D › R î M

15 yıllık «Dirim»

Dr. Feridun Frik

1. ci Millî Türk Tıb kongresinin Ankarada toplanmı˛ olduu 1925 Eylü-

lünde, < Tedavi Notları » adı ile bir mecmua inti˛ara ba˛ lamı˛tı . O zaman he-

men biricik tıb gazetesi olan « ›stanbul Seririyatı yanında « Tedavi Not lan »

gerek hacim, gerek müoderecat bakımından bamba ˛ka bir manzara arzediyor-

du. Kırmızı bir kapak kâadı içinde, Avrupanın bilhassa tedavi sahasındaki ye-

niliklerini bildiren makaleleri tercüme etmek gayesile ayda bir ne˛redilen bu

tıb gazetesi, bu gün 15 ya˛ını dolduran «Dirim» den b a ˛ k a bir gazete de i ldi .

Sonradan ismini «Dirim» yapt ı ımız «Tedavi Notları , ilk zamanlarda 500 tane

basılmak ve henüz adresleri mahdut olan abonelerine her ay muntazam yolla-

nabilmek üzere 2 senelik bir gayretten sonra 3 üncü ya˛ ına basmaa muvaffak

olunca, arkada kalan iki senelik emeinin hiç de bo˛a gitmedi ini büyük bir

sevinçle idrak etmi˛ti. Aboneleri 1000 e yükselmi˛t i . Kapak, 3. cü ciltten iti-

baren yeni bir ˛ekil almı˛tı : ›ki sütun kaidesi üzerine oturtulmu˛ müselles bir

ba˛ l ık remzini ta˛ıyan ve yaldız renginde basılan kapak resmine kâat olarak

tir˛e ve saman renkleri seçilmi˛ti. Bu sıralarda tek tük yerli makalelerin de

'Tedavi Notları? sahifelerinde yeralmaa ba˛ ladı ı görülüyordu. ›˛te, ben de,

vazmı˛ olduum böyle bir makale vesilesile gazeteyi çıkaranlarla bu sırada ta-

nı˛tım, ve kısa bir zaman sonra da gazetenin yazı i˛lerile me˛gul olmak üzere

vazife aldım. 4. cü ne˛ir yılına g i rdi imiz tarih, Atatürkün memlekette harf in-

kılâbını ilân ettii devreye tesadüf eder. Bütün memleket gazetecili inin yük-

lendii o büyük vazifede, hissemize dü˛eni kusursuz y a p m a a sarfettiimiz gay-

reti bu gün bile tatlı bir heyecanla hatı ı layoruz. Harf inkılâbı, mecmuacılıktaki

geril i imizi birdenbire ortaya k o y m a a vesile oluverdi. Lâtin harflerile çıkan

bir Avrupa gazetesi ile, artık ayni harfleri kabul etmi˛ olan Türk gazeteleri

arasındaki bu büyük fark, kısa bir zamanda eldeetti imiz terakkiyi te˛vike en

mühim amil oldu. 5. ci ve 6. cı ciltlerimiz, daha mütekâmil bir yola gir-

mek üzere hazır ladı ımız ve tatbikini senelere taksim ettiimiz bir progra-

mın ilk adımını te˛kil eder. Makaleler içine koymaa ba˛ ladı ımız resimlerle,

bazı renkli ilâveler, kâadın da daha iyisini kullanmamızı lüzumlu gösteriyordu.

7. ci cildimiz bir t ıb gazetesine yakı˛an ˛eklini almı˛tı. Kapak için seçti imiz

iyi cins bir kâat üzerine resmedilen modern çizgiler ortasında «"Tedavi Notlarım

yazısı ve bunun yukarısında her sayıda de i˛en hastanelerimizin güzel resimleri

bulunuyordu. Hastanelerimizi arkada˛ larımıza tanıtmaa yarayan bu seri, 15. ci

cildin sonuna kadar devam etti. 7. ci cilt ile beraber gazetemizin hali, bu

günkü sabit ˛eklini ve ne˛riyat programımızın ilk çizgilerine uvgun manzarasını

sssusssm

s

« i -

D › R › M

aldı. Bir original yazılar kısmı, bir türkçeye çevirmeler kısmı, bir de kısa ya-zılar kısmından ba˛ka, olan bitenlere ayrılmı˛ mahdut bir kısmı ihtiva ediyordu. Ayni sene içinde renkli ilâvelerle, fotoraflara da daha geni˛ bir nisbette yer verildi. 8. ci ciltten itibaren Tedavi Notları > resmen idareme geçti. Bu dev-rede ba˛ layan a˛ ikâr alâka, original yazıların gittikçe çoalmasını ve mündere-catın arkada˛ lar ımız için azamî istifadeli olmasını temin etti. Bu sırada «Teda-vi Notları > abonelerinin sayısı birdenbire 3000 e fırladı. 10. cu ya˛ ına girerken hazırladı ım ilk sayı için kendilerinden yazı rica ettiim meslekda˛ larımın, ümi-dim haricinde hemen hepsi yazı gönderince bu sayıyı yalnız orginaî yazılarla ve bir misli hacimde çıkarmak mazhariyeti, gayretimin en büyük mükâfatı ol-du. Bu sayı Atatürkün memleketle ba˛ ladı ı büyük bir inkılâba, dilimizi ya-bancı kalemlerden temizlemee tesadüf eder. Yine hissemize dü˛en vazife hu-susundaki iyi niyetimize uygun olarak « Tedavi Notları » adını hiç tereddüt et-meden de i˛ t i rdik ve « Dirim » gibi öz türkçe bir ad koyduk. ›˛te « Tedavi Notları:» 10. cu ya˛ ına girerken böylece Dirim» oluverdi. Fakat 10 sene kök-le˛mi˛ olan ^Tedavi Notları» nı unutturmak hiç de kolay olmadı. Geçen sene-ye kadar, henüz <Tedavi Notları» isteyen tektük arkada˛ lar bulundu. Hayatta unutulmayan ne var ki, bir iki senedenberi artık « Dirim » in kökleri de derin-le˛ti. 11 . ci cildin kapa ı noktalı ve ye˛il renkli bir zemin üzerinde, yine has-taneler için ayrılan çerçeveyi ta˛ır. 12. ci cildin kapak rengi kahverengidir. O se-ne, olanbitenler, kongre, cemiyetler, yeni eserler ve Ölenler kısmına daha geni˛ yer verdik. 13. cü cildin kapa ına mavi rengi seçtik, bu renk de i˛melerini, her cildin koleksiyonunu toplayanlara kolaylık için yapıyorduk. Gazetenin bu sırada sayısı 4000 i geçti ve Balkanlardan, Afganistan, Kıbrıs, Suriye, ›rak, Iran, Mısıra kadar yabancı memleketlerde dilimizi bilenler tarafından da iste-nilmee ba˛ landı. Bu ˛iddetli alâkadan aldı ımız gayret hızı, gazetemizi, ecza-cı arkada˛ lar ımıza da te˛mil etmemize vesile oldu, bu suretle aboneleri-miz 5000 i buldu. 14. cü cildin kapak kli˛esindeki noktah kl i˛e ile, vine ortada hastane resimleri çerçevesini ta˛ır. Bu sene zarfında ayrıca ku˛e kâadı üzerinde hastane etibbası arkada˛ larımızdan ele geçirebildik-lerimizi, ilâve olarak vermee ba˛ ladık. Bu cildin ilk sayısı da yalnız original yazılarla bezenmi˛ olarak çıkarıldı ve ayni sene içinde <:Dirim» in bazı sayıları en mühim ve aktüel ilmî mevzulardan birine tahsis edilmek suretile <Malarva ve «Tıb ve Kimya» « Hususî sayılar?> ı halinde ne˛redildi. Original yazıların enternasyonal tanıtılmasını temin etmek üzere bir de Almanca kısım ilâve olundu. Bilhassa tıb tarihini veya tıbbı yakından alâkadar eden deerl i yazı lara mahsus paramedikal bir kısım daha ihdas edilerek mevzuların de i˛ ik olmasına ehemmiyet verildi.

15. ci cildimiz Avrupada ba˛ layan harbin husule getirdi i kâat buhranın-dan dolayı <?:Dirim» in 2 numara bir arada olmak üzere veiki ayda bir inti˛arını intaç etti. Bu sene zarfında, bütün Türkiye tıb gazetelerinin fihristlerini bil diren sahifeleri ilâve ettik.

16. cı cildin ilk sayısı da « 15 yıllık Dirim :> jübile sayısı olarak hazır-

D › R î M

lanmı˛ bulunuyor. Bu sayı ile birlikte «Dirimi in dı˛ manzarası da tekrar de i˛-

tirilmi˛tir. Hastane resimlerine fasıla verilerek, bunlar yerine T ı b tarihine ait

renkli resimler her sayının kapa ına ayrı bir kıymet verecektir. Bu resimlerle,

bunlara ait izahatı lütfen esirgemiyen deerl i arkada˛ ım Prof. Süheyl Unver 'e

burada te˛ekkürlerimi sunarım.

16. cı cildin bir d ier yenilii de «Dirim Postası > ba˛ l ı ı ile tesis edilen kı-

sımdır. Burada «Dirim» okuyucularının hususî ve meslekî ilânları paras ız olarak

ne˛redilecek ve bu suretle arkada˛ lar ımıza yeni bir hizmet imkânı temin edilecektir

15 ya˛ını bitiren «Dirim», inti˛ar hayatının bu dönüm noktasında, en samimî

niyetlerle, yurda mesut günler dileklerini tazeler ve 15 yıllık muntazam inti˛a-

rını, tekrar ayni intizam ve tekemmülle yürütmek üzere normal dünya ˛artlarının

biran evel avdetini özler.

Alâka ve teveccühlerini esirgemiyen meslekda˛ larıma, Dirim'in sahibi ve

yazı i˛leri direktörü sıfatıyla en derin ˛ükran vazifesini ifayı zevkli bir borç

bilirim.

15 yıl içinde «Dirim» için makale yazan meslekda˛ lar listesini sunar ve

hepsini hürmetle ve ölenleri rahmetle anarım :

Abdülkadir Lûtfi Noyan Adil Hakkı Ta˛ba˛ Adnan Ferit Ahituv Eli Ahmet Asım Onur Ahmet Eyüp Aksoy Ahmet Fethi Teoman Ahmet ›hsan Aksan Ahmet Muhtar Ahmet Rafet Bayülgen Ahmet Ras›m Önad Ahmet Süheyl Ünver Akif fiakir Sakar Akil Muhtar Özden Ali Deniz Ali Esat Birol Ali E˛ref Gürsel Ali Rasim Adasal Ali Rıza Salar Ali Rıza Tolgar Arif Yaman Arif Yaver Aziz Tevfik Yeginsoy A. Rifat

Baha Galenbevi Arkan Bahattin Oskay Bahri ›smet Temizer

Bahtiyar Demira Bekir Akcar Berberyan Besim Kemal Eneren Burhan Remzi Urus Burhanettin Burhanettin O. Tugan Burhanettin Temizel

Cavit Basri Celâl Abdi Cemalettin Arifi Or Cemil Zihni Ülkü

Ekrem Becet Tezel Ekrem fierif Egeli Emin Burad Emin Kıcıman Erhan Sanater Esat Ra˛it Tuksavul Esat Selekler Ethem Süleyman Eyüp Hüsnü

Fahrettin Kerim Gökay Feridun Ne˛et Frik Feyzi Ahmet Taner

Fikret Arıhan Fotozyan Frank E. Fuat Fuat Fehim Caculi F . Nafiz Uzluk F. Noyan

Halit Akyüz Halit Ziya Konuralp Hamdi Bako Hamdi fiakir Handan Saraçolu Haron Çiprut Hasan Hasan Ali Hasan Fehmi Haydar Anman Haydar ibrahim Aydar Haydar Iamail Gaspralı Hayim Nairn Elnekave Hilmi ›smail Ko˛ar Hulusi Behçet Hüsamettin Toga˛

›brahim ›brahim Ethem Ertem ›brahim Hanif Denker

D î R î M

Mazhar Osman Uzman Mehmet Kâmil Berk Memduh Mithat Süyev Muhtar Fuat Sava˛eri Muhterem Gökmen Muin Tayanç Mustafa Feyzi Mustafa Rahmi Pınar Muzaffer fievki Yener Müfit Süleyman Mükerrem Nuri Sarol Münir Ahmet Sarpyener Münir Halil M. Kemal Öke M. Muzaffer Barın M. Nuri M. Rıza Erksan

Naab Nabi Kastarlak Nami

Osman fierafettin Çelik Osman fievki Uluda Osman Uurluel Otzen Otto

Ragıp Refik Güran Ragıp ismail Raif Ferit Ra˛it Sacı Razi Güven Razi Maner Rebi Hikmet Barkın Refik Yetkin Remziye Nuri Remzi Ülger Re˛at Rıza Re˛it ›dil Rifat Hamdi Ruhi Derman

Sadettin Tosun Sadık Kâzım Ertuna

›ffet Nairn Onur ›hsan Duydal ›hsan fiükrü Aksel ›rfan Titiz ›smail Co˛kun ›smail Ferit ›smet Sayman ›srail ›zzet Ahmet ›zzet Bican Bilger

Kâmil Akol Kâmil Mümtaz ›dil Kâzım Arbak Kâzım ismail Gürkan Kele˛yan Kamar Kemal Cenab Kemal Çalar Kemal Dirik Kemal fiakir Saraçolu Kemal ettin Kenan Aker

Lâtif Ülgür Lebib Selim Karan Lûtfi Karde˛olu

Mandil ›sak Marko Elnekave

Necdet Tosun Necdet Sezer Necmettin ›zmirli Necmettin Ülker Nefi Ethem Vural Nejat Mazlum Seyhan Nevzat Niyazi Bayatlı Niyazi Dinçsoy Niyazi Erzin Niyazi ›smet Gözcü Nurettin Onur Nurettin Ülker Nuri Aruntan Nuri Erkan Nuri Fehmi Ayberk Nuri Halit Ula˛ Nuri Kâmil Üreyen Nuri Osman Eren Nusret Karasu

Onnik Orhan Orhan Sada˛ Orhan Sanus Orhan Tan Orhan Toros Osman

Saim Suner Saip Tezel Sait Darga Salâhattin Salâhattin Akel Salih Bürkev Salih ›smail Sani Yaver Servet Güvener Servet Vasfi Âlko Suat Atay Suat Nazım Suat Tezsezer Süleyman Kuntalp Süleyman Sırrı Tinel Shepard

Tacettin ›z Talât Çamlı Talât Vasfi Öz Tarık Maktav Tarık Temel Tevfik Ömer Tevfik Özden Tevfik Remzi Kazancıgil Tevfik Salim Salam Trüper E.

<

fiadan Tor

fiahap

fiemsi Mutver fierafettin Galip Arkan fierif Korkut fievket Taray fievki fiükrü Hazım Tinel

Vahdettin Bekir Ozan Varit Ham it Yazgan Vasfi Vefik Vassaf Akan Visali Hıfzı Ersan Yakup Hüseyin Çelebi Yusuf ›zzettin

Zani Zekâi Tarakçı Zaki Birsen Zeki Faik Ural Ziya

^