï
yelshdj Tyqg ,efnkjd' kuq;a tal fN!;sljd§
fr.=,dishla kS;shla njg m;a jqfkd;a tfyu ñksid
,`. wiykh b;sß lr,d ;uhs kS;s mj;skafka
f,dafla' b;ska ta jf.a fndfydu .eUqre lrekq
Ôjudk w¾y;ajh
211
ldrKd ;sfhkjd' tajd .ek úuikak idlÉPd
lrkak wmsg mq`Mjka'
we;a;gu Th we;a;kag ;sfhk m%Yakh ;uhs
wr l%uh yßo@ fï l%uh yßo@ wr Ndjkd l%uh
yßo@ fï Ndjkd l%uh yßo@ wr fmd; yßo@ fï
fmd; yßo@ lshk m%Yakhla ;uhs ;sfhkafka'
kuq;a .eUqßka fufkys lrk flfkl=g Bg jvd
fohla ys;kak mq`Mjka' f.dvdla fj,djg ys;kafka
ir, uÜgfï wmg ;sfhk m%Yak ud,djla' kuq;a
ta flkdg tal ir, fjkafk kE ta flkdg tal
f,dl= fohla' ta m%Yakh t;kska úi| .;af;d;a
;uhs B<`. mshjrg .uka lrkak mq¨jka fjkafka'
ta m%Yakh t;ku ;snqfkd;a t;kska tydg hkafk
kE' taj;a yßhg wr ud¾. ndOl jf.a ;uhs' ud¾.
ndOlhl hïlsis ;ekl thd k;r jqfkd;a wks;a
ndOl Tlafldu újD;j ;snqk;a wr t;k ndOlh
ÿre fjkafka ke;sj thdg biairyg hkak neye'
tajf.au tajg lshkjd kSjrK O¾u;d lsh,d' ksjk
wdjrKh lrk O¾u;d lsh,d' kSjrK O¾u;d
lShla ;sfhkjo@ lduÉPkao" jHdmdo" Ók" ñoaO"
WoaOÉp" l=lal=Ép" úÑlsÉPd kSjrK O¾u myhs'
kSjrK O¾u j,ska ljqo jeys,d ke;af;'
f,dafl yeu ukqiaifhlau Th kSjrK j,ska jeys,d
bkafka' yeu ukqiaifhl=gu Th kSjrK my
yeu fudfyd;lu ls%hd;aul fjkjo keoao@ yeu
;;amrhlu Th myu ;sfhkjd' tl fj,djlg
tkjhs lsh,d lshkak neye' yeu ;;amrhlu"
212
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fudfyd;lu lduÉPkao jHdmdo" Ók" ñoaO"
WoaOÉp" l=lal=Ép" úÑlsÉPd ;sfhkjd' Ók" ñoaO
lsh,d lsjqjyu Th wefyka tk ksÈu; fkfï
miqnEu' Bg miafi ta yeu fohlau we;s fjkjd'
Th foaj,a ál yeu fudfyd;lu ukqIHhd ,`.
;sfhkjd' ls%hd;aul fjkjd' ls%hd;aul fjkafk
ke;s fudfyd;la kE' tajd wr ;Kayd r;S r`.d
jf.a ;uhs weú,a,d kgkjd' tf.d,a,kaj mrdch
lrf.k ;uhs biairyg hkak fjkafka'
wms Ndjkdjlg .sh;a fydhkafk fudllao
ukig ñysßhdjla' lEu ryg bjqj;a Èjg ñysßhdjla
fydhkjd' uu lshkafk Èjg ñysrg ;sfhkak tmd
lshk tl fkfï' wiqn fjkak ´kehs lshk tl
fkfï' wiqn lr f.k nEfka' ñysrg fkdwef,kak
lshk tlhs uu lshkafka ukqIHfhl= fndfydu
,iaikg jdiia:dk hdkjdyk yod .kakjd' kuq;a
ukiska thg fkdwef,kak' wehs fkdwef,kak
lshkafka@ we¨k wh wr jvd jeo.;a fohg .uka
lrkafk kE talhs' ±ka ´keu wfhla wr ;rdÈhl
od,d .Kka yo,d ne¨fjd;a ksjfka jákdluo
Tng jeä Tnf.a /lshdfõ jákdluo Tng jeä@
tfyu ke;akï Tnf.a Okfha jákdluo@ tfyu
ke;akï Tnf.a hd`M ñ;%hkaf.a jákdluo Tng
jeä@ Tn;a tfyu lsr,d n,kak ;rdÈhl od,d'
tfyu ke;akï ksjk tla me;a;lg od,d wksla
;sfhk lreKq ldrKd" OkOHdk" bvïlvï" lrk
/lshd fiaru odkjd tl me;a;lg' fldhs me;a;o
Ôjudk w¾y;ajh
213
nr jeä fjkafk f,dalfho@ f,dafld;a;r me;af;o
nr jeä fjkafk@ f,dalfhfk nr jeä fjkafka'
wms fmdÿfj olskafk" ú¢kafk" y÷kkafk
f,dalhfka' b;ska wms f,dalhg ;uhs hkafk fkao@
f,daflda;r nj w÷r .;af;d;a kï nr jeä fjkj
ta me;a;g' b;ska ta me;a; w÷rkafk kEfka fudlo
ta me;a;g .sys,a,d kE' fkd±lmq ueKsla .,la
fjkqfjka ;sfhk f.a úl=Kkak nEfka' ±ka wms
ys;uq r;akmqf¾ f,dl= ueKsla ;sfhkjd fmdf,dj
hg fldaá .dKl ueKslla' tfyu ueKslla
;snqkd lsh,d wmsg fï ;sfhk f.a whska lrkak
nEfka' yenehs ueKsl ,enqfKd;a wms fï ;sfhk
f.a whska lrhs' tajf.a wr f,daflda;a;r Ndjfha
w.h f;afrkafk f,daflda;a;r Ndjh jgyd .;a;g
miafia' Bg miafi kï thd ;rdÈhl od, lsrefjd;a
tfyu wr moku u; Ok OdkH Tlafldagu jvd
wr f,daflda;a;r O¾u me;a; taldka;fhka by,g
tkjd nr jeä fjkjd' t;lka fï me;a; ;uhs
wms wf.a lsh,d ys;kafka'
kuq;a nqÿrcdKka jykafia fmkaj, §,d
;sfhkjd
zmqF:d uFÓ Okx uFÒ
b;s ndf,da úy[;SZ
Tng fN!;sl foaj,a fndfyda ;sfhkjd lsh,d
ys;df.k fN!;sl foaj,a fjkqfjka muKla Tfí
Ôú;h kdia;s lrkjd' zb;s ndf,da úy[;SZ b;s
214
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
lsh,d lshkafka ta wdldrfhka lshk tlhs' ndf,da
lsh,d lshkafk nd,hd úy[a[;S lshkafk ys;kjd
fufkys lrkjd lshk tl' b;s ndf,da úysxi;S
w;a;dys w;a;fkda k;aÓ l=f;da mq;a;d l=f;da Okx'
ta fol;a tlg tl;= lr,d ;sfhkjd'
mq;=ka isákjd Okh ;sfhkjd' ñ;=frda bkakjd"
wdÈ ish¨ foh thg wod, fjkjd' Okx lshk
jpkfhka ;ukag ;sfhk Ok OdkH jia;= iïm;a
lS¾;s m%Yxid Wiiaùï ish`Mu foa we;=,a fjkjd'
zw;a;dys w;a;fkda k;aÓZ ;udg ;udo ke;súg
t;fldg zndf,da úy[a[;sZ fï yeu fohlau
;ukag ;sfhkjd lsh,d nd,hka úÈhg ys;kak
fyd| kE' zwmamudfoda wu; mox mudfoda uÉpqfkda
moxZ m%ud§ wh urKhg m;a fjkjd' wm%ud§ wh
fkduefrk ;ekg m;afjkjd' wm%ud§ jqfkd;a
uefrkafk kE zkóhka;sZ' b;ska fkduefrk
flfkla njg m;a fjkak ´kE' tal ;uhs wcr
wur' wcr lshkafk crdjg m;a fjkafk kE'
wur lshkafk wurKSh;ajh' crdjg m;a fjkafk
kE iodld,slhs' ±ka fï fN!;sljd§ foaj,a
j,ska ug fohla lshkak iodld,sl' iodld,sl
fohla ;sfhkjo keoao@ ;sfhkjd' fï weyeg
fmak foaj,a j,ska iodld,sl fohla ;sfhkjo@
;sfhkjd' fudllao Th iodld,sl fohla kE
lsh,d lsjqfõ' ljqrej;a lsh,d ;sfhk ksid fmdf;a
fkao@ m¾fhaIKh lr,o lsjqfõ@ fudllao@
iodld,sl fohla ;sfhkjd wyi' wyi iodld,slhs'
Ôjudk w¾y;ajh
215
wdldfia kÔj;s" kóh;s" kpj;S' kWmamÊc;s'
tal bmfok ojila" uefrk ojila" fjkia fjk
ojila" fydrekag .kak" lvkak" ì¢kak ljodj;a
nE' wyi Wm; ,enQ ojila kE' b;ska tlfka
iodld,slhs lsjqfõ' b;skaa ljqre yß weyqfjd;a
iodld,sl fohla fmkajkak lsh,d fmkajkak
wyi' wkka;h fïfl È.la m<,la fydhkak"
b,lalulska lshkak lsisu úoHd{fhl=g neye'
wkkaf;da lshk jpkh muKhs lshkak mq`Mjka'
wjidkhla kE'
úYajhfka' CIh fkdjk úYajh' CIh fkdjk
O¾u;dj' iodld,sl njhs thska woyia jkafka'
wks;a Tlafldu CIh fjk O¾u;d úYajh CIh
fjkafk kE' wkdjrfkda' wyi wdjrKh lrkak
neye' ́ ke fohla wdjrKh lrkak mq`Mjka' f,dal
fndaf,;a wdjrKh lr,d ;sfhkafka' ±ka pJøsld
;=kla ;=ka me;af;ka ;sínydu ;s%fldaKdYs%;j
f,dal fnda,h wdjrKh lr,d ;sfhkafk' kuq;a
wyi wdjrKh lrkak nE' tal;a wms bf.k .;a;d
ksjk wyi jf.a lsh,d'
wms mqreÿfj,d bkafk wruqKq j,g hkakfk'
wruqfKka wruqKg hkak' ufkda ixfÉ;kd
wdydr ú¢ñka bkak' ys; leu;s we;a;gu ufkda
ixfÉ;kd ú¢kak' cdk leu;s we;a;gu ufkda
ixfÉ;kd wdydr ú¢kak' yeu ;siafiu ú¢kak'
t;fldg ú|,d ú|jkak isÿ fjkjdfk' wkak
216
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
t;fldg iunr lrkak ;uhs O¾uh fydhkafka'
ú¢k f,dalh ú|jkak fjkfldg fïl iu;=,s;
lrkak Tkak fydhkjd O¾uh' ;ukaf.a ;sfhk
foaj,a wjq,a fjkfldg wms kej; tajd f;dard
.kakjd' tal yod .kakjd md,kh lr.kakjd
fudkjyß ieleiaula yod .kakjd' talg wms
O¾uh mdúÉÑ lrkjd'
kuq;a ys; leu;s fudlgo ysf;a ;sfhk
iajNdjh ke;skï uuxldrh leu;s fudlgo@
ú¢kak' ú¢kak lsh,d lshkafk fudlgo@
ixfõÈ;d .=K we;s lrkak ú¢kak' t;fldg fï
f,dalfha iajNdjh ;uhs ta udkisl iajNdjfha
.=Kh' ±ka wms <uhs msßilg jqk;a wms lsh,d
.sfhd;a fufyu f.dvj,a folla .y,d" wd mq;d fï
f.dfvka lkak fïflka lkak tmd lsh,d' thd
wdi lrkafk wr lkak tmd lshmq tflka lkak'
fudlo lkak tmd lsjqfj lsh,d ;uhs n,kafk'
;reK msßif. jqk;a tl iajNdjhla ;sfhkjd
lfvka îu fnda;,hla i,a,s §,d wrf.k ìjqjg
tafl lsis w.hla kE" iuyr wh bkakjd fydfrka
îu fnda;,hla wrka ìjqjdu ;uhs rih ;sfhkafk'
mkaif,a ysgmq whf.ka jqk;a wms ta foh ±l,d
;sfhkjd lduf¾ ;sfhkj f,dl= ;eô,s j¨ álla'
ta;a kdhl yduqqÿrejkag fydfrka .yg ke.,d
;eô,s f.ähla lvdf.k fndkak ´fk' t;fldg
tafl wuq;= ryla ;sfhjd' t;fldg ukqiaihkaf.
f,dafl iajNdjh tfyu ;uhs' t;fldg iuyre
Ôjudk w¾y;ajh
217
újdy tfyu lr.kakjd' rEm rdðksfhd ;uhs újdy
lr .kafk pd,aia l=udrhd jf.a' kuq;a miafi
thdg wehj jeo.;a fjkafk kE' mdrla w;= .dk
flfkla yß fjkak mq`Mjka b;ska n,kjd thd
Èyd' b;ska f,dafl iajNdjh yeuodu fudllao@
wr úkaokh' úkaokh lshk tl we;s fjkafk
ukqiaihd ;=, wNsfhda.hla tlal' ±ka Th wdor
iïnkaO;d lsh,d uyd f,dl=jg me;sfrkafk ;udg
ndOlhla ;snqfkd;a ;uhs' ndOlhla ke;sj wïuhs
;d;a;hs fokaku leu;shs ´ka lr.kak lsjqfjd;a
ug tÉpr .e,fmka kE lsh,d tal lrkafk kE'
frdañfhda cq,shÜ, mjd ìys jqqfka ta ksihs' t;fldg
ukqIHhd ;=, úkaokd;aul .=Khla we;s lrkak
fya;= fjkafk fudllao@ ;shk foa fkfï ke;s
foa' ;sfhk foh fkfï wNsfhda.h ke;s foh' ta
ksid ñksid yeuodu fydhkafk fudkjo wNsfhda.'
ñksid f,dl=jg Okj;a fj,d ysáhg i;=gla kE'
ta ksid thd ys;kj .fï me,la yodf.k Ôj;a
fjk f.dú mjq,la .ek' ug tf;kag hkak
we;akï lsh,d thd ys;kjd' wjkayf,a bkak
flkd ys;kjd ,nk wd;afu yß wr fmdai;a flkd
jf.a hdk jdyk we;=j bmfokak we;akï lsh,d'
uu lshkafk ta fof.d,a,u lshk foa fkfuhs'
wjkayf,;a kE ksjkla" rc ueÿfr;a kE ksjkla'
zOuux úkd kFÓ iqLd wk;a:dZ Tn O¾uh
y÷kd .;af;d;a wjkayf,a ysáh;a rc ueÿf¾
ysáh;a Tng ksjk ;sfhkjd'
218
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
bJøsh úIhg wkqj ;uhs ta fokakdu l;d
lrkafk' tla wfhla ys;kj ug i,a,s f.dvla
;sín kï i;=g ;sfhaú lsh,d' ug f.hla ;snqkd kï
i;=g ;sfhaú lsh,d ys;kjd' wksla flkd ys;kjd
ug f.j,a fudl=;a ke;s jqkd kï ukig ieye,a¨j
;sfhaú lsh,d' jerÈhs Th l%u folu jerÈhs' Th
foflau bkak wh folu whska lr,d od,d O¾uh
fydhkak' we;a;gu fN!;sl fohla yß wms ord
f.k bkakjd kï" T`Mj Wv ;shdf.k bkakjd
kï th kslï ixfla;hlska ke;skï ix{djlska
kslï wr f,an,hlska T`Mj Wv ;shdf.k bkakjd
ú;rhs' yenehs b;ska iïuq;shg ta ixfla;h"
whs;sjdislu ;sfhk tl fyd|hs' fudlo wmsg
mÈxÑ fj,d bkak fokafkaa kEfk fjk f.orl'
iïuq;sfha ta whs;sh tfyuu ;sfhkak ´fka' ta
ls%hdj,sh tfyuu ;sfhkag ´kE' tfyu fjka
ke;sj wmsg Ôj;afjkak neyefka iïuq;shg wkqj'
ta ksid ta whs;sjdislu flfkl=g ´kE' kuq;a
ysf;a i;=g we;s lrkafk ta lsisu fohla fkfï
lshk tl ysf;a ;shd .kak ´kE' t;fldg ;uhs
iïuq;s Ôú;fhhs mrud¾: Ôú;hhs folu id¾:l
fjkafka' ta ksihs uu uq,ska i|yka lf,a iekiSu"
ksjk w;aú¢kak kï wms iïu;fhka thdg is;kak
´fka lsh,d'
Ôjudk w¾y;ajh
219
úo¾Ykd Ndjkd u.ska wm n,dfmdfrd;a;= jkafka
wmf.a bJøshka ms,sn| wjfndaOh we;s lr .ekSuhs'
ta jf.au iir fl,jrfldg ksjka u. mdod.kak"
ke;skï ksjka olskak' ta wruqK we;=j ;u
wruqK iM,m%dma; lr .ekSu Wfoid OïudkqOïu
m%;sm;a;sfhys fhfok fudfyd;la fj,djla lsh,d
l,amkd lr.kak Tn .;lrk yeu fudfyd;lau'
Tn yeu fokdu is;" lh" jpkh fndfydu fjfyi
fj,d" uykais fj,d bkafka ta ksihs' Tn Ñ;a;
úfõlhla we;s lrf.k" udkisl iqj;djhla we;s
lrf.k" udkisl ikaiqkalu;a we;slr.; hq;=
jkafka' .eUqre O¾uhlg ijka fhduq lr.kak' ta
ksid yeu fokdu Ndjkd bßhjqjlg meñKs,d ys;"
lh" jpkh ikaiqka lrf.k l¾uldrlfhka ksoyia
fj,d" ta lshkafk Tn .;lrk yeu fudfyd;lau
8
ls%hdfjka f;drj ls%hd lsÍu
220
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
ys; ls%hdjla iu. tla ùug ;e;a lrkjd' fudk
hï fyda ls%hdjla iu.' wkak ta ;;ajfhka Tn
fjkaj ikaiqkaj ál fõ,djla jdih lrkak mqreÿ
jkak' l¾u ldrlfhka ksoyia fjkak' ke;akï
l¾u isÿlrkakdf.ka ksoyiaj bkak n,kak'
mskaj;=ks wms meyeÈ,s lrmq l¾u ldrlfhka
ksoyiaj is; mj;ajd .ekSu lshk ldrKh tal
f,fyis myiq flfkl=gq kï f;afrk fohla kï
fkfuhs' úúO úÈyg tal f;areï .kakjd ta;a
jerÈ úÈhghs yeu úgu f;areï .kafka' l¾u
ldrlfhka ksoyia fj,d lghq;= lrkak mq`Mjka
lu ;sfhkafka f,dal o¾YKh ±lmq flfkl=g
muKhs bka fuyd flfkl=g l¾u ldrlfhka
ksoyiaj jdih lrkak mq`Mjka lula kE' wksla
yeu fokdu l¾uldrlhl ;uhs isákafka' ta
ksid ;uhs lreulaldrfhda lsh,d lshkafka' uy
lreulaldrfhda lsh,d iuyr fj,djg mdúÉÑ
lrk jpkhla ;sfhkjd' ta jpkfha w¾:h ;uhs
lreulaldrfhda ke;skï l¾u lrkafkda lshk
tl' mD;.ack mqoa.,hd yeu úgu fudkj yß
ls%hdj,shlg jefgkjd' fyd| fyda fõjd" krl
fyda fõjd" ñY% fyda fõjd" uOHia: fyda fõjd
ls%hdldrlul jefgkjd l¾u ldrlhd l¾uhla
fyda ls%hdjla lrkakd'
nqÿrcdKka jykafia fmkakqfj fï l¾u
ldrlfhka ksoyia fjk l%uhla' zl¾u ksfrdaOdh
ixj;a;;sZ l¾ufhka ksoyia jqkyu we;sjk
Ôjudk w¾y;ajh
221
iekis,a, ms<sn|j' fldfyduo fï l¾uldrlfhka
ksoyia fjkafk lshk ldrKh fndfydau .eUqre
ldrKhla" b;du ishqï ldrKhla" tal f,fyisfhka
wjfndaO lr .kak neye' Tn f,dl= wjÈhlska
ne¨fjd;a muKhs Tng ta fohska ksoyia fjkak
mq`Mjkalu ;sfhkafka' Tfí ys; fï fjkfldg
l¾uCIh l< ys;la fkfïfka' nqÿrcdKka
jykafiaf.a {dK .ek lshkfldg wms lshkjd
l¾uCIh l< {dKh lsh,d' tal nqÿyduqÿrejkaf.a
;snqk úfYaI {dKhla' ta {dKhu ry;ka
jykafia,dg;a ;sfhkjd" ud¾.M,,dNS we;a;kag;a
;sfhkjd' l¾u ldrlfhka ksoyia fjÉp iajNdjh
;uhs t;k ;sfhkafka' wkak ta jf.a msßilg
;uhs l¾u ldrlfhka ksoyia fj,d ys; m;ajkak
mq`Mjkalu ;sfhkafka' b;ska tal w;s úYsIaG
.eUqre ldrKhla jpkfhka ir,j kï tal tÉpr
fohla fkfjhs lsh,d ysf;kak mq`Mjka kuq;a
ta l¾u ldrlfhka ksoyia ùu lshk tl b;du
.eUqre úYsIag ldrKhla'
ta ksid Th we;af;da n,kak ´kE fï l¾u
ldrlfhka ksoyiaj fldfyduo uu Ôj;a fjkafka'
tfyu ke;akï uf.a {dK o¾Ykh mj;aj
.kafka lshk ldrKh ms<sn|j' ta ksid fuh
iïuq;s ls%hdodulh yev .eiaùula lr,d lr.kak
neye fï foh' wdOHd;añl o¾Yk Yla;shla
fïl l¾uldrlfhka ksoyia jQ o¾YKh lshk
tl' tfyu kï l¾uldrlfhka ksoyia jQ yeu
222
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fudfyd;lu úYd, n,hla" úYd, Yla;shla" úYd,
.=Khla yg .kakjd' l¾u ldrlfhka ksoyia
fj,d ke;s ksid ;uhs ñksiaiq ÿlg" iemg" wgf,da
oyug fmrf,ñka biairyg .uka lrf.k .uka
lrf.k hkafka' talg wms lshkj ixidrh lsh,d'
ta ksid ixidrfhka ksoyia fjkak wjYH kï wr
l¾uldrlfhka ksoyia fjkaku ´kE lrkjd'
l¾uldrlfhka ksoyia jqk flkd ixidrfhka
ksoyia jQ flfkla yeáhghs O¾ufha fmkajd
fokafka'
t;fldg ry;ka jykafia,d l¾u ldrlfhda
fkfuhs ta lshkafka' l¾u lrkafkda fkfuhs
lshk foh' Wmdodk iys; w;S;" wkd.;" j¾;udk
iys; f,daN" oafõY" fuday iys; l¾u lrkafkda
fkfuhs' kuq;a mD;.ack flkd lshkafka Tkak
Th wdldrfha tl;=ùï we;s lrf.k l¾u lrk
flfkla' uy lreulaldr Ôú; lsh,;a iuyr
fj,djg lshkjd' ta lshk tfla w¾:h ;uhs ;uka
ta ls%hdjg nei .;a" ls%hdj Wmdodkh lr.;a" ls%hdj
wd;auh lr.;a" ls%hdj uu uf.a lr.;a" ls%hdj
uu yeáhg i,ld.;a flkd ;uhs lreulaldrhd
lsh,d lshkafka' tfyu;a ke;skï l¾uldrlhd
lshkafka' t;fldg flfkl=g ysf;kak mq`Mjka
uu fkfï ls%hd lrkafka" uf.a fkfï ls%hd
lrkafka" fï bkafk uu fkfï lsh,d' tal ;j;a
úÈhl ls%hdj,shla" tal ;j;a úÈhl ls%hdoduhla'
ls%hdldrlfuka" lreulaldrlfuka ksoyia jqK
Ôjudk w¾y;ajh
223
flkdg ±fkk iqjh ;uhs wfõÈ; iqjh' thdg
úkaokd;aul iqjhla ±fkkafka kE' t;fldg
flfkla ;djld,slj ys;=fjd;a fï uu fkfï"
fï uf.a fkfï" uf.a wd;auh fkfï lsh,d'
t;kÈ ta jqkdg l¾uldrlhd ls%hd;aul fjk
ksid wfõÈ; f,daflda;a;r iqjh ±fkkafk kE'
ixl,amhla muKla Tjqka ;=< cks; fjkjd' ta
ksid ixl,amhla muKla cks; lrùu fkfuhs
fï jevigykaj, mrud¾:h' ;ukaj ieneúkau
f,daflda;a;r o¾Ykhg m;alr .ekSuhs fuys
mrud¾:h' f,daflda;a;r lsh,d lshkafka bJøshhka
yfha úkaokd;aul isudj blaujd hk iajNdjhg'
bJøshhka yfha iSudj wìnjd hk iajNdjhg
wms lshkjd f,daflda;a;r lsh,d' t;fldg
f,daflda;a;r lshk ia:dkhla" ;ekla wms iïu;
l,;a tf;kag .shdg miafi f,daflda;a;r Ndjfha
msysgk ia:dkhla fyda ;ekla fyda keye' f,dalhu
;uhs yeu ;eku ;eka ks¾udKh lrkafka' ls%hdjg
iqÿiq lreKq ks¾udKh lrkafka'
ta ksid wms f;areï .; hq;= ldrKhla ;uhs
fï l¾uldrlfhka taldka; jYfhka ksoyia úh
hq;=hs lshk ldrKh' l¾uldrlhla we;s yeu
;eku wúoHdj ;sfnkjd" ta jf.au ta l¾uldrlh
fyd|g" krlg" l=i,hg" wl=i,hg fmrf<kjd"
l¾uldrlh we;s ;ek úoHd;aul iqL" ÿlaL" WfmaCId
yd ñY% fõokdjka we;s fjkjd' l¾uldrlh we;s
;ek nh" iel" idxld" fidal ;ejq,a ;sfhkjd'
224
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
rEm" fõokd" ix{d" ixLdr" ú{dK lshk fï
mxp Wmdodk ialkaOh jev lrkjd' lduÉPkao"
jHdmdo" Ók" ñoaO" WoaOÉp" l=lal=Ép" úÑlsÉpd
lshk mxp kSjrK jev lrkjd' ta wdldrhg l¾u
n,fõ.h jev lrk yeu ;eku wúoHd iy.;
máÉp iuqmamdohu jev lrkjd' wd¾h wIaGdx.sl
ud¾.fhka wr wd¾h iy iïud lshk .=K yefrkak
ñ;H lshk .=Kh tl;=fj,d l¾uldrlhd ;=,
jev lrkjd' t;fldg l¾uldrlfhka ksoyia
fjkfldg wr ish,a,f.kau ksoyia fjkjd' b;ska
wms meyeÈ,s l<d fï l¾uldrlfhka ksoyia ùu
.ek t;fldg fï .ek mD:.ack flkd ys;kafka
ls%hd fkdlr bkakjhs lsh,d lshkafka b;ska kslï
bkak tlfka lsh,d ys;kjd' tal ;uhs ;sfhk
f,dl=u je/oao' Bg tyd .shmq fohla ;uhs wms
fï mrud¾: i;Hhla yeáhg meyeÈ,s lrkafka'
tal jrojd f;areï .;af;d;a ta ;eke;a;d fyda
;eke;a;sh ys;kafk kslka bkak ;uhs fï
lsfhkafk lsh,d' kslka ys; ;shdf.k bkak
;uhs lshkafk lsh,d l,amkd lrkjd' tfyu
fkfuhs fïl fndfydu .eUqre mrud¾: i:Hhla'
ta .eUqre mrud¾: i;Hh wjfndaO lr .kak yeu
flfklau fjr orkak ´kE" uykais fjkak ´kE'
t;fldg ;uhs wmsg fï ixidfr wkdÈu;a ld,hla
cd;s" crd" jHdê" urK" ÿlaL fodaukiaihkaf.ka
msÍ b;sÍ ;snqk wkka; wm%udK úúOdldr ;sßika
wd;auNdjhkag md;% fjù fjkia fjù yeÈ ye§
Ôjudk w¾y;ajh
225
ñh hk fï ixidr .uk Tfí tl me;a;lg
fhduqjkafka' ta lshkafka fida;dmkak me;a;g'
ta lshkafk Tn Èh oyrdjla jf.a ta foig fhduq
fjkak mq`Mjka' ta ;=,ska tlmdrg .,df.k
hkafka oyug' oyug .,df.k hkak kï wms fï
wd;au Ndjfha§u ilaldh ÈÜÀh lshk fï wd;au
ÈÜÀh we;=,; mek ke.s,d ;sfhk n,fõ.h tal
uu m,jd yßkak ´kE ud ;=,ska lsh,d ys;kak
´kE ks;ru'
wd;au ÈÜÀh lsh,d lshkafk uu l;d lrkjd"
uu yqiau .kakjd" uu bkakjd" uu Ôj;a fjkjd"
uu ksod.kakjd" uu ke.sákjd lshk ye`.Su
ke;skï Ôj Yla;sh" n,h" úYajdih" úkaokh ;uhs
fï uu;ajh lsh,d lshkafka' ta ilaldh ÈÜÀh
ÿrefjkjd;a iu. úÑlsÉpd iS,ín; mrdui;a
ÿre fjkjd' ta lreKq ldrKd ke;sùu ksid ta
we;a;kag we;sfjkj mqÿudldr úÈfha iuHla
o¾Ykhla" yßu iekis,sodhl {dKhla" ta jf.au
fyd| iekis,sodhl o¾Yk ;,hla my< fjkjd'
ta o¾YK ;,h jvd j¾Okh lsÍfuka iïuq;s"
mrud¾:" ksfrdaO" m%ydK ix{dj;a m%.=K lsÍfuka ta
we;a;kag mq`Mjkalu ;sfhkjd ta W;=ï jQ wßy;ajh
,ndf.k m%ydK ix{dfjka msßksjkg m;a fjkjdh
lshk taldka; úYajdihg wkqj lghq;= lsÍug' ta
úÈfha .ïNSr O¾uhla ;uhs mskaj;=kag wms wjfndaO
lr §ug W;aidy lrkafk' Th we;a;kaf.a O¾u
Yla;s m%udKhg ta ldrKd jegfykjd" wjfndaO
226
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fjkjd' tal iïuq;s jYfhka uq,ska f;areï .kakd
w;ru" h:dN+; {dK o¾Ykfhka th wjfndaO
lr .ekSu ;uhs B,`.g isoaO lrkafka' ta ksid
lshk foau f;arekdg uÈ ta lshk oyu Ôú;h
lr .kak ´kE zOïu ÔúfkdaZ oyu Ôú;h lr
.kakjd lshkafka thghs' ±kg ;sfhkafka oyu
Tng wE;skafka ;sfhkafka' oyu fmd;mf;a yd
±kqfï úh yelshs ;sfnkafka' iuyr wh ys;kjd
is,aj;aj" úkh.relj ysáhu we;s lsh,d' kuq;a tal
Oïu Ôú;h fjkafk kE tal úkh Ôjf;a fN!;sl
foaj,a ndysßka mqxÑ mqxÑ foaj,a wms úkh yeáhg
i,lkafka' mkais,a" wgis,a" oiis,a ;uhs úkh"
úkhg wkql+,j ysáhdu O¾ufha Ôj;a fjkafk
kE' úkh lshk tl ukqIHhkag w;HdjYH
fohla yenehs úkh fkfuhs oyu lshkafka tal
f;areï wrf.k Tn f,daflda;a;r o¾YKhg
;ukaf.a mD:.ack o¾YKh fmr,d .kak ´fka'
wkak tf;kaÈ thdg we;sfjkjd oyï Ôúldjla'
wd¾h wIaGdx.sl ud¾.fha wx. wgu iïud .=Khg
m;afj,d oyï wei my, fjkjd' tjeks ;;ajhla
fï ñys;,h u; b;du ÿ¾,N jQ ù¾hjka;fhla"
{dKjka;fhla muKlau ,nkakdjQ ldrKhla'
wks;a ish`M fokd úúOdldr udr n,fõ.j,g
yiq fjkjd' tkï ;ukaf.a udkh bÈßm;a fjkjd"
f,daN" oafõY" fuday wl=i,O¾uhka bÈßm;a
fjkjd' mxp kSjrK O¾u weú,a,d ksjk jy,
odkjd jeks udr n,fõ.j,g yiqfjkjd' ima;
Ôjudk w¾y;ajh
227
fndÊcx. O¾u fyd¢ka jeä,d ;sfhk whg ;uhs
ksjka olskak mq`Mjka jkafka' fudlo ta fndaê
wx. lshkafk wjfndaOhg fya;= ldrljk O¾uhs'
i;a;sia fndaêmdCIsl O¾u lshkafk f,daflda;a;r
o¾YKh wjfndaO lr .ekSug wjYH lreKq tajd
jefvkak ´kE ;ud ;=, tajd kï jYfhka Tn
tlska tl ±k .;af; ke;s jqk;a ug f,dal i;Hh
wjfndaO lr .; hq;=hs lshk ye`.Sfuka" ù¾hfhka"
isysfhka ls%hd lrk flfkla ;=, fndaêmdCIsl
O¾u ±k ysáh;a fkd±k ysáh;a jefvkjd' tf,i
jeãu ksid thdg yelshdj ;sfhkj ta iuHla {dK
o¾YKh my,lr .kakg' fuh wjfndaO lr .ekSu
flfkl=f.a fof,dju hym;a lrjk ldrKhla
ta ksid nqÿrcdKka jykafia ks;ru foaYkd lf,a
zwmamudfoak iïmdfoaiqZ wm%udoj iïmdokh lr
.kak lsh,d'
wms ksrka;rfhka k;rfj,d bkakjd wei"
lK" kdih" Èj" lh" uk lshk bkaøshhka ;=,
yd w;S;" wkd.;" j¾;udk" f,daN" oafõY" fuday
lshk ldrKd ;=,' fï lsisu ldrKhla ,`. Tn
k;rfjkak fyd| kE' ks;ru wm%ud§ .=Kh .ek
fufkys lrkak' wm%ud§j fï O¾uh wjfndaO
lr.kak wjYHlrk lreKq iïmdokh lr.kak'
fï f,dalfha ñksiqka is;df.k isáhg
;ukaf.a Ôú;h ;ukag whs;shla ;sfhkjh lsh,d
lsisu ukqIHfhl=g" mD:.ackfhl=g ;ukaf.
Ôú;h ;ukag whs;s kE' ta Ôú;h whs;s f,daN"
228
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
oafõY" fuday lshk ldrkd j,g' ta ksid ;uhs
nqÿ yduqÿrefjd fjku iQ;%hl=;a foaYkd lf<a
;Kaydodi lsh,d' ;Kaydjgfk f,daN" oafõY"
fuday lsh,d lshkafka' ;Kaydodi lsh, lshkafk
;Kaydjg fiajh lrk flkdg' t;fldg ;Kaydfõ
whs;sldrhd ljqo@ f,daN" oafõY" fuday t;fldg
;ukag whs;s kE ;ukaf. Ôú;h' t;fldg odihg
´kE jev lrkak nE' ta ksid fï ́ kEu flfkl=g
;ryd .sfhd;a ;ry .shdu ;uhs' tafla md,khla
kE' Th we;af;d Th we;a;kag whs;s lr .kak
mq`Mjkalu ,efnkafk ksjka ±lal ojig' t;lka
whs;s ilaldh ÈÜÀhg ke;skï wúoHdjg" f,daN"
oafõY" fuday j,g' tu ksid Th we;af;d whs;s
Th we;a;kag fkfjhs Th we;af;d .dj bkak
ilaldh ÈÜÀhg' ;ukag whs;shla kE ;ukaf.
Ôú;h ;Kaydjghs whs;shs' m<fjks ud¾. {dKh
,enqkg miafi ;uhs ;ukaf. Ôú;h ;ukag whs;s
lr .kak yelshdj ,efnkafk' ta ksid ;uhs ta
we;af;d i;r wmdhg hkafk ke;af;' ta ksid ;uhs
b;sydi l;d" cd;l l;d j,ska mjd ta nj fmkakqï
lr,d ;sfhkafk' fldfydu wdorhla fmkakQ
orejkao uj mshd ur,d ;sfhkafka' jerÈ wdY%h
;=, ´kEu jrola ilaldh ÈÜÀfhka isÿfjkjd'
O¾uh wjfndaO lr .kakd ;dla Tn w;skq;a Th
jerÈ isÿfjkak mq¿jka' tl tl fj,djg fjkia
fjkjd' tfyu fjkia lrkak mq`Mjka ueáf.dvla'
mD:.ackfhla lsh,d lshkafk ueá f.dvla' ta
Ôjudk w¾y;ajh
229
ksid ;uka ueá f.dvla kï ;uka ta ueá f.dfvka
uyd m¾j;hla jdf.a fjkia fjkak ´kE' ueá
f.dvla lshk tfla w¾:h ´kE úÈhlg yokak
mq`Mjka lshk tlfk' ́ kE yevhlg yokak mq`Mjka
´kE fj,djl tal ief,kak" fmdämÜgï lrkak
mq`Mjka lsis iúhla" n,hla kE lshk tlhs ueá
f.dvla lshkafka' Wcqmámkafkda" {dhmájkafkda
ta .;s kE" idóÑmámkafkda ta tllaj;a ueá
f.dvj,a j,g msysgkafk kE' Tkak Th ldrKh
fyd|g f;areï .;a;kï ;uka fï /já,d bkak
;ek ;ukag jgyd .kak mq`Mjka' ;ukagu ,Êcd
ysf;hs ;du uu ug lsh,d ys;df.k ysáhg ug
whs;s ;ekl fkfuhs uu bkafk lsh,d f;arekyu'
kslï lkjd fndkjd wdydr ál imh,d ÿkakd
ú;rhs' ks;ru Tn uf.a uki ug lsisu whs;shla
kE fkdfõo lsh,d l,amkd lrkak'
b;ska fldfyduo Tn fu;kska tf;r jkafk'
Tng f,aisfhka tf;r fjkak nE talg l%ufõohla
;sfhkjd' fï odilfï bkafk fudkj yß foalg
we,s,d" fï odihd fï bJøshhka yfhka tllg
we,s,d ;uhs yeu fudfydf;u bkafka' tys
wd§kjh olskafka kE' yßhg uig we;slrk
l=l=,a¨ jf.a lEu ál" fnfy;a" bkak ;ek" j;=r
Tlafldau imh,d fokjd kuq;a fï fiaru lrkafk
uig .kakhs' ta jf.au ;uhs fï ;Kaydj ksid
isÿjkafka ta l=ulao@ Tfí iir ÿ.;s.dó ùuhs
bka isÿjkafka' hï flfkla fï ;;ajh f;areï
230
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
lr .;af;d;a thd t;kska ksoyia fjkjd' wmsg
ksoyia fjkak fokafk kE wms ,`. ;sfhk fï
bJøshhka yh' fï fodrgq yfhka ;uhs wms we;=,a
fjkafk yd msgfjkafk' ta ksid wê Ñ;a;hla"
wê {dKhla" wê ukila wjYHhs fïflka ksoyia
fjkak' ta lshkafk wmsg we;=,afjkak msgfjkak
;sfhkafk bJøshhka yfhkaufka' kuq;a wms ±ka
msgfjkafk fjkia l%uhlska' wkak tal ;uhs wms
f;areï .; hq;= úYsIaG ldrKh' wkak ta úYsIaG
foa ks¾udKh lr.kak ´kE ;uka ;=,' ta i|yd
;ukag WmdhYS,S úYsIaG kqjkla ;sfhkak ´kE'
wkak ta úYsIaG kqjk ;shk flkd ;uhs bJøshhka
yfhka ksoyia fj,d t,shg hkafk'
uu;ajh ómeKs fuka ri jqk;a" u,a fuka
ukyr jqk;a tys m%;sM,h Nhdklhs' tys fl,jr
mj;sk wd§kjh olsk flkd ta .=ydifhka ksoyia
ùug fjr orkjd' wms O¾u;d ms,smÈkak ´kE
;ud wlue;s fohla wkqkag lsÍu jrola' yeu
fudfyd;lu uu fï Wmdodk ialkaOfhka
.e,fjkafk fldfyduo lshd l,amkd lrkak' talhs
Tn l,hq;= úo¾Ykdj' uu rEmfhka .efjkafk
fldfyduo@ uu fõokd;%fhka .e,fjkafk
fldfyduo@ ix{d ixLdr ú{dK j,ska ksoyia
fjkafk fldfyduo@ lsh,d is;d n,kak' m<uqj
fï Wmdodk j,ska ksoyia fjk {dK o¾YKh
my< fjkjd' t;fldg Tng plaLqx WomdÈ weye
my< fjkafka tf;kaÈ' isoaOd¾: l=udrhd wkaOhs'
Ôjudk w¾y;ajh
231
nqÿyduqorejkaghs weia ;sfhkafk' Th we;a;ka
wkaOhs' Th we;a;kag ;sfhkafk u;jdohla
muKhs' m%;HCI;djhla kE' bkak ;ekska fjkia
fjkak" fjkiaj n,kak'
Tn fuhska .e,ùu i|yd kï úoHd WomdÈ
we;s lr.kak' úoHd WomdÈ lshkafk hul we;s
;;= olsk tlghs' th Tn ;=, my< fjkak ´fk"
udkakh ke;sfj,d hkak ´fk" Wmdodkh ke;s
fj,d hkak ´kE' fïjd yß ;djld,slhs fkao
lsh,d ysf;kak ´fk" .uk hkak ne|,d ;sfhk
,Kq ál lmkak ´kE' Tn meg,s,d ;sfhkafk
bJøshhka yhghs' taflka .e,fjkak uyd mqKH
n,hla ;sfhkak ´kE' fuhska ksoyia fjkak
mq`Mjka lsh,d ysf;k uÜgug ys; ÈhqKq lr .kak
´kE" j¾;udkh muKla fkfuhs ld, ;=fkkau
ksoyia fjkak ´kE' ld,h kslrefka f.jd ouk
wh ld,h lñka Ôj;afjkjd' ta ksid Tn wld,sl
fjkak ´kE' talg Tn ld,fhka f;drj jdih
l< hq;=hs' fuh .eUqre f,daflda;a;r o¾Ykhla
iïu;hg .e,fmkafk kE' Ñ;a; úfõlh ,nd
.kak kï l¾uldrlfhka ksoyia fjkak W;aidy
lrkak' l¾uldrlfhka ksoyia ù is; mj;ajd
.ekSfï jev ms,sfj, jerÈ jer§ bÈßhg f.kshkak
´kE' tf,i mqreÿ mqyqKq fjk úg ;ukaf.au
uki ;=,ska ta ms<sn| wjfndaOh Tng ,efnkq we;s'
;ukaf.a m%;sm;a;sh oyug .e,fmkjo lsh,d
ks;ru n,kak O¾u úkh hkq thhs' ±ka Tfí
232
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
uki mj;sk iajNdjh oyug .e,fmkjo@ f,daN"
oafõY" fuday" iqL" ÿlaL" WfmaCId j,ska f;dr w;S;"
wkd.;" j¾u;dk ;=ka ld,fhka yd Wmdodk j,ska
f;dr iajNdjfhao uu ±ka bkafk lshd ks;ru
úo¾Ykd lrkak taf,i yeu fudfyd;lau oyug
.,m.kak' oyug .,md n,ñka jdih lrkak"
ks¾jdKh lshkafk {dK o¾Ykhla ksjka ±lSu
lsh,fk lshkafk' ta wdOHd;añl fjki ;uhs
;s% YsCIdj lsh,d lshkafk fuf;a nqÿkaf. ldf,È
yß ksjka olskafk fï ld,fhaÈ yß mdrñ;djla
;snqfkd;a muKhs' kej; kej; wykak" kej;
kej; fufkys lrkak" kej; kej; W;aidy
lrkak' ndysr ;sfhk rEm" Yío" .kaO" ri" iam¾Y
f,daflg hkafk ke;sj" flf,ia j, ,e.=ï .kafk
ke;sj O¾uhu m%.=K lrkak' yeu fokdgu tu
ioaO¾uh m%.=K fõjd lshd m%d¾:kd lrkjd'
Ôjudk w¾y;ajh
233
Ndjkdjl§ tla wfhl=f.a is; ikaiqkaj ;sì,d
Ndjkdj ;=,§ fkdikaiqka fjkak;a mq`Mjka" ;j
whl=f.a is; fkdikaiqkaj ;sì,d wkqmqín m%;smodjg
wkqj l%udkql+,j ikaiqka fjù ikaiqka fjù f.dia
fï fjkúg hï wdldrhlska ixys¢hdjla is;a
;=, ;sfnkakg;a mq`Mjka" tajf.au isf;ys fõ.h
wvq fjkak;a mq`Mjka" tajf.au ;ukag w;a±lSï
jYfhka is; ms<sn|j lreKq rdYshla" O¾u rdYshla
fï fjkfldg w;am;a lrf.k isákjd fjkak;a
mq`Mjka'
Tn hym;a lreKq j,g wkq.;j Tfí uki
fufyhùu ksid b;du fyd| m%;sM, ,ndf.k;a
we;s' tajd fyd|g wjÈfhka isys lrkak' fï
Ndjkd jev igyka j,§ uu is; ms<sn|j fujeks
wjfndaOhla ,nd .;a;d" fyd| wjfndaOhla
9
Ndjkdjg iujeÿk is;l wisßh
234
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
;sìh§ uu mQ¾K;ajhlska w;a ú¢ñka jvd fyd|
wjfndaOhla ,nd .;a;d wdÈ jYfhka wm is; ms<sn|
fkdfhl=;a lreKq ldrKd wid ±kf.k ;sfhkjd'
kuq;a tajd w;aú|,d w;aú|,d iïmQ¾K ksoyi
N=la;s ú¢ñka isÿ fkdl,d fjkak mq`Mjka' ta ksid
Tn fï wjia:dj Tfí is; ms<sn|j m%;HCIj N=la;s
ú| isf;a iajNdjh fudk jf.ao lshd wjfndaO lr
.ekSug úo¾Ykdfõ fhfokak'
fï is;a lsh,d lshkafka w;a±lSï jYfhka
,eîug yels jfrl ye`.=ula jYfhka ta ye`.=ï
úhelS hk iajNdjhla' ta jf.au thu kej;;a
fjk;a wdldrhl ye`.=ula f,i bmÈ,d ta ye`.=u;a
hï lsis W;af;ackhla is; ;=, isÿ lr,d th;a
wr Èh nqnq,la fia mrj hkjd" mqmqrd hkjd"
ke;sj hkjd fjkak;a mq¿jka' t;fldg fujeks
wjia:dj,a Ôú;fha§ wmsg yuq fjkjd' yeu is;lau
WmÈkjd" yeu is;lau mqmqrd hkjd' fukak fujeks
iajNdjhka wms fyd|g f;areï .;a;du wfma isf;a
we;sjk oE ms<sn|j ls%hd lsÍu fkdj jeo.;a jkafka
m%{djg f.daprj úoHdjg keUqrej ls%hd lsÍuhs
wmg jeo.;a fjkafk lshk ldrKh fï is; ±ä
mÍCIdjg ,la lrk úg th wmg wjfndaO fjkjd'
fï fudfyd; lsh,d lshkafka wfma Ôú;hg
ixidrhg uy;a n,hla ,nd fok fudfyd;la'
;ukaf. ys; ;ukag k;=o@ k;= kE fkao@ meh
Nd.hla ú;r ld,hlg tl is;sú,a,la my,
fjkak;a jirla ú;r uykais fjkak ´k' tl
Ôjudk w¾y;ajh
235
È.g Ndjkdfõ fhÈ,d ta ;;ajh ,efnkafk
fkaj ix{d kdix{dh;kfha§hs' ta ;;ajhg
ÈhqKq fj,d kE fï lsis flfkla' ta ksid yeu
úkdähla we;=f,u úúOdldr is;=ú,s mj;skjd'
iuyr whg is;=ú,s tkjd kuq;a is;=ú,s tkjd
lsh,d f;afrkafk kE' iuyr whg ;ry hkjd
;ry hkjd lsh,d f;afrkafk kE' iuyr whg
rd.is;a isfhkjd kuq;a ñksiqkaj;a okafk kE
rd.is;a ;sfhkjd lsh,d' kuq;a ta wh kqjke;af;d
fkdfjhs' kqjke;s flkdg ;ry hkfldg ;ry
hkjd lsh,d fmakjd' is;sú,s WmÈk fldg is;=ú,s
WmÈkjd lsh,d fmakjd' is;=ú,s myj hkfldg
is;=ú,s myj hkjd lsh,d fmakjd' wkak tjeks
ÈhqKq msßil=;a bkakjd' B,`.g wfma is;=ú,s j, hï
nrla ;sfhkjd' tla wfhl=g ta is;=ú,s ±fkkafk
úYd, nrlska" ;j flfkl=g ta is;=ú,s ±fkkafk
fndfydu ieye,a¨fjka'
wms fufyu ys;uqflda' ;ukaf. f.or ;sfhk
u,afmdaÉÑh ì÷kdu ;ukag th ;Èka oefkkjd'
kuq;a w,a,mq f.or u,a fmdaÉÑh ì÷kdu th wmsg
oefkkafk kE' wfma ;sfhk jdykh iSrefkd;a
wmsg ±fkkjd fndfydu ;Èka' kuq;a fjk;a
whf. jdyk ´k;rï wk;=rg ,la fjkjd wmsg
t;rï th ±fkkafk kE' tajf.a hï hï is;=ú,s
;sfhkjd fndfydu nrhs" >khs ta jf.au tajg wms
;Kaydfjka hqla;hs' ;Kaydfjka hqla; foaj,a wmsg
wysñ fjkfldg tajd wms wdilrk foaj,a ksid wmsg
ÿl we;s fjkjd' wms leu;s foaj,a ksid wmsg ÿl
236
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
yg .kakjd tal ;uhs ;Kaydj lsh,d lshkafka'
fyd¢ka f;areï .;hq;= ldrKhla ;uhs fï is;
;ukag k;= kE lshk tl' ta ksid wms yeu fokdu
W;aidyfhka ys; oukh lr .kak ´kE'
nqÿrcdKka jykafia ojila NsCIq ix>hdg
O¾uh foaYkd lrñka isáh§ .jfhla weú;a md;%
ál Tlafldu fmdä lr,d ou,d hkjd' b;ska
nqÿka jykafia wykjd uyfKks Tn okakjo ta
ljqo lsh,d@ ta ;uhs udrhd' Èkla nqÿrcdKka
jykafia O¾udkqYdikd lrñka bkakd fudfydf;a
úYd, .,a m¾j;hla fmr<Sf.k fmr<Sf.k
tkjd wdrduh wi,gu okakjo ljqo ta lsh,d
uyfKks@ ta ;uhs udrhd lshd mjikjd' wmsg
iißka .e,fjkak ndOl jk ´kEu fohla udrhd
ke;skï udrmdlaIsl O¾u f,i fmkajd fokak
mq¿jka'
ilaldh ÈÜÀh ÿre lrk l%uh .ek l;d
lroa§ fjkfjk me;s lvj,a oyia .Kkla
;sfhkjd wmsg woayod n,kak' kuq;a wms tajdg
jeä wjOdkhla fhduq lrkafk kE' wmsg ´kE
ksjka olskak' fï ksjka u. h:d wjfndaOfhka
m%;HlaI l< flfkla yeáhg uu fïjd m%ldY
lroa§ Th we;a;kag j.lSula we;=j fï O¾uh
úuid wjfndaO lr .kakg yelshdjla mj;skjd'
wfma ysf;ys idOlh fudllao@ wms fyd¢ka
hula wykjd wy,d fudlo lrkafk@ tal fyd|g
OdrKh lr .kakjd' OdrKh lrf.k ;ukag
Ôjudk w¾y;ajh
237
we;s fjÉp wdl,amhg wkqj jpkh ;=," ls%hdj
;=," uki ;=, tal fufyhjkjd' tal ;uhs
wms Ôúf;a yeuodu;a isÿ lrkafk' W.;a lu
Wlydf.k wkqlrKh lsÍula wms isÿlrkjd' ta
yeu ls%hdj,shlau ls%hdfõ fhoùu i|yd W;aidyhla
´kE" ta jf.au Bg wod,j isyshl=;a ´kE" Bg wod,
iudêhl=;a tald.%;djhl=;a ta uki ;=, ;sfhkak
´kE' ta yeu foalgu wmsg lshkak mq`Mjka lu
;sfhkafk ud úiska lrkjd lshk tlhs' ud úiska
lshk ldrKh uq,afj,d ;uhs ta iEu fohlau
talrdYS fjkafka' t;fldg uu;ajfhka hq;a
Ôú;hla ;uhs wmsg ;sfhkafk'
uu;ajfhka hq;a Ôú;h yd uu;ajfhka
f;dr Ôú;h lsh, Ôú; folla wmsg ;sfhkjd'
O¾udjfndaOhg m;a fjÉp u`.M, ry;a W;=uKag
uu;ajfhka f;dr Ôú;hla ;sfhkjd' wks;a whg
uu;ajfhka hq;= Ôú;hla ;sfhkjd' úoHd;aul
uu;ajfhka f;dr Ôú;ho@ uu;ajfhka hq;a
Ôú;h@ wúoHd;aulhs uu;ajfhka hq;a Ôú;h'
wúoHd;aulhs lsh,d lshkafk fukak fï jf.a
fohla' wkqkaf. bvula ;ukaf. lsh,d ys;df.k
b£u fudk ;rï jerÈo@ wmsg whs;s ke;s ;ekl
wms f.hla yodf.k tal w;am;a lrf.k tal
uf.hs uf.a ksji" uf.a wd;auh" uf.a Ôú;h lsh,d
w,a,df.k bkakjd' talg ;uhs uu;ajh lsh,d
lshkafk' jerÈ úÈhg w;am;a lr .kak foaj,a
;=,ska we;slr .;a; Yla;shla ;uhs uu;ajh lsh,d
238
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
lshkafk' yßhg fï foa f;areï .;a; W;a;uhka
jykafia,d ;uhs u.M, ry;a W;=uka lshkafk'
±ka wmsg wjfndaOhs fïjd wfma fkfï" uf.a
fkfï wms uefrkjd" ke;s fjkjd" iifr;a fï
jf.a isáhd" fï ia:dkfh;a ñksiaiq oyia .Kkla
uf.a lsh,d w,a,df.k bkak we;s" uf.a lsh,d
f.j,a yodf.k bkak we;s' ±ka ta ñksiaiq;a kE"
ta is;sú,s;a kE" ljqre;a kE lsh,d' Tng;a oeka
taldrKh idOdrKhs' tfy;a wms fï ish,a,u
±k.;a;;a wehs wfma ukfia fï ;;ajh we;s
fkdfjkafk" fï iajNdjh cks; fkdfjkafk
wehs@ c,hg neiaidu iS;, ±fkkjd' we`.
msßisÿ fjkjd lsh,d ±k .;a;g jevla kE c,hg
niskak ´kE' ta jf.a wms;a fïjd ke;s fjkjd
lsh,d okakjd' ±k .;a;g ta moku ;=, is;
msysgj,d kE ta úÈhg is; fufyhj, kE tfyu
ke;akï c,hg neif.k kE' yenehs wms okakjd
c,hg nei .;af;d;a iS;,hs lsh,d' ta ksid
±ka wms fudlo lrkak ´ke c,hg nei .kak
´kE' O¾uhg nei .kak ´kE' O¾uh wfõÈ;hs
ksfrdaOiy.;hs" úuqla;s odhlhs' úuqla;s odhlhs
lshkafk yeufoalskau ksoyia jQ lshk tlhs' whs
hï ;ekl we¨k;a laf,aYhla .egqk;a laf,aYhla"
WfmaCIdfjka isáh;a laf,aYhla' laf,aYhla ke;s
;ekla kE'
uu;ajfhka isák iEu ukqIHfhlau fldhs
bßhõfõ isáh;a fldhs wdldrhg isáh;a uu;ajfhka
Ôjudk w¾y;ajh
239
hqla; flf,ia my, fjkjd' uu;ajfhka f;dr
W;a;uhdg fudk bßhõfõ isáh;a uu;ajfhka
hq;a flf,ia my, jkafka kE' fudkjo fï
uu;ajfhka hq;a flf,ia yd uu;ajfhka f;dr
flf,ia lshkafk' uu;ajfhka hq;a flf,ia yßu
WKqiqï" yß m%n,hs yßu fõ.j;a' uu;ajfhka
f;drjQ flf,ia j, tjkajQ fohla kE' tal yßhg
.sKs w`.=rla whsia lkaola yryd .shd jf.a' .sks
w`.=r tyd me;a;g tkafk whsia l=Üáhla fj,d'
uu;ajfha ñksiqkaf. jpk yß ierhs' fudk
jpkhla yß msgfjkafk .sKs lkaola yryd tk
.,a f.ähla jf.a' tal t,shg tkafka r;afj,d'
ta ksid f,djq;=rd nqÿka jykafia fudk jpkh
foaYkd l<;a tajd isis,a'
ta ksid f.dvla O¾uh oek.ekSuj;a" u;lfha
;shdf.k isàuj;a fkfuhs jákafka kqjK fmrgq
lr f.k m%;sm;a;suh jYfhka O¾uh m%;HCI
lr.;a wh ;uhs jákafk' ta ksid Tn ,nd .;a;
foa ,shd .;a; foa m¾fhaIKhlg fhduq lrkak'
wms nK weyqfj lKska fkdfõ wms nK weiqfõ
kqjKska' ta jf.a kqjKska O¾uh weiqj ksid wms
wmsj fjkia lr .;a;d' wmsg Wjukd lf,a fyd|
mqoa.,fhla fjkak fkfuhs wmsg Wjukd lf,a
ksjerÈ oyu f;areï .ekSughs' ta ksid ;udg
;ud ms,sirK lr .ekSuhs Tn lrkak ´kE' Tn
ixidrfha udrhdg wiqfj,d fõ.fhka .,df.k
.idf.k hkjd'
240
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
O¾udjfndaOh lr .ekSu i|yd wmsg úúO
l%ufõo nqÿyduqÿrefjd lsh,d ÿkakd' tla iajdóka
jykafia kulg u,la Èyd n,ka bkak lsh,d
lugyka §,d ;snqKd' ta yduqÿrefjd ukyr foaj,g
leu;s ksid Th we;af;d tfyu u, Èyd n,df.k
b|,d ke;=j we;s' úo¾Ykdjla úÈyg uu kï ta
jf.a n,df.k b|,d ;sfhkjd' fudllao ukfi ta
yryd we;sjk fjki lsh,d' ta ldf,a nqÿ rcdKka
jykafia ñksiqkag ,nd ÿkafk m%Yakh ú;rhs
thg ms<s;=r fidhd.;af; kqjke;a;d' wo wmsg
fj,d ;sfhkafk m%Yakhhs ms<s;=rhs folu fokak'
ñksiqkag iaj Yla;sfhka ls%hd lrkak bv fokak
´kE' ta ksid Tn yeu flfklau hï m%udKhlg
uykais fjkak ´kE fï O¾uh f;areï .kakg'
f,daflda;a;r lsh,d lshkafk f,dalfhka
tf;r lsh,d lshk tl' wms f,dalh lsh,d lshkafk
nUhla muK YÍrhg wka;¾.; ish,a,g' fudkjo
thg wka;¾.; jkafka@ wfma bJøshhka yh;a
tajdg f.dapr jkakdjQ rEm" Yío" .kaO wdÈ foaj,a'
ta jf.au tajdg wod, ú{dK O¾u" B,`.g tajdfha
ls%hdldß;ajh jk máÉp iuqmamdoh;a ;sfhkjd'
ndysßka f.kjf.a ú.%y l,dg máÉp iuqmamdoh
wOHd;añl ls%hdj,shla ñila Nj ls%hdj,shla
fkfuhs' ta O¾uh ms<sn| m%dfhda.sl wjfndaOhla
ke;s Woúh yqfola u;s u;dka;r j,ska ;shk úÈhg
Nj frdaohla yeáhg fmkaj,d §,d ;sfhkjd' kuq;a
fï is; ;=, yeu fudfydf;u isoaO fjk ls%hdj,sh
Ôjudk w¾y;ajh
241
;uhs máÉp iuqmamdoh' t;fldg fï ish,a,
;sfhkafka tkï ;Kaydj" we,Su" .eàu WfmalaIdj
lshk fï ish,a,u ;sfhkafk fï nUhla muK
YÍrh ;=,hs' O¾uh ;sfhkafk;a fu;kuhs fï
YÍrfhka f;dr lsisjla fï f,dalfha kE' ug ysñ
wysñ foaj,a ish,a,u ;sfhkafk fu;k'
t;fldg Tn f,daN ksfrdaOhg m;afjkak
´kE f,daNfhka ksoyia fjkak ´kE' fï f,dalh
w;yer,d hkak n,kak ´kE' tfyu ls%hdlrkak
mqreÿ fjkak ´ke' ;uka ;uka fkdù n,kak
yeu úgu mqreÿ fjkak ´fka' nqÿyduqÿrefjd
?g;a ilauka l<d lshkafk Tkak Th ldrKh
fya;=fjka ;uhs' ;uka ;ukaf.ka .e,ú,d
;ukaf. Ôú;h Èyd ne¨jd lshk tlhs' ;uka
fj,d boaÈ ;ukag ±fkkafk ;uka ú¢k ÿl yd
;uka ú¢k wdiajdoh muKhs' ;uka ta folgu
yiqfjkafk ke;sj ;uka ;ukaf.ka bj;a fj,d
n,kj fudllao fï Ôú;h lshkafk" fudkjdo
fï Ôj;a fjkjd lsh,d lshkafk" fudkjo fï
is;=ïme;=ï lsh,d lshkafk lsh,d f;areï .ekSu
i|yd ;uka ;ukaf.ka .e,ú,d ta ls%hdjka f;areï
.ekSu i|yd úuid n,kjd'
fldfyduo Tn ;uka ;ukaf.ka .e,ú,d
Tn foiu n,kafk@ tal tfia fufia ldrKhla
fkfuhs' ;ukag ;uka ujdf.k .e,ú,d n,,d
yßhkafk kE' thg ienúkau f,dalh w;yer,d
n,kak ́ k Ôú;h Èyd' t;fldg f,dalh w;yer,d
242
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
Ôú;h Èyd n,kjd kï fudk weilskao n,kafk@
ta i|yd wms úfYaI weilska wms foi ne,sh hq;=
fjkjd' ta i|yd wms oyï wei wm ;=, my< lr
.kak ´ke' ±kg wmsg ;sfhk fï wei uu;ajfha
wei" ;Kaydfõ wei ;uhs ;sfhkafka'
t;kska bj;a fj,d ne¨fjd;a wmsg fmakjd
;:d.; o¾Ykh' hula hï fia mj;skjdo hïld,hla
mj;skjdo" ke;=j hkjdo lshk ldrKh meyeÈ,s
fjkjd' tal ;ud úiska olskakdjQ o¾Ykhla
fkdfjhs' ;ud úisks olskakdjQ yeu o¾Ykhlau
fõokd;%hg wh;a fjkjd' fudlo uufk t;k
olskafk' uu olsk ksid ta wkqidrfhka ÿl fyda
i;=g ;ukag ±fkkjd' ;uka úiska fkdolsk fohla
kï ta ;=,ska ÿl fyda i;=g ;ukag meñfKkafka
kE'
;uka tf;kag m;ajkafka flfiao@
uu;ajfhka f;dr ls%hdj,shlg m;afjkafka
flfiao@ tal yß wuq;= fohla' tal yß .eUqre
fohla' kuq;a wmsg ta l%uh fmkajkak nE' ta
i|yd ;uka Èyd ;uka úo¾Ykdfjka n,kak' fï
fudfydf;a Tfí ysf;a mj;skafka hï rEmhla
kï yevhla kï fu;kska bj;a fjkakg ;sfhk
wjia:dj ;j;a ta jdf.au ix{djlg lrkak mq`Mjka
lula kE' ta ksid ;uhs udrhdg ksjk fmakafk
kE lshkafka' thska woyia fjkafk fï wm ,`.
;sfhk udr n,fõ.h .ek ;uhs tkï wm i;=j
mj;sk bkaøsh ih' fï ih bJøshhkg ksjk
Ôjudk w¾y;ajh
243
fmakafk kE' ta ksid lshkjd ksjk mj;skafka
bJøsh O¾uh blaujQ wjia:dfõ lsh,d' ksjk
bJøshhka j,ska tyd ;sfhk O¾u;djhla' tfyu
fohla fldfyduo bJøshhkag f.dapr lr.kafk'
ukiska fudk úÈyg ujd .;a;;a tal jerÈ fjkjd'
weiska fudk úÈyg ujd .;a;;a tal jerÈ fjkjd'
ksjk fudk úÈhgj;a bkaøshkag iam¾Y lrkak
nE' Y+kH;ajhg jqj;a ukiska ksjk iam¾Y lrkak
mq`Mjkalula kE' ish,a,f.kau ksoyia jQ wjia:dj
;uhs wms ksjk lsh,d lshkafka' kuq;a wms ;=,
tal m%dfhda.sl fjkl,au ta ±lau ±fkkafka kE'
kqjrt<sh iS;,hs lsjqjg fu;k b|,d wmsg ta
iS;, ±fkkjo@ fldÉpr lsjqj;a ±fkkafk kE
tf;kag .shduhs ±fkkafk'
fldfyduo wms fu;kska msgux fjkafka'
msgux fjkak kï wmg lrkak ;sfhkafka l=ulao@
ls%hdfjka ksoyia fjkak ´kE' lïuiai ldrflda
k;aÓ lshk ;ekg tkak ´kE' lïu ksfrdaOdh
ixj;aj;s' iekiSu ,nkak l¾u ksfrdaO lrkak
´k' fïl jrojd jgyd .;af;d;a f,dl= wudrejl
jefgkjd' fudlo wmsg idfmaCIs; wms okak
kqjKska ;uhs fïl f;areï .kak hkafk' tfyu
f;areï .kak .sfhd;a kej;;a ls%hdj,shlg jeá,hs
k;r fjkafk' tfykï uu fï Tlafldu k;r
lrkak ´kE lshk woyig Tn tkjd' tfyu
kï fï k;r lsÍï ál lrkafk ljqo uufka' ta
foh uu lrkjd kï uu ls%hdj,sfhka bj;a fj,d
kEfkao@
244
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
úo¾Ykd lrkjd lshkafka talhs' yeu
ls%hdj,shlau úuiqï weiska n,kjd O¾uhg tl`.o
lsh,d' O¾uhg wkq.; ke;skï ta ;ek O¾uhg
wkq.; fjkl,a wms ta úo¾Ykd Ndjkdfjka isáh
hq;=hs' hï fudfyd;l O¾uhg meñKSfuka wfma
is;a msßisÿ fjkjd' li, f.dvl jdih lsÍug
mqreÿ jqk udrhd t;ek li, ke;s fjkfldg
t;ekska m,d hkjd' isf;a wmsßisÿ Ndjh ;sfhk
l,a" ufkda ixfÉ;kd wdydr ;sfhk l,a" f,daN"
oafõY" fuday ;sfhkl,a udrhd wms;a iu. bkakjd'
ta ksid lshkafka nqÿrcdKka jykafia mxp udrfhda
Èkd iïfndaêhg m;ajqkd lsh,d'
iïfndaêh lshkafka wjfndaOhghs' uu;ajh
;sfnkfldg rEmh fõokd" ix{d" ixLdrd ú[dK
ish,a, ;sfhkjd' ksjka wjfndaOh hkq fuhg
iudka;r wjfndaOhla fkfuhs' th w;sYhska
.ïNSr jQ O¾uhla' rEm YíO .kaO ri iam¾Y
is;sú,s j,ska f;drjQ fohla' ;udg wjfndaO jQ
ksid fuhg wfndaOh lsh, lshkak nE' idudkH
jegySula lsh,d lshkak;a nE' ta ksid lshkjd
iïfndaêhg m;a jqkd lsh,d' wks;a wjfndaO
uu;ajfhka hqla;hs' kuq;a fï wjfndaOh ug
fmkqkd" ug ±kqkd" uu ú¢kjd fkfï fuys
wOHd;añl .=Kfhka lsisjla ordf.k kE' ta
jf.au lsisu ;;ajhla kE' wfiai úrd. ksfrdafOda
lshkafka t;k iqjh ;uka ú¢kafka kE'
ñka fmr fkd.sh .ukla hï ;eke;af;la
hï mqoa.,fhla wmsj /f.k hk úg wm okafka
Ôjudk w¾y;ajh
245
ta ta fudfydf;a§ yuqjk uxikaÈh iy jgmsgdj
muKhs' WodyrKhla jYfhka uf.a ksjig
mskaj;=ka .sys,a,d ke;s ksid uu lshkjd tkak
wfma f.or hkak lsh,d' tfyu hkfldg fï
m%foaYh fï uxikaÈh ±l,d kE" fï we, ±l,d
kE' olskafka ta ta fudfyd; muKhs' thska tyd
B<`. uxikaÈh fldhs jf.ao fldhs jf.a mdrj,a
;sfhkjo okafk kE" tfyu fkao@
tajf.au ;uhs fï oyï ud¾.fha;a uu ±ka
Tnj tla lrf.k hkjd' Tn ksjka ±l,d kEfk
óg l,ska' ksjk ±l,d ke;s ksid tlalrf.k
hoaÈ f.dvla ÿr Tng fmakafk kE' fmakafk ta ta
fudfydf;È iajdóka jykafia lshk O¾u lreKq
muKhs' yenehs Tn ksjka u.g hkak leue;s ksid
tlalrf.k hkjd' kuq;a wmsg b;ska wjidkh
olajdu ta ta fudfydf;a lshk lreKq f;areï
.kak úo¾Ykd lrkak ´k lrkjd' ;uka ksjk
me;a;g hkj lsh,d wkqudk lrkafk fldfyduo@
tal ;ukagu ±fkkj is; ixisfokjd"
ksfjkjd" ys; flf,ia j,ska wvq fjkjd" Yla;su;a
fjkjd' yßhg jeys ;shk m<d;lg hkfldg
iS;, iq,x yukj úÿ,s fldgkj fmakjd" wyi
nrfj,d ;sfhkj ;ukag fmakjd jf.a' ta jf.a
ksjka u.g;a .uka lrkfldg ta m%foaYfha ksjqk
.;shla" ixisf|k .;shla ixys¢hdjla ;ukag
±fkkak mgka .kakjd' ta jf.a hï wdldrhl
±kSula muKla ;snqKg Tng ±fkkafk kE tys
246
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
wjidkh fudllao lsh,d' ud hï ojil ta
fl,jr ÿgqjdo ud tod f;areï .;a; fohla ;uhs
ud ujdf.k ysáh úÈhg fkfuhs ug wjidkh
yïn jqfka lsh,d' th ldyg jqj;a i;Hhla' Th
mskaj;=ka uf.a ksjig tlalrf.k hkak lsh,d
.sh;a Th mskaj;=ka ujdf.k bkak foa fkdfjkak
mq`Mjka tys ;sfhkafk' ta jf.a ;uhs wms Th ksjk
.ek;a ys;df.k bkak úÈhg fkdfjkak mq`Mjka
ksjk ;sfhkafk' Tn ksjk wjfndaO lr .;a;
ojighs th f;areï hkafka' ug kï yskd .shd
fya;=j tal ir, WodyrKhlska uu lshkakï' Tn
±l,d we;s lKaKdäh T`Mfj odf.k f.a mqrdu
lKaKdäh fydhk we;a;ka' ug;a tfyuhs fj,d
;sfhkafka' wfka uf. ,`.u ;sìÉp foa ,`.u jeä
ksid" ióm nj jeä ksid ug fkdfmkqkd' ta ksid
ux f,dafl mqrd lerls lerls O¾uh fyjqjd' wfka
fï fu;k fyjqfõ kEfk lsh,d' tjeks iskyjla
;uhs ug kï kef.=fka O¾uh yuqjqk ojfia' wms
ljodj;a fkdn,k fkdfmfkk me;a;l wms ,`.u
wmsg isÿjqkq je/oaola ksid fyda fkdfmkSula ksid
fyda yßhdldrj isysh fkdmeje;aùu ksid wjisysh
ksid ksjk wfmka u`.yeÍ ;sfnk ksid wms f,dafla
mqrd ksjk fydhkjd yenehs wms iómfhau ksjk
;sfhkjd' iekis,a, ;sfhkjd'
fï uuxldrh yeÈ,d ;sfhkafka f,dalh
.%yKh lr .kakuhs' ta lshkafka f,dafl w,a,
.kak ñila f,daflka bj;a fjkak fï uu;ajh
Ôjudk w¾y;ajh
247
leue;s kE' iuyr wh ys;kjd f,dafl;a tlal
.eàu lshkafka ms<sl=,a lsÍu tfyu ke;akï bj;a
ùula lsh,d' keye ta f,daflg ;j;a ne£ula
muKhs' we,Su lsh,d lshkafk;a ;j;a ne£ula'
we,Su .eàu folu laf,aY" WfmaCIdj;a laf,aIhla'
iqL" ÿlaL" WfmaCId lshk ;s%fõokhgu th
yiqfjkjd' ta ;s%fõokh ;=,u wfõÈ; .=Kh kE'
zwhuka;s udcd;s k;aÓ Odks mqkíNfjdaZ lshkafk
fÉf;da úuqla;sh' fÉ;kdjla ;sfhkjd kï t;ek
fõokd;aul .=Kh ;sfhkjd' nqÿrcdKka jykafia
fÉf;da úuqla;shg m;ajqkd' túg wfõÈ;hs
ú¢kafku kE' wms ys;kjd WfmalaIdfjka ysáhdu
fyd|hs lsh,d' kuq;a tys;a flf<ia ;sfhkjd'
t;fldg fláfhka Tn wykak mq`Mjka tfyu kï
wms fudllao lrkak ´kE lsh,d' lrkak ´kE
fudllao lsh,d wymqjydu f;areï .kak wmyiq
jqk;a uu lshkafk ls%hdfjka ksoyia fjkafk
lsh,d' t;fldg wdhs Tng f;afrkafku kE
lsh,d'
Tn ±kg ,nd .;a; {dKfhka l,amkd
lf,d;a ;j;a ls%hdjlg jefgkafk' tjka jQ
iQlaIu tjka jQ .ïNSr O¾uhla ;uhs nqÿyduqÿrefjd
wmsg foaYkd lf<a' wms wjfndaO lr .;af;a'
fïl Wodk jdlHhla lshkak ;rï fldÉpr ják
fohlao@ th fudk ;rï W;=ïo@ tal fudk
;rï wdYap¾hhlao' tal mqoa.,hdg whs;s fohla
fkfuhs' tal fï uq`M uy;a úYajhg újD; oyula'
248
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
tal ±k .;af;d;a hï flfkla th ta Ôú;hg
idvïnr njla" wNsudk njla" Wodr njla Tjqkaf.a
Ôú;h we;=f, wksjd¾hfhka msysgkjd' thdg
ysf;kjd uu;a fï f,dalhg fÊIaGhs" uu;a w.%hs
lsh,d' ljqre jf.ao@ wfma nqÿyduqÿrefjd .sh
uf.a .uka lr,d kqjK nqoaêh úYd, lr .;a ksid
ta fÊIaGhkaf.a iud.fï" wd¾h Y%djlhkaf.a
iud.fï uu;a idudðlfhla lsh,d'
oyu wjfndaO lr.;a;g miafia flfkl=g
jrula ,efnkjd ksh; iïfndaê mrdhfkda lsh,d'
ksh; jYfhkau fuhd iïfndaêhg hkjd' ta
flkd t;fldg m%n, Yla;shla ysñlr .;a;d uki
;=, n,h ,ndf.k' wr udrhd úiska yiqrejk
uu;ajh B,`.g ta is; ;=, kE' ta is;g mq`Mjka
wêIaGdkhla u; f,dalh mj;ajkakg' ;udf.au
udkisl f,dalh hï wêIaGdkhlau; mj;ajkakg
mq`Mjkalu ,efnkjd' wkak t;k b|,d ;uhs
Th we;a;kag lshkafk fndai;ajre mdrñ;d mqrk
wh lsh,d' úoHdj Wmojdf.k iaÓridrj O¾uh
±lf.k ±kf.k f,dal i;ajhd fjkqfjka hï
fufyjrla lrk flfkla njg m;a fjkjd' ta
flkdg mqoa.,;ajfhka f;drj ish,a, mj;skjd'
wfkla ish`M fokd ysf;ka úYd, nrla
Wiq,df.k bkak wh' fï b,lal m%d¾:kd
n,dfmdfrd;a;= lr .yf.k ;j;a foaj,a Ôú;hg
tl;= lrkjd' Tng fïl Tfí fN!;sl f,dalh
fjkia lr,d yod.kak nE' nvq u,a, fkfjhs nvq
u,a, lr ;shdf.k hk flkhs fjkia fjkak
Ôjudk w¾y;ajh
249
´kE' nvq u,a, Tfy ;snqkdfõ' m%Yak lshk foaj,a
wms ys;df.k ysáhg tjeks foaj,a wfma fldkao u;
megfjkafk wms tajg lr ;shk ksid' ke;akï
ta m%Yak tl tl ;ekaj, ;sfhkjd' lr ;shd
.;af; wms' ta ksid mqoa.,;ajfhka f;drj ta nvq
u,a, f.kshk fldg tafl nr kE' mqoa.,;ajfhka
hq;=j f.kshkfldghs tafl nr ±fkkafk'
mqoa.,;ajfhka f;drjQ flkdg kskaodj" wmydih"
wmlS¾;sh .eg`Mjla fkfjhs' fudlo ta flkdg
;jÿrg;a f,daflg tkfldg kula wrf.k tkafk
kE' kula kE' mrud¾:fh;a kula kE'
ilaldh ÈÜÀhg hula wjfndaO lr .kak
mq`Mjka wdldr ;=khs ;sfhkafk' fyd|hs" krlhs"
uOHia:hs" wdÈ f,i' tlaflda fu;k kqjkska
f,dalhla yeáhg olskak mq`Mjka' tfyu ke;akï
Y=kH;djh f,i olskak mq`Mjka' uu;ajhg Th
fowdldrhgu olskak mq`Mjka' yev j¾K ixfla;
yeáhg olskak mq`Mjka' B,`.g Y=kH;djh olskak
mq`Mjka' Th folu nqoaê lr .kak wjia:djla
f,daflda;a;r lshkafka ke;skï ta wjia:d folu
blaujQ wjia:dj f,daflda;a;ruh lshkafka' wd¾h
W;=uka jykafia,d /h oyj, blaujQ W;=uka' /h
oyj, ;sfhkafk uu;ajfhka hq;a whg' —k;aÓ
m%{d iudf,dald˜ m%{dj iudk wdf,dalhla ke;'
wmsg ;sfhkafk ixialdr O¾u j,ska" uu;ajfhka
hq;a m%{djla' f,!lsl iajNdjfhka m%;HlaIjQ
{dKh yd f,daflda;a;r iajNdjfhka m%;HlaI jQ
{dKh hk {dK .=K folla mj;skjd'
250
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
Tn Tfí ls%hdfjka bj;a fjkak" ieu ÿlaL
WfmaCId fõokdjkaf.ka bj;a fjkak' ±ka Tn
fïl fldfyduo lrkafk' nqÿrcdKka jykafia
foaYkd lrkjd l,HdK ñ;% wdY%h iShg iShlau
´kE O¾uh wjfndaO lr .kak lsh,d' l,HdK
ñ;%hd lshkafk ud¾. M, ,dNS ;eke;a;d' ksjka
u.g hk l,HdK ñ;%hd" ksjka O¾uh okakd
flkd' iShg iShlau l,HdK ñ;% WmfoaYkh
u;hs ta .uk .sys,a,d tf;kag wms md;% fjkafk'
kqjkska ;uhs Tng ta ÈYdj jgyd .kak ;sfhkafk'
Tn Tfí ukig idfmalaIs; jQ ls%hdldrlulg
,la lsÍu ;=,ska muKla fïl olskak nE'
ls%hdldrlï blaujQ wjia:djlhs O¾uh mj;skafka'
kuq;a uki hï ls%hdldrlulg wms fhdojkjd'
ta ls%hdldrlfï ;sfnkakdjQ h:d¾:hla ms<sn|j
taflka ,efnkakdjQ wjfndaOh;a ms<sn| jeä
l,n,hla fjkafk ke;sj taj ms,sme§u ;=,"
ls%hd lsÍu ;=, tajd fufkys lsÍu ;=, fï úYsIaG
O¾uh ;ukag meñfkkjd' O¾uh Y%jKh lsÍu
;=, ioaO¾u ukisldrh jeãu ;=, l=i, Yla;shla
yeáhg fï foa hï fudfyd;l§ wmsg ,nd .ekSug
wjldYh ie,fikjd'
pq,a, mka:l yduqÿrejkag frÈ lE,a,la fokjd
msßuÈkak rfcdayrKka lsh,d' ÿyqú,s ÿrefõjd
lshk tlhs tys woyi' rcia lshkafk frÈ lE,a,
me;af;ka .;af;d;a ÿyqú,s l=Kq' udkisl me;af;ka
.;af;d;a flf,ia' Th mskaj;=ka fï l¾uia:dkh
Ôjudk w¾y;ajh
251
tl fudfyd;lg yß ls%hd;aul lr,d ne¨jo fï
ir, WodyrKhæ keye fkao@ talhs wms lshkafk
fï f,daflu mg,jd.k ÿla ú¢kjd lsh,d' t,sfha
bkak ksid wmsg ysre /iaj, tkak tkak mSvkh
jeä fjkjd' ÿrefõjd lsh lshd msßuÈkfldg
fudlo fjkafka wr iqÿmdg frÈ lE,a, tkak tkak
l`Mmdg fjkjd' oyäh ksid" l=Kq ksid" msßue§u
ksid tal wmsßisÿ fjkjd' wfm;a Ôú; tfyuhs
mj;skafka' flf,ia ÿrefjkak" msßisÿ flfkla
fjkak" fyd| mqoa.,fhla fjkak wms fjr orkjd'
thska ukqiaihd tkak tkaku msßfykjd' flf,ia
ÿre fjkak lsh,d lrkafka flf,ia mqfrda.kak
tl' ta Tiafia Ôú;h mqrdu ÿla f.dv.y.kakjd'
tal flfkla f;areï .;a;u uu is; msßisÿ lrk
fï l%ufhka fkfuhs ug ksjka olskak ;sfhkafk
lsh,d ta f;areï .ekSu;a iu. ta fudfydf;" Bg
wkq.;j" Bg wod,j Tfí isf;a ks¾jdk O¾uhka
Tng my< fjkjd' fï ksjka u. flfkl=g
blaukg fmkajkak mq¨jka lula keye' Tfí
is; ksjkg meñfkkak iqÿiqlï imqrk ;rug
iajNdjfhka ksjk Tn lrd meñfKkjd'
252
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
iq`M fudfyd;la is; ksy`vj ;ndf.k isákak'
lsisÿ fohla isÿfõhhs wfmalaId fkdfldg is;g
±fkk is;=ú,s j, fkdne£ lKg wefik Yíoj,
fkd/£ ikaiqkaj úfõlSj bkak fï fudfydf;a
wms isÿ lrkq ,nkafka .fõIKhla" m¾fhaIKhla'
l=ulao i;Hh" tfyu ke;akï ksjk" tfyu ke;akï
ieye,a¨j" tfyu ke;akï udkisl iykh lsh,d
wms jpk j,ska lshkafk ksjkg' ta ksjk fydhk
fj,dj ;uhs fï fj,dj' fidhdf.k hk .ufka§
lgq m÷re Èh w.,a uy jkfm;a myq lrf.k
hkag ´ke jf.a úúO ÿIalr;d .eg`M ;sfhkjd'
nqÿyduqÿrejkag;a tfiau ,enqkd' ta nqÿrcdKka
jykafia iem;ajQ ;ekg irKx .ÉPdñ lshkafk
l%udkql+,j wms;a tf;kag .uka lrkjd ta udjf;a
wms;a hkjd lshk ldrKhhs' hï wdldrhlg
10
úo¾Ykdfjka ksfjk is;
Ôjudk w¾y;ajh
253
ÿlla hï wdldrhl mSvdjla fï fidhd hEfï§;a
wmsg ;sfhkjd' Ôú;fha ÿla folla ;sfhkjd'
tlla ;uhs ÿl jeälr .kak ÿl' wfkl ;uhs
ÿl wvqlr .kak ú¢k ÿl' fï fudfydf;a§ hï
wmyiq;djhla ú¢kjd kï ta úkaokh ÿl wvqlr
.kak ÿl ke;s lr .kak ÿl ch.kak lrkq ,nk
mß;Hd.hla yeáhg l,amkd lrkak ´ke'
wfma is;aj, we;sjk yeu is;=ú,a,lau yeu
ye`.Sulau oyï weiska n,kag mq`Mjka kï wfma
yeu is;=ú,a,lgu úi÷ula ,efnkjd' ysre
wdf,dalh jefgk yeu ;eku wkaOldrh ÿre
fjkjd' ta jf.au O¾uh tl;= lf<d;a yeu ;eku
wdf,dalu;a fjkjd' yeu ;eku ;sfhk m%Yak
úi|d .ekSug yelshdj ,efnkjd' ñksiaiqkag
m%Yak ;sfhkafk ndysr f,dalfha fkfuhs isf;a'
isf;a ;uhs jeämqr m%Yak ;sfhkafk' m%Yakhla
lr.; hq;= foa;a fkdlr.; hq;= foa;a m%Yakhla lr
.kafka ñksiduhs' ta oyï wei újr fkdùu ksid'
m%Yakhla ,sfyk úÈhg n,kak ñksidg f;areula
kE' ñksid m%Yak jeäfjk úÈhghs m%Yak úi|f.k
;sfhkafk' nqÿyduqÿrefjd fmkakqjd m%Yak ,sfyk
úÈhg m%Yak Èyd n,kak'
±ka wms fï l;d lrkafka ksjk kue;s
O¾u;djh wjfndaO fkdùfï m%Yakh .ekhs' ta
m%Yakh f;areï lr .ekSughs W;aidyj;a fjkafk'
wmsg WodyrK olaj, ;sfhkjd nqÿrcdKka jykafia"
lUhlska lKqjl ne¢ .jfhla jf.a lsh,d'
254
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
mD:.ack ñksid ,Kqjlska lKqjl ne¢ .jfhla
jf.a lsh,d' .jhd ,Kqj È.f;la wdydr N=la;s
ú¢kak mq`Mjka' thska tydg hkak mq`Mjkalula
keye' wfma Ôú;j, fudllao ta jf.a ;sfnk
;;ajh' wms;a fï wei" lK" kdih" Èj" YÍrh
lshk iSudfõ ;sfhk foaj,a N=la;s ú¢kak mq`Mjka'
bka tydg ;sfhk fohla N=la;s ú¢kak nE' ta ksid
,Kqjlska lKqjl ne¢ .jfhla jf.a wms fndfydu
iSudka;ßl Ôú;hla .; lrkafk'
wei" lK" kdih" Èj" YÍrh ksid jfrl
i;=gq fjkjd' jfrl ÿla fjkjd' ta ÿlaùu ta
i;=gqùu yeu fohlau isyskhla' ta yeu fohlau
udhdjla' fï f,dalfha bkak ñksiaiq ys;kjd ug
n,h ;sfhkjd" ug ks,h ;sfhkjd" ug Okh
;sfhkjd wd§ jYfhka' yeu fohlau ug ;sfhkjd
lsh,d ys;kjd' n,kak ta ;sfhkjhs lsh, ysf;k
YÍrhj;a ;ukag whs;s ke;akï ta YÍrhg ysñ foaj,a
;sfhkjo@ tl flia frdolaj;a uf.a lsh,d b;=re
fjkafk kE' tfy;a yeu fohlau ug ;sfhkj
lsh,d i;=gq fjkjd' ug kE" ug wysñjqKd lsh,d
ÿla fjkjd' fï ;uhs iuia; f,dalfhau ls%hdj,sh'
iEu ukqIHfhl=f.au ls%hdj,sh' ta ksid yeu
fokdgu f;afrkjd fï oyï lreK' wms Tlafldu
tljf.a fkao lsh,d'
Tn oyï weiska ne¨jydu fmfkk m<fjks
ldrKh ug keyehs lsh,d fkfuhs uu keyehs
lsh,d f;afrkjd' uf.a lshkak uuj;a ke;akï ug
Ôjudk w¾y;ajh
255
fjk foaj,a fldhskao@ uu;ajh ke;slr .;af;d;a
ish,a,f.kau ksoyia jqkd' ish,a,u ñksidg whs;s
kE' kuq;a ish,af,au whs;shs hkqfjka is;=ú,a,la
ujdf.k isákjd' wd;aóh ixl,amkdjla ujdf.k
isákjd' iemhs lsh,d ixl,amkdjla ujdf.k
isákjd' ks;Hhs lsh,d ixl,amkdjla ujdf.k
isákjd' ta ujdf.k isàu;=, fmr,sldrlï
yuqfõ pxp, fjk is;la ;uhs ñksiaiq yeáhg wms
Tlafldagu ;sfhkafk'
jh Oïud ixLdrd YÍrh .e,fjkjd is;=ú,s
fmrf,kjd' fjkiafjk f,dalh fjkiajk úÈhg
y÷kd.;a;du tal wreuhla fkfuhs' u;=msáka
lreKq ±lalu ys; we;=,;gu O¾uh ls|d neye,d
ke;akï ta ys; f,dalfha lreKq yuqfõ pxp,
fjk is;la njg m;afjkjd' fï O¾u lreKq wfma
yoj;a j, .eUqrgu" wdOHd;auhgu wjfndaO lrùu
i|yd myod fokjd'
±ka wms f,daflda;a;r O¾uh .fõYKh
lrk fj,dj kï fudfyd;la is;d n,kak
wei" bkamiq lK" kdih" Èj" lh" uki blaujQ
O¾u;djh fudkjf.a iajrEmhlska" fudkjf.a
yevhlska" fudkjf.a pu;aldrfhlska" fudkjf.a
ixfõ§;djhlska hqla;o hkak ms<sn|j f;areï lr
.kak' rEmh;a" Yíoh;a" .kaOh;a" rih;a fkdjk
iam¾Y lsÍula l< fkdyels" isf;a ujd.; fkdyels"
O¾u;djh l=uk iajrEmhlska mj;skjdo@ t;ekg
wmf.a {dKh flfuka flfuka ,`.d lr,d n,kak'
256
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
rEmhla fkdjk O¾u;djh ksjk" Yíohla
fkdjk O¾u;djh ksjk" .kaOhla fkdjk
O¾u;djh ksjk" rihla fkdjk O¾u;djh ksjk"
iam¾Y l< fkdyels O¾u;djh ksjk" isf;a ujd.;
fkdyels O¾u;djh ksjk tjka jQ ksjk ;=, l=uk
wdldrfha Ôú;hla ta ;=, mj;So hkak ms<sn|jhs
wm .eUqßka fidhd n,kafka' kqjKska th fidhd
n,kak'
ta f,dafld;a;r ksjka u`. fidhd hEfï
wruqKuhs wmsg ;sfhkafka' wms fï O¾u;djh
wjfndaO lr .kakg leu;shs' kuq;a wehs wmsg
wjfndaO fkdfjkafka@ ksjk lshkafka iajNdjhla'
iajNdjhla lsh, lshkafka iajNdj O¾uh" iajNdj
O¾uh lsh,d lshkafka ;;ajdldrh' ;;ajdldrh
lshkafka mj;sk wdldrh' fï Yd,dj ksy`v
Yd,djla tafla Yío we;s lr .kafk wmsufk' fï
úYajhu yßu ksy`v" yßu iqkaor ;ekla' kuq;a ta
ikaiqka ksy`v úYajh" f,dalh úYu lr, ;sfhkafk
ñksiaiquhs'
wfmau ys; úIu lrf.k ;sfhkafk wmshs'
t;fldg idxidßl fï ukqIH YÍrh tfyu ke;akï
fï i;aj YÍrh .;a;yu hï wdldrhl uyd úYauh
ckl n,fõ.hla n,Yla;shla yefokj fï i;aj
ú{dKh lsh,d' ta i;aj ú{dKh iajNdj O¾uhg
ks¾ñ;jQ úúO yev;,hka Tiafia iajNdj O¾uhg
wkq.;j yeÿk fï YÍrh;=, Ôj;a fjkjd' ta
Yla;sh uuxldrhla we;slr.;a; hïlsis ojil"
Ôjudk w¾y;ajh
257
ta we;slr.;a; uuxldrh ksiduhs fï Nj ixidr
mqrdf.k fï olajdu fï weúÈka isákafk'
t;fldg ta n,fõ.h ;uhs wms ukqIHhka lf,a" ta
uuxldrh ;uhs ukqiaifhla lf,a" ta uuxldrhg
mq`Mjka ;sßifkla lrkak;a" ta uuxldrhgu
mq`Mjka ksr.dó i;ajfhla lrkakg;a" ta
uuxldrhgu mq`Mjka ÈjHf,dalj, hjkak;a'
yenehs fï uuxldrhg lrkak neß tlu foa ;uhs
ksjka olskak neßlu'
ta ksid ;uhs udrhdg nE nqÿyduqÿrefjd
fmkajkak lsh,d nKfmdf;a i|yka fjkafka
talhs' uu;ajhg nE ljodj;a nqÿrcdKka jykafia
olskak' t;fldg ±ka wms nqÿkajykafia n,kafka
uu;ajfha weiska' uu;ajfha weiska ne¨jyu fmak
nqÿyduqÿrefjd ;uhs YÍrhla we;s oUÈj bmÿk
b;du ,iaik udxY YÍrhlska hqla; flfkla f,i
;uhs udxY weiska ne¨jdu wmg fmfkkafka' oyï
weiska ne¨fjd;a fudk jf.ao fmakafk' YdÍßl
,laIK fudl=;au fmakafka kE' ;ud Èyd oyï
weiska ne¨fjd;a fudk jf.ao fmakafka@ uu;ajfha
weiska ne¨fjd;a fudk jf.ao fmakafka@ fï we÷ï
we|f.k" j,¨ lrdnq odf.k jhig .sys,a,d bkak
uu tfyu ;uhs fmakafk' oyï weiska n,kúg
fï YÍrh f,dalhg whs;shs fï is;sú,s ye`.Sï
f,dalhg whs;shs lsh,d fmakjd' fno,d fno,d
ne¨jdu uu ug lsh,d i;=gq jqk;a ÿla jqk;a
tal yßu fndrejla tal yßhg wkqkaf.a bvulg
258
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
whs;sjdislï lshkjd jf.a jevla' bvfï whs;sh
wd§ fï ish,a, ufkdauh foaj,a' lsisÿ whs;shla
;ukag kE' wms wfma YÍr whs;slrf.k wmsg
whs;shs lsh,d ys;kjd' kuq;a ;ukag ;ukaf.a
YÍrhj;a is;=ú,sj;a whs;s kE' kuq;a fï fiaru
wms ukiska whs;s lrf.k bkakjd'
fuf;kag ;uhs wúÊcd mÉphd ixLdrd
lshkafka' t;fldg wms fudlo lrkak ´ke' fï
fjki fï o¾YKh wm ;=< we;slr .kak ´kE'
fï o¾YKfha isg f,daflda;a;r njg wkq.;j
f,dalh foi n,kak ´kE' tfyu ne¨jyu wmsg
,efnk ,dNh ;uhs iykh' ke;skï ksjk thfka
Ydka; Ndjh' ÿla fkdú¢k Ôú;hla njg wfma
Ôú; m;alr .kak mq`Mjka' uu;ajfhka isák úg
±ùu" ;eùu fo.=K f;.=K fjkjd' ug YÍrhla
ke;akï ug nkskak kskaod lrkak ldgj;a nE
tfyu ne¨jdu yßu ksùula ;sfhkafka' fï
YÍrh ldgo whs;s" udrhdg' udrhd lshkafka
mqoa.,fhla fkfuhs uefrk O¾u;djhg" fjkia
fjk O¾u;djhg lshk jpkhla ;uhs udrhd
lsh, lshkafka' uu lsh, flfkla kE' iod.;a;
ufkda ixfÉ;kdfjka ÿla fjkjd ñila fu;k
ufula kE'
tfyu ys;=jg ys; ta úÈhg yev .efykafka
kE ;uka tal m%;HCI lr .kak ´kE' wfydais
udriai mrdcfhda;S' udr mrdch lrkak ´kE'
uu;ajh u;hs wfkl=;a ish`M laf,aY mj;skafka'
Ôjudk w¾y;ajh
259
uu;ajh keu;s fïih u;hs wfkl=;a ish`M laf,aI
;sfhkafka' ish,a, ;nkafka fu;khs' fï fïih
whska lrkafka fldfyduo@ ry;ka jykafia,dg
Wdmdodk ialkaOh kE kuq;a mxpialkaOh ;sfhkjd'
wmsg ta folu ;sfhkjd' nqÿkajykafia wjqreÿ
y;,sia myla Ôj;ajqfkaa mxpialkaOfhka muKhs'
Wmdodkh keye' wehs wms fïjd w; yßkak
´kE@ wfma fkdjk ksid i;aj mqoa., iajNdjh
wfma fkdjk ksid ;uhs w;yßkak ´fka' iïuq;s
jYfhka w; yßkak fï fkfuhs lshkafka' Tfí
ukiska w;yßkakhs lshkafka'
O¾uhg ,`.djkafka flfiao@ hym;a is;sú,s
jvkúg hym;;a" whym;a is;sú,s jvkúg
whym;;a jefvkjd' ksjk ms<sn| is;sú,s jvkúg
l%udkql+,j wms ta foig we§f.k hkjd t;fldg
uu;ajh wfmka m,dhkjd' wms ne¢, bkak
ixfhdack ish,a,u leä,d hkjd' .;s,laIK
lsisjla ke;sj hkjd'
fï i|yd m<fjks mshjr jYfhka wms flf<ia
j,g ,ndfok Pkaoh ke;s lrkak ´kE' Pkaoh
,nd ÿkafkd;a ;uhs ta me;a; Èkkafka' Pkaoh
,nd fkd§u m<uqfjka lrkak ´kE' túg Bg
wkq.;jQ ÿ¾j, Yla;Ska l%udkql+,j wvq fjkjd'
Bgmiafia wd§kj ix{dj jvkj' B,`.g wms
jvkafka Od;= ukialdrh' .d:d moj,ska fkfjhs
wms f;areï .kakjd ukfia fï i;r Od;+kaj,g
whs;sfoaj,a' fidndoyug whs;sfoa fudkjo lshd
260
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
yoj;skau th f;reï .ekSu' m<fjks ud¾.
{dKh ,nkak kï laf,aIhg ;sfhk n,hg jvd
kslaf,aY njg ;sfhk n,h jeä fjkak ´kE'
;ukaf.a .eg`M j,g uqyqK fok wdldrh ;uhs
jeo.;a' wfma Ôú;hg we;sjk yeu fohlau oyï
lreKla' ÿl" i;=g" B¾IHdj" wysñùu" ysñùu fï
fiaru O¾u;d' fï lreKq uu f;areï .;a;u
tal ;uhs O¾u wjfndaOh lsh,d lshkafka' tu
lrefKa yg .ekSu" meje;au" úkdYh uu f;areï
.kakjd' tjeks lreKq j, m%;súmdl tajdhska uf.a
uki ;=, we;s lrkd úma,jh uu f;areï .kakjd'
tfyu f;areï lr .ekSu ;uhs wmg ;sfhk
O¾udjfndaOh lsh,d lshkafka' Ndjkd lrkak
lïue,s lula we;sjqk;a tal;a O¾u;djhla' tal
Èyd kqjkska ne¨j;a tal;a ;ukag we;s lr.kakd
O¾u wjfndaOhla njg m;afjkjd' ta ksid fï wmg
,efnk yeu w;a±lSulau O¾u lreKla' fï O¾u
lreKq ish,a,u wmg ;sfhkafk ;ukaj blaujd
hkak' fï ish`Mu m%Yak wmg we;sjkafka bJøshhka
yh keu;s fldgqj we;=f,a' tajf.a ñksiqkag;a fï
w;S; wkd.; j¾;udk lshk ;=ka ld,Skj ufkda
ixfÉ;kd álla yef`.k" ta ixfÉ;kd j, ys;
tydg ÿjkjd" fuydg ÿjkjd" ÿla fjkjd" i;=gq
fjkjd we;s fohla kE' fïl uki uq,a lrf.k
ujd .;a; O¾u;djhla' kuq;a ta ujd .ekSfï Ôj;a
fjkjd' ufkda lshk jpkfhkau ;sfhkafk
ujd .ekSufka ujd.;a; fÉ;kd O¾u wms úiska
f.dvk.kjd'
Ôjudk w¾y;ajh
261
kuq;a flfkla fï f,daaflka tydg ;ukaj
blaujd .sh .uka fï f,dalfha we;sjk lsisu ÿlla
ms<sn|j m%Yakhla kE' l+vqfjka t<shg .sys,a,dfka
bkafka ta ksid ksoyia' ksoyia jQ flkd r|jd
;snQ foa iu.u wms ne¢,d ;sfhk foa fudllao@
fuh .eUqre m%Yakhla úuikak' l+vqfjka ksoyia
fjkak Tn m¾fhaIK lrkak Tng .e,fmk
wdldrhg' mrudkqjg tyd .sh fidhd .ekSu
;uhs nqÿyduqÿrefjd fidhdf.k ;sfhkafka' wms;a
tf;kag hkak ´kE' ydjd fldfyd,a,E .=,sfha
we¨kdjf.a bka ke;sj yeu we,Sulskau fjka
fjkak' m%Yak u;ska ÿla fõokd u;ska ;uhs wms
ksjk lrd hkak ´kE' m%{d weiska f,dalh foi
n,kak wg f,da oyu isoaO fjkjduhs fï ;uhs
O¾u;djh' wdkkaohg m;afjkak ´kE kkaokh
fkdlrk'
oyu lshkafka yßu iekis,a,la mS%;shla
Wodlrk fohla lsh,d ±fkkjd fkao@ meKs ri
wdydr j,g" ix.S; m%ix." fg,s kdgH j,g jvd
w¾:dkaú; i;=gla O¾uhghs ,nd fokag mq`Mjka
lsh,d meyeÈ,s lrkjd' ta foa wfma fn!oaOhkaf.a
w;,`.g f.k;a§,d ;sfhkjd' kuq;a tal n,d.kak
weia fol kE' tal n,d.kak fyd| weia folla"
kqjKla flfkl=g ;sfhkak ´kE' tal n,d.kak
;sfhk wei ;uhs kqjk' ñksiaiq mqxÑ mqxÑ foaj,a
álla u; /¢ t;kska tydg l,amkd lrkafk kE"
ys;kafk kE" n,kafk kE'
262
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
wms ksye`ähdfjka wfma uki Èyd n,kak
´fka' tfyu ksy`vj isg ukfia ls%hdj,Ska ;=,
;sfhk w;a±lSï n,kak' Tng úYd, w;a±lSï
m%udKhla bka ,efnhs' fukak fï úÈhg
;sfhkjd" fukak fufyuhs ysf;a iajNdjh" is;sú,s
tlmdru yg.kafk fufyuhs' th ;=kSfj,d
fkdfmkS hkafk fufyuhs lsh,d Tng w;aoelSï
rdYshla ,nd.kak mq¨fjka fõú' tl yßhg weia
oDIaáhg ldfrlla biairyg weú;a fkdfmkS hkj
jf.a fohla' tajf.a ;uhs wmsg wfma is;sú,s;a
fmfkkafka' tfyu is;sú,a,la wdjdu tys ;sfhk
i;=g" ÿl" fõokdj" we,Su" .eàu wd§ ´kEu fohla
wmsg yef`.kjd' ldfrl ks,amdghs r;=mdghs lsh,d
±lalfka tajf.a fïl;a olskjd' b;ska wms l,n,
fjkjd wfka fïl r;=mdghs wfka fïl ks,a mdghs
lsh,d' uuxldrh ksid we;sfjk yeu is;sú,a,lau
Èh nqnq,la jf.a lsjqfj ´lhs' Èh we,a,la ,`.
fmdâvla n,df.k bkak' Èh nqnq`M msfmkjd"
mrfjkjd" ke;sfjkjd" ì¢,d hkjd' is;sú,s;a
yg.kakjd" ál fj,djla mj;skjd" mqqmqr,d hkjd'
wmsg u;la ùuhs" u;la lsÍuhs lshkafka
folla' wms ta fj,dfõ ikaiqka fj,d ysáhu u;la
ùu fjkak wer,d bkakjd ta .ek ys;kafk kE'
kuq;a ys;kafk kE u;la ùula isÿ fjkjd' u;la
ùula jqkyu hka;ï ta wdYs%;j talgu iïnkaO
lr,d wmsg u;la lsÍula lrkak;a mq`Mjka' u;la
lsÍï lrkfldg bfíg bfíg u;la lsÍï isoao
Ôjudk w¾y;ajh
263
fjkak;a mq`Mjka' t;fldg wr ál ál tajdfha
cjh ;=kS lrkak ́ kE' wfma ys; ;ry .kak mqreÿ
jqfkd;a ks;ru ta ;ryg keUqre fj,duhs hkafka'
rd.hg mqreÿ lf,d;a ys; rd.fhkauhs n,kafka'
úuqla;s weiska n,kfldg hula mj;skafka
hïfiao tf,i fmakjd' hï i;Hhla f,dalfha
mj;skjd kï tal fjkia lrkak;a neß kï tal
ndr .kakjd wefrkak fjk lrkak fohla kE'
fï ksidu O¾u;d j,g wms mqreÿ fjkjd' ?
fjkjd t<s fjkjd Èrdhkjd jhig hkjd fïjdg
wms lE.y, jevla kE lsh,d f;areï .kakjd'
tal ;uhs f,daflg whs;s O¾u;djh tajd uf.a
fkfï' oeka fufyu ys;kakfld wms l=,shg .;a;
f.hla f.a whs;sldrhd fï fiaru fjkia lrkjd'
kuq;a wms tal .ek lror fjka keye' fudlo
wmsg tys whs;shla ke;s ksid' fï yeu fohlau
tajdf.a O¾u;djhla' flfkla fï O¾u;djh"
fï ls%hdj,sh y÷kd .;a;g miafi {dKfhka ta
foi n,kjd' túg ta flkdg i;HdjfndaOh lrd
,xùfï myiqj we;s fjkjd' ukfia h:d¾:h ;=,
i;HdjfndaOh we;s úh hq;=hs' th kS;s Í;s j,ska
yokak nE' wfma is; tf;kag wod, úÈhg lreKq
f;areï f.k ilia úh hq;=hs' tf,i ilia lsÍu
wmyiqhs'
wmg ;sfhk m%Odku bj;a l<hq;= tlu
tl ldrKh ;uhs ilaldh ÈÜÀh' talg Tn i;=
ish¨u n,h od,d ilaldh ÈÜÀh bj;a lr .kak
264
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
ls%hd lrkak ´fka' t;fldg wfkla lreKq b;du
iaj,am jQ m%Yak' ul=`M ±,a levqjg ul=`Mjd bkak l,a
ul=`M ±,a n¢kjd' ul=`Mjd fydh,d wrf.k t,shg
oukak ´kE' tajf.a wfma uu;ajh ;shdf.k wms
fldÉpr yß ÿflka bj;afj,d fõokdfjka bj;a
fj,d bkak W;aidy l<;a kej; kej; ÿla yokjd'
wms wdhdifhka i;=áka bkafka' fmdâvla uki
w;yermq .uka hkafka ÿlg .,df.k' wms ienE
Ôú; miqìfï b|,d l,amkd lf,d;a wfka fudk
nrlao Wyq,df.k bkafka@ fudk ÿllao ú¢kafka@
yßhg y;r w;skau w,a,,d ne|mq ukqiaifhla jf.a'
wms ys;kjd msáka n,,d wrhd t;ek i;=áka we;s
lsh,d' fuhd ys;kjd fu;k i;=áka we;s lsh,d'
n,kfldg Tlafldau ÿflka' uu;a ld,hla ÿflka
ysáhd ta O¾uh ke;s ld,fha' fudkjd ;sín;a
oyu ke;akï ñksiaiq ÿflka bkafka' oyu lsh,d
lshkafka fï ?g fkdld bkak tl tfyu fkfï'
f¾äfhda wyka ke;sj" à'ù' n,ka ke;sj bkakjd
lshk tl fkfuhs' flfklaf.a {dK o¾Ykh
tkï ilaldh ÈÜÀh ke;s nj ;uhs iekiSu' wr
foaj,a úkh kS;s jD;' tl uy ry;ka jykafia
kula ?g wdydr .kakjd' nqÿrcdKka jykafia
ta ldf,a úld, fNdackd mkj,d ;sínd kS;shla
yeáhg' b;ska lsjqjd ry;ka jykfia kula ?g
wdydr .kakjd fudlo lrkafka lsh,d' b;ska
lsjqjd tal j<lajkak tmd' tal thdf.a idxidßl
mqreoao lsh,d' kS;s jD; j, tÉpr jeo.;a lula
kE lsh,d'
Ôjudk w¾y;ajh
265
wms wms ,`. ;sfhk Yla;sfhka ilaldh
ÈÜÀfhka ñfokak fjr orkak ´fka' Wjukdj
Wkkaÿj lemùu ́ fka' f.hla yokjd jf.a áflka
ál fï .uk hkak ́ fka' wkqmqín lsßhd wkqmqín
mámod" ys; ikaiqka lr.kak fyd¢ka ukisldrh
jvkak' O¾ufha ;sfhk .eg`M j,g úi÷ï
imh.kak' f,daflda;a;r Ndjh w;a olskafka w;a
ú¢kafka ;ud ;=<ska' bJøshhka yfha f.dkq fjÉp
wms hïlsis fudfyd;l bJøshhka yfhka t<shg
hkjd' túg úYajh yd iudk wkka; .=Khla
wkka; Ôjhla ta flkd ,nkjd' túg ;ukaf.a
kduh wfydais fjkjd'
md;%h Wvq.x n,d .shd lshkafka talhs'
Wkajykafia bJøshhka yhu we;=,g yrj,d ne¨jd'
wms ;ukaj ;uka wjfndaO lr.kafka ke;=j
wkqkaj wjfndaO lr .kakjd" wkqkaj f;areï
.kakjd' fï wl=Y, O¾u wm ld ,`.;a ;sìh
yelshs' kuq;a fïjd wju lrf.k fïjdfha ;sfhk
wk¾:h f;areï wrf.k wms fjkia fjkjd kï
tal ldg;a m%fhdackj;a' ixidfrÈ wmsg tl l=fia
kQmka flfkla kE lsh,d lshkjd' kuq;a ta yeu
wjia:djlu ta Ôú;h wms w,a,f.k i;=gqjqkd"
ÿlajqkd" we`vqjd" yskdjqkd' kej;Sula isÿjqfka kE'
wmsg fï flf,ia nr wvqlr.kak ;sfhk tlu
l%uh fï uu;ajh ke;s lr .ekSu'
wms bJøshhkaf.ka bj;a jQ blau jQ O¾uh
fidhkak fidhkak Bg wkq.; jQ O¾uh wfma
266
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
yoj;g m;s; fjkjd' ta Yla;sh jeä fjkak jeä
fjkak wms f,daflda;a;r me;a;g fjkia fjkjd'
l,hla ál ál msfrkjd jdf.a iïmQ¾K;ajhg
m;a fjkjd t;k b|,d Ôú;h iemhs' w;yßkak
w;yßkak udkisl iykh wmsg ,efnkjd'
flf,ia nr wvqfjkak wvqfjkak YÍrh
;=, uki ;=, fyd| udkisl ;;ajhla ;uhs we;s
fjkafka' t;fldg nqÿ.=K oyï .=K i`. .=K
wdYajdi m%Yajdi wruqK lsh,d lshkafka wf,daN
woafõY wfuday lshk .=Khka wka;¾.;j ;sfnk
wruqKq' ±ka iq<`.;a tlal wmsg lsisu ;ryla
we,aula kE" ,nd.kak ´kE lshk woyil=;a kE"
fldgq lr.kak ´kE lshk woyil=;a kE yßu
WfmalaId iy.; wruqKla ;uhs ;sfhkafka ta
.ek' WfmalaId iy.; wruqKl È.g fhfok
fldg wms;a WfmalaId iy.;j lghq;= lrkafka'
ta jf.au ;ekam;a ikaiqka l,n, ke;s ukila
we;s fjkjd' ´lg wksla me;a;;a tfyuhs' wms
ks;r ks;r u;la lf,d;a kmqrelï .ek wms kmqre
fjkjd' ffjrh m;=rejkak;a tf,iu mq`Mjka'
wms yeuúgu wfma is;a lreKdj" ohdj" ffu;s%h"
wkqlïmdj jf.a W;=ï .=Kdx. we;slr .kakjd'
kuq;a fldÉpr ys; ieye,a¨ lr.kak W;aidy
l,;a hï m%udKhla ukqIHhd ;=, ÿl lshk tl
;ssfhkjd'
iín ÿlaL ksiairK ish`M ÿlska ksoyia fjkak
iÉÑlrK;a:dh ish`M ÿla ish`M m%Yak ;sfhkafk
Ôjudk w¾y;ajh
267
ysf;a o¾YKfha" ±lafï' nqÿkajykafiaf.a ±lau
fyd| ksid thska Wkajykafiag mSvdjla kE'
wmsg jqk;a ±lafï ;sfhk fjki ;ud wfma
uki l<Ujkafka" fjkia lrjkafka ;ry we;s
lrjkafka ;ud ;=, we;sjk udkisl ±lau' f,daN
oafõY fuday ks;ru mD:.ack ysf;a weiaj,
;sfhkjd' ta lshkafka w,a,d .ekSu m%;slafIamh
yd fkd±kqj;aluhs' ´kEu fohla n,kafka wms
tlafld w,a,d.kak tlafld m%;slafIam lrkak'
uki yß.iaikjd lsh,d tlla ;sfhkjd' uki
ksoyia fjkjd ksiairKh fjkjd lsh, ;j tlla
;sfhkjd' fldKavh yod.kakjd lshkafk tlla"
fldKavh yokak fohla kE lshkafka tlla" nQ.d,d
oukjd lshkafk ;j tlla' ys;;a yokjd lsh,d
lshkafka tll" ksfrdaO lrkj lshkafk ;j tlla'
Th mskaj;=ka bkafka fldKav yoyo' wjq,afjk
fldKav yeuodu yokjd" mSrkjd' ta jf.a ;uhs
yeuodu Tfí ys;;a yo yod ;uhs bkafka'
fï ysf;a ;sfhk is;=ú,s tydg fuydg lr,d
;shdf.k bkafka fudlo ta is;=ú,sj, hï lsis
jákdlula ;sfhkjd lsh,d' fïfia Wv NdKav
tydg fuydg lr,d ;shdf.k bkafka hï lsis
jákdlula ;sfhkjd lsh,d ys;df.kjf.a' hï
lsis flfkla hï ojil olskjd kï fïl iïmQ¾K
ÿlla lsh,d is; lshkafka iïmQ¾K ÿlla" is;
msysg,d ;sfhkafk ÿl u; lsh,d wkak ta flkd
fï isf;ka ksoyia fjkak n,kjd' wehs wms is;
268
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
msysg,d ;sfhkafka ÿl u; lsh,d lshkafka@ Th
isf;a ;sfhk yeu wruqKlu fl<jr ;sfhkafka
ÿl' yeu m%d¾:kdjlu wjidkfha ;sfhkafka ÿl'
yeu n,dfmdfrd;a;=jlu wjidkfha ;sfhkafka
ÿl' wfma YÍrh .ek ys;,d wms wdvïnr fjkjd
lsh,d ys;uqflda' ojil ;ukag ;ukaj;a wysñ
fj,d hkfldg" f,v fjkfldg" ÿla fjkfldg"
t;k ÿl fkdfõo mj;skafka@ talhs lsõfj
iífí ixLdrd wksÉpd;s lsh,d' fïjd wd;añh
lr .kak nE ljodj;au' ta ksid fïjdhska ksoyia
ùuu iemhs' iajNdjfhkau ysf;a hula ÿlhs
lsh,d y÷kd.;af;d;a fkdwe,Su lshk tl m%.=K
lrkak Wjukd kE tal bfí isoao fjkjd' ±ka wms
i¾mfhla lsh,d ±k .;af;d;a fkdwe,Su lshk tl
wdhdifhka we;s lr.kak ´kE kE ksrdhdifhkau
wE;a fjkjd' jdykhla we`.g tkjd lsh,d ±lafld;a
wms wdhdifhka f;drj ksrdhdifhka wE;a fjkjd'
we`.g ys;g ÿlhs lsh,d hula f;arekd kï t;k
we;sfjkjd ksrdhdifhka ksoyia ùu'
rclu ÿlhs lsh,d isÿy;a l=udrhdg f;arek
ksid l,amkd lr,d f,dl= wudrejlska fkfï
ksrdhdifhka t;kska bj;ajqkd' wmsg ;sfhkafka
wmf.a oDIaÀ j,ska" ixl,am j,ska" jpk j,ska
ksoyia fjkak' wfma ysf;a .eg`M ;sfhkafk oDIaÀ
ksid" jpk ksid" ixl,am ksid' jpk ish,a,u
w;yßkak ́ kE' jpk ke;=j f,dalh olskak ́ kE'
jpkhla lsjqjyu tal ukiska wrf.k .sys,a,d
Ôjudk w¾y;ajh
269
tafla ri úkaokh ,n,d fyd|kï fyd|hs lshkjd"
krlkï krlhs lshkjd' yeu fohlau ta jf.a
;uhs mj;skafka'
uki fmrgqlr.;a O¾uhla mqrjd .ukalrk
uki ufkda mqínx .ud Oïud' wfma Ôú;fha ÿ.;sh
iq.;sh folu ;SrKh fjkafka uki uq,afj,d'
wfma biairyska yeu úgu .uka lrkafka uki'
fÉ;kdyx NslaLfõ lïux jodñ' fÉ;kdj ;=,
;uhs l=i,dl=i, l¾u yefokafka' kuq;a t;ekska
tydg hkak ´kE' iÑ;a; mßfhda omkx ;u is;
Oukh lr .kak ´fka' l=i, l¾uhs wl=i,
l¾uhs folu w; yßkak;a ´kE' wl=i, l¾u
fkdlr l=i, l¾u lrkak ´kE t;kska tydg
l=i,dl=i, l¾u folu w;yßkak ´kE' ukfia
ish,a,g fkdwe,Su lshk tl t;k ;uhs f.dv
kef.kafka'
uyd ux., iQ;%fha ;sfhk lreKq bgq lrkjd
kï wms nqÿjrhkaf.a ud¾.fha hk ta wdYs¾jdoh
,efnk msßila njg m;a fjkjd' ta i|yd hym;g
keUqre jqk isyshla ;sfhkak ´kE' wjÈfhka
bkak ´kE' nqoaO;ajh lrd .uka lsÍfï§ lrk
,o m%h;akh ;uhs i;a i;sh lsh,d lshkafk'
uqp,skao lshkafka úuqla;sfha wei" flf,ia j,ska
f;drjQ wei' wmsg ;sfhkafk Wmdodk weila'
nqÿka jykafiag ;snqfk úuqla;s weila' ks;ru Tn
f,daflda;a;r Ndjh ms<sn| m¾fhaIKh lrkak
bJøshhka yfhka tyd we;s foa ms<sn|j'
270
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
f.hla jqk;a tl mdrgu olskak nE' uq,ska
wä;d,u olskjd" bkamiafi l%u l%ufhka hkjd'
ld,hla .shdu f.a olskak mq`Mjka' fï ÿflka
ksoyia fjkak we;akï lsh,d ysf;k whg ;uhs
ksjka olskak mq`Mjka' ta lshkafk fï wefyka"
lfKka" kdifhka fï bJøsh yfhkau ,efnkafka
ÿla lsh,d ta whg f;afrkak ´kE' fï bJøshhka
f.ka ksoyia ùu iemhs lsh,d f;areï .;a;
Ydikfha f.dvla wh bkafku w;a±lSfuka fyda
m%{dfjka f,dalh ÿlla lsh,d ±lal wh' mgdpdrd"
lsidf.da;ó" wx.=,sud," iqkS;" fidamdl jf.a wh;a"
ießhq;a" uq.,ka jeks ry;a f:r f;rKsfhda ta
jf.a wh' iuyr whg w;a±lSfukau ÿl yuqùu
ksid Ôú;hhs iirhs tmd jqkd' ÿl wjfndaO jqkd
lshkafka ÿflka bj;a ùuhs' hx fLd NslaLq ÿlaLx
;;a;%f;a ckafoda myd ;ífnda;s' hula uyfKks
ÿl kï tal w;yer,d oukak" hula wkd;au kï
w; yer,d oukak" hula wks;H kï w; yer,d
oukak' kej; kej; wef,k tl w; yßkak' ;;%
;;%dNs kkao;S lshkafka kej; kej; mskjkúg
kej; kej; we;slr .kak leue;af;ka ksoyia
fjkak lshk tl'
rEm" Yío" .kaO" ri" iam¾Y lshkafka ndysr
;sfhk foafk' kuq;a wei" lK" kdih" Èj" lh
uk lshk foays talg leue;a; ;sfhkjd' t;kska
wms bj;a jqkd kï f,daflda;a;r me;a;g wmsg
hkak mq`Mjka' m<fjks ud¾. [dKfha§ ´ke jeä
Ôjudk w¾y;ajh
271
m%;sY;h fkd we,Suhs' ishhg mKia myla yegla
muK ´kEu foalg fkdwe,Sfï .=Kh wms ;=,
;sfhkak ´kE' Ôú;h" Okh" fiaru w;dßkak
mq`Mjka fjkak ´kE' ;uka jeäfhka wdid lrk
fohla fyda foaj,a fidhdf.k tajdfha wd§kjh
n,kak" ne£ï j, wd§kjh olskak' túg f.a
fodr j;=msá orefjda ish,a,u wdÈkj ix{d lshk
i;HdjfndaOh fjkjd' fkdwe,Sfï .=Kh wms ;=,
jefvkjfka túghs' túg ms%hlrk ish,a, ÿlhs
lsh,d wmsg f;afrkjd'
O¾uh lsh,d lshkafka yßhg inka jf.a'
l=Kq;a iu. inkq;a fyaÈ,d hkjd' wfiai úrd.
ksfrdaO fjkjd' .sys Ôú;h yefokafk;a meúÈ
Ôú;h yefokafk;a ukqIHhdf.a nqoaêuh yeisÍu
u;' kuq;a iuyr úg fï ±ka ;sfhk foaj,a ta
ld,fha ;snqkd kï iuyrúg ug O¾uh wjfndaO
lr .kak m%udo fjkak ;snqkd' kuq;a wms fï
O¾uh wjfndaO lr .;af; nia tfla hkakj;a
i,a,s ke;s ldf,a" ;Èka ÿl ±ksÉp ldf,a" mSvdj
;sfhk ldf,a' yq`.la wh wykjd .sys Ôú;fh
b|ka fï ksjka wjfndaO lr .kak mq`Mjkao
lsh,d@ Tõ O¾uh wyk fudfydf;a ;uka ;=,
fkdwe,Sfï .=Kh jevqfkd;a yß' we,Su yd
fkdwe,Su lshk .=Kdx.h ;sfhkafka ys; we;=f,a'
nqÿrcdKka jykafia w,a,d.ekSuhs w;yeÍuhs
folu w;yßkak lsh,d lsjqjd' Tn fohla ukiska
w,a,.;af;a ke;akï w;yßkak foal=;a kE' kuq;a
272
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
f.dvfofkla ,`. w,a,.;a; mqoa.,hd bkakjd"
ke;akï w,a,.;af; ke;s flkd bkakjd' wms
wkak ta flkdjhs w;yßkak ´kE' w,a,.;af;
ljqo@ ke;af; ljqo@ Tn wkak thdj w;yßkak'
th yßu ishqï ldrKhla' kSjrK;d O¾u ksjk
jyk O¾u lshkafk fujeks ldrKd j,ghs'
wd§kjh ne,Su lshk tl Wmldr lrf.k
ndysr jia;= iïm;a j,ska .e,fjkak' .e,jqkdg
uÈ ksjk lrd .uka lrkak ´ke' f.oßka t,shg
tkak;a ´kE" ksjk lrd hkak;a ´kE' f.oßka
t,shg tkak;a" ta ne£ïj,ska ksoyia fjkak ´kE
ukiska muKhs' fï foaj,a ́ kake;ehs lsh,d ys;=jg
ú;rla ksjka olskafk kE' lsis flfkla uq,ska
wd¾h N+ñhg hkak ´kE' bkamiafi Wkkaÿj ke;s
jqk;a lula kE' flfkla n,k ys;k fldaKhg
wkqj ;uhs ne£ï yd fjkaùï ;sfhkafka'
Tn l=ulao i;Hh lsh,d Tn ;=,skau fydhkak'
{dK o¾YKh iïmQ¾K lr .ekSu ksjerÈ jqfkd;a
wksla ish,a, yßhkjd' Tfí m%{d o¾YKh yryd
;uhs ukfia is;sú,s my, fjkafka' fï f,dalh
;=, o¾YK ;, folla ;sfhkjd tlla fyd|hs
wfkl krlhs' folu ;ukaf.a w;a±lSï'
fï f,dafl ug fmakafka ;lal ;lal úplalk
o¾YKfhka' biair uu ysáfha wr fyd| krl
;ek' ;lal ;lal lshkafk mshjfrka mshjr"
úplalk lshkafk úuid ne,Su' fyd| ;ek
Ôjudk w¾y;ajh
273
t;ek' tf;kag ;uhs wms tkag ́ kE' t;ek ;uhs
úoHd;aul" t;ek ;uhs h:d¾:djd§' t;ek ;uhs
i;Hh' ula ksido h;a f,dalfha ñksiaiq fmrf,k
iq`Mhs" fjkia fjk iq`Mhs' ta ksid wms bkak ´fka
wjÈfhka bkak ;ek' Tng ndysrj lsisjla y÷kd
.kak nE' mD:.ack f,dalfha úmßkdu O¾u
fjkia fjk iq`Mhs" wúksYaÑ;hs'
bJøsh f,dalfhka ñfokak ´kE' mqyqÿka
f,dalfha ;sfnk widr;ajh yd Nhdkl;ajh
olskjd lshkafka ÿlaL i;Hh olskjd lshk
tlhs' fï l;dj ;uhs Ndjkdj lsh,d lshkafka'
fïl wms f;areï .;a; kï wmsg ysf;kjd fï
f,dalfhka uu ksoyia fjkak ´kE lsh,d' fï
iudch Èjf.k hkafk idrhla we;s ;eklg
fkfuhs' tal yßhg Èh rl=fila bkak ú,lska
j;=r msmdih ixis|jd .kakjd jdf.a' fï mqyqÿka
f,dalhg wef,kak tmd lshk tlhs taflka woyia
fjkafk' fï mqyqÿka f,dalh Èhrl=fila jf.a'
,sf|ka j;=r .;a;g ,s|g jefgkak tmd tjf.hs
fï f,dalh' Tn f,dalh mßyrKh l,dg f,dalhg
wef,kak tmd'
tfyu fkdjeà bkak w;r wl=i, O¾u j,ska
fjkaù isákak' m<uq mshjr f,dalh y÷kd
.ekSuhs' wms kqjkska ire ksire foa y÷kd .kakjd'
mD:.ack f,dalfha fudk ;rï isysk ;sfhkjo@
kuq;a Tn Tfí isyskh bgq lr .;aúg iEySulg
m;a fjhso@ tfyu iEySulg m;a fjkafk kE'
274
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
ta ksid fï bkak uÜgfï b|,d i;HdjfndaO
lr .kak' udkisl Okfhka i;=gq fjkak mqreÿ
fjkak' fudkjo fï wms lrkafk lsh,d yeu
úgu n,kak' ;uka ;ud ;=< Yla;su;a fjkak'
;uka fYdalfjk foa lrkak tmd' Tng Tnu
ms<sirK fjkak'
oyu lshkafk O¾u;dj' iajNdjh ;=,
lrk lrjk flfkla ke;akï t;k ;sfhkafk
iajNdjh' .`. .,df.k hkjd my,g' we;a;gu
.`. .,df.k hkafk my,go ke;skï bÈßhgo@
we;a;u lsjqfjd;a .`. .,kafk kE wfma ys;hs
.,df.k hkafk' .`.;=, mj;skafk iajNdjhla
muKhs" .,d hEula kE' fï lreKq iu. .eUqre
iudêhlg m;ajqKd fkao@ t;k ;sfhkj
iajNdjh" t;k ;sfhkj mru i;Hh' fufyd;la
ys;d n,kak nqÿka jykafiaf.a uy ry;ka jykafia
flfklaf.a uki fudk ;rï ksy`v ksii,j
we;ao@ iajNdjhg m;a fjÉp Woúh fkdjk ksid
wms iajdNdúl kE" wiajdNdúlhs ta ksid ;uhs wms
ÿla ú¢kafk' ixl,am ksid" úuqla;sh ksid" ujd.;a
f,dalh ;=, ufkda f,dalh ;=, ry;ka jykafia,d
jev bkafk kE' t;kska tydg .sys,a, ;uhs
Wkajykafia,d jev bkafk' f,dalh Èyd kqjKska
n,kak túg iekis,a," iykh ;ukag ,efnkjd'
ldgj;a tal fmakafk kE' msßisÿlu" wmsßisÿlu
;sfhkafk fÉ;kdj we;=f,' Tn mdmfhka ojk
lsisjla lrkak tmd' ksjkg Wmldr fjk foaj,a
Ôjudk w¾y;ajh
275
lrkak' ;ukag md,kh lrkak mq¿jka ys;la yod
.kak' ys;g we;sùula kE' tal f;areï .kak' Tn
bkak ;eku ukiska k;r fjkak' l¾uh wjfndaO
lr .kak' fï wixL; O¾uh lsisjla ke;s fÉf;da
úuqla;sh ;=, mj;skafka' Tn fï fÉf;da úuqla;sh
y÷kkafk kE' Tn Y+kH;ajh y÷kkjd kuq;a Bg
tydg hkak ´kE' uu w;Er,d Y+kH;ajhg hkak
fï yeu jpkhlau úo¾Ykd Ndjkdjla' Tn Th Tn"
Tn lshd w,a,df.k bkak ÈÜÀfhka bj;a fjkak'
wmsg;a wmsj md,kh lrkak neßj fldfyo wksla
wh md,kh lrkafk' ;ud fld;eko bkafka lshd
ks;ru fidhd n,kak' Th jpk w;r ;ud kE'
jpk blaujQjdg miqjhs ;ud olskafka' mßirh
yd uki Tn mdúÉÑ lrkjd tmuKhs' ilaldh
ÈÜÀh leu;s thd lshk úÈhg jev lrkjdg' ta
ksid ;uhs O¾uh tl;= lrf.k ilaldh ÈÜÀh
m,jd yeßh hq;af;a' ys; oukh lr.;a;dg miqj
;uhs ;udf.a whs;sh ;ukag ,efnkafka'
ta whg ljodj;a jrÈkafka kE" u.a.du.a.
{dK o¾Ykh Tjqka ;=, my, fjkjd' O¾u
wjfndaOh l, Y%djlhd ;=, ;sfhkjd ye`.Su
blaujd hk fkdye`.Su' Tng fï lreKq f;areï
.kak mq`Mjkalu ;sfhoaÈ ta i|yd W;aidyhla
lrkafk ke;s tl ;ud je/oao' Tn bJøshhka
yfhka biairyg hkak' fkdwe,Su ÈhqKq lrkak'
wehs wmg ksjk fkd,efnkafk@ ksjkg
meñfkkak wms fodr ljq`M újr lr,d kE' ke;akï
276
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
ksjk iajdNdúlj meñfkkjd' wms meñfkkak
fodrj,a újr lr,d ;sfhkafk rEm" YíO" .kaO"
ri" iam¾Y yd iqL ÿlaL WfmaCId lshk foaj,a j,g
tkak ú;rhs fkao@
Tn jydu ta fodrj,a jykak ´kE' jykak
´kE rEm ksfrdaOhg" Yío ksfrdaOhg" .kaO
ksfrdaOhg" ri ksfrdaOhg" iam¾Y ksfrdaOhg"
is;sú,s ksfrdaOhg' ksfrdaO ixLdrd" ksfrdaO ú{dk"
ksfrdaO iqL ÿlaL WfmaCId j,ska ksoyia wfõohsl
Ndjhg meñKSu Wfoid' wfõohsl .=Khg meñkSu
Wfoid fodr ljq`M újr lrkak'
fï f,dalfha rij;a lsh,d ;sfhk foa wms
rij;a lsh, ys;df.k bkakjd' ta jqkdg rij;a
kE' úi ;ejrek flacq lE,s jf.a' wms fï
f,dalfha ñysßhs ukialdka;hs lsh,d ys;df.k
bkak foaj,a ukialdka; kE" ,iaik kE' ys;
k.rhla jf.a lsh,d ys;kak lsh,d nqÿka jykafia
foaYkd l<d' k.rh fudk jf.ao@ yßu l,n,hs'
úúO jákdlï yev;, ;sfhkjd' úúO j¾.fha
ñksiqka .ejfikjd' ys; we;=,;a tfyuhs yßu
l,n,hs' yeu j¾.fhau is;=ú,s ;sfhkjd' fï
ys; iukh lrkak ;sfhk l%uh fudllao@
Èh n÷klg .,a leghla odkjd túg c,
n÷fka c,hg fudlo fjkafka@ wfma ys;g tk
lsishï wruqKlska wmsj l,ïnkhg m;a jqfkd;a
tfyu Tkak ´lhs ;sfhk iajNdjh' ys;lg
Ôjudk w¾y;ajh
277
hula jeÿfkd;a" jegqfkd;a" taflka le<ô le<ô
;sfhkjd' yenehs ta le<ô,a, wms f;areï .kak
´kE' ál fõ,djhs mj;skafk' ojila ;sfhhs"
folla ;sfhhs" ;=kla ;sfhhs' Th ishÈú ydkslr
.kak ñksiaiq ta is;=ú,a, wdmq fj,dfj ld,hg
bv ÿkakd kï ojia ;=klska wdfh Ôj;a fjkak
´ke lsh, ys;hs' iuyre ishÈú ydkslr .kak ji
fndkjd' î, ál fj,djlska lshkjd wfka udj
fír.kak lsh,d' ta äx.g thdg is;=ú,s fjkia
fj,d fjk foaj,a álla l,amkd fj,d' ´lhs
wfma isf;a iajNdjh'
wehs wmsg fufyu úúO iajrEmfha úúO
udhsïj, is;=ú,s my, fjkafka@ uu lshkakï ta
wms leu;s ksid' Tng my< fjkjo wNHjldYhg
.sys,a, ieg,hsÜ tlla w`M;ajeähd lsÍfï is;=ú,s'
y|g .sys,a,d tkak is;=ú,s' Tng my< jqkdo@
kE' hï lsis wdldrhlg Tn ,`. ie`.jqk fohla
;uhs" Tn wdid lrk fohla ;uhs Tng Th is;==ú,s
wdldrhg meñfKkafk' ta is;=ú,s meñkqkdg
miafi wms ndysr nqoaê j,ska tl;= lr .;a;
ix{d O¾u talg tfrys fjkjd" tfrys jqkdu wr
is;=ú,s lrd meñkSug fkdyels ndOdj,a njg
m;afjkjd" B,`.g tal we;=f, igkla we;s
fjkjd" igkla we;s fj,d B,`.g wmsg iuyr
fj,djg ta is;=ú,s kej; ,nd .kak nE'
,nd.kak neßjqkdu ta is;=ú,a, wms m%;slafIam
lr,d odkjd'
278
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
±ka wms fld<U .shdu b;du ,iaik ukialdka;
jdyk ;sfhkjd' flfkl=g is;=ú,a,la tkjd
fïjf.a jdykhla .kak we;akï lsh,d' kuq;a
uqo,a m%udKj;a kE túg ug fï jevh lr .kak
neßfjhs wdÈ f,i is;=ú,s iu. hqoaohla lr,d
l=ukyß is;=ú,a,la mrdchg m;a fjkjd" tlafld
Èkkjd' t;fldg is;=ú,a,la ;=, ;sfhkafk
fukak fujeks wdYd moaO;shla' m%uqL wdYdj,a ch
.kakd w;r wm%Odk foaj,a mrdchg m;a fjkjd'
is;=ú,s lshk tl ksjkg ndOdjla fkfï' k.rfha
jdyk fldf;la .sh;a wmsg ndOdjla kE' wms uy
T`Mfj lelal=ula lr .;a;o mdfr ;sfhk jdyk
ál keye fkao@ kuq;a fï fj,dfõ mdfr wfma
jdyk folla ÿjkjd kï wmsg T`Mfj lelal=ula
we;sfjkjd'
t;fldg wmsg fmakjd fï fudk ;rï is;=ú,s
rdYshla mej;sh;a uf.a lshd ,shdmÈxÑ lr.;a tajd
;ud m%Odk jkafka lsh,d' uf.a lr.;a;du" w,a,
.;a;du wms l,n, fjkjd' wms ;=, p,khka
isÿ jkafka uf.a lsh,d w,a, .;a; m%udKhghs'
kuq;a iïud ÈÜÀh my,jqkdg miafia ta fudk
is;sú,a,laj;a l,n, kE' fudlo fudku is;sú,a,la
wdj;a ta ´kEu is;sú,a,l Od¾ñl .=Khla .eíj
;sfhkjd' flaka;shla msg l,;a tafl yßu Od¾ñl
.=Khla ;sfhkjd' ±ka wfma Ndjkd uOHia:dkh
;=,;a ta jf.auhs' Wiia ixhuhla we;s ukqIHhd
;=, ikaksfõokh Od¾ñlhs' fïl tl jr isÿjk
Ôjudk w¾y;ajh
279
fohla fkfuhs' wkqmqín lsßhd wkqmqín mámod'
uqyqo ueog hkafk fldfyduo lsh,d weyqfjd;a
l%udkql+,jhs wms tf;kag hkafk' isßmdo lkaog
fufyu tlmdrgu hkak nE' l%udkql+,jhs hkafk
.ufka wjidkh f;la'
ta ksid Tn bkak ;ek b|,d biairyg mshjr
;shkafk fldfyduo lsh,d n,kak' f.hla áflka
ál yokjd jf.a mshjfrka mshjr hkak' Tn,dg
fï nr jeä fj,d ;sfhkafk' Tn,d fl,skau
fï ud¾. M, j,g hkak yok ksid' m%dfhda.sl
f,dalfha we;a;;a h:d¾:h;a ta we;a;uhs' tf,i
Tn wdrïN lrkak' Tn is;kak Tng hkak ´kE
;ek' ta f,i ys;,d .uk wdrïN lrk fldg
Tn ;=, ta i|yd Yla;shla we;s fjkjd' ys;g
ysf;kafk kE lrkak neß fohla lsh,d' ys;g
ysf;kafk lrkak mq`Mjka fohla lsh,d' Tfí
ys;g ysf;k yeu foau lrkak ´k kE' fudlo
wl=i, foaj,a wms lrkafk ke;s ksid'
fï O¾uh ñysßhs' th Tngu uek .kak"
Tngu lsrd .kak" Tngu ms,sirK lr .kak
mq¨jka' ixidrh .ek l,amkd lrkak' uu
yeuodu lshkjd uu b;du ;Dma;su;a ukqiaifhla'
uu b;du i;=gq fjkj uf.a ;reK ldf,a ug
bJøshhka yfhka tyd ;sfhk fï O¾uh yïn
fjkjd" f,daflda;a;r O¾uh yïnfjkjd' fudk
m%Yakh wdj;a fudk .eg`Mjla wdj;a ta yeu fohlau
whsia leghla Èh fjkjd jf.a Èhù Èhù hkjd'
280
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
tllaj;a /f|kafk kE' kuq;a mD:.ack ys;lg
jegqfkd;a tfyu hï lsis m%Yakhla ta m%Yakfhka
m%Yak je,la mgka .kakjd' m%Yak je,a yefokjd
kuq;a wmsg m%Yak we;sfjk ;eku úif|kjd'
;ud ;=,g ;ud yefrkak ´kE' wfma fï
bJøshhka myu yeß,d ;sfhkafk msgg' ;ud wjfndaO
lr .;a;d kï weia foflka t,shg ke;skï msgg
hk lsrK fl,skau ;ud ;=,g fhduqlrjkak'
lkafoflka t,shg fhduqlrf.k bkak ix{dj
wNHka;rhg fhduq lrkak" kdifhka msgg fhduq
lrf.k bkak foa" Èfjka ri n,kak ys;df.k
bkak foa" lfhka iam¾Y jk foa" ysf;ka t,shg
hk foa ;ud ;ud flfrysu fhduq lr .kak' fï
yeu bkaøshhlau ;uka fj;gu yrjd n,kak'
wkak tal ;ud mrud¾:h'
±ka wms oyfh b|,d my,g .Kka lrkak
lsjqfjd;a lShg tkl,a .Kka lrkak mq`Mjkao@
ìxÿjg tklka mq`Mjka' t;fldg ìxÿfjka
m,af,ydg fyd|g l,amkd lrf.k hkakfld'
fuh Tng fyd| úo¾Ykdjla' ta jf.au ;uhs
.=jka hdkhla oyh" kjh" wg" y;" yh" my" y;r"
;=k" fol" tl" ìxÿj lsh,d wyig hjkj jf.a'
t;fldg wms wyfi fkao bkafk@ t;fldg wmsg
fmdf<dj lshk uÜgu ke;sfjkjd' ysf;ka .Kka
lrkak mq`Mjka b,lalï ál bjrhs' t;kska wms
fl,skau úYaj.; jqkd wyia;,hg tl;=jqkd'
ta wjia:dj yßhg wkka;h .ek iïuq;sfhka
Ôjudk w¾y;ajh
281
fmdâvla y÷kd .;a;d jf.a' wkka;fha fufyu
ys; wrf.k hkfldg" tl fol lshkfldg
p,kh jk iajNdjh" fyd| lshk fldg p,kh
jk iajNdjh" krl lshk fldg p,kh jk
iajNdjh" w;S; wkd.; j¾;udk jYfhka p,kh
jk iajNdjh wd§ iajNdjj,a Tlafldu Tfí
ke;sfjkjd' yßhg .=jka hdkh fmdf,dfjka
ksoyia jqkd jf.a' fmdf,dfõ ;uhs Th Tlafldu
;sfhkafk' wkka;h lrd .uk wdrïN l<dg
miafia ta ukqiaihdg .ufka fõ.h .Kkh lr
.kak Wjukdjla kE" .ukdka;h .ek ys;kak
Wjukdjla kE fï wdldrhg wkka;hg meñKs
flkdg' ±ka fï ñksiaiq ksjka olskak yÈiais wehs'
;ukaf.a .ufka wdrïNhla ix{dfõ ;sfhkjd"
.ufka fõ.h;a ix{dfõ ;sfhkjd" hdhq;= ;ek;a
ix{dfõ ;sfhkjd talhs' kuq;a wkka;h ;=,
.ufka wdrïNhla kE" .ufka fõ.hla kE" .ufka
wjidkhla kE" yÈiaishla kE Ôúf;a' Tkak
mD;.ack Ôúf;a yÈiaishg fya;=j' kuq;a f,dal
kS;sfha§ fÉ;kdjhs n,kafka thska .e,fjkak
wmsg nE' Tn iïuq;sh ;=, foaj,a ta úÈhgu
lrkak' YS% ioaO¾uh yßhg myka lKqjla jf.a'
tajf.a ;uhs uu Thd,g yß u.g tkakhs fï t,sh
fokafk' fï wdf,dalh tkafk fldfyduo lshd
Tn ;=,skau úuid n,kak' Tn fidhkak Tn bkak
;ek fld;eko lsh,d' Th we;af;d bkafk ixidr
id.rfha' wr myka lKqfjka tk wdf,dalh yd
282
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
O¾ufhka ,efnk wdf,dalh lrd Tn meñfKkak'
fhdaksfida ukisldrh ksjerÈj fhdojkak' ta yryd
wd¾h N+ñhg we;=,a jkak' túg ;ukag whs;s ;ek
Tng msysgkak mq`Mjka' ukiska Tfí ienE ksjyk
fidhd hkak' .fõYKh lr n,kak' fldfyayß
Tn isrfj,d we;s' tal fidhd n,,d thska ksoyia
fjkak ksjka u.g msúfikak'
Ôjudk w¾y;ajh
283
Tfí Ôú;fha .;jk yeu fudfyd;lau fyd¢ka
wjOdkfhka yd O¾u ukisldrfhka .;lrkak
mq¿jkakï ta wjia:dj wfma Ôú;hg b;du
m%fhdackj;a" ,dNodhS wjia:djla njg m;a lr
.kak mq`Mjka' m%fhdackj;a lr .kak Tng mq`Mjka"
m%fhdackj;a foa w;r jvd;au m%fhdackj;a foa
fudllao lsh,d weyqfjd;a Tng lshkak mq`Mjka ta
YS% ioaO¾uhhs lsh,d' thg fya;=j wks;a yeu
fohlau wmsj w;ayer,d hoaÈ O¾uh muKla
wms;a iu`. Ôj;a fjk ksid' YS% ioaO¾uh lsh,d
lshkafk fudllao@
O¾uh lshkafk fudllao@ úúO O¾u;d
;shkj f,dafl' c,h by< isg my<g .,df.k hk
tl O¾u;djhla" fldia .yla weghlska me,fj,d
f,dl= .yla fj,d u,a yeÈ,d f.ä yefok tl;a
11
ksjka iemhljrlao@
284
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
O¾u;djhla" ukqIHfhla bmfokjd Tyqg kshu
wdhqld,hla ;sfhkjd ta wdhqld,h f.jd ou,d
ñh hkjd' th;a O¾u;djhla ta jf.a' fï uyd
mD:qúh" br" y|" ;drld fï jf.a we;=j mej; ke;sj
hk O¾u;djhlg hg;ajhs ;sfhkafk' we;sùu"
mej;Su" ke;sùu lshk fï O¾u;djhg hg;a ke;s
lsisu fohla fï bJøshhka yhg f.dapr fj,d kE'
wms yeu fokdu ta O¾u;djhg hg;aj bkafka'
t;fldg ioaO¾uh lsh,d lshkafk fï
O¾u;dj, ;sfnk uq,dj ±l,d tfyu ke;akï
tys ;sfnk wkjfndaOh ±l,d wms h:d¾:jd§j
o¾YKhg m;a ùug wms lshkjd ioaO¾uh lsh,d'
Th ioa lshk jpkh" iïud lshk jpkh" i;Hh
lshk jpkh fndfydu tl yd iudkhs' wms
O¾u;d okakjd" O¾uh okakjd okafk ke;af;
fudllao@ ioaO¾uh ms<sn|j' wms oDIaÀ okakjd
okafk ke;af; fudllao@ iïud ÈÜÀh' wms ,`.
bkakjd hCIfhla ke;akï udrfhla thdg lshkjd
ilaldh ÈÜÀh lsh,d' ta wd;au oDIaÀh wm ;=,ska
m,jd yeÍu i|yd ;uhs wmsu wms;=, f;dhs,hla
kgkafk' ljqre bj;a lrkako@ wms ,`. we;s
ilaldh ÈÜÀh wm ;=,skau bj;a lrkak'
fï f,dafl wm úiska tfrysfj,d tlsfklg
wdmq fï ixidfr mqreÿj we;s fohla ;uhs ;udu
bÈßm;a fj,d ;udf.a uu;ajh bj;a lsÍu'
hlvfhka hlvh ;,kj jf.a" .,lska .,la
lvkjd jf.a fu;kÈ wms;a fudlo lrkafk
Ôjudk w¾y;ajh
285
uu;ajh kue;s is; ;=, mÈxÑ fj,d b|f.ku
uu;ajhg tfrysj ls%hd lrkjd' tal yßhg úfika
úi kikjd jdf.a'
fï l%ufõoh ;uhs ±ka wms bf.k .kafk' fï
f,dalfha wfma wNHka;rh ;=< msß,du ;sfhkafk
fudkjo@ ;ukaf.a u;jdohhs wkqkaf.a u;jdohhs'
ta u;jdohka ord .;a;g miafi mD:.ack ñksid
idudkHfhka ta u;fha" ta ixl,amfha t<Uf.k
ls%hd lrk iajNdjhla ;sfhkjd' talg lshkjd
Wmdodkh lsh,d' hï fohl t,Uf.k ls%hd
lrkjd' ±ka nqÿrcdKka jykafiag hful= weú,a,
Tn nqÿ fkfjhs lshd lsjqfjd;a ta mqoa.,hdg tfrysj
fudkj yß lrkjo@ ry;ka jykafia kulg Tn
ry;a flfkla fkfuhs lsh,d lsjqju tal Tmamq
lrkak hhso@ ud¾.M, ,dNS iajdókajykafia
kulg Tn ud¾. M, ,dNS fkfuhs lsh,d lsjqfjd;a
Tmamq lrkak hhso@ tfyu Tmamq lrkak hkafk kE'
fya;=j Wmdodk rys; ;eklhs u. M," ry;a" iïnqÿ
lshk .=Khg wh;a wh jdih lrkafka' kuq;a
mD:.ack u;jdo lsh,d lshkafk Wmdodk iys;hs
lshk tl' t;k ;uka .;a ±kqula fyda oDIaÀhla
muKhs ;sfhkafk' ta ksid Wmdodk iys; mqoa.,hd
wr h:d¾:h wjfndaO lr.;a mqoa.,hdg jvd ±ä
njlska" ;o njlska hqla;hs' ta ksid ud¾. M,
iys; mqoa.,hdg ;sfhkak ́ k m%Odk ,CIKhla
;uhs zuqÿ wk;sudkSZ uDÿ njla ;sfhkak ´kE'
udkakh ke;s iajNdjh" ;uf.a ;sfhk uuxldrh
286
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
wfma ysf;a mq`Mjka ;rï wvqfjkak ´kE" t;fldg
wmsg ´kEu fohla ord .kak mq`Mjka fjkjd'
ry;ka jykafia,dg kskaod wmlS¾;s ord .kak
mq`Mjka jqfka wehs@ Wkajykafia,d ,`. uuxldrh
ke;sksid' uu" uf.a" ug lshk ye`.Sula kE'
wms ks;ru yß nfhka bkafk' m%Yak" ÿla mSvd"
.eg`M" ish Èú ydkslr .ekSï mjd isÿ fjkafk
wehs@ ug" uu" uf.a ye`.Su jeä ksid' ug nekakd"
ug .eyqjd" ug kskaod l,d' wdÈ fya;= ksid' ;j
flfklaf.ka m,s.kak fm<fUkafk wehs@ wms
,`. we;s uuxldrh ksid' wms ,`.;a ry;a fjk
;=reu uuxldrhla ;sfhkjd' kuq;a lreKq ldrKd
f;areï .;a;du f.dvla iunr lr .ekSfï"
iu;=,s; lr .ekSfï wjia:dj wms yeu fokdgu
we;sfjkjd'
±ka ;ud ;=, ;uka fydhkak ´k ;uka
fï fudfydf;a we,s,d isákafka l=ulgo lsh,d
;ukaf. wjidk m%;sM,h fjkak ´k ish,a,f.
kau ksoyia ùu' ish,a,f.kau ksoyia ùug
n,k flkd yeu fudfyd;lu n,kak ´k uu
fï fudfydf;a fudk oDIaÀfhao we,s,d bkafk
lsh,d' uu fudk oDIaÀh Wmdodkh lr,o bkafk"
fudk oDIaÀh wdY%h lrñkao bkafk lshk tl
n,kak ´fka" ish,a,f.kau ksoyia ùughs
Tn n,dfmdfrd;a;= fjkafk' t;fldg ;uhs
udkisl yd idxidßl úuqla;sh lshk t, wms ;=,
ie,fikafk' tfyukï fï fudfydf;a ;uka
Ôjudk w¾y;ajh
287
l=ulog we,s,d bkafk lsh,d n,kak' jßka jr
;ukaf.a we,Sï udre fjù hkjd' fï fudfydf;a
wms we,s,d bkafk l=ulgo lsh,d n,kak' tfyu
n,,d Tn taflka bj;a fjkak' tfyu bj;a fj,d
;j ál fj,djlska n,kak ±ka we,s,d bkafk
fudlgo lsh,d' Bgmiafi Tn taflkq;a bj;a
fjkak' Bg miafi ;j;a ál fj,djlska n,kak
±ka uu we,s,d bkafk fudllgo lsh,d t;fldg
Tng lreKla yiqfjhs' tflkq;a Tn bj;a fjkak'
fï ish,a,u Tn ukiska muKhs isÿlrkafka'
fN!;sl f,dalfha§ lrk jevla fkfuhs fuh'
B,`.g Tn wdhs;a n,kak ±ka uu fudllgo
we,s,d bkafk lsh,d tflkq;a Tn bj;a fjkak'
tf,i bj;ajqkdg miafi ±ka uu ish,a,f.kau
fkdwe,Sug kï fudllao .; hq;= mshjr lsh,d
yo m;=f,kau O¾u ukisldrhla we;s lr .kak
´kE' tfyu we;slr .;a;g miafi ;ukagu hï
hï lreKq ldrKd f;afrkak mgka .kakjd' fï
wNHdih yeuúgu Tn isÿlrkafka fudllao@ fï
fudfydf;a bkak we,Sfuka bj;a fjkak' wdhs ;j
ál fj,djlska Tfí is; foi n,kak" taflkq;a
bj;a fjkak" tfyu we,Sï j,ska bj;a fjù" bj;a
fjù hkfldg ;uka w,a,d.;a ish,a,f.kau ukiska
ksoyia ùu i|yd fï m¾fhaIKh bjy,a fõú'
tfyu kï fï l%uho" fjk l%uhlao fyd| lsh,d
Tn l,amkd lr ne,Suu" m¾fhaIKh lr ne,Suu
lshk tl ;uhs Tn isÿlrkq ,nk úo¾Ykdj'
288
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
ta uu ,nd ÿkafka m¾fhaIKd;aul"
.fõYKd;aul l¾uia:dkhla' l¾uia:dkhu;a
flfkl=g u.M, ,nkakg fya;= fjkakg mq`Mjka'
tal yßhg ;uka ;=, jevqkd kï taflkq;a
flfkla ksjka olskjd' talfk f,djq;=rd
nqÿrcdKka jykafia foaYkd lrk yeu mohlskau
ljqreka fyda flfkla ud¾. M, j,g m;a Wkd
lshkafka' nqÿ flfkla O¾uh foaYkd lroaÈu
ksjka olskjd' yenehs ksjerÈ úo¾Ykdj jevqfjd;a'
nqÿrcdKka jykafia jev isáhd kï wmg;a iqÿiq
O¾u lreK n,,d ta lreKu ud¾. M, j,g
m;a ùu i|yd foaYkd lrkjd' ±ka jqk;a ta O¾u
lreKq ;sfhkjd' ;uka lemfj,d O¾uh olskakhs
´kE" Tn ta .fõYKd;aul iajNdjh jeäh hq;=
wdldrh fydhd.; hq;=hs' ±ka uu fu;k ;uhs
/¢,d bkafk lsh,d Tng fmakak ´fka' Bg
miafi taflka bj;a fj,d ál fj,djlska wdfh
n,kfldg uu fldfyo /¢,d bkafk lsh,d ta
foh fmakjd' wdhs taflka bj;a fjk fldg ;j
ál fj,djlska wdhs fmakjd ;uka /¢,d bkak
;ek' tfyu m¾fhaIKh lrf.k biairyg .shdu
fï Tlaflduf.kau ksoyia fjkafka fldfyduo
lsh,d fydh,d n,kfldg tl tl úÈfy woyia"
ud¾. ms<sn|j ;ukaf. is;a j,g ldjÈkak mq`Mjka'
wms fufyu È.gu m¾fhaIKh lf,d;a ;uhs wmsg
yïn fjkafk ksjk'
wms ys;uqfld oUÈj nqoaO.hdj lsh,d tf;kag
.shdu ;uhs ienE f,iu ta nqoaO.hdj olskak
Ôjudk w¾y;ajh
289
mq`Mjka jkafka' ±l,d hkak ´fk lsh,d l%uhla
kE' t;fldg ksjk lshk tl f;areï wrf.k
±l,d" w;aú|,d hkak mq`Mjka lul=;a kE' lsisu
wdldrhlska ±lafl ke;s ksjk we;af;kau
wms okafku ke;sj ;uhs fydhkafk' ±l,d
fydhdf.k hk .ukla fkfuhs fïl' flfkl=g
fldia fld,hla wrka tkak lsjqfjd;a mq`Mjka wehs
fmr ±l,d w÷r,d ;sfhkjd' kuq;a ksjk wjfndaO
lr .kak lsh,d ±ka lsjqjg f;afrkjo@ tfyu
ksjk ldgj;a f;afrkafk kE' t;fldg ksjka iqj
,efíjd lsh,d lshkjd' lshk flkd okafk;a kE"
wyk flkd okafk;a kE ksjk .ek' wr fmdf;;a
lsh,d ;sfhkjd ksjk iemhs lsh,d' we;af;kau
ksjk iemhso@ wr fmdf;;a lsh,d ;snqk ksid
lshkafk iemhso lsh,d ;uka okafk;a kE' wU
f.ähla kï fï .fya wU weUq,a rio" meKs rio
lsh,d ±l,d lshkak mq`Mjkao@ nE' wkqNj lr,d
;uhs lshkak mq`Mjka rih fldfyduo lsh,d'
t;fldg ljqreyß lshmq ksid ;uhs wms ksjka
iemhs lsh, lshkafk m%;HlaIj fkfuhs'
ksjfka ;sfhk iemh fudllao@ fudk
jf.a ksùulao ;sfhkafka@ ksjka oelafld;a
flf,iaj,ska ±fjka ke;sj wmsg bkak mq`Mjka'
wehs wms ±fjkafk@ wms ;=, ;sfhkjd wms yod.;a;
rduqjla' ta ;uhs uf.a ku" uf.a .u" uf.a
NdjrEmh lsh,d yefudagu yod.;a; foaj,a álla
;sfhkjd' ldka;dfjd fufyuhs lsh,d nekafkd;a
290
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
ldka;djkag ;ryd hkjd' msßñ wh fufyuhs
lsh,d nekafkd;a msßñkag ;ryd hkjd' msßñ whg
nekakdg ldka;d Woúhg ;ryd hkafk kE wehs ta@
ta fokakd w,a,df.k ;sfhk Ndj rEm fol folla
talhs' uu ldka;djla lsh,d w,a,f.k bkakjd"
uu mqreIfhla lsh,d w,a,f.k bkakjd' yenehs
Th fokaku ldka;dfjda ;uhs' ldka;dj lsh,d
lshkafk ldkaou lshk jpk w¾:hhs' wef,kjd
ldkaou lshk tl ;uhs ldka;dj lsh,d Th yeß,d
;sfhkafk wef,kjd kï msßñ;a ldka;dfjdu
;uhs'
fudkjgo wef,kafk wúoHdjg wef,kjd'
lsis;a fkdfmfkk ;eklg ;ud hhs lshk
iajNdjhlg" wúoHdjlg mqoa.,hka wef,kjd'
lsis fohla fkdokakd ;eklg wef,kjd' ta ksid
;uhs wúÊcd mÉphd ixldrd WmÈkafk' lsisu
fohla fkdokakd ;eklg wef,kjd wúoHdfjka'
wúoHdj ;=,§ bJøsh wjfndaOh wmsg keyefk'
wms bJøsh my mdúÉÑ l,dg bJøsh wjfndaaOh kE'
ldhslj;a úoHd;aul jYfhkaj;a okafk;a kE"
ufkdaúoHd;aul jYfhka okafk;a kE' weyeg
rEm fmfkk ksid n,kjd" lKg Yío wefik
ksid wykjd' fïl we;=f, fudkjo ;sfhkafk
lsh,j;a okafk kE' fï weye we;=f, fldfyduo
fï j¾K .kafk" fï ffi, fldfyduo ls%hd;aul
fjkafk" fïl T`Mjg wrf.k .sys,a, fldfyduo
fmr ±kqu yd j¾;udk ±kqu .,md .kafk' ta
Ôjudk w¾y;ajh
291
wd§ foaj,a wmsg ysf;kafkj;a kE' fmdämfya
hqoaOhla fkfï t,shg fï rEmhla fmfkkak"
jpkhla wefykak th ksIamdokh fjkak úYd,
lïy,la YÍrh we;=f, ls%hd;aul fjkjd' YÍrh
lsh,d lshkafk úYd, l¾udka; Yd,djla' fï
fudfydf;;a hka;%hla jev lrkjd jf.a fõ.fhka
bkaøshhka jev lrkjd' f,a fmdïm lrñka" ffi,
jev lrñka" ;j fldÉpr foaj,a isÿfjkjo fï
YÍrh we;=f,a@
±ka wms .e,fjkak ´k fudlla i|ydo@
ksfjkak kï .e,fjkak ´kE wms yiqfj,d bkak
udr nkaOkfhka' ta lshkafk wms ne¢,d bkafk
ldgo@ udrhdg' udrhd lshkafka wfma ukig
wms ukig ne¢,d bkafk ;uka ;ud lshk foag
ne¢,d bkafk' wka ish,a,f.kau bj;a fjkjd
jf.au ;uka" ;ud lshk ne|Sfukq;a bj;a fjkak
´kE' ±ka tl uy;aufhla ud¾. M, wjfndaOhg
m;ajqfKa CIKslj ;;amr .dKla we;=,;' yenehs
Tyq uki ms<sn| .fõIKh È.gu lrf.k
weú,a,d úúO Ndjkd l%u mqyqKqùï wdÈh lr,d
;sínd' kuq;a thdf. m%{dj fldÉpr uqyql=rd .sh;a
wjidk fudfydf; fmdä w;aje,la fkd,eîu
ksid Tyq tl ;ekl isrfj,d isáhd' mqoa.,fhl=
,`. oDIaÀ cd,hla ;sfhkjfka ta oDIaÀ cd,fhka
álla wvq fj,d kï ;j ;sfhkafk tlhs" folhs
kï tal bj;a lr .kakg wmsg mq¿jka' fudllao
t;=ud ug lshk l;kaorh' yduqÿrejfka uu ±ka
292
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fjk foaj,a .ek l,amkd lr lr hkafk kE
jevla lrk fldg ta lrk jefâ .ek ú;rhs
l,amkd lrkafk' uu nhsla tfla hkfldg nhsla
tfla hk isysfhkauhs hkafk jevla lrkfldg
ta jefâg wod, isysh muKhs mj;ajkafk lsh,d
lshdf.k hkjd' tfyu ;uhs uu m%.=K lr,d
;sfhkafk lsh,d' Bg miafi uu lsjqjd tal
fndfydu fyd| jevla' taflka ;ukaf.a i;sh
ÈhqKq fj,dfk weúÈkfldg weúÈk nj" fudag¾
ihslf,a hkfldg fudag¾ ihslf,a hknj isysm;a
lrf.k bkakjd' wjidkfha uu lsjqjd uy;auhd
Th fudag¾ ihslf,a hk isysh;a w;yer,d .sfhd;a
fldfyduo lsh,d' t;=ud okakjd fï yduqÿrefjd
ug lshkafk mqxÑmfya tlla fkfuhs lsh,d' fï
lshkafka .eUqre fohla lsh,d t;=u;a úYajdi
l<d t;=ud tlmdrgu ug W;a;rhla ÿkafk kE'
tfykï uu jefghs" hkak neß fjhs tfyu
W;a;rhla ÿkafk kE' uu lsjqjd tl isyshl isàu
fndfydu fyd|hs" fudag¾ ihslf,a hk isysfhka
ú;rfk hkafk" wks;a isyshj,a j,ska bj;a fj,d
tl isyshl b£u b;du jeo.;a lsh,d' uu weyqjd
ta isysfhkq;a ksoyia jqfkd;a tfyu Tn fldfyduo
fudag¾ ihslf,a hkafk lsh,d@ t;=ud tf;kag ta
fudfydf;au m;a jqKd' oeka b;ska uymdfr ±lal;a
ìu nv .df.k j¢kjd Bg miafi ug tlmdrla
folla yïn jqkd ±ka yduqÿrejfka uu fudag¾
ihslf,a hk isysfhkq;a hkafk kE lsh,d t;=ud
Ôjudk w¾y;ajh
293
mejiqjd' uu ±ka ish,a, w; yer,d fudag¾ ihslf,a
hkjd lsh,d lsjqjd' tal {dK o¾YKhla yeáhg
t;=udg ,enqkd' ke;=j kslïu kslï u;jdohla
wrf.k tfyu fkfuhs t;=ud o¾Ykhla ;=,skau
th wjfndaO lr.;a;d' kuq;a mD:.ack flfkl=g
tfyu lrkak nE'
o¾YKhg m;a jqkdg miafi taflkd ;=,
tal ksrdhdifhka msysgkjd' mD;.ack wfhl=g
;sfhkafk mj;ajk isyshla" u. M, ,dNS flfkl=g
;sfhkafk mj;sk isyshla' mj;sk isyshhs" mj;ajk
isyshhs w;r fjki okakjd fkao@ c,h my,g
.,df.k hkjd th lrk fohlao@ flfrk
fohlao@ uqyqfoa /,s .ykjd' th;a lrk fohlao@
flfrk fohlao@ iq<`. yukjd th lrk fohlao@
flfrk fohlao@ .yla jefvkjd' lrk fohlao@
flfrk fohlao@ tajd kshdu O¾u fkao@
t;=ud lSfõ fudllao@ ±ka uu ish,a, w;yer,d
lrk foa lrkjd lsh,d' ug;a ld,hla ;siafi
wksla ish,a, f.kau bj;a fj,d ysgmq ksid ug
;snqfk wjidk mäfhka by<g k.a.kak ú;rhs'
uu lsõjyu tfykï uy;a;hd tal;a w;yer,d
lrkakfld t;fldg ieye,a¨hsfk lsh,d tod
b|,d t;=ud ish`M isyshj,a j,ska bj;afj,d ;uhs
fudag¾ ihslf,a hkafk" lEu lk isysh;a w;yer,d
;uhs lEu lkafk" Ôj;a fjk isysh;a w;yer,d
;uhs Ôj;a fjkafk'
294
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
Th wd;au oDIaÀfhau ;uhs uu msßñfhla"
uu .eyeKshla lshk u;jdo ;sfhkafk' iuyr
fyd| foa;a ;sfhkjd' taj;a wr wúoHdfõu ;uhs
;sfhkafka' iuyyr foaj,a ta uu;ajh ;=,u
krlg fm<fUkjd' tal;a wúoHdfõu .s,sÉp
fohla' ±ka uu;ajfha bkak ukqiaifhl=g myrla
ÿkafkd;a fldfyduo m,s.kakjd fkao@ kuq;a
ry;ka jykafia kulg myrla ÿkafkd;a m,s
.kafka kE fudl=;a kE' nqÿrcdKka jykafia
kulg kskaod wmydi lf<d;a m,s.kafk;a kE"
fudl=;a lrkafka kE' talg fyd|u kso¾YKh
;uhs wÉpr mqr rc ue;s weu;sjre w÷rk wh
isáoa§ ljodj;a lsõjo ;ukag kskaod lrk wh fï
m<df;ka t,jkak" ysßyer lrkak lsh,d tfyu;a
kEfka' rcjre nqÿyduqÿrejkaf.ka m%fhack .;a;d
ñila nqÿyduqÿrefjd rcqkaf.ka jev .kak .sfh
kE' fya;=j Wkajykafia,dg fï f,dafl ;shkak
kulaj;a" lrkak jevlaj;a kE' Wkajykafia,d
fï iajNdjh h:djfndaOh lr .;a;d' Tn;a th
h:djfndaO lr .kak'
±lalo Tn bkak ;ek iy O¾uh ;sfhk ;ek'
Tn bkafka jdäfj,d fld;ko@ fldfyo jdä
fj,d bkafk@ ldka;djla kue;s mqgqfj ke;skï
msßñfhl= lshk mqgqfõ' mqgqjl jdäfjkak l,ska
jdäfj,d bkafk hï flfkla kue;s mqgqfõ' Th
flfkla lshk mqgqfjka ke.sákak' ke.sg,d .;s
úuqla; fjkak msßñ .;s" .eyeKq .;s" ;sßika .;s"
Ôjudk w¾y;ajh
295
foaj .;s j,ska ksoyia fjkak' .;s udre lr.kak
tmd túg ;uhs zÈÜÀxp wkqm.ïu iS,jd oiaifkak
iïmkafkdaZ fjkafk' iïmQ¾Kfhka o¾YKhg
m;ajqfkd;a" oDIaÀ j,ska ksoyia jqfkd;a lsis fohla
Wmdodkh fkdl< flkd wkak thd ;uhs is,ajka;
flkd' talhs wmsg lrkak ;sfhkafk' ish¨ .;s
úuqla;s ;;ajhg m;afjkak'
rEmh Èr Èrd hkjd wms yeu flfklagu
;j wjqreÿ mKylg yeglg jvd Ôj;a fjkak
neyefka' wfma wdhq ld,h bjr fjkjd' jh
Oïud ixLdrd jeh fjkjd" CIh fjkjd' ÿ¾,N
ukqIHNdjh wmg ,eì,d ;shkjd fydhd f.k
hk .uk;a wmsg mqreÿfj,d ;sfhkafk' lshkfoa
wyf.k bkak fkfuhs nqÿ yduqÿrefjd lsh,d
;sfhkafk úo¾Ykd lrkak' t;fldg ixj¾Okh
fjkafk ;ukaf. uki' jpkhla lsh,d lshkafk
i;Hhla fkfï' wms ljqre;a wdihs wmsj Wiia
lr,d i,lkjg' uu jpk j, ne¢,d bkafk kE"
;Kaydfõ Ôj;a fjkafk;a kE" lreKdfjj;a Ôj;a
fjkafk kE' kuq;a mD:.ack lreKdfõ iajNdjh
yßu n,dfmdfrd;a;= m%d¾:kd iys;hs wiu;=,s;hs'
t;fldg wmsg Wjukd lrkafk úoHd;aul
lreKdjla" úoHd;aul ohdjla' lreKdfjka fï
f,dafl ;j;a flfkla ;j;a flfkl=g l;d
lrkafk fudkjd yß n,dfmdfrd;a;=jlska' ke;skï
ys;j;aluyß tal hg ;sfhkjd' mqoa.,fhl=f.
jeo.;a lu ;sfhkafk Ôj Yla;sh ;sfhoaÈ' ;uka
296
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fjk flkl=f.a w.h f;areï .kak fkfjhs
;uka ;ukaf.a w.h f;areï .kakhs ´k lrkafka'
;uka ,`. ;sfhk áfla w.h fkfuhs ;ud ;udf.a
,`.g muqKqjd .;af; ke;s oyfï w.h f;areï
.kakhs ´k lrkafka' ta jf.au ,nd.;a; foa w.h
fkfuhs' ,nd .kakg ;sfhk foa w.h fydhd
.kakhs Tn fjfyfikak ´fka'
±ka kshf;da iïfndaê mrdhfkda .=Khg we;=,a
jqkd kï tal uyd jdikdjka; .;shla' ±ka Tng
±fkkjd fkao fï YÍrh yd,a f.dakshla ;sínd
jf.a fmd,jg nrla' tfyu fkao Tn bkafka@
YÍrfha ish¿ nr fmdf,djg od,d ;sfhkafk'
Tng tfyu ±fkkafk wehs@ ta Tfí ilaldh
ÈÜÀfh nr' fï fmdf,dfõ idrhka ál ;uhs
Tfí YÍrh we;=f,a ;sfhkafk Tn f.kd lsisjla
kE' fïl fjku fldgila yeáhg fmd,jg nrla
±fkk iajNdjhla ;sfhkjd' wehs fï f,dalfhka
wms w;am;a lr .;a; fohla yeáhg" whs;s lr .;a;
fohla yeáhg" Ñka;khla iy Ñ;a; Odrdjla wms
;=, Èjhkjd ta ;=, uulxldrh ks¾udKh fj,d
fïl fjku f,dalhla f,i fmakjd' yenehs
tal ikais÷kg miafi fmd,j;a ;ukq;a w;r
;snqk wka;¾ in|;djh ì¢,d .sys,a,d ta fol
w;r mQ¾K in|;djhla we;s fjkjd' fmd,j
yd uu lshkafk fofofkla fkfuhs" iq,`. yd
uu lshkafk fofofkla fkfuhs" c,h yd uu
lshkafk fofofkla fkfuhs" WKqiqu yd uu
Ôjudk w¾y;ajh
297
lshkafk fofofkla fkfuhs lsh,d' tfyu tlla
Tn ys;s,d keyefk ;du' Ôú;h iu. O¾uh
.,m .;a;yu wdOHd;auh ;=,skau ta foa bfígu
isoaO fjkjd' tfyu isoaO fjkak wmsg fudkjo
lrf.k hkak ;sfhkafka@ m¾fhaIKh fudk
m¾fhaIKho@ wd¾h m¾fhaIKh' wms iïud lshk
.=Khg m;afjkak ´kE'
O¾u;d j,ska ksoyia jQ ;ekhs ioaO¾uh
;sfhkafka' t;k cd;s" crd" jHdê" urK" fidal"
mßfoaj kE' i;Hhg msúishyu' we;s fjkak fohla
kE ta jf.au ke;sfjkak fohl=;a kE" mj;skak
fohl=;a kE' ÿlla ;sfhkjo@ ÿlla kE" i;=gla
;sfhkjo@ i;=gl=;a kE' fya;=j Tyq Tyqf.a Ñ;a;
Odrdj wìnjd .shd" bJøshhka wìnjd .shd'
mD;.ack Ôú;h bJøshhka wìnjd .sys,a,d kE'
Tjqka mxp Wmdodk ialkaOfha ;uhs Ôj;a fjkafk'
ta ;=, ;uhs ls%hd lrkafka' ñksiaiq yßhg is'ã' ;eá
jf.a odmq fohla wrf.k lrljd lrljd hkjd'
tla tla rduq .=Kdx. yodf.k B,`.g ta pß;h
r`.mdkjd' flaka;s kE lsh,d lsjqfjd;a ta rgdjg
bkakjd' flfkla ud¾. {dKhg m;a jqfkd;a
ta jf.a rgd Tyq ;=,ska ì| jefgkjd" tajdhska
ñfokjd' ;ukaf.a bvuhs" w,a,mq bvuhs tl yd
iudkj f;afrkjd kï yß' udkisl jYfhka
muKhs ta foa tfyu fjkafka' fn§ï f.dvla ueo
;uhs ilaldh ÈÜÀh ;sfhkafk' ilaldh ÈÜÀfh
iajrEmh ;uhs ilikjd" ke;akï fnokjd'
298
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
wúÊcd mÉphd ixLdrd ilia lsÍu ke;akï fn§u'
fn§u ilaldh ÈÜÀfhka isÿ fjkjd' fn§ï tll"
foll fkfjhs' fn§ï cd,djl bkafk' tal ;uhs
udkj i;df.a iajNdjh' b;ska ñksidg ;uhs uy
fud,hla ,eì,d ;sfhkafka bJøsh úIh blaujd
hkak' ta lshkafka uu" uu fkdfjkak' ;udg
;udj uqK .eyqk ojig fldfydu idlÉPdjla
;sfhhso@ ;udg ;ud uqk .efykafk fldhs
iajrEmhlg .sfhd;ao@
O¾uh yßu ir,hs wkka;h lrd meñKSughs
Tng ;sfhkafk' wkka;fhka wkka;h lrd
meñKSughs ;sfhkafk' zoafõ fï wka;d mínðf;ak
k fiaú ;índZ fï ish¿ wka; j,ska ksoyia
fj,d wkka;hg meñfKkak' wl=mamd fï Ñf;da
úuqla;shl' lsis;a fÉ;kd l¾u ke;s' kuq;a wfma
wh fuh f;areï .;a;d uOHu m%;smodj f,i t;k
fÉ;kd l¾u f.dvhs' lsisÿ fohlg fkdwe¨k"
fkd.egqk" fkdne÷k foa ;uhs nqÿ yduqÿrefjd
fmkaj,d ;sfhk fÉf;da úuqla;sh lsh,d' Tn fï
O¾u lreKq ksy`vj lshj,d muKla bkak tmd'
fyd¢ka kqjkska úui,d n,kak'
yßhg wr fyÈhla ;=jd,hlg fnfy;a
oukakd fia ;uhs wksla whf.a fï ixidr ÿl
ke;s lsÍug ixidr ÿflka w;añÿk flkd wks;a
whg isÿ lrkafk;a' f,vdf. ;=jd,hg yßhg
fnfy;a oukak;a ´kE yßhg fnfy;a oukjd kï
frda.shdg ßfokjd' kuq;a kslïu Wäka fnfy;a
Ôjudk w¾y;ajh
299
±ïfud;a ;=jd,h ikSm fjkafk kE' ikSm fjkak
kï fyd|g iqoaOlr,d fnfy;a oukak ´kE' ±ka
Th we;a;kag fjkafk;a ́ luhs ;ukaf.a idxidßl
;=jd,h tfyïuu ;sfhkjd' ±ka ´l;a wrf.k
;uhs uefrkafk' fuf;kaÈ uu fnfy;a fokjd
;ukau ;ukaf. ;=jd,hg fnfy;a oud .kak
´kE' ;ukau fufkys lr,d ;ukaf.a uki
yev.iajdf.k ;ukau fï m¾fhaIKfha m%;sM,
,nkak ´kE' fudkjo ta m¾fhaIKh@ i;Hh
l=ulao lsh,d .fõIKh lsÍu' fldfyduo Tn fï
ysf;ka iy O¾u;d j,ska udkisl ye`.=ï" ±kqï"
rEm fõokd ix{d" ixLdr" ú[a[dK lshk fï
ál fjkalr .kafka@ fï ál ;uhs wdOHd;añl
mxp Wmdodk ialkaOfha ls%hdj,sh' fï mfyka uu
ksoyia fjkafk fldfyduo lshd Tnu fydh,d
n,kak' t;fldg tfyu fydhk flkdg W;a;rh
yuq fjkjd' yenehs fyõfj ke;akï ,efnkafk;a
kE' ksrdhdifhka Ôj;a fjkak mq`Mjka ojila Tng
,efnkjd' ;ud fkdù ;udg Ôj;a fjkak mq¿jka
t;fldg' ;ukag ;uka ksjerÈ flfkla" fY%aIAG
flfkla fkfjhs kï jevla kE' ;ukaf.a há
ys; lshk tl i¾j idOdrK f,dal oyu okakjd'
wêÑ;a;" wê {dK ;=,ska Tfí isf;a' ta wixldßl"
wfõohsl wks;Hh oyu kqjKska olskak'
fï w;yeÍu Tn úiska lrk iqúfYaIS
w;yeÍula' Tn w; yßkafka jerÈ fohhs w;ay,
hq;af;a w;yeÍuhs' Th we;af;d w; yeÍu w,a,f.k
300
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
bkafk' iekis,af, Ôj;a fjkak kï Tn yïn l,
hq;af;a O¾uhhs' uu yïn lr .;af; O¾uh' uu
fï O¾uh uf. wïug lsh,d §,d uu wymq m%Yakhla
;uhs wïfu uu Tng hdk jdyk wrka §,d" iem
iïm;a yo,d §,d" ta ueo Ôj;a fjkak i,iaik
tlo fyd|" ke;akï fï O¾uh lsh,d ÿkak tlo
fyd| lsh,d' wïud lshkjd tajd fldÉpr ;sín;a
ysf;ka ÿla ú¢kjfka yduqÿrejfka lsh,d' ñksiaiq
fldÉpr ;sín;a ysf;ka ÿla ú¢kjd' tal ;uhs
we;a;' ñksiaiq lsis fohlska iEySulg m;afjkafka
keye'
wehs wms ±fjkafk@ wehs wms msÉfpkafk@ wms
yß nhhs f,v fjhs lsh,d' wms nhhs T;am, fjhs
lsh,d" ;ukaf.au ukiska ;uka yeu fudfyd;lu
úuikak w;a yeÍu w; yßkafk fldfyduo lsh,d@
okakd nK" okakd w;a±lSï" okakd kHdhhka
Tlafldau tlg tl;= lrñka n,kak fïl" Tnu
wOHhk lr,d n,kak" m¾fhaIKh lr,d n,kak
w;yeÍu w;yßkafka fldfyduo lsh,d@ fï
m¾fhaIkh Tn yßhgu lr,d ;snqfkd;a m¾fhaIK
uÜgñka hï uÜgulg Yla;su;a fj,d b£ú'
Ôjudk w¾y;ajh
301
wms f;areï f.k bkak m%n, jrola ;uhs uki
yefok l%uh' idxidßl .ukla yefok úÈhg
;uhs fmdf;ka bf.k f.k ;sfhkafk' kdurEm
yefokjd uõ l=ilg hkjd" fufyu fufyu
fjkjd lsh,d' kuq;a fïl idxidßl .ukla
fkfuhs' uki yefok l%uh fudllao wúÊcd
mÉphd ixLdrd' fï wdOHd;añl iliaùula
isÿfjkafk wúoHdj ksid' ixLdr mÉphd ta iliaùu
;=,ska ;uhs ú{dKhla we;s fjkafk' ú{dK
iam¾Y ùfuka ;uhs kdurEm folla yefokafk'
±ka wfma wdOHd;auh ;=, ;sfnk yeu is;=ú,a,lu"
yeu oDIaÀhlu lreKq folla ;sfhkjd' fudllao
ta lreKq fol' kdu yd rEm' fudllao kdurEm
lshkafka' ±ka wms iïm%odhslj bf.k .kafk
fudllao@ YÍrh jf.a foaj,a j,g rEmh lsh,d
12
kdu rEm ksfrdaOfhkaú{dKh ksfrdaOhg
302
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
lshkjd' ta jf.au ys;g kduh lsh,d lshkjd
lsh,d' talg fkfï kdu rEm lsh,d lshkafk tal
iïmQ¾K jerÈ l;djla' ´kEu foalg kdu rEm
folla ;sfhkjd' ±ka u,a lsh,d lsõjg u,g;a
kdu rEmhla ;sfhkjd' mqgqj lsh,d lsõjyu
mqgqjg;a yevhla ;sfhkjd' kula ;sfhkdjd'
mqoa.,fhl=g;a kdurEm folla ;sfhkjd' fldia
.y" fo,a .y fï wd§ iEu fohlgu kdurEm folla
;sfhkjd' fï f,dafl rEmhla ú;rla ;sfhk tl
fohla yß ;sfhkjo@ kE wjldYh ;sfhkjd kuq;a
Bg wkq.;j wjldY rEmh ;sfhkjd' ysia lsh,d
y÷kd.ekSu kdurEm mÉphd i,dh;k B,`.g tajd
wdh;k Tiafia y÷kd .ekSu isÿfjkjd' i,dh;k
mÉphd Miafida Miai lshkafk wdOHd;aufha tys
iajNdjh iam¾Y fjkjd' Miai mÉphd fõokd
±ka wms ta foh YdÍßl jYfhka y÷kd .;af;d;a
WIaKhs" iS;,hs wdÈ jYfhka wms th ú¢kjd'
tys§ fõokd mÉphd ;Kayd njg m;afjkjd' ta
lshkafka ;ukag we;sfjk fõokdj Tiafia
;Kaydj we;sfjkjd' ta ;Kaydj f,daN fyda oafõY
fyda fuday fjkak mq̀Mjka' ta wdldrhg yg
.kakd ;Kaydj ksid ;Kayd mÉphd Wmdodkx ta
;Kaydj ksid w,a,d .ekSula isÿfjkjd' Wmdodk
mÉphd Nfjda t;k ;uhs N%uKh ùu tfyu;a
ke;akï wkka;hg meñKSu t;k isÿfjkjd'
Nj mÉphd cd;s tal ls%hdj,shla' mqoa.,fhla i;aj
mqoa., wd;au oDIaÀfhka isÿjk ls%hdj,shla njg th
m;a fjkjd'
Ôjudk w¾y;ajh
303
fï foa isÿjkak ukqiai ú{dKh we;=f,a
;;amrfhka iSfhka mx.=jla hkafk kE" wiqre
ieKla .yk fj,djg wms lshkjd ;;amrhla
lsh,d' tflka iSfhka mx.=jla wms fmkajkafk
fldfyduo@ ta ;rï fõ.fhka fï máÉp
iuqmamdoh ls%hd;aul fjkjd' Tng fldia .y" fo,a
.y u;la lr .kak mq`Mjkafk zglaZ .d,d' b;ska
fï máÉp iuqmamdoh fu;k§;a isoaO jqkdfk' wms
ys;uq flfklag f.or u;la fjkjd lsh,d' túg
;ukag fï Tlafldu ls%hdj,s t;k isoaO fj,d
;ukag f.or fmakak mgka .kakjd'
zwúÊcdh;afõj wfiai úrd. ksfrdafOdaZ
n,kak fYaIhlj;a ke;sj ksfrdaO fjk iajNdjhla
;sfhkjd' fiai lsh,d woyia lrkafk b;=rejfk'
t;fldg wfiai lshkafk b;=re fkdue;s lshk
woyihs' t;k ksfrdaO lsÍula fmkajkjd'
fmdâvlaj;a b;=re ke;sj tajdhska ksoyia ùu
Nj ksfrdaO cd;s ksfrdafOda' t;k t;fldg
iïmQ¾Kfhka fÉf;da úuqla;sh' zwhuka;s udcd;s
k;aÓ odks mqkíNfjdaZ iuqmamdolfha ksfrdaO lsÍu
Tlafldu iïmQ¾K jqkdg miafi fÉf;da úuqla;sh
Wod fjkjd' t;fldg nqÿrcdKka jkafiaf.a Wodk
jdlHfha fldfyduo lshkafk zfÉf;da úuqla;s
whuka;s udcd;s k;aÓ odks mqkíNfjdaZ' uu
kej; iir WmÈkafka kE' uu fÉf;da úuqla;shg
m;ajqKd'
304
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
wms fÉf;da úuqla;shg m;a fj,d kEfk'
fÉ;kd l¾u j,g yiqfj,d bkafk' ztaj fï;iai
flaj,iai ÿlaLlaLkaOiai ksfrdafOda fyda;sZ
Tlafldu ÿlaál t;kska bjr fjkjd' ±ka T;k
Wodlr.;a;" ,nd.;a; tl fudfyd;l fuu;ek
olsk tl ;ud uyd m%d;syd¾hh' uq,skau ;ukag
jegfykak ́ kE fï ud¾.h i;Hhla njg' i;Hhla
nj;a" ksjerÈ nj;a fï ;=,ska ug m%fhdackhla
.kak wjYH nj;a meyefokak ´kE' meyeÿkdg
miafi tal ys;,d lr.kak meye§ula fkdfjhs'
tfyu lr .;af;d;a tal jerÈhs' wfma yduqÿrefjd
.fï yduqÿrefjd lsh,d meyefokjd' tfyu
meyeÈ,d jevla kE' lreKq wjfndaOfhka i;Hh
oel,d meyefokak ´k" O¾uh .ek úuid n,kak
´kE' tfyu m¾fhaIK lroaÈ ;ukag ,efnkjd
tl wjia:djl wfiai úrd. ksfrdaO iajNdjh'
fYaIhlaj;a b;sß ke;sj mj;ajkak mq`Mjka iïud
.=Kh' iïud ÈÜÀ wdÈ fldg we;s wx. wgu t;ek
msysgkjd' túg tal {dK o¾Ykhla njg m;a
fjkjd' ilia jqk ish,a, fï f,daafla wks;Hh'
wms fudlo lrkafk' ks;ru yeu foau ks;H lr
.kakjd' wms ks;ru bkafk ixialdr O¾uhka
ks;H lrf.k' wks;H ks;H lrf.k' fïjd
lefvkjd" ìf|kjd" úkdY fjkjd lsh,d' tal
;uhs moku' tal ;uhs h:d¾:h lsh,d tal w,a,
f.k bkakjd' tal Wmdodkh lrf.k bkakjd'
fohla ;snqfKd;a ;uhs lefvkafk ìf|kafk'
Ôjudk w¾y;ajh
305
O¾uh weiSu" ukisldrfh fh§u" idlÉPd
lsÍu wdÈh Tn lrkak ´kE' kuq;a ksjkg
wod, foaj,a muKhs' fuys§ wdkkao yduqÿrefjd
b;du meyeÈ,j nqÿrcdKka jykafiaf.ka wykjd
ldufNda.S .sys Ôú; .; lrk whg fï O¾uh
lemo lsh,d@ nqÿrcdKka jykafia zTõZ lshkjd'
t;fldg wehs tfyu kï uyK fjkafk lsh,d
wykjd@ t;kÈ nqÿkajykafia foaYkd lrkafk
.sys Ôú; .;lrk whg iïndOl jeähs ta ksihs
uyK fjkak wjYH lsh,d' kuq;a .sys Ôú;
.;lrk whg;a fï O¾u uf.a .uka lrkak
mq¿jka' kuq;a thdg fïlg fj,dj kE" ld,h kE
fjka lr .kak' kuq;a fyd|u ;ek .sys Ôú;h'
fudlo ÿlaL i;Hh jvkak ´fk kE bfí ÿla
.eyeg ,efnkjfka' ÿlaL i;Hh f;afrkak Tng
m%{dj ;sfhkak ´k' fld;k isáh;a ÿlaL i;Hh
m%{dj ;sfhk flkdg f;afrkjd' fudlo ÿj,d
ÿj,d fudk foa ,nd .;a;;a wjidkh ;=Uila" ;ekQ
fõfhla jf.a fjkjd'
O¾uh lshkafk ikd;k O¾uhla' f,dalh
;=, kshuhka f.dvla muKhs ;sfhkafk' fï
kshu lr .kak ´keu fohla jeh fjkjd" CIh
fjkjd' O¾uh ;uhs fkdfjkia fjk tlu foa'
f.alg fj,d ysáfhd;a tlaflda f.a lefvkjd ;uka
boaÈ" ke;akï ;uka ke;sfj,d hkjd f.a ;sfhoaÈ'
f.dvla fj,djg isoaO fjkafk f.a ;sfhoaÈ ;uka
hk tlfk' t;fldg n,kak fldfyduo uu fï
306
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
bJøshhka yfhka tf;r jkafk lsh,d' ta .ek
Tn m¾fhaIKh lrkak" ta .ek l,amkd lrkak'
t;fldg Tnf.a kqjk ÈhqKq fjhs' jrla folla
W;aidy lr,d w;yßk flfkl=g ÈhqKq fjkak nE'
tl È.g W;aidyhl fhÈÉp flfkla ;uhs ÈhqKq
fjkafk fudku fCIa;%hl jqk;a W;aidyjka;hd
;uhs wjidkfha ch.kafka'
wms ys;kak ´fka idudkH fm, úNd.h
olajd .shd kï ta i|yd fldÉpr uykais jqkdo@
úYaj úoHd, wOHdmkh olajd .shd kï fldÉpr
uykais jqKdo@ riaidjla lrkak" f.hla fodrla
yod.kak fldÉpr uykais jqkdo@ Bg idfmaCIs;j
O¾uhg fok uykaish" lemùu fldmuKo lsh,d'
fïl .ek fomdrla ys;=jg f;afrkafk ke;akï
w;yßkafka ke;=j ;j W;aidy lrkak' fuh
flfkl=g tfyu f,aisfhka f;afrkafka kE' Tn
fN!;sl foaj,a ,nd .kak .;a; uykaishg jvd
uykaishla" lemùula fokak' Tn fïl fomdrla
ys;=j;a f;afrkafk ke;akï fudlo lrkafka@
wylg ±ïud' tfyu fkfuhs ys;kak wms wOHdmkh
i|yd fjÉp uykaish" f.a yod.ekSug fjÉp
uykaish fldÉpro@ Bg jvd jeäfka' kuq;a Bg
jvd jeä uykaishla Tn fïlg fjkak ´kE' fï
f,dalfha f,dl=u ;ek wvq uykaishlska ,efnkak
úÈhla keyefka' yenehs wmsg f,aishs fudlo mdr
yodf.k fkfuhs wmsg hkak ;sfhkafk' yo,d
;sfhk mdfr hkak ;sfhkafk we;a;gu lshf;d;a
Ôjudk w¾y;ajh
307
Th we;af;d fï hkafk nqÿrcdKka jykafia
fydh,d §mq mdf¾' nqÿrcdKka jykafia fndfyda
ÿIalr;d uOHfha wixLH l,am ,CI .Kka mdró
mqr,d fï mdr fydhd .;af;' bka miafi ießhq;a"
uq.,ka" wdkkao wd§ ry;=ka jykafia,d fïfla mä
fm, yeÿjd' ±ka wmsg fmd;=;a ,sh,d" fï .d:d;a
,sh,d ;sfhkjd' wmsg fndfydu f,aisfhka fï
.uk hkak ;sfhkafk b;du f,aishs'
fudllao wms ks;ru lrkak lshkafka Tng
ukisldrfha fhfokak lshkafk' fï bJøshhka
yfhka tf.dv fjkafka fldfyduo lsh,d ks;ru
fydhkak n,kak ;ukau l%ufõohla ta i|yd yod
.kak Tng .e,fmk wdldrhg' t;fldg ;ukag
woyia my< fjkjd' bJøsh ksfrdaO lrkak ´kE
fldfyduo lsh,d' bJøshhka uf.a fkfï lsh,d
ys;=j;a ta ys;kafk uk bJøshfhkaufk' máÉp
iuqmamdofhka ksoyia fjkak kï ;sfhkafk
ksfrdaO fjkak' wruqKla my< fjkafk fï
bkaøshhka uq,alr f.khs' t;fldg ù¾hh lsßu
lshk tl bJøshhka yfhau ls%hdj,sho@ thska msg
ls%hdj,shlao@ fïfl fohla kE" fïfl fohla
;sfhkjd lsh,d is;Su;a ixl,amhla' iqN wiqN
ixl,am folla' bJøshhka yhgu f.dapr fkdjk
fohla bJøshhka yhlska hq;a ukqIHfhla jgyd.;a;d
lshk tl woyd .kak;a neß ;rï fohla' ukfia
;sfhk iajNdjhfk máÉp iuqmamdoh lshkafk'
ta ukfia ;sfhk iajNdjhka ish,a,f.kau ksoyia
308
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
jQ wjia:dj wfiah úrd. ksfrdaO wjia:djla' fï
lsisjla ke;a;djQ rEm" fõokd" ix{d" ixLdr"
ú[a[dK lshk ta myu ke;a;djQ wjia:djla
f,dalfha ,enqjd lshk tl woykaj;a neß fohla'
ta lshkafk wms mqreÿ fj,d ;sfhkafk wefyk
olsk fohla .kak' lKg jefgk fohla .kak'
ta foaj,a fyd|yß krlyß ta úÈhg .kakjd' wms
fudkjo .kafk@ wms krlhs lsh,d .;af;d;a
.kafk lK keue;s fodrgqfjka' ta jf.au wms
fyd|hs lsh,d .kafk;a lK kue;s fodrgqfjka'
fï ish,a, wms .;af; fï fodrgq yhgu idfmaCIj'
kuq;a fï bkaøsh yhgu idfmalaI fkdjQ wjia:djg
;uhs wms lshkafk bJøsh úIh blaujQ wjia:dj
lsh,d' fuh bkaøshhkag wkqnoaO úIh Odrdjla
fkfuhs' wms Ôú;hla lsh,d .; lrkafk fï
bJøshhka yhg wkqnoaO foaj,a' weyeg" lKg"
kdihg" ys;g jf.a wkqnoaO foaj,a Tiafia ;uhs wms
wfma tÈfkod Ôú;h f.dvk.d .kafka' kuq;a wms
Ôú;h w;aoelSï ;=, wfma Ôú; iajNdúl ;;ajhg
m;afjkjd'
Ôjudk w¾y;ajh
309
ksy`vj lrk ,o Ndjkdfõ§ l=ulao wmsg ±kqfk@
ta ms<sn| Tnu úuid ±k .kak Tfí ±lau .uka
lrkafka l=uk wdldrfhkao lshd wjfndaO fjkak
ta úuid ne,Su Wmldr fõú' ;ukag ,enqk" ±kqk
iajNdjh l=ulao@ fudk jf.a w;a±lSulao Tn fï
ksy`vj lrk ,o Ndjkdfõ§ w;aúkafo@ wms wr
úfYaI lreKla wjOdrKh l<d' fï wms lrkq
,nk ish,a,u" ú¢kq ,nk ish,a,u" wms úiska
w;aolskjfka' wdYajdi m%Yajdih" is;sú,s we;sj
mej; ke;sj hdu" tjf.au YdÍßl fõokd wdÈh
w;aolskjdfka' tal wms w;aolskak ´k m<fjks
mshjr' B,`.g wms l%udkql+,j ;j mshjrla
biairyg f.kshkak ´fka' tkï fï ish,a, ud
w;a olsk ix{djka ud úiska ujd .kakd ,o wúoHd
iy.; udhdldÍ ix{djka nj;a Tn úiskau f;areï
13
is; Tfí ñ;=frla fia fmfkk udhdjlao @
310
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
.kak ´fka' fï foaj,a uq,skau w;aolsk ksid uu
w;aolsk nj f;areï .kak' uu ys;kafka fï uf.a
bÈßhg hkakkï ta ms<sn|j Tn fyd| wjfndaOfhka
tf;kag meñKsh hq;=hs' m<uq mshjur Tn fyd¢ka
w;aúkaod jf.au fofjks mshjf¾ ;sfhk foa;a Tn
fyd¢kau w;a ú¢kak ´kE'
fudllao m<fjks tl ix{djlska wms
isÿlrkjd" wdYajdi m%Yajdih y÷k.kakjd" is;sú,s
we;sj mej; ke;=j hdu w÷k .kakjd" B,`.g YÍr
fõokdÈh y÷kd.kakjd" fï tl ix{djlska' ±ka
B,`. fohska wms lrkafk ta w÷k.;a;djQ ix{djka
úo¾Ykdjg .kakjd' wms fuf;kaÈ úo¾Ykdjg
.kafk wdYajdi m%Yajdihhs" is;sú,s iajNdjhhs
fõokd iajNdjhhs B,`.g wms úo¾YKdjg .kakjd'
ta y÷kd.;a; ta wjfndaO lr.;a; m%{duh .=Kh"
ix{duh .=Kh úo¾Ykdjg .kakjd'
fudlo ie`.ú,d ;sfhkjd Tfí uuxldrh
wr.;a; ix{dfj' wr fofjkshg bkak ix{dfj;a
uuxldrh yex.s,d ;sfhkjd' wms m<fjks mshjfrka
f;areï .;a;d wdYajdi m%Yajdih ;=," is;sú,s
;=," YÍrh ;=, uu" uf.a lshd i;Hhla kE' fï
ish,a,u we;=j mej; ke;=j hk O¾u;d lsh,d'
fïl foúfhl=g" n%yaufhl=g" flfkl=g whs;s
fohla fkfuhs lshk foa wms y÷kd.;a;d' t;fldg
wms tal f.dapr lr .;a;d" tfyu;a ke;akï wms
tal jgyd.;a;d" f;areï .;a;d' ta f;areï .ekSu
lf,a hï lsis ix{djlska ta O¾u ix{djlafk
Ôjudk w¾y;ajh
311
t;k ;snqfk' ±k .ekSu" ord .kakdjQ O¾u lsh,d
lshkafk;a" O¾u wjfndaO lsh,d lshkafk;a fï
ord .kakdjQ .=Kh jgyd .ekSughs'
t;fldg wms tla fldgila wjfndaO lr .;a;d'
t;k ;j;a ix{djla ujd .kakjd' t;fldg tl
fldgila w,a,.kakjd' ±ka wms mqgqjla tys j¾K"
yev" f;areï .kak wms w,a,d .kafka fudllao@
talg wms weye w,a,.kak ´kE" w;S; ±kqu w,a,
.kak ́ kE" tajd w,a,f.k ;uhs wms mqgqj wjfndaO
lr .kafka' t;fldg wms lshkjd mqgqj l`M mdghs"
Èrkjd" lefvkjd" ìf|kjd" úkdY fjkjd lsh,d'
wms yenehs t;kÈ mqgqfõ úo¾Ykdj ±lald'
yenehs tal olskak mqgqj miqìfï w,a,.;a; ál;a
;sfhkjd' kuq;a wms w,a,d .;a; áfla úo¾Ykdj
±lafl kE' ±ka wms tajfha úo¾Ykdj;a n,kak ́ kE"
B,`.g tafl úo¾Ykdj n,, bjr fjkfldg" tal
olskak ujd .;a; ;j ix{djla ;sfhkj' B,`.g
wmsg tkak isoaO fjkjd tal úo¾Ykdjg ,la
lrkak' tal úo¾Ykdjg ,lalr,d bjr fjkfldg
tal wjfndaO lr .kak" ujd .kak ;j ix{djla
;sfhkjd@ B,`.g tal úo¾Ykdjg .kak fjkjd'
B,`.g tal úo¾Ykdjg .ekSu i|yd ujd.;a;
;j ix{djla ;sfhkjd' tal;a wmsg úo¾Ykdjg
.kak fjkjd' Tn Th úÈhg yeu fohlau
úo¾Ykdjg wrf.khs wfiai úrd. ksfrdaO lshk
;ekg m;a fjkafk' fYaIhlaj;a fkdue;s" lsisÿ
fohla w,a,df.k ke;s lsisÿ fohla wjfndaO lr
312
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fkd.;a;djQ ta .eUqre O¾uh jpkfhka lsh,d
ksu lrkak neß ta .eUqre O¾uh ;ukag m%;HCI
fjkjd' b;du .eUqre fldgila ;uhs wms Th wjÈ
lf¾ Ndjkdj wdYs%;j'
±ka f;arekd fkao fudk ;rï ishqï ie`.jqkq
.eUqre O¾uhla ;sfhkjo lsh,d' ziÑ;a; mßfhda
omKxZ ys; oukh lrkak' Th ys; ;ukaf.
fkfuhs' Th ys; ;ukaf. kï ;ukag ysßyer
lrkjo" jo fokjo@ kE' Th ys; wr idxidßlj
meñks uyd l¾u n,fõ.hla' ta l¾u n,fõ.h
úiska fï YÍrhg wK lrjkjd' fuhg WodryK
olajkafk fldrhs" wkaOhhs lsh,d' idxidßlj
iißka wdmq n,fõ.h ;uhs fldrd' ta fldrdg
jev lr .kak nEfk w;a fol;a" ll=,a fol;a kE
yenehs thdg weia ;sfhkjd" lka wefykjd' fï
Njfha§ fï ,enqk YÍr l+vqj wkaOhd wr ixidfrka
,eìÉp ;Kaydj kue;s fldrd fï Njfha ,enqk
YÍrh iy {dKh u; wkaOhdf.a lrg k.skjd'
ke.,d lshkjd fufyu fufyu" fufyu fufyu
lrkak lsh,d' ñksiaiq fufyu fufyu" fufyu
fufyu lrf.k hkjd' ;Kayd odfida" ;Kaydjg
odifhda fj,d' ñksiaiq Tlafldau jy,a¨ ;Kaydj
kue;s woDYHudk n,fõ.hg jy,a¨ fj,d' tafl
jev lr lr bkakjd' tf;kag fiajh lrkjd'
fldÉpr fiajh l<;a iEySulg m;a fjkafk kE'
ta ksid ;uhs nqÿyduqÿrefjd úo¾Ykd lrkak
lsõfõ' fï f,dalfhka iEySulg m;a fjkak
Ôjudk w¾y;ajh
313
mq`Mjka fohla fkfuhs ;Kaydj lshkafka' fï
;Kaydjg fiajh lr,d iEySug m;a fjkak nE' ta
ksid f;areï .kak uu fï jy,a lfuka ksoyia
fjkak ´fka lsh,d' jy,a lfuka ksoyia fjkjd
lshkafk ud¾.M, ,dNS flfkla fjkjd lshk
tl' thd isf;ys n,mEug hg;a fjkafka kE' tal
;uhs m%Odk ,CIKh' mD:.ackhd isf;ys n,mEug
hg;a fjkjd' is; wK lfrd;a is;e`.s mßÈ ls%hd
lrkjd' tal ;uhs jy,a lu lsh,d lshkafka'
ud¾.M, ,dNS wh isf;ys foa O¾uhg .,m,d
n,kjd' isf;ys yg .;a foa O¾uhg .,mkjd
h:d¾:hg .,mkjd hqla;shg .,mkjd' talhs
wr ixidfrÈ fmkajkafk pq,a, mÿu cd;lfhka
fmkajkjfka' pq,a, mÿu l=udrhd b;du wdofrhs
ìß|g' ldka;drfha w;rux jqkdu Wf¾ m,,d
f,a fokjd msmdfig' fndai;dKka jykafia
ixidfrÈ iïud ÈÜÀlhs ìij mD:.ackfk'
ta ksid is;g jy,a fjkjd' kuq;a fndai;dKka
jykafia,d ljodj;a is;e`.s mßÈ jev lrkafk kE'
fldgd uq,ska oelalyu Th fldgd ùis lrkafk
fudlgo@ Th l=Kq f.dvla .;af; wms Ôj;a fj,d
bkafk wmsg;a wudrefjka fkao lsh,d rdc o`vqjï
j,g ,la fjÉp flfkla' kuq;a fldgdf. ;=jd,
ikSm fj,d ,iaik fj,d wdjg miafi rc;=udg
jvd ñysrla ±kqkd fldgd ,`.' Bg miafi fudlo
lrkafk' is;e`.s mßÈ jy,a fjk flkd O¾uhg
;uka .kak ;SrK .,mkafka kE' fï .;a;
314
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
;SrKhg;a O¾uh .e,mqqfj kE" hqla;shg .e,mqfj
kE' kqU m,hka mrf,dj lsh,d ;,a¨ lr,d
±ïud lkafoka m,af,ydg' Th foa ;uhs f,dafl
;sfhkafk' ldufNda.S ñksiaiq ´l ;uhs lrkafk'
msßñ lrkafk;a ´l" ia;S%ka fjkqfjka ñkS urd
.kakjd" há W.=,a wÈkjd" ia;S%ka lrkafk;a ´l
f,dafl bkak msßñ ,nd .kak fkdfhl=;a mdml¾u
isÿlrkjd'
;u is;e`.s mßÈ jev lrk wh isf;ys
we;sjkakdjQ i;Hhg" hqla;shg" h:d¾:hg" oyug
.,mkak ´kE' m%{djka; Tn ta ;ek bkakjdo@
hï m%udKhl ta ;ek Tn bkakjd lsh,d uu
úYajdi lrkjd' fudlo tf;kag tkafk ke;akï
O¾u ud¾.hg tkak úÈhla kEfk' ta m%udKh
iShg iShla fjkafk ilaldhÈÜÀh ke;sjqk
ojig' t;lka jy,a Ndjfhka ksoyia fjkafk
kE' ta jy,a Ndjfha hï m%udKhlg ì| .;a; ksid
fuf;kag weú,a,d bkakjd' fudllao thg fya;=j'
ta jy,aNdjfh ld,hlau fhÈ,d ±ka uykaishs'
ta úÈyg uykais fjÉp ksid ÿlla ±fkkjd' ta
jf.a ÿlla ±fkk ksid fï jy,a Ndjhg jvd
fjkia fohla fydhkak ´kE lsh,d O¾uhg fhduq
fjkjd' fï Njfhka ,nd .;a; {dKh yryd
fmdâv fmdâv ;ukaf.a m%{d wei mdo .kakjd'
fï .ukauf.au uu ;j biairyg .sh;a ug ,nkak
fohla kE lsh,d f;areï wrf.k fmdâv fmdâv
O¾u ud¾.hg yefrkak mgka .kakjd' Th wei
Ôjudk w¾y;ajh
315
weÍug kï iïmQ¾Kfhka ixfõokd ye`.Sï ish,a,
blaujd hk oyug msúfikak ´k' talg lshkafk
bJøsh úIh blaujkjd lsh,d' bJøshhkag f;afrk
úÈhg yef`.k úÈh" ±fkk úÈh blaujkjd'
tjka jQ {dKhlska ;uhs bka miafi jev lrkafk'
tfyu ke;akï bkaøshhka j, isrlrefjla jf.a
Tng yeuodu jy,alï lrf.k bkak isÿfjkjd'
bJøshhka j, ;uhs fï ukqIHhd
f;rfmkafk' bJøshhka j, ye`.=ï ±kqï
f;rfmkjd' mD:.ackhd bJøshhka j,g ,efnk
i;aldr ug ,efnk fohla yeáhg i,lkjd"
bJøshhka j,g ,efnk fodaYdfrdamk ug ,efnk
fodaIdfrdamk úÈhg i,lkjd" lKg wefyk foa ta
úÈfhkau wuq wuqfõï .kakjd" weyeg fmfkk foa
ta úÈhgu .kakjd' ta úÈhg ukqIHhd bJøshhka
j, fiajlfhla jqkyu mqÿu úÈhg fõokd ú¢kjd'
yu .,jmq .jfhlaf. wef`.a ueiafid" lDóka
jeyqjyu fudk ;rï fõokdjlao@ fld;ekg
.sh;a yu .,jmq .jhd fõokd ú¢kjd' tajf.a
;uhs mD:.ack ukqiaihd ta ;rï ÿlaÅ;Ndjhla
;uhs ú¢kafka' fï ñksiaiq ;r`. jeÈ,d jev
l<dg ñksiaiq w;a ú¢k ÿl;a ta ;rï ta
jdf.au ixidfrÈ ,nkak ;sfhk fõokdj;a ta
jf.a' fõokdjka ksid ixfõ§;d ksid" fudk ;rï
ukqIHhd ÿla ú¢kjo@ fudkjgo wms fï ;rï
ixfõ§ fjkafk'
316
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
wúÊcd mÉphd ixLdrd
ixLdr mÉpdh ú[a[dKx
ú[a[dK mÉphd kdurEmx
kdurEm mÉphd i,dh;kx
i,dh;k mÉphd Miai
Miai mÉphd fõokd
fudkjo fï wúoHdfõ fodrgq' wúoHdfõ
jlaläka .,d tkfoaj,a ksid ;uhs Tn ú¢kafk
ú|jkafka' wúoHdfõ jlaläka .,d tk c,hhs
mD:.ackhd mdkh lrkafk' tal mdkh lryu
¨Kq j;=r ìõjd jf.a' ̈ Kq j;=r ìjqjyu fudllao
fjkafka@ fudllao ta WodyrKfha f;areu' ¨Kq
j;=r ìõjyu msmdih jeä fjkjd' mD:.ack
f,dalhd wr wúoHdfõ jlaläka .,d f.k tk
wr wúoHdiy.; j;=r fndkjd' ìõjyu msmdih
jeä fjkjd' talhs ñksiaiqkaf. ri ;DIaKdj bjr
fj,d ke;af;a'
±ka Tn tys we;s wúoHdj f;areï .kak'
ys; lshkafk ys;jf;la fkfuhs Tfí y;=frla'
ziÑ;a; mßfhda omKxZ ys; oukh lr.kak'
ys; lshkafka y;=frla' oukh lrkak lshkafk
m%;sjdÈfhlajfk' md,kh ke;s ;ukag tfrysj
meñfKk is; m%;sjdÈfhla yeáhg i,lkjdo@
Tn Tfí is; y;=frla yeáhg i,lkjo@ fuf;la
l,a ys;=jd kï ys; lshkafka Tfí hd`Mfjla lsh,d
Tn wo b|,d i,lkak ys; lshkafka Tfí y;=frla
lsh,d' jxpdldrfhla" fm%davdldrfhla" fydfrla
Ôjudk w¾y;ajh
317
lsh,d' tfyu kï ;udg fjk flfkl=u fkfuhs'
is; yßhg f;areï .;a;kï ys; hd`Mfjla fkfuhs
y;=frla lsh,d' Tfí ys; oukh lsÍu t;k b|,d
wdrïN fjkjd' is; blaujd hEu lshk tl t;k
b|,d wdrïN fjkjd' nqÿjreka l,hq;= foaj,a
is;kjd' kuq;a udr mrdch lr,d is;g jev lrkjd
fkfuhs isf;ka jev .kakjd' mD:.ackhd is;g
jev lrkjd' kuq;a ry;=ka isf;ka jev .kakjd'
ál fõ,djla fk;a mshdf.k Tn fï ál yßhg
f;areï .kak n,kak' fyd|g f;areï wr.kak
ksy`vju fï lreKq ál f;areï .kak' fuf;la
l,a Tn ,nd.;a w;a±lSï ish,a, m%fhdackhg
wrf.k f;areï .kak' fï is; kue;s m%;sjdÈhd
m%;sjdÈfhlao@ ke;skï ñ;=frlao@ hkak f;areï
.kak' fk;a mshdf.k ta oyï lreK l,amkd
lrkak'
±ka fï ysf;a ;sfhk tl iajNdjhla ;uhs
wfma ysf;a ie`.ú,d fudku yß fohlg leue;a;la
we;s jqfkd;a ta leue;a; biau;= lr lr wmg
fokjd' taflka wmsj rjÜg .kak n,kjd' uu
leu;s jqfkd;a frdai u,a j,g frdai u,a hdhla
fmkajkjd' ysf;a fld;kl yß hulg leue;a;la
;snqfkd;a ta leue;a; mdol lrf.k ta foh w,a,d
.kakjd' ;ukag oafõY lrkak" ixfõ§ lrkak
wjYH is;=ú,s yo yod" yo yod fmkajkjd'
Tfí Th ys; Tng ñ;=re nj fmkajkafk
;djld,slj'
318
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
ndysr ls%hdj,shlska uu;ajh ;sfhkjo keoao
lsh,d ukskak nE' iïm%odhslj .,df.k hk
jpk iuQyhl iïuq;shl ;uhs wms Tlafldu /¢,d
bkafk' tl ixialD;shl ;uhs wms Tlafldu
bkafka' kuq;a tajdhska fuh ukskak nE' uu;ajh
w;yeÍu ;sfhkafk yo m;af,kauhs' iuyr foaj,a
j,g iuyr wh msáka wlue;shs' kuq;a we;=,g
.sys,a,d n,kak leue;shs' iuyr foaj,a j,g
ñksiaiq msáka fndfydu leu;shs we;=,g .sys,a,d
ne¨jdu wleu;shs' tal ;uhs iajNdjh' wkqka
f;areï .kak fkfï" ;uka f;areï .kak W;aidy
lrkak' uki kue;s i;=rd ;ukag leu;s foa
,ndfokafk ñ;=re fjiska' ;ud,`. bkak i;=rd
;uka leu;s foa ,nd fokjd ;ukaj uq,d lrkakg'
nqÿrcdKka jykafia fufyu l;djla foaYkd
lr,d ;sfhkjd' Tkak ,iaik r;a;rka mdg
uqfjla ysáhd rc;=ud ovhfï hoaÈ ±lald uqjdg
úÈkak;a f,daNhs' fudlo úoafod;a uefrkjfka'
b;ska rc;=udg fï uqjdj mK msáka ,nd .kak
wdidjla we;s jqkd' b;ska rc;=ud wK fnrhla
hejqjd fï uqjdj mK msáka w,a,d fokak lsh,d'
tl mqoa.,fhla bÈßm;a jqkd' thdg Wjukdfoa
weiqjdu fld, w;= ñáhl=hs" ó meKs ,nq leghl=hs
fokak lSjd¨' bka miafi rc;=ud tajd imhd ÿkakd'
biair fj,du fudlo lf,a uqjd ;K fld, lk
m%foaYfha ó meKs .Ejd ;Kfld, j,' uqjd ó meKs
.Ejqk ;K fld, lEjd' ál ojila fufyu lr,d
Ôjudk w¾y;ajh
319
miafi fld, w;= ñáhl ó meKs .d,d ÿkakd'
b;ska tfyu ld,d hkjd' ál ojila mqreÿ
jqkdu fld, w;= ñáh lld uqjd ud,s.hgu wdj¨'
b;ska rc ud,s.dj we;=,g .shdg miafi f.aÜgq
jy,d ±ïud' tfyu ;uhs uqjdj w,a,d .;af;a'
Tkak Th úÈhu ;uhs uki;a' rc;=udf.
wK fnrhg wdmq fiajlhf. jefâ ;uhs uki
lrkafk' fiajlhd ;uhs uki uqjd ;uhs ;uka' ta
ksid Tn;a msáka fmak foag /jfgkak tmd .eUqßka
ta Èyd n,kak' ta ksid uqjd fuka u Tn;a fï
uki miqmi ri ;Kaydfj we,S hkafka urKhg
ke;skï ixidr ÿlg' ixidfrÈ ;, ;sia folgu
udre fjkjd' iuyr whf. idxidßl mqreÿ k;r
lrkak nE' ñksia isf;a mD:.ack iajNdjfha
fõ.h jeähs' tl mdrgu f,dl= wkqlïmdjla we;s
fjkjd jf.au ta m%udKhgu f,dl= oafõYhl=;a
yg.kak mq¿jka' bJøsh mfya úkaokh muKhs' fï
wúoHd fudaydkaOldrfha ñksiaiq bkak ;ek fudk
;rï m%md;hlao@ ta ksid ufkda f,dalfhka jyd
ksoyia jkak' uki w,a,d .;af;d;a thd yßhg
.sKs f.dvla nod .;a; flfkla jf.a msÉfpkjd'
yßhg m<`.eáfhla jf.a' ish,a, uf.a lsh,d
w,a,f.k tajd nodf.ku wjidkfha uefrkjd'
is; Tfí y;=frla kï ys; m,jd yßkak
´kE' ug ´jhska m,la keye lsh,d ys;kak' Tn
hï fohlg jeä m%;sY;hlska wdi lf,d;a udr
ji`.hg hkjd' ta ksid Tn f,dalfha ;sfhk
320
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
ksiaidr nj" ÿlaL;djh" wkd;au ndjh wdÈ fï
ish,a, f;areï .kak' wks;H;djfh msysgkak
kï wkd;au;djh ÿlaL;djh ±kf.k bkak ´kE'
f,dalfha ish`M fokdgu urK Nh ;sfhkjd'
ke;sfjk nj okakjd' kuq;a ta foaj,a ukiska
ks;H lr .kakjd' ks;H lshkafk kshu lr
.kakjd lshk tlghs' kshu lr .;a;g miafia
ta foh tys iajNdjh yd kshu lr .kakg l,ska
iajNdjh fjkia' ta foi olsk" ±fkk iajNdjh
fjkia' wkqkaf.a" uf.a lsh,d fohla kE fï
f,dalfha kslïu /jàula ú;rhs ;sfhkafka' ta
fiaru ufkda ldrl O¾u ujd.;a;" ;o lr .kak"
ks;H lr .kak O¾u' ry;ka jykafia,d jev
isákafka wks;H;djfh' uuxldrh ke;s jqkdg
miafi w; yeÍu ksrdhdifhka isÿ fjkjd'
mD:.ackhd w,a,d .ekSu;a" w; yeÍu;a wdhdifhka
isÿ lrkjd' yu .,jmq .jhd jf.a ÿla fõokd
ú¢kjd' ta úÈhg ke;sj Tn mj;sk iajNdjfhka
f,dafl Èyd n,kak mqreÿ fjkak túg ta h:d
iajNdjh Tng oefkkak mgka .kSú'
wms hïlsis ojil fudk jf.a ;;ajhlg
tkl,a ukisldrh jeähhq;=o@ wms lsisjl fkd/
f|k ;;ajhg tkl,a wfma ukisldrh jvkak ́ fka'
fyd|g u;l ;shd .kak fldf;la olajdo@ lsisjl
Tn fkd/f|k ;;ajhg meñfKk f;la' ;ud ;=,
;ud /¢,;a kE tajf.au msg fohla ;=, ;ud /¢,;a
kE" túg ;uka fjk wka ;ekl /¢,;a kE' kuq;a
Ôjudk w¾y;ajh
321
fï ldrKh mD:.ack ys;lg" mD:.ack {dKhlg
wod, lr.kak nE' fudlo /£ula we;=j" ye`.Sula
.kakjd ñila /£ula ke;sj ±kSula .kak {dKh
mD:.ackhdg kE' ry;ka jykafia,dg odkh
j<|kak mq`Mjka odkh Wmdodkh lr .kafk ke;=j'
ta jf.au l=áhl jdih lrkak mq`Mjka l=áh kshu
lr .kafk ke;sj" ta jf.au ñksiaiq wdY%h ksY%h
lrkak mq`Mjka w,a,d .kafk" kshu lr .kafk
ke;sj' kuq;a mD:.ack f,dalfha w;yer,d fiajh
lsÍula keye' yeu fohlau w,a,df.k" Wmdodkh
lrf.khs jev lghq;= isÿlrkafka' Tn isÿlrkq
,nk ls%hdfõ m%;sM,h .ek yeu úgu n,kak ug
t;ek wjidkfha§ ,efnk m%;sM,h ;Dma;su;ao
lsh,d Tnu úo¾YKd lr n,kak'
322
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
zhxfLda NslaLfõ ÿlaLx ;;% f;a ckafoda
myd;ïfnda;sZ hula uyfKks ÿl kï kej; kej;
talg wef,kak tmd' ;;%;;%dNskkao;S lshkafk
talfk' z;;%f;a ckafodaZ kej; kej; talg we,Su
myd;ífnda;s m%ydKh lrkak' hula ÿl kï Tng
Tn talg mek mek ÿl ú¢kak tmd' Tng ±fkkjd
kï t;fldg ÿla fkdú¢k fohla ÿlla lr .kak
yokak;a tmd' fïl ÿlla lsh,d fmakafk kE'
kuq;a wms tal nf,ka ÿlla lsh,d ys;kak mgka
.kakjd' b;ska tl jerÈhsfka' t;fldg Tng
we;a;gu ;sfhkafk ÿlla fkdjk fohla ÿlla
lsh,d olskak W;aidy lrkak fkfï' ÿlla lsh,
±fkk foa z;;%f;a ckafoda myd;ífnda;sZ talg
kej; kej; wef,kafk ke;sj tflka ksoyia
fjkak'
14
ÿlg fkdwe¨k is;l ksfrdaOh
Ôjudk w¾y;ajh
323
b;ska ±kg fudkjo wmsg ÿlhs ÿlhs lsh,d
f;afrkafk@ ´kEu fohla j;_udkfha iemla
lsh,d f;afrkjd' tal wkd.; ÿlla úh yelshs'
ta ojiaj, foaYkd lr,d ;sfhkjd uyfKks"
leu;s foaj,a ñksiaiqkag ÿla Wmojkjd lsh,d'
leu;s foaj,a ñksiqkaf.a is;a .kakd fohla fudlo
lrkafk ÿl Wmojkjd lsh,d' b;ska ta ldf, ysgmq
m`äjre {dKjka;fhd Tlafldu ál tl;=fj,d
lsjqjd keye leu;s foaj,a ,enqfkd;a" ;sfhkjd kï
ÿl WmÈkafk keye' leu;s foa ÿl Wmojkafk
keye i;=ghs Wmojkafk lsh,d ;¾lhla bÈßm;a
l<d' b;ska ´l fldfid,a rc;=udg mjd .sys,a,d
fldfid,a rc;=ud mjd wmeyeÿkd' n,kak nqÿ
yduqÿrefjd fï jf.a l;djla lsh,d ;sfhkjfka"
leu;s foaj,a ukqIHfhl=g ÿl Wmojkjd lsh,d'
Bg miafi nqÿyduqÿrefjd ,`.g u,a,sld foaúh
úiska mKsjqvlrefjla hj,d wy,d ;sfhkjd
nqÿ yduqÿrefjd fufyu foaYKhla l,do lsh,d'
t;kÈ nqÿ yduqÿrefjd foaYkd l<d leu;s foa
ukqIHhkag ÿl Wmojkjd lsh,d wr wyj,a
.fï wyj,a ;eke;a;sh ;ukaf.a iajdñhd ke;s
fj,d oE; T`Mfõ .idf.k ykaÈhla ykaÈhla
.dfk w`vkjd' wr wyj,a .fï wyj,a l=,fha
wr mqxÑ orejd ke;s fj,d ta ;eke;a;sh ú,dm
foñka w`vkjd" lE .ykjd' b;ska ;uka leu;s
foa fkao ÿl Wmojkafk lsh,d' t;fldg leu;s
foa fudllao lrkafk@ j;_udkfha i;=gla úkao;a
324
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
leu;s yeu fohlau fl,jr ;sfhkafk ÿl' wms
lue;s wfhla tlafld ta we;af;d fjka fj,d hoaÈ"
tfyu ke;akï wms iuqf.k hoaÈ ÿla fjkjd ÿl
we;sfjkjd'
t;fldg wms ndysr wdOHd;añl hk folu
ÿflka ksoyia lr .kak ´ke' tal ;uhs lrkak
;sfhkafk' nqÿ oyu ÿlg ;,a¨ lrkafk keye'
ÿlhs ÿlhs lsh, ys;=jyu wfma ukia flf,ia j,ska
f;dr fjkafk keye' ÿl lshkafka laf,aIhla"
ye`.Sula' ÿl lsh,d lshkafk" ixfõ.h lsh,d
lshkafk" ms,sl=, lsh,d lshkafk" wms%h;djh
lsh,d lshkafk" wm%idoh lsh,d lshkafk
laf,aIhla ke;skï ye`.Sula' t;fldg ksjkla
;=, ;sfnkafk wm%idohla" ms<sl=,la" .eàula
fkfuhs' f.dvla wh ,`. ;sfhkafk wm%idohla"
ms<sl=,la" .eàula" m%;slafIamhla ;sfhkafk' wfka
ux okafk kE fudkjd fj,do lsh,d' tajd kï
ux l;dlrkak hkafk kE' kuq;a tfyu fohla
fkfuhs ;sfhkafk" yßu WmYdka; ;ekla ksjk
lshkafk' ta lshkafk leu;shs lshk tl;a fkfuhs'
wlue;shs lshk tl;a fkfuhs' t;k ;sfhkafk
WmYdka; iajNdjhla' fÉf;da úuqla;shla' b;ska
wms wr m%isoaOj lrk Ndjkdj,a álla ;sfhkjd'
tajfha fmdä jerÈ wvqmdvqlï álla ;sfhkjd'
yskaÿ oyu;a tlal ñY% fj,d Bg wkq.; fjÉp
Ndjkdj,a rdYshla ;sfhkjd' ta iïnkaOfhka
tfyu ls%hd lrkak .sfhd;a kï wmyiq;djhlg
m;a fjkjd'
Ôjudk w¾y;ajh
325
kuq;a wmsg mq`Mjka tod nqÿ yduqÿrejkaf.
y;r mo .d:djlska ksjk ±lald jf.a wo;a O¾uh
wy,d úu¾YKh lr,d ksjka olskak' Th .d:dj,a
j, ;sfhkafk Ndjkd lrkak lsh,d fldydgj;a
.sys,a,d kE' ;sfhkafk iQ;%h wioaÈ ksjka ±lald'
fï iQ;% foaYkdfõ fl<jr fidajdka jqkd" fï
iQ;% foaYkdfõ fl,jr wßy;a jqkd lsh,d' b;ska
taf.d,a,kag fudl=;a §,d kEfk lruia:dkhla'
wNHka;rh n,kak lsjqfj;a kE' ndysr n,kak
lsjqfj;a kE' b;ska tfyjq O¾u;djhla fïl'
tfyu ke;sj ñksiaiqkag wruqKq álla §,d ta
wruqK;a tlal hqoaO lrk yskaÿ Ndjkd l%u keye'
tfyu fohla keye' kqjkg jgyd .ekSula lrkak
;sfhkafk' úo¾Ykdjla lrkak ;sfhkafka'
Ndjkdj lshk tflka woyia fjkafk Ndú;dj'
nqÿ oyfï fmkajqj úo¾Ykd Ndjkdj lshkafk
zlsx iÉp .fõisZ' l=ulao i;Hh lsh,d mÍCId
lr, ne,Su' m¾fhaIK lr,d ne,Su' t;fldg
i;Hh lshk tflka woyia lrkafk ksjk' ksjk
l=ula±hs fidhkjd' fld;eko ksjk ;sfhkafk'
fld;eko ksjk yex.s,d ;sfhkafk' fldhs úÈfha
fohlao@ yeu fudfyd;lu zlsx iÉpZ t;fldg
ta fydhk flkd m¾fhIKh lrk flkd ksjk
f;areï lr .ekSu i|yd W;aidyj;a fjkjd'
tfyu kï iq`M fudfyd;la wms Ndjkd lruq'
uu w`M;au Ndjkd l%uhlg Th we;a;kaj fhduq
lrkjd' wms n,uqfld fï Ndjkd l%uhg fhduq
326
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
lr,d ;ukag ,efnk l=i, Yla;sh fldhs úÈhg
n,mdkjo lsh,d fï fmd; lshjk fï fudfydf;u
Tn fuh lrkak'
fyd|hs fk;a mshdf.k ikaiqka jkak'
fï fudfydf;a fufyu l,amkd lrkak'
Tn isákafk fï fudfydf;a oyj,a ld,fha
fkdfõ lsh,d l,amkd lrkak' ±ka ud isákafka
oyj,a ld,fha fkdfõ' B,`.g Tn l,amkd
lrkak ±ka ud isákafka rd;s% ld,fha;a fkdfõ'
oyj, lsjqjdu WoEik" uOHyak" ijia ish`Mu
ld,h whs;shs' rd;s%h lsjqjyu ikaOHdj" uOHu
rd;s%h" w`Mhï ld,h whs;sh lsh,d u;l ;shd
.kak' t;fldg fldgia follg uu lshkjd'
oyj,a ld,h iy rd;s% ld,h lsh,d' ±ka Tn is;ska
fufyu wêIaGdk lrkak' ±ka ud isákafka oyj,a
ld,fha fkdfõ' ±ka ud isákafka rd;s% ld,fha
fkdfõ' Th úÈhg úkdäfhka úkdähg fufkys
lrkak' Th wdldrhg È.gu fufkys lrkak'
úkdähla ú;r fufkys lr,d ta wod, ia:dkhg
is; muqKqjd .kak' ta úÈhg muqKqjd .ksñka wms
úkdä myf,djla ú;r fhfokak' Tng úfYaI
w;a±lSï iuqodhla ,efíú'
wmsg Wjukd lrkafk m<fjks ud¾. {dKfha
isg y;rfjks ud¾. {dKh olajd ±k .kak
fkfuhs' m<fjks ud¾.hg nei .kak' ke;skï
ta ud¾. {dKh wjfndaO lr .ekSuhs wmg lrkak
Ôjudk w¾y;ajh
327
;sfhkafka' wßy;a M,h .ek ±k .;a; lsh,d
taflka we;sjk ir, ±kqula ;sfhkjfka' Tn
okakjd Tng tf;kag hkak nE lsh,d' hkak
mq`Mjkao fï wd;aufha' tfyu kï b;ska .sh
flfla yïn fjkaku ´fk' Bg;a jvd fï ;sfhk
{dk uysuhhs fï ;sfhk jev rdcldßhs tlal,d
Tng ljodj;a ry;a fjkak fï wd;aufha mq`Mjkao@
Okd;aul Ñka;kh yeáhg mq`Mjka lsh,d ys;kak
´k fkao' neß jqk;a ys;kak ´ke fkao@ kuq;a
ys;kak lshk whj;a tf;kag m;a fj,d kE'
iuyr wh lshkjd fï wd;aau Njfhau ry;a fjkak
ksjka olskak ´kE lsh,d' kuq;a lshk flkdj;a
ksjka ±l,d kE'
wms lshkafk tÉpr ÿrg fkfuhs' Tng
fï Ydik ud¾.hg f,daflda;a;r jYfhka we;=,a
jqfkd;a tfyu jákjfka' talu jákjd' fudlo
Bg miafi foaj,a iir fldfyduyß mqreÿ fjhs'
Tnj i;r wmd.dó fjk ksrhg weo ouk ta .=Kh
Tn ,`.ska ÿrelr .;af;d;a ke;s lr .;af;d;a
fyd|hs fkao' fudllao wms ,`. ;sfnk i;r
wmdhg weo, odk .=Kh' tod ysgmq od¾Ykslfhd
mjd fydhd .;a;d ñksidf.a ish`Mu .eg`Mj,g uQ,
îch uQ, fya;= ldrlh isoaOd¾: l=udrhd f,dj
my, fjkak l,ska ysgmq Ydia;Djre' yenehs talg
úi÷u fydhdf.k ;sífn kE' t;fldg yskaÿ
oyfï mjd ;sfhkjd ñksidg ish`M m%Yak we;s
lrk fya;=j ilaldh ÈÜÀh nj' ñksidg udkisl
328
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
.eg`Mjla fõjd fudku úÈfha .eg`Mjla wdj;a
tal ug ßfoõjd" ug kskaod l<d" ug wmydi l<d
fkao lshk uÜgfï m%Yak wefrkak fjk m%Yakhla
;sfhkjo@ t;fldg ñksidf.a ish`Mu .eg`M j,g
m%Yak j,g uQ, îch uQ, fya;=ldrlh ;uhs wd;au
oDIaÀh'
±ka fu;k lSm fofkla isákjd' ta lSm fokdg
fjk fjku uÜgï j,ska hqla;jQ wd;au oDIaÀhl=;a"
fjk fjku fjkia jQ udkisl iqj;djhkq;a
;sfhkjd' ish`M fokdu iajrEmfhka tl iudk
jqkdg udkisl uÜgï j,ska f,dal lShlo@ ÈjH
f,dal lShlo@ ukqIH f,dal lShlo@ tl tlaflkd
úúO wd;au j, úúO f,dal j, bkakjd' fyd|g
n,kak ;ukaf. .;s ,laIK .ek iajNdjh .ek'
t;fldg wmsg ukqiai .;sfha b|,d ;uhs O¾uh
fydhkak mq`Mjka' ;uka biafi,a,u tkak ´kE
ukqIH .;shg' ±ka ;rfyka ysáfhd;a hCI .;sh'
f,daN lñka ysáfhd;a fm%a; .;sh' tfyu bkak
nE' O¾uh yßhg f;areï .kak ukqIH .;shg
tkak ´kE' ukqIH .;sh lsh,d lshkafk uki
Wiia fi!uH i;Hhg bv fok .=Khfka' ta .=Kh
;sfhkak ´kE' ukqIHhd lshk flkd ,`. krl
.;s ;sfhkak nE'
l=i,a lsh,d lshkafk wf,daN" woafõY"
wfuday' t;ek mskdhdula kE' m%idokSh .=Khla
kE' f,daN" oafõY" fuday lshk ;=k m%ydrKh
jqkdg miafi we;sjk iajdNdúl fi!uH nj ;uhs
Ôjudk w¾y;ajh
329
l=i,h lsh,d lshkafk' yßu f,aishs tal f;areï
.kak' msk lsh,d lshkafk wms lrk ,o hula
fya;= fldg f.k zyohx mskdhd;s mq[a[xZ yojf;a
we;sjk mskdhdu m%idokSh .=Khg i;=gg wms
lshkj msk lsh,d' msfka ;sfhkjd f,daN" oafõY"
fuday' l=i,a j, keye f,daN" oafõY" fuday' msk
lshkafk ldrKhla" hï fyd| fohla' ta fya;=
ldrKh ksid f,daN" oafõY" fuday;a ñY%j ysf;ka
fyd| lreKla isoao lr, i;=gq fjkjd' f,daN"
oafõY" fuday j,skq;a fyd| jev lrkak mq`Mjka'
tafl jákdlula ;sfhkjd' f,!lsl jYfhka
f,daflda;a;r jYfhka jákdlula ke;s jqkdg'
±ka fldfid,a rÊcqrefjd nqÿyduqÿrejkag
meyeÈ,d ysáfh f,daN" oafõY" fuday iys;jhs' nqÿ
yduqÿrejkag u,a,sld foaúh meyeÈ,d ysáfh f,daN"
oafõY" fuday iys;jhs' kuq;a úYdLd ufydamdisldj
meyeÈ,d ysáfh wf,daN" woafõY" wfuday iys;jhs'
f,daN" oafõY" fuday iys;j fkfï' ry;ka
jykafia,d ud¾. M, ,dNSka jykafia,d meyeÈ,d
ysáfh wf,daN" woafõY" wfuday rys;jhs" iys;j
fkfï' ±ka Th we;af;d wmg meye§ula ;sfhkjd
kï ta meye§u ;sfhkafk f,daN" oafõY" fuday
iys;j" rys;j fkfï' O¾udjfndaO fjÉp flfkla
;uhs ;j flfkl=g meye§ula ;sfhkafk f,daN"
oafõY" fuday rys;j' ry;ka jykafia flfkla
;uhs we;a;gu ;j;a ukqiaifhl=g lreKdjka;
fjkafk' wms wdorh lreKdj .ek l;d lf,d;a
330
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
we;a;gu ;j flfkl=g wdorhla lreKdjla
fokak mq`Mjka lu ;sfhkafk f,daN" oafõY"
fuday rys; flfkl=g' ke;akï fï f,dalfha
wh wdorhla lreKdjla fkfï ;j flfkl=g
fokafk' t;k we;sfjkafka Wÿrd .ekSula' rEmh
Wÿrd .kakjd" Okh Wÿrd .kakjd" iam¾Yh Wÿrd
.kakjd" y`v Wÿrd .kakjd' talfk m;a;f¾
;sfhkafk foam, fuÉprhs" ujqmsfhd .=rejre"
;,t,¨hss' ta ksid f,dalh lsh, lshk ;ek tal
ñ;Hdjla" tal /jàula' tafl wms fldÉpr ys;=j;a
W;=ï ;;ajhla ;sfhkjd lsh,d W;=ï ;;ajhla
kE' nqÿ yduqÿrefjd foaYkd lrkjd rEmhg tk
wh rEmh ke;s fjÉp .uka od,d hkjd' Okhg
tk wh Okh ;sfhklï b£ Okh ke;s fjÉp
.uka .shd' m%isoaêhg tk wh m%isoaêh ;sfhk
lï b£ m%isoaêh ke;s fjÉp .uka .shd' b;ska
fï f,dalfha tfyu W;=ï ;;ajhla keye' kshu
lreKdjla flfkla flfkl=g olajkafk ry;ka
jykafia flfkla muKhs' fudlo Wkajykafiaf.
lreKdj we;=f, wfmaCId rys;hs' ta ksid msk
lsh,d lshkafk f,daN" oafõY" fuday j,ska
hqla;hs' l=i,h ;=, f,daN" oafõY" fuday kE' tal
yßhg fï jf.a wms .uq f,akaiqjla fïl kslïu
me;a;l ;sfhkjd' hï fj,djl ug thg n,h
fhdo,d ±ka fï f,akaiqfjka flfkl=g ßfokak
.ykak mq`Mjka" ;j fj,djl uv ÿyqú,s jqk;a
msyoukak;a .kak mq¨jka' f,akaiqfjka .eyqfjd;a
Ôjudk w¾y;ajh
331
talg lshkjd mdmh lsh,d' fï f,akaiqfjkau uv
ÿyqú,s msy ±ïfud;a talg lshkjd msk lsh,d' ±ka
t;fldg l=i,h lshkafka fudlgo@ Tkak ±ka ta
folu w;yßkjd' w;ayeßhg miafi ±ka fudllao
t;k ;sfhkafka@ ieye,a¨j' w;ayermq ;ek
ieye,a¨j we;s fjkjd' ta ieye,a¨jg lshkjd
l=i,h lsh,d' zmq[a[d mdm mySKiai k;aÓ
cd.rfia NhxZ' wkak iir Nh ke;s fjkjd mska
mjq fol ye¨jg miafia' yenehs hq;=lï lshkafk
wdpdr O¾u lsh,d lshkafk tal fkfï' n,kak
nqÿrcdKka jykafia NsCIQka jykafia,dg frday,a
b¢ lrkjd" wdydr mdk imhd .kak úÈ i,ikjd"
Bg miafi jdiia:dk wdÈh imhd fokak;a ls%hd
lrkjd mska n,dfmdfrd;a;=fjkao@ wïug ;d;a;g
i,lkak mska ´keo@ mska mõ isÿ fkdfjkafka
ud¾. M, ,enqjdg miqjhs' Bg miafihs ta fkd;elSu
;sfhkafk' flfkla ys;=fjd;a tfyu mska mõ folu
uu lrkafk kE t;fldg iifr hkjd lsh,d tal
fudaydkaOldrhla' mD:.ackfhl=g l=i,a lrkak
neye' mD:.ackfhla lrkafku mska tlaflda
mõ' ta folska tlla ;uhs isÿ lrkafk' l=i,a
lrkakg neye mD:.ackhkag' ry;=ka jykafia,d
l=i,a lrkjd' ud¾.M, ,dNSka jykafia,d l=i,a
lrkjd' mD:.ackfhda mska mõ lrkjd' ta ksid
mD:.ack flfkla ljqre yß ys;kjd kï mska mõ
folu lrkak fyd| kE t;fldg iir hkjd fkao
lsh,d' tfyu flfkl=g lrkak neye' talg
332
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
mska mõ fol lshk udhsfuka f;dr jqk flfkla
fjkak ́ fka' t;fldg ta flkd wr mska mõ lrk
flkdg jvd fyd|g f,dalhg fufyjrla lrkjd"
jev lrkjd' mska mjq folu w;ay, flkd thdg
wk.a.ys; ysf;ka jev lrkak mq`Mjka fyd|gu'
wk.a.ys; Ñ;a;h lshkafk fudkjo@
n,dfmdfrd;a;= j,ska f;drj isÿlrkq ,nk
ls%hdjkag' kuq;a wo wms mkai,g odkh fokafk;a
.ys; Ñ;a;fhka' m%Yxidj f.!rjh" uerekyu
mdxYl+,hg jevu lrjd .ekSug wdÈ ish,a,lau
.ys; Ñ;a;fhka ke;akï .%yKh lr .;a is;ska
;uhs isÿlrkq ,nkafka' flfkla mkai,g
hï f.dvke.s,a,la idod mQcd lr,d wdj;a tu
f.dvke.s,a, we;a;gu ;sfhkafk ;ukaf. T`Mfõ'
tal tfyu ;uhs isÿfjkafk' uu lshkafk tal
tfyu ke;sj lrkak lshk tl fkfuhs' ys;,
n,kak ;uka yomq fohl kslïj;a fjk flfkl=f.a
ku .eyqfjd;a weú,a,d fudlo lrkafk@ myq.sh
ojil uy;aufhla fyd|gu lKiai,af,ka m%ldY
l<d' fmdÿ ;ekl úydr ukaÈrhla yo,d ÿkakd
t;=udu ,CI .dkla úhoï lr,d yeÿjd' yo,d
fudlo lf,a t;=udf. kul=;a kE" .ul=;a kE'
ue;s weu;sjre f.k,a, újD; l<d lsh,d' b;ska
t;=ud me;a;lg fj,d n,df.k b|,d weú;a ta .ek
úYd, lKiai,a,la we;s jqkd lsh,d' fN!;sljd§
l%uhg ne¨fjd;a tal yß widOdrKhs' t;=ug ta
f.!rjh fokak ;sínd' ta f.!rjh ta úÈhg ,nd
Ôjudk w¾y;ajh
333
fokak nqÿyduqÿrefjd jqk;a ls%hd lrkjd' uyrc
flfkla wdjyu t;=ukag úfYaI f.!rjkSh
wdikhla ms,sfh, lr,d fokjd' rc;=ud lsh,d
l;d lrkjd' b;ska ta foaj,a iïu;hfka'
nqÿrcdKka jykafia ,`. tl wkd.dó ud¾.M,
,dNS Wmdil ;=fula jdä fj,d idlÉPd lr
lr ysáhd' ta w;f¾ fldfid,a rÊcqrefjd wdjd'
nqÿrcdKka jykafia fldfid,a rÊcqrejkag jvd
fY%aIaGhsfka' b;ska fï Wmdil ;=ud l,amkd l,d
nqÿrcdKkajykafia ,`. uu jdä fj,d idlÉPd
lrk ksid Wkajykafiaj fkd;ld rc;=ud tk úg
tl mdrgu ke.sÜfgd;a nqÿrcdkka jykafiag isÿ
lrk wf.!rjhla tal lsh,d' rcqg .re lrkak
´kE kE' rcqg jvd fY%aIaG flfkla ,`. uu
bkafk ±ka lsh,d' kuq;a rc;=udg fïlg fmdâvla
flaka;s .shd' ug .re lf<a kE lsh,d' Bg miafi
nqÿrcdKka jykafia rc;=udf. is; n,,d Tng
wf.!rj msKsi fkdfjhs jdä fj,d ysáfha Tyq
wkd.dó ud¾. M, ,dNS flfkla lsh,d' Bg miafi
rc;=ud ikaiqka jqkd' mD:.ack ys; tfyuhs' ys;
±lmq yskao nqÿrcdKka jykafia W;a;rh ÿkakd'
is; ±lafk ke;akï WrK ùula t;k isÿ fjkjd'
wms jqk;a tfyuhs' iuyr whkï ta fohska
wukdm fjkjhs lsh,d ys;=jg wms ioao ke;sj
bkakjd' fudlo wukdm jqkdg m%Yakhla ke;s ksid'
iuyr wh ta wukdmh Tyqg fyda wmsg fyd| uÈ
lsh,d ys;=fkd;a ta wukdmh j,lajkak fudkjd
334
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
yß lshkakg mq`Mjka' ±ka fï f,dafl wukdm
jqkdg m%Yakhla ke;s Woúh bkakjd' fudlo ta
f.d,a,kaf.a ukdmh wmsg fudku úÈhlskaj;a
jevodhS ke;akï ta wh wukdm jqkdg m%Yakhla
kE' jevodhS mqoa.,fhda yeu me;a;lskau wukdm
ùug neye' ta f.d,a,kau wms ;shd.kak ´kE" tal
ys;g Ôú;hg ±fkkjfk' jevodhS mqoa.,fhd
lsh, ±fkkjd'
±ka b;ska wmsg l=i,a iy mska mjq meyeÈ,shs
fkao@ fN!;sljd§ l%uhg l=i,;djhla lsh,d
lshkjd' l=i,h lshkafk tal fkfï' wl=i,a
ke;s" tfyu ke;akï f,daN" oafõY" fuday ke;s
lshk tlfk l=i,h lshkafk' tfyu ke;sj
l=i,a lsh, lshkafk yelshdjka lshk tl fkfï'
jpkhla ´k tllg fmr,,d .kak mq`Mjka'
tfyu .kakjd kï ksjkg we;s l=i,;d lsh,d
fnod .kak fjkjd' ksjfkys ;sfnk l=i,;djh
;uhs wf,daN" woafõY" wfuday lshk tl' ´ku
jpkhla fmr,kak mq`Mjka' ks;H lr.kak neye'
kshu lr .kak neye' tal iïu;hfka'
±ka wks;HNdjh lsh,d lshkafk fudllao
n,uq' wksÉp lshkafk ks;H fkdjQ - yeu l,aysu
fkdmj;akd' yeu l,aysu fkdmj;akd lshkafk"
ld, lShla ;sfhkjo@ yeu l,aysu lshkafk
wkak ta ld, ;=kg' w;S;" j¾;udk" wkd.;'
t;fldg fï NdKavhla yeu l,aysu fkdmj;akd
lsh, lshkak nqÿ flfkl=u wjYH kE' fya;=j wms
Ôjudk w¾y;ajh
335
ljqre;a okak oyu tal' fïl w¨f;ka ljqreyß
lsh, fokak ´keo@ fïl Èrkjd lsh,d wms
uefrk nj jqk;a okakjd'
ta ksid yeu l,aysu fkdmj;akd lsh,d
lshkafk w;S;" wkd.;" j¾;udk lshk ff;%ld,h
;=, fkdmej;Su' ta ld,h ;=, fkdmj;akd
wjia:djlg ;uhs wksÉp;djh lsh,d lshkafk'
ta lshkafk ;=ka ld,hlg fkdne÷k wld,sl;ajh
lshk tl t;k ;sfhkjd' t;fldg wkak ta
wld,sl;ajhg ;uhs wks;H;djh lsh,d lshkafka'
tfyu ke;sj ms,sl=, fkfï' ´l ;snqk nqoaO;ajh
,nkak l,skq;a iudcfha ñksiaiqkag' ñkS weglgq
T`Mfj ne| .;a; wh" ñkS weglgq j, ksod .;a;
wh isáhd' fidfydka j,u Ôj;a fjÉp wh isáhd'
úuqla;sh olskak lsh,d' ta foaj,a yß hkafk
keye' wfma wh ys;kafk fï foaj,a ms,sl=,a l<du
Tlafldu tmd fj,d ksjka olS lsh,d' ms,sl=,
lshkafku laf,aYhla lsh,d okafk keye' ta
ksid ñksiqkaj ;,a¨ lr,d ;sfhkafk ßkd;aul
wiqnjd§ Ñka;khg' b;ska hqfrdamfha wks;a
wd.ï j, wh;a m%ldY lr,d ;sfhkafk nqoaOd.u
lshkafk ßkd;aul o¾Ykhla lsh,d' ljqre;a
ms,sl=, ±laldg wks;H;djh olskafk kE' ±ka
fï mqgqj wks;Hhs lshkak nE' fïl j¾;udkfha
mj;sk tlla ta jdf.au wkd.;fha ks;Hhs' tal
wkd.;fha úkdY fjkak mq`Mjka' kuq;a wks;H
lshkafk yeu l,aysu fkdmj;akd lshk tlhs'
336
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
ta lshkafk tl ld,hlj;a mj;skjd lshk
tl' taflka woyia fjkafk kE wfma wh wks;H
ks;H lrf.k" wks;H wd;au lrf.k" uu uf.a
lrf.k" wks;H nqoaOd.u lrf.k" wks;H oDIaÀhla
lrf.k uq̀M uy;a ,dxlsl fn!oaO iudchu bkafka'
ta we;a;kag ;sfhkafk nqÿrcdKka jykafia nqÿ
fjkak;a l,ska wr ;snqk Ndjkd ál ú;rhs'
b;ska taj lr lr uykais fjkjd Wu;= fjkjd'
iuyr wh msiaiq yod.kakjd' tal ys;,d lrk
fohla fkfuhs" fkdokakd lug lrk foaj,a' ta
foaj,a ljqre;a Th we;af;d fkdu`. hjkak tfyu
lrkafk kE fkdokakd lughs lrkafka' wkak
tjeks wvqmdvqlula ;sfhk ksid ;uhs ud¾.M,"
ksjka ke;sfj,d ;sfhkafka'
±ka fï NdKav yeu l,aysu fkdmj;akd
iajNdjfha§ wkd;au iajNdjfha ;sfhkafk jh
Oïud ixLdrd .=Kh ;sfhkjd' ckms%h;djhg
meyeÈ,s lrkfldg wks;H;djhhs wkd;au;djhhs
folu tlg meyeÈ,s lrkafka' tfyu fjkak
nEfka' jpk ;=k ;=ka wdldrhla fjkak ´kE'
iudk fjkak nEfka' wks;H;djh lshkafk yeu
l,aysu fkdmj;akd lshk tl' ÿlaL;djh lsh,d
lshkafk mxp WmdodkialkaOh yd fï udkisl
YÍrh" wkd;au lshkafk wd;aóh iajNdjhla ke;s
lshk tl' t;fldg ry;ka jykafia,d jev bkafk
wks;H;djfha' mD:.ackhd jev bkafk ks;Hhs"
iqLhs" wd;auhs lshk ;ek' ry;ka jykafia,d jev
bkafk wks;Hhs" ÿlhs" wkd;auhs lshk ;ek'
Ôjudk w¾y;ajh
337
t;fldg fï ÿlaLhs lshk ;ekÈ woyia
fjkafk ÿlhs lshk ;ek jev bkakjd fkfï' mxp
Wmdodk ialkaOh ÿlhs lsh,d ±l,d jev bkakjd
lshk tl' mxp WmdodkialkaOhg tkafk ke;sj'
kuq;a mD:.ackhd tal t;k tfyu olskafk kE'
thd t;k iemhs lsh,d bkafk' Ôú;j, iemhs
lshmq fohlafk ÿlg fmrf,kafk' tfyu ke;sj
iemhs lshkak lsis fohla kEfk' t;fldg
mD:.ack i;ajhd iemhs lshk ;ek bkakjd' yenehs
t;k iem kE' iemhs lsh,d ys;df.k bkakjd'
wr ñß`.=jg /jfgkjd jf.a uqjd c,h we;s lsh,d
ys;kjd ys;=jg c,h ke;s tl fjku l;djla'
tajf.a mD:.ackhd ÿl ;ud ú¢kafk' kuq;a iem
lsh,d ys;kjd'
;=ka l,aysu rEm fõokd ix{d ixLdrd
ú[a[dK lshk tajd mj;ajkafka ke;akï wld,sl
fjkjd' t;fldg wld,slj f,dalh n,kak
mq̀Mjka' wld,slj n,kjd kï ;uhs ;:d.; {dK
o¾YKh my, fjkafk' ;:d.; {dK o¾YKh
lshkafk ;;ajdldrh' ;;ajdldrh lshkafka
nqÿyduqÿrejkaf. [dK o¾YKh lshk tl fkfï"
mj;sk wdldrh lshk tl' ke;akï n,kafk
w;S;fha yß j¾;udkfha yß wkd.;fha yß
is;=ú,a,lska kï Tyq n,kafk wld,slj fkfï'
t;fldg j¾;udkfh yß bkak neye' j¾;udkh
lshk tlla ;sfhkjd kï Tyqg taldka;fhka
w;S; ne֕ ;sfhkjd' wkd.; ne֕ ;sfhkjd'
j¾;udkfha yeu fohlau wr ld, folg ueÈjqkdg
338
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
miafifk isÿjkafka' t;fldg j¾;udk wjÈh
;sfhkjd kï thdg wkd.; wjÈh ;sfhkjd'
j¾;udk wjÈh ;sfhkjd kï w;S; wjÈh
;sfhkjd' w;S; wjÈh ;sfhkjd kï wkd.;
wjÈh ;sfhkjd' wkd.; wjÈh ;sfhkjd kï
j¾;udk w;S; wjÈh ;sfhkjd' ks;ru ne¢,d
fka bkafka' tfyu bkakjd kï ta ld, ;=kgu
ne¢,dfk bkafka mqoa.,hd'
hï flfkla lKqjla ,`.g .sfhd;a tfyu
thdg ÿßka fmfkk ;j lKqjla ;sfhkjd' ta lKqj
,`.g .sfhd;a tfyu ÿrlska fmfkk ;j lKqjla
;sfhkjd' B,`.g ueog wdfjd;a thd ys;kjd fï
fome;af;u lKq folla ;sfhkjd lsh,d' lKq
folg idfmaCIs;j ueohs lsh,d lshkjd' t;fldg
WfmaCIdj lsh,d lshkafk talgfka' WfmaCIdj
lsh,d lshk tl f,daflg fyd|hs' kuq;a ksjka
olskak nE' ksjka olskak fï ld, ;=fkkau
ksoyia fjkak ´kE' fõokdfjka" ;=ka ld,fhka
ksoyia fjkak ´kE'
jpkhla úÈyg wld,slhs lsjqjg wld,sl;ajh
Tng m%;HCI jqkdo@ m%;HlaI Wfka ke;skï uq,skau
lrkak ;sfhkafk Tn fï .eUqre oyu kqjKska
úuikak ´kE' wld,sl;ajfha ;sfhk iajNdjh
f;arekdo@ wld,sl;ajh ±ka wms ;=, ls%hd;aul
fjkjo@ ls%hd;aul fjka kEfk' ±kqula jYfhka
wms ;du bf.k .kakjd" fydhkjd" m;ajqfka kE'
biair fj,du uq,skau lrkak ;sfhkafk fn!oaO
Ôjudk w¾y;ajh
339
Y%djlhka úÈhg nqÿ oyug we;=,a fjkak ;sfhkafk'
iïud ÈÜÀh my, lr .kakjd' we;af;kau
lshf;d;a m<fjks ud¾. {dKh' ta m<fjks
ud¾. {dKhg m;a jqkdg miafi ;uhs mrud¾:
fn!oaOfhla njg m;a fjkafk' Ndj WoaO Njh
lshkafk mxp Wmdodk ialkaO ls%hdoduh' WoaO
lsh,d lshkafk th blauj, thska tydg ksoyia
fjÉp wjia:dj' t;fldg ksoyia fjÉp wjia:dj
wi{;hs' wi{dk ;,h ix{d kE' t;fldg
ix{djla ke;s ;ek wix{dk ;,h' wix{d; ;,h
lsh, lshkafk ry;ka jykafia,d jev isák ;ek'
ix{d ksfrdaOh lsh,d lshkafk yeu flfklau
wudre jqkdg fyñka fyñka hkak ´kE ;ekla'
wms fï msßi iu`. isÍmdfo hkak iQodkï fjkjd'
fï yeu fokdgu hkak mq`Mjka tl tl fõ.;,
we;s' fldfydu yß ;ukaf. fõ.fhka ;uka hd
hq;=hs' hkak neß ksid u. bkak ́ ke lsh,d tal;a
wkqu; lrkak neye'
uq,skau ;sfhkafk zldf,ak Oïu ijkx
ldf,ak Oïu idlÉPdZ' ld,h lsh,d lshkafk
wjYHu fohla' ta fudfydf;È ta wjia:dfjÈ wfma
;sfhk O¾u .eg`Mj idlÉPd lsÍufk ldf,ak
Oïu idlÉPd lsh,d lshkafk' zldf,ak Oïu
ijkxZ ta .e,fmk oyu Y%jKh lrkak ´kE'
.e,fmk oyu idlÉPd lrkak ´kE'
±ka fï wfma .eg¨ iajNdjhka j,ska tfyu
ke;akï udkisl iajNdjhka j,ska úúO ;ekaj,
340
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
wms k;r fj,d bkafk' tla flfkla tl
;ekl ;j flfkla ;j ;ekl' tlu lreKla
y;r fofkl=g tljf.a yßhkafk kE' f.dvla
fofklag ;sfhk m%Yakh ;uhs ;ukag ;uka Èyd
n,kak neß tl' iajdNdúl yelshdjla msysg,;a
keyefka ;uka Èyd n,kak' bJøshhka yg msysg,d
;sfhkafk t,sfh ;sfhk foaj,a .%ykh lr.kak'
fud,h msysg,d ;sfhkafk t,sfh ;sfhk foaj,a
u;l ;shd.kak' úu¾Ykh lshk tl wjÈ fj,d
uy fud,h ls%hdldß;ajh;a we;s fj,d ;sfhkafka
od¾Ykslhkagfk Tjqka jev lrkafk uy
fudf,ka' t;fldg úo¾Ykdjla my< fjkjd'
fï úo¾Ykd;aul .=Kh ;uhs i;r i;smÜGdkh
lsh,d lshkafka'
thd lfha ndysr iajNdjh n,kjd' wdOHd;añl
iajNdjh n,kjd' Ñ;a;fha;a ndysr iajNdjh
n,kjd' wdOHd;aañl iajNdjh n,kjd' fõokdfõ;a
Ou_;dj,;a ndysr iajNdjh n,kjd' wdOHd;añl
iajNdjh n,kjd' n,,d kqjkska ta yeu fohlau
jgyd .kakjfk' wmsg;a ;sfhkjfka ±ka {dk
u;a;dh lshk tl' Th we;a;kag;a ;sfhkjd' ±k
.;a; fyd| krl wvq ¨yq`vq Th úúOdldr wgf,da
oyfï ls%hdldrlï ±ka {dKh ;=, ke;ao@ ú|mq
ÿl iem ta Tlafldu ;sfhkjd' {dK u;a;dh
lsh,d lshkafk ta {dKhg wrf.khs ;sfhkafk'
;ukaf.a u;hla yeáhg wrf.khs ;sfhkafk'
t;fldg úúO wd.ï ixialD;Ska ta foaj,a f,dafl
Ôjudk w¾y;ajh
341
ñksiaiq ;ukaf. lr .kakjd' tfyu;a wrf.k
bjr fj,d ñksiaiq tajdg wkqj Ôj;a fjkjd'
fï Tlafldu {dK u;a;dh .Khg ;uhs
jefgkafka'
b;ska nqÿyduqÿrefjd wjidkfha fï Tlafldu
ál lsh,d lshkafk fudllao@ wksiaisf;dap
úyr;s' fï tllskaj;a Tng m,la fjkafk keye
lsh,d' mqoa.,fhda ms<sn| fkdokak lu ksidj;a
wr yduqÿrejkaf. fï yduqÿrejkaf. wr foaYlhf.
fï foaYlhf. Ndjkd l%u ms<sn| okafk ke;=jj;a
fkfuhs' uu;a Th yeufoau w;f¾ fydhdf.k
.sys,a,d ;uhs ukqiaifhl=g yenE iykh ,nd fok
T!IOh .ek fidhd .;af;a' Tng;a ksjerÈ T!IOh
,nd .kak l%uh ;uhs fï lsh,d fokafk' f,dafl
fï úuqla;sh fjkqfjka fï iekiSu fjkqfjka
uyd m¾fhaIKhla lr, ;sfhkjd' b;sydifha
mqÿudldr úÈfha wdOHd;añl m¾fhaIKhka
lr,d ;sfhkjd' úfYaIfhka kQ;k úÿ,s n,h
fidhdf.k ÈhqKqfjkak mgka .kak l,ska ta
lshkafka úÿ,s n,h fidhd .ekSu;a tlalfk fï
Tlafldu ;dCIKsl fuj,ï ìys fjkafka' b;ska
Bg l,ska ;sífn wdOHd;añl fidhd .ekSï ms<sn|j
m¾fhaIK' tajdfha§ hï hï wh hï hï u; j,g
meñKqkd' kuq;a ta u; tllskaj;a ish`M ixialdr
O¾uhka wks;H;djfhka olsk iajNdjhla ;snqfk
kE' túg ziíffí ixLdf¾iq wksÉp ix{dZ we;s
fjkafk kE'
342
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
i;r i;smÜGdkfh;a wka;sug ±lafjkafk
ish`M ixialdr O¾uhka wks;Hh njhs' tlla folla
fkfï' tl ix{djla fkfï ish,a,' t;fldg
fukak fï ix{dj fyd|hs lsh,d lshkak nE wmg'
fldákau lSfjd;a nqÿyduqÿrefjd .ek ;sfhk
ix{dj;a bj;a lrkak lsh,d ;uhs nqÿ yduqÿrefjd
jlal,S yduqÿrejkag lsjqfj' yenehs wfma wh tal
l,skau bj;a lr,d ;sfhkafk' tal bj;a l,dg
fjk fjk ix{d f.dvla mqfrdaf.k bkakj' wr
fjk fjk ix{dj,g jvd nqÿyduqÿrefjd .ek
ix{dj ;sfhkjd kï f,dl= fohla' th ;uhs
nqÿyduqÿrefjd .ek we;sjk Y%oaOdj'
taflka woyia fjkafk fudkjd yß ix{djla
;sfhkj kï ta ix{dj ;=, wr ixialdrfhka meñKs
mxp Wmdodk ialkaOh ls%hd;aul fjkjd lshk
tl' t;fldg ix{djla ke;sj bkak lsh,d ±ka
mD:.ackfhl=g lshkjd' yd ±ka Thd ix{djlg
tkafk ke;sj bkak lsh,d tfyu lsõjg Tng
bkak mq`Mjkao@ neyefka' tfyu bkak neye' ±ka
lsjqfjd;a tfyu fï uy fmdf,djg nrla ke;sj
bkak lsh,' lsõjg tfyu bkak l%uhla keyefka'
tajf.a yeu fudfyd;lu ukqiaihd fldydgo nr"
ix{djg ;uhs nr' t;fldg ix{d ksfrdaO lshk
tl my, lr .kakjd' fÉ;kdjg nrhs" lu_hg
ls%hdj,shg nrhs" ud úiska is;k" ud úiska ú¢k"
ud úiska l;d lrk" ud úiska ldhsl ls%hd lrk
flfkla njg m;a fj,d ;sfhkjd'
Ôjudk w¾y;ajh
343
t;fldg ry;ka jykafiag ud¾. M< ,dNSka
jykafiag tal ke;af; wehs@ Wkajykafia,dg
keye lïuiaildrf;da k;aÓ' l¾u lrk
mqoa.,fhla keye' uu l;d lrkjd fkfuhs" uu
jäkjd fkfuhs" uu ie;fmkjd" uu msKavmdf;
jäkjd" uu odfk j<|kjd fkfuhs' ta ksid
;uhs Wkajykafia,dg ;ry" m%Yak" .eg`M" flaka;s
taj uql=;a kE' flf,ia O¾u kE lshkafk talhs'
ksflf,ia lshkafk talhs' uki flf,ikafk;a
kE' Tjqka fjk flfkla flf,ikafk;a kE'
±ka ßÿfkd;a flfkla fudlo lrkafk' wfkla
ukqiaihd flf,ikjd" ke;s lrkjd' Tyqf.a
f.!rjh ke;s lrkjd' t;fldg ;ukaf.a
uki yd wkqkaf.a uki flf,ik foaj,a kE'
yeu fudfyd;lu fÉ;kdj;a iu.u ;sfhkjd
ix{dj' ix{dfjka ;uhs yeu fohlau lrkak
fjkafk' ±ka uu lsjqjg ix{dfjka f;drj bkak
lsh,d ix{dfjka f;drj bkak;a neye' kuq;a
±ka wms W;aidy lrkak ´kE ix{dfjka f;drj
bkak fkfuhs" ksflf,iaj bkak;a fkfuhs"
ksfrdaOfha bkak;a ksjfka bkak;a fkfuhs' wms
tf;kag m;a fjkakg jeäh hq;= kqjk ms<sn|jhs
wms ie,ls,su;a fjkak ´fka' fldfyduo tal
,nkafk lsh,d' nqÿ oyfu fï wjfndaOh uyd
mqÿu wdYap¾hhla' fïl fmdä fohla fkfjhsfka'
uyd mqÿu wdYap¾hhla' ukqIHfhl=g tal tla;rd
úÈhlg msklg Nd.Hhlg ,efnk i;r uyd
344
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
ksOdkh jf.a ;uhs' tal fudllao lsh,d lshkak
neyefka' mska n,fhka flfrkjo wmsg lshkak
neye' fïl wdYap¾hu;a oyula lshkafk talhs'
f,daflda;a;r lsjqfj talfk' f,dalfhka tf;r
f,dalfha ;sfnkakdjQ lsisu foalg idfmaCIs;
kE' wiu iuhs lsjqfj talhs' iudk lrkak
nE' nqÿ rcdKka jykafia wiu iuhs' nqÿrcdKka
jykafiaf.a {dKhg lsis flfkla iudk lrkak
nE' ry;ka jykafia,d;a wiu iuhs' wehs wiu iu
fjkafk@ iudk lrkak mq`Mjka fohla jia;=jla
yevhla hula ;sfhkj kï fk' t;fldg fohla
hula jia;=jla yevhla lsisu wdldr ,CIKhla
ke;s tlla fldfyduo iudk lrkafk' iudk
lrkak neyefka' iudk lrkak nE' ta lshkafk
wkka;hs'
wdldffia mo;a;kaÓ
iufkda k;aÓ ndysf¾
wdldfia mdo ke;s jf.a Y%ukfhda ke;
ndysßka'
Y%uKfhd ndysßka y÷kd .kak nE' wdldifha
msh igyka olskak neyejf.a' Y%uKhd wr
bJøsh {dKhg y÷kd .kak nE' ;ukq;a bJøsh
{dKfhka f;dr jqkdg miafihs" tafl iajNdjh
fmakfka' ke;akï wms ;du olskafk ldhsl
iajrEmh nqÿyduqÿrejkaf.' yduqÿre flfkla
jqk;a olskafk ldhsl iajrEmfhka' yduqÿre
flfkla mqoa.,fhla olskafk ldhsl iajrEmfhka
Ôjudk w¾y;ajh
345
ú;rhs' udkisl .=Khka iu. olshs ta;a b;ska
wr f,!lsl iajNdjhg idfmaCIs;j' fuhd
lreKdjka; flfkla" fuhd ;ryd hk flfkla"
fuhd f,daN flfkla lsh,d tfyu olskjd'
f,!lsl f,dalhg idfmaCIs;j ry;ka jykafia
zwdldfi mox k;aÓ iufkdaa k;aÓ ndysrxZ' wfma
wh lshkafk fudkjo@ Y%uKfhd gjqka j, kE"
le<E j, bkafk' tal yß úys`M l;djla' gjqka
tlg fí;a .kak tkafk keoao@ nqÿyduqÿrefjd
jev ysáfh uyd k.rj,ufka" rcjdi,a j,fk'
rcjdi,a ;sfhkafka uyd k.rj,fka' tal uy
fndre l;djlafk' uyd .eUqre foaj,a h:d¾:h
Tlafldu jy,d odkjd fmd;aj,ska'
mD:.ackfhda fï fmd;a ál w,a,d .;a;g
miafi taj ks¾jpkh lr, lr,d mD:.ack u;
j,ska msfrõjd' h:d¾:h mD:.ack u;j,g fmr,,d
;sfhkafk' b;ska uxuq,d fjkjd' wmsg ,eìÉp
Nd.Hh wms b;d w.h fldg i,lkafk ±kqug uq,a
;ek fokafk ke;sj ks;ru ;uka wyk foa n,k
foa Ôú;hg idfmaCIs;j n,,d mqreÿ mqyqKq l<d'
uu l,amkd lf,a uu ksjerÈ fjkak ´kE ñila
fmd;la ksjerÈ lr,d jevla kE lsh,d'
f.dvla wh lrkafk ;uka mrïmrdfjka wdmq
wd.u yß lshkakfka' uu mqxÑ ldf, b|,u t;k
b|,d kE' isÍmdfo lkao fmakj wfma f.org' b;ska
wdÉÑ wïud lsh,d ;sfhkafk mqf;a nqÿ yduqÿrefjd
isÍmdfog jeäfh wyiskafk lsh,d' b;ska uu
346
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fyd|g wyf.k ysáhd' wyf.k bkakfldg wdÉÑ
wïud ál fj,djla b|,d lshkjd mq;dg mqÿu
ysf;kafk keoao wyiska jeäh lsjqjyu' uu §,d
;sfhk W;a;rh fudllao okakjo@ nqÿyduqÿrefjd
b;ska wyiska jeähg jevla kEfk' ux wyiska
hkak tmdhe' wkak tal;uhs §,d ;sfhk W;a;rh'
wdkkao yduqÿrefjd fudk oyula bf.k .;a;;a"
nqÿyduqÿrefjd fudk oyula foaYkd l,;a" ry;ka
jykafia,d fldhs ;ek ysáh;a" tal fkfuhs jeo.;a'
;uka bkak ;ek' ;uka ysák ;ek ;uka fY%aIAG
fjkak ´kE'
wms .e;af;la fjkak ́ kE kE' wkqnqoaO;ajhg
nqoaO;ajhg m;afjkakhs lshkafk' nqÿrcdKka
jykafiaf.a Y%djl;ajh lshkafk .e;slu fkfï'
nqÿ oyfï .e;af;d kE Y%djlfhd bkafk' YsIHhd
lshkafka talhs' .e;af;d lshkafk .e;s whfk'
mdCIslfhd tla flfkla rc lrkak tlaflkla
mj;aj.kak Tijd ;nkak bkak lÜáhg ;uhs
lshkafka .e;a;d lsh,d' .e;a;d lshkafk fiajlhd'
nqÿyduqÿrefjd Tijd ;nkak wms ldgj;a neyefka'
fN!;sl l%uhg ne¨j;a wdOHd;añl l%uhg ne¨j;a
fudk úÈhlskaj;a neyefka'
±ka ;sfhk m%Yakh ;uhs fudllao ±ka wms
lrkak ´kE lshk tl' lrkak ´kE tl fohla
;uhs fï fudfydf; lrf.k hkafk' fndfydu
fyñka fndfydu iQCIuj f;afrk fohla' ±ka
wms Tlafldu ir, foaj,a lsh,d ÿkafkd;a mq`Mjka'
Ôjudk w¾y;ajh
347
ll=, Tijkfldg Tijkjd lsh,d ys;kak' yßu
f,aishsfka' yqiau .kakfldg tlhs lsh,d lshkak'
my, fy,kfldg folhs lsh,d lshkak' yßu
f,aisfka' ±ka Th jf.a fohlao ́ kE Th we;a;kag@
kEfk' Bg jvd fohla ́ kE fj,d ;sfhkafk' tajd
wms yeuodu okak foaj,afka' is;=ú,a,la my, jqkdg
is;=ú,a,la is;=ú,a,la lsh,d ys;kak mq`Mjka' tal
b;du ir, moaO;shla ;sfhkafk' tal f;afrkjd
fjkak mq`Mjka' f;afrkjd lsh,d jevla ;sfhkak
tmdhe' jevla ke;af; kE m%fhdack .kak mq`Mjka'
yenehs ta fohska f.dvla ÿr hkak neye' ±ka
kefjka hkak mq`Mjka Èidj,a m%udKj,a ;sfhkjd'
ldfrflka jEka tflka hkak mq`Mjka m%udKj,a
;sfhkjd" Èidj,a ;sfhkjd' .=jka hdkfhka
hkak mq`Mjka Èidj,a ;sfhkjd' b;ska fï .=jka
hdkhlska hkak ´kE .uklg jdykhlska hkak
.sys,a, ta jefâ lrkak neyefka'
ta jf.a wfma iuyr wh OHdk Ndjkd lr,d
úo¾Ykdjg hkj lshkafk yßhg wr .=jka
hdkhlska hkak ´ke tl jdyhkhlska hkak
yokj jf.a jevla' tal lrkak neye' tal hkafk
fmdf,dfõ' fïl hkafk wyfia' fïlg mq`Mjka
.,a;,d" uy l÷" uy jeõ" uyd id.r ;rKh
lrkak mq`Mjka' jdykhlg ´l lrkak neyefka'
b;ska wkak tajf.a iajNdjhla ;sfhkjd wfma tl
tl ls%hdoduj,' oyu lshkafk hdkdjla' wr
Trejlg Wmud lrkjfka' wmsg tal jdykhlg
kejlg .=jka hdkhlg iudk lrkak;a mq`Mjka'
348
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
±ka wfma ix{d ksfrdaO fjkak ;uhs ´kE'
kuq;a fï nK wykak;a ix{dj,a álfk .kafk'
Tõ tajd .kak ́ kE' tal .kak ́ kE l=ula i|ydo@
ix{d ksfrdaOh fidhd .ekSu i|yd' ta álu wms
Ndú;d lrkjd ix{d ksfrdaOh fidhd .ekSu i|yd'
±kau wms ix{dj,a .kafk ke;sj bkak .sfhd;a
tfyu t;fldg yßhkafk kE' ksrdhqO rgla
hqoaO ke;s rgla ìys lrkak mdúÉÑ lf,a fudllao
wdhqOhuhs' whqOu mdúÉÑ lr,d ±ka ksrdhqOhs'
±ka hqoaO kE' ta jf.a ix{dju Ndú;d lrkjd
ix{d ksfrdaOhla ìys lr .kak' ±ka flfkla
c,fha bkakjd' c,fha bkak flfkla f.dvg
tkak fudllao m%fhdackhg .kafk' c,fha isg
c,hu f;rmd c,fhka f.dvg tkjd' ±ka Trej
;sfhoaÈ Trej Ndú;d lr,d c,fhka f.dvg tkjd'
ta jf.a ±ka ug ix{d ke;sj bkak .sfhd;a ys;
k;r lrf.k bkak .sfhd;a tal yßhk jevla
fkfï' fï ál m%fhdackhg .kak fï lshk
úYsIaG foa f;areï .kak'
±ka wms fu;k bmÈ,d bkakjfka' ta bmÈ,d
bkafku wr idxidßl mxp Wmdodk ialkaOh ksid'
kuq;a ±ka wmsg ysf;kj fï idxidßl mxp Wmdodk
ialkaOfhau we,s,d .e,s, iir hdfuka t;rï
m%fhdackhla fjkafk kE' taflka ksoyia fjkag
´kE lsh,d' ±ka iir flfklaf. me;=u wkqj isoao
fjkafk' uu lshkafk kE wo ldf, ry;a fj,d
m%ydk ix{dfjka ksjka olskak wh ìysfjkjd
Ôjudk w¾y;ajh
349
lsh,d' l,d;=rlska lshkak;a nE bkak;a mq`Mjka'
f,dafl tla flfkla fokafkla yß bkak mq¨jka'
kuq;a wmsg mq`Mjkafk i;r wmd.dó;ajfhka
ñfokak' ta uÜgug ,nk wd;afu fkfuhs iaÓr
idr f,i iißkau ñfokak mq¿jka fjkjd' ±ka
ud¾. M, ,dNS flfkla ixidfrg jefgkafk
keyefka' tal yß ksh; .;shla' mqÿu jdikd
.=Khla' ta lshkafk thd iir w;rux fjkafk
ke;s flfkla' ke;akï wksla Tlafldu ú{dK
Yla;s fldhs fj,dfj iir w;rux fjhso okafk
kE' ys;d .kak nE' ta lshkafk uuxldrfhka
bkak ukqIHhd fldhs fj,dfj ÿIaG lula lrhso
okafk kE' i,a,s ÿkaku wd.u fjkia lrkjfka'
wehs ta@ tal ;uhs uuxldrfha iajNdjh' ±ka
fï ÿmam;a ukqiaifhl=g weú,a, lshkj ,CIhla
fokakï tkjo wfma wd.ug' nE lsõfjd;a ,CI
myla fokakï ta;a nE lsõfjd;a ,CI oyhla
fokakï' leu;s fjkjd fkao@ fudlo thdg h:d
wjfndaOhla kE' mxp Wmdodk ialkaOfha bkafk'
b;ska ta mdmh lrk ;ek mD:.ackh bkakjd'
tafl ñ,la ;sfhkjd thdg'
tflka woyia fjkafk wms ±ka ffjrhla"
fl%daOhla" wiykhla ke;sj bkakjd lshk tl'
kuq;a mD:.ackfhl=g f,dl= mSvkhla ldf.kayß
we;sfjkjd' t;fldg b;ska ;ryd hkjfka'
b;ska ta ksid mD:.ackhd ,`. ;sfhkjd wmd.dó
fjk iajNdjhla' kuq;a tfyu iajNdjhla keye
350
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
uu;ajh ÿre lrmq flkdg' thdg jeo.;a kE fï
f,dafl ;sfhk rclu' rcluj;a" isgqluj;a"
f,daldêm;Hj;a jevla keye lsh,d hï ;eklg
m;a fjkjd' thska woyia lrkafk uu bkak ;ek
Tfí rclug jvd by<hs lshk tl' t;fldg
thdg wNsfhda. lrkak flfkla kE' thd by<u
;,fha bkafk' wks;a wh bkak ;ekg jvd b;d
by, udkisl .=Khl" udkisl Okhl" udkisl
i;=glfk bkafka' ±ka yeu flfklau bkafk
;ud lshk uÜgulfk' Th .=Kh ke;s fjkj
iïud ÈÜÀhg m;a jqkyu' fïfl ufula keye"
uf.a lsh,d fohla keye' Th fndre foalg ;uhs
ukqIHfhd Wfoa b|,u ÿjf.k hkafk lsh,d
wjfndaO fjkjd'
±ka n,kak k.rhlg .sys,a,d l+ô ál jf.a
wrfyg ÿjkjd" fufyg ÿjkjd' fldfyo ÿjkafk
wykfldg lshdú uu fIâ tlg hkjd" lfâ hkjd"
fmdf,a hkjd lsh,d' kuq;a .eUqßka W;a;rhla
ÿkafkd;a we;a;gu okafk kE' ir, W;a;rhla
ÿkafkd;a b;ska lfâ hkjd fkao@ fldfyago
ÿjkafk@ fldf;kago ÿjkafk@ fl,jrla kE'
Tfy ÿjkjd'
zflda kq ydfida lsZudkfJødaZ
ksfrdaO ix{dj lsõjyu ksreoaO fjkafk
wdOHd;añl ix{dj' ndysr ix{dj fkfï' ndysr
ix{dj ksreoaO jqfkd;a mdfrj;a hkak neyefka
Ôjudk w¾y;ajh
351
fkao@ fmd;la lshjkak neyefka' fïl zwZhkak
lsh,d yevhla §,d ;sfhkjd' tal kdu rEmhla' ta
ksid wdOHd;añl kdu rEmh ;uhs ksfrdaO fjkafk'
ta ksid kdu rEmhla yeáhg ±lalg wkaOldrfha
megf,kafk kE' ta ksfrdaOh isÿjkafka fufyuhs'
thdg yeu fohla ;=,u jegySula ;sfhkjd' ta
jegySula ;sfhk ksid" ±laula ;sfhk ksid
uu;ajfhka ta Èyd n,kak mq`Mjka lula t;k
b|,d ke;s ksid;a tal yß w;yeÍulska fmakafka'
f,dl= w; yeÍulska tal fmakafka' tfyu fmakak
fya;=j wr uu;ajfha ix{dj ke;s lu'
tal yß wmQre oyula' iajdNdúlj tal my<
fjkjd' uu;ajfha ix{dj ke;s lrkak ke;skï
tal mqreÿ mqyqKq lrkak ;sfhkafka' we;af;kau
biair fj,du fydhd .kak ´kE wld,sl;ajh
lshkafka fudllao lsh,d' wld,sl;ajh ,enqjg
miafi" tal fidhd .;a;g miafi" tf;kag m;ajqkdg
miafi we;af;kau tal mqreÿ mqyqKq lrkak fohla
keye' tla bfí msysgkjd' ksjk lshkafk
fkdñf,a ,efnk fohla' bfí ,efnk fohla'
lsisu Yla;shla úhoï fjkafk ke;s fohla' ±ka
rEmhla .kak Yla;Ska jeh fjkjd' y÷kd .ekSug
ù¾hh udkisl Yla;sh ́ kE lrkjd' ukqIHfhl=g
kslï bkak;a fudkjd yß Yla;shla ´kE' ta
jf.au uki úfõlSj ;shd .kak;a Yla;shla ´kE'
kuq;a ksjk ,efnkafk fkdñf,a' ziïud jdhduZ
lshkafk talhs" lsisu jEhula ke;sj lshk tl'
352
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
t;fldg Tn okak wr kslï bkakjd lshk tl
fkfï fï lshkafka' talg Yla;shla jeh fjkjd'
jrojd jgyd .kak tmd fï foh' fmdâv we;akï
we;s wfma wh ys;kjd tfykï wr kslï bkak
tl ;uhs fï lshkafka lsh,d' tal fkfï fï
myokafka' Th we;af;da y÷kkafk keye ;du
ziïud jdhduZ lshkafk fudllao lsh,d' wkak
tal u;l ;shd .kak'
ziïud ÈÜÀhZ lshkafk lsisu oDIaáhla
fkdf.k isàu' kuq;a Tn ys;kak mq`Mjka lsisu
oDIaÀhla fkdf.k f.or ysáhdu yß lsh,d'
keye t;fldg tal ñ;HoDIaÀhla fjkjd' fïl
wdYap¾hh oyula lshkafk talhs' ys;d .kak
wudrehs' ys;d.kak wudre ksid ;uhs wms fï
.ek ys;kak ´k lrkafka' ta ys;Sfï m%;sM,hla
yeáhg ys;g ysf;a Wmßuh ys;=jg miafia tal
Ndr .kakjd ljqo@ iajNdj O¾uh' wms ysf;ka
lrkak mq`Mjka Wmßu uÜgug .shg miafi B,`.g
tal f;areï lr,d fokak ndr .kakjd iajNdj
O¾uh' yenehs tal iajNdj O¾uh f;areï lr,d
fokafk ysf;a Wmßu uÜgug ys;=jg miafi ;uhs'
tfyu ke;=j ;uka Wmßu uÜgug hkafk ke;sj
iajNdj O¾uh ;ukaj Ndr .kafka keyefka' ±ka
WodryKhla jYfhka flfkla úYajúoHd, uÜgug
.shdg miafifk thdj fï rch yß iudch yß
Ndr wrf.k thdg rCIdjla fokafka' ta jf.a thd
ysf;a Wmßu uÜgug hkafka ke;sj my, uÜgul
Ôjudk w¾y;ajh
353
k;r jqfkd;a iajNdj O¾uh;a thdj Ndr .kafka
kE' ;ud Wmßu uÜgulg .shdg miafi ;uhs
iajNdj O¾uh Ndr .kafk' t;fldg iajNdj
O¾uh okakjd fuhdg yels Wmßu uÜgug fuhd
±ka weú,a,hs bkafka ±ka uf.a Wojqj wjYHhs
lsh,d' t;fldg gla .d,d iajNdj O¾uh thdf.a
ld¾hh ndr .kakjd' talg wjidk ysKs fm;a;g
wms ke.,d bkak ´kE' ta ke.mq flkd ;uhs
w;ska weo,d .kafka' iajNdj O¾ufhkau tal isoao
fjkjd' ;udf.a Wmßuhg ;ud m;a jqkdg miafi
Wmßuh blaujd hkjd' c, gexlshl jqk;a c,h
msrekg miafia fudlo fjkafk@ c,h W;=rd
hkjd' W;=rd .shdg miafia tal fldydgo tl;=
fjkafk@ iajNdj O¾uhgh' fï we,g" fod,g"
.x.djg" uyd uqyqogfk tl;= fjkafka' gexlshg
fkfuhsfka' f;areï .kak ta foh'
ta jf.a wms;a wfma Wmßu kqjk j¾Okh
jqkdg miafi wms thska hkjd iajNdj O¾uhg'
tal yenehs wms f.dv .yk me;a;g fkfï' fï
iajNdj O¾uhg w; yßk me;a;g' w; yßkjd
lsh,d lshkafka f.j,aj, ;sfhk foaj,a ldg
yß fokjd lshk tl fkfï' w,a,d .ekSuhs w;
yeÍuhs folu w;yßk jev ms,sfj,' uu fïflka
lshkak W;aidy lrkafka w; yeßh hq;af;a w;
yeÍuhs lshk tlhs' taflka woyia lrkafka ukiska
ish,a, w;yeßh hq;= njhs' w; yeÍu w,a,df.k
w;yßk whhs wms w;r f.dvdla bkafka' w;yer,d
354
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
w;yer,d wd;auh k;r lr .kakjd' mkai,a yo,d"
Ndjkd uOHia:dk yo,d wd;auh tajd ,`. k;r
lr .kakjd' .sysfhd;a ´k;rï mkai,a yo,d
fmf¾;fhd fj,d bkakjd' w; yeÍu w,a,df.k
tal udkakhla lr f.k' tal wNsudkhla lrf.k'
tal oDIaÀhla lrf.k l;d lrkjd' ta w; yeÍu
fkfï fï uu lshkafk' ta w;yeÍu yß .eUqre
w;yeÍula' w; yeÍu;a w; yßk fohla .ek
lshkafka' hula §,d ta .ek fkdfidhd bkak
lshk tl fkfï' flfkl=g hula §,d ta .ek
fkdn,d bkak lshkjd fkfï' ÿkak fohla .ek
ukiska w;yer ta .ek fidhd ne,sh yels njhs fï
meyeÈ,s lrkafka' ÿka fohg we;s ;DIaKdj is;ska
neyer lsÍu .ekhs fï lshkafka'
±ka wms ys;=jg il, laf,aIhka m%ySk lr,d
ry;a fjk tal uq,skau n,dfmdfrd;a;= fjkak
neyefka' uq,skau Th we;a;kag ,efnkafk
f,!lsl f,dafla Ôj;a fjkak mq`Mjka" wdjdy újdy
fjkak mq`Mjka" idudkH úÈhg ls%hd lrkak mq`Mjka
flf,ia moaO;shla ;sfhk kuq;a ta flf,ia j,
wrgqj is|,d" n, is|,d mdúÉÑ lrkak mq`Mjka
;;ajhla' ta lshkafka ksj,d fndkjd jf.a' uq,ska
wms ksj,d fndk ;;ajhg m;afjkak ´fka' b;ska
ta m%udKhg ksj,d fndk iajNdjhg m;a fjk m<uq
foa ;uhs ilaldh ÈÜÀh ke;s ùu' Th zúÑlsÉPd
iS,ín; mrdudiZ ke;s lrkak hkak tmd' tal
tfyïuu ;snqkdfj' Tn ilaldh ÈÜÀh ke;s
Ôjudk w¾y;ajh
355
lf,d;a ixfhdack O¾u oyhu wvqfjkjd' yeu
foalskau jeä m%;sY;hla wvq fjkjd' fudllao
Tng lrkak ;sfhkafka' ilaldh ÈÜÀh ke;s
lrk tl' lrkak neß kE' tal ;uhs l< hq;af;a'
wmsgu m%;HCI fjk foafka nqÿ yduqÿrefjd wjfndaO
lr .kak lsh,d ;sfhkafka'
fudlo ksjk yß ud¾. M,h yß ljqrej;a
wmsg §,d yßhkafk kE' tal wmsg ±fkkak ´kE'
±ka uu iuia;h yeáhg tl wruqKla yß tl
m%;sm;a;shla yß §,d keyefka' §,;a kE' fokafk;a
kE' kuq;a uu fudllafoda fohla lshkak W;aidy
lrkjd' Tng f;afrkjd we;s tal' fudllao
úfYaI ldrKhla lshkak W;aidy lrkjd' Tng
;sfhkafk tal fudllao fï iajdókajykafia
lshkak W;aidy lrkafk lsh,d Tng f.or
b|f.k lrkak ;sfhkafk' wr foa lrkak"
fï foa lrkak" fï úÈyg yeisfrkak lshk tl
fkfï' fï wmQ¾j;ajh' fï oyu l=ulao lshk
m¾fhaIKfha fhfokak' fidhd ne,Sfï fhfokak"
wkak tal ;uhs úo¾Ykdj lsh,d lshkafka' tal
;ud Tfí ls%hdj,sh njg m;afjkafk' yenehs tal
tl ;eklg fldgqjqk ls%hdj,shla fkdjk nj ±ka
Tng f;af¾ú'
±ka wms ls%hdj,shla ÿkafkd;a th tl l%uhlg
tl rgdjlg fldgq fjkjfk' ux lshk fï
ms,sfjf,a§ Tn tl fohlg fldgq fjkafk kE'
mQ¾K úu¾YKhl fhfokjd' tal jegfykl,au
356
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fydhkjd' tmuKhs' ms,s;=rla ke;s .eg`Mjla
f,dalh ;=, keyefka' wU f.ähla w;g .;a;yu
tlafld lkak mq`Mjka" ke;akï ùis lrkak
mq`Mjka' úis l,;a tal ms,s;=r" wkqNj l,;a tal;a
ms,s;=r' ±ka Th we;a;kag ir, úÈyg hula f;areï
.kak ÿkakd kï Th we;a;kag b;d fõ.fhka
tal f;afrkjd' ±ka fïl fmd;la fïl ;eô,s
mdghs lsjqjyu lsis wmyiqjla jqkdo@ f;areï
.kak keyefka' j¾Kh rEmfhka w,a,d .;a;d"
w;ska w,a,d .;a;d" w;S; ú{dKfhka w,a,d .;a;d
fïl fmd;la lsh,d ú¢kjd" f;areï .kakjd
tal Tng ú¢kak mq`Mjka fohla' fujeks ir,
fohla fkfuhsfka fï oyfuka lshkafka' fï
rEm" fõokd" ix{d" ixLdr" ú{dK lshk fï myu
ke;s" rEm ksfrdaO" YíO ksfrdaO" .kaO ksfrdaO"
ri ksfrdaO" iam¾Y ksfrdaO" Oïu ksfrdaO fjÉp
;ekla' t;fldg Tn ys;kj kï fïl wmsg fldia
f.äh" fo,a f.äh jf.a f,aisfhka f;areï .kak
mq`Mjka lsh,d tfykï tal jerÈhs' fudlo fïl
bJøsh úIh blaujQ oyula'
ñksiqka ,`. fï oyu f;areï .ekSug wjYH
f,daflda;a;r Yla;sh wvq kE' ´kEu flfkl=g
Yla;sh wvqhs uq,a ld,Skj' kuq;a úu¾YKh ;=,
;uhs wjYH lrk Yla;sh jefvkafka' ry;ka
jykafia,dg n,mdk u;lh fowdldrhs' ±ka fï
tlu NdKavh' tlu j¾.fha fi,af*daka folla
fokafkla ,`. ;shd .kakjd' wdldr follg" oDIaá
Ôjudk w¾y;ajh
357
follg' tla flfkl=g ;ukaf.a fi,af*daka tl
.ek f,dl= jákdlula iy udkakhla ;sfhkjd'
;j tlaflfkl=g lsis ye`.Sula kE' msáka ne¨ju
fokak .dju ;sfhkjd' kuq;a wdl,amh fjkia'
wkak ta fjki ;uhs wms ;=,;a Wod fjkafka'
ls%hdj,sh k;r fjkafk kE' kuq;a ta fjki
;=, ;uhs wmsg iekis,a, ;sfhkafka' ±ka ry;ka
jykafia YÍrh mßyrKh lrkjd' YÍrhg wdi
kE' bJøshhka mßyrKh lrkjd' bJøshhkag
wdi kE' ta lshkafk bJøshhka m%;slafIam lrkjd
lsh,d .=Khla kE ry;ka jykafia ,`.' ms,sl=,a
lsh,d tlla kE' wmsg lrorh ;sfhkafk u;lh
fkfuhsfka' u;lh ;=, we;sjk mSvkh' tfyu
ke;akï u;lhka ;=, ;sfnk Yla;Ska ksid' ta
u;lhka ;=, wka;.dó fkdjk uÜgug ÈhqKq
ùuhs lrkak ;sfhkafk' ta lshkafk u;lhka ;=,
p,kh jk iajNdjfha Wmßu wvqùula ke;skï'
iShg mKylg jvd jeämqr wvqúula ;ukag lr
.kak mq`Mjka luhs ;sfhkafka' we;a;gu wms fï
;sfhk ÿlaLialkaOfhka iShg mKyla muK wvq
lr .kak mq`Mjka jqfkd;a fmdä mfya ieye,a¨jla
fkfuhs we;sfjkafka fkao@ ta ieye,a¨fjka
mq`Mjka iEfyk .ukla hkak' i;r wmdfhka
ksoyia fjkak" iq.;s.dó fjkak m%d¾:kd lrk
fndaêhlska ksjka olskak" nqÿnj m;kjd lsh,d
kslïu nqÿnj m;,d yßhkafk kE' iïud ÈÜÀhg
m;a fj,d nqÿ nj m;kak ´kE' tfyu ke;akï
mD:.ackfhla nqÿ nj m;kjd lSjdu th yqfola
358
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
jdishg lrk m%ldYKhla ú;rla fjkjd' iaÓr
idr fohla t;k kE' ta ksid ukqIH ika;dkhla
;==, wêIaGdkhlska f;drj isÿjk lsisu fohla kE'
ta ksid yeu flfklau bkafk yeu flfklaf.u
leue;af;ka' tajd ukfia ;sfhk Yla;Ska j,g
wkqrEmj wkq.;j ;uhs my, fjkafk thg'
Yla;shla ;sfhkak ´ke" jdikd .=Khla ;sfhkak
´kE" mska n,hla ;sfhkak ́ kE' tal yß úoHd;aul
.=Khlafk' ta jf.a fï iir;a tfyuhs' Th
i¾mfhd fjkafk leue;af;ka" fm%a;fhd fjkafk
leue;af;ka' thd ta jia;=jg" j;=msá j,g wdidfjka
ysáhd' ta ksid fm%a; wd;auhla ,n,d bkakjd'
thd ta ish leue;af;ka bkafk' wmdfh bkafk;a
leue;af;ka' ú{dKh yeÈ,d ;sfhkafk ta úÈhg'
z;;% ;;%dNs kkao;SZ' kej; kej; we,Sfukafk
wmg fï ksjk fmakafk ke;af;' ±ka wms ksjk
olskak hk fldg ta iajrEmfh b|,d ish`Mu iajrEm
j,ska ksoyia fjkakhs Wjukd lrkafka' kuq;a wms
fkdokakd l%uhlg iajrEmh udre fjkjd ú;rhs'
ish`M iajrEmhkaf.ka ksoyia fjkag ´ke ;ek
fudllao fjkafka' iajrEmh udre fjkjd ú;rhs'
b;ska jevla kEfka' udre jqkdg jevla kE' .;s
úuqla;s lshkafk talhs' ;sfnk .;s ke;sfjkak
´fka'
±ka fïl Tfí fN!;sl ú{dKhg fkdf;arekdg
fï lshk foa wdOHd;añl ú{dKhg f;afrkjd'
ta f;afrk ksid Tng f;af¾ú l,ska fudfydf;a
Ôjudk w¾y;ajh
359
Tn ;=, ;snqk ix{d moaO;sh ke;sj fjku ksoyia
ix{d moaO;shla my, fj,d ;sfhkjd lsh,d'
fkdf;afrk ud¾.hla ;=, f;areula weú,a,d
;sfhkjd lsh,d' t;fldg fkdf;arekalu f;areï
wrf.k fkdf;afrk lu ;=, ;sfnk w;yeÍu
f;areï .kak' fuf;la l,a f.dfrdaiqjg yiqfjk
foaj,afk fhduqlr .;af;a fudf,ag' ±ka fïl
f.dfrdaiqjg yiqjk fohla fkdfjhs' ±ka uu uq,ska
lsjqjd jf.a r;=mdghs fmd;la lshk l%uhg fïl
we;=,a fjkafk kE' f.dfrdaiqjg f;areï .kaku
neß fohla fuh' ta f.dfrdaiqjg .kakg neß ;=k
;uhs wf,daN" woafõY" wfuday lshk l=i,h ;=,
;sfhkafk' fu;k ;sfhkafk fudllao@ f,daN"
fodaY" fuday' ;eô,s mdghs" r;= mdghs lshk ;ek
;sfhkafk f,daN" oafõY" fuday" w;S;" wkd.;"
j¾;udk" rEm" fõokd" ix{d" ixLdr ú{dK lshk
ñ;Hd oDIaÀh u; f.dv ke.=k fohla'
fu;k my, fjkjd l=i," wl=i, lshk
wdYap¾hu;a oyula' z.ïNSfrda whx Oïfuda mKaä;
fõokSfhdaZ ir,hs lsjqfj kEfk nqÿyduqÿrefjd'
fldia" fo,a" fmd,a jf.a' Tn ys;=fjd;a Tng fïl
±ka jegfykak ´kE lsh,d tal jerÈhs' isoaOd¾:
;dmi;=ud ih wjqreoaola ÿIalr ls%hd l<d' ießhq;a
uy ry;ka jykafia ;=ka udihla ú;r ry;a fjkak
W;aidy l<d' wdkkao yduqÿrefjd úismia wjqreoaola
Wmia:dk lr,d ta;a f;arefka keye' tfyu
;sfhoaÈ Tfnkq;a úYd, lemlsÍula we;sj wfmkq;a
360
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
úYd, lemùula we;sj fï O¾uh wjfndaO lr
.kak ;sfhkafk' tflka woyia fjkafk f.dvla
l,a hkjd lshk tl fkfï' l,a hd hq;=hs lshk
tl;a fkfï' ta ix{d moaO;sh yrydu f;areï
.kakjd' kuq;a fï lshk foa wjfndaO jkafk
ix{d moaO;shg fkfuhs ix{d ksfrdaO me;a;g'
tlu w;ska r;ajqk foal=;a .kak mq`Mjka wks;a w;g
isis,a foal=;a .kak mq`Mjka" .kafk tlu w;ska'
kuq;a t;k ls%hdj,shka folla' meKsrila .kak;a
mq`Mjka" úila .kak;a mq`Mjka' tlu w;ska ls%hdj,sh
fowdldrhs' tajff.a Tn ix{dfjka fïl .kak nj
we;a;' kuq;a tal wjfndaO jkafk lshk jpkh
uu t;ek mdúÉÑ lrkjd' fïl f;afrkafk
ksfrdaOh me;a;g' Wmdodkhg fkfjhs' wkak
taflhs jákdlu ;sfhkafka' ksjk me;a;ghs tal
;sfhkafk' yß ják fohla' tal f;areï .kak'
ish fofkla f.ka m%Yak wykjd jf.au
;uka ;ukaf.ka m%Yak wykak;a mqreÿ fjkak i;Hh
l=ulao lsh,d' i;Hh yuqfõ§ wmsg ±fkkafk
l=ulao@ fkdwe,Su" fkd.eàu" fkdne£u' tal
wdOHd;añlj isÿjk l%uhla' fN!;sljd§ l%uhg
wms fodrj,a f,dla lr,d hkak ´kE" fj,djg
wdydr mdk ál ms<sfh, lrkak ´kE" fj,djg
ta lghq;== lrkak ´kE" mdfr whsfkka weúof.k
hkak ´kE" mdr ueo hkak nEfk' wdidj,a
kE lsh,d" fõokdj,a kE lsh,d lshkafk lfha
iajNdjh" ysf;a iajNdjh wms fï fiaru n,kak
Ôjudk w¾y;ajh
361
´kE' thhs yß' kuq;a wmsg ;sfhk fï ldhsl
fõokdfjka ksoyia fjkak c.f;la kE' tal nqÿ
yduqÿrejkag nqÿ nj ,eì,;a ;sínd' lfha fõokdj
ksfrdaO lrkak nE' kuq;a ukfia fõokdj ksfrdaO
lrkak mq`Mjka' fï ;sfnk ks¾jpk f.dvla
jerÈhs' i;r i;smÜGdk fmdf;a ;sfhk ks¾jpk
f.dvla jerÈhs' wm fm, oyu wmsg ksjerÈj
ks¾jpkh lr,d fokak mq`Mjka' iuyr YíO
fldaIj, ;sfhkafk jerÈ w¾: l:k od,d' ta
jf.a fohla fuysÈ;a lr,d ;sfhkjd' talg fya;=j
mD:.ackhka fïjdfha jev lrkak mgka .ekSu'
uyd m`äjrfhla fjkak mq`Mjka' kuq;a ta m`ä
kqjkg fïl lrkak nE' ksjka u. lshk tl ta
m`ä kqjkg lrkak nE' NdId Ydia;S%h" IâNdId
mrfïYajr fjkak;a mq`Mjka' ta yduqÿrejre idys;Hh
NdId Ydia;% me;af;ka wmsg jvd oyia .Kkla
by<hs' wms .re lrkjd Wkajykafia,dg' kuq;a ta
l:dj, ks¾jpkfhka oyu lshd fokak nE' i;r
i;smÜGdkhu jerÈ,d ;sfhkafka' fiaru ndysrhg
od, ;sfhkafk' ke;akï fï i;r i;smÜGdkh
yßhg jevqfjd;a ksjka u. fka fïfl ;sfhkafka'
b;ska fláfhka uu Tng lshkakï fï Tlafldu
fï i;ru meyeÈ,s lr,d wjidkfha lshkafk
fudllao lsh,d'
±ka fï ldhdkqmiaikdj Tlafldu lsh,d
bjr fj,d tal wjidk lrkafk fldfyduo@
zwksiaisf;dap úyr;sZ fï lsis fohla w,a, .kak
tmd lsh,d'
362
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
wfma fï úo¾Ykd Ndjkd jev igykaj,§ wms
n,dfmdfrd;a;= fjk ldrKh ;uhs oyu wy,d
±kqj;a fj,d muKla bkafka ke;sj wms okak
O¾uh úo¾YKd lr,d n,,d ta ;=,ska m%;HCI
wjfndaOhla ,nd .ekSu' t;fldg tal uq`M
ixidrhgu n,mdkjd' uq`M ixidrhgu tal Wojqjla
fjkjd' wmsg msáka kï fudku úÈhlskaj;a
ry;ka jykafia flfkla" ud¾. M, ,dNS flfkla"
nqÿflfkla fidhd .kak neye fkao@ wkHd.
ñl Ydia;Djre mjd nqÿyduqÿrejkag m%ldY l<d
nqÿyduqÿrefjd yß ;Kaydêl flfkla" flf,ia
wêl flfkla lsh,d' ta lshkafk rc wiqka Ndr
.kakjd' rdc fNdack j<|kjd' iqj myiq wdik
j, jev bkakjd' ta f.d,af,d ie,l=fõ tajf.ka
flf,ia yefokjd lsh,d' ks.kaG kd: mq;a;,d
15
f,daflda;a;r u.g msúfiuq
Ôjudk w¾y;ajh
363
jf.a wh ìu jdä jqfka" we¢ j; w¢kafk kE"
w`M f.dvj,a j, .,a ;,dj, ÿla ,efnk úÈhg
ie;fmkjd'
kuq;a ±ka wfma mskaj;=ka okakjd bkak wdikh
u;" .kak wdydr mdk u;" hk tk jdykh u;ska
fkdfjhs fï flf,ia we;s ke;s tl ±k .kafk
lsh,d' ta foh fyd¢ka f;arï wr.kak ´fka'
±ka wms bkafk fld;eko@ wms okakjd
O¾uh fldfyduo lsh,d fkao@ oyu lshkafk
fukak fï jf.a fohla' ksjk lshkafk fukak
fujeks iajrEmhla we;s fohla lsh,d ±ka ;ukag
±kqfuka muKla fkfuhs wOHd;añl h:d
{dKfhka f;afrkak ´kE ksjfka iajNdjh' tal
wms lshuqfld wdOHd;añl u;lhla muKla úÈyg
fkfuhs" tal ;ukag ±fkkak ́ kE' f;areï .kak
´kE' ksjk fukak fï jf.a fohla lsh,d tfyu
±fkkjo@ talg lshkjd iïuq;s ksjk lsh,d'
±ka wms ksjk lsh,d msáka jpkhla lsjqjg okafk
keyefka' ´l ´k flfkl=g u;l ;shd.kak
mq`Mjka' ´ke flfkl=g u;l ;shdf.k .sys,a,d
lshkak mq`Mjka' ta jqkdg tfyu fkfuhsfk
ksjk ±fkkjhs lsh,d lshkafka ;ukag ta ms<sn|j
±kSula ;sfhkak ´kE' iajrEmh wld,sl fohla"
wix{d; fohla" wixldßl fohla" w;aN+; fohla"
wixl; fohla yeáhg' wkak tjeks ;eklg
.shdu wms okakjd wfõohs;hs' ta ksid ÿlla keye'
fõokd mÉphd fõokdjla keye' ;Kayd yg.kafka
364
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
kE' wfõohs; ksid ú¢kafka keye' t;fldg
ú¢kak kï ix{djla .kak ´kE' ilia lrmq
fohla .kak ´kE' ilia fjÉp fohla j¾Khla"
yevhla" rgdjla fudkjd yß fohla .kak ´kE'
.kafk ke;sj ú¢kak mq`Mjkao' ú¢kak nE' ta
ksid nqÿrcdKka jykafia bJøsh úIh blaujQ oyu
fidh .;a; lshkafk ´lg' wms mq`Mjka úÈhg
fydhdf.k hd hq;=hs' fydhdf.k hk ;rug tys
idrh wmsg ,efnkjd' wmsg iS;, fufyg f.kak
.kak W;aidy lf,d;a tfyu neyefk wms tfyg
hkak ´fka' b;ska ta jf.a wms fïl m%.=K lrk
fldg" kqjk fhdok fldg l%udkql+,j wmsg tal
±fkkak mgka .kakjd' tal ;uhs wr meyeÈ,s
lf<a"
zwÑka;sfhaiq mikakdkx
úmdflda fyda;s wÑka;sfhdaZ
wkka; jQ O¾uhg msúfikak msúfikak
tys m%;sM,h yeáhg ±fkk foa;a" úmdlh lsjqfj
tys m%;sM,hfk' tal wkka; jQ fohla njg m;a
fjkjd' t;fldg wms hkafk fï wixldßl
ksjkg' t;fldg rEm" fõokd" ix{d" ixLdr"
ú{dK lshk lsisjla tys kE' ±kg wms ,`. ;sfnk
fï ixialdr fmdÈh we;=f, ;sfhkafk fudkjo@
rEm" fõokd" ix{d" ixLdr" ú{dK' taj ke;s
;eklg hkak ´fka' t;k yßu ieye,a¨hs' tal
{dK o¾YKhla' o¾YKh u; ;uhs mqoa.,hdf.a
isf;a ye`.=ï" ±kqï" ixfõÈ;d yg .kafka' tal
Ôjudk w¾y;ajh
365
b;du meyeÈ,shsfka' tal ;j;a meyeÈ,s lr,d
fokakï' tlu msßñ orefjla bkakjd' ta msßñ
orejdf.a ifydaor ifydaoßfhd ta msßñ orejd Èyd
n,k úÈhhs ta msßñ orejdf.a ìß| ta msßñ orejd
Èyd n,k úÈhhs fjkila ;sfhkjdfka fkao@
t;fldg thdg ta wkqidrfhka ;uhs is;=ú,s" woyia"
ixl,amkd ish,a,lau my, fjkafk'
t;fldg uu t;kska meyeÈ,s lrkak woyia
lf<a ;ud ;=, mj;sk {dK o¾Ykhg wkqj ;uhs
yeu fohlau wdOHd;auh ;=,g .,df.k hkafk'
{dK o¾YKhla ksid ;uhs iïud ÈÜÀ lshk tl
uq,gu wdfõ' ±lSfuka ;uhs yeu fohlau bJøshhka
;=,g .,df.k hkafk' ±lSu lsh,d lsjqjyu weiska"
lKska" kdifhka" Èfjka" YÍrfhka" ukiska hk
fï yeu fohlau wod, fjkjd' bJøshhka yfhkau
lrk ±kSu wod, fjkjd' tfyu kï ta yfhkau
lrk ±kSfuka wmsg ksfrdaOhla kE' ta ksid ;uhs
zplaLqkd ixjfrda idOq
idOq fidf;ak ixjfrda
>dkdh ixjfrda idOq
idOq ðõydh ixjfrda
ldfhak ixjfrda idOq
idOq iín;a; ixjfrdaZ
tlal fkfuhs ish,a,u ixjr lr .kak ́ ke'
ish,a,u ixjr jqkd lshkafka fudlj;a kE' bJøsh
úIh blaujd ±ka ug fome;a;lska n,kak mq`Mjka'
366
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
bJøsh úIhfhka n,kak;a mq`Mjka' bJøsh úIhh
blaujd n,kak;a mq`Mjka' ±ka uu foaYkdjla
lrk fldg bJøsh úIhhg tkak fjkjd' hï
m%udKhla bJøsh úIhfhka f;drj iu.dój
n,k w;r tys mßmd,kh ke;=j nE' t;fldg
nqÿrcdKka jykafiag;a ta foa ;sínd' fï f,dalfha
;sfnk iïuq;s o¾YKh fyd|g olskjd okakjd'
NdId jHjydrh fyd|g okakjd' kuq;a wOHd;añl
f,dalh ;=, iïmQ¾Kfhka kslaf,aYshs' flf,ia
kE' b;ska ´l wmsg msáka lshkak kï lsisu
úÈhlska l%uhla kE' wms ys;df.k bkafk ms,sfj;a
wkqj ls%hd mámdáh wkqjhs mqoa.,fhla fjkia
fjkak ´kE lsh,d' ±ka wms fu;kÈ fmkajkafka
ls%hd mámdáh wkqj fkfuhs' mqoa.,fhla fjkia
fjkafk ´kE o¾Ykfhka' o¾YKfhka fjkia
fj,d thd .ylg ke.,d fmd,a levqj;a lula kE'
ys; yßhg ud¾. {dK o¾Ykh Wod lr
.kafk ke;sj fldÉpr ìu n,df.k .sh;a ixjrj
ysáh;a ldgj;a lrorhla ke;sj ysáh;a jevla kE'
tfyu wh fldÉpr bkakjo' ±ka wfma wr Ndjkd
uOHia:dfk ,sf|a bkakjd bífnla' uu tfyu
úys`M lrkjd iuyr wfma iajdóka jykafia,df.a
;sfhk fldaKh ì¢kak' b;ska uu weyqjd fï bín
±ka fldÉpr ld,hla fjkjo fï ,sf|a' Bg miafi
lsjqj wjqreÿ myf,djla ú;r fjkjd ux tkak;a
l,ska ;uhs fufy ysáfha lsh,d' wjqreÿ ;=kaiShla
ú;r bkakjfk bínd' b;ska uu lsjqjd n,kak
Ôjudk w¾y;ajh
367
fï bíng bíìfhla kE" ldfïiqñÉpdPdrd kE"
uqidjdod kE" iqrdfïrh kE" wÈkakdodkd lrkafk;a
kE' ,s|g jefgk tlla Tfy ld,d Ôj;a fjkafka'
n,kfldg bín Wmiïmodfka' fldaáhla ixjr
iS,h bín ,`. ;sfhkjfka' jhil iajdóka
jykafia,d fyu úys`Mjg lsjqj;a ;ryd hkjd' uu
tfyu wjqiaikak lshkafk' b;ska ;ryd hkjd'
we;a;fk l;dj' bíng fldaáhla ixjr iS,h
;sfhkjd' lsisu je/oaola kE' b;ska jevla
;sfhkjo@ jevla kE' b;ska uu fï l;dj lsjqfõ
tl tlaflkdf. wdOHd;añl {dK o¾YKh fjkia
fjkafk ke;sj ndysr lsisu fohl fjkila jevla
kE lsh,d fmkajkak'
wfma nqÿyduqÿrefjd foaYkd l<d
zlsxf;a cgdys ÿïfïOd
lsxf;a wðk idáhd
wNaNHka;rx f;a .yKx
ndysrx mßuÊciSZ
ndysr fmkqulska" ls%hdjlska fjkia fj,d
jevla keye' wNHka;r flf,ia .yKj mj;skjd
kï' t;fldg mqoa.,fhla yo m;=f,kau ;uhs
ksjerÈ fjkak ´kE'
±ka wmsg ;sfhkafk wfma ys; we;=f, fjkia
lsÍï lrkak fkfuhs' ta lshkafk iífí ixLdrd
wksÉpd kï fjkia lrkak fohla kEfk' ish`Mu
ixialdr O¾u wks;H kï fjkia lrkak fohla
368
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
kE' tfykï fudllao wms lrkak ´kE' olskafk
fudk weyskao@ h:d¾:h fmakafka fudk weyskao@
fyd|g n,,d lshkak' we;a;gu wmg h:d¾:h
fmakafk fudk weyskao lsh,d@ n,kak' Th
we;a;kag fmak h:d¾:h lshk uÜgfï ;sfhkafka
fudllao@ h:d¾:jd§j n,k weyska ne¨jdu
fmakafk Ôú;h ÿlla lsh,d' yenehs uu n,k
weyska ne¨jdu Ôú;h ÿlla lsh,d fmakafk kE'
uf.a wefyhs Th wefyhs ;sfhk fjki fudllao@
uu n,kjd f,dafld;a;r weiska' f,dafld;a;r
weiska ne¨jdu ÿlla fmakafk kE' Th ÿl fmak
weyegu ;uhs iem fmakafka' Th iem ±lal weyska
fkao ;du ÿl olskafka' ÿl olskak mq`Mjka kï
hï weyelg ta weyeg iem olskak neye lshkafk
fndrefk' tal yßhg ug fld, mdg fmakjd
r;=mdg fmakafk kE lsjqjd jf.a jevlafka' b;ska
ta ksid ÿl fmak weyegu ;uhs iem fmakafk;a'
t;fldg ug ÿl fmakafk ke;s weyelska
uu n,kjd' t;fldg talg i;=g fmakafk;a kE"
WfmaCIdj fmakafk;a kE' ±ka n,kak ;ukag
tf;kag meñKs,d ne¨fjd;a ta ldrKh ta úÈhg
ú¢kak mq`Mjka' wfõohs; ksjk ú| ord .kak
mq`Mjka' ±ka fï ksjka lshk O¾uh wmsg jákjd
fï uq`M f,dalhgu jvd' tal ukqIH wd;aufha§
ú;rla lr .kak mq`Mjka fohla' wms iekis,a,fk
n,dfmdfrd;a;= fjkafk' iekfikak ´ke kï
yeu ukqIHfhla fï bJøsh mfyka t<shg hkak
Ôjudk w¾y;ajh
369
´kE' bJøshhka yhu ur,d odkak ´kE' ixjr
lrkjd lshkafka talhs' bJøshhka yhu ur,d
±ïug miafi t;k ljqo Ôj;a fjkafk@ t;k
.eyeKshla Ôj;a fjhso@ t;k msßñfhla Ôj;a
fjhso@ kE' t;k W.;a flfkla kE" kQ.;a
flfkla kE" ÿmam;a flfkla kE" fmdai;a flfkla
kE' t;k lsis flfkla Ôj;a fjkafka kE' kuq;a
Ôj;a fj,d boaÈ ta lsis fohla w,a,d .;af; ke;s
wfiai úrd. ksfrdaO iajNdjh' fYaIh lshkafka
b;=rej we;s ál' t;fldg wfiai lshkafka fYaIh
kE" b;=re kE" ìxÿjla j;a kE lshk tl' wms
lshkafk wn u,a f¾Kqjlaj;a kE lsh,d' wnu,a
f¾Kqj lshkafk f,dalfha ;sfhk mrudKqj jf.a
ishqï fohla' ta jpkh yß jákjd' wnu,a f¾Kqj
fydhkak nEfka' ke;s ;rï' tlla yeáhg .kak
neß ;rï'
wfiai ;ekl ysáfhd;a fyd|hsfk' fiaihl
ysáfhd;a ;uhs ta fiaihg myr .ykafk f,dalfhka'
wfiaihl ysáfhd;a tfyu f,dalfha ldgj;a thdg
kskaod wmydi lrkak nE' ±ka fï lshkafk {dK
o¾YKhla yeáhg Wodlr .kak ´ke foaj,a' ±ka
iïuq;s fldaKhg wdjg miafia uu n,kjd uf.a
f.!rjh .ek" uf.a ;;ajh .ek n,kjd" uu
jdä úhhq;= ;ek okakjd" uu l;d l< hq;= foa
okakjd' ta Tlafldau ug ´kE uu iïuq;s me;a;g
.shdg miafia' ug f.!rj fkdlf,d;a uu ndr
.kafka kE' iuyr fj,djg ug we;sß,a,la t,,d
370
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
wdikhla fkdfmkakqfjd;a uu jdä fjkafk kE" ta
uf.a iïuq;sh' yduqÿrejkag uu;ajh ;sfhkjfka'
ysf;a fkfï ta iïuq;sh' iïuq;sh ke;s lr .kak
nE' ta Tiafia ukskak .sfhd;a ljodj;a ud¾. M,
wjfndaO lr .kak;a nE' ry;ka jykafia,d y÷kd
.kak;a nE'
t;fldg wms fohla ,nkak fkfuhs yeu
;siafiu n,kak ́ ke ux ,`. ;sfhk fohla uu w;
yßkak n,kak ´fka' ±ka ud¾. M,hl§ ,efnk
fohla fkfuhs fmkaj,d ;sfhkafka' w; yefrk
fohla' fudkjo w; yefrkafk@ ilaldh ÈÜÀh
w; yefrkjd" iS,ín; mrdudi w; yefrkjd'
ilaldh ÈÜÀ w;yeÍu;a iu. wks;a fol bfíu
w; yefrkjd' ,efnkjhs lsh,d fldfyo fmd;l
fudllo i|yka fj,d ;sfhkafka' lsisu fohla
,efnkafka kE' ux okafk kE' uu .shmq .ufkÈ
kï lsisu fohla ,enqfka kE' ,nd .;a; fohla
,eìÉp fohla uu bkak ;ekl kE' kuq;a uu
fï uu bkak ;ekg weú,a,d ;ud l;d lrkafka'
±ka ug ke;s ;ekg .sfhd;a tfyu ta;a TÉprhs'
O¾uh ksy`vhs' t;k ;uhs f,daflda;a;r ;;ajh'
w;;a;djpr lshkafk ´lhs' ;¾l lrkak lsisu
fohla kE ;¾lh ixis÷k ;ek'
±ka fïl b;du meyeÈ,shs mskaj;=kag' Th
Oïu moh n,kak" iQ;% foaYkd n,kak' ta foaYkdj
lroa§u ;uka lrk fyd| weyqïlka §u ;=," hym;a
úo¾Ykdj ;=, ksjka olskjd' tal ug lshkak
Ôjudk w¾y;ajh
371
neye fï fmdf,dfj fï ojfia lsh,d' uu yß
hï ojil fohla ±lal kï ta hï lsis b,lalhlg
.sys,a,d fkfï' ;ud ;=, ;sfhkak ´ke W;aidyh'
W;aidyj;a fjkak Tng m%;sM,h yïn fjhs' fï
iajNdj O¾uh yßu idOdrKhs' ta iqÿiq ;;ajh
±fkk fldg ta iqÿiq ;;ajh wmsg Wod fjkjd'
±ka wms ys;uq fyd|g l,amkd lr,d n,uq'
f,daflda;a;r i;Hh ,nd .ekSu i|yd w; yeÍug
neßu ldrKh fudllao@ wkak tf;kaÈ ;uhs
ys;g lsh,d fokak ´kE fïl uu mrud¾:fhka
lrk w;yeÍula' iïuq;sfhka lrk ms<sfj;la
fuh w;eÍula fkdjk nj' mrud¾:fhka w;
yereKdg ljuodlj;a Ôú;fha l< hq;= hq;=lï
neyer fjkafk kE lshk mrud¾:fhka uu
orefjd ál w; yeßhg" mrud¾:fhka uu f.a fodr
w; yeßhdg" mrud¾:fhka uu iajdñhd ìß| w;
yeßhdg ljodj;a iïuq;sfhka w; yefrkafk kE'
kuq;a úYdLd ufydamdisldj iajdñhd w; yer,d
ysáfha' kuq;a orefjd odihla yeÿjd' nqÿrcdKka
jykafia ish`Mu Y%djl ix>hd w; yer,hs ysáfha' ta
jqkdg NsCIQka jykafia,d ,CI .Kksla ìys fjkjd'
Y%djlfhda fldaá .dKla ìys fjkjd' b;ska wkak
tal f;areï .kak' fï w; yeÍu lshk tl ukiska
ksjkg uq,a ;ek §,d wksla tajg fofjks ;ek fok
tlhs fï lrkafka' oyïfid`v rÊcqrefjd Ôú;h
fofjks ;ekg ±ïud O¾uh fjkqfjka' ta l;d
m%jD;a;s fokafk Ôú;hg hï lsis mdvula lsh,d
372
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fokakhs' we;af;kau wmsg uefrkak mq`Mjkao ksjk
fjkqfjka@ we;a;gu oyï fid`v rcq jf.a lkafoka
m,af,ydg mkskak mq`Mjkao@ lkafoka m,af,yd
±laldu f,daldka;h jf.a' f,daldka;fha óÿï
j,djla ú;rhsfk fmakafka' b;ska ta jf.a .eUqr
±lalu ysf;kafk ke;ao udj ke;s fjhs lsh,d'
;ukaj ke;s fjkjg nh jqfka kE oyïfid`v
rÊcqrefjda' udj ke;s fjkjg nh flfkl=g
ksjka olskak wudrehs' fudlo udj ke;s fjkaku
tmehs ksjka olskak' udj ;shdf.k udj;a tlal
ksjka olskak nE' ta lshkafk uu;ajhfk' talhs
wr lkafoka m,af,ydg mkskjhs lshk l;dfj
f;areu' talhs wms lshkafk nh fjkak tmd hg
bkafka il% foafõJøhd lsh,d' iuyr wh ksjka
olskak nhhs' fudlo ug fï foaj,a ke;s fjhs
lsh,d' uu ke;s fj,d hhs lsh,d' keye ish,a,
,efnkjd' ta ksid uu lshkafk Tfí m¾pia
oyh w; yßkak" Tng uq`M mD:qúhu yïn fjkjd'
ljqo wlue;s" jeä;a tlal fkao@ úYajhu ;ukag
whs;shs jf.a ±fkkjd fkao' ug we;af;kau
fudk rgg .sh;a fï rfÜ ±fkk foauhs ta rgg
.sh;a ±fkkafka' fudk bvfï ysáh;a fï bvfï
ysáh;a Th mskaj;=kaf. f.orlg .syska ysáh;a
ug ±fkkafka tlu foa' ta fudllao ug ±fkk
tlu foa ;uhs fudl=;a fkd±fkk tl' wfõohs;
lshkafk;a tal ;uhs' ú£ula fkd ±fkk tl ug
±fkka ke;s tl'
Ôjudk w¾y;ajh
373
kuq;a iïuq;shg wdjdu ug fï mkai, fï
f.or lsh,d ±fkkjd' ta ksid wr o¾YKhhs
fï o¾YKhhs tlg iu.dój hkak mq`Mjkalu
;sfhkjd' ±ka n,kak fyd|gu ;ud ,`. ilaldh
ÈÜÀh lshk tl ;sfhkjo keoao@ ;udg wyq
fjkjo ilaldh ÈÜÀh' wekhla jf.a fohlakï
mkak,d odkak yß biair fj,d wefka fidhd
.kak ´kEjf.a ;uhs mqoa.,fhla m<uqj ;ud
,`. ilaldh ÈÜÀh ;sfhkjo lsh,d tal fydhd
.kak ´kE' fuys§ oefkk m%Odk ,CIKh ;uhs
fyd|g u;l ;shd .kak ilaldh ÈÜÀh ;sfhk
yeu flfklaf.u YÍrh fmd,jg nrhs' ;ukag
±fkkjd yd,a f.dakshla jf.a fmd,jg nr lr,d
;uhs uu bkafk lsh,d' fya;=j fmd,fjka fjka
fjÉp f,dalhla Th f,dalh' ta ksid ;uhs tfyu
±fkkafka' ilaldh ÈÜÀh ke;s jqkdg miafia
;ukaf. YÍrh fmd,jg nr kE' fya;=j YÍrh yd
f,dalh w;r ;snqk fjkaùu ÿria ùu keye' YÍrh
hkq f,dalhu nj;a f,dalfhau fohla nj;a f;areï
wrf.k thd fï f,dalfha fldgia ldrfhla
fkdù f,daflda;a;r o¾YKhl msysgk ksid thd
f,dalfhka fjka fjkak W;aidy lrkafk;a
kE' f,dalfhka fldgila fjka lrkak W;aidy
lrkafk;a kE' f,dalfha ;sfhk foaj,a f,dalhg
fokjd' tfyu ke;akï udrhdf.a foaj,a udrhg
w; yßkjd' Bg miafi thdg YÍrhla kE" thd
wmamáuhs' m<uqj th o¾YKfhka we;s fjkjd'
374
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
Bg miafia ta f,daflda;a;r iudêh jevqfjd;a
ilod.dñ wkd.dñ w¾y;a fj,d .sys,a,d iïmQ¾K
wdOHd;añl ix{d ksfrdaOhlg m;a fj,d ksfrdaO
iudm;a;shg iu jeÈ,d bkak mq`Mjka' flfkla
fuh m%.=K lf,d;a ry;a fj,d ksjka olskak
mq`Mjka' tfyu ke;akï w;g m;a ksjka mfilg
,d fndai;ajrfhla fjkak;a mq`Mjka" Th wfkamsvq
isgq;=u;a nqÿ fjkak hk flfkla nqÿ nj m;df.k
hk flfkla fidajdka fj,dfka ysáfha'
ud¾.M, ,nkafk kE nqÿnj m;k wh lshkafk
fndre l;djla' ud¾.M, ,nkjd' wêIaGdkh u;
hkak mq`Mjka' t;k b|,d ls%hd;aul fjkafka
wêIaGdkh' Ñ;a; n,hla tlal ldh n,h mqÿu
úÈhg wdl%uKh lr,d ;sfhkafka fï ukqiaihf.a'
ixidfrka meñKs ilaldh ÈÜÀh flia .y mjd
uf.a flia .y" uf.a f,dau .y lsh,d w,a,df.k
;sfhkjd ;ryd .shdu lshkafk Th ñksiaiqkag
mq`Mjkao uf.a f,dau .ylaj;a fyd,jkak lsh,d
ta fjk fudllaj;a fkfuhs ta lshkafka uu f,dau
.y;a ;Èka w,a,d f.k lshk tlhs' f,dau .ylg
yß fudkj yß lrorhla lf,d;a fyu hld jf.a
weúiafikjd lshk tlfk ta lsjqfõ' ta ksid
fïl iïmQ¾Kfhkau fjku f,dalhla' ta ksihs
nqÿyduqÿrefjd f,dalh lsh,d fmkakqfj fï nUhla
muK YÍrh fïl;a .%yf,dalhla jf.a tlla'
mD:qúh wdY%h lrf.k tal jfÜ wms lerl=kdg fï
ukqIH YÍrh kue;s f,dalh;a fjku f,dalhla'
Ôjudk w¾y;ajh
375
ta f,dalfhka lv,d wrf.k ;uhs fï f,dalh
yodf.k ;sfhkafka' kuq;a tal ms,s .kafka kE'
wr ilaldh ÈÜÀh' ilaldh ÈÜÀh lshkafka fï
wei uf.a" lK uf.a" kdih uf.a" YÍrh uf.a fï
is;sú,s uf.a" f,a uf.a" kyr uf.a" weg wegñÿ`M
uf.a" tajd ish,a, uf.a lsh,d w,a,f.k bkafka'
ta ksid thd fjku f,dalhla njg m;afjkjd'
weúÈk fldg fmd,jg nrhs t;fldg' ±ka uu
fldÉpr nr lrkak yeÿj;a fmd,jg nr kE' uu
YÍrh fkdfõ' YÍrh ug fkdfõ" kuq;a fï foh
msáka fydhkak hkak tmd' tfyu fydhkak
neye' mqoa.,fhla yeáhg udj lsisu wdldrhl
m%;srEmhla ujkak tmd' fudlo tfyu uejqfjd;a
m%;srEmhla ke;s ;ekl ;uhs bkak ´ke' uu
bkafk m%;srEmhla ke;s ;ekl' wr w[a[d
fldKav{ jf.a fjkak tmdhe'
YdÍßl nr fkfuhs wmg ±fkkafk udkislj
±fkk nr' YÍrfha nr ke;akï ug ́ ke ;ekl jdä
fjkak mq`Mjkafk' tfyu fohla fkfjhs fu;k
;sfhkafka' ldhslj fldhs úÈhg ls%hd;aul fjkjo
okafk kE' udkislj ±fkk foahs fï lsjqfõ'
udkislj ±fkkjd kï ;j;a yd,a f.dakshla jf.a
fmd,jg nr lr, ;sfhkafk lsh,d tfykï t;k
ilaldh ÈÜÀh ;sfhkjd' b;ska ±fkk foafka
jeo.;a' YdÍßlj kï uu;a nr lsrejyu ógf¾
jefgkjd lsf,da .dK;a' ta jqkdg ta lsf,da .dK
uf.a fkfjhs" lsf,da .dK uu fkfjhs' ta ksid
376
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
uu leu;shs Ôj;a fkdù Ôj;a fjkak" odfk j<|ka
ke;sj bkak" ie;fmkafk" wjÈ fjkafka ke;s"
l;d lrka ke;s mqoa.,fhla fjkak' Oïu Ôúfkda
lshkafka talg' if;la mqoa.,fhla yeáhg Ôj;a
fjkafk kE' ta ksid Tn ukqYHfhlao@ ke;'
foúfhlao@ ke;' n%dyauKfhlao" .dkaO¾jfhlao@
ke;' N+;fhlao" fma%;fhlao" ksr if;lao@ ke;'
.;s úuqla;s' fudku .;s ,CIKhlaj;a kE lshk
tlhs thska woyia fjkafka' b;ska Tkak fydhd
.kak' fydhd .;a; ksihs fïjd lshkafka' Th
whg lsh,d fokafka' wr .;s ,CIK ke;s flkd
kqjkska fydhd .;a;d' fudku .;s ,CIKhlaj;a
kE' wê Ñ;a;h wê {dKh lshk tl fu;ek§
Wmfhda.S lr .kak ´kE' ke;akï b;ska Tng .;s
,CIK n,kak mq`Mjka {dKhg ´l wyqfjkafk
kE' ljodj;au'
´l b;ska yeuodu n, n,d bkak nEfk'
Bg miafi fï O¾uh wykak ,efnhso okafk;a
kE' b;ska ta ksid ysi .sks .;af;l= ta .sks ksjk
f,i ksjd .;a;yu tl È.g uykais fj,d tal
bjrhs" ta úNd.h t;kska bjrhs' wdpd¾h Wmdêh
,sh, bjr jqkdg miafia thd ta lreKq u;la l,;a
ke;;a yeuodu wdpd¾h lsh,d l;d lrkjd' tl
ojil olskak fïl ;sfhkafka ±lalg miafia' tal
t;kska bjrhs' yßu ieye,a¨hs' B,`.g Ôúf;a
wdfh m%.=K lrkak fohla kE' fkdjefgk tlu
Yla;sh f,daflda;a;r O¾uh" fkdjefgk n,h
Ôjudk w¾y;ajh
377
f,daflda;a;r O¾uh muKhs' uu f¾reldfka
yduqÿrejkaf.a fmd;a tfyu n,kak mgka .;af;a
wjqreÿ odifha§ jf.a' tfya ;sfhkjd wfma lS%vdx.
khla' ta lS%vdx.kfha fl,jr ;sfhkjd fnda
.yla' ta fnda.y ,`. ;sfhkjd fm%aCIlhkag bkak
fma%CIld.drhla' uu jdä fj,d iuyr fj,djg
hd`Mfjd tklï fi,a,ï lrkak uu fmd;a
lshjkjd' fmd;a lshjkfldg idudkHfhka uu
msgqjhs lshjkafk' uu wks;a wh jf.a fõ.fhka
fmd;a lshjk flfkla fkfjhs' tl jpkh
.eUqßka n,kak mqreÿ fjÉp tl ;uhs fyd|u foa'
uu tl msgqj iuyr fj,djg mia j;djla ú;r
lshjkjd' tl ldrKhla f;areï .kak l,a uu ta
ldrKh ;ksfhka fydhkjd n,kjd' b;ska taflka
ug úo¾Ykd lrkak Yla;sh ,enqkd' uu W;aidy
lf,a ldrKhla ;j;a flfkl=g lsh,d fokak
fkfuhs' ugu f;areï .kak' t;fldg tkjd
woyila' fudllao@ ksrdhdifhka Ôj;a fjkak
we;akï fldÉpr fyd|o@ wfka fï wms wdhdifhka
fk Ôj;a fjkafk' Wyq,df.k weof.k hkjd
jf.a lr;a;hla' T`Mfj nrla ;shdf.k hkjd
jf.a yßu wdhdifhka l;d lrkafka' wekao;a
me,ekao;a Ôj;a jqk;a .ukla .sh;a hïlsis ord
.kak iajNdjhla ;sfhkjd' uu ksrdhdifhka
Ôj;a fjkak leu;shs' ta;a fï ksrdhdih Wod lr
.kafk fldfyduo lsh,d fydhkjd fydhkjd' fï
ksrdhdihg m;a fjkak ljqo ug lsh,d fokafka
378
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
lssh,d' b;ska tfyu hoaÈ úúO Ndjkd j¾. l,d'
yß.sfha kEye' tfyu woyila my, jqk;a tjeks
fohla m%lg lr .kak" wjfndaO lr .kak uyd
mqÿu wiSre ;;ajhla ;snqkd' l,HdK ñ;% wdY%h
ke;akï fï foh jgyd .kak fndfydu wiSrehs'
nqÿ yduqÿrefjd lshkafk iShg iShlau fldÉpr
Wkkaÿj ;sín;a nE ksjka olskak l,HdK ñ;%fhd
ke;akï lsh,d' ±lmq flfkla Wojq lrkak ´kE'
wms mqreÿ fj,d bkafk ljqre yß ksjka ±lalhs
lsh,d lsjqjyu Th fndrejla Th yïn lrkak'
tfyufk ys;df.k bkafka'
wms n,kak ´kE fldfyduo@ fï .Kkh
lrkak neß fõ.hg fldfyduo tl;= fjkafka
lsh,d' wms ys;uqfld b,lalï oyhla ;sfhkjd
lsh,d' tlaflfkla bkakjd ìxÿfj" ;j
tlaflfkla bkakjd tfla' Th úÈhg fol"
;=k" y;r" my" yh wdÈ b,lalï j, tla tla
mqoa.,fhda Th we;af;da bkakjd' tla flfkla
bkakjd tl b,lalulj;a bkafk kE' b,lalï
Tlafldu ìxÿj;a tlal b,lalï oyhfka' fyd|hs
fï b,lalï oyfha tl b,lalulj;a ke;s
tlaflfkl=;a bkakjd' ±ka Th b,lalul bkak
flkdf. fjkihs" lsisu b,lalul bkafk ke;s
flkdf. fjkihs fudllao@ ìxÿfõ bkak flkdg
fudlo ysf;kafka' tfla" fofla" ;=fka" y;fr"
mfya" oyfh bkak flkdg fudlo ysf;kafk'
thd tl b,lalula w,a,f.k bkakjd oDIaá.;
Ôjudk w¾y;ajh
379
fjkjd' uf.a b,lalu fol uu w; yßkafka kE
lsh,d' Th foa fkao f,daflg fj,d ;sfhkafka'
rgj,a" cd;Ska" jxY" ÿmam;a" fmdfydi;a fkao@ ́ lg
lshkafka b,lalu .Kka lrkjd lsh,d' .Kkh
ke;skï ;;ajh lsh,d' Ôú;hg .Kkhla lsh,d
fohla ;sfhkjd ;uka .ek jákdlula ñ,la
kshu lrf.k ;sfhkjd' yeu flfkla ,`.u
;sfhkjd' b;ska Th we;af;d Th .Kkaldr lï
j,ska ksoyia fj,d .Kkh lrka ke;s ;ekg
tkak' t;fldg .Kkh lrkafk ke;s ;ekg
meñKshdg miafia wr .Kkaldrlï odk lÜáh
.Kkaldrlï odkfldg fudlo fmakafka' taj
yßu fmdä <uhskaf. jev lsh,d olskjd' fmdä
<ufhla ;d;a;f.a wf;a b¢oaÈ le; lrkjd" mhska
.ykjd" uQK yQrkjd" ;d;a;d b;ska .Kka .kafka
kE' ta jdf.a o¾YKhla ud¾.M, ,dNS flkdg;a
;sfhkjd' iajdNdúlju ±fkka ke;s .=Kh ry;ka
jykafiag ;sfhkjd' ug kï ±fkkjd' kuq;a
o¾Ykh ;sfhkjd' ±fkkjd" ±fkka ke;af; kE"
kuq;a wr o¾Ykfhka ne¨jdu fmdä <ufhlaf.
ls%hdjla jf.a ±fkkjd' kuq;a ry;ka jykafiag
tal ±fkkafku kE' t;fldg fudlo fjkafka'
ljodj;a tfyu ;ryla we;s fjkafk kE'
t;fldg ksialdrk fohla miafia fõ.fhka
ÿjf.k hk uqfjla" ñß`.=jla miafia fõ.fhka
ÿjf.k hk uqfjla Th we;af;d ±l,d ke;ao@
uu we;a;gu ±l,d ;sfhkjd' fõ.fhka uqfjla
380
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
ojila ÿjkjd uu ±lald .ï m,df;a fyaka t,s
lr,d ;sfhk ldf,l' we;a;gu wr Èÿ,k jf.a
fmak tl miafia ;ud ta i;d ÿjf.k ÿjf.k
.sfha' fmakf;la udkfha Èjqfõ' ta i;d uefrkj
lshkjfka ñß`.=j miafia ÿj,d' ta ksid wmsg wms
b,lalï odf.k ysáhg lsisu b,lalul .kak
fohla kE' uuh lsh,d uu ys;=j;a me;=j;a l;d
l,;a fï f,daflg mgú" wdfmda" f;afcda" jdfhda
lshk i;r uyd O¾u;d j,g ;ukaf.a YÍrh
fno,d fjka lr,d fokak' n,kak Bg miafia
b;sß fudkjo lsh,d n,kak' flia .ylaj;a b;sß
fjkafk kE ;ukag lsh,d' B,`.g ;uka .;a;
ixl,am ál óg l,ska tl tlaflkdf.ka .;a;
tajfk ;sfhkafka' w[a[ u[a[ mÉphd wêm;s
mÉphd lsh, wms m%;Hh lr,d fokjd' fudkjo@
wïud ;d;a;d ÿka foaj,a" udu,d ndmam,d uymam,d
ÿka jpk ál" wi,ajdiSka ÿka jpk ál' Tlafldau
wr fmdä ldf,g hkl,a w; yerf.k hkak' pQá
<uhd fï bmfok fudfyd; olajd w;yerf.k
hkak' tf;kag .sys,a,d mqxÑ YÍrh jqk;a ta
lshkafk;a i;r uyd N+; O¾ufka ta ál;a fno,d
fokak' n,kak Th ls%hdj,sh lr,d ;ukag fldhs
fjf.a w;a±lSulao ,nkak mq`Mjka lsh,d n,kak'
Tfydu Th bßhjqfjkau b|,d fufkys lr,d
n,kak' fjkia lrka ke;sj fï lshk ;ukaf.a
wdOHd;añl .=Kh" iudê .=Kh" o¾Yk .=Kh
fyd|hso lsh,d'
Ôjudk w¾y;ajh
381
zfhdfp jiik;x ðfj
wmiix WohjHhx
taldyx Ôú;x fifhHd
miif;d WohjhxZ
^Oïumoh - iyiaij¾. .d:d wxl 113&
fuu by; oelafjk ud;Dld lr .;a .d:dj
f,djq;=rd nqÿrcdKka jykafia fÊ;jkdrdufha
fldKav[a[ lshk f;reka wrnhd foaYkd lrmq
foaYkdjla' fï foaYkdj lsÍug fya;= jqfka fï
NsCIQka jykafia jeäh kqjk ÈhqKq lr.kafk ke;=j
idudkH úÈhg Ôj;a fjk flfkla' thd iS,h
ÈhqKq lr .kafk;a kE" iudêh ÈhqKq lr.kafk;a
kE" m%{dj ÈhqKq lr .kafk;a kE' ta ksid tu
f;reka wrnhd nqÿrcdKka jykafia fï .d:dj
foaYkd l<d' ta lreKq fldfyduo Ôú;fha f.dv
16
m%{dfjka ioaO¾uhg
382
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
k.d .kafka lsh,d' zfhda fÉ jiai i;x ÔfõZ
Y; j¾Ihla hdfuka Ôj;a fjkjd' zÿmam[af[da
wiudysf;r iudys;Z ys;la yslauqKq ys;la ke;s
ovínr ys;la we;s m%{dfjka ÿ¾j, jQ tjeks ys;la
we;sj fhula Ôj;a fjkjd' nqÿyduqÿrefjda foaYdkd
lrkjd zta ldyx Ôú;x fihsfhda m[a[djka;iaiZ
m%{djka;j iS," iudê" m%{d lshk .=Khka jvd
j¾Okh lrf.k Ôj;ajk is,aj;l=f.a tl oji
jákjd' m%{dfjka f;dr fj,d wiudys; ys;la
we;s lr f.k Ôj;a fjk wjqreÿ iShg jvd lsh,d
nqÿyduqÿrefjda foaYkd l<d'
±ka wms l,amkd lr,d n,kak ´kE m%{dj
lshkafka l=ulao lsh,d' nqÿyduqÿrefjd foaYkd l<d
udf.a O¾uh m%{djka;hkaghs" fudavhkag fkdfõ
lsh,d' kqjk we;s flfkla lsh,d lshkafka" m%{dj
we;s flfkla lsh,d lshkafka" thdg ±fkkjd
yeu fohlau ys;g ta jf.au kqjkg ±fkkjd'
fïl mdm;r ls%hdjla" fïl mqKH ls%hdjla" fïl
l=Y, l¾uhla" fïl wl=Y, l¾uhla lsh,d
kqjkg ±k.kak mq`Mjka' fïl fyd| fohla" fïl
krl fohla lsh, thdg ±k.kak mq`Mjka' thdg
lshkjd m%{djka;hd lsh,d' hïlsis lreKla
meyeÈ,s l<du ta lreK tafl ;sfhk .ïNSr;ajh
meyeÈ,s lr .kak mq`Mjka' m%{d wei ±ka wmg
weia .Kkdjla ;sfhkjdfka' tlla ;uhs uiei'
±ka fï wmg jgmsgdj fmakafk uia weia foflka'
B,`.g wmg ;sfhkjd ukei' ukeiska wmg
Ôjudk w¾y;ajh
383
l,amkd lrkak mq`Mjka' B,`.g ;uhs m%{djka;
wei" ta m%{djka; weiska wmg mq`Mjkalu ;sfhkjd
wfma Ôú;fha ;sfnk uq`M ixidfru uq`M Ôú;hu
l<ukdlrKh lr .kSfï" ilia lr .ekSfï W;=ï
yelshdjla ;sfhkjd'
nqÿyduqÿrefjd fmkajkjd fï m%{djka;lu
Wod fjkak" iïud ÈÜÀh Wodfjkak ;ukaf.
Ôú;h Èyd ;uka úiska n,kak ´kE lsh,d'
zkmf¾ix úf,daudks kmf¾ix l;d l;xZ wksla wh
lshk lrk foaj,a Èyd n,df.k Ôú;h kdia;s lr
.kafka ke;sj ;ukaf.a is;=ï me;=ï lshqï flreï
ms,sn|j l,amkd lrkak lsh,d lshkjd ;ukaf.a
Ôú;h me;a;g yeß,d' wms fndfyda fj,djg
fï weia fol ,eì,d ;síng weia fofla fmkSu
yg.kafk fldfyduo lsh,d okafka kE' tl tl
foaj,a u;la jqkdg fï u;lhka my, fjkafka
fldfyduo lsh,d okafk;a kE' ;ryj wdjg
fldfyduo ;ryla tkafka" ;ry ys; we;=f, yg
.kafka fldfyduo lsh,d okafka kE' wdYdj,a yg
.;a;dg ta wdYdj,a fldfyduo yg .kafka lsh,d
okafka kE' wkak ta ksid ;uhs wms fkd±kqj;a
msßila tfyu;a ke;akï wmg ksis m%{d .=Khla
ke;s msßila lsh,d lshkafka'
wmsg mq`Mjkakï wfma is;sú,s j, iajNdjh"
wfma wefia iajNdjh" lfka kdifha Èfõ YÍrfha
ukfia ;sfhk iajNdjh wjfndaO lr .ekSug
yelshdjla ;sfhkjd kï thdg lshkj m%;HCI
384
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
{dKhla ;sfhk flkd m[a[djka;iai ke;skï
m%{djka;hd lshd' WodyrKhla lsjqfjd;a Èjg
ri ±fkk flfkl=g meKs ri" ;s;a; ri" lyg
ri wd§ ri y÷kd .kak mq`Mjka' tajf.au kqjk
;sfhk flkdg fyd| krl ukd f,i y÷kd
.kak mq`Mjka' tjka jQ wdldrhg ÈhqKq jk ys;lg
Wod fjkjd iudys; ys;la" iudêu;a ys;la" tl`.jQ
ys;la" ikaiqka ys;la we;s fjkjd' ta ikaiqka ys;la
we;s lr .ekSu ;=, ;uhs ukqIHhdg iekis,a,
;sfhkafka' mskaj;=ka okakjd m%isoaêh ,nmq wh
wiykfhka bkakjd lsh,d' fndfyda Ok iïm;a
;sfhk wh wiykfhka bkakjd wms ±l,d ;sfhkjd'
fndfyda W.;alï ;sfhk wh wiykfhka bkakjd
wms ±l,d ;sfhkjd' iuyre wiykfhka Ôú;h
ke;s lr .kakjd' tjeks ;;ajhlg md;% jkafka
wehs@ m%{djka; lu wvqjqkyu" Ôú;djfndaOh wvq
jqkyu" wdfõ.YS,S;ajhka jeä jqkyu" wiudys;
ys;la we;s jqkdyu tjeks úúOdldr fodaYhka
msysgkjd'
fn!oaO msßila yeáhg fuf,dj Ôú;h muKla
ys;k msßila fkfuhs mrf,dj .ek;a ys;kjd'
mrf,dj .ek ys;kak nqÿyduqÿrefjda fyd|u
WodyrKhla ÿkafk' fudllao ta@ zhdis;x yrf;a
îcx ;dÈix yf;a M,xZ hula Tn jmqrkafkao thg
wkqju m%;sM, f.k fohs' Tn hulao jmqrkafka
thhs Tng m%;sM, f.k fokafka' uqx jemsrejdu uqx"
ù jemsrejdu ù' ta wd§ fldg we;s WodyrKhla ,nd
Ôjudk w¾y;ajh
385
§,d fmkajkjd ls%hdj Tn miqmiska meñfKkjd
lsh,d' ta ksid mq`Mjka ;rï fyd| ls%hd lrkak"
hym;a ls%hd lrkak' wkqka whym;a ls%hd lrkjd
lsh,d tajd ;udf.a jdishg yrjd .kafka ke;sj
Ôú;fha mq`Mjka ;rï hym;a lr .;a;du hym;a
is;sú,s ñksid hym;a lrjhs lshk Ou_;djhg
wkqj fkd±kqj;aju Tjqkaf.a Ôú; hym; lrd
fi!Nd.Hh lrd l%udkql+,j j¾Okh fjkjd'
kuq;a hï flfkla mdmfha fhÿfkd;a ta ksid Bg
wkq.;j wkqidrj wfma miqmiskq;a Ôú;fha hï
ojil lrk ,o ls%hdj, m%;sM,hla yeáhg úmdl
meñfKkjd' ta ksid Tn ,nkak leu;s fohla Tn
wka whg fokak" mß;Hd. lrkak' Tng hfula
krlla lrkjdg wlue;s kï Tno ta foh wka whg
fkdlr isákak' Th wd§ fldg we;s ;uka Wmud
lrf.k wd;au .fõYKhlska hqla;j iykYS,S
Ôú;hla .; lrk fldg ñksi;a njla ,nmq fï
ukqIHdhd W;=ï ukqIHfhla njg m;a fjkjd'
ukqIH YÍrhla we;=f, ;sßifkla jvkafka ke;sj"
hCIfhla" fma%;fhla" ;sßifkla yokafk ke;sj"
ukqIH YÍrh we;=f, foúfhla" fyd| ukqIHfhla
yod .kak mqreÿ fjkak' wms iuyr fj,djg ys;kj
;ry .kak tl yß f,dl=lula lsh,' ;ry .kak
tl f,dl=lula fkfjhs' tal hCI .;shla' wms
fndfyda fj,djg fï hCIhd bÈßhg .kakjd' wehs
wms tl ojila yß ry;ka jykafia kula bÈßhg
.;af; ke;af;a" wehs wms tl ojilaj;a ukqIHhd"
386
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
foúhd biairyg .;af; ke;af;a' wehs wms tl
ojilaj;a lsjqfj ke;af; uf.a ukqIH;ajfha .=Kh
biairyg wdjd" uf.a foaj;ajfha .=Kh biairyg
wdjd lsh,d lshkafk kE' wehs yq`. fj,djg
lshkafk ug hld weúiaiqkd lsh,d' thd kï
wjqiai.kakjd yeu ;siafiu' yenehs ;uka ,`.
bkak ukqIHhd wjqiai.kafka kE' ta ksid wfma
mskaj;=ka hCIfhda" fma%;fhda wjqiaif.k tal f,dl=
fohla lsh,d ys;kak tmd' ukqIHfhda foúfhda
jf.a W;=ï .=Kdx. t,shg wrf.k fyd| ñksfila
fjkakhs nqÿyduqÿrefjda wkqYdikd lf,a'
tod nqÿmshdKka jykafiaf.a iufha wx.=,sud,
kue;s oreKq ñksid hCIHd wfõY lrf.k uyd mõ
l<d' nqÿrcdKka jykafia ta Ôú;h bÈßhg .;a;d
ry;ka jykafia kula f,i' ta ksid wx.=,sud,
uy ry;ka jykafia njg m;ajqkd' Ôú;fha uyd
fmr,shla lr .;a;d' idudkH i;aj f,dalh
.;a;du l+vqjla yod .kakjd" wdydr mdk ál fidhd
.kakjd" Ôj;a fjkjd' ta i;=kaf.a wdhq ld,h .;
fjkfldg ueß,d hkjd' ukqIHhd;a tmuKlska
k;r fkdù Bg jvd tyd fohla" Bg jvd Wiia
fohla lr .kakghs fï nqÿjrfhla f,dj my, ù
foaYkd lrkafka'
hï rglg hkak ùid tlla ,nd fokjd Tng
fï rfÜ wjqreÿ myla bkak mq`Mjka lsh,d" oyhla
bkak mq`Mjka lsh,d' ta jf.au fï ukqIH wd;aufha;a
fï isß,la forfKa;a wmg Ôj;a fjkak mq`Mjka
Ôjudk w¾y;ajh
387
Wmßu ld,hlg hg;aj wjqreÿ iShlg hg;aj
wms yeu fokdu Ôj;a fjkjd' ta ld,h ;=, ud
Ôj;a úh hq;af;a W;=ï ukqIH;ajfhao" foaj;ajfhao"
mdrñ;djla i|yd W;=ï fndai;ajrfhla f,io"
ud¾. WmfoaYlfhla f,io hkak l,amkd lr
n,,d ysf;a WmÈk f,daN" oafõY" fuday lshk
jerÈ is;=ú,s y÷kd f.k tajd m<jd yer,d wf,daN"
woafõY" wfuday tfyu ke;akï mß;Hd.YS,S nj"
m%{djka; nj" wffjÍ nj wm ;=, jeä ÈhqKq
lrf.k Ôú;h jvd iemodhs lr .kak ´kE' tal
;ukaf.a j.lSu lr .kak ´kE'
zOïux úkd k;aÓ iqLd wk;a:dZ Ou_h
yefrkakg fjk iemhla kï ke;' wfma mskaj;=ka
yeu fofklau iem ,nkakg leu;shs' fndfyda
fofkla lshkafka isoaOd¾: l=udrhd fndfyda
iem w;ayer,d jk.; jqkd lsh,d' tal jerÈ
w¾:l:khla' isoaOd¾: l=udrhd jk.; jqfka
fndfyda iem w;a yer,d fkdfjhs" fndfyda ÿla
w;a yer,hs' mskaj;=ks wms ys;kjd Okh ,enqkdu
fï Tlafldu yßhhs lsh,d' tal uyd ñ;Hdjla'
fï fudfydf;a fï mshjf¾ wmf.a kqjk wjÈlr
.;af;d;a" o¾YKh f.dv k.d .;af;d;a" ta
fudfydf;a iekis,a, ;sfhkjd' ta iekis,af,ka
wmg mq`Mjkalu ;sfhkjd fyg ojfia;a iekis,af,a
Ôj;a fjkak' ta ksid wkd.;h iemj;a lrkakg
wms yeuodu j¾;udkfha ÿla ú¢k ñksiaiq fjkqjg
j¾;udkfha Ñ;a; m%idohlska hqla;j i;=áka Ôj;a
388
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fjk ukqIHfhd msßila njg m;a fjkakg ´kE'
ta wNsudkh ;uhs ;ukaf.a fyg oji fyd| Èkla
njg m;a jkafka'
tfia l,amkd lrf.k ;ukaf.a Ôú;h
O¾udkqO¾u m%;sm;a;sh wkqj ilid .kak ´fka'
oyu lsh,d lshkafka iem ú¢kak ;sfhk fohla'
ienE iemh fidhd .kakhs oyu ;sfhkafka' fï
ksjerÈ wdldrfhka zidrxp idrf;da {;ajd widrxp
wdirf;daZ ire foa ire úÈhg olskak neß ùu
ksid" wire foa wire úÈhg olskak neß ùu ksid
wms yeu fokdgu isÿfj,d ;sfhkjd wire foaj,a
iemhs lsh,d i,lkak;a" ire foaj,a ÿlhs lsh,
i,lkak;a' tfyu l,amkd lrkafka ke;sj ire
foa ire úÈhgu olsk" ksire foa ksire úÈhgu
olsk W;=ï flfkla njg m;a fjkak jeäysáfhda
fï ÿjd orefjda {dKjka; fjkak ´kE" wjÈu;a
fjkak ́ kE' mq`Mjka ;rï oyï fmd; m; lshjkak
´kE' Ôú;h ms<sn| .eUqßka l,amkd lr, n,kak
´kE' tf,dj fuf,dj folu ire lr .kak ´kE'
Èkqjd kï fof,dju Èkqjduh lsh,d' ta mdGhg
wkqj fuf,dj;a ukdj yev .iajd .kak id¾:l
lr .kak' ta jf.au mrf,dj;a iemj;a njg m;a
fjk iir;a iemj;a njg m;a fjk W;=ï Ôú;
rgdjla yqre lr .kak ´kE' mqreÿ lr .kak ´kE'
wms ys;uq mskaj;=ka mrf,dfõ§ wm ,nk foa
okafka ke;s jqk;a wms fuf,dj§ lrk hym;a foa"
fÉ;kdfjka lrk hym; wmsg taldka; jYfhka
Ôjudk w¾y;ajh
389
hym;la okjkjd' weußldfõ ysgmq ckdêm;s
flfkla jQ tan%yï ,skalka yß wuq;= fohla lsjqjd'
t;=ud fn!oaOfhla fkfuhs" kuq;a fn!oaO oyug
.e,fmkjd ta jpkh' t;=ud lsjqjd uu hym;la
lrk úg ±fkkafka ug hym;hs' whym;la lrk
úg ug ±fkkafka whym;hs lsh,d'
tfyu kï Tn fyd| fÉ;kdj,ska fyd|
jevla lrk yeu fudfyd;lu Tng fyd| fohla
±fkaú' Tn fÉ;kdfjka krl jevla lrk yeu
fudfyd;lu Tfí ys;g kmqrla ±fkaú Ôú;h Th
wdldrhs' ta ksid fyd| jev ál ál Ôú;hg tl;=
fjk úg u,a ud,hla fuka iajNdjfhkau by<g
meñfKkjd' Ôú;h ieye,a¨ fjkfldg by<g
.uka lrkjd jf.au Ôú;h f.dfrdaiq fjkfldg
fï iudcfha my,g .uka lrkjd" tal úoHd;aulhs
mskaj;=ks' j;=r ùÿrejlg .,a leghla ±ïfud;a
.,a legh m;=,gu hkjd' kuq;a ieye,a¨ fohla
±ïfud;a tal Wv mdfjkjd' tal ;uhs f,dal
i;Hh' ys; ieye,a¨ lr .;af;d;a tjeks whf.a
Ôú; fndfydau Wiia ;,hlg" by< uÜgulg
f.dv ke.s,d by<g hkjd' Ôú; f.dfrdaiq
jqfkd;a mdmfhka msrefkd;a th my<g weof.k
hk iajNdjhla fï f,dalh ;=, ;sfhkjd'
ta ksid wfma mskaj;=ka O¾uh .eUqßka yodrkak
uykais fjkak' O¾uh ms<sn| wms okafk w,am
ud;% fohla muKhs' nqÿrcdKka jykafia uyd
mqÿudldr úÈfha wOHd;añl .=Khla f,dalhg
390
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
y÷kaj,d §,d iykYS,S Ôú;hla .;lrk jev
ms<sfj,la W.kaj,d ÿkak uyd Ydia;Dka jykafia'
wms lSug lshkafka ksjka iem lsh,d' ksjk ÿlla
fkfjhs' ta ksid wms ksjka iem fldfyduo ,nd
.kafka' ks¾jdKh fldfyduo f.dv k.d .kafka
lsh,d fidhkak' ks¾jdKh fidhk úg ;ukaf.a
Ôú;fha ±ùu wvq fjkjd' ±ùu lshk jpkfha
m%;súreoaO jpkh ksùu' ksùu lshk jpkfha
m%;súreoaO jpkh ±ùu' wfma Ôú; Èyd n,kak
±ka fldÉpr ±fjkjo lsh,d' ta ±fjk Ôú;hg
ksjk fidhd .kakhs oyu wmg ;sfhkafka' ta
ksjk fidhd .kakd oyu .eUqßka lshjkak ´kE'
wdOHd;añl iS,h lsh,d lshkafka ;uka N=la;s
ú¢kak wlue;s fohla wka whg fkdlrkjd lshk
tlhs' iS,h iudêh ;=,ska B,`.g f.dv kef.kjd
m%{djka; Ndjh" ia:dfkdaÑ; .=Kh' tjeks fyd|
.=Kdx. u; f.dv kef.k Ôú; ch .kak m%ikak
iekis,sodhl Ôú; yeáhg nqÿrcdKka jykafia
fmkaj,d §,d ;sfhkjd' wms mska fokak kï
W;=ï l=i,hla we;s fjkak kï wms ys;kak ´kE
fjkjd fï úÈyg oyug wkq.;j fï iajrEmfhka
uf.a Ôú;h uu f.dvk.d .kakjd" yod .kakjd'
uu fjkog jvd nK oyï fmd;g keUqre fjkjd"
fkdokak O¾u ldrKhka y÷kd .kak f;areï
.kak uu fjr orkjd lsh,d l,amkd lrkak ́ kE'
tjeks l,amkdjlska Ôj;a fjkjd kï thd oyug
keUqre fjÉp flfkla yeáhg f.dvkef.kjd'
Ôjudk w¾y;ajh
391
hym;a is;ska l=re,af,l=g n;a weg folla
fok ;ekska wdrïN lr,d uõmsh jeäysáhkag
.re lrk i,lk uõmshkaf.a hym;a ls%hdjka
wkq.ukh lrk W;a;u pß; njg m;a lr .kak
mq`Mjka kï tal ;uhs wfma Ôú;j,g ,efnk uyd
Nd.Hh'
wmg Ôj;a fjkakg ;sfhkafk b;du flá
ld,hhs' iuyr úg 2050 fjkak l,ska iaÓr
jYfhkau 2100 fjk úg fu;k bkak lsisfjlau
fkdisákak mq`Mjka' fooyia tliSfha ìysjk
le,ekavrh" ldfrl" niatl" .=jka hdkh olskak
fï ljqrej;au kE' bka fuyd wms Tlafldu hkjd'
b;ska ta äx.g wehs fï uyd udkisl jHdl+,;ajhla'
mqxÑ mqxÑ foaj,a j,g yod .kafka' wehs wms Bßishdj"
fl%daOh" ffjrh m;=rejkafka lsh,d ;ukaf.kauhs
;uka wykak ´kE' ;ukau ;uka /l.kak ´kE'
fldfyduo lrKSh fu;a; iQ;%fha lsjqfõ' ztal
mq;a; ukqrlafÄZ tl mqf;la bkak wïud flfkla
ta mq;d fyd¢ka n,d.kakjd jf.a ;ukaf.a ys;
fyd¢ka /l .kak ;ukaf.a ys;g fyd¢ka wjjdo
lrkak' ;ukaf.a ys;;a tlal ;uka l;d lrkak
idlÉPd lrkak" wl=i,h m,jd yßkak' uf.a ys;g
fïl .e,fmkafk kE" fïl kqiqÿiq fohla' uf.a
ysf;a jeäh hq;=" ÈhqKq l< hq;= is;sú,s fïjhs' uf.a
ysf;ka ÿre l< hq;=" wE;a l< hq;= is;sú,s fïjhs"
fïjfha m%;sM, fïjhs" fï ls%hdj,sfha m%;sM,h
fïlhs wdÈ jYfhka ;ukaf.a ys; yod.kak lsh,d'
392
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
tal ;uhs l¾u m%;sM,h lshkafka" l¾u úmdlh
lshkafk;a taluhs' yeu fudfyd;lu jpk msg
lrkak l,ska m%;sM,h olskak ´kE' t;fldg
je/oaola isÿ fjkak jpk msg lrkafk kE'
is;=ú,a,la yg .kak l,ska ta is;=ú,af,a m%;sM,h
olskak ´kE" t;fldg ta ls%hdj,sh lrkafka kE'
ls%hdjla lrkak l,ska ta jerÈ ls%hdfõ m%;sM,h
fïlhs lsh,d olskak mq`Mjkalu ,efnkak ´kE'
talg lshkjd {dkjka; nj" ¥ro¾YS nj lsh,d'
tjeks flkdg fï iudch" fï f,dalh" uq`M uy;a
f,dalhu ch .ekSfï yelshdj ;sfhkjd'
ta ksid W;=ïu ñksi;a nj ,n,d bkak wms
wfma uq;=ka ñ;a;ka" u< .sh {d;Ska wfmka wE;a
jqkd jf.a wms;a fï Ôúf;a od,d hkjd lsh,d
l,amkd lrf.k .=Kjka;lu;a fyd|g ÈhqKq
lr .kak' Okj;alu;a fyd|g ÈhqKq lr .kak'
keKj;alu;a fyd|g ÈhqKq lr .kak' .yla
jqkdu ta .fya fyd| M,hla ;sfhkak ´kE' fyd|
Yla;su;a .ila fjkak ´kE' Okj;alu lshkafka
talg' kslïu .yla jqkdg ñksiaiq ta .y w.h
lrkafk kE' fld, ;sfhkak ´kE' t;fldg
;uhs ta .yg ljqre;a ,x fjkafka'
±ka yduqÿreflfkla úÈhg uu fyd| .yla
fj,d fyd| m,;=re;a yeÈ,d ;sfnk úg iudch;a
,x fjkjd" rg;a ,x fjkjd" f,dalh;a tkjd wfma
fijkg' tal bfíg isoao fjk fohla' fyd| u,a
m,;=re msrek .il fijkg ljqre;a wdi lrkjd'
Ôjudk w¾y;ajh
393
fïjd ms,sn|j l,amkd lr,d ;ukaf. Ôúf;a
;uka ,nmq w;a±lSï ms<sn| l,amkd lr,d Ôú;h
ms,sn|" iir ms<sn|" h:d¾:h f;areï wrf.k
Ôj;a fjkak' fï f,dalfha fndfyda fofkla
Ôú;h ms<sn| l,lsfrkafk leu;s foa fkd,eîu
ksihs' wgf,da oyu yuqfõ wms Yla;su;aj bkak
´kE fyd| Trejla fjf.a' uqyqfo yeuodu /,s
;sfhkjd' Trejla yod .kakjd ukdfia Tfrd;a;=
fok' tajf.a Ôú;h lsh,d lshkafka ixidr
id.rh lsh,d lshkafk tys meohk Trej ;ukaf.a
ys;" ;ukaf.a kqjk' tfyu kï fï iudcfha
m%Yak .eg`M úúO foaj,a j,g ukdj ms<s;=re ,nd
§,d tajdg uqyqK §,d Ôú;h ch .kak me;a;g
hkak ´kE' tfyu ke;=j ls%hd lrkak fyd|
kE' yeu ;siafiu m%;sM,h ±l ls%hd lrkak ´kE
;ukaf.a hym; fjkqfjka jev lrkak' tjeks
Ôú; iekis,sodhl fjkjd' nqÿ yduqÿrejkag lrk
f.!rjh ;uhs wms ukd ±yeñ .=Kdx. j,ska hqla;j
f.jk Ôú;h' u,ska mQcdlrkjg jvd .=Kfhka
mqok Ôú;h yq`.la jákjd' wfma uki wms iqNdú;
lr .kak ´kE' Ôú;fha wjidk m%;sM,h foi
n,kak i;=g r|j .kak mq`Mjka fjkafka oyñka
muKhs' fï lshmq lreKq ál ìug y,kafka
ke;sj kqjkg tl;= lr.kak' n,kak ys; Èyd"
uf.a ys;g lsisu is;=ú,a,la my, fkdfõjd lsh,d
wêIaGdk lr .kak' Ndjkd bßhjqjlska isákak'
ál fõ,djla bkak uf.a ysf;a ffjr is;a my<
fkdfõjd' uf.a isf;a ;ry is;a my< fkdfõjd"
394
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
uf.a Ôú;fha hCI .;s" ;ry hk .;s ;sfhkjdkï
tajd ÿre fõjd" uf.a ysf;a ±ä f,daN .;s" oafjY
.;s ÿrefõjd' uf.a Ôú;fha wkjfndaOh ÿrefõjd"
wjfndaOh f.dv kef.ajd' uu ±yeñ flfkla" uu
hym;a flfkla" uu fY%aIAG flfkla" uu Ôú;h
ch .kakd flfkla" W;=ï foaj .=Khka hy .=Khka
ÈhqKq lrk flfkla" ud fyd| .=Kj;a flfkla"
Okj;a flfkla" .=Kj;a flfkla" ud fukau ish`M
i;ajfhda iqjm;a fj;ajd" iqjm;a fj;ajd" wms yeu
WoEiklu fufia wêIaGdk lrkak mqreÿ fjkak'
wfma ys;g lsisu is;=ú,a,la my< fkdfõjd
lsh,d wêIaGdk l,dg muKla m%udKj;a kE'
wfma ys; wmsg whs;s kE wfma ys; whs;s f,daN"
oafõY" fuday lshk hCIhdg;a" fma%;hdg;a' ta ksid
;uhs wmsg ´kE úÈhg wfma is;a mj;ajkak neß
ks;ru wfma ys; tl me;a;lska we,s,d ;sfhkafk'
wr hCIhd wÈkjd f,daNhg" ;j me;a;lska
oafõYhg wÈkjd" ;j me;a;lska l,n,ldÍ nj
úms,sir njg wÈkjd' tajdf.a yeu úgu is; tl
me;a;lg wef,kjd'
wehs wmsg whs;s ke;af; wfma ys;@ wehs
wmsg whs;s ke;af; wfma Ôú;h@ l,amkd lr,d
n,kak' Tnf.a lsh,d ys;=jg Tn leu;s úÈhg
tl ñks;a;= oyhla ;shd .kak neß ys;la Tn ,`.
;shdf.k bkafk' tfykï óg miafia Tfí ysf;a
my, fjk ;ryj" wdidj" oafõYh .ek fojrla
ys;kag ́ kE' ;=kajrla ys;kag ́ kE' ysf;a we;sjk
Ôjudk w¾y;ajh
395
i;=g fndfydu m%{dfjka ú|ord .kak ´kE'
ysf;a we;sjk l,lsÍu" ÿl" fõokdj fndfydu
m%{djka;j tal ord .kak ´kE' Ôú;fha lS¾;sh
iu. meñfKkjd wmlS¾;sh' Ôú;fha iem iu.
meñfKkjd ÿl" Ôú;fha ,dNh iu. meñfKkjd
w,dNh' Tfí Ôú;h mQ¾K;ajhg m;a lrkq
,nkafka oyu muKhs'
ta Ôú;h mQ¾K;ajhg m;a lrkakg újdyhg"
orejkag" /lshdjg" ;k;=rg" Okhg lsisu foalg
nE' ta ksid mskaj;=ka oyug yefrkak oyu ms<sn|
fidhkak' oyug lem fjkak' yenehs kshu
ud¾.h fidhd .kak ́ kE' ckms%h nqÿ oyñka lsisu
m%;sM,hla ,nd .kak nE' yduqÿrefjda iekis,af,a
ke;akï odhlhd iekis,af, ke;akï ta oyñka
we;s jevla kE' yduqÿrefjda odhlhg nek nek
bkakjd kï odhlhd yduqÿrejkag nek nek
bkakjd kï Tlafldu hCIfhda jf.afka' tfyu
fjkak fyd| kE' wjjdohg jvd wdo¾Yh W;=ï
nj l%shdfjka fmkajkak ´kE' foujqmshkaf.a
´kEu je/oaola wylg úis lrkak mq¨jka thg'
wmsj fuf,djg ìys lsÍuu we;s' yeuodu yeu
ukqIHfhl=gu W!K;djhla ;sfhkjd' oyu
;sfhkjd kï yeu ;eku iekis,a, ;sfhkjd' fï
lshk ,o jpk ud,hla jf.a me<| .kak" ta Tiafia
is; ksjerÈj jvd .kak' th fï ioaO¾uhg lrk
tlu f.!rjhhs' Tn oyñka iekfikak" ksùfuka
iekfikak'
396
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
Ndjkd jev igyklska n,dfmdfrd;a;= jkafka
iS,h" iudêh" m%{dj lshk fï ;s%úO YsCIdj ÈhqKq
lr .ekSuhs' iS,h lsh,d lshkafka wdOHd;añl
ixj¾Okhhs' ys;" lh" jpkfha yslaóu iS,hhs'
t;fldg iudêh lsh,d lshkafk;a ys;" lh"
jpkfha ixjr nj" iudys; nj ixj¾Okhghs'
m%{dj lsh,d lshkafka fukak fï iudêh we;s lr
.ekSuhs' ys;" lh" jpkh lshk ;=ka fodr md,kh
lr .ekSug lshkjd m%{dj lsh,d' ys;" lh" jpkh
fhdod .;a; úêhg Wmfhda.S lr .;a; úêhg;a wms
lshkjd m%{dj lsh,d' m%{d iïm;a;sfha ;sfhk
iqúfYaIS ;djh ;uhs lshk fohg jvd hula l,amkd
lsÍfï yelshdjla tys ;sîu' ;j ,CIKhla ;uhs
m%{d iïmkak flkdg ysf;a my,fjk foaj,a
ms<sn| fyd|g f;afrkjd' fïl f,daN iy.;"
17
ysñlr .ekSu w;ayeÍu ;=,
Ôjudk w¾y;ajh
397
fïl oafõY iy.;" fïl fuday iy.; wruqKq
lsh,d thdg f;afrkjd' ±ka ;ryla wdjdu uf.a
ysf;a ;ryla weú,a,d ;sfhkafka ;ryd idOdrKhso
widOdrKhso lsh,d fmakjd' ±ka f,daN ys;la wdjdu
±ka ug f,daaN ys;la my, fj,d ;sfhkafka lsh,d
thdg tal fmakjd' ta ,CIKfhka hqla;hs m%{d
iïmhqla; mqoa.,hd ke;skï ;eke;a;d' B,`.g
m%{d iïmhqla; mqoa.,hd ;j ;j;a ta ;=,g keUqre
fjkfldg thdg f;afrkjd tajd ke;s lrk úÈh"
md,kh lrk úÈh" tajdf.ka bj;a fjk úÈh;a
thdf.a kqjKg my, fjkjd' ±ka wms hkfldg
mdr ueo f,dl= .,la ;snqfKd;a thska bj;a fj,d
hkak wmg kqjKla my< fjkjfka" mdr leä,d
;snqfkd;a ldKqjla ;snqfKd;a ta jf,a fkdjeà
hkak whska fj,d hkak kqjkla ;sfhkjd jf.a
ysf;;a we;sjk ÿ¾j,lï j,§ tajdhska bj;afj,d
whskafj,d hkak yelshdjla ;sfhkjd fï m%{d
iïmhqla; mqoa.,hdg' ÿl lshkafka yßhg wr
mdrj,aj, ;sfhk j,j,a jf.a' iuqoh lshkafk
wms tajdhska fmdâvla bj;afj,d hkak ´kE
lshkjd jf.a' t;fldg talg ud¾.hl=;a thska
bj;a ùfuka iekiSul=;a wmsg b;=re fjkjd'
túg ÿlaL iuqoh" ksfrdaO ud¾. lshk p;=rd¾h
i;Hfhkau bj;a fjkjd' thg wms ±ùfuka bj;a
fj,d ksùug m;a fjkak ´kE'
±ka yeufokdu ±fjk ksidfk fuydg wdfõ'
ke;akï tkafka keyefka' ±fjk nj iuyr
398
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fj,djg Ôú;h lr .;a;g miafia iuyr fj,djg
tal oeúulao lsh,dj;a okafk;a kE' th yßhg fï
jf.a wr mdr whsfk f.daks mvx.=jl Ôj;a fjk
mqoa.,hd ú¢kafk fudk ;rï ÿllao lsh,d okafka
fyd|g iem myiqj Ôj;afjk mqoa.,hd muKhsfka'
kuq;a ta ukqiaihd okafk kE tal ÿlla lsh,d' ta
ksid yeuodu uÿrefjda ;, ;,d iS;f,ka" mskafkka"
wjqfjka mSvd ú¢ñka t;ku bkakjd' wkak tfyu
fohla isoao fjkjd ñksiqkag;a ñksiaiq ÿflau bmÈ,d
ÿflau Ôj;a fjkfldg ys;kjd fïl ;uhs Ôú;h
lsh,d' b;ska ld,d î,d fyd¢ka Ôj;a jqkyu yß
lsh,d' tfyu ys;k wh f.dvla foflka bkakjd'
tfyu l,amkd lr,d ;uhs fï fndfyda fofkla
Ôú;h yodf.k ;sfhkafka' kuq;a m%{d iïm%hqla;
flkdg fmakjd fï bkak ;ek wvqjla mdvqjla
;sfhkjd" m%Yakhla ;sfhkjd" ÿlla ;sfhkjd
lsh,d' t;fldg ÿl ±fkkafk m%{d iïm%hqla;
flkdg' m%{djla ke;s flkdg ÿl ±fkkafk
kE' wr lshkafka m%{djka;fhda yer hk ;ekaj,
fudavfhda mskqka .ykjd lsh,d' ±ka n,kak
wms lshkafka isoaOd¾: l=udrhd iem whska lr,d
.shd lsh,d fkao' ta lshkafka iem iïm;a od,d
.shd lsh,fka' isoaOd¾: l=udrhd m%{d iïm%hqla;
flfklafka' t;fldg wms m%{d iïmkak ke;s
ksid ;uhs lshkafka isoaOd¾: l=udrhd iem iïm;a
od,d .shd lsh,d' m%{d iïmkak flkdg ljodj;a
ye`.Sula my, fjkafk kE iem iïm;a od,d .shd
Ôjudk w¾y;ajh
399
lsh,d' Tjqkag f;afrfkjd ish`Mu ÿla ál od,d
;ud jk.; jqfka iem fidhkak lsh,d' jkfha
;uhs iem ;sfhkafka' ta lshkafka w;yermq ;ek
;uhs iem ;sfhkafk ksoyia fjÉp ;ek ;uhs iem
;sfhkafk lshk ldrKh' ta lshkafk wms ;du;a
rc iïm;a" Ok iïm;a fudkjd lsh,o ys;kafka'
iemhs lsh,d ys;kafka ta foaj,a'
zidrxp idrf;da [;ajd
widrxp widrf;daZ
ire foh ire úÈhg olskjd' wire foh wire
úÈhg olskjd' wms f,dl=lulska bkakjd kï"
msìÈ,d bkakj kï tfyu;a ke;akï udkakhla
we;slr f.k bkakj kï ta we;slr f.k bkafka
fudkjgo lsh,d n,kak' ;ukaf.a f.a fodr"
bvlvï" Ok OHdk" {d;s ñ;%hka" ;ukaf.a ldh
n,h Yla;sh wdÈh ksid' Th tllaj;a iodld,sl
kE wjqreÿ wiQjla iShla ú;r iSudka;sl foaj,a
yeufoau' n,;, f.afodr fï fiaru fN!;sl foaj,a
iSudka;r ld,hlg ukqIH wd;auhlg ,eìÉp
fohla' t;fldg Tf;kag ;uhs fï ukqIHfhda ál
fldgq fj,d bkafka' isrfj,d bkafka' t;fldg
Tn fu;kska f;areï lr .kak ´kE foa ;uhs
fï foaj,a iem fkfuhs ÿlhs lsh,d' wehs ÿlhs
lshkafka@ Tng fl,jr§ Th yeu fohlau ÿlla
njg mßj¾;kh fjkjd'
400
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
Wfoa u,a mQcd lrk fldg wms lshkjd fï
u,a jf.a uf.a YÍrh;a úkdY Ndjhg m;a fjkjdh
lsh,d' b;ska fïl f,dl= Ndjkdjlafka' T;k
urKdkqiai;s Ndjkdjla isoaOfjkjd yenehs
fïl yßhg ±kf.k lsjqjyu' Th ysf;a ;sfhk
fudaydkaOldrh WoaOÉp lu udkakh wdÈh wvq
fjkak ´kE' ffu;s%h Wjukd fj,dj ;uhs ;ryd
.sh fj,dj' kuq;a ´l wfma fn!oaOfhda fldÉpr
nK weyqj;a lrkafka kEfka' t;fldg wf,daNh
Wjukd lrkafk fldhs fj,djgo" f,daaNhla
ys;=kyu" ke;s ;kaydjla we;s fj,d wkqkaf. foa
lvd jvd .kak ys;=k fj,djg ;uhs wf,daN fÉ;kd
my, lr .; hq;= jkafka' fï iqrdiqr hqoaOh fyd|
iy krl whf.a hqoaOh;a' ;ukaf.a ysf;a keoao
Th folu@ ys;,d n,kak odk fÉ;kd ;sfhkjd"
f,daN fÉ;kd ;sfhkjd" Tn fyd|g n,kak Tng
odk fÉ;kd my, fj,d f,daN fÉ;kd úiska tajd
wdl%uKh lrmq wjia:d ´k;rï we;s' tjf.au
Tng odk fÉk;d my< fj,d tajd f,daN fÉ;kdjg
ke;s lrkak bv fokafka ke;sj tajd Èkmq wjia:d;a
we;s' Tng lreKdj ffu;s%h my, fj,d oafõY
iy.; udk weú,a,d l;d fkdlr bkak fj,dj,a
we;s' iuyr fj,djg nkskak lshk oafõY iy.;
is;a lreKdfjka hgm;a fjkak;a we;s' b;ska ´l
;uhs ñksia ika;dkhl iajNdjh yßhg iqr wiqr
hqoaOh jdf.a'
ziín mdmiai wlrKx
l=i,iai WmiïmodZ
Ôjudk w¾y;ajh
401
tf,i ys; yod .;a;yu fyd| foa j¾Okh
lr .kakjd' kuq;a ys; blaujk l%uhl=;a ke;sj
ys; blaujkjd lshkafka yß .eUqre fohla' ys;
blaujkjd lsh,d lshkafka yß .eUqre .ïNSr
O¾uhla" tal f,ais kE' tal ukqIHhdg f;arï
.kak neß ;rï fohla' fuf;la fj,d lshmq
foaj,a Tng f;afrkjd' tfyu f;afrkak fya;=j
fï foaj,a wms ks;r w;aú¢k w;aolsk foaj,a ±ka
uki rEmhla úÈhg fkdfmkqkdg fõokd;aul
.=Khlska ixfõ§;djhlska Tng uki ±fkjdfka'
ÿl" ÿla úÈhg nh" nh úÈhg i;=g" i;=g úÈhg
±fkkjdfka' ta jf.a ixfõokd;aul ji;=jla
;uhs fï ys;' ldhsl mSvdjka j,ska j,lskak nE
lh ;sfhklï' tal f,v fjkjd" jhig hkjd'
fí;afya;a ´kE' nqÿyduqÿrejkag;a tal tfyuhs'
udkisl fya;+kau fkfjhs ldhsl frda.j,g
fya;=ldrl jkafka' ta ksid nK Ndjkd l,du
iïmQ¾Kfhka f,v ÿla j,ska ikSm fjkak mq`Mjka
lsh,d lsõjg ta fndre' udkisl fya;+ka ksid
we;sjk f,v ú;rhs tajdhska ke;sfjkafka' Ñ;a;
fõokd" Ñ;a; mSvd ál j,lajd.kak mq`Mjkalu
;sfhkjd nK Ndjkd l,du'
bJøsshhka j,g f.dapr fjk fohla fkfuhs
fï lshk ksjk' ±ka weig f.dapr fjkafk
fudkjo@ rEm yd j¾K" rEm ix{d" j¾K ix{d
tajd fyd|g weyeg fmakjd' wms hula Èyd n,kjd
lsh,d lshkafka bJøshhka myu Bg fhduqlr,hs
402
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
n,kafka' ±ka fï fudfydf;a wms m%Odk jYfhka
.kakd ldrKh ;uhs weia fol' nK fmd;
lshjkjd" fmd; olskjd" ±ka u,la Èyd ne¨fjd;a
tfyu kdihhs weia folhs .kakjd' wdydr .kakd
úg Èjhs weia folhs m%fhdackhg .kakjd" wfma
wei uQ,sl ldrKhla fj,d ;uhs wksla foa iïnkaO
fjkafka' wmsg ´kkï weia fol mshdf.k jqk;a
y`vlg weyqïlka fokak mq`Mjkalu ;sfhkjd'
fyd|hs fï ;ud bJøshhka mfya ls%hdldß;ajh'
±ka fï bJøshhka myg f.dapr lr .kak
mq`Mjkalu ;sfhkafka rEm" Yío" .kaO" ri" iam¾Y
fï O¾u;d y÷kd .ekSfï yelshdj ;sfhkjd' ñksia
Ôú;hla ,ndmq wms Th mfyafk Ôj;a jqfka fkao@
uq`M Ôú; ld,hgu wefyka" lfKka" kdifhka"
Èfjka" lfhka lrkak mq`Mjka jev ál ;uhs lf,a'
fïlg lshkjd bJøsh úIh ke;skï bJøshhkag
f;afrk m%udKh lsh,d' t;fldg mxp lshkafk
myhs' mxp Wmdodk ialkaOd lshkafka fuu bkaøsh
my flfkl= w,a,d .kakd úg fï mfya Wmdodk
ialkaOhla yefokjd' Wmdodk ialkaOhla lshkafka
uf.a" uf.a" uf.a" uf.a lsh,d foaj,a ukiska w,a,d
.kakjd" iuyr foaj,a ;sfhkjd wms idudkHfhka
w,a,d.kakjd' iuyr tajd w,a,kafka kE' iuyr
tajd ±äj w,a,d.kakjd' wehs ±äj w,a,kafka@ ta
flfkl= ;=, yg.kakd oeä leue;a; ksid' ±ka wms
mdfr hkjd álla ÿr hkfldg nv.sks yefokjd
nv.sks yeÿkdu fudlo lrkafk@ nv.sks yeÿkdu
Ôjudk w¾y;ajh
403
lvhla w,a,.kakjd' wms lvhla w,a,,d k;r
lrkak lshkafka' ta jf.a fï yeu fohlskau
bkaøshka mskùu ;uhs isÿjkafka' wei mskùu"
lK mskùu" kdih mskùu" Èj mskùu" lh mskùu
wd§ f,i' kuq;a fïjd flfkl= mskùu k;r l<d
lshd ksjka olskak nE' tfyu kï wkaO mqoa.,hka
ìysß mqoa.,hka ksjka olskak ´kefka' wms fï isÿ
lrkafka fN!;sl md,kh' tksid fN!;sl md,kh
fyd|hs fN!;sl;ajhg'
t;fldg wms okak fohla ;uhs flf,ia lshk
tl ukqIHfhla ;=, fldf;la fjkl,a ;sfhkjo
lshk tl' fï oi ixfhdack O¾u wßy;ajh olajd
hklïu ;sfhkjd' b;ska flfkl=f.a uQ,sl
ud¾.M, {dK ,enqj;a ta whg flf,ia ;sfhkjd'
fidajdka ud¾. M,hla ,enqj;a flf,ia ;sfhkjd"
ilod.dñ" wkd.dñ hï m%udKhl flf,ia
;sfhkjd' wßy;ajfha§ ;uhs ish`Mu flf,ia ke;s
fjkafka' wms mkaif,a yduqÿrejkaf.ka ry;ka
jykafia flfklaf.a foaj,a n,dfmdfrd;a;= fjkjd
fkao@ wmsg tfyu n,dfmdfrd;a;= fjkak nEfka'
yefudau flf,ia iys;hs' wms ys;uq flfkla ud¾.
M,hla ,n,d bkakjd lsh,d' b;ska Wkajykafia
f.ka n,dfmdfrd;a;= jqfkd;a ry;ka jykafiaf.a
iajNdjh tal;a jerÈhsfka' thdf.ka tal;a
n,dfmdfrd;a;= fjkak nE' B,`.g ilod.dñ
flkd thdf.kq;a n,dfmdfrd;a;= fjkak
nE" wkd.dñ flkdf.ka ry;ka jykafiaf.a
404
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
.=K n,dfmdfrd;a;= fjkak nE' ta ksid nqoaêh
uo wdldrfhka flfkla jdih lsÍu fkfuhs
is,aj;alu lshkafka' iuyr wh fndfydu fyñka
l;d lr, n,d.;a;= w; n,df.k bkak flkd
;uhs yßu is,aj;a lsh,d ys;kafka' b;ska fï
ud¾.M, ,dNSka tfyu fydhkak mq¨jkalula
keye' fï ud¾. M, {dk ldrKhla fkfuhs"
fïl fydhkakg neye ndysßka'
tl ry;ka jykafia kula l;d lrkafk
wks;a whg ji,hd lsh,d' kuq;a tal ta mqreoaog
.sh tlla' kuq;a wms msáka ukskak .shd kï ry;ka
jykafiaj' ta ksid wmsg msáka n,kak mq`Mjka
lula kE is,aj;a lñka fkdis,aj;a lñka flfkla
ry;ao lsh,d fydhkak;a nE' fyd|u foa fudllao@
fyd|u foa ;uhs ;uka is,aj;ao ke;ao lsh,d
;ukau n,k tl' uu lshkafk mkais,a" wgis,a"
oiis,a fkfuhs uu fï lshkafka ys; lh jpkfha
ixjr Ndjh .ek' ta lshkafka .eá .eà bkakjd
lshk tl fkfuhs' tal ijdNdúl ixjr Ndjhg
m;a fjkakg ´kE' iajdNdúlj ixjr Ndjh ;=,
;sfnkafka yß wmQre fohla' ;ry weú,a,d md,kh
lrkjd lshkafka tlla' ;ukag ;ryd fkdtk
uÜgug m;afjkjd lshkafka ;j tlla' Tkak
´lhs iajdNdúl ixjrNdjh lsh,d lshkafka'
±ka Th we;a;kag ;sfhkafka ;ry md,kh
ùulafka" lEula lkak wdihs md,kh fjkjd" f,daN
is;a tkjd" md,kh lrkjd" b;ska ta ksid ysf;a
Ôjudk w¾y;ajh
405
flf,ia we;s fj,d ta flf,ia md,kh lsÍu fkfuhs
fï meyeÈ,s lrkafka' flf,ia we;s fkdfjkakg
is; ÈhqKq lsÍu .ekhs fï lshkafka' laf,aIhla
lshkafka fudkjo@ laf,aIhla lsh,d lshkafka
flf,ikjd lshk tlfka' wmsßisÿ lrkjd tfyu
ke;akï wmsj krla lrk iajNdjhg wms lshkjd
flf,ia lsh,d' fudkjo flf,ikafka@ wfma ys;
ysf;a fudkjo flf,ikafka@ ysf;a ;shk i;=g
iekis,a, flf,ikjd" wfma ys; my,g fy,kjd'
Th flf,ia iys; mqoa.,;ajfhka uq,skau flf,ia
ke;s flfkla n,dfmdfrd;a;= fjkak nE' Th
we;af;da ,`. jqk;a fuf;kag tk wh ,`. jqk;a
uu tfyu n,dfmdfrd;a;= fjkafk kE' odfka
§, je| je| ysáh;a wks;a me;a; yerefkd;a
m%ydr n,dfmdfrd;a;= fjkak ´ke' orejg jqk;a"
iajdñhg jqk;a" ìß|g jqk;a fï mD:.ack f,dalfha
iajNdjh thhs' f;,a gexls j, msgme;af; .y,d
;sfhk jdlHh ñksiqkaf.a msfÜ .y, ;síng
leula kE' zjyd weúf,k iq¨hZ lsh,d' f;,a
gexlshla weú¨fkd;a lsf,daóg¾ ld,lska weú,s,d
hhs' kuq;a ukqiaifhla weú¨fkd;a rglau .sKs
.kakjd" f,daflu jqk;a .sks ;shkak mq`Mjkalu
;shkjd" t;rï Nhdklhs'
fyd|hs ±ka wms Th l;d lf¾ ysf;a iajNdjh
.ek' nqÿyduqÿrefjda yenehs ksjk yeáhg fmkakqfj
ysf;a ;shk ;ekla fkfuhs' ysf;a ;shk tl udkisl
iajNdjhlaj;a fkfjhs nqÿyduqÿrefjda ksjk
406
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
yeáhg fmkakqfõ' nqÿyduqÿrefjda ksjk yeáhg
fmkakqfõ fï ysf;ka tyd fohla' ms,sfj,lg
lsjqfjd;a wefyka tyd fohla" lfKka tyd fohla"
Èfjka tyd fohla" YÍrhg ±fkk iajNdjfhka
tyd fohla' ys;g ujd .kak mq`Mjka udkisl
iajNdjhka j,ska tyd fohla ;uhs nqÿyduqÿrefjda
fidhd .;af;a' wkak t;k ;uhs ksùu ;sfhkafka"
±ùu ke;af;a' fõokd ke;s" wfõohs; ;ek fõokd
ke;s ;ekla fyd| ke;ao@ iqL fõokdjl=;a kE'
ÿlaL fõokdjl=;a kE' WfmaCId fõokdjl=;a kE'
fudlj;au fõokd kE' fõokd ke;af; bJøshhka
yh w,a,f.k ke;s ksid' bJøshhka yh tlal
lsisu .kqfokqjla" lsisu hqoaOhla" lsisu m%Yakhla
fudlj;au kE' talhs fõokd ke;af;a'
±ka bJøshhka yh;a tlal Ôj;a fjkfldg
;uhs fï Tlafldau m%Yak' wrhd ug jvd f,dl=hs"
ug jvd fmdähs" wrhd fufyuhs" wrhd wrfyuhs"
Tfydu fkfï úh hq;af;a fufyuhs wd§ f,i'
fï Tlafldau ;sfhkafka wfma bJøshhka yh ;=,'
±ka wms flfkla Èyd n,,d lshkafka fldfyduo
thd fï úÈhg bkakjd" fï úÈhg bkakjd kï
fuhd fyd|hs lsh,d' wfma ixl,amh ;sfhkafka
fldfyduo@ ìu n,df.k hkjdkï ry;ka
jykafia kula" ke;skï is,aj;a flfkla lsh,d'
ug;a u;lhs msKavmdf;a jäk kHdhg wkqj
msKavmdf;a jäkfldg fndfydu fyñka ìu
n,df.k l;d lrkafka ke;sj hkjd' t;fldg
Ôjudk w¾y;ajh
407
iuyre lsh,d ;sfhkjd yduqÿrefjda wkd.dñ ú;r
fjkak ́ kE lsh,d' fohshfka fï ukqiaifhda udj
wkd.dñ ;ekg ±ïudfk lsh,d uu b;ska l,amkd
lrkjd' fï ukqiaifhda okak fohla lsh,d
ys;kjd' tal ta fj,djg ta fudfydf;a msKavmdf;
jäk úÈh' ta fj,djg tal ±l,d ys;=jd uu uq`M
Ôúf;au ìu n,df.k bkak flfkla lsh,d'
blauKg meyefokjd jf.au blauKg wm%idohg
m;a fjkjd' talhs mqoa.,;ajfha iajNdjh'
fuh blaujkak Tng lrkak ;shk m%Odk
uQ,sl foa ;uhs Th we;a;kag ke;s lr.kak
;sfhkafka fudllao@ th ;uhs Th we;a;kau Th
we;a;kaj ke;s lr .ekSu' ±ka ´l ug lrkak
mq`Mjka fohlao@ key' th ;ukaguhs lr.kak
mq`Mjka fjkafka' t;fldg ;uka tal lrkafk
fldfyduo@ thg ;uka ,`. bJøshhkag ;sfhk
nr iajNdjh ;ukagu wvq lr .kakhs ;sfhkafka'
thg wd§kjh n,kak ish,a,f.au' tlla folla
n,,d yßhkafk ke ish,a,f.au wd§kjh
lshkafka bJøshhka yhgu f.dapr jk hulg
flfkla mCImd;S kï jeämqr thdg ksoyia
ùfï me;a;g jefgkag nE' w,a,d .ekSfï ud¾.
hhs w;yeÍfï ud¾.hhs lshkafka folla' ±ka
WodyrKhla jYfhka lsjqfjd;a fu;k ud,hla
;sfhkjd lsh,d' fï ud,h .kak lÜáh fmdr
lEfjd;a tfyu blaukska fï ud,h .kafka
flf,ia wvq flkdo jeä flkdo@ wksjd¾hfhka
408
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
hkafka flf,ia n,h jeä flkd' tal ;uhs
iajNdjh' ±ka nqÿ rcdKka jykafia;a kqjke;s
flfkla njg m;a fjkafka" m`äjrfhla njg m;a
fjkafka" W;a;ufhla njg m;a fjkafka" is,aj;=ka"
.=Kj;=ka" kekj;=ka wìhi muKhs' wks;a wh
bÈßfha nqÿyduqÿrefjda jefgkafka {dKjka;fhla
.Khg fkfuhs' kqjKe;shka wìhi muKhs wmsj
nenf,kafka" wmsg ;ekla ;sfhkafka" wmsg .re
lrkafka ta we;af;da ú;rhs' w{dKfhda" kqjk
uo we;af;da wmsg .re lrkafka kE" i,lkafk;a
kE" wmsg W;=ï flfkla yeáhg i,lkafk;a kE"
jákdlï okafk;a kE' ta ksidfjka wmsg yeu
;ekÈu nE fY%aIaG fjkak' mKaä;fhla ,`. fY%aIaG
fjk flkdg kqjk uo flfkla ,`. fYa%IaG
fjkak nE' kqjk uo flfkl= ,`. fYa%IaG
fjk flkd g kqjke;s wh ,`. fYa%IaG fjkak;a
nE'
±ka wmsg lrkak ;sfhkafka wr ksy`v O¾uh
fydhd .kak tl' ta ksy`v O¾uh fydh fydhd
hk fldg fudllao fjkafka@ bfíu ;ud ;=, wr
ksy`v iajNdjh we;s fjkjd' tal nqÿyduqÿrefjd
fufyu fmkakqjd' zwÑka;rdhiq mikakdkx
úmdflda fyda;s wÑ;a;shdZ
wkka; foag m%ixid lrkjdkï ta .ek l;d
lrkjdkï tafl m%;súmdlh" .=Kh" l¾uh iy
m%;sM,hfka ;sfhkafka Bg iudkj' wkka;hsl
ls%hdj,shl fhfokfldg m%;sM,h;a wkka;
Ôjudk w¾y;ajh
409
fkdfjhso@ kE m%;sM,h;a wkka; fjkjd' ta
ksid ;uhs O¾u wjfndaOh fjkjd nK wymqjydu"
O¾u wjfndaaOh fjkjd O¾u ukisldrh lroa§u'
O¾u wjfndaO fjkjd Ndjkd lroa§u' ta isÿjkafka
laf,aI O¾u m%ySK fj,d' t;fldg f,dl=
m%{d iudm;a;shla ta ;=, ;sfnkag ´kE' tfyu
ke;akï tlu ls%hdj,shl fhfokak kï fuÉpr
uyd úYd, iQ;% foaYkd ´kE kEfka' ta lshkafk
fndfydu ir, fohla kï fuÉpr iQ;% foaYkd ́ kE
lrkafka kE' fïl b;du .eUqre ixlS¾K iQCIu
O¾u;djhla' fuh wia f,dï .yla wudjl ojil
óg¾ ;=k y;rla wE;ska ;sh,d B;,hla wrf.k
úÿ,s ierhl t,sfhka tu wiaf,dï .y folg
lefvkak úÈkak ́ kE' tal lrka neß jevla' wkak
ta jf.a fohla ;uhs O¾uh wjfndaO lr.kakjhs
lshk tl' fïl bJøshhka yhgu lrkak neß
fohla' iuyr wh ksjka olskak oykjd fï
bJøshhka yh Wmfhda.S lrf.k fyd|g u;l ;shd
.kak fï bJøshhka yhgu lrkak neß jevla fï
foh' fï O¾uh wy,d O¾uh úu¾Ykh lr,d thd
we;s lr .kakjd wê{dKhla" wê Ñ;a;hla' wkak
taflka ;uhs flfkla ksjka wjfndaO lr.kafka'
tfyu ke;akï b;ska bJøshhka yfha {dKhg
fudllao lrkak mq`Mjka' rEmhla fmkakqfjd;a
lshhs j¾Kj;a" ´l yevhs ,iaikhs" fld< mdghs"
r;= mdghs lsh,d lshhs' bJøshhka mygu fuf,i
;uhs' wd ys;g ±ka ug i;=gla ±fkkjd lsh,d
410
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
lshhs' Thsg jvd fohla lshkak nE bkaøsfha
{dkhg' Th ;;ajh ;uhs iïmQ¾Kfhkau ilaldh
ÈÜÀh mj;ajk ;;ajh' ufkda ixfÉ;kd wdydr
ksIamdokh fjkjd Th bJøshhka yfhka fld;kl
isáh;a mqoa.,fhl= ;=,'
t;fldg úfYaI {dKh wê Ñ;a;h wê {dKh
fhdojkjd lsh,d lshkafka fï bJøshhka yfhka
tydg fhdojd n,kjd lshk tl' bJøshhhka yfhka
tydg fhfojqjdg miafi tys rEm;a kE" Yío;a
kE" .kaO;a kE" ri;a kE" iam¾Y;a kE" ySk kE"
ujd .kak lsisu fohla kE' ta lsisu fohla ke;s
iajNdjhg lshkjd l=i,h lsh,d' wkak tal jeä
ÈhqKq fjkfldg fï me;af;a wl=i,a nr wvq fjkjd"
l=i,a nr jeä fjkjd" l=i,hg keUqre fjkjd"
wl=i,h ÿre fj,d hkjd' ±ka fï ilaldh ÈÜÀh
Tn,d ;=, Ôj;a fjkafka Tn Tyqg ix.%y lrk
ksid' Tn Tyqj fndfydu wdorfhka idorfhka
wdydr ál fok ksid' fudkjo ta wdydr@ ufkda
ixfÉ;kd wdydr' fudkjo ta Tn ;=, yg.kakd
we,Sï yd .eàï' t;fldg uu;ajh leu;s fldhs
fj,dfj;a fudkjd lrkako@ wef,kak leu;shs"
.efgkak leu;shs' WfmaCIdj lshkafka we,Suhs"
.eàuhs folu ;sfhk fj,djg' ta ;=ka wdldrhl
fld;k ysáh;a thd bkafk ukfia' uk O¾ufha
bkafka" bJøshhka j, bkafka' talg lshkjd
bJøsh {dKh" bJøsh úIh" f,dalh lsh,;a lshkjd'
uu;ajfhka f;dr fjkak wksjd¾hfhka ;sfnk
Ôjudk w¾y;ajh
411
ms<sfj; ke;akï ud¾. {dKh ;uhs f,daflda;a;r
N+ñh olsk tl' ke;skï fï ilaldh ÈÜÀh
ÿre l< wjia:dj' wkak todg ±k .kakjd
nqÿyduqÿrefjda wurkShhs lsh,d' ljodj;a nqÿ
flfkla uefrkafka kE' YdÍßl nqÿyduqÿrefjda
fkfï" Wkajykafiaf.a wjfndaOhhs uefrkafk
ke;af;a' wr .d:dfj ;sfhkafka zwmamu;a;d
kóhka;sZ lsh,d' t;fldg nqÿyduqÿrefjda wm%ud§
flfkla' tfyu kï uefrkafk kE' ljodj;a
uefrkafka kE' uefrkak nqÿyduqÿrefjd ,.
fohla keye' thska woyia fjkafka wr foúhka
jf.a bkakjhs lshk tl tfyu fkfuhs'
fu;k ;sfhkafka O¾u;djhla' tal;a fyd|g
jgyd .kakflda' ke;akï T`Mj wjq,a fjkjdfka'
O¾u iajNdjhla ;sfhkafka' talg lshkafk nqoaêfha
w.% M,h lsh,d' nqoaO;ajh lshkafka kslïu
nqoaêfha w.%;djhla fkfuhs' th iuHla o¾YKhla
iuHla m%;smodjla' wglau ;sfhkjdfka iïud
.=Kfhka hqla;' iïud .=Kfhka hqla;hs lshkafka
yd;amiskau msßisÿhs' yd;amiskau wef,kafka
kE" .efgkafk kE" nef|kafk kE" i;aj mqoa.,
wd;au oDIaá uql=;a kE lshk tl' wkak tf;kag
;uhs wfm;a nqoaê j¾Okh fjkak ´kE' wkak
tf;kag Yla;sh jefvkak ´kE" t;k ;sfhkafka
flfkl=f.a l=i,h' t;k l=i,h jevqkdg miafia
l=i,iai Wmiïmod njg m;afjkjd' bkamiafia
bfígu iÑ;a; mßfhdaomkx fjkjd' wef,ka
412
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
ke;akx" .efgka ke;akx mqoa., uki ;=, Woafõ.
lr Ndjh wvq fjkjd'
ukqiaifhda wef,kjd fkao jeämqru@ ta
f.d,af,d ta ;rugu .efgkjd' fyd|g n,kak
wef,kj kï hfula ta m%;sY;fhkau .efgkjd"
.efgkjd kï ñksiaiq ta iudkju wef,kjd'
fmak iajNdjh tal jqk;a iuyr whf.a we,Sfï
.=Kh Wäka ;sfhkjd .eàfï .=Kh háka
;sfhkjd" iuyr whf.a .eàfï .=Kh Wäka
;sfhkjd we,Sfï .=Kh háka ;sfhkjd' kuq;a
mqoa.,hka ;=, we,Suhs .eàuhs iunrj ;sfhkjd
yßhg ldishl fome;a;la jdf.a' ndysrj lreKdj"
ffu;s%hh" ohdj m;=rejk wh l,lsfrkjd' wr
mqoa.,hd fufyu lf,a kE lsh,d" wms fufyu
l,d" ta f.d,af,d wmsg lf,a fufyuhs" wms ta
f.d,a,kag Wojq l,d" ta f.d,af,d Wojq lf<a kE'
Th l;d álfka yeuodu wefykafka' ld ,`.j;a
wk.a.ys; Ñ;a;fhka lrk fohla kE' Tlafldu
.;sl Ñ;a;fhka lrkafka .%yKh lr .ksñka
;uhs yeufoau lrkafka' b;ska Tfydu ;uhs
mkaif,a yduqÿrejkag jqk;a' wfma odkhg jeäfha
kE" wms jeka|d" iqjm;a fõjd lsjqfj kE" Tlafldu
n,dfmdfrd;a;=fjkafka lrkafka' j¢kafk;a
n,dfmdfrd;a;=fjka ke;akï Woyia fjkjd' wmsg
tfyu fjkak mq`Mjka lula kE' ta Tlafldu
iïuq;s foaj,a' we;a;gu j¢kjd lsh,d lshkafka
fi;a me;Sula' wms;a wfma .=rejrekag j¢kjdfka'
Ôjudk w¾y;ajh
413
wms Wkajykafia,d ksÿla ksfrda.Sj fndfyda ld,hla
jev bkak fialajd lsh,d we;a;gu fi;a m;kjd'
j¢kjd lshkafka fi;a me;Sula' yduqÿrejkag
je£fï§ ;sfhkafk;a Wkajykafiag fi;a me;Sula'
lsisu fohla n,dfmdfrd;a;= fjka ke;sj wmsg jev
lrkak mq`Mjkakï wk.a.;sl Ñ;a;fhka wkak
t;k uyd n,hla we;s fjkjd'
n,dfmdfrd;a;= lshkafka ;Kaydjfka' n,d-
fmdfrd;a;=fõ iajNdjh fjkia jqkdg jevla kE'
fohlan,dfmdfrd;a;= fjk ;eku yg.kafka
;kaydj' f.dvla wh mkai,g tl;= fj,;a
n,dfmdfrd;a;= ke;s lr .kafka kE' t;k;a
lrkafka n,dfmdfrd;a;= jeä lr .kak tl'
>KaGdr l=`Mfkhs ì;a;shla .dfka fndaâ .y,d fï
ál yeÿfõ ux lsh,d ,shkjd' tjeks foaj,a j,ska
wmsg ksjka olskakj;a iir iemj;a lr .kakj;a
mq`Mjka lula kE' iir iemj;a lr .kak mq`Mjka
lu ;sfhkafk;a ksjka oelSu u.ska' ta lshkafk
uki ieye,a¨ lrk me;a; jeä fjkak ´kE
iq.;s.dó fjkak' úoHd;aul iajNdjh ;uhs
nr jeä foaj,a hgg hkjd" ieye,a¨ foaj,a Wv
mdfjkjd' nr jeä kï fõ.fhka m;=,gu hkjd'
nr álla wvq kï fyñka hkafka' nr jeä kï
l`M.,a jf.a kï Wv tkafku kE' tfyu ñksiaiq
bkakjd' nqÿrcdKka jykafia tfyu fmkak,d
§,d ;sfhkjd' iajdóks uu ±ka fï mska oyï
lrkjd' uu ys; fkdikaiqka fj,djl uf,d;a
414
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
uu wmdhg hkjo lsh,d@ t;fldg foaYkd
l<d kE" .sf;,a l,hla c,h u; ;nd levqfjd;a
fudlo fjkafk@ j<x len,s ál hg hkjd"
.sf;,a Wv mdfjkjd lsh,d' ta jf.a wfma fyd|
ál wmdhg .sh;a b;=re fjkjd' ta jf.au krl
ál ÈjHf,dafla .sh;a b;=re fjkjd' iuyr foaj,a
uelS hk iajNdjhla ;sfhkjd' ±ka wfma isf;ka
jqk;a iuyr foaj,a uld .kak mq`Mjkafka' iuyr
foaj,a jrola jqkdu iudfjkak lsh,d uld .kakjd'
NsCIQka jykafia,df.a jqk;a wej;la jqkdu weje;a
foiSfuka uld .kakjd' WKq j;=r riafka jeä kï
we,a j;=r álla od,d tal uld .kakjd' tfyu lr
.ekSu fï ixidrhg f,dl= wiajeis,a,la' ta ;uhs
zkshf;da iïfndaê mrdhfkda kf;a .ñiaika;s
wkhxZ lshk fï iïudkkSh ;;ajhg Th we;af;da
m;a ùu' tal ;uhs ukqIHd;aufha ,nkak ;sfhk
fY%aIAG;u foa' tal ,enqfj ke;akï fï nK wy,d
l=i,h j¾Okh fj,d ;sfhkjd kï tal;a jákjd'
±ka fufyu ysáhg fndfydau idka;j' ta jqkdg
fmdä fohlska Wk;a jyd weúf,k iq`Mhs' È.gu
hgm;a fj,d wdjd O¾u lreKdj' wfma hld wjqiai
.kak kï ukqiaifhla weú;a fmdâvla yhsfhka
lE .eyqfjd;a we;s' ±ka wmsg Wjukd lrkafka fï
hCIhd ke;akï udrhd mrdch lrkakhs' tfyu
ke;akï uu;ajh blauùuhs' uu;ajh ;uhs udrhd'
ta udrhdg bkakjd ÿj,d ;=kafofkla' ljqo
;Kayd" r;S" r`.d' ta f.d,af,d yeu ;siafiu Tn
Ôjudk w¾y;ajh
415
,`. kgkjd' kgkfldg fudlo lrkafka@ wms
n,df.k bkakjd' ;Kaydj kgkjd" n,df.k
bkakjd' fï Tlafldu f,daljdiS wh n,df.k
bkafka ;Kaydfj kegqu Èyd ;uhs' tajd kï
;=klska y÷kajd §,d ;sfhkjd' ta yryd mqoa.,fhda
f,dalhg ne£ hkjd' nqÿrcdKkajykafia ;kaydj
Èyd ne¨fõ kE' ta ksid nqoaO;ajh lrd .uka l,d'
±ka wms jqk;a O¾uh fidhd hk .ufka§ fï foaj,a
.ek ne¨fõ kE' tajdfha lsis m%;sM,hla kE lshd
wmsg jegyqkd'
fldÉpr f,dl= foaYmd,lfhla jqk;a jevla
kE' fldÉpr m%isoaêhla ,nd .;a;;a jevla kE"
fldÉpr ,iaik yev flfkla jqk;a jevla
kE" wjidkh fmakake;skï' fïjdfha w§kjh
fmakjfka fl<jrgu n,kfldg' fldÉpr rclï
l,;a fldÉpr Okjka;fhd jqk;a" fldÉpr rEm
rdðksfhda jqk;a wjidkhg hkfldg fudlo
fjkafka' t;fldg talg W;a;rh yïn fjkjd
ish,a, ÿflka fl,jr fjkjd lsh,d' f,dalh
fldfyo msysg,d ;sfhkafka lsh,d lSjdu thska
woyia lf¾ fï uki kue;s" Ôú;h kue;s" f,dalh
msysg,d ;sfhkafka fldfyao lshd' fldfyao msysg,d
;sfhkafka@ th msysg,d ;sfhkafka ÿl u;'
yeu fohla hgu ;sfhkafka fudllao ÿl' fïl
yßhg ±laldkï Tfí ysf;a we;sjk laf,aI ÿre
lrkak mq`Mjka' ta ksid Tn ,`. we;s udkh" uk"
ilaldh ÈÜÀh Tn ÿre lrkak ´fka' t;fldg
416
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fï f,dalfha mqoa.,hl=g jeäfhkau jeo.;a ljqo
udkh' udkh lshkafka uu" ug" uf.a lshk
foaj,a' fï f,dalfha jeo.;au jákdu ,iaiku
flkd ;ukag ;ukauhs' t;fldg m%Odk jYfhka
wms wfma udkh ke;s lrkak ´kE' udkh ke;s
lf,d;a thdg ;Kaydj wvq fjkjd" oafõYh wvq
fjkjd" mxp kSjrKu wvq fjkjd lshk tal'
ilaldh ÈÜÀh ke;s fjkjd lshkafka udkh wvq
fj,d hkjd' ±ka wms ys;uqflda udkh ke;su fj,d
hkjd lsh,d' udkh ke;snj flfkla fldfyduo
f;areï .kafka' nqÿrcdKka jykafia lsis flfkl=g
jekaodo@ kE' ta Wkajykafiag ;snqkq udkh ksid
fkfuhs' Wkajykafia f,dalhg w.%hs" fÊIaGhs"
fY%aIaghs' Wkajykafiag jvd jhia.; RIsjrekag
je÷ï msÿï lf,a ke" udkakdêl flfkla lshd
fodaYdfrdamKh l,d' kuq;a Wkajykafia f.ka
je֕ ,nkakg iu;a lsisfjla f,dalfha my,
jqfka kE' tal lsisfjl=g ord .kak nE" ysi y;a
lvlg mef,hs lshd lshkjd' tfyu jekafod;a
th ta jf.hs' je֕ msؕ .re i;aldr ,nd .kak
jqk;a hï lsis .=Khla ;sfhkak ´kE' wmsg iuyr
wh ±laldu bfí ke.sÜgfjkjd" wms leu;s wfma
.=rejrfhla wmsg jvd by,ska bkakjdkï thd
wmsg jvd nenf,kjd kï ;uhs leu;s' fïjd
udkfhka f;dr wjia:djka' fï fiargu jvd
;uka ;ukaf.ka ksoyia fjkak' th ;uhs
jeo.;au foa' fldfyduo ;uka ;ukaf.ka ksoyia
Ôjudk w¾y;ajh
417
fjkafka' wr f,daflda;a;r .=Kh .ek m¾fhaIKh
lrkak' ta f,daflda;a;r .=Khka ysf;a ordf.k
fyd|g ys; ikaiqka lrf.k ish,a,f.kau ksoyia
fj,d wdYajdi m%Yajdihka ms<sn|j ysf;a we;sjk
iajNdjhka f.ka ksoyia fj,d" ysf;a ;sfhk ±ä
iajNdjhkaf.ka ksoyia fj,d ys;g lreKq ldrKd
fmkajd§ ztal mq;a; ukq rlafÄZ tl mqf;la bkak
ujla ;u mq;= rlskjd jdf.a ;ukaf.a ys; wf,daN"
woafõY" wfuday l=Y, Yla;shg ;ukaf.a ys; fhduq
lr.kak W;aidy lrkak'
ug kï bm§ï folla ;sfhkjd' tlla uõ
l=iska bm§u" wfkl O¾uh wjfndaOh ;=,ska ,enQ
kj Wm;' thska uu w.h lrkafka fojk Wm;'
wr Wm;j,a uu ixidrfha fl,fldaá .dKla ,n,d
;sfhkjd ujq l=ij,a j,ska bm§u' kuq;a ta Wm;
ksid fkao fï Wm; ,enqfka lshd ;¾lhla f.dv
kef.kjd' kuq;a fï Wm; fï Ôú;fha§ ,enQ ksid
tys f,dl= jákdlula ;sfhkjd' fudlo uõl=iska
bmÿkdg lsisu iekiSula kEfka' fudlo ilaldh
ÈÜÀh ;sfhk ukqIHfhla ks;ru y;r me;af;kau
±ú ±ù bkafka" msÉÑ msÉÖ bkafka' mdfr weúof.k
.sh;a ñksiaiq fudkjd ys;kjo lshd ys; ys;d
bkafka' yß nfhka hkafka' fyd|g we|, me<|,d
hk wh;a tfyuhs hkafka' yßu ÿlanr ;ekl
;uhs mD:.ack Ndjh ;sfhkafka' ta iïmQ¾K
ÿlanr ;ekska ksoyia fjkjd ilaldh ÈÜÀh ke;s
fjkjd;a iu.u' wfma fn!oaOfhda oka ÿkakdg"
418
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
mskalï l<dg" fmryerj,a l<dg ´kEu fj,djl
foajo;a;jre fjkak mq`Mjka' wuQ,sl Y%oaOdfjka
lrk wh;a bkakjd' f;areula fkd±k lrk wh;a
bkakjd' tajdhska ksjkla we;s fjkafka kE'
ksjkla we;sfjkak ishhg ishhlau l,Hdk
ñ;% fiajkh wod, jkafk ioaO¾u Y%jKh" O¾u
ukisldrh" O¾u idlÉpdj' Rcqju ;uka md;%
fjkak wjYH ;ek ;uka y÷kd.kak ´kE"
y÷kdf.k Bg wod, lreKq .ek idlÉPd lrkak
´kE" ±ka Tn y÷kdf.ko ;sfhkafk Tn hd
hq;= ;ek' fldfyao hkafka@ ksjkg hkjd'
fyd|hs fldfyao ;sfhkafk ksjk@ fldfyduo
tys iajNdjh' lrKSh fu;a; iQ;%fha ;sfhk wr
.=Kdx.hka ;sfhkak ´kE' fudllao@ ilaflda
WcQp iQcQp uqÿ wk;sudkS .=Kdx. Tn ;=, ;sfhkak
´kE" udkakh ke;sfjkakg ́ kE' uukï ta ldf,a
tal f;areï .;a;d' tal m%{d iïm;a;sh;a tlalu
;sfhk fohla' udkakh wvq iajNdjh ksid ;uhs
flfkl=f.a wd¾h o¾YKh" wd¾h ud¾.h blauka
fjkafka' M,hla lshkafka ;sfhk fohla wvqùula
ñila lsisjla ,eîula fkfuhs' ;uka ,`. ;sfhk
wd;au oDIaÀh ke;s fjkjd' úÑlsÉPd iS,ín;
mrdudi lshkafk Th tl tl l%ufõo fydhk
tlfka' tajd ish,a, ke;s fjkjd flfkl= O¾uh
±lal .uka' ;uka wkq.ukh l< ms<sfj; i;Hh
nj okakjd' u;hla fkfuhs m%;HlaI ;djfhka'
.skaor riafkhs lshk tl u;hla fkfuhs i;Hh
Ôjudk w¾y;ajh
419
fka' tajf.a ksjk isis,hs lshkafka i;Hhla'
u;hla fkfuhs' yß oyu jerÈ oyu f;dard .kak
yßu ir,hs' ;u oyu f,daN" oafõY" fuday j,ska
f;dr úh hq;=hs' ke;skï th wf,daaN" woafõY"
wfuday lshk .=Khka ;=kg jefgkjd kï Tn ta
foa ndr .kak' ta ksid Th we;a;kag wms fï lshk
O¾uh n,d .kak mq`Mjka" ke;skï f;areï .kak
mq¿jka'
fudllao fï bJøsh úIh blauùu lshkafka'
th lsisjlau ke;s iajNdjh' tys§ Tn mQ¾K;ajhg
m;a úh hq;=hs" ksjkg ióm úh hq;=hs' yßhg
iuk< lkao wE;ska o¾Ykh jk wdldrh
wmg olskak mq`Mjka" kuq;a wms iuk, lkafoa
iajNdjh olskak kï iuk< lkao ,`.g .syska
mäfhka mäh ke.,d l÷ uqÿkg ,`.d úh hq;=hs'
ksjk;a wkak ta jf.hs' YS% mdo moauh ,`.g .syska
jekaodu ;uhs .uk iïmQ¾K jkafka' ta jf.a
±ka Tn olskafka ksjfka iajNdjh ;uhs' kuq;a
uÈ' l=i,iai Wmiïmod' l=i,h jeä lr .kak'
t;fldg ;uhs Tng ta Yla;sh we;s fjkafka' wr
wE;ska lkafoa yevh muKhs Tng fmakafka' ±ka
tfyu kï Tn thg ,x fjkak tys jeã j¾Okh
fjkak' túg Thsg jvd iqjodhl ;;ajhla ,x
fjkak" ,x fjkak Tng ±fkaú" Thsg jvd isis,ila
ikaiqka njla oefkaú' th h:d wjfndaO l<dg
miafia f,!lsl f,dalfhka f,daflda;a;r f,dalhg
mÈxÑh fjkia lr .kakjd' udkisl kqjkska Bg
420
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
miafi Tng f,!lsl f,dalfha ;sfhk ÿla .eyeg
lïlfgd¨ iajNdjh iïmQ¾Kfhka w;a ñÈ,d
riakh wju" .eg`M wju" m%Yak wju ;ekl
Tng Ôj;a fjkak mq`Mjkalu ,efnkjd' ud¾.
M, iajNdjhka j,§' ta ud¾.h ;j jeä ÈhqKq
jqfkd;a ilod.dñ" wkd.dñ" wßy;a fj,d iïmQ¾K
lr.kak;a mq`Mjkalu ,efnkjd'
uu W;aidy lrkafk kE Tn ;=,ska ry;ka
jykafia flfkl= ìys lrkak' fudlo ug tal
lrkak nE' ks;ru wms fkdokakj Wkdg wmsj
w,a,, ne|mq jrmghla fldfyka yß ;sfhkjd'
kSjrK lsjqfj;a tajdg ;uhs' wksjd¾hfhkau
;sfhkjd' ke;akï wms f,daflda;a;r N+ñhg
b.s,af,kjd' uu yeuodu WodyrK olajkafka
jdhqj msrjQ ne¨ula kQ,a j,ska .eg .y,d ;sfhkjd'
kQ,a oyhlska .eg .y,d ;sfhkjd kï tal w,a,d
f.k bkak Yla;sh jeähs' kQ,a ál ál leä,d
tl jrmghla kï ;sfhkafka' tys ;;sfnk Yla;sh
wvqhs' iuyr whf. iShg wiQ mylau ksjka .=Kh
j¾Okh fj,d ta;a ;j myf,djla ;sfhk ksid
ksjk me;a;g hkafk kE' iuyr whf. iShg
wkQkjhlau j¾Okh fj,d" kuq;a tl kQ,a mgla
b;ssß fj,d' ta;a ksjk me;a;g hkafk kEfka'
ne¨ka folu ;sfhkafka tl ;ek' kuq;a kQ,a
fmdgj,a wvq fjkak wvq fjkak ksoyia fjkak
;sfhk wjia:dj jeä fjkjd' ta ksid wjfndaaaOhg
m;a fjk ;=reu l=i,h fldmuK jeä jqk;a Tn
Ôjudk w¾y;ajh
421
t;ku ;uhs isákafka' Th iSudj olskjd jf.au
;j mQ¾K;ajhg m;a fjkak ´kE ishhg iShlau
ksjk me;a;g hkak'
wms ys;uqflda ;rdÈhl ±ïud lsh,d ksjkhs
wod, laf,aIhhs' Tn ksjk mroj,d wod, laf,aYh
ch .kakjd kï tal ;uhs fyd| ke;af;a' ;ukag
fyd|gu m%;HCI kï ug fï laf,aYh mroj,d
ksjk ch .kak mq`Mjka lsh,d tal ;uhs ch.%yKh'
ks;ru ;ukaf.a ne£u tfyu ke;akï jdhduh
l=ulao lshd n,kak ́ kE' talg lshkafka fhdaksfida
ukisldrh lsh,d' O¾uh wjfndaO jk;=re úfYaI
meje;aùula lrf.k hkak ´kE t;fldg th
blauka fjkjd' blauKska Tng O¾uh wjfndaO
fjkjd' O¾uh w;a ±lalg miafia Tng ioaO¾uh"
foaYkd lsÍfï yelshdj ks;e;skau ,efnkjd' ioa
lshkafka hym;a lshk tlgfka' ta lshkafka Tng
hym;a O¾uh foaYkd lsÍfï yelshdjla we;sfjkjd'
ke;akï fldÉpr ne£ï m%n, jqk;a jyd weúf,k
iq`M wdldrhg ;uhs tlsfkldg i,lkafka yeu
flfklau' ta ú;rla fkfuhs ;ukau ;ukaj
wjq¨jd .kafka' ke;skï ish Èú ydks lr .kafka'
ta ;uka ;=, mj;sk ilaldh ÈÜÀh ksid' ´ku
flfkla uu fldÉpr fyd|hs lsjqj;a ug m%Yakhla
kE" uu fldÉpr krlhs lsjqj;a ug m%Yakhla
kE' uu ;uhs okafk uu tÉpr fyd| kE lsh,d"
tajf.au krl;a kE lsh,d okakjd' uu fyd|
flfkl=;a fkfuhs" uu krl flfkl=;a fkfuhs'
422
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
ta lshkafka uu fyd| m%;srEmhla w,a,f.k;a kE"
krl m%;srEmhla w,a,f.k;a kE' uf.a mdvqfj uu
Ôj;a fjkjd' ñksiaiq wrl krlhs lshkjd" wrl
fyd|hs lshkjd' wr wpdka pd yduqÿrefjda lsõjd
jf.a f.ä M, we;s odg tk l=re,af,d .ekj;a
f.ä M, ke;s odg tk l=re,af,d .ekj;a ug wuq;=
i;=gla fyda ÿlla keye lsh,d' Tn ,`. ke;af;;a
talu fkao@ Th ;;ajh we;s fjkjd fï O¾u
{dKh Tng ,enqkdu' Th f,daflda;a;r o¾Ykh
;uhs Wmdldrl fjkafka ilaldh ÈÜÀh ke;s
lrkak' tal wms ys;uqflda uyd >k whsia lkaola
lsh,d' wms /iafjÉp ixialdr O¾uhka talrdYS
lr,d yod .;a;d whsia lkaola' t;fldg fï ysre
t<sh jefgk fldg whsia lkao Èh fjkjd' ta
lshkafka fï O¾uh wykfldg ;ukaf.a flf,ia
lkao;a Èhfjkak mgka .kakjd' Bg miafia
;ukag w[a[d fldKav[a[ fjkak mq`Mjka' ta
lshkafk fldKav[a[ fkfuhs lshk tl' kdux
wfydais lshkafka kula ke;sjqkd lshk tl' tal
iïmQ¾K we;a;' O¾uh wjfndaOh;a iu. ;uka
ñh hkjd' ;uka lshk mqoa.,;ajh udkislj ñh
hkjd' ta ksid nqÿrcdKka jykafia foaYkd l<d
uu rdc jxYfha fkfuhs lsh,d' b;ska fldÉpr
fyd|hso n,kak' mqoa.,fhda ;ukaf.a m%;srEmhla
fjkqfjka ;ukaf.a kula fjkqfjka uq`M Ôú;hu
ú|jkjd' ;ud lshk m%;srEmh yeÿfk ljodo@ óg
wjqreÿ ;syla" y;,syla" mKyla" yegla Th jf.a
Ôjudk w¾y;ajh
423
ld, iSudjlfka fï m%;srEmh ;uka ;=, yeÿfk'
Th kula w,a,f.k" m%;srEmhla w,a,f.k ta
fjkqfjka nh fjkjd" iel lrkjd" ffjr lrkjd"
wef,kjd" .efgkjd' fï m%Yak ish,a, yodf.k
;sfhkafka Th uu lshk rduqj u;' t;fldg
fu;k i;ajfhla mqoa.,fhla kE" fldhs tl l,;a
tlhs lsh,d ys;=jg tfyu yßhkafka kE' mqoa.,hd
;=, ilaldh ÈÜÀh" wd;au oDIaÀh ;sfhklï ta
mqoa.,hdg l¾u úmdl j,g yiq fjkak isÿ fjkjd'
tajd .Kka .kafka ke;sj bkak mq`Mjka lula
kE' ´kEu mqoa.,fhl=g mjla lrkfldg mjhs
lsh, f;afrkjd' mskla lrkfldg mskhs lsh,d
f;afrkjd" fu;kska woyia jkafka wms tllaj;a
.Kka .kafka ke;sj bkakjhs lshk tl fkfuhs'
fï foa y÷kdf.k ls%hd lrkjhs lshk ;ekghs
m;afjkafka'
ud¾.M, ,dNsfhla mska mõ folu w;yer,d
.shhs lshkafka thd jv jvd fyd| foaj,au lrk
flkla njg m;a fjkjd lshk tl' ta fudlo
fyd| krl f;dard .kak mq`Mjka iuHla weila
hym;a weila we;s ksid iïud ÈÜÀhla t;k we;s
ksid' thdg fyd| krl f;dard fírdf.k jev
lrkak mq`Mjka wka;.dó fjkafk ke;sj' wr
fldfid,a rÊcqrefjda nqÿyduqÿrefjda wdY%h l,d
jf.a wdY%h lr,d yßhkafk kE' fldfid,a
rÊcqrefjd wdY%h lf,a ñ;=re fjiskafka' f.!rj
lrf.k tfyu ysáhd rdc mrïmrdfj ksid' kuq;a
424
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
wjidkfha fudlo jqfka' mKqfjla fj,d bmÿkd'
nqÿoyfu yeáufka wmdfha .sfhd;a thd ljqre jqk;a
wmdfh .shd lsh,d lshkjd' ÈjHf,dafl .sfhd;a
ÈjH f,dafl .shd lsh,d lshkjd' ke;akï nh
fjkak tmdhe wiQydr oyila fjfyr úydr yomq
O¾udfYdal rc;=ud msUqfrla fj,d bmÿkd lSjdu'
iïmQ¾K fn!oaOfhda ál ke;s fjhs lsh,d ´k kï
yx.kak ;sínd wmsg' kuq;a yex.=fj kE' ál
ojihs msUqfrla fj,d bmÈ,d ysáfha' fldfydu;a
ál ld,hlska t;kska pq; fj,d ÈjHuh wd;auhla
,enqjd' ta jf.au hqoaO lr,d ÿgq.euqKq rÊcqrefjda
ÈjH f,dafl .shd' fÉ;kdj fyd| ksid' ÿgq.euqKq
rÊcqrefjd lsjqjfka uu ñksiqka >d;kh lf<a
kE uu kmqrhs ke;s lf,a lsh,d' tal yß Wodr
jpkhla' ta ksid msáka n,,d mqoa.,hka ms<sn|j
ks.uk j,g tkak tmd lsjqfõ ta ksidhs' jvdu
jeo.;a foh ;uhs ;ud is,aj;ao wis,aj;ao lshd
fidhd n,k tl'
±ka n,kak ;ukag ta f,daflda;a;r .=Kh
fï fmd; lshjkak mgka.;a wjia:dfõ;a ±ka fï
fj,dfj;a we;s fjki n,kak' fjkila ;sfhkj
kï l=i,h we;s fj,d' ;snqkg jvd mú;% úksúo
Ndjfhka hq;a ukila Tng we;s fj,d' wkak tal
;uhs l=i,h" tal ;uhs Ndjkdj' O¾u ukisldrh
;=,§ Tn;=, l=i,h jeä,d" f,daflda;a;r .=Kh
jeä,d' yenehs wkjfndaOh ;sfhk flfklaf.ka
nK weyqjdg ́ l fjkafk kE' thd l;d lrhs"
Ôjudk w¾y;ajh
425
tÉprhs' ;uka ,`. l=i,h jefvkak f,daflda;a;r
nj .ek l;d lrkak ´kE' f,daflda;a;r nj
.ek l;d lrkak wjfndaO lrf.ku" m%;HCI
lrf.ku l;d lrk flfkl= fjkak ´kE' ta
ksid O¾uh wúÉÑkakj mj;skafka wjfndaOhg
m;ajqk flfkl= ;=,hs' tjeks O¾udjfndaOh
lr.;a flfkla ;j flfklag wjfndaO lr §u
i|yd foaYkd lsÍfuka ;uhs ;j;a flfkl= ;,
O¾udjfndaOh isÿjkafka' Tn b;du meyeÈ,sj fï
f,daflda;a;r i;Hh meyeÈ,s lrk jpk állghs
weyqï lka fokak ́ kE O¾udjfndaOh i|yd' fudlo
wmsg ±ka ´fk kEfka wdydr mdk" ms<sfj;a" we÷fï
ms<sfj;a" hk tk .uka ìuka ms<sfj;a' tajd yeÿjhs
lsh, ksjka olskak nE' fï ksjka O¾uh ms<sn|j
fyd¢ka weyqïlka fokak O¾uh ms<sn|j kqjkska
n,kak" úuikak' Tfí uki ixj¾Ok uÜgul
;snqfKd;a t;k b|,d l=i, Yla;sh j¾Okh fjhs'
ta úÈhg Tfí m%{d iïm;a;sh ;=, f,dl= ù¾hhla"
f,dl= {dKhla" Yla;shla ;sfhkak ´kE Tn ;=,
ksjka oelSug'
úfYaIfhka uq,skau Tn ksjka olskak' ksjka
.uk hoa§ u.È wdmiaig wÈk jrmgj,a ú;rla
lm,d oukak' tfyu ke;sj Tn fï flf,ia
fydh fydhd tajd ke;s lr lr b|,d yßhkafk
kE' ta wdldrhg ksjka uf.a hkafka kE' flf,ia
fydhkjd ú;rhs" tajd wdhs;a tkjd' ;uka bkak
;ek fjkia lrkafk ke;sj fudk laf,aIhla
426
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fjkia l,;a jevla kE' ta ksid ;uka ksjka O¾uh
fydhdf.k hkak' ta .uk hoaÈ Tn ;=, we;sjk
m%n, n,fõ. j,g n,mq .uka ksjk ÿlu; ;sfhk
nj fmfkhs'
zhx fLda NslaLq ÿlaLx
;;%f;a ckafoda myd;ífnda;sZ
hula ÿlkï uyfKks thg ;sfnk leue;a;
ÿre lrkak' ÿl ke;s fohla lshkak n,kak' yeu
foalu ;sfhkafk ÿl' yeu fohlau ÿl u; msysg,d
;sfhkjd lsjqjd kï ta foh yß' fufyu ys;kak
yq,`. lshk tl wmsg k;r lrkak nE' yq,`.
yhsfhka wdfjd;a wmsg yß jdykhlg yß biairyg
hkak nE' t;fldg wms fudlo lrkafk@ fõ.h
jeä lr,d" ù¾hh jeä lr,d biairyg hkjd'
j,j,a iys; mdrla tkjd' t;fldg wms thg
wod, mßiaiula wrf.k tajd u`. wer,d hkjd'
óÿï iys; w÷re mdrla yïnjqfkd;a wms ta i|yd
úÿ,s myka wdOdrfhka hkjd' wkak talhs fjkak
´kE' tfyu ke;sj tl ;ek b|f.k wr flf,ia
ke;s lrkjd" fï flf,ia ke;s lrkjd" wrl
lrkjd" fïl lrkjd' ks¾udxY fjkjd" n%yaupdÍ
fjkjd wd§ fudkj jqk;a jevla kE' ry;ka
jykafia flfkla fjk flf,ia ál fkfï Tng
uu ke;s lrkak lshkafka' Tn ;=, uQ,sl jk
m%n, jk ilaldh ÈÜÀfha jeä m%;sY;hla ;uhs
uu ke;slrkak lshkafka' m<uqj ksjkhs ilaldh
Ôjudk w¾y;ajh
427
ÈÜÀhhs fome;af;a ;sífnd;a Tng yelsfjkak ́ kE
;ukaf.a Ôú;h mroj,d O¾uh ch .kak' lkao
Wv ;sfhkafka ilaldh ÈÜÀh kï my, ;sfhkafka
ksjk kï ;ukag mq`Mjkalu ;sfhkak ´kE
Ôú;h mrÿjg ;sh,d my,g mkskak' lkao my<g
mekafkd;a uefrkjfka' uerek;a ug fyd|hs ksjk
lshk wkak ta o¾Ykh ;sfhk flfkl=ghs ksjka
olskak mq`Mjka fjkafka' O¾uh fjkqfjka Ôú;h
mQcd lrkak ´kE O¾uh wjfndaO fjkakkï'
fï flf,ia lkafoka Tn tydg mkskak ´kE"
flf,ia lkao lshkafka uu;ajhgfk' wúoHd;aul
iajNdjfhka weúf,k tl ke;sfj,d hkjd' O¾uh
f;areï .;a;dg miafia fkdwe,Sfï m%;sY;h jeähs"
lsisfia;a ffjr fkdlrk" lsisfia;a iir my,g
weof.k hk .;s iajNdj j,g fkdhk fndfydafoa
w;yefrk iajNdjhla ;sfhkjd' ta ;rï uyd
w;yeÍula tkjd is; ;=,' ta lshkafka ;ukag
;uka w; yßkak mq`Mjka kï thsg jvd fohla
kEfka' ;j lrkak' ug y;=frd;a kE" ñ;=frd;a
kE" ug ud;a kE lshkafkaa talhs' b;ska hqoaOhla
kEfka t;k' .efgkafk;a kE hulg wef,kak;a
kE yßu ksoyia ;ekla t;k' wkak tf;kaghs
Tn;a meñfKkak n,kak ´fka'
428
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
zfif,d h:d tl>fkd
jdf;k k iór;s
tjx ksJod mixidiQ
k iñ[ack;s mKaä;dZ
Oïumoh mKaä; j.a. .d:d wxl 81
uu fï .d:dj Wmud lrf.k meyeÈ,s lr,d fokak
yokafka Th we;a;kag fkdfi,afjk ukila ;kd
.kag Wmldrl jk O¾u lreKq ms<sn|j' wfma
mskaj;=ka l,amkd lr,d n,kak wfma is;a fudk
;rï i,s; fjkjo@ lïmkh fjkjo@ ief,kjo
lsh,d@ wmsg fï lïmkh fjk ief,k uki
fkdief,k ukila uÜgug yßhg uyd m¾j;hla
jf.a f.dvk.d .kakg mq¨jka Wfkd;a tjeks
ukila zfiaf,da h:d tl>fkdZ fndfydu >k
m¾j;hla jf.a' zjdf;akk iór;sZ jd;fhka
18
fkdwef,k is;la Tng;a ysño@
Ôjudk w¾y;ajh
429
fi,fjkafk keye" iq,`.g jefkkafka keye ta
jf.a Yla;su;a fjkjd'
ztajx kskaod mixidiqZ ta jf.au Ôú;hg
,efnk kskaod m%ixYd kiñ[acka;s mKaä;d ta
foflysu fkdief,k .=Khla we;s fjkjhs lshk
ldrKh' tjkajQQ fkdief,k .=Khla we;s jkakg
kï Tng Ôú;djfndaOh we;s jkakg ´kE'
wehs wms ief,kafk ztajx kskaod mixidiqZ wms
m%ixid j,ska kï i;=gq fjkak fndfydu leu;shs'
kskaod j,ska ief,kak kï ljqre;a leu;s kE'
fudfyd;la wms l,amkd lr n,uq' m%ixidfjka
wms ief,kafk tfyu;a ke;skï i;=gg mS%;shg
m;a jkafk wehs lsh,d' ta i;=g ta mS%;sh we;s
jkafk uuxldrh ksid' fï ug m%ixid l<d
lshk ye`.=u ksid' tjka jQ ye`.=ula is;a j, cks;
jkakg uQ, îch jk fya;= ldrlh l=ulao@ ta
;uhs uu;ajh' fï uuh lshk woyi' wms ta
uu;ajh ms<sn| m¾fhaIKhla lr,d ne¨fjd;a flda
uu lsh,d fudllao Tng ,efnk m%;sM,h@
Èkla nqÿmshdKka jykafia wìhig meñKs
udkjlfhla ug fu;rï ±is oiafida isákjd"
ug fu;rï Okh ;sfhkjd" ug fu;rï .jhka
isákjd" hdk jdyk ;sfnkjd hkqfjka m%ldY l<d'
nqÿrcdKka jykafia th fyd¢ka Y%jkh lr
Tyqf.ka úuiqjd Tn fuf;la fj,d uu hhs hk
jpkhla fndfydau Woaodufhka m%ldY l<d' Tn
430
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
uu hhs lsh,d wduka;%Kh lrkq ,nkafka Tnf.a
Okhgo" Tnf.a ±is oiaikago" tfyu ke;akï Tnf.a
YÍrfha l=uk fldgilgo lsh,d úuiqjd' ta úuiQ
wjia:dfõ§ ta udkjlhd b;du wmyiq;djhg m;a
fj,d ;ukaf.a Ôú;h Èyd n,,d uu uu hhs lsh,d
wduka;%Kh l<dg flda uu uu lshd fmkajkag
fohla lshd l,amkd l,d' wfma fï YÍrh mqrdjg
;sfnkafka iajNdj O¾ufha ;sfnk c,h' YÍrfha
ishhg ye;a;Ejlg;a jvd ;sfnkjd c,h" B,`.g
fï YÍrh mj;skafka iajNdj O¾ufhka ,efnk
jd;h ksid" B,`.g fï YÍrh mj;skjd wdydr
mdk ksid' taj;a uy fmdf,dfõ idrh' fujeks
foj,a álla mqrjd .;a; fï YÍrh .ek ukqIHhd
uq,skau we;s lr .kakj uuxldrhla' tal yßhg
fïihla jf.a" ta fïih u; B,`.g ;nd .kakjd
wfkalúo foaj,a" cd;s" wd.ï" rgj,a" l=,u, fNao
ish,a, ta fïih u; ;nd .kakjd' B,`.g ñksiaiq
ta ;nd .;a; foaj,a Tiafia igka lrñka hqo jÈñka
;r`.hlg iu jÈkjd' ;r`.ldÍ;ajfhka Èjf.k
hkjd' ´l;uhs ukqIHhdg isÿfjkafka'
f,djq;=rd nqÿ flfkla olskjd ñß`.=jla
miqmi ÿjf.k hk ukqIHfhla' fmK msvl
yrhla fidhk ukqIHfhla' flfi,a l|l wrgqjla
fidhk ukqIHfhla jf.a ksIaM, ;r.hl fhfok
ukqIHfhda nqÿmshdKka jykafia olskjd' mskaj;=ks
wo wfma f,dalfha ÈhqKqj i,lkafk fudkjhskao
lsh,d wdmiq yeß,d n,kag ́ kE' fndfyda fj,djg
Ôjudk w¾y;ajh
431
wms yeu fokdf.au u;h jkafka ÈhqKqj lshkafk
wyfia .Efjk f.dvke.s,s" hdk jdyk yd uyd
ud¾.' fukak fïjd ;sfhkjd kï wms lshkjd ta
rgg ÈhqKq rgla lsh,d' kuq;a ta ukqIHhkaf.a jd.a
iqpß;h Èyd ne¨fj kE' ldh iqpß;h Èyd ne¨fj
kE' ufkda iqpß;h Èyd ne¨fj kE' ta úÈhg
ls%hd lr,d wm ÈhqKq rgla yeáhg l,amkd lr,d
;sfnkafka' wms ienúkau ÈhqKq ñksiqka y÷kd
.kakjd kï Tjqkaf.a jd.a iqpß;h ms<sn|j ukfia
we;s ixj¾Okh yslaóu ms<sn|j h:d wjfndaoh
.ek ie,ls,su;a fjkag ́ kE' ;j;a ;ekl ;sfnk
.fvd,a leghla ;j;a ;eklg f.ksys,a,d wyi
Wig ud,s.d ;ekqj muKska ÈhqKq rgla njg m;a
fjkafk kE lsisu rgla'
ta ksid f,djq;=rd nqÿyduqÿrefjda w.h lf,a
fN!;sljd§ ÈhqKqj fkfuhs' nqÿ yduqÿrefjda w.h
lf,a zika;=ÜÀ mrux OkxZ' yojf;a ieye,a¨j
i;=g yokaghs Wkajykafia uykais jqfka' ta ksid
nqÿyduqÿrefjda .=jkahdkhla yokag" YS;lrKhla
yokag" ;dCIKsl WmlrK yokag lsh,d §,d kE'
ukqIHhdf.a ys; ksjkag tfyu ke;akï i;=gg
ieye,a¨jg m;a lr .kak fldfyduo ;ukaf.a
kqjk fufyhjkak ´kE lshk ldrKh ;uhs
lsh,d ÿkafka' ±ka wms lsh,d ÿka wdldrhg fufkys
lr,d n,k flfkl=g f;afrkjd fkao ;uka
.;a ksialdrk uykaish ms<sn|j fjfyi ms<sn|j'
tjka jQ fjfyila ,nkafka ke;sj Ôú;h ms<sn|j
432
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
yeß,d n,kag fyd| wjia:djla lr.kag ´kE fï
wjia:dj'
ta úÈhg n,k úg Ôú;hg yef`.k ldrKh
;uhs fï f,dalfha fld;klj;a iekis,a, kef;hs
lshk ldrKh' fï f,dalfha fld;rï ÈhqKqjla
,enqj;a f.dvke.s,s hdk jdyk uydud¾. ,enqj;a
ukqIHhkag iekfikag mq`Mjka lula tys we;af;a
kE' ukqIHfhda ta foaj,a ;snQ muKska ÈhqKq jqkhs
lsh,d ys;kak mq¨jka fjkafk kE' ukqIHfhl=f.a
ys; yeÿfkd;a ;uhs ukqIHhd ÈhqKq jqkhs lsh,d
l,amkd lrkag mq¨jka fjkafka' nqÿ oyu ys;
uq,a lr.;a; oyula' flfkla ys; yodf.khs f.a
oykag ´kE ys; ÈhqKq lr.;a; ;rug ;ukaf.a
lghq;= yßhdldrj lr.kakg mq¿jka fjkjd' nqÿ
oyu wfkla ish`Mu foaj,a yokag l,ska ;ukaf.a
ys; yod.kak ´kE lshk woyihs fï oyfï kï
lshfjkafka' ula ksido h;a jákdu ienE ksjyk
;udf.a is; jk ksid' ;ud jeäfhkau jdih
lrkafk ;ukaf.a ksjfia fkdjkakg mq`Mjka'
ld¾hd,hl;a fkdjkakg mq`Mjka" hdk jdykhl
fkdjkakg mq`Mjka' kuq;a Tn jeäfhkau jdih
lrkafka ;ukaf.a is; iu.hs' th meh úisy;f¾u
Tn jdih lrk ksjihs' tu ksji ms,silr lr
.ekSu" th wjfndaO lr .ekSu wm yeu fokdgu
ksjkla" iekis,a,la Wod lrk ldrKhla njg
m;a fjkjd'
Ôjudk w¾y;ajh
433
fï is; wjfndaO lr .kag nqÿmshdKka
jykafia lreKq ldrkd fmkaj,d §,d ;sfhkjd'
talg lshkafka úo¾Ykdj lsh,d' wd;au .fõIKh
lsh,;a lshkjd' wd;au .fõIKh lrk úg
;ukag mq`Mjkalu ;sfnkjd isf;a iajNdjh;a
y÷kd .kakg' isf;a iajNdjhka lsh,d lshkafka
fudkjo@ fï is;=ú,s fld;kl isg yg .kakjo@
l=uk fya;=jlska yg .kakjo@ l=uk n,hlska
mj;ajkjdo@ l=uk ldrKhla ksid fï is;=ú,s
wfma is;a j,ska wE;aj hkjo hkak ms<sn|j
fndfydu .eUqre m¾fhaIKhl fhfokag Wjukd
lrkjd'
wehs wfma is;=ú,s wdYdj,a wfma is; ;=, yg
.kafka' wkak ta ldrKh fudfyd;la l,amkd
lr, ne¨fjd;a mskaj;=ks idxißl uyd n,fõ.hla
uyd l¾u n,fõ.hla fï YÍrh we;=f,a ;sfnkjd'
talg lshkjd ilaldh ÈÜÀh ke;skï wd;au oDIaÀh
lsh,d' tal ujq l=fia§ l,,hla jYfhka yefok
úg ujf.a kdifhka ;ukaf.a l,,h we;=,g f.dia
ta ;=,ska yeÈ,d jeä,d ujq l=iska t,shg meñKs,d
Ôj;a fjk ukqIHfhda ;uhs wms ish¨ fokdu'
B,`.g fï .Dyh lrf.k ;sfhk fï YÍrh Èrd
hk úg wr idxißlj meñKsÉp ta ú{dKOd;=j
fï YÍrh ;=, fï .Dyh ;=, jdih lrkag neß
fjkfldg kej;;a fï YÍrh w;yer oud fjk;a
.Dyhla fidhdf.k hkjd' Tfí jih lSho lsh,d
weiqfjd;a Tn lshdú wjqreÿ ;syla y;,sla mKyhla
434
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
yegla fjkjd lsh,d' kuq;a Tnf.a idxidßl
ú{dK Od;=j wjqreÿ fldaá m%fldaá .dKla mrKhs'
fldfyduo fï i;aj O¾u;d f,dafla yg .kafka'
tal mskaj;=ks wjidkhla ke;s O¾uhla yeáhg
nqÿyduqÿrefjd fmkakqjd' tajd wÑka;H O¾u
yeáhghs nqÿ yduqÿrefjd fmkajkafk i;aj úIh
wÑka;Hhs'
úoHd{hska f,dalfha fidhkjd fï i;ajhd
fldfyduo yg .;af;a lsh,d' tal ljodj;a
kshuhla lrkag neß fukak fï wyj,a ld,fha
yg .;a;dh lsh, lshkak fkdyels úIh Odrdjla
yeáhghs nqÿ oyfï lshfjkafk' ta úoHd{hkag
fydhkak mq`Mjka lula kE wyfia È. m,," ysre
fudk ;rï l,a ;sfhkjo@ i;ajfhda fudk ;rï
ilaj,j,aj, Ôj;a fjkjdo lshd .Kkh lr lshkag
nE' ula ksido wyi wkka; jQ O¾u;djfha ysre ta
jf.au i;aj Ôú; fudk ;rï fï wkka; wyi
;=, mj;skjo lsh,d ukqIH ika;dkhg ys;kak
neß ;rï' fï i;aj O¾u;d fld;rï merKso"
fï i;aj O¾u;d fld;rï wE;l yg .;a;do
hkak ms<sn|j lsisfjl=g lshkag mq`Mjka lula kE'
iajNdj O¾ufha we;sjk i;r uyd N+;hkaf.a my,
ùu ksid ke;skï .eàu ksid yeu fudfyd;lu
yeu ;eklu ú{dK Od;+ka yg .kakjd' fï i;r
Od;+kaf.a .eàu ksid we;sjk Ôj Yla;sh;a ta yryd
tu Ôj Yla;sh iajhx ls%hdoduhla njg mßj¾;kh
jQjdg miqj ta Ôj Yla;sh ;=,skau N%uKh fjñka
Ôjudk w¾y;ajh
435
kej; kej; jvd .ksñka fï ixidfrg tl;=
fjkjd'
wfma nqÿ yduqÿrefjda ;ukaf.a we`.s,s fol
tlg tl;= lr,d ñksiqkag fmkajkjd ukqIHhsks
fï we`.s,s fol w;ßka /f|k Ôú; m%udKh i;aj
fldÜGdY ish oyia .Kkla isákjdh lsh,d'
tfyu kï wms fudfyd;la l,amkd lr,d n,kak
´fka ukqIHfhd yeáhg wms bmÈ,d bkafka fudk
;rï iaj,am fldgilao lsh,d' ta ,nd .;a;
ukqIH Ôú;fha ienE w¾:h ienE ksjk fidhk
Ôú;hlao@ ksIaM, Ôú;hlao lsh,d fudfyd;la
l,amkd lr,d n,kak' Th úÈhg l,amkd lr,d
n,df.k hkfldg wmg w; yefrkjd ilaldh
ÈÜÀh' uu" uf.ah" uf.a wd;auh lshk oDIaÀh'
ta oDIaÀh ye¨kyu tfyu ke;akï ÿre jqkyu
ukqIHfhla ,`. úfYaI ,CIKhla WmÈkjd' tal
;uhs ta ukqIHhd Woafõ.ldÍj ls%hd lrk iajNdjh
wvqfjkjd'
f,dalfha mskaj;=ks nqÿ oyu my, jkakg l,ska
tod ;snqk ta yskaÿ O¾u;d j, mjd fidhdf.k
;snqkd ukqIHhdg m%n, m%Yak we;s lrk tlu
idOlh ;uhs wd;au oDIaÀh lsh,d' ́ kEu m%Yakhla
we;sjqk ;ekl ;sfnkafk uu;ajhhs' ta uu;ajh
u;ska ;uhs wfkl=;a ish`Mu jdo fNaoNskaklï yg
.kafka' ug nekakd" udj ke;s l,d" ug w,dN l,d"
kskaod l<d hkqfjkqhs ljqre;a m%ldY lrkafk'
ta yeu fohla ;=,u ;sfhkafka wd;au oDIaÀhhs'
436
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
f,dalfha yeu m%Yakhla ;=,u uq, O¾u;dj njg
m;a jkafka uQ, îch njg m;a jkafka ilaldh
ÈÜÀhhs' fï wdldrfhka n,k flkdf. Ôú;h
;=, ilaldh ÈÜÀh wvq fjkjd' ilaldh ÈÜÀh wvq
lr, thdg ilaldh ÈÜÀh ke;slr .kag mq`Mjka
lu ,enqfkd;a
zfiaf,da h:d tal ifkda
jdf;akkiór;SZ
wr uyd m¾j;hla jf.a fkdie,S bkak
mq`Mjka uyd Yla;shla we;s fjkjd' ula ksido wr
ilaldh ÈÜÀ O¾u;djh fndrjla nj" wúoHdjla
nj" uq,djla nj f;areï lr .kakjd' ta ilaldh
ÈÜÀh ÿre lrmq flfklaf.a Ôú;h ;=, lsisu
wd.ula t,a,kak mq`Mjkalula kE' lsisu cd;shla"
lsisu j¾.hla" lsisu rgla" t,a,kak mq¿jkalula
kE' Th cd;s" wd.ï rgj,a" ÿmam;a fmdfydi;a lï
t,a,kafka fudavhkaf.a Ôú; ;=,' {dKjka;hdf.a
lf¾ ´jd lsisjla t,a,kak neye' {dKjka;fhda
okakjd iq`M fudfyd;la wm Ôj;a fj,d ueß,d hk
wïn,ulaa fïl lsh,d' ug fj,djla keye fï
fudav ;¾l j,g fjfyi uykais fjkak lsh,d
l,amkd lrkjd'
fï l;d lrkafka mskaj;=ks mrud¾: .eUqre
i;Hhhs' fï i;Hh ;uhs f,dalfha we;a;'
kuq;a f,dalfha ñksiaiq ;u ;ukaf.a wdYdjka
n,dfmdfrd;a;= bIaG lr .ekSu i|yd ñksiqka ;=,
Ôjudk w¾y;ajh
437
wfkaldldr fNaO Nskaklï rdYshla we;s lrkjd'
{dKjka;fhda tajdg yiq fkdù fï ;djld,sl
ksjyfka isg wd;au .fõIKhla fldg Ôú;h
y÷kdf.k fof,dj iemj;a lr .kakjd" fof,dj
hym;a lr .kakjd' tjka jQ msßila ;uhs f,dalhg
wjYH lrkq ,nkafka' tfyu ke;sj ;j ÿrg;a
fudaydkaOldrfha isák ñksiqka yeáhg jdo fNaolï
rdYshla ;=, wef,ñka .efgñka m%Yak yod .ksñka
Ôj;a ùu fkfjhs' uu ;j;a flfkl=f.a ÈhqKqj
fkdÈhqKq nj ms<sn|j ie,ls,a,la we;s lrkafka
ke;sj ;udf.a ÈhqKqj ms<sn|j l,amkd lr,d
n,,d wdOHd;añl ixj¾Okh .ek l,amkd lr,d
n,,d ;ukaf.a ys; yod .;af;d;a tal fof,dj
iem msKsi" ksjk msKsi ;ukag fya;= ldrl
fjkjd' ieye,a¨ jqfkd;a ta yeu fohlau by<g
md fjkjd" th úoHd;aulhs' ys; ieye,a¨ jqfkd;a
thd ÈjH f,dal j,g hkjd' ys; nr lr .;af;d;a"
f,daN" fodai" fuday" uuxldr j,ska fj¨fkd;a ta
ukqIHhd fuf,dj uy;afia lïmdjg m;a fjkjd'
ta lïmdj ;=,ska ta ukqIHhdf. Ôú;h my,g weo
ouk iajrEmhla ;sfnkjd' ta ksihs nqÿ yduqÿrefjda
f,dalfha ;sfnk n,j;au Okh" iemj;au ksjyk
O¾uh nj fmkakqfõ' Tn Th uykais fjk yeu
uykais ùulskau n,dfmdfrd;a;= jkafk l=ula
±hs Tn Tnf.kau úuikak' Tn m%ldY lrdú uu
fidhkafka iem;hs" uu fidhkafka iekis,a,hs
lshdú' wms ljqre;a fï f,dalfha fndfydau
438
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
m%isoaOj ys;df.k bkak ldrKh ;uhs i,a,s
;sfhkjd kï iem ú¢kak mq`Mjka lsh,d' wmsg
iem ú¢kak ;sfhk tlu ndOlh i,a,s ke;slu
lsh,d fndfyda fofkla ys;kjd' mskaj;=ks tal
jerÈ l;djla tal wúoHd;aul l;djla' tal
ljodj;a i;Hhla fkdfjhs' uqo,a yo,a j,g" hdk
jdyk f.a fodr j,g mq`Mjka lula kE flfkl=f.a
ys; yokak' tajdhska ys; yokak neß ksid ;uhs
ta isoaOd¾: ;dmihdkka jykafia l,amkd lf,a
.sys f.oßka kslañ,d .sys,a,d wd;au .fõIKhla
lrkak' ljqrej;a od,d hkag" ldgj;a wys;la"
wk¾:hla lrkak .shd fkfjhs' Ôú;h ms<sn|j
.eUqßka ys;kag" m¾fhaIKhla lrkag" wOHhkhla
lrkaghs jk.; jqfka' ta ksid f,djq;=rd nqÿ
mshdKka jykafia lsisu fj,djl wj;lafiarejg
,la fkdl, hq;=hs' orejka oud .sh" ìß| oud
.sh flfkla yeáhg' iq`M ld,hla i|yd wd;au
.fõIKhla i|yd wOHhkhla i|yd jk.; jqkd'
ta wOHdmkh ord f.k weú,a,d fmkakqjd rcud,s.
dj," hdk jdykj," iem iïm;a j, fkfuhs
iekis,a, ;sfnkafka' O¾uh ,`.hs lsh,d'
wms yeu flfklau ;uka ;=, fï O¾u {dKh
Wodlr .kag ´kE' th Wodlr .ekSug ù¾hjka;
jkak ´kE' O¾u {dKh hkqfjka wm woyia
lrkafka l=ulao mskaj;=ks@ ta lshkafka ;:d.;
O¾u {dKh ;uka ;=, we;slr .ekSu ;:d.;
O¾u {dKh lsh,d lshkafka we;a; olskak mq`Mjka
Ôjudk w¾y;ajh
439
{dKhg' ±ka Th mskaj;=ka we;a; olskafka kE'
talg fya;=j ;uhs ´kEu flfkla u;jdohlska
;uhs n,kafka' ;ukag ,enqk wd.ñl" ixialD;sl
iudðl wdÈ wkHhkaf.a u;jdo Tiafia f,dalh Èyd
n,kafka' Bg iudk lr,hs f,dalh Èyd n,kag
W;aidy lrkafka' yeu fudfyd;lu kskaod m%ixid
folska tfyu ke;akï iem ÿl folska tfyu
ke;akï yß jerÈ folska ukqIHhd fm,kjd'
ke;skï fõokdjg m;a lrkjd" mq`Miaikjd'
tajhska msÉÑ msÉÑ ;uhs ukqIHfhda Ôj;a fjkafka'
kuq;a f,djq;=rd nqÿrcdKka jykafia
ztajx kskaod mixidiq
k iñ[ck;s mKaä;dZ
kskaod m%ixYd folu Wkajykafia .Kka
.;af;a kE' ms,s.;af;a kE' Tn;a fï kskaod m%ixid
fol mrojkag W;aidy lrkag ´kE' fïjd ms<s
.kag iQodkï jkag tmd" fïjd fidhdf.k hkag
tmd' fï Tiafia Ôú;h lïmkhg m;a lr .kag
tmd' wmsg mq`Mjkalu ;sfhkjd wfma Ôú;h fï
folska lïmkhg lïmdjg m;alr .kafka ke;sj
Ôú;h yod.kag' ch mrdch folska fkdief,k
uÜgug wfma Ôú;h wmsg yod.kag mq`Mjkalu
;sfhkjd' tjka jQ Ôú;hla ;uhs wmg iekis,a,
Nd.Hh Wod lrkq ,nkafka' wkak t;k ;uhs ienE
Okj;alu" ienE fmdai;alu ;sfnkafka' ta ksid
f,dalfha ÈhqKqj lsh,d orejkaf.a ÈhqKqj lsh,d
l,amkd lrkag ´ke udkisl iekis,a,hs' udkisl
440
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
wjfndaOhhs' tfyu ke;sj fN!;sljd§ iekis,a,
yßu ;djld,slhs fjkia fjk iq`Mhs' ta ksid ;uhs
ziín odkx Oïu odkx ðkd;sZ lSfj' ta ksid ;uhs
ish`Mu mß;Hd.hka w;r foam, fnod §u w;r O¾uh
,nd ÿkafkd;a fudk ;rï jákjo@ kuq;a O¾uh
f,dalfha m;=rejkakg ,efnk iydh fndfydu
wvqhs' fjk fjk foaj,a f,dalfha m;=rejkakg
tk n,fõ. fndfydu jeähs' {dKjka; Woúh
O¾uh ioaO¾uh tfyu ke;akï i;H jQ foa ta ;uhs
iajNdj O¾uh lsh,d ms<s.kakjd' fNao ;sfnkafka
i;Hh ;=, fkfuhs' ta yeu fohlau ;sfnkafka
wkaOldrfhahs" wúoHdfjhs' ienE i;Hh kï lsisu
rgla ke;s" f.kdmq fohla ke;s" f.kshk fohla
ke;s f,dalfha flfiao Th fNaohla yefokafka' ta
ish,a,u yqfola u;jdo muKhs" ixl,am muKhs'
ta ixl,am ;=,ska ;uhs ukqIHhd fï ±ùï msÉÖï
yodf.k ;sfhkafka' tfyu kï fkdfi,afjk
ta .=Kdx.hka ms<sn| .eUqßka m¾fhaIKh lrkak'
fujka jQ y÷kajd§ula muKla Tnf.a Ôú;h
mQ¾K;ajhg m;a fkdfjkjd we;s' kuq;a Tng
mq`Mjkalu ;sfnkjd .eUqre O¾u m¾fhaIKhla
lrkak mqreÿfjkak' ì÷fjka ì÷j kuq;a c,h
tl;= jqkyu ál ld,hla hk úg th c, n÷kla
njg m;a fjkjd' Ôú;fha O¾u lrKq tlska tl
;reK ldf,a b|,u ueÈúfha b|,du tl;= lr
.;af;d;a Tng jhig hkfldg" ñhhkfldg Tng
ikaf;daifhka ñh hkak mq`Mjkalu ;sfhkjd'
Ôjudk w¾y;ajh
441
tfyu ke;sj ,nd.;a; Ôú;fha w.hla okake;sj
lgqiaidf.a lf¾ rka neka|d jf.a ;sì,d jevla
keye' kuq;a th fndfyda fofkl=g tfyuhs'
Ôú;h ms<sn| lsis wjfndaOhla keye' zukqiai;aj
má,dfNda ÿ,a,fNdaZ lshk ldrKh ms<sn| lsis
wjfndaOhla keye' Tyq ys;df.k bkakjd ug
wjqreÿ mkaiShla Ôj;a fjkak mq`Mjka lsh,d'
kE mskaj;=ks wms yeu fokdu ks;ru l,amkd
lrkak ´kE uf.a Ôú;fha" uf.a wdhq ld,h wfka
ojiska oji" jißka jir fï f.ù hkjd' ug ;j
Ôj;a fjkak ;sfhkafka jir fol;=khs" y;rhs"
myhs lsh,d l,amkd lrkag' tfyu n,kúg
;ukaf.a Ôú;h ms<sn| ienE h:d¾:h fydhkag
ysf;kjd'
nqÿ oyu ms<sn|j jerÈ wdl,am yg .kak
tl iajNdjhla' nqÿrcdKka jykafia wfmka jir
fooyia mkaiShla wE;g .sh;a mskaj;=ks fï O¾uh wo
{dKjka;hka mqrd jia;=jla fidhd .kakjd fuka
mqrd úoHd{fhla jf.a fndfydau mßiaiñka msßlaid
n,k flfkl=g O¾uh u;=lr .kag mq`Mjka lu
;sfhkjd' ´kEu wd.ula ld,hla hkúg tjfha
iajrEmh fjkia fjkjd' B,`.g tk mrïmrdj
tajd ld,dkqrEmj ;kd .kakjd' kuq;a Èj we;s
ukqiaifhl=g rih ms<sn| ;¾lhla yokag nE" wei
we;s ukqIHfhl=g j¾Kh ms<sn| ;¾lhla yokag
nE' ula ksido Tyq m%;HCI f,iu ta j¾Kh olsk
ksid" tys rih ú¢k ksid" kqjke;af;la f,dalhdg
442
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
rjgkak mq`Mjka lula kE' kuq;a fudav ckhd
kï rjgkak mq`Mjka' ta wh yqfola u;jdoj,g
ixl,amj,g .e;s fjkjd' tjka jQ foaj,aj,ska
Ôú;h uq,djg m;a lrf.k jevla fjkafka keye'
nqoaO Ydikfh;a fudav Y%oaOdjlska fj,S .e,S bkak
whf.ka we;s m%;sM,hla kE' m%;sM,h ;sfnkafka
fndfydu .eUqßka Ôú;h ms<sn| wOHhkh lrk"
m¾fhaIKh lrk" wjfndaO lrk wh ,`.hs' nqÿ
rcdKka jykafiag ´kE lf,a Y%oaOdjka; msßila
fkfjhs" {dKjka; msßila' nqoaO Ydikh
ldgo whs;s hkqfjka nqÿmshdKka jykafiaf.ka
úuiqjydu nqÿyduqÿrefjd foaYkd lf,a uf.a
Y%djlhkag lsh,d fkfuhs zm%[a[djkakiai whx
OïfudaZ udf.a O¾uh m%{djka;hkaghs" kqjke;a;ka
Wfoidhs hkqfjka m%ldYlr ;sfnkjd' fï O¾u
rih ú¢kafka" O¾ufhka m%fhdackh ,nkafka"
O¾ufhka i;=gq jkafka m%{djka; whhs'
O¾uh ;sfhkafka mskaj;=ks iem ú¢kak" jvd;a
iemj;a f,i Ôj;a fjkak' Tn fndfyda fj,djg
iemhs lsh,d ys;df.k bkak foaj,a iem fkdfõ'
tajd uyd ÿla f.dvj,a' O¾uh ,`.hs iem ;sfhkafka'
zOïux úkd kFÓ iqLd wk;a:dZ ta ksid oyug ,x
jqfkd;a iemhs' kuq;a wms y÷kd.;a; nqoaOd.ug
wkqj kï ms,sl=,a lrkakfk O¾uh ;sfhkafka'
f,dalhg ks.%y lrkakfk O¾uh ;sfhkafka
lsh,d l,amkd lrkak mqreÿ fjhs' tal
;uhs m%isoaO nqoaOd.fï yeáhg lsh,d ;sfhkafka'
Ôjudk w¾y;ajh
443
fï Tlafldu wks;Hhs" lefvkjd" ìf|kjd" fïjd
ms,sl=,a lrkak" ks.%y lrkak" t;fldg ysf;a
flf,ia wvq fjkjhs" wdid wvq fjkjhs lsh,d
fndfyda fofkla ys;df.k bkakjd'
nqÿ yduqÿrejkag Wjukd jqfka f,daflg ms<sl=,a
lrk msßila ìys lrkak fkfuhs' YÍrh ms<sl=,a
lrk msßila ìys lrkag fkfï' fndfyda fofkla
ys;df.k bkafka YÍrh ms<sl=,a l,du" wdidj,a
wvq fjhs lsh,d' kuq;a nqÿyduqÿrefjd fmkakqjd
is; ms<sn| y÷kd .ekSula lrkag' isf;a ye`.Sula
;uhs ms<sl=, lsh,d lshkafka" ysf;a ye`.Sula ;uhs
m%fndaOh lsh,d lshkafka lsh,d' Okd;aul yeu
fudfyd;lau ysf;a lïmkh fjkjd' iqL ÿlaL"
kskaod m%ixid wgf,da oyu ;=, ;sfnkafka oajdldr
ls%hdoduhla' fï oajdldr ls%hdoduh ;=, ukqIHhdg
fmr,s fmr,s Ôj;a jkakg fkdfõ nqÿrcdKka
jykafia u. fmkajkafka' fï oajdldrfhkau
ksoyia fjkakghs u. fmkajkafka' oajdldrfhka
ksoyia jkakd /h oyj,ska ksoyia fjkjd" iqL"
ÿlaL" WfmaCId lshk ta l%ufõokdfjka ksoyia
fjkjd" ,dNfhka w,dNfhka ksoyia fjkjd"
kskaodfjka m%ixidfjka ksoyia fjkjd" ch mrdch
foflysu fkdwe,S thskao ksoyia fjkjd' {dKh;a
tjka jQ h:d¾:h;a ;uhs fï oyñka wjfndaO
lr.kafka' ch lshkafk;a f,dalfha yg .kak
ixl,amhla" mrdch lshkafk;a f,dalfha yg .kak
ixl,amhla' ta ixl,am fudk ;rï m%n,o lshkjd
444
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
kï ñksiqkaf.a yo .eiau jeäfj,d yojf;a fõ.h
jeäfj,d ñksiaiq ñh hkjd fkao@ ;ukaf.a Ôú;hg
,efnk iuyr mrdchka ksid ñksiaiq fudk ;rï
lïmdjg m;a fjkjo@ ;ukaf.a Ôú;hg ,efnk
ch.%yK ksid fudk ;rï lïmkhg m;afjkjo@
fï Ôú;h ms<sn| wjfndaOhla ke;s ksid f,dalh
úiska mkjd .kakd ,o ch mrdch foflka ief,k
ksid ukqIHfhda fõ.fhka lïmkhg m;a fjkjd'
iajNdúl;ajh ke;skï iajdNdúl i;Hh
y÷kd.kak' ksrdhdifhka f,dalfha ieye,a¨fjka
Ôj;a fjkak fyd| ud¾.hla ;uhs nqÿoyu lsh,d
fokafka' ksrdhdih hkqfjka woyia lrkafka
udkisl ksrdhdih' Tng ksrdhdifhka Ôj;a
fjkakg mq`Mjka lula we;af;a kE' ysiu; nrla
;nd .;a; ñksfila jf.a fndfyda foaj,a ysi u;
;nd f.khs Tn Ôj;a jkafka tajd yßu nrhs' ta
nr ksidu uy;afia fõokdjg" uy;afia ÿlg ñksid
m;a fjkjd' ksrdhdifhka Ôj;a jk W;=uka ;uhs
ud¾.M, ,dNSka jykafia,d" uy ry;ka jykafia,d"
nqÿrcdKka jykafia,d' ta ksrdhdih yg .kafka
;:d.;;ajh ksid' ;:d.;;ajh yg .kafk fï
wOHd;auh ;=, ;sfnk wúoHd wkaOldrh ilaldh
ÈÜÀh m,jd yeßhdg miqjhs' ta uyd wúoHd
wkaOldrfhka fï f,dalfha ñksiqka uqojd .kakg
mq`Mjka kï tal ;uhs mskaj;=ks wmg ,efnk
uy;au Nd.Hh' ta wúoHd wkaOldrh ;=, ñksiqka
ÿjf.k hk fï /,a,g wfma {dKjka; mskaj;=ka
Ôjudk w¾y;ajh
445
tl;= fjkak tmd' mskaj;=ks Ôú;h ms<sn|j yeß,d
n,kak' ys; ms<sn| yeß,d n,kak" .eUqre oyï
lreKq m¾fhaIKh lrkak" tajd h:dj wjfndaO
lr .kag l%udkql+, W;aidyhl fhfokak uykais
.kak' ta yryd hï ojil Tng Tnf.a Ôú;h
mQ¾K;ajhg m;a lr .kag mq`Mjkalu ,enqfkd;a
fudk ;rï jákjo@ nqÿ oyfï fmkakqfj
Ndjkdjla yeáhg úo¾YKdjhs' nqÿrcdKka
jykafia O¾u foaYkd lroaÈu m%{djka;hska ;u
Ôú;h Èyd yßhg n,kjd" n,kfldg mskaj;=ks
Ôú;djfndaOhg m;a fj,d fidajdka" ilod.dñ"
wkd.dñ M,hka j,g m;a fjkjd' tal widf.k hï
úfõl ia:dkhl isg úuid n,kak mq`Mjka" tfyu
ke;akï ta fudfydf;u úo¾Ykd fldg ud¾. M,
wjfndaO lr.kak mq¨jka' mskaj;=ks wm bJøshhka
yhlg fldgq jqk isrlrejka jf.a yeu flfklau
iajhx isr l+vqjla ks¾udKh lrf.k ;sfhkjd' ta
isr l+vqj ;=, ukqIHfhda Ôj;a fjkjd' ta Ôú;h
;=, ukqIHhka b;du iaj,am jQ wdiajdohla" i;=gla
ú¢ñka Ôj;a fj,d ñheÈ,d hkjd' tjka Ôú;
fkd,nd wmg mq`Mjkakï ;udf.a ienE ksjyk
;udf.a is; nj f;areï wrf.k ta ksjyk jvd;a
§ma;su;aj jvd;a iekis,sodhl ;ekla njg m;a lr
.kak tal fudk ;rï jákjo@ fï b;du iaj,am
O¾u ldrKdj,ska Tnf.a Ôú;hg fjkia wdrïNhla
isÿ lrkaghs wm l,amkd lrkafka' tfyu ke;sj
fujka .eUqre O¾uhla fujka jQ iaj,am lreKqj,ska"
ld,hlska lshd fokak mq`Mjkalula kE wmg'
446
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
jeämqru ;sfnkafka wfma mskaj;=ka O¾u
Y%jkh lsÍuhs' kuq;a Y%jkh lrk O¾uh fyd|hs
lsh,d fndfyda fofkla lshkjd' kuq;a wms
weiqfjd;a fudkjo ta O¾ufha lsjqfj lsh,d ta
tllaj;a u;l kE' O¾uh fyd|hs lshkag fkfï
wmg ;sfhkafka' O¾uh ms<sn| .eUqre m¾fhaIKhl
fhfokaghs ;sfnkafka' tla O¾u lreKla wrf.k
ta O¾u lreKq fudk ;rï .eUqßka ;sfnkjo
lsh,d l,amkd lrkak" úui,d n,kak' Tn Oïu
mofha ;sfnk tl .d:djlaj;a Tn okafka keye
lsh,d uu m%ldY lrkjd' nqÿrcdKka jykafiaf.a
tl iQ;% foaYkdjlaj;a Tn okafka keye lsh,d uu
m%ldY lrkjd' ula ksido tod ta .d:d f;areï .;a
wdldrhg Tn;a th f;areï .;a;d kï ta n%dyauKhd
ta udkjlhd ,enQ ta ud¾.M,h Tng;a ,efnkak
´kE' Tn ;ju ta iQ;% mdG" ta .d:d ta wdldrfhkau
y÷kdf.k kE' jpk ud;%hla ±k .;a;d muKhs'
tfyu kï Tn ta .d:d fkdokakd nj;a iQ;% mdG
fkdokakd nj;a ljqre ljqre;a jgyd .kakg ´kE'
ksjerÈ úÈyg wm okakjd lsh,d ys;kjd kï tod
ta nqÿyduqÿrefjd bÈßfha ,enQ ud¾.M, ksjka wo
wm mila lr .; hq;=hs'
l=vd orefjda wjfndaO lr .;a; oyula"
jeäysáfhda uy`M jhfia wh urKdikak wh"
wjfndao lr.;a; oyula {dKjka; whg wjfndaO
lr .kak mq`Mjka' kuq;a iQCIu oyula ksid .ïNSr
oyula ksid fuh f;areï .ekSu wiSre fjkak
Ôjudk w¾y;ajh
447
mq¿jka' fuh fudk jf.a iQCIu oyulao lsh,d
WodyrKhlska uu mskaj;=kag meyeÈ,s lr fokakï'
th ;ukaf.a wd;au .fõYKhg Wmldr lr .kak'
oeka Tfí weia fol n,kak' Tng uq`M f,dalhu
Tnf.a weia j,g fmkajkak mq`Mjka' wdf,dal j¾I
fldaá .dKla tyd ;sfnk ysre" i÷" ;drld mjd
Tfí weia j,g .%yKh lr .kak mq`Mjka' kuq;a
wfma wefia iajNdjh ;uhs ;ukaf.a fk; jgd
fmkajkak mq`Mjka lula ke;snj' ;udf.a fkf;a
yevh ;udf.a weiska n,kak mq`Mjka lula kE'
th ne,sh yels jkafka hul wdOdrfhkau muKhs'
wkak tjeks jQ O¾u;djhla ;uhs mskaj;=ks fï
wd;au oDIaÀh lsh,d lshkafk'
Tng is;sú,s wm%udKj .%yKh lr .kak
mq`Mjka" is;=ú,s m%fNaokh lrkak mq`Mjka" is;sú,s
úúO wdldrhg fmr,kag mq`Mjka" kuq;a Tng
isf;ka ksoyia fjkak mq`Mjka lula kE' fukak
fujka jQ úYsIaG ie`.jqk O¾u;djhla ;uhs
nqÿ yduqÿrefjda fmkakqfõ' wkak ta fmkajmq
O¾u;djh ;uhs wfma mskaj;=ka jgyd .; hq;=
ldrKh njg m;a jkafka' tjka jQ O¾u lreKq
Tfí Ôú;hg tla lr .kak' tlalr f.k O¾u
lreKq .eUqßka m¾fhaIKh lr,d m%fhdackhla
ke;s l,amkdj,ska ÿre fj,d Ôú;h Ôj;a lrjkag
wjYH lrk .=K keK Okh hk ish,a, Ôú;h
jgd tlÿ myÿ lrf.k ;ukag idvïnrfhka l;d
lrkag mq`Mjka uÜgulg ;ukaf.a Ôú;h f.dv
448
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
k.d .kak' ta wdldrhg Ôú;h f.dv kef.kjd
kï udkisl iqj;djfhka" idufhka" m%fndaOfhka
Ôj;a fjkak mq¨jka fjkjd' wkak ta ;eke;a;dg
;uhs ienE fn!oaOfhla yeáhg fyd| úoHd{fhla"
m¾fhaIlfhla yeáhg" tfyu ke;akï fyd|
Okjf;la yeáhg Ôj;a fjkjd lsh,d lshkak
mq`Mjka fjkafka' wms olskjd tl mrmqrla fndfydu
fjfyi uykais fj,d wyi Wig uyd f.dvke.s,s
yo,d ñh hkjd' fofjks mrmqr fudlo lrkafka@
;ukaf.a Ôú; iqrdfjka iQÿfjka úkdY lrf.k ta
we;a;kaf.a Ôú; my;a ;;ajhlg m;alr .kakjd'
Tjqka mskaj;=ks yßu widrj;a msßila njg m;a
fjkjd' wkak tjeks jQ widr Ôú; njg m;a fkdù
wm yeu fokdgu mq`Mjkalu ;sfnkjd .=K keK
fyd¢ka jvdf.k Ôú;fha ienE h:d¾;h fyd¢ka
y÷kdf.k Ôú;hg ienE wre;la jákdlula ,nd
fokag' wm f,dõ;=rd nqÿ rcdKka jykafiaf.a
wkka; .=Khkag ke;skï Wkajykafiag ienúkau
.re l,d fjkafka wms Wkajykafiaf.a O¾uh
wjfndaO lr .ekSfukqhs' ke;=j u,a mQcd lrk
;rug fkdfõ' fyd¢ka u,a myka mQcd lsÍu;a
nqÿyduqÿrefjda u;la lr .kag fyd| ldrKhla
;uhs' kuq;a Tn jv jvd;a oyug keUqrej Ôú;h
wjfndaO lr .kak' th ;uhs nqÿyduqÿrejkag
lrk W;=ïu mQcdj' úismia wjqreoaola nqÿka
jykafiag Wmia:dk l< ta wdkkao uyd ry;ka
jykafia wmQre me;=ula m%d¾:kd l<d'
Ôjudk w¾y;ajh
449
zoin, fia,mamNjd
ksíndk uyd iuqoao mßhka;d
wÜGx. u.a. i,s,d
ðkjpk k§ Ñrx ji;=Z
oi n, nqÿka kï fia, uqÿk;ska u;=jQ
ksjka kï uyd iuqÿre fl,jr fkdue;s i;;ska
wß wge`.s u`. is,sf,ka isys,a jQ ks;s iqjfok
Ôk joka .`. fnda l,a .,d jd ijq i;ka ikydæ
wkak tjka jQ hym;a m%d¾:khka wfma
is;a ;=,;a we;slr .ksuq' f,djq;=rd nqÿrcdKka
jykafiag wdñi" m%;sm;a;s mQcdjkaf.ka mQcd lruq'
th ksjka iïm;a wjfndaO lr .ekSug Wmldrl
lr .ksuq' th Tng Tfí is; fkdief,k is;la
njg fi!uHh is;la njg m;alr .ekSug w;aje,la
fõú'
450
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fï pl%h fï wfma isf;a ls%hdj,shfk fï lsh,d
fokafk' fï ls%hdj,sh Èyd n,df.k bkakfldg
Th we;af;d okakjd fï Ôú;hfk fï ls%hdj,sh
lsh,d lshkafka lsh,d' Tng fïl ÿl" fïl
fõokdj" fïl udkisl fõokdj" fïl oafõY
is;=ú,a," w÷r.kak neßo@ w÷r.kak neßkï
ksjka olskak;a nE' fudlo ys; ms<sn| f;afrkafk
kE" lh ms<sn| f;afrkafk kE' O¾uh ;=,
bkak Tng ir,j ta f;areu ;sfhkjd' ta ksid
talg wuq;=fjka yev .efykak ´ke kE' Tng
;sfhkafk ±ka wksiaisf;dap úyr;s lshk .=Kh
we;slr .kakhs ;sfhkafk' wksiaisf;dap úyr;s
;;ajhg m;a fjkafk ke;sj ta lshkafka hï fohla
fkdw,a,d .kakd ;;ajhg m;a jkafka ke;sj Tn
wgf,da oyñka ,dN w,dN" kskaod m%ixYd" iem
19
ukiska fkdwe,S isák ok
Ôjudk w¾y;ajh
451
ÿl hk fïjdhska Tn f;rfmkjd' wksiaisf;dap
úyr;s ;ekg tkakhs fï fiaru lshkafk' fï
´keu tlla bjr fjkafk fï úÈhghs'
wms ±ka jdykhla u,lv ld,d ;sfhkfldg
fï kÜ tl u,lv ld,d" fodr u,lv ld,d
lsh,d ;ekska ;ekg u,lv ld,d ;sfhkafk
lsh,d lshkafka kE' fl,skau jdyfka u,lv ld,d
lsõjyu yß' iuia;hla jYfhka fláfhkau
lshkjd kï zixÅ;af;ak mxpqmdodkialkaOd ÿlaLdZ
fï mxp Wmdodk ialkaOh ;uhs ÿl' fuh ÿre
lrkak" tal ÿlla yeáhg olskak' kuq;a fï
foaj,a ÿlla yeáhg ±lafla ke;s ksidfk fufyu
bkafka' mD:.ackhd fuh ÿlla yeáhg olskafka
kE' tal iemla lsh,d w,a,f.khs bkafka' iemla
yß lsh,d w,a,f.k bkakjkï ÿlla yß lsh,d
w,a,f.k bkakjd kï tal ;uhs thdf. iem' fï
f,dafl uy mqÿu fohlafka' iuyr flfkl=g ÿl
foa iuyr flfkl=g iemhs' iuyr wh f,dafl
úryj ú¢kak leu;shs' taf.d,af,d taflkau w`v
w`vd .S; .dhkd lrñka ú¢kjd' wkak tfyu
úkaok iajNdjhla f,dafl ;sfhkjd' ld,
;=fkkau ksoyia ùu lshkafk fï ld, ;=fkka
tl ld,hlaj;a kshu lr fkd.ekSu' fudku
wdldrhlgj;a wka;hlg nr fkdùu' Ndjkdj,§
my, fjkafk ixfõ§ ukila' kuq;a mrud¾:
O¾ufha§ tfyu kE' ixfõ§ uki Nhdklhs' thd
fyd|g;a ixfõ§ fjkjd" Nhg;a ixfõ§ fjkjd"
452
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
krlg;a ixfõ§ fjkjd' m%{dj;a iu. ÈhqKq fjkak
´ke' iu:fha§ tfyu m%{djla jefvkafk kE'
mskaj;=kaf.a is; m%{dj jeys,d iudêh ú;rhsfk
t;k ;sfhkafka' úu¾Ykh lrk uÜgug mqreÿ
fjkafk kE' t;kÈ mqreÿ fjkafk tl wruqKl
jdä fj,d bkakfk' m%{dj jefykjd iudêfha§'
wiu;=,s; ukila ;sfhkjd kï iunr ùu f.dvla
jákjd' kuq;a iunr ùu lsh,d wruqKl .s,Su
m%{dj jefyk jevla' Ndjkd wruqKlau fkdfõ'
ldg yß f,dl= jevla ;snqfkd;a tfyu taflkq;a
is; iudê.; fjkjfka' ne£ula jf.a tlla we;s
fjkjd' t;k m%{dj my< fjkafk kE'
i;r i;smÜGdkfh;a ;sfnkafk fudkjo
lsh,d wms álla l,amkd lr,d n,kak ´kE'
i;r i;smÜGdkfhka lsh,d fokafk isysh we;sj
bJøshhka ih Èyd n,kak' i;sh lshkafk isysh
mÜGdkh lsh,d lshkafk ne| ;nkjdg i;r
i;smÜGdkfhka wms lsh,d fokjd isysh ne| ;nd
.kak' ±ka ldhdkqmiaikdj" i;r i;smÜGdk
foaYkdj isÿ lrk ,oafoa fldhs rfÜo lsh,d Tng
lshkakï' fldfyo l=re rg' l=re rfÜÈ' ±ka
Th l=re rg lshk tl ;sfhkafk fldfyo lsh,d
okakj fkao@ ±ka lshkafk kj È,a,s k.rh
lsÜgqj ±ka l=re rg ;sfhkafka'
ztaldhfkd whx NslaLfõ u.af.da i;a;dkx
úiqoaêhdZ' fïl ;uhs ñksiaiqkaf. úiqoaêh
msKsi tlu ud¾.h' fidal ÿla fodïkia ke;s
Ôjudk w¾y;ajh
453
lrkak zÿlaL fodaukiaidkx w;a:x. udh {dhiai
wê.udkZ kqjK ÈhqKq lr .kak kqjK jvd .kak'
zksíndkiai iÉÑ lsßhdhZ ks¾jdk Ydka;sh i;H
wjfndaOh msKsi zhÈox p;a;dfrda i;smÜGdkxZ'
zl;fï p;a;dfrda bO NslaLfõZ l=ulao
fï i;r' fuhhs uyfKks fï i;r' zldfha
ldhdkqmiais úyr;s w;dms iïmcdfkda i;sud
úfkHh f,dafla wNsÊcd fodau kiaixZ fï YÍrh
;=, ;sfnk YÍrhg f.dapr fjk" YÍrh lsh,d
lsjqjyu fï wei" lK" kdih" Èj" lh" YÍrh;a
tlal, ;sfnk fï ih bJøshhu' fï YÍrh Èyd
;uka wjOdkfhka ne¨fjd;a tfyu fldÉpr
foaj,a jegfykjo@ ldfha ldhdkqmiais úyr;s
lsh,d lsjqjyu wfma iuyr wh ys;kjd lhlska
lhla Èyd n,kak lsjqjd lsh,d' lhlska lhla
Èyd n,kjd fkfï fï lfha ;sfhk iajNdjh
Èyd n,kjd' miaiS úyr;s lsh, lshkafk wkq
miaikdj' ta wkqj ne,Su ta iajNdjh foi ne,Su'
fudkjo n,kak ;sfhkafka@ ne¨ju fldÉpr
foaj,a f;areï hkjo@ lh Èyd ne¨jdu tlla
f;afrkjd' ;ukaf. l=vd ld,fha b|,d jhig
hk iajNdjh f;afrkjd fkao@ yßhg wkqmiaikd
lf,d;a Bg miafi ;ukaf.a bJøsh iajNdjh;a
ke;sfj,d hkjd' fudkjo wefia iajNdjh wefia
ls%hdj,sh" lfka iajNdjh lfka ls%hdj,sh" kdifha
iajNdjh kdifha ls%hdj,sh" Èfõ iajNdjh Èfõ
ls%hdj,sh" lfha iajNdjh lfha ls%hdj,sh fjkia
454
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fj,d hk yeá fmakjd' zfõokdiq fõokdkiais
úyr;sZ fõokd lsh,d lshkafk ukqIHhkag
ixfõÈ;d ;sfhkjd' lfha fõokdj,a ;sfhkjd"
udkisl fõokdj,a ;sfhkjd' fï fõokdj,a
fudkjo lsh,d mÍCId lr,d n,kjd'
zÑ;af;a Ñ;a;dkq miais úyr;sZ fï is; ;=,
;sfnkakdjQ wúoHdj tfyu ke;akï máÉp iuqmamdoh
tfyu ke;akï fuys ;sfnk ixlS¾K;ajh ms<sn|j
f;areï .kakjd'
zOïfï Oïudkq miais úyr;s i;sud úfkHh
f,dafla wNsÊcd fodaukiaixZ fï ish`Mu Ou_;d j,
ls%hd;aul ùu wd§ yeu fohlau Ou_;djhla' wei
lshkafk Ou_;djhla" lK lshkafk Ou_;djhla"
kdih lshkafk" Èj" lh" uki lsh,d lshkafk
Ou_;djhla' tajf.au wms .kakd woyia" ixl,am
u;" ÿl iem wdÈ Th Tlafldu foaj,a isÿjkafka
Ou_;djhla yeáhg'
b;ska fukak fï ál fï y;r yßhg ne¨fjd;a
tfyu uu ys;kjd wr nUhla muK YÍrfha ish`M
ls%hdldrlï ±l.;a;d lsh,d" ±k.;a;d lsh,d wmsg
lshkak mq`Mjka' tfyu ±k.;a; flkdghs B,`.g
mq`Mjkalu ;sfhkafk fï iajNdjh f;areï lr
.kak'
B,`.g b;ska nqÿyduqÿrefjd meyeÈ,s
lrkjd fï wdldrhg fï ms<sn|j m¾fhaIKhl
.fõIKhl fhfokak lsh,d' ldhdkqmiaikd"
Ôjudk w¾y;ajh
455
fõokdkqmiaikd" Ñ;a;dkqmiaikd" Oïudkqmiaikd
.ek n,k flfkl=g ;uhs wfma YÍrh ;=,
;sfnk mdo .eiau" yqiau .ekSu" Yío weiSu" rEm
ne,Su" .| iqj| ±k .ekSu ish,a, .ek y÷kd
.kakjhs lsh,d lsjqjyu yqiau .ekSu lshk tl
whska lrkak neyefka' yo .eiau whska lrkak
neyefka' b;ska ta ms<sn|j;a ±k .kak ´kE' ta
ú;rla fkfuhs ießhq;a yduqÿrejkag mq`Mjka¨
ojil weismsh fy,mq .dk;a lshkak' ta ;rï fyd|
isyshla ;sfhkjd' wms ldgj;a lshkak mq`Mjkao
tal' weismsh fy,kjo lsh,d u;la fjkafk;a
fmdâvla wjOdkfhka ne¨fjd;a muKhs'
wdYajdi m%Yajdi ú;rla fkfuhs ldh YÍr
folla ;sfhkjfka wNHka;ßlj yd ndysrj' ndysr
ls%hdoduhla iy wNHka;r ls%hdoduhla we;s ùu
ksid ;uhs ixfhdackhla yeu fudfyd;lu yg
.kafk' w;S; u;lh fldfyo ;sfhkafk@ tal
ufkdaldfh ;sfhkafk' t;fldg ndysr rEmhla
fldfyo ;sfhkafk@ t;fldg fïjd .efgk yeu
fudfyd;lu ixfhdack O¾u;d ìys fjkjd' fïjd
ixlS¾K lr .kafk ke;sj ir, úÈhg f;areï
.;a;yu yß' ±ka fïjd ms<sn|j wjOdkfhka
f;areï lr .kakjd' tal ;uhs wd;auh ms<sn|j"
Ôú;h ms<sn|j mQ¾K wjfndaOhla we;s lr .kakjd
lshkafka' fï fï lreKq j, máÉp iuqmamdoh
fïlhs" tfyu ke;akï fya;=M, oyu fïlhs fï
ls%hdj,sh ;=, bm§fï uQ,sl;djhg fya;= ldrl
456
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
O¾u;djh fukak fïlhs wd§ jYfhka mQ¾K
wjfndaOhla we;slr .kakjd'
B,`.g fï Tlafldu ál n,df.k .sys,a,d
iuia; ls%hdj,sh fï YÍrfha zb;s ldfhda;sjd
mKiai i;s mÉpq mÜá;d fyda;sZ fï Tlafldau ál
n,df.k n,df.k .sys,a,d yßhg wr f.or l=Kq
ál Tlafldu w;=.df.k w;=.df.k .sys,a,d tl
;eklg tl;= lr, B,`.g tal fldydgo odkafk
l=Kq fmÜáhg'
ta jf.au fï lshk lfha ls%hdj,sh" fõokdfõ
ls%hdj,sh" ukfia ls%hdj,sh" Ou_;d ls%hdj,sh
Tlafldu we;slr .kakjd' fudkjo {dK u;a;dh
lshk foh flfkla yßhg f;areï lr .;a;d' ta
lshkafk tl ;eklg tl;= fj,d {dKfhka ±k
.;a;d lshk tl' ±ka {dKhg wr .;a;g miafia
wksiaisf;dap úyr;s njg m;a fjkjd' WodyrKhla
f,i wms lshkjd mqgqj hg w;=.dkak" we| hg
w;=.dkak' fï fldgia Tlafldu w;=.d,d wrf.k
.sys,a,d tl ;eklg odkak" tl uq,a,lg odkak
lsh,d' ta uq,af,ka wms tal wrf.k odkjd wylg'
tajf.a fï Tlafldau n,df.k n,df.k .sys,a,d
wjidk ms,s;=r fudllao wksiaisf;dap úyr;s'
wks;H;djh úyrKh lrkjd' ke;skï fïjd
kshu lr .kafk ke;s ;ekg meñfKkjd'
±ka wks;Hhs lsshk jpkhg md,s fmdf;a mjd
;sfhkafk wks;H lsh,d' wks;H lsh,d lshkafka
Ôjudk w¾y;ajh
457
ks;H fkdjQ lshk tlfka' b;ska ks;H fkdjQ
lshk tfla woyi yeu l,aysu fkdmj;akd lshk
tl' tal ;uhs f;areu wksÉp lshk tfla f;areu'
yeu l,aysu fkdmj;akd lsh,d lsjqjyu thska ta
foh f;areï .;af;a fldfyduo@ fï mqgqj f.dvla
ld,hla mj;skafk kE" Èr, hkjd lsh,' keye
yeu l,aysu lsh,d lsjqjyu thska ld, f.dvla .ek
lshfjkjfka' yeu l,aysu lsjqjyu tal ld,hla
fkfjhs j¾;udkh fkfuhs' yeu l,a lsjqjyu
ld, lShla ;sfhkjo@ ld, ;=kla ;sfhkjd' w;S;"
wkd.;" j¾;udk' t;fldg wks;H;djh lsh,d
lshkafk fï yeu l,aysu fkdmj;akd lshk tlhs'
t;fldg fïl Èrd hkjd lsjqfjd;a
tfyu' tfyu kï fïl ±ka mj;skj' wms
thg wyqfj,d' fudlo@ ±ka mj;skjfka' Èrd
hkjd kï ±ka mj;skjfka' mj;sk ksihs wms
Tkak lshkafk ld,hla .shdu fïl Èrd hkjd
lsh,d' kuq;a wks;H;djh lsh,d lshkafka yeu
l,aysu fkdmj;akd lshk tlhs' tfyu kï ±ka
mj;skak;a neye' t;fldg Th we;a;kag tkak
fjkjd wr wdkkao yduqÿrefjda lshk fkdne÷k"
fkd.egqk" fkdwe¨k ;ekg' t;k ;uhs wksÉp
lsh,d lshkafka' Èrd hkjd lshk tlg lshkafk
jhOïud ixLdrd lsh,d' jeh fjkj" CIh fjkjd
ke;akï Èrd hkjd' wksÉp lsh,d lshkafk
tafl kE" lsisu w,a,d .ekSula tafl kE lsisu
kshu lr .ekSula' wkak n,kak' wkak t;kska
458
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
l=vd ldrKhla u`. yeßhdg miafia uq̀M Ydikhgu
uq̀M Ydik m%;sm;a;shgu ud¾. M, Tlafldu ál
ñksiaiqkag ke;s fj,d .sys,a,d ñksiaiq f,dl=
wmyiq;djhlg m;a fj,d ;sfhkjd' ±ka wms fï
Ndjkdfõ§ woyila yeáhg" ixl,amhla yeáhg
is;=ú,a,la .;af;d;a tal hïlsis ld,hlg whs;shs'
tal O¾u;djhla njg m;a fjkjd' woyia ld,sl
.=Khlska hqla;hs' ldf,lg whs;s fkdjk foaj,a
keyefka' yeu fohlau ldf,lg whs;sj ;sfhkjd'
±ka fï ksji lefvkjd lsh,d lsjqfjd;a lefvk
ksjila ;sfhkjd' fï foa ke;sfjkjd lsh,d
lsjqfjd;a ke;sfjk foa j¾;udkfha ;sfhkjd lshk
tlhs thska wre;a fjkafka' t;fldg yeu l,aysu
fkdmj;akd .=Khg whs;s jqkd kï ;uhs ksjk
mj;skafka' talfk ry;ka jykafia,d wks;H;djfha
jev bkafka' ±ka Th we;af;d fldfyo jev bkafk@
ks;H;djfha' ta lshkafk l=uk fydaa wdldrhlg
ks;H lr .kakuhs n,kafka' l=ula fyda ks.ukhlg
m;a fkdù isákakg leu;s kE'
±ka fï O¾u foaYkd wy,;a mq`Mjka ;rï
W;aidy lrkafka fudkjd yß ks.ukhlg tkak'
Ôú;fh hï foaj,a ks.ukhlg" hï ;eklg .kakhs
W;aidy lrkafka' ±ka Ôú;fha ch ,nkakfka
W;aidy lrkafka' t;fldg tal ks.ukhla fkao@
kuq;a nqÿyduqÿrefjda fmkakqfj ch mrdch folska
f;dr fjkak lsh,d' wmsg iekis,a, ,efnkafka
ch mrdch folska f;drjQ úghs'
Ôjudk w¾y;ajh
459
±ka fï meyeÈ,s lrkafka fN!;sl Ôú;h yod
.kak l%uhla tfyu fkfuhs' Tn Th Ôj;a fjk
úÈhgu Th lrf.k hk jev ál lrf.k hkak'
fïlg Wjukd lrkafk {dK o¾YKh ke;skï
iïmQ¾Kfhkau wd;au .fõYKh' tfyu;a ke;akï
Ôú;h ms<sn| m¾fhaIKh wdrïN lsÍuhs' th fï
i;smÜGdkh isysh wjÈ lr,d ne,Su ;=,ska ;uhs
isoao jkafk' flfkl=g fï Tlafldu n,kak
Wjukdjla keye' fudlo lreKq iaj,amhlska
ksjka ±lmq wh nK fmdf;a olskak mq`Mjka' ±ka
wms ys;uqflda f,vlg fnfy;a .kak ffjoHjrhd
uq`M YÍrh ms<sn| bf.k f.k ;sín;a tal f,vdg
lsh, fokak hkafk kE' ll=f,a ;=jd,hla kï
ta fldgi ms<sn| muKla lsh,d §,d fnfy;a od,d
ikSm lrkjd tÉprhs' kuq;a wOHdmksl jYfhka
lrkak .sfhd;a uq`M YÍrh jYfhka bf.k .kak
fjkjd' ta jf.a i;smÜGdkh lsh,d lshkafk
wOHdmksl jYfhka lr,d ;sfhk mq`M,a ú.%yhla'
kuq;a flfkl=f.a f,fâ ikSm lr .kak ´kEkï
tÉpr úoHdj .ek f,dl=jg bf.k .kak ´fk;a
kE' udf.a ksjk .ek wjfndaO lr .kak ;sfhk
fmd;a ish,a,u lshjd f;areï .kak;a ´fka kE'
±ka fï fmd; lshjk msßi w;r;a úúO
udkisl iajrEm .Kkdjla ;sfhk wh fu;k
bkak mq¨jka' iuyr mskaj;=kag fï lshk O¾uh
we;a;la nj okakjd' ta foa wjfndaO lr .kak ́ ke
lshk .=Kfh;a bkakjd' ;j;a mskaj;=ka msßila
460
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
bkakjd iajdókajykafia fudllao lshkafka lshk
uÜgu f;areï lr .ekSu i|yd W;aidy orkjd'
lshkafk yß fohla lsh,;a okakjd' f;areï .kak
´kE lsh,;a okakjd' f;areï .kak W;aidy
l,dg tal yß úÈhg f;afrka ke;s msßil=;a bkak
mq¨jka' ±ka fï oyu .ek l;d lrk f,dl= jev
ms<sfj,j,a ;sfhkjd wo wo ksjka olskak ´kE
lsh, l;d lrk ;ekq;a ;sfhkjd' kuq;a lshk wh
ksjka ±l, ke;akï jevla ;sfhkjo@ fu;kÈ
ry;a fjkl,au uu lsh, fokafk kE' fudlo
uu tf;kag bf.k f.k kE' bf.k .;a;g
lula kE' fidajdka ud¾. M,hg weú,a,j;a' kuq;a
tf;kag tkafk ke;sj ry;a M,h ms<sn| ir,
±kqula ;snqkg jevla kE' uq,ska bf.k .kak
´kE uq,a mshjr ms<sn|j' ke;skï uq,a wä;d,u
ms<sn|j' uu ys;kafka Th we;a;kag fï wd;au
Ndjfha tkak ;sfhk f,dl=u ia:djrh ;uhs
fï ixfhdack ;=kla m%ydKh lsÍu jk m<fjks
ud¾. {dKh' fïl ;uhs fï Ôú;fha§ ,nkak
mq`Mjka lu ;ssfhk f,dl=u ch.%yhKh' óg jvd
ch.%yKhla ,nkak neye' t;fldg ta ch.%yKh
,eîu i|yd uq,skau f,dalh wks;H jYfhka
olskak ´kE' nUhla muK f,dalh' ta lshkafka
kshu lr fkd.kakd ;ekg ke;skï w,a,d
fkd.kakd ;ekg tkak ´kE' fN!;sl f,dalfha
hula w,a,df.k bkakjd kï tal wr kejla
kex`.=rï ±ïud jf.a ;uhs' tal ,sykafk ke;sj
hkafk kEfka'
Ôjudk w¾y;ajh
461
ta ksid uq,skau fN!;sl f,dalh wks;H
jYfhka olskak ´kE' wms ys;mq .uka ys;kafk
fï wks;H;djh lsh,d lshkafk ms<sl=,a lrkak
lsh,d kE' ms<sl=,a lf,d;a ta;a f,daflg ne£ula'
wdid lf<d;a ta;a f,daflg ne£ula' we¨k;a
ne£ula" .egqk;a ne£ula' wfma wh lsh,d fokafk
kE fï .egqku ne£ula lsh,d' .eàfuka nef|kjd'
±ka flfkl=g fyd| lshkak;a ,`.g hkak ´ke'
nkskj kï wE; b|ka nkskjo@ kE' ,`.g
.sys,a,fka nkskafka' t;fldg f,dalfhka n,kak
;uka wks;H;djh f;areï wrf.k ;sfhkjo
lsh,d' ksjdi" f.j,a fodrj,a" hdk jdyk" bvï
lvï" ore uqKqmqrka" jia;=j" foam," hd`M ñ;%hka'
fï oyu yuqfõ wmsg ±ka fï hd;%dj meñKs,d wmsg
ksjka mqrhg .uka lsÍug yelshdjla ;sfhkjd'
±ka nqÿyduqÿrefjd jevu lr,d uy;a fk!ldjlska
weú,a,d .ïj,ska tl;= lrf.k hkjd ksjka
olskak leu;s wh' we;a;gu nqÿyduqÿrefjd lsh,d
ys;kak' Tng;a mq`Mjkao thg k.skak@ lEu îu
ish,a, ,efnkjd' kuq;a ;uka i;= ish,a, w;yer
hkak ´kE mq`Mjkao ke.,d hkak@ orejkag ta
lghq;= lr .kak lsh,d" f.or fodr jia;=j ish,a,
mßyrKh lrkak lsh,d ke.,d hkak mq`Mjkao@
tfyu neßkï ksjka olskak f,ais fjkafk kE'
±ka fïl uu we;a; isoaêhla f,i weyqjdg
Tfydu fohla fjkafk keyefka' fjk fohla
fkfuhs' kuq;a n,kak is; .,j.kak wudrehs'
462
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
b;ska fldfyduo ksjka olskafka@ wkak t;fldg
wd§kjh n,kak' uu fï foaj,a j,g we,s,d
ysáh;a fï foaj,a fidnd oyñka yß tlafld ta
foaj,a wfmka wE;a fjkjd ke;akï wms ta foaj,a
j,ska wE;a fjkjd' tal j,lajkak nE' fufyu
wd§kjh n,k fldg wd§kj ix{dj jvkfldg
;ukagu f;afrkjd uu m%uqL;djh fokak ´ke
O¾uhg nj' fuh ukfia yev .ekaùulafka'
ukfia yev .eiaùu we;slr .kak neß uki
fkdwef,k uÜgug yod .;a;hs lsh,d wms fï
hq;=lï tlalj;a neyer lrkafka kE' ta hq;=lï
ta úÈhgu lrkjd' Bg;a jvd fyd¢ka' b;ska wms
isf;ka we,S .e,S isàu ;j flfkl=g m%fhdackhla
kE' tal wmsgu m,sfndaOhla fjkj ú;rhs' ±ka
nqÿyduqÿrefjd n,kak wïud ;d;a;d flfkl=g
jvd fufyjrla fï f,dal i;ajhd fjkqfjka
l<d' we,Sfukao lf<a@ we,Sfuka l<du ta foh
ÿlg fya;=jla' ±ka Thf.d,af,d we,Sfukafka yeu
fohlau lrkafka' orejd lshk foa wyka ke;s
jqfkd;a" ys;=jlaldr újdyla lr .;af;d;a w`v w`vd
bkak fjkjfka' ta we,Sfuka fiajh lrmq ksihs
tfyu fjkafka'
kuq;a nqÿrcdKka jykafia ,`.g tk msßila
w.ijq ;k;=r ,nkjd' fY%aIaG;ajhg m;a fjkjd'
;j;a msßila foajo;a;,d jdf.a krl njg m;a
fjkjd' nqÿrcdKka jykafiag ta fomsßi .eku
woyila kE' t;fldg uu woyia lrkafk
Ôjudk w¾y;ajh
463
;uqkag;a is;g woyila fokak ´ke fï is;aj,ska
we,S ls%hd lsÍï ;=, uf.a ls%hdj,shg hym;la
isÿjka keye' isf;ka ksoyia fj,;a fï hq;=lï
bIaG lrkak mq`Mjka lshk tl' uu isf;ka ksoyia
úh hq;=hs' tfyu jqfkd;a ug wr ksjka mqrhg
hkak fk!ldjg k.skak mq`Mjka lsh,d' wr oyï
fid`v rcqf.a ;;ajhg wms;a tkak ´kE'
oyï fid`v rÊcqrefjd hldf. lgg mkskak
hkjd fkao@ hldf. lgg mkskjd nK mohla
wy.kak' b;ska Th we;a;kag;a mq`Mjkalu
;sfhkag ´kE ta jf.a lrkak' b;ska tf;kaÈ
woyia lrkafk Ôú; wdYdj w;a yefrk
;ek ;uhs Ou_djfndaOh lshk tl isoaO fjkafk
lsh,d' Ôú; wdYdj ;shdf.k ;ud lshk foa uq,a
lrf.k Bg iu.dój wdYdj,a ;sfhkjd kï" ne£ï
;sfhkjd kï ksjka olskakg wmyiqhs' tfykï
wms uq,skau uefrkak ´kE' uerekyu ;uhs ksjka
olskak mq`Mjka' yqiau .kak;a ´kE" uefrkak;a
´kE' ljqre;a wy,d kEfk yqiau .ksoaÈ uefrk
l;djla' wms wy,d ;sfhkafka tajd k;r jqkdu
uefrkjd lsh,d' ta yeu fohlau ;sfhoaÈ uefrkak
´kE wms' wehs tajd ;sfhoaÈ uefrkafk@ wms f;areï
.kak ́ kE wms bkafk i¾mfhd iys; lsUq,ka iys;
wka;rdhodhl ;ekl nj' kqjke;a;d fõ,dik
±k .kakjd fu;k lsUq,ka bkakjdo keoao lsh,d'
;ukaf. ne£ï .ek ys;,d ta ne£ï j,ska
wE;a fjkak fkfjhs" ÿria fjkak fkfuhs'
464
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
t;fldg .eàula fka' iuyr wh ne£ï wu;l
lrkak yokjd' wu;l lrkak yok yeu úgu
u;la fjkjd' wu;l lrkak fyd|;a kE' u;la
lrkak fyd|;a kE' wmsg mq`Mjkao fï Ôú;h
fukak fï úÈfha w;yeÍula lrkak' we,Sï
ne£ï ke;sj úoHd;aul w; yeÍula lrkak
mq`Mjkao lreKq ldrkd f;areï lr,d §,d n,kak
f,dalfha ;sfnk ta ne£ï ál ksoyia lrf.k ta
fk!ldjg f.dv fjkak mq`Mjkao lsh,d n,kak'
is; yod .kak mq`Mjkao lsh, n,kak' fyd|hs Tn
neyehs lshkjo@ fyd|hs Tn fyg ßh wk;=rlg
,la jqfkd;a" tf;dlg orefjd fudlo lrkafka'
uy;a;hd fudlo lrkafka' ál fj,djla ;ukaf.
wd;auhu .fõYKh lr,d ksy`vju ;uka foi
n,kak fudllao W;a;rh lsh,d'
f.dvla fj,djg Ôú;fha m%Yak;a iu. ;uhs
ksjka olskafka' iajNdj O¾ufhka fudkjd yß
widOdrKhla isÿ jqkdg miafi ;uhs fndfyda
fj,djg fndfyda fofkla ksjkg fhduq fjkafka'
kslïu fkfjhsfk isoaOd¾: l=udrhd uy,af,la
±lmq ksidfk" f,fvla" u< ñKshla" meúÈ rejla
±lmq ksidfka ksjk fydhkak fhduq jqfka' ±lafl
ke;akï wms;a tajf.a' wmsg ÿßka bkak flfkla
f,v jqkdg" uy`M jqkdg" uerekg tÉpr ±fkkafk
kE' kuq;a ,`.ska bkak flfkla f,v jqfkd;a"
uerefkd;a lïmkh úYd, jYfhka ±fkkjd'
tfyu;a ke;akï ;ukag fudkj yß úm;a;shla ,x
jqkhs lsh,d ±kqfkd;a Tkak lïmkh ±fkkjd'
Ôjudk w¾y;ajh
465
m<fjks mshjr ;uhs f,dalfhka .e,fjkak
´kE' B,`.g ksjkg ;ukaf. fk!ldj Èh;a
lrkak ´kE' ta ksid w§kj ix{dj jvkak ´kE'
O¾ufhka tal f;areï lr .kak ´kE' ir,hsfk
oyu wld,slhs' ksfrdaO iy.;hs" úuqla;s odhlhs"
wfõohs;hs" wixldßlhs' uu myla lsjqjd' ta myu
tlu .=Khla .ek l;d lrmq me;s myla ú;rhs'
ta yeu .=Khlau ;sfhkafka fkdwe¨k fkdne÷k
lsisjl fkd.egqk .=Khhs' ±ka fï úÈhg
bJøsh {dKh mj;ajkakg neye' bJøsh {dKh
mj;ajkakg mq`Mjka hulg ne÷k ;eklÈ muKhs'
t;fldg yeu fudfyd;lu n,kak fï uu bkak
;ek ne¢,d" fï fudfydf;;a uu ne¢,d" uu ish`M
ne£ï j,ska ksoyia úh hq;=hs' tfyu ;¾lhla
f.dv k.d .kak' tfyu W;aidy l<dg ish`M
ne£ï ál fkfuhs t;k ksoyia fjkafka' hï
m%udKhla yß ksoyia fjkjd' kuq;a ne£ï j,ska
ksoyia úh hq;=hs lshk woyi ;sfhkak ́ kE' ne£ï
j,ska ksoyia fjkjhs lshkafk orefjd od, hk"
iajdñhd od, hk l;djla fkfï' ukiska we;s
lr .kakd iajNdjhla' kqjkska we;s lr .kak
iajNdjhla' ukfia ;sfhk frda. cd,fhka bj;a
fjkak ´ke lshk iajNdjhla'
wmsg yiqlr .kak wudreu foa fudllao lsh,d
weyqfjd;a uu lshkafk uu;ajh lsh,d' ud`M
gexlshl bkak ud`Mfjla w;ska w,a,.kak hkjd'
ta fldfkka w,a,kfldg fï fldkg mkskjd'
466
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
w;gu w,a,d .;a;;a ,siaid hkjd' ;uka ,`.u
;sfnk ;ukaf.a uu;ajh ;ukag yiqlr .kag
nE' mxp kSjrKu uq,a lrf.k uu;ajh /f|kjd'
Ók ñoaOh lshkafka ksjkg Wkkaÿjla ke;s lu"
w,i lu lshk iajNdjh' yeu jpkhla tlalu
;ukaf. ys; ;uka mÍlaId lr,d n,kak' ±kqu
lshkafk nQrejf.a msfÜ mgjk yl=re jekshs'
w`.=re mefgjqj;a" yl=re mefgjqj;a nQrejdg jevka
kE' ;ukaf.a ys;ska ;uka yeu úgu wfiai úrd.
ksfrdaO wjia:djlg m;a lr .kak' tal {dK
o¾Ykfhka lrkak mq`Mjka' idxidßl l¾u n,fõ.
fhka ñksidg meñfKk ÿlaL fodaukiaihka wvqhs'
jeämqru n,kafka fuf,dj foa ilaldh ÈÜÀh ÿre
lrkjd lsh,d wms W;aidy lrkafk fï f,dfõ§
,nd .kak Yla;sfhka idxidßl Yla;sh ÿ¾j, lrk
tlhs' fuf,dj§ ,nd .kakd Yla;sh ;uhs ukqIH
Ndjh' ta ukqIH Yla;sfhka idxidßl Yla;sh
tkï wúoHdj ÿre lrkjd' m%{d f,dalh m;=rejd
yeßhdu wúoHd wkaOldrhg bkak nE' idxidßl
ú{dKhg yeu fudffyd;lu ie`.ú,hs bkafk'
wkaOldrfha ie`.ú,hs bkafka' talhs wúoHdj lsh,d
lshkafka' ÿlla ±fkkjd" mSvdjla ;sfhkjd' yeu
;siafiu wdrdjq,la ;sfhkjd" fõokdjla ±fkkjd'
kuq;a wdrdjq,la fldfyao ;sfhkafka lsh, okafk
kE' ie`.jqk ;ek fkd±kqj;aju ;uhs uuxldrh
;sfhkafk' ixidrfha ;uhs ±kq;a bkafk'
ixidßl n,fõ.h ±kq;a wdl¾YKfhka ;sfhkjd'
Ôjudk w¾y;ajh
467
wdl¾YKfhka ;sfhk ksid Th mskaj;=ka ys;kjd
we;s uf.a lK" uf.a Èj" uf.a kdih" uf.a YÍrh"
uf.a is;sú,s uf.a lsh,d ys;kjd' kuq;a talu
wúoHdjla lsh,d f;afrkjfka' tajd f.dapr lr
.ekSu;a wúoHdjla' t;fldg ;uka tkak ´kE
fïl uf.a fkfjhs lsh,d ys;kak;a" uf.hs
lsh,d ys;kak;a fkdfjhs' tfykï Th foflkau
f;dr wjia:djlghs tkak ´kE' uu lshkafk
Th oajdldrfhkau ksoyia fjkak lsh,d' Th
oajdldrfhka ksoyia jqkyu Tfí ys;g ksoyila
keoao@ t;fldg fï oajdldrfhkau ksoyia fjkafk
fldfyduo@ wei uu fkdfõ" uf.a fkdfõ lSjdu
tla;rd ÿla iy.; njla" ms<sl=,la" .eàula we;s
fjkjd' Th oajdldrfhkau ksoyia jqkdg miafia
t;k is;=ú,s" woyia" ixl,am fudaÿ lrkak neye'
t;fldg ta is;=ú,s u;= lrkak" fudaÿ lrkak neß
wjia:djghs ksjk fhduq lr,d ;sfhkafka' wkak
ta wjia:djghs kqjk fhduq lrkak ´kE' kqjk
jefvkak ´kE' kuq;a wfma fn!oaOhkaf.a kqjk
jvkafku ms<sl=,g" ke;akï .efgk me;a;g"
ke;akï ßkd;aul me;a;g' oajdldrfhka ksoyia
jQ {dK o¾Ykhhs Tn .kak ´kE lrkafka'
468
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
ksfjiaj, wfkal úO rdcldß nyq, mskaj;=ka
ta rdcldß ueoafo ta lghq;= iïmQ¾K lr .ksñka
fjfyi uykais fj,d fndfydu wmyiqfjka ;uhs
O¾uh fjkqfjka ld,h fjkalr .kafka' ta
wmyiqfjka Tn fjka lr .;a ld,h ;=, is;kak
uu fï fudfydf;a ys;" lh" jpkh lshk ;=kafodr
ms<sn| wjfndaOh we;s lr .kak tfyu ke;akï
±kqu we;s lr .kak ;uhs fï fj,dj fjkalrf.k
;sfhkafka lsh,d' wfma wei ls%hd;aul fjk úÈh"
kdih ls%hd;aul fjk úÈh" lK ls%hd;aul fjk
úÈh" Èj ls%hd;aul fjk úÈh" .; ls%hd;aul fjk
úÈh" is; ls%hd;aul fjk úÈh" jpk ls%hd;aul
fjk úÈh fï ;uhs ish,a, ta ;uhs f,dalh'
b÷rka ihhs fláfhka is;" lh" jpkh lshk
;=kafodr ixjr lrkjd lsh,d lshkjd' ±ka ;uka
20
is;g fkd.efgko¾YKh
Ôjudk w¾y;ajh
469
;uka f.au bJøshhka ih m¾fhaIKhg ,la lrk
fudfyd;hs'
±ka l,amkd lrkak fï is; kslï bkafk kE
tl fudfyd;laj;a' úúOdldr wruqKq f.k,a,d
fokjd fldÉpr yß Tng ys;kak' fudkjo fï
wruqKq lsh,d lshkafk' wruqKq lsh,d lshkafk
wms hïlsis fohla y÷kajkjd' hïlsis yrhlg'
yrhla f,i .kak fohla" uu uf.a fldg i,lk
fohla fï f,dafl yrh f,i" ks;Hhla f,i .kak
flfkl=g ta foa .ek wruqKq my, fjkjd' fï
f,dafl hï lsis ks;H lrf.k bkak flfkl=g
wruqKla yrhla yeáhg .;a hï lsis ;uka uq,a lr
.;a; ldrKhla ;ukag my, fjkjd' t;fldg
wms lshkjd wmsg ta foa .ek wruqKla ;sfhkjd
lsh,d'
t;fldg fï mskaj;=kag ksjka olskak
wruqKla ;sfhkak ´keo@ keoao@ ;sfhkag ´kE'
kuq;a ta wruqK iqúfYaI wruqKla ta wruqK ;uhs
uu fï ish`Mu wruqKq j,ska ksoyia fjkak ´kE
lshk wruqK' t;fldg fïl wruqKla yeáhg
.kak mq`Mjkao@ tfyu i,lkak mq`Mjka lul=;a
kE' kuq;a wruqKl=;a ;uhs uu fï ish`Mu wruqKq
j,ska ksoyia fjkak ´kE" fÉf;da úuqla;shg m;a
fjkak ´kE lshk woyi' fÉf;da úuqla;shg m;a
fjkjd lsh,d lshkafk Tfí isf;a ;sfhk is;sú,s
ke;slr .kakjd' tfyï fkfuhs is;sú,s my,
fjkjd' wms l;d lrk foaj,a" ta jf.au wms l< hq;=
470
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
lreKq ldrkd ;sfhkjd' tajd ms<sn| wmsg hï hï
woyia my, ùï isÿ fjkjd' wmsg is;=ú,s ke;slr
.kak nE' is;sú,s j, ;sfhk fõ.hghs wms wruqK
lsh,d lshkafk' fï f,dalfha yeu flfklau
leu;s hï lsis wruqKlg .uka lrkak' wruqKla
id¾:l lr .ekSu wruqKla f,i .kak' tal ;uhs
fï f,dafl Ôj;afjk ukqIHhkaf.a iajNdjh'
ksjka olskak jqk;a .shdu wruqKla yodf.k
ta wruqK iM, lr .ekSu i|yd" id¾:l lr
.ekSu i|yd fjfyi uykais fjkak l,amkd
lr,d n,kjd' ±ka fï f,dalh ;=, isoaOlr .kak
mq`Mjka iudê ;sfhkjd" jev lghq;= ;sfhkjd"
rdcldß ;sfhkjd' kuq;a f,dalfha fld;ek
/÷k;a ls%hd;aul fjkafk wúÊcd mÉphd ixLdrd
jYfhka máÉpiuqmamdohhs' f,dalh we;=f,a fldhsn
/÷k;a tal ;sfhkjd fldhs ldg;a ;sfhkjd' ±ka
wms bJøshhka yfhka .;a; fudk wruqKla w;r;a"
fudk wruqfKa /÷k;a ta wúÊcdj kue;s ix{dj
mokï lrf.k ;uhs" ixLdrh mokï lrf.k ;uhs"
kdurEm mokï lrf.k ;uhs t;k ls%hd;aul ùu
isÿjkafka' tfyu ke;=j wruqKq ls%hd;aul ùula
isoaO fjkafk kE'
t;fldg wms u;h ;=< b|f.k lrk yeu
jevlau" yeu lghq;a;lau whs;s fjkafk" wod,
fjkafk wúoHdj lshk ldrKhg t;k úoHd;aul
fjkafk kE' ta ksid fï foaYkdjka úfYaI jeo.;a
lula Wiq,kak fya;=j ;uhs wms bJøshhka yfhka
Ôjudk w¾y;ajh
471
tyd ms<sn|j l;d lrkjd" bJøshhka yfhka tyd
ms<sn| wjOdkh fhduq lrkjd' idudkH Ôú;hl
Ôj;a fjoaÈ fudku fj,djlj;a fï bJøshhka yfha
fldgq fjkjd ñila ukqIHfhda ta b÷rka yfhka
tyd fohla .ek l,amkd lrkakg" úfYaI fohla
.ek l,amkd lrkakg is;sú,s my, fjkafk kE' ta
is;=ú,s my, lr,d fokak mq`Mjka nqÿyduqÿrejkaf.
mrïmdrfjka tk ta wd¾h Y%djlfhl=g muKhs
wksla lsis flfkla okafk kE tjeks fohla
.ek' wksla wh b;ska fmd;a n,,d fmd;aj,
;sfhk mdvu lsh,d fokjd' ta b.ekaùu m%;HCIj
wruqKq j,ska tydg .shmq flfkla jf.a id¾:l
kE' yqfola th l;djla njg" b;sydihla njg
m;a fjkjd muKhs' ta ksid mskaj;=kaf.a W.;alu
fkfuhs fuysÈ wms m%fhdackhg .kafk
{dKjka;lu'
m%{djka; lu lsh,d lshkafk thdg ±fkk
foa ±fkkjd" ;uka okafk ke;akï okafk kE
lsh,;a thd okakjd" okakjd kï okakjd lsh,;a
thd okakjd" okak m%udKh fldÉprlao lsh,;a
okakjd" fkdokak m%udKh fldÉpro lsh,;a
okakjd" ±k.; hq;= fudk jf.a foaj,ao lsh,;a
thdg yef`.kjd' wkak thdg lshkjd {dkjka;hd
lsh,d' iuyr wh bkakjd okakjo lsh,d okafk;a
kE" fkdokakjo lsh,d okafk;a kE" ±k .kak
´k fudkjo lsh,d okafk;a kE' ksjka iem
,efíjd lsh,d yeu ;siafiu m%d¾:kd l,;a
472
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
ta ±k.kak ´k lrkafk fudkjf.a ldrKhlao
lsh,d lSfhka lS fokdo okafka' nyq;rhla ta
.ek oekqula kE' fudllao okafk kE ksjka iem
,efíjd lsh,d lshkjd' wfma iïm%odfhka wdmq ksid
fyd| fohla fjkak we;s lsh,d lshkjd' kuq;a
tal fudk jf.a fohlao lsh,d ;ukag f;areï lr
.kak ´kE' talhs jákafka'
ksjka iem lshk tl uf.a jpkfhka foaYkd
lf,d;a tal yßu ksrdhdifhka Ôj;a fjkak
mq`Mjka" ksrdhdifhka ukqIHhdg Ôj;a fjkak
mq`Mjka fyd| wjia:djla' ta wdldrhg Ôj;a fjk
{dK o¾Ykh ;uhs uq,skau flfkl=g ,efnkafk'
B,`.g tal jvd ÈhqKq lr .;af;d;a ;ukag ish`M
ÿla j,ska ksoyiaj m%ydk ix{dj olajdu ÈhqKq
lrf.k ksjka olskak mq`Mjka' ksjka mila
lr .kakjd lshkafk tf;la ;uka wjfndaO
lr .kakjd lshk w¾:h' wksla tl ta ksjfk
ldrKd myla ;sfhkjd' tlmdrg ksjka olskjd
lsh,d lsjqjg ta ldrKd my ms<sfj,ska hkjd' ta
;uhs iïuq;s ksjk" mrud¾: ksjk" iudê ksjk"
ksfrdaO ksjk" mydk ksjk" ksjka myhs' Th mfya
ms<sfj,ska flfkla hkak ´kE' wmsg tl mdrgu
ry;a fjkak nE'
fudllao iïuq;s ksjk lsh,d lshkafk@
uq,skau iïuq;sfhka ;ukaf.a m%{d uysufhka
fudllao ksjk lsh,d y÷kd.kak ´kE" f;areï
lr .kak ´kE" jgyd .kak ´kE' thdg t;fldg
Ôjudk w¾y;ajh
473
ksjk .ek l;d lrkak mq`Mjka yelshdjl=;a"
ksjfka iajrEmh ;ukag fmakak ±fkkak mgka
.ekSula isÿfjkjd' mrud¾: ksjk lsh,d lshkafk
tal mrud¾:hla njg m;a lr .kakjd' wE;ska
oejqk foa .ek ;uka tf;kag .uka lr,d ;uka ta
foa .ek w;aolskakg mgka .kakjd' ;ukag {dK
o¾Ykhla muKla ;snqk ta ksjk lshk iajNdjh
flfkla wd;aóh lr .kakjd" ksjfka iajNdjhg
;uka yev .efykjd' tal wfma ukig lrkak
mq`Mjka fohla' Th lgqiafid tfyu bkafk
fld<mdg ;eklg .shdu fld<mdg fjkjd"
r;=mdg ;eklg .shdu r;=mdg fjkjd" ks,amdg
;eklg .shdu ks,amdg fjkjd' tajf.a wfma
ukig;a mßj¾;kh ùfï yelshdjla ;sfhkjd'
ta mßj¾;kh ùu flfkl=f.a {dK o¾YKhla
;=,skau mQ¾Kj mßj¾;kh ùula isoaO fjkafk
t;fldg tal mrud¾:hla njg m;a fjkjd' wkak
thd ;uhs y÷kd.kafk f,daflda;a;r iudêh'
ksjk lshk tl mrud¾: jYfhka oelal flkdg
,efnkjd f,daflda;a;r iudêh iïud iudêh
lshkafk;a talguhs'
oeka wms jvkafk f,!lsl iudê' tl wruqKl
ys; ;shd .;a;;a jefvkak fudllao f,!lsl
iudêh' wruqKla Tiafia is;=ú,a,la jvkjd kï
tal f,!lsl iudêhla' kuq;a wms f,!lsl iudê
krlhs lsh,d lshkjo@ kE f,!lsl fyd| iudê
;sfhkjd' tu.ska ysf;a iekis,a, we;sfjkjd" ys;
474
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
ikaiqka fjkjd" ys;g m%S;sh" i;=g f.k fokjd'
ysf;a tald.%;djh we;s fjk f.dvla fyd| foaj,a
ta ;=, ;sfhkjd' f,daflda;a;r iudêh flfkla
jevqfjd;a thd t;k b|,d hkjd ksfrdaO ksjkg'
ry;a nj ,nkak leu;s flkd iudêfhka úYd,
iekis,a,la ,nkjd' thd tal ;uhs jvkafk' Èk
y;la ú;r fï f,daflda;a;r iudêfh bkak mq`Mjka
uÜgug jevqjg miafi thd ksfrdaO ksjkg m;a
fjkjd' YÍrfhka ksreoaO fj,d yoj; ls%hd;aul
fjkafka ke;s ;;ajfha iudêhl bkak mq`Mjkalu
,efnkjd' W;a:dk l¾uhla ta lshkafk ke.S
isàug wruqKla we;sj bkak mq`Mjka' jdäfjkafk
tfyuhs" uu fï msKavmdf; jäkak wjÈfjkjd
lshk woyiska ksfrdaO iudm;a;shg iu jÈkjd'
tal mqÿu fohla Th f,!lsl iudêh Tiafia lrk
fohla fkfuhs'
f,!lsl iudêhl f,dl= ù¾hhla" f,dl=
lemùula" f,dl= uykaishla fhdo,d lrk fohla
;sfhkafka' kuq;a tfyu fohla isÿjkafka kE'
fuf;kaÈ yßu iqjfia iajdNdúl iudêhl bkakjd'
tal mqÿudlr úÈfha ksrdhdifhka f.dv kef.k
yßu fi!uH fohla' wrjf.a fmdr no,d ,nd .kak
Wjukd fohla fkfuhs' f,!lsl iudê yß fjfyi
fj,d ,nkak ´kE' f,daflda;a;r iudêh jvk
ldf,a ;uhs ilod.dñ" wkd.dñ ixfhdack m%ydKh
fjkafk' wr wßy;a M,,dNS ksfrdaO iudm;a;sh
,enqjg miafi ;uhs ry;kajykafia kula
Ôjudk w¾y;ajh
475
jkafka' ry;kajykafia flfkla yer Bg fuyd
lsisflfkla ksfrdaO iudm;a;sfh bkakjd lsh,d
fmdf;a lsh,d kE' ksfrdaO iudm;a;sh jvkafk
ry;ka jykafia flfkla muKhs' t;fldg ta
ry;ka jykafia ojig ;=ka ierhla ú;r ksfrdaO
iudm;a;sfha jev bkakj¨' ta ksfrdaO iudm;a;shg
iu jÈkak wiqre ieKlaj;a hkafk kE wêIaGdk
l, iekska iujÈkjd' kuq;a f,!lsl OHdk iudê
jvkak kï fndfydau wudrehs' OHdkh msßys,d
;snqfkd;a thdg kej; iudêh f.dv kef.kak
úkdä ;syla" mehla ú;r hkjd'
kuq;a fï ksfrdaO iudêh f.dv kef.kaafk
iajdNdúl i;Hh wjfndaO jqkdg miafi' wêIaGdk
l< iekska ksfrdaO iudm;a;shg iu jÈkjd' tfyu
ksfrdaO iudm;a;sfh iu jÈñka f,days; msKsi
lghq;= lrñka jev bkakjd' oeka Wkajykafia,dg
flf,ia kEfk' ta ksid wiykhla kE' wiykhla
;sfhk wh ;uhs fï f,dafl fï ;sfhk m%Yak .eg`M
Tlafldu yod .kafk" y`vkafk" je,fmkafk" ÿla
fjkafk" wef,kafk" .efgkafk' fï Tlafldu lr
.kafk wiykhg' ry;ka jykafiag lsisu fohla
kE ,nmq foal=;a kE ,nkak foal=;a kE ,nkak
Wjukdjl=;a kE' kuq;a Wkajykafia,d f,daflg
lshkafk kE f.j,a fodrj,a .kafk ke;sj bkak"
riaid fkdlr bkak' tfyu fudl=;a ;shkafka
kE' fï ´kEu fohla fkdwe,Su u; mokï fj,d
lrkak mq`Mjka' tfyu ke;=j wfma ñksiqka f;areï
476
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
wrka ;shk m%;sfCIamh fkfuhs ry;ka jykafia,d
,`. ;sfhkafk' Wkajykafia,d ,`. ;sfhkafka
fkdwe,Su lshk tl' ta fkdwe,Su ;=, b|f.k
´kE ;rï wdrdu yokak mq`Mjka" ´kE ;rï iudc
fiajd lrkak mq`Mjka" ´k ;rï fufyjr lrkak
mq`Mjka' oeka n,kak lsisu foalg we¨fk ke;s
ñys÷ uy ry;ka jykafia fudk ;rï jev fldgila
l<do@ we,Sfuka" ;DIaKdfjka hqla; flfkl=g ta
jev ál lrkak mq`Mjkao@ ta ksid jev fkdlr
bkak tlj;a" m%;sfCIam lrkjd lshk tlj;a
fkfuhs fkwe,Su lshkafk fkdwe,Su lshkafk
fjkuu ldrKhla'
Tkak ´lhs wfma fï fn!oaO iudcfha bkak
ksjka u. .uka lrkak hk ´kEu flfkla
f;areï lr .kak ´kE' fï ljqre;a f;areï lr
.kak ms<sl=,a lsÍu kï fkfuhs fkdwe,Su lsh,d
lshkafk' B,`.g ta fkdwe,Sfï .=Kfhka f,days;
msKsi lghq;= lrk ta W;a;uhka jykafia,dg
ojil oeka we;s ug uf.a fiajdjka l,d lsh,d
ysf;kjd' tfyu ys;=kg miafi fudlo lrkafk@
wkak m%ydk ksjk lshk tlg meñfKkjd' m%ydk
ix{dfjka ksjka olskak l,amkd lrkjd' uu
kej; wjÈ fjkafk kE lsh,d wksla whg oekqï
§,d Wkajykafia iudêhg iu jÈkjd' mykla
lsõjyu ksù .shd fia' fu;k fï oe,afjk ys;fk
fï mj;ajd f.k bkafk' fï ys; fu;kska
ksreoaO fjÉp .uka fï YÍrhg fudlo fjkafk@
Ôjudk w¾y;ajh
477
fï YÍrh or lvla jf.a Bg miafi fï YÍrh
iS;, fjkak hï fj,djla hkjfka' ys; ksreoaO
jqk;a idudkH flfkla u,;a WIaK;ajh ksfjkak
ld,hla hkjd' tal ;uhs wr nqÿrcdKka jykafia
msßksjka uxplfha§ fmkajkafk ll=,a fofla
we`.s,s tl iudkj ;sì,d tl we`.s,a,la my,g
jegqkd Wkajykafiaf.a YÍrh iïmQ¾Kfhka ksreoaO
jqkdg miafia' YÍrfh WKqiqu ;sfhoaÈ wdodyk
lghq;= lrkafk kE' wr wêIaGdk n,fhka kej;
wjÈfjkak wruqKla fldfyaj;a msysgj,d kE' ta
ksid mykla ksjqkd jf.a ys; ksj,d odkjd' Bg
miafi fï ú{dKh wdhsu;a iir fldfyaj;a
WmÈkafk kE'
iuyr wd.ïj,;a lshkjd wmg kej; Wm;la
kE lsh,d' Th fndre foaj,a lsh lshd tfyu
oDIaÀhla oerejhs lsh,d bmfokafk ke;sj bkafk
kE' tfyu fjkak kï thdg fï f,daN" oafõY"
fuday ke;s fjkak ´kE' f,dal úoHd;aul i;Hh
;uhs yeu ukqiaifhl=gu n,mdkafk' iuyr
wh iaj¾.hg hkjd lsh,d ys;kjd" iuyr wh
fu;kska bjrhs lsh,d ys;kjd" iuyr wh ixidfr
ieß irkjd lsh,d ys;kjd' Th fudkjd ys;=j;a
;:d.; o¾Ykh ;uhs we;a;' tl tlaflkdg
ysf;k foaj,a fkfuhs ;;ajdldrh lsh,d lshkafk'
;;ajdldrh lshkafka mj;sk iajNdjh' t;fldg
mj;sk iajNdjh {dK o¾YKhg f;areï lr .kak
mq`Mjka'
478
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
wfma YÍrh yeáhg wei" lK" kdih" Èj ta
ál Tlafldu tl;= lr,d wms lshkjd fï uu
bkafk lsh,d' we;a;gu ta YÍrfh uu bkafk
lsh,d wms l,amkd l,;a uu;ajh lsh,d ixfla;j;a
lrkafk ys;ghs' fjk foalg fkfuhs' ys;g ;uhs
lshkafk" ys;g ;uhs oefkkafk' w;lg ßfok
iajNdjh tl úÈhla" ys;lg ßfok iajNdjh ;j
úÈhla' ñksiqkag .eg`M we;s lrkafk we`.g ßfok
iajNdjfhka fkfuhs ys;g ßfok iajNdjfhka'
ysf;ka ;uhs ukqIHhd .;s we;s lr .kafk' tfyu
kï fï ys; lshkafk l=ulao lsh,d f;areï lr
.kak ;uhs fï fudfydf; weú,a,d ;sfhkafk'
wms ks;ru ys; yev .iaikjd' kuq;a wms lrkak
´kE Ôú;h mqrdu ys; yev .iai .iaid Ôj;a fjk
tl fkfuhs' ta fjkqjg wmsg mq`Mjkakï fï ys;
yev .iaik tflka ksoyia fjkak wkak t;fldg
wms iajdNdúl yevhlg m;a fjkjd'
oeka t;fldg f;areula yeáhg Tn fï lshk
jpk .;a; kï ta yeu f;areulau jerÈhs' úfYaI
ldrKhla tal' fudllao f;areula yeáhg .;a;
kï ta .kak yeu f;areulau jerÈhs lshk tl'
oeka wms fï foaYkdj,a l<d ta foaYkdj,ska hï
lsis wruqKla yeáhg hï lsis mokula .kakjd'
fïl fufyuhs lsh,d mokula yod .kakjd' wms
lshkjd Th yeu mokulau jerÈhs lsh,d' wehs
tfyu lshkafk@ jerÈ ksid' oeka tfyu kï
jerÈ,d yß fï foaYkdj,a wy,d mokul ysáh kï
Ôjudk w¾y;ajh
479
ta moku jerÈhs' ´l b;ska yßhgu f;afrkafka
Tng h:djfndaaOh isoaO fjk ojig' wfka we;a;g
uu fuf;la ld,hla yß yß lsh,d ys;df.k
ysgmq ;ekaj,;a fldÉpr jerÈ" wvqmdvqlï ;snqKo
lsh,d' iïuq;shg kï yßfjkak mq̀Mjka' kuq;a
fï fndfydu .eUqre ldrKhla fïl iïuq;s mokï
fkfï iïuq;s mokï lshkafk tl iïuq;shla tl
msßilg fyd| fohla" ta iïuq;shu ;j flfkl=g
jerÈ fohla' kuq;a mrud¾:hg tfyu fkfuhs'
mokula ;sfhk yeu fohlau iïud ixl,am" iïud
ÈÜÀl fjkak ´kE' t;fldg tfyu flkdg
mokï kE t;fldg lsisu mokul ud fkdisáh
hq;=h lshk mokfï isáfhd;a Tyq;a b;du krl
flfkla njg m;a fjkjd' fï lshkafk yßu
idOdrK h:d¾:hla' lsisu mokulg Tn fkdhd
hq;=h lsh,d uu Tng mokula ÿkafkd;a tal;a
mokulafk tal;a f;areï lr .kak talhs fï
ie`.jqk úoHdj lshkafk" ie`.jqk O¾u;d lshkafk
´lhs'
tfyu kï ;uka f;areï lr .kak ´kE
fï ;ukag ;ukau /jfgk foaj,a' ta ksid
O¾uh wms jqk;a ms<s.kafk ke;s ldf,È yßu
;¾ldkql+,j O¾uh lshd fokak mq`Mjka' thd
n,kafk ks;ru úu¾Yk nqoaêhlskafk ms<s.
kafk kE lshk tfla w¾:h talhs' ms<s.;a;g miafi
fudlo fjkafk@ lshk ´kE fohla yß lshk
mokug tkak fjkjd' ta ksid lsisu Wjukdjlska
wykafk kE' ta ksid jerÈhs lsh,d wyk tl fyd|hs'
480
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
t;fldg thd yeu ;siafiu je/oao fudllao lsh,d
n,kjd' ke;akï b;ska wr jlal,S yduqÿrefjd
jf.a ;uhs bkak fjkafka' wdkkao yduqÿrefjd
kï b;ska nqÿrcdKka jykafiag Wmia:dk lghq;=
l<d ta ksid O¾uh ms<sn| m%;HCIh ,nd .;af;
miafi' wks;a tl ry;ka jykfia kula nqÿrcdKka
jykafia Wmia:dhl lug .kafk kE' fláfhkau
lsjqfjd;a nqÿrcdKka jykafia ry;ka jykafia
kulg md;%hj;a fokafk ke;s¨ fidaokak' tal
fokafk ke;af; f.!rjfhka' tfyu iïm%odhla
;sfhkafk úYsIaG ixialD;Ska ;=,'
b;ska wfma mskaj;=kag .sys Ôú;hl b|,d
,nkak mq`Mjka ud¾. M, ;=klau ;sìh§ ta ;=klau
ke;sjqk;a tlla oel .kak mq`Mjka kï i;r wmdhg
fkdjefgk uÜgug oel .kak mq`Mjka kï fyd|hs'
m%{djka;j O¾uY%jKh lr,d m%{djka;j O¾u
.fõIKh lr,d kqjkska iïmQ¾Kfhka wms O¾uh
w;aolskak ´kE' wms ,`. ;sfhk ilaldhÈÜÀh
ie`.ú,d bkafk' ilaldhÈÜÀh oelafld;a th
w;=reoyka fjkjd' oelafl ke;akï ;uhs wms ,`.
th ie`.ú,d bkafk' wms ,`. frda.hla ;sfhkjd
lsh,d oek.;af;d;a talg fí;a .kakjdfka'
ke;akï t;lka tal wms ;=, jefvkjd' ta jf.a
;uhs ysf;;a ilaldh ÈÜÀh keu;s f,fâ ;ud
olsklïu ;uka ,`. ms<sldjla jf.a th jefvkjd'
ixidfrgu ;sfhk ms<sldjla ;uhs ilaldh ÈÜÀh
lsh,d lshkafka'
Ôjudk w¾y;ajh
481
oeka t;fldg wms hï hï foaj,a ukiska
w,a,f.k bkakjd' oeka Tfí f.or fu;k kE"
Tfí jdykh fu;k kE" Tfí ÿjd orefjd fu;k
kE" Tfí {d;Ska fu;k kE" fudkjo fu;k
;sfhkafk@ ;sfhkafk wruqKla' t;fldg wms
w,a,f.k bkafk fudkjo@ wruqKla' wruqKla
lshkafk yrhla yeáhg .;a; isyskhla ke;skï
udhdjla' wms tla tla úÈhg yod .;a; isysk
w,a,df.k bkakjd' ta isysk ufkda Yla;shla
yeáhg n,fõ.hla yeáhg w,a,f.k bkakjd'
tys wjfndaOh ;sfhk úÈhg ;uhs" tys jákdlu
oefkk úÈhg ;uhs flfkla tal w,a,f.k bkafk'
iuyr wh yß blauKska flaka;s .kakjd' ta fudlo
ilaldh ÈÜÀh wêlhs' b;ska wfma mskaj;=kag;a
jhig .sh;a ilaldh ÈÜÀh wêlhs' uf.a" uf.a
lsh lshd bkakjd' Tn ,`. we;s ndysr lreKq
w; yefrkafk ke;af; fudlo@ ;ukaf.a isysk
;ukag w; yer .kak neß ksid' wdOHd;aufhka
wruqKq w; yerefKd;a ;uhs ndysßka ;sfhk
foa w; yefrkafk' Tfn wdOHd;aufhka wruqK
w;yefrkafk ke;akï ndysßka lsisu fohla w;
yefrkafka keye' fyd|g n,kak ;uka fldÉpr
foaj,a uf.a uf.a lsh,d w,a,f.k bkakjo lsh,d'
iïu;hg ,shú,af,a ;snqkdfj Tn i;= yeu fohlau'
fï w;yeÍu lshk tl ndysrj oka §fuka"
mß;Hd. lsÍï j,ska lrkak nE' fuh wdOHd;añlj
isÿ lrk w;yeÍula' {dK o¾YKhla Wodfjk
482
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
;ek w; yßkak ́ kE kE w; yefrkjd' w; yßkjd
lshk tfla ls%hdjla ;sfhkjd w; yefrkjd lshk
tfla lsisÿ ls%hdjla kE' .,la Wv odkjd lshk
tfla ls%hdjla ;sfhkjd' kuq;a jefgkjd lshk
tfla ls%hdjla kE' wehs ls%hdjla ke;af;' ., Wv
oukak mqoa., Yla;shla" ù¾hhla fhdokak ´kE'
kuq;a ., my<g jefgk fldg tal iajdNdúlhs
., bfí my<g jefgkjd' ., jÜgkjd lsh,d
lsjqfjd;a tafl ls%hdjla ;sfhkjd' flfkla
.,la Wv odkjd B,`.g tal jefgkjd' jÜgkjd
jefgkjd hk fol w;r fjki n,kak' jeÜgqfjd;a
mqoa.,hd" kuq;a bfí jegqfkd;a flfkla fkfuhs'
ta ksid w; yßkjd lshkafk flfkla ke;skï
mqoa.,fhla' w; yefrkjd lshkafk flfkla"
mqoa.,fhla fkfuhs' ta ksid flfkla" mqoa.,fhla
ke;s ;ekska w; yefrk iajNdjh ;uhs kshu w;
yefrk l%uh' tal thdf. {dK o¾YKh ÈhqKq
fjk uÜgug iajNdjfhka isoaO fjk fohla' th
wdhdifhka lrk fohla fkfuhs' wdhdifhka
lrk fohla we;s ;ek iekis,a, wvqhs t;k
iekis,a, keye' oeka wmsg leu;s úÈhg fï yeu
fohlau yod .kakfk W;aidy lrkafk Ôú;fha'
n,kak ta leu;s úÈhg yod .kak hkfldg wmsg
fldÉpr wmyiqo lsh,d n,kak' tfia fkdúh
hq;=hs" fufia fkdúh hq;=hs" tfia úh hq;=hs lsh,d
fohla n,dfmdfrd;a;= fjk ;eku ;sfhkafka
wmyiq;djhla fkao@ t;fldg tfia;a úh hq;=
Ôjudk w¾y;ajh
483
fkdfõ" fufia;a úh hq;= fkdfõ lsh,d l,amkd
lf,d;a tal Ôú;hg fld;rï iykla fjhso@
t;fldg fï f,dalfha wd.ï oyia .Kklska
Tng oDIaÀ foaú" mqoa.,fhd oyia .dKlska Tng
oDIaÀ foaú' kuq;a uu Tng lsisu oDIaÀhla fokafka
kE" wruqKq fokafka kE" lsisu jevla fokafk;a
kE' Tn ixidrfhau oDIaÀ j,ska oDIaÀ j,g udre
jqKd" wd.ï j,ska wd.ï j,g udre jqKd" wd;aufhka
wd;auhg udrejqkd' kuq;a Tn wd;aufhka ksoyia
jqfk;a kE" wd.ï j,ska ksoyia jqfk;a kE" oDIaá
j,ska ksoyia jqfk;a kE' t;fldg i;Hh ;uhs
ish`Mu ukqIHhkaf.a O¾uh njg m;a úh hq;af;a'
tal ldgj;a whs;s kE kuq;a i;Hh wms yefudagu
N=la; ú¢kak mq`Mjka' yßhg .d,f.k hk .f`.ka
jf.a neye,d ldg;a taflka kdkak mq`Mjka' uyd
id.rh wyi" fmd,j fï ish,a, ldgj;a whs;s kE'
n,kak ziífí mq:qÊckd Wïu;a:ldZ
nqÿrcdKka jykafia foaYkd lf,a tfyuhs' ñksiaiq
fudk ;rï >k wkaOldrhlo bkafk' Tng ta
>K wkaOldrfha bkafk ke;sj wdf,dalhg tkak
´fk kï Tng tal lrkak mq`Mjka' Tn Tfí
lkafol iïnkaO lrkak fud,hg' ta lshkafk
thd CIKslj ;uka wyk foa úuid n,d ;ukag
m%;HCI lr,d ;ukaf. Ôú;hg .,md .kakjd'
ms,s .ekSula" weoySula lshkafk iïmQ¾K
fndrjla' uu we;a;u lshkjd Tn tal úu¾Ykh
lrkafk ke;sj ms<s.kakjd' tal ;ukaf.a lr
484
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
.kafk ke;sj ms<s.kakjd' Tn ´kEu fohla
tf,i ms<s.;af;d;a tal Tn lrk uyu je/oaola
taflka jevla kE' zmÉp;a;x fõÈ ;ífndaaZ Tn
´kEu fohla m%;HCI lr,d ú¢kak" ;ukau ri
n,,d ú¢kak' nqÿka jykafia foaYkd lr,d kE
lsisu ;ekl uf.a O¾uh ms<s.kak meyefokak
lsh,d' meyeÈ,sju tfyu ms<swrf.k jevla kE'
Tn fï O¾uh Tn ;=,skau w;a olskak Tfí Ôú;h
Tn fjkia lr .kak'
wo bkak wfma jeä yßhla fn!oaOfhd ,`.
;sfhkafk mÉp;a;x fõÈ;ífnda o@ kE' kslïu
meye§ula ú;rhs' O¾uh f;areï .kak ;ekska
m%;HCI lr,d wjfndaO lr .kakjd kï ´l
.eg`Mjla fjkafk kE' wjfndaOd;aulj Tn O¾uh
f;areï .;a;d kï Ôú;fha wdfha tys fjkila
fjkafk kE" ta Y%oaOdj wdfh ljodj;a ueflk"
lefvk Y%oaOdjla njg m;a fjkafk kE'
th yDohdx.uj ;ukag oefkkak mgka .kakjd'
b;ska ta ksid {dK o¾YKfhka flfkla y÷kd
.kak tl ;uhs jvd jeo.;a' ldgj;a meyefokak
´fk kE ;ud úiska m%;HCI lr .;a wjfndaOhla
we;slr .kakhs ́ kE' ta ksid Tn" Tnj f;areï lr
.kak' Tfí wOHd;añl Ôú;h fjkia lrkafk
kE fjkia fjù hk wOHd;añl Ôú;h fkdfjkia
fjk ;ekg m;a lrjkak foaYkdjl=hs lrkafk'
Tn fu;ekÈ yeu fohlau úisrejd yer,hs
n,kafk' iu: fkfï" iïu; lr .;a fkfï'
Ôjudk w¾y;ajh
485
th n,kafk úo¾Ykdfjka' Tn;a úo¾Ykdfjka
fï oyu wjfndaO lr .kak W;aidy lrkak'
ish`Mu wruqKq j,ska ksoyia fjkak ta W;a;u
.=Kh Tn ;=, r|jd .kak' fuf;kaÈ wms yev
.iajd .ekSula lrkafk' yev .iajd .ekSug wms
WmfoaY ,nd §,d ;sfhkjd' t;fldg ta WmfoaYhg
wkqj wfma uki wms yev .iajd .kakjd' O¾uh
levm;la levm; Èyd n,df.k fudlo lrkafk'
je/oaola ;sfhkjd kï tal ksjerÈ lr.kakjd'
ta jf.au O¾uh ;=,ska ;ud Èyd ;ukag n,kak
wjldYh ,nd §uhs isÿ lrkafk' t;fldg O¾uh
levm;la kï O¾ufhka lshdfok yeu wdldrhlu
ksjerÈ;djhla ;ud ;=, f.dv k.d .kak ´kE'
ksjka oelalyuhs iS," iudê" m%{d we;s fjkafk'
ksjka olskafk ke;s flfkla ;=, YS," iudê" m%{d
we;s fjkafk kE' flfkla ksjka oelalyuhs
flf,ia ke;s fjkafk' ,dïmqj m;a;= lryuhs
w÷r ÿrefjkafk' ks¾jdK .=Kh w÷r.;a; ;rug
thdf. flf,ia ÿre fjkjd' ÿrelrkak ´fk
kE" bfíu ÿre fjkjd' ÿre lrkjd lshkafk
iajNdjh' flf,ia ÿrefjkak ;uhs fï foaYkdj,a
Wmfhda.S lr .kak ´kE'
l¾u ldrlhla fjkak l¾ufhka ksoyia
fjkak ksfrdaO fjkak W;aidy lrkak' Tn
l¾ufhka ksfrdaO fjkak W;aidy lrkak' udkisl
lreulaldr iajNdjfhka ;uka ksfrdaO fjkak
;uhs W;aidy lrkak ´ke' flfklag ysf;kjd
486
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
lshk tlhs" ys;kjd lshk tlhs folla' ta ksid
ysf;k foaj,a iajdNdúlhs' ys;kjd lshk tlhs
fu;k ;sfhkafk' O¾uh .ek fydhoaÈ fïl
.eUqre ldrKhla' ry;ka jykafia,d mqoa., ldrlh
fhdo,d ys;kafk kE' ta ksid ry;ka jykafia,dg
;sfhkafk l¾u is;a fkdfõ" ls%hd is;a'
ry;ka jykafia flfkla is;kjd fufy
b|,d kqjrg hkak ´kE lsh,d' ;j mD;.ack
flfkla is;kjd fufy b|,d kqjrg hkak ´kE
lsh,d' ta is;sú,s fol w;r fjki fudllao@
ys;kakfld fojqrï uy fjfyfr b|,d ;j kqjrlg
jevu lrkjd lsh,d' wms ys;=fjd;a fldfyduo
ys;kafka@ l¾u ldrlhla we;sj" Wmdodkhla
we;sj" fõokdjla we;sj" ix{d ixLdr ú[a[dKh
we;sj ys;kafk' ta .uk Wmdodkfhka hqla;hs'
yenehs ta jf.au ta .uk keje;a;=fjd;a ljqre yß
Tyqg ffjr lrkjd ke;akï ndOl ì| oudf.k
hkjd' tfyu iajNdjhla wms ,`. ;sfhkjd' kuq;a
ry;ka jykafiag tfyu lsisjla my, jkafka kE'
Wmdodk rys; .ukla hk ksid flaka;s" ;ryj,a
my,fjkafk kE' wms Wmdodk iys; .ukla hk
ksid flaka;s" ;ryj,a my, fjkjd' Wmdodkh
jeäfjk ;rugu ta mqoa.,hd flaka;s wêl
mqoa.,fhla" l,n,ldÍ mqoa.,fhla" wiykldÍ
mqoa.,fhla" lgier mqoa.,fhla njg m;afjkjd
mrud¾:fhka Wmdodk Yla;sfha ;rug' ug;a
Wmdodkh ;sfhkjd kuq;a olskak mq̀Mjka" olskak
Ôjudk w¾y;ajh
487
mq̀Mjka ksid yod .kak mq̀Mjka' mdrñ;d mqrk
whg fldfydu;a ysf;a f.dfrdaiq ;;ajhla b;sß lr
.kak ´kE' b;sß lr .;af; ke;sjqfkd;a iir
hkak nE' f,djq;=rd nqÿflfkla ta nqoaO ixldrh
;sínd nqoaO;ajh ,nkak ́ k ksid ta ixldrh ;sínd'
ixldrh ke;akï iif¾ hkafk kE'
b;ska Th mskaj;=ka fï ioaO¾uh Wmfhda.S
lrf.k i;r wmdhg jefgkafk ke;sj bkak'
i;r wmdfha hkafk f,daN" oafõY" fudaay ksid'
n,kak ojig lSjdrhla Tn wmdfh hkjo lsh,d@
iuyr wh wmdfhuhs bkafk' ks;ru oafõYfhkau
bkakjd kï flfkla wmdfh ;uhs jdih
lrkafka' flf,ia lshkafk oefjk O¾ufka'
ksflf,ia lshkafk ksfjk O¾u' ksjfk b|ka
ne¨jdu iïu; f,dalfha iemhs lsh,d lshkafk
ÿlg' iïu; f,dalfha ÿlhs lshk me;a; mrud¾:
f,dalfha§ iemhs' yeu ;siafiu n,kak wehs uu
fï oeùug fya;=j" msÉfpkak fya;=j lsh,d jydu
tal fydh,d ksj,d oukak' fya;=j fydhd .kafk
ke;sj úi÷u yod .kak nE' fya;= M,h fydhkak
fya;=M, oyu thhs' ch mrdch folskau f;dr
fjkak t;ek wmrdð;hs' t;fldg udr mrdch l,
flfkla iem ÿla folskau bj;a fjkjd' zwl=mamd
fï fÉf;da úuqla;sZ wruqKq .kak tmd' ;uka
wruqKla .kakd ;eku Wmdodkh ùu isÿfjkjd'
Tn ;=, Wmdodk yokak tmd' fkdwe,Su ÈhqKq
lr .kak t;ekg mßj¾;kh fjkak lu_fhka
ksoyia fj,d bkak'
488
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
wms O¾uh wykak ´fka" lshjkak ´fka"
bf.k .kak fkfuhs' Ndjkd jev igyka j,È"
foaYkdj,È ´k ;rï wmsg bf.k .kak mq`Mjka'
fldfyduo wms bf.k .kafk@ iïud ÈÜÀh
lshkafk hym;a oelSu Tkak wms bf.k .;a;d' Bg
miafi ;sfhkjd iïud ixlmamh hym;a l,amkdj
taflkq;a ́ kakï ;j álla tl;= lr .kak mq`Mjka
Tfí oekqug' fï úÈhg wl=i,a lrka ke;sj" fï
úÈhg l=i,a lrk jev ms<sfj, tajdg lshkafk
bf.k .kakjd lsh,d' Th bf.k .ekSu fyd|hs
ta jqkdg bf.k .;a;dg wfma Ôú;h mßj¾;kh
fjkjo@ fjkia fjkjo@ tfyu fjkia fjkafk
kE' tajd yßhg nQrejf. msfÜ mgjmq yl=re jf.a'
fudlo@ msfÜ yl=re mefgjqjdg Ô¾Kh fjkafk
kE wkqNj lf,d;a ;uhs Ô¾Kh fjkafk' u;lh
21
oekqu hkqljfrlao @
Ôjudk w¾y;ajh
489
lsh,d lshkafk;a ;ukaf.a ysi u; mgjk fohla'
oekqu lshkafk;a Tfí ysi u; mgjk fohla'
oeka wms oekqfuka okakjd ;ryd .kak fyd|
kE lsh,d' kuq;a tfyu isÿfjkjo@ oekqfuka
okakjd ;Kayd lrkak fyd| kE lsh,d' ta jqkdg
th tfyu isÿfjkjo@ Tn oekqfuka okakjd
Bßishd lrkak fyd| kE lsh,d' kuq;a Tn fyd|g
Bßishd lrkjfka' tajd k;r fjkjo@
oekqfu ;snqkg O¾uh tajd ñksiaiqkaf.
ys;aj, ls%hd;aul fjkafk kE' bf.k .ekSfuka
wmsg m%;sM,hla w;a fjkafk kE O¾u ud¾.fha
.uka lsÍfï§' ta ksid ;uhs nqÿyduqÿrefjd foaYkd
l<d .d:d mo oyila u;l ;shd .kakjg jvd tl
.d:d mohl h:d¾:h oek .ekSu jákjd lsh,d'
tf,i w¾:h ke;skï tys h:d¾:h oek.kakjd
lsh,d lshkafka Tn Tfí ys; f;areï .kak lshk
tl' fldfyaj;a wE; ;sfhk fohla .ek" fmd;l
;sfhk fohla .ek fkfuhs uu l;d lrkafk Tn
,`. ;sfhk Tfí ys; .ekhs uu l;d lrkafk wfma
ldhsl iajNdjhka fjkia jqkdg ysf;a iajNdjhka
tlhs' fmdä fmdä fjkialï ;snqkg wfma ysf;a
;sfhk cd;s ál tlhs f,daN" oafõY" fuday ál tlhs'
bJøshhkq;a .dKg fka ;sfhkafk tl iudkhs' ta
ksid wmsg fïl ldg;a fmdÿfõ lshkak mq`Mjka" ta
jf.au y÷kd.kak mq`Mjka fohla'
Tn bJøshhka j, iajNdjh biair fj,du
y÷kd .kak ´kE' wefyka .kak mq`Mjka fohla
490
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
;uhs rEm' tal plaLq ú{dKfhka ;j ;j rEm uj
ujd bkak mq`Mjka' Ñka;k weyeg idfmaCIs;j
.kak rEmhla ufkda ixl,amkd we;s lr,d uj ujd
bkakjd' oeka oelafl ke;sjqk;a ujkak mq¿jka
yelshdj ;sfhkjd' YíO;a ujkak mq`Mjka" ri;a
ujkak mq`Mjka" iam¾Yh;a ujkak mq`Mjka' tfyu
kï ukfia we;s lr .;a;" ujd .;a; fohl=;a"
;j ufkda l¾u we;s lr,;a ujkak mq`Mjka' fï
;uhs bJøshhka j, iajNdjh' ´lg lshkafk
f,!lsl;ajh lsh,d' oka Thf.d,af,d Tlafldu
f,dalShhs' ke;akï f,!lslhs' Th f,dalSh lshk
tl ;uhs f,!lsl lsh,d yefokafk' ta f.d,a,kagu
;uhs f,dalhd lsh,d lshkafk;a f,dalhd lsh,d
lshkafk;a f,!lslhs lshk tlguhs'
Tn iSudjQ f,dalfha Ôj;a fjkafk Th
we;af;d' oeka n,kak Tfí bJøshhka yhg l+vq
fj,d bkafk Tn' Th nUhla muK YÍrfhka
tydg fmdâvlaj;a .sys,a,d n,kak ysf;kafk
kE Tng' Th YÍrh we;=f, b|f.ku ;uhs ÿla
ú¢kafk" iem ú¢kafk" nh fjkafk" i;=gq fjkafk
Tlfldu' oeka Tn f;areï lr .kak T;k ;uhs
ÿlaL i;Hh ;sfhkafka lsh,d' n,kak Th T;k
l+vqj we;=f, fudk foa ,enqk;a ;sfhk i;Hh
fudllao@ ÿlaL i;Hh' Wmamdo Ó;s Nx. ;shkjd
is;sú,a,l;a' wei" lK" kdih" Èj" YÍrh lshk
bJøshhka mfyau;a ;sfhkafk fudllao Wmamdo Ó;s
Nx. lshk .=Kh' t;fldg ufkdauh .=Khl Tn
Ôjudk w¾y;ajh
491
msysgkjd' YÍrh we;=f, ysáhg flfkla ukfi
;uhs Ôj;a fjkafk' ufkda lshkafk ujd.;a
lshk w¾:hfk' wr fmdä nnd,d wo ;d;a;d
fgdms f.fkhs" wo udud fï fi,a,ï nvq f.fkhs
lsh,d ujd .kakj jf.a fï mD:.ackhka ujdf.k
bkakjd hï hï foaj,a" f,dl= f,dl=jg ys;df.k
uf.a f.a fodr" uf.a orefjd" uf.a jia;= iïm;a"
uf.a ;k;=rekdu wd§ wfkaldldr foaj,a ujdf.k
Ôj;a fjkjd' uu ,iaik flfkla" uu wj,iaik
flfkla" f,dl= flfkla" fmdä flfkla lsh,d
;ukau ujd .kakj'
f,dl= flfkla lsh,d ujd .;a;;a" fmdä
flfkla lsh,d ujd .;a;;a ta folu tlhs' ySk
udkh" wê udkh' fï yeu fohlau tlhs tlyd
iudkhs' udk lshkafk fldaK" tl tl oDIaÀ' tfyu
kï ta fldaK j,ska n,k tl k;r fjkak ´kE'
oDIaÀhlska f;drj n,kjd kï ;uhs iïud ÈÜÀ
fjkafk' iïud ÈÜÀlj ne¨jyu ÿllao" i;=glao
oefkkafk' wms ys;uqfld ,iaik u,la Èyd iïud
ÈÜÀlj ne¨fjd;a ÿllao" i;=glao oefkkafk@
folu oefkkafk keye' fudlo fldaKhla kEfk'
ke;akï wms n,af,la le; lrmq f.dvla Èyd n,kjd
iïud ÈÜÀfhka f;drj' fudllao oefkkafka@
ms<sl=,la whsfhda lsh,d ysf;kjfk" ke;akï ;ryd
hkjfka' kuq;a ta foi iïud ÈÜÀfhka n,kfldg
fudl=;a oefkkafk kE' lsisu fldaKhla kE bj;g
oukjd kï ta foa l<d tÉprhs'
492
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
iïud ÈÜÀh lshkafk we;a; ;;ajh olsk
{Kh" i;Hh ;;ajh olsk {dKh t;k my,
fjkjd' u;jdo olsk kqjkfka oekg Tng
;sfhkafk' talfka wr úúO fldaK j,ska n,kafk'
oeka ;uka f;areï lr .kak ´k ;uka jdih
lrkak Th bkak ;ek fyd|hso lsh,d' tfyu
ke;akï Th bkak ;ek fjkia lr .kak ´keo
lsh,d' fudlo Èr Èrd hkfldg" jhig hkfldg
ÿlhs lsh,d f;afrkjd' kuq;a jhig hkfldg
wr iaurK Yla;sh" OdrK Yla;sh wvq fjkjd' ta
jf.au iakdhq ls%hdldß;ajh wvq fjkjd' t;fldg
úo¾Ykd lrkak nE' t;fldg ksjka olskak nE'
wjYH;djh wmsg we;s fjkfldg th lr .kak
neß fjkjd' ta ksid ;uhs ;reK ldf,È olskak
lsh,d lshkafk'
f.dvla wh ys;df.k bkafk ksjka olskjd
lsh,d lshkafk wks;H" ÿlaL" wkd;au jv,d
ms<sl=, jvdf.k" u<l=Kq ujdf.k bkak Ôú;hla
lsh,d ;uhs iudch okafk' ksjka oelalyu Ôúf;a
tmd fj,d bkakjd jf.a lsh,d ;uhs ys;df.k
bkafk' keye tfyu fkfï fjkodg;a jvd;a
mS%;su;aj" jvd;a i;=gqodhlj" jvd;a ieye,a¨fjka"
jvd;a iykYS,Sj" jvd;a iEySulska" Ôj;a fjkak
mq`Mjka Ôú;hla t;fldg ,efnkjd' fï ;;ajh
Tn ,nd .;af;d;a Tng;a ta i;=g nqla;s ú¢kak
mq¨jkalu ,efnkjd' ug ;j jir oyhla"
myf<djla" úiaila" ;syla ksjka rih N=la;s ú¢kak
Ôjudk w¾y;ajh
493
mq`Mjka' uu wjqreÿ úis;=fka§ fïl ,enqjd ,nmq
ksid ug iEfyk ld,hla fïl N=la;s ú¢kak
mq`Mjka' Th we;a;kag jvd uu yßu Nd.Hjka;hs"
yßu jdikdjka;hs' wehs wr mD:.ack Ôú;fh
;sfhk oeùï fudl=;a kE' uu fufyu bkak ksid
mD:.ack Ôú;hl ;sfhk oeùï fudkjo lsh,;a
ug oefkkafk ke;sj hkjd' kuq;a fmdâvla
k.rhg .sys,a,d nia tll .sys,a,d n,kak ´kE
ñksiaiqkaf. ys;a fldhs jf.ao lsh,d' yßhg wdmam
mqÉpk ;dÉÑh jf.a" frdá mqÉpk ,E,,a jf.a'
r;a fj,d" .skshï fj,d ;sfhkafka ;kslru'
t;k uyd .sks f.dvla" uyd ioaO f.dvla' yenehs
;rfyka msÉfpk Ôú; jqkdg tal mqreÿ jqkyu
tal ÿllao lsh,;a flfklag f;afrkafk kE'
oeka uqyqfo ud¿ w,a,kak wr oeä riakh ueoafo
wjqfõ bkak wmsg nEfk' kuq;a talg mqreÿ jqkdu
.dKla kE" wr mdfr whsfk ìu b|f.k ys`.dlk
Ôú; ta wh .;l,dg uy oj,a wmsg tfyu lrkak
nEfk' kuq;a ta foaj,a mqreÿ jqkdu .dKla kE'
ta ksid mD:.ackhd fï ieye,a¨fõ" fï ksùfï"
fï ixis£fï jákdlu okafk ke;s jqkyu ;uka
.;lrk Ôú;h taluhs Ôú;h lsh,d ys;df.k ta
wdldrhgu Ôj;a fjkjd'
fïl kqjKe;s flfkla oek .kakjd fï
bkak ;ekg jvd iemj;a ;ekla ;sfhkak ´kE"
óg jvd iemj;a ;eklg wmsg hkak mq`Mjkalu
;sfhkjd lsh,d' óg jvd iekis,a,la ug ´kE
494
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
lshk woyila we;s fjkjd' ta ;uhs fï f,dalfha
;sfhk foaj,a ms<sn| §¾>j ys;kak mq`Mjka
Ñka;duh m%{djla we;s wh' flfkla Okh
fl,jf¾ ;sfhk iajNdjh l=ulao lshd okafk
ke;akï thd tal miafiu ÿjkjd' kuq;a tal
ms<sn| mQ¾K oekqula we;akï fudlo fjkafk' wr
wks;H ,CIKhg" ÿlaL ,CIKhg tkjd" B,`.g
kïnqkdu" lS¾;s m%Yxid Èyd ne¨jdu fudkjo
;sfhkafk@ tal fl<jr uyd ysia fohla lsh,d
fmakak mgka .kakjd' ;uka udkhla" fldaKhla"
oDIaÀhla yod.kak ́ keu fohl fl<jr n,df.k
ysáfhd;a tlaflda wms ta f.d,a,kaf.ka fjka
fjkjd" ke;akï taf.d,af,d wfmka fjka fjkjd'
fï foflka tlal isoao fjkjd' t;fldg fï
tllaj;a iaÓr idr kE uu fï ufkdauh jYfhka
fï fudfydf;a we,S ne£ .e,S jdih l,;a h:d¾:h
fukak fïlhs lsh,d f;areï .kakfldg thdg
fudlo ysf;kafk' tÉpr tafl ;r`. jÈkak
ysf;kafk kE' mrfjk u,la hqoaO lr,d ,nd
.kak ysf;kafk kE' ñksiaiq tafl fl<jr
olskafk ke;s ksid ;uhs hqoaO lrkafk' mrfjk
nj okafk ke;sjqkdu flf,ia tfyu ke;akï fï
f,dalfhka ukqIHhdf.a ys; ;=,g we;=,a fjÉp
udkisl iajNdjhka m%n, jqkdg miafi thdg
thdf. uki f;afrkafk ke;sj hkjd' flf,ia
j,ska uki jefykjd' talg lshkjd fudayh" uq,dj
lsh,d' t;fldg fï yefudau ,`. fudayh" uq,dj
Ôjudk w¾y;ajh
495
;sfhkjo keoao@ ;sfhkjd' uyd mßudKfhka
ñ;HdoDIaÀl uq,dj,a keye fn!oaOfhd fjÉp ksid'
kuq;a wms yefudaf.u ,`. uq,dj ;shkjd'
ta jqkdg wmsg ksjka olskak Wjukd lrk
lreKq ldrKd fudaydkaOldrfhka jeiS ;ssfhkjd'
wfma ku lshk tl tl fudayhla' ku jreKd
lf,d;a tafl i;=g oefkkafk ku jreKd l<
flkdg' ta kï odf.k ´kEu flfkla ta kfuka
jefykjd' ñ,s÷ rÊcqrefjd kd.fiak uyry;ka
jykafiaf.ka weyqjd Tn jykafia kd.fiako
lsh,d weyqjd@ t;fldg Wkajykafia lsjqjd ug
kd.fiak lsh,d jHjydr lrkjd lsh,d' kuq;a
tal uf.a ku tfyu fkfjhs lsõjd' tfyu
kï Th we;a;kag kula kE ;sfhkafka jHjydr
kula' ug .sys Ôú;fha kula ;snqKd" bkamiq ishï
ksldfh uyK jqkdu fjk kula ÿkakd" bkamiq
Yafõðka ksldfh uyK jqkdu ;j kula ÿkakd'
b;ska uu fï kï j,g l,n, fjkak ´kE kE"
fudaydkaOldrh lshkafk ´jdg'
lKaKdäh biairyg .shdu ljqo fmakafk@
Th we;a;kag ljqo fmakafk@ ug kï lKaKdäh
biairyg .shdu ljqrej;a fmkafk kE' Th
we;a;kag fmakjd fkao@ ,iaik flfkla"
wj,iaik flfkla flia bÈ,d" o;a jeá,d" jhig
.sys,a,d lsh,d fmakak mgka .kakjd' i;=gq fjkjd"
ÿla fjkjd' Tng lKaKdäh biairyg .shdu ljqo
fmakafk@ O¾uh me;af;ka ne¨fjd;a ljqrej;a
496
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fmakak úÈhla kE fmakak fu;k ljqrej;a kEfk'
bkakjd lsh,d fmakafk ;ukaf. fyjke,a,' ta
fmakfudaydkaOldrh ;uhs uf.a ys;' uu ú¢k
i;=g" uu ú¢k ÿl" fï ys; kslï hkafk;a kEfk'
fï ys;g .uka lrkak jdyhkhla ´kE jdykh
fudllao okakjdo@ th msß;a iQ;%j,È tfyu
meyeÈ,s lr,d §,d ;shkjd'
b;aÓ jdykx l;ajd
wkqhka;s Èfida Èid' ia;s%h jdykh
lrf.k ys; tfy fufy hkjd¨'
mqreI jdykx l;ajd
wkqhka;s Èfida Èid' mqreIfhda jdykh
lrf.k ys; tfy fuy hkj¨' ta jf.a NdKav"
mqoa.,fhd" ;k;=re" kï wdÈh jdykh lrf.k
;uhs ys; hkafk tfy fufy ÿjkafk' ke;akï
hkafk kE' fN!;sl fohla uq,a lrf.k ys;
tal u; ke.,d" tal uq,a lrf.k" tal jdykh
lrf.k" tal wYaj lr;a;h lrf.k tafl ke.,d
hkjd' tfy fufy ijdß hkjd tal ;uhs ;sfhk
ldrKh'
oeka ish¨ flf,ia kikak fkfjhs wms
lshkafk' ;ukaf.a jeä Yla;shla ;sfhkjd kï
flfia ke;s njg tfykï ;ukag ;sfhkjd
fidajdka ud¾. M,h ,eîfï yelshdj' wl=i,
Yla;shg jvd Tn,`. ;sfhk l=i, Yla;sh jeä
kï Tng fï Njfha§u u.M, ,nkak mq`Mjka' ta
lshkafk flf,ia ke;s fjkaku fkfuhs" f,daNh
Ôjudk w¾y;ajh
497
ke;s fjkaku fkfuhs' kuq;a wf,daN .=Kh Tn
,`. jeä fjkak ´kE" ta .=Kh iShg mKyg jvd
jeä fjkak ́ kE' oafõYh ke;s fjkaku ́ fk kE
Tn ,`.' kuq;a woafõYh iShg mKyg jvd jeä
fjkak ́ fka' tal ;uhs l=i, Yla;sh jeä fjkjd
lsh,d lshkafk' b;ska uf.a ,`.;a fï fiaru iShg
úismyla muK ;sfhkjd' ta jqkdg Ôú;fha iShg
ye;a;Emyla ÿla wvqjqkd lsh,d lshkafk mqxÑmfya
fohlao@ t;k jeä m%;sY;hla ;sfhkafk l=Y,
Yla;sh' t;ko lsisfia;au i;r wmdhg weoka
hkak nEfk' Th we;a;kaf. flf,iaj, nr uek
.kak' wms ffjr lrk" oafõY lrk" f,daN lrk
hï lsis fohla ;sfhkjd kï tal hï lsis udkhla"
fldaKhla" oDIaÀhla ksid we;sfjÉp fohlafk'
Tn tal jydu ke;s lr .kak' oafõYh lshk tl;a
ixl,amhla" f,daNh lshkafk;a ixl,amhla' wms
ys;uqfld fufyu lvodis fld,hla ;sfhkjd' ta
lvodis fld,hg hï lsis i,l=Kq j.hla fhdo,d
b,lalï álla oukjd uqo,a fkdaÜgqjla úÈhg'
b;ska fï fld,hg fudk ;rï fmdrlkjo@ Tn
´ku fohlg jákdlula ÿkakdu ;uhs talg
wef,kak mgka .kafka'
oafõYh;a tfyuhs' Tn hïlsis jákdlula
talg fokak ´kE' jákdlula ke;s foalg
oafõY lrkafk kE' oeka fufyu n,kak uu
fyd| kula ;shdf.k bkakjd' ;j flfkla ta
ku le; lrkak nkskjd' t;flg wr iajNdjh
498
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fjkia fjkjdg ;ryd hkjd' tal udkhla" tal
fldaKhla' fmdä jákdlïj,g t;rï .dKla kE'
kuq;a jákdlu jeä fjkak jeä fjkak oafõYh
jeä fjkjd' jákdlu" n,h jeäfjkfldg ta
i|yd wfma fõ.h" cjh jeä fjkjd' fï ish,a,
ufkdauhhs" ixl,auh jYfhka fok jákdlï'
ñksiaiqkaf. wdYdj,a lsh,d lshkafk fudkjo@
wms tajg hïlsis jákdlula fok ksid' kuq;a
úo¾Ykd lr,d ne¨jdu jákdlula fokak fohla
keye' wms fohlg jákdlula ,nd §uu ;uhs
fudaydkaOldrh lsh,d lshkafk'
;uka fudkjg yß we,s,d" ne¢,d bkakjdkï
taflka .e,fjkak fudlo lrkafk' jeäh l,n,
fjkafk ke;sj uq, b|kau ta .ek È.gu ys;kak
fudlo fjkafk lsh,d' jeäu jákdlu §,d
;sfhkafk ;ukaf. YÍrhg' ;uka ,`. ;sfnk foa
Tlafldu od,d wdrKHhlg .sh;a thdf. wka;sug
b;=re fjkafk fudkjo@ ;ukaf. uu;ajh'
flfkla fudkjd w;a yeßh;a uu;ajh w; yßkafk
kEfka' jeäu jákdlu ;sfhk foa uu wdrKHhg
wr.fk weú,a,hs ;shkafk lsh,d f;afrkafk kE'
flfkl=f. uu;ajh ;uhs jeäu nr" jeäu w.h"
jeäu jákd foa' tfyu kï flfkl= ,`. we;s
uu;ajh w;yeßhd kï jeäu wl=i,a isoaO fjk
foa w; yeßhd fjkjd' uu;ajh ksid ;uhs jeäu
wl=i,a isoaO fjkafk' ldhsl" jdÑl" udkisl
jeäu wl=i,a isoaO fjkafk uu;ajh ksid'
Ôjudk w¾y;ajh
499
Th we;a;kag ;ryd hkafk wehs@ uu;ajh
ksid' Tn fudaydkaOldrfhka ;shd.kak kula
;sfhkjfka' ta ku mg,jdf.kfk bkafk wef`.a
T;df.k bkafka' kuq;a ry;ka jfykafia,dg
kula kE' fldKav[a[" w[a[d fldKav[a[
jqkd' fldKav[a[ kdux wfydais kduh wfydais
jqkd' uu b;du iq`M isoaOdka; tl;= lr,d fokjd
Tng' fï .eUqre .ïNSr O¾uh f;areï lr,d
fokak' wms ys;uqfld fuka fu;k Ndckhla
;sfhkjd' fï Ndckhg Tnf.a mdrïmßl ku"
jdi.u ish,a, tl;= lrkakflda' ta lshkafk
fï Ndckhg ta kï ish,a,u oukak yßfka' oeka
Th mskaj;=ka ,`. kula kE' oeka ta Ndckh
fldfyayß uq,A,lska ;sínd' oeka ljqreyß weú,a,d
l;d lrkjd ;ukaf. kñka' ;ukag we;sjk
ix{dj fudllao@ l,n, fjkak nEfk ;ukag
kula kEfk' ks¾kdñl jqkdu fyd| lshkak;a nE
ldgj;a krl lshkak;a nE' ku w,a,f.k ;ud
yefudau nkskafk' fyd| lsjqj;a krl lsjqj;a
;ukag th oefkkafk ke;akï fld;rï fyd|o@
kï wfydais fjÉp flfklag fudk ;rï
iekis,a,lao@ ud¾. M,h lsh,d lshkafk talhs'
;uka tlal ;uhs ish,a, ne¢,d ;sfhkafk' fï
W;=ï {dK o¾YKhg h:d o¾YKfhkau flfkla
meñKqfkd;a thd mqÿudldr iekis,a,l Ôj;a
fjk flfkla njg m;afjkjd' fyd|hs ta ;;ajh
Tn;a f;areï lr.kak n,kak' ;uka ;=, ta
500
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
;;ajh jefvkak ál fõ,djla fokak' kula
ke;s flfkla yeáhg Tn jdih lr,d n,kak'
;ukau ysf;ka ufkdauh jYfhka ys;kak n,kak'
fïl ir, ls%hdoduhla' fïflka ksjk flfkl=g
wjfndaO lr .kak;a mq`Mjka" flfklag fïl
úys¿jla fjkak;a mq`Mjka" flfkl=g fïflka
oekqu we;s fjkak;a mq`Mjka' Tn ku wfydais
fjÉp flfkla f,i jdih lrkak ál fj,djla'
fïl fndfydau .eUqre ldrKhla' fuh Tn ir,j
f;areï .kak tmd'
uu;ajh lsh,d lshkafk uyd mg,eú,s we;s
lrk" uyd >K l`M.,a m¾j;hlg jvd lv,d
ì|,d bj;a lrkakj;a neß fohla' Ndjkd lrkak
.sh;a thd Ndjkd lrkafk uu;ajh iu.ska' Ndjkd
lrk wh weia wßkak lSjdu weia wßkafk talhs' uu
Ndjkd lrñka bkakjd yß ta yduqÿrefjd lshkafk
ug ;uhs' weia fkdwer isáh;a ta bkafk;a uu
u;uhs' fN!;sl ls%hdoduhlska uu;ajh ;sfhkjo
ke;ao lsh,d lshkak nE' nqÿrcdKka jykafia jqk;a
Nd.Hj;=ka jykai lsh,d wduka;%Kh lf,d;a
n,kjd' msáka úo¾YKhla f.k,a,d fokak
W;aidy lrkjd fudllao fï uu;ajh lshkafk
lsh,d n,kak' t;fldg wms yeu ls%hdldrlulau
tlalu uu;ajfhka hq;=jhs bkafk' fyd¢ka l;d
lf,d;a fyd| ysf;kao" ;ryska l;d lf,d;a krl
ysf;kao wms yeß,d n,kjd' nqÿrcdKka jykafia
fyd| ys;ska n,kafk;a kE" krl ys;ska n,kafk;a
Ôjudk w¾y;ajh
501
kE' nqÿrcdKka jykafiag fyd| jpk;a kE" krl
jpk;a kE' fudlo f,dalh ;=, fyd| jpk yd
krl jpk lsh,d folla yeÿfk@ wmsu iïu;
lrkjd fï jpk krlhs" fï jpk fyd|hs lsh,d
talhs' wms ;ryd .kak jpk áll=;a yodf.k
;sfhkjd' lreKdj" ohdj okjk jpk áll=;a
ydodf.k ;sfhkjd'
fï bf.k .kak ish,a, f,!lsl {dKh
ms<sn|j" f,!lsl iajNdjh ms<sn|j f;areï lrk
foaj,a' Th ál kï b;ska lsõjydu Tng fyd|g
f;afrkjd' oeka f,daflda;a;r .=Kh lsõfjd;a
tfyu f;afrkafk kE' f,daflda;a;r .=Kh
lshkafk Th tllaj;a ke;s ;ek' fï f,dalSh
.=Kh we;=f, ;sfhk lsisu .=Khla t;ek kE'
máÉp iuqmamdofha fmkajkafk Tlaflduf.
ksfrdaOh' wd¾h wIaGdx.sl ud¾.fha fmkajkafk
iïud .=Kh' ta Tlafldu tlg oeïfud;a tfyu
wks;H .=Kh' ry;ka jykafia,d jev bkafk
wks;H;djfha Wkajykafia,d lsisjla w,a,df.k
ks;H lrf.k kE' lsisu oDIaÀhla .%yKh lrf.k
kE' wks;H;djh yßu iekis,sodhlhs' kula
ke;sj bkak lshmq ;ek;a ;sfhkafk fudllao
wks;H;djh'
wks;H;djfh jev bkak mq`Mjka kï lsisu
odyhla ;ukag kE' odyhla ke;akï t;k
;sfhkafk fudllao@ ksùufk' oeka fï jdÑlj
y÷kd.;a; foh Tn m%;HCI lr .kak ´kE"
502
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
;ukaf.a uki mQ¾Kj tf;kag m;a lr .kak
´kE' m;alr .ekSu i|yd Tng fudllao lrkak
;sfhkafk@ .yla weo,d weo,d kjkjd jf.a"
;j .ylg .eg.ykjd jf.a lUhla od,d fuIska
tllska weo,d weo,d .y wks;a me;a;g kjkjd
jdf.a Tfí uki;a fldhs me;a;go kjkak
;sfhkafk@ f,daN" oafõY" fuday me;a;g weÈ,d
hk fï uki lUhla od,d wf,daN" woafõY" wfuday
lshk me;a;g kukjd' kj,d ;shkjd" ne|,d
;shkjd' kuq;a Tfí uki fkdfjkia fjk úÈhg
nef|kafk h:d wjfndaOhg m;a jqkdg miafi'
h:d wjfndaOh lshkafk fï uuxldrh fu;k rc
lrk iajNdjfhka bj;a lrkak tal' tfyu kï
zwÑka;sfhaiq mikakdkx
úmdflda fydaa;s wÑka;sfhdaZ
wkka; foa w.h lrk flkdg úmdlh yeáhg;a
,efnkafk wkka; fohla' t;fldg wkka;hla
ke;s flkd uu lsisjlg ne¢,d kE lshk mokfï
bkakjo@ uu fudllgj;a wdi kE" uu lsisfoalg
ne¢,d kE lshk flfklao@ kE ta mokfu;a ta
flkd kE' tfyu kï uu w;S;fha ne¢,d ysáhd"
uu wkd.;fha nef|aú" tfyu ke;akï j¾;udkfha
ne¢,d bkafk lsh,d mokula ;sfhkjo@ thdg
w;S;fha ne¢,d ysáhd lshk woyil=;a jev
lrkafk kE" wkd.;fha nef|hs lshk woyil=;a
jev lrkafk kE' ta jf.au j¾;udkfha ne¢,d
bkakjd lshk woyil=;a Tyq ,`. kE' ta lshkafka
Ôjudk w¾y;ajh
503
Tyq ,`. oDIaÀ kE' zÈÜÀxp wkqm.ïju iS,jdZ
f,daflda;a;r iS,h t;k ;sfhkafk' Th we;af;d
f,daflda;a;r iS,h fkfï iudoka fjkafk úkh
iS,h' úkh iS,h lsh,d lshk oDIaÀj, bkakjd
kï wjqreÿ mKyla is,a iudoka jqk;a jevla kE'
fudk mskalï l,;a udkakh ;snqfKd;a ;ukag
jrÈkjd' udkakh ;uhs flfklaj nr lrk
Yla;sh f,i oefkkafk' flfklag .skakla jf.a
ys; oefkkafk ysf;a ieye,a¨j ke;s ksid'
fyd|hs wms fï bJøshhka yfhka f;dr fj,d
ysáfhd;a fudkjf.a oekSula" fudkjf.a ye`.Sula"
fudkjf.a iajNdjhla yg.kSo@ ta iajNdjh w;a
ú¢kak" ta iajNdjh ,nkak ;uka ks;ru bJøshhka
ifhkau bj;a ù isákak' tf,i bj;aj ;uka
oeka l=uk wjia:dfõo isákafka lsh,d ks;ru
n,kak' bJøshhka yh ;=, kï Tn isákafk
yeu fudfyd;lu ta Nfhka bj;a fjkak W;aidy
lrkak' bj;a fj,d mq`Mjka;rï W;aidy lrkak
ih bJøshfhkau f;drj jdih lrkak' ih bJøsh
we;=f,a ;uhs Th ish,a,u ;sfnkafk' kdu" f.da;%"
f,daN" fodaY" fuday" w;S;" wkd.;" j¾;udk" máÉp
iuqmamdoh" wd¾h wYaGdx.sl ud¾.h fï Tlafldau
ls%hd;aul fjkafk bJøshhka yh we;=f,a' Th
yfhka msg tllaj;a kE' Th yfhka ksoyia ùu
;uhs ksfrdaOh lshkafk" ksjk lshkafk' ta ksid
Tn wê Ñ;a;hlska" wê {dKhlska jdih lrkak'
bJøshhka yfhkau f;drj isàug kï ;ukag
504
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
;ukaj m%;HCI fjkak ´kE' ta lshkafk oeka uu
fï bkafk wei bJøshgj;a" lK bJøshgj;a" kdih
bJøshgj;a" Èj lshk bJøshgj;a" lh bJøshgj;a"
uk bJøshgj;a iïnkaO fkdù lshk tl ;ukag
m%;HCI fjk úÈhg bkak ´kE' Tn;a ta wdldrhg
bkak n,kak ́ l fndfydu .eUqre O¾uhla' fïl
mqyqKq fjkakhs fï lshkafk mqyqKqfjkao wjfndaO
fjkak mq`Mjka' yeu fokdu bJøshhka yfhka
f;drj jdih lrkak tal {dK o¾YKhla'
fï yeu flkd,`.u ;sìh hq;= ,laIKhla
;uhs ;uka ;ks ;kshu fï .uk hkjd lshk
woyi' ys;kak uu wyk m%Yakhlg y;r fofkla
tl;=fj,d W;a;r y;rla §,d W;a;f¾ iïmQ¾K
lr,d ug W;a;rh ,nd ÿkakyu yß hkjo@ tfyu
yß hkafk kE' fï O¾uh yjqf,a olskak mq`Mjka
fohla fkfuhs' ta jf.au yjq,a W;a;r fokak
mq`Mjka fohl=;a fkfuhs lshk woyi ;sfhkjd'
msßilg f;afrkafk kE ta ksid wyf.k bkakjd'
msßilg f;afrkjd ta;a hï hï kSjrK O¾u
yeáhg ndOl meñfKkjd' ;j;a iuyr msßilf.a
l%udkql+,j O¾uh biairyg jefvkjd' ta l=i,
Yla;sh kSjrK .=Khg ióm fjkjd kï tal yßu
jákjd' ta wh ,`. ;sfhk m%Odk ,laIKhla ;uhs
f;areï .ekSug jvd úo¾Ykd lsÍu lshk tl ;uka
;=, isoaO fjkjd' uu f;dar,d ÿkakdg tal f;areï
.kakjd lshkafk tlla ;ukau úo¾Ykd lr,d uu
lshk foag jvd fohla f;areï .kak tl ;j tlla'
Ôjudk w¾y;ajh
505
uu lshk fohg jvd oyia .=Khlska jeä fohla'
f;areï .kak flkdg ;uhs úo¾Ykd {dKh jeä
flkd lsh,d lshkafk' nqÿrcdKka jykafiag
{d;slï ;shkjd lshkak mq`Mjka fjkafk ta whg
ú;rhs' ug jqk;a {d;s lula lshkak fjkafk
O¾uh wjfndaO lr .kak whg" Ou_hg ,x fjk
whg' O¾udjfndaOhg m;a fjÉp flfkla
;uhs uu {d;sjrfhla f,i i,lkafk' wd¾h
N+ñhg m;a Wfka ke;s whg ;=Kqrejka flfrys
h:d wjfndaOhl=;a kE' ta jf.au wm flfrys
h:d wjfndaOhl=;a kE' wuQ,sld Y%oaOdj ;uhs
;sfhkafka' kuq;a jevla kE' {d;s o¾YKfhka
y÷kd .;a; O¾u;d fkfuhs ysre" i÷" /h" oyj,"
ñksid" i;d fï ish,a, O¾u;d' ioaO¾uh O¾u;d
blaujQ wjia:djg ;uhs whs;s fjkafka'
yeu ;siafiau n,kak uu bJøshhka yhg
ne¢,o bkafk lsh,d' tfyu kï ta ne£u
fydh,d Tn taflka ksoyia fjkak ´kE' oeka wms
ys;uqfld .yla W.=,a,kjd lsh,d fudk uqf,kao
.y fmdf<djg ne¢,d ;sfhkafk lsh,d n,,d ta
uq, lmkjd' Bg miafi ;j álla Wvg wÈkjd'
bka miafi ;j;a Wvg wÈkjd' fï úÈhg uq,a
lm lmd ál ál .y W.=,a,,du oukjd' ta jf.a
Tn;a Tnj f,dalhg ne| ;nk bJøshhka yh
keu;s .y uq,skau W.=,a,d oeñh hq;=hs' t;fldg
iïmQ¾Kfhkau fï bJøshhka yh neif.k bkak
foaj,a j,ska bj;a lr,d .;a;g miafia zl+Gx
506
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
úixÅ;xZ fï YÍrh;a iu. ne¢,d ;sfhk ys;
.,j,d ys; úYajhg uqod yßkjd' Bg miafia YÍr
iajNdjfhka fu;k k;r fjkjd'
yeu fohlau wms úo¾Ykdjg .kak .sfhd;a tal
wdmiq ld¾hhla njg m;a fjkjd' wms úo¾Ykdjgu
.kak ´kE ndOlh ú;rhs" ì¢kak ´kE ndOlh
ú;rhs' jdykhl hkfldg f,dl= j,j,a muKhs
u. yßkafk' ta jf.a fu;kÈ Tfí ilaldh ÈÜÀh
muKhs ke;s fjkafk' túg u.a.du.a. {dK
o¾YKh Tn ;=, my< fjkjd' iïuq;s jYfhka
uq,skau ;sfhkak ´kE ksjfka rgdj" iajNdjh"
ksjk fudk jf.ao lshk tl' ksjfka rEm" Yío"
.kaO" ri" iam¾Y is;sú,s kE' t;fldg lsisjlau
keoao@ br mdhkjo" y| mdhkjo" w;S;" j¾;udk"
wkd.; ld, kE' ksjfka ia;S%" mqreI kE fudku
.;s,CIKj;a kE' fuf;kag tkak m%Yakhla
;sfhkjo@ kE' fudlo jpk j, ysrfjkafk
kE' jpkh blaujd olskak mq¿jka' f,daflda;a;r
ksye`ähdjg túg Tng msúfikak mq¿jka'
yeu fohlau wms lrkafka ù¾hfhka' Tn
fuf;kaÈ ù¾hh;a w;yßkak' fudlo ù¾hfhka
f;drj ,nk fohla ksjk' ù¾hh w; yßkak
lsh,d lshkafk Tng' ù¾hhla ´kE nrla we;s
fohla Tijkakfk' ksjk lshkafka nrla we;s
fohla fkfjhs' t;fldg ukiska uu fyg
fudkjo lrkafk" oj,ag uu fudkjo lkafk
lsh,d ys;kak;a ù¾hhla ´kE' fudlla yß u;la
Ôjudk w¾y;ajh
507
lrkak;a ù¾hhla ´kE' kuq;a ta foaj,a ndysr
ls%hdjka' Tn ksjk w;aolskafka Tfn wdOHd;auh
;=,ska'
fï yeu ix{djlgu ù¾hhla ´kE' i;=gq
fjkak" ÿlafjkak' flf,ia j,g ù¾hh ´kE'
Tn ukiska ish,a, w;a yßkak' w; yeÍu
wjfndaO lr .kak ;ukaf.a jdiia:dkh t;k
f.dvk.d .kak' oekqñka fkfuhs oefkk fohska
uu l;d lrkafk' Tn ;=, ksjka oelSfï fõ.h
jeä fjkak" Yla;sh jeä fjkak fhdokak Tfí
nqoaêh' fï úo¾Ykdj lroaÈ m%n, we,Sï .=Khka
fyñka weú;a ys;g iïnkaO fjkjd' ta ksid tajd
.ek fidhd n,kak tajd ì|f.k bÈßhg hkak'
ukiska tf;r jk kshu l%uh fuhhs' túg Tn
jvkafka f,daflda;a;r l=i,hhs' ;u l=i,hg uyd
mdm l¾u mjd Èhlr yßkak mq`Mjka' Tn wiqre
ieKla fÉf;da úuqla;sh jevqfjd;a tal ksjka u`.g
uyd n,hla Yla;shla njg m;a fjkjd'
508
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
wms yeu fokdu fï Ôj;a fjkafk ukqIH
f,dalfha' wms ±ka fï ukqIH f,dalhg weú,a,d
fldÉpr ld,hla .;fj,do lsh,d n,k tl fyd|
Ndjkdjla' talg lshkjd wd;au Ndjkdj lsh,d'
±ka uu fï ukqIH f,dalhg weú,a,d jir ;syla"
;sia tlla ú;r fjkjd' ±ka yefudau fï ukqIH
f,dalhg weú,a,d wjqreÿ lShla fjkjo lsh,d
;ukau ys;kak' we;a;gu wfma Ôúf;a kdia;s
fjkafk wms mqxÑ lreKq j,g udkisl mSvd yodf.k
tajdfha we;sjk udkisl iajNdjhka ;=,ska ;uhs
wms kslï l,a .; lrkafka' zukqIH;aj má,dfNda
ÿ,a,fNdaZ ks;ru th fufkys lrkak'
ukqIHfhla fj,d WmÈk tl fndfydau ÿ¾,N
fohla' i;r wmdh i;ajhdg f.or jf.a¨' wehs
flfkla jeäfhkau jdih lrkafk f.orfk
22
iïud .=KhÔú;h lr.uq
Ôjudk w¾y;ajh
509
fldfya .sh;a wdfh tkafk f.org' ta jf.a fï
i;ajhd ÈjH f,dafl .sh;a" ukqIH f,dafl .sh;a
fndfydu fõ.fhka weÈ,d hkak mq`Mjka me;a;la
;uhs i;r wmdh ta Wmudj lf<a talhs' tfyu
;ekl wms bkafk' lnrfhd" yQfkd" i¾mfhd"
n,af,d" n<,a¨ tla me;a;l bkakjd' Bg miafi
fm%a;fhd" l=ïNdKavfhd jf.a wh ;j fldgila ;j
me;a;l bkakjd' Bg miafi ksr i;a;=" ksrhg fj,d
ÿla ú¢k i;a;= bkakjd' fï ixidfr uyd Nhdkl
;ekla' t;fldg wmdhg hkafk fldfyduo@ ys;
ys;d ie,iqï lr lr wms ;j flfkl=g wys;la"
wk¾:hla" úm;la ;udg fyda ldg yß úm;la
isoaO lrk flkd fÉ;kdjg wkqj wmdh.dó
fjk mqoa.,fhla njg m;a fjkjd' lsisu fya;=jla
ke;sj wka whg B¾IHd lsÍu" wka whf.a .=K uelSu
jf.a foaj,a lrk fldg wksjd¾hfhka wmdh.dó
fjkjd'
mdml¾u j, m%n,;ajh wvq jeä fjk ;eka
;sfhkjd' l=yqUqfjla uerej jf.a mdml¾uhla
fkfuhs ñksfila uerejyu" l=yqUqfjla uerej
jf.a fkfï w,sfhla uerefjd;a' YdÍßl úYd,
jk iajNdjfhkq;a th n,mdkjd" udkislj úYd,
jk iajNdjfhkq;a th n,mdkjd' ±ka kslï
ukqIHfhla uerej jf.ao ry;ka jykafia kula
uerejyu" nqÿflfkl=f.a wef`.a f,a fi,jqfjd;a
kslï ukqiaifhlg .eyqjd jf.ao wïud ;d;a;g
.eyqfjd;a@ wkak tfyu;a ta l¾u n,fõ. j,
510
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
fõ.j;a Ndjh fjkia fjkjd fÉ;kdjg wkq.;j
isoaO fjkak mq`Mjka'
flfkla ;ukag kskaod lrkjdkï" wmydi
lrkjdkï" ffjr lrkjdkï ;ukag fïl f,dl=
je/oaola' kuq;a wms;a fmr,d Tyqj fm,kjd kï
tal uy;ajQ mdmhla' flfkla ;ukag wjevla
isÿlrk úg ;ukq;a fmr,d m%;spdr olajkjd kï
tal uy;ajQ mdmhla' fufyu fome;a;gu jeä fj,d
jeä fj,d jeäùfï WÉp wjia:djg hkjd' tal
;ud wjidkfha uy;a mdmhla fjkafk' fudlo
ffjrhg ffjr lsÍu' yenehs hula wmsg ÿkakdu
wms tal ,nkak leu;s ke;akï wms tajd Ndr .kafk
ke;akï nqÿyduqÿrefjd fmkakqjd Wvq iq<`.g ±uQ
je,s jf.a lsh,d' je,s foda;lao" ner,a tllao" g%la
tllao okafk kE je,s ùis lrkafk fldhs;rïo ta
m%udKhg weú,a,d jÈkjd ;ukaf.a we`.g' wms ta
foaj,a Ndr fkd.;af;d;a ta mqoa.,hdgu Ndr .kak
isÿfjkjd'
±ka flfkla ug fodia lshkjd remsh,a
mkaiShla .;a;d lsh,d' fyd|gu nkskjd' t;fldg
Th nekqï ;shkak bvla ;sfhkjo uf.a ysf;a kE'
kslï yß uu th Ndr .;af;d;a wr wr.;a;d lshk
ix{dj ,`. wr neKqï ál Tlafldau ;shd.kak
mq`Mjka' tal yßhgu ±fkkafk ;ukag' t;fldg
wr neKqï yeu tllskau msÉfpkak fjkjd
;ukag' wkak talhs lshkafk nqÿka jykafiag"
ry;ka jykafia,dg" .=Kj;=kag nekafkd;a" fodia
Ôjudk w¾y;ajh
511
lSfjd;a" .=K uel=fjd;a fndfydau nrm;, úmdl
ú¢kak isÿ fjkjd lsh,d' tfyu foaj,a f,dafl
isÿfj,d ;sfhkjd'
ta foaj,a ksid wmg we;sfjkjd l¾uh" l¾u
M,h ms<sn| úYajdihla' Th ;=,ska ;uhs iín mdmiai
wlrKx fjkafk' ls%hdjhs ls%hdfõ m%;sM,hhs
fyd|g y÷kkjd kï ;uhs mõ flfrkafk ke;s
udkisl uÜgu f.dv kef.kafk' if;l=gj;a
ysxid lrkafk kE ysxid lf,d;a ysxidj ;ukago
±fkkjd'
t;fldg tafl wksla me;a;;a tfyuhs' fyd|la
lf,d;a" Wojqjla lf,d;a" hym;la lf,d;a tajdfha
mqKH úmdl;a ta jf.au ,efnkjd' ±ka wms nqÿka
jykafiag u,a myka mQcd lsÍu nqÿka jykafiag
jevla kE' kuq;a thska wfma is;a i;ka ta ;=,ska
iekiSug m;a fjkjd' wms fï yeu foalskau isÿ
lr .kafk wmsgu fohla' wms jmqrk yeu fohlau
wmgu ,efnkjd lsh,d f;areï .kak' wms fyd|
foaj,a jemsrefjd;a fyd| m%;sM, ,efnkjd yßhg
lgq .ia jejqfjd;a lgq .ia ,efnkjd" uqx weg
jemsrefjd;a uqx" ;, jemsrefjd;a ;," ù jemsrefjd;a
ù ,efnkjd jf.a' ta ksid ±ka Tn n,kak Tn
jmqrkafk fudkjo lsh,d lreKdj" ohdj" ffu;s%h"
i;Hh lshk foaj,ao@
Èkla nqÿrcdKka jykafiaf.ka úuikjd
nqÿrcdKka jykafia wka;jd§ o lsh,d' nqÿrcdKka
512
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
jykafia foaYkd lrkjd Tõ uu wka;djd§hs
lsh,d' Wkajykafia l=ulgo wka;jd§ oyug"
hym;g wka;jd§hs' nqÿrcdKka jykafia ljodj;a
ldgj;a o`vqjula §,d ;sfhkjd lsh,d wy,d
;sfhkjo@ ljqre yß wy,d ;sfhkjo@ ljqre
yß ,õjd rc flfkl=g lsh,d yß o`vqjula §,d
;sfhkjo@ tfyu fohla ljodj;a isÿ fj,d kE'
Wkajykafia O¾ufhkau ñila m%Yak úi|kafk
kE wO¾ufhka' iuyr m%Yak úi|kfldg wmg;a
ysf;kjd wmsg fïlg widOdrKhla l<d ta ksid
ta úÈhgu widOdrKhla lr,d fïl úi|kak
´kE lsh,d' kuq;a nqÿrcdKka jykafia,d tfyu
lf,a keye' O¾ufhkauhs Wkajykafia,d m%Yak
úi|kafk' wks;a flkd flaka;s .;a;hs lshk
tl wms ldrKhla lr .kakjd wms flaka;s .kak
´k lshk whs;shg' wksla flkd wmsg whym;la
lrkjd kï wms tal ldrKhla lr .kakjd wmsg;a
tfyu whym;la lrkak mq`Mjka lsh,d' t;fldg
wms jefgkafk;a fldf;kago@ Tyqf.a .Khgu"
Tyqf.a my;a ls%hd .Khg wms;a jefgkjd' ta foaj,a
ál ndr .kak ;ekla" ;shd .kak ;ekla fu;k
ke;akï yefrk ;emEf,ka ta ál hjkjd tjmq
flkdgu t;fldg bjrhsfk' wdfh wmg lrkak
lsisjla kE' t;fldg ;ukaf.a hïlsis Ñ;a; mSvd
;sfhkj kï ta yefulla miqmiu wfm;a je/oaola
we;s tal fyd|g u;l ;shd.kak' wms iuyr
fj,djg ys;kjd fï is;a mSvd j,g wrhd ;uhs
jerÈ" fuhd ;uhs jerÈ lsh,d' úfhda ÿla jf.a
Ôjudk w¾y;ajh
513
fkfjhs l¾udkqrEmj ,efnk foa;a ;sfhkjd' ta
ÿlaL;djh;a wms fyd|g y÷kd.kak ́ kE' t;fldg
wfma is; ksjerÈ lr .ekSfuka wmsg thska ñfokak
mq`Mjka'
;uka hula f,dalhg mß;Hd. lrkafk
ke;sj f,dalfhka ta foaj,a n,dfmdfrd;a;= fjkjd
tal ;uhs ñksia iajNdjh' iuyr fj,djg ;ukag
;uka blaujkjd ta lshkafk idxidßl Ñ;a;
n,fõ.h md,kh lr.kak neßj' t;fldg
n,kak fudk ;rï wixjr" fkdyslauqk ;eklao
ukqiH Ñ;a; ika;dkh lshkafk lsh,d' urdf.k
uefrk fndaïnlrejka f,dalh ;=, ìysjkafka ta
úÈhghs' fufyu lsõjg uu yeu ;siafiu lshk
fohla ;uhs we;=f, ;uhs fldáhd bkafk ta
fldáhd weúiaisÉp ojig thdg thd md,khla
keye ;uka th Od¾ñl lr .kakhs W;aidy lrkak
´kE lsh,d' t;fldg ;ukag ys; olskak mq`Mjka
is;sú,a,la my, fjkjd' ta is;sú,s uq," ueo" w.
úoHd;aul isoaOdka; mj msk wdÈh n,kak ´kE'
´kEu is;sú,a,l ls%hdfõ m%;sM,h uq," ueo" w.
úoHd;aul isoaOdka;" mj" msk wdÈh n,kak ´kE'
´kEu is;sú,a,l ls%hdfõ m%;sM,h uq," ueo" w." mj
iy msK n,k fïlg lshkjd Ñ;a;dkqmiaikdj
lsh,d' is;sú,a,la .ek ;uka fufkys lr,d n,k
tl Ñ;a;dkqmiaikdj'
wms hïlsis ksjerÈ ix{djl msysáfhd;a ys;,d
l;d lrkak ´fk kE' ta ksjerÈ ix{dfjka
514
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
msgjk yeu jpkhlau ksjerÈhs lsh,d ±fkkjd'
jerÈ ix{djl msysáfhd;a wmg yeu ;siafiu
nhla we;s fjkjd fïl fldfydu f;areï .kSo"
ug wk¾:hla fjhso" ug fodia lshhso lsh,d wdÈ
Tlafldu fÉ;kdjka we;s fjkjd' ;uqka uq,skau
ksjerÈ ix{dfj iïud lshk iuHla .=Kfh
msysáhg miafi thdg ys;kak ´fk kE" l,amkd
lrkak ´fk kE t;kska msgfjk yeu fohlau
ksjerÈhs' whym;a is;=ú,a,l msysáfhd;a fudk
iajrEmfhka l;dl<;a wr whym;a .=Kh t;ekska
u;=fjkjd' ta ksid wms yeuúgu hym;a iïud
.=Kfh msysgkak ´ke' túg yeufohlau hym;a
wdldrhg isÿfjkjd'
wd¾h wIaGdx.sl ud¾.fha;a iïud lshk .=Kh
;sfhkjd' t;fldg wms O¾u ud¾.fha .uka lrk
úg fï iïud .=Khg udre fjkak ́ kE' ri lshk
jpkhg biairyska zkSZ wl=r fhÿjdu t;k rihla
kE' yßhg j;=r jf.a' ta úÈhg flfkla iïud
.=Khg wdjyu fudl=;a kE lshk woyi tkjd' ta
lshkafk oDIaÀ ixl,am wdÈ ish,a,u ke;s ;ekg
m;a fjkjd' fï ish,a,u w;yßkak ´kE" ta
ish,a,u wka;jdo" mrojd" oDIaÀ .;ùï ;shk nj
wjfndaO fjkjd' túg ta flkd ;=, ixl,am
kE" ñysß jpk" wñysß jpk fï fowdldrhu kE'
ish`Mu jpk mj;skafka iïuq;sh ;=,' fï jpk
Tlafldau fndre' wms jpk j, neif.k
bkafk flfkl=f.a ysf;a we;sjk ye`.Sfukau
Ôjudk w¾y;ajh
515
;j flfkl=g wdorh lrkjd" ysf;a we;sjk
ye`.Sfukau ffjr lrkjd' ta ksid ta f.d,af,d
md,khla ke;s ;ekskau ;ud Th ls%hdjka folu
lrkafk' jpk u; ;uhs ñksiaiq Ôj;a fjkafk'
tjeks Ôú; mqyq Ôú; t;fldg wms tajhska ksoyia
fjkak ´kE' túg ;uhs Ôú;hgg w¾:hla tl;=
fjkafka'
wmsg ;sfhkafka uu;ajfha ls%hdjka muKhs'
wmsg ;sfhkafka hïlsis we;slr.;a b,lalhla
lrd wdhdifhka fjfyi uykaisfhka hk .ukla'
kuq;a f,djq;=rd nqÿ rcdKka jykafia,dg ;snqfKa
Èh myrla hkjd jf.a .ukla' Tn;a kej; w¨;a
Ôú;hla we;slr .kak' wms yefudau ys;df.k
bkafk uu Ôj;a fjkjd lsh,d" uu ksod .kakjd"
uu wjÈfjkjd" uu lkjd fndkjd' kuq;a iïud
wdÔj njg m;ajqkyu uu;ajh kE uu kE thdg
udkisl wd;;s kE' fïl .eUqre oyula wms yeu
fohlau uu lrkjd lsh,d f,dl= W;aidyhla
;sfhkjd" wmsg isyshla ;sfhkjd' isysh lshkafka
ix{djla ix{dj ksid yeu ;siafiau mqoa.,hd ;=,
hïlsis lïmkhla yg.kakjd' yeu fohla .eku
n,dfmdfrd;a;= we;sfjkak mgka .kakjd' ta
yeu fohlau wms ;=, yg.kakd uu;ajfha isysh'
uuxldrh' ry;ka jykafiag;a isysh ;sfhkjd'
tal yod.;a; isyshla fkfï ksfrdaO fjÉÑ
isyshla' t;k we,Sulska f;drj isysh meje;aùula
;sfhkafk' tl tl is;sú,s j, .eUqrg tald;añl
516
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
ùug wms lshkjd iudê .; fjkjd lsh,d' tl
wruqKlg iudê .; jqkdu wks;a fiaru wu;l
fjkjd' t;kÈ hï lreKlg" hï fohlg
tald;añl ùula ;uhs ;sfhkafk' lsisÿ fohlg
tld;añl fkdùu" nei fkd.ekSu" lsñfokafka
ke;sj fkdlsñ§ isàu lsh,;a thg lshkak mq`Mjka'
±ka Th we;a;kag iudêhla ke;sjo Th bkafk@
kE yefudagu iudêhla ;sfhkjd' fuys§ wms ish`M
iudê j,ska ksoyia fjkak ´kE' wms ;=, we;s
iudêh udre lr,d jevla kE' ±ka fï iudêh
fjkia lr,d fjk;a fohlg iudê.; fjkak ́ kE
lsh,d fjkia fj,d jevla kE' iu: Ndjkdfõ
;sfhk iudêh ;uhs ks;r iudêh fjkia lrkjd'
±ka fï f,dafl ;sfhk hï hï foaj,a tlal
iudê.; fjkjg jeäh fyd|hs yqiau;a tlal
iudê.; fjk tl' fudlo t;k f,daN" oafõY"
fuday uql=;a kE' kuq;a wms mqoa.,fhla tlal
iudê.; fjkfldg fõokdjhs" ÿlhs yeufoau
;sfhkjd' kuq;a yq<`. tlal tfyu fohla
kEfk' kuq;a tal;a uuxldrfha b|f.k lrk
iudê.;ùula tajd wms wdhdifhka" Wkkaÿfjka
f;rm,d ;shdf.k bkakjd' ne¨ula w;ska ;o
lr,d ;shdf.k bkakj jf.a iudê.; ùu wms ;=,
;shdf.k bkakjd'
iïud lshk .=Kh wjfndaOhlska miqj
isÿjk wjia:djla' ry;ka jykafia flfkla jf.a
fjkak nE" Tn ry;ka jykafia kula fjkak
Ôjudk w¾y;ajh
517
´fka' Tng ud¾.M, ,dNS flfkla jf.a fjkak
nE' Tn ud¾.M, ,dNS flfkla fjkak ´fka' ;j
flfkla jf.a fjkjd lshkafk r`.mEula' t;k
;j flfkla jf.a bkak W;aidy lrkjd' ke;skï
k`Mfjla fjkjd' wkqlrKh lsÍula fu;kÈ isoaO
fjkafk kE iïmQ¾Kfhkau fjkia ùu lshk tl
;uhs fu;kÈ isÿjkafka' ukfia wjia:d lSmhla
nqÿrcdKka jykafia fmkajkjd iuyr whg
bßishdj my, fjkjd" bßishdj olskjd iuyr whg
bßishdj ±l, bßishdj md,kh lrkjd" iuyr
whg f,dafl bßishdj tkafku kE' iuyr whg
bßishdj my, fjkjd" bßishdjo lsh,d okafk;a
kE' fï wdldrhg ;uhs nqÿrcdKka jykafia
ukfia wjia:d lsysmhla fmkajd ÿkafka' Tn;a
nqÿ jokska fmkajd ÿka wdldrhg Tfí ukfia;a
my,jk wjia:d ms<sn|j kqjkska oelSug m%{dj
my, lr.kakg ´fka th fï O¾u ud¾.fha .uka
lsÍu Tng uy;a Wmldrhla fõú'
518
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia
mqKHdkqfudaokdj
iïnqÿ iiqkl§ isÿ l< yels W;a;u odkh
jkafka ioaO¾uh odkh lsÍuhs' iïnqÿ mshdKka
jykafia fufia foaYkd lr we;' —iín odkx Oïu
odkx ðkd;s˜' ish¨ odkhka w;r O¾u odkh fY%aIaG
jkafkah' —iín r;sx Oïu r;s ðkd;s˜' ish¨ we,Sï
w;r O¾uhg we,Su Èkkafkah' —Oïux úkd k;aÓ iqLd
wkka;d˜' O¾uh yer iemhg fjk;a ud¾.hla ke;'
—Oïfï Nfõ rlaL;s Oïupd͘' O¾ufhys yeisfrkakd
O¾uh úiskau wdrlaId flf¾' t;rï fY%aIAG jQ W;=ï
ls%hdjlg Tnf.a ld,h" Y%uh" Okh lem lf<a' ta
W;=ï uyd wkqyia n,fhka Tng ldhsl udkisl iemh
fõjdæ jy jyd wd¾h ud¾.h jeä ÈhqKq fõjdæ Tn ye¥
jevQ uõmshkag .=rejrekag fï Njfha§u l,HdK ñ;%
O¾uh msKsi fõjdæ wm w;ßka iuq.;a ish¨u {d;Skag
yd odhl ldrl wd§kag iir iq.;s .dó fõjdæ wm
ish¨u fokdg mru iqkaor mru iemh jQ w;s W;a;u
ks¾jdK Od;=j idlaId;a lsÍug odk mdró n,hlau
fõjdæ
óg"
lïuÜGdkdpd¾h weô,smsáfha wdkkao ia:úr
Ôjudk w¾y;ajh
520
mQcH weô,smsáfha wdkkao iajdóka jykafia