Cyfrowa Polska nr 4 - 2012
-
Upload
itr-sp-z-oo -
Category
Documents
-
view
224 -
download
3
description
Transcript of Cyfrowa Polska nr 4 - 2012
AdmiNisTrACjAANALiZA
k i koresPoNdeNCjA W urZędZie
AdmiNisTrACjAANALiZA
AdmiNisTrACjA
analizaPrzyśpieszenie
w sieciach
druk
i korespondencja
w urzędzieProfesjonalnie i taniej
edukACjA
droGoWskAZy
administracja
TeCHNoLoGie roZWiĄZANiA BeZPieCZeŃsTWo
Dwumiesięcznik Nr 4(11)/2012 wrzesień 2012 ISSN 2082-3738egzemplarz bezpłatny
Na strażyprojektu
stoi pacjentLesZek sikorski
dyrektor Centrum systemówinformacyjnych
ochrony Zdrowia
Za 9 miesięcy miasta może czekać
fiskalna katastrofa
Nowelizacja ustawy – taka informatyzacja
nie przejdzie
Produkty dla cyfrowej szkoły str. 27 – 47
Document1_Document1.qxd 12-09-28 13:54 Page 1
w numerze
1
Rozmowa Cyfrowej PolskiNa straży projektu stoi pacjent . . . . . . . . . .4
Rozmowa z Leszkiem Sikorskim,
dyrektorem Centrum Systemów
Informacyjnych Ochrony Zdrowia,
Kajetanem Wojsykiem,
dyrektorem Centrum ds. Informatycznych
i Kazimierzem Frączkowskim,
koordynatorem Projektów Informatycznych
w Ochronie Zdrowia.
AdministracjaTaka informatyzacja nie przejdzie . . . . . . . .8
Bezpieczne ramy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12
SSL to niezbędny składnik e-administracji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16
9 miesięcy do fiskalnej katastrofy? . . . . .18
Oryginał nie zawiedzie . . . . . . . . . . . . . . . .21
XVIII Forum Teleinformatyki . . . . . . . . . . .26
Produkty dla cyfrowejszkoły . . . . . . .27-47Laptop w szkole . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28
Sprzęt, który sprawdzi się w szkole . . . . .31
Projektory . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36
Wizualizery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .37
Osprzęt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38
Tablice interaktywne . . . . . . . . . . . . . . . . .40
Wideokonferencje . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41
Bezpiecznie w szkolnej sieci . . . . . . . . . .42
Cyfrowa szkoła w usłudze Orange . . . . . .46
Analiza
Przyspieszenie w sieciach . . . . . . . . . . . .48
Druk i korespondencja w urzędzie
Drukowanie i wysyłka korespondencjimogą być tańsze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .51
Felieton
Gwiezdne wojny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56
REDAKCJA04–133 Warszawa, ul. Łukowska 1 lok. 1
tel. (22) 390 91 14 [email protected]
WyDAWCA
REDAKTOR NACZELNyJarosław Molga
tel. (22) 390 91 14, [email protected]
ZESPÓŁBarbara Mejssner, [email protected]
Wojciech Urbanek, [email protected]ław Waliszewski, [email protected]
Marcin Złoch, [email protected]
SKŁAD i ŁAMANiE Ryszard Łempicki
dyrektor studia DTP
ZDJęCiA Marek ZawadkaOut of Box Photos
KOREKTAMałgorzata Wiśniewska
REKLAMA, MARKETiNg, PRENUMERATA Beata Słowikowska
dyr. ds. marketingu i prenumeratytel. (22) 390 91 14, tel. kom. 502 704 844
DRUK
Kengraf
Nakład – 5000 egzemplarzyul. Krasnali 11,
05–827 Grodzisk Mazowiecki
Sp. z o.o.
01 spis1_01 spis.qxd 12-10-01 12:53 Page 1
Już jesień. Jednak nie jest to jesień
cyfryzacji, a wprost przeciwnie. To
czas kiedy w sferze publicznej gonią
projekty, na które budżet trzeba
wydać do końca roku. Jednocześnie
już zaczynają się przymiarki
do budżetów na kolejny rok. Dotyczy
to także inwestycji w IT. A jest w co
inwestować. I nie dlatego, że tak
trzeba, bo to modne, ale dlatego, że
właściwe wdrożenie cyfrowych
rozwiązań potrafi rozwiązać realne,
a nie wirtualne problemy.
Przykładem jest choćby opisywana
w tym numerze kwestia
interoperacyjności. Dlatego okiem
eksperta pokazujemy, jak tę
interoperacyjność wdrażać
w praktyce i co to znaczy dla
zarządzania IT w instytucji. Podobnie
alarmujemy eksperckim głosem
w sprawie nowych regulacji
dotyczących gospodarki odpadami.
Czy rzeczywiście za niespełna rok
czeka nas fiskalna katastrofa miast?
Wszystko wskazuje, że tak, o ile
miasta nie przygotują się
odpowiednio do nowych zadań.
Polecam rozmowę dotyczącą P1. To
projekt, który może fundamentalnie
zmienić funkcjonowanie ochrony
zdrowia w Polsce. Aż dziw bierze, że
bardzo istotna dla nas wszystkich
sprawa nie znajduje w mediach takiej
uwagi i zaangażowania, jak
Euro 2012. Wszak Euro przeminęło,
a nasze problemy zdrowotne trwają
nadal. Nasze, naszych rodziców
i dzieci. Sukces tego projektu to
milowy krok w cywilizacyjnym
rozwoju kraju. Nie będzie łatwo.
Będą opóźnienia, będą błędy. Tylko,
że nie popełnia błędów ten, kto nic
nie robi. A wreszcie ruszamy z tym
projektem, jego ranga oraz poziom
komplikacji zasługuje na uwagę
i jednocześnie zaangażowanie
po stronie nas, pacjentów, lekarzy,
aptekarzy, a także
samorządów – jednostek
prowadzących placówki ochrony
zdrowia. Samorządy muszą zdać
sobie sprawę, że trzeba inwestować,
bo ta inwestycja przyniesie realne
korzyści. W poziomie obsługi
pacjenta (wyborcy), a także
w budżecie placówki chroniącej
nasze zdrowie.
Zanim jednak zaczniemy się martwić
o zdrowie, czeka nas edukacja. Nie
mogło więc zabraknąć w tym
numerze cyfryzacji szkół. To kolejna
odsłona naszej akcji „Cyfrowa
szkoła w Cyfrowej Polsce”.
Rekomendujemy produkty, które,
naszym zdaniem, ze względu
na wysoką jakość i cenę należy
wdrażać w polskich szkołach.
Zwracamy uwagę na rozwiązanie
Orange. Dlaczego? Bo nie trzeba
kupować sprzętu, serwisu
infrastruktury, by wyposażyć szkoły
w wysokiej klasy IT. Samorządy
jeszcze boją się takich rozwiązań,
a nie ma czego. Przecież ustawa
o zamówieniach publicznych wprost
wskazuje, że usługa czy dzierżawa
jest w zasięgu każdego samorządu.
I dlatego m. in. pokazujemy, jak
codzienność każdego urzędu, czyli
druk i korespondencję, można
zautomatyzować i…wydzierżawić.
Słowem, jak można zaradzić
codziennym problemom
wykorzystując rozwiązania
przygotowane po stronie dostawców.
Nasz blok „druk i korespondencja
w urzędzie” pokazuje, jak działać
oszczędnie i skutecznie.
Tej jesieni wiele się zmieni. Nie
zmieni się jednak jedno: cyfryzacja
musi robić kolejne kroki. Jeśli będzie
to się dziać rozsądnie, skorzystamy
na niej wszyscy.
cyfrowa polska
2
Drodzy Czytelnicy!
Jarosław Molga
02-03 wstep_02-03 wstep.qxd 12-09-28 13:57 Page 2
– P 1, czy li „Elek tro nicz na Plat for ma Gro ma dze nia, Ana li zy
i Udo stęp nia nia Za so bów Cy fro wych o Zda rze niach Me dycz -
nych”, to naj więk szy pro jekt in for ma tycz ny re ali zo wa ny
w pol skiej ad mi ni stra cji pu blicz nej. Miał on pro ble my zwią za -
ne m. in. z wstrzy ma niem cer ty fi ka cji do fi nan so wa nia unij ne -
go. Na ja kim eta pie jest obec nie?
Le szek Si kor ski: Je ste śmy w trak cie 5. eta pu re ali za cji pro jek tu.
Ozna cza to, że przy stą pi li śmy z wy ko naw ca mi 3 z 4 czę ści
dowy ko ny wa nia pro duk tów. Trwa jesz cze po stę po wa nie prze tar -
go we na wy bór in te gra to ra i do staw cy szy ny usług. W tej chwi li
Cen trum peł ni ro lę in te gra to ra i two rzy ze zwy cięz ca mi roz strzy -
gnię tych prze tar gów ele men ty, któ re w koń cu ma ją zło żyć się
na 26 pro duk tów prze wi dzia nych w pro jek cie. Mię dzy in ny mi ta -
kich, jak e -Re cep ta czy In ter ne to we Kon to Pa cjen ta.
Tak jak we wszyst kich in nych pro jek tach do fi nan so wy wa nych
przez Unię Eu ro pej ską, środ ki z UE pod le ga ją pro ce so wi cer ty fi -
ka cji. Za blo ko wa nie przez Ko mi sję Eu ro pej ską prze ka zy wa nia
pie nię dzy na pro jek ty re ali zo wa ne z 7. osi prio ry te to wej Pro gra mu
Ope ra cyj ne go In no wa cyj na Go spo dar ka nie wstrzy mu je nam
obec nie pro jek tu. W tej chwi li to nie jest za gro że nie.
– Wspo mnia ne e -Re cep ta czy In ter ne to we Kon to Pa cjen ta to
bę dą spek ta ku lar ne efek ty pro jek tu. Czy naj waż niej sze?
Le szek Si kor ski: Są to ele men ty naj waż niej sze dla użyt kow ni ków
koń co wych. W przy pad ku pa cjen ta istot ne jest to, że do sta nie re -
cep tę wol ną od błę dów, bez piecz ną je śli cho dzi o lek i ła twiej szą
do zre ali zo wa nia w ap te ce. Le karz otrzy ma na rzę dzie, któ re zwol -
ni go od biu ro kra tycz nych czyn no ści, ale tak że ob cią ża nia so bie
pa mię ci szcze gó ło wy mi in for ma cja mi o le kach. Je śli coś źle na pi -
sze, sys tem pod po wie mu: po peł ni łeś błąd. Dla ap te ka rza e -Re -
cep ta to z ko lei moż li wość szyb sze go roz li cze nia się z płat ni kiem
ze sprze da ży le ku re fun do wa ne go. Na to miast płat nik bę dzie miał
pew ność, że pła ci za le ki re fun do wa ne, a re cep ta nie jest sfał szo -
wa na. Wie le osób kon cen tru je się na tym ostat nim ele men -
cie – ko niecz no ści uszczel nie nia sys te mu. Ale naj waż niej sze są
bez pie czeń stwo i wy go da wszyst kich za in te re so wa nych. Z ko lei
In ter ne to we Kon to Pa cjen ta, umoż li wia ją ce do stęp do je go do ku -
men ta cji me dycz nej, to szan sa na szyb szą i lep szą dia gno zę oraz
oszczęd no ści wy ni ka ją ce z nie du blo wa nia ba dań.
Ka je tan Woj syk: Ja na nasz pro jekt pa trzę z punk tu wi dze nia pa -
cjen ta. A ja ko pa cjent chciał bym mieć pew ność, że to, co or dy -
nu je mi le karz, jest zgod ne z obec ną wie dzą me dycz ną i moż li -
wo ścia mi tech no lo gicz ny mi. Nie chcę po le gać tyl ko na je go do -
brej pa mię ci – tak jak to by ło przed wie ka mi. Nasz pro jekt
umoż li wi mu sko rzy sta nie ze wszyst kich na rzę dzi, ja kie ofe ru je
mu dzi siej sza tech no lo gia.
– Przy go to wy wa na przez Cen trum plat for ma uła twi wy mia nę
da nych me dycz nych, ale po szcze gól ne pla ców ki mu szą sa -
me za dbać o to, by móc z niej ko rzy stać. Czy bę dą to ro bić?
Le szek Si kor ski: Ro zu miem ból za rzą dza ją cych pla ców ka mi
me dycz ny mi, któ rzy w sy tu acji „krót kiej koł dry” mu szą zde cy do -
wać, na co prze zna czyć pie nią dze. Prze ko nu je my ich, że środ ki
wy da ne na in for ma ty za cję to do bra in we sty cja, że się opła -
ci – dzię ki wyż szej ja ko ści usług, wyż szej efek tyw no ści. Dru gim
pro ble mem za rzą dza ją cych pla ców ka mi jest zna le zie nie od po -
wie dzi na py ta nie: w co in we sto wać i jak to zro bić. My sta ra my się
im po móc. Po ka zu je my ścież kę doj ścia, mo de le dzia ła nia, za po -
wia da my, co zro bi my, ja kie usłu gi wy sta wi my. Ale mó wi my też:
wy bór wa szych do staw ców sprzę tu czy apli ka cji na le ży do was,
to wy zde cy du je cie, odko go co ku pi cie. By le by ło to zgod ne z mi -
ni mal ny mi stan dar da mi opi sa ny mi w pra wie, w nor mach.
– Co po win ny ro bić sa mo rzą dy te ry to rial ne?
Le szek Si kor ski: Ro la sa mo rzą dów to zna le zie nie fi nan -
so wa nia i stwo rze nie me cha ni zmów współ pra cy mię dzy
ich pla ców ka mi me dycz ny mi. W ra mach re gio nu or ga na -
mi za ło ży ciel ski mi szpi ta li i przy chod ni jest sa mo rząd
rozmowa cyfrowej polski
5
Z dr. n. med. Leszkiem Sikorskim,
dyrektorem Centrum Systemów
Informacyjnych Ochrony Zdrowia,
dr. inż. Kajetanem Wojsykiem,
zastępcą dyrektora Centrum
ds. Informatycznych,
i dr. inż. Kazimierzem Frączkowskim,
koordynatorem Projektów
Informacyjnych w Ochronie Zdrowia,
rozmawia Wiesław Waliszewski.
Fo
t. M
are
k Z
aw
ad
ka
/Ou
t o
f B
ox
Ph
oto
s
gaj_csi.qxd 12-09-27 15:06 Page 5
wo�je�wódz�twa,�ale�rów�nież�sa�mo�rząd�po�wia�to�-wy� oraz� sa�mo�rząd� gmi�ny.� Zor�ga�ni�zo�wa�niewspół�pra�cy�mię�dzy�ni�mi�to�wła�śnie�ro�la�sa�mo�-rzą�dow�ców.� Choć�by� po to,� by� każ�dy� szpi�talnie� mu�siał� po�no�sić� kosz�tów� ar�chi�wi�za�cji� da�-nych.�My� po�ma�ga�my� i do�ra�dza�my� sa�mo�rzą�-dom,�np.�opi�niu�jąc�pro�jek�ty�re�gio�nów.�Ale�wkład�sa�mo�rzą�dów�w roz�wój�e�-me�dy�cy�nyto� nie� tyl�ko� do�po�sa�że�nie� pla�có�wek� me�dycz�-nych.�Je�ste�śmy�szczę�śli�wi,�gdy�są�uru�cha�mia�-ne�pro�jek�ty�roz�bu�do�wu�ją�ce�in�fra�struk�tu�rę�sze�-ro�ko�pa�smo�we�go� In�ter�ne�tu.� To� jest� bar�dzoważ�ne,�bo�dzię�ki�ta�kim�ini�cja�ty�wom�ap�te�ka�czypo�rad�nia� na�wet� z ma�łej� miej�sco�wo�ści� bę�dąmia�ły�do�stęp�do sie�ci�umoż�li�wia�ją�cy�re�ali�za�cjęe�-Re�cep�ty.
– Cen trum two rzy sys tem ogól no pol ski,
a jed no cze śnie po szcze gól ne szpi ta le, ich
kon sor cja czy ca łe re gio ny re ali zu ją wła sne
pro jek ty e -zdro wia. Czy te ini cja ty wy spo -
tka ją się? Czy nie doj dzie do zdu blo wa nia
dzia łań?
Le szek Si kor ski: Uwa�ża�my,�że�je�śli�szpi�tal�ku�-pu�je� sprzęt,� za�czy�na two�rzyć� elek�tro�nicz�nądo�ku�men�ta�cję� me�dycz�ną,� bu�du�je� sieć� zin�te�-gro�wa�ną,� in�te�gru�je� swo�je� sys�te�my� za�rzą�dza�-nia�czę�ścią�sza�rą�z bia�łą�–�to�na pew�no�nie�po�-peł�ni�błę�du.�Usłu�gi,�któ�re�my�wy�sta�wi�my,�bę�dątyl�ko�uzu�peł�nie�niem�te�go,�co�zro�bią�pod�mio�tylecz�ni�cze.�Ka je tan Woj syk: Przez�la�ta�by�ło�tak,�że�sa�mo�-rzą�dy� wy�prze�dza�ły� w in�for�ma�ty�za�cji� wła�dzecen�tral�ne.� Wła�dzom� Ślą�ska,� gdy� bu�do�wa�łySys�tem� Elek�tro�nicz�nej� Ko�mu�ni�ka�cji� Ad�mi�ni�-stra�cji�Pu�blicz�nej,�za�rzu�ca�no,�że�du�blu�ją�dzia�-ła�nia,�któ�re�po�dej�mu�ją�wła�dze�cen�tral�ne.�Two�-rzą�cy� SE�KAP� od�po�wia�da�li,� że� nie� bę�dzie� onpo�kry�wał�się�z sys�te�mem�rzą�do�wym,� lecz�gouzu�peł�niał,�wa�run�kiem�jest�za�dba�nie�o in�te�ro�-pe�ra�cyj�ność,� tak� by� oba� roz�wią�za�nia� mo�głysię�ko�mu�ni�ko�wać. I tak�się�sta�ło.�Po wie�lu� la�-tach,�w ma�ju� te�go�ro�ku,�wy�szło�roz�po�rzą�dze�-nie�w spra�wie�Kra�jo�wych�Ram� In�te�ro�pe�ra�cyj�-no�ści.�My,�ja�ko�Cen�trum,�mó�wi�my�sa�mo�rzą�dom:�do�-brze,�że�bu�du�je�cie�swo�je�sys�te�my�me�dycz�ne.Rób�cie�je�tak,�jak�wam�jest�wy�god�nie.�Mo�że�ciedo swo�ich�szpi�ta�li�ku�po�wać�sys�te�my�do�wol�ne�-go�pro�du�cen�ta.�My�w to�nie�wni�ka�my.�Jest�tyl�-ko�je�den�wa�ru�nek.�Za�dbaj�cie�o to,�by�wtycz�kido sie�bie�pa�so�wa�ły,�czy�li�wa�sze�sys�te�my�ko�-mu�ni�ko�wa�ły�się�z na�szym� i in�ny�mi.�Je�śli� two�-rzy�cie�elek�tro�nicz�ną�do�ku�men�ta�cję�me�dycz�ną,to� nie� mo�że� to� być� od�wzo�ro�wa�nie� pa�pie�ro�-wych� do�ku�men�tów.� To� mu�si� być� do�ku�mentelek�tro�nicz�ny.�Mu�si�mieć� okre�ślo�ne� ele�men�tystruk�tu�ral�ne.�Mu�si�za�wie�rać�iden�ty�fi�ka�to�ry,�że�-by�by�ło�wia�do�mo,�w ja�kim�kra�ju�zo�stał�wy�ko�-na�ny,�w ja�kiej�pla�ców�ce,�ja�kie�go�pa�cjen�ta�do�-ty�czy.�Po�win�ny�być�w nim�sto�so�wa�ne�mię�dzy�-na�ro�do�we� ko�dy� cho�rób� ICD�-10� i pro�ce�durme�dycz�nych�ICD�-9.�Udo�stęp�nia�nie�tych�kla�sy�-fi�ka�cji�to�jed�no�z na�szych�za�dań.Le szek Si kor ski: Po�wo�ła�ne�prze�ze�mnie�ze�spo�-
ły�prze�tłu�ma�czy�ły�na ję�zyk�pol�ski�Mię�dzy�na�ro�do�-wą� Sta�ty�stycz�ną� Kla�sy�fi�ka�cję� Cho�rób� i Pro�ble�-mów�Zdro�wot�nych�–�ICD�-10�oraz�Mię�dzy�na�ro�do�-wą� Kla�sy�fi�ka�cję� Funk�cjo�no�wa�nia,� Nie�peł�no�-spraw�no�ści� i Zdro�wia� –� ICF.� Udo�stęp�nia�nieta�kich� do�ku�men�tów� to� nie�wąt�pli�wie� obo�wią�zekin�sty�tu�cji�cen�tral�nej.�Tak�jak�przy�po�mi�na�nie,�ja�kienor�my�i stan�dar�dy�na�le�ży�sto�so�wać.�To�są�na�szeza�da�nia.�Na�to�miast�na po�zio�mie�re�gio�nu,�po�wia�-tu�czy�szpi�ta�la�jest�wie�le�in�nych�rze�czy�do zro�bie�-nia.�Szpi�tal�mu�si�mieć�swój�sys�tem�in�for�ma�tycz�-ny.�Czy�bę�dzie�go�bu�do�wał�tyl�ko�dla�sie�bie,�czybę�dzie� ko�rzy�stał� z prze�twa�rza�nia� w chmu�rzeelek�tro�nicz�nej,�czy�to�bę�dzie�chmu�ra�wy�ko�rzy�sty�-wa�na przez�kil�ka�pla�có�wek,�czy�bę�dzie� two�rzo�-na na po�zio�mie�re�gio�nów�–�to�kwe�stia�de�cy�zji�lo�-kal�nych.�My�nie�ma�my�źró�dła� fi�nan�so�wa�nia�dlata�kich�pro�jek�tów.�Po�ka�zu�je�my�tyl�ko,�jak�moż�na jeprzy�go�to�wać.�
– Jak wy glą da w prak ty ce współ pra ca Cen -
trum z sa mo rzą da mi?
Le szek Si kor ski: Mó�wi�li�śmy�już�o kon�sul�to�wa�-niu�przez�nas�re�gio�nal�nych�pro�jek�tów�e�-Zdro�-wia.� In�nym� przy�kła�dem� są� or�ga�ni�zo�wa�neprzez� Cen�trum� kon�fe�ren�cje� o Elek�tro�nicz�nejDo�ku�men�ta�cji� Me�dycz�nej� (EDM).� Od�by�ły� sięjuż�dwie,�do koń�ca�ro�ku�pla�nu�je�my�zor�ga�ni�zo�-wa�nie�trze�cie�go�spo�tka�nia.�Pierw�sza�by�ła�po�-świę�co�na ge�ne�ral�nym� kwe�stiom� zwią�za�nymz do�ku�men�ta�cją�elek�tro�nicz�ną,�dru�ga�Elek�tro�-nicz�nej�Do�ku�men�ta�cji�Me�dycz�nej�–�do�ku�men�-ta�cji� z punk�tu� wi�dze�nia� pro�fe�sjo�na�li�stów.Na tym�spo�tka�niu�bar�dzo�ak�tyw�ne�by�ły�pie�lę�-gniar�ki.� To� w ogó�le� jest� śro�do�wi�sko� chęt�nedo wpro�wa�dza�nia� zmian.� Pod�czas� ko�lej�nejkon�fe�ren�cji� je�den� dzień� bę�dzie� po�świę�co�nyElek�tro�nicz�nej� Do�ku�men�ta�cji� Me�dycz�nejz punk�tu� wi�dze�nia� pa�cjen�ta,� czy�li� pod�mio�tu,któ�ry�jest�wła�ści�cie�lem�da�nych.�Ka zi mierz Frącz kow ski: Gdy� zor�ga�ni�zo�wa�li�śmypierw�sze�spo�tka�nie�o na�szych�pro�jek�tach�z przed�-sta�wi�cie�la�mi� re�gio�nów,� zmie�ści�li�śmy� się� w sal�cekon�fe�ren�cyj�nej�Cen�trum.�Sa�mo�rzą�dow�cy�dys�ku�to�-wa�li�o tym,�czy�le�piej�ro�bić�pro�jek�ty�sa�me�mu,�czycze�kać�na to,�co�zro�bi�CSIOZ.�Sy�tu�acja�zmie�nia�łasię�z mie�sią�ca�na mie�siąc,�na póź�niej�sze�spo�tka�-nia�zgła�sza�ło�się�po 300�osób.�Te�raz�nie�mam�dniabez�e�-ma�ili�czy�te�le�fo�nów�od sa�mo�rzą�dow�ców�re�-gio�nal�nych�z py�ta�nia�mi,�proś�ba�mi�o opi�nie.�W sa�-mo�rzą�dach�czę�sto�wi�dać�du�żą�re�zer�wę�w sto�sun�-ku�do pro�jek�tów�cen�tral�nych.�Jed�nak�w przy�pad�kuprzed�się�wzięć� in�for�ma�tycz�nych� wy�glą�da� to� ina�-czej.�Nie�moż�na ich�zre�ali�zo�wać�bez�cen�tral�nychdzia�łań�re�gu�la�cyj�nych.�Bez�usta�le�nia�za�sad�in�te�ro�-pe�ra�cy�no�ści,� ko�mu�ni�ka�cji� czy� se�man�ty�ki.� Pro�styprzy�kład:� nie� moż�na prze�słać� in�for�ma�cji� mię�dzydwie�ma�pla�ców�ka�mi,�gdy�je�den�szpi�tal�ko�du�je�po�-le�w do�ku�men�cie�ina�czej�niż�dru�gi.�Dziś�za�rzą�dza�-ją�cy�szpi�ta�la�mi�za�czy�na�ją�uświa�da�miać�so�bie,�ja�-kie� skut�ki� wy�ni�ka�ją� dla� nich� z za�pi�sów� usta�wy,�któ�re�mó�wią,� że�pa�cjent� jest�wła�ści�cie�lem�do�ku�-men�ta�cji�me�dycz�nej�i mo�że�za�żą�dać�jej�wy�da�nia.Na przy�kład,� gdy� znaj�dzie� się�w in�nym� szpi�ta�lu.Do�wo�dem�na ro�sną�cą�świa�do�mość,�ja�kie�zna�cze�-
rozmowa cyfrowej polski
6
gaj_csi.qxd 12-09-27 15:06 Page 6
nie ma e -do ku men ta cja, jest to, że naj -
czę ściej otwie ra ną pod stro ną na na szej
wi try nie jest re po zy to rium do ku men tów
me dycz nych.
– W tym ro ku prze pro wa dzi li ście te -
sty pro to ty pów In ter ne to we go Kon -
ta Pa cjen ta i e -Re cep ty. Ja kie do -
świad cze nia z nich wy ni ka ją?
Le szek Si kor ski: Stro na funk cjo nal -
na obu pro to ty pów zo sta ła za ak cep to -
wa na przez uczest ni czą cych w te -
stach. Chcą oni na wet wię cej funk cjo -
nal no ści, niż mo że my obec nie
do star czyć. W przy pad ku e -Re cep ty
po ja wi ły się pro ble my zwią za ne z nie -
włą cze niem się NFZ w te sty. By ły opi -
nie, że udział w pro jek cie mo że spo -
wo do wać unie waż nie nie umo wy ap te -
ki z Fun du szem.
– Wiel ko pol ska Okrę go wa Izba Ap -
te kar ska od ra dza ła far ma ceu tom
udział w pi lo ta żu.
Le szek Si kor ski: Pan pre zes Izby, któ -
ry był włą czo ny do pro jek tu od sa me go
po cząt ku, w grud niu ubie głe go ro ku
na pi sał do nas, że wy co fu je się z ko mi -
te tu ste ru ją ce go, bo mu si stać na stra -
ży in te re su ap te ka rzy. Trud no by ło nam
zro zu mieć, ja ki in te res ap te ka rzy jest
róż ny od in te re su pa cjen tów.
Koń co wy efekt te stów pro to ty pów jest
ta ki, że ze bra li śmy wie le opi nii i do świad -
czeń. I z te go ko rzy sta my, łą cząc te raz
In ter ne to we Kon to Pa cjen ta
z e -Re cep tą. Spo dzie wa my się, że
na po cząt ku przy szłe go ro ku za cznie my
te sty te go pro duk tu w kil ku miej scach
kra ju. Tym ra zem włą czy się w nie NFZ.
W pro jek cie bę dzie my wy ko rzy sty wać
obec ny do wód oso bi sty i moż li wo ści
spraw dze nia upraw nień pa cjen ta przez
no wy Cen tral ny Wy kaz Ubez pie czo nych.
– Wy peł nia nie elek tro nicz nej do ku -
men ta cji me dycz nej, kon sul ta cje
przez In ter net, wy pi sy wa nie e -re -
cep ty to no we obo wiąz ki dla le ka -
rzy. Czy nie spo wo du je to opo rów
śro do wi ska?
Le szek Si kor ski: Na stra ży stoi użyt kow -
nik koń co wy, czy li pa cjent, a każ dy nim
jest, tak sa mo jak każ dy jest płat ni kiem
skła dek zdro wot nych. Pa cjent bę dzie wy -
mu szał na śro do wi sku me dycz nym sto so -
wa nie na szych na rzę dzi. Pro sty przy kład:
je śli sys tem do kon sul ta cji me dycz nych
bę dzie uży wa ny przez jed ne go le ka rza,
a przez in ne go nie, to pa cjent wy bie rze te -
go pierw sze go. Bo pierw szy le karz po wie
mu: za raz to skon sul tu ję z ko le gą, a dru gi
wy śle cho re go do spe cja li sty. Tak sa mo
z e -Re cep tą – pa cjent bę dzie miał wy bór:
nie czy tel ny za pis na pa pie rze, któ ry w ap -
te ce mo że zo stać od rzu co ny, i pew ny,
bez piecz ny do ku ment.
rozmowa cyfrowej polski
7
O P1Celem projektu „Elektroniczna Platforma Gromadzenia,
Analizy i Udostępniania Zasobów Cyfrowych o Zdarzeniach
Medycznych” (P1) jest budowa elektronicznej platformy
usług publicznych, umożliwiającej organom administracji
publicznej i obywatelom gromadzenie, analizę
i udostępnianie zasobów cyfrowych o zdarzeniach
medycznych, w zakresie zgodnym z ustawą o systemie
informacji w ochronie zdrowia. W Systemie P1 będzie
znajdowała się informacja o zdarzeniach medycznych
wszystkich obywateli Polski, niezależnie od płatnika, a także
obywateli Unii Europejskiej i innych krajów, którzy
skorzystają ze świadczeń zdrowotnych na terenie Polski.
Zaplanowane do wdrożenia w ramachProjektu P1 rozwiązania zakładają:l Tworzenie, gromadzenie, analizowanie i udostępnianie
elektronicznej dokumentacji medycznej
pacjentów – dzięki temu dane medyczne będą dostępne
dla pacjenta i upoważnionych pracowników medycznych
w miejscu i czasie, w którym są potrzebne.
l Elektroniczną obsługę recept, skierowań oraz wsparcia
rezerwacji na porady lekarskie – pozwoli to
na usprawnienie istotnych z perspektywy pacjenta
procesów administracyjnych związanych z ochroną
zdrowia.
l Udostępnienie podmiotom nadzorującym i kontrolującym
sektor ochrony zdrowia w Polsce wiarygodnych
i aktualnych informacji statystycznych, pozwalających
monitorować i planować działania w tej dziedzinie.
l Wymianę niezbędnych danych medycznych pomiędzy
różnymi systemami poszczególnych krajów Unii
Europejskiej, zgodnie z założeniami polityki UE
o zapewnieniu interoperacyjności systemów w zakresie
ochrony zdrowia.
Bezpośrednio zainteresowani wdrożeniemprojektu P1 są:Usługobiorcy (pacjenci) – ponad 38,6 mln osób
Pracownicy medyczni – ponad 0,5 mln osób
Usługodawcy – 126 156 podmiotów
Apteki – 12 458 podmiotów
Administracja publiczna – 2,9 tys. podmiotów
Płatnicy – Narodowy Fundusz Zdrowia, podmioty realizujące
świadczenia resortowe (m.in. MON, MSW, ABW)
Projekt współfinansowany jest ze środków Europejskiego Funduszu
Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna
Gospodarka 2007-2013, Priorytet VII Społeczeństwo
Informacyjne – Budowa elektronicznej administracji. Całkowity koszt
wynosi 712,64 mln zł, w tym unijne dofinansowanie to 575,314 mln zł.
gaj_csi.qxd 12-09-27 15:06 Page 7
8
administracja
„Pro jekt za ło żeń no we li za cji usta wy o in for -
ma ty za cji dzia łal no ści pod mio tów re ali zu ją -
cych za da nia pu blicz ne oraz nie któ rych in -
nych ustaw” Mi ni ster stwo Ad mi ni stra cji i Cy -
fry za cji przed sta wi ło 8 sierp nia br. Ce lem
no we li za cja pra wa, po pu lar nie na zy wa ne go
„usta wą o in for ma ty za cji”, jest, we dług
MA iC, uła twie nie elek tro nicz ne go kon tak tu
oby wa te lom i przed się bior com z urzę da mi
oraz są da mi. za ło że nia prze wi du ją sil ne
wzmoc nie nie zna cze nia elek tro nicz nej Plat -
for my Usług Ad mi ni stra cji Pu blicz nej pro wa -
dzo nej przez re sort od po wie dzial ny za cy fry -
za cję, czy li MA iC.
W pro jek cie du żo miej sca po świę co no for -
mu la rzom elek tro nicz nym słu żą cym do za ła -
twia nia spraw w urzę dach przez oby wa te li
i przed się bior stwa. Nic dziw ne go. ich brak
jest uwa ża ny za jed ną z przy czyn ni skiej
obec nie po pu lar no ści e -usług ad mi ni stra cji
pu blicz nej. Dla te go w za ło że niach prze wi -
dzia no, że in sty tu cje, któ re ma ją obo wią zek
usta la nia wzo rów pism pa pie ro wych, bę dą
też mu sia ły two rzyć wzo ry pism i for mu la rzy
elek tro nicz nych. Do ku men ty te bę dą mu sia ły
speł niać stan dar dy okre ślo ne przez mi ni stra
wła ści we go do spraw in for ma ty za cji. Je śli
for mu larz nie speł ni stan dar dów MA iC, mi ni -
ster bę dzie mógł we zwać pod miot pu blicz ny
do do sto so wa nia do ku men tu. W przy pad ku,
gdy for mu larz zo sta nie za miesz czo ny
na ePU AP i po mi mo we zwa nia nie zo sta nie
do sto so wa ny do stan dar dów, mi ni ster bę -
Przedstawiony przez MAiC projekt nowelizacji tzw. ustawy
o informatyzacji wzbudził wiele wątpliwości. liczne uwagi
innych resortów, negatywne oceny organizacji
informatycznych wskazują, że pomysł będzie musiał ulec
dużym zmianom.
Taka informatyzacja
nie przejdzie? WiEsłAW WAliszEWski
Fo
t. T
HE
TA
ustawa_csi.qxd 12-09-27 15:09 Page 8
dzie mógł go usu nąć z plat for my. Urząd
wy sta wia ją cy for mu larz na ePU aP bę dzie
zo bo wią za ny do ak tu ali za cji do ku men tu
wraz ze zmia na mi pra wa.
We dług pro jek tu, oby wa te le bę dą mo gli
w po stę po wa niach przed pod mio ta mi pu -
blicz ny mi po słu gi wać się elek tro nicz ny mi
ko pia mi do ku men tów pa pie ro wych. ko lej -
na waż na dla urzę dów zmia na, to obo wią -
zek udo stęp nia nia oby wa te lom i przed się -
bior com wglą du przez in ter net do do ku -
men ta cji do ty czą cych ich spraw w peł nym
za kre sie, a nie jak do tąd, tyl ko do do ku -
men tów wnie sio nych elek tro nicz nie. Rów -
nież w kon tak tach oby wa te li i firm z or ga -
na mi po dat ko wy mi i są da mi za ło że nia
prze wi du ją elek tro nicz ny do stęp do do ku -
men tów, a tak że ich prze sy ła nie do i z tych
in sty tu cji.
War te pod kre śle nie jest, że usta wa o tak
sze ro kim za kre sie mia ła by, jak pla no wa ło
mi ni ster stwo, wejść w ży cie w po ło wie
przy szłe go ro ku. Oczy wi ście, nie w ca ło -
ści, część re gu la cji wpro wa dza na by ła by
stop nio wo.
Ile bę dzie kosz to wać i co da
W pro jek cie za ło żeń usta wy nie ma mo wy
o pie nią dzach. Do łą czo ny do za ło żeń tzw.
tekst re gu la cyj ny za wie ra pu ste ta be le
i wy ja śnie nie: „ko rzy ści są nie moż li we
do do kład ne go osza co wa nia (...) in for ma -
cje na te mat kosz tów wy ni ka ją cych ze
stwo rze nia na rzę dzia do two rze nia for mu -
la rzy i – za je go po mo cą – sa mych for mu -
la rzy, są obec nie gro ma dzo ne oraz prze -
twa rza ne, w ce lu usta le nia sza cun ko wych
kosz tów po stro nie wszyst kich zo bo wią za -
nych pod mio tów”. O in nych kosz tach, np.
sys te mów za rzą dza nia do ku men ta mi,
w ogó le się nie wspo mi na.
Te bra ki wy tknę ło Ma iC m.in. Mi ni ster stwo
Fi nan sów, któ re ogól nie po pie ra jąc pro -
jekt, za strze gło so bie pra wo do zgło sze -
nia uwag po osza co wa niu przez re sort cy -
fry za cji kosz tów. Przy po mnia ło też, że
obo wią zu je pro ce du ra re duk cji de fi cy tu
i wy su pła nie pie nię dzy na re ali za cję usta -
wy bę dzie za leż ne od sta nu fi nan sów pu -
blicz nych...
O dru giej stro nie me da lu, czy li ko rzy -
ściach z przy ję cia usta wy, bar dzo ne ga -
tyw nie wy po wie dział się z ko lei tzw. czyn -
nik spo łecz ny, czy li Pol skie To wa rzystwo
in for ma tycz ne. Je go zda niem, pro jekt za -
ło żeń to: „Do ku ment cha otycz ny, któ ry nie
za wie ra ani ka ta lo gu ce lów, któ rych osią -
gnię ciu no we li za cja ma słu żyć, ani ka ta lo -
gu pro ble mów, któ re na le ży pil nie ure gu -
lo wać”. PTi pi sze: „au to rzy pro jek tu nie
za uwa ża ją, że sze reg pro ble mów, któ re
usta wa ma roz wią zać, wy ni ka ze złe go
pra wa, bra ku lub nie kom plet no ści ure gu -
lo wań, nad mier nych czy sprzecz nych re -
gu la cji. Pro jekt lan su je roz wią za nie sil nie
scen tra li zo wa ne, opar te na mno że niu
szcze gó ło wych za pi sów do ty czą cych
plat for my ePU aP, gdy do tych cza so we do -
świad cze nie (nie tyl ko pol skie) do wod nie
pokazuje, że ta ka cen tra li za cja zwy kle
koń czy się wdro że nio wą klę ską”.
We dług PTi, pro po no wa ny pro jekt no we li -
za cji nie do ty ka pod sta wo wych za gad nień
zwią za nych z obie giem elek tro nicz nym, ja -
ki mi są pro ble my z pod pi sem elek tro nicz -
nym oraz z iden ty fi ka cją i uwie rzy tel nia -
niem w sys te mach in for ma tycz nych. Po -
nad to, w pro jek cie brak ana li zy kosz tów
i ko rzy ści oraz rze tel nej ana li zy wpły wu no -
we li za cji na pro ce du ry ad mi ni stra cyj ne.
zda niem PTi, pro jekt trze ba przy go to wać
od no wa.
Dla cze go cy to wa na opi nia jest aż tak zła?
Je den z sze fów fir my in for ma tycz nej pra -
cu ją cej dla ad mi ni stra cji pu blicz nej po wie -
dział nam, że czy ta jąc za ło że nia od niósł
wra że nie, iż do ku ment ten to zbiór opra -
co wań zro bio nych przez kil ku au to rów
ma ją cych bar dzo róż ną wie dzę o opi sy -
wa nym przez sie bie te ma cie. są więc czę -
ści bar dzo szcze gó ło we i ogól ni ko we,
gdzie czę sto nie wia do mo, o co cho dzi.
W opi nii in nych re sor tów
Brak orien ta cji au to rów pro jek tu w wie lu
spra wach ujaw nia ją opi nie kon sul to wa -
nych re sor tów. Na przy kład, wspo mnia ne
już Mi ni ster stwo Fi nan sów wy ty ka au to rom
za ło żeń, że ich pro jekt w czę ści do ty czą cej
or ga nów po dat ko wych wy ma gał by zbu -
do wa nia no we go sys te mu in for ma tycz ne -
go dla wszyst kich jed no stek ad mi ni stra cji
po dat ko wej. Co nie jest moż li we w ter mi -
nie prze wi dzia nym w za ło że niach. Po -
za tym, nie za pla no wa no na to pie nię dzy.
Jed no cze śnie re sort fi nan sów „pra gnie za -
uwa żyć”, że re ali zu je pro gram e -Po dat ki,
któ re go efek tem bę dzie wpro wa dze nie
e -usług dla po dat ni ków wła śnie ta kich, jak
prze wi dzia ne w pro jek cie Ma iC. Przed się -
wzię cie MF jest fi nan so wa ne z pie nię dzy
unij nych i ma być za koń czo ne do 2015 r.
W związ ku z tym re sort fi nan sów „wno si
o roz wa że nie wy dłu że nia va ca tio le gis
do cza su umoż li wie nia przy sto so wa nia
ad mi ni stra cji po dat ko wej do za pro jek to -
wa nych w pro jek cie (no we li za cji usta wy
o in for ma ty za cji – przyp. C -P) zmian”.
Brak orien ta cji w te ma cie au to rów za ło żeń
usta wy wi docz ny jest też w opi nii za kła du
Ubez pie czeń spo łecz nych. Ta szyb ko in -
for ma ty zu ją ca się jed nost ka py ta Ma iC,
czy elek tro nicz ny do stęp oby wa te li do akt
spraw do ty czyć bę dzie też do ku men ta cji
po wsta łej przed wej ściem w ży cie usta wy.
Nie trud no się do my ślić, że cho dzi o to ny
sta rych pa pie rów, któ re zUs mu siał by ze -
ska no wać. Te go Ma iC nie prze wi dział, lub
administracja
9
ustawa_csi.qxd 12-09-27 15:09 Page 9
nie na pi sał. Za kład, po dob nie jak MF, wnio sku je
też o wy dłu że nie va ca tio le gis, za uwa ża, że nie
przy sto su je się do usta wy w ter mi nie trzech mie -
się cy, po trze bu je na to co naj mniej dzie wię ciu.
Mi ni ster stwo Spra wie dli wo ści, a więc ko lej ny li der
we wpro wa dza niu roz wią zań in for ma tycz nych, też
pod no si spra wę kosz tów di gi ta li za cji do ku men ta -
cji już pro wa dzo nych spraw. Zwra ca rów nież uwa -
gę, że pro jekt MA iC za ło żeń usta wy prze wi du je
opa try wa nie pism są do wych kwa li fi ko wa nym
pod pi sem cy fro wym. Tym cza sem, zda niem re sor -
tu spra wie dli wo ści, wy star czył by pro fil za ufa ny
ePU AP. Czy li za mien nik e -pod pi su, no ta be ne
udo stęp nio ny oby wa te lom przez MA iC.
Z ko lei Mi ni ster stwo Spraw We wnętrz nych przy po -
mi na re sor to wi cy fry za cji, że nie wszyst ko moż -
na za ła twiać przez In ter net. Z mo cy pra wa są
spra wy, któ re wy ma ga ją oso bi ste go sta wien nic -
twa in te re san ta lub oka za nia do ku men tu toż sa -
mo ści. Na przy kład, do ty czą ce do wo dów oso bi -
stych czy pasz por tów.
Opi nie kon sul to wa nych re sor tów i or ga ni za cji
umoż li wią wy ja śnie nie wie lu wąt pli wo ści i na pew -
no po zwo lą na udo sko na le nie pro jek tu za ło żeń.
Nie po ko ją ce jest jed nak, że re sort od po wie dzial -
ny za cy fry za cję aż tak wie lu rze czy nie prze wi -
dział, lub nie do kład nie o nich na pi sał.
Elek�tro�nicz�na skrzyn�ka�
nie�po�ro�zu�mień�
Przy kła dem nie po ro zu mień jest pierw szy w za ło -
że niach za pis kon kret nych zmian, któ re ma ją być
wpro wa dzo ne przez usta wę. Do ty czy on elek tro -
nicz nej skrzyn ki po daw czej, na któ rą oby wa te le
i przed się bior cy wy sy ła ją do urzę dów pi sma pod -
pi sa ne elek tro nicz nie. W czerw cu MA iC przed sta -
wił po mysł usta wo we go zo bo wią za nia urzę dów
do udo stęp nia nia ESP. Spy ta li śmy wte dy re sort,
jak ten pro jekt ma się do już obo wią zu ją cych
prze pi sów, we dług któ rych urzę dy od ma ja 2008 r.
mu szą od bie rać pi sma pod pi sa ne elek tro nicz nie.
MA iC od po wie dział, że „No we li za cja ma za za da -
nie na ło żyć na wszyst kie pod mio ty ob ję te usta wą
nie tyl ko obo wiąz ku po sia da nia elek tro nicz nych
skrzy nek po daw czych zdol nych do przyj mo wa nia
do ku men tów elek tro nicz nych, ale tak że, aby
elek tro nicz ne skrzyn ki po daw cze, in ne niż wy sta -
wio ne na ePU AP, speł nia ły stan dar dy okre ślo ne
przez mi ni stra wła ści we go ds. in for ma ty za cji i po -
sia da ły funk cjo nal ność urzę do we go po świad cze -
nia od bio ru”.
Wy glą da ło więc, że re sor to wi cho dzi o prze no sze -
nie skrzy nek urzę dów na ePU AP, co by ło by zgod -
ne z do tych cza so wą po li ty ką mi ni ster stwa. Jej
efek tem by ło zre zy gno wa nie przez wie le in sty tu cji
z pro wa dze nia wła snej skrzyn ki po daw czej (co
kosz tu je) i ko rzy sta nie z mi ni ste rial ne go roz wią za -
nia udo stęp nia ne go pod mio tom pu blicz nym
za dar mo. Jed nak w da to wa nym na 8 sierp nia pro -
jek cie za ło żeń usta wy zno wu zna lazł się za pis:
„W obec nie obo wią zu ją cym sta nie praw nym pod -
mio ty pu blicz ne nie ma ją obo wiąz ku udo stęp nia -
nia elek tro nicz nych skrzy nek po daw czych za pew -
nia ją cych moż li wość wno sze nia pism dro gą
elek tro nicz ną oraz wy da wa nia i prze sy ła nia urzę -
do we go po świad cze nia od bio ru. W ce lu umoż li -
wie nia upraw nio nym pod mio tom skła da nia pism
w po sta ci elek tro nicz nej do wszyst kich pod mio tów
wła ści wych do roz pa trze nia spraw da ne go ro dza -
ju prze wi du je się na ło że nie na ww. pod mio ty
na grun cie pro jek to wa nej usta wy obo wiąz ku po -
sia da nia elek tro nicz nych skrzy nek po daw czych,
któ re bę dą speł nia ły stan dar dy pu bli ko wa ne w re -
po zy to rium in te ro pe ra cyj no ści, o któ rym mo wa
w prze pi sach wy ko naw czych wy da nych na pod -
sta wie art. 18 usta wy o in for ma ty za cji”.
Ten za pis in sty tu cje opi niu ją ce pro jekt za ło żeń
zro zu mia ły zu peł nie od mien nie. Pol ska Izba In for -
ma ty ki i Te le ko mu ni ka cji su ge ru je, że mi ni ster stwo
„za po mnia ło” o ist nie ją cych już prze pi sach. PIIT
pi sze: „W punk cie 1. a) pro jek tu au to rzy (pro jek tu
za ło żeń – przyp. C -P) stwier dza ją, że w obo wią zu -
ją cym sta nie praw nym pod mio ty pu blicz ne nie
ma ją obo wiąz ku udo stęp nia nia ESP. Wy da je się,
że punkt 16, a w szcze gól no ści 16.3.1 usta wy
o in for ma ty za cji na kła da na pod mio ty pu blicz ne
ta ki obo wią zek. Je że li au to rzy pro jek tu uwa ża ją,
że ten prze pis „nie za dzia łał”, to nie po da ją żad -
nej ana li zy te go sta nu rze czy, ani ar gu men tów,
któ re prze ko nu ją co do wo dzi ły by, że zmia ny pra -
wa w tym ob sza rze wpły ną na zwięk sze nie rze czy -
wi stej do stęp no ści ESP.”
Z ko lei Pol skie To wa rzy stwo In for ma tycz ne uzna ło,
że no we li za cja usta wy o in for ma ty za cji zmu si
urzę dy do za kła da nia wła snych skrzy nek. „Na kła -
da nie obo wiąz ku po sia da nia wła snej skrzyn ki po -
rów nać moż na do wy mo gu po sia da nia przez każ -
dą in sty tu cję wła sne go Urzę du Pocz to we go. Je śli
ta ka in sty tu cja nie po sia da elek tro nicz ne go sys te -
mu obie gu do ku men tów, to utrzy my wa nie wła snej
skrzyn ki nie ma ja kie go kol wiek uza sad nie nia. Je -
że li wy sy ła i przyj mu je kil ka elek tro nicz nych li stów,
to le piej po słu gi wać się usłu gą elek tro nicz nej
administracja
10
Fo
t. T
HE
TA
ustawa_csi.qxd 12-09-27 15:09 Page 10
skrzyn ki po daw czej świad czo nej przez in ny
pod miot. Usta wa po win na więc mó wić o wpro -
wa dze niu wła sne go i uni kal ne go ad re su elek tro -
nicz nej skrzyn ki po daw czej, a nie o po sia da niu
elek tro nicz nej skrzyn ki po daw czej” – na pi sa ło
Polskie Towarzystwo Informatyczne.
Za pis o ESP za nie po ko ił tak że Mi ni ster stwo Fi -
nan sów. Rów nież ono zro zu mia ło, że cho dzi
o zo bo wią za nie in sty tu cji do po sia da nia wła snej
skrzyn ki po daw czej. Zwró ci ło więc re sor to wi cy -
fry za cji uwa gę na kosz ty, ja kie po nio są urzę dy
sa mo rzą do we na za ło że nie i utrzy ma nie ESP.
Ten nie po kój ma swo je uza sad nie nie. Gdy
w 2008 r. wcho dził w ży cie obo wią zek od bie ra -
nia przez urzę dy ko re spon den cji pod pi sa nej
elek tro nicz nie, sza co wa no, że wy móg po sia da -
nia wła snej ESP mo że kosz to wać ad mi ni stra cję
od 30 mln zł do na wet... 200 mln zł. Od tych
kosz tów uchro ni ła nas m.in. skrzyn ka po daw -
cza, któ rą ów cze sne MSWiA udo stęp ni ło
na ePU AP.
Ar tur Ko zio łek, rzecz nik pra so wy Mi ni ster stwa
Ad mi ni stra cji i Cy fry za cji, od po wia da jąc we
wrze śniu na py ta nie „Cy fro wej Pol ski”, jak wła -
ści wie ro zu mieć pro po no wa ne w za ło że niach
usta wy prze pi sy o ESP, stwier dził: „Przy li te ral nie
or to dok syj nym od czy ta niu za pi su za ło żeń, PTI
ma ra cję stwier dza jąc, że nie ma ko niecz no ści,
aby pod mio ty pu blicz ne po sia da ły in fra struk tu rę
tech nicz ną Elek tro nicz nych Skrzy nek Po daw -
czych. Na le ży jed nak sta now czo pod kre ślić, że
nie ta ki jest za mysł Mi ni ster stwa Ad mi ni stra cji
i Cy fry za cj i. Na pro blem na le ży spoj rzeć po przez
pry zmat prze pi su § 3 ust. 1 pkt 1) roz po rzą dze -
nia Pre ze sa Ra dy Mi ni strów z dnia
14 wrze śnia 2011 r. w spra wie spo rzą dza nia
pism w for mie do ku men tów elek tro nicz nych, do -
rę cza nia do ku men tów elek tro nicz nych oraz udo -
stęp nia nia for mu la rzy, wzo rów i ko pii do ku men -
tów elek tro nicz nych, któ ry sta no wi, że: „Pod mio -
ty pu blicz ne in for mu ją na swo ich stro nach
pod mio to wych Biu le ty nu In for ma cji Pu blicz nej,
zwa ne go da lej „BIP”, o: 1) udo stęp nio nym ad re -
sie elek tro nicz nej skrzyn ki po daw czej, po da nym
w for mie iden ty fi ka to ra URI. Na le ży zwró cić uwa -
gę na to, że prze pis ten jest im pli ka cją, któ ra mó -
wi, że o ile pod miot pu blicz ny po słu gu je się ESP,
to jej ad res pu bli ku je w BIP. Nie wy ni ka z te go
jed nak obo wią zek po słu gi wa nia się ESP, a ta ki
obo wią zek wpro wa dza prze pis pro po no wa ny
w no we li za cji. Ana lo gicz nie spra wa wy glą da
z obie giem zwy kłej ko re spon den cji pocz to wej.
Je że li mó wi się po tocz nie, że ja kiś pod miot po -
sia da skryt kę pocz to wą, to nie ozna cza, że mu si
on ją po sia dać fi zycz nie, ale że mo że być to
skryt ka pocz to wa w urzę dzie pocz to wym.
Kon klu du jąc, pro po no wa ny prze pis nie ob li gu je
pod mio tu pu blicz ne go do po sia da nia na wła -
sność in fra struk tu ry ESP (choć te go nie wy klu -
cza), je dy nie ob li gu je do po słu gi wa nia się w ko -
re spon den cji z pe ten ta mi ta kim na rzę dziem, jak
ESP. Po nad to, pro jek to wa na re gu la cja za kła da,
że ESP bę dą speł nia ły stan dar dy opu bli ko wa ne
przez mi ni stra wła ści we go ds. in for ma ty za cji
w re po zy to rium in te ro pe ra cyj no ści, o któ rym
mo wa w prze pi sach wy ko naw czych wy da nych
na pod sta wie art. 18 usta wy o in for ma ty za cji”.
Jak moż na wnio sko wać z tej od po wie dzi,
w kwe stii ESP wszyst ko po zo sta nie po sta re mu.
Jed nak to nie po ro zu mie nie po ka zu je sła bo ści
za ło żeń pro jek tu usta wy o in for ma ty za cji. Brak
w nim od nie sień do już wy da nych prze pi sów.
Ana li zy przy czyn ich nie sku tecz no ści i pro po zy -
cji zmian. Od no si się też wra że nie, że przy go to -
wu ją cy do ku ment urzęd ni cy MA iC ko rzy sta li
z idei pro jek tów re ali zo wa nych w in nych re sor -
tach, nie przy glą da jąc się za kła da nym tam har -
mo no gra mom.
W sa mej do ku men ta cji do ty czą cej kon sul ta cji
pro jek tu za ło żeń za sta na wia coś jesz cze. O opi -
nie pro szo ne róż ne in sty tu cje, ale nie or ga ni za -
cje sku pia ją ce sa mo rzą dy lo kal ne. Czy li te or ga -
ny wła dzy, z któ ry mi oby wa te le kon tak tu ją się
naj czę ściej.
administracja
11
Nowelizacja ma za zadanie nałożyć
na wszystkie podmioty objęte ustawą nie tylko
obowiązku posiadania elektronicznych skrzynek
podawczych zdolnych do przyjmowania
dokumentów elektronicznych, ale także, aby
elektroniczne skrzynki podawcze, inne niż
wystawione na ePUAP, spełniały standardy
określone przez ministra właściwego ds.
informatyzacji i posiadały funkcjonalność
urzędowego poświadczenia odbioru
Fo
t. T
HE
TA
ustawa_csi.qxd 12-09-27 15:09 Page 11
administracja
12
AdAM GącIAREK, konsultant cTPartners SA
ds. bezpieczeństwa – audytor wiodący ISO 27001. Specjalista
w zakresie projektowania systemów zarządzania bezpieczeństwem
informacji zgodnych z ISO 27001. członek Stowarzyszenia
do spraw audytu i kontroli systemów informatycznych (ISAcA).
31 maja 2012 roku weszło w życie Rozporządzenie
Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia 2012 r., w sprawie
Krajowych Ram Interoperacyjności (KRI),
minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych
i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz
minimalnych wymagań dla systemów
informatycznych.
Bezpieczne Ramy
In�te�ro�pe�ra�cyj�ność�wg�KRI
In te ro pe ra cyj ność moż na okre ślić ja ko zdol ność
do współ dzia ła nia róż nych sys te mów in for ma tycz -
nych, po le ga ją cą na moż li wo ści bez piecz nej wy mia -
ny da nych o okre ślo nej struk tu rze i wza jem ne go wy -
ko rzy sty wa nia tych da nych po przez two rze nie z nich
in for ma cji.
We dług KRI, in te ro pe ra cyj ność osią ga na jest po -
przez:
l ujed no li ce nie, ro zu mia ne ja ko za sto so wa nie kom -
pa ty bil nych norm, stan dar dów i pro ce dur przez
róż ne pod mio ty re ali zu ją ce za da nia pu blicz ne,
l wy mien ność, ro zu mia ną ja ko moż li wość za stą pie -
nia pro duk tu, pro ce su lub usłu gi bez jed no cze sne -
go za kłó ce nia wy mia ny in for ma cji po mię dzy pod -
mio ta mi re ali zu ją cy mi za da nia pu blicz ne lub
po mię dzy ty mi pod mio ta mi a ich klien ta mi,
przy jed no cze snym speł nie niu wszyst kich wy ma -
gań funk cjo nal nych i po za funk cjo nal nych współ -
pra cu ją cych sys te mów,
l zgod ność, ro zu mia ną ja ko przy dat ność pro -
duk tów, pro ce sów lub usług prze zna czo nych
do wspól ne go użyt ko wa nia, pod spe cy ficz ny mi
wa run ka mi za pew nia ją cy mi speł nie nie istot -
nych wy ma gań i przy bra ku nie po żą da nych od -
dzia ły wań.
In te ro pe ra cyj ność osią ga na jest na róż nych po zio -
mach:
l po ziom or ga ni za cyj ny,
l po ziom se man tycz ny,
l po ziom tech no lo gicz ny.
Zgod�ność�na po�zio�mie�or�ga�ni�za�cyj�nym za pew nio -
na jest po przez sto so wa nie wła ści wych ka na łów ko -
mu ni ka cji, dzię ki któ rym pod mio ty re ali zu ją ce za da -
nia pu blicz ne udo stęp nia ją in for ma cje o świad czo -
nych usłu gach in for ma tycz nych.
Zgod�ność�se�man�tycz�na re ali zo wa na jest dzię ki wy -
ko rzy sty wa niu przy ję tych w roz po rzą dze niu stan dar -
dów, struk tur da nych oraz for ma tów da nych, ob słu gi -
wa nych przez po szcze gól ne pod mio ty. Fo
t. T
HE
TA
budowa sieci_csi.qxd 12-09-27 15:11 Page 12
ADministrACjA
13
In�te�ro�pe�ra�cyj�ność� na po�zio�mie� tech�no�lo�gicz�nym
osią ga na jest po przez sto so wa nie mi ni mal nych wy ma -gań dla sys te mów te le in for ma tycz nych.W dal szej czę ści ar ty ku łu sku pi my się na omó wie niumi ni mal nych wy ma gań dla sys te mów te le in for ma tycz -nych, któ re wpro wa dza ją no we wy tycz ne, do ty czą cepro jek to wa nia, wdra ża nia oraz utrzy my wa nia sys te -mów in for ma tycz nych przez pod mio ty re ali zu ją ce za -da nia pu blicz ne.
Jak�interpretować�minimalne
wymagania�dla�systemów
teleinformatycznych?Roz po rzą dze nie wy ma ga od wła ści cie li sys te mówbar dziej ry go ry stycz ne go po dej ścia do za rzą dza nia,funk cjo nu ją ce go od dłuż sze go cza su w or ga ni za -cjach z sek to ra ban ko we go, te le ko mu ni ka cyj ne goczy też in nych or ga ni za cji ko mer cyj nych. Ko niecz nejest sto so wa nie spraw dzo nych stan dar dów, normoraz do brych prak tyk z ob sza ru za rzą dza nia usłu ga -mi IT oraz bez pie czeń stwa in for ma cji. Im ple men ta cjawy ma gań roz po rzą dze nia mo że na po cząt ku bu dzićwąt pli wo ści i oba wy. Na to miast na le ży pa mię tać, że w dłuż szej per spek -ty wie wy ma ga nia te do star czą war tość do da nąw po sta ci opra co wa ne go ka ta lo gu usług, uzgod nio -
nych oraz prze strze ga nych umów SLA, opra co wa -nych pro ce dur bez pie czeń stwa czy też pla nów cią -gło ści dzia ła nia na wy pa dek nie po żą da nych zda -rzeń, wpły wa ją cych np. na do stęp ność sys te mu. Z po mo cą or ga ni za cjom przy cho dzą spraw dzo neod lat, cią gle roz wi ja ne stan dar dy:PN -ISO/IEC 20000 – nor ma, któ ra jed no znacz nie de fi -niu je, jak do star czać usłu gi in for ma tycz ne, jak zor ga ni -zo wać pro ce sy za rzą dza nia usłu ga mi, jak po win -na funk cjo no wać or ga ni za cja IT, wresz cie jak ca ły tenme cha nizm do sko na lić. Po sia da nie cer ty fi ka tu tej nor -my da je or ga ni za cji pew ność, że ko rzy sta z sys te muzgod nie z wy tycz ny mi KRI, a tak że jest gwa ran cją wy -so kiej ja ko ści ofe ro wa nych usług. Ca ły zbiór norm z ro dzi ny ISO 27000 (omó wie nie ichznaj du je się w dal szej czę ści ar ty ku łu). Wbrew po zo rom, po wyż sze stan dar dy wza jem nie sięuzu peł nia ją i po zwa la ją na wy pra co wa nie w or ga ni za -cji Zin te gro wa ne go Sys te mu Za rzą dza nia Bez pie czeń -stwem oraz Usłu ga mi IT (ZSZ). Za kres ten moż na do -wol nie roz sze rzyć, np. o ob szar za rzą dza nia cią gło ściądzia ła nia, wy ko rzy stu jąc w tym ce lu stan dardBS 25999, któ ry za wie ra spe cy fi ka cję wy ma gań dlasys te mu za rzą dza nia cią gło ścią or ga ni za cji opar tychna naj lep szych prak ty kach w tym za kre sie lub naj now -szą, opu bli ko wa ną w ma ju 2012 ro ku, nor męISO 22301, sta no wią cą zbiór mię dzy na ro do wych
Faza Opis
Planuj Ustanowienie polityki SZBI (Systemu Zarządzania(ustanowienie SZBI/ZSZ) Bezpieczeństwem Informacji) lub ZSZ (Zintegrowanego Systemu
Zarządzania), celów, procesów i procedur istotnych dlazarządzania ryzykiem oraz doskonalenia bezpieczeństwainformacji, tak aby uzyskać wyniki zgodne z ogólnymi politykamii celami organizacji.
Wykonuj Wdrożenie i eksploatacja polityki SZBI/ZSZ,(wdrożenie i eksploatacja zabezpieczeń, procesów i procedur.SZBI/ZSZ)
Sprawdzaj Szacowanie i, tam gdzie ma zastosowanie,(monitorowanie pomiar wydajności procesów w odniesieniui przegląd SZBI/ZSZ) do polityki SZBI/ZSZ, celów i doświadczenia praktycznego oraz
dostarczanie raportów kierownictwu do przeglądu.
Działaj Podejmowanie działań korygujących i zapobiegawczych (utrzymanie i doskonalenie w oparciu o wyniki wewnętrznego audytu SZBI/ZSZSZBI/ZSZ) i przeglądu realizowanego przez kierownictwo, lub innych istotnych
informacji, w celu zapewnienia ciągłego doskonalenia SZBI/ZSZ.
Cykl Deminga: Plan-Do-Check-Act
Tabela. Cykl PCDA (Źródło PN-ISO/IEC 27001:2007)
budowa sieci_csi.qxd 12-09-27 15:11 Page 13
administracja
14
wy�ma�gań�do�ty�czą�cych�Sys�te�mu�Za�rzą�dza�nia�Cią�gło�-
ścią�Dzia�ła�nia�(BCM).�
Cią�głe�do�sko�na�le�nie�
pod�sta�wą�dzia�ła�nia
Mi�ni�mal�ne� wy�ma�ga�nia� dla� sys�te�mów� te�le�in�for�ma�tycz�-
nych�kła�dą�szcze�gól�ny�na�cisk�na za�rzą�dza�nie�bez�pie�-
czeń�stwem�in�for�ma�cji,�re�ko�men�du�jąc�jed�no�cze�śnie�po�-
dej�ście�sys�te�mo�we�do te�go�za�gad�nie�nia.�W tym�przy�-
pad�ku� spraw�dzi� się� cykl� De�min�ga,� po�le�ga�ją�cy
na 4-eta�po�wym�pro�ce�sie�do�sko�na�le�nia.
Pę�tla� cią�głe�go� do�sko�na�le�nia� ba�zu�je� na okre�so�wych
prze�glą�dach�oraz�au�dy�tach,�w ce�lu�za�pew�nie�nia,�że�or�-
ga�ni�za�cja�za�rzą�dza�bez�pie�czeń�stwem�(ale�też�usłu�ga�mi
IT)�zgod�nie�z przy�ję�tą�stra�te�gią.�Dzię�ki�au�dy�tom�wszel�kie
roz�bież�no�ści�są�usu�wa�ne�za po�mo�cą�pro�ce�dur,�dzia�łań
ko�ry�gu�ją�cych�i za�po�bie�gaw�czych.
Au�dy�ty�oraz�prze�glą�dy�SZBI�(Sys�te�mu�Za�rzą�dza�nia�Bez�-
pie�czeń�stwem� In�for�ma�cji)� bądź� ZSZ� (Zin�te�gro�wa�ne�go
Sys�te�mu�Za�rzą�dza�nia)�są�przed�się�wzię�ciem�kom�plek�so�-
wym,� po�nie�waż� w ra�mach� jed�ne�go� sys�te�mu� ana�li�zie
pod�le�ga�ją�na�stę�pu�ją�ce�ob�sza�ry:
lor�ga�ni�za�cyj�ne�(pro�ce�du�ry,�in�struk�cje�oraz�struk�tu�ra�or�-
ga�ni�za�cyj�na),
l fi�zycz�ne�(za�bez�pie�cze�nia�fi�zycz�ne,�stre�fy�bez�pie�czeń�-
stwa),
l tech�nicz�ne�(sys�te�my�ppoż.,�sys�tem�mo�ni�to�rin�gu�prze�-
my�sło�we�go,�sys�tem�kon�tro�li�do�stę�pu�dobu�dyn�ku�i po�-
miesz�czeń),
lpro�gra�mo�we�(za�po�ry�sie�cio�we,�sys�te�my�uwie�rzy�tel�nia�-
nia�lo�gicz�ne�go).
Czy�ana�li�za ry�zy�ka�jest�po�trzeb�na?
Ana�li�za ry�zy�ka�utra�ty�po�uf�no�ści,�in�te�gral�no�ści�oraz�do�stęp�-
no�ści�to�ko�lej�ny�klu�czo�wy�ele�ment,�któ�ry�na sta�łe�po�wi�nien
się�wpi�sać�do za�kre�su�obo�wiąz�ków�osób�od�po�wie�dzial�-
nych�zasys�te�my�pod�le�ga�ją�ce�KRI.�Ana�li�za ry�zy�ka�prze�pro�-
wa�dza�na jest�w cy�klicz�nych�od�stę�pach�cza�su�(za�zwy�czaj
raz�w ro�ku)�lub�wprzy�pad�ku�istot�nych�zmian�(np.�roz�bu�do�-
wa�sys�te�mu�o no�we�mo�du�ły�czy�funk�cjo�nal�no�ści).
To�zna�czy,�że�tak�na�praw�dę�po�win�ni�śmy�mó�wić�tu�o pro�-
ce�sie�za�rzą�dza�nia�ry�zy�kiem�obej�mu�ją�cym�ele�men�ty:
l sza�co�wa�nia�ry�zy�ka�(czy�li�iden�ty�fi�ka�cji�oraz�es�ty�ma�cji),�
lpo�stę�po�wa�nia�z ry�zy�kiem�(w tym�opra�co�wa�nie�pla�nu
po�stę�po�wa�nia�z ry�zy�kiem�nie�ak�cep�to�wa�nym),�
lak�cep�to�wa�nia�ry�zy�ka,
l in�for�mo�wa�nia�o ry�zy�ku.�
Po�moc�na we�wszyst�kich�wspo�mnia�nych�eta�pach�oka�-
zu�je�się�nor�ma�PN�-ISO/IEC27005,�któ�ra�za�wie�ra�wy�tycz�-
ne�do�ty�czą�ce�pro�ce�su�za�rzą�dza�nia�ry�zy�kiem�w bez�pie�-
czeń�stwie�in�for�ma�cji�oraz�roz�wi�ja�ogól�ne�kon�cep�cje�opi�-
sa�ne�w PN�-ISO/IEC 27001.
Ce�lem�ana�li�zy�ry�zy�ka�jest�okre�śle�nie�i osza�co�wa�nie�praw�-
do�po�do�bień�stwa�oraz�skut�ków�wy�stą�pie�nia�nie�po�żą�da�-
nych�zda�rzeń,�ma�ją�cych�wpływ�na atry�but�po�uf�no�ści,�in�-
te�gral�no�ści�oraz�do�stęp�no�ści.�Przy�kła�dem�utra�ty�do�stęp�-
no�ści�mo�że�być�np.�awa�ria�dys�ków�twar�dych�lub�in�nych
pod�ze�spo�łów�ser�we�ra,�któ�ra�mo�że�spo�wo�do�wać�nie�do�-
stęp�ność�kry�tycz�ne�go�sys�te�mu.�Na�ru�sze�niem�po�uf�no�ści
jest� przy�dzie�la�nie� zbyt� sze�ro�kich� upraw�nień� na sku�tek
nie�sku�tecz�nych�pro�ce�dur�we�wnętrz�nych,�w wy�ni�ku�cze�-
go�użyt�kow�nik�uzy�sku�je�do�stęp�do wraż�li�wych�za�so�bów.
Przy�kła�dem�mo�że�być�do�stęp�do ka�ta�lo�gu�sie�cio�we�go
za�wie�ra�ją�ce�go�po�uf�ne�ma�te�ria�ły.�
Kto�da�je�i od�bie�ra...�
ten�do�brze�za�rzą�dza�upraw�nie�nia�mi
Za�rzą�dza�nie�upraw�nie�nia�mi�za�kła�da,�że�pro�ces�ten�jest
kon�tro�lo�wa�ny,�a użyt�kow�ni�cy,�po au�to�ry�za�cji�w ra�mach
for�mal�ne�go�pro�ce�su,�uzy�sku�ją�do�stęp�dowy�bra�nych�za�-
so�bów�w za�kre�sie�nie�zbęd�nym�do re�ali�za�cji�za�dań�służ�-
bo�wych.�Po�li�ty�ka�kon�tro�li�do�stę�pu�po�win�na okre�ślać:
l za�sa�dy�nada�wa�nia�upraw�nień,
l za�sa�dy�mo�dy�fi�ko�wa�nia�upraw�nień,
l za�sa�dy�od�bie�ra�nia�upraw�nień,
lwy�tycz�ne�do�ty�czą�ce�prze�glą�du�upraw�nień,
lwy�tycz�ne� zwią�za�ne� z do�stę�pem� do za�so�bów� przez
stro�ny�ze�wnętrz�ne�(kon�sul�tan�ci,�de�ve�lo�pe�rzy,�out�so�ur�-
cing�usług�IT).
Czę�sto�zda�rza�ją�się�przy�pad�ki,�gdy�pra�cow�nik�po zmia�-
nie� sta�no�wi�ska� ma� kom�plet� upraw�nień,� tj.� przy�wi�le�je
zwią�za�ne�z po�przed�nim�za�kre�sem�obo�wiąz�ków�roz�sze�-
rzo�ne�o no�we�upraw�nie�nia.�Go�rzej,�kie�dy�sy�tu�acja�do�ty�-
czy�pra�cow�ni�ka�już�zwol�nio�ne�go,�któ�ry�w dal�szym�cią�gu
ma�do�stęp�do pocz�ty�elek�tro�nicz�nej,�np.�przez�Outlo�ok
Web�Ac�cess,�i bez�ogra�ni�czeń�uczest�ni�czy�w wy�mia�nie
in�for�ma�cji�we�wnętrz�nych.
Szko�le�nia�gwa�ran�cją�po�wo�dze�nia
Nie�bez�po�wo�du�czę�sto�ma�wia�się,�że�naj�słab�szym�ogni�-
wem�sys�te�mu�bez�pie�czeń�stwa�jest�czło�wiek.�Pod�no�sze�-
nie�świa�do�mo�ści�pra�cow�ni�ków�jest�jed�nym�z naj�bar�dziej
klu�czo�wych�ele�men�tów�zwią�za�nych�z bez�pie�czeń�stwem
in�for�ma�cji.�W obec�nych�cza�sach�so�cjo�tech�ni�ka�sta�no�wi
ta�kie�sa�mo�za�gro�że�nie�dla�bez�pie�czeń�stwa,� jak�ry�zy�ko
ata�ku�wi�ru�sa�czy�wła�ma�nia�na kon�to.�Czę�sto�oba�te�ele�-
men�ty�są�ze�so�bą�po�wią�za�ne�i na�stę�pu�ją�po so�bie.�
Or�ga�ni�za�cja�mo�że�mieć�zde�fi�nio�wa�ne�pro�ce�sy,�opra�co�-
wa�ne�pro�ce�du�ry�i szcze�gó�ło�we�in�struk�cje,�lecz�bę�dą�one
tyl�ko� mar�twy�mi� za�pi�sa�mi,� je�śli� pra�cow�ni�cy� nie� bę�dą
zgod�nie�z ni�mi�po�stę�po�wać.�Wce�lu�przed�sta�wie�nia�m.in.
obo�wią�zu�ją�cych� prze�pi�sów� oraz� za�sad� po�stę�po�wa�nia
w sy�tu�acjach�na�ru�sze�nia�za�sad�bez�pie�czeń�stwa,�istot�ne
jest�prze�pro�wa�dze�nie�od�po�wied�nich�szko�leń�dla�moż�li�-
wie�naj�szer�szej�gru�py�pra�cow�ni�ków,�po�cząw�szy�od naj�-
wyż�sze�go�kie�row�nic�twa�(odktó�re�go�ocze�ku�je�się�pro�mo�-
wa�nia�bez�pie�czeń�stwa�w or�ga�ni�za�cji)�po pra�cow�ni�ków
niż�szych�szcze�bli.�Nie�zbęd�ne�są� rów�nież�de�dy�ko�wa�ne
szko�le�nia�dla�osób�peł�nią�cych�w or�ga�ni�za�cjach�ro�le�au�-
dy�to�rów�we�wnętrz�nych.
In�wen�ta�ry�za�cja�i kla�sy�fi�ka�cja
W ce�lu� za�pew�nie�nia� ochro�ny� in�for�ma�cji� oraz� ak�ty�wów
słu�żą�cych�do ich�prze�twa�rza�nia,�pod�sta�wo�wym�kro�kiem
jest�prze�pro�wa�dze�nie�kla�sy�fi�ka�cji�in�for�ma�cji�oraz�in�wen�ta�-
ry�za�cji�ak�ty�wów.�W wy�ni�ku�tych�dzia�łań,�or�ga�ni�za�cja�bę�-
dzie�dys�po�no�wa�ła�gru�pa�mi�in�for�ma�cji�oraz�przy�pi�sa�ny�mi
za�sa�da�mi�po�stę�po�wa�nia�dla�każ�de�go�skla�sy�fi�ko�wa�ne�go
zbio�ru.�Efek�tem�in�wen�ta�ry�za�cji�ak�ty�wów�jest�wska�za�nie
osób�od�po�wie�dzial�nych�zada�ne�ak�ty�wa.�Jest�to�przy�dat�-
ne� przy wy�ła�nia�niu� osób,� do któ�rych� na�le�ży� kie�ro�wać
wnio�ski�o nada�nie�upraw�nień�do sys�te�mu�lub�apli�ka�cji.
Wła�ści�cie�le�ak�ty�wów�mo�gą�rów�nież�peł�nić�ro�lę�wła�ści�cie�-
budowa sieci_csi.qxd 12-09-27 15:11 Page 14
administracja
15
la ry zy ka w ra mach pro ce su za rzą dza nia ry zy kiem.
Przy kła dy grup in for ma cji:
l in for ma cje ogól no do stęp ne,
l in for ma cje do użyt ku we wnętrz ne go,
l in for ma cje fi nan so wo -księ go we,
lda ne ka dro wo -pła co we,
lda ne oso bo we,
ldo ku men ta cja pro jek to wa,
l in for ma cje i do ku men ta cja do staw ców,
ldo ku men ta cja in fra struk tu ry IT.
Dla skla sy fi ko wa nych in for ma cji na le ży opra co wać
szcze gó ło we za sa dy po stę po wa nia. Ina czej na le ży chro -
nić do ku men ta cję za wie ra ją cą da ne oso bo we, a ina czej
ob cho dzi my się z do ku men ta mi pu blicz nie do stęp ny mi.
Po ni żej zbiór przy kła do wych czyn no ści, któ re war to do -
pre cy zo wać pod czas de fi nio wa nia wła snych za sad po -
stę po wa nia z in for ma cja mi w po sta ci elek tro nicz nej oraz
tra dy cyj nej.
Ry�zy�ko�zwią�za�ne�
z�urzą�dze�nia�mi�prze�no�śny�mi
W do bie po wszech nie wy ko rzy sty wa nych urzą dzeń mo -
bil nych, pra ca na od le głość oraz bez pie czeń stwo urzą -
dzeń prze no śnych sta no wi istot ne za gad nie nie. Na le ży
zna leźć kom pro mis mię dzy ła two ścią wy ko rzy sta nia,
wpły wa ją cą na do stęp ność in for ma cji (mo że my pra co -
wać prak tycz nie wszę dzie), a za pew nie niem po uf no ści
da nych prze cho wy wa nych na pa mię ciach ma so wych
na szych urzą dzeń. Za gu bie nie pen dri ve’a z wraż li wy mi
in for ma cja mi mo że przy nieść m.in. stra ty wi ze run ko we
or ga ni za cji. Pod łą cze nie się do nie zna nej sie ci gro zi ry zy -
kiem pod słu cha nia prze sy ła nych pa kie tów, je śli ko mu ni -
ka cja nie od by wa się przy wy ko rzy sta niu bez piecz nych
pro to ko łów. W ce lu pod nie sie nia bez pie czeń stwa za le ca
się sto so wa nie po li ty ki i in struk cji zwią za nych z pra cą
zdal ną czy też pra cą przy wy ko rzy sta niu urzą dzeń prze -
no śnych, ta kich jak smart fo ny, ta ble ty, net bo oki czy lap to -
py. Re gu la cje te po win ny obej mo wać kwe stie bez pie -
czeń stwa fi zycz ne go (czy li ochro na przed kra dzie żą, sto -
so wa nie za sa dy czy ste go ekra nu) oraz lo gicz ne go
(sto so wa nie za bez pie czeń pro gra mo wych, np. opro gra -
mo wa nie szy fru ją ce, zdal ne wy ma zy wa nie pa mię ci w te -
le fo nie w przy pad ku za gu bie nia).
Fir�my�mo�gą�po�móc...
Utrzy ma nie sys te mów te le in for ma tycz nych czę sto wią -
że się z ko niecz no ścią za an ga żo wa nia firm ze wnętrz -
nych. Fir my te do star cza ją sprzęt oraz in fra struk tu rę,
roz wi ja ją opro gra mo wa nie, peł nią funk cję eks per tów
w da nej dzie dzi nie. Przy kła dy moż na mno żyć, nie mniej
we wszyst kich przy pad kach wy stę pu je je den wspól ny
ele ment – obo wią zek za cho wa nia po uf no ści. Stro ny ze -
wnętrz ne, któ rym udo stęp nia się in for ma cje lub umoż li -
wia do stęp do za so bów, po win ny pod pi sać sto sow ne
oświad cze nie. W przy pad ku usług in for ma tycz nych, po -
wszech ne jest za wie ra nie umów SLA po mię dzy klien -
tem a do staw cą usług. Szcze gó ło we pa ra me try usłu gi,
ta kie jak do stęp ność czy czas na pra wy sprzę tu, są de -
fi nio wa ne, a na stęp nie mo ni to ro wa ne oraz okre so wo
prze glą da ne. Dzię ki te mu usłu ga świad czo na jest
na okre ślo nym po zio mie, a w przy pad ku od chy leń klient
mo że żą dać re kom pen sa ty na wa run kach usta lo nych
w umo wie.
Bez�pie�czeń�stwo�sys�te�mów�
Nor ma PN -ISO/IEC 27001 kła dzie szcze gól ny na cisk
na za bez pie cze nia zwią za ne z sys te ma mi, sie cia mi, kon -
tro lą do stę pu oraz pro jek to wa niem i roz wo jem apli ka cji.
Dłu ga li sta re ko men do wa nych ele men tów (po nad 70 ze
wszyst kich133), pod no szą cych sto pień bez pie czeń stwa,
po zwo li kom plek so wo za im ple men to wać me cha ni zmy
za pew nia ją ce po uf ność, in te gral ność oraz do stęp ność
sys te mu. Za li cza my do nich mię dzy in ny mi:
l za bez pie cze nia przed zło śli wym opro gra mo wa niem,
lpo li ty kę ko pii za pa so wych,
lpo li ty kę kon tro li do stę pu do sys te mu, sie ci, apli ka cji
oraz za rzą dza nie użyt kow ni ka mi,
lpo li ty kę ha seł,
l za bez pie cze nia kryp to gra ficz ne,
l za rzą dza nie po dat no ścia mi.
Zgła�sza�nie�na�ru�szeń�
i wy�cią�ga�nie�wnio�sków
Aby za rzą dzać bez pie czeń stwem w spo sób efek tyw ny,
nie zbęd ne jest za an ga żo wa nie wszyst kich pra cow ni ków
w do sko na le nie funk cjo nu ją ce go w or ga ni za cji sys te mu.
Bez in for ma cji zwrot nych zwią za nych z lu ka mi, po dat no -
ścia mi lub na ru sze nia mi, cięż ko mó wić o bez pie czeń stwie
w or ga ni za cji. Na rzę dziem do sko na le wspie ra ją cym ten
pro ces jest wdro żo na in struk cja za rzą dza nia in cy den ta mi
bez pie czeń stwa. Po zwa la ona zgła szać pra cow ni kom
po ten cjal ne in cy den ty de dy ko wa ny mi ka na ła mi, któ re na -
stęp nie są we ry fi ko wa ne oraz ob słu gi wa ne. Za sad ni czą
ko rzy ścią jest fakt, że in cy den ty są re je stro wa ne, okre so -
wo prze glą da ne, a w przy pad ku cy klicz nie po wta rza ją -
cych się zda rzeń ist nie je moż li wość pod ję cia sto sow nych
dzia łań, ma ją cych na ce lu ogra ni cze nie wy stę po wa nia
da ne go ty pu in cy den tów w przy szło ści.
Nie�ta�ki�au�dyt�strasz�ny,�jak�go�ma�lu�ją
Na ko niec chcia łem po ru szyć kwe stię sa me go au dy tu,
któ ry czę sto myl nie utoż sa mia ny jest z kon tro lą i pra cow -
ni cy or ga ni za cji od bie ra ją go w spo sób pe jo ra tyw ny. Nic
bar dziej myl ne go – ce lem au dy tu nie jest wy szu ki wa nie
luk, lecz ba da nie zgod no ści z funk cjo nu ją cy mi re gu la cja -
mi. W przy pad ku, gdy pew ne wy tycz ne nie są re ali zo wa -
ne, au dy tor za sta na wia się, cze mu tak się dzie je (być mo -
że za pro jek to wa ny pro ces nie jest opty mal ny) i ra zem
z au dy to wa nym usta la dzia ła nia ko ry gu ją ce.
W przy pad kach, kie dy zi den ty fi ko wa ne są po ten cjal ne
za gro że nia, np. sto so wa nie zbyt krót kich ha seł do sys te -
mu, za pro po no wa ne zo sta ną dzia ła nia za po bie gaw cze,
ma ją ce na ce lu za bez pie cze nie przed wy ko rzy sta niem zi -
den ty fi ko wa nej po dat no ści. Dla te go nie bój my się au dy -
tów, z za ło że nia ma ją przy no sić ko rzy ści, war to od cza su
do cza su po zwo lić, aby ktoś do świad czo ny spoj rzał
na da ny pro blem świe żym okiem.
War to pa mię tać, że re ko men da cje po au dy to we przed -
sta wia ne przez nie za leż ne go eks per ta czę sto po zwa la ją
uświa do mić kie row nic twu, że in we sty cja w bez pie czeń -
stwo in for ma cji po zwa la unik nąć wie lu przy krych nie spo -
dzia nek, a jak wszy scy wie my, zde cy do wa nie le piej jest
za po bie gać niż le czyć. Fo
t. T
HE
TA
budowa sieci_csi.qxd 12-09-27 15:11 Page 15
16
administracja
z in ter ne tu w Pol sce ko rzy sta obec nie, we dług róż nych
ba dań, od 15 mi lio nów do na wet 18 mi lio nów Po la ków.
co praw da, naj częst szym po wo dem użyt ko wa nia sie -
ci jest pocz ta e -ma il, jed nak co raz czę ściej ko rzy sta my
z in ter ne tu w ce lu za ła twie nia róż no rod nych spraw czy
po szu ki wa nia i prze twa rza nia in for ma cji. co raz po -
wszech niej sze są e -urzę dy, e -dzien ni ki, itp.
– nie wszy scy zda ją so bie spra wę, jak waż ne jest za -
pew nie nie od po wied nie go po zio mu ochro ny, np.
przy lo go wa niu do elek tro nicz ne go dzien ni ka ucznia
z je go oce na mi czy też za pi sy wa nia się na kon sul ta cje
z urzęd ni kiem. czę sto ma my tu taj do czy nie nia z prze -
twa rza niem da nych oso bo wych, a te, zgod nie z usta -
wą o ochro nie da nych oso bo wych, na le ży chro nić
w na le ży ty spo sób – za uwa ża ro bert Pasz kie wicz, me -
ne dżer ds. no we go biz ne su ho me.pl.
Kłód�ka�w prze�glą�dar�ce
W mo men cie wpi sy wa nia do prze glą dar ki in ter ne to -
wej tzw. wraż li wych da nych, jak np. ad re su, te le fo nu,
nu me ru kar ty kre dy to wej, po win ni śmy być szcze gól -
nie ostroż ni. Przede wszyst kim, po win ni śmy się
upew nić, czy pa sek prze glą dar ki przy brał ko lor zie lo -
ny lub wid nie je na nim cha rak te ry stycz na żół ta kłód -
ka, a ad res stro ny WWW po prze dza skrót „https”. Li -
ter ka „s” to w tym przy pad ku skrót od „se cu re”, czy li
bez piecz nie, co ozna cza, że stro na opa trzo na ta ki mi
zna ka mi jest god na na sze go za ufa nia. Sta now czo
po win ni śmy uni kać po da wa nia po uf nych in for ma cji
na nie za bez pie czo nych wi try nach. Ko lor pa ska prze -
glą dar ki jest sym bo lem roz po znaw czym stron, któ re
zo sta ły za bez pie czo ne cer ty fi ka tem SSL (ang. Se cu -
re Soc ket Lay er). To tech no lo gia słu żą ca do bez -
piecz nej trans mi sji za szy fro wa ne go stru mie nia
da nych. Jest ona po wszech nie wy ko rzy sty wa -
na do za bez pie cza nia ser we rów WWW zbie ra ją cych,
prze twa rza ją cych i udo stęp nia ją cych wraż li we in for -
ma cje. SSL sku tecz nie chro ni przed pod słu chi wa -
niem, pod szy wa niem się czy mo dy fi ka cją prze sy ła -
nych da nych.
– Ko lor zie lo ny naj czę ściej ozna cza, że wy ko rzy sta no
cer ty fi kat SSL ty pu Exten ded Va li da tion (EV), gwa ran -
tu ją cy naj wyż szy po ziom bez pie czeń stwa. Wnio sko -
daw ca sta ra ją cy się o ta ki cer ty fi kat mu si przejść wie -
lo eta po wy pro ces we ry fi ka cji, po twier dza jąc tym sa -
mym swo ją wia ry god ność i ist nie nie. nie bie ski ko lor
to naj częst sze wy róż nie nie stron z cer ty fi ka tem SSL
ty pu Do ma in Va li da tion (DV) oraz or ga ni za tion Va li da -
tion (oV). Ten ostat ni do dat ko wo za wie ra w so bie na -
zwę fir my, któ ra uzy ska ła cer ty fi kat. War to rów nież
pod kre ślić, że każ da prze glą dar ka in ter ne to wa w nie -
co in ny spo sób wy róż nia stro ny za bez pie czo ne cer ty -
fi ka tem SSL. Waż nym ele men tem jest tak że iko -
na kłód ki. Kli ka jąc w nią znaj dzie my in for ma cje m.in.
o okre sie waż no ści cer ty fi ka tu SSL, na zwie chro nio nej
niewiele stron polskich urzędów, szkół i szpitali
jest wyposażonych w certyfikat SSL. A to
prosty, skuteczny i tani sposób ochrony
wrażliwych danych w internecie.
SSL to niezbędny składnike-administracji MArcin złocH
Fo
t. T
HE
TA
szyfrowanie_csi.qxd 12-09-27 15:13 Page 16
do me ny i wła ści cie lu cer ty fi ka tu (ssL oV oraz eV),
a tak że na zwie fir my wy sta wia ją cej cer ty fi kat – wy -
ja śnia Ro bert Pasz kie wicz.
cer ty fi ka ty ssL nie tyl ko za pew nia ją szy fro wa nie
prze sy ła nych in for ma cji, ale tak że w swej za awan so -
wa nej for mie (cer ty fi ka ty exten ded Va li da tion – tzw.
zie lo ny pa sek ad re su) gwa ran tu ją toż sa mość pod -
mio tu, któ ry jest wła ści cie lem stro ny. Nie mó wi my
więc tyl ko o tym np., „czy pro ces skła da nia wnio sków
o pasz port jest bez piecz ny”, ale tak że „czy stro na,
z któ rej po bie ra my wnio sek czy też go skła da my, to
fak tycz nie wła ści we miej sce – wła ści wej in sty tu cji”.
Wła�ści�wa�stro�na
Naj cen niej szą war to ścią jest dziś in for ma cja. brak
na le ży tej ochro ny da nych gro zi wy cie kiem kry tycz -
nych in for ma cji, czy też mo że do pro wa dzić do wła -
ma nia i w kon se kwen cji pod mia ny da nych. oby wa -
te le ko rzy sta ją cy z urzę do wych ser wi sów www, czy
to gmin nych, czy też kra jo wych, chcą mieć pew ność,
że ko rzy sta ją z wła ści we go ser wi su w in ter ne cie. wy -
obraź my so bie sy tu ację, w któ rej ktoś po zna je na sze
da ne do stę po we, np. do sys te mu lo go wa nia do pla -
ców ki opie ki zdro wot nej czy sys te mu re zer wa cji
miejsc w urzę dzie na spo tka nie. in nym przy kła dem
mo że być prze chwy ce nie da nych do lo go wa nia
do sys te mu elek tro nicz ne go dzien ni ka szkol ne -
go – co gro zi wy cie kiem in for ma cji o uczniach, je go
oce nach, uwa gach, itp. skraj nym przy pad kiem jest
brak cer ty fi ka tów ssL i uzy ska nie ha sła ad mi ni stra -
cyj ne go do da ne go sys te mu – a czę sto ser wi sy są
wy sta wio ne „na świat”. w ta kim wy pad ku mo że
wręcz dojść do prze ję cia kon tro li nad ca łym sys te -
mem i jesz cze więk szych szkód.
Przy kła do wo, ser wis ce iDG https://prod.ce -
idg.gov.pl/ zo stał za bez pie czo ny cer ty fi ka tem ssL
oV, dzię ki cze mu za pi sa no w nim, iż stro na, na któ rej
się znaj du je my, na le ży do Mi ni ster stwa Go spo dar ki,
de par ta men tu ce iDG. z wnio ska mi pasz por to wy mi
jest nie co go rzej – ser wis, w któ rym mo że my spraw -
dzić wnio sek www.pasz por ty.mswia.gov.pl/) zo stał
za bez pie czo ny nie zau fa nym cer ty fi ka tem (wy sta wio -
nym przez urząd, któ ry nie jest uzna wa ny za za ufa ny
przez prze glą dar ki in ter ne to we), w do dat ku wła ści -
wym dla ad re su www.pe sel.mswia.gov.pl. w ta kim
przy pad ku użyt kow nik, któ ry wpi sze w pa sku prze glą -
dar ki ad res https://www.pasz por ty.mswia.gov.pl/ zo -
ba czy stro nę z ostrze że niem o nie bez pie czeń stwie.
– co wię cej, waż ne jest za bez pie cze nie już na eta -
pie stron www urzę dów wo je wódz kich, któ re ma ją
for mu la rze po zwa la ją ce na spraw dze nie sta tu su
wnio sku pasz por to we go i prze sy ła ją ce in for ma cje
do stro ny do ce lo wej. one rów nież po win ny ofe ro -
wać szy fro wa nie pro to ko łem ssL, tak aby bez pie -
czeń stwo prze sy ła nych in for ma cji zo sta ło za cho wa -
ne na każ dym eta pie trans mi sji da nych. Pa mię taj my,
że sys tem jest tak bez piecz ny, jak je go naj słab sze
ogni wo – twier dzi Ro bert Pasz kie wicz.
Szyb�ko�i ta�nio
Jak po win no wy glą dać wy ko rzy sta nie ssL w sa mo -
rzą dach? we dług eks per ta, ide al nym roz wią za niem
jest ochro na ca łej wi try ny, dzię ki cze mu użyt kow nik
w każ dej chwi li bę dzie miał pew ność, że znaj du je się
na stro nie www ocze ki wa nej in sty tu cji, a nie ob ce go
pod mio tu (to za spra wą cer ty fi ka tów ssL oV i eV).
Naj waż niej sze jest jed nak chro nie nie przy naj mniej
tych czę ści ser wi sów www, któ re ma ją w so bie ele -
men ty prze twa rza nia da nych, a więc wszel kie for mu -
la rze kon tak to we, re je stra cji, lo go wa nia, wy mia ny in -
for ma cji, ad mi ni stra cji czy też za rzą dza nia tre ścią
stron www. Przy lo go wa niu do e -urzę du użyt kow nik
mu si mieć pew ność, że je go da ne bę dą bez piecz ne
oraz że znaj du je się we wła ści wym miej scu.
skąd wziąć bez piecz ny cer ty fi kat? cer ty fi kat ssL na -
le ży na być u bez piecz ne go, re no mo wa ne go i zna -
ne go do staw cy. to brzmi jak ba nał, ale za przy kład
niech po słu ży ubie gło rocz ny przy pa dek ho len der -
skie go wy staw cy – fir my Di gi No tar. zo stał on za ata -
ko wa ny przez hac ke rów, a dwa mie sią ce póź niej
ogło sił upa dłość. Po ata ku prze stęp cy mie li moż li -
wość wy sta wia nia do wol nych cer ty fi ka tów ssL,
za po mo cą któ rych mo gli pod szy wać się pod okre -
ślo ny ser wis www i wy łu dzać po uf ne in for ma cje. Li -
sta ser wi sów, dla któ rych je wy da no, by ła bar dzo
dłu ga i obej mo wa ła rów nież tak uzna ne mar ki, jak
Fa ce bo ok, Go ogle czy sky pe. w naj now szych prze -
glą dar kach Di gi No tar nie po wi nien już wy stę po wać
ja ko za ufa ny urząd cer ty fi ka cji.
– Uży wa nie cer ty fi ka tu ssL z punk tu wi dze nia użyt -
kow ni ka od wie dza ją ce go stro nę www jest bar dzo
pro ste. Nie mu si on ni cze go spe cjal ne go uru cha -
miać, ni cze go in sta lo wać. war to za in we sto wać
w cer ty fi kat, zwłasz cza że przy kła do wa ce na rocz ne -
go abo na men tu na cer ty fi kat ssL DV (przed 4 la -
ty – 200 zł) obec nie się ga po zio mu na wet 50-80 zł,
a cza sem jesz cze mniej. cer ty fi ka ty z we ry fi ka cją or -
ga ni za cji (oV i eV), to wy da tek śred nio kil ku set zło -
tych – in for mu je Ro bert Pasz kie wicz.
administracja
17
Certyfikaty SSL stają się standardem
zapewniającym szyfrowanie
informacji. Ich wykorzystanie wymaga
nieco więcej mocy obliczeniowej
komputera niż w przypadku transmisji
otwartym tekstem. Jednak jeśli
możemy mówić o zwiększeniu
realnego obciążenia, to dotyczy ono
bardziej serwerów z zainstalowanym
certyfikatem SSL, na których
umieszczone zostaną strony WWW,
niż komputerów użytkowników
odwiedzających witryny
internetowe –
przekonuje RobeRt Paszkiewicz,
menedżer ds. nowego biznesu
home.pl.
szyfrowanie_csi.qxd 12-09-27 15:13 Page 17
18
administracja
No we li za cja w zde cy do wa ny spo sób zwięk -
sza ro lę i od po wie dzial ność sa mo rzą dów
w za kre sie go spo da ro wa nia od pa da mi, wy -
po sa ża jąc je w ko lej ne na rzę dzia po zwa la ją -
ce na zbu do wa nie spraw ne go, spój ne go
i szczel ne go sys te mu. dla cze go więc dla
wie lu sa mo rzą dów da ta ta jest sy no ni mem fi -
skal nej ka ta stro fy? Cze go rze czy wi ście oba -
wia ją się gmi ny?
Pro ble mów z no wą usta wą, nie ste ty, nie bra -
ku je. Co gor sza, nie ubła ga nie ucie ka ją cy
czas po tę gu je jesz cze prze ra że nie i pa ni kę
wśród du żej czę ści sa mo rzą dow ców.
No wa re gu la cja praw na spra wia, iż peł ną
od po wie dzial ność za pro wa dzo ną go spo -
dar kę od pa da mi przej mu ją sa mo rzą dy. dłu -
go fa lo wo, dzia ła nia ma ją ce na ce lu utrzy ma -
nie po rząd ku i czy sto ści na te re nie gmin ma -
ją do pro wa dzić m.in. do:l osią gnię cia do 2020 ro ku za kła da ne go
po zio mu re cy klin gu okre ślo nych frak cji od -
pa dów ko mu nal nych;
l ogra ni cze nia do 2020 ro ku ma sy od pa -
dów ko mu nal nych ule ga ją cych bio de gra -
da cji prze ka zy wa nych do skła do wa nia.
Jed nak dzi siaj pro ble my gmin są zgo ła od -
mien ne i zde cy do wa nie bar dziej przy ziem ne.
Trud�ne�py�ta�nia
Co zro bić z funk cjo nu ją cy mi za kła da mi bu -
dże to wy mi i spół ka mi miej ski mi za trud nia ją -
cy mi set ki osób, re ali zu ją cy mi obec nie
na zle ce nie gmin za da nia zwią za ne z go spo -
da ro wa niem od pa da mi, w tym z ich od bio -
rem? W świe tle prze wa ża ją cej czę ści in ter -
pre ta cji art. 6 d i 6 e zno we li zo wa nej usta wy,
za kła dy te nie bę dą już mo gły li czyć na zle -
ca nie im za dań w try bie in -ho use, z po mi nię -
ciem kon ku ren cyj nej ścież ki za mó wień pu -
blicz nych.
W ja ki spo sób przy go to wać się do rze tel ne -
go i świa do me go zor ga ni zo wa nia prze tar -
gów na od bie ra nie od pa dów ko mu nal nych
1 stycznia 2012 roku
weszła w życie
znowelizowana ustawa
o utrzymaniu czystości
i porządku w gminach,
a 1 lipca 2013 roku
nowy system
gospodarowania
odpadami powinien
zadebiutować
w praktyce. Zbliżanie
się tej daty wywołuje
panikę dużej części
samorządowców.
9 miesięcy do fiskalnej katastrofy?
ArTur SiodmiAk
Fo
t. T
HE
TA
Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
smieci_csi.qxd 12-09-28 13:27 Page 18
od wła ści cie li nie ru cho mo ści tak, by re zul -tat tych po stę po wań za gwa ran to wał fi nan -so we zbi lan so wa ne ca łe go sys te mu?W ja ki spo sób okre ślić me to dę ob li cza niaoraz wy so kość staw ki za wy wóz od pa -dów, by de cy zja ta nie spo wo do wa ła nad -mier ne go spo łecz ne go po ru sze nia, a jed -no cze śnie nie wy wo ła ła re ak cji łań cu cho -wej w po sta ci po li tycz ne go trzę sie niasa mo rzą do wej zie mi i de sta bi li za cji lo kal -nej ad mi ni stra cji?Po wyż sze py ta nia są je dy nie pre lu diumdo kwe stii jesz cze bar dziej fun da men tal -nej. Co zro bić, by na oł ta rzu zno we li zo wa -nej usta wy nie zło żyć sa mo rzą do wych fi -nan sów? Jak uchro nić je przed fi skal nąka ta stro fą?We dług sta ty styk Mi ni ster stwa Śro do wi -ska, od 25 do 30 proc. wła ści cie li nie ru -cho mo ści nie po no si obec nie żad nychkosz tów zwią za nych z wy wo zem śmie ci.W związ ku z po wyż szym re al na jest sy tu -acja, w któ rej sa mo rzą dy, po roz pi sa niuprze tar gów na wy wóz od pa dów, nie bę dąw sta nie zbi lan so wać zwią za nych z tymkosz tów po przez za pew nie nie od po wied -nich przy cho dów z ty tu łu opła ty za wy wózod pa dów, nie wspo mi na jąc już o osią ga -niu dłu go fa lo wych ce lów usta wy. Dla re ani ma cji ta kie go sys te mu je dy ny mido stęp ny mi środ ka mi, z ja kich gmi ny mo -gą sko rzy stać, bę dzie:l pod no sze nie opłat dla już pła cą cych,
prze rzu ca jąc w ten spo sób na naj bar -dziej uczci wych miesz kań ców ca ły cię -żar funk cjo no wa nia sys te mu,
l fi nan so wa nie po wsta łe go de fi cy tuz wła sne go bu dże tu, kosz tem in nychza dań re ali zo wa nych przez sa mo rzą dy.
O skut kach spo łecz nych i po li tycz nych ta -kich roz wią zań na wet trud no dzi siaj ra cjo -nal nie my śleć.
Szan�sa�w do�brym�sys�te�mie
in�for�ma�tycz�nym
Aby nie do pro wa dzić do tak skraj ne go pa -ra li żu, ko niecz ne jest wy ko rzy sta niewszyst kich do stęp nych in stru men tów po -zwa la ją cych na moż li wie naj bez piecz niej -szą ada pta cję w no wym śro do wi skupraw nym. Jed ną z głów nych ról w tym ob -sza rze ode gra ją sys te my in for ma tycz newspie ra ją ce gmi ny w re ali za cji za dań wy -ni ka ją cych ze zno we li zo wa nej usta wy. Fir ma Ota go, bę dąc wio dą cym do staw cąroz wią zań in for ma tycz nych wspie ra ją -cych za rzą dza nie gmi ną, wy ko rzy stu jącjuż po naddwu dzie sto let nie do świad cze -nie we wdro że niach sys te mów in for ma -tycz nych dla ad mi ni stra cji sa mo rzą do -wej, roz po czę ła im ple men ta cję de dy ko -wa nych sys te mów od po wie dzial nychza peł ną in for ma ty za cję ca łe go pro ce suwy mia ro wa nia (KSON) oraz księ go wa nia
i win dy ka cji na leż no ści z ty tu łu wy wo zuod pa dów (KAK SON). Obec nie wdro że niatrwa ją w urzę dach miast w Ka li szu i Byd -gosz czy, na to miast w kil ku na stu ko lej -nych gmi nach roz pocz ną się w cią gu naj -bliż szych ty go dni.W tych mia stach prze pro wa dzo no jużwstęp ną ana li zę przed wdro że nio wą,w któ rej na cisk po ło żo no przede wszyst -kim na okre śle nie sce na riu sza po zy ska niada nych w ce lu stwo rze nia ba zy wy mia ro -wa nia. Tyl ko kom plet ne i spój ne da nezwięk szą szan se na uzy ska nie wpły wówz opła ty w wy so ko ści po zwa la ją cej re al niemy śleć o zbi lan so wa niu kosz tów ca łe gopro jek tu. Z uwa gi na róż ną hi sto rię po szcze gól nychjed no stek sa mo rzą do wych, od mien nątkan kę miej ską oraz róż ne moż li wo ści or -ga ni za cyj no -for mal ne, źró dła po zy ska niada nych do stwo rze nia wyj ścio wej ba zywła ści cie li i nie ru cho mo ści mo gą być róż -ne: wo do cią gi, wła sne fir my wy wo zo we,two rze nie ba zy po przez przy bli że niaz ewi den cji lud no ści, ręcz ne z kwe ren dąi wy sy ła niem pra cow ni ków w te ren.Z punk tu wi dze nia do staw cy sys te mu, wi -dać du żą od mien ność roz wią zań do ty -czą cych go spo dar ki i bar dzo róż ny stanza awan so wa nia przy go to wań do jej wdro -że nia. Część miast, zwłasz cza tych du -żych, już od kil ku, a na wet kil ku na stu mie -się cy przy go to wu je się do re ali za cji za dańusta wo wych (po wo ła no ze spo ły, prze pro -wa dzo no ana li zy do ty czą ce opłat, itp.).Zda rza ją się jed nak gmi ny bę dą ce na eta -pie po wo ły wa nia ze spo łów ma ją cych do -pie ro ten pro ces przy go to wać. To maswo je kon se kwen cje dla prze pro wa dze -nia wdro że nia sys te mu nie tyl ko go spo da -ro wa nia od pa da mi, ale rów nież sys te muin for ma tycz ne go wspie ra ją ce go ten pro ces.
administracja
19
Fot.
THE
TA
smieci_csi.qxd 12-09-28 13:27 Page 19
Póź no roz po czę te wdro że nie Si nie sie za so bą za -
gro że nie nie kom plet ne go zi den ty fi ko wa nia wła -
ści cie li, nie ru cho mo ści i punk tów wy wo zo wych,
co z pew no ścią utrud ni ewi den cję spły wa ją cych
ma so wo de kla ra cji, zwłasz cza w koń co wym eta -
pie ich przyj mo wa nia. Wy ni kiem ta kie go dzia ła nia
bę dzie opóź nio ny pro ces prze sy ła nia in for ma cji
do sys te mu księ go we go, itd., a kon se kwen cje tu -
taj są ła twe do prze wi dze nia.
Fir ma ota go od po cząt ku 2012 ro ku prze pro wa -
dzi ła re ko ne sans w kil ku dzie się ciu jed nost kach
sa mo rzą do wych do ty czą cy „usta wy śmie cio wej”.
Z prze pro wa dzo nych pod czas spo tkań ana liz wy -
ni ka, iż sa mo rzą dy obie ra ją róż ne kie run ki w wy -
bo rze me to dy na li cza nia opła ty, po dzia łu lub je go
bra ku na sek to ry, obej mo wa nia lub nie obej mo -
wa nia sys te mem de kla ra cyj nym nie za miesz ka -
łych lub mie sza nych nie ru cho mo ści, róż ne spo so -
by we ry fi ka cji de kla ra cji skła da nych przez miesz -
kań ców (np. z wy ko rzy sta niem ra chun ków za
wo dę, za prąd). kon se kwen cją po wyż sze go jest
ko niecz ność zbu do wa nia sys te mu na ty le po jem -
ne go, ela stycz ne go i otwar te go, aby mógł on
udźwi gnąć tę róż no rod ność oraz być przy go to wa -
ny na zmia nę za sad funk cjo no wa nia go spo dar ki
od pa do wej w przy szło ści, w wy ni ku zmian np.
prze pi sów cen tral nych, de cy zji rad nych po star cie
funk cjo no wa nia no we go ła du.
Co system po wi nien ro bić?
ewi den cja w sys te mie po win na obej mo wać
wszyst kie aspek ty, zwią za ne nie tyl ko z go spo -
da ro wa niem od pa da mi, ale rów nież nie czy sto -
ścia mi płyn ny mi. Waż ną ce chą sys te mu po win -
na być moż li wość pro wa dze nia w nim re je stru
wszyst kich pod mio tów bio rą cych udział w go -
spo da ro wa niu od pa da mi (fir my wy wo zo we,
sor tow nie, in sta la cje od bio ru od pa dów, itd.),
kar to te ki wła ści cie li wraz z nie ru cho mo ścia mi,
de kla ra cji, umów wła snych firm wy wo zo wych
na wy wóz nie czy sto ści sta łych i płyn nych, jak
rów nież umów gmi ny na wy wóz od pa dów. Sys -
tem po wi nien być rów nież wy po sa żo ny w ba zę
punk tów wy wo zo wych z in for ma cja mi nie tyl ko
o wy po sa że niu i ob słu gi wa nych nie ru cho mo -
ściach, ale rów nież o ilo ści, ja ko ści i ewen tu al -
nych nie zgod no ściach w do ku men ta cji o wy -
wie zio nych od pa dach. moż li wość re ali za cji
spra woz dań z po zio mów osią gnię te go re cy klin -
gu oraz sta ty styk nie zbęd nych do przy go to wa -
nia prze tar gu na od biór od pa dów – to tyl ko nie -
któ re ele men ty kom plet ne go sys te mu in for ma -
tycz ne go.
Za sto so wa ne w sys te mie roz wią za nia mu szą rów -
nież po zwa lać na in te gra cję z ze wnętrz ny mi ba za -
mi re fe ren cyj ny mi, np. ba zą ewi den cji lud no ści,
po dat ka mi, za so bem geo de zyj nym, da ny mi z wo -
do cią gów. dzię ki ta kiej funk cjo nal no ści moż li we
jest nie tyl ko wspar cie pro ce su we ry fi ka cji pra wi -
dło wo ści i zgod no ści skła da nych de kla ra cji ze
sta nem fak tycz nym, ale rów nież na ba zie tych da -
nych zbu do wa nie za so bu wła ści cie li, nie ru cho -
mo ści, a na wet punk tów wy wo zów od pa dów.
in nym ele men tem wspie ra ją cym gmi ny w ob słu -
dze de kla ra cji jest moż li wość wy peł nia nia do ku -
men tu na stro nie in ter ne to wej urzę du z wy ko rzy -
sta niem co raz po wszech niej sto so wa nych usług
elek tro nicz nych. Por tal ta ki po wi nien współ pra co -
wać z sys te mem wy mia ro wa nia w za kre sie nie tyl -
ko wy sy ła nia da nych z de kla ra cji do sys te mu, ale
rów nież po wi nien wspie rać wła ści cie la wy peł nia -
ją ce go de kla ra cję, np. w we ry fi ka cji wpro wa dzo -
ne go ad re su nie ru cho mo ści, w pod po wia da niu
od po wied niej staw ki na pod sta wie za zna czo nych
przez wła ści cie la pa ra me trów, bądź wy li cza jąc
opła tę.
Plat for mę in ter ne to wą moż na rów nież wy ko rzy -
stać do udo stęp nie nia elek tro nicz ne go kio sku
opłat, w któ rym miesz ka niec mo że nie tyl ko zo ba -
czyć swo je zo bo wią za nia wo bec urzę du, ale rów -
nież za nie za pła cić. Wy ko rzy sta nie w sys te mie
ob słu gi in dy wi du al nych ra chun ków ban ko wych
(irB) oraz wpłat ma so wych, po le ga ją ce na au to -
ma tycz nym roz k się go wy wa niu prze le wów z irB,
zde cy do wa nie uspraw ni pro ces księ go wa nia i po -
zwo li po świę cić więk szą ilo ść cza su na pod ję cie
sku tecz nych dzia łań win dy ka cyj nych wspie ra nych
przez apli ka cję, któ re zgod nie z za pi sa mi zno we -
li zo wa nej usta wy mu szą być zgod ne z usta wą
„or dy na cja po dat ko wa”.
Jak wi dać z po wyż sze go, waż ne jest, aby sys tem
in for ma tycz ny wspie ra ją cy gmi ny w go spo dar ce
od pa da mi dzia łał nie tyl ko w śro do wi sku zin te gro -
wa nym z in ny mi sys te ma mi, ale był rów nież kom -
plet ny, przej rzy sty i in tu icyj ny nie tyl ko w za kre sie
wy mia ro wa nia, ale rów nież win dy ko wa nia.
oczy wi ście, sam sys tem in for ma tycz ny nie roz -
wią że wszyst kich pro ble mów przy wdra ża niu za -
pi sów zno we li zo wa nej usta wy. Jed nak z pew no -
ścią wła ści wy wy bór na rzę dzia in for ma tycz ne go
znacz nie zwięk szy szan se na zbi lan so wa nie kosz -
tów ca łe go pro jek tu i po zwo li unik nąć naj czar niej -
szych sce na riu szy.
administracja
20
Fo
t. t
He
tA
Artur SiodmiAk
dyrektor ds. klientów kluczowych.
Zui otAGo (grupa ASSeco)
smieci_csi.qxd 12-09-28 13:27 Page 20
administracja
21
Podrobionemateriałyeksploatacyjnezalewają rynek. Ichużywanie niesie zesobą duże ryzyko,które stawia podznakiem zapytaniapozorneoszczędnościuzyskane na tanimzakupie.
Oryginał nie zawiedzie
Ma te ria ły eks plo ata cyj ne do róż ne go ty pu urzą -dzeń dru ku ją cych ku pu ją wszy scy ich użyt kow ni -cy, za rów no ci do mo wi, jak i in sty tu cjo nal ni: fir mykaż dej wiel ko ści, or ga ni za cje i urzę dy. nie ste ty,bar dzo czę sto zda rza się im za ku pić pro duktpod ra bia ny. Ku pu ją cy kie ru ją cy się niż szą ce nączy też sku sze ni nad zwy czaj ną oka zją sta ją siępo sia da cza mi sfał szo wa nych po jem ni ków z tu -szem lub ka set z to ne rem. Wy ni ka stąd wie le kło -po tów, od złej ja ko ści wy dru ku, awa rii sprzę tu,utra ty re pu ta cji fir my, aż po oskar że nie o współ -udział w dzia ła niach prze stęp czych. Dla te go war -to uważ nie oglą dać ku po wa ne pro duk ty i bar dzopre cy zyj nie for mu ło wać za mó wie nia na nie. ry nek fał szy wych pro duk tów jest ogrom ny i przy -no si fał sze rzom ogrom ne zy ski. Or ga ni za cjaWspół pra cy Go spo dar czej i roz wo ju (OeCD)sza cu je war tość mię dzy na ro do we go han dlupod ro bio ny mi to wa ra mi na oko ło 200 mi liar dówdo la rów rocz nie. Dzia łal ność ta moc no pod ko pu -je uczci wy biz nes. Świa to wa Or ga ni za cja Cel na(WCO) oraz Mię dzy na ro do wa Izba Han dlo wa(ICC) oce nia ją, że pod ra bia nie to wa rów po wo du -je uby tek oko ło 500 mi liar dów eu ro rocz nie z go -
spo dar ki świa to wej. jest to su ma rów no waż nastra cie 5-8 proc. w han dlu mar ko wy mi pro duk ta -mi na ca łym świe cie, włą cza jąc w to nie le gal nyhan del pod ro bio ny mi ka se ta mi dru ku ją cy mi. jestna nie ogrom ny po pyt, co prze kła da się na wiel -kość nie le gal nej pro duk cji. spo śród wszyst kichpod ró bek ma te ria łów biu ro wych aż 85 proc. sta -no wią nie ory gi nal ne tu sze i to ne ry. W nie któ rych kra jach na by wa nie pod ro bio nychma te ria łów eks plo ata cyj nych jest, nie ste ty, bar -dzo roz po wszech nio ne. W ro sji i na Ukra inie, jakin for mu je ośro dek ba daw czy stra te gy One, od -po wied nio 60 proc. i 66 proc. dy rek to rów fi nan so -wych i kie row ni ków do spraw za opa trze nia przy -zna je się do ku po wa nia sfał szo wa nych pro duk -tów. W na szym kra ju nie jest źle, je śli cho dzio na by wa nie pod ro bio nych pro duk tów. jak wy ni -ka z ba dań Tns ObOP, 67 proc. firm w Pol sce de -kla ru je, że ni gdy nie ku pi ło pod ró bek ory gi nal -nych ma te ria łów biu ro wych. War to jed nak do brzeprzy glą dać się ofe ro wa nym pro duk tom, gdyż zu -peł nie nie świa do mie moż na stać się wła ści cie -lem pod rób ki, zwłasz cza czę sto zda rza się takprzy na by wa niu ich w wi try nach in ter ne to wych.
barbara Mejssner
budowa sieci_csi.qxd 12-09-27 15:16 Page 21
administraCja
22
Pod ra bia nie ma te ria łów eks plo ata cyj nych
do dru ka rek ozna cza pro duk cję, po now ne
na peł nia nie lub re ge ne ra cję ka se ty dru ku -
ją cej z za mia rem wpro wa dze nia jej na ry -
nek w spo sób su ge ru ją cy, że jest to ory gi -
nal ny pro dukt da nej mar ki. Ta ka zre ge ne ro -
wa na lub po now nie na peł nio na ka se ta
dru ku ją ca zo sta je umiesz czo na w opa ko -
wa niu do złu dze nia przy po mi na ją cym ory -
gi nal ne pu deł ko.
Oczy wi ście, nie na le ży my lić pod ro bio nych
pro duk tów z le gal ny mi pro duk ta mi po now -
nie na peł nia ny mi lub re ge ne ro wa ny mi, któ re
są sprze da wa ne lub ofe ro wa ne w spo sób
nie wy wo łu ją cy fał szy we go prze ko na nia, że
są to zu peł nie no we, mar ko we pro duk ty.
Przy kła dem le gal ne go, po now nie na peł nia -
ne go pro duk tu mo że być pro dukt wy raź nie
ozna czo ny ja ko „po now nie na peł nia ny” lub
„re ge ne ro wa ny”. W ta kim pro duk cie nie mo -
gą zo stać uży te ele men ty pro jek tu ory gi nal -
nej ka se ty dru ku ją cej okre ślo nej fir my i jej
opa ko wa nia.
Pod�rób�kom�mó�wi�my�
sta�now�czo�„nie”
Ko rzy sta nie z pod ro bio nych ma te ria łów eks -
plo ata cyj nych wią że się z du żym ry zy kiem
dla firm i in sty tu cji pu blicz nych. Ory gi na lne
ka se ty do dru ko wa nia w dru kar kach la se ro -
wych i atra men to wych za pro jek to wa no tak,
by uzy skać naj lep szą ja kość dru ku i nie -
zmien ną wy daj ność, wy ra żo ną w licz bie
stron do wy dru ko wa nia z jed nej ka se ty. Dla -
te go też ni ska lub nie sta bil na ja kość dru ku
jest sy gna łem alar mo wym i pod sta wo wą
wska zów ką przy roz po zna wa niu nie ory gi nal -
nych pro duk tów, pod rób ki wy twa rza ne są
wszak że z po mi nię ciem ja kich kol wiek stan -
dar dów bez pie czeń stwa i ja ko ści. Fir my ko -
rzy sta ją ce z pod ro bio nych ma te ria łów
do dru ko wa nia na ra żo ne są na wie le róż -
nych za gro żeń. Fał szo wa ne ma te ria ły nie
uzy sku ją też prze wi dy wa nej wy daj no ści, li -
czo nej w licz bie stron, a wy cie ka nie tu szu
bądź roz sy py wa nie się to ne ra do wnę trza
dru kar ki mo że spo wo do wać nie od wra cal ne
uszko dze nia.
Sła bej ja ko ści wy dru ki mo gą sta wiać fir mę
w złym świe tle. Po nad to, na le ży się li czyć ze
skar ga mi do pra cow ni ków dzia łu IT i za opa -
trze nia, z do dat ko wy mi kosz ta mi zwią za ny mi
z na pra wą uszko dzo nych dru ka rek, anu lo -
wa niem gwa ran cji na sprzęt, mar no traw -
stwem cza su i środ ków na ogło sze nie no we -
go prze tar gu, pro ble ma mi z od zy ska niem
pie nię dzy za wa dli we, pod ro bio ne ma te ria ły.
Co ro bić, by unik nąć pro ble mów? Na le ży do -
ma gać się ory gi nal nych ma te ria łów do dru -
ko wa nia pod czas za ma wia nia lub ku po wa -
nia ich do dru ka rek la se ro wych i atra men to -
wych. Szcze gól nie w przy pad ku ogło sze nia
prze tar gu, przed sta wi cie le fir my bądź urzę du
quiz
(od
pow
ied
zi n
a 2
4 s
tr.)
quiz
quiz
quiz
quiz
quiz quiz
quiz
Czy potrafisz odróżnić oryginał?
Pytanie 1:Wszystkie oryginalne kasety z tonerem HP
sprzedawane są w opakowaniach oznaczonych
holograficzną etykietą zabezpieczającą HP.
W którym miejscu należy jej szukać?
a) Poniżej odrywanego paska na pudełku.
b) Powyżej odrywanego paska na pudełku.
c) Na odrywanym pasku na pudełku.
Pytanie 2:W przypadku kaset z tonerami HP zarówno
opakowanie, jak i znajdujący się w nim toner
opatrzone są kodami identyfikacyjnymi. Czy
w obu przypadkach jest to ten sam kod?
a) Tylko ostatnie dwa znaki są identyczne.
b) Nie! Różnią się one od siebie całkowicie.
c) Co najmniej pierwsze pięć znaków jest
identyczne.
Pytanie 3:Czym różnią się od siebie zamienniki i podróbki
wkładów atramentowych lub tonerów HP?
a) Niczym – tych dwóch terminów można używać
zamiennie.
b) Podróbkami nazywamy najniższej jakości
zamienniki.
c) Podróbki to najczęściej ponownie napełniane
wkłady i kasety HP sprzedawane jako produkty
oryginalne; sprzedawcy zamienników otwarcie
informują o tym, iż ich produkty nie są
oryginalnymi produktami HP.
budowa sieci_csi.qxd 12-09-27 15:16 Page 22
administracJa
23
Jak rozpoznać oryginał HP – metoda kroków
Każdy z producentów stosuje różnego rodzaju zabezpieczenia pudełek z oryginalnymi
materiałami eksploatacyjnymi. Prześledźmy na przykładzie HP, jak sprawdzić oryginalność
tuszów i tonerów.
Krok 1: Sprawdź etykietę zabezpieczającą
Większość opakowań z oryginalnymi wkładami atramentowymi zawiera etykietę
zabezpieczającą HP. Wszystkie opakowania zawierające oryginalne kasety z tonerem do
drukarek laserowych HP są opatrzone etykietą zabezpieczającą. Są one umieszczone na
wszystkich kasetach do drukarek laserowych HP przeznaczonych do systemów LaserJet
oraz Color LaserJet. Brak etykiety powinien wzbudzić podejrzenia. Etykieta znajduje się na
pasku odrywalnym na opakowaniu kasety, a słowa „Original Toner” są na niej nadrukowane.
Oryginalną etykietę można znaleźć też na wybranych opakowaniach wkładów
atramentowych sprzedawanych w regionie EMEA. Etykieta znajduje się w prawym, górnym
rogu zawieszki na górze pudełka lub z lewej strony pudełka. Ma napis „Original Ink”.
Symbole „ok.” oraz „v” znajdujące się na etykiecie przesuwają się w przeciwnych
kierunkach podczas przechylania pudełka w tył i w przód, natomiast podczas przechylania
pudełka w lewo i w prawo przesuwają się w tym samym kierunku.
Krok 2: Obejrzyj opakowanie
Pudełka i opakowanie, w których są umieszczane oryginalne materiały eksploatacyjne firmy
HP, są zawsze takiej samej, wysokiej jakości. Firma HP celowo nie zezwala na sprzedaż
opakowań uszkodzonych lub niskiej jakości.
Krok 3: Obejrzyj dokładnie produkt
Oryginalne materiały eksploatacyjne HP są zawsze fabrycznie nowe. Nie mogą być
uszkodzone, nie może z nich wydostawać się atrament, nie mogą być zarysowane, ani
nosić innych śladów użytkowania.
Krok 4: W jaki sposób zaoferowano produkty
Aby nie paść ofiarą wątpliwych ofert, zalecane jest kupowanie produktów HP wyłącznie za
pośrednictwem autoryzowanych kanałów sprzedaży. Korzystanie z narzędzia HP Smart
Partner Lokator na stronie WWW HP umożliwia znalezienie listy partnerów handlowych HP
w wybranym kraju.
Krok 5: O czym należy pamiętać przed zgłoszeniem wątpliwości firmie HP
Przy nabraniu podejrzeń co do autentyczności produktu należy:
– dla własnego bezpieczeństwa nie informować sprzedawcy, od którego został kupiony
produkt, o swoich podejrzeniach;
– należy zachować produkt, opakowanie i dokumentację z nim związaną, np. faktury, oferty, itp.
Krok 6: W jaki sposób zgłosić swoje podejrzenie
W razie podejrzenia co do autentyczności warto skontaktować się z firmą HP. Oto sposoby
kontaktu:
– za pośrednictwem poczty elektronicznej ([email protected]),
– za pośrednictwem formularza zgłoszenia on-line na stronie www.hp.pl/oryginalny.
(źródło: HP)
6
budowa sieci_csi.qxd 12-09-27 15:16 Page 23
czy szko ły po win ni wy raź nie za zna czyć, że są
za in te re so wa ni wy łącz nie za ku pem ory gi nal -
nych ma te ria łów. Nie na le ży uży wać sło wa
„ekwi wa lent”, po nie waż da je to sprze daw cy
moż li wość do wol nej in ter pre ta cji, oraz za żą -
dać od sprze daw cy do wo du ory gi nal no ści
ma te ria łów, np. świa dec twa uczest nic twa
w pro gra mo wie part ner skim lub za świad cze -
nia o prze pro wa dze niu przez spe cja li stów
z fir my (np. HP) kon tro li ory gi nal no ści sprze -
da wa nych pro duk tów. Spo rzą dza jąc umo wę
na le ży wy raź nie za zna czyć, że sprze daw ca
jest zo bo wią za ny po świad czyć na pi śmie ory -
gi nal ność wszyst kich ma te ria łów do dru ko wa -
nia do star cza nych zgod nie z wa run ka mi umo -
wy; ja sno okre ślić, że sprze daw ca nie jest
upo waż nio ny do do star cze nia pro duk tów za -
stęp czych bez uzy ska nia pi sem nej zgo dy za -
ma wia ją ce go, oraz jed no znacz nie po in for mo -
wać, że każ dy pod ro bio ny pro dukt zo sta nie
prze ka za ny od po wied nim wła dzom i mo że
zo stać skon fi sko wa ny bez za pła ty.
Ho�lo�gra�my�i ko�dy�QR�
na stra�ży�ory�gi�na�łów�
Pro du cen ci ma te ria łów eks plo ata cyj nych
chcą za gwa ran to wać kon su men tom naj lep -
szą ja kość, dla te go też do kła da ją wszel kich
sta rań, by od po wied nio za bez pie czać swo je
pro duk ty przed sfał szo wa niem.
Przy kła do wym roz wią za niem są no wo cze sne
ho lo gra my na opa ko wa niach ka set dru ku ją -
cych, np. fir my HP. W za leż no ści od zmia ny
ką ta pa trze nia, ho lo gra my te po ka zu ją in ne
zna ki gra ficz ne. Sku tecz nym na rzę dziem są
tak że ko dy QR. Ta kie „met ki” uspraw nia ją też
współ pra cę z or ga na mi ści ga nia, uła twia jąc
zna le zie nie fał sze rzy oraz kon fi ska tę i ka ta lo -
go wa nie pod ro bio nych to wa rów. Kod QR
(z ang. Qu ick Re spon se) jest kwa dra to wym
od po wied ni kiem zna ne go z opa ko wań pro -
duk tów ko du kre sko we go, jed nak ma od nie -
go zde cy do wa nie więk sze moż li wo ści. Ko dy
QR ma ją za za da nie w szyb ki i pro sty spo -
sób, bez po śred nio po móc użyt kow ni kom
w otrzy ma niu in for ma cji na te mat pro duk tów
i usług. Po zba da niu au ten tycz no ści przez
spraw dze nie ho lo gra ficz nej cha rak te ry sty ki
ety kie ty, klien ci mo gą prze ska no wać wid nie -
ją cy na pu deł ku kod Qu ick Re spon se (QR)
za po mo cą smart fo na, aby uzy skać do stęp
do opro gra mo wa nia HP Mo bi le Au then ti ca -
tion i zwe ry fi ko wać ety kie tę (w Pol sce ko dy
QR zo sta ły wpro wa dzo ne w 2012 ro ku, wraz
z za koń cze niem sprze da ży ory gi nal nych to -
ne rów HP w do tych cza so wych opa ko wa -
niach). Au to ry zo wa ne ety kie ty ge ne ru ją ko -
mu ni kat, któ ry po twier dza, że wkład ma pra -
wi dło wy kod i jest ory gi nal nym pro duk tem HP.
Nie pra wi dło we ety kie ty ge ne ru ją ko mu ni kat
ostrze gaw czy z łą czem do wi try ny HP po -
świę co nej prze ciw dzia ła niu ta kim prak ty kom,
na któ rej moż na uzy skać wię cej in for ma cji.
administracja
24
Producenci
na tropie fałszerzy
Z fałszowaniem�produktów�walczą�nie
tylko�organy�ścigania,�ale�także�sami
producenci.�Ich�zaangażowanie
w ochronę�swoich�znaków�towarowych
i marki�przynosi�wymierne�rezultaty.�
HP�bada�podejrzane�działania�związane
z fałszerstwami�oraz�współdziała
z organami�ścigania�i służbami�celnymi
na całym�świecie.�W ciągu�ostatnich
czterech�lat�program�prowadzony
w Europie,�na Bliskim�Wschodzie
i w Afryce�miał�następujące�skutki:
około 1000�śledztw;�około 500�akcji�służb
egzekwowania�prawa�(obławy�i przejęcia
dokonane�przez�władze);�około
9�milionów�przechwyconych�gotowych
produktów,�które�zostały�podrobione,�oraz
komponentów�przeznaczonych
do ponownego�nielegalnego�użytku;
ponad 3000�kontroli�zapobiegania
podrabianiu�wśród�partnerów�kanałowych.
Odpowiedzi
Pytanie 1
c
Pytanie 2
c
Pytanie 3
c
budowa sieci_csi.qxd 12-09-27 15:16 Page 24
26
XVIII Forum TeleInFormaTykI
Tematem�przewodnim�tegorocznego,�osiemnastego�już�Forum�Teleinformatyki�były�koncepcjei uwarunkowania�wykorzystania�technologii�cyfrowej�chmury�domodernizacji�funkcjonowania�państwa.Zainteresowanie�tą�problematyką�okazało�się�bardzo�duże�–�Forum�zgromadziło�ponad 360�osóbzajmujących�się�IT�w administracji�centralnej�i samorządowej�oraz�w dużych�firmach.�
Państwo w drodze do chmury
Ad�mi�ni�stra�cja�pu�blicz�nazbli�ża�się�do tech�no�-lo�gii� clo�ud� com�pu�tin�gu.� Za�le�ca� ją� Ko�mi�sjaEu�ro�pej�ska,�w Pol�sce�mó�wi� o niej�mi�ni�sterMi�chał� Bo�ni� (pa�tron� ho�no�ro�wy� Fo�rum),a dwa�dni�przed kon�fe�ren�cją�Cen�trum�Pro�-jek�tów� In�for�ma�tycz�nych� MA�iC� roz�po�czę�łozbie�ra�nie� opi�nii� sa�mo�rzą�dów� te�ry�to�rial�nychna te�mat�wspól�nej�bu�do�wy�chmu�ry�ob�li�cze�-nio�wej. M.�in.�dla�te�go�strza�łem�w dzie�siąt�kęoka�za�ły�się�pre�zen�ta�cje�przed�sta�wia�ją�ce�za�-rów�no� teo�re�tycz�ne� pro�ble�my� zwią�za�nez chmu�rą,�jak�i opi�nie�bar�dziej�tech�nicz�ne�(te�-mu�po�świę�co�na by�ła�se�sja III Fo�rum).Jak�co�ro�ku�bar�dzo�in�te�re�su�ją�cą�czę�ścią�kon�-fe�ren�cji�był�prze�gląd�sta�nu�re�ali�za�cji�naj�bar�-dziej�za�awan�so�wa�nych�pro�jek�tów�IT�pro�wa�-dzo�nych�w ad�mi�ni�stra�cji� pu�blicz�nej.� Przed�-sta�wia�no�pro�jek�ty�Mi�ni�ster�stwa�Go�spo�dar�ki,GUS� i Cen�trum� Sys�te�mów� In�for�ma�cyj�nychOchro�ny�Zdro�wia.�O pro�jek�cie�P1�re�ali�zo�wa�-nym�w tym�ostat�nim�pod�mio�cie�mó�wią�w tymnu�me�rze� Cy�fro�wej� Pol�ski� dy�rek�to�rzy� Cen�-trum.�Pod�czas�Fo�rum�moż�naby�ło�z ko�lei�po�-znać�do�świad�cze�nia�firm�wy�ko�nu�ją�cych�po�-szcze�gól�ne�czę�ści�pro�jek�tu.�Bar�dzo�cie�ka�waby�ła�pre�zen�ta�cja,�któ�rą�przed�sta�wił�Grze�gorzGo�mo�ła�z HP.�Jej�te�ma�tem�by�ła�„In�te�ro�pe�ra�-cyj�ność�pro�jek�tów�cen�tral�nych�i re�gio�nal�nychw ochro�nie�zdro�wia”.�Dy�rek�tor�Grze�gorz�Go�mo�ła�od�niósł�się�m.�in.do pro�ble�mu�współ�pra�cy�re�gio�nal�nych�sys�-te�mów�e�-zdro�wia�z plat�for�mą�cen�tral�ną.�HPma�tu�spo�ro�spo�strze�żeń,�bo�fir�ma�ta�uczest�-ni�czy�w cen�tral�nym�pro�jek�cie�P1�i re�ali�zo�wa�łapro�jekt�re�gio�nal�ny�„Dol�no�ślą�skie�e�-zdro�wie”.Jak�przy�po�mniał�Grze�gorz�Go�mo�ła,�sys�te�myre�gio�nal�ne�mo�gą�być�bu�do�wa�ne�już�wobec�-nym�sta�nie�praw�nym,�w za�kre�sie�za�pew�nia�-ją�cym�wy�mia�nę�da�nych�me�dycz�nych�po�mię�-dzy� usłu�go�daw�ca�mi.� W przy�szło�ści� mo�gąlub�po�win�ny�one�peł�nić�funk�cję�am�ba�sa�do�rasys�te�mów� cen�tral�nych� na po�zio�mie� lo�kal�-nym,�co�zmniej�szy�licz�bę�re�la�cji�ko�mu�ni�ka�cyj�-nych� sys�te�mu� cen�tral�ne�go� do sys�te�mówusłu�go�daw�ców�o co�naj�mniej�trzy�rzę�dy�wiel�-ko�ści.�Zda�niem�dy�rek�to�ra�Go�mo�ły�sys�te�my� re�gio�-nal�ne�mo�gą�być�naj�sku�tecz�niej�szą,�naj�pew�-niej�szą�i naj�bar�dziej�prak�tycz�ną�dro�gą�dopo�-zy�ska�nia�da�nych�z sys�te�mów�dzie�dzi�no�wychdo sys�te�mu�cen�tral�ne�go.�Sys�tem�re�gio�nal�nye�-zdro�wia�ła�twiej�zbu�do�wać,�bo�mniej�sza�jest
zło�żo�ność�i ska�la�przed�się�wzię�cia.�Po�za tymszyb�ciej� i ła�twiej�do�ga�du�je�się�ze�szpi�ta�lemmar�sza�łek�wo�je�wódz�twa�niż�mi�ni�ster.�Waż�nym� i ocze�ki�wa�nym� przez� śro�do�wi�skoele�men�tem�Fo�rum� jest� ogło�sze�nie� na�zwisklau�re�atów�na�gro�dy�im.�im.�Mar�ka�Ca�ra.�Lau�-re�ata�mi� te�go�rocz�nej,� je�de�na�stej� edy�cji� Na�-gro�dy�im.�Mar�ka�Ca�ra�zo�sta�li:�
An�na Stre�żyń�ska,�Cen�trum�Stu�diów�Re�gu�-
la�cyj�nych –�za kon�se�kwen�cję�w dzia�ła�niachna rzecz�dy�wer�sy�fi�ka�cji� ryn�ku� te�le�ko�mu�ni�ka�-cyj�ne�go�zmie�rza�ją�cych�dozwięk�sze�nia�do�stę�-pu�do In�ter�ne�tu�sze�ro�ko�pa�smo�we�go�w Pol�-sce.�An�na Stre�żyń�ska�w la�tach 2006-2012�ja�-ko�Pre�zes�UKE� sku�tecz�nie� i trwa�le� zmie�ni�łana ko�rzyść� struk�tu�rę� te�le�ko�mu�ni�ka�cyj�ne�goryn�ku�w Pol�sce.Ma�riusz�Ma�dej�czyk,�Dy�rek�tor�Biu�ra�In�for�-
ma�ty�ki�i Roz�wo�ju�Sys�te�mów�Te�le�in�for�ma�-
tycz�nych� w Pod�la�skim� Urzę�dzie� Wo�je�-
wódz�kim�wBia�łym�sto�ku zawkład�w roz�wójspo�łe�czeń�stwa� in�for�ma�cyj�ne�go.�Opra�co�wa�-ny�pod je�go�kie�run�kiem�sys�tem�Elek�tro�nicz�-ne�go�Za�rzą�dza�nia�Do�ku�men�ta�mi�(EZD)�jestwdra�ża�ny�na9.000�sta�no�wisk�w12�urzę�dachwo�je�wódz�kich.�Sys�tem�EZD�ma�szan�sę�sta�-nia�się�stan�dar�dem�w ad�mi�ni�stra�cji.�No�mi�no�wa�ny�mi�do te�go�rocz�nej�Na�gro�dy�im.Mar�ka�Ca�ra�by�li� tak�że:�prof.�dr�hab.�Gra�ży�-na Szpor,�Kie�row�nik�Ka�te�dry�Pra�wa�In�for�ma�-tycz�ne�go,� Uni�wer�sy�te�tu� Kar�dy�na�ła� Ste�fa�-na Wy�szyń�skie�go� w War�sza�wie� oraz� prof.Krzysz�tof� Diks,� Prze�wod�ni�czą�cy� Ko�mi�te�tuGłów�ne�go�Olim�pia�dy�In�for�ma�tycz�nej,�współ�-o�pie�ku�nem� dru�żyn� Uni�wer�sy�te�tu�War�szaw�-skie�go� zdo�by�wa�ją�cych� lau�ry� w Aka�de�mic�-kich�Mi�strzo�stwach�Świa�ta�w Pro�gra�mo�wa�-niu�Ze�spo�ło�wym.
XVIII Forum Teleinformatyki
odbywało się od 27 do
28 września 2012 roku
w Warszawie.
Organizowane przez
BizTech Konsulting SA
Forum Teleinformatyki jest
jedną z najbardziej
prestiżowych,
a jednocześnie jedną
z najstarszych imprez
w polskiej branży IT.
Od 1995 roku podczas
kolejnych spotkań
poruszane są najbardziej
aktualne tematy
towarzyszące rozwojowi
wykorzystania informatyki
w administracji
i gospodarce naszego kraju.
Honorowymi
Patronami XVIII Forum
Teleinformatyki byli: Michał
Boni, Minister Administracji
i Cyfryzacji; prof. dr hab.
Marcin Pałys, Rektor
Uniwersytetu
Warszawskiego;
dr inż. Wacław Iszkowski,
Prezes Polskiej Izby
Informatyki i Telekomunikacji;
Marek Woszczyk, Prezes
Urzędu Regulacji Energetyki.
Patronem Forum była:
PARP Polska Agencja
Rozwoju Przedsiębiorczości
Partnerami Forum byli:
Hewlett-Packard Polska,
Infovide-Matrix SA, Polska
Wytwórnia Papierów
Wartościowych SA., PIRC
Jednym z patronów
medialnych była
Cyfrowa Polska.
forum_csi.qxd 12-09-28 14:00 Page 26
28
komputery Asus
isto tą pro gra mu cy fro wa Szko ła jest wy po -
sa że nie szkół w no wo cze sne po mo ce dy -
dak tycz ne – urzą dze nia elek tro nicz ne za rów -
no dla na uczy cie li, jak i uczniów. Pro gram
ma uła twić szko łom po zy ska nie lap to pów,
rzut ni ków mul ti me dial nych, ta blic in te rak tyw -
nych i in nych urzą dzeń, któ re uatrak cyj nią
i uła twią na ukę. W pi lo ta żo wej edy cji pro gra -
mu, któ ra trwa od kwiet nia 2012 r. do sierp -
nia 2013 r., weź mie udział 380 szkół pod sta -
wo wych z ca łej Pol ski.
Jed nym z prio ry te tów pi lo ta żu jest od po -
wied nie przy go to wa nie uczniów do spraw -
ne go funk cjo no wa nia w spo łe czeń stwie in -
for ma tycz nym. Po win no od by wać się to
dwu to ro wo – po przez sa mo dziel ne ko rzy -
sta nie przez nich z urzą dzeń w szko łach
oraz przez zwięk sze nie licz by wy ko rzy sty wa -
nych przez na uczy cie li mul ti me dial nych po -
mo cy na uko wych. Ta ką te zę po twier dza ją
son da że. z ba da nia Dia gno za Spo łecz -
na 2011 wy ni ka, że dla naj młod szych kom -
pu ter i in ter net są znacz nie bar dziej in te re -
su ją cym źró dłem zdo by wa nia wie dzy i za -
ba wy niż te le wi zja. Ba da nia po ka zu ją, że
w Pol sce po nad 80 proc. dzie ci w wie ku
7-14 lat ko rzy sta z in ter ne tu kil ka ra zy w ty -
go dniu, a co czwar te dziec ko w wie ku 4-6 lat
lo gu je się do sie ci przy naj mniej raz w ty go -
dniu. To ar gu men ty, któ re po win ny skło nić
na uczy cie li i wy cho waw ców do częst sze go
ko rzy sta nia z mul ti me diów pod czas pro wa -
dzo nych przez sie bie lek cji.
Oka�zja�do zmian
Jak po ka zu ją ba da nia wy daw nic twa edu ka -
cyj ne go Klett i Uni wer sy te tu łódz kie go, pol -
skie szko ły są wy po sa żo ne w sprzęt kom pu -
te ro wy: po nad 92 proc. ma de sk to py,
72,1 proc. lap to py, 88,4 proc. rzut ni ki mul ti -
me dial ne, a 64,4 proc ta bli ce in te rak tyw ne.
Głów nym pro ble mem jest stan po sia da ne -
go sprzę tu, któ ry w wie lu przy pad kach jest
moc no prze sta rza ły. z pew no ścią wpły wa to
na po ziom wy ko rzy sty wa nia przez pe da go -
Szkoła powinna dzieci
kształcić i uczyć
przydatnych w życiu
umiejętności. Warto,
aby robiła to w ciekawy
i nowoczesny sposób.
Szansą na realizację
tych postulatów jest
program cyfrowa
Szkoła i związane z nim
zakupy sprzętu
informatycznego.
Laptop w szkole MArcin złocH
Fo
t. T
HE
TA
szkola hp _csi.qxd 12-09-27 15:19 Page 28
gów urzą dzeń szkol nych – tyl ko 40 proc.
ba da nych na uczy cie li przy zna ło, że ro bi
to czę sto. Pro gram cy fro wa Szko ła wy da -
je się więc do sko na łą oka zją do uzu peł -
nie nia bra ków w do stęp no ści no wo cze -
snych po mo cy na uko wych w szko łach
i wy mia ny prze sta rza łych urzą dzeń
na now sze, spraw niej sze i bar dziej funk -
cjo nal ne mo de le.
– Współ cze sna szko ła mu si na dą żyć
za tech no lo gią, któ ra jest już co dzien no -
ścią. Ucznio wie ma ją sta ły kon takt
z kom pu te ra mi i in ter ne tem, i to szko ła
po win na na uczyć ich, jak wy ko rzy stać je
do cie ka we go zdo by wa nia wie dzy, sa -
mo dziel ne go wy szu ki wa nia in for ma cji
i kre atyw ne go my śle nia. Ma my w swo jej
ofer cie bar dzo do bre urzą dze nia za rów -
no dla uczniów, jak i na uczy cie li. Sta wia -
my na cisk na funk cjo nal ność i nie za wod -
ność na szych pro duk tów – prze ko nu je
Szy mon Win cio rek, Bu si ness De ve lop -
ment Ma na ger w aSUS Pol ska.
Szko ły po win ny za sta no wić się, ja kich
urzą dzeń po trze bu ją za rów no dla na -
uczy cie li, jak i dla uczniów. ofer ta ryn ko -
wa jest bar dzo sze ro ka, dla te go war to
sko rzy stać z po rad eks per tów. zda niem
Szy mo na Win cior ka z aSUS -a, lap top dla
na uczy cie la po wi nien być urzą dze niem
wszech stron nym. Szko ły po win ny zwra -
cać uwa gę na ce nę, jed nak nie mo gą po -
pa dać w skraj no ści, ku pu jąc naj tań sze
do stęp ne urzą dze nia, któ rych funk cjo nal -
no ści są ogra ni czo ne. na uczy ciel po wi -
nien zo stać wy po sa żo ny w mul ti me dial ny
no te bo ok na da ją cy się do pro fe sjo nal -
nych za dań. Waż ne, aby miał opcje pod -
łą cze nia go do urzą dzeń ze wnętrz nych
(od po wied nie złą cza: VGa, USB, hDMi
lub Di splay Port). Dzię ki te mu bę dzie kom -
pa ty bil ny z więk szo ścią przy dat nych pod -
czas lek cji urzą dzeń (rzut nik, ta bli ca in te -
rak tyw na, dru kar ka). Kom pu ter dla ucznia
nie mu si być aż tak wy daj ny. Kom for to wą
pra cę za pew ni mu ma try ca więk sza
niż 12 ca li. Bar dzo przy dat ne bę dą na rzę -
dzia mul ti me dial ne, ta kie jak zin te gro wa -
na ka me ra czy mi kro fon.
Wy�se�lek�cjo�no�wa�ne�ma�szy�ny
Jed ną z pro po zy cji aSUS -a są no te bo oki
z se rii n, któ re do sko na le spraw dzą się
w szko le za rów no na biur ku na uczy cie la,
jak i na szkol nej ław ce. Mo de le n46
(14 ca li), n56 (15 ca li) i n76 (17 ca li) to
bar dzo wy daj ne urzą dze nia, któ re z ła -
two ścią spro sta ją wy ma ga niom więk szo -
ści naj now szych pro gra mów. ich ser cem
są pro ce so ry in tel co re 3. ge ne ra cji opar -
te na ar chi tek tu rze ivy Brid ge. To jed ne
z naj bar dziej wy daj nych pro ce so rów
na ryn ku, ofe ru ją ce wy jąt ko wą moc ob li -
cze nio wą i gwa ran tu ją ce płyn ne dzia ła nia
apli ka cji i mul ti me diów. in ży nie ro wie
aSUS -a po sta ra li się rów nież, aby zmi ni -
ma li zo wać zu ży cie ener gii przez urzą dze -
nia. Uda ło się to osią gnąć dzię ki za sto so -
wa niu tech no lo gii aSUS Su per hy brid En -
gi ne ii, któ ra do dat ko wo skra ca czas
wzna wia nia pra cy lap to pa z try bu czu wa -
nia do za le d wie dwóch se kund. Dzię ki
du żym ma try com Full hD, no te bo oki z se -
rii n na da ją się ide al nie do kom for to wej
pra cy i na uki. Ekran ofe ru je sze ro kie ką ty
wi dze nia – 150 stop ni w po zio mie i 120 stop -
ni w pio nie. Dzię ki te mu z no te bo oka wy -
god nie mo że jed no cze śnie ko rzy stać kil -
ka osób bez ja kiej kol wiek utra ty ja ko ści
ob ra zu. Po łą cze nie wy so kiej ja ko ści ma -
tryc z do sko na łym dźwię kiem, za pew nia -
nym przez sys tem So nic Ma ster Pre mium,
po zwo li kom for to wo zre ali zo wać sce na -
riusz każ dej lek cji. Szkol ne kom pu te ry
mu szą być wy trzy ma łe na uszko dze nia
me cha nicz ne. Do bu do wy lap to pów se rii
n wy ko rzy sta no wy so kiej ja ko ści two rzy -
wa, a obu do wa zo sta ła wy ko na na z alu -
mi nium.
W ro li co dzien ne go na rzę dzia pra cy
ucznia i na uczy cie la do sko na le spraw dzą
się tak że no te bo oki aSUS -a z se rii K. Te
uni wer sal ne no te bo oki wy róż nia ją się wy -
trzy ma ło ścią, ja ką za pew nia ją alu mi nio we
wy koń cze nia. no we pro ce so ry 3. ge ne ra -
cji in tel co re oraz kar ty gra ficz ne z se rii
nVi Dia Ge For ce 600 za pew nia ją płyn ne
i szyb kie dzia ła nie. za sto so wa na tech no -
lo gia aSUS Su per hy brid En gi ne ii za pew -
nia przy wra ca nie kom pu te ra ze sta nu
czu wa nia w cią gu za le d wie 2 se kund.
komputery Asus
29
74 proc. nauczycieli korzysta
podczas lekcji
z notebooków, jak
wynika z badania
przeprowadzonego
przez wydawnictwo
edukacyjne Klett
i Uniwersytet Łódzki.
Oczywiście, jeśli szkoły
są w nie wyposażone.
szkola hp _csi.qxd 12-09-27 15:19 Page 29
Co wię cej, kom pu ter mo że po zo stać w sta nie
uśpie nia na wet przez dwa ty go dnie. Urzą dze nia
z se rii K wy po sa żo no w ca łą se rię funk cji zwięk -
sza ją cych kom fort pra cy i na uki. Roz wią za nie Ice -
Co ol zmniej sza tem pe ra tu rę oparć nad garst ków,
za pew nia jąc kom fort pod czas pi sa nia na kla wia -
tu rze. Tech no lo gia Su per Batt prze dłu ża dłu gość
pra cy na ba te rii na wet trzy krot nie w po rów na niu
z nor mal ny mi no te bo oka mi. To uch pad zo stał po -
więk szo ny, aby za pew nić pre cy zyj niej szą kon tro lę
i moż li wość ko rzy sta nia z ge stów. Sty lo wa kla wia -
tu ra wy spo wa zo sta ła wzmoc nio na za po mo cą
ela stycz niej szych, a jed no cze śnie wy trzy mal -
szych kla wi szy. Ta kich moż li wo ści nie ofe ru ją żad -
ne in ne urzą dze nia w tym seg men cie ryn ko wym.
Naj bar dziej wy daj ny mi kom pu te ra mi prze no śny -
mi w ofer cie ASUS -a są ul tra bo oki. W cien -
kiej, 21-mi li me tro wej obu do wie za mknię to po tęż -
ny pro ce sor In tel Co re trze ciej ge ne ra cji, kar tę
gra ficz ną NVI DIA GT 635M, szyb ki hy bry do wy
dysk SSD/HDD oraz na pęd optycz ny. Czy nią one
z naj now szych ul tra bo oków te go pro du cen ta ide -
al ne urzą dze nia do co dzien nej pra cy i roz ryw ki.
Ul tra bo oki ASUS se rii S do stęp ne są w dwóch
wer sjach – 15,6- i 14-ca lo wej. Wy po sa żo no je
w obu do wy, któ rych po kry wy zo sta ły wy mo de lo -
wa ne w ta ki spo sób, aby za pew nić wy trzy ma łość
i trwa łość pod czas mo bil nej pra cy. W ce lu za -
pew nie nia bar dziej in tu icyj nej i ła twej ob słu gi, ul -
tra bo oki ASUS se rii S wy po sa żo no w du ży to uch -
pad wy ko rzy stu ją cy tech no lo gię Smart Ge stu re.
Umoż li wia on mię dzy in ny mi przy bli ża nie, ob ra -
ca nie i prze wi ja nie za po mo cą dwóch pal ców, jak
rów nież prze su wa nie obiek tów za po mo cą trzech
pal ców. Kla wia tu ra ma so lid ną kon struk cję i za -
pew nia wy so ki kom fort pod czas użyt ko wa nia.
Naj�now�sze�tren�dy�
Ogrom ny po ten cjał dy dak tycz ny ma ją rów nież ta -
ble ty. Nie ste ty, wy ko rzy sta nie mul ti me dial nych ta -
bli czek w szko łach to jesz cze pieśń przy szło -
ści – ba da nia po ka zu ją, że na wy po sa że niu ma je
je dy nie 2,6 proc. pol skich szkół, a ko rzy sta z nich
za le d wie 0,9 proc. na uczy cie li. Moż na po ku sić
się jed nak o stwier dze nie, że ta ble ty spraw dzą
się ja ko po moc dy dak tycz na na wet dla młod -
szych dzie ci, np. przed szko la ków. Ich głów nym
atu tem jest in tu icyj na ob słu ga, któ rą ucznio wie
bły ska wicz nie opa nu ją.
W za ło że niu ta blet słu ży do prze glą da nia In ter ne -
tu. Jest lek ki, nie wiel ki, ob słu gi wa ny do ty kiem.
Nie ste ty, dla nie któ rych grup użyt kow ni ków te za -
le ty są wa da mi. Cho dzi głów nie o brak tra dy cyj -
nej, sprzę to wej kla wia tu ry, przez co two rze nie
do ku men tów mo że być pro ble ma tycz ne.
Na szczę ście, pro du cen ci ta ble tów do strze gli to
ogra ni cze nie i do łą cza ją kla sycz ną kla wia tu rę,
dzię ki któ rej ta blet prze kształ ca się w peł no praw -
ny, pod wzglę dem funk cjo nal nym i er go no micz -
nym, lap top. Do łą cza na sta cja do ku ją ca zmie nia
ta blet w no te bo ok, zwięk sza jąc czas pra cy
i umoż li wia jąc pi sa nie na tra dy cyj nej, sprzę to wej
kla wia tu rze. Ta kim urzą dze niem jest ASUS Trans -
for mer Pad In fi ni ty – pierw szy na świe cie ta blet
Full HD z sys te mem An dro id. Po pod łą cze niu
do sta cji do ku ją cej ba te ria po zwa la na pra cę
przez 14 go dzin. Pro duk tyw ność zwięk sza peł -
na kla wia tu ra QWER TY, wie lo do ty ko wy to uch pad
oraz por ty USB i czyt nik kart SD. Ser ce Trans for -
mer Pad In fi ni ty sta no wi czte ror dze nio wy pro ce -
sor NVI DIA’s Te gra 3 T33 4-PLUS -1, któ ry za wie -
ra w so bie 12-rdze nio wy pro ce sor gra ficz ny Ge -
For ce. Do dat ko wy, oszczę dza ją cy ener gię rdzeń
pro ce so ra zaj mu je się mniej wy ma ga ją cy mi za -
da nia mi, np. od twa rza niem mu zy ki i fil mów. Mo -
ni tor o pro por cjach ob ra zu 16:10 i roz dziel czo -
ści 1920x1200 za pew nia sze ro ki, 178-stop nio wy
kąt wi dze nia. Dzię ki alu mi nio wej kon struk cji ta blet
ma 8,5 mm gru bo ści i wa ży za le d wie 598 g, dzię -
ki cze mu bez więk sze go wy sił ku moż na go ze so -
bą wszę dzie za bie rać.
Po dob nym w kon cep cji urzą dze niem jest ASUS
Trans for mer Pad 300. W tym urzą dze niu, po pod -
łą cze niu do sta cji do ku ją cej, ba te ria po zwa la
na pra cę przez 15 go dzin. Trans for mer Pad 300
ko rzy sta z sys te mu ope ra cyj ne go An dro id 4.0
(Ice Cre am San dwich) i ma eks klu zyw ne opro -
gra mo wa nie, któ re do dat ko wo uspraw nia pra cę
użyt kow ni ka. Ta blet ma 9,9 mm gru bo ści i wa ży
za le d wie 635 g, dzię ki cze mu moż na go ze so bą
wszę dzie za brać. Mo bil na sta cja do ku ją ca umoż -
li wia prze kształ ce nie go w pro duk tyw ne na rzę -
dzie pra cy. Kla wia tu ra QWER TY i wie lo do ty ko wy
to uch pad po zwa la ją ko rzy stać z nie go jak z nor -
mal ne go no te bo oka, a port USB i czyt nik kart SD
ofe ru ją do dat ko we opcje ma ga zy no wa nia da -
nych.
Szan�sa,�któ�rą�war�to�wy�ko�rzy�stać
Pro gram Cy fro wa Szko ła to do sko na ła szan sa
dla szkół na po zy ska nie lub mo der ni za cję po sia -
da nych no wo cze snych po mo cy na uko wych.
War to, aby dzie ci już w szko le mia ły kon takt
z tech no lo gią i uczy ły się obec nie nie zbęd nych
wręcz umie jęt no ści, ta kich jak sa mo dziel ne wy -
szu ki wa nie da nych, ich ana li za, oraz by by ły
świa do me moż li wo ści, ja kie da ją im no wo cze sne
tech no lo gie.
komputery Asus
30
szkola hp _csi.qxd 12-09-27 15:19 Page 30
urządzenia dell
31
W szkołach potrzebny jest sprzęt komputerowy dobry
jakościowo, wytrzymały, funkcjonalny, ale także niedrogi.
Sieć szkolna musi działać sprawnie i bezpiecznie,
a uczniowie i nauczyciele powinni dysponować
urządzeniami, które nie ulegają awariom i są łatwe
w obsłudze.
Sprzęt, który sprawdzi się w szkole
Aby ko rzy stać z do bro dziejstw cy fry za cji, szko ła na każ dym
szcze blu na ucza nia po win na dys po no wać od po wied ni mi
urzą dze nia mi i sprzę tem kom pu te ro wy mi. Na uczy cie lo wi bę -
dzie po trzeb ny do brze skon fi gu ro wa ny, wy daj ny no te bo ok,
uczniom do bry net bo ok, od por ny, umoż li wia ją cy bez prze wo -
do we łą cze nie się z sie cią. Waż na jest też ła twość i in tu icyj -
ność je go ob słu gi.
Aby sieć szkol na pra co wa ła bez a wa ryj nie i wy daj nie po trze bu je
wy daj ne go, lecz nie dro gie go ser we ra oraz urzą dze nia za bez pie -
cza ją ce go, naj le piej by by ła to sprzę to wa za po ra ognio wa (fi re -
wall) no wej ge ne ra cji, speł nia ją ca wie le za dań ochron nych.
Do bry sprzęt in for ma tycz ny na pew no gwa ran tu je do staw ca,
któ re go mar ka jest na ryn ku zna na i ma swo ją re no mę. Jed nym
z ta kich pro du cen tów jest Dell, któ ry w swo jej sze ro kiej ofer cie
ma tak że sprzęt kom pu te ro wy do brze przy sto so wa ny do wy ma -
gań ryn ku edu ka cji.
No�te�bo�oki�dla�uczniów�i na�uczy�cie�li
Net bo ok Dell La ti tu de 2120 i no te bo oki z ro dzi ny Vo stro mo gą
być dla szkół bar dzo do brym na byt kiem.
Net bo ok La ti tu de 2120 to sprzęt wy star cza ją cy, by spro stać wy -
ma ga niom edu ka cyj nym od przed szko la po szko łę wyż szą,
umoż li wia uczniom i na uczy cie lom in no wa cyj ną współ pra cę,
szyb ką łącz ność i bez piecz ny, ła twy do stęp do ma te ria łów cy fro -
wych.
La ti tu de 2120 jest nie wiel ki, lek ki (1,31 kg wraz z ba te rią) oraz
trwa ły. Ma gu mo wa ną obu do wę, co za pew nia mu od por ność
na upad ki, o któ re w szko le nie trud no.
Szyb ka łącz ność, ja ką gwa ran tu je, jest bar dzo waż na, gdyż nie
po chła nia cza su prze zna czo ne go na lek cje. La ti tu de 2120 wy -
po sa żo ny zo stał w wy świe tlacz o prze kąt nej 10,1 ca la i wy so kiej
roz dziel czo ści (1366x768) z pod świe tle niem LED. Umoż li wia to
kom for to wą wi zu ali za cję ma te ria łów. Ma rów nież an ty bak te ryj -
na kla wia tu rę, co w przy pad ku pra cy na kom pu te rze mo bil nym
wie lu róż nych osób, jak to ma miej sce wszko le, jest bar dzo istot -
ne. Róż ne opcje ko lo ry stycz ne umoż li wia ją do sto so wa nie net -
bo oka do barw szko ły, a spe cjal ne okien ko per so na li za cji po -
zwa la na ła twą iden ty fi ka cję. Po nad to zu ży wa nie wie le ener gii
i ma ni ski po ziom ha ła su, co jest spo rym atu tem pod czas pro -
wa dze nia lek cji. No te bo ok mo że być wy po sa żo ny w mo du ły Wi -
Max, GPS i Blu eto oth 3.0, mo dem 3G.
No te bo oki z ro dzi ny Vo stro (mo de le 3360, 3460, 3560, 1540,
2520) to za awan so wa ne no te bo oki, któ re spraw dzą się za rów -
no w biz ne sie, jak i na ryn ku edu ka cji. Za pew nia ją waż ne funk -
cje za bez pie cza ją ce i są do stęp ne z pro ce so ra mi In tel Co re trze -
ciej ge ne ra cji. Wśród tych no te bo oków moż na wy brać naj wła -
ściw szy, sto sow nie do po trzeb, ma ją bo wiem róż ne wiel ko ści
ekra nu i róż ną wa gę.
Vo stro 3360 wy po sa żo ny jest w ekran o prze kąt nej 13,3 ca la, za -
pro jek to wa ny pod ką tem prze no śno ści. Jest bar dzo cien ki (wy -
so kość lap to pa nie prze kra cza19 mm) i nie wie le wa ży. Kla pa zo -
sta ła wy ko na na z alu mi nium. Na alu mi nio wej kla pie prak tycz nie
nie wi dać od ci sków pal ców. Vo stro 1540 to se ria pro fe sjo nal -
nych no te bo oków z ekra nem o prze kąt nej 14 ca li z tech no lo gią
LED, o roz dziel czo ści 1366x768. Mo gą mieć też prze kąt ną
15,6 ca la. No te bo ok ma wy god ną i ci chą w uży ciu kla wia tu rę
oraz pa nel do ty ko wy.
Ser�wer�–�ser�ce�szkol�nej�i uczel�nia�nej�sie�ci�
Na szkol ny ser wer do brze jest wy brać Dell Po we rEd ge T320. To
wy daj ny ser wer w obu do wie ty pu to wer. Wy po sa żo ny jest w wy -
daj ny pro ce sor In tel Xe on E5 -2400 i pra cu je bar dzo ci cho. Po -
jem ność pa mię ci ma so wej moż na skon fi gu ro wać od po wied nio
do po trzeb. Ser wer ma 16 kie sze ni na na pę dy, w związ ku z tym
moż na zwięk szać je go po jem ność do 16 dys ków, stop nio wo
mak sy ma li zu jąc wy daj ność. Ser wer ma funk cję wy mia ny na pę -
dów bez wy łą cza nia sys te mu. T320 na da je się za rów no
do wdro że nia i użyt ko wa nia we wła snej sie dzi bie ja ko roz wią za -
nie ty pu to wer, jak rów nież – w mia rę roz wo ju dzia łal no ści – moż -
na go mon to wać w sza fie ser we ro wej.
Bez�piecz�na sieć�szkol�na
Na stra ży szkol nej sie ci mu si sta nąć urzą dze nie, któ re za pew ni
bez piecz ne z niej ko rzy sta nie. Z róż nych ba dań wy ni ka, że oko -
ło 40 proc. or ga ni za cji przy zna je się, iż do szło w nich do utra ty
da nych. Dla te go sieć nie mo że po zo sta wać nie za bez pie czo na.
Ta kie za da nie świet nie speł ni Dell So ni cWALL NSA – za po ra
ognio wa (fi re wall) no wej ge ne ra cji. W jed nej obu do wie łą czy
wszyst kie mo du ły nie zbęd ne do kom plet ne go za bez pie cze nia
sie ci fir mo wej na sty ku z In ter ne tem. Za po ry tej kla sy są do sko -
na łym roz wią za niem zwłasz cza tam, gdzie brak od po wied nie go
za ple cza fi nan so we go oraz tech nicz ne go do za rzą dza nia kom -
plek so wym sys te mem za bez pie czeń sie cio wych. Za bez pie cza -
ją sieć przed zło śli wym opro gra mo wa niem (wi ru sy, ro ba ki, ko nie
tro jań skie, opro gra mo wa nie szpie gow skie), umoż li wia ją tak że
m.in. fil tro wa nie ad re sów URL oraz za war to ści (Con tent/URL fil -
te ring) i blo ko wa nie nie po żą da ne go ru chu (Ap pli ca tion Con trol).
dell_csi.qxd 12-09-27 15:21 Page 31
urząDzenia DeLL
32
Wyb
ra
ne
d
an
e te
ch
nic
zn
e n
ote
bo
ok
i i n
etb
oo
ki
Procesor (dostępne opcje) Intel Atom N455, N550 Dual Core
System operacyjny (dostępne opcje) Windows 7 Starter, 32-bitWindows 7 Home Basic, 32-bitWindows 7 Home Premium, 32-bitWindows Vista Business, 32-bitWindows Vista Home Basic, 32-bitN-series UbuntuN-series Free DOS
Pamięć DDR3 SDRAM (667 MHz) 1 GB 1 DIMM lub 2 GB 1 DIMM
Chipset Intel NM10
Karta grafiki Intel® Graphics Media Accelerator 3150Intel® GMA/Broadcom Crystal HD Media Accelerator
Wyswietlacz 10,1'' WSVGA (1024x600) antyodblaskowy wyświetlacz LED10,1'' HD (1366x768) antyodblaskowy wyświetlacz z podświetleniem LED10,1'' HD (1366x768) antyodblaskowy wyświetlacz z podświetleniem LEDMulti-Touch
Dysk twardy 250 GB
Napęd optyczny USB DVD+/-RW
Złącza RJ-45, USB 2.0 (3), gniazdo słuchawek/mikrofonu, czytnik kart pamięci 3-in-1, VGA, 1 Full oraz 1 Half Mini Card
Akumulator 3-cell (28 Wh) litowo-jonowy 6-cell (56 Wh) litowo-jonowy 6-cell (54 Wh) litowo-jonowy z 3-letnią gwarancją
Waga 1,311 kg (wraz z baterią)
Dell Latitude 2120
dell_csi.qxd 12-09-27 15:21 Page 32
urząDzenia Dell
33
Wyb
ra
ne
d
an
e te
ch
nic
zn
e n
ote
bo
ok
i i n
etb
oo
ki
Procesor (dostępne opcje) 2010 Intel Celeron P4600 2010 Intel Core i3-370M, i3-380M, i3-390M i Core i5-480M
System operacyjny (dostępne opcje) Windows 7 Home Starter 32-bit SP1, Home Basic 64-bit SP1Windows 7 Home Premium 64-bit SP1Windows 7 Professional 32/64-bit SP1Windows 7 Professional z trybem XP 32/64-bit SP1Preinstalowany Linux Ubuntu (dostępny w wybranych regionach)
Pamięć do 8 GB
Chipset Intel Mobile HM57 Express Chipset
Karta grafiki Intel HD Graphics, Intel HD Graphics 3000 (GT2) – w modelach 1440 i 1540AMD Radeon HD 6470 (512M) – w modelu 1440
Wyświetlacz 14'' High Definition, antyodblaskowy wyświetlacz z podświetleniem LED (1366x768) model 1440 15,6'' High Definition, antyodblaskowy wyświetlacz z podświetleniem LED (1366x768) model 1540
Dysk twardy 320/500 GB
Napęd optyczny 8x DVD+/-RW
Złącza VGA, HDMI, RJ-45, słuchawki/mikrofon, USB 2.0
Akumulator litowo-jonowy (48 h)
Waga 14'' – 2,19 kg (model 1440)15'' – 2,36 kg (model 1540)
Dell Vostro 1440/1540
dell_csi.qxd 12-09-27 15:21 Page 33
urząDzenia Dell
34
Wyb
ra
ne
d
an
e te
ch
nic
zn
e n
ote
bo
ok
i i n
etb
oo
ki
Procesor (dostępne opcje) Intel Celeron DC B815/B8202nd Gen Intel®Core i3-2370M, i3-2328, Core i5-2450M3rd Gen Intel Core i3-3110M, i5-3210M
System operacyjny (dostępne opcje) Windows 7 Home Starter 32-bit SP1, Home Basic 64-bit SP1 (tylko rynki rozwijające się)Windows 7 Home Premium 64-bit SP1Windows 7 Professional 32/64-bit SP1Windows 7 Professional z trybem XP 32/64-bit SP1Linux Ubuntu preinstalowany (dostępny w wybranych regionach)
Pamięć Do 8 GB
Chipset Intel Mobile HM75 Express Chipset
Karta grafiki Intel HD Graphics/Intel HD 3000 Graphics/Intel HD 4000 Graphics (modele 2420 i 2520)nVidia GeForce GT 620M 1 GB DDR3 (model 2420)
Wyświetlacz 14'' High Definition, antyodblaskowy wyświetlacz z podświetleniem LED(1366x768) 720p15,6'' High Definition, antyodblaskowy wyświetlacz z podświetleniem LED(1366x768) 720p
Dysk twardy 320/500 GB
Napęd optyczny 8x DVD+/-RW
Złącza VGA, HDMI, RJ-45, Power, słuchawki/mikrofon, wyjście (3) USB 2.0
Akumulator litowo-jonowy 48 h
Waga 14'' 2,19 kg (model 2420)15'' 2,36 kg (model 2529)
Dell Vostro 2420/2520
dell_csi.qxd 12-09-27 15:21 Page 34
urząDzenia Dell
35
Procesor (dostępne opcje) Intel® 3rd Generation Core™ i5 oraz Core™ i7, Intel 2nd Generation Core™ i3
System operacyjny (dostępne opcje) Windows 7 Home Basic, Home Premium, ProfessionalLinux Ubuntu preinstalowany (dostępny w wybranych regionach)
Pamięć Do 8 GB
Chipset Intel® Mobile HM77 Panther Point Express Chipset
Karta grafiki Intel® HD Graphics 3000 (modele 3460 i 3560)Intel® HD Graphics 4000 (modele 3460 i 3560)AMD Radeon™ HD 7670M (model 3560)nVidia GeForce GT 630M (model 3460)
Wyświetlacz 14'' High Definition, antyodblaskowy wyświetlacz z podświetleniem LED(1366x768) – model 346015,6'' High Definition antyodblaskowy wyświetlacz z podświetleniem LED(1366x768) – model 356015,6'' FULL HD [1920x1080] (dostępny w wybranych regionach) – model 3560
Dysk twardy 320/500/750 GB, a także 1 TB
Napęd optyczny 8x DVD+/-RW, DVD+/-R , Blu-ray combo
Złącza VGA, HDMI, LAN RJ-45, USB 3.0 X 3 , USB 3.0 z Power Share x 1 (4 w sumie)
Akumulator 6-cell, 48WHr, Li-Ion Czas pracy na baterii min ok. 6 godzin
Waga 14'' 2,232 kg (model 3460)15'' od 2,57 kg (model 3560)
Dell Vostro 3460/3560
Wyb
ra
ne
d
an
e te
ch
nic
zn
e n
ote
bo
ok
i i n
etb
oo
ki
dell_csi.qxd 12-09-27 15:21 Page 35
36
projektory
Pro jek tor Pa na so nic PT -CX200 ma 2000�AN�SI�lu�me�nów�ja�sno�ści,
kon�trast 2000:1�i wy�świe�tla�ob�raz�w roz�dziel�czo�ści�XGA�(1024x768).
Ze�staw�funk�cji�ma�bar�dzo�zbli�żo�ny�do PT�-CW230�i,�po�dob�nie�jak�on,
wy�świe�tla�ob�raz�o prze�kąt�nej 80�ca�li�z nie�wiel�kiej�od�le�gło�ści�–�8 cm.�
Pro�jek�tor�Pa�na�so�nic�PT�-CW230�umoż�li�wia�uzy�ska�nie�ob�ra�zu�o prze�-
kąt�nej 80�ca�li�(203�cm)�z od�le�gło�ści�za�le�d�wie 2,4 cm.�Ul�tra�krót�ka�ogni�-
sko�wa� oraz� pa�ra�me�try,� czy�li� roz�dziel�czość� WXGA� (1280x800),� ja�-
sność 2500�AN�SI�lu�me�nów,�z funk�cją�pro�jek�cji 3D�i 10�W gło�śni�kiem
spra�wia�ją,�że�jest�ide�al�nym�roz�wią�za�niem�do po�łą�cze�nia�z ta�bli�cą�in�-
te�rak�tyw�ną.�Urzą�dze�nie�wy�po�sa�żo�no�rów�nież�w sze�reg�przy�dat�nych
funk�cji,�któ�re�po�zwa�la�ją�ko�rzy�stać�z pro�jek�to�ra�w róż�nych�wa�run�kach.
Tryb�ta�bli�cy�ko�lo�ro�wej�po�zwa�la�na wy�świe�tla�nie�ob�ra�zu�na po�wierzch�-
ni�o róż�nych�ko�lo�rach,�Di�rect�Po�wer�Off�pod�trzy�mu�je�chło�dze�nie�lam�-
py�po na�głym�od�cię�ciu�za�si�la�nia,�złą�cze�HDMI�po�zwa�la�współ�pra�co�-
wać�zno�wo�cze�sny�mi�od�twa�rza�cza�mi,�dzię�ki�złą�czu�LAN�mo�że�my�ste�-
ro�wać� i ad�mi�ni�stro�wać� pra�cę� pro�jek�to�ra� przez� sieć� prze�wo�do�wą.
Lam�pa�o ży�wot�no�ści 3000�go�dzin�oraz�filtr�o ży�wot�no�ści 4000�go�dzin
po�zwa�la�ją�na ko�rzy�sta�nie�z urzą�dze�nia�przez�dłu�gi�czas�bez�ko�niecz�-
no�ści�je�go�do�dat�ko�wej�ob�słu�gi.
Pa na so nic PT -CW230 mo�że� wy�świe�tlać� ob�ra�zy� prze�strzen�ne 3D,
do cze�go�ko�niecz�ne�są�tzw.�oku�la�ry�mi�gaw�ko�we,�syn�chro�ni�zu�ją�ce�się
z pro�jek�to�rem�i za�sła�nia�ją�ce�na prze�mian�pra�we�i le�we�oko�(60�ra�zy
na se�kun�dę),�tak�by�każ�de�oko�wi�dzia�ło�tyl�ko�prze�zna�czo�ny�dla�nie�go
ob�raz.�Pro�jek�tor�jest�do�stęp�ny�w ce�nie�de�ta�licz�nej�brut�to 5502 zł.
Pro�jek�tor�zna�ko�mi�cie�spraw�dzi�się�wszkol�nej�kla�sie.�Ob�raz�oprze�kąt�nej 80�ca�li
(ok. 203�cm)�uzy�sku�je�my�umiesz�cza�jąc�pro�jek�tor�wod�le�gło�ści�za�le�d�wie 86cm
odekra�nu.�Urzą�dze�nie�nie�ośle�pia�pro�wa�dzą�ce�go,�a ob�ra�zu�na ekra�nie�nie�za�-
sła�nia�je�go�cień,�po�nie�waż�nie�mo�że�wejść�w stru�mień�świa�tła.�
Pod�sta�wo�wa�roz�dziel�czość�pro�jek�to�ra�–�WXGA�(1280x800)�–�jest�zgod�nazco�-
raz�po�pu�lar�niej�szym,�pa�no�ra�micz�nym�for�ma�tem�ob�ra�zu�o pro�por�cjach 16:10.
Moż�li�wość�wy�świe�tla�nia�ob�ra�zu�o prze�kąt�nej 60-110''�(152-280�cm) z nie�du�żej
od�le�gło�ści�pro�jek�to�ra�od ekra�nu�oraz�du�ży�(±20°)�za�kres�re�gu�la�cji�ko�rek�cji
znie�kształ�ceń�tra�pe�zo�wych�w pio�nie�(ang.�Key�sto�ne)�po�wo�du�ją,�że�pro�jek�tor
ten�do�sko�na�le�spraw�dzi�się�we�współ�pra�cy�z in�te�rak�tyw�ny�mi�ta�bli�ca�mi�wszko�-
łach� i przed�szko�lach.�Atu�tem�te�go�urzą�dze�nia� jest� rów�nież�du�ża�swo�bo�da
w za�kre�sie�pod�łą�cza�nia� róż�nych�urzą�dzeń�do�star�cza�ją�cych�sy�gnał�wi�zyj�ny
(cy�fro�we�złą�cze�HDMI�i ana�lo�go�we�D�-Sub).�Wbu�do�wa�ny�gło�śnik 10�W za�-
pew�nia�tak�że�moż�li�wość�or�ga�ni�zo�wa�nia�w peł�ni�mul�ti�me�dial�nych�pre�zen�ta�cji,
bez�ko�niecz�no�ści�pod�łą�cza�nia�do�dat�ko�we�go�sprzę�tu.�
Pa na so nic PT -TW230 ma�wbu�do�wa�ne�funk�cje�umoż�li�wia�ją�ce�mo�ni�to�ro�-
wa�nie�pra�cy�i zdal�ne�za�rzą�dza�nie�pro�jek�to�rem�po�przez�sieć�LAN.�Jest�moż�-
li�we�za�bez�pie�cze�nie�pro�jek�to�ra�ko�dem�PIN,�moż�na też�wy�ko�rzy�stać�gniaz�-
do dla�za�bez�pie�czeń�stan�dar�du�Ken�sing�ton�(sto�su�jąc�np.�lin�ki�an�ty�kra�dzie�-
żo�we).�Di�rect�Po�wer�Off�pod�trzy�mu�je�chło�dze�nie�lam�py�na�wet�po na�głym
od�cię�ciu�za�si�la�nia.�Każ�dy�pro�wa�dzą�cy�do�ce�ni�rów�nież�funk�cje:�Fre�eze,�ti�-
mer�pre�zen�ta�cji�czy�cy�fro�wy�zoom.
Pa na so nic PT -TW231Rma�pa�ra�me�try�bar�dzo�zbli�żo�ne�do PT�-TW230,�ale
je�go�za�sad�ni�czym�atu�tem�jest�funk�cja�in�te�rak�tyw�na.�PT�-TW231R�ma�wbu�-
do�wa�ną�ka�me�rę,�któ�ra�wpo�łą�cze�niu�ze�znaj�du�ją�cym�się�wze�sta�wie�wskaź�-
ni�kiem�po�zwa�la�na ko�rzy�sta�nie�z funk�cji�in�te�rak�tyw�nej.�Dzię�ki�te�mu�mo�że�my
zmie�nić�do�wol�ną�po�wierzch�nię�w ta�bli�cę� in�te�rak�tyw�ną!�Pro�jek�tor� jest�do�-
stęp�ny�w ce�nie�de�ta�licz�nej�brut�to: 4272 zł.
Panasonic PT-CX200 i PT-CW230 – ultrakrótka ogniskowa i projekcja 3D
Panasonic PT-TW230 i PT-TW231R – projektory z szerokokątnym obiektywem
Panasonic PT-CX200
Projektor krótkoogniskowy
Technologia DLP®
Rozdzielczość XGA (1024x768)
Jasność 2000 ANSI lumenów
Kontrast 2000:1
Waga 6,2 kg
Funkcja 3D Ready
Cena detaliczna brutto: 5114 zł
w w w . m u l t i m e d i a w s z k o l e . p l
Projektor krótkoogniskowy
Technologia 3LCD
Rozdzielczość WXGA (1280x800)
Jasność 2500 ANSI lumenów
Kontrast 500:1
Waga 4,7 kg
Cena detaliczna brutto (z VAT): 3495 zł
vidis_csi.qxd 12-09-28 13:49 Page 36
wizualizer
37
Wi�zu�ali�zer Lu mens DC120 to�bar�dzo�lek�kie�i kom�pak�to�we�roz�wią�za�-
nie,�ide�al�ne�dla�na�uczy�cie�li�czę�sto�zmie�nia�ją�cych�sa�le�lek�cyj�ne.�Wi�zu�-
ali�zer�jest�in�tu�icyj�ny�i ła�twy�wob�słu�dze.�Gięt�ka,�tzw.�gę�sia�szy�ja�po�zwa�-
la�nausta�wie�nie�ka�me�ry�poddo�wol�nym�ką�tem,�umoż�li�wia�jąc�pod�gląd
do�ku�men�tów�i obiek�tów3D.�Wi�zu�ali�zer�za�si�la�ny�jest�z por�tu�USB,�dzię�-
ki�cze�mu�nie�jest�ko�niecz�ne�uży�wa�nie�do�dat�ko�wych,�ze�wnętrz�nych�za�-
si�la�czy�i prze�wo�dów.�Je�go�war�te�pod�kre�śle�nia�atu�ty�to�szyb�ki�Au�to�fo�-
cus,�współ�pra�ca�z mi�kro�sko�pem�i wy�so�kiej�ja�ko�ści�ob�raz.
Wpo�łą�cze�niu�z przy�staw�ką�Lu�mens�DC�-A11�wi�zu�ali�zer�sta�je�się�urzą�-
dze�niem�bez�prze�wo�do�wym,�co�umoż�li�wia�pre�zen�to�wa�nie�na ekra�nie
szcze�gó�łów,�np.�do�świad�czeń,�z do�wol�ne�go�miej�sca�sa�li�czy�na�wet
z przy�szkol�ne�go�ogród�ka.�
Przy�staw�ka�Lu�mens�DC�-A11�po�zwa�la�nabez�prze�wo�do�we�po�łą�cze�nie
wi�zu�ali�ze�ra�DC120�z kom�pu�te�rem.�Urzą�dze�nie,�pra�cu�ją�ce�w stan�dar�-
dzie� IE�EE 802.11n,� po�zwa�la� na prze�sył� ob�ra�zu� z czę�sto�tli�wo�ścią
20�FPS�namak�sy�mal�ną�od�le�głość 30�me�trów.�Wbu�do�wa�ny�aku�mu�la�-
tor�za�si�la�wi�zu�ali�zer�przez�mi�ni�mum 6�go�dzin,�a czas�je�go�ła�do�wa�nia
wy�no�si�oko�ło 3�godz.�Wi�zu�ali�zer�Lu�mens�DC120�z przy�staw�ką�wa�ży
ok. 2 kg.
Wi zu ali zer Lu mens DC120 z bez�prze�wo�do�wą�przy�staw�ką�otrzy�mał
na�gro�dę�„WIN�NER�BETT�AWARDS 2012”�dla�naj�lep�sze�go�pro�duk�tu
wka�te�go�rii�urzą�dzeń�cy�fro�wych�pod�czas�naj�więk�szych�tar�gów�edu�ka�-
cyj�nych�BETT,�od�by�wa�ją�cych�się�rok�rocz�nie�w Lon�dy�nie.
Wizualizer Lumens DC120 z przystawką Wi-Fi – pierwszy bezprzewodowy wizualizer
na świecie
w w w . m u l t i m e d i a w s z k o l e . p l
2 070 000 pikseli
Rozdzielczość: UXGA
Szybki Autofocus
Odświeżanie 30 FPS
Wbudowany port USB
Waga 1 kg
Gwarancja 5 lat
Cena detaliczna brutto: 1648 zł
Bezprzewodowa przystawka
do wizualizera Lumens DC-120
jest dostępna w cenie detalicznej brutto 1365 zł
vidis_csi.qxd 12-09-28 13:49 Page 37
osprzęt
38
w w w . m u l t i m e d i a w s z k o l e . p l
Uchwyt Avtek IWB Wall Electric 575/Uchwyt Avtek IWB Wall Electric 1200
– do tablic interaktywnych
Mocowanie ścienne do tablic interaktywnych
Płynna, elektryczna regulacja wysokości położenia tablicy w zakresie 45 cm (+/- 22,5 cm od pozycji centralnej)
W zestawie uniwersalne ramię do projektorów krótkoogniskowych
Maksymalne obciążenie do 40 kg (tablica)
Maksymalna waga projektora 10 kg
Zakres regulacji długości ramienia wynosi, w zależności od modelu, 37-57,5 cm lub 70-120 cm
Cena detaliczna brutto 3704 zł/3907 zł
Wy�god�ny,� prak�tycz�ny� i przede� wszyst�kim
bez�piecz�ny� uchwyt� do ścien�ne�go�mo�co�wa�-
nia� ta�blic� in�te�rak�tyw�nych.� Płyn�na,� elek�trycz�-
na re�gu�la�cja� po�ło�że�nia� ta�bli�cy� po�zwa�la� bez
wy�sił�ku�do�sto�so�wać�jej�po�ło�że�nie�do wzro�stu
użyt�kow�ni�ka.�W ze�sta�wie�znaj�du�je�się�uni�wer�-
sal�ne� ra�mię� do przy�mo�co�wa�nia� pro�jek�to�ra
krót�ko�ogni�sko�we�go.�W za�leż�no�ści� od pa�ra�-
me�trów� pro�jek�to�ra� krót�ko�ogni�sko�we�go,�mo�-
że�my� wy�brać� uchwyt� Avtek� IWB�Wall� Elec�-
tric 575� al�bo� uchwyt� Avtek� IWB� Wall� Elec�-
tric 1200� –� róż�nią� się� wy�łącz�nie� za�kre�sem
re�gu�la�cji�dłu�go�ści�ra�mie�nia.�
Do�dat�ko�wym� ele�men�tem,� nie�zwy�kle� przy�dat�-
nym�do pro�fe�sjo�nal�ne�go�mon�ta�żu� gło�śni�ków,
jest�Avtek�Spe�aker�Arm�–�słu�żą�cy�do mon�ta�żu
gło�śni�ków�Avtek�Spe�aker�Pro.�Ze�staw�dwóch
trój�droż�nych� gło�śni�ków� z wbu�do�wa�nym
wzmac�nia�czem� o mo�cy� wyj�ścio�wej 2x30� W
RMS�to�zna�ko�mi�te�uzu�peł�nie�nie�in�te�rak�tyw�ne�go
ze�sta�wu,�któ�re�z pew�no�ścią�oka�że�się�wy�star�-
cza�ją�ce� w sa�li� lek�cyj�nej.� Wbu�do�wa�ne� złą�cza
VGA,�RJ45�i USB�ide�al�nie�na�da�ją�się�do in�sta�-
la�cji�z pro�jek�to�rem�i kom�pu�te�rem.
Ce�na de�ta�licz�na brut�to� Avtek� Spe�aker� Pro
to 868 zł.� Tań�szą� opcją� jest� ze�staw� dwóch
dwu�droż�nych�gło�śni�ków�pa�syw�nych�o mo�cy
wyj�ścio�wej 2x20�W, w ce�nie�de�ta�licz�nej�brut�-
to 429 zł.�
vidis_csi.qxd 12-09-28 13:49 Page 38
osprzęt
39
w w w . m u l t i m e d i a w s z k o l e . p l
Avtek – uchwyty do projektorów
Mo�co�wa�nie� ścien�ne� Avtek AST1200 da�je
moż�li�wość� ukry�cia� prze�wo�dów� we�wnątrz
uchwy�tu.� Od�le�głość� od� punk�tu� mo�co�wa�nia
moż�na�re�gu�lo�wać�w�za�kre�sie�63,5-116,5�cm,
a�mak�sy�mal�ne�ob�cią�że�nie� to�12�kg.�Uchwyt
AVtek�AST1200�jest�do�stęp�ny�w�ce�nie�de�ta�-
licz�nej�brut�to�393�zł.
Uni�wer�sal�ne�uchwy�ty�do pro�jek�to�rów,�do mon�ta�żu�–�w za�leż�no�ści�od po�trzeb�–�ścien�ne�go
lub�su�fi�to�we�go,�to�ko�niecz�ność�w kon�tek�ście�pra�wi�dło�wej�eks�plo�ata�cji�urzą�dze�nia.
W ra�mach�uchwy�tów�su�fi�to�wych�Avtek�ofe�ru�je�wa�riant�pod�sta�wo�wy�–�Avtek Easy Mo unt–�oraz
wer�sję�dla�bar�dziej�wy�ma�ga�ją�cych�użyt�kow�ni�ków,�czy�li�Avtek�Pro�Mo�unt�Di�rect.
Avtek�Easy�Mo�unt�moż�na przy�mo�co�wać�bez�po�śred�nio�do su�fi�tu.�Uchwyt�ma�re�gu�lo�wa�ną
dłu�gość,�amak�sy�mal�ne�ak�cep�to�wa�ne�ob�cią�że�nie�to 10 kg.�Jest�do�stęp�ny�w ce�nie�de�ta�licz�-
nej�brut�to 107 zł.�
Uchwyt�su�fi�to�wy�Avtek�Pro�Mo�unt�Di�rect�umoż�li�wia�do�kład�ną�re�gu�la�cję�po�zy�cji�pro�jek�to�ra.
Jest�wy�po�sa�żo�ny�w prze�gub�ku�lo�wy,�któ�ry�za�pew�nia�pre�cy�zyj�ne�po�chy�le�nie�urzą�dze�nia.�Je�-
go�mak�sy�mal�ne�ob�cią�że�nie�to 15 kg�i jest�do�stęp�ny�w ce�nie�de�ta�licz�nej�brut�to 179 zł.
Mon�taż�pro�jek�to�ra�na ścia�nie�umoż�li�wia�uchwyt�Avtek�ST1200,�wy�po�sa�żo�ny�w sta�łe�ra�mię
(120� cm)� z re�gu�la�cją� od�le�gło�ści� do 114 cm,� a je�go� mak�sy�mal�ne� ob�cią�że�nie� wy�no�si
do 25 kg;�do�stęp�ny�w ce�nie�de�ta�licz�nej�brut�to 261 zł.
vidis_csi.qxd 12-09-28 13:50 Page 39
tablice interaktywne
40
Po wierzch nia in te rak tyw nej ta bli cy Qo mo QW B200 -BW nie tyl ko stwa -
rza moż li wo ści o cha rak te rze in te rak tyw nym, ale tak że mo że być wy -
ko rzy sty wa na kla sycz nie – ja ko su cho ście ral na czy ma gne tycz na. Ko -
rzy sta nie z funk cji in te rak tyw nych bę dzie moż li we po pod łą cze niu do
kom pu te ra i pro jek to ra mul ti me dial ne go. W ze sta wie jest opro gra mo -
wa nie Flow!Works, dzię ki któ re mu ob słu ga urzą dze nia jest in tu icyj na,
a moż li wo ści kre atyw ne go na uczy cie la nie ma ją gra nic. Urzą dze nie
dzia ła jak du ży ekran do ty ko wy, któ ry moż na ob słu gi wać pal cem lub
do wol nym wskaź ni kiem. War to pod kre ślić, że jest od por na na po my -
sło wość dzie ci i uszko dze nia me cha nicz ne, któ re nie wpły wa ją na jej
dzia ła nie. Pół ka na pi sa ki jest za my ka na na klucz. Do dat ko wym atu -
tem tej ta bli cy jest moż li wość rów no cze snej pra cy na wet 4 osób.
Technologia IR (pozycjonowanie w podczerwieni)
Powierzchnia suchościeralna i magnetyczna
Obsługa za pomocą palca lub dowolnego wskaźnika
Przekątna tablicy 88"
Przekątna powierzchni roboczej 79"
Powierzchnia robocza: 1649x1157 mm
Obsługa tablicy nawet przez 4 osoby
Cena detaliczna brutto: 3999 zł
Tablica interaktywna Qomo QWB200-BW
w w w . m u l t i m e d i a w s z k o l e . p l
Tablica interaktywna Avtek TT-BOARD 2080
Przekątna powierzchni roboczej 77"
Technologia optyczna o wysokiej rozdzielczości i dokładności
Obsługa za pomocą palca lub dowolnego wskaźnika
Powierzchnia może służyć jako tablica suchościeralna
Powierzchnia matowa, nie powoduje refleksów przy projekcji
Odporna na uszkodzenia mechaniczne
Cena detaliczna brutto: 3498 zł
Ta bli ca in te rak tyw na Avtek TT -BO ARD 2080 dzia ła jak du ży
ekran do ty ko wy, któ ry moż na ob słu gi wać pal cem lub do wol -
nym wskaź ni kiem. Mu si być po łą czo nazkom pu te rem ipro jek -
to rem mul ti me dial nym. Z funk cji in te rak tyw nych nie mu si my
ko rzy stać każ de go dnia – po wierzch nia ta bli cy mo że słu żyć ja -
ko su cho ście ral na, wiec z po wo dze niem za stą pi tra dy cyj ną.
Do dat ko wo war to pod kre ślić, że jest od por na na uszko dze nia
me cha nicz ne, któ re nie wpły wa ją na jej dzia ła nie.
Do każ dej ta bli cy in te rak tyw nej Avtek do łą cza ne jest opro gra -
mo wa nie RM Easi te ach w ję zy ku pol skim!
Oprogramowanie Easiteach jest niezwykle użyteczne i łatwe w obsłudze.
Paski narzędzi oraz widżety oprogramowania umożliwiają szybką
i efektywną pracę podczas przygotowywania ćwiczeń.
Oprogramowanie RM Easiteach zapewnia dostęp do takich funkcji, jak:l Obsługa Multi-touch w Windows 7l Bank widżetówl Obszerna baza przykładowych zadań gotowych do użycial Przekształcanie tekstu na mowęl Tryb umożliwiający łatwą interakcję z obiektami i plikami typu flashl Różnorodne narzędzia edycyjne, takie jak efekty czy działanial Rozpoznawanie pisma odręcznego oraz kształtówl Nagrywanie zawartości ekranu i eksport jako plik wideol Bank mediów składający się z ponad 4500 materiałów
Bliższe informacje: http://www.easiteach.com/pol
http://www.avtek.pl
vidis_csi.qxd 12-09-28 13:50 Page 40
wideokonferencje
41
Ze�staw� do wi�de�okon�fe�ren�cji�AVer Comm
HVC130 to�przede�wszyst�kim�do�sko�na�łe
pa�ra�me�try�z ja�ko�ścią�HD�(wi�de�okon�fe�ren�-
cje� w roz�dziel�czo�ści 720p),� ka�me�rą� PTZ
o roz�dziel�czo�ści 5� me�ga�pik�se�li� z 7-krot�-
nym�zoo�mem�oraz�współ�dzie�le�niem�ma�-
te�ria�łów.�Urzą�dze�nie� jest�pro�ste�w ob�słu�-
dze�i ma�wszyst�kie�naj�cz�ciej�wy�ko�rzy�sty�-
wa�ne� funk�cje:� wy�sy�ła�nie� i od�bie�ra�nie
pre�zen�ta�cji�lub�za�war�to�ści�kom�pu�te�ra,�ob�-
ra�zu�z wi�zu�ali�ze�ra�lub�in�nych�urzą�dzeń.�Ist�-
nie�je� moż�li�wość� współ�dzie�le�nia� ma�te�ria�-
łów�rów�nież�bez�prze�wo�do�wo�–�z kom�pu�te�-
ra� (za po�mo�ca� apli�ka�cji� Scre�en�Sha�re),
iPho�ne'a,�iPa�da�lub�smart�fo�na z sy�te�mem
An�dro�id� (apli�ka�cja� VCLink).� AVer�Comm
HVC130�po�zwa�la�na zdal�ną�ob�słu�gę�urzą�-
dze�nia� oraz� pod�gląd� ob�ra�zu� z ka�me�ry
za po�mo�cą�We�bTo�ol�–�na�rzę�dzia�do�stęp�-
ne�go�po pod�łą�cze�niu�do sie�ci�LAN.
AVer Comm HVC330 umoż�li�wia� pro�wa�-
dze�nie�te�le�kon�fe�ren�cji 4�urzą�dzeń,�znaj�du�-
ją�cych�się�w róż�nych�miej�scach,�jed�no�cze�-
śnie.� Funk�cja� na�gry�wa�nia� pro�wa�dzo�nych
kon�fe�ren�cji�umoż�li�wia�od�two�rze�nie� i prze�-
ana�li�zo�wa�nie� prze�bie�gu� spo�tka�nia.� Wy�-
star�czy�pod�łą�czyć�do�wol�ną�pa�mięć�USB
i na�ci�snąć�je�den�przy�cisk,�aby�roz�po�cząć
na�gry�wa�nie.
AVer�Comm� HVC130� i AVer�Comm
HVC330� są� kom�pa�ty�bil�ne� z do�wol�ny�mi
urzą�dze�nia�mi�do wi�de�okon�fe�ren�cji,�ko�rzy�-
sta�ją�cy�mi�z pro�to�ko�łów�H.323�oraz�H.239
dla�współ�dzie�le�nia�ma�te�ria�łów.�Oba�ze�sta�-
wy�są�wy�po�sa�żo�ne�w gło�śni�ki�kie�run�ko�we
wy�so�kiej� ja�ko�ści,� z moż�li�wo�ścią�po�łą�cze�-
nia�łań�cu�cho�we�go.
Wideokonferencje w doskonałej jakości HD
Pełna możliwość udostępniania materiałów
(prezentacje/zdjęcia/smartfon) przy wykorzystaniu
ograniczonego transferu
Wyjście na dwa monitory dla komfortowej łączności
Wysokiej jakości mikrofony kierunkowe
3 lata gwarancji bez dodatkowych kosztów i abonamentów
Cena detaliczna brutto AVerComm HVC130: 14 758 zł
AVer HVC130 i AVer HVC330 – zestawy do wideokonferencji
w w w . m u l t i m e d i a w s z k o l e . p l
vidis_csi.qxd 12-09-28 13:50 Page 41
BEZPIECZŃSTWO SIECI
42
mury szkoły nie są przeszkodą dla fal
radiowych krążących w sieci bezprzewodowej
placówki. Dlatego bardzo ważne jest, aby sieć
była bezpieczna. Powinna być wyposażona
w firewall broniący przed niebezpiecznymi
pakietami, szyfrowanie zabezpieczające
przed włamaniem oraz identyfikacje każdego
urządzenia i użytkownika w celu łatwej
lokalizacji zagrożeń.
Bezpiecznie w szkolnej sieci
za gro że nia po cho dzą ce z in ter ne tu oraz ich licz -
ba, któ ra sta le wzra sta, są co raz więk szym pro -
ble mem. Wzrost za gro żeń jest ol brzy mi. W ro ku
2007 eks per ci zaj mu ją cy się bez pie czeń stwem
otrzy ma li śred nio 2 mln pró bek szko dli we go
opro gra mo wa nia. z koń cem ro ku 2008 licz ba ta
prze kro czy ła 15 mln, dziś są to set ki mi lio nów
no wych za gro żeń rocz nie. Wszy scy użyt kow ni cy
kom pu te rów, chcąc nie chcąc, ma ją do czy nie -
nia z wi ru sa mi, spa mem, co w efek cie wpły wa
na pra cę. Gdy by pod su mo wać na szą rocz ną
pra cę z kom pu te rem, to ode bra ne na nim wia do -
mo ści w 75 proc. na le żą do nie chcia nych. Sa mo
we ry fi ko wa nie tre ści za bie ra nam spo ro cza su,
trze ba je jesz cze usu nąć. Glo bal nie prze kła da
się to na nie chcia ną i nie pla no wa ną ak tyw ność,
z któ rej nic nam nie po zo sta je. Dla te go za pew -
nie nie bez pie czeń stwa da nych prze sy ła nych
w sie ciach jest jed nym z waż niej szych wy zwań
in for ma ty ki. oso by od po wie dzial ne za in fra struk -
tu rę iT mu szą więc bez prze rwy udo sko na lać za -
bez pie cze nia umoż li wia ją ce obro nę przed co raz
więk szą licz bą za gro żeń. Prze cież in ter ne to we go
wi ru sa mo że „zła pać” każ dy, bez wzglę du na ro -
dzaj pro wa dzo nej dzia łal no ści, czy też jej wiel -
kość – oczy wi ście, tak że szko ła.
Bez�piecz�na�sieć
z te go po wo du fir ma net ge ar, w ra mach pi lo ta żu
pro jek tu cy fro wa Szko ła, ofe ru je roz wią za nie,
dzię ki któ re mu szkol na sieć kom pu te ro wa sta nie
się o wie le bez piecz niej sza i mniej na ra żo na
na in ter ne to we in fek cje.
– nie ma za sad ni czych róż nic funk cjo nal nych
mię dzy sie cia mi kie ro wa ny mi do edu ka cji i sie -
cia mi biz ne so wy mi. Kon cep cja bu do wy in fra -
struk tu ry jest po dob na, róż ni ce wy stą pią w kon fi -
gu ra cji urzą dzeń i usług – prze ko nu je ma ciej
Kacz ma rek z net ge ar Po land.
We dług eks per ta, in fra struk tu ra sie cio wa w szko -
le po win na być opar ta na roz wią za niach prze wo -
do wych oraz bez prze wo do wych. Pro jek tu jąc
sieć w szko le, na le ży brać pod uwa gę do tych -
cza so wą in fra struk tu rę te le in for ma tycz ną. nie
moż na jed nak za po mi nać, że bez prze wo do wy
marcin złoch
budowa sieci_csi.qxd 12-09-27 15:24 Page 42
BEZPIECZŃSTWO SIECI
43
Przykładowe konfiguracje
Mała szkoła, do 50 użytkowników ilość
Punkt dostępowy sieci bezprzewodowej 2,4 GHz i 5 GHz 3
Kontroler sieci bezprzewodowej 1
Kontrakt serwisowy dla kontrolera sieci bezprzewodowej na 3 lata NBD 1
Przełącznik Smart Gigabit 24 porty PoE 1
Router dostępowy dla całej sieci szkolnej z zabezpieczeniem antwirusowym i antyspamowym sieci 1
Infrastruktura poniżej 300 użytkowników ilość
Punkt dostępowy sieci bezprzewodowej 2,4 GHz i 5 GHz 7
Kontroler sieci bezprzewodowej 1
Kontrakt serwisowy dla kontrolera sieci bezprzewodowej na 3 lata NBD 1
Zarządzalny przełącznik Gigabit 24 porty PoE 1
Router dostępowy dla całej sieci szkolnej z zabezpieczeniem antwirusowym i antyspamowym sieci 1
Infrastruktura powyżej 300 użytkowników ilość
Punkt dostępowy sieci bezprzewodowej 2,4 GHz i 5 GHz 15
Kontroler sieci bezprzewodowej z redundancją active standby 2
Zarządzalny przełącznik Gigabit 24 porty PoE 1
Router dostępowy dla całej sieci szkolnej z zabezpieczeniem antwirusowym i antyspamowym sieci 1
do stęp do sie ci mu si być przy sto so wa ny
do po trzeb użyt kow ni ków z niej ko rzy sta ją cych.
Mu szą oni mieć za pew nio ną moż li wość do stę -
pu do sie ci z każ de go miej sca na te re nie szko -
ły. Rów nie istot nym ele men tem jest umoż li wia -
nie użyt kow ni kom prze miesz cza nia się po te re -
nie szko ły z za cho wa niem sta łe go po łą cze nia
z in fra struk tu rą sie cio wą. Do dat ko wym ele men -
tem, rów nie klu czo wym dla funk cjo no wa nia ca -
łe go roz wią za nia, jest ochro na przed in tru za mi
z ze wnątrz, jak i we wnątrz. In fra struk tu ra po win -
na chro nić nie tyl ko użyt kow ni ków ko rzy sta ją -
cych z sie ci, ale tak że po win na być od por na
na ata ki od we wnątrz, rów nież fi zycz ne! Dla te -
go w szko le punk ty do stę po we mu szą być za -
mon to wa ne moż li wie wy so ko, a do stęp
do prze wo du sy gna ło we go, sta no wią ce go rów -
nież za si la nie, mu si być za bez pie czo ny
przed oso ba mi po stron ny mi. Wy star cza ją cą
tech no lo gią bę dzie sieć gi ga bi to wa, je dy nie
w du żych szko łach wy ma ga ne jest w cen tral -
nym punk cie sie ci sto so wa nie agre ga cji łą czy
na ba zie prze łącz ni ka 10 GB. Fo
t. T
HE
TA
budowa sieci_csi.qxd 12-09-27 15:24 Page 43
Cen�tral�ne�za�rzą�dza�nie
Roz�wią�za�nie�tech�no�lo�gicz�ne�po�win�no�wy�ko�rzy�-
sty�wać� kon�tro�ler� za�rzą�dza�ją�cy� sie�cią� bez�prze�-
wo�do�wą,�umoż�li�wia�jąc�lo�ka�li�za�cję�punk�tów�do�-
stę�po�wych,�jak�rów�nież�pod�łą�czo�nych�użyt�kow�-
ni�ków� oraz� po�zwa�lać� na ich� lo�ka�li�za�cję
w prze�strze�ni.� Dzię�ki� cen�tral�ne�mu� za�rzą�dza�niu
punk�ta�mi�do�stę�po�wy�mi�roz�miesz�czo�ny�mi�na te�-
re�nie�szko�ły,�kon�tro�ler�jest�w sta�nie�dy�na�micz�nie
za�rzą�dzać�si�łą�sy�gna�łu�emi�to�wa�ne�go�z punk�tów
do�stę�po�wych,�aby,�w przy�pad�ku�awa�rii�jed�ne�go
z punk�tów�do�stę�po�wych,�moż�li�we�by�ło�wzmoc�-
nie�nie� sy�gna�łu� są�sied�nich� punk�tów� do�stę�po�-
wych�i po�kry�cie�ob�sza�ru�wcze�śniej�obej�mo�wa�-
ne�go�przez�uszko�dzo�ny�punkt�do�stę�po�wy.
W przy�pad�ku� chwi�lo�we�go� za�gęsz�cze�nia� użyt�-
kow�ni�ków� w da�nym� ob�sza�rze,� kon�tro�ler� jest
w sta�nie�za�rzą�dzać�po�łą�cze�nia�mi�mię�dzy�użyt�-
kow�ni�kiem�a punk�tem�do�stę�po�wym�tak,�aby�tyl�-
ko�część�użyt�kow�ni�ków�oku�po�wa�ła�da�ny�punkt
do�stę�po�wy.
–�Tak�jak�w kla�sie�jest�na�uczy�ciel,�któ�ry�udzie�la
pra�wa� gło�su,� by� ucznio�wie� nie� prze�krzy�ki�wa�li
się�na�wza�jem,�tak�i punk�ty�do�stę�po�we�w szko�le
po�win�ny� być� ste�ro�wa�ne� przez� kon�tro�ler.� Ta�kie
ste�ro�wa�nie�po�wo�du�je,�że�nie�za�kłó�ca�ją�się�wza�-
jem�nie,�tak�jak�ro�bią�to�tzw.�wol�no�sto�ją�ce�punk�-
ty� do�stę�po�we� czy� ro�ute�ry� bez�prze�wo�do�-
we� –� moż�na� po�wie�dzieć,� że� są� to� roz�wrzesz�-
cza�ne�dzie�ci�w kla�sie�bez�wy�cho�waw�cy,�każ�de
krzy�czy�gło�śniej,�a żad�ne�go�nie�sły�chać�–�wy�ja�-
śnia�Ma�ciej�Kacz�ma�rek,�VAR�Ac�co�unt�Ma�na�ger
Net�ge�ar�Po�land.
Po�dob�nie� jak� cen�tral�ne� za�rzą�dza�nie,� po�win�na
zo�stać� roz�wią�za�na� kwe�stia� bez�pie�czeń�stwa.
Jed�nym�z efek�tyw�niej�szych�spo�so�bów�jest�wy�-
ko�rzy�sty�wa�nie�urzą�dzeń�ty�pu�UTM�(ang.�uni�fied
thre�at�ma�na�ge�ment),�umoż�li�wia�ją�cych�zin�te�gro�-
wa�ne�za�rzą�dza�nie�za�gro�że�nia�mi.�Przy�kła�do�wo,
urzą�dze�nie� Net�ge�ar� Pro�Se�cu�re� Uni�fied� Thre�at
Ma�na�ge�ment�(UTM)�to�kom�plek�so�we�roz�wią�za�-
nie� sprzę�to�we� za�pew�nia�ją�ce� bez�pie�czeń�stwo
sie�ci� lo�kal�nej.� Se�ria� urzą�dzeń� Pro�Se�cu�re� UTM
łą�czy� w so�bie� za�po�rę� ognio�wą,� VPN,� ochro�nę
przed wi�ru�sa�mi,� ochro�nę� przed spa�mem,� IPS
BEZPIECZŃSTWO SIECI
44
Mity o bezpieczeństwie sieci
l Mam oprogramowanie antywirusowe, więc
jestem całkowicie bezpieczny.
Wirusy to nie jedyne zagrożenie, które czeka
w globalnej sieci. Instalacja programu
antywirusowego znacznie zwiększa
bezpieczeństwo, ale nie eliminuje innych
zagrożeń. Sam antywirus nie powstrzyma
hakerów lub programów szpiegujących, ani nie
uchroni przed oszustwami.
l Wirusy przychodzą tylko z e-mailami.
Niestety, wirus może zaatakować komputer
na wiele sposobów, np. poprzez witryny
internetowe, bezpośrednio przez Internet, przez
dyski i nośniki wymienne, lub podczas instalacji
programów.
l Nikt się mną nie interesuje.
To błędne myślenie. Nie tylko duże firmy są
celem ataków, często przestępcy losowo
wybierają swoje ofiary i próbują ukraść poufne
dane od tysięcy internautów jednocześnie.
Przestępcy używają specjalnych programów
do wyszukiwania potencjalnych ofiar. W ciągu
jednej godziny mogą przeskanować dziesiątki
tysięcy komputerów.
l Mam kopie zapasowe.
Kopia zapasowa sama w sobie przed niczym
nie ochroni. To tak jakby trzymać w garażu
zapasowy samochód, na wypadek gdybyś
rozbił ten, który akurat prowadzisz. Poza tym,
o ile nie dysponujesz kopią zapasową zasobów
swojego komputera sprzed momentu, gdy
nastąpił atak wirusa, przywrócisz jednie
wcześniejsze dane na zainfekowany komputer.
według: www.bezpieczniejwsieci.org
Czy każdy z nas może uczciwie powiedzieć, że wie, jakie
zagrożenia czyhają na najmłodszych w Internecie? Niestety,
Internet, do którego mają dostęp wszyscy użytkownicy,
umożliwia propagowanie treści, przed którymi chcielibyśmy
chronić najmłodszych. Cyfrowa szkoła powinna nie tylko
edukować, ale również chronić – przekonuje
MaCIej KaCzMareK, Var account Manager Netgear Poland.
budowa sieci_csi.qxd 12-09-27 15:24 Page 44
BEZPIECZŃSTWO SIECI
45
Najważniejsze cechyśrodowiska sieciowego w szkole:l Praca bez zakłóceń – tak jak w klasie jest
nauczyciel, który udziela prawa głosu, by
uczniowie nie przekrzykiwali siebie
wzajemnie, tak i punkty dostępowe
w szkole powinny być sterowane przez
kontroler, tak aby sygnały radiowe nie
kolidowały ze sobą. Sytuację taką możemy
zaobserwować w przypadku wolno
stojących punktów dostępowych. Można
powiedzieć, że są to krzyczące dzieci
w klasie bez wychowawcy, każde krzyczy
głośniej, a żadnego nie słychać.
l Bezpieczeństwo – działania sieci
bezprzewodowej nie zatrzymamy
w murach szkoły, dlatego bardzo ważne
jest, aby była ona bezpieczna. Powinna być
wyposażona w firewall, broniący
przed niebezpiecznymi pakietami;
szyfrowanie – zabezpieczające
przed włamaniem; oraz identyfikację
każdego urządzenia i użytkownika, w celu
łatwej lokalizacji zagrożeń.
l Skalowalność – sieć bezprzewodowa
powinna być tak łatwa w rozbudowie, jak
dodanie kolejnej ławki w klasie – przecież
nie wzywa się specjalistycznej firmy, która
postawi ławkę, skonfiguruje jej wysokość,
zainstaluje aktualizację i wreszcie
domontuje krzesło! To kontroler powinien
rozpoznawać punkty dostępowe i dołączać
je do sieci, przekazując im wszystkie
informacje o jej konfiguracji.
oraz fil tra cję URL. Pro Se cu re UTM łą czy wy -daj ność oraz kom plek so wość za pew nia ją cąbez pie czeń stwo za so bów in for ma tycz nychfirm z sek to ra MŚP. Mo du lar ne opro gra mo -wa nie wy po sa żo ne jest w sil nik an ty wi ru so wy,an ty spa mo wy oraz kon tro lu je tre ści stron in -ter ne to wych otwie ra nych w na szej sie ci. – Roz wią za nie UTM jest nie zbęd nym ele men -tem w przy pad ku bu do wy sie ci LAN. Nie za -leż nie, czy opie ra my się o prze wód mie dzia -ny, czy bu du je my bez prze wo do wy do stępdo In ter ne tu. Je śli wy bór pad nie na WLAN,po win no się wy ko rzy sty wać kon tro ler za rzą -dza ją cy sie cią bez prze wo do wą, umoż li wia jąclo ka li za cję punk tów do stę po wych, jak rów -nież pod łą czo nych użyt kow ni ków, orazumoż li wiać ich lo ka li za cję w prze strze ni. Dwakom ple men tar ne roz wią za nia, czy li kon tro lerz punk ta mi do stę po wy mi oraz UTM, bę dąpłasz czy zną nie za wod ne go roz wią za nia sie -cio we go, któ re spro sta naj bar dziej wy ma ga -ją cym użyt kow ni kom i za ofe ru je du żą funk -cjo nal ność i wy go dę ko rzy sta nia z tej tech no -lo gii – za pew nia Ma ciej Kacz ma rek.Dzię ki cen tral ne mu za bez pie cze niu wszyst -kie kom pu te ry oraz użyt kow ni cy za lo go wa nido punk tów do stę po wych roz miesz czo nychna te re nie or ga ni za cji bez ry zy ka i bez za gro -że nia są w sta nie ko rzy stać z sie ci we wnętrz -nej i In ter ne tu. Cen tral ne uży cie UTM -aumoż li wia ad mi ni stra to ro wi sie ci za rzą dza niepo li ty ką za bez pie czeń wspól ne dla ca łej in -fra struk tu ry, bez ko niecz no ści in sta lo wa niana kom pu te rach użyt kow ni ków dro gich li cen -cji an ty wi ru so wych. Uprasz cza to pra ce orazob ni ża jed nost ko we kosz ty utrzy ma nia in fra -struk tu ry.– Urzą dze nia Pro Se cu re, w ce lu za bez pie -cze nia się przed wi try na mi za wie ra ją cy miszko dli we opro gra mo wa nie, ko rzy sta jąz „roz pro szo nej ana li zy ru chu in ter ne to we -go”. Roz pro szo na ba za da nych za wie ra po -nad 100 mi lio nów ad re sów wi tryn, po dzie lo -nych na 64 ka te go rie. Ad re sy te zbie ra ne sąz sond roz miesz czo nych u naj więk szychope ra to rów te le ko mu ni ka cyj nych w po wo ła -nych do te go ce lu cen trach ana li tycz nych.Do dat ko wo ser we ry fir my Net ge ar prze twa -rza ją te da ne oraz two rzą zbiór ak tu ali za cjidla urzą dzeń Pro Se cu re. Urzą dze nie sa mo -czyn nie po bie ra ak tu ali za cje za bez pie cza ją -ce przed za gro że nia mi, na wet ty mi, któ re po -wsta ły kil ka chwil wcze śniej na dru gim koń cuświa ta – wy ja śnia Ma ciej Kacz ma rek.
budowa sieci_csi.qxd 12-09-27 15:24 Page 45
46
cyfrowa szkoła w usłudze orange
O ska li wy dat ków na za kup dla szko ły kom -
pu te rów, ele men tów sie cio wych, itd. oraz
ser wi su mo że świad czyć na wet po bież -
na ana li za gmin nych za mó wień pu blicz nych
zwią za nych z pi lo ta żem rzą do we go pro gra -
mu Cy fro wa szko ła. Do ta cja dla szko ły śred -
niej wiel ko ści (od 101 do 300 uczniów) wy -
star czy na za kup ok. 20 kom pu te rów oraz
do dat ko we go sprzę tu (dru ka rek, ta bli cy mul -
ti me dial nej, opro gra mo wa nia). W prak ty ce
za tak du że pie nią dze szko ła uzy sku je wy po -
sa że nie tyl ko jed nej pra cow ni. W do dat ku
kom pu te ry te za trzy, czte ry la ta bę dą prze -
sta rza łe i zu ży te fi zycz nie. Po wtó rzy się więc
obec na sy tu acja, że po cen tral nych za ku -
pach sprzed kil ku lat po zo stał w szko łach
sprzęt na da ją cy się dziś wła ści wie tyl ko
do ze zło mo wa nia.
Za�miast�za�ku�pów�
in ną dro gą do za pew nie nia uczniom do stę pu
do no wo cze snych tech no lo gii edu ka cyj nych jest
wy na jem lub le asing sprzę tu iT. Tak zro bił, jesz cze
przed pi lo ta żem Cy fro wej szko ły, Ja ro cin. W ubie -
głym ro ku wy po sa żył swo je pla ców ki oświa to we
w850 lap to pów. Tak du ży za kres pro jek tu był moż -
li wy, bo sfi nan so wa no go w ra mach le asin gu ope -
ra cyj ne go. Ten spo sób udo stęp nie nia kom pu te -
rów uczniom i na uczy cie lom oszczę dził gmi nie
iszko łom wie lu pro ble mów zużyt ko wa niem sprzę -
tu. Po upły wie trzech lat bę dzie mógł on być wy -
mie nio ny na in ny.
Po dob ny mo del – dzier ża wy i opie ki nad sprzę -
tem – pro po nu je szko łom Oran ge (Te le ko mu ni -
ka cja Pol ska). Jest to ofer ta kom plek so we go
wspar cia dla sys te mów iT pla ców ki wraz
z moż li wo ścią wy na ję cia kom pu te rów, sprzę tu
pe ry fe ryj ne go i opro gra mo wa nia. Usłu ga jest
skie ro wa na zwłasz cza do ma łych i śred nich
pla có wek, ale moż na ją do pa so wać do po -
trzeb każ dej szko ły. W ra mach tej ofer ty pla -
ców ka mo że wy na jąć peł ne śro do wi sko pra cy
dla ucznia lub na uczy cie la w jed nej z czte rech
opcji oraz ob jąć je wspar ciem i ser wi sem.
Do te go do cho dzi sys tem ope ra cyj ny Win -
dows 7 i opro gra mo wa nie an ty wi ru so we fir my
sy man tec. W ofer cie jest po nad 30 ty się cy pro -
duk tów in for ma tycz nych (sprzę tu i opro gra mo -
wa nia) po cho dzą cych od 280 do staw ców.
szko ła mo że więc wy na jąć to, cze go po trze bu -
je – lap top, ale i kom pu ter sta cjo nar ny, sprzęt
Wyposażenie szkoły,
czy nawet tylko jednej
jej pracowni, w sprzęt
iT to dla organu
prowadzącego
placówkę duży,
jednorazowy wydatek.
Ale do inwestycji tych
można podejść inaczej,
nie narażając gminnego
czy powiatowego
budżetu na wstrząsy.
Mieć, ale niekoniecznie kupowaćWiEsłAW WAliszEWski
Fo
t. T
HE
TA
szkola hp _csi.qxd 12-09-27 15:28 Page 46
sie�cio�wy.�Zresz�tą�pro�po�zy�cja�fir�my�jest�bar�-
dzo�ela�stycz�na,�oprócz�wy�naj�mu�umoż�li�wia
też�kup�no�pro�duk�tów�z ka�ta�lo�gu.�Urzą�dze�-
nia�nie�sta�rze�ją�ce� się� szyb�ko�moż�na ku�pić,
a in�ne�wy�na�jąć.�
War�to� za�uwa�żyć,� że� wspar�cie� tech�nicz�ne
mo�że�do�ty�czyć�sprzę�tu�nie�tyl�ko�wy�na�ję�te�go
odOran�ge,�ale�tak�że�już�po�sia�da�ne�go�przez
pla�ców�kę.� To� bar�dzo� waż�ne,� bo� pra�wie
wszyst�kie� szko�ły� w Pol�sce� ma�ją� już� ja�kiś
sprzęt� kom�pu�te�ro�wy:� po�nad 92� proc.� ma
de�sk�to�py, 72,1�proc.�lap�to�py.�Istot�ną�kwe�stią
jest�do�pa�so�wa�nie�ist�nie�ją�cej�już�in�fra�struk�tu�-
ry�do no�wej�–�ku�po�wa�nej� lub�wy�naj�mo�wa�-
nej.� Po�trzeb�na jest� tu� spe�cja�li�stycz�na wie�-
dza,� któ�rej� pra�cow�ni�cy� szko�ły� mo�gą� nie
mieć.�Tu� rów�nież�przy�dat�ne�mo�gą�być�do�-
świad�cze�nia�Oran�ge� –� fir�ma� za�pew�nia� ko�-
rzy�sta�ją�cym�z jej�ofer�ty�bez�płat�ny�au�dyt�i do�-
radz�two�w za�kre�sie�roz�wo�ju�in�fra�struk�tu�ry�in�-
for�ma�tycz�nej.�
Za�pew�nio�na opie�ka
W szkol�nych�wa�run�kach�sprzęt�kom�pu�te�ro�-
wy�na�ra�żo�ny�jest�du�że�ry�zy�ko�awa�rii,�spo�wo�-
do�wa�nych� choć�by� nie�umie�jęt�nym� ob�cho�-
dze�niem� się� z nim.� Ob�ję�te� ofer�tą� Oran�ge
kom�pu�te�ry� i ich�opro�gra�mo�wa�nie�ma�ją� za�-
pew�nio�ne� pro�fe�sjo�nal�ne� wspar�cie� i ser�wis.
We�dług�fir�my, 60�proc.�pro�ble�mów�jest�roz�-
wią�zy�wa�nych�w cią�gu 15�mi�nut.�Zgło�sze�nia
awa�rii�są�przyj�mo�wa�ne�pod bez�płat�nym�nu�-
me�rem 800 600 006.� Je�że�li� pro�ble�mu� nie
moż�na roz�wią�zać�zdal�nie,�wi�zy�ta�ser�wi�san�ta
jest� już� na�stęp�ne�go� dnia.� Na�pra�wia� on
sprzęt�lub�do�star�cza�urzą�dze�nie�za�stęp�cze.
Opie�ką�mo�gą�być�ob�ję�te�nie�tyl�ko�kom�pu�te�-
ry�wy�na�ję�te�od Oran�ge.�Za mie�sięcz�ną�opła�-
tę� abo�na�men�to�wą� ser�wi�so�wa�ny� mo�że� być
tak�że�sprzęt,�któ�ry�szko�ła�już�ma.�Wspar�cie
tech�nicz�ne�Oran�ge�obej�mu�je�kom�pu�te�ry�na�-
by�te�po raz�pierw�szy�do 3�lat�przed za�war�-
ciem�umo�wy�o świad�cze�nie�usłu�gi.�Do�ty�czy
to�ta�kich�ma�rek,�jak:�DELL,�HP,�Le�no�vo,�Fu�jit�-
su,� ASUS,�Ace�ro,� To�shi�ba,� Sam�sung,� IBM,
SO�NY.�W przy�pad�ku� in�nych�ma�rek�Oran�ge
po�dej�mu�je�się�opie�ki�nad sprzę�tem�na�by�tym
po raz� pierw�szy� do 2� lat� przed za�war�ciem
umo�wy�o świad�cze�nie�usłu�gi.
W ra�mach� umo�wy�Oran�ge� za�pew�nia�m.in.
po�now�ną�kon�fi�gu�ra�cję�kom�pu�te�rów�w przy�-
pad�ku�utra�ty�stan�dar�do�wej�kon�fi�gu�ra�cji,�czę�-
ści�ko�niecz�ne�do wy�ko�na�nia�na�pra�wy�kom�-
pu�te�rów�(bez�ma�te�ria�łów�eks�plo�ata�cyj�nych).
Raz� na kwar�tał� moż�li�wa� jest� kon�ser�wa�cja
kom�pu�te�ra�na wnio�sek�szko�ły.�
Wspar�cie�tech�nicz�ne�dla�opro�gra�mo�wa�nia
(in�sta�la�cja,� de�in�sta�la�cja,� kon�fi�gu�ra�cja)
obej�mu�je� so�ftwa�re� Li�nux,� Win�dows:� XP
Pro�fes�sio�nal,�Vi�sta,�Win�dows 7,�MS�Of�fi�ce
(Word,� Excel,� Ac�cess,� Pu�bli�sher,� Po�wer
Po�int),� Open� Of�fi�ce,� Sy�man�tec,� Nor�ton,
Avast,�McA�fee,�pro�gra�my�pocz�ty�elek�tro�-
nicz�nej� MS� Outlo�ok,� Win�dows� Li�ve,� itp.
i prze�glą�dar�ki�in�ter�ne�to�we�(In�ter�net�Explo�-
rer,�Fi�re�fox).
Po�za opie�ką� nad kom�pu�te�ra�mi,� Oran�ge
mo�że� za�pew�nić� też� ser�wi�so�wa�nie� m.in.
dru�ka�rek�i ska�ne�rów.�Ta�część�ofer�ty�obej�-
mu�je:
l kon�fi�gu�ra�cję� zdal�ną� urzą�dze�nia� (in�sta�-
la�cja,�de�in�sta�la�cja),
l przy�go�to�wa�nie�sprzę�tu�do pra�cy�w śro�-
do�wi�sku�in�for�ma�tycz�nym�pla�ców�ki,
l na�pra�wę�uste�rek�i re�in�sta�la�cję�opro�gra�-
mo�wa�nia�(do�ty�czy�opro�gra�mo�wa�nia�in�-
te�gral�ne�go�z urzą�dze�niem),
l ser�wis�urzą�dze�nia�(nie�do�ty�czy�do�sta�wy
i wy�mia�ny� kom�po�nen�tów� i ma�te�ria�łów
eks�plo�ata�cyj�nych� wy�ni�ka�ją�cych� z nor�-
mal�ne�go�użyt�ko�wa�nia�urzą�dze�nia),
l do�star�cze�nie� sprzę�tu� za�stęp�cze�go
na czas�usu�nię�cia�awa�rii,
l raz� na kwar�tał� –� na wnio�sek� klien�-
ta�–�czysz�cze�nie�ze�wnętrz�ne,�czysz�cze�-
nie�we�wnętrz�ne,�spraw�dze�nie�i czysz�cze�-
nie�ro�lek,�wy�dru�ki�te�sto�we�i spraw�dze�nie
zu�ży�cia�ele�men�tów�eks�plo�ata�cyj�nych.�
Oran�ge� za�pew�nia,� że� je�że�li� zgło�szo�ny
pro�blem� wy�ma�ga� po�mo�cy� w sie�dzi�bie
klien�ta,� na�pra�wa� na�stą�pi� naj�póź�niej� na�-
stęp�ne�go�dnia�ro�bo�cze�go.
cyfrOwa szkOła w usłudze Orange
47
Aby porozmawiać
o usłudze „IT dla firm”
skontaktuj się
z dedykowanym
opiekunem z ramienia
Orange lub wypełnij i wyślij
formularz umieszczony
na stronie
http://itdlafirm.orange.pl
– skontaktujemy się
z Tobą
Przykładowe ceny w ofercie Orange
Sprzęt:Laptop Dell Vostro 3550 [Intel® Core™ i3-2350M, 15,6” HD
LED Display (1366x768), 320 GB SATA, 2 GB RAM, Intel Wi-
Fi 1030 802.11 b/g/n/BT3.0, Combo 1 + Bluetooth, DVD+/-RW,
Backup on Line 10 GB] – opłata miesięczna przy umowie
na 36 miesięcy 129 zł (159 zł z VAT), przy umowie
dwuletniej 169 zł (208 zł z VAT)
Laptop Dell Latitude E5530 [Intel® Core™ i3-2328M, 15,6” HD
LED Display (1366x768), 320 GB SATA, 4 GB RAM, Dell
Wireless 1504 (802.11 b/g/n) + Bluetooth, modem 3G, DVD+/-
RW, Backup on Line 10 GB] – opłata miesięczna przy umowie
na 36 miesięcy 139 zł (171 zł z VAT), przy umowie
dwuletniej 179 zł (221 zł z VAT)
Wsparcie informatyczne (w abonamencie umowa na 24 miesiące):
l dla komputerów kupionych z katalogu Orange od 19 zł (24 zł
z VAT), gdy komputer jest własnością placówki od 25 zł
(31 zł z VAT)
l dla urządzeń LAN kupionych z katalogu Orange od 25 zł
(31 zł z VAT), gdy urządzenie jest własnością placówki
od 30 zł (37 zł z VAT)
l dla urządzeń peryferyjnych kupionych z katalogu Orange
od 25 zł (31 zł z VAT), gdy urządzenie jest własnością
placówki od 35 zł (43 zł z VAT)
szkola hp _csi.qxd 12-09-27 15:28 Page 47
48
analiza
W sierp niu co dzien ną pra sę obie gły alar mi -
stycz ne ostrze że nia, że nie wy ko rzy sta my
środ ków z UE prze zna czo nych na sze ro ko -
pa smo wy in ter net.
Cho�dzi�o po�nad mi�liard�eu�ro!
su ma ol brzy mia, dla te go pra sa tak chęt nie
pod chwy ci ła opi nie Naj wyż szej izby kon tro li
umiesz czo ne w ra por cie „Dzia ła nia or ga nów
ad mi ni stra cji pu blicz nej po dej mo wa ne w ce -
lu za pew nie nia do stę pu do sie ci i usług te le -
ko mu ni ka cyj nych”. Nik alar mo wał, że za -
brak nie cza su na spo żyt ko wa nie unij nych
pie nię dzy i po rów ny wał to, co ma my zro bić,
z tym, co zro bi li śmy. ze sta wie nia wy glą da ły
fa tal nie. W Pol sce Wschod niej ma być po ło -
żo nych z unij ną po mo cą po nad 10 tys. km
świa tło wo dów, tym cza sem do za koń cze nia
kon tro li Nik w ogó le nie roz po czę to bu do wy
sie ci sze ro ko pa smo wej Pol ski Wschod niej.
za kła da no, że w ra mach re gio nal nych pro -
gra mów ope ra cyj nych (RPO) do 2015 r. po -
wsta nie 3,5 tys. km świa tło wo dów. Do za koń -
cze nia kon tro li Nik po ło żo no za le d wie 42 km
sie ci. We dług za ło żeń dzia ła nia 8.4 Pro gra mu
Ope ra cyj ne go in no wa cyj na Go spo dar ka, po -
moc unij ną mia ło do stać 2,5 tys. ma łych firm
do star cza ją cych in ter net na eta pie ostat niej
mi li. kon tro le rzy Nik zna leź li tyl ko sied miu
przed się bior ców, któ rzy roz po czę li ta ką dzia -
łal ność.
Po da ne przez Nik licz by wy glą da ły rze czy wi -
ście fa tal nie, ale przed sta wio ny 6 sierp -
nia 2012 r. ra port opi sy wał wy ni ki kon tro li za -
koń czo nej 9 li sto pa da 2011 r. A od tej da ty
spo ro się zmie ni ło. Oma wia ne w ra por cie
pro jek ty są już na in nych eta pach za awan so -
wa nia, 6 wo je wódz kich (5 Pol ski Wschod niej
i Wiel ko pol ski) ma no ty fi ka cję ko mi sji Eu ro -
pej skiej, uru cho mio no prze tar gi, zmie ni ły się
za sa dy dzia ła nia 8.4 PO iG (bu do wa sie ci
ostat niej mi li).
Pol�ska�Wschod�nia�
bli�żej�In�ter�ne�tu
Bu do wa sie ci sze ro ko pa smo wej Pol ski
Wschod niej to naj więk szy pro jekt te go ty pu
w Unii Eu ro pej skiej. Na nim też sku pia się
Czy zdążymy wydać
unijne pieniądze
na budowę sieci
szerokopasmowej?
Na to pytanie nikt dziś
nie odpowie.
Ale szanse na
częściowy choćby
sukces wcale nie są
małe.
Przyspieszenie w sieciachWiEsłAW WAliszEWski
Fo
t. T
HE
TA
48-50_csi.qxd 12-09-28 14:03 Page 48
uwa ga za rów no władz pol skich, jak i Ko mi -sji Eu ro pej skiej. W ra mach SSPW po wsta -ną szkie le to we sie ci sze ro ko pa smo wew Pod kar pac kiem, Lu bel skiem, Pod la -skiem, War miń sko -Ma zur skiem i Świę to -krzy skiem. Po ło żo nych zo sta nie 10,435 ty -siąca ki lo me trów świa tło wo dów, po wsta -ną 1062 wę zły szkie le to wo -dys try bu cyj ne.Sieć two rzo na w tzw. ob sza rach bia łychi czę ścio wo sza rych bę dzie do stęp na dlawszyst kich ope ra to rów te le ko mu ni ka cyj -nych na tych sa mych za sa dach. I choć na -dal pra ce bu dow la ne nie ru szy ły, to koń czysię chy ba naj trud niej szy etap, czy li pro ce -du ry przy go to waw cze i wy ła nia nie wy ko -naw ców. SSPW ja ko pierw sza, jesz czew li sto pa dzie ubie głe go ro ku, uzy ska ła no -ty fi ka cję unij ną – po twier dze nie, że bu do -wa ny z pu blicz nych pie nię dzy pro jekt,przy ję te w nim wa run ki bu do wy sie ci i jejpóź niej sze go użyt ko wa nia nie na ru sząkon ku ren cji na ryn ku te le ko mu ni ka cyj nym. Przy spie sze nie prac nad SSPW wi daćszcze gól nie wy raź nie w ostat nich mie -sią cach. Wo je wódz two war miń sko -ma zur skie pod -pi sa ło już umo wę z in ży nie rem kon trak tu(PUI Eko -In west ze Szcze ci na), a trzy kon -sor cja zgło si ły się do udzia łu w pro ce du rzewy ła nia nia part ne rów pu blicz no -pry wat -nych, któ rzy ma ją zbu do wać i świad czyćusłu gi z wy ko rzy sta niem sie ci. O kon trak tyubie ga ją się: kon sor cjum Ha we, TP Tel -tech i Al ca tel -Lu cent, któ re utwo rzy ły spół -kę ce lo wą Ma ri bel, li de rem dru gie go kon -sor cjum jest spół ka KT Cor po ra tion, któ rejpart ne ra mi są Da ewoo In ter na tio nal Cor -po ra tion, As se co Po land, Bia tel Te le ko mu -ni ka cja, War szaw skie Przed się bior stwoRo bót Te le ko mu ni ka cyj nych oraz KBTO,trze cie kon sor cjum two rzą ATM Sys te myIn for ma tycz ne z BT Po land.Wo je wódz two lu bel skie 17 lip ca ogło si ło po -stę po wa nie na wy bór wy ko naw cy in fra struk -tu ry (dia log kon ku ren cyj ny), ter min skła da -nia wnio sków o do pusz cze nie do udzia łuw po stę po wa niu mi nął 31 sierp nia br. Ogło -szo no też prze targ na wy bór in ży nie ra kon -trak tu. Ter min skła da nia wnio sków o do -pusz cze nie do udzia łu w tym po stę po wa niujest usta lo ny na 5 paź dzier ni ka 2012 r.Wo je wódz two świę to krzy skie 5 lip ca br.ogło si ło po stę po wa nie na wy bór in ży nie rakon trak tu, ter min skła da nia ofert mi nął6 wrze śnia br. 13 sierp nia br. ogło szo nopo stę po wa nie na wy bór wy ko naw cy in fra -struk tu ry (prze targ nie ogra ni czo ny), ter -min do któ re go moż na by ło skła dać ofer -ty mi ja 1 paź dzier ni ka br.Wo je wódz two pod kar pac kie 14 lip ca br.ogło si ło po stę po wa nie na wy bór part ne rapry wat ne go (mo del DBO – dia log kon ku -ren cyj ny), ter min skła da nia wnio skówo do pusz cze nie do udzia łu w po stę po wa -niu mi nął 3 wrze śnia br.
Wo je wódz two pod la skie 17 sierp nia br.ogło si ło po stę po wa nie na wy bór wy ko -naw cy in fra struk tu ry (prze targ nie ogra ni -czo ny), ter min skła da nia ofert mi nął26 wrze śnia br.
Sa�mo�rząd�ra�zem�z biz�ne�sem�
Po Pol sce Wschod niej, w ma ju br. no ty fi ka -cję unij ną otrzy ma ła Wiel ko pol ska Sieć Sze -ro ko pa smo wa. By ła to pierw sza w Pol scei Eu ro pie de cy zja no ty fi ka cyj na KE dla takdu że go pro jek tu te le ko mu ni ka cyj ne go re ali -zo wa ne go w mo de lu part ner stwa pu blicz -no -pry wat ne go. Cał ko wi ty koszt WSS wy -nie sie 410,447 mln zł. W ra mach pro jek tuma zo stać wy bu do wa ne 4000 km sie ci sze -ro ko pa smo we go In ter ne tu: 700 km w 2012 r.,1555 km w 2013 r., 1671,52 km w 2014 r.,78,2 km w 2015 r. Wiel ko pol ski pro jekt re ali -zo wa ny jest w cie ka wym mo de lu. In we sto -rem bę dzie Wiel ko pol ska Sieć Sze ro ko pa -smo wa SA – spół ka utwo rzo na przez sa -mo rząd wo je wódz twa. W grud niu 2010 r. jejudzia łow ca mi zo sta ły dwie pry wat ne fir my(ma ją 90 proc. ak cji). Po znań ska In ea i pil -ska spół ka Asta Net zo bo wią za ły się do za -in we sto wa nia 60 mln zł. Kwo ta ta bę dziesta no wić wkład wła sny. Pro jekt re ali zo wa nybę dzie więc bez za an ga żo wa nia środ kówsa mo rzą du wo je wódz twa.Z więk szy mi pro ble ma mi to czy się pro jektma ło pol ski, rów nież za kła da ją cy part ner -
analiza
49
Fot.
THE
TA
Wartość Projektu Sieć Szerokopasmowa
Polski Wschodniej wynosi
1447 092 175,62 zł
(w tym dofinansowanie z UE:
1 007 442 031,31 zł).
W rozbiciu na województwa:
l lubelskie 385 084 244,27 zł
(w tym z UE 266 968 119,29 zł)
l podkarpackie 294 727 169,64 zł
(w tym z UE 204 490 341,94 zł)
l podlaskie 252 358 083,25 zł
(w tym z UE 176 825 734,13 zł)
l świętokrzyskie 200 728 908,93 zł
(w tym z UE 139 420 589,31 zł)
l warmińsko-mazurskie 314 193 769,53 zł
(w tym z UE 219 737 246,64 zł).
48-50_csi.qxd 12-09-28 14:03 Page 49
stwo z biz ne sem. Tam sieć o dłu go ści po -
nad 3 tys. km z bli sko 500 wę zła mi ma bu -
do wać za ło żo na przez sa mo rząd Ma ło -
pol ska Sieć Sze ro ko pa smo wa SA. Pro jekt
wo je wódz twa za kła dał, że części ak cji
spół ki zo sta nie od stą pio na part ne rom ko -
mer cyj nym. Jed nak pierw sza pró ba
sprze da nia część ak cji spół ki nie uda ła
się. Dla te go la tem br. za rząd wo je wódz -
twa zgo dził się na sprze daż wszyst kich
ak cji MSS. 18 wrze śnia Oran ge (Te le ko -
mu ni ka cja Pol ska) zło żył ofer tę kup -
na spół ki.
Je że li Te le ko mu ni ka cja Pol ska ku pi MSS,
to Ma ło pol ska bę dzie trze cim re gio nem,
gdzie Oran ge re ali zu je pro jekt sie ci re gio -
nal nej z fun du szy unij nych. Ope ra tor ten
bu du je już sieć szkie le to wą w Lu bu skiem
i na Po mo rzu. Tam sa mo rzą dy wy bra ły
jed nak in ny mo del – do fi nan so wy wa nia
z pie nię dzy unij nych pro jek tu ope ra to ra,
któ ry wy grał kon kurs. Sieć bę dzie je go,
choć ma być do stęp na dla in nych ope ra -
to rów – zgod nie z wy mo ga mi kon kur su.
Po wy żej przy to czo ne przy kła dy pro jek tów
re gio nal nych to, oczy wi ście, nie wszyst kie
te go ty pu ini cja ty wy re gio nal ne. War to
przy po mnieć, że na no ty fi ka cję unij ną
cze ka wiel ki pro jekt Ma zow sza. Naj więk -
szy, któ ry ma być re ali zo wa ny w jed nym
wo je wódz twie.
Spóź�nie�nie�sys�te�mo�we
Wol ny start pro jek tów ma swo je na tu ral ne
przy czy ny: nor mal ne, że prze pro wa dze nie
zmian w pra wie, in wen ta ry za cje, pra ce
stu dyj ne to pro ce sy dłu go trwa łe. Ale też,
jak za uwa żył NIK, po peł nio no spo ro błę -
dów. Z ko lei sa mo rzą dow cy zwra ca ją
uwa gę, że wol no po stę pu ją ce zmia ny
prze pi sów utrud nia ły pod ję cie de cy zji, czy
w ogó le przy stę po wać do prac. Bra ko wa -
ło obie cy wa nej przez rząd sys te mo wej
po mo cy do rad czej. A to bar dzo waż ne,
bo sa mo rzą dy wcho dzi ły na nie zna ny so -
bie grunt, gdzie na ty ka ły się na pro ble my
praw ne i fi nan so we, z któ ry mi do tąd się
nie sty ka ły.
W 2009 ro ku z pro po zy cją ta kiej po mo cy
wy stą pił Urząd Ko mu ni ka cji Elek tro nicz -
nej, kie ro wa ny wów czas przez An nę Stre -
żyń ską. Tak zwa ny pro jekt sys te mo wy zo -
stał jed nak przy blo ko wa ny przez ów cze -
sne Mi ni ster stwo Spraw We wnętrz nych
i Ad mi ni stra cji. Póź niej po mysł tra fił
do Mi ni ster stwa In fra struk tu ry, a po tem
do MA iC. Jesz cze MI uzna ło, że le piej
sa mo rzą dow com po mo gą ko mer cyj ne
fir my niż urzęd ni cy mi ni ste rial ni. Prze targ
na udzie la nie ta kiej po mo cy roz pi sał już
MA iC. W wy ni ku po stę po wa nia, do pod -
pi sa nia umo wy mi ni ster stwo za pro si ło
trzy kon sor cja. Pierw sze skła da ją ce się
z firm Ernst & Young Bu si ness Ad vi so ry,
In sty tut Łącz no ści – Pań stwo wy In sty tut
Ba daw czy; GWW Woź ny i Wspól ni cy;
dru gie, w skład któ re go wcho dzą fir my
In fo Stra te gia Krzysz tof Hel ler i An drzej
Szczer ba, Kan ce la ria War dyń scy
i Wspól ni cy, ASAP 24 S. C. Grze gorz Po -
śpiesz czyk, Mar cin Sta chu ra; oraz trze -
cie, skła da ją ce się z firm VAULT ze Ska -
wi ny oraz IT TI z Po zna nia.
Fir my te ma ją przy go to wy wać opi nie, ana -
li zy, eks per ty zy i re ko men da cje dla sa mo -
rzą dów i firm re ali zu ją cych lub za mie rza ją -
cych re ali zo wać pro jek ty z za kre su dzia ła -
nia 8.3 (In ter net dla ubo gich) lub 8.4 (sie ci
ostat niej mi li) Pro gra mu Ope ra cyj ne go In -
no wa cyj na Go spo dar ka, a tak że Re gio -
nal nych Pro gra mów Ope ra cyj nych oraz
Pro gra mu Ope ra cyj ne go Roz wój Pol ski
Wschod niej. Za da niem zwy cięz ców prze -
tar gów bę dzie rów nież przy go to wa nie za -
ło żeń prze pi sów, któ re usu ną ba rie ry
praw ne, na ja kie na ty ka ją się wy ko naw cy
pro jek tów.
Pod czas War saw In ter na tio nal Me dia
Sum mit wi ce mi ni ster ad mi ni stra cji i cy fry -
za cji Mał go rza ta Ol szew ska za po wie dzia -
ła, że prak tycz ny start pro jek tu na stą pi
w paź dzier ni ku. W wy po wie dzi dla new se -
ria.pl mi ni ster stwier dzi ła, że „bę dzie my
mo gli wszyst kich do rad ców, je że li tyl ko
bę dzie ta kie za po trze bo wa nie, skie ro wać
bez po śred nio do sa mo rzą dów”.
Do koń ca obec nej per spek ty wy fi nan so -
wej Unii Eu ro pej skiej zo sta ło 15 mie się cy,
za koń cze nie i roz li cze nie pro jek tów jest
moż li we do koń ca 2015 r. Mo że się nam
udać wy dać ten mi liard eu ro.
analiza
50
Projekty związane
z budową szybkiego
Internetu są
finansowane
w ramach trzech
programów
operacyjnych:
Regionalnego
Programu
Operacyjnego
(579 mln euro),
Rozwoju Polski
Wschodniej
(300 mln euro) oraz
Innowacyjnej
Gospodarki
(200 mln euro).
Dodatkowe
59 mln euro
przeznaczone
na rozwój Internetu
w gminach wiejskich
jest przewidziane
w Programie Rozwoju
Obszarów Wiejskich.
Fo
t. T
HE
TA
48-50_csi.qxd 12-09-28 14:03 Page 50
52
druk i korespondencja
Do pa so wa nie i do bra nie urzą dzeń, np. dru -
ka rek czy ko pia rek, do co dzien nych po -
trzeb nie jest ła twe. Bar dzo czę sto dru kar ki
czy urzą dze nia wie lo funk cyj ne są wy ko rzy -
sty wa ne nie efek tyw nie. Sprzęt o ni skiej wy -
daj no ści (a więc ta ni w za ku pie, a dro gi
w uży ciu) jest eks plo ato wa ny nad mier nie,
a wy daj ny (droż szy, ale ta ni w eks plo ata cji)
by wa nie do cią żo ny. na wy daj nym urzą dze -
niu dru ku je tyl ko dy rek tor, a kil ka po koi mu -
si cier pli wie cze kać na swo ją ko lej do stę pu
rozważając usprawnienie systemu
obsługi dokumentów i korespondencji
warto zwrócić się o pomoc do
ekspertów. Doradzą oni, co warto
zautomatyzować i jakich urządzeń
użyć, by przyniosło to wymierny efekt
finansowy i organizacyjny.
Drukowanie i wysyłkakorespondencji mogąbyć tańsze Marcin Złoch
arcus_csi.qxd 12-09-28 10:15 Page 52
do ma łej atra men tów ki. Tym cza sem we -
dług ra por tu mię dzy na ro do wej fir my do -
rad czej Gart ner, wła ści wy do bór urzą -
dzeń w sto sun ku do po trzeb – bę dą cy
wy ni kiem pro fe sjo nal ne go au dy tu, zdy -
scy pli no wa nia pra cow ni ków, któ rzy wie -
dzą, że kosz ty ich wy dru ków są ra por to -
wa ne – po zwa la na zmniej sze nie kosz -
tów dru ku na wet o 40 proc. Jed nak, że by
za cząć my śleć o oszczęd no ściach, na le -
ży na wią zać współ pra cę z pro fe sjo na li -
sta mi. Tak po stą pio no w Ko men dzie
miej skiej Pań stwo wej stra ży Po żar nej
w so snow cu, gdzie za de cy do wa no
o out so ur cin gu dru ko wa nia i współ pra -
cu ją ce go z urzą dze nia mi biu ro wy mi
opro gra mo wa nia do za rzą dza nia. Ce lem
by ło ob ni że nie kosz tów dru ko wa nia. Wy -
ko rzy sty wa ne tu opro gra mo wa nie do dat -
ko wo zli cza tak że wy dru ki i prze li cza je
na pie nią dze. da je peł ną moż li wość ana -
li ty ki kosz tów w za kre sie urzą dzeń dru ku -
ją cych i ko piu ją cych w roz bi ciu na lu dzi,
dzia ły, pro jek ty, itp. opro gra mo wa nie po -
zwa la usta wić au to ma tycz ne re gu ły od -
no śnie do prze kie ro wy wa nia stru mie nia
wy dru ków na urzą dze nie o naj niż szych
kosz tach eks plo ata cji. Wszel kie wy dru ki
są moż li we do pie ro po au ten ty ka cji kar tą
lub ko dem Pin.
Uda�na współ�pra�ca
Wy bór ro dza ju i ty pu urzą dze nia dru ku ją -
ce go zde cy du je o przy szłych kosz tach
dru ku, wy ni ka ją cych z ko niecz no ści za ku -
pu ma te ria łów eks plo ata cyj nych i czę ści
wy mien nych. ele men ta mi, któ re są wy -
druk i koreSpondencja
53
Urząd Gminy w Czerwonaku od pięciu lat korzysta z usług dzierżawy urządzeń drukujących.
Początkowo do celów przygotowania dokumentów wykorzystywaliśmy około 40 drukarek laserowych
i atramentowych różnych producentów. Posiadany sprzęt był przestarzały, a jego eksploatacja dość
kosztowna. Częste przestoje związane z awariami obniżały komfort pracy, a zakupy sprzętu, materiałów
eksploatacyjnych oraz serwis w znaczący sposób absorbowały personel informatyczny. Dlatego
podjęliśmy decyzję o wymianie sprzętu na nowy oraz o zmianie sposobu eksploatacji drukarek. Przede
wszystkim, zależało nam na zmniejszeniu liczby urządzeń, ujednoliceniu producenta sprzętu,
usystematyzowaniu i obniżeniu kosztów obsługi, przeniesieniu odpowiedzialności za ciągłość pracy
na podmiot zewnętrzny. Konkurencyjną ofertę w tym zakresie złożyła nam firma Arcus. W ramach
zawartego trzyletniego kontraktu firma dostarczyła nam kilkanaście drukarek laserowych czarno-białych
i kolorowych. Aktualnie Arcus realizuje kolejny kontrakt związany z outsourcingiem sprzętu. Tym razem
są to drukarki sieciowe i kserokopiarka. Dzięki temu rozwiązaniu udało się zmniejszyć liczbę urządzeń,
koszty związane z eksploatacją sprzętu oraz ilość prac administracyjnych. Ponadto podnieśliśmy
świadomość urzędników w zakresie kosztów użytkowania urządzeń drukujących oraz pokazaliśmy,
w jaki sposób możemy oszczędzać. Warto też wspomnieć, że po okresie dzierżawy nie musimy się
martwić o sposób likwidacji sprzętu, ponieważ nie jest on naszą własnością. Nasz dostawca świadczy
usługi na wysokim poziomie, dlatego sądzę, że za rok nasza współpraca w zakresie dzierżawy sprzętu
zostanie rozszerzona o kolejne urządzenia sieciowe.
Sposób na oszczędności
Tomasz Fiedler, starszy informatyk,
zastępca kierownika Biura ochrony danych
i Teleinformatyki w Gminie Czerwonak
arcus_csi.qxd 12-09-28 10:15 Page 53
mie�nia�ne� naj�czę�ściej,� są� bę�ben� i to�ner.
Na przy�kład,� kon�cern� Ky�oce�ra�Mi�ta� ofe�ru�je
urzą�dze�nia�wy�po�sa�żo�ne�w bęb�ny�ce�ra�micz�-
ne,� któ�rych� wy�daj�ność� li�czo�na jest� czę�sto
w set�kach�ty�się�cy,�a nie�stan�dar�do�wych�dzie�-
siąt�kach� ty�się�cy� stron.� Zna�czą�co� ogra�ni�cza
to�kosz�ty�wy�ni�ka�ją�ce�z ko�niecz�no�ści�czę�stej
in�sta�la�cji�no�we�go�bęb�na.�Za�sa�dą�jest,�że�ta�-
nie�w za�ku�pie�urzą�dze�nia�ge�ne�ru�ją�wy�so�kie
kosz�ty� w trak�cie� eks�plo�ata�cji.� Li�czy� się� je
w prze�li�cze�niu�na jed�ną�stro�nę�wy�dru�ku� lub
ko�pii.� Wy�ni�ki� ba�dań� prze�pro�wa�dza�nych
w wy�spe�cja�li�zo�wa�nych� la�bo�ra�to�riach� po�ka�-
zu�ją,� że� kosz�ty�wy�dru�ko�wa�nia� jed�nej� stro�ny
A4�na róż�nych�urzą�dze�niach�mo�gą�się�róż�nić
kil�ku�krot�nie.� Przy�kła�do�wo,� koszt� wy�dru�ku
jed�nej� stro�ny� A4� na dru�kar�ce� Ky�oce�ra� FS�-
-2020D,� dys�try�bu�owa�nej� przez� fir�mę� Ar�cus,
wy�no�si�ok. 3,5�gro�sza�i jest�po�nad dwu�krot�-
nie� niż�szy� od kosz�tu�wy�dru�ku� z urzą�dze�nia
in�nej�mar�ki,�wy�no�szą�ce�go 9�gro�szy.�
Ze�wspo�mnia�nych� już�usług�out�so�ur�cin�gu
dru�ko�wa�nia� od kil�ku� lat� ko�rzy�sta� Urząd
Gmi�ny�Czer�wo�nak.�–�Z Ar�cu�sem�współ�pra�-
cu�je�my�od 2006�r.�Ja�ko�je�den�z pierw�szych
urzędów� wpro�wa�dzi�li�śmy� usłu�gi� out�so�ur�-
cin�gu�urzą�dzeń�biu�ro�wych.�Ostat�ni�za�war�-
ty� przez� nas,� trzy�let�ni� kon�trakt� do�ty�czy
dzier�ża�wy�kil�ku�na�stu�dru�ka�rek� la�se�ro�wych
dla�nie�wiel�kich�grup�ro�bo�czych�i ko�lo�ro�wej
ko�piar�ki.� W ra�mach� usłu�gi� w za�mian
za sta�łą�mie�sięcz�ną�opła�tę�ma�my� za�gwa�-
ran�to�wa�ny�ser�wis�urzą�dzeń,� ich�prze�glą�dy
i kon�ser�wa�cję,�a tak�że�uzu�peł�nia�nie�ma�te�-
ria�łów� eks�plo�ata�cyj�nych� –� in�for�mu�je� To�-
masz� Fie�dler,� star�szy� in�for�ma�tyk� Urzę�du
Gmi�ny�Czer�wo�nak.
Pod�sta�wo�wym� po�żyt�kiem� in�sty�tu�cji� ko�rzy�-
sta�ją�cej� z usłu�gi� dzier�ża�wy� jest� unik�nię�cie
in�we�sty�cji�w no�wy�sprzęt�dru�ku�ją�cy�czy�ca�ły
sys�tem� obie�gu� do�ku�men�tów.� Mie�sięcz�ny
czynsz� oraz� koszt� fak�tycz�nej� eks�plo�ata�cji
druk i korespondencja
54
arcus_csi.qxd 12-09-28 10:15 Page 54
dzier�ża�wio�nych�urzą�dzeń�sta�no�wi�nie�wiel�-
ki�pro�cent�su�my,�ja�ką�na�le�ża�ło�by�prze�zna�-
czyć� na ich� za�kup.� Ta�ka� for�ma�wy�ko�rzy�-
sty�wa�nia� dru�ka�rek� czy� urzą�dzeń� wie�lo�-
funk�cyj�nych� po�zwa�la� też� na pre�cy�zyj�ne
okre�śle�nie� wy�dat�ków� zwią�za�nych� z dru�-
kiem� czy� ko�pio�wa�niem� w dłuż�szej� per�-
spek�ty�wie� cza�so�wej.� Umo�wa� dzier�ża�wy,
w przy�pad�ku� fir�my� Ar�cus,� mo�że� zo�stać
pod�pi�sa�na na okres� na�wet 60�mie�się�cy,
co�gwa�ran�tu�je�pew�ność�wa�run�ków�fi�nan�-
so�wych�ko�rzy�sta�nia�ze�sprzę�tu.�
Waż�ną� za�le�tą� dzier�ża�wy� jest� zdję�cie
z pra�cow�ni�ków�urzę�du�od�po�wie�dzial�no�ści
za spraw�ne� funk�cjo�no�wa�nie� urzą�dzeń.
Zaj�mu�je� się� tym� do�staw�ca,� któ�ry� po�no�si
rów�nież� kosz�ty� amor�ty�za�cji� czy� ubez�pie�-
cze�nia.�W ra�mach�usta�lo�nej�opła�ty�za ko�-
pie�użyt�kow�nik�ko�rzy�sta�z pa�kie�tu�ob�słu�gi
tech�nicz�nej,� obej�mu�ją�ce�go� czyn�no�ści
ser�wi�so�we�i ma�te�ria�ły�nie�zbęd�ne�do funk�-
cjo�no�wa�nia� urzą�dzeń.� To� usłu�go�daw�ca
dba� więc� o do�sta�wy� to�ne�rów,� bęb�nów,
prze�glą�dy�urzą�dzeń,�ich�kon�ser�wa�cję,�wy�-
mia�nę� czę�ści� i ma�te�ria�łów� eks�plo�ata�cyj�-
nych,� do�star�cze�nie� urzą�dze�nia� za�stęp�-
cze�go� w ra�zie� awa�rii� czy� ak�tu�ali�za�cję
opro�gra�mo�wa�nia.� Czas� re�ak�cji� na za�ist�-
nia�łą�sy�tu�ację�(np.�awa�rię)�okre�ślo�ny� jest
w umo�wie�dzier�ża�wy.
Au�to�ma�tycz�ne�wspar�cie�
Współ�cze�sne�biu�ro� to�nie� tyl�ko�dru�ko�wa�-
nie�i ko�pio�wa�nie.�Pro�du�cen�ci�dba�ją�o co�-
raz� szer�sze� wy�rę�cza�nie� pra�cow�ni�ków
w mo�no�ton�nych,� po�wta�rzal�nych� czyn�no�-
ściach,� np.� po�skła�da�niu� ko�re�spon�den�cji,
umiesz�cze�niu�jej�w ko�per�tach�i za�adre�so�-
wa�niu.�Urzą�dze�nia�mi,�któ�re�skła�da�ją� li�sty
i pa�ku�ją� je� au�to�ma�tycz�nie� do ko�pert� są
ko�per�tow�ni�ce.� Przy�kła�dem� ta�kich� urzą�-
dzeń�są�ma�szy�ny�Pit�ney�Bo�wes�do�stęp�ne
w ofer�cie�fir�my�Ar�cus.�Mo�del DI 380�po�tra�-
fi�pa�ko�wać�do 3�ty�się�cy�li�stów�w cią�gu�go�-
dzi�ny.� Do jed�nej� ko�per�ty� po�tra�fi� wło�żyć
do 7�kar�tek.�
–�Ko�per�tow�ni�ca� to�au�to�ma�ty�za�cja�pro�ce�-
su�wy�sył�ki�ko�re�spon�den�cji.�Cy�klicz�nie�wy�-
sy�ła�my�ko�re�spon�den�cję,�np.�po�dat�ko�wą,
do ty�się�cy� miesz�kań�ców.� Ręcz�ne� pa�ko�-
wa�nie� i za�kle�ja�nie� ty�lu� li�stów� ozna�cza�ło
od�su�nię�cie�od pod�sta�wo�wych�za�dań�kil�ku
me�ry�to�rycz�nych� pra�cow�ni�ków.� Te�raz,
dzię�ki� ko�per�tow�ni�cy,� ten�pro�blem�nie� ist�-
nie�je� –� twier�dzi� Adam� Tro�jan,� kie�row�nik
Biu�ra�In�for�ma�ty�ki�Urzę�du�Mia�sta�Cze�cho�-
wi�ce�-Dzie�dzi�ce.
Zło�żo�ne,�za�pa�ko�wa�ne�w ko�per�ty�li�sty�trze�-
ba� jesz�cze�wła�ści�wie� i szyb�ko�za�adre�so�-
wać.�Z re�gu�ły�wy�glą�da�to�tak,�że�na zwy�-
kłej�dru�kar�ce�al�bo�na�dru�ko�wu�je�się�ad�res
bez�po�śred�nio� na ko�per�cie,� al�bo� dru�ku�je
się� na�klej�ki,� któ�re� trze�ba�po�tem�po ko�lei
od�ry�wać�od ar�ku�sza�i na�kle�jać.�To�wszyst�-
ko� moż�na upro�ścić,� wy�ko�rzy�stu�jąc� do�-
stęp�ne� w ofer�cie� Ar�cu�sa� ad�re�sar�ki .� Ma�-
szy�ny,� któ�re� szyb�ko� na ko�per�ty� z ko�re�-
spon�den�cją� na�nio�są� nie� tyl�ko� ad�res,� ale
tak�że� in�ny�na�druk.�Naj�prost�sze�ad�re�sar�ki
Pit�ney� Bo�wes� ad�re�su�ją� w ten� spo�sób
do 4400�ko�pert,�zaś�naj�bar�dziej�wy�daj�ne
urzą�dze�nia�na�wet�do 30 000�w cią�gu�go�-
dzi�ny.� For�mat� ko�pert� nie� gra� tu�taj� ro�li.
Dzię�ki�fran�kow�ni�cy,�czy�li�urzą�dze�niu,�któ�re
na�dru�ko�wu�je� znak� opła�ty� pocz�to�wej � za�-
stę�pu�ją�cej�znacz�ki,�moż�na au�to�ma�tycz�nie
opła�cić�li�sty�i od ra�zu�wy�sy�łać.�Ar�cus�ma
w swo�jej�ofer�cie�dwa�mo�de�le� fran�kow�nic
Pit�ney�Bo�wes.�Pierw�szy�mo�del�jest�pół�au�-
to�ma�tycz�ny� i mo�że�ofran�ko�wać 80� li�stów
w cią�gu�mi�nu�ty.�Dru�gi�mo�del,� z po�daj�ni�-
kiem� li�stów,� po�zwa�la� na�nieść� opła�tę
pocz�to�wą� na 155� li�stów�w cią�gu�mi�nu�ty.
Wy�sy�ła�nie�ko�re�spon�den�cji�to�jed�no.�W in�-
sty�tu�cjach�co�dzien�nie�otwie�ra�ne�są�dzie�-
siąt�ki,�a czę�sto�set�ki�li�stów.�Jed�na oso�ba
ma�ją�ca�spo�rą�wpra�wę�mo�że�w cią�gu�go�-
dzi�ny�otwo�rzyć�ok. 100�li�stów.�Z po�mo�cą
w roz�wią�za�niu� te�go� pro�ble�mu� spie�szą
ma�szy�ny,� któ�re� otwie�ra�ją� ty�sią�ce� li�stów
w cią�gu�go�dzi�ny.�W ofer�cie�Ar�cu�sa�są�mo�-
de�le�urzą�dzeń,�któ�re�w 60�mi�nut�otwo�rzą
do 1200�ko�pert.�
Pra�ca�z do�ku�men�ta�mi�mo�że�być� tań�sza,
szyb�sza�i bez�piecz�niej�sza.�Naj�waż�niej�szy
jest�spraw�dzo�ny�i ela�stycz�ny�part�ner,�któ�-
ry� swo�im� por�fo�lio� po�kry�je� więk�szość� za�-
po�trze�bo�wa�nia�w za�kre�sie� ob�słu�gi� do�ku�-
men�tów.
druk i korespondencja
55
Najprostsze adresarki Pitney Bowes
adresują do 4400 kopert, zaś najbardziej
wydajne urządzenia nawet do 30 000
w ciągu godziny. Format kopert nie gra tutaj
roli. Dzięki frankownicy, czyli urządzeniu,
które nadrukowuje znak opłaty pocztowej
zastępującej znaczki, można automatycznie
opłacić listy i od razu wysyłać. Arcus ma
w swojej ofercie dwa modele frankownic
Pitney Bowes. Pierwszy model jest
półautomatyczny i może ofrankować 80
listów w ciągu minuty. Drugi model,
z podajnikiem listów, pozwala nanieść
opłatę pocztową na 155 listów w ciągu
minuty.
arcus_csi.qxd 12-09-28 10:15 Page 55
– To nie księ życ, to sta cja ko smicz na!
– Ale ma py Ap ple mó wią, że to księ życ!
Ten dia log mię dzy Obi Wa nem Ke no bim a Ha nem
So lo nie jest sce ną wy cię tą z „Gwiezd nych Wo jen”, tyl -
ko twór czym ko men ta rzem in ter nau tów do ja ko ści no -
wych map ofe ro wa nych przez Ap ple. Po ka zu je rów -
nież, że wszy scy bez wy jąt ku gna my do ce lu by le
szyb ciej i by le ory gi nal niej. W przy pad ku map Ap -
ple'a to się na wet spraw dzi ło. Naj now sza wer sja jest
bez względ nie no wa i ory gi nal na, bo ścież ki ro we ro we
pro wa dzą przez śro dek je zio ra, a dro gi na ma pach nie
ist nie ją w te re nie. Sło wem, trud no o lep szy przy kład,
że za sa da „szyb ciej, wy żej, le piej” pro wa dzi czę sto
na bez dro ża.
Co raz czę ściej mam wra że nie, że w na szej rze czy wi -
sto ści cy fry za cja sta je się wy try chem do re ali za cji te -
go, by by ło szyb ciej i le piej. I to czę ścio wo praw da, po -
nie waż tech no lo gie cy fro we da ją nie wy obra żal ne
moż li wo ści, ale twier dze nie, że są one isto tą zmian,
wy peł nia w peł ni de fi ni cję trze ciej praw dy księ dza
Ti sch ne ra. Za czy na się ona na g... Dla cze go?
Bo cy fry za cja to aż, ale też je dy nie tech no lo gia.
Je śli więc ma my tech no lo gię, ale nie ma my re guł
praw nych, fi lo zo fii dzia ła nia, men tal no ści go to wej
na zmia nę, to na wet ko smicz ne roz wią za nia ni cze -
go nie zmie nią. Weź my cich ną cą już spra wę Am -
ber Gold. Wszy scy się dzi wią, że sę dzia re je stru ją -
cy fir mę nie mógł spraw dzić, czy Ma ciej P. był ka -
ra ny. Ależ mógł! Tyl ko sę dzie go nie pod łą czo no
do cen tral ne go sys te mu ska za nych – nie dla te go,
że nie ma moż li wo ści tech nicz nych. Dla te go, że
w fi lo zo fii na sze go pań stwa jest za sa da, że to my,
oby wa te le, ma my się gać do te go sys te mu za opła -
tą i udo wad niać swo ją nie ka ral ność. Pod łą cze nie
KRS do te go sys te mu to stra ta wpły wów do bu dże -
tu, bo oby wa te le prze sta li by pła cić za oświad cze -
nia o nie ka ral no ści!
A Cy fro wa Szko ła? Rzą do wy pi lo taż ty le lat ocze ki wa -
ny przez wszyst kich? Czyż to nie jest za kli na nie rze czy -
wi sto ści, czy li li cze nie na to, że jak się do po sa ży szko -
ły w to i owo, by le no wo cze sne, to szko ły się zro bią no -
wo cze sne? Nie sta ną się od tech no lo gii, sta ną się
od zmia ny fi lo zo fii na ucza nia, ale o tym ja koś ci cho...
A jed no okien ko? Jest ła twiej, ale dłu żej, przy naj mniej
w przy pad ku spół ek. In ter net jest pe łen rad, jak omi -
nąć jed no okien ko, że by szyb ciej uzy skać RE GON
i NIP, by roz po cząć dzia łal ność. I znów nie dla te go, że
tech no lo gia nie da je ra dy, ale dla te go, że ca ła ma szy -
na biu ro kra tycz na na sta wio na jest na tryb: na pew no
chcą nas oszu kać.
Ostat nio w TOK FM słu cha łem, jak w roz mo wie o cy -
fry za cji Ce za ry Ła sicz ka mó wił, iż w Ka na dzie 20 lat te -
mu jed no okien ko by ło moż li we. Tak, by ło, bo w Ka na -
dzie nie po trze ba by ło dzi siej szych tech no lo gii.
Po pro stu, tam fi lo zo fia dzia ła nia pań stwa już wte dy
by ła in na.
Przed na mi in for ma ty za cja służ by zdro wia. Pro jekt P1,
o in nych nie wspo mnę. Czy tak waż na rzecz, jak upo -
rząd ko wa nie ochro ny zdro wia w Pol sce, nie jest wy -
zwa niem tak istot nym, jak Eu ro 2012? Tam ra cję mia -
ło ha sło „sport to zdro wie”, choć istot ne by ły tak na -
praw dę je dy nie pie nią dze. Od rzuć my „sport”,
a zo sta nie „zdro wie”. Dla te go, że nie ma nic cen niej -
sze go, war to by po wo dze nie te go pro jek tu sta ło się
prio ry te tem nas wszyst kich. Bo nie po stro nie do staw -
ców tech no lo gii le ży pro blem, ale po stro nie tych, któ -
rzy bę dą z te go pro jek tu ko rzy stać: le ka rzy, ap te ka rzy,
pa cjen tów i... pań stwa pod róż ny mi po sta cia mi. Więc
wdra ża jąc ten pro jekt nie idź my na bez dro ża, nie rób -
my szyb ciej, wy żej i le piej. Zrób my do brze i wy cią gnij -
my wnio ski z fak tu, że pi lo taż ta kiej e -re cep ty był boj -
ko to wa ny przez ap te ka rzy...
To nie tech no lo gia nas ha mu je. To fi lo zo fia pań stwa,
gru po we in te re sy, lo kal ne ukła dy ha mu ją cy fry za cję,
a tak na praw dę ja kość ży cia w Pol sce. Ni by wszy scy
o tym wie dzą, ale mó wi się o tym pół gęb kiem. A czas
po wie dzieć wprost. Je śli nie zmie ni my fi lo zo fii pań -
stwa, a to co ro bi my, bę dzie my ro bić tyl ko po to, by
„coś” zro bić w war stwie le gi sla cyj nej (jak ostat nia no -
we li za cja usta wy o in for ma ty za cji au tor stwa MA iC), to
nie wie le uda się osią gnąć na wet sto su jąc naj now sze
tech no lo gie.
A jak się do te go ma ją „Gwiezd ne Woj ny”? Po wo ła nie
MA iC da je szan sę, że na sta nie „No wa na dzie ja”.
A kie dyś mo że na wet bę dzie szan sa na „Po wrót Je di”.
Je śli jed nak w sfe rze le gi sla cji, fi lo zo fii pań stwa nie
zmie ni się nic, i tak po wró ci „Im pe rium kontr ata ku je”.
Bez wzglę du na tech no lo gię, ja ką by śmy za sto so wa li.
felieton
56
JAROSŁAW MOLGAGwiezdne wojny
Fo
t. A
rch
iwu
m
56 felieton_72 felieton.qxd 12-09-28 10:10 Page 56